You are on page 1of 111

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
ΣΕ ΤΟΜΟΥΣ
ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ
(2012-2021)
½¶»´ÀǼ´¸
ÁÞÌËÐÈÙÓÖ© Ú & ËÎÓÐÖÜØÊåÈ Ì¥ ÕàÝçÒÒÖÜ:
¼åÑÖÚ »ÈÏÐÖÜËáÑÎÚ
²ÐéØÊÖÚ »ÈÑØáÑÎÚ [www.alpha2.gr]

ISBN 978-960-7948-45-8
Copyright ø ´¹³¾Á´¸Á ¹°µ°¼Âµ°¹¶ [¿°ÂÀ¾¹º¾Á Á°ÃÀ¾Ã]
ÅÈØÐÒáÖÜ ÂØÐÑÖç×Î 116, 114 72 ›°ÏãÔÈ
ÛÎÒ.: 210.36.42.829 | fax: 210.36.42.830
email: kazantzaki@otenet.gr
website: www.kazantzakispublications.org
¼¸¹¾Ã ¹°µ°¼Âµ°¹¶

½¶»´ÀǼ´¸
³À°»° ´¸Á ¿À°½´¸Á ÂÀ´¸Á

´¸Á°²Ç²¶
²ÌØáÙÐÓÖÚ µéØÈÚ

´¿¸»´º´¸°-»´Â°²À°Ä¶
¼åÑÖÚ »ÈÏÐÖÜËáÑÎÚ
›°ÏÈÔáÙÐÖÚ ¹ÈØÈÙåÓÖÚ

´¹³¾Á´¸Á ¹°µ°¼Âµ°¹¶
°·¶¼° 2013
¿ÖØÛØâÛÖ ÛÖܧ ¼åÑÖÜ ¹ÈÍÈÔÛÍáÑÎ
(1906, Ì­ ÛÖÚ ÙÜÊÊØÈÝΧ Ú ÛÖܧ ½ÎÓÌØéÔÌÐ)
¿´À¸´Å¾»´¼°

´¸Á°²Ç²¶
ÛÖܧ ²ÌØáÙÐÓÖÜ µéØÈ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xiii
½¶»´ÀǼ´¸
ÛÖܧ ¼åÑÖÜ ¹ÈÍÈÔÛÍáÑÎ
¿À¾ÁÇ¿° ¾à ´À²¾Ã . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
¿À°½¶ ¸ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
¿À°½¶ ¸¸ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
¿À°½¶ ¸¸¸ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
´¿¸»´ÂÀ¾
Á¶»´¸Ç»° ´¿¸»´º¶ÂǼ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
¿°¼Â´º¸³´¸¾Á ³À°»°Â¸¹¾Á °²Ç¼ ü
´¹·´Á¸Á ¶Á ¹À¸Á´ÇÁ
È¥ ÔÈÊÔàÙÏÌЧÙÈ Ì¥ Ô ÛÎ̄§ »ÌÊáÒÎ °Ð¥ÏÖçÙÎ̄
ÛÖܧ ›´ÏÔÐÑÖܧ ¿ÈÔÌ×ÐÙÛÎÓåÖÜ ÛÎ̄§ 6Î̄ »ÈêÖÜ 1907,
Ü« ×Ö© ÛÖܧ ÌÐ¥ÙÎÊÎÛÖܧ Á×çØÖÜ ¿. ºáÓ×ØÖÜ . . . . . . . . . . . . 161
½¶»´ÀǼ´¸ ü ÂÖ© ÅÌÐØæÊØÈÝÖ
ÛΧ Ú ›´ÏÔÐÑΧ Ú ±ÐÉÒÐÖÏãÑÎÚ ÛΧ Ú Ÿ´ÒÒáËÖÚ . . . . . . . . . . . . 183
½¶»´ÀǼ´¸ ü ÂÖ© ÅÌÐØæÊØÈÝÖ
ÛÖܧ »ÖÜÙÌåÖÜ ¼åÑÖÜ ¹ÈÍÈÔÛÍáÑÎ . . . . . . . . . . . . . . . . . 251
´¿¸Á¾º¶ ¼¸¹¾Ã ¹°µ°¼Âµ°¹¶
×ØÖ© Ú ³ÎÓ. ¹ÈÒÖÊÌØæ×ÖÜÒÖ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΖΟΡΜΠΑ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ISBN 978-618-5029-55-5

Για αυτήν την έκδοση


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2013 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Βίος και Πολιτεία


του Αλέξη Ζορμπά

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2013
ΟΙ ΑΔΕΡΦΟΦΑΔΕΣ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-56-2

Για αυτήν την έκδοση


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2013 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΟΙ ΑΔΕΡΦΟΦΑΔΕΣ
– Θέλει, λέει, να ’ναι λεύτερος.
Σκοτώστε τον!

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2013
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΑΓΓΛΙΑ ~
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-58-6

Για αυτήν την έκδοση


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2013 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΑΓΓΛΙΑ ~

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2013
Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ
(Ελευθερία ή Θάνατος)
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-59-3

Για αυτήν την έκδοση


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2013 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ
(Ελευθερία ή Θάνατος)
TOMOΣ Α'

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2013
Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ
(Ελευθερία ή Θάνατος)
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-59-3

Για αυτήν την έκδοση


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2013 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ
(Ελευθερία ή Θάνατος)
TOMOΣ Α'

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2013
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΙΣΠΑΝΙΑ ~
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-57-9

Για αυτήν την έκδοση


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2013 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΙΣΠΑΝΙΑ ~

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2013
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΡΟΥΣΙΑ ~
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-60-9

Για αυτήν την έκδοση


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2013 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2013 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΡΟΥΣΙΑ ~

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2013
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ
ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-61-6

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΧΡΙΣΤΟΣ
ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ΑΡΙΘΜΟΣ SET 978-618-5029-66-1


ISBN 978-618-5029-64-7

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ
TOMOΣ Α'

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ΑΡΙΘΜΟΣ SET 978-618-5029-66-1


ISBN 978-618-5029-65-4

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ
TOMOΣ B'

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
Ο ΦΤΩΧΟΥΛΗΣ
ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-67-8

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΦΤΩΧΟΥΛΗΣ
ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΑΣΚΗΤΙΚΗ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-70-8

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΑΣΚΗΤΙΚΗ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΙΑΠΩΝΙΑ - ΚΙΝΑ ~
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-63-0

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΙΑΠΩΝΙΑ - ΚΙΝΑ ~

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
O ΒΡΑΧΟΚΗΠΟΣ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-68-5

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΒΡΑΧΟΚΗΠΟΣ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΙΤΑΛΙΑ - ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΣΙΝΑ - ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ
ΚΥΠΡΟΣ - ΜΟΡΙΑΣ ~
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-62-3

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
~ ΙΤΑΛΙΑ - ΑΙΓΥΠΤΟΣ
ΣΙΝΑ - ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ
ΚΥΠΡΟΣ - ΜΟΡΙΑΣ ~

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΤΟΝΤΑ - ΡΑΜΠΑ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-69-2

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΤΟΝΤΑ - ΡΑΜΠΑ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-72-2

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΣΠΑΣΜΕΝΕΣ ΨΥΧΕΣ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΟΦΙΣ ΚΑΙ ΚΡΙΝΟ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-73-9

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΟΦΙΣ ΚΑΙ ΚΡΙΝΟ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ
Ειδική έκδοση για την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Εξώφυλλο - σχεδιασμός: Δημήτρης Αν. Νίκας

ISBN 978-618-5029-71-5

Για αυτήν την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Για το λογοτεχνικό κείμενο


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ)

Για την εισαγωγή και την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ

Εισαγωγή - Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ
Επιστημονικός Σύμβουλος
των Εκδόσεων Καζαντζάκη

ΑΘΗΝΑ 2014
ΑΣΚΗΤΙΚΗ
SALVATORES DEI
Καλλιτεχνική επιμέλεια εξωφύλλου
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Σχεδιασμός & δημιουργία εξωφύλλου


ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΚΡΑΚΗΣ
[www.alpha2.gr]

ISBN έντυπης έκδοσης: 978-960-7948-48-9


ISBN ηλεκτρονικής έκδοσης: 978-960-7948-49-6

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ: ΝΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΥ

foreignrights@ kazantzakispublications.org

Για την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Για την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Χαριλάου Τρικούπη 116, 114 72 Αθήνα
Τ 210 3642829 | F 210 3642830

e-mail: kazantzaki@otenet.gr

website: www.kazantzakispublications.org
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΑΣΚΗΤΙΚΗ
SALVATORES DEI

Νέα Αναθεωρημένη
Σύγχρονη Έκδοση

Επιστημονική Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ   ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΑΘΗΝΑ 2014
Ο Νίκος Καζαντζάκης το Φθινόπωρο του 1927
στον Ναό της Αφροδίτης στην Αίγινα
(φωτογραφία Παντελής Πρεβελάκης)
  ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ  

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ


του Kimon Friar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII

ΑΣΚΗΤΙΚΗ
του Νίκου Καζαντζάκη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

ΠΡΟΛΟΓΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Πρώτο χρέος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Δεύτερο χρέος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Τρίτο χρέος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Η ΠΟΡΕΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Α΄ Σκαλοπάτι: Εγώ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Β΄ Σκαλοπάτι: Ράτσα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Γ΄ Σκαλοπάτι: Ανθρωπότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Δ΄ Σκαλοπάτι: Γης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

ΤΟ ΟΡΑΜΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Η ΠΡΑΞΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
Α΄ Σχέση Θεού κι Ανθρώπου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
XII  ΑΣ Κ Η ΤΙΚ Η

Β΄ Σχέση Ανθρώπου κι Ανθρώπου .. . . . . . . . . . . . . . . . . . 74


Γ΄ Σχέση Ανθρώπου και Φύσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Η ΣΙΓΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΡΙ ΑΣΚΗΤΙΚΗΣ
του Πάτροκλου Σταύρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΥΠΟΘΕΣΗ «ΑΣΚΗΤΙΚΗ»


του Νίκου Μαθιουδάκη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ
Καλλιτεχνική επιμέλεια εξωφύλλου
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Σχεδιασμός & δημιουργία εξωφύλλου


ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΚΡΑΚΗΣ
[www.alpha2.gr]

ISBN έντυπης έκδοσης: 978-960-7948-50-2


ISBN ηλεκτρονικής έκδοσης: 978-960-7948-51-9

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ: ΝΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΥ

foreignrights@ kazantzakispublications.org

Για την επιμέλεια


© 2014 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Για την έκδοση


© 2014 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Χαριλάου Τρικούπη 116, 114 72 Αθήνα
Τ 210 3642829 | F 210 3642830

e-mail: kazantzaki@otenet.gr

website: www.kazantzakispublications.org
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΑΝΑΦΟΡΑ
ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ

Νέα Αναθεωρημένη
Σύγχρονη Έκδοση

Επιστημονική Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΑΘΗΝΑ 2014
Ο Νίκος Καζαντζάκης την Άνοιξη του 1957 στην Αντίπολη της Γαλλίας
(φωτογραφία Kimon Friar)
  ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 

Η ΕΙΚΟΝΟΠΟΙΙΑ ΤΗΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΙΚΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

της Μαρίνας Γρηγοροπούλου .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII

ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ


του Νίκου Καζαντζάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

ΠΩΣ ΕΙΔΑ ΝΑ ΓΡΑΦΕΤΑΙ Η «ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ»


της Ελένης Καζαντζάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Αναφορά στον Γκρέκο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15


Πρόλογος .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Α΄ Οι πρόγονοι .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Β΄ Ο κύρης .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Γ΄ Η μάνα .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Δ΄ Ο γιος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
Ε΄ Δημοτικό Σκολειό .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
ΣΤ΄ Ο θάνατος του παππού .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
Ζ΄ Πάλη Κρήτης και Τουρκιάς .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Η΄ Συναξάρια .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Θ΄ Λαχτάρα φυγής .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Ι΄ Σφαγή .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
ΙΑ΄ Νάξος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
XII  ΑΝ ΑΦ ΟΡΑ Σ ΤΟΝ ΓΚ ΡΕ ΚΟ

ΙΒ΄ Λευτεριά .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106


ΙΓ΄ Εφηβικές δυσφορίες .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
ΙΔ΄ Η Ιρλαντέζα .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
ΙΕ΄ Αθήνα .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
ΙΣΤ΄ Επιστροφή στην Κρήτη – Κνωσός .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
ΙΖ΄ Προσκύνημα στην Ελλάδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
ΙΗ΄ Ιταλία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
ΙΘ΄ Ο φίλος μου ο ποιητής – Άγιον Όρος .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
Κ΄ Ιερουσαλήμ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
ΚΑ΄ Έρημος – Σινά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
ΚΒ΄ Κρήτη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
ΚΓ΄ Παρίσι – Νίτσε ο Μεγαλομάρτυρας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312
ΚΔ΄ Βιέννη – Η αρρώστια .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
ΚΕ΄ Βερολίνο – Μια Οβραία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
ΚΣΤ΄ Ρουσία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
ΚΖ΄ Καύκασος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
ΚΗ΄ Η επιστροφή του Ασώτου .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431
ΚΘ΄ Ο Ζορμπάς .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441
Λ΄ Όταν ο σπόρος της «Οδύσσειας» έδενε μέσα μου .. . . . . . . . . . . . . . . . . . 455
ΛΑ΄ Η Κρητική Ματιά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476
Επίλογος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ


ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

του Πάτροκλου Σταύρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΥΠΟΘΕΣΗ «ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ»

του Νίκου Μαθιουδάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 535


ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
ΙΣΠΑΝΙΑ
Καλλιτεχνική επιμέλεια εξωφύλλου
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Σχεδιασμός & δημιουργία εξωφύλλου


ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΚΡΑΚΗΣ
[www.alpha2.gr]

ISBN έντυπης έκδοσης: 978-960-7948-52-6


ISBN ηλεκτρονικής έκδοσης: 978-960-7948-53-3

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ: ΝΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΥ

foreignrights@kazantzakispublications.org

Για την επιμέλεια


© 2016 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Για την έκδοση


© 2016 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Χαριλάου Τρικούπη 116, 114 72 Αθήνα
Τ 210 3642829 | F 210 3642830

e-mail: kazantzaki@otenet.gr

website: www.kazantzakispublications.org
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ
ΙΣΠΑΝΙΑ

Νέα Αναθεωρημένη
Σύγχρονη Έκδοση

Επιστημονική Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΑΘΗΝΑ 2016
Ο Καζαντζάκης μπροστά στον πίνακα Το Μαρτύριο του Αγίου Μαυρικίου
του Γκρέκο στο Εσκοριάλ. Σημειώνει στο πίσω μέρος της
φωτογραφίας «Με το Θεό μας ενώπιος ενωπίω»
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 

ΖΩΗ, ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

της Helena González-Vaquerizo .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ || ΙΣΠΑΝΙΑ
του Νίκου Καζαντζάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

ΠΡΟΛΟΓΟΣ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

ΙΣΠΑΝΙΑ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Μπαίνοντας στην Ισπανία .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Μιράντα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Μπούργκος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Βαγιαντολί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Σαλαμάνκα .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
Άβιλα .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Εσκοριάλ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Μαδρίτη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Τολέδο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Κόρδοβα .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Σεβίλια .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
Γρανάδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Ταυρομαχία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
XII  ΤΑΞ ΙΔ ΕΥΟΝΤΑΣ ||  ΙΣΠΑΝΙΑ

ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135

ΒΙΒΑ ΛΑ ΜΟΥΕΡΤΕ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141


Βίβα λα μουέρτε! .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Κάθερες .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Σαλαμάνκα .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Βάργκας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
Το αληθινό Τολέδο .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
Οι Ελεύτεροι Πολιορκημένοι του Αλκάθαρ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
Η Μαδρίτη που χάνεται (Α΄) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Η Μαδρίτη που χάνεται (Β΄) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
Οι πολύχρωμοι σκούφοι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
Μανόλα, ο Κάλιμπαν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

του Νίκου Καζαντζάκη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229

Η ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

της Virginia López-Recio .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΥΠΟΘΕΣΗ «ΙΣΠΑΝΙΑ»

του Νίκου Μαθιουδάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΑΡΘΡΑ ΣΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΤΥΠΟ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355


Βίος και Πολιτεία
του Αλέξη Ζορμπά
Καλλιτεχνική επιμέλεια εξωφύλλου
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Σχεδιασμός & δημιουργία εξωφύλλου


ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΚΡΑΚΗΣ
[www.alpha2.gr]

ISBN έντυπης έκδοσης: 978-960-7948-46-5


ISBN ηλεκτρονικής έκδοσης: 978-960-7948-47-2

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ: ΝΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΥ

foreignrights@ kazantzakispublications.org

Πρώτη έκδοση, 2014


Δεύτερη έκδοση, 2017

Για την επιμέλεια


© 2017 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Για την έκδοση


© 2017 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Χαριλάου Τρικούπη 116, 114 72 Αθήνα
Τ 210 3642829 | F 210 3642830

e-mail: kazantzaki@otenet.gr
www.kazantzakisbooks.gr

www.kazantzakispublications.org
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Βίος και Πολιτεία


του Αλέξη Ζορμπά

Νέα Αναθεωρημένη
Σύγχρονη Έκδοση

Επιστημονική Επιμέλεια
Νίκος Μαθιουδάκης

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΑΘΗΝΑ 2017
Ο Νίκος Καζαντζάκης τον Μάρτιο του 1943
στο σπίτι του στην Αίγινα (φωτογραφία Karl Wende).
  Π ΕΡΙΕ Χ ΟΜΕ Ν Α 

Η ΔΙΑχρονικη γοητεια του καζαντζακικου ζορμπα


του Θανάση Αγάθου .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΖΟΡΜΠΑ


του Νίκου Καζαντζάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ΚΑΙ Ο ΖΟΡΜΠΑΣ ΤΟΥ


του Πάτροκλου Σταύρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319

Ο ΑΛΕΞΗΣ ΖΟΡΜΠΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ


του Ερατοσθένη Καψωμένου .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΥΠΟΘΕΣΗ «ΖΟΡΜΠΑΣ»


του Νίκου Μαθιουδάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347
Ο ΚΑΠΕΤΑΝ
ΜΙΧΑΛΗΣ
Ελευτερία και Θάνατος
Καλλιτεχνική επιμέλεια εξωφύλλου
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Σχεδιασμός & δημιουργία εξωφύλλου


ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΚΡΑΚΗΣ
[www.alpha2.gr]

ISBN έντυπης έκδοσης: 978-960-7948-54-0


ISBN ηλεκτρονικής έκδοσης: 978-960-7948-55-7

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ: ΝΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΥ

foreignrights@kazantzakispublications.org

Για την επιμέλεια


© 2017 ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Για την έκδοση


© 2017 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
Χαριλάου Τρικούπη 116, 114 72 Αθήνα
Τ 210 3642829 | F 210 3642830

e-mail: kazantzaki@otenet.gr

website: www.kazantzakisbooks.gr
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Ο ΚΑΠΕΤΑΝ
ΜΙΧΑΛΗΣ
Ελευτερία και Θάνατος

Νέα Αναθεωρημένη
Σύγχρονη Έκδοση

Επιστημονική Επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΑΘΗΝΑ 2017
Ο Νίκος Καζαντζάκης
στην ταράτσα του σπιτιού του στην Αίγινα το 1937.
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 

«Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ» ΑΠΟ ΤΟΝ 19ο ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ

του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XIII

Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ ( Ελευτερία και Θάνατος)


του Νίκου Καζαντζάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΤΑ ΠΡΟΑΝΑΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗ

του Πάτροκλου Σταύρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ ΤΩΝ «ΚΡΗΤΙΚΩΝ» ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

του Θεοχάρη Δετοράκη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 561

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

του Μιχάλη Γ. Μερακλή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 567

ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: ΥΠΟΘΕΣΗ «ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ»

του Νίκου Μαθιουδάκη .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 571



Τρεις Ψυχές, Τρεις Προσευκές:
Α΄ Δοξάρι είμαι στα χέρια σου,
Κύριε· τέντωσέ με, αλλιώς
θα σαπίσω.
Β΄ Μη με παρατεντώσεις, Κύριε·
θα σπάσω.
Γ΄ Παρατέντωσέ με, Κύριε,


κι ας σπάσω!
Ν Ι Κ Ο Σ Κ Α Ζ Α Ν Τ Ζ Α Κ Η Σ
Η έκδοση πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία του αφιερώματος στο Μουσείο Μπενάκη
με τον γενικό τίτλο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, ο κοσμοπαρωρίτης:
Ο «Ανήφορός» του – Κτήριο Πειραιώς 138: 21 Δεκεμβρίου 2017 - 25 Φεβρουαρίου 2018
Η «Οδύσειά» του – Πινακοθήκη Γκίκα: 22 Δεκεμβρίου 2017 - 24 Φεβρουαρίου 2018
Η «Ανατολή» του – Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης, 21 Δεκεμβρίου 2017 - 25 Φεβρουαρίου 2018

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉ ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ


Νίκος Μαθιουδάκης Δημήτρης Αρβανιτάκης
Ελευθερία Καμπιτάκη
ΚΕΊΜΕΝΑ
Θανάσης Αγάθος ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΚΑ
Στυλιανός Αλεξίου (Κείμενο του Ρόντερικ Μπήτον)
Βούλα Βασιλειάδου Πάνος Δημάκης
Δημήτρης Δημηρούλης
ΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΚΑΙ
Δημήτρης Καλοκύρης
ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΉ ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ
Νίκος Μαθιουδάκης
Εριφύλη Αράπογλου - Enarte
Ρόντερικ Μπήτον
Πίτερ Μπιν ΕΚΤΎΠΩΣΗ
Χριστίνα Ντουνιά Τυπογραφείο Γ. Κωστόπουλος

ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΊΑ


Παναγιώτης Μιχαλόπουλος Μάντης Ι. & Υιού ΕΕ
Πάνος Δημάκης

ISBN: 978-960-476-223-1
©2017
Για την έκδοση: Μουσείο Μπενάκη
Για τα αποσπάσματα έργων του Νίκου Καζαντζάκη: Νίκη Σταύρου
Για την επιστημονική επιμέλεια: Νίκος Μαθιουδάκης
Για τα κείμενα: οι συγγραφείς ή οι πνευματικοί δικαιούχοι
Για το αρχειακό και φωτογραφικό υλικό: Εκδόσεις Καζαντζάκη, Μουσείο Καζαντζάκη

Μουσείο Μπενάκη
Κουμπάρη 1, 106 74 Αθήνα
Τ. 210 3671000
www.benaki.gr

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

ΧΟΡΗΓΟΙ ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ


ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ

ΜΟΝΙΜΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ

Απαγορεύεται η ολική ή μερική ανατύπωση, αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του κειμένου ή της εικονογράφησης του βιβλίου χωρίς
την έγγραφη άδεια του εκδότη.
Ν ΙΝΙΚΟΣ
ΚΟΣ
ΚΑΖΑΝ
ΤΖΑΚΗ
ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
Ο
ΣΟΚΟΣ
ΚΟΣΜΟΠΑΡΩΡΙΤΗΣ
ΜΟΠΑΡ
ΩΡΙΤΗΣ
Ε Π ΙΣ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ Ή Ε Π ΙΜ Έ Λ Ε Ι Α Νίκος Μαθιουδάκης
ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ

ΧΕΛΙΔΟΝΟΨΑΡΟ

ΜΕΤΑΞΟΣΚΟΥΛΗΚΑΣ

ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ
24
Αναφορά στον Νίκο
Πίτερ Μπιν
42
Νίκος Καζαντζάκης:
Από τη ζωή, τη σκέψη
66 και το έργο του
Νίκος Καζαντζάκης: Στυλιανός Αλεξίου

Homo Poeticus
et Universalis
Νίκος Μαθιουδάκης 96
Οι τίτλοι
των μυθιστορημάτων
116 του Νίκου Καζαντζάκη
Θανάσης Αγάθος
Ο Ζορμπάς και
οι Έλληνες:
Ο Νίκος Καζαντζάκης
και η ελληνική παράδοση 136
Ρόντερικ Μπήτον
Νίκος Καζαντζάκης.
Πολεμική και αναγνώριση
Βούλα Βασιλειάδη

178
«Αναφορά στον Γκρέκο»
Ο Καζαντζάκης 212
αυτοβιογραφούμενος Το φαινόμενο
Χριστίνα Ντουνιά «Νίκος Καζαντζάκης»
Δημήτρης Δημηρούλης

232
Η αναστήλωση των εικόνων
Δημήτρης Καλοκύρης
Η ΕΚΔΟΣΗ «ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ. Ο ΚΟΣΜΟΠΑΡΩΡΙΤΗΣ»

ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΡΙΦΥΛΗΣ ΑΡΑΠΟΓΛΟΥ

ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗ ΜΙΧΑΛΌ

ΠΟΥΛΟΥ ΚΑΙ ΠΆΝΟΥ ΔΗΜΆΚΗ ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΣΕ ΜUNKEN

POLAR ROUGH 120 ΓΡΑΜΜΑΡΙΩΝ ΣΤΟ TΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ


Γ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΕ ΧΙΛΙΑ ΑΝΤΙΤΥΠΑ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ

2017 ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΔΕΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΑΝΤΗΣ Ι. & ΥΙΟΙ


ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ
Τα κείμενα της παρούσας έκδοσης αποτελούν τις εισηγήσεις της αφιερωματικής
εκδήλωσης με τον τίτλο «Νίκος Καζαντζάκης ο ταξιδευτής», που διοργανώθηκε
στις 25 Απριλίου 2018 από το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ.

Συντονισμός έκδοσης
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΙΩΝΗΣ
ΦΑΝΗ ΠΕΤΡΑΛΙΑ

Επιστημονική επιμέλεια
ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

Φιλολογική επιμέλεια
ΠΑΝΟΣ ΔΗΜΑΚΗΣ

Σχεδιασμός έκδοσης
ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΚΝΗΣ

Επικοινωνία
ΙΣΙΔΩΡΑ ΓΚΟΥΦΑ

© 2019
Για την έκδοση: Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ
Για την επιστημονική επιμέλεια: Νίκος Μαθιουδάκης
Για τα κείμενα: οι συγγραφείς
Για το αρχειακό και φωτογραφικό υλικό: Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ
ΤΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
Ακαδημίας 20, 106 71 Αθήνα
210 3675400, 2103675430-1
morfotiko@esiea.gr
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ

Επιστημονική επιμέλεια
Νίκος Μαθιουδάκης

ΑΘΗΝΑ 2019
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΤΟΥ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ
ΤΗΣ ΕΣΗΕΑ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ
Μαρία Αντωνιάδου

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ
Δημήτρης Γκιώνης

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Φανή Πετραλιά

ΤΑΜΙΑΣ
Χρήστος Μαζανίτης

ΜΕΛΗ
Σοφία Αδαμίδου
Βασίλης Βασιλικός
Αλφόνσος Βιτάλης
Αικατερίνη Λυμπεροπούλου
Αντώνης Πανούτσος
Άρης (Αριστείδης) Σκιαδόπουλος
Ιάσων-Παύλος Τριανταφυλλίδης
Ο Καζαντζάκης της δημοσιογραφίας

Ο Νίκος Καζαντζάκης δεν υπήρξε μόνο ποιητής, μυθιστοριογρά-


φος, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος, μεταφραστής. Υ-
πήρξε και ταξιδευτής, δημοσιογράφος-ανταποκριτής ελληνικών
και ξένων εφημερίδων, στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, σε
εποχές που τα ταξίδια ήταν μακροχρόνια, δαπανηρά και ριψο-
κίνδυνα.
Η δραστηριότητά του αυτή αποτέλεσε το αντικείμενο ημε-
ρίδας, που πραγματοποίησε το Μορφωτικό Ίδρυμα της Ενώσεως
Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) στις 25
Απριλίου 2018, στην αίθουσα εκδηλώσεών της, με θέμα «Νίκος
Καζαντζάκης ο ταξιδευτής» (εκδήλωση αφιερωμένη στον δημο-
σιογράφο και ανταποκριτή), με ομιλητές τους: Βασίλη Βασιλικό
(συγγραφέα, μέλος του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ),
Λένα Διβάνη (καθηγήτρια Νομικής Σχολής Αθηνών, συγγρα-
φέα), Νίκο Μαθιουδάκη (διδάκτορα υφογλωσσολογίας, μελετη-
τή του έργου του Νίκου Καζαντζάκη) και Γιάννη Ν. Μπασκόζο
(δημοσιογράφο, συγγραφέα).
Το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ αποφάσισε, όπως έχει
πράξει και σε προηγούμενες εκδηλώσεις του, να εκδώσει τα κεί-
μενα της εκδήλωσης σε βιβλίο, εμπλουτισμένα με πληροφοριακό
και φωτογραφικό υλικό, προκειμένου να το προσφέρει δωρεάν
στα μέλη της ΕΣΗΕΑ, καθώς και σε κάθε ενδιαφερόμενο. Με την
εκτίμηση ότι αποτελεί συμβολή στη βιβλιογραφία του έργου του
κρητικού συγγραφέα.
Τις θερμές μας ευχαριστίες στους συντελεστές της εκδήλωσης
και ειδικότερα στον Νίκο Μαθιουδάκη, ο οποίος ανέλαβε και την
επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης.

Το Διοικητικό Συμβούλιο
του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ
Η αφίσα της εκδήλωσης
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Γιάννης Ν. Μπασκόζος
Δημοσιογράφοι, λογοτέχνες και ταξίδια
11

Βασίλης Βασιλικός
Η νέα θρησκεία στη «ΡΟΥΣΙΑ»
19

Λένα Διβάνη
O Καζαντζάκης στον δρόμο
23

Νίκος Μαθιουδάκης
Ο Νίκος Καζαντζάκης:
δημοσιογράφος και ανταποκριτής,
ταξιδευτής και ταξιδογράφος
33

Φωτογραφικό Παράρτημα
53

You might also like