Cumalıkızık Köyü

Bir diziyle gelen tanınmışlık sayesinde

herkeste merak ve hayranlık uyandıran bir
köy oldu Cumalıkızık. İri ve parlak taş
döşeli köy sokakları, geniş avlulu, cumbalı
evleri ve köy meydanıyla, hâlâ
hafızalarımızdan silinmeyen film
sahneleriyle turistik cazibe merkezlerinden
biri oldu. Haksız da sayılmazdı elbette bu
şirin köy. Zira Bursa’nın Yıldırım ilçesine
bağlı, geçmişi 1300’lü yıllara dayanan
Cumalıkızık, tarihiyle, kültürüyle bir
Osmanlı mirası. Osmanlı Beyliği’nin kuruluş
aşamasında, Kayı Boyu Türklerinden
Kızıkların kurduğu 7 köyden biri olarak
gösteriliyor Cumalıkızık. Rivayete göre
Uludağ’ın eteklerinde ve vadilerinde kurulan
Türk köyleri ‘kızık’ adıyla tanımlanırmış.
Birbirinden farkını belirtmek için de örneğin
dere yakınındakine Derekızık, çevre köylerden topluca cuma namazına gidilene ‘Cumalıkızık’ gibi adlar
verilirmiş.… Adının nereden geldiği kesin olmasa da kesin olan şu ki yaklaşık 700 yıllık geçmişi olan bu
köyler içinde dokusu bozulmadan orijinal haliyle günümüze kadar gelen köy, sadece burası olmuş…
Cumalıkızık, 1981’de Kentsel ve Doğal Sit Alanı olarak belirlenmiş, 2014’te UNESCO Dünya Mirası
Listesi’ne girmiş. Köydeki 100’ün üzerinde tescilli evin yarısından fazlası kullanılıyor ve birçoğunda
restorasyon çalışmaları sürüyor. Köy, adeta bir açık hava müzesi…

Geleneksel Osmanlı yerleşimlerinde mevcut olan ‘cami, ulu çınar ve köy kahvesi’ üçlemesi Cumalıkızık’ta
da var. Meydandan tatlı bir yokuşla içlere doğru uzanan taş döşeli dar sokaklara sıralanmış cumbalı evler
davetkâr haliyle içine doğru çekiyor ziyaretçilerini… Evler çoğunlukla iki ya da üç katlı. Özellikle Bursa’ya
özgü çivit mavisi başta olmak üzere, sarı, mavi, beyaz renklere boyanmış evler adeta insanın içini ısıtıyor.
Üst kattaki pencereler cumbalı ve kafesli... Kafesler aile mahremiyetini simgeliyor. Dövme demirden kapı
kolları, tokmakları olan evlerin giriş kapıları çift kanatlı; demir kuşaklar ve iri başlı çivilerle bağlanmış. Köyün
ana girişinde asırlık çınar ağaçları karşılıyor ziyaretçilerini. Bir de sağlı sollu kurulmuş tezgâhlarda güler
yüzlü köylü kadınların “Hoşgeldiniz” nidaları… Tezgâhlarda şifalı otlardan köy ekmeğine, tarhanadan
dantellere, oyalara her şey var… Bölgede bol miktarda yetişen ahududu bir de…

2015’ten beri haziran ayında Uluslararası Ahududu Festivali yapılıyor. Anıt çeşme, anıt hamam, tarihi
mezarlık, köy gündelik hayatında kullanılan eşyanın sergilendiği ve ev düzenini görebileceğimiz Küpeli Ev
UNESCO Derneği Proje Uygulama Evi, köy camisi gezip görebileceğiniz yerlerden bazıları… Neredeyse
çatıların birbirine değdiği dar sokaklar içinde en dikkati çeken ve hakkında efsanevi hikâyeleriyle nam
salmış, ancak tek bir insanın geçebileceği dünyanın en dar sokaklarından biri olan Cin Aralığı’ndan
geçmekse ritüele dönüşmüş artık Cumalıkızık’ta. Köy birkaç saatte gezip dolaşılabilecek bir yer olsa da
saatlerce vakit geçirilebilecek atmosferi, sizi çocukluğunuza alıp götürecek köy havası ve yaşamıyla
hayranlık uyandırıyor. Zamanın nasıl akıp gittiği anlaşılmıyor bile.

Konaklama ve kahvaltı

Cumalıkızık, köy kahvaltısı dendiğinde özellikle Bursa ve yakın çevresindekilerin tercih ettikleri yerlerden
biri... Butik konaklama hizmeti veren köy evlerinde kalabilir, maharetli eller tarafından hazırlanan gözleme,
türlü hamur işleri başta olmak üzere, yöresel ürünlerle donatılmış lezzetli sofralarda kahvaltınızı yapabilir,
güzel bir hafta sonu geçirebilirsiniz.