WYKŁAD 1 (10.10.

2022)
Test prosty 6-7 pytań <3

WYKŁAD 2 (17.10.2022)
Wprowadzenie
Pojęcie bioetyki
Van Rensselaer Potter

- 1971, książka “Bioetyka. Most w przyszłość”

- Wprowadza pojęcie bioetyki (choć jej tak nie nazywa), ale w specyficzny sposób pojmowanej
– terminy alternatywne – ekoetyka/ekofilozofia są poprawne (występują w języku pojęć
naukowych), ale lepiej mówić etyka/filozofia na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego,
dzięki temu unikamy błędu lub zarzucenia, że używamy pojęcia, które jest kontrowersyjne i
dyskusyjne (nadużywamy przedrostka “eko”, np. Ekologia zajmuje się min. Definiowanie
ekosystemów i funkcjonowaniem organizmów, które nie jest w pełni harmonijne, bo mamy
konkurencje międzygatunkową a ekofilozofom chodzi właśnie o to, aby świat był
harmonijny)
- Zastanawia się co się wydarzy w świecie za jakiś czas w wyniku rabunkowej gospodarki,
niezrównoważonej polityki (problem ogólnoświatowy) - zmiany, które zachodzą w świecie
(również w obszarze technologii) z jednej strony przynoszą nam dużo dobrego, ale mają
negatywne konsekwencje dla świata, który nas otacza
- Bioetyka jest pomysłem na sprostanie wyzwaniom zachodzącym w świecie
- W ramach programu naprawczego zamierza budować świadomość ekologiczną u ludzi, bo
nie tylko my jesteśmy na świecie i dobrze by było, aby ten świat po nas przetrwał i został
utrzymany dobrostan przyrody
- Bioetyka jako nauka o przetrwaniu gatunków/natury/przyrody
- Później została zdefiniowana jako bioetyka zielona (w 1997 roku odbył się szczyt UNESCO i
tam wydzielono dwa typy: bioetykę czerwoną i zieloną)
Fritz Jahr

- Praca “Przegląd wybranych relacji człowieka wobec zwierząt i roślin”

- Przetrwanie na ziemi – zastanawia się co zrobić, aby te relacje z gatunkami, które człowieka
otaczają, ułożyć w taki sposób, żebyśmy mieli szansę na przetrwanie
- TO NAS NIE BĘDZIE INTERESOWAŁO (chyba jak nic mnie tu)

Brutland

- Minister ochrony środowiska w Norwegii, później przewodnicząca WHO

- Raport Brutland – polityka zrównoważonego rozwoju, która miała obejmować 3 elementy
o Człowiek aktualny (gatunek ludzi aktualnie funkcjonujący, czyli nasze pokolenia) -
zastanawiamy się co zrobić, aby nasz gatunek utrzymać w trwaniu
o Człowiek przyszły (pokolenia, które przyjdą po nas) - zagwarantowanie następnym
pokoleniom jak najlepszego funkcjonowania w świecie, który my opuścimy
o Przyroda – utrzymanie jak najlepszego funkcjonowania i dobrostanu natury
- Wyraźne wpływy i powiązania z Potterem

Bioetyka człowieka
Pojawiła się na przełomie lat 70 i 80 XX wieku, w tym okresie dominowały dziedziny wiedzy jak
genetyka, biologia, in vitro, klonowanie oraz były prowadzone badania wywołujące kontrowersje
min. Badania amerykańskie nad syfilisem u ludności afroamerykańskiej. Wątpliwości, które zaczęły
się pojawiać przyczyniły się do wyłonienia bioetyki, która miała pytać o poziom eksperymentalny.
Ameryka (m.in. Rzecznik ministerstwa) powołała instytucję bioetyczną, która będzie miała na celu
śledzenie tego co się w naukach biotechnologicznych i biomedycznych dzieje – Kennedy Institute of
Bioethics (1971/1972)

Instytut bioetyki im. Kennedy’ego (zajęli się tam interesować tą bioetyką, która nas interesuje) za
huia nw co się dzieje na tym wykładzie

- Szef Instytutu Hellgers pokłócił się z Potterem, kto jako pierwszy użył terminu bioetyka
- Zadaniem miała być obserwacja tego co się w nauce dzieje
- Przedmiot zainteresowania to bioetyka czerwona, czyli bioetyka człowieka, nie zajmowano
się bioetyką zieloną i skupiano się głównie na kwestiach praktycznych
1. Powiązanie ze sobą 3 filarów, na których zbudowana jest każda bioetyka:
 Nauki biologiczne - dostarczają bioetykom pożywki pod jakąkolwiek dyskusję,
wyciąga się z nich problemy/tematy do dyskusji
 Etyka – analizuje problemy wywołane z nauk biologicznych, wskazując na to czy
dane eksperymenty/badania są lub nie są dopuszczalne
 Prawo - ujęcie dopuszczalności badań w ramy prawna, dzięki któremu biolodzy też
mogą się odwoływać w swoich badaniach na przepisy prawne
2. Tworzenie deontologii lekarskiej – nauka, która ma określać jakie są obowiązki lekarza.
Definiuje relacje (w tym obowiązki i przywileje) na linii pacjent-lekarz i w relacji zwrotnej
lekarz-pacjent. Największy problem polega na tym, że mamy coś takiego jak paternalizm
medyczny a z drugiej autonomię pacjenta, czyli możność podejmowania decyzji o
sposobie/zaniechaniu/zmianie leczenia, a także możność zrezygnowania w oparciu o racje
światopoglądowe lub religijne. Problem tkwi w tym, że interes pacjenta i interes lekarza nie
jest zawsze zbieżny, bo nie zawsze lekarz ratuje życie i zdrowie pacjenta, a pacjent bardzo
tego chce – celem jest stworzenie spójnej i zorganizowanej deontologii lekarskiej.
Przenikanie interesu pacjenta i lekarza miało iść jednym torem, aby pacjent nie czuł się
wykluczony, a lekarz wykonywał swoje obowiązki bez obawy, że trafi przed sąd
3. Opiniowanie eksperymentów medycznych – prawomoralna ocena i opiniowanie
eksperymentów biomedycznych. Wyrażają bądź nie wyrażają zgody na ich przeprowadzanie,
bardzo często wnoszą poprawki do projektów - oczywiście nie jest jedyną instytucją, która
takie rzeczy robi, np. W Polsce mamy lokalne komisje etyczne do spraw prowadzenia badań
na zwierzętach

David Callahan (bioetyka czerwona – z tego poszła biała)

- Szef Husting Center (ważna instytucja biomedyczna)

- Zajmuje się analizami biomedycznymi, bioetyką czerwoną od strony teoretycznej (w
instytucie Kennedy’ego stawia się na cele praktyczne, nie ma tam analiz teoretycznych)
1. Podejmują się analizy od strony społecznej, kulturowej, światopoglądowej, prawnej,
religijnej, etycznej produktów związanych z rozwojem medycyny np. Czy lek, zabieg,
terapia, mogą być stosowane w danym miejscu przez daną grupę społeczną - co zrobić, żeby
daną grupę przekonać do stosowania danego produktu i pokazywać, że ich stosowanie nie stoi
 w kolizji min. Z wyznawaną wiarą/światopoglądem/kulturą a wpłynie korzystnie na ich
zdrowie
2. Wysyłanie ekspertów na warsztaty/sympozja/konferencje/dyskusje i przekazywanie
materiałów edukacyjnych z zakresów bioetyki instytucjom o charakterze biomedycznym np.
Szkoły - wytłumaczenie ludziom rzeczy od strony prawnej/biologicznej/filozoficzno-etycznej

Bioetyka niebieska/błękitna - odprysk od bioetyki zielonej. Funkcjonowanie człowieka może

doprowadzić do destrukcji wszechświata.
Bioetyka biała - zajmuje się fazą eksperymentu przedwdrożeniowego, chodziło o to, aby określić
jakie negatywne skutki eksperyment wywołuje, zanim wyjdzie z laboratorium. A czerwona zajmuje
się fazą wdrożeniową.

WYKŁAD 3 (7.11.2022)
Typy etyki i wartościowanie życia
Przysięga Hipokratesa

- Podstawa do kodeksu lekarskiego, wprowadzenie do etyk medycznych, stanowi punkt

odniesienia dla późniejszych powstających etyk, ale nie jest kodeksem/deontologią/etyką
- Wygłaszają ją adepci sztuki medycznej zanim przystąpią do wykonywania zawodu
- Akuzmatycy dali wskazówki Hipokratesowi, że przysięga ma charakter religijny (inwokacja
do bóstwa) - lekarz zwraca się do bóstwa, aby go wspierało i aby nie popełniał błędów
medycznych, charakter paternalistyczny
- Hipokrates uważał, że trzeba bezwzględnie ratować życie i zdrowie pacjenta
- Pacjent dla Hipokratesa to byt ponarodzinowy - jeżeli kobieta chce usunąć dziecko to jej
decyzja jest kluczowa i ona byłaby traktowana jako pacjent, bo jest bytem samoistnym,
świadomym, funkcjonalnym, działającym w świecie
- Brak informacji o tym, że lekarz ma otrzymywać gratyfikację ekonomiczną

Kodeks Hammurabiego

- Jestem kodeksem, ale nie jestem kodeksem lekarskim – ma charakter społecznopolityczny,

reguluje stosunki w społeczeństwie, to co obywatelom wolno a czego nie, jak powinniśmy
funkcjonować
- Zasada równowartości kary
- Mamy w nim wzmianki dotyczące praktyki medycznej - dokładne instrukcje jak pomóc
pacjentowi
- Lekarz za dobrze wykonany zabieg operacyjny powinien otrzymać określoną ilość szafli
srebra
- Jeśli lekarz popełni błąd lekarski powinien otrzymać karę - za źle wykonany zabieg lekarski
powinno się mu obciąć rękę
- Paternalizm medyczny – pacjent oddaje się do dyspozycji lekarza, nie ma wyboru

Embriologia Sacra FE Canqamila

- Embriologia – zajmuje się definiowaniem embrionu, zarodka, płodu

 - Embrion ma święty charakter, tak jak każde istnienie ludzkie
- Zmienia się nastawienie kim jest pacjent – rozpatruje go na etapie życia płodowego
- Canqamila nawiązuje do myśli św. Tomasza, który nawiązał do myśli Arystotelesa
- Św. Tomasz - tworzył fundamenty pod wiarę katolicką, gdzie dusza jest tylko domeną
człowieka. Embrion jest święty, bo został stworzony przez Boga, dusza pojawia się w 40 dniu
od momentu połączenia komórki jajowej z plemnikiem u chłopca, a u dziewczynki w 90 dniu
(na synodzie trydenckim w 80 dniu po), etyka troski o zwierzęta i rośliny (bo są słabsze od
nas)
- Arystoteles – dusza wegetatywna w roślinach, zwierzętach i ludziach, dusza zwierzęca w
zwierzętach i ludziach, dusza rozumna tylko w człowieku
- Przyznanie duszy płodowi to niejakie zrównanie go z człowiekiem
- Alternatywna koncepcja pojawienia się duszy – koncepcja animacji bezpośredniej - nie
przesuwamy momentu pojawienia się duszy na 40 dzień, tylko przyjmujemy, że w momencie
połączenia komórki jajowej i plemnika mamy zawiązkę człowieka i tu już pojawia się dusza,
bezpośrednie uduchowienie człowieka. Problemem jest podział komórkowy zarodka, ale
przyjęto pogląd, że dusza jest jak jajka a podziały zachodzą wewnątrz, ale utylitaryści pytają
o podział bliźniaczy po 2 tygodniu, bo dusza się nie dzieli
- Koncepcja animacji pośredniej (sukcesywnej) - dusza pojawia się po 2 tygodniu od
połączenia komórki jajowej i plemnika i wtedy stajemy się człowiekiem, osobą i pacjentem

Medical Ethics Thomas Persival

Pierwszy kodeks lekarski, wprowadza 3 zasady, którymi powinien kierować się lekarz
1. Zasada życia godziwego – zachowanie przejrzyste, przykład figury moralnej, uczciwość wobec
pacjenta, mówienie prawdy (lekarz jako autorytet społeczny)
2. Zasada po pierwsze nie szkodzić - w ramach postępowania medycznego podejmowanie działań
medycznych, które nie naruszają dobrostanu pacjenta i nie wywarłyby na niego szkodliwego wpływu.
Czasami najlepszym możliwym działaniem jest niepodejmowanie działania medycznego, gdy nie
przynoszą korzyści
3. Zasada medycznej sprawiedliwości - zadaniem lekarza jest robienie wszystkiego, żeby temu
pacjentowi pomóc, dawanie adekwatnej pomocy. Lekarz nie jest od organizowania pieniędzy

Wartościowanie życia
W zależności od tego jak będziemy wartościowali życie to będziemy mogli na pewne rzeczy się
zgodzić, a na inne nie. Najpierw należy zastanowić się nad obiektem wartościowanym, jeżeli nie
wiem nic o tym obiekcie to wartościowanie będzie niepełne lub wcale nie będziemy w stanie go
poprowadzić. Każda nauka inaczej patrzy na definicję życia, ale żadna nauka nie mówi o nim nic
obiektywnego. Biolodzy, kiedy zaczęli mówić o życiu powiedzieli, że dany X jest żywym
organizmem wtedy i tylko wtedy, gdy żywy organizm jest X:
- 1. X -> [ctn] - dany X jest żywym organizmem w oparciu o pewien kompleks cech (budowa
komórkowa, DNA zdolne do replikacji w komórkach, zdolności metaboliczne, powstaje w wyniku
rozmnażania). Możliwe, że będziemy musieli dorzucić jakąś n-kę, czyli poszerzyć o jakąś cechę
- 2. Ż.O, [ctn] -> W.Ż. - czy z tego, że X jest Ż.O. możliwe jest wyprowadzenie wniosku, że ten X
posiada wartość życia
- 3. [wn] X-> W.Ż

Argumenty w dyskusji na temat wartościowania życia ludzkiego

- Bóg + dusza
- Człowiek + świadomość
- Wolna wola
- Godność
- Osoba ludzka
- Pragnienia, potrzeby

W zależności od tego jaką będziemy mieli bioetykę, to będziemy mieli inne poglądy na temat
wartościowania życia.
Personalizm chrześcijański (w Polsce katolicki)
- Wartość życia uzależniona jest od istnienia Boga, który tworzy życie człowieka na swój obraz i
przekazuje mu nieśmiertelną duszę (której inne istoty nie mają) - np. Nie mają problemu z
prowadzeniem badań GMO na roślinach i zwierzętach
- Wartość życia = świętość życia
- Za wartością życia stoi Bóg, więc te życie należy traktować jako święte, czyli nienaruszalne
- Wartość życia jest wartością wrodzoną
- Życie każdej istoty ludzkiej niezależnie od poziomu rozwojowego, na którym ta się znajduje np.
Życie płodu = życie kobiety, nie ma gradacji
- Jeżeli z jakiś względów człowiek by nie był świadomy, nie wyrażałby pragnień/potrzeb to ta
niezdolność nie przekłada się na to, że on traci coś na wartości swojego życia
- Pragnienia/potrzeby nie przekładają się na wartość życia
Bioetyka utylitarystyczna
- Życie ludzkie ma wartość z uwagi na to, że jest to życie człowieka, nasze życie ludzkie, które ma
cechę pod tytułem świadomość/samoświadomość, w oparciu, której jesteśmy w stanie realizować
nasze plany życiowe, nadawać kierunek i wartość życiu
- Możemy podejmować decyzje (dzięki świadomości) - życie udane: kontynuowanie i projektowanie
życia. Człowiek zdolny do zbilansowania życia, po zastanowieniu się może z tego życia zrezygnować
w skrajnych przypadkach
- Wartość życia nie jest wartością wrodzoną - rozwijając się, nabywając różnych umiejętności i
świadomość zyskujemy również świadomość własnej wartości/wartości własnego życia
- Człowiek świadomy wartościuje swoje życie
- O wartości życia ludzkiego można mówić jako o jego jakości, za którą stoi świadomość/możliwość
decydowania
- Stanowisko umiarkowane i skrajne – i tak kobieta w ciąży powinna dokonywać wyboru
- Zinger: większą wartość życia ma szympans świadomy w pełni rozwoju niż 8/9-miesięczny płód
ludzki
- Pragnienia/potrzeby są ważne, ponieważ przez nie się realizujemy
- Wartość życia przychodzi z jego biegiem, człowiek ją stopniowo nabywa
- Jeżeli mam jednostki świadome, które podejmują określone decyzje to oni powinni się zdecydować
do wspólnych ustaw prawodawczych, które będą głosem większości, a nie narzuconym prawem

WYKŁAD 5 (21.11.2022)
Czy człowiek ma prawo do posiadania potomstwa? (personaliści)
- In vitro ma służyć do posiadania dziecka, gdy jednostki nie mają możliwości posiąść go w sposób
naturalny.
Utylitaryści

- Odpowiedź: tak ma, bez względu na to czy to związek formalny czy nie
- Nie jest dla nich problemem czy związek jest monopłciowy, ogólny problem to czy związek
będzie w stanie zapewnić jak najlepsze funkcjonowanie tego dziecka (czy relacja jest zdrowa,
przebiega tak jak powinna)
- Jeżeli metody naturalne zawiodą (obojętnie czy problem leży po stronie kobiety czy
mężczyzny) mamy metody alternatywne takie jak adopcja, ale jeżeli pragniemy, aby dziecko
było z nami spokrewnione możemy użyć wspomaganych metod reprodukcyjnych, które są
bezpieczne zarówno dla dziecka jak i kobiety
Personaliści

- Rolą małżeństwa jest posiadanie dzieci

- Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia i o godności jego przekazywania: “Małżeństwo
nie przyznaje małżonkom prawa do posiadania dzieci, lecz tylko do podjęcia takich aktów
naturalnych, które same przez siebie są przyporządkowane przekazywaniu życia” - ludzie
mają prawo do aktów seksualnych o charakterze reprodukcyjnym, ale nie mają prawa do
posiadania potomstwa, czyli ludzie powinni się starać o to, żeby dziecko posiadać
- W razie problemów z posiadaniem dzieci, kościół nie dopuszcza metody in vitro, bo możemy
adoptować dzieci lub pomóc w wychowywaniu dzieci kobiet, które je posiadają
- Adopcja embrionu, nadliczbowych zarodków z in vitro również jest niedopuszczalna
- Potomstwo = dziecko = człowiek, więc pytanie brzmiałoby, czy człowiek ma prawo posiadać
(drugiego) człowieka, więc nie mamy prawa, bo człowiek to nie rzecz, tylko cel sam w sobie i
ma charakter podmiotowy
- Nie mamy prawa zaspokoić potrzeby bycia rodzicem kosztem zarodków (ich urzeczowienia)
- Specjalista (lekarz) bawi się w boga, przejmuje kompetencje, które do niego nie należą -
tworzenie życia/istnienia

Od kiedy zaczyna się człowiek?

Personaliści

- Każdy człowiek zaczyna się w momencie połączenia się komórki jajowej z plemnikiem
1. Człowiek-osoba jest jednostką uduchowioną - dusza się pojawia w tym połączeniu
2. Człowiekiem-osobom stajemy się ze względu na połączenie się ludzkiego materiału
genetycznego
 - Dlatego nie można stosować zarodków w procedurze in vitro, ponieważ dochodzi do
uprzedmiotowienia człowieka (zarodka), tak samo z aborcją nie można traktować zarodka jak
rzecz do usunięcia
- Kryterium liniowe rozwoju istoty ludzkiej – liniowe, bo nie ma skokowości, jesteśmy
człowiekiem-osobą od momentu połączenia się ludzkiego materiału genetycznego i
funkcjonujemy tak samo aż do momentu śmierci - nie ma gradacji, nie można być
człowiekiem osobą mniej lub bardziej
Utylitaryści

- Człowiekiem-osobom się stajemy w czasie, osobą nie jesteśmy od samego początku

1. Na etapie życia płodowego - wskazują moment podziału bliźniaczego, pojawienie się
kolejnych układów, ostatecznie układu nerwowego (umożliwia funkcjonowanie typowo
ludzkie)
2. Po narodzinach – wprowadzenie 4 kryteriów: językowe/lingwistyczne - o osobie mówimy
dopiero po narodzinach, wcześniej stosujemy pojęcia typu “płód”; legislacyjne/prawne -
osobą w wymiarze karnym również stajemy się po urodzinach (wtedy zyskujemy osobowość
prawną); antropologiczne – w grupach pierwotnych o osobie przesądzały akty uznania
człowieka przez grupę społeczną; filozoficzne – osoba powinna się wyróżniać cechami takimi
jak świadomość, rozumność, racjonalność, refleksyjność oraz wykazywać się aktywnością
(wtedy kiedy chce)
- Możemy wykorzystywać zarodki w in vitro, ponieważ nie ma kolizji pomiędzy kobietą-osobą
a zarodkiem

Jak definiować bezpłodność? (choroba, czy nie? Personaliści)

Utylitaryści

- Definicje choroby się zmieniły, wskazywano podłoże fizyczne, symptomy chorobotwórcze

(wysypki, temperatura), teraz wiadomo, że choroby mają podłoże psychofizyczne
- Bezpłodność można podciągać pod chorobę, ponieważ niemożność posiadania dzieci, dla
osób, które chcą te dzieci posiadać może być destruująca (obciążenie psychiczne), nie
mówimy tylko o wymiarze fizycznym
- Niezależnie od tego czy będziemy uznawali bezpłodność za chorobę czy dysfunkcję to i tak
powinniśmy zrobić wszystko, żeby umożliwić ludziom posiadanie dzieci
Personaliści

- Jeżeli mamy do czynienia z chorobą to trzeba ją leczyć, więc powinniśmy przejść ze stanu
choroby do zdrowia
- Jeżeli kobieta nie może naturalnie zajść w ciążę naturalnie to in vitro nie wyleczy jej z
bezpłodności, bo następne dziecko nie będzie poczęte naturalnie
- Bezpłodność jest zaburzeniem, dysfunkcją, aberracją, a nie chorobą
- In vitro działa na podobnych zasadach jak okulary czy aparat słuchowy - funkcja protetyczna
– gdzie protezą są okulary, a w przypadku in vitro, protezą są zarodki (umniejszenie wartości
embrionów)
- Adopcja nadprogramowych zarodków też jest nielegalna, bo użycie go to uprzedmiotowienie
- Metoda GIVT – god in vitro fertilisation: boża sztuczna inseminacja – ludzie, którzy chcą
mieć dzieci za pomocą sztucznej metody, powinni spełnić wymogi: małżeństwo, rola Boga w
procesie prokreacji, mężczyzna ma założyć prezerwatywę (bez środków plemnikotwórczych),
 zrobić w niej dziurki i przekazać ją laborantce i te plemniki mogą być wykorzystywane w
procedurze in vitro, dzięki procesowi wirowania
- Po wirowaniu w warstwie dolnej są plemniki odpowiadające za urodzenie się dziewczynki, a
w środkowej za chłopców - w Chinach chłopcy mieli większy status społeczny, więc każdy
chciał mieć syna i pary korzystały z in vitro nawet jeśli kobieta była zdolna do zajścia w ciążę
naturalnie
- Pierwsze in vitro były przeprowadzane na ślepo, bez celowania w chłopca lub dziewczynkę
- W Ameryce powstawały kliniki in vitro z książkami. Książka A (bank geniuszy) to ojciec
biologiczny, który był celebrytą lub naukowcem o wysokim IQ, a książka B to kobiety, które
by to dziecko urodziły. Przychodziły tam pary zdolne do rozmnażania naturalnego, a
tłumaczono to tym, żeby zagwarantować dzieciom lepszy start. Po wybraniu ojca i matki, w
programie komputerowym pokazywano jak będzie wyglądało dziecko w połączeniu
wybranych rodziców - bzdura
- Zagłębia in vitro - np. W Pakistanie, w Indiach kobiety zawodowo zajmują się rodzeniem
dzieci z in vitro
- In vitro jest wbrew naturze – in vitro zwykłe jest niedozwolone, bo lekarz wchodzi w
kompetencje Boga, łącząc komórkę jajową z plemnikiem

Klonowanie
- Występuje wiele typów klonowania, np. Komórek, tkanek, DNA, całych organizmów
- Klonowanie do celów biomedycznych, terapeutyczne, reprodukcyjne
- Klonowanie biomedyczne i terapeutyczne może nam przynieść wiele korzyści
- Klonowanie reprodukcyjne jest niebezpieczne. W Korei klonują zwierzęta (np. Pupile)
- W kontekście transplantologii powinniśmy się skoncentrować na klonowaniu biomedycznym: skóry,
tkanek, organów (a nie tworzenie całych organizmów)
- Literatura popularno-naukowa i nienaukowa + filmy na jej podstawie dostarczyła pożywki do
klonowania ludzi
- Naukowcy: Antoniori powiedział, że przeprowadził zabieg klonowania reprodukcyjnego człowieka
z powodzeniem, ale nie miał wyników. Grupa Clonate stwierdziła, że bezpiecznie klonują człowieka i
że informację jak klonować zostawili im obcy
- Filmy: “Chłopcy z Brazylii”, “Surogaci”, “Wyspa dr Mooro”, “Multiplikacja”, “Alien 4”

WYKŁAD 6 (28.11.2022)
Aborcja
Historia aborcji
1. Starożytność
Hipokrates
- Twierdził, że zadaniem lekarza jest ratowanie życia i zdrowia pacjenta ponad wszelką miarę
- W kontekście aborcji powiedział, że nigdy nie poda kobiecie środka, który miałby sprzyjać
poronieniu (a takie środki były obecne) - kazał wykonywać kobietom pewien zestaw ćwiczeń, które
doprowadziłyby do aborcji
- Pacjentem, o którego zdrowie i życie należy walczyć dla Hipokratesa jest byt ponarodzinowy
(struktura samoistna, autonomiczna, świadoma, racjonalna)
- Twierdzenie, że w starożytności nastawienie było takie, że dbano o każdą istotę poczętą jest dalece
nieprawdziwym stwierdzeniem
Sonarus, Galen
- Pacjentem również jest byt ponarodzinowy
- Aborcja była dopuszczalna – nie było mowy o łamaniu prawa, ani łamaniu przykazania piątego.
Jednak nie wszyscy lekarze byli zwolennikami aborcji
- Sonarus: Jeżeli dojdzie do zapłodnienia i ciąża miałaby się zdrowo rozwijać to on tej ciąży wolał nie
usuwać - “swoistym zadaniem medycyny jest strzec i zachować to co zostało poczęte przez naturę”
(dziś wiemy, że wiele stanów powołanych do istnienia naturalnie jest dla nas niekorzystne np. Stany
nowotworowe i nikt nie chce go utrzymać w trwaniu, tylko wyeliminować). Nie mówi, że w żadnym
wypadku nie wolno usuwać ciąży. Jednak nie przeprowadzał aborcji
- Oboje wskazywali najlepszych lekarzy do uporania się z niechcianą ciążą
- Sonarus: “Lepiej jest nie dopuścić do poczęcia płodu niźli go unicestwiać” - antykoncepcja była
wskazana. Opcje to stosunek przerywany, metoda kalendarzyka (stosunek w dni mniej płodne), a w
bogatych domach stosunek z niewolnicą (zajście w ciążę przez niewolnice to straty uboczne). Gdy
antykoncepcja zawodzi to aborcja jest dopuszczalna
- W decyzji należałoby uwzględnić racje społeczne (a nie religijne czy prawne), bo aborcja nie
sprzyja budowie społeczeństwa - po przeprowadzeniu aborcji tracimy obywatela z państwa, ale to
były tylko wskazania
- O aborcji decyduje kobieta w oparciu o jakość życia - zagrożenie dla kobiety lub dla płodu powinno
być wskazane ze strony lekarza, uwzględnianie wartości wolności/autonomii
- Metody aborcji: środki chemiczne/zielarskie, aborcje mechaniczne jak wypłukanie płodu lub
specjalne przyrządy jak korkociągi - kończyło się różnie
2. Średniowiecze chrześcijańskie
Św. Tomasz, św. Augustyn
- Na samym początku aborcja nie była krytykowana ani potępiana, ale z czasem aborcja stała się
zakazana – nie mamy prawa jej wykonywać, bo tak mówi teologia dogmatyczna, pismo święte,
dekalog. Wskazywano na to, że Bóg jest bogiem żywych, a nie umarłych
- Decyzje o aborcji podejmuje Bóg, a nie kobieta – on daje życie i on je odbiera w każdym przypadku.
Decyduje też czy płód będzie zdrowy i w pełni uformowany czy nie. Każde życie jest święte i
równowartościowe
- Racje religijne są antyaborcyjne: ktoś kto przeprowadza aborcję łamie zasady dane od Boga, grzeszy
- Antykoncepcja jest również potępiana - blokuje to do czego człowiek został powołany
3. Czasy obecne
Personalizm – idee zainicjowania w średniowieczu chrześcijańskim
- Wartość każdego istnienia jest równa, stała, niezmienna, uzależniona od działania Boga, który je
daje, dlatego jest święte
- Życie płodu = życie kobiety, dlatego przeprowadzenie aborcji wiążę się z tym, że pomniejszamy
wartość życia płodu
- Aborcja jest zakazana i należy jej się przeciwstawić, aby ratować niewinne życie ludzkie.
Niewinność miałaby wynikać z tego, że płód nie został dotknięty przez świat
- Podstawową rolą małżeństwa jest dokonywanie aktów seksualnych o charakterze prokreacyjnym.
Seks = prokreacja.
- Część księży daje ludziom dyspensę - pozwolenie na nieposiadanie kolejnych dzieci, gdy już mają
kilka ze względu na warunki ekonomiczne
- Badania prenatalne i preimplantacyjne mogą wpływać na rozumowanie kobiety. Jak kobieta się
dowie, że płód jest zagrożony to będzie dążyła do aborcji, aby jej do złego nie namawiać lepiej
badania nie przeprowadzać. Wtedy kobieta urodzi to dziecko i niezależnie w jakim stanie ten płód
przyjdzie na świat powinien być obdarzony troską, zrozumieniem, empatią i bezwarunkową miłością.
Wartość życia jest stała niezależnie czy takie dziecko jest dysfunkcyjne w oparciu o świętość życia,
więc po co prowadzić badania
- Całkowita krytyka aborcji – chcieliby zrezygnować z każdych 4 warunków aborcji, bo “z Bogiem
się nie negocjuje”
Utylitaryzm – idea zakorzeniona w starożytności
- Twierdzenie o niewinności płodu jest dalece chybione, bo żeby mówić o niewinności powinniśmy
założyć, że istota posiada moc decyzyjną/sprawczą (w oparciu o nią działamy albo dobrze, albo źle)
opartą na świadomości i racjonalności - pomylenie pojęć, bo płody ani nie są winne ani nie są
niewinne, tylko są
- Antykoncepcję należy stosować - uwzględniając antykoncepcję stosowaną przez kobiety i przez
mężczyzn
- Nie ma wskazania, że seks należy uprawiać w związkach formalnych
- Oddzielają seks od prokreacji, np. Seks dla przyjemności, a posiadanie dzieci zależy od władnych
preferencji
- Badania prenatalne, preimplantacyjne powinny być prowadzone, żeby pojawiało się wskazanie od
wykonywania aborcji – powinny być obowiązkowe u osób, które mają większe predyspozycje do
przekazania choroby genetycznej. Lub na życzenie kobiety, a także lekarz powinien je sugerować
- Po przeprowadzaniu badań i stwierdzeniu, że sytuacja jest ciężka kobieta może skorzystać z furtki
pod nazwą aborcja. Gdy rodzice zorientują się, że płód nie będzie w 100% zdrowy to mogą się
zdecydować na urodzenie dziecka i od momentu tego badania będą mieli czas na to, żeby się
przygotować na to dziecko, nabyć dodatkowych kompetencji, zwrócić się do fundacji, a także oswoić
się z tym jakie to dziecko będzie
- Przesłanki do wyprowadzania aborcji: zagrożenie życia kobiety lub płodu, ciąża z gwałtu (“żaden
człowiek nie musi być herosem, ale każdy człowiek powinien być przyzwoity”, podwójne
skrzywdzenie gwałt i funkcjonowanie z dzieckiem gwałtu)
- Skrajny twardy utylitaryzm w etyce: kobieta zawsze powinna mieć możliwość podjęcia decyzji o
jakości swojego życia - akceptacja aborcji na życzenie
- Umiarkowany utylitaryzm – finalnie decyduje kobieta jako istota świadoma i racjonalna. Powody
zagrożenia życia kobiety lub płodu i ciąży z gwałtu nie są do dyskutowania, ale aborcja na życzenie
np. Gdy mamy fatalne warunki ekonomiczne powinniśmy zrobić wszystko, aby kobiecie pomóc (bo
okno życia to może być słabe rozwiązanie), np. Aby nie bały się, że zostaną wyrzucone z pracy, aby
miały przedszkole blisko miejsca zamieszkania, czyli zachęcanie, aby tego nie robili (a nie zmuszanie
ich do nierobienia tego)
- Profesor Hazan – klauzula sumienia została stworzona dla zawodu farmaceuty i lekarza. Farmaceuta
może odmówić sprzedania środków antykoncepcyjnych, tabletki 72h po. Hazan był dyrektorem
szpitala i ginekologiem, miał pacjentkę, której dziecko nie było dobrze uformowane i powiedział, że
nie przeprowadzi aborcji, choć to było wskazane i nie wskazał też innej placówki, gdzie mogłaby być
przeprowadzona. Lekarz ma prawo odmówić przeprowadzenia aborcji, ale dyrektor szpitala musi
wskazać inną placówkę do jej przeprowadzenia, więc został wyrzucony z pracy (Hazan był
dyrektorem placówki)

Eutanazja
Historia eutanazji
Starożytność
- Na eutanazje patrzono podobnie jak na aborcję - odwołanie się do tych samych racji
- Przenikała się z tematem samobójstwa wspomaganego i samobójstwa
- Szersze powody do przeprowadzenia eutanazji niż obecnie - oprócz względów medycznych,
społeczne
- Mogła być wypadkową sprzeciwu obywatelskiego – niezgoda na społeczną/socjalną/prawną
rzeczywistość zaprotestowanie przeciwko porządkowi rzeczy, pokazanie pewnego stanowiska
- Na eutanazje patrzono pozytywnie, bo dla tamtejszych ludzi podstawowa wartość to wolność - akt
unicestwienia siebie jest ostatecznym aktem, gdzie nasza wolna wola może się wyrazić. Człowiek
może być ograniczony w jednym przypadku: jeżeli nasze działania kolidują z działaniami innych
ludzi
- Racje społeczne jako przesłanki antyeutanastyczne – likwidujemy siebie jako pełnoprawnego
obywatela
- Każdemu przysługują prawa do życia

 Możliwość realizacji życia w jak najlepszy dostępny sobie sposób

 Możliwość rezygnacji z życia
- Pojęcie wyjściowe eutanazji – eutanazja znaczyła dobra śmierć, a śmierć była dobra, gdy była
śmiercią na życzenie w oparciu o naszą autonomię/wolną wolę
Średniowiecze
- Obowiązek życia pojawia się w średniowieczu - obowiązek wobec stwórcy
- Ludzie rezygnowali ze swojego życia, ale były to akty bardzo negatywne postrzegane, nie
interesowało się nimi państwo, ale interesował się kościół, należy podkreślić rolę inkwizycji
- Kończyło się zazwyczaj tym, że gdy ktoś skutecznie się unicestwiał, jego ciężar przewiny spadł na
rodzinę - liczne przesłuchania, musiała płacić odszkodowania, w najgorszych przypadkach kościół
wyrzucał rodzinę z miasta i przejmował ich majątek
- Osoby, które miały nieudane próby samobójcze najpierw uczestniczyły w procesie poprawienia
zdrowia, a później były pytane przez inkwizycję, dlaczego się tak zachowały i kończyło się tak, że te
osoby nie przeżywały
- Bogatsze rodziny dogadywały się na pojedynek (pojedynki były honorowane), tzw. Nibypojedynki –
przyjaciele umawiali się, że jeden drugiego zabije