‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ‬

‫ﺑﺮای ﺧﺮد ﺳﺎﻻن‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪی‪:‬‬
‫إﺳﺤﺎق دﺑﯿﺮی‪/‬‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﺧﺮدﺳﺎﻻن‬ ‫ﻋﻨﻮان ﮐﺘﺎب‪:‬‬

‫إﺳﺤﺎق دﺑﯿﺮی‪/‬‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪی‪:‬‬

‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪:‬‬

‫ﻋﻘﺎﯾﺪ ﮐﻼم ‪ -‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻘﺎﯾﺪ اﺳﻼﻣﯽ ‪ -‬ﺗﻮﺣﯿﺪ و اﻟﻬﯿﺎت‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬

‫اول )دﯾﺠﯿﺘﺎل(‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ اﻧﺘﺸﺎر‪:‬‬

‫آﺑﺎن )ﻋﻘﺮب( ‪١٣٩٤‬ﺷﻤﺴﯽ‪ ١٤٣٦ ،‬ﻫﺠﺮی‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر‪:‬‬

‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻋﻘﯿﺪه ‪www.aqeedeh.com‬‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﮐﺘﺎب از ﺳﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﮥ ﻋﻘﯿﺪه داﻧﻠﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.aqeedeh.com‬‬

‫‪book@aqeedeh.com‬‬ ‫اﯾﻤﯿﻞ‪:‬‬

‫ﺳﺎﯾﺖﻫﺎی ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﻣﻮﺣﺪﯾﻦ‬

‫‪www.aqeedeh.com‬‬ ‫‪www.mowahedin.com‬‬
‫‪www.islamtxt.com‬‬ ‫‪www.videofarsi.com‬‬
‫‪www.shabnam.cc‬‬ ‫‪www.zekr.tv‬‬
‫‪www.sadaislam.com‬‬ ‫‪www.mowahed.com‬‬

‫‪contact@mowahedin.com‬‬
 ‫��ﻢ اﷲ ا����ﻦ ا����ﻢ‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ‪ .......................................................‬أ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ‪١ ...............................................................‬‬

‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ ‪٣ ......................................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۱‬اوﻟﯿﻦ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻓﺮض ﮐﺮد ‪٧ .........‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۲‬اﺳﻼم ‪٧ .......................................................‬‬

‫ﱠ‬
‫ﻣﻌﻨﺎی »ﻻ إﻟﻪ إﻻ اﻟﻠﻪ«‪٩ ......................... ................................ :‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۳‬دﻟﯿﻞ ﺑﺮ إﻗﺎﻣﮥ ﻧﻤﺎز و أدای زﮐﺎت ‪٩ ...........................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۴‬دﻟﯿﻞ ﻓﺮﺿﯿﺖ روزه و ﺣﺞ ﺧﺎﻧﮥ ﺧﺪا‪١٠ .......................‬‬

‫دﻟﯿﻞ ﺣﺞ و زﯾﺎرت ﺧﺎﻧﻪء ﺧﺪا‪١٢ ................ ................................:‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۵‬أﺻﻮل اﯾﻤﺎن ‪١٢ ...............................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۶‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ج ‪١٣ .........................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۷‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﻌﺎد ‪١٥ .............................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۸‬ﺑﻌﺜﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ج ‪١٦ ...................................‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۹‬اوﻟﯿﻦ و آﺧﺮﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺧﺪا ‪١٧ ..............................‬‬

 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫ب‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۱۰‬ﺑﺨﺸﯽ از اﻋﺘﻘﺎدات ﺳﻠﻒ و ﭘﯿﺸﯿﻨﯿﺎن أﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ ج ‪١٩ ......‬‬

‫)‪ :(۱‬از أﺻﻮل أھﻞ ﺳﻨﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ‪١٩ ........ ................................ :‬‬
‫)‪ (۲‬ﺣﺸﺮ‪ ،‬ﭘﺎداش‪ ،‬و ﺟﺰاء‪٢١ ................... ................................ :‬‬
‫)‪ :(۳‬وﻇﯿﻔﮥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رﺳﻮل ﺧﺪا ج‪٢٢ ............................ :‬‬
‫)‪ (۴‬ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﯾﺎران و ﺻﺤﺎﺑﮥ رﺳﻮل ﺧﺪا ج و ش‪٢٣ ...... :‬‬
‫)‪ (۵‬وﻇﯿﻔﮥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻠﻔﺎی راﺷﺪﯾﻦ ش‪٢٥ ....................... :‬‬
‫)‪ :(۶‬ﻋﺸﺮۀ ﻣﺒﺸﺮه ﺑﻪ ﺑﮫﺸﺖ‪٢٨ ................ ................................ :‬‬
‫)‪ :(۷‬ﻋﺪم ﮔﻮاھﯽ دادن ﺑﺮای ﺷﺨﺺ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﮫﺸﺘﯽ ﯾﺎ دوزﺧﯽ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪٢٩ .................. ................................ ................................‬‬
‫)‪ :(۸‬وﻇﯿﻔﻪء ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ أزواج و ھﻤﺴﺮان رﺳﻮل ﺧﺪا ج‪٢٩ ...... :‬‬
‫ّ‬
‫)‪ :(۹‬وﻇﯿﻔﻪء ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ أﺋﻤﻪ و ﺣﮑﺎم و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﺎن ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ‪٣٠ . :‬‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﱠ‬
‫إن اﳊﻤﺪ ﷲ ﻧﺤﻤﺪه وﻧﺴﺘﻌﻴﻨﻪ وﻧﺴﺘﻐﻔﺮه وﻧﻌﻮذ ﺑﺎﷲ ﻣﻦ ﴍور أﻧﻔﺴﻨﺎ وﻣﻦ‬
‫ﺳﻴﺌﺎت أﻋﲈﻟﻨﺎ ﻣﻦ ﳞﺪه اﷲ ﻓﻼ ﻣﻀﻞ ﻟﻪ وﻣﻦ ﻳﻀﻠﻞ ﻓﻼ ﻫﺎدي ﻟﻪ وأﺷﻬﺪ أن ﻻ إﻟﻪ‬
‫إﻻﱠ اﷲ وﺣﺪه ﻻ ﴍﻳﻚ ﻟﻪ وأﺷﻬﺪ ﱠ‬
‫أن ﳏﻤﺪ ﹰا ﻋﺒﺪه ورﺳﻮﻟﻪ ﺻﲆ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﻋﲆ آﻟﻪ‬
‫وأﺻﺤﺎﺑﻪ وﻣﻦ ﺗﺒﻬﻌﻢ ﺑﺈﺣﺴﺎن إﱃ ﻳﻮم اﻟﺪﻳﻦ أﻣﺎﺑﻌﺪ‪:‬‬
‫ﭘﺲ از ﺳﺘﺎﯾﺶ و ﺳﭙﺎس ﭘﺮوردﮔﺎر ﺟﮫﺎﻧﯿﺎن و درود ﺑﯽ ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺮ روان ﭘﺎک‬
‫ﺧﺎﺗﻢ ﭘﯿﻐﻤﺒﺮان ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ و آل أﻃﮫﺎر وﺻﺤﺐ أﺧﯿﺎرش از آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ‬
‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﮫﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪۀ ھﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﺧﻮد ﻻزم داﻧﺴﺘﻢ ﺗﺎ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ را ﺑﻪ ﺑﺮادران ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﻮد ﮐﻪ در واﻗﻊ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ھﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﺆﻣﻦ در‬
‫دﻧﯿﺎ و آﺧﺮت ﺑﺮ آن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﺗﻘﺪﯾﻢ دارم‪.‬‬
‫زﯾﺮا اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﺪا را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺧﺖ آن ﺗﻼش و‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﮑﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽداﻧﺪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ او را آﻓﺮﯾﺪه‪ ،‬و ﭼﻪ ﮐﺴﯽ آﺳﻤﺎنھﺎ و زﻣﯿﻦ‬
‫را ﺧﻠﻖ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان از ﺳﻮی ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﺮای راھﻨﻤﺎﺋﯽ ﻣﺮدم ﻣﺒﻌﻮث‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﺪاﻧﺴﺘﻦ اﯾﻦھﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ روز ﻗﯿﺎﻣﺖ از ﺟﻤﻠﮥ ﺟﮫﻨﻤﯿﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اھﻤﯿﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﻘﺪﯾﻢ اﯾﻦ ﮐﻨﺎﺑﭽﻪ‪ ،‬ﺑﻪ دﯾﻦ ﻣﺒﯿﻦ‬
‫اﺳﻼم و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻓﺎرﺳﯽ زﺑﺎن ﺟﮫﺎن ﺧﺪﻣﺘﯽ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬وأﺟﺮ و ﭘﺎداش را‬
‫از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺧﻮاﺳﺘﺎرم‪.‬‬
‫او ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺘﺮم ﺗﻘﺎﺿﺎ دارم اﮔﺮ در ﮐﺘﺎﺑﭽﻪ اﺷﺘﺒﺎه و ﯾﺎ ﺧﻄﺎﺋﯽ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ از آن ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﮐﺮده ﻣﺎ را ﻣﻌﺬور دارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٢‬‬

‫و در ﭘﺎﯾﺎن از ﮐﺴﺎﻧﯿﮑﻪ ھﺰﯾﻨﮥ ﭼﺎپ و ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﺘﺎب را ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‬

‫ﺑﺴﯿﺎر ﺳﭙﺎﺳﮕﺬارم و از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮاﻧﺎ ﺧﻮاھﺎﻧﻢ آﻧﺎن را در اﯾﻦ ﮔﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺮای‬
‫ﻧﺸﺮ ﻓﺮھﻨﮓ اﺳﻼم و ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﮫﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻣﻮﻓﻖ ودر ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﮐﺎرھﺎی ﺧﯿﺮ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫وﺻﲆ اﷲ وﺳﻠﻢ ﻋﲆ ﻧﺒﻴﻨﺎ ﳏﻤﺪ وﻋﲆ آﻟﻪ وﺻﺤﺒﻪ أﲨﻌﲔ‪.‬‬
‫أﺑﻮ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ‪ :‬إﺳﺤﺎق دﺑﯿﺮی‬
‫رﯾﺎض ﺻﻔﺮ‪١٤١٠‬‬
 ‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ‬

‫س‪ :۱‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﻌﺒﻮد و ﭘﺮوردﮔﺎر ﺗﻮ ﮐﯿﺴﺖ؟‬

‫ج‪ :‬ﺑﮕﻮ ﻣﻌﺒﻮد و ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ اﻟﻠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫س‪ :۲‬رب ﯾﻌﻨﯽ ﭼﻪ؟‬
‫ج‪ :‬رب ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺎﻟﮏ‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎر‪ ،‬ﺧﺎﻟﻖ‪ ،‬ﭘﺮورش دھﻨﺪه ھﻤﮥ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت‪.‬‬
‫س‪ :۳‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺪا و ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮد را ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﯽ؟‬
‫ج‪ :‬ﺑﮕﻮ او را ﺑﻮﺳﯿﻠﮥ ﻧﺸﺎﻧﻪھﺎ و دﻻﯾﻞ و ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت او ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻢ‪.‬‬
‫ﺷﺐ و روز و آﻓﺘﺎب و ﻣﺎه و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ھﻤﻪ از ﻧﺸﺎﻧﻪھﺎی اوﺳﺖ‪.‬‬
‫و آﺳﻤﺎنھﺎ و زﻣﯿﻦ و آﻧﭽﻪ ﺑﯿﻦ آنھﺎ و در آنھﺎﺳﺖ از ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫َّ َ َّ ُ‬
‫� ُم ٱ َّ ُ‬
‫�‬ ‫ھﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬إِن ر�‬
‫َّ َ َّ ُ َّ ۡ َ َ ٰ َ َ ۡ َ ۡ ُ ۡ‬ ‫َ َ َ َّ َ ٰ َ ٰ َ ۡ َ َ‬ ‫َّ‬
‫ش �غ ِ�‬ ‫ت وٱ��ض ِ� سِتةِ �يا ٖ� �م ٱستوى � ٱلعر ِ �‬ ‫ٱ�ِي خلق ٱلس�� ِ‬
‫ََ َ‬ ‫َ‬ ‫َّ َ َّ َ َ َ ۡ ُ ُ ُ َ ٗ َ َّ ۡ َ َ ۡ َ َ َ ُّ ُ َ ُ َ َّ َ‬
‫ت بِأ ۡم ِره ِۗ ٓۦ �� ُ�‬
‫ٱ ۡ�ل ٱ�هار �طلبهۥ حثِيثا وٱلشمس وٱلقم َر وٱ�جوم مسخ� ٰ ِۢ‬
‫�‪] ﴾٥٤‬اﻷﻋﺮاف‪.[٥٤ :‬‬ ‫� َر ُّب ٱ ۡل َ�ٰلَم َ‬
‫ِ‬ ‫� ۡل ُق َوٱ ۡ�َ ۡم ُر ۗ َ� َب َ‬
‫ار َك ٱ َّ ُ‬ ‫ٱ َۡ‬
‫]ھﻤﺎﻧﺎ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺷﻤﺎ ھﻤﺎن ﺧﺪاوﻧﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ آﺳﻤﺎنھﺎ و زﻣﯿﻦ را در‬
‫ﺷﺶ روز آﻓﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﻋﺮش ﻣﺴﺘﻮی ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺐ را در روز‪ ،‬و روز را در ﺷﺐ‬
‫داﺧﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ھﻢ و ﺑﺪون اﻧﻘﻄﺎع‪ ،‬آﻓﺘﺎب و ﻣﺎه و ﺳﺘﺎرﮔﺎن از‬
‫دﺳﺘﻮرات او ﭘﯿﺮوی ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ھﻤﮥ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت و ﺗﺼﺮف در آن ﻓﻘﻂ از آن‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﻠﻪ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﺎﻟﻤﯿﺎن ﭼﻘﺪر ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ اﺳﺖ[‪.‬‬
‫س‪ :۴‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﭼﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ را آﻓﺮﯾﺪه اﺳﺖ؟‬
‫ج‪ :‬ﺑﮕﻮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را ﺑﺮای ﻋﺒﺎدت ﮐﺮدن و ﭘﺬﯾﺮش ﻃﺎﻋﺎت و اواﻣﺮ‬
‫ﺧﻮدش‪ ،‬و اﯾﻨﮑﻪ او را ﺑﻪ ﯾﮕﺎﻧﮕﯽ ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﻢ‪ ،‬و از آﻧﭽﻪ ﻧﮫﯽ ﮐﺮده ﭘﺮھﯿﺰ ﮐﻨﯿﻢ‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٤‬‬

‫آﻓﺮﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫َّ‬ ‫ۡ‬ ‫ۡ‬
‫ت ٱ� َّن َوٱ� َ‬ ‫َ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک وﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬و َما َخل ۡق ُ‬
‫�س إِ�‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُُۡ‬
‫ون‪] ﴾٥٦‬اﻟﺬارﯾﺎت‪.[٥٦ :‬‬ ‫ِ�َعبد ِ‬
‫]ﺟﻦ و إﻧﺲ را ﻓﻘﻂ ﺑﺮای ﻋﺒﺎدت و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﻮدم آﻓﺮﯾﺪم[‪.‬‬
‫ﺷﺮح آﯾﮥ ﮐﺮﯾﻤﻪ‪ :‬ﺟﻦ و إﻧﺲ را ﺑﺮای ﻟﮫﻮ وﻟﻌﺐ و ﺑﺎزی ﻧﯿﺎﻓﺮﯾﺪم‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬
‫آنھﺎ را آﻓﺮﯾﺪهام ﺗﺎ ﻣﺮا ﻋﺒﺎدت ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬و در ﺑﺮاﺑﺮ دﺳﺘﻮرات و ﻧﻮاھﯽ ﻣﻦ‬
‫ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫َّ ُ َ ُ ۡ ۡ َّ َ َ ۡ َ َّ َ َّ ُ َ َۡ‬
‫�ك ب ِٱ�ِ �قد حرم ٱ� عليهِ‬ ‫و در آﯾﮥ دﯾﮕﺮ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬إِنهۥ من � ِ‬
‫ۡ‬
‫ٱ َۡ‬
‫� َّن َة َو َمأ َوٮ ٰ ُه ٱ�َّ ُ‬
‫ار ۖ﴾ ]اﻟﻤﺎﺋﺪة‪.[٧٢ :‬‬
‫]ھﺮ ﮐﺴﯿﮑﻪ ﺷﺮﯾﮏ ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺮار دھﺪ و ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﯾﮕﺎﻧﻪ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎﺗﯽ را‬
‫ﻋﺒﺎدت ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﮫﺸﺖ را ﺑﺮ او ﺣﺮام ﮐﺮده و ﺟﺎﯾﮕﺎه او آﺗﺶ ﺟﮫﻨﻢ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺮدن ﺗﻮﺑﻪ ﮐﻨﺪ[‪.‬‬
‫ﺷﺮک‪ :‬ﺑﻤﻌﻨﯽ ﺷﺮﯾﮏ ﻗﺮار دادن ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﯾﮑﺘﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﻏﯿﺮ از‬
‫ﺧﺪا را ﺻﺪا ﮐﻨﺪ‪ ،‬و از ﻏﯿﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ رﺣﻤﺖ ﺑﻄﻠﺒﺪ‪ ،‬و از ﻏﯿﺮ ﺧﺪا ﺗﺮس و ھﺮاس‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ اﻟﺘﻤﺎس و ﺗﻮﮐﻞ ﻓﺮد ﺑﺮ ﻏﯿﺮ ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻋﺒﺎدﺗﯽ از‬
‫ﻋﺒﺎدات را ﺑﺮای ﻏﯿﺮ ﺧﺪا اﻧﺠﺎم دھﺪ‪ ،‬ھﻤﮥ اﯾﻦھﺎ ﺷﺮک اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻋﺒﺎدت‪ :‬ﻋﺒﺎدت ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم آن اﻗﻮال و اﻓﻌﺎل و اﻋﻤﺎل ﻇﺎھﺮی و‬
‫ﺑﺎﻃﻨﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آنھﺎ را دوﺳﺖ دارد و از آنھﺎ راﺿﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫و از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻋﺒﺎدتھﺎ دﻋﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ در ﻗﺮآن‬
‫َّ َ ٗ‬ ‫ْ‬ ‫َّ َ َ َ‬ ‫َ َ َّ ۡ َ َ‬
‫ج َد ِ�ِ ف� ت ۡد ُعوا َم َع ٱ�ِ أ َحدا‪] ﴾١٨‬اﻟﺠﻦ‪.[۱۸ :‬‬ ‫ٰ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬وأن ٱلم ِ‬
‫�‬
‫آن ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮد دﯾﮕﺮی را ﺻﺪا ﻧﺰﻧﯿﺪ[‪.‬‬ ‫]ﻣﺴﺎﺟﺪ از ِ‬
 ‫‪٥‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ‬

‫و دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻋﺒﺎدت ﻏﯿﺮ از ﺧﺪا ﮐﻔﺮ اﺳﺖ اﯾﻦ آﯾﮥ ﻗﺮآن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫َ َّ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َّ َ‬ ‫ُ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬و َمن يَ ۡدع َم َع ٱ�ِ إِ� ٰ ًها َءاخ َر � بُ ۡر�ٰ َن ُ�ۥ بِهِۦ فإِ� َما ح َِسابُ ُهۥ‬
‫َ‬ ‫ۡ َ‬ ‫َّ َ ۡ‬
‫ِند َر ّ�ِهِۚ ٓۦ إِن ُهۥ � ُ�فل ُِح ٱل�ٰفِ ُرون‪] ﴾١١٧‬اﻟﻤﺆﻣﻨﻮن‪.[۱۱۷ :‬‬
‫ع َ‬
‫]ﮐﺴﯿﮑﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﯾﮕﺎﻧﻪ إﻟﻪ و ﻣﻌﺒﻮدی دﯾﮕﺮ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﺑﺮ اﯾﻦ ﻋﻤﻠﺶ‬
‫ھﯿﭻ ﺑﺮھﺎن و دﻟﯿﻞ ﻧﺪارد‪ ،‬ھﻤﺎﻧﺎ ﺣﺴﺎب او ﻧﺰد ﭘﺮوردﮔﺎرش ھﺴﺖ‪ ،‬و ﮐﻔﺎر‬
‫رﺳﺘﮕﺎر ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ[‪.‬‬
‫آﯾﻪ اﺷﺎره ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ دارد ﮐﻪ اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﺑﺎ ﺧﺪا ﻣﻌﺒﻮدی دﯾﮕﺮ ﭘﺮﺳﺘﺶ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﺑﻐﯿﺮ از ﺧﺪا ﮐﺴﯽ دﯾﮕﺮ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و از آن ﺑﺘﺮﺳﺪ‪ ،‬و ﻧﺬر و ذﺑﺢ‬
‫و ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺑﺮای ھﻤﺎن ﻣﻌﺒﻮد اﻧﺠﺎم دھﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ھﯿﭻ ﺑﺮھﺎن و دﻟﯿﻞ ﺑﺮای‬
‫ﻋﺒﺎدت ﻏﯿﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺰای او را روز ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺧﻮاھﺪ داد‪ ،‬او در‬
‫واﻗﻊ ﺿﺮر ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎرھﺎﯾﺶ ﮐﺎﻓﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و ﮐﺎﻓﺮان ﮐﺎﻣﯿﺎب‬
‫و ﭘﯿﺮوز ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺮای ھﻤﯿﺸﻪ در ﺟﮫﻨﻢ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاھﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫و دﻋﺎ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ و ﻋﻈﯿﻤﺘﺮﯾﻦ اﻧﻮاع ﻋﺒﺎدتھﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در‬
‫َ َ َ َ ُّ ُ ُ ۡ ُ ٓ َ ۡ َ ۡ َ ُ ۡ َّ َّ َ َ ۡ َ ۡ ُ َ‬
‫�ون‬ ‫جب ل� ۚم إِن ٱ�ِين �ستك ِ‬ ‫و� أست ِ‬ ‫ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬وقال ر��م ٱدع ِ‬
‫ون َج َه َّن َم َداخِر َ‬‫َ ۡ َ َ َ َۡ ُ ُ َ‬
‫�ن‪] ﴾٦٠‬ﻏﺎﻓﺮ‪.[٦٠ :‬‬ ‫ِ‬ ‫�ن عِباد ِ� سيدخل‬
‫]ﭘﺮوردﮔﺎر ﺷﻤﺎ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺮا ﺑﺨﻮاﻧﯿﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ را اﺟﺎﺑﺖ ﻧﻤﺎﯾﻢ‪ ،‬ﮐﺴﺎﻧﯿﮑﻪ از‬
‫ﻋﺒﺎدت و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻣﻦ ﺗﮑﺒﺮ ورزﻧﺪ ﺑﺎ ذﻟﺖ و ﺧﻮاری وارد ﺟﮫﻨﻢ ﺧﻮاھﻨﺪ ﺷﺪ[‪.‬‬
‫از ﻧﻌﻤﺎن ﺑﻦ ﺑﺸﯿﺮس رواﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬اﺪﻟﺎﻋء ﻫﻮ‬
‫َ َ َ َ ُّ ُ ُ ۡ ُ ٓ َ ۡ َ ۡ َ ُ‬
‫ب ل� ۡ ۚم﴾ ]ﻏﺎﻓﺮ‪.(١ )«[٦٠ :‬‬ ‫ج‬‫و� أست ِ‬
‫اﻟﻌﺒﺎدة‪ ،‬ﺛﻢ ﻗﺮأ‪﴿ :‬وقال ر��م ٱدع ِ‬
‫دﻋﺎ ھﻤﺎن ﻋﺒﺎدت اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺲ رﺳﻮل اﮐﺮم ج آﯾﮥ ﻓﻮق را ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬أﺑﻮداود‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬ﻧﺴﺎﺋﯽ‪ ،‬اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪ ،‬اﺑﻦ ﺣﺒﺎن‪ ،‬ﺣﺎﮐﻢ در ﻣﺴﺘﺪرک‪ ،‬ھﯿﺜﻤﯽ‬
‫در ﻣﻮارد اﻟﻈﻤﺎن وﻏﯿﺮ از اﯾﻦھﺎ‪.‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ ‪ :۱‬اوﻟﯿﻦ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻓﺮض ﮐﺮد‬

‫اوﻟﯿﻦ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﻓﺮض ﮐﺮد‪ ،‬ﮐﻔﺮ ﺑﻪ ﻃﺎﻏﻮت و‬

‫�‬
‫ُّ‬ ‫َََ ۡ َََۡ‬
‫اﯾﻤﺎن ﺑﺨﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬ولقد �عثنا ِ� ِ‬
‫ُ َّ َّ ُ ً َ ۡ ُ ُ ْ َّ َ َ ۡ َ ُ ْ َّ ُ َ‬
‫ل�ٰغوت ۖ﴾ ]اﻟﻨﺤﻞ‪.[٣٦ :‬‬ ‫أمةٖ رسو� أ ِن ٱ�بدوا ٱ� وٱجتنِبوا ٱ‬
‫]در ھﺮ أﻣﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی ﻓﺮﺳﺘﺎدﯾﻢ ﺗﺎ ﺧﺪا را ﻋﺒﺎدت ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و از ﻃﺎﻏﻮت‬
‫ﭘﺮھﯿﺰ ﮐﻨﻨﺪ[‪.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ در اﯾﻦ آﯾﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﯽدھﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﻮی ھﻤﮥ أﻣﺖھﺎ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮاﻧﯽ ﺑﺮای‬
‫ھﺪاﯾﺖ و راھﻨﻤﺎﺋﯽ آنھﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ راه ﺣﻖ و درﺳﺖ را ﺑﻪ آنھﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن دھﻨﺪ‪ ،‬و آﻧﺎن را از ﻋﺒﺎدت ﺑﺖھﺎ و ﻃﺎﻏﻮتھﺎ ﺑﺮﺣﺬر دارﻧﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ آﯾﻪ‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ دﻻﻟﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ دﻋﻮت ھﻤﮥ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺑﺴﻮی ﯾﮏ ﭼﯿﺰ اﺳﺖ و آن‬
‫ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪای ﯾﮕﺎﻧﻪ و دوری از ﻃﺎﻏﻮت و ﺑﺖھﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺎﻏﻮت‪ :‬ﯾﻌﻨﯽ آﻧﭽﻪ ﺑﺠﺰ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺒﺎدت ﺷﻮد‪ ،‬و او راﺿﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﺒﺎدت‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺑﻤﻌﻨﺎی‪ :‬ﺷﯿﻄﺎن‪ ،‬ﮐﺎھﻦ‪ ،‬ﺳﺎﺣﺮ و ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻪ ادﻋﺎی ﻋﻠﻢ ﻋﯿﺐ‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﮥ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺴﯿﮑﻪ ﺑﻐﯿﺮ از ﺣﮑﻢ و ﺷﺮﯾﻌﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﻗﻀﺎوت و ﺣﮑﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ و دﯾﮕﺮان او را اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻃﺎﻏﻮت اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۲‬اﺳﻼم‬

‫س‪ :۵‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ دﯾﻦ ﺗﻮ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ج‪ :‬ﺑﮕﻮ دﯾﻦ ﻣﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٨‬‬

‫و اﺳﻼم ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﯾﮕﺎﻧﻪ ﺷﺪن‪ ،‬و ﺑﻪ ﻃﺎﻋﺎت و اواﻣﺮ و ﻧﻮاھﯽ او‬
‫ﮔﺮدن ﻧﮫﺎدن‪ ،‬و از او ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری ﮐﺮدن اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫ﺟﮫﺎن ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﺮﮐﯿﻦ و ﻣﺨﺎﻟﻔﯿﻦ اﺳﻼم دﺷﻤﻨﯽ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫َ َّ ۡ َ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ در ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬إ َّن ٱ ّ� َ‬
‫ِند ٱ�ِ ٱ ِ� ۡس� ٰ ُمۗ﴾‬‫ِين ع‬ ‫ِ‬
‫]آل ﻋﻤﺮان‪.[١٩ :‬‬
‫]ھﻤﺎﻧﺎ دﯾﻦ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪه ﻧﺰد ﺧﺪا و ﺣﮑﻢ و رﺿﺎی او در آﺋﯿﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ[‪.‬‬
‫ََ ۡ َ ۡ ُ‬ ‫َ َ ََۡ َ َۡ ۡ َ‬
‫� ٱ ِ� ۡس� ٰ ِم د ِٗينا فلن ُ�ق َبل مِن ُه َوه َو‬ ‫و ھﻤﭽﻨﺎن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬ومن يبتغِ �‬
‫َ َ ۡ َ‬
‫�ٰ ِ� َ‬
‫�ن‪] ﴾٨٥‬آل ﻋﻤﺮان‪.[٨٥ :‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ� ٱ�خِرة ِ مِن ٱل‬
‫]ﮐﺴﯿﮑﻪ دﯾﻨﯽ ﻏﯿﺮ از اﺳﻼم اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ھﺮﮔﺰ از او ﻗﺒﻮل و ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮد و او در آﺧﺮت از زﯾﺎﻧﮑﺎران و ھﻼ ک ﺷﻮﻧﺪﮔﺎن در آﺗﺶ ﺟﮫﻨﻢ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺮ ﻏﯿﺮ دﯾﻦ و آﺋﯿﻦ اﺳﻼم ﺑﻤﯿﺮد‪ ،‬و ﻗﺒﻞ از ﻣﺮدن ﺗﻮﺑﻪ ﻧﮑﻨﺪ[‪.‬‬
‫َّ‬
‫و رﺳﻮل اﮐﺮم ج اﺳﻼم را ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪» :‬أن �ﺸﻬﺪ أن ﻻ � إﻻ‬
‫ً‬ ‫َّ‬
‫اﷲ وأن �ﻤﺪا رﺳﻮل اﷲ وﺗﻘﻴﻢ الﺼﻼة وﺗﺆ� الﺰ�ة وﺗﺼﻮم رمﻀﺎن وﺤﺗﺞ‬
‫ً‬
‫اﺒﻟﻴﺖ إن اﺳﺘﻄﻌﺖ إﻴﻟﻪ ﺳبﻴﻼ«) ‪.(١‬‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﮔﻮاھﯽ دھﯽ ﮐﻪ ﻣﻌﺒﻮد و ﺧﺪاﯾﯽ ﺣﻖ ﺟﺰ ﺧﺪای ﯾﮑﺘﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬و‬
‫ﮔﻮاھﯽ ﺑﺪھﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ ج رﺳﻮل و ﻓﺮﺳﺘﺎدۀ ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻤﺎز را ﺑﺎ ارﮐﺎن و‬
‫واﺟﺒﺎت و ﺳﻨﺖھﺎی آن ﺑﺮﭘﺎ داری‪ ،‬و زﮐﺎت ﻣﺎل ﺧﻮد را ﺑﺪھﯽ‪ ،‬و ﻣﺎه ﻣﺒﺎرک‬
‫رﻣﻀﺎن را روزه ﺑﮕﯿﺮی‪ ،‬و ﻓﺮﯾﻀﮥ ﺣﺞ را ادا ﻧﻤﺎﯾﯽ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ و‬
‫ﻗﺪرت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ‪.‬‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ در ﺻﺤﯿﺢ‪ ،‬ﻧﻘﻞ از ﺣﺪﯾﺚ ﺟﺒﺮﯾﻞ÷ ﮐﻪ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎب س راوی آن اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪٩‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬
‫ﱠ‬
‫ﻣﻌﻨﺎی »ﻻ إﻟﻪ إﻻ اﻟﻠﻪ«‪:‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ھﯿﭻ ﻣﻌﺒﻮد و ﭘﺮوردﮔﺎر ﺣﻘﯽ ﺑﺠﺰ ﺧﺪای ﯾﮕﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫َ‬
‫�ذ قَ َال إبۡ َ�ٰه ُ‬
‫ِيم ِ��ِيهِ‬
‫ۡ‬
‫ِ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک وﺗﻌﺎﻟﯽ در ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬‬
‫َ َّ ُ َ َ ۡ‬ ‫ََ َ‬ ‫َّ َّ‬ ‫َ َ ۡ ٓ َّ َ َ ٓ ‪َ ُ ُ ۡ َ َّ ّ ٞ‬‬
‫ِين‪﴾٢٧‬‬‫وقو ِمهِۦ إِن ِ� براء مِما �عبدون‪ ٢٦‬إِ� ٱ�ِي �طر ِ� فإِنهۥ سيهد ِ‬
‫]اﻟﺰﺧﺮف‪.[٢٧-٢٦ :‬‬
‫]ای رﺳﻮل ﻣﺎ ﺑﯿﺎد آور ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ إﺑﺮاھﯿﻢ÷ ﺑﻪ ﭘﺪر و ﻗﻮﻣﺶ ﮔﻔﺖ‪ :‬ای‬
‫ﺑﺖ ﭘﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻣﻦ از ﻣﻌﺒﻮد ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺰارم‪ ،‬و ﺟﺰ ﺧﺪاﯾﯽ را ﮐﻪ ﻣﺮا آﻓﺮﯾﺪه ـ و اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻣﺎ را ھﺪاﯾﺖ ﺧﻮاھﺪ ﮐﺮد ـ ﻧﻤﯽﭘﺮﺳﺘﻢ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺧﺪا ﭘﺮﺳﺘﯽ را ﺑﺮ ھﻤﮥ ذرﯾﻪ و‬
‫ﻧﺴﻞ ﺧﻮد ﺗﺎ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﮐﻠﻤﻪای ﺑﺎﻗﯽ ﮔﺮداﻧﯿﺪ ﺗﺎ ھﻤﮥ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﺑﺨﺪای ﯾﮑﺘﺎ‬
‫رﺟﻮع ﮐﻨﻨﺪ[‪.‬‬
‫و ھﻤﭽﻨﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ از زﺑﺎن إﺑﺮاھﯿﻢ÷ در ﺳﻮرهای دﯾﮕﺮ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪:‬‬
‫َ َ ۡ ُ ُ َ َ َّ َّ َّ َ ۡ َ َ َ ُ ُ ّ َ َ َ‬
‫ِين ف�‬ ‫� ل�م ٱ�‬ ‫� ب ِ َها ٓ إِبۡ َ� ٰ ِ�ۧ ُم بَنِيهِ و�عقوب �ٰب ِ� إِن ٱ� ٱصط ٰ‬ ‫﴿ َو َو َّ ٰ‬
‫َ‬ ‫و� َّن إ َّ� َوأَ ُ‬
‫نتم ُّم ۡسل ُِمون‪] ﴾١٣٢‬اﻟﺒﻘﺮة‪.[١٣٢ :‬‬
‫َُ ُ‬
‫�م‬
‫ِ‬
‫]إﺑﺮاھﯿﻢ و ﯾﻌﻘﻮب ﻋﻠﯿﮫﻤﺎ اﻟﺴﻼم ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد را ﺟﻤﻊ ﮐﺮده و ﺑﻪ‬
‫ﺗﺴﻠﯿﻢﺑﻮدن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪا ﺳﻔﺎرش و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ای‬
‫ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺎ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ دﯾﻦ را ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ از آن آﺋﯿﻦ ﭘﯿﺮوی ﮐﻨﯿﺪ‬
‫و ﺗﺎ ھﻨﮕﺎم ﺟﺎن ﺳﭙﺮدن ﺑﺠﺰ ﺗﺴﻠﯿﻢ رﺿﺎی ﺧﺪا ﻧﺒﺎﺷﯿﺪ[‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۳‬دﻟﯿﻞ ﺑﺮ إﻗﺎﻣﮥ ﻧﻤﺎز و أدای زﮐﺎت‬

‫و دﻟﯿﻞ ﺑﺮ إﻗﺎﻣﮥ ﻧﻤﺎز و أدای زﮐﺎت آﯾﮥ ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻤﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫َ َُ ّ َ ُ َ َ ٓ َ َ ُ ُ ْ‬ ‫َ َ ٓ ُ ُ ٓ ْ َّ َ ۡ ُ ُ ْ َّ َ ُ ۡ‬
‫� �ل ِِص� � ٱ�ِين حنفاء و� ِقيموا‬ ‫ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬وما أمِروا إِ� ِ�عبدوا ٱ‬
‫َّ َ ٰ َ َ ُ ۡ ُ ْ َّ َ ٰ َ َ َ ٰ َ ُ ۡ َ‬
‫ِين ٱلق ّي ِ َم ِة‪] ﴾٥‬اﻟﺒﯿﻨﺔ‪.[۵ :‬‬ ‫ٱلصلوة و�ؤتوا ٱلزكوة ۚ و�ل ِك د‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪١٠‬‬

‫]و ﺑﻪ آنھﺎ أﻣﺮ ﻧﺸﺪ ﺑﺠﺰ اﯾﻨﮑﻪ ﺧﺪای ﯾﮑﺘﺎ و ﯾﮕﺎﻧﻪ را ﺑﺎ اﺧﻼص ﮐﺎﻣﻞ‬
‫ﻋﺒﺎدت ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و آﺋﯿﻦ و دﯾﻦھﺎی دﯾﮕﺮ را ﺗﺮک ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ دﯾﻦ ﺣﻨﯿﻒ و ﭘﺎک‬
‫اﺳﻼم داﺧﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﻤﺎزھﺎی ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ را در اوﻗﺎت ﻣﻌﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺷﺮوط و‬
‫ارﮐﺎن و آدب آن ﺑﺮ ﭘﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬و زﮐﺎت ﻣﺎل ﺧﻮد را ﮐﻪ ﺧﺪا واﺟﺐ ﮐﺮده ﺑﻪ ﻓﻘﺮاء‬
‫و ﻣﺴﺎﮐﯿﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﺑﺪھﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ دﯾﻦ و آﺋﯿﻦ ﻣﻠﺖ ﻗﯿﻢ و ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﺑﺎﻗﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻨﺪه را ﺑﻪ رﺿﺎی ﺧﺪا و ﺑﮫﺸﺖھﺎی ﺟﺎوﯾﺪان و ھﻤﯿﺸﮕﯽ ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬و از‬
‫ﻋﺬاب و ﺧﺸﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ دور ﻣﯽﮐﻨﺪ[‪.‬‬
‫ﭘﺲ در اﯾﻦ آﯾﮥ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ أﻣﺮ ﺷﺪه ـ ﺗﻮﺣﯿﺪ ـ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ﯾﮑﺘﺎ ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺑﺮاءت از ﺷﺮک و ﻣﺸﺮﮐﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫و ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﻣﺎ از آن ﻧﮫﯽ ﺷﺪهاﯾﻢ ـ ﺷﺮک ـ ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﺷﺮﯾﮏ ﻗﺮار دادن و ﺷﺮک ورزﯾﺪن اﺳﺖ‪.‬‬
‫و در اﯾﻦ آﯾﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ أﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﺎز را ﺑﺮ ﭘﺎ داﺷﺘﻪ و زﮐﺎت ﻣﺎل ﺧﻮد‬
‫را ادا ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ و اﯾﻦھﺎ از ﻣﮫﻤﺘﺮﯾﻦ أواﻣﺮ دﯾﻦ ﻣﺒﯿﻦ اﺳﻼم ھﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و آﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪ‬
‫از اﯾﻦ ﻋﺒﺎدتھﺎ ﻣﯽآﯾﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻮﺣﯿﺪ و ﯾﮑﺘﺎﭘﺮﺳﺘﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۴‬دﻟﯿﻞ ﻓﺮﺿﯿﺖ روزه و ﺣﺞ ﺧﺎﻧﮥ ﺧﺪا‬

‫َ َ‬
‫ِين‬‫�� ُّ� َها ٱ َّ� َ‬ ‫و دﻟﯿﻞ ﻓﺮﺿﯿﺖ روزه ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ٰٓ ﴿ :‬‬
‫ُ َ َّ ُ‬
‫ِين مِن � ۡبل ِ� ۡم ل َعل� ۡم‬
‫َ‬ ‫� ٱ َّ� َ‬ ‫َ َ ُ ْ ُ َ َ َۡ ُ ُ ّ َ ُ َ َ ُ َ ََ‬
‫لصيام كما كتِب‬ ‫ءامنوا كتِب علي�م ٱ ِ‬
‫َ‬ ‫َ َّ ُ َ َ َّ ٗ َّ ۡ ُ َ ٰ َ َ َ َ‬
‫� َس َفر فَ ِع َّدة ‪ّ ٞ‬مِنۡ‬ ‫�ضا أ ۡو َ َ ٰ‬ ‫ُ َّ ً‬
‫ت �من �ن مِن�م م ِر‬ ‫�تقون‪� ١٨٣‬ياما معدو� ٖ �‬
‫ٖ‬
‫َ َ َ َ َّ َ َ ۡ ٗ َ‬
‫�� � ُه َو‬ ‫ِ�� �من �طوع خ‬ ‫َ َّ ُ َ َ َ َ َ َّ َ ُ ُ َ ُ ۡ َ َ َ ُ ۡ‬
‫‪ٞ‬‬
‫�يا ٍ� أخر ۚ و� ٱ�ِين ي ِطيقونهۥ ف ِدية طعام مِسك ٖ‬
‫ان ٱ َّ� ٓ‬ ‫َ ُۡ ََ َ َ‬ ‫ُ ُ َ َ َ‬ ‫َ ۡ ‪ُ َّ َ ْ ُ ُ َ َ َ ُ َّ ٞ‬‬
‫ِي‬ ‫نت ۡم � ۡعل ُمون‪ ١٨٤‬شهر رمض‬ ‫وموا خ ۡ�‪ ٞ‬ل� ۡم إِن ك‬ ‫خ� � ۚۥ وأن تص‬
‫َ‬ ‫ۡ‬
‫َ َّ َٰ ّ َ ُ َ ٰ َ ُ ۡ َ َ‬ ‫ۡ‬ ‫ّ‬
‫ان ُه ٗدى ل َّ‬ ‫ُۡ َۡ ُ‬ ‫ُ َ‬
‫ان � َمن ش ِه َد‬ ‫ت مِن ٱلهدى وٱلفرق ِ �‬ ‫اس و�يِ� ٖ‬ ‫ِلن ِ‬ ‫نزل �ِيهِ ٱلقرء‬
‫أ ِ‬
 ‫‪١١‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫َ ُ َ‬ ‫ُ ُ َّ ۡ َ َ ۡ َ ُ ۡ ُ َ َ َ َ َ ً َ ۡ َ َ ٰ َ َ ‪ٞ‬‬
‫� َسف ٖر ف ِع َّدة ّم ِۡن �يَّا ٍ� أخ َر ۗ‬ ‫مِن�م ٱلشهر فليصمهۖ ومن �ن م ِر�ضا أو‬
‫ْ‬
‫�وا ٱ َّ َ‬
‫كُّ‬ ‫َّ َ َ ُ َ‬ ‫ۡ‬ ‫ْ‬ ‫ُ ُ َّ ُ ُ ُ ۡ ُ ۡ َ َ َ ُ ُ ُ ُ ۡ ُ ۡ َ َ ُ ۡ ُ‬
‫�‬ ‫ي ِر�د ٱ� بِ�م ٱلي� و� ي ِر�د بِ�م ٱلع� و�ِ ك ِملوا ٱلعِدة و�ِ ِ‬
‫ُ َ َّ ُ َ ۡ ُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َٰ‬
‫� َما ه َدٮٰ� ۡم َول َعل� ۡم �شك ُرون‪] ﴾١٨٥‬اﻟﺒﻘﺮة‪.[١٨٥-١٨٣ :‬‬
‫]در ﺳﺎل دوم ھﺠﺮت روزه ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻓﺮض ﺷﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ‬
‫ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ای ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻤﺎن آوردﯾﺪ‪ ،‬روزه ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻓﺮض ﺷﺪ‬
‫ھﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺮ اﻣﺖھﺎی ﻗﺒﻞ از ﺷﻤﺎ ﻓﺮض ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎ راه ﺗﻘﻮی و ﭘﺮھﯿﺰﮔﺎری‬
‫را در ﭘﯿﺶ ﮔﯿﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ أواﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده و از آﻧﭽﻪ ﻧﮫﯽ ﮐﺮده دوری‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬روزھﺎی ﻣﺤﺪودی ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻓﺮض ﺷﺪه‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﯾﮑﻤﺎه در ﺳﺎل ﺗﺎ ﺷﻤﺎ دﭼﺎر‬
‫ﻣﺸﻘﺖ و ﺳﺨﺘﯽ ﻧﺸﻮﯾﺪ‪ ،‬و ﮐﺴﯽ ﮐﻪ از ﺷﻤﺎ ﻣﺮﯾﺾ و ﯾﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺑﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫روزه ﻧﮕﯿﺮد و ﺑﻌﺪ از ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﻗﻀﺎی آن را ﺑﺠﺎ آورد‪ ،‬و ﮐﺴﺎﻧﯿﮑﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫روزه ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﺑﺴﺒﺐ ﭘﯿﺮی و ﯾﺎ ﻣﺮﯾﻀﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺪارﻧﺪ از آن ﻣﺮض ﺷﻔﺎ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ روزه ﻧﮕﯿﺮﻧﺪ و ﺑﺠﺎی آن ھﺮ روز ﺑﻪ ﻣﺴﮑﯿﻨﯽ ﻓﺪﯾﻪ دھﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﻓﺮدی ﻗﻀﺎ واﺟﺐ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ دارﻧﺪ روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮای آنھﺎ ﺑﮫﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا روزه ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻐﻔﺮت ﮔﻨﺎھﺎن و ﺷﻔﺎ ﯾﺎﻓﺘﻦ از ﻣﺮضھﺎ ﻣﯽﺷﻮد ـ اﯾﻦ‬
‫آﯾﻪ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ روزه واﺟﺐ ﻧﺒﻮد ﻧﺎزل ﺷﺪ‪ ،‬و وﻗﺘﯽ اﯾﻦ آﯾﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪ روزه ﺑﺮ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن واﺟﺐ و ﻓﺮض ﮔﺮدﯾﺪ ـ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻌﺪ از آن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ :‬ﻣﺎه رﻣﻀﺎن‬
‫ﻣﺎھﯽ ﻣﺒﺎرک اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻗﺮآن ﺑﺮای ھﺪاﯾﺖ ﻣﺮدم ﻧﺎزل ﺷﺪه‪ ،‬و در ﻗﺮآن‬
‫ھﺪاﯾﺖ‪ ،‬و ﻧﻮر‪ ،‬و إرﺷﺎد‪ ،‬و دﻻﯾﻞ واﺿﺢ ﺑﺮای ﻧﺠﺎت راه اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﮐﺴﯿﮑﻪ ﻣﺎه‬
‫رﻣﻀﺎن را درﯾﺎﻓﺖ روزه ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬و ﮐﺴﯿﮑﻪ ﻣﺮﯾﺾ و ﯾﺎ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺑﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ روزه‬
‫ﻧﮕﯿﺮد و ﺑﻌﺪ از رﻣﻀﺎن ﻗﻀﺎی آنھﺎ را ﺑﺠﺎی آورد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ آﺳﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاھﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﺨﺘﯽ و دﺷﻮاری‪ ،‬ﭘﺲ روزۀ ﻣﺎ ﻣﺒﺎرک رﻣﻀﺎن را ﮐﺎﻣﻞ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‬
‫و ﻋﻈﻤﺖ و ﺑﺰرﮔﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﯾﺎد ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬زﯾﺮا او ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ راه ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ھﺪاﯾﺖ‬
‫ﮐﺮده ﺗﺎ او را ﻋﺒﺎدت ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺳﭙﺎﺳﮕﺬار ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﺷﯿﺪ[‪.‬‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪١٢‬‬

‫دﻟﯿﻞ ﺣﺞ و زﯾﺎرت ﺧﺎﻧﻪء ﺧﺪا‪:‬‬

‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َّ َ َ‬
‫ت َم ِن ٱ ۡس َت َطاع‬
‫اس ح ُِّج ٱ�َ ۡي ِ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬و ِ�ِ � ٱ�َّ ِ‬
‫� َعن ٱ ۡل َ�ٰلَم َ‬ ‫َۡ َ ٗ‬
‫�‪] ﴾٩٧‬آل ﻋﻤﺮان‪.[٩٧ :‬‬ ‫ِ‬ ‫� َغ ٌّ‬
‫� َف َر فَإ َّن ٱ َّ َ‬
‫ِ‬
‫َ‬
‫ن‬ ‫ي� َو َ‬
‫م‬ ‫ۚ‬ ‫إِ�هِ سب ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫]ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ زﯾﺎرت و ﺣﺞ ﺧﺎﻧﮥ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در‬
‫ﺳﺎل ﻧﮫﻢ ھﺠﺮت واﺟﺐ ﻧﻤﻮد و ﺷﺮاﯾﻂ وﺟﻮب ﺣﺞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -۱‬اﯾﻨﮑﻪ ﺣﺎج اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬و اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ ﺑﺪﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -۲‬راه رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ اﻣﻨﯿﺖ داﺷﺘﻪ و ﺧﻄﺮ ﺗﺮس و ﺧﻮﻓﯽ در آن ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫و ﮐﺴﯿﮑﻪ ﺣﺞ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا را اﻧﮑﺎر ﮐﻨﺪ ﺧﺪا از إﻧﺲ و ﺟﻦ ﺑﯽ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ و ﺑﻪ‬
‫ﮐﺴﯽ اﺣﺘﯿﺎج ﻧﺪارد[‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺷﺮطھﺎ ﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺞ واﺟﺐ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۵‬أﺻﻮل اﯾﻤﺎن‬

‫اﯾﻤﺎن ﺷﺶ أﺻﻞ دار ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -۱‬اﯾﻤﺎن ﺑﺨﺪا‪.‬‬
‫‪ -۲‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -۳‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﮐﺘﺎبھﺎی ﺧﺪاوﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -۴‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدهھﺎ و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺧﺪاوﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -۵‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ روز آﺧﺮت‪ :‬ﯾﻌﻨﯽ روز رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ‪.‬‬
‫‪ -۶‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻗﻀﺎ و ﻗﺪر‪ ،‬ﺧﯿﺮ و ﺷﺮ آن‪.‬‬
‫و دﻟﯿﻞ اﯾﻤﺎن آوردن ﺑﺨﺪا ﺣﺪﯾﺚ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ اﻟﺨﻄﺎبس اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ‬
‫ﺟﺒﺮﯾﻞ÷ ﻧﺰد رﺳﻮل اﮐﺮم ج آﻣﺪ و از آﻧﺤﻀﺮت ج درﺑﺎرۀ اﺳﻼم و اﯾﻤﺎن و‬
‫اﺣﺴﺎن ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫و ﺟﺰوی از ﻣﺘﻦ ﺣﺪﯾﺚ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ‪:‬‬
 ‫‪١٣‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫» … ﻗﺎل ﻓﺄﺧﺮﺒ� ﻋﻦ اﻹﻳﻤﺎن؟ ﻗﺎل أن ﺗﺆﻣﻦ ﺑﺎﷲ ومﻼﺋ�ﺘﻪ و�ﺘﺒﻪ‬

‫ورﺳﻠﻪ واﻴﻟﻮم اﻵﺧﺮ وﺗﺆﻣﻦ ﺑﺎﻟﻘﺪر ﺧ�ه وﺮﺷه‪ ،‬ﻗﺎل‪ :‬ﺻﺪﻗﺖ …«) ‪.(١‬‬
‫ﺟﺒﺮﯾﻞ÷ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﯾﻤﺎن ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫رﺳﻮل اﮐﺮم ج در ﺟﻮاب ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﯾﻤﺎن ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا‪،‬‬
‫ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺧﺪا‪ ،‬ﮐﺘﺎبھﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬روز ﻗﯿﺎﻣﺖ‪ ،‬ﺧﯿﺮ و ﺷﺮ ﺗﻘﺪﯾﺮ‬
‫اﯾﻤﺎن ﺑﯿﺎوری‪ ،‬ﺟﺒﺮﯾﻞ÷ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۶‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ج‬

‫س‪ :۶‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ و ﮐﺴﯿﮑﻪ ﺑﺴﻮی ﺗﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﮐﯿﺴﺖ؟‬
‫ج‪ :‬ﺑﮕﻮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﻄﻠﺐ ﺑﻦ ھﺎﺷﻢ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﻣﻨﺎف اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ او را از ﻣﯿﺎن ﻗﺒﯿﻠﮥ ﻗﺮﯾﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪ ،‬و ﻗﺒﯿﻠﮥ ﻗﺮﯾﺶ ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ أوﻻد‬
‫ﺣﻀﺮت إﺳﻤﺎﻋﯿﻞ÷ ھﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ج را ﺑﺴﻮی ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺟﮫﺎﻧﯿﺎن‪ ،‬إﻧﺲ و‬
‫ﺟﻦ‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬و ﺳﯿﺎه و ﺳﺮخ‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎده‪ ،‬و ھﯿﭻ ﻓﺮﻗﯽ ﺑﯿﻦ ﻋﺮب و ﻋﺠﻢ و ﻏﯿﺮه‬
‫ﺑﺠﺰ ﺑﺎ ﺗﻘﻮی و ﭘﺮھﯿﺰﮔﺎری ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ رﺳﻮل ﺧﻮد ج ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ و‬
‫ﺳﻨﺖ را ﻧﺎزل ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺣﮑﻤﺖ‪ ،‬آ ﮔﺎھﯽ و ھﻮﺷﯿﺎری ﻣﺮدم را ﺑﺴﻮی اﺧﻼص و‬
‫ﺗﻮﺣﯿﺪ در ﻋﺒﺎدت دﻋﻮت ﮐﻨﺪ‪ ،‬و از ﭘﺮﺳﺘﯿﺪن ﺑﺖھﺎ‪ ،‬ﺳﻨﮓھﺎ‪ ،‬درﺧﺘﺎن‪ ،‬أﻧﺒﯿﺎء‪،‬‬
‫ﺻﺎﻟﺤﯿﻦ‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن‪ ،‬و ﻏﯿﺮه ﺑﺮﺣﺬر دارد‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ج ﻣﺮدم را ﺑﺴﻮی‬
‫ﺗﻮﺣﯿﺪ و ﺗﺮک ﺷﺮک و ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﯽ دﻋﻮت ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ آنھﺎ ﺟﮫﺎد و ﻣﺒﺎرزه ﮐﺮد ﺗﺎ‬
‫ﺷﺮک را ﺗﺮک ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﺧﺪای ﯾﮑﺘﺎ روی آورﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪ (١‬ﺻﺤﯿﺢ إﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ در ﺻﺤﯿﺢ‪.‬‬

 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪١٤‬‬
‫ُ ۡ َّ َ ٓ َ ۡ ُ ْ َ ّ َ َ ٓ ُ ۡ‬
‫� ُك بِهِ ٓۦ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬قل إِ�ما أدعوا ر ِ� و� أ ِ‬
‫َ ٗ‬
‫أ َحدا‪] ﴾٢٠‬اﻟﺠﻦ‪.[٢٠ :‬‬
‫]ای ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺑﮕﻮ ﻣﻦ ﺧﺪای ﺧﻮد را ﺑﯿﮕﺎﻧﮕﯽ ﻣﯽﭘﺮﺳﺘﻢ و ھﺮﮔﺰ‬
‫ﮐﺴﯽ را ﺑﺎ او ﺷﺮﯾﮏ ﻧﻤﯽﮔﺮداﻧﻢ[‪.‬‬
‫َّ‬ ‫ُۡ‬ ‫َّ َ ۡ‬‫َ‬ ‫ُ‬
‫� أ� ُب ُد �ل ِٗصا ُ�ۥ‬ ‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬ق ِل ٱ‬
‫ِي�‪] ﴾١٤‬اﻟﺰﻣﺮ‪.[١٤ :‬‬ ‫د ِ‬
‫]ای ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎز ﺑﮕﻮ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﮐﺎن‪ :‬ﻣﻦ ﺧﺪای ﯾﮑﺘﺎ را ﻣﯽﭘﺮﺳﺘﻢ و دﯾﻨﻢ را‬
‫ﺧﺎص و ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮای او ﻣﯽﮔﺮداﻧﻢ[‪.‬‬
‫َ‬
‫ُ ۡ َّ َ ٓ ُ ۡ ُ ۡ ۡ ُ َ َّ َ َ ٓ ۡ َ ٓ َ ۡ ۡ ُ ْ‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫�ك بِهِۚۦ إِ�هِ أدعوا‬ ‫و ﺑﺎز ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬قل إِ�ما أمِرت أن أ�بد ٱ� و� أ ِ‬
‫اب‪] ﴾٣٦‬اﻟﺮﻋﺪ‪.[٣٦ :‬‬ ‫َۡ َ َ‬
‫��هِ �ٔ ِ‬
‫]ای ﻣﺤﻤﺪ ﺑﮕﻮ ﻣﻦ ﻣﺄﻣﻮرم ﮐﻪ ﺧﺪای ﯾﮑﺘﺎ را ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﻤﺎﯾﻢ و ﺑﻪ او ﺷﺮک‬
‫ﻧﻮرزم و ﺷﺮﯾﮏ ﻗﺮار ﻧﺪھﻢ‪ ،‬وﻣﺮدم را ﺑﺴﻮی او دﻋﻮت ﮐﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ او اﯾﻤﺎن‬
‫ﺑﯿﺎورﻧﺪ‪ ،‬و او را ﺧﺪای ﯾﮑﺘﺎ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ ،‬و از او اﻃﺎﻋﺖ و ﭘﯿﺮوی ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻌﺎد و‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ھﻤﮥ ﻣﺎ ﺑﺴﻮی اوﺳﺖ[‪.‬‬
‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬
‫� أ ۡ� ُب ُد � ُّ� َها ٱل َ‬‫َ‬ ‫ّ‬ ‫ۡ‬ ‫َ‬
‫وھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬قُ ۡل أ َ� َغ ۡ َ‬
‫�ٰ ِهلون‪٦٤‬‬ ‫� ٱ َّ�ِ تَأ ُم ُر ٓو ٓ‬
‫ِ‬
‫َ ُ َ‬ ‫َۡ َ َ ۡ َۡ َۡ َ َ‬ ‫�� ٱ َّ� َ‬
‫َ‬ ‫َََ ۡ ُ ِ َ َ َ‬
‫ت �َ ۡح َب َط َّن � َملك‬ ‫ِين مِن �بل ِك ل�ِن أ��‬ ‫و� إ ِ ۡ�ك‬ ‫ولقد أ‬
‫ل�كِر َ‬ ‫َّ َ َ ۡ ُ ۡ َ ُ ّ َ َّ‬ ‫َ‬ ‫�ٰ ِ َ‬ ‫َ َ َ ُ َ َّ َ ۡ َ‬
‫�ن‪] ﴾٦٦‬اﻟﺰﻣﺮ‪:‬‬ ‫��ن‪ ٦٥‬ب ِل ٱ� فٱ�بد و�ن مِن ٱ ٰ ِ‬ ‫ِ‬ ‫و�كو�ن مِن ٱل‬
‫‪.[٦٦-٦٤‬‬
‫]ای ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﺮﮐﺎن ﻗﺮﯾﺶ ﺑﮕﻮ‪ :‬ای ﻧﺎداﻧﺎن‪ ،‬ﻣﺮا أﻣﺮ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﻏﯿﺮ‬
‫ﺧﺪا را ﻋﺒﺎدت ﮐﻨﻢ؟ ﺳﭙﺲ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ :‬ای ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺮ ﺗﻮ و ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ‬
‫از ﺗﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪهاﻧﺪ وﺣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ھﺮ ﮐﺲ ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺮﯾﮏ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮد‪،‬‬
‫ھﻤﮥ اﻋﻤﺎل و ﮐﺮدار ﻧﯿﮏ او ﺑﺎﻃﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬و او در دﻧﯿﺎ و آﺧﺮت ﺟﺰو‬
 ‫‪١٥‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫زﯾﺎﻧﮑﺎران اﺳﺖ‪ ،‬ای ﻣﺤﻤﺪ ﺑﮕﻮ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺧﺪای ﯾﮕﺎﻧﻪ را ﻣﯽﭘﺮﺳﺘﻢ و او را ﺑﺮ‬
‫ﻧﻌﻤﺖھﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ارزاﻧﯽ داﺷﺘﻪ از ﻗﺒﯿﻞ ﻧﺒﻮت‪ ،‬رﺳﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻋﺼﻤﺖ‪ ،‬ھﺪاﯾﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻏﯿﺮ از اﯾﻦھﺎ ﺷﮑﺮ و ﺳﭙﺎس ﻣﯽﮔﻮﯾﻢ[‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۷‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﻌﺎد‬

‫ﯾﮑﯽ از أﺻﻮل اﯾﻤﺎن ﮐﻪ اﻧﺴﺎن را از ﮐﻔﺮ ﻧﺠﺎت ﻣﯽدھﺪ‪ ،‬اﯾﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﻌﺎد و‬

‫روز رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ اﺳﺖ‪ ،‬در آن روز اﻧﺴﺎن ﺟﻠﻮی ﭘﺮوردﮔﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﺷﻮد و ﺟﺰاء‬
‫و ﭘﺎداش اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را ﺧﻮاھﺪ دﯾﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻋﻤﻞ ﺧﻮب اﻧﺠﺎم داده وارد ﺑﮫﺸﺖ‪،‬‬
‫و اﮔﺮ ﻋﻤﻞ ﺑﺪ اﻧﺠﺎم داده وارد ﺟﮫﻨﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬و ھﻤﮥ اﯾﻦھﺎ ﺣﻖ اﺳﺖ‪ ،‬و‬
‫اﯾﻤﺎن ﺑﻪ آن واﺟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ۡ‬ ‫ۡ َ َ َۡ َٰ ُ ۡ َ َ ُ ُ ُ‬
‫يد� ۡم َومِن َها‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪۞﴿ :‬مِنها خلق��م و�ِيها ن ِع‬
‫ُۡ ُ ُ ۡ َ َ ُ‬
‫ى‪] ﴾٥٥‬ﻃﻪ‪.[٥٥ :‬‬‫ار ًة أ ۡخ َر ٰ‬ ‫� ِرج�م ت‬
‫]ﻣﺎ ﺷﻤﺎ را از ﺧﺎک آﻓﺮﯾﺪﯾﻢ و ﺑﻪ ﺧﺎک ﺑﺎز ﻣﯽﮔﺮداﻧﯿﻢ و ﺑﺎر دﯾﮕﺮ روز‬
‫ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺷﻤﺎ را از ﺧﺎک ﺑﯿﺮون ﻣﯽآورﯾﻢ[‪.‬‬
‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َۡ َ ۡ ََ َ ‪ُ َ ٞ‬‬
‫ب ق ۡول ُه ۡم أءِذا ك َّنا‬ ‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪�۞﴿ :‬ن �عجب �عج‬
‫َ‬ ‫ُ‬
‫ُ ْ َ ٰٓ َ َّ َ َ َ ُ ْ َ ّ ۡ َ ْ َ ٰٓ َ‬ ‫ُ َ َّ َ‬
‫ك ٱ ۡ� ۡغ َ� ٰ ُل ِ ٓ‬
‫�‬
‫َ ۡ‬
‫ت َ�ٰبًا أءِنا ل ِ� خل ٖق َجدِيدٍ� أو��ِك ٱ�ِين �فروا ب ِر� ِ ِهمۖ وأو� ِ�‬
‫َ ۡ َ ۡ َ ُ ْ َ ٰٓ َ َ ۡ َ ٰ ُ َّ ُ ۡ َ َ ٰ ُ َ‬
‫�ون‪] ﴾٥‬اﻟﺮﻋﺪ‪.[٥ :‬‬ ‫أ�ناق ِ ِهمۖ وأو��ِك أص�ب ٱ�ارِ� هم �ِيها � ِ‬
‫]ای ﻣﺤﻤﺪ! اﮔﺮ از اﯾﻤﺎن ﻧﯿﺎوردن آنھﺎ ﺑﻪ رﺳﺎﻟﺖ و ﻧﺒﻮﺗﺖ ﺗﻌﺠﺐ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﯽ‪ ،‬ﻋﺠﯿﺐﺗﺮ از آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آنھﺎ ﺑﻌﺜﺖ و روز رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ را اﻧﮑﺎر‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ وﺟﻮد دﻻﯾﻞ ﻗﺎﻃﻊ و ﺑﺮھﺎنھﺎی واﺿﺢ و ﻗﻮی ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺎ‬
‫ﻣﺮدﯾﻢ و ﺑﻪ ﺧﺎک ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪﯾﻢ آﯾﺎ دوﺑﺎره ﺧﻠﻖ ﺧﻮاھﯿﻢ ﺷﺪ؟ اﯾﻦھﺎ ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺣﺮفھﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮد ﮐﻔﺮ ورزﯾﺪﻧﺪ‪ ،‬و روز ﻗﯿﺎﻣﺖ زﻧﺠﯿﺮھﺎ و ﺣﻠﻘﻪھﺎی‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪١٦‬‬

‫آھﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﮔﺮدن آنھﺎ ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد‪ ،‬و از ﺟﻤﻠﮥ ﺟﮫﻨﻤﯿﺎن ﺑﺸﻤﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪ ،‬و در‬
‫ﺟﮫﻨﻢ ھﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاھﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬و ھﯿﭽﮕﺎه از آن ﺧﺎرج ﻧﺨﻮاھﻨﺪ ﺷﺪ[‪.‬‬
‫در اﯾﻦ آﯾﮥ ﮐﺮﯾﻤﻪ‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ روز ﻗﯿﺎﻣﺖ و رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ را اﻧﮑﺎر ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﺎﻓﺮ‬
‫ﻗﺮار داده ﺷﺪه‪ ،‬و ﺑﺮای ھﻤﯿﺸﻪ در ﺟﮫﻨﻢ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاھﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ و ﺷﻤﺎ‬
‫را از ھﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻔﺮ و ﮐﺮدار ﮐﻔﺮآﻣﯿﺰ ﻣﺤﻔﻮظ ﻧﮕﻪ دارد‪.‬‬
‫و اﯾﻦ آﯾﮥ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺧﻼص در ﻋﺒﺎدت‪ ،‬ﻧﮫﯽ از ﻋﺒﺎدت ﻏﯿﺮ ﺧﺪا و ھﻤﮥ‬
‫آن ﭼﯿﺰی ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ج ﺑﺮای ﺗﺒﻠﯿﻎ آن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬و اﯾﻦ دﯾﻦ‬
‫و آﺋﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺳﻮی ﯾﮕﺎﻧﻪﭘﺮﺳﺘﯽ دﻋﻮت ﻣﯽﮐﻨﺪ و در راه‬
‫آن ﺟﮫﺎد و ﻣﺒﺎرزه ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪:‬‬
‫َ َ ٰ ُ ُ ۡ َ َّ ٰ َ َ ُ َ ۡ َ ‪َّ ُّ ُ ُ ّ َ ُ َ َ ٞ‬‬
‫ِين � ُهۥ ِ�ِۚ﴾ ]اﻷﻧﻔﺎل‪.[٣٩ :‬‬
‫﴿و�تِلوهم ح� � ت�ون ف ِتنة و��ون ٱ�‬
‫]ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک وﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﻪ رﺳﻮل ﺧﻮد ج و ﻣﺆﻣﻨﺎن دﺳﺘﻮر ﻣﯽدھﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺸﺮﮐﺎن ھﻤﯿﺸﻪ و ﭘﯽ در ﭘﯽ ﺟﮫﺎد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ھﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻓﺘﻨﻪ‪ ،‬ﻓﺴﺎد‪ ،‬ﻇﻠﻢ‪ ،‬ﺳﺘﻢ‬
‫آن ﺧﺪا ﺷﻮد‪ ،‬و ﺑﺠﺰ ﺧﺪاوﻧﺪ ﮐﺴﯽ دﯾﮕﺮ‬ ‫و ﺷﺮﮐﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬و دﯾﻦ ﻓﻘﻂ از ِ‬
‫ﻋﺒﺎدت و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﺸﻮد[‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۸‬ﺑﻌﺜﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ج‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ج را در ﺳﻦ ﭼﮫﻞ ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻧﺪ‪ ،‬رﺳﻮل ﺧﺪا ج در ﻣﮑﻪ ﻣﺮدم را ﺑﺴﻮی اﺧﻼص ﻋﺒﺎدت‪،‬‬
‫ﯾﮕﺎﻧﻪﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺗﺮک ﻋﺒﺎدت ﻏﯿﺮ ﺧﺪا دﻋﻮت ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ او را از ﻣﮑﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﺖ اﻟﻤﻘﺪس و از آﻧﺠﺎ ﺑﺴﻮی آﺳﻤﺎن ﺑﺎﻻ ﺑﺮد ﮐﻪ آن را ﻣﻌﺮاج ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬و‬
‫در آﻧﺠﺎ ﻧﻤﺎزھﺎی ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺑﺮ رﺳﻮل ﺧﺪا ج و أﻣﺘﺶ ﺑﺪون ھﯿﭻ واﺳﻄﻪای ﺑﯿﻦ‬
‫او و ﺧﺪا ﻓﺮض ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ج ﺳﯿﺰده ﺳﺎل در ﻣﮑﻪ‬
 ‫‪١٧‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﯾﮕﺎﻧﻪﭘﺮﺳﺘﯽ دﻋﻮت ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وی دﺷﺘﻮر داد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ‬

‫ھﺠﺮت ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬و در راه ﺧﺪا ﺟﮫﺎد و ﻣﺒﺎرزه ﮐﻨﺪ‪ ،‬وی ﺣﺪود ده ﺳﺎل در ﻣﺪﯾﻨﻪ‬
‫ﺑﺮای ﻧﺸﺮ دﯾﻦ و آﺋﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﮫﺎد ﮐﺮد ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺮدم دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ دﯾﻦ‬
‫اﺳﻼم ﮔﺮوﯾﺪﻧﺪ‪ ،‬و ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﺮش ﺑﻪ ﺷﺼﺖ و ﺳﻪ ﺳﺎﻟﮕﯽ رﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫دﯾﻦ را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج دﯾﻦ را ﺑﻪ ﻣﺮدم رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫رﺳﻮﻟﺶ ج ﺧﺒﺮ داد ﮐﻪ أﺟﻞ او ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪه و ﺑﺰودی دﻧﯿﺎ را ﺑﺴﻮی آﺧﺮت و‬
‫ﻟﻘﺎی ﺧﺪاوﻧﺪی وداع ﺧﻮاھﺪ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫از ﻋﺎﺋﺸﻪل رواﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺗﻮﰲ اﻟﻨﺒﻲ ج وﻫﻮ اﺑﻦ ﺛﻼث‬
‫وﺳﺘﲔ ﺳﻨﺔ«) ‪.(١‬‬
‫رﺳﻮل اﮐﺮم ج در ﺳﻦ ﺷﺼﺖ و ﺳﻪ ﺳﺎﻟﮕﯽ دﻧﯿﺎ را وداع ﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۹‬اوﻟﯿﻦ و آﺧﺮﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺧﺪا‬

‫اوﻟﯿﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان و رﺳﻞ ﺧﺪا ﻧﻮح÷ وآﺧﺮﯾﻦ آنھﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ج‬

‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ٓ َ‬ ‫َ‬ ‫ٓ َ َ َ ٓ‬ ‫َ‬ ‫َّ ٓ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪۞﴿ :‬إِ�ا أ ۡو َح ۡي َنا إ ِ ۡ�ك ك َما أ ۡو َح ۡي َنا إ ِ ٰ�‬
‫ّ‬ ‫ُ‬
‫وح َوٱ�َّب ِ ِ�ۧ َن ِم ۢن َ� ۡع ِدهۚ ِۦ‪] ﴾...‬اﻟﻨﺴﺎء‪.[١٦٣ :‬‬
‫ن ٖ‬
‫]ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرک و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﺴﻮی ﺗﻮ وﺣﯽ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﯾﻢ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺴﻮی ﻧﻮح و أﻧﺒﯿﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از او ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪهاﻧﺪ وﺣﯽ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﯾﻢ[‪.‬‬
‫‪ٞ‬‬ ‫َّ‬ ‫َُ‬
‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬و َما � َّم ٌد إِ� َر ُسول‪] ﴾...‬آل ﻋﻤﺮان‪.[١٤٤ :‬‬

‫)‪ (١‬ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠﯿﻪ‪.‬‬

 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪١٨‬‬

‫]ﻣﺤﻤﺪ ج ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺠﺰ رﺳﻮل و ﻓﺮﺳﺘﺎدۀ ﺧﺪا[‪.‬‬

‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ٓ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َُ‬
‫و ﺑﺎز در آﯾﮥ دﯾﮕﺮ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َّ ﴿ :‬ما �ن � َّم ٌد �بَا أ َح ٖد ّمِن ّرِ َجال ِ� ۡم‬
‫� ٍء َعل ٗ‬ ‫� ّل َ ۡ‬ ‫ُ‬ ‫َّ ُ َ َّ َ َ َ‬
‫ا� َم ٱ�َّب ّ�ۧ َن َو َ� َن ٱ َّ ُ‬ ‫َو َ� ٰ‬
‫ِيما‪﴾٤٠‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫�‬ ‫ۗ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫خ‬‫و‬ ‫ِ‬ ‫�‬ ‫ٱ‬ ‫ول‬ ‫س‬‫ر‬ ‫ن‬ ‫�‬
‫ِ‬
‫]اﻷﺣﺰاب‪.[٤٠ :‬‬
‫]ﻣﺤﻤﺪ ج ﭘﺪر ھﯿﭽﯿﮏ از ﻣﺮدان ﺷﻤﺎ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﺪر زﯾﺪ ﺑﻦ ﺣﺎرﺛﻪ‪ ،‬و ﻧﻪ‬
‫ﻏﯿﺮ از او‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺤﻤﺪ ج ﭘﺴﺮی ﻧﺪاﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺰرگ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﭘﺴﺮاﻧﺶ‬
‫در ﮐﻮدﮐﯽ دﻧﯿﺎ را وداع ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬رﺳﻮل اﮐﺮم ج داری ﭼﮫﺎر ﻓﺮزﻧﺪ ﭘﺴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻪ‬
‫ﺗﻦ آنھﺎ ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ﻗﺎﺳﻢ‪ ،‬ﻃﯿﺐ‪ ،‬و ﻃﺎھﺮش ﻣﺎدرﺷﺎن ﺧﺪﯾﺠﻪل‪ ،‬و إﺑﺮاھﯿﻢس‬
‫از ﻣﺎرﯾﮥ ﻗﺒﻄﯿﻪل ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺮ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج ﺣﺮام ﻧﯿﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ زﻧﯽ‬
‫ﮐﻪ زﯾﺪ ﺑﻦ ﺣﺎرﺛﻪ ﻃﻼق داده ﺑﻮد ازدواج ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﭼﻮن زﯾﺪ ﺑﻦ ﺣﺎرﺛﻪ ﭘﺴﺮ او‬
‫ﻧﯿﺴﺖ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻣﺮدم او را زﯾﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺪا ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬و آﻧﮫﻢ ﻗﺒﻞ از‬
‫اﺑﻄﺎل و ﻧﺎﺑﻮدی ﺗﺒﻨﯽ واﺣﮑﺎم آن ﺑﻮد) ‪.(١‬‬

‫)‪ (١‬ﺗﺒﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی‪ :‬ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪی ﻗﺒﻮل ﮐﺮدن اﺳﺖ‪ ،‬در ﺟﺎھﻠﯿﺖ و ﺻﺪر اﺳﻼم ﺗﺒﻨﯽ رواج‬
‫داﺷﺖ وآﻧﮫﻢ‪ :‬وﻗﺘﯽ ﺟﻮاﻧﯽ ﺑﺎ ﺷﮫﺎﻣﺖ و ﺷﺠﺎع ﮐﻪ ﺻﻔﺎت ﺧﻮب در او وﺟﻮد داﺷﺖ او‬
‫را ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﻮد ﻗﺮار داده و ﺑﻪ او ﺑﻌﺪ از ﻣﺮدن ﮐﺴﯽ ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪی ﺧﻮد در آورده و‬
‫ﺑﻪ او ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﯽﺷﺪ ﻣﯿﺮاث ﯾﮏ ﭘﺴﺮ ﻣﯽدادﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﺎزل ﮐﺮدن آﯾﻪء‪:‬‬
‫َ َّ‬ ‫ُ َۡ‬ ‫ٓ‬ ‫ۡ ُ‬
‫﴿ٱد ُعوه ۡم �بَا� ِ ِه ۡم ه َو أق َس ُط ع‬
‫ِند ٱ�ِۚ‪] ﴾...‬اﻷﺣﺰاب‪ [٥ :‬ﺗﺒﻨﯽ را ﻧﺴﺦ و ﺑﺎﻃﻞ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺴﯿﺮ آﯾﻪ‪] :‬ﭘﺴﺮ ﺧﻮاﻧﺪهھﺎ را ﺑﻪ ﭘﺪراﻧﺸﺎن ﻧﺴﺒﺖ دھﯿﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﺪل و‬
‫راﺳﺘﯽ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و اﮔﺮ ﭘﺪراﻧﺸﺎن را ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺳﯿﺪ آنھﺎ ﺑﺮادران دﯾﻨﯽ و ﯾﺎران ﺷﻤﺎ‬
‫ھﺴﺘﻨﺪ[‪.‬‬
‫ﺑﺮای اﻃﻼع ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻗﺼﻪء زﯾﺪ ﺑﻦ ﺣﺎرﺛﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﻪ ﮐﺘﺎبھﺎی زﯾﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬
‫‪ -١‬اﻹﺻﺎﺑﺔ ﻻﺑﻦ ﺣﺠﺮ اﻟﻌﺴﻘﻼﻧﯽ )‪ ٢٤/٣‬ـ ‪ (٢٦‬ﺗﺮﺟﻤﻪء )‪.(٢٨٨٤‬‬
‫‪ -٢‬أﺳﺪ اﻟﻐﺎﺑﺔ‪ ،‬ﻻﺑﻦ اﻷﺛﯿﺮ )‪ ٢٨١/٢‬ـ ‪ (٢٨٤‬ﺗﺮﺟﻤﻪء )‪.(١٨٢٩‬‬
‫‪ -٣‬اﻟﺪر اﻟﻤﻨﺜﻮر‪ ،‬ﻟﻠﺴﯿﻮﻃﯽ )‪ ٥٦٣/٦‬ـ ‪ (٥٦٤‬ﺳﻮرهء اﻷﺣﺰاب‪.‬‬
 ‫‪١٩‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :۱۰‬ﺑﺨﺸﯽ از اﻋﺘﻘﺎدات ﺳﻠﻒ و ﭘﯿﺸﯿﻨﯿﺎن أﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ ج‬

‫)‪ :(۱‬از أﺻﻮل أﻫﻞ ﺳﻨﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ‪:‬‬

‫ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ ﺻﺤﯿﺢ رﺳﻮل اﮐﺮم ج وارد ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫أﻋﻢ از أﻣﻮر ﻏﯿﺒﯽ و ﯾﺎ ﻇﺎھﺮی اﯾﻤﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ھﺮﭼﻨﺪ ﺣﻘﯿﻘﺖ و واﻗﻌﯿﺖ‬
‫ﻣﻌﻨﺎی آن را ﻧﺪاﻧﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫آﺳﺎﯾﺶ و راﺣﺘﯽ در ﻗﺒﺮ و ﻋﺬاب آن‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﯾﺶ و ﻋﺬاب ﻗﺒﺮ اﯾﻤﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﺮ‬
‫ﻣﺆﻣﻦ وﺳﯿﻊ و ﻧﻮراﻧﯽ ﻣﯽﺷﻮد و دری از درھﺎی ﺑﮫﺸﺖ ﺑﺮوﯾﺶ ﺑﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻗﺒﺮ ﮐﺎﻓﺮ ﺗﻨﮓ ﺷﺪه و دری از درھﺎی ﺟﮫﻨﻢ ﺑﺮوی او ﮔﺸﻮده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ از آل ﻓﺮﻋﻮن ﺧﺒﺮ داده ﮐﻪ در ﻗﺒﺮھﺎﯾﺸﺎن ﻗﺒﻞ از ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪن‬
‫ﻗﯿﺎﻣﺖ ﻋﺬاب داده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬و آﺗﺶ ﺟﮫﻨﻢ ھﺮ روز ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم ﺑﺮ آنھﺎ ﻋﺮﺿﻪ‬
‫اق �ل ف ِۡر َع ۡو َن ُس ٓو ُء ٱ ۡل َع َذاب‪ ٤٥‬ٱ�َّ ُ‬
‫ار‬
‫َ َ َ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬وح‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫ُ ۡ َ ُ َ َ َ ۡ َ ُ ُ ّٗ َ َ ّٗ َ َ ۡ َ َ ُ ُ َّ َ ُ ۡ ُ ْ َ‬
‫لساعة أدخِل ٓوا َءال ف ِۡرع ۡون أش َّد‬ ‫�عرضون عليها غدو� وعشِ يا ۚ و�وم �قوم ٱ‬
‫َۡ َ‬
‫اب‪] ﴾٤٦‬ﻏﺎﻓﺮ‪.[٤٦-٤٥ :‬‬ ‫ٱلعذ ِ‬
‫]وﻋﺬاب ﺳﺨﺖ ﺑﺮ آل ﻓﺮﻋﻮن ﻓﺮا رﺳﯿﺪ ـ و ھﻤﻪ ﺑﻪ درﯾﺎ ھﻼ ک‪ ،‬و ﻏﺮق‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ـ اﯾﻨﮏ آﺗﺶ دوزخ را ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم ﺑﺮ آنھﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽدارﻧﺪ‪ ،‬و ﭼﻮن روز‬
‫ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺷﻮد ﺧﻄﺎب آﯾﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻋﻮﻧﯿﺎن را ﺑﺴﺨﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺬاب ﺟﮫﻨﻢ وارد‬
‫ﮐﻨﯿﺪ[‪.‬‬
‫َّ‬
‫از رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﺑﻪ ﺛﺒﻮت رﺳﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬إن اﻟﻌﺒﺪ إذا ُو ِﺿ َﻊ‬
‫َّ‬ ‫ّ‬
‫ﻲﻓ ﻗﺮﺒه وﺗﻮ� ﻋﻨﻪ أﺻﺤﺎﺑﻪ‪ ،‬ﺣﻰﺘ إﻧﻪ �ﺴﻤﻊ ﻗﺮع ﻧﻌﺎﻬﻟﻢ‪ ،‬أﺗﺎه مﻠﺎﻜن‪ ،‬ﻓﻴﻘﻌﺪاﻧﻪ‪،‬‬
‫ﻛﻨﺖ ﺗﻘﻮل ﻲﻓ ﻫﺬا الﺮﺟﻞ؟ ـ ﻤﻟﺤﻤﺪ ـ ﻓﺄﻣﺎ اﻤﻟﺆﻣﻦ ﻓﻴﻘﻮل‪ :‬أﺷﻬﺪ‬ ‫َ‬ ‫ﻓﻴﻘﻮﻻن ﻪﻟ‪ :‬ﻣﺎ‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٢٠‬‬
‫ً‬ ‫�ﻧَّﻪ ﻋﺒﺪ اﷲ ورﺳﻮﻪﻟ‪ ،‬ﻓﻴﻘﺎل‪ :‬اﻧﻈﺮ إﻰﻟ ﻣﻘﻌﺪك ﻣﻦ ّ‬
‫اﻨﻟﺎر‪ ،‬ﻗﺪ أﺑﺪلﻚ اﷲ ﺑﻪ ﻣﻘﻌﺪا‬
‫ً‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ّ‬
‫ﻣﻦ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬ﻓ�اﻫﻤﺎ ﻤﺟﻌﻴﺎ‪ ،‬و�ﻔﺴﺢ ﻪﻟ ﻲﻓ ﻗﺮﺒه ﺳﺒﻌﻮن ذراﺎﻋ‪ ،‬و�ﻤﻸ ﻋﻠﻴﻪ ﺧﺮﻀا‬
‫إﻰﻟ ﻳﻮم ﻳﺒﻌﺜﻮن‪.‬‬
‫َ‬
‫ﻛﻨﺖ ﺗﻘﻮل ﻲﻓ ﻫﺬا الﺮﺟﻞ؟ ﻓﻴﻘﻮل‪ :‬ﻻ‬ ‫وأﻣﺎ الﺎﻜﻓﺮ أو اﻤﻟﻨﺎﻓﻖ‪ ،‬ﻓﻴﻘﺎل ﻪﻟ‪ :‬ﻣﺎ‬
‫َ‬
‫در�ﺖ وﻻ ﺗﻠﻴﺖ‪ ،‬ﺛﻢ ﻳﺮﻀب‬ ‫ﻛﻨﺖ أﻗﻮل ﻣﺎ ﻳﻘﻮل اﻨﻟﺎس‪ ،‬ﻓﻴﻘﺎل ﻪﻟ‪ :‬ﻻ‬ ‫ُ‬ ‫أدري‪،‬‬
‫ﺑﻄﺮاق ﻣﻦ ﺣﺪﻳﺪ ﺮﺿ�ﺔ ﺑ� أذﻧﻴﻪ‪ ،‬ﻓﻴﺼﺒﺢ ﺻﻴﺤﺔ �ﺴﻤﻌﻬﺎ ﻣﻦ ﻳﻠﻴﻪ ﻏ�‬
‫اﺜﻟﻘﻠ�‪ ،‬و�ﻀﻴﻖ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﺮﺒه ﺣﻰﺘ ﺨﺗﺘﻠﻒ أﺿﻼﻋﻪ«) ‪.(١‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻨﺪۀ ﺧﺪا دﻓﻦ ﺷﺪ و دوﺳﺘﺎﻧﺶ از اﻃﺮاف او دور ﺷﺪﻧﺪ ـ و او‬
‫ﺻﺪای ﭘﺎی آنھﺎ را ﻣﯽﺷﻨﻮد ـ دو ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻧﺰد او ﻣﯽآﯾﻨﺪ و او را ﻣﯽﻧﺸﺎﻧﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫او ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ :‬در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻣﺮد ﭼﻪ ﻣﯽﮔﻔﺘﯽ؟ ـ ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺤﻤﺪ ج ـ ﭘﺲ اﮔﺮ‬
‫ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﮔﻮاھﯽ ﻣﯽدھﻢ ﮐﻪ او ﺑﻨﺪه و ﻓﺮﺳﺘﺎدۀ ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ‬
‫او ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ :‬ﻧﮕﺎه ﮐﻦ ﺑﺴﻮی ﺟﺎﯾﮕﺎھﺖ ﮐﻪ از ﺟﮫﻨﻢ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﺎرﯾﺘﻌﺎﻟﯽ آن‬
‫را ﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﻣﺴﮑﻨﯽ از ﺑﮫﺸﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮده‪ ،‬و ھﻤﮥ آن را ﻣﯽﺑﯿﻨﺪ‪ ،‬و ﻗﺒﺮ او‬
‫ھﻔﺘﺎد ذراع وﺳﻌﺖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬و از ﮔﻞھﺎ و ﺳﺒﺰیھﺎ ﺗﺎ روز ﻗﯿﺎﻣﺖ ﭘﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬و أﻣﺎ ﮐﺎﻓﺮ و ﯾﺎ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ :‬ﭼﻪ ﻣﯽﮔﻔﺘﯽ در ﺑﺎرۀ‬
‫ﻣﺮدی ﮐﻪ ﻣﯿﺎن ﺷﻤﺎ ﻇﮫﻮر ﮐﺮد؟ ﺟﻮاب ﻣﯽدھﺪ‪ :‬ﻧﻤﯽداﻧﻢ‪ ،‬آﻧﭽﻪ ﻣﺮدم‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ :‬ﻧﺪاﻧﺴﺘﯽ و ﻧﺨﻮاﻧﺪی‪ ،‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﺿﺮﺑﺘﯽ ﺑﺎ ﭼﮑﺸﯽ از آھﻦ ﺑﯿﻦ دو ﮔﻮش او زده ﻣﯽﺷﻮد و او ﻓﺮﯾﺎد و ﻧﻌﺮهای‬
‫ﻣﯽﮐﺸﺪ ﮐﻪ ﺑﺠﺰ إﻧﺲ و ﺟﻦ ﺳﺎﯾﺮ اﻃﺮاﻓﯿﺎﻧﺶ آواز او را ﻣﯽﺷﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﻗﺒﺮ ﺑﺮ او‬
‫ﺗﻨﮓ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ دﻧﺪهھﺎﯾﺶ درھﻢ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫)‪ (١‬ﻣﺘﻔﻖ ﻋﻠﯿﻪ‪.‬‬

 ‫‪٢١‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫)‪ (۲‬ﺣﺸﺮ‪ ،‬ﭘﺎداش‪ ،‬و ﺟﺰاء‪:‬‬

‫أھﻞ ﺳﻨﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ اﯾﻤﺎن ﺑﻪ روز رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ را واﺟﺐ ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ ،‬و در آن‬
‫روز ﻧﯿﮑﻮﮐﺎران ﭘﺎداش ﻋﻤﻞ ﻧﯿﮏ‪ ،‬و ﺑﺪﮐﺎران ﺟﺰای ﻋﻤﻞ ﺑﺪ ﺧﻮد را ﺧﻮاھﻨﺪ‬
‫دﯾﺪ‪ ،‬و ُﻣ ْﻨﮑﺮ روز ﻗﯿﺎﻣﺖ و ﭘﺎداش و ﺟﺰاء؛ را ﮐﺎﻓﺮ ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن‬
‫ذﮐﺮ ﮐﺮده ﮐﻪ أھﻞ ﻗﺒﻮر را در آن روز زﻧﺪه ﺧﻮاھﺪ ﮐﺮد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪:‬‬
‫َ َ َ َّ َ َ َ ُ ٓ ْ َ َّ ُ ۡ َ ُ ْ ُ ۡ َ َ ٰ َ َ ّ َ ُ ۡ َ ُ َّ ُ َ َ ُ َّ‬
‫� � َّم �ُن َّبؤن ب ِ َما‬‫﴿ز�م ٱ�ِين �فروا أن لن �بعث ۚوا قل ب� ور ِ� �بع‬
‫س�‪] ﴾٧ٞ‬اﻟﺘﻐﺎﺑﻦ‪.[٧ :‬‬ ‫َ ۡ ُ َ َ َ َ َّ َ‬
‫ع ِملت ۡ ۚم َو�ٰل ِك � ٱ�ِ � ِ‬
‫]ﮐﺎﻓﺮان ﮔﻤﺎن ﮐﺮدﻧﺪ ھﺮﮔﺰ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ای رﺳﻮل‬
‫ﺧﺪا ﺑﻪ آنھﺎ ﺑﮕﻮ‪ :‬ﺑﺨﺪای ﻣﻦ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﯾﺪ‪ ،‬وﺳﭙﺲ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﮥ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد ﻣﯽرﺳﯿﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺑﺮای ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر آﺳﺎن اﺳﺖ[‪.‬‬
‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﺴﺎنھﺎ روز رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ از ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮐﺮدار ﻧﯿﮏ و ﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺰرگ و‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﮐﻪ در زﻧﺪﮔﯽ اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮاھﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ُ ُ َ‬
‫� م َِّما �ِيهِ َو َ�قولون‬‫ِ� ُم ۡشفق َ‬‫�ى ٱل ۡ ُم ۡجرم َ‬ ‫ض َع ٱ ۡلك َِ�ٰ ُ‬
‫ب َ� َ َ‬
‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬و ُو ِ‬
‫َ ُ َ ُ َ َ ٗ َ َ َ َ ً َّ ٓ َ ۡ َ ٰ َ َ َ َ ُ ْ‬ ‫ََٰ ۡ َ َ َ َ َٰ َ ۡ َ‬
‫ب � �غادِر ص ِغ�ة و� كبِ�ة إِ� أحصٮها ۚ ووجدوا‬ ‫ٰ‬
‫�و�لتنا ما ِل �ذا ٱلك ِ‬
‫ِ�‬
‫ٗ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ُ ْ َ ٗ َ ۡ‬
‫ا��ۗ َو� َ�ظل ُِم َر ُّ�ك أ َحدا‪] ﴾٤٩‬اﻟﮑﻬﻒ‪.[۴۹ :‬‬ ‫ما ع ِملوا ح ِ‬
‫]و در آﻧﺮوز ﻧﺎﻣﮥ اﻋﻤﺎل ﻧﯿﮏ و ﺑﺪ ﺧﻠﻖ را ﭘﯿﺶ ﻧﮫﻨﺪ‪ ،‬و أھﻞ ﮔﻨﺎه و‬
‫ﻣﻌﺼﯿﺖ را از آﻧﭽﻪ در ﻧﺎﻣﮥ ﻋﻤﻞ آنھﺎﺳﺖ ﺗﺮﺳﺎن و ھﺮاﺳﺎن ﻣﯽﺑﯿﻨﯽ ﮐﻪ در‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ :‬ای وای ﺑﺮ ﻣﺎ‪ ،‬اﯾﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺘﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﻤﺎل‬
‫ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺰرگ ﻣﺎ را ﺳﺮ ﻣﻮﯾﯽ ﻓﺮو ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺟﺰ آﻧﮑﻪ ھﻤﻪ را ﯾﮏ ﯾﮏ ﺷﻤﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬و در آن ﮐﺘﺎب ھﻤﮥ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﺑﯿﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺧﺪا ﺑﻪ ھﯿﭻ ﮐﺲ‬
‫ﺳﺘﻢ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ[‪.‬‬
‫ﻣﺆﻣﻦ ﺣﺴﺎب او آﺳﺎن اﺳﺖ و ﺷﺎدﻣﺎﻧﻪ و ﻣﺴﺮور ﺑﻄﺮف ﺧﻮﯾﺸﺎن ﺧﻮد‬
‫ﺧﻮاھﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٢٢‬‬

‫أﻣﺎ ﮐﺎﻓﺮ ﺣﺴﺎﺑﺶ ﺳﺨﺖ و دﺷﻮار اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﺎراﺣﺖ و وﺣﺸﺖزده از ﺷﺪت‬
‫ﺟﺴﺎب و ﺑﺪی ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ آرزو ﻣﯽﮐﻨﺪ ای ﮐﺎش ﺧﺎک ﺑﻮد ﺗﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻪ آﺗﺶ‬
‫ﮐﻔﺮ ﻧﻤﯽﺳﻮﺧﺖ‪.‬‬
‫و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﺧﻼﯾﻖ را ﺑﺮ اﺳﺎس اﻋﻤﺎل و ﮐﺮداﺷﺎن ﻣﺠﺎزات‬
‫ﻣﯽدھﺪ‪ ،‬ﻧﯿﮑﻮﮐﺎران را ﭘﺎداش ﻣﯽدھﺪ‪ ،‬و ﺑﺪﮐﺎران را ﺑﻪ ﺳﺰای اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن‬
‫ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫�ض ِ�َ ۡجز َي ٱ َّ� َ‬ ‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫ﺑﺎرﯾﺘﻌﺎﻟﯽ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬و ِ َّ�ِ َما � ٱ َّ َ َ‬
‫ِين‬ ‫ِ‬ ‫ت َو َما ِ� ٱ� ِ‬‫لس�ٰ� ٰ ِ‬ ‫ِ‬
‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫ۡ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َ َ ُ ْ َ َ ُ ْ َ َ ۡ َ َّ َ َ‬
‫ُ‬
‫�ـٔوا بِما ع ِملوا و�ج ِزي ٱ�ِين أحسنوا ب ِٱ�س�‪] ﴾٣١‬اﻟﻨﺠﻢ‪.[٣١ :‬‬ ‫أ ٰٓ‬
‫]و آﻧﭽﻪ در آﺳﻤﺎنھﺎ و زﻣﯿﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ھﻤﻪ ﻣﻠﮏ ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺪﮐﺎران را‬
‫ﺑﺴﺒﺐ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن ﺑﻪ ﮐﯿﻔﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﻧﯿﮑﻮﮐﺎران را ﭘﺎداش ﻧﯿﮑﻮﺗﺮ ﻋﻄﺎ ﮐﻨﺪ[‪.‬‬

‫)‪ :(۳‬وﻇﯿﻔﮥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ رﺳﻮل ﺧﺪا ج‪:‬‬

‫اﯾﻤﺎن ﺑﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج ﺑﺮ ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن واﺟﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ از اواﻣﺮ و‬
‫دﺳﺘﻮرات او ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺮوی ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و از آﻧﭽﻪ ﻧﮫﯽ ﮐﺮده دوری ﺟﻮﯾﯿﻢ‪ ،‬و ﺑﺮ ﻣﺎ‬
‫واﺟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ او را ﺧﺎﺗﻢ و ﺳﯿﺪ ھﻤﮥ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺑﺪاﻧﯿﻢ‪ ،‬اﯾﻤﺎن ھﯿﭻ ﺑﻨﺪه ای‬
‫درﺳﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎور و ﯾﻘﯿﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﻤﺪ ج ﻓﺮﺳﺘﺎدۀ‬
‫ﺧﺪا ﺑﺴﻮی إﻧﺲ و ﺟﻦ ﺗﺎ روز ﻗﯿﺎﻣﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و ھﯿﭻ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی ﺑﻌﺪ از او ﻧﺨﻮاھﺪ‬
‫آﻣﺪ‪ ،‬و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻋﻈﻤﯽ را ﺑﻪ او اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ‪ ،‬و آن ﺷﻔﺎﻋﺖ روز‬
‫ﻗﯿﺎﻣﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﯿﻦ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﻗﻀﺎوت ﻣﯽﮐﻨﺪ و ھﻤﮥ أﻧﺒﯿﺎء‬
‫از ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻧﺰد ﺧﺪا ﺧﻮدداری ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ وﻗﺖ رﺳﻮل اﮐﺮم ج زﯾﺮ ﻋﺮش‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺠﺪه ﻣﯽأﻓﺘﺪ و از ﺧﺪاوﻧﺪ إﺟﺎزه ﻣﯽﺧﻮاھﺪ ﺗﺎ در ﺑﺎرۀ أھﻞ ﻣﺤﺸﺮ‬
‫ﺷﻔﺎﻋﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺣﺎل ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻳﺎ ﳏﻤﺪ ارﻓﻊ رأﺳﻚ وﺳﻞ ﺗﻌﻄﻪ‬
‫واﺷﻔﻊ ﺗﺸﻔﻊ«‪.‬‬
 ‫‪٢٣‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫ای ﻣﺤﻤﺪ ﺳﺮت را ﺑﻠﻨﺪ ﮐﻦ و ﺳﺆال ﮐﻦ آﻧﭽﻪ ﻣﯽﺧﻮاھﯽ ﺑﻪ ﺗﻮ داده‬

‫ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺷﻔﺎﻋﺖ ﮐﻦ ﮐﻪ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﺗﻮ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫)‪ (۴‬ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﯾﺎران و ﺻﺤﺎﺑﮥ رﺳﻮل ﺧﺪا ج و ش‪:‬‬

‫وﻇﯿﻔﮥ ھﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻀﺎﯾﻞ ﺻﺤﺎﺑﮥ رﺳﻮل ﺧﺪا ج را ﺑﺪاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻮﺑﯽھﺎ و ﻧﯿﮑﯽھﺎی آنھﺎ را ﯾﺎدآوری ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬آنھﺎ را در اﯾﻤﺎن آوردن ﺑﻪ ﻗﺮآن‬
‫و ﺳﻨﺖ از ﻣﺎ ﺳﺒﻘﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬در راه ﺗﺒﻠﯿﻎ رﺳﺎﻟﺖ اﺳﻼم ﺑﻪ ﻣﺮدم از ﺟﺎن و‬
‫ﻣﺎل ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و در راه ﺧﺪا ﺟﮫﺎد و ﻣﺒﺎرزه ﮐﺮدﻧﺪ؛ ﺗﺎ اﺳﻼم را ﺑﻪ ﻣﺎ و ھﻤﮥ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﮫﺎن رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ را ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﮐﻤﺎل اﻣﺎﻧﺘﺪاری‬
‫و درﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪی ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺮ ﻣﺎﺳﺖ ﮐﻪ ھﻤﮥ اﯾﻦ ﻧﯿﮑﯽھﺎ را‬
‫ﺑﯿﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺮای آنھﺎ درود ﻓﺮﺳﺘﺎده‪ ،‬اﺳﺘﻐﻔﺎر ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ۡ َ‬ ‫ُ ُ َ‬ ‫َ َّ َ ٓ‬
‫ِين َجا ُءو ِم ۢن َ� ۡع ِده ِۡم َ�قولون َر َّ� َنا ٱغ ِف ۡر �َا‬ ‫در ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬وٱ�‬
‫ُ ُ َ ّ ّ َّ َ َ َ ُ ْ َ َّ َ ٓ‬ ‫ٗ‬ ‫َ َۡ ۡ‬ ‫ِين َس َب ُقونَا بٱ ۡ� َ‬
‫َو ِ� ۡخ َ�ٰن َِنا ٱ َّ� َ‬
‫ي� ٰ ِن َو� � َعل ِ� قلو�ِنا غِ� ل ِ�ِين ءامنوا ر�نا‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫‪ٞ‬‬
‫ك َر ُءوف َّرح ٌ‬ ‫َّ َ‬
‫ِيم‪] ﴾١٠‬اﻟﺤﺸﺮ‪.[١٠ :‬‬ ‫إِن‬
‫]و ﮐﺴﺎﻧﯿﮑﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﮫﺎﺟﺮﯾﻦ و أﻧﺼﺎر ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺎﺑﻌﯿﻦ وھﻤﮥ ﻣﺆﻣﻨﺎن‬
‫دﻋﺎﯾﺸﺎن ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﺎ و ھﻤﮥ ﺑﺮادران دﯾﻨﯽ ﻣﺎ‬
‫را ﮐﻪ در اﯾﻤﺎن آوردن از ﻣﺎ ﺳﺒﻘﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﯿﺎﻣﺮز و در دلھﺎی ﻣﺎ ھﯿﭽﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﮐﯿﻨﻪ و ﺣﺴﺪی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻗﺮار ﻣﺪه‪ ،‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﻮ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺨﺸﻨﺪه و‬
‫ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﯽ[‪.‬‬
‫ٓ ََ‬ ‫َ‬ ‫ول ٱ َّ�ِ َوٱ َّ� َ‬
‫ُّ َ َّ ‪ُ ُ َّ ٞ‬‬
‫ِين َم َع ُه ٓۥ أش َِّدا ُء �‬ ‫ۚ‬ ‫و در آﯾﮥ دﯾﮕﺮ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪�﴿ :‬مد رس‬
‫ۡ ٗ‬ ‫َّ‬ ‫ُ َ َ ۡ ٗ‬ ‫ٗ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫ۡ ُ َّ ُ َ َ ٓ‬
‫�ا ُء بَ ۡي َن ُه ۡمۖ ت َرٮ ٰ ُه ۡم ُرك ٗعا ُس َّجدا يَ ۡب َتغون فض� ّم َِن ٱ�ِ َورِض َ�ٰناۖ‬ ‫ٱلكفارِ ر‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬
‫اه ۡم � ُو ُجوهِهم ّم ِۡن �ثَر ٱ ُّ‬ ‫َ ُ‬
‫جودِ � �ٰل ِك َمثل ُه ۡم ِ� ٱ َّ� ۡو َرٮٰةِ� َو َمثل ُه ۡم ِ�‬
‫لس ُ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫سِيم‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٢٤‬‬

‫ب‬ ‫� ُسوقِهِۦ ُ� ۡعج ُ‬‫ى َ َٰ‬‫از َرهُۥ فَٱ ۡس َت ۡغلَ َظ فَٱ ۡس َت َو ٰ‬ ‫ٱ ۡ��يل َك َز ۡر ٍع أَ ۡخ َر َج َش ۡ َ‬
‫�ٔ ُهۥ َ َ‬
‫�ٔ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬
‫ۡ‬ ‫َّ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُ‬ ‫ْ‬ ‫� ٱ� َ َ ُ‬ ‫َّ‬ ‫ك َّف َ‬
‫ار ۗ َو َع َد ٱ َّ ُ‬ ‫ۡ‬
‫ُ ُ‬ ‫ُّ َّ َ َ َ‬
‫ت مِن ُهم‬ ‫ِين َءامنوا َوع ِملوا ٱل�ٰل ِ�ٰ ِ‬ ‫�غِيظ ب ِ ِهم ٱل‬ ‫ٱلزراع ِ‬
‫َ‬
‫َّم ۡغفِ َر ٗة َوأ ۡج ًرا َع ِظ َ‬
‫يمۢ�‪] ﴾٢٩‬اﻟﻔﺘﺢ‪] .[٢٩ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎدۀ ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬و ﯾﺎران او ﺑﺮ‬
‫ﮐﻔﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺖاﻧﺪ و ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬آنھﺎ را در رﮐﻮع و ﺳﺠﺪه‬
‫ﻣﯽﺑﯿﻨﯽ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻓﻀﻞ‪ ،‬رﺣﻤﺖ‪ ،‬و ﺧﺸﻨﻮدی ﺧﺪاوﻧﺪ را از او ﻣﯽﺧﻮاھﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ رﺧﺴﺎﻟﺸﺎن از أﺛﺮ ﺳﺠﺪه ﻧﺸﺎﻧﻪھﺎی ـ ﻧﻮراﻧﯿﺖ ﭘﺪﯾﺪار اﺳﺖ ـ وﺻﻒ ﺣﺎل‬
‫آنھﺎ در ﺗﻮرات و إﻧﺠﯿﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺜﺎل آنھﺎ ﺑﻪ داﻧﻪای ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻮن‬
‫ﺗﺎزه ﺳﺮ از ﺧﺎک ﺑﯿﺮون آورده‪ ،‬ﺟﻮاﻧﻪ ای ﻧﺎزک و ﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺳﺨﺖ و‬
‫ﻗﻮی ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮ ﺳﺎق ﺧﻮد ﻣﺤﮑﻢ و ﻗﻮی ﻣﯽاﯾﺴﺘﺪ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ‬
‫دھﻘﺎﻧﺎن در ﺗﻤﺎﺷﺎی آن ﺣﯿﺮان ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬أﺻﺤﺎب ﻣﺤﻤﺪ ﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از‬
‫ﺿﻌﻒ ﺑﻪ ﻗﻮت رﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﮐﺎﻓﺮان ﺟﮫﺎن از ﻗﺪرت آنھﺎ ﺑﺨﺸﻢ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫وﻋﺪه داده اﺳﺖ ﮐﻪ ھﺮ ﮐﺲ از آنھﺎ در اﯾﻤﺎن ﺧﻮدش ﺛﺎﺑﺖ و ﭘﺎﯾﺪار ﺑﻤﺎﻧﺪ و‬
‫اﻋﻤﺎل ﻧﯿﮏ اﻧﺠﺎم دھﺪ‪ ،‬او را ﺑﺨﺸﯿﺪه و ﭘﺎداﺷﯽ ﺑﺰرگ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ[‪.‬‬
‫َّ‬
‫و رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ﻻ �ﺴﺒﻮا أﺻﺤﺎﻲﺑ ﻓﻮاﺬﻟي ﻧﻔﻲﺴ ﺑﻴﺪه! لﻮ أن‬
‫ً‬ ‫ُ‬
‫أﺣﺪ�ﻢ أﻧﻔﻖ ﻣﺜﻞ أ ُﺣ ٍﺪ ذﻫﺒﺎ ﻣﺎ ﺑﻠﻎ ُﻣ َّﺪ أﺣﺪﻫﻢ وﻻ ﻧﺼﻴﻔﻪ«) ‪.(١‬‬
‫ﯾﺎران ﻣﺮا ﻧﺎﺳﺰا ﻧﮕﻮﺋﯿﺪ و دﺷﻨﺎم ﻧﺪھﯿﺪ‪ ،‬ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ذاﺗﯽ ﮐﻪ ﺣﯿﺎﺗﻢ در‬
‫ُ‬
‫دﺳﺖ اوﺳﺖ اﮔﺮ ﯾﮑﯽ از ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازۀ ﮐﻮه أ ُﺣﺪ ﻃﻼ اﻧﻔﺎق ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬اﻧﻔﺎق و‬
‫ﺑﺨﺸﺶ او ﺑﻪ ﻣﻘﺪار اﻧﻔﺎق و ﺑﺨﺸﺶ ﯾﮏ ﮐﻒ دﺳﺖ آنھﺎ و ﺣﺘﯽ ﻧﺼﻒ آن‬
‫ﻧﻤﯽرﺳﺪ‪.‬‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎری‪ ،‬ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬أﺑﻮداود‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬و اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪.‬‬
 ‫‪٢٥‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫)‪ (۵‬وﻇﯿﻔﮥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻠﻔﺎی راﺷﺪﯾﻦ ش‪:‬‬

‫ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻠﻔﺎی راﺷﺪﯾﻦ را دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬و از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮای آنھﺎ‬
‫ﻃﻠﺐ رﺿﺎﯾﺖ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺧﻼﻓﺖ آنھﺎ ﺑﺮ أﺳﺎس‬
‫ﻓﻀﯿﻠﺖ و ﺑﺮﺗﺮی آنھﺎ ﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ھﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن ﻣﺎ اﯾﻦ اﻋﺘﻘﺎد را‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﺑﻮﺑﮑﺮ در ﺧﻼﻓﺖ و ﻓﻀﯿﻠﺖ ﺑﺮ ھﻤﻪ ﻣﻘﺪم اﺳﺖ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﻋﻤﺮ‪ ،‬و‬
‫ﺑﻌﺪ ﻋﺜﻤﺎن‪ ،‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻋﻠﯽ رﺿﯽ اﻟﻠﻪ ﻋﻨﮫﻢ أﺟﻤﻌﯿﻦ‪.‬‬
‫و أﺑﻮﺑﮑﺮ ﺑﺮ ھﻤﻪ ﻣﻘﺪم اﺳﺖ زﯾﺮا رﺳﻮل ﺧﺪا ج در روزھﺎی آﺧﺮ زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﺧﻮﯾﺶ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﯾﺾ ﺷﺪﻧﺪ وی را ﺑﺮ ھﻤﮥ ﯾﺎران ﺧﻮﯾﺶ ﻣﻘﺪم ﮐﺮد و او‬
‫را إﻣﺎم ﻗﺮار داد ﺗﺎ ﻣﺮدم در ﻧﻤﺎز ﺑﻪ او اﻗﺘﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﺟﺒﯿﺮ ﺑﻦ ﻣﻄﻌﻢس رواﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ‪» :‬أﺗﺖ امﺮأة اﻨﻟﻲﺒ ج ﻓﺄمﺮﻫﺎ أن‬
‫َّ‬
‫ﺗﺮﺟﻊ إﻴﻟﻪ‪ ،‬ﻗﺎﻟﺖ‪ :‬أرأﻳﺖ إن ﺟﺌﺖ ولﻢ أﺟﺪك؟ ـ ﻛ�ﻧﻬﺎ ﺗﻘﻮل اﻤﻟﻮت ـ ﻗﺎل ج‪ :‬إن‬
‫لﻢ ﺠﺗﺪﻳ� ﻓﺄﻲﺗ أﺑﺎﺑ�ﺮ«) ‪.(١‬‬
‫زﻧﯽ ﻧﺰد ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ج آﻣﺪ و ﺑﺎ او در ﻣﻮرد ﻣﺴﺌﻠﻪای ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ ﺳﭙﺲ‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﮐﺎرت ﺗﻤﺎم ﺷﺪ ﺑﺮﮔﺮد‪ ،‬آن زن ﮔﻔﺖ‪ :‬ای رﺳﻮل اﻟﻠﻪ اﮔﺮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و‬
‫ﺷﻤﺎ را ﻧﯿﺎﻓﺘﻢ ﭼﻪ ﮐﻨﻢ؟ ـ ﻗﺼﺪ اﯾﻦ زن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ آﻣﺪم و ﺷﻤﺎ دﻧﯿﺎ را‬
‫وداع ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدی در اﯾﻨﺤﺎل ﻣﺮا ﺧﺒﺮ ده ﭼﻪ ﮐﻨﻢ ـ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺮا ﻧﯿﺎﻓﺘﯽ‬
‫ﻧﺰد أﺑﻮﺑﮑﺮ ﺑﯿﺎ‪.‬‬
‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕﺮ آﻣﺪه‪ :‬از ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﺳﻠﻤﻪس رواﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ً‬
‫ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﺳﻤﻌﺖ ﻋﻠﻴﺎس ﻳﻘﻮل‪ :‬ﺧ� اﻨﻟﺎس ﺑﻌﺪ رﺳﻮل اﷲ ج أﺑﻮ��ﺮ‪ ،‬وﺧ�‬
‫اﻨﻟﺎس ﺑﻌﺪ أﻲﺑ ﺑ�ﺮ ﻋﻤﺮ«) ‪.(٢‬‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم ﺑﺨﺎری‪ ،‬ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪.‬‬

‫)‪ (٢‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎری‪ ،‬اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪.‬‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٢٦‬‬

‫از ﻋﻠﯽ ﺑﻦ أﺑﯽ ﻃﺎﻟﺐس ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮدم ﺑﻌﺪ از رﺳﻮل‬
‫اﻟﻠﻪ ج أﺑﻮﺑﮑﺮ‪ ،‬و ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮدم ﺑﻌﺪ از أﺑﻮﺑﮑﺮ‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ـ و در رواﯾﺘﯽ ـ‬
‫ﻋﻠﯽس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ را از ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮدم در أﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ ج ﺑﻌﺪ از رﺳﻮل‬
‫اﻟﻠﻪ ج ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎزم؟ أﺑﻮﺑﮑﺮ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از أﺑﻮﺑﮑﺮ‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ اﯾﻦ أﻣﺖ ھﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺑﺎ إﺟﻤﺎع أﺑﻮﺑﮑﺮ را ﻣﻘﺪم ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬و ھﻨﮕﺎھﯽ ﮐﻪ‬
‫أﺑﻮﺑﮑﺮ وﺻﯿﺖ ﮐﺮد ﺗﺎ ﻋﻤﺮ ﺑﻌﺪ از او ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺷﻮد ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺑﺮ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﻤﺮ إﺟﻤﺎع‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ أھﻞ رأی و ﻣﺸﻮرت ﻋﺜﻤﺎن را ﻣﻘﺪم ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺑﺮ آن‬
‫إﺟﻤﺎع ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﻋﻠﯽ ﺑﺎ إﺟﻤﺎع أھﻞ آن زﻣﺎن ﺧﻠﯿﻔﻪ ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﮐﻪ در ﻓﻀﯿﻠﺖ ﺧﻠﻔﺎی راﺷﺪﯾﻦ أﺣﺎدﯾﺚ زﯾﺎدی وارد ﺷﺪه ﮐﻪ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از آنھﺎ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ّ‬
‫از ﺣﺬﯾﻔﻪ ﺑﻦ اﻟﯿﻤﺎن رواﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬إ� ﻻ أدري‬
‫َّ َ ْ‬
‫ﻣﺎ ﻗﺪر ﺑﻘﺎﻲﺋ ﻓﻴ�ﻢ ﻓﺎﻗﺘﺪوا ﺑﺎل�� َﻦ ﻣﻦ ﺑﻌﺪي‪ ،‬وأﺷﺎر إﻰﻟ أﻲﺑ ﺑ�ﺮ وﻋﻤﺮ«) ‪.(١‬‬
‫ﻣﻦ ﻧﻤﯽداﻧﻢ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار در ﺑﯿﻦ ﺷﻤﺎ زﻧﺪه ﺧﻮاھﻢ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮدن‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ آن دو ﻧﻔﺮی ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ ﺧﻮاھﻨﺪ ﺑﻮد اﻗﺘﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ أﺑﻮﺑﮑﺮ و ﻋﻤﺮ‬
‫اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫از أﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس رواﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻗﻴﻞ ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ! أي اﻨﻟﺎس أﺣﺐ‬
‫إﻴﻟﻚ؟ ﻗﺎل‪ :‬ﺎﻋ�ﺸﺔ‪ ،‬ﻗﻴﻞ‪ :‬ﻣﻦ الﺮﺟﺎل؟ ﻗﺎل‪ :‬أﺑﻮﻫﺎ«) ‪.(٢‬‬
‫ﺑﻪ رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ :‬ﭼﻪ ﮐﺴﯽ از ﻣﺎ ﻧﺰد ﺗﻮ ﻣﺤﺒﻮﺑﺘﺮ اﺳﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻋﺎﺋﺸﺔ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬از ﻣﺮدھﺎ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﭘﺪرش‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ أﺑﻮﺑﮑﺮ‪.‬‬
‫َّ‬
‫»ﻋﻦ أﻲﺑ ذرس ﻗﺎل ﺳﻤﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ ج ﻳﻘﻮل‪ :‬إن اﷲ وﺿﻊ اﺤﻟﻖ ﻰﻠﻋ‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪ ،‬اﺑﻦ ﺣﺒﺎن و ﻏﯿﺮ از آنھﺎ‪.‬‬
‫)‪ (٢‬إﻣﺎم ﺑﺨﺎری‪ ،‬ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی و اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪.‬‬
 ‫‪٢٧‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫لﺴﺎن ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﻳﻘﻮل ﺑﻪ«) ‪.(١‬‬

‫أﺑﻮذرس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬از رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺨﻦ‬
‫ﺣﻖ و راﺳﺖ را ﺑﺮ زﺑﺎن ﻋﻤﺮ ﻗﺮار داده ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎ آن ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫َ ُ ً‬ ‫َّ‬
‫»ﻋﻦ أ�ﺲ ﺑﻦ ﻣﺎلﻚس أن رﺳﻮل اﷲ ج َﺻ ِﻌﺪ أ ُﺣﺪا وأﺑﻮ��ﺮ وﻋﻤﺮ‬
‫َّ‬ ‫ُ‬ ‫َ َ‬
‫ﻓﺮﺟﻒ ﺑﻬﻢ ﻓﻘﺎل‪ :‬اﺛﺒﺖ أ ُﺣﺪ ﻓﺈن ﻋﻠﻴﻚ ﻧﻲﺒ وﺻﺪﻳﻖ وﺷﻬﻴﺪان«) ‪.(٢‬‬ ‫وﻋﺜﻤﺎن‪،‬‬
‫أﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬روزی رﺳﻮل ﺧﺪا ج‪ ،‬أﺑﻮﺑﮑﺮ‪ ،‬و ﻋﻤﺮ و ﻋﺜﻤﺎن‬
‫ُ‬
‫ﺑﺮ ﮐﻮه أ ُﺣﺪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬آنھﺎ ﺑﺎﻻی ﮐﻮه ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻮه ﺑﻪ ﻟﺮزه در آﻣﺪ‪ ،‬رﺳﻮل‬
‫ُ‬
‫ﺧﺪا ج ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ای أ ُﺣﺪ آرام ﮔﯿﺮ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺮ ﺗﻮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی‪ ،‬و ﺻﺪﯾﻘﯽ‪ ،‬و دو ﺷﮫﯿﺪ‬
‫اﺳﺖ؛ ﻧﺒﯽ ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬و ﺻﺪﯾﻖ ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬أﺑﻮﺑﮑﺮ‪ ،‬و دو ﺷﮫﯿﺪ ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ﻋﻤﺮ و‬
‫ﻋﺜﻤﺎن‪.‬‬
‫ﻋﻦ اﻨﻟﻌﻤﺎن ﺑﻦ �ﺸ�س ﻋﻦ ﺎﻋ�ﺸﺔ رﻰﺿ اﷲ ﻋﻨﻬﺎ ﻗﺎﻟﺖ‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ ج‬
‫ّ‬
‫»ﻳﺎ ﻋﺜﻤﺎن إن وﻻك اﷲ ﻫﺬا اﻷمﺮ ﻓﺄرادك اﻤﻟﻨﺎﻓﻘﻮن أن ﺨﺗﻠﻊ ﻗﻤﻴﺼﻚ اﺬﻟي‬
‫ﻗﻤﺼﻚ اﷲ ﻓﻼ ﺨﺗﻠﻌﻪ‪ ،‬ﻳﻘﻮل ذلﻚ ﺛﻼث مﺮات‪ ،‬ﻗﺎل اﻨﻟﻌﻤﺎم ﻓﻘﻠﺖ ﻟﻌﺎ�ﺸﺔ‪ :‬ﻣﺎ‬ ‫ّ‬
‫ُْ‬ ‫ُ‬
‫ﻣﻨﻌﻚ أن � ْﻌ ِﻠ� اﻨﻟﺎس ﺑﻬﺬا؟ ﻗﺎﻟﺖ‪ :‬أ�ﺴيﺘُ ُﻪ«) ‪.(٣‬‬
‫ِ‬
‫ﻧﻌﻤﺎن ﺑﻦ ﺑﺸﯿﺮس از ﻋﺎﺋﺸﺔل ﻧﻘﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ رﺳﻮل اﮐﺮم ج‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ای ﻋﺜﻤﺎن اﮔﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ را ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار و ﺣﺎﮐﻢ اﯾﻦ ﻣﻠﺖ ﻗﺮار داد‪ ،‬و‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻘﯿﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ اﯾﻦ ﻟﺒﺎﺳﯽ را ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻦ ﺗﻮ ﮐﺮده اﺳﺖ ﺑﯿﺮون‬
‫ﺑﯿﺎورﻧﺪ‪ ،‬آن را ﺑﯿﺮون ﻧﯿﺎور‪ ،‬و آن را ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﮑﺮار ﮐﺮد‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاری و‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬أﺑﻮداود‪ ،‬اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ و اﺑﻦ ﺳﻌﺪ‪..‬‬

‫)‪ (٢‬إﻣﺎم ﺑﺨﺎری‪ ،‬أﺑﻮداود‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬وﻧﺴﺎﺋﯽ در ﺳﻨﻦ ﮐﺒﺮی‪.‬‬
‫)‪ (٣‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪ ،‬اﺑﻦ ﺣﺒﺎن‪ ،‬اﻟﮫﯿﺜﻤﯽ ﻓﯽ ﻣﻮارد اﻟﻈﻤﺎن‪ ،‬اﻟﺤﺎﮐﻢ ﻓﯽ‬
‫اﻟﻤﺴﺘﺪرک‪ ،‬ﮐﻨﺰل اﻟﻌﻤﺎل وﻏﯿﺮه‪.‬‬
 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٢٨‬‬

‫ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ اﺳﺘﯿﻔﺎء ﻣﺪه‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﻮ ﺑﺮ ﺣﻖ ھﺴﺘﯽ‪ ،‬ﻧﻌﻤﺎن ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﻋﺎﺋﺸﺔ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﺮا ﻣﺮدم را از اﯾﻦ ﭼﯿﺰ اﻃﻼع ﻧﺪادی؟ ﻋﺎﺋﺸﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﯾﺎدم رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ھﺪف ﻧﻌﻤﺎن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ھﻨﮕﺎم ﺷﮫﺎدت ﻋﺜﻤﺎن ﭼﺮا ﻣﺮدم را اﻃﻼع ﻧﺪادی؟‬
‫َّ‬ ‫َّ‬ ‫»ﻋﻦ ﻲﻠﻋ ﺑﻦ أﻲﺑ ﻃﺎﻟﺐس ﻗﺎل‪ :‬ﻟﻘﺪ ﻋﻬﺪ َّ‬
‫إﻲﻟ اﻨﻟﻲﺒ اﻷ� ج �ﻧﻪ ﻻ �ﺒﻚ إﻻ‬
‫َّ‬
‫مﺆﻣﻦ وﻻ ﻳﺒﻐﻀﻚ إﻻ ﻣﻨﺎﻓﻖ«) ‪.(١‬‬
‫ﻋﻠﯽ ﺑﻦ أﺑﯽ ﻃﺎﻟﺐس ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﺑﺠﺰ ﻣﺆﻣﻦ ﮐﺴﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮ ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﯽ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺤﺰ ﻣﻨﺎﻓﻖ ﮐﺴﯽ‬
‫دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮ ُﺑﻐﺾ و دﺷﻤﻨﯽ ﻧﻤﯽورزد‪.‬‬

‫)‪ :(۶‬ﻋﺸﺮۀ ﻣﺒﺸﺮه ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ‪:‬‬

‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج ﺑﺸﺎرت ﺑﻪ ﺑﮫﺸﺖ داده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﮔﻮاھﯽ‬
‫ﻣﯽدھﯿﻢ ﮐﻪ آنھﺎ ﺑﮫﺸﺘﯽ ھﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ از أﺻﻮل أھﻞ ﺳﻨﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ ده ﻧﻔﺮ ﮐﻪ رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ اﯾﻦھﺎ ﺑﮫﺸﺘﯽ ھﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -۱‬أﺑﻮﺑﮑﺮ ﺻﺪﯾﻖ‪.‬‬
‫‪ -۲‬ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺧﻄﺎب‪.‬‬
‫‪ -۳‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﻋﻔﺎن‪.‬‬
‫‪ -۴‬ﻋﻠﯽ ﺑﻦ أﺑﯽ ﻃﺎﻟﺐ‪.‬‬
‫‪ -۵‬ﻃﻠﺤﺔ ﺑﻦ ﻋﺒﯿﺪاﻟﻠﻪ‪.‬‬
‫‪ -۶‬زﺑﯿﺮ ﺑﻦ ﻋﻮام‪.‬‬
‫‪ -۷‬ﺳﻌﺪ ﺑﻦ أﺑﯽ وﻗﺎص‪.‬‬
‫‪ -۸‬ﺳﻌﯿﺪ ﺑﻦ زﯾﺪ ﺑﻦ ﻧﻔﯿﻞ‪.‬‬
‫‪ -۹‬ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻋﻮف‪.‬‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬ﻧﺴﺎﺋﯽ‪ ،‬واﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪.‬‬

 ‫‪٢٩‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫‪ -۱۰‬أﺑﻮ ﻋﺒﯿﺪة ﺑﻦ ﺟﺮاح رﺿﻮان اﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﮫﻢ أﺟﻤﻌﯿﻦ‪.‬‬

‫َّ‬
‫ﻋﻦ ﻋﺒﺪالﺮﻤﺣﻦ ﺑﻦ ﻋﻮفس أن اﻨﻟﻲﺒ ج ﻗﺎل‪» :‬أﺑﻮ��ﺮ ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﻋﻤﺮ ﻲﻓ‬
‫اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﻋﺜﻤﺎن ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﻲﻠﻋ ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﻋﺜﻤﺎن ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﻃﻠﺤﺔ ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪،‬‬
‫والﺰ�� ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﻋﺒﺪالﺮﻤﺣﻦ ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﺳﻌﺪ ﺑﻦ أﻲﺑ وﻗﺎص ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وﺳﻌﻴﺪ ﺑﻦ‬
‫ز�ﺪ ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ‪ ،‬وأﺑﻮ ﻋﺒﻴﺪة ﺑﻦ اﺠﻟﺮاح ﻲﻓ اﺠﻟﻨﺔ«) ‪.(١‬‬
‫ﺣﺪﯾﺚ ﻣﺬﮐﻮر دﻟﯿﻞ ﺑﮫﺸﺘﯽ ﺑﻮدن اﯾﻦ ده ﻧﻔﺮ ﻓﻮق اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در اﯾﻦ‬
‫ﺣﺪﯾﺚ رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﺑﻪ ﺑﮫﺸﺘﯽ ﺑﻮدن اﯾﻦ ده ﻧﻔﺮ ﮔﻮاھﯽ داده اﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪ :(۷‬ﻋﺪم ﮔﻮاﻫﯽ دادن ﺑﺮای ﺷﺨﺺ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺸﺘﯽ ﯾﺎ دوزﺧﯽ اﺳﺖ‪:‬‬
‫از أﺻﻮل أھﻞ ﺳﻨﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻮاھﯽ ﺑﻪ ﺑﮫﺸﺘﯽ ﯾﺎ دوزﺧﯽ ﺑﻮدن‬
‫ھﯿﭻ أھﻞ ﻗﺒﻠﻪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ‪ :‬ھﯿﭻ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽدھﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج‬
‫ﮔﻮاھﯽ داده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ أھﻞ ﺳﻨﺖ ﺑﺮای ﻧﯿﮑﻮﮐﺎران اﻣﯿﺪ و آرزوی ﺛﻮاب دارﻧﺪ‬
‫و ﻣﯽﺗﺮﺳﻨﺪ و ﺑﯿﻤﻨﺎکاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﮐﺎران ﻣﺠﺎزات ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪ :(۸‬وﻇﯿﻔﻪء ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ أزواج و ﻫﻤﺴﺮان رﺳﻮل ﺧﺪا ج‪:‬‬

‫ھﻤﺴﺮان رﺳﻮل ﺧﺪا ج ﻣﺎدر ھﻤﮥ ﻣﺆﻣﻨﺎناﻧﺪ و وﻇﯿﻔﮥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮای آنھﺎ از ﺧﺪاوﻧﺪ رﺿﺎﯾﺖ ﻃﻠﺐ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬آنھﺎ از ھﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺪی و زﺷﺘﯽ دور‬
‫ھﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮﯾﻦ آنھﺎ ﺧﺪﯾﺠﻪ دﺧﺘﺮ ﺧﻮﯾﻠﺪ‪ ،‬و ﻋﺎﺋﺸﺔ دﺧﺘﺮ أﺑﻮﺑﮑﺮ ﺻﺪﯾﻖ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ھﻤﮥ آنھﺎ در ﻧﻘﻞ ﻋﻠﻢ و ﻣﯿﺮاث رﺳﻮل ﺧﺪا ج ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ای‬
‫ﮔﺮاﻧﺒﮫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آنھﺎ ﺑﺴﯿﺎری از ﻋﻠﻮم ﻧﺒﻮت را ﺑﻪ أﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪی ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﮥ راﺳﺘﯽ‪ ،‬راﺳﺘﮕﻮﺋﯽ‪ ،‬أﻣﺎﻧﺘﺪاری‪ ،‬ﻋﻔﺖ‪ ،‬ﭘﺎﮐﺪاﻣﻨﯽ‪ ،‬وﻓﺎداری‪ ،‬در زﻧﺎ ﺷﻮی‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬أﺑﻮداود‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬واﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ ﻏﯿﺮه‪.‬‬

 ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪٣٠‬‬

‫و ﺧﺎﻧﻪ داری ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ زﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ ﺗﺎ از آنھﺎ ﭘﯿﺮوی ﮐﻨﻨﺪ و آنھﺎ را‬
‫اﻟﮕﻮی ﺧﻮﯾﺶ ﻗﺮار دھﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا دﻧﯿﺎ ﺗﺎ ﻗﯿﺎﻣﺖ اﻓﺮادی ﻣﺎﻧﻨﺪ آنھﺎ را ﺑﺨﻮد‬
‫ﻧﺨﻮاھﺪ دﯾﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آنھﺎ ﭘﯿﺪا ﻧﺨﻮاھﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ّ‬
‫)‪ :(۹‬وﻇﯿﻔﻪء ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ أﺋﻤﻪ و ﺣﮑﺎم و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﺎن ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ‪:‬‬
‫اﻃﺎﻋﺖ از ﮔﻔﺘﺎر ﻋﻠﻤﺎء و ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪھﺎی آﻧﺎن وﻇﯿﻔﮥ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از ﺣﮑﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬اﮔﺮ اﻧﺤﺮاف و ﺑﺪی از آنھﺎ دﯾﺪﯾﻢ‬
‫ﻧﺼﯿﺤﺖ آنھﺎ وﻇﯿﻔﮥ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬در ﮔﻔﺘﺎر و ﮐﺮدار ﻧﯿﮏ آنھﺎ را ﯾﺎری ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻣﮕﺮ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﮔﻔﺘﺎر و ﮐﺮدار آنھﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در اﯾﻨﺼﻮرت ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
‫آنھﺎ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫َّ‬
‫ﻋﻦ أﻲﺑ ﻫﺮ�ﺮةس أن رﺳﻮل اﷲ ج ﻗﺎل‪» :‬اﺪﻟﻳﻦ اﻨﻟﺼﻴﺤﺔ‪ ،‬اﺪﻟﻳﻦ اﻨﻟﺼﻴﺤﺔ‪،‬‬
‫اﺪﻟﻳﻦ اﻨﻟﺼﻴﺤﺔ‪ ،‬ﻗﻠﻨﺎ ﻤﻟﻦ ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ؟ ﻗﺎل‪ :‬ﷲ ولﻜﺘﺎﺑﻪ ولﺮﺳﻮﻪﻟ وﻷﺋﻤﺔ‬
‫اﻤﻟﺴﻠﻤ� وﺎﻋﻣﺘﻬﻢ«) ‪.(١‬‬
‫از أﺑﻮ ھﺮﯾﺮةس رواﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮل اﮐﺮم ج ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬دﯾﻦ اﺳﻼم دﯾﻨﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺮدار و ﮔﻔﺘﺎر ﺧﻮب ﻧﺼﯿﺤﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ـ و آن را ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﮑﺮار‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ـ ﯾﺎران رﺳﻮل اﻟﻠﻪ ج ﺳﺆال ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺑﺮای ﭼﻪ ﮐﺴﯽ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﺑﺮای ﮐﺘﺎب ﺧﺪا ﮐﻪ آن را ﺑﺨﻮاﻧﯿﺪ و ﻣﻮرد ﻋﻤﻞ ﻗﺮار دھﯿﺪ‪ ،‬و ﺑﺮای ﺧﺪا ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫او اﯾﻤﺎن ﺑﯿﺎورﯾﺪ‪ ،‬و ﺑﺮای رﺳﻮل ﺧﺪا ﮐﻪ از او اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬و ﺑﺮای ﻋﻠﻤﺎء و‬
‫أﻣﺮاء و زﻣﺎﻣﺪاران و ﺣﮑﺎم ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﮐﻪ از آنھﺎ اﻃﺎﻋﺖ ﮐﺮده و آﻧﺎن را ﯾﺎری‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ آنھﺎ اﻧﻘﻼب ﻧﮑﻨﯿﺪ ﺑﺠﺰ در ﺣﺎل ﮐﻔﺮ آﺷﮑﺎر و واﺿﺢ‪ ،‬در اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻌﺼﯿﺖ ﺧﺎﻟﻖ‪ ،‬اﻃﺎﻋﺖ از ﻣﺨﻠﻮق درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬و ھﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺑﺮای ﺗﻤﺎم ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﺑﺎ راھﻨﻤﺎﯾﯽ ﺑﻪ راه راﺳﺖ‬

‫)‪ (١‬إﻣﺎم أﺣﻤﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎری‪ ،‬ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬أﺑﻮداود‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی‪ ،‬ﻧﺴﺎﺋﯽ‪ ،‬اﺑﻦ ﺧﺰﯾﻤﺔ‪ ،‬اﻟﺪارﻣﯽ‪.‬‬
 ‫‪٣١‬‬ ‫ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮای ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫آنھﺎ را ﯾﺎری ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫َ َ ُّ َ َّ َ َ َ ُ ٓ ْ َ ُ ْ َّ َ َ َ ُ ْ َّ ُ َ‬
‫���ها ٱ�ِين ءامنوا أطِيعوا ٱ� وأطِيعوا ٱلرسول‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪ٰٓ ﴿ :‬‬
‫�ء فَ ُر ُّدوهُ إ َ� ٱ َّ�ِ َوٱ َّلر ُسول إن ُك ُ‬
‫نت ۡم‬
‫َ‬ ‫ُ َ ََ ۡ ُ‬ ‫ُْ َۡۡ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َوأو ِ� ٱ�م ِر مِن� ۡمۖ فإِن ت�ٰ َز�ت ۡم ِ� ۡ ٖ‬
‫َۡ ً‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َّ ۡ‬ ‫ُۡ‬
‫تؤم ُِنون ب ِٱ�ِ َوٱ�َ ۡو ِم ٱ�خ ِِر� �ٰل ِك خ ۡ�‪َ ٞ‬وأ ۡح َس ُن تأوِ��‪] ﴾٥٩‬اﻟﻨﺴﺎء‪.[٥٩ :‬‬
‫]ای ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻤﺎن آوردهاﯾﺪ‪ ،‬از ﺧﺪا‪ ،‬و رﺳﻮل ﺧﺪا‪ ،‬و ﺣﮑﺎم و‬
‫زﻣﺎﻣﺪاران ﻣﺴﻠﻤﺎن اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺌﻠﻪای اﺧﺘﻼف و ﻧﺰاع‬
‫ﮐﺮدﯾﺪ ﺑﻪ ﺣﮑﻢ ﺧﺪا و رﺳﻮل ﺧﺪا ج ﺑﺎز ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺪا و روز ﻗﯿﺎﻣﺖ‬
‫اﯾﻤﺎن دارﯾﺪ اﯾﻦ ﮐﺎر ـ رﺟﻮع ﺑﻪ ﺣﮑﻢ ﺧﺪا ـ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﺑﮫﺘﺮ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬
‫ﺧﻮﺑﺘﺮی ﺧﻮاھﺪ داﺷﺖ[‪.‬‬
‫در ﭘﺎﯾﺎن اﻣﯿﺪوارم اﯾﻦ ﮐﺘﺎﺑﭽﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮاﻣﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و‬
‫در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺳﺮﻣﺸﻖ و اﻟﮕﻮی ﭘﯿﺮوی از ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫واﷲ ﺗﻌﺎﱃ أﻋﻠﻢ‬
‫وآﺧﺮ دﻋﻮاﻧﺎ أن اﳊﻤﺪ ﷲ رب اﻟﻌﺎﳌﲔ‪.‬‬
‫وﺻﲆ اﷲ ﻋﲆ ﺳﻴﺪﻧﺎ وﻧﺒﻴﻨﺎ ﳏﻤﺪ وآﻟﻪ وﺻﺤﺒﻪ‪.‬‬
‫ﺳﺒﺤﺎن رﺑﻚ رب اﻟﻌﺰة ﻋﲈ ﻳﺼﻔﻮن وﺳﻼم ﻋﲆ اﳌﺮﺳﻴﻠﻦ واﳊﻤﺪ ﷲ رب اﻟﻌﺎﳌﲔ‪.‬‬