POLYTECHNIC UNIVERSITY OF THE PHILIPPINES

COLLEGE OF EDUCATION
DEPARTMENT OF BUSINESS TEACHER EDUCATION

PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO

INGLES URI NG
FILIPINO
PAGSASALIN
IPRINESENTA NI

ANNIE C. SAMPAYAN 01 02
URI NG PAGSASALIN

1 2

PAGSASALING PAGSASALING
PAMPANITIKAN TEKNIKAL

02 03
PAGSASALING
PAMPANITIKAN
Ang pagsasaling pampanitikan ay isang uri ng pagsasaling naiiba sa pangkaraniwan at
pangkalahatang konsepto ng pagsasalin.

Sinasalamin ng pagsasaling pampanitikan ang imahinasyon, matayog na kaisipan, at

ang intuitibong panulat ng isang may-akda (Buban, 2016).

Ito ang isa sa pinakamahirap sapagkat nangangailangan ito ng pag-aaral sa

semantikong aspekto (pangnilalaman) ng orihinal na teksto tulad ng mga nakatagong
kahulugan sa mga pangungusap, istilo ng awtor, at ritmo, bilang at likas na balance ng
pahayag lalo na sa mga tula.

03 04

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

PAGSASALING
PAMPANITIKAN

Sinasabi ni Buban na natutukoy kung ano ang isang akdang pampanitikan dahil sa taglay nitong
estetika

Narito ang mahahalagang katangian ng pagsasaling pampanitikan ayon sa pagbubuod ni

Belhag (1997: 20)
1. Ekspresibo- naglalarawan ito ng damdaming personal na saloobin at paniniwala
2. Konotatibo- nagpapakita ng intensyunal na pagpapakahulugan ng tagapagsalin sa mga
salitang ginamit sa loob ng isang akdang isinasalin.
3. Pragmatiks- tumutukoy sa kakayahang iparating ang lantad at di-lantad na kahulugaan
ng isang konteksto.
4. Simbolikal- may mga simbolismo na nakapokus sa anyo at nilalaman
5. Subhektibo- masining na pagsasalin o pagpapahayag, layunin nitong maglahad ng
katotohanan, kaya lamang ay nakukulayan ng imahinasyon at pananaw ng may akda
sinipi mula sa lektura ANG PAGSASALING PAMPANITIKAN SA KURIKULUM NG K to 12:
Kabuluhan, Kasanayan, at Kahalagahan ni Raquel Buban (2016)
04 05

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

 SINO-SINO ANG MAY "K" SA PAGSASALIN
NG MGA AKDANG PAMPANITIKAN?

1 5 Binibigyang pagkakataon nito na

Hindi sapat na marunong lamang ng isang
banyagang wika ang isang tagasalin. malampasan o higitan ng isang tagasalin
ang kanyang sariling kultura.

2 Kailangan ding maging maalam siya sa
kultura ng wikang kanyang isinasalin.
3
Kailangang nauunawan din niya at
nararamdaman iyong sinasabing “foreign
culture mentality.”
6 Dapat isaisip ng sinumang tagapagsalin ng mga
akdang pampanitikan na ang pagsasalin ay
itinuturing na isang anyo ng komunikasyong
bilinggwal at interkultural;
7 Dagdag pa rito, kailangang isaalang-alang din na
ang mga tekstong nasa SL at TL ay nalikha mula sa
magkaibang sitwasyon at sa magkaibang kultura.

4 Madalas na nagiging pangunahing konsiderasyon para sa oryentasyong hinihingi sa

propesyonal na pagsasaling pampanitikan ang eksposyur at kaalaman sa
komunikasyong kros-kultural at philological (kaalamang linggwistikal);

05 06

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

 THE DAPAT
FALLING ACTION
ISIPINAND RESOLUTION
May isang pangunahing personalidad sa pagitan ng teksto at
mambabasa at ito ang tagasalin; at laging kaakibat ng kanyang
gawain bilang tagasalin ang pagsala sa mga pagpapahalagang moral
at espiritwal na siyang inaaasahang tutulong sa pagsipat ng
mababasa sa realidad na nililikha ng akda;

Kailangang patuloy na magsanay ang isang tagasalin.

06 07

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

 1 2
Una, kinakailangang magkaroon ng Ikalawa, kailangang bantayan ang
dahan-dahang kasanayan sa pag- mga natatanging pekulyaridad na
unawa ng isang akdang salin ang kaakibat ng bawat hakbanging
mambabasa at ang tagasalin; kasangkot sa proseso ng pagsasalin;

ILANG PRAKTIKAL
NA BAGAY:
3 4
Ikatlo, isaalang-alang ang mga kondisyon sa
Ikaapat, pataasin ang kompetens at
edukasyon (bilang ng mga oras na laan para sa
pagsasalin ng akda, mga programang kahusayang pangwika ng mga
kapapalooban ng pagsasalin at/o pagbabasa ng magsasalin at target na mambabasa
salin, at maging ang gagamiting modelo ng
(Aksyonova, 2006; Komissarov, 1997).
pagbabasa na gagamitin;

07 08

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

 SA IBANG SALITA
Hindi sapat ang marunong lamang ng dalawang wika ang
isang tagasalin; kinakailangan ding may malalim na
kabatiran siya tungkol sa mga alituntunin at mga
kondisyong itinatakda sa paglilipat-wika mula sa bawat yunit
nito hanggang sa mga pagkakaibang kultural at pragmatik.
(Komissarov, 1990)
KUNG GAYON

Ibig sabihin, dapat marunong mag-interpret

ang isang tagasalin ng akdang pampanitikan

08 09

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

 THE BAKIT
FALLING NGA
ACTION AND RESOLUTION
ULI?
Sa pagsasalin ng anumang akdang sining, makatutulong ang
pagkakaroon ng malalim na pag-unawa sa akda. Napadadali ng
malalim na pag-unawa ang pagsipat sa akda. Samantala, tumutulong
naman ang walang habas na editing ng salin sa kahusayan sa
kinagisnang wika ng tagasalin sa anyong pasulat

09 10

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

PAGSASALING
TEKNIKAL
Maaaring unawain ito sa dalawaang paraan: (Mathieu, 2016)

a. Sa malawak nitong katuturan, ito ay pagsasalin sa mga manwal, kagamitang

instruksyunal, pagsasaling medical, mga talang panloob, ulat pinansyal, katitikan ng mga
pulong, administratibong termino sa pangkalahatan. Tukoy at limitado sa partikular
(larang) na mambabasa ang ganitong uri ng pagsasalin

b. Sa limitado nitong katuturan, ang teknikal na pagsasalin ay tumutukoy sa ―teknikal na

pagtatala tulad ng inhenyeriya, impormasyong panteknolohiya, electroniks, mekaniks at
tekstong pang-industriya sa kabuoan. Ang teknikal na pagsasalin ay nangangailangan ng
espesyalisadong terminolohiya na ginagamit sa sektor ng pinagmulang wika

10 11

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

PAGSASALING
TEKNIKAL
Buban, R. (2014) Ang Pagsasaling Teknikal: Pagsipat sa Praktika at Pagpapahalaga

Dahil itinuturing na informative / referential ang mga tekstong teknikal, inaasahan na ang
pagsasalin ay maging “teknikal” din ang dating; ibig sabihin, dapat “walang puso;” o ayon
nga sa isang kaibigan, dapat ay “wakabu” o walang kabuhay-buhay; o sa isang salita,
“boring.”

Bagama’t kadalasang tinutukoy ang mga tekstong teknikal batay sa mga espesyalisadong
termino o “register” na taglay nito, at sa katangian ng estrukturang gramatikal ng materyal
gaya ng: (1) laging nasa ikatlong panauhan, (2) mahahaba at komplikado ang mga
pangungusap, (3) mahihirap ang mga salitang ginagamit at/o malalim ang mga
konseptong tinatalakay, at (4) kalimitang gumagamit ng mga di-karaniwang anyo ng
pangungusap.

11 11

| PAGSASALIN SA KONTEKSTONG FILIPINO: URI NG PAGSASALIN

SANGGUNIAN:

Albason, C. Kagamitang Panturo: Pagsasalin sa kontekstong Filipino. p. 27-29

Buban, R. (2014). Ang pagsasaling teknikal: Pagsipat sa praktika at pagpapahalaga, makikita sa

https://www.researchgate.net/publication/316249602_Ang_Pagsasaling_Teknikal_Pagsipat_sa_Pr
aktika_at_Pagpapahalaga_Technical_Translation_Revisiting_the_Practice_and_Essentials

Buban, R. (2016). Ang pagsasaling pampanitikan sa kurikulum ng K-to-12: Kabuuan, Kasanayan, at

Kahalagahan, makikita sa https://clubmanila.files.wordpress.com/2016/04/sison-buban-
pamsem-2016-lecture-handouts.pdf
MARAMING
SALAMAT SA
PAKIKINIG