FOREX HAKKINDA KISA BİLGİLER

GCM İnsan Kaynakları

 FOREX HAKKINDA KISA BİLGİLER

• Forex Nedir?
• Türkiye’de Forex Piyasası
• Rakamlarla Forex
• Sorularla Forex
Forex piyasasında kimler işlem yapabilir?
Türkiye’de Forex işlemleri ne zaman başladı?
Forex piyasasının Türkiye’deki büyüklüğü ne kadar?
Forex piyasasının dünyadaki büyüklüğü ne kadar?
Forex piyasasının avantajları nelerdir?
Kaldıraç nedir?
Kaldıraç kullanarak nasıl işlem yapılır?
Kaldıraç oranı Türkiye’de ne kadar?
Dünyada kaldıraç oranı ne kadar?
Teminatlar nerede saklanıyor?
İşlem gerçekleştirmek için aracı kuruma gitmek gerekiyor mu?
Aracı kuruma ne kadar komisyon ödeniyor?
Forex piyasası riskli mi?
Forex piyasasında ürün çeşitliliği var mı?
Yatırımcılar işlemlerini nasıl takip edebilir?
Türkiye’de hangi saatlerde işlem yapılıyor?
Forex piyasasında sık kullanılan terimler nelerdir?
• Takasbank

Forex Nedir?

Günlük 5,5 trilyon dolar işlem hacmiyle dünyanın en büyük ve en hızlı gelişen finansal piyasası olan Forex, İngilizce
Foreign Exchange sözcüklerinin kısaltılmasından oluşur, Türkçe döviz piyasaları anlamına gelmektedir.

Dünyanın en büyük ve en likit finans piyasası olarak kabul edilen bu piyasada başta ülke para birimleri olmak üzere
altın, platin, gümüş gibi kıymetli madenler; pamuk, mısır, soya, kakao gibi zirai ürünler; alüminyum, bakır gibi metaller;
petrol, doğalgaz gibi emtialar; hisse senetleri ve borsa endeksleri; CFD’ler dahil olmak üzere çok geniş yelpazede yer
alan yatırım enstrümanları işlem görmektedir.

En çok işlem gören paritelerde gün içinde fiyatlar 18000 kereden fazla değişmektedir. Bu fiyat hareketlerinin göreceli
olarak küçük olması (1 pip) sayesinde piyasa, kusursuz olarak çalışmakta ve likit olmaktadır. Forex piyasasının katı-
lımcıları, ticari bankalar, merkez bankaları, portföy yönetim firmaları, sigorta şirketleri, büyük şirketler, korunma (hed-
ging) fonları ve bireysel yatırımcılardır. Forex piyasasında emirlerin işlendiği genel bir merkez yoktur. Çünkü Dünyanın
farklı yerlerinde coğrafi ticari merkezler vardır. Bu merkezler önem sıralarına göre Londra, New York, Tokyo, Singapur,
Frankfurt, Zürih, Paris ve Hong Kong’tur. İşlemler; bankalar, kurumlar ve bireysel yatırımcılar arasındaki elektronik
ağ üzerinden yapıldığından 24 saat boyunca işlem yapılabilir. Forex, günümüzde her ölçekte yatırımcının yalnızca bir
internet bağlantısıyla günün her saatinde erişebildiği çok aktif bir piyasadır.

GCM Menkul Kıymetler A.Ş +90 212 345 0 426

Eski Büyükdere Caddesi +90 212 345 0 402
GCM İNSAN KAYNAKLARI Park Plaza Kat:14 Maslak ik@gcmmenkul.com
1 / 5
Sarıyer / İstanbul www.gcmforex.com
Türkiye’de Forex Piyasası

Türkiye’de Forex işlemleri, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) kaldıraçlı işlemleri düzenlemeye yönelik yayınladığı
tebliğe kadar yurt dışında faaliyet gösteren aracı kurumlar üzerinden yapılıyordu. Gerek yurtdışında faaliyet gösteren
kurumların büyük kısmının bir devlet otoritesine tabii olmaması gerek ise muhalif bir durumda muhatap bir merci
bulunamaması gibi sorunlar nedeniyle oldukça karmaşık bir yapı oluşmuştu. Buna bir de Forex piyasasını ve işleyişini
yeterince bilmeyen risk iştahı yüksek yatırımcıların yaşadıkları kayıplardan dolayı oluşan mağduriyetleri eklenince
denetleme sisteminin bir an önce hayata geçirilmesi gerekliliği ortaya çıktı.

SPK; dünyanın diğer regülasyon (şirket, dernek ve benzeri kurumların kuruluş ve işleyişlerini düzenleyen kuralların
tümü) otoritelerinden NFA ve FSA’nın Forex ile ilgili düzenlemelerini de göz önünde bulundurarak, 31 Ağustos 2011
tarihinde “Kaldıraçlı alım satım işlemleri ve bu işlemleri gerçekleştirebilecek kurumlara ilişkin esaslar hakkında tebliğ”i
yürürlüğe koydu. Düzenleme, Forex piyasasının tüm hatlarını belirlediği gibi yatırımcıların korunmasına ilişkin esasla-
rıyla da Türkiye’de Forex’i güvenilir bir konuma taşındı.

Regülasyon ile kaldıraçlı işlemlerin yapıldığı piyasayı ve piyasanın unsurlarını denetlemenin dışında müşterilerin de
hesaplarını korumaya yönelik bir dizi önlem getirildi. Müşteri hesaplarının Takasbank’ta müşteri bazında saklanması
ve işlem yapan aracı kurumlara yetki belgesi zorunluluğu getirildi. Böylece müşteri teminatları garanti altına alındı.
Kaldıraç oranı 1:400’lerden 1:100’e çekilerek yatırımcının sistematik risklere karşı duyarlılığı azaltıldı.

Kaldıraçlı piyasalara ilişkin SPK’nın yapmış olduğu bu düzenleme, Türkiye’de Forex piyasasının kontrol altına alınması
için otorite tarafından hayata geçirilen ilk düzenlemedir. Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği ise kuru-
luşların bağlı olduğu tüzel yapı olarak kanunların uygulanması ve açıklanması hususunda köprü vazifesi görmektedir.
Bugün kurumların hem teknolojik yapısı hem de finansal yeterliliği aldıkları risk oranı düzenli olarak denetlenebilmek-
tedir. Bununla beraber SPK, Forex piyasasının Türkiye’deki yerini ve duruşunu dünya devletlerinin bir adım daha öteye
taşımak için farklı düzenlemelere devam etmekte ve regülasyonun derinliğini artırmaktadır.

Lisanslı aracı kurumların SPK denetiminde olması, müşteri teminatlarının müşteri adına ve müşteri nezdinde saklan-
ması gibi piyasanın güvenirliğini ve gücünü yansıtan düzenlemeler sonrasında Forex piyasasında işlem hacmi ortala-
ma aylık bazda 250 milyar TL seviyesine ulaştı. SPK’dan yetki belgesi alan piyasa yapıcı kurum sayısı hızla yükseldi.
GCM Forex de SPK’dan ilk yetki belgesi alan kurumlar arasında yerini aldı.

Rakamlarla Forex

ABD Hisse Senetleri Borsası NYSE’de günlük işlem hacmi 25 Milyar Dolar civarındayken Forex piyasasında günlük
işlem hacmi ortalama 5,5 Trilyon Dolardır.
Forex piyasalarındaki günlük işlem hacminin yalnızca %5′i hükümetlerin ve firmaların yaptığı işlemlerden oluşuyor.
Geriye kalan işlemler spekülatif amaçlarla gerçekleştirilir.

Sorularla Forex

• Forex piyasasında kimler işlem yapabilir?

Küresel finans piyasası Forex’te, dünya piyasalarında yatırım yapmak isteyen herkes kolaylıkla alım-satım işlemi ger-
çekleştirebilir. Yatırımcının, Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) lisanslı olan bir aracı kurumda Forex müşteri hesabı
açması bu piyasada işlem yapılabilmesi için yeterli olacaktır.

GCM Menkul Kıymetler A.Ş +90 212 345 0 426

Eski Büyükdere Caddesi +90 212 345 0 402
GCM İNSAN KAYNAKLARI Park Plaza Kat:14 Maslak ik@gcmmenkul.com
2 / 5
Sarıyer / İstanbul www.gcmforex.com
• Türkiye’de Forex işlemleri ne zaman başladı?
Türkiye’de Forex piyasasında işlemler yasal olarak 2011 yılının Ağustos ayında 28038 sayılı Resmi Gazete’de yayım-
lanan tebliğ ile Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) mevzuatı kapsamına alındı.

2011’de Sermaye Piyasası Kurulu tarafından gerçekleşen regülasyonla (düzenleme) aracı kurumların sahip olması
gereken hizmet çeşitleri, yapılacak işlemlerin özellikleri ve diğer konular yasal mevzuata bağlandı ve gerekli koşulları
taşıyan aracı kurumlara Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) lisansı verilmeye başlandı. Türkiye’de Forex piyasasında yapı-
lan yasal mevzuatla beraber yatırımcıların hakları devlet güvencesi altına alındı.

• Forex piyasasının Türkiye’deki büyüklüğü ne kadar?

Türkiye’de Forex işlemlerinin büyüklüğü 2015 Ekim itibariyle yaklaşık olarak 1 trilyon TL’ye ulaştı. Forex piyasasında
her geçen gün artan yatırımcı sayısı baz alındığında piyasasının Türkiye’de daha da gelişeceği söylenebilir.

• Forex piyasasının dünyadaki büyüklüğü ne kadar?

Forex, 5,5 trilyon doları aşan günlük işlem hacmiyle dünyanın en büyük ve likit finans piyasasıdır.

• Forex piyasasının avantajları nelerdir?

Forex’in başlıca avantajları şu şekilde sıralanabilir; kaldıraç özelliği, yüksek likidite, farklı getiri ve risk seviyesinde yüz-
lerce enstrümanda işlem imkanı, emir çeşitliği, 5/24 saat açık piyasa ve çift yönlü işlem şeklinde sıralanabilir.

Kaldıraç: Forex’te kaldıraç kullanarak alım-satım işlemi yaparken yatırdığınız teminattan daha büyük miktarlarda
işlem yapabilirsiniz.

Enstrüman çeşitliliği: Forex piyasasında pek çok enstrümanda aynı anda 5 gün 24 saat boyunca işlem gerçekleşti-
rebilirsiniz.

Çift yönlü işlem: Forex piyasasında hem alım hem de satım işlemi yaparak kazanç sağlayabilirsiniz. Yani çift yönlü
işlem yaparak fiyatın yükselişinden de düşüşünden de kazanç sağlayabilirsiniz.

Emir çeşitliliği: İşlemleriniz esnasında verebileceğiniz emirlerde sağlanan çeşitlilikle zararınızı sınırlayabilir veya kâ-
rınızı alabilirsiniz.

5/24: Forex piyasasında 5 gün 24 saat boyunca internet bağlantınızın olduğu her yerden alım-satım işlemi yapabilirsiniz.

• Kaldıraç nedir?
Forex piyasasını diğer finans piyasalardan daha popüler kılan en önemli özelliği kaldıraçtır. Kaldıraç yatırımcının te-
minat tutarının belli bir katına kadar işlem yapabilmesidir. Böylece küçük teminatlarla daha yüksek hacimli işlemler
yapabilir.

• Kaldıraç kullanarak nasıl işlem yapılır?

Forex’te başlangıç teminat tutarı 20 bin TL veya muadili döviz tutarlarının üzerindeki işlemlerde 1’e 100 kaldıraç
oranı, altındaki işlemlerde ise kaldıraç oranının azami yarısı kullanarak; örneğin; 2.000 dolar teminatla 200.000 dolar
değerinde işlem gerçekleştirebilirsiniz.

• Kaldıraç oranı Türkiye’de ne kadar?

Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından izin verilen azami kaldıraç oranı Türk Lirası, Amerikan Doları,

GCM Menkul Kıymetler A.Ş +90 212 345 0 426

Eski Büyükdere Caddesi +90 212 345 0 402
GCM İNSAN KAYNAKLARI Park Plaza Kat:14 Maslak ik@gcmmenkul.com
3 / 5
Sarıyer / İstanbul www.gcmforex.com
Euro’nun birbirlerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı yapılan işlemlerde 100:1’dir.
Bunların dışındaki varlıklarda ise kaldıraç oranı azami 50:1 olarak uygulanır.

Kaldıraç oranının kullanımında ki diğer bir kriter ise hesap açılışı sırasında başlangıç teminat tutarının miktarıdır. Baş-
langıç teminat miktarı 20.000 TL veya muadili döviz tutarının üstünde olan hesaplarda yukarıdaki kaldıraç oranları
kullanırken; başlangıç teminat tutarı 20.000 TL veya muadili döviz tutarının altında olan müşteriler için azami kaldıraç
oranlarının yarısı uygulanır. Yani Türk Lirası, Amerikan Doları, Euro’nun birbirlerine karşı olan değişim oranlarını esas
alan varlıklar ile altına dayalı yapılan işlemlerde kaldıraç oranı azami 50:1 olarak uygulanır. Bunların dışındaki varlık-
larda ise kaldıraç oranı azami 25:1 olarak uygulanır. 20.000 TL’nin üzerinde başlangıç teminatıyla açılan hesaplarda
ise başlangıç teminatının altına düşülse de kaldıraç oranı değiştirilmez.

Diğer taraftan kaldıraç oranı kanunda belirtilen sınırları geçmemek şartı ile finansal varlığın durumuna, enstrümana
ve yatırımcının tercihlerine göre uygulanabilmektedir.

• Dünyada kaldıraç oranı ne kadar?

Kaldıraç oranı işlem yapılan ülkeden ülkeye değişmekle beraber bu oranın 1’e 400’e kadar çıktığı bilinmektedir. Özel-
likle ABD ve Japonya’da çıkartılan yeni yasalarla birlikte zorunlu olarak kaldıraç oranları düşürülerek sınırlandırılmıştır.

• Teminatlar nerede saklanıyor?
Yatırımcıların teminatları Takasbank’ta saklanmaktadır. Takasbank; yatırımcıların teminatlarını güvence altında tutan
devlete bağlı bir kurumdur.

• İşlem gerçekleştirmek için aracı kuruma gitmek gerekiyor mu?

Forex piyasasında işlem yapmak için aracı kuruma gitmenize gerek yok! Bilgisayar veya akıllı cihazlar aracılığıyla in-
ternet bağlantınızın olduğu her yerden işlemlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.

• Aracı kuruma ne kadar komisyon ödeniyor?

Komisyon bedeli kurumdan kuruma değişse de genellikle işlemlerde yüzdesel bir komisyon almak yerine, alım-satım
fiyatları arasındaki spread (fark) üzerinden gelir elde edilmektedir.

• Forex piyasası riskli mi?

Hayatta her daim risk vardır. Dolayısıyla riski minimize etmek için tedbirler almak gereklidir. Forex piyasası da yüksek
volatilite ve kaldıraç sebebiyle risklidir. Fakat kaldıraç kullanımına dikkat ettiğiniz ve doğru bir strateji belirlediğiniz
takdirde riski azaltabilirsiniz.

Forex piyasasında işlem saatleri uzun olduğundan gecelik bırakılan pozisyonlarda olumsuz gelişmelere karşı zararını-
zı sınırlandırmalı ve mutlaka “zararı durdur” emirlerinden yararlanmalısınız.

• Forex piyasasında ürün çeşitliliği var mı?

Forex piyasasında birden fazla üründe işlem yapma avantajı bulunuyor. Bu ürünlerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz;
parite, emtia, CFD, hisse senedi ve dünyanın önde gelen endeksleri.

• Yatırımcılar işlemlerini nasıl takip edebilir?

Yatırımcılar işlem yaptıkları kurumlardaki müşteri temsilcileri ve kullandıkları işlem platformlu aracığıyla işlemlerini
takip edebilir.

GCM Menkul Kıymetler A.Ş +90 212 345 0 426

Eski Büyükdere Caddesi +90 212 345 0 402
GCM İNSAN KAYNAKLARI Park Plaza Kat:14 Maslak ik@gcmmenkul.com
4 / 5
Sarıyer / İstanbul www.gcmforex.com
• Türkiye’de hangi saatlerde işlem yapılıyor?
Haftanın 5 günü 24 saat boyunca işlem yapılmaktadır. Fakat saat farkı nedeniyle Türkiye saatiyle pazarı pazartesiye
bağlayan gece başlayan işlemler cuma gecesi 23:00 ve bazı ürünlerde 24:00’a kadar devam etmektedir.

• Forex piyasasında sık kullanılan terimler nelerdir?

Forex piyasasında fiyatlamalarda spread, kotasyon, alış fiyatı ve satış fiyatı en sık kullanılan terimlerin başında gelir.

Spread: Alış ve satış arasındaki fiyat farkına “spread” denir.

Kotasyon: Bir döviz paritesine ilişkin piyasada bulunan fiyat çiftine denir. Kotasyonda döviz çifti içindeki birinci dövize
baz döviz, ikincisine ise karşıt döviz denir.

Alış Fiyatı: Yatırımcının satış yapabileceği fiyatı gösterir ve fiyat yapıcı aracı şirketin ya da likidite sağlayıcının almaya
razı olduğu fiyattır.

Satış Fiyatı: Yatırımcının alış yapabileceği fiyatı gösterir, likidite sağlayıcı veya fiyat yapıcı aracı şirketin satmaya razı
olduğu fiyattır.

Takasbank

Türkiye’de menkul kıymetlerinin alım satım işlemlerinin takası (sermaye piyasalarında gerçekleştirilen alım satım iş-
lemlerinden doğan menkul kıymetlerin teslimi ve bedellerin ödenmesine ilişkin taahhütlere ait işlemlerin yapılması),
1986-1988 yıllarını kapsayan dönem içerisinde aracısız olarak işlem tarafları arasında gerçekleştiriliyordu.

1988-1992 döneminde İMKB bünyesinde bir müdürlük tarafından sunulan bu hizmetler, 1992 yılından itibaren İMKB
ve üyelerinin ortaklığı ile kurulan İMKB Takas ve Saklama A.Ş.’ye devredildi. 1996 yılında bankacılık lisansı da alarak
hizmet çeşitliliğini artıran İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank), borsada işlem gören menkul kıymetleri
kaydileştirerek merkezi saklamasını yapmak üzere İMKB ile birlikte Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş.’yi kurmuştur.

Bankamızın en büyük ortağı olan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın (İMKB) unvanının Borsa İstanbul A.Ş. (BİAŞ)
olarak değişimine paralel olarak Takasbank unvanı da, 11 Nisan 2013 tarihinden itibaren “İstanbul Takas ve Saklama
Bankası A.Ş.-Takasbank” olarak değiştirilmiştir.

GCM Menkul Kıymetler A.Ş +90 212 345 0 426

Eski Büyükdere Caddesi +90 212 345 0 402
GCM İNSAN KAYNAKLARI Park Plaza Kat:14 Maslak ik@gcmmenkul.com
5 / 5
Sarıyer / İstanbul www.gcmforex.com