EĞİTİMDE STEM

STEM çalışmaları, üretime odaklıdır.

Önceki yıllarda verilen
proje ödevlerine benzediğini varsayabiliriz.
Fakat bu kez bilgiler soyut
şekilde kalmaz. Mühendislik felsefesine
uygun şekilde bir ürün elde edilir.
Böylece dersler ezberden çıkar ve elde
edilen bilgiler günlük hayatta
kullanıldığı için öğrenilenler kalıcı hale gelir.
Bu sayede öğrenciler çeşitli
mesleki becerileri de kazanmış olurlar.
 STEM Ekip olarak çalışma fikrini benimsetin. Bu sayede karşısındaki insana karşı saygılı olma ve

EĞİTİMİNE kendi kafalarında olan sabit fikirlerin değişmesini de sağlayabilirler. Teknolojiyi işlevsel
olarak kullanın. Bu teknoloji kullanımı sırasında sadece bilgisayar ya da tablet kullanımı

NASIL
olarak algılatmak yerine etraflarında olan objelerinde kalem, kağıt gibi birer teknolojik
malzeme olduğunu benimsetin. Daha sonraki süreçte ise bu keşfedilen objelerin yapım

BAŞLANIR?
aşamasını benimsetin.
 STEM Uygulamalardaki önemli bir hatalı bakış açısı ise STEM
yaklaşımındaki yapılmak istenildiğinde dört disiplinin de her zaman etkin

problemlerin temel özelliği olması gerekliliği düşüncesidir. STEM’de zorlama yoktur!

hedefin açık bir şekilde STEM yaklaşımında hazırlanan ders planlarında dört disiplinin
de olması zorunda değildir.
belirli
olması ama gidiş yolunun
belirli olmamasıdır.
 BILIMSEL SÜREÇLER

Erken yaşlarda kazandırılmaya başlanacak olan bilimsel

okuryazarlık, birincil adımız olabilir. Bilimsel okuryazarlığın
okul çağında kazandırılması için, öğrencilerin bulunduğu
dönemdeki gelişim süreçleri iyi
bilinmeli ve gelişimlerine uygun nitelikte çevre ve eğitim
olanakları hazırlanmalıdır.
 BİLİMSEL DÜŞÜNCE GELİŞİMİ

KAVR AM SORGULAMA BECERISI

Çocuklarda kavram gelişimi; doğal öğrenme deneyimleri, informal öğrenme

deneyimleri, yapılandırılmış öğrenme deneyimleri olmak üzere üç şekilde
Sorgulama
sınıflandırılmıştır Çocukların günlük etkinliklerindeki davranışları doğal
becerisi bilim eğitiminde ve bilimsel kavram kazanımında önemli rol oynamaktadır.
öğrenme deneyimleridir. Çocuklar doğal deneyimleri yaşarken eğitmenler
Bilimsel sorgulama; öğrencilere dünyaya karşı doğal ilgilerinin teşvikiyle,
onlar için informal deneyimler sağlar. İnformal deneyimlerde de çocuk,
sorular sormayı, keşfetmeyi, deneyler planlamayı, duyularına dayalı
etkinliği ve eylemleri kendi seçer ancak bazı noktalarda yetişkin
gözlemlerinden veriler elde etmek için bilimsel süreçleri ve teknikleri
yönlendirmesi gerekmektedir. Yapılandırılmış öğrenme deneyimleri, çeşitli
kullanmayı, bulgu ve açıklamalar arasındaki ilişkiler hakkında mantıklı ve
öğrenme yöntemlerinin kullanıldığı, önceden planlanmış olan eylemlerdir.
eleştirel düşünmeyi, farklı bakış açıları geliştirmeyi ve bilimsel olaylar ile
Yapılandırılmış etkinliklerde, öğrenci için deneyimleri yetişkin seçer ve
ilgili bilimsel kavramları kullanarak konuşmayı gerektirmektedir
yapılacak eylem için yönergeyi yetişkin verir. Öğretmenler, öğrencilerin
bilişsel olgunluk düzeylerini dikkate alarak düzenleyecekleri öğretme-
öğrenme ortamlarıyla kavramları daha üst düzeylerde öğrenmelerine yardım
edebilirler.
 BİLİMSEL DÜŞÜNCE GELİŞİMİ

BIL IMSE L SÜR EÇ BEC E R IL E R I

Öğrencilere STEM yaklaşımına yönelik becerilerin

kazandırılması için gereken bir diğer beceri alanı da bilimsel süreç
becerileridir. Bilimsel süreç becerileri öğrenmeyi kolaylaştıran, araştırma
yeteneği kazandıran, öğrencinin öğrenme ortamında aktif olmasını sağlayan,
öğrenmelerinde sorumluluk alma duygusunu geliştiren ve öğrenmenin kalıcılığını
arttıran beceriler olarak tanımlanmaktadır.
MİLLİ EĞİTİM MÜFREDATI VE YAPICI ÖĞRENME
STEM STRATEJİSİ: DOĞAÇ
YAPMA
 YAPICI ÖĞRENME STRATEJİSİ: DOĞAÇ YAPMA
Yapıcı Öğrenme Teorisi, anlamlı öğrenmeye giden yolda öğretmenin geliştirilmesi gerektiği varsayımı yerine en az
öğretmeyle en çok öğrenmeyi üretecek tarzdaki insanoğlunun on binlerce yıldır sahip olduğu doğal öğrenmeyi
önemsemektedir. Doğal öğrenme, somuttan soyuta hareket etmeye dayanan geleneksel bilişsel sürecinin aksine bilmenin
daha somut yollarını kapsamalıdır. Yani öğrenme sürecinde her bireyin kendisi için ne inşa ettiği, ona hangi bilginin
aktarıldığından daha önemlidir. Bu nedenle Yapıcı Öğrenme Teorisinde bilginin inşa sürecini destekleyecek gerçek dünyadaki
nesneler ve yapıların rolüne yani somut düşünmeye odaklanmıştır. Buna göre zihinde gerçekleşen inşa, ister plajda bir
kumdan kale isterse bir bilgisayar programı olsun, gerçek dünyada belirli bir bağlamdaki bir inşa tarafından desteklendiğinde
ancak anlamlı ve doğal öğrenme gerçekleşebilmektedir.

Doğal öğrenme,zihinde gerçekleşen inşayı yeni teknolojilerin sağladığı somut düşünme deneyimleriyle destekleyerek farklı
disiplinleri bütüncül bir anlayışla ele alabilmeyi sağlayacak bir metodoloji olarak doğaçyapmayı işaret etmiştir.Sözlük anlamı
“tesadüfi veya plansız bir şekilde bir şeyleri tamir etme veya geliştirme” olan doğaçyapma; doğru fikri bulma, eğer fikir o
problemi çözmezse, genelleştirme yapmadan ısrarını devam ettirerek diğerini denemedir. Neye sahipsen onu kullan, doğaçla
ve yap ilkelerini temel alan bu öğrenme stratejisi, belirli bir plan olmadan merak ve hayal gücünün yönlendirdiği bir fikirle
başlayan, nasıl yapılacağını bilmediğin için hiç beklenmedik bir sonuçla bitebilen çalışma biçimidir.
DOĞAÇ YAPMA
D E N E - D Ü Z E LT - G E L İ Ş T İ R
Merkezinde kişisel olarak anlamlı bir fikir geliştirmeyi, bu fikri
fiziksel olarak anlamaya çalışırken bazı yönlerinde sıkışıp kalmayı,
süreç boyunca ısrarcı olmayı ve problemlere çözüm bulma
yolunda iyileştirmeleri deneyimlemeyi barındıran üretimsel bir
süreçtir.
Karakteristik özellikleri dikkate alındığında doğaçyapma
etkinlikleri, düz veya adım adım bir süreç yerine fikirlerin anında
denenerek sürekli yenisinin geliştirilmeye çalışıldığı, ileri gerileri
hareket edebilen daha karmaşık bir sürece tekabül etmektedir.
Böylece, etkinlik sürdüğü müddetçe gerçekleştirdiği her yeni
deneme girişimi öğrenen için potansiyel bir geri bildirim
kaynağını, bu geri bildirim doğrultusunda yapılan her yeni
düzeltme girişimi ise geçmiş
denemelerin üzerine çıkabilecek daha iyi bir fikir geliştirme
çabasını ifade etmektedir.
 STEM yaklaşımı, bilimi ve bilgiyi; sayısal ve sayısal olmayan teknolojiler ile
araçgereçleri; tasarım ve üretimi; evrenin dili matematiği bir arada kullanarak

DOĞAÇ YAPMA sorunlara yeni çözüm getirme farkındalığı, bilgi ve becerisi olan nesillerin
yetişmesi için bir anlayış ortaya koymakla

VE STEM beraber bunun nasıl yapılacağı ile ilgili mutlak bir yöntem önermez.

Doğaçyapma (tinkering) ise STEM uygulamalarında kullanılabilecek,

sadeleştirilmiş klasik sistem yaklaşımı ile harmanlanmış bir model olma
potansiyeli taşımaktadır.
 İster bir çiftlikte tarım ve hayvancılıkla uğraşın ister uzayçalışmalarında yer alan bir mühendis
veya fizikçi olun fark etmeden yeni bir şeyler geliştirmek her zaman kabaca şu beş adım
doğrultusunda gerçekleşmiştir:

1. Sorunun tanımlanması ve neden-sonuç ilişkisi içerisinde analiz edilmesi,

DOĞAÇ YAPMA
2. Soruna yönelik olası birden fazla çözümün önerilip aralarından en uygun olanının
belirlenmesi,
3. En iyi çözümü kullanarak bir ürünün/prototipin geliştirilmesi ve bunun test edilmesi,

VE STEM 4. Ürünü/prototipi diğer insanlarla paylaşarak onların yorum ve eleştirilerinin alınması,

5. Ürünün/prototipin değerlendirilerek iyileştirmeye yönelik düşüncelerin geliştirilmesi.

Beşinci adımın ardından tekrar birinci adıma geçilir ve bu beş adım sürekli bir
iyileştirme/geliştirme döngüsü haline dönüşür. Buradaki anahtar nokta yapılan bir ürünün
istenilen sonucu verecek şekilde çalışıyor olmasından dolayı çalışmayı sonlandırmayıp
çocukların düşüncelerinin mümkün olduğunca “kendi yaptıklarını dahi eleştirebilir ve
beğenmeyebilir” bir noktaya taşınarak sürekli daha iyisini arama alışkanlığını çocuklara
kazandırmaktır.
 DOĞAÇ
YA P M A V E
STEM
Görselde yer alan
Doğaçyapma Süreç
Döngüsü, çocuklar
tarafından sürekli
gözlemlenebilir ve
kullanılabilir şekilde
derslerde sunulmalıdır.