3 Случајни променливи - крајно2

Случајни променливи и распределби
СТАТИСТИКА - ВЕЖБИ: ДИСКРЕТНИ СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ
Нека е некој простор од елементарни настани за некој експеримент. Доколку [ ]е

функција која го пресликува множеството од елементарни настани, за неа се вели дека е случајна
променлива (понекогаш случајна големина или случајна величина), доколку се исполнети
следниве услови:
а) aко е дискретно множество (конечно множество или некоја низа од броеви, т.е.
{ } или { }) и доколку ( ) , и важи
∑ ∑
Ваквите случајни променливи се викаат дискретни случајни променливи или случајни

променливи од дискретен тип. Најчесто се земаат големите букви од латиницата за ознака на
случајните променливи. На пример, кај случајна променлива од дискретен тип која прима конечно
многу вредности, земаме дека { }и ( ) ( ) .
б) aко не е дискретно множество туку е интервал или целото множество од реални броеви,
(т.e. или ( )), и важи
∫ ( )
Ваквите случајни променливи се викаат непрекинати (понекаде се среќаваат и како интервални)

случајни променливи.
Функцијата на распределба ( ) на случајната променлива , се добива како
( ) ( )
Кaj случајните променливи од непрекинат тип,
( ) ( ) ∫ ( )
Математичко очекување е величина која за дискретните случајни променливи се пресметува со

формулата
( ) ( ) ∑
или соодветно
Петар Соколоски
( ) ( ) ∑
додека кај случајните променливи од непрекинат тип се користи формулата
( ) ( ) ∫ ( )
Дисперзијата ( ), (понекогаш се среќава како варијанса, ( )) е величина која ја

карактеризира распределеноста (распрснатоста) на случајната променлива. Таа кај дискретните
случајни променливи се пресметува со формулата
( ) ∑( ( )) ∑ ( ( ))
односно
( ) ∑( ( )) ∑ ( ( ))
а кај непрекинатите случајни променливи со формулата
( ) ∫( ( )) ( ) ∫ ( ) ( ( ))
Стандардната девијација е квадратен корен од дисперзијата, ( ) ( ) √ ( ).
1. Од кој тип се следниве случајни променливи:

а) број на точни одговори на тест од 30 прашања.
б) тежина на студент од прва година на ФФ.
в) количество на вода во чаша за кафе.
г) број на згради повисоки од 10 ката во Скопје.
д) висина на зграда.
Решение
Дискретни - а), г).
2. Во еден супермаркет има 4 ваги на излезите. Контролор ја проверува точноста на секоја од

нив. Бројот на исправни ваги е случајна променлива . Кои вредности може да ги прими
?
Решение
{ }
3. Најди ја вредноста на параметарот за со следнава табела да биде зададена случајна

големина:
a)
0 1 2 3
( )
б)
0 1 2 3
( ) 2a 3a a 5a
Решение
a) 7/20, б) 1/11
4. Дали со следниве табели се дадени случајни променливи:
a)
0 1 2 3
( )
б)
0 1 2 3
( )
Решение
Не
5. Случајна променлива ги прима вредностите со следниве веројатности
( ) { }
За која вредност на пресликувањето: , е закон на распределба на

веројатности на оваа случајна променлива?
Решение
( )
( )
( )
( )
( )
( )
6. Случајна променлива ги прима вредностите со следниве веројатности

( ) ( ) { }
За која вредност на пресликувањето: , е закон на распределба на веројатности на
оваа случајна променлива?
7. Дадена е случајна променлива со законот за распределба

( ) { }
За која вредност на пресликувањето: , е закон на распределба на веројатности на

оваа случајна променлива?
8. Бројот на коли кои минуваат покрај една продавница во периодот од 15:00 до 15:01 е ,
. За оваа случајна променлива е даден законот за распределба на
веројатност
( )
( )
даден со
Пресметај ги:
а) ( ); б) ( ); в) ( );
г) Пресметај ја веројатноста покраj продавницата да помине барем една кола.
9. Во еден сад има 6 бели и 4 црни топчиња. Одеднаш се извлекуваат четири топчиња од
садот и се забележува бројот на белите топчиња меѓу извлечените. Да се опише случајната
променлива
Да се најде функцијата на распределба на случајната променлива .
Решение
Бројот на бели топчиња меѓу извлечените може да биде 0, 1, 2, 3 или 4, т.е. { }
( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
( )
( )
Законот за распределба на веројатностите претставен со табела ќе гласи
0 1 2 3 4
( )
Функцијата на распределба ( ) се добива непосредно со разгледување на вредностите на

параметарот :
- за ,
( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( ) ( )
- за 2 ,
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
Значи,
( )
10. Случајната променлива има функција на распределба зададена со
( )
{
Да се определи законот на распределба на веројатности на оваа случајна променлива?
Решение
Случајната променлива ги прима вредностите . Притоа за секоја од тие вредности,

веројатноста се определува како вредност еднаква на скокот на функцијата на распределба на
веројатност во таа точка, односно како разлика на десната и левата гранична вредност во таа
точка
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
Законот на распределба на веројатности на случајната променлива e
-2 1 2 4 7
( )
11. Познато е дека веројатноста да се роди машко дете е 0,51. Да се најде законот за
распределба на веројатностите и функцијата на распределба на веројатностите на
случајната променлива
Решение
Бројот на машки деца во семејство со 5 деца може да биде со следниве веројатности:
( ) ( ) { }
( )
( )
( )
( )
( )
( )
Законот на распределба на веројатности случајната променлива e даден со табелата:

0 1 2 3 4 5
( ) 0,306
Функцијата на распределба ( ) се добива непосредно со разгледување на вредностите на
параметарот :
- за ,
( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( ) ( )
- за 2 ,
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
- за ,
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
- за ,
( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
Значи,
( )
Забелешка. Доколку случајната променлива прима биномни веројатности (како во оваа задача),
велиме дека има биномна распределба (распоред). Кај биномните распределби има два
параметри – бројот на повторувања на експериментот , и веројатноста за успех . Се вели дека
е од тип ( ). Случајната променлива која е од тип ( ) има математичкото очекување
( ) , и дисперзија ( ) .
12. За на испит професор има спремено 30 различни прашања. Секој студент кога ќе влезе
извлекува 3 прашања без да гледа кои се прашањата. Еден студент научил 25 прашања.
Најди го законот на распределба на веројатностите на случајната променлива
број на извлечени прашања на кои студентот го знае одговорот.
Потоа пресметај го математичкото очекување и дисперзијата. Нацртај хистограм и полигон
за распределба на фреквенциите.
Решение
{ }
( )( )
( )
( )
0 1 2 3
СТАТИСТИКА - ВЕЖБИ: НЕПРЕКИНАТИ СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ
ОСНОВНИ СВОЈСТВА
Непрекината случајна променлива се карактеризира со густина на распределба на

веројатност ( ):
( ) [ ]
за која е исполнет условот
∫ ( )
Функција на распределба:
( ) ( ) ∫ ( )
( ) ( ) ( ) ∫ ( )
Математичко очекување:
( ) ( ) ∫ ( )
Дисперзија:
( ) ([ ( )] ) ( ) [ ( )] ∫ ( ) [ ( )]
Исто така е исполнето:
( ) ∫[ ( )] ( )
Средно-квадратно отстапување:
( ) √ ( )
Моменти:
( ) ([ ( )] ) ∫[ ( )] ( )
Oчигледно е дека
( ) ( )
Мода ( ) се вика точката во која ( ) достигнува максимум.
Медијана е вредноста за која е исполнето:
∫ ( )
Коефициент на асиметрија (skewness):
Негативна (лева) асиметрија,
Позитивна (десна) асиметрија,
Нормална распределба,
Споредба со нормалната распределба
Негативна (лева) асиметрија, Позитивна (десна) асиметрија,
Ексцес (Kurtosis):
Ако , тогаш се вели дека кривата е нормално поставена (мезо-крива),
ако , тогаш се вели дека кривата е повисоко поставена (лепто-крива),
ако , тогаш се вели дека кривата е пониско поставена (платo-крива).
Квартили се вредностите за кои е исполнето:
∫ ( )
Јасно е дека .
Понекогаш е згодно воведувањето на децили, :
∫ ( )
центили (перцентили), :
∫ ( )
итн.
1. Дадена е непрекината случајна променлива со нејзината густина на веројатност:
( )
{
каде е некоја константа.
а) Пресметајте ја вредноста на и нацртајте го графикот на ( ).
б) Најдете ја функцијата на распределба на функцијата ( ).
в) Да се пресмета математичкото очекување и дисперзијата на случајната
променлива .
Решение
∫ ( )
∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( )
∫ ∫ ∫ ∫ |
( ) ( ) ( )
oд каде се добива дека и
( )
{
Графикот на ( ) е прикажан на сликата.
б)
( ) ( ) ∫ ( )
Ќе разгледаме три случаи:

1)
( ) ∫ ( ) ∫
2)
( ) ∫ ( ) ∫ ∫ ∫ |
( ) ( ) ( )
3)
( ) ∫ ( ) ∫ ∫ ∫ ∫
| ( ) ( )
Значи,
( )
( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( )
∫ ∫ ∫ ∫ |
( )
( ) ( ) [ ( )] ∫ ( ) [ ( )] ∫ ( ) ( ) =
∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ( )
∫ ∫ ∫ ( )
∫ ( ) | ( )
( )
( ) ( ) ( ) ( )
( )
( )
2. Нека . Случајната променлива има функција на распределба ( ) која е

еднаква на: нула за , линеарна за и 1 за .
а) Најди аналитички израз за ( ).
б) Пресметајте ( ) во случаите кога: .
в) Пресметајте ги бројните карактеристики за променливата .
Решение
а) Бидејќи ( ) е линеарна за , тоа значи дека ( ) . Притоа е
исполнето ( ) и ( ) . Се добива системот
{ { { {
( )
( ) ( )
( ) {
б) ( ) ( ) ( )
Потоа се разгледуваат соодветните случаи и потслучаи.
в) За густината на веројатност се добива
( ) ( ) ( )
( ) {
Значи, станува збор за рамномерната распределба.
Бројни карактеристики се математичкото очекување и дисперзијата.
( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( )
∫ ∫ ∫ ∫ |
( )( )
( )
( ) ( )
( )
( ) ( ) [ ( )] ∫ ( ) [ ( )] ∫ ( ) ( )
( )
∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( )
∫ ∫ ∫
∫ |
( )
( )
( )( )
( )
( )
( )
( )
3. Дадена е непрекината случајна променлива со нејзината густина на веројатност:

[ ] [ ]
( ) { ( )
[ ]
каде е некоја константа.
а) Пресметајте ја вредноста на и нацртајте го графикот на ( ).
б) Најдете ја функцијата на распределба ( ) на случајната променлива .
в) Да се пресмета математичкото очекување и дисперзијата на случајната
променлива .
Решение
а)
∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( )
∫ ∫ ∫ ∫ ∫
| | |
[ ] [ ]
( )
( )
{ [ ]
Функцијата на распределба ( ) се добива непосредно со разгледување на вредностите

на параметарот преку формулата:
( ) ∫ ( )
- за ,
( ) ( ) ∫ ( ) ∫
- за ,
( ) ∫ ( ) ∫ ∫ ( )
- за 2 ,
( ) ∫ ( ) ∫ ∫ ∫ ( ) ( )
- за ,
( ) ∫ ( ) ∫ ∫ ∫ ∫
( ) ( )
за ,
( ) ∫ ( ) ∫ ∫ ∫ ∫ ∫
( ) ( )
Значи,
( )
4. Дадена е функцијата
( ) {
Дали постои случајна променлива која има густина на веројатност ( )?

Ако постои, да се определат:
а) ( ),
б) ( ),
в) ( ),
г) ( ).
Решение
( )
∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( )
∫ ∫ ∫ | ( )
Заклучуваме дека постои случајна променлива која има густина на веројатност ( ). Таа
има график претставен на подолната слика.
а)
( ) ∫ ( ) ∫
б)
( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ∫ |
( ) ( )
в)
( ) ∫ ( ) ∫ | ( )
г)
( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ( ) ∫ ∫ |
( ) ( )
Статистика - вежби: Рамномерна распределба
Густина на веројатност:
( ) [ ]
{
[ ]
Функција на распределба:
( )
( ) { [ ]
( )
( ) ( ) ( )
Математичко очекување:
( )
Дисперзија:
( )
( )
1. Во туби на кои има ознака дека содржат по 2 l е спакуван препарат. Препаратoт во тубите
се става автоматизирано - со робот. Количеството на препарат во една туба е рамномерна
случајна променлива која прима вредности од 190 cl до 210 cl.
Напиши ја равенката на функцијата за густина на веројатноста. Потоа да се пресметаат:
а) Веројатноста во произволно избрана туба да има точно 20 dl препарат.
б) Веројатноста во произволно избрана туба да има помалку од 205 cl препарат.
в) Веројатноста произволно избрано шише да има повеќе од 20 dl и помалку од 2050
ml препарат.
г) Дадените информации да се скицираат (приближно) на дијаграм.
д) Определи медијана, математичко очекување и дисперзија за случајната
променлива.
Решение
Сите вредности кои се разгледуваат најпрво се префрлаат во cl.
[ ]
( ) {
[ ]
а) Кај непрекинати случајни променливи веројатноста променливата да прими точна

вредност е секогаш 0. Затоа, за
( )
б)
( )
в)
( )
г) Заслучајот под а) регионот е отсечка од точката со координати
д)
( )
( )
( )
( ) √
Забелешка. Заради причини како во претходно наведениот пример - за мерката на
распрснатост да има иста мерна единица како и онаа величина која што ја набљудуваме,
наместо дисперзија се користи стандардната девијација.
2. Нека е случајната променлива која го прикажува времето на летање со авион од Скопје

до Љубљана. Времетраењето на летот може да биде било која вредност од 50 до 70 минути
со еднаква веројатност.
а) Да се претстави аналитички и графички случајната променлива .
б) Да се пресметаат математичкото очекување и дисперзијата.
в) Да се најде функцијата на распределба и да се прикаже аналитички и графички.
г) Колкава е веројатноста дека летот ќе трае помалку од 55 минути?
д) Колкава е веројатноста дека летот ќе трае помеѓу 57 и 65 минути?
ѓ) Колкава е веројатноста дека летот ќе трае повеќе од 65 минути?
Решение
СТАТИСТИКА - ВЕЖБИ: НОРМАЛНА (ГАУСОВА) РАСПРЕДЕЛБА
НАЈВАЖНА И НАЈПРИМЕНЕТА РАСПРЕДЕЛБА!!!

Се среќава при распределба на висини, тежини, коефициенти на интелигенција кај
припадници на некоја средина, научни мерења, количество на проток, врнежи и слично,
стапка на раѓање и умирање итн.
( )
( )
√
Заради сложениот облик на општата нормална распределба, многу почесто се користи

стандардната нормална распределба со густина на веројатност
( )
√
(понекогаш се среќава и како стандардизирана, нормирана, нормализирана распределба).
Очигледно е дека кај неа
На следнава слика се прикажани нормални распределби со и различни вредности на

стандардната девијација .
Гледаме дека ако стандардната девијација (или дисперзијата ( ))се намалува, кривата
се оддалечува од оската и се стеснува. Колку пак дисперзијата е поголема, толку е
кривата пораширена по оската и посплесната – со врв кој се наоѓа пониско.
( )
( ) ( ) ∫
√
( ) има вредности кои се тешки за пресметување па затоа се користи друг начин за
заобиколување на тој проблем со помош на стандардната нормална распределба.
Со смената:
проблемот за наоѓање на ( ) се сведува на проблем за пресметување на определениот

интеграл
( ) ∫
√
чии вредности можат да се прочитаат во табела или да се пресметаат на дигитрон или
компјутер.
Очигледно е дека функцијата
( )
√
е парна и нејзиниот график е симетричен во однос на оската. Оттука следи дека
( ) ∫
√
Исто така се забележува дека
( ) ( )
Од последното равенство се добива и следната врска

(| | ) ( ) ( ) ( ) ( )
Во различни табели се дадени различни вредности за пресметување на ( ) и со горните

две врски се добиваат вредностите на бараните веројатности. Најчесто вредностите кои се
дадени се прикажани со слика над табелата. Најмногу ќе ја користиме следнава табела
На некои места е даден само левиот или само десниот дел од табелата (на пример,
http://fr.wikipedia.org/wiki/Loi_normale), а на некои други е дадена функцијата
( ) ∫
√
(на пример, http://www.yongyoon.net/intro_stat/z-table[1].jpg)
Во наредниве задачи променливата има нормална распределба ( ). Ако не е

поинаку наведено тогаш e нормална распределба од тип ( ).
ЗАБЕЛЕШКА. Ако , тогаш приближно земаме дека ( ) ( ) , а ако
, тогаш ( ) ( ) .
1. Да се пресметаат веројатностите:
а) ( )
б) ( )
в) ( )
г) ( )
д) ( )
ѓ) ( )
Решение
а)
( ) ( ) ∫
√
б)
( ) ( )
в)
( ) ∫ ∫ ∫
√ √ √
( ) ( ) ( ) ( )
д)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
2. Најди го , за кое важи:

а) ( ) , (или идентично плоштината меѓу кривата на
распределбата, оската и меѓу правите и да е ).
б) ( )
в) ( ) , (или идентично плоштината десно од да биде ).
г) ( ) , (или идентично плоштината лево од да биде ).
д) ( ) , (или идентично плоштината меѓу и да биде ;
или пак плоштината симетрична во однос на математичкото очекување да биде
).
ѓ) ( )
е) ( )
ж) ( )
з) ( )
Решение.
а) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( )
И од таблицата се гледа дека .
в) ( )
( ) ( ) ( )
Од таблицата се гледа дека .
г) ( )
( ) ( )
д) ( )
( ) (| | ) ( )
ѓ) ( ) ,
е) ( )
ж) ( )
з) ( )
3. Просечната висина на мажите во САД е 5 стапки и 9 инчи. Висините на мажите се

нормално распределени со стандардна девијација 3 инчи. Ако 1 стапка=12 инчи (1 инч =
2,54 cm), тогаш колкава е веројатноста случајно избран маж од САД да биде:
а) повисок од 6 стапки?
б) понизок од 5 стапки?
в) висок помеѓу 5 стапки и 6 инчи и 5 стапки и 10 инчи?
г) не повисок од 6 стапки?
д) понизок од 175 cm?
Решение
Сите дадени вредности ги претвораме во инчи. Случајната променлива e од тип ( ). Се

бараат следните вредности:
а) ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
б) ( ) ( ) ( ) ( )
в)
( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
г) ( ) ( ) ( ) ( )
д) ( ) ( ) ( ) ( )
4. За да некој човек биде член на МЕНСА потребно е да има коефициент на интелигенција

(IQ) не понизок од 132. Ако IQ вредностите се нормално распределени со средна вредност
100 и стандардна девијација 15, колкав дел од населението може да стане дел од МЕНСА?
5. Средната возраст за лице да стапи во брак за прв пат е 26 години. Возраста за стапување
во брак е нормално распределена со стандардна девијација 4 години.
а) Колкава е веројатноста некоја личност да стапи во брак, за прв пат, на возраст
помала од 23 години?
б) Колкава е веројатноста некоја личност да стапи во брак, за прв пат, во нејзините
дваесетти години?
в) Пред која возраст стапуваат во брак, за прв пат 90% од луѓето?
ПРИМЕНА НА НОРМАЛНАТА РАСПРЕДЕЛБА КАЈ БИНОМНАТА ВЕРОЈАТНОСТ

Доколку се бара биномната веројатност ( ) за големи вредности на бројот на
повторувања , пресметувањето на ( ) станува доста комплицирано. Во некои специјални
случаи,
( )
тогаш за пресметувањето на биномните веројатности може да се искористат вредностите на

стандардизираната нормална распределба. Како параметри на нормалната распределба се
земаат и √ ( ).
(анимација на приближувањата има на
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/De_moivre-laplace.gif)
Оттука се изведува приближната формула:
( )
( ) ∫ ∫ ( ) ( )
√ √
Слично, за збирната (кумулативната) веројатност да прими одреден број на вредности, помеѓу два
фиксни броја и , се добива
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( )
∫ ∫ ( ) ( )
√ √
1. При масовно производство на лекови, 10% од лековите се со незадоволителен квалитет.

Некоја аптека нарачала 100 лекови. Колкава е веројатноста меѓу нарачаните лекови:
а) да има 12 со незадоволителен квалитет?
б) да има помеѓу 12 и 20 лекови со незадоволителен квалитет?
в) да има помеѓу 15 и 20 лекови со незадоволителен квалитет?
г) да има помалку од 12 лекови со незадоволителен квалитет?
д) да има повеќе од 12 лекови со незадоволителен квалитет?
Решение.
Квалитетот на секој лек не зависи од квалитетот на останатите лекови. Тие се независни и

станува збор за биномна веројатност.
√ ( ) √ ( ) √ √
а)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
(Точната вредност е
( )
Грешката е помала од 1%.)
б)
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
в)
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
г)
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
д)
( ) ( ) [ ( ) ( )]
( )
2. Еден доктор дава неточна дијагноза во 7% од случаите. Произволно се избираат 80

пациенти на кои докторот треба да им постави дијагноза.
а) Колкав е очекуваниот број на точно поставени дијагнози?
б) Колкава е веројатноста да постави точно 6 неточни дијагнози?
в) Колкава е веројатноста да докторот постави помеѓу 5 и 10 неточни дијагнози?
Решение
√ ( ) √ ( ) √
а) 5,6
б)
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
(Точната вредност е
( )
Грешката е 0,32%.)
в)
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
СТАТИСТИКА - ВЕЖБИ: ЕКСПОНЕНЦИЈАЛНА РАСПРЕДЕЛБА
Се среќава кај проблеми во кои се бара времето за да се заврши некоја работа. На

пример, експоненцијална распределба има времето меѓу две влегувања во аптека,
времето меѓу двајца послужени муштерии, должината на патот помеѓу поголеми дефекти
на автопат, времето потребно да се натовари некој камион итн. Функцијата за густина на
веројатност има облик
( )
каде е математичко очекување (просек).

На следнава слика се прикажани различни експоненцијали распределби со
параметри кои се наведени на сликата.
Ако , тогаш
( ) ∫ ∫ ( ) |
Слично се изведува формулата
( ) ∫
1. Познато дека во просек еден контејнер се полни за 15 минути.

а) Напиши ја равенката на функцијата за густина на веројатност за времето кое е
потребно за полнење на контејнерот.
б) Да се пресмета веројатноста времето за полнење на контејнерот да е помеѓу 10 и 20
минути.
в) Колкава е веројатноста времето за полнење на контејнерот да е помало од 10 минути.
Решение
а) Равенката на функцијата за густина на веројатност за времето кое е потребно за полнење

на контејнерот е
( )
б) Веројатноста времето за полнење на контејнерот да е помеѓу 10 и 20 минути е
( ) ∫
в) Колкава е веројатноста времето за полнење на контејнерот да е помало од 10 минути.
( ) ∫
2. Според едно испитување 69,5% од претплатниците имаат персонален компјутер. Оние што
имаат компјутер, во просек неделно минуваат по 7,6 часа користејќи го компјутерот.
Бројот на часови поминати над компјутер е експоненцијално распоредена променлива.
Колкава е веројатноста случајно избран претплатник на списанието да користи компјутер:
а) не повеќе од три часа неделно?
б) повеќе од десет часа неделно?
в) помеѓу 3 и 10 часа?
Решение
Ги разгледуваме настаните:
Притоа,
( ) ( | )
а) Веројатноста некој од претплатниците да користи компјутер не повеќе од три часа

неделно е збирот на оние кои не користат компјутер и на оние кои користат компјутер не повеќе
од три часа неделно:
( ) ( | ) ( ) ( ) ( )
Бараната веројатност е
( ̅) ( ) ( )
б) Веројатноста корисник кој има компјутер да минува повеќе од 10 часа неделно во негово
користење е спротивен настан од
(̅̅̅̅̅ ) (̅̅̅̅̅| ) ( ) [ ( | )] ( )
( [ ])
в)
( ) ( ) [ ( | ) ( | )] ( )
( ) ( )
ВРСКА МЕЃУ ЕКСПОНЕНЦИЈАЛНАТА РАСПРЕДЕЛБА И ПУАСОНОВАТА

РАСПРЕДЕЛБА НА ВЕРОЈАТНОСТ
Пуасоновата веројатност го дава бројот на појавувања во некој интервал, додека
експоненцијалната распределба ја дава должината на интервалот помеѓу појавувањата кои се
следат.
Пример. Доколку бројот на муштерии кои доаѓаат да платат на каса во аптека има
пуасонова распределба со просек 10 муштерии на час. Веројатноста во текот на еден час да дојдат
муштерии да платат е
( )
Од друга страна, просечното време меѓу две плаќања е
Експоненцијалната распределба која го опишува времето меѓу две доаѓања има густина
( )

3 Случајни променливи - крајно2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3 Случајни променливи - крајно2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Случајни променливи и распределби

СТАТИСТИКА - ВЕЖБИ: ДИСКРЕТНИ СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

Нека е некој простор од елементарни настани за некој експеримент. Доколку [ ]е

{ } или { }) и доколку ( ) , и важи

Ваквите случајни променливи се викаат дискретни случајни променливи или случајни

Ваквите случајни променливи се викаат непрекинати (понекаде се среќаваат и како интервални)

Функцијата на распределба ( ) на случајната променлива , се добива како

Кaj случајните променливи од непрекинат тип,

Математичко очекување е величина која за дискретните случајни променливи се пресметува со

додека кај случајните променливи од непрекинат тип се користи формулата

Дисперзијата ( ), (понекогаш се среќава како варијанса, ( )) е величина која ја

а кај непрекинатите случајни променливи со формулата

Стандардната девијација е квадратен корен од дисперзијата, ( ) ( ) √ ( ).

1. Од кој тип се следниве случајни променливи:

2. Во еден супермаркет има 4 ваги на излезите. Контролор ја проверува точноста на секоја од

3. Најди ја вредноста на параметарот за со следнава табела да биде зададена случајна

За која вредност на пресликувањето: , е закон на распределба на

6. Случајна променлива ги прима вредностите со следниве веројатности

7. Дадена е случајна променлива со законот за распределба

За која вредност на пресликувањето: , е закон на распределба на веројатности на

Да се најде функцијата на распределба на случајната променлива .

Бројот на бели топчиња меѓу извлечените може да биде 0, 1, 2, 3 или 4, т.е. { }

Законот за распределба на веројатностите претставен со табела ќе гласи

Функцијата на распределба ( ) се добива непосредно со разгледување на вредностите на

10. Случајната променлива има функција на распределба зададена со

Случајната променлива ги прима вредностите . Притоа за секоја од тие вредности,

Законот на распределба на веројатности случајната променлива e даден со табелата:

СТАТИСТИКА - ВЕЖБИ: НЕПРЕКИНАТИ СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

Непрекината случајна променлива се карактеризира со густина на распределба на

Исто така е исполнето:

Мода ( ) се вика точката во која ( ) достигнува максимум.

Медијана е вредноста за која е исполнето:

Коефициент на асиметрија (skewness):

Негативна (лева) асиметрија,

Позитивна (десна) асиметрија,

Споредба со нормалната распределба

Негативна (лева) асиметрија, Позитивна (десна) асиметрија,

Ако , тогаш се вели дека кривата е нормално поставена (мезо-крива),

ако , тогаш се вели дека кривата е повисоко поставена (лепто-крива),

ако , тогаш се вели дека кривата е пониско поставена (платo-крива).

Квартили се вредностите за кои е исполнето:

Понекогаш е згодно воведувањето на децили, :

1. Дадена е непрекината случајна променлива со нејзината густина на веројатност:

Ќе разгледаме три случаи:

2. Нека . Случајната променлива има функција на распределба ( ) која е

в) За густината на веројатност се добива

Значи, станува збор за рамномерната распределба.

Бројни карактеристики се математичкото очекување и дисперзијата.

3. Дадена е непрекината случајна променлива со нејзината густина на веројатност:

Функцијата на распределба ( ) се добива непосредно со разгледување на вредностите

Дали постои случајна променлива која има густина на веројатност ( )?

Статистика - вежби: Рамномерна распределба

а) Кај непрекинати случајни променливи веројатноста променливата да прими точна

2. Нека е случајната променлива која го прикажува времето на летање со авион од Скопје

СТАТИСТИКА - ВЕЖБИ: НОРМАЛНА (ГАУСОВА) РАСПРЕДЕЛБА

НАЈВАЖНА И НАЈПРИМЕНЕТА РАСПРЕДЕЛБА!!!

Заради сложениот облик на општата нормална распределба, многу почесто се користи

На следнава слика се прикажани нормални распределби со и различни вредности на

проблемот за наоѓање на ( ) се сведува на проблем за пресметување на определениот

Од последното равенство се добива и следната врска

Во различни табели се дадени различни вредности за пресметување на ( ) и со горните

(на пример, http://www.yongyoon.net/intro_stat/z-table[1].jpg)

Во наредниве задачи променливата има нормална распределба ( ). Ако не е

2. Најди го , за кое важи: