Reference: Pinagyamang Pluma 6 (Wika at Pagbasa) pp. 86-104 Duration: Week 6 Prepared by: Poulerose Q. Mendoza
KABANATA I
Kapaligiran, Aking Pangangalagaan
Aralin 6 Taghoy ni Kabayan
Ang mga mag-aaral ay . . .
Natutukoy ang gamit at kaukulan ng panghalip.
Layunin Nalalaman kung ano ang tula at tayutay. Nabibigyang halaga ang pangngangalaga sa mga hayop na nanganganib nang maubos.
Gawin ang gawain sa “Simulan
Natin”. Panimulang Gawain Pahina 86 sa iyong Pluma book.
Sagutin ang mga gawain sa pahina 87-89 sa inyong Pluma
book.
Basahin ang akdang “Taghoy ni Kabayan” pahina 89-90.
Sagutan ang tanong na “Paano ka makatutulong upang mailigtas si Inang Kalikasan sa patuloy? (isulat ang inyong mga sagot sa inyong PAGTATALAKAY kuwaderno), at (Sagutin natin B at C pp. 91-92) TALAKAYIN/ Ang tula ay isang uri ng panitikan na pinagyayaman sa ALAMIN pamamagitan ng paggamit ng tayutay,at malayang paggamit ng NATIN mga salita sa ibat-ibang estilo, Kung minsan ito ay maiksi o mahaba.Ito ay binubuo ng saknong at taludtod na karaniwang wawaluhin,lalabindalawahin,lalabing-animin at lalabing-waluhing pantig. Uri ng Tula Tulang Damdamin o Tulang Liriko- Ito ay sumasalamin sa damdamin ng makata o ang taong sumusulat ng tula. Ang damdamin o emosyon ng makata laman ang naging konsiderasyon sa pagsulat ng uri nito. Kabilang na dito ang mga sumusunod na akda: Awit, Soneto, Oda, Elehiya at Dalit. Tulang Pasalaysay- ito ay tumutukoy sa mga pinapaksang mga importante at mahahalagang mga tagpo o pangyayari sa buhay, kagitingan at kabayanihan ng isang tauhan. Kabilang dito ang sumusunod: Epiko, Awit/Korido at Kantahin Tulang Patnigan- isang uri ng tula na kung saan nakatuon ito sa pagbibigay ng damdamin habang mayroong kapalitan ng opinyon o kuro-kuro. Kabilang dito ang sumusunod: Balagtasan, Karagatan, Duplo, at Fliptop o Battle Rap. Tulang Pantanghalan o Padula- Tumutukoy sa mga piyesa o tulang itinatanghal sa mga dulaan o teatro.
Tayutay- ito ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit
ng mga salita upang gawing mabisa, matalinghaga, makulay at kaakit-akit ang pagpapahayag. Uri ng Tayutay Simili o Pagtutulad – Ito ay isang tayutay na nagsasangkot ng paghahambing ng isang bagay sa isa pang bagay na may ibang uri. Ito ay ginagamit upang gawing mas maliwanag o masigla ang paglalarawan. Halimbawa: Si Juan ay kasintapang ng leon. Metapora o Pagwawangis – Ito ay isang tayutay na kung saan ang isang salita o parirala ay inilalapat sa isang bagay o aksyon na kung saan ito ay hindi literal na naaangkop. Halimbawa: Ang ama ni Pedro ay tunay na haligi ng tahanan. Personifikasyon o Pagtatao - Ito ay isang tayutay na nagsasalin ng personal na kalikasan o katangian ng tao sa mga bagay-bagay sa paligid. Halimbawa: Ang mga dahon sa puno ay nagsasayawan.’ Pagmamalabis o Hayperboli - Ito ay isang tayutay na nagpapakita ng kalabisan at imposibleng mangyari sa buhay ng
Gawin ang gawain sa pahina 97.
PAGPAPAHALAGA Pangangalaga sa mga Hayop na Nanganganib nang Maubos Basahin at pag-isipan ang pangungusap sa pahina 98-99.
Gamit ng Panghalip
1. Ginagamit Bilang Simuno o Paksa ng Pangungusap
Mga Halimbawa: Ako ay Pilipino. Ikaw ay mabait at matalino. 2. Ginagamit Bilang Panaguri ng Pangungusap Talakayin Mga Halimbawa: Ang kotse ay kanya. Ang bukid ay kanila. WIKA 3. Ginagamit Bilang Panuring Pangngalan Mga Halimbawa: Ang ganitong prutas ay masarap. Ang ganiyang damit ay maganda. 4. Ginagamit Bilang Pantawag Mga Halimbawa: Kayo, hindi ba kayo papasok? Ikaw, hindi ka pa ba maliligo? 5. Ginagamit Bilang Kaganapang Pansimuno Mga Halimbawa: Tayo ay lalakad na. Iyan ang kakainin mo. 6. Ginagamit Bilang Layon ng Pang-ukol Mga Halimbawa: Bumili ako ng sapatos para sa iyo. Para sa akin ang tinapay na ito. 7. Ginagamit Bilang Tagaganap ng Pandiwa sa Balintiyak na Ayos Mga Halimbawa: Ang prutas na kinain ko ay matamis. Binigyan namin sila ng bigas.
https://www.youtube.com/watch?v=kKuZWpXsVhc
Isaisip Natin
Ang tula ay isang uri ng panitikan na pinagyayaman sa pamamagitan ng paggamit
ng tayutay,at malayang paggamit ng mga salita sa ibat-ibang estilo Uri ng Tula Tulang Damdamin o Tulang Liriko, Tulang Pasalaysay, Tulang Patnigan, Tulang Pantanghalan o Padula Tayutay- ito ay isang sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita upang gawing mabisa, matalinghaga, makulay at kaakit-akit ang pagpapahayag. Uri ng Tayutay Simili o Pagtutulad, Metapora o Pagwawangis, Personifikasyon o Pagtatao, Pagmamalabis o Hayperboli Sagutin Natin Gawin ang mga gawain sa pahina 101-103 sa iyong Pluma book.