MATEMATİK TARİHİ SENARYOLARI

BÖLÜM 1

ORTAOKUL 5. SINIF DÜZEYİ

HAZIRLAYAN
Bilge ÇİMEN & Leyla TOPCİ
 HER ŞEY NASIL BAŞLADI?
Evin içi – gün
Okuldan gelen Ömer biraz dinlenmek için odasına çıkar. Yarım saat sonra annesi Ömer’e
seslenir.
Ömer’i annesi;
- Ömer! Ödevlerini yap haydi. Yeterince dinlendin.
Ömer göz devirerek odasının kapısına doğru yürür. Kapıyı açar ve aşağı kattaki annesine
seslenir.
Ömer;
- Tamam anne. Şimdi başlıyorum.
Ömer kapıyı kapatır ve yerden çantasını alır. Çantadan matematik kitabını çıkarır ve çalışma
masasının üstüne koyar. İsteksizce soru çözmeye başlar.
Ömer;
- Hımmm bakalım... Bu soruyu nasıl çözsem... Bu sayıdan bunu çıkarırsam... Evet, oldu
doğru. Şimdi de şu sayıyı çıkaralım...
Zorla masada oturan Ömer iyice sıkılmaya başlamıştır.
Ömer;
- Of çok sıkıcı. Çalışmak istemiyorum. Böyle bir ders nasıl ortaya çıkmış ki... Hiç
eğlenceli değil.
Bir süre sonra Ömer kitabın üzerinde uykuya dalar. Uyandığında bir anda kendini kitaplarla
dolu büyük bir odada bulur. Uykulu gözlerle etrafına bakar.

Büyük bir kütüphane -

Ömer;
- Burası neresi? Az önce odamda ders çalışıyordum. Buraya nasıl geldim?
Ömer etrafına daha iyi bakar ve buranın bir kütüphaneye benzediğini düşünür. Raflardaki
kitapların çok kalın ve büyük olduğunu fark eder. Birkaç adım ilerler. Ömer bir ses duyar.
Etrafına bakar ama kimseyi göremez biraz daha ilerler. Odanın merkezinde büyük bir çalışma
masasında oturan birisini görür.
Ömer;
- Bu kim acaba? Kütüphane görevlisi mi?
Tam o sırada karşısındaki kişiyle göz göze gelir. Ömer birkaç adım geriler.
Herodot;
- Şu kitabı bana getirir misin?
Ömer şaşırır ve etrafına bakar.
Ömer;
- Ben mi?
Herodot;
- Evet sen, şu kitabı istiyorum.

Ömer ürkekçe kitabı raftan alır ve masaya doğru ilerler. Kitabı masada oturan adama uzatır.

Herodot; (Gülümseyerek)
- Teşekkürler
Ömer masanın üzerindeki kâğıtları ve haritaları fark eder. Karşısındaki adamı daha çok merak
eder.
(Haritaları parmağıyla göstererek)

Ömer;
- Bunlar nedir? Ve siz kimsiniz?
Herodot;
- Benim adım Herodot. Tarihi anlatan bir kitap yazıyorum. Bunlar da topladığım
bilgiler.
Ömer; (şaşkınlıkla)
- Tüm bu bilgileri siz mi buldunuz? Nasıl?
Herodot;
- Ben bir gezginim ve merak ettiklerimi bizzat kendim öğrendim. Tüm bunlar da kendi
gözlemlerim ve notlarım.
- Sen de burada olduğuna göre merak ettiğin şeyler olmalı. Öyle değil mi?
Ömer biraz düşünür aklına bir şey gelmez.
Ömer;
- Bilmiyorum.
Herodot;
- İyi düşün. En son neyi merak ettin?
Ömer biraz düşündükten sonra heyecanla konuşmaya başlar.
Ömer;
 - Hatırladım. Matematiğin Tarihi. Matematiğin nasıl ortaya çıktığını merak ediyorum.
Herodot masadan kalkar bir rafa doğru yürür birkaç kâğıt çıkarır.
Herodot; ( düşünceli bir şekilde)
- Demek matematiğin nasıl ortaya çıktığını merak ediyorsun. Bu notlarda sana yardımcı
olacak bilgiler var.
Ömer merakla Herodot un yanına koşar.
Ömer;
- Gerçekten mi? Lütfen bana anlatın.
Herodot;
- Anlatırım ama bir şartla. (Gülümseyerek) bunu benim tarzımda öğreneceksin.
Ömer gülümseyerek başını sallar.

Mısır- yağmurlu bir gün

Herodot ve Ömer Nil nehrinin yanında uzaktaki kalabalığı izlemeye başlarlar.
Herodot;
- Şimdi Nil nehrinin yanındayız. Mısırda.
Ömer;
- Evet.
O sırada kalabalıktan sesler yükselir.
Kalabalıktan sesler
- Nil nehri yine taştı. Vergileri neye göre ödeyeceğiz.
- “Geometricileri” çağıralım.
Ömer kalabalığı dinledikten sonra Herodot a döner.
Ömer;
- Neyden bahsediyorlar? Geometriciler kim? Ayrıca nehrin vergiyle ne alakası var?
Herodot;
- Dediğim gibi şu an Mısır'dayız ve Mısırın tarıma elverişli toprakları çok azdır. Hepsi
de Nil nehri kıyısındadır. Çiftçiler tarlalarını paylaşırlar bir sınır çizerler ve bu
sınırlara göre devlete vergi öderler.
Bugün olduğu gibi yılın belirli zamanlarında Nil nehri taşar ve bu sınırlar bozulur.

Ömer;
 - Anladım. Sınırlar bozulunca da neye göre vergi ödeyecekleri belli olmaz.
Herodot;
- Evet, işte bu yüzden devlet tarafından görevlendirilmiş “geometriciler” adı verilen
memurlar var. Bu bozulan sınırları ölçümler yaparak eski haline getirirler. İşte
matematik de böyle doğmuştur.
Ömer;
- Vay canına! Matematiğin bir ihtiyaçtan doğduğu hiç aklıma gelmedi. Sadece
kitaplardaki soruları biliyordum.
Herodot;
- Matematik sandığından daha gizemli ve eğlencelidir.
Herodot Ömer’in kulağına fısıldar
Herodot;
- Hatırla! Merak ettiğin kadar keşfedersin.

BÖLÜM SONU