Matrix converter - Bộ biến đổi ma trận

BỘ BIẾN ĐỔI MA TRẬN

MATRIX CONVERTER

Tp. HCM, tháng 03 năm 2020

Department of Electrical & Electronic Engineerings

 NỘI DUNG 2

1. Đặc điểm, ứng dụng của bộ biến đổi ma trận

2. Cơ sở lý thuyết

3. Phương pháp điều khiển Venturini, phương pháp

điều chế vô hướng (ROY), vector không gian

4. Các kết quả mô phỏng

Department of Electrical & Electronic Engineerings 2

 KHÁI
NỘI NIỆM
DUNG
 Ma trận khóa bán dẫn điều khiển được kết nối trực tiếp vào lưới
n pha và tải n pha=> Dạng AC/AC
 Thay đổi điện áp và tần số
 Hình tương ứng 3x3
 9 bidirectional switches
(18 IGBT + 18 Diodes)

Bộ biến đổi ma trận

Department of Electrical & Electronic Engineerings 3

 ĐẶC
NỘI ĐIỂM
DUNG
 Maïch coâng suaát ñôn giaûn vaø goïn nheï khoâng caàn thieát bò tröõ
naêng löôïng coàng keành (ví duï tuï ñieän, cuoän khaùng).

 Ñieän aùp ngoõ ra caáp cho taûi coù theå ñieàu khieån caû bieân ñoä laãn
taàn soá (coù theå xem ñaây laø boä bieán taàn tröïc tieáp AC/AC).

 Doøng ngoõ ra vaø ngoõ vaøo ít bò meùo daïng, coù daïng sin.

 Coù theå ñaït heä soá coâng suaát cao (baèng 1) vaø khaû naêng hieäu
chænh HSCS.

 Coâng suaát coù theå truyeàn theo hai chieàu.

Department of Electrical & Electronic Engineerings 4

 LINH
NỘI KIỆN
DUNG
Khoùa baùn daãn xoay chieàu, chuyeån maïch cöôõng böùc, ñoùng caét
nhanh, laøm vieäc ñöôïc 4 quadrant.

Department of Electrical & Electronic Engineerings 5

 LỊCH
NỘI SỬ
DUNG

Thuaät ngöõ “matrix converter” do Venturini vaø Alesina ñaët ra vaøo

naêm 1980.

Phöông phaùp ñieàu khieån : söû duïng haøm truyeàn tröïc tieáp : Direct
transfer function : Vo = [M] x Vi

Söû duïng kyõ thuaät PWM : Indirect transfer function [Rodriguez]

1985 – söû duïng veùctô khoâng gian ñeå phaân tích vaø ñieàu khieån MC

: Boä MC = PWM Rectifier + PWM Inverter.

Department of Electrical & Electronic Engineerings 6

 LỊCH
NỘI SỬ
DUNG

1985 & 1992 : thöû nghieäm MC duøng ñieàu khieån ñoäng cô KÑB
theo phöông phaùp ñieàu khieån veùctô (Vector control) vôùi caáu
hình 9 khoùa baùn daãn. Tuy nhieân söï chuyeån maïch cöôõng böùc
giöõa caùc khoùa khoù coù theå thöïc hieän maø khoâng coù hieän töôïng
quaù doøng vaø gai aùp treân linh kieän vaø coù theå daãn ñeán hö hoûng…
Do ñoù moät thôøi gian, ngöôøi ta khoâng quan taâm nhieàu ñeán MC…

…. Cho ñeán khi phöông phaùp chuyeån maïch nhieàu böôùc ra ñôøi

Department of Electrical & Electronic Engineerings 7

 PHÂN LOẠINỘI
BỘDUNG
BIẾN ĐỔI MA TRẬN

Bộ biến đổi ma trận Bộ biến đổi ma trận gián

trực tiếp: DMC tiếp: IMC
Direct matrix converter Indirect matrix converter

Department of Electrical & Electronic Engineerings 8

 CÁC
NỘIỨNG
DUNGDỤNG
• Ứng dụng cơ bản:

Các thiết bị (máy thổi, lò hơi, lò đốt rác), máy bơm, và các máy
móc công nghiệp.

• Ứng dụng riêng:

– Động cơ nhỏ gọn hoặc tích hợp

– Động cơ trong các môi trường đặc biệt (máy bay, tàu ngầm)

– Các bộ biến đổi AC/AC: năng lượng gió, biến tần...

• Hiện nay, MC vẫn là chủ đề còn nghiên cứu

Department of Electrical & Electronic Engineerings 9

 SẢN PHẨM CÔNG NGHIỆP
NỘI DUNG
 Yaskawa Medium voltage FSDrive-MX1.
• Ra đời 2004
• Bộ biến đổi ma trận đầu tiên trên thế giới
• Siêu tiết kiệm năng lượng
• 3kV 200 to 3000kVA
• 6kV 400 to 6000kVA

Department of Electrical & Electronic Engineerings 10

 CÔNỘI
SÔÛ LYÙ
DUNGTHUYEÁT

 Ñieän aùp ngoõ ra:

va (t )

vo = vb (t ) 
vc (t )

Ñieän aùp ngoõ vaøo: v A (t )


vi = vB (t ) 
vC (t )

Department of Electrical & Electronic Engineerings 11

 CÔNỘI
SÔÛ LYÙ
DUNGTHUYEÁT
 Haøm ñoùng caét : Sio ñoùng = 1; Sio ngaét = 0

 Mỗi pha đầu ra có thể kết nối với bất kỳ

với pha đầu vào

 Ràng buộc:

Department of Electrical & Electronic Engineerings 12

 TOÅNỘI
HÔÏPDUNG
ÑOÙNG CAÉT

Ma traän 3x3  27 traïng thaùi

Department of Electrical & Electronic Engineerings 13

MC Output Voltage & Input Current vectors
NỘI DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 14

PHÂN TÍCH BỘ BIẾN ĐỔI MA TRẬN TRỰC TIẾP
NỘI DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 15

PHÂN TÍCH BỘ BIẾN ĐỔI MA TRẬN TRỰC TIẾP
NỘI DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 16

PHÂN TÍCH BỘ BIẾN ĐỔI MA TRẬN TRỰC TIẾP
NỘI DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 17

PHÂN TÍCH BỘ BIẾN ĐỔI MA TRẬN TRỰC TIẾP
NỘI DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 18

 LỌC ĐẦU VÀO
NỘI DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 19

 CÁC CẤU HÌNH
NỘI AC-AC KHÁC
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 20

 CÁC CẤU HÌNH
NỘI AC-AC KHÁC
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 21

 CÁC CẤU HÌNH
NỘI AC-AC KHÁC
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 22

 CƠNỘI
SỞ LÝ THUYẾT
DUNG
 Thieát laäp quan heä giöõa aùp ngoõ ra vaø ngoõ vaøo

vo = T ⋅ vi

 T : haøm chuyeån ñoåi

va (t )  S Aa (t ) S Ba (t ) SCa (t ) v A (t )
v (t ) =  S (t ) S (t ) S (t ) ⋅ v (t )
 b   Ab Bb Cb   B 
vc (t )  S Ac (t ) S Bc (t ) SCc (t ) vC (t )

Department of Electrical & Electronic Engineerings 23

 CƠNỘI
SỞ LÝ THUYẾT
DUNG
 Goïi mkj(t) laø tyû soá ñoùng cuûa khoùa Skj

t kj
mkj (t ) =
Tseq

Vôùi 0 ≤ mkj (t ) ≤ 1
 Ma traän haøm truyeàn :

m Aa (t ) mBa (t ) mCa (t )

M (t ) = m Ab (t ) mBb (t ) mCb (t ) 
 m Ac (t ) mBc (t ) mCc (t )

Department of Electrical & Electronic Engineerings 24

 CƠNỘI
SỞ LÝ THUYẾT
DUNG
 Do vaäy, vo (t ) = M (t ) ⋅ vi (t )
T
ii (t ) = M (t ) ⋅ io (t )

Department of Electrical & Electronic Engineerings 25

ĐIỀU KHIỂN BỘ BIẾN
NỘI ĐỔI MA TRẬN (MC)
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 26

 CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU KHIỂN
NỘI DUNG

 Kyõ thuaät ñieàu cheá truyeàn thoáng (Venturini)

Cho
 cos(ω t ) 
 i 
(
vi = Vim cos ω i t + 2π
3
)
 
cos ω i (
t + 4π
3
)
vaø
 cos(ω t + φ ) 
 o 0

(
io = I om cos ω o t + φ 0 + 2π
3
)

 
(
cos ω o t + φ 0 + 4π 3 )


Department of Electrical & Electronic Engineerings 27

 PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI KHIỂN VENTURINI
DUNG
Tìm ma traän ñieàu cheá M(t) sao cho :
 cos(ω t ) 
 o

(
vo = qVim cos ω o t + 2π
3
)

 
(
cos ω o t + 4π 3 )


 cos(ω t + φ ) 
 i i

Vaø (
ii = q cos(φo )I om cos ω i t + φi + 2π
3
)

 
(
cos ω i t + φi + 4π 3 )


q: Ñoä lôïi ñieän aùp giöõa ngoõ ra vaø ngoõ vaøo

Department of Electrical & Electronic Engineerings 28

 PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI KHIỂN VENTURINI
DUNG
Töø ñoù suy ra

 1 + 2q cos(ω mt ) (
1 + 2q cos ω mt − 2π
3
) (
1 + 2q cos ω mt − 4π 
3
)
1
3
(
M 1 = 1 + 2q cos ω mt − 4π
3
) 1 + 2q cos(ω mt ) (
1 + 2q cos ω mt − 2π 
3
)
(
1 + 2q cos ω mt − 2π 3 ) (
1 + 2q cos ω t − 4πm 3
) 1 + 2q cos(ω mt ) 

ω m = ω 0 − ωi
hoaëc
 1 + 2q cos(ω mt ) (
1 + 2q cos ω mt − 2π
3
) (
1 + 2q cos ω mt − 4π
3
)
1
3
(
M 2 = 1 + 2q cos ω mt − 2π
3
) (
1 + 2q cos ω mt − 4π
3
) 1 + 2q cos(ω mt ) 

(
1 + 2q cos ω mt − 4π 3 ) 1 + 2q cos(ω mt ) (
1 + 2q cos ω mt − 2π )
3 
ω m = −(ω 0 + ωi )

Department of Electrical & Electronic Engineerings 29

 PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI KHIỂN VENTURINI
DUNG

1. Truyeàn thoáng : q = 0.5 – ñieàu khieån giöõa mieàn lieân tuïc cuûa
aùp ba pha ngoõ vaøo
2. Caûi tieán : q= 0.866 , Theâm soùng haøi baäc 3

Department of Electrical & Electronic Engineerings 30

 PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI KHIỂN VENTURINI
DUNG
Ñeå taêng tyû soá ñieän aùp ngoõ ra/ ngoõ vaøo coù theå söû duïng haøm sau ñaây:

VoA (t )  cos(ω t )  cos(3ωot ) cos(3ωi t )


V (t ) = V cos ω t + 2π
o
 V cos(3ω t ) + Vim cos(3ω t )
 oB  om ( o 3
)
 − om  o   i 
  6 4
VoC (t ) (
cos ωo t + 4π 3 )
 cos(3ωot ) cos(3ωi t )

Department of Electrical & Electronic Engineerings 31

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 32

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 33

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG

Điều khiển hệ số công suất ngõ vào

Department of Electrical & Electronic Engineerings 34

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 35

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG
Khối: Điều khiển các khóa đóng cắt

Department of Electrical & Electronic Engineerings 36

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG

Áp ba pha ngõ ra

Department of Electrical & Electronic Engineerings 37

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG

Áp ba pha ngõ ra

Department of Electrical & Electronic Engineerings 38

 KẾTNỘI
QUẢDUNG
MÔ PHỎNG

Dòng ba pha ngõ ra

Department of Electrical & Electronic Engineerings 39

 PHƯƠNG PHÁPNỘI
ĐIỀU CHẾ VÔ HƯỚNG (ROY)
DUNG
Ño giaù trò ñieän aùp töùc thôøi ngoõ vaøo vaø so saùnh bieân ñoä töông ñoái cuûa
chuùng theo thuaät toaùn sau :

Quy taéc 1 : Gaùn tieáp vò ngöõ M cho ngoõ vaøo coù cöïc tính traùi vôùi 2
ngoõ kia

 Quy taéc 2 : Gaùn tieáp vò ngöõ L cho ngoõ vaøo naøo coù giaù trò tuyeät ñoái
nhoû nhaát trong 2 ngoõ vaøo coù cuøng cöïc tính.

 Ngoõ coøn laïi ñöôïc gaùn chöõ K

Department of Electrical & Electronic Engineerings 40

 PHƯƠNG PHÁPNỘI
ĐIỀU CHẾ VÔ HƯỚNG (ROY)
DUNG

Tyû soá ñoùng ñöôïc xaùc ñònh bôûi:

m Lj =
(v j − v M )v L
2
1 .5Vim

m Kj =
(v j − v M )v K
2
1 .5Vim
m Mj = 1 − (m Lj + m Kj )

Department of Electrical & Electronic Engineerings 41

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 42

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 43

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 44

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 45

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 46

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 47

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 48

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 49

PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU
NỘI CHẾ VECTƠ KHÔNG
DUNG
GIAN (SVM)

Department of Electrical & Electronic Engineerings 50

 MẠCH
NỘI LỌC
DUNG
Các bộ lọc đầu vào hoạt động như một khâu trung gian giữa bộ biến đổi ma trận và
nguồn điện AC (Fig.2.6). Tính năng cơ bản của nó là để tránh những thay đổi đáng kể
của điện áp đầu vào của bộ biến đổi trong mỗi chu kỳ PWM, và để ngăn chặn dòng
hài không mong muốn chảy hòa vào lưới điện. Thực tế, do các dòng ngõ vào bị gián
đoạn, bộ biến đổi ma trận hoạt động như là một nguồn sóng hài dòng, được tiêm trở
lại vào nguồn điện AC. Do các hệ quả sóng hài dòng làm biến dạng điện áp ảnh
hưởng đến hoạt động của hệ thống AC, chúng cần được hạn chế.

Department of Electrical & Electronic Engineerings 51

 MẠCH
NỘI LỌC
DUNG
Nhìn chung, thiết kế của một bộ lọc đầu vào cho bộ chuyển đổi tĩnh hoạt
động từ một hệ thống điện xoay chiều đáp ứng ba yêu cầu chính:
1) thực hiện các yêu cầu giảm nhiễu do chuyển mạch;
2) có góc lệch pha thấp giữa điện áp và dòng ngõ vào bộ lọc ;
3) đảm bảo sự ổn định hệ thống tổng thể.

Department of Electrical & Electronic Engineerings 52

 MẠCH
NỘI LỌC
DUNG
Ngoài các yêu cầu này, các xem xét liên quan đến chi phí, độ sụt điện áp,
hiệu suất của hệ thống và sự biến đổi tham số bộ lọc cần phải được thực
hiện để thiết kế tối ưu hóa bộ lọc đầu vào.

Department of Electrical & Electronic Engineerings 53

 NỘIBẢO VỆ
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 54

 NỘIBẢO VỆ
DUNG

Nhằm mục đích bảo vệ cho khóa công suất khi có xung áp đầu vào hoặc
ngắt khẩn cấp hệ thống

Department of Electrical & Electronic Engineerings 55

 NỘIBẢO VỆ
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 56

 SƠ ĐỒ ĐIỀU KHIỂN VECTO HỆ TRUYỀN
NỘI DUNG
ĐỘNG MC- ĐỘNG CƠ KĐB

Department of Electrical & Electronic Engineerings 57

 SƠ ĐỒ ĐIỀU KHIỂN VECTO HỆ TRUYỀN
NỘI DUNG
ĐỘNG MC- ĐỘNG CƠ KĐB

Department of Electrical & Electronic Engineerings 58

 ĐIỀU KHIỂN FOC CHO BỘ MC
NỘI DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 59

 TỔNG
NỘI KẾT
DUNG
 Bộ biến đổi ma trận: 9 Bidirectional switch

Các ưu điểm của bộ biến đổi ma trận (MC)

Các ứng dụng của MC

 Phương pháp điều khiển Venturini, phương pháp điều chế vô hướng
(ROY), Phương pháp điều chế vectơ không gian

 Các vấn đề bảo vệ

 Thiết kế mạch lọc ngõ vào

 Ứng dụng MC điều khiển động cơ

Department of Electrical & Electronic Engineerings 60

 SVMNỘI
CHO INVERTER
DUNG
 Mô phỏng
PSIM

Department of Electrical & Electronic Engineerings 61

 SVMNỘI
CHO INVERTER
DUNG
 Mô phỏng
Matlab

Department of Electrical & Electronic Engineerings 62

 BÀI
NỘI TẬP
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 63

 BÀI
NỘI TẬP
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 64

 BÀI
NỘI TẬP
DUNG

Department of Electrical & Electronic Engineerings 65

 66

THANK YOU !

BỘ MÔN CUNG CẤP ĐIỆN – KHOA ĐIỆN, ĐIỆN TỬ - ĐH BÁCH KHOA

Địa chỉ: 268 Lý Thường Kiệt, Phường 14, Quận 10, Tp. HCM
ĐT: 0919004974
Email: tphoa@hcmut.edu.vn

66