BANWA SANG ALIMODIAN KAG LEGANES MAY KASO NA SANG ASF

Amat-amat na gid nga nagalapta ang kaso sang African Swine Fever (ASF) sa probinsya sang Iloilo.

Magluwas sa banwa sang Oton kag San Miguel, nagpositibo sa ASF ang mga baboy sa isa ka
barangay sang Alimodian kag Leganes.

Suno kay Provincial Veterinarian Dr. Darel Tabuada, nakitaan sang sintomas sang ASF kag tanan
nga baboy sa sulod sang farm sa Alimodian kag Leganes ang lunsay na tanan ginpangpukan kag
ginlubong.

Pahayag ni Dr. Tabuada, ang tanan nga baboy nga nakasulod sa .5 kilometer radius halin sa ground
zero ang ipaidalum sa depopulation.

Samtang, nakaplastar na ang tagsa ka border control checkpoints sang tagsa ka banwa agud
mapunggan ang madasig nga paglapta sang balatian.

Gusto ni Vice President/ DepEd Secretary Sara Duterte nga dapat magapabilin lang sa sulod
sang eskwelahan ang relasyon sang isa ka Maestra kag Estudyante para malikawan ang anu
man nga komplikasyon sa trabaho sang isa ka manunudlo.

DEPARTMENT ORDER NO. 49 SANG DEPED, GINPAMATUKAN NI ACT PARTY-LIST

REPRESENTATIVE CASTRO

Ginpamatukan ni House Deputy Minority Leader kag ACT Party-list Representative France Castro
ang bag-o lang ginpagwa nga Department Order No. 49 sang Department of Education (DepEd).

Ini bangud sa idalom sini, ginapalikaw ang mga manunudlo kag school personnel nga
magkainteraksyon sa mga estudyante sa gwa sang eskwelahan lakip na ang pag-follow sa social
media.

Sa isa ka statement, ginkwestyon ni Castro kon ngaa kinahanglan pa maghimo ang DepEd sang
mandu nga nagalapas kag nagapahog sa mga manunudlo kag school personnel sa diin ginapunggan
ang mga ini nga usaron ang hilway nga pagpahayag kag ipabutyag ang ila mga sentimyento.

Dapat suno sa iya nga tutukan sang DepEd ang mas dako nga problema sa edukasyon kaangay sang
kakulangan sa mga eswelahan, kakulang sa nagakaigo nga suporta sa mga manunudlo, kag ang
nagalala nga education crisis sa pungsod imbes nga magpagwa sang mandu nga busalan ang mga
manunudlo.

Dugang pa ni Castro, kon matuod nga willing si Education Secretary kag Vice President Sara
Duterte-Carpio nga mag-reach out sa mga manunudlo kag pamatian ang ila mga ginaagyan, makita
sini ang dedikasyon sang mga ini agud mapamaayo ang kalidad sang edukasyon sa pungsod.
INFLATION, RECORD BREAKING SINI NGA OKTUBRE SUNO SA BSP

Ginalantaw sang Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) nga posible malapawan sang inflation sini nga
Oktubre, 2022 ang mga record sa sulod sang 13 ka tuig bangud sa dako nga pagtaas sang presyo sang
mga nagapanguna nga balaklon.

Ginpahayag sang BSP nga posible maglab-ot sa 7.1%-7.9% ang inflation sa pagtakop sang bulan nga
mas mataas sa 6.9% nga nalista sang Setyembre.

Nagakahulugan man ini nga malapawan sini ang target nga 2%-4% sa sulod sang sunod-sunod nga
bulan.

Kon malista sa 7.9%, malapawan man sini ang 7.2% record sini nga Pebrero 2009 sa tunga sang
“global financial crisis”.

Ginatulod ang inflation sini nga Oktubre sang mas mataas nga presyo sang pamasahe sa pampubliko
nga transportasyon, mas mataas nga presyo sang petrolyo, mas mataas nga produkto sa agrikultura
bangud sa panalasa sang bagyo, kag pagsarurot sang balor sang piso, suno pa sa BSP.

Nagalagapak ang piso sa “all-time high” nga P59 kada $1 sini nga bulan sang Oktubre nga amo ang
pinakamalain nga bayluhanay kontra dolyar.

PROSESO SANG PAG-ISIP SANG BOTO SA 2022 ELECTIONS, GINKWESTYON SANG

KORTE SUPREMA

Ginapa-explain ni anay Department of Information and Communication Technology (DICT) Usec.

Eliseo Rio ang Commission on Elections (COMELEC) angot sa natabo nga pag-inisipay sang
nagligad nga 2022 national elections.

Nagapati si Rio nga imposible makasumiter ang mga prisinto sang 20 million counted votes sa sulod
lang sang una nga oras sang pag-inisipay sang boto.

Bangud sini, nagpabulig si Rio sa Korte Suprema sa diin nagsumiter ini sang writ of mandamus nga
sa oras nga maaprubahan, mismo ang kataaas-taasang hukuman sang pungsod ang magapaathag sa
COMELEC kon paano sini naisip ang 20 million votes sa una nga oras pa lang sang pag-inisipay
sang boto.

Kaupod ni Rio nga nagsumiter sang nasambit nga petisyon si running priest Father Robert Reyes nga
aminado nga wala nagapati sa nakuha nga boto ni Presidente Ferdinand Marcos Jr.
Ginpahayag naman ni COMELEC Spokesman Atty. John Rex Laudiangco nga wala pa nila nabaton
ang kopya sang writ of mandamus pero ginpahayag sini nga masunod man sila kon ano ang mangin
desisyon sang Korte Suprema.

SENATOR PIMENTEL, NAGREKOMENDA SANG MGA DAPAT IDUSO PARA

MABUHINAN ANG HALIT SANG MGA KALAMIDAD

Nagrekomenda si Senate Minority Leader Koko Pimentel sang mga dapat iduso sang Kongreso agud
malikawan ang tuman ka dako nga kahalitan sang mga kalamidad nga nagatupa sa pungsod.

Ginpahayag ni Pimentel nga indi na dapat mangibabaw ang “same old style” sa budget sang
pungsod.

Luyag ni Pimentel nga hatagan sang prayoridad ang mga galastuhan sang gobyerno sa diin
kinahanglan ire-align ang proposed 2023 budget sa produksyon sang pagkaon, relief system, basic
infrastructure maintenance kag repair agud makay-o gilayon ang malapad kag dako nga halit sang
Bagyo Paeng.

Ginapasikyar man sang Kongreso ang standards sang mga flood control projects agud makita kon
substandard ang mga materyales nga gingamit sa mga ini.

Ginapatutukan sang senador ang anti-logging measure, pagrepaso sa reforestation programs kag
pagpabaskog sa proteksyon sa mga nabilin nga kagulangan kag mga watersheds.

CADIAO, NAGA-APELAR SA DPWH NGA KAY-UHON GILAYON ANG TAYTAY SA

MIAG-AO AGUD MAKATABOK ANG MGA PRODUKTO SA ANTIQUE

Naga-apelar si Antique Governor Rhodora Cadiao kay Department of Public Works and Highways
(DPWH) Secretary Manuel Bonoan nga unahon pakay-o ang Oyungan bridge sa Miag-ao, Iloilo.

Suno kay Cadiao, ang ekonomiya sang Antique nagasalig man sa Iloilo.

Mabudlay suno sa iya kon indi makay-o gilayon ang taytay sa Miag-ao bangod indi man makatabok
ang produkto sa Antique.

"I appealed to DPWH Secretary Bonoan kung pwede ang Oyungan bridge maliit lang naman yan,
unahin muna nila ang Oyungan bridge. Kasi ang mga kalakal ng Antique kasi even our emergency
health needs at mga pangangailan namin we depend so much sa Iloilo. So dapat ang Oyungan bridge
which is really short amo ang unahin ng DPWH para magawan ng paraan," ang pahayag ni Governor
Cadiao.
Subong nga aga, makigsapol si Cadiao sa mga negosyante sa Antique angot sa fuel shortage kag
nagahana nga pagtaas sang mga balaklon bangod sa kakulang sang supply.

LIBRE NGA TRANSPORTASYON KABAYLO SANG WALA SAKA SA PRESYO SANG

BALAKLON

Ginakalipay ni Antique Governor Rhodora Cadiao nga masolusyonan na ang problema sa kakulang
sang supply sang gatong kag basic commodities sa na-isolate nga sentro sang ila probinsya.

Suno kay Cadiao, subong nga adlaw maga-abot ang barge sa Antique karga ang gatong nga
magasupply sa 10 ka gas station sa probinsya.

"Tonight, there will be a first barge to arrive in Antique with gasoline tank that will fill up 10 of our
gasoline stations. Tomorrow, another barge will be coming in with tankers to fill up 10 also of our
gasoline stations. So, I think there are no more problems kay tuloy-tuloy na ina sia ang ginahimo
namon," ang pahayag ni Governor Cadiao.

Suno kay Cadiao, nagrenta ang Antique provincial government sang RoRo vessel agud magdeliver
sang dry goods kag gatong sa Antique sa diin ang pondo kuhaon sa idalum sang ila Quick Response
Fund (QRF).

Suno sa gobernador, libre ang barge para kargahan sang mga negosyante kabaylo sang pagpasiguro
nga wala sang saka sa presyo sang mga balaklon sa probinsya.

DAMAGED SA AGRIKULTURA SA WESTERN VISAYAS BANGUD SA BAGYO NGA SI

PAENG NAGLAB-OT NA SA MALAPIT SA P300 MILLION

Naglab ot na sa P293, 370, 277 ang kabilogan nga damaged sang agrikultura sa Western Visayas
santu sa pinakaulihi nga Regional Disaster Risk Reduction and Management Council Situational
Report kay bagyo Paeng as of 6:00 pm sang Nobyembre 1, 2022.

Naglab ot sa 11, 341.22 metric tons ang nadamaged nga pananum sa kabug usan nga 15, 407.71
hectares sa Rehiton 6.

11, 820 ang apektado nga mga mangunguma kag mangingisda bangud sang bagyo.

Pinaka- apektado ang probinsiya sang Iloilo mga may P125, 227, 663 Million sa diin 6, 159 ka
mangunguma kag mangingisda ang apektado sang bagyo.

Nagasunod sa may pinakadaku nga kahalitan sa agrikultura ang probinsiya sang Antique nga may
masobra sa P72 Million nga damaged, Capiz nga may masobra sa P66 Million, Negros Occidental
nga may masobra sa P27 Million kag probinsiya sang Aklan nga may P1.6 Million nga damaged.
33 KA TAWO PATAY SA WESTERN VISAYAS BANGUD SA BAGYO PAENG

Yara na sa 33 ka tawo ang napatay kag 9 ang nagapabilin nga missing sa Western Visayas bangud sa
epekto sang Bagyo Paeng.

Ini santu sa datus sang Regional Disaster Risk Reduction and Management Council (RDRRMC) 6
Emergency Operations Center as of 12:00NN, Nobyembre 3, 2022.

May 11 ka napatay sa Antique, 8 sa Iloilo, kag may tag 7 ka napatay sa Aklan kag Capiz.

Naglab-ot naman sa 128 ka mga kabanwahanan ang apektado sa diin may 2,342 ka barangay,
366,085 ka pamilya kag 1,384,688 ka tawo.

Samtang yara naman sa 471.5 million pesos ang balor sang kahalitan sang bagyo sa agrikultura.

BALOR SANG PISO SADTONG 2018, YARA SA 85 CENTAVOS NA LANG SINI NGA
OKTUBRE 2022 SUNO SA PSA

Nagnubo pa gid ang purchasing power sang piso ukon kapasidad sini nga makabakal sang produkto
kasunod sang pagtaas sang inflation rate sini nga Oktubre.

Suno kay Philippine Statistics Authority (PSA) Chief kag National Statistician Claire Dennis Mapa,
ang balor sang piso sini nga 2018 katumbas na lang sang 85 centavos subong nga mas manubo
kumparar sa 86 centavos nga balor sang piso sang Hulyo sini nga tuig.

Matandaan sini nga Oktubre, nagdasig pa sa 7.7% ang inflation rate halin sa 6.9% sadtong Setyembre
bangud sa padayon nga pagtaas sang presyo sang mga pagkaon, pamasahe, gasolina kag iban pa nga
balaklon.

Pinakamataas ini sa sulod sang 14 ka tuig hain sa nalista nga 7.8% nga inflation rate sadtong
Disyembre 2008 sa kasagsagan sang global financial crisis.

3,900 KA MGA ESTUDYANTE, NAGPOSITIBO SA COVID-19 ANTES ANG

PAGPATUMAN SANG ‘VOLUNTARY MASKING’ SA ESKWELAHAN – DOH

Naglab-ot sa halos 4,000 ka estudyante ang gintapikan sang COVID-19.

Ini halos duwa ka bulan antes ang 100% implementation sang face-to-face classes kag sang
boluntaryo nga pagsuksok sang face masks sa mga eskwelahan.

Ini ang ginpahayag ni Department of Health OIC Ma. Rosario Vergeire matapos ginpamangkot
natuhoy sa viral transmission sa mga bata samtang padayon nga nagahalog ang gobyerno sang mga
restrictions sini sa tunga sang pandemya.
Gin-athag naman ni Vergiere nga wala man sang severe cases ukon napatay nga estudyante sa mga
nalista nga kaso.