Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Σχολή Επιστημών Υγείας

Τμήμα Φυσικοθεραπείας

Οδηγός Εκπόνησης Εργασίας για το Μάθημα:

Τεχνικές Νευρομυϊκής Επανεκπαίδευσης - P.N.F.

Δρ. Σταύρος Κοτταράς: Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος

Φυσικοθεραπείας του ΔΙΠΑΕ

Δρ. Άννα Χαλκιά: Εργαστηριακή Καθηγήτρια Τμήματος

Φυσικοθεραπείας του ΔΙΠΑΕ

Γεωργία – Μαρία Καμπαρούδη: Υποψήφια Διδάκτορας Α.Π.Θ.

Ακαδημαϊκή Υπότροφος Τμήματος Φυσικοθεραπείας του ΔΙΠΑΕ

Ακαδημαϊκό Έτος: 2020-2021

1
Γενικές Οδηγίες

Η εργασία που θα πρέπει να εκπονήσετε θα πρέπει να έχει τη μορφή ανασκοπικής

εργασίας (narrative review) με θέμα σχετικό με την εφαρμογή των τεχνικών
νευρομυϊκής επανεκπαίδευσης. Η εργασία θα πρέπει στο σύνολό της να κυμαίνεται περίπου
στις 2000 λέξεις. Το σύνολο των λέξεων που περιέχονται στη βιβλιογραφία δεν
υπολογίζονται στο παραπάνω όριο των λέξεων. Η εργασία θα πρέπει να παραδοθεί σε αρχείο
Word με τις ακόλουθες μορφοποιήσεις: Γραμματοσειρά Times new roman μέγεθος 12,
διάστιχο 1,5 και πλήρη στοίχιση. Παρακάτω αναφέρονται τα μέρη της εργασίας και
ενδεικτικά, τα σύνολά των λέξεων που θα πρέπει να κυμαίνεται το κάθε μέρος ενώ στο τέλος
του οδηγού υπάρχει παράρτημα με υπόδειγμα εργασίας:

Δομή της εργασίας

• Τίτλος και σελίδα τίτλου

• Περίληψη (σύνολο 200-250 λέξεις)

• Εισαγωγή (σύνολο 300-500 λέξεις)

• Κύριο μέρος ανασκόπηση της βιβλιογραφίας (1000 λέξεις)

• Συζήτηση - συμπεράσματα (σύνολο 250-300 λέξεις)

• Βιβλιογραφία

2
 • Τίτλος και σελίδα τίτλου

Ο τίτλος της ανασκοπικής εργασίας θα πρέπει να είναι περιγραφικός δηλαδή όταν κάποιος
τον διαβάζει να καταλαβαίνει ακριβώς ποιο είναι το θέμα της εργασίας. Επίσης θα πρέπει να
είναι όσο γίνεται πιο συγκεκριμένος και όχι γενικός π.χ. «Η επίδραση της Ιδιοδέκτριας
Νευρομυϊκής διευκόλυνσης P.N.F. στη λειτουργική ικανότητα και τις παραμέτρους βάδισης
ασθενών με τη νόσο του Πάρκινσον» είναι πιο συγκεκριμένος σε σχέση με τον γενικό τίτλο
«Ο ρόλος της Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής διευκόλυνσης P.N.F. στην αποκατάσταση του
Πάρκινσον». Ιδανικά ο τίτλος θα πρέπει να περιέχει:

• Το μέσο παρέμβασης (π.χ. η τεχνική της Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής διευκόλυνσης

P.N.F.)
• Τον παράγοντα που θα μετρηθεί (π.χ. τη λειτουργική ικανότητα και τις παράμετρους
της βάδισης)
• Τον πληθυσμό (π.χ. ασθενών με τη νόσο του Πάρκινσον )
Παράδειγμα τίτλου «Η επίδραση της Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής διευκόλυνσης P.N.F. στη
λειτουργική ικανότητα και τις παραμέτρους βάδισης ασθενών με τη νόσο του Πάρκινσον»»

Ο τίτλος γράφεται στην 1η σελίδα. με το όνομά σας από κάτω. Ακολουθεί αλλαγή
σελίδας και στη συνέχεια η περίληψη (βλέπε παράρτημα στο τέλος του οδηγού).

• Περίληψη και λέξεις κλειδιά (200-250 λέξεις)

Γράφεται στην επόμενη σελίδα μετά τη σελίδα τίτλου. Η περίληψη θα πρέπει να είναι
δομημένη. Δηλαδή να χωρίζεται σε υποενότητες (βλέπε παράρτημα)

Τα μέρη μιας περίληψης είναι τα παρακάτω:

Υπόβαθρο: Αναφέρεται στη θεωρία που βρίσκεται πίσω από το θέμα της εργασίας.
Π.χ. Η νόσος του Πάρκινσον, είναι μία αργά εξελισσόμενη εκφυλιστική νόσος του
εγκεφάλου. Προσβάλλει τα νευρικά κύτταρα στις εγκεφαλικές περιοχές που
καλούνται βασικά γάγγλια και μέλαινα ουσία. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλει
στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στη μείωση των κινητικών
εκδηλώσεων - διαταραχών της νόσου. Η τεχνική της Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής
διευκόλυνσης P.N.F. μπορεί να έχει θετική επίδραση στη βελτίωση της ποιότητας της
κίνησής του ασθενή με Πάρκινσον καθώς και στη βελτίωση της λειτουργικότητάς
του.
Σκοπός: Διατυπώνεται ο σκοπός της έρευνας ως εξής: Π.χ. σκοπός της
συγκεκριμένης ανασκοπικής εργασίας είναι να περιγράψει πρόσφατα ερευνητικά
δεδομένα σχετικά με αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένη μεθόδου ως προς την
βελτίωση της λειτουργικότητας και των χαρακτηριστικών της βάδισης σε ασθενείς με
τη νόσο του Πάρκινσον.

3
Μέθοδος: Αναφέρετε περιεκτικά την διαδικασία αναζήτησής και το είδος των πηγών
που θα συμπεριληφθούν στην ανασκόπησή σας (π.χ. πραγματοποιήθηκε αναζήτηση
στο Google Scholar και στο Pub Med στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα με
λέξεις κλειδιά: Πάρκινσον, Ιδιοδέκτρια Νευρομυϊκή Διευκόλυνση-P.N.F., λειτουργική
ικανότητα, αποκατάσταση. Στην ανασκόπηση συμπεριλήφθησαν κλινικές μελέτες,
συστηματικές ανασκοπήσεις και βιβλία).

Αποτελέσματα: Δέκα πηγές συμπεριλήφθησαν σε αυτή την ανασκόπηση π.χ. από τις
οποίες 4 ήταν κλινικές μελέτες 4 συστηματικές ανασκοπήσεις και 2 βιβλία).
Συζήτηση - συμπεράσματα: Αναφέρετε συνοπτικά τα γενικότερα συμπεράσματα
της ανασκόπησης σας. π.χ. Η εφαρμογή της μεθόδου PNF φαίνεται να έχει θετική
επίδραση στην αντιμετώπιση των κινητικών διαταραχών του ασθενή με νόσο του
Πάρκινσον με την «συμβατική φυσικοθεραπεία». Τα αποτελέσματα αυτής της
ανασκόπησης δείχνουν ότι η εφαρμογή των διαγώνιων σχημάτων της PNF για
τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για διάστημα 12 εβδομάδων βελτιώνει την ποιότητα και
την απόσταση της βάδισης ασθενών με Πάρκινσον.

Λέξεις κλειδιά: Γράφονται στο κάτω μέρος της περίληψης στην ελληνική γλώσσα και
αποτελούν το σύνολο των λέξεων, με τα οποία αναζητήσατε τα άρθρα σας στις βάσεις
δεδομένων. Δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 3-5 λέξεις. Συνήθως η 1η λέξη ταυτίζεται με την
πάθηση ή την διαταραχή, με την οποία θα ασχοληθείτε στη μελέτη σας. Η 2η λέξη κλειδί
αναφέρεται στο μέσο/ή μέσα (τεχνικές, τύπους άσκησης, φυσικοθεραπευτικές συσκευές
κ.λπ.) που θα συμπεριλάβετε στην ανασκόπηση σας. Η 3η συνήθως είναι λέξη που περιορίζει
την αναζήτηση στις βάσεις δεδομένων σε άρθρα που έχουν σχέση μόνο με την
φυσικοθεραπεία. Γι’ αυτό και σχεδόν πάντα είναι λέξεις, όπως: Φυσικοθεραπεία,
αποκατάσταση κ.λπ.

Π.χ. Λέξεις Πάρκινσον, Ιδιοδέκτρια

κλειδιά: Νευρομυϊκή Διευκόλυνση-P.N.F.,
λειτουργική ικανότητα, αποκατάσταση.

Για υπόδειγμα περίληψης και λέξεων κλειδιών δείτε το παράρτημα στο τέλος της εργασίας.

Σύσταση: Την περίληψη είναι πιο εύκολο να τη γράψετε, αφού έχετε ολοκληρώσει την
εργασία σας.

• Εισαγωγή (Ενδεικτικό σύνολο λέξεων 300-500)

Η εισαγωγή αποτελεί πάντα το πρώτο μέρος της εργασίας σας. Αυτή μπορεί να έχει έκταση
από τρεις έως πέντε παραγράφους, ακολουθώντας την εξής δομή και με την συγκεκριμένη
σειρά:

1. Γενικό θεωρητικό πλαίσιο

2. Επιδημιολογικά δεδομένα
3. Φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση
4. Σκοπός της εργασίας

4
1. Το γενικό θεωρητικό πλαίσιο αυτού που θέλετε να μελετήσετε- γενικά στοιχεία:

Η νόσος του πάρκινσον αποτελεί μία προοδευτικά εξελισσόμενη εκφυλιστική νόσος του
κεντρικού νευρικού συστήματος η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική απώλεια των
νευρώνων της ντοπαμίνης στη μέλαινα ουσία του εγκεφάλου. Εκδηλώνεται βαθμιαία μέσο
κινητικών διαταραχών όπως η βραδυκινησία ο τρόμος ηρεμίας και η αστάθεια κατά την
βάδιση αλλά και από μη κινητικές εκδηλώσεις όπως άνοια, κατάθλιψη και μειωμένη
ποιότητα ζωής.

2. Επιδημιολογικά δεδομένα. Συχνότητα εμφάνισης της πάθησης, πρόγνωση κ.λπ.

Π.χ. Αποτελεί της 2η σε συχνότητα εμφάνισης νευρολογική νόσο μετά τη νόσο του
Alzhaimer. Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα ο παγκόσμιος επιπολασμός της
νόσου φτάνει τα επτά εκατομμύρια ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες οι πάσχοντες φτάνουν το 1
εκατομμύριο. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα σε προχωρημένες ηλικίες. Ένας στους 100
ασθενείς άνω των 60 έχει πιθανότητα να εμφανίσει τη νόσο ενώ το ποσοστό αυτό
τετραπλασιάζεται για ηλικίες άνω των 80. στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος κάνει την
εμφάνισή της μετά το 60ο έτος της ηλικίας. Ωστόσο υπάρχει ένα μικρό ποσοστό της τάξεως
των 5 έως 10% των περιστατικών που εμφανίζουν συμπτώματα σε νεαρή ηλικία. Επίσης έχει
βρεθεί ότι υπάρχει επίδραση του φύλου στην νόσο με τους άντρες να επηρεάζονται
συχνότερα από τις γυναίκες με αναλογία 3 προς 2 περίπου.

3. Φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση με αναφορά στη παρέμβασή σας

Π.χ. Η Φυσικοθεραπεία αποδεδειγμένα μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη αντιμετώπιση

των κινητικών δυσλειτουργιών των ασθενών με νόσο του Πάρκινσον. Η εφαρμογή της
Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής διευκόλυνσης P.N.F. μπορεί να έχει θετική επίδραση στην
αντιμετώπιση των κινητικών εκδηλώσεων της νόσου και μπορεί να συνεισφέρει στη
βελτίωση της ποιότητας της βάδισης και του λειτουργικού επιπέδου ασθενών με
Πάρκινσον…

4. Διατύπωση του σκοπού της εργασίας. Στο τέλος της εισαγωγής διατυπώνεται ο σκοπός
της εργασίας.

Π.χ. σκοπός της συγκεκριμένης ανασκοπικής εργασίας είναι το να περιγράψει

πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένη
μεθόδου ως προς την βελτίωση της λειτουργικότητας και των χαρακτηριστικών της
βάδισης σε ασθενείς με τη νόσο του Πάρκινσον.

Σημείωση: Στην εισαγωγή χρησιμοποιούμε πηγές δηλαδή βιβλιογραφικές (ενδοκειμενικές)

αναφορές (για περισσότερες πληροφορίες δείτε παρακάτω στον οδηγό το κομμάτι
βιβλιογραφία).

5
 • Ανασκόπηση βιβλιογραφίας (1000 λέξεις ενδεικτικά)
• Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας αποτελεί το κύριο μέρος της εργασία σας. Στην
ουσία εδώ θα πρέπει να αναφερθείτε σε πηγές (έρευνες, συστηματικές
ανασκοπήσεις, συγγράμματα-βιβλία) και να περιγράψετε περιεκτικά τι έχει
ερευνηθεί πάνω στο θέμα σας. Θα πρέπει να βρείτε 10 πηγές σχετικές με το
θέμα που θέλετε να ερευνήσετε (κλινικές μελέτες, ανασκοπήσεις, βιβλία). Η
ανασκόπηση της βιβλιογραφίας θα πρέπει να έχει την ακόλουθη δομή:

Ανασκόπηση την βιβλιογραφίας 1η παράγραφος

Πριν αναφερθείτε στα άρθρα, θα πρέπει να περιγράψετε τη διαδικασία που

ακολουθήσατε προκειμένου να καταλήξετε σε αυτά. Δηλαδή, πού ψάξατε, με ποιες
λέξεις κλειδιά, σε πόσες πηγές καταλήξατε.

Π.χ. πραγματοποιήθηκε αναζήτηση στο Google Scholar και στο Pub Med στην
ελληνική και στην αγγλική γλώσσα με τις ακόλουθες λέξεις κλειδιά: Πάρκινσον,
Ιδιοδέκτρια Νευρομυϊκή Διευκόλυνση-P.N.F., λειτουργική ικανότητα, αποκατάσταση. Στην
ανασκόπηση συμπεριλήφθησαν κλινικές μελέτες, συστηματικές ανασκοπήσεις και
βιβλία. Παρακάτω αναφέρονται τα κυριότερα συμπεράσματα των πηγών που
συμπεριλήφθησαν στην συγκεκριμένη ανασκόπηση.

Ανασκόπηση την βιβλιογραφίας συνέχεια (παράγραφοι 1, 2, 3, 4…έως 10)

Στη συνέχεια, θα πρέπει να αναφερθείτε ξεχωριστά στη κάθε πηγή (σε ξεχωριστές
παραγράφους σε 10 γραμμές για το κάθε ένα) με τον εξής τρόπο:

Παράδειγμα αναφοράς σε κλινική μελέτη: Ο Picelli και οι συνεργάτες του (2013)

θέλησαν να μελετήσουν την επίδραση του συνδυασμού της τεχνικής PNF και άσκησης σε 26
ασθενείς με τη νόσο Πάρκινσον. Το πρόγραμμα θεραπείας που εφάρμοσαν είχε διάρκεια 12
εβδομάδες (2 φορές την εβδομάδα). 26 ασθενείς με τη νόσο του Πάρκινσον κατανεμήθηκαν
τυχαία σε δύο ομάδες (ομάδα PNF και ομάδα ελέγχου). Η λειτουργική ικανότητα με τη
δοκιμασία Timed Up and Go (TUG) και η ταχύτητα βάδισης με το 6 Minute Walk Test
αξιολογήθηκαν πριν και μετά την παρέμβαση. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως μετά την
ολοκλήρωση του προγράμματος υπήρξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο
ομάδων με την ομάδα της PNF να εμφανίζει μεγαλύτερη βελτίωση σε όλες τις εξεταζόμενες
μεταβλητές σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Παράδειγμα αναφοράς σε συστηματική ανασκόπηση: Ο Alexandre de Assis και οι

συνεργάτες του (2013) μελέτησαν την επίδραση της μεθόδου PNF σε ασθενείς με τη
νόσο του Πάρκινσον. Στη συστηματική ανασκόπησή τους συμπεριλήφθησαν 6
κλινικές μελέτες που περιελάμβαναν την εφαρμογή πρωτοκόλλων βασισμένων στη
μέθοδο PNF. Τα συγκεκριμένα πρωτόκολλα συγκρίνονταν είτε με ομάδες ελέγχου
είτε με ομάδες συμβατικής φυσικοθεραπείας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπήρξαν
θετικές επιδράσεις της μεθόδου PNF στην λειτουργική ικανότητα των ασθενών με
Πάρκινσον και συγκεκριμένα στην ταχύτητα της βάδισης. Κατέληξαν στο
συμπέρασμα ότι η μέθοδος PNF έχει καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με την
συμβατική φυσικοθεραπεία.

6
Παράδειγμα αναφοράς σε βιβλίο: Ο Adler και οι συνεργάτες του
(2008) https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/978-3-540-73904-3.pdf
υποστηρίζει ότι η εφαρμογή των διαγώνιων σχημάτων της μεθόδου της PNF μειώνει
το «πάγωμα» στη βάδιση και βελτιώνει την ποιότητα της κίνησης των ασθενών με
Πάρκινσον.

• Συζήτηση – Συμπεράσματα (Ενδεικτικό σύνολο λέξεων 250-300)

Σε αυτό το κομμάτι κάνετε μια σύνοψη των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την
ανασκόπηση σας. Προσπαθείτε να δώσετε επιγραμματικά με μορφή οδηγιών-
κατευθυντήριων γραμμών τα μέσα τα όποια από την ανασκόπησή σας φαίνεται να είναι
περισσότερο αποτελεσματικά και να περιγράψετε με λίγα λόγια στοιχεία γύρω από τις
παραμέτρους εφαρμογής τους π.χ.

Από τα αποτελέσματα αυτής της ανασκόπησης προκύπτει ότι η εφαρμογή της τεχνικής της
PNF μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της λειτουργικής ικανότητας των ασθενών
με Πάρκινσον. Υπάρχουν στοιχεία ότι η εφαρμογή των διαγώνιων σχημάτων μεταξύ ωμικής
και πυελικής ζώνης για τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για διάστημα 12 εβδομάδων
βελτιώνει την ποιότητα και την απόσταση της βάδισης ασθενών με Πάρκινσον.

Βιβλιογραφία

Απαιτείται λίστα με τουλάχιστον 15 αναφορές, (οι 10 προκύπτουν από τις πηγές της
ανασκόπησης και οι 5 από την εισαγωγή). Η βιβλιογραφία θα πρέπει να
μορφοποιηθεί με βάση το σύστημα βιβλιογραφίας του American Psychological
Association (APA). Κάθε βιβλιογραφική πηγή θα πρέπει να εμφανίζεται μέσα στο
κείμενο της εργασίας σαν ενδοκειμενική αναφορά και στη λίστα της βιβλιογραφίας
σαν βιβλιογραφική παραπομπή. Παρακάτω αναφέρονται οδηγίες σχετικά με την
μορφοποίηση της βιβλιογραφίας σύμφωνα με το συγκεκριμένο στυλ βιβλιογραφίας:

1. Χρήση πηγών- παραπομπών εντός κειμένου (in-text citations)

Κατά το πρότυπο της APA, oι παραπομπές μέσα στο κείμενο παρατίθενται ως εξής:

Για έναν συγγραφέα βιβλίου ή άρθρου (Δελώνης, 1991)

Για δύο συγγραφείς (Shafranske & Mahoney, 1998)
Για τρεις συγγραφείς και περισσότερους (Kernis et al., 1993)
Για δύο διαφορετικές πηγές (Δελώνης, 1991; Storandt, 2007)
Για ηλεκτρονικό βιβλίο e-Book μπορείτε να βάλετε σαν ενδοκειμενική αναφορά το
URL της ιστοσελίδας (π.χ.

2) Σύνταξη βιβλιογραφίας - βιβλιογραφικών αναφορών – references

7
Κάθε πηγή που χρησιμοποιούμε μέσα στο κείμενο θα πρέπει να υπάρχει και στο
τέλος του κειμένου, στις βιβλιογραφικές αναφορές οι οποίες θα πρέπει να είναι
γραμμένες αλφαβητικά και να ακολουθούν τα παρακάτω πρότυπα (προσοχή στα
σημεία στίξης):
Βιβλίο ενός συγγραφέα: Επίθετο, Αρχικό ονόματος. (χρόνος έκδοσης). Τίτλος:
υπότιτλος. Τόπος έκδοσης: Εκδότης.
π.χ. Ausubel, D.P. (1968). Educational psychology: a cognitive view. New York:
Holt, Rinehart & Winston.

Βιβλίο με δύο ή περισσότερους συγγραφείς: Επίθετο, Αρχικό ονόματος., Επίθετο,

Αρχικό ονόματος., &... (χρόνος έκδοσης). Τίτλος: υπότιτλος. Τόπος έκδοσης:
Εκδότης.
π.χ. Calfee, R. C. & Valencia, R. R. (1991). APA guide to preparing manuscripts for
journal publication. Washington, DC: American Psychological Association.
Άρθρο έντυπου περιοδικού με ένα συγγραφέα
Επίθετο, Αρχικό ονόματος. (χρόνος έκδοσης). Τίτλος άρθρου. Τίτλος περιοδικού,
τόμος (τεύχος), σελιδαρίθμιση
π.χ. Papadatos, Y. (2012). Raising the Profile of Today’s Greek Children’s Literature.
Review of European Studies, 4(4), 23-28.
Άρθρο έντυπου περιοδικού με δύο ή περισσότερους συγγραφείς
Επίθετο, Αρχικό ονόματος 1ου συγγραφέα, Επίθετο, Αρχικό ονόματος 2ου συγγραφέα
(και ούτω καθεξής). (χρόνος έκδοσης). Τίτλος άρθρου. Τίτλος περιοδικού, τόμος
(τεύχος), σελιδαρίθμιση
π.χ. Papadatos, Y. S. & Politis, D. (2012). Raising the Profile of Today’s Greek
Children’s Literature. Review of European Studies, 4(4), 23-28.
Άρθρο με πάνω από έξι συγγραφείς
Επίθετο, Αρχικό ονόματος., Επίθετο, Αρχικό ονόματος., Επίθετο, Αρχικό ονόματος.,
Επίθετο, Αρχικό ονόματος., Επίθετο, Αρχικό ονόματος., Επίθετο, Αρχικά., et al.
(χρόνος έκδοσης). Τίτλος άρθρου. Τίτλος περιοδικού, τόμος (τεύχος), σελιδαρίθμιση
π.χ. Harris, M., Karper, E., Stacks, G., Hoffman, D., DeNiro, R., Cruz, P., et al.
(2001). Writing labs and the Hollywood connection. Journal of Film and Writing,
44(3), 213-245.
[χρησιμοποιούμε το et al. (και λοιποί) για να δηλώσουμε ότι υπάρχουν και άλλοι
συγγραφείς]
Η παρούσα ανασκοπική εργασία είναι ατομική και θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα
αρχείο παρουσίασης power point έκτασης περίπου έως 20 διαφάνειες, στο οποίο να
παρουσιάζεται συνοπτικά η εργασία σας. Κάθε διαφάνεια θα πρέπει να περιλαμβάνει
το γενικό περίγραμμα κάθε μέρους της εργασίας και όχι αντιγραφή επικόλληση του
πλήρους κειμένου του Word. Τα δύο αρχεία (Word και power point) αποτελούν
αναπόσπαστο κομμάτι της εργασίας του μαθήματος και θα πρέπει να υποβληθούν
μέσω mail στους υπεύθυνους καθηγητές σας. Για τo τμήμα της κ. Χαλκιά παρακαλώ
υποβάλετε τις εργασίες σας στο annachalkia18@gmail.com . Για τα τμήματα της κ.
Καμπαρούδη υποβάλετε τις εργασίες σας στο geokamp@hotmail.com.
Προσοχή! για τη συγκεκριμένη εργασία δε δικαιούστε ανατροφοδότηση.

8
Παράρτημα 1: Πρότυπο εργασίας

Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

Σχολή Επιστημών Υγείας

Τμήμα Φυσικοθεραπείας

Εργασία για το Μάθημα:

Τεχνικές Νευρομυϊκής Επανεκπαίδευσης

Τίτλος

Η επίδραση της Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής διευκόλυνσης P.N.F. στη

λειτουργική ικανότητα και τις παραμέτρους βάδισης ασθενών με τη νόσο του
Πάρκινσον

Του φοιτητή …...……………………...., ΑΜ:………

Ακαδημαϊκό Έτος: 2020-2021

9
Περίληψη

Υπόβαθρο: Η νόσος του Πάρκινσον, είναι μία αργά εξελισσόμενη εκφυλιστική

νόσος του εγκεφάλου. Προσβάλλει τα νευρικά κύτταρα στις εγκεφαλικές περιοχές
που καλούνται βασικά γάγγλια και μέλαινα ουσία. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να
συμβάλει στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στη μείωση των κινητικών
εκδηλώσεων - διαταραχών της νόσου. Η τεχνική της Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής
διευκόλυνσης P.N.F. μπορεί να έχει θετική επίδραση στη βελτίωση της ποιότητας της
κίνησής του ασθενή με Πάρκινσον καθώς και στη βελτίωση της λειτουργικότητάς του

Σκοπός: Σκοπός της συγκεκριμένης ανασκοπικής εργασίας είναι να περιγράψει

πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα σχετικά με αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένη
μεθόδου ως προς την βελτίωση της λειτουργικότητας και των χαρακτηριστικών της
βάδισης σε ασθενείς με τη νόσο του Πάρκινσον.

Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση στο Google Scholar και στο Pub Med στην
ελληνική και στην αγγλική γλώσσα με λέξεις κλειδιά: Πάρκινσον, Ιδιοδέκτρια
Νευρομυϊκή Διευκόλυνση-P.N.F., λειτουργική ικανότητα, αποκατάσταση. Στην
ανασκόπηση συμπεριλήφθησαν κλινικές μελέτες, συστηματικές ανασκοπήσεις και
βιβλία.

Αποτελέσματα: Δέκα πηγές συμπεριλήφθησαν σε αυτή την ανασκόπηση από τις

οποίες 4 ήταν κλινικές μελέτες 4 συστηματικές ανασκοπήσεις και 2 βιβλία.

Συζήτηση - συμπεράσματα: Η εφαρμογή της μεθόδου PNF φαίνεται να έχει θετική

επίδραση στην αντιμετώπιση των κινητικών διαταραχών του ασθενή με νόσο του
Πάρκινσον με την «συμβατική φυσικοθεραπεία». Τα αποτελέσματα αυτής της
ανασκόπησης δείχνουν ότι η εφαρμογή των διαγώνιων σχημάτων μεταξύ ωμικής και
πυελικής ζώνης για τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα για διάστημα 12 εβδομάδων
βελτιώνει την ποιότητα και την απόσταση της βάδισης ασθενών με Πάρκινσον.

Λέξεις κλειδιά: Πάρκινσον, Ιδιοδέκτρια Νευρομυϊκή Διευκόλυνση-P.N.F.,

λειτουργική ικανότητα, αποκατάσταση.

10
Εισαγωγή

Η νόσος του πάρκινσον αποτελεί μία προοδευτικά εξελισσόμενη εκφυλιστική νόσος

του κεντρικού νευρικού συστήματος η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική
απώλεια των νευρώνων της ντοπαμίνης στη μέλαινα ουσία του εγκεφάλου.
Εκδηλώνεται βαθμιαία μέσο κινητικών διαταραχών όπως η βραδυκινησία ο τρόμος
ηρεμίας και η αστάθεια κατά την βάδιση αλλά και από μη κινητικές εκδηλώσεις όπως
άνοια, κατάθλιψη και μειωμένη ποιότητα ζωής (O’ Callaghan, 2017).

Αποτελεί της 2η σε συχνότητα εμφάνισης νευρολογική νόσο μετά τη νόσο του

Alzhaimer (Lebouvier et al, 2009). Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα
ο παγκόσμιος επιπολασμός της νόσου φτάνει τα επτά εκατομμύρια ενώ στις
Ηνωμένες Πολιτείες οι πάσχοντες φτάνουν το 1 εκατομμύριο. Η νόσος εμφανίζεται
συχνότερα σε προχωρημένες ηλικίες (Mayeux and Stern, 2012). Ένας στους 100
ασθενείς άνω των 60 έχει πιθανότητα να εμφανίσει τη νόσο ενώ το ποσοστό αυτό
τετραπλασιάζεται για ηλικίες άνω των 80. στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος
κάνει την εμφάνισή της μετά το 60ο έτος της ηλικίας. Ωστόσο υπάρχει ένα μικρό
ποσοστό της τάξεως των 5 έως 10% των περιστατικών που εμφανίζουν συμπτώματα
σε νεαρή ηλικία. Επίσης έχει βρεθεί ότι υπάρχει επίδραση του φύλου στην νόσο με
τους άντρες να επηρεάζονται συχνότερα από τις γυναίκες με αναλογία 3 προς 2
περίπου (Lebouvier et al, 2009).

Η Φυσικοθεραπεία αποδεδειγμένα μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη αντιμετώπιση

των κινητικών δυσλειτουργιών των ασθενών με νόσο του Πάρκινσον. Η εφαρμογή
της Ιδιοδέκτριας Νευρομυϊκής διευκόλυνσης P.N.F. μπορεί να έχει θετική επίδραση
στην αντιμετώπιση των κινητικών εκδηλώσεων της νόσου και μπορεί να συνεισφέρει
στη βελτίωση της ποιότητας της βάδισης και του λειτουργικού επιπέδου ασθενών με
Πάρκινσον https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/978-3-540-73904-3.pdf.

Σκοπός της συγκεκριμένης ανασκοπικής εργασίας είναι το να περιγράψει πρόσφατα

ερευνητικά δεδομένα σχετικά με αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένη μεθόδου ως

προς την βελτίωση της λειτουργικότητας και των χαρακτηριστικών της βάδισης σε
ασθενείς με τη νόσο του Πάρκινσον.

11
Ανασκόπηση βιβλιογραφίας

Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση στο Google Scholar και στο Pub Med στην ελληνική
και στην αγγλική γλώσσα με τις ακόλουθες λέξεις κλειδιά: Πάρκινσον, Ιδιοδέκτρια
Νευρομυϊκή Διευκόλυνση-P.N.F., λειτουργική ικανότητα, αποκατάσταση. Στην
ανασκόπηση συμπεριλήφθησαν κλινικές μελέτες, συστηματικές ανασκοπήσεις και
βιβλία. Παρακάτω αναφέρονται τα κυριότερα συμπεράσματα των πηγών που
συμπεριλήφθησαν στην συγκεκριμένη ανασκόπηση.

Ο Picelli και οι συνεργάτες του (2013) θέλησαν να μελετήσουν την επίδραση του
συνδυασμού της τεχνικής PNF και άσκησης σε 26 ασθενείς με τη νόσο Πάρκινσον.
Το πρόγραμμα θεραπείας που εφάρμοσαν είχε διάρκεια 12 εβδομάδες (2 φορές την
εβδομάδα). 26 ασθενείς με τη νόσο του πάρκινσον κατανεμήθηκαν τυχαία σε δύο
ομάδες (ομάδα PNF και ομάδα ελέγχου). Η λειτουργική ικανότητα με τη δοκιμασία
Timed Up and Go (TUG) και η ταχύτητα βάδισης με το 6 Minute Walk Test
αξιολογήθηκαν πριν και μετά την παρέμβαση. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως μετά
την ολοκλήρωση του προγράμματος υπήρξαν στατιστικά σημαντικές διαφορές
μεταξύ των δύο ομάδων με την ομάδα της PNF να εμφανίζει μεγαλύτερη βελτίωση σε
όλες τις εξεταζόμενες μεταβλητές σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Ο Alexandre de Assis και οι συνεργάτες του (2013) μελέτησαν την επίδραση της
μεθόδου PNF σε ασθενείς με τη νόσο του Πάρκινσον. Στη συστηματική ανασκόπησή
τους συμπεριλήφθησαν 6 κλινικές μελέτες που περιελάμβαναν την εφαρμογή
πρωτοκόλλων βασισμένων στη μέθοδο PNF. Τα συγκεκριμένα πρωτόκολλα
συγκρίνονταν είτε με ομάδες ελέγχου είτε με ομάδες συμβατικής φυσικοθεραπείας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπήρξαν θετικές επιδράσεις της μεθόδου PNF στην
λειτουργική ικανότητα των ασθενών με Πάρκινσον και συγκεκριμένα στην ταχύτητα
της βάδισης. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μέθοδος PNF έχει καλύτερα
αποτελέσματα σε σχέση με την συμβατική φυσικοθεραπεία.

Ο Αdler και οι συνεργάτες του

(2008) https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/978-3-540-73904-3.pdf
υποστηρίζει ότι η εφαρμογή των διαγώνιων σχημάτων της μεθόδου της PNF, μειώνει

12
το «πάγωμα» στη βάδιση και βελτιώνει την ποιότητα της κίνησης των ασθενών με
Πάρκινσον.

Συζήτηση – Συμπεράσματα

Από τα αποτελέσματα αυτής της ανασκόπησης προκύπτει ότι η εφαρμογή της

τεχνικής της PNF μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της λειτουργικής
ικανότητας των ασθενών με Πάρκινσον. Υπάρχουν στοιχεία ότι η εφαρμογή των
διαγώνιων σχημάτων μεταξύ ωμικής και πυελικής ζώνης για τουλάχιστον 3 φορές την
εβδομάδα για διάστημα 12 εβδομάδων βελτιώνει την ποιότητα και την απόσταση της
βάδισης ασθενών με Πάρκινσον.

Βιβλιογραφία

de Assis, I. S. A., Luvizutto, G. J., Bruno, A. C. M., & de Souza, L. A. P. S. (2020).

The Proprioceptive Neuromuscular Facilitation Concept in Parkinson Disease: A
Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of Chiropractic Medicine, 19(3), 181-
187.

Picelli, A., Melotti, C., Origano, F., Neri, R., Waldner, A., & Smania, N. (2013).
Robot-assisted gait training versus equal intensity treadmill training in patients with
mild to moderate Parkinson's disease: a randomized controlled trial. Parkinsonism &
related disorders, 19(6), 605-610.

Adler, S., Beckers, D., Buck, M. PNF in Practice. London: Churchill Livingstone;
2007

13