Sorularla Öğrenelim

ADL102U - HUKUK DİLİ VE ADLİ YAZIŞMALAR

Ünite 1: Hukuk Dili

Hukuk Dili Kavramı

1. "Hukuk dili" nedir?

Cevap: Hukuk dili, kanunların uygulanması için her somut olayda, dilekçelerde, adli makamların resmî yazılarında ve
mahkemekararlarında kullanılan dil olup günlük hayatta kullanılan dilden farklılık arz eden, mesleki terimleri içeren özel bir dildir.

2. Kanun dilinin diğer dil kategorilerinden farkı nedir?

Cevap: Kanun dilinin diğer dil kategorilerinden farkı, diğer yazılı metinlerde metni yaratan ve yazan yazarın aynı kişi olmasına karşın
kanunları yapan milletvekilleri ile kanunları kaleme alan ve taslak görüşmelerinde hiç bulunmayan yazarın farklı kişiler olmasıdır.

Kanun Dili

3. Kanun dilinin vazgeçilmez özellikleri nelerdir?

Cevap: Kanun dilinin vazgeçilmez özellikleri; açıklık, sadelik, bilimsel tutarlılık ve terim birliği, kesinlik ve belirginliktir.

4. Kanunlar için “Taslaklarda kullanılacak dil” hususu hangi yönetmelik ve madde ile hükme bağlanmıştır?
Cevap: Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik; Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar, bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve
kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanacak kanun, yönetmelik, kararnameler ve diğer düzenleyici işlemlerin
taslak metinlerinin hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir (MHUEY 1. m). Bu Yönetmeliğin 23. maddesinde
“taslaklarda kullanılacak dil” hususu hükme bağlanmıştır.

Hukuk Dilinin Karakteristik Özellikleri

5. Hukuk dilinin karakteristik özellikleri nelerdir?

Cevap: Hukuk dilinde isimler ve isimleştirmeler kullanılır. Günlük dilde belli bir anlam içeriği ile sıkça kullanılan bazı sözcükler hukuk
dilinde farklı anlam ifade eder. Yerleşmiş bir terminolojiye sahiptir. Eski dilden yerleşmiş veya yabancı sözcüklerden oluşan terimlere
sıklıkla rastlanır.

6. Eski Borçlar Kanunu’nda kullanılan “müruruzaman” kavramının günümüzdeki karşılığı nedir?

Cevap: Zaman aşımıdır.

Yasama ve Norm Yapım Süreci

7. Kanun yapım süreci hangi aşama ile başlar?

Cevap: Kanun teklifinin TBMM Başkanlığına sunulması ile kanun yapım süreci başlar.

8. Kanun önerme yetkisi kimlere aittir?

Cevap: Kanun önermeye, Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri yetkilidir.

9. TBMM İç Tüzüğünün kanun tekliflerinin hazırlanmasına ilişkin ilk olarak öngördüğü “imza” şartı nasıl uygulanmaktadır?
Cevap: TBMM İç Tüzüğü kanun tekliflerinin hazırlanmasına ilişkin ilk olarak “imza” şartını öngörmektedir. Bütçe ve kesin hesap kanun
teklifinde Cumhurbaşkanının, diğer kanun tekliflerinde ise en az bir milletvekilinin imzasının bulunması gereklidir.

10. Genel Kurul tarafından reddedilmiş olan kanun tekliflerinin yeniden verilmesi için ne kadar süre geçmesi gerekir?
Cevap: Genel Kurul tarafından reddedilmiş olan kanun teklifleri, ret tarihinden itibaren tam 1 yıl geçmedikçe aynı yasama dönemi
içerisinde yeniden verilemez.

11. Kanun tekliflerinin hazırlanmasına ilişkin ilkeler nelerdir?

Cevap: İlk olarak “imza” şartı mevcuttur. Bütçe ve kesin hesap kanun teklifinde Cumhurbaşkanının, diğer kanun tekliflerinde ise en az
bir milletvekilinin imzasının bulunması gereklidir. İkinci olarak kanun tekliflerinin “gerekçe” ile beraber sunulması gerekir. Kanun
tekliflerinin kaba ve yaralayıcı ifadeler içermemesi gerekir.
12. Düzenleyici etki analizi neleri içerir?
Cevap: Düzenleyici etki analizi; düzenlemenin hazırlanmasını gerekli kılan sebepleri, alternatif çözüm önerilerinin değerlendirilmesini,
fayda ve içerik analizini, bütçeye getirdiği ek mali külfeti, sosyal, ekonomik ve ticari hayata, çevreye ve ilgili kesimlere etkilerini, yıllık
muhtemel toplam etkisini, kırtasiyeciliğin ve bürokratik formalitelerin azaltılmasına katkısını, izlenen danışma ve görüş alma süreçlerini
içerir.

13. Şekli anlamda kanun ve maddi anlamda kanun nedir?

Cevap: Şekli anlamda kanun, TBMM tarafından usulüne uygun olarak kabul edilen yasama işlemidir. Maddi anlamda kanun ise genel,
nesnel, kişilik dışı hukuk kurallarının bütünü olarak ifade edilmektedir.

Adli Yazı Dili

14. Adli yazının taşıması gereken unsurlar nelerdir?

Cevap: Adli yazının taşıması gereken üç unsur bulunmaktadır. Bunlar; adli yazının tam olması, kısa, açık ve doğru olması ile uygun bir
dille yazılmasıdır.

15. Adli yazılarda yazının tam olması ne anlama gelir?

Cevap: Adli yazının tam olması gerekir. Yazının eksik olması, örneğin eksik bir dilekçe, tebligat veya ilan, başvurulan makam veya
muhatap kişinin dileği eksik yerine getirmesine neden olur.

Adli Yazı Dili

16. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “hükmün gerekçesi ve hüküm fıkrasının içereceği hususlar” başlıklı maddesinin kapsamı nedir?
Cevap: Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “hükmün gerekçesi ve hüküm fıkrasının içereceği hususlar” başlıklı maddesinde hüküm
fıkrasında yer alması gereken zorunlu unsurlar arasında, kararın ne olduğunun, uygulanan kanun maddelerinin,verilen ceza miktarının,
kanun yollarına başvurma ve tazminat isteme olanağı ile süre ve merciinin tereddüde yer vermeyecek şekilde açık olarak gösterilmesi
gerektiği belirtilmiştir.

17. Adli makamlara başvuru için verilecek dilekçe ve evraklara dair Hukuk Muhakemeleri Kanunu adli yazı diline ilişkin uygunluğu
hangi madde ile belirler?
Cevap: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 32/2 maddesi uyarınca “okunamayan veya uygunsuz ya da ilgisiz olan dilekçenin yeniden
düzenlenmesi için uygun bir süre verilir ve bu dilekçe dosyada kalır. Verilen süre içinde yeni bir dilekçe düzenlenmezse, tekrar süre
verilemez”

18. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “hükmün gerekçesi ve hüküm fıkrasının içereceği hususlar” başlıklı maddesi kapsamında hüküm
fıkrasında yer alması gereken zorunlu unsurlar nelerdir?
Cevap: Zorunlu unsurlar arasında, kararın ne olduğunun, uygulanan kanun maddelerinin,verilen ceza miktarının, kanun yollarına
başvurma ve tazminat isteme olanağı ile süre ve merciinin tereddüde yer vermeyecek şekilde açık olarak gösterilmesi gerekmektedir.

19. Yargılama sonunda uyuşmazlığın esası hakkında verilen nihai karar nasıl adlandırılır?
Cevap: Yargılama sonunda uyuşmazlığın esası hakkında verilen nihai karar, hüküm olarak adlandırılmaktadır.

20. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297. maddesi gereğince hükmün kapsamında kararda yer alması gerekenler nelerdir?
Cevap: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 297. maddesi gereğince hükmün kapsamında, maddede sayılan diğer unsurların yanında,
tarafların iddia ve savunmalarının özeti, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususlar, çekişmeli vakıalar ve deliller ilebunlardan alınan
sonuçlar hukuki sebepleri ile tam şekilde kararda yer almalıdır.

Sıra-(Soruid) 1-(3058304) 2-(3058305) 3-(3058306) 4-(3058307) 5-(3058312) 6-(3058313) 7-(3058314) 8-(3058315) 9-(3058316) 10-(3058317) 11-(3058318) 12-(3058323) 13-(3058308) 14-(3058309) 15-(3058310) 16-
(3058311) 17-(3058319) 18-(3058320) 19-(3058321) 20-(3058322)