ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 1

Pangalan: _________________________________ Pangkat: ______________________ Petsa: ________________

GAWAIN 1: Basahing mabuti ang mga pangungusap. Piliin at bilugan ang titik ng pinakawastong sagot
1. Alin ang pinakawastong kahulugan ng kontemporaryong isyu?
a. Suliraning pangkapaligiran na nakakaapekto sa sanlibutan
b. Napapannhong isyu na may kinalaman lamang sa pamahalaan
c. Mga nakalipas na panß'ayari na lubhang nakakaapekto sa pamahalaan
d. Tumutukoy sa mga napapanahong panwayari na maaaring gumagambala, nakakaapekto at maaaring makapagpabago sa
kalagayan ng tao at sa lipunang kanyang ginagalawan
2. Sa pagsusuri ng mga kontemporaryong isyu alin ang mga dapat na basehan ng
mga datos?
1. Paggamit ng mga primaryang sanggunian upang maunawaan ang mga pangyayari
2. Ang pagsusuri ng mga paksa na may kaugnayan sa agham panlipunan ay dapat na bias
3. Ang magsusuri ng mga ay nararapat na sumunod sa mga kasanayang kinakailangan sa pag-aaral
4. Ang basihan ng mananaiksik sa pagbibigay ng konklusyon ay mula impormasyong sinuri at pinag-aralan.
c. 1,2,3,4 b. 2,3,4 c. 1,3,4 d. 1,2,3,
2. Sa pag-aaral ng kontemporaryong isyu ang pinanggagalingan ng impormasyon ay ang rnga orihinal na tala ng mga
panwayaring isinulat upang makakuha ng datos na kinakailangan sa pagtugon sa mga suliraning palipunan. Saang kasanayan
ng pag-aaral ng kontemporaryong isyu ito kabilang?
a. Pagtukoy sa Pagkiling c. Pagkuha ng Mahahalagang Datos
b. Pagtukoy sa Katotohanan d. Pagkilala sa Primarya at Sekundaryang Sanggunian
3. Ang mga sumusunod ay katangian ng kontemporaryong isyu maliban sa isa. Alin ito?
a. Makabuluhan b. Pangkalusugan c. may kaugnayan sa iilan d. malawakang benipesyo
4. Bakit kailangan tayong maging mulat sa mga kontemporaryong isyu.
A. Upang mapaunlad ang ating bansa
B. Upang mapalago ang ekonomiya ng bansa
C. Upang mapataas ang produksiyon ng bansa
D. Upang malinaw na makapagpasya sa mga mahahalagang kaganapan sa bansa

GAWAIN 2: Gumuhit ka ng isang simbolo na nagpapakita ng iyong pakahulugan sa kontemporaryong isyu. ipaliwanag ang iyong
sagot sa katabi ng simbolo. Gamitin ang inilaang espasyo sa kasunod na pahina.

Sa mga balita na nasa kaliwa, PUMILI KA ng (1) balita

 34,474 indibidwal sa Pilipinas, nagpositibo sa COVID-
19, bilang ng gumaling, 4,637, bilang ng namatay: 1,011
 5 pulis escort ni Mayor Zamora ng San Juan City sinibak
sa pwesto
 28 sa 32 health worker na nasawi dulot ng Covid-19
natanggap na ang tig-iisang milyong benepisyo
 Oil price hike: gasoline-P1.75/L; diesel- P1.10/L;
kerosene- P1/L
na maituturing na pinakamahalagang isyu at suliraning
panlipunan,
ILAGAY ito sa paligid ng iginuhit mong simbolo.
Gamit ang mga kasanayan sa pagbuo ng hinuha at
paglalahat. Ipaliwanag ang kahalagahan ng
pagkakaroon ng kaalaman sa napapanahong isyu ng
bansa.(irelate mo din duon sa napili mong balita)

IGUHIT DITO ANG

SIMBOLO
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 1
Paliwanag kaugnay ng simbolong ginawa:
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________

Paliwanag kaugnay ng balitang napili at kahalagahan ng pag-aaral ng kontemporaryong Isyu:

________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________

GAWAIN 3: Lagyan ng tsek (/)kung ang mga pahayag sa ibaba ay mga isyu na binibigyang pansin at pagpapahalaga ng pangulo
ng Republika ng Pilipinas at ekis (X) kung hindi mahalaga.

______1. Matinding trapik na nararanasan sa iba’t ibang lugar ______6. Kontraktwalisasyon

______2. Pagpapalakas ng health system ng bansa ______7. Sigalot ng pamilya
______3. Pagpapataas ng kalidad ng edukasyon ______8. Early marriage ng mga babae 21 gulang pababa
______4. Pagresolba ng isyu sa droga ______9. Pagtaas ng kriminalidad
______5. Kahirapan ______10. Paglala ng polusyon sa bansa
Gawain 4: Tukuyin ang uri ng pahayag na ipinapakita ng bawat sitwasyon. Piliin sa ibaba at isulat ang wastong sagot sa patlang
bago ang bilang.

BIAS HINUHA OPINYON KONKLUSYON KATOTOHANAN

______________1. Marami ang nagging biktima ng Corona Virus sa buong mundo
______________2. Hindi sana marami ang maapektuhan ng Covid 19 kung isiniwalat kaagad ng bansang China ang human to
human transmission ng virus na ito
______________3. Ang pagbabakuna ang kailangan upang mapigilan ang pagkalat ng virus
______________4. Ang pamahalaang Duterte ay mataoat na nagpapatupad ng mabisang programa para mapigilan ang
problemang dulot ng epidemya
GAWAIN 5: Pagmasdan ang nasa larawan. Ayon sa POPCOM 1 sa 10 babe sa Pilipinas ay maagang nabubuntis (ABS CBN
News posted Dec. 11, 2019). Isulat sa concept map ang mga isyu at suliraning maiuugnay sa larawan.

Tularan ang
ganitong format

Sagutan sa isang
Gabay na tanong: buong papel ang
1. Nahirapan ka ba sa pagtukoy ng mga isyu at suliranin kaugnay ng larawan? Gawain 5 at 7
2. Sinu-sino ang mga kasangkot sa suliraning panlipunang ito?
3. Anong pinakamabigat na suliranin o isyu ang maiuugnay mo sa iyo bilang isang kabataan?
4. Papaano makakatulong sa iyo ang iyong mga nasuring suliranin kaugnay ng isyu na ito?

GAWAIN 7 LadDetalye
Nakatira ka isang komunidad na dikit-dikit ang mga bahay at may malaking populasyon ng mga bata at matatanda. Mahigit na sa
dalawampu na ang tinamaan ng Covid 19 sa inyong lugar. Bilang mag-aaral na may kaalaman sa istrukturang panlipunan at mulat
sa mga isyu at suliraning panlipunan punan mo ang ladder web ng mga hakbang na dapat mong gawin at ng iyong pamilya upang
maiwasan ang virus. Ikonsidera mo ang kultura na iyong nakagisnan. Isulat sa loob ng mga sa ibaba ang kasagutan.
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 2

Pangalan: _________________________________ Pangkat: ______________________ Petsa: ____________

Gawain 8: KONTEMPORTANTE (PERFORMANCE TASK)

Pumili ng alin man sa sumusunod na maari mong gawin upang ipahayag ang iyong saloobin at opinion ukol sa kahalagahan ng pag-aaral ng
Kontemporaryong isyu. Isulat ang nilalaman ng iyong komposisyon sa sagutang papel. Para naman sa aktwal na presentasyon ipasa ang iyong
video recording or voice recording sa pamamagitan ng email/ messenger or iupload sa facebook page para sa iba pang pamamaraan maaaring
makipag-ugnayan sa iyong guro sa asignatura. (isulat sa 1 buong papel)
•Essay (100 words) •Poem or Spoken Poetry •Orihinal na awitin

KARAGDAGANG GAWAIN 1: Punan ang nawawalang titik upang mabuo ang wastong sagot sa mga
katanungan.
1. Paano inilarawan ni Emile Durkheim ang Lipunan?
A N R N M
2. Ang pagkakaroon ng mahirap at mayaman sa lipunan ang patotoo sa kanyang pananaw na
sumasalamin sa realidad na buhay.
L R
3. Ito ang susi sa pagkakaroon ng maayos na lipunan sa pananaw ni Charles Cooley.
M 0 A T K O
4. Isang mahalagang responsibilidad ng bawat kasapi ng pangkat at institusyon ang binigyang diin ni
Emile Durkheim sa pagkakaroon ng kaayusang panlipunan.
A G A A U K N

5. Mas higit nitong mapauunlad ang sarili ng bawat isa sa lipunan kung maisasagawa ayon sa pananaw
ni Charles Cooley.
P I S A A
KARAGDAGANG GAWAIN 2 : Punan ng mga mahahalagang salita sa loob ng kahon ayon sa hinihingi nito upang mabuo
ang konsepto ng lipunan at kultura

LIPUNAN KULTURA

Uri Elemento

Social Group
Materyal
Paniniwala

Ascribed Status

Norms/ Gawi
Role

KARAGDAGANG GAWAIN 3 Isulat sa patlang ang TRUE kung tama ang pinapahayag at FALSE kung mali. Kung sakaling false ang
kasagutan itama ang salitang may salungguhit at isulat sa hulihan ng pangungusap.

_____________1. Ang kultura ay tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay ng mga mamamayan sa isang lipunan.
_____________2. Ang paniniwala ay isang elemento ng kultura na tumutukoy sa mga asal, kilos o gawi na nagsisilbing pamantayan ng pagkilos
sa isang lipunan.
_____________3. Ang pagpapahalaga ay batayan ng pagkilos na katanggap- tanggap sa grupo ng mga tao o lipunan sa kabuuan.
_____________4. Ang hindi pagsunod sa folkways ng isang lipunan ay may kaukulang kaparusahan o sanctions.
_____________5. Ang kultura ay naglalarawan sa isang lipunan.
 ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 2
Pagtataya
A. Isulat ung TAMA kung wasto ang isinasaad ng pangungusap at kung ito ay mali, itama ang salitang may salungguhit upang maiwasto
ang pahayag. Isulat ang iyong sagot sa patlang. Gawin ito sa inyong sagutang papel. (mula sa Gawain 9)
________________________1. Ang lipunan_tumutukoy sa mga napapanahong pangyayari na maaaring gumagambala, nakakaapekto at
maaaring makapagpabago sa kalagayan ng tao at sa lipunang kanyang ginagalawan.
________________________ 2. Ang katotohanan at opinyon ang pinanggagalingan ng impormasyon ay ang mga orihinal na tala ng mga
pangyayaring isinulat o ginawa ng mga taong nakakaranas ng mga ito.
________________________ 3. Ang pag-aanalisa ng mga impormasyon na may kaugnayan Sa agham panlipunan ay kinakailangang walang
kinikilingan.
________________________ 4. Ang kontemporaryo ay nangangahulugan ng mga paksa, tema, pangyayari, usapin o suliraning nakakaapekto
sa tao at sa lipunan.
________________________ 5. Ang kultura ay naglalarawan sa isang lipunan.
B. Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag. Isulat sa patlang ang I kung tama ang nilalaman ang una at ikalawang pahayag; S kung
tama ang una at mali ang ikalawa; Y kung mali unang pahayag at tama ang ikalawa; U kung mali ang una at ikalawang pahayag. (MULA
SA GAWAIN 10)
____1. A. Mahalagang pag-aralan ang mga kontemporaryong isyu sa loob at labas ng ating bansa.
B. Ang mga kontemporaryong isyu ay walang kaugnayan sa mga pangkaraniwang mamamayan.
____2. A. Malaki ang papel ng pamayanan sa pagharap sa isyung nagaganap sa loob at labas ng ating bansa.
B. Katuwang dapat ng pamahalaan ang mamamayan sa paghahanap
____3. A. Kinakailangan maging mulat ang mga mamamayan sa pagharap mga kontemporaryong isyu.
B. Maituturing na isyung panlipunan ang katamaran ng ilang mag-aaral sa kanilang pag.aaral
____4. A. Ang pamahalaan lamang ang inaasahan ng mga mamamayan sa paglutas sa mga isyung panlipunan.
B. Dahil sa magkakawing na ugnayan at tungkulin ng mga tao sa lipunan, makakamit ang kaayusang panlipunan sa pamamagit ang
maayos na interaksiyon ng mga rnamamayan.
____5. A. Ang lipunan ay binubuo ng mga institusyon. Tumutukoy ito sa matatag at organisadong sistema ng ugnayan sa isang lipunan.
B. May mga isyu at harnong panlipuanang umuusbong dahil sa kabiguan ng isang institusyon maipagkaloob ang mga inaasahan mula
rito
C. Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang hinihingi sa bawat katanungan/ pahayag. Piliin at bilugan ang titik ng pinakawastong sagot
sa tapat ng bilang.
1. Ang istruktura ng lipunan ay may apat na elemento. Ito ay ang institusyon, Social Group, Status at Gampanin. Alin sa mga ito ang
tumutukoy sa dalawa o higit pang taong may magkakatulad na katangian na nagkakaroon ng ugnayan sa bawat isa at bumubuo ng isang
ugnayang Panlipunan?
a. Institusyon b. Social Group c. Status d. Gampanin
2. Ang Achieved Status ay nakatalaga sa isang indibidwal sa bisa ng kaniyang pagpupursigi/ pagsusumikap. Ang mga sumusunod ay
nagpapakita ng halimbawa ng achieved status MALIBAN sa_______.
a. Manggagamot b. Scholarship c. Karapatan d. Kasintahan
3. Ang mga sumusunod ay ilan lamang sa maraming institusyong bumubuo sa ating lipunan MALIBAN sa_______.
a. Kultura b. Pamahalaan c, Edukasyon d. Simbahan
4. Tumutukoy sa malapit at impormal na ugnayan sa isa’t isa ng mga indibidwal.
a. Social Group b. Primary Group c. Secondary Group d. Indigenous Group
5. Ang simbolo ay ang naglalapat ng kahulugan sa isang bagay/ gawi ng mga tao. Alin sa mga sumusunod ang hindi nagpapakita ng halimbawa
nito.
a. Pagmamano sa matatanda b. Pagkokopra c. Paggamit ng po at opo d. Pagsusuot ng puti pag-ikakasal
6. Ito ay tumutukoy sa asal, kilos o gawi na binubuo at nagsisilbing pamantayan sa isang lipunan.
a. Paniniwala b. Pagpapahalaga c. Norms d. Simbolo
7. Ang solusyon sa isyung personal ay nasa kamay ng mismong indibidwal. Alin sa mga pahayag ang nagpapakita ng halimbawa ng isyung
personal?
a. Pagbagsak ni Roben sa kanilang mahabang pagsusulit
b. Pagkaulila ng mga pamilya ng mga napatay sa kaguluhan sa Marawi
c. Pagpapatupad ng Curfew sa maraming bayan sa Pilipinas
d. Pagbaha sa River Control at karatig baranggay nito.
8. Ang pagsusuot ng puting gown ng babaeng ikakasal ay naging bahagi ng kulturang Pilipino. Ano ang kahulugan ng pagsusuot nito sa
natatanging okasyon?
a. Tanda ng kabutihan at kabanalan c. Tanda ng kalinisan at kabirhenan
b. Tanda ng katapatan at pagpapasakop d. Tanda ng pag-ibig at pagtanggap
9. Ito ay isang komplikadong Sistema ng ugnayan na nagbibigay kahulugan sa paraan ng pamumuhay ng isang grupong panlipunan o isang
lipunan sa kabuuan.
a. Lipunan b. Kultura c. Tradisyon d. Pamayanan
10. Ang Social Group ay may dalawang uri, ito ay ang Primary Group at Secondary Group. Alin sa dalawang ito an gang nagpapakita ng
ugnayan ng Principal at mga kaguruan?
a. Social Group b. Primary Group c. Secondary Group d. Indigenous Group
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 2
DAGDAG KAALAMAN
SAKLAW NG KONTEMPORARYON ISYU :
 Isyung Pampulitka- mga isyung may kinalalaman sa parnamahala ng mga kawani ng gobyerno, halalan o pagboto, halimbawa:
kcrapsyon, vote-buying
 Isyung Pang-ekonomiya- mga isyung may kinalalaman sa bilihin, trabaho at iba pang ikinabubuhav ng mga tao,
 Isyung Pangkapaligiran — mga isyung may kinalalaman sa ating likas na yaman at kalamidad,
 Isyung Pang kalusugan — mga isyung maaaring makabuti 0 makasama sa kalusugan ng tao, pagikli o paghaba ng bUhay, nutrisyon,
gamot at iba pa
 Isyung sa Karapatang Pantao- isyu na patungkol sa kapakanan ng tao na may kinalalaman sa pagkilala o hindi sa dignidad at
karapatan ng tao
 Isyung Seguridad at Pangkaligtasan
 Isyung Panrelihiyon at Kultural
 Isyung Pansibiko at Pagkamamamayan
 Isyung Pang-Edukasyon

KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL NG MGA KONTEMPORARYONG ISYU:

 Paggamit ng malinaw at makabuluhang kaalaman tungkol sa mga mahahalagang kaganapan na nakaiimpluwensya sa mga tao,
pamayanan, bansa at mundo.
 Pagsusuri at pagtataya ng mga ugnayan ng sanhi at bunga ng mga pangyayari.
 Paggamit ng mga kagamitang teknolohikal at iba’t ibang sanggunian para makakalap ng impormasyon
 Paggamit ng pamamaraang estadistika sa pagsusuri ng kwantitatibong datos tungkol sa mga pangyayari sa lipunan
 Pagsisiyasat, pagsusuri ng datos at iba’t ibang sanggunian at pagsasaliksik
 Mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya, mabisang komunikasyon, pagkamalikhain at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw
 Malalim napag-unawa at pagpapahalaga sa sama-samang pagkilos at pagtugon sa mga pandaigdigang suliranin
 Paggalang sa iba’t ibang pananaw, paniniwala o punto de bista kahit ito ay naiiba o salunggat sa sariling paniniwala at pananaw.
 Pagpapahalaga sa pagkakaiba ng mga tao sa kanilang kultura, paniniwala, paggalang sa kanilang dignidad at karapatang pantao.
 Pag-iingat sa sariling kagustuhan at pagsasaalang alang sa kagustuhan ng iba.

Sa pag-aaral ng mga kontemporaryong isyu na kinakaharap natin, mahalaga rin na may lubos kang kaalaman sa lipunang kinabibilangan
mo at kulturang taglay nito upang mas maunawan mo ang mga dahilan ng pangyayari at mas maging makatwiran ka sa pagbibigay ng opinyon ,
pagbuo ng deissyon at pagsasagawa ng nararapat na pagtugon ukol dito. Isang masalimuot ng proseso na nangangailangan ng bukas na kaisipan
upang makita ang katotohan at maramdaman ang tindi ng pangangailangan sa agarang pagtugon ng bawat isang indibidwal. Dito lamang
magsisimula ang tunay na pagbabago, kung ang sakit ng lipunan ay tunay din magagamot.

“Ang lipunan ay isang buhay na organismo kung saan nagaganap ang mga pangyayari
at gawain. Binubuo ang lipunan ng magkakaiba subalit magkakaugnay na pangkat at
institusyon” ~ Emile Durkheim

“Ang lipunan ay kakikitaan ng tunggalian ng kapangyarihan. Ito ay nabubuo dahil

sa pag-aagawan ng mga tao sa limitadong pinagkukunang-yaman upang
matugunan ang kanilang pangangailangan.” ~Karl Marx

“Ang Lipunan ay binubuo ng tao na may magkakawing na ugnayan at tungkulin. Nauunawaan at

higit na nakikilala ng tao ang kaniyang sarili sa pamamagitan ng pakikisalamuha sa iba pang
miyembro ng lipunan” ~ Charles Cooley

Emile Durkheim Karl Marx Charles Cooley

Ang maayos na lipunan ay Pagkakaroon ng magkakaiba at Makakamit ang kaayusang

makakamit kung ang bawat pangkat hindi pantay na antas ng tao sa panlipunan sa pamamagitan ng
at institusyon ay gagampanan lipunan na nakabatay sa yaman at maayos na interaksiyon ng mga
nangmaayos ang kanilang tungkulin.” kapangyarihan.” mamamayan.

Paano naman ninyo mailalarawan ang kalagayan ng Lipunan?

Bilang mag- aaral,
mahalagang maunawaan mo kung ano ang lipunan at ang mga bumubuo dito.
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 2
Ang LIPUNAN ay tumutukoy sa mga taong samasamang naninirahan sa isang organisadong komunidad na may iisang batas, tradisyon, at
pagpapahalaga
Ipagpalagay na ang lipunan ay tulad ng isang barya na may dalawang mukha: ang isang mukha ay tumutukoy sa mga istruktura ng lipunan at
ang isa naman ay tumutukoy sa kultura.

Elemento ng Istruktura ng Lipunan

 Institusyon ay organisadong sistema ng ugnayan sa isang lipunan. (Mooney, 2011). Ang pamilya, relihiyon, edukasyon, ekonomiya, at
pamahalaan ang itinuturing na mga institusyong panlipunan
 Social Group ay tumutukoy sa dalawa o higit pang taong may magkakatulad na katangian na nagkakaroon ng ugnayan sa bawat isa at
bumubuo ng isang ugnayang panlipunan.
o Primary Group ay tumutukoy sa malapit at impormal na ugnayan ng mga indibiduwal. Kadalasan, ito ay mayroon lamang maliit
na bilang
o Secondary Group ay binubuo ng mga indibiduwal na may pormal na ugnayan sa isa’t isa. Karaniwang nakatuon sa pagtupad sa
isang gawain ang ganitong uri ng ugnayang panlipunan
 Status ay tumutukoy sa posisyong kinabibilangan ng isang indibiduwal sa lipunan. Ang ating pagkakakilanlan o identidad ay
naiimpluwensiyahan ng ating status.
o Ascribe Status Nakatalaga sa isang indibidwal simula pa nang sya ay isinilang. Hindi ito kontrolado ng isang indibidwal
o Achieved Status Nakatalaga sa isang indibidwal sa bisa ng kanyang pagsusumikap. Maaaring mabago ng isang indibidwal
 Gampanin (Roles) ay tumutukoy sa mga karapatan, obligasyon, at mga inaasahan ng lipunan na kaakibat ng posisyon ng indibiduwal

KULTURA***
 Ang KULTURA ay isang kumplikadong sistema ng ugnayan na nagbibigay-kahulugan sa paraan ng pamumuhay ng isang grupong
panlipunan o isang lipunan sa kabuuan ~Andersen at Taylor (2007)
Katuturan ng Kultura:
 “Ito ang kabuuang konseptong sangkap sa pamumuhay ng mga tao, ang batayan ng kilos at gawi, at ang kabuuang gawain ng
tao”. ~ Panopio (2007)
 “Tumutukoy sa kahulugan at paraan ng pamumuhay na naglalarawan sa isang lipunan.” ~Mooney (2011)
Uri ng Kultura:
1. Materyal - Binubuo ito ng mga gusali, likhang-sining, kagamitan, at iba pang bagay na nakikita at nahahawakanat gawa o nilikha ng
tao. (Panopio, 2007) Angmga bagay na ito ay may kahulugan at mahalaga sa pag-unawa ng kultura ng isang lipunan.
2. Hindi Materyal - Kabilang dito ang batas, gawi, ideya, paniniwala, at norms ng isang grupo ng tao. Hindi tulad ng materyal na
kultura, hindi ito nahahawakan subalit ito ay maaaringmakita o maobserbahan. Ito ay bahagi ng pang-araw-araw na pamumuhay ng
tao at sistemang panlipunan.(Mooney, 2011)

ELEMENTO NG KULTURA
 Paniniwala (Beliefs) - kahulugan at paliwanag tungkol sa pinaniniwalaan at tinatanggap na totoo. Maituturing itong batayan ng
pagpapahalaga ng isang grupo o lipunan sa kabuuan.
 Pagpapahalaga (Values) - hindi maaaring maihiwalay sa paniniwala ng isang lipunan. Batayan ng isang grupo o ng lipunan sa kabuuan
kung ano ang katanggap-tanggap at kung ano ang hindi. Batayan ito kung ano ang tama at mali, nararapat at hindi nararapat (Mooney,
2011).
 Gawi (Norms) - Tumutukoy ito sa mga asal, kilos, o gawi na binuo at nagsisilbing pamantayan sa isang lipunan. Ito din ay nagsisilbing
batayan ng mga ugali, aksyon, at pakikitungo ng isang indibiduwal sa lipunang kaniyang kinabibilangan.
o Folkways- pangkalahatang batayan ng kilos ng mga tao sa isang grupo o sa isang lipunan sa kabuuan
o Mores - tumutukoy sa mas mahigpit na batayan ng pagkilos. Ang paglabag sa mga mores ay magdudulot ng mga legal na parusa
(Mooney, 2011).
 Simbolo (Symbols)- paglalapat ng kahulugan sa isang bagay ng mga taong gumagamit dito. (White, 1949) Kung walang simbolo, walang
magaganap na komunikasyon at hindi rin magiging posible ang interaksiyon ng mga tao sa lipunan. Ang mga halimbawa ng simbolo ay
wika, mga pagkumpas (gestures), at iba pang bagay na nauunawan ng mga miyembro ng isang lipunan.

ISYUNG PERSONAL AT ISYUNG PANLIPUNAN***

Isang pampublikong usapin ang isyung panlipunan. Samakatuwid, nakaaapekto ito hindi lamang sa isang tao sa lipunan kundi sa
malaking bahagi mismo ng nasabing lipunan. Karaniwang ang mga isyung panlipunan ay sumasalamin sa mga suliraning kinakaharap ng
lipunan. Walang maituturing na iisang depinisyon ang suliraning panlipunan subalit lubusang maunawaan ito gamit ang Sociological
Imagination
Ang Sociological Imagination ay ang kakayahang makita ang kaugnayan ng mga personal na karanasan ng isang tao at ang lipunang
kanyang ginagalawan, ayon kay C. Wright Mills (1959).
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 3
SAGUTANG PAPEL

Pangalan: _________________________________ Pangkat: ______________________ Petsa: _____________

GAWAIN 1: Gumawa ka ng isang simbolo at isulat sa katabi nito kung ano ang ipinahihiwatig ng larawan (tingnan sa modyul)
pagkasyahin lang sa nakalaang espasyo sa ibaba.

GAWAIN 2: Sagot na lamang tingnan sa module ang tanong at panuto.

1. _________________ 3. ________________ 5. __________________
2. _________________ 4. ________________
Gawain 3: Maghanap ng isang balita tungkol sa isa sa mga suliraning pangkapaligiran. Sagutan ang concept map sa ibaba.

Dito mo isulat ang

balita tungkol sa
suliraning
Sino ang mga pangkapaligiran
may gawa?

Ano ang
naidulot nitong
pinsala

Isulat dito kung saan mo nakuha ang iyong balita (kasama ang detalye tulad ng petsa/oras, tao, pahayagan
o estasyon at iba pa).____________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________________
Gabay na tanong:
1. Ano – ano ang mga gawain ng tao na nagiging dahilan ng suliraning pangkapaligiran?
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
2. Magbigay ka ng mga nakikita mo sa inyong lugar na pinsalang hatid ng mga mamamayan sa iyong komunidad.
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
3. Magsaliksik ka ng mga hakbang na ginagawa ng iyong pamayanan upang maibsan ang epektong dulot ng suliraning pangkapaligiran.
________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 3
Gawain 4. Kumuha ng larawan sa ilog, sapa, dagat o gubat na malapit sa inyong lugar o nadadaanan pagnaglalakbay at idikit ito
sa loob ng kahon. Kung sakaling walang kasangkapan sa pagkuha ng larawan ay maaari itong iguhit nalamang sa nakalaang
espasyo sa ibaba.
1. Napanatili ba ang kalinisan at magandang anyo
ng lugar? Bakit?
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 4
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
2. Kung hindi maganda ang anyo papaano ito mapapangalagaan?
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________
_________________________________________________

(Modified) Gawain 5. Magmasid ka sa inyong Barangay at tukuyin ang mga suliraning pangkapaligirang nararanasan nyo sa
kasalukuyan. Magbigay ka ng mungkahin solusyon sa pamamagitan ng proyekto o programang pambarangay at ipaliwanag kung
bakit ito mainam gawin sa inyong komunidad. Tularan ang format sa ibaba at gawin sa isang buong papel (type writing short o
A4, sulat kamay)
SULIRANIN MUNGKAHING PROGRAMA O PROYEKTO DAHILAN
1
2
3
PAGPUPUNTOS:
3- Istriktong pagtukoy sa suliranin sa kanilang komunidad.
3- Detalyadong pagbibigay ng mungkahing solusyon at nilalaman nito
3- kakikitaan ng pagiging malikhain ngunit makatotohanan sa pagbuo ng programa / proyekto
3- Makatwirang opinyon at solusyon
3 – malinaw, malinis at maayos na paglalapat ng gawain
Kabuuan: 15 pts
Gawain 6: Pumili ng alin man sa sumusunod upang ipahayag ang iyong saloobin at opinyon ukol sa kahalagahan ng
pagpapanatiling malinis at maayos ang inyong komunidad.
 Spoken Poetry (2 minutes)- voice recording lang ang ipasa sa guro online
 Essay (minimum 150 words – isulat lng sa likod ng typewriting na ginamit mo sa gawain 5
 Song (Original Composition mo) – voice recording lang ang ipasa sa guro online
Gawain 7: PROMISE NOTE Kompletuhin ang pangungusap sa ibaba

Bilang isang mabuting mamamayan pangangalagaan ko ang aking kapaligiran sa

pamamagitan ng:
 _______________________________________________________________________________________
 _______________________________________________________________________________________
 _______________________________________________________________________________________
 _______________________________________________________________________________________
 _______________________________________________________________________________________

Gawain 8: Sagot na lamang tingnan sa modyul ang tanong at panuto.

1. ___________________________ 3. ______________________ 5. __________________
2. ___________________________ 4. ______________________
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 4
SAGUTANG PAPEL

Pangalan: _________________________________ Pangkat: ______________________ Petsa: _____________

GAWAIN 1: Suriin ang Liriko ng awiting “LAGING HANDA”. Sagot nalang ang isulat sa ibaba.
1. *Tungkol saan ang awitin? _________________________________________________________________________
2. Ano- anong paghahanda ang ginagawa ng inyong pamilya tuwing may kalamidad?
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
3. Bakit kailangang maging handa sa lahat ng pagkakataon? _______________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
Gawain 2: TAMA O MALI (Tingnan sa module ang mga katanungan)
1. ___________ 2. ____________ 3. _____________ 4. ___________ 5. ___________
Gawain 3: NH, AH, D, V,
1. ___________ 2. ____________ 3. _____________ 4. ___________ 5. ___________

Gawain 4: PLUS (+) at Minus (-)

Pagpaplano sa pagharap sa kalamidad Pagharap sa kalamidad sa tuwing mararanasan ito

Isinusulong ang Top-down Isinusulong ang CommunityBased Disaster Management

Approach Approach
Tungkulin ng pamahalaan ang Disaster Management Tungkulin ng lahat ang paglutas sa Suliraning Pangkapaligiran

Dapat na kasama ang NGOs sa pagbuo ng Disaster Ang mga NGOs ang siyang mamumuno sa pagbuo ng Disaster
Management Plan Management Plan
Hinihingi ang tulong ng lahat ng sektor ng lipunan sa Sa pamahalaan nakasalalay ang lahat ng tungkulin upang
pagbuo ng Disaster Management Plan maging disaster-resilient ang buong bansa

Gawain 5: CASE STUDY

GAWAIN:

EPEKTO SA BANSA:

ASPETONG PANLIPUNAN ASPETONG PAMPULITIKA ASPEKTONG PANGKABUHAYAN

PERSONAL NA TUGON SA PROBLEMA:

Gawain 6: SLOGAN.
 ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 4
Gawain 7: ISYU- PAGKAKAROON – TUGON
Dito mo isulat ang suliranin

Ang bahagi ko sa PAGKAKAROON nito ay___________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
Ang bahagi ko sa PAGTUGON nito ay_____________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________
___________________________________________________

Gawain 8. ENVIRONMENTAL ISSUE MAP. Gumawa ka ng graphic organizer na naglalaman ng suliraning pangkapaligiran, sahi at
epekto nito, kaugnayan, tunguhin, at ipaliwanag ito sa ibaba.

Sagutan ang pamprosesong tanong sa bukod na sagutang papel (sa ½ pad paper nalang)
Gawain 9: TAMA O MALI (Tingnan sa module ang mga katanungan)
1. ___________ 2. ____________ 3. _____________ 4. ___________ 5. ___________
ARALING PANLIPUNAN 10- Mga Kontemporaryong Isyu UNANG MARKAHAN WEEK 5
SAGUTANG PAPEL

Pangalan: _________________________________ Pangkat: ______________________ Petsa: _____________

GAWAIN 1: Suriin ang Liriko ng awiting “LAGING HANDA”. Sagot nalang ang isulat sa ibaba.