Thời vận giữa dòng đời

Thời vận là quy luật của vũ trụ, là lẽ tự nhiên. Nó bao gồm khởi phát, bùng nổ, suy thoái
và lụi tàn. Vạn vật trên đời đều biến động, thời vận cũng xoay chuyển từ tổng quát tới
chi tiết.
Thời vận diễn ra từ cái lớn là dòng chảy của vũ trụ, tới cái nhỏ hơn là chu kỳ mỗi thiên
hà, nhỏ hơn nữa là trái đất này và mỗi con người. Thời vận không chỉ bao gồm những sự
việc rất dài, dù dài ngắn tới đâu cũng có đầy đủ “số mệnh” và thời vận. Một người ngồi
đánh bạc một buổi chiều, từ lúc bắt đầu tới lúc đứng dậy khỏi chiếu cũng không thoát
khỏi chữ “vận”.
Một con người có : Sinh – Lão – Bệnh – Tử, một triều đại cũng có thành lập rồi thịnh suy.
Một con sâu vốn dĩ chỉ có chân nhưng khi tới thời vận của chính nó sẽ mọc ra đôi cánh
mà bay được. Tới những đồ vật vô tri như đĩa CD, hay sau này là USB cũng có thời vận
của mình: Sinh ra, phát triển, cực thịnh rồi dần biến mất.
Thăng trầm trong cuộc đời con người đôi lúc cũng những cây nến trong đồ thị kỹ thuật.
Kẻ lên người xuống, khi tăng đột biến, lúc rơi vào downtrend, có lúc lại bình bình đều
đều mặc tháng ngày trôi mau.
Thời vận có gì cần chú ý?
1. Thứ nhất đó là tính chu kỳ. Thời vận chính là “thời” và “vận”. Mọi thứ sẽ đều
bao gồm cả hành trình, sự khác nhau có lẽ chỉ là thời gian.
2. Thứ hai là thời vận không thể cưỡng cầu, không thể đi ngược. Nhưng thời vận
lại có thể nương theo.
3. Vận và mệnh đổi ở “ngưỡng” (độ). Thời vận như những cánh cửa, cứ tới
“ngưỡng” thì vận lại mở ra, sẽ có rất nhiều cánh cửa. Nuôi được vận theo thời thì mọi
thứ mới đại cát.
Chúng ta áp dụng những điều này ra sao? Dễ hiểu nhất có thể ví như câu chuyện thả
diều:
1. Gió lúc lên lúc xuống, lúc êm đềm lúc bão tố. Và các trạng thái của nó đều diễn
ra, thời gian sẽ đưa từng trạng thái đi tới. Ðó là tính tất yếu, chu kỳ của thời vận.
2. Thời vận không thể cưỡng cầu hiểu như không có gió thì chẳng thể nào thả
được diều, nỗ lực vô ích. Gió bão táp đi thả diều chẳng những diều không thả được còn
mất luôn diều. Không thể tạo ra gió, không thể điều chỉnh gió, nhưng phải nhớ rằng diều
bay được nhờ gió. Ðúng gió diều sẽ bay rất cao.
3. Diều tốt, gió tốt cũng chỉ có thể bay khi được tạo “đà” hoặc đưa cao tới một
ngưỡng. Càng lên cao nó các hút gió, càng lên nhanh hơn nữa, tới mức không gì cản
được. Diều thì rất dễ bay, nhưng nó phải qua được cái cơ sở mà ở đó những cơn gió đủ
sức nâng nó lên.
Câu chuyện thực tế trên có lẽ đã giúp bạn hiểu rất nhiều. Vậy thời vận của bạn muốn lên
cao như con diều kia cũng phải tuân thủ tất cả các quy tắc:
Ðầu tiên nó phải nằm trong thời vận của xã hội. Bạn sống trong xã hội, bạn không tự
tách mình ra khỏi nó. Có những doanh nhân có tầm nhìn vượt thời đại, nhưng lại thành
tội đồ cũng bởi nó “nhanh quá” so với thời của xã hội. Sự biến chuyển là liên tục, hôm
nay là việc cấm có khi ngày sau lại khác. Ví dụ bây giờ bạn kinh doanh sòng bạc là vi
phạm pháp luật, đó là ngược thời vận. Nhưng sau này điều đó chưa chắc. Gần gũi hơn
như Internet, Youtube, TMÐT: 10 – 15 năm trước thì dù bạn có rất nhiều dự định triển
khai, nhưng nó không phù hợp thời vận cũng có kết quả không mấy tốt đẹp. Nói một
cách khoa học hơn thì nó là xu hướng & công cụ. Hãy chú ý nhiều hơn tới nó.
Thứ 2 là thời vận của bản thân, cái này nghe có vẻ khá mê tín. Có những giai đoạn bạn
làm cũng không thể được, trong timeline dòng đời của bạn nó chính là lúc trời lặng gió,
mưu cầu tài hay nghiệp đều vô ích. Hãy cứ nhìn điều này ở góc nhìn duy tâm, thế là đủ.
Ðôi khi mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên hoặc đơn giản là số mệnh vốn đã ấn định
như vậy.
Thứ 3, bạn nghe nhiều lần câu: Thử “vận” may chưa? Chữ vận trong thời vận đó. Bạn
phải áp dụng cái đó, tức là luôn đặt cược và mua vé số cho những dự định ở giai đoạn
đầu. Phải liều hơn, cờ bạc hơn để ít nhất đạt một ngưỡng, rồi từ đó mới quyết định được
những giai đoạn sau.
Dù là hoạt động gì, dù là quy mô nào, hãy luôn “liều” một chút, hơi quá các quy tắc sách
vở ở giai đoạn đầu. Nó là con đường nhanh nhất để thử cơ hội mở ra “thời vận” của
mình. Nhất định phải đạt tới ngưỡng thì con diều mới bay được.
Có thể tạo ra ngưỡng (Tiền bạc & tri thức) bằng cách tích lũy, hoặc nhanh hơn là đặt
cửa. Bạn luôn phải XÁC ÐỊNH NGƯỠNG, sau đó thử lên một kế hoạch đạt được nó theo
2 trong 2 con đường trên, rồi mới có thể thả con diều cuộc đời của bạn.
Không ai có 100 tỷ trước khi có 1 tỷ, không ai có 500 tỷ mà không cần có 5 tỷ
Khi còn giảng dạy ở Harvard, Tôi đã đem câu chuyện này trao đổi với đồng nghiệp của
mình là giáo sư Barry Mazur. Thực chất chúng tôi ở 2 lĩnh vực hoàn toàn khác nhau, và
tôi cũng không có ý định thảo luận về vấn đề này từ trước. Nó cũng chỉ là chút hưng
phấn sau buổi tiệc tại nhà trường. Khá bất ngờ là 2 chúng tôi lại tìm được sự đồng điệu
trong vấn đề đó. GS Barry Mazur nói:
Cậu đừng tưởng rằng toán học chỉ là khoa học logic thuần túy. Toán học chặt chẽ vô
cùng, nhưng có gì trên đời này chặt chẽ hơn tự nhiên, thứ đang diễn ra và tồn tại. Ðó
chẳng là điểm chung với toán học.
Xin tường thuật thêm một chút về cuộc nói chuyện để bạn được nhìn thời vận với góc
nhìn toán học:
Bạn có 2 tỷ đi mở nhà hàng thì gặp Covid, đó là thứ bạn không thể tính trước được, và
cũng có thể chua chát mà nói đen thì phải chịu. Ấy là không gặp thời vận.
Bạn chỉ có 3 triệu, kiếm được 1 tỷ chắc chắn không dễ dàng. Nhưng bạn có 200 triệu thì
nó khác nhiều. 100 – 200 triệu kia cũng như ngưỡng cho con diều cất cánh, không tới
được mức đó thì rất khó lên được cao. Ðã tới được đó cũng chưa chắc lên cao, nhưng
tốc độ lên nhanh hơn rất nhiều và thường ngoài sức tưởng tượng của bạn. Bạn chỉ có 3
triệu, bạn phải xác định kế hoạch để đạt ngưỡng và thử thả diều. 2 con đường:
Tích lũy: Cố gắng để nó nhanh một chút, nhớ rằng chưa chắc con diều kia sẽ bay cao.
Mỗi lần thả thử hao tốn 5 năm tích lũy thì bạn làm được mấy lần trong đời? Nhưng
không sao, đôi khi chỉ thả một lần đã thành công, nhưng ít nhất phải thả khi đã chuẩn bị
mọi thứ thật tối ưu.
Liều – Mạo hiểm: HP lúc nào cũng khuyến nghị điều này khi con số kia là nhỏ. 3 triệu và
5% mỗi tháng để làm gì? High risk – high return, liều ăn nhiều. Luôn đặt cửa khi con số
là nhỏ, ít nhất tới khi nó lớn hơn đủ để gần với ngưỡng của bạn mới lấy cẩn trọng làm
đầu. Cả cuộc đời là một canh bạc, làm gì cũng là canh bạc. Hãy đặt cửa, mất 3 triệu
cuộc đời ít thay đổi lắm, nhưng không gieo mầm thì chẳng thể có cây để hái quả.
Hiểu rằng cơ hội về lợi nhuận cao bao nhiêu, thì chúng ta sẽ phải gánh chịu rủi ro đúng
như vậy. Chúng ta sẽ phải trả giá cho sự tham lam, cho khát vọng của mình. Hãy hình
dung tiếp bằng một bài toán với con số thực tế:
Bạn có 3 triệu, bạn muốn có 50 triệu
Bạn đem đặt cửa vào tỉ số một trận bóng, tỉ số khá khó xảy ra nên tỉ lệ ăn mới là 1 ăn 17.
Ðiều này dĩ nhiên sai, tuy rằng chúng ta phải liều và đặt cửa, nhưng không nên đem số
tiền ít ỏi và đáng quý kia để trông chờ quá nhiều vào may mắn. Tỉ lệ xảy ra càng thấp thì
tỉ lệ ăn càng to, nhưng có lẽ bạn sẽ không may mắn.
Bạn gửi tiết kiệm online hay mua trái phiếu với lãi suất 6%/năm. Một việc làm vô ích, sau
10 năm bạn chẳng khác gì trước đó. Trường hợp này, bạn chắc chắn ghi nhận lợi nhuận
(Rủi ro bằng 0, nhưng lợi nhuận lại quá thấp).
Bạn mua cổ phiếu với mục tiêu 25% mỗi năm lũy kế. Con số khá ấn tượng, tiếc là số vốn
bắt đầu của bạn quá nhỏ, kết quả vô ích.
Bạn có thể trade ẩu với đòn bẩy cao,  nó cũng tương đương như thả con lô (1 X 3.5),
đánh bóng, cho tới khi dc 15 triệu. Từ 15 triệu bạn mới đặt mục tiêu 30%/tháng để đi tới
50 triệu. Ðừng cẩn trọng giai đoạn đầu, nó là vô ích.
Trở về với thời vận và giáo sư Barry Mazur, hãy nhìn quy tắc sau:
100 triệu tăng 40% thành 140 triệu (+40 tr). 140 triệu tăng 40% 196 triệu (+56 triệu).
196 triệu tăng 20% thành 235 triệu (+38 tr)
100 triệu giảm 40% thành 60 triệu (-40tr). 60 triệu giảm 10% thành 54 triệu (-6 triệu).
Lúc này để tăng lại thành 100 triệu, bạn không thể tăng 10% + 40%, bạn cần tăng tới
81% tổng cộng. Ngược lại ở con diều đang lên kia, chỉ cần tăng thêm 10 20% con số đã
rất lớn. Với con diều đang cắm xuống như thời vận lao dốc, sự nỗ lực gấp 2 3 chưa chắc
giúp bạn về được hòa.
Và chúng ta dễ dàng thấy điều này trong cuộc sống: Người giàu ngày càng giàu lên, kẻ
nghèo ngày một khốn khó. Khoảng cách giàu nghèo mỗi ngày thêm một rộng. Một công
ty phá sản cũng nhanh như cách nó giảm trong ví dụ trên. Sự việc ít khi diễn ra độc lập,
nó thành một chuỗi, từ đó mà hình thành “vận đen”, “vận đỏ”. Gặp chuỗi đen thì không
thấy màu, gặp chuỗi đỏ thì bạn còn không thể tưởng tượng ra nó tuyệt vời ra sao.
Thời vận cũng vậy, có 2 nguyên tắc:
• Hoặc luôn giữ cho con diều kia ở mức đủ, không đủ để vút cao nhưng không
được để cắm xuống. Cắm càng sâu càng khó lên lại, hãy giới hạn ở một mức mà nó có
thể bay lên lại được.
• Có thể chấp nhận rủi ro cao một chút khi con điều đang được gió. Hãy cứ cho
phép nó tự do, để gió đưa đi. Khi nào nó đột ngột chới với, sẽ khá hụt chân nhưng mới
trở về với cách phía trên. Ðừng vội giữ an toàn cho con diều, khi nó đang có vận, thời
vận không dài mãi đâu. Ðừng cẩn trọng khi đang được lộc, nhưng nếu mất lộc rất lớn,
hãy lập tức về thế thủ.
Vạn vật xoay quanh sự cân bằng, nắm giữ thời vận từng bước đoạt lấy. Ðừng quên rằng
phúc đức mới là mấu chốt, bởi đích đến của cuộc đời là hạnh phúc.
Bài viết sẽ còn được mở rộng ở rất nhiều lĩnh vực xoay quanh thời vận, không chỉ là tiền
bạc mà còn là sức khỏe, cái “đen”, cái “may”. Xin dành phần update cho những ngày
sau.