25.09.2022r.

BIOLOGICZNE PODSTAWY ZACHOWAŃ dr. hab. Wojciech Solecki

WSTĘP DO NEURONAUKI

Kluczem filozoficznym nowoczesnych nauk neurologicznych jest stwierdzenie, że całokształt

zachowań jest odbiciem czynności mózgu.

 ”Biologiczne podstawy psychologii” – James Kalat – najnowsze wydanie

 Eric Kandel (Eric Kandel – Wikipedia, wolna encyklopedia)

- dualizm, dusza i ciało, funkcjonowanie materii – odczuwanie emocji, pamięć, język – biologiczne
podstawy bólu, reakcje fizjologiczne - interneuron (Kartezjusz)

Interneuron – komórka nerwowa, której aksony nie wychodzą poza obręb struktury bądź niewielkiego

obszaru, w której się znajduje, na ogół osiągając nie więcej niż kilkaset mikrometrów długości. W
przypadku niektórych interneuronów (np. koszyczkowych w zakręcie zębatym) aksony ich mogą jednak
docierać na spore odległości (do kilku milimetrów od ciała neuronu). W odróżnieniu od interneuronów,
neurony projekcyjne i inne komórki pryncypalne to komórki wysyłające połączenia do innych, często
odległych struktur.

- redukcjonistyczne podeście rozumienia danego zjawiska do zrozumienia pojęcia pamięci –

wyjaśnienie neurologiczne

- monizm – poczucie, że świat jest zbudowany z jednej substancji – materializm / dualizm

Monizm – filozoficzny pogląd według wąskiej definicji uznający naturę wszelkiego bytu za jednorodną:
materialną (materializm, monizm materialistyczny), duchową (spirytyzm, monizm spirytystyczny) lub
materialno-duchową (np. panteizm, choć nie tylko). Taki monizm jest poglądem przeciwstawnym
do dualizmu i pluralizmu.

Dualizm filozoficzny – zakłada, że istnieją dwa odrębne pierwiastki, jak duch i materia, które kształtują byt.
Zwolennikami dualizmu filozoficznego, czyli dualistami, byli: Platon, św. Tomasz z Akwinu i Kartezjusz.

Wykonawca- umysł, układ neurologiczny

Podstawa – dusza

Myśli są efektem funkcjonalności układu neurologicznego.

 CZYM JEST MÓZG?

 Optogenetyka – w jaki sposób działa – jak bardzo człowiek jest w stanie wpłynąć na działanie
mózgu np. szczura?

Optogenetyka – technika stosowana w neurobiologii, polegająca na kontrolowaniu aktywności

określonej grupy neuronów za pomocą światła. Wrażliwość neuronów na światło uzyskuje się przez
wprowadzenie do nich sekwencji genu kodującego światłoczułe białko z rodziny opsyn, np. na
nośniku wirusowym. Białko to wbudowywuje się w błonę komórkową komórki nerwowej i pod
wpływem światła wywołuje jej pobudzenie lub zahamowanie.

- ekspresja, kanały rodopsyna, jony wpływają na pobudliwość danego neuronu lub zahamowanie
działania tego neuronu

- modyfikacja wirusów wnikających do jądra komórkowego

 Terapia elektrowstrząsowa – badania i doświadczenia – dlaczego najintensywniej działają na

organizmach lekoodpornych podczas leczenia objaw depresji
- wprowadzenie elektrod bezpośrednio do tkanki mózgowej
- deep brain stimulation - hirurgiczna metoda leczenia polegająca na implantacji urządzenia
(zwanego potocznie rozrusznikiem mózgu) wysyłającego impulsy elektryczne do określonej części
mózgu.

 „Lot nad kukułczym gniazdem” Jack Nicolson – zagłębienie w psychologię ogólną

*Quis ego et qualis ego? – Kim ja jestem i jaki jestem? - Św. Augustyn

3 PODSTAWOWE PYTANIA

 Ciało vs umysł

Czy umysł i mózg to dwa odrębne jednostki czy jedna?

 Holizm vs lokalizacja funkcji

HISTORIA NEURONAUKI – POCZĄTKI

 Ca. 4000 p.n.e. – euforyczne działania opium – kultura Sumeryjska

 Ca. 4000 p.n.e. – zapiski na tablicach glinowych opisujące zastosowanie alkoholu w
wytwarzaniu leków – Mezopotamia
 Ca. 2700 p.n.e. – Shen Nung początek akupunktury
 Ca. 1700 p.n.e. – Papirus Edwina Smitha
 Ca. 500 p.n.e. – Alcmaion z Krotony izoluje nerw czuciowy
 Ca. 500 p.n.e. – Alcmaion z Krotony opisuje nerw wzrokowy
 Hipokrates (460-379p.n.e.) – podejście cefalocentryczne; głowa
 Arystoteles (384-322p.n.e) – podejście kardiocentryczne; serce
TEORIA KOMOROWA

 – teoria naukowa mówiąca, że wszystkie organizmy żywe są zbudowane z komórek, będących

najmniejszymi strukturalnymi i funkcjonalnymi jednostkami.

 komory – puste przestrzenie wypełnione płynem – produkcja doznań i bardziej

skomplikowanych zjawisk tj. pamięć czy emocje.