C2 May Bien AP Slide V2 HK212

Bài giảng Máy Điện ©TCBinh
qChöông 2:
MAÙY BIEÁN AÙP
I. Giới thiệu về máy biến áp
MBA moät pha:

V1ñm, V2ñm = V20,
I1ñm, I2ñm,
Sñm = V2ñm.I2ñm  V1ñm.I1ñm [VA]
Chương 2: Máy biến áp 1

MBA bapha:
Vñm daây, Iñm daây,
Sñm = 3 V2ñm.I2ñm  3 V1ñm.I1ñm [VA]
Maùy bieán aùp laø thieát bò ñieän töø tónh laøm nhieäm vuï truyeàn taûi hoaëc phaân phoái naêng löôïng. Goàm
cuoän daây sô caáp noái nguoàn ñieän vaø cuoän daây caûm öùng noái taûi laø cuoän thöù caáp.
Kyù hieäu:



i1 i2
v1 N1 N2 v2 Zt
II. Chế độ không tải


The magnetic hysteresis loop

Eddy current losses (Foucault current loss)
Ví dụ: V=230Vrms, I=5A (tr), Pcore =150W.

Tính cos = cosc, Ic, Im? Tính Rc, Xm?

III. Ảnh hưởng của dòng sơ cấp: Máy biến áp lý tưởng
hay

Mạch tương đương của một máy biến áp lý tưởng và quy đổi trở kháng:
IV. Kháng trở và sơ đồ mạch tương đương Máy biến áp thực tế


i1 i2
u1 N1 N2 u2 Zt


Quy về sơ cấp
Quy về thứ cấp

V. Các yếu tố kỹ thuật trong phân tích máy biến áp

Nhận xét ảnh hưởng của Điện cảm tản lên thông số của máy biến áp?
Ví dụ: Cho MBA 1 pha 100 kVA, có N1/N2=22000/220V, 50Hz.

R1+ jX1 = 50 Ω + j150 Ω
R2+ jX2 = 5 mΩ + j15 mΩ
Rc // jXm = 2 M Ω // j0,3 MΩ (phía sơ cấp)
a) Vẽ và tính thông số mạch tương đương chính xác quy về sơ cấp.
b) Khi hở mạch thứ cấp: Tính dòng điện không tải và điện áp thứ cấp (trị phức)? Nhận xét góc
lệch pha điện áp giữa thứ cấp và sơ cấp? So sánh dòng không tải với dòng định mức (%)?
c) Vẽ mạch tương đương gần đúng quy về sơ cấp, tính Req và Xeq? Tính lại dòng điện không tải?
d) Tính dòng điện sơ cấp và thứ cấp khi xảy ra ngắn mạch tải (bỏ qua nhánh từ hóa)? Dòng định mức
bằng bao nhiêu % so với dòng ngắn mạch?
e) Khi ngắn mạch thứ cấp, tính điện áp cấp vào MBA để đạt dòng điện định mức? So sánh với điện áp
định mức (bằng bao nhiêu %)? So sánh với kết quả ở câu d?
f) Biết tải thuần trở 0,529 . Tính dòng điện cấp vào máy biến áp? Tính điện áp trên tải? Tính phần
trăm sụt áp?
Ví dụ: Cho máy biến áp 1 pha: 50-kVA, 2400:240V, 50Hz.

R1+jXl1 = 0,72+j0,92Ω
R2+jXl2 = 0,007+j0,009Ω
Biến thế nối tải định mức có hệ số công suất bằng 0,8 (chậm pha). Bỏ qua
nhánh từ hóa trên biến thế.
a) Tính dòng điện sơ cấp và điện áp trên tải?

b) Nếu trở kháng đường dây trước biến thế là Zs = 0,30+j1,60Ω. Biết điện áp
ở trước đường dây cấp nguồn cho biến thế là 2400V. Tính dòng điện sơ
cấp và điện áp trên tải (đầu ra máy biến áp)?
/10
Ví dụ: Tính lại câu trên nếu tải có cos=0,8 (nhanh pha)?
Ví dụ: Tính lại câu trên nếu tải có cos=0,6 (nhanh pha)?
V2=?

Thí nghiệm ngắn mạch:_________________________________
Thí nghiệm ngắn mạch: Isc = Iđm đo Vsc, Psc

Để máy biến áp có Vsc nhỏ thì phải như thế nào?

Isc khi đó ra sao ở Vđm, có cách gì để giảm Isc?
Thí nghiệm hở mạch:____________________________________
Thí nghiệm không tải có thể cấp điện áp định mức cho phía cao áp hay hạ áp
sao cho thuận tiện nhất.
Thí nghiệm hở mạch: Voc = Vđm đo Ioc, Poc.

Để máy biến áp có Ioc, Poc nhỏ thì phải như thế nào?
Có cách gì để giảm Ioc và Poc?

TCT Điện Lực Miền Bắc - 2016
Máy biến áp 1 pha: 100kVA, 22kV/220V, 50Hz.
Ví dụ: Cho máy biến áp 1 pha: 100kVA, 22kV/220V, 50Hz.

1) Tính dòng điện định mức sơ cấp?
2) Thí nghiệm ngắn mạch: với điện áp sơ cấp 4%, đo được dòng điện ngắn
mạch sơ cấp bằng dòng định mức và công suất ngắn mạch là 1220W.
Tính R1, R2’, X1, X2’? Tính R2, X2?
3) Thí nghiệm không tải: điện áp hở mạch thứ cấp là 220V, dòng không tải
sơ cấp là 1%, công suất hở mạch là 180W. Tính Rc, Xm?
a) Tính các thông số của máy biến áp (quy về sơ cấp)?
b) Tính hiệu suất của biến áp khi làm việc đầy tải, tải có hệ số công suất
(PF) đơn vị. Tính lại cho tải định mức có PF=0,9 (chậm pha)?
c) Tính hiệu suất của biến áp khi làm việc ở xx% tải, biết tải có hệ số công
suất 0,8 (chậm pha)? Với xx = (MSSV.499T0279+100)/2.
d1) Tính Độ ổn định điện áp ở định mức, tải có PF=0,8 (chậm pha)?
V − V2 load
% voltage regulation = 2 no _ load .100
V2 load
d2) Tính Độ thay đổi điện áp ở định mức, tải có PF=0,8 (chậm pha)?
V2 đm − V2
U % = .100
V2 đm

Ví dụ: Biến áp 3 pha, /Y, 15kV/380V . (về nhà giải lại Y/Y)
a) Tính các thông số máy biến áp (sơ cấp và thứ cấp)?

b) Tính dòng sự cố ngắn mạch một pha, ngắn mạch ba pha, ngắn mạch dây-
dây ngõ ra máy biến áp?
c) Ở 50% và 100% tải có HSCS=PF=1, tính hiệu suất, kiểm chứng với thông
số của máy biến áp?
d) Tính hệ số tải để MBA đạt hiệu suất cực đại, tính hiệu suất cực đại khi
PF=1?
e) Ở tải định mức tải có HSCS=0,8 (cho 2 trường hợp trễ, và sớm pha), tính
hiệu suất, độ thay đổi điện áp (%), và điện áp pha/dây thứ cấp cho mỗi
trường hợp?
Giaûn ñoà naêng löôïng cuûa maùy bieán aùp
S1=P1+ jQ1 Sđt=Pđt+jQđt S2= P2+jQ2
pCu1+ jq1 pFe+jqm pCu2 + jq2

PCu1 PCu2
Pout
Pin Pout
PFe
Phân bố công suất trong máy biến áp
Pin Pout
PCu1 PFe PCu2
Tổng tổn hao = PFe + PCu= P0 + 2Pn
❖ Heä soá taûi (doøng ñieän) cuûa maùy bieán aùp

I2 I1
= 
I 2dm I1dm
Khi  = 1 - taûi ñònh möùc;  < 1 - non taûi;  > 1 - quaù taûi.
❖ Hieäu suaát cuûa maùy bieán aùp

P2 P2
= hoaëc % = 100
P1 P1
Pout Pout Pout
= = =
Pin Pout + Pth Pout + P0 + 2 .Pn ( )
Pout = U2I2 cos = U2(.I2đm)cos = .Sñmcos
PFe  P0 (TN khoâng taûi vôùi: U1ñm)
PCu = I12R1 + I22R2 = I12(R1+R’2) = I12Req = 2Pn. (TN ngaén maïch vôùi: I1ñm)
.Sdm .cos 
 =
.Sdm .cos  + P0 + 2 .Pn
d
neáu cos khoâng ñoåi thì hieäu suaát seõ cöïc ñaïi khi: =0  2.Pn = P0
d

P0
Heä soá taûi öùng vôùi hieäu suaát cöïc ñaïi laø:
max =
Pn
Với P0 là công suất không tải ở điện áp định mức
Và Pn là công suất ngắn mạch ở dòng điện định mức.
❖ Ñoä thay ñoåi ñieän aùp cuûa maùy bieán aùp---------------------------------

(có thể dùng mạch Thevenin)
𝑉1ሶ
c
𝑍ሶ𝑒𝑞 İ1
0 -𝑉ሶ2′
 a b
𝑗𝑋𝑒𝑞 İ1
’ Reqİ1
-İ 2 = İ1
𝑉2′ sin
𝑉2′ cos
Khi góc pha giữa điện áp sơ cấp và thứ cấp lệch pha không đáng kể, có thể xem 0c  0b.
V1 = Vñm = const V2 = V20 = V2ñm

❖ Ñoä sụt aùp cuûa maùy bieán aùp
V2 = V2dm − V2 V2' = V1dm − V2' = ab

V '2 = R eq I1.cos  + Xeq I1.sin  = ab

R eq PLoad X eq QLoad
V '2 = +
V1dm V1dm (theo IEC)
❖ Ñoä thay ñoåi ñieän aùp % cuûa maùy bieán aùp
V − V2 V1dm − V2'
V2 % = 2dm x100% V2 % = .100%
V2dm V1dm
V2 % =
I1
V1dm
( R eq cos  + X eq sin  ) x100%
V2 % = 
I1dm
V1dm
( R eq cos  + X eq sin  ) x100%
 V2% phuï thuoäc vaøo heä soá taûi vaø tính chaát taûi.
Chú ý: sin  > 0 khi doøng ñieän chaäm pha = trễ (taûi caûm, QLoad>0)
sin  < 0 khi doøng ñieän sôùm pha = sớm (taûi dung, QLoad<0)
V2
C
V20
R
L

1
Đieän aùp (pha) thöù cấp:
 V % 
V2 = V2dm − V2 = V2dm 1 − 2 
 100 
Chú ý: Req và Xeq là thông số máy biến áp quy về sơ cấp.

PLoad và QLoad là công suất 1 pha trên tải.

Độ sụt áp: V’2 = k * V2 (với k là tỷ số MBA).
Độ thay đổi điện áp: V’2 % = V2%
Cách khác:
Veqr = R eq If 1 = R eq . .If 1dm
Veqx = X eq If 1 = X eq . .If 1dm
Vsc = Vn = Veq = Zeq If 1 = Zeq . .If 1dm
 ( Veqr .cos  + Veqx .sin  )
V2 % = x100%
V1dm
Veqr(dm) R eq If 1dm
Veqr(dm) % = 100% = 100%
V1dm V1dm
Veqx(dm) X eq If 1dm
Veqx(dm) % = 100% = 100%
V1dm V1dm
V2 % =  ( Veqr(dm) %.cos  + Veqx(dm) %.sin  )
Một cách khác:

 .Sdm(1pha ) (R eq cos  + Xeq sin  )
V2 % = x100%
V12dm
Hay:
R eq PLoad(1pha ) + X eq QLoad (1pha )
V2 % = 2
x100%
V1dm
(PL và QL là công suất 1 pha trên tải)
Chú ý: tải dung: QL<0.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Khi maùy bieán aùp ôû cheá ñoä taûi thì V2 < V2ñm vaø phuï thuoäc vaøo taûi do ñieän aùp rôi treân daây quaán sô
caáp vaø thöù caáp. Ñoä bieán thieân ñieän aùp thöù caáp V2 laø: V2 = V2ñm – V2

o Xét  vuông OAB

V1 = OA = OB 2 + AB 2
OB = OC + CB = V2 cos ( ) + RI
▪
BA = BD + DA = V2sin ( ) + XI
 V1 = (V2 cos  + RI ) + (V2 sin  + XI )

2 2
𝑉1ሶ
c
𝑍ሶ𝑒𝑞 İ1
0 -𝑉ሶ2′
 a b
𝑗𝑋𝑒𝑞 İ1
’ Reqİ1
-İ 2 = İ1
𝑉2′ sin
𝑉2′ cos
Nếu biết V’2, tính V1:

( V cos + I R ) + ( V sin  + I X )
2 2
V1 = '
2 1 eq
'
2 1 eq
( V cos +  I R ) + ( V sin  +  I 1dm X eq )

2 2
V1 = '
2 1dm eq
'
2
Ví dụ: Cho máy biến áp 1 pha: 50kVA, 2400:240V, 50Hz.

+ Thí nghiệm ngắn mạch: với điện áp (sơ cấp) 48V, đo được dòng điện ngắn mạch (sơ cấp)
là 20,8A và công suất ngắn mạch là 617W (700W).
+ Thí nghiệm không tải: điện áp hở mạch (thứ cấp) là 240V, dòng không tải (sơ cấp) là
5,41A, công suất hở mạch là 186W (500W).
_ Tính hiệu suất và độ thay đổi điện áp của biến thế khi làm việc:
+ 100% tải, tải có hệ số công suất 0,8 (chậm pha)?
+ 50% tải, tải có hệ số công suất 0,8 (chậm pha)?
_ Tính hiệu suất cực đại, tải và hệ số tải khi đó? Biết tải có hệ số công suất 0,8 (nhanh pha)?

Ví dụ: Biến áp 3 pha, 1500 kVA, /Y, 22/0,4 kV.

MBA có: Po=1223 W, Pn=12825 W, Io=1%, Vn=5%
Vn=4% +(2 số cuối MSSV/50)%.
a) Tính các thông số máy biến áp (sơ cấp và thứ cấp)?
b) Tính hệ số tải để MBA đạt hiệu suất cực đại, tính hiệu suất cực đại khi PF=1?
Tính tổng tổn hao khi đó?
c) Tính lại câu b) nếu tải có PF=0,8 (trễ pha) ở cùng công suất tác dụng trên tải?
Nhận xét?
d) Ở tải định mức tải có PF=0,8 (trễ pha), tính hiệu suất truyền tải, độ thay đổi
điện áp (%), và điện áp dây thứ cấp? So sánh và nhận xét độ thay đổi điện áp
% với điện áp ngắn mạch % của MBA?
e) Nếu máy biến áp phát công suất (ngược) lên lưới với dòng điện định mức và PF
đơn vị, tính lại câu d?
f) Tính lại câu d nếu máy biến áp phát lên lưới 1200 kW và 900 kVAr?
g) Tính lại câu d nếu máy biến áp phát lên lưới 1200 kW và tiêu thụ 900 kVAr?
h) Tính lại câu d, e, f, g nếu giữa thứ cấp MBA và tải có đường dây dài với tổng
trở dây là 1 + j3 m/pha? Điện áp tính cho ngay sau MBA và trên tải?
VI.Máy biết áp từ ngẫu; Máy biến áp nhiều cuộn dây
VI.1. Máy biến áp nhiều cuộn dây

3 T1 18
1 17
16
12
11
10
15
14
13
5 8
TR AN SF OR MER
VI.2. Máy biết áp từ ngẫu

Không cách ly. Từ tản nhỏ, ít tổn hao, dòng không tải nhỏ, rẻ tiền, có thể làm ổn áp. Tỷ lệ
xấp xỉ 1:1.

Ví dụ: Cho máy biến áp 2 cuộn dây: 50kVA, 2400:240V, 50Hz.

Thí nghiệm ngắn mạch: với điện áp (sơ cấp) 48V, đo được dòng điện ngắn mạch (sơ
cấp) là 20,8A và công suất ngắn mạch là 617W.
Thí nghiệm không tải: điện áp hở mạch (thứ cấp) là 240V, dòng không tải (sơ cấp) là
5,41A, công suất hở mạch là 186W.

Biến áp được nối dạng từ ngẫu, với ab làm cuộn 240V và bc làm cuộn 2400V.
a. Tính điện áp vào và điện áp ra của biến thế từ ngẫu?
b. Tính công suất biểu kiến định mức [kVA] và dòng điện định mức đầu vào và đầu ra
của 2 biến thế trên?
c. Tính hiệu suất của biến thế thường và biến thế từ ngẫu ở 100% tải, tải có hệ số công
suất 0,8 (chậm pha).
Ví dụ: Cho máy biến áp: 450kVA, 460:7970V với hiệu suất 98,7% khi cấp điện cho tải
định mức có HSCS=1. Nếu dùng biến áp trên là biến áp từ ngẫu 7970:8430V. Tính công
suất biểu kiến định mức [kVA], dòng điện định mức và hiệu suất khi cấp điện cho tải định
mức có HSCS=1?
VII. Máy biến áp ba pha

N1 V1 I 2
Tỷ số máy biến áp k = a =  
N 2 V2 I1
Y/Y

Có thể thay thế cuộn  bằng cuộn Y với điều kiện:

I03A = I03m sin3(t)

I03B = I03m sin3(t – 2/3) = I03m sin3(t)
I03C = I03m sin3(t + 2/3) = I03m sin3(t)
Hài bậc 3 của ba pha cùng pha.
a) Máy biến áp ba pha nối Y/Y riêng biệt, không tồn tại dòng bậc ba phía sơ cấp =>từ
thông vạt đầu do hài bậc ba=> điện áp thứ cấp bị nhọn đầu => hạn chế sử dụng.
b) Máy biến áp ba pha 3 trụ nối Y/Y, không tồn tại dòng bậc ba phía sơ cấp, nhưng từ
thông cũng không có hài bậc ba do không thể khép mạch từ trụ này qua trụ khác do
bằng nhau và cùng chiều tại mọi thời điểm, song có thể khép mạch ra không khí hay
dầu biến áp, gây tổn hao, nên cũng không dùng cho biến thế công suất lớn.
c) Máy biến áp ba pha nối /Y, tồn tại dòng bậc ba khép kín phía sơ cấp => dòng điện
sơ cấp nhọn đầu =>từ thông dạng sin=> điện áp thứ cấp dạng sin chuẩn => thường
sử dụng.
d) Máy biến áp ba pha nối Y/, không tồn tại dòng bậc ba khép kín phía sơ cấp =>từ
thông hài bậc ba 3Y=> từ thông bậc ba tạo điện áp cảm ứng thứ cấp e23=> chậm
pha 90o so với 3Y. e23 tạo ra i23 khép kín phía thứ cấp chậm pha hơn 90o, sinh ra từ
thông bậc ba 3, ngược pha và triệt tiêu với 3Y. 3 = 3Y + 3 ≈ 0. => từ thông
không bị vạt đầu => điện áp thứ cấp dạng sin chuẩn=> thường sử dụng.

XÁC ĐỊNH TỔ ĐẤU DÂY: (Lấy pha A làm chuẩn: 0-I, hay aA)
Pha của thứ cấp Pha của thứ cấp Pha của thứ cấp
nhanh pha 30o so với cùng pha /chậm pha 150o nhanh pha 30o so với
pha của sơ cấp. so với pha của sơ cấp. pha của sơ cấp.
(Chú ý: chiều dương của pha tính theo chiều lượng giác, lấy các đỉnh I để so sánh)


Ba kiểu đấu dây

Ví dụ: Cho ba máy biến một pha, 50kVA, 2400:240V, 50Hz,

R1+jX1 = 0,72+j0,92Ω
R2+jX2 = 0,007+j0,009Ω

Rc//jXm = 6,32+j43,7Ω
nối Y/ thành biến áp ba pha 150kVA. Trở kháng đường dây trước biến thế là
0,15+j100Ω/pha. Điện áp dây cấp vào sơ cấp biến áp là 4160V. Trở kháng đường dây trước
sau biến thế là 0,0005+j0,0020Ω/pha. Tính điện áp dây trên tải khi biến áp làm việc với
dòng điện định mức và tải có HSCS=0,8 chậm pha.
Ví dụ: Tính lại ví dụ trên nếu biến thế nối Y/Y.
Ví dụ 2.9: Cho biến thế như ví dụ trên, nối /, được cấp điện áp dây 2400V thông qua
điện cảm 0,8Ω. Biến thế này kết nối tới cuộn thứ cấp biến thế khác nối Y/ 500kVA,
24kV:2400V. Tổng trở tương đương quy về phía 2400V của biến thế này là
0,17+j0,92Ω/pha. Điện áp cấp vào cuộn sơ cấp của biến thế trước là 24kV.
Nếu xảy ra ngắn mạch ở phía 240V. Tính dòng điện xác lập của sơ cấp và thứ cấp của 2
biến thế.
VIII. Maùy bieán aùp laøm vieäc song song
GHÉP SONG SONG 2 MÁY BIẾN ÁP

Req(1) Xeq(1)
İ(1)
İ
Req(2) Xeq(2)
İ(2)
Z’
Ñieàu kieän để máy biến áp làm việc song song:

• Cùng tổ đấu dây (cùng pha và cùng giờ cho máy 3 pha).
• Cùng tỷ số máy biến áp (để tránh dòng cân bằng trong các MBA – SV xem tài liệu
tham khảo).
• Cùng điện áp ngắn mạch phần trăm (để chia tải đều cho 2 MBA, chia tải tỷ lệ với
công suất biểu kiến định mức).
• Chú ý kiểm tra dòng cân bằng giữa 2 cuộn thứ cấp của 2 biến áp.
Có Z = Zeq(1) // Zeq(2). Và U = ZI
U U
Mà I(1) = và I( 2) =
Zeq (1) Zeq ( 2 )
I (1) U U U
Nên (1) = = = =
I đm(1) I đm(1) Zeq (1) Usc(1) U n (1)
 (1) U sc( 2 ) U sc( 2 ) %

= =
  ( 2 ) U sc(1) U sc(1) %
MBA naøo coù ñieän aùp ngaén maïch % nhoû hôn seõ chòu taûi lôùn hôn. Nếu khác điện áp ngaén
maïch %, thì biến áp công suất nhỏ hơn nên có điện áp ngaén maïch % lớn hôn
Câu 1/HK161:
- Cho 2 máy biến áp (MBA) 3 pha, có cùng cấp điện áp 22/0,4 kV, cùng tổ đấu
dây Dyn-11. Các thông số được trích từ nhãn máy và ghi lại trong bảng số liệu
sau:
MBA Sđm (kVA) Vnm (%) Pnm (W) I0 (%) P0 (W)
1 160 5,5 1940 2 280
2 250 4,5 2600 2 340

a) (1,5 điểm) Xác định các thông số mạch tương đương gần đúng (hình ᴦ) của
mỗi MBA quy về sơ cấp (phía cao áp)?
b) (1 điểm) Khi vận hành hai máy biến áp song song, xác định công suất biểu kiến
lớn nhất của tải chung hai máy, biết rằng khi vận hành không MBA nào quá tải?
c) (0,5 điểm) Nếu tải chung có công suất biểu kiến 410kVA. Xác định hệ số mang
tải của mỗi máy.
IX.Máy biến điện áp và máy biến dòng

Máy biến áp (TU):
U1
A X
İ0
A x
U2
v
(Bieán aùp laøm vieäc ôû cheá ñoä hôû maïch)

Toång trôû cuûa cuoän daây sô caáp Z1 cuûa maùy bieán aùp caøng nhoû caøng chính xaùc.
Giaûm goùc leäch pha baèng caùch giaûm R1.
Máy biến dòng (CT, TI):
I1
İ2 -İ’2
I2
i İ1
(Bieán aùp laøm vieäc ôû cheá ñoä ngaén maïch)

Toång trôû maïch töø Zm cuûa bieán aùp caøng lôùn (goùc leäch pha caøng nhoû) caøng chính xaùc.
Toång trôû cuûa caùc cuoän daây Zn cuûa maùy bieán aùp caøng nhoû caøng chính xaùc.
Giaûm goùc leäch pha baèng caùch taêng Zm.

Ví dụ 2.10: Biến áp 2400:120V, 60Hz, có thông số quy về 2400V là:

R1+jX1 = 128+j143Ω
R’2+jX’2 = 141+j164Ω
Rc//jXm = j163kΩ
a) Cấp vào 2400V, ngõ ra hở mạch, tính biên độ và góc lệch pha của điện áp thứ cấp.
b) Để sai số biên độ điện áp nhỏ hơn 0,5%. Tính Zb=Rb nhỏ nhất?
c) Để sai số góc pha điện áp nhỏ hơn 1 độ. Tính Zb=Rb nhỏ nhất?
Bài tập 2.8: Tính lại câu trên nếu Zb=jXb.
Ví dụ 2.11: Biến dòng 800:5A, 60Hz, có thông số quy về 800A là:

R1+jX1 = 10,3+j44,8µΩ
R’2+jX’2 = 9,6+j54,3µΩ
Rc//jXm = j17,7mΩ
Cấp vào 800A, tải Rb=2,5Ω. Tính biên độ và góc pha của dòng điện hạ thế?
Bài tập 2.9: Thông số như câu trên: tính giá trị Zb=jXb lớn nhất sao cho khi ngõ vào
800A và dòng thứ cấp lớn hơn 4,95A (sai số 1%).
Bài tập 1: Máy biến áp 1 pha có công suất định mức Sđm = 5 kVA, tần số định mức fđm
= 50 Hz, điện áp định mức U1đm/U2đm = 220/110 V. Có các thông số R1=0,10 ,
X1=0,50 , R'2 =0,12 , X'2 =0,40 . Khi máy biến áp được nối với tải định mức,
cos2 = 0,8 (tải cảm).
a. Tính độ thay đổi điện áp U2%
b. Tính điện áp ngõ ra U2
Bài tập 2: Máy biến áp 1 pha có công suất định mức Sđm = 5 kVA, tần số định mức fđm
= 50 Hz, điện áp định mức U1đm/U2đm = 220/110 V. Mạch tương đương hình  (như

hình vẽ) có các thông số Rc=600, Xm=50, R1=0,10 , X1=0,50 , R'2 =0,12 , X'2
=0,40 . Khi máy biến áp được nối với tải định mức, cos2 = 0,8 (tải cảm).
R1 X1 R’2 X’ 2
Z’L
Rc Xm
a. Tính độ thay đổi điện áp U2%

b. Tính điện áp ngõ ra U2
c. Tính dòng điện I1 khi máy biến áp đạt hiệu suất cực đại max, tính max.
d. Tính công suất biểu kiến của tải khi máy biến áp đạt hiệu suất cực đại.
Bài tập 3: Máy biến áp 3 pha Y/Y-12, 180kVA, U1/U2=6000/400V, Io%=6,

Po=1000W, Un%=5,5, Pn=4000W.
a. Vẽ mạch tương đương của MBA? Tính điện trở của một cuộn dây thứ cấp?
b. Tính hiệu suất ở định mức (với tải có HSCS=1)?
c. Khi MBA làm việc ở 70% tải có HSCS=0,8 nhanh pha. Tính hiệu suất, độ biến
thiên và độ thay đổi điện áp?
d. Tính hiệu suất cực đại của MBA khi cấp điện cho tải có HSCS=0,8 chậm pha?
Bài tập 4: Cho MBA 30kVA, 6000/230V, điện trở R1=10Ω và R2=0,016Ω. Điện
kháng MBA nhìn từ phía sơ cấp là 34Ω.
a. Điện áp ngắn mạch?
b. Tính dòng điện Isc khi biến áp bị ngắn mạch ngõ ra?
Khi MBA mang tải có HSCS=0,8 chậm pha. Tính
c. Hiệu suất cực đại?
d. Độ thay đổi điện áp?
e. Điện áp trên tải?
Bài tập 5: MBA 12KVA, 220/440V, 50Hz.

TN ko tải: 220V, 2A, 165W.
TN ngắn mạch thứ cấp: 12V, 15A, 60W.
a. Vẽ mạch tương đương quy về sơ cấp.
b. Dùng mạch tương đương (chính xác) tính điện áp trên tải có hệ số tải 70% và
HSCS=0,8 chậm pha.Tính hiệu suất MBA khi đó?
Bài tập 6: MBA 125KVA, 2000/400V, 50Hz.

TN ko tải: 2000V, 1A, 50W.
TN ngắn mạch thứ cấp: 13V, 200A, 750W.
MBA cấp điện cho tải có HSCS=0,8 chậm pha.
a. Tính hiệu suất định mức của MBA?

b. Tính hiệu suất cực đại của MBA.
Biết hệ số tải 70%:

c. Tính điện áp trên tải?
d. Tính hiệu suất của MBA?
Bài tập 7: Cho MBA 1 pha, 8,66kV/220V, 50Hz, nối /Y.
a) Tính các thông số của máy biến áp (quy về sơ cấp)?

b) Tính độ sụt áp (độ thay đổi điện áp) ở tải định mức, HSCS=1?
V2 đm − V2
U % = .100
V2 đm
c) MBA cấp điện cho tải có hệ số công suất bằng 1. Tính hiệu suất ở nửa tải và
đầy tải; và tính hiệu suất cực đại?
d) Tính dòng sự cố ngắn mạch ngõ ra máy biến thế?
e) MBA cấp điện cho tải có HSCS=0,8 chậm pha và có hệ số tải 70%: tính hiệu
suất của biến áp và độ ổn định điện áp điện áp trên tải?
V2 no _ load − V2load
% voltage regulation = .100
V2 load
Bài tập 8: Cho MBA 3 pha, /Y, 15kV/380V, 50Hz. Tính như câu trên!

Vn(%) = 5 + (2 số cuối MSSV/50)
Câu 1.CTD12: Cho một máy biến áp ba pha có các thông số như sau: 630kVA, 15kV/0,4kV, nối
Y/Y, tổn hao không tải 1020W, dòng điện không tải 2%, tổn hao ngắn mạch 6040W, điện áp ngắn
mạch phần trăm 4,5%.
a) Tính các thông số của mạch tương đương (quy về sơ cấp) của máy biến áp? (2đ)
b) Tính hệ số tải để máy biến áp đạt hiệu suất cực đại? Tính hiệu suất cực đại? (1đ)
c) Khi máy biến áp vận hành với hệ số tải 0,8, cấp điện cho tải có hệ số công suất là 0,9 trễ pha. Tính
hiệu suất, công suất tổn hao trên máy biến áp, độ biến thiên điện áp phần trăm, và điện áp dây cấp cho
tải? (2đ)
Câu 1.KCQ12: Cho một máy biến áp ba pha có các thông số như sau: 750kVA, 15kV/0,4kV,
nối Y/Y, tổn hao không tải 1,15kW, dòng điện không tải 1,5%, tổn hao ngắn mạch
10,15kW, điện áp ngắn mạch phần trăm 5,5%. Máy biến áp cấp điện cho tải có hệ số
công suất là 0,9 trễ pha.
d) Tính các thông số của mạch tương đương (quy về sơ cấp) của máy biến áp? (1đ)
e) Tính hệ số tải để máy biến áp đạt hiệu suất cực đại? Tính hiệu suất cực đại? (1đ)
f) Khi máy biến áp vận hành với hệ số tải 0,8, tính hiệu suất, công suất tổn hao trên máy biến áp,
độ biến thiên điện áp phần trăm, và điện áp dây cấp cho tải? (2đ)
Câu 2.CQ12. Cho một máy biến áp 3 pha với các số liệu sau: Sđm=20kVA, U1/U2 = 6/0.4 kV,
Pn=0.6kW, điện áp ngắn mạch phần trăm Un%=5.5%, nối Y/Y. Tính:
a. Tính điện áp ngắn mạch (Un(V)), tổng trở ngắn mạch (Zn), điện trở ngắn mạch (Rn), điện
điện kháng ngắn mạch (Xn), hệ số công suất ngắn mạch cosn, Các thành phần điện áp ngắn
mạch Unr(V), Unx(V) (ngắn mạch phía hạ áp). (2 đ)
b. Độ biến thiên điện áp phần trăm khi hệ số tải là 0.75, hệ số công suất tải cos2=0.8 (trong
hai trường hợp sớm pha và trễ pha). Chứng minh công thức độ biến thiên điện áp phần trăm
mà sinh viên sử dụng. (2đ)
c. Biết P0=0.18kW, tính hiệu suất của máy biến áp ở các tải nói trên. (1đ)
Câu 3.CQ12-Thi: Tài liệu kỹ thuật của một máy biến áp ba pha 100KVA, 22/0.4KV, nối Y/, cho
thấy tổn hao không tải là 230W, dòng điện không tải là 2%, tổn hao ngắn mạch là 1320W và điện
áp ngắn mạch 4%, ứng với các điều kiện thí nghiệm chuẩn.

a) Dựa vào các số liệu đã cho, xác định sơ đồ tương đương gần đúng 1 pha của máy biến áp,
với các tham số quy đổi về phía cao áp (và hạ áp). (1.5 điểm)
b) Từ đó xác định độ ổn định điện áp của máy khi cấp cho tải 60kW ở hệ số công suất 0.8 trễ
và sớm (hai trường hợp), với điện áp ngõ ra bằng giá trị định mức. (1.5 điểm)
c) Xác định điều kiện tải đối với tải thuần trở để hiệu suất của máy đạt cực đại, và tính giá trị
hiệu suất tại đó. (1 điểm)
d) Tính lại câu b và câu c nếu đầu ra máy biến áp nối đến tải qua đoạn dây có trở kháng
0,1+j0,03Ω?
e) Tính lại câu b và câu c nếu đầu VÀO máy biến áp nối đến tải qua đoạn dây có trở kháng
10+j3Ω?
f)


IV.1. Giôùi thieäu chung veà maùy bieán aùp
❖ IV.1.1. Ñònh nghóa

Maùy bieán aùp laø thieát bò ñieän töø tónh laøm nhieäm vuï truyeàn taûi hoaëc phaân phoái naêng löôïng. Goàm
cuoän daây sô caáp noái nguoàn ñieän vaø cuoän daây caûm öùng noái taûi laø cuoän thöù caáp. Kyù hieäu:
❖ IV.1.2. Caùc ñaïi löôïng ñònh möùc

MBA moät pha: U1ñm, U2ñm = U20, I1ñm, I2ñm, Sñm = U2ñm.I2ñm U1ñm.I1ñm[VA]
MBA bapha: Uñm daây, Iñm daây, Sñm = 3 U2ñm.I2ñm 3 U1ñm.I1ñm[VA]
❖ IV.1.3. Caáu taïo cuûa maùy bieán aùp

Loõi: (0,35mm ñeán 0,5mm)
Daây quaán.
Voû maùy: coù theå chöùa daàu maùy bieán aùp (laøm maùt vaø caùch ñieän MBA).
❖ IV.1.4. Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maùy bieán aùp


i1 i2
u1 w1 w2 u2 Zt
d d
e1 = − w 1 e 2 = −w 2
dt dt
jw 1  jw 2 
E 1 = − E 2 = −
2 2
j w 1  j w 2 
E1 = − E2 = −
2 2
Hay E1 = − 2fw 1 E 2 = − 2fw 2 
(U1 khoâng ñoåi  E1 xem nhö khoâng ñoåi   khoâng ñoåi
Töø thoâng  khoâng ñoåi caû khi khoâng taûi vaø coù taûi)
E w
Tyû soá bieán aùp: k = 1 = 1
E2 w 2
Neáu boû qua ñieän trôû daây quaán vaø töø thoâng toûa ra ngoøai khoâng khí ta coù:
U1  E1 vaø U2  E2
E w U
 k= 1 = 1  1
E 2 w2 U 2

IV.2. Cheá ñoä khoâng taûi cuûa maùy bieán aùp
❖ IV.2.1. Phöông trình ñieän aùp
w1 w2

  −E = j w 1
U  chaäm pha hôn U1 moät goùc 900.
1 1
2

  E = − j w 2 
U  sôùm pha hôn U1 moät goùc 900.
2 2
2
❖ IV.2.2. Doøng ñieän khoâng taûi

Do toån hao trong loõi theùp, I 0 sôùm pha hôn töø thoâng  0 goùc  goïi
laø goùc toån hao töø treã.
I0x laø thaønh phaàn phaûn khaùng hay töø hoùa duøng ñeå töø hoùa loõi theùp. 
I0r laø thaønh phaàn taùc duïng do toån hao trong loõi theùp.
Thöôøng I0r < 10% I0x  I0x  I0.
Doøng ñieän khoâng taûi I0 raát nhoû hôn so vôùi doøng ñieän sô caáp ñònh
möùc neân coù theå boû qua doøng khoâng taûi: I0 = (0,5%  10%)I1ñm.
❖ IV.2.3. Coâng suaát khoâng taûi

P0 = PFe + Pr1  PFe (vì I0 nhoû)
1, 3
 f 
PFe = p 40  2   m Fe
50  50 
Trong ñoù p 40 laø suaát toån hao trong theùp ôû taàn soá 50Hz vaø töø caûm 1T [w/kg]
50
 töø caûm trong loõi theùp [T]

mFe khoái löôïng theùp [kg]
IV.3. Cheá ñoä taûi
❖ IV.3.1. Phöông trình caân baèng ñieän aùp sô caáp vaø thöù caáp

w1 w2
Töø thoâng chính  sinh ra söùc ñieän ñoäng caûm öùng chính:
d1 d d 2 d
e1 = − = −w 1 e2 = − = −w 2
dt dt dt dt
Töø thoâng taûn:
1 = w1 . 1 1 = w1 . 1
do ñieän caûm taûn sinh ra:
  2
L 1 = −  1 L 2 = − (haèng soá,  I)
i1 i2
Töø thoâng taûn chæ moùc voøng qua rieâng leû töø cuoän daây, vaø taïo ra söùc ñieän ñoäng caûm öùng :
d 1 di d  2 di
e 1 = − = −L 1 1 e 2 = − = −L  2 2
dt dt dt dt
i1 i2
e2
e1
u1 u2 Zt
e1 e2
Chieàu ñieän aùp nhö hình veõ:

 di
U1 = −e1 − e 1 + r1i 1  U1 = −e1 + L 1 1 + r1i 1
  dt
 
U 2 = e 2 + e  2 − r2i 2 U = e − L di 2
− r2 i 2


2 2 2
dt
Vieát daïng soá phöùc:

U = −E  + (r + jx )I = −E
 +Z  I
1 1 1 1 1 1 1 1


 2
U =  − (r + jx )I = E
E 2 2 2 2
 +Z
2
 − I
2 2 ( )
Vôùi x1 =  L1 laø ñieän khaùng taûn daây quaán sô caáp.
x2 =  L2 laø ñieän khaùng taûn daây quaán thöù caáp.
Z1 = r1 + jx1 laø toång trôû daây quaán sô caáp.
Z2 = r2 + jx2 laø toång trôû daây quaán thöù caáp.
❖ IV.3.2. Phöông trình caân baèng söùc töø ñoäng

U1 = const  E1 = const  m = const ( E1 = 2.k dq1 .N1f . m )
Do töø thoâng m = const neân söùc töø ñoäng khoâng ñoåi (F = NI =  m R m )  0
 (khoâng taûi) w 1 .I 0 = w 1 .I1 + w 2 .I 2 = const (coù taûi)
I = I +  − w 2   I ' 
 1 0  w ( )
I 2 = I 0 +  − 2  = I 0 + − I '2
 1   k
w E
vôùi k = 1 = 1 laø tyû soá bieán aùp
w 2 E2

❖ IV.3.3. Heä phöông trình moât taû maùy

bieán aùp vaø giaûn ñoà vector
U = −E + (r + jx )I

1 1 1 1 1

U 2 = E 2 − (r2 + jx 2 )I 2

 
( )
'
I1 = I 0 + − I 2
 goùc toån hao töø treã 

2 goùc leäch pha giöõa I2 vaø E2.
IV.4. Sô ñoà thay theá cuûa maùy bieán aùp

U = −E + Z I
1 1 1 1

U 2 = E 2 − Z 2 I 2
I1 = I 0 + (− I 2 )
  '
❖ IV.4.1. Quy ñoåi maùy bieán aùp

Ñeå thieát laäp maïch töông ñöông caàn caùc ñieàu kieän: ñieän aùp, doøng ñieän, taàn soá, naêng löôïng.
Söùc ñieän ñoäng vaø ñieän aùp thöù caáp quy ñoåi
w
Qui veà sô caáp: E’2 = E1, maø E1 = 1 E 2 = kE 2  E’2 = kE2
w2
Töông töï coù : U’2 = kU2
Doøng ñieän thöù caáp quy ñoåi
Ñieàu kieän naêng löôïng: E2I2 = E’2I’2
E 1
Doøng ñieän thöù caáp quy ñoåi: I '2 = '2 I 2 = I 2
E2 k
Ñieän trôû vaø ñieän khaùng thöù caáp quy ñoåi
Ñieàu kieän naêng löôïng: r2 I 22 = r2' I '22  r2' = k 2 .r2
Töông töï x 2I2 = x 2I2
2 ' '2
 x '2 = k 2 .x 2
Hay Z'2 = k 2 .Z 2 vaø Z 't = k 2 .Z t
❖ IV.4.2. Sô ñoà thay theá cuûa maùy bieán aùp

U = −E  +Z  + (r + jx )I
 I = −E
1 1 1 1 1 1 1 1
'
U 2 = E ' −Z
2
 ' I ' = E
2 2 2 2 (
 ' − r ' + jx ' I '
2 2 )
 '  (
I 2 = I 0 + − I 2
'
)
r1 x1 r’ 2 x’2
rm
Z’t
xm

E 1 = Z m I 0 = (rm + jx m )I 0
Vôùi Zm = rm + jxm laø toång trôû hoùa ñaëc tröng cho maïch töø
p
rm = Fe laø ñieän trôû hoùa ñaëc tröng cho toån hao
I 02
xm laø ñieän khaùng töø hoùa ñaëc tröng cho töø thoâng chính 
r1 x1 r’ 2 x’2
Z’t
Rm Xm
Doøng ñieän khoâng taûi I0 thöôøng raát nhoû xn I0 = (0,5%  10%)I1ñm.

rn
İ1=-İ’2
Z’t
(taàn soá cao ko qua ñöôïc)

Vôùi rn = r1 + r’2 laø ñieän trôû ngaén maïch cuûa maùy bieán aùp.
xn = x1 + x’2 laø ñieän khaùng ngaén maïch cuûa maùy bieán aùp.
IV.5. Xaùc ñònh caùc thoâng soá cuûa maùy bieán aùp
❖ IV.5.2. Thí nghieäm khoâng taûi r1 x1

I0 rm
A W
I0 P0
U1 V V U20 xm
w 1 E1 U U
1) Tyû soá bieán aùp k: k= =  1 = 1dm
w 2 E 2 U 20 U 20
p
2) Ñieän trôû khoâng taûi: r0 = r1 + rm = 20
I0
Thöôøng r0 >> r1 neân: rm  r0
U
3) Toång trôû khoâng taûi: Z 0 = 1dm
I0
thöôøng Z 0  Z m neân Zm  Z0
4) Ñieän khaùng khoâng taûi: x0 = x1 + xm = Z 0 − r02
2
Ñieän khaùng töø hoùa thöôøng laáy gaàn ñuùng: xm  x0

p0
5) Heä soá coâng suaát khoâng taûi: cos  0 = (0,1  0,3)
U1dm I 0
❖ IV.5.2. Thí nghieäm ngaén maïch

I1 = I1ñm
Un = ( 3% + 10% ) U1ñm
A W rn xn
In Pn İn=İ1ñm
U1=Un V A
U n U1dm
1) Toång trôû ngaén maïch Zn = =
In I1dm
Pn
2) Ñieän trôû ngaén maïch rn = (coù theå ño ñöôïc, raát nhoû)
I12dm
3) Ñieän trôû khaùng ngaén maïch x n = Z 2n − rn2

rn xn
Quan heä gaàn ñuùng: r1  r2'  vaø x 1  x '2 
2 2
Unr = rnI1ñm laø thaønh phaàn taùc duïng cuûa ñieän aùp ngaén maïch.
Uux = xnI1ñm laø thaønh phaàn phaûn khaùng cuûa ñieän aùp ngaén maïch.
Ñieän aùp ngaén maïch thöôøng ñöôïc tính baèng phaàn traêm so vôùi ñieän aùp n
ñònh
möùc:
Un Z I
Un % = 100 = n 1dm 100
U1dm U1dm
U nr rI
U nr % = 100 = n 1dm 100
U1dm U1dm
U nx x I
U nx % = 100 = n 1dm 100
U1dm U1dm
IV.6. Caùc ñaëc ñieåm vaän haønh cuûa maùy bieán aùp
❖ IV.6.1. Giaûn ñoà naêng löôïng cuûa maùy bieán aùp
S1=P1+ jQ1 Sđt=Pđt+jQđt S2= P2+jQ2

Sô caáp:
P1 = U1I1cos1 coâng suaát taùc duïng.

Q1 = U1I1sin1 coâng suaát phaàn khaùng.

1 goùc leäch pha giöõa doøng ñieän vaø ñieän aùp sô caáp.
2
pcu1 = r1I1 coâng suaát toån hao treân ñieän trôû daây quaán sô caáp.
2
qcu1 = x1I1 coâng suaát phaûn khaùng taïo töø tröôøng baûn daây quaán sô caáp.
2
pfe = rmIo coâng suaát toån hao trong loõi theùp.
2
qm1 = xmIo coâng suaát phaûn khaùng taïo töø tröôøng chính trong loõi theùp.
Coâng suaát ñieän töø taùc duïng vaø phaûn khaùng truyeàn töø sô caáp qua thöù caáp maùy bieán aùp
Pdt = P1 – pcu1 – pfe = E’2.I’2.cos 2
Qdt = Q1 – qcu1 – qm = E’2.I’2.sin 2
xem gaàn ñuùng goùc leäch pha 2 giöõa U2 vaø I2  goùc leäch pha 2 giöõa E2 vaø I2.
Thöù caáp:
pcu2 = r2I22 coâng suaát toån hao treân ñieän trôû daây quaán thöù caáp.
2
q2 = x2I2 coâng suaát phaûn khaùng taïo töø tröôøng baûn daây quaán thöù caáp.
Do ñoù coâng suaát taùc duïng vaø phaûn khaùng ôû ñaàu ra maùy bieán aùp laø:
P2 = Pdt – pcu2 = U2I2 cos 2
Q2 = Qdt – q2 = U2I2 sin 2
❖ IV.6.2. Heä soá taûi cuûa maùy bieán aùp

I2 I1
= 
I 2dm I1dm
Khi  = 1 - taûi ñònh möùc;  < 1 - non taûi;  > 1 - quaù taûi.
❖ IV.6.3. Hieäu suaát cuûa maùy bieán aùp

P2 P2
= hoaëc % = 100
P1 P1
P2 P2
= =
P1 P2 + PFe + PCu
P2 = U2I2 cos2 = .Sñmcos2
2 2 2 ’ 2 2
PCu = I1 r1 + I2 r2 = I1 (r1+r 2) = I1 rn =  Pn. (TN ngaén maïch vôùi: I1ñm)

 .Sdm. cos 2
=
 .Sdm. cos 2 + P0 +  2.Pn

neáu cos 2 khoâng ñoåi thì hieäu suaát seõ cöïc ñaïi khi: =0  2.Pn = P0

P0
Heä soá taûi öùng vôùi hieäu suaát cöïc ñaïi laø: =
Pn
❖ IV.6.4. Ñoä thay ñoåi ñieän aùp cuûa maùy bieán aùp
U1 = Uñm = const
U2 = U20 = U2ñm

Khi maùy bieán aùp ôû cheá ñoä taûi thì U2 < U2ñm vaø phuï thuoäc vaøo taûi do ñieän aùp rôi treân daây quaán sô
caáp vaø thöù caáp. Ñoä bieán thieân ñieän aùp thöù caáp U2 laø: U2 = U2ñm – U2
U 2dm − U 2
Ñoä bieán thieân ñieän aùp thöù caáp phaàn traêm: U 2 % = .100
U 2dm
k.U 2dm − k.U 2 U − U '2
Hay U 2 % = .100 = 1dm .100
k.U 2dm U1dm
U1dm B
Znİ1 xnİ1
0 A n
2
C
İ’2 = -İ1 -U’2
rnI1
 ( U nr .cos 2 + U nx .sin 2 )
U 2 % = x100 =  ( U nr %.cos 2 + U nx %.sin 2 ) x100
U1dm
Löu yù: sin 2 > 0 khi doøng ñieän chaäm pha (taûi caûm)
sin 2 < 0 khi doøng ñieän sôùm pha (taûi dung)
 U2% phuï thuoäc vaøo heä soá taûi vaø tính chaát cuûa taûi.
Töø U% ta tính ñöôïc ñieän aùp thöù caáùp U2 theo coâng thöùc:
 U 2 % 
U 2 = U 2dm − U 2 = U 2dm 1 − 
 100 
U2
C
U20
R
L
IV.7. Maùy bieán aùp ba pha
Y hay 

IV.8. Söï laøm vieäc song song cuûa maùy bieán aùp
Ñieàu kieän laøm vieäc song song: doøng ñieän taûi phaân boá tyû leä theo coâng suaát maùy
 + khoâng coù doøng caân baèng chaïy trong caùc daây quaán thöù caáp
+ cuøng heä soá taûi 
Ñeå ñaûm baûo hai ñieàu kieän treân:
1. Caùc MBA coù cuøng ñieän aùp sô caáp vaø thöù caáp
2. Ñieän aùp thöù caáp cuøng pha vaø cuøng toå ñaáu daây
3. Cuøng ñieän aùp ngaén maïch phaàn traêm (ñeå cuøng cuøng )
I Ic6 ZnI I’2I
EI
I’2
ZnII
U1 U2
U1 I’2II
Z’2
EII U’2
II
I U % U
= nII = nII
 II U nI % U nI
I I I  U1dm  1 Z n 2 I1IIdm   Z n1 I1I  U nII %  U nII %
= 1I 1IIdm =  Z n1 I1I   =    =
 II I1Idm I1II  Z n1 1Idm 
I Z I
n 2 1II U 1dm   nI  n 2 1II  U nI %
U % Z I
MBA naøo coù ñieän aùp ngaén maïch nhoû hôn seõ chòu taûi lôùn hôn
IV.9. Caùc maùy bieán aùp ñaëc bieät

Maùy töï bieán aùp (maùy bieán aùp töï ngaãu)

I1
I2
U1
W1
W2
U2 Zt
U1 w w1
k= = 1  U 2 = U1
U 2 W2 w2
doøng ñieän?
Thay ñoåi ñöôïc ñieän aùp U2 deã daøng baèng caùch cho con tröôït di chuyeån.
Maùy bieán ñieän aùp
U1
A X
İ0
A x
U2
v

Giaûm goùc leäch pha baèng caùch giaûm r1.
Maùy bieán doøng ñieän
I1
İ2 -İ’2
I2
i İ1



Baøi taäp
Giôùi thieäu chung veà maùy bieán aùp
MBA moät pha: U1ñm, U2ñm = U20, I1ñm, I2ñm, Sñm = U2ñm.I2ñm U1ñm.I1ñm[VA]
MBA bapha: Uñm daây, Iñm daây, Sñm = 3 U2ñm.I2ñm 3 U1ñm.I1ñm[VA]
d d
e1 = − w 1 e 2 = −w 2
dt dt
 
 
E =− j w 1  = − w 2
E
j 
1 2
2 2
j w 1  j w 2 
E1 = − E2 = −
2 2
Hay E1 = − 2fw 1 
I1
(U1 khoâng ñoåi  E1 xem nhö khoâng ñoåi   khoâng ñoåi
Töø thoâng  khoâng ñoåi caû khi khoâng taûi vaø coù taûi)
Tyû soá bieán aùp: 
U 2
Neáu boû qua ñieän trôû daây quaán vaø töø thoâng toûa ra ngoøai khoâng khí ta coù:
U1  E1 vaø U2  E2
 
E 1
Cheá ñoä khoâng taûi cuûa maùy bieán aùp

E  chaäm pha hôn U1 moät goùc 900.
1

 E
U  = − j w 2   sôùm pha hôn U1 moät goùc 900.
2 2
2
Coâng suaát khoâng taûi
I (I0 = (0,5%  10%)I1ñm) sôùm pha hôn töø thoâng  goùc  goïi laø goùc toån hao töø treã:
0 0
I0x laø thaønh phaàn phaûn khaùng hay töø hoùa duøng ñeå töø hoùa loõi theùp.
I0r laø thaønh phaàn taùc duïng do toån hao trong loõi theùp. (I0r < 10% I0x  I0x  I0).
Coâng suaát khoâng taûi
P0 = PFe + Pr1  PFe (vì I0 nhoû)
Cheá ñoä taûi

Phöông trình caân baèng ñieän aùp sô caáp vaø thöù caáp
Töø thoâng chính  sinh ra söùc ñieän ñoäng caûm öùng chính:
d1 d d 2 d
e1 = − = −w 1 e2 = − = −w 2
dt dt dt dt
Töø thoâng taûn:
1 = w1 . 1 1 = w1 . 1
do ñieän caûm taûn sinh ra:
 1  2
L 1 = − L 2 = − (haèng soá,  I)
i1 i2
Töø thoâng taûn chæ moùc voøng qua rieâng leû töø cuoän daây, vaø taïo ra söùc ñieän ñoäng caûm öùng :

d 1 di d  2 di
e 1 = − = −L 1 1 e 2 = − = −L  2 2
dt dt dt dt
i1 i2
e2
e1
u1 u2 Zt
e1 e2
Chieàu ñieän aùp nhö hình veõ:

 di
U1 = −e1 − e 1 + r1i 1  U1 = −e1 + L 1 1 + r1i 1
  dt
 
U 2 = e 2 + e  2 − r2i 2 U = e − L di 2
− r2 i 2


2 2 2
dt
Vieát daïng soá phöùc:

U = −E  + (r + jx )I = −E  +Z  I
1 1 1 1 1 1 1 1

    (
U 2 = E 2 − (r2 + jx 2 )I 2 = E 2 + Z 2 − I 2
  )
Vôùi x1 =  L1 laø ñieän khaùng taûn daây quaán sô caáp.
x2 =  L2 laø ñieän khaùng taûn daây quaán thöù caáp.
Z1 = r1 + jx1 laø toång trôû daây quaán sô caáp.
Z2 = r2 + jx2 laø toång trôû daây quaán thöù caáp.
Phöông trình caân baèng söùc töø ñoäng

U1 = const  E1 = const  m = const ( E1 = 2.k dq1 .N1f . m )
Do töø thoâng m = const neân söùc töø ñoäng khoâng ñoåi (F = NI =  m R m )
 (khoâng taûi) w1 .I 0 = w1 .I1 + w 2 .I 2 = const (coù taûi)
I = I +  − w 2   I ' 
 1 0  w ( )
I 2 = I 0 +  − 2  = I 0 + − I '2
 1   k
w E
vôùi k = 1 = 1 laø tyû soá bieán aùp
w 2 E2
Heä phöông trình moât taû maùy bieán aùp vaø giaûn ñoà vector
2
 goùc toån hao töø treã
2 goùc leäch pha giöõa I2 vaø E2.
Sô ñoà thay theá cuûa maùy bieán aùp

U = −E + Z  I
1 1 1 1

U 2 = E 2 − Z
 I
2 2
  ( )
I1 = I 0 + − I 2
'
Quy ñoåi maùy bieán aùp

Ñeå thieát laäp maïch töông ñöông caàn caùc ñieàu kieän: ñieän aùp, doøng ñieän, taàn soá, naêng löôïng.
Söùc ñieän ñoäng vaø ñieän aùp thöù caáp quy ñoåi
w
Qui veà sô caáp: E’2 = E1, maø E1 = 1 E 2 = kE 2  E’2 = kE2
w2
Töông töï coù : U’2 = kU2
Doøng ñieän thöù caáp quy ñoåi
Ñieàu kieän naêng löôïng: E2I2 = E’2I’2
E 1
Doøng ñieän thöù caáp quy ñoåi: I '2 = '2 I 2 = I 2
E2 k
Ñieän trôû vaø ñieän khaùng thöù caáp quy ñoåi
Ñieàu kieän naêng löôïng: r2 I 22 = r2' I '22  r2' = k 2 .r2
Töông töï x 2 I 22 = x '2 I '22  x '2 = k 2 .x 2
Hay 
I1 vaø Z 't = k 2 .Z t
Sô ñoà thay theá cuûa maùy bieán aùp

U = −E  +Z  I = −E  + (r + jx )I
1 1 1 1 1 1 1 1
'  '  ' '  ' ' ' '
U 2 = E 2 − Z 2 I 2 = E 2 − r2 + jx 2 I 2 ( )
 '  '
I 2 = I 0 + − I 2( )
r1 x1 r’ 2 x’2
rm
Z’t
xm
E 1 = Z m I 0 = (rm + jx m )I 0
Vôùi Zm = rm + jxm laø toång trôû hoùa ñaëc tröng cho maïch töø

U laø ñieän trôû hoùa ñaëc tröng cho toån hao
20
xm laø ñieän khaùng töø hoùa ñaëc tröng cho töø thoâng chính 
r1 x1 r’ 2 x’2
Z’t
Rm Xm
Doøng ñieän khoâng taûi I0 thöôøng raát nhoû I0 = (0,5%  10%)I1ñm.

rn xn
İ1=-İ’2
Z’t
(taàn soá cao ko qua ñöôïc)

Vôùi rn = r1 + r’2 laø ñieän trôû ngaén maïch cuûa maùy bieán aùp.
xn = x1 + x’2 laø ñieän khaùng ngaén maïch cuûa maùy bieán aùp.
Xaùc ñònh caùc thoâng soá cuûa maùy bieán aùp

Thí nghieäm khoâng taûi
w 1 E1 U U
1) Tyû soá bieán aùp k: k= =  1 = 1dm
w 2 E 2 U 20 U 20
p
2) Ñieän trôû khoâng taûi: r0 = r1 + rm = 20 rm  r0
I0
3) Toång trôû khoâng taûi:

U
Z 0 = 1dm 
U
I0 n
4) Ñieän khaùng khoâng taûi: 

U xm  x0
nx
5) Heä soá coâng suaát khoâng taûi: 

U (0,1  0,3)
nx
Thí nghieäm ngaén maïch
I1 = I1ñm Un = ( 3% + 10% ) U1ñm
U n U1dm
4) Toång trôû ngaén maïch Zn = =
In I1dm
Pn
5) Ñieän trôû ngaén maïch rn = (coù theå ño ñöôïc, raát nhoû)
I12dm
6) Ñieän trôû khaùng ngaén maïch x n = Z 2n − rn2

rn xn
Quan heä gaàn ñuùng: r1  r2'  vaø x 1  x '2 
2 2
Unr = rnI1ñm laø thaønh phaàn taùc duïng cuûa ñieän aùp ngaén maïch.
Uux = xnI1ñm laø thaønh phaàn phaûn khaùng cuûa ñieän aùp ngaén maïch.
Un Z I
Un % = 100 = n 1dm 100
U1dm U1dm
U nr rI
U nr % = 100 = n 1dm 100
U1dm U1dm
U nx x I
U nx % = 100 = n 1dm 100
U1dm U1dm
Caùc ñaëc ñieåm vaän haønh cuûa maùy bieán aùp

Giaûn ñoà naêng löôïng cuûa maùy bieán aùp

S1=P1+ jQ1 Sñt=Pñt+jQñt S2= P2+jQ2

Sô caáp:
P1 = U1I1cos1 coâng suaát taùc duïng.
Q1 = U1I1sin1 coâng suaát phaàn khaùng.
1 goùc leäch pha giöõa doøng ñieän vaø ñieän aùp sô caáp.
2
pcu1 = r1I1 coâng suaát toån hao treân ñieän trôû daây quaán sô caáp.
2
qcu1 = x1I1 coâng suaát phaûn khaùng taïo töø tröôøng baûn daây quaán sô caáp.
2
pfe = rmIo coâng suaát toån hao trong loõi theùp.
2
qm1 = xmIo coâng suaát phaûn khaùng taïo töø tröôøng chính trong loõi theùp.
Coâng suaát ñieän töø taùc duïng vaø phaûn khaùng truyeàn töø sô caáp qua thöù caáp maùy bieán aùp
Pdt = P1 – pcu1 – pfe = E’2.I’2.cos 2
Qdt = Q1 – qcu1 – qm = E’2.I’2.sin 2
xem gaàn ñuùng goùc leäch pha 2 giöõa U2 vaø I2  goùc leäch pha 2 giöõa E2 vaø I2.
Thöù caáp:
pcu2 = r2I22 coâng suaát toån hao treân ñieän trôû daây quaán thöù caáp.
2
q2 = x2I2 coâng suaát phaûn khaùng taïo töø tröôøng baûn daây quaán thöù caáp.
Do ñoù coâng suaát taùc duïng vaø phaûn khaùng ôû ñaàu ra maùy bieán aùp laø:
P2 = Pdt – pcu2 = U2I2 cos 2
Q2 = Qdt – q2 = U2I2 sin 2
Heä soá taûi cuûa maùy bieán aùp
I2 I1
=   = 1 - taûi ñònh möùc;  < 1 - non taûi;  > 1 - quaù taûi.
I 2dm I1dm
Hieäu suaát cuûa maùy bieán aùp
P2 P2
= hoaëc % = 100
P1 P1
P2 P2
= =
P1 P2 + PFe + PCu
P2 = U2I2 cos2 = .Sñmcos2
PCu = I12r1 + I22r2 = I12(r1+r’2) = I12rn = 2Pn. (TN ngaén maïch vôùi: I1ñm)
.Sdm . cos  2
 =
.Sdm . cos  2 + P0 + .Pn

neáu cos 2 khoâng ñoåi thì hieäu suaát seõ cöïc ñaïi khi: =0  2.Pn = P0

P0
Heä soá taûi öùng vôùi hieäu suaát cöïc ñaïi laø: =
Pn
Ñoä thay ñoåi ñieän aùp cuûa maùy bieán aùp
U1 = Uñm = const
U2 = U20 = U2ñm

Khi maùy bieán aùp ôû cheá ñoä taûi thì U2 < U2ñm vaø phuï thuoäc vaøo taûi do ñieän aùp rôi treân daây quaán sô
caáp vaø thöù caáp. Ñoä bieán thieân ñieän aùp thöù caáp U2 laø: U2 = U2ñm – U2
U 2dm − U 2
Ñoä bieán thieân ñieän aùp thöù caáp phaàn traêm: U 2 % = .100
U 2dm
k.U 2dm − k.U 2 U − U '2
Hay U 2 % = .100 = 1dm .100
k.U 2dm U1dm
(U nr . cos  2 + U nx . sin  2 )
U 2 % = = (U nr %. cos  2 + U nx %. sin  2 )
U1dm
Löu yù: sin 2 > 0 khi doøng ñieän chaäm pha (taûi caûm)
sin 2 < 0 khi doøng ñieän sôùm pha (taûi dung)
 U2% phuï thuoäc vaøo heä soá taûi vaø tính chaát cuûa taûi.
Töø U% ta tính ñöôïc ñieän aùp thöù caáùp U2 theo coâng thöùc:
 U 2 % 
U 2 = U 2dm − U 2 = U 2dm 1 − 
 100 
Söï laøm vieäc song song cuûa maùy bieán aùp
Ñieàu kieän:cuøng ñieän aùp sô caáp vaø thöù caáp vaø ñieän aùp ngaén maïch phaàn traêm.
I U % U
= nII = nII
 II U nI % U nI
I I I  U1dm  1 Z n 2 I1IIdm   Z n1 I1I  U nII %  U nII %
= 1I 1IIdm =  Z n1 I1I  =  =
 II I1Idm I1II  Z n1 I1Idm  Z n 2 I1II U1dm   U nI %  Z n 2 I1II  U nI %
MBA naøo coù ñieän aùp ngaén maïch nhoû hôn seõ chòu taûi lôùn hôn
Caùc maùy bieán aùp ñaëc bieät
Maùy töï bieán aùp (maùy bieán aùp töï ngaãu)
U w w1
k= 1 = 1  U 2 = U1 doøng ñieän?
U 2 W2 w2
Thay ñoåi ñöôïc ñieän aùp U2 deã daøng baèng caùch cho con tröôït di chuyeån.
Maùy bieán ñieän aùp
Giaûm goùc leäch pha baèng caùch giaûm r1.
Maùy bieán doøng ñieän
Baøi taäp:
_Taát caû caùc ví duï.
_ Baøi taäp: (.), (-) 4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5a, 4.6, (*) 4.5bc, (**).

Câu 1/2013: Cho một máy biến áp ba pha có các thông số như sau: 630kVA, 15kV/0,4kV, nối
Y/Y, tổn hao không tải 1020W, dòng điện không tải 2%, tổn hao ngắn mạch 6040W, điện áp ngắn
mạch phần trăm 4,5%.
g) Tính các thông số của mạch tương đương (quy về sơ cấp) của máy biến áp? (2đ)
h) Tính hệ số tải để máy biến áp đạt hiệu suất cực đại? Tính hiệu suất cực đại? (1đ)
i) Khi máy biến áp vận hành với hệ số tải 0,8, cấp điện cho tải có hệ số công suất là 0,9 trễ pha. Tính
hiệu suất, công suất tổn hao trên máy biến áp, độ biến thiên điện áp phần trăm, và điện áp dây cấp cho
tải? (2đ)
Câu 1/2014. Máy biến áp

Cho một máy biến áp ba pha được thiết kế theo quyết định số 1094EVN/ĐL2.4, có tổ đấu dây
/Y0-11, cấp điện áp 22/0,4kV, công suất biểu kiến định mức 100kVA. Các thí nghiệm không tải
và ngắn mạch đều được đo đạc phía cao áp có các thông số sau:
- Thử nghiệm không tải:
o Tổn hao không tải: P0=205W
o Dòng điện không tải phần trăm: i0%=2%.
- Thử nghiệm ngắn mạch:
o Tổn hao ngắn mạch: 1258W
o Điện áp ngắn mạch phần trăm: uN%=5%.
a) Tính các thông số và vẽ mạch tương đương một pha gần đúng (mạch hình ) của máy
biến áp quy về sơ cấp. (1 điểm)
b) Cấp nguồn phía sơ cấp 22kV, tính công suất tải cần thiết mà máy biến áp phải cung cấp,
sao cho điện áp phía thứ cấp là 380V. Biết rằng hệ số công suất của tải là 0,8 trễ. (2 điểm)
c) Trong trường hợp Câu b), hãy tính tổn hao đồng và tổn hao sắt từ trong máy biến áp. Từ
đó tính hiệu suất của máy biến áp trên. (2 điểm)
Gợi ý: Sinh viên được phép dùng công thức gần đúng bên dưới (với  là hệ số tải)
%V =  (unr % cos(2 ) + unx % sin(2 ))100%
Câu 1/2014HK. Máy biến áp

Một máy biến áp ba pha được chế tạo theo tiêu chuẩn 1094EVN/ĐL2.4, với tổ
nối dây Δ/Y0-11, cấp điện áp 22/0,4 kV, có công suất biểu kiến định mức 180 kVA.
Kết quả thử nghiệm không tải và ngắn mạch với các số liệu đo được, đều ở phía
cao áp, như sau:
- Tổn hao không tải: P0 = 315 W
- Dòng điện không tải phần trăm: i0 = 2%
- Tổn hao ngắn mạch (ở 75 C): Pk = 2185 W
- Điện áp ngắn mạch phần trăm: uk = 5%
a) Giải thích ý nghĩa của tổ nối dây Δ/Y0-11, và vẽ sơ đồ nguyên lý của một
phương án có thể có để thực hiện tổ nối dây đó. (1,0 điểm)
b) Nếu tải đang tiêu thụ công suất 150 kW ở hệ số công suất 0,85 trễ, điện áp đặt
vào sơ cấp của máy biến áp phải là bao nhiêu để điện áp tại thứ cấp của máy tối
thiểu là 395 V. Nếu bộ đổi nấc phía trung thế của máy biến áp có 5 vị trí (được thể
hiện bởi thông số 22  22,5% kV trong lý lịch của máy biến áp), thì nên chọn vị trí
nào để có thể đáp ứng yêu cầu trên (nên giải thích rõ có khuynh hướng tăng hay
giảm số vòng dây quấn phía sơ cấp?). (2,0 điểm)
Câu 1/2015: Cho một máy biến áp (MBA) ba pha, theo tiêu chuẩn ĐL2-QĐ1094, tổ đấu
dây Dyn-11, cấp điện áp 22kV 22,5% /0,4kV, 50Hz, công suất biểu kiến định mức 2000
kVA. Thông số kỹ thuật: Tổn hao không tải: P0 = 1500W. Dòng điện không tải phần trăm:

I0 = 2%. Tổn hao ngắn mạch (ở 75 C): Pk = 17100W. Điện áp ngắn mạch phần trăm: Uk =
5%. Phía cao áp MBA nối vào lưới 22kV/50Hz thông qua đường dây có tổng trở pha là
2+0,3j (). Biết tải có hệ số công suất 0,9 trễ.
a) Xác định các thông số mạch tương đương của MBA quy về sơ cấp? (1đ)
b) Xác định công suất tiêu thụ để hiệu suất chung (trên cả MBA và đường dây) đạt cực
đại? Khi đó tính hiệu suất riêng của máy biến áp? (1,5đ)
c) Khi MBA cấp điện cho tải 1500kW, tính dòng điện cấp cho MBA, hiệu suất và độ thay
đổi điện áp phần trăm trên MBA? Khi đó nên đấu dây cho MBA ở vị trí nào (trong số 5
nấc đấu dây, theo hướng tăng hay giảm số vòng dây sơ cấp) để điện áp ngõ ra MBA là
380V. Ứng với vị trí này, tính điện áp ngõ ra lúc không tải! (2,5đ)
Bài 1/2015HK: Cho mô hình điện như Hình 1, trong đó hai nguồn áp V1 và V2 lý tưởng
Hình 1: Mô hình mạch điện.

a) Hãy cho biết mô hình (chính xác hoặc gần đúng) này dùng để khảo sát những loại
máy điện nào? (0,5 điểm)
b) Biết rằng dòng điện I chậm pha hơn V2 một góc , hãy vẽ giản đồ vector, tính giá trị
hiệu dụng điện áp V1 theo V2 và các đại lượng còn lại của mô hình. (1 điểm)
V −V RI XI
c) Từ Câu b), hãy chứng minh công thức: V % = 1 2 cos  + sin 
V2 V2 V2
Nêu rõ trong điều kiện nào thì biểu thức trên là gần đúng. (0,5 điểm)
d) Hãy thiết lập mô hình như Hình 1 cho máy biến áp (MBA) ba pha có các thông số
được ghi trong lý lịch máy như sau: 400 kVA; 22 kV  22,5%/0,4 kV; Dyn–11
(/Y0–11) ; P0 = 433 W ; I0 (%) = 2 ; Pn(75oC) = 3818 W ; Vn(75oC) (%) = 4. Biết rằng,
sau khi quy đổi về sơ cấp ta có: R’2 = R1 và X’2 = X1 (1 điểm)
e) Tính hệ số tải sử dụng và hiệu suất của MBA để điện áp sơ cấp (thứ cấp) là 22
(0,4) kV, bộ đổi nấc ở vị trí - 2,5% điện áp (giảm số vòng dây sơ cấp). Biết rằng tải
có hệ số công suất 0,8 trễ và thông số mạch tương đương không thay đổi đáng kể
khi đổi nấc. (1 điểm)
Bài 1/HK171:
Một máy biến áp (MBA) 3 pha 750 kVA, 22/0,4 kV, 50 Hz, Dyn-11. Thông số
MBA: tổn hao không tải 855 W, dòng điện không tải 1,5%, tổn hao ngắn mạch 6725
W, điện áp ngắn mạch 6%. Giả sử điện áp sơ cấp luôn ổn định ở 22 kV, và tải 3 pha
luôn cân bằng.
a) Xác định các thông số mạch tương đương (gần đúng) của MBA quy về sơ cấp? (0,75đ)
b) MBA cấp điện cho tải 650 kW với hệ số công suất 0,9 trễ, tính hiệu suất, độ thay
đổi điện áp và điện áp thứ cấp của MBA? (0,75đ)

❖ MBA cấp cho một khu dân cư (KDC) thông qua đường dây (bên thứ cấp) có tổng trở
pha là 10 + j2 m.
c) Tải tiêu thụ tại KDC như ở câu b, tính điện áp thứ cấp MBA và điện áp tại KDC?(0,5đ)
d) Tại KDC có hệ thống điện mặt trời hòa lưới, hệ này đã cung cấp đủ công suất cho
KDC và còn đang cấp ngược lên lưới 22 kV một công suất 500 kVA với cos = 1,
tính điện áp tại KDC? Nhận xét gì nếu thiết bị sử dụng tại KDC có điện áp định mức
là 380V? (0,5đ)

C2 May Bien AP Slide V2 HK212

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

C2 May Bien AP Slide V2 HK212

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Bài giảng Máy Điện ©TCBinh

MBA moät pha:

Chương 2: Máy biến áp 1

Chương 2: Máy biến áp 2

Chương 2: Máy biến áp 3

II. Chế độ không tải

Chương 2: Máy biến áp 4

Chương 2: Máy biến áp 5

The magnetic hysteresis loop

Chương 2: Máy biến áp 6

Eddy current losses (Foucault current loss)

Ví dụ: V=230Vrms, I=5A (tr), Pcore =150W.

Chương 2: Máy biến áp 7

III. Ảnh hưởng của dòng sơ cấp: Máy biến áp lý tưởng

Chương 2: Máy biến áp 8

IV. Kháng trở và sơ đồ mạch tương đương Máy biến áp thực tế

Chương 2: Máy biến áp 9

Chương 2: Máy biến áp 10

Chương 2: Máy biến áp 11

Quy về thứ cấp

Chương 2: Máy biến áp 12

V. Các yếu tố kỹ thuật trong phân tích máy biến áp

Chương 2: Máy biến áp 13

Ví dụ: Cho MBA 1 pha 100 kVA, có N1/N2=22000/220V, 50Hz.

Ví dụ: Cho máy biến áp 1 pha: 50-kVA, 2400:240V, 50Hz.

Chương 2: Máy biến áp 14

Chương 2: Máy biến áp 15

Thí nghiệm ngắn mạch:_________________________________

Thí nghiệm ngắn mạch: Isc = Iđm đo Vsc, Psc

Chương 2: Máy biến áp 16

Để máy biến áp có Vsc nhỏ thì phải như thế nào?

Thí nghiệm hở mạch: Voc = Vđm đo Ioc, Poc.

Chương 2: Máy biến áp 17

Chương 2: Máy biến áp 18

Máy biến áp 1 pha: 100kVA, 22kV/220V, 50Hz.

Ví dụ: Cho máy biến áp 1 pha: 100kVA, 22kV/220V, 50Hz.

Chương 2: Máy biến áp 19

a) Tính các thông số máy biến áp (sơ cấp và thứ cấp)?

Giaûn ñoà naêng löôïng cuûa maùy bieán aùp

S1=P1+ jQ1 Sđt=Pđt+jQđt S2= P2+jQ2

pCu1+ jq1 pFe+jqm pCu2 + jq2

Chương 2: Máy biến áp 20

Phân bố công suất trong máy biến áp

PCu1 PFe PCu2

Tổng tổn hao = PFe + PCu= P0 + 2Pn

❖ Heä soá taûi (doøng ñieän) cuûa maùy bieán aùp

❖ Hieäu suaát cuûa maùy bieán aùp

Chương 2: Máy biến áp 21

❖ Ñoä thay ñoåi ñieän aùp cuûa maùy bieán aùp---------------------------------

V1 = Vñm = const V2 = V20 = V2ñm

Chương 2: Máy biến áp 22

V '2 = R eq I1.cos  + Xeq I1.sin  = ab

❖ Ñoä thay ñoåi ñieän aùp % cuûa maùy bieán aùp

Chương 2: Máy biến áp 23

PLoad và QLoad là công suất 1 pha trên tải.

Một cách khác:

Chương 2: Máy biến áp 24

o Xét  vuông OAB

 V1 = (V2 cos  + RI ) + (V2 sin  + XI )

Nếu biết V’2, tính V1:

( V cos +  I R ) + ( V sin  +  I 1dm X eq )

Ví dụ: Cho máy biến áp 1 pha: 50kVA, 2400:240V, 50Hz.

Chương 2: Máy biến áp 25

Ví dụ: Biến áp 3 pha, 1500 kVA, /Y, 22/0,4 kV.