Professional Documents
Culture Documents
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 3
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
5,8 mld zł
żym szokiem jak lockdown, ale niepew- sny cios naszym firmom. Z powodu koronowirusa
ność pozostaje największą barierą dla ich dochody spadły od marca 2020 r. do teraz
biznesu. o 55,8 mld zł — pokazuje licznik uruchomiony
Na humorystycznym obrazku jeden przez Warsaw Enterprise Institute. Straty bran-
dinozaur mówi do drugiego: „Musiałby O tyle spadły dochody polskich firm z powodu ży fitness wyniosły 1,6 mld, hotelarstwa 2,1 mld,
chyba spaść meteoryt, żeby nasza gospodarka lockdownu – pokazuje licznik strat uruchomiony a gastronomii 2,8 mld zł. W przypadku kultury
upadła”. Dziś różne meteoryty co i rusz spadają przez Warsaw Enterprise Institute. i rozrywki jest to ponad 3,1 mld zł.
na kolejne branże, firmy i gospodarstwa domowe. Według badania „CEO Outlook Survey 2022”,
Najpierw pandemia, później wybuch wojny na zrealizowanego przez EY, zamrożenie gospodarki
Ukrainie, teraz inflacja, rosnące stopy procentowe cji związanych z obciążeniem bilansu ich firm, co dotknęło mocniej krajowe firmy niż zagraniczne.
i szalejąca drożyzna. Nie ma dnia, byśmy nie słyszeli można było odczytywać jako reakcje na zapowia- Nasi prezesi najczęściej narzekali na zerwane łań-
o nowych problemach, zagrożeniach i niepokoją- dane spowolnienie w gospodarce — komentowała cuchy dostaw — ten problem wskazało 97 proc.
cych prognozach. Czy unikniemy losu dinozaurów? wyniki sondażu Julia Patorska, liderka zespołu ds. szefów przedsiębiorstw w Polsce (o 18 pkt proc.
analiz ekonomicznych w Deloitte. więcej niż na świecie). 80 proc. ankietowanych
Wirus niepewności Rządowe tarcze oraz elastyczność i szybka odczuwało ryzyka geopolityczne (25 pkt proc.
Ostrożność, czujność i zakładanie najgorszego — na reakcja przedsiębiorców na zmianę warunków ponad międzynarodową średnią).
tym polega przewaga współczesnych ludzi biznesu pomogły wyjść Polsce obronną ręką ze starcia Gdyby tę ankietę przeprowadzono przed 24
nad dinozaurami z rysunku. Jeszcze przed mar- z pandemią — entuzjazmowały się krajowe media lutego, negatywnych odpowiedzi byłoby znacznie
cem 2020 r. nastroje ekonomistów, przedsiębior- dokładnie rok od ogłoszenia pierwszego lockdow- mniej.
ców i menedżerów były dalekie od optymizmu. nu. Zaskakująco dobrze wypadliśmy też w ocenie — Rok 2022 witaliśmy z nadzieją na silne oży-
Większość spodziewała się pogorszenia koniunktu- brytyjskiego tygodnika „The Economist”, uwzględ- wienie gospodarcze po pandemii i powrót do
ry i wzywała do zaciskania pasa. Dość wspomnieć niającej m.in. wzrost PKB, zadłużenie państwa i do- normalności. Rosyjska napaść na Ukrainę bru-
badanie firmy Deloitte, przeprowadzone w ostat- chody rodzin — znaleźliśmy się na szóstym miejscu talnie zrewidowała wszystkie optymistyczne pla-
nim kwartale 2019 r., gdy Chiny zaczęły zmagać się w rankingu krajów, których gospodarki najlepiej ny i przewidywania. Międzynarodowy Fundusz
z epidemią SARS-CoV-2. 33 proc. polskich dyrekto- poradziły sobie w całym okresie spod znaku ko- Walutowy i Bank Światowy musiały zaktualizować
rów finansowych uznawało wtedy za wysoce praw- ronawirusa. swoje prognozy dla globalnej gospodarki — zazna-
dopodobne wystąpienie spowolnienia gospodar- — Jeszcze raz się okazało, że w obliczu zagro- cza Andrzej Kozłowski.
czego, a 42 proc. — za dość prawdopodobne. Tylko żeń jako społeczeństwo potrafimy się zmobili-
20 proc. respondentów uważało ten scenariusz za zować i wykazać zaangażowaniem, współpracą. Wojna nerwów
mało lub bardzo mało prawdopodobny. Trudności wyciągają z nas najlepsze cechy i zacho- A jak wygląda rzeczywistość z perspektywy
— Dyrektorzy finansowi z jednej strony liczyli wania — zwraca uwagę Andrzej Kozłowski, prezes lokalnej? Wojna nie była dla krajowych firm
na dalszy wzrost PKB, a z drugiej z ostrożnością spółki Emitel (dostawca usług i infrastruktury te- aż tak dużym szokiem jak lockdown, ale nie-
podchodzili do jakichkolwiek większych inwesty- lekomunikacyjnej). pewność pozostaje największą barierą dla biz-
KOMENTARZ PARTNERA
4 POLSKA LOGISTYKA
ty z dziećmi. Szkopuł w tym, że nieobsadzone
stanowiska czekają w zawodach postrzeganych
jako męskie, na budowach, w magazynach i w
przedsiębiorstwach przewozowych — tłumaczy
dr Marek Suchar, prezes agencji rekrutacyjnej
IPK.
Firmy stają na głowie, by dostosować waka-
ty do nowych realiów. Przykładem jest kampa-
nia „Kobiety na wózki widłowe”, przygotowana
przez agencję zatrudnienia Trenkwalder Polska.
Naiwnością byłoby jednak spodziewać się rychłej
poprawy sytuacji.
— Lista bolączek jest długa: trudności z pozy-
skaniem pracowników o odpowiednich kompe-
tencjach, presja płacowa, nieuregulowanie pracy
zdalnej, a ze spraw pozakadrowych: rosnąca kon-
kurencja i zatory płatnicze, kłopoty z zakupem
surowców i półproduktów, konieczność ograni-
czenia inwestycji, utrata niektórych rynków zbytu
— wymienia dr Marek Suchar.
Na te problemy nakłada się postępujący z każ-
dym rokiem kryzys klimatyczny, którego skutki
gospodarcze są już dużo dotkliwsze, niż szacowa-
no jeszcze całkiem niedawno.
— Susze, pożary i powodzie są realnym zagro-
żeniem dla wszystkich dziedzin naszego życia.
Na domiar złego obecne uwarunkowania poli-
tyczne i ekonomiczne sprawiają, że degradacja
środowiska naturalnego schodzi na dalszy plan.
Odkładanie inwestycji ekologicznych nie wróży
niczego dobrego — ostrzega Andrzej Kozłowski,
który nie ma wątpliwości, że nowy gospodarczy
Czas próby: Liczymy straty, ale kryzys to również szansa na nowe wzrosty. Kto umie się przystosować, ład na świecie będzie rodził się w bólach i czeka
wyjdzie z obecnych trudności wzmocniony. [fot. ARC] nas jeszcze wiele nieprzyjemnych niespodzianek.
Rzeczywiście, coraz więcej meteorytów uderza
nesu — wynika z raportu Polskiego Instytutu i ryzyko wybuchu kolejnych konfliktów na świecie w gospodarkę, firmy i budżety domowe. Z drugiej
Ekonomicznego. wywierają ogromny nacisk na wielu gałęzi prze- strony pandemia i wojna przyspieszyły transfor-
— Dziś, ponad pół roku od rozpoczęcia wojny mysłu, a przede wszystkim na budżety gospo- mację cyfrową i testowanie nowych modeli bizne-
i niemal trzy lata od wybuchu pandemii koro- darstw domowych — opisuje Andrzej Kozłowski. sowych. Niektóre przedsiębiorstwa nawet zyskują
nawirusa, galopująca inflacja, drożejąca energia Rosyjska agresja skomplikowała i tak już trudną na kryzysie, co potwierdza stereotypowe przeko-
i obawy o dostępność surowców grożą katastrofą, sytuację na krajowym rynku pracy. nanie, że Polak da sobie radę zawsze, a im trud-
z której będziemy wychodzić przez lata. Stoimy — Wielu ukraińskich pracowników wyjecha- niejsze warunki, tym większa mobilizacja i wola
przed największymi wyzwaniami od zakończenia ło z Polski, by bronić ojczyzny. W ich miejsce walki. To wszystko daje nadzieję, że także tym
II wojny światowej. Zachwiane łańcuchy dostaw pojawiły się uciekające przed bombami kobie- razem unikniemy losu dinozaurów. © Ⓟ
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 5
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
KOMENTARZ PARTNERA
6 POLSKA LOGISTYKA
wiązaniem problemu rosnących kosztów opera-
cyjnych, ale przyczynia się do uelastycznienia
łańcucha dostaw i poważnie wspiera działania
związane z utrzymaniem jego ciągłości — mówi
prezes Sączek.
Ucieczka do przodu
Atutem polskiej branży TSL są zdolności adapta-
cyjne. By okiwać zaborców, okupantów i komu-
nistów, kolejne pokolenia Polaków do perfekcji
musiały opanować sztukę improwizacji. Teraz ta
umiejętność jest na wagę złota. Zarządy w prze-
szkodach dostrzegają okazje i podejmują szybkie
decyzje mimo niepełnego oglądu sytuacji. Tomasz
Sączek jako przykład podaje uelastycznianie
strategii zakupowych przez dywersyfikację do-
stawców i rynków. Logistyka stawia na krótsze
łańcuchy dostaw — klaruje — bo wydają się stabil-
niejsze i mniej podatne na zachwiania wywołane
czarnymi łabędziami, czyli rzadkimi, trudnymi do
przewidzenia zdarzeniami mogącymi przewrócić
do góry nogami naszą gospodarkę, biznesy i świat.
— Zamiast jednego dostawcy pojawia się dwóch
lub trzech, bo gdy któryś zawiedzie, inny stanie
na wysokości zadania i zapewni dostępności pro-
duktów. Inna nowość dotyczy zarządzania zapa-
Po nowemu: Najpierw pandemia, teraz wojna zaburza procesy logistyczne. To skazuje cały sektor TSL sami. Branża przeszła z modelu just in time just
na elastyczność i zmiany – mówi Tomasz Sączek, dyrektor zarządzający IPP Polska. [fot. WM] in case, co polega na zgromadzeniu w magazynie
wystarczającej ilości towarów na wypadek nie-
nak przewidzieć, czy zachowają swoją atrakcyjność niemniej części przedsiębiorstw one pomogły. przewidzianych okoliczności — tłumaczy dyrektor
— m.in. przez to, że Polska graniczy z wszystkimi Przykładem jest firma IPP Polska, której elastycz- zarządzający IPP Polska.
stronami konfliktu. To dla jednych partnerów biz- na oferta — dzierżawa palet — spotyka się rosną- By zaradzić problemom kadrowym, zoptymali-
nesowych z Unii zaleta, dla drugich wada. cym zainteresowaniem przewoźników i centrów zować koszty, przyciągnąć klientów, sektor inwe-
— Niektóre firmy będą nadal wycofywać się logistycznych. Gdy dotknięty pandemią i sektor stuje też w technologie.
z Polski w przekonaniu, że długofalowe inwe- TSL zaczął szukać oszczędności, innowacyjne — Bezpieczeństwo dostaw stało się ważniejsze
stycje nie są dobrym pomysłem ze względu na usługi zarządzanej przez Tomasza Sączka spółki niż kiedykolwiek. Dlatego tak wiele firm wdraża
bezpośrednie sąsiedztwo naszego kraju z Rosją okazały się odpowiedzią na wiele jego proble- cyfrowe rozwiązania, a digitalizacja polskich łań-
i Białorusią. Inne przedsiębiorstwa postrzegają mów, oczekiwań i potrzeb. cuchów dostaw nabiera tempa — twierdzi Tomasz
sytuację w przeciwny sposób: od kiedy nie mogą — Biorąc pod uwagę, że Ukraina, Rosja Sączek.
prowadzić działalności w Ukrainie i na rynkach i Białoruś były głównymi źródłami dostaw drew- Informatyzacja, robotyzacja, nowe procesy
agresorów, jeszcze bardziej doceniają potencjał na na rynku europejskim, ma to wpływ na jego biznesowe, ale także inne rynki — osobno żad-
naszego państwa — wyjaśnia Katarzyna Syta, pre- dostępność, a tym samym cenę. Sytuacja ta bez- na z tych rzeczy nie skieruje logistyki na drogę
zes KAES Logistics. pośrednio przekłada się na koszty pozyskania szybkiego wzrostu. Ale razem może jej dać impet.
Trudno się cieszyć z zawirowań gospodarczych palety. Skorzystanie z adekwatnej usługi u ope- Ważne, że sektor wybrał rozwój mimo wszystko.
wywołanych przez COVID-19 i rosyjską agresję, ratora poolingu paletowego nie jest jedynym roz- Ucieczkę do przodu. © Ⓟ
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 7
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
Dokąd zmierza
J
akie innowacje powinieneś wdrożyć, by do- Podczas lockdownu zakupy masowo przeniosły
gonić konkurencję i z sukcesem prowadzić się do internetu, zwiększając popularność płatno-
sprzedaż w sieci? ści odroczonych: buy now, pay later (BNPL). To
Handel internetowy próbuje odpowia- ukłon w stronę osób, które upatrzyły sobie pro-
dać na coraz to nowe potrzeby klientów. dukt, ale nie mają akurat pieniędzy na jego zakup.
Na początku dotyczyły one szybszej stro- Korzyścią dla e-sklepów jest mniejsza liczba porzu-
ny internetowej, później dostaw tego samego conych koszyków.
dnia i bezpłatnego zwrotu towaru. Stosunkowo Za granicą segment konsumencki (B2C) rynku
niedawno na konsumenckiej liście życzeń zna- BNPL opanowały ClearPay, Laybuy i Klarna, a w
lazły się dodatkowe metody płatności, integracja Polsce PayPo, Allegro Pay i czeski fintech Twisto.
sprzedaży z mediami społecznościowymi oraz Natomiast PragmaGO udostępnia tę opcję w trans-
rozwój infrastruktury paczkomatowej. Wszystkie akcjach między przedsiębiorcami (B2B).
te usprawnienia stały się standardem. W czym — Poszukujący dodatkowej gotówki właściciele e-
dzisiaj może tkwić przewaga konkurencyjna two- -biznesów coraz częściej mogą korzystać z zaliczek
jego e-sklepu? pod przyszłe przychody ze sprzedaży. Platformy
sprzedażowe włączają takie usługi do swoich pa-
Wbudowane finanse neli, dzięki czemu wspomagają swoich klientów
Tym, co robi różnicę, jest embedded finance — w rozwijaniu działalności gospodarczej — tłumaczy
w tzw. wbudowanych finansach chodzi o integrację Danuta Czapeczko.
produktów finansowych, jak pożyczki, ubezpiecze-
nia, karty debetowe i inwestycje, z niemal każdym Rozszerzona rzeczywistość
produktem niefinansowym. Rozwiązanie oferuje Sektor e-commerce nieodwracalnie zmieniają
wiele branż, ale handel online wydaje się wymarzo- nowe technologie, m.in. internet rzeczy, ana-
nym środowiskiem dla tej usługi. Tak przynajmniej lityka biznesowa i rozszerzona rzeczywistość.
uważa Danuta Czapeczko, dyrektor ds. sprzedaży Augmented reality (AR) rewolucjonizuje branżę
B2B w fintechowej spółce PragmaGO. modową. Do 2027 r. światowy rynek wirtualnych
— Embedded finance ma przed sobą wielką przymierzalni osiągnie wartość 10 mld USD, z cze-
przyszłość w e-commerce, bo jego użytkownicy go 42 proc. przypadnie na odzież — prognozuje
są przyzwyczajeni do korzystania z różnych apli- Fortune Business Insights. Wirtualne dopasowanie
Narodowy smart shopping: Według Adama kacji i sposobów uwierzytelniania transakcji. To ubrań zmniejszy liczbę zwrotów nawet o 50 proc.,
Bodziaka, eksperta ds. komunikacji i marketingu, umożliwia przygotowanie dla nich bardzo przyja- co pozwoli ograniczyć koszty sprzedaży online
Polacy pokochali porównywarki internetowe i strony znych procesów. Istotą takich usług finansowych oraz marnotrawstwo energii i zasobów.
z kodami rabatowymi. Cierpliwie wyczekują promocji, jest zaoferowanie produktu w miejscu i czasie, — Rozszerzona rzeczywistość podbija nie tylko
polują na okazje i konsultują się na temat cen w którym klient może z niego zrobić użytek od branżę fashion. IKEA już kilka lat temu stworzy-
i jakości. [fot. WM] ręki — zachwala Danuta Czapeczko. ła aplikację w technologii AR, która pozwala na
KOMENTARZ PARTNERA
8 POLSKA LOGISTYKA
e-commerce
aranżację przestrzeni swojego mieszkania lub biu- własnych zachowaniach i decyzjach zakupowych
ra. Firma VOX przygotowała natomiast wirtualny Wartość rynku się podwoi są bardzo praktyczni. Myślą bardziej portfelem niż
salon, który można odwiedzić bez wychodzenia sercem, co właściciele e-biznesów powinni brać to
z domu — przypomina Paweł Luty, prowadzący
podcast Liberté Talks: Sztuczna inteligencja.
Niekupujący online w 2020 r. stanowili 27 proc.
uczestników badania Gemiusa dla e-Commerce
187 mld zł
Taką wartość może osiągnąć polski
pod uwagę — przekonuje specjalista.
Inflacja daje się Polakom we znaki, a to wpływa
na sposób, w jaki dokonują zakupów. Poszukują
jak najkorzystniejszych opcji i… zwykle znajdują je
Polska. Jako powód niechęci do zakupów w sieci e-commerce w 2027 r. W ubiegłym roku było to w internecie: na platformach online swoją konsu-
najczęściej wymieniali potrzebę fizycznego kon- 92 mld zł — wynika z raportu firmy doradztwa mencką podróż rozpoczyna 34 proc. uczestników
taktu z produktem (43 proc. wskazań w tej grupie). strategicznego Strategy& Polska. sondażu zrealizowanego przez Agencję Badawczą
Tymczasem rozszerzona rzeczywistość umożliwia Atena Research&Consulting. Wygrywają e-sklepy,
obcowanie z towarem czy usługą, co może przeko- które zadowalają się niższą marżą, bo cena jest
nać część osób do elektronicznego handlu. mln m kw. taśmy klejącej i 41 mln m sześc. wypeł- dziś głównym kryterium wyboru produktów (43
niaczy przesyłek. proc. respondentów). O sprzedażowym sukce-
Zielone paczki — Jeśli operatorzy są nieczuli na szkody środowi- sie decydują także inne aspekty: dostępność (27
Kolejny ważny trend to walka z air-commerce, czyli skowe, powinni uwzględniać straty wizerunkowe. proc.), łatwość zakupów i darmowa dostawa (25
przewożeniem przedmiotów w zbyt dużych karto- Co trzeci polski klient e-commerce, który odebrał proc.), szybkość wysyłki (22 proc.) oraz wygoda
nach. Z powodu nadmiernych gabarytów do pol- zamówienie w zbyt dużej paczce, odczuwa wobec pojmowana jako brak konieczności wychodzenia
skich konsumentów, oprócz zamówionych produk- producenta lub operatora negatywne emocje — in- z domu (21 proc.).
tów, trafia ponad 40 mln m sześc. powietrza rocznie formuje Paweł Mazanka, który rozwiązanie widzi — Pokochaliśmy smart shopping, co oznacza, że
— wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie w odpowiedzialnym projektowaniu opakowań. korzystamy z porównywarek internetowych i stron
DS Smith (producent i dostawca opakowań). To z kodami rabatowymi, wyczekujemy promocji, po-
tak jakby Kowalscy zapłacili za wysłanie powietrza Inteligentne zakupy lujemy na okazje. Nie wydamy nawet złotówki bez
zgromadzonego w 13,5 tys. basenów olimpijskich. Już 40 proc. korzystających z e-commerce dekla- uwzględnienia stosunku jakości do ceny, kosztów
— Umieszczanie przesyłek w źle dopasowanych ruje, że zapłaciłoby więcej za zamówienie, jeśli by- dostawy oraz zasad zwrotów i reklamacji. E-sklepy
pudełkach skutkuje emisją ponad 42 tys. ton dwu- łoby bardziej ekologiczne. Adam Bodziak, ekspert nadążą za naszymi preferencjami, stosując nowe
tlenku węgla rocznie. Nie sposób również pominąć ds. komunikacji i marketingu, podchodzi do tego technologie i sprytne programy lojalnościowe —
wyższych kosztów w całym łańcuchu dostaw — zapewnienia sceptycznie. Im większa niepewność mówi Adam Bodziak.
wskazuje Paweł Mazanka, kierownik działu inno- w gospodarce, tym mniejsza skłonność tzw. zwy- Pod koniec ubiegłego roku firma badawcza GfK
wacji i rozwoju produktu w DS Smith Polska. kłych ludzi do przejmowania się kryzysem klima- informowała, że 71 proc. wszystkich konsumentów
Z powodu air-commerce trzeba uruchamiać tycznym, sprawiedliwym handlem czy oryginalno- w Polsce to smart shopperzy. Dziś, po kolejnych
dodatkowe kursy samochodów dostawczych, któ- ścią produktów — zaznacza. W trudnych czasach miesiącach drożyzny, odsetek takich osób zapewne
rych jest przez to prawie 2,5 mln więcej. Kolejny po prostu nie każdego stać na idealizm. jest dużo większy. Z kryzysu wyjdą wzmocnieni ci
problem to marnotrawstwo surowców — co roku — Klienci oczekują od sprzedawców odpowie- operatorzy, którzy będą jak klienci — coraz bardziej
niepotrzebnie zużywa się 89 tys. ton tektury, 333 dzialności za społeczeństwo i planetę, ale w swoich smart. © Ⓟ
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 9
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
Kierowcę i magazyniera
zatrudnię od zaraz
D 3 mln
emografia i luka kompetencyjna, pandemia szkolnictwa zawodowego nikt nie czuje się odpo-
i wojna — czterej jeźdźcy Apokalipsy niszczą wiedzialny za jego promocję. Odstraszają również
rynek pracy w branży TSL. wspomniane koszty uzyskiwania uprawnień.
Brakuje co najmniej 150 tys. kierowców. — Przyszedł moment, w którym warto zaape-
Nikt nie robi oficjalnej ewidencji, ale taką Tyle osób pracuje w logistyce w Polsce, lować do młodych ludzi: to jest naprawdę dobry,
liczbę najczęściej podają przedsiębiorcy z czego 46 proc. to kobiety. Największą grupę perspektywiczny i świetnie płatny zawód. Warto
i eksperci branży TSL — np. z Północnej Izby wiekową stanowią osoby do 25 lat go rozważyć — mówi Hanna Mojsiuk.
Gospodarczej (PIG) w Szczecinie, dodając, że sy- (ponad 42 proc.) — wynika z danych GUS. Trzecim problemem jest pandemią. W trakcie
tuacja pogarsza się z każdym dniem. lockdownów branża TSL zamroziła projekty re-
— Najbardziej brakuje pracowników w spedycji
międzynarodowej, ale widać również poważne
braki w strukturach samorządowych i spółkach
zajmujących się np. komunikacją miejską —
61 proc.
Taki odsetek pracodawców w branży
krutacyjne, co do dzisiaj odbija się jej czkawką.
— COVID-19 ogołocił przedsiębiorstwa z kierow-
ców i obecnie pilnie pracujemy nad tym, by tę
kadrową lukę załatać. Jesteśmy gotowi wyszkolić
zwraca uwagę Hanna Mojsiuk, prezes szczeciń- logistycznej wskazuje, że główną przyczyną i znaleźć zatrudnienie każdej liczbie kierowców —
skiej PIG. trudności w obsadzaniu miejsc pracy są zbyt zapewnia Aleksander Igielski, zarządzający Grupą
Ludzie nie garną się do pracy za kółkiem, bo wysokie oczekiwania finansowe kandydatów. Igielski w Szczecinie.
za mało im płacą? W żadnym wypadku — średnie Przedsiębiorcy narzekają również na brak Kiedy na początku roku żegnaliśmy się z korona-
wynagrodzenie kierowcy to 13 tys. zł brutto. kandydatów (58 proc.) i brak wystarczającego wirusem, wyglądało na to, że brakom osobowym
— Firmy oferują chętnym do pracy stawki doświadczenia zawodowego (44 proc.) choć w pewnej części uda się zaradzić. Tymczasem
nawet o 50 proc. wyższe niż przed pandemią. — wynika z raportu Segro. sytuacja się pogorszyła w związku z wybuchem
Dodatkowo kuszą atrakcyjnymi świadczeniami wojny na Ukrainie. Polskę opuściło ponad pół mi-
pozapłacowymi — mówi Dorota Siedziniewska- liona pochodzących z tego kraju mężczyzn, któ-
Brzeźniak, ekspert rynku pracy z Idea HR Group. pojazdów. Dziś kandydat na kierowcę kategorii rzy wcześniej zasilali głównie firmy budowlane,
Skoro nie chodzi o pieniądze, to o co? Jednym C+E, czyli dającej prawo do kierowania ciężarów- produkcyjne i właśnie transportowe — chyba nie
z największych problemów jest luka kompetencyj- ką o dopuszczalnej masie całkowitej przekracza- trzeba dodawać, że ukraińskie kobiety, podobnie
na, której główna przyczyna tkwi jeszcze w latach jącej 3,5 tony łącznie z przyczepą, musi liczyć się jak polskie, nie widzą się w roli truckerek.
90., gdy na fali transformacji ustrojowej ograni- z wydatkiem nawet 10 tys. zł.
czono liczbę szkół zawodowych, w tym kształ- Drugi powód niedostatku kadr to demografia. Pracownik dyktuje warunki
cących kierowców i mechaników. Zniesiono też Starsi odchodzą na emeryturę, a młodsi — mimo Są firmy, w których uziemione jest aż 80 proc.
obowiązkową służbę wojskową, w ramach której atrakcyjnych zarobków — nie chcą pracować za ciężarówek. Na kierowcach deficyt kadr się jed-
można było zdobyć uprawnienia do prowadzenia kółkiem. Zawód ma niską rangę i po zniszczeniu nak nie kończy. Z raportu Hays wynika, że aż
KOMENTARZ PARTNERA
10 POLSKA LOGISTYKA
97 proc. przedsiębiorstw z sektora TSL planuje
dalszą rekrutację, a 78 proc. — że spodziewa się
trudności w pozyskiwaniu ludzi. Z kolei według ra-
portu „Niedobór talentów”, opracowanego przez
ManpowerGroup, najbardziej pożądaną grupą są
specjaliści od logistyki, przed operatorami produk-
cji i maszyn oraz specjalistami IT. Na celowniku
headhunterów znaleźli się magazynierzy, opera-
torzy wózków widłowych, bocznych i wysokiego
składu. Kolejne wskazania dotyczą inżynierów,
kierowników zarządzających zespołami, a także
spedytorów oraz specjalistów ds. zarządzania jako-
ścią, eksportem i gospodarką magazynową.
— Branża TSL prowadzi również mnóstwo
rekrutacji do działów handlowych. Takich na-
borów w logistyce nigdy nie brakowało, ale
teraz jest ich nadzwyczaj wiele. Firmy chcą za-
trudniać naprawdę skutecznych handlowców,
którzy poradzą sobie w trudniejszych czasach
i na ciągle zmieniającym się rynku — tłumaczy Kadrowy dołek: Według oceny przedstawicieli branży transportowo-logistycznej w Polsce brakuje
Marika Stasinowska, executive manager w HRK aż 150 tys. kierowców ciężarówek. Niedobory spowodowane załamaniem branżowego szkolnictwa
Procurement and Logistics. zawodowego pogłębił ostatnio odpływ pracowników pochodzących z Ukrainy. [fot. Adobe Stock]
Kto umie zdobywać klientów i sprzedawać wła-
ściwie wszystkie rodzaje usług logistycznych, na Czyżby pracodawcy zapomnieli, że dziś warunki Kolejny sposób na załatanie dziury kadrowej
brak ofert nie powinien narzekać. Jak kraj długi dyktuje pracownik? to pomaganie chętnym w zdobyciu kwalifikacji
i szeroki, wszędzie rozrywani są zarówno han- — Większe trudności w pozyskiwaniu ludzi i uprawnień. Zanim Polska nie reaktywuje szkol-
dlowcy z rocznym lub dwuletnim stażem, jak mają organizacje, które wróciły do pracy stacjo- nictwa zawodowego na odczuwalną skalę, wszyst-
i bardziej doświadczeni profesjonaliści — stano- narnej lub znacząco ograniczyły liczbę dni pracy kie kursy oraz programy finansowania i refundacji
wiska regionalnych kierowników sprzedaży, spe- zdalnej, co w przypadku rekrutacji pracowników nauki wydają się pożądane, a wiele firm już prze-
cjalistów ds. kluczowych klientów i menedżerów na stanowiska handlowe ma spore znaczenie — szło od pomysłu do czynu.
rozwoju biznesu z ukierunkowaniem na rynki przyznaje przedstawicielka HRK. — Jesteśmy gotowi wyszkolić i znaleźć pracę
zagraniczne i obsługę międzynarodowych prze- każdej liczbie kierowców — podkreśla Aleksander
targów. Automatyzacja i szkolenia Igielski.
Szkopuł w tym, że krajowa logistyka nie cierpi Gdzie szukać rezerw? Na przykład wśród obco- A może inwestować w automatyzację proce-
na nadmiar kandydatów z takimi kwalifikacjami, krajowców. Z powodu odpływu ukraińskich fa- sów, by ograniczyć wpływ czynnika ludzkiego
a reprezentanci działów handlowych nie są otwar- chowców firmy coraz poważniej rozglądają za na sektor TSL? Niektóre magazyny wdrożyły
ci na propozycje łowców głów, bo niepewność pracownikami z takich krajów jak Filipiny. już model hybrydowy, w którym ludzie pracują
w gospodarce nie zachęca do zmiany miejsca za- — W 2021 r. Generalny Inspektorat Transportu ramię w ramię z robotami. W logistycznej ad-
trudnienia. Drogowego wydał prawie 90 tys. świadectw kie- ministracji standardem stają się natomiast pro-
— Nabór utrudniają oczekiwania finansowe rowców dla zagranicznych obywateli, jedną trzecią gramy RPA (robotic process automation), które
kandydatów, które bardzo często przewyższają więcej niż rok wcześniej. Skoro pracodawcy znaleźli wyręczają np. księgowych i kadrowców w obsłu-
stawki, które przedsiębiorstwa logistyczne dałyby się pod ścianą, takie działania trzeba kontynuować dze powtarzalnych, wieloseryjnych czynności.
radę unieść — twierdzi Marika Stasinowska. i rozwijać — uważa Tomasz Rodak, dyrektor sprze- Szkoda, że w najbliższej przyszłości sztuczna
Kolejna rzecz to zbyt mała elastyczność firm co daży firmy faktoringowej Bibby Financial Services, inteligencja nie zastąpi człowieka w szoferce
do miejsca i sposobu wykonywania obowiązków. która od lat obsługuje branżę transportową. ciężarówki. © Ⓟ
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 11
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
KOMENTARZ PARTNERA
12 POLSKA LOGISTYKA
— Dostawa produktów musi być maksymalnie
efektywna. Aby skrócić ten proces, a jednocześnie
zmniejszyć koszty transportu i magazynowania
oraz podwyższyć poziom obsługi klienta, nie-
zbędny jest rozwój sieci centrów logistycznych,
co pociąga za sobą ogromne wydatki — wskazuje
Dorota Mazur.
Unowocześnianie magazynów, taboru czy pro-
cesów administracyjnych (np. księgowości i kadr)
w czasie kryzysu może wyglądać na fanaberię.
Nic bardziej mylnego. Według badań PwC digi-
talizacja łańcucha dostaw redukuje koszty i daje
organizacjom dwukrotnie wyższe przychody.
Z analiz Grupy Inelo dodatkowo wynika, że cy-
fryzacja skutkuje wzrostem rentowności przedsię-
biorstwa transportowego nawet do 30 proc. Tzw.
niskoemisyjne technologie pozwalają natomiast
zbudować wizerunek firmy działającej zgodnie
ze standardami ESG (environmental, social and
corporate governance), czyli zorientowanej na
ochronę środowiska, odpowiedzialność społeczną
i ład korporacyjny.
— Wielu zachodnich kontrahentów i inwesto-
rów nie rozpocznie współpracy z przewoźnikami
oraz ośrodkami spedycji i logistyki, zanim się nie
upewni, że zależy im na środowisku. Podobnie
międzynarodowe banki, nie chcą nawet roz-
mawiać z klientami korporacyjnymi, którzy nie
przejmują klimatem czy dobrem lokalnych spo-
łeczności — wskazuje Margo Koniuszewski, pre-
zes fundacji The Bridge, która promuje edukację
cyfrową i zrównoważony rozwój. Kierunek: Coraz większa konkurencja na rynku i coraz bardziej restrykcyjne regulacje ekologiczne
Sposoby na bycie eko mogą być różne: in- wymuszają na operatorach TSL inwestycje w nieruchomości, tabor i narzędzia IT. [fot. Adobe Stock]
stalacja na dachach kompleksów magazyno-
wych paneli fotowoltaicznych, zakup pojaz- razie nie być skory do finansowania projektów płynność, nie są dobrymi klientami w oczach
dów napędzanych wodorem i gazem ziemnym dotyczących kolei. instytucji finansowych. Im większe zadłużenie,
lub przestawianie się na kolej, która cechuje — Rzeczywiście, banki, którym zależy na zaufa- tym mniejsza ich szansa na uzyskanie kredytu.
się trzy razy mniejszą emisją dwutlenku wę- niu, preferują przedsięwzięcia spod znaku ESG. Są Dlatego Dorota Mazur radzi przedsiębiorstwom,
gla niż transport drogowy i ponad osiem razy jednak zbyt profesjonalne, by stosować odpowie- które same nie dostają pieniędzy na czas, by nie
mniejszą niż lotniczy. Choć ten ostatni przykład dzialność zbiorową. Wszystkie sprawy rozpatrują zwlekały z windykacją oraz ratowały się takimi
nie jest może najlepszy, bo w świetle raportu osobno, każdego klienta traktują indywidualnie instrumentami jak faktoring. Wojna kiedyś się
„Spojrzenie mBanku na branżę TSL” transport — uspokaja Margo Koniuszewski. skończy. Sytuacja geopolityczna przestanie tak
kolejowy w Polsce jest mocno uzależniony od Ale spójrzmy prawdzie w oczy: nawet bycie mocno oddziaływać na biznes. Do tego momentu
przewozów węgla i wyrobów górnictwa oraz zielonym nie pomoże, jeśli firmie brakuje płyn- trzeba jednak dotrwać, robiąc wszystko, by mieć
kopalnictwa. Dlatego sektor bankowy może na ności finansowej. Operatorzy TSL, którzy stracili fundusze na niezbędne inwestycje. © Ⓟ
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 13
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
KOMENTARZ PARTNERA
14 POLSKA LOGISTYKA
tyczne kolejki tirów, a kierowcy z Polski zawiązali — Najskuteczniejszą strategią w świecie VUCA, Żałowanie pieniędzy na innowacyjne progra-
komitet protestacyjny. Niemniej przedstawiciel niezależnie od gałęzi gospodarki oraz rodzaju my i aplikacje to pozorne oszczędności — uświa-
Keratronika jest optymistą. i skali działalności, jest nowoczesne przywódz- damia — skoro wykorzystanie tych narzędzi
— Nasze stosunki z napadniętym sąsiadem two, kultura organizacyjna sprzyjająca uczeniu np. w procesach magazynowych może spowo-
są więcej niż dobre. Wierzę, że się to przełoży się i zwinne zarządzanie zmianą — odpowiada dr dować wzrost wpływów nawet do 25 proc. Za
również na pomyślną współpracę biznesową — Bartłomiej Brach, antropolog organizacji. wzór stawia organizacje, które mimo trudności
przekonuje Krasicki. Zdaniem Beniamina Krasickiego próżno finansowych i pesymistycznych prognoz ryn-
W swojej opinii nie jest odosobniony. Według szukać gotowych recept sprawdzających się kowych wprowadzają systemy ERP, z których
ankiety zleconej przez Krajowy Rejestr Długów w logistyce zawsze i we wszystkich okoliczno- pomocą osiągają przejrzystość procesów i lepiej
aż 97 proc. operatorów logistycznych chce wes- ściach. Za najlepszą odpowiedź na realia VUCA wykorzystują swoje przewagi, np. maszyny, flo-
przeć Ukrainę w rekonstrukcji infrastruktury uważa podejście VUCA 2.O — od vision (wizja), tę samochodową czy pracowników z wysokimi
i gospodarki po wojnie. Tomasz Czyż, ekspert understanding (zrozumienie), courage (odwaga) kwalifikacjami. Zdaniem prezesa Jabłońskiego
technologiczny branży TSL w Grupie Inelo, i adaptability (zdolność adaptacyjna). Powinni podczas gdy odwaga (choć nie brawura) pomaga
twierdzi, że w tę pomoc zaangażują się przed- się nim wykazywać liderzy sektora TSL, a wów- przezwyciężyć kryzys, asekuranctwo zwiastu-
siębiorstwa, które przez lata specjalizowały się czas ich zespoły gotowe będą skoczyć za nimi je klęskę.
w przewozach właśnie do tego kraju. w ogień. — Gdy strach sugeruje, by zamrozić inwesty-
— To firmy, które z powodu działań wojen- — Bez przebojowości, dzielności nie ma praw- cje, nastawić się tylko na przetrwanie, należy
nych częściowo obrały inne kierunki wyjazdów. dziwego przywództwa, podobnie jak bez pewnej zrobić coś całkowicie przeciwnego: wybrać no-
Niewykluczone, że będą musiały zmienić profil giętkości, woli dostosowania się. Z drugiej strony woczesność, rozwój. Dzięki zaawansowanym
dostaw i skupić się np. na lekach wymagających aby w chaosie podejmować właściwe decyzje, rozwiązaniom IT można zbudować cyfrowe
odpowiedniej temperatury. Dla polskich prze- potrzebna jest umiejętność analizowania rze- przedsiębiorstwo z ekosystemem, który zop-
woźników sytuacje kryzysowe nie są pierwszy- czywistości i akceptowania nawet brutalnych tymalizuje zasoby magazynowe, zaopatrzenie,
zną, więc i z tym razem sobie poradzą zapewnia faktów. Temu realizmowi powinna towarzyszyć produkcję, księgowość i inne powiązane usługi.
Tomasz Czyż. wizja: mentalna wizualizacja pożądanego stanu, Integracja tych procesów naprawdę robi różnicę.
ale też wysiłków, poświęceń i inwestycji, które W tym kierunku zmierza rynek TSL — tłumaczy
Kompetencje lidera… do niego nas doprowadzą — tłumaczy reprezen- Dzmitry Jabłoński.
Komu ufać, a kogo się bać? Z kim robić interesy, tant Keratronika. Doświadczeni menedżerowie mają intuicję,
a z kim nie? Te pytania zawsze zadawali sobie która podpowiada im, jak postąpić w obliczu wąt-
przedsiębiorcy. Tyle że obecną gospodarkę — …i nowe technologie pliwości i zagrożeń — przykładem jest Beniamin
w tym sektor TSL — najtrafniej opisuje akronim Kompetencje przywódcze to nie wszystko. Krasicki, który kilka lat temu posłuchał instynktu
VUCA — od volatility (zmienność), uncertainty Sukces w dużym stopniu zależy także od no- i wycofał się z Rosji. Inni liderzy wolą polegać
(niepewność), complexity, (złożoność) i ambi- wych technologii, o czym przekonuje Dzmitry na systemach ERP, elektronicznym obiegu do-
guity (niejednoznaczność). To oznacza, że trzeba Jabłoński, dyrektor zarządzający LeverX Group, kumentów, telematyce, big data, przetwarzaniu
dużo ostrożniej niż wcześniej wybierać rynki, oferującej rozwiązania IT do przetwarzania da- w chmurze i innych nowinkach. To są narzędzia
partnerów, kontrahentów, a decyzje o inwesty- nych. Zwraca uwagę, że analityka biznesowa na nowe, niepewne czasy — powtarzają.
cjach podejmować z dużą rozwagą. ułatwia odnalezienie się w środowisku VUCA. Co więc jest skuteczniejsze w planowaniu,
— Dla krajowej branży logistycznej VUCA to — Zmniejszenie kosztów dystrybucji i logi- organizowaniu i zarządzaniu logistycznym biz-
nie tylko wojna za wschodnią granicą. To tak- styki, precyzyjne zarządzanie zapasami i do- nesem: czucie i wiara czy mędrca szkiełko i oko?
że skutki pandemii, inflacja, wysokie ceny pali- skonała obsługa klienta — te wyzwania stoją Ludzka przenikliwość czy sztuczna inteligencja?
wa, energii, brak kierowców i zmiany prawne. przed branżą TSL. Większość jej reprezentan- Kto powiedział, że to, co naturalne, stoi w opo-
Problemy się nawarstwiają, trudno przewidzieć, tów nie może sobie pozwolić na przeciętność, zycji do tego, co cyfrowe! Tradycyjne i nowo-
jak potoczą się wypadki na scenie geopolitycznej stagnację: podstawą ich efektywności jest kon- czesne metody, podejścia mogą się przenikać
— opisuje Beniamin Krasicki. trola łańcuchów dostaw, którą uzyskają, wcho- — warto korzystać ze wszystkiego, co pozwala
Wśród przewoźników panuje nastrój wyczeki- dząc w transformację cyfrową — wyjaśnia szef działać skutecznie mimo chaosu i niewiado-
wania. A co powinni robić? LeverX Group. mych. © Ⓟ
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 15
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
KOMENTARZ PARTNERA
16 POLSKA LOGISTYKA
opłaca, zważywszy choćby na obecne ceny pa-
liwa. Kontrola spalania paliwa jest najważniejsza
— tłumaczy Michał Czeredys.
KOMENTARZ PARTNERA
POLSKA LOGISTYKA 17
XIX FORUM POLSKICH MENEDŻERÓW LOGISTYKI
Transport
odkopuje się z papieru
E
lektroniczne dokumenty są kluczem do wsparciem technologii mogą zwiększyć skutecz-
efektywności i optymalizacji kosztowej. Co daje model paperless ność tych działań.
Polscy przewoźnicy już to wiedzą. — Narzędzia workflow oferują użytkownikowi
Wyobraźmy sobie, że zmęczony kilku- dzięki automatyzacji zamówienia dostawa pełny obraz jego sytuacji finansowej, czyli na bie-
dniową trasą kierowca ciężarówki jest wol- towaru może rozpocząć się szybciej; żąco może sprawdzać, ile są mu winni kontrahen-
ny od papierkowej roboty, wymaganej do operatorzy logistyczni mogą informować ci oraz czy sam się rozlicza na czas — tłumaczy
rozliczenia i zamknięcia transakcji. Nie musi się klientów szybciej o opóźnieniach i innych Andrzej Nycz.
martwić, czy każdy etap zlecenia: załadunek, problemach z dostawą;
przeładunek, przewóz i rozładunek towaru, może producenci i dostawcy mogą dokładniej Logistyka gra w zielone
potwierdzić niezbędnymi pieczątkami i podpisa- prognozować zamówienia i elastycznie EOD usprawnia również wewnętrzne procesy
mi. Ma też pewność, że żadnego dokumentu ni- zwiększać dostępność produktów; biznesowe operatora logistycznego. Przykładem
gdy nie zgubi i nie zniszczy, nie poplami kawą czy w czasie postojów kierowcy mogą odpocząć, może być firmowe archiwum prowadzone zgod-
jedzeniem, w wyniku czego daty, adresy, numery zamiast zajmować się kompletowaniem i nie z zasadą paperless (zero papieru) — skarbnica
telefonów i kwoty staną się nieczytelne. uzupełnianiem papierowych dokumentów. e-dokumentów jest tańsza i bardziej praktyczna
Nie, nie musimy sobie tego wyobrażać. niż jej odpowiednik w wersji analogowej.
Wystarczy, że zainwestujemy w workflow, czyli — Druk pochłania od 5 do 15 proc. przychodów
elektroniczny obieg dokumentów (EOD). którzy nie dostają pieniędzy na czas, często sami przedsiębiorstw. Wydatki te można zredukować
— Wyższość dokumentów cyfrowych nad pa- nie regulowaniem zobowiązań — firmy transpor- przez digitalizację, a przy okazji pokazać się jako
pierowymi polega na tym, że nie zawieruszą się towe mają 2,5 mld zł zaległych faktur i kredytów, firma odpowiedzialna społecznie i środowiskowo.
w szoferce, nie zabrudzą, nie ulegną uszkodzeniu a ta kwota zapewne się zwiększy. Druga rzecz to koszty osobowe: elektroniczna ar-
i zawsze będą pod ręką — wylicza Andrzej Nycz, — Problemy we wzajemnych rozliczeniach chiwizacja wymaga mniejszej liczby pracowników
prezes spółki Docusoft. między przedsiębiorcami będą się pogar- biurowych — wskazuje prezes Docusoftu.
szać z powodu inflacji i wojny — prognozuje Tymczasem przewoźnicy jeszcze nie zapała-
Od komunikacji do windykacji Sławomir Grzelczak, prezes Rejestru Dłużników li entuzjazmem do systemów workflow, o czym
Program workflow ułatwia życie nie tylko kie- BIG InfoMonitor. świadczy badanie Polskiego Instytutu Transportu
rowcom, ale też wielu innym pracownikom, Według „Skanera MŚP” o 13 pkt proc. zwiększył Drogowego: elektroniczne umowy przewozu sto-
głównie menedżerom, specjalistom od kadr się we wszystkich branżach odsetek firm, które suje tylko 1 proc. operatorów. Kiedy konieczność
i płac, sprzedawcom, księgowym i odpowiedzial- natychmiast reagują na opóźnienia, nie czekają oszczędzania przekona resztę firm do takich
nym za windykację. Nie można też zapomnieć długo i szybciej próbują ściągać należności. Ze wdrożeń? © Ⓟ
o spedytorach — mając zdalny dostęp do infor-
macji i dokumentów, nie muszą dzwonić do truc-
kerów, nierzadko w trakcie jazdy, i wypytywać
o szczegóły zlecenia.
— Wynikiem wdrożenia EOD jest automatyzacja
żmudnych zadań administracyjnych, dzięki cze-
mu odpowiedzialne za nie osoby mogą poświęcić
się sprawom wymagającym większej kreatywno-
ści — mówi szef Docusoftu.
Gdy umowy, faktury, potwierdzenia zamówień,
listy przewozowe i inne dokumenty mają postać
papierową, za każdym razem ktoś musi wpisać
ręcznie znajdujące się na nich dane do systemu.
Jest to męczące, czasochłonne i obarczone ryzy-
kiem błędów.
— Zaawansowane oprogramowanie zapewnia
wygodę oraz jest szybsze i dokładniejsze od czło-
wieka — ocenia Andrzej Nycz.
Elektroniczne dokumenty to natychmiastowa
wysyłka i rejestracja oraz możliwość monitorowa-
nia ich przepływu w czasie rzeczywistym. Żaden
kontrahent już nie powie, że nie opłacił jeszcze
faktury, bo jej nie dostał lub dostał po terminie.
Ma to znaczenie zwłaszcza dzisiaj, gdy transport
coraz bardziej zmaga się z zatorami płatniczy-
mi. O opóźnieniach przekraczających 60 dni
w ostatnich sześciu mówi 37 proc. przewoźni-
ków, co oznacza wzrost o 9 pkt proc. w stosun-
ku do drugiego kwartału — wynika ze „Skanera
MŚP”, cyklicznego badania Rejestru Dłużników
BIG InfoMonitor, realizowanego wśród przedsię- Dlaczego EOD: Kurczowe trzymanie się papierowych dokumentów naraża firmę logistyczną na straty –
biorstw mikro, małych i średnich. Operatorzy, uważa Andrzej Nycz, prezes spółki Docusoft. [fot. Rafał Klimkiewicz/Edytor]
18 POLSKA LOGISTYKA
POLSKA LOGISTYKA 19