Clock and calendar

प्रश्न १

जर आज सोमवार असेल तर १०४ दिवसांनी .. .. .. कोणता वार असेल?

अ) शनिवार

ब) रविवार

क) बुधवार

ड) गुरुवार

उत्तर: (ब)

उपाय: आपल्याला माहित आहे की,

आठवड्यातील प्रत्येक दिवस ७ दिवसांनी परत येतो.

तर त्यामुळे आजपासून १०५ दिवसांनी पुन्हा सोमवार येणार आहे .

त्यामुळे,

१०४ दिवसांनंतर, ( सोमवार – १) = रविवार.

प्रश्न २

पहाटे ५:३० वाजता घड्याळाच्या दोन काट्यांमध्ये (तास आणि मिनीट काटा)
कोणता कोन तयार होईल?

अ) १५°
 ब) ३५°

क) ९५.

ड) २०°

उत्तर: (अ)

उपाय: येथे, दिलेली वेळ = ५:३० AM

३० ११
५:३० म्हणजे ५ तास ३० मिनिटे = ५ + ६० तास = २ तास

घड्याळात, तासाच्या काट्याने व्यापलेला १२ तासांचा कोन = ३६०°

११ ३६०
तर, ११२ तास = २ x १२ = १६५°

आणि, ६० मिनिटांसाठी मिनिट काट्याने व्यापलेला कोन = ३६०°

३६०
तर, ३० मिनिटे = ३० x ६० = १८०°

दोन काट्यांमधील कोन = १८०° - १६५°= १५°

प्रश्न ३

जर १ जानेवारी १७१६ रोजी शुक्रवार होता, तर १ जानेवारी १७२० रोजी

आठवड्याचा कोणता दिवस होता?

अ) शनिवार

ब) बध
ु वार
 क) गुरुवार

ड) सोमवार

उत्तर: (ब)

उपाय: येथे,

३१ डिसेंबर १७१५ रोजी गरु

ु वार होता.

तर, १७१५ ते १७१९ सालापर्यंतच्या विषम दिवसांची संख्या = (१ + २ + १ +

१) = ५

आता,

३१ डिसेंबर १७१९ रोजी मंगळवार असेल.

अशा प्रकारे , १ जानेवारी १७२० रोजी बुधवार असेल.

प्रश्न ४

जर घड्याळाच्या मिनिट आणि सेकंद काट्यामध्ये ५४ मिनिटांचे अंतर असेल.

मग, त्यांच्यामध्ये कोणता कोन तयार होतो?

अ) २५६°

ब) ३२४°

क) ३१५°

ड) ४३८°
उत्तर: (ब)

उपाय: येथे, ६० मिनिटांसाठी,

घड्याळाच्या काट्याने व्यापलेला कोन ३६०° आहे

आता, ५४ मिनिटांसाठी,

घड्याळाच्या काट्याने व्यापलेला कोन म्हणजे

६० x ? = ३६० x ५४

३६० x 54
? = ६०

? = ३२४°

प्रश्न ५

खालीलपैकी कोणते लीप वर्ष नाही?

अ) ३२००

ब) १६००

क) २३००

ड) २८००

उत्तर: (क)

उपाय: आपल्याला माहित आहे की,

४०० ने भाग जाणारे शतक हे लीप वर्ष असते.

येथे, २३०० वगळता वरिल सर्व वर्षाला ४०० ने भाग जात आहे त.

म्हणून, २३०० हे लीप वर्ष नाही.

प्रश्न ६

दप
ु ारी १२ वाजता घड्याळ सरू
ु केले तर ५ वाजन
ू ४० मिनिटांनी तास काटा
किती फ़िरला असेल....?

अ) २२५°

ब) १७०°

क) २५०°

ड) १९५°

उत्तर: (ब)

उपाय: आपल्याला माहित आहे की,

१२ तासात तासाच्या काट्याने झालेला कोन = ३६०°.

१७
तर, ५ तास ४० मिनिट (किंवा ३ तास) मध्ये तासाच्या काट्याने केलेला कोन

३६० १७
= [ १२ x ३ ]°= १७०°.
प्रश्न ७

जर १ जानेवारी १९१९ शनिवार असेल तर १ जानेवारी 1 १९२० ला आठवड्याचा

कोणता दिवस असेल?

अ) सोमवार

ब) शक्र
ु वार

क) बुधवार

ड) रविवार

उत्तर: (ड)

उपाय: येथे, १९१९ हे एक सामान्य वर्ष आहे . तर, त्याला १ विषम दिवस असेल.

दिलेले, १९१९ सालचा पहिला दिवस शनिवार होता.

तर, वर्ष १९२० चा पहिला दिवस शनिवारच्या पढ

ु े १ दिवस असेल.

त्यामुळे हा दिवस रविवार असेल.

प्रश्न ८

पुढीलपैकी कोणत्या वर्षी कॅलेंडर २१५२ सारखे असेल?

अ) २२५३
 ब) २२७५

क) २२४८

ड) २२७८

उत्तर: (क)

उपाय: दिलेले वर्ष = २१५२

येथे, २१५२ हे वर्ष लीप वर्ष आहे (४ ने भाग जातो).

तर, २१५२ सारखे कॅलेंडर असलेले वर्ष दे खील लीप वर्ष असेल.

आता, ज्या वर्षाला ४ ने भाग जातो ते लीप वर्ष आहे .

पर्यायांमधून, फक्त २२४८ या संख्येला ४ ने भाग जातो.

तर, योग्य उत्तर पर्याय (क) असेल.

प्रश्न ९

शालोनी ११ दिवसांपर्वी
ू मॉलमध्ये गेली होती. जर ती फक्त शक्र
ु वारी मॉलमध्ये
जाते तर आज आठवड्याचा कोणता दिवस आहे ?

अ) मंगळवार

ब) बध
ु वार

क) मंगळवार
 ड) रविवार

उत्तर: (क)

उपाय: शालोनी ११ दिवसांपर्वी

ू मॉलमध्ये गेली होती.

आता ती फक्त शक्र

ु वारीच मॉलमध्ये जाते

तर, ११ दिवसांपर्वी
ू शक्र
ु वार होता.

त्यानंतर, ४ दिवस आधी शक्र

ु वार असेल

त्यामुळे आज मंगळवार आहे

प्रश्न. १०

घड्याळात सकाळी ६ ते ७ या दरम्यानची वेळ शोधा जेव्हा तास आणि मिनिटे

काटे जळ
ु तील.

८
अ) ६ वाजन
ू ३७ ११ मि.

७
ब) ६ वाजून ४३ ११ मि.

८
क) ६ वाजून ३२ ११ मि.

७
ड) ६ वाजून ५१ ११ मि.

उत्तर: (क)

उपाय: ६ वाजता तास काटा आणि मिनिट काटा यांच्यातील फरक = ३० मिनिटे
तर, एकमेकांशी तंतोतंत जुळण्यासाठी, मिनिट काट्याने ३० मिनिटे अधिक पुढे
जाणे आवश्यक आहे .

६० मिनिटांत, मिनिट काटा ५५ मिनिटांनी पुढे जातो.

ते (?) मिनिटांत ३० मिनिटे पढ

ु े जाईल

तर,

३० x ६० ३६० ८
? = ५५ = ११ = ३२ ११

८
तर, ६ वाजून ३२ ११ मिनिटांनी, तास आणि मिनिट काटा एकत्र असतील.

प्रश्न. ११

१ ऑगस्ट रोजी रविवार असेल तर १ सप्टें बर रोजी ___ असेल?

अ) गुरुवार

ब) शनिवार

क) सोमवार

ड) बुधवार

उत्तर: (ड)

उपाय: दिलेले आहे , १ ऑगस्ट रोजी रविवार आहे .

त्यानंतर १, ८, १५, २२ आणि २९ ऑगस्टलाही रविवार असेल.

तर, ३१ ऑगस्ट रोजी मंगळवार असेल.

त्यामुळे १ सप्टें बर रोजी बुधवार असेल.

प्रश्न १२

७.३० ते ८ च्या दरम्यान घड्याळाचे काटे काटकोनात किती वेळ असतील?

७
अ) ७ वाजुन ५३ ११ मि.

७
ब) ७ वाजुन ४७ ११ मि.

६
क) ७ वाजन
ु ५४ ११ मि.

७
ड) ७ वाजुन ६२ ११ मि.

उत्तर: (क)

उपाय: ७ वाजता तास काटा आणि मिनिट काटा यांच्यातील फरक = ३५ मिनिटे

तर, ७.३० आणि ८ च्या दरम्यान काटकोनात असण्यासाठी,

मिनिट काटा (३५ +१५ = ५०) मिनिटे पुढे जाणे आवश्यक आहे .

६० मिनिटांत, मिनिट काटा ५५ मिनिटांनी पढ

ु े जातो.

(?) मिनिटांत ते 50 मिनिटे पुढे जाईल

५० x ६० ६०० ६
तर,? = ५५ = ११ = ५४ ११
 ६
तर, ७ वाजन
ू ५४ ११ मिनिटांनी घड्याळाचे काटे काटकोनात असतील.

प्रश्न १३

जर ११ जून १९११ शनिवार असेल, तर ५ डिसेंबर १९११ हा कोणता दिवस

असेल?

अ) सोमवार

ब) मंगळवार

क) रविवार

ड) बुधवार

उत्तर: (अ)

उपाय: येथे,

११ जन
ू १९११ ते ५ डिसेंबर १९११ पर्यंतचे एकूण दिवस = १९ + ३१ + ३१ +
३० + ३१ + ३० + ५ = १७७

१७७ ला ७ ने भाग गेल्यावर आपल्याला २ शिल्लक मिळते.

तर, ५ डिसेंबर १९११ हा दिवस सोमवार असेल.

प्रश्न १४

अलार्म घड्याळाला १९ वेळा वाजायला ४२ सेकंद लागतात. १३ वेळा वाजायला

किती वेळ लागेल?
 अ) २१ सेकंद

ब) १७ सेकंद

क) २८ सेकंद

ड) १९ सेकंद

उत्तर: (क)

उपाय:

अलार्म घड्याळाची पहिली घंटा शून्य सेकंदात वाजते,

तर, प्रश्नानस
ु ार

१९ अलार्म, १८ अंतराने = ४२ सेकंद

४२
तर, १३ अलार्म, १२ अंतराने = १८ x १२ = २८ सेकंद

प्रश्न १५

अचूक घड्याळ सकाळचे ११ वाजलेले दाखवते. घड्याळ दप

ु ारचे २ वाजले
असताना तासाचा काटा किती अंशाने फिरे ल?

अ) १०५°

ब) ७५°

क) १५५°

ड) ९०°
उत्तर: (ड)

उपाय: येथे, दिलेली वेळ = सकाळचे ११:००

आपल्याला दप
ु ारी ०२:०० पर्यंत तास काटा किती अंशाने फ़िरला हे शोधायच
आहे .

आता, वेळेत फरक = ३ तास

आपल्याला माहित आहे की,

१२ तासात तासाच्या काट्याने प्रवास केलेला कोन = ३६०°

३६०
तर, कोन ३ तासात तासाच्या काट्याने प्रवास केला = १२ x ३ = ९०°