‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬

‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫درسنامه جامع پیام هاي آسمان‬

‫پایه هفتم‬

‫براساس کتب درسی‪1400‬‬

‫سال تحصيلي ‪١٤٠٠ -١٤٠١‬‬

‫درس ‪١‬‬
‫و‪ ‬ه‪‬و‪ ‬م‪‬ع‪‬كُم ‪ ،‬اَينَ ما كُنتُم‪ .‬هر كجا باشيد او با شماست ‪.‬‬
‫خداوند مهر بان ترين است واز حال همه خبر دارد‪ .‬او چون همه مارا دوست دارد‪،‬ازما وتمامي‬
‫آفريده هايش به خوبي مواظبت مي كند‪ .‬اما گاهي انسان ها با بي دقتي يا سهل انگاري ويا حتي ازسر‬
‫ناداني‪،‬دچار حادثه مي شوند‪.‬درحقيقت اين افراد با اشتباهات ياگناهاني كه مرتكب مي‬
‫شوند‪،‬خودشان رااز حفاظت خداوند محروم مي كنند‪.‬‬
‫استفاده صحيح و بجا از نعمت‪ ،‬شكر نعمت و استفاده ناصحيح از آن ‪ ،‬ناسپاسي در برابر خداوند است‬
‫نتايج شكرگزاري‬
‫با شكرگزاري ‪ ،‬خداوند نه تنها از ما راضي مي شود بلكه نعمت هاي بيشتري نيز به ما م مي دهد‬
‫لَئ‪‬ن شَكَرتُم لَاَزيد‪ ‬نﱠكُم‪ :‬اگر شكرگزاري كنيد ما قطعا )نعمت ها (را زياد م مي كنيم‬
‫شكر واقعي اين است كه از نعمت هاي خداوند در راه نافرماني او و انجام كارهاي حرام استفاده‬
‫نكنيم‬

‫‪١‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫درس ‪٢‬‬
‫استعانت از خداوند‬
‫ا‪‬ي‪‬اك‪ ‬نَعب‪‬د‪) : ‬خدايا (تنها تو را مي پرستيم‬
‫و‪ ‬ا‪‬ي‪‬اك‪ ‬نَستَعينُ‪ :‬و تنها از تو ياري مي خواهيم‬
‫راه هاي بهر ه مندي از ياري خداوند‬
‫‪.١‬صبر و تقوا‪ :‬اگر ما بتوانيم در برابر مشكﻼت و سختي ها ‪،‬صبر كنيم و در هر موقعيتي ‪،‬از گناهان‬
‫دوري كنيم‪،‬خداوند بيش از پيش ‪،‬ياري خود را نصيب ما خواهد كرد‬
‫‪.٢‬ياري دادن خداوند‪ :‬خداوند به كساني كه او را ياري كنند وعده ياري داده است ‪ .‬منظور خداوند‬
‫از ياري او‪،‬توسط ما بندگان‪ ،‬ياري دين اوست ؛يعني ما با جهاد در راه خدا‪ ،‬دفاع از دين با جان و‬
‫اموالمان و با عمل به دستورات خداوند در انجام واجبات و ترك محرّمات ‪ ،‬در واقع خداوند را ياري‬
‫كرده ايم و موجب ثبات و پايداري دين او شده ايم‪ .‬اين كار آنقدر نزد خداوند ارزشمند است كه آن را‬
‫ياري خودش دانسته است و در مقابل وعده ياري و كمك قطعي به كساني داده است كه او را ياري مي‬
‫كنند‬
‫‪.٣‬دعا‪ :‬يكي از مهم ترين و ساده ترين راه ها براي جلب ياري خداوند ‪،‬دعا كردن است از بهترين‬
‫حالت هايي كه دعادر آن مستجاب مي شود‪،‬هنگام نماز است‪.‬نماز گزار در بخش هاي مختلف نماز با‬
‫خداوند سخن مي گويد واز او ياري مي طلبد و دعاي هيچ يك از بندگان از خداوند پنهان نمي ماند و‬
‫او درخواست هيچ كس را بي پاسخ نمي گذارد‪ .‬البته گاهي اوقات از خداوند چيزهايي را درخواست‬
‫مي كنيم كه به مصلحتمان نيست‪ .‬خداوند كه بهتر از هر كس ديگري از سود و زيان ما آگاه است‪ ،‬به‬
‫جاي خواسته ما ‪،‬چيزي را كه مفيدتر و مناسب تر است به ما مي دهد‪.‬‬

‫درس ‪٣‬‬
‫تلخ يا شيرين‬
‫سرانجام زندگي‬

‫‪٢‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫ِ ا کُن ُتم تَع َملو َن ‪ .‬همان كساني كه‬ ‫الﱠذی َن تَ َتوفّا ُه ُم اﳌَﻼئِک ُةطَ ﱢی َ‬
‫بین َیقولونَ َسﻼ ٌم َعلَیک ُُم اُدخُلوا ال َج ﱠن َة‬
‫فرشتگان جانشان را در حالي كه پاكند مي ستانند ‪] ،‬و به آنان [مي گويند ‪:‬درود بر شما باد ‪،‬به‬
‫]پاداش[ آنچه انجام مي داديد به بهشت وارد شويد‬
‫و‪ ‬لَو تَري ا‪‬ذ ي‪‬تَو‪‬فﱠي اَلﱠذينَ كَفَرُوا الم‪‬ﻼئ‪‬كَةُ َي‪‬ضربِونَ و‪‬جوه‪‬ه‪‬م و‪‬اَدبار‪‬ه‪‬م و‪ ‬ذوقوا ع‪‬ذاب‪ ‬الح‪‬ريق ‪.‬و اگر‬
‫مي ديدي هنگامي كه فرشتگان جان كافران را مي گيرند به صورت و به پشت هايشان مي زنند و مي‬
‫]گويند [عذاب سوزان را بچشيد كساني كه در زندگي خود به خدا و پيامبرانش ايمان دارند و به فكر‬
‫زندگي پس از مرگ هستند ‪،‬مانند پادشاه زيرك اند كه رفتن از شهر ‪،‬هيچ ترسي برايش نداشت ؛چرا‬
‫كه مي دانند در زندگي جديد خود نيز در آرامش و راحتي به سر خواهند برد‪.‬اما كافران و بدكاراني كه‬
‫تمام زندگي خود را به خوش گذراني و تفريح در دنيا مي پردازند و براي سفر خود توشه اي آماده نمي‬
‫كنند ‪ ،‬اصﻼ دوست ندارند از اين دنيا بروند‪،‬؛ زيرا مي دانند كه مرگ براي آنها به معناي پايان خوشي‬
‫ها و سرآغاز سختي هاست‬

‫درس ‪٤‬‬
‫عبور آسان‬
‫مردي از ابوذر پرسيد‪ :‬چرا ما از مرگ مي ترسيم؟ ابوذر جواب داد ‪ :‬زيرا شما دنيايتان را آباد‬
‫كرديد و آخرتتان را خراب و ويران‪ ،‬ومعلوم است كه دوست نداريد از آباداني به ويراني برويد‬
‫كارهايي كه موجب آساني زندگي در دنيا و آخرت مي شوندعبارتند از‪:‬‬
‫‪-١‬نيكي به پدر و مادر‬
‫‪-٢‬صدقه دادن‬
‫‪-٣‬خوش اخﻼقي‬
‫امام صادق )ع(مي فرمايد‪ :‬هر كس پيوند خود را بستگانش محكم كند و با پدر و مادرش بسيار‬
‫خوش رفتار و مهربان باشد ‪،‬دشواري هاي مرگ بر او آسان مي شود و در دنيا نيز هرگز فقير و تهي‬
‫دست نمي شود‬
‫امام صادق )ع (مي فرمايد‪ :‬صدقه دادن موجب نجات از مرگ بد و رهايي از هفتاد نوع بﻼست‪.‬‬
‫صدقه فقط مالي نيست و هر نوع كمك به ديگران در راه خداوند ‪،‬صدقه محسوب مي شود‬

‫‪٣‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫از حضرت علي)ع(پرسيدند ‪ :‬شما چگونه خود را براي مرگ آماده كرده ايد‪ ،‬كه از آن هراسي‬
‫نداريد؟‬
‫امام )ع( فرمود‪ :‬كسي كه از گناهان بپرهيزد و به واجباتش عمل كند و خود را به اخﻼق نيكو بيارايد‪،‬‬
‫ديگر برايش فرقي ندارد چگونه بميرد‪ .‬به خدا قسم براي پسر ابوطالب فرقي ندارد كه او به سراغ‬
‫مرگ برود يا اينكه مرگ به سراغش بيايد‬
‫سوال‪ :‬علّت آزار و فشار قبرسعد بن م‪‬عاذ چه بود؟ بد اخﻼقي با خانواده اش در خانه‬

‫درس ‪٥‬‬
‫پيامبر رحمت‬
‫ﷲ َو ال َیو َم اﻵ ِخ َر َو َذک َر َ‬
‫ﷲ کَثی ًرا‪ :‬قطعاً در فرستاده‬ ‫ﷲ اُس َو ٌة َح َس َن ٌة ِل َمن کانَ یَر ُجو َ‬
‫لَقَد کانَ لَکُم فی َرسولِ ِ‬
‫خداوند] پيامبر اكرم[ براي شما الگويي نيكوست براي هر كس كه به خدا و روز آخرت اميد دارد و‬
‫خداوند را بسيار ياد مي كند پيامبران تنها كساني هستند كه مي توانند با آوردن دين آسماني‪،‬‬
‫مسير صحيح زندگي را به ما نشان دهند همانطور كه گفتار پيامبران راه دستيابي به رستگاري است‪،‬‬
‫رفتار وسبك زندگي آنهانيز به صورت كامل مي تواند الگوي زندگي ما قرارگيرد‪.‬‬
‫سه ويژگي اخﻼقي و رفتار اجتماعي پيامبر اكرم)ص(‬
‫‪.١‬بزرگواري و محبت خداوند مهربان درباره اخﻼق نيكوومهرباني پيامبر اكرم)ص( مي فرمايد‪ :‬لَقَد‬
‫جاء‪‬كُم ر‪‬سولٌ م‪‬ن اَنفُس‪‬كُم ع‪‬زيزٌ ع‪‬لَيه‪ ‬ما ع‪‬ن‪‬تُم ح‪‬ريص‪ ‬ع‪‬ليكُم بِالم‪‬وم‪‬نينَ ر‪‬ئوف‪ ‬ر‪‬حيم‪ :‬بي شك براي شما‬
‫پيامبري از خودتان آمده است‪ ،‬بر او دشوار است شما در سختي بيفتيد‪ .‬به ]هدايت[ شما اشتياق‬
‫فراوان دارد‪ ،‬نسبت به مؤمنان بسيار دلسوز و مهربان است‬
‫‪ .٢‬عزّت نفس‬
‫عزّت نفس احساس باارزش بودن است ؛يعني اينكه خودمان را پيش ديگرن كوچك نكنيم‬
‫پيامبر اكرم )ص(هيچ گاه حاضر نبود در انجام كارهاي شخصي خود ازديگران درخواستي‬
‫كند‪،‬حتي اگر ديگران به انجام آن كارها افتخار مي كردند‪.‬‬
‫امام صادق )ع( درباره ساده زيستي پيامبر مي فرمايد‪:‬‬

‫‪٤‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫» هرگاه لباس وكفش رسول خدا پاره مي شد‪،‬خودش آنها را مي دوخت‪.‬وقتي در مي زدند خودش‬
‫دررا باز مي كرد وبادستان خودش گندم وجو را آسياب مي كرد وآب مي آورد‪.‬او درانجام كارهاي خانه‬
‫‪،‬به خانواده كمك مي كرد و‪«....‬‬
‫امانت داري‪ :‬پيامبر اكرم همواره مي فرمود‪ :‬شخصي كه در دنيا به امانت خيانت كند ‪،‬و آن را به‬
‫صاحبش پس ندهد ‪ ،‬اگر بميرد بر دين من نمرده است و خدا را در حالي مﻼقات خواهد كرد كه از او‬
‫خشمگين است اگر مردم جهان بخواهند به بهشت زيباي خداوند راه يابند و رحمت بي كران الهي‬
‫آنان را دربرگيرد‪.‬كافي است پيامبر اكرم)ص(را به عنوان الگوي عملي زندگي خود قرار دهند‬

‫درس ‪٦‬‬
‫اسوه فداكاري و عدالت‬
‫و‪ ‬م‪‬نَ النّاسِ م‪‬ن ي‪‬شري نَفس‪‬ه‪ ‬ا‪‬بت‪‬غاء‪ ‬م‪‬رضات‪ ‬اﷲِ و‪ ‬اﷲُ ر‪‬ئوف‪ ‬بِالع‪‬باد‪ :‬و از مردم كساني جان خود را‬
‫مي فروشند ]فدا مي كنند [ تا خشنودي خدا را به دست آورند ‪،‬و خدا نسبت به بندگانش مهربان‬
‫است‬
‫فداكار كسي است كه براي خدمت به دين و جامعه خود ‪،‬از مال‪ ،‬سﻼمتي‪ ،‬خانواده و حتي از جان‬
‫خود مي گذرد و آنها را در راه هدف پاك و بزرگ خود فدا مي كند‪ .‬دين اسﻼم افراد فداكار را ستايش‬
‫كرده و به آنان وعده پاداش الهي داده است‬
‫ماجراي از خود گذشتگي حضرت علي)ع(در شب هجرت پيامبر اكرم كه به ليله المبيت مشهور‬
‫است يكي از كامل ترين نمونه هاي فداكاري در راه خداست‬
‫عدالت طلبي و مساوات‪ ،‬ويژگي بارز ديگري از شخصيت اميرالمومنين است‪ .‬حضرت علي )ع(در‬
‫شرايطي ازسوي مردم براي اداره حكومت و خﻼفت انتخاب شد كه مشكﻼت بسياري جامعه اسﻼمي را‬
‫فراگرفته بود علي)ع(دليل پذيرفتن حكومت را اينگونه بيان مي كند‪:‬‬
‫»اگر خداوند از آگاهان عهد وپيمان نگرفته بودكه در برابر زياده خواهي ستمگران ‪ ،‬و گرسنگي‬
‫مظلومان سكوت نكنند] و حق مظلوم را از ظالم بستانند و به او بازگردانند[‪ ،‬حكومت بر شما را رها‬
‫مي كردم و آنگاه مي ديديد كه ]مقا م هاي [دنيايي شما نزد من از عطسه ب‪‬ز بي ارزش تر است«‬

‫‪٥‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫امير المومنين حكومت را براي ايجاد عدالت بين مردم پذيرفت و در رعايت عدالت و مساوات بين‬
‫مسلمانان‪ ،‬هيچكس را بر ديگري برتري نداد‪ .‬در حقوق عمومي و مسائل اجتماعي‪ ،‬با خانواده و‬
‫نزديكان خود نيز مانند مسلمانان ديگر رفتار مي كرد‪ .‬در هنگام تقسيم بيت المال همه چيز را به‬
‫دقت و به صورت مساوي بين تمامي مسلمانان تقسيم مي كرد و وقتي همه اموال به دست صاحبانش‬
‫نمونه هاي ديگري از فداكاري علي )ع(‬ ‫مي رسيد‪ ،‬در همان محل بيت المال به نماز مي ايستاد‬
‫_ مبارزه ونبرد تن به تن با ع‪‬مروبن ع‪‬بد‪‬و‪‬د درميدان جنگ خندق‪.‬‬
‫_جنگيدن باشجاعت ودفاع از رسول خدا)ص( درجنگ اُح‪‬د‪.‬‬
‫_ازجا كندن درخيبروشكست دادن يهوديان‪.‬‬
‫_خواندن آيات سوره توبه باصداي بلند درميان مشركان بي رحم مكه‪.‬‬

‫درس ‪٧‬‬

‫برترين بانو‬

‫به فرموده پيامبر اكرم)ص( ‪ ،‬دختر موجب بركت و شادماني زندگي مي باشد بنا به فرمايش پيامبر‬
‫)ص(‪ ،‬فاطمه سرور زنان اولين و آخرين و برترين بانوي جهان است پيامبر )ص(مي فرمايد‪ :‬فاطمه‬
‫مايه شادماني قلب من است ويژگي هاي اخﻼقي حضرت فاطمه زهرا سﻼم اﷲ عليها‬
‫‪١‬حيا و عفت ‪- ٢‬عﻼقه شديد به پيامبر‪- ٣ -‬اهميت دادن به خانواده و خانه داري‪- ٤ -‬ساده‬
‫زيستي‪- ٥ -‬ايثار و بخشندگي‬
‫حضور در اجتماع‬
‫آن حضرت با انكه سعادت زنان را در دوري از مردان نامحرم مي دانست اما هرگاه حق به خطر‬
‫مي افتاد با حفظ حيا و وقار به ميان مردم مي آمد و آنان را ارشاد و نصيحت مي كرد‪ .‬سخنان و خطبه‬
‫هاي آن حضرت در مسجد مدينه كه باقي مانده است‪ ،‬نمونه هايي از حضور ضروري در اجتماع است‪.‬‬
‫ايشان به هنگام جنگ در خانه نان مي پخت و آن را براي رزمندگان مي فرستاد و هرگاه نياز بود در‬
‫جبهه به مداواي مجروحان و آب رساني به آنان مشغول مي شد‪ .‬معارف و احكام دين را به زنان مي‬
‫آموخت و با گشاده رويي به پرسشهاي آنان پاسخ مي داد و هرگز از اين كار خسته و آزرده نمي شد‬

‫‪٦‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫امام علي )ع( درباره حضرت فاطمه سﻼم الّله عليها مي فرمايد‪ :‬هرگاه به او مي نگريستم غم واندوه‬
‫من بر طرف مي شد‪.‬خدا مي داند كه فاطمه در تمام مدت زندگي هرگز مرا خشمگين نساخت وبراي‬
‫خود چيزي ازمن نخواست‪،‬مبادا كه من نتوانم آن را فراهم كنم ]وشرمنده شوم[‪.‬فاطمه ياوري نيكو‬
‫درراه پيروي ازخدا بود‪.‬‬

‫درس ‪٨‬‬
‫افتخار بندگي‬
‫بلوغ شرعي‪ :‬بلوغ شرعي سرآغاز واجب شدن تكاليف ديني است؛ يعني بر هر دختر و پسري‬
‫واجب مي شود مانند بزرگساﻻن به احكام ديني خود مانند نماز‪ ،‬روزه‪ ،‬حجاب و ‪ ...‬عمل كند‬
‫براي اينكه ما انسان ها هم توان مقابله با شيطان و رسيدن به پاداش الهي را داشته باشيم‬
‫‪،‬خداوند تكاليفي را بر ما واجب كرده است ؛زيرا او ما را آفريده است و به توانايي ها و ضعف هاي ما‬
‫بهتر از خودمان آگاه است‬
‫تغييرات دوران بلوغ‬
‫تغييرات جسمي‪ :‬روييدن مو در برخي قسمت هاي بدن‪ ،‬فعال شدن برخي هورمو نها در بدن و‬

‫تغييرات روحي و شخصيتي‪ :‬پرسش هاي جديد در ذهن به وجود م يآيد‪ .‬حس استقﻼل طلبي‬
‫افزايش مي يابد‬
‫بلوغ شرعي‬
‫‪١‬روييدن مو در برخي قسمت هاي بدن‪- ٢ -‬فعال شدن برخي هورمو نها در بدن كه نشانه هاي‬
‫آن در پسران ودختران متفاوت است‪ -٣.‬رسيدن به سن بلوغ‪،‬اين سن براي پسران پايان پانزده سالِ‬
‫قمري وبراي دختران پايان نه سال قمري است‪.‬‬
‫امام صادق )ع( درباره ارزش عبادت در جواني مي فرمايد‪ :‬محبوب ترين آفريده ها نزد خداوند‬
‫‪،‬جوان نورسيده و با طراوتي است كه جواني و شادابي اش را در اطاعت خداوند سپري مي كند‪.‬‬
‫خداوند به چنين كسي نزد فرشتگانش افتخار مي كند و مي فرمايد‪ :‬اين است بنده واقعي من‬

‫‪٧‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫راه شناخت تكاليف ديني‬

‫نماز‪ ،‬روزه‪ ،‬خمس وزكات‪ ،‬حج‪ ،‬پرهيز از گناهان و ‪...‬نمونه هايي از تكاليف ديني ما مسلمانان‬
‫است‬
‫يكي از راه هاي دستيابي به نحوه صحيح انجام اين وظايف ‪،‬تحصيل علوم ديني است‪ .‬در هر زمان‬
‫‪،‬افرادي براي كسب دانش و تخص‪ّ‬ص به حوزه هاي علميه مي روند و پس از سال ها تحصيل ‪ ،‬مطالعه و‬
‫تحقيق در علوم ديني به تخص‪ّ‬ص دست مي يابند‪ .‬به افراد متخص‪‬ص در دين ‪،‬مجتهد يا فقيه مي‬
‫گويند‪ .‬مجتهدان مي توانند تمام احكام ديني را به دست بياورند و شيوه صحيح انجام دستورات‬
‫خداوند را در هر موضوعي روشن كنند‬
‫تقليد و مرجع تقليد‬
‫راه شناخت احكام ؛ مراجعه به متخص‪ّ‬ص در احكام دين است كه به اين كار ‪،‬تقليد گفته مي شود‪.‬‬
‫به مجتهدي كه مردم براي يادگيري احكام به او مراجعه مي كنند‪ ،‬مرجع تقليد مي گويند‬
‫شرايط مرجع تقليد‬
‫‪-١‬زنده باشد‪،‬‬
‫‪-٢‬شيعه دوازده امامي باشد‪،‬‬
‫‪-٣‬عادل باشد؛يعني به واجبات ديني عمل كند و از گناهان دوري كند‪،‬‬
‫‪-٤‬اعلم باشد ؛يعني از ساير مجتهدان داناتر باشد‪.‬‬
‫شناخت مرجع تقليد ‪،‬براي عالمان ديني امكان پذير است و مردم مي توانند با مشورت آنان‬
‫مرجع تقليد خود را انتخاب كنند‬

‫درس ‪٩‬‬
‫به سوي پاكي‬
‫امام رضا )ع( مي فرمايد‪ :‬خداوند حكيم هر چيزي را كه براي سﻼمتي مردم زيان آور باشد و‬
‫موجب هﻼكت و نابودي آنان شود حرام كرده و آنچه را براي سﻼمتي آنها مفيد باشد ‪،‬حﻼل كرده‬
‫است‬

‫‪٨‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫يكي از مواردي كه خداوند ما را به اجتناب و دوري از آنها دستور داده‪ ،‬نجاسات است‪ .‬رعايت‬
‫طهارت و دوري از نجاسات نه تنها موجب سﻼمتي جسم و روح ما مي شود‪ ،‬بلكه مقدمه و شرط قبولي‬
‫برخي عبادات نيز هست‬
‫نجاسات‬
‫خون‪ :‬عﻼوه بر خون انسان ‪،‬خون حيواناتي كه خون جهنده دارند نيز نجس است‬
‫ادرار و مدفوع‪ :‬ادرار و مدفوع حيوانات حرام گوشتي كه خون جهنده دارند‪ ،‬مانند گربه و موش‬
‫نيز نجس است ؛اما ادرار و مدفوع حيوان هاي حﻼل گوشت ‪،‬مانند گاو و گوسفند نجس نيستند‬
‫سگ و خوك‪ :‬تمام اجزاي بدن سگ و خوك)مو‪ ،‬ناخن‪ ،‬پوست و استخوان( ورطوبت هاي آن‬
‫نجس است‪ .‬از سگ مي توان براي نگهباني و يا شكار استفاده كرد ‪،‬ولي بايد محل نگهداري آن ‪،‬دور‬
‫از محل زندگي انسان باشد‬
‫شراب‪ :‬شراب و هر مايع مستي آوري نجس است‪ .‬قرآن كريم نوشيدن شراب را چه كم و چه زياد‬
‫حرام اعﻼم كرده و يكي از بزرگترين گناهان شمرده است‬
‫مطه‪‬رات‬
‫آب‪– ١ :‬آب راكد‪ :‬الف( كُر ب( قليل‪ – ٢ -‬آب جاري‬
‫آب جاري‪ :‬آب جاري آبي است كه از زمين مي جوشد و جريان دارد ؛مانند آب چشمه ‪ ،‬قنات و‬
‫رودخانه‪ .‬آب باران نيز حكم آب جاري را دارد‪.‬‬
‫آب كُر‪ :‬اگر مقدار آب حداقل ‪ ٣٨٤‬ليتر باشد ‪،‬به آن آب كُر گفته مي شود ‪ ،‬همانند آب منبع‪ ،‬آب‬
‫حوض واستخر كه به اين مقدار برسد‪.‬آب لوله كشي ساختمان ها‪،‬حكم آب كُر را دارد؛زيرا به منبع آب‬
‫شهر يا روستا متصل است كه مقدار آن بيش از آب كُر است‪.‬‬
‫آب جاري و كُر در برخورد با نجاست ‪،‬نجس نمي شود‪ .‬مگر اينكه به وسيله نجاست ‪،‬رنگ يا بويش‬
‫تغييري كند؛ مثﻼ رنگ خون را به خود بگيرد‬
‫آب قليل‪ :‬اگر مقدار آب از ‪ ٣٨٤‬ليتر كمتر باشد ‪،‬به آن آب قليل گفته مي شود ‪،‬مانند آب ليوان ‪،‬‬
‫پارچ و آفتابه آب قليل اگر با چيز نجس برخورد كند ‪،‬نجس مي شود؛گر چه نجاست اندك باشد‪،‬مثل‬
‫آنكه ذر‪‬ه اي خون درسطل آب بريزد‪.‬‬
‫شيوه تطهيربا آب رااز كتاب هاي درسي وبزرگترها بيشتر يادبگيريد‪.‬‬

‫‪٩‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫يكي ديگر از مطه‪‬رات زمين است‪.‬‬

‫هرگاه كف پا يا كف كفش هنگام راه رفتن نجس شود ‪ ،‬اگر راه رفتن را به مقداري ادامه دهيم كه‬
‫آلودگي ها برطرف شود ‪،‬پاك مي شود؛بنابراين زمين يكي از مطهرات است كه كف پا و يا ته كفشي را‬
‫كه به واسطه راه رفتن نجس شده باشد‪ ،‬پاك مي كند البته با چهار شرط ‪:‬اول‪ :‬خود زمين پاك باشد‪،‬‬
‫دوم ‪:‬زمين خشك باشد‪ ،‬سوم ‪:‬عين نجاست با راه رفتن روي زمين كامﻼ برطرف شود ‪،‬چهارم ‪:‬زمين‬
‫سبزه زار ‪ ،‬موكت يا فرش نباشد‬

‫درس ‪١٠‬‬
‫ستون دين‬
‫برپا داشتن نماز آنقدر نزد خداوند ارزشمند است كه آن را به تمام پيامبرانش آموخت و از آنان‬
‫خواست مردم را نيز به برپا داشتن نماز سفارش كنند‬
‫پيامبر اكرم)ص( در اين باره مي فرمايد‪» :‬آنگاه كه انسان با ايمان‪ ،‬به نماز مي ايستدتا پايان‬
‫نمازش خداوند به او توجه مي كند و رحمتش را بر سر او مي گستراند‪ .‬فرشتگان اطراف او را مي‬
‫گيرند و به او مي گويند‪ :‬اي نمازگزار‪ ،‬اگر مي دانستي مورد توج‪‬ه چه كسي قرار گرفته اي و با چه‬
‫كسي مناجات مي كني‪ ،‬هرگز نماز را رها نمي كردي«‬
‫امام باقر)ع( درباره ارزش نماز اول وقت مي فرمايد‪» :‬نمازي كه در اول وقت خوانده شود ‪،‬به‬
‫صورتي‬
‫درخشان به سوي صاحبش برمي گردد و مي گويد‪ :‬تو مرا خوب حفظ كردي‪ ،‬خداوند هم تو را‬
‫حفظ كند«‬
‫واجبات نماز‬
‫ني‪‬ت‪-‬قيام‪-‬تكبيرة اﻻحرام –ركوع‪-‬سجود‪-‬قرائت‪-‬ذكر‪-‬تشه‪‬د‪-‬سﻼم‪-‬ترتيب‪-‬م‪‬واﻻت‬
‫پنج مورد اول ‪ ،‬اركان نماز ناميده مي شود‪ .‬اركان‪ :‬قسمت هايي از نماز است كه اگر نمازگزار آنها‬
‫را فراموش كند يا به اشتباه ‪،‬اضافه انجام دهد‪ ،‬نمازش باطل خواهد شد ‪،‬ولي اگر واجبات ديگر را‬
‫فراموش كند يا به اشتباه ‪،‬اضافه انجام دهد‪ ،‬نمازش باطل نخواهد شد شيوه اقامه نماز را از كتاب‬

‫‪١٠‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫درسي و بزرگترها بيشتر ياد بگيريد كسي كه نمازش رابدون دليل به تاخير بيندازد‪،‬دعوت خداوند‬
‫دربرپايي نماز راسبك شمرده وبه آن بي احترامي كرده است‪.‬‬

‫درس ‪١١‬‬
‫نماز جماعت‬
‫پيامبر اكرم )ص(همواره نماز را به جماعت اقامه مي كرد و مسلمانان نيز براساس دعوت ايشان‬
‫‪،‬آن چنان به نماز جماعت پايبند بودند كه گويي نماز به صورت جماعت و دسته جمعي واجب شده‬
‫است و نماز فرادي حالت خاص و استثنايي داشت‪ .‬كامل ترين دين آسماني ‪،‬از مومنان مي خواهد نه‬
‫تنها در كارهايشان همياري و اتحاد داشته باشند‪،‬بلكه بسياري از عبادت هايشان را نيز به صورت‬
‫گروهي انجام دهند‪.‬‬
‫امام رضا )ع(درباره ارزش نماز جماعت مي فرمايد‪ :‬هر ركعت نماز جماعت به اندازه دوهزار ركعت‬
‫نماز كه به تنهايي خوانده مي شود ‪،‬ارزش دارد‬
‫نماز جماعت يكي اززيباترين وارزشمند ترين نمونه هاي همدلي مسلمانان با يكديگر است‪ .‬درنماز‬
‫جماعت مأموم بايد غير از حمد وسوره همه قسمت هاي نماز را خودش بخواند‪.‬‬
‫مستحب است نمازهاي واجب به جماعت خواند شود و شايسته نيست انسان بدون عذر نماز‬
‫جماعت را ترك كند‬
‫احكام نماز جماعت‪ :‬نماز جماعت احكامي دارد كه در كتاب درسي مطالعه بفرماييد‬
‫نماز جمعه‬
‫نماز جمعه دو خطبه دارد‬
‫دو خطبه به اضافه دو ركعت نماز جمعه جايگزين نماز ظهر مي شود‪ .‬بنابراين دو خطبه جزء نماز‬
‫جمعه است‬
‫خطبه اول در مورد مسائل اخﻼقي و اجتماعي و خطبه دوم در مورد مسائل مختلف ايران و‬
‫جهان‬

‫‪١١‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫شيوه اقامه نماز جمعه را در كتاب درسي خوب ياد بگيريد‬

‫مراحل غسل از جمله غسل جمعه‪:‬‬
‫‪-١‬نيت‬
‫‪-٢‬شستن سر و گردن‬
‫‪ -٣‬شستن طرف راست بدن‬
‫‪ -٤‬شستن طرف چپ بدن‬

‫درس ‪١٢‬‬
‫نشان عزت‬
‫يكي از دستورات حكيمانه خداوند كه سﻼمتي روح ما انسان ها را در پي دارد‪،‬حكم حجاب است‬
‫خداوند در سوره احزاب آيه ‪ ٥٩‬مي فرمايد‪:‬‬
‫اي پيامبر‪ ،‬به زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو كه پوشش خود را بر خود فرو پوشند‪ .‬اين‬
‫مناسب تر است تا ]به عفّت[ شناخته شوند و مورد آزار واقع نگردند‪ .‬و خدا آمرزنده و مهربان است‬
‫مهم ترين فايده حجاب‪ ،‬در امان ماندن از آزار و اذيت افراد سودجو و هوسران است يكي از‬
‫مسئوليت هاي مردان ‪،‬همانند زنان حفظ پوشش مناسب است‪ .‬پوشيدن لباس هاي تنگ و بدن نما‪،‬‬
‫سخن گفتن با لحني كه ديگران را تحريك كند‪ ،‬پوشيدن لباس هايي كه انسان را در جامعه انگشت‬
‫نما مي كند و انجام هر رفتاري كه توجه نامحرمان را به سوي انسان جلب كند حرام است و در تمام‬
‫اين موارد فرقي بين مردان و زنان نيست‬
‫حفظ پوشش به تنهايي براي سﻼمت جامعه كافي نيست و تمام افراد چه مرد و چه زن بايد با‬
‫رفتار و گفتار خود حيا و عفت را رعايت كنند‬
‫چند نكته‬
‫‪-١‬پوشاندن تمام بدن به جز صورت و دستها)از مچ تا انگشتان(براي زنان واجب است‬
‫‪-٢‬افراد محرم براي زنان عبارتند از ‪ :‬پدر‪ ،‬شوهر‪ ،‬پسر‪ ،‬برادر‪ ،‬پدربزرگ‪ ،‬پدرشوهر‪،‬عمو‪ ،‬دايي‪،‬‬
‫پسر برادر‪ ،‬پسرخواهر‪،‬پسرپسروپسردخترّ‪،‬نو‪‬ه ها‪.‬به غيرازاينهاتمام مردان براي زنان نامحرم‬
‫هستندوزن نبايد درحضور آنان بدون پوشش اسﻼمي ظاهر شود‪.‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫‪-٣‬افراد محرم براي مردان عبارتند از‪ :‬مادر‪ ،‬زن‪ ،‬خواهر‪ ،‬دختر‪ ،‬مادربزرگ‪ ،‬مادر زن‪ ،‬عمه‪ ،‬خاله‪،‬‬
‫دختر خواهر‪ ،‬دختر برادر‪ ،‬نوه ها‪ .‬به غير از اينها تمام زنان براي مردان نامحرم هستند‬

‫درس ‪١٣‬‬
‫بر بال فرشتگان‬
‫ارزش علم آموزي وعالم‪ :‬پيامبر خدا در جامعه اي برگزيده شد كه كسي به علم و دانش اهميتي‬
‫نمي داد و تنها تعداد اندكي از مردم توانايي خواندن و نوشتن داشتند‪ .‬در اين شرايط بود كه ايشان با‬
‫تشويق مومنان به فراگيري دانش مي فرمود ‪ :‬اي مردم بدانيد كسي كه به دنبال فراگيري دانش است‬
‫با هر قدمي كه برمي دارد در كارنامه اعمالش ثواب يك سال عبادت نوشته مي شود‪ .‬فرشتگان بال‬
‫هايشان را زير پاي او مي گسترانند و زميني كه زير پاي اوست برايش از خداوند مهربان امرزش مي‬
‫طلبد‬
‫خداوند دانا در قرآن كريم به پيامبر خود مي فرمايد‪ :‬و قُل ر‪‬ب‪ ‬زِدني ع‪‬لم‪‬اً‪ :‬بگو پروردگارا ‪،‬دانش‬
‫امام صادق )ع( مي فرمايد‪:‬كسي كه كار هايش را بدون دانش وبينش انجام مي دهد‪،‬مانند‬ ‫مرا بيفزا‬
‫كسي است كه به بيراهه مي رود‪.‬هرچه سريعتر حركت كند‪،‬ازمقصدش دورترمي شود‪.‬‬
‫تنها كساني مي توانند به اهداف خود برسند كه نسبت به راه خود ‪،‬علم و اگاهي داشته باشند‬
‫اسﻼم شكوفاگر علم‪ :‬موفّقيت هاي علمي مسلمانان همواره در زما ن هايي روي مي داد كه در‬
‫كنار توج‪‬ه جدي به كسب علم و دانش ‪،‬از احكام و تعاليم اسﻼمي غفلت نمي كردند‬
‫مراحل علم آموزي از بيان پيامبر اكرم )ص(‪:‬‬
‫‪-١‬سكوت‪ -٢‬گوش دادن ‪ - ٣‬به خاطر سپردن‪ - ٤‬به آن عمل كردن ‪ - ٥‬آموزش آن به ديگران‬
‫پيشرفت هاي بزرگ در زمينه هاي مختلف علمي‪ :‬موفقيت در المپياد هاي بين المللي علمي در‬
‫شرايط جنگ و غيره‪-‬پيشرفت در فناوري هسته اي و ساخت و پرتاب ماهواره و غيره‬

‫درس ‪١٤‬‬
‫كمال همنشين‬

‫‪١٣‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫امير مومنان علي )ع( مي فرمايد‪ :‬پيش از آنكه كسي را به دوستي برگزيني‪ ،‬او را امتحان كن و‬
‫گرنه بدون آنكه خودت بداني به همنشيني با بدان گرفتار خواهي شد‬
‫سه ويژگي دوستان خوب‬
‫‪-١‬اهل نماز و نيكي‪ :‬امام صادق)ع(مي فرمايد‪ :‬دوستان خود را در]داشتن[دو ويژگي بيازماييد‪،‬اگر‬
‫در آنها بود ]با آنان هم نشين شويد[واگر نداشتند]حتما[ازآنان دوري كنيد‪،‬از آنان دوري كنيد‪،‬از آنان‬
‫دوري كنيد‪...‬؛]اول[رعايت اوقات نمازو]ديگري[نيكي به هم نوعان درسختي وراحتي‪.‬‬
‫‪-٢‬وفاي به عهد‪ :‬خداوند وفاي به عهد را نشانه ايمان مي داندومي فرمايد‪:‬‬
‫به راستي كه مومنان رستگار شدند‪،‬كساني كه آنان امانت ها و پيمان خويش را رعايت مي‬
‫كنند‬
‫‪-٣‬راستگويي‪ :‬امام صادق )ع(مي فرمايد‪ :‬براي اينكه كسي را به درستي بشناسيد‪ ،‬تنها به‬
‫طوﻻني بودن ركوع و سجودنمازش نگاه نكنيد ‪،‬بلكه به راست گويي و امانت داري او بنگريد‪ .‬كسي كه‬
‫زبانش راست گو باشد ‪،‬اعمالش نيز پاك خواهد شد‬
‫امام علي )ع( مي فرمايد‪ :‬عاقبت راست گويي نجات است و عاقبت دروغ گويي حسرت و‬
‫پشيماني‪ .‬نتيجه دروغ گويي ‪،‬در دنيا خواري و در آخر اخرت عذاب جهنّم است‬
‫بسياري از دروغ هاي بزرگ ‪،‬نتيجه دروغ هايي است كه به شوخي گفته مي شود‬

‫درس ‪١٥‬‬
‫مزدوران شيطان‬
‫اخﻼق ما نيز به وسيله برخي رفتارها و عادت هاي ناپسند تهديد مي شود‪ .‬رفتارهايي همچون‬
‫دروغ گويي‪ ،‬تنبلي‪،‬غيبت‪،‬ناسزا گفتن و‪...‬‬
‫عامل اصلي انتشار ميكروب هاي اخﻼقي شيطان است‪ .‬شيطان به وسيله آنها به درون روح ما‬
‫نفوذ مي كند و درصورت مقابله نكردن ‪،‬ما را در دست يافتن به رستگاري و بهشت جاويدان شكست‬
‫مي دهد برخي از رفتارها و عادات ناپسند كه به دنبال آسيب زدن به اخﻼق نيكوي شما هستند‬

‫‪١٤‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫‪.١‬عجله‪ :‬وقتي دچار شتاب زدگي مي شويم ‪،‬نمي توانيم خوب فكر كنيم و به همين دليل از‬
‫تصميم گيري صحيح باز مي مانيم و هر تصميمي مي تواند يك اشتباه بزرگ باشد انسان عجول با‬
‫مشكل ديگري به نام دوباره كاري نيز رو به رو است ؛زيرا كاري كه با عجله و بدون دقت انجام مي‬
‫دهد ‪،‬بي نتيجه خواهد بود و دوباره مجبور است وقت و نيروي خود را صرف انجام درست همان كار‬
‫كند پيامبر اكرم )ص(فرمود‪ :‬هرگاه تصميم گرفتي كاري كني ‪،‬اول به نتيجه و عاقبت آن خوب‬
‫بينديش‪ .‬اگر ديدي نتيجه خوبي دارد ‪،‬به تصميمت عمل كن و اگر ديدي نتيجه اش تباهي و بدي‬
‫است‪،‬از آن صرف نظر كن‬
‫‪ .٢‬تنبلي‬
‫انسان تنبل مانند همه ‪،‬از نعمت هاي ارزشمند خداوند برخوردار است ؛ اما بدون اينكه براي هدف‬
‫درستي تﻼش كند ‪،‬عمر ‪ ،‬سﻼمتي و بقيه نعمت هايش را بيهوده هدر مي دهد‬
‫امام صادق )ع(مي فرمايد‪ :‬از تنبلي و بي حالي به شدت بپرهيز؛ زيرا كه اين دو‪ ،‬هم دنيا را از تو‬
‫خواهند گرفت و هم آخرت را‬
‫راه درمان تنبلي‬
‫آينده نگري‪ :‬امير مومنان علي)ع(مي فرمايد‪ :‬هر كس امروز در كارش كوتاهي و سستي كند در‬
‫آينده به غم و اندوه مبتﻼ مي شود‬
‫دوستي با انسان هاي كوشا‪ :‬همراهي با دوستان كوشا و ديدن سعي و تﻼش آنها انگيزه بيشتري‬
‫براي كار و فعاليت ايجاد مي كند‬
‫تصميم قاطع‪ :‬راه درمان تنبلي عزم و اراده محكم و جدي است‬
‫برنامه ريزي‪ :‬براي برنامه ريزي ‪،‬پيش از هر چيز بايد ببينيم كارهايي كه در يك شبانه روز انجام‬
‫دهيم چيست؟‬

‫‪١٥‬‬
 ‫گروه پيام هاي آسمان و قرآن استان گيﻼن –‬
‫‪ –/‬سال تحصيلي ‪١٤٠٠- ١٤٠١‬‬

‫آنها را در برگه اي يادداشت كنيم‪ .‬سپس كارهاي مهم را ا ز بقيه كارها جدا كنيم‪ .‬واضح است كه‬
‫بايد اول كارهاي مهم تر را انجام داد و اگر وقتي باقي ماند به كارهاي ديگر مشغول شد‪ .‬به اين اصل‬
‫مهم برنامه ريزي‪ ،‬اولويت بندي گفته مي شود‬
‫‪ .١‬چرا انسان عجول نمي تواند تصميم هاي درستي بگيرد؟ زيرا نمي تواند خوب فكر كند‪.‬‬
‫‪ .٢‬دو راه مقابله با عجله و شتابزدگي كدامند؟ يك‪ :‬انديشيدن به عاقبت و سرانجام كارها‪ .‬دو‪:‬‬
‫عمل كردن به تصميمات خوب‪.‬‬
‫‪ .٣‬توضيح دهيد شخص تنبل چگونه دنيا و آخرت خود را از دست مي دهد؟ انسان تنبل براي‬
‫هدف درستي تﻼش نميكند و عمر و سﻼمتي و بقيه نعمت هاي خداوند را بيهوده هدر مي‬
‫دهد و از آنها كمتر استفاده مي كند و نمازش را به موقع نمي خواند‪.‬‬

‫پایان‬

‫موفق باشيد‬

‫‪١٦‬‬