第5课 多项状语的翻译

多项状语是指一个句子中同时包含两项或两项以上的状语。

在汉语里，状语的顺序一般是：（1）表示时间的状语；（2）表示语气、关
联句子的状语；（3）描写动作者的状语；（4）表示目的、依据、关涉、协同的状
语；（5）表示处所、空间、方向、路线的状语；（6）表示对象的状语；（7）描
写动作的状语

在越汉翻译过程中我们可以按照以上的顺序来排列多项状语。

例如：

1) Mi hãy ngoan ngoãn đứng ở đây cho tau, cấm không được đi đâu cả.

你给我（6）乖乖地（7）站在这儿，哪儿也不准去。

2) Bàn tay anh Nam cuộn thành nắm đấm rồi đập mạnh một cái lên trên mặt bàn.

阿南攥起拳头，在桌子上（5）狠狠地（7）一（7）击。

3) Cậu nên nói chuyện một cách nghiêm túc với anh ta giống như nói chuyện với
một người bạn.

你要像个朋友似的（3）跟人家（6）好好（7）谈谈。

4) Hơn hai mươi năm nay ông luôn làm việc miệt mài cho tổ chức.

二十多年来（1），他一直（1）为组织（4）踏踏实实地（7）工作着。

5) Rốt cuộc trước đây các anh chị đã sống với nhau bao lâu?

你们从前（1）到底（2）在一起（4）共同（7）生活了多久？

一、汉译越

1
（一）课文

《联合国气候变化框架公约》及 Công ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến

缔约方会议 đổi khí hậu và Hội nghị các bên tham gia

　　《联合国气候变化框架公约》第 　　Hội nghị lần thứ 21 các bên tham gia Công
21 次缔约方会议 11 月 30 日至 12 月 11 ước khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí
日在法国巴黎举行。会议旨在努力就 hậu (COP21) diễn ra từ ngày 30 tháng 11 đến 11
tháng 12 tại Paris, nhằm nỗ lực đạt được thỏa
2020 年后应对气候变化国际机制问题
thuận các vấn đề quốc tế về ứng phó với biến đổi
达成协议。
khí hậu sau năm 2020.
　 　 Công ước khung của Liên Hợp Quốc về
　　《联合国气候变化框架公约》（下
Biến đổi khí hậu (UNFCCC) là công ước được
称《公约》）是 1992 年 5 月 22 日联合
Ủy ban Đàm phán liên chính phủ của Liên Hợp
国政府间谈判委员会就气候变化问题达
Quốc đạt được thỏa thuận về các vấn đề biến đổi
成的公约，于 1992 年 6 月 4 日在巴西 khí hậu ngày 22 tháng 5 năm 1992. Công ước
里约热内卢举行的联合国环境与发展大 được thông qua ngày 4 tháng 6 năm 1992 tại Hội
会上通过，1994 年 3 月 21 日生效。这 nghị Môi trường và Phát triển Liên Hợp Quốc tổ
是世界上第一个为全面控制二氧化碳等 chức tại Rio De Janeiro, có hiệu lực từ ngày 21
温室气体排放，以应对全球气候变暖给 tháng 3 năm 1994. Đây là công ước quốc tế đầu
人类经济和社会带来不利影响的国际公 tiên được xây dựng nhằm mục đích kiểm soát
约，也是国际社会在应对气候变化问题 toàn diện phát thải các loại khí nhà kính, trong
đó có khí CO2, từ đó ứng phó với những ảnh
上进行国际合作的基本框架。
hưởng tiêu cực về kinh tế xã hội do sự ấm lên
của khí hậu toàn cầu đem lại, cũng là một bộ
khung để cộng đồng quốc tế hợp tác trên lĩnh
vực ứng phó biến đổi khí hậu.
　 　 《 公 约 》 由 序 言 及 26 条 正 文 组 　　 Công ước này gồm 2 phần: lời mở đầu và
成，具有法律约束力。其核心内容主要 26 điều, có tính ràng buộc về mặt pháp lý. Nội
包括：明确应对气候变化的最终目标， dung trọng tâm bao gồm: xác định rõ mục tiêu
cao nhất của hành động ứng phó biến đổi khí
即将大气中温室气体的浓度稳定在防止

2
气候系统受到危险的人为干扰的水平 hậu, đó là ổn định nồng độ khí nhà kính trong
上；确定国际合作应对气候变化的基本 bầu khí quyển ở mức có thể ngăn ngừa được sự
原则，即“共同但有区别的责任”原 can thiệp nguy hiểm của con người đối với hệ
则、公平原则、各自能力原则和可持续 thống khí hậu; xác định những nguyên tắc cơ
bản trong hợp tác quốc tế ứng phó với biến đổi
发展原则；明确发达国家应承担率先减
khí hậu, đó là nguyên tắc “trách nhiệm chung
排和向发展中国家提供资金技术支持的
nhưng có phân biệt khả năng của mỗi bên”,
义务以及承认发展中国家有消除贫困、
nguyên tắc công bằng, nguyên tắc khả năng của
发展经济的优先需要。
mỗi bên và nguyên tắc phát triển bền vững; xác
định rõ các nước phát triển cần có trách nhiệm đi
đầu trong việc cắt giảm phát thải khí nhà kính và
giúp đỡ các nước đang phát triển về vốn và công
nghệ, đồng thời công nhận nhu cầu ưu tiên phát
triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo của các nước
đang phát triển.
　　截至 2013 年 7 月，《公约》共有 　　 Tính đến tháng 7 năm 2013 đã có 195 bên
195 个缔约方，其中，欧盟作为一个整 tham gia công ước, trong đó có Liên minh Châu
Âu EU. Ban thư ký thường trực của UNFCCC
体也是《公约》的一个缔约方。《公
đặt tại thành phố Bonn, Đức. Trung Quốc ký
约》常设秘书处在德国波恩。中国于
công ước này vào ngày 11 tháng 6 năm 1992.
1992 年 6 月 11 日签署该《公约》。
　　缔约方会议是《公约》的最高决策 　 　 Hội nghị các bên tham gia là cơ quan có
机构，自 1995 年 3 月首次在柏林举行 tiếng nói quan trọng nhất của UNFCCC, được tổ
以来，每年召开一次，并达成一系列成 chức một năm một lần bắt đầu từ tháng 3 năm
1995 tại Berlin, và đã đạt được nhiều thành quả
果。迄今，缔约方会议已举行 20 次。
quan trọng. Đến nay, Hội nghị Các bên tham gia
đã tổ chức được 20 lần.
　　1997 年在日本京都举行的第 3 次 　 　 Năm 1997, Hội nghị lần thứ 3 các bên
缔约方会议，通过了著名的《京都议定 tham gia UNFCCC (COP3) tổ chức tại Kyoto,
书》，为发达国家设定了第一承诺期 Nhật Bản đã thông qua Nghị định thư Kyoto nổi
tiếng, đồng thời đề ra chỉ tiêu cắt giảm lượng
（2008 年至 2012 年）的减排指标。
phát thải trong giai đoạn cam kết đầu tiên (2008

3
 – 2012) đối với các quốc gia phát triển.
　　2007 年在印尼巴厘岛举行的第 13 　 　 Năm 2007, Hội nghị lần thứ 13 các bên
次 缔 约 方 会 议 ， 确 立 了 “ 巴 厘 路 线 tham gia UNFCCC (COP13) tổ chức tại đảo
图”，建立了双轨谈判机制，即以《京 Bali, Indonesia đã thiết lập Kế hoạch hành động
Bali và xây dựng cơ chế đàm phán song song,
都议定书》特设工作组和《公约》长期
tức nhóm công tác đặc biệt của Nghị định thư
合作特设工作组为主进行气候变化国际
Kyoto và nhóm công tác đặc biệt hợp tác dài hạn
谈判。
của Công ước dẫn đầu tiến hành đàm phán quốc
tế về biến đổi khí hậu.
　　2011 年在南非德班举行的第 17 次 　 　 Năm 2011, COP17 tổ chức tại Durban,
缔约方会议，决定设立“加强行动德班 Nam Phi đã quyết định thành lập “Nhóm công
平 台 特 设 工 作 组 ” （ 简 称 “ 德 班 平 tác đặc biệt của Diễn đàn Durban về hành động
tăng cường”, phụ trách kế hoạch cụ thể về cắt
台”），负责 2020 年后减排温室气体
giảm phát thải khí nhà kính sau năm 2020.
的具体安排。
　 　 Năm 2012, Hội nghị lần thứ 18 các bên
　　2012 年在卡塔尔首都多哈举行的
tham gia UNFCCC (COP18) và Hội nghị lần thứ
第 18 次缔约方会议暨《京都议定书》
8 các bên tham gia Nghị định thư Kyoto tổ chức
第 8 次缔约方会议通过了《京都议定 tại thủ đô Doha, Qatar đã thông qua bản sửa đổi
书》修正案，为 38 个发达国家缔约方 Nghị định thư Kyoto, thiết lập chỉ tiêu cắt giảm
设定了 2013 年至 2020 年的第二承诺期 lượng phát thải khí nhà kính giai đoạn cam kết
的温室气体量化减排指标。 thứ 2 (2013 – 2020) đối với 38 nước phát triển
tham gia Công ước.

词语提示

Công ước khung của Liên Hợp Quốc về

1.《联合国气候变化框架公约》
Biến đổi khí hậu
2.《京都议定书》 Nghị định thư Kyoto
3. 缔约方 các bên tham gia
4
4. 应对气候变化 ứng phó với biến đổi khí hậu
6. 二氧化碳 khí CO2
7. 温室气体排放 phát thải khí nhà kính
8. 承担……义务 có nghĩa vụ…
9. 减排 cắt giảm lượng phát thải khí nhà kính
10. 设定……指标 thiết lập chỉ tiêu

（二）练习

1. 2014 年，世界卫生组织曾表示，气候变化将带来 疟疾、痢疾、热应激和营

养不良，从 2030 年到 2050 年，全球每年将有 25 万人死亡。但是，根据学者
安德鲁·海恩斯爵士发表在《新英格兰医学杂志》上的一份报告的观点，我们
的 健 康 更 容 易 受 到 气 候 变 化 的 影 响 ， 他 认 为 25 万 人 的 死 亡 是 一 个 “ 保 守 估
计”。

Năm 2014 Tổ chức Y Tế Thế giới từng tuyên bố rằng biến đổi khí hậu sẽ gây
ra bệnh sốt rét, kiết lị, tăng thân nhiệt và suy dinh dưỡng. Từ năm 2030 đến
năm 2050, mỗi năm thế giới sẽ có 250 000 người chết đi. Tuy nhiên, theo một
báo cáo được công bố trên Tạp chí Y học New England của học giả Sir
Andrew Haynes, sức khỏe của con người chúng ta càng dễ bị ảnh hưởng bởi
biến đổi khí hậu, học giả Sir Andrew Haynes cho rằng 250 000 người chết này
là không nằm ngoài dự đoán.

2.海恩斯爵士在报告中称，仅由于和气候变化相关的粮食短缺，到 2050 年，
全球每年成年人死亡人数可能净增加到 52.9 万人。而到 2030 年，气候变化
可能迫使 1 亿人陷入极端贫困，贫困将使人们更容易受到健康问题的影响。海
恩斯还补充说，气候变化“虽然是人类面临的最重要的环境威胁 ”，但并不是
威胁我们健康的“唯一环境问题”。淡水资源的枯竭、生物多样性丧失、海洋

5
酸化、过度捕捞、污染、森林砍伐以及入侵物种的扩散，这些都与气候变化有
关，但它们本身是环境问题，所有这些(问题)都在进一步威胁着公共卫生。

Trong bài báo cáo của học giả Sir Andrew còn nêu rõ, không chỉ là do biến đổi
khí hậu và những vấn đề liên quan đến thiếu lương thực,cho đến năm 2050, số
lượng người chết trên thế giới mỗi năm còn có thể lên đến 529000 người.
Không những thế, đến năm 2030, biến đổi khí hậu có thể khiến cho 100 triệu
người lâm vào cảnh túng quẫn vì nghèo đói. Điều này sẽ khiến họ càng dễ mắc
các vấn đề liên quan đến sức khỏe.

3. 据《今日美国》报网站 2 日报道，一项新研究发现，气候变化引发的炎热天
气与妇女早产存在关联。研究人员查看了美国过去的出生数据和数据温度，称
在 1969 年-1988 年期间，由于天气炎热，美国每年大约有 2.5 万名婴儿早产。
其中，在温度超过 90 华氏度(约 32 摄氏度)的日子里，出生率会增加 5%，且
平均比预产期提前 6.1 天。研究报告称，高温会导致妇女怀孕时间比正常情况
下短，这可能会对婴儿健康和儿童发育构成风险。据报道，虽然目前不清楚高
温导致婴儿早产的具体原因，但研究人员称，高温会带来心血管压力、提升体
内催产素水平，都有可能引发生产。

Theo trang web USA Today đưa tin vào ngày 2, một nghiên cứu mới đã được
phát hiện: thời tiết oi bức do biến đổi khí hậu có liên quan đến hiện tượng sinh
non ở phụ nữ. Các nghiên nhà cứu đã xem xét số liệu sinh sản và số liệu nhiệt
độ trong giai đoạn 1969-1988.Do thời tiết nóng nực, hằng năm nước Mỹ có 25
000 trẻ em sinh non. Trong đó, những ngày nhiệt độ rơi vào khoảng 90 độ F
(khoảng 32 độ C), tỉ lệ sinh đẻ sẽ tăng 5%, bình quân trẻ em được sinh ra sớm
6,1 ngày so với dự kiến. Nghiên cứu cho biết, nhiệt độ cao dẫn đến thời gian
mang thai của phụ nữ ngắn hơn so với bình thường. Điều này có thể ảnh
hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ. Tuy nhiên trước mắt vẫn
chưa rõ nguyên nhân cụ thể của việc nhiệt độ cao ảnh hưởng đến thai kì của
phụ nữ. Theo báo cáo, các nhà nghiên cứu nói rằng nhiệt độ cao có thể gây áp

6
lực lên tim mạch và tăng nồng độ oxytocin trong cơ thể, từ đó có thể dẫn đến
sinh non.

4.世界气象组织（WMO）当地时间 7 月 10 日表示，日本与美国在 7 月分别经历

了灾难性的暴雨及极端高温天气，这种极端天气可能与全球气候变暖有关。据
《日本经济新闻》7 月 11 日报道，由于 7 号台风过境，加之滞留锋面带来大量
潮湿空气，最终引发了此次日本西部地区的雨灾。 2018 年 7 月，日本各地的
降雨量是同期平均降雨量的 2 至 4 倍。

Vào ngày 10 tháng 7 theo giờ địa phương, tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO)
tuyên bố: Nhật Bản và Mỹ lần lượt chịu ảnh hưởng của mưa lũ và các hiện
tượng thời tiết cực đoan khác vào tháng 7. Hiện tượng thời tiết rất xấu này có
khả năng liên quan đến vấn đề biến đổi khí hậu. Theo báo Nikkei Nhật Bản
ngày 11 tháng 7 cho biết, cơn bão số 7 đi vào đất liền kéo theo độ ẩm không
khí tăng cao khiến cho miền Tây Nhật Bản phải hứng chịu mưa lũ lần này.
Tháng 7 năm 2018, lượng mưa của Nhật Bản tăng khoảng 2 đến 4 lần so với
lượng mưa bình quân cùng kì năm ngoái.

5.日本遭遇罕见暴雨的同时，极端高温也在侵袭着全球多地。其中，阿尔及利
亚中部城市瓦尔格拉 7 月 5 日气温高达 51 度，刷新该国高温观测纪录。阿曼
苏丹国南部地区的高温更为极端，即便是到了晚上，气温也不会降低，6 月 28
日该地最低气温已经“高”达 42.6 度。

Trong khi Nhật Bản đang trải qua những trận mưa bão hiếm hoi, thì nắng nóng
khắc nghiệt lại đang ập đến nhiều nơi khác trên thế giới. Trong đó, nhiệt độ
thành phố Valgra của Algeria đạt mức 51 độ vào ngày 5 tháng 7, lập kỷ lục
nhiệt độ cao mới tại nước này. Nhiệt độ cao ở khu vực phía Nam Vương quốc
Hồi giáo Oman còn khắc nghiệt hơn thế, về đêm nhiệt độ không hề giảm, nhiệt
độ tối thiểu tại khu vực này ngày 28 tháng 6 đã đạt ngưỡng 42,6 độ.

7
6. 此外，美国西海岸也受到极端高温天气影响。加利福尼亚州死亡谷国家公
园 7 月 28 日气温突破 52 度。而在加拿大东部魁北克省，高温天气已造成人员
死亡，老人尤其无法抵御极端高温。同样是在加拿大东部，纽芬兰与拉布拉多
省、新斯科舍省却飘起了雪花。其中，新斯科舍省哈利法克斯市气温达到零下
1 度。世界气象组织认为，全球气候变暖态势长期持续，由此引发了一系列极
端天气的出现。

Ngoài ra Tây Duyên hải của nước Mỹ cũng phải hứng chịu ảnh hưởng của hiện
tượng thời tiết cực đoan. Thung lũng Chết ở bang California nước Mỹ vào
ngày 28 tháng 7 nhiệt độ đột ngột lên tới 52 độ. Phía đông thành phố Quebec,
Canada, nhiệt độ tăng cao khiến cho nhiều người tử vong, đặc biệt là người
già vì họ không chịu được sự sốc nhiệt. Cũng ở miền đông Canada, tuyết rơi ở
Newfoundland và Labrador và Nova Scotia. Trong đó, nhiệt độ ở Halifax,
Nova Scotia lên tới âm 1 độ. Tổ chức Khí tượng Thế giới cho rằng hiện tượng
ấm lên toàn cầu tiếp tục diễn ra trong thời gian dài đã gây ra một loạt các hiện
tượng thời tiết cực đoan.

7. 来自 19 个国家的联合科学家团队日前乘坐德国“北极星”科考船前往北极。
他们将在为期一年的全季节周期里，以北极为中心，展开对全球气候变化的科
学研究。这是迄今最大规模的北极科学考察项目。这一科考项目取名为
MOSAiC，耗资约 1.4 亿欧元。据项目官网介绍，来自德国、美国、中国、俄
罗斯等 19 个国家的超过 70 个科研机构的联合科学家团队已于 20 日夜间乘船
从挪威北部特罗姆瑟起航，目前正在奔赴北极途中。

Đoàn nghiên cứu gồm các nhà khoa học đến từ 19 quốc gia đã đưa con tàu
nghiên cứu khoa học "Polaris" của Đức đến Bắc Cực gần đây. Họ sẽ tiến hành
nghiên cứu khoa học về biến đổi khí hậu toàn cầu và chu kì 4 mùa trong năm,
tập trung vào Bắc cực. Đây là chuyến thám hiểm khoa học lớn nhất đến Bắc
Cực cho đến nay. Dự án nghiên cứu khoa học mang tên MOSAiC có kinh phí

8
khoảng 140 triệu euro. Theo trang web chính thức của dự án, một nhóm các
nhà khoa học từ hơn 70 cơ quan nghiên cứu khoa học ở 19 quốc gia bao gồm
Đức, Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nga đã khởi hành từ Tromsø, miền bắc Na Uy
bằng thuyền vào đêm ngày 20 và hiện đang trên đường đến Bắc Cực.

8. 团队途中就会在冰上布置科研观测站，科学家会轮流开展各项科学研究。
据悉，整个项目期间参与其中的科学家有约 600 人。团队负责人、来自德国阿
尔弗雷德·韦格纳研究所的马库斯·雷克斯在行前新闻发布会上介绍，他们希
望能在北极收集急需的数据和信息来理解地球气候。雷克斯说，北极是全球
“气候变化的中心”，却是人类在气候系统中了解最少的一环。在当前气候研
究领域的诸多气候模型中，北极地区都是存在 “最大不确定性”的区域，但又
是全球变暖最快速的地区。

Độ i nghiê n cứ u sẽ thà nh lậ p trạ m quan sá t ngay trê n mặ t bă ng, cá c nhà

khoa họ c sẽ thay phiê n nhau thự c hiệ n cá c nghiê n cứ u khoa họ c khá c nhau.
Có 600 nhà khoa họ c tham gia và o dự á n nghiê n cứ u lầ n nà y. Ngườ i chịu
trá ch nhiệ m dẫ n đoà n- ô ng Marcus Rex từ Việ n Alfred Wegener từ Đứ c
phá t biể u tạ i cuộ c họ p bá o rằ ng bọ n họ hi vọ ng sẽ tìm đượ c nhữ ng số liệ u
và nguyê n dâ n cấ p thiế t dẫ n đế n thay đổ i khí hậ u tạ i Bắ c Cự c, Ô ng Marcus
Rex nó i Bắ c Cự c chính là “Trung tâ m biế n đổ i khí hậ u Trá i Đấ t” nhưng lạ i
là nơi mà nhâ n loạ i hiể u biế t về nó ít nhấ t. Trướ c mắ t, trong số cá c mô
hình khí hậ u hiệ n nay trong lĩnh vự c nghiê n cứ u khí hậ u, khu vự c Bắ c Cự c
là khu vự c có “độ bấ t định lớ n nhấ t”, nhưng lạ i là nơi ấ m lê n nhanh nhấ t
củ a Trá i Đấ t.

9. 瑞典隆德大学的研究人员近日在英国《皇家学会生物学分会学报》上发表
论文介绍，他们研究了生活在不同气候地区的 37 种鸟类，对每种鸟类免疫系
统相关基因 gene 的多样性以及 1901 年至 2017 年间它们生活地区的气温和降
水量进行了分析。研究发现，一个物种免疫系统相关基因的多样性与它所处的
9
气候环境存在关联。在长期进化过程中，许多鸟类的免疫系统完成了精准“调
整”，使它们能够“从容”应对特定环境和气候中的疾病。生活在热带雨水充
足地区且不迁徙 di chuyể n, di cư 的物种，其免疫系统相关基因多样化程度最
高，能够应对更多病原体。

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Lund, Thụy Điển, gần đây đã công bố một bài
báo trên tạp chí "Kỷ yếu của Chi hội Sinh học Hiệp hội Hoàng gia Anh", Họ
nghiê n cứ u sự số ng củ a 37 loà i chim ở cá c khu vự c có khí hậ u khá c nhau,
đố i vớ i sự đa dạ ng củ a cá c gen liê n quan đế n hệ thố ng miễ n dịch củ a từ ng
loà i chim cũ ng như nhiệ t độ và mự c nướ c nơi chú ng sinh số ng từ nă m
1901 đế n 2017 . Nghiê n cứ u phá t hiệ n rằ ng, sự đa dạ ng củ a cá c gen liê n
quan đế n hệ thố ng miễ n dịch có liê n quan mậ t thiế t đế n mô i trườ ng và khí
hậ u nơi chú ng sinh số ng. Trả i qua mộ t thờ i gian dà i tiế n hó a, hệ miễ n dịch
củ a rấ t nhiề u loà i chim đã “điề u chỉnh” để chú ng có thể "đố i phó " vớ i bệ nh
tậ t trong nhữ ng mô i trườ ng và khí hậ u cụ thể . Cá c loà i chim số ng định cư
tạ i ở vù ng nhiệ t đớ i nhiề u mưa, cá c gen liê n quan đế n hệ miễ n dịch củ a
chú ng đã tiế n hó a đế n bậ c cao nhấ t, có thể phả n ứ ng vớ i rấ t nhiề u mầ m
bệ nh.

10. 研究还发现，快速的气候变化会给这些 “量身定制”的免疫系统带来挑

战，免疫系统的进化速度可能无法跟上气候变化的步伐，导致很多动物无法应
对它们将接触到的病原体数量和类型变化。例如欧洲北部地区正变得愈加温暖
潮 湿 ， 当 地 可 能 会 出 现 一 些 先 前 不 存 在 的 疾 病 ， 对 某 些 动 物 构 成 威 胁 uy
hiế p, đe dọ a。研究人员埃米莉·奥康纳说，受到相关影响的未必限于鸟类，
这项研究发现也可能适用于其他动物，因为他们研究的免疫系统相关基因在 脊
椎动物 độ ng vậ t có xương số ng 中普遍存在。

Nghiên cứu còn phát hiện, biến đổi khí hậu nhanh chóng còn làm rối loạn hệ
thống miễn dịch của các loài động vật biến nhiệt , tốc độ tiến hóa của hệ miễn
dịch không thể thích nghi kịp với tốc độ biến đổi khí hậu. Điều này dẫn đến

10
các loài động vật này không có cách nào ứng phó với số lượng và số lượng
mầm bệnh mà chúng sẽ tiếp xúc. Đơn cử như tại Bắc châu Âu nhiệt độ đang
thay đổi không ngừng, nơi này có thể xuất hiện những căn bệnh mà trước nay
chưa từng có, điều này có thể đe dọa đến một vài loài động vật. Nhà nghiên
cứu Emily O'Connor cho biết: nghiên cứu này không nhất thiết chỉ giới hạn ở
các loài chim và phát hiện này có thể áp dụng cho các loài động vật khác, vì
các gen liên quan đến hệ thống miễn dịch mà họ nghiên cứu rất phổ biến ở
động vật có xương sống.

（三）副课文

中新社北京 9 月 23 日电 (黄钰钦)中国外交部发言人耿爽 23 日在例行记

者会上表示，中国将 百分之百履行《联合国气候变化框架公约》和《巴黎协
定》义务。

有记者提问，联合国气候行动峰会 23 日将在纽约召开。日前，联合国秘
书长古特雷斯表示，中国将在此次峰会上宣布在可再生能源及其他方面取得的
“非常有意义的进展”，中方在气候行动方面的领导作用至关重要。中方对此
有何回应？对此次峰会有何期待？将在峰会上提出什么新主张、新举措？

耿爽表示，中方赞赏古特雷斯秘书长倡议举行此次联合国气候行动峰会，
此前中方已宣布王毅国务委员将作为习近平主席特别代表出席此次峰会。

耿爽介绍，日前，中方结合峰会 9 大行动领域发布了《联合国气候行动峰
会：中方的立场和行动》。这份文件阐述了中方应对气候变化的主张和举措，
展示了中国应对气候变化的决心和担当，也体现了中方对联合国峰会的贡献和
支持。中方希望此次峰会能进一步凝聚各方共识、促进应对气候变化国际合作，
为全面有效落实《巴黎协定》注入新动力。

11
 他指出，中国政府始终把应对气候变化视作自身可持续发展的内在要求和
构建人类命运共同体的责任担当，大力推进生态文明建设，认真实施应对气候
变化国家战略。中国将百分之百履行《联合国气候变化框架公约》和《巴黎协
定》义务，按期提交长期温室气体低排放发展战略，全力实现所有自主贡献目
标。

耿爽强调，中方愿以这次峰会为契机，同各方一道，坚持《联合国气候变
化框架公约》的主渠道地位，坚持“共同但有区别的责任”等原则，积极推动
《巴黎协定》的全面有效落实，共同建设清洁美丽的世界。

二、越译汉

12
（一）课文

Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu 《联合国气候行动峰会》召开 各

LHQ: Cam kết hành động giảm 方承诺减少温室气体排放量

thiểu khí thải nhà kính

Ngày 23/9, Hội nghị Thượng đỉnh khí hậu 《联合国气候行动峰会》9 月

của Liên Hợp Quốc đã khai mạc tại trụ sở Liên 23 日在纽约联合国总部召开。诸多
Hợp Quốc ở thành phố New York với sự tham dự 国 家 政 府 官 员 、 民 间 组 织 及 国 际 组
của đại diện nhiều chính phủ, các tổ chức dân sự 织代表参加了会议。
và các tổ chức quốc tế.

Đây là cuộc họp quan trọng nhất kể từ hội 这是自 2015 年在法国巴黎召开
nghị về biến đổi khí hậu tại Paris, Pháp năm 2015. 的 气 候 变 化 会 议 之 后 最 重 要 的 会
Mục đích của hội nghị năm nay nhằm tìm giải 议 ， 旨 在 探 索 减 少 温 室 气 体 排 放 量
pháp giảm lượng khí thải nhà kính và hạn chế
的措施，同时将全球平均温度较工
nhiệt độ trái đất ấm lên ở mức dưới 2 độ C hoặc lý
业化前水平升高控制在 2 摄氏度之
tưởng nhất là 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công
内,并为把升温控制在 1.5 摄氏度之
nghiệp.
内而努力。

Mở đầu hội nghị, nhà hoạt động môi trường 瑞典 16 岁环境保护主义者格蕾

16 tuổi người Thụy Điển Greta Thunberg đã gây 塔·通贝里在会议开始之后直言指出了
ấn tượng với bài phát biểu thẳng thắn về những 上一代留给后代的气候后果，给人留
hậu quả khí hậu mà thế hệ trước để lại cho thế hệ 下了深刻印象。她说：“你们用空洞
tương lai. Greta Thunberg, Nhà hoạt động môi 的承诺夺走了我的梦想和童年。但我
trường nói: "Quý vị đã đánh cắp ước mơ và tuổi 还算是一个幸运的人。我们人类正要
thơ của tôi bằng những lời lẽ trống rỗng. Nhưng
承受着苦难。我们人类在渐渐地死
dẫu sao, tôi cũng là một trong những người may
去，整个生态系统正崩解。我们正处
mắn. Con người đang phải chịu đựng. Con người
在一场大规模灭绝的开端，你们却只
đang chết dần và hệ sinh thái đang sụp đổ. Chúng

13
ta đang khởi đầu một cuộc tuyệt chủng hàng loạt 会谈钱，谈论经济永远增长的神话。
và tất cả những gì quý vị có thể nói đến là tiền và 你们怎么敢这么做？”
những câu chuyện cổ tích về sự tăng trưởng kinh
tế vĩnh cửu. Sao quý vị dám làm như vậy".

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio 联合 国 秘 书长 安东 尼 奥 ·古 特

Guterres thừa nhận, thế hệ của ông đã không bảo 雷 斯 承 认 ， 他 们 这 一 代 人 没 有 保 护
vệ được hành tinh này. Điều đó cần phải thay đổi 好 地 球 。 这 必 须 立 即 改 变 ， 要 用 实
ngay bây giờ và phải thay đổi bằng hành động
际行动来改变，而不是用语言。
chứ không phải bằng lời nói.

"Đây không phải là một cuộc thảo luận cấp “这不是气候讨论峰会。我们

cao về khí hậu. Chúng ta đã thảo luận đủ rồi. Đây 已 经 讨 论 够 了 。 这 也 不 是 气 候 谈 判
cũng không phải là một cuộc đàm phán cấp cao về 峰 会 ， 因 为 我 们 不 与 自 然 谈 判 。 这
khí hậu vì chúng ta không đàm phán với tự nhiên.
是气候行动峰会。” 安东尼奥·古
Đây là hội nghị thượng đỉnh hành động khí hậu"
特雷斯说。
- Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres
cho biết.

14
 Tại hội nghị, hơn 60 lãnh đạo các nước cùng 会议上， 60 多个国家官员以及
nhiều lãnh đạo doanh nghiệp và các tổ chức quốc 诸 多 企 业 和 国 际 组 织 的 领 导 人 提 出
tế đã đưa ra các sáng kiến và cam kết hành động 了 许 多 保 护 气 候 的 倡 议 和 承 诺 。 德
vì khí hậu. Đức tuyên bố tăng gấp đôi đóng góp,
国宣布对贫困国家提供的气候保护
từ 2 tỷ Euro lên 4 tỷ Euro cho quỹ hỗ trợ các nước
资 金 将 从 20 亿 欧 元 增 加 到 40 亿 欧
kém phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu.
元。智利建议成立“气候雄心联
Chile đề xuất thành lập Liên minh Tham vọng khí
盟”，以聚集共同努力到 2050 年将
hậu nhằm tập hợp các nước có chung cam kết
二氧化碳排放量控制在 0%的国家。
giảm phát thải carbon về 0% vào năm 2050. Liên
minh các nước coi than đá là quá khứ cũng được
已有 30 个国家、 22 个 州 和 31 个大

mở rộng với sự tham gia của 30 quốc gia, 22 tiểu 集 团 参 加 了 “ 助 力 淘 汰 煤 炭 联

bang và 31 tập đoàn lớn. 盟”，使其规模得到了扩展。

Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu của Liên Hợp 《联 合国 气候 行动 峰 会 》是 在

Quốc diễn ra sau khi hàng triệu người trên khắp 全 世 界 数 百 万 人 参 加 由 年 轻 人 带 头
thế giới đã tham gia các cuộc tuần hành chống 的 应 对 气 候 变 化 游 行 之 后 召 开 的 。
biến đổi khí hậu do giới trẻ dẫn đầu. Các sự kiện
这些事件不仅引起了公众的注意，
này không chỉ thu hút sự quan tâm của dư luận mà
而且还施加了政治压力，催促各国
còn tạo ra sức ép chính trị để thúc đẩy cam kết
政府履行其对气候变化行动的承
của chính phủ các nước trong cuộc chiến chống
诺。
biến đổi khí hậu toàn cầu.

词语提示

1. Hội nghị thượng đỉnh khí hậu Liên Hợp Quốc 《联合国气候行动峰会》
2. Khí nhà kính 温室气体
3. Hệ sinh thái 生态系统
4. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc 联合国秘书长
5. Đưa ra sáng kiến 提出倡议
6. Các nước kém phát triển 贫困国家

15
7. Gây sức ép 施压/ 施加压力

（二）练习

1. PVN đã đưa ra các mục tiêu để giảm thiểu biến đổi khí hậu, đó là giảm phát thải khí
nhà kính và xây dựng chính sách quản lý năng lượng. Mục tiêu của tập đoàn là tới năm
2025 giảm 15,55 triệu tấn CO2 so với năm 2010 tương đương 2,86% so với kịch bản
thông thường và tới năm 2030 giảm 23,53 triệu tấn CO2, tương đương 2,44% so với kịch
bản thông thường.

2. Bộ trưởng Giáo dục Italy Lorenzo Fioramonti cho biết, tất cả trường học cấp tiểu bang
sẽ dành 33 giờ mỗi năm, tương đương gần một giờ mỗi tuần, cho các vấn đề biến đổi khí
hậu, bắt đầu từ năm học 2020-2021. Một số môn học truyền thống như Địa lý, Toán học
và Vật lý cũng sẽ được nghiên cứu từ góc độ phát triển bền vững.

Bộ Giáo dục Italy cũng tiến hành cải cách cần thiết để đưa môn học về biến đổi khí hậu
và phát triển bền vững trở thành một trong những môn học chính. "Tôi muốn biến hệ
thống giáo dục của Italy thành hệ thống giáo dục đầu tiên trên thế giới đặt các vấn đề về
môi trường và xã hội làm cốt lõi, chi phối tới mọi thứ mà chúng ta sẽ học ở trường", ông
Fioramonti giải thích.

3. Là công nghệ có tính phổ quát, phục vụ nhiều ngành, theo PGS.TS Trần Thế Truyền,
AI hoàn toàn có thể tham gia giải quyết biến đổi khí hậu trên toàn cầu.

Cụ thể, AI có thể làm cho các hệ thống như điện, giao thông, thành phố thông minh có
hiệu năng cao hơn; cung cấp các hệ thống giám sát tự động; cung cấp các dự báo chính

16
xác, cục bộ địa phương và nhanh chóng hơn; hỗ trợ tìm ra quan hệ nhân quả và định
lượng độ bất định các dự báo, qua đó giúp hiểu sâu sắc hơn các hiện tượng thời tiết...

4. PGS.TS Truyền lấy dẫn chứng trên thế giới, AI đã được nghiên cứu để đưa ra những
giải pháp tích cực nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, như Google áp dụng AI giúp tăng
hiệu suất lên 10-20% cho một nhà máy điện gió; những cảm biến giám sát tại Australia
giúp phân loại, định lượng động thực vật, phát hiện cháy rừng, phá rừng, giám sát tình
trạng sức khỏe của các rặng san hô... Hay trong lĩnh vực giao thông, AI dự báo tốc độ,
mật độ xe dựa trên dữ liệu thời tiết, dữ liệu lưu thông xe cộ với mục đích giảm thiểu ô
nhiễm.

5. Bên cạnh những tác động tích cực, PGS.TS Truyền cũng đưa ra cảnh báo nghịch lý
của phát triển công nghệ và cho rằng AI hiện sử dụng quá nhiều năng lượng, qua đó gián
tiếp sản sinh ra nhiều khí carbon. Vì vậy cần phát triển mô hình AI tinh gọn để giảm thiểu
lượng carbon từ chính các máy móc AI đang sử dụng.

"Để tham gia giải quyết biến đổi khí hậu, bản thân AI phải xanh và sử dụng năng lượng
sạch" - PGS.TS Truyền khẳng định.

Đứng đầu doanh nghiệp tiên phong trong ứng dụng AI, Thạc sĩ Lê Công Thành, CEO
InfoRe, đề cao vai trò của dữ liệu và xử lý dữ liệu để giải các bài toán thực tế của cuộc
sống. Theo anh, cùng với biến đổi khí hậu, xã hội đang có nhiều bài toán lớn mà công
nghệ và AI giải quyết được, chỉ cần dữ liệu đủ lớn.

"Nếu coi AI là điện năng mới, thì dữ liệu là dầu mỏ, than đá, thủy điện... Chúng ta phải
giải quyết bài toán dữ liệu, không chỉ trong riêng vấn đề biến đổi khí hậu mà nhiều vấn
đề khác", anh Lê Công Thành chia sẻ.

6. Theo tổ chức môi trường Đức Germanwatch, tính trung bình trong 20 năm qua, Việt
Nam nằm trong nhóm 6 nước chịu thiệt hại nặng nề nhất thế giới do biến đổi khí hậu.

17
Đây là kết quả nghiên cứu và khảo sát của tổ chức môi trường Đức Germanwatch, được
công bố trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 25 các bên tham gia Công ước khung của Liên
hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 25) đang diễn ra tại thủ đô Madrid của Tây Ban Nha 

Phóng viên TTXVN tại Đức dẫn báo cáo Chỉ số Rủi ro khí hậu toàn cầu (KRI) 2020 do
Germanwatch công bố, cho biết trong giai đoạn 1999-2018, Việt Nam nằm ở vị trí thứ 6
trong bảng chỉ số KRI 2020, với 29,83 điểm.

7. Trong 20 năm qua, có tổng số 226 vụ liên quan thời tiết cực đoan, mỗi năm cướp đi sinh
mạng của 285,80 người và gây thiệt hại trung bình mỗi năm 2,018 tỷ USD.

Như vậy, so với thống kê của Germanwatch giai đoạn 1998-2017 (ở vị trí thứ 9), Việt
Nam đã tăng thêm 3 bậc theo bảng chỉ số KRI, điều cho thấy những thiệt hại về người và
tải sản do thiên tai trong năm 2018 là rất lớn.

8. Germanwatch cho biết, trong năm 2017, Việt Nam đứng ở vị trí thứ 6 theo chỉ số KRI,
với 116 vụ thiên tai, làm 298 người chết và gây thiệt hại 4,052 tỷ USD.

Chỉ số Rủi ro khí hậu toàn cầu của tổ chức Germanwatch, được thu thập dựa trên số
người thiệt mạng và thiệt hại về kinh tế, cho thấy mức độ nghiêm trọng mà các nước phải
đối mặt với tình trạng thời tiết cực đoan như ngập lụt, bão lũ, nắng nóng,.…/.

9. Ngày 16/12, tại Hà Nội, Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tài nguyên và môi trường
(Bộ Tài nguyên và Môi trường) và Viện Môi trường Phần Lan (Bộ Môi trường Phần Lan)
ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU) phối hợp chuẩn bị xây dựng dự án Thành phố
không phát thải khí nhà kính (HINKU); đồng thời tổ chức hội thảo tham vấn về dự án
này.

Tham dự và phát biểu tại lễ ký kết, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn
Nhân cho biết: Trước nguy cơ cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm và suy thoái môi
trường, biến đổi khí hậu, nên những cách tiếp cận mới đã xuất hiện như quản lý dựa vào
hệ sinh thái, không đánh đổi môi trường cho phát triển kinh tế bằng mọi giá, thích ứng

18
với biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh, phát triển nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và
mới đây khái niệm “thuận thiên” được quan tâm nhiều hơn.

10. Một trong những cách tiếp cận mới đó là mô hình “Thành phố không phát thải khí
nhà kính,” đã được áp dụng thành công tại Phần Lan từ năm 2008, với mục tiêu giảm
lượng phát thải CO2 xuống 80% vào năm 2030 tại tất cả các thành phố của nước này.

Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tài nguyên và môi trường và Viện Môi trường Phần
Lan trong thời gian qua đã phối hợp chuẩn bị xây dựng dự án “Thành phố không phát
thải khí nhà kính.”

（三）副课文

Việt Nam cam kết cắt giảm ít nhất 8% phát thải biến đổi khí hậu

5 nhóm nhiệm vụ với 64 dự án tập trung giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, thích
ứng với biến đổi khí hậu, đã được Chính phủ ban hành.

Sáng 10/10, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Chương trình phát triển
Liên Hợp Quốc (UNDP), Ủy ban liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) tổ chức hội
nghị đối thoại cấp cao về biến đổi khí hậu.

Ông Hoesung Lee, Chủ tịch IPCC, đánh giá cao những chính sách của Việt Nam
trong việc thực hiện thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu ký vào năm 2015. "Việt Nam là
quốc gia đầu tiên công bố kết quả IPCC và cũng là nước đầu tiên trong ASEAN được
trao quỹ hỗ trợ đồng bào ven biển và đồng bào dân tộc thiểu số vốn là đối tượng chịu tác
động nặng nề của biến đổi khí hậu", ông Lee nói.

19
 Giáo sư Trần Thục, Phó chủ tịch Hội đồng tư vấn của Ủy ban quốc gia về Biến đổi
khí hậu cho biết, từ năm 1958 đến năm 2014, nhiệt độ Việt Nam tăng 0,62 độ C. Số ngày
nắng nóng tăng, số ngày lạnh giảm, mưa cực đoan xuất hiện nhiều. Tình trạng ngập úng
phổ biến ở các thành phố lớn, hạn hán ở Tây Nguyên.

"Mưa bình quân tăng nhưng vào mùa hè thì lại không mưa. Đây là điều chúng ta
không mong muốn. Số lượng bão không thay đổi nhưng cường độ của từng cơn lại mạnh
và khó lường hơn", giáo sư Trần Thục cảnh báo.

Theo thống kê của Ủy ban quốc gia về Biến đổi khí hậu, mỗi năm nước biển dâng
3,1 mm khiến 40% đồng bằng sông Cửu Long có nguy cơ ngập vào năm 2100.

Riêng lĩnh vực y tế, nếu nhiệt độ trung bình tăng 1 độ C sẽ khiến 3,4-4,6% trẻ em
nhập viện, tăng 7-11% nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết, tăng 5,6% nguy cơ mắc bệnh
tay chân miệng... và hàng loạt dịch bệnh nguy hiểm khác.

Chính phủ Việt Nam cam kết trong giai đoạn 2021-2030 sẽ giảm ít nhất 8% phát
thải biến đổi khí hậu. Nếu được sự hỗ trợ của quốc tế tỷ lệ này có thể lên 25%. 5 nhóm
nhiệm vụ với 64 dự án trong đó tập trung vào giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và thích
ứng với biến đổi khí hậu, đã được Chính phủ xây dựng và ban hành.

Giáo sư Trần Thục đã chỉ ra một số thách thức mà Việt Nam gặp phải trong quá
trình thích ứng với biến đổi khí hậu, như: Nhu cầu thích ứng rất lớn nhưng nguồn lực có
hạn, đầu tư ban đầu cao. Các doanh nghiệp tham gia còn hạn chế, công nghệ carbon thấp
có sẵn, nhưng đắt...

"Hiện tại, 48/63 tỉnh thành đã ban hành kế hoạch thực hiện thỏa thuận Paris về
biến đổi khí hậu. Vừa qua Chính phủ thông qua mức giá để thúc đẩy phát triển điện năng
lượng mặt trời, điện gió", đại diện Bộ Tài nguyên cho biết.

20
21