‫ﻣﺪلﺳﺎزي و ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﭘﺮوﻓﻴﻞ دﻣﺎﻳﻲ و رﻃﻮﺑﺖ در ﺧﺸﻚﻛﻦﻫﺎي ﭘﺎﺷﺸﻲ ﺑﺎ اﺗﻤﺎﻳﺰر ﻧﺎزﻟﻲ‬

‫ﻛﺎﻣﺮان ﻗﺎﺳﻢزاده‪ ،‬اﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬ﻣﺠﻴﺪ اﺣﻤﺪﻟﻮي داراب‬

‫‪salem@sut.ac.ir‬‬

‫داﻧﺸﻜﺪه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﻴﻤﻲ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺳﻬﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺒﺮﻳﺰ‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‪:‬‬
‫ﺧﺸﻚﻛﻦﻫﺎي ﭘﺎﺷﺸﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻣﻬﻤﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻏﻠﺐ ﺳﺮاﻣﻴﻚﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺷﻜﻞدﻫـﻲ ﺑـﻪ ﻛﻤـﻚ‬

‫‪D‬‬
‫ﭘﺮس ﺧﺸﻚ و ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺧﺸﻚ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﻓﻴﻞﻫﺎي دﻣﺎﻳﻲ و رﻃﻮﺑﺖ از ﺟﻤﻠـﻪ ﻣﻬﻤﺘـﺮﻳﻦ ﻋـﻮاﻣﻠﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﻛﺮد ﺧﺸﻚ ﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ راﻧـﺪﻣﺎن آن ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑﺎﻳـﺪ‬

‫‪SI‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﺸﻚﻛﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﻪ ﭘﺮوﻓﻴﻞﻫﺎي دﻣـﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ‪ ،‬رﻃﻮﺑـﺖ واﺑـﺴﺘﻪ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻟـﺬا ﻗﺒـﻞ از‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ روﺷـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ در اﻳـﻦ ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﻞ دﻣﺎﻳﻲ و رﻃﻮﺑﺖ در داﺧﻞ ﻳﻚ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺲ از ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳـﺖ آﻣـﺪه ﺑـﺎ‬
‫دادهﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ‪ ،‬اﺛﺮات ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ دﺑـﻲ ﺗﺰرﻳـﻖ ﺧـﻮراك‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ ﮔـﺎز ورودي‪ ،‬و ﻓـﺸﺎر ﻣﻜـﺶ ﺧﺮوﺟـﻲ ﺑـﺮ‬
‫ﭘﺮوﻓﻴﻞﻫﺎي ﻣﺬﻛﻮر ارزﻳﺎﺑﻲ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﻪ وﺿﻮح ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺗﻮزﻳﻊ دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ در ﻣﺤـﺪوده ﻣﺮﻛـﺰي‬
‫‪of‬‬
‫ﺧﺸﻚ ﻛﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي داﺷﺖ و اﻳﻦ ﻣﺤﺪوده ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎرﻳﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻣﺮﻛﺰ‪ ،‬دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺪلﺳﺎزي ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻘـﺪار رﻃﻮﺑـﺖ و دﻣـﺎ ﺗـﺎﺑﻌﻲ از ﻓﺎﺻـﻠﻪ‬
‫ﻋﻤﻮدي از ورودي ﺧﻮراك ﺑﻮده و ﻣﻘﺪار اﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﺗﺎﺑﻌﻲ از اﻧﺪازه ﻗﻄﺮات و ﺗﻮرﺑﻮﻻﻧﺴﻲ ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ive‬‬

‫ﻛﻠﻴﺪواژه‪:‬‬
‫ﺧﺸﻚﻛﻦﻫﺎي ﭘﺎﺷﺸﻲ‪ ،‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي‪.CFD ،‬‬
‫‪ch‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در آن ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺎﻳﻊ ﺣﺎوي ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز داغ اﺗﻤﺎﻳﺰ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺒﺨﻴﺮ رﻃﻮﺑﺖ ذرات در ﻃﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ذرات و ﻳﺎ ﮔﺮاﻧﻮلﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﺑﻪ دﺳـﺖ ﻣـﻲآﻳـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻓﺮاﻳﻨـﺪ در‬
‫‪Ar‬‬

‫داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪﻫﺎي ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﺑﻌﺎد ﺧﺸﻚﻛﻦ ﻫﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑـﻪ ﺧـﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ‬
‫ﺧﻮراك و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ]‪3،1‬و‪ .[4‬ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﭘﺎﺷـﺸﻲ در ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ از ﺟﻤﻠـﻪ ﺻـﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﺳﺮاﻣﻴﻚ‪ ،‬ﺷﻮﻳﻨﺪه‪ ،‬ﻏﺬاﻳﻲ ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع از ﺧﺸﻚﻛﻦﻫﺎ ﻫﻨـﻮز ﻛـﺎﻣﻼً ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ اﺳـﺎس روشﻫـﺎي ﺗﺠﺮﺑـﻲ ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در دﻫـﻪ اﺧﻴـﺮ ﺑـﺎ ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ‬
‫روزاﻓﺰون ﻋﻠﻢ دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﺳﻴﺎﻻت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ )‪ (CFD‬و اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻮان ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ راﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻼشﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﺟﻬﺖ‬
‫ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺸﻚﻛﻦﻫﺎي ﭘﺎﺷﺸﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ روشﻫﺎي ‪ CFD‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزيﻫﺎي اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﻛﻪ در ﻃﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛـﺎﻣﻼً در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻟـﺬا‬
‫ﻣﺪلﺳﺎزيﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه دﻗﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از درﺳﺘﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳـﺖ‬
‫آﻣﺪه از ﭘﺎﻳﻠﻮت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺷـﺒﻴﻪﺳـﺎزي در ﻃﺮاﺣـﻲ و ﺳـﺎﺧﺖ ﺧـﺸﻚﻛـﻦﻫـﺎي ﭘﺎﺷـﺸﻲ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و از ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎﻳﻠﻮت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﻛﻨﺪ]‪.[5-1‬‬

‫‪١‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮري ﻛﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺧﺸﻚﻛﻦﻫﺎي ﭘﺎﺷﺸﻲ ﻛﺎرﻫﺎي زﻳﺎدي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ‬
‫ﺿﻌﻒ روشﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻌﻤﻮﻻً دﻗﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزيﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ زﻳﺎدي ﺑﻪ اﺛﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮ روي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺧﺸﻚﻛﻦﻫـﺎي ﭘﺎﺷـﺸﻲ ﻧـﺸﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻫـﺪف‬
‫ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن اﺛﺮات ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ‪ ،‬دﺑﻲ ﺧـﻮراك ورودي‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ‪،‬‬
‫رﻃﻮﺑﺖ و دﻣﺎي ﮔﺎز ﺑﺮ روي ﺗﻮزﻳﻊ دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ در داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮان از دادهﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ ،‬ﻳـﻚ ﻣـﺪل ﻣﺘﻘـﺎرن دو ﺑﻌـﺪي‪ ،‬ﺷـﺎﻣﻞ دو ﻗـﺴﻤﺖ اﺳـﺘﻮاﻧﻪاي و ﻣﺨﺮوﻃـﻲ ﻣـﺸﺎﺑﻪ ﺑـﺎ اﺑﻌـﺎد ﻳـﻚ ﭘـﺎﻳﻠﻮت‬

‫‪D‬‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي در ﻣﺤﻴﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻓﻠﻮﺋﻨﺖ‪ 6/3‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ]‪.[6‬‬

‫‪ -2‬ﻣﻌﺎدﻻت رﻳﺎﺿﻲ ﺣﺎﻛﻢ‬

‫‪SI‬‬
‫روش اوﻟﺮ‪ -‬ﻻﮔﺮاﻧﮋ ﺑﺮاي ﻣﺪل ﻛﺮدن ﭘﺪﻳﺪه اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم و اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻣﻴﺎن دو ﻓـﺎز ﻫـﻮا و ذرات‪-‬ﻗﻄـﺮات در ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺧـﺸﻚ‬
‫ﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻞ ﻋﺪدي ﻣﻌـﺎدﻻت ﮔﺴـﺴﺘﻪ ﺳـﺎزي ﺷـﺪه ﭘﻴﻮﺳـﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻣﻨﺘـﻮم‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻟـﻪ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪل اﻏﺘﺸﺎش ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ اﻧﺮژي و ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺑﻘﺎي ذرات ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺪل از ﺣﻞ ﻫﻢ زﻣﺎن اﻳـﻦ ﻣﻌـﺎدﻻت ﺑـﺮاي‬
‫‪of‬‬
‫ﻫﺮ دو ﻓﺎز ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎدﻻت ﻣﺬﻛﻮر در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺨﺘﺼﺎت اﺳﺘﻮاﻧﻪاي ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣـﺪل دو ﺑﻌـﺪي از ﺧـﺸﻚﻛـﻦ ﭘﺎﺷـﺸﻲ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺪﻟﺴﺎزي اﻟﮕﻮي ﺟﺮﻳﺎن ﺣﺎﻛﻢ در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻓﻠﻮﺋﻨﺖ ﺣﻞ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ]‪.[7‬‬
‫ﻟﺬا ﻣﻌﺎدﻻت ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ و ﻣﻮﻣﻨﺘﻮم ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ive‬‬

‫∂ ‪∂ρ‬‬ ‫∂‬ ‫‪ρv‬‬ ‫‪(1‬‬

‫‪+ ( ρv x ) + ( ρ v r ) + r = S m‬‬
‫‪∂t ∂x‬‬ ‫‪∂r‬‬ ‫‪r‬‬
‫ﻛﻪ ﺗﺮم ‪ Sm‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻘﺪار ﺟﺮﻣﻲ از ﻛﻪ از ﻓﺎز ﻗﻄﺮات ﺑﻪ ﻓﺎز ﻫﻮا اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫∂‬ ‫∂ ‪1‬‬ ‫∂ ‪1‬‬ ‫∂ ‪∂P 1‬‬ ‫‪∂v‬‬ ‫_‬ ‫‪(2‬‬

‫‪ch‬‬

‫‪( ρv x ) +‬‬ ‫‪( rρ v x v x ) +‬‬ ‫‪( rρ v r v x ) = −‬‬ ‫‪+‬‬ ‫]) ‪[ rµ ( 2 x − 2 (∇. v‬‬
‫‪∂t‬‬ ‫‪r ∂x‬‬ ‫‪r ∂r‬‬ ‫‪∂x r ∂x‬‬ ‫‪∂x‬‬ ‫‪3‬‬
‫∂ ‪1‬‬ ‫‪∂v‬‬ ‫‪∂v‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪[ rµ ( x + r )] + Fx‬‬
‫‪r ∂r‬‬ ‫‪∂r‬‬ ‫‪∂x‬‬
‫‪Ar‬‬

‫∂‬ ‫∂ ‪1‬‬ ‫∂ ‪1‬‬ ‫∂ ‪∂P 1‬‬ ‫‪∂v ∂v‬‬

‫‪( ρv r ) +‬‬ ‫‪( rρ v x v r ) +‬‬ ‫‪( rρv r v r ) = −‬‬ ‫‪+‬‬ ‫]) ‪[ rµ ( r + x‬‬ ‫‪(3‬‬
‫‪∂t‬‬ ‫‪r ∂x‬‬ ‫‪r ∂r‬‬ ‫‪∂r r ∂ x‬‬ ‫‪∂x‬‬ ‫‪∂r‬‬

‫∂ ‪1‬‬ ‫‪∂v‬‬ ‫‪r‬‬ ‫‪v 2µ r‬‬

‫‪+‬‬ ‫‪[rµ (2 r − 2 (∇.u ))] − 2µ r2 +‬‬ ‫‪(∇.v ) + Fr‬‬
‫‪r ∂r‬‬ ‫‪∂r‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪r 3r‬‬
‫ﻛﻪ ﮔﺮادﻳﺎن ﺳﺮﻋﺖ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪r‬‬ ‫‪∂v x‬‬ ‫‪∂vr‬‬ ‫‪v‬‬ ‫‪(4‬‬
‫= ‪∇ .v‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+ r‬‬
‫‪∂x‬‬ ‫‪∂r‬‬ ‫‪r‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وﻳﺴﻜﻮزﻳﺘﻪ اﻏﺘﺸﺎﺷﻲ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪2‬‬
‫‪k‬‬ ‫‪(5‬‬
‫‪µ T = C µρ g‬‬
‫‪ε‬‬

‫‪٢‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻐﺸﻮش ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪∂U ∂V 2‬‬ ‫⎤ ‪⎡ ∂U 2 ∂V 2 V 2‬‬ ‫‪(6‬‬
‫(( ‪M k = µ t‬‬ ‫‪+‬‬ ‫(⎢ ‪) + 2‬‬ ‫(‪) +‬‬ ‫)⎥ ) (‪) +‬‬
‫‪∂r‬‬ ‫‪∂x‬‬ ‫‪⎣ ∂x‬‬ ‫‪∂x‬‬ ‫⎦ ‪r‬‬

‫در اﻳﻨﺠﺎ روش ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ اوﻟﺮ‪ -‬ﻻﮔﺮاﻧﮋ ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﺣﺮﻛﺖ ذرات از ﻃﺮﻳﻖ ﺣﻞ ﻛـﺮدن ﻣﻌﺎدﻟـﻪ ﻣﻮازﻧـﻪ ﻧﻴـﺮو‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪du pi‬‬ ‫‪18 µ Re‬‬ ‫‪ρg − ρ‬‬ ‫‪(7‬‬
‫‪= CD‬‬ ‫‪(u i − u pi ) + g i‬‬ ‫‪+ Fxi‬‬
‫‪dt‬‬ ‫‪ρ P d P 24‬‬ ‫‪ρg‬‬

‫‪D‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻓﻮق از ﺗﻌﺎدل اﻳﻨﺮﺳﻲ ﻓﺎز ﻗﻄﺮات‪ ،‬ﻧﻴﺮوي درگ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﺟﺎذﺑﻪ ﮔﺮاﻧﺸﻲ و ﻧﻴﺮوﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ وارده ﺑـﻪ ذرات دﺳـﺖ آﻣـﺪه‬

‫‪SI‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﻋﺪد رﻳﻨﻠﺪز ﺑﻪ ﻓﺮم زﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ρd p u p − u‬‬
‫= ‪Re‬‬ ‫‪(8‬‬
‫‪µ‬‬
‫‪of‬‬
‫و ﺿﺮﻳﺐ درگ ﻧﻴﺰ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪CD = a1 + 2 + 32‬‬ ‫‪(9‬‬
‫‪Re Re‬‬
‫‪ive‬‬

‫از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺛﺮات ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ذرات در اﻳﻦ ﻣﺪل در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در راﺑﻄﻪ )‪ Fxi ،(7‬ﺻﻔﺮ ﻓﺮض ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻣﻴﺎن ﻗﻄﺮات و ﻓﺎز ﮔﺎز از راﺑﻄﻪ ﻣﻮازﻧﻪ اﻧﺮژي ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪dT P‬‬ ‫‪dm P‬‬
‫‪mP cP‬‬ ‫‪= hAP (T∞ − TP ) +‬‬ ‫‪h fg‬‬ ‫‪(10‬‬
‫‪dt‬‬ ‫‪dt‬‬
‫‪ch‬‬

‫اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم ﻣﺎﺑﻴﻦ ﮔﺎز و ﻓﺎز ﻗﻄﺮات ﻫﻢ از راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪dm P‬‬
‫) ∞ ‪= − k C AP (C S − C‬‬ ‫‪(11‬‬
‫‪dt‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺿﺮاﻳﺐ اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم و اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت از رواﺑﻂ ‪ 12‬و ‪ 13‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ξ, α, β, γ, η, φ.‬ﺿﺮاﻳﺐ ﺛﺎﺑـﺖ ﻫـﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ در‬
‫ﻣﺮاﺟﻊ ]‪8‬و‪ [9‬ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪β‬‬ ‫‪γ‬‬
‫‪Nu = 2 + α Re Pr‬‬ ‫‪(12‬‬

‫‪Sh = 2 + η Re ϕ Sc ξ‬‬ ‫‪(13‬‬

‫ﻓﺎز دوم ﺟﻮﺷﺶ ﻗﻄﺮه ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺟﻮﺷﺶ ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻗﻄﺮه از ﻓﺎز ﻣﺠﺰا ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ دﻣـﺎي ﻗﻄـﺮه ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﺟﻮﺷﺶ ﻣﻲرﺳﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﺮم ﻗﻄﺮه از ﺟﺰء ﻏﻴﺮﻓﺮارش ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻧـﺮخ ﺟﻮﺷـﺶ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫) ‪d (d P‬‬ ‫∞‪4k‬‬ ‫⎤ ) ‪⎡ C (T − TP‬‬
‫=‬ ‫∞ ∞‪(1 + 0.23 Re d ) ln ⎢1 + P ,‬‬ ‫⎥‬ ‫‪(14‬‬
‫‪dt‬‬ ‫‪ρ P c P ,∞ d P‬‬ ‫⎢⎣‬ ‫‪h fg‬‬ ‫⎥⎦‬

‫‪٣‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫ﻣﻌﺎدﻻت ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻣﺪل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻋﺪدي ﺣﺠﻢ ﻣﺤﺪود ﺣﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬روش ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي‬

‫ﺑﺮاي ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ از ﻧﺮم اﻓﺰار ﻓﻠﻮﺋﻨﺖ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪ ‪ ،6/3‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﻧﻤﻮدن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻠﻮت ﻳﻚ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ ﻫﻢ ﺟﻬﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﻴﻮﻳﺖ‪ 1‬در ﭘﺎﻳﺎنﻧﺎﻣﻪ‬
‫دﻛﺘﺮي ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ] ‪ .[10‬در ﺷﻜﻞﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ و ﻫﻨﺪﺳﻪ ورودي‬

‫‪D‬‬
‫ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪SI‬‬
‫‪of‬‬
‫‪ive‬‬
‫‪ch‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪-2‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺑﺨﺶ ورودي ﻫﻮا و ﺧﻮراك‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪-1‬ﻫﻨﺪﺳﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ‬

‫اﺗﻤﺎﻳﺰر از ﻧﻮع ﻧﺎزل ﻓﺸﺎري در ﺑﺎﻻي ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراك را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻗﻄـﺮه ﺑـﻪ‬
‫ﻃﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻫﻮاي ﮔﺮم ﺑﻪ ﻃﻮر اﻓﻘﻲ ﻣﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻘﻒ وارد ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺧﺮوﺟﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ‬
‫ﻟﻮﻟﻪ ﺧﻤﻴﺪه در ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺨﺮوﻃﻲ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﻳﺪار اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬دﺑـﻲ ﺟﺮﻣـﻲ ﺧـﻮراك ورودي‬
‫‪ 50kg/hr‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﻣﺎي ﺧﻮراك ﻧﻴﺰ ‪ 300K‬ﻓﺮض ﺷﺪه و زاوﻳﻪ اﻓﺸﺎﻧﻪ ‪ 76‬درﺟﻪ درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﻫﻮاي ورودي ‪ 9‬ﻣﺘﺮﺑﺮﺛﺎﻧﻴﻪ ﻓﺮض ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮزﻳﻊ اﻧﺪازه ذرات ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ ﻣﻴﻨـﻴﻤﻢ ﻗﻄـﺮ ﻗﻄـﺮات ‪10‬ﻣﻴﻜﺮوﻣﺘـﺮ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻗﻄﺮ ﻗﻄﺮات ‪138‬ﻣﻴﻜﺮوﻣﺘﺮ و ﻗﻄﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺳـﺎوﺗﺮ ‪ 70/5‬ﻣﻴﻜﺮوﻣﺘـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﻮزﻳـﻊ اﻧـﺪازه ذرات ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روش‬
‫روزﻳﻦ‪ -‬راﻣﻠﺮ‪ 2‬ﻣﺪل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﻨﺪﺳﻪ ﻃﺮح از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺜﻠﺜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺷـﺒﻜﻪﻫـﺎي‬

‫‪1‬‬
‫‪Kieviet‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Rosin-Rummler‬‬

‫‪۴‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﻣﺪلﺳﺎزي‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﻘﻼل ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت از ﺗﻌﺪاد ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻌـﺪاد ﺷـﺒﻜﻪ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺪل ﻧﻬﺎﻳﻲ ‪98675‬ﺗﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺳﺎدهﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‪ ،‬ﻓﺮض ﺷﺪه ﻛﻪ ﺧﻮاص ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺧﻮراك ﻣـﺸﺎﺑﻪ آب‬
‫ﺑﺎﺷﺪ]‪.[10‬‬
‫ﭘﺲ از ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺪل ﺑﺎ دادهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ از ﺟﻤﻠﻪ دﺑﻲ ﺗﺰرﻳـﻖ ﺧـﻮراك‪ ،‬ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﮔﺎز ورودي و ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮ ﺗﻮزﻳﻊ دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﺑﺤﺚ‬

‫‪D‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ذرات در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ در ﺷﻜﻞ‪ 3‬ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ در ﻧﺰدﻳﻜـﻲ دﻫﺎﻧـﻪ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﭼﺮﺧﺸﻲ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪه از‬

‫‪SI‬‬
‫ﻃﺮﻓﻲ ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم ﺷﺪه اﻣﺎ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮزﻳﻊ ﻏﻴﺮﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ذرات ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪of‬‬
‫‪ive‬‬
‫‪ch‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪-3‬ﻣﺴﻴﺮﺟﺮﻳﺎن ذرات در داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ‬

‫ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺪل ﺑﺎ دادهﻫﺎي آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎﻫﻲ ﻛﻴﻮﻳـﺖ‪ ،‬ﺗﻮزﻳـﻊ دﻣـﺎ و ﺗﻮزﻳـﻊ رﻃﻮﺑـﺖ در ﺳـﻪ ﺳـﻄﺢ ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﻣﺤﻔﻈـﻪ‬
‫ﺧﺸﻚﻛﻦ )‪ 0/8 ، 0/4‬و‪ 1/2‬ﻣﺘﺮي از ﺳﻘﻒ ﻣﺤﻔﻈﻪ( ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ و ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻞ در ﺷـﻜﻞﻫـﺎي‪4‬و ‪ 5‬ﻧـﺸﺎن داده ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از ﺗﻮزﻳﻊ دﻣﺎي ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي در ﺷﻜﻞ‪ 4‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ در ﻧﺎﺣﻴـﻪاي ﺑـﻪ ﺷـﻌﺎع ‪ 15cm‬از ﻣﺤـﻮر‬
‫ﻣﺮﻛﺰي ﺧﺸﻚﻛﻦ ﮔﺮادﻳﺎن دﻣﺎﻳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎط وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣـﺎﻳﻲ در ﻧﺰدﻳﻜـﻲ ﻧـﺎزل اﺗﻔـﺎق‬
‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﺮخ ﺑﺎﻻي اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم و ﺣﺮارت در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺳـﺮﻋﺖ ﻧـﺴﺒﻲ ﻣـﺎ‬
‫ﺑﻴﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺎز و ﻓﺎز ﻣﺎﻳﻊ رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﭘﻴﻚ دﻣﺎﻳﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻧﺎزل در ارﺗﻔﺎع ‪ 0/4‬ﻣﺘﺮي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬
‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ دارد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪1/2‬ﻣﺘﺮي از ﺳﻘﻒ ﺧﺸﻚﻛﻦ اﻧﺤـﺮاف ﻛﻤـﻲ از دادهﻫـﺎي آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎﻫﻲ دﻳـﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﻲ از وﺟﻮد ﺳﻴﺮﻛﻮﻻﺳﻴﻮن در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ اﻣﻜﺎن اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻣﺸﻜﻞ ﺑـﻮده‬
‫و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دادهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ دﻗﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ در اﻳﻦ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۵‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
 ‫‪D‬‬
‫‪SI‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪-4‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻮزﻳﻊ دﻣﺎ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺪل و دادهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬

‫از ﺗﻮزﻳﻊ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه در ﺷﻜﻞ ‪ ،3-4‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻃﻮﺑﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺤﻮري ﺑﻪ‬
‫‪of‬‬
‫ﺷﻌﺎع ‪ 15cm‬در ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ در ﺣﺠﻢ وﺳﻴﻌﻲ از ﻓﻀﺎي ﻣﺤﻔﻈﻪ ﮔﺮادﻳﺎن رﻃﻮﺑﺖ وﺟﻮد ﻧـﺪارد و اﻳـﻦ‬
‫ﺑﻪ دﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺠﻢ زﻳﺎدي از ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﺑﺮاي ﺧﺸﻚﻛﺮدن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ زاوﻳـﻪ‬
‫ﭘﺨﺶ اﻓﺸﺎﻧﻪ از اﻳﻦ ﻓﻀﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺖ و زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ذرات را ﻧﻴـﺰ اﻓـﺰاﻳﺶ داد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑﺎﻳـﺪ ﺗﻮﺟـﻪ داﺷـﺖ ﻛـﻪ در‬
‫‪ive‬‬

‫ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﻧﻮاع ﻣﺪلﻫﺎي اﻏﺘﺸﺎش ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺮدﻳﺪه و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺑـﻮد ﻛـﻪ دادهﻫـﺎي ﺗﺠﺮﺑـﻲ‬
‫ﻛﻴﻮﻳﺖ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ را ﺑﺎ ﻣﺪل اﻏﺘﺸﺎش ‪ k-ε‬از ﻧﻮع ‪ RNG‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ch‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪-5‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﻮزﻳﻊ رﻃﻮﺑﺖ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺪل و دادهﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ و رﻃﻮﺑـﺖ در داﺧـﻞ ﻣﺤﻔﻈـﻪ‬
‫در ﺷﻌﺎع ‪ 0/5‬ﻣﺘﺮي ﻣﺤﻔﻈﻪ ارﺗﻔﺎع ﺛﺎﺑﺖ ‪ 0/4‬ﻣﺘﺮي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ‪ 6‬ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ را ﺑﻪ ازاي اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻴﺰان دﺑﻲ ﺧﻮراك ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻘﺪار دﺑﻲ ﺧﻮراك ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮ دو‬

‫‪۶‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫ﻓﺎﻛﺘﻮر زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ و ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ذرات ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻣـﻲﺷـﻮد ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ دﺑـﻲ‬
‫ﺧﻮراك ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ذرات ﻣﺤﺘﻮاي رﻃﻮﺑﺖ در ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ وﻟﻲ در اداﻣﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﺑـﻲ‬
‫ﺧﻮراك ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ذرات زﻳﺎد ﺷﺪه و ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺎﻫﺶ زﻣـﺎن ﻣﺎﻧـﺪ ذرات ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار دﻣﺎ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﺗﻤﺎس ذرات ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪D‬‬
‫‪SI‬‬
‫‪of‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪-6‬ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻃﻮﺑﺖ و دﻣﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ دﺑﻲ ﺧﻮراك در ﺷﻌﺎع ‪ 50‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي‬
‫‪ive‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚﻛﺮدن ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﻮده ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻮاي ورودي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺷﻜﻞ‪ 7‬ﺗﻐﻴﻴـﺮات‬
‫دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻮاي ورودي ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ وﺿﻮح دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺳـﺮﻋﺖ‬
‫ﻫﻮا ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺿﺮﻳﺐ اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺮارت ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺳﭙﺲ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳـﺮﻋﺖ ﻫـﻮا ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻛـﺎﻫﺶ دادن‬
‫‪ch‬‬

‫زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ذرات در داﺧﻞ ﻣﺤﻔﻈﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ در ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺷﻜﻞ ‪-7‬ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻃﻮﺑﺖ و دﻣﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻮا در ﺷﻌﺎع ‪ 50‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي‬

‫ﺗﺎﺛﻴﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻣﺎ و رﻃﻮﺑﺖ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚ ﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ در ﺷﻜﻞ‪ 8‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬

‫‪٧‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
‫در اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ذرات اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ اﻣـﺎ ﺳـﭙﺲ اﻓـﺰاﻳﺶ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻼﻃﻢ ﺟﺮﻳﺎن و ﻣﻴﺰان اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم و ﺣﺮارت‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار رﻃﻮﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪D‬‬
‫‪SI‬‬
‫‪of‬‬
‫ﺷﻜﻞ ‪-8‬ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻃﻮﺑﺖ و دﻣﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎر ﺧﺮوﺟﻲ در ﺷﻌﺎع ‪ 50‬ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮي‬

‫‪ -5‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫‪ive‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻳﻚ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﭘﺎﺷﺸﻲ ﻫﻢ ﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳـﻚ ﻣـﺪل دوﺑﻌـﺪي ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از ﻧـﺮم اﻓﺰارﻫـﺎي ‪ Gambit‬و ‪Fluent‬‬
‫ﻣﺪلﺳﺎزي و ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از درﺳﺘﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ ﻧﺘـﺎﻳﺞ دادهﻫـﺎي آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ‬
‫اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ دادهﻫـﺎي آزﻣﺎﻳـﺸﮕﺎﻫﻲ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﻳـﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ اﻳـﻦ ﻧﻜﺘـﻪ ﻓﺮاﻣـﻮش ﻧـﺸﻮد ﻛـﻪ در‬
‫‪ch‬‬

‫ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺗﻌﺪادي از ﭘﺪﻳﺪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻛﻪ در ﺣﺎﻟﺖ واﻗﻌﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد از ﺟﻤﻠـﻪ ﭼـﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﻗﻄـﺮات‪ ،‬ﺟﻬـﺖ ﺳـﺎدهﺗـﺮ ﺷـﺪن‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮاﻛﻪ ﻫﺪف ﻋﻤﺪه از اﻳﻦ ﻣﺪلﺳﺎزي و ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزي ﻣﺸﺎﻫﺪه رﻓﺘﺎر ﺗﻮزﻳﻊ رﻃﻮﺑﺖ و دﻣـﺎ‬
‫در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺸﻚﻛﺮدن ﭘﺎﺷﺸﻲ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد آن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Ar‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اداﻣﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﺛﺮ دﺑﻲ ﺧﻮراك‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻮاي ورودي و ﻓﺸﺎر ﻣﻜﺶ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮ روي ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﺧـﺸﻚﻛـﻦ ﭘﺎﺷـﺸﻲ‬
‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻋﺒـﺎرﺗﻲ ﺗﺤـﺖ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻋﻤﻠﻴـﺎﺗﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از روش ‪ ،CFD‬ﺷـﺒﻴﻪﺳـﺎزي ﺑـﺮاي ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻛـﺮدن‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﺟﺮﻳﺎن و اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺮم و ﺣﺮارت ﺑﻴﻦ ﻓﺎزﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛـﻪ ﺣﺠـﻢ زﻳـﺎدي از ﺧـﺸﻚﻛـﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دادن زاوﻳﻪ ﭘﺨﺶ اﺗﻤﺎﻳﺰر از ﺣﺠـﻢ ﺑﻴـﺸﺘﺮي اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﻧﺘـﺎﻳﺞ‬
‫ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﺑﺮ دو ﻓﺎﻛﺘﻮر زﻣـﺎن ﻣﺎﻧـﺪ ذرات و ﺿـﺮﻳﺐ اﻧﺘﻘـﺎل ﺣـﺮارت‬
‫ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات رﻃﻮﺑﺖ و دﻣﺎ در ﻣﺤﻔﻈﻪ ﺧﺸﻚﻛﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ‬

‫‪1.‬‬ ‫‪Filkova, I.; Mujumdar, A.S. Industrial spray drying systems. In Handbook of Industrial Drying, 2nd Ed, Mujumdar, A.S.,‬‬
‫‪Ed.; Marcel Dekker, Inc.: New York, 1995; Vol.1, 263-308.‬‬
‫‪2.‬‬ ‫‪Masters, K. Spray Drying in Practice; Spray Dry Consult International ApS: Denmark, 2002; 28-55.‬‬
‫‪3.‬‬ ‫‪Southwell, D.B.; Langrish, T.A.G. Observations of flow patterns in a spray dryer. Drying Technology 2000, 18 (2), 661-‬‬
‫‪685.‬‬

‫‪٨‬‬

‫‪www.SID.ir‬‬
4. Mujumdar, A.S. Drying research-current status and future trends. Developments in Chemical Engineering and Mineral
Processing 2002, 10(3/4), 225-246.
5. Papakis, S.E.; King, C.J. Air temperature and humidity profiles in spray drying.1.Features predicted by particle-source-
in-cell model; 2.Experimental measurements. Ind.Eng. Chem. Res. 1988, 27, 2111-2123.
6. Fluent Manual; 2007; Chap. 22: Discrete phase models.
7. Langrish, T.A.G.; Kockel, T.K. The assessment of a characteristic drying curve for milk powder for use in
computational fluid dynamics modeling, Chem. Eng. J. 2001, Vol. 84, 69-74.
8. Crowe, C.T.; Sharama, M.P.; Stock, D.E. The particle-source-in-cell (PSI-Cell) model for gas-droplet flows, Journal of
Fluid Engineering 1977, 99, 325-332.
9. Vander Sanden, C.T. Coumans, P.J.A.M. Kerkhof, in: A.S. Mujumdar (Ed.), Desorption Isotherms and Diffusion
Coefficients of Catalytic Materials, Drying’98- Proceedings of 11th International Symposium on Drying (IDS98), 1998,

D
pp. 762-769.
10. R.H. Perry, Perry’s Chemical Engineering Handbook, seventh ed, McGraw Hill, New York, 1997, pp. 70-180.
11. Kieviet, F.G. “Modeling Quality in Spray Drying”. Ph.D. thesis, Endinhoven University of technology, the Netherland,
1997.

SI
of
ive
ch
Ar

www.SID.ir