Professional Documents
Culture Documents
Anđehit Xeton
Anđehit Xeton
Cấu trúc của nhóm cacbonyl (a) Mô hình phân tử anđehit fomic (b) và axeton (c)
Nguyên tử C mang liên kết đôi ở trạng thái lai hoá sp2.
Liên kết đôi C=O gồm 1 liên kết bền và một liên kết kém bền. Góc giữa các liên kết ở nhóm
>C=O giống với góc giữa các liên kết >C=C< tức là 120oC. Trong khi liên kết C=C hầu như
không phân cực, thì liên kết >C=O bị phân cực mạnh : nguyên tử O mang một phần điện tích âm,
, nguyên tử C mang một phần điện tích dương, +. Chính vì vậy các phản ứng của nhóm >C=O có
những điểm giống và những điểm khác biệt so với nhóm >C=C<.
2. Phân loại
Dựa theo cấu tạo của gốc hiđrocacbon, người ta phân chia anđehit và xeton thành 3 loại : no,
không no và thơm. Ví dụ : CH3CH=O thuộc loại anđehit no, CH2=CH–CH=O thuộc loại anđehit
không no, thuộc loại anđehit thơm, thuộc loại xeton no,
lít.
Đáp án A.
Ví dụ 2: Cho 7 gam chất A có CTPT C4H6O tác dụng với H2 dư có xúc tác tạo thành 5,92 gam ancol
isobutylic.
a. Tên của A là :
A. 2-metylpropenal. B. 2-metylpropanal.
C. but-2-en-1-ol. D. but-2-en-1-al.
b. Hiệu suất của phản ứng là :
A. 85%. B. 75%. C. 60%. D. 80%.
...........................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
.....
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Ví dụ 3: Một hợp chất hữu cơ X chứa C, H, O. Khi đốt cháy hoàn toàn 0,03 mol X cho 2,016 lít
CO2 (đktc). Mặt khác để hiđro hóa hoàn toàn 0,15 mol X cần 3,36 lít H 2 (0oC, 2atm) và được rượu
no Y. Biết X tác dụng được với AgNO3/NH3 cho kết tủa Ag. CTCT của X là :
A. C2H5CHO. B. CH2=CHCHO. C. CH3CHO. D. CH2 CHCHO.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
.
Ví dụ 4: Hiđro hoá hoàn toàn 4,2 gam một anđehit đơn chức (X) cần vừa đủ 3,36 lít khí hiđro
(đktc). Biết (X) chứa không quá 4 nguyên tử C, tên gọi của (X) là :
A. etanal. B. propenal. C. propanal. D. 2-metylpropenal.
...........................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
..... ..........................................................................................................................................................
+ Dung dịch sau phản ứng tráng gương phản ứng với dung dịch HCl thấy giải phóng khí CO 2
thì chứng tỏ rằng trong X có HCHO.
- Khi cho một anđehit X tham gia phản ứng tráng gương mà thì X có thể là HCHO
hoặc R(CHO)2.
● Khi làm các bài tập dạng này, cần chú ý đến việc áp dụng các phương pháp : Nhận xét đánh giá ,
trung bình (đối với hỗn hợp các anđehit), biện luận, bảo toàn nguyên tố, tăng giảm khối lượng, bảo
toàn electron để tìm nhanh kết quả.
Đáp án D.
Ví dụ 2: Cho hỗn hợp metanal và hiđro đi qua ống đựng Ni nung nóng. Dẫn toàn bộ hỗn hợp sau
phản ứng vào bình nước lạnh để làm ngưng tụ hoàn toàn hơi của chất lỏng và hoà tan các chất khí
có thể tan được, khi đó khối lượng của bình này tăng thêm 8,65 gam. Lấy dung dịch trong bình này
ĐC: 109 Nguyễn Công Trứ-68-Phan Bôi-0905.311.363-0236.3938.007-0905.683.093. 7
HÓA HỮU CƠ LỚP 11 CHƯƠNG 6 ANDEHYT-AXIT HỮU CƠ
GVPT: Thầy Nguyễn Đăng Quốc Hưng
đem đun nóng với AgNO3/NH3 được 32,4 gam Ag (phản ứng xảy ra hoàn toàn). Khối lượng
metanal ban đầu là :
A. 8,25 gam. B. 7,60 gam. C. 8,15 gam. D. 7,25 gam.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
.
Ví dụ 3: Cho 10,4 gam hỗn hợp gồm metanal và etanal tác dụng với một lượng vừa dư AgNO 3/NH3
thu được 108 gam Ag. Khối lượng metanal trong hỗn hợp là :
A. 4,4 gam. B. 3 gam. C. 6 gam. D. 8,8 gam.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
.
Ví dụ 4: Cho 1,74 gam anđehit oxalic tác dụng vừa đủ với dung dịch AgNO 3 trong NH3 tạo ra m
gam bạc kết tủa. Giá trị của m là :
A. 6,48 gam. B. 12,96 gam. C. 19,62 gam. D. 19,44.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Ví dụ 5: Cho 7,2 gam ankanal A phản ứng hoàn toàn với dung dịch AgNO 3/NH3 sinh ra muối của
axit B và 21,6 gam bạc kim loại. Nếu cho A tác dụng với H 2/Ni, to thu được ancol đơn chức, có
mạch nhánh. CTCT của A là :
A. CH3–CH2–CH2–CHO. B. (CH3)2CH–CH2–CHO.
C. CH3–CH(CH3)–CH2–CHO. D. (CH3)2CH–CHO.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Ví dụ 10: Hợp chất A chứa 1 loại nhóm chức và phân tử chỉ chứa các nguyên tố C, H, O trong đó
oxi chiếm 37,21% về khối lượng, 1 mol A tráng gương hoàn toàn cho 4 mol Ag. Vậy A là :
A. C2H4(CHO)2. B. HCHO. C. CH3–CHO. D. OHC–CH2–CHO.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Đáp án A.
Ví dụ 11: Cho bay hơi hết 5,8 gam một hợp chất hữu cơ X thu được 4,48 lít hơi X ở 109,2 oC và 0,7
atm. Mặt khác khi cho 5,8 gam X phản ứng của AgNO3/NH3 dư tạo 43,2 gam Ag. CTPT của X là
A. C2H2O2. B. C3H4O2. C. CH2O. D. C2H4O2.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Đáp án A.
Ví dụ 12: 8,6 gam anđehit mạch không nhánh A tác dụng với lượng (dư) dung dịch AgNO 3/NH3 tạo
43,2 gam Ag. A có công thức phân tử là :
A. CH2O. B. C3H4O. C. C4H8O. D. C4H6O2.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Đáp án D.
Ví dụ 13: Cho 0,1 mol anđehit X tác dụng với lượng dư AgNO 3 (hoặc Ag2O) trong dung dịch NH3,
đun nóng thu được 43,2 gam Ag. Hiđro hoá X thu được Y, biết 0,1 mol Y phản ứng vừa đủ với 4,6
gam Na. Công thức cấu tạo thu gọn của X là :
A. HCHO. B. OHC–CHO. C. CH3–CHO. D. CH3–CH(OH)–CHO.
–CHO + O2 –COOH
2. Oxi hóa hoàn toàn : Oxi hóa hoàn toàn anđehit sẽ thu được CO2 và H2O
Phương trình phản ứng tổng quát :
● Nhận xét : Như vậy khi đốt cháy một anđehit hoặc hỗn hợp các anđehit mà thu được số mol CO 2
bằng số mol nước thì chứng tỏ đó là các anđehit no, đơn chức.
● Khi làm các bài tập dạng này, cần chú ý đến việc áp dụng các phương pháp : Nhận xét đánh giá ,
trung bình (đối với hỗn hợp các anđehit), đường chéo, bảo toàn nguyên tố, bảo toàn khối lượng,
tăng giảm khối lượng, để tìm nhanh kết quả.
C. . D. HCOOCH2–CH3.
Câu 19: Gọi tên hợp chất có CTCT như sau theo danh pháp IUPAC :
A. 2,4-dietylpentanal. B. 2-metyl-4-etylhexanal.
C. 2-etyl-4-metylhexanal. D. 2-metyl-5-oxoheptan.
Câu 20: Gọi tên hợp chất có CTCT như sau theo danh pháp IUPAC :
A. 1-clo-1-oxo-propanol-2. C. 2-clo-3-hiđroxibutanal.
B. 3-hiđroxi-2-clobutanal. D. 2-hiđroxi-1-clo-1-oxopropan.
Câu 21: Gọi tên hợp chất có CTCT như sau theo danh pháp thông thường :
(2)
(4)
Các phản ứng mà trong đó HCHO thể hiện tính oxi hóa và tính khử là :
A. (1), (2), (3), (4). B. (1), (3), (4). C. (1), (2), (4). D. (1), (3).
Câu 35: Cho các chất : HCN, H2, dung dịch KMnO4, dung dịch Br2/H2O, dung dịch Br2/CH3COOH
a. Số chất phản ứng được với (CH3)2CO ở điều kiện thích hợp là :
A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.
b. Số chất phản ứng được với CH3CH2CHO ở điều kiện thích hợp là :
A. 4. B. 2. C. 3. D. 5.
Câu 36: Trong nhiều tinh dầu thảo mộc có những anđehit không no tạo nên mùi thơm cho các tinh
dầu này. Ví dụ tinh dầu quế có anđehit xiamic C6H5CH=CHCHO, trong đó tinh dầu xả và chanh có
xitronelal C9H17CHO. Có thể dùng chất nào sau đây để tinh chế các anđehit nói trên ?
A. AgNO3/NH3.
B. H2/Ni, to.
C. Cu(OH)2/NaOH.
D. Dung dịch bão hòa NaHSO3 sau đó tái tạo bằng HCl.
Câu 37: Hệ số cân bằng của phương trình hóa học dưới đây là phương án nào ?
R(CHO)x + AgNO3 + NH3 + xH2O R(COONH4)x + NH4NO3 + Ag
A. 1, x, 2x, x, 1, x, 2x. B. 1, 2x, 3x, x, 1, 2x, 2x.
C. 1, 4x, 6x, 2x, 1, 4x, 2x. D. Cả 3 đều sai.
Câu 38: Cho biết hệ số cân bằng của phương trình hóa học sau là phương án nào ?
CH3CHO + KMnO4 + H2SO4 CH3COOH + MnSO4 + K2SO4 + H2O
A. 5, 2, 4, 5, 2, 1, 4. B. 5, 2, 2, 5, 2, 1, 2.
C. 5, 2, 3, 5, 2, 1, 3. D. Cả 3 đều sai.
Câu 39: Cho sơ đồ phản ứng :
CH2=CH–CHO + K2Cr2O7 + H2SO4
Sản phẩm của phản ứng là phương án nào ?
A. CH2=CHCOOH, Cr2(SO4)3, K2SO4, H2O.
B. CH2OH–CH(OH)COOH, Cr2(SO4)3, K2SO4, H2O.
Câu 45: Quá trình nào sau đây không tạo ra anđehit axetic ?
A. CH2=CH2+ H2O (to, xúc tác HgSO4).
B. CH2=CH2 + O2 (to, xúc tác).
C. CH3COOCH=CH2 + dung dịch NaOH (to).
D. CH3CH2OH + CuO (to).
Câu 46: Dãy gồm các chất đều điều chế trực tiếp (bằng một phản ứng) tạo ra anđehit axetic là :
A. C2H5OH, C2H2, CH3COOC2H5. B. HCOOC2H3, C2H2, CH3COOH.
C. C2H5OH, C2H4, C2H2. D. CH3COOH, C2H2, C2H4.
Câu 47: Phương pháp nào sau đây được dùng trong công nghiệp để sản xuất HCHO ?
A. Oxi hóa metanol nhờ xúc tác Cu hoặc Pt.
B. Oxi hóa metan nhờ xúc tác NO.
C. Thủy phân CH2Cl2 trong môi trờng kiềm.
D. A và B.
Câu 48: Axeton là nguyên liệu để tổng hợp nhiều dược phẩm và một số chất dẻo, một lượng lớn
axeton dùng làm dung môi trong sản xuất tơ nhân tạo và thuốc súng không khói. Trong công
nghiệp, axeton được điều chế bằng phương pháp nào sau đây ?
A. Oxi hoá rượu isopropylic.
B. Chưng khan gỗ.
C. Nhiệt phân CH3COOH/xt hoặc (CH3COO)2Ca.
D. Oxi hoá cumen (isopropyl benzen).
Câu 49: Ứng dụng nào sau đây của anđehit fomic ?
ĐC: 109 Nguyễn Công Trứ-68-Phan Bôi-0905.311.363-0236.3938.007-0905.683.093. 21
HÓA HỮU CƠ LỚP 11 CHƯƠNG 6 ANDEHYT-AXIT HỮU CƠ
GVPT: Thầy Nguyễn Đăng Quốc Hưng
A. Điều chế dược phẩm. B. Tổng hợp phẩm nhuộm.
C. Chất diệt trùng, tẩy uế. D. Sản xuất thuốc trừ sâu.
Câu 50: Có bao nhiêu chất có CTPT là C 4H8O, mạch hở khi tác dụng với H2 dư (Ni) tạo thành
ancol isobutylic ?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Câu 51: Có bao nhiêu chất hữu cơ mạch hở khi tác dụng với H 2 dư (Ni, to) tạo thành ancol
isobutylic ?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Câu 52: Hiđro hóa hợp chất X mạch hở có CTPT là C4H6O, được ancol butylic. Số công thức cấu
tạo có thể có của X là :
A. 5 B. 6. C. 3. D. 4.
Câu 53: Thể tích H2 (0 C và 2 atm) vừa đủ để tác dụng với 11,2 gam anđehit acrylic là :
o