2.2.

Học trên lớp sao cho hiệu quả

Khi sách giáo khoa cung cấp đầy đủ kiến thức, bài giảng trên lớp thường tập trung vào
những điểm chính của chương trình học và môn học. Vì vậy, chúng ta hãy tìm hiểu cách tận
dụng tối đa những bài giảng này để đạt được hiệu quả cao nhất.
Tập trung
Phẩm chất quan trọng của học sinh giỏi trong quá trình học tập. Nếu ta không giữ được sự
tập trung, khả năng học hành sẽ bị ảnh hưởng. Có hai trường hợp thường gặp là việc sử
dụng điện thoại di động trong khi học hoặc lấy sách ra trong giờ giải lao để học. Cả hai tình
huống này đều gây phân tán tư tưởng và khó tập trung vào học tập.
Điều quan trọng là sự tập trung mang lại hiệu quả cao trong quá trình học tập. Khi ta tập
trung chăm chú và lắng nghe, ta có thể hiểu bài học một cách tốt hơn và nắm vững kiến
thức. Điều này giúp tiết kiệm thời gian ôn tập sau này và làm bài tập nhanh chóng và dễ
dàng hơn. Hơn nữa, khi ta tập trung, ta không cảm thấy ngỡ ngàng khi đọc lại các đề cương
học tập và có khả năng nhận biết trọng tâm và điểm quan trọng của bài học.
Sự tập trung còn giúp tạo ra sự tự tin và hứng thú trong quá trình học tập. Khi ta tập trung,
ta có thể thấy mình đang tiến bộ và đạt được kết quả tốt. Điều này tạo ra động lực và niềm
tin trong bản thân, giúp ta tiếp tục học tập với sự hứng thú và tự tin.
Tóm lại, tập trung là một yếu tố quan trọng để đạt thành công trong học tập. Bằng cách giữ
được sự tập trung, ta có thể tận dụng hiệu quả thời gian, nắm vững kiến thức, làm bài tập
một cách nhanh chóng và dễ dàng, và trở nên tự tin và hứng thú trong quá trình học tập.
Sự tham gia
Sự tham gia vào quá trình học tập đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sự hiểu
biết. Khi chúng ta tham gia tích cực, ví dụ như đặt câu hỏi, ta có thể mở rộng kiến thức của
mình.
Sự tham gia đòi hỏi chúng ta phải lắng nghe một cách chủ động, nhận biết những gợi ý hay
và những từ báo hiệu về các kiến thức quan trọng liên quan đến chương trình học hoặc kỳ
thi. Một học sinh giỏi sẽ có tai nghe nhạy bén để nắm bắt khi giảng viên bắt đầu một câu, ví
dụ như "để tóm tắt lại", "điều quan trọng nhất là", hoặc "các bạn cần tập trung vào điểm này
vì".
Việc tham gia tích cực trong học tập không chỉ giúp ta mở rộng kiến thức mà còn mang lại
nhiều lợi ích khác. Khi chúng ta tham gia, ta có cơ hội tạo ra những câu hỏi, thảo luận và
trao đổi ý kiến với giảng viên và các bạn cùng lớp. Điều này giúp chúng ta hiểu sâu hơn về
một chủ đề và cải thiện khả năng giải quyết vấn đề. Ngoài ra, sự tham gia còn giúp chúng ta
xây dựng kỹ năng giao tiếp, tự tin trong việc trình bày ý kiến và tư duy phản biện.

2.2.2. Thái độ

Sự tương quan giữa ngôn ngữ cơ thể và tâm trạng của chúng ta đã được nhiều nhà tâm lý
học quan tâm. Trước đây, ta thường cho rằng ngôn ngữ cơ thể chỉ phản ánh tâm trạng hiện
tại của chúng ta. Tuy nhiên, hiện nay, các nhà nghiên cứu tin rằng mối quan hệ này không
chỉ là một chiều, mà ta có thể sử dụng ngôn ngữ cơ thể để thay đổi trạng thái tinh thần của
mình.
Ví dụ, nếu chúng ta cảm thấy buồn bã nhưng cố gắng mỉm cười, nụ cười đó có thể giúp
chúng ta cảm thấy tốt hơn một chút. Bộ não của chúng ta liên kết nụ cười với cảm giác tích
cực. Tương tự, nếu chúng ta cảm thấy mệt mỏi nhưng vẫn giữ tư thế thẳng lưng, ngực
vươn lên và đầu cao, ta sẽ tỏ ra tự tin hơn. Cơ thể kết nối tư thế này với cảm giác an toàn
và đảm bảo.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tư thế có thể ảnh hưởng đến việc học tập. Nếu ta ngồi
reng rẽ, cúi mình với một cây bút trong tay, ta sẽ ít tương tác hơn với kiến thức và học ít
hơn. Cơ thể không thể đồng thời tập trung và thư giãn. Ngôn ngữ cơ thể và tư thế đóng vai
trò quan trọng trong tâm trạng và quá trình học tập của chúng ta. Chúng ta có thể sử dụng
những cử chỉ và tư thế tích cực để tạo ra tâm trạng và khả năng tiếp thu kiến thức tốt hơn.

Người ngồi cạnh bạn

Việc chọn đúng người ngồi cạnh mình trong quá trình học tập là một yếu tố quan trọng để
tạo được sự tập trung tốt. Nếu bạn ngồi cạnh những người thiếu động lực và không quan
tâm đến việc học, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của bạn.
Thay vì vậy, nếu có thể, hãy tìm những người bạn đồng hành trong học tập, những người
quan tâm và sẵn lòng giải thích vấn đề cho bạn hoặc tạo động lực cho bạn. Khi bạn ngồi
cạnh những người như vậy, họ có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về nội dung học, khuyến khích
và truyền cảm hứng cho bạn. Sự hiện diện của những người bạn tích cực và đồng hành sẽ
tạo môi trường thuận lợi cho sự học tập và giúp bạn duy trì sự tập trung. Việc lựa chọn
người ngồi cạnh bạn trong quá trình học tập quan trọng không kém việc tập trung chính
mình. Chọn những người bạn học tích cực và đồng hành cùng bạn để tạo ra môi trường học
tập tốt hơn và đạt được kết quả tốt hơn.

2.2.3. Chỗ ngồi trong lớp học

Một lựa chọn tốt là ngồi ở hàng đầu hoặc hàng đầu tiên, vì từ đây bạn có thể dễ dàng nhìn
thấy bảng và nghe rõ giảng viên. Đồng thời, việc ngồi ở hàng đầu cũng giúp tránh bị phân
tán bởi những sinh viên khác che khuất tầm nhìn và tạo ra một môi trường tập trung tốt hơn.
Hàng đầu thường là nơi ngồi của những sinh viên có động lực cao.
Ngược lại, chỗ ngồi ở cuối lớp không được coi là lựa chọn tốt. Ngồi xa có thể dẫn đến việc
bị xao lãng bởi các sinh viên ở trung tâm lớp và gặp khó khăn trong việc nhìn thấy bảng
hoặc nghe rõ giảng viên.
Đối với các môn học đồ án tại trường Kiến trúc, khi được sắp xếp thành nhóm và có giảng
viên hướng dẫn, bạn cần lựa chọn một chỗ ngồi thông minh. Chỗ ngồi của bạn nên cho
phép bạn quan sát được tất cả các bản vẽ và tài liệu mà giảng viên hướng dẫn sửa đổi.
Ngoài ra, bạn cần ngồi thoải mái nhưng vẫn tôn trọng giảng viên, đồng thời đảm bảo rằng
bạn có thể nghe rõ những gì giảng viên truyền đạt. Đặc biệt, vị trí ngồi của bạn không nên
che khuất tầm nhìn của các bạn khác khi bạn đang theo dõi giảng viên sửa bài. Lựa chọn
chỗ ngồi trong quá trình học tập và làm việc nhóm rất quan trọng. Bằng việc chọn một vị trí
phù hợp và tạo một môi trường tập trung, bạn sẽ có cơ hội tận dụng tối đa thời gian học và
đạt được hiệu quả cao trong quá trình nắm bắt kiến thức và giao tiếp với giảng viên và các
bạn học cùng nhóm.

2.2.4. Chuẩn bị trước khi tới lớp

Việc đọc giáo trình trước và sử dụng các bài giảng như sự lặp lại hay đảo ngược có thể
mang lại lợi ích trong quá trình học tập. Nếu bạn gặp khó khăn khi nghe giảng bài vì nó quá
khó, việc đọc giáo trình trước khi đến lớp sẽ giúp bạn tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn. Tuy
nhiên, nếu bạn không gặp vấn đề trong việc nắm bắt kiến thức từ giảng bài, thì thứ tự thực
hiện này có thể không có sự khác biệt đáng kể. Nếu thời gian hạn chế, bạn nên ưu tiên đọc
trước những môn học khó hơn.
Một cách thông minh để chuẩn bị trước đó là đọc tóm tắt chương và xem qua các slide của
bài giảng. Điều này giúp bạn biết được chủ đề mà bài giảng sẽ trình bày và rất hiệu quả.
Một sinh viên thông minh đã chia sẻ cách chuẩn bị của mình: "Thường thì tôi không có đủ
thời gian để đọc toàn bộ các chương trước mỗi buổi học. Nhưng tôi thường đọc tóm tắt
chương và xem qua slide của bài giảng. Điều này giúp tôi biết được bài giảng sẽ nói về gì
và rất hữu ích."
Nếu bạn tham gia chủ động bằng việc đặt câu hỏi, việc đọc trước giáo trình cũng sẽ có lợi.
Điều này giúp bạn nghĩ ra những câu hỏi chất lượng cao hơn, liên quan sâu sắc và cẩn thận
hơn. Nếu bạn thích ghi chú theo hình thức bản đồ tư duy, thì việc nắm vững chủ đề của bài
giảng trước khi bắt đầu sẽ giúp việc ghi chú dễ dàng hơn. Việc đọc trước giáo trình và sử
dụng các bài giảng như sự lặp lại hay đảo ngược có thể giúp bạn tiếp thu kiến thức hiệu
quả hơn trong quá trình học. Tuy nhiên, cần tùy vào mức độ khó khăn của môn học và thời
gian có sẵn để quyết định mức độ chuẩn bị trước đó.
2.2.5. Lưu ý khi nghe giảng
Giờ giảng kém hiệu quả

Nếu bạn gặp khó khăn trong việc theo dõi bài giảng hoặc chỉ thu nhận được ít kiến thức,
ngay cả khi bạn đã chuẩn bị trước, lời khuyên là bạn nên xem xét xem liệu bạn có thể sử
dụng thời gian một cách hiệu quả hơn cho bản thân hay không. Có thể bạn có thể tự học
toàn bộ chương trình bằng cách đọc lại sách giáo khoa, làm bài tập, tham gia các hoạt động
nhóm,... Điều quan trọng là bài giảng không bắt buộc hoặc không ảnh hưởng đến điểm số
của bạn (như thường thấy ở các trường phổ thông). Một hạn chế duy nhất khi bỏ qua các
bài giảng không hiệu quả là bạn có thể bỏ lỡ những gợi ý hữu ích từ giảng viên về những
điểm cần chú ý trong bài thi. Trong trường hợp này, bạn nên trò chuyện với bạn cùng lớp để
luôn cập nhật tình hình. Bạn cũng có thể thành lập một nhóm nhỏ để cùng tham gia giờ học
trên lớp.
Nếu bạn gặp vấn đề trong việc theo dõi bài giảng và thu nhận kiến thức, hãy xem xét khả
năng tự học và sử dụng thời gian một cách hiệu quả cho bản thân. Đồng thời, đảm bảo rằng
việc bỏ qua bài giảng không ảnh hưởng đến điểm số của bạn và tìm cách tham gia vào các
nhóm học tập để không bỏ lỡ thông tin quan trọng.

Những điều lưu ý khi nghe giảng

Không bỏ qua hoặc xem nhẹ thời gian đầu của tiết học. Đây là thời gian quan trọng để bạn
cảm nhận và tiếp thu thông tin từ bài giảng.
Tập trung theo dõi bài giảng và không nghĩ tới việc khác, vì điều này có thể phá vỡ sự logic
của bài giảng.
Tập trung nghe và hiểu vấn đề, sau đó ghi chép theo cách hiểu của bạn. Lưu ý ghi lại dàn
bài để có cái nhìn tổng quan về cấu trúc bài giảng và tìm ra trọng tâm và mấu chốt của vấn
đề.
Tập trung vào những nội dung chính và điểm quan trọng mà giảng viên nhấn mạnh qua ngữ
điệu hoặc việc nhắc lại nhiều lần.
Chú ý đến các bảng tóm tắt, sơ đồ và tài liệu trực quan mà giảng viên giới thiệu. Đây là lúc
giảng viên sẽ hệ thống hóa, so sánh và phân tích để giúp bạn hiểu được trình tự và kết luận
của bài giảng.
Nếu gặp khó khăn, tạm gác lại và tìm hiểu sau để không làm gián đoạn quá trình nghe
giảng.
Khi bài giảng dừng lại, hãy đặt câu hỏi để đào sâu kiến thức, liên hệ với thực tiễn và làm rõ
những điểm chưa hiểu.
Nên dành vài phút để lướt qua tài liệu trước khi nghe giảng. Điều này giúp bạn nhận biết
những vấn đề khó để có sự tập trung cao hơn khi nghe giảng (lưu ý: đọc trước không thay
thế việc chăm chú nghe giảng).
Hãy áp dụng những lời khuyên này để tận dụng tối đa thời gian tiết học và nắm bắt kiến
thức một cách hiệu quả.