Kompozit Malzemeler

Elyaf Matris Uyumu (Arayüzey

Kompozit malzeme tasarım parametreleri
Kompozit
arayüzeyi
Elyaf Matris
özellikleri özellikleri

Elyaf Kompozit Boşluk

içeriği oranı
Özellikleri
Elyaf Sıkıştırma
uzunluğu kabiliyeti
Elyaf
yönü
Yapışma mekanizmaları
• Adsorpsiyon ve ıslanma ve yüzey gerilimi
• Kimyasal bağlar
• Elektrostatik etkileşimler
• Mekanik bağlama
Yüzey gerilimi
• Yüzey gerilimi, bir arayüzde bulunan kohezif enerjinin bir ölçümüdür
• Bir sıvının molekülleri birbirini çeker. Bir molekülün bir sıvının hacmi
içindeki etkileşimleri, her yöne eşit çekme kuvveti ile dengelenir.
Sıvının yüzeyindeki moleküller resimdeki gibi güç dengesizliğini
yaşarlar.
• Bu durumun net etkisi, yüzeydeki serbest enerjinin varlığıdır. Fazla
enerji, yüzey serbest enerjisi olarak adlandırılır ve enerji / alan ölçümü
olarak nicelendirilebilir.
• Bu durumu, bir kuvvet / uzunluk ölçümü olarak nicelendirilen bir çizgi
gerginliği veya yüzey gerilimi olarak tanımlamak da mümkündür.
 Yüzey gerilimi
• DEFINITION OF SURFACE TENSION
• Yüzey gerilimi γ, bir sıvının yüzeyine
paralel olarak uygulanan kuvvetin F
büyüklüğünün, üzerine kuvvetin etki
ettiği çizgi uzunluğuna L bölünmesidir
γ = F/L
Yüzey Gerilimi SI Birimi: N / m
Yüzey gerilimi
γ = yük/uzunluk
 Arayüzey ve arafaz tanımı
• Arayüz:
• Elyafın, matrisin ve kaplama tabakasının ayırt
edici safhasını ayıran sınırdır.

• Arafaz:
• Kaplama ve matrisin birbirinin alanına difüze
edildiği ve esnek, üç boyutlu bir polimer ağı
oluşturduğu bir bölgedir.
• Ağın temel amacı, matris molekülünün nüfuz
edebileceği ve elyafa yakınlaşabileceği bir kafes
sağlamaktır. Fazlar, yükün matristen elyaflara
aktarılmasından sorumludur.
• Fazlar arası bölgenin oluşumu ve ortaya çıkan
özellikler tam olarak anlaşılamamıştır.
 Arayüzey
• Lifler, matrise uygulanan gerilimi arayüz boyunca güçlendirerek matrisi
güçlendirir ve ara yüz boyunca aktarılır. Arayüzdeki yapışma, stresin ne
kadar etkili bir şekilde transfer edildiğini belirleyecektir
• Matris-arayüz bağlantısı, kompozitlerin özellikleri için çok önemlidir.
Çünkü arabirim üzerinden stres matristen elyafa aktarılır, böylece elyaf
takviye işini gerçekleştirebilir.
• Bir arayüz şunları yapmalıdır:
• Takviyenin yüksek yük taşıma kapasitesine sahip olması
• Kimyasal saldırıya veya çevre etkisine karşı oldukça dirençli olmalıdır.
Güçlü ve Zayıf Arayüzey
• Güçlü bir arayüzey, örnek mukavemet ve sertlik gösteren, ancak
matriste ve elyaf üzerinden kolay çatlak yayılımı ile çok gevrek olan bir
malzeme oluşturur.

• Zayıf bir arayüz, matristen elyafa stres transferinin etkinliğini azaltır ve

sonuç olarak mukavemet ve sertlik yüksek değildir, buna karşılık
tokluk artar. (Matthews and Rawlings, 1999)
Yüzey, arayüzey, arafaz

• Yüzey ve arayüzler: iki boyutlu

(kalınlık yok)
• Ara faz: üç boyutlu (belirli bir
kalınlığa sahiptir)
Islanabilirlik
Islanabilirlik, bir sıvının katı bir yüzeye yayılma derecesini tanımlar. İyi
ıslanabilirlik sıvının (matris) pürüzlü yüzeyini tamamen kaplayan takviye
üzerine akacağı ve tüm havayı alacağı anlamına gelir.

PE drop on two fibres with different wettability

Islanabilirlik
• Bir sıvı ile bir katı arasındaki samimi temas, sıvı çok fazla viskoz
olmamasını ve termodinamik bir itici kuvvetin mevcut olması
koşuluyla kurulabilir.
• Bu nedenle, herhangi bir yapışmanın gerçekleşmesi için ıslatma
olmalıdır (balmumu üzerinde suya benzemez).
• Sıvı bir yüzey serbest enerjisi için yüksek bir değer, bir sıvı damlacığı
kapak yüzeyinin yayılmasını engeller. Islatma veya temas açısı (θ) bir
denge kuvveti (Young denklemi) ile elde edilir.

cos θ = (γSG - γSL)/ γLG

Islanabilirlik
• Düşük temas açısı, iyi ıslanmanın bir göstergesidir; buna karşılık
yüksek temas açısı tatmin edici ıslanmaya işaret eder
• Düşük matris viskozitesi ve kritik yüzey enerjisi ıslatma için önemlidir
.

Polar polimerler, polar elyafları iyi ıslatır ancak

Dispersive (dağıtıcı) takviyeleri pek ıslatmaz
 Arayüzey bağlanma
• Mekanik kenetleme, yüzeyin pürüzlülüğüne bağlı olarak makul dengeye ulaşılmasına
neden olabilir. Mekanik kenetleme kayma mukavemetinin gelişimi için özellikle faydalı
olabilir, oysa normal kuvvetlere göre çok kararlı değildir
• Elektrostatik bağlanma Moleküler seviyedeki yükler arasındaki etkileşim - yalnızca çok az
mesafelerde etkindir
• Kimyasal Yapışma: Matris ile takviye arasında bir kovalent bağ oluşturulması (İyonik 600-
1100KJ Kovalent 60-700KJ / mol)
• Polimer inter difüzyon: Matris polimerinin takviye ve matris özelliklerinin takviye
özelliklerine kademeli olarak değiştiği bir ara faz oluşumuna difüzyonu.
• Matris takviyeyi ıslattıktan ve bu nedenle Takviye, bağlanma meydana gelecektir. Stres
transferinde farklı mekanizmalar olabilir.Matristen takviyeye kadar Farklı mekanizmalar
stres transferinde rol oynayabilir. Matristen takviye birçok farklı ilişki türü vardır. Farklı
özelliklere ve farklı güçlüğe sahip olacaklardır.
Yapışmayı Etkileyebilecek Dışsal Faktörler
Nelerdir?
İlişki çok fazla dış baskıya maruz kalacak. Bağınızın gücü, ilişkinizin ne kadar
dayanabileceğini belirleyecektir.

Kalıntı gerilimler, termal ve mekanik faktörlerden veya kür reaksiyonlarından

kaynaklanır.

Elyaf kompozitlerindeki artık gerilmeler termal ve mekanik kaynaklıdır.

Termal kökenli en yaygın olanıdır ve farklı elyaf ve matrisin termal genleşme
katsayısından kaynaklanır.
Polimer matrisinin sertleşme tepkimesine bağlı çekme gerilmesi
ve lif etrafındaki kristalliği
Yüzey analiz metodları (Adhezyon çalışmaları)
• Fiziksel bağlar, çeşitli yüzey enerjisi ölçümleri kullanılarak daha da
keşfedilebilir (temas açısı analizi - ters gaz kromatografisi)
• Mikroskopi, başarısızlığın yerini ve bazen bağ açmanın nedenini (mekanik
yapışma) belirlemeye yardımcı olacaktır.
• Spektroskopi, malzemelerin kimyasal yapımı ve reaksiyona girme olasılığı
hakkında bazı kimyasal bilgiler verebilir
• Raman mikroskopisi Bu yöntem, moleküler grupların titreşim frekansı ile
materyal üzerine uygulanan gerinim arasındaki ilişkiden yararlanmaktadır.
Genellikle bu orantılıdır ve bu nedenle matriste belirli bir gerilme
uyguladığımızda değişen frekansı lifteki gerilmenin bir ölçüsü olarak
kullanabiliriz. İç moleküler gerinim ölçer gibi davranır
• Dinamik Mekanik Analiz
Mikromekanik yüzey analiz teknikleri
• Fibre pull out test
• Microbond test
• Single fibre fragmentation test
Genellikle Arayüz özelliklerinin mikromekanik karakterizasyonu için tek
elyafla uygulanan koparma (pull out), mikro yapışma ve tek elyaf parçalanma
gibi yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar gerçek bir kompozit malzemede
bulunabilen bir durumu simüle etmez fakat yükleme koşulları nispeten
basittir, böylece arayüz özellikleri oldukça kolay türetilebilir.
Tüm bu teknikler, Elyaf ve matris arasındaki bağlanma gerilimini ortaya
koymaktadır.
 Debonding (Elyaf/matris sıyrılması)

• Debonding süreci kompozitde yeni yüzeyler yaratır ve bu nedenle enerji

gerektirir. Tutkal ayrılması gibidir ve temiz bir kopukluk oluşur.
• Bağlantının arabiriminde başarısız olması, buna adhesive hatası denir
(ANLAŞMALI AYRILIK!!!).
• Ancak, elyaf veya reçine içinde başarısız olursa, buna kohezif hata denir.
Lif veya matris hasar görür. Bu, ilişkinin çöküşünde bir ya da iki ortak için
yapılan zarara benzer. (SEVEREK AYRILDILAR!!!)
Çatlak ilerlemesi ve Arayüzey
Kompozit bir malzemenin çatlak ilerlemesi sonucu oluşabilecek muhtemel hasar tipleri
- Elyafın kırılması
- Matristeki mikro çatlakların gelişimi ve kırılması
- Elyaflar ve matris arasındaki debonding (sıyrılma)
- Delaminasyon; Bir laminatın farklı tabakaları arasındaki ayrılma

Bir balon alın ve Balonun üzerine bir üçgen şeklinde bantı

yapıştırın. Sonra üçgenin içinde iğneyi batırın.
Ne olur ve neden?
Tek yönlü kompozitlerde Kırılma hasar tipleri
 Pull out (Elyaf kırılması)
• Bu tokluk mekanizması elyaf matris sıyrılmasından sonra ve
sürekli elyaf kompozitlerinde elyaf kırılması meydana gelir.
• Çekme işleminde, kürleme ve termal kontraksiyon sırasında
reçine büzülmesine bağlı kalıcı gerilmelerden kaynaklanan
sürtünme kuvvetlerinin üstesinden gelmek için bir kuvvet
gerekir.
• Bu, iyi bağlanmış bir matristeki bir elyafın yırtılması gibidir.
bağlantının iki malzemeden ara yüzeyinden (adhesiv hasar)
olduğu durumda fif ve matris arasında çok zayıf bağlar vardır
• Ancak çok iyi bir yapışma durumunda lif ya da matris zarar
görebilir (kohesiv hasar).
Pull out test (Elyaf çekme deneyi)
• Fiber çekme deneyi, tek elyaf kullanır ve bunun bir kısmı matris
bloğuna gömülür. Test, ara yüz bağını kırmak için ve elyafın, gömülmüş
uzunluğun (L) bir fonksiyonu olarak, tamamen bağlanmadan sonra
sürtünme direncine karşı dışarı çekilmesi için gereken elyaf kuvvetini
ölçer.
• Tek fiber çekme testinin dezavantajı, tek bir fiber içermesidir. Gerçek
kompozitler çok sayıda elyaf içermekte ve çekme elyafı bir kompozit
ortam ile çevrelenmektedir.
Pull out testi
• Elyaf matris içerisinde ilk hali.

Yük altında, lif kırılarak Kritik bir uzunluğa, lc, ulaşana

kadar segment boyutu Kırılmaya devam ederstres
aktarmak için çok kısa olana kadar bu sürer.

Lif. Kritik elyaf uzunluğu,lc

Ara yüzey kesme mukavemeti aşağıda verilen formülle
hesaplanır:
Pull out testi
• lyafın matristen ayrılmadan önce ölçülen maksimum yük F, fiberin ortalama
değeri ile ilişkilidir ±
• Matris kesme mukavemeti, F = pi x kayma gerilmesi x d x L denklemi
vasıtasıyla, d lif çevresi ve L gömülü lif uzunluğudur.
• İlke olarak, bu doğrudan bir ölçüm yöntemidir, ancak daha yakından
inceleme gösterir
• Elyafın ve matrisin birleşimindeki stresin normal gerilimi oluşturduğunu
• Gerçek kompozit normal gerilme kuvvetinde karşılaşılmayan ara yüzey
kuvveti, ölçülen kesmeyi azaltmak için ara yüzey üzerinde etki yapabilir
• Eğer matris bloğuna gömülü lif uzunluğu, fiber ± matris kombinasyonu için
kritik transfer uzunluğundan daha uzunsa, fiber matris bloğu içinde
kırılacaktır.
 Mikro yapışma testi
• Usul, bir veya daha fazla ayrı mikro-damlacıklar halinde bir elyaf
yüzeyine az miktarda reçine biriktirmeyi içerir.
• Damlacıklar elipsoit şeklinde elyaf etrafında konsantrik olarak oluşur
ve uygun sertleşmeden sonra şekillerini korurlar. Sertleştikten sonra,
mikro-damla boyutları ve elyaf çapı optik bir mikroskop yardımıyla
ölçülür.
• Gömülü uzunluk, elyaf ekseni boyunca mikro-damlacık çapıyla
sabitlenir; bu, elyaf üzerinde biriken reçine miktarına bağlıdır.
• Reçine sertleştikten sonra, elyaflar iki paralel plakanın mikro uçları
arasında çekilerek mikro damla tutturulmuş olarak kesilir.
 Microbond test
• Mikrobond tekniğiyle ilişkili bir problem, maksimum bağlanma kuvveti
değerinin, bağlanamayan bölgelerdeki ara yüzey sürtünmesinden
etkilendiğidir ve bu nedenle bu parametreler tamamen yapışkan değil,
karmaşık bir şekilde ara yüz yapışma ve sürtünmeye bağlıdır .
• Mikro damlacık testi için numune hazırlama ve böylece tek bir elyafın
küçük bir reçine damlacıklarından çekilmesi birkaç zorlukla
karşılaşmaktadır.
• Verilerin güvenilirliği damlacık şeklinden etkilenir.
• Damlacığın boyutu kritiktir. Damlamanın uzunluğu kritik bir değeri aşarsa,
fiber bağlanmadan ve dışarıya çekilmeden önce kırılacaktır.
• Bu test yumuşak matrisler için geçerli değildir.
Mikro bond testi
• Advantages
– Keskin uçlu gerilim yoğunlaşması
etkisi azalır. Budurum elyafın kırılmadan
polimer damladan sıyrılmasını sağlar.

– Elyaf mukavemet bilgisine gerek yoktur.

– Nispeten basit ve hızlıdır.
• Disadvantages
– Güçlü arayüzeylerde elyaf kırılması
Muhtemeldir.
Fragmentasyon (Tek elyaf kompoziti) testi
• Fiber parçalanma testi başlangıçta, Kelly ve Tyson (1965) tarafından
kırılgan fiberler ihtiva eden metaller ile birlikte kullanılmak üzere
geliştirildi.
• En önemli faktör, stresin elyafın uçlarından bir araya geldiği ve uçların
hiçbirinde gerilme transferinin gerçekleşmediği varsayımındadır. Lif
gerilmesi elyafın kırılma stresine ulaştığında kırılacak, ancak matris
yerinde tutacaktır. Bu ilke Fragmentasyon testinde kullanılır.
Strong material
Fragmentasyon (tek elyaf kompozitleri) testi
• Tek bir lif bir polimere gömülmüş ve küçük parçalara ayrılmıştır. Fiber ne
itilir ne de direkt olarak çekilir, böylece fiber Poisson etkileri fiber
kompozitde meydana gelen etkilere benzer
• Matris gerinim uzaması, elyafın gerinim uzamasından yüksek olduğu için
elyafın çoklu parçalanmasına katkı sağlamaktadır. Bu durum, büyük
deformasyon oranları açısından matrislerin kullanılmasını gerektirir.
• Bu nedenle belirlenen fragmentasyon deneyi, gerçek kompozit sistem için
doğrudan uygulanamaz. Sadece ortalama bir sonuç verir.
• Matris, yüzey kusurlarını engelleyerek elyaf çatlaklarının ilerlemesini
önleyebilir.
 Fragmentation (single fibre composite) test
Bu testte tamamen matris içine gömülmüş izole
edilmiş bir liften oluşan köpek kemikli bir
numune gerilimle yüklenir. Uygulanan yük
arttıkça, gömülü fiber giderek daha küçük
parçalara bölünür ve kırık lifler ile matris
arasında, segmentler kırılmaya başlanıncaya
kadar yük aktarımı gerçekleşir.
Lc parçacık uzunluklarının karmaşık dağılımını
hesaba katmaz. İkincisi, f terimi kritik
uzunluktaki elyaf mukavemetini ifade eder ve
bu, deneysel olarak kolayca ölçülmez.
 Kritik elyaf uzunluğu
Elyafta maksimum gerilimi elde etmek için
elyaf uzunluğu kritik uzunluk Lc'den daha
büyük olmalıdır.

Bir fiberin kritik uzunluğa sahip olduğu

söylenir
Gerginlik için yeterince uzunsa
Stresin maksimum değerine ulaşması.
Kritik elyaf dayanımı
Arayüzey ölçümü

• Bir dizi cam ve karbon fiber kompozit için bu kritik uzunluk 0,2 ila 1
mm arasındadır.
• Lc = ds / 2t
• Cox, elyaftaki çekme gerilmesi ve ara yüzeydeki makaslama gerilmesi
ifadelerine yol açan bir makaslama gecikme analizi kullandı.
• Elyaf uçları bölgesinde, elyaftaki gerginlik matriste göre daha düşük
olacaktır
DMA Basic Principle
Spectroscopy for chemical analysis
• X-ışını fotoelektron spektroskopisi (XPS), katı yüzeylerin çalışılması için
son derece güçlü bir araçtır. Bu teknik 1 ± 5 nm'lik bir bilgi derinliğine
sahiptir ve bu nedenle sadece liflerin dış katmanlarını veya yüzeylerini
inceleme yeteneğine sahiptir.
• Lazer Raman spektroskopisinin (LRS) geliştirilmesi, ara yüzey seviyesinde
stres alanının değerlendirilmesine yol açmıştır. Bu teknik, lifteki titreşim
modlarına karşılık gelen Raman bantlarına, gerinim ve stresin etkisiyle
daha düşük bir dalga sayıya doğru kayması ve bunun doğrudan moleküler
gerilme / stres kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Bu, IFSS'yi belirlemek
için matris reçinesinde gömülü lifler boyunca gerilmeleri haritalamak için
kullanılmıştır.
• Nükleer manyetik rezonans spektroskopisi Polimer taktikliğini, helisitesini
ve molekül ağırlığını, polimerlerin kompozisyonunu ve difüzyon
katsayısını ölçmek ve karakterize etmek için çok güçlü bir teknik.
Adhezyon gelişimi için uygulamalar
• İlişkiyi nasıl geliştirebilirim?
• Hangi tedavileri kullanabilirim? Eğer ilişkinizi geliştirmeye
çalışacaksanız
Elyaf kaplamaları
Elektrolitik
Kimyasal işlemler
· Esterifikasyona dayalı tedaviler;
Silan kaplin ajanları; maleic anhydride chemical reaction with
cellulose fibre constituents.
· Aşı kopolimerizasyonu;
· Çeşitli kimyasallarla yapılan muameleler.
Islak ve kuru oksidasyon
Merserizasyon
Plazma ve korona tedavisi
Isıl İşlemler
Sizing (Astarlama)
• Boyutlandırma (veya astar) - Lif üzerinde kaplama (ara faz)
• Veya 0.1 ila 10 mm kalınlığında partikül yüzeyleri
• (% 1 ila 2 w)
• İşlevler:
• • Yapışma destekleyici (bağlama maddesi)
• • Yüzeyi hasardan koruyun
• • Kullanımda yardım
• • Güç veya sertlik ekle
• • Emiciliği azaltın
Neden astarlama
Astarlamalar ve kaplamalar, elyaf Astarlama karmaşık bir karışımdır:
imalatı sırasında aşağıdakilere • Birleştirme ajanı (silanlar)
uygulanan (organik veya sulu • Yağlayıcı
bazlı) katkı maddelerinin bir
karışımıdır: • Bağlayıcı
• Antistat
Amaçlar:
• pH kontrolü
- Yüzeyi koruyun (örneğin, cam • Sertleştirme ajanı
elyafları için bağlama maddesi) • Emülsiyonlaştırıcı ajan
- Birlikte tutunma sağlar
-İşlemde yardımcı (örn., Bağlayıcı,
yağlayıcı, antistatik ajan)
Elyaf yüzey uygulamaları(Kaplamalar)

Daha sonra işleme ömrü, boyut kaldırılır ve yerine

Normal olarak «kaplama":
Organik - metalik
Organo - silan
Karbon elyaf kaplama