Đọc sách trước khi nghe giảng

Lúc đầu tôi cứ băn khoăn không biết có nên đặt cái tên của bài viết này như
vậy không? Bởi vì có thể một số bạn vừa nhìn thấy “Đọc sách trước khi nghe
giảng” đã lật ngay sang trang khác, không muốn tìm hiểu cái phương pháp
học tập xem ra bất hợp lý này.

Đọc sách trước khi nghe giảng!? Chưa nghe giảng đã vội đọc sách làm gì cho
khổ, cho lãng phí thời gian! Nghe giảng xong đọc sách có phải mau hiểu hơn
không? Tôi đang đọc, đang học những bài thày đã giảng rồi chưa xong, lại còn
khuyên tôi “đọc trước”!

Nếu đã “trót” đọc đến đây, xin bạn cố kiên nhẫn đọc tiếp xem có thể chắt lọc
được chút ít ... có lý nào chăng.

Trước hết cần phải nói về cách đọc sách trước khi nghe giảng như thế nào, sau
đó mới bàn đến cái lợi của việc làm này, bởi vì hiệu quả tuỳ thuộc rất nhiều
vào cách đọc.

Nên đọc theo trình tự sau:

1. Đọc nhanh toàn bài. Đọc xong dừng lại suy nghĩ một cách khái quát về
những nội dung chính yếu được đề cập đến trong bài.

2. Đọc lại để phát hiện những thuật ngữ và những khái niệm mới. Có thể là
mới gặp lần đầu, hoặc bạn có cảm giác hình như đã gặp ở đâu đó rồi nhưng
vẫn còn thấy lạ. Hãy tìm hiểu ý nghĩa thuật ngữ và nội dung các khái niệm.

3. Đọc chậm để hiểu từng phần. Gặp những chỗ khó hiểu hãy dừng lại suy
nghĩ, cố gắng để hiểu đến mức tối đa (tối đa so với khả năng của mình chứ
không phải tối đa ý cần phải hiểu!). Tất nhiên, mức độ hiểu được của mỗi
người rất khác nhau. Điều ấy không quan trọng. Miễn là bạn đã hết sức cố
gắng suy nghĩ. Sau khi đọc xong mỗi đoạn bạn nên tự xếp mức hiểu của mình
làm 3 bậc: hiểu đầy tự tin, hiểu nhưng không được tự tin lắm và chưa hiểu;
tương ứng có thể đánh dấu +, +/- và - vào lề nếu là sách riêng.

4. Đối chiếu với mục tiêu học tập (Trong phương pháp dạy-học tích cực, cùng
với việc công bố chương trình và kế hoạch dạy-học, các bộ môn cho sinh viên
biết trước cả mục tiêu học tập của môn học và mục tiêu học tập của mỗi bài).
Sau khi “nghiên cứu” hết cả bài bạn nên tự đánh giá xem mục tiêu nào mình
đã đạt được tương đối trọn vẹn? Mục tiêu nào đã đạt được một phần? Mục tiêu
nào hầu như chưa thu nhận được gì?

5. Soạn câu hỏi về tất cả những gì bạn chưa hiểu. Chưa hiểu mà đặt được câu
hỏi khúc triết cũng đáng quí lắm! Trước hết nên đặt những câu hỏi sát với mục
tiêu học tập. Không nên cố gắng “sáng tạo” ra những câu hỏi thật khó mà
ngay cả thày có khi cũng chịu (những câu hỏi “chết người”!). Nhưng tôi cũng
phải nói thêm rằng có những câu hỏi của sinh viên rất hay, có khi còn giúp cho
thày nảy sinh một ý tưởng mới, một hướng nghiên cứu mới...

1
Đọc sách trước khi nghe giảng có lợi gì?

1. Bạn sẽ dễ dàng tiếp thu khi nghe giảng vì bạn đã nắm vững các thuật ngữ,
các khái niệm. Do quĩ thời gian cho mỗi bài có hạn, thường thày chỉ giới thiệu
nhanh một lượt những thuật ngữ, những khái niệm mới. Thày càng không có
thời gian để giảng lại các thuật ngữ và các khái niệm đã được đề cập đến ở các
bài trước.

2. Bạn sẽ tập trung nghe giảng hơn vì bạn muốn xem xét những điều mình tự
cho là hiểu, có hiểu đúng không? Đặc biệt bạn đang ở trạng thái chờ đón nghe
giảng những điều khi đọc sách bạn đã hết sức cố gắng mà vẫn chưa hiểu
được, như “nắng hạn chờ mưa”! Những kiến thức đó sẽ được bạn đón nhận
nhanh chóng và sẽ nhớ rất lâu.

3. Bạn sẽ ghi chép một cách chọn lọc hơn. Bạn không phải cắm đầu cắm cổ
vội vàng ghi chép tất cả những điều thày giảng vì bạn biết những gì đã có
trong sách, những gì không. Cùng với cái lợi này, bạn sẽ có nhiều thời gian
chăm chú nghe giảng, bởi không phải lúc nào thày cũng chờ tất cả các bạn
ngưng bút mới giảng tiếp - trừ khi thày giảng theo "phương pháp" đọc chính
tả!

4. Bạn sẽ có điều kiện tham gia tích cực trong buổi dạy-học. Khi thày áp dụng
phương pháp dạy-học tích cực, sự hoạt động của sinh viên ở trên lớp sẽ nhiều
hơn. Thường thì thày yêu cầu đọc sách trước. Những câu hỏi thày đặt ra để
thảo luận đòi hỏi phải vận dụng những kiến thức đã có. Nếu không đọc sách
trước, bạn sẽ không thể tham gia ý kiến hoặc có nhưng sẽ rất hạn chế.

Cuối cùng cần phải nhấn mạnh rằng việc đọc sách trước khi nghe giảng không
làm bạn tốn thêm thời gian, nếu nhìn bao quát cả quá trình học tập. Bốn lợi
ích trên sẽ giúp bạn nhanh hiểu bài hơn, hiểu sâu sắc hơn và nhớ lâu hơn, vì
vậy thời gian ôn tập rút ngắn được thường nhiều hơn so với thời gian bạn cần
để đọc sách trước!

Đọc sách trước, khi nghe giảng bạn sẽ:

• Tiếp thu hiệu quả hơn.
• Ghi chép chọn lọc hơn.
• Tham gia thảo luận tích cực hơn.