Professional Documents
Culture Documents
001-103-C39-2 ب
001-103-C39-2 ب
الرحمن ّ
بسم اهلل ّ
(فعاليتهاي خوانداري)
دوم دبستان
نيازهاي ويژه
(ذهنی)
1396
وزارت آموزش و پرورش
سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور
فرآيند توليد برنامهي درسي مجموعه فعاليتهاي نظاممند وطرح ريزي شدهاي است ،كه
تالش دارد ابعاد چهارگانه زير نظام برنامه درسي (طراحي ،تدوين ،اجرا و ارزشيابي) رادر
يك بافت منسجم و هماهنگ با غايت و اهداف نظام تعليم وتربيت رسمي ساماندهي نمايد.
در تدوين محتواي كتب دانشآموزان با نيازهاي ويژه كه بخشي از فرآيند برنامهريزي درسي
است ،سعي شده تا مالحظات ساحتهاي تربيتي حاكم برفلسفه تعليم وتربيت كه ناظر بر
رشد و توانمندي دانشآموزان براي درك و فهم دانش پايه وعمومي ،كسب مهارتهاي
دانش افزايي ،به كارگيري شيوه تفكرعلمي ومنطقي ،توان تفكر انتقادي ،آمادگي جهت بروز
خالقيت و نوآوري ونيز كسب دانش ،بينش و تفكر فناورانه براي بهبود كيفيت زندگي است،
مورد توجه قرارگيرد .اين محتوا با فراهم نمودن فرصتهاي مناسب برنامهدرسي ضمن تاكيد
بر انعطاف در عين ثبات و همه جانبه نگري وتوجه به هويت ويژه متربيان با نيازهاي خاص،
زمينهساز دستيابي دانشآموزان به كسب شايستگيهاي الزم ( توان منديها ،مهارتها)
ميباشد.
اميد است اين محتوا در تحقق اهداف موثر باشد و معلمان عزيز وگرامي با بهرهگيري از اين
كتاب بتوانند فراگيران را در دستيابي به صالحيتهاي فردي واجتماعي ياري نمايند.
اين كار بزرگ حاصل همكاري صميمانه كارشناسان سازمان آموزش و پرورش كودكان
استثنايي و گروههاي تاليف كتابهاي درسي ميباشد ،شايسته است از تالش و مساعي تمامي
اين عزيزان و همكاران سازمان پژوهش و برنامهريزي آموزشي وزارت متبوع كه در مراحل
چاپ وآماده سازي ماراياري دادهاند ،تقدير و تشكر نماييم.
دراينجا از همه همكاران و صاحب نظران درخواست مي نمايم ،تا نظرات و پيشنهادهاي خود
را در خصوص اين محتوا به اين سازمان منعكس نمايند.
خداوند متعال را شاکریم که در راستای سند تحول بنیادین و تغییر نگرش ها در قلمرو آموزش
و پرورش توانستیم در چهار چوب برنامه درسی زبان ،به بازنگری برنامه درسی فارسی و تولید
محتوای جدید پرداخته و کتاب فارسی پایه دوم را به همین اساس تالیف و سازماندهی نماییم.
برای آموزش فارسی در پایه دوم دو کتاب در نظر گرفته شده است.
ب) کتاب کار فارسی (نوشتاری) شامل :مهارت های کتبی زبان
کتاب فارسی (خوانداری) پایه دوم در شش فصل با مضامین نهادها ،بهداشت ،اخالق فردی و
اجتماعی ،طبیعت ،ایران وطن ما و مناسبت ها تنظیم شده است .با ستایش پروردگار آغاز و به
نیایش ختم می گردد و با خط نسخ نگاشته شده است.
در هر درس زبان آموز اطالعات و معارف را از طریق متن درس ها و آموزه ها دریافت میکند
این کار سبب پرورش ذهن و زبان ،گسترش دامنه واژگان و تقویت تفکر دانش آموز می شود.
اولین سطح خواندن ،روان خوانی ( خواندن درست و روان یک متن ) و سطح دیگر آن درک
متن می باشد که با کمک تصویرها و متن ،درک و دریافت تسهیل می شود .پس یکی از هدف
های خواندن متن هر درس در کتاب فارسی دوم تقویت توانایی ادراکی زبان آموزان می باشد.
-ببین و بگو :این فعالیت با هدف تقویت فرآیند های ذهنی ،توجه ،تمرکز .واکنش نسبت
به پرسش ،درک تصویری ،گسترش دامنه واژگان ،رشد توانایی تبدیل دیده ها به گفتار ،
جمله سازی ،بیان شفاهی دیده ها و نکات دیگری که ممکن است دانش آموزان به طور ویژه به
آن توجه داشته باشند ،تنظیم گردیده است .نظم فکری ،تقویت حافظه بصری ،توانایی برقراری
ارتباط بین تصویرهای متوالی و درک مفهوم در آنها از دیگر اهداف این فعالیت می باشد.
پرسش های مطرح شده جنبه الگویی دارد و معلم می تواند عالوه بر آن پرسشهای دیگری نیز
مطرح نماید .سواالت میتواند هم مربوط به تصاویر و هم سواالت واگرا در ارتباط باخود
تصویر و خود دانشآموز باشد .پاسخها میتواند به صورت فردی یا گروهی باشد بدین صورت
شرايط برای یادگیری مشارکتی فراهم میشود.
بدانیم که :هدف از این فعالیت گسترش واژگان و شناخت معانی مختلف یک واژه همچنین
به کارگیری واژه جدید در نوشتن و سخن گفتن است می باشد .واژه جديد ابتدا در قالب جمله
و سپس به صورت واژه و هم معني آن آموزش داده ميشود.
فکرکن و بگو :این فعالیت با هدف ارزیابی درک دانشآموز از محتوا و پیام درس تنظیم شده
است .در اینجا نیز پرسش ها جنبه الگویی دارد و آموزگار به فراخور درک دانش آموز عالوه بر
پرسش های مطرح شده به انتخاب پرسش هایی از متن درس می پردازد.
بگرد و پیدا کن :این تمرین در کتاب فارسی بدین منظور است که دانش آموز ضمن تمرکز
و توجه و بازخوانی مجدد درس ،دوباره به متن درس رجوع کند و به صورت هدفمند کلمه های
خواسته شده را بیابد.
بیاموز و بگو :برای به کارگیری درست زبان و توفیق در برقراری ارتباط گفتاری و نوشتاری و
نیز سامان دهی بهتر فکر و ذهن دانش آموز نیازمنداست که الگوهای دستورهای صحیحی را در
زبان فارسی معیار بداند و عادت کند تا آنها را در گفته ها و در آینده در نوشته های خود بکار
برد .این تمرین ،شروعی برای برقراری ارتباط گفتاری و نوشتاری ،درک خوانداری و نوشتاری
است .در این فعالیت دانشآموز با بعضی از قواعد و نکات دستوری زبان فارسی آشنا ميشود.
باهم بخوانیم :شامل اشعاری است که مکمل و هم سو با محتوای هر فصل میباشد این اشعار
برای دانشآموز گذشته از ایجاد نشاط و شکفتگی روح ،زمینهای مناسب برای زبان آموزی،
شناخت واژگان ،آشنایی با مفاهیم و ارزشهای اجتماعی ،اخالق ،علمی و فرهنگی است و در
انتخاب آنها سعی شده مالکهای زیر مدنظر باشد.
می توانم بخوانم :در پایان هر فصل یک متن «می توانم بخوانم» پیش بینی شده است .این
متن ها در راستای محتوای همان فصل می باشد .اصلی ترین هدف آموزشی آن ،پرورش و
تقویت مهارت درست خواندن ،ایجاد عادت به مطالعه ،افزایش واژگان خوانداری است و
فرصتی است که زبان آموز توانایی و قابلیت های خواندن خویش را به نمایش بگذارد.
متن میتوانم بخوانم در قالب داستانهایی از یک جنگل سبز میباشد و دارای جاذبه و
کشش های فراوان می باشد.
8
خداي مهربان!
آمین
9
ص ف
ل
ا ّول
نهادها
درس َ :1ب ّچهها مدرسه!
آنها وقتی به خانه آمدند ،کیف و ِلباس خود را ُمر ّتب کردند و برای
12
ببین و بگو
13
بدانیم که
فكركن و بگو
مانند:
میشنویم .مانند:
حاال تو بگو:
15
درس :2در مدرسه چه خبر!
سال قبل شما خواندن و نوشتن را یاد گرفتیدِ .امسال هم با کمک خدا
16
ببین و بگو
خوشحالی :شادی
آموزگار :معلّم
فكركن و بگو
«و»
در کلمههایی مانند :ورزش ،نانوا ،پرواز ،آوا ،میآورد صدای ِ
میدهد.
در کلمههایی مانند :خود ،خورشید ،نوک ،روشن ،میخورد صدای «اُ»
میدهد.
حاال تو بگو:
19
با هم بخوانیم
رفتن به دبستان
خورشیـد تـابان
سـالم به خورشید
سوی دبـسـتـان
مـن مـیروم بـاز
آمــــاده کردم
کیـفـم را از شب
هوش و حـواسـم
صــد آفـرین بـه
«مهری ماهوتی»
با تلخیص
20
درس :3مسجد خانهی خدا
21
ببین و بگو
22
بدانیم که
فكركن و بگو
کتاب مریم
ِ
این لباس برای حمید است.
لباس حمید
ِ
این النه برای پرنده است.
ی پرنده
النه ِ
حاال تو بگو:
این کفش برای امید است.
کفش ........................
..................................
..................................
های پیشنماز»
ی خدا ،حرف ِ
« -خانه ِ
را در متن درس پیدا کن و بگو.
24
ميتوانَم بخوانم
ِ
دوست جدید
25
ی ما آمده است .همه باید
بچهها گفت :خرگوش کوچولو تازه به مدرسه ِ
به ّ
بچهها با او
ی ّ
از آن روز به بعد خرگوش کوچولو دیگر تَنها نبود و همه ِ
دوست بودند.
26
ود ل صف
م
بهداشت
27
درس :4تمیز باشیم
او بعد اَز این که میوه را با دست کثیف خورد ،دل درد گرفت.
28
خوردن میوه و غذا ،
ِ دیدن اَمیر گفت :پسرمَ ،قبل از
پزشک َپس از َ
باید دستها را با آب و صابون ُشست تا بیمار َنشویم.
29
ببین و بگو
2
4
30
بدانیم که
بیمار :مریض
پزشک :دکتر
فكركن و بگو
31
بياموز و بگو
بچه را دید.
آرمان ّ
بچه
بچهها یعنی چند ّ
ّ
بچهها را دید.
آرمان ّ
حاال تو بگو:
-میوهها یعنی ......................................
«بچهها» و « دستها»
-کلمههای ّ
32
با هم بخوانیم
مسواك
دوست خوب و عزیزم
کوچــولــوی تـمیـزم
خـمیردنـدان را بردار
بچـههاست
دوست خوب ّ
«میترا آریانزاده»
33
درس ّ :5
بچهها در پارک
زیبای بهاریَ ،قرار بود دانشآموزان کالس دوم با آموزگار خود به
ِ روز
یک ِ
پارک ِبروند.
34
ببین و بگو
پاکیزه :تمیز
زباله :آشغال
فكركن و بگو
36
بياموز و بگو
حاال تو بگو:
دو کلمه که نشانهی (غـ ـغـ ـغ غ) داشته باشد.
37
چه خانه ِ
ي تميزي ! ميتوانَم بخوانم
38
وقت شام،سفره را پهن کرد و برای هر یک از آنها یک بشقاب ،قاشق
39
فصل سوم
اخالق فردي و اجتماعي
درس : 6مهمان عزیز
بعد از خوردن ُصبحانه ،مریم در آوردن میوه به مادر کمک کرد و برای
42
مادربزرگ از شهر کاشانُ ،گالب و شیرینی آورده بود.
آنها از مادربزرگ ّ
تشکر کردند.
43
ببین و بگو
44
بدانیم که
وارد :داخل
زیبا :قشنگ
فكركن و بگو
حاال تو بگو:
حامد همراه پدر و مادرش برای زندگی به شهر آبادان رفته بود.
47
حامد گفت :بله ،سالم امین جان ،حالت چه طور است؟
ّ
متشکرم. امین گفت :خوب هستم،
گوشی را گذاشت.
48
ببین و بگو
49
بدانیم که
منزل :خانه
فكركن و بگو
ّ
متشکرم -خداحافظی زندگی -گوشی -منزل-
50
بياموز و بگو
حاال تو بگو:
دو کلمه که نشانهی (ظ) داشته باشد.
51
با هم بخوانیم
تلفن
خنده کنـان دویــدم
تا تـلفـن صــدا کـرد
«افسانه شعباننژاد»
52
درس : 8چراغ راهنما
53
ببین و بگو
54
بدانیم که
فكركن و بگو
کلمهی «خیابان»
56
داني ،خرس با َادب ميتوانَم بخوانم
دانی ،به بزرگترها احترام میگذارد .وقتی به جایی وارد میشود ،
سالم میکند.
را میخواند.
آفرین بر دانی !
57
فصل چهارم
طبیعت
درس : 9داستان یک درخت
کوچک بودم.
من دانهای َ
روزی ِکشاورز من را در زمین کاشت.
ی داد.
خورشید با نور خود به من گرما م
60
ببین و بگو
مراقب :مواظب
سرخ :قرمز
فكركن و بگو
به کلمههایی که صدای آخر آنها «ـه ه» است اگر «ای» اضافه شود
حاال تو بگو:
این کلمهها چگونه خوانده میشوند؟
63
درس : 10چهار فصل
فصل بهار
هر سال چهار فصل دارد .بهار ،تابستان،
پاییز و زمستان.
شکوفه میدهند.
فصل تابستان
64
فصل پاییز
پاییز فصل سوم سال است .در این
فصل زمستان
ندارند.
لذت میبریم.
همهی ما از تماشای فصلهای سال ّ
65
ببین و بگو
66
بدانیم که
لذت میبریم.
همهی ما از تماشای فصلها ّ
لذت میبریم.
همهی ما از دیدن فصلها ّ
خیلی :زیاد
تماشا :دیدن
فكركن و بگو
حاال تو بگو:
........................... می +سازد
68
بهار با هم بخوانیم
69
درس : 11روستای زیبا
70
چه باغهای بزرگی !
ت است.
باغها پر از درخ
چه درختهای سرسبزی !
زیر درخت پر از میوه است.
چه مردم خوبی !
آنها با هم مهربان هستند.
همه ،خدا را برای این زیباییها شکر میکنند.
71
ببین و بگو
ما از خدا ّ
تشکر میکنیم.
آب زیاد
پر آبِ :
شکر میکنیمّ :
تشکر میکنیم
فكركن و بگو
میشود.
شد و گفت:
76
فصل پنجم
ايران من
درس : 12ايران وطن ما
کشور ما بزرگ است و جاهای زیبایی مثل :دریا ،کوه و دشت دارد .
78
ببین و بگو
امام رضا(ع)
وطن :کشور
مثل :مانند
فكركن و بگو
80
بياموز و بگو
حاال تو بگو:
دو کلمه که نشانه ی « تــ ت » داشته باشند .
81
با هم بخوانیم
پرچم
«مهری ماهوتی»
82
درس : 13سفر به آستارا
مردم زیادی در کنار دریا بودند .من با پدرم در دریا شنا کردم.
83
ببین و بگو
84
بدانیم که
گذشته :قبل
فكركن و بگو
ِ
عموی زهرا ِ
هوای خوب
حاال تو بگو:
......................... .........................
غذای خوشمزه»
ِ هوای خوبی» و «
ِ کلمههای «
را در متن درس پیدا کن و بگو.
86
ميتوانم بخوانم
ِ
سفر مرغابی
87
مادر ،او را صدا کرد و گفت :هوا سرد شده است ،باید به جای گرم برویم.
88
فصل ششم
مناسبتها
(ص) درس : 14حضرت مح ّمد
در شهر ّ
مکه کودکی به دنیا آمد.
کرد.
میگیریم.
91
ببین و بگو
92
بدانیم که
این شهر ّ
مکه است.
ّ
مکه :شهری که خانهی خدا در آن قرار دارد
بچهی کوچک
کودکّ :
فكركن و بگو
94
با هم بخوانیم
پیامـبــر مـا
محمد مهاجرانی»
«سید ّ
95
درس : 15عید نوروز
آنها خانهی خود را تمیز میکنند و لباس پاکیزه میپوشند و کنار سفره
96
در نوروز مردم ایران به دیدار دوستان خود میروند و سال نو را
97
ببین و بگو
98
بدانیم که
روز ا ّول
ا ّولین روزِ :
دیدار :دیدن
فكركن و بگو
حاال تو بگو:
100
ميتوانم بخوانم
رو ِز ور ِزش
101
در پایان مسابقه خرگوش برنده شد و همه برای او دست زدند.
102
شک ِر خدای مهربان
خدایا از تو ّ
تشکر میکنم که به من پدر و مادر خوب و
103