‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

‫چگونه در دوران جوانی پاک بمانیم؟‬

‫جوانی‪ ،‬دوران حساس و مهمی از عمر انسان است‪ .‬جوان با مشکالت و چالشهایی‬
‫رو به رو میشود که تأثیر مستقیمی بر آینده میگذارند و هواها او را به سوی خود‬
‫میکشند‪ .‬مشکالت اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و اخالقی جوامع ما نیز مزید بر علت شده و‬
‫جوانی را به میدان معرکهای سهمگین تبدیل کرده است‪ .‬فاسدشدن آسان میشود و‬
‫پاکماندن مشکل‪ ،‬و پاکماندن در زمانهای که ناپاکی افتخارآمیز تلقی میشود‪ ،‬از تمام‬
‫گنجهای زمین ارزشمندتر است!‬

‫در این نوشته به ذکر چند عالج مهم میپردازم؛ بیماری که بهترین دارو در اختیارش‬
‫قرار گرفته اما از مصرف آن اجتناب میکند‪ ،‬نباید توقع درمان داشته باشد‪ .‬این توصیهها‬
‫تنها در صورتی که به کار بسته شوند کاربردی و مفید هستند و در غیر این صورت مانند‬
‫داروهایی هستند که در بستهای مهر و موم شده قرار گرفته باشند!‬

‫‪ .1‬حالل و حرام‪ ،‬ترغیب و ترهیب‬

‫همانطور که انجام کارهای نیک به دنبال نیکدانستن آنها میآید‪ ،‬ترک کارهای زشت‬
‫هم تابع زشتدانستن آنهاست‪ .‬برای همین باید بدانی که زنا و خودارضایی حرام است؛‬
‫یعنی کسی که تو را آفریده‪ ،‬آن را ممنوع کرده‪ ،‬تو را از آن بازداشته و هزینهی ارتکابش‬
‫سب ِليال}‬
‫س اء َ َ‬
‫شة و َ َ‬ ‫عذاب شدید آخرت است‪ .‬هللا فرموده است‪{ :‬و َ َل ت َقْرَب ُوا الزِّن َا إِنَّهُ كَا َ‬
‫ن فَاحِ َ‬
‫[اإلسراء‪ ،]32 :‬یعنی‪ :‬و به زنا نزدیک نشوید که گناهی بسیار زشت و بدترین مسیر است‪.‬‬

‫َّ‬
‫اجهِم ْ أَو ْ َما َملَك َ ْ‬
‫ت‬ ‫َ‬
‫ن ‪ -‬إِل عَلَى أزْو َ ِ‬‫وجهِم ْ حَافِظُو َ‬ ‫ن هُم ْ لِفُر ُ ِ‬ ‫همچنین فرموده است‪{ :‬وَالَّذِي َ‬
‫ن} [المؤمنون‪،]5 :‬‬ ‫ك فَأُولَئ ِ َ‬
‫ك هُمُ الْعَاد ُو َ‬ ‫ن ابْتَغ َى و َ َراء َ ذَل ِ َ‬ ‫ن ‪ -‬فَ َ‬
‫م ِ‬ ‫أَي ْ َ‬
‫مانُهُم ْ فَإِنَّهُم ْ غَليْر ُ مَلُومِلي َ‬
‫یعنی‪ :‬و کسانی که عورت خود را حفظ میکنند‪ ،‬مگر برای همسران یا کنیزانشان که در‬
‫این صورت بر آنها جای مالمتی نیست‪ .‬هرکس غیر از این [دو راه] را دنبال کند‪ ،‬متجاوز‬
‫[از حدود الهی] به شمار میآید‪.‬‬
‫از این آیات میفهمیم که هللا متعال راهی غیر از همبستری با همسر و کنیز باقی‬
‫نگذاشته و سایر چیزها را حرام گردانده است‪ .‬امام ابن قیم فرموده است‪« :‬این آیه‬
‫متضمن سه چیز است‪ :‬اینکه هرکس شرمگاه خود را از گناه حفظ نکند‪ ،‬از رستگاران‬
‫نخواهد بود‪ ،‬بلکه مورد مالمت و از متجاوزان خواهد بود؛ پس رستگاری را از دست‬
‫‪1‬‬
‫میدهد‪ ،‬شایستهی نام متجاوز میشود و مورد مالمت قرار خواهد گرفت»‬

‫پیامبر صلی هللا علیه وسلم فرمودهاند‪َ « :‬ل يَزْنِي الزَّانِي حِلي َ‬
‫ن يَزْنِي وَهُو َ مُؤْمِن» (بخاری‬
‫و مسلم) ‪ ،‬یعنی‪ :‬زناکار در حین زنا مؤمن نیست! همچنین در خواب‪ ،‬مردان و زنانی به‬
‫ل‬ ‫ساء ُ الع ُ َراة ُ الَّذِي َ‬
‫ن فِي مِث ْ ِ‬ ‫ايشان نشان داده شدند و در آخر گفته شد‪« :‬وَأَمَّا الرِّجَالُ وَالن ِّ َ‬
‫بِن َاء ِ التَّنُّورِ‪ ،‬فَإِنَّهُمُ الزُّنَاة ُ وَالزَّوَانِي» (بخاری)‪ ،‬یعنی‪ :‬اما آن مردان و زنان برهنهای که در‬
‫ساختمان تنورمانند دیدی‪ ،‬مردان و زنان زناکارند!‬

‫شأ َ‬‫شاب ن َ َ‬ ‫م العَادِلُ‪ ،‬و َ َ‬ ‫م ل َ ظِلَّ إ ِ َّل ظِلُّهُ‪ :‬اإلِمَا ُ‬ ‫سبْعَة يُظِلُّهُمُ اللَّهُ فِي ظِلِّه ِ يَو ْ َ‬
‫و فرمودهاند‪َ « :‬‬
‫ن تَحَابَّا فِي اللَّه ِ اجْت َ َ‬
‫معَا عَلَليْه ِ و َتَفَرَّقَا‬ ‫اجدِ‪ ،‬و َ َرج ُال َ ِ‬ ‫س ِ‬ ‫فِي عِبَادَة ِ رَبِّهِ‪ ،‬و َ َرج ُل قَلْب ُ ُه مُعَلَّق فِي ال َ‬
‫م َ‬
‫اف الل َّ َه‪ ،‬وَرَج ُل ت ََص َّ‬
‫دقَ أَخْفَى‬ ‫ل إِنِّي أَخَ ُ‬ ‫مال فَقَا َ‬ ‫صب وَجَ َ‬ ‫عَلَليْهِ‪ ،‬وَرَج ُل طَلَبَتْهُ امْرَأَة ذ َ ُ‬
‫ات مَن ْ ِ‬
‫ت عَليْن َاه ُ» (بخاری و مسلم)‪،‬‬ ‫اض ْ‬‫مالُهُ مَا تُنْفِقُ يَمِلينُهُ‪ ،‬و َ َرج ُل ذَكَر َ الل َّ َه خَالِليا فَف َ َ‬
‫ش َ‬ ‫حَتَّى ل َ ت َعْل َ َ‬
‫م ِ‬
‫یعنی‪ :‬هللا در روزی که سایهای جز سایهی او نیست‪ ،‬هفتنفر را زیر سایهاش میگیرد‪.‬‬
‫رهبر عادل‪ ،‬جوانی که در عبادت خداوند رشد یافته‪ ،‬مردی که به مساجد دل بسته است‪،‬‬
‫دو مرد که برای هللا با هم دوستی نمودهاند و برای او با هم جمع شده و جدا میشوند‪،‬‬
‫و مردی که زنی صاحب منصب و زیبایی او را [به فحشا] بخواند ولی او بگوید‪ :‬من از هللا‬
‫میترسم‪ ،‬و مردی که صدقه دهد به گونهای که دست چپش از آنچه دست راست داده‪،‬‬
‫مطلع نگردد‪ ،‬و مردی که هللا را در تنهایی یاد کرده و چشمانش اشک ریخته باشند‪.‬‬

‫‪ .2‬روزهگرفتن‬
‫است َطَا َ‬
‫ع مِنْكُمُ البَاءَة َ‬ ‫َّ‬ ‫پیامبر صلی هللا علیه وسلم فرمودهاند‪« :‬يَا َمع ْ َ‬
‫ن ْ‬‫اب! َم ِ‬
‫شر َ الشب َ ِ‬
‫الصوْم ِ فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاء» (بخاری و مسلم)‪ ،‬یعنی‪ :‬ای جوانان!‬ ‫ستَطِع ْ فَعَلَليْه ِ ب ِ َّ‬
‫فَلْليَتَز َوَّجْ‪ ،‬وَمَن ْ لَم ْ ي َ ْ‬

‫‪ .1‬الجواب الكافي‪ ،‬الناشر‪ :‬دار المعرفة‪ ،‬ص ‪555‬‬

‫هرکسی از شما توان نکاح دارد‪ ،‬ازدواج کند و هرکس نمیتواند روزه بگیرد که روزه شهوت‬
‫را ضعیف میکند‪.‬‬

‫روزه دو خاصیت دارد‪:‬‬

‫‪ .1‬شهوت جنسی را تضعیف میکند‪.‬‬
‫‪ .2‬حالتی ایمانی و نوعی مراقبت در فرد پدید میآورد؛ روزهدار نمیخواهد روزهی خود‬
‫را فاسد کند یا از اجر آن بکاهد و حتی از قلبش در مقابل افکار ناپاک مراقبت‬
‫میکند و این حالت برای هر روزهداری ‪-‬هرچند با اختالف مقدار‪ -‬مجرب است‪.‬‬

‫روزهبودن در روزهای دوشنبه و پنجشنبه سنت میباشد و در حدیث صحیحی آمده‬

‫ليس» (ابوداود)‪ ،‬یعنی‪ :‬اعمال‬
‫ِ‬ ‫م الْخَمِ‬
‫ن وَيَو ْ َ‬‫الثْنَلي ْ ِ‬
‫م ِ‬‫ض يَو ْ َ‬‫ل الْعِبَاد ِ تُع ْ َر ُ‬ ‫ن أَع ْ َ‬
‫ما َ‬ ‫است‪« :‬إ ِ َّ‬
‫بندگان روز دوشنبه و پنجشنبه عرض میشود‪.‬‬

‫‪ .3‬نماز‬
‫َّ‬ ‫َّ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬
‫شاء ِ وَالْمُنْكَر ِ}‬ ‫هللا متعال فرموده است‪{ :‬وَأقِم ِ الص َالة َ إِن الص َالة َ ت َنْهَى ع َ ِ‬
‫ن الْفَح ْ َ‬
‫[العنکبوت‪ ،]55 :‬یعنی‪ :‬و نماز را برپا دار‪ ،‬مسلما نماز از گناهان بزرگ و از کارهای ناپسند‬
‫بازمیدارد‪.‬‬

‫«وقتی نماز آنچنان که دستور داده شده انجام شود‪ ،‬فرد را از فحشا و عمل منکر‬
‫بازمیدارد و اگر فرد را باز نداشت به آن معناست که حق نماز را به خوبی ادا نکرده‬
‫است»‪« 2‬و این چیز تجربهشده و محسوسی است و انسان خود متوجه میشود‬
‫بازدارندگی نماز میشود»‪ .3‬وقتی نماز بخوانی و خود را در برابر هللا بیابی که کالمش را‬
‫تالوت میکنی و تسبیحش میگویی‪ ،‬بیگمان فکرت را از گناهان دور کردهای و نفست را‬
‫بالتر از این بردهای که به یاد معصیت باشد‪ .‬مبادا سنن رواتب و نماز شب را فراموش‬
‫کنی! با حضور قلب و قیام خود‪ ،‬درخت تقوا آبیاری کن!‬

‫‪ .2‬الفتاوى الكبرى لبن تليملية‪ ،‬الناشر‪ :‬دار الكتب العلملية‪ ،‬ج ‪ ،2‬ص ‪5‬‬
‫‪ .3‬الستقامة لبن تیمیة‪ ،‬الناشر‪ :‬جامعة اإلمام محمد بن سعود‪ ،‬ج ‪ ،5‬ص ‪358‬‬
 ‫‪ .3‬خواندن قرآن کریم‬
‫قرآن کریم‪ ،‬کالم خداوند و شفای دلهاست‪ .‬وقتی سخنان هللا را میخوانی و در آنها‬
‫تدبر میکنی‪ ،‬عظمت او را درک میکنی و ایمانت بیشتر میشود‪ .‬در سورهی «یوسف» و‬
‫«نور» بسیار تدبر کن و ببین که پاکدامنی و ناپاکی‪ ،‬هرکدام چه نتیجهای دارند و انسان‬
‫را به کجا میرسانند‪.‬‬

‫‪ .4‬مداومت بر اذکار‬
‫هللا متعال فرموده است‪{ :‬يَاأَيُّهَا الَّذِي َ‬
‫ن آمَن ُوا اذ ْكُرُوا الل َّ َه ذِكْرا كَثِليرا} [األحزاب‪،]55 :‬‬
‫یعنی‪ :‬ای مؤمنان‪ ،‬بسیار خدای را یاد کنید! امام ابن قیم فرموده است‪« :‬ذکر‪ ،‬زندگانی‬
‫قلب است‪ .‬از شیخ السالم ابن تیمیه قدس هللا روحه شنیدم که فرمود ذکر برای قلب‪،‬‬
‫مانند آب برای ماهی است؛ ماهی که از آب جدا شده باشد‪ ،‬چه حالی دارد؟!»‪ 4‬و آثار‬
‫بسیاری برای اذکار ذکر کرده‪ ،‬از جمله اینکه‪« :‬شیطان را طرد کرده و در هم میشکند‪،‬‬
‫خداوند رحمان را خرسند میسازد‪ ،‬هم و غم را از قلب میزداید و آن را شاد کرده و فراخی‬
‫میبخشد‪ ،‬و قلب و بدن را قوی میکند‪ ،‬و قلب و صورت را نورانی میکند‪ ،‬و موجب جلب‬
‫‪5‬‬
‫رزق است و‪»...‬‬

‫یکی از بهترین کتابهایی که در این باب عظیم تألیف شده‪ ،‬کتاب «حصن المسلم»‬
‫(پناهگاه مسلمان) اثر شیخ سعید قحطانی میباشد که به زبانهای بسیاری برگردانده‬
‫‪6‬‬
‫شده است و خواندن و استفاده از آن را به تمامی خوانندگان این نوشته پیشنهاد میکنم‪.‬‬

‫‪ .5‬کنترل نگاه‬
‫ك‬‫صارِهِم ْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُم ْ ذَل ِ َ‬‫ضوا مِن ْ أَب ْ َ‬‫هللا متعال فرموده است‪{ :‬قُل لِلْمُؤْمِنِلين يَغ ُ ُّ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫ن وَيَحْفَظ ْ َ‬
‫ن‬ ‫ن مِن ْ أَب ْ َ‬
‫صارِهِ َّ‬ ‫ض َ‬
‫ض ْ‬‫َات يَغ ْ ُ‬‫ن ‪ -‬وَقُل ْ لِلْمُؤْمِن ِ‬ ‫صنَعُو َ‬ ‫ن الل َّ َه خَبِلير ب ِ َ‬
‫ما ي َ ْ‬ ‫أَزْكَى لَهُم ْ إ ِ َّ‬
‫ن‪[ }...‬النور‪ ،]30 :‬یعنی‪ :‬به مردان مؤمن بگو كه چشمان خويش را فروگليرند و‬ ‫فُرُوجَه ُ َّ‬
‫شرمگاه خود [از ناپاکی] حفظ کنند‪ .‬اين برايشان پاكليزهتر است و به درستی که هللا به‬

‫‪ .4‬الوابل الصليب‪ ،‬الناشر‪ :‬دار الحديث‪ ،‬ص ‪52‬‬

‫‪ .5‬همان‪ ،‬ص ‪41‬‬
‫‪ .6‬دریافت ترجمهی فارسی‪:‬‬
‫‪https://islamhouse.com/fa/books/647/‬‬
‫آنچه انجام میدهند آگاه است و به زنان مؤمن بگو که چشمان خویش را فروگیرند و‬
‫شرمگاه خود را حفظ کنند‪.‬‬

‫نگاه به نامحرم‪ ،‬سرچشمهی شهوت است و کسی که از آن خودداری نکند‪ ،‬حفظ‬

‫شهوت پس از آن برایش بسیار دشوارتر خواهد بود؛ پس انسان عاقل از ابتدا جلوی ضرر‬
‫بر دین و دنیایش را میگیرد و راه فساد را از مبدأ میبندد و فکر و چشم خود را کنترل‬
‫میکند‪ .‬اگر به شهوات جنسی توجه نکنی و چشمانت را نگاه داری‪ ،‬پس از مدتی سرکشی‬
‫خود را از دست میدهد و زمامش در دستت خواهد افتاد‪ ،‬چنانکه اگر هر چه خواست‬
‫به او بخشیدی و اولویت زندگی و فکرت را به او دادی‪ ،‬بر تو چیره میشود و زمامت در‬
‫دستش خواهد افتاد!‬

‫امام ابن قیم در بیان فواید چشمپاکی فرموده است‪« :‬نخست اینکه اطاعت از دستور‬
‫الهی است که نهایت خوشبختی بندگان در معاش و معاد است و چیزی برای دنیا و آخرت‬
‫بندگان پرسودتر از اطاعت دستورات خداوند نیست و هیچکس در دنیا و آخرت بدبخت‬
‫نشد‪ ،‬مگر با ضایعگرداندن دستورات الهی‪ .‬دوم اینکه مانع رسیدن تیر زهرآلود ‪-‬که‬
‫میتواند هالککننده باشد‪ -‬به قلب میشود‪ .‬سوم اینکه موجب اُنسیافتن قلب به هللا‬
‫میشود‪ ،‬درحالیکه چشمچرانی موجب دوری قلب از خداوند است‪ .‬چهارم اینکه قلب را‬
‫قوت بخشیده و شاد میکند‪ ،‬درحالیکه چشمچرانی باعث ضعف قلب و حزن آن میشود‪.‬‬
‫پنجم اینکه قلب را نورانی میسازد‪ ،‬درحالیکه چشمچرانی موجب تاریکی قلب است‪.‬‬
‫ششم اینکه فراست‪ 7‬راستینی به انسان میدهد که با آن بین حق و باطل و صادق و‬
‫کاذب را تشخیص دهد‪ .‬هفتم اینکه به قلب انسان‪ ،‬ثبات و شجاعت میبخشد‪ ،‬چنانکه‬
‫در اثر آمده است که هرکس با هوای نفسش مخالفت کند‪ ،‬شیطان از سایهاش میگذرد‪.‬‬
‫هشتم اینکه راه شیطان را میبندد و اجازهی ورود وسوسهاش به قلب را سد میکند؛ زیرا‬
‫شیطان با نگاه انسان به چیزهای حرام‪ ،‬وارد قلبش میشود و نفوذ میکند‪ ،‬سریعتر از‬
‫اینکه هوا به جای خالی نفوذ کند! نهم اینکه با ترک نگاه حرام‪ ،‬قلب آسودگی مییابد و‬
‫در نتیجه به آنچه برایش نیکو باشد فکر میکند و مشغول میشود‪ ،‬درحالیکه چشمچرانی‬
‫مانع از دیدن مصالح توسط قلب خواهد شد و در نتیجه پیرو هوای نفس میشود و از یاد‬

‫‪ .7‬ابن اثیر میگوید که فراست‪ ،‬ادراکی است که هللا متعال در قلب اولیای خود میاندازد و با آن احوال‬
‫برخی از مردم را به نوعی از کرامت یا ظن و حدس میدانند‪.‬‬
‫پروردگار غافل خواهد شد! دهم‪ ،‬بین چشم و قلب منفذی هست که حال هرکدام از‬
‫طریق آن به دیگری منتقل میشود و اگر چشم فاسد شود‪ ،‬قلب فاسد میشود و اگر‬
‫‪8‬‬
‫چشم فاسد شود‪ ،‬قلب فاسد میشود!»‬

‫یکی دیگر از مضرات چشمچرانی و تماشای فیلمهای غیر اخالقی این است که فرد‬
‫دچار وسواس میشود؛ نمیتواند به آسانی شریک زندگی خود را پیدا کند و اگر ازدواج‬
‫کند‪ ،‬همسر پاک خود را با زنان فاسدی که در فیلمها دیده مقایسه میکند و همین باعث‬
‫سردی رابطهی او با همسرش خواهد شد‪ .‬همچنین کسانی که به این فیلمها و‬
‫خودارضایی مبتال میشوند از ارتباط با همسرشان لذتی طبیعی نخواهند برد‪ ،‬زیرا مغزشان‬
‫را عادت دادهاند که از تصویرسازی لذت ببرد‪ ،‬نه واقعیتی که حاضر است! خوانندهی‬
‫عزیز‪ ،‬اگر تا کنون چنین بودهای‪ ،‬از همین لحظه با گذشتهات خداحافظی کن و با نعمتی‬
‫که خداوند به تو بخشیده (یعنی چشم) او را نافرمانی نکن‪ ،‬زیرا نهایت امر این است که‬
‫به نفست وعدهی توبه داده باشی؛ شاید توفیق یافتی و پیش از اینکه اجلت برسد توبه‬
‫کردی‪ ،‬توبهی خالصانه تنها گناه را محو میکند و لزوما آثار طبیعی آن را از بین نمیبرد و‬
‫پس از آن باید با اثراتش دست و پنجه نرم کنی! عاقل آن است که آیندهنگر باشد!‬

‫‪ .6‬کارکردن و فعالیتهای مفید‬

‫کسی که وقت آزاد زیادی داشته باشد‪ ،‬نفسش به هر جانبی سرک میکشد و خیالش‬
‫به هر سویی میوزد‪ .‬با کارکردن میتوانی در جنبهی مادی زندگیات پیشرفت کنی و اوقات‬
‫خالی خود را کاهش دهی و کمتر در خلوت باشی‪ .‬میتوانی به مطالعه بپردازی و اینگونه‬
‫در کنار پرکردن وقتت‪ ،‬چیزهایی مفید بیاموزی که برای دنیا و آخرتت سودمند باشد‪.‬‬
‫سرچشمهی بسیاری از وسواسها و شبهات فکری هم داشتن اوقات فراغت زیاد است‪،‬‬
‫پس نفست را مشغول کن تا تو را مشغول نکند!‬

‫‪ .7‬ورزشکردن‬
‫ورزش‪ ،‬عالوه بر اینکه تو را به خودش مشغول و وقتت را پر میکند‪ ،‬انرژی اضافی که‬
‫داری را میگیرد و از این جهت میتواند بسیار مفید واقع شود‪.‬‬

‫‪ .8‬الجواب الكافي‪ ،‬صص ‪578-580‬‬

 ‫‪ .8‬توبه‬
‫توبهکردن از گناه‪ ،‬فورا واجب است‪ 9.‬شیطان‪ ،‬دشمن قسمخوردهی فرزندان آدم علیه‬
‫ن ‪ -‬إ ِ َّل عِبَاد َ َ‬
‫ك مِنْهُمُ‬ ‫ك َألُغ ْوِيَنَّهُم ْ أَج ْ َ‬
‫معِلي َ‬ ‫ل فَبِعِزَّت ِ َ‬
‫السالم است؛ در قرآن میخوانیم‪{ :‬قَا َ‬
‫ن} [ص‪ ،]82-83 :‬یعنی‪[ :‬شیطان] گفت که به عزتت قسم‪ ،‬همهی آنها جز‬ ‫الْمُخ ْل َ ِ‬
‫صلي َ‬
‫بندگان مخلصت را گمراه خواهم ساخت!‬

‫گمان کردهای که ابلیس به اینکه کسی را در کبیرهای بیندازد راضی میشود؟ هرگز‪،‬‬
‫پس از اینکه زشتی را برایش تزئین کرد و او را به زشتکاری کشاند‪ ،‬بیراههی کفر را‬
‫نشانش میدهد! میگوید‪ :‬آیا کسی چون تو لیاقت نمازخواندن و دعاکردن را دارد؟ کسی‬
‫چون تو با خداوند مناجات میکند؟ دیگر جایی برای بخشش مانده است؟!‬

‫شکی در زشتی معاصی نیست‪ ،‬اما کفر از هر گناهی بزرگتر است و چارهی کسی که‬
‫انگشتش زخمی شده این نیست که دستان خود را قطع کند! هللا متعال فرموده است‪:‬‬
‫ُّ‬ ‫ي الَّذِي َ َ‬
‫ب‬‫ن الل َّ َه يَغْفِر ُ الذنُو َ‬
‫م ِة اللَّه ِ إ ِ َّ‬ ‫س َرفُوا عَلَى أَنْف ُ ِ‬
‫سهِم ْ َل ت َق ْن َطُوا مِن ْ َرح ْ َ‬ ‫نأ ْ‬ ‫{قُل ْ يَاعِبَاد ِ َ‬
‫جَمِليعا إِنَّهُ هُو َ الْغَفُور ُ الرَّحِليمُ} [الزمر‪ ،]53 :‬یعنی‪ :‬بگو ای بندگانم! ای آنان که در معاصی‬
‫زیادهروی هم کردهاید! از رحمت هللا مأیوس و ناامید نشوید‪ ،‬قطعا هللا همهی گناهان را‬
‫میآمرزد‪ ،‬چرا که بس آمرزنده و بس مهربان است‪ .‬در حدیث قدسی نیز آمده است‪« :‬يَا‬
‫است َغْفِرُونِي أَغْفِر ْ ل َكُم ْ»‬ ‫ُّ‬ ‫َّ‬
‫ل وَالنَّهَار ِ وَأَنَا أَغْفِر ُ الذن ُ َ‬
‫وب جَمِليعا‪ ،‬ف َ ْ‬ ‫عِبَادِي! إِنَّكُم ْ تُخْطِئُو َ‬
‫ن بِالللي ْ ِ‬
‫(مسلم)‪ ،‬یعنی‪ :‬ای بندگانم! شما شب و روز گناه میکنید‪ ،‬و من تمامی گناهان را‬
‫میبخشم‪ ،‬پس از من آمرزش بخواهید تا شما را بیامرزم!‬

‫پس توبه کن و مگذار شیطان بهرهی خود را کامل کند‪ ،‬و بر توبهات پایدار باش؛ تو تنها‬
‫مسئول خودت نیستی‪ ،‬آیندهی امت به تالش یکایک ما بستگی دارد! عالمه ابن جوزی‬
‫میگوید‪« :‬ای جوان! در وضعیتی که داری خوب تدبر کن! در دورهی سودکردن هستی و‬
‫اکنون زمان آن است که برای آینده بذر بپاشی و فضیلت بیابی! بدان که شیطان در‬
‫کمینت مینشیند تا تو را به فتنه بیندازد و نفست هم با او همکاری میکند‪ .‬جوانی یکی‬

‫‪ .9‬امام ابن قیم در مدارج السالکین (‪ )238/5‬فرموده است‪« :‬مبادرتورزیدن به توبه‪ ،‬به صورت فوری‪،‬‬
‫واجب است و به تأخیرانداختن توبه جائز نیست‪ .‬اگر کسی توبه را به تأخیر انداخت‪ ،‬توبه از تأخیر توبه‬
‫هم بر او واجب میشود!»‬
‫از شعبههای جنون است‪ ،‬پس با تضعیف اسباب هوس‪ ،‬حمالتش را خنثی کن! ابوموسی‬
‫گفته است‪" :‬خوشا به حال آنکه از شر جوانی دور مانده باشد"‪ .‬ابوبکر بن عیاش نیز گفته‬
‫است‪" :‬کاش دستم قطع میشد و از آنچه در جوانی کرده بودم‪ ،‬گذشت میشد!"‪ .‬از‬
‫آنجا که جهاد با هوس جوانی و مخالفت طبع دشوار است‪ ،‬جوان توبهکار به همان اندازه‬
‫‪10‬‬
‫محبوب خداوند عز وجل میباشد!»‬

‫والحمد لله رب العالملين‬

‫وصلى هللا وسلم على نبلينا محمد وآله وصحبه وسلم‬

‫‪ .10‬التبصرة‪ ،‬الناشر‪ :‬دار الكتب العلملية‪ ،‬ج ‪ ،2‬ص ‪570‬‬