BAHASA MELAYU (TATABAHASA) Cikgu Norhafidzah Binti Ali

KATA GANDA
 Kata ganda ialah proses pengulangan kata secara keseluruhan atau pada bahagian-
bahagian yang tertentu.
 Penggandaan terbahagi kepada empat iaitu : 
 Kata ganda seluruh/penuh
 Kata ganda separa
 Kata ganda berentak/berima
 Kata ganda berimbuhan

KATA GANDA SELURUH/PENUH

 Kata ganda penuh/seluruh melibatkan seluruh kata dasar yang diulang atau digandakan
tanpa sebarang perubahan bentuk.
 Contoh kata ganda seluruh  iaitu: 

KATA NAMA KATA KERJA KATA ADJEKTIF

Buku-buku Pusing-pusing Cantik-cantik
Murid-murid Geleng-geleng Panjang-panjang
Meja-meja Gelak-gelak Merah-merah

 Penggandaan penuh melibatkan pengulangan seluruh kata . Kata ganda ada yang
bermaksud jamak, tunggal, atau kedua-duanya.

PENGANDAAN MAKNA JAMAK MAKNA TUNGGAL

Api-api Banyaknya api Sejenis serangga
Kuda-kuda Banyaknya kuda Kayu penyangga
Anak-anak Banyaknya anak mainan
BAHASA MELAYU (TATABAHASA) Cikgu Norhafidzah Binti Ali

KATA GANDA SEPARA

 Kata ganda separa ialah kata ganda yang mengalami pengulangan suku kata pertama pada
kata asalnya.  Selain itu, bunyi vokal pada suku kata pertama berubah menjadi vokal yang
dilambangkan dengan huruf  e .Contoh :

KATA DASAR KATA GANDA KATA GANDA SEPARA

Layang Layang-layang Lelayang

Kuda Kuda-kuda Kekuda

Tupai Tupai-tupai Tetupai
Siku Siku-siku Sesiku
Bola Bola-bola Bebola
Jari Jari-jari Jejari
Langit Langit-langit Lelangit

 Namun begitu, terdapat juga pembentukan istilah baru dalam kata ganda separa ini
seperti pepejal, cecair, tetuang dan sesendi.

KATA GANDA BERIMA/BERENTAK

 Kata ganda berima/berentak merupakan proses menggandakan kata dasar mengikut
rentak bunyi tertentu dalam kata dasar tersebut.
 Seluruh kata dasar digandakan dan bunyi-bunyi tertentu diulang. Kata ganda ini terbahagi
kepada tiga, iaitu:
JENIS KATA GANDA CONTOH CONTOH AYAT

Persamaan bunyi di Kuih-muih, lauk-pauk Kuih-muih itu terhidang di atas

hujung meja
Persamaan bunyi di Batu-batan, bukit- Aktiviti gotong-royong akan
pangkal bukau diadakan esok
Persesuaian bunyi Kusut-masai, Rambutnya kusut-masai kerana
keseluruhan simpang-siur ditiup angin.
BAHASA MELAYU (TATABAHASA) Cikgu Norhafidzah Binti Ali

KATA GANDA BERIMBUHAN

 Kata ganda berimbuhan ialah kata ganda yang menerima imbuhan sama ada awalan,
apitan, sisipan, atau akhiran.  Contoh :

IMBUHAN CONTOH KATA GANDA BERIMBUHAN

Awalan Bermain-main, menjerit-jerit, tergaru-garu, melompat-lompat
Apitan Bertolak-tolakan, kebodoh-bodohan, setidak-tidaknya
Sisipan Tulang-temulang, turun-temurun, gilap-gemilap
Akhiran Wangi-wangian, tumbuh-tumbuhan