Esperanto

Oficiala organo de Universala Esperanto-Asocio (en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)

115-a jaro . n-ro 1367 (4) | aprilo 2022

1910: la teatraĵo pri S-ro Mann | 75 Novaĵoj pri la KER-ekzamenoj de UEA | 78

Heroaj unuopuloj kaj teamoj | 84 Forpasis Claude Nourmont. Rememoroj | 92

ISSN 0014-0635
Kolofono
Esperanto
Enhavo Afriko brilas
Instruu Esperanton en
79
Oficiala organo de Universala Esperanto-Asocio Senegalo kun stipendio
(en oficialaj rilatoj kun UN kaj Unesko)
Fondita en 1905 de Paul Berthelot 75 Universala Kongreso
Donacoj
80
(1881-1910). Establita kiel organo de UEA en 1908 1910: la teatraĵo Oficiala Informilo 81
de Hector Hodler (1887-1920). La originala vojaĝraporto de S-ro Mann Landa agado
aperis en La Brita Esperantisto en 1910. Kroata parlamentano
Misio: Ĝi fakte parolas ne nur pri la kongreso – parolis pri Esperanto en
Kvazaŭ anteno kaptanta la tendencojn, la ardon, la Kroata Parlamento
la aspirojn de la esperantoj ĉiulande, la revuo
sed pri multaj afe­roj ĉirkaŭ la kongreso.
Esperanto prezentu aktualan, interesan, inspiran
Faka Agado 82
Muzikscienca revuo,
bildon pri la agado kaj strategio de UEA kaj pri la ekde nun ankaŭ en
evoluo de Esperanto en monda skalo. 78 Esperanto
Informado 83
Novaĵoj pri la KER-ekzamenoj Pri Zamenhof en
de UEA internacia prestiĝa revuo
Redaktoroj: Dmitrij Ŝevĉenko, Anna Striganova
Post laborplenaj monatoj la Ekzamen­ UEA
Korektisto: Rob Moerbeek Strategia Planado
komisiono de UEA povas komuniki al
Sur kovrilpaĝa foto: Claude Nourmont 86
la membraro plurajn bonajn no­vaĵojn. Universala Kongreso
Artikoloj de privatuloj ne reprezentas oficialan sintenon Alvoko por la 44-a
de UEA. Aŭtoroj respondecas pri siaj artikoloj Esperantologia
enhave kaj' lingve. 84 Konferenco
Eventoj
Adreso de la Redakcio:
Revuo Esperanto, Universala Esperanto-Asocio Heroaj unuopuloj kaj teamoj Polyglot Gathering
Kiu organiza formo pli konvenas? Ĉu revenas rete en 2022!
Nieuwe Binnenweg 176, 3015 BJ
Rotterdam, Nederlando teamoj (landaj, fakaj, lokaj, regionaj) aŭ Landa agado 87
tel.: +31 10 436 1044 la heroaj streboj de sindediĉaj unuopu- Tutlanda gazetara
https://revuoesperanto.org kampanjo je favoro por
loj? Esperanto
redakcio@revuoesperanto.org
Aperas: en ĉiu monato krom aŭgusto. Eventoj 88
Jubilea 40-a Poludnica –
Legata en 120 landoj.
Voĉlegata por vidhandikapitoj.
92 kun omaĝo al ĝia
fondinto
Abonprezo: varias laŭlande; Forpasis Claude Nourmont
informiĝu ĉe via landa asocio aŭ ĉe la CO. Ne estis facile fronti la tagon, ki­am alve-
Fake, Science kaj 89
Profesie tra la mondo
Unuopa ekzemplero kostas EUR 5,00. nis la unuaj informoj pri la forpaso de Internacia Kongresa
Ĝenerala Direktoro: Martin Schäffer nia kolego kaj plej alte estimata amikino Universitato kaj Scienca
Claude Nourmont. Kafejo en Montrealo
Anonctarifo (EUR): Eventoj 90
1 p. 1000, 1/2 p. 550, 1/4 p. 300, Rete okazis la 39-a
Komuna Seminario
1/8 p. 165, 1/16 p. 90.
Movada rabato 50%. Recenzo 91
La profetino el Ferrabraz
Anoncoj sur ekstera kovrilo kostas duoble.
Rabato por tuja ripeto 20%. Forpasoj 94
Anoncetoj: 2€ por ĉiu vorto (oni ĉiam fakturas La membraro de UEA 95
en 2021
minimume €20,00). Mendu ĉe la CO.
Transpagaj informoj: Prezidanto: D-ro Duncan Charters Ĝenerala Sekretario: S-ro Aleks Kadar Membro: D-ro So Jinsu (Azio, Oceanio, Informado
Banko: ING, Postbus 1800, NL-1000 BV Amsterdam
Esperanto-Asocio

(Kunordigo, Strategio, Instruado, Rilatoj (Administrado, Ĝemelaj Urboj, kaj Amikoj de Esperanto)
kun ILEI) Esperanto-Centroj, Eŭropo, Revuo Mapo-gu Tojeong-ro 158, Hangang Bamseom
Bankokonto: IBAN: NL72 INGB 0000 3789 64, PO Box 100, Elsah, IL 62028, Usono Esperanto)
de Universala

Xi Apt. 102-2401, Seoul 04080 Koreio

Tel. +1 618 374 5252
BIC/SWIFT: INGBNL2A uea-prezidanto@esperanto.org
(Universala Esperanto-Asocio en Vicprezidanto: S-ro Fernando Jorge
Rotterdam, Nederlando) Pedrosa Maia Jr. (Centra Oficejo, Statuta
Reformo, Eksteraj Rilatoj [krom Unesko],
PayPal: financoj@co.uea.org Ameriko, Rilatoj kun TEJO, Rilatoj kun
Membro-Organizoj)
Estraro
197 rue de Lourmel
FR-75015 Paris, Francio
Tel. +82-10-8898-1818
so@kangnam.ac.kr
Poŝtel. +33 6 86 58 00 20
alekska@gmail.com Membro: D-ro Amri Wandel (Scienca kaj Faka
Agado, Meza Oriento kaj Norda Afriko, IKU)
Membro: D-ro Orlando E. Raola
(Kulturo, Kongresoj, Biblioteko,
767 Makabim, 7179901 Modiin, Israelo
Tel. +972-54-454-8712

Eldonado, Esploro kaj amriwandel@gmail.com

R. Andrade Pertence 42/503 Rio de Janeiro Dokumentado, Terminologio)
RJ Brazilo 22220-010 975 S Eliseo Drive, apt. 10, Greenbrae, Observantoj de TEJO:
Tel. +55 21 967767084 S-ro Léon Kamenický
CA 94904, Usono
fmaiajr@gmail.com kaj s-ro Rogier Huurman (Roĉjo)
Tel. +1-707-527-4660
Adreso de la Centra Oficejo de UEA: Vicprezidanto: S-ro Trezoro Huang Yinbao oraola@gmail.com
Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ (Financoj, Unesko)
Membro: S-ro Jérémie Sabiyumva (Afriko,
Observanto de ILEI:
Inĝ. Ahmad Reza Mamduhi
Esperanto-Centro Ora Ponto
Rotterdam, Nederlando. Jingchuan-Xian, Jinqiao Guoji, 744300 Aktivula Maturigo)
BP 170 Rumonge, Burundo
tel.: +31-10-436-1044 Pingliang, Ĉinio
Poŝtel. +86-18893316800 Tel. +257 79218342 / 69066457 Pli detale ĉe:
uea@co.uea.org www.uea.org trezoro@qq.com jerrybs21@gmail.com http://www.uea.org/asocio/estraro

74
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto
 Malferme | Universala Kongreso
1910: la teatraĵo
En la februara numero de la revuo Esperanto aperis intervjuo
kun “s-ro Mann”. Ĉi-numere estas Ĵenja Amis, kiu respondas la
demandojn de Alessandra Madella pri la teatraĵo!
Alessandra Madella: Kiel vi malkovris
S-ron Mann?
Ĵenja Amis: Mi eksciis pri li esplo­
rante pri la vizito de Zamenhof al la
Vaŝingtona UK kaj poste al Montrea­
lo. Mi aperigis kelkajn artikolojn pri
la Vaŝingtona kongreso kaj la vizito
de Zamenhof al Ameriko en la revuo
de Esperanto-Societo Kebekia, La Riv-
erego, kiun mi redaktis dum deko da
jaroj. La originala vojaĝraporto de S-ro
Mann aperis en La Brita Esperantisto en
1910, kaj mi sentis ke lia rakonto vere
“parolas al mi”. Ĝi fakte parolas ne nur
pri la kongreso – sed pri multaj afe­-
roj ĉirkaŭ la kongreso: pri la longa
Amerika Esperantisto, oktobro 1910: S-ro Mann estas la dua de maldekstre,
apud S-ino Zamenhof, dum la basbala ludo en Vaŝingtono.
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
ŝipvojaĝo de Eŭropo al Ameriko, kun
gesinjoroj Zamenhof, pri la vizito al
Novjorko kaj poste pri la vojaĝo al
Mont­realo, por viziti la familianojn. Tiu
ĉi vizito de Zamenhof al Ameriko es­tas
tre speciala por ni en Nord-Ameriko,
ĉar ĝi ja estis la tutsola: ĝi estis la unu-
nura vojaĝo de la Majstro “trans la la­
go”. Tiu ĉi rakonto estas aparte prok­
sima al nia koro, ĉar ni organizas la
107-an UK-on en Montrealo.
La verka stilo de S-ro Mann estas flua
kaj amuza, kaj el ĝi ni ekscias pri kel-
kaj aferoj tute interesegaj: ke ekzemple
en Vaŝingtono kelkaj policanoj eĉ ler-
nis Esperanton por pli bone servi al la
kongreso! Do mi sentas ke mi kva­zaŭ
ĉeestis tiun Internacian Kongreson,
dank’ al la rakonto de S-ro Mann, kaj
mi esperas ke ankaŭ la spektantoj sa­
me respertos la Sesan Internacian Kon-
greson de Esperanto en orienta Nord-
Ameriko dum la Cent Sepa Universala
Kongreso en la sama mondoparto –
nur iom pli norde.
A.M.: Kial vi decidis verki tiun ĉi tea­
traĵon?
Ĵ.A.: Legante la rakonton de S-ro Mann,
mi pensis, ke ĝi estas bona bazo por
teatraĵo, sed en la momento mi pensis
simple fari prelegon aŭ legi partojn de
ĝi, kiel prelegan programeron. Iom
post iom tiu ideo transformiĝis al la
ideo fari modestan, ĉefe unuakto­ran
teatraĵon kaj prezenti ĝin dum la UK
2022. Dum la Zamenhof-festo 2021, ĉi-
decembre, mi decidis mem fariĝi S-ro
Mann kaj iom “gustumi” ĝin, prov­
prezentante lin al la montrealaj espe-
rantistoj. La ĉeestantoj ĝuis la sper-
ton kaj havis plurajn demandojn al
“S-ro Mann”. Dum tiu prezento de
75
unu el la montrealanoj venis plia ideo
por la teatraĵo – enkonduki al ĝi kel-
kajn muzikajn elementojn. Do, ĝi estos
teatraĵo kun iom da muziko kaj kan-
tado, kaj estos ankaŭ iom da elementoj
videaj: ekzemple, vi ne nur aŭdos pri
la vojaĝo de Zamenhof sur la ŝipo, sed
ankaŭ vidos kiel aspektis tiu ŝipo. Vi
ankaŭ vidos kiel aspektis urboj, kiujn
vizitis Zamenhof, kie li loĝis, manĝis,
kion li vizitis, ktp.
A.M.: Kiaspecan muzikon vi uzos dum la
teatraĵo?
Ĵ.A.: Estos muziko, kiu bone trans-
donos al vi la epokon: do la muziko,
kiun vi aŭdos, estos ĉefe amerika, ver­
kita ĉirkaŭ la tempo de la vizito de
Zamenhof, ĉirkaŭ la jaro 1910 kaj iom
pli frue, kelkaj en la stilo specife men-
ciita de S-ro Mann. Estos ankaŭ kel-
kaj muzikaĵoj, kiujn oni plej verŝajne
pianludis familie dum la Zamenhofa
vizito. Mi fakte aparte fieras pri la el-
trovo de la unua Esperanto-kanto el-
donita en Usono. S-ro Mann specife
menciis ĝin – kaj oni ankaŭ menciis
ĝin en pli-malpli ĉiuj gazetoj de tiu
tempo… sed kiam mi provis trovi ĝin,
mi neniel sukcesis: neniu arkivo, ki­un
mi kontaktis, havis ĝin katalogita. Es-
tas kvazaŭ ĝi tute elvaporiĝis. Finfine,
en la arkivoj de EANA – la antaŭulo
de Esperanto-USA, kiu troviĝas en la
Biblioteko de Oregono – oni eltrovis
ĝin, post trafoso de pluraj skatolegoj
de ar­kivaĵoj, tute ne katalogitaj. Do, tiu
mu­zikaĵo re-premieros en Montrealo!
A.M.: Kie vi trovis la plejmulton de viaj
informoj pri li?
Ĵ.A.: Lia rakonto mem venas plejpar­t­e
de la oktobra numero de La Brita Es­
perantisto, sed diversaj anekdotoj es-
tas aldonitaj de aliaj raportoj pri tiu ĉi
UK – de Usono, Francio ktp. Estis fakte
interesa laboro legi diversajn raportojn
pri la sama evento, kiuj bone kom­
pletigas unu la alian. Sed la raporto
pri la Kanada vojaĝo troviĝas nur
en la verko de S-ro Mann.
Parolante pri S-ro Mann, persone, mi
devas diri ke informoj ege mankis…
Kvankam li estis tre grava persono
en la Movado, unu el la pionoroj, be­
daŭrinde troviĝas nek artikolo pri li
en Vikipeido, nek nekrologo, nek in-
formoj en aliaj eldonaĵoj… Estas nur
76
eta du-paragrafa artikoleto pri li en
La Brita Esperantisto de februaro 1971,
kiu aperis pli-malpli jaron antaŭ lia
morto… Mi tion opinias aparte be­
daŭrinda, ĉar li mem estis unu el la
fruaj (kun)redaktoroj de La Brita Es­
perantisto, membro de la Akademio
kaj la sekretario de la “Trio por la
Tria” – tiel oni nomis la LKK por la
Internacia Kongreso en Kembriĝo en La Brita Esperantisto, februaro
1907. Estis kelkaj liaj verkoj – ĉefe, lia 1971: s-ro Mann (ĉirkaŭ lia 90-a
lernolibro por anglalingvanoj (kun en- jaro) estas intervjuata
konduko de Zamenhof), kelkaj aliaj
obstinan – ĉar oni devas esti io­me­te
libroj, kiujn li tradukis kaj iom da ar-
obstina por fari tiom da aferoj por
tikoloj en diversaj revuoj verkitaj de li.
Esperanto. Mi ankaŭ imagas lin sim­
Nu, kaj, kompreneble, la aferoj, kiujn
patia, amuza – pri tio atestas lia ver­-
li mem menciis en la raporto – ekzem-
kostilo! – amikema, taktoplena kaj re-
ple, la fakto ke li estas vegetarano… Mi
spektema, vojaĝema kaj aventurema.
aldonu, ke li plejofte eĉ ne subskribis
Mi pensas ke li ŝatis defiojn intele-
siajn verkojn per sia plena nomo – Wil-
ktajn, ŝatis muzikon kaj literaturon,
liam, li kutime metis nur la mallongi-
li estis granda bestoamanto, iris “en
gon W. Mann, aŭ W. W. Mann. Sed
la profundon de aferoj”, kaj li ankaŭ
la fakto ke la komencaj informoj estis
ŝatis komforton (pri tio atestas kelkaj
magraj, eble eĉ pli spronis mian scivol-
bagatelaj plendetoj). En 1971, kiam do
emon pri la “mistera S-ro Mann”!
li estis jam preskaŭ 90-jaraĝa, li estis
Mia ekpasiiĝo pri S-ro Mann ankaŭ
en tre bona formo fizika kaj mensa –
transdoniĝis al amiko nia – alia LKK-
oni diras, ke eĉ junuloj povus envii la
ano kaj montrealano, Garry Evans
forton en liaj muskoloj, kaj mi neniam
(Garry, same kiel William Mann, ori­
dirus, ke li estas 90-jaraĝa, rigardante
ginas el Britio). Garry sukcesis trovi
tiun foton. Do verŝajne tra la vivo li
kelkajn valoregajn informojn – ekzem-
estis ankaŭ persono atleta kaj sana.
ple, lian plenan nomon (William Wal-
Unu parto de lia karaktero restas por
ter Mann), la fakton ke li estis anglo (kaj
mi mistero – en iu momento li ĉesis
ne skoto, kion diris la paĝo pri Skotaj
verki… Li ne kabeis – li estis membro
Esperantistoj, kiu menciis lian nomon –
de la Akademio kaj Esperantisto, sed oni
kion oni fakte devas korekti), liajn vi-
tute ne trovas informojn pri li – aŭ de
vodatojn (1881–1972), la nomojn de liaj
li – post la jaro 1920. Garry trovis, ke li
gepatroj kaj liajn loĝlokojn. Kelkaj el
en iu momento estis interpretisto en la
tiuj dokumentoj estas la censaj regis-
brita armeo. Mi ne scias, ĉu lia silento
troj kaj tre valorega dokumento pri la
estas iel ligita al lia laboro aŭ ne, sed
surŝipiĝo sur la “George Washington”,
tio jen aldonas al la mistero…
per kiu li vojaĝis kun la Maj­stro. Estas
interese ke en la censaj registroj li ce- A.M.: Kiaj estis liaj rilatoj kun Lu­do­viko
tere mencias kiel sian profesion “Espe- Zamenhof?
ranta Ĵurnalisto”. Li ja faris multe da
redakta laboro – por La Brita Esperan- Ĵ.A.: Li absolute adoris Ludovikon Za-
tisto kaj aliaj periodaĵoj, sed estas ta- menhof, kaj ankaŭ s-inon Zamenhof.
men malverŝajne, ke li perlaboris sian Tion indikas kiel li nomis lin – Majs­
vivon per Esperanto. t­ro, aŭ ilin du, Gemajstroj, ktp. Li an­
kaŭ emociiĝis fari nefacilan aferon:
A.M.: Kiel vi imagas lian karakteron?
gvidi la Movadon tra multaj nefacilaj
Ĵ.A.: Antaŭ ĉio, li estis homo pasia kaj tempoj, kiuj skuis la Movadon komen­
laborema – pri tio atestas la faktoj ke li ce de la 20-a jarcento, kaj tio multe sen­
lernis Esperanton tiom frue, ke li tra- tiĝas en lia verko. Iel elstaras en mia
dukis kaj verkis tiom da aferoj – in­klu­ memoro lia priskribo de la vojaĝo al la
zive la frazlibron por angla­ling­vanoj, Niagaraj Akvofaloj, dum kiu s-ro Za-
kiam li estis nur en siaj mezaj 20-aj ja­- menhof portis oleumitan jakon por ne
roj. Mi imagas lin kiel homon io­me­te malsekiĝi, kaj aspektis amuze en ĝi.
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto

The American Esperanto Journal. Vol. II, Januaro 1908, No. 1 (13): “Mi Aŭdas Vin”
de Harris (1907) repremieros en Montrealo!
A.M.: Kiom multe da geparencoj de Za-
menhof loĝis en Kanado je la komenco de
la dudeka jarcento?
Ĵ.A.: S-ro Mann parolas pri dekduo
da familianoj – el kiuj la ĉefaj estas la
on­klino (kiu en tiu temo nomiĝis S-ino
Lewis), kun filinoj, bofiloj kaj gene-
poj, kaj la du kuzoj – Jack kaj Louis
(alia Lazaro Zamenhof). Fakte, Zamen­-
hof ne vidis kelkajn el tiuj familianoj
dum preskaŭ trideko da jaroj, kaj kom-
preneble tute ne konis la pli junajn fa-
milianojn. Estis interese, ke estas ĝuste
Universalaj Kongresoj de Esperanto 1905-2005
Ilustrita rigardo super la ĉefa kaj plej granda regula renkontiĝo de esperantistoj.
197 paĝoj, 24 cm. UEA, Rotterdam, 2005.
12,00 €, triona rabato ekde 3 ekz. Bindita: 18,00 €, triona rabato ekde 3 ekz
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
la “Dua Ludoviko”, kiu prizorgis la
“Unuan Ludovikon” dum lia kanada
vojaĝo – li loĝigis lin (kaj s-ron Mann)
en la plej bona hotelo de la urbo – kaj
la lando, en tiu tempo! Notu ke dum
la Montreala UK okazos ankaŭ la
ekskurso “Montrealo Juda”, kie mi ra-
kontos pri la juda enmigrado al Mon-
trealo kaj la parencoj de Zamenhof,
inkluzive de la Dua Ludoviko.
A.M.: Kiel vi komparus vian teatraĵon
al simil-titola filmo kiel “Novecento”
(Naucent) de Tornatore (kaj al “La legendo
Sed homoj kun homoj
Ziko Marcus Sikosek.
de la pianisto sur la oceano” de Alessandro
Baricco, el kiu ĝi devenas)?
Ĵ.A.: Ha, vi tro flatas min! Tiu ĉi verko
estas grandioza – mia teatraĵo estas
tre modesta, ĉefe unuaktora, kaj vere
temas pri la rakonto pri la kongreso pli
ol io ajn alia. La similaĵo estas ke es-
tas ankaŭ iom da rakontado pri la re-
memoroj el la komenco de la jarcento.
A.M.: Kiu ĉefrolos kiel S-ro Mann, se la
teatraĵo premieros dum la UK de Mon-
trealo?
Ĵ.A.: La mistero de la aktoro estas por
la momento sekreta! :) Sed se vi rigar-
dos Fejsbukajn videojn de Esperanto-
Societo Kebekia (Espéranto Québec)
vi eble trovos aludon pri tio. Unu af-
eron mi tamen povas diri – laŭ mi, la
aktoro estas tre simila laŭ spirito kaj
karaktero al S-ro Mann, kaj mi estas
tre feliĉa, ke li konsentis ludi! Estos
ĉefe unu rolanto, sed estos ankaŭ kel-
kaj aldonaj rolantoj – kaj kompreneble
estos iom da muziko kaj kantado – sed
vi devas atendi la UK-on por vidi kiuj
ili estas! :)
A.M.: Ĉu vi planas nur teatraĵon aŭ ĉu
S-ro Mann eble pluvivos en aliaj formoj
kaj medioj?
Ĵ.A.: Ho, mi vere ne scias momente!
Mi aŭdis ke iu esperantistino el Ital-
io, kiu instruas kinoarton kaj eĉ faris
lastatempe animacion en Esperanto,
interesiĝis fari alian animacion pri la
Amerika vojaĝo de Zamenhof. Se tio
okazos, mi estos tre feliĉa! Ĉu eble, por
la Itala Kongreso venontjare? :)
77
Edukado
Novaĵoj pri
la KER-ekzamenoj
de UEA
Katalin Kováts
Post laborplenaj monatoj la Ekza-
menkomisiono de UEA povas komu-
niki al la membraro plurajn bonajn
no­vaĵojn.
En 2022 denove estos ekzamense­
sioj laŭ la Komuna Eŭropa Referenc­
kadro (KER). Eblos trapasi ekzame­
nojn tutmonde en junio (rete) kaj en
novembro (ĉeeste), kaj kiel jam tradi-
cie, ankaŭ dum la Universala Kongre-
so en Montrealo.
Debutos ankaŭ du gravaj novaĵoj
en la kuranta jaro. Danke al la per-
sista laboro de la C2-ekzamenteamo,
estas kompilitaj la novaj strukturo kaj
enhavo de la C2-ekzamennivelo, de-
longe dezirata de nia komunumo. Por
la aprobo de la sistemo necesis testadi
la provseriojn de la ekzamenpartoj.
Tri­deko da esperantistoj, inter ili aka-
demianoj, la prezidanto kaj estraranoj
de UEA, studentoj de la Interlingvisti-
kaj Studoj en Poznano kaj aliaj volon­
tuloj dediĉis multan tempon por tra-
pasi la testojn en decembro kaj janua­-
ro pri la aŭskulta kompreno, fine de
februaro pri la skriba parto. La kan­
didatoj kaj la C2-teamanoj post la tes­
toj longe pridiskutis la spertojn kaj
fa­ris sugestojn por la modifoj. Detala
enketilo donis eblon je aparta pripen-
sado kaj raportado pri ĉiuj flankoj de
la ekzamenpartoj.
Laŭ la testadoj la komisiono kaj
la validigaj fakuloj denove trarigardos
ĉion kaj en aprilo ili espereble povos
fiksi la definitivan formon de la C2-
ekzameno, kio signifos, ke dum UK en
78
Montrealo povos la unuan fojon okazi de UEA. Kiel jam estas anoncite en la
tia sesio. UEA-komunikaĵo (nr. 1001) la funk-
La dua novaĵo estas, ke la C2-tes­ ciigo de la sistemo restos en la manoj
tado jam povis okazi en reta formo. de UEA, kunordigota fare de ties ek­
Anthony Bodineau, londona esperan- zamena komisiono (Katalin Kováts,
tisto, ekde aŭtuno 2021 kunlaboris kun Zsófia Kóródy kaj Renato Corsetti).
Katalin Kováts de edukado.net pri la Pri la organizaj kaj agordigaj taskoj
programado de la ekzamenpaĝo por daŭre respondecos Katalin Kováts
la KER-ekzamenoj. La retejo estas be­- kaj la paĝaro de edukado.net. Pri la
la, facile uzebla kaj bone funkciis dum pro­duktado de la ekzamenmateri-
la tri provtestadoj. aloj kaj testoj, ilia korektado kaj pre-
Danke al la teknika evoluo, ekde tigo de atestiloj agados la hungara
nun eblos ankaŭ rete trapasi la KER- C2-teamo (sub la gvidado de Pálma
ekzamenojn, tio signifas, ke individuoj Csiszár kaj Márta Kovács). La labo-
ron de la C2-teamo kaj lingvan kon-
el sia hejmo kaj grupoj el komputile
ekipitaj laboratorioj povos solvi la tes­
tojn. Kompreneble por povi fari ti­­-
on nepras, ke la inte­resi­ĝantoj dispo­
nu pri la necesaj teknika­ĵoj kaj ankaŭ
kapablu ilin uzi. En la skribaj partoj
de la ekzamenoj estos uzata ankaŭ spe-
ciala ekrankontrola sis­temo, kiu regist­-
ros dum la ekzameno even­tualajn ne­
permesitajn agojn de la kandidato. La
unuaj retaj ekzame­noj okazos – depen­
de de la nombro de aliĝintoj – laŭni- Pálma Márta
vele en sinsekvaj semajnfinoj de junio Csiszár Kovács
kaj komence de julio. Por partopreni
ilin necesas aliĝi kaj trapasi teknikan
testadon de la aparataro de la kan­-
didatoj.
Menciendas, ke danke al la reor­
ganizo de la ekzamensistemo, UEA suk­­-
cesis malaltigi la ekzamenkotizojn je
dek procentoj, kaj kreos apartan eb­
lon donaci mo­non por subteni ekza­
meniĝon de memb­roj kun financaj
mal­facilaĵoj.
Krom la listigitaj novaĵoj ŝanĝiĝis Katalin Zsófia
ekde tiu ĉi jaro la tuta ekzamensistemo Kováts Kóródy
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto

trolon de la ekzamenmaterialoj hel-
pos speciale taskitaj akademianoj.
Pli detalajn informojn pri la en­
havo de la ekzamenoj kaj pri orga-
nizaj sciendaĵoj vi povos legi en la
ek­zamenpaĝo ĉe edukado.net. Tie tro­
veb­las la aktuala ekzamenkalendaro,
aliĝiloj al la sesioj, kotiztabelo, kaj sam-
loke elŝuteblos la priskribo kaj postu-
laro de la ekzamenoj, preseblaj aŭ rete
solveblaj specimenoj. Por ajna infor­mo
pri la ekzamenoj ne hezitu turni vin al
la organizantoj ĉe la retadreso ker-ekza-
menoj@edukado.net.
UEA kaj la KER-komisiono dan­
kas ĉiujn, kiuj en la pasintaj du jaroj
agadis por la reorganizado kaj am-
pleksigo de la KER-ekzamenoj, por la
modernigo de la ekzamenebloj kaj tes-
tado de la nova sistemo.
Afriko brilas
Instruu Esperanton en Senegalo kun stipendio
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
Agendo de la KER-ekzamenoj
por la jaro 2022
La ekzamenoj je ĉiu nivelo kon-
sistas el du partoj: parola kaj skriba;
ambaŭ havas komprenan kaj produk-
tan subpartojn (aŭskulta/lega kompre­
nado respektive parolaj taskoj kun ek­
zamenistoj / skribaj taskoj (letero, eseo
ktp.). Eblas ekzameniĝi aparte pri la
du partoj (nur PAROLA / nur SKRIBA)
Dato Aranĝo Tempo
17-19 junio diversaj
24-26 de junio diversaj
1-2 de julio diversaj
8-12 de aŭgusto UK diversaj
26-27 de novembro Tutmonda diversaj
Kadre de la kampanjo Hans Bak-
ker UEA (https://uea.org/gk/967), ILEI,
la Afrika Komisiono de UEA (AK)
kaj Senegala Esperanto-Asocio (SEA)
alvokas Esperanto-instruantojn de la
tuta mondo kandidatiĝi por Esperan-
to-kurso en Senegalo dum la periodo
septembro-decembro 2022. La kurso
antaŭos la 8-an Afrikan Kongreson de
aŭ pri ambaŭ en la sama sesio (KOM-
PLEKSA ekzameno).
Ene de la sama sesio ne eblas aliĝi
al diversaj niveloj.
Distanca ekzamenado:
Dum ĉeestaj ekzamenoj (ekz. Tut­­
monda, UK) povas okazi, ke en la ek­
zamenparto Parola produktado unu aŭ
eventuale ambaŭ ekzamenantoj de la
komisiono ekzamenos pere de la pro-
gramo Zoom. En tiuj aranĝoj pri la
teknikaĵoj zorgos la lokaj organizantoj.
Reta ekzameno signifas, ke la
kandidato mem devas prizorgi la
teknikaĵojn, el sia hejmo rete konekti­ĝi
al la ekzamenloko. Por tio oni bezonas
kaj taŭgajn aparatojn, bonan retkonek-
ton kaj bazajn konojn pri la uzo de la
komputilo kaj reto. Ĉe la aliĝo al reta
ekzameno ni okazigos teknikan testa-
don kaj nur je ties sukceso ni akceptas
la aliĝon al tia ekzameno.
Ĉeesta ekzameno estas kiam oni
en grupo ekzameniĝas en ekzamen-
loko, sub organizado de lokuloj aŭ de
UEA kaj solvas la taskojn skribe, sur-
papere.
Kompleksa ekzameno: trapaso de
la du ekzamen-partoj (parola kaj skri-
ba) en la sama sesio. Eblas ek­zameniĝi
kaj akiri atestilojn ankaŭ aparte pri la
du partoj.
Nivelo Tipo Formo/aranĝo
C1 Kompleksa Reta
B2 Kompleksa Reta
B1 Kompleksa Reta
ĉiu Kompleksaj Ĉeesta -papera
ĉiu Kompleksaj por C2-nivelo reta
por la aliaj ĉeesta
Esperanto (AKE), kiu okazos en Ti­eso
(Thiès), Senegalo, de la 26-a ĝis la
30-a de decembro 2022. Tamen la kur­
so mem havos lokon en Dakaro, la
ĉefurbo de la lando, 70 kilometrojn for
de Tieso.
Ĉiuj detaloj pri la strukturo de
la kurso kaj la lanĉo de la projekto
troviĝas en dokumento de UEA-ILEI
79

(https://mallonge.net/lr). La kurso ko­men­-
­­­ciĝos la 19-an de septembro: le­ci­onoj
daŭros ĝis la 17-a de decembro, sed
ankaŭ enplektiĝo en la laboroj de la
8-a AKE estas parto de la agado. En-
tute temos pri 45 instruhoroj plus ak­
tivaĵoj. Laŭplane 20 homoj devos par­-
topreni la kurson kiel lernantoj. La
elektita instruonto laŭnecese ricevos:
1) biletojn por vojaĝi al Senegalo; 2) lo­
ĝejon en Senegalo; 3) stipendion, por
sinnutrado kaj aliaj bezonoj, je la valo-
ro de ĝis 2200 EUR.
Interesatoj devas sendi sian kan­
didatiĝon per la kandidatiĝilo (mal-
longe.net/Senegalo22) aŭ rekte al la ret­
adreso senegalo22@groups.io. La kan­di­
datiĝo devas esti farita de la interesa­
to mem kaj devas mencii:
• plenan nomon (kiel en oficiala iden-
tiga dokumento);
• sekson (nedevige);
• naskiĝdaton;
• plenan loĝadreson (kun poŝtkodo, se
estas);
• telefonnumeron, se estas;
• UEA-kodon, se estas;
• ĉu la kandidato havas pasporton kaj,
se jes, emisiintan landon;
• ĉu la kandidato havas KER-ekza-
menan atestilon aŭ alian Esperantling-
van atestilon kaj, se jes, je kiu nivelo;
• mallongan priskribon de antaŭaj in-
struspertoj;
• kaj motivojn de la kandidatiĝo.
La informojn ricevos ĵurio, kiu
res­pondecas pri la elekto de la instru-
onto. Kandidatoj povos esti kontakti­-
taj por intervjuo kun la ĵurio, kiu oka-
zos rete. Ne estas fiksa limdato por
akcepto de kandidatiĝoj, sed la ĵurio
povas fari sian decidon iam ajn dum la
periodo ĝis la kurso, pro kio pli fruaj
kandidatiĝoj nature ĝuos pli da ŝanco.
La kurso en Dakaro celas ne nur
helpi la laborojn ĉirkaŭ la 8-a AKE, sed
ankaŭ fortigi la Esperanto-movadon
en Senegalo. La tuta buĝeto de la kurso
estas de 6000 EUR, kun parto destinita
al informagado, cele al diskonigo de
la kurso en Senegalo kaj de Esperanto
mem. Donacoj por informado kaj por
agado en Afriko bonvenas ĉe la fon­
daĵoj Informado kaj Afriko de UEA.
El la Gazetaraj Komunikoj de UEA:
https://uea.org/gk/1027a1

Universala Kongreso

La Kongresa Fako de UEA elkore dankas pro la donacoj faritaj lige kun
la 106-a UK en Belfasto en 2021. Pro tio, ke la kongreso en Belfasto devis esti
nuligita, kaj sekve ne eldoniĝis la Kongresa Libro (la kutima loko por tiuj ĉi Nederlando: R. Moerbeek
niaj dankoj), ni escepte dankas la donacintojn en la revuo Esperanto. Norvegio: K.P. Hoff

Fondaĵo Canuto
Britio: A. Montesinos
Francio: M.B. Mandirola;
L. Wolff
Germanio: T. Kleemann;
T. Bormann; C. Altrogge
Luksemburgo: B. Moon
Nederlando: B. de Wit
Norvegio: K.P. Hoff
Usono: L. Evans
Adoptaj gepatroj
Britio: A. Montesinos  M.B. Mandirola
Francio: D. Janot
Germanio: T. Kleemann
Luksemburgo: B. Moon
Norvegio: K.P. Hoff
Infana Kongreseto
Francio: D. Janot
Germanio: T. Kleemann;
S. Herda
Luksemburgo: B. Moon
Norvegio: K.P. Hoff
Partoprenu UK
Britio: A. Montesinos
Francio: D. Cornichet-Le Fol;
Germanio: T. Kleemann;
S. Herda
Kanado: N. Fleury
Luksemburgo: J.S. Meyer
Norvegio: K.P. Hoff
Usono: L. Evans
Donacoj por la UK-
organizado
Britio: A. Montesinos  Norvegio: K.P. Hoff
Finnlando: J. Jukka Pietiläinen
Francio: R. Pontnau
Germanio: G. Hennemann;
T. Kleemann; T. Bormann
Japanio: Syozi K.    Germanio: T. Kleemann
Luksemburgo: B. Moon;
J.S. Meyer
Klimato/CO2
Francio – M.B. Mandirola;
L. Wolff 
Germanio: T. Kleemann;
T. Bormann; W. Blanke
Hungario: I. Keményfi
Kanado: S. Roy
Luksemburgo: B. Moon
Nederlando: B. de Wit
Blindula Kaso
Britio: A. Montesinos
Francio: L. Wolff
Luksemburgo: B. Moon
Norvegio: K.P. Hoff

80
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto
 Oficiala Informilo Al ĉiuj tre koran dankon! UEA

Nederland 250,00. Italio: L. Oberrauch 15,00.

DUMVIVAJ MEMBROJ
Ĉinio: Li B., Luo S., Zhou J.J.S.
Hispanio: J.A. del Barrio.
ALIANCO 365
Kanado: M.T. Fettes.
Usono: D. Power.
SOCIETO ZAMENHOF
Britio: E.R. Waterworth.
Japanio: Morita A.
Nederlando: D. ten Haaf.
Svedio: C. Kiselman,
S. Svenonius.
Usono: R. Ream.
PATRONOJ de TEJO
Brazilo: V.P. de Sales.
Italio: U. Pensabene.
Nederlando: D. ten Haaf.
Pollando: R. Williams.
Usono: M. Griep.
DONACOJ
ĝis la 10-a de marto 2022
Fondaĵo Afriko
Belgio: H. Deceuninck 10,00.
Nederlando: P. Coppens 700,00.
Sumo ĉi-jara: 1310,00.
Fondaĵo Ameriko
Britio: M. Sims 95,18.
Irlando: P. Egan 250,00.
Sumo ĉi-jara: 345,18.
Amsterdama Katedro
pri Interlingvistiko kaj
Esperanto
Nederlando: Esperanto
Sumo ĉi-jara: 6000,00.
Fondaĵo Azio
Japanio: Kawamoto H., Kunii
H., Nakamiti T. - po 19,96.
Sumo ĉi-jara: 196,32.
Belarta fondaĵo
Hispanio: A. Manero 23,00.
Sumo ĉi-jara: 23,00.
Fondaĵo Canuto
Luksemburgo: I. Ertl 20,00.
Nederlando: R. Moerbeek 25,00.
Div. malgrandaj: 6,00.
Sumo ĉi-jara: 1065,28.
Fondaĵo Espero
Por helpo al Ukrainio:
Aŭstralio: J. Harvey 15,31.
Britio: J. Bishop 100,00.
Danio: J. Sunekaer 100,00.
Francio: M. Basso 100,00;
E. Desbrières 50,00; P. Huré
40,00; J.-J. Le Bars 50,00;
F. Lo Jacomo 500,00.
Germanio: S. Fischer 200,00;
M. Vogt 100,00.
Japanio: Aihara M. 30,00;
Haŝimoto J. 50,00;
Iŝii E. 50,00; Mori H. 100,00;
Okada H. 700,00; Saito Y. 500,00.
Kanado: B. Crisp 150,00;
N. Fleury 100,00;
F. Lorrain 153,00.
Nederlando: R. Moerbeek 50,00;
A. Pijnacker 25,00.
Pollando: P. Fischer-Kotowski
20,00; I. Koutny 100,00.
Usono: R. Kevess-Cohen 50,00;
E. Piateski 36,00.
Div. malgrandaj: 7,43.
Sumo ĉi-jara: 3391,74.
Volontula Fondaĵo
Germanio: W. Schwanzer 100,00.
Sumo ĉi-jara: 100,00.
Ĝenerala Kaso
Germanio: K. Leith 20,00.
Nederlando: F. van Zoest 25,00.
Norvegio: B. Hekland 16,00.
Svislando: B. Graf 99,10.
Alianco 365: 916,00.
Sumo ĉi-jara: 6086,38.

Landa agado
La kroata parlamentano Domagoj
Hajduković parolis pri Esperanto
en la Kroata Parlamento
Spomenka Štimec
por la estonteco de Eŭropo. La propo-
La kroata parlamentano Doma­goj no pri la apliko de Multlingva akcelilo
Hajduković, la prezidanto de la Ofice- ve­nis de la irlanda diplomato Seȧn Ò
Foto: Hrvatski sabor

jo por eŭropaj aferoj en la Kroata Parla-
mento, post kiam li akceptis delegacion
de kroataj esperantistoj kaj la prezidan­-
ton de Hungaria Esperanto-Asocio s-ron
Szabolcs Istvȧn, parolis pri Esperanto
en la Kroata Parlamento la 11-an de
februaro 2020 kaj prezentis Multling-
van akcelilon kiel kroatan produkton por
lingvolernado. Li informis ke en feb-
ruaro Multlingva akcelilo atingis la
unuan lokon, se kalkuli subtenojn al la
ideo en la eduka temaro de la Konfer-
enco pri la estonteco de Eŭropo. Tiam
12 000 homoj prezentis siajn propo­nojn
Riain kadre de la propono pri la neceso
de plivastigo de lingvolernado. Post
kiam 16 000 eŭropanoj prezentis siajn
ideojn, Multlingva akcelilo estas je la
kvina loko.
La Konferenco ankoraŭ ne finiĝis,
ĝi daŭras: https://mallonge.net/lm
Domagoj Hajduković invitis la Mi­
nisterion pri kulturo finance subteni Noto: La propono de EEU pri ling­
Kroatan Esperanto-Ligon pro ties pli ol volernado fariĝis en marto la plej po­-
centjara kontribuo al la kroata kulturo. pu­­la­ra propono en la kapo de edukado
La parolado spekteblas ĉe lia Fa­ el pli ol 16 000 proponoj kiuj venis de la
cebook-profilo kaj ĉe la retejo de Kroata civitanoj kaj ĝi estas en la 5-a loko el tiuj
Esperanto-Ligo www.esperanto.hr. 16 000.

81
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
Faka Agado
Notes Muzyczny – muzikscienca revuo,
ekde nun ankaŭ en Esperanto
Marek Nahajowski,
Muzikteoriisto, muzikisto,
redaktoro de Notes Muzyczny
Notes Muzyczny (Esperante: Muzi-
ka Notlibro) estas scienc-arta revuo
lanĉita en 2014 kaj eldonata de Muzik­
akademio en Lodzo. Ĝi aperas dufoje
jare – en julio kaj decembro. La nomo
aludas al manuskripto de la fama ger-
mana komponisto Johann Sebastian
Bach, dediĉita de la verkisto al lia dua
edzino (Notbüchlein für Anna Magda-
lena Bach).
Dum ok jaroj da eldonado Notes
Muzyczny trapasis kelkajn ŝanĝojn. La
plej gravaj okazis fine de 2020, kiam
la redakta komitato, gvidata de la ĉef­
redaktorino d-rino hab. Magdalena
Pilch, decidis plivastigi la temaron de
la revuo kaj internaciigi ĝin, ebligan­
te publikigadon de artikoloj en pluraj
lingvoj. Konsiderante la ideojn de jus­
teco sur la kampo de la internacia ko-
munikado, ni decidis inkluzivigi ankaŭ
Esperanton. La projekton subtenis du
eminentaj esperantistoj kaj rekonataj
sciencistoj – profesoroj Humphrey Ton­-
kin kaj Pascal Douburg-Glatigny – ki­
uj aliĝis al la redakta komitato de la
revuo. La unua teksto en la Internacia
Lingvo (kun pola traduko) aperis en
2021, en la decembra volumo. Ekde la
nun pretigata kajero, ĉiuj artikoloj rice-
vos ankaŭ resumojn en Esperanto.
Danke al tiuj ŝanĝoj Notes Muzy-
czny fariĝis revuo, kiu distingas sin el
inter aliaj periodaĵoj eldonataj de mu­
82
zikaltlernejoj en Pollando, oferante la
eblon publikigi sciencajn artikolojn pri
diversaj problemoj de klasika kaj po­-
pulara muziko – kaj al muzikistoj, mu­-
zikteoriistoj, muzikologoj aŭ mu­zik­
terapiistoj, kaj al lingvistoj, historiistoj
de belartoj aŭ literaturistoj, kiuj en sia
esplorlaboro rilatas muzikajn temojn.
Aparte bonvenaj estas tekstoj pri es-
perantista muzikkulturo, ĝiaj historio,
evoluo kaj nuntempa formo. Notes Mu­-
zyczny funkcias ne nur kiel platformo
por interŝanĝi scion pri praktikaj kaj
teoriaj aspektoj de vaste komprenata
klasika kaj populara muziko – ĝi en-
havas ankaŭ kronikan sekcion kun
intervjuoj, biografiaj notoj kaj informoj
pri akademiaj seminarioj, konkursoj
1367(4) Aprilo 2022
kaj konferencoj, kaj ankaŭ sekcion kun
recenzoj kaj anoncoj.
Pri la enhavo de la revuo respon-
decas la ĉefredaktorino. Krom la fizika
distribuo, la periodaĵo estas alirebla
per­rete ĉe la retpaĝo notesmuzyczny.pl.
La kvarlingva retejo enhavas ĉiujn in­
formojn necesajn por aŭtoroj. Pro certaj
teknikaj problemoj deflanke de la fir-
mao Index Copernicus, kiu adminis-
tras la retpaĝon de la revuo, ĝia ver-
sio en Esperanto funkcias ankoraŭ en
provizora formo (bonvolu klaki la li­
gilon sur la supra horizontala menu-
breto).
Notes Muzyczny akceptas nur ar-
tikolojn, kiuj estas originalaj verkoj de
ties aŭtoroj, kaj ĝis nun estis nek pub-
likigitaj, nek estas konsiderataj de ali­aj
eldonejoj aŭ sciencaj revuoj. Ĉiuj tek­
stoj trapasas sciencan kaj lingvan re­-
daktan procezon kaj estas dufoje ano­
nime recenzataj ĉe la panelo Index
Copernicus. Ili estas ankaŭ kontrola­
taj de kontraŭplagiata sistemo Simi-
larityCheck (ankaŭ kadre de licenco
de Index Copernicus). Ĉiu recenzata
artikolo ricevas numeron DOI, vide-
blan ĉe la retpaĝo de la revuo kaj en
la presita eldono. Notindas ankaŭ, ke
Notes Muzyczny troviĝas en la pola lis-
to de prestiĝaj sciencaj revuoj kaj en la
vaste rekonata internacia listo ERIH+.
En la nomo de la redakta komi­
tato mi invitas ĉiujn esperantistajn sci­-
encistojn, okupiĝantajn pri muzikte-
moj kontribui por Notes Muzyczny. Ĉi­
ujn demandojn bonvolu sendadi al la
retadreso marek.nahajowski@amuz.lodz.pl.
Esperanto
Informado
Pri Zamenhof en internacia prestiĝa revuo
Michela Lipari
National Geographic estas monata
revuo tre konata kaj aperanta en pluraj
landoj diverslingve.
En la lasta numero de Storica [his-
toria] – revuo ligita al National Geo-
graphic – altiris mian atenton kvarpaĝa
artikolo “Ludwig Zamenhof, la inven-
tinto de Esperanto”. Mi tuj serĉis la
verkinton: Javier Alcalde Villacampa,
aŭtonoma universitato Barcelono.
Tre serioza artikolo, riĉe ilustrita,
kun evidentigo de la ĉefaj jaroj, de la
aserto de Tolstoj pri la facileco de la
lingvo pro ĝia filozofia rolo “lingvo por
favori la pacon”. Kaj fine la unua konsi-
lata libro por havi pli da informoj estas
UEA
Strategia Planado
Duncan Charters,
Prezidanto de UEA
Dum marto kaj aprilo, ni organi-
zos la diskutejojn en la Forumo de UEA
pri specifaj projektoj, kiujn ni deziras
inkluzivigi en la strategia planado de
UEA, kaj ni invitos vin al partopreno
en la maja numero de la revuo.
Intertempe, multe helpos al ni
aten­tigo pri longdaŭraj agadoj, kiuj ne­
pre estu en la plano, kaj havu gvidan-
ton respondecan al Estrarano de UEA.
La gvidanto kun la helpo de la Estraro
invitos specifajn individuojn spertajn pri
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
Via Zamenhof. Creatore dell’esperanto, ki­un
mi italigis kaj eldonigis per Giuntina, la
ĉefa eldonejo por prihebreaj libroj.
Mi tuj kontaktis Javier kaj li dan-
kis pro la informo, klarigante ke li
verkis la artikolon por la hispanlingva
la temo, kaj akceptos sinproponojn de
aliaj membroj al la laborgrupo.
Tiuj ne anstataŭu aŭ transprenu
la laboron de fakaj asocioj kaj aliaj gru-
poj, sed povas kunlabori se strategia
planado utilas al ili.
Bonvolu komuniki al mi, kun te­m-­
linio “Strategia Planado”, viajn ide­ojn
kaj proponojn. Se vi pretas gvidi labor-
grupon pri iu aparta temo, tio an­kaŭ
helpos nian preparadon (uea-prezidan-
to@esperanto.org).
Ekzemploj de eblaj laborgrupoj:
• Kulturaj Centroj por instruado kaj
feriado-kunlaboro
eldono, kaj poste li eksciis ke ĝi aperis
ankaŭ en la franca, kaj nun en la itala.
Ĉu aperis ankaŭ en aliaj eldonoj?
En jesa kazo bonvolu informi min aŭ
rekte Javier Alcalde (michela.lipari@gmail.
com, alcalde.javier@gmail.com).
• Diversecigo de la movado: kiel ku­
raĝigi virinojn, gejunulojn, minorita-
tojn
• Enkonduko de Esperanto en la ler­
nejojn kun interkultura fokuso
• Trejnado por esperantistoj pri inter-
kultura kompetento
• Internacia gazetara kaj alimedia in-
formservo
• Universitata agado (subtene al la jam
fondita grupo)
• Akiro de subvencioj kaj mecenatoj
• Servoj, kiujn ni povas proponi al aliaj
organizaĵoj
En la UK en Montrealo ni povos
fine organizi la ĉeestajn kunsidojn, ki­
ujn ni atendis por komenca planado
por apartaj projektoj, aldone al informa
forumo pri Strategia Planado ĝenerale.
83
Faka agado

Heroaj unuopuloj kaj teamoj

Stefan MacGill Ÿ La senfine aktiva agado de heroo povas timigi no-
vajn fortojn antaŭenpaŝi.
Jam de la 30-aj jaroj de la antaŭa jarcento UEA suferis Ÿ Heroa unuopuloj agas ene de la limoj de siaj pro-
je hibrida koncepto pri siaj strukturoj kaj agadoj. Unuflan­- praj monda vizio kaj vivspertaro.
ke ĝi heredis la filozofion de Hodler, pri asocio, kiu konsis-
Mi estas ĝenerale skeptika pri la pretendataj avantaĝoj
tas el unuopuloj – individuaj membroj. Pro la kuniĝo kun
de teamoj. Tro ofte ili dronas en maro de formalismo kaj
la Internacia Ligo, ĝi heredis modelon de laborado pere de
la landaj asocioj. Tiuj du aliroj sidis iom malkomforte en la burokratio. La teamanoj ofte ĝojas plenumi administrajn
strukturoj de la Asocio tra la jardekoj. kaj organizajn necesojn, evitante la verajn bezonojn por an­
Tio spegulas la dilemojn de nia nuna temo – kiu or- taŭenigaj laboroj. Sed mia sperto kun la nova komisiono pri
ganiza formo pli konvenas? Ĉu teamoj (landaj, fakaj, lokaj, AMO rekuraĝigas min. La membroj agas efike kaj utile; esen­-
regionaj) aŭ la heroaj streboj de sindediĉaj unuopuloj? ce ĉar mi povis kompili la teamon el homoj, kiujn mi bone
La fulma evoluo de teknologio donas al unuopuloj konis kaj fidis – ili mem estas herooj! Tiu teamo donas al
enorman kapablon agi sendepende, eĉ se evoluas paralele mi kuraĝon akcepti pli da seminarioj, ĉar mi mem ne devos
team-nivelaj solvoj, per kiuj teamoj ne devas fizike ren­kon­ persone prizorgi plurajn el ili.
tiĝi por komuniki, kunlabori kaj efiki.
Do, ni pripesu la ĉefajn argumentojn de la protagonis-
toj en ĉi tiu debato.
KOMISIONOJ: Demokrateco kune kun
TEAMOJ – negative: efikeco. Modelo
Ÿ Bezonas egan flegadon kaj funkciigadon – tem­po­
raban kaj talentan bezonojn.
Ÿ Tre ofte temas pri malplenaj ŝeloj, aŭ ŝeloj, kiuj iĝis
mal­plenaj kio longe ne estis rekonita.
Ÿ Tro da demokratio, malsufiĉe da laborkapablo (vi­
du la apudan kadron).
Ÿ Teamoj kunmetitaj el homoj pro pasintaj meritoj, ne
nuna agadpreteco.

TEAMOJ – pozitive:
Ÿ Teamoj protektas organizon kontraŭ forfalo aŭ for-
paso de heroa unuopulo.
Ÿ Teamoj enplektas homojn, kiuj eble solaj ne agus ti­-
om forte.
Ÿ Teamoj povas evoluigi solidarecon – ĉefe pro bona
gvidado kaj regulaj komunikado kaj konsultado.
Ÿ Teamo povas teorie akcepti pli vastan gamon da opi-
Fondu kernan energiplenan teameton (inter 5
nioj kaj sugestoj kaj malkovri novajn laborfortojn.
kaj 7 personoj), kiuj konsistas el kelkaj unuopaj herooj,
HEROAJ UNUOPULOJ – pozitive: kiuj tamen havas la eblon labori intense en kohera
Ÿ Kun la ripeta sperto, ili havas la kapablon respondi grupeto. Fondu ĉirkaŭ tio pli grandan grupon de
aktive kaj rapide al defioj. demokrate elektitaj personoj, kiu en­prenas vastan
Ÿ Ili donas altan gradon de fideblo kaj laboremo. kolekton da agantoj aŭ gravuloj, kiuj estas geografie
Ÿ Estas ege rezulto-orientitaj kaj ne superflue bremsitaj aŭ fake aŭ vivstile reprezen­taj de la priservata ko­
de forma­lismoj. munumo. De la kerno al la aldonaj membroj fluu
Ÿ Ili povas inspiri homojn al plia aktiveco pere de sia informoj, laborplanoj kaj alvokoj. De la aldonaj mem­-
forta personeco kaj ekzemplodona agado. broj al la kerno fluu demandoj, proponoj kaj ko­
munikadoj pri lokaj, fakaj kaj vivstilaj vidpunktoj.
HEROAJ UNUOPULOJ – negative:
Ÿ Malkovrendaj la herooj el longa konatiĝo kaj spertoj.
Opinio SMG, multfoje prezentita
Ÿ Ili povas teni organizon surpapere, eĉ reale funkci­
anta, sed post forfalo nocas la rezulto.

84
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto
 Nun, ni rigardu la kazojn de unuopaj asocioj, ligoj,
federacioj ene de niaj ses aliĝintaj fakaj asocioj.
UEA: Klasika ekzemplo de malfunkcikapablaj komis-
ionoj, ĉar la kompilintoj provis kompili tre demokratan
gru­pon, kiu reprezentas ĉiun subregionon. Klasikaj ek­
zemploj estas la konitinentaj komisionoj de Ameriko kaj
Azio. Precipe en Azio, la konsisto estas tre demokratia, sed
tro granda por plenumi praktikajn taskojn. La risko kun
tiaj grandaj komisionoj estas, ke ĉiu pensas: “Ho, ni estas
teamo – iu alia en la teamo plenumos tiun taskon.” Se ĉiu
pensas tiel, nenio okazos. Esenca organiza paŝo estas, ke
la taskoj por la teamo havu klaran respondecon. La te­amo
bezonas klaran laborplanon, kiu respondas la deman­don
‘kiu respondecas en la teamo por kio?’
Mi delonge kaj persiste proponadis solvon al tiu di-
lemo, kiun la mondo delonge kaj insiste ignoras.
ILEI: Niaj instruistoj ja uzas teritorian sekcian aliron,
kiuj multkaze funkcias ĉefe pro unu aŭ du heroaj unuo­
puloj. La danĝero tie estas la malo de troa demokratio. Ĝi
estas, ke se tiuj heroaj unuopuloj finfine ne plu volas aŭ
povas agi, la tuta sekcio povas disfali – ILEI ja havas kel-
kajn kazojn, kie ĝuste tio okazis. Solvo-survoje: formalisma
ILEI-sekcio bezonas formi teamojn – etajn, efikajn, por pro-
fundigi sian agadon kaj doni al ĝi plian bazon da talento
kaj pro tio vivpovon, preter la agadon de unu aŭ du per-
sonoj. Tiel la generacia pludono iĝas pli verŝajna.
IFEF: Iusence, niaj fervojistoj sukcesas rajdi sur du
ĉevaloj. Precipe ĉe estrara nivelo kaj en kelkaj landoj, ĝi de-
pendas je unuopaj herooj. Sed la federacio ankaŭ agas laŭ
tradicia teama skemo – tamen ege eŭropocentrisma.
UMEA: Pro la naturo de la grupo, grandparte ĝi estas
subtenata de unuopaj fake kapablaj agantoj, eĉ ĝia landa
etendiĝo ne estas tre evidenta kaj por kontakti medicinis-
ton en difinita lando, necesas peti la informojn de la mon­-
da asocio.
IKEF: Klare videblas unuopaj aktivuloj, sed ili formis
tian reton, kiu ege efikas, kun ĉiusemajnaj retaj seminarioj.
La manko de IKEF-kongresoj klarigeblas pro ĝia granda
aktiviĝo ene de la pandemia tempo. Kaj ili konstatas, ke ili
tute bone povas funkcii rete. IKEF estas eble nia momente
plej aktiva faka asocio post ILEI. Ĝi tamen estas forte azio-
centra federacio, mirige apenaŭ penetrinta en Eŭropon.
Jen la simboloj de la ses nuntempe aliĝintaj fakaj asocioj de UEA:
Eble por siaj Landaj kaj Fakaj Asocioj UEA devas proponi modelojn por la malfortaj asocioj, por iel brazi kune la
dilemon de unuopa heroo kaj et-teama funkciigo por eltiri la fortojn de ambaŭ.
Konklude, ni daŭre subtenu kaj aprezu heroajn unuopulojn, sed konstatu la valoron de teamoj por pluporti niajn
organizojn trans la generaciojn.
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
LIBE: La blinduloj klare havas unuopajn heroojn,
kiuj sentas egan lojalecon al la tasko. Sed ili ja uzas tradi-
cian laŭlandan strukturon, kvankam grandparte eŭropan.
Teama kunlaboro bezonas multan komunikadon, sed niaj
blinduloj kaj ne bone vidantaj membroj montras mirin­-
dan kapablon majstri la kompetentecojn de modernaj ko­
munikiloj.
ISAE: La Asocio disfalis en sia nuna ŝajna plurjara mal­
aktiveco pro troa dependeco de unu/du unuopaj herooj.
Mirige estas, ke ĝi ŝajne ne sukcesas levi sin el malaktive­-
co. Ĝi ja havas belaspektan retejon starigitan en 2017 https://
www.scienca-asocio.com, sed de kelkaj jaroj ne prizorgatan.
Mirige, ĉar neniel mankas scienca agado, do la klientaro
troveblas: KAEST regule kunvenigis sciencistojn, same AIS,
la medicina agado de kongresoj de UMEA, la subteno de
STEB (la Scienca kaj Teknika Biblioteko), ia Internacia Kon-
gresa Universitato (IKU) kaj la Scienca Kafejo. Sciencistoj
svarmas. Kial ISAE ne?
Kio mankas, tio estas la unuopa heroo, kiu kuntiru
la fa­denojn de la agantoj kaj persvadu ilin revivigi la Aso-
cion. Sed tiu heroo ne sidu tro longe sur sia trono, ĝis la
momento, ke tiu motoro iĝas nemalhavebla. Unuopulo po-
vos komenci la procezon, sed baldaŭa tasko en ISAE estas
formi etan funkcikapablan teamon. UEA devas insisti, ke
ĝiaj aliĝintaj fakaj asocioj estu ne nur aliĝintaj, sed aktivaj
kaj funkciantaj. UEA devus fronti unuflanke la eblon, ke
ĝia komitato pensu pri la bezono malaligi mortintajn fa-
kajn asociojn, kaj aliflanke aktive strebi por aliĝigi pliajn
neŭtralajn fakajn asociojn – da kiuj ekzistas pluraj. Por ke
tio sukcesu, la Asocio devas povi montri klarajn avanta-
ĝojn de aliĝinteco. EKO kaj AMO sisteme provas fari tion.
Jen listo de la nealiĝintaj fakaj asocioj, kiuj estos alireblaj:
AVE (verduloj – naturaj aliancoj per la kampanjo por
daŭripova evoluigo), ELF-AREK (kolektemuloj – notita por
aldono al la AMO-programo), AEH (handikapuloj), TEĴA
(ĵurnalistoj), TAKE (konstruistoj), MEL revivigita aŭ Eu-
rokka aŭ alia pri muziko, ILERA (radio-amatoroj), RADE,
(Rotario) kaj TEVA (vegatarismo).
85
Universala Kongreso
Alvoko por la 44-a Esperantologia
Konferenco: Montrealo, 2022
La Esperantologia Konferenco (EK)
estas konstanta programero de la Uni-
versala Kongreso de Esperanto (UK).
La unua EK okazis en la 63-a UK en
Varno (Bulgario) en 1978, prezidata
de Detlev Blanke. Ĝin prizorgas Cen-
tro por Esploro kaj Dokumentado pri
Mondaj Lingvaj Problemoj (CED), in-
stitucio de UEA, kiu en 2022 festos la
70-jariĝon de sia fondiĝo.
La organizantoj de la 44-a EK es-
tas Guilherme Fians kaj Mark Fettes,
respektive estrarano kaj direktoro de
CED, kiuj alvokas ĉiujn fakulojn, es-
ploristojn kaj aliajn kongresanojn al
partopreno en la Konferenco, okazon-
ta la 11-an de aŭgusto 2022, ĵaŭdon,
kad­re de la 107-a UK en Montrealo (6-
13 aŭgusto 2022).
La 44-a EK estos hibrida, ebligan­
te partoprenon rete kaj ĉeeste, kaj ha-
vos specialan programon por festi la
70-jariĝon de CED, fokusiĝante je la
temo “CED 70-jara: bilanco pri la kon-
tribuoj de Esperantologio al sociaj,
politikaj kaj lingvistikaj fakdebatoj”.
La konferenco celas pritrakti ne nur
Eventoj
Polyglot Gathering revenas rete en 2022!
En 2022 Polyglot Gathering On-
line reokazos rete de la 28-a de aprilo
ĝis la 1-a de majo. Tie atendos vin
prelegoj, atelieroj lingvoekzercejoj di-
verslingvaj kaj sociumaj programeroj!
Aliĝo eblas ekde nun ĉi tie: https://
mallonge.net/lq. La plej favora prezo ha­
veblas nur ĝis la 23-a de marto, do ne
pro­krastu!
Skiza programo videblas en la re­
tejo de la aranĝo. Ĝin kunkonstruos
partoprenantoj kiel vi, do proponu vi­
an prelegon, atelieron, paneldiskuton
kaj lingvokurseton!
86
la agadon de CED tra la tempo, sed
ankaŭ kiel la kampoj Interlingvistiko
kaj Esperantologio ŝanĝiĝis dum tiuj
70 jaroj. En 1952, kiam Ivo Lapenna
fondis CED, ĝia rolo estis ĉefe altigi la
reputacion kaj videblon de Esperanto,
liverante faktojn kaj argumentojn, ki­uj
veku intereson, respekton kaj esplo­
remon pri ĝi inter fakuloj kaj en influ-
havaj medioj. Kiel CED povas plenu­-
mi tiujn kaj aliajn rolojn nuntempe?
Kiel statas Esperanto kiel studobjekto
inter esploristoj en la dudek-unua jar­
cento?
La 44-a EK okazos laŭ tri partoj:
la unua konsistos el prelegoj kaj ates­-
toj de invititaj fakuloj, kiuj partopre­-
nis la historion de nia Centro por Es­
ploro kaj Dokumentado. La dua parto
enhavos aron da dudek-minutaj re­
feraĵoj, elektitaj el inter la ricevitaj pro-
ponoj. La tria parto enhavos rondan
tablon, malferman al ĉiuj ĉeestantoj,
pri tio, kiel oni spertas la akcepton (aŭ
mal­akcepton) de Esperanto-rilataj stud­-
objektoj en fakoj kiel lingvistiko, histo-
rio, sociologio, antropologio kaj liter-
Unu el la avantaĝoj de retaj even-
toj estas certe ilia plialirebleco. Poly-
glot Gathering (“Plurlingvula Kunve-
no”) certe iĝis pli internacia kaj parto-
preniga en 2020 kaj 2021 dank’ al tio!
Entute pli ol 1100 lingvemuloj rekorde
registriĝis, kun signifa kresko en Azio,
Afriko kaj Latinameriko. Eĉ se 2022 es-
tos la jaro de la reokazigo de la ĉeesta
Polyglot Gathering en Pollando (1-a
ĝis 6-a de junio), ni ne rezignas pri la
avan­taĝoj de reta plurlingvumado!
La evento estas aŭspiciata kaj
spon­sorata de UEA.
1367(4) Aprilo 2022
aturaj studoj, kaj pri tio, kiaj novaj ebloj
malfermiĝas por faka kaj interfaka labo­
ro rilate Esperanton kaj Interling­vistikon.
La organizantoj invitas ĉiujn fa­
kulojn – aparte junulojn kaj unuafojajn
partoprenantojn – sendi proponojn pri
referaĵoj por la dua parto de la konfer-
enco. La referaĵoj povas rilati al la kon-
ferenca temo aŭ trakti aliajn temojn,
kiuj koncernas interlingvistikon kaj
esperantologion. La proponoj – enha­
vantaj inter 150 kaj 200 vortojn – devas
esti sendataj al la retadresoj de la or-
ganizantoj: Guilherme Fians (guilher­
mefians@gmail.com), Mark Fettes (mt­-
fettes@fu.ca). La proponantoj ankaŭ
estas petataj indiki ĉu ili intencas pre­
zenti ĉeeste aŭ virtuale.
La limdato por proponoj estas la
15-a de aprilo 2022.
Por kontroli la programon de an­
taŭaj konferencoj, vizitu la retejon de
CED Interlingvistiko.net. La teamo de
EK kaj CED antaŭĝojas ricevi la kon-
tribuon kaj renkonti kolegojn dum la
107-a UK. Por aliĝi al la 107-a UK oni
aliru uea.org/kongresoj/alighilo.
Esperanto
Landa agado
Tutlanda gazetara kampanjo je favoro por Esperanto
Peter Zilvar,
Zsófia Kóródy
Ni ĝojas, ke la bona kaj konstanta
kunlaborado inter Herzberg am Harz –
la Esperanto-urbo kaj Esperanto-Cen­-
tro Herzberg havas bonajn rezultojn.
Jam okaze de pluraj gravaj Espe­
ranto-eventoj, kiel la inaŭguro de la
Espe­ranto-urbo, starigo de Zamenhof-
mo­numento, enkonduko de Fondaĵo Es­-
peranto-urbo, ktp. ni informis la ga­
zetaron, radio- kaj kelkajn televidka­
nalojn. Dank‘ al tio ne malofte aperis
gazetartikoloj, ofte kun fotoj. Malgraŭ
klopodoj, multaj, ĉefe junaj kaj meza­
ĝaj homoj en la tuta mondo ankoraŭ
ne aŭdis aŭ scias nur malmulte pri la
internacia lingvo Esperanto.
Nun eĉ nin surprizis, ke dum la
monatoj januaro kaj februaro 2022 oka­
zis eksterordinara, pozitiva, vasta, eĉ
tutlanda gazetara kampanjo.
Imagu, en ĉirkaŭ 60% el ĉiuj ger-
manaj gazetoj kaj retkanaloj nun ape­ris
sufiĉe longaj gazetartikoloj pri Herz­
berg am Harz – la Esperanto-urbo kaj
pri Esperanto ĝenerale. Ofte la gazet­
artikoloj estis kune kun foto aŭ eĉ kun
du malsamaj fotoj.
La instigo venis i.a. dank al vizito
de gazetara redaktoro kune kun fotis­toj
de Germana Gazetara Agentejo (DPA).
Nia nova urbestro de Herzberg am
Harz – la Esperanto-urbo, sinjoro Chris­-
topher Wagner mem (kune kun Zsófia
Kóródy kaj Petro Zilvar) faris en ja­
nuaro komunan rondiradon tra la uni­-
ka Esperanto-urbo kaj informis la ĵur­
naliston, klarigis al li multon rilate al
Esperanto. Evidente ankaŭ la jam kelk-
cent publikaj ŝildoj, vojmontriloj, in­
form-tabuloj ktp. en la germana kaj en
Esperanto instigas fotistojn kaj redak-
torojn starigi demandojn pri la Inter-
nacia Lingvo.
Ĉi-foje en kelkaj gazetoj, eĉ en
Süddeutsche Zeitung (Munkeno kun
grandregiono) aperis tri diversaj arti­
koloj pri la jam fama Esperanto-urbo.
Krom ĝenerala artikolo kun fotoj ekz.
kun la dulingvaj vojmontriloj kaj fotoj
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
de la urbestro ktp., aperis ampleksaj
artikoloj dank’ al kromaj intervjuoj sen­
pere de nia nova urboĉefo mem. Of­te la
ĵurnalistoj starigis tiklajn demandojn,
tamen nia urbestro jam bone majstris
la situacion. En la plej multaj famaj kaj
regionaj germanaj gazetoj aperis sufiĉe
longaj, eĉ du- aŭ trikolumnaj artikoloj.
Ampleksaj artikoloj aperis krom
tagĵurnaloj ankaŭ en multaj fakgazetoj,
ekz. pri vojaĝoj kaj geografio, krome
raportis eĉ retkanaloj, ktp. Ankaŭ ra-
diokanaloj interesiĝis, do intervjuojn do-
nis Christopher Wagner, Michaela Steg­-
maier kaj Petro Zilvar.
La germana televidkanalo SAT1
produktis filmeton kaj intervjuis la urb­-
estron en la urbodomo kaj Petro Zil-
var, ekzemple sur la Ĉef-placo kaj en
la muzeo de la Welf-kastelo ĉe la Es-
peranto-fakekspozicio. Kiel ĉen-serio,
daŭradas la aperigoj de artikoloj ankaŭ
en landaj, regionaj kaj urbaj gazetoj.
En marto vizitos nin radiostacio
kaj retkanalo eĉ el la fora Aŭstralio. Tia
gran­da informagado normale ne estas
organizebla kaj tute ne pagebla. Pli kaj
pli da homoj rimarkas, ke Esperan­-
to estas moderna, publika kaj vivan­ta
komunikilo, legantoj espereble kon­sci­
iĝos, ke la lingvo vivas ne nur en Herz­
berg kaj ĝia ĉirkaŭaĵo, sed ankaŭ en
aliaj regionoj.
La subskribita konstanta partne­
reckontrakto inter la urba administra-
cio (tiama urbestro Gerhard Walter)
kaj la gvidanto de la Esperanto-Centro
(Peter Zilvar) antaŭ preskaŭ dek ses
jaroj (post longa laborado) estis kaj es-
tas fruktodona kaj konstante helpas al
ambaŭ flankoj.
Foto de Zsófia Kóródy: (de
dekstre): redaktoro de DPA (Ger-
mana Gazetara Agentejo, la nova
Esperanto-urbestro Christopher
Wagner kaj Peter Zilvar de Ger-
mana Esperanto-Centro
Al nia stoko
de brokantaĵoj
konstante aldoniĝas
novaj (malnovaj) varoj.
Vi trovas ilin en
la sekcio
por brokantaĵoj
en katalogo.uea.org.
87
Eventoj
Jubilea 40-a Poludnica – kun
omaĝo al ĝia fondinto
Peter Baláž (Petro)
La evento “Poludnica” (laŭ­tra­duke
“Tag-feino”) festis ĉi-jare sian 40-ja­
riĝon. Bedaŭrinde, la jubileo havis sian
malgajan aspekton – la evento estis
dediĉita al la memoro de ĝia fondinto
kaj “spirita patro” Ján Vajs, kiu subite
forpasis en 2021. Ne certas, ĉu ankoraŭ
okazos ontaj “Poludnica” – des pli ne­
cesis eluzi la ŝancon veni al tiu ĉi, ju-
bilea!
Efektive temis pri la unua ĉi-jara
ĉeesta Esperanto-evento en Slovakio
(organizita de SKEF, kunlabore kun
LEK), kaj eble eĉ unu el la unuaj inter-
naciaj Esperanto-aranĝoj tutmonde.
La ĉefa programo de la evento estis sa-
bata supreniro al la monto Poludnica
en Malaltaj Tatroj de Slovakio (laŭ kiu
la aranĝo nomiĝas), tamen ja la kerna
grupo de esperantistoj partoprenis la
tutan programon kaj ĉeestis ekde la 6-a
ĝis la 9-a de januaro 2022.
La programo estis riĉa kaj bunta –
plej multaj alvenis al la pensiono “Vic­
toria” en la civito Liptovský Ján jam
ĵaŭde posttagmeze kaj ankoraŭ an­
taŭ mallumiĝo sukcesis trarigardi la
vilaĝon, viziti la apudan “Sanktjoha­nan
elrigard-turon” (Svätojánska rozhľad­
ňa) kun belega panoramo al la tuta
ĉirkaŭaĵo. Vespere sekve la plej kura­
ĝaj kaj adrenalinriĉaj eluzis la ŝancon
iri al publika ekstera varmakvofonto
88
“Kaďa” (Bankuvo) – dum ekstere estis
-10 gradoj, kaj la akvo havis ĉ. 17 gra­
dojn). Sekvis ankoraŭ spekto de kelkaj
filmetoj omaĝe al Johano Vajs, ligi-
taj al li kaj liaj turismaj eventoj, brile
prezentitaj (kaj plej multaj ankaŭ rekte
filmitaj) de lia samklubano Peter Ry-
bín. Vendrede matene la grupo vizitis
la najbaran “Staniŝovska kavernon”,
posttagmeze laŭvice Muzeon de na­
turprotektado kaj speleologio en la
apu­da urbo Liptovský Mikuláš, kie
maj­stre gvidis nin la longjara kaverna
kolego de Johano Vajs: Peter Holúbek.
La sekva sabato estis dediĉita ĉe­fe
al la supreniro de la monto “Poludni-
ca”. La grimpado ekis ĉ. 9:00 horo ma-
tene, kaj daŭris ĝis ĉ. 15:00. La vojo es-
tis relative facila komence, kun ne mul-
ta neĝo, tamen en pli supra parto jam
necesis paŝi multe pli atenteme pro pli
multa neĝo kaj glacio. La vetero estis
tamen bonŝance ideala – kun suno
tuttage, kiu ebligis ĝui belegajn pan-
oramojn. En la pinto de la “Tagfeino”
estis starigita de Johano Vajs jam antaŭ
multaj jaroj “Esperanto-obo” (iaspeca
“sankta loko”, kreita el ŝtonoj, kiujn
portas tien diversaj esperantistoj el siaj
tutmondaj vojaĝoj). Ĉi-jare oni lasis tie
ne nur siajn ŝtonojn, sed alportitaj estis
ankaŭ la kolekto de ŝtonoj, kiujn havis
ankoraŭ en sia stoko Johano mem –
sed mem ne plu sukcesis porti ti­
en. Aldone – eĉ parto de li restis en
la obo – laŭdezire de lia familio (kiu
1367(4) Aprilo 2022
kunĉeestis) oni disĵetis parton de lia
cindro sur la obo. Do eblas diri, ke nun
Johano daŭre restas sur Poludnica…
La subeniro estis malpli komplika fi­
zike, tamen oni devis bone atenti, por
ne gliti kaj vundiĝi – sed la subeniro ja
ĉiam estas pli agrabla parto de la tu­
rismado en montoj.
Sekvadimanĉe ankoraŭ okazis
pre­lego de E@I-teamanino, Daria Slon-
ova, pri komparo inter Slovakia kaj Ru-
sia vintra turismado, kaj fine ekskur­-
so al apuda muzeeto, “Mincovníčkovo”
(Mo­nerejo), kiu prezentis en tre ĉar­
ma kaj interaga maniero la “vivon de
monero” – ekde la minista laboro tra
prilaboro de metalo ĝis kreo de kon­
kreta monero. Certe rekomendinda
loko!
Aldone ankaŭ vesperaj programoj
estis riĉaj kaj allogaj: dufoje okazis gi-
taraj koncertoj de Mária Minichová,
dufoje prelegis interese kaj interage pri
turismaj lokoj Adam Wilkus el Pollan-
do, kaj ĉiuvespere prezentiĝis vojaĝaj
kaj turismaj filmetoj de la loka klubano
kaj filmisto Peter Rybín.
Kion diri fine? Malgraŭ la fakto,
ke la fondinto de la evento ne plu es-
tas inter ni, ni esperu, ke la evento plu
ekzistos kaj allogos diverslandajn es-
perantistojn – turistojn kaj vojaĝan­tojn.
Ĉu en 2023 la aranĝo do re-okazos? Ja
tio multe dependas eĉ de vi mem! (Kie
troviĝas deziro, tie troviĝas vojo.)
Video-raporto pri la evento:
https://mallonge.net/poludnica2022
Retejo pri la evento kaj turismaj
aranĝoj de slovakaj esperantistoj:
https://poludnica.esperanto.sk/
Esperanto
Fake, Science kaj Profesie tra la mondo

Internacia Kongresa Universitato

kaj Scienca Kafejo en Montrealo
Dum la lastaj jardekoj la Internacia Kongresa Universitato fariĝis centra kaj prestiĝa parto de la UK, sed en
la lastaj du jaroj, samkiel la UK mem, ĝi ne povis okazi fizike pro la pandemio. Pro la nova virusa varianto
kaj aliaj faktoroj ĝis la limdato por IKU-proponoj la situacio de la UK en Montrealo ankoraŭ ne estis klara
kaj malgraŭ la frua invito de UEA, alvenis tre malmultaj proponoj. Estis bezonata speciala kampanjo por
tamen ebligi fizikan IKU-sesion en Montrealo.

Amri Wandel, Estis tamen dubo pri la okazigo de la Scienca Kafejo

estrarano pri Scienca kaj Faka Agado
Malgraŭ la pandemio kaj la ne-certeco, post intensa
lastmomenta varbado la oferto de proponoj por la Interna-
cia Kongresa Universitato (IKU) montriĝis sufiĉa por ple­
na sesio kun ok prelegoj, el ili tri estos samtempe kursoj
de Akademio Internacia de la Sciencoj (AIS). Inter la titoloj
eblas trovi la unuajn Esperanto-vortarojn, Esperanto-kinar­
ton, medicinan turismon, teleskopojn en la spaco kaj pli. La
plenaj titoloj de ĉiuj prelegoj videblas en la tabelo.
(SK), ĉar je la limdato mankis proponoj, sed post plilongigo
de la limdato kaj speciala kampanjo (Esperanto 22:3 p. 57)
venis sufiĉe da altkvalitaj proponoj. Sekve estos en la ĉi-
jara SK ok duonhoraj prelegoj, okazontaj en du grupoj (SK1
kaj SK2 en la tabelo). La temoj estas tre variaj: la naturo de
lumo, birda migrado, plurlingveco, matematiko, geologio
kaj fabeloj. Tio estos la plej granda kaj riĉa propono post la
unua SK en Lillo. La resumoj de ĉiuj 16 prelegoj, kiel la bio-
grafietoj de la prelegantoj troveblas en la IKU-retejo, https://
uea.org/teko/IKU/.

Nomo f Nomo p Temo Tipo Titolo

Internacia Kongresa Universitato
La unuaj manlibroj kaj vortaroj de la Esperanto-movado (1887–1892)
Eckert Denis Esperantologio
kaj iliaj aŭtoroj.
Madella Alessandra Kino La metaforo de Esperanta kinarto ĝis la Dua Mondmilito
Petrofiziko kaj Petrofizika Taksado: kiel priskribi rokojn kaj fluidojn
Maia Fernando Petrofiziko AIS
profunde en la tero
Mak Bill Historio La Sciencoj Sur la Silkaj Vojoj
Raola Orlando Kemio AIS Kemiaj faktoroj en provizado de akvo por satigo de homaj bezonoj
Suzuki Keiichiro Materio-scienco Vitro, mirinda materialo
Sayadpour Keyhan Medicino Medicina turismo
Wandel Amri Astronomio AIS Teleskopoj en la spaco: de Hubble ĝis James Webb
Scienca Kafejo
Fleury Normand Zoologio SK2 Birda migrado en la Amerikoj
Fontaine Joel Fiziko SK1 Lumo, de la suno al la lasero
Plurlingveco kaj multlingveco: du distingindaj konceptoj gravaj por
Labrie Gabriel Lingvismo SK2
lingva diverseco
Leith Klaus Matematiko SK1 Ignatjevaj nombroj - Nombroteoriaj esploroj por ne-matematikistoj
Lo Jacomo François Matematiko SK1 La teoremo de Pitagoro
Maia Fernando Geologio SK1 Ĉu vi konas Geologion?
Striganova Anna Literaturo SK2 Loko de novaj fabeloj en la mondo de plenkreskuloj
Tytgat Kristin Purlingveco SK2 Dulingveco kaj multlingveco en Bruselo

Elŝutu senpage IKU-libron de la jaro 2021: http://iku2.trovu.com

89
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
Eventoj

Rete okazis la 39-a Komuna Seminario

Kawara Hiro
Homoj ridante kune estis foti-
taj sur la ekrano de Zoom: tio estis la
sce­no tuj antaŭ la postkongresa “dis-
kejo” dum la 39-a Komuna Seminario
(KS), kiu okazis en la 13-a kaj 14-a de
novembro 2021. Pro la pandemio, la
aranĝo okazis tute en la reto. Aliĝintoj
es­tis 111 el 21 landoj. Kaj oni trovis, ke
ĝi estas sukcesa evento.
En la 1-a tago vespere la teamo
de la KS salutis kaj anoncis, ke la KS
nun startas kaj ties temo estas “La okuloj
ilin ne vidas, sed...! -kronviruso kaj ni-”.
Poste 6 homoj el aziaj landoj raportis Unu sceno dum la KS, en kiu partoprenantoj kune decidas la cellokon de la
kaj diskutis pri la pandemia situacio. turismo, kiun la teamo de KS reale iris en la sekva tago. En la foto aperas la
Sekvante oni prezentis la kafejon Sojo, teamanoj: de maldekstre – Sato Ryusuke, Kawara Hiro, Nakajima Miki.
la faradon de vegana fromaĝo de Fanjo
(s-ino Fanny Tjäder), la fotojn de s-ino
Aleksandra Watanuki. Post tio, la teamo kojn dum la turismo, nome la kafe­jon Noto: La oficiala evento-nomo estas:
montris la planon de virtuala tu­rismo Cubakimori-komuna, la Umihotaru, la La 39-a Komuna Seminario inter Ĉina,
ĉirkaŭ Tokio por la sekvanta tago. Esperanto-Muzeon de Jokohama kaj Japana, Korea kaj Vjetnama Junularoj. Ĝi
En la 2-a tago la teamo turismis fine Asakusa. La kongresa programo okazas alterne en la nomitaj landoj ĉiuja­re,
ekde mateno. Poste, vespere re­ko­men­ fi­niĝis kaj oni iris al postkongresa dis- kaj en la jaro 2021 estas la vico de japana
ciĝis KS. Post ĉarma filmo de dancan­ kejo, kiun aranĝis s-ro Leo Sakaguĉi. okazigo.
taj infanoj, Sato Ryusuke aranĝis la- Dum la paŭzoj inter la programeroj
borejon por komencantoj. Sekvante, la oni elsendis la filmetojn, kiuj estis Aperis en la 1193-a numero
teamo kune prezentis la vizititajn lo- premiitaj en la konkurso de JEI. de La Revuo Orienta

Se vi deziras konatiĝi kun

ĉefverkoj de diversaj
naciaj kulturoj, legu la librojn en
la Serio Oriento-Okcidento.
Vidu la liston ĉe:

https://eo.wikipedia.org/wiki/
Serio_Oriento-Okcidento

90
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto
Recenzo
La profetino el Ferrabraz
Fernando Pita
La profetino el Ferrabraz (La tra­
gedio de Jakobina). Morgenthal Vik-
tor. 117 p. Chapecó: Fonto, 2021.
Prezo: 12,60 €
Kaj jen, kiam oni ekpensas, ke la
Fonto sekiĝis, jen ĝi denove estas el­
montranta siajn vivosignojn; tio estas,
novan titolon en nia neordinara libro­
merkato. Kaj mi tuj diras al vi: estas ja
aŭdaca, kuraĝa – kaj certagrade fre-
­neza – la decido de la eldonejo Fonto
dum­­pandemie lanĉi verkon de tute ne­
konata aŭtoro, temantan pri (preskaŭ
tu­te) nekonata evento de la sudbrazila
his­torio.
La nebrazilaj legantoj certe ne
scias, ke dum la lastaj du jarcentoj suda
Brazilo estis paradizo por eŭropaj en-
migrantoj, kiuj sin disponis starigi bi-
enojn en tia subtropika ĝangalo. Tiel,
kontraŭe al la cetero de la lando, en la
sudaj ŝtatoj (Sud-Riogrando, Sankta
Katarino kaj Paranao) respektive svar­
mas ital-, german- kaj poldevenantoj;
kio donas al tiu regiono vizaĝon sufiĉe
malsimilan al tiu, laŭ kiu Brazilo estas
internacie konata.
Unu el tiuj distingiloj estis la fakto
ke granda kvanto de la germanoj tien
enmigrintaj estis la unuaj protestantoj,
kiuj eniris la landon, tion farante jam
en 1824, kiam katolikismo ankoraŭ es­-
tis la oficiala religio. Kompreneble, rapi­
de ekestis kulturaj disputoj inter la tra­
diciaj praloĝantoj kaj la novaj homoj.
Disputoj, kiuj kelkfoje fariĝis kaŭzo
por seriozaj kvereloj kaj sangaj konflik­
toj. Kaj la nun recenzata libro, La profe-
tino el Ferrabraz, verkita de Viktor Mor-
­genthal, pritraktas unu el la plej fa­maj,
sed samtempe la plej malbone klari-
gitaj el tiuj konfliktoj: la tiel nomatan
Ribeladon de la Mucker-oj.
“Mucker”, oni tuj sciu, estas la
ger­mana vorto, per kiu oni nomis in­-
ter la germandevenaj protestantoj ti­ujn,
kiuj sekvis la pietisman sekton, kaj kiuj
pro tio estis persekutataj en Ger­manio.
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
Post la alveno al Brazilo, iom post
iom renaskiĝis tie ĉi la samaj oldaj
disputoj inter tiu grupo kaj la lute­ranoj –
kaj, kompreneble, katolikoj. Dum la
unuaj 40 jaroj de koloniado de Sud-
Ri­ogrando, estis nur bagatelaj kve­
relaĉoj ene de la germana loĝan­taro.
Tamen la ekapero de la vere interesa
figuro de Jakobina Maurer, tiam kon-
siderata homo kapabla rekte alparoli
Dion, elkreskigis tiun konflikton, ĉar
Jakobina, la profetino, kiu titoligas la
verkon, starigis vere radikalan gru-
peton, kiu defiis ĉiajn normigojn – ĉu
de la kolonio, ĉu de la registaro mem
– ĝis la momento kiam... Bone, legu vi
la libron, ĉar la temo estas tiom inte-
resa ke ĝi jam naskigis, ekzemple, di-
versajn brazilajn romanojn, kaj eĉ du
filmojn: Os Mucker (tio estas “La muke-
roj”, reĝisoritan de Jorge Bodanzky, el
1978) kaj A paixão de Jacobina (t.e. “La
pasio de Jakobina”, de Fábio Barreto, el
2002). Sed ni revenu al la libro mem.
Ĝuste ĉar estas diversaj mankoj
en tio, kion oni rakontas pri la Ribe-
lado mem, oni neniel povus atendi ke
la verko plenigu tion, kion Historio ne
lernigas al ni. Tamen, ĉar estas devo de
fikciisto krei spacojn por ke la imag-
povo de la leganto plenigu tiujn spa-
cojn, Viktor Morgenthal verkas kvazaŭ
mallongajn scenojn aŭ skeĉojn, tra kiuj
la rakonto mem disvolviĝas, helpe de
bonaj fotoj kaj bildoj, kiuj ja helpos la
legantojn (precipe alilandanojn) kom-
preni la tipe sudbrazilan naturon, kiu
eĉ se iom pasive, ankaŭ gravas por
kompreno de la diversaj situacioj.
Antaŭ ol daŭrigi la recenzadon, mi
iomete haltu por bedaŭri kaj la mankon
de ISBN-a numero – eterna problemo
de la libroj de Fonto – kaj, eĉ plej grave
por la legantoj, kelkajn mistajpojn kaj
malglataĵojn, kiuj ĉeestas la eldonon de
mi ekhavitan. Feliĉe, neniu el tiuj prob-
lemoj nuligas la meritojn de la verko
kaj de tiu debutanta aŭtoro.
Tiom debutanta, kiom mistera, mi
devas diri, ĉar en la brazila Esperan­
ta movado neniu el la konsultitoj iam
aŭdis la nomon de tiu homo, kiu sciis
pri la Ribelado ankoraŭ knabo, fine
de la 60-aj jaroj (kio signifas, ke li es-
tas almenaŭ 60-jarulo). Eble nur la el­-
doninto, nia kara Gersi Bays, fakte ko­
nas lin. Tamen, ĉar la redakta stilo kaj
la vervo estas ege similaj al tiuj de la
verkinto de La Profeto el Pedras, mi eĉ
vetus ke tiu nova aŭtoro estas neniu
alia ol la propra eldoninto, verkan­
te kaŝita sub plumnomon, kiu kaŝas
nenion. Ĉu Bays – kiu, cetere, estas la
eble nura homo en la mondo, kiu ko-
nas la veran identecon de Paula Mähr-
ti, la aŭtorino(?) de La Manto – volas
pririĉigi la historion de la Esperanta
literaturo per tiu plia mistero?
Tiuj, kiuj deziras recenzi por la revuo
Esperanto, estas invitataj kontakti
la redakcion ĉe
redakcio@revuoesperanto.org
aŭ pere de la poŝtadreso, indikita en
la kolofono. Tiuj, kiuj ricevis varon
por recenzo, estas petataj sendi la
recenzon aŭ kontakti la redakcion.
Varojn ricevitajn kaj nerecenzitajn
oni fakturos al la ricevinto.
91
Forpasoj

Forpasis Claude Nourmont

Renato Corsetti
Sian animon oni dissemas je
ĉiu adiaŭo. Pri Claude Nourmont
Claude restas por mi la plej bela
junulino, kiu aperis en la Esperanto-
movado por mi okaze de la TEJO-kon-
greso en Graz en 1970, kun longegaj
haroj. Mi, tiam kaj nun, kampara kna­
bo elĵetita al internacia Esperanto-
vivo en fremda lando, ne memoras
ion alian pri tiu kongreso, kiu tamen
estis memorinda plurrilate, ekde la
kongresa temo, kiu parolis pri lerne-
jo kiel ejo de la revolucio, kaj en kiu
okazis fizikaj interbatadoj inter junaj
konservemaj esperantistoj kaj junaj
maŭistaj esperantistoj. Claude tiam
por mi estis jam respektinda interna- Helen Fantom kaj Claude Nourmont
cia aktivulino, fondintino de STELO, la

studenta organizaĵo. Kaj de tiam ni­aj vi-

Claude Nourmont voj interplektiĝis. Ŝi transprenis mian
(23.10.1945 – 25.02.2022) lokon en TEJO kaj poste ni renkontiĝis
en UEA. Kaj restis iusence en la sama
Claude Nourmont naskiĝis en la franca urbo Rouen Esperanto-vilaĝo la tutan vivon, ĝis ŝia
la 23-an de oktobro 1945 kaj mortis la 25-an de februa- lasta partopreno en unu el la Zoom-
ro 2022. Ŝi estis Dumviva Membro de UEA, konstanta kunvenoj de la londona kaj antverpena
Membro de Societo Zamenhof, Honora Prezidanto de kluboj. Adiaŭ, Claude!
TEJO kaj Komitatano de UEA.
Ŝi esperantistiĝis en 1963. Ekde tiam ŝi aktivis mo­ Amri Wandel
vade, vizitis Esperanto-renkontiĝojn, organizis kaj la-
boregis por Esperanto. Inter 1975 kaj 1977 ŝi estis prezi- Ŝoke mi legis pri la forpaso de
danto de TEJO. En 1973 ŝi fariĝis ĝenerala sekretario de karmemora Claude. Ŝi estis ĉiam tre
Unuiĝo Franca por Esperanto (UFE; nun Espéranto-France); inter 1994 ĝis dediĉita kaj senlace laboranta por Es-
2001 ŝi estis prezidanto de UFE. Ŝi prezidis la Lokan Kongresan Komitaton peranto. Mi havis la honoron esti ŝia
de Montpellier (UK 1998). kunlaboranto kaj amiko dum preskaŭ
Ŝi estis Komitatano de UEA ekde 1986 ĝis 2022 kaj Vicprezidanto de duonjarcento, unue en TEJO, poste
UEA inter 2004 kaj 2013. Ŝi estis redaktoro de Monato (rubriko Arto, 2005– en la Estraro de UEA kaj en la lastaj
2022), ĉefredaktoro de Le Monde de l’Espéranto (2003–2022) kaj konstanta pri­ du jardekoj ni kunaboris por la IKU-
zorganto de Kleriga Lundo dum la UK. libroj, kie ŝi kunordigis la tradukojn
En la lastaj du jardekoj ŝi kunaboris por la IKU-libroj, kie ŝi kunordigis de la resumoj. En la lastaj monatoj
la tradukojn de la resumoj. Claude plurfoje aktive partoprenis en
Ĉiame ŝi restos en nia memoro, kiel tre bonkora persono kun eterna la Israela Virtuala Esperanto-kunveno,
emo kontribui, helpi, animi, pacigi kaj financi. Ŝi estis granda mecenato lastfoje malpli ol du semajnojn antaŭ
de Esperanto-agadoj. Kiam aliaj fermis la orelojn, ŝi ofte estis la unua, kiu sia forpaso.
donacis. Estu ŝia memoro benata.
Nome de la tutmonda komunumo ni prezentas nian kondolencon al la
familio kaj al la multaj geamikoj de Claude tra la mondo. Ĉiuj estas bonve- Fernando Maia Jr.
naj kondolenci en la Panteono de Edukado.net:
https://mallonge.net/lt Ne estis facile fronti la tagon, ki­
am alvenis la unuaj informoj pri la

92
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto

Claude Nourmont, Brian Moon, Michela Lipari. Foto de Giridhar Rao
forpaso de nia kolego kaj plej alte es-
timata amikino Claude Nourmont.
Konstante ĉe la okuloj – larmoj. Freŝe
ni estis kunlaborantaj, aparte pro la
Kleriga Lundo, planata por Montrealo.
Aldo­ne tamen ni devus baldaŭ ekcer-
bumi pri omaĝoj plenumotaj en la Uni-
versala Kongreso, evento por ŝi plej
kara. Ekde 2018, kiam mi estraraniĝis
en UEA pri la fakoj kulturo kaj kongre­
soj, mi trovis ĉe Claude unue mento-
ron, poste konsilanton, konfidenculon.
Claude mem longe estis Vicprezidan-
to de UEA. Okaze de la laboroj inter
Lisbono kaj Lahtio ŝi multe instruis
al mi, komplemente al la scitransdo­
noj fare de mia tiama kolegino, mia
amikino Sara Spanò. Mi tiam ekhavis
la bonŝancon, ke iel Claude kaj mi
komencis reciproke subtenadi unu la
alian en diversaj agadoj. Kun Sara ŝi
multe konsilis pri programeroj kiel Lib­­
roj de la Jaro, Aŭtoraj Duonhoroj kaj
Esperanto 1367(4) Aprilo 2022
specifaj omaĝoj. En 2019 pro ŝi mi
sen­tis min pli proksima de figuro kiel
Baldur Ragnarsson. En 2020 kun ŝi ni
desegnis omaĝojn al Júlia Sigmond kaj
Sen Rodin. Ŝi estis parto de la Monda
Festivalo de Esperanto kaj kune ni kva­-
zaŭ infanaĝaj amikoj malkovradis kaj
festis solvojn en tiu momento, ki­am
ni devis tuj pensi la definitivan enve-
non de UEA en la reta mondo. Ni sciu
honori tiel valoran homon, virinon,
kiu malavare donacis al ni sian ekzem-
plon, kaj ni plenfide esperu respondi al
la valoro de ŝia vivo por nia movado.
Ŝi kun Brian Moon estas kaj ĉiam es-
tos por mi gigantaj steloj sur la ĉielo de
Esperanto.
Claude Nourmont kaj Mikaelo Bronŝtejn (1993, UK en Valencio)
Michela Lipari
Claude estas parto de mia Espe-
ranta vivo. Mi amikiĝis kun ŝi antaŭ
kvindeko da jaroj, kaj de tiam ni ĉiam
estis en la sama amikara rondo dum
kongresoj, kunvenoj, festivaloj, ŝi kun
Brian vizitis min, kaj mi ilin en Luk-
semburgo kaj en Provenco. Ni kunla-
boris por diversaj iniciatoj, dumkon-
grese ekzemple de la omaĝo al Claude
Piron, ĝis tiu al Marjorie Boulton. Ŝi
transprenis de mi la prizorgadon de
Kleriga Lundo, de Libroj de la Jaro,
de Aŭtoraj Duonhoroj dum sia Estrara
deĵorado, donante al ili novan elanon,
novan viglon.
Ofte dumkongrese ni kune pri-
vate ekskursis al plej interesaj lokoj,
kaj babilis pri ĉio, kiel se ni vivus apu­
de dum la tuta jaro kaj ne nur dum
kongresa semajno.
Dum unu kriza momento ŝi tele-
fonis de la malsanulejo por aŭdi in-
formojn pri la movado, por inviti min
ĝisdatigi ŝin, kaj dum la lasta Zoom-
evento de IEF, dediĉita al politiko, an­-
taŭ la komenco de la oficiala parto ni
iom interbabilis kaj ŝi ĝoje anoncis, ke
ŝi eliris de la hejmo, nur por iri aĉe­
ti ĉe magazeno kaj mi kuraĝigis ŝin
antaŭeniri firme, volforte kiel ŝi ka­
pablas.
Kaj pro tio mi decidis antaŭenigi
ŝian laboron almenaŭ parte, laŭ miaj
kapabloj, por respekto kaj amo al ŝi.
93
 Mikaelo Bronŝtejn
Kara Claude,
Dum via animo estas fluganta ĉi-
elen mi ŝatus diri al vi kelkajn dank­
vortojn, ĉar vi lasis firman spuron en
mia animo. Mi konatiĝis kun vi dum
mia unua vizito en Parizon en 1991, tie
mi kantis en la Esperanto-festivalo kaj
vi tuj proponis al mi turneon en Fran-
cio. Ĝi efektiviĝis nur post jaro kaj duo-
no en 1993, kaj estis vi, kiu brile orga-
nizis ĝin. Poste mi ofte kaj kun plezuro
renkontadis vin en diversaj Esperan­-
to-aranĝoj, kaj ĉiam min ravis viaj
aktivaĵoj, via bonhumora sinteno. Foje
mi eĉ gastis en la domo de vi kaj Brian Didier Loison kaj Claude Nourmont. Foto de Federico Gobbo
en Luksemburgo, en la domo plenple-
na je libroj, revuoj, ĵurnaloj… kaj mi
kun ĝuo konsumis la vespermanĝon Dankon do pro ĉio ĉi! Pacon al via animo!
kuiritan de vi.

Katerina Arbekova aliaj partoj de Rusio 15-foje. En 2022 Odeso. Ekde 1960 Anatolo regule ins­
(08.09.1969 – 25.02.2022) la aranĝo estis planata por okazigo en truis Esperan­to. Li doktoriĝis pri ke-
Katerina Arbe­
kova forpasis en No­-
vosibirsko post lon-
ga malsano la 25-an
de februaro 2022. Ŝi
estis konata ru­sia
esperantistino.
Katerina espe-
ran­tistiĝis en 1989 en
Moskvo. Poste ŝi translokiĝis al No-
vosibirsko, kie ŝi instruis lingvojn, i.a.
ankaŭ Esperanton. Ŝi estis gvidanto de
la Esperanto-klubo surbaze de la infa-
na instru-centro “Zodiak”.
Ŝi organizis la popularan someran
Esperanto-renkontiĝon Renkontiĝo de
amikoj (RA). RA okazis en Siberio kaj
Kaliningrado. Katerina estis iniciatinto mio, sed lia ĉe­fa agado en la vivo estis
ankaŭ de la alia populara esperantista Esperanto-mo­vado. Li estis kunfon­
aranĝo Novojarsk, kiu okazas dum la dinto kaj la unua prezidanto de Sovetia
jarŝanĝaj festoj. Esperantista Ju­nulara Movado (SEJM).
Laŭ la informoj la ideo fondi ĝin aperis
Anatolo Gonĉarov dum la 49-a Universala Kongreso de
(08.09.1940 – 11.02.2022) Esperanto, kiu okazis en 1964 en Ha-
go, Nederlan­do. Tiam la prezidanto de
Anatolo Gon­ĉa­ TEJO Humphrey Tonkin sugestis al
rov forpasis la 11-an Ana­tolo krei junularan Esperantan or­
de februaro 2022 en ga­nizon en Soveta Unio.
la urbo Brjansko, Ru­- Anatolo membris en la Komitaro
sio. Li estis vera le­ de TEJO kaj estis estrarano de Asocio
gendo de la sovet­ de Sovetiaj Esperantistoj (ASE), estis
unia, rusia kaj tut­- aŭtoro de pluraj artikoloj pri kaj en Es-
monda Esperan­to-mo­- peranto.
vado. Li naskiĝis en Anatolo Gonĉarov estis Honora
Siberio kaj es­perantistiĝis en 1958 en Membro de TEJO.

Fondaĵo Canuto
Multaj arde deziras membriĝi en UEA, sed ne ĉiuj povas. Via donaco al Fondaĵo Canuto helpos nin
teni la kontaktojn kun tiuj, kiuj suferas pro transpagaj baroj. Antaŭdankon pro via solidareco!

Korektoj
En la numero de Esperanto 1366(3) Marto 2022:
p. 56. La aŭtoro de Kroniko de Visoko, La devas esti Ivan Tavčar.
p. 70. La nekrologo pri Mathieu Schrymecker. La ĝusta mortodato estas 30.10.2021.

94
1367(4) Aprilo 2022 Esperanto


LA MEMBRARO DE UEA EN 2021
Lando AM IM Sume Lando AM IM Sume LAŬKATEGORIA RESUMO DE LA
Afganio 0 1 1 Kolombio 49 81 130 MEMBRO-STATISTIKO
Albanio 20 10 30 Komoroj 0 2 2
Kategorio 2020 2021
Alĝerio 0 3 3 Kongo (Dem. Resp.) 20 97 117
Angolo 0 6 6 Kongo (Resp.) 0 1 1
Membro-Gvidlibro 6 5
Argentino 75 39 114 Korea Resp. 240 85 325
Membro Baza 1588 1606
Armenio 25 10 35 Kostariko 25 4 29
Membro-Abonanto 933 906
Aŭstralio 72 30 102 Kroatio 120 17 137
Juna Membro-Gvidlibro - -
Aŭstrio 47 38 85 Kubo 419 29 448
Juna Membro Baza 675 795
Bangladeŝo 0 1 1 Kuvajto 0 1 1
Juna Membro-Abonanto 80 90
Belgio 226 92 318 Latvio 89 12 101
Dumviva Membro Abonanto 681 670
Belorusio 0 6 6 Litovio 115 18 133
Juna Dumviva Membro 22 20
Benino 30 41 71 Luksemburgo 90 13 103
Abonanto
Birmo 0 1 1 Madagaskaro 45 13 58
Bolivio 0 3 3 Malajzio 0 1 1 Dumviva Membro Baza 241 264
Bosnio-Hercegovino 80 10 90 Malio 0 2 2 Juna Dumviva Membro Baza 29 31
Brazilo 37 308 345 Malto 0 2 2 Honora Membro 29 27
Britio 270 113 383 Maroko 0 5 5 Honora Patrono 9 10
- Ĝibraltaro 0 1 1 Meksiko 33 101 134
Bulgario 100 49 149 Mongolio 35 4 39 INDIVIDUAJ MEMBROJ 4293 4424
Burkina Faso 0 1 1 Nederlando 132 140 272
Burundo 340 44 384 Nepalo 50 24 74 Aligitaj membroj 7592 7298
Centr-Afrika Resp. 0 1 1 Niĝerio 25 2 27 Junaj aligitaj membroj 1286 1224
Ĉado 0 3 3 Niĝero 0 2 2
Ĉeĥio 52 48 100 Nikaragvo 0 5 5 MEMBROJ ENTUTE 13171 12946
Ĉilio 25 17 42 Norda Makedonio 20 4 24
Ĉinio 1275 147 1422 Norvegio 94 22 116 Dumvivaj Patronoj 2 2
- Honkongo 0 4 4 Nov-Zelando 16 17 33 Societo Zamenhof 120 108
- Tajvano 0 6 6 Orienta Timoro 0 4 4 Abonoj Esperanto 49 41
Danio 55 68 123 Pakistano 30 22 52 Kolektivaj ab. Esperanto - -
Dominika Resp. 0 9 9 Palestino 0 1 1 Abonoj Kontakto 152 159
Ebur-Bordo 0 3 3 Paragvajo 0 4 4 Kolektivaj ab. Kontakto - -
Egiptio 0 3 3 Peruo 35 7 42 Patronoj de TEJO 55 60
Ekvadoro 0 1 1 Pollando 0 83 83 Dumvivaj Patr. de TEJO 22 22
Estonio 0 10 10 Portugalio 36 9 45
Etiopio 0 2 2 Ruando 0 3 3 Kotizoj entute 13571 13310

Filipinoj 0 17 17 Rumanio 0 23 23
Finnlando
Francio
- Reunio
109
393
0
75
349
3
184
742
3
Rusio
Salvadoro
Senegalo
157
0
0
73
3
22
230
3
22
E n 2021 4424 homoj estis individuaj mem-
broj (IM) de UEA (4 293 en 2020, +131):
936 ankaŭ estis de TEJO (806 en 2020, +130).
Gabono 0 2 2 Serbio 60 22 82 Tiuj membroj venas el 123 landoj kaj terito-
Ganao 0 6 6 Singapuro 0 3 3 rioj: plej multe el Germanio, Francio, Brazilo,
Germanio 455 401 856 Sirio 0 1 1
Usono kaj Japanio.
Grekio 37 8 45 Slovakio 28 22 50
Gvatemalo 0 5 5 Slovenio 98 12 110
Gvineo
Hinda Unio
Hispanio
0
35
190
1
34
150
1
69
340
Sud-Afriko
Svedio
Svislando
15
197
95
6
70
68
21
267
163
R icevis papere kiel IM-oj la revuon Espe-
ranto 1723 (1754 en 2020, -31): 110 –
102 en 2020, +8 – ankaŭ la revuon Kontakto.
Honduro 0 2 2 Taĝikio 20 1 21 Aldone estis nemembraj abonantoj: Esperan­to
Hungario 103 59 162 Tajlando 0 4 4 43 (51 en 2020, -8) kaj Kontakto 241 (229 en
Indonezio 35 37 72 Tanzanio 0 26 26
2020, +12).
Irano 100 32 132 Togolando 25 24 49
Irlando 10 12 22 Tunizio 0 1 1
Islando
Israelo
Italio
0
89
497
10
55
105
10
144
602
Turkio
Ugando
Ukrainio
0
0
69
15
7
25
15
7
94
A ligitaj membroj (AM) estis 8522 (8878 en
2020, -356): 1224 (1286 en 2020, -62) estis
junaj (TEJO). Tiel la tuta membraro (IM+AM)
Japanio 723 238 961 Urugvajo 17 8 25 de UEA en 2021 estis 12946: malkresko
Kamboĝo 0 1 1 Usono 350 273 623 kom­pare kun 2020 (13171 en 2020, -227),
Kameruno 0 3 3 Uzbekio 0 2 2
sed an­koraŭ super la sumo de 2019 (12816).
Kanado 20 77 97 Venezuelo 25 11 36
Kartvelio 20 1 21 Vjetnamio 103 36 139 UEA dankas al ĉiuj pro la subteno en 2021.
Kazaĥio 0 5 5 Zambio 0 1 1 Por realiĝi en 2022 aliru: https://uea.org/alig-
Kenjo 0 11 11 123 landoj kaj teritorioj 8522 4424 12946 hoj/alighilo.

Aliĝu al la 107-a Universala Kongreso de Esperanto,
kiu okazos en Montrealo, Kanado,
de la 6-a ĝis la 13-a de aŭgusto 2022:
http://uea.org/kongresoj/alighilo