Professional Documents
Culture Documents
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: stuhi mendimi, Diagrami i Venit, punë në çift,
hulumtim, lojë me role.
Organizimi i orës së mësimit
HAPI I
Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme. (stuhi mendimi, Diagrami i Venit, punë në çift)
Paraprakisht lexoj nje pjesë nga filmi “Muri i gjallë”. Ua shfaq ato nxënësve për t’i parë, pa u treguar se cili film është. Pasi e
shohin, u kërkoj nxënësve të flasin rreth skenarit të filmit, duke i nxitur me pyetjet:
Cili është titulli i këtij filmi?;
Cilët janë personazhet që marrin pjesë?; A ju ka pëlqyer ky film? Pse?;
Ku është mbështetur skenari i këtij filmi?;
HAPI II
Ndërtimi i njohurive ( hulumtim, diskutim)U prezantoj skedën e filmit “Muri i gjallë”, nëpërmjet së cilës nxënësit marrin një
informacion më të plotë rreth filmit.
. Bëhet leximi i fragmentit me role. Nxënësit zgjidhen me kujdes nga mësuesja, mbështetur në aftësitë e tyre interpretuese.
Muri i gjallë Arkivi i filmit
Titulli shqip Vendi i prodhimit Viti i prodhimit
Muri i gjallë
Shqipëri
1989
Ekipi realizues
Regjia Skenari Muharrem Fejzo
Muzika
Natasha Lako
Zef Çoba
Aktorë kryesorë
Luiza Xhuvani Ilir Sulejmani Elvira Diamanti
Gëzim Rudi Rajmonda Bulku Edmond Budina
Aktorët e tjerë
Vangjel Toçe Lec Bushati Stavri Shkurti Ilir
Borodani
HAPI III
Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura
(lojë me role)
Pas leximit, nxënësit dallojnë monologët dhe dialogët, si dhe sqarimet e skenaristes. U thuhet nxënësve se këtë pjesë do ta
interpretojnë me role. Përzgjidhen nxënësit që do të marrin pjesë, duke caktuar edhe rolet e tyre
➢ Regjisori
➢ Kompozitori
➢ Skenografi
➢ Kostumografi
➢ Aktorët: Gjetoja, plaku mjekërbardhë, Gjelina, Tuta, Fata.
Përzgjedh nxënësit që do të marrin pjesë, duke caktuar edhe rolet e tyre:
U lihet nxënësve pak kohë për t’u përgatitur për interpretimin.
Vlerësimi: Vlerësimi do të jepet ditën që nxënësit do të interpretojnë fragmentin. Do të vlerësohen nxënësit për: intonacionin
e përdorur, gjestet, mimikën, komunikimin me njëri-tjetrin, kostumografinë dhe për skenografinë
DATA-----------------------
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, materiale Lidhja me fushat e tjera ose me temat
folklorike, njohuritë e nxënësit, ndërkurrikulare: Muzika
informacione nga interneti.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: bisedë, punë e drejtuar, diskutim, lojë me role.
Folklori
Epika
këngët heroike, këngët historike, përralla, legjenda,
miti
LIRIKA këngët e dashurisë, ninullat (këngët e djepit), vajet,
këngët e dasmës,
këngët e punës, këngët e mërgimit etj . Qarkoj te gjinia
e lirikës ninullat, këngët e mërgimit, këngët e dasmës, këngët e punës.
Vazhdohet me liriken e pare.
Meqenëse kënga “Mbolla li te plepi i gjatë” është një këngë e mirëfilltë pune, që lidhet drejtpërdrejt me një proces pune që në
zanafillë e deri sa mbaron, do të ishte mirë që një grup nxënësish (3 vajza) të improvizojnë gjithë procesin e mjeshtërisë së
përpunimit të lirit. Nxënëset të mbajnë në një dorë nga një shkop në vend të furkës dhe në tjetrin lëmshin për t’u treguar
shokëve të tyre se po kryejnë procesin e tjerrjes. Secila nxënëse do të recitojë një fragment të këngës që tregon një proces
të përpunimit.
P. sh.: Nxënësja e parë do të recitojë fragmentin e mbjelljes së kësaj bime që fillon nga vargu: “Mbolla li te plepi i gjatë…”
deri te “…si e shfarosa, donte shkundur”.
Nxënësja e dytë reciton fragmentin që tregon procesin e përpunimit të lirit, nga i cili nxirret fija: “ …Si e shkunda, donte regjur
...si e rogja, donte zier”.
Nxënësja e tretë reciton fragmentin që tregon procesin e endjes dhe të përgatitjes së veshjes:
“…….Si e zjeva ……” e deri në fund.
Tri nxënëse të tjera le të recitojnë këngën e dasmës, këngën e mërgimit dhe ninullën.
ORA II
Ne oren e dyte nx do te përqendrohen në mënyrën se si është ndërtuar kjo këngë, si nga përmbajtja, ashtu edhe nga forma.
Nxënësit ndalen te ritmi dhe melodia.
Drejtoj pyetje;
U tregoj nx se kjo këngë, me ritmin që ka, priret ndaj recitativit. Këndohet thuajse duke u recituar nga grupi i vajzave e grave
që po tjerrin, endin a lajnë lirin. Ritmi shërben për të nxitur fuqinë fizike të atyre që janë duke punuar, si dhe për të krijuar një
ndjenjë të gëzuar e çlodhëse. I drejtoj nx që të lexojnë informacionin për ritmin dhe theksin në tekstet e tyre.
Diskutim: A mendoni se kjo këngë ka karakter të theksuar didaktik (mësimor edukativ)?
Dëgjohen me kujdes mendimet e nxënëseve dhe arrihet në përfundimin se kjo këngë ka karakter të theksuar didaktik dhe se
realizon dy funksione:
Së pari, shoqëron një proces pune në mjeshtërinë e përdorimit të lirit, ku të gjitha proceset e punës numërohen me radhë,
saqë nuk lihen mënjanë dhe veprime të dorës së dytë, të cilat nuk lidhen drejtpërdrejt me procesin, si p.sh.: thurja e gardhit,
ruajtja e arës.
Së dyti, mund të jetë përdorur edhe si këngë didaktike për fëmijët. Nëpërmjet saj fëmija mëson një zinxhir të tërë me
procese pune, forcon kujtesën dhe pasuron fjalorin. Fëmijës i kumtohet mesazhi se këto tesha prej liri, që ti i vesh aq lehtë,
janë bërë me një mije mundime, ndaj ruaji, mos i gris e mos i ndot.
Nga notat e ritmit të punës kalohet te notat e gëzimit në këngën e dasmës, në notat e vajtimit te kënga e mërgimit, dhe notat
e dashurisë e të qetësisë te ninulla.
BëJ një sqarim i shkurtër për secilën këngë.
Këngët lirike të dasmës janë shumë të bukura. Ato këndohen gjatë dasmës në kohë të ndryshme: kur fillon dasma (siç është
kënga “Këndon bilbili, këndon”), kur përgatitet nusja apo dhëndri, kur shkohet për të marrë nusen etj.
Ninullat ose këngët e djepit janë këngë të krijuara nga nënat. Ato i këndojnë fëmijës kur e vënë në gjumë. Në këto këngë
nëna e përshkruan me dashuri e krenari bukurinë e fëmijës dhe e uron atë që të rritet i shëndetshëm, i zgjuar, i dashur që të
shquhet në shoqëri.
Recitohen ose këndohen nga nxënëset këngët e dhëna në libër. Këngën “Moj e bukura More” nxënësit e kanë më të thjeshtë
ta këndojnë, se e kanë të dëgjuar.
Ata kuptojnë se si melodia që shoqëron vargjet e fuqizon artistikisht përmallimin e poezisë, sa të na prekë edhe ne
shpirtërisht e na bën të përjetojmë ato ndjenja të dhembjes së shqiptarëve të asaj kohe, që detyroheshin të braktisnin vendin
e tyre.
Info e marre nx do ta plotesojne me info te tjera dhe oren e trete nx do te lexojne projektet e tyre te perfunduara
ORA III
Ne oren e trete te projektit nx do te lexojne ato me info me te zgjeruar rreth lirikes.
Mbasi degjoj nx me rradhe vleresoj nx per punen e kryer.
DATA-------------------
Fusha: Gjuhët dhe Lënda: Gjuhë Shkalla: IV Klasa: IX
komunikimi shqipe
Burimet: Libri “Gjuha shqipe 9”, përvoja Lidhja me fushat e tjera dhe temat
të nxënësve ndërkurrikulare:
• Mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Stuhi mendimi, shkrim i lire, punë e drejtuar,
punë e pavarur, diskutim.
Ushtrimi 4
natën - nga rasa kallëzore e emrit natë
vjet - nga rasa kallëzore natën - nga rasa kallëzore sheshit - nga rasa rrjedhore
rrafsh - nga rasa kallëzore ose emërore
rrotull - nga rasa emërore
rresht - nga rasa emërore ose kallëzore.
Ushtrimi 5
Rreth dhe anës
Ushtrimi 6 sipas kërkesës.
Vlerësimi: Vlerësim me notë për aktivizimin e nxënësve, saktësinë dhe aktivizimin në ushtrime.
Detyrë shtëpie: Të formohen fjali me raste të ndryshme nga ushtrimi 5.
JAVA 7 DATA-------------------------
Fusha: Gjuha dhe Lënda: Gjuhë Shkalla: IV Klasa: IX
komunikimi shqipe
Fjalë kyç:
rrëfenjë, Rinë-Katerinëza, tregimi- rrëfenjëa
-bashkëjetesë të dy tipave të shkrimit (ruan tiparet e prozës popullore; mbart tiparet e prozës së shkruar)
-rrëfen rrëfenjën për ngjarje ; fjalë të gjuhës popullore shprehje frazeologjike
Hapi II. NDERTIMI I NJOHURIVE TE REJA
Ora I
U bej te ditur nxënësve se fragmenti është shkëputur nga tregimi me të njëjtin titull.
Lexoj pjesen me ndalesa, të cilat janë përgatitur më parë.,Së bashku shpjegojme, fjalët dialektore apo fjalët e vjetra
(arkaizmat).
Paragrafi I. Hëna... deri te ... qivur të Kirolloit.
Mësuesi/ja drejton pyetjet:
- Ku zhvillohet ky rrëfim? (vendi)
- Kur zhvillohet? (koha, si kohë e ditës, është natë)
- Cilat janë personazhet pjesëmarrëse?
- Çfarë parashikoni se do të ndodhë?
- Cilat janë detajet që ju bindin për parashikimin tuaj?
Paragrafi II. U hoq... deri te ... Katerinëza i foli.
. Përgjigjen, nëse ishte i saktë apo jo ky parashikim, ata e marrin gjatë leximit.
Drejtoj pyetjet:
- Mbështetet ky tregim në rrëfimet fantastike popullore?
- Për ç’element fantastik bëhet fjalë?
- Cilat janë mjetet sugjestionuese që mbizotërojnë?
- Si e përfytyroni Rinë Katerinëzën? Përshkruajeni atë duke përdorur detaje nga teksti.
- Si mund ta përshkruani Kirolloin?
Paragrafi III. Sa i tretur je o im Zot... deri te ... e mejtuar.
- Përse M. Kuteli zgjedh pikërisht varrezat për të zhvilluar rrëfimin e tij:
a) Për të treguar fatalitetin e vdekjes apo
b) forcën e dashurisë?
- O im-zoti Kirollo
As unj veshin më dëgjo
As zgjat krahun më shpëto...
d. Gjuha dialektore.
Pas kësaj merret për krahasim një përrallë dhe mësuesi së bashku me nxënësit ndalet në pikat e mësipërme:
a. Kujtoni si komunikon autori i përrallës me lexuesin (hyrja, mbyllja, gjatë rrëfimit etj.
b. Jofrymorët shpirtëzohen.
c. Gjuha e përrallës është e mbushur me shprehje popullore e arkaizma.
ç. Murosja e të gjallëve ose sjellja e tyre prapë në jetë; shndërrimi i princit në bretkosë, i vajzës në zog etj.
Detyrë shtëpie.
Pika detyre. Udhëzoj nxënësit që detyra e parë lidhet me shumë elemente dhe duhet vënë në plan të parë fantazia, por edhe
shfrytëzimi i skenave nga filmat që ata kanë parë. Ndërsa alternativa tjetër lidhet më tepër me ndjenjat e tyre në një raport
krejtësisht personal.
Vlerësimi i orës së mësimit dhe i nxënësve pjesëmarrës.
DATA -------------------
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Stuhi mendimi, punë e drejtuar, diskutim, punë e
pavarur.
ORA nis me rifreskimin e njohurive në lidhje me përdorimet e ndryshme të së njëjtës fjalë si ndajfolje, përemër dhe
origjinës së disa prej tyre për t’u përdorur në funksione të ndryshme.
Ushtrime
Ushtrimi 1 sipas kërkesës Ushtrimi 2
Ushtrimi 3
• • këtë moti - ndajfolje
• • rreth - emër
• • anash - ndajfolje
• • rreth putrave - parafjalë
• • përreth - ndajfolje
• • rreth sheshit - parafjalë
• • faqet - emër
• • faqe të ngjeshura - emër
• • copë rrugë - emër
Ushtrimi 4
prapa, për, krahas, rrotull, matanë, brenda, buzë, pranë, në, përballë.
Ushtrimi 5
buzë, ballë, faqe, majë, mes, rrëzë, anës.
Ushtrimi 6
Afër, drejt, gjatë, jashtë, larg, matanë, para, pas, përmes, pranë, sipër, veç.
Ushtrimi 7 dhe 8 sipas kërkesës.
Vlerësimi: Vlerësim me notë për aktivizimin e nxënësve, angazhimin në nxjerrjen e njohurive të reja, saktësinë dhe
aktivizimin në ushtrime.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 9
DATA --------------------------
Tema mësimore: Dallimi i lidhëzave nga Situata e të nxënit: Punë me tekstin Shkrimi i lirë
përemrat, ndajfoljet dhe parafjalët me rreth përdorimit të lidhëzave, ndajfoljeve dhe
formë të njëjtë parafjalëve.
Burimet: Libri I nx”,, përvoja të nxënësve Lidhja me fushat e tjera dhe temat
ndërkurrikulare:
• • Identiteti kombëtar dhe njohja e
kulturave
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Stuhi mendimi, shkrim i lirë, punë e drejtuar,
punë e pavarur,
Cilat janë klasat e fjalëve që kanë më shumë përdorime dhe si klasa të tjera fjalësh.
Ndërtimi i njohurive: shkrim i lirë, , punë e drejtuar, diskutim, grupet e ekspertëve, punë e pavarur.
U jap për të punuar një shkrim i lirë me temë “Atdheu im” ku të përdorin fjalët: nga, që, veç, si ndajfolje, lidhëz e parafjalë.
Shembujt nga tekstet e nxënësve shkruhen në tabelë dhe nëse nuk janë të plotësuara për të gjitha rastet ndërtohen së
bashku.
Në secilin rast nxënësit tregojnë rolin që kanë fjalët në fjali, si lidhëz, si parafjalë e si ndajfolje. Në cilat raste qëndrojnë si të
pavarura kuptimisht dhe në përdorim, kur si fjalë shërbyese për të lidhur fjali e kur para emrit.
Vazhdohet me grupet e ekspertëve ku pasi ndahet klasa në grupe, një grup ose dy përmes shembujve tregojnë
Ngjashmëritë e lidhëzave me përemrat lidhorë për të përcaktuar funksionin e lidhëzave në fjali.
• Krahasimin e ndajfoljeve me lidhëzat
• Krahasimin e lidhëzave me parafjalët
DATA------------------------
Fusha: Gjuhët dhe Lënda: Gjuhë Shkalla;IV Klasa IX
komunikimi shqipe
Tema mësimore: Tingullimitimet Fjalët kyç:
tingullimitimet, familje fjalësh,
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Shkrim i lirë, analizë rasti, diskutim, , punë e
pavarur.
Metoda, teknika dhe veprimtari të nxënësve: stuhi mendimi, lexim i pjesës, pyetje-përgjigje
rreth të kuptuarit, diskutim.
Metoda, teknika dhe veprimtari të nxënësve: me hapa, diskutim, punë e pavarur me shkrim, vizatim.
Hapi II
Ushtrimi 4. Rrjeti i diskutimit.
Nxënësit japin mendimin e tyre, duke diskutuar e argumentuar alternativën e përzgjedhur.
Megjithatë pika a.) nuk krijon largësi emocionale e psikologjike do ishte përgjigja më e saktë, sepse i gjithë përshkrimi i personazhit
për insektin, halucinacionet në lidhje me të, interpretimi që i bën lëvizjeve, pamjeve të insektit dëshmojnë për tmerrin psikologjik që
ai përjeton dhe gjurmët që ka lënë murtaja dhe vdekja në mendjen e tij, pavarësisht se ai përpiqet t’u largohet fizikisht.
Ushtrimi 5
Miku i personazhit kryesor fillimisht nuk sheh asgjë dhe nuk i beson mysafirit të tij, pastaj krijesa/insekti i duket shumë e
vogël. Asnjëri prej personazheve nuk e shikon objektin në mënyrë realiste, gjë që na bën të kuptojmë që të dy mund të
jenë të ndikuar nga situata që i rrethon, pavarësisht se në mënyra të ndryshme.
Hapi III Ushtrimi 6
Në tekst mbizotërojnë më tepër fjalitë me natyrë përshkruese, ku dallojnë përshkrimet që i bëjnë dy personazhet insektit,
si dhe fragmenti i lexuar nga një tekst shkollor, ku jepen të dhëna të detajuara për këtë insekt sipas shkencës së
botanikës.
Ushtrimi 7
Kjo lidhet me temperamentin e personazheve, por dhe me gjendjen psikologjike të secilit. Miku i personazhit ka natyrë më objektive
dhe është i lidhur me shkencën, filozofinë dhe dukurinë e shpjegon shkencërisht, ndërsa personazhi që rrëfen është një natyrë më
meditative dhe dukurinë e shpjegon subjektivisht.
Ushtrimi 8
Nxënësit diskutojnë duke dhënë mendimin e tyre. Një variant do ishte fakti që personazhi, i tmerruar nga frika e vdekjes
nga murtaja, përfaqëson shumë të tjerë që po përpiqen t’i iknin murtajës dhe vdekjes prej saj, por që frika e tmerri i
shoqëron vazhdimisht.
DETYRE
Ushtrimi 9.
Këtu nxënësit bëjnë vetë një vizatim, sipas përshkrimeve të dhëna në tekst dhe bëjnë krahasimin me fotografinë e dhënë
në figurë.
Vlerësimi: vlerësim me notë, sipas gjykimit të mësuesit
DATA ------------------------
Dëgjohen me kujdes mendimet e tyre, duke i inkurajuar që të flasin sa më shumë dhe pa u gjykuar nga njëri-tjetri.
2. Ndërtimi i njohurive të reja (hulumtim, lexim i heshtur, pyetje përgjigje)
I njoh nxënësit me temën e re të rubrikës “Të flasim”, e cila shkruhet në tabelë. U kërkoj atyre të japin përkufizimet e tyre për
termat: frikë, tmerr, mister. Sipas Fjalorit të gjuhës shqipe, këto terma përkufizohen si më poshtë
Frikë - përkufizohet si një ngritje emocionale që shkaktohet nga pritshmëria e një stimuli të rrezikshëm, që është prezent
në një situatë konkrete. Është reagim emocional i fuqishëm përballë perceptimit të një rreziku të vërtetë objektiv apo
imagjinar. Është një ndjenjë shqetësimi e thellë kur jemi përpara një rreziku që na kanoset drejtpërdrejt a përpara një
rreziku të ardhshëm, përpara një fatkeqësie.
Tmerr - Frikë e madhe që ndien para një rreziku ose fatkeqësie. Diçka që të fut frikë të madhe.
Mister - Diçka e panjohur ose shumë e fshehtë, diçka që nuk kuptohet ose mezi kuptohet, diçka e errët dhe e
pashpjegueshme, fshehtësi, e fshehtë.
Pas sqarimit të këtyre koncepteve shtrohet pyetja: Pse frika ka lidhje me misterin, me të panjohurën? Dëgjohen me kujdes
shpjegimet që japin nxënësit.
Udhëzohen nxënësit të lexojnë informacionin e dhënë në faqen 40 mbi frikën dhe tmerrin në letërsi dhe në kinematografi.
Diskutohen pyetjet:
➢ Cili prej jush e ka lexuar librin “Drakula”? Po librin “Harry Poter”?
➢ Çfarë emocionesh keni përjetuar?
➢ Po filmat e realizuar mbi bazën e këtyre librave i keni parë?
➢ Si ju janë dukur skenat e filmit në krahasim me librin?
Pyetjen numër 6, e realizoj nëpërmjet teknikës së rrjetit të diskutimit.
Si mendoni ju, a u duhen ndaluar fëmijëve filma të mbingarkuar me skena tmerri dhe dhune? Pse?
Cilat janë dëmet që mund të shkaktojnë filma të tillë?
I dëgjoJ me kujdes argumentimet e nxënës.
Vlerësimi: Vlerësohen përgjigjet, argumentimet dhe aktivizimi i nxënësve gjatë gjithë orës mësimore.
DATA----------------------
Burimet: Libri “Gjuha shqipe 9”, , përvoja Lidhja me fushat e tjera dhe temat
të nxënësve ndërkurrikulare: Mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: Stuhi mendimi, punë e drejtuar, diskutim punë e
pavarur.
Për të kujtuar dhe një herë klasat e fjalëve u kërkoj nxënësve të paraqesin një hartë mendimi për klasifikimin e klasave të
fjalëve. Për secilën prej tyre nxënësit japin përkufizimin dhe argumentojnë pse janë kuptimplota ose jo.
Ushtrimi 1
Ushtrimi 3
• • gjithçka - sende, i pashoqëruar, i ngurtësuar
• • çdo - sende, i shoqëruar, i ngurtësuar
• • asgjë - sende, i pashoqëruar, i ngurtësuar
Ushtrimi 4 plotësohet sipas kërkesës. Ushtrimi 5 u ul –
joveprore, u, e kryer e thjeshtë, dëftore, veta III, njëjës, zgjedhimi II • ishte vonuar -
joveprore, jam, koha e kryer, dëftore, veta III, njëjës, zgjedhimi I • u futën - joveprore, u, e kryer e
thjeshtë, dëftore, veta III, shumës, zgjedhimi II thoshte - joveprore, mb. te, pakryer, dëftore,
veta III, njëjës, zgjedhimi II • merrej - pakryer, mb. -ej, veta III, njëjës, dëftore, zgjedhimi II
• Ishte shqetësuar - joveprore, më se e kryer, njëjës, veta III, zgjedhimi I
ushtrimi 6 gjelbëron - njëvetore • fryn erë - njëvetore • hingëllinte - njëvetore • dukej - njëvetore • thonë - pavetore
• këndon - njëvetore
Ushtrimi 7
kishte - e pakryer, dëftore, njëjës, veta III
• ishte - e pakryer, dëftore, njëjës, veta III
• kishte qenë - më se e kryer, dëftore, veta III, njëjës
• vinte - e pakryer, dëftore, njëjës, veta III
• isha - e pakryer, dëftore, njëjës, veta I
• doja - e pakryer, dëftore, njëjës, veta I
• thosha - e pakryer, dëftore, njëjës, veta I
Ushtrimi 8 afër - ndajfolje mes gurit - parafjalë drejt kishës - parafjalë rreth poetësh - emër sipër - ndajfolje poshtë - ndajfolje
përballë pallatit - parafjalë afër dritare - parafjalë buzë – emër
Ushtrimi 9
që do të bëja - lidhëz kur-lidhez
• tek fliste – lidhëz tek e mora -PARAFJALE
• kur - lidhëz QE do ta shtoje-P:lidhor
• uleshim tek - ndajfolje vleresim;VLERESIM ME NOTE: DETYRE USHTR 10
DATA-----------------------------
Fusha: Gjuhët dhe Lënda: Gjuhë Shkalla: IV Klasa: IX
komunikimi shqipe
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: stuhi mendimi, punë e pavarur, , diskutim, punë
e drejtuar
Lidhja e temës me njohuritë e nxënësve; stuhi mendimi. Listoni rastet që njihni të fjalëve që shkruhen me apostrof.
Apostrofi është shenja që vihet sipër rreshtit, në vend të një zanoreje a të një rrokjeje që ka rënë dhe pas pjesëzës
mohuese s.
Për të shënuar rënien e -ë-së fundore, apostrofi përdoret në këto raste:
a) te trajtat e shkurtra të përemrave vetorë më dhe të, kur pas tyre vijnë trajtat e shkurtra i, u, ia, iu, ja, jua, ua ose
pjesëza u e trajtave joveprore të foljeve. P.sh.: m’i dha, t’i dha, t’i shkruash shokut, t’i zbatosh porositë, të m’u bësh të fala,
të m’ia numërosh një nga një etj.;
b) te pjesëza të e mënyrës lidhore, e kohës së ardhme të dëftores, kur pas tyre vijnë trajtat e shkurtra i, u, trajtat e
shkurtra të bashkuara ose pjesëza u e trajtave joveprore të foljeve.: t’i kërkoja, t’u kërkoja, do t’i tregoja; do t’u them, do
t’jua kujtoj, do t’ua kisha sjellë etj.
c) te ndërtimet e ndryshme me pjesore (për të, me të, një të + pjesore) përpara trajtave të shkurtra të përemrave vetorë i,
u, trajtat e shkurtra të bashkuara ia, iu, ju, jua, ua:
për t’i pasur parasysh, për t’ua sqaruar, për t’u dhënë librat, me t’i thënë, me t’jua sjellë veglat, me t’iu afruar etj.
Mbani mend!
Shkruhen pa apostrof trajtat përemërore ma, ta, ku nuk kemi një rënie të ë-së, por një shkrirje dy zanoresh (më +
e = ma; të + e = ta): ma dha librin; s’ma thotë; ma thotë; jepma; për të ma treguar; duke ma treguar; me të na treguar; pa
ma thënë; një të ma kujtuar etj. Ndërtimi i njohurive; analizë
teksti, punë e drejtuar, diskutim.
E ëma dhe të njëmbëdhjetë vëllezërit e mëdhenj nuk donin t’ia jepnin, sepse trimi ndonëse i mirë e i fisëm, ishte nga një
vend shumë i largët. Vetëm i vogli, Konstandini, donte.
- T’ia japim zonja mëmë, - thoshte ai, - se trimi është i mirë. Më ka hyrë në zemër.
- Konstandin biri im, çfarë po thua kështu? - ia kthente e ëma. Aq larg do ma shpiesh Doruntinën time? Se në e daça për
gëzim, për gëzim nuk do ta kem; se në e daça për helm, për helm nuk do ta kem
Të jap besën zonja mëmë, se kur ta duash ti Doruntinën, qoftë për gaz, qoftë për helm, vete unë e ta sjell!. Nxënësit
evidentojnë rastet e përdorimit të apostrofit dhe ndalen në ato të trajtave të shkurtra, duke u munduar të arsyetojnë arsyen
e përdorimit
Prezantimi i njohurive;Ushtrime. Ushtrimi 1 faqe 219
M’i , me t’ia, me t’ua, t’u, do t’u, ma, në m’u, ta.
Ushtrimi 2
Ç’t’u desh të shkoje.....
Atëherë vendosa t’ua thosh atë gjithëve.... Nuk di si t’ua mbush mendjen....
M’u mbush zemra ...
... që t’ua përcillnin kolegëve dhe t’ua zbukuronin.
Ushtrimi 3
Do t’i telefonoj motrës.
Mendoj të ta jap dhe ty adresën e bibliotekës elektronike. Ju lutem, na shkruani emrat si në kartën e identitetit.
Duhet t’i korrigjoni.
Do të shkojmë nesër për ta parë shfaqen e re teatrore? Përpiqu t’u gjesh bileta të gjithëve.
Pse nuk duhet t’u themi të gjithëve. Duhet t’i sqarojmë më parë mes nesh
Ushtrimi 4
....se do t’u thoshte atyre që ta shtynin pak orarin...
.....ia kishte ndryshuar ngjyrat natyrës.
Po të na kishte njoftuar... s’do të na e kishin kaluar...
...se do ta kishin zgjatur aq shumë...
...t’ua punoje të tjerëve
...për t’ia dalë të mësonte...
Ushtrimi 5 bazohet në rregullat e dhëna më sipër.
Vlerësimi: vlerësim me notë sipas gjykimit të mësuesit për pjesëmarrjen gjatë orës së mësimit dhe për saktësinë e
përgjigjeve.
Detyra: Bëni një shkrim të shkurtër me temë “Autori im i preferuar”, ku të rrëfeni duke përdorur sa më shumë trajta të shkurtra me
apostrof.
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, , përvoja të Lidhja me fushat e tjera dhe temat
nxënësve. ndërkurrikulare:
• • Histori
Metodologjitë dhe veprimtaritë e nxënësve: stuhi mendimi, , diskutim, lexim dhe analizë
teksti.
Ushtrimi 4
Rrëfimi bëhet nga dy nxënës duke pasuar njëri-tjetrin dhe duke perifrazuar ligjëratën e drejtë.
Vlerësimi: vlerësim për: aktivizimin e nxënësve, angazhimin në nxjerrjen e njohurive të reja, saktësinë, logjikën,.
Vlerësimi me notë mund të bëhet orën e dytë.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 5 sipas kërkesës.
DATA ----------------------------------
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, , përvoja të Lidhja me fushat e tjera dhe temat
nxënësve ndërkurrikulare:
Histori
Hapi I Ushtrimi 6
Gjetja e ujësjellësit për Tursun Pashën do të thoshte nënshtrim i kështjellarëve, gjë që deri tani me luftë dhe mënyra të
tjera kishte qenë e pamundur. Për kështjellarët, ndërprerja e ujit, i burimit të jetës, do të thoshte rrezik për humbjen e
luftës, pavarësisht se ata vazhdojnë të bëjnë qëndresë dhe të mos i dorëzohen armikut.
Ushtrimi 7
Nxënësit duhet të përdorin sa më shumë emra abstraktë për të përshkruar ndjesitë e tyre.
Ushtrimi 8
. Në çdo vështirësi, në çdo moment që kështjellarët ishin të pashpresë, figura e Skënderbeut ishte shpresëdhënëse.
Pavarësisht se ngjarjet paraqiten nga këndvështrimi i kampit armik, figura e Skënderbeut, Heroit Kombëtar, është e
pranishme në të gjithë veprën, si nëpërmjet shpresës që u jep kështjellarëve, ashtu edhe nëpërmjet frikës që u kall
armiqve.
Hapi III Ushtrimi 9.
Shpjegohet koncepti i kohës së brendshme e të jashtme në romanin historik. Koha e jashtme – Periudha e Skënderbeut,
lufta kundër pushtimit osman Koha e brendshme – koha në të cilën veprojnë personazhet.
Rrëfimi bëhet nga dy këndvështrime:
1. Në pjesën e parë në vetën e tretë shumës, ku rrëfen rrëfimtari i gjithëdijshëm dhe përshkruan si një vëzhgues i
gjithçkaje, i veprimeve, i ndjesive, i anktheve të ushtarëve.
2. Në pjesën e dytë në vetën e parë shumës, ku rrëfehet ngjarja nga këndvështrimi i kështjellarëve. Në pjesën e dytë
rrëfimi i ngjan më tepër një kronike lufte.
Ushtrimi 10.
Në pjesën e parë dialogët ndërtohen si ndërmjet personazheve të panjohura nga turma, si dhe nga personazhe realë
historikë, siç ishte Pashai dhe funksionari i lartë. Në pjesën e dytë mungon dialogu dhe rrëfimi është më shumë në trajtën
e përshkrimit.
Ushtrimi 11
Në këndvështrimin e parë, ku rrëfehen ngjarjet sipas kampit armik, personazhet përqendrohen m shumë te vuajtja e kalit,
ndërsa në këndvështrimin e dytë vëmendja përqendrohet më shumë në ankthin e kështjellarëve, pa u përqendruar te
vuajtjet e kështjellarëve.
Ushtrimi 12
Shkrofëtiu, gulçoi, goditi, u rrotullua, uli turirin, zhgërreu baltën, goditi, u rrëzua.
Ushtrimi13
si një mallkim....- krahasim i zgjeruar (similitudë) Gjak të ngrirë, - epitet
Mbyllnim sytë me tmerr, - metaforë Si hienat - krahasim
Kampi përpëlitet e gulçon, - metaforë Si furi e papërmbajtshme – krahasim + epitet Përmes tyre jepet gjendja e
kështjellarëve, të dëshpëruar, të mbushur me urrejtje ndaj kampit armik, por me shpresë për mbijetesë
Ushtrimi 14
Epiteti kalë i bardhë përmendet disa herë për të treguar “pafajësinë” e tij, si një kafshë që po shfrytëzohet për një qëllim të
lig, por që vetë është i pafajshëm.
Ushtrimi 15
Gjergj Kastrioti Skënderbeu Tursun Pasha.
Vlerësimi: vlerësim me notë,, për: aktivizimin e nxënësve, angazhimin në nxjerrjen e njohurive të reja, saktësinë, logjikën.
DATA ______________________
Fusha: Gjuhët dhe Lënda: Gjuhë Shkalla: IV Klasa: IX
komunikimi shqipe
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, , përvoja të Lidhja me fushat e tjera ose me temat
nxënësve, materiale të ndryshme në ndërkurrikulare:
ndihmë të temës mësimore.
Detyrë shtëpie. Përshkruani imazhin, ngjyrat që përftoni në vetëdijen tuaj, kur përfytyroni një kopsht që ka kohë që nuk
është punuar, me bimësi të dendur, të rritur spontanisht, me pak dritë, si vendi i princeshave të zhdukura, nën këmbët e të
cilave gjendet një tokë e virgjër, hali përrallash shpalisë nën kâmbët
DATA___________________-
Fusha: Gjuhët dhe Lënda: Gjuhë Shkalla: IV Klasa: IX
komunikimi shqipe
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: stuhi mendimi, punë e pavarur, dua të di,
mësova, diskutim, punë e drejtuar.
Organizimi i orës së mësimit
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, fletore, lapsa, tabela, Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkurrikulare:
shkumësa.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: bisedë, lexim zinxhir, punë me grupe, tabela e personazheve,
ditari dypjesësh
Jesmina
Babai
Nx punojne ne menyre te pavarur me ushtrimet e rubrikes `´Gjuha dhe stili´´
Nx punojne me ushtrimin 7.Ata do te kthehen ne tekst dhe do te nxjerrin fjalet kyc qe perdor autori ne pershkrimin e
vendlindjes.
USHT 8
Nx do te ilustrojne me pjese nga teksti paralelizmin figurativqe shpreh luften per mbijetese te bleteve dhe luften per
ekzistence te njerezve.
Vleresimi.vleresohen me goje nx per pergj e dhena
DETYRE: pika detyre
DATA ________________________________
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: stuhi mendimi, punë e pavarur, , diskutim, punë e drejtuar
Kujdes! Trajtat foljeve të tipit kryej, bluaj etj., duhen shkruar me togjet ye, ua, ndonëse në trajtat joveprore nuk kanë grup
zanoresh: kryhet, bluhet etj.
Prezantimi i njohurive; punë e pavarur, ushtrime Ushtrimi 1
i rrëmbyeshëm; kryekëput; gjuhet; pajtuake; i pazëvendësueshëm; vijueshmëri; kryelartë; treguan; i përmuajshëm;
përpunues; fyenin; plotësuese
Ushtrimi 2
Këtu vërejmë që gegërishtja është përdorur në shtypin e shkruar deri në fillim të shekullit XX. Në fragmentin e dhënë
Ushtrimi 3
pabesueshmet; filluaka; pyeturi; shquanin; dragua; mrekullueshme kuptueshmëri; përkryer; pëlqyeshme;
pazbërthyeshme; shfrytëzuar; besueshmërinë; cenuar
Ushtrimi 4
caktuakan; kuptueshme; kapërcyell; zhgënjyese; pikëpyetje; drithëruan; zgjoheshin; bashkëvuajtëse; quajtura; shuhej;
mësuan
Ushtrimi 6. Kujtojmë që bazë për të formuar habitoren është pjesorja e foljes dhe në zgjedhimin e parë zanorja-o-
zbërthehet në grupin- ua-. Vëmë në dukje se bashkëtingëllorja -h- e së tashmes joveprore nuk ka lidhje me grupin e
zanoreve, por me mbaresën e joveprores për zgjedhimin e parë
folja Koha e tashme, Mbiemër foljor me Koha e tashme
mënyra habitore prapashtesën- folja joveprore
shëm
arsyetoj arsyetuakam i arsyetueshëm arsyetohem
pëlqej pëlqyekam i pëlqyeshëm pëlqehem
dëgjoj dëgjuakam i dëgjueshëm dëgjohem
lexoj lexuakam i lexueshëm lexohem
huazoj huazuakam i huazueshëm huazohem
, Vlerësimi: vlerësim me notë, për pjesëmarrjen gjatë orës së mësimit dhe për saktësinë e përgjigjeve.
Detyrë: Ushtrimi 5
Burimet: libri “Gjuha shqipe 9”, Drejtshkrimi i Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: stuhi
gjuhës shqipe, përvoja të nxënësve mendimi, punë e pavarur, INSERT, konkurs, diskutim,
punë e drejtuar.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: stuhi mendimi, punë e pavarur, , diskutim, punë e
drejtuar.
Nxënësit kujtojnë rregullat e drejtshkrimit të përemrave dhe ndajfoljet që formohen nga fjala gjithë. Gjithkush, gjithkujt,
gjithkund, gjithandej, gjithmonë, i përgjithshëm etj.
U kërkoJ nxënësve të kujtojnë rregullat e drejtshkrimit të fjalëve ku takohen dy zanore.
Ndërtimi i njohurive; konkurs, INSERT, punë e drejtuar, diskutim.
U paraqes nx tabelën e germave në ushtrimin 4 dhe u kërkoj të gjejnë sa më shumë fjalë që formohen dhe kanë dy
zanore të njëjta njëra pas tjetrës.
Ushtrimi zhvillohet në formë konkursi dhe nxirren rregullat nga nxënësit për drejtshkrimin e fjalëve që kanë takim të
njëpasnjëshëm të zanoreve të njëjta.
Kur në formim fjalësh takohen dy zanore të njëjta, ato shkruhen të dyja: i paaftë, i paafrueshëm, i paanshëm, paanësi, i
paapelueshëm, i paarmatosur, i paarrirë, deetimologjizim, kryeengjëll, antiimperialist, autoofiçinë, joobjektiv, joorganik,
jooksidues, joorigjinal, mikroorganizëm etj.
Nxënësit i rikthehen tekstit me shenjat e tabelës INSERT dhe punojnë me njohuritë e tjera për drejtshkrimin e takimit të dy
zanoreve te fjalët e përbëra
Prezantimi i njohurive; punë e pavarur, ushtrime Ushtrimi 1
kinooperator, zoologjik, i porsaardhur, koordinator, kinooperator, mirë se erdhe, joorganik, alkool, kooperativë
Ushtrimi 3 të paarsimuar e paanalizueshme porsaardhur Ushtrimi 5 Koordinojë, ndërkufitar, zoologut, paraardhës, i
pakoordinuar, i pakontrolluar, të paarritshme, cunguar, të paaftë, Vlerësimi: për pjesëmarrjen gjatë orës së mësimit dhe
për saktësinë e përgjigjeve.Detyra: Ushtrimi 6
DATA-------------------------------------------------------------------
me j kur janë në trup të fjalës: lajtmotiv, volejboll, bojkotoj, Hajne; Rio-de-Zhanejro, Troja.
- me i kur këto janë në fund: Uruguai, Shangai, Sidnei, Sergei, Tolstoi.
- Fjalët dhe emrat e përveçëm me burim nga latinishtja a nga gjuhët romane, si edhe nga greqishtja, të cilat në gjuhën
shqipe kanë një c të ndjekur nga zanorja e ose i, shkruhen me c dhe jo me ç a me s.
certifikatë, celebrim, kancelar, proces etj.; bilance, elektricist, klasicizëm, konciz, publicistikë, agjenci etj.
Mbani mend! Shkruhen me ç dhe jo me c: biçikletë, çiklist, çiklizëm, çimento etj. Shkruhen me s fjalët:
dispensë, mensë.
- Fjalët dhe emrat e përveçëm, me burim kryesisht nga greqishtja, latinishtja e nga gjuhët romane, që kanë një g të
ndjekur nga një e ose i, shkruhen me gj e jo me g. gjenetik, gjenezë, gjeni, higjienë Egjipti, Eugjen, Gjeorgjia; gjirafë,
Algjer-i, Belgjikë, Gjenevë etj.
Kujdes! Shkruhen me xh dhe jo me gj fjalët: inxhinier, xhandar, xhandarmëri, xhenier, xhenio, xhirim, xhiro, xhiroj,
inxhinieri, xhirues, xhaketë, xhelatinë, xhol.
- Shkruhen me h- fjalët që në greqishten e vjetër fillonin me zanore të aspiruar dhe në latinishten me h: himn, hiperbolë,
hipizëm, rehabilitoj etj.; Hagë, Hamburg, Hanoi, Hanover, Helsinki etj.
- Fjalët e huaja që burojnë nga nga greqishtja e vjetër, latinishtja ose nga gjuhët romane dhe që në këto gjuhë kanë një l
të thjeshtë ose dyfishe, shkruhen me l dhe jo me ll: kolonë, luks,analogji, atlas, kolos, komplot, logjikë, lotari, lustër,
lustroj, mitologji etj. Apolon-i, Atlantiku, Babiloni-a etj
Mbani mend!
a. Ndër fjalët me burim nga anglishtja shkruhen me l: gol, golf, kloun, klub, etj. dhe me ll: basketboll, futboll, hendboll,
penallti, volejboll etj.
b. Ndër fjalët e reja të burimit sllav shkruhen me l: polak, polka, etj. dhe me ll: bjellorus, sllav, sllovak, slloven etj.; po
kështu Bjellorusi.
- Fjalët me prejardhje kryesisht nga gjuhët romane dhe që në këto gjuhë kanë rr, shkruhen me rr dhe jo me
r. arrestim, arrivist, arrogancë, karrierë, irracional, korridor, korrigjoj, surrealizëm, tarracë, territor, terror etj.
- Shkrimi i emrave të përveçëm të huaj mbështet përgjithësisht në shqiptimin e tyre në gjuhët përkatëse, duke iu
përshtatur sistemit grafik të shqipes. Aligieri, Atila, Bethoven, Gëte, Moxart, Vagner, Vilhelm Tel, Zhan- Zhak Ruso etj.;
Bolonjë, Havai, Këln, Lajpcig, Mançester, Nju-Jork, Rio-de-Zhanejro etj.
Mbani mend!
Disa emra të përveçëm me prejardhje të huaj shkruhen sipas traditës së ngulitur prej kohësh në gjuhën shqipe: Bruksel, Korfuz,
Moskë, Paris, Selanik, Stamboll, Suedi, Vjenë, Zvicër etj.
• Prezantimi i njohurive; punë e pavarur, ushtrime. Ushtrimi 1
Studjue, leksikologjik, frazeologjik, konstruktevet.
Sipas Aleksandër Xhuvanit, është shumë e rëndësishme që gjuhëtarët të punojnë për studimin dhe zëvendësimin e
fjalëve të huaja të panevojshme me materialin leksikologjik dhe frazeologjik të shqipes.
Ushtrimi 2
Media, italiane, dimension, studiuesit, studionin, kamerier, materiale, rajon, devijonin.
Ushtrimi 3
Zhongler, certifikatë, anulim, dezintegrim, gjenocid, dezinfekton, atelie, diversion, të impenjuar, korrekt, mazhorancë,
vizionar.
Ushtrimi 4
Lajtmotiv, Bajkal, bojkotoj, likuidim, Molier, hokej, Vjenës, tastierat, gjenial, egjiptian, higjiena, kauboj, brazialian, Sofie,
Bombei, Sidnei.
• Shkruhen me -z- fjalët e huaja të formuara me parashtesën dez- (des-), kur s-ja e parashtesës gjendet në pozicion
ndërzanor:
• Fjalët me parashtesën dis- përpara një bashkëtingëlloreje dhe ato me parashtesën trans- e ruajnë gjithmonë s-në e
parashtesës në shkrim: disharmoni, diskreditoj, diskriminim, disnivel, dispeçer, disponoj, dispozitë etj.;
Ushtrimi 5
Gjeneral, gjenetik, gjenezë, Gjermani, Gjenevë, mitologji – fjalët me origjinë nga greqishtja ose latinishtja shkruhen me -
gj- dhe jo me -g-.
Inxhinier, xhandar, - shkruhen me -xh- dhe jo me -gj-.
Ekzakt, ekzaltoj, ekscentrik, ekskavator, eksluziv, -, Shkruhen me ks fjalët e burimit grek a latin që përmbajnë elementin
eks të ndjekur nga një bashkëtingëllore, dhe me kz fjalët e po këtij burimi që përmbajnë elementin eks të ndjekur nga një
zanore ose temat ekzo a hekza: ekscentrik, ekskavator, ekskluziv, ekzistencializëm etj.; ekzocentrik, ekzodermë,
ekzogami, ekzogjen, ekzotik etj.; hekzametër, hekzaklorant etj.
Mitologji, monolog, Apoloni- shkruhen me- l -dhe jo me –ll-. Shkruhen me ll - hendboll, penallti.
Ushtrimi 6
dezinfektoj, dezinfektim, dezintegroj, dezintegrim etj.
Vlerësimi: vlerësim me notë, sipas gjykimit të mësuesit, për pjesëmarrjen gjatë orës së mësimit dhe për saktësinë e
përgjigjeve.
Detyra: Ushtrimi 7, sipas kërkesës.
DATA_____________________________
Tema mësimore: Nën qarr po rrinte vasha ( ora I) Situata e të nxënit: Punë me tekstin
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, , përvoja të nxënësve. Lidhja me fushat e tjera dhe temat
ndërkurrikulare:
• Identiteti kombëtar dhe njohja e
kulturave
Metoda, teknika dhe veprimtari të nxënësve: parashikim me terma paraprakë, lexim i pjesës, formulim
pyetje-përgjigje.
Nxënësve u jap fjalët dragua, zanë, dashuri, fejuar në djep, rrëmbeu, që të krijojnë një tregim. Pasi shkruajnë rrëfimet e
shkurtra, i tregojnë ato dhe bëhet një krahasim mes tyre dhe krijimeve popullore që njohin me këto personazhe.
• Ndërtimi i njohurive: lexim teksti, shpjegim fjalori.
Nxënësve u jap për të lexuar pjesen dhe u kërkoj që leximi të jetë shprehës dhe me intonacionin që kërkon një rrëfenjë.
Ndalen në fjalët dhe në shprehjet që nuk kuptojnë dhe bëhet shpjegimi i tyre përmes kontekstit.
U kërkoj nxënësve të nxjerrin rrëfenjat popullore nga rrëfimi i autorit, duke treguar rolin e saj brenda rrëfimit.
• Prezantimi i njohurive: pyetje-përgjigje.
Nxënësit hartojnë pyetje në lidhje me tekstin, rreth të kuptuarit dhe u përgjigjen atyre. Disa nga pyetjet që mund të bëjnë
nxënësit, janë:
Kush është Dila? • Çfarë i ka ndodhur asaj? • Ku ndodhet dhe pse?
• Çfarë ëndërron dhe me çfarë lidhen ëndrrat e saj?
• Çfarë i ndodh Dilës? A është në ëndërr a në zhgjëndërr gjatë rrëmbimit të saj?
Tema mësimore: Nën qarr po rrinte vasha (ora II) Situata e të nxënit: Punë me tekstin
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, , përvoja të nxënësve Lidhja me fushat e tjera dhe temat
ndërkurrikulare:
• Identiteti kombëtar dhe njohja e
kulturave
JAVA 12 DATA_______________________________
Metoda, teknika dhe veprimtari të nxënësve: imagjinatë e drejtuar, diskutim rreth tyre, lexim, pyetje-
përgjigje, analizë teksti, ditarët e të nxënit
Tema mësimore: Ngjarje pa lëvizje (ora e II) Situata e të nxënit: Punë me tekstin
Metoda, teknika dhe veprimtari të nxënësve: me hapa, ditarët e të nxënit, punë në grupe
Grupi II
Në paragrafin e parë, përshkrimi me epitete e krahasime i kalit: trupi i djersitun; u ba si lamsh dejesh; kryet në vuajtje; i
shtrimun përpara etj.
Paragrafi i tretë: një kufomë e gjallë; që si fantomë i rri kundruall; kali, bota e mjerueme; e fundit kufomë etj. Paragrafi i
fundit, gjendje mundimi e dhimbjeje të jashtëzakonshme.
Përmes këtyre imazheve pasqyrohet bota, shoqëria njerëzore, vuajtja, kamxhiku dhe njeriu, lufta e njeriut për mbijetesë
në një shoqëri të vuajtur e të pashpresë.
Hapi II - Punë në grupe Ushtrimi 6
Ndiqet kërkesa për leximin e pjesës.
Grupi I
Ritmi i brendshëm në tekst krijohet përmes:
- përsëritjes së pasthirrmave: hyjo, hyjo,
- përsëritjes së parafjalëve, foljeve: pa ngjyrë, pa lëvizje, pa jetë; flitshin..., flitshin
- pyetjes retorike: ...a meriton t’i hidhen në shpinë të gjithë ata gurë, që janë barra e kalit të mjerë?
Grupi II
Në paragrafin e parë, përshkrimi me epitete e krahasime i kalit: trupi i djersitun; u ba si lamsh dejesh; kryet në vuajtje; i
shtrimun përpara etj.
Paragrafi i tretë: një kufomë e gjallë; që si fantomë i rri kundruall; kali, bota e mjerueme; e fundit kufomë etj. Paragrafi i
fundit, gjendje mundimi e dhimbjeje të jashtëzakonshme.
Përmes këtyre imazheve pasqyrohet bota, shoqëria njerëzore, vuajtja, kamxhiku dhe njeriu, lufta e njeriut për mbijetesë
në një shoqëri të vuajtur e të pashpresë.
Hapi III Ushtrimi 7
Shprehjet popullore, si pasthirrmat “Hyjo”, mallkimi “Të marroftë Zoti!” apo urimi “Ta pasha hajrin!” shprehin gjendjen
shpirtërore të njeriut, i cili, i pazoti për të vënë në punë kalin, “kërkon ndihmë” prej urimeve dhe mallkimeve. Mjete të tjera,
me të cilat autori shpreh gjendjen e mjerueshme, trishtimin dhe melankolinë, janë imazhet e forta poetike që krijohen
përmes përshkrimeve të detajuara, dialogu i zhdërvjellët mes personazhit që rrëfen dhe mikut të tiJ
Ushtrimi 8
Gjendje - ngjante, dridheshin vrimat e hundës, ishte bamë përgjysëm, s’pikoshin, barra ishte e randë, ngjajnë, një kufomë
i rri kundruall, zu të qelbet, dhimbsej, ndiente si unë, meriton, flitshin, e rreh ndër ndjenja, harron, me pasë, shikojshe
njerin, nuk dijshe.
Lëvizje - ngasi kalin, fshikullonte, binte, rraheshin, përkuleshin, dridheshin.
Mbizotërojnë foljet e gjendjes, kjo lidhet dhe me veçoritë e prozës poetike që u thanë, dhe që autori nuk ka qëllim të
rrëfejë një ngjarje, por të pasqyrojë një gjendje të shoqërisë.
Vlerësimi
Vlerësim me notë, .
Detyrë shtëpie Jepet detyrë shtëpie ushtrimi 9,
DATA___________________________________
Burimet: libri “Gjuha shqipe 9”, Drejtshkrimi i gjuhës Lidhja e temës me fushat e tjera dhe tema
shqipe, përvoja të nxënësve ndërkurrikulare;
GR B
Ushtrimi 1 Gjeni format e gabuara të përdorimit të apostrofit dhe jepni formën e saktë.
do t’i them, do tu thuash; do t’u thuash
të mia numërosh një nga një; të m’ia numërosh ma dha librin
do t’ia njoftoj
duam tju nderojmë duam t’ju nderojmë
të mos mua prishni qejfin të mos m’ua prishni qefin su pëlqen s’u pëlqen
t’ua kujtojmë
Ushtrimi 2. Gjeni fjalët e shkruara gabim. 6 pikë
brazilian, financiar, antibiotik, ambicioz, violinë, digjital, Vjenë, akuarium, Diana, koordinatë, alkool,
censurë, certifikatë, procedurë, motoçikletë,
Ushtrimi 3. Plotësoni fjalët. 10 pikë
Kooperativë, leucemi, publicistikë, akuarium, objektiv, kolonial, kolonializëm, bankier, milion, inxhinieri.
DATA_________________________________
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: imagjinatë e drejtuar, mbajtja e strukturuar e shënimeve, punë
e pavarur
HAPI IV:) Nxënësit orientohen drejt tekstit. Lexojnë informacionin e dhënë në Rendi i përcaktorëve dhe plotësojnë
organizuesin grafik me rastet e rendit të përcaktorëve.
Nr. Rastet e përdorura nga Rendi I
unë në situatën e dhënë percaktoreve ne informac
4 Mbiemër + emër
5 Përemër + emër
6 *Emër në gjinore +emër me parafjalë (kur Fb
është emër prejfoljor)
*Emër me parafjalë+emër në gjinore (kur Fb
nuk është emër prejfoljor)
HAPI V: (Punë e pavarur) Punimi i ushtrimeve 1‒ 4 :DETYRE .USh5
DATA___________________________________
Fusha: Gjuhët dhe Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: IV Klasa: IX
komunikimi
Tema mësimore: Lamtumirë universi plak (Ora I) Situata e të nxënit: Punë me tekstin.
Rezultatet e të nxënit Fjalët kyç:
Nx: tregim fantastiko-shkencor, mjedisi,
• lexon për të identifikuar letërsinë fantastiko-
shkencore;
• dallon në tregim elemente të mjedisit fantastiko-
shkencor;
• zbërthen nga ana kuptimore fjalët e gjykatësit;
përshkruan personazhet e tregimit.
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të nxënësve, Lidhja me fushta e tjera dhe temat ndërkurrikulare:
materiale të ndryshme • Mjedisi
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: lexim, parashikim me terma paraprakë, diskutim, pema e mendimit.
veprojne personazhe reale dhe joreale ; detaje shkencore; detaje fantastike ; ka mesazh
Hapi IV. Kalohet te rubrika “Reflektimi kuptimor”.
Ushtrimi 1. - Cilat janë karakteristikat e universeve “model i fundit”? Përgjigjja:
- funksionon më thjesht
- tërësisht i kompjuterizuar
- të plotësuar me aksesorë modernë
- mundësitë janë të pafundme.
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të Lidhja me fushta e tjera dhe temat ndërkurrikulare:
nxënësve, materiale të ndryshme në ndihmë të • • Mjedisi
temës mësimore
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: lexim, parashikim me terma paraprakë, diskutim, pema e
mendimit.
U kerkoj nx te bejne nje tabele ku te ndajne personazhet ne reale dhe fantastike,cfare thone dhe si
ndihen ata.
Tema mësimore: Lamtumirë universi plak (ora II) Situata e të nxënit: Punë me tekstin
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: pema e mendimit, diskutim, vështrim krahasues, punë në grupe.
a) hapësira
b) koha
Ushtrimi 6. Ky ushtrim shkathtëson nxënësit të zgjidhin termin e saktë në një kohë të shkurtër. I udhëzoj nxënësit të
bëjnë një zgjedhje pa iu rikthyer leximit. Zgjedhja e fjalës në çiftet e dhëna përcakton dhe nivelin e të kuptuarit.
Hapi IV. Nxënësit lexojnë individualisht informacionin e librit në faqen 73, “Fantastiko-shkencorja në art”.
Nxënësit në këtë veprimtari duhet të gjejnë ngjashmëritë dhe lidhjen ndërmjet faktit shkencor dhe fantazisë në fragmentin
“Lamtumirë, universi plak”.
Në faktet shkencore kemi të dhënat mbi universin dhe ekzistencën e universeve. Në fakte të imagjinuara në fantazinë e
njeriut:
-pjesëmarrja e personazheve
-konflikti që zhvillohet ndërmjet qenies njerëzore dhe të dërguarit
-Federata e Universeve
-rregullat
-procedura e apelimit etj
Në fund të orës së mësimit mësuesi vlerëson disa nxënës për njohuritë e përvetësuara dhe për pjesëmarrjen aktive
DATA____________________________________________
Hapi I
Sa GE dalloni?
• Cilat nyja të përparme janë përdorur?
• Në cilën rasë është secili prej emrave në këto GE?
• Në ç’përfundim arrini për përdorimin e nyjës?
shkruhet në tabelë GE
takimi i autorit të librit të ri me nxënësit
Sa GE dalloni?
• Cilat nyja të përparme janë përdorur?
• Në cilën rasë është secili prej emrave në këto GE?
• Në ç’përfundim arrini për përdorimin e nyjës?
*Pas çdo rregulli të zbuluar është mirë që nxënësit të ushtrohen duke ndërtuar GE të reja.
P. sh.: Shkruhet GE vendimi i mësueses së gjuhës a. Vendimi + emër në gjinore + emër në gjinore
b. Shkruhet një grup tjetër emëror:
c. Emri bërthamë mënyra + emër në gjinore
Hapi II
U terheq vëmendjen nxënësve në vendosjen e nyjës te GE të zgjeruara, ku përcaktori i një emri bërthamë mund të
kthehet në emër bërthamë të një përcaktori tjetër. P.sh.:
hartimi i skemës së zgjidhjes së problemit.
Udhëzoj nxënësit:
Argumenti i nxënësit mbështetet se cilën fjalë bërthamë përcaktojnë Të dyja përcaktojnë të njëjtën E(b)
Hapi III
Punë e pavarur
Punohen ushtrimet 1 – 4 sipas kërkesave të dhëna. Ushtrimi 5 të kontrollohet si diktim.
Ushtrimin 6 mund ta shfrytëzoni si punë për portofol.
Vlerësimi: Nxënësit vlerësohen për zbatimin në praktikë dhe argumentet e përdorura të përdorimit të secilit rregull
drejtshkrimor.
´
JAVA 14 DATA_____________________________
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
informacione te tjera. ndërkurrikulare:
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: bisedë, diskutim, hulumtim, punë e drejtuar, shkrim i lirë,
Udhëzojnxënësit të hapin librat dhe të shikojnë me kujdes çështjet mbi të cilat mund të diskutojnë.
Në pikën A, nxënësit njihen me imazhin që përmban tabela e vendosur në Hënë nga “Apolo 11”, një
mesazh paqeje.
Po ju, ç’mesazh do të donit të dërgonit në hapësirë, nëse do të kishit mundësi ta dërgoni një të tillë?
Lihen nxënësit të punojnë në qetësi për 5 minuta. Lexohen disa prej tyre. Nxënësit vetë zgjedhin
mesazhin që u pëlqen.
Në pikën B, paraqitet puna e dy astronautëve në Hënë.
➢ Mbështetur mbi njohuritë tuaja dhe në informacionet e sjella, a mund ta përshkruani aktivitetin e tyre
dhe të krijoni disa emra për mjetet që shihni në figurë?
Nxënësit diskutojnë lirshëm. Ata që nuk kanë mundur të sjellin material, përpiqen të dëgjojnë me kujdes
shokët e tyre ose të mbajnë shënime.
Drejtoj pyetjen: A ju ka tërhequr ndonjëherë ideja e udhëtimit në hapësirë? Nëse po, me çfarë do të
dëshironit të udhëtonit?
Sigurisht, nëse ndonjë nga nxënësit do të shkruajë diçka tjetër që s’ka lidhje me skemën e dhënë, është i
lirë ta shkruajë.
Nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur për realizimin e kësaj detyre.
Kjo detyrë vazhdon edhe orën e dytë, pasi puna me shkrim do të zhvillohet në dy orë.
Në përfundim të detyrës, nxënësit lexojnë disa nga shkrimet e tyre dhe diskutojnë se cili u pëlqen më
shumë dhe pse.
Vlerësimi: Bëhet vlerësimi për idenë, respektimin e strukturës së një tregimi fantastiko-shkencor, për
origjinalitetin, si dhe respektimin e rregullave drejtshkrimore në shkrimin e tyre imagjinar. Shkrimet më të
mira mund të vlerësohen me notë sipas planifikimit të mësuesit.
DATA______________________________
Tema mësimore: Përcaktori kallëzuesor Situata e të nxënit: Janë zgjedhjet për senator të
klasës. Ti ke vendosur të kandidosh. Bëj
prezantimin të profilit dhe të programit tënd.
• Veçoj grupet emërore që kanë përcaktorë të thjeshtë si dhe përcaktorë kallëzuesorë.I shkruaj në
tabelë. P.sh.:
• Unë quhem Sidrit aftësi organizuese
• ndihem i respektuar dëgjues i mire
• E quaj këtë vendim të rëndësishëm.
•
- Ndihmoj nxënësit të arrijnë vetë në zbulimin e informacionit të ri përmes pyetjeve.
Shembulli 1: aftësi organizuese.
• Ç’lidhje krijon fjala përcaktuese me fjalën bërthamë? (lidhje të drejtpërdrejte)
Po të ndryshojmë rendin e përcaktorit a qëndron kuptimisht ky GE? (jo)
Tema mësimore: Drita është si uji ( ora I) Situata e të nxënit: Punë me tekstin
Rezultatet e të nxëni: Fjalë kyç: dritë, ujë, elemente reale dhe jorelae
Nx:
• diskuton për marrëdhëniet e tij me prindërit;
• lexon tekstin për t’u përgjigjur rreth pyetjeve të
të kuptuarit;
parashikon ngjarjet nisur nga situata e dhënë;
• identifikon elementet reale dhe të trilluara në
tekst.
Metoda teknika dhe veprimtari të nxënësve: imagjinatë e drejtuar, analizë teksti, punë e drejtuar, punë e
pavarur, diskutim, punë e pavarur me shkrim.
Tema mësimore: Drita është si uji ( ora II) Situata e të nxënit: Punë me tekstin
Burimet;LIBRI I nx
Me pas ushtrimet do te vazhdojne ne formen e nje minitesti .NX punojne te pavarur dhe ne fund
vleresohen te cilet mbarojne ne kohe.
Detyre ;USHTRIMI 11
DATA---------------------------------------------
Fusha: Gjuhët dhe Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: IV Klasa: IX
komunikimi
Tema mësimore: Plaku dhe deti (ora I) (ora II) Situata e të nxënit:Romani
Bisede letrare ´´Plaku dhe deti ´´
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, romani , përvoja të nxënësve Lidhja me fushat e tjera dhe
temat ndërkurrikulare:
Arte
Metoda, teknika dhe veprimtari të nxënësve: stuhi mendimi,, punë e drejtuar, lexim i pjesësh,
pyetje-përgjigje, diskutim.
Nxënësit që nga viti i kaluar njohin “shkrimtarët e brezit të humbur”, prandaj diskutojme në klasë rreth
autorëve më përfaqësues dhe tematikës që ata trajtuan, duke përcaktuar dhe se pse u quajtën të tillë.
-Me pas flasin ne vecanti per jeten dhe vepren e ERNEST HEMINGUEJ.
-Nx lexojne disa nga pjeset qe ju kane pelqyer me shume duke argumentuar pse .
-Disa nx te tjere vazhdojne me analizen e personazhit kryesor .
ORA II
Gjate ores se dyte nx do te punojne me fig letrare dhe analizen gjuhesore te tekstit.
Me pas ata do t``I drejtojne njeri –tjetrit pyetje ne lidhje me permbajtjen e tekstit
-Te gjithe nx do te lexojne ne fund esene me teme : Lufta per ekzistence.
Do te degjojne esete e njeri-tjetrit dhe do te vleresojne esete me te mira.
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të nxënësve. Lidhja me fushat e tjera dhe
temat ndërkurrikulare:
• Identiteti kombëtar dhe njohja e
kulturave
Metoda, teknika dhe veprimtari të nxënësve: diskutim, rrjeti i diskutimit, lexim i pjesës, ditarët e të
nxënit, pyetje-përgjigje.
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, , përvoja të nxënësve. Lidhja me fushat e tjera dhe
temat ndërkurrikulare:
Shkenca dhe shoqëria.
Tema mësimore: Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo (ora I) Situata e të nxënit: punë me
tekstin
Burimet: “Gjuha shqipe 9”,, përvoja të nxënësve, materiale Lidhja me fushta e tjera dhe
të ndryshme në ndihmë të temës mësimore. temat ndërkurrikulare:
• • Vendimmarrja morale
Hapi IV. Do të punohet me teknikën “Punë me shkrim”. Nxënësve u kërkoj të bëjnë një ese që lidhet me
një nga figurat e fragmentit. P.sh., për Demkën ata mund të shkruajnë esenë me titull “Guximin ke
humbur, ke humbur vetveten
JAVA 17 DATA____________________________________
Tema: Shkëlqimi dhe rënia e shokut Zylo (ora II) Situata e të nxënit: punë me
tekstin
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të nxënësve, materiale Lidhja me fushta e tjera dhe
të ndryshme në ndihmë të temës mësimore. temat ndërkurrikulare:
• • Vendimmarrja morale
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të nxënësve, Lidhja me fushta e tjera dhe
materiale të ndryshme në ndihmë të temës mësimore. temat ndërkurrikulare:
- nuk e njeh frikën Mbërriti para portës së liceut, hyri brenda, u ul në një stol në fund të
oborrit.
- nuk gënjen
Detyrë shtëpie. Përshkruani vajzën duke cilësuar ato tipare të karakterit të saj që spikasin në
marrëdhënie me drejtoreshën dhe z. Filip.
DATA ______________________________
Fusha: Gjuhët dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: IV Klasa: IX
Tema mësimore: Manual i djaloshit ambientalist ORA I;II Situata e të nxënit: Unë
kujdesem për mjedisin që më
rrethon
ORGANIZIMI I ORES
Rezultatet e të nxënit:
Nx:
• diskuton për problemet e mjedisit në medien e shkruar Fjalë kyç:
dhe atë elektronike; media elektronike, media e shkruar,
• bën një reklamë, poster, letër të hapur në lidhje me
mjedis, ndotje, ruajtje
problemet e mjedisit dhe parqet kombëtare të rrezikuara;
• ndërmerr veprimtari praktike për pastrimin, ruajtjen dhe
gjelbërimin e mjedisit.
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, Lidhja me fushat e tjera ose me
informacione nga interneti temat ndërkurrikulare:
Gjeografi
U bëj të njohur nxënësve se në atë orë mësimore ata do të diskutojnë për temën e mjedisit në media. U
them nxënësve se çështja e mjedisit sot është nga më të diskutuarat jo vetëm në medien e shkruar, por
dhe në atë elektronike. Le të mendohen për disa minuta dhe të listojnë disa nga titujt e filmave që ata
kanë parë dhe që trajtojnë këtë çështje. Fitues i këtij minikonkursi shpallet nxënësi që sjell më shumë tituj
filmash. Në përgjigjet e nxënësve mund të jetë edhe titulli i filmit “Erik Brockovic.
2. Ndërtimi i njohurive të reja (lexim në heshtje, diskutim) Nxënësit I njoh me subjektin e plote. Bëhet
një lexim i kujdesshëm në heshtje i materialit të dhënë.
Mësimi vazhdon me diskutimin e këtij filmi ose edhe të filmave të tjerë që trajtojnë këtë temë.
3. Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura. (punë me grupe) Ndahen nxënësit në 5 grupe.
Jepet detyra për secilin grup.
Grupi I Ndikimi i mjedisit në shëndetin e të gjithëve.
Grupi II Shkaktarët kryesorë të ndotjes së mjedisit.
Grupi III Si mund të ndihmojë secili prej nesh në komunitetin ku jeton për të pasur një mjedis sa më të
pastër.
Grupi IV Shkruani një letër të hapur në lidhje me problematikën e mjedisit, ku të përfshihet edhe kujdesi
që duhet të tregojmë ne për parqet kombëtare dhe zonat e mbrojtura.
Grupi V Përgatitni një poster ose reklamë, ku të jepni mesazhin: “Për një mjedis të pastër”.
Në përfundim të detyrës, çdo grup zgjedh një përfaqësues për të prezantuar materialin.
Në fund, nxënësit mund të marrin edhe një angazhim që përkon me daljen në një ditë të zakonshme për
pastrimin e mjedisit përreth shkollës, ose për mbjelljen e pemëve apo luleve në oborrin e shkollës.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për diskutimin, fjalorin e përdorur, argumentimin e mendimeve për të
gjitha çështjet e shtruara, si edhe për respektimin e rregullave gjatë punës në grupe.
DATA_________________________________
Fusha: Gjuhët dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: IV Klasa: IX
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: diskutim, punë e drejtuar, shkrim i lirë, turi i
galerisë.
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, Lidhja me fushat e tjera ose
informacione nga interneti. me temat ndërkurrikulare:
Punë parapërgatitore
Përgatiten katër skeda. Secila prej tyre përmban pyetje mbi jetën dhe veprën e katër autorëve të njohur.
Skeda I
Poet epik legjendar i Greqisë së Lashtë. Ka jetuar rreth shek. IX p.K. Supozohet se ka qenë i verbër.
Autor i poemave “Iliada” dhe “Odiseja”. (Homeri)
Skeda II
Mendohet se ka lindur në Mitilena\Lesbos. Ka jetuar në shek VII-VI p. K (në vitet 630). Hodhi bazat e
lirikës. U pagëzua si poetesha e dashurisë. (Safo)
Skeda IV
Lindi në 25 maj 1846 dhe vdiq në 20 tetor 1900, në Frashër të Përmetit. Poeti më i madh i Rilindjes
Kombëtare. Ka hartuar shumë tekste për shkollën shqipe. Është autor i poemës “Bagëti e bujqësia”
(Naim Frashëri)
Skeda III
Ateist, poet dhe filozof. Ka jetuar rreth viteve 98-95 p.e.s. Nxënës i Epikurit.
Mendohet se i ka dhënë vetë fund jetës, pas një humbjeje dashurie. (Lukreci)
Organizimi i orës së mësimit.
1. Lidhja e temës me njohuritë e mëparshme të nxënësve (minikonkurs)
Mësimi nis me një minikonkurs. Kam përgatitur 4 skeda me pyetje enigmë për 4 autorë që u përkasin
periudhave të ndryshme dhe që njihen nga nxënësit.
Pyetjet zbulohen njëra pas tjetrës. Secila prej tyre shërben si një çelës drejt zbulimit të emrit të autorit.
Nëse autori nuk zbulohet nga vetë nxënësit pas pyetjes së fundit, bëhet i njohur nga une.
U tërheq vëmendjen nxënësve që të dëgjojnë me kujdes çdo fragment, pasi, mbështetur në aftësinë e
tyre si dëgjues të kujdesshëm, do t’u duhet të realizojnë një detyrë.
U flas nx rreth veçorive te llojeve të poemës epike, odes, idilit, poemës didaktike, duke i orientuar që t’i
lexojnë me kujdes këto veçori e më pas të lidhin tekstet letrare që dëgjuan të recituara nga shokët\shoqet
e tyre me veçoritë që i karakterizojnë, duke përcaktuar në këtë mënyrë se cilit lloj i përket “Iliada” e
Homerit, poezia e Safos dhe e Lukrecit, apo poema “Bagëti e bujqësia” e N. Frashërit.
Dëgjohen me kujdes përgjigjet e tyre dhe ato që janë të sakta shkruhen në tabelë. “Iliada” e Homerit →
Poemë epike
“Lutja e Afërditës” e Safos → Odja
“Mbi natyrën e sendeve” e Lukrecit → Poemë didaktike “Bagëti e bujqësia” e N. Frashërit → Idili
Jo vetëm kaq, por kërkoj nga nxënësit edhe ilustrimin e veçorive me shembuj konkretë për secilin lloj
poezie, duke plotësuar edhe ushtrimin 1 .
Nxënësit punojnë qetësisht. I këshilloj nxënësit që të jenë të kujdesshëm në përcaktimin e
karakteristikave për secilën lloj poezie.
3. Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura (Diagram i Venit, punë në çift, diskutim) Pasi
nxënësit përcaktuan:
• notat e theksuara rrëfyese, intonacionin deklarativ dhe heroik në poemën epike;
• notat e theksuara didaktike, filozofike, medituese, fjalorin shkencor dhe përshkrimin lirik në poemën
didaktike;
notat e theksuara lirike, të adhurimit të perëndisë, epitetet, ndjeshmërinë e hollë, notat e lutjes te odja;
• notat e theksuara idiliko-baritore, himnizimin e natyrës dhe jetës së barinjve, përdorimin e apostrofave te
idili;
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për bashkëpunimin në çift, dallimin e veçorive të llojeve të tekstit poetik
dhe ilustrimin e tyre në tekst.
Detyrat dhe puna e pavarur:
Nxënësit japin shembuj të tjerë të llojeve të tekstit poetik të mësuara më parë, të lexuara prej atyre vetë
ose të ndihmuara nga hulumtimet në internet.
P. sh., lloji epik: “Këngët e Mujit e të Halilit”, “Kënga e Ymer Agës”, “Kënga e Gjergj Elez Alisë”, “Kënga e
Dhoqinës” etj. • lloji didaktik: poezia didaktike e Josif Bagerit
• lloji idilik: “Fshati im”, Sejfulla Malëshova (Lame Kodra)
• lloji lirik: elegjia “Vaje” e Çajupit, himni “Himn Nilit”, soneti “Fytyra e saj” e Zef Serembe
DATA ---------------------------------------------------------------------
Fusha: Gjuha dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: IV Klasa: IX
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, materiale Lidhja me fushat e tjera ose me
nga interneti. temat ndërkurrikulare:
Hapi II
NX punojne me temat dhe mesazhet e trajtuara nga autoret ne veprat e tyre.
Kjo mund te zhvillohet edhe ne formen e nje bashkebisedimi.
Tema mësimore: Fjalia njëkryegjymtyrëshe foljore Listoni disa këshilla të cilat ia drejtoni
vetes, shokut, klasës, se si të mbajmë
gjallë kujtesën e ta shpëtojmë atë nga
sëmundja e harresës.
Për disa minuta nxënësve u kërkoj të shkruajnë për kujtimet që kanë nga vendi i origjinës dhe ndjesitë që provojnë
kur rikthehen, duke treguar dhe ndryshimet dhe perceptimet e ndryshme në kohë për të njëjtin vend
Ndërtimi i njohurive: lexim i poezisë, diskutim.
Lexohet poezia nga nxënësit në mënyrë shprehëse. Ndalemi në shpjegimin e fjalëve e të shprehjeve të
reja sipas kontekstit. U kërkoj nxënësve të interpretojnë poezinë, duke u ndalur te dy elemente kyç:
- vendi, pra vendlindja; - koha, pra fëmijëria.
Ushtrimi 1
• Toponimet- Lugu i Helmit, Bregu i Mollës, Shpella e Bli Hunit? Gurra e Magjupit),
• Epitete- Ujëhollë, (ujëmirë, toka e vjetër, verën e lume, degëbigë)
• Lojërat e fëmijërisë - zjarri i madh, pushkët e vogla.
Prezantimi i njohurive;diskutim, ditarët e të nxënit. Ushtrimi 2
Mollët e kuqe nënkuptojnë fillimet e adoleshencës së poetit, ku çdo gjë i dukej e bukur, entuziaste dhe
shpresëdhënëse. Kur kthehet poeti, vendlindja i duket si “motiv i verdhë”, që përafrohet me ngjyrat e
vjeshtës, pra që tregon në mënyrë metaforike vetëdijen e poetit për fundin e jetës.
Ushtrimi 3
Po ikim nga gjaku im motive të verdha Po ikim nga gjaku ose një herë tjetër po lindim mes bimëve të
tjera...
Nëpërmjet këtyre vargjeve poeti sugjeron se rilindja dhe ripërtëritja vjen nëpërmjet gjakut, pra
trashëgimisë. Ripërtëritja që sjell cikli i natyrës me “bimët e reja”, sugjeron se kujtimi i vendlindjes dhe i
vetë poetit do të përcillet te trashëgimtarët.
Ushtrimi 4
Përsëritja e vargut “Kurrgjë s’qenka kurrgjë...”, përveçse i jep ritëm poezisë nga ana formës, po ashtu dhe
në përmbajtje tregon dhe një të vërtetë të njohur nga njerëzimi që prej antikitetit: çdo gjë ndryshon me
kohën. Prandaj poetit i duket vendlindja ndryshe nga si e mban mend në fëmijëri. Dhe ky ndryshim më
shumë vjen sepse te poeti ka ndryshuar mënyra e perceptimit të realitetit me kalimin e moshës, se sa
sepse vërtetë vendlindja ka ndryshuar kaq shumë, gjë që e dëshmon dhe vargu në fund të poezisë: Të
gjitha këtu janë të gjitha janë pos fëminisë...
Ushtrimi 5
Disa nga përsëritjet në poezi janë:
Që ra shi mbarë, Që ra shi i mirë; Po kush i paska prekur, Po kush i paska prishur; Gurra e Magjupit
Ujëhollë, Gurra e Magjupit ujëmirë; Veç toka e vjetër dhe era, Veç toka e vjetër dhe retë etj. Përveç
përsëritjes së fjalëve të njëjta, që krijojnë figurën letrare të anaforës, kemi dhe bashkëtingëllore që
përsëriten, duke krijuar figurën e aliteracionit, ose përsëritje zanoresh, që krijojnë figurën e asonancës.
Gjithashtu ato i japin ritëm e muzikalitet poezisë, duke kompensuar mungesën e rimës dhe të vargut të
rregullt.
Ushtrimi 6 Identifikojnë fjalët në poezi, sipas kërkesës së ushtrimit.
Ushtrimi 7
Mungesa e shenjave të pikësimit i jep lirinë poetit për t’u shprehur pa barriera, ashtu si e ndien, pa theksa
të veçantë, pa ndërprerje, ashtu siç ai e kujton fëmijërinë dhe vendlindjen e tij. Ajo nga ana emocionale i
jep dhe lexuesit liri në përjetimin e poezisë.
Vlerësimi: vlerësim me note për: aktivizimin e nxënësve, angazhimin në nxjerrjen e njohurive të reja,
saktësinë, logjikën, shprehitë dhe leksikun e pasur.
Detyrë shtëpie: pika detyre
DATA__________________________
Vargjet Komenti im
Valimi i anijes së letë Qetohet, ndalohet, Pas dallgëve dhe zhurmës përftohet një
mbaron Njeriu i anijes përjetë, imazh i qetë. Lëvizja nuk është më me
Hepohet...anohet..valon zhurmë, por e qetë. Anija shfaqet mbi
valë duke treguar triumfin. Pas stuhisë
vjen qetësia, që është përjetësi.
Kalohet te rubrika “Reflektimi stilistik- gjuhësor”.
Nxënësit lexojnë informacionin mbi kuptimet e fshehura. Informoj nxënësit se poezia “Gjeniu i anijes”,
është në ciklin e poezive mbi vdekjen, të krijuara mbi bazën e simbolit. Vdekja është akt që shpaguhet
me të mirat që bëhen në jetë, siç shpaguhet flijimi për hir të idealit.
Në lirikën filozofike, Poradeci mediton se mundja e vdekjes nuk arrihet duke ikur, por duke u përballur me
të. Kjo poezi ngrihet mbi simbolin (anija, gjeniu).
Gjeniu është simbol i krijuesit të humbur dhe të flijuar pa dhembje për idealin, është fati i krijuesit të
kuptuar. Interpretimi i raportit të këtyre fjalëve në këtë poezi provohet nga ndeshja e shpirtit krijues me
vdekjen, në udhën e idealit të vetëflijimit, i cili është i dashur, i bukur, sepse synon përjetësinë.
Ushtrimi 5. Nxënësit japin disa mesazhe, më të pranueshmet.
Mesazhi: Mundja e vdekjes nuk arrihet duke ikur, por duke u ballafaquar me të, ndërsa në aktin sublim
poetik realizohet nëpërmjet krijimit, i cili sjell pavdekësinë. Vetëm kur të jetë përmbushur ky ideal, vdekja
bëhet e pavuajtur “Po nis e përmbysem me gas”.
Ushtrimi 6. Klasa ndahet në pesë grupe, për secilin ligjërim do të gjejnë strofën përkatëse. Strofa I rrëfim
(tregon një situatë).
Strofa II, III, IV, V ligjërim poetik i unit lirik (gjeniut). Strofa VI sugjerim, jep mesazhin.
Strofa VII heshtja e poetit, i lihet hapësirë imagjinatës së lexuesit .
Strofa VIII meditimi i poetit për përfundimin e ndodhisë, si triumf i idealit mbi realitetin, i cili është nënteksti
i përjetësisë.
Analiza ritmike, muzikaliteti i poezisë
1. Struktura e rimës (ABAB).
2. Përsëritja e tingujve brenda vargut (përfitimet tingullore).
3. Përdorimi i retiçencës (meditimi i poetit dhe lexuesit).
4. Strofa e heshtur e krijuar me pika: mungesa e tekstit fjalësor i lë hapësirë imagjinatës së lexuesi
Detyrë shtëpie Shkruani një ese argumentuese: “Vdekja është akt që shpaguhet me të mirat që
bëhen në jetë, siç shpaguhet flijimi për hir të idealit
Në fund të orës së mësimit vlerësoj nxënësit pjesëmarrës
DATA______________________________
Pika 5
Poezia përçon gjendjen melankolike të poetit, por kjo gjendje krijohet përmes imazheve lëvizëse që ka
natyra në momentin e perëndimit të diellit, ndryshimit të pozicionit të diellit, apo dhe ndryshimeve të tjera
që shoqërojnë këtë dukuri, si p.sh. ndryshimi i ngjyrës së qiellit.
Pika 6
Kjo detyrë mund të jepet paraprakisht ose mund të jepet si një detyrë dosjeje në vazhdim. Mund të
sugjerohet Lasgush Poradeci, por dhe poetë të tjerë.
Pika 7
Evidentojmë fjalën ¨melankoli¨ dhe ¨fantazma të kuqe¨, të cilat bëjnë thyerjet e vargut. Në këto vargje
duket sikur poeti ndalon dhe krijon një jehonë të ëndrrës së tij.
Pika 8
Duket se nuk është i identifikueshëm vendi që përshkruan autori në poezi. Herë të jep përshtypjen e një
perëndimi në bregdet, herë të një vendi të papërcaktuar në një moment të caktuar, kur poeti ndalon dhe
mediton, sepse ajo që ai përcjell, simbolika e vargjeve, nuk ka rëndësi për vendin, por për atë që përjeton
poeti.
Pika 9
Fjalët i ligështuar dhe trishtisht janë të prejardhura dhe rruzull-mëdhenj është e përbërë. Dy të parat
vërejmë që ekzistojnë si fjalë në fjalor dhe shpjegimi për to në fjalor është i njëjtë me ndjesinë që përcjell
poezia.
Ndërsa fjala e përbërë nuk gjendet në fjalor dhe duket së është neologjizëm e autorit/përkthyesit.
Pika 10
Këtu nxënësit punojnë me ditarët e të nxënit duke evidentuar figurat letrare dhe shpjeguar funksionin e
tyre. Poezinë lirike moderne, sidomos atë simboliste, e zotëron metafora.
• Epitete: i ligështuar, i perënduar, të ëmbla, të çuditshme, të kuqe, rruzull-mëdhenj.
• Metafora: Nëpër fusha… i shtrin melankolinë, melankolia… e përkund, këngë …i këndon, zemrës… që
shkund, ëndrra… bëjnë të kalojnë, ngjasojnë… me diejt.
Përmes tyre jepet imazhi dhe ndjesia e qetësisë së poetit, por me shumë jepet ndjesia e trishtimit dhe e
melankolisë së tij.
Pika 11.
Pothuajse në të gjithë poezinë vjen një lloj qetësie melankolike dhe e trishtuar e poetit, që i përcillet
lexuesit përmes imazheve të natyrës dhe në veçanti përcillet dhimbja dhe trishtimi.
Vlerësimi: vlerësim me note
Detyrë shtëpie: Pjesa e dytë pika 11.
Pika 12 jepet si detyrë plotësuese
DATA___________________________________
Fusha: Gjuhët dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: IV Klasa: IX
Detyrë e pavarur: Përpiquni të pasqyroni në mënyrë simbolike në një pikturë, grafikë apo në poezi, një
imazh të parapëlqyer që ju ka mbetur në mendje.
DATA_________________________________
Fusha: Gjuhë dhe komunikimI Lënda: Gjuha shqipe Shkalla: lV Klasa: IX
Ushtrimi 1: Nxënësve u rikujtohen hapat që duhet të ndjekin para se të realizojnë kërkesën e zbatimin
sipas shembullit të dhënë.
Ushtrimet 2, 3: Çdo nxënës u përgjigjet kërkesave të këtyre ushtrimeve për një nga fjalitë.
Ushtrimet 4, 5: Punohen si ushtrimet 2 dhe 3 me nga një fjali, por nxënësit bëjnë dhe skemën e fjalisë.
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 6
Sqarim: Që detyra të jetë sa më gjithëpërfshirëse, nxënësve t’u kërkohet të zgjedhin nga dy fjali të
përbëra me më shumë se dy pjesë dhe, duke ndjekur hapat tashmë të mësuar, të bëjnë skemën e tyre.
.
DATA________________________________________
Fusha: Gjuhët dhe komunikimi Lënda: Gjuhë shqipe Shkalla: IV Klasa: IX
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të nxënësve, materiale të Lidhja me fushat e tjera dhe temat
ndryshme në ndihmë të temës mësimore. ndërkurrikulare:
• Arte (muzika)
Tema mësimore: Ushtrime për përbërjen dhe skemat e Situata e të nxënit: punë me
fjalive të përbëra tekstin
Burimet: “Gjuha shqipe 9”,l, përvoja të nxënësve. Lidhja me fushat e tjera dhe
temat ndërkurrikulare:
• Identiteti kombëtar dhe njohja e
kulturave
• • Arte
Metoda, teknika e veprimtari të nxënësve: leximi poezisë, stuhi mendimi, koment, diskutim,
ditarët e të nxënit
Nxënësve u kërkoj të flasin për kitarën si instrument, çfarë dinë dhe si e përjetojnë melodinë e saj.
• Ndërtimi i njohurive; lexim i poezisë, analizë e saj.
Lexojmë poezinë dhe u kërkoj nxënësve të japin përshtypjet e tyre pas leximit të poezisë.
U jap informacion në lidhje me romancën dhe u kërkoj të argumentojnë pse ajo është një romancë.
Rrëfimi ku mbizotëron lirizmi, dhembja dhe fundi i trishtë i japin poezisë tipare të romancës.
Prezantimi i njohurive; pyetje-përgjigje, diskutim. Ushtrimi 1
Malli shprehet përmes vargjeve: Vajton për gjërat e largëta... Majë degës së lartë.
Ushtrimi 2
Dhimbja më e madhe e poetit shfaqet në dy vargjet e fundit.
Ushtrimi 3
Krisjen e kupave të agimit në kuptim të parë e bën vaji i kitarës nëpërmjet tingujve të telave të saj, por
është pikërisht kjo kitarë që përcjell dhe dhimbjen e vajin e shpirtit.
Ushtrimi 4
Kitara vajton për të shprehur dhimbjen dhe mallin për gjërat e largëta që nuk janë më, madje dhe për ato
që poeti nuk i ka njohur kurrë.
Ushtrimi 5
Fjalët perëndim/mëngjes dhe nishan/shigjetë, janë çifte fjalësh të varura nga njëra-tjetra. Po nuk pati
mëngjes, nuk mund të ketë as perëndim; po nuk pati nishan, shigjeta nuk ka vlerë. Shembull tjetër mund
të jetë kamelia me rërën e shkretëtirës.
Metoda, : lexim në role, punë në grupe, diskutim, punë e drejtuar, ditarët e të nxënit
Nxënësit I kam porositur të hulumtojnë mbi jetën dhe veprën e Shekspirit dhe diskutojnë mbi veprën e tij,
duke u ndalur veçanërisht te tragjedia “Romeo dhe Zhuljeta”.
Nëse dëshirojnë dhe kanë mundësi, mund të shohin dhe një fragment nga realizimet në teatër të veprës,
gjë që do t’i ndihmonte për t’u integruar më tepër me veprën.
• Ndërtimi i njohurive; lexim i pjesës, ditarët e të nxënit, komente.
Klasa ndahet në grupe, afërsisht me nga 7-8 anëtarë dhe secili grup lexon njërin fragment në heshtje.
Secili grup bën analizën e fragmentit, sipas aparatit pedagogjik në të.
Orën e parë do të ndalemi në analizën kuptimore të tragjedisë, ose analizojmë të plota dy nga pesë
fragmentet (aktet dhe skenat) e dhëna. Kjo lihet në dëshirën e mësuesit. Nëse punojmë me anën
kuptimore orën e parë, ana gjuhësore e fragmenteve do të analizohet në orën e dytë _
Prezantimi i njohurive;
Pyetjet që duhet të marrin përgjigje në orën e parë për çdo fragment janë: Koha, vendi, personazhet e
ngjarjes së çdo skene.
Ngjarja që jepet në të.
Akti I skena III
Ngjarjet zhvillohen në shtëpinë e Kapulet dhe dialogët tregojë se Zhuljeta është në moshën e
adoleshencës, pikërisht kur mund të njohë dashurinë. Vaja (shoqëruesja, dadoja dhe nëna e Zhuljetës
dialogojnë, duke përcaktuar pikërisht këtë ndryshim në gjendjen e saj dhe kalimin në një fazë të re të
jetës.
Vaja kujton tërmetin që ra kur Zhuljeta ishte vetëm tri vjeçe, ndërsa tani ajo është një vajzë e rritur,
zonjushë që ka filluar të ndryshojë fizionomi dhe konceptin ndaj botës e ndaj njerëzve
Akti I. Në mbarim të ballos.
Këtu duken shkëndijat e para të asaj që pritet të ndodhë, shkëndija e dashurisë mes Romeos dhe
Zhuljetës. Fjalët e fundit të Zhuljetës janë shenjat paralajmëruese të dashurisë që do të përfundojë në
tragjedi: “...Kjo dashuri me këtë armik të ndyrë”.
Akti II, skena II
Në këtë fragment monologu i Romeos shpreh gjithë përjetimet, perceptimet dhe ndjesitë që ka ndaj
Zhulietës, që qëndron në ballkon. E parë me sytë e dashurisë, Zhulieta portretizohet me tipare hyjnore.
B
Në shprehjen e tyre të dashurisë duket se Zhuljeta është më e arsyeshme dhe Romeo më emocional.
Kjo duket në hyrje, ku Zhuljetës i duket e gënjeshtër çdo element i natyrës, për të cilin përbetohet
Romeo.
Akti V, skena III
Princi kumton lajmin dhe informacionet për vdekjen e të rinjve. Ai shfaqet i penduar që nuk ka përdorur
autoritetin e tij për të ndërhyrë në armiqësinë ndërmjet familjeve Montag dhe Kapulet, armiqësi që u bë
shkak i kësaj tragjedie. Me fjalët e tij “Kështu pra që të gjithë u dënuam” nënkupton se, kur ndodh një
fatkeqësi, të gjithë kanë përgjegjësinë e tyre. Tashmë dashuria mes Romeos dhe Zhulietës është bërë
model i dashurisë pasiononte, por të papërmbushur në të gjithë letërsinë botërore dhe jo vetëm. Kështu
ajo mbetet model i dashurisë në të gjitha kohërat.
Vlerësimi: për: aktivizimin e nxënësve, angazhimin në nxjerrjen e njohurive të reja, saktësinë, logjikën,
shprehitë dhe leksikun e pasur
JAVA 23 DATA__________________________
Tema mësimore: Romeo dhe Zhuljeta (Ora II) Situata e të nxënit: Punë me
tekstin
Metoda, teknika : me hapa, diskutim, ditarët e të nxënit, punë në grupe, lojë në role.
Hapi I
Në çdo grup nxënësit analizojnë fragmentet për të nxjerrë veçoritë e tragjedisë shekspiriane.
Evidentohen elementet dramatike në tekst, duke u ndalur në çdo fragment dhe veçoritë e dramës si
tragjedi. (Fundi i trishtë i veprës është element i tragjedisë
Hapi II
Secili grup, në varësi të pjesës, përshkruan Romeon dhe Zhuljetën, duke u ndalur në vetë fjalët e
personazheve. (Monologët e dialogët përcaktojnë veçoritë e tyre fizike dhe të karakterit.)
Kështu, në pjesën e parë dhe të dytë mësohet se Zhuljeta është 14 vjeç dhe sapo ka rënë në dashuri me
Romeon.
Në fragmentin e tretë dhe të katërt jepet shpirti i ndjeshëm e i dashuruar i Romeos. Përmes mënyrës se si
përshkuan Zhuljetën, mësojmë që personazhi i tij është romantik, shpirtbutë dhe ëndërrimtar, ndryshe
nga Zhuljeta që është më e përmbajtur
Në fragmentin e fundit kuptojmë se personazhet ishin bërë një në dashurinë për njëri-tjetrin dhe do të
mbeteshin simbol i dashurisë së përjetshme në historinë e letërsisë, duke u kthyer dhe në simbol të
dashurisë së vërtetë njerëzore.
Hapi III
Bëhet analiza stilistikore, duke u ndalur në figurat më të përdorura, të cilat komentohen me ditarët e të
nxënit.
• • Figura e inversionit është mbizotëruese: i vetmi bir i hasmit, e vetmja dashuri etj.
• • Metaforat - diell është Zhuljeta, ajo hënën e venit, dy yjtë më të ndritshëm që ka qielli, dy sytë e
saj ndrinin atje lart.
Vlerësimi: vlerësim me note, për: aktivizimin e nxënësve, angazhimin e nxjerrjen e njohurive të reja,
saktësinë, logjikën, shprehitë dhe leksikun e pasur.
Detyrë shtëpie: Sipas dëshirës së nxënësve, përzgjidhen fragmente për lojë në role
DATA_____________________________________
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, materiale Lidhja me fushat e tjera ose me
nga interneti. temat ndërkurrikulare:
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të nxënësve, materiale Lidhja me fushat e tjera dhe
të ndryshme në ndihmë të temës mësimore. temat ndërkurrikulare:
• • Arte (teatri)
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, përvoja të nxënësve, materiale Lidhja me fushat e tjera dhe
të ndryshme në ndihmë të temës mësimore. temat ndërkurrikulare:
• • Teatri
Grupi II: - Gjetja e fjalëve që deformohen në gojën e personazheve për të realizuar të qeshurën .
Grupi III: - Të gjejnë fjalët që tregojnë mospërputhje midis fjalëve dhe veprimeve të personazheve.
Ushtrimi 2 dhe 3: Nxënësit punojnë si në ushtrimin 1, por në tri grupe (emërtoni nxënësit:1,2,3), ku 1-shi
punon fjalinë e parë, 2-shi të dytën e kështu me radhë.
Ushtrimi 4: Nxënësit përzgjedhin 1-2 nga ligjëratat e zhdrejta të dhëna, të cilat duhet të jenë të ndryshme
brenda dysheve të bankës. Po ashtu, nxënësit shkruajnë shenjat e pikësimit sipas ligjëratave dhe
shpjegojnë ndryshimet që ndodhin.
Detyrë shtëpie:
Ushtrimi 5
Detyrë alternative, si p.sh.:
1) “Takim me një shkrimtar/sportist”, ku të përdorin gjatë shkrimit e më pas të shpjegojnë pikësimin te një
ligjëratë e drejtë dhe ndryshimet te e zhdrejta.
2) Mendoni të organizoni një ekskursion mësimor e argëtues. klasë diskutohet për vendin ku do të
shkoni.
*VLERESIMI:Vleresohen nx aktive
DATA_____________________________
Nxënësit, me njohuritë që kanë nga lëndët e tjera mbi ardhjen në pushtet të Adolf Hitlerit, japin
informacione shtesë mbi regjimin e tij diktatorial, dhe sidomos për oratorinë e tij, që arriti të bindte një
popull të tërë të shkonte drejt luftës.
Vlerësimi: vlerësim me notë, për: aktivizimin e nxënësve, angazhimin në nxjerrjen e njohurive të reja,
saktësinë, logjikën,^
JAVA 25 DATA_______________________________________
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, materiale Lidhja me fushat e tjera ose
nga interneti me temat ndërkurrikulare:
Histori
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: minikonkurs, hulumtim, punë e drejtuar, diskutim
Udhëzoj nxënësit të plotësojnë në tekst skedat e këtyre politikanëve mbështetur në njohuritë që kanë
dhe te materialet që kane sjellë. Nxënësit janë porositur një orë më parë që të sjellin materiale për
politikanët e mësipërm.
Nxënësit punojnë në çift për realizimin e kësaj detyre. Shfrytëzoj burime të sigurta në internet për të
informacione në lidhje me jetën dhe veprën e Martin Luter Kingut, Nelson Mandelës, Bill Klintonit (Uilliam
Xheferson Klinton), Medllin Ollbrajtit dhe Barak Obamës.
3. Prezantimi dhe demonstrimi i rezultateve të arritura. (diskutim) Nxënësit lexojnë dhe diskutojnë
rreth plotësimit të skedave.
Vlerësimi: Vlerësimi i nxënësve mbështetet në prezantimin e materialeve rreth temës, diskutimet,
informacionet që ata kanë sjellë për figurat e njohura të politikës botërore, plotësimet e skedave etj.
Detyrë dhe punë e pavarur: Zgjidhni një fragment tregimi ose romani që të ketë veprim të ngjeshur dhe
dialogë. Dalloni fjalët e autorit dhe dialogët.
DATA________________________________________--
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, Lidhja me fushat e tjera ose
me temat ndërkurrikulare: Art
pamor , muzika,
teatri
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: punë në çift, diskutim, punë me shkrim, punë me
grupe, lojë me role.
Nxënësve u kërkoj të hulumtojnë më parë mbi ligjet dhe problemet që ekzistojnë sot për mjedisin, si:
ngrohja globale, shiu acid, shkatërrimi i florës dhe faunës nga njeriu.
Një pjesë e parqeve, florës dhe faunës janë marrë në mbrojtje nga ligji për të stabilizuar zhdukjen e specieve të
veçanta, prerjen e drurëve, ndotjen me elemente kimike e inerte të parqeve natyrore.
Ndërtimi i njohurive; punë në grupe, analizë teksti.
Nxënësit ndahen në grupe (çdo tematikë në dy grupe), sipas tematikave që trajtohen. Çdo grup punon
çështjet në fund të aparatit pedagogjik.
Për pikën 1 nxënësit parapërgatiten për materiale të hulumtuara prej tyre.
Çdo grup përmbledh tematikën që trajton dhe përgjigjet për pyetjet e aparatit pedagogjik.
Ushtrimi 2
Autori synon të sjellë fakte mbi vlerat në çdo fushë të Parkut të Divjakës ( çdo grup specifikon për
tematikën e vet) dhe përkrah fakteve ngre në këndvështrim objektiv dhe subjektiv problematikën e Parkut.
Nxënësit nxjerrin veçoritë e tekstit përshkrues, informues, rrëfyes dhe elementet dalluese që janë marrë
për bazë. Në pjesën e parë: përshkruhet duke na dhënë informacion, kryesisht ka fakte, por dhe
vlerësime subjektive të autorit për këtë vend.
Elementet në të cilat ndalet si dalluese janë: llojet e florës dhe faunës, kufizimi, vendndodhja në lidhje me
kryeqytetin etj.
Ushtrimi 3gjuha përdoret sipas standardit. Gjithashtu përmban të dhëna shkencore në fushat e
gjeografisë dhe të biologjisë.
Ushtrimi 4
Reportazhi u drejtohet instancave shtetërore, që kanë detyrë mbrojtjen e pushuesve që e vizitojnë,
specialistëve të mjedisit, ambientalistëve etj.
Ushtrimi 5
Të dhënat faktike janë kryesisht të dhëna shkencore në fushën e gjeografisë e biologjisë.
Vlerësimi: vlerësim me notë,
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 6 bëhet në trajtën e një shkrimi përshkrues bindës për një agjenci turistike
DATA________________________
Tema mësimore: Leksiku i gjuhës shqipe dhe pasuria e tij Situata e të nxënit:
Punë me tekstin
Burimet: Libri “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, Lidhja me fushat e tjera ose
me temat ndërkurrikulare:
Tema mësimore: Ushtrime për leksikun e shqipes dhe Situata e të nxënit: paragrafë
huazimet nga shtresa kryesore të leksikut të
shqipes
Ushtrimi 7. Në shembujt e dhënë prapashtesat –xhi dhe –çi emërtojnë profesione ose zanate.
Shembujt e dhënë zëvendësohen me gjegjësen në shqip, p.sh.: sahatçi‒ orëndreqës.
Ushtrimi 8. Nxënësit, pasi shpjegojnë kuptimin e fjalëve me të zeza, thonë dhe si janë formuar.
Po ashtu, në varësi të kohës, krijojnë fjali me to.
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 9 Klasa ndahet në tri grupe për të dhënë gjegjësen shqipe. Nxënësit
e secilit grup do të krijojnë nga një paragraf mbështetur në gjegjëset shqipe për fjalët:
Grupi I: inauguroj, final, eveniment, dominoj, detaj;
Grupi II: humanitar, eksperiencë, ekstrem, direkt, destinacion; Grupi III: identifikoj, fragment, eliminoj,
ekzemplar, fiksoj.
DATA__________________________________
Fusha: Gjuhë dhe komunikim Lënda: Gjuha shqipe Shkalla: lV Klasa: IX
HAPI II
Kompetenca e të lexuarit.
Marrëdhënia e ndërsjellë.
Klasa ndahet në grupe 4-she. Me radhë ata do të bëhen mësues të grupit. Mësuesi:
1. lexon paragrafin ngadalë, duke theksuar fjalët e rëndësishme;
2. përmbledh informacionet që janë thënë;
3. shpjegon veprimet, gjendjen e personazheve brenda paragrafit;
4. formuloni dhe bën pyetje për të. Po ju japim pyetjet për çdo paragraf, si p.sh.:
Paragrafi I ▪ Për cilin zakon të familjes flitet në këtë paragraf?
▪ Si shfaqet si nënë Maria?
▪ Në ç’fakte e mbështet përgjigjen tënde?
Burimet: “Gjuha shqipe 9”, njohuritë e nxënësit, materiale Lidhja me fushat e tjera ose me
nga interneti. temat ndërkurrikulare:
Muzikë, sport, shkenca, politikë
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve: pema e mendimit, hulumtim, punë në grup, punë
e pavarur individuale më shkrim, diskutim.