Professional Documents
Culture Documents
yuqjQ frda.shd
r±‹xv£z‹f
ms%hud,s jxpd l<
b;d fyd`o fldaá
fi!LH
;;a;ajfha UnN Y… 11$2la
ksfõol
isákjd c£pYš hqj<lg iSwhsãh
fyauka; rkaÿKq
fyauka; rkaÿKq
ïxýx
;s<sKs ms%hud,s kue;s ldka;dj jxpksl f,i
;s<sKs ms%hud,s kue;s ldka;dj isÿ l< yd mßudK Wmhd.;a nj lshk remsh,a fldaá tlyudrl
uQ,H jxpdjkag wdOdr wkqn, §u we;=¿ fpdaokd uqo,la ckms%h ksfõol wUqieñ hqj<lg ,nd§ we;s
.Kkdjla iïnkaOfhka ls%ia iud.fï m%Odk úOdhl nj wmrdO mÍCIK fomd¾;fïka;=j l<
ks,Odßks f,i lghq;= lrk cklS isßj¾Ok wmrdO úu¾Ykj, § wkdjrKh ù we;' 02-msgqjg
mÍlaIK fomd¾;fïka;=j u.ska Bfha ^04 jeksod& oyj,a
w;awvx.=jg f.k we;' 02-msgqjg
x§lª p¥ƒ¥
iellghq;= wfhla kï <Õu
Kh m%;sjHqy.; lrk
Ök-bka§h idlÉPdj,g
wg mqoa., lñgqjla
pñkao is,ajd
fi!LH wdh;kh fj; hkak cd;Hka;r uQ,H wruqo, yd f,dal nexl= ksfhdað;hka
lr we;s oekqï §ug wkqj furg Kh m%;sjHqy.; lsÍfï
ls%hdj,sfha § Ökh yd bkaÈhdj iu. idlÉPd lsÍug wg
jev ;ykï jQ
- fi!LH wud;HdxYh
mqoa., lñgqjla m;alsÍug ckdêm;s rks,a úl%uisxy
uy;d ls%hd lr we;' 02-msgqjg fodia;rg kS;s
lKavdhï 4la
Ysrdka rKisxy iy tauka;s udrfò
Monkeypox ^ukals fmdlaia& ffjrih wdidokh jkqfha
b;du ióm weiqrlska nj;a" ta ksid ta ms<sn| wksh; pñkao is,ajd
ìhla we;s lr.; hq;= fkdjk nj;a fi!LH wud;HdxYh
rfÜ mj;sk ukaofmdaIK ;;a;ajhla .ek woyia
fmkajd fohs' ta ksid furáka tjeks wdidÈ;hl= jd¾;d m%ldY lsÍu ksid jev ;ykug ,laù isák ffjµ pu,a
ùu ms<sn`oj ìhla we;slr .; hq;= ke;ehs fi!LH fiajd
wOHlaI ckrd,a ffjoH wfia, .=Kj¾Ok uy;d mjihs' oUr ysñ yd ixÔj uy;dg kS;S wdOdr ,nd§u i|yd m%Odk fmf<a kS;s
lKavdhï 04la leue;a; m%ldY lr we;ehs ffjµ iy
02-msgqjg weue;s nkaÿ, isú,a whs;sjdislï ms<sn| ffjµjrekaf.a jD;a;Sh iñ;s
ikaOdkfha f,alï ffjµ chrejka nKavdr uy;d
Tlaf;dan¾
fIâ <Õ bkaOk tlÕ ù fndre ixLHd f,aLk bÈßm;a lr
m%ldY lf<ah' 02-msgqjg
ierhka
ysñhkag Lksc f;,a ixia:dj ÿka o~qju ksid hehs Lksc pñkao is,ajd l|dk wfYdaldrdudêm;s"
) oaú;aj mqrjeis 05-msgqjg
f;,a fnÿïlrejkaf.a ix.ufha Wm iNdm;s l=iqï úÑ;% O¾ulÓl" wdpd¾h"
uka;S%, md¾,sfïka;=fõ
udkj
ikaokdhl uy;d mejiSh' 02-msgqjg .re fmd,ams;suQl,dfka m[a[disß
ysáhg lrkak fohla
kE lsh,d l:dkdhl úkdY lrkak k.r iNdjg ÿka iajdókaøhka jykafia
lshkafka'''æ
) Tõ''' Tõ''' bkak l,a bl=;a jQ T!IO f;d.h kqjrt<sh ysñlï hhs odhl;ajh
le,Ksh ms,msáh mÈxÑ ,,s;a jrdf.dv ue;s;=ud iy tu
mqrjeisfhda lrkafk;a
rg lld hk tlfka'''@
frdayf,kau kej;;a f.ksyska u;a;, - È,Sma tka'
ue;sksh úiska keiS.sh le,Ksh iq¿ k.r iNdfõ ysgmq
iNdm;s isßfiak jrdf.dv ue;s;=udg iy w,õfõ j<l=Uqf¾
- kqjrt<sh - kd,l r;akdhl chfialr 03-msgqjg isg keiS.sh fm%au;s,l Èidkdhl ue;s;=udg msx msKsi'
07-msgqjg
02 2022 fkdjeïn¾ ui 05 jeksod fikiqrdod
YS% ,xldfõ fuu uQ,H wl%ñl;djkag cdklS isßjßOk miqj cdklS isßj¾Ok wmrdO mÍlaIK
oUr ysñ yd weue;s nkaÿ,
my<g
w;awvx.=jg .;ay' wdrxÑ mejiSh' m%isoaO udOH yuqjl§ l<
m%ldYhla u.ska ;ukag l<
Kh m%;sjHq.;'''' wmydihg remsh,a ñ,shk 500 l
jkaÈhla b,a,d wud;H wdpd¾h
YHdï kqjka .fkaj;a; nkaÿ, .=Kj¾Ok uy;d úiska
Kh m%;sjHqy.; lsÍfï ls%hdj,sh läkï lr.; hq;= nj fIydka fiauisxy" ckdêm;s ld¾h uKav, m%OdkS id., kd,kaod úYajúoHd,
YS% ,xldfõ iaffjÍ ne÷ïlr fY%aKsh 'CC' isg 'D' cd;Hka;r uQ,H wruqof,a yd f,dal nexl=fõ ksfhdað;hka r;akdhl" ckdêm;s f,alï iuka talkdhl" ckdêm;s úoHdh;kfha fcHIaG lÓldpd¾h
olajd my; fy<Sug f.da,Sh fY%aKs.; lsÍfï wdh;khla bl=;a i;sfha§ ckdêm;s ld¾h uKav, m%OdkS id., WmfoaYl wdpd¾h wd¾' tia' tÉ' iur;=x." uy nexl= wêm;s mQcH oUr wñ, ysñhkag tfrysj
jk tia wekaâ mS .af,dan,a mshjr f.k we;' r;akdhl uy;d iu. meje;s idlÉPdfõ§ m%ldY lr ;sfí' kkao,d,a ùrisxy" NdKavd.dr f,alï uyskao isßj¾Ok" mjrd ;snQ jkaÈ kvqj fld<U
fï jif¾ ^2022& iema;eïn¾ 14 jeksod iy ckdêm;s iu. idlÉPd lr ta ms<sn|j läkñka ysgmq uy nexl= wêm;s bkaøð;a l=udriajdñ hk uy;ajre m%Odk Èid úksiqre mQ¾Ksud
iema;eïn¾ 28 hk Èkj,§ f.úh hq;= fmd,S u.yeÍu mshjrla .kakd f,i whs' tï' t*a iy f,dal nexl= m;aj isá;s'
mrK.u uy;añh boßfha §
fya;=fjka fuu mshjr tu fY%aKs.; lsÍfï wdh;kh ksfhdað;hka id., r;akdhl uy;d yuqfõ l< oekqï §ug fuu lñgqj ueÈy;a ù bkaÈhdj yd Ökh idlÉPdjg
wkqj fuu lñgqj m;alr ;sfí' fhduq lr .ksñka Kh m%;sjHqy.; lsÍug wod<j idlÉPd fomd¾Yajfha tlÕ;djh wkqj
úiska f.k we;ehs jd¾;d fõ' Bfha ^04 od& nkaÿ, .=Kj¾Ok
fuu lñgqjg úfoaY weue;s w,s iì%" uqo,a rdcH weue;s wdrïN lsÍug kshñ;h'
uy;d úiska b,a,d wialr .kakd
Tlaf;dan¾ udifha úfoia jev ;ykï jQ '''' ,È' mQcH oUr wñ, ysñhka úiska
o remsh,a ñ,shk 600 l jkaÈhla
ixpdrlfhda 42026la Tjqka iu. idlÉPd lr iqÿiq lKavdhula iu. ixÔj lSh'
b,a,d wdpd¾h nkaÿ, .=Kj¾Ok
uy;dg tfrysj f.dkq lr ;snQ
YHdï kqjka .fkaj;a; uy;df.a jev ;ykug tfrysj kS;s uÕg hEug lghq;= lrk yïnkaf;dg m%foaYfha isÿl< ióCIKhlska wëCIKhg jkaÈ kvqj o fomd¾Yajfha
njo nKavdr uy;d lSh' ixÔj uy;df.a jev ;ykug ,laùu ,lajQ mjq,a w;r meje;s ukaofmdaIK ;;a;ajhla m%ldY lsÍu tlÕ;djh wkqj fld<U w;sf¾l Èid úksiqre ufyaIs
bl=;a Tlaf;dan¾ udifha § Y%S ,xldjg úfoia foaYmd,k wjYH;djh u; isÿù we;s nj;a ;u ix.ufha ksid ixÔj uy;d jev ;ykug ,laj we;s nj;a" tu jev o is,ajd uy;añh bÈßfha§ tu ysñhka úiska Bfha
ixpdrlhka y;<sia fooyia úisyhfofkla meñK we;' iNdm;sjrhd jQ Tyqf.a jD;a;h iñ;s iy isú,a whs;sjdislï ;yku isÿlr we;af;a fi!LH wud;HdxYh ksis úu¾Ykhlska ^04 od& b,a,d wialr .kakd ,§'
.sh jif¾ ^2021& Tlaf;dan¾ ui meñKs ixpdrlhka wdrCId lr.ekSu i|yd kS;sh yuqjg hk nj;a nKavdr uy;d f;drj njg;a ta uy;d fpdaokd lf<ah' tlsfkl meñKs,slrejka tu kvq fofla ú;a;slrejka
m%udKh 22771 ls' fï wkqj fï jif¾ ^2022& uq,a udi f,i kï lr we;s mQcH oUr wñ, ysñhkaf.ka yd
oyfha § meñK we;s uq¿ ixpdrlhka m%udKh 568258ls'
.sh jif¾ ^2021& meñK we;s uq¿ ixpdrlhka
ixLHdj tla,CI wkQy;royia ydrish wkQmyls' bl=;a
fIâ <Õ ''' nkaÿ, .=Kj¾Okf.ka fulS kvq folg wod< fjk;a
lsisÿ b,a,Sula fyda kvq .dia;= b,a,d fkd isàug;a tlS
iu: fldkafoais mQ¾K iy wjidkd;aul iu:hla f,i
Tlaf;dan¾ udifha § 8862 l jeäu ixpdrl msßila bkaOky,a lsysmhl bkaOk fmda,sï we;s ù ;sfnkafka ;;a;ajhla Wod ù we;s nj;a tu ks,Odßhd lSh' ;Skaÿ m%ldYhg we;=<;a lsÍug;a fomd¾Yajh tlÕ jQy'
meñK we;af;a bkaÈhdfjks' tfiau reishdfjka 6189la bkaOk ñ, wvqjkq we;ehs is;d miq.sh 31 iy fuu ui 01 fï jkúg bkaOk ,nd.ekSu i|yd Bg fmr nexl=j yryd isú,a ixúOdk yd jD;a;Sh iñ;s iïfï,kh úiska
yd tx.,ka;fhka 4275la o úfoia ixpdrlhka meñK jeksod bkaOky,a bkaOk weKjqï fkdlsÍu ksid nj o tu uqo,a ,nd§u isÿl< hq;= nj;a" th o we;eï bkaOky,aj,g 2019'07'14 jeksod rdc.sßfha meje; /iaùul§ mQcH oUr
we;s nj Y%S ,xld ixpdrl ixj¾Ok wêldßfha kj;u ks,Odßhd lSh' .eg¨jla ù we;s nj;a Tyq lSh'
QR l%uhg bkaOk ksl=;a lrk ksid ffokslj ãi,a ixia:dj i;=j ãi,a ckjdß muK jk f;la mj;sk nj;a wñ, ysñ l< m%ldYhlg tfrysj kS;S{ Oïñld ðúksf.a
jd¾;djl i|yka fõ' uy;añhf.a Wmfoia mßÈ nkaÿ, .=Kj¾Ok uy;d úiska
fuá%la fgdka 4000la muK iy fmg%,a fuá%la fgdka 3000la fmg%,a o Èk 20lg muK mj;sk nj;a lS tu ks,Odßhd bÈß
muK fnod yßk nj o Tyq lSh' idudkH Èkl § ksl=;a lrk i;sh we;=<; oekg meñK ;sfnk fuá%la fgdka 40"000 l f.dkq lr ;snQ meñKs,a, fjkqfjka kS;s{ ñfkda,s
fIâj,g ÿka o~qju''' tu m%udKh o we;eï bkaOky,aj, úúO fya;= ksid
foj¾.fhkau fuá%la fgdka 600la muK ñ,§ fkd.kak
fmg%,a kej ñ,§ .ekSug lghq;= lrñka isák nj;a lSh' wef,laiekav¾ fukúh iu. ckdêm;s kS;s{ ù' fla'
fgdlais uy;d fmkS isáfhah'
³ .=rejrekag iqÿiq
leu;s we÷ulska mdi,a
tkak pl%f,aLhla ksl=;a
lrkak lsh, iagd¾,ska
b,a,¨ nx'''''
l%ufõofha fjkila i|yd jQ Woaf>daIKh kqf.af.dv Ydka; fcdaka nelagq ial+,a''''
orejkag lkak kE" fnfy;a kE" fmd;am;a kE" f,i úfrdaOh mdñka fnd/,a,
³ wdKavq fjkia ßÊfõ <ud frday, bÈßmsg§ l%ufõofha fjkila i|yd jQ ffjµ jD;a;slfhda kqf.af.dv idka; fcdaka úÿy,a wdÈ YsIH ix.uh u.ska 2 jeks jrg;a ixúOdkh lrk
lrkak ;guk .ux yd ßÊfõ <ud frday,a fi!LH ld¾h uKav, tluq;=j úiska bl=;a 04 jeksod ,o SJCN BACK TO SCHOOL 2022 jevigyk miq.sh 30 jeksod mdi,a fõ,dfõ§ meje;aúKs'
ixialD;sh fjkia lrkak úfrdaO;djla meje;ajQ whqre' tys§ tu wjia:djg mdi,a ks, we`ÿñka ieriS meñKs wdÈ isiqka WoEik /iaùug iyNd.S
jQ fudfyd; iy ;u f.da,hskag wl=re lshdfokakg úÿy,g meñKs wdpd¾h wdßhfiak
jeisls<s hkak jf.a PdhdrEmh - ksYdka tia' ms%hka; talkdhl uy;d we;=¿ .=rejreka ish¨fokd iuQy PdhdrEmhlg fmkS isá whqre'
yokafka''''æ m%§ma m%ikak iurfldaka
2022 fkdjeïn¾ ui 05 jeksod fikiqrdod
03
fmd,sia
fmdâvkaf.a ÿl
fn,sw;a; fmd,sisfha irhkajrfhla miq.shod
fydr wrlal= f;d.hla w;awvx.=jg .;af;ah'
fuys§ n,j;a f,i lsmqKq fn,sw;a;
fmd,sisfha ´'whs'iS uy;a;hd lismamq we,a¨fõ
ldka;d jHjidhlhska
YHdfudamd,s uyd ksldfha fldaÜfÜ Y%S l,HdŒ
idu.%S O¾u uyd ix> iNdfõ wkqkdhl OqrkaOr"
foÈhj, Y%S iqo¾Ykdrdu O¾udrdu msßfjka
úydrh we;=¿ úydr .Kfha úydrdêm;sj jev
,nk 12 jeksod
úiska ls%hd;aul lrkq
rg h:d;;a;ajhg m;a lrñka wd¾Ól rfÜ ;shk ;;a;ajh;a tlal hïlsis foaYmd,k lKavdhula jdis
.kak yokjd kï talg úYd, ck;d úfrdaOhla t,a,jk nj
mlaIh njg wms tlai;a cd;sl mlaIh m;a lr.kak ´k' tal
;uhs wfma m%Odk mrud¾:h úh hq;af;a'
wms mlaIh ixúOdkh lsÍu oeka wdrïN lrkak ´k' wfma
ia:djr lsÍug ld,Sk úi÷u läkñka .kak tlai;a cd;sl mlaIfha ksfhdacH kdhl rejka úchj¾Ok uy;d
mejiSh' ta wkqj wdKavqjg tfrysj mej;s úfrdaOh wjika jQfha
mlaIhg ;uhs ft;sydisl whs;sh iy ft;sydisl uqyqKqjr
;sfhkafk' lsisu flfklag Ndr.kak neye lshmq rg tlai;a
úmlaIhg úfrdaOhla f,i hehso ta uy;d i|yka lf<ah' tlai;a
cd;sl mlaIh Ndr .;a;d' oeka wNsfhda.j,g uqyqK foñka
YS% ,xld cd;sl wmkhklrejkaf.a uKav,h rcfhka yd ckm;sf.ka b,a,hs cd;sl mlaIfha udOH tallh újD; lsÍu ksñ;af;ka bl=;a 03
mshjfrka mshjr ckdêm;s;=ud bÈßhg hkjd' wmsg ´k ;rï
jeksod isßfld; mlaI uQ,ia:dkfha§ meje;s W;aijfha§ ta uy;d
ljqreka n,fha isáh o ld,Sk 9'6 ls' mj;sk ;;a;ajh jvd;a krl m%Yak ;sfhkak mq¿jka' yenehs tlai;a cd;sl mlaIh úÈhg wmsg
fï neõ mejiSh' tys§ jeäÿrg;a woyia olajñka rejka
wjYH;d i|yd jk úi÷ï läkñka w;g yeÍu sksid fkdjeïn¾ udifha quantity tl jeäh ke;s jqKdg wfma fld,sá tl jeähs' fï
úchj¾Ok uy;d fufiao lSfõh'
.kakd f,i;a ckdêm;sjrhd m%uqL isg nÿ f.jkakka ;jÿrg;a 36] l mlaIfha bkafka fld,sá ñksiaiq' fld,sá u;jdohla wmsg
rfÜ wd¾Ól ;;a;ajh;a tlal ck;dj úYd, mSvkhlg
leìkg uKav,fhka b,a,d isák nÿ f.ùulg hg;a lrkq ,eîug ;sfhkafk' ta jf.au f,dalh ms<s.;a kdhlfhla úÈyg leu;s
,lafj,d' Tjqkaf.a mrud¾:h ;ud rfÜ wd¾Ólh f.dvk.d .kak
nj;a wmkhkh ;=<ska rfÜ wd¾Ólh isÿjk nj foaYSh wdodhï jqK;a ke;sjqK;a" tlu kdhlhd úÈhg wfma ckdêm;s;=ud fï
w;g uqo,a álla tk úÈyg ;ukaf.a
h<s f.dvkexùu i|yd n,OdÍkag fomd¾;fïk;=j úiska m%ldYhg m;a rfÜ ms<s wrf.k bjrhs'
B<Õ Pkaofha§
orejkaf.a wkd.;h hymeje;au Wfoid
Wmßu iydh fok nj;a YS% ,xld lrkq ,en we;' wms oeka kej; fïl ixúOdkh
fï rg f.dv.kak tl' fï fj,dfõ
cd;sl wmkhklrejkaf.a uKav,h rchg rfÜ msßyqKq wd¾Ólh lrkjd' ixúOdk Yla;sh wmsg
mlaIj, ish¨fokdu tl;= fjkak ´k
m%ldY lrhs'
tu uKav,h ksl=;a lr we;s
idudkH ;;a;ajhg f.k tau i|yd
ie,lsh hq;= ld,iSudjla ,ndÈh hq;=
fï rfÜ wd¾Ólh f.dvkÕkak' fï
jf.a foaj,aj,ska fjkafka ;jÿrg;a rg
fï rfÜ lsisjl=g ;sfhkjd' ksfhdacH kdhl;=ud" wms
yfudau tl;=fj,d fïl bÈßhg f.k
hd hq;=hs' 94 ka miafia wmsg fkd,eìÉp
ksfõokhl fï nj oelafõ' tys
fufia o i|yka fõ'
w;r" md,l mlaI oekg mj;sk
uQ,sl m%Yak úi£u i|yd läkï
wrdðl fjk tl ú;rhs' ish¨ fokdu
rg .ek ys;,d rfÜ ck;dj .ek ;ksfhka wdKavq lrkak rdcH kdhl;ajh wo wfma mlaIhg
,eì,d ;sfhkjd' tal wmg Yla;shla' ta
yelshdjla kE
fvd,¾ ì,shk .Kkl Kh úi÷ï ls%hd;aul l< hq;=h' ys;,d tl;= fjkak ´fka wjia:djla
,nd.ekSu yryd mj;sk w¾nqoldÍ wdydr iqrlaIs;;dj iy;sl lsÍu" jf.au bÈßfha§ ue;sjrK ksis l,g
fïl' fï fudfydf;a jdis .kak
;;a;ajh hï ;rulg fyda iukh ¥IKh wju lsÍu" foaYmd,kh ksis f,ig mj;ajdú'
fkfuhs yokak ´fka' jdis .kak whg
l< yels jqj o" ksjerÈ m%;sixialrK ia:djr;ajh f.dvkexùu" isx. ;uhs fï úÈyg rfÜ ck;dj úfrdaOh - tcdm Wm kdhl wms ch.%yKh lrk fj,dfjÈ ;uhs
fkdue;slu yd È.ska È.g u mj;sk mamQrej" uef,aishdj yd Ökh jeks ue;sjrKh tkafka' wmsg fyd| ;reK
olajkafk' wls, úrdÊ ldßhjiï
wd¾Ól ÿIalr;d ksid rgj,a iu. ksoyia fjf<| .súiqï kdhlfhda álla bkakjd' w;S;fha wmsg
tcdm Wm kdhl wls, úrdÊ
úfrdaO;dlrejka kej; uyuÕg w;aika lsÍu fukau mdlsia;dkh úreoaO fjÉp úúO l|jqrej, ysgmq wh
ldßhjiï uy;d -
meñKSfï m%jK;djla ks¾udKh úh jeks wi,ajeis rgj,a iu.ska fjkak mq¿jka' ta wh yefudau
tlai;a cd;sl mlaIh myq.sh ld,fha hï miqnEulg ,la jQ nj
yelsh' tneúka by< hk Ôjk oaùmd¾Yaúl in|;d f.dvkxjd ckdêm;s;=udf.a jevms<sfj<;a tlal fï fj,dfõ tl;=fj,d
ienEjla' ta jqKdg wfma kdhl;=udg yelshdjla ,enqKd" tla
úhou ms<sn|j oeä f,i wjOdkh .ekSu iy bkaÈhdj iu. mj;sk bkakjd' tal ksid bÈßfha§ fldfydug;a hkak ;sfhk .ufka
uka;%S Oqrhla ;shdf.k fï rfÜ ckdêm;s jrhd úÈyg m;a
fhduq lrk f,i YS% ,xld cd;sl ksoyia fjf<| .súiqï m%ldrj yeu flfkla tlalu hkak fjkjd' ta .ukg wjYH udOH
fjkak' B<Õ ue;sjrKfha§ fï rfÜ lsisfjl=g ;ksfhka wdKavq
wmkhklrejkaf.a uKav,h lDIsl¾udka;h f.dvkexùu wd§ fufyjr fï udOH tallfhka isÿfjhs lshk tl úYajdi
lrkak yelshdjla ,efnkafka keye' B<Õg fmdÿ ikaOdkhla
rcfhka b,a,d isà' hqksfi*a Yla;su;a wd¾Ól ls%hdud¾. ls%hd;aul lrkjd'
wdh;khg wkqj" YS% ,xldj W.% lsÍug ld,h t<eU ;sfí' cd;Hka;r
ukaofmdaIKh fj; .uka lrñka
isák w;r" jhi wjqreÿ 05 g wvq
uQ,H wruqo, b;d meyeÈ,sj fmkajd
§ we;s mßÈ" ksjerÈ wd¾Ól m%;sm;a;s
02 jeksod Woaf>daIKhg fn;auf.a nïn,msáh isß jðrdrdufha§
orejkaf.ka 17] la muK urKhg oeäj ls%hd;aul lsÍu flfrys Y%S,ksm uka;%skshka iu.''' b,a fmdaod msxlï ud,djla
m;aùu i|yd jeä wjodkula iys; wjOdkh fhduq l< hq;= w;r"
frda.j,ska fmf<;s' tfukau YS% ,xldj kej; h:d;;a;ajhg m;a wdKavqfõ WoEik is,a iudoka lrùu" wkqYdikdj iy nqoaO mQcdj w.a.uyd mKaä;
u¾ok Ydia;%m;s mQcHmdo ;sßl=Kduf,a wdkkao kdhl ysñhka úiska fufyhjk w;r
j¾;udkh jkúg YS% ,xldj lsÍu i|yd ish¨fokd tlaj lem l%shdj,shg
ukaofmdaIKfhka fmf<k f,dj úh hq;=h' fm'j' 8 isg 9 g O¾udkqYdikdj - c¾uksfha yeïn¾.a isß jðrC|dK
tfrysj yd úydrdêm;s rdclSh mKaä; Ydia;%m;s mQcHmdo ;,amdú, l=i,C|dK ysñmdKka
m<uq rgj,a 10 w;rg tla ù ;sîu j¾;udkfha rgg wjYHu úfoaY ;%ia;jdoh
oeä wjOdkhg ,laúh hq;= uqo,a f.k tau i|yd wmkhk úisks'
je<elaùfï fm'j' 9 isg 10 olajd .sys foaYkh - nqoaO O¾u ndysr lÓldpd¾h f.!rj
;;a;ajhls' lafIa;%h iqúfYaIS ld¾hNdrhla bgq mk; Ydia;%fõ§ fIaka íf,dla uy;do" 10 isg 11'15 olajd Ndjkdj" wkqYdikdj yd
YS% ,dxlsl mdßfNda.slhkaf.ka 50] lrhs' wmkhk fkdue;s jqjfyd;a wfydais nqoaO mQcdj isß jðrdrdujdiS mQcHmdo rdcdx.kfha iS,úu, ysñmdKka úiskao
lg jeä m%udKhla w;HjYH wdydr rg ;jÿrg;a wd¾Ól jYfhka lvd lrk f,i fufyhjk w;r m'j' 12'30 - 01'15 i;smÜGdk iQ;% foaYkdjls' th fufyhùu
øjH ñ,§ .ekSug fkdyels jefgkq we;' tneúka wmkhk rchg n, isß jðrdrdudêldß isß jðrdrdu oyï mdi,a wOHCI mQcHmdo lUqre.uqfõ
;;a;ajfha miqfj;s' idudkH mj;ajdf.k hEu iy mj;ajdf.k n, lrñka uydkd. ysñmdKkao" m'j' 01'15 - 02'30 O¾u idlÉPdj - isß jðrdrdu oyï
YS% ,dxlslhl=f.a Ôjk ;;a;ajh hEug iydh ùu wksjd¾h fõ' bl=;a 02 jeksod mej;s Woaf>daIKhg Y%S,'ks' mlaIfha uka;%skshka mdi,a m%Odkdpd¾h f.!rj Ydia;%fõ§ mQcHmdo óf.dv iqÅ; ysñmdKkao" m' j'
fõ.fhka msßfyñka mj;S' wmkhk jákdlï oduh wLKavj iy Èßh ldka;djka iu. niakdysr m<d;a iNdfõ ysgmq wud;H 03 isg 4 olajd Ndjkdj iy wkqYdikdj - isß jðrdrdujdiS úkhdpd¾h
fmardfoKsh úYajúoHd,h úiska mj;ajdf.k hd hq;= w;r" wLKav jev n,mq uy weue;s lvqfj, wdikfha Y%S,'ks'm' m%Odk mQcHmdo msámk idikr;k ysñmdfKdao" m'j' 4 isg 5olajd O¾udkqYdikdj -
ksl=;a lrk ,o kj;u jd¾;djlg wmkhk fiajdjla iemhSu i|yd ixúOdkhl fylag¾ fn;auf.a uy;d iyNd.s jQ whqre' fld<U rdclSh mKaä; Ydia;%m;s mQcHmdo lsru wßhfoaj ysñmdKkao" m'j' 05'00 -
wkqj" YS% ,dxlsl mjq,a w;ßka 42] la ish¨u md¾Yajlrejkaf.a iyfhda.h uy k.r iNdfõ kd.ßl uka;%skS §md tÈßisxy" lvqfj, uy k.r 06'00 O¾udkqYdikdj - wdpd¾h rdclSh mKaä; Ydia;%m;s mQcHmdo uäfya
oßø;dfjka fmf<k w;r" th ,ndÈh hq;=h' iNdfõ uka;%skS l=udß m;srf.a" .ïmy Èia;%sla jD;a;ShfõÈkaf.a iq.;isß ysñmdKkao" 06'00 - 06'30 g wgúis nqoaO jkaokd yd is,a w¨;a lsÍu
ixLHd;aulj ck.ykfhka ñ,shk f,alï ;kqcd fldaodf.dv hk wh PdhdrEmfha isá;s' isß jðrdrdujdiS iajdóka jykafia,d úiskao fufyhj;s'
06 2022 fkdjeïn¾ ui 05 jeksod fikiqrdod
bïrdka
isÿùu;a n,dfmdfrd;a;=j isá njhs' fuhg fmr o bïrdka >d;k ;e;la
WKav a
.ek jd¾;d úh' mdlsia;dka fmd,sish fjä ;eîu isÿjQ ia:dkfha ;sî WKav
z
fldmq 11la iy úYd, wú i|yd Ndú;d lrk WKav fldmq lSmhla
fidhdf.k we;' bka ;yjqre jQfha idyislhka fjä ;eîï /ila isÿlr we;s
1 1 l
njhs' fuu fjä ;eîïj,§ bïrdkaf.a mdohlg je§ we;af;a tl WKavhls'
a
;nd ;sìKs' wef.a >d;khg wod< f;dr;=re jika ù
r e f K yuqfõ
;snqKs' wo jk;=re fnkdiS¾ N+f;da >d;khg wod<
f í
i;H f;dr;=re wkdjrKh ù ke;'
fï miqìu ueo mdlsia;dka fmd,sish bïrdka
>d;k ;e;g wod< i;H f;dr;=re ck;dj yuqfõ
t<solajhso@
a l h
mek .sfhah' ysgmq kdhl
b , l
m¾fõia uqIdr*a o ráka mek
.sfhah' tla me;a;lska whsisia
ls%hdldÍkah' wksla me;af;ka
;,sndkajreh' ±kg mj;sk
rch o wia:djr ;;a;ajhl
k s i d
mj;S' fï ;;a;ajh u; bïrdka
kdysñfhda'''
iïm%dma;sh" wfYdal rcq oji ñys÷ uyry;ka jykafia úiska
,laÈjg nqÿoyu y`ÿkajd §u wd§ ft;sydisl ixisoaëka /ila uq,a
wfYdal wêrdcHhd ñys÷
lrf.k rgj,a foflys wfkHdkH iïnkaO;d fjka l< fkdyels uyry;ka jykafia iy
wdldrhg j¾Okh ù we;'
fuu ft;sydisl in`o;dj, j¾;udk uqyqKqjr › ,xld rch iy
ix>ñ;a;d fufy‚ka jykafia fnka;r fyj;a — NSu;s;a;hZZ ,laÈj msysá iqúfYaIs mqKH
bkaÈhdkq rch w;r 1977 fkdjeïn¾ 29 Èk kjÈ,a,s kqjr§ we;s lr.;a O¾uh m%pdrh i`oyd fhduq N+ñhls' iïnqÿ iiqfka jev úiQ wiQuyd Y%djlhka jykafia,d
ixialD;sl iyfhda.s;d .súiqu i`oyka l< yelsh' th forg w;r we;s
ixialD;sl Wreuhkaf.a jákdlï yqjudre lr .ekSfï jevigykla f,ig
lrkafka › ,xldfõ md,lhd w;ßka nqÿrejg iudk rEmldhla msysá tlu Y%djlhdfKda
uyd ldYHm uy ry;ka jykafiah' Wkajykafiaf.a uqfjys
fuh ye`Èkaúh yelsh' nqÿoyu bkaÈhdj iy › ,xldj tlg iïnkaO lrk jQ foajdkïmsh;siai rcq yd msysá oka; Od;+ka jykafia kula ksoka.; fldg f,dfjys
fhdaO l=¨kls' uyd Ndr;fha m%;dmj;a rdcH md,lhd jQ wfYdal wêrdcHhd
ñys÷ uyry;ka jykafia iy ix>ñ;a;d fufy‚ka jykafia O¾uh m%pdrh meje;s iïnkaOh mokï bÈlrk ,o tlu od.en msysáfha fuu fnka;r mqKH N+ñfha
;sfnk .,md; rdcuyd úydrfhah'
i`oyd fhduq lrkafka › ,xldfõ md,lhd jQ foajdkïmsh;siai rcq yd lrf.kh' tu wfkHdkH fuu mqKHia:dkh iómfha msysá jkjdi uyd úydrh"
meje;s iïnkaOh mokï lrf.kh' tu wfkHdkH ñ;=ofuys uysuh wo
olajd ,dxlSh iudcfha m%.ukh flfrys n,mEï we;s lsÍug iu;a ù we;' ñ;=ofuys uysuh wo olajd fndaêu¿ uyd úydrh wd§ úydria:dk myla tl iómfha ;sfnk
fyhska ta ish,a, tlalr fnka;r mxp uyd uQ, úydrh ieliS
furg fn!oaOhl=f.a Ôú; ld,h ;=<§ w;alr .ekSug wfmalaId lrk
n,dfmdfrd;a;= w;=ßka nqÿysñhka jevisá oUÈj jkaokdudk lsÍu m%uqL
,dxlSh iudcfha m%.ukh we;' fï iómfha msysá mqKHjka; .ïjrhls' zuyf.dvZ fuu
ldrKhla jkq fkdwkqudkh' tA wkqj jd¾Islj 50"000 g wêl › ,dxlSh flfrys n,mEï we;s lsÍug .fuka ìysù isß,l iïnqÿ iiqk yd fn!oaO msßfjka wOHdmkh
miq.sh ishjfia f,dj nen< jQ uyd h;sjrhdKka jykafia
fn!oaO ck;dj oUÈj jkaokdudk lsÍu i`oyd iyNd.s jk njg f;dr;=re
jd¾;d fõ' bka§h mqrdúoHd leŒï u.ska wkdjrKh lr .ekqKq mqrdjia;=
iu;a ù we;' kuls' fld<U ud<s.dlkafoa úfoHdaoh msßfjfkys mßfjkdêm;s
w;r f.!;u nqÿrcdKka jykafiaf.a YÍrhg wh;a wiaÓ fldgia b;d mÈúhg yslalvqfõ Y%S iqux., kdysñhkaf.a
úoHd;aulj fidhd .ekSu w;sYh m%idoh okjk is;a.kakd iq¿ ldrKhls' trg leŒï u.ska fidhd .ekqKq fuu wiaÓ fldgia wmj;aùfuka miq m;ajQ" w;smQcH uyf.dv [d‚iair kdhl ud
f,daljdiS fn!oaOfhda mQckSh yd jkaokduh w¾:fhka zzOd;=ZZ hehs jHjydr lr;s' lms, jia;= Od;= kñka ful, y÷kajkqfha ysñmdKka jykafia" Wkajykafia wmj;aù fuu ui 06 fjks
by; úia;r l< mßÈ nqÿ ysñhkaf.a › YÍrh oykh fldg fYaI jQ wiaÓj,ska tla fldgila ,nd.;a lms, jia;=fõ YdlH rc Èkg jir ishhla iïmQ¾K fõ' tneúka fï uyd h;sjrhdKka
orejka úiska wÈka jir 2400 lg muK fmr bÈlrk ,o ffp;Hh leŒï lr fidhd .;a Od;= lr~qfõ ;snqKq iïnqoaO Od;+ka jykafia ms<sn|j h<s isysm;a lsÍula isÿfõ kï th msÈh
jykafia,dh' fuu wd.ñl yd ixialD;sl ne`Èhdfõ jákdlu f;areï .;a bkaÈhdkq rch fn!oaO Wreuh fnod yod .ekSu i`oyd hq;af;l= ms§ula f,i ud l,amkd lrñ'
lms,jia;= i¾j{Od;= jykafia furg lsysm j;djla jevu lsÍug lghq;= lrk ,§' uyf.dv .fuys úiQ fodka wdn%yï .=Kj¾Ok úl%udrÉÑ
fuu i¾j{Od;= jykafia m<uq j;djg 1978 § ,xldjg jevu lrjk wjia:dfõ ñ,shk fn!oaOhkag th jkaokd kuialdr uy;dg iy tu uy;añhg j¾I 1864 uehs ui 17 fjks Èk Wm;
lsÍug yels úh' bka wk;=rej 2600 jeks iïnqoaO;aj chka;sh ksñ;af;ka o i¾j{Od;= jykafia jkaokdudk lsÍug ,dxlsl ,oafoa msßñ orefjls' b;d l=vd ld,fha§u Tyqf.a uj wNdjm%dma;
fn!oaOhkag wjldY ysñúh' úh' ;ud ñh hk nj jgyd.;a t;=ñh urKdikakfha isáñka
od,s;a fn!oaO m%fndaOh ish iajdñ mqreIhdf.ka wjika b,a,Sula lf<a lÿ¿msß fofk;a
bka§h wdKavql%u jHjia:dfõ ks¾ud;D wdpd¾h wïfnâld¾f.a ku yd ne`ÿKq fn!oaO mqkreoh bkaÈhdj yd nqoaO O¾uh újrlr ;u ihkh jgd isák ish¨ fokdf.au fk;a flfjks
w;r we;s iïnkaOh kj udkhla lrd f.k hkq ,nhs' wïfnâld¾ iu. Tyqf.a wkq.dñlhka ,laI .Kkla nqoaO O¾uh je<| lrñks' —uu ;j iaj,am fudfyd;lska ñh hkjd' uu Tnf.ka
.ekSfuka miq fuu kj m%fndaOh we;s ù ;sfí' wïfnâld¾ úYajdi lf<a od,s;ajrekag bkaÈhdkq iudch ;=< ;ukag hym;a ia: wka;su jrg b,a,kafka uf.a mqxÑ mq;dg ksis jhia meñ‚ l,
dkhla <`.d lr .; yels tlu ud¾.h fn!oaO wd.u je<| .ekSu njhs' fuu jHdmdrh 1956 § wdpd¾h wïfnâld¾ úiska Èh;a iïnqoaO Ydikhg mQcdlr meúÈ lrk f,ihsZZ' fkdfnda fõ,djlska weh ñh .shdh'
lrk ,o w;r" iam¾Y fkdl< hq;= lKavdhula f,ig iudch úiska i,l=Kq ,enQ od,s;ajreka Tyq iuÕ tl;= ù kjhdk nqoaOd.
tu hq.fha fnka;r jkjdi úydrfha wêm;sj jev úiqfõ mQcH mKaä; fldaïu, bkaoidr ud
u weoySug mgka .;af;ah' 2011 jif¾ isÿ lrk ,o ck ix.Kk jd¾;dj,g wkqj ñ,shk 8lg wêl fn!oaOhka m%udKhla
bkaÈhdfõ fjfik w;r wïfnâld¾f.a ckau Èk ieureu ksñ;af;ka wkq.dñlhka oyia .Kka nqoaOd.u je<| .ekSu isÿ ysñhkah' Wkajykafia orejdf.a mshd iu. l;dlr orejd meúÈ lsÍug kshñ; Èkhla iy fõ,djla
fjñka mj;S' fhdodf.k wjYH lghq;= iQodkï lrf.k isákúg fuu orejdf.a mshdf.a {d;sjrfhl= fuu meúÈ
fn!oaOd.u flfrys w.ue;s fudaÈf.a we;s lemùu lsÍug úfrdaOh olajd orejd b÷refõ .=relkao m%foaYfha {d;s ksfjil i`.jd ;nd .ksñka meúÈ lrjk
w.%dud;H kf¾kaø fudaÈ ue;s;=ud 2022 uehs 16 jk Èkg fhÿKq nqoaO mQ¾‚ud fyj;a fjila W;aijh ksñ;af;ka nqÿka jykafia Èkh f.ù hk;=re ;nd .;af;ah'
Wm; ,o ¨ïì‚fha ixpdrhl ksr; úh' ¨ïì‚fha udhdfoaú úydrfha úfYaI wd.ñl j;dj;aj, ksr; fjñka fudaÈ ue;s;=ud fuu mqxÑ .=Kj¾Ok l=urejd wg yeúßÈ úfha § tkï óg jir 150 lg fmr 1872 § fnka;r jkjdi
w.%dud;Hjrhd jYfhka ish m<uq ¨ïì‚ ixpdrh werUqfõh' bka§h iy fkamd, w.%dud;Hjre fom< ¨ïì‚h nqÿka jykafia úydrfha§ W;=ï meúÈ Èúhg m;aúh' meúÈ kï /ila ,shdoud iSÜgq l%uhg f;dard.;a ku jQfha [d‚iair
Wm; ,o ia:dkh njg m<uq ffY,uh idlaIsh jk ft;sydisl wfYdal l=¨k oel n,d .;ay' hkakhs' t;eka isg uyf.dv [d‚iair kñka fuu l=vd ysñfhda fnka;r jkjdi úydrfha we;s oeä
¨ïì‚ wdrdu mßY%fha bÈlsÍug kshñ; fn!oaO ixialD;sh iy Wreuh ms<sn| bkaÈhdkq cd;Hka;r uOHia:dkh i|yd uq,a., fjñka oyï i;r ,nkakg úh'
;eîfï W;aijhg o w.%dud;Hjre fom< iyNd.s jQy' fuu uOHia:dkh kjÈ,a,s cd;Hka;r fn!oaO iïfï,khg wh;a N+ñ lvq [d‚iair ysñhkaf.a oialï ms<sn|j weiQ mqxÑ orejd meúÈ lsÍug ;u n,;, mdúÉÑ l<
Nd.hl bÈlrkq ,efí' fuh fn!oaO jkaokdlrejka iy ixpdrlhka i|yd O¾u Yd,d" Ndjkd uOHia:dk" mqia;ld," m%o¾Yk n,msáh lmams;a; j,õfõ ieïika rdcmlaI rc jdi, uy uqo,s ;=ud" B wd¾ .=Kr;ak jdi, uqo,s;=ud iy
Yd,d" wdmk Yd,d iy fjk;a myiqlïj,ska iukaú; wx. iïmQ¾K uOHia:dkhls' fndÿ yoj;a ;=< bkaÈhdjg we;af;a woaú;Sh wd;¾ chj¾Ok uqo,s;=ud hk fom, f.kajd uyf.dv [d‚iair mqxÑ yduqÿrejka .ek ;;= úuid mjid
ia:dkhls' bkaÈhdfõ iy › ,xldfõ ck;dj w;r mj;sk wúfhdackSh in|;djh ;=< nqÿoyug ysñ jkafka flakaøSh ia:dkhls' isáfha fuu l=vd iajdóka jykafiag fyd| wkd.;hla ysñlr Èh hq;= ksid {d;Skaf.a iy odhlhkaf.a
w.%dud;H kf¾kaø fudaÈ ue;s;=ud 2017 uehs udifha§ › ,xldfõ mej;s 14 jk cd;Hka;r fjila Èk ieurefï m%Odk wdrdê; leue;a; /f.k yduqÿrejka jykafia w;smQcH yslalvqfõ Y%S iqux., uy iajdóka jykafiag Ndrfouq
wuq;a;d f,i o iyNd.s úh' fn!oaO lafIa;%h ;=< forg w;r ;sfnk Yla;su;a in|;d ;j;a iúu;a lrñka w.%dud;H fudaÈ hkqfjks' ta i|yd jkjdi úydrfha bkaoidr ysñhkaf.a;a yslalvqfõ kdysñhkaf.a;a
ue;s;=ud fndÿ in|;d m%j¾Okh lsÍu i|yd wefußldkq fvd,¾ ñ,shk 15l m%odkhla m%ldYhg m;a lf<ah' úfoaY lghq;= wud;H leue;a; ;udg ,nd.; yels nj uy jdi, uqo,s;=ud Tjqkag okajd isáfhah' tys id¾:l m%;sM,hla f,i
wdpd¾h tia' chsYxl¾ uy;df.a › ,xld ixpdrh w;r;=r 2022 ud¾;= 28 jk Èk fï i|yd jk wjfndaO;d .súiqug w;aika ;eìK' uyf.dv [d‚iair yduqÿrefjda 1883 uehs ui 04 fjksod ish¨ fokdf.au leue;a; mßÈ yslalvqfõ Y%S
fn!oaO úydrdrdu bÈlsÍu$kùlrKh lsÍu" Odß;d ixj¾Okh" forg i¾j{ Od;= m%o¾Ykhka meje;aùu jeks foa i|yd uQ,H iqux., ud ysñhkaf.a Ndrhg mejÍu isÿúh'
iyfhda.h ,nd §u fuu m%odkfha wruqKhs' Y%S iqux., ud ysñ fijfKa Èÿ,k ;drldjla fia nenf<ñka oyï wOHdmkfhka msßmqka jQ uyf.dv
l=Isk.¾ .=jka f;dgqm<
[d‚iair ysñfhda isxy," md,s" ixialD; yd bx.%Sis NdId uekúka W.;ay' fufia Wf.k .kakd úg ;ud
2020 cQ,s udifha§ bka§h rch l=Isk.¾ .=jka f;dgqm< cd;Hka;r .=jka f;dgqm<la f,ig m%ldYhg m;a lsÍug bka§h rch
úiska .kq ,enQ mshjr forfÜ in`o;d nqÿoyu mokï lr f.k ;j;a Yla;su;a jQ wjia:djla f,ig oelaúh yelsh' meúÈ Èúhg we;=<;a lr.;a fnkaf;dg jkjdi rdcuyd úydrdêm;s w;smQcH mKaä; fldaïu, bkaoidr
nqÿrcdKka jykafiaf.a uyd mßks¾jdKh isÿ jQ ia:dkh i`oyd › ,dxlslhka we;=¿ fn!oaO ckhd fj; myiqfjka tu fn!oaO ud ysñfhda wmj;aúh' fuu fya;=j ksid uyf.dv ysñfhda 1889 uehs ui 29 Èk úfoHdaoh uyd
Wreuhka je`omqod .ekSug wjia:d fï u.ska ysñ úh' nqÿka jykafia mßks¾jdKhg m;a l=iskdrdj fj; › ,xldfjka msg;a jQ m<uq msßfjfKa wêm;s w;smQckSh yslalvqfõ Y%S iqux., kd ysñhkaf.a YsIHfhl= jYfhka ishï uyd ksldfha
cd;Hka;r .=jkahdkfhka Èjhsfka úúO m%foaYhka ys NslaIQka jykafia,d /ila o jevu l<y' u,aj;= úydÍh ux., Wfmdai;d.drfha Wmiïmod YS,hg we;=<;a úh' thska jir y;rlg miq 1893 §
iajdñ úfõldkkao ixialD;sl uOHia:dkh úfoHdaoh uy msßfjka Wm .=rejrfhl= jYfhka fiajhg tlaj uyf.dv ysñfhda thska jir yhlg miqj
fld<U msysá bkaÈhdkq ixialD;sl uOHia:dkh bkaÈhdfõ wOHd;añl kdhlhl= f,ig ie,flk iajdñ úfõldkkao;=udf.a 1899 § úfoHdaoh msßfjfKys Wm mßfjKdêm;s moúfhka msÿï ,eîh' fuu ;k;=r jir 11 lau fynjQ
kñka kï lsÍug bka§h rch uE;l§ ;SrKh lrk ,§' fuu ixialD;sl uOHia:dkh u.ska forg w;r we;s ixialD;sl uyf.dv [d‚iair ud ysñmdKka jykafiag 1911 jif¾§ úfoHdaoh uy msßfjfKa mßfjKdêm;s moúh
iïnkaO;d kj udkhlg /f.k hhs' ixialD;sh jákdlï yqjudre lr .ekSu i`oyd fuu ixialD;sl uOHia:dkh fõÈldjla Ndr .ekSug isÿúh' fuu msßfjfKa wdrïNfha isg mßfjKdêm;s moúh fynjQ w;smQcH yslalvqfõ
njg m;a ù we;s w;r fï i`oyd fn!oaOhka fj; ióm ùug o úfYaI jevigyka wdrïN lr we;' furg msßfjka iy úYajúoHd, Y%S iqux., kdysñhka 1911 wfma%,a ui 29 od wmj;ajQfhka msßfjfKa fojk jrg m;ajQ wêm;s ysñhka
jeks wOHdmk wdh;k fukau mQcljre iy úoaj;=ka flakaø lrf.k wd.ñl ixialD;sl jevigyka fuu ixialD;sl uOHia:dkh jQfha uyf.dv kdysñhkah' ta jkúg uyf.dv ud ysñfhda ishï uyd ksldfha u,aj;= md¾Yajfha inr.
flakaø lrf.k isÿ lrkq ,nhs' yskaÈ iy fhda. mka;s o fuu ixialD;sl uOHia:dkh yryd fï jk úg wdrïN lr we;' uq m<df;a m%Odk ix>kdhl moúh orñka jev úiQy' 1911 jif¾§u ;%smsgl jd.SYajrdpd¾h moúfhka
bkaÈhdfõ m%:u fn!oaO m%dka;h iïudks; uyf.dv ud ysñhka oekqfuka o nqoaêfhka o jd.a pd;=¾hfhka o O¾uOr Ndjfhkao fld<U
bkaÈhdfõ m%:u fn!oaO m%dka;h f,i ,vla m%foaYh kï lsÍug bka§h rch lghq;= lr we;' tu m%foaYfha Ôj;ajk m<df;a muKla fkdj ,laÈj m;, lS¾;shla we;s uyd h;sjrhdKka jykafia kula f,i fn!oaO
ck;djf.ka 70]la muK fn!oaOhka nj i|ykah' uqyqÿ uÜgfï isg wä 9800l Wiska msysgd we;s w;s iqkaor ,vla m%dka;h f,dalhu je<|f.k isáhy' ol=Kq isß,l fnkaf;dg .Õ winv uyf.däka ukqf,djg msúis fï W;=ï
fuf;la mej;sfha cïuq ldYaórhg wh;a m%foaYhla f,isks' j¾. lsf,da ógr 59196l úYd,;ajfhka hq;a" wmQre foaY.=Khlska nqÿmq;a rejkg f,da jikakg yelsjQfha jir 58la ;rï flá ld,hls' ish¨ oyï wksh; nj f,djg mila
iukaú; ,vla m%dka;fha udi 06 l ld,hla .%Siau iD;=jo b;sß udi 06 iS; iD;=j o mj;S' bka§h rch kï l< fn!oaO m%dka;fha l< fuu uyd h;sjrhdfKda óg jir ishhlg fmr tkï 1922 fkdjeïn¾ ui 06 fjks Èk fuf,dúka
ck.ykh 274289la f,i jd¾;d fõ' f,ya k.eh úYd,;u k.rh f,i m%lg w;r f,ya iy ld¾.s,a m%Odk k.r fõ' iuq.;af;a ,la nqÿ iiqka flf;a msßúh fkdyels ysia ;ekla ;nñKs'
ksoyia bkaÈhdfõ rdcH ,dxPkfhys ksrEmKh jkafka O¾udfYdal uydêrdchdKka úiska nqÿ rÿka bmÿKq" nqoaO;ajhg m;ajqKq
iy msßksjka mE ia:dkj, bÈlrk ,o isxy ysia ;=kla iy O¾u pl%h iys; ffY,uh l=¨kqj, ysfiys m%;srEmhhs' tA wkqj
bkaÈhdj iy › ,xldj w;r we;s wfkHdkH iïnkaO;dj, uQ, îch nqoaO O¾uh u; mokï ù we;s nj;a th udkj YsIagdpdrh
mj;sk ;la fkdkeiS mj;skq we;ehs wkqudk l< yelsh'
jðr wfíj¾Ok ^md'u'&"
iNdm;s - tlai;a cd;sl mlaIh"
wdpd¾h chka; .=K;s,l wNHka;r yd iajfoaY lghq;= iy m<d;aiNd yd m<d;a md,k ysgmq wud;H'
2022 fkdjeïn¾ ui 05 jeksod fikiqrdod 07
f.ksyska
wx.khg úkdY lsÍug kqjrt<sh Èia;%sla uy
frdayf,a ,h Ñls;aid.drh úiska Ndr§ ;snQ
l,a bl=;ajQ T!IO f;d.h fmf¾od ^03 od&
tu frdayf,au jdykhlska h<s;a frday, fj; mq,shkalvjr foõrï úydrfha
/f.k .sh nj ;,jlef,a ,s÷, k.r iNdfõ
uyck fi!LH mÍlaIl rejka m%kdkaÿ uy;d
mejiSh'
nqÿ ms<su ;ekam;a flf¾
kqjrt<sh Èia;%sla uy frdayf,a ,h Ñls;aid.drfha ia:dk Ndr ffjoH ks,Odßhd úiska ;,jlef,a ,s÷, k.r mq,shkalvjr Y%S foõrï rcuyd úydria:dkfha
iNdjg óg udi follg muK m%:u ,ndÿka l,abl=;a jQ lsf,da 280 l T!IO f;d.hla úkdY lrk f,i tu k.r úydrdêm;s ú,;a;j iqfïO ysñhkaf.a wkqYdil;ajfhka
iNdfõ uyck fi!LH mÍlaIljrhd fj; ,sÅ;j Ndr§ ;snq‚' tu T!IO f;d.h úkdY lsÍug k.r iNdfõ li<
odylh l%shd;aul lsÍug bkaOk fkdue;s ksid tu T!IO f;d.h úkdY fkdlr ;,jlef,a ,s÷, k.r iNdfõ chud,mqr isß iqukdrdufha úYd, m%udKfha nqÿ ms<suhla tu úydria:dkfha O¾u
Yd,dfõ ;ekam;a lsÍu miq.shod W;aijdldrfhka
le<sli< wx.Kfha ia:dk lsysmhl .nvd lr ;snQ whqre bl=;a 02 od udOH u.ska fy<sorõ lsÍu;a iu. fmf¾od
^03 od& tu T!IO f;d.h h<s;a tu frday, fj; /f.k f.dia we;' iQúis nqÿl=á iys; fndaê isÿflßKs' úydria: odhl iNdj úiska fuu msxlu
ixúOdkh fldg ;sìKs' nqÿ ms<suh úydria:dkh fj;
kqjrt<sh Èia;%sla jevn,k fi!LH fiajd wOHlaI ffjoH ksYaYxl úfÊj¾Ok uy;df.ka wm l< úuiqulg wkqj
Tyq lshd isáfha ;u ld¾hd,fha ks,OdÍka msßila iy ,h Ñls;aid.drfha fiajlhska msßila ;,jlef,a ,s÷, k.r .¾Nh ksrdjrKh flf¾ fmryeßka jevujdf.k tk wjia:dfõ ne;su;=ka thg
f.!rj olajk whqre' ÿïu,iQßh - fidauùr .ï,;a
iNdj fj; hjd tu T!IO f;d.h h<s frday, fj; f.kajd .;a njhs' 2008 isgu fuu T!IO f;d.h úkdY lsÍug
fldamaisá fjf<| i, újD; flf¾ f,a oka§fï wmj;aù fkdjeïn¾ 5 jeks Èkg jirla
imsÍu ksñ;af;ks'
msxlu fyg mqrd jir 36 l ld,hla
;siafia m%xYfha jevjiñka
ñkqjkaf.dv - fgdaks f,dal Ydiksl fufyjrl
lreKdkdhl ksr; jk w;ru" Y%S ,xldj
ñkqjkaf.dv" ke$ uQ,sl lr.ksñka iqúYd,
ks,amkdf.dv ¥k.y iudc iqnidOk ld¾hNdrhl
mdf¾ msysá iqks,a .ïm< chud,mqr isß iqukdrdu kshe¿Kq" m%xYfha fÊ;jk
;s,lr;ak Yd,dfõ§ úydria:dkfha iu úydrdêm;s rUqlamsáfha úydrdêm;sj iy m%xYfha m%Odk
fyg ^06 fjksod& f¾j; ysñhkaf.a fufyh ùfuka wNskjfhka wêlrK ix>kdhlj jev ys|
bÈl< iQúis nqÿ l=á iys; fndaê .¾Nh wmj;a ù jod< uqrex.d.iahdfha
f,a oka§fï msxlula C|dKsiair uyd iajdóJøhka
meje;afõ' ke'$ wia.sß úydrfha wkqkdhl kdysñhka úiska
miq.shod ksrdjrKh flfrk tu jykafia hkq uE; ld,Skj
ks,amkdf.dv iqyo wm ÿgq" NsCIqjf.a wOHd;añl
iqNidOl iñ;sh fuu wjia:djg uyd ix>r;akh we;=¿ odhl ÈhqKqj ms<sn|j muKla fkdj"
f,a oka§fï msxlu odhsldjla úYd, msßila iyNd.s jQy' ,enQ ÿ¾,N ñksi;aNjh ;=<
ixúOdkh lrkq ,nhs' Wmßufhka fndai;a odk
6la w;awvx.=jg
hkqfjka fn§ula ;snqfKa ke;' jir ;syl muK ld,hla
¨Kq.ïfjfyr
;siafia Wkajykafiaf.ka YsIH;aj ,nd.;a ffjµ isiqka
- ;,,af,a m%{dr;ak muKla wgiShlg jeä hehs ie,fla' uE; ld,Skj wmg
úodk.udÉÑ wikakg ,enqK Wkajykafiaf.a iqúfYaIS i;aldr folla
foúkqjr m%dfoaYSh jika; iurj¾Ok - nq,;afldyqmsáh kï ñoafoKsfh rcfha frday,g wx.iïmQ¾K myiqlï
iNdfõ 2023 wh oer‚h., k.rfha i;sfmd< wi, fmf¾od iys; jdÜgq ixlSrKhla yd Y%S ,xld ud;djf.a talSh Ndjh
jeh f,aLkh tys ^03 od& oer‚h.," fmd,a.iaj;a; ud¾.h wjysr fjkqfjka lemjqK ùfrdaodr rKúrejkag Wmydr msKsi
iNdm;s iqÔj fjof.a lrñka Woaf>daIKh l< mqoa.,hka 6 fofkl= tÈku bÈlrjd mß;Hd. lrk ,o rKúre Wµdkhhs'
ìh.u - iqo;a mqnqÿ lS¾;s" fo,af.dv - ví,sõ' ã' tï' ú;dk ^fmd' fm'& uy;d bl=;a w;awvx.=jg .;a nj oer‚h., fmd,sish mjihs' ;j;a iudc fiajdjka /ila lsÍug 2021 jif¾ ,xldjg
ìh.u iuqmldr iñ;sfha udjruKaäh fldama isá fjf<| ief,a kj wÈhr újD; lsÍu tu 02 od bÈßm;a l< w;r oer‚h.," fmd,a.iaj;a; ud¾.h jir meñKs Èkg miqÈku Wkajykafia wmj;a ùfuka isÿ jQ mdvqj
iuqmldr iñ;sfha iNdm;s uxcq, fiakdr;ak uy;df.a m%Odk;ajfhka bl=;aod isÿúh' th md,l mCIfha .Kkdjlska m%;sixialrKh lr fkdue;s nj lsisfjl=g msrúh fkdyelalls' Wkajykafiaf.a wmj;aùfuka
jir .Kkdjla mdvq ,nñka ;snQ ìh.u iuqmldr iñ;sh" kj iNdm;s uxcq, fiakdr;ak uka;%Sjre fofofkla mjiñka tu ud¾.h Ndú;d lrk .ïudk lsysmhl jeäu mdvqj isÿjQfha fï rfÜ wirK ckhdg h' fujka
uy;d yd wOHlaI uKav,fha idudðlhka úiska fï jkúg remsh,a fldaáh blaujd ,dN o we;=¿j kjfofkla tla flá igyklska lshd ksul< fkdyels uyd iudc
ck;dj fufia Woaf>daIKh flßK' iellrejka fufyjrl fhÿKq Wkajykafia wmj;a ù fkdjeïn¾ 5 jeks
,nñka mj;ajdf.k hk w;r ìh.u iuqmldr iñ;s b;sydifha m%:ujrg iuqmldr iñ;sfha úreoaOj Pkaoh m%ldY Bfha ^04 od& wúiaidfõ,a, ufyia;%d;a wêlrKhg
fiajlhka yd iudðlhka fj; tu ,dNdxY f.ùugo lghq;= fhdod we;s nj iNdm;s lsÍu;a iu. th jeä Èkg jirla imsf¾' ta ksñ;af;ka m%xYfha yd ,xldfõ úúO
bÈßm;a lsÍug kshñ;j ;snqKs' mskalï ixúOdkh lr we;' Wkajykafia isyslrñka ;x.,a,
uxcq, fiakdr;ak uy;d mejiSh' fldama isá fjf<| ief,a kj wÈhr újD; l< wjia:dj Pkao follska iNd
- ú;drkafoKsfha bÈlr we;s wOHdmksl uOHia:dkh fuu
l=l=,amfka iqoiaiS
PdhdrEmj, ±lafõ iïu; úh'
02 jeksod újD; flßKs' ta ms<sn|j wm i;=gqjkafka wmj;a
ù jod< uqrex.d.iahdfha C|dKsiair kdysñmdKka jykafia
ixfYdaê; uqia,sï újdy yd Èlalido wd{d mk; ysñ rÑ; znqÿ iufha
fj; wm ;=< we;s wm%udK f.!rjh yd meye§u ksid
muKla fkdj" Wkajykafia isÿl< by; lS ld¾hNdrhka
Wkajykafiaf.ka miqj o fkdlvjd isÿlrf.k hkakg
uy jeiaig fudkrd., ksÜgUqj úoHdkkao msßfjka úydrfha lÀk msxl fyg ig wksoaod
ksÜgUqj úoHdkkao msßfjka uQ, uyd úydrfha lÀk Öjr mqKHl¾uh fyg iy wksoaod ^06 iy 07& hk Èkhkays§ isÿ flf¾'
fyg ^06 jeksod& iji meje;afjk u,a myka iys; nqoaO mQcdj úoHdkkao msßfjka uQ, uyd úydrdêldÍ" fifkyi ,xld mokfï
ßheÿre ureg
fmd,sish lshhs' wk;=r isÿjk fudfydf;a m%foaYhg jeis weoyef,ñka ;sî we;s w;r ßheÿreg f,dßh md,kh lr.; fkdyelsj th ,siaid
hEfuka wk;=r isÿj we;s njg fmd,ssish l< uQ,sl úu¾Ykj,§ fy<sù ;sfí'
ueÈß.sßh fmd,sish jeäÿr úu¾Yk isÿlrhs'
08 2022 fkdjeïn¾ ui 05 jeksod fikiqrdod
we*a.ksia;dk Y%S ,xldj" TiafÜ%,shdj iy wh¾,ka;h mrdchg m;a lsÍug kjiS,ka;h iu;a
jQ w;r Bfha wh¾,ka;h iu. meje;s ;r.fha§ m%:ufhka mkaÿjg myrÿka
kjiS,ka;h lvq¨ 6la oeù ,l=Kq 186la ,nd.;a w;r wh¾,ka; lKavdhug ,nd
mrdcfhka
.; yelsjQfha ,l=Kq 150la mu‚' wh¾,ka; lKavdhfï fcdia ,sÜ,a fuu ;r.
fha§ lvq¨ ;%s;ajhla ,nd .;af;ah' kjiS,ka;h fjkqfjka fuu ;r.fha § olaI
ms;syrUhl ksr; jQ kdhl flaka ú,shïika mkaÿ 35 l§ ,l=Kq 61la ,nd .;a
w;r tu olaI;dj fya;=fjka Tyqg ;r.fha ùrhd iïudkh ysñ úh' kjiS,ka;h
Y%S ,xld miq.sh f,dal l=i,dk l%slÜ ;r.dj,sfha wkqY+r;dj Èkd.;a lKavdhuhs'
Wmd,s ksõiafmam¾ia ^m%hsjÜ& ,sñgâ úiska 2022 fkdjeïn¾ ui 05 jeksod fikiqrdod m%isoaO lrk ,oS'