T.

C
M.E.B
ÖZEL AHMET ULUSOY LİSESİ
FİZİK DERSİ DENEY RAPORU

TARİH : 19/04 / 2004

SINIF : 10.B.C.D.E
DENEY NO :
DENEYİN AMACI : SÜRTÜNME YOLU İLE ELEKTRİKLENEN CİSİMLER İLE
ELEKTİRİK SARKACI ARASINDAKİ ELEKTRİKLENMENİN İNCELENMESİ

DENEY ARAÇLARI : Elektrik sarkacı ,İpekli kumaş parçası ,Ebonit cam ve çubuk,Üç ayak ve bağlama
parçaları,Destek çubuğu,Hertz çubuğu,Yünlü kumaş parçaları ,İğne ve dikiş ipliği

DENEYİN YAPILIŞI

Durgun elektrik deneylerinin bir çoğu elektrik sarkacı ile yapılır .Elektrik
sarkacı ,alüminyum yada kalay yaprağından yalıtma köpüğünden ,mürver özünden yapılabilir.
Ebonit çubuğu sarkacın topuna dokundurduğumuzda her ikisinin de yükleri
eşit olur.Sarkacı elimizle nötrleyip eboniti yünlü kumaşa sürterek
elektrikleriz. Sonra sarkacın topuna yaklaştırdığımızda sarkacı kendine doğru
çektiğini gözlemleriz.
Deneyi iki adet elektrik sarkacı ile yaptığımızda sarkaç küreleri birbirine
yakın asıp yüklü ebonit çubuğu birine yaklaştırdığımızda her iki sarkacın da geldiğini gördük. ve küreleri
birbirine değecek şekilde üç ayağa bağlayın küreleri elinize tutarak yüklerin boşalmasını
sağlıyoruz.
Yünlü kumaşa sürterek yüklediğimiz ebonit çubuğu sarkaçların kürelerden birine
dokundurup kısa bir süre sonra ebonit çubuğu çekiyoruz. Küreler birbirlerine yaklaşıyorlar.
Bu kez ebonit çubukla yüklediğimiz elektrik sarkacına elektrikle yüklediğiniz cam çubuğu
yaklaştırıyoruz.Yüklü cam çubuk tarafından elektrik yüklü sarkacın topu itiliyor.

DENEY SONUCU :

Ebonit veya cam çubuk sarkacın topuna dokundurduğumuzda Sarkaçta hiçbir değişiklik olmaz.Sarkaç yerinde
sabit durur
Yüklü ebonit çubuk sarkacın topuna dokundurulduğunda birbirlerini iterek cisimden uzaklaşmaya çalışır.
Birbirine değen elektrik sarkaçlarına sürtme ile elektriklenen ebonit çubuğu değdirdiğinizde ,sarkaçlar
birbirlerini itiyor.Olayın nedeni iki sarkaca yüklü ebonit çubuğu değdirildiğinde sarkaçların topları aynı yükle
yüklenir ve toplar birbirini iter.

Yüklü ebonit çubuk tarafından yüklenen elektrik sarkacına yüklü cam çubuk yaklaştırıldığında sarkacın topu
yüklü cam çubuk tarafından çekildi. Yüklü ebonit çubuk tarafından yüklenen elektrik sarkacı ebonit çubuğa
göre zıt yükle yüklenmiş cam çubuk tarafından çekilir. Çünkü farklı yükler birbirini çeker.

Mustafa Yüksel
Fizik Öğretmeni