KHỞI SỰ KINH DOANH

CHƯƠNG 4:
TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

4.1 KHUNG MÔ HÌNH KINH DOANH

4.2 THIẾT KẾ MÔ HÌNH KINH DOANH
4.3 QUY TRÌNH XÂY DỰNG MÔ HÌNH KINH DOANH
4.4 NHỮNG HÌNH MẪU CỦA MÔ HÌNH KINH DOANH
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

KHUNG MÔ HÌNH
KINH DOANH
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
• Mô hình kinh doanh là một thuật ngữ về kinh tế, khá trừu tượng và
có nhiều nghĩa khác nhau. Mô hình kinh doanh có thể là một văn
bản tổng quan sắp xếp các kế hoạch phát triển của tổ chức, công
ty, doanh nghiệp trong tương lai. Có người lại nói rằng: “Mô hình
kinh doanh là bản kế hoạch để sinh doanh thu và lợi nhuận”. Mô
hình kinh doanh còn là một cấu trúc khái niệm hỗ trợ khả năng tồn
tại của một sản phẩm hoặc công ty và bao gồm mục đích, mục tiêu
của công ty và kế hoạch dự định đạt được chúng.
• Tóm lại, tất cả vẫn có chung một ý nghĩa của khái niệm Mô hình
kinh doanh là bản kế hoạch kiếm tiền và phát triển, phát triển để
kiếm tiền… Nó chính xác là tất cả những hướng đi mà chủ doanh
nghiệp vạch ra để bám theo loại hình kinh doanh nhất định.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
Khung mô hình kinh doanh là gì ?
Khung mô hình kinh doanh Business Model Canvas là một mẫu quản lý
chiến lược và mẫu khởi nghiệp tinh gọn để phát triển các mô hình kinh
doanh mới hoặc củng cố mô hình hiện có. Được phát triển bởi 2 tác giả
Alexander Osterwalder và Yves Pigneur cùng 470 cố vấn, doanh nhân từ 45
quốc gia .
Khung mô hình kinh doanh cung cấp một cái nhìn tổng thể về doanh nghiệp
nói chung, và đặc biệt hữu ích khi phân tích so sánh về tác động của việc
tăng đầu tư có thể có đối với bất kỳ yếu tố góp phần nào.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
9 yếu tố quan trọng của khung mô hình kinh doanh
1. Phân khúc khách hàng: Khách hàng là ai? Họ nghĩ gì? Xem?
Cảm thấy? Làm gì?
2. Giải pháp giá trị: Điều gì hấp dẫn về Giải pháp giá trị của
bạn? Tại sao khách hàng phải mua, sử dụng?
3. Kênh: Các giải pháp giá trị của bạn được quảng bá, bán và
phân phối như thế nào? Tại sao?
4. Mối quan hệ khách hàng : Làm thế nào để bạn tương tác với
khách hàng thông qua hành trình của họ?
5. Dòng Doanh thu: Làm thế nào để doanh nghiệp kiếm được
doanh thu từ các giá trị đề xuất?
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

6. Các hoạt động chính: Doanh nghiệp làm gì để đưa ra giải

pháp giá trị của mình?
7. Nguồn lực chính: Các nguồn lực chính nào mà doanh nghiệp
sử dụng để cạnh tranh?
8. Đối tác chính: Điều gì khiến công ty không thể tập trung vào
các Hoạt động chính của mình?
9. Cấu trúc chi phí: Các yếu tố thúc đẩy chi phí chính của doanh
nghiệp là gì? Chúng được liên kết với doanh thu như thế nào?
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
 CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
Khung mô hình kinh doanh có vai trò như thế nào?
Khung mô hình kinh doanh là một công cụ phổ biến với các doanh nhân và các nhà
quản lý. Về cơ bản, có 3 lý do nổi bật sau:
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

THIẾT KẾ MÔ HÌNH
KINH DOANH
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
THIẾT KẾ
KHẢ THI - SÁNG TẠO
PHƯƠNG ÁN MỚI
“NHỮNG ĐIỀU KHÔNG HỀ TỒN TẠI”
5 KỸ THUẬT THIẾT KẾ MÔ HÌNH
KINH DOANH:
THẤU HIỂU KHÁCH HÀNG
TẠO LẬP Ý TƯỞNG
TƯ DUY TRỰC QUAN
CHẠY THỬ NGUYÊN MẪU
SÁNG TẠO RA MỘT CÂU CHUYỆN
TRUYỀN THÔNG
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

THIẾT KẾ MÔ HÌNH KINH DOANH DỰA TRÊN

HIỂU BIẾT VỀ KHÁCH HÀNG
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
• Áp dụng ý kiến khách hàng là một nguyên tắc có tính
định hướng cho toàn bộ quá trình thiết kế mô hình kinh
doanh. Quan điểm khách hàng sẽ cung cấp thông tin
để chúng ta đưa ra những lựa chọn về các giải pháp
giá trị, kênh phân phối, quan hệ khách hàng và dòng
doanh thu.
• Một thách thức khác nằm trong vấn đề nhận biết đối
tượng khách hàng nào nên chú ý và đối tượng nào
nên bỏ qua khi thiết kế.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

Khách hàng nhìn Khách hàng nghe Suy nghĩ và cảm

thấy gì? thấy những gì? nhận của khách hàng
• Điều khách hàng nhìn • Bạn bè họ nói những gì? • Điều gì thật sự quan
thấy trông như thế nào? • Những ai thật sự ảnh trọng đối với khách
• Xung quanh họ có hưởng tới họ? hàng?
những ai? • Những kênh truyền • Hình dung cảm xúc của
thông nào ảnh hưởng khách hàng, cám xúc
tới họ? thúc đẩy như nào?
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
Khách hàng nói gì và Những khó khăn mà
làm gì? khách hàng đang gặp
• Khách hàng có tháy độ phải
như thế nào? • Nỗi bức xúc của họ là gì?
• Hành động của họ như • Khách hàng có thể cấp
thế nào? nhận loại rủi ro nào?
• Chướng ngại ngăn cách
giữa khách hàng và điều
họ muốn là gì?
Lợi ích mà khách hàng
đạt được là gì?
• Khách hàng muốn hay cần
đạt được những gì?
• Thước đo thành công của
họ như thế nào?
• Những chiến lược mà họ
đang thực hiện là những
chiến lược nào?
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

TẠO LẬP Ý TƯỞNG

CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
Lên phương án cho mô hình kinh doanh hiện tại là một chuyện, thiết kế một
mô hình mới và tân tiến lại là một chuyện khác. Điều cần có ở đây là một
mô hình sáng tạo có thể sản sinh ra nhiều ý tưởng về mô hình kinh doanh
và từ đó tách ra được những ý kiến hoàn hảo nhất. Qúa trình này được gọi
là quá trình tạo lập ý tưởng.
Tạo lập các phương án về mô hình kinh doanh mới để tạm bỏ qua hiện
trạng và những mối nghi ngại lơ lững trên các vấn đề liên quan tới quá trình
vận hành.Nhờ đó chúng ta mới có thể tạo ra các sáng kiến thật sự.
Cải tiến mô hình kinh doanh không phải là quay đầu nhìn lại cũng không
phải nhìn sang đối thủ cạnh tranh mà phải tưởng tượng ra hàng tá ý tưởng
trước khi thu hẹp chúng vào một danh sách ngắn những phương án nằm
trong tầm nhận thức.
Do đó, tạo lập ý tưởng gồm hai giai đoạn chính: Sản sinh ý tưởng (giai
đoạn chú trọng vấn đề số lượng ý tưởng); Tổng hợp (trong giai đoạn này
các ý kiến được thảo luận, kết hợp và thu hẹp lại trong một số lượng nhỏ
các phương án khả thi)
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
TẬP HỢP ĐỘI • Tập hợp thành một nhóm thích hợp
• Đảm bảo các thành viên đa dạng về thâm niên, tuổi tác, trình độ
kinh nghiệm, kiến thức về khách hàng và trình độ chuyên môn
NGŨ nghiệp vụ.

• Lập công trình khảo sát, nghiên cứu khách hàng hay các triển
vọng, xem xét kỹ lưỡng các công nghệ mới, hay đánh giá các mô
NGHIÊN CỨU hình kinh doanh hiện tại
• Qúa trình này thường kéo dài vài tuần hay chỉ vài buổi.

• Mở rộng phạm vi lĩnh vực có thể nảy sinh giải pháp, nhằm tạo ra
nhiều ý tưởng hết mức có thể
MỞ RỘNG • Mục tiêu của giai đoạn này là số lượng chứ không phải là chất
lượng.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
• Xác định chính xác mục tiêu giảm số lượng các ý tưởng đến
LỰA CHỌN một con số nhỏ nằm trong tầm kiểm soát.
• Các tiêu chuẩn có tính đặc trưng riêng như thời gian triển
TIÊU CHUẨN khai, triển vọng doanh thu, dự kiến trường hợp khách hàng
không chấp nhận có thể xảy ra đến lợi thế cạnh tranh.

• Mô hình khinh doanh thế nào là hoàn hảo cho việc áp dụng
CHẠY THỬ các ý tưởng đã được chọn lọc?
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

TƯ DUY TRỰC QUAN

CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
Cách sử dụng các công cụ trực quan như hình ảnh,
phác thảo, đồ thị và những mảnh giấy ghi chú để xây
dựng và thảo luận về ý nghĩa của nó.
Phương pháp trực quan mang lại sức sống cho một mô
hình khinh doanh và đồng hỗ trợ cho quá trình đông
sáng tạo.
Sử dụng những từ ngữ có cú pháp trực quan nhất cũng
như hình dung bức tranh toàn cảnh và nhìn nhận các
mối quan hệ.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

CHẠY THỬ NGUYÊN MẪU

 CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
• Tương tự tư duy trực quan, công cụ này
giúp các khái niệm trừu tượng trở nên hữu
hình và hỗ trợ cho quá trình khám phá
những ý tưởng mới. Công cụ này được sử
dụng rộng rãi trong thiết kế sản phẩm, kiến
trúc và thiết kê giao diện.
• Có dạng thức của một phát thảo đơn giản,
một khái niệm được mô tả đầy đủ và kỹ
lưỡng trong bảng phát thảo mô hình khinh
doanh, hay một bảng biểu mô phỏng lại quá
trình vận hành của một mô hình kinh doanh
xét theo khía cạnh tài chính.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

SÁNG TẠO MỘT CÂU CHUYỆN TRUYỀN THÔNG

 CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
KỂ CHUYỆN

Không chỉ cần phát thảo một mô hình kinh doanh để giúp tóm lược và phân tích một
mô hình mới mà còn cần kể chuyện để hỗ trợ truyền đạt thông tin về mô hình đó một
cách hiệu quả. Những câu chuyện thường thu hút người nghe, nên đó là một công cụ
lý tưởng để chuẩn bị cho một cuộc thảo luận sâu hơn về mô hình khinh doanh và
những suy luận mang tính nền tảng của nó.
Xóa bỏ hoài nghi trước những mô hình khinh doanh xa lạ.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH

TRÌNH BÀY Ý TƯỞNG MỚI

KÊU GỌI CÁC NHÀ ĐẦU TƯ
THU HÚT SỰ CHÚ Ý CỦA BỘ PHẬN NHÂN VIÊN
HỮU HÌNH HÓA NHỮNG MÔ HÌNH KINH DOANH
HỮU HÌNH HÓA TƯƠNG LAI
KHƠI GỌI SÁNG TẠO
ĐIỀU CHỈNH QUÁ TÌNH THAY ĐỔI
LẬP TRƯỜNG QUAN ĐIỂM CỦA CÔNG TY
 CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
4.3 QUY TRÌNH XÂY DỰNG
MÔ HÌNH KINH DOANH
1. Tìm hiểu, đánh giá, xác định nhu
cầu khách hàng
2. Lên ý tưởng cho sản phẩm để thỏa
mãn nhu cầu của khách hàng
3. Lên ý tưởng cho các kênh kinh
doanh
4. Lập kế hoạch và thử nghiệm thực tế
5. Bắt đầu hoàn thiện mô hình kinh
doanh và đi vào hoạt động
 CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
4.3 QUY TRÌNH XÂY DỰNG
MÔ HÌNH KINH DOANH
1. Tìm hiểu, đánh giá, xác định nhu
cầu khách hàng

Để bắt đầu nghĩ về một ý tưởng kinh

doanh, chúng ta cần biết đối tượng khách
hàng mục tiêu mình hướng đến đang
thiếu gì và họ cần thỏa mãn nhu cầu gì,
hoặc với đối tượng khách hàng đó thì
chúng ta cần làm gì để thu hút sự chú ý
và tạo ra nhu cầu sử dụng sản phẩm ở họ.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
4.3 QUY TRÌNH XÂY DỰNG
MÔ HÌNH KINH DOANH
2. Lên ý tưởng cho sản phẩm để thỏa
mãn nhu cầu của khách hàng
Doanh nghiệp sẽ bắt tay vào việc nghiên
cứu, tạo ra sản phẩm thỏa mãn cả về chất
lượng, mẫu mã, giá cả. Sự cạnh tranh trên
thương trường rất khốc liệt vì vậy, doanh
nghiệp cần tạo ra những sản phẩm có sự
khác biệt mạnh mẽ, lợi thế hơn đối thủ
nhưng vẫn thỏa mãn được nhu cầu khách
hàng.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
4.3 QUY TRÌNH XÂY DỰNG
MÔ HÌNH KINH DOANH
3. Lên ý tưởng cho các kênh kinh doanh
Các kênh kinh doanh là cách thức một
công ty giao thiệp và tiếp cận các phân
khúc khách hàng của mình nhằm chuyển
đển họ một giải pháp giá trị là cầu nối
giúp đưa khách hàng gần hơn với sản
phẩm đồng thời mang lại doanh thu, lợi
nhuận cho doanh nghiệp.
Ở mỗi kênh thì doanh nghiệp
cần xác định các chiến lược hỗ
trợ bao gồm tất cả các yếu tố về
giá cả, tiếp thị, phân phối và
duy trì để các kênh hoạt động
hiệu quả, phù hợp với thị
trường ở từng thời điểm khác
nhau.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
4.3 QUY TRÌNH XÂY
4. Lập kế hoạch và thử nghiệm thực tế
Việc lập kế hoạch kinh doanh cho phép bạn
DỰNG MÔ HÌNH
kiểm tra chi phí, chất lượng và giá cả với KINH DOANH
nguy cơ có thể xảy ra và biện pháp khắc
phục tình tình xấu. Việc lập kế hoạch càng
có mục tiêu và chi tiết cụ thể thì sẽ càng có
tính thực thi cao.
Việc thử nghiệm thực tế sẽ giúp các doanh
nghiệp tránh khỏi những rủi ro lớn. Việc
thử nghiệm trước trên một thị trường quy
mô nhỏ hơn sẽ giúp doanh nghiệp đánh giá
tốt nhất sự hiệu quả và mức độ khả quan
trước khi áp dụng vào thực tế.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
5. Bắt đầu hoàn thiện mô hình kinh doanh và đi 4.3 QUY TRÌNH XÂY
vào hoạt động
Sau khi đã phác họa thành công mô hình kinh doanh DỰNG MÔ HÌNH
mà doanh nghiệp sẽ hoạt động, chúng ta cần bắt đầu KINH DOANH
xây dựng và thực tế hóa mô hình kinh doanh đó.
Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất: về công ty, văn
phòng, trang thiết bị, dây chuyền máy móc. Chuẩn bị
đầy đủ nguồn lực cả về vốn và nhân lực. Tìm kiếm
những đối tác tiềm năng và xây dựng mối quan hệ
hợp tác bền vững lâu dài.
Huy động vốn từ các nhà đầu tư. Hãy trình bày kế
hoạch, phân tích những mặt lợi của mô hình kinh
doanh mà doanh nghiệp bạn sẽ hoạt động để tạo sự
thu hút, chú ý từ các nhà đầu tư. Dựa vào mô hình
kinh doanh để chứng minh hoạt động kinh doanh sẽ
hiệu quả và mang lại lợi nhuận cho họ nếu họ sẵn
sàng đầu tư.
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
4.4 NHỮNG HÌNH MẪU CỦA
MÔ HÌNH KINH DOANH
CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
NHƯỢNG QUYỀN KD ĐA THƯƠNG HIỆU

THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ

KD VẬN CHUYỂN LƯỠI DAO CẠO

CHƯƠNG 4: TẠO LẬP MÔ HÌNH KINH DOANH
KẾT LUẬN
Dù bạn đang muốn bắt đầu công việc kinh doanh mới hay mở rộng thị trường
mục tiêu thì việc tạo ra một mô hình kinh doanh là điều thiết yếu. Công việc này
có tầm quan trọng chiến lược vì nó sẽ giúp tất cả các hoạt động bán hàng,
marketing đi đúng hướng và mang về doanh thu cho doanh nghiệp.
Có nhiều loại mô hình kinh doanh khác nhau. Mỗi loại thay đổi đáng kể dựa trên
loại hình tổ chức và dịch vụ để lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp với doanh
nghiệp của bạn.