Professional Documents
Culture Documents
داود يورو سوليمان (ءينّاس ن-سوليمان تكّا-تّين تگا تامغارت ن-ورّيّا) 7 .سوليمان
يورو راحبعام ،راحبعام يورو اب ّيا ،اب ّيا يورو اسا 8 ،اسا يورو ياهوشافاط،
ياهوشافاط يورو يورام ،يورام يورو عوزّيّا 9 ،عوزّيّا يورو يوتام ،يوتام يورو احاز،
احاز يورو حازق ّيا 10 ،حازق ّيا يورو مانا ّسا ،مانا ّسا يورو امون ،امون يورو يوش ّيا،
11يوش ّيا يورو ياكون ّيا د-ايتماس غاكود لّيغ نكرن ايت-بابيل اوين كولّو ايت-يودايا
س-تمازيرت ن-بابيل.
12تيگيرا ن-ما-تن-يوين س-بابيل ياكون ّيا يورو شالتيل ،شالتيل يورو زاروبّابيل13 ،
زاروبّابيل يورو ابيهودا ،ابيهودا يورو الياقيم ،الياقيم يورو عازور 14 ،عازور يورو
صادوق ،صادوق يورو اخيم ،اخيم يورو اليود 15 .اليود يورو اليعازر ،اليعازر يورو
ماتّان ،ماتّان يورو ياعقوب 16 .ياعقوب يورو يوسف ارگاز ن-ماريام لّي-يگان
ءينّاس ن-ياسوع لّي-مي-تّينين لماسيح.
ماتّا 3
22كولّو ماياد ءيجرا باش ا-يافو مايلّي ءينّا سيدي ربّي ف-يلس ن-نّابي غايد
ءيزرين ءينّا« 23 :ها-يات-تاع ّيالت را-ت ّفوغ ار-تربّو ،تارو يان-وا ّراو .راد-اس-تّينين
‹عي ّمانوّيل› ».تگا لمعنا-نس ‹ربّي ديدنّغ› 24 .لّيغ-د-يفاق يوسف زغ-يطس
ءيسكر غمكلّي-اس-ينّا لماالك ن-سيدي ربّي .ياوي ماريام ا-تگ تامغارت-نس
25واالينّي ءور-ديدس-يگين ايلّيغ تورو ا ّراو-ان .ءيگ-اس غاكودان ءيسم
‹ياسوع›.
ماتّا 4
2
1ءيلول ياسوع غ-وو ّسان ن-وگلّيد هيرودوس غ-تمدينت ءوشكان-د
ءيماجوسين اد-ژرن ن-بيتالحم غ-تمازيرت ن-يودايا .ءوشكان-د كرا
ن-يماجوسين زغ-شّ رق غ-وو ّسان-ان س-تمدينت لماسيح
وو ّرين س-ناصيرا 19لّيغ ءي ّموت هيرودوس ءيبان يا-لّماالك ن-سيدي ربّي
غ-توارگيت ءي-يوسف غ-ميصر ييني-اس« 20 :نكر تاويت احشمي د-ينّاس
توو ّريم س-تمازيرت ن-ايت-ربّي .اشكو غويلّي رانين اد-نغن احشمي ،هاتنين
مّوتن 21 ».ءينكر ءيل ّما ياوي احشمي د-ينّاس س-تمازيرت ن-ايت-ربّي22 .
واالينّي لّيغ ءيسفلد يوسف ءيس-يوورّي ارخيالوس ءيغلي س-تگلديت ن-باباس
هيرودوس غ-تسگيو ن-يودايا ،ييكساض ءور-يژضار ا-يدّو س-غين .ءيمل-اس ربّي
غ-توارگيت ءيس-ت-يد-ي ّقان ا-يزري س-تسگيو ن-جاليل 23 ،ءيدّو ءيزدغ
غ-تمدينت ن-ناصيرا .غمكاد ا-س-يووفا مايلّي نّان النبيا« :راد-اس-تّينين
ءي-لماسيح ‹گو-ناصيرا›».
ماتّا 6
3
تابرّاحت ن-يوحانّا 1تيغوردين ن-مايان ا-د-يبان يوحانّا امسدّام غ-لخال
ن-يودايا ار-يتبرّاح ار-يتّيني« 2 :فالت كولّو ما-تسكارم امسدّام
ُيخشن ،اشكو تاكمور-د-تگلديت ن-يگنّا 3 ».غواد ا-ف-ينّا نّابي ءيشاعيا غايد
ءيزرين ييني« :ها-يان-واوال ار-يتب ّراح غ-لخال ار-يتّيني ‹ ّجوجادات اغاراس
ن-سيديتنّغ ،ت ّسنمّ تيغاراسين-نس 4 » ›.ار-يل ّسا يوحانّا تاضوت ن-يرعامان
ار-ياگّس س-وبكّاس ن-يلم ،ار-يشتّا تامورغي د-تامّنت لّخال 5 .فّوغن-د دارس
مدّن گّوتنين زغ-تمدينت ن-وروشاليم ءوال تامازيرت ن-يودايا كولّوتّ ءوال كولّو
تيسگيو ن-واسيف ن-وردون 6 .ار-تقرّان س-دّنوب-نسن ،ار-تن-ي ّسدّام غ-واسيف
ن-وردون.
7اشكين-د دارس مدّن گّوتنين لّمدهب ن-يفاريسين د-وين ءيصا ّدوقين ،ءيرين
ءوال نتني اد-دّمن غ-وامان ف-وفوس-نس .ءي ّما نتّا لّيغ-تن-يژرا ،ءيساول سرسن
ييني-اسن« :وا-تاروا ن-يفاغرن ،ماد-اون-ينّان ءيزد غمكاد ا-س-را-تانفم
ءي-لعقوبيت لّي-را-يتّوت فّ -دونيت؟ 8سكارات افولكي باش ا-يبان ءيس-تفلم
ماُ -يخش ّن 9 .ا-ور-تّينيم ءي-نگراتون ‹نكُّني نگا تاروا ن-يبراهيم ›،اشكو
راد-اون-ينيغ ،ربّي ءيژضار ا-د-ي ّسنكر تاروا ءي-يبراهيم ءوال زغ-يژران-اد10 .
هاي-اگلزيم ءيتّرس ف-وگّجا ن-وسغار .كود تاسغارت نّا-ور-ياكّان لغلّت
ست-يبّي ءيلوح-تّ -ين غ-لعافيت 11 .نكّي ار-كُنّ -سدّامغ غ-وامانءيميمن ،راّ -
باش ا-تملم ءيس-تفلم لخُ شانت-نّون ،واالينّي يوگُر-يّي غوالّي را-د-ياشك
تيگيرا-نو ،ءورّ -
ستهالغ اد-اسيغ تورژيّين-نس .را-كُن-ي ّسدّم نتّا سّ -روح لقودوس
د-لعافيت 12 .ياسي تازّرت ا-يزوزّر ،ءي ّسمون-د ءيردن-نس غ-وحانو ،ءيجدر اليم
س-لعافيت لّي-ور-سار-يخسين».
ماتّا 7
4
ءيبليس يورم لماسيح 1ءيدّو ياسوع غاكودان ،ياوي-ت ّروح لقودوس س-لخال
واس ا-ياژوم غ-ييض ءوال ازال ،ايلّيغا-ت-يتارم ءيبليس 2 .كّوژ ءيد-مراو نّ -
يوورّي ياغ-ت الژ باهرا 3 .ياشك-يد سرس ءيل ّما ءيبليس ،ييني-اس:
«ءيغ-تگيت يوس ن-ربّي ،ءيني ءي-يژران-اد اد-وو ّرين گن اغروم 4 ».ءيرار-اس
ياسوع« :هان ءيتيارا غ-وارّا ن-ربّي ‹ءورد اغروم كا-س-ا-يتدّر بنادم ،واالينّي
س-كرايگاتّ اوال نّا-د-يوشكان زغ-دار ربّي 5 » ›.ياوي-ت ءيل ّما ءيبليس
س-تمدينت ن-وروشاليم ،ءي ّسبيدّ-ت ف-يگّي ن-وكفاف ن-تگ ّمي ن-ربّي 6
ييني-اس« :ءيغ-تگيت يوس ن-ربّي لوح-ن ءيخف-نّك س-ييزدار ،اشكو ءيتيارا
‹را-د-يازن لمااليكا-نس ا-ك-گابلن .را-ك-اسين ف-يفا ّسن-نسن باش
ا-ور-يلكم-وضار-نّك كرا ن-وژرو 7 » ›.ءيرار-اس ياسوع« :هان ءيتيارا
‹ا-ور-تارمت ربّي سيديك 8 » ›.ياوي-ت ءيل ّما ءيبليس ءي ّسغلي-ت س-يان-ودرار
ياتّوين ،ءيمل-اس كولّو تيگلداي ن-دّونيت ءوال لمجد-نسنت 9 ،ييني-اس:
ماتّا 8
ار-ي ّسلماد لماسيح 23ءيزايد ياسوع ار-يتكّا تامازيرت ن-جاليل كولّوتّ ،
ار-ي ّسلماد غ-تگُ ّما ن-تژالّيت ،ار-يتب ّراح س-لخبار ءيفولكين ار-ي ّجو ّجي
ن-تگلديت ن-يگنّا ،ار-ي ّجو ّجي مدّن زغ-كرايگاتّ تاماضونت ءوال كرايگاتّ
ا ّطان نّا-گيسنّ -يالن 24 .سفلدن ّفالس كولّو مدّن غ-تمازيرت ن-سوريّا،
اوين-اس-د كولّو ما-يهرشن س-مكنّا تگا-تماضونت ءوال ا ّطان ،گن-ييت
ءيكوشامن نغد ءيمجنان نغد غويلّي ءي ّسطار-وسالي ،ءي ّجو ّجي-تن كولّوتن25 .
ضفورن-ت مدّن گّوتنين ،ءوشكان-د زغ-تسگيو ن-جاليل د-تمازيرت
ن-مراوت-تمدينين د-وروشاليم د-تمازيرت ن-يودايا ءوال زغ-تسگا ياضني
ن-واسيف ن-وردون.
5
ال ّمود لّماسيح غ-يگّي 1لّيغ ءيژرا ياسوع مدّن گّوتنين ءوشكان-د س-دارس،
ّفالس ءيغلي س-يان-وورير ءيسكيوس ،مو ّن-د ن-وورير
ءيمحضارن-نس 2 .ءيبدو ار-تن-ي ّسلماد ييني« 3 :ءيمباركين اد-گان غويلّي
ّسح ّسانين ءيس-ور-گين يات ،اشكو نتني ا-ميّ -تال-تگلديت ن-يگنّا4 .
ءيمباركين اد-گان غويلّي ّاالنين ،اشكو نتني ا-مي-را-يسفيض ربّي ءيمطّاون-نسن.
5ءيمباركين اد-گان غويلّي تصبارنين ،اشكو نتني ا-را-يشّ كشم ربّي س-كولّو
تيميخار-نس 6 .ءيمباركين اد-گان غويلّي ياغ الژ ءوال ءيريفي ءي-ما-يرضان
ربّي ،اشكو نتني ا-را-يشبع 7 .ءيمباركين اد-گان غويلّي تحنّونين غ-وي ّياض،
اشكو نتني ا-ف-را-د-يحنّو ربّي 8 .ءيمباركين اد-گان غويلّي دار ءول ءيغوسن،
اشكو نتني ا-را-يژر ربّي 9 .ءيمباركين اد-گان غويلّي سكارنين ّسالمت ،اشكو
نتني ا-را-يگ ربّي د-تاروا-نس 10 .ءيمباركين اد-گان غويلّي ترفوفونّين فّ -سيبت
ن-ما-يرضان ربّي ،اشكو نتني ا-ميّ -تال-تگلديت ن-يگنّا 11 .ءيمباركين ا-تگام
ءيغ-كُن-رگمن مدّن ّسرفوف ّن-كُن ءينين ّفالون كولّو ماُ -يخش ّن س-تكركاس
ماتّا 10
فّ -سيبت ن-ما-تگام وينو 12 .تهنّايات تفرحم باهرا ،اشكو تگّوت لباراكا
لّي-راد-اون-ييلي غ-يگنّا .هان غمكان ادّ -سرفوف ّن ءوال النبيا لّي-كُن-د-زوارنين.
« 17اد-ور-تغالم ءيس-د-وشكيغ ادّ -سيتّيغ شّ رع ن-موسا ال ّمود ف-شّ رع
ءوال ارّاتن ّالنبيا .ءور-د-وشكيغ ا-تنّ -سيتّيغ .ءوشكيغ-د ن-موسا
ا-تن-ك ّملغ 18 .لح ّق ا-راد-اون-ينيغ ،كولّو ماد-قامان ءيگنوان د-واكال
ءور-را-ييتّي كرا لّحرف نغد كرا ن-تنقي ّط زغ-شّ رع ارد يافو كولّو ما-گيسّ -يالن.
19وانّا ءي ّسونفن كرا لّوصيت ءيمژّين زغ-لوصيّات-اد ن-شّ رع ءي ّسلمد ءي-مدّن
اد-اس-انفن ،را-يگ نتّان واد كولّو ءيمژّين غ-تگلديت ن-يگنّا .ءي ّما وانّا
ءيسكارن س-لوص ّيات-اد ءي ّسلمد مدّن اد-سرسنت-سكارن ،را-يگ نتّان واد
ءيم ّقورن غ-تگلديت ن-يگنّا 20 .راد-اون-ينيغ ،ءيغ-ور-ترضيم ربّي ءوگُّار
ن-يمسلمدن ن-شّ رع د-يفاريسين ءور-ا ُّك-را-تيژضارم ا-تكشمّ س-تگلديت ن-يگنّا.
« 27تسفلدم ءيس-ينّا موسا ‹ا-ور-تزنوت 28 ›.ءي ّما نكّي ال ّمود ف-زّنا
راد-اون-ينيغ ،وانّا ءي ّسماقّلن غ-كرا ن-تمغارت ءيشتهو-تّ ،هان ءيزنا سرس
غ-وول-نس 29 .ءيغ-ا-ك-ت ّسطار تيط-نّك تافاسيتّ ،سوكف-تّ -يد تلوحتّ -
ست.
يخصا يان-وگ ّزوم غّ -دات-نّك ءوال ا-ن-كولّو-تّياوگار ّدات-نّك يوف ا-كّ -
غ-جهنّاما 30 .ءيغ-ا-ك-ي ّسطار-وفوس-نّك افاسي ،بّي-ت تلوحت-ت .يوف
يخصا يان-وگزّوم غ-دّات-نّك ءوال ا-كولّو-تدّو دّات-نّك س-جهنّاما.
ا-كّ -
ال ّمود ف-تگالّيت « 33تسفلدم ءيس-ينّا موسا ءي-ويلّي زرينين ‹ا-ور-ت ّفوغت
ف-مايلّي-س-تگّولّيت س-ربّيّ .
ءيال ّفالك ا-ت ّسافوت تاگالّيت-نّك 34 ›.ءي ّما نكّي
ّگاالم ،ال س-يگنّا اشكو ءيگا لعرش ن-ربّي 35 ،ءوال راد-اون-ينيغ ،ا-ور-ت ّ
سّ -دونيت اشكو تگا اژرو لّي-ف-يسرس ءيضارن-نس ،ءوال س-وروشاليم اشكو
ماتّا 12
« 38تسفلدم ءيس-ينّا موسا ‹تيط س-تيط ،ءوال اخس ال ّمود فّ -صبر
س-واخس 39 ›.ءي ّما نكّي راد-اون-ينيغ ،ا-ور-ت ّماغم د-يان گيگون ءيسكرن
ما-يُخش ّن .ءيغ-ك-يوت يان ف-ومادل افاسي ،گلّب-اس-ن اژلماض40 .
ءيغ-اك-يصرض يان ييري اد-اك-ياوي اقشّ اب ،فك-اس ءوال اسلهام41 .
ءيغ-ك-يومر كرا ن-يان اد-اس-تاسيت تاغاوسا-نس يان كيليميتر ،دّو ديدس سين.
42وانّا-زگيك-يضالبن ،فك-اس .د-وانّا-د-يوشكان اد-اس-ترضلت،
ا-ور-تي-ترارت بال يات.
6
ال ّمود ف-يفولكيتن « 1رارات لعاقل ا-ور-تّيريم ا-تسكارم ءيفولكيتن-نّون
غ-لگدّام ن-مدّن باش ا-كُن-ژرن .اشكو ءيغ-ا-تسكارم غمكان ءور-راد-اون-تيلي
كرا لّباراكا دار باباتون لّيّ -يالن غ-يگنّا 2 .ءيغ-تفكيت ءي-كرا ن-ومژلوض،
ا-ور-توتّ نّاقوس باش ا-ك-ژرن مدّن .هان غمكان اد-سكارن ايت-سين-وودماون
غ-تگُ ّما ن-تژالّيت ءوال غ-تسواك باش ا-تن-الغن وي ّياض .لح ّق ا-راد-اون-ينيغ،
مايان كا-راد-اسن-ييلي 3 .ءي ّما كيّي غاكود نّا-را-تفكت ءي-يمژالض،
ا-ور-يي ّسان-وفوس-نّك اژلماض ما-يسكر-وفاسي 4 .اكّا غ-تنتال ،تيلي-اك لباراكا
دار باباك لّي-يتمنادن كولّو ما-ينتلن.
« 22تيط ن-بنادم ا-يگان لقنديل ن-دّات-نس .ءيغ-تسفاو لقنديل نّ -دات
تيط ،را-تيلي دّات كولّوتّ غ-تيفاوت 23 .ءيغ-ور-تسفاو تيط ،را-تيلي دّات
تيالس .واالينّي ءيغ-تخسي تيفاوت لّي-گيكّ -يالن ،منشك كولّوتّ غّ -
ا-س-راد-يگاتنت ّ
تيالس-نّك.
7
ا-ور-تحكا ّم ف-يان « 1ا-ور-تينيم ف-يان ءيسُ -يخشن ،ا-ورّ -فالون-ييني ربّي
ءيس-تُخشنم 2 .اشكو غايلّي تّينيم ف-وي ّياض ا-راّ -فالون-يتياونّا ،ءوال لعبرت
لّي-س-ا-تّع ّبارم ءي-وي ّياض ا-س-راد-اون-يتياوع ّبار 3 .ماخ ا-ن-تّمنادت ارفتوس
ءيمژّين لّي-نّ -يالن غ-تيط ن-گماك ،ءور-تّ -ا ُّك-تيويت غ-تگّجديت لّيّ -يالن
غ-تيط-نّك؟ 4مامنك ا-تريت ا-تينيت ءي-گماك ‹ادج-يّي اد-اك-دّ -سيتّيغ
ماتّا 16
ارفتوس-ان ا-كّ -يالن غ-تيط ›،ءي ّما كيّي ّتال-ياك-تگّجديت غ-تيط؟ 5
وا-بو-سين-وودماونّ ،سيتّي زوار تاگّجديت زغ-تيط-نّك ،باش ا-تژرت مامنك
ا-دي-ت ّسيتّيت ارفتوس زغ-تيط ن-گماك.
« 13كشمات غ-يمي ءينوكمان .هان يوسعا ءيمي ياضني لمعنا ن-يمي
لّي-يتاوين س-لهاالك ،ءيرخو-وغاراس-نس ،ءيگّوت ءينوكمان
ما-گيس-يكشّ من 14 .واالينّي ءينوكما ءيمي لّي-يتاوين س-تودرت،
ءيشقو-وغاراس-نس ،ءيدروس ما-ت-يتافان.
28لّيغ ءيك ّمل ياسوع ءيواليون-اد ،ار-باهرا-تع ّجابن مدّن غ-ول ّمود-نس29 ،
اشكو ار-سرسن-يساوال غمكلّي دارس لح ّق اد-اسن-يتّيني ما-تن-د-ي ّقا ّن
ا-ت-سكارن .ءور-يگي نتّا زوند ءيمسلمدن-نسن ن-شّ رع.
8
لماسيح ءي ّجو ّجي 1لّيغ-د-يگّوز ياسوع زغ-وورير ،ضفورن-ت مدّن گّوتنين.
2ياشك-يد دارس يان-ونجدام ءيضر-د غ-لگدّام-نس انجدام
ييني-اس« :وا-سيدي ،تژضارت ا-يّي-ت ّسغوست ءيغ-تريت 3 ».ءيگّر-اس ياسوع
س-وفوس-نس ييني-اس« :ريغ نكّي .غوس ».ييتّي زغ-گيس لجدام غاكودان
ءيغوس 4 .ءيزايد ياسوع ييني-اس« :اد-ور-تينيت يات ءي-يان ،واالينّي دّو تملت
ءيخف-نّك ءي-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي ،تفكت-اس تيغرسي لّي-فّ -
يوصا موسا
ا-تگ توگّا ءي-مدّن».
زغ-شّ رق ءوال لغرب مو ّن-د د-يبراهيم د-يسحاق د-ياعقوب ف-يمنسي ءيم ّقورن
ن-تگلديت ن-يگنّا 12 .ءي ّما غويلّي-ف-يقصاد ربّي غايد ءيزرين اد-گن
تيالس اگّوگنين .غين ا-غ-رادّ -االن ار-تگژاژنايت-تگلديت-نس ،را-تن-يلوح غّ -
ءوخسان-نسن 13 ».ييني ءيل ّما ياسوع ءي-لقبطان« :زايد س-تگ ّمي.
راد-اك-ييلي غمكلّي تومنت ».غاكودان ا-ي ّجي-وخدّام-نس.
لماسيح ءي ّجو ّجي 14ءيفتو ياسوع س-تگ ّمي ن-بط ُرس ،ياف-ن تاضگُّالت
ن-بط ُرس تگن ،توضن س-تاوال 15 .ءيگّر-اس ءي-وفوس، مدّن گّوتنين
تيتّي زگيس تاوال ،تنكر ارّ -فالس-تّسخّار 16 .لّيغ-دي-تروح-تدگُّات اوين-د
ءي-ياسوع مدّن گّوتنين لّي-غّ -الن لجنون .ار-زگيسن-ي ّسوفوغ لجنون
س-يان-واوال ،ءي ّجو ّجي كولّو ويلّي ءوضنّين 17 .غمكان ا-س-يووفا-واوال ن-نّابي
ءيشاعيا ءينّا «نتّان ا-ي ّسيتّين تيموضان-نّغ ،ياسي ا ّطان-نّغ».
اتّوينت تاضانگيوين ار-كّاتنت تاناوت ايلّيغ ا-تّع ّمار س-وامان .ءي ّما ياسوع ءيگن.
25دّون ءيمحضارن ّسفاقن-ت ءينين-اسّ « :جنجم-اغ ا-سيدي .ها-ياغ
را-نهلك 26 ».ييني-اسن ياسوع« :ماخ ايلّيغ تكسوضم؟ ءيس-ور-تومينم؟» ءينكر
يامر اضو ءوال تاضانگيوين اد-زگان ،س-يوورّي-ومدا ءيهنّا باهرا 27 .ءيضر-اسن
لعجب ار-تّينين« :ما-يگا-ورگاز-اد ايلّيغ ا-سرس-يسفليد-واضو ءوال امدا؟»
لماسيح ءي ّجو ّجي 28لّيغ ءيلكم ياسوع تامازيرت ن-گادارا غ-تسگا ياضني
ن-ومدا ،فّوغن-د دارس سين ءيرگازن زغ-گر ءيسمضال. سين ءيمجنان
ّالن گيسن لجنون ،شقون باهرا .ءور-يژضار يان ا-يك اغاراس-ان 29 .غ ّوتن
سّ -جهد ءينين-اس-د« :وا-يوس ن-ربّي ،ماّ -يالن غ-گراتنّغ ديدك؟
ءيس-دي-توشكيت اد-اغ-ت ّسرفوفنت ءور-تا-د-يلكيم-وزمز؟» 30تّياوكسا غين
يات-تووروت ءيگّوتن ن-والفان ،ءور-ن-باهرا-تاگّوگ 31 .ضالبن-ت لجنون باهرا
ءينين-اس« :ءيغ-اغ-ت ّسوفغت ،تازنت-اغ ا-نكشم س-والفان-ان 32 ».ءيرار-اسن:
«زايدات ».فّوغن زغ-يرگازن ،كشمن س-والفان .تازّل-تووروت غاكودان
سّ -جهد زغ-وجاريف س-ومدا ،خسين-ين كولّو غ-وامان 33 .روولن
ءيمكساون ،وو ّرين س-تمدينت ،اوين لخبار ف-كولّو مايان ءوال ف-ما-يجران
ءي-يمجنان 34 .اشكين-د كولّو ايت-تمدينت اد-ژرن ياسوع .لّيغ-ت-ين-مناگّارن
ضالبن-ت باهرا ا-ي ّفوغ تامازيرت-نسن.
9
لماسيح ءي ّجو ّجي 1ءيكشم ياسوع س-تاناوت يوورّي-د س-تسگا-ياد
ن-ومدا ،ءيروح-د تامدينت لّي-غ-يزدغ 2 .اشكين-د اكوشام
دارس كرا ن-مدّن اوين-اس-د يان-ورگاز ءيكوشمن ءيگن ف-يمجدين-نس.
ياسوع ءيژرا مامنك اد-باهرا-سرس-وم ّن ،ءيساول س-وكوشام ييني-اس« :تهنّا
ماتّا 21
ا-يوي ،ءيتّين ّفالك دّنوب-نّك 3 ».ءيلين غين كرا ن-يمسلمدن ن-شّ رع ،ءينين
د-يخف-نسن« :غواد ،اوال لّكوفر ايد ءينّا 4 ».ءي ّما ياسوع ءي ّسن
ماد-سوانگمن ،ييني-اسن« :ماخ ايلّيغ تودجام ءيسوينگيمن اُخشنّين اد-كشمن
س-يخفاون-نّون؟ 5ما-گيسن-يرخان ،اد-ينيغ ‹ءيتّين ّفالك دّنوب-نّك› نغد اد-ينيغ
‹نكر ار-تّيدوت›؟ 6ءي ّما غيالد راد-اون-ملغ ءيس-داري تاژضّ ارت غ-دّونيت
ادّ -سيتّيغ دّنوب ،نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ».ءيساول ءيل ّما س-وكوشام
ييني-اس« :نكر ،تاسيت ءيمجدين-نّك ،تدّوت س-تگ ّمي 7 ».ءينكر غاكودان
ءيدّو س-تگ ّمي-نس 8 .لّيغ-ت-ژران ،غووضن مدّن-ان كولّوتن ار-تالغن ربّي
لّي-يفكان تاژضّ ارت-اد ءيگّوتن ءي-بنادم.
ءيغرا لماسيح ءي-ماتّا 9ءيفتو ياسوع زغ-غين ،س-يژرا يان بو-نكّاس ءيسم-نس
ماتّا ،ءيسكيوس غ-يلّيغ ا-تامژن ءيقاريدن ن-نكّاس .ييني-اس ياسوع« :اشك-يد
مون ديدي ».ءينكر غاكودان ءيمون ديدس 10 .ءيگاور ياسوع غ-تگ ّمي ن-ماتّا،
اشكين-د ءيد-بو-نكّاس گّوتنين د-وييّاض اُخشنّين ،درون د-ياسوع
د-يمحضارن-نس 11 .لّيغ-ت-ژران ءيفاريسين ،سقسان ءيمحضارن-نس« :ماخ
ايلّيغ ا-يشتّا-ومسلمد-نّون د-ايت-نكّاس د-وي ّياض اُخشنّين؟» 12ءي ّما ياسوع ،لّيغ
ءيسفلد ءي-ماد-نّان ءيرار-اسن« :ءورد غويلّي دوسنين ا-يحتا ّجان اطبيب واالينّي
غويلّي ءوضنّين 13 .زايدات تسوانگمّ غ-وارّا ن-ربّي لّي-ينّان ‹ريغ دارون
لحنانت ،ءورد تيغرسي ›.ءي ّما نكّي ،ءور-د-وشكيغ ا-ن-غرغ ءي-ويلّي غالنين
ءيس-فولكين ،واالينّي ءوشكيغ-د ا-ن-غرغ ءي-ويلّي اُخشنّين».
لماسيح ءي ّجو ّجي 32غير دّان نتني س-د-وشكان كرا ن-مدّن ياضني،
اوين-اس-د يان-ورگاز اژنژوم ،ييلي گيس يا-لّج ّن33 . اژنژوم
لّيغ-زگيس-ي ّفوغ لج ّن يوورّي-وژنژوم ار-يساوال .ار-تع ّجابن مدّن كولّوتن ار-تّينين:
«ءورّ -جو-يلّي زوند ماياد غ-دار ايت-ربّي 34 ».ءي ّما ءيفاريسين ار-تّينين« :نتّان
س-تحكيمت ن-وگلّيد لّجنون ا-س-ا-ي ّسوفوغ لجنون».
ءولّي بال امكسا 35ار-يتكّا ياسوع كولّو تيمدينين ءوال ءيدوران ،ار-ي ّسلماد
غ-تگُ ّما ن-تژالّيت ار-يتب ّراح س-لخبار ءيفولكين ن-تگلديت ن-يگنّا ،ار-ي ّجو ّجي
مدّن زغ-كرايگاتّ تاماضونت ءوال كرايگاتّ ا ّطان نّا-گيسنّ -يالن 36 .لّيغ ءيمناد
غ-مدّن-ان گّوتنين ،قامان گيس باهرا ،اشكو ءيژرا تامّارا د-تاغوفت لّي-غّ -الن
زوند ءولّي بال امكسا 37 .ييني ءيل ّما ءي-يمحضارن-نس« :تگّوت-تمگرا واالينّي
دروسن ءيخدّامن 38 .ضالبات بو-تمگرا ا-يازن ءيخدّامن ادّ -سمو ّن تامگرا-نس».
10
ءيرقّاسن لّماسيح 1ءيغر-د ياسوع ءي-يمحضارن-نس س-سين د-مراو
س-دارس ،ءيفك-اسن تاژضّ ارت ادّ -سوفوغن لجنون اُخشنّين ارّ -جو ّجين كرايگاتّ
تاماضونت ءوال ا ّطان 2 .غمكاد اد-گان ءيسماون ن-يرقّاسن س-سين د-مراو:
امزوارو سيمعان لّي-مي-تّينين بط ُرس ،نتّا د-گماس اندراوس ،د-ياعقوب يوس
ن-زابدي ،نتّا د-گماس يوحانّا 3 ،د-فيليبّوس ،د-بارتوالماوس ،د-توما ،د-ماتّا
ماتّا 24
ءيل ّقاغن غ-گر-ووشّا ّن « 16ءوزنغ-كُن غيالد زوند ءيل ّقاغن غ-گر-ووشّ ا ّن .رارات
لعاقل زوند الگ ّماض ،تزريم سّ -سالمت زوند اتبير 17 .رارات لعاقل-نّون
زغ-بنادم ،اشكو را-كُن-ين-دحاين س-لمحكاماتّ ،سغورشن-كُن غ-تگُ ّما
ن-تژالّيت 18 ،جورّن-كُن س-لگدّام لّحوكّام د-يگلدان فّ -سيبت-ينو ،باش
اّ -فال-تاكّام توگّا ءي-مدّن-ان ءوال ءي-ايت-تميزار ياضني 19 .ءيغ-كُن-دحين
ماتّا 25
« 32وانّا ءيتّينين ءيس-يگا وينو غ-گر مدّن ،ءوال نكّي را-تّينيغ ءيگا وينو غ-دار
بابا ربّي غ-يگنّا 33 .ءي ّما وانّا ءيتّينين ءور-يگي وينو غ-گر مدّن ،را-تّينيغ ءوال
نكّي ءور-يگي وينو غ-دار بابا ربّي غ-يگنّا.
11
اسقسي ن-يوحانّا 1لّيغ ءيك ّمل ياسوع ءيواليون-ان لّي-سّ -
يوصا
ءيمحضارن-نس س-سين د-مراو ،ءيدّو ار-يتبرّاح ار-ي ّسلماد امسدّام
ءيال غ-لحبس .لّيغ ءيسفلد غ-تمدينين ن-تمازيرت-ان 2 .ءي ّما يوحانّا امسدّام ّ
ماتّا 27
7لّيغ فتان نتني ،ءيساول ياسوع ف-يوحانّا ءي-مدّن گّوتنين لّي-دّ -فالس-مونّين.
ءيسقسا-تن« :غاكود لّيغ ا-تّيدوم س-لخال ما-ترام ا-تژرم؟ ءيزد كرا ن-تاژّمايت
ار-تّ -ي ّسمو ّسو-واضو؟ 8ما-س-ا-تّيدوم؟ ءيزد ا-تژرم كرا ن-ورگاز ءيلسان ءيبردان
شوانين؟ هان غويلّي دار ءيبردان شوانين ،غ-تگُ ّما ن-يگلدان ا-غّ -الن 9 .واالينّي
ما-س-ا-تّيدوم؟ ءيس-ورد يان-نّابي ا-تّيريم ا-تي-تژرم؟ راد-اون-ينيغ ،ءيگا يان
ءيم ّقورن غ-النبيا 10 .اشكو يوحانّا ا-ف-يتيارا غ-وا ّرا ن-ربّي ‹هاتي راد-ازنغ
ارقّاس-ينو اد-اك-يزوور ،ءي ّجوجاد-اك اغاراس-نّك 11 ›.لح ّق ا-راد-اون-ينيغ،
ءور-يلّي غ-تاروا ن-تمغارين يان يوگُرن يوحانّا امسدّام .ءي ّما واد كولّو ءيمژّين
غ-تگلديت ن-يگنّا ،يوگُر يوحانّا.
« 12زغ-وو ّسان ن-يوحانّا امسدّام سول س-غا ّساد ّماغن مدّن اد-كشمن
ست-غوين سّ -جهد 13 .كّان-تّين س-تگلديت ن-يگنّا ،ار-تّيرين ايت-يميغ اّ -
النبيا ءوال شّ رع ن-موسا ار-كولّو-ماالن اوال ن-ربّي ءي-مدّن ايلّيغ-د-يوشكا
يوحانّا 14 .واالينّي ءيغ-ترام ا-تامنم اوال-نسن ،تي ّسانم ءيزد يوحانّا ا-يگان ‹نّابي
ءيل ّيا› لّي-س-نّان را-د-ياشك 15 .وانّا دار ءيمزگان ا-سرسن-يسفليدّ ،
ءيال ّفالس
ا-يسفلد.
ماتّا 28
27ييني ءيل ّما« :غ-دّو-وفوس-ينو ا-غ-يگا بابا كولّو ماّ -يالن .ءور-يلّي ما-ي ّس ّن
ءيال ما-ي ّس ّن بابا ابال نكّي لّي-يگان يوس د-ويلّي
يوس ن-ربّي ابال باباس ،ءوال ّ
قصادغ اد-اسن-ت-ملغ 28 .اشكاد-د سري ،ا-كولّو ويلّي كّاتنين تا ّمارا اسين
ّفالون ءيحالسن-ينو تاژايت ءيشقانّ ،سونفوغ-اون 29 .گات-ن
ار-زگيگي-تّلمادم ،اشكو ءيهنّا-وول-ينو ءيع ّمر سّ -صبر ،تافم گيگي اسونفو
ءي-يخف-نّون 30 .هاتي رخان ءيحالسن-ينو ءيف ّسوس-وسيتّي
لّي-رادّ -فالون-سرسغ».
12
اس ن-وسونفو ،ءيفتاواس غ-وو ّسان-ان ،ءيگا ّواس 1يانّ - اسقسي فّ -
ياسوع غ-يگران غ-گر ءيمندي .ءينغ الژ ن-وسونفو
ءيمحضارن-نس ،بدون ار-تكّيسن تيزلفين ار-شتّان 2 .ژرن-تن كرا ن-يفاريسين
واس ن-وسونفو غايلّيءينين-اس-د« :ژر ءيمحضارن-نّك ،ار-سكارن غّ -
يحالن 3 ».ءيساول ياسوع ييني-اسن« :ءيس-ور-تغريم ف-داود ءور-گيسّ -
ما-يسكر لّيغ-ت-باهرا-ينغا الژ ،نتّا د-ويلّي ديدس مونّين؟ 4ءيكشم س-تگ ّمي
يش نتّا ءوال ءيش اغروم لّي-يتياوفكان ءي-ربّي ،ءورّ -
يحال ا-تّ - ّ ن-ربّي
اسمون-نس .غير ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي ا-ميّ -
يحال 5 .ءيس-ور-تغريم غ-شّ رع
واس ن-وسونفو؟
ن-موسا ف-مامنك ا-تخدامن ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي غّ -
واالينّي ءور-تن-يژي ربّي ف-مايان 6 .ءي ّما غيالد راد-اون-ينيغّ ،
ءيال غيد
ما-يوگُرن تيگ ّمي ن-ربّي 7 .ءيتيارا غ-وارّا ن-ربّي ‹ريغ دارون لحنانت ،ءورد
تيغرسي ›.مراد ءيس-ت ّسنم لمعنا ن-واوال-ان ،ءيكون ءور-تحكامّ ف-غويد
ءور-سكيرنين كرا ُيخش ّن 8 .ءي ّما نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ،گيغ سيديس
واس ن-وسونفو».
نّ -
ماتّا 30
ءيال غينلماسيح ءي ّجو ّجي 9ءيفتو ياسوع ءيكشم س-تگ ّمي ن-تژالّيتّ 10 .
واس ن-وسونفو يان-ورگاز ءي ّموت-اس-وفوس .ءيلين ءوال كرا ن-مدّن ران غّ -
اد-افن غ-ياسوع ما-س-ا-ياس-صراضن .سقسان-ت« :ءيسّ -
يحال ا-ت ّجو ّجيت
واس ن-وسونفو؟» 11ءيساول ياسوع ييني-اسن« :ءيس-گيگونّ -يال ما-يطّافن غّ -
واس ن-وسونفو ءيفل-ت غين؟ ال ّقاغ ءيضر-اس-ن غ-وگضي غّ -
ءيس-ور-را-ت-يد-يغوي ياسي-ت-يد؟ 12واالينّي ءيعزّا بنادم دار ربّي ءوگُّار
واس ن-وسونفو 13 ».ءيساول ءيل ّما ّ
ءيحال ا-نسكار افولكي غّ - ن-ول ّقاغ .هاتي
س-ورگاز-لّي ييني-اس« :مدي-د افوس-نّك ».ءيمدي-اس-ت-يد س-ي ّجي
ءيدوس زوند وايّاض 14 .فّوغن ءيفاريسين غاكودان ،ار-تمشاوارن ءي-نگراتسن
ف-مامنك ا-راد-نغن ياسوع.
كرا ن-مدّن ءورّ -سي ّن 22ءوشكان-د كرا ن-مدّن غ-وو ّسان-ان ،اوين-اس-د
يان-ورگاز ءيبوكضن ،ءيگ اژنژوم ييلي گيس يا-لّج ّن. ما-يگا ياسوع
ءي ّجو ّجي-ت ياسوع ،يوورّي-وژنژوم ار-يساوال ييسفيو 23 .گّوتن
غويلّي-ت-ژرانين ،ءيضر-اسن لعجب كولّوتن ارّ -سمقسان ءي-نگراتسن ار-تّينين:
ماتّا 31
«ءيزد غواد ا-يگان يوس ن-داود لّي-س-ا-نتقل؟» 24ءي ّما ءيفاريسين ،لّيغ سفلدن
ف-ما-يسكر ار-تّينين« :غواد ،غير س-تحكيمت ن-بعل-زابول اگلّيد لّجنون
ا-س-ا-ي ّسوفوغ لجنون 25 ».ءي ّما ياسوع ءي ّسن ءيسوينگيمن-نسن ييني-اسن:
«تاگلديت نّا-يت ّماغن د-يخف-نس را-تخلو .تامدينت نغد تيگ ّمي نّا-يت ّماغن
د-يخف-نس ءور-تژضار ا-تقاما 26 .ءوال شيطان ،ءيغ-ا-ي ّسوفوغ شيطان ،هاتي
ار-يت ّماغ د-يخف-نس .مامنك ا-را-تقاما-تگلديت-نس؟ 27واالينّي ءيغد
س-تحكيمت ن-بعل-زابول ا-س-اّ -سوفو ّغ لجنون ،ءينيات-يّي ما-س-ا-تنّ -سوفوغن
ايت-دارون؟ نتني ا-راد-اون-يمل ءيس-تجالم 28 .واالينّي ءيغد س-رّوح ن-ربّي
ا-س-اّ -سوفو ّغ لجنون ،ءي ّسانات ءيس-د-دارون-توشكا-تگلديت ن-ربّي.
واس لّحوكم
لّخُ شانت-نس 36 .راد-اون-ينيغ ،راد-رارن مدّن لحساب غّ -
ف-كرايگاتّ اوال ءيخوان لّي-س-نّان 37 .ف-يواليون-نّون ا-ف-راد-اون-ييلي
ّرضا .ف-يواليون-نّون ا-ف-راد-اون-ييلي لهاالك».
تاماتارت ن-نّابي يونا 38ساولن-د ءيل ّما كرا ن-يمسلمدن ن-شّ رع د-يفاريسين
ءينين-اس« :واي-امسلمد ،نرا ا-دارك-نژر كرا لّمعجيزت اد-اغ-تگ تاماتارت
ن-يزد ربّي ا-ك-يد-يوز ّن 39 ».ءي ّما نتّا ءيرور-اسن« :تاسوت يُخش ّن ءيفسادن
اياد ،تضالب تاماتارت .ءور-راد-اس-تّياوفكا كرا ن-تماتارت ابال تاماتارت ن-نّابي
يونا 40 .غمكلّي-ن-يكّا يونا كراض-وو ّسان د-كراض-واضان غ-واحليگ ن-وسلم
ءيم ّقورن ،غمكان ا-راد-يّي-يجرو ءوال نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم .را-ن-كغ
كراض-وو ّسان د-كراض-واضان غ-تدروت ن-واكال 41 .واالينّي راد-نكرن
واس لّحساب غ-گر مدّن ن-تاسوت-اد ،اشتكّان سرسن ،اشكو فلن ايت-نينوا غّ -
نتني كولّو ماد-سكارن ُيخشن غاكود لّيغ سفلدن ءي-تب ّراحت ن-يونا .ءي ّما غيالد
واس لّحساب غ-گر يت لّجانوب غّ - ءيال غيد ما-يوگُرن يونا 42 .را-تنكر-تگلّ ّ
ّ
مدّن ن-تاسوت-اد ،تاشتكّا سرسن ،اشكو توشكا-د نتّات زغ-تّمي ن-دّونيت
ءيال غيد ما-يوگُرن سوليمان.
ا-تسفلد ءي-تحكيمت ن-سوليمان .ءي ّما غيالد ّ
13
1غا ّسان ءي ّفوغ ياسوع زغ-تگ ّمي ،ءيفتو ءيگاور غ-تاما لمعنا ن-وامود
ن-ومدا 2 .مو ّن-د ّفالس مدّن گّوتنين ايلّيغ-ت-يد-ي ّقان د-يكالّن
ا-يكشم س-يات تاناوت .ءيسكيوس گيس ،بيدّن مدّن-ان كولّوتن غ-تاما
ن-وامان 3 .ءيبدو ار-تن-ي ّسلماد س-لمعني ف-كيگان د-تغاوسيوين .ييني-اسن:
افالح ءي ّفوغ ا-ن-يلوح امود 4 .لّيغ-ت-يلوح ءيضر-ن كرا غ-وغاراس «هايّ -
اشكين-د ءيگضاض گرون-ت 5 .ءيضر-ن كرا غ-گر ءيژران غ-يلّيغ
ءيدروس-واكال ،ءيمغي-د حاينا اشكو ءور-ت-باهرا-يديل-واكال 6 .واالينّي
لّيغ-دي-تغلي تافوكت تجدر-ت ،ييقار اشكو ءور دارس ءيژوران 7 .ءيضر-ن كرا
غ-وزگُّار ،ءيغلي د-وزگُّار ءيشّ قا ّجي-ت 8 .ءيضر-ن كرا غ-واكال ءيفولكين
ءيفك ّصابت .ءيفك يان م ّيا ،ءيفك يان سضيص ءيد-مراو ،ءيفك يان كراض
ءيال ّفالس ا-يسفلد».
ءيد-مراو 9 .وانّا دار ءيمزگان ا-سرسن-يسفليدّ ،
راد-اس-يزايد ربّي ،ييلي-اس ءوگُّار .ءي ّما وانّا ءور-دار-يلّي ،راد-اس-يكّيس ءوال
ءيالن 13 .ماياد ا-ف-ا-سرسن-ساوالغ س-لمعني .اشكو ار-تمنادن مايلّي دارس ّ
تسالن ءي-يات ءوال-دا-تفهامن ياتّ 14 .
ءيال ءور-ا-ژ ّران يات ،ار-سفليدن ءور-اّ -
گيسن غايلّي-ف-ينّا ربّي ف-يمي ن-نّابي ءيشاعيا ءينّا‹ :راد-باهرا-تسفليدم واالينّي
ءور-را-تفهمّ ما-مي-تسفلدم .راد-باهرا-تّمنادم واالينّي ءور-را-تي ّسانم ما-تمنادم15 .
وورّين مدّن-ان ءي ّقور ءيخف-نسن ،ژّاين ءيمزگان-نسن ،قّنّت-والّن-نسن .ءور-رين
اد-ژرنت-والّن-نسن ءوال سفلدن ءيمزگان-نسن ءوال فهمن غ-يخف-نسن.
ءور-رين اد-د-سري-وورّين ا-تنّ -جو ّجيغ 16 ›.ءي ّما كونّي ،تيمبارك ّيين
اد-گانت-والّن-نّون اشكو ار-ژرّانت .ءيمباركين اد-گان ءيمزگان-نّون اشكو
ار-سفليدن 17 .لح ّق ا-راد-اون-ينيغ ،گّوتن النبيا د-مدّن رضانين ربّي ژوژضن
اد-ژرن مايد تژرّام واالينّي ءور-ت-ژرين ،ژوژضن اد-سفلدن ءي-مايد مي تسفليدم
واالينّي ءور-اس-سفلدن.
وفالح 19 .امود لّي-يضرن غ-وغاراس ،ءيگا نتّا زوند « 18غمكاد ا-تگا لمعنا نّ -
يان ءيسفلدن ءي-واوال ن-تگلديت ن-يگنّا ءور-ت-يفهيم .ياشك-يد ءيبليس
ءيكّيس-اس اوال لّيّ -يالن غ-يخف-نس 20 .ءي ّما امود لّي-يضرن غ-گر ءيژران،
ءيگا نتّا زوند يان ءيسفلدن ءي-واوال يامژ-ت حاينا ءيفرح سرس 21 ،واالينّي
ءور-يكشيم-واوال-ان س-وول-نس .ءيقاما غير كرا ن-وو ّسان ارد تيلي تا ّساست
نغد تارفوفنت فّ -سيبت ن-واوال س-يكنوكي 22 .ءي ّما امود لّي-يضرن غ-وزگُّار،
ءيگا نتّا زوند يان ءيسفلدن ءي-واوال ،واالينّي ءيدّا ياسي تيغوفيوين ن-دّونيت
ءيلهو س-وايدا .غايان ا-يشّ قا ّجين اوال ايلّيغ ءور-د-ييوي ّصابت 23 .واالينّي امود
لّي-يضرن غ-واكال ءيفولكين ،ءيگا نتّا زوند يان ءيسفلدن ءي-واوال ءيفهم-ت،
ءيفك ّصابت .را-ييلي ما-يفكان ميّا ،ييلي ما-يفكان سضيص ءيد-مراو ،ييلي
ما-يفكان كراض ءيد-مراو».
ماتّا 35
ياسوع ييني-اسن« :غوالّي ءيلوحن امود ءيفولكين ءيگا-ت يوس ن-بنادم38 ،
ءيگر تگا-ت دّونيت .اقّاين ن-وامود ءيفولكين گان-تن ايت-تگلديت ن-يگنّا،
ءي ّما اقّاين ن-وازكّون گان-تن ايت-يبليس 39 .ان ّواش لّي-تن-ين-يلوحن ءيگا-ت
ءيبليس .تامگرا تگا ءيسيگُّرا ن-دّونيت ،ءيشوّالن گان لمااليكا 40 .غمكلّي
ّسمو ّن وازكّون ا-يجدر غ-لعافيت ،غمكان ا-را-يجرو غ-يسيگُّرا ن-دّونيت41 .
اشكو يوس ن-بنادم را-يازن لمااليكا-نسّ ،سيتّين زغ-تگلديت-نس كولّو
ما-ي ّسطارن مدّن ءوال كولّو ما-يسكارن لخُ شانت 42 ،لوحن-تن-ين غ-وفارنو
لّعافيت .غين ا-غ-رادّ -االن ار-تگژاژن ءوخسان-نسن 43 .ءي ّما غويلّي-ف-يرضا
ربّي ،غاكودان ا-راد-يسفيون زوند تافوكت غ-تگلديت ن-باباتسن .وانّا دار
ءيال ّفالس ا-يسفلد.
ءيمزگان ا-سرسن-يسفليدّ ،
« 45تاگلديت ن-يگنّا تگا زوند تّاجر ار-يسيگّيل س-لجوهر ءيغُالن 46 .لّيغ يوفا
يات تالجوهرت ءيگّوت-باهرا-واتيگ-نس ،ءيدّو ءيزّنز كولّو ما-دارسّ -يالن ءيسغ
تالجوهرت-ان.
ماتّا 37
« 47تاگلديت ن-يگنّا تگا زوند شّ بكت ،لوحن-تّ -ين ءينگُمارن غ-ومدا
ّسمو ّن-د گيس كرايگاتّ رّهض ن-يسلمان 48 .لّيغ تع ّمر شّ بكت اوين-تّ -يد
تيسال ،ءي ّما غويلّي
س-واكال ،گاورن ار-ژالين غويلّي شوانين ار-تن-تگان غّ -
اُخشنّين لوحن-تن-ين 49 .غمكان ا-را-يجرو غ-يسيگُّرا ن-دّونيت .راد-دّون
لمااليكا ژلين مدّن اُخشنّين زغ-گر ويلّي رضانين ربّي 50 ،لوحن-تن-ين غ-وفارنو
لّعافيت .غين ا-غ-رادّ -االن ار-تگژاژن ءوخسان-نسن».
14
1غ-وو ّسان-ان ءيسفلد-وگلّيد هيرودوس ف-كولّو لموت ن-يوحان ّا
ما-يسكار ياسوع 2 .ييني ّفالس ءي-يخدّامن-نس: امسدّام
«يوحانّا امسدّام اياد ،ءينكر-د زغ-لموت .مايان ا-ف-گيسّ -النت لقوّات-اد3 ».
اشكو هيرودوس ا-يوز ّن اد-امژن يوحانّا كرسن-ت لوحن-ت-ين غ-لحبس
فّ -سيبت ن-هيروديّا تامغارت ن-گماس فيلي ّبوس 4 .اشكو يوحانّا ءيكّا-تّين
يحال ا-تاويت تامغارت ن-گماك 5 ».ييري ار-يتّيني ءي-هيرودوس« :ءور-اكّ -
هيرودوس ا-ينغ يوحانّا واالينّي ءيكسوض زغ-مدّن اشكو ار-كولّو-تّينين ءيزد يوحانّا
واس لّي-غ-يلول هيرودوس ،تكشم-ن يان-نّابي ا-يگا 6 .واالينّي لّيغ-د-يروحّ -
ءيلّيس ن-هيروديّا ار-تّحوش غ-لگدّام ن-هيرودوس د-ويلّي ديدس گاورنين،
ت ّسفراح-ت 7 .ءيساول س-تفروخت ءيگّا ّل-اس ارد-اس-يفك اينّا تضالب8 .
ت ّفوغ نتّات تسقسا-ن ءينّاس ،توورّي-د تيني-اس« :فك-يّي-د غ-يات-تقصرييت
ءيخف ن-يوحانّا امسدّام 9 ».ط ّير-اس ءي-وگلّيد باهرا ،واالينّي فّ -سيبت
يوصا اد-اس-يتياوفكا 10 .يازن ن-تگالّيت لّي-س-يگ ّ ّوال غ-لگدّام ن-ينبگيون-نس ّ
اد-بّين ءيخف ن-يوحانّا غ-لحبس 11 .اوين-د ءيخف-نس غ-يات-تقصرييت،
ءيفك-ت ءي-تفروخت تاوي-ت-تفروخت ءي-ينّاس 12 .اشكين-د ءيل ّما
ءيمحضارن ن-يوحانّا ،اوين دّات-نس مضلن-تّ -ين .دّون ءينين-ت ءي-ياسوع.
لماسيح ءيشّ وشا 13لّيغ ءيسفلد ياسوع ف-مايد ءيجران ،ءيفتو ءي ّسودو
س ّموس ءيد-والف غ-يات تاناوت س-يان-ودغار غ-ور-يلّي يان .سفلدن مدّن
ءيس-يدّا ،فتون ف-وضار زغ-يدوران-ان ضفورن-ت 14 .لّيغ ءي ّفوغ زغ-تاناوت
ءيژر-ن كيگان د-مدّن ،قامان گيس باهرا ،ءي ّجو ّجي-اسن ءيموضان-نسن.
ماتّا 39
15
لعادات ن-ويلّي زرينين 1اشكين-د كرا ن-يفاريسين د-يمسلمدن ن-شّ رع
زغ-تمدينت ن-وروشاليم س-دار ياسوع .سقسان-ت« 2 :ماخ ايلّيغ ا-ت ّفوغن
ءيمحضارن-نّك زغ-لعادا ن-يمزوورا-نّغ لّي-زرينين؟ ها-نتني ار-شتّان بال-داّ -سغوسن
ءيفا ّسن-نسن س-يسيريد لّي-تن-د-ي ّقا ّن 3 ».ءيساول ياسوع ييني-اسن« :ءي ّما
كونّي ،ماخ ايلّيغ ا-تّ ّفوغم زغ-لوصيت ن-ربّي باش ا-تسكارم س-لعادا-نّون؟ 4
هان ربّي ا-ينّان ‹اوي-تّ غ-باباك د-ينّاك ›.ييني-داغ ‹وانّا ءيرگمن باباس نغد
ءيال ّفالس ا-ي ّمت 5 ›.ءي ّما كونّي ،ءيغ-ينّا كرا ن-يان ءي-باباس نغد ءينّاس ّ
ءينّاس ‹فكيغ ءي-ربّي مايلّي ترام اد-اون-ت-فكغ 6 ›،ءيغ-ينّا اوال-اد ار-اس-تّينيم
ست-يتاوي غ-باباس .غمكاد ا-س-تونفم ءي-واوال ن-ربّي يخصا اّ -
ءور-سول-تّ -
س-لعادا-نّون 7 .وا-يد-بو-سين-وودماون ،س-لح ّق ا-سّ -فالون-ينّا ربّي ف-يمي
ن-نّابي ءيشاعيا ،ءينّا ‹ 8مدّن-اد ار-يّي-تالغن س-يلس-نسن ،ءي ّما ءول-نسن
لفايت ا-يّي-تعبادن اشكو ءور-اّ -سلمادن غ-ول ّمود-نسن ابال
ّ ياگّوگ-ن ّفال 9 .بال
تينباضين ن-بنادم» ›.
ماتّا 41
لماسيح ءيشّ وشا كّوژ 32ءيغر-د ياسوع ءيل ّما ءي-يمحضارن-نس س-دارس،
ييني-اسن« :ها-مدّن-اد قامان گيگي باهرا ،اشكو ءيد-والف
كراض-وو ّسان ايد ديدي ّالن ،ءور-دارسن ماد-شتّان .ءور-ريغ ا-تن-ازنغ د-نتني
ءينغا-تن الژ ا-ور-تغاشان غ-وغاراس 33 ».ءينين-اس ءيمحضارن-نس« :غير لخال
اياد .مانيغ را-ناف اغروم ما-س-ا-نشّ باع كولّو مدّن-اد گّوتنين؟» 34ءيسقسا-تن
ياسوع« :منّاوت-تنگُال اد-دارون؟» ءينين-اسّ « :سا ن-تنگُال د-كرا ن-تسلمين
يوصا مدّن اد-سكيوسن س-واكال 36ياسي ّسا ن-تنگُال ّ مژّينين35 ».
د-تسلمين ،ءيشكر ربّي ءي ّبي-تنت ءيفك ءي-يمحضارن-نس ،بضون-تنت
ف-مدّن 37 .شّ ن كولّو مدّن-ان ايلّيغ شبعانّ .سمو ّن-د توفّاژ لّي-د-قامانين ،ع ّمرن
ّسا ن-تريالين 38 .غويلّي شّ انين ،كّوژ ءيد-والف ن-ورگاز اد-گان ،ءيلينت ءوال
تيمغارين د-تاروا مژّينين 39 .ءينكر ياسوع ءيل ّما ،ءيمسافاض د-مدّن .ءيكشم
س-تاناوت ءي ّسودو غ-ومدا س-تسگيو ن-ماگادان.
ماتّا 43
16
ءيفاريسين ضالبن 1اشكين-د كرا ن-يفاريسين د-كرا ن-مدّن لّمدهب
ن-يصادّوقين ،ءيرين اد-ارمن ياسوع .ضالبن زغ-گيس يات-تماتارت
ا-يسكر كرا لّمعجيزت اد-اسن-تگ تاماتارت ن-يزد ربّي ا-ت-يد-يوز ّن 2 .ءي ّما نتّا
ءيساول ييني-اسن« :ها-كونّي غ-تدگُّات ار-تّينيم ‹را-يصفو لحال ازكّا اشكو
زيك صباح ار-تّينيم ‹را-ييلي-ونژار غا ّساد اشكو ژگُّاغن
ژگُّاغن ءيگنوان 3 ›.ءوال ّ
ءيمدال غ-يگنوان ›.كونّي ت ّسنم لمعني ن-يگنوان ،واالينّي ءور-ا ُّك-ت ّسينم لمعنا
ن-كولّو مايد دارون ءيجران غ-وو ّسان-اد 4 .تاسوت ُيخش ّن ءيفسادن اياد،
تضالب تاماتارت .ءور-راد-اس-تّياوفكا كرا ن-تماتارت ابال تاماتارت ن-نّابي
يونا ».ءيفل-تن ءيل ّما ءيدّو.
ن-تمازيرت د-ينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمسلمدن ن-شّ رع .را-يّي-نغن ،واالينّي
ويس كراض-وو ّسان را-د-نكرغ زغ-لموت 22 ».ياوي-ت ءيل ّما بط ُرس ا-ت-يژي
ف-واوال-اد ييني-اس« :اد-اك-ييلي لخير ا-سيدي ،ءوال ءيجرا-ياك غايان23 ».
ءيگراول-د گيس ياسوع ييني-اس« :ءيتّي-ن زغ-گيگي ا-شيطان .تابايضّ رت
اد-يّي-تگيت .اشكو ءور-ا-تسكارت س-ما-يرا ربّي ،واالينّي س-ما-يرا بنادم
كا-س-ا-تسكارت».
ماتّا 45
17
ءيبان-د موسا ءوال 1زرين سضيص-وو ّسان ،ءيدّو ياسوع ياوي ديدس بط ُرس
ءيل ّيا ءي-لماسيح د-ياعقوب د-گماس يوحانّا ،غلين واحدوتن س-يان-وورير
ياتّوين 2 .تبدّل ّسيفت ن-ياسوع غ-لگدّام-نسن ،ار-ي ّسمرقيقيي-وودم-نس زوند
واس 3 .غاكودان تافوكت ،وورّينت-تملسا-نس ملّولنت باهرا زوند تيفاوت نّ -
ژران نّابي موسا ءوال نّابي ءيل ّيا ار-ساوالن د-ياسوع 4 .ءينكر بط ُرس ييني-اس:
«وا-سيديتنّغ ،ءيفولكي ا-نيلي غيد .ءيس-تريت اد-اون-نسكر كراض ءيحشاش،
يان-نّك د-يان ن-موسا د-يان ن-يل ّيا؟» 5سول ا-يساوال س-دّ -فالسن-تگّوز
يات-تمدلوت ءي ّسمرغان تدل-تن .ءيساول-د يان-واوال زغ-تمدلوت ييني« :غواد
سالن ءيگا ءيوي ءيعزّان .نتّان ا-س-باهرا-فرحغ .سفليدات سرس 6 ».لّيغ ّ
ءيمحضارن ءي-مايان ضرن س-واكال ف-وودماون-نسن ،گُّدن باهرا 7 .ءي ّما
ياسوع ءيفتا-د س-دارسن ءيسرس ّفالسن افوس-نس ييني-اسن« :نكرات.
اد-ور-تيكساضم 8 ».لّيغ ّسماقّلن ءور-ژرين يان ،ابال ياسوع واحدوت.
ماتّا 46
لماسيح ءي ّجو ّجي 14لّيغ وورّين س-دار مدّن ياضني ،ياشك-يد يان-ورگاز
ءيضر-د غ-لگدّام ن-ياسوع ييني-اس« 15 :وا-سيدي، افروخ امجنون
ءيال-گيس-وسالي ار-باهرا-يترفوفون .منّاوت-توال ا-ن-يطّار
حنّو غ-يوي .هان ّ
غ-لعافيت ءوال غ-وامان 16 .ءيويغ-ت-يد ءي-يمحضارن-نّك واالينّي ءور-ژضارن
نتني ا-تّ -جو ّجين 17 ».ءيساول ياسوع ييني-اسن« :وا-تاسوت-اد ءيجالن،
منشك ا-را-سول-ديدون-قاماغ؟ منشك ا-تامنت. ءور-ا ُّك-تريت
ا-راد-ديدون-صبرغ؟ اويات-ت-يد س-داري 18 ».يامر لج ّن ،ءي ّفوغ زغ-گيس
س-ي ّجي-وفروخ حاينا.
18
ما-را-يگ انمغور؟ 1اشكين-د ءيمحضارن س-دار ياسوع غ-تاساعت-ان
سقسان-ت« :ما-را-يگ انمغور غ-تگلديت ن-يگنّا؟» 2ءيغر-د ياسوع
ءي-يان-وارّاو ءيمژّين س-دارس ،ياوي-ت-يد س-وامّاس-نسن 3ييني-اسن« :لح ّق
ا-راد-اون-ينيغ ،ءيغ-ور-تبدّيلم توورّيم تگم زوند تاروا مژّينين ،ءور-سار-تكشيمّ
س-تگلديت ن-يگنّا 4 .وانّا ءيژّيمژين ءيخف-نس زوند ا ّراو-اد ،نتّان ا-يم ّقورن
غ-تگلديت ن-يگنّا 5 .د-وانّا ءيقبلن يان-وارّاو ءيمژّين زوند غواد س-يسم-ينو،
هاتي ءيقبل-يّي.
ماتّا 48
« 15ءيغ-گيك-يسكر گماك كرا يُخش ّن ،دّو س-دارس اوال ف-تاژيت
تينيت-اس ما-يسكر غ-گراك ديدس واحدوكن. د-ومشاشكا
ءيغ-سرك-يسفلد ،هاتي ترورد-د گماك 16 .واالينّي ءيغ-ياگُي ا-سرك-يسفلدّ ،دو
ماتّا 49
دارس تيس سنات-توال ،تاويت ديدك يان نغد سين مدّن ياضني غمكلّي ءيتياران
باش ‹ا-تزگا-تغاوسا نّاّ -يالن س-توگّا ن-سين نغد كراض ءيناگان 17 ›.ءيغ-ياگُي
ا-سرسن-يسفلد ءوال نتني ،ءيني-ت ءي-ومناگّار ن-ايتماتن .ءيغ-ياگُي ا-يسفلد
س-ومناگّار ،ءيگ-ييت دارك زوند يان ءور-ا ُّك-يومي ّن نغد زوند يان ءيتامژن
نكّاس.
19
ءيساول لماسيح 1لّيغ ءيك ّمل ياسوع ما-يتّيني ءي-مدّن-ان ،ءي ّفوغ جاليل
ءيدّو س-تمازيرت ن-يودايا س-تسگا ياضني ن-واسيف ف-طّالق
ن-وردون 2 .ضفورن-ت مدّن گّوتنين ار-غين-ي ّجو ّجي ءيموضان 3 .اشكين-د
كرا ن-يفاريسين ءيرين ا-ت-ارمن ،ءينين-اس« :ءيسّ -
يحال ا-يفرو-ورگاز
ءي-تمغارت-نس فّ -سيبت نّا-دارسّ -يالن؟» 4ءيرار-اسن ياسوع« :ءيس-ور-تغريم
ف-ربّي مامنك ا-يخلق بنادم غ-يسيزوار؟ ءيسكر اوتم د-تاوتمت 5 ،ييني ّفالسن
‹ماياد ا-ف-را-يفل-ورگاز باباس د-ينّاس ءيمون د-تمغارت-نس .هاتنين سين
راد-وورّين گن يات دّات 6 ›.ءور-سول-گين سين واالينّي يات دّات اد-گان.
ف-مايان ا-ف-راد-اون-ينيغ ،اينّا ءي ّسمون ربّي ،ا-ت-ور-يبضو بنادم7 ».
يوصا موسا ف-تبرات سقسان-ت ءيل ّما ءينين-اس« :ءيغ-يگا غمكاد ،ماخ ايلّيغ ّ
ست-يارا-ورگاز ءيفرو ءي-تمغارت-نس؟» 8ءيرار-اسن ياسوع: لّفرا ،اّ -
«يودج-كُن موسا ا-تفروم ءي-تمغارت-نّون اشكو قّورن-ووالون-نّون ،واالينّي
ماتّا 51
20
لمعنا ن-يخدّامن « 1تاگلديت ن-يگنّا تگا زوند يان-ورگاز باب ن-يگر،
زيك صباح ا-د-يكرو ءيخدّامن ءي-يگر-نس ّ غ-يگر ن-واضيل ءي ّفوغ
واس ،يازن-تن
ن-واضيل 2 .ءيمشاشكا-د د-يخدّامن اد-اسن-يفك يان-وقاريد ءيّ -
ءيل ّما س-يگر-نس 3 .ءي ّفوغ-داغ غ-تاساعت تيس تژا ،ءيژر وي ّياض بيدّن
ماتّا 53
س-وروشاليم .ءي ّما نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ،را-يّي-دحين س-گر ءيفا ّسن
ن-ينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمسلمدن ن-شّ رع .رادّ -فال-حكامن س-لموت19 ،
فكن-يّي ءي-يب ّرانيين ا-گيگي-تطناژن ّسغورشن-يّي اگُلن-يّي ف-وگّجدي ارد ّمتغ.
واالينّي غ-ويس كراض-وو ّسان راد-د-نكرغ زغ-لموت».
29زرين ءيل ّما زغ-تمدينت ن-اريحا ،ضفورن-ت مدّن لماسيح ءي ّجو ّجي
گّوتن 30 .ءيلين غين سين ءيبوكاضن گاورن غ-تاما سين ءيبوكاضن
ماتّا 55
ن-وغاراس .لّيغ سفلدن ءيزد ياسوع ايد ءيزرين ،ار-تغوّاتن ار-تّينين« :وا-يوس
ن-داود ،حنّو گينّغ 31 ».اكُين گيسن مدّن ءينين-اسن اد-ف ّسان .ءي ّما نتني
زوويدن ار-تغ ّواتن س-وگُّار ار-تّينين« :وا-سيدي ،حنّو گينّغ ا-يوس ن-داود32 ».
ءيبيدّ ياسوع ءيغر-اسن-د س-دارس ييني-اسن« :ما-ترام اد-اون-ت-سكرغ؟» 33
ءينين-اس« :وا-سيدي ،ا-نيسفيو 34 ».قامان غ-ياسوع باهرا .ءيگّر
ءي-والّن-نسن ،ءيسفيون غاكودان .نكرن ضفورن-ت غ-وغاراس.
21
1اكمورن-ين س-تمدينت ن-وروشاليم .لّيغ لكمن اورير ءيكشم لماسيح
ن-زّيتون غ-تسگا ن-بيتفاجي ،يازن ياسوع سين س-وروشاليم
زغ-يمحضارن-نس 2ييني-اسن« :زايدات س-ودوّار-ان لّگدّام-نّون .را-ن-تافم
يات-تغ ّيولت ت ّقن نتّات د-وسنوس-نس .فسيات-اسن تاويم-تن-د س-داري3 .
ءيغ-كُن-يسقسا كرا ن-يان ،تينيم-اس ‹ءيرا-تن سيديتنّغ ›،را-كُن-يادج
ا-تن-دي-تاويم 4 ».ءيجرا كولّو ماياد باش ا-يافو ما-ينّا ربّي ف-يلس ن-نّابي غايد
ءيزرين ءينّا« 5 :ءينيات ءي-تمدينت ن-ايت-ربّي ،هاي-اگلّيد-نّم يوشكا-د سرم.
يودر ءي-يخف-نس ،ءيني ف-وغ ّيول ءوال ف-وسنوس ن-تغ ّيولتّ 6 ».دون
ءيمحضارن سكرن غمكلّي-س-اسن-ينّا ياسوع 7 .اوين-د تاغيّولت د-وسنوس،
گرن-ين ّفالسن ءيسلهامن-نسن ،ءيني ّفالسن ياسوع 8 .مو ّن-د مدّن گّوتنين،
ارّ -سوان ءيسلهامن-نسن غ-وغاراس .كرا گيسن ار-د-يت ّبي تيصطّوين زغ-يسغارن،
ار-تنتّ -سوان غ-وغاراس 9 .فرحن باهرا غويلّي زوارنين ءي-ياسوع غ-وغاراس
ءوال غويلّي-اس-گُّرانين ،ار-تالّن اوال-نسن ار-تّينين« :هوصانّا ءي-يوس ن-داود.
امباركي ا-يگا غواد-د-يوشكان س-يسم ن-سيدي ربّي .هوصانّا غ-يگنّا ياتّوين».
ماتّا 56
زيك صباح يوو ّري-د ياسوع س-تمدينت ،ياغ-ت تازارت لّي-ور-يسكيرن ّ 18
الژ 19 .ءيژر-ن يات تازارت غ-تاما ن-وغاراس ،ءيفتو لغلّت
سرس واالينّي ءور-ن-گيس-يوفي غير ءيفراون .ييني-اس« :زايد ا-ور-سار-گيم-تيلي
لغلّت ».تيقار تازارت غاكودان 20 .لّيغ ژران ءيمحضارن-نس مايان ،ءيضر-اسن
لعجب ءينين« :مامنك ا-س-ت ّقور تازارت-اد حاينا؟» 21ءيساول ياسوع
ييني-اسن« :لح ّق ا-راد-اون-ينيغ ،ءيغ-تومنم بال تشكّام را-تسكرم زوند ماد-سكرغ
ءي-تازارت-اد ،راد-نّيت-تسكارم ءوگُّار ن-ماياد .ءيغ-تنّام ءي-وورير-اد ‹ءيتّي
ماتّا 57
ءي ّما ايت-نكّاس د-تمگ ّانين ،نتني ءوم ّن يوحانّا .تژرم-تن ار-تي-تام ّن ،سول
ءور-تريم ا-تي-تامنم كونّي توورّيم-د س-وغاراس».
45لّيغ سفلدن ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يفاريسين ءي-لمعني-اد ،ءي ّسا ّن ءيزد
ّفالسن ا-ف-يساول ياسوع 46 .ءيرين ا-ت-امژن واالينّي كسوضن زغ-مدّن،
اشكو ار-كولّو-تّينين ءيزد يان-نّابي ا-يگا.
22
لمعنا ن-ايت-تمغرا 1ءيساول-داغ ياسوع س-لمعني ييني-اسن« 2 :تاگلديت
ن-يگنّا تگا زوند يان-وگلّيد ءيسكر تامغرا ءي-يوس 3 .يازن ءيخدّامن-نس
اد-د-غرن ءي-ويلّي تياوعراضنين ،ءي ّما نتني ءور-رين اد-د-اشكين س-تمغرا4 .
يوصا-تن اد-ينين ءي-ويلّي تياوعراضنين ّ يازن ءيل ّما كرا ن-يخدّامن ياضني
‹ها-تيرمت توجاد ،غرسغ ءي-يموگاين ءوال ءي-يگايزن ضنينين .يوجاد كولّو،
اشكاد-د س-تمغرا 5 ›.ءي ّما نتني رژمن ءي-يخف-نسن ءور-د-وشكين ،ءيدّو كرا
س-يگران-نس ،ءيدّو كرا س-تووري-نس 6 ،نكرن وي ّياض امژن ءيخدّامن-ان
ّسرفوف ّن-تن نغن-تن 7 .ط ّير-اس ءي-وگلّيد باهرا ،يازن ءيمخزنيين-نس هلكن
ءيمنغان-ان ،جدرن تامدينت-نسن 8 .ييني ءيل ّما ءي-يخدّامن-نس ‹تامغرا توجاد،
ستهالن غويلّي مي عرضغ 9 .زايدات غيالد س-يسواك ،تعرضم واالينّي ءور-تّ ّ -
ءي-كولّو وانّا-ن-توفام ،تاويم-تن-د س-تمغرا 10 ›.غاكودان فّوغن ءيخدّامن
س-تسواك ّسمو ّن-د كولّو ما-ن-وفان ،گن-ييت ويد اُخشنّين ءوال ويد شوانين،
ايلّيغ تع ّمر-تگ ّمي ن-تمغرا س-ينبگيون 11 .ءيكّا ما-يكّا ،ءيكشم-وگلّيد ا-ي ّسماقّل
ايت-تمغرا ،س-ن-يژرا يان-ورگاز غ-گراتسن ءور-يلسي تيملسيت ن-تمغرا12 .
ءيسقسا-ت-وگلّيد‹ :وا-گو-دارنّغ ،مامنك ا-دي-تكشمت س-غيد بال تيملسيت
ن-تمغرا؟› ءي ّما نتّا غير ءيف ّسا 13 .ييني-وگلّيد ءي-يخدّامن-نس ‹كرفات-ت
تيالس اگّوگنين .غين ا-غ-رادّ -االن زغ-يفا ّسن ءوال ءيضارن ،تلوحم-ت-ين غّ -
ار-تگژاژن ءوخسان-نسن 14 ›.هان ءيگّوت ما-مي-يعرض ربّي ،ييدروس ما-يژلي
اد-گن وينس».
ماتّا 60
23
ءيمسلمدن ن-شّ رع 1ءيساول-داغ ياسوع س-مدّن-ان گّوتنين ،نتني
د-يمحضارن-نس ييني-اسن« 2 :ءيمسلمدن ن-شّ رع د-يفاريسين
د-يفاريسين ،نتني ا-دار اوال ن-موسا ار-تّ -سلمادن 3 .سفليدات س-يواليون-نسن
ار-تسكارم س-ما-تّينين ،واالينّي ا-ور-تسكارم ماد-سكارن اشكو ءيسكّيرن-نسن
ءور-ا-دي-تمشاشكان د-يواليون-نسن 4 .ار-تا ّسن تاگُّاتين ژّاينين ار-تنت-ين-سراسن
ف-تغُراض ن-مدّن .منشك ا-باهرا-ژّاينت ،واالينّي ءيمسلمدن-ان ءور-رين ا-ن-گن
ءوال يان-وضاض اد-اسن-عاو ّن 5 .كولّو ءيسكّيرن-نسن ار-تن-سكارن باش
ا-تن-ژرن وي ّياض .ارّ -سيمغورن لحروز ن-يگنزي-نسن ،ارّ -سيغزّيفن تاميو
ن-يسلهامن-نسن 6 .ءيعزّا دارسن اد-تگاوارن ف-لكُراسا م ّقورنين غ-يمنسيون،
ءيعزّو دارسن اد-زگّورون س-لگدّام غ-تگُ ّما ن-تژالّيت 7 .ءيعزّو دارسن
تسالمن مدّن غ-السواق ار-اسن-تّينين ‹امسلمد› 8 .ءي ّما كونّي، اّ -فالسنّ -
ا-ور-تادجم يان اد-اون-يتّيني ‹امسلمد› ،اشكو يان-ومسلمد كاد-دارونّ -يالن،
د-كونّي ايتماتن ا-تگام 9 .ا-ور-تّينيم ءي-يان غ-دّونيت-اد ‹بابا› ،اشكو يان
باباتون كاد-دارونّ -يالن ،ا-ت-يگان د-باباتون ن-يگنّا 10 .ا-ور-تادجم يان
اد-اون-يتّيني ‹انمغور› ،اشكو يان-ونمغور كاد-دارونّ -يالن ،ا-ت-يگان د-لماسيح.
11وانّا گيگون ءيم ّقورن ،نتّان ا-را-يگ اخدّام-نّون 12 .وانّا ءي ّسيمغورن
ءيخف-نس را-ت-يژّيمژاي ربّي ،ءي ّما وانّا ءيژّيمژاين ءيخف-نس را-ت-ي ّسيمغور.
« 16تاگوضي ا-راد-اون-ييلي ا-يگ ّوادن بوكضنين .ار-تّينيم ‹يان ءيگ ّ ّوالن
س-تگ ّمي ن-ربّي ءورّ -فالس-يلّي يات ،واالينّي يان ءيگ ّ ّوالن س-وورغ لّيّ -يالن
غ-تگ ّمي ن-ربّي ءي ّقان-ت-يد ا-ي ّسافو تاگالّيت-نس 17 ›.واي-ينافالن،
وا-يبوكاضن ،ءينيات-يّي ما-يوگُرن ،ءيزد ءورغ نغد تيگ ّمي ن-ربّي لّي-يرورن
ءورغ-ان ا-يگ وين ربّي؟ 18ار-تّينيم ‹يان ءيگ ّ ّوالن س-وژرو ن-تغرسي،
ءورّ -فالس-يلّي يات ،واالينّي يان ءيگ ّ ّوالن س-توافكا لّي-يتّرسن ف-وژرو
ءي ّقان-ت-يد ا-ي ّسافو تاگالّيت-نس 19 ›.واي-يبوكاضن ،ما-يوگُرن ،ءيزد تاوافكا
نغد اژرو لّي-يرورن تاوافكا-يان ا-تگ تين ربّي؟ 20وانّا ءيگ ّ ّوالن س-وژرو
ن-تغرسي ،س-وژرو ا-س-يگ ّ ّوال ءوال س-كولّو ماّ -فالسّ -يالن 21 .د-وانّا ءيگ ّ ّوالن
س-تگ ّمي ن-ربّي ،س-تگ ّمي ا-س-يگ ّ ّوال ءوال س-ربّي لّي-گيسّ -يالن 22 .د-وانّا
ءيگ ّ ّوالن س-يگنّا ،س-لعرش ن-ربّي ا-س-يگ ّ ّوال ءوال س-والّي ّفالس ءيگاورن.
24
1ءي ّفوغ ياسوع زغ-تگ ّمي ن-ربّي ءيفتو .مو ّن ديدس مايلّي را-يجرو
ءي-تگ ّمي ن-ربّي ءيمحضارن-نس ،ملن-اس ءيغوربان م ّقورنين ن-تگ ّمي
ن-ربّي 2 .ءي ّما نتّا ءينّا-ياسن« :كولّو مايد تّمنادم ،لح ّق ا-راد-اون-ينيغ،
راد-كولّو-يتياوگار س-واكال .ءور-را-گيس-يقاما-وژرو ف-وژرو».
ءيالن غ-وو ّسان ن-نوح ا-را-ييلي غ-وو ّسان-ان غ-راد-د-اشكغ« 37زوند غايلّي ّ
نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم 38 .غ-وو ّسان ن-نوح ،ءور-تا-د-غلين-وامان
اس لّي-غ-يكشم نوح ف-دّونيت ،ار-شتّان ارّ -سان ار-تّاهالن ار-تّاهالنت ،ار ّ
س-واناو 39 .مدّن-ان ءور-تّ -گيس-يوين ايلّيغ غلين-وامان تياوهالكن كولّوتن.
واس-ان غ-راد-د-اشكغ نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم40 . غمكان ا-را-يجرو غّ -
ماتّا 68
غاكودان راد-يلين سين ءيرگازن غ-يگر ،را-ييتّي يان ءيقاما يان 41 .راد-يلينت
سنات-تمغارين ار-ژّاضنت س-وزرگ ،را-تيتّي يات تقاما يات 42 .ضوفات اشكو
اس ا-را-د-ياشك سيديتون 43 .راد-اون-ينيغ ،مراد ءيس-ي ّسن ءور-ت ّسينم مان ّ
بو-تگ ّمي مان تاساعت غ-ييض ا-را-د-ياشك-ومخّار ،راد-باهرا-يضوف.
ءيال ّفالون ا-بدّا-توجادم،
ءور-را-ت-يادج ا-ينقب تيگ ّمي-نس 44 .ءوال كونّي ّ
اشكو را-د-ياشك يوس ن-بنادم غ-كرا ن-تاساعت لّي-ور-تغالم.
25
« 1غ-وو ّسان-ان را-تگ-تگلديت ن-يگنّا زوند لمعنا
ن-مراوت-تفرخين مراوت-تفرخين ،ءوسينت لقنادل فّوغنت ا-ن-مناگّارنت
اسلي 2 .س ّموست گيسنت گانت ءيست-لعاقل، د-لقنادل
واس 31ءيزايد ياسوع ييني-اسن« :غاكود لّيغ راد-د-وورّيغ مايلّي را-يجرو غّ -
سّ -دونيت-اد ،مو ّن-د ديدي كولّو لمااليكا س-لمجد لّحساب
ءيگّوتن ،راد-سكيوسغ نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ف-لعرش ن-تگلديت-ينو32 ،
اشكين-د س-لگدّام-ينو كولّو ايت-تميزار ن-دّونيت .را-تن-ا ّطوغ ءي-نگراتسن
غمكلّي يا ّطو-ومكسا ءيهراي زغ-واغاضن 33 .راد-گغ ءيهراي ف-وفاسيي-ينو،
ماتّا 71
گغ اغاضن ف-وژلماض-ينو 34 ،ساولغ ءيل ّما ،نكّي لّي-يگان اگلّيد ،س-ويلّي
ّالنين ف-وفاسي ءينيغ-اسن ‹اشكاد-د ا-يمباركين ن-بابا ربّي ،كشمات
س-تگلديت لّي-اون-ي ّجوجاد زغ-يسيزوار ن-دّونيت 35 .اشكو ياغ-يّي الژ
تفكم-يّي اد-شّ غ ،ياغ-يّي ءيريفي تفكم-يّي اد-سوغ ،گيغ اغريب تشّ كشمّ-يّي
س-دارون 36 ،ياغ-يّي-وس ّميض تفكم-يّي ماد-ل ّساغ ،ءوضنغ تگابلم-يّي ،لّيغ-ن
غ-لحبس تاشكيم-ن س-داري 37 ›.غاكودان را-يّي-سقسان غويلّي ف-يرضا ربّي
‹ماناگو ا-سيدي ،ا-ك-نژرا ياغ-ك الژ نفك-اك ا-تشّ ت ،نغد ياغ-ك ءيريفي
نفك-اك ا-تسوت؟ 38ماناگو ا-ك-نژرا تگيت اغريب نشّ كشم-ك-يد س-دارنّغ،
نغد ياغ-ك-وس ّميض نفك-اك ما-تل ّسات؟ 39ماناگو ا-ك-نژرا توضنت نغد تلّيت
غ-لحبس ناشك-ين دارك؟› 40راد-اسن-رارغ ،نكّي لّي-يگان اگلّيد‹ ،لح ّق
ا-راد-اون-ينيغ ،غاكود نّا-تي-تسكرم غ-يان زغ-ايتما-ياد مژّينين ،هاتي تسكرم-ت
گيگي نكّي 41 ›.ءينيغ ءيل ّما ءي-ويلّي ّالنين ف-وژلماض ‹ءيتّيات-ن زغ-گيگي
ا-ويلّي ءيخزا ربّي ،تدّوم س-لعافيت لّي-ور-را-سار-يخسي ،تّياوسكار ءي-يبليس
د-لمااليكا-نس 42 .اشكو ياغ-يّي الژ ءور-يّي-تفكيم اد-شّ غ ،ياغ-يّي ءيريفي
ءور-يّي-تفكيم اد-سوغ 43 ،گيغ اغريب ءور-يّي-تشّ كشي ّم س-دارون،
ياغ-يّي-وس ّميض ءور-يّي-تفكيم ماد-ل ّساغ ،ءوضنغ ءيليغ-ن غ-لحبس
ءور-يّي-تگابلم 44 ›.غاكودان را-يّي-سقسان ءوال نتني ‹ماناگو ا-سيدي ا-ك-نژرا
ياغ-ك الژ نغد ءيريفي ،نغد تگيت اغريب نغد ياغ-ك-وس ّميض نغد توضنت نغد
تلّيت غ-لحبس ءور-ن-دارك-نوشكي ا-ك-نعاون؟› 45راد-اسن-رارغ ‹لح ّق
ا-راد-اون-ينيغ ،لّيغ ءور-تي-تسكيرم غ-يان غ-يمژّيين-اد ،ءور-ت-گيگي-تسكيرم
نكّي 46 ›.راد-دّون نتني س-لعقوبيت لّيخرت .ءي ّما غويلّي-ف-يرضا ربّي
راد-د-كشمن س-تودرت ءيدومن».
ماتّا 72
26
سكرن ءينمغورن 1لّيغ ءيك ّمل ياسوع ءيواليون-اد كولّوتن ،ييني
ف-اد-نغن لماسيح ءي-يمحضارن-نس« 2 :ت ّسنم ءيزد سين-وو ّسان ا-يقامان
ءي-لعيد ن-وسورف .غاكودان ا-را-يّي-ن-دحين نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم
ا-يّي-نغن ف-وگّجدي».
3مو ّن-د ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمغارن ن-تمازيرت-ان غ-تگ ّمي ن-قايافا
لّي-يگان انمغور ءيه ّيان ن-تگ ّمي ن-ربّي 4 .مشاوارن ف-مامنك ا-س-راد-امژن
ياسوع س-لحيلت ا-ت-نغن 5 .واالينّي نّان ءي-نگراتسن« :ءورد غ-وو ّسان لّعيد
باش ا-ور-دووين مدّن».
ءيال ياسوع غ-ود ّوار ن-بيتعانيا غ-تگ ّمي ن-سيمعان تامغارت لّي-د-يوسين ّ 6
تابوقّالت ن-تو ّجوت لّي-ستّين-يكّان ءيگا انجدام 7 ،ءيسكيوس ار-يشتّا.
تكشم-د دارس يات-تمغارت توسي-د يات-تبوقّالت ن-وژرو تيلي گيس تو ّجوت
ءيصفان ،ءيگّوت-باهرا-واتيگ-نس .ت ّفي-تّ -يد ف-يخف ن-ياسوع 8 .لّيغ ژران
ءيمحضارن ما-تسكر ،بزگن ّفالس ،ءينين ءي-نگراتسن« :ماخ ا-ستّي-تجال؟ 9
مراد ءيس-تنزا تو ّجوت-اد را-دي-تاوي كيگان ،نفك-ت ءي-يمژالض 10 ».ءي ّما
ياسوع ءي ّسن ماد-سوانگمن ييني-اسن« :ماخ ايلّيغ تشقام د-تمغارت-اد؟ هاتّي
تسكر گيگي افولكي 11 .ءيمژالض راد-بدّا-ديدون-يلين ،ءي ّما نكّي
ءور-راد-بدّا-ديدون-يليغ 12 .هاتّي تو ّجوت-اد ّفال ت ّفي ،تژغور سرس دّات-ينو
ءي-ومضّ ال 13 .لح ّق ا-راد-اون-ينيغ ،ءينّاغ ا-تب ّراحن مدّن س-لخبار-اد ءيفولكين
غ-كولّو ّدونيت ،را-تّينين ف-مايد تسكر ختاد ،ار-تّ -يد-سرس-كتّين».
ماتّا 73
غ-وو ّسان-ان 56 .واالينّي ءيجرا كولّو ماياد باش ا-يافو ما-يتياران غ-وارّاتن
ّالنبيا ».غاكودان روولن كولّو ءيمحضارن-نس فلن-ت.
بط ُرس ءيناكر لماسيح 69ءي ّما بط ُرس سول ءيگاور غ-ب ّرا غ-وا ّماس ن-تگ ّمي.
تاشك-يد يات-تخدّامت تيني-اس« :ءوال ك ّيي تلّيت د-ياسوع گو-جاليل70 ».
ماتّا 77
ءيرار-اس نتّا غ-لگدّام ن-ويلّي-دّ -يال« :ءورّ -سينغ ما-س-تنّيت 71 ».ءي ّفوغ
س-وغگُ ّمي .تژر-ت يات-تخدّامت ياضني ،تيني ءي-ويلّي بيدّنين غين« :غواد
ءيال د-ياسوع گو-ناصيرا 72 ».ءيرار-داغ بط ُرس س-تگالّيت« :ءورّ -سينغ ّ
ءيميك س-اس-نّان غويلّي بيدّنين غين« :سّ -صاحت تگيت ّ ارگاز-ان 73 ».يان
ك ّيي زغ-گيسن ،اشكو ار-تساوالت غمكلّي ساوالن ايت-جاليل 74 ».ءينكر
يتگاال ار-يتّيني سّ -جهد« :نكّي ءورّ -سينغ ارگاز-ان ف-ا-تساوالم». بط ُرس ارّ -
ءيغر-وفولّوس غاكودان 75 .ءيكتي-د بط ُرس مايلّي-س-اس-ينّا ياسوع:
«ءور-را-يغر-وفولّوس ارد تينيت كرا ّط-توال ءور-يّي-ت ّسينت ».ءي ّفوغ ارّ -
ياال باهرا.
27
1لّيغ ءيفاو زّمان مو ّن-د ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي ءيبيدّ لماسيح
غ-لگدّام ن-بيالطوس د-يمغارن ن-تمازيرت-ان كولّوتن ،مشاوارن ف-مامنك
ا-راد-نغن ياسوع 2 .كرفن-ت اوين-ت دحين-ت-ين ءي-بيالطوس لحاكم
ن-رّومان.
3ءي ّما ياهودا لّي-ي ّزنزان ياسوع ،لّيغ ءيسفلد ياهودا ءينغا
ءيسّ -فالس-حكامن س-لموت تُگراژ-ت .ياوي كراض ءيخف-نس
ءيد-مراو ن-وقاريد-لّي ن-نّوقرت ،ءيرار-تن ءي-ينمغورن د-يمغارن 4ييني-اسن:
«هاتي ّدنوب ايد سكرغّ .زنزيغ ءي-لموت يان ءور-يسكيرن كرا ُيخش ّن».
رارن-اس« :ماد-اغ-گيسّ -يالن نكُّني؟ دبّر ءي-يخف-نّك 5 ».ءيدّو ياهودا
ءيلوح-ن ءيقاريدن غ-تگ ّمي ن-ربّي ،ءي ّفوغ ياگُل ءيخف-نس س-يان-يزيكر
حالن ا-تن-ين-نگءي ّمت 6 .اسين ءينمغورن ءيقاريدن-ان ءينين« :ءورّ -
غّ -صندوق ن-تگ ّمي ن-ربّي اشكو اتيگ ن-يدامّن اد-گان 7 ».مشاوارن-داغ
ءي-نگراتسن ،سغن سرسن ‹ءيگر ن-وفخّار› ا-گيس-تمضالن ءيغريبن 8 .سول
ماتّا 78
54ءي ّما لقبطان ن-يعسكرين د-ويلّي ديدس ضوفنين ياسوع ،لّيغ ژران اكال
ار-يتمو ّسو ءوال كولّو مايد ءيجران ،ءيكساضن باهرا ار-تّينين« :سّ -صاحت ءيگا
غواد يوس ن-ربّي».
ءينين-اس« :ا-سيدي ،ءور-نتّو ما-ينّا بو-تكركاس-ان لّيغ سول ءيدّر ،ءينّا ‹غ-ويس
كراض-وو ّسان راد-د-نكرغ زغ-لموت 64 ›.نضالب-ك غيالد ا-تازنت ءيعسكرين
ا-ن-ضوفن امضّ ال-نس ارد ءيزري ويس كراض-وو ّسان ،ا-ور-يميل دّون
ءيمحضارن-نس اكُرن دّات ءينين ءيس-د-ينكر زغ-لموت ،جلون مدّن ءوگُّار
ن-غمكلّي جالن 65 ».ءيرار-اسن بيالطوس« :هاتين دارون ءيمخزنيين .زايدات
تضوفم كونّي غمكنّا ترام 66 ».دّون ءيل ّما ،غوين تيضاف ف-ومضّ ال ،علّمن
ءيفير باش اد-ي ّسا ّن ءيسّ -يال ما-ت-يرژّمنّ ،سبيدّن ءيمخزنيين غ-لگدّام-نس.
28
واس لّحدّ،
زيك صباح نّ - واس ن-وسونفوّ ، 1لّيغ ءيزريّ - تانكرا لّماسيح
تنكر ماريام ءولّت-ماگداال د-ماريام-لّي ياضني دّونت زغ-لموت
اد-ژرنت امضّ ال 2 .س-ي ّمو ّسا-واكال غ-تاساعت-ان سّ -جهد ،ءيگّوز-د يا-لّماالك
ن-سيدي ربّي زغ-يگنوان ،ءي ّسكنوكي ءيفير زغ-يمي ن-ومضّ ال ،ءيگاور ّفالس.
3ار-ي ّسمرقيقيي لماالك زوند ءوسما ّن تملّول-تملسيت-نس زوند ادفل 4 .گُّدن
ءيمخزنيين لّي-ضوفنين امضّ ال ار-ترگيگيين س-تاودا ،ضرن س-واكال زوند
ءيغّ -موتن 5 .ءيساول لماالك س-تمغارين ييني-اسنت« :اد-ور-تيكساضمتّ .سنغ
ءيس-ا-تسيگّيلمت ياسوع لّي-ي ّموتن ف-وگّجدي 6 .ءور-سول-يلّي غيد اشكو
ءينكر-ن غمكلّي-س-ينّا .اشكامد-د ا-تژرمت ءيلّيغ-ت-يد-سرسن 7 ».ييني-اسنت
ءيل ّماّ « :دوامت غيالد س-دار ءيمحضارن-نس ،تينيمت-اسن ءيس-د-ينكر
زغ-لموت .را-كُن-يزوور س-تمازيرت ن-جاليل .غين ا-غ-را-تي-تژرم .ها-يّي
نّيغ-اونت-ت».
كرا ن-ول ّمود لّجديد اياد .هاتي دارس تاژضّ ارت ءيگّوتن ايلّيغ ا-يتامر لجنون
اُخشنّين ،ار-سكارن س-واوال-نس 28 ».غاكودان ار-باهرا-ساوالن مدّن
ف-ياسوع ،اوين لخبار-نس س-كرايگاتّ ماني غ-تمازيرت ن-جاليل كولّوتّ .
تاضگُّالت ن-سيمعان 29لّيغ ءي ّفوغ زغ-تگ ّمي ن-تژالّيت ياشك-يد س-تگ ّمي
ن-سيمعان د-اندراوس .كشمن سرس نتني د-ياعقوب د-يوحانّا 30 .افن-ين
تاضگُّالت ن-سيمعان تگن توضن س-تاوال ،ءينين-اس ّفالس 31 .ياكمور
س-تاما-نس يامژ-اس غ-وفوس ءي ّسنكر-تّ -يد .تيتّي زگيس تاوال ،تنكر
ارّ -فالسن-تّسخّار.
تيالس نّ -صباح ،ءي ّفوغ ءيفتوتاب ّراحت لّماسيح 35ءينكر-د ياسوع غّ -
يتژاال 36 .ءيضفور-تس-يان ماني غ-ور-يلّي يان ،ار-غينّ - غ-جاليل
سيمعان د-ويلّي ديدس ّالنين 37 .لّيغ-ت-ين-وفان ءينين-اس« :ها-مدّن كولّوتن
ار-سرك-سيگّيلن 38 ».ءي ّما ياسوع ءيرور-اسن« :ا-ندّو س-يدوران-ان ياضني
ا-ن-تب ّراحغ غين-داغ ،اشكو ماياد ا-ف-د-وشكيغ 39 ».ءيزايد ار-يتكّا كولّو
تامازيرت ن-جاليل ار-يتب ّراح غ-تگُ ّما ن-تژالّيت ار-ي ّسوفوغ لجنون.
2
1يوورّي-د ياسوع س-تمدينت ن-كافرناحوم .زرين كرا لقوّا لّماسيح
ن-وو ّسان س-سفلدن مدّن ءيسّ -يال غ-تگ ّمي 2 .مو ّن-د ّفالس مدّن گّوتنين ايلّيغ
ءور-يقاما كرا ن-وغژو غ-وگُنس ءوال غ-يمي ن-ب ّرا .ار-تن-ي ّسلماد س-واوال
ن-ربّي 3 .اشكين-د كّوژ مدّن اسين-د يان-ورگاز ءيكوشمن 4 .ءور-ژضارن
ا-ت-ينّ -ساكمورن ءي-ياسوع اسكو تع ّمر-تگ ّمي س-مدّن گّوتنين .غلين ءيل ّما
ءيال ياسوع ،رژمن انقوبّي، س-وكفافّ ،سيتّين يان-ووزون غ-يگّي ن-يلّيغ ّ
زّوگزن-ين ءيمجدين لّي-ف-يگن-وكوشام 5 .ياسوع ءيژرا مامنك
ا-باهرا-سرس-وم ّن ،ءيساول س-وكوشام ييني-اس« :واي-يوي ،ءيتّين ّفالك
ّدنوب-نّكّ 6 ».الن غين كرا ن-يمسلمدن ن-شّ رع ،گاورن ار-سوينگيمن
د-يخف-نسن« 7 :ماخ ا-يساول غواد س-غمكاد؟ اوال لّكوفر ايد ءينّا.
ما-يژضارن ا-ي ّسيتّي دّنوب ابال ربّي واحدوت؟» 8ءي ّما ياسوع ءي ّسن غ-رّوح-نس
ما-غ-ا-سوينگيمن ،ييني-اسن« :ماخ ايلّيغ ا-تسوينگي ّم د-يخفاون-نّون غمكاد؟ 9
ما-گيسن-يرخان ،اد-ينيغ ءي-غواد ءيكوشمن ‹ءيتّين ّفالك دّنوب-نّك› نغد اد-ينيغ
‹نكر ،تاسيت ءيمجدين-نّك ار-تّيدوت›؟ 10واالينّي راد-اون-ملغ ءيس-داري
مارقوس 88
تاژضّ ارت غ-دّونيت ادّ -سيتّيغ دّنوب ،نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ».ءيگراول
غ-وكوشام ييني-اس« 11 :نّيغ-اك ،نكر تاسيت ءيمجدين-نّك ،تدّوت
س-تگ ّمي-نّك 12 ».ءينكر غاكودان ياسي ءيمجدين-نس ءي ّفوغ غ-لگدّام
ن-مدّن-ان .ار-تع ّجابن كولّوتن ار-تالغن ربّي ار-تّينين« :ءورّ -جو-نژري زوند
ماياد».
واس ن-وسونفو ءيفتا ياسوع د-يمحضارن-نس واس 23يانّ - اسقسي فّ -
غ-يگران غ-گر ءيمندي .لّيغ ا-تّيدون ار-تكّيسن ن-وسونفو
ءيمحضارن تيزلفين 24 .ساولن-د كرا ن-يفاريسين ءينين-اس« :ژر ،ماخ ايلّيغ
يحالن؟» 25ءيرار-اسن ياسوع: واس ن-وسونفو غايلّي ءور-گيسّ - ا-سكارن غّ -
«ءيس-ور-تغريم ف-داود ما-يسكر غاكود لّيغ-ت-باهرا-ينغا الژ ،نتّا د-ويلّي ديدس
مونّين؟ 26ءيكشم س-تگ ّمي ن-ربّي غ-وو ّسان ن-ابياتار انمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي،
يش يان ابال ءينمغورن يحال ا-تّ - ءيش اغروم لّي-يتياوفكان ءي-ربّي .ءورّ - ّ
ن-تگ ّمي ن-ربّي .ءيشّ ا-ت داود ءيفك-ت ءي-وسمون-نس 27 ».ءيزايد ياسوع
اس ن-وسونفو فّ -سيبت ن-بنادم ،ءورد بنادم فّ -سيبت ييني-اسن« :ربّي ءيسكر ّ
واس ن-وسونفو ،نكّيواس ن-وسونفو 28 .ماياد ا-ف-گيغ سيديس ءوال نّ - نّ -
لّي-يگان يوس ن-بنادم».
3
ءيال غينءي ّجو ّجي لماسيح 1ءيكشم-داغ ياسوع س-تگ ّمي ن-تژالّيتّ .
واس ن-وسونفو يان-ورگاز ءي ّموت-اس-وفوس 2 .ءيلين كرا ن-مدّن ران
غّ -
اد-افن غ-ياسوع ما-س-ا-ياس-صراضن ،گابلن-ت اد-ژرن ءيس-را-ت-ي ّجو ّجي
واس ن-وسونفو 3 .ءيساول ياسوع س-والّي مي ءي ّموت-وفوس ييني-اس:غّ -
مارقوس 90
ن-وروشاليم ءوال تامازيرت ن-يدوم ّيا د-تسگا ياضني ن-واسيف ن-وردون ءوال
تيسگيو ن-صور د-صايدا 9 .ييني ءيل ّما ياسوع ءي-يمحضارن-نس اد-اس-د-اوين
يات تاناوت ،ا-تيلي غ-تاما-نس باش ا-سرس-يكشم ءيغ-تّ -سنوكمان مدّن باهرا.
10اشكو غ-وو ّسان-ان ار-ي ّجو ّجي مدّن گّوتنين ايلّيغ ا-دّ -فالسّ -طارن كولّو
ما-غّ -النت-تموضان باش اد-اس-گّرن 11 .ءوال لجنون غاكود نّا-ت-ژران ضرن-د
غ-دار ءيضارن-نس ارّ -سغويّون ار-تّينين« :كيّي تگيت يوس ن-ربّي 12 ».ءي ّما
ياسوع ار-تن-يتامر ا-ور-ينين ءي-يان ف-ما-يگا.
كرا ن-مدّن ءورّ -سي ّن 20يوورّي-د ياسوع غاكودان س-تگ ّمي .مو ّن-د-داغ
ّفالس مدّن گّوتنين ايلّيغ ءور-ا ُّك-ژضارن اد-شّ ن اغروم21 . ما-يگا ياسوع
ءوال ايتماس ن-ياسوع سفلدن ّفالس .اشكين-د نتني ا-ت-اوين اشكو نّان:
«ءي ّفوغ ءيخف-نس 22 ».ءي ّما ءيمسلمدن ن-شّ رع لّي-د-وشكانين زغ-تمدينت
«ءيال گيس ‹بعل-زابول ›.هاتي س-تحكيمت ن-وگلّيد ّ ن-وروشاليم ،ار-تّينين:
لّجنون ا-س-ا-ي ّسوفوغ لجنون 23 ».ءي ّما ياسوع ءيغرا-ياسن-د س-دارس،
ار-سرسن-يساوال س-لمعني ييني-اسن« :مامنك ا-را-ييري شيطان ا-ي ّسوفوغ
ءيخف-نس؟ 24ءيغ-ا-تّ ّماغ يات-تگلديت د-يخف-نس ءور-را-تقاما-تگلديت-ان.
25ءيغ-ا-تّ ّماغ يات-تگ ّمي د-يخف-نس ءور-را-تقاما-تگ ّمي-ان 26 .ءوال شيطان،
ءيغ-ي ّماغ د-يخف-نس ءور-را-يقاما واالينّي را-يضر 27 .ءور-يژضار يان ا-يكشم
س-تگ ّمي ن-يان-يدوسن ا-د-ياكُر ايدا-نس ءيغ-ور-زوار-يكرس غوالّي ءيدوسن.
ءيغ-ت-يكرس ،غاكودان ا-راد-اس-د-ياكُر تيگ ّمي-نس.
ءي ّسماقّل غ-ويلّي ديدس سكيوسنين ييني-اسن« :ها-ينّا د-ايتما 35 .اشكو وانّا
ءيسكارن ما-يرا ربّي ،نتّان ا-يگان گما ءيگ ءولّتما ءيگ ءينّا».
4
1ءيزايد ياسوع ار-ي ّسلماد غ-تاما ن-ومدا .مو ّن-د ّفالس لمعنا ن-وامود
مدّن گّوتنين ايلّيغ-ت-يد-ي ّقان ا-يكشم س-تاناوت، د-يكالّن
ءيسكيوس گيس غ-ومدا ،اكمورن-د مدّن ار تاما ن-وامان 2 .ار-تن-ي ّسلماد
س-لمعني ف-تغاوسيوين گّوتنين ،ييني-اسن« 3 :سفلدات ،هايّ -
افالح ءي ّفوغ
ا-ن-يلوح امود 4 .لّيغ-ت-يلوح ءيضر-ن كرا غ-وغاراس اشكين-د ءيگضاض
گرون-ت 5 .ءيضر-ن كرا غ-گر ءيژران غ-يلّيغ ءيدروس-واكال ،ءيمغي-د حاينا
اشكو ءور-ت-باهرا-يديل-واكال 6 .واالينّي لّيغ-دي-تغلي تافوكت تجدر-ت ،ييقار
اشكو ءور دارس ءيژوران 7 .ءيضر-ن كرا غ-وزگُّار ،ءيغلي د-وزگُّار ءيشّ قا ّجي-ت
ءور-د-ييوي ّصابت 8 .ءيضر-ن كرا غ-واكال ءيفولكين ،ءيمغي-د ييمغور ءيفك
ّصابت ،ءيفك يان كراض ءيد-مراو ،ءيفك وايّاض سضيص ءيد-مراو ،ءيفك
ءيال ّفالس
وايّاض م ّيا 9 ».ييني-اسن« :وانّا دار ءيمزگان ا-سرسن-يسفليدّ ،
ا-يسفلد».
ار-يگان ار-ينكّر غ-ييض ءوال ازال ،ءيمغي-د-وامود ار-يتيمغور ،ءي ّما ارگاز-ان
ءور-ي ّسين مامنك 28 .هاتي اكال ا-ت-يد-ي ّسمغاين .غ-يسيزوار گانت اگُالس،
يان كرا گنت تيزلفين ،غ-يسيگُّرا گنت طومژّين ع ّمرنين 29 .ءيغ-نوانت-طمژّين
را-د-ياسي اس ّماود اشكو تروح-تمگرا».
5
لماسيح ءي ّجو ّجي 1لكمن تامازيرت ن-گاراسا غ-تسگا ياضني ن-ومدا
ن-جاليل 2 .بحرا-د-ي ّفوغ ياسوع زغ-تاناوت امجنون
ءيال گيس يا-لّج ّنس-ت-يد-يمناگّار يان-ورگاز ءي ّفوغ-د زغ-گر ءيسمضالّ .
ُيخش ّن باهرا 3 ،ءيزدغ غ-گر ءيسمضال ،ءور-يژضار يان ا-ت-ي ّقن نغد
ا-ت-يكرف سّ -سناسل 4 .منّاوت-توال ا-يتياوكرّاف س-لگيود دّ -سناسل ،واالينّي
ار-يتبّي ّسناسل ار-يرژّا لگيود ايلّيغ ءور-يژضار يان ا-ت-يحصار 5 .غ-ييض ءوال
ازال ار-يتلّي غ-گر ءيسمضال ءوال غ-يورار ،ار-ي ّسغويّو ار-ي ّسياگّاس ءيخف-نس
س-يژران 6 .لّيغ ءيژرا ياسوع سول-ن-ياگّوگ يا ّزل-د ءيضر ف-يفا ّدن
غ-لگدّام-نس 7 ،ءيغوّت سّ -جهد ييني-اس« :وا-ياسوع يوس ن-ربّي اماتّوي،
ماّ -يالن غ-گريّي ديدك؟ گيغ-ن سرك سيدي ربّي ا-ور-يّي-ت ّسرفوفنت 8 ».اشكو
ياسوع ءينّا-ياس« :وا-لج ّن-ان ُيخش ّن ،فّوغ زغ-ورگاز-اد 9 ».ءيسقسا-ت ياسوع
غاكودان« :ما-يگا ءيسم-نّك؟» ييني-اس« :ءيگا ءيسم-ينو ‹منّاو› اشكو نكُّني
نگّوت 10 ».ءيضالب-ت باهرا ا-ور-يطّاي لجنون زغ-تمازيرت-انّ 11 .تال غين
يات-تووروت ءيگّوتن ن-والفان ،تّياوكسا غ-وورير-ان 12 .ضالبن-ت لجنون باهرا
ءينين-اس« :ازن-اغ س-والفان-ان .ادج-اغ ا-سرسن-نكشم 13 ».ءيرار-اسن:
«زايدات ».فّوغن لجنون غاكودان ،كشمن س-والفان ،تازّل-تووروت سّ -جهد
زغ-وجاريف س-ومدا .سين ءيد-والف ن-يلف اد-گان ،خسين-ين كولّوتن
غ-ومدا.
مارقوس 96
6
1ءي ّفوغ ياسوع زغ-غين يوورّي-د س-تمازيرت-نس، لماسيح
د-ايت-تمازيرت-نس
مو ّن-د ديدس ءيمحضارن-نس 2 .ءينكر غّ -
واس
مارقوس 98
ن-وسونفو ار-ي ّسلماد غ-تگ ّمي ن-تژالّيت .لّيغ-اس-سفلدن مدّن ار-تع ّجابن
كولّوتن ،ار-تّينين ءي-نگراتسن« :ارگاز-اد ،ماني-د-سرس-يكّا كولّو ماياد؟ ما-تگا
تاحكيمت-اد لّي-اس-يتياوفكان ءوال لمعجيزات لّي-يسكار؟ 3ءيس-ورد ان ّجار
اياد ،يوس ن-ماريام ،گماس ن-ياعقوب د-يوسي د-ياهودا د-سيمعان؟ ءيس-ورد
ءيستماس ايد-ديدنّغّ -يالن غيد؟» نتني بزگن ّفالس 4 .ءي ّما ياسوع ءينّا-ياسن:
«نّابي نّاّ -يالن ،ار-تي-توقّارن مدّن ،واالينّي ءور-ا-تي-توقّارن ايت-تمازيرت-نس
د-ايت-دارس د-ايت-تگ ّمي-نس 5 ».ءور-يوفي ا-غين-يسكر كرا لّمعجيزات ابال
ءيسرس ءيفا ّسن-نس ف-كرا ن-يموضان دروسنين ءي ّجو ّجي-تن 6 .ءيتع ّجب
ياسوع غ-مدّن-ان ،اشكو ءور-رين ا-سرس-ام ّن .ءيدّو ار-يتكّا ءيدوران
ن-تمازيرت-ان ار-ي ّسلماد.
واس لّي-غ-يلول. واس ءيروح-وزمز .ءيسكر هيرودوس ءيمنسي نّ - 21يانّ -
ءي ّسمون ءيمغارن ن-تگلديت-نس د-ينمغورن ن-يمخزنيين د-يد-بو-وايدا
زغ-تمازيرت ن-جاليل 22 .تكشم-ن ءيلّيس ن-هيروديّا ار-تّحوش غ-لگدّام-نسن،
ت ّسفرح هيرودوس د-ويلّي ديدس گاورنين .ءيساول-وگلّيد س-تفروخت ييني-اس:
«ضالب زغ-گيگي اينّا تريت ،فكغ-ام-ت 23 ».ءيزايد ءيگّا ّل-اس« :اينّا
مناص ن-تگلديت-ينو 24 ».ت ّفوغ ّ زغ-گيگي تضالبت راد-ام-ت-فكغ ،واخّا ءيگا
نتّات تسقسا-ن ءينّاس تيني-اس« :ما-راد-ضالبغ؟» تيني-اس ءينّاس« :ءيخف
ن-يوحانّا امسدّام 25 ».تا ّزل-تفروخت تكشم-داغ س-دار-وگلّيد تيني-اس« :ريغ
اد-يّي-تفكت غيالد غ-يات-تقصرييت ءيخف ن-يوحانّا امسدّام26 ».
ءيگُّد-وگلّيد ط ّير-اس باهرا ،واالينّي فّ -سيبت ن-تگالّيت لّي-س-يگ ّ ّوال غ-لگدّام
ست-يرار 27 .ءينكر غاكودان يازن امخزني ييني-اس: ن-ينبگيون-نس ءور-يري اّ -
«اوي-د ءيخف ن-يوحانّا ».ءيدّو س-لحبس ءيبّي ءيخف-نس 28ياوي-ت-يد
غ-يات-تقصرييت ءيفك-ت ءي-تفروخت تفك-ت-تفروخت ءي-ينّاس 29 .لّيغ
سفلدن ءيمحضارن ن-يوحانّا ف-ماياد ،اشكين-د اوين ّدات-نس مضلن-تّ -ين.
مارقوس 100
لماسيح ءي ّجو ّجي 53لّيغ بّين امدا لكمن تامازيرت ن-گانيساراط ،قّ ّن
مدّن غ-گانيساراط تاناوت ف-واكال 54 .غير فّوغن زغ-تاناوت
س-ت-يد-وكُزن مدّن 55 .ار-دي-تا ّزالن زغ-تمازيرت-ان كولّوتّ ،ار-دي-تاوين
ءيال گيس ياسوع56 . ءيموضان ف-يمجدان-نسن س-يلّي مي سفلدن ّ
ءينّا-س-يدّا غ-يدوران نغد تيمدينين نغد تيميزار ،ار-اس-د-سراسن ءيموضان
غ-السواق ار-تي-تضاالبن ا-تن-يادج اد-اس-گّرن ،واخّا غير ءي-تاما
ن-تملسيت-نس .كولّو ماد-اس-يگّرن ءي ّجي.
7
لعادات ن-ويلّي زرينين 1مو ّن-د ءيفاريسين ف-ياسوع نتني د-كرا ن-يمسلمدن
ن-شّ رع لّي-د-وشكانين زغ-تمدينت ن-وروشاليم 2 .ژران كرا زغ-يمحضارن-نس
مارقوس 102
ار-شتّان اغروم س-يفا ّسن-نسن سول حرمن ،اشكو ءور-تن-سيردن غمكلّي سيريدن
مدّن-ان 3 .ءيفاريسين د-ايت-يودايا كولّوتن ،ءيغ-ور-باهرا-سيردن ءيفا ّسن-نسن
ءور-راد-شّ ن .نتني ار-سكارن س-لعادا ن-يمغارن لّي-زرينين 4 .غاكود
نّا-د-وشكان زغّ -سوق ءور-راد-شّ ن ارد سيردن .گّوتنت لعادات ياضني لّي-تامژن،
ار-سيريدن لكيسان د-تمكيلين د-يروكوتن ن-واناس د-يبردان 5 .سقسان-ت
ءيفاريسين د-يمسلمدن ن-شّ رع ءينين-اس« :ماخ ايلّيغ ءور-ا-فتّون ءيمحضارن-نّك
ف-لعادا ن-يمزوورا-نّغ لّي-زرينين؟ ها-نتني ار-شتّان اغروم س-يفا ّسن-نسن سول
حرمن 6 ».ءيساول ياسوع ييني-اسن« :وا-يد-بو-سين-وودماون ،س-لح ّق
ا-سّ -فالون-ينّا ربّي ف-يمي ن-نّابي ءيشاعيا ،ءينّا ‹مدّن-اد ار-يّي-تالغن
لفايت ا-يّي-تعبادن اشكو
ّ س-يلس-نسن ،ءي ّما ءول-نسن ياگّوگ-ن ّفال 7 .بال
ءور-اّ -سلمادن غ-ول ّمود-نسن ابال تينباضين ن-بنادم 8 ›.ها-كونّي ار-تفالم
لوص ّيات ن-ربّي ،ار-تامژم لعادات ن-بنادم».
8
واس غ-وو ّسان-ان ،لّيغ-د-مو ّن-داغ مدّن گّوتنينلماسيح ءيشّ وشا كّوژ 1يانّ -
ياسوع ءيغر-د ماد-شتّان. ءور-دارسن-يلّي ءيد-والف
ءي-يمحضارن-نس س-دارس ييني-اسن« 2 :ها-مدّن-اد قامان گيگي باهرا ،اشكو
كراض-وو ّسان ايد ديدي ّالن ،ءور-دارسن ماد-شتّان 3 .ءيغ-تن-وزنغ
س-تگُ ّما-نسن ،د-نتني ءينغا-تن الژ ،راد-تغاشان غ-وغاراس ،اشكو كرا گيسن
يوشكا-د زغ-توگّاگ 4 ».ءينين-اس ءيمحضارن-نس« :مانيغ را-ناف اغروم
غ-لخال-ياد ما-س-ا-نشّ باع كولّو مدّن-اد؟» 5ءيسقسا-تن ياسوع« :منّاوت-تنگُال
يوصا مدّن اد-سكيوسن س-واكال ،ياسي ّسا اد-دارون؟» ءينين-اسّ « :ساّ 6 ».
ن-تنگُال-لّي ءيشكر ربّي ءيبّي-تنت ،ءيفك ءي-يمحضارن ا-تنت-ا ّطون.
بضون-تنت ف-مدّن 7 .ءيلينت دارسن كرا ن-تسلمين دروسنين .ءيشكر ربّي
مارقوس 105
شبعان. ييني ءي-يمحضارن ا-تنت-بضون ءوال نتنتي 8 .شّ ن كولّو مدّن-ان ايلّيغ
راد-گن ّسمو ّن-د توفّاژ لّي-د-قامانين ،ع ّمرن ّسا ن-تريالين 9 .غويلّي شّ انين
ءيكشم ما-يتگّان كّوژ ءيد-والف .غاكودان ءيمسافاض ديدسن ياسوع10 ،
س-تاناوت نتّا د-يمحضارن-نسّ ،سودون غ-ومدا س-تسگيو ن-دالمانوتا.
9
1ءيساول ياسوع ييني-اسن« :لح ّق ا-راد-اون-ينيغّ ،
ءيال غ-غويد بيدّنين غيد
ما-ور-را-ي ّمت ارد ءيژر تاگلديت ن-ربّي توشكا-د س-لق ّوا».
ءيبان-د موسا ءوال 2زرين سضيص-وو ّسان ،ءيدّو ياسوع ياوي ديدس بط ُرس
ءيل ّيا ءي-لماسيح د-ياعقوب د-يوحانّا ،غلين س-يان-وورير ياتّوين واحدوتن.
تبدّل ّسيفت ن-ياسوع غ-لگدّام-نسن 3 .وورّينت-تملسا-نس ملّولنت باهرا ايلّيغ
اّ -سمرقيقيينت .ءور-يلّي غ-دّونيت-اد ما-يژضارن ا-تنت-يسيرد ارد ملّولنت
غمكان 4 .غاكودان ژران نّابي ءيل ّيا ءوال نّابي موسا ار-ساوالن د-ياسوع5 .
ءينكر بط ُرس ييني-اس« :وا-سيدي ،ءيفولكي ا-نيلي غيد .ءيس-تريت
اد-اون-نسكر كراض ءيحشاش ،يان-نّك د-يان ن-موسا د-يان ن-يل ّيا؟» 6
مارقوس 108
ءور-ي ّسين ما-يتّيني ،اشكو گُّدن باهرا 7 .غاكودان تگّوز-د ّفالسن يات-تمدلوت
تدل-تن .ءيساول-د يان-واوال زغ-تمدلوت ييني-اسن« :غواد ءيگا ءيوي ءيعزّان.
سفليدات سرس 8 ».غاكودان گراولن غمك د-غمك واالينّي ءور-سول-ژرين يان
ديدسن ،ابال ياسوع واحدوت.
لماسيح ءي ّجو ّجي 14لّيغ وو ّرين س-دار ءيمحضارن ياضني ،ژرن-ين دارسن
مدّن گّوتنين سوتلن-اسن ،ار-ديدسن-تمجاحادن كرا افروخ امجنون
ن-يمسلمدن ن-شّ رع 15 .ءي ّما مدّن-ان ،لّيغ ژران ياسوع تع ّجبن كولّوتن ،ازّلن-د
ءيسقسا-تن: نتّا ءي ّما 16 تسالمن.ارّ -فالسّ - س-دارس
«ما-ف-ا-ديدسن-تّمجاحادم؟» 17ءيساول يان زغ-گر مدّن-ان ييني-اس:
ءيال گيس يا-لّج ّن اژنژوم 18 .ءينّاغ-ت-يغوي«واي-امسلمد ،ءيويغ-اك-د ءيويّ ،
ار-سرس-يكّات ارد-اس-د-يك-وكشكوش ءيمي ،ار-يتگژاژ ءوخسان-نس ءيقار.
ضالبغ ءيمحضارن-نّك ا-تّ -سوفغن واالينّي ءور-ژضارن 19 ».ءيساول ياسوع
ييني-اسن« :وا-تاسوت-اد ،ءور-ا ُّك-تريت ا-تامنت .منشك ا-را-سول-ديدون-قاماغ؟
منشك ا-راد-ديدون-صبرغ؟ اويات-ت-يد س-داري 20 ».اوين-اس-ت-يد .غير
مارقوس 109
10
ءيساول لماسيح 1ءي ّفوغ ياسوع زغ-غين ءيك تيسگيو ن-يودايا ءيلكم
تاسگا ياضني ن-واسيف ن-وردون .مو ّن-د ّفالس مدّن ف-طّالق
گّوتنين ار-تن-ي ّسلماد غمكلّي-بدّا-ي ّسلماد غ-ينّا ءيكّا 2 .اشكين-د كرا
يحال ءي-ورگاز ا-يفرو ن-يفاريسين ءيرين ا-ت-ارمن ءينين-اس« :ءيسّ -
يوصا موسا؟» 4ءينين-اس« :موسا ءي-تمغارت-نس؟» 3ييني-اسن« :ما-س-كُنّ -
يودجا ارگاز ا-يارا تابرات لّفرا ءيفرو-اس 5 ».ءيرار-اسن ياسوع« :يورا-ياون
اوال-ان اشكو قّورن-ووالون-نّون 6 ،واالينّي ءور-يگي غمكاد غ-يسيزوار
ن-دّونيت .غمكلّي ءيتياران ‹ربّي ءيسكر اوتم د-تاوتمت 7 ›.ءيتيارا-داغ ‹مايان
ا-ف-را-يفل-ورگاز باباس د-ينّاس ءيمون د-تمغارت-نس 8 .هاتنين سين راد-وو ّرين
گن يات دّات ›.ءور-سول-گين سين واالينّي يات دّات اد-گان 9 .ف-مايان
ا-ف-راد-اون-ينيغ ،اينّا ءي ّسمون ربّي ،ا-ت-ور-يبضو بنادم».
«غ-دار بنادم ءور-يژضار ا-ييلي واالينّي غ-دار ربّي .اشكو ءور-يلّي كرا مي
ءور-يژضار ربّي ا-ت-يسكر 28 ».ءينكر بط ُرس ييني-اس« :ها-نكُّني نفل-ن كولّو
ما-دارنّغّ -يالن ،ناشك-يد نمون ديدك 29 ».ييني-اسن ياسوع« :لح ّق
ا-راد-اون-ينيغ ،وانّا-ن-يفلن تيگ ّمي-نس نغد ايتماس نغد ءيستماس نغد باباس نغد
ءينّاس نغد تاروا-نس نغد ءيگران-نس فّ -سيبت-ينو ءوال فّ -سيبت لّخبار-اد
ءيفولكين 30راد-اس-ييلي ما-يوگُرن مايان ف-م ّيا ن-توال غيالد غ-دّونيت-اد،
تيگُ ّما د-ايتماتن د-تايتماتين د-ينّاتين د-تاروا د-يگران نتني د-ترفوفنت ،تيلي-اس
غ-ليخرت تودرت ءيدومن 31 .واالينّي كيگان د-يمزوورا ا-را-يگُّرو ،د-كيگان
د-يمگّورا ا-را-يزوور».
لماسيح ءي ّجو ّجي 46لكمن تامدينت ن-اريحا .لّيغ ءي ّفوغ ياسوع زغ-اريحا
ابوكاض بارتيماوس نتّا د-يمحضارن-نس د-مدّن گّوتنين ،ييلي غين
يان-وبوكاض ءيسم-نس بارتيماوس يوس ن-تيماوس ،ءيگاور غ-تاما ن-وغاراس
ار-يتضاالب 47 .لّيغ ءيسفلد ءيزد ياسوع گو-ناصيرا ايد ءيزرين ار-يتغوّات
ار-يتّيني« :وا-ياسوع يوس ن-داود ،حنّو گيگي 48 ».اكُين گيس مدّن ءينين-اس
ا-يف ّسا .ءي ّما نتّا ءيزوويد ار-يتغ ّوات س-وگُّار ار-يتّيني« :وا-ياسوع يوس ن-داود،
حنّو گيگي 49 ».ءيبيدّ ياسوع ييني ءي-مدّن-ان« :غرات-اس-د ».غرن-د
ءي-وبوكاض ءينين-اس« :غير تهنّا .تنكرت ،هاتي ءيغرا-ياك-د س-دارس50 ».
ياكُي-وبوكاض ءيلوح اسلهام-نس ،ياشك-يد س-دار ياسوع 51 .ءيسقسا-ت
ياسوع« :ما-تريت اد-اك-ت-سكرغ؟» ييني-اس-وبوكاض« :وا-سيدي،
اد-يسفيوغ 52 ».ءيساول ياسوع ييني-اس« :زايد غيالد ،ها-ك ّيي ت ّجيت اشكو
تومنت ».ييسفيو غاكودان ،ءيضفور ياسوع غ-وغاراس.
مارقوس 115
11
1اكمورن-ين س-تمدينت ن-وروشاليم .لّيغ لكمن اورير ءيكشم لماسيح
ن-زّيتون غ-تسگا ن-بيتفاجي د-بيتعانيا ،يازن ياسوع سين س-وروشاليم
زغ-يمحضارن-نس 2ييني-اسن« :زايدات س-ودوّار-ان لّگدّام-نّون .كشمات
سرس ،را-ن-تافم يان-وسنوس ءي ّق ّن ،ءورّ -جوّ -فالس-يني يان .فسيات-اس
تاويم-ت-يد 3 .ءيغ-اون-ينّا كرا ن-يان ‹مايد تناولم؟› تينيم-اس ‹ءيرا-ت سيديتنّغ،
ءيميك را-ت-يد-يرار 4 » ›.دّون افن-ين اسنوس ءي ّقن غ-وغاراس غ-تاما ّ يان
ن-يمي ن-يات-تگ ّمي .فسين-اس-د 5 .ساولن سرسن غويلّي بيدّنين غين
ءينين-اسن« :مايد تناولم؟ ماخ ا-تفسيم ءي-وسنوس-اد؟» 6رارن-اسن
س-غمكلّي-س-اسن-ينّا ياسوع ،ادجن-تن 7 .اوين-د اسنوس ءي-ياسوع گرن-ين
ّفالس ءيسلهامن-نسن ،ءيني ّفالس 8 .مو ّن-د مدّن گّوتنين ،ارّ -سوان
ءيسلهامن-نسن غ-وغاراس .كرا گيسن ار-د-يت ّبي تيصطّوين زغ-يسغارن ن-يگران
ار-تنتّ -سوان غ-وغاراس 9 .فرحن باهرا غويلّي زوارنين ءي-ياسوع غ-وغاراس
ءوال غويلّي-اس-گُّرانين ،ار-تالّن اوال-نسن ار-تّينين« :هوصانّا ،امباركي ا-يگا
غواد-د-يوشكان س-يسم ن-سيدي ربّي 10 .تامباركيت ا-تگا-تگلديت ن-باباتنّغ
داود لّي-د-يوشكان .هوصانّا غ-يگنّا ياتّوين».
زيك صباح ن-نديد ازكّا لّيغ زرين غ-وغاراس ژرن ّ 20 ال ّمود لّماسيح
ءي-يمحضارن-نس تازارت-لّي ،ت ّقور زغ-يژوران-نس 21 .ءيكتي-د بط ُرس
ييني ءي-ياسوع« :واي-امسلمدّ ،سماقّل .تازارت لّي-مي-تدعيت ،هاتّي ت ّقور».
22ءيساول ياسوع ييني-اسن« :امنات س-ربّي 23 .لح ّق ا-راد-اون-ينيغ ،وانّا
ءينّان ءي-وورير-اد ‹ءيتّي زغ-غيد تضرت-ن غ-ومدا ›،ءيغ-يومن ءيس-را-ييلي
مايلّي-س-ينّا بال ءيشكّا غ-وول-نس ،هاتي راد-اس-ييلي 24 .ف-ماياد
ّژاالم ءي-ربّي ،امنات ا-ف-راد-اون-ينيغ ،كولّو ما-تضالبم ءيغ-ا-ت ّ
ءيس-راد-اون-يتياوفكا ،هاتي راد-اون-ييلي 26 ،25 .غاكود نّا-تبيدّم ار-ت ّ
ّژاالم،
صامحات ءي-وانّا گيگون ءيسكرن كرا ُيخش ّن ،باش اد-اون-يصامح باباتون
لّيّ -يالن غ-يگنّا ءوال كونّي فّ -دنوب-نّون».
مارقوس 117
12
لمعنا ن-يخ ُّماصن 1ءيبدو ياسوع ار-سرسن-يساوال س-لمعني ييني-اسن:
د-يگر ن-واضيل «ها-يان-ورگاز ءيژّا اضيل غ-يگر-نس ،ءي ّسلولّي-اس
ءيفريگ ءيغزا اگُضي ءيّ -
لمعصرت ،ءيبنو يا-لّبرج ءيفل-ت ءي-يخ ُّماصن ءيفتو
ءيمو ّدو 2 .لّيغ-د-يروح-وزمز يازن يان-وخدّام-نس س-دار ءيخ ُّماصن
اد-اس-د-ياوي ما-ت-يد-يوشكان غ-لغلّت ن-يگر-نس 3 .ءي ّما نتني غوين-ت
ّسغورشن-ت رارن-ت ءور-د-ييوي يات 4 .يازن-اسن اخدّام ياضني ،رژن-اس
ءيخف-نس ّسرفوف ّن-ت 5 .يازن وايّاض ،نغن-ت .يازن وي ّياض گّوتنين ،كرا
گيسن ءوتن-ت ،كرا گيسن نغان-ت 6 .ءيقاما-ياس يان ءيگا يوس ،ءيعزّا دارس
باهرا .يازن-اسن-ت غ-يسيگُّرا ،ييني د-يخف-نس‹ :راد-وقّرن ءيوي 7 ›.واالينّي
مارقوس 118
لّي-جدّرن مدّن ءوال تيوافكيو لّي-اكّان ءي-ربّي 34 ».لّيغ ءيژرا ياسوع ءيزد
س-لمعقول ا-س-د-يساول ييني-اس« :ءور-ن-تاگّوگت ك ّيي ف-تگلديت
ن-ربّي ».غاكودان ءور-سول-يزعم يان ا-ت-يسقسا.
اسقسي ف-ما-يگا 35ار-ي ّسلماد ياسوع غ-تگ ّمي ن-ربّي ،ءيسقسا مدّن:
«ماخ ايلّيغ ا-تّينين ءيمسلمدن ن-شّ رع ‹را-يگ لماسيح لماسيح
يان زغ-تاسوت ن-وگلّيد داود›؟ 36ءي ّما داود ،لّيغ-ت-يگوّد رّوح لقودوس
ا-يساول ف-لماسيح ءينّا ‹ها-سيدي ربّي ءينّا ءي-سيدي ،سكيوس ف-وفاسيي-ينو
ارد گغ ءين ّواشن-نّك غ-دّو ءيضارن-نّك 37 ›.ها-داود س-يخف-نس ءيبدر غوالّي
ءيگان لماسيح ،ءيگ-ت د-سيديس .مامنك ا-را-يگ غير يان زغ-تاسوت-نس؟»
ار-اس-سفليدن مدّن گّوتنين ،فرحن س-كولّو ماد-اسن-ينّا.
تاه ّجالت تامژلو ّط 41ءيگاور ياسوع غ-ومنيد نّ -صندوق غ-تگ ّمي ن-ربّي،
ار-يتمناد غ-مدّن ار-ن-سراسن ءيقاريدن غّ -صندوق .كيگان د-يد-بو-وايدا
ار-ن-سراسن ما-يگّوتن 42 .تاشك-يد يات-ته ّجالت تگا تامژلو ّط ،تسرس-ن
سنات-تقاريدين ءيدروس-واتيگ-نسنت 43 .ءيغر ياسوع ءي-يمحضارن-نس
س-دارس ييني-اسن« :لح ّق ا-راد-اون-ينيغ ،تاه ّجالت-اد تامژلو ّط ،هاتّي تسرس-ن
غّ -صندوق ءوگُّار ن-غويد كولّوتن 44 ،اشكو نتني فكان زغ-مايلّي دارسن
مارقوس 121
ءيگّوتن ،ءي ّما نتّات ،واخّا تحتا ّجا ،تسرس-ن كولّو ما-دارسّ -يالن ،تفك
لمعيشت-نس كولّوتّ ».
13
1لّيغ-د-ي ّفوغ ياسوع زغ-تگ ّمي ن-ربّي ،ييني-اس يان مايلّي را-يجرو
ءي-تگ ّمي ن-ربّي زغ-يمحضارن-نس« :ژر اي-امسلمد ،ماتّا غمكاد م ّقورن
ءيژران-اد .ماتّا غمكاد دوسن فولكين ءيغوربان-اد 2 ».ءي ّما ياسوع ءينّا-ياس:
«ءيس-ا-تّمنادت غ-يغوربان-اد م ّقورنين؟ راد-كولّو-تياوگارن س-واكال.
ءور-را-گيسن-يقاما-وژرو ف-وژرو».
اس-ان ءوال تاساعت-ان ءور-تن-ي ّسين يان، ضوفات ار-ت ّّژاالم « 32واالينّي ّ
ال لمااليكا ن-يگنّا ءوال يوس ن-بنادم .غير بابا لّيّ -يالن غ-يگنّا ،نتّان واحدوت
ا-ي ّس ّن 33 .رارات لعاقل-نّون تضوفم اشكو ءور-ت ّسينم ماناگو
ا-را-د-يروح-وزمز-ان 34 .زوند يان-ورگاز ءيمو ّدا ءيفل تيگ ّمي ءي-يخدّامن-نس
يوصا انگابال ن-يمي ّ ست-گابلن ،ءيفك ءي-كرايگاتّ يان تاووري-نس. اّ -
ا-يضوف 35 .ضوفات ءوال كونّي ،اشكو ءور-ت ّسينم ماناگو ا-را-د-ياشك
بو-تگ ّمي ،ءيزد غ-تدگُّات نغد ا ّماس ن-ييض نغد او ّدان امزوارو ن-وفولّوس نغد
تاواغال ن-تافوكت 36 .ضوفات ا-ور-د-ياشك غ-كرا ن-تاساعت لّي-ور-تغالم
ياف-كُن-د تگنم 37 .مايد-اون-نّيغ ،را-ت-ينيغ ءي-كولّو مدّن :ضوفات».
مارقوس 124
14
سكرن ءينمغورن 1سين-وو ّسان ا-يقامان ءي-لعيد ن-وسورف د-وو ّسان
ف-اد-نغن لماسيح ن-ورخصيص .ار-سيگّيلن ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي
د-يمسلمدن ن-شّ رع مامنك ا-راد-امژن ياسوع س-لحيلت ا-ت-نغن 2 .واالينّي
نّان ءي-نگراتسن« :ءورد غ-وو ّسان لّعيد باش ا-ور-دووين مدّن».
53اوين ياسوع س-دار-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي ،مو ّن-د ءيبيدّ لماسيح
ءينمغورن كولّوتن د-يمغارن ن-تمازيرت د-يمسلمدن غ-لمحكاما
ن-شّ رع 54 .ءي ّما بط ُرس ءيضفار-ت زغ-توگّوگت ،ءيكشم س-وا ّماس ن-تگ ّمي
ن-ونمغور ،ءيسكيوس د-يمخزنيين غ-دار لعافيت ار-ديدسن-يرقّا 55 .ءي ّما
ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمغارن لّمحكاما كولّوتن ار-سيگّيلن س-توگّا
ف-ياسوع باش ا-ت-نغن ،واالينّي ءور-وفين يات 56 .كيگان د-مدّن
ارّ -فالس-اكّان توگّا ن-تكركاس ،واالينّي ءور-نگادّانت توگّا-نسن 57 .ءينكر كرا
گيسن ارّ -سكيركيسن ءينين« 58 :نكُّني نسفلد-اس ءينّا ‹نكّي راد-خلوغ
تيگ ّمي-اد ن-ربّي ءيتياوسكارن س-يفا ّسن ن-بنادم ،بنوغ غ-كراض-وو ّسان يات
ياضني ءور-يتياوسكارن س-يفا ّسن ن-بنادم 59 » ›.ءوال غمكاد-داغ،
ءور-نگادّانت توگّا-نسن 60 .ءيبيدّ-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي غ-وامّاس-نسن،
ءيسقسا ياسوع« :ءيس-ور-را-دّ -فالسن-ترارت س-يات؟ مايدّ -فالك-تّينين غويد
غ-توگّا-نسن؟» 61ءي ّما ياسوع غير ءيف ّسا ،ءور-ينّي يات.
ءيسقسا-ت-داغ-ونمغور« :ءيزد كيّي ا-يگان لماسيح يوس ن-ومباركي؟» 62
ييني-اس ياسوع« :نكّي ا-ت-يگان .را-تژرم يوس ن-بنادم ءيسكيوس ف-وفاسي
ن-ربّي ءيتج ّهدن ،ءيفتو-د غ-يمدال ن-يگنوان 63 ».لّيغ-اس-يسفلد-ونمغور
ن-تگ ّمي ن-ربّي ،ءيبّي تيملسا-نس ييني-اسن« :ما-سول-نرا ءيناگان-اد؟ 64كونّي
تسفلدم ءي-واوال-نس لّكوفر .ماّ -فالس-تنّام؟» حكامن ّفالس كولّوتن ءينين:
«ءي ّقان-ت-يد ا-ي ّمت 65 ».ءينكر كرا گيسن ارّ -فالسّ -سوفوسن ار-اس-دالن ءودم
ار-ت-كّاتن س-يباريقن ار-اس-تّينين« :وا-نّابي ،مل-اغ مانوا-ك-يوتن ».امژن-ت
ءيمخزنيين ار-ت-كّاتن.
نتّان« :ءورّ -سينغ ،ءور-فهيمغ ما-س-تنّيت ».ءي ّفوغ س-وغگُ ّمي .ءيغر-وفولّوس
غاكودان 69 .تژر-ت-داغ-تخدّامت-لّي ،تيني ّفالس ءي-ويلّي بيدّنين غين« :غواد
ّ
ءيميك س-اس-نّان ءيگا يان زغ-گيسن 70 ».ءيرار-داغ بط ُرس« :ءوهو ».يان
غويلّي بيدّنين غين« :سّ -صاحت تگيت كيّي زغ-گيسن اشكو گو-جاليل
ا-تگيت 71 ».ءينكر بط ُرس ارّ -
يتگاال ار-يتّيني سّ -جهد« :نكّي ءورّ -سينغ
ارگاز-اد ف-ا-تساوالم 72 ».ءيغر-وفولّوس غاكودان تيس سنات-توال .ءيكتي-د
بط ُرس مايلّي-س-اس-ينّا ياسوع «ءور-را-يغر-وفولّوس سنات-توال ارد تينيت
كرا ّط-توال ءور-يّي-ت ّسينت ».ءيسوانگم-د اوال-ان ارّ -
ياال.
15
1لّيغ ءيفاو زّمان مو ّن-د ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي ءيبيدّ لماسيح
غ-لگدّام ن-بيالطوس د-يمغارن ن-تمازيرت د-يمسلمدن ن-شّ رع ،نتني د-يمغارن
لّمحكاما كولّوتن ،مشاوارن ف-ما-راد-سكرن .كرفن ياسوع اوين-ت دحين-ت-ين
ءي-بيالطوس لحاكم ن-رّومان 2 .ءيسقسا-ت بيالطوس« :ءيس-تگيت اگلّيد
ن-ايت-يودايا؟» ءيرار-اس ياسوع« :ك ّيي ا-ت-ينّان 3 ».نكرن ءينمغورن ن-تگ ّمي
ن-ربّي ار-سرس-تاشتكّان س-كيگان د-تغاوسيوين 4 .ييني-اس بيالطوس:
«ءيس-ور-را-دي-ترارت س-يات؟ ژر منّاوت-تغاوسيوين ايدّ -فالك-تّينين 5 ».ءي ّما
ياسوع ءور-ينّي يات ايلّيغ ءيتع ّجب بيالطوس.
39ءي ّما لقبطان ن-يعسكرين لّي-يبيدّن غ-تاما ن-ياسوع ،لّيغ ءيژرا مامنك ا-يوت
س-تغويّيت ءي ّسوفغ ّروح-نس ،ييني« :سّ -صاحت ءيگا-ورگاز-اد يوس ن-ربّي».
ّ 40النت غين كرا ن-تمغارين بيدّنت غ-توگّوگت ار-تمنادنت كولّو ما-يجران.
ّتال گيسنت ماريام ءولّت-ماگداال ،د-ماريام ءينّاس ن-ايتماتن ياعقوب ءيمژّين
د-يوسف ،نتنتي د-سالوما 41 .كّانت-ستّين ار-تمونونت د-ياسوع ار-تي-تعاوانّت
ءيال غ-جاليل .ءيلينت غين تييّاض گّوتنين لّي-د-ديدس-وشكانين لّيغ ّ
س-وروشاليم.
16
واس ن-وسونفو ،تنكر ماريام ءولّت-ماگداال
1لّيغ ءيزريّ - تانكرا لّماسيح
د-ماريام ءينّاس ن-ياعقوب نتنتي د-سالوما ،سغنت زغ-لموت
مارقوس 133
زيك صباح ءيسافارن ن-تو ّجوت باش اد-دّونت اد-ژغورنت دّات ن-ياسوعّ 2 .
واس لّحدّ ،بحرا-دي-تغلي تافوكت ،فتونت س-ومضّ ال 3 .ار-تّينينت نّ -
ءي-نگراتسنت« :ما-راد-اغ-ي ّسكنوكي ءيفير زغ-يمي ن-يفري؟» اشكو ءيم ّقور
باهرا 4 .الّنت الّن-نسنت س-ن-ژرانت ءيفير ييتّي زغ-يمي 5 .كشمنت
س-ومضّ ال افنت-ن يان-وع ّيال ءيسكيوس ف-وفاسي ،ءيلسا اسلهام ءيملّولن.
لّيغ-ت-ژرانت گُّدنت باهرا 6 .ءي ّما نتّا ءيساول ييني-اسنت:
«اد-ور-تيكساضمت .ار-تسيگّيلمت ياسوع گو-ناصيرا لّي-ي ّموتن ف-وگّجدي.
ءور-سول-يلّي غيد ،هاتي ءينكر-ن .ژرامت ،ها-يلّيغ-ت-يد-سرسن 7 .ءي ّما
غيالد ،دّوامت ت ّسلك ّمت اوال-اد ءي-يمحضارن-نس نتني د-بط ُرس،
تينيمت-اسن‹ :ياسوع را-كُن-يزوور س-تمازيرت ن-جاليل .غين ا-غ-را-تي-تژرم
غمكلّي-س-اون-ينّا 8 » ›.فّوغند-د-تمغارين زغ-ومضّ ال ار-سرسنتي-تكّات تاودا
ار-ترگيگيينت .روولنت ءور-نّينت يات ءي-يان اشكو كسوضنت باهرا.
واس ءيسكر زاكاريّا تاووري-نس ن-ينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي اشكو 8يانّ -
تلكم-د-تواال نّ -ربعت-نس 9 .گرن-د ءينمغورن اسغار غمكلّي بدّا سكارن ،باش
اد-بضون تاووري ءي-نگراتسن .ياشك-يد-وسغار غ-زاكاريّا ا-يكشم س-تحانوت
تامژاليت ا-ن-گيس-يبخّر غ-لگدّام ن-ربّي 10 .ءيكشم سرس غ-تاساعت لّبخور،
تژاالن 11 .ءيبان-اس غاكودان يا-لّماالك ن-سيدي مو ّن-د مدّن گّوتنين غ-ب ّرا ارّ -
ربّي ،ءيبيدّ غ-تسگا تافاسيت لّميدا لّي-ف-ا-تبخّارن 12 .لّيغ-ت-يژرا زاكاريّا
ءيغووض ييكساض 13 .ءيساول لماالك ييني-اس« :وا-زاكاريّا ،اد-ور-تيكسا ّط.
لوقا 136
23ءيزايد ءيل ّما ءيك ّمل ءو ّسان ن-تووري-نس ،يوو ّري س-تگ ّمي-نس 24 .زرين
كرا ن-وو ّسان س-ا-تربّو-تمغارت-نس اليصاباط .تقاما غ-تگ ّمي-نس س ّموس-ييرن.
25ار-تّيني« :هاتي غيالد ءيبارك گيگي سيدي ربّي ،ءيسفيض لعار-ينو غ-گر
مدّن».
لوقا 137
26زرين ءيل ّما سضيص-ييرن ،يازن ربّي لماالك جيبرايّيل ءيساول لماالك
جيبرايّيل ءي-ماريام س-يات-تمدينت غ-تمازيرت ن-جاليل ءيسم-نس ناصيرا،
27س-يات-تعيّالت ءيضالب-تّ -ين يان-ورگاز ءيسم-نس يوسف زغ-تاسوت
ن-وگلّيد داود .ءيگ ءيسم ن-تع ّيالت ماريام 28 .ءيبيدّ سرس لماالك ييني-اس:
ءيال ديدم 29 ».تغووض ماريام « ّسالم ّفالم ا-تامباركيت .سيدي ربّي ّ
ف-واوال-نس ،تسقسا ءيخف-نس ماخ ايلّيغ سرس ءيساول غمكان 30 .ءي ّما
لماالك ءيساول-داغ ييني-اس« :وا-ماريام ،اد-ور-تيكسا ّط ،اشكو ربّي ءيرضا
ّفالم 31 .هاتي را-تربّوت ،تاروت يان-وازّان ،تگت-اس ءيسم ‹ياسوع›32 .
را-يگ واد باهرا ءيهيّان .راد-اس-تّينين ‹يوس ن-وماتّوي› .راد-اس-يفك سيدي
ربّي لعرش ن-جدّيس داود 33 ،ءيگ اگلّيد ف-تاروا ن-ياعقوب كولّو
مايد-د-يفتان .تاگلديت-نس ءور-را-سار-تّ ّمو».
34تيني-اس ماريام ءي-لماالك« :مامنك ا-را-ييلي ماياد؟ ءورّ -جوّ -سينغ كرا
ن-ورگاز 35 ».ييني-اس لماالك« :را-دّ -فالم-يگ ّوز رّوح لقودوس،
تدل-كم-تحكيمت ن-ربّي اماتّوي .مايان ا-ف-را-تّينين ءي-وا ّزان امژالي
لّي-را-تاروت ‹يوس ن-ربّي› 36 .هان اليصاباط لّي-يگان زغ-ايت-دارم ،ءوال
نتّات ار-تربّو س-يان-وازّان غ-توو ّسرت-نس .هان ختالّي-ف-ا-تّينين مدّن
ءيالن 37 .اشكو ءور-يلّي كرا ءور-تژضار ا-تربّو ،ويس سضيص-ييرن ايد دارس ّ
مي ءور-يژضار ربّي ا-ت-يسكر 38 ».تساول ماريام تيني« :ها-يّي گيغ تاخدّامت
ن-سيدي ربّي .اد-يّي-ييلي مايد-يّي-تنّيت ».ءيفل-تّ لماالك غاكودان.
امو ّدو ن-ماريام س-دار 39ءور-تماطيل ماريام ،تنكر غ-وو ّسان-ان تدّو
س-يات-تمدينت غ-يورار ن-يودايا 40 ،تلكم-ن تيگ ّمي اليصاباط
ن-زاكاريّا تغر س-اليصاباط 41 .لّيغ تسفلد اليصاباط ءي-واوال ن-ماريام
لوقا 138
اس-وازّان غ-واحليگ-نس ،تع ّمر س-رّوح لقودوس 42 ،تا ّل اوال-نس تيني: ءي ّم ّ
«تامباركيت ا-تگيت غ-تمغارين .امباركي ا-يگا-وارّاو ن-واحليگ-نّم 43 .ماد-گيغ
نكّي ايلّيغ-د-داري-توشكا ءينّاس ن-سيدي؟ 44غير سفلدغ ءي-واوال-نّم
س-ي ّمو ّسا-وازّان س-لفرح غ-واحليگ-ينو 45 .تامباركيت ا-تگيت اشكو تومنت
ءيس-راد-ام-ي ّسافو سيدي ربّي اوال لّي-س-ام-ينّا».
مايلّي ءيمال رّوح 67ءيع ّمر زاكاريّا باباس س-رّوح لقودوس ،ءيساول
لقودوس ءي-زاكاريّا س-ماد-اس-يمال ربّي ييني« 68 :اد-باهرا-نالغ سيدي ربّي
ن-ايت-دارنّغ ،اشكو ياكمور-د س-مدّن-نس اد-اغ-يفوكّو 69 .ءي ّسمغي-د غ-گر
تاسوتين ن-وخدّام-نس داود يان ءيگان ان ّجام ءيتج ّهدن 70 ،غمكلّي ءينّا ف-يمي
ّالنبيا-نس ءيمژالين غايد ءيزرين 71 ،باش اد-اغ-ي ّجنجم زغ-ين ّواشن-نّغ ءوال كولّو
ويلّي-اغ-كورهانين 72 .هاتي ءيرحم-اغ غمكلّي ءينّا ءي-يمزوورا-نّغ ،ءي ّسافو
لعهد-نس ءيهيّان 73 ،غمكلّي ءينّا ءي-باباتنّغ ءيبراهيم س-واوال ءيزگان74 .
راد-اغ-يفوكّو زغ-گر ءيفا ّسن ن-ين ّواشن-نّغ ،باش ا-نتعباد بال نكسوض يات75 ،
ار-نسكار ما-يفولكين ءوال ما-ت-يرضان كولّو ءو ّسان ن-تودرت-نّغ 76 .ءي ّما ك ّيي
ا-يوي ،راد-اك-تّينين ‹نّابي ن-ربّي اماتّوي› .را-تزوورت سيديتنّغ اد-اس-ت ّجوجادت
اغاراس 77 .را-تماالت ءي-مدّن-نس مامنك ا-س-را-تن-ي ّجنجم ،ءيصامح-اسن
ف-كولّو ماد-سكرن ُيخشن 78 .اشكو ءيرحم-اغ ربّي-نّغ ،ءيحنّو گينّغ .هاتي
تيالسزوند تافوكت ا-را-ت-يدّ -فالنّغ-ي ّسغلي 79 ،ييسفيو ف-ويلّي زدغنين غّ -
د-ومالو لّموت ،ءي ّسلكم ءيضارن-نّغ س-وغاراس نّ -سالمت».
2
تاالليت لّماسيح 1غ-وو ّسان-ان ا-غ-د-ي ّفوغ يا-لّقانون زغ-دار-وگلّيد
ءيم ّقورن قايصر ءوغوسطوس ،يامر كولّو مدّن غ-كرايگاتّ ماني اد-حاسبن
ءيسم-نسن 2 .تاواال تامزواروت ايان غ-حاسبن مدّن ،ءيجرا غ-وو ّسان
لّي-غ-يحكام كيرينيوس تامازيرت ن-سوريّا 3 .ار-تمودّون مدّن كرايگاتّ يان
س-تمازيرت-نس ا-ن-گيس-يحاسب ءيسم-نس.
واس لّي-غ-راد-ژّالّن ءي-وازّان .گن-اس غاكودان 21زرين ّسا-وو ّسان س-د-يروحّ -
ءيسم ‹ياسوع› ،ءيگا ءيسم لّي-س-ينّا لماالك ءور-تا-دا-تربّو ماريام.
34ءيزايد سيمعان ءيضالب ربّي ا-تن-يبارك ،ءيساول ءيل ّما س-ماريام ءينّاس
ن-وازّان ،ييني-اس« :ازّان-اد ،ءيگا-ت ربّي د-واد-س-راد-ضرن كيگان د-مدّن
ن-ايت-ربّي ،نكرن كيگان فّ -سيبت-نس .ءيگ-ت د-يات-تماتارت لّي-راد-اگُين
مدّن گّوتنين 35 ،د-غمكان ا-س-رادّ -سبايّ ّن تينباضين ن-ووالون-نسن .ءوال
ك ّمي ،راد-ام-تبّي تاغوفت ءول-نّم زوند تاژّيت».
ءيالن غ-شّ رع ن-سيدي ربّي، 39لّيغ ءيك ّمل يوسف د-ماريام مايلّي ّفالسن ّ
وورّين س-تمدينت-نسن ن-ناصيرا غ-تمازيرت ن-جاليل 40 .ار-يتيمغور-وازّان
ار-يتدوس .تيگات-گيس-تحكيمت ،تيلي ّفالس لباراكا ن-ربّي.
ءيرگل سين د-مراو ن-وسگُّاس دّون غمكلّي بدّا 43 .غاكود لّيغ ك ّملن-وو ّسان
لّعيد امژن اغاراس س-تمازيرت-نسن .ءورّ -سي ّن ايت-دارس ءيس-ن-يقاما-وحشمي
اس كولّوت ياسوع غ-وروشاليم 44 ،غالن ءيس-ديدسن-يمون غ-وكابار .زّرين ّ
غ-وغاراس ،بدون ءيل ّما ار-سرس-سيگّيلن غ-گر ايت-دارسن د-يمدّوكُّال-نسن.
45لّيغ-ت-ور-وفين وورّين س-وروشاليم ا-سرس-سيگ ّيلن 46 .ار ويس
كراض-وو ّسان ا-ت-ين-وفان غ-گر ءيمسلمدن ن-شّ رع غ-تگ ّمي ن-ربّي،
ار-اسن-يسفليد ار-تن-يسقسا 47 .غويلّي-اس-سفليدنين ار-كولّو-تع ّجابن
غ-لفهمت-نس ءوال تاحكيمت لّي-س-ا-يترارا اوال 48 .لّيغ-ت-ژران ايت-دارس
ءيضر-اسن لعجب ،تيني-اس ءينّاس« :ماخ ا-يوي ايلّيغ-اغ-تسكرت غمكاد؟
ها-نكّي د-باباك نوسي ّفالك تاغوفت باهرا ،ار-سرك-نسيگّيل 49 ».ءي ّما نتّا
ءينّا-ياسن« :ماخ ايلّيغ ا-سري-تسيگّيلم؟ ءيس-ور-ت ّسينم ءيس-د-ي ّقان اد-يليغ
غ-تگ ّمي ن-بابا؟» 50ءي ّما نتني ءور-فهيمن اوال لّي-س-اسن-ينّا 51 .ءيمون
ديدسن غاكودان ،وو ّرين س-ناصيرا ،ار-يسكار س-يواليون-نسن .ءي ّما ءينّاس
تحضا كولّو تيغاوسيوين-ان غ-وول-نس 52 .ار-يتزاياد ياسوع غ-تيدّي ءوال
تاحكيمت ،ءيرضو سرس ربّي ءوال مدّن.
3
تابرّاحت ن-يوحانّا 1غ-وسگُّاس ويس س ّموس د-مراو ن-وگلّيد ءيم ّقورن
قايصر طيباريوس ،ءيگا بيالطوس گو-بونطوس لحاكم امسدّام
ف-يودايا ،ءيگ هيرودوس اگلّيد ن-جاليل ،ءيگ گماس فيليبّوس اگلّيد ن-يطورايا
د-تراخونيتيس ،ءيگ ليسانياس اگلّيد ن-ابيليني 2 .غ-وو ّسان-ان لّيغ يگا حانّان
د-قايافا ءينمغورن ه ّيانين ن-تگ ّمي ن-ربّي ،ياشك-يد-واوال ن-ربّي س-يوحانّا يوس
ن-زاكاريّا غ-لخال 3 .ار-يتكّا تيسگيو ن-واسيف ن-وردون ار-يتبرّاح ار-يتّيني:
«فالت كولّو ما-تسكارم ُيخشن ،تدّمّ غ-وامان ،باش اد-اون-يصامح ربّي
لوقا 144
7اشكين-د مدّن گّوتنين س-دار يوحانّا ،ءيرين ا-تن-ي ّسدّم غ-وامان .ءي ّما نتّا
ءينّا-ياسن« :وا-تاروا ن-يفاغرن ،ماد-اون-ينّان ءيزد غمكاد ا-س-را-تانفم
ءي-لعقوبيت لّي-را-يتّوت ف-دّونيت؟ 8سكارات افولكي باش ا-يبان ءيس-تفلم
ما-يُخش ّن .ا-ور-تّينيم ءي-نگراتون ‹نكُّني نگا تاروا ن-يبراهيم ›،اشكو
راد-اون-ينيغ ،ربّي ءيژضار ا-د-ي ّسنكر تاروا ءي-يبراهيم ءوال زغ-يژران-اد9 .
هاي-اگلزيم ءيتّرس ف-وگّجا ن-وسغار .كود تاسغارت نّا-ور-ياكّان لغلّت
ست-ي ّبي ءيلوح-تّ -ين غ-لعافيت».
ءيميمن ،راّ -
21تيغوردين ن-ما-ي ّسدّم يوحانّا كولّو مدّن-ان ،ءي ّسدّم ءودوم لّماسيح
ف-وفوس ن-يوحانّا ياسوع ءوال نتّا .ءيبيدّ ياسوع ارّ -
يتژاال ،س-رژمن ءيگنوان
22ءيگّوز-د ّفالس رّوح لقودوس غّ -سيفت ن-يان-وتبير ،ءيساول-د يان-واوال
زغ-يگنوان ييني« :ك ّيي تگيت ءيوي ءيعزّان .فرحغ سرك باهرا».
يوس ن-ماليا يوس ن-مانّا يوس ن-ماتّاتا يوس ن-ناتان يوس ن-داود 32يوس
ن-يشاي يوس ن-عوبيد يوس ن-بوعاز يوس ن-شاالح يوس ن-ناحشون 33يوس
ن-عميناداب يوس ن-ادمين يوس ن-ارني يوس ن-حاصرون يوس ن-فاريص يوس
ن-ياهودا 34يوس ن-ياعقوب يوس ن-يسحاق يوس ن-يبراهيم يوس ن-تاراح يوس
ن-ناحور 35يوس ن-ساروگ يوس ن-راعو يوس ن-فاالگ يوس ن-عابر يوس
ن-شاالح 36يوس ن-قينان يوس ن-ارفاكشاد يوس ن-شام يوس ن-نوح يوس
ن-الماك 37يوس ن-ماتوشاالح يوس ن-اخنوخ يوس ن-ياراد يوس ن-ماهاالليل
يوس ن-قينان 38يوس ن-انوس يوس ن-شيت يوس ن-ادام يوس ن-ربّي.
4
ءيبليس يورم لماسيح 1ءي ّفوغ ياسوع زغ-تسگيو ن-وردون ،ءيع ّمر س-رّوح
واس غ-لخال ،ار-ت-يتارم لقودوس 2 .ار-ت-يتگ ّواد رّوح كّوژ ءيد-مراو نّ -
ءيبليس .ءور-ا-يشتّا يات غ-وو ّسان-ان ايلّيغ يوو ّري ياغ-ت الژ باهرا 3 .ءيساول
سرس ءيبليس غاكودان ،ييني-اس« :ءيغ-تگيت يوس ن-ربّي ،ءيني ءي-وژرو-اد
ا-يوورّي ءيگ اغروم 4 ».ءيرار-اس ياسوع« :هان ءيتيارا غ-وارّا ن-ربّي ‹ءورد
اغروم كا-س-ا-يتدّر بنادم 5 » ›.ياوي-ت ءيل ّما ءيبليس ءي ّسغلي-ت س-ماني
ياتّوين ،ءيمل-اس غ-يان-وسماقّل كولّو تيگلداي ن-دّونيت 6 ،ييني-اس:
«راد-اك-فكغ ا-تحكامت كولّو ماياد ،ييلي-اك لمجد-نس كولّوت ،اشكو نكّي
ا-مي-يتياوفكا ا-ت-فكغ ءي-وانّا ريغ 7 .ءيغ-يّي-تسجدت ،كولّو ماياد را-يگ
وينّك 8 ».ءيرار-اس ياسوع« :هان ءيتيارا ‹ربّي سيديك ا-مي-تّسجادت ،د-نتّان
واحدوت ا-تّعبادت 9 » ›.ياوي-ت ءيل ّما ءيبليس س-تمدينت ن-وروشاليم،
ءي ّسبيدّ-ت ف-يگّي ن-وكفاف ن-تگ ّمي ن-ربّي ،ييني-اس« :ءيغ-تگيت يوس
ن-ربّي ،لوح-ن ءيخف-نّك زغ-غيد س-ييزدار 10 ،اشكو ءيتيارا ‹را-د-يازن
لمااليكا-نس ا-ك-گابلن 11 ›.ءيتيارا-داغ ‹را-ك-اسين ف-يفا ّسن-نسن باش
لوقا 147
لماسيح ءي ّجو ّجي 38ءي ّفوغ ياسوع زغ-تگ ّمي ن-تژالّيت ءيزايد ءيكشم
س-تگ ّمي ن-سيمعان .ياف-ن غين تاضگُّالت ن-سيمعان مدّن گّوتنين
توضن س-تاوال ءيشقان ،ضالبن-ت ّفالس 39 .ياكمور-د س-تاما-نس يامر تاوال
ا-تيتّي .تيتّي-زگيس-تاوال ،تنكر غاكودان ارّ -فالسن-تّسخّار.
5
واس ءيبي ّد ياسوع غ-تاما ن-ومدا ن-گانيساراط،
ءيمحضارن ءيمزوورا 1يانّ -
ار-تّ -سنوكمون مدّن گّوتنين ار-تّيرين اد-دارس-سفلدن ءي-واوال ن-ربّي 2 .ءيژر
سنات-تاناوين تّرسنت ف-واكال غ-تاما ن-ومدا ،فلن-تنت ءينگُمارن ن-يسلمان،
ار-سيريدن شّ بايك-نسن 3 .ءيكشم ياسوع س-يات غ-تاناوين ،تگ تين سيمعان،
ّ
ءيميك س-وامان .ءيگاور غ-تاناوت ار-ي ّسلماد ست-ين-يشّ كشم ءيضالب-ت اّ -
لوقا 150
مدّن 4 .لّيغ ءيك ّمل اوال-نس ييني ءي-سيمعان« :زايد-ن س-وگُنس ار تادروت
تگرم-ن شّ بايك-نّون ا-دي-تگ ّمرم ءيسلمان 5 ».ءيساول سيمعان ييني-اس:
«ءيض كولّوت ار-نكّات تا ّمارا ا-سيدي ،ءور-نومژ يات .واالينّي لّيغ-تي-تنّيت
كيّي را-ن-گرغ شّ بايك 6 ».گرن-تنت-ين غاكودان ،س-تنت-ين-وفان ع ّمرنت
س-يسلمان گّوتنين ايلّيغ راد-بّينت 7 .سيلّفن-ين ءي-يمدّوكُّال-نسن غ-تاناوت
ياضني اد-د-اشكين اد-اسن-عاو ّن .لّيغ-تن-د-روحن ار-ديدسنّ -سمونون ءيسلمان
ايلّيغ ع ّمرنت سنات تاناوين-لّي ،فتونت اد-دّمنت 8 .ءي ّما سيمعان بط ُرس ،لّيغ
ءيژرا مايد ءيجران ءيضر-ن ف-يفادّن ن-ياسوع ييني-اس« :وا-سيدي ،نگارا
ديدي .ارگاز ُيخش ّن اد-گيغ 9 ».اشكو ءيضر-اس لعجب غ-توگّت ن-يسلمان
لّي-د-ومژن 10 .ار-تع ّجابن ءيمدّوكُّال-نس ياعقوب د-يوحانّا تاروا ن-زابدي ءوال
نتني .ءي ّما ياسوع ءيساول س-سيمعان ييني-اس« :اد-ور-تيكسا ّط .غيالد سّ -
وفال
مدّن ا-را-تّگ ّمارتّ 11 ».سوفغن تاناوين-نسن س-واكال ،فلن كولّو
ما-دارسنّ -يالن ،مو ّن د-ياسوع.
ءيال ياسوع غ-يات-تمدينت ،ياشك-يد واس ّ لماسيح ءي ّجو ّجي 12يانّ -
دارس يان-ونجدام يوضن باهرا .لّيغ ءيژرا ياسوع ءيضر انجدام
غ-دار ءيضارن-نس ءيضالب-ت باهرا ييني« :وا-سيدي ،تژضارت ا-يّي-ت ّسغوست
ءيغ-تريت 13 ».ءيگّر-اس ياسوع س-وفوس-نس ييني-اس« :ريغ نكّي .غوس».
يوصا-ت ياسوع ييني-اس: ّ غاكودان ييتّي زغ-گيس لجدام ءيغوس14 .
«ا-ور-تينيت ءي-يان ف-ماياد ،واالينّي دّو تملت ءيخف-نّك ءي-ونمغور
يوصا موسا ،ا-تگن-تگ ّمي ن-ربّي ،تفكت-اس ف-وسغوس-نّك تيغرسي لّي-فّ -
توگّا ءي-مدّن 15 ».واالينّي ارّ -فالس-ساوالن مدّن س-وگُّار ،اوين لخبار
س-كرايگاتّ ماني .ار-دي-تّاشكين س-كيگان باش اد-سفلدن ءي-يواليون-نس
ّجين دارس زغ-تموضان-نسن 16 .ءي ّما نتّا ار-تن-يفال ءيدّو س-ماني ءيخوان
ا-ن-گيس-يژّا ّل.
لوقا 151
واس ياسوع ار-ي ّسلماد مدّن .گاورن غ-گراتسن لماسيح ءي ّجو ّجي 17يانّ -
كرا ن-مدّن لّمدهب ن-يفاريسين د-كرا ن-يمسلمدن اكوشام
ن-شّ رع ،ءوشكان-د زغ-كولّو تيمدينين ن-جاليل ءوال زغ-يودايا د-تمدينت
ن-وروشاليم .ياسوع ّتال-گيس-تحكيمت ءيتج ّهدن ن-ربّي ا-ي ّجو ّجي ءيموضان.
18اشكين-د كرا ن-مدّن اسين-د يان-ورگاز ءيكوشمن ءيگن ف-يمجدين-نس.
ءيرين ا-ت-ين-سرسن غ-لگدّام ن-ياسوع 19 ،واالينّي ءور-وفين مامنك
ا-ت-شّ كشامن اشكو تع ّمر-تگ ّمي س-مدّن گّوتنينّ .سغلين-ت ءيل ّما س-وكفاف
ف-يگّي ن-تگ ّمي ،زّوگزن ءيمجدين لّي-ف-يگن زغ-گر لياجور س-وا ّماس
ن-مدّن غ-لگدّام ن-ياسوع 20 .ءيژر ياسوع مامنك ا-باهرا-سرس-وم ّن ،ءيساول
س-وكوشام ييني-اس« :واي-ارگاز ،ءيتّين ّفالك دّنوب-نّك 21 ».بدون
ءيمسلمدن-لّي ن-شّ رع د-يفاريسين ار-سوينگيمن د-يخفاون-نسن« :ما-يگا غواد
ار-يساوال س-لكوفر؟ ما-يژضارن ا-ي ّسيتّي ّدنوب ابال ربّي واحدوت؟» 22ءي ّما
ياسوع ءي ّسن ما-غ-ا-سوينگيمن ،ييني-اسن« :ماخ ايلّيغ ا-تسوينگيمّ
د-يخفاون-نّون غمكاد؟ 23ما-گيسن-يرخان ،اد-ينيغ ‹ءيتّين ّفالك دّنوب-نّك› نغد
اد-ينيغ ‹نكر ار-تّيدوت›؟ 24ءي ّما غيالد راد-اون-ملغ ءيس-داري تاژضّ ارت
غ-دّونيت ادّ -سيتّيغ دّنوب ،نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ».ءيساول ءيل ّما
س-وكوشام ييني-اس« :نّيغ-اك ،نكر ،تاسيت ءيمجدين-نّك ،تدّوت
س-تگ ّمي-نّك 25 ».ءينكر غاكودان غ-لگدّام-نسن ياسي مايلّي-ف-يگن ءيدّو
س-تگ ّمي-نس ار-يتالغ ربّي 26 .غووضن مدّن-ان كولّوتن ءيضر-اسن لعجب،
ار-تالغن ربّي ار-تّينين« :تيغاوسيوين ه ّيانين ا-نژرا غا ّساد».
6
واس ن-وسونفو ءيفتا ياسوع غ-يگران غ-گر واس 1يانّ - اسقسي فّ -
تيزلفين ءيمحضارن-نس ار-تكّيسن ءيمندي. ن-وسونفو
ار-تنتّ -جمجورون غ-گر ءيفا ّسن-نسن ار-تنت-شتّان 2 .ساولن سرسن كرا
واس ن-وسونفو غايلّي ن-يفاريسين ءينين-اسن« :ماخ ايلّيغ ا-تسكارم غّ -
يحالن؟» 3ءيرار-اسن ياسوع« :ءيس-ور-تغريم ف-داود ما-يسكر ءور-گيسّ -
غاكود لّيغ-ت-ينغا الژ باهرا ،نتّا د-ويلّي ديدس مونّين؟ 4ءيكشم س-تگ ّمي
ن-ربّي ،ياسي اغروم لّي-يتياوفكان ءي-ربّي .ءورّ -
يحال ءي-ومشّ و ابال ءي-ينمغورن
ءيش-ت داود ءيفك-ت ءي-وسمون-نس 5 ».ءيزايد ياسوع ن-تگ ّمي ن-ربّيّ .
ييني-اسن« :ءي ّما نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ،گيغ سيديس نّ -
واس ن-وسونفو».
واس ن-وسونفو ياضني ءيكشم ياسوع س-تگ ّمي 6يانّ - ارگاز
ءيال غين يان-ورگاز ّ لّي-مي-ي ّموت-وفوس ن-تژالّيت ار-ي ّسلماد.
ءي ّموت-اس-وفوس افاسي 7 .ءيلين كرا ن-يمسلمدن ن-شّ رع د-يفاريسين ران
اد-افن غ-ياسوع ما-س-ا-ياس-صراضن .گابلن-ت اد-ژرن ءيس-را-ت-ي ّجو ّجي
واس ن-وسونفو 8 .ءي ّما ياسوع ءي ّسن ءيسوينگيمن-نسن ،ءيساول س-ورگاز غّ -
لّي-مي-ي ّموت-وفوس ييني-اس« :اشك-يد س-وا ّماس ».ءينكر-د ءيبيدّ
غ-وا ّماس-نسن 9 .ءيزايد ياسوع ءيسقسا مدّن-ان« :ينيات-يّي ،ماّ -
يحالن
واس ن-وسونفو؟ ا-نسكار ما-يفولكين نغد ا-نسكار ماُ -يخش ّن؟ ءيزد ا-ن ّجنجمغّ -
يان نغد ا-ت-نهلك؟» 10ءيگراول گيسن كولّوتن ،ءيساول ءيل ّما س-ورگاز-لّي
ييني-اس« :مدي-د افوس-نّك ».ءيمدي-اس-ت-يد س-ي ّجي ءيدوس-وفوس-نس.
11ءي ّما نتني نكرن-د گيسن ءيريين ،بدون ار-تمشاوارن ءي-نگراتسن
ف-ما-راد-سكرن ءي-ياسوع.
لوقا 154
واس غ-وو ّسان-ان ءيغلي ياسوع س-يان-وورير سين د-مراو ن-ورقّاس 12يانّ -
يتژاال ار-يتضاالب ربّي 13 .لّيغ-د-يغليّ -
واس ا-يژّالّ .ءي ّزري ءيض كولّوت ارّ -
ءيغر-د ءي-يمحضارن-نس س-دارس .ءيستي زغ-گيسن سين د-مراو ،ءيگ-تن
د-يرقّاسن-نس 14 .ءيستي سيمعان ءيفك-اس ءيسم لّجديد ‹بط ُرس› ،ءيستي
اندراوس گماس ن-سيمعان .ءيستي ياعقوب د-يوحانّا د-فيلي ّبوس د-بارتوالماوس
15د-ماتّا د-توما د-ياعقوب يوس ن-حالفا د-سيمعان لّي-مي-تّينين ‹اواطاني› 16
د-ياهودا يوس ن-ياعقوب ،نتني د-ياهودا ءيسخاريوط لّي-را-يزّنز ياسوع تيگيرا.
ما-يُخش ّن زغ-لخزين لّخُ شانت لّي-ي ّسمون غ-وول-نس .اشكو اينّا-س-يع ّمر-وول
ا-س-ا-يساوال ءيمي.
7
لماسيح ءي ّجو ّجي 1لّيغ ءيك ّمل ياسوع كولّو ما-يرا ا-ييني ءي-مدّن-ان ،ءيدّو
ءيال غين يا-لّقبطان ّ س-تمدينت ن-كافرناحوم2 . اخدّام لّقبطان
ن-يعسكرين نّ -رومان ،ييلي دارس يان-وخدّام-نس يوضن باهرا ءيفتو ا-ي ّمت.
اخدّام-ان ءيعزّا دارس باهرا 3 .لّيغ ءيسفلد لقبطان ف-ياسوع يازن-د كرا
ن-يمغارن ن-ايت-يودايا س-دارس ا-زگيس-ضالبن ا-ن-دارس-ياشك ا-ي ّجو ّجي
ّ
«ءيستهال اخدّام-نس 4 .نتني روحن-د ياسوع ضالبن-ت باهرا ءينين-اس:
اد-اس-تسكرت لخير-اد 5 ،اشكو ار-يتحوبّو ايت-تمازيرت-نّغ ءيبنو-اغ تيگ ّمي
ن-تژالّيت 6 ».ءيمون ديدسن ياسوع .لّيغ-ن-اكمورن س-تگ ّمي يازن-د لقبطان
كرا ن-يمدّوكُّال-نس س-ياسوع ييني-اس« :وا-سيدي ،اد-ور-ت ّسيحلت
ستهالغ ا-دي-تكشمت س-تگ ّمي-نو 7 .مايان ءيخف-نّك .ءورّ -
ا-ف-ور-ن-دارك-وشكيغ اشكو حشمغ ،واالينّي غير ءيني يان-واوال
لوقا 158
8
لماسيح د-وسمون-نس 1تيغوردين ن-مايان ءيدّو ياسوع ار-يتكّا تيمدينين ءوال
ءيدوران ار-يتب ّراح س-لخبار ءيفولكين ف-تگلديت ن-ربّي .ار-ديدس-تمونون
ءيمحضارن-نس س-سين د-مراو 2 ،نتني د-كرا ن-تمغارين لّي-ي ّجو ّجي ياسوع
زغ-تموضان-نسنت ءي ّسوفغ زغ-گيسنت لجنون اُخشنّينّ .تال ماريام لّي-مي-تّينين
ءولّت-ماگداال ،ءي ّسوفغ زغ-گيس ّسا لجنون 3 .تيلي يووانّا تامغارت ن-خوزي
لّي-يگان امغار غ-تگ ّمي ن-وگلّيد هيرودوس .تيلي سوسانّا د-تييّاض گّوتنين،
ار-تعاوانّت ياسوع د-يمحضارن-نس زغ-ما-يگان وينسنت.
ءيغلي د-وزگُّار ءيشّ قا ّجي-ت 8 .ءيضر-ن كرا غ-واكال ءيفولكين ءيمغي-د ءيفك
ّصابت ،ءيفك ف-م ّيا ن-توال ».ءيزايد ياسوع يا ّل اوال-نس ييني-اسن« :وانّا دار
ءيال ّفالس ا-يسفلد».
ءيمزگان ا-سرسن-يسفليدّ ،
« 11غمكاد ا-تگا لمعنا-ياد .امود ءيگا اوال ن-ربّي 12 .غوالّي ءيضرن
غ-وغاراس ءيگا زوند مدّن لّي-سفلدنين ءي-واوال ياشك-يد ءيبليس ءيكّيس اوال
زغ-يخف-نسن باش ا-ور-ام ّن نجمن 13 .ءي ّما غوالّي ءيضرن غ-يسلي ءيگا زوند
مدّن لّي-سفلدنين ءي-واوال فرحن سرس واالينّي ءور-يكشيم-واوال-ان
س-وول-نسن .ام ّن غير كرا ن-وو ّسان ارد تيلي تا ّساست س-كنوكين 14 .ءي ّما
غوالّي ءيضرن غ-وزگُّار ءيگا زوند مدّن لّي-سفلدنين ءي-واوال ،دّون ءيل ّما اسين
تيغوفيوين نّ -دونيت-اد لهون س-وايدا رشقن س-تغاوسيوين ياضني .غايان
ا-يشّ قا ّجين اوال ايلّيغ ءور-د-ييوي ّصابت 15 .واالينّي غوالّي ءيضرن غ-واكال
ءيفولكين ءيگا زوند مدّن لّي-سفلدنين ءي-واوال ن-ربّي امژن-ت س-نّييت
ن-وول-نسن ءيغوسن ،ار-سرس-سكارن بال-دا-ترماين ،فكن ّصابت-نسن.
« 16ءور-يلّي ما-ي ّسرغان لقنديل ءيدل-ت س-تكينت نغد لمعنا لّقنديل
ا-ت-ين-يگ غّ -دو تيسي .واالينّي ف-يگّي ن-ماني ياتّوين ا-ف-را-ت-ين-يسرس،
باش ا-تبان تيفاوت ءي-كولّو وانّا-د-يكشمن 17 .كولّو ما-ينتلن ،را-ت-ژرن مدّن
تيگيرا .كولّو ما-يدلن ،را-ت-زّودفن ّسبايّ ّن-ت-يد 18 .اوياتّ -
ست غ-مايد مي
لوقا 163
واس ءيكشم ياسوع س-يات-تاناوت نتّا لماسيح يومر اضو 22يانّ -
د-يمحضارن-نس ،ييني-اسن« :ا-ندّو س-تسگا-يان ياضني د-ومدا
ن-ومدا ».فّوغن فتون ف-وامان 23 .لّيغ ا-تّيدون ءيگن ياسوع .ءينكر-د-واضو
غ-تاساعت-ان ءيدووي-ومدا ايلّيغ ا-تّع ّمار تاناوت س-وامان ،تفتو ا-تدّمّ 24 .دون
ءيمحضارن ّسفاقن-ت ءينين-اس« :وا-سيدي ،وا-سيدي ،ها-ياغ را-نهلك».
ءينكر ياسوع يامر اضو ءوال تاضانگيوين ،س-زگان كولّو ،يوورّي-ومدا ءيهنّا
باهرا 25 .ييني ءيل ّما ءي-يمحضارن-نس« :ءيس-ور-تومينم؟» ءي ّما نتني غووضن
ار-باهرا-تع ّجابن ار-تّينين ءي-نگراتسن« :ما-يگا غواد ايلّيغ ا-يتامر اضو د-ومدا،
ار-سكارن س-واوال-نس؟»
34لّيغ ژران ءيمكساون ما-يجران روولن اوين لخبار ءي-مدّن غ-تمدينت ءوال
ءيگران 35 .فّوغن-د مدّن اد-ژرن ماّ -يالن ،اشكين-د س-دار ياسوع افن-د ارگاز
لّي-زغ-فّوغن لجنون ءيسكيوس غ-دار ءيضارن ن-ياسوع ءيلس تيملسيت-نس
ييلي س-يخف-نس .د-نتني كسوضن 36 .ءي ّما غويلّي ژرانين ما-يجران نّان-اسن
ف-مامنك ا-ي ّجي-ومجنون 37 .نكرن مدّن-ان ن-ايت-گاراسا غاكودان ،ضالبن
زغ-ياسوع ا-ي ّفوغ تامازيرت-نسن اشكو كسوضن باهرا .ءيكشم ياسوع
س-تاناوت ا-يوورّي 38 .ءي ّما غوالّي-زغ-فّوغن لجنون ءيضالب ياسوع باهرا
ا-ت-يادج ا-ديدس-يمون .ءي ّما ياسوع يوزن-ت ييني-اس« 39 :وورّي س-تگ ّمي
تينيت-اسن ف-ماد-اك-يسكر ربّي ».ءيدّو-ورگاز-ان ار-يتلولّي غ-تمدينت كولّوتّ
ار-يساوال ف-ماد-اس-يسكر ياسوع.
40يوو ّري-د ياسوع س-تسگا-ياد ن-ومدا .فرحن مدّن لماسيح ءي ّجو ّجي
لّيغ-ت-ژران اشكو ار-كولّو-سرس-تقلن 41 .ياشك-يد ءيلّيس ن-يايروس
يان-ورگاز ءيسم-نس يايروس ،ءيگا يان زغ-يمغارن د-تمغارت لّي-يگّرن
ءي-تملسيت-نس
ن-تگ ّمي ن-تژالّيت .ءيضر-د غ-دار ءيضارن ن-ياسوع
لوقا 165
يوصا-تن
«فكات-اس ما-تشتّا 56 ».تع ّجبن ايت-دارس باهرا ،ءي ّما ياسوع ّ
اد-ور-ينين ءي-يان ف-ما-يجران.
9
1ءيغر-د ياسوع ءي-يمحضارن-نس س-سين د-مراو لماسيح يوزن
س-دارس ،ءيفك-اسن تاحكيمت د-تژضّ ارت ادّ -سوفوغن ءيمحضارن-نس
كولّو لجنون ارّ -جو ّجين تيموضان 2 .يازن-تن ا-تّيدون س-سين د-مراو
ار-تب ّراحن ف-تگلديت ن-ربّي ارّ -جو ّجين مدّن 3 .ييني-اسن« :ا-ور-تاسيم يات
ءي-وغاراس .ا-ور-تاويم اعمود نغد اقُراب نغد اغروم نغد ءيقاريدن نغد سين
ءيقشبان 4 .تيگ ّمي نّا-س-تكشمّ ،گاورات گيس ار اكود نّا-را-تمودّوم
زغ-تمدينت-ان 5 .تامدينت نّا-كُن-ور-يرين ،فّوغات زغ-گيس ت ّسوسم اگدرور
ن-يضارن-نّون ،اد-اسن-يگ تاماتارت ما-غ-ا-سوينگيمن 6 ».غاكودان اد-فتان
ءيمحضارن ار-تكّان ءيدوران ار-تب ّراحن س-لخبار ءيفولكين ارّ -جو ّجين مدّن
غ-كرايگاتّ ماني.
ضفورن-ت .ءيفرح سرسن ياسوع ار-اسن-يساوال ف-تگلديت ن-ربّي ،ءي ّجو ّجي
واس اشكين-د دارس ءيمحضارن-نس س-سين غويلّي ءوضنّين 12 .لّيغ ءيدّاّ -
د-مراو ءينين-اس« :ازن مدّن اد-دّون س-يدوران د-يگران-اد اكمورنين اد-افن
ماد-شتّان ءوال مانيغ ا-ن ّسان ،اشكو ءور-يلّي يات غ-لخال-ياد 13 ».ءي ّما ياسوع
ءيرور-اسن« :فكات-اسن كونّي ماد-شتّان ».ءينين-اس« :ءور-دارنّغ غير
س ّموست-تنگُال د-سنات-تسلمين .ءيس-زگينّغ-تريت ا-ندّو ا-د-نسغ امشّ و
ءيال غين ما-يتگّان س ّموس ءيد-والف ن-ورگاز. ءي-مدّن-اد كولّوتن؟» 14اشكو ّ
ءيساول-داغ ياسوع ييني ءي-يمحضارن-نسّ « :سگاورات مدّن ،تگم-تن
د-تغاماتين .اد-يلين س ّموس ءيد-مراو غ-كرايگاتّ تاغامت 15 ».سكرن
ما-س-اسن-ينّا ّسگاورن-تن كولّوتن 16 .ياسي ياسوع س ّموست-تنگُال-لّي
د-تسلمين-لّي س-سنات ،يا ّل الّن-نس س-يگنوان ءيشكر ربّي ءي ّبي-تنت ،ءيفك
ءي-يمحضارن-نس ا-ن-سراسن ءي-مدّن 17 .شّن كولّوتن ايلّيغ شبعانّ .سمو ّن-د
توفّاژ لّي-د-قامانين ،ع ّمرن سنات د-مراوت ن-تاسلّيت.
ن-تمازيرت د-ينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمسلمدن ن-شّ رع .را-يّي-نغن ،واالينّي
ويس كراض-وو ّسان را-د-نكرغ زغ-لموت».
ءيبان-د موسا ءوال 28ءيزري ما-يتگّان تام-وو ّسان تيگيرا ن-مايان ،ءيفتو
ءيل ّيا ءي-لماسيح ياسوع ءيغلي س-يان-وورير ا-يژّالّ ،ياوي ديدس بط ُرس
يتژاال تبدّل ّسيفت ن-وودم-نس، د-يوحانّا د-ياعقوب 29 .لّيغ اّ -
وورّينت-تملسا-نس ملّولنت باهرا ايلّيغ اّ -سمرقيقيينت 30 .بيدّن-د ديدس سين
ءيرگازن ار-ديدس-ساوالن ،گان نّابي موسا ءوال نّابي ءيل ّيا 31 .با ّن-د س-تيفاوت
لّمجد ،ار-ساوالن د-ياسوع ف-مامنك ا-را-ي ّفوغ ّدونيت ءيك ّمل ما-گيس-يقصاد
ربّي غ-وروشاليم 32 .ءي ّما بط ُرس د-ويلّي ديدس ّالنين ،ييوي-تن-ييطس.
لّيغ-د-فاقن ژرن لمجد ن-ياسوع نتّا د-سين ءيرگازن لّي-ديدس-بيدّنين 33 .ءيفتو
موسا د-يل ّيا اد-فلن ياسوع س-يساول بط ُرس ييني-اس« :وا-سيدي ،ءيفولكي
ا-نيلي غيد .اد-اون-نسكر كراض ءيحشاش ،يان-نّك د-يان ن-موسا د-يان
ن-يل ّيا؟» نتّا ءور-ي ّسين ما-يتّيني 34 .سول ا-يساوال س-دّ -فالسن-تگّوز
يات-تمدلوت تدل-تن .ءيكساضن ءيمحضارن لّيغ-دّ -فالسن-يضر-ومالو35 .
لوقا 169
ءيساول-داغ لماسيح سول ا-تع ّجابن مدّن غ-كولّو مايد ءيسكر ياسوع،
س-يساول س-يمحضارن-نس ييني-اسن« 44 :سفلدات ف-لموت-نس
ءي-ما-راد-اون-ينيغ .ها-نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ،را-يّي-ن-دحين س-گر
ءيفا ّسن ن-مدّن 45 ».واالينّي ءيمحضارن ءورّ -سي ّن ما-يرا اد-اسن-يمل
س-واوال-اد .تنتل ّفالسن لمعنا-نس ايلّيغ ءور-ت-فهيمن ،ءيكساضن ءور-ژضارن
ا-تّ -فالس-سقسان.
لوقا 170
10
لماسيح يوزن ّسا 1تيغوردين ن-مايان ءيستي سيديتنّغ ّسا ن-يد-مراو د-سين
ن-يد-مراو د-سين ( )72ن-ومحضار ياضني ،يازن-تن سين س-سين
ا-ت-زوورن س-كرايگاتّ تامدينت ءوال كرايگاتّ ماني ن-ومحضار
ءيفرح لماسيح باهرا 21ءيفرح ياسوع باهرا غ-تاساعت-ان س-لفرح نّ -روح
لقودوس ،ءيژّا ّل ييني« :وا-بابا ،سيديس ن-يگنّا د-واكال ،ءول ّغ-ك اشكو ت ّسنتلت
تيغاوسيوين-اد ف-ايت-لعاقل د-لفهمت ،ت ّسملت-تنت ءي-يبوجاديين .اشكو
غمكاد ا-س-ترضيت ا-بابا 22 ».ييني ءيل ّما ءي-مدّن-ان« :غّ -دو-وفوس-ينو
ا-غ-يگا بابا كولّو ماّ -يالن .ءور-يلّي ما-ي ّس ّن يوس ن-ربّي ابال باباس ،ءوال ّ
ءيال
ما-ي ّس ّن بابا ابال نكّي لّي-يگان يوس د-ويلّي قصادغ اد-اسن-ت-ملغ».
لوقا 173
ءيگاور لماسيح دار 38مو ّن-داغ د-وغاراس ايلّيغ لكمن يان-ود ّوار لّي-غ-تزدغ
يات-تمغارت ءيسم-نس مارتا .تشّ كشم ياسوع مارتا د-ماريام
س-تگ ّمي-نس 39 .تيلي-دارس-وولّتماس ءيسم-نس ماريام ،تسكيوس نتّات غ-دار
ءيضارن ن-سيديتنّغ ار-تسفليد ءي-ما-يتّيني 40 .ءي ّما مارتا تلها باهرا
س-اسي-سرس ،تاشك-يد س-ياسوع تيني-اس« :وا-سيدي ،ءيس-ور-تنّيت يات
ءي-وولّتما-ياد ف-تووري-اد غ-يّي-ن-تفل واحدويّي؟ ءيني-اس ا-تنكر
ا-يّي-تعاون 41 ».ءيساول سرس سيديتنّغ ييني-اس« :مارتا ،مارتا ،ها-ك ّمي
توحلت باهرا ،ته ّولت ءيخف-نّم س-كيگان د-تغاوسيوين 42 .غير يات-تغاوسا
ا-د-ي ّقا ّن .هاتّي ماريام تختار تاغامت لّي-يفولكين .ءور-يلّي
ما-راد-اس-تّ -يكّيس».
11
ءيال ياسوع غ-يان ماني ارّ -
يتژاال .لّيغ ءيك ّمل، واس ّ
1يانّ - ال ّمود لّماسيح
ءيضالب-ت يان زغ-يمحضارن-نس ييني-اس: ف-تژالّيت
نتژاال ،غمكلّي ءي ّسلمد يوحانّا امسدّام «وا-سيديتنّغّ ،سلمد-اغ مامنك اّ -
ءيمحضارن-نس 2 ».ءيساول ياسوع ييني-اسن« :ءيغ-را-تژّالّم تينيم ‹وا-باباتنّغ،
ا-ييلي لوقر ءي-يسم-نّك ،تاشك-يد-تگلديت-نّك 3 .اكّا-ياغ-د كرايگاتّ ّ
اس
واس 4 ،تصامحت-اغ فّ -دنوب لّي-نسكر ،غمكلّي نتصاماح ءي-كولّو اغروم نّ -
وانّا گينّغ ءيسكرن لخُ شانت .ت ّسانفت-اغ ءي-ما-راد-اغ-يجلّو» ›.
لوقا 175
واس ياضني ءي ّسوفغ ياسوع لج ّن زغ-يان-ورگاز كرا ن-مدّن ءورّ -سي ّن 14يانّ -
اژنژوم .لّيغ-ت-ي ّفوغ يوورّي-وژنژوم ار-يساوال. ما-يگا ياسوع
ار-كولّو-تع ّجابن مدّن 15 ،واالينّي كرا گيسن ار-يتّيني« :نتّان س-تحكيمت
ن-بعل-زابول اگلّيد لّجنون ا-س-ا-ي ّسوفوغ لجنون 16 ».ءيرين وييّاض اد-ارمن
ياسوع ،ضالبن-ت اد-اسن-يمل كرا لّمعجيزت اد-اسن-تگ تاماتارت ن-يزد ربّي
ا-ت-يد-يوز ّن 17 .ءي ّما ياسوع ءي ّسن ءيسوينگيمن-نسن ييني-اسن« :تاگلديت
نّا-يت ّماغن د-يخف-نس را-تخلو ،د-تگ ّمي نّا-يت ّماغن د-يخف-نس را-تضر18 .
ءوال شيطان ءيغ-ي ّماغ د-يخف-نس مامنك ا-را-تقاما-تگلديت-نس؟ ها-كونّي
ار-تّينيم ءيزد س-تحكيمت ن-بعل-زابول ا-س-اّ -سوفو ّغ لجنون 19 .واالينّي ءيغد
لوقا 176
« 21ءيغّ -يال يان ءيدوسن ءيضوف تيگ ّمي-نس ياسي ءيمقالد-نس ،ءور-را-ييژضار
يان ا-يروح ايدا-نس 22 .واالينّي ءيغ-ت-يد-يوشكا ماّ -فالس-يدوسن را-ت-ينرو
ءيكّيس-اس ءيمقالد-نس لّي-ف-يسكر ءيبضو تيغاوسيوين-نس 23 .هان وانّا
ضيض-ينو .د-وانّا ءور-ديدي-ي ّسمونون ،ار-يزّمزار.
ّ ءور-ديدي-يلّين ،ءيگا
« 24ءيغ-ي ّفوغ لج ّن زغ-كرا ن-بنادم ،را-يزراي غ-لخال اوال ف-لج ّن
لّي-يت ّفوغن زغ-بنادم غ-ور-لّين-وامان ،ار-يسيگّيل س-مانيغ ا-يزدّغ .ءيغ-ور-يوفي
مان ،را-ييني د-يخف-نس‹ :راد-وورّيغ س-تگ ّمي لّي-غ-تّين-كّيغ 25 ›.ياشك-يد
ياف-د تيگ ّمي تّياراس تنگا ّدا 26 .ءيدّو ءيل ّما ياوي-د ّسا لّجنون ياضني
لّي-ت-يوگُرن غ-لخُ شانت ،كشمن كولّوتن زدغن غ-ورگاز-ان ارد يوورّي
ءيسيگُّرا-نس ُيخشن ف-يسيزوار-نس».
12
ءيكساضات ربّي ءورد 1مو ّن-د كيگان د-يد-والف ن-مدّن غ-تاساعت-ان ،ايلّيغ
ا-تاكُلن ف-ينگراتسن .ءيگر ياسوع ار-يساوال بنادم
س-يمحضارن-نس ييني-اسن« :رارات لعاقل-نّون زغ-تخميرت ن-يفاريسين ،اشكو
نتني سين-وودماون اد-سكارن 2 .كولّو ما-يرگسن را-د-يبايّن ،د-كولّو ما-ينتلن
را-يتياو ّسان 3 .اينّا تنّام غ-گراتون راد-اس-سفلدن كولّو مدّن .اينّا-ف-تساولم
غ-تنتال غ-وگُنس ن-تحانوت راد-سرس-تبرّاحن ف-يگّي ن-تگُ ّما4 .
وا-يمدّوكُّال-ينو راد-اون-ينيغ ،ا-ور-تيكساضم غويلّي ن ّقانين دّات واالينّي تيغوردين
ن-مايان ءور-سول-ژضارن اد-سكرن يات 5 .راد-اون-ملغ مانوا تيكساضم.
ءيكساضات غوالّي ءيژضارن ا-ينغ ءيلوح-ن سول غ-جهنّاما .راد-اون-ينيغ ،نتّان
ا-تيكساضم 6 .ءيس-ور-ا-نزّان س ّموس-وا ّجاوجن س-سنات-تقاريدين؟ واالينّي ربّي
ءور-ا-گيسن-يتتّو يان 7 .ءي ّما كونّي زغ-ينژاضن ن-يخف-نّون ءيحاسب-تن ربّي.
ا-ور-تيكساضم ،اشكو تعزّام دارس ءوگُّار ن-وا ّجاوجن گّوتنين.
« 8راد-اون-ينيغ ،وانّا ءيتّينين ءيس-يگا وينو غ-گر مدّن ،ءوال نكّي لّي-يگان
يوس ن-بنادم را-تّينيغ ءيگا وينو غ-دار لمااليكا ن-ربّي 9 .ءي ّما وانّا ءيتّينين
ءور-يگي وينو غ-گر مدّن ،را-تّينيغ ءوال نكّي ءور-يگي وينو غ-دار لمااليكا
ن-ربّي 10 .وانّا ءيساولن غ-يوس ن-بنادم ،ءيژضار ربّي اد-اس-يصامح .واالينّي
يان ءيرگّمن رّوح لقودوس ،ءور-راد-اسّ -فالس-يصامح ربّي11 .
ءيغ-كُن-ينّ -سبيدّن غ-تگُ ّما ن-تژالّيت اّ -فالون-حكامن ،نغد غ-لگدّام ن-ينمغورن
لوقا 180
ءيحونا نغد لبروج ما-غ-اّ -سمونون ،واالينّي ار-اسن-ياكّا ربّي امشّ و لّي-حتا ّجان.
ءي ّما كونّي ،ءوگُّار ن-يگضاض ا-تعزّام دار ربّي 25 .ما-يژضارن ا-يزايد يات
تاساعت ءي-تودرت-نس س-تاغوفت لّي-يوسي؟ 26ءيغ-ور-تژضارم ا-تسكرم مايد
ءيدروسن ما-ف-ا-تّاسيم تاغوفت ف-تغاوسيوين-ان ياضني؟ 27ژرات ءيجدّيگن
ن-تاگانت ،مامنك ا-دي-تمغاين .ءور-ا-تلّمن ءوال-دا-ژ ّطان واالينّي راد-اون-ينيغ،
سوليمان س-لهيبت ن-تگلديت-نس ءورّ -جو-يلسي زوند يان زغ-يجدّيگن-اد28 .
ءيغ-ا-ي ّسلسا ربّي توگا لّي-يتمغاين غا ّساد غ-تاگانت تّياوگار-ن ازكّا غ-تاكات،
ءيس-ور-را-كُن-ي ّسلس ءوال كونّي س-وگُّار؟ ءيس-ور-تومينم س-ربّي؟ 29
ا-ور-تلهوم س-ما-تشتّام ءوال ما-ت ّسام ،ءوال-دا-ت ّسيحيلم ءيخف-نّون س-يات30 .
ژرات ايت-دّونيت-اد كولّوتن ،تيغاوسيوين-اد ا-س-ا-تلهون .ءوال كونّي ،باباتون
ءي ّسن ءيس-تنتي-تحتا ّجام 31 .واالينّي لهوات زوار س-تگلديت ن-ربّي
س-اون-يزوويد كولّو تيغاوسيوين-ان ياضني.
زيك صباح 39 .واالينّي راد-اون-ينيغ ،مراد ءيس-ي ّسن بو-تگ ّمي ماناگوزيك ّنغد ّ
ا-را-د-ياشك-ومخّار ،ءور-را-ت-يادج ا-ينقب تيگ ّمي-نس 40 .ءوال كونّي ّ
ءيال
ّفالون ا-بدّا-توجادم ،اشكو راد-د-اشكغ نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم غ-كرا
ن-تاساعت لّي-ور-تغالم».
تيبضيت فّ -سيبت « 49ءوشكيغ-د ن ّكي اد-لوحغ لعافيت غّ -دونيت .امار
يوفان ا-تزند غيالد 50 .راد-سول-دّمغ س-يان-ودوم لّماسيح
ءيشقان .منشك ا-سّ -فال-يژّاي ارد ءيك ّمل 51 .ءيس-تغالم ءيس-د-وشكيغ
اد-سكرغ لهنا غّ -دونيت؟ ءوهو ،راد-اون-ينيغ ءورد لهنا واالينّي تيبضيت52 .
لوقا 183
وفال ءيغّ -الن س ّموس غ-يات-تگ ّمي راد-بضون كراض د-سين ءوال سين
غيالد سّ -
د-كراض 53 .را-يبضو-ورگاز د-يوس ،ءيبضو-وفروخ د-باباس .را-تبضو-تمغارت
د-يلّيس ،تبضو-تفروخت د-ينّاس .را-تبضو-تضگُّالت د-تمغارت ن-يوس،
تبضو-تسليت د-ينّاس ن-ورگاز-نس».
13
ءيساول لماسيح 1ساولن كرا ن-مدّن س-ياسوع غاكودان ءينين-اس
فّ -دنوب ءوال لهاالك ف-كرا ن-ايت-جاليل ،ءينغا-تن لحاكم بيالطوس ف-يگّي
ن-تغرسيو لّي-نّ -ساكمورن ءي-ربّي 2 .ءيساول ياسوع ييني-اسن« :ما-تغالم
ف-مدّن-ان ن-ايت-جاليل؟ ءيزد نتني ا-يسكرن دّنوب ءوگُّار ن-وي ّياض غ-جاليل
ايلّيغ رفوف ّن غمكان؟ 3ءوهو ،واالينّي راد-اون-ينيغ ،ءيغ-ور-تفيلم ما-تسكارم
ُيخشن راد-كولّو-تهلكم زوند نتني 4 .ما-تغالم ف-مدّن لّي-ف-يضر لبرج
غ-سيلوام ،ءينغ-تن كولّو س-تام د-مراو؟ ءيزد نتني اُ -يخش ّن ءوگُّار ن-كولّو وي ّياض
لوقا 184
ف-يمنسي ءيم ّقورن غ-تگلديت ن-ربّي 30 .سّ -صاحت ّالن كرا ن-يمگّورا
لّي-را-يزوور ،ءوال كرا ن-يمزوورا لّي-را-يگُّرو».
14
يش غ-تگ ّمي ن-يان
واس ن-وسونفو ءيدّا ياسوع اّ -
لماسيح ءي ّجو ّجي 1يانّ -
واس زغ-ينمغورن ن-يفاريسين .گابلن-ت اد-ژرن ما-را-يسكر. اماضون غّ -
2ياشك-يد دارس يان-ورگاز يوضن بزگن-اس ءيضارن ن-وسونفو
15
واس مو ّن-د كيگان د-يد-بو-ن ّكاس د-مدّن اُخشنّين،
لمعنا ن-تهرويت 1يانّ -
ءيرين اد-سفليدن ءي-ياسوع 2 .ار-تنگموگن ءيفاريسين لّي-يجالن
د-يمسلمدن ن-شّ رع ار-تّينين« :هان ارگاز-ان ار-يشتّا د-ويلّي اُخشنّين
ار-سرسن-يتفراح 3 ».ءيساول ياسوع يوت-اسن لمعنا-ياد ءيسقسا-تن4 :
«ما-را-يسكر يان گيگون ءيطّافن م ّيا ن-يخف ن-وولّي ءيغ-اس-تجال يات
گيسنت؟ را-يفل تژا ن-يد-مراو د-تژا ( )99فردنت غ-لخال ،ءيدّو ار-يسيگّيل
ست-يد-ياسي ست-يوفا راّ -ست-ياف 5 .غاكود نّاّ - س-تالّي ءيجالن اردّ -
ف-تغُراض-نس ءيفرح باهرا 6 ،ءيروح-د تيگ ّمي ءيغر-د ءي-يمدّوكُّال-نس
د-وادجارن-نس ييني-اسن‹ :اشكاد-د تفرحم ديدي ،ها-يّي ءوفيغ تاهرويت
لّي-يّي-يجالن 7 ›.غمكاد ا-س-راد-اون-ينيغ ،راد-فرحن ايت-يگنوان
س-يان-ن-يفلن كولّو ما-يسكار ُيخشن يوو ّري-د س-وغاراس ن-ربّي ءوگُّار ن-تژا
ن-يد-مراو د-تژا لّي-غالنين ءيس-شوان ءور-تنّ -
يخصا اد-فلن دّنوب-نسن.
لوقا 190
16
اخدّام لّي-يسوينگيمن 1ءيساول-داغ ياسوع س-يمحضارن-نس ييني-اسن:
«ها-يان-ورگاز ءيطّافن ايدا ءيگّوتن ،ءيفل-ت غ-وفوس غ-ما-را-يسكر
ن-وخدّام-نس ا-ت-يگابل .ءيسفلد بو-وايدا ف-وخدّام-ان ءيس-ا-ياس-يزّمزار
ايدا-نس 2 .ءيغر-اس س-دارس ييني-اس‹ :ما-يگا غايد مي ّفالك سفليدغ؟
اشك-يد غيالد ،نحاساب ديدي س-ما-تسكرت س-وايدا-نو ،اشكو ءور-سول-ريغ
ا-داري-تخدمت 3 ›.ءيسوانگم-وخدّام ،ييني د-يخف-نس‹ :ما-راد-سكرغ؟
لوقا 192
را-يّي-ي ّسوفغ سيدي .ءور-دوسغ باش اد-قّازغ اكال ،د-ور-رضيغ ا-تضاالبغ مدّن.
ّ 4سنغ ما-راد-سكرغ باش ا-يّي-ن-شّ كشامن مدّن س-دارسن ءيغ-يّي-ي ّسوفغ
زغ-تووري 5 ›.يازن ءيل ّما س-كولّو ويلّي مي ءيضفار سيديس كرا ،ءيساول
سرسن يان س-يان .ءيسقسا امزوارو‹ :منشك اد-اك-يضفار سيدي؟› 6ييني-اس:
‹م ّيا ن-وا ّطارو ن-زّيت ›.ييني-اس‹ :ها-لحساب-نّك ،سكيوس غيل غيل تارات
گيس س ّموس ءيد-مراو ن-وا ّطارو 7 ›.ءيسقسا وايّاض‹ :منشك اد-اك-يضفار؟›
ييني-اس‹ :ميّا ن-وتلّيس ن-يردن ›.ييني-اس‹ :ها-لحساب-نّك ،ارا گيس تام
ءيد-مراو ن-وتلّيس 8 ›.غاكودان يولغ بو-وايدا اخدّام-نس-لّي ُيخش ّن ،اشكو
ءيسوانگم باهرا غ-مايد ءيسكر .اشكو ار-سوينگيمن ايت-دّونيت-اد
غ-تغاوسيوين-نسن ءوگُّار ن-ايت-تيفاوت 9 .راد-اون-ينيغ ،سكارات-اون
ءيمدّوكُّال س-وايدا ن-دّونيت-اد ،ا-كُن-ين-شّكشمن س-تگُ ّما لّيخرت غاكود
نّا-يت ّما-وايدا.
« 13ءور-را-ييژضار يان ا-يقاسا سين ءيد-سيديس .ءي ّما را-يكرهو يان ييري
وايّاض ،نغد را-يتوقّار يان ءيحگر وايّاض .ءور-را-تيژضارم ا-تگم ءيسمگان ن-ربّي
د-وين-وايدا 14 ».لّيغ سفلدن ءيفاريسين ءي-كولّو مايد ءينّا ياسوع
ار-گيس-تطناژن ،اشكو نتني عزّان دارسن ءيقاريدن 15 .ءي ّما نتّا ءيرور-اسن:
«ها-كونّي ار-تماالم ءيخفاون-نّون غ-لگدّام ن-مدّن باش اّ -فالون-تّينين تفولكيم،
لوقا 193
واالينّي ربّي ءي ّسن ماّ -يالن غ-ووالون-نّون .اشكو غايلّي ءيعزّان دار مدّن،
تاجلخيت ا-يگا دار ربّي.
ن-بابا 28 ،اشكو ّالن سول غين س ّموس ايتما ،اد-اسن-ييني ا-ور-سكارن زوند
نكّي ،ا-ور-د-كشمن ءوال نتني س-ودغار-اد ن-ورفوفن ءيگّوتن 29 ›.ءيرار-اس
ءيبراهيم‹ :ايتماكّ ،الن-دارسن-وا ّراتن ن-موسا ءوال وين النبياّ .
ءيال ّفالسن
اد-سفليدن ءي-ما-تّينين نتني 30 ›.ييني-اس بو-وايدا‹ :ءوهو ا-بابا ءيبراهيم،
واالينّي ءيغ-ن-دارسن-يوشكا كرا ن-يان زغ-گر غويلّي مّوتنين راد-فلن دّنوب-نسن
وورّين س-وغاراس ن-ربّي 31 ›.ءيرار-اس ءيبراهيم‹ :ءيغ-ور-ا-سفليدن ءي-موسا
ءوال النبيا ءور-راد-وورّين ،واخّا-د-ا ُّك-ينكر كرا ن-يان زغ-لموت» ›.
17
1ءيساول ياسوع س-يمحضارن-نس ييني-اسن« :ءي ّقان-د ال ّمود لّماسيح
اد-يلينت تابايضّ رين ما-ي ّسطارن مدّن ،واالينّي تاگوضي ا-را-ييلي
ءي-وانّا-تنت-ين-يسراسن 2 .يوف-اس ءيغ-اس-يتياگّال-وژرو ن-وزرگ
غ-ومگّرض-نس ءيتياوگار-ن غ-ومدا ،ءوال ءي ّسضر يان زغ-يمژّيين-اد.
ست غ-يخف-نّون .ءيغ-يسكر گماك كرا ُيخش ّن ،ساول سرس باش 3اوياتّ -
ا-ور-ت-سول-يسكر .ءيغ-تُگراژ گماك ءيفل لخُ شانت-ان ،صامح-اس4 .
واس ار-د-يتّاشكي ّسا ن-توال
ءيغ-ا-ياك-يسكار لخُ شانت ّسا ن-توال غ-يانّ -
ءيال ّفالك
ار-اك-يتّيني‹ :تُگراژ-يّي ف-ماد-سكرغ ،ءور-سول-را-ت-سكرغّ ›،
اد-اس-تّصاماحت».
« 7ما-را-تسكرت ءيغ-داركّ -يال يان-وخدّام ار-يكّرز نغد ار-يك ّسا ءولّي؟
ءيغ-د-يوورّي زغ-يگران ءيس-راد-اس-تينيت‹ :ها-يمنسي-نّك ،گاور تسونفوت
ار-تشتّات›؟ 8ءوهو ،راد-اس-تينيت‹ :سكر-يّي ءيمنسي-نو ،تبكيست
ارّ -فال-تّسخّارت ،ارد شّ غ سوغ نكّي غاكودان ا-را-تشّ ت ءوال كيّي تسوت9 ›.
ءور-را-تالغم اخدّام-ان ف-مايد ءيسكر ،اشكو ءور-يسكير ابال تاووري
يوصا سيديس 10 .ءوال كونّي ،غاكود لّيغ تسكرم كولّو لّي-ف-تّ -
يوصا سيديتون ءي ّقان-كُن-د ا-تينيم‹ :ءيخدّامن كا-نگا زوند وييّاض.
ما-ف-كُنّ -
ءور-نسكير ابال مايلّي ّفالنّغ ّ
ءيالن» ›.
واس غ-وو ّسان ن-يوس ن-بنادم ،ءور-را-تي-تژرم 23 .راد-نكرن مدّن يانّ -
ءينين-اون ‹هاتين› نغد ‹هاتي› .واالينّي راد-اون-ينيغ ،ا-ور-دارسن-تدّوم ءوال
تضفورم-تن 24 .اشكو غمكلّي كّاتن-ووسما ّن زغ-يات-تسگا ن-يگنوان
ءيسفيون-ين ءي-تسگا ياضني ،غمكان ا-راد-د-اشكغ نكّي لّي-يگان يوس
واس-ينو 25 .واالينّي ءي ّقان-يّي-د زوار ا-باهرا-رفوفنغ ،لوحن-يّي-نن-بنادم غّ -
ءيالن غ-وو ّسان ن-نوح ا-را-ييلي مدّن ن-تاسوت-اد 26 .زوند غايلّي ّ
غ-وو ّسان-ان غ-را-د-ياشك يوس ن-بنادم 27 .ار-شتّان مدّن ارّ -سان ار-تّاهالن
اس لّي-غ-يكشم نوح س-واناو غلين-د-سرسن-وامان گّوتنين ار-تّاهالنت ار ّ
ءيالن غ-وو ّسان ن-لوط .ار-شتّان تياوهالكن كولّوتن 28 .راد-داغ-ييلي غمكلّي ّ
واس لّي-غ-ي ّفوغ لوطارّ -سان ار-ساغن ار-زّنزان ار-تژّون ار-بنّون 29 ،واالينّي غّ -
تامدينت ن-سادوم تضر-د لعافيت د-لكبريت زغ-يگنوان تياوهالكن كولّوتن30 .
واس لّي-غ-را-د-يبان يوس ن-بنادم.
غمكان ا-را-د-داغ-ييلي غّ -
18
لمعنا ن-ته ّجالت 1ءيساول ياسوع س-يمحضارن-نس ،ييري اد-اسن-يمل
تژاالن بال-دا-ترماين .يوت-اسن ءيس-تن-د-ي ّقان ا-بدّاّ - د-لقاضي
لمعنا-ياد 2 ،ييني-اسن« :ها-يا-لّقاضي غ-يات-تمدينت ،ءور-يكسوض ربّي
ست-يتاوي غ-مدّن 3 .تيلي يات-ته ّجالت غ-تمدينت-ان ار-بدّا-ت ّسمو ُّمي ءوال-داّ -
غ-دار لقاضي ار-اس-تّيني‹ :فوكّو-يّي زغ-ون ّواش-ينو 5 ،4 ›.منّاو-وو ّسان ءور-يري
لقاضي اد-اس-يسفلد ،ءيميل ييني د-يخف-نس‹ :تاه ّجالت-اد ار-بدّا-يّي-ت ّسيحيل.
ست-فوكّوغ، واخّا ءور-كسوضغ ربّي ءوال-دا-ستّي-تاويغ غ-مدّن راّ -
ا-ور-سول-دي-تّاشكي اد-يّي-ترژ ءيخف 6 » ›.ييني-اسن سيديتنّغ« :غمكاد
ا-س-ينّا لقاضي-ان يُخش ّن 7 ،ءي ّما ربّي ءيس-ور-را-يفوكّو مدّن-نس
لّي-اس-اقرانين غ-ييض ءوال ازال؟ ءيس-را-يماطل اد-اسن-يفك مايلّي زغ-گيس
ضالبن؟ 8راد-اون-ينيغ ،را-تن-يفوكّو حاينا .واالينّي غا ّسان غ-راد-د-وورّيغ
سّ -دونيت-اد نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم ،ءيس-راد-د-افغ ما-سول-يوم ّن؟»
وورّين س-تگُ ّما-نسن ،بو-نكّاس-ان ا-ف-يرضا ربّي ،ءورد افاريسي .اشكو وانّا
ءي ّسيمغورن ءيخف-نس را-ت-يژّيمژاي ربّي ،ءي ّما وانّا ءيژّيمژاين ءيخف-نس
را-ت-ي ّسيمغور».
19
ءينجم بو-نكّاس زاكّا 1ءيزايد ياسوع ءيكشم س-تمدينت ن-اريحا ،ءيفتو
غ-وامّاس-نس 2 .ييلي غين يان-ونمغور ن-ويلّي تامژنين زغ-دّنوب-نس
ءيقاريدن ن-نكّاس ،ءيگ ءيسم-نس زاكّا ،ءيگّوت-دارس-وايدا 3 .ءيرا باهرا ا-يژر
ياسوع واالينّي گّوتن مدّن غين ،ءور-يژضار ا-ت-ين-يژر اشكو ءيگزّول4 .
ار-يتازّال ءيزوور مدّن ،ءيغلي س-يات-تسغارت ن-يمرشيق ا-يژر ياسوع ،اشكو
غين ا-زغ-را-يزري 5 .لّيغ-ت-ين-يلكم ياسوع يا ّل الّن-نس ييني-اس« :وا-زاكّا،
گّوز-د غيل غيل ،اشكو غ-تگ ّمي-نّك ا-غ-راد-گاورغ غا ّساد 6 ».ءيگّوز-د زاكّا
حاينا ،ءيفرح باهرا ءيشّ كشم ياسوع س-دارس 7 .لّيغ-ت-ژران مدّن-ان گّوتنين،
ار-كولّو-تنگموگن ءي-نگراتسن ار-تّينين« :هاتي ءيكشم ا-يگ انبگي غ-دار
بو-دّنوب-اد 8 ».ءي ّما زاكّا ءينكر ءيبيدّ ف-يضارن-نس ييني ءي-سيديتنّغ« :غيالد
مناص ن-وايدا-نو ءي-يمژالض .ءيغ-شّ يغ كرا ن-يان س-لغ ّ
ُش ّ ا-سيدي ،راد-فكغ
راد-اس-ت-رارغ ف-كّوژط-توال 9 ».ءيساول ياسوع ييني-اس« :غا ّساد
ءيلكم-د-وجنجم ن-ربّي تيگ ّمي-اد ،اشكو يومن غواد ءوال نتّا غمكلّي يومن
باباتنّغ ءيبراهيم 10 .ءوشكيغ-د نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم اد-سيگّلغ س-ويلّي
جالنين ّجنجمغ-تن».
ييني-اسن« :ها-يان-ورگاز ءيگا يوس ن-تگ ّمي ءيم ّقورن ،ءيسكر ف-ا-يمو ّدو
س-يات-تمازيرت ياگّوگن ،باش اد-اس-فكن لح ّق ا-يحكام تامازيرت-نس
يوو ّري-د ءيگ ّفالس اگلّيد 13 .لّيغ ءور-تا-يدّي ءيغرا-د ءي-مراو ءيخدّامن-نس
س-دارس ،ءيفك ءي-كرايگاتّ يان گيسن يان-وقاريد ن-وورغ ،ييني-اسن:
‹زايدات ار-تساغم ار-تزّنزام ارد-د-وورّيغ 14 ›.ءي ّما ارگاز-ان ،ار-تي-تكرهون
ايت-تمازيرت-نس ،از ّن ءيرقّاسن س-تمازيرت-لّي ياگّوگن ار-تّينين‹ :ءور-نري
ارگاز-اد اّ -فالنّغ-يحكام 15 ›.ءيزري ما-يزرين س-اس-يتياوفكا ا-يگ اگلّيد،
يوورّي ءيل ّما س-تمازيرت-نس .ءيغر-د ءي-يخدّامن لّي-مي-يفكا ءيقاريدن
ا-دارس-كشمن اد-اس-ينين منشك اد-د-سرسن-رورن 16 .ءيكشم-ومزوارو
ييني-اس‹ :اقاريد-نّك ا-سيدي ،رورغ-د سرس مراو ءيقاريدن ياضني نّيگاس›.
17ييني-اس-وگلّيد‹ :ءيشوا .اخدّام ءيفولكين ا-تگيت .تسكرت س-لمعقول
س-مايد ءيدروسن .را-ك-گغ غيالد د-لحاكم ف-مراوت-تمدينين 18 ›.ءيكشم
ويس سين ييني-اس‹ :اقاريد-نّك ا-سيدي ،رورغ-د سرس س ّموس ءيقاريدن
د-لحاكم ‹را-ك-گغ ييني-اس-وگلّيد: 19 نّيگاس›. ياضني
ف-س ّموست-تمدينين 20 ›.ءيكشم وايّاض ييني-اس‹ :هاي-اقاريد-نّك ا-سيدي.
حضيغ-ت غ-يات-تو ُّميست 21 .كسوضغ زغ-گيك اشكو ّسنغ ءيزد ارگاز
ءيشقان ا-تگيت ،ار-دي-تّاسيت ما-ور-ن-تسرست ار-دي-تمگّرت ما-ور-تكرزت›.
22ييني-اس سيديس‹ :واي-اخدّام ُيخش ّن ،س-واوال-اد تنّيت
ا-س-رادّ -فالك-حكامغ .ت ّسنت ءيزد ارگاز ءيشقان اد-گيغ ،ار-دي-تاسيغ
ما-ور-ن-سرسغ ار-د-مگّرغ ما-ور-كرزغ 23 .ماخ ايلّيغ ءور-ن-تگيت اقاريد-ينو
غ-لبانك ،اكود نّا-د-وورّيغ امژغ-ت-يد نتّا د-ما-د-يرور ءيكّا نّيگاس؟› 24
ييني-وگلّيد ءي-ويلّي ن-تاما-نس‹ :كّيسات-اس اقاريد-ان تفكم-ت ءي-والّي دار
مراو ءيقاريدن 25 ›.ءينين-اس‹ :ها-نتّا مراو اد-دارسّ -يالن ،ا-سيدي26 ›.
ءيال ،راد-اس-يتياوفكا ءوگُّار .ءي ّما وانّا
ءيرار-اسن‹ :راد-اون-ينيغ ،وانّا دار ّ
لوقا 202
37لّيغ ءيلكم اگسار ن-وورير نّ -زيتون ،ياكمور-ن س-تمدينت ،فرحن كولّو
ءيمحضارن-ان گّوتنين ،ار-تالّن اوال-نسن ار-تالغن ربّي ف-كولّو تيغاوسيوين
لّي-ژران م ّقورنت 38ار-تّينين« :امباركي ا-يگا-وگلّيد-اد-د-يوشكان س-يسم
ن-سيدي ربّيّ .سالمت غ-يگنّا د-لمجد غ-تاتّويت 39 ».ساولن سرس كرا
ن-يفاريسين زغ-گر مدّن-ان ءينين-اس« :واي-امسلمد ،ءيني ءي-يمحضارن-نّك
اد-ف ّسان 40 ».ءيرار-اسن ياسوع« :راد-اون-ينيغ ،ءيغ-ف ّسان غويد ،راد-وتن
ءيژران-اد تاغوريت».
20
ءيال ياسوع غ-تگ ّمي ن-ربّي ار-ي ّسلماد مدّنواس ّ اسقسي ف-ما-د-يوز ّن 1يانّ -
ار-اسن-يتبرّاح س-لخبار ءيفولكين .اشكين-د ءينمغورن ياسوع
ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمسلمدن ن-شّ رع د-يمغارن .لكمن-د ياسوع 2سقسان-ت:
«ءيني-اغ ،ما-ك-يد-يوز ّن ا-تسكارت كولّو غاياد؟ اوال ن-مي
ايد-س-ا-تي-تسكارت؟» 3ءيساول ياسوع ييني-اسن« :ءوال نكّي را-كُن-سقساغ
يان-وسقسي .ءينيات-يّي 4 ،يوحانّا امسدّام ،ما-ت-يد-يوز ّن ا-ي ّسدّام مدّن؟ ءيزد
ربّي نغد بنادم؟» 5بدون ارّ -سمقسان ءي-نگراتسن ار-تّينين« :ما-راد-اس-نيني؟
اشكو ءيغ-ننّا ‹ربّي ا-ت-يد-يوز ّن› راد-اغ-ييني ‹ماخ ايلّيغ ءور-تومينم
ماد-اون-ينّا؟› 6واالينّي ءيغ-ننّا ‹بنادم ا-ت-يد-يوز ّن› راد-اغ-كّاتن كولّو مدّن-اد
لوقا 204
س-يژران ،اشكو ار-تّينين نتني ءيزد سّ -صاحت يوحانّا يان-نّابي ا-يگا 7 ».ساولن
ءيل ّما ءينين-اس« :ءور-ن ّسين ما-ت-يد-يوز ّن 8 ».ءيرار-اسن ياسوع« :ءوال نكّي
ءور-راد-اون-ينيغ ما-يّي-د-يوز ّن اد-سكارغ كولّو ماياد».
زوند ءيغ-ا-تّيرين اغاراس ن-ربّي ،واالينّي ران غير اد-امژن ياسوع ف-واوال-نس
باش ا-ت-ين-دحين ءي-لحاكم ن-رّومان اّ -فالس-يحكام 21 .اشكين-د
ءينين-اس« :واي-امسلمد ،ن ّسن ءيزد لح ّق ايد تّينيت ار-تي-ت ّسلمادت.
ءور-ا-تّمنادت ءودماون ن-مدّن واالينّي ار-ت ّسلمادت اغاراس ن-ربّي غمكلّي ءيگا.
يحال ا-ناكّا ضابييت ءي-قايصر نغد ءوهو؟» 23ءي ّما ياسوع 22ءيني-اغ ،ءيسّ -
ءي ّسن ماد-ن ّوان غ-لحيلت-نسن ،ييني-اسن« 24 :مالت-يّي-د يان-وقاريد.
ءيالن؟» ءينين-اس« :وين ءينيات-يّي ،وين-ميت ا-يگا-وودم-اد د-يسم-اد گيس ّ
قايصر 25 ».ءيرار-اسن« :فكات ءي-قايصر ما-يگان وين قايصر ،تفكم ءي-ربّي
ما-يگان وين ربّي 26 ».ءيضر-اسن لعجب ف-مايد-س-اسن-يرور .ف ّسان كولّو،
ءور-ژضارن ا-ت-امژن ف-واوال-نس غ-لگدّام ن-كولّو مدّن-ان.
ف-سيدي ربّي ءيس-يگا ربّي ن-يبراهيم ءيگ ربّي ن-يسحاق ءيگ ربّي
ن-ياعقوب 38 .اوال-ان ءيمال-ياغ ءيس-دّرن نتني واخّا مّوتن ،اشكو سول دّرن
كولّوتن غ-لگدّام ن-ربّي 39 ».ءينين-اس كرا ن-يمسلمدن ن-شّ رعُ « :يغژان مايد
تنّيت اي-امسلمد 40 ».اشكو ءور-سول-زعمن ا-ت-سقسان.
21
تاه ّجالت تامژلو ّط 1ار-يتمناد ياسوع غ-يد-بو-وايدا ار-ن-سراسن
تيوافكيو-نسن غّ -صندوق غ-تگ ّمي ن-ربّي 2 .ءيژر-ن يات-ته ّجالت تگا تامژلو ّط،
تاشك-يد تسرس-ن سنات-تقاريدين غّ -صندوق ءيدروس-واتيگ-نسنت 3 .ييني
لوقا 207
ست غ-يخف-نّون ا-ور-تلهوم س-ومشّ و ءوال ضوفات ار-ت ّّژاالم « 34اوياتّ -
واس-ان ءيغوي-كُنتي ّسي ءوال تيغوفيوين ن-تودرت-اد ،ا-ور-يميل ءيروح-كُن-دّ -
واس-ان ف-كولّو ءيمزدغن زوند اگضيض لّي-تغوي-تژقّورت 35 .اشكو را-يزريّ -
ن-دّونيت 36 .رارات لعاقل تضوفم-بدّا ار-تّضاالبم ربّي ا-كُن-ي ّسدوس ا-تنج ّم
زغ-كولّو غايلّي را-يجرو ،تبيدّم غ-لگدّام ن-يوس ن-بنادم تزگام».
واس ار-ي ّسلماد ياسوع غ-تگ ّمي ن-ربّي ،ار-يت ّفوغ غ-ييض ا-ين ّسا
اس فّ -ّ 37
اس ار-دي-تّاشكين مدّن گّوتنينزيك صباح ن-كرايگاتّ ّغ-وورير نّ -زيتونّ 38 .
س-تگ ّمي ن-ربّي ،ار-د-دارس-تمونون اد-اس-سفلدن.
22
سكرن ءينمغورن 1ياكمور-د لعيد ن-ورخصيص لّي-مي-تّينين-داغ لعيد
ف-اد-نغن لماسيح ن-وسورف 2 .ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمسلمدن
ن-شّ رع ار-سيگّيلن س-مامنك ا-راد-نغن ياسوع ،واالينّي كسوضن زغ-مدّن3 .
غاكودان ا-يكشم شيطان س-ياهودا لّي-مي-تّينين ءيسخاريوط ،ءيگا يان زغ-سين
د-مراو ن-ومحضار 4 .ءيدّو ياهودا س-دار ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-وين
لوقا 210
ّفالك ا-ور-ي ّمت ليمان-نّك .غاكود لّيغ توو ّريتّ ،سدوس ايتماك 33 ».ييني-اس
بط ُرس« :وا-سيدي ،ها-يّي ءوجادغ اد-ديدك-دّوغ س-لحبس مّتغ ديدك34 ».
ءي ّما ياسوع ءيرور-اس« :وا-بط ُرس ،راد-اك-ينيغ ،غ-يض-اد ءور-را-يغر-وفولّوس ارد
تينيت كرا ّط-توال ءور-يّي-ت ّسينت».
لوقا 212
يتژاال لماسيح 39ءي ّفوغ ياسوع زغ-تمدينت ءيدّو س-وورير ن-زّيتون ارّ -
غمكلّي-بدّا-يتّيدو س-غين .مو ّن ديدس ءيمحضارن-نس. ف-يخف-نس
40لّيغ لكمن ادغار-ان ييني-اسن« :ژ ّّاالت تضالبم ربّي ا-كُن-ي ّسانف ءي-كولّو
ما-را-كُن-يجلّو 41 ».ءيفل-تن ءيفتو ياگّوگ-ن ّفالسن ما-يتگّان كّوژ ءيد-مراو
يتژاال 42 ،ييني« :وا-بابا ضالبغ-اك ن-وژ ّموژل ،ءيضر ف-يفادّن-نس ارّ -
ءيغ-تريت ،كّيس ّفال لكاس-اد ن-ورفوفن .واالينّي ا-ييلي ما-تريت ،ءورد ماد-ريغ
نكّي 43 ».غاكودان ءيگّوز-د دارس يا-لّماالك زغ-يگنّا ءي ّسدوس-ت44 .
يتژاال س-وگُّار ايلّيغ ا-زگيس-يتادّوم لعرگ ف-واكال
ءيغووض ياسوع باهرا ،ارّ -
زوند تيم ّقا ن-يدا ّمن 45 .لّيغ ءيك ّمل تاژالّيت ءينكر يوو ّري س-دار
ءيمحضارن-نس ،ياف-تن-ين ّطاسن .نهاتافن س-تاغوفت لّي-وسين46 .
ييني-اسن« :ماخ ا-تطّاسم؟ نكرات تضالبم ربّي ا-كُن-ي ّسانف ءي-كولّو
ما-را-كُن-يجلّو».
ن-ومحضار .ءيفتو س-دار ياسوع ا-ت-ي ّسودن 48 ،ءي ّما ياسوع ءينّا-ياس:
«وا-ياهودا ،ءيزد س-وسودن ا-س-تريت ا-تزّنزت يوس ن-بنادم؟» 49لّيغ ژران
ءيمحضارن-نس ما-را-يجرو ءينين-اس« :وا-سيدي ،ءيس-تريت ا-تن-نطّاي
س-لكمامي-اد؟» 50ءينكر يان زغ-يمحضارن يوت اخدّام ن-ونمغور ن-تگ ّمي
ن-ربّي ءي ّبي-اس امژّوغ افاسي 51 .ءي ّما ياسوع ءينّا-ياسن« :زگايات ».ءيگّر-ن
ءي-ومژّوغ ن-وخدّام ءي ّجو ّجي-ت 52 .ءيساول ياسوع س-ينمغورن ن-تگ ّمي
ن-ربّي د-وين ءيمخزنيين د-يمغارن ن-تمازيرت لّي-د-وشكانين ا-ت-امژن،
ييني-اسن« :ما-س-دي-ت ّفوغم س-لكمامي د-يعماد زوند ءيغ-گيغ امخّار؟ 53
لّيغ-ن-بدّا ديدون كرايگاتّ ّ
اس غ-تگ ّمي ن-ربّي ،ءور-يّي-تومژم غ-وو ّسان-ان،
واالينّي تاساعت-نّون اياد ا-گيس-تحكام لقوّا نّ -
تيالس».
بط ُرس ءيناكر لماسيح 54غوين ياسوع اوين-ت س-تگ ّمي ن-ونمغور ن-تگ ّمي
ن-ربّي ،ءيضفور-ت بط ُرس زغ-توگّوگتّ 55 .سرغان مدّن لعافيت غ-وا ّماس
ن-تگ ّمي ،گاورن غ-تاما-نس .ءيدّو بط ُرس ءيسكيوس غ-گراتسن 56 .تژر-ت
يات-تخدّامت غ-تيفاوت لّعافيت ،ت ّسماقّل گيس تيني ءي-مدّن-ان« :ءوال غواد
ءيال د-ياسوع 57 ».ءيرار-اس بط ُرس« :وا-تامغارت ،ءور-تّ -سينغ نكّي58 ». ّ
ءيميك س-ت-يژرا يان ياضني ييني-اس« :ءوال كيّي تگيت يان زغ-گيسن». ّ يان
ءيرار-اس-داغ بط ُرس« :واي-ارگاز ،ءورد نكّي 59 ».تزري يات تاساعت
ءيال ديدس ءوال س-يساول يان ياضني سّ -جهد ييني-اسن« :سّ -صاحت ،غواد ّ
نتّا ،اشكو گو-جاليل ا-يگا 60 ».ءيرار-د-داغ بط ُرس« :واي-ارگاز ،هان
ءورّ -سينغ مايد تّينيت ».غاكودان سول ا-يساوال س-يغرا-وفولّوس 61 .ءيگراول
سيديتنّغ ءي ّسماقّل غ-بط ُرس .ءيسوانگم-د بط ُرس اوال لّي-س-اس-ينّا سيديتنّغ:
«غ-يض-اد ءور-را-يغر-وفولّوس ارد تينيت كرا ّط-توال ءور-يّي-ت ّسينت 62 ».ءي ّفوغ
بط ُرس ارّ -
ياال باهرا.
لوقا 214
23
1نكرن ءيمغارن لّمحكاما كولّوتن ،اوين ياسوع س-دار ءيبيدّ لماسيح
غ-لگدّام ن-بيالطوس بيالطوس لحاكم ن-رّومان 2 .ار-سرس-تاشتكّان ار-تّينين:
«نوفا-ن ارگاز-اد ار-يجلّو ايت-تمازيرت-نّغ ،ار-اسن-يتّيني ا-ور-اكّان ضابييت
ءي-قايصر ،ار-يتّيني ءيس-يگا لماسيح ن-ربّي ءيگ اگلّيد 3 ».ءيسقسا-ت
بيالطوس« :ءيس-تگيت اگلّيد ن-ايت-يودايا؟» ءيرار-اس ياسوع« :ك ّيي
ا-ت-ينّان 4 ».ءيساول بيالطوس س-ينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي د-مدّن-ان كولّوتن
ييني-اسن« :ءور-وفيغ كرا لّعيب غ-ورگاز-اد 5 ».رارن-اس نتني سّ -جهد:
لوقا 215
32اوين ءيعسكرين سين ءيرگازن ياضني گان ءيمخّارن ،ا-تن-نغن د-ياسوع33 .
لّيغ لكمن ادغار لّي-مي-تّينين ‹تاخُ شاشت ن-يخف› قّ ّن ياسوع غ-وگّجدي
الّن-ت .قّ ّن ءيمخّارن غ-يگّجدا ياضني ،يان ف-وفاسيي-نس د-يان
ف-وژلماض-نس 34 .ءيژّا ّل ياسوع ييني« :وا-بابا ربّي ،صامح-اسن .ءور-ا ُّكّ -سي ّن
مايد سكارن ».گرن-د ءيعسكرين اسغار ف-تملسا-نس ا-تنت-بضون 35 .بيدّن
مدّن ار-تمنادن كولّو ما-يجران ،ءي ّما ءيمغارن ن-تمازيرت ار-گيس-تطناژن
ار-تّينين« :هاتي ءي ّجنجم وييّاض ،ءينيات-اس ا-ي ّجنجم ءوال ءيخف-نس ءيغ-يگا
نتّا لماسيح امژالي ن-ربّي».
ضصان ،مدين-اس-ن امان لّخ ّل 36روحن-ت-ين ءيعسكرين ءوال نتني ار-گيسّ -
ا-تن-يسو 37 ،ار-اس-تّينينّ « :جنجم ءيخف-نّك ءيغ-تگيت اگلّيد
ن-ايت-يوداياّ 38 ».تال غين يات تالّوحت غ-نّيگ ءيخف-نس ،ءيتيارا گيس
«غواد ءيگا اگلّيد ن-ايت-يودايا 39 ».ار-ت-يرگّم ءوال يان زغ-يمخّارن
لّي-ديدس-تياگّالنين ييني-اس« :ءيس-ورد لماسيح ن-ربّي ا-تگيت؟ ّجنجم
ءيخف-نّك ت ّجنجمت-اغ ديدك 40 ».ءي ّسف ّسا-ت-ومخّار ياضني ييني-اس:
ّ
نستهال «ءيس-ور-تكسو ّط ربّي؟ ءيتّوت ّفالك لحوكم-اد زوند نتّان 41 ،د-نكُّني
غاياد فّ -سيبت ن-ما-نسكر .ءي ّما نتّان ،ءور-يسكير كرا ُيخش ّن 42 ».ءيزايد
ييني« :وا-ياسوع ،سوانگم-يّي-د غاكود نّا-تكشمت س-تگلديت-نّك43 ».
ييني-اس ياسوع« :لح ّق ا-راد-اك-ينيغ ،را-ديدي-تيليت غا ّساد غ-تالعرصت
لّمجد».
رّوح-ينو ».غير ءينّا اوال-اد س-ي ّسوفغ رّوح-نس 47 .لقبطان ن-يعسكرين ،لّيغ
ءيژرا مايد ءيجران ءيتع ّجب غ-لمجد ن-ربّي ييني« :سّ -صاحت ،ارگاز ءيفولكين
اياد 48 ».كولّو ويلّي مونّين غين ا-گيسّ -سموقّولن ،لّيغ ژران ماياد وو ّرين
س-تگُ ّما-نسن طيّر-اسن باهرا ،ار-كّاتن غ-يدمارن-نسن 49 .بيدّن ءيمدّوكُّال
ن-ياسوع غ-توگّوگت ،نتني د-تمغارين لّي-د-ديدس-مونّين زغ-تمازيرت ن-جاليل،
ار-تمنادن كولّو ما-يجران.
24
واس لّح ّد دّونت-تمغارين س-ومضّ ال، ّ 1
زيك صباح نّ - تانكرا لّماسيح
اوينت ديدسنت تو ّجوتين لّيّ -جوجادنت 2 .واالينّي زغ-لموت
لّيغ-ن-اكمورنت س-ومضّ ال ژرنت ءيفير ءيكنوكي-د زغ-يمي ن-يفري3 .
كشمنت سرس ،واالينّي ءور-ن-گيس-وفينت دّات ن-سيديتنّغ ياسوع4 .
لوقا 219
9وورّيند-د زغ-ومضّ ال ،ءينينت كولّو ماياد ءي-يرقّاسن س-يان د-مراو د-وييّاض
كولّوتنّ 10 .تال ماريام ءولّت-ماگداال د-يووانّا د-ماريام ءينّاس ن-ياعقوب ،نتنتي
د-تمغارين ياضني ،ءينينت ءي-يرقّاسن ف-مايد ءيجران 11 .ءي ّما نتني غالن ءيزد
كرا ن-توارگيت ءيف ّسوسن ايد-ف-اسن-نّانت ،ءور-تنت-ومي ّن 12 .ءي ّما بط ُرس
ءينكر غاكودان يازّل س-ومضّ ال .ءيكنو-ن ار-ن-سرس-يتاگُّا ،ءور-ن-يژري ابال
ءيشدّادن لّكتّان .يوورّي-د س-تگ ّمي ار-باهرا-يسوينگيم غ-مايد ءيجران.
14اوال-ان يوو ّري ءيگا بنادم ،ءيزدغ غ-گراتنّغ ،نژر لمجد-نس .ءيگا لمجد
ن-والّي ءيگان يان دار باباس ،تيگات گيس لباراكا د-لح ّق 15 .يوحانّا ءيفكا
ّفالس توگّا ،يا ّل اوال-نس ييني« :غواد ا-يگان غوالّي-س-اون-نّيغ ‹را-د-ياشك
يوحانّا 224
29نديد ازكّا ءيژر-ن يوحانّا ياسوع ءيفتا-د س-دارس، ال ّقاغ ن-ربّي
ييني ّفالس« :هان ال ّقاغ ن-ربّي لّي-را-ي ّسيتّي دّنوب ن-دّونيت 30 .غواد ا-يگان
ءيال ءور-تا-لّيغ31 ›. غوالّي-ف-اون-نّيغ ‹راد-ياشك تيگيرا-نو يان يوگُر-يّي اشكو ّ
ءوال نكّي كّيغ-تّين ءور-ت-وكُزغ ،واالينّي فّ -سيبت-نس ا-ف-اّ -سدّامغ مدّن
غ-وامان باش ا-يتياو ّسان دار ايت-ربّي 32 ».ءيزايد يوحانّا ءيفك توگّا-نس ييني:
«ژريغ رّوح ن-ربّي ءيگّوز-د زغ-يگنوان زوند يان-وتبير ءيتّرس-د ّفالس 33 .ار
غاكودان ءور-ت-وكُزغ ،واالينّي ربّي لّي-يّي-د-يوز ّن ادّ -سدّامغ مدّن غ-وامان،
نتّان اد-يّي-ينّان ‹را-تژرت رّوح ءيگّوز-د ءيتّرس-د ف-يان-ورگاز .نتّان ا-را-ي ّسدّام
مدّن س-رّوح لقودوس 34 ›.ها-يّي ژريغ-ت غيالد ،فكغ-اون توگّا-نو ،غواد
ا-يگان يوس ن-ربّي».
ءيال غين يوحانّا ءيبيدّ د-سين ّ ءيمحضارن لّماسيح 35نديد ازكّا
زغ-يمحضارن-نس 36 .ءيژر-ن ياسوع ءيفتا-د .ءيساول ءيمزوورا
يوحانّا ييني« :هان ال ّقاغ ن-ربّي 37 ».لّيغ سفلدن سين ءيمحضارن-لّي
ءي-ما-ينّا ،دّون ضفورن ياسوع 38 .ءيگراول-د ياسوع ءيژر-تن ضفارن-ت
ييني-اسن-د« :ما-تسيگّيلم؟» ءينين-اس« :مانيغ تزدغت ،ا-رابّي؟» (اوال-اد ،تگا
لمعنا-نس ‹اي-امسلمد› 39 ).ييني-اسن-د« :اشكاد-د ا-تژرم ».مو ّن ديدس ژرن
ءيلّيغ ءيزدغ ،گاورن ديدس غا ّسان اشكو تلكم-د تاساعت تيس كّوژط
ن-تدگُّات.
ياسوع .ءي ّسماقّل گيس ياسوع ،ييني-اس« :كيّي تگيت سيمعان يوس ن-يونا،
واالينّي راد-اك-نتّيني كافا ».ءيسم-اد ،تگا لمعنا-نس ‹اژرو› زوند لمعنا ن-بط ُرس.
2
1زرين سين-وو ّسان سّ -تال يات-تمغرا غ-تمدينت ن-قانا تامغرا غ-قانا
غ-تمازيرت ن-جاليل ،تيلي غين ءينّاس ن-ياسوع 2 .ءيتياوعراض ءوال ياسوع
د-يمحضارن-نس س-تمغرا 3 .لّيغ-اسن-ت ّمان-وامان ن-واضيل ءيكتين ،تيني-اس
يوحانّا 227
ءيال ياسوع غ-وروشاليم غ-وو ّسان لّعيد ن-وسورف ،ام ّن سرس مدّن 23لّيغ ّ
گّوتنين لّيغ ژران لمعجيزات لّي-يسكر 24 .ءي ّما ياسوع ءور-گيسن-يومين نتني،
اشكو ءي ّسن كولّو مدّن مامنك اد-گان 25 .ءور-يحتا ّجا ماد-اس-ياكّان توگّا
ف-بنادم ،اشكو ءي ّسن ماّ -يالن غ-بنادم.
3
ءيال يان-ورگاز زغ-لمدهب ن-يفاريسين ،ءيگا ّ ءيساول لماسيح 1
ءيسم-نس نيقوديموس ،ءيگ يان زغ-يمغارن د-نيقوديموس
ن-ايت-يودايا 2 .يوشكا-د س-دار ياسوع غ-ييض ييني-اس-د« :واي-امسلمد،
ن ّسن ءيزد ربّي ا-ك-يد-يوز ّن ا-ت ّسلمادت ،اشكو ءور-يژضار يان ا-يسكار
لمعجيزات لّي-تسكارت ءيغ-ور-ديدس-يلّي ربّي 3 ».ءيساول ياسوع ييني-اس:
«لح ّق اياد ،لح ّق ا-راد-اك-ينيغ .يان ءور-يلولن زغ-لجديد ءور-را-ييژضار ا-يژر
تاگلديت ن-ربّي 4 ».ييني-اس-د نيقوديموس« :مامنك ا-را-ييژضار يان ا-د-يالل
د-نتّان ءيم ّقور؟ ءيس-را-يوورّي س-واحليگ ن-ينّاس ا-د-يالل تيس سنات-توال؟»
5ءيساول ياسوع ييني-اس« :لح ّق ايد-اك-تّينيغ ،يان ءور-يلولن س-وامان د-رّوح
يوحانّا 229
ءور-يژضار ا-يكشم س-تگلديت ن-ربّي 6 .اينّا ءيلولن زغ-دّات ،وين دّات ا-يگا.
اينّا ءيلولن زغ-رّوح ،وين رّوح ا-يگا.
« 13ءور-يغلي يان س-يگنّا ابال يوس ن-بنادم لّي-د-يگّوزن زغ-يگنّا 14 .غمكلّي
يو ّل موسا الگ ّماض ن-واناس ف-يگّي ن-وگّجدي غ-لخال ،غمكان ا-يّي-د-ي ّقان
اد-تيااللغ ءوال نكّي لّي-يگان يوس ن-بنادم 15 ،باش ا-تيلي تودرت ءيدومن
ءي-كولّو وانّا سري يوم ّن 16 ».اشكو غونشكاد ا-س-يحنّا ربّي فّ -دونيت
ايلّيغ-د-يفكا غوالّي ءيگان يوس ،ا-د-يكّيس ءي-لهاالك كولّو وانّا سرس يوم ّن،
ءيشّ كشم-تن س-تودرت ءيدومن 17 .اشكو ربّي ءور-د-يوزن يوس س-دّونيت
باش ا-يحكام فّ -دونيت ،واالينّي يوزن-ت-يد باش ا-تنجم ّدونيت
ف-وفوس-نس 18 .وانّا سري يوم ّن ،ءور-راّ -فالس-يتّوت لحوكم .ءي ّما وانّا
ءور-يرين ا-يامن ،لحوكم اّ -فالسّ -يالن اشكو ءور-يومين س-واد ءيگان يوس
ن-ربّي 19 .غاياد ا-ف-يتّوت لحوكم ،اشكو تكشم-د تيفاوت سّ -دونيت ءيرين
تيالس ءوگُّار ن-تيفاوت ،ميارن اد-سكارن لخُ شانت 20 .كولّو وانّا مدّن ّ
ءيسكارن ماُ -يخش ّن ،ار-يتكرهو تيفاوت .ءور-ا-يتّيري ا-د-ي ّفوغ س-تيفاوت
يوحانّا 230
ا-ور-د-بايّ ّن ءيسكّيرن-نس 21 .ءي ّما وانّا ءيسكارن س-لح ّق ،ار-د-يت ّفوغ
س-تيفاوت باش اد-د-بايّ ّن ءيسكّيرن-نس ءيزد س-واوال ن-ربّي ا-س-ا-يسكار.
زغ-يگنّا ،يوگُر كولّو ماّ -يالن 32 .ار-ياكّا توگّا ف-ما-يژرا ءوال ما-مي-يسفلد،
واالينّي ءور-يلّي ما-يوم ّن توگّا-نس 33 .ءي ّما وانّا يوم ّن توگّا-نس ،هاتي ءيمال
يوحانّا 231
4
ءيساول لماسيح 1سفلدن ءيفاريسين ءيس-ا-يسكار ياسوع ءيمحضارن
س-وولّت-ساميرا ءوگُّار ن-يوحانّا ،ار-تن-ي ّسدّام غ-وامان 2 .ءورد ف-وفوس
ن-ياسوع ا-ف-ا-تدّامن واالينّي ف-وفوس ن-يمحضارن-نس 3 ،واالينّي لّيغ
ءيسفلد ياسوع ف-مايد تّينين ءي ّفوغ تامازيرت ن-يودايا يامژ اغاراس ن-جاليل4 .
ءي ّقان-ت-يد ا-يزري زغ-تمازيرت ن-ساميرا 5 .ءيلكم-د يات-تمدينت غ-ساميرا
ار-اس-تّينين سوخارّ .تال غ-تسگا ن-يگر لّي-يفكا ياعقوب ءي-يوس يوسف6 .
ءيال-غين-وانو ن-ياعقوب .ءيگاور ياسوع غ-تاما ن-وانو اشكو ءيرمي غ-وغاراس، ّ
واس.
ءيگ لحال طوژّونت نّ -
ا-ف-نومن غيالد واالينّي نسفلد-اس ءوال نكُّني ،ني ّسان ءيزد سّ -صاحت غواد
ا-يگان ان ّجام ن-دّونيت».
لماسيح ءي ّجو ّجي 43لّيغ زرين سين-وو ّسان ءيفتو ياسوع ،يامژ اغاراس
س-تمازيرت ن-جاليل 44 .نتّا س-يخف-نس ا-يفكان يوس ن-ونمغور
توگّا-ياد ءينّا« :ءور-يلّي كرا ن-نّابي ،ءوقّرن-ت ايت-تمازيرت-نس 45 ».لّيغ
ءيلكم جاليل فرحن سرس ايت-جاليل ،اشكو دّان ءوال نتني س-وروشاليم
ا-ن-زّرين لعيد ،ژرن كولّو مايلّي ءيسكر غين غ-وو ّسان-ان 46 .يوورّي ياسوع
س-تمدينت ن-قانا غ-جاليل غ-يلّيغ ءيرور امان اد-گن امان ن-واضيل ءيكتين.
ءيال غين يان-ونمغور ن-تمازيرت ،يوضن-اس يوس غ-تمدينت ن-كافرناحوم47 . ّ
لّيغ ءيسفلد ءيس-د-يوشكا ياسوع زغ-يودايا س-جاليل ،ءيدّو س-دارس
ءيضالب-ت ا-د-ياشك ا-ي ّجو ّجي يوس اشكو ار-يتمتات 48 .ءيساول ياسوع
غاكودان ييني« :ءيغ-ور-تژريم لمعجيزات د-لق ّوات ءور-ا ُّك-ا-تّيريم ا-تامنم49 ».
ييني-اس-د-ونمغور« :اشك-يد ا-سيدي ءور-تا-ي ّموت ءيوي 50 ».ءيرار-اس
ياسوع« :زايد ،را-يدّر يوك ».ءيفتو-ورگاز يامن ماد-اس-ينّا ياسوع 51 .نتّان
سول ءيفتا غ-وغاراس مناگّارن-ت-يد ءيخدّامن-نس ءينين-اس« :ها-يوك ءيدّر».
52ءيسقسا-تن« :مان تاساعت ا-ي ّجي؟» ءينين-اس« :تيتّي زغ-گيس تاوال
واس 53 ».ءي ّسن ءيزد تاساعت-ان ءيضگام غ-تاساعت ءيزوارن غ-طوژّونت نّ -
ا-غ-اس-ينّا ياسوع «را-يدّر يوك »،يامن سرس نتّا ءوال كولّو ايت-تگ ّمي-نس54 .
ختاد ا-يگان تيس سنات لمعجيزات ءيسكر-تّ ياسوع لّيغ-د-يوشكا زغ-يودايا
س-جاليل.
يوحانّا 235
5
لماسيح ءي ّجو ّجي 1تيغوردين ن-مايان ييلي يا-لّعيد دار ايت-يودايا ،ءيدّو
ءيال يان-يفرض ياسوع س-تمدينت ن-وروشاليمّ 2 . اكوشام
غ-وروشاليم غ-تاما ن-يمي ن-وولّي ،ار-اس-تّينين ‹ءيفرض ن-بيتزاتا› س-واوال
ن-ايت-يودايا .سوتلن-اس س ّموس ءيلحنين 4 ،3 .ار-گيسن-گا ّن ءيموضان
ءيال غين يان-ورگاز يوضن كراض گّوتنين ،ءيبوكاضن د-يبيضارن د-يكوشامنّ 5 .
ءيد-مراو د-تام ( )38ن-وسگُّاس 6 .لّيغ-ت-يژرا ياسوع يي ّسان ءيزد كيگان
د-يسگُّاسن ا-غين-يگن ،ييني-اس« :ءيس-تريت ا-ت ّجيت؟» 7ءيساول-د-وماضون
ييني-اس« :وا-سيدي ،ءور-داري ما-يّي-يشّ كشامن س-يفرض اكود
نّا-گيس-مّو ّسان-وامان .غاكود نّا-ن-اكمورغ س-يّي-يزوار كرا ن-يان ياضني ءيگّوز
س-وامان 8 ».ءيزايد ياسوع ييني-اس« :نكر ،اسي ءيمجدين-نّك تدّوت9 ».
ءي ّجي-ورگاز-لّي غاكودان ،ياسي ءيمجدين-نس ار-يفتّو .د-غا ّسان ءيگا ّ
اس
ن-وسونفو.
«اس ن-وسونفو 10ساولن ءيمغارن ن-ايت-يودايا س-ورگاز لّي-ي ّجين ءينين-اسّ :
اياد .ءيحرم ا-تاسيت ءيمجدين 11 ».ءيرار-اسن« :غوالّي-يّي-ي ّجو ّجين ءينّا-يّي
‹اسي ءيمجدين-نّك تدّوت 12 » ›.سقسان-ت« :ما-يگا-ورگاز لّي-اك-ينّان
‹اسي ءيمجدين-نّك تدّوت›؟» 13ءي ّما نتّا ءور-ي ّسين ما-يگا ،اشكو ياسوع
ّ
ءيميك ءيماتّي-ن زغ-گر مدّن گّوتنين لّيّ -النين غين 14 .غير
س-ن-ديدس-يمناگّار ياسوع غ-تگ ّمي ن-ربّي ييني-اس« :ها-كيّي ت ّجيت.
ا-ور-سول-تسكارت دّنوب ا-ور-يميل ييلي-اك كرا يوگُرن غايان 15 ».ءيدّو-ورگاز
لّي-ي ّجين س-دار ءيمغارن ن-ايت-يودايا ييني-اسن« :ياسوع ا-يّي-ي ّجو ّجين16 ».
واس ن-وسونفو. غاكودان اد-وسين تانوّاشت ف-ياسوع ،اشكو ءيسكر مايان غّ -
17ءي ّما ياسوع ءيرور-اسن ءينّا« :ها-ربّي بابا ءيخدم-بدّا ،ءي ّقان-يّي-د اد-تخدامغ
يوحانّا 236
ءوال نكّي 18 ».لّيغ سفلدن ءي-واوال-اد ءيرين س-وگُّار ا-ت-نغن ،ءورد غير
فّ -سيبت ن-يس-ي ّفوغ زغ-لعادا نّ -
واس ن-وسونفو واالينّي فّ -سيبت ن-ما-يگا
ربّي د-باباس ،ءي ّسنگادّا ءيخف-نس د-ربّي.
19ءيزايد ياسوع غاكودان ييني-اسن« :لح ّق اياد ،لح ّق لقوّا لّماسيح
ا-راد-اون-ينيغ .نكّي لّي-يگان يوس ن-ربّي ءور-ژضارغ اد-سكرغ يات
زغ-يخف-ينو ابال مايلّي-س-ژريغ بابا ار-ت-يسكار .اشكو اينّا ءيسكار نتّا،
اد-سكارغ ءوال نكّي 20 .اشكو ربّي بابا ،عزّاغ دارس ،ار-يّي-يماال كولّو
ما-يسكار .راد-يّي-سول-يماال كرا ن-يسكّيرن ءوگُرن غويد،
راد-باهرا-گيسن-تّع ّجابم كونّي 21 .غمكلّي-د-ي ّسنكار بابا غويلّي مّوتنين
ار-تن-ي ّسدّر ،غمكان ا-س-رادّ -سدّرغ وانّا ريغ ءوال نكّي 22 .ءور-ا-يتحكام بابا
ف-يان واالينّي ءيفكا-يّي اد-تحكامغ ف-كولّو مدّن 23 ،باش ا-يّي-كولّو-توقّارن
غمكلّي توقّارن بابا .يان ءور-يّي-يوقّرن ،ءور-يوقّر بابا لّي-يّي-د-يوز ّن.
6
لماسيح ءيشّ وشا 1تيغوردين ن-مايان ءي ّدو ياسوع ءي ّبي س-تسگا ياضني
س ّموس ءيد-والف ن-ومدا ن-جاليل ،ار-اس-تّينين امدا ن-طاباريّا2 .
ضفورن-ت مدّن گّوتنين اشكو ژران لمعجيزات لّي-يسكار ار-ي ّجو ّجي ءيموضان.
3ءيغلي ياسوع س-يان-وورير ،ءيگاور غين نتّا د-يمحضارن-نس 4 .ياكمور-د
لعيد ن-ايت-يودايا لّي-مي-تّينين لعيد ن-وسورف 5 .ار-ن-ي ّسموقّول ياسوع
س-ن-يژرا مدّن گّوتنين فتان-د س-دارس ،ييني ءي-فيلي ّبوس« :مانيزغ را-د-نسغ
اغروم ماد-شتّان مدّن-اد؟» 6ءي ّسن ما-را-يسكر واالينّي ءيسقسا فيلي ّبوس غمكاد
باش ا-ت-يارم 7 .ءيرار-اس-د فيليبّوس« :ءوگُّار ن-سنات ءيد-ميّا ن-نّوقرت
ءيميك ءي-يان8 ». ّ يخصا ،سول ءور-را-تن-د-ياشك غير ن-وغروم ا-را-يغّ -
ءيساول-د يان زغ-يمحضارن-نس ءيسم-نس اندراوس گماس ن-سيمعان بط ُرس
«ءيال غيد يان-وفروخ ،دارس س ّموست-تنگُال ن-طمژّين ّ ييني-اس9 :
د-سنات-تسلمين .واالينّي ما-را-يگ مايان ءي-غونشكاد ن-مدّن؟» 10ءي ّما
ياسوع ءينّا-ياسنّ « :سگاورات مدّن ».ادغار-ان ،تگّوت گيس توگا .گاورن
مدّن-ان كولّوتن ،راد-گن ما-يتگّان س ّموس ءيد-والف ن-ورگاز 11 .ياسي ياسوع
س ّموست-تنگُال-لّي ءيشكر ربّي ،ءيفك-تنت ءي-مدّن ،ءيفك-اسن ءوال
تيسلمين ،كود يان د-غونشك لّي-يرا 12 .لّيغ شبعان ،ييني ءي-يمحضارن-نس:
« ّسمونات توفّاژ لّي-قامانين ا-ور-يخسر ياتّ 13 ».سمو ّن-د ما-د-يقامان
ءي-مدّن-لّي زغ-س ّموست-تنگُال ن-طمژّين ،ع ّمرن سنات د-مراوت تاسلّيت
س-توفّاژ 14 .لّيغ ژران لمعجيزت-اد لّي-يسكر ياسوع ار-تّينين« :سّ -صاحت
غواد ا-يگان نّابي لّي-ف-نسفلد را-د-ياشك سّ -دونيت 15 ».ءي ّما ياسوع ءي ّسن
مامنك اد-ران ا-ت-امژن سكرن زغ-گيس اگلّيد-نسن ،ءيفل-تن ءيفتو واحدوت
س-يورار.
يوحانّا 239
22نديد ازكّا كتين-د مدّن لّي-ن-قامانين ءيزد يات تاناوت كاّ -يالن غين
ءيضگام ،ءي ّسا ّن ءيس-ور-يني ياسوع د-يمحضارن-نس واالينّي ّسودان نتني
واحدوتن 23 .غاكودان س-ن-وشكانت كرا ن-تاناوين ياضني زغ-تمدينت
ن-طاباريّا ،لكمنت تاما ن-ودغار لّي-غ-شّ ان اغروم لّي-اسن-يفكا سيديتنّغ ءيشكر
ربّي ّفالس 24 .لّيغ ژران مدّن-ان ءور-سول-يقاما ياسوع غين ءوال
ءيمحضارن-نس ،كشمن س-تاناوين ّسودون س-تسگا ن-كافرناحوم
ا-سرس-سيگّلن.
7
ءيساول لماسيح 1تيغوردين ن-مايان ار-يتلولّي ياسوع غ-تمازيرت
ن-جاليل .ءور-يري ا-ي ّفوغ س-تمازيرت ن-يودايا اشكو د-ايتماس
ار-تّيرين ءيمغارن ن-ايت-يودايا ا-ت-نغن 2 .غ-وو ّسان-ان ياكمور-د لعيد
ن-ايت-يودايا لّي-مي-تّينين لعيد ن-يحشاش 3 .ساولن-د ايتماس ن-ياسوع
يوحانّا 243
ص غ-وو ّسان لّعيد ،ءيكشم ياسوع س-تگ ّمي ن-ربّي 14لّيغ ءيروح منا ّ
ار-ي ّسلماد 15 .ار-گيس-تع ّجابن ءيمغارن ن-ايت-يودايا ار-تّينين« :ارگاز-اد
ءور-د-يكّي لمدرست .مامنك ا-س-ي ّسن غونشكاد ن-ول ّمود؟» 16ءي ّما ياسوع
ءيرور-اسن ءينّا« :ال ّمود-اد ءور-يگي وينو .ءيگا وين غوالّي-يّي-د-يوز ّن 17 .وانّا
ءيران ا-يسكار ما-يرا ربّي ،نتّان ا-را-يي ّسان ال ّمود-اد ءيزد دار ربّي ا-زغ-د-يوشكا
نغد ار-د-ساوالغ زغ-يخف-ينو 18 .يان-د-يساوالن زغ-يخف-نس ،ار-يتّيري
ا-ت-الغن مدّن .واالينّي يان ءيتّيرين ا-ت-يالغ غوالّي-ت-يد-يوز ّن ،نتّان ار-يتّيني
لح ّق ءور-ا-ي ّسكيركيس 19 .موسا ءيفكا-ياون شّ رع ن-ربّي ،واالينّي
يوحانّا 244
ءور-گيگون-يلّي يان ءيسكارن س-شّ رع .ماخ ايلّيغ ا-تّيريم ا-يّي-تنغم؟» 20
رارن-اس-د مدّن-ان« :ك ّيي ،كرا لّج ّن ا-ك-يكشمن .ما-يران ا-ك-ينغ؟» 21
ييني-اسن ياسوع« :يان-وسكّير كاد-سكرغ ،ار-كولّو-گيس-تّع ّجابمّ 22 .
يوصا-كُن
موسا ا-تژّالّم ءي-تاروا-نّون ،واخّا ءورد موسا كا-يزوارن غ-تژالّيت-ان واالينّي
ءيمزوورا-نّون ا-زوار-يژ ّّوالن .تميارم غيالد ا-تژّالّم ءي-بنادم ءوال غّ -
واس
واس ن-وسونفو باش ا-تسكارم ن-وسونفو 23 .واالينّي ءيغ-تژ ّّوالم ءي-بنادم غّ -
س-شّ رع ن-موسا ،ما-ف-اونّ -فال-طيّر لّيغ ّجو ّجيغ بنادم كولّوت غّ -
واس
ن-وسونفو؟ 24ا-ور-تّنباضم س-ما-د-يبا ّن ءي-مدّن واالينّي تنباضات س-لح ّق».
28ار-ي ّسلماد ياسوع غ-تگ ّمي ن-ربّي ،يا ّل اوال-نس ييني« :ءيس-يّي-ت ّسنم؟
ءيس-ت ّسنم مانيزغ-د-وشكيغ؟ ءور-د-وزنغ ءيخف-ينو .لح ّق ا-يگا
غوالّي-يّي-د-يوز ّن ،واالينّي ءور-تي-ت ّسينم كونّيّ 29 .سنغ-ت نكّي اشكو گيغ
زغ-گيس ،د-نتّان ا-يّي-د-يوز ّن 30 ».نكرن مدّن غاكودان ا-ت-غوين ،واالينّي
ءور-يژضار يان ا-ن-سرس-يگ افوس اشكو ءور-تا-دي-تلكيم تاساعت-نس31 .
واالينّي ءيگ ّوت غ-مدّن-ان ما-سرس-يوم ّن ،ار-تّينين« :ءيغ-د-يوشكا لماسيح
ن-ربّي ءيس-را-يسكر لمعجيزات ءوگُّار ن-مايلّي ءيسكر-ورگاز-اد؟»
40لّيغ سفلدن مدّن ءي-واوال-ان ،كرا گيسن ءينّا« :سّ -صاحت ،غواد ا-يگان
نّابي لّي-س-ا-نتقل 41 ».ءينين وييّاض« :غواد ا-يگان لماسيح ن-ربّي ».ءي ّما
وي ّياض نّان« :ءيزد تامازيرت ن-جاليل ا-زغ-را-د-ياشك لماسيح؟ 42
ءيس-ور-يتيارا غ-وا ّرا ن-ربّي ،لماسيح را-يگ زغ-تاسوت ن-وگلّيد داود ،ءيالل
غ-بيتالحم ادوّار لّي-غ-تّين ءيكّا ءيزدغ داود؟» 43بضون مدّن-ان ءي-نگراتسن
فّ -سيبت-نس 44 .كرا گيسن ءيرا ا-ت-يغوي ،واالينّي ءور-ن-سرس-يگي يان
افوس-نس.
8
زيك صباح تامغارت لّي-يتياماژن 1ءي ّما ياسوع ءيدّا س-وورير ن-زّيتونّ 2 .
ءيكشم-داغ س-تگ ّمي ن-ربّي ،مو ّن-د ّفالس مدّن گّوتنين. ف-زّنا
ءيگاور غين ار-تن-ي ّسلماد 3 .اشكين-د سرس كرا ن-يمسلمدن ن-شّ رع
د-يفاريسين ،اوين-اس-د يات-تمغارت لّي-د-ومژن ف-زّناّ .سبيدّن-تّ -يد غ-وامّاس
ن-مدّن 4 ،ءينين ءي-ياسوع« :واي-امسلمد ،ها-تامغارت-اد نومژ-تّ -يد ف-زّنا.
يوصا-ياغ موسا غ-شّرع ا-نكّات زوند ختاد س-يژران ارد ت ّمت .ءي ّما ك ّيي ّ 5
ما-راّ -فالس-تينيت؟» 6ساولن ديدس غمكاد باش اّ -فالس-امژن كرا ن-واوال
ما-س-ا-ياس-صراضن .ءي ّما ياسوع ءيكُنا ار-يتارا س-وضاض-نس غ-واكال7 .
زايدن ار-ت-سقسان ايلّيغ-د-ينم ييني-اسن« :وانّا گيگون ءورّ -جو-يسكيرن ّدنوب
ا-يزوور ا-نّ -فالس-يلوح اژرو 8 ».ءيكنو-داغ ار-يتارا غ-واكال 9 .ءي ّما نتني ،لّيغ
سفلدن ءي-غونشكان بدون ار-تّيدون يان س-يان ،زغ-يم ّقورن ار ءيمژّيين ،ايلّيغ
ءور-يقاما غير ياسوع ،د-تمغارت-ان ا-سول-يبيدّن غ-لگدّام-نس 10 .ءينم-د
ياسوع ييني-اس« :مانزا-تن ا-تامغارت؟ ءيس-ورّ -فالم-يحكام يان؟» 11
يوحانّا 247
النبيا ،ءي ّما كيّي ار-تّينيت ‹وانّا ءيزگان غ-واوال-ينو ،ءور-سار-ي ّموت53 ›.
ءيس-توگُرت باباتنّغ ءيبراهيم ءوال النبيا لّي-مّوتنين؟ ماد-ا ُّك-تغالت ءيس-تي-تگيت
ك ّيي؟» 54ءيساول ياسوع ييني-اسن« :مراد ءيس-ا-تال ّغ ءيخف-ينو ءور-يّي-يگي
يات ،واالينّي بابا لّي-مي-تّينيم ربّي-نّون ،نتّان ا-يّي-يتالغن 55 .ءور-تي-ت ّسينم
كونّي ،واالينّي ّسنغ-ت نكّي .مراد ءيس-نّيغ ‹ءور-تّ -سينغ› ءيكون ّسكاركسغ
زوند كونّي ،واالينّي ّسنغ-ت زگاغ غ-واوال-نس 56 .ءيفرح باباتون ءيبراهيم لّيغ
ءي ّسن ءيس-را-يژر ءو ّسان-ينو ،ءيژرا-تن ءيفرح باهرا 57 ».رارن-اس-د-داغ
مدّن-ان ن-ايت-يودايا ءينين-اس« :ك ّيي ءور-تا-تكّيت س ّموس ءيد-مراو-وسگُّاس.
ءيس-تژريت ءيبراهيم؟» 58ءيساول ياسوع ييني-اسن« :لح ّق اياد ،لح ّق
ا-راد-اون-ينيغ ،لّيغ نكّي ءور-تا-يلّي ءيبراهيم 59 ».لّيغ سفلدن ءي-مايان ،اسين
ءيژران ما-س-ا-ت-كّاتن ،واالينّي ءينتل ّفالسن ياسوع ءي ّفوغ زغ-تگ ّمي ن-ربّي.
9
لماسيح ءيرژم الّن 1لّيغ ءيفتا ياسوع د-وغاراس ءيژر يان-ورگاز ءيگا
ابوكاض زغ-لّيغ ءيلول 2 .سقسان-ت ءيمحضارن-نس: ءي-وبوكاض
«واي-امسلمد ،ماخ ايلّيغ ءيلول غواد ءيبوكض؟ ءيزد فّ -سيبت نّ -دنوب-نس
نغد فّ -سيبت ن-كرا ن-دّنوب سكرن-تن ايت-دارس؟» 3ءيساول-د ياسوع
ييني-اسن« :ءورد فّ -سيبت ن-دّنوب-نس نغد دّنوب ن-ايت-دارس ،واالينّي
ءيال ّفالنّغ ،ماحدّ
ءيلول غمكاد باش ا-گيس-يبايّن ما-را-يسكر ربّيّ 4 .
ءيال-وزال ،ا-نسكار ءيسكّيرن ن-والّي-يّي-د-يوز ّن .را-د-ياشك-ييض، ّ
ءور-را-ييژضار يان ا-گيس-يسكر يات 5 .كرا كّيغ غ-دّونيت گيغ تيفاوت
تاالغت س-يلوفسان-نس، نّ -دونيت 6 ».لّيغ ءينّا ماياد ءي ّسوفس ف-واكال ياضر ّ
ءيغم-تّ ءي-والّن ن-وبوكاض 7 .ييني-اس« :زايد ،تسيردت غ-يفرض
ن-سيلوام ».تگا لمعنا ن-سيلوام ‹امازان› .ءيدّو-وبوكاض ءيل ّما ءيسيرد ،يوورّي-د
يوحانّا 251
اس ن-وسونفو 13اوين ارگاز لّي-ستّين ءي ّكان ءيبوكض س-دار ءيفاريسينّ 14 .
تاالغت ءيرژم الّن-نس 15 .سقسان-ت ءيفاريسين ا-يگا غا ّسان غ-يوضر ياسوع ّ
تاالغت ءي-والّن-ينو ،سيردغف-مامنك ا-س-يوورّي ءيسفاو .ييني-اسن« :ءيغما ّ
ءيسفيوغ 16 ».كرا غ-يفاريسين ار-يتّيني« :غوان ،ءيبان ءيس-ورد ربّي
واس ن-وسونفو ما-گيس-ورّ -
يحالن ».ءي ّما ا-ت-يد-يوز ّن اشكو ار-يسكار غّ -
وييّاض ار-تّينين« :يان ءي ّفوغن اغاراس ن-ربّي ،ءيس-يژضار ا-يسكار زوند
لمعجيزات-اد؟» بضون نتني ءي-نگراتسن 17 .ساولن-داغ س-والّي-ستّين ءيكّان
ءيبوكض ءينين-اس« :ءي ّما ك ّيي لّي-مي-يرژم الّن-نّك ،ما-راّ -فالس-تينيت؟»
ييني-اسن« :نّابي ا-يگا».
ادّ -سوفغن زغ-تگ ّمي ن-تژالّيت وانّا ءينّان ءيزد ياسوع ا-يگان ءيمغارن يادلّي
لّي-س-ا-تقلن 23 .مايان ا-ف-نّان ايت-دارس «سقسات-ت. لماسيح ن-ربّي
ارگاز ا-يگا».
10
لماسيح ءيگا امكسا 1ييني-اسن ياسوع« :لح ّق اياد ،لح ّق ا-راد-اون-ينيغ .يان
ءيفلن ءيمي ن-زّريبت ءيغلي س-وولّي زغ-ماني ياضني، ءيفولكين
ءيميكر ا-يگا ،ءيگ امخّار 2 .ءي ّما غوالّي ءيكشمن زغ-يمي ن-زّريبت ،ءيگا
امكسا ن-وولّي 3 .نتّان ا-مي-يرژّم-وب ّواب ،د-واوال-نس ا-س-ا-سفليدنت-وولّي.
ار-ن-ياقرا س-تيلّي گانين تينس ،كرايگاتّ يات س-يسم-نس ،ار-تند-د-ي ّسوفوغ
س-برّا 4 .ءيغ-تند-د-ي ّسوفغ را-يفتو ءيزوور-اسنت ،ضفورنت-ت-وولّي-نس اشكو
ءوكُزنت اوال-نس 5 .راد-روولنت زغ-يان ءيگان اغريب ،ءور-را-ت-ضفورنت
اشكو ءور-ا-تي ّسانّت اوال ن-يغريبن 6 ».ياسوع يوت-اسن لمعنا-ياد ،ءي ّما نتني
ءورّ -سي ّن ما-يرا اد-اسن-سرس-يمل.
11
1غ-وو ّسان-ان يوضن باهرا يان-ورگاز ءيسم-نس ليعازر، لموت لّيعازر
ءيزدغ غ-بيتعانيا لّي-يگان اد ّوار ن-ماريام د-وولّتماس مارتا 2 .ماريام-اد مي يوضن
گماس ليعازر تگا ختالّي ءي ّفين اسافار ف-يضارن ن-ياسوع تسفيض-تن
س-وازّار-نس 3 .ازنّد-د تايتماتين-لّي س-ياسوع ءينينت-اس« :وا-سيديتنّغ،
ها-والّي دارك ءيع ّزان يوضن باهرا 4 ».لّيغ ءيسفلد ياسوع ءي-ماياد ييني:
«تاماضونت-اد ءور-را-تگُّرو س-لموت ،واالينّي را-سرس-يبان لمجد ن-ربّي،
ءيتم ّجد يوس ن-ربّي فّ -سيبت-نس».
5مارتا د-وولّتماس د-ليعازر ،نتني عزّان دار ياسوع 6 .واالينّي لّيغ ءيسفلد
ءيال سين-وو ّسان 7 ،ييني ءيل ّما ّ ءيس-يوضن ليعازر ءيقاما غ-يلّيغ
ءي-يمحضارن-نس« :ا-نوورّي س-تمازيرت ن-يودايا 8 ».ءي ّما نتني نّان-اس:
«واي-امسلمد ،هان ايت-يودايا غير كرا ءيدروسن ايد-س-ران ا-ك-وتن س-يژران.
ماخ ايلّيغ تريت ا-سول-توورّيت س-غين؟» 9ءيرار-اسن ياسوع« :ءيس-ورد
سنات د-مراوت تاساعت اّ -يالن غ-وزال؟ يان ءيفتّون غ-وزال
ءور-را-تي-توت-تبايضّ رت اشكو ار-يتّيسفيو س-تيفاوت لّيّ -يالن غّ -دونيت-اد10 .
ءي ّما يان ءيفتّون غ-ييض را-تي-توت-تبايضّ رت ،اشكو ءور-يسفاو 11 ».غمكاد
ا-س-اسن-ينّا ياسوع ،ءيزايد ءيل ّما ييني-اسن« :هان امدّاكُّل-نّغ ليعازر ءيطّاس.
رادّ -دوغ ا-ت-يدّ -سفاقغ 12 ».ءينين-اس ءيمحضارن« :ءيغ-يطّاس ا-سيدي،
را-ي ّجي 13 ».واالينّي ياسوع ،ف-لموت ا-ف-ينّا مايان ،ءي ّما نتني غالن ءيزد
غير ءيطس ا-ف-يساول 14 .ييني-اسن ياسوع ءيل ّما س-واوال ءينمن« :ءي ّموت
ليعازر 15 .ءيشوا غمكاد فّ -سيبت-نّون لّيغ ءور-ديدس-لّيغ نكّي ،اشكو غمكاد
ا-س-را-توورّيم تامنم س-وگُّار .ءي ّما غيالد ،ا-ندّو س-دارس 16 ».ءينكر توما
يوحانّا 257
28مارتا تنّا-ياس غمكاد توورّي س-تگ ّمي .تغر-د ءي-وولّتماس ماريام ،تيني-اس
غ-گراس ديدس« :هاي-امسلمد يوشكا-د ،ار-گيم-يسقسا 29 ».لّيغ تسفلد
ماريام ءي-ماياد ،تنكر تازّل-د س-دارس 30 .ياسوع ءور-تا-ن-يروح ادوّارّ ،
ءيال
سول غ-يلّيغ-تي-دي-تمناگّار مارتا 31 .ءي ّما مدّن لّي-ن-مونّين غ-تگ ّمي ن-ماريام
ست-ص ّبرن ،لّيغ-تّ -ژران تنكر تا ّزل س-ب ّرا ،ضفورن-تّ غالن ءيس-تدّا اّ -
تاال 32 .ءي ّما ماريام ،لّيغ-دي-تلكم دار ياسوع ،غير تژرا-ت س-ومضّ ال ا-ن-غينّ -
تضر غ-دار ءيضارن-نس تيني-اس-د« :وا-سيدي ،مراد ءيس-تلّيت غيد ،ءيكون
تاال ،ءيژر ءوال ءور-ا ُّك-را-ي ّمت گما 33 ».لّيغ-تّ -يژرا ياسوع ارّ -
يوحانّا 258
ءيهلك تيگ ّمي ن-ربّي ءوال تامازيرت-نّغ 49 ».ءيساول ءيل ّما يان گيسن
ءيسم-نس قايافا ،ءيگا انمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي غ-وسگُّاس-ان ،ييني-اسن« :ءيزد
كونّي ءور-ا-تّفها ّم يات؟ 50ءيس-ور-ت ّسينم ءيس-اون-يوف ءيغ-ي ّموت يان-ورگاز
فّ -سيبت ن-مدّن-نّغ ءوال تياوهالكن ايت-تمازيرت-نّغ كولّوتن؟» 51قايافا ،ءورد
زغ-يخف-نس ا-زغ-د-ينّا اوال-اد ،اشكو ءيگا انمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي
غ-وسگُّاس-ان ،ءيساول س-ماد-اس-يمال ربّي ،ييني ءيس-را-ي ّمت ياسوع
فّ -سيبت ن-ايت-تمازيرت-نس 52 .ءي ّما ياسوع ،ءورد غير ايت-تمازيرت-ان
ا-ف-را-ي ّمت ،واالينّي را-د-ي ّسمون تاروا ن-ربّي لّي-اكوتنين غ-كولّو دّونيت باش
اد-كولّو-گن يان 53 .غا ّسان اد-بدان ءيمغارن ار-تمشاوارن ف-مامنك
ا-س-راد-نغن ياسوع.
12
ماريام تژغور ءيوورزان 1لّيغ سول قامان سضيص-وو ّسان ءي-لعيد ن-وسورف،
ياشك-يد ياسوع س-ودوّار ن-بيتعانيا ،س-دار ليعازر لّماسيح
لّي-د-ي ّسنكر زغ-لموت 2 .سكرن ءي-ياسوع ءيمنسي ،ارّ -فالسن-تّسخّار مارتا،
يوحانّا 260
ءيگ ليعازر يان زغ-غويلّي گاورنين ار-شتّان د-ياسوع 3 .تنكر ماريام تاوي-د
يات-تبوقّالت ن-تو ّجوت ن-ناردين ءيصفان ،ءيگّوت-واتيگ-نس باهرا .تژغور
سرس ءيوورزان ن-ياسوع ،ار-اس-تسفاض ءيوورزان س-وازّار-نس .تع ّمر-تگ ّمي
س-واضو ن-تو ّجوت-ان 4 .ءيميل ءيساول-د يان زغ-يمحضارن-نس ،ا-ت-يگان
د-ياهودا ءيسخاريوط لّي-را-ت-يزّنز ،ييني-اسن« 5 :ماخ ا-ور-تنز تو ّجوت-اد؟ مراد
ءيس-تنزا را-دي-تاوي كراض ءيد-م ّيا ن-نّوقرت ،نفك-تن ءي-يمژالض 6 ».ءورد
لهمّ ن-يمژالض ا-ت-ين-يگان ايلّيغ ءينّا غمكاد .ءينّا-ت اشكو امخّار ا-يگا .نتّان
ا-دارّ -يال ّصندوق-نسن ،كرا-ن-گيس-گان ار-زگيس-يتاكُر 7 .ءيساول ياسوع
اس ن-تمضلت-ينو8 . ست اد-اس-ييلي ماياد ار ّ ييني-اسن« :ادجاتّ -
راد-بدّا-ديدون-يلين ءيمژالض ،ءي ّما نكّي ءور-راد-بدّا-ديدون-يليغ».
17ارّ -فالس-اكّان توگّا كولّو ويلّي ژرانين مامنك ا-ن-يغرا ءي-ليعازر غ-ومضّ ال
ءي ّسنكر-ت-يد زغ-لموت 18 .ءيگّوت ما-يسفلدن ف-لمعجيزت لّي-يسكر،
مايان ا-ف-د-مو ّن س-كيگان ا-ت-يد-مناگّارن 19 .ار-تّينين ءيفاريسين
ءي-نگراتسن« :هاتي ءور-نژضار ءي-يات .ار-دارس-تّازّال كولّو دّونيت».
لماسيح را-ي ّجنجم 44يا ّل ياسوع اوال-نس ييني« :وانّا سري يوم ّن ،ءورد
غويلّي سرس ءومنّين نكّي كا-س-يومن واالينّي يومن ءوال س-والّي-يّي-د-يوز ّن.
45د-وانّا-يّي-يژران ،ءيژرا غوالّي-يّي-د-يوز ّن 46 .ءوشكيغ-د اد-گغ تيفاوت
تيالس وينّا سري ءومنّين 47 .وانّا ءيسفليدن ءي-دّونيت ،ا-ور-قامان غّ -
ءي-يواليون-ينو ءور-ا-سرسن-يسكار ،ءورد نكّي ا-راّ -فالس-يحكام .اشكو
ءوشكيغ-د س-دّونيت ادّ -جنجمغ دّونيت ،ءورد اّ -فالس-حكامغ 48 .ءي ّما
راد-اس-سول-ييلي س-واوال-ينو، ا-يسفلد ياگُي وانّا-يّي-يحگرن
ماّ -فالس-يتحكامن .اشكو اوال لّي-س-نّيغ ،نتّان ا-راّ -فالس-يحكام غّ -
واس
ءيگُّران ن-دّونيت 49 .اشكو ءور-ا-ساوالغ غير زغ-يخف-ينو .ربّي بابا
يوصان ف-ما-راد-ينيغ ءوال ما-س-ا-ساوالغّ 50 .سنغ لّي-يّي-د-يوز ّن ،نتّان ا-يّيّ -
ءيزد لوصيت-نس ا-يتاوين س-تودرت ءيدومن .كولّو مايد-س-ا-تّينيغ،
غمكلّي-يّي-ت-يد-يمال بابا ،ا-تي-تّينيغ».
13
واس ءي-لعيد ن-وسورف ،يي ّسان ياسوع 1ءيقاما يانّ - ءيسيرد لماسيح
ءيس-دي-تروح تاساعت لّي-غ-را-ي ّفوغ دّونيت ءيدّو ءيضارن
ءي-يمحضارن-نس س-باباس .غمكلّي-بدّا-يحنّا غ-وينس لّيّ -النين غ-دّونيت،
ءي ّسافو ّفالسن لحنانت-نس ار تّمي 2 .ءيگاور د-يمحضارن-نس ار-ديدسن-يشتّا
ءيمنسي .ييلي ديدسن ياهودا يوس ن-سيمعان ءيسخاريوط لّي-مي-ي ّسمو ّسا
ءيبليس ءول-نس ار-يسوينگيم ا-يزّنز ياسوع 3 .ءي ّما ياسوع ءي ّسن ءيس-يگا ربّي
باباس كولّو ماّ -يالن غّ -دو-وفوس-نس ،يي ّسان ءيس-د-يوشكا زغ-ربّي ،د-ربّي
ا-س-را-يوورّي 4 .ءينكر ءيل ّما زغ-يمنسي ءيكّيس اسلهام-نس ءيبكيس س-يات
لفوطا 5 .ءي ّفي امان غ-وا ّطاص ءيبدو ار-يسيريد ءيضارن ءي-يمحضارن-نس،
يوحانّا 264
« 18ءورد كولّوكن ا-ف-ا-ساوالغ ،اشكو ّسنغ غويد ستيغ .واالينّي ءي ّقان-د
ا-يجرو غمكلّي ءيتياران غ-وا ّرا ن-ربّي ءينّا‹ ،غوالّي ديدي ءيشتّان اغروم ،نتّان
ا-را-يّي-يغضر 19 ›.نّيغ-اون-ت ءور-تا-يجري ،باش ا-تي-دي-تسوانگمّ غاكود
نّا-يجرا ،تامنم ءيس-گيغ غوالّي بدّا ّ
ءيالن 20 .لح ّق اياد ،لح ّق ا-راد-اون-ينيغ.
يوحانّا 265
تحنّوات ءي-نگراتون .غمكلّي گيگون تحنّوغ ،غمكان اّ -فالونّ -يالن ءوال كونّي
ا-تّحنّوم ءي-نگراتون 35 .غمكاد ا-س-راد-ي ّسا ّن كولّو مدّن ءيزد ءيمحضارن-ينو
ا-تگام ،ءيغ-ا-تّحنّوم ءي-نگراتون».
14
لماسيح ءيگا اغاراس 1ييني-اسن ياسوع« :اد-ور-تادجم تاغوفت ا-تكشم
س-ووالون-نّون .امنات س-ربّي ،تامنم ءوال سري2 . ءوال لح ّق ءوال
گّوتنت-تحونا غ-تگ ّمي ن-بابا .مراد ءيس-ور-يگي غمكاد تودرت
« 25نّيغ-اون كولّو ماياد غيالد غ-سول ديدون لّيغ 26 .ءي ّما اعوين ا-ت-يگان
د-رّوح لقودوس لّي-راد-اون-د-يازن بابا س-يسم-ينو ،نتّان ا-را-كُن-ي ّسلماد
ف-كرايگاتّ كرا ءي ّسكتي-اون-د كولّو ماد-اون-نّيغ 27 .ءي ّما غيالد فلغ-اون
ّسالمتّ .سالمت-ينو ايد-اون-فكيغ .ءور-را-تيژضار دّونيت اد-اون-تّي-تفك
غمكلّي-اون-تّ -فكيغ نكّي .ا-ور-تيكساضم ءوال تودجم تاغوفت ا-تكشم
س-ووالون-نّون 28 .تسفلدم-يّي نّيغ-اون ‹راد-دّوغ ،وورّيغ-د ءيل ّما س-دارون›.
مراد ءيس-ا-يّي-تّيريم ءيكون تفرحم لّيغ-اون-نّيغ ‹رادّ -دوغ س-بابا› اشكو بابا
يوگُر-يّي 29 .نّيغ-اون كولّو ماياد ءور-تا-يجري ،باش ا-يّي-تامنم غاكود نّا-يجرا.
30ءور-را-سول-ديدون-ساولغ باهرا .را-د-ياشك غوالّي ءيتحكامن غ-دّونيت-اد،
ءي ّما نتّا ءور-دارسّ -فال يات 31 .واالينّي ءي ّقان-د ايتّ -دونيت اد-ي ّسا ّن
ءيس-ا-تّيريغ بابا ار-بدّا-سكارغ س-لوصيّات-نس .نكرات غيالد ،ا-ن ّفوغ
زغ-غيد».
15
لماسيح ءيگا دّاليت 1ييني-اسن ياسوع« :ن ّكي ا-يگان دّاليت ءيصحان ،ءيگ
بابا بو-يگر 2 .ار-زگيگي-يتكّيس تيصطّوين نّا-ور-يسكارن ءيصحان
لغلّت .ار-يفرّن كرايگاتّ تاصطّا نّا-ياكّان لغلّت باش ا-تيگات لغلّت-نس
س-وگُّار 3 .ها-كونّي غيالد تّياوفرانم س-يواليون لّي-س-اون-نّيغ 4 .زگايات
يوحانّا 269
« 5نكّي گيغ دّاليت ،تگم كونّي تيصطّوين .وانّا گيگي ءيزگان زگاغ گيس،
نتّان ا-را-يسكار لغلّت ءيگّوتن .ءيغ-گيگي-ور-تزگام ءور-را-تيژضارم ءي-يات6 .
وانّا ءور-گيگي-يزگان ،را-ن-يتياوگار س-ب ّرا زوند تاصطّا ،ءيقار .وان
تيصطّوين-ان ،ار-تنتّ -سمونون لوحن-تنت-ين غ-لعافيت اد-جدرنت7 .
ءيغ-گيگي-تزگام زگان گيگون ءيواليون-ينو ،را-تضالبم اينّا ترام ءيتياوفكا-ياون8 .
غمكاد ا-س-را-يتم ّجد بابا ،اشكو را-تسكارم لغلّت ءيگّوتن ،ءيبان گيگون
ءيس-تگام ءيمحضارن-ينو 9 .ها-يّي ار-كُن-تّيريغ غمكلّي-يّي-يتّيري بابا.
زگايات-بدّا غ-تايري-نو 10 .ءيغ-ا-تسكارم س-لوص ّيات-ينو را-تزگام غ-تايري-نو،
غمكلّي سكارغ س-لوص ّيات ن-بابا زگاغ غ-تايري-نس.
16
ال ّمود ف-تحكيمت « 1نّيغ-اون كولّو ماياد باش ا-ور-تدوهدوم تضرم2 .
نّ -روح لقودوس را-كُنّ -سوفغن زغ-تگُ ّما ن-تژالّيت .راد-د-سول-اشكين كرا
ن-وو ّسان غ-را-يسوانگم وانّا-كُن-ينغان ءيس-يسكر ما-يرضان ربّي3 .
راد-اون-سكرن غمكان اشكو ءورّ -سي ّن بابا ءوال ّس ّن-يّي نكّي 4 .نّيغ-اون ماياد
يوحانّا 271
يان تيگ ّمي-نس تفلم-يّي واحدويّي .واالينّي ءورد واحدويّي ا-راد-قاماغ ،اشكو
ءيال-بدّا ديدي بابا 33 .كولّو ماياد نّيغ-اون-ت باش ا-تيلي ّسالمت-ينو ّ
غ-ووالون-نّون .تاك ّرايت ا-راد-اون-ييلي غ-دّونيت .واالينّي زعمات ،ها-يّي نريغ
دّونيت».
17
يتژاال لماسيح 1لّيغ ءيك ّمل ياسوع ءيواليون-اد ،يا ّل الّن-نس س-يگنوان ارّ -
ف-يمحضارن-نس ييني« :وا-بابا ربّي ،تلكم-د تاساعت .م ّجد يوك غيالد،
ا-د-گيگي-يبان لمجد-نّكّ 2 .سنغ ءيس-تگيت كولّو بنادم غ-دّو-وفوس-ينو،
اد-فكغ تودرت ءيدومن ءي-كولّو ويلّي-يّي-تفكيت 3 .غمكاد ا-تگا تودرت
ءيدومن ،ا-ك-ي ّسا ّن كيّي لّي-يگان ربّي لّح ّق ،ءي ّسا ّن ياسوع لماسيح
لّي-دي-توزنتّ 4 .سبايّنغ-د لمجد-نّك غ-دّونيت-اد ،ك ّملغ تاووري
لّي-يّي-تفكيت 5 .ءي ّما غيالد ا-بابا ،م ّجد-يّي غ-دارك س-لمجد لّي-يّيّ -يالن
غ-دارك لّيغ ءور-تا-تلّي دّونيت.
ءيميك را-ن-دارك-اشكغ ،ءي ّما غيالد غ-سول-لّيغ غ-دّونيت ّ « 13يان
ءيالن14 .ار-اسن-ادّرغ تيغاوسيوين-اد باش اد-اسن-ييلي كولّو لفرح-اد داري ّ
مليغ-اسن اوال-نّك ،كرهون-تن مدّن ن-دّونيت-اد اشكو ءور-گين وين دّونيت،
غمكلّي ءور-گيغ نكّي وين دّونيت 15 .ءور-ا-ك-تضاالبغ ا-تن-ت ّسيتّيت زغ-دّونيت
واالينّي ا-تن-ت ّسنتالت زغ-يبليس 16 .نتني ءور-گين وين دّونيت ،غمكلّي
ءور-گيغ نكّي وين دّونيت 17 .ضالبغ-ك ا-تن-تژّليت ءي-يخف-نّك س-وژالي
لّح ّق .اوال-نّك ا-يگان لح ّق 18 .غمكلّي-يّي-توزنت س-دّونيت ،غمكان
ا-تن-وزنغ ءوال نتني غّ -دونيت 19 .فّ -سيبت-نسن ا-ف-ژّليغ ءيخف-ينو
ءي-وغاراس-نّك باش اد-ژّلين ءوال نتني ءيخفاون-نسن ءي-وغاراس-نّك س-لح ّق.
« 24وا-بابا ،غويد-يّي-تفكيت ،ريغ اد-يلين نتني غ-يلّيغ راد-يليغ نكّي ،اد-ژرن
لمجد لّي-يّي-تفكيت ،اشكو ع ّزاغ دارك ءور-تا-تلّي ّدونيت 25 .وا-بابا ربّي
يوحانّا 275
ءيفولكين ،ءور-كّ -سي ّن مدّن ن-دّونيت-اد ،واالينّي ّسنغ-ك نكّي .ءوال غويدّ ،س ّن
نتني ءيزد ك ّيي ا-يّي-د-يوز ّن 26 .مليغ-اسن مامنك ا-تگيت .راد-اسن-سول-ماالغ
مامنك ا-تگيت ،باش ا-گيسن-تيلي تايري لّي-س-ا-يّي-تّيريت ،ءيليغ گيسن
نكّي».
18
1ءيژ ّّوال ياسوع غمكان ،ءي ّفوغ ءيل ّما نتّا ءيتياماژ لماسيح
ءيال يان-وورتي ،كشمن سرس. د-يمحضارن-نس ،بّين تاالت ن-قيدرون س-يلّيغ ّ
2ياهودا لّي-يسكرن ف-ا-يزّنز ياسوع ءي ّسن ءورتي-ان ،اشكو ار-گيس-يتمونو
ياسوع د-يمحضارن-نس منّاوت-توال 3 .ءيفتو ياهودا س-غين ،ياوي ديدس
ءيعسكرين ن-رّومان ءوال كرا ن-يمخزنيين ءوز ّن-تن ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي
د-يفاريسين .اسين ديدسن لفنارات د-يسوفا د-يمقالد 4 .ياسوع ءي ّسن كولّو
ما-راد-اس-يجرو ،ءي ّفوغ سرسن ييني-اسن« :ما-س-ا-تسيگّيلم؟» 5ءينين-اس:
«ياسوع گو-ناصيرا ».ييني-اسن« :نكّي ا-ت-يگان ».ياهودا لّي-يسكرن
ف-ا-ت-يزّنز ءيبيدّ ديدسن 6 .ءي ّما نتني لّيغ-اس-سفلدن ءينّا «نكّي ا-ت-يگان»،
وو ّرين تيغوردين ضرن س-واكال 7 .ءيسقسا-تن-داغ ياسوع:
«مانوا-س-ا-تسيگّيلم؟» ءينين-اس« :ياسوع گو-ناصيرا 8 ».ييني-اسن ياسوع:
«نكّي ا-ت-يگان غمكلّي-س-اون-نّيغ .ءيغد نكّي ا-س-ا-تسيگّيلم ،ادجات غويد
ياضني ادّ -دون 9 ».غمكاد ا-س-يووفا-واوال لّي-س-يادلّي-ينّا «ءور-يتياوهالك يان
زغ-ويلّي-يّي-تفكيت 10 ».ءي ّما سيمعان بط ُرسّ ،تال دارس يات لكومّيت،
ءيلدي-تّ -يد يوت سرس اخدّام ن-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي ،ءي ّبي-اس امژّوغ
افاسي .ءيگا ءيسم ن-وخدّام-ان مالخوس 11 .ءي ّما ياسوع ءينّا-ياس ءي-بط ُرس:
«رار لكومّيت-ان س-وغالف-نس .ءيس-تغالت ءيس-ور-راد-سوغ لكاس-اد
ن-ورفوفن لّي-يّي-يفكا ربّي بابا؟»
يوحانّا 276
بط ُرس ءيناكر لماسيح 15ءي ّما سيمعان بط ُرس نتّا د-يان-ومحضار ياضني ضفارن
ياسوع .امحضار-ان ،ءي ّسن-ت-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي .ءيكشم ءوال نتّا
س-وامّاس ن-تگ ّمي ن-ونمغور س-يلّيغ ّ
ءيال ياسوع 16 .ءيقاما بط ُرس غ-برّا
غ-دار ءيمي .ءي ّفوغ-يل ّما-ومحضار-ان س-دار-تخدّامت لّي-يتگابالن ءيمي،
ءيساول سرس ءيشّ كشم بط ُرس 17 .ءي ّما تاخدّامت-لّي تنّا-ياس ءي-بط ُرس:
«ءيس-ور-تگيت ءوال ك ّيي زغ-يمحضارن ن-ورگاز-ان؟» ءيرار-اس« :ءوهو،
ءور-زگيسن-گيغ نكّي 18 ».سكرن ءيخدّامن د-يمخزنيين يات لعافيت ن-ترگين
ءيال-وس ّميض ،بيدّن غ-تاما-نس ار-رقّان .ءيدّو دارسن بط ُرس ءيبيدّ اشكو ّ
ار-ديدسن-يرقّا.
ماخ ايلّيغ-يّي-توتّ ؟» 24يازن-ت ءيل ّما حانّان غمكلّي ءيتياوكرّاف س-دار قايافا
انمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي.
بط ُرس ءيناكر-داغ 25ءي ّما سيمعان بط ُرس سول ءيبي ّد ار-يرقّا ،سقسان-ت
ك ّيي ءوال «ءيس-ور-تگيت ن-مدّن: كرا لماسيح
زغ-يمحضارن-نس؟» ءيرار-اسن« :ءوهو ،ءور-زگيسن-گيغ نكّي 26 ».ءيساول-د
يان-وخدّام ن-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي ،ءيگا زغ-ايت-دار والّي مي ءيبّي بط ُرس
امژّوغ ،ييني-اس« :ماخ ،ءور-ك-ديدس-ژريغ غ-وورتي-ان؟» 27ءيرار-داغ
بط ُرس« :ءوهو ،ءورد نكّي ».ءيغر-وفولّوس غاكودان.
28نكرن ءيل ّما اوين ياسوع زغ-دار قايافا س-لقصر لّحاكم ءيبيدّ لماسيح
زيك صباح .ءور-كشيمن س-لقصر، غ-لگدّام ن-بيالطوس ن-رّومان ،ييلي مايان ّ
يش ءيمنسي لّعيد ن-وسورف .ءور-رين ءيمغارن-ان اشكو ءيحرم ف-وانّا ءيران اّ -
ن-ايت-يودايا ادّ -سحرمن ءيخفاون-نسن 29 .لحاكم بيالطوس ءي ّسن ماياد،
ءي ّفوغ-د س-دارسن ييني-اسن« :ما-ف-تصرضم ءي-ورگاز-اد؟» 30رارن-اس:
«مراد ءيس-ور-يسكير لخُ شانت ءور-راد-اك-ت-يد-ناوي 31 ».ييني-اسن
بيالطوس« :اويات-ت كونّي تحكامّ ّفالس س-غايلّي ّ
ءيالن غ-شّ رع-نّون».
ءينين-اس« :ءور-دارنّغ لح ّق ا-نحكام ف-كرا ن-يان س-لموت 32 ».غمكاد
ءيجرا باش ا-يافو-واوال لّي-س-ينّا ياسوع ف-مامنك ا-را-تگ لموت
لّي-س-را-ي ّمت.
19
يوصا بيالطوس ءيعسكرين اد-اوين ياسوع تارفوفنت لّماسيح 1غاكودان ّ
ّسغورشن-ت 2 .سكرن نتني يان-تّاج زغ-وزگُّار غ-دار بيالطوس
گن-اس-ت ف-يخفّ ،سلسن-اس يان-وسلهام ءيژگُّاغن 3 ،ار-ن-تبدّادن
غ-لگدّام-نس ار-اس-تّينينّ « :سالم ّفالك اي-اگلّيد ن-ايت-يودايا ».ار-ت-كّاتن
س-يباريقن 4 .ءي ّفوغ-د-داغ بيالطوس ءيساول س-مدّن ييني-اسن« :هاتي
راد-اون-ت-يدّ -سوفغّ ،تي ّسانم ءيس-ور-گيس-وفيغ كرا لّعيب 5 ».ءي ّفوغ-د ياسوع
ءيل ّما ،ءيلس تّاج ن-وزگُّار د-وسلهام ءيژگُّاغن .ييني-اسن بيالطوس:
«هاي-ارگاز 6 ».لّيغ-ت-ژران ءينمغورن د-يمخزنيين ن-تگ ّمي ن-ربّي ارّ -سغويّون
ار-تّينين« :اگُل-ت ف-وگّجدي .اگُل-ت ف-وگّجدي ا-ي ّمت ».ييني-اسن
بيالطوس« :اويات-ت كونّي تاگُلم-ت ف-وگّجدي .ها-يّي ءور-گيس-وفيغ كرا
يوحانّا 279
اوين ياسوع 17 ،ءي ّفوغ ياسي اگّجدي-نس س-ودغار لّي-مي-تّينين ‹تاخُ شاشت
ن-يخف› ،ار-اس-داغ-تّينين ‹گولگوتا› س-واوال ن-ايت-يودايا 18 .قّ ّن ياسوع
غين ف-وگّجدي الّن-ت .اگُلن ديدس سين ياضني ف-يگّجدا ف-وفاسيي-نس
ءوال ف-وژلماض-نس ،ييلي ياسوع غ-وامّاس 19 .يورا بيالطوس يات تالّوحت
گن-تّ -ين ف-يگ ّي ن-وگّجدي .ءيتيارا گيس «ياسوع گو-ناصيرا ،اگلّيد
ن-ايت-يودايا» 20س-يواليون ن-ايت-يودايا د-وين ايت-روما د-وين ايت-يونان.
غرن-ت مدّن گّوتنين ن-يودايا ،اشكو تامدينت ءور-تاگّوگ زغ-ودغار لّي-غ-وگُلن
ياسوع 21 .ءينين ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي ءي-بيالطوس« :اد-ور-تارات ‹اگلّيد
ن-ايت-يودايا› .ارا ‹غواد ءيگا ءيخف-نس د-وگلّيد ن-ايت-يودايا22 » ›.
ءيرار-اسن بيالطوس« :ماد-وريغ ،ءوريغ-ت».
كولّو ءيس-يك ّمل ياسوع ءي ّسن غاكودان 28 لموت لّماسيح
يوحانّا 281
ما-يتياران غ-وارّا ن-ربّي ءيساول-د ييني« :هاتي ماّ -فالسّ -يالن ،ءي ّسافو ءيل ّما
يات-تبوقّالت ن-وامان لّخ ّل ،فّين-تّ مدّن روفيغّ 29 ».تال غين
ف-يات-تصطّا ن-وزوكُّني ،مدين-اس-ت-ين ف-يان-وشرويض ،گن-ت
ياسوع لخ ّل ييني« :يووفا ».ءي ّسكنو ءيخف-نس س-يمي-نس 30 .لّيغ ءيسوا
ءيدحي رّوح-نس.
واس ن-وسونفو ،ار-گيس-توجادن مدّن ءي-لعيد. 31غا ّسان ا-يقامان ءيّ -
ءور-رين ءيمغارن ن-ايت-يودايا ا-ن-تقاما دّات ن-ويلّي مّوتنين ف-وگّجدي
واس لّعيد .ضالبن زغ-بيالطوس ا-تن-يادج اد-اسن-رژن ءيضارن كّيسن-تن-د
غّ -
ءيل ّما 32 .دّون ءيعسكرين رژن ءيضارن ءي-يان زغ-ويلّي تياگّالنين د-ياسوع،
رژن ءيل ّما ءيضارن ءي-وايّاض 33 .ءي ّما ياسوع ،لّيغ-ت-لكمن افن-ت-ين
ءي ّموت ،ءور-رژين ءيضارن-نس 34 .غاكودان ءيروح-ن يان زغ-يعسكرين
ءي ّسياگّاس-ت غ-تسگا-نس س-وحريش ،س-د-فّين ءيدا ّمن د-وامان.
35غوالّي ءيژران كولّو ماياد ءيفكا توگّا-نس ّفالس باش ا-تامنم ءوال كونّي .ءينّا
لح ّق ،يي ّسان ءيزد لح ّق ايد ءينّا 36 .ءيجرا غمكاد باش ا-يافو ما-يتياران غ-وا ّرا
ن-ربّي ءينّا« :ءور-را-يرژ كرا ن-يخس غ-يخسان-نس 37 ».ءيتيارا-داغ غ-وارّا
ياضني« :راد-تمنادن غ-غوالّي ّسياگّاسن».
لمورّ دّ -صابرا 40 .اسين دّات ن-ياسوع گن-اس ءيسافارن ،كف ّن-تّ س-يشدّادن
لّكتّان غمكلّي سكارن ايت-يودايا.
ءيال يان-وورتي غ-ودغار لّي-غ-ي ّموت ياسوع ،ييلي گيس يان-ومضّ ال لّجديد
ّ 41
ءورّ -جو-ن-گيس-يتياومضال يان 42 .سرسن-ين ّدات ن-ياسوع غ-ومضّ ال-لّي
اشكو ياكمور-د ،د-وزكّا را-دارسن-يگ لعيد.
20
تيالس ،تدّوواس لّحدّ ،سول ّالنت ّ
زيك صباح نّ - ّ 1 تانكرا لّماسيح
ماريام ءولّت-ماگداال س-ومضّ ال .لّيغ-ن-تلكم امضّ ال زغ-لموت
تژر-ن ءيفير لّي-س-ي ّقن ءيتياتّاي زغ-يمي-نس 2 .توورّي-د ار-دي-تّازّال س-دار
سيمعان بط ُرس د-ومحضار ياضني لّي-يعزّان دار ياسوع تيني-اسنّ « :سيتّين
سيديتنّغ زغ-ومضّ ال .ءور-ن ّسين مانيغ-ت-ين-سرسن».
3ءينكر بط ُرس نتّا د-ومحضار ياضني ،فتون ار-تازّالن س-ومضّ ال 4 .امحضار
ياضني ءيزوار بط ُرس س-دار-ومضّ ال 5 ،ءيكنو ءيژر-ن ءيشدّادن لّكتّان سول گيس
تّرسن ،واالينّي ءور-سرس-يكشيم 6 .ءيلكم-د سيمعان بط ُرس تيغوردين-نس
ءيكشم س-ومضّ ال ،ءيژر ءيشدّادن تّرسن گيس 7 .ءيژر اشرويض لّي-سّ -سلولّين
ءي-وگايّو ن-ياسوع ،ءيموتّل واحدوت ءور-ن-يتّرس ف-يگّي ن-يشدّادن8 .
ءيزايد-يل ّما-ومحضار لّي-د-يزوارن س-دار-ومضّ ال ،ءيكشم سرس ءوال نتّا ،ءيژر
ماّ -يالن يامن 9 .ءور-تا-فهيمن لمعنا ن-وارّاتن ن-ربّي لّي-غ-يتيارا ءي ّقان-د
ا-د-ينكر لماسيح زغ-لموت 10 .وو ّرين-د ءيل ّما ءيمحضارن-ان س-تگ ّمي.
يوحانّا 283
ءيساول لماسيح 24ءي ّما يان زغ-سين د-مراو ن-ومحضار ءيسم-نس توما،
ار-اس-داغ-تّينين ‹اكنيو› ،ءور-ديدسن-يلّي غاكود س-توما
لّيغ-د-دارسن-يوشكا ياسوع 25 .نّان-اس« :ها-ياغ نژرا سيديتنّغ ».ءي ّما نتّا
ءيرور-اسن-د« :ءور-راد-امنغ نكّي ارد ژرغ تيگّاس غ-يفا ّسن-نس ،گّرغ-ن
ءي-الترت ن-يمسمارن ،گغ افوس-ينو غ-تسگا-نس».
26زرين تام-وو ّسان ،مو ّن-داغ ءيمحضارن غ-تگ ّمي قّ ّن-ين ءيماون ،ييلي ديدسن
ءوال توما ،س-اسن-د-يبان ياسوع ءيبيدّ غ-گراتسن ييني-اسن« :اد-اون-تيلي
ّسالمت 27 ».ييني ءيل ّما ءي-توما« :ژر ءيفا ّسن-ينو ،تگّرت-اسن .مدي-د
افوس-نّك ،تگت-ت-ين ف-تسگا-نو .اد-ور-تّشكّات ،غير امن 28 ».ءيساول
توما ييني« :وا-سيدي ،وا-ربّي-نو 29 ».ءي ّما ياسوع ءينّا-ياس« :ءيس-تومنت
غيالد غ-يّي-تژريت؟ ءيمباركين اد-گان وينّا سري ءومنّين بال-يّي-ژران».
21
ياسوع ءيبان-د-داغ ن-مايان تيغوردين 1 ءيبان لماسيح
ءي-يمحضارن-نس ءي-يمحضارن-نس غ-تاما ن-ومدا ن-طاباريّا .غمكاد
ءيال غين سيمعان بط ُرس د-توما ا-س-د-يبانّ 2 . غ-تاما ن-ومدا
ءيسكّيرن ن-يرقّاسن
1
1وا-تاوفيلوس ،ءوريغ-اك-ن غ-وارّا-نو امزوارو ف-كولّو ما-يسكر ياسوع ءوال
اس لّي-غ-يتياالل س-يگنّا .واالينّي لّيغ ءور-تا-يتياالل
ما-ي ّسلماد زغ-يسيزوار 2ار ّ
يوصا-تن س-تحكيمت ن-رّوح ءيساول س-ويلّي ءيستي اد-گن ءيرقّاسن-نسّ ،
لقودوس ف-ما-راد-سكارن 3 .يوشكا-د دارسن تيغوردين لّموت-نس،
ار-اسن-يماال س-تميتار گّوتنين ءيس-د-ينكر ءيدّر .ار-اسن-ي ّسبايّان ءيخف-نس
واس ،ار-اسن-يساوال ف-تگلديت ن-ربّي.
كّوژ ءيد-مراو نّ -
23اوين-د سين ءيرگازن .يان ءيگا يوسف لّي-مي-تّينين بارسابا (تگا لكنيت-نس
يوسطوس) ،د-وايّاض ءيگا ماتّياس 24 .ژّالّن ءيل ّما ءينين« :وا-سيديتنّغ ،ت ّسنت
ءوالون ن-كولّو مدّن .مل-اغ غيالد مانوا غ-سين-اد ا-يگان غوالّي تستيت 25
ا-يامژ تاغامت غ-تووري-اد ءوال تارقّاست-اد لّي-زغ-يضر ياهودا ا-يدّو
س-يلّي-اس-يگان 26 ».گرن-د ّفالسن اسغار ،ياشك-يد-وسغار غ-ماتّياس.
اوين-ت ءيل ّما ا-يگ ارقّاس غ-گر يان د-مراو.
2
1زرين-وو ّسان ايلّيغ-د-يروح لعيد ن-وين س ّموس ءيد-مراو. ءوگوز نّ -روح
مو ّن كولّوتن غ-يات-تگ ّمي 2 .سفلدن ءيل ّما ءي-يات لقودوس
تي ّجيجت توشكا-د زغ-يگنوان تع ّمر تيگ ّمي لّي-غ-گاورن زوند اضو ءيتج ّهدن3 .
ژرن كرا ءيرواس تيمزليوين لّعافيت ،بضونت تتّرس يات ف-كرايگاتّ يان گيسن.
4ع ّمرن كولّو س-رّوح لقودوس ،بدون ار-ساوالن س-يواليون ءيغريبن
غمكلّي-اسن-تن-يفكا ّروح لقودوس.
ءيرقّاسن 291
تاب ّراحت ن-بط ُرس 14ءينكر بط ُرس ءيبي ّد غ-لگدّام-نسن نتّا د-وييّاض س-يان
د-مراو ،يا ّل اوال-نس ييني-اسن« :وا-يرگازن ايت-يودايا ءوال كولّو ءيمزدغن
ن-وروشاليم ،سفلدات-يّي اد-اون-ينيغ ما-يگا ماياد 15 .مدّن-اد ءور-سوين امان
ن-واضيل ءيكتين غمكلّي تغالم .هاتي بحرا-دي-تلكم تاساعت تيس تژا
نّ -صباح 16 .واالينّي مايد ءيجران غ-دارنّغ ءيگا مايلّي-ف-يساول ربّي ف-يمي
ن-نّابي يو ّويل ءينّا:
‹ 17غ-وو ّسان گُّرانين را-ن-زّوگزغ رّوح-ينو ف-كولّو مدّن .راد-ساوالن تاروا-نّون
د-يستيتون س-يواليون لّي-راد-اسن-اكّاغ .راد-تيسفيون ءيع ّيالن-نّون
ءيرقّاسن 292
« 32هاتي ياسوع ا-د-ي ّسنكر ربّي زغ-گر ويلّي مّوتنين .نگا نكُّني كولّواغ
ءيناگان ف-مايان ،نژرا-ت 33 .ءيتياالل ءيل ّما س-وفاسي ن-ربّي باباتنّغ ،يامژ
زغ-دارس رّوح لقودوس لّي-ف-ينّا راد-اغ-ت-يفك .ءيزّوگز-ت-يد ّفالنّغ غيالد
غمكاد تژرام ار-اس-تسفليدم 34 .اشكو داود ،ءورد نتّان ا-يتيااللن س-يگنّا،
واالينّي ءيساول ف-وايّاض ءينّا‹ :ها-سيدي ربّي ءينّا ءي-سيدي ،سكيوس
ف-وفاسيي-ينو 35ارد گغ ءين ّواشن-نّك غ-دّو ءيضارن-نّك 36 ›.واي-ايت-ربّي
كولّوكن ،ءي ّقان-كُن-د ا-تي ّسانم ماياد .ياسوع لّي-تنغام ف-وگّجدي ،ءيگا-ت
ربّي د-سيديس ن-بنادم ءيگ-ت د-لماسيح-نّغ».
37لّيغ سفلدن مدّن ءي-ماياد ،ءي ّبي غ-تاسا-نسن .ءينين ءي-بط ُرس د-يرقّاسن
ياضني« :واي-ايتما ،ما-را-نسكر؟» 38ءيساول بط ُرس ييني-اسن« :فالت كولّو
ما-تسكارم ُيخشن ،ءيدّم كود يان گيگون غ-وامان س-يسم ن-ياسوع لماسيح،
اد-اون-يصامح ربّي فّ -دنوب-نّون ءيفك-اون لباراكا نّ -روح لقودوس 39 .اشكو
مايلّي ءينّا ربّي ف-ما-را-يسكر ءيفولكي ،ءينّا-ياون-ت كونّي ءوال تاروا-نّون ءوال
كولّو وي ّياض اگّوگنين ،ييني-ت ءي-كولّو ما-مي-د-يغرا ربّي سيديتنّغ س-دارس».
40ءيزايد بط ُرس ءيفك توگّا-نس ءي ّزعام-تن س-يواليون گّوتنين ييني-اسن:
«سكرات كولّو ف-ا-تنجمّ زغ-لعقوبيت لّي-را-د-يضر ف-تاسوت-اد ُيخش ّن».
تامونت ن-يموم ّن ّ 41سدّمن ءيل ّما كولّو ويلّي ءومنّين ءيواليون-نس .غا ّسان
اد-اسن-يزوويد ربّي ما-يتگّان كراض ءيد-والف ( )3000ن-يان42 .
ار-كولّو-تلهون س-ول ّمود ن-يرقّاسن ءوال تامونت ن-ينگراتسن ار-ت ّبين اغروم
تژاالن ءي-ربّي 43 .ار-تغووضن مدّن كولّوتن ،اشكو گّوتنت لمعجيزات ارّ -
ءيرقّاسن 294
د-تميتار تج ّهدنين لّي-يسكار ربّي ف-يفا ّسن ن-يرقّاسن 44 .ءي ّما غويلّي ءومنّين
س-ياسوع ار-كولّو-تمونون ار-اكّان ءي-نگراتسن 45 .ار-زّنزان ايدا-نسن
د-تغاوسيوين لّيّ -طافن ،ار-ت-ا ّطون ف-ويلّي گيسن حتا ّجانين ،كود يان د-ونشك
واس ار-تمونون كولّوتن غ-تگ ّمي ن-ربّي ،ار-تبّين اغروم
اس فّ - لّي-ف-يلكمّ 46 .
غ-تگُ ّما-نسن ار-شتّان ءي-نگراتسن س-نّييت د-لفرح ءيگّوتن 47 ،ار-تالغن ربّي.
اس
ّ ءي ّما ايت-تمدينت ار-كولّوّ -فالسن-تّينين ءيس-باهرا-فولكين .كرايگاتّ
ار-اسن-يتزاياد سيديتنّغ غويلّي نجمنين.
3
واس غ-وو ّسان-ان ءيدّا بط ُرس د-يوحانّا س-تگ ّمياكوشام لّي-يوورّين 1يانّ -
ن-ربّي غ-تاساعت ن-تژالّيت ،تگا تاساعت تيس كرا ّط ار-يفتّو
ءيال غين يان-ورگاز كوشمن-اس ءيضارن زغ-لّيغ ءيلول ،ءيگاور ن-تدگُّاتّ 2 .
غ-تاما ن-يمي ن-تگ ّمي ن-ربّي لّي-مي-تّينين ‹ءيمي ءيفولكين› .ار-تي-دي-تاسين
واس باش ا-يتضاالب ءي-ويلّي كشمنين س-تگ ّمي ن-ربّي 3 .نتّا، اس فّ - مدّن ّ
لّيغ ءيژرا بط ُرس د-يوحانّا راد-كشمن ،ءيضالب-تن اد-اس-فكن كراّ 4 .سماقّلن
گيس ،ييني-اس بط ُرس« :مناد گينّغ 5 ».ار-گيسن-يتمناد-وكوشام ،ءيغال
ءيس-راد-اس-فكن كرا 6 .ييني-اس بط ُرس« :ءور-داري نّوقرت ءوال ءورغ،
ءيالن ،راد-اك-ت-فكغ .س-يسم ن-ياسوع لماسيح واالينّي مايد داري ّ
گو-ناصيرا ،نكر تفتوت 7 ».يامژ-اس بط ُرس غ-وفوس افاسي ءي ّسنكر-ت-يد.
غاكودان وورّين دوسن ءيضارن-نس د-يغشفان-نس 8 ،ياكُي ءيبيدّ ف-يضارن-نس
ءيفتو .ءيكشم ديدسن س-تگ ّمي ن-ربّي ار-يفتّو ار-يتاكُي ار-يتالغ ربّي 9 .ژرن-ت
مدّن لّيّ -النين غين ار-يفتّو ار-يتالغ ربّي 10 .اكُزن-ت ءي ّسا ّن ءيس-يگا انضاالب
لّي-يتگاوارن غ-دار ءيمي ءيفولكين .ءيضر-اسن لعجب كولّوتن ،گامّين اد-فهمن
ماد-اس-يجران.
ءيرقّاسن 295
11ژرن-ت سول يومژ غ-بط ُرس د-يوحانّا ،ازّلن كولّو اوال ن-بط ُرس
غ-تگ ّمي ن-ربّي س-يلّيغ ّالن غ-ولحني لّي-مي-تّينين ‹الحني ن-سوليمان›
ار-باهرا-تع ّجابن 12 .لّيغ-تن-يژرا بط ُرس ييني-اسن« :وا-يرگازن ايت-ربّي ،ماخ
ايلّيغ ا-تّع ّجابم غ-ماياد؟ ماخ ا-گينّغ-ت ّسموقّولم؟ ءيس-تغالم ءيزد س-تحكيمت-نّغ
ءوال س-وفولكي-نّغ ا-س-ن ّجو ّجي ارگاز-اد ايلّيغ ا-يفتّو ف-يضارن-نس؟ 13
راد-اون-ينيغ ،ربّي ن-يبراهيم د-يسحاق د-ياعقوب ،ربّي ن-يمزوورا-نّغ ءي ّسبايّن-د
لمجد ن-وخدّام-نس ياسوع غا ّساد .تدحيم-ت-ين كونّي ءي-لموت ،ترگمّ-ت
غ-لگدّام ن-بيالطوس واخّا ءيرا نتّان اد-اس-يرژم 14 .تلوحم-ن س-ومژالي ن-ربّي
لّي-يع ّمرن س-وفولكي-نس ،تضالبم اد-اون-د-يرژم ءي-يان ءين ّقان .تنغام غوالّي
ياكّان تودرت 15 ،ءي ّما ربّي ءي ّسنكر-ت-يد زغ-لموت .نگا نكُّني ءيناگان
ف-مايان ،نژرا-ت 16 .هاتي س-يسم ن-ياسوع ا-س-يوورّي ءي ّجي غواد تژرام
تي ّسانم-ت .اشكو فّ -سيبت ن-ما-نومن س-ياسوع ا-ف-يدوس غ-لگدّام-نّون
كولّوكن.
« 17ءي ّما غيالد اي-ايتماّ ،سنغ غايلّي تسكرم كونّي د-ينمغورن-نّون ،تسكرم-ت
اشكو ءور-ت ّسينم ما-يگا 18 .واالينّي غمكان ا-س-ي ّسووفا ربّي مايلّي ءينّا ف-يمي
ّالنبيا كولّوتن ،ءيمال-ياسن مامنك ا-د-ي ّقان لماسيح ا-يرفوفن 19 .ماياد
ا-ف-راد-اون-ينيغ ،فالت كولّو ما-تسكارم ُيخشن ،توو ّريم-د س-ربّي
اّ -فالون-ي ّسيتّي دّنوب-نّون 20 ،ءيفك-اون ءو ّسان لّباراكا زغ-دارس،
يازن-اون-د-داغ ياسوع لّي-يژلي ا-يگ لماسيح-نّون 21 .اشكو ءي ّقان-ت-يد
ا-يقاما غ-يگنّا ارد-د-يروح-وزمز لّي-غ-را-يسكر ربّي كرايگاتّ كرا زغ-لجديد،
غمكلّي ءينّا ف-يمي ن-يمژالين-نس النبيا ن-زمان 22 .اشكو ءينّا موسا‹ :ربّي
سيديتون راد-اون-د-يفك يان زغ-ايتماتون ا-يگ نّابي زوند نكّي .سفليدات
ءيرقّاسن 296
« 24هاتي ءو ّسان-اد ا-ف-ساولن كولّو النبيا لّي-دار اوال ن-ربّي زغ-صامويل ءوال
كولّو ويلّي-اس-گُّرانين 25 .اشكو كونّي ا-را-يطّاف مايلّي-ف-نّان النبيا ،توورتم
لعهد لّي-يسكر ربّي د-يمزوورا-نّغ .غمكلّي ءينّا ءي-يبراهيم‹ :س-تاروا-نّك
ا-س-راد-باركغ كولّو مدّن ن-دّونيت 26 ›.غمكاد ا-س-يژلي ربّي اخدّام-نس
ياسوع ،يازن-ت-يد س-دارون باش ا-تزوورم كونّي ءيبارك-كُن ،ءي ّسوورّي-د كود
يان گيگون زغ-يغاراسن اُخشنّين لّي-غ-ا-تّيدوم».
4
بط ُرس د-يوحانّا غ-لمحكاما
1سول ا-يساوال بط ُرس د-يوحانّا ءي-مدّن-ان ،س-د-وشكان ءينمغورن ن-تگ ّمي
ن-ربّي ،ءيمون-د ديدسن لقبطان ن-يمخزنيين ن-تگ ّمي ن-ربّي ءوال كرا
ن-يصادّوقين 2 .ط ّير-اسن باهرا ف-يرقّاسن ،اشكو ار-تب ّراحن ءي-مدّن
ار-اسن-تّينين ءيس-ژضارن اد-د-نكرن زغ-لموت فّ -سيبت ن-ما-د-ينكر ياسوع.
3اشكين-د امژن-تن گن-تن-ين غ-لحبس ا-ن-غين-قامان ار ّصباح اشكو
ياغ-وزال 4 .ءي ّما غويلّي سفليدنين ءي-واوال ن-ربّي ،ءيگّوت گيسن ما-يوم ّن
ءيال ما-يتگّان س ّموس ءيد-والف ()5000
غ-تاساعت-ان .ار-تّيگاتن ءيموم ّن ايلّيغ ّ
ن-يان.
13لّيغ ژران مامنك ا-يزعم بط ُرس د-يوحانّا ءيضر-اسن لعجب ،اشكو ّس ّن
ءيس-گان غير زوند مدّن ياضني ءور-باهرا-غرين .فهمن غاكودان ءيس-تّين-كّان
ار-تمونون د-ياسوع 14 .واالينّي ءور-دارسن ما-تّينين اشكو ژران ارگاز لّي-ي ّجين،
ءيبيدّ ديدسنّ 15 .سوفغن-تن ءيل ّما زغ-وحانو لّمحكاماّ ،سمقسان ءي-نگراتسن:
« 16ما-را-نسكر ءي-مدّن-اد؟ هاتي كولّو ءيمزدغن ن-وروشاليم ّس ّن
ءيس-تّياوسكار يات لمعجيزت ءيم ّقورن ف-وفوس-نسن .ءور-نژضار ا-نيني
ءيخصا ا-ور-يزايد غاياد غ-دار مدّن س-وگُّار .را-تن-ن ّسيوود
ّ ءور-تلّي 17 .واالينّي
باش ا-ور-سول-ساوالن ءي-يان س-يسم ن-ياسوع 18 ».غرن-اسن ءيل ّما
س-دارسن ءينين-اسن« :ا-ور-سول-تساوالم ءوال-دا-ت ّسلمادم س-يسم ن-ياسوع».
19ءيرار-اسن بط ُرس د-يوحانّا« :ءينيات كونّي ما-يفولكين غ-دار ربّي ،ءيزد
ا-نسكار س-واوال-نّون نغد س-واوال ن-ربّي؟ 20اشكو ءور-نژضار ا-نف ّسا
ف-ما-نژرا ءوال ما-مي-نسفلد 21 ».زايدن ءيمغارن ار-تن-تهدّيدن ،رژمن-اسن
ءيرقّاسن 298
ءيل ّما اشكو ءور-وفين ما-س-اّ -فالسن-تحكامن ،د-مدّن كولّوتن ار-تالغن ربّي
ءيال دارس ءوگُّار ن-كّوژ
ف-ما-يجران 22 .ارگاز لّي-ي ّجين س-لمعجيزت-ادّ ،
ءيد-مراو ن-وسگُّاس.
ءيرقّاسن توگّا-نسن ف-تنكرا ن-سيديتنّغ ياسوع ،ع ّمرن كولّوتن س-لباراكا ن-ربّي.
34ءور-يلّي يان غ-ومناگّار ن-يموم ّن ءيحتا ّجا .اشكو غويلّي ّطافنين ءيگران نغد
تيگُ ّما ار-تن-زّنزان ،ار-دي-تاوين ما-گيسن-تامژن 35ار-ت-سراسن غ-لگدّام
ن-يرقّاسن .ار-ت-ا ّطون نتني ف-ويلّي گيسن حتا ّجانين ،كود يان د-ونشك
لّي-ف-يلكم.
5
ءيال يان-ورگاز ءيسم-نس حانان ّيا ،نتّا د-تمغارت-نس ّ 1 حانان ّيا د-سافّيرا
سافّيرا .ءيزّنزا يان-يگر 2 ،ءيحضو ءي-يخف-نس كرا زغ-مايلّي گيس يومژ،
ءيال كولّو مايان ءيسرس ما-يقامان غ-لگدّام ن-يرقّاسن .د-تمغارت-نسّ ،
غ-وگايّو-نس 3 .ءينكر بط ُرس ييني-اس« :وا-حانان ّيا ،ماخ ايلّيغ تودجيت شيطان
ا-يكشم س-وول-نّك باش ا-ت ّسكاركست ف-رّوح لقودوس تحضوت كرا
زغ-مايلّي تومژت غ-يگر-نّك؟ 4لّيغ ءور-تا-ينزي وينّك ا-يگا ،ءي ّما لّيغ ءينزا
ءيال سول غ-وفوس-نّك ا-سرس-تسكرت اينّا تريت. هاتي مايلّي گيس تومژت ّ
ماخ ايلّيغ تقصادت غاياد غ-وول-نّك؟ هاتي ءورد بنادم ا-ف-ت ّسكاركست،
واالينّي ت ّسكاركست ف-ربّي 5 ».غير ءيسفلد حانان ّيا ءي-ماياد س-يضر
س-واكال ءي ّمت .غووضن كولّو ويلّي سفلدنين ءي-ما-يجران 6 .نكرن ءيل ّما
ءيعيّالن ،لسن-اس لكفن اسين-ت مضلن-ت-ين.
ءيرقّاسن 300
17ءي ّما انمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمدّوكُّال-نس كولّوتن بط ُرس د-يوحان ّا
لّمدهب ن-يصادّوقين ،طيّر-اسن باهرا اشكو فرحن مدّن غ-لحبس
س-يرقّاسن ءوگُّار-نسن نتني 18 .امژن-تن غاكودان گن-تن-ين غ-لحبس غ-گر
ويلّي فّوغنين لقانون 19 .واالينّي غ-يض-ان يوشكا-د يا-لّماالك ن-سيدي ربّي،
ءيرژم تيفلوين لّحبس ءي ّسوفغ-د ءيرقّاسن ييني-اسن« 20 :زايدات تبيدّم غ-تگ ّمي
ن-ربّي ،تساولم ءي-مدّن ف-كولّو ما-يگان وين-وغاراس ن-تودرت-اد لّجديد».
ءيرقّاسن 301
لّيغ ءينكر-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمدّوكُّال-نسّ ،سمو ّن-د ءيمغارن لّمحكاما
ن-ايت-ربّي كولّوتن ،از ّن س-لحبس اد-د-اوين ءيرقّاسن س-دارسن 22 .واالينّي
لّيغ كشمن ءيمخزنيين س-لحبس ءور-تن-ين-وفين ،وورّين س-لمحكاما
ءينين-اسن« 23 :نوفا-ن لحبس ءي ّقن ،رگلنت-تفلوين-نس ،بيدّن ءينگابالن
كولّوتن غ-تاما ن-يماون ،واالينّي لّيغ-تن-نرژم ءور-ن-نوفي يان غ-وگُنس24 ».
لّيغ سفلدن ءينمغورن د-لقبطان ن-يمخزنيين ن-تگ ّمي ن-ربّي ءي-ماد-نّان ،گا ّمين
اد-فهمن ما-يجران .ار-تّينين ءي-نگراتسن« :ما-را-د-يگُّرو ءي-غاياد؟» 25
غاكودان ءيكشم دارسن يان-ورگاز ييني-اسن« :هان غويلّي-ن-تگام غ-لحبس،
بيدّن غ-تگ ّمي ن-ربّي ارّ -سلمادن مدّن 26 ».ءي ّفوغ لقبطان د-يمخزنيين-نس
غاكودان ،اوين-د ءيرقّاسن س-دارسن ،واالينّي ءور-تنّ -سرفوف ّن اشكو كسوضن
زغ-ايت-تمدينت ا-گيسن-برّمن س-يژران.
6
1ار-تّيگاتن ءيمحضارن غ-وو ّسان-ان .ءي ّما غويلّي استاي نّ -سا
ساوالنين س-واوال ن-يب ّرانيين ار-تنگموگن ف-ويلّي ن-يمعاوا ّن
ساوالنين س-واوال ن-ايت-يودايا ار-تّينين« :ءور-ا-تامژنت-ته ّجالين-نّغ تاغامت
اس 2 ».نكرن ءيرقّاسن س-سين لّي-تند-د-يوشكان غ-لمعاونت ن-كرايگاتّ ّ
د-مراو ،غرن-د ءي-يمحضارن كولّوتن س-دارسن ءينين-اسن« :ءور-را-يفولكي
ا-نفل تاووري ن-واوال ن-ربّي باش ا-نا ّطو ف-لميادي 3 .غير زايدات اي-ايتما،
تستيم زغ-گيگون ّسا ن-مدّن نّا-س-ت ّسنم ءيس-ع ّمرن س-رّوح لقودوس ءوال
تاحكيمت .را-نفل تاووري-اد غ-وفوس-نسن 4 ،نلهو نكُّني س-تژالّيت د-ول ّمود
ن-واوال ن-ربّي 5 ».ءيعجب-تن كولّوتن مايد نّان ءيرقّاسن .ستين ءيل ّما
ستيفانوس (ءيگا نتّان ارگاز ءيع ّمرن س-ليمان ءوال رّوح لقودوس) .ستين ءوال
فيلي ّبوس د-بروخوروس د-نيكانور د-تيمون د-بارميناس د-نيقوالوس (ءيگا نتّان
اب ّراني گو-انطاك ّيا يومژ اغاراس ن-ايت-ربّي) 6 .اوين-تن-د س-دار ءيرقّاسن .ژّالّن
نتني ضالبن ربّي ،سرسن ّفالسن ءيفا ّسن-نسن ا-تن-ژلين ءي-تووري-ان.
7
اوال ن-ستيفانوس 1ءيساول-ونمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي س-ستيفانوس
ءيسقسا-ت« :ءيسُ -يغژان غايد ّفالك تّينين مدّن-اد؟» 2 غ-لمحكاما
ءيساول ستيفانوس ييني-اسن كولّوتن« :واي-ايتما د-يد-خالي ،سفلدات-يّي.
ءيبان-د ربّي لّمجد ءي-باباتنّغ ءيبراهيم غ-تمازيرت ن-ماسوبوطاميا ،ءور-تا-يدّي
ا-يزدغ غ-تمدينت ن-حاران 3 .ييني-اس‹ :فل ايت-دارك د-تمازيرت-نّك ،تدّوت
س-تمازيرت لّي-راد-اك-ملغ 4 ›.ءي ّفوغ ءيل ّما تامازيرت-نس ن-ايت-كالدان ءيدّو
ءيزدغ غ-حاران .لّيغ ءي ّموت باباس ،ياوي-ت-يد ربّي س-تمازيرت-اد
لّي-غ-تزدغم غيالد 5 .واالينّي ءور-اس-گيس-يفكي كرا ن-ودغار ا-يگ وينس
غ-وو ّسان-ان .كرا ن-ووزون ءيمژّين ءور-اس-ت-يفكي .واالينّي ءينّا-ياس ربّي:
‹راد-اك-تّ -فكغ غ-مايد-د-يفتان ،ا-تگ تينّك كيّي د-تاروا-نّك ›.غمكان
اد-اس-ينّا واخّا ءور-تا-دارس-يلول كرا ن-وارّاو 6 .ءيساول-داغ ربّي ييني-اس:
‹تاروا-نّك راد-گن ءيغريبن غ-يات-تمازيرت ياگّوگن .كّوژ ءيد-م ّيا ن-وسگُّاس
ا-راد-گن ءيسمگان ار-ترفوفو ّن غين 7 .واالينّي راد-وتغ لحوكم ف-تمازيرت
لّي-تن-يرورن اد-گن ءيسمگان .تيگيرا ن-وو ّسان-ان راد-فّوغن زغ-غين ،اشكين-د
ءيرقّاسن 305
غ-لخال 20 .غ-وو ّسان-ان ا-يلول موسا ،ءيگا احشمي باهرا ءيشوان .ربّان-ت
ايت-دارس كراض-ييرن غ-تگ ّميّ 21 ،سوفغن-ت ءيل ّما فلن-ت-ين .واالينّي
توفا-ت ءيلّيس ن-فيرعاون ،تاسي-ت تگ-ت د-يوس تربّا-ت 22 .ار-ياقرا موسا
كولّو تاوا ّسنا ن-ايت-ميصر ،يوورّي ءيگ ارگاز ءيتج ّهدن غ-يواليون-نس
د-يسكّيرن-نس.
« 23لّيغ ءيرگل كّوژ ءيد-مراو ن-وسگُّاس ،ءيضر-د غ-يخف-نس ا-يدّو ءيژر
ايتماس ،ا-تن-يگان د-ايت-ربّي 24 .ءيژر يان گيسن ،ار-ت-ي ّسرفوفون يان
گو-ميصر .ءيفتو موسا ا-ت-يعاون ءيرار ءي-گو-ميصر ف-ما-يسكر .يوت-ت
غاكودان ءينغ-ت 25 .ييني موسا د-يخف-نس‹ :راد-ي ّسا ّن ايتما-ياد ءيس-يرا ربّي
ا-تن-يفوكّو ف-وفوس-ينو ›،واالينّي ءور-ا-سوينگيمن نتني غمكان 26 .نديد ازكّا
س-يژرا موسا سين ءيرگازن ن-ايت-ربّي ّماغن ءي-نگراتسن ،ءيفتو دارسن ييري
ا-تن-ي ّسنگا ّدا .ييني-اسن‹ :وا-يرگازن ژرات ،هاتي ايتماتن ا-تگام .ماخ ايلّيغ
ت ّماغم ءي-نگراتون؟› 27واالينّي غوالّي ءي ّسرفوف ّن وايّاض ءينفر موسا ييني-اس:
‹ما-ك-يگان د-ومغار ءوال لحاكم ّفالنّغ؟ 28ءيس-تريت ا-يّي-تنغت غمكلّي
تنغيت گو-ميصر ءيضگام؟› 29لّيغ ءيسفلد موسا ءي-ماياد ءيروول ،ءي ّفوغ ميصر
ءيدّو ءيگاور غ-تمازيرت ن-ماديان .اللن-ين دارس سين تاروا غين.
« 30زرين كّوژ ءيد-مراو ن-وسگُّاس ،ءيبان-اس-د ءيل ّما يا-لّماالك س-تمزيولت
لّعافيت غ-يات-تزگُّارت ّتال غ-لخال غ-تسگا ن-ودرار ن-سينا 31 .موسا،
ست-ي ّسماقّل .غاكودان
ءيضر-اس لعجب غ-ما-يتمناد ،ياكمور-ن سرس اّ -
ا-يسفلد ءي-واوال ن-سيدي ربّي ييني-اس-د‹ 32 :نكّي ا-يگان ربّي
ن-يمزوورا-نّك ،ربّي ن-يبراهيم د-يسحاق د-ياعقوب ›.ييكساض موسا
ار-يترگيگيي باهرا ،ءور-يژضار ا-يا ّل الّن-نس 33 .ءيساول-داغ سيدي ربّي
ييني-اس‹ :كّيس تورژيّين-نّك .هان غين غ-تبيدّت ءيگا اكال ءيتياوژالين
ءيرقّاسن 307
« 35موسا ،نتّان ا-ن-لوحن ايت-ربّي ءينين-اس‹ :ما-ك-يگان د-ومغار ءوال لحاكم
ّفالنّغ؟› ءي ّما ربّي يوزن-ت-يد اد-اسن-يگ امغار د-ون ّجام لّيغ-اس-د-يبان لماالك
غ-تزگُّارت 36 .غاكودان ءي ّسوفغ-تن-د زغ-غين ،ءيسكر لمعجيزات د-تميتار
تج ّهدنين غ-ميصر ءوال غ-دار-ومدا اژگُّاغ ءوال كّوژ ءيد-مراو ن-وسگُّاس
غ-لخال 37 .موسا ،نتّان ا-ينّان ءي-ايت-ربّي‹ :راد-اون-يفك ربّي يان
زغ-ايتماتون ا-يگ نّابي زوند نكّي›.
«ءيال موسا غ-ومناگّار ن-ايت-ربّي غ-لخال ،ييلي د-يمزوورا-نّغ ،ييلي ّ 38
د-لماالك لّي-سرس-يساولن غ-ودرار ن-سينا .نتّان ا-مي-د-يمال ربّي ءيواليون ّدرنين
اد-اغ-تن-د-ي ّسلكم نكُّني 39 .واالينّي اگُين ءيمزوورا-نّغ اد-سرس-سفلدن.
نفرن-ت ءيرين اد-وورّين س-ميصر 40 .ءينين ءي-هارون‹ :سكر-اغ كرا
ن-يالهات ما-ياغ-يزگّورون ،اشكو موسا لّي-اغ-د-ي ّسوفغن زغ-ميصر ،ءور-ن ّسين
ماد-اس-يجران 41 ›.سكرن يا-الصنام زوند ءيگيز غ-وو ّسان-ان ،ار-ن-سراسن
تيغرسيو غ-لگدّام-نس ،سكرن لفيشتا فرحن س-غايلّي ّسنگادّان س-يفا ّسن-نسن.
42يوو ّري ّفالسن ربّي غاكودان ،ءيفل-تن اد-تعبادن ءيتران ن-يگنوان ،غمكلّي
ءينّا غ-وارّا ّالنبيا ءيسقسا-تن‹ :واي-ايت-ربّي ،ءيزد نكّي ا-مي-ن-ت ّساكمورم
تيغرسيو د-توافكيو كّوژ ءيد-مراو ن-وسگُّاس غ-لخال؟ 43هان اخ ّيام ن-مولوخ
ا-توسيم ،د-يتري ن-ياله رافان .ار-تّعبادم الصنام لّي-تسكرم .ف-غايان
ا-ف-را-كُنّ -سيتّيغ س-توگّوگت ن-بابيل›.
ءيرقّاسن 308
8
واس-ان ا-تزراي-ترفوفنت ءيشقان ف-ومناگّارتارفوفنت لّي-يزرين 1زغّ -
ن-ايتماتن غ-وروشاليم ،اكوتن كولّو غ-تسگيو ن-يودايا ف-يموم ّن
ءوال ساميرا .غير ءيرقّاسن ا-يقامان 2 .ءي ّما ستيفانوس ،مضلن-ت كرا ن-مدّن
لّي-توقّارنين ربّي ،تاغ-تن-تگوضي-نس باهرا 3 .ءي ّما شاول ءيگا-ن تي ّقي-نس
ا-يهلك امناگّار كولّوت .ار-يكشّ م س-تگُ ّما يات س-يات ،ار-د-يزوكور ءيرگازن
ءوال تيمغارين ار-تن-ين-يتلوح غ-لحبس.
فيلي ّبوس غ-ساميرا 4ءي ّما غويلّي اكوتنين ،ار-ت ّكان كرايگاتّ ماني ار-تب ّراحن
س-واوال ن-ربّي 5 .ءيدّو فيليبّوس س-يات-تمدينت غ-ساميرا ،ار-يتبرّاح
ف-لماسيح 6 .گّوتن مدّن ن-غين ،لّيغ سفلدن ءي-ما-يتّيني فيلي ّبوس ژرن تيميتار
تج ّهدنين لّي-يسكار ،اوين-تّ كولّو غ-واوال-نس 7 .مدّن گّوتنين ،فّوغن زگيسن
لجنون اُخشنّين س-تغويّا تج ّهدنينّ ،جين كيگان د-يكوشامن د-يبيضارن 8 .فرحن
ايت-تمدينت-ان باهرا.
18غير ءيژرا سيمعون ءيس-د-يوشكا ّروح لقودوس لّيغ ّفالسن سرسن ءيرقّاسن
ءيفا ّسن-نسن ،ياوي-د ءيقاريدن 19ييني-اسن« :فكات-يّي ءوال نكّي
تاژضّ ارت-اد ،باش ا-يكشم رّوح لقودوس س-وانّا-ف-سرسغ ءيفا ّسن-ينو20 ».
ءيرار-اس بط ُرس« :ا-تّهلكت ك ّيي ءوال نّوقرت-نّك ،اشكو تغالت ءيزد
س-يقاريدن ا-سّ -تال-توافكا ن-ربّي 21 .ءور-دارك تاغامت غ-تووري-اد ءوال
را-گيس-تكشمت ،اشكو ءور-يغوس-وول-نّك غ-يژري ن-ربّي 22 .فل
لخُ شانت-ان تناولت ،تضالبت ربّي اد-اك-يصامح ف-غاين تن ّوات غ-وول-نّك.
23اشكو ژريغ ءيس-تع ّمرت س-واس ّموم ،تيا ّساست س-يسكراف ن-دّنوب24 ».
ييني-اسن سيمعون« :ضالبات ربّي فّ -سيبت-ينو ،ا-ور-يّي-ييلي كرا غ-غايد ّفال
تنّام».
ءيرقّاسن 311
فيليبّوس د-لوازير 26ءي ّما فيلي ّبوس ،ءينّا-ياس-د يا-لّماالك ن-سيدي ربّي:
«نكر تدّوت س-تسگا لّجانوب س-وغاراس لّي-يتاوين ن-حاباش
زغ-وروشاليم س-تمدينت ن-غازّا ».اغاراس-ان ّ
ءيال غ-لخال 27 .ءينكر فيلي ّبوس
ءيدّو .ءيمناگّار يان-ورگاز ،ءيگا گو-حاباش ءيگ لوازير نّ -صندوق غ-دار
يت ن-حاباش .يوشكا-د غ-وو ّسان-ان س-وروشاليم ا-گيس-يتعباد كانداكا تاگلّ ّ
ربّي ،يامژ اغاراس-ان ءيل ّما باش ا-يوورّي س-تمازيرت-نس 28 .غا ّسان ءي ّسودا
غ-لكورّيصا-نس ار-ياقرا غ-وارّا ن-نّابي ءيشاعيا.
38ييني لوازير ءي-وخدّام-نس ا-ي ّسبيدّ لكورّيصا ،ءيگّوز س-وامان نتّا د-فيلي ّبوس،
ءي ّسدّم-ت 39 .ءي ّما فيلي ّبوس ،غير غلين-د زغ-وامان س-ت-ي ّسيتّي رّوح
ن-سيديتنّغ ،ءور-سول-ت-يژري لوازير .ءيزايد نتّا ف-وغاراس-نس س-لفرح
ءيگّوتن 40 .ءي ّما فيلي ّبوس يوفا-ن ءيخف-نس غ-تمدينت ن-اشدود ،ءيزايد
ار-يتكّا كولّو تيمدينين ار-گيسنت-يتب ّراح س-لخبار ءيفولكين ايلّيغ ءيروح قايصريّا.
9
شاول يوورّي يومن 1ءي ّما شاول ار-سول-يسكار ما-س-ا-ي ّسيويد ءيمحضارن
ن-سيديتنّغ ار-تن-يتن ّوا س-لموت .ءيدّو س-دار-ونمغور س-لماسيح
ءيهيّان ن-تگ ّمي ن-ربّي 2 ،ءيضالب زغ-گيس تيبراتين ءي-يمغارن ن-تگُ ّما
ن-تژالّيت غ-تمدينت ن-ديماشق ،باش ا-يغوي وانّا-ن-يوفا زغ-ايت-وغاراس
لّماسيح گن-ييت ءيرگازن نغد تيمغارين ،ياوي-تن س-وروشاليم 3 .ءي ّسودو شاول
ايلّيغ-ن-ياكمور س-ديماشق ،س-دّ -فالس-تسفاو يات تيفاوت ءيتج ّهدن
زغ-يگنوان 4 .ءيضر س-واكال ءيسفلد ءي-يان-واوال ءينّا-ياس« :شاول ،شاول،
ماخ ا-يّي-ت ّسرفوفونت؟» 5ييني« :وا-سيدي ،ما-تگيت ك ّيي؟» ييني-اس« :نكّين
ا-يگان ياسوع لّي-ت ّسرفوفونت 6 .ءي ّما غيالد نكر تكشمت س-تمدينت.
راد-اك-يتياونّا ما-ك-يد-ي ّقا ّن ا-تي-تسكارت 7 ».دوهدون غويلّي ديدس ّسودانين،
سالن نتني ءي-واوال-ان واالينّي ءور-ژرين يان 8 .ءينكر شاول بيدّن غين ف ّسانّ .
زغ-واكال واالينّي لّيغ ءيرژم الّن-نس ءور-يسفاو يات .امژن-اس افوس اوين-ت
س-ديماشق 9 .ءيكّا كراض-وو ّسان ءور-يسفاو ،ءور-ا-يشتّا ءوال-دا-ي ّسا.
ءيرقّاسن 313
17ءيدّو حانان ّيا ءيكشم س-تگ ّمي لّي-غّ -يال شاول ،ءيسرس ّفالس ءيفا ّسن-نس
ييني-اس« :وا-گما شاول ،يوزن-يّي-د سيديتنّغ ،ا-ت-يگان د-ياسوع لّي-اك-د-يبا ّن
غ-وغاراس غاكود لّيغ-دي-ت ّسوديت .يازن-يّي-د س-دارك باش ا-تيسفيوت تع ّمرت
س-رّوح لقودوس 18 ».غير ءينّا ماياد س-د-يضر كرا زغ-والّن ن-شاول ءيرواس
ءي-يكرضن ن-يسلمان ،يوو ّري ءيسفاو .ءينكر غاكودان ،ءي ّسدّم-ت حانان ّيا
ءيش ءيل ّما س-يوورّي ءيدوس .ءيگاور شاول د-يمحضارن لّماسيح غ-وامانّ 19 .
غ-ديماشق كرا ن-وو ّسان 20 .ءيبدو ار-يتب ّراح غ-تگُ ّما ن-تژالّيت ار-يتّيني:
«ياسوع ءيگا يوس ن-ربّي 21 ».ار-تع ّجابن كولّو ويلّي-اس-سفليدنين ار-تّينين
ءي-نگراتسن« :ءيس-ورد غواد ا-يتهالكن غويلّي اقرانين س-يسم-اد غ-وروشاليم؟
ءيس-ور-د-يوشكي س-غيد باش ا-تن-يامژ ياوي-تن س-دار ءينمغورن ن-تگ ّمي
ن-ربّي؟» 22ءي ّما شاول ار-يتزاياد ار-يساوال س-تحكيمت ءيتج ّهدن ار-يماال
ءيرقّاسن 314
31غ-وو ّسان-ان ءيهنّا لحال دار كولّو ايت-ومناگّار غ-تميزار ن-يودايا ءوال جاليل
ءوال ساميرا .ار-تّيگاتن ار-تدوسن ،ار-تن-يزّعام رّوح لقودوس .ار-سكارن كولّو
ف-اد-رضون سيديتنّغ.
32غ-وو ّسان-ان ار-يتكّا بط ُرس كرايگاتّ ماني ،ياشك-يد ا ّجو ّجي د-تنكرا
س-دار ءيمژالين ن-ربّي غ-ود ّوار ن-لو ّدا 33 .ياف-ن غين ف-وفوس ن-بط ُرس
ءيرقّاسن 315
ّ 36تال يات-تمحضارت لّماسيح غ-تمدينت ن-يافّا ،ءيسم-نس طابيتا .تگا لمعنا
ن-يسم-نس ‹تاژنك ّط› .نتّات ار-بدّا-تسكار افولكي غ-مدّن ار-تّعاوان ءيمژالض.
ست-ين غ-يان-وحانو ست سرسنتّ - 37توضن غ-وو ّسان-ان ت ّمت .سيردنتّ -
وفال 38 .تامدينت ن-يافّا ءور-باهرا-تاگّوگ ف-ودوّار ن-لودّا .لّيغ سفلدن نّ -
ءيمحضارن ءيسّ -يال بط ُرس غ-لودّا ،از ّن سين ءيرگازن س-دارس ضالبن-ت:
«اشك-يد غيل غيل 39 ».ءينكر بط ُرس ءيمون ديدسن .لّيغ ءيروح تيگ ّمي
ّسغلين-ت س-وحانو .اشكيند-د-ته ّجالين كولّوتنت لولّينت ءي-بط ُرس ارّ -االنت
ار-اس-ماالنت ءيقشبان د-يسلهامن لّي-تسكر طابيتا لّيغ سول ديدسنتي ّتال40 .
ءي ّما بط ُرس ءي ّسوفغ-تنت كولّوتنت زغ-وحانو ،يوتش ف-يفادّن-نس ءيژّا ّل
ءيضالب ربّي .ءيگراول ءيل ّما غ-تالّي ءي ّموتن ييني-اس« :وا-طابيتا ،نكر»،
س-دي-ترژم الّن-نس تژر بط ُرس ،تنكر غ-تيسي-نس 41 .ءيمدي-اس-ن بط ُرس
ست ف-يضارن-نس .ءيغر س-يمژالين ن-ربّي د-ته ّجالين، افوس-نس ءي ّسبيدّّ -
ءيفك-اسن-تّ -يد تدّر 42 .ار-سفليدن كولّو ايت-يافّا ف-ما-يجران ،ايلّيغ ءيگّوت
ما-يوورّين يومن س-سيديتنّغ 43 .ءيگاور بط ُرس غ-يافّا يان-منّاو-وو ّسان غ-دار
يان-ودبّاغ ءيسم-نس سيمعان.
10
ّ 1
ءيال يان-ورگاز غ-تمدينت ن-قايصريّا ءيسم-نس تاوارگيت ن-بط ُرس
ءيرقّاسن 316
9نديد ازكّا سول ّالن غ-وغاراس اكمورن-ين س-يافّا ،ءيغلي بط ُرس س-وكفاف
واس 10ن-تگ ّمي ا-يژّالّ .تگا تاساعت تيس سنات د-مراوت غ-طوژّونت نّ -
س-ت-ياغ الژ ييري ما-يشتّا .سول خدمن غ-تيرمت س-ا-س-د-ي ّسبايّن ربّي كرا
زوند تاوارگيت 11 .ءيژر ءيگنوان رژمن ،ءيگّوز-د ّفالس كرا ءيرواس ءي-ليزار
ءيم ّقورن ءيتياماژ زغ-كّوژط-تغمرين ،ءيتّرس-د س-واكال 12 .ءيلين گيس كيگان
د-لوحوش د-يبنكالن د-يگضاض ن-تاگانت 13 .ءيساول-د يان-واوال ييني« :نكر
ا-بط ُرس ،تغرست تشّ ت 14 ».ءيرار-اس بط ُرس« :حاشا ا-سيدي .ءورّ -جو-شّ يغ
ما-ف-ينّا شّ رع ن-موسا ءيحرم نغد ءيركا 15 ».ءيساول-د-داغ-واوال-ان
حال ربّي د-ما-يحرمن 16 ».ءيجرو غمكان ييني-اس« :ا-ور-تگت ما-ي ّس ّ
كرا ّط-توال ،ءيتياالل ءيل ّما ليزار س-يگنوان.
ءيرقّاسن 317
34ءيساول بط ُرس يينيّ « :سنغ غيالد ءيزد سّ -صاحت اوال ن-بط ُرس
ءور-ا-يسكار ربّي س-وودماون 35 .اشكو ار-يتقبال كولّو غ-تگ ّمي
كرا ما-ت-يرضان، ار-يسكار وانّا-ت-يتوقّارن ن-كورنيليوس
يوصا-ياغ ا-نتبرّاح ار-ناكّا توگّا-نّغ ن-يزد نتّان ا-يژلي ربّي ا-يوت لحوكم ف-ويلّي
ّ
دّرنين ءوال غويلّي مّوتنين 43 .نتّان ا-ف-ساولن النبيا كولّوتن ار-اكّان توگّا-نسن
ار-تّينين :س-يسم-نس ا-س-را-ي ّسيتّي ربّي دّنوب ف-كولّو وانّا سرس يوم ّن».
11
1سفلدن ءيرقّاسن د-ايتماتن غ-كولّو تامازيرت ن-يودايا ءيساول بط ُرس
ف-يب ّرانيين ءيس-ومژن ءوال نتني اوال ن-ربّي 2 .لّيغ ف-يب ّرانيين
يوورّي بط ُرس س-وروشاليم ،نكرن سرس غويلّي تّيرينين اد-ژّالّن مدّن
ءي-دّات-نسن ءينين-اس« 3 :ماخ ايلّيغ تگّوزت غ-دار غويلّي ءور-ژّولّينين،
ار-ديدسن-تشتّات؟» 4ءيساول بط ُرس ءيمل-اسن كولّو ما-يجران زغ-يسيزوار
ييني-اسن:
امناگّار ن-يموم ّن 19ار-تمو ّدون غويلّي اكوتنين فّ -سيبت ن-ترفوفنت تيگيرا
لّموت ن-ستيفانوس ،ار-تّيدون غ-وو ّسان-ان ار تامازيرت غ-انطاكيّا
ن-فينيق ّيا د-يگزير ن-قوبروس د-تمدينت ن-انطاك ّيا ،ارّ -سلكامن اوال ن-ربّي غير
ءي-ويلّي گانين ايت-يودايا 20 .واالينّي كرا گيسن ،گان ن-ايت-قوبروس
ءيرقّاسن 321
12
تارفوفنت ف-وفوس 1غ-وو ّسان-ان ا-يومژ-وگلّيد هيرودوس كرا زغ-ايتماتن
ن-ومناگّار ،ييري ا-تن-ي ّسرفوفن 2 .يامژ ياعقوب گماس ن-هيرودوس
ن-يوحانّا ءينغ-ت س-تاژّيت 3 .لّيغ ءيژرا مامنك اد-فرحن ايت-يودايا س-غايان،
ءيزايد يامژ بط ُرس ءوال نتّان غ-وو ّسان لّعيد ن-ورخصيص 4 .ءيگ-ت-ين
ءيرقّاسن 322
ايلّيغ تتّو ءيمي ءيس-ي ّقن ،توورّي س-تيزّال س-وگُنس تيني-اسن« :هاتي بط ُرس
ايد ءيبيدّن غ-يمي 15 ».رارن-اس-د« :ءيس-ت ّفوغت ءيخف-نّم؟»
تيني-اسن-داغ« :بط ُرس ا-يگا ».رارن-اس« :ءوهو ،حاقّان لماالك-نس كايان».
16سول ءيقاما بط ُرس غ-يمي ار-ي ّسضوقّور .رژمن-اس افن-ت-ين بط ُرس ا-يگا،
ءيضر-اسن لعجب 17 .يا ّل افوس-نس ا-تن-ي ّسف ّسا ،ييني-اسن ءيل ّما ف-مامنك
يوصا-تن« :ءينيات كولّو ماياد ءي-ياعقوب ا-ت-يد-ي ّسوفغ سيديتنّغ زغ-لحبسّ .
د-ايتماتن ».ءيفل-تن غاكودان ،ءيدّو س-ماني ياضني.
18لّيغ ءيفاو لحال ،دوهدون ءينگابالن لّحبس باهرا ،ارّ -سمقسان ءي-نگراتسن:
«ما-يگا غاياد؟ ماني ءيكّا بط ُرس؟» 19يازن هيرودوس ما-سرس-يسيگّيلن،
واالينّي ءور-ت-وفين .ءيسقسا ءينگابالن باهرا ،ءي ّسوفغ-تن ءيل ّما ا-تن-نغن.
ءي ّفوغ هيرودوس تامازيرت ن-يودايا ءيدّو س-قايصريّا ءيگاور غين.
13
ّ 1الن كرا ن-مدّن غ-ومناگّار ن-ايتماتن غ-انطاك ّيا، امودّو امزوارو
ار-تّينين ءيواليون نّا-ياسن-يماال ربّي ارّ -سلمادنّ .
ءيال بارنابا ءي-تبرّاحت
د-سيمعان لّي-مي-تّينين ‹اسگّان› ،ييلي لوكيوس گو-كوريني د-ماناين لّي-يم ّقورن
واس اژومن ار-تعبادن د-وگلّيد هيرودوس غ-يات-تگ ّمي ،ييلي شاول 2 .يانّ -
سيديتنّغ ،س-اسن-ينّا رّوح لقودوس« :فكات-يّي-د بارنابا د-شاول اد-قاسان كرا
ن-تووري ،غريغ-اسن سرس 3 ».زايدن ءيل ّما غ-وژوم د-تژالّيت ،سرسن ّفالسن
ءيفا ّسن-نسن سافضن-تن.
6ار-ت ّكان ءيگزير كولّوت ايلّيغ لكمن تامدينت ن-بافوس ،افن-ين گيس
يان-وس ّحار گو-يودايا ءيسم-نس بارياشوع ،ار-يتّيني ءيس-يگا نّابي واالينّي
ار-ي ّسكيركيس 7 .نتّان ار-يتگاوار دار لحاكم ن-يگزير ءيسم-نس
سارجيوس-بولُس .ءيگا لحاكم-ان باب لّعاقل .يازن س-بارنابا د-شاول
ءيضالب-تن اد-د-اشكين س-دارس ،اشكو ءيرا ا-زگيسن-يسفلد ءي-واوال
ن-ربّي 8 .ءي ّما اس ّحار-ان ،ءيسم-نس اليماس س-واوال ن-ايت-يونان ،ءينكر
ءيرقّاسن 325
تاب ّراحت غ-انطاك ّيا 13ءي ّفوغ بولُس د-وسمون-نس زغ-بافوسّ ،سودون
غ-ومدا س-تمدينت ن-بارگا غ-تمازيرت ن-بامفيل ّيا. ن-بيسيديّا
ءيبضو ديدسن يوحانّا لّي-مي-تّينين مارقُس ،يوورّي س-وروشاليم 14 .زايدن نتني
زغ-بارگا س-تمدينت ن-انطاك ّيا ن-بيسيديّا .كشمن س-تگ ّمي ن-تژالّيت غّ -
واس
ن-وسونفو ،سكيوسن گيس 15 .ءيمغارن ن-تگ ّمي ن-تژالّيت ،تيگيرا ن-ماد-غران
زغ-شّ رع ن-موسا د-وارّاتن ّالنبيا ،غرن-اسن« :واي-ايتماتنّغ ،نكراد-د تساولم
ءيغ-دارون كرا ن-يواليون ما-س-ا-ت ّسدوسم مدّن-نّغ».
اگلّيد ،ءيمل-اسن ربّي شاول يوس ن-قيش زغ-تقبيلت ن-بنيامين .ءيزايد نتّان
ارّ -فالسن-يتحكام كّوژ ءيد-مراو ن-وسگُّاس 22 .ءي ّسيتّي-ت ءيل ّما ربّي ،ءيگ
داود د-وگلّيد-نسن .نتّان ا-ف-يفكا ربّي توگّا-نس ءينّا‹ :ءوفيغ-ن غ-داود يوس
ن-يا ّسا ما-ن-ياكمورن س-وول-ينو .را-يسكار كولّو ماد-ريغ›.
23ءي ّما غيالد ،زغ-تاسوت ن-داود ا-زغ-د-يفكا ربّي يان ياضني ا-يگ ان ّجام
ءي-ايت-ربّي غمكلّي-س-ينّا غايد ءيزرين ،ا-ت-يگان د-ياسوع 24 .لّيغ
ءور-تا-يگري ياسوع غ-تووري-نس ،ءيكّا-تّين يوحانّا امسدّام ار-يتب ّراح ار-يتّيني
ءي-كولّو ايت-ربّي اد-فلن ماد-سكارن ُيخشن ار-تن-ي ّسدّام غ-وامان25 .
لّيغ-د-ياكمور-وزمز ا-يك ّمل يوحانّا تاووري-نس ،ءيسقسا مدّن-ان‹ :ما-تّينيم
گيغ-ت نكّي؟ هاتي ءورد نكّين ا-يگان غوالّي-س-ا-تّقلم ،واالينّي را-د-ياشك
ستهالغ نكّي اد-رژمغ ءيفاالن ن-تورژيّين-نس›.
تيگيرا-نو .ءورّ -
« 30ءي ّما ربّي هاتي ءي ّسنكر-ت-يد زغ-لموت 31 ،ار-د-يتبان كيگان د-وو ّسان
ءي-ويلّي ديدس مونّين زغ-جاليل س-وروشاليم .گن نتني ءيناگان ،ار-اكّان توگّا
ءي-ايت-ربّي ف-ماد-ژران 32 .ءوال نكُّني نوشكا-د ناوي-اون-د لخبار-اد
ءيفولكين ،اشكو مايلّي ءينّا ربّي ءي-يمزوورا-نّغ ف-ما-را-يسكر 33 ،هاتي
ءيرقّاسن 327
« 39 ،38واي-ايتما ،نرا ا-تي ّسانم لخبار-اد ءيفولكين .اشكو فّ -سيبت
ن-غواد-د-ينكرن ا-س-يوجاد ربّي اّ -فالون-ي ّسيتّي دّنوب-نّون .كولّو وانّا سرس
يوم ّن ،را-ت-ي ّسغوس زغ-كولّو غايلّي مي ءور-يژضار شّ رع ن-موسا
ا-ت-زگيس-ي ّسغوس 40 .ءي ّما غيالد ،رارات لعاقل-نّون اد-اون-ور-يجرو غمكلّي
نّان النبيا‹ 41 :ژرات ا-يطنّاژن ،ار-تّع ّجابم تّهلكم .اشكو راد-سكرغ كرا ءيهيّان
غ-وو ّسان-نّون .ءيغّ -يال ماد-اونّ -فالس-ينّان ،ءور-را-تي-تامنم» ›.
42ءي ّفوغ ءيل ّما بولُس د-بارنابا زغ-تگ ّمي ن-تژالّيت .ضالبن-تن مدّن ا-ن-وورّين
اس-ان ن-وسونفو اد-اسن-ساولن س-وگُّار ف-تغاوسيوين-اد 43 .لّيغ كولّو ءيمال ّ
فّوغن ،ءيگّوت گيسن ما-يمو ّن د-بولُس د-بارنابا زغ-ايت-يودايا د-يب ّرانيين
لّي-ومژنين اغاراس ن-ايت-ربّي .ءيساول سرسن بولُس د-بارنابا ،زّعامن-تن
اد-زگان غ-لباراكا ن-ربّي.
ءيرار-اسن ءيل ّما بولُس د-بارنابا س-زّعامت ءينين-اسن« :نيوي-اون-د اوال ن-ربّي
غمكلّي-اغ-د-ي ّقا ّن باش ا-تزوورم كونّي .ءي ّما غيالد ءور-تي-تريم ،تگم
يستهالن اد-كشمن س-تودرت ءيدومن .را-كُن-نفل ءيخفاون-نّون د-ويلّي ءورّ -
غيالد ناوي-تّ غ-يبرّانيين 47 ،اشكو غمكاد ا-س-اغّ -
يوصا سيدي ربّي .ءينّا:
‹گيغ-ك د-تيفاوت ءي-ايت-تميزار اگّوگنين ،ا-ت ّجنجمت مدّن ار تّمي
ن-واكال 48 » ›.لّيغ سفلدن ءيب ّرانيين ءي-ماياد ،فرحن باهرا الغن اوال ن-سيدي
ربّي .وورّين ام ّن س-ياسوع كولّو ويلّي ءيژلي ربّي اد-كشمن س-تودرت ءيدومن.
14
تاب ّراحت ن-بولُس 1ءيكشم بولُس د-بارنابا س-تگ ّمي ن-تژالّيت ن-ايت-يودايا
د-بارنابا غ-يقون ّيا غ-يقون ّيا غمكلّي سكارن غ-تمدينين ياضني ،ساولن
ءي-مدّن ايلّيغ يوو ّري ءيگّوت ما-يوم ّن س-ياسوع ،گان زغ-ايت-يودايا ءوال
ءيبرّانيين 2 .ءي ّما ايت-يودايا لّي-ور-رينين اد-ام ّن ،نكرن ارّ -سهيّاسن ءيبرّانيين باش
اد-اسين تان ّواشت ف-ايتماتن 3 .ءيقاما غين بولُس د-بارنابا كيگان د-وو ّسان،
ار-ساوالن ف-سيديتنّغ سّ -زعامت .ءيفك-اسن سيديتنّغ تاحكيمت اد-سكارن
لمعجيزات د-تميتار تج ّهدنين غ-لگدّام ن-مدّن-ان ،باش اد-ي ّسا ّن ءيزد لح ّق
ءيرقّاسن 329
ءيال يان-ورگاز غ-ليسترا ،كوشمن-اس ءيضارن زغ-لّيغ تاب ّراحت غ-ليسترا ّ 8
ءيلول ،ءورّ -جو-يفتي 9 .ءيسكيوس ار-يسفليد ءي-مايلّي ءوال داربا
ءيتّيني بولُس ءي-مدّن .ءي ّسماقّل گيس بولُس ،ءيژر-ت يومن ايلّيغ ءيژضار
ا-ي ّجي 10 .ييني-اس س-واوال ءيتج ّهدن« :نكر-د ،تبيدّت ف-يضارن-نّك»،
س-يوكُي ءيبيدّ ف-يضارن-نس ءيفتو 11 .لّيغ ژران مدّن ما-يسكر بولُس ،الّن
اوال-نسن ءينين س-واوال ن-ايت-ليكون ّيا« :هاتي گّوزن-د ءيالهات-نّغ س-دارنّغ،
وو ّرين سّ -سيفت ن-بنادم 12 ».غالن ءيس-يگا بارنابا ‹زافس› ،ءيگ بولُس
‹هارماس› اشكو نتّان ا-يساوالن س-وگُّارّ 13 .تال-تگ ّمي ن‹-زافس› غ-برّا
ن-تمدينت .ياشك-يد-ونمغور ن-ويلّي تعبادنين ءياله-ان ،ياوي-د ءيزگارن س-يمي
ن-تمدينت ،اگُلن-اسن تاگُّاتين ن-يجدّيگن .ييري نتّان ءوال كولّو وي ّياض
ا-ن-سرسن تيغرسيو غ-لگدّام ن-بارنابا د-بولُس ار-تن-تعبادن.
د-يمدوان ءوال كولّو ما-گيسنّ -يالن 16 .كولّو مايد ءيزرين يودجا مدّن
غ-كرايگاتّ تامازيرت اد-زايدن غ-وغاراس نّا-ران 17 .واالينّي ءور-كُن-يفيل بال
تاماتارت ن-يسّ -يال نتّان ،اشكو ءيمال-ياون-د منشك ا-باهرا-يفولكي.
ار-اون-د-ياكّا انژار زغ-يگنوان ءوال تامگرا غ-وزمز-نس .ار-يشّ باع اديس-نّون
س-ومشّ و ءيع ّمر ءول-نّون س-لفرح 18 ».غمكاد ا-ينّا بارنابا د-بولُس ،واالينّي
بحرا ءور-حصارن مدّن-ان كولّوتن اد-ور-غرسن غ-لگدّام-نسن.
19اشكين-د ءيل ّما كرا ن-ايت-يودايا زغ-انطاك ّيا ن-بيسيديّا د-يقون ّياّ .سه ّيسن
مدّن-ان گّوتنين ،ايلّيغ نكرن ار-كّاتن بولُس س-يژران .زوكرن-ت س-ب ّرا
ن-تمدينت ،غالن ءيس-ي ّموت 20 .مو ّن-د ءيل ّما ءيمحضارن لولّين-اس ،س-ينكر
بولُس يوورّي س-تمدينت .نديد ازكّا ءي ّفوغ نتّان د-بارنابا دّون س-تمدينت
ن-داربا.
يوو ّري بولُس د-بارنابا 21ار-يتبرّاح بولُس د-بارنابا س-لخبار ءيفولكين غ-داربا،
ايلّيغ ءيگّوت ما-يوورّين گان ءيمحضارن ءي-لماسيح. س-انطاك ّيا
وو ّرين ءيل ّما نتني س-تمدينين ن-ليسترا د-يقون ّيا د-انطاك ّيا ن-بيسيديّا22 ،
ارّ -سدوسن ءوالون ن-يمحضارن ار-تن-زّعامن اد-زگان غ-وغاراس لّماسيح،
ار-اسن-تّينين« :س-ترفوفنت ءيگّوتن ا-س-د-ي ّقان ا-نكشم س-تگلديت ن-ربّي».
23ءيستي بولُس د-بارنابا غ-كرايگاتّ امناگّار ماد-اسن-يتگّان ءيمغارن .ارّ -
تژاالن
ار-تاژومن ار-تن-فالن غ-وفوس ن-سيديتنّغ لّي-س-وم ّن.
15
تامونت ن-يرقّاسن 1اشكين-د كرا ن-مدّن زغ-تمازيرت ن-يودايا س-انطاك ّيا،
د-يمغارن غ-وروشاليم بدون ارّ -سلمادن ايتماتن ار-تّينين« :ءيغ-ور-تژّولّيم
ءي-دّات-نّون غمكلّي ءيتّيني شّ رع ن-موسا ،ءور-را-تيژضارم ا-تنجمّ 2 ».ءيژي
ديدسن بولُس د-بارنابا ف-واوال-اد ار-ديدسن-تمجاحادن ،ايلّيغ سكرن ايتماتن
ن-ومناگّار ف-اد-از ّن بولُس د-بارنابا د-كرا غ-وييّاض س-وروشاليم ،باش
اد-سقسان ءيرقّاسن د-يمغارن ف-تغاوسا-ياد.
12ف ّسان ايتماتن-ان كولّوتن ،سفلدن ءيل ّما ءي-ماد-اسن-يتّيني بارنابا د-بولُس
ف-لمعجيزات د-تميتار تج ّهدنين لّي-يسكر ربّي ف-وفوس-نسن غ-گر ايت-تميزار
ياضني 13 .لّيغ ك ّملن اوال-نسن ،ءينكر ياعقوب ييني-اسن« :واي-ايتما
سفلدات-يّي 14 .ءينّا-ياغ سيمعان ف-مامنك اد-اغ-يمال ربّي غ-يسيزوار ءيس-يرا
ا-يژلي زغ-گر ءيب ّرانيين كرا ن-مدّن اد-گن وينس 15 .غمكاد اد-نّان ءوال النبيا
غ-وا ّراتن ن-ربّي ءينّا‹ 16 :تيگيرا ن-مايان راد-د-وو ّريغ ،بنوغ تيگ ّمي ءيخُ الن
ست-يدّ -سنكرغ 17باش اد-وورّين ن-داود ،بنوغ ءيغوربان-نس لّي-ضرنين .راّ -
كولّو ايت-تميزار ياضني ار-سيگّيلن س-سيدي ربّي ،ءوال كولّو ءيب ّرانيين
لّي-مي-غريغ اد-گن وينو 18 .غمكاد ا-س-ينّا سيدي ربّي لّي-يسكارن كولّو
ماياد ،ءيتياو ّسان دارس زغ-يسيزوار» ›.
واس ءيساول بولُس س-بارنابا ييني-اس« :ا-نوورّيامودّو ويس سين 36يانّ -
ن-بولُس ءي-تبرّاحت س-دار ايتماتن غ-تمدينين كولّوتنت لّي-غ-نب ّرح س-واوال
ن-سيديتنّغ ،ا-نژر مامنك اد-گان 37 ».ءيرا بارنابا اد-ديدسن-اوين يوحانّا
لّي-مي-تّينين مارقُس 38 .ءي ّما بولُس ءينّا-ياس« :ءور-يشوي ا-ديدنّغ-ناوي
غوالّي-اغ-ن-يفلن تاواال-لّي غ-تمازيرت ن-بامفيل ّيا ،ءور-ديدنّغ-يك ّميل تاووري».
39ءور-ژضارن اد-د-مشاشكان ف-تغاوسا-ياد ،بضون ءيفل يان يان .بارنابا ييوي
ديدس مارقُس ،ءي ّسودو غ-ومدا س-يگزير ن-قوبروس 40 .ءي ّما بولُس ءيستي
سيال ا-يگ اسمون-نس .فكن-تن ءيل ّما ايتماتن غ-وفوس ن-سيديتنّغ
ا-گيسن-يبارك ،فّوغن زغ-غين 41 .ار-تكّان تامازيرت ن-سوريّا ءوال كيليك ّيا
ارّ -سدوسن ءيمناگّارن ن-ايتماتن.
16
بولُس ييوي ديدس 1ار-يتمو ّدو بولُس ايلّيغ ءيزري زغ-تمدينت ن-داربا ءيروح
تامدينت ن-ليسترا .ييلي غين يان-ومحضار لّماسيح تيموتاوس
ءيسم-نس تيموتاوس ،ءيگ يوس ن-يات-تمومنت ءولّت-يودايا ءي ّما باباس ءيگا
گو-يونان 2 .ايتماتن غ-ليسترا ءوال غ-يقون ّيا ار-كولّو-تّينين ف-تيموتاوس ءيس-يگا
امومن ءيفولكين 3 .ييري بولُس ا-ت-ديدس-ياوي .ءيژّا ّل-اس غاكودان
ءي-دّات-نس ،اشكو ايت-يودايا غ-تمدينت-ان ّس ّن ءيس-يگا باباس اب ّراني4 .
ّدون ءيل ّما ار-تكّان تيمدينين ،ار-تاوين لخبار ءي-ايتماتن
ف-مايلّي-ف-د-مشاشكان ءيرقّاسن د-يمغارن غ-وروشاليم ،ار-تنّ -
توصان
ءيرقّاسن 335
غمكلّي تومن ليديّا 11نامژ اناو ن ّبي زغ-تر ّواس س-يگزير ن-ساموتراكي .نديد
ازكّا نلكم لمرسا ن-نيابوليس 12 .نامژ غين اغاراس س-فيليبّي .تگا نتّات
تامدينت ءيم ّقورن غ-تسگا-يان ن-ماكيدون ّيا ،بنان-تّ رّومان .نگاور غين كرا
واس ن-وسونفو ن ّفوغ س-ب ّرا ن-تمدينت ندّو س-تاما ن-وو ّسان 13 .غّ -
ن-واسيف ،اشكو ننّا د-يخف-نّغ را-ييلي غين كرا ن-ماني غ-ا-تمونون ايت-يودايا
تژاالن .نسكيوس ار-نساوال د-تمغارين لّي-ن-مونّين غين 14 .تيلي ار-گيسّ -
گيسنت يات-تمغارت ءيسم-نس ليديّا ،تگا ءولّت-تاياتيرا ار-ت ّزنزا تّوب اژگُّاغ.
تگا زغ-تيلّي تعبادنين ربّي .ءيخدم سيديتنّغ غ-وول-نس غ-تاساعت-ان ايلّيغ
تومن س-كولّو مايلّي ءينّا بولُس 15 .ن ّسدّم-تّ ءيل ّما غ-وامان نتّات
د-ايت-تگ ّمي-نس .تضالب زغ-گينّغ« :ءيغ-يّي-تگام د-تاد يوم ّن س-سيديتنّغ،
اشكاد-د تگّوزم غ-تگ ّمي-نو ».تامژ گينّغ.
ءيرقّاسن 336
واس ن ّفوغ نيري ادغار ن-تژالّيت ،س-نمناگّار غمكلّي يومن-ونگابال 16يانّ -
ءيال گيس يا-لّج ّن لّي-داريات-تفروخت تگا تيسمگتّ . لّحبس
تاحكيمت اد-اس-يماال ما-را-يجرو .ءيد-باب-نس ارّ -فالس-تامژن ءيقاريدن گّوتنين
زغ-مدّن لّي-رانين اد-ي ّسا ّن ما-راد-اسن-ييلي 17 .ءي ّما نتّات ،تضفار بولُس
د-وسمون-نس ار-تّغوّات ارّ -فالنّغ-تّيني« :مدّن-اد گان ءيخدّامن ن-ربّي اماتّوي.
ار-اون-تب ّراحن ف-مامنك ا-را-تيژضارم ا-تنج ّم 18 ».ار-بدّا-تسكار غمكان كيگان
واس طيّر-اس ءي-بولُس باهرا ،ءيگراول گيس يامر لج ّن: د-وو ّسان .ار يانّ -
«س-يسم ن-ياسوع لماسيح ،فّوغ زغ-گيس ».ءي ّفوغ لج ّن غاكودان.
زيك صباح نكرن ءيمغارن لّمحكاما ن-رّومان ،از ّن كرا ن-يمخزنيين ّ 35
س-لحبس ءينين« :رژمات ءي-يرگازن-ان 36 ».ياشك-يد-ونگابال س-دار بولُس
ييني-اس« :ها-يمغارن ءوز ّن-د اوال اد-اون-رژمن .فّوغات غيالد ،تدّوم
سّ -سالمت 37 ».ءي ّما بولُس ءيساول س-يمخزنيين ييني-اسن« :ها-نتني
ّسغورشن-اغ غ-لگدّام ن-كولّو مدّن واخّا ءور-گينّغ-وفين كرا ءي ّفوغن لقانون.
دحين-اغ-د س-لحبس ،د-نكُّني نگا زغ-ويلّي ّطافنين تاغامت غ-ايت-روما.
ءيخصا ءيمغارن-ان
ّ ءيس-ران اد-اغّ -سوفغن غيالد س-تنتال؟ نكُّني ءور-را-ن ّفوغ.
اد-د-اشكين ّسوفغن-اغ-ن 38 ».دّون ءيمخزنيين ءينين ءي-يمغارن ف-ماد-نّان.
ءيكساضن نتني لّيغ سفلدن ف-بولُس د-سيال ءيس-دارسن لح ّق ن-ايت-روما39 .
اشكين-د ضالبن زغ-گيسن اد-اسن-صامحن ،اوين-تن ءيل ّما س-ب ّرا ضالبن-تن
اد-فّوغن تامدينت 40 .غمكان ا-س-فّوغن زغ-لحبس ،دّون ءيل ّما س-تگ ّمي
ن-ليديّا .مناگّارن گيس د-ايتماتن ار-تن-زّعامن ،امژن ءيل ّما اغاراس.
ءيرقّاسن 338
17
1زرين زغ-تمدينت ن-امفيبوليس ءوال ابولون ّيا ،لكمن ءودووي
تامدينت ن-تاسالونيكي .تيلي غين يات-تگ ّمي ن-تژالّيت غ-تاسالونيكي
ن-ايت-يودايا 2 .ءيكشم سرس بولُس غمكلّي ءيسكار غ-تمدينين ياضني.
كراض-وو ّسان ن-وسونفو ار-غين-يساوال د-مدّن ،ار-اسن-يماال ما-يتياران غ-وارّاتن
ن-ربّي 3ار-اسن-يتّيني« :ءي ّقان-د غوالّي ءيگان لماسيح ا-يرفوفن باهرا ،ءينكر-د
ءيل ّما زغ-لموت ».ار-اسن-يتّيني« :ياسوع لّي-ف-ا-ياون-تبرّاحغ ،نتّان ا-يگان
لماسيح لّي-س-ا-تّقلم 4 ».ام ّن كرا ن-ايت-يودايا س-مايلّي-اسن-يتّيني ،نتني ءوال
يان-منّاو زغ-يب ّرانيين لّي-تعبادنين ربّي ،د-كرا ن-تمغارين ءيست-تگُ ّما م ّقورنين
غ-تمدينت-ان ،وورّين كولّو بيدّن د-بولُس د-سيال.
5ءي ّما وي ّياض غ-ايت-يودايا ءوسين ّفالسن تان ّواشت .اوين-د كرا ن-يرگازن
اُخشنّين زغّ -سوق ،غرن ءي-مدّن گّوتنين اد-ديدسن-مو ّنّ ،سدووين-د تامدينت
كولّوتّ .ازّلن س-تگ ّمي ن-ياسون ،ار-سيگّيلن س-بولُس د-سيال باش ا-تنّ -سوفغن
س-وا ّماس ن-مدّن 6 .لّيغ ءور-تن-وفين ،زوكرن ياسون د-كرا ن-ايتماتن ياضني
س-دار ءيمغارن ن-تمدينت ،ار-تغ ّواتن ار-تّينين« :غويلّي ّسگراولنين ّدونيت
كولّوتّ ،هاتني ءوشكان-د ءوال س-غيد 7 ،ءيشّ كشم-تن ياسون س-تگ ّمي-نس.
ءيال يان-وگلّيد ياضني ءيسم-نس فّوغن نتني زغ-لقانون ن-قايصر ،ار-تّينين ّ
ياسوع 8 ».لّيغ سفلدن مدّن د-يمغارن-نسن ءي-ماياد ،مروين باهرا 9 .ضالبن
ءيل ّما ّفالسن ضّ مانت زغ-ياسون د-ايتماتن ياضني ،رژمن-اسن.
ءي ّفوغ ءيل ّما بولُس زغ-دارسن 34 .كرا گيسن يومن س-ما-س-اسن-ينّا ،مو ّن
ءيال گيسن يان زغ-يمغارن ن-وسگاور-ان ءيسم-نس ديونيسيوس .تيلي ديدسّ .
يات-تمغارت ءيسم-نس داماريس ،ءيلين كرا ن-مدّن ياضني.
18
تاووري ن-بولُس 1تيگيرا ن-مايان ءي ّفوغ بولُس زغ-اتينا ءيدّو س-تمدينت
ن-كورينتوس 2 .ءيمناگّار غين يان-ورگاز گو-يودايا غ-كورينتوس
ءيسم-نس اكيال ،ءيگ الصل-نس زغ-تمازيرت ن-بونتوس .ءيكّا-د تامازيرت
ّ
بريسكيال ،اشكو قايصر كلوديوس يومر ن-يطاليا غ-وو ّسان-ان ،نتّا د-تمغارت-نس
كولّو ايت-يودايا اد-فّوغن تامدينت ن-روما .ءيدّو دارسن بولُس س-تگ ّمي3 ،
ءيگاور دارسن ار-ديدسن-يتخدام ،اشكو يات ا-تگا-تووري-نسن نتني د-بولُس،
اس ن-وسونفو ار-يتّيدو بولُس س-تگ ّمي ّ ار-گنّون ءيخ ّيامن 4 .كرايگاتّ
ن-تژالّيت ،ار-يساوال د-ايت-يودايا د-يب ّرانيين ،ءيگ-ن تي ّقي-نس ا-تن-يرار اد-ام ّن
زوند نتّا.
19
امو ّدو ويس كراض 1غاكود لّيغ ّ
ءيال ابولُس غ-كورينتوس ،ءيزري بولُس
ن-بولُس ءي-تب ّراحت زغ-طوژّونت ن-تمازيرت-ان ،ءيلكم تامدينت ن-افسوس.
ءيرقّاسن 344
ءيسكار ،ار-يتّيني ءيالهات لّي-سكرن ءيفا ّسن ن-بنادم ءورد ءيالهات اد-گان.
هاتي ءيرور مدّن گّوتنين ءيجلو-تن غيد غ-افسوس ءوال غ-كولّو تامازيرت ن-اس ّيا.
27ءورد غير تاووري-نّغ ا-را-يخسر ،واالينّي راد-وو ّرين مدّن ار-رگّمن ءوال
غ-تگ ّمي ن-يالها ءيم ّقورن ارطاميس ،ءينين ءيس-ور-تگي يات ختالّي كولّو
تعبادن مدّن غ-اس ّيا ءوال دّونيت كولّوتّ ».
20
ءيلولّيين ن-بولُس 1لّيغ تهنّا-تمدينت ،يازن بولُس ما-د-ي ّسمونون
غ-ماكيدونيّا ءوال ءيمحضارن ،ءيساول سرسن ءيزّعام-تن .ءيمسافاض
ديدسن ،يامژ اغاراس س-تمازيرت ن-ماكيدون ّيا 2 .ار-يتكّا اخايا
تيسگيو-ان ار-يساوال س-مدّن ار-تن-ي ّزعام ،ايلّيغ ءيلكم تامازيرت ن-يونان3 .
ءيقاما غين كراض-ييرن .واالينّي لّيغ ءيسكر ف-ا-يبّي امدا ا-يوورّي س-تمازيرت
ن-سوريّا ،ءيسفلد ف-كرا ن-ايت-يودايا ءيس-دّ -فالس-مشاشكان ا-ت-هلكن.
ييني ءيل ّما د-يخف-نس« :يوف اد-وو ّريغ د-وغاراس-ينو زريغ زغ-ماكيدون ّيا4 ».
ءيال سوباتروس يوس ن-بيروس زغ-بيريّا ،ييلي مو ّن ديدس كرا ن-ايتماتنّ .
اريستارخوس د-ساكوندوس زغ-تاسالونيكي ،ييلي گايوس زغ-داربا نتّا
د-تيموتاوس ،ييلي تيخيكوس د-تروفيموس زغ-اس ّياّ 5 .دون نتني زوورن-اغ
س-تمدينت ن-تروّاس ار-سرنّغ-تقلن 6 .ءي ّما نكُّني ،لّيغ ءيزري لعيد ن-ورخصيص
ءيرقّاسن 348
واس لّحدّ نمناگّار-د كولّواغ ا-نبّي اغروم. 7غّ - ءيساول بولُس
ءي-ومناگّار غ-تروّاس ءيساول-اغ بولُس ،ييري ا-يامژ اغاراس نديد ازكّا .ءيزايد
ار-يساوال ار طوژّونت ن-ييض 8 .ءيگاتنت تيفاوين غ-وحانو نّ -
وفال
لّي-غ-نمناگّار 9 .ييلي غين يان-وعيّال ءيسم-نس افتيخوس ،ءيسكيوس
غ-يان-وارّياح ار-يتنودّوم .ءيزايد بولُس ف-واوال-نس ايلّيغ ءي ّسايك ءيطس
ف-وع ّيال-ان ،ءيضر زغ-سنات-تدوليو س-واكال .اسين-ت افن-ت-ين ءي ّموت.
10ءي ّما بولُس ءيگّوز ءيكنو-ن ّفالس يامژ گيس ،ييني-اسن« :اد-ور-تاسيم
ءيش
ّ تاغوفت ،هاتي ءيدّر 11 ».يوورّي-د ءيل ّما بولُس سّ -
وفال ،ءي ّبي اغروم
ديدنّغ .ءيزايد ار-يساوال ايلّيغ-دي-تغلي تافوكت .غاكودان ا-ي ّفوغ ءيمون
د-وغاراس 12 .ءي ّما اع ّيال ءيدّر ،اوين-ت س-تگ ّمي-نس وو ّرين ف ّجيجن باهرا.
13نفل بولُس نامژ اناو ن ّسودو س-لمرسا ن-ا ّسوس ،اشكو زغ-تروّاس
ءيسكر ديدنّغ ا-ن-ديدس-نمناگّار غين ،ييري نتّان س-ميليتوس
ا-ن-ياشك ف-وضار-نس 14 .لّيغ-اغ-ن-يلكم غ-ا ّسوس ناوي-ت ديدنّغ غ-واناو،
ن ّسودو غ-ومدا س-لمرسا ن-ميتيليني 15 .نديد ازكّا نزايد ن ّسودو س-تاما ن-يگزير
ن-خ ّيوس .نديد ازكّا ن ّبي س-يگزير ن-ساموس .نديد ازكّا نلكم لمرسا
ن-ميليتوس 16 .ييري بولُس ا-يانف ءي-افسوس ا-ور-ن-يماطل غ-تمازيرت
ن-اس ّيا ،اشكو ءيرا باهرا ا-ييلي غ-وروشاليم غ-لعيد ن-وين س ّموس ءيد-مراو
ءيغ-يژضار ا-ن-گيس-ييلي.
واس امزوارو لّيغ-د-وشكان ييني-اسن« :ت ّسنم كولّو ماد-سكارغ زغّ -
لّي-غ-د-دارون-كشمغ س-تمازيرت ن-اس ّيا 19 .ار-تخدامغ ءي-سيديتنّغ سّ -صبر
ءيگّوتن د-يمطّاون ءوال غ-ترفوفنت لّي-يّي-مدّين ايت-يودايا 20 .ت ّسنم
ءيس-ا-ياون-ماالغ كولّو ما-را-كُن-ينفعا ،ءور-حصارغ ءيخف-ينو.
ار-اون-تّ -سلمادغ غ-لگدّام ن-مدّن ءوال غ-تگُ ّما-نّون 21 .ار-بدّا-تّينيغ
س-لمعقول ءي-ايت-يودايا ءوال ءيب ّرانيين اد-فلن كولّو ماد-سكارن ُيخشن ،وورّين
س-ربّي ام ّن س-سيديتنّغ ياسوع.
« 22ءي ّما غيالد ءيدحي-يّي رّوح لقودوس اد-دّوغ س-وروشاليم .ءورّ -سينغ
ما-راد-يّي-يجرو غين 23 .يات-تغاوسا كادّ -سنغ :غ-كرايگاتّ تامدينت
ار-يّي-يتّيني رّوح لقودوس س-لمعقول ءيزد غين ا-غ-ا-سري-تقلن ءيسكراف ءوال
تارفوفنت 24 .ءي ّما نكّي ءور-ا-تحاسابغ تودرت-ينو ءيس-تگا كرا .ءور-ريغ ابال
ا-تا ّزالغ ارد روحغ تّمي ن-وغاراس-ينو ،ك ّملغ تاووري لّي-يّي-يفكا سيديتنّغ
ياسوعّ ،سلكمغ لخبار ءيفولكين ف-لباراكا ن-ربّي.
« 25ءي ّما كونّي كولّوكن لّي-دار-تلولّيغ ار-اون-تب ّراحغ ف-تگلديت ن-ربّيّ ،سنغ
ءيس-ور-سار-را-تژرم ءودم-ينو 26 .واالينّي راد-اون-ينيغ غا ّساد :ءيغّ -يال
ما-گيگون-يتّهلكن ،ءورد نكّي ا-فّ -الن ءيدا ّمن-نس 27 .اشكو ءور-حصارغ
ست غيالد ءيخف-ينو واالينّي مليغ-اون ف-كولّو ما-گيگون-يرا ربّي 28 .اوياتّ -
غ-يخف-نّون ،تاويم-تّ ءوال غ-تووروت كولّوتّ لّي-ف-كُن-يرور رّوح لقودوس
اد-اس-تگم ءينگابالن ،تكسم امناگّار ن-ربّي لّي-يسغا س-يدا ّمن-نسّ 29 .سنغ
ءو ّسان لّي-غ-را-كُن-فلغ نكّي ،را-ن-كشمن-ووشّ ا ّن شقانين س-گراتون،
رادّ -سياگّاسن تاوروت 30 .راد-نكرن ءوال كرا ن-مدّن غ-گراتون ،ارّ -سگريويلن
لح ّق باش ا-ن-لدّين ءيمحضارن ا-تن-تابعان 31 .ف-مايان ا-ف-راد-اون-ينيغ،
ءيرقّاسن 350
« 32ءي ّما غيالد را-كُن-فلغ غ-وفوس ن-ربّي ،فلغ دارون اوال لّباراكا-نس
لّي-يژضارن ا-كُن-ي ّسدوس ءيشّ كشم-كُن س-تميخار گّوتنين لّي-را-ييلي ءي-كولّو
ويلّي ءيژلي اد-گن وينس 33 .ءورّ -جود نكّي ا-ن-يضمعن نّوقرت نغد ءورغ نغد
تيملسا ن-كرا ن-يان گيگون 34 .ت ّسنم ءيزد س-يفا ّسن-ينو ا-س-ا-دي-تراراغ
ماد-حتا ّجاغ نكّي ءوال اسمون-ينو 35 .كولّو ماد-سكارغ ،ار-اون-سرس-ماالغ
ءيسّ -فالنّغّ -يال ا-نتنهاتاف غمكاد باش ا-نعاون وينّا ضعفنين ،ار-نسوينگيم
غ-واوال ن-سيديتنّغ ياسوع لّيغ ءينّا ‹امباركي ا-يگا غوالّي ياكّان ،ءوگُّار ن-والّي
ءيتامژن» ›.
36غير ءيك ّمل بولُس اوال-اد ،ءيضر نتّا ديدسن ف-يفا ّدن-نسن ،ءيژّا ّل ءيضالب
ربّي 37 .حبّلن-ت-يد ار-گيسّ -سودو ّن ارّ -االن كولّوتن 38 .طيّر-اسن باهرا اشكو
ءينّا-ياسن ءور-سول-را-ت-ژرن .مو ّن ديدس ءيل ّما ار اناو.
21
امودّو امگُّارو ن-بولُس 1غمكان ا-تن-نفل ،ن ّسودو زغ-غين ن ّبي امدا س-يگزير
ن-كوس .نديد ازكّا نلكم ءيگزير ن-رودوس ،نزايد س-وروشاليم
س-يگزير ن-باتارا 2 .ناف-ن غين يان-واناو ءيرا ا-يبّي س-تمازيرت ن-فينيقيّا،
نغلي سرس ن ّسودو گيس 3 .ار-نتمناد ءيگزير ن-قوبروس ف-وژلماض-نّغ ،نزايد
ايلّيغ نلكم تامازيرت ن-سوريّا .نگّوز غ-تمدينت ن-صور ،اشكو غين اد-ران
ءيد-باب ن-واناو اد-سرسن ّسالعت-نسن 4 .ناف-ن غين كرا ن-يمحضارن،
نگّوز غ-دارسن ّسا ن-وو ّسان .ءينين ءي-بولُس مايلّي-اسن-يمال رّوح لقودوس
ءيرقّاسن 351
ا-ور-يدّو س-وروشاليم 5 .واالينّي لّيغ ك ّملن-وو ّسان-ان ،ن ّفوغ زغ-دارسن ا-نزايد
ف-ومودّو-نّغ .مو ّن-د ديدنّغ نتني كولّوتن ءوال تيمغارين-نسن د-تاروا-نسن س-ب ّرا
ن-تمدينت .نوتش ف-يفادّن-نّغ غ-تاما ن-ومدا نژّا ّل نضالب ربّي 6 .نمسافاض
ديدسن ،نغلي-داغ س-واناو ،وورّين نتني س-تگُ ّما-نسن.
ّ
ننساالم ءوال غين 7ن ّسودو غ-ومدا زغ-صور س-تمدينت ن-بوتوليمايس.
د-ايتماتن ،نزّري ديدسن غا ّسان 8 .نديد ازكّا نزايد ايلّيغ نلكم تامدينت
ن-قايصريّا .نگّوز غين غ-تگ ّمي ن-فيلي ّبوس اب ّراح لّخبار ءيفولكين .ءيگ نتّان يان
زغّ -سا ن-يرگازن لّي-ستين ايتماتن غ-وروشاليم 9 .ءيلينت دارس كّوژط ءيستيس
ءور-تاهيلنت ،ار-تّينينت ءيواليون نّا-ياسنت-يماال ربّي 10 .نگاور دارس كرا
ن-وو ّسان .غاكودان ا-د-يوشكا يان-ورگاز زغ-تمازيرت ن-يودايا ءيسم-نس
اگابوس ،ءيگ واد ءيتّينين ءيواليون نّا-ياس-يماال ربّي 11 .ءيروح-اغ-د ،ياسي
تاگُست ن-بولُس ،ءيكرس سرس ءيخف-نس غ-يضارن ءوال ءيفا ّسن ييني-اغ:
«سفلدات ءي-مايد ءينّا رّوح لقودوس‹ ،غمكاد ا-راد-كرسن ايت-يودايا
بو-تاگُست-اد غ-وروشاليم ،فكن-ت غ-يفا ّسن ن-يب ّرانيين 12 » ›.لّيغ نسفلد
ءي-ما-ينّا ،ننكر نكُّني د-ايتماتن ن-غين نضالب زغ-بولُس باهرا ا-ور-يدّو
تاالم ار-ت ّسياگّاسم ءول-ينو؟
س-وروشاليم 13 .ءيرار-اغ-د نتّان ييني« :ما-ف-اّ -
ها-نكّي ءوجادغ ءورد غير اد-تياوك ّرافغ واالينّي ارد ّمتغ غ-وروشاليم ف-يسم
ن-سيديتنّغ ياسوع 14 ».بولُس ءور-سول-يري ا-سرنّغ-يسفلد ،نف ّسا غاكودان
نيني« :ا-ييلي ما-يرا سيديتنّغ».
15نقاما غين كرا ن-وو ّسان ،ن ّسمون ءيل ّما تيغاوسيوين-نّغ نمون-داغ د-وغاراس
س-وروشاليم 16 .مو ّن-د ديدنّغ كرا ن-يمحضارن ن-ايت-قايصريّا ،اوين-اغ-د
س-تگ ّمي ن-والّي را-دار-نگّوز ،ءيسم-نس مناسون .ءيگا نتّا گو-قوبروس ءيگ يان
زغ-يمزوورا لّي-ومژنين اغاراس ن-سيديتنّغ.
ءيرقّاسن 352
تارفوفنت ن-بولُس 26نديد ازكّا ياوي بولُس ءيرگازن-لّي ،ءيك ّمل ديدسن
اسغوس غمكلّي ءيگا دار ايت-يودايا .ءيكشم ءيل ّما غ-وروشاليم
اس ا-راد-ك ّملن ءو ّسانّ س-تگ ّمي ن-ربّي ييني ءي-ينمغورن ف-مان
ن-وسغوس-نسن باش ا-نّ -ساكمورن تيغرسيو ءي-ربّي ف-كرايگاتّ يان گيسن.
27ءور-يقاما والو اد-ك ّملن ّسا ن-وو ّسان ،سّ -يال بولُس غ-تگ ّمي ن-ربّي،
ژرن-ت كرا ن-ايت-يودايا لّي-د-كّانين تامازيرت ن-اس ّياّ .سه ّيسن مدّن كولّوتن،
ءيرقّاسن 353
22
1ييني-اسن« :واي-ايتما د-يد-خالي ،سفلدات-يّي. اوال ن-بولُس
ءي-ايت-وروشاليم راد-اون-ملغ ماد-گيغ ءوال ماد-سكرغ ءيس-ور-يُخشين».
2ف ّسان س-وگُّار لّيغ-اس-سفلدن ار-يساوال س-واوال-نسن ن-ايت-يودايا .ءيزايد
ييني-اسن« 3 :گيغ نكّي گو-يودايا ،لولغ غ-طارسوس غ-تمازيرت ن-كيليك ّيا،
م ّقورغ غ-تمدينت-اد ن-وروشاليم .كّيغ-تّين ار-اقراغ غ-دّو-وفوس ن-گاماليال،
ار-تلمادغ كولّو ماّ -يالن غ-شّ رع ن-يمزوورا-نّغ .ءيريغ باهرا اد-رضوغ ربّي زوند
كونّي كولّوكن لّيّ -النين غيد غا ّساد 4 ،ايلّيغ وورّيغ ارّ -سرفوفونغ ايت-وغاراس-اد
ار لموت ،ار-تامژغ ءيرگازن ءوال تيمغارين ار-تن-ين-دحايغ غ-لحبس5 .
سقسات انمغور ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمغارن ن-تمازيرت ،راد-اون-ينين ءيزد
ّصاحت اياد .اشكو ءومژغ غ-دارسن تيبراتين ءي-يمدّوكُّال-نسن غ-ديماشق،
ءيالن زغ-ايت-وغاراس-اد ،كرسغ-تن سّ -سناسل اويغ-تن-د باش اد-امژغ وانّا غين ّ
س-وروشاليم اّ -فالسن-نوت لحوكم.
« 12ياشك-ين داري يان-ورگاز ءيسم-نس حانان ّيا ،ءيگ يان باهرا ءيتّيرين ا-يرضو
ربّي ،ار-يسكار س-كولّو ماّ -يالن غ-شّرع ،ار-تي-توقّارن كولّو ايت-يودايا
لّي-زدغنين غين 13 .ءيبيدّ غ-تاما-نو ييني-يّي‹ :وا-گما شاول ءيسفيو›،
س-سفاوغ غاكودان ار-تي-تمنادغ 14 .ييني-يّي‹ :ءيستي-ك ربّي ن-يمزوورا-نّغ
ا-تي ّسانت ما-يقصاد ،تژرت غوالّي ءيع ّمرن س-وفولكي لّي-س-يرضا ،تسفلدت
ءي-واوال زغ-يمي-نس 15 .را-تگت ءينيگي-نس غ-دار كولّو مدّن،
تساولت-اسن ف-ما-تژريت ءوال ما-مي-تسفلدت 16 .ءي ّما غيالد ماخ ايلّيغ سول
تگاورت؟ نكر ا-كّ -سدّمغ غ-وامان ،تغرت س-يسم ن-سيديتنّغ ا-ك-ي ّسغوس
زغّ -دنوب-نّك›.
واس
تژاالغ يانّ - « 17لّيغ-د-وورّيغ س-وروشاليم ،ارّ - ءيساول بولُس
غ-تگ ّمي ن-ربّي س-يّي-د-يبان سيديتنّغ غ-توارگيت 18 ف-تووري-نس
ييني-يّي‹ :زايد غيل غيل ت ّفوغت زغ-وروشاليم ،اشكو ءور-راد-سفلدن
س-توگّا-نّك ّفال 19 ›.ءينيغ‹ :وا-سيديّ ،س ّن نتني مامنك ا-ستّين-كّيغ ار-كشّ مغ
كولّو تيگُ ّما ن-تژالّيت ار-تامژغ غويلّي سرك ءومنّين ار-تن-كّاتغ 20 .ءوال غا ّسان
غ-نغان ءينيگي-نّك ستيفانوس بيدّغ نكّي غين ،فرحغ س-لموت-نس گابلغ
تيملسا ءي-ويلّي-ت-نغانين 21 ›.ءيساول-داغ ييني-يّي‹ :زايد تدّوت ،اشكو
را-ك-ازنغ س-تميزار اگّوگنين» ›.
23
1ءي ّسماقّل بولُس غ-ايت-لمحكاما ييني-اسن« :واي-ايتما ،ها-يّي كولّو ماد-كّيغ
سول س-غا ّساد ار-سكارغ ف-اد-ترضوغ ربّي س-وول ءيغوسن 2 ».ءينكر
ءيرقّاسن 357
غاكودان حانانيّا لّي-يگان انمغور ءيهيّان ن-تگ ّمي ن-ربّي ،يامر غويلّي بيدّنين
غ-تاما ن-بولُس ا-ت-وتن ف-يمي-نس 3 .ءيرار-اس بولُس« :را-ك-يد-يوت ربّي،
اي-ا ُغراب ءيج ّيرن .هاتي تسكيوست غيد اّ -فال-تحكامت س-شّ رع ،واالينّي
ت ّفوغت زغ-شّ رع لّيغ-تن-تومرت ا-يّي-وتن 4 ».ءينين-اس غويلّي بيدّنين
غ-تاما-نس« :ءيزد ترگمت انمغور ءيه ّيان ن-ربّي؟» 5ءيرار-اسن بولُس:
«واي-ايتما ،ءورّ -سينغ غواد ءيزد انمغور ءيه ّيان ا-يگا .اشكو ءيتيارا غ-واوال
ن-ربّي‹ :ا-ور-ترگمت يان ءيگان انمغور ن-ايت-تمازيرت-نّك» ›.
6ءي ّسن بولُس ءيزد كرا گيسن ءيگا زغ-لمدهب ن-يصادّوقين د-كرا ءيگا
زغ-لمدهب ن-يفاريسين .يا ّل اوال-نس غ-لمحكاما ييني-اسن« :واي-ايتما ،نكّي
افاريسي اد-گيغ ،گغ يوس ن-يفاريسين .بيدّغ غ-دّو لحوكم غا ّساد فّ -سيبت
ن-رّجا لّي-غ-ن-رجيغ ،اشكو ءومنغ ءيس-راد-نكرن غويلّي ّموتنين 7 ».غير ءينّا
اوال-اد س-نكرن ءيفاريسين د-يصا ّدوقين ار-تژين ءي-نگراتسن ،بضون
ايت-لمحكاما ف-سين 8 .اشكو ءيصادّوقين ار-تّينين ءور-راد-نكرن مدّن
زغ-لموت ،ار-تّينين ءور-لّين كرا لّمااليكا نغد كرا ّالرواح .ءي ّما ءيفاريسين
ار-تّينين كولّو غويد ّالن 9 .زايدن كولّو ار-تغ ّواتن ايلّيغ نكرن كرا ن-يمسلمدن
ن-شّ رع لّمدهب ن-يفاريسين ،بزگن باهرا ف-وييّاض ءينين-اسن« :ءور-ا ُّك-نوفي
كرا ُيخش ّن غ-ورگاز-اد .ءور-يشقي ا-سرس-يساول كرا ن-رّوح نغد كرا لّماالك».
10زايدن غمكان ايلّيغ گيس روحن تيميغت .ار-كولّو-لدّين غ-بولُس ،ايلّيغ
ءيكسوض-ونمغور ن-يعسكرين ا-ت-گن د-يگزمان .يامر ءيعسكرين اد-گّوزن
اد-اسن-ت-يد-كّيسن س-يفادّن اوين-ت س-لقصر.
يوصا-ونمغور-نسن ،اوين بولُس غ-ييض 31سكرن ءيل ّما ءيعسكرين غمكلّي-تنّ -
ايلّيغ لكمن تامدينت ن-انتيباتريس 32 .نديد ازكّا وورّين نتني س-لقصر ،فلن
ءيمنّاين ا-ت-اوين زغ-غين 33 .لّيغ روحن قايصريّا ،فكن تابرات ءي-لحاكم،
شّ كشمن بولُس س-دارس 34 .لّيغ ءيغرا لحاكم تابرات ،ءيسقسا بولُس گو-مان
تامازيرت ا-يگا 35 .لّيغ ءي ّسن ءيس-يگا گو-كيليكيّا ييني-اس« :راد-اك-سفلدغ
غاكود نّا-د-وشكان غويلّي-اك-صرضنينّ ».
يوصا-تن ءيل ّما ا-ت-گابلن غ-لقصر
ن-هيرودوس.
ءيرقّاسن 360
24
اصراض ن-ايت-يودايا 1زرين س ّموس-وو ّسان ،س-د-يوشكا حانان ّيا لّي-يگان
انمغور ءيه ّيان ن-تگ ّمي ن-ربّي س-قايصريّا ،نتّا د-كرا ءي-بولُس
ن-يمغارن ن-تمازيرت .اوين-د ديدسن يا-لّموحامي ءيسم-نس تارتولّوس .كشمن
س-دار فيليكس ءينين-اس ف-غايلّي-ف-صرضن ءي-بولُس 2 .ءيشّ كشم-ن بولُس
غاكودان س-دارسن ،ءيبدو تارتولّوس ار-سرس-يتاشتكّا ييني« :وا-لحاكم ءيع ّزان
سيدي فيليكس ،منّاو ءيسگُّاسن اياد تهنّا-تمازيرت-نّغ ف-وفوس-نّك .تگريت
يخصان باش اد-اغ-ييگات لخير 3 .نفرح س-كولّو ماد-اغ-تسكارت، غ-كولّو ماّ -
ار-ك-نتشكار غ-كرايگاتّ ماني د-كرايگاتّ لوقت 4 .ءي ّما غيالد ءور-ريغ
ا-كّ -سماطلغ .را-ك-نضالب اد-اغ-تسكرت افولكي-اد ،تسفلدت ءي-كرا
ن-يواليون دروسنين ف-مايلّي دارنّغ ءيجران 5 .اشكو نوفا-ن ارگاز-اد ءيگا
بو-ير ّواين ،ار-ي ّسنكار ءودووي غ-گر ايت-يودايا غ-دّونيت كولّوتّ .ءيگا
زغ-ينمغورن ن-ويلّي مي تّينين ‹ايت-ناصيرا› 7 ،6 .غمكان ا-يسكار ايلّيغ ءيرا
ا-ي ّسحرم تيگ ّمي ن-ربّي ،نامژ-ت نكُّني غاكودان 8 .ءيغ-تي-تسقسات را-تي ّسانت
كولّو غايلّي-س-ا-سرس-نتاشتكّا 9 ».نكرن ءيل ّما وي ّياض زغ-ايت-يودايا ءينين:
«سّ -صاحت غمكان اّ -يالن».
25
1ءيقاما فاستوس كراض-وو ّسان غ-قايصريّا س-ي ّفوغ ءيدّو ءي ّسغلي بولُس
اصراض-نس س-دار س-وروشاليم 2 .دّون دارس ءينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي
د-يمغارن ن-ايت-يودايا ،اشتكّان-داغ س-بولُس 3 .ضالبن قايصر
6ءيقاما فاستوس غ-وروشاليم ما-يتگّان تژا ن-وو ّسان ،ءيدّو ءيل ّما س-قايصريّا.
نديد ازكّا ءيسكيوس غ-لمحكاما يامر ءيعسكرين اد-د-اوين بولُس 7 .ءيكشم-د
بولُس سوتلن-اس ايت-يودايا لّي-د-وشكانين زغ-وروشاليم ،ار-سرس-تاشتكّان
س-تغاوسيوين م ّقورنين واالينّي ءور-ژضارن ا-تنت-زّگان 8 .ءيساول بولُس
ف-يخف-نس ييني-اسن« :ءور-سكيرغ كرا لّعيب ال غ-شّرع ن-ايت-يودايا ءوال
غ-تگ ّمي ن-ربّي ءوال غ-قايصر».
ءيرقّاسن 363
ءيبيدّ بولُس غ-لگدّام 13زرين كرا ن-وو ّسان س-د-يوشكا-وگلّيد اگري ّباس
ن-وگلّيد اگريبّاس د-وولّتماس بارنيكي س-قايصريّا .ءيرين ادّ -سمرحبان
س-فاستوس غ-تمازيرت-نسن 14 .گاورن دارس كرا ن-وو ّسان ايلّيغ ءيساول
«ءيال غيد يان-ورگاز، ّ فاستوس د-وگلّيد ف-تغاوسا ن-بولُس ييني-اس:
ءيفل-ت-يد فيليكس غ-لحبس 15 .لّيغ ّديغ س-وروشاليم ،صرضن-اس ءينمغورن
ن-تگ ّمي ن-ربّي د-يمغارن ن-ايت-يودايا ،ضالبن-يّي اّ -فالس-وتغ لحوكم16 ،
واالينّي رورغ-اسن‹ :نكُّني ن-ايت-روما ءور-ا-نسكار غمكان .ءور-ا-نتحكام
ف-يان س-لموت ءيغ-ور-زوار-يبيدّ غ-لگدّام ن-ويلّي-اس-صرضنين ،ءيساول
ف-يخف-نس ف-غايلّي س-ا-سرس-تاشتكّان 17 ›.واالينّي لّيغ-د-ديدي-مو ّن
س-غيد ءورّ -سماطلغ تاغاوسا-يان .سكيوسغ نديد ازكّا غ-لمحكاما ،امرغ
اد-دّ -سحاضرن ارگاز-ان 18 .واالينّي لّيغ-د-نكرن ءيمصراضن-نس،
ءور-سرس-اشتكّان س-كرا ن-يسكّيرن اُخشنّين غمكلّي غالغ نكّي 19 .ءور-يلّي
يات غ-گراتسن ابال كرا ن-يمجاحادن ف-مامنك اد-تعبادن ءياله-نسن ،ءوال
ف-يان ءي ّموت ءيسم-نس ياسوع ارّ -فالس-يتّيني بولُس ءيس-يدّر 20 .ءورّ -سينغ
ءيرقّاسن 364
26
1ءيساول اگري ّباس س-بولُس ييني-اس« :را-ك-ادجغ اوال ن-بولُس
غ-لگدّام ن-اگري ّباس ا-تساولت غيالد ف-يخف-نّك ».يا ّل بولُس افوس-نس
ا-يرار اوال ييني« 2 :واي-اگلّيد اگريبّاس ،نّيغ نكّي اساعدي اد-گيغ غا ّساد،
اشكو غ-لگدّام-نّك ا-غ-بيدّغ باش اد-رارغ اوال ف-كولّو ما-س-ا-سري-تاشتكّان
ءيرقّاسن 365
ءيال ّفال ا-ن-گغ تي ّقي-نو اد-تضاضّ اغ كولّو« 9كّيغ-تّين ءوال نكّي ار-تّينيغ ّ
ما-يگان وين ءيسم ن-ياسوع گو-ناصيرا 10 .غمكان اد-سكارغ غ-وروشاليم.
ضالبغ زغ-ينمغورن ن-تگ ّمي ن-ربّي اد-يّي-فكن اوال ا-ن-ت ّقنغ ءي-ما-يگّوتن
غ-يمژالين ن-ربّي غ-لحبس .غاكود نّاّ -فالسن-حكامن س-لموت ،ار-تّينيغ نتّات
اد-اسن-يگان 11 .كيگان د-توال اد-كشّ مغ س-تگُ ّما ن-تژالّيت ار-تنّ -سرفوفونغ
باش ا-تن-رارغ اد-رگّمن غ-وغاراس-اد .ار-يّي-سرسن-تاسين ءيريين باهرا ايلّيغ
ا-سرسن-تمودّوغ ءوال س-تمدينين اگّوگنين باش ا-تنّ -سرفوفنغ.
27
1سكرن غاكودان ف-اد-اغ-از ّن غ-ومدا س-تمازيرت امودّو ن-بولُس
ن-يطاليا .فكن بولُس د-كرا ن-يح ّباسن ياضني غ-وفوس س-روما
ن-يا-لّقبطان ن-يعسكرين ءيسم-نس يوليوس ،ءيگا زغ‹-رّبعت ن-قايصر› 2 .نغلي
س-يان-واناو ءيكّا-د تامدينت ن-ادراميتا ،ييري لمرسات لّيّ -النين غ-تسگيو
ن-اس ّيا .ءيمون ديدنّغ اريستارخوس ،ءيگا گو-ماكيدون ّيا زغ-تمدينت
ن-تاسالونيكي .ن ّفوغ ن ّسودو غ-ومدا 3 .نديد ازكّا نلكم لمرسا ن-صايدا.
يوليوس ءيسكر لخير غ-بولُس ،يادج-ت ا-يدّو س-دار ءيمدّوكُّال-نس
ءيرقّاسن 368
9ن ّسن غ-وزمز-ان ءيس-را-يشقو لحال ءيغ-نزوويد غ-ومو ّدو-نّغ ،اشكو نماطل
باهرا ،ءيزري ّفالنّغ لعيد ن-وژوم .غاكودان ا-ينكر بولُس ءيساول س-مدّن
س-لمعقول ييني-اسن« 10 :وا-يرگازن ،ءيبان ءيس-را-يشقو-ومودّو-نّغ باهرا
غيالد .ءيگّوت گينّغ ما-را-يتّهلك ،ءورد غير ّسالعت ءوال اناو واالينّي ءوال
تودرت-نّغ نكُّني 11 ».ءي ّما لقبطان ن-يعسكرين ءور-سرس-يسفلد .ءيسكر
س-ما-ينّا رّايس ن-واناو د-باب-نس .تمژّي لمرسا لّي-غّ -نال ،ءور-تشوي
ا-گيس-نقاما غ-وزمز ن-تگرست 12 .ءيمشاشكا-د ما-يگّوتن غ-ايت-واناو
ا-ن ّسودو زغ-غين ،نارم ءيس-نژضار ا-نروح فينيكس ا-ن-گيس-نزّري تاگرست.
تگا فينيكس يات لمرسا غ-يگزير ن-كريت ،ءيحكام-تّ -وغربي زغ-وفاسي ءوال
اژلماض.
ّ
ءيميك ن-وزوزوو زغ-لجانوب، اضو ءيتج ّهدن د-ومدا 13ءيصوض-د
ءيرواس-اسن ءيس-يوو ّري لحال ءيگا غمكلّي ران. ءيدووين
ءيرقّاسن 369
ّسوكفن ءيل ّما اگّوس ا-ن ّسودو .نزايد نحادا اكال ن-كريت ،ءور-ديدسّ -
نمگاالي
يات 14 .ءيميل ءينكر-د-واضو لّي-مي-تّينين ‹اژلماض ءي-وسغالي› ار-د-يصواض
سّ -جهد زغ-تسگا ن-يگزير 15 .ار-يكّات اناو ايلّيغ ءور-سول-نژضار ا-نزايد
س-تسگا-يان ،نادج اناو ا-ت-يدحاي-واضو 16 .لّيغ نزري غ-ونتال ن-تگزيرت
ن-كودا ،مّاغن ءيباحريين اد-قّ ّن تاناوت لّي-يزوكور-واناو 17 .الّن-تّ -يد س-يگّي
واالغ ن-واناو باش ا-تّ -سدوسن .كسوضن ن-واناوّ ،سلولّين ءيل ّما ءيزاكارن ءيّ -
ا-يوت يورار ن-ومالل لّيّ -النين غ-دّو-وامان غ-تاما ن-سيرتيس .ادرن ءي-لقلوع،
ادجن اناو ا-ت-يدحاي-واضو 18 .واالينّي ءيزوويد-واضو د-ومدا س-وگُّار ايلّيغ
نكرن ءيباحريين غ-ويس سين-وو ّسان ار-ن-تلوحن ّسالعت غ-ومدا 19 .ويس
كراض-وو ّسان اسين ءوال ءيما ّسن ن-واناو لوحن-تن-ين غ-ومدا 20 .منّاو-وو ّسان
ءور-ا-ياغ-تّبان تافوكت ءوال ءيتران ،ار-سول-يصواض-واضو سّ -جهد ايلّيغ ننّا
ءور-نژضار ا-ننجم.
ن-واكال 28 .ءيرين اد-ي ّسا ّن تادروت ن-ومدا غين .گرن-ين ءيزيكر ،ييلي
ّ
ءيميك غ-يخف-نس كرا ن-ووزّال ،افن-ين گيس كّوژ ءيد-مراو ن-ميترو.
گرن-ت-ين-داغ ،افن-ين گيس كراض ءيد-مراو ن-ميترو 29 .كسوضن
ا-يوت-واناو كرا ن-وجاريف ،لوحن-ين كّوژ ءيگّوسن زغ-تغوردين-نس،
ار-ن-ترجون ا-دي-تاكمور-تواغال ن-تافوكت 30 .سكرن ءيل ّما ءيباحريين
ف-اد-روولن زغ-واناو .زّوگزن تاناوت س-وامان زوند ءيغ-ران ا-ن-لوحن كرا
ن-يگّوسن زغ-لگدّام ن-واناو 31 .واالينّي ءيساول بولُس س-لقبطان د-يعسكرين
ييني-اسن« :ءيغ-ور-ديدون-قامان ءيباحريين غ-واناو ءور-را-تيژضارم ا-تنجمّ32 ».
نكرن ءيعسكرين غاكودان ،بّين ءيزاكارن ن-تاناوت ،ادجن-تّ -ين غ-ومدا.
واس ءيساول سرسن بولُس كولّوتن ءيضالب-تن اد-شّ ن 33لّيغ-د-ياكمور ا-يفاوّ -
اس اياد توسيم تاغوفت باهرا ءور-تشّ يم يات. ييني-اسن« :هاتي كّوژ د-مراو ن-و ّ
ءيخصا-كُن ا-ت ّسدوسم
ّ ّ
ءيميك ن-ومشّ و. 34ضالبغ-كُن غيالد ا-تامژم
ءيخفاون-نّون ،اشكو ءور-ا ُّك-را-يتّهلك يان-ونژاض ن-يگويّا-نّون 35 ».لّيغ-اسن-ينّا
ماياد ،ياسي اغروم ،ءيشكر ربّي غ-لگدّام-نسن ءي ّبي-ت ار-يشتّا 36 .زعمن ءوال
نتني غاكودان ،بدون ار-شتّان 37 .نگا نكُّني سين ءيد-م ّيا دّ -سا ن-يد-مراو
د-سضيص ( )276غ-واناو 38 .لّيغ شبعان كولّوتن ،لوحن-ين ءيردن لّي-قامانين
باش ادّ -سيفسوسن ف-واناو.
واس ءورّ -سي ّن ءيباحريين مان اكال غمكلّي لكمن اكال 39لّيغ-د-يغليّ -
اد-لكمن ،واالينّي ژران يات-تدغارت ياستوان ن-ومالل غ-گر ءيجاريفن.
سوانگمن ا-سرس-اوين اناو ءيغ-ژضارن 40 .بّين ءيزاكارن ن-يگّوسن فلن-تن
غ-ومدا ،رژمن ءي-يزاكارن ن-تفلوين لّي-س-ا-تگوّادن اناو .الّن لقلع ءيمژّين
غ-لگدّام ن-واناو باش ا-ت-يدحي-واضو س-لگدّام .ناكمور س-واكال41 ،
واالينّي ءيزري-واناو ف-يان-ماني غ-ور-درين-وامان .يوت امالل ءيتغز
ءيرقّاسن 371
28
بولُس د-ايت-ماليطا 1لّيغ ننجم زغ-ومدا ،ناف-ن ءيگزير-ان ءيگا غوالّي مي
تّينين ماليطا 2 .اشكين-د ءيمزدغن-نس سكرن گينّغ افولكيّ ،سرغن لعافيت
ءيال-ونژار د-وس ّميض 3 .بولُس ءي ّسمون-د يات ّسمرحبان سرنّغ كولّواغ اشكو ّ
تاگُّات ن-يكشّ وضن ،ييري ا-تن-ين-يسرس ف-يگّي لّعافيت .ءي ّفوغ-د زگيسن
يان-ولگ ّماض فّ -سيبت ن-ترغي ،ءيلبي غ-وفوس ن-بولُس 4 .ايت-يگزير ،لّيغ
ژران الگ ّماض يوگُل غ-وفوس ن-بولُس ءينين ءي-نگراتسن« :ارگاز-اد ،ءيرواس
ءيس-ينغا كرا ن-روح .هاتي ،واخّا ءينجم زغ-ومدا ءور-ت-يفيل لح ّق ا-يسول».
5واالينّي بولُس ءي ّسوس-ن الگ ّماض غ-لعافيت ،ءور-ت-ياغ يات 6 .ار-تقلن
مدّن-ان اد-ژرن ءيس-را-يوفّ بولُس نغد ا-يضر س-واكال ءي ّمت .واالينّي لّيغ قلن
يان كرا ژرن ءور-اس-يجري يات ،وورّين ار-تّينين« :كرا ن-ياله اياد».
7ءيلين كرا ن-يگران غ-تسگا لّي-غّ -نال ،گان وين لحاكم ن-يگزير-ان
ءيسم-نس بوبليوس .ءيشّ كشم-اغ س-تگ ّمي-نس ءيگ-اغ د-ينبگيون-نس
كراض-وو ّسان 8 .ييلي دارس باباس ت ّسگن-ت تاوال ،ءيضر-گيس-وديس باهرا.
ءيرقّاسن 372
ءيكشم بولُس س-تحانوت لّي-غّ -يال ،ءيژّا ّل ءيضالب ربّي ءيسرس-ن ّفالس
ءيفا ّسن-نس ،ءي ّجو ّجي-ت 9 .لّيغ سفلدن مدّن ءي-ماياد ار-د-دارس-تّاشكين
كولّو وينّا ءوضنّين غ-يگزير-انّ ،جين 10 .ار-اغ-توقّارن مدّن-ان س-توافكيو
گّوتنين ،ار ّ
اس لّي-غ-را-ن ّفوغ زغ-دارسن ،اوين-اغ-د كولّو ما-راد-اغّ -
يخصا
ءي-ومودّو-نّغ.
يخصا ادّ -سغليغ تاغاوسا-نو س-دار قايصر واخّا ءور-داري ايلّيغ-يّيّ -
كرا-س-ا-تاشتكّاغ س-ايت-تمازيرت-ينو 20 .مايان ا-ف-ضالبغ ا-كُن-ژرغ ساولغ
ديدون .اشكو تياوك ّرافغ غيالد سّ -سناسل فّ -سيبت نّ -رجا لّي-غ-ن-رجان
ايت-ربّي 21 ».ءينين-اس غاكودان« :ءور-اغ-دّ -فالك-لكيمنت كرا ن-تبراتين
زغ-يودايا ،ءوال نّان ّفالك ايتماتن لّي-د-وشكانين زغ-غين كرا لّخبار نغد اوال
ُيخش ّن 22 .واالينّي نرا اد-اغ-تملت ءيسوينگيمن-نّك ،اشكو نسفلد ءيس-ا-تّينين
مدّن غ-كرايگاتّ ماني ءور-يشوي-وغاراس-ان».
30ءيقاما بولُس غين سين ءيسگُّاسن ،ءيزدغ غ-تگ ّمي لّي-يكُرا ،ار-ي ّسمرحبا
س-كولّو وانّا-ن-دارس-يوشكان 31 .ار-اسن-يساوال س-زّعامت ف-تگلديت
ن-ربّي ،ار-تن-ي ّسلماد ف-سيديتنّغ ياسوع لماسيح ،ءور-ت-يحصار يان.
374
2
1ءي ّما ك ّيي ا-بنادم ،ءور-دارك ما-تّينيت .اشكو لحوكم ن-ربّي
ءيغ-ا-تحكامت ف-مدّن ياضني ،هاتين تحكامت ءوال ف-يخف-نّك ،اشكو ك ّيي
لّي-يتحكامن ،ار-تسكارت زوند نتني 2 .ن ّسن ءيزد س-لح ّق ا-س-ا-يكّات ربّي
لحوكم ف-ويلّي سكارنين تيغاوسيوين-ان 3 .ءي ّما ك ّيي ا-بنادم ،ءيس-تغالت
ءيس-را-تنجمت زغ-لحوكم ن-ربّي؟ ار-تحكامت ف-ويلّي سكارنين غمكان،
واالينّي ار-تسكارت غمكان ءوال كيّي 4 .ءيس-ا-تّينيت د-يخف-نّك «ربّي
ءور-راّ -فال-يحكام اشكو تگّوت دارس لحنانت د-ومهال دّ -صبر» ؟ واالينّي
ءيس-ور-ت ّسينت ربّي ار-سول-گيك-يتحنّو اشكو ءيرا گيك ا-تفلت كولّو ماُ -يخش ّن
توو ّريت س-وغاراس-نس؟ 5ءي ّما ك ّيي ءي ّقور-وول-نّك ءور-تريت ا-دي-توو ّريت.
واس لّي-غ-را-يوت هاتي ار-ت ّسيگاتّ ف-يخف-نّك لعقوبيت لّي-راّ -فالك-يضر غّ -
ربّي لحوكم س-لح ّق ءيمل منشك ا-باهرا-يكورها لخُ شانت 6 .اشكو ربّي را-يرار
ءي-كرايگاتّ يان ف-ما-يسكرّ 7 .الن كرا ن-مدّن ار-بدّا-سكارن افولكي
ار-ن-ترجون غ-دار ربّي ا-تن-ي ّساتّوي ار-تن-ي ّسيمغور ءيفك-اسن تودرت ءيدومن.
نتني راد-اسن-يفك ربّي تودرت لّيخرت 8 .ءي ّما وي ّياض ار-ت ّماغن غير
ف-يخف-نسن ،ار-سكارن س-كولّو ماُ -يخش ّن ،اگُين اد-سكارن س-لح ّق .نتني
راّ -فالسن-يوت ربّي لعقوبيت س-لغاضاب ءيتج ّهدن 9 .كولّو بنادم نّا-يسكارن
ماُ -يخش ّن ،راد-اس-تيلي-ت ّمارا د-تگوضي .را-تيلي زوار ءي-ايت-يودايا تيلي ءوال
ءي-ايت-تميزار ياضني 10 .ءي ّما كولّو وانّا ءيسكارن افولكي ،را-ت-ي ّساتّوي ربّي
ست-يفك زوار ءي-ايت-يودايا ءيفك-تّ ءي ّسيمغور-ت ءيفك-اس ّسالمت .راّ -
ءوال ءي-ايت-تميزار ياضني 11 .اشكو ربّي ءور-ا-يسكار س-وودماون.
روما 378
3
1ءي ّما غيالد ،ما-را-نيني ف-ايت-يودايا؟ ءيس-ور-دارسن تيميخار ن-ربّي ءوگُّار
فايت؟ 2ن-مدّن ياضني؟ ءي ّما تاژالّيت ن-دّات ،ءيس-ور-گيس-تلّي كرا لّ ّ
راد-اون-ينيغ ،نتني اد-دار تيميخار س-كيگان .تاماخيرت تامزواروت :نتني
ا-مي-يفكا ربّي ءيواليون-نس 3 .واالينّي لّيغ ءور-زگان كرا ن-ايت-يودايا
غ-يواليون ن-ربّي ،ءيس-ي ّفوغ نتّان زغ-يواليون-ان؟ 4ءوهو ،ءور-ا-يت ّفوغ ربّي
زغ-واوال-نس .ار-بدّا-يسكار س-لح ّق واخّا دا-كولّو-سكارن مدّن س-تكركاس.
غمكلّي ءيتياران« :را-يبان ءيسُ -يغژان-واوال-نّك ،ژرن ءيمصراضن-نّك ءيزد كيّي
ا-دار لح ّق 5 ».واالينّي ءيغ-ا-يتبان لح ّق ن-ربّي س-وگُّار فّ -سيبت لّخُ شانت
روما 380
لّي-نسكار نكُّني ،ءيزد را-نيني «ربّي ءور-يغوي لح ّق لّيغ ّفالنّغ ءيغضب ».ها-يّي
ساولغ زوند مدّن ن-دّونيت-اد 6 ،واالينّي ءور-را-نيني غمكان .اشكو ربّي ،مراد
ءيس-ور-دارس لح ّق ءور-را-ييژضار ا-يحكام ف-دّونيت.
7ءيغ-ن ّفوغ زغ-لح ّق ،نمل ءيزد ربّي ا-دار لح ّق .واالينّي ءيغ-ن ّسبايّن تيموغرا
ن-ربّي س-غمكان ،ماخ ايلّيغ سول ءيرا اّ -فالنّغ-يحكام ءيگ-اغ د-ويلّي اُخشنّين؟
8ءيغ-يگا غمكان ءيس-ور-را-ياف ا-نيني« :نكرات ا-نسكار لخُ شانت باش
ا-يبان-وفولكي ن-ربّي س-وگُّار» ؟ ّالن-نّيت كرا ن-مدّن ار-گينّغ-رگّمن ،غالن
ءيزد غمكان ا-س-ا-نتّيني .ءي ّما نتني راّ -فالسن-يتّوت لحوكم لّي-اسن-يگان.
كولّو مدّن سكرن 9ءي ّما نكُّني ن-ايت-يودايا ،ءيس-نوف مدّن ياضني؟ ءوهو
ءيال لحوكم ن-ربّي ف-كولّو مدّن ءور-تن-نوف ،اشكو ّ دّنوب
غمكلّي-ياد نّيغ ،ييلي ف-ايت-يودايا ييلي-داغ ف-ايت-تميزار ياضني ،اشكو
ار-كولّو-سكارن دّنوب 10 .غمكلّي ءيتياران غ-وارّا ن-ربّي« :ءور-يلّي يان
ءيفولكين 11 ،ءور-يلّي يان ءيفهمن ،ءور-يلّي يان ءيسيگّيلن ربّي 12 .فّوغن
اغاراس كولّوتن ،جالن .ءور-يلّي يان ءيسكارن افولكي ،ءور-ا ُّك-يلّي يان13 .
ار-رژّمن اقرجوض-نسن زوند امضّ ال ءيخوان .تيكركاس كا-تاسين س-يلسّ .سمّ
زوند ءيلگ ّماضن ا-يتكّان ءينفورن-نسن 14 .ءيمي-نسن ار-د-ي ّسوفوغ نّعالت
د-ترگّام 15 .ار-بدّا-توجادن ادّ -سياگّاسن وي ّياض 16 .ار-تاوين تا ّمارا د-تگوضي
كولّو ماني تكّان 17 .اغاراس نّ -سالمت ءورّ -جو-تّ -سي ّن 18 .ءور-ا ُّك-ا-توقّارن
ربّي».
19كولّو ما-يتياران غ-شّرع ،ن ّسن ءيس-يتيارا فّ -سيبت ن-ويلّي دار شّ رع ،باش
ا-ي ّقن ءيمي ءي-كرايگاتّ يان ،تيلي دّونيت كولّوتّ غ-دّو لحوكم ن-ربّي20 .
روما 381
اشكو ءور-يژضار يان ا-يسكر ّسالمت غ-گراس د-ربّي س-يسكّيرن ن-شّ رع.
واالينّي شّ رع اد-اغ-يماالن ما-يگان دّنوب.
4
1ما-را-نيني ف-يبراهيم لّي-يگان باباتنّغ زغ-تسگا باباتنّغ ءيبراهيم
ن-دّات؟ ماد-اسّ -يالن؟ 2مراد ءيزد فّ -سيبت ن-كرا ءيسكار ءيبراهيم
ا-فّ -فالس-يرضا ربّي ،را-دارس-ييلي ما-س-ا-يتشكار ءيخف-نس .واالينّي
ءور-يژضار يان ا-يشكر ءيخف-نس غ-لگدّام ن-ربّي 3 .ءيتيارا غ-وارّا ن-ربّي:
«ءيبراهيم يومن ربّي ،مايان ا-ف-ت-يگا ربّي د-واد-ف-يرضا 4 ».وانّا ءيتخدامن
ار-يتامژ تيغراد-نس ،ءورد تيكّي اد-گانت ،واالينّي ف-تووري لّي-يسكر
ا-ف-ا-تنت-يتامژ 5 .ءي ّما وانّا يوم ّن س-والّي ياكّان ّسالمت ءي-مدّن اُخشنّين،
را-ت-يگ ربّي د-واد-ف-يرضا فّ -سيبت ن-ما-يومن ،ءورد فّ -سيبت ن-كرا
ءيسكار 6 .ءوال داود ءيمال ءيزد امباركي ا-يگا وانّا-ف-يرضا ربّي بال ءيسكر
يات 7 ،ييني« :ءيمباركين اد-گان وينّا مي ءيصامح ربّي ف-دّنوب-نسن ،ءي ّسيتّي
ّفالسن غايلّي-تن-يشّ حشّ امن 8 .امباركي ا-يگا وانّا مي ءور-يحاسب ربّي
لمعصيات-نس».
ءيرضا ربّي ف-يبراهيم 13اوال ءيزگان ا-س-ينّا ربّي ءي-يبراهيم ءوال تاروا-نس،
ييني-اس« :را-توورتم كولّو دّونيت ».ءورد فّ -سيبت ن-شّ رع ا-ف-اس-ينّا
اوال-ان ،واالينّي فّ -سيبت ن-ما-يومن ءيبراهيم ءيرضو ّفالس ربّي 14 .مراد ءيزد
ايت-شّ رع ا-را-يوورت دّونيت ءور-را-ييلي يات ءي-ويلّي ءومنّين
ءوال-را-يزگا-واوال-ان ن-ربّي 15 .ءي ّما شّ رع را-د-ياوي لعقوبيت ن-ربّي ف-ويلّي
ّسنّين شّ رع .واالينّي غويلّي-ت-ورّ -سينّين ،نتني ءور-زگيس-فّوغن.
16ءي ّما غويلّي ءومنّين ،نتني ا-را-يامژ كولّو ماياد .نتني ا-مي-را-ي ّسافو ربّي
اوال-نس ،باش ا-ياكّا لباراكا-نس ءي-كولّو وينّا گانين تاروا ن-يبراهيم ،ءورد غير
ست-ياكّا ءي-ويلّي ءومنّين غمكلّي يومن ءي-ويلّي سكارنين س-شّ رع ،واالينّي راّ -
ءيبراهيم .اشكو ءيبراهيم يوورّي ءيگا باباتنّغ كولّواغ 17 ،غمكلّي ءيتياران:
«گيغ-ك د-باباتسن ن-ايت-تميزار گّوتنين ».غمكاد ا-س-يگا ءيبراهيم باباتنّغ دار
ربّي لّي-س-يومن ،ا-ت-يگان د-والّي ءي ّسدّرن غويلّي ّموتنين ،ار-يتامر ما-ور-يلّين
ا-ييلي سّ -يال.
دّات-نس باهرا ءوال تژضار-تمغارت-نس سارا ا-تربّو 20 .يومن ربّي بال-ا ُّك ءيشكّا
غ-واوال لّي-س-اس-ينّا .ءيزايد ءيدوس غ-ليمان-نس ار-يتالغ ربّي 21 ،يي ّسان
باهرا ءيس-يژضار ربّي ا-يك ّمل مايلّي-س-اس-ينّا س-واوال ءيزگان 22 .ماياد
ا-ف-ت-يگا ربّي د-واد-ف-يرضا ،اشكو يومن 23 .واالينّي لّيغ ءيتيارا «ءيگا-ت
د-واد-ف-يرضا »،ءورد غير فّ -سيبت ن-يبراهيم ا-ف-يتيارا-واوال-ان 24 .ءيتيارا
فّ -سيبت-نّغ ءوال نكُّني .اشكو ربّي راد-اغ-يگ د-ويد ف-يرضا ءوال نكُّني،
فّ -سيبت ن-ما-نومن سرس نتّان لّي-د-ي ّسنكرن سيديتنّغ ياسوع زغ-لموت25 .
ءيدحي-ت ا-ي ّمت فّ -سيبت ن-دّنوب-نّغ ،ءي ّسنكر-ت-يد ا-يسكر ّسالمت
غ-گراتنّغ ديدس.
5
ّسالمت غ-گراتنّغ 1ءي ّما غيالد ّتال-ياغ ّسالمت غ-گراتنّغ د-ربّي ف-وودم
ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح ،اشكو ءيگا-ياغ د-ربّي
د-ويد-ف-يرضا فّ -سيبت ن-ما-سرس-نومن 2 .ف-وودم لّماسيح ا-ف-اغّ -تال
لباراكا-ياد لّيغ سرس نومن .ار-باهرا-نتفراح س-رّجا-ياد-اغ-يفكا ،اشكو ن ّسن
ءيس-راد-اغ-يشّ كشم س-لمجد ن-ربّي 3 .واالينّي ءورد غير مايان ا-س-ا-نتفراح.
ار-نتفراح ءوال س-ترفوفنت نّا-دارنّغّ -يالن ،اشكو ن ّسن ءيزد س-ترفوفنت
ا-س-را-گينّغ-يتزاياد ّصبر 4 .ءوال سّ -صبر ا-س-را-نتنرو تا ّساست نّاّ -يالن .ءوال
س-تنري ا-س-را-دارنّغ-ييلي ّرجا 5 .ءوال ّرجا ءور-راد-اغ-يژّيگُراژ ،اشكو ربّي
ءيع ّمر ءوالون-نّغ س-لحنانت-نس س-تحكيمت ن-رّوح لقودوس لّي-اغ-يفكا.
6غاكود لّي-يقصاد ربّي ،لّيغ سول نضعف ،ءي ّموت لماسيح اد-اغ-ي ّجنجم ن ُّكني
لّي-ن-يرورن تيغوردين-نّغ س-ربّي 7 .ءيس-ور-را-يشقو ا-ي ّمت كرا ن-يان ف-يان
ءيسكارن لح ّق؟ ءيژضار ا-ييلي ما-را-يزعم ارد ءي ّمت ف-يان ءيفولكين8 ،
روما 385
واالينّي ربّي ءيمال-ياغ منشك ا-س-گينّغ-يحنّا ،اشكو ءي ّموت ّفالنّغ لماسيح لّيغ
سول ا-نتساال دّنوب 9 .ءي ّما غيالد غ-يسكر ّسالمت غ-گراتنّغ د-ربّي
س-لموت-نس ،ن ّسن باهرا ءيس-راد-اغ-ي ّجنجم لماسيح زغ-لغاضاب ن-ربّي10 .
اشكو لّيغ سول نگا ويد تژينين د-ربّي ،ءيسكر ّسالمت غ-گراتنّغ ديدس
س-لموت ن-يوس .ءي ّما غيالد غّ -تال ّسالمت غ-گراتنّغ ديدس ،ن ّسن س-وگُّار
ءيس-راد-اغ-ي ّجنجم س-تودرت-نس 11 .واالينّي ءورد غير مايان ا-دارنّغّ -يالن.
نكُّني س-لفرح ءيگّوتن ا-س-ا-نتفراح س-ربّي ،اشكو ءيفكا-ياغ ّسالمت غيالد
غ-گراتنّغ ديدس فّ -سيبت ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح.
لّي-اغّ -يالن فّ -سيبت ن-ياسوع لماسيح ،نكُّني لّي-مي-يفكا ربّي لباراكا ءيگّوتن
د-توافكا نّ -سالمت غ-گراتنّغ ديدس.
18غاكود لّيغ ءيعاصا ادام ،اّ -تال لعقوبيت ءي-كولّو مدّن .غاكود لّيغ ءيسكر
ياسوع ما-يرضان ربّي ،اّ -تال ّسالمت د-تودرت ءي-كولّو مدّن 19 .غاكود لّيغ
ءي ّفوغ ادام زغ-واوال ن-ربّي ،ا-يرور مدّن گّوتنين فّوغن زغ-واوال-نس .غاكود
لّيغ ءيسكر ياسوع س-واوال ن-ربّي ،ا-يرور مدّن گّوتنين ءيرضو ّفالسن ربّي20 .
ءيفك ءيل ّما ربّي شّ رع باش اد-يگاتن لمعصيات .واالينّي غونشك لّي-تّيگاتن
دّنوب ءوگُّار-ان ا-تگا لحنانت ن-ربّي 21 .هاتي لق ّوا ن-دّنوب ار-دي-تّاوي
لموت ،ءي ّما لقوّا لّحنانت ن-ربّي ار-دي-تّاوي ّسالمت د-تودرت ءيدومن
ف-وودم ن-ياسوع لماسيح سيديتنّغ.
6
1ما-را-نيني ف-ماياد؟ ءيس-ا-نزايد غ-دّنوب باش تودرت لّجديد
ا-تّيگات لحنانت ن-ربّي؟ 2ءوهو ،ءورد غمكان ا-را-نسكار .اشكو نكُّني ن ّموت
ءيّ -دنوب .مامنك ا-را-نيري ا-سول-گيسن-نزايد؟ 3ءيس-ور-ت ّسينم؟ لّيغ ندّم
غ-وامان باش ا-نگ وين لماسيح ياسوع ،نكشم س-لموت لّماسيح س-ودوم-ان.
4نتياومضال ديدس س-ودوم لّي-يرواسن ءي-لموت باش ا-ندّر س-تودرت
لّجديد ،غمكلّي-د-ينكر نتّان زغ-لموت س-تحكيمت ن-ربّي باباس 5 .اشكو لّيغ
نوورّي نگا زوند لماسيح غ-لموت-نس ،را-نگ زوند نتّان ءوال غ-تودرت-نس
لّجديد 6 .ن ّسن مايد-اغ-يجران .ءي ّموت زغ-گينّغ بنادم اقديم لّي-ستّين-نكّا
نگا-ت .ءي ّموت د-لماسيح ف-وگّجدي باش ا-تيتّي لق ّوا نّ -دنوب زغ-وول-نّغ
ا-ور-سول-نگ ءيسمگان ءي-دّنوب 7 .اشكو وانّا ءي ّموتن ،هاتي ءيتياوفساي
زغ-يسكراف ن-دّنوب 8 .لّيغ ن ّموت د-لماسيح ،نامن ءيس-را-ديدس-ندّر9 ،
روما 387
7
شّ رع ءوال لموت 1واي-ايتما ،راد-باهرا-تفهمّ ما-راد-اون-ينيغ اشكو كونّي
ت ّسنم شّ رع .تي ّسانم ءيس-ور-ا-يتحكام شّ رع ابال ف-ويلّي دّرنين 2 .غمكاد
ا-را-ييلي-ورگاز تامغارت-نس كولّو ما-يكّا ءيدّر ،واالينّي ءيغ-ي ّموت-ورگاز
ست-ديدس-يكرفن 3 .ءيغ-تدّا نتّات تزدغ تفسي-تمغارت زغ-يسكراف لّعقد لّيّ -
د-كرا ن-ورگاز ياضني سول ءيدّر-ورگاز-نس ،راد-اس-تّينين ‹تامگّانت› .واالينّي
ءيغ-ي ّموت-ورگاز-نس ،تفسي-تمغارت زغ-لعقد-لّي ن-شّ رع .ءور-را-تگ تامگّانت
ءيغ-تّ -يتاهل يان ياضني.
4غمكاد ا-تگام ءوال كونّي اي-ايتما .ت ّموتم س-لموت لّماسيح ءي-ما-يگان وين
شّ رع ،ءيطّاف-كُن يان ياضني ،ا-ت-يگان د-والّي-د-ينكرن زغ-لموت باش
ا-نسكار لغلّت ءيفولكين ءي-ربّي 5 .غايد ءيزرين نكّا-تّين ار-نتلهو س-ما-يتّيري
روما 389
7ءي ّما شّ رع ،ما-راّ -فالس-نيني؟ ءيس-يُخشن؟ ءوهو ،ءورد غمكان ا-را-نيني،
اشكو شّ رع ا-يّي-يمالن دّنوب .مراد ءيس-ورد شّ رع ا-ينّان «ا-ور-تّيريت ما-يگان
وين وي ّياض» ءيكون ءور-راد-ي ّسانغ ءيس-باهراُ -يخشن اد-يريغ ما-يگان وين
وييّاض 8 .واالينّي لّيغ سفلدغ ءي-لوصيت-ان مغين-د گيگي دّنوب ،رارن-يّي
ا-تّيريغ كولّو كرا ءيگان وين وي ّياض .واالينّي ءينّاغ ءور-يلّي شّ رع ءور-ژضارن
دّنوب اد-د-مغين 9 .ءوال نكّي كّيغ-تّين دّرغ لّيغ ءور-تاّ -سينغ شّ رع ،واالينّي
غاكود لّيغ سفلدغ ءي-لوصيت بدون ّدنوب ار-گيگي-تمغاين ايلّيغ-يّيّ -سروحن
ءي-لموت 10 .لوصيت لّي-يمالن ءي-مدّن اغاراس ن-تودرت ،نتّات
ا-يّي-د-ييوين لموت 11 .اشكو لّيغ سفلدغ ءي-لوصيت-ان مغين-د گيگي
ّدنوب ،جلون-يّي نغن-يّي.
12ماياد ا-ف-اون-تّينيغ :شّ رع ءيگا وين ربّي ،ءوال ءيميغ لّيّ -يالن
لوصيت تگا تين ربّي .لح ّق اد-گان فولكين باهرا13 . غ-وول ن-بنادم
واالينّي ءيزد مايلّي ءيفولكين ا-يّي-د-ييوين لموت؟ ءوهو ءورد غمكان ا-يگا،
اشكو دّنوب ا-يّي-د-ييوين لموت .كشمن دّنوب غ-مايلّي ءيفولكين باش
اد-ي ّسانغ ّدنوب مامنك اد-گان .ماياد ا-ف-يفكا ربّي لوصيت-نس :باش ا-نژر
منشك ا-باهرا-اُخش ّن دّنوب 14 .ن ّسن شّ رع ءيس-يگا وين ربّي ،ءي ّما نكّي گيغ
بنادم ءيضعفن ،گغ ءيسمگ ءي-دّنوب 15 .ءور-ا-تفهامغ ماد-سكارغ.
ءور-ا-سكارغ افولكي لّي-ريغ ،واالينّي لخُ شانت لّي-كورهيغ كاد-سكارغ16 .
روما 390
8
1ءي ّما غيالد ءور-سول-تلّي لعقوبيت ءي-وانّا ءيگان وين تودرت لّجديد
س-تحكيمت نّ -روح لماسيح ياسوع 2 .اشكو تينباضين نّ -روح لّي-د-ييوين
تودرت ءي-ويلّي گانين وين لماسيح ياسوع ،نتنتي لقودوس
4ءيسكر ربّي مايان باش ا-ي ّسافو لح ّق ن-شّ رع لّيّ -فالنّغّ -يالن نكُّني لّي-يسكارن
غيالد س-ما-يرا ّروح لقودوس ءورد ما-ترا دّات ن-بنادم.
ست-يتاوين غ-دّات ار-تلهون ءيخف-نسن س-ما-ترا دّات .ءي ّما 5غويلّيّ -
ست-يتاوين غ-رّوح لقودوس ار-تلهون س-ما-يرا رّوح لقودوس 6 .وانّا غويلّيّ -
ءيتلهون ءيخف-نس س-ما-ترا دّات راد-اس-تيلي لموت .وانّا ءيتلهون س-ما-يرا
رّوح لقودوس راد-اس-تيلي تودرت دّ -سالمت 7 .يان ءيتلهون س-دّات ،هاتي
ار-يت ّماغ د-ربّي ،اشكو ءور-ا-يسكار س-تنباضين ن-ربّي ،ءور-ا ُّك-يژضار
ا-سرسنت-يسكار 8 .غويلّي سكارنين س-ما-ترا دّات ن-بنادم ءور-ژضارن
اد-رضون ربّي.
ءيال رّوح ن-ربّي ،ءور-را-تسكارم س-ما-ترا دّات، 9ءي ّما كونّي ،ءيغ-گيگون ّ
واالينّي را-تسكارم س-ما-يرا ّروح .وانّا-غ-ور-يلّي ّروح لّماسيح ،ءور-ا ُّك-يگي وين
ءيال لماسيح ،هاتي تدّرم س-تودرت لماسيح 10 .ءي ّما كونّي ،لّيغ گيگون ّ
ن-رّوح .اشكو ّتال ّسالمت غ-گراتون د-ربّي واخّا را-ت ّمت دّات-نّون فّ -سيبت
ءيال ّروح ن-والّي-د-ي ّسنكرن ياسوع زغ-لموت، نّ -دنوب 11 .لّيغ گيگون ّ
را-ي ّسدّر دّات-نّون لّي-فّ -تال لموت .اشكو غوالّي-د-ي ّسنكرن لماسيح زغ-لموت
را-كُن-ي ّسدّر ءوال كونّي س-تحكيمت ن-رّوح-نس لّي-گيگونّ -يالن.
ءيمشاشكا-د رّوح ن-ربّي د-رّوح-نّغ ار-اغ-ماالن ءيزد تاروا ن-ربّي ا-نگا 17 .لّيغ
نگا تاروا-نس ،ني ّسان ءيس-را-نطّاف لوورت لّي-را-ييلي ءي-مدّن ن-ربّي،
را-نكشم غ-لوورت لّماسيح .ءيغ-ديدس-نمون غ-ورفوفن ،را-ديدس-نيلي
غ-لمجد.
رّجا لّي-د-يفكا ربّي ّ 18سنغ ن ّكي تارفوفنت ن-وو ّسان-اد ءور-تسوي يات
ءي-ويلّي مي-د-يغرا غ-لگدّام لّمجد لّي-راد-اغ-يفك ربّي غ-مايد-د-يوشكان.
اس-ان غ-راد-د-با ّن
19اشكو كولّو ما-يخلق ربّي غ-دّونيت-اد ار-يتقل ييري باهرا ّ
تاروا ن-ربّي 20 .اشكو ربّي ءيرور دّونيت ا-تّژوژض ما-مي-ور-تژضار .ءورد
دّونيت ا-يران ا-تگ غمكان واالينّي ربّي اد-اس-ت-يسكرن .واالينّي ءيفكا-ياس
سول رّجا 21 ،راد-اس-يفسي زغ-يسكراف لّهاالك باش ا-ن-تكشم ءوال نتّات
غ-لمجد ن-تاروا ن-ربّي 22 .ن ّسن ءيزد كولّو ماّ -يالن غ-دّونيت ار-يندّر س-ونگاژ
زوند تامغارت لّي-را-يارو 23 .واالينّي ءورد غير ّدونيت ا-يندّرن .ءوال نكُّني
لغالت تيمنزا ن-رّوح لقودوس ،ار-نندّر غ-وگُنس-نّغ غيالد غ-ا-نتقل لّي-دار ّ
واس لّي-غ-راد-اغ-يگ ربّي د-تاروا-نس ءيفوكّو دّات-نّغ زغ-لهاالك24 . سّ -
اشكو نكُّني سّ -رجا-ياد ا-س-ننجم .مراد ءيس-نژرا مايلّي-ن-نترجو
ءور-را-دارنّغ-ييلي رّجا واالينّي ءيژري ،اشكو ءور-يژضار يان ا-ن-يترجو غ-ما-يژرّا
ييلي دارس 25 .واالينّي لّيغ ا-نترجو غ-مايلّي ءور-تا-نژري ،هاتي ار-سرس-نتقل
نزگا غّ -رجا ارد-اغ-ييلي.
28ءي ّما غويلّي ءيتّيرين ربّي ءيغرا-ياسن-د غمكلّي ءيقصاد ،ن ّسن
ءيس-ا-ياسن-يسكار افولكي غ-كولّو ماد-اسن-يج ّرون 29 .اشكو غويلّي ءي ّسن
ربّي زغ-يسيزوار ،ءيژلي-تن اد-گن زوند يوس .غمكاد ا-س-يوورّي يوس ءيگا
نتّان امزوارو غ-ايتماتن گّوتنين 30 .ءي ّما غويلّي ءيژلي ،ءيغرا-ياسن-د .د-ويلّي
مي-د-يغرا ،ءيفكا-ياسن ّسالمت غ-گراس ديدسن .د-ويلّي مي ءيفكا ّسالمت،
ءيشّ كشم-تن س-لمجد-نس.
31ءي ّما غيالد ما-را-نيني ف-كولّو ماياد؟ لّيغ ديدنّغ ءيبيدّ لحنانت ن-ربّي
ربّي ما-راد-اغ-ينرو؟ 32ءي ّما ربّي ،لّيغ ءور-ن-يحضي يوس غ-دارس واالينّي
ءيدحي-ت-يد فّ -سيبت-نّغ كولّواغ ،ءيس-ور-را-ييري اد-اغ-ديدس-يفك
كرايگاتّ كرا؟ 33ما-يژضارن ا-ياشتكّا س-يمژالين ن-ربّي؟ هان ربّي
اّ -فالنّغ-يرضان 34 .ما-يژضارن ا-ييني نُخشن؟ هان لماسيح ياسوع
اّ -فالنّغ-ي ّموتن ،ءينكر-د-نّيت زغ-لموت ييلي ف-وفاسي ن-ربّي،
ار-تّ -فالنّغ-يتضاالب 35 .ما-راد-اغ-ي ّسنگارا د-لحنانت لّماسيح؟ ءيزد تا ّمارا نغد
تانوكموت نغد تارفوفنت نغد الژ نغد لهيف نغد شّ ّر نغد تاژّيت؟ 36غمكلّي
«اس كولّوت ار-تّيرين اد-اغ-نغن فّ -سيبت-نّك .گان-اغ د-وولّي ّ ءيتياران:
غ-توكُي-تغرسي 37 ».واالينّي كولّو غايان ،ننرا-ت باهرا س-يسم ن-والّي گينّغ
ءيحنّان 38 .اشكو ّسنغ ماياد باهرا :ءور-يلّي كرا ءيژضارن اد-اغ-ي ّسنگارا
د-لحنانت-نس ،ءورد لموت نغد تودرت نغد لمااليكا نغد الرواح ،ءورد ماّ -يالن
نغد ما-را-ييلي 39 ،ءورد ّسولطات نغد لق ّوات ن-تاتّويت نغد تين-تدروت .كولّو
ما-يخلق ربّي ،ءور-گيس-يلّي كرا ءيژضارن اد-اغ-ي ّسنگارا د-لحنانت ن-ربّي
لّي-س-گينّغ-يحنّا ف-وودم لّماسيح ياسوع سيديتنّغ.
روما 394
9
اژالي ن-ايت-ربّي 1لح ّق ايد-اون-تّينيغ س-يسم لّماسيح ،ءور-اّ -سكيركيسغ.
ّسنغ ماياد غ-وول-ينو لّي-غ-ا-يتحكام ّروح لقودوس 2 :ط ّير-يّي باهرا
ار-يّي-بدّا-تتاغ-تگوضي 3ف-ايت-تمازيرت-ينو لّي-گانين ايتما زغ-تسگا ن-دّات.
مراد ءيس-ژضارغ ا-تنّ -جنجمغ نكّي ،راد-دحيغ ءيخف-ينو ار لهاالك نگاراغ
ءوال د-لماسيح باش ا-تنّ -جنجمغ 4 .نتني ا-يگان ايت-ربّي ،ءيگ-تن
د-تاروا-نس ،ءيفك-اسن لمجد-نس د-يد-لعهد-نس د-شّ رع-نس .ءيمل-اسن
اغاراس ما-س-ا-تي-تعبادن ،ييني-اسن ف-كولّو ما-راد-اسن-يسكر ءيفولكي5 .
زغ-گيسن ا-زغ-گان ءيد-باباتنّغ ءيمزوورا ءوال لماسيح زغ-تسگا ن-دّات .نتّان
يستهالن ا-ت-نتالغ غيالد ءوال كولّو
ا-ياتّوين ف-كولّو ماّ -يالن ،ءيگ ربّي لّيّ -
مايد-د-يفتان .امين.
فّ -سيبت ن-كرا سكرن نتني 13 .غمكلّي ءيتياران ءينّا ربّي« :ريغ ياعقوب،
ءي ّما عيسو ءور-ت-ريغ».
لغاضاب ن-ربّي ءوال 19واالينّي را-د-يساول كرا ن-يان ييني-يّي-د« :لّيغ ءيگا
ربّي غمكاد ،ماخ ايلّيغ ا-ياغ-سول-يتال ّما؟ ءور-يژضار يان رّحمت-نس
ا-يسكر ابال غايلّي ّفالس ءيقصاد ربّي 20 ».ءي ّما كيّي ا-بنادم ،ما-تگيت ايلّيغ
تريت ا-ترارت اوال ءي-ربّي؟ ءيس-را-تيني-تمكيلت ءي-وفخّار «ماخ
ءيال دارس لح ّق ا-يسكر س-يدقّي مكنّا ايلّيغ-يّي-تسكرت غمكاد؟» 21افخّارّ ،
ءيرا .ءيژضار ا-يسكر سنات-تمكيلين زغ-يان-و ّطيب ،تيلي يات ءي-تمغريوين
اس 22 .غمكاد ا-يسكر ربّي .ءيرا ا-ي ّسبايّن ءي-مدّنتيلي تايّاض ءي-كرايگاتّ ّ
لغاضاب-نس ءوال تاحكيمت-نس ءيتج ّهدن ،واالينّي ءيرا سول ا-يصبر د-تمكيلين
لّي-فّ -يال لغاضاب واخّا ءور-گينت غير ءي-لهاالك 23 .ءيصبر اشكو ءيرا
ا-ي ّسبايّن تيميخار لّمجد-نس ءي-ويلّي ءيرحم لّي-ف-يسكر اد-كشمن غ-لمجد.
24ا-تن-يگان د-نكُّني لّي-مي-يغرا زغ-گر ايت-يودايا ءوال-داغ زغ-گر ايت-تميزار
ياضني .غمكلّي ءينّا ربّي غ-وارّا ن-نّابي هوشاع« 25 :غويلّي ءور-گينين
مدّن-ينو ،راد-اسن-ينيغ ‹مدّن-ينو› .غويلّي گانين ءيغريبن ،راد-اسن-ينيغ
‹ايت-داري› 26 .غ-يلّيغ نّيغ ‹ءور-تگيم مدّن-ينو ›،غين ا-غ-راد-ينيغ ‹تگام تاروا
روما 396
10
1واي-ايتما ،منشك ا-باهرا-تّيريغ اد-نجمن غمكاد
ايت-تمازيرت-ينو .ار-باهرا-تضاالبغ ربّي ّفالسن 2 .ژضارغ ا-س-راد-نجمن
اّ -فالسن-فكغ توگّا ن-يس-ا-باهرا-تّيرين ربّي ،واالينّي ءورّ -سي ّن ربّي غمكلّي ءيگا.
3ءور-فهيمن اغاراس لّي-س-ا-يترضو ربّي ف-مدّن ،واالينّي ار-تّيرين اد-رضون
ربّي س-مامنك ياضني ،ايلّيغ ءور-ا ُّك-ومژن اغاراس لّي-يرا نتّا 4 .اشكو لماسيح
ءيك ّمل شّ رع ،باش ا-يسكر ّسالمت غ-گر ربّي د-كولّو وانّا سرس يوم ّن.
روما 397
5يورا موسا ف-ويلّي رانين اد-ترضون ربّي س-شّ رع ءينّا« :وانّا ءيسكارن ماّ -يالن
غ-شّ رع را-يدّر فّ -سيبت ن-شّ رع 6 ».واالينّي ءينّا ءي-وانّا-ف-يرضا ربّي
فّ -سيبت ن-ما-يومن« :اد-ور-تّينيت د-يخف-نّك ‹ما-را-يغلي س-يگنّا ا-يضالب
لماسيح ا-د-يگّوز؟› 7ءوال-دا-تّينيت ‹ما-را-يگّوز س-تدروت ن-واكال ا-يضالب
لماسيح ا-د-يغلي زغ-گر ويلّي مّوتنين؟› » 8اشكو ءينّا-داغ« :هاي-اوال ن-ربّي
ءيلكم-ك-يد ،ييلي غ-يمي-نّك ييلي غ-وول-نّك ».اوال-ان ا-ت-يگان
د-غواد-س-ا-نتبرّاح ف-مامنك ا-يترضو ربّي ف-وينّا ءومنّين 9 .اشكو ءيغ-تنّيت
غ-لگدّام ن-مدّن «ياسوع ا-يگان سيدي» تامنت ءيس-ت-يد-ي ّسنكر ربّي
زغ-لموت ،هاتي را-تنجمت 10 .اشكو س-وول ا-س-ا-نتامن نطّاف ّسالمت
د-ربّي .س-ينفورن ا-س-ا-ت-نتّيني غ-لگدّام ن-مدّن ننجم 11 .ءيتيارا غ-وارّا
ن-ربّي« :وانّا ّفالس ءيتّكلن ءور-سار-تي-تُگراژ 12 ».ربّي ءور-ا-يژّمژالي
ايت-يودايا زغ-ايت-تميزار ياضني ،واالينّي ءيگا سيديتسن كولّوتن .ار-ياكّا
تيميخار-نس ءي-كولّو وينّا گيس زاوگنين 13 ،اشكو ءيتيارا« :وانّا ءيزاوگن
غ-يسم ن-سيديتنّغ ،را-ينجم».
11
ءيس-ن-يلوح ربّي 1ءي ّما غيالد ،ما-راد-ينيغ؟ ءيس-ن-يلوح ربّي مدّن-نس؟
ءوهو ،ءور-تن-ين-يلوح .ءوال نكّي گيغ غ-ايت-ربّي ،گغ مدّن-نس؟
زغ-تاسوت ن-يبراهيم زغ-تقبيلت ن-بنيامين 2 .ربّي ءور-ن-يلوح مدّن-نس
لّي-ي ّسن زغ-يسيزوار .ءيس-ور-ت ّسينم ما-يتياران ف-نّابي ءيليّا غ-وارّا ن-ربّي؟
ار-ي ّسمو ُّمي ءيل ّيا ف-ربّي ف-لخُ شانت لّي-سكارن ايت-ربّي ييني-اس3 :
«وا-سيدي ربّي ،هاتنين نغان النبيا-نّك ،خلون ءيكركار لّي-ف-ا-ياك-ن-نسراس
تيغرسيو .غير نكّي ا-يقامان ،ءيرين ا-يّي-نغن 4 ».ءي ّما نتّا ،ما-س-اس-ينّا ربّي
غاكودان؟ ءينّا-ياس« :سول حضيغ ءي-يخف-ينو ّسا ن-يد-والف ن-ورگاز
لّي-ور-يكنين غ-لگدّام ن-بعل 5 ».غمكان اد-دارنّغّ -يالن ءوال نكُّني
غ-وو ّسان-اد .ءيقاما سول ما-يدروسن ،ءيژلي-تن ربّي س-رّحمت-نس6 .
فّ -سيبت ن-رّحمت-نس ا-ف-تن-يژلي ،ءورد فّ -سيبت ن-يسكّيرن-نسن .مراد
ءيس-تن-يژلي فّ -سيبت ن-كرا سكرن ءور-را-ييلي ماياد سّ -رحمت.
روما 399
12
تينباضين ن-تودرت 1ماياد ا-ف-را-كُن-ضالبغ اي-ايتما ،فّ -سيبت نّ -رحمت
ن-ربّي لّي-يگّوتن ،اد-اس-تفكم ءيخف-نّون زوند تيغرسي لّجديد
ءيدّرن ءيژلين لّي-س-را-يرضو ،اشكو غمكان ا-س-كُن-د-ي ّقان ا-تي-تّعبادم2 .
ا-ور-تسكارم زوند مدّن ن-دّونيت-اد ،واالينّي ادجات ربّي ا-كُن-يرار ا-تگم
لجديد ،ءيبدّل كولّو تينباضين لّعاقل-نّون .غمكان ا-س-را-تي ّسانم ما-گيگون-يتّيري
ربّي ءيفولكي ءيرضو سرس يوف كولّو كرا ّ
ءيالن.
ن-بنادم ،گّوتن گيس ءيگزمان ،كرايگاتّ اگزّوم ار-يسكار ما-ت-يد-ي ّقا ّن 5 .ءوال
نكُّني نگّوت .زوند دّات ا-نگا ،اشكو كولّواغ نگا وين لماسيح ،نگ زوند
ءيگزمان ن-دّات-نس 6 .ءيبارك-اغ ربّي ءيبضو-اغ منّاوت-توافكيو .ءي ّما نكُّني،
ءيال ّفالنّغ ا-نسكار س-ماد-اغ-يفكا .يان مي ءيفكا ربّي ا-يساوال س-يواليون ّ
ءيال ّفالس ا-يساوال س-ونشك لّي-گيسّ -يال ليمان 7 .يان مي لّي-اس-يماالّ ،
ءيال ّفالس ا-يتخدام .يان مي ءيفكا ا-ي ّسلمادّ ،
ءيال ءيفكا ا-يتخدام ءي-وي ّياضّ ،
ءيال ّفالس ا-يتنصاح .يان مي ّفالس ا-ي ّسلماد 8 .يان مي ءيفكا ا-يتنصاحّ ،
ءيال ّفالس ا-ياكّا س-لخاطر .يان مي ءيفكا ا-يماال اغاراس ءيفكا ا-ياكّاّ ،
ءيال ّفالس ا-ت-يماال س-لمعقول .يان مي ءيفكا ا-يتعاوانّ ،
ءيال ءي-وي ّياضّ ،
ّفالس ا-يتعاوان س-لفرح.
9تحنّوات غ-ينگراتون س-نّييت ءيصفان ،ار-تّكرهوم اينّا ُيخش ّن ،ار-تّامژم غ-اينّا
ءيفولكين 10 .تحوبّوات ءي-نگراتون غمكلّي تمحوبّون ايتماتن ،ار-يتّيري
كرايگاتّ يان ا-يوقّر وايّاض ءوگُّار ن-يخف-نس 11 .خدمات ءي-سيديتنّغ
س-زّعامت ن-رّوح ءيتج ّهدن بال-دا-تّرمايم 12 .فرحات غ-رّجا ،تصبرم
تژوال 13 .اكّايات ءي-يمژالين نّا-يحتا ّجان ار-ت ّسمرحبام غ-ترفوفنت ،تزايدم غّ -
س-ويلّي تمودّونين.
13
ءيال ف-كرايگاتّ يان ا-يسكار س-واوال ن-ويلّي لحوكّام ءوال ضّ اريبا ّ 1
تحكامنين تامازيرت .اشكو ءور-يلّي يان ءيتحكامن بال-ت-يژلي ربّي
ءي-تووري-ان .ءوال غويلّي حكامنين غيالد ،ربّي ا-تن-يژلين 2 .يان ءيضاضّ ن
ءيضاض مايلّي ءيرا ربّي ،د-وانّا ءيضاضّ ن راّ -فالس-يتّوت لحوكم.
ّ لحوكّام ،هاتي
3اشكو لحوكّام ءور-اّ -سيكساضن غويلّي سكارنين افولكي واالينّي غويلّي
سكارنين لخُ شانت .ءيس-تريت ا-ور-تيكسا ّط زغ-والّي ءيتحكامن؟ راد-اك-ينيغ،
سكار افولكي سّ -فالك-يرضا 4 ،اشكو ءيگا اخدّام ن-ربّي ف-ا-گيك-يسكار
ءيال دارك ما-ف-ا-تّيكسا ّط ،اشكولخير .واالينّي ءيغ-ا-تسكارت ماُ -يخش ّنّ ،
لحاكم دارس لح ّق ا-يوت لحوكم ،ءيگ اخدّام ن-ربّي ف-ا-ي ّسضر لعقوبيت
ف-ويلّي سكارنين ماُ -يخش ّن 5 .مايان ا-فّ -فالونّ -يال ا-تسكارم س-واوال
لّحوكّام ،ءورد غير باش ا-تانفم ءي-لغاضاب ن-ربّي ،واالينّي فّ -سيبت
ن-ما-تّيريم غ-وول-نّون ا-بدّا-تسكارم ماُ -يغژا ّن.
روما 404
ست غ-ماياد اشكو ت ّسنم ماتّا ازمز-اد غّ -نال ،تلكم-د تاساعت ا-تنكرم
11اوياتّ -
واس ن-وجنجم-نّغ غيالد ،ءوگُّار ن-ما-د-ياكمور زغ-ييطس .اشكو ياكمور-دّ -
واسّ .
ءيال غاكود لّيغ نگرا غ-وغاراس لّماسيح 12 .ءيفتا-ييض ،عالين ا-د-يغليّ -
تيالس نلس ءيمقالد ن-تيفاوت 13 .ييلي ّفالنّغ ّفالنّغ ا-ن-نلوح ءيسكّيرن نّ -
تيالي اُخشنّين ا-نسكار غمكلّي-د-ي ّقا ّن ايت-وزال .ا-ور-تّمونوم فّ -
ءوال-دا-ت ّسنوفولم ءيخفاون-نّون س-تي ّسي .ا-ور-تّشتهوم ءوال-دا-تّفسادم.
ا-ور-تّ ّماغم ءوال-دا-تّن ّواشم 14 .لسات افولكي ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح
بال-دا-تّلهوم سّ -دات ءوال ما-يتّيري بنادم ءي-يخف-نس.
روما 405
14
1قبالت غ-ينگراتون وانّا ءور-يدوسن غ-ليمان ،واالينّي سكارات
ف-ما-را-ي ّسدوس ا-ور-ديدس-تّمجاحادم ف-يسوينگيمن-نس 2 .را-ييلي كرا
ن-يان يومن ءيسّ -
يحال ا-يشتّا كرايگاتّ كرا ،ييلي يان ايتماتون
ياضني ءور-يدوس غ-ليمان ءور-يري ا-يشتّا ابال لخضرت 3 .ءي ّما غوالّي ءيشتّان
ءيال ّفالس ا-ور-يحگر غوالّي ءيتكّيسن كرا زغ-ومشّ و ،ييلي كرايگاتّ كراّ ،
ف-والّي ءيتكّيسن ا-ور-يحكام ف-والّي ءيشتّان كرايگاتّ كرا ،اشكو ربّي
ا-ت-يقبلن 4 .ما-تگيت ك ّيي ايلّيغ تريت ا-تحكامت ف-وخدّام ن-وايّاض؟
سيديس ا-راّ -فالس-يرضو نغد نتّان ا-را-ت-يرگم .سّ -صاحت راّ -فالس-يرضو،
اشكو سيديس ءيژضار ا-ت-يگ د-واد-ف-يرضا.
5را-ييني كرا ن-يان« :غا ّساد يوف ءو ّسان ياضني »،ييني وايّاض« :ءو ّسان
كولّوتن يان اد-گان ».واالينّي ءي ّقان-د كرايگاتّ يان ا-يي ّسان مامنك ا-يتنباض
اس ،ار-ت-يژالي باش ا-يتوقّار سيديتنّغ .وانّا غ-يخف-نس 6 .وانّا ءيژالين ّ
ءيشتّان ار-يشتّا باش ا-يتوقّار سيديتنّغ ،ار-يتشكار ربّي ف-ما-يشتّا .وانّا ءيتكّيسن
كرا زغ-ومشّ و ار-ت-يتكّيس باش ا-يتوقّار سيديتنّغ ،ار-يتشكار ربّي ءوال نتّا7 .
كولّواغ ،ءيغ-ندّر ءوال ءيغ-ن ّموت ،ءورد ءيخف-نّغ ا-نترضو 8 .ءيغ-ندّر را-نرضو
سيديتنّغ ،ءيغ-ن ّموت را-نرضو سيديتنّغ .اشكو ءيغ-ندّر ءوال ءيغ-ن ّموت ،وين
سيديتنّغ ا-نگا 9 .ماياد ا-ف-ي ّموت لماسيح ءينكر-د زغ-لموت ،باش ا-يگ
سيديتسن ن-ويلّي مّوتنين ءوال سيديتسن ن-ويلّي دّرنين.
ك ّيي ،ماخ ايلّيغ ا-تّحكامت ف-گماك؟ ماخ ايلّيغ ا-تّحگارت گماك؟ 10ءي ّما
ن-ربّي ا-غ-را-نبيدّ كولّواغ .نتّان ا-راّ -فالنّغ-يحكام 11 ،غمكلّي غ-لگدّام
«ءينّا سيدي ربّي ‹ءيزگا-واوال-اد زوند تودرت-ينو .غ-لگدّام-ينو ءيتياران:
روما 406
ّ 14سنغ ماياد باهرا اشكو ءيمال-ياغ-ت سيديتنّغ ياسوع :ءور-يلّي كرا ن-ومشّ و
ءيحرمن .واالينّي يان ءيغالن ءيس-يحرم ،راد-اس-يتياوحرام 15 .ءيغ-ت ّسنت
لحنانت ءورد ك ّيي، س-ما-تشتّات گماك ءيس-را-يتياگّاس
اين-س-ا-ديدس-تسكارت .ا-ور-تادجت امشّ و-نّك ا-يهلك غوالّي ف-ي ّموت
لماسيح 16 .ا-ور-تادجم مدّن اد-رگّمن غ-مايلّي دارون ءيفولكين 17 .اشكو
تاگلديت ن-ربّي ءور-تگي امشّ و نغد تي ّسي ،واالينّي افولكي دّ -سالمت د-لفرح
ا-تگا ،س-تحكيمت ن-رّوح لقودوس 18 .وانّا ءيتخدامن ءي-لماسيح غمكاد،
راّ -فالس-يرضو ربّي ار-تي-تالغن مدّن.
15
1نكُّني لّي-يدوسن غ-ليمانّ ،
ءيال ّفالنّغ ا-نتعاوان غويلّي تمعاوانات
ضعفنين غ-اينّا ّفالسن ءيژّاين .ا-ور-نتّيري غير ا-نرضو ءي-نگراتون
ءيال ف-كرايگاتّ يان ا-يترضو گماس ار-گيس-يسكار لخير ءيخف-نّغ 2 .هاتي ّ
ار-ت-ي ّسدوس غ-وغاراس لّماسيح 3 .اشكو لماسيح ءوال نتّا ءور-تّين-يكّي
«فال ا-ف-ا-دّ -طارنت-ترگّامار-يترضو ءيخف-نس .ءيجرا-ياس غمكلّي ءيتيارانّ :
ن-ويلّي گيك رگّمنين 4 ».كولّو ما-يتياران غ-وو ّسان لّي-زرينين ،ءيتيارا باش
ا-نلمد نكُّني ،نصبر نزعم نزگا غ-رّجا فّ -سيبت ن-مايلّي ناقرا غ-وارّاتن-ان5 .
ضالبغ ربّي لّي-ياكّان ّصبر د-زّعامت ،اد-اون-يفك ا-بدّا-دي-تّمشاشكام
ءي-نگراتون غ-تامونت لّماسيح ياسوع 6 ،باش ا-كولّو-تّمونوم س-يان-واوال
ا-تّالغم ربّي باباس ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح.
16
وصاغ ف-وولّتماتنّغ ءيع ّزان فيبي لّي-يگان
1ريغ ا-كُنّ - ءيسلّم-ن بولُس
تامعاونت ءي-ومناگّار غ-كانخاريّاّ 2 .سمرحبات سرس ف-ايتماتن
س-يسم ن-سيديتنّغ غمكلّي-س-د-ي ّقان ءيمژالين ن-ربّي .عاوناتّ -
ست
س-اينّا-ن-دارون-تحتا ّجا ،اشكو نتّات تعاون مدّن گّوتنين تعاون-يّي ءوال نكّي.
يتسالم گايوس لّي-دار گّوزغ ءو ّسان-اد .تيگ ّمي-نس 24 ،23ار-نّ -فالونّ -
ا-غ-ا-تمونون كولّو ايتماتن ن-ومناگّار .ار-نّ -فالونّ -
يتسالم اراستوس لّي-يگان
بو-صندوق ن-تمدينت-اد ،نتّا ءوال گماتنّغ كوارتوس.
27ربّي لّي-دار كولّو تاحكيمت ،نتّان ا-باهرا-نتالغ ف-ياسوع لماسيح غيالد ءوال
كولّو مايد-د-يفتان .امين.
412
تابرات 1ءي-كورينتوس
1
1زغ-بولُس ارقّاس لّماسيح ياسوع غمكلّي ءيرا ربّي لّي-يّي-يژلين ءي-تووري-اد،
د-زغ-گماتنّغ سوستانيس 2 .ءي-ايت-ومناگّار ن-ربّي غ-تمدينت ن-كورينتوس،
ا-تن-يگان د-ويلّي ءيژلي ربّي ف-وودم لّماسيح ياسوع اد-گن ءيمژالين-نس ،زوند
كولّو وييّاض غ-كرايگاتّ ماني لّي-زاوگنين غ-يسم ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح،
ءيگ سيديتسن ءيگ سيديتنّغ ءوال نكُّني 3 .اد-اون-تيلي لباراكا دّ -سالمت
زغ-ربّي باباتنّغ د-سيديتنّغ ياسوع لماسيح.
كرا گيگون ار-يتّيني« :گيغ وين بط ُرس ».كرا گيگون ار-يتّيني« :گيغ وين
لماسيح 13 ».واالينّي را-كُن-سقساغ ،ءيس-يبضا لماسيح؟ ءيزد بولُس
اّ -فالون-ي ّموتن ف-وگّجدي؟ ءيزد س-يسم ن-بولُس ا-س-تدّ ّم غ-وامان؟ 14
ها-يّي شكرغ ءي-ربّي اشكو ءورّ -سدّيمغ يان گيگون ابال كريسبوس د-گايوس،
15ف-ا-ور-ييني كرا ن-يان ءيزد س-يسم ن-بولُس ا-س-يدّمّ 16 .سنغ
ءيسّ -سدّمغ ايت-تگ ّمي ن-ستيفاناس ءوال نتني ،ءي ّما وي ّياض ءورّ -سينغ
ءيسّ -سدّمغ كرا ياضني 17 .اشكو لماسيح ءور-يّي-يوزن ادّ -سدّمغ مدّن ،هاتي
يوزن-يّي اد-اسن-تب ّراحغ س-لخبار ءيفولكين.
2
تابرّاحت ن-بولُس 1غاكود لّيغ-ن-دارون-وشكيغ اي-ايتما ،ءورد س-يواليون
غ-دار ايت-كورينتوس غ ّزيفنين ءوال س-لعاقل ن-بنادم ا-س-ا-ياون-تب ّراحغ ف-لح ّق
لّي-اغ-د-ي ّسبايّن ربّي 2 .واالينّي سكرغ-د ف-ا-ور-اون-ساوالغ ف-كرا ابال
ف-ياسوع لماسيح د-لموت-نس ف-وگّجدي 3 .غاكود لّيغ-ن-دارون-وشكيغ،
ضعفغ ار-ترگيگييغ ط ّير-يّي باهرا 4 .ءورد س-يواليون شوانين ءوال س-لعاقل
ن-بنادم ا-س-ا-ياون-ساوالغ ار-اون-تبرّاحغ ،واالينّي س-تميتار ن-رّوح لقودوس ءوال
تاحكيمت ءيتج ّهدن 5 .غمكان اد-سكارغ باش ا-ور-تامنم س-لماسيح فّ -سيبت
لّعاقل ن-بنادم واالينّي فّ -سيبت ن-تحكيمت ءيتج ّهدن ن-ربّي.
3
1ءي ّما كونّي اي-ايتما ،غ-وو ّسان-ان ءور-ژضارغ ءيخدّامن ن-ربّي
1كورينتوس 416
اد-ديدون-ساولغ غمكلّي ساوالغ د-ويلّي دار رّوح لقودوس ،اشكو سول تمژّيم
غ-لماسيح ،عزّونت-دارون-تغاوسيوين ن-دّونيت-اد 2 .غير اكُّفاي اد-اون-فكيغ،
اشكو ءور-تا-تژضارم ءي-ومشّ و .سول س-غيالد ءور-اس-تژضارم 3 ،اشكو
ار-سول-تسكارم زوند مدّن ن-دّونيت-اد .اشكو ءيغ-ا-يتّيري كرا ا-ياگُر كرا ار-تّژيم
ءي-نگراتون ،ءيبان گيگون ءيزد وين دّونيت ا-تگام ار-تسكارم زوند غمكلّي كولّو
سكارن مدّن ن-دّونيت 4 .اشكو كرا گيگون ار-يتّيني« :گيغ وين بولُس ».كرا
گيگون ار-يتّيني« :گيغ وين ابولُس ».ءيغ-ا-تسكارم غمكان ،زوند مدّن ن-دّونيت
ا-تگام 5 .ما-يگا ابولُس ءوال بولُس؟ ءيخدّامن كا-نگا ،تامنم ف-يمي-نّغ
س-مكلّي ءيفكا سيديتنّغ ءي-كود يان گينّغ 6 .نكّي ژّيغ تاسغارت ،ابولُس
ست-ي ّسم ّقورن 7 .غوالّي ءيژّان ءوال غوالّي ءي ّسوان ءي ّسوا-تّ ،واالينّي ربّي اّ -
ءور-يگي يات .واالينّي ربّي ،نتّان ا-ي ّسم ّقورن 8 .غوالّي ءيژّان د-والّي ءي ّسوان،
يان اد-گان .كود يان ،راد-اس-يفك ربّي تيغراد-نس ف-تووري لّي-يسكر9 .
نكُّني نگا ويد تخدامنين د-ربّي .ءي ّما كونّي تگام ءيگر ن-ربّي ،تگم تيگ ّمي
لّي-اس-نبنّو.
16ءيس-ور-ت ّسينم ءيزد تيگ ّمي تامژاليت ن-ربّي ا-تگام ،ءيزدغ گيگون رّوح
ن-ربّي؟ 17واالينّي تيگ ّمي ن-ربّي ،ءيغ-تّ -يهلك كرا ن-يان را-ت-يهلك ربّي.
اشكو تّياوژالي-تگ ّمي ن-ربّي ا-تگ تين ربّي ،د-كونّي تيگ ّمي-نس ا-تگام.
4
ءيرقّاسن لّماسيح 1غمكاد ا-سّ -
يخصا اد-اغ-تّمنادم ءيس-نگا غير ءيخدّامن
لّماسيح ،نگ ويد دار ءيفل ربّي المانت ن-ول ّمود-نس ءينتلن 2 .ءي ّما اخدّام،
ءيال ّفالس ا-يك ّمل تاووري لّي-اس-يفل سيديس 3 .نكّي ءور-يّي-يه ّما ّ
ءيغّ -فال-تحكامّ كونّي نغد كرا لّمحكاما ن-دّونيت-اد .ءور-نّيغ يات ف-يخف-ينو،
ءيس-شويغ ءوال ءيس-ا ُخشنغ 4 .سوانگمغ ءيس-ور-گيگي-يلّي كرا لّعيب،
واالينّي ءور-راد-ينيغ ءيس-فولكيغ ،اشكو ءور-يلّي ما-يژضارن اّ -فال-يحكام ابال
يخصا ا-ور-تّينيم ف-يان ءيسُ -يخشن، سيديتنّغ واحدوت 5 .ماياد ا-ف-كُنّ -
اشكو ءور-تا-د-يلكيم-وزمز لّحوكم .واالينّي غاكود نّا-د-يوشكا سيديتنّغ را-يفاو
1كورينتوس 418
6واي-ايتما ،ساولغ غمكاد ف-يخف-ينو ءوال ف-ابولُس باش ا-تي ّسانم مامنك
يخصا ا-تّمنادم غ-مدّن .ريغ ا-زگينّغ-تلمدم «ا-ور-تّ ّفوغم زغ-ما-يتياران»،
ا-كُنّ -
ءيال گيگون ما-ي ّسفورّوگن ءوال ما-يتحگارن 7 .اشكو ما-ك-يبضان ءوال ّ
د-وييّاض؟ ما-داركّ -يالن بال-ياك-ت-يفكا ربّي؟ واالينّي لّيغد ربّي
اد-اك-ت-يفكان ،ماخ ايلّيغ ا-ت ّسفورّوگت زوند ءيغد ءيخف-نّك ا-د-يكّا؟
8ها-كونّي غيالد تشبعام ،ءيگّوت دارون لخير .ها-كونّي بال-نّغ توورّيم تگام
زوند ءيگلدان .امار يوفان ا-تگم ءيگلدان نّ -صاحت باش ا-ديدون-نتحكام
غ-تگلديت-نّون 9 .اشكو ءيرواس-يّي ءيس-اغ-ن-ي ّسبيدّ ربّي نكُّني-اد ن-يرقّاسن
غ-تغوردين ن-كولّو مدّن زوند ءيغّ -فالنّغ-يتّوت لحوكم لّموت ،باش
ا-كولّو-گينّغّ -سموقّولن لمااليكا ن-يگنوان ءوال مدّن ن-دّونيت 10 .نكُّني نگا
‹ءينافالن› ف-يسم لّماسيح ،ءي ّما كونّي تگام ‹ايت-لعاقل› غ-لماسيح .نكُّني
نضعف ،ءي ّما كونّي تدوسم .نكُّني ار-اغ-تحگارن مدّن ،ءي ّما كونّي
ار-كُن-توقّارن 11 .سول س-غيالد ار-نتقاما س-الژ ءوال ءيريفي .ءيدربالن ا-نل ّسا،
د-يباريقن ا-نشتّا ،ءوال دارنّغ مانيغ ا-نتگاوار 12 .ار-نتنهاتاف ار-نتخدام
س-يفا ّسن-نّغ .غاكود نّا-ياغ-رگّمن مدّن ار-نتضاالب ربّي ا-تن-يبارك .غاكود
نّا-ياغّ -سرفوفو ّن ار-نتصبار 13 .غاكود نّاّ -فالنّغّ -سكيركيسن ار-نترارا اوال
ءيفولكين .سول س-غيال نگا دارسن زوند ارّاس لّي-ن-لوحن مدّن غ-ومدّوز ،نگ
دارسن زوند امازير نّ -دونيت-اد.
5
1اشكو سفلدغ ءيس-دارون لفساد ُيخش ّن باهرا ،ءوگُّار ّسوفغات وان ّا
ءيسكارن ما-يُخش ّن ن-ماد-سكارن غويلّي ءورّ -سينّين اغاراس ن-ربّي .هان ّ
ءيال
ءيال ّفالون اّ -
تاالم ،واالينّي غ-گراتون يان-ورگاز ار-يگان د-تمغارت ن-باباسّ 2 .
ءيال ّفالون ا-ت ّسوفغم غوالّي ءيسكارن غايان، ّ كونّي ار-ت ّسفو ّروگم.
واخّا-دّ -فالون-ياگّوگ-وودم-ينو 3 ا-ور-سول-ديدون-يتمونو.
ءيال-ن-ديدون-وول-ينو .ها-نكّي زوند ءيغ-ديدون-لّيغ ،ءوتغ لحوكم س-يسم ّ
ن-سيديتنّغ ياسوع ف-ورگاز لّي-يسكارن غايلّي باهرا ُيخش ّن 4 .ءيغ-تمونم
ءيال-ديدون-وول-ينو تيلي ديدون ءوال تاحكيمت ءيتج ّهدن كولّوكن غيالدّ ،
ن-سيديتنّغ ياسوع 5 ،ءي ّقان-كُن-د ا-ن-تدحيم ارگاز-ان غ-وفوس ن-شيطان ،باش
1كورينتوس 420
واس لّي-غ-را-د-ياشك
ا-تياوهالكنت شّ هوات ن-دّات-نس تنجم رّوح-نس غّ -
سيديتنّغ ياسوع.
6
1ءيغّ -يال يان گيگون دارس كرا-ف-ا-يصراض ءي-گماس ا-ور-تصرضم
امومن ،ءيس-را-يزعم ا-ت-ياوي س-دار كرا لّقاضي ءي-نگراتون
لّي-ور-ي ّسي ّن ربّي ،ءور-ت-ييوي س-دار ءيمژالين لّماسيح؟ 2ءيس-ور-ت ّسينم ءيزد
ءيمژالين لّماسيح ا-را-يحكام ف-دّونيت كولّوتّ ؟ لّيغد كونّي ا-را-يحكام
ف-دّونيت ،ءيس-ور-تژضارم ا-تّحكا ّم ف-يصراض-اد مژّينين؟ 3ءيس-ور-ت ّسينم
ءيزد نكُّني ا-را-يحكام ف-لمااليكا؟ ءي ّما غيالد ءيس-ور-نژضار ا-نتحكام
ف-تغاوسيوين ن-تودرت-اد؟ 4ءيغ-دارونّ -يال كرا ن-وصراض ،ماخ ا-تّيريم
ا-تي-ت ّسلك ّم ءي-ويلّي ءور-گينين يات دار-ومناگّار ن-ايتماتن؟ 5
ءيس-كُن-ور-يشّ حشّ يم غايد تسكارم؟ ءيس-ور-گيگون-يلّي يان ءيطّافن لعاقل
ييژضار ا-ي ّسنفاصال ايتماتن ن-ومناگّار؟ 6ءي ّما كونّي ،هان سول-نّيت دارون
ايتماتن ار-صراضن ءي-نگراتسن .هان دار-ويلّي ءورّ -سينّين ربّي
ا-س-ا-ياسن-صراضن.
ّ
«ءيحال داري كرايگاتّ كرا». 12كرا ن-مدّن ار-تّينين: تم ّجدات ربّي
ّ
«ءيحال داري واالينّي ءور-را-ك-ينفعا كرايگاتّ كرا. س-دّات-ن ّون
كرايگاتّ كرا »،واالينّي ءور-راد-ادجغ يات ا-يّي-يكرس زوند ءيسمگ-نس13 .
ار-تّينين مدّن« :ءيگا-ومشّ و وين-وديس ،ءيگ-وديس وين-ومشّ و »،واالينّي ربّي
را-يهلك اديس ءوال امشّ و .غمكاد ا-س-يبان ءيس-ور-تگي دّات-نّغ تين لفساد،
واالينّي تگا تين سيديتنّغ ،ءيگ نتّا سيديس ن-دّات-نّغ 14 .ربّي ءي ّسنكر-د دّات
ن-سيديتنّغ زغ-لموت ،راد-اغ-د-ي ّسنكر ءوال نكُّني س-تحكيمت-نس ءيتج ّهدن.
15ءيس-ور-ت ّسينم ماياد؟ كود يان گيگون ،تگا دّات-نس اگزّوم زغ-يگزمان
لّماسيح .ءيس-ترام ا-تاويم يان-وگزّوم لّماسيح تزديم-ت د-دّات ن-تمگّانت؟
حاشا 16 .ءيس-ور-ت ّسينم ،يان ءيزدين د-تمگّانت يوورّي ءيگا ديدس يات-دّات؟
غمكلّي ءيتياران« :راد-گن سين يان 17 ».واالينّي يان ءيزدين د-سيديتنّغ يوورّي
ءيگا نتّا ديدس يانّ -روح 18 .رووالت زغ-كولّو ما-يگان لفسادّ .دنوب ياضني
ءور-اّ -س ُيخشا ّن دّات ن-بنادم ،واالينّي يان ءيتفسادن ،هاتي ار-ي ّس ُيخشان ءوال
دّات-نس 19 .ءيس-ور-ت ّسينم دّات-نّون ءيس-تگا تيگ ّمي تامژاليت ،ءيزدغ گيس
ّروح لقودوس لّي-اون-يفكا ربّي .ءور-تگيم وين ءيخف-نّون 20 ،اشكو نتّان
ءيال ّفالون غيالد ا-تم ّجدم ربّي ا-كُن-يسغان ،ءيفك ّفالون اتيگ-نّونّ .
س-دّات-نّون.
7
لّي-ف-دي-تورام، تيغاوسيوين ءي ّما ءيسقسيتن ف -ليتّيهال 1
راد-اونّ -فالسنت-ينيغ :ءيشوا ءي-ورگاز ا-ور-ياوي تامغارت 2 .واالينّي را-ياف
ءيغّ -يال كرايگاتّ ارگاز س-تمغارت-نس ،تيلي كرايگاتّ تامغارت س-ورگاز-نس،
ءيال ف-ورگاز ا-يفك ءي-تمغارت-نس لح ّق فّ -سيبت ن-ا-ور-ييلي لفسادّ 3 .
1كورينتوس 423
8ءي ّما غويلّي ءور-تاهلنين ءوال ختيلّي گانين تيه ّجالين ،راد-اسن-ينيغ :را-يشوو
ءيغ-قامان واحدوتن زوند نكّي 9 .واالينّي ءيغ-ور-ژضارن اد-نبضن غ-يخف-نسن
ءيال ّفالسن اد-تاهلن .را-ياف ءيغ-تاهلن ءوال-دا-تن-تجدّر شّ هاوا.
ّ
10ءي ّما غويلّي تاهلنين ،راد-اسن-فكغ لوصيت-اد .ءورد نكّي ا-تنّ -
يوصان
واالينّي سيديتنّغّ .
ءيال ف-تمغارت ا-ور-تفل ارگاز-نس 11 ،واالينّي ءيغ-تي-تفل
ءيال ّفالس ا-تقاما واحدوتّ نغد ا-دي-توورّي س-دار-ورگاز-نس .ييلي ف-ورگاز
ّ
ا-ور-يفرو ءي-تمغارت-نس.
12ءي ّما وييّاض راد-اسن-ينيغ ماياد .نكّي ا-ت-ينّان ءورد سيديتنّغ .وانّا گيگون
ءيال ّفالس اد-اس-ور-يفرو ءيغ-ترا ءيطّافن تامغارت ءور-يگين تامومنتّ ،
ا-ديدس-تقاما 13 .تانّا گيگونت ءيطّافن ارگاز ءور-يگين امومنّ ،
ءيال ّفالس
اد-اس-ور-تفرو ءيغ-يرا ا-ديدس-يقاما 14 .اشكو فّ -سيبت ن-تمغارت تامومنت
ا-ف-يرضا ربّي ف-ورگاز-نس .ءوال فّ -سيبت ن-ورگاز امومن ا-ف-يرضا ربّي
ف-تمغارت-نس .مراد ءيس-ور-يگي غمكاد راد-گن تاروا-نسن زوند تاروا ن-ويلّي
1كورينتوس 424
ءورّ -سينّين ربّي ،واالينّي ن ّسن ءيزد سّ -صاحت ءيرضا ربّي ف-تاروا-نسن15 .
ءي ّما ارگاز لّي-ور-يومي ّن ،ءيغ-يرا ا-يفرو ءي-تمومنت ،ءيسكر-ييت غمكلّي ءيرا.
ءوال تامغارت لّي-ور-يومي ّن ،ءيغ-ترا ا-تفرو ءي-ومومن تسكر-ييت غمكلّي ترا.
ءيغّ -يال غمكاد ءور-سول-تياوكرّافن ءيموم ّن ،اشكو ربّي ءيقصاد گيگون
اد-اون-تيلي ّسالمت 16 .واالينّي سوانگم ا-تامغارت تامومنت ،ءيس-ت ّسنت
ءيس-ور-را-ت ّجنجمت ارگاز-نّم؟ سوانگم اي-ارگاز امومن ،ءيس-ت ّسنت
ءيس-ور-را-ت ّجنجمت تامغارت-نّك؟
8
1ءي ّما تيفيّي ن-تغرسيو ّالصنام ،ن ّسن ماّ -فالس-تّينين اسقسي
ف-ما-يتياوغراسن مدّن« :نطّاف كولّواغ ‹تاوا ّسنا› ».هاتي تاوا ّسنا ار-ت ّسوفّ
بنادم ،ءي ّما تايري ار-تي-ت ّسدوس 2 .يان ءيغالن ءيس-ي ّسن ءي-الصنام
4ءي ّما غويلّي شتّانين تيفيّي ن-تغرسيو ّالصنام ،ن ّسن ّفالسن ءيزد «كولّو الصنام
ن-دّونيت-اد ءور-ا-سكارن يات ».ني ّسان ءيزد «يان-ربّي كاّ -يالن 5 ».ءور-نتّو
1كورينتوس 427
7واالينّي تاوا ّسنا-ياد ءور-تّ ّ -سي ّن كولّو مدّن .اشكو كرا گيسن ءيميار الصنام
باهرا .ءيغ-دّان غيالد ار-شتّان تيف ّيي-ان راد-سوانگمن ءيزد تيف ّيي ّالصنام ا-تگا.
راد-اسن-ط ّير ارّ -سح ّسون ءيس-را-تن-ت ّسركو ،اشكو ءور-تاّ -سي ّن مامنك اد-ژّمژالين
ما-يفولكين زغ-ما-يُخش ّن 8 .ءي ّما ربّي ،ءورد امشّ و ا-س-را-ت-نرضو.
ءور-دارس-نُخشين ءيغ-ت-نشّ ا ،ءوال نشوا دارس ءيغ-ور-ت-نشّ ي 9 .واالينّي ّ
ءيال
ّفالون ا-ترارم لعاقل ءيغ-ترام ا-تسكارم س-لح ّق-نّون ،ا-ور-تّگّام تابايضّ رت
ءي-ويلّي مي ءيضعف ليمان-نسن 10 .اشكو يان ءور-باهرا-ي ّسي ّن ما-يفولكين
زغ-ماُ -يخش ّن ،ءيغ-ك-يژرا كيّي لّي-دار ‹تاوا ّسنا› ار-تشتّات غ-تگ ّمي ّالصنام،
يش ءوال نتّا تيف ّيي ّالصنام؟ 11هاتي س-توا ّسنا-نّك
ءيس-ور-را-ت-يزّعام مايان اّ -
ا-س-را-تهلكت غوالّي ءيضعفن ،ءيگان گماك لّي-ف-ي ّموت لماسيح 12 .وانّا
ءيسكرن كرا ن-دّنب ءي-ايتماس ،ءي ّسياگّاس غويلّي ءور-تاّ -سينّين مامنك ا ّطون
افولكي زغ-لخُ شانت ،هاتين لماسيح ا-مي-يسكر دّنب 13 .ماياد
ا-ف-راد-اون-ينيغ ،ءيغ-را-يضر گما فّ -سيبت ن-ماد-شتّاغ ،ءور-سار-راد-شّ غ
تيفيّي ،باش ا-ورّ -سضرغ گما.
9
تاووري ن-ورقّاس 1ءيس-ور-ژضارغ اد-سكارغ غمكنّا ريغ؟ ءيس-ور-گيغ
ارقّاس؟ ءيس-ور-ژريغ سيديتنّغ ياسوع؟ ءيس-ور-تگيم كونّي ّصابت لّي-ف-خدمغ
1كورينتوس 428
8واالينّي ءورد غير لمعني ن-بنادم ا-س-ن ّسن تيغاوسيوين-اد .ارّ -فالسنت-يتّيني
شّ رع ءوال نتّا 9 .اشكو غ-شّ رع ن-موسا ا-غ-يتيارا« :ا-ور-تگت اغامو ءي-وزگر
لّي-يسرواتن ».ءيزد غير ءيزگارن ا-يقصاد ربّي غ-واوال-اد؟ 10ءيس-ورد نكُّني
ا-يعنا غ-ما-ينّا؟ هاتي فّ -سيبت-نّغ ا-ف-يتيارا-واوال-اد ،اشكو غوالّي ءيكّرزن
ءوال غوالّي ءيمگّرن ءي ّقان-تن-د ا-ن-ترجون غ-تاغامت نّ -صابت 11 .نكُّني
نلوح-ن دارون امود ن-رّوح .ءيس-ور-دارنّغ لح ّق ا-دارون-نمگر كرا لّخير
لّي-تحتا ّجا دّات؟ ّ 12الن وي ّياض ار-دارون-تامژن تاغامت لّخير ،ءي ّما نكُّني
ءيس-ور-راد-اغ-تيلي تاغامت يوگُرن تينسن؟ واالينّي ءورّ -جو-نضالب لح ّق-نّغ.
نصامح غ-مايان كولّوت ،باش ا-ور-نتحصار تابرّاحت لّخبار ءيفولكين لّماسيح.
13ءيس-ور-ت ّسينم ،غويلّي تخدامنين غ-تگ ّمي ن-ربّي ءيزد ما-يتياوفكان
ءي-تگ ّمي ن-ربّي ا-زغ-ا-شتّان؟ ءيس-ور-ت ّسينم ،غويلّي سكارنين تاووري ن-وژرو
يوصا سيديتنّغ ءوال ن-تغرسي ءيزد تيغرسيو-ان ا-زغ-ا-شتّان؟ 14غمكان اّ -
ف-ويلّي تب ّراحنين غيالد س-لخبار ءيفولكين ،باش اد-تامژن ماد-حتا ّجان
فّ -سيبت ن-تووري ن-تب ّراحت لّي-سكارن 15 .ءي ّما نكّي ءورّ -جو-ضالبغ
1كورينتوس 429
لح ّق-ينو .تابرات-اد ،ءور-اون-تّ -ين-وريغ باش اد-امژغ كرا ءي-يخف-ينو .اشكو
يوف داري اد-مّتغ ءوال ءيكّيس ّفال كرا ن-يان لفرح-اد داري ّ
ءيالن س-مايد
سكارغ.
19ن ّكي گيغ وين ءيخف-ينو ،ژضارغ اد-سكارغ مكنّا ريغ .واالينّي گيغ
ءيخف-ينو د-يسمگ ءي-كولّو مدّن ،باش ا-زگيسن-رارغ ويد گّوتنين ءي-ربّي.
20گيغ ءيخف-ينو د-گو-يودايا غ-دار ايت-يودايا ،باش اد-رارغ ايت-يودايا
ءي-ربّي .گغ ءيخف-ينو د-بو-شّ رع غ-دار ايت-شّ رع ،واخّا ءور-يّي-د-ي ّقان شّ رع،
باش اد-رارغ ءوال ايت-شّ رع ءي-ربّي 21 .گغ ءيخف-ينو د-واد ءور-ي ّسي ّن شّ رع
غ-دار ويلّي ءورّ -سينّين شّرع ،باش اد-رارغ ءوال غويلّي ءورّ -سينّين شّ رع
ءي-ربّي .واالينّي ءورّ -جود نكّين ا-ي ّفوغن زغ-شّ رع ن-ربّي اشكو ار-بدّا-سكارغ
س-ول ّمود لّماسيح 22 .گغ ءيخف-ينو د-واد ءيضعفن غ-دار ويلّي ضعفنين ،باش
اد-رارغ ءوال غويلّي ضعفنين ءي-ربّي .غ-دار كولّو مدّن ار-توورّيغ گغ زغ-گيسن
باش اد-افغ مامنك اد-زگيسنّ -جنجامغ كرا 23 .كولّو ماياد ،ار-ت-سكارغ باش
ادّ -سلكمغ لخبار ءيفولكين ءي-مدّن ،كشمغ ديدسن غ-تامونت-نس.
1كورينتوس 430
24ت ّسنم ءيس-يگّوت ما-يسكارن شاال ن-تيزّال واالينّي غير يان ا-را-گيسن-يامژ
لكاس .تازّاالت غيالد باش ا-تامژم لكاس 25 .كولّو وانّا ءيتازّالن ار-ي ّسدوس
ءيخف-نس .ار-ت-ي ّسدوس باش ا-يامژ كرا لّكاس لّي-ور-را-يدوم .ءي ّما نكُّني
ار-ن ّسدوس ءيخفاون-نّغ باش ا-نامژ لكاس لّي-راد-بدّا-يدوم 26 .ءور-ا-تازّالغ نكّي
لفايت ءوال-دا-سكارغ توكُّيمت زوند يان ءيكّاتن غير اضو 27 .واالينّي ّ بال
ارّ -سدوسغ دّات-ينو ار-گيس-تنباضغ ،باش ا-ور-يّي-ي ّسوفغ ربّي غ-يسيگُّرا نكّي
لّي-ياد-يتبرّاحن ءي-وييّاض.
10
انفات ءي-يالهات 1واي-ايتما ،ريغ ا-ور-تتّوم ما-يجران ءي-يمزوورا-نّغ غايد
ءيزرين .نتني كولّوتن ءي ّسنتال-تن-ومدلو ،زرين كولّو ن-دّونيت-اد
غ-وا ّماس ن-ومدا 2 ،دّمن كولّو س-يسم ن-موسا غ-ومدلو د-ومدا3 .
ار-كولّو-شتّان تيرمت زغ-يگنّا 4 ،ار-كولّوّ -سان تي ّسي زغ-يگنّا ،اشكو ارّ -سان
زغ-وژرو ن-يگنّا لّي-بدّا-ديدسن-يتمونون .لماسيح ا-يگان اژرو-ان 5 .واالينّي
ما-گيسن-يگّوتن ،ءورّ -فالسن-يرضي ربّيّ ،متن جلون ءيمضّ الن-نسن غ-لخال.
تيفيّي نّا-ينزّان غّ -سوق بال-داّ -فالس-تسقسام ءوال تشكّام غ-وول-نّون 26 ،اشكو
«اكال وين ربّي ا-يگا ،ءوال كولّو ما-گيسّ -يالن 27 ».ءيغ-اون-يعرض كرا ن-يان
ءور-ي ّسي ّن ربّي ،ءيغ-ترام ا-ديدس-تمونم ،شتّايات اينّا-ياون-ين-يسرس بال تسقسام
ءوال تشكّام غ-وول-نّون 28 .واالينّي ءيغ-اون-ينّا كرا ن-يان «تيفيّي-اد تگا تين
ست-ور-تشّ م .اشكو ءيغ-تّي-تشّ ام ،ءورد افولكي اين ءيال ّفالون اّ -
الصنامّ »،
ك 29 .شّ ّ
ك-اد را-ييلي تسكرم ءي-والّي-اون-ت-ينّان ،اشكو را-ييلي شّ ّ
غ-وول-نس نتّا ءورد ءول-نّون.
يحالن فّ -سيبت ن-يان واالينّي ماخ ايلّيغ راد-كّيسغ ءي-يخف-ينو ماد-يّيّ -
ءيشكّان؟ 30ءيغ-ا-تشكارغ ربّي ف-ماد-شتّاغ ،ماخ ايلّيغ را-يّي-تژين مدّن
ف-مايلّي-ف-ا-تشكارغ ربّي؟ 31واالينّي كولّو ما-تشتّام ءوال كولّو ما-ت ّسام ءوال
ءيال ّفالون ا-سرس-تماالم لمجد ن-ربّي 32 .ا-ور-تّي-ت ّسط ّيارمكولّو ما-تسكارمّ ،
ءي-ايت-يودايا ءوال ايت-تميزار ياضني ءوال ايت-ومناگّار ن-ربّي 33 .سكارات
زوند نكّي ،ار-ن-تگّاغ تي ّقي-نو ا-بدّا-ترضوغ كولّو مدّن .ءور-ا-سيگّيلغ غير
ما-يفولكين ءي-يخف-ينو واالينّي ار-سيگّيلغ ما-يفولكين ءي-وي ّياض ،باش
اد-وو ّرين نجمن.
11
تاژالّيت ءوال تادولي 1ضفورات-يّي غ-ماد-سكارغ غمكلّي تضفورغ لماسيح
غ-ما-يسكار 2 .هاتي فرحغ سرون اشكو ار-تسكارم ن-وگايّو
س-كولّو ماد-اون-نّيغ ار-تزّگام ال ّمود لّي-اون-ينّ -سلكمغ 3 .واالينّي ريغ ا-تي ّسانم
ماياد :ءيگا لماسيح ءيخف ن-كرايگاتّ ارگاز ،ءيگ-ورگاز ءيخف
ن-تمغارت-نس ،ءيگ ربّي ءيخف لّماسيح 4 .ارگاز نّا-يدالن اگايّو-نس
يتژاال نغد ءيغ-ا-يتّيني س-ماد-اس-يماال ربّي ،هاتي ار-يشّ حشّ ام غوالّي ءيگان ءيغ-اّ -
1كورينتوس 433
وصاغ ف-كرا ن-تغاوسيوين ياضني، ءيمنسي ن-سيديتنّغ 17ءي ّما غيالد را-كُنّ -
ءور-ژضارغ ا-كُنّ -فالسنت-الغّ .اشكو غاكود نّا-تمناگّارم ءور-ا-تسكارم لخير
ست-يگان :سفلدغ واالينّي لخُ شانت ا-تسكارم 18 .تاغاوسا تامزواروت اّ -
1كورينتوس 434
33ءي ّما كونّي اي-ايتما ،غاكود نّا-تمناگّارم ا-تشّ م ،ءي ّال ف-كود يان ا-يقل
يش غ-تگ ّمي-نس،
ءيخصا-ت اّ -
ّ س-وايّاض 34 .ءيغّ -يال ماد-باهرا-ياغ الژ
ا-ورّ -فالون-يتّوت لحوكم ن-ربّي لّيغ ا-تمناگّارم .ءي ّما تيغاوسيوين ياضني،
وصاغ غاكود نّا-ن-دارون-وشكيغ. را-كُنّ -فالسنتّ -
12
تيوافكيو زغ-رّوح 1ءي ّما تيغاوسيوين ن-رّوح لقودوس اي-ايتما ،ريغ ا-تي ّسانم
لح ّق ّفالسنت 2 .سوانگماد-د مامنك ا-تجالم غ-وو ّسان لقودوس
لّي-غ-ور-تا-ت ّسينم ربّي ،ييلي گيگون ما-كُن-يتاوين ا-تّعبادم الصنام ءيژنژام3 .
غايان ا-ف-ريغ ا-تي ّسانم ماياد :يان ءيساوالن س-تحكيمت نّ -روح ن-ربّي
«تال نّعلت ف-ياسوع »،ءوال ءيژضار كرا ن-يان ا-يتّيني «ياسوع ءور-را-ييني ّ
ءيگا سيدي» ابال س-تحكيمت ن-رّوح لقودوس.
ءي-يان ا-يساوال س-يواليون ءيغريبن ،ار-ياكّا ءي-يان ا-يي ّسان لمعنا ن-يواليون
ءيغريبن 11 .واالينّي كولّو ماياد ،ار-ت-يسكار ّروح لقودوس لّي-يگان يان،
ار-ياكّا ءي-كود يان غمكلّي ءيتّيري نتّا.
27كونّي تگام دّات لّماسيح ،د-كرايگاتّ يان گيگون ءيگا اگزّوم غ-دّات-نس.
28غمكاد ا-يسكر ربّي غ-يگزمان ن-ومناگّار :ءيمزوورا گان ءيرقّاسن .ويس
سين گان غويلّي ءيتّينين س-ماد-اسن-يماال ربّي .ويس كراض گان ءيمسلمدن.
ءيلين-داغ غويلّي سكارنين لمعجيزات ،د-ويلّي دار تاوافكا ادّ -جو ّجين ءيموضان،
د-ويلّي تعاوانّين د-ويلّي تگوّادنين د-ويلّي ساوالنين س-يواليون ءيغريبن 29 .واالينّي
ءيزد ءيرقّاسن اد-گان كولّوتن؟ ءيس-گان كولّوتن ويد ءيتّينين كرا-ياسن-يماال
ربّي؟ ءيس-گان كولّوتن ءيمسلمدن؟ ءيس-گان كولّوتن ويد سكارنين لمعجيزات؟
30ءيس-گان كولّوتن ويد ّجو ّجينين ءيموضان؟ ءيس-گان كولّوتن ويد ساوالنين
س-يواليون ءيغريبن؟ ءيس-گان كولّوتن ويد ّسبايّانّين لمعني ن-يواليون ءيغريبن؟ 31
ءوهو ،واالينّي ءيريات باهرا اد-اون-يلينت-توافكيو تيمزوورا .ءي ّما غيالد
راد-اون-ملغ يان-وغاراس لّي-يوفن كولّو مايان.
13
1ءيغ-ا-ساوالغ س-يواليون ن-بنادم ءوال وين لمااليكا لحنانت
د-نكّي ءور-ا-تحنّوغ ،ءور-گيغ ابال زوند نّاقوس د-تقرقاوين س-تصتنّانايت
د-وقّريان 2 .ءيغ-ژضارغ ا-تّينيغ س-ماد-يّي-يماال ربّي ،ءيغّ -سنغ لمعنا ن-كولّو
ما-ينتلن ءوال كولّو ماّ -يالن ،ءيغ-ومنغ ايلّيغ ّسيتّيغ يورار بال-دا-تحنّوغ ،ءور-گيغ
يات 3 .ءيغ-فكيغ كولّو ما-داريّ -يالن فكغ ءوال دّات-ينو ار اجدّار
بال-دا-تحنّوغ ،ءور-راد-يّي-ييلي يات.
1كورينتوس 438
4ءي ّما يان غّ -تال لحنانت ،ار-يتصبار ار-يتفولكي د-وييّاض .ءور-ا-يتحساد
ءوال-دا-ي ّسيمغور اگايّو-نس ءوال-دا-يتفشّ يش 5 .ءور-يبا ّسل ءوال-دا-يترضو
ءيخف-نس ءوال-دا-يتقالقال د-وي ّياض ءوال-دا-د-يسوينگيم لعيب لّي-گيس-سكرن.
6ءور-ا-يتفراح س-ما-يُخش ّن ،واالينّي ار-يتفراح س-لح ّق 7 .ار-كولّو-يتاسي
ار-كولّو-يتامن ار-كولّو-يترجو ار-كولّو-يتصبار.
14
1سكارات كولّو س-لحنانت ،تيريم باهرا سكارات
ف-ما-را-ي ّسدوس اد-اون-يلينت-توافكيو ن-رّوح لقودوس ،س-وگُّار ا-تّينيم
س-ماد-اون-يماال ربّي 2 .يان ءيساوالن س-يواليون امناگّار
ءيغريبن ،ربّي اين-د-ا-يساوال ءورد مدّن ،اشكو ءورّ -سي ّن مدّن لمعنا
ن-يواليون-نس .نتّا س-تحكيمت ن-رّوح لقودوس ا-س-ا-يساوال ف-ما-ينتلن3 .
ءي ّما يان ءيتّينين س-ماد-اس-يماال ربّي ار-يساوال ءي-مدّن باش ا-تن-يتعاوان
1كورينتوس 439
نتني ،ار-تن-يزّعام ار-ي ّسف ّجيج ءوالون-نسن 4 .يان ءيساوالن س-يواليون ءيغريبن،
ار-ي ّسدوس غير ءيخف-نس ،ءي ّما يان ءيتّينين س-ماد-اس-يماال ربّي ار-ي ّسدوس
ايتماتن ن-ومناگّار كولّوتن 5 .ريغ ا-كولّو-تساوالم س-يواليون ءيغريبن ،واالينّي ريغ
ءوگُّار ا-تّينيم س-ماد-اون-يماال ربّي .يان ءيتّينين س-ماد-اس-يماال ربّي يوگُر يان
ءيساوالن س-يواليون ءيغريبن ءيغ-ور-يلّي ما-يژضارن ا-ي ّسبايّن لمعنا ن-يواليون-ان
باش ا-ي ّسدوس ايتماتن ن-ومناگّار.
13ماياد ا-فّ -يال ف-كود يان ءيساوالن س-يواليون ءيغريبن ا-يضالب ربّي
اد-اس-ي ّسبايّن لمعنا-نسن 14 .ءيغ-اّ -
تژاالغ س-يواليون ءيغريبن ،هاتي ءول-ينو
يتژاالن ءي ّما لعاقل-ينو ءور-اس-يلّي يات 15 .ما-راد-سكارغ؟ رادّ -
تژاالغ اّ -
زغ-وول-ينو ،ژّالّغ ءوال س-لعاقل-ينو .راد-تاسيغ امارگ زغ-وول-ينو ،اسيغ امارگ
ءوال س-لعاقل-ينو 16 .واالينّي ءيغ-ا-تّشكارت ربّي غير زغ-وول-نّك ءيسفلد-اك
1كورينتوس 440
يان ءور-ي ّسي ّن ماّ -يالن ،مامنك را-ييژضار ا-ييني «امين» ءيغ-ور-ي ّسين
ما-ف-ا-تّشكارت ربّي؟ 17واخّا تفولكي-تژالّيت-نّك ءور-سرس-تعاونت غوالّي
ياضني 18 .ءي ّما نكّي شكرغ-ت ءي-ربّي ،ار-ساوالغ س-يواليون ءيغريبن
ءوگُّار-نّون كولّوكن 19 .واالينّي يوف داري اد-ينيغ س ّموس ءيواليون س-لعاقل-ينو
غ-ومناگّار باش ادّ -سلمادغ وي ّياض ،ءوگُّار ن-مراو ءيد-والف ن-يواليون ءيغريبن.
ءيخصا ا-ور-ساوالن ءوگُّار ن-سين مدّن نغد كراض، ّ ا-يساول س-يواليون ءيغريبن،
ءيخصا يان ا-ي ّسبايّان لمعنا ن-يواليون-نسن 28 .واالينّي
ّ كود يان س-تواال-نس.
ءيال ّفالسن اد-ف ّسان غ-وا ّماس ن-ومناگّار
ءيغ-ور-يلّي ما-يژضارن ا-ي ّسبايّن لمعناّ ،
ءيساول كود يان س-يخف-نس ءوال س-ربّي 29 .ادجات سين مدّن نغد كراض
ا-تّينين س-ماد-اسن-يماال ربّي ،ار-توزّا ّن وي ّياض اوال-نسن 30 .واالينّي
ءيال ف-والّي ءيساوالن ءيغ-ي ّسبايّن ربّي كرا ياضني ءي-يان ءيگاورن غينّ ،
ا-يف ّسا 31 .اشكو تژضارم ا-كولّو-تّينيم ماد-اون-يماال ربّي يان س-يان باش
اد-كولّو-تلمدم تزعمّ 32 .ءي ّما وانّا ءيتّينين س-ماد-اس-يماال ربّيّ ،
ءيال ّفالس
ا-يتنباض غ-رّوح-نس 33 .اشكو ربّي ءور-يگي بو-ير ّواين .بوّ -سالمت ا-يگا.
15
1واي-ايتما ،ريغ اد-اون-دّ -سكتيغ لخبار ءيفولكين تانكرا لّماسيح
لّي-س-اون-ين-تب ّراحغ .تسفلدم سرس تزگام گيس 2تنج ّم زغ-لموت
فّ -سيبت-نس ءيغ-سول-تغويم غ-واوال ن-تبرّاحت-ينو .هان ءيغ-ور-يگي
لفايت 3 .اشكو اوال ءيه ّيان لّي-يّي-د-يلكمن، ّ غمكان ،هان ليمان-نّون بال
ّسلكمغ-اون-ت-ين ءوال كونّي ،ءينيغ-اون ءيس-ي ّموت لماسيح ا-ياسي دّنوب-نّغ
غمكلّي ءيتياران غ-وارّاتن ن-ربّي 4 .ءيتياومضال ،ءيتياالل غ-ويس كراض-وو ّسان
غمكلّي ءيتياران 5 .ءيبان-د غاكودان ءي-بط ُرس ءيبان-د ءيل ّما ءي-يرقّاسن
س-سين د-مراو 6 .ءيبان-د ءيل ّما ءي-وگُّار ن-س ّموس ءيد-م ّيا زغ-ايتماتن
غ-يات-توال .ءيگّوت گيسن ماد-سول-يسولن واالينّي كرا ءي ّموت 7 .ءيبان-د
ءيل ّما ءي-ياعقوب ،ءيبان-د ءيل ّما ءي-يرقّاسن كولّوتن 8 .غ-يسيگُّرا ءيبان-يّي-د
ءوال نكّي زوند ءيغ-گيغ يان ءيلولن بال ازمز-نس 9 .نكّي مژّيغ غ-يرقّاسن.
ستهالغ اد-يّي-تّينين ارقّاس ،اشكو كّيغ-تّين ارّ -سرفوفونغ امناگّار ن-ربّي.
ءور-ا ُّكّ -
10واالينّي ربّي ءيسكر-يّي افولكي ءيفك-يّي اد-گغ ماد-گيغ غيالد .ءورد بال
لفايت اد-يّي-يسكر افولكي ،اشكو وورّيغ ار-تخدامغ ءوگُّار ن-كولّو وي ّياض ،واخّا ّ
ءورد نكّي ا-ت-يسكارن واالينّي لباراكا ن-ربّي لّي-داريّ -يالن 11 .زوند نكّي
زوند نتني ،غمكاد ا-س-ا-نتبرّاح ،غمكاد ا-س-تومنم.
20واالينّي س-لح ّق ءينكر-د لماسيح زغ-لموت ءيگ امنزو غ-ويلّي ّطاسنين21 .
فّ -سيبت ن-يان-ورگاز ا-سّ -تال لموت .ءي ّما غيالد فّ -سيبت ن-يان-ورگاز
ياضني ا-سّ -تال-تنكرا زغ-لموت 22 .راد-كولّو-ن ّمت فّ -سيبت ن-ما-يسكر ادام،
راد-كولّو-ننكر فّ -سيبت ن-ما-يسكر لماسيح 23 .را-د-ينكر كرايگاتّ يان
س-تواال-نس .لماسيح ا-يزوارن ءيگ امنزو .تيگيرا-نس راد-نكرن غويلّي گانين
وينس غاكود نّا-د-يوورّي س-دّونيت-اد 24 ،ءيروح-د ءيل ّما ءيسيگُّرا ،ءيهلك
لماسيح كولّو الرواح ءوال ّسولطات ءوال لق ّوات ن-يگنوان ءيرار-د تاگلديت
ءي-ربّي باباس 25 .را-يحكام لماسيح ارد ءيگ ربّي كولّو ءينوّاشن-نس غ-دّو
ءيضارن-نس 26 .ان ّواش امگُّارو لّي-را-يهلك ا-ت-يگان د-لموت 27 .اشكو
ءيتيارا« :ءيرور-د كولّو ماّ -يالن غّ -دو ءيضارن-نس ».ن ّسن ءيس-ور-را-ييلي ربّي
غ-دّو ءيضارن-نس ،واالينّي ربّي ا-را-يرار كولّو ماّ -يالن غ-دّو ءيضارن لّماسيح.
28غاكود لّيغ را-ييلي كولّو غ-دّو لّحوكم ن-يوس ن-ربّي ،را-يفك ءيخف-نس
غّ -دو لحوكم ن-والّي-د-يرورن كولّو ماّ -يالن غّ -دو لحوكم-نس .غمكاد
ا-س-را-يحكام ربّي ف-كولّو ماّ -يالن.
نّيغ-اون-ت اشكو تعزّام داري باهرا غ-تامونت لّماسيح ياسوع سيديتنّغ32 .
واالينّي ما-راد-يّي-ييلي ءيغ-مّا ّغ د-لوحوش غ-تمدينت ن-افسوس غير باش
اد-رضوغ ءيخف-ينو؟ ءيغ-ور-راد-نكرن غويلّي ّموتنين را-ياف ا-نسكار غمكلّي
نش نسو غا ّساد اشكو ازكّا ت ّال لموت 33 ».اد-ور-تجلوم تّينين مدّن« :اّ -
ءيخف-نّون« .گار تامونت ا-يژّريژن ءول ءيزدّيگن 34 ».وورّياد-د س-وغاراس
ءيال گيگون ما-ور-ا ُّك-ي ّسي ّن ربّي.
ءينمن ،تانفم ءي-كولّو ما-يگان دّنوب .هان ّ
ءيس-كُن-ور-باهرا-يشّ حشّ يم غايان؟
ءيدّرن ».ءي ّما ادام امگُّارو ءيگا يان-رّوح ءي ّسدّرن 46 .ءورد باب ن-رّوح
ا-د-يزوارن واالينّي باب ن-دّات ن-دّونيت-اد ،ءيگُّرو-اس-د ءيل ّما باب ن-رّوح.
47ارگاز امزوارو ءيتياوسكار زغ-يدقّي ،ءيگ وين-واكال .ءي ّما ارگاز ويس سين
ءيگا زغ-يگنّا 48 .زوند وين-واكال اد-گان ايت-واكال ،واالينّي زوند وين-يگنّا
اد-گان ايت-يگنّا 49 .غيالد نگا زوند وين-واكال ،تيگيرا را-نگ زوند وين-يگنّا.
16
1ءي ّما لمعاونت لّي-را-تازنم ءي-يمژالين ن-ربّي ءيسكر بولُس
ءوصاغ
ّ ءيال ّفالون ا-تسكارم غمكلّي غ-وروشاليمّ ، ف-ومودّو
س-كورينتوس
ءيمناگّارن غ-تمازيرت ن-گاالطيّا 2 .كرايگاتّ ّ
اس لّحدّ
ءيال ف-كود يان گيگون ا-ي ّسيتّي كرا غ-ما-يومژ غ-تغراد-نس ،ءونشك ّ
يخصا ا-ت ّسمونم ءيقاريدن غاكود نّا-مي-يژضار ،ءيحضو-ت ،باش ا-ورّ -
نّا-ن-دارون-وشكيغ 3 .لّيغ-ن-روحغ راد-فكغ تيبراتين ن-توا ّسنا ءي-ويلّي تستيم،
ازنغ-تن ا-ن-اوين تاوافكا-نّون س-وروشاليم 4 .ءيغ-يّي-د-ي ّقان ءوال نكّي،
را-ن-ديدسن-مونغ.
تابرات 2ءي-كورينتوس
1
ربّي ار-بدّا-ي ّسف ّجيج 3ار-باهرا-نتالغ ربّي باباس ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح،
ءيگا باباتنّغ ءيحنّان لّي-بدّا-ي ّسف ّجيجن ءول-نّغ4 . ءول-ن ّغ
ار-اغ-يتعاوان غ-كولّو تانوكموت لّيّ -فالنّغ-يزراين ،باش ا-نيژضار ا-نتعاوان وييّاض
غ-تنوكموت نّا-غّ -الن ،س-لمعاونت لّي-س-اغ-يتعاوان ربّي 5 .ءونشك
لّي-باهرا-نكّات تا ّمارا ف-يسم لّماسيح ،ا-ياغ-باهرا-ي ّسف ّجيج ربّي غ-تامونت
لّماسيح 6 .فّ -سيبت-نّون ا-ف-ا-نزراي غ-تنوكموت-اد باش ا-تّف ّجيجم تنجمّ،
دّ -سيبت-نّون ا-ف-ا-نتف ّجيج باش اد-داغ-تّف ّجيجم تدوسم ا-تصبرم ءي-ت ّمارا زوند
تا ّمارا-ياد غّ -نال نكُّني 7 .ن ّسن ءيس-را-تدوسم تصبرم ،اشكو ءيغ-ا-تكّاتم تا ّمارا
زوند نكُّني را-كُن-ي ّسف ّجيج ربّي زوند نكُّني.
8واي-ايتما ،نرا ا-تي ّسانم ف-تنوكموت لّيّ -فالنّغ-يزرين غ-تمازيرت ن-اس ّيا .تشقا
باهرا ،تژّاي ّفالنّغ ايلّيغ نغال ءيس-ور-ا ُّك-نژضار ا-سول-ندّر 9 ،نيني لموت
ايد-اغ-د-ي ّقا ّن .واالينّي يودجا-ياغ ربّي ا-نزّري تانوكموت-ان باش ا-ور-ييلي
ّرجا-نّغ غ-يخف-نّغ واالينّي غ-ربّي لّي-ي ّسنكارن غويلّي ّموتنين 10 .ءيكّيس-اغ-د
2كورينتوس 449
2
1نّيغ د-يخف-ينو غ-وو ّسان-ان ءور-را-ن-دارون-اشكغ ّسط ّيرغ-اون-تّ -داغ2 .
اشكو ءيغ-ن-وشكيغ ّسط ّيرغ-اون-تّ ،ما-را-ن-افغ غ-دارون ا-يّي-ي ّسفرح ابال
ستّ -سطيّرغ؟ 3مايان ا-ف-ن-وريغ تابرات-ان، كونّي لّي-ميّ -
ءور-ن-دارون-وشكيغ ،اشكو ءور-ريغ اد-يّي-دارون-طيّر كونّي لّي-فّ -يال
ا-يّي-ت ّسفرحم .اشكو ّسنغ ءيغ-فرحغ نكّي را-ديدي-كولّو-تفرحم 4 .واالينّي
س-يمطّاون گّوتنين ا-س-اون-ين-وريغ تابرات-ان ،اشكو تقامام گيگي ،اسيغ
ّفالون تاغوفت باهرا .ءور-اون-ين-وريغ باش اد-اون-تّ ّ -سطيّرغ س-وگُّار ،واالينّي
ءوريغ-اون-ين باش ا-تي ّسانم منشك اد-داري-تعزّام.
ست-ي ّسطيّرن ءي-وايّاض ،كونّيصامحات ءي-والّي 5واالينّي ءيغّ -يال ماّ -
ست-ي ّسط ّير ءوگُّار ن-ماد-يّي-تّ -ي ّسط ّير نكّي.
ءيسكرن ماُ -يخش ّن ا-ميّ -
يميك نغد س-كيگان .غمكان ا-س-راد-ينيغ اشكو ءي ّسط ّير-اون-تّ كولّوكن سّ -
ءور-ريغ اد-ينيغ ف-ورگاز-ان ءوگُّار ن-ماد-اس-يگان 6 .واالينّي توودا-ت
لعقوبيت لّيّ -فالس-يوت ما-يگّوتن گيگون 7 .ييلي ّفالون غيالد اد-اس-تصامحم
ت ّسف ّجيجم-ت ،ا-ور-تي-تنرو-تگوضي باهرا 8 .را-كُن-ضالبغ اد-اس-تملم
ءيس-ا-ت-سول-تّيريم 9 .مايان ا-ف-اون-ين-وريغ تابرات-ان ،باش ا-كُن-ارمغ،
ءي ّسانغ ءيس-راد-بدّا-تسكارم س-واوال-ينو 10 .وانّا مي تصامحم ف-كرا ءيسكر،
2كورينتوس 451
تلكم تو ّجوت لّماسيح 12غاكود لّيغ لكمغ تامدينت ن-تر ّواس ،ءيرژم سيديتنّغ
غ-لگدّام-ينو يان-يمي ف-تووري لّخبار ءيفولكين لّماسيح. كرايگاتّ ماني
13واالينّي ءور-يهنّا-وول-ينو ،اشكو ءور-ن-وفيغ گماتنّغ تيطوس .فلغ ءيل ّما مدّن
ن-غين ،مودّوغ س-ماكيدون ّيا 14 .ار-باهرا-نتالغ ربّي لّي-اغ-بدّا-يزگّورون غ-وكابار
لّماسيح لّي-يتنرون كولّو ماّ -يالن ،ار-سرنّغ-ي ّسلكام اضو ن-توا ّسنا-نس س-كرايگاتّ
ماني 15 .اشكو نگا غ-دار ربّي زوند تو ّجوت لّماسيح غ-گر كولّو مدّن ،غويلّي
نجمنين ءوال غويلّي تياوهالكنين 16 .تگ تو ّجوت-ان اضو لّموت ءي-ويلّي
تياوهالكنين ،تگ اضو ن-تودرت ءي-ويلّي نجمنين .واالينّي ءيسّ -يال ما-يژضارن
ءي-تووري-اد ءيه ّيان؟ 17ءور-نگي نكُّني زوند ما-يگّوتن ار-تب ّراحن س-واوال
ن-ربّي غير باش اد-سرس-قُّاين ءيقاريدن .اشكو نكُّني س-نّييت ن-وول-نّغ
ا-س-ا-نساوال س-يسم لّماسيح ،ني ّسان ءيزد ربّي اد-اغ-يوز ّن ار-اغ-بدّا-يتمناد.
3
تيبراتين ن-توا ّسنا 1لّيغ ننّا مايان ءيس-نرا-داغ ا-نالغ ءيخف-نّغ باش
ا-ديدنّغ-تبيدّم؟ ءيس-نحتا ّجا تيبراتين ن-توا ّسنا زغ-وي ّياض باش اد-اغ-تقبلم كونّي،
نغد تيبراتين زغ-گيگون باش اد-اغ-قبلن وييّاض ،غمكلّي حتا ّجان كرا ن-مدّن؟ 2
ست-اقران كولّو مدّن
واالينّي كونّي ا-يگان تابرات-نّغ ،تّيارا غ-ووالون-نّون باش اّ -
ءي ّسا ّن مامنك ا-نگا 3 .هاتي ءيبان گيگون ءيزد تابرات لّماسيح ا-تگام ،يورا-تّ
نتّا س-وفوس-نّغ ،ءورد سّ -صمح واالينّي س-رّوح ن-ربّي لّي-يدّرن ،ءورد
ف-تيلواح ن-وژرو واالينّي ف-تيلواح ن-ووالون ن-بنادم.
2كورينتوس 452
لمجد لّعهد لّجديد 4ننّا مايان اشكو ن ّسن ءيس-اغ-يقبل ربّي فّ -سيبت
لّماسيح 5 .ءور-ا-نتّيني ءيزد نكُّني ا-يژضارن ا-نسكر كرا ،واالينّي ربّي ءيژضار
ا-ت-يسكر ف-وفوس-نّغ 6 .نتّان اد-اغ-يفكان تاژضّ ارت ما-س-ا-ن ّسلكام
ءي-مدّن لعهد لّجديد لّي-د-يوشكان س-تحكيمت ن-رّوح لقودوس ءورد
س-لوص ّيات تيارانين .اشكو لوص ّيات تيارانين ار-دي-تاوينت لموت ،ءي ّما رّوح
لقودوس ار-د-يتاوي تودرت.
7ءي ّما لعهد-ان ن-شّ رع لّي-د-يتاوين لموت ،غاكود لّيغ ءيتياونقاش ف-تيلواح
ن-وژرو ءيبان-د لمجد ن-ربّي س-تيفاوت ءيتج ّهدن ،ايلّيغ ءور-ژضارن ايت-ربّي
ّ
ءيميك ا-ن-تمنادن غ-وودم ن-موسا ،واخّا ءور-تقاما تيفاوت-ان غير يان
ءيدروسن 8 .ءي ّما لعهد-اد ن-رّوح لقودوس ،ءيس-ور-راد-اس-ييلي لمجد ءوگُّار
ن-مايان؟ 9ءيغ-يگّوت لمجد ءي-لعهد لّي-س-ا-تهالكن مدّن ،را-ت-باهرا-ياگُر
لمجد ءي-لعهد لّي-س-ا-تنجامن 10 .اشكو مايلّي-د-يبا ّن غ-وو ّسان-ان س-لمجد
ءيگّوتن ،ءور-سول-اس-يلّي لمجد ،اشكو تيگيرا-نس ا-د-يبان ما-ت-يوگُرن
غ-لمجد 11 .س-لمجد ا-س-د-يوشكا مايلّي ءور-يقامان ،واالينّي ءوگُّار
لّمجد-ان ا-را-ييلي لمجد ءي-مايد راد-بدّا-يدوم.
4
1لّيغ-اغ-يفكا ربّي تاووري-اد ءيه ّيان س-رّحمت-نس، لكنز لّيّ -يالن
غ-تمكيلين ن-واكال ار-گيس-نتزاياد بال-دا-نترماي 2 .ناگّوگ زغ-كولّو ما-يگان
لعيب ءينتلن ءيشّ حشّ امن .ءور-ا-نزّراي كرا ف-يان س-تكركاس ءوال-دا-نتبدّال
ُش ،واالينّي ار-بدّا-نتّيني لح ّق ءي-كولّو مدّن غ-لگدّام ن-ربّي،
اوال ن-ربّي س-لغ ّ
باش اد-ي ّسا ّن غ-وول-نسن ءيزد افولكي ا-نسكار 3 .ءيغ-سول-يدل لخبار-اد
ءيفولكين ،ءيدل غير ف-ويلّي سول تياوهالكنين 4 .نتني ءور-ومي ّن اشكو ءيبليس
لّي-يحكامن دّونيت-اد ءي ّسبوكض لعاقل-نسن ا-ور-ژرن تيفاوت لّخبار لّمجد
لّماسيح لّي-يگان ّصورت ن-ربّي 5 .اشكو ءورد ف-يخف-نّغ ا-ف-ا-نتب ّراح،
واالينّي ار-نتب ّراح ف-ياسوع لماسيح ،ار-نماال ءيس-يگا نتّا سيديتنّغ ،نگ نكُّني
ءيخدّامن-نّون س-يسم لّماسيح 6 .اشكو ربّي لّي-ينّان «را-دي-تيسفيو تيفاوت
تيالس »،نتّان ا-يفاون غ-ووالون-نّغ غيالد س-تيفاوت ن-توا ّسنا زغ-وا ّماس نّ -
لّمجد-نس لّي-د-يبا ّن غ-وودم لّماسيح.
7ءي ّما لكنز-اد ،نوسي-ت غ-تمكيلين ن-واكال ،باش ا-يتبان ءيزد ربّي
ا-ميّ -تال-تحكيمت-اد ءيتج ّهدن ءورد نكُّني 8 .ار-اغ-دي-تّكّا-تنوكموت
كرايگاتّ تاسگا واالينّي ءور-ا-ياغ-تّامژ .ار-باهرا-نتدوهدو واالينّي ءور-ا-ياغ-تالح
رّجا 9 .ءيگّوت ماد-اغ-يتكرهون واالينّي ّ
ءيال-بدّا ماد-اغ-يتّيرين .ار-باهرا-نترفوفون
واالينّي ءور-ا-نلكّم لهاالك 10 .نوسي-بدّا لموت ن-ياسوع فّ -دات-نّغ باش
ا-تّبان ءوال تودرت ن-ياسوع غ-دّات-نّغ 11 .اشكو كولّو ماحدّ نسول
ار-اغ-ن-دحاين مدّن ءي-لموت فّ -سيبت ن-ياسوع ،باش ا-تّبايّان تودرت
2كورينتوس 454
5
تازدغت-نّغ غ-يگنّا 1ن ّسن ماياد ،ءيغ-تّياوهالك-تخ ّيامت لّي-يگان دّات-نّغ
نّ -دونيت-اد ،راد-اغ-يفك ربّي يات-تزدغت غ-يگنّا .راد-اغ-يفك يات-تگ ّمي
لّي-ور-يتياوسكارن س-يفا ّسن ن-بنادم ،راد-بدّا-تدوم 2 .ءي ّما غيالد غ-سول-نقاما
ست-نلسغ-دّونيت-اد ار-نندّر ،نژوژض ا-نلس دّات-نّغ ن-يگنّا 3 .ار-نتّيري اّ -
ا-ور-نقاما بال تازدغت 4 .اشكو ماحدّ نقاما غ-تخ ّيامت-اد ار-نندّر س-تاغوفت.
ءور-نّيغ ءيس-نرا ا-نكّيس تاخيّامت-اد ،واالينّي نرا ا-نلس تازدغت ياضني ،باش
ا-نبدّل ما-يتمتاتن س-ما-راد-بدّا-يدّر 5 .ربّي اّ -فالنّغ-يقصادن ماياد ،ءيفك-اغ
2كورينتوس 455
ربّي ءيسكر ّسالمت 11ن ّسن تيكساض ن-سيدي ربّي .مايان ا-ف-ا-ن-نتگّا
غ-گراس ديدنّغ تي ّقي-نّغ ا-ن ّسفهام وي ّياض باش اد-ام ّن ءوال نتني .ربّي
ءي ّسن كولّو ما-گينّغّ -يالن .سوانگمغ ءيس-اغ-ت ّسنم ءوال كونّي غ-ووالون-نّون.
12ءور-ا-نتالغ ءيخف-نّغ باش ا-ديدنّغ-تبيدّم ،واالينّي نمال-ياون كرا
ما-س-ا-سرنّغ-تّفراحم غ-دار مدّن ،ترارم اوال ءي-ويلّي تفراحنين س-وودماون
ءورد س-ماّ -يالن غ-ووالون 13 .ءيغ-تغالم ءيس-ن ّفوغ ءيخف-نّغ ،ف-ربّي
ا-ف-ت-ن ّفوغ .واالينّي ءيغ-نساول س-لمعقول ،فّ -سيبت-نّون ا-ف-نساول14 .
ءي ّما نكُّني ار-اغ-تدحاي لحنانت لّماسيح ،اشكو نومن ءيس-ي ّموت يان
فّ -سيبت ن-كولّو مدّن .مايان ا-ف-ن ّسن ءيس-كولّو-ديدسّ -موتن 15 .ءي ّموت نتّا
فّ -سيبت ن-كولّو مدّن باش اد-وو ّرين غويلّي ّدرنين ا-ور-سول-سكارن
ف-اد-رضون ءيخف-نسن واالينّي اد-رضون غوالّي ءي ّموتن ءينكر-د زغ-لموت
فّ -سيبت-نسن.
زغ-گيس اقديم ،يوورّي ءيگ وين لجديد 18 .ربّي ا-يقصادن مايان لّيغ ءيسكر
ّسالمت غ-گراتنّغ ديدس فّ -سيبت لّماسيح .ءيژلي-اغ نكُّني ا-نماال ءي-مدّن
مامنك ا-يرا ا-يسكر ّسالمت غ-گراس ديدسن 19 .اشكو ربّي ءيسكر ّسالمت
غ-گراس د-دّونيت ف-وودم لّماسيح ،ءور-سول-ا-يتحاساب ف-مدّن دّنوب-نسن.
يازن-اغ اد-اسن-ن ّسلكام لخبار فّ -سالمت-اد.
6
1س-يسم ن-ربّي لّي-د-نخدم ،نضالب-كُن ا-ور-تادجم رّحمت-نس لّي-س-تومنم
لفايت غ-دارون 2 .اشكو ربّي ءينّا« :لّيغ-د-يروح-وزمز ن-رّضا ّ ا-تضر بال
سفلدغ-اون .لّيغ-د-يلكمّ -
واس ن-وجنجم عاونغ-كُن ».هاتي غيالد ا-د-يروح-وزمز
اّ -فالون-يرضو .غا ّساد ا-د-يلكمّ -
واس ا-تنجمّ.
ني ّسان ما-يُغژا ّن نصبر باهرا ،ار-نتعاوان وييّاض ،نع ّمر س-رّوح لقودوس ،ار-نتحنّو
غ-مدّن س-نّييت ءيصفان 7 ،ار-نساوال س-لح ّق ،ار-نسكار كولّو س-تحكيمت
ءيتج ّهدن ن-ربّي ،ناسي ءيمقالد ن-وفولكي ن-ربّي غ-وفاسيي-نّغ ءوال
غ-وژلماض-نّغ 8 .غمكان ا-نسكار ءيغ-ا-ياغ-تحگارن مدّن ءوال
ءيغ-ا-ياغ-تالغن ،ءيغ-اّ -فالنّغ-تّينين نُخشن ءوال ءيغ-ا-تّينين نشوا.
7
1واي-ايتما ع ّزانين ،لّيغ-اغ-ينّا ربّي راد-اغ-يسكر كولّو ماياد ءيفولكين ،ييلي
ّفالنّغ ا-نغوس ناگّوگ زغ-كولّو ما-را-ي ّسركو ءول-نّغ ءوال دّات-نّغ .ييلي ّفالنّغ
ا-نتياوژالي ءي-ربّي س-وفولكي ءيك ّملن ،ار-باهرا-نتّيري ا-ت-نرضو.
8
لمعاونت لّي-را-ياوي 1واي-ايتما ،نرا ا-تي ّسانم منشك ا-يبارك ربّي غ-يمناگّارن
بولُس س-وروشاليم غ-تمازيرت ن-ماكيدون ّيا 2 .واخّا زرين غ-تنوكموت
ءيشقان ،فرحن باهرا .رضون اد-فكن كيگان ،واخّا ءيدروس ماد-دارسنّ -يالن
باهرا 3 .نكّي گيغ ءينيگي ن-يس-فكان ءونشك لّي-مي-ژضارن ،فكن-نّيت
ءوگُّار ن-ما-مي-ژضارن ،رضون س-غمكان 4 .ضالبن-اغ باهرا ا-تن-نادج
اد-فكن كرا غ-لمعاونت لّي-را-ناوي ءي-يمژالين ن-ربّي غ-وروشاليم ،ءيرين نتني
اد-اسن-تيلي لباراكا ن-تامونت-اد 5 .ءور-نغال غ-وو ّسان-ان ءيس-راد-سكرن
غونشكان ،ءي ّما نتني فكان ءيخف-نسن زوار ءي-سيديتنّغ ،فكن-اغ ءيل ّما
ءيخف-نسن ءوال نكُّني غمكلّي ءيرا ربّي 6 .ءوال كونّي ،ءيبدا تيطوس
ار-اون-يماال ا-تسكارم غمكان .نضالب-ت غيالد ا-كُن-يعاون ا-تك ّملم لباراكا
ن-توافكا-ياد.
7ژرات منشك ا-تج ّهدم كونّي .ءيدوس ليمان-نّون ،تي ّسانم ا-تساوالم ،تفهمّ
ماُ -يغژا ّن ،ار-تسكارم س-نّييت ،ار-اغ-تّحوبّوم .ءي ّما غيالد نرا گيگون ا-تج ّهدم
ءوال غ-لباراكا ن-توافكا-ياد 8 .ءورد لوصيت ايد-اون-نّيغ ،واالينّي مليغ-اون
ماد-سكرن وييّاض س-نّييت-نسن ،باش اد-اغ-تملم ءيزد سّ -صاحت تحوبّام مدّن
ءوال كونّي 9 .ت ّسنم لحنانت ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح .واخّا ءيطّاف ما-يگّوتن،
يوو ّري بال يات فّ -سيبت-نّون .ءيفل كولّو ما-دارسّ -يالن ،باش ا-توو ّريم تطّافم
ما-يگّوتن 10 .سوانگمغ نكّي ءيس-راد-اون-ياف ا-تك ّملم مايلّي تبدام اسگُّاس
لّي-يزرين ،اشكو كونّي ا-يزوارن وي ّياض غ-مايلّي تناولم ،تبدوم ار-تي-تسكارم
س-نّييت-نّون 11 .ك ّمالت-ت غيالد ءونشك نّا-مي-تژضارم ،تيريم ا-تي-تك ّملم
غمكلّي-تي-تناولم غ-يسيزوار 12 .ءيغ-ترام ا-تفكم س-نّييت-نّون ،را-يرضو ربّي
س-ونشك لّي-مي-تژضارم ا-تفكم .ءور-را-ييري ءوگُّار ن-ما-مي-تژضارم13 .
2كورينتوس 461
ءور-نّيغ مايان باش اّ -فالونّ -ژو ّژايغ ّسرخوغ ءي-وييّاض 14 ،واالينّي ريغ
ءيال ّفالونا-كولّو-ننگادّا ءي-نگراتنّغ .هاتي غيالد غ-دارون-يگّوت لخيرّ ،
ا-تعاونم غويلّي ءور-دار يات .اشكو ءيغ-يدّا ارد توو ّريم بال يات وو ّرين نتني
س-لخير ،را-كُن-عاو ّن نتني غاكودان 15 .غمكلّي ءيتياران« :غوالّي ءي ّسمو ّن
يخصا
ءيميك ،ءور-تّ -ّ كيگان ،ءور-اس-يشاض يات .ءي ّما غوالّي ءي ّسمو ّن
يات».
9
يخصا اد-زايدغ اراغ-اون-ين ف-لمعاونت 1ءور-يّيّ - تامگرا لّحنانت
لّي-را-ناوي ءي-يمژالين غ-وروشاليم 2 ،اشكو ّسنغ ءيس-ترام باهرا ا-تفكم كرا.
هاتي ءول ّغ-كُن غ-دار ايت-ماكيدونيّا ءينيغ-اسن« :اسگُّاس اياد س-وجادن
ايت-اخايا اد-عاو ّن» ايلّيغ ءيگّوت غ-ايت-ماكيدون ّيا ما-يوورّين ءيرا ا-يفك كرا لّيغ
سفلدن ف-ما-تناولم كونّي س-نّييت-نّون 3 .ءي ّما غيالد ءوزنغ-اون-ين ايتماتن-اد
تستهالم مايلّي ّفالون نّيغ4 .
باش ا-توجادم غمكلّي-اسن-نّيغ ،ءيبان گيگون ءيسّ -
واالينّي ءيغ-ن-دارون-وشكيغ نكّي ،مو ّن-ين ديدي كرا ن-ايت-ماكيدون ّيا
افن-كُن-ين ءور-توجادم ،راد-باهرا-حشمغ ف-واوال-ينو ،را-تحش ّم ءوال كونّي
ءيغ-تگُّرا-تغاوسا-ياد س-غمكان 5 .مايان ا-ف-سوانگمغ ءيس-را-ياف ءيغ-ضالبغ
ايتماتن-اد ا-يّي-ن-زوورن س-دارون ،باش ادّ -جوجادن تاوافكا لّي-س-تنّام
ست-ين-افغ نكّي توجاد س-لخاطر-نّون ءورد را-ستّي-تازنم .غمكان ا-س-راّ -
س-ب ّزز.
10
اوال لّي-يرور بولُس 1ءي ّما غيالد را-كُن-ضالبغ نكّي بولُس س-يسم لّماسيح
لّي-بدّا-يحنّان ءيصبر د-كود يان ،اشكو ارّ -فال-تّينين كرا ءي-ويلّي گيس
ن-مدّن ءيس-ضعفغ غاكود نّا-دارون-لّيغ ،شقوغ ديدون ساوالنين
غاكود نّاّ -فالون-اگّوگغ 2 .واالينّي را-كُن-ضالبغ ا-تسكرم ما-كُن-د-ي ّقا ّن ،باش
يخصا اد-شقوغ يخصا اد-ديدون-شقوغ غاكود نّا-ن-وشكيغ ،غمكلّي-يّيّ - ا-ور-يّيّ -
د-كرا ن-مدّن لّي-غالنين ءيس-ا-نسكار س-ما-يتّيري ءيخف-نّغ 3 .واخّا نزدغ
غّ -دونيت-اد ،ءور-ا-نت ّماغ س-غايلّي-س-ا-ت ّماغن مدّن نّ -دونيت-اد 4 .ءيمقالد
لّي-س-ا-نت ّماغ نكُّني ءور-گين وين دّونيت-اد ،واالينّي ّتال-گيسن-تحكيمت
ءيتج ّهدن ن-ربّي ا-سرسن-ن ّسضار لبروج دوسنين 5 .ار-ن ّسگريويل ءيسوينگيمن
يضاض تاوا ّسنا ن-ربّي،
ّ ن-بنادم ،ار-نخلّو ءيواليون ن-كولّو ما-يتالّن ءيخف-نس ا-
ار-نكّرس كولّو تينباضين ن-مدّن باش اد-وورّين س-تنباضين لّماسيح 6 .ءي ّما
كونّي ،ءيغ-ترام ا-تسكارم كولّو س-تنباضين لّماسيح ،نوجاد نكُّني ا-نحكام
ف-وانّا ءور-سرسنت-يسكارن.
2كورينتوس 464
7واالينّي كونّي ار-تژرّام غير ماّ -يالن غ-برّا .ءيس-دارونّ -يال ما-يتّينين ءيگا اخدّام
ءيال ّفالس ا-ور-يتّو ماياد :ءوال نكُّني نگا ءيخدّامن لّماسيح8 . لّماسيح؟ ّ
ءور-ا ُّك-راد-حشمغ ،واخّا دا-ساوالغ باهرا ف-مامنك اد-اغ-يژلي سيديتنّغ
اد-اون-نماال ما-كُن-د-ي ّقا ّن ا-تي-تسكارم .اشكو ءيژلي-اغ ءورد ف-ا-كُن-نهلك
واالينّي ف-ا-كُن-نعاون 9 .ا-ور-تغالم ءيس-ريغ ا-كُن-ينّ -سيويدغ س-تبراتين-ينو.
ءيال ما-يتّينين «غاكود نّا-ياغ-د-يورا بولُس ءيتج ّهد ءيشقو ديدنّغ ،واالينّي ّ 10
غاكود نّا-د-دارنّغ-يوشكا ءيضعف ءور-ي ّسين مامنك ا-يساوال 11 ».ءي ّما وان
ءيال ّفالسن اد-ي ّسا ّن ماياد :غاكود نّا-ن-دارون-نوشكا ار-بدّا-نسكار كولّو مدّن-انّ ،
س-مكلّي-اون-ين-ننّا لّيغ-د-ناگّوگ.
11
ّ
ءيميك زوند يان بولُس ءور-يضالب 1صبرات ديدي ءيغ-يّي-تژرام ار-ساوالغ
يات ءي-يخف-نس ءي ّفوغن ءيخف-نس 2 .تصبرم ديدي اشكو ار-كُن-تّيريغ
س-تايري ن-ربّي ،فكغ-كُن ءي-لماسيح زوند يات-تسليت لّي-غ-ور-يلّي كرا
لّعيب ،باش ا-ور-تيليم ءي-كرا ن-يان ياضني 3 .كسوضغ ا-كُن-يجلّو كرا ن-يان
ست-ي ّزري-ولگ ّماض س-تكركاس-نس ف-ي ّماتنّغ ف-يسوينگيمن-نّون غمكلّيّ -
حوّا .ءيكساضغ ا-توورّيم زغ-تايري ءيصفان لّي-س-تّين تكّام ار-تّيريم لماسيح
س-نّييت-نّون 4 .اشكو ار-تسفليدم س-وانّا-ن-دارون-يوشكان ار-يتب ّراح س-كرا
ن-ياسوع ءور-يگي ياسوع لّي-س-اون-نب ّرح نكُّني .هاتي ار-تّقبالم وانّا-ياون-ياكّان
كرا ن-رّوح ءور-يگي رّوح لّي-تقبلم يادلّي .ار-تّامنم وانّا-ياون-ين-يتاوين كرا لّخبار
ءيفولكين ءور-يگي لخبار ءيفولكين لّي-س-تومنم ف-يمي-نّغ 5 .واالينّي
ءيرواس-يّي ءيس-ور-يّي-ا ُّك-وفن مدّن-ان لّي-تگام د-يرقّاسن ه ّيانين 6 .واخّا
دا-تّينين كرا ن-مدّن ءورّ -سينغ اد-ساولغ ،ها-يّي ّسنغ باهرا ماُ -يغژا ّن .ءوال كونّي
كولّوكن تژرام مايان غ-كولّو ما-نسكر غ-گراتون.
واالينّي ءيغّ -يال ما-يزعمن ا-يالغ ءيخف-نس ف-كرا ،ءوال ن ّكي راد-زعمغ اد-ال ّغ
ءيخف-ينو ف-مايان .ها-يّي ساولغ غيالد زوند يان ءينوفلن 22 .ءيزد س-يواليون
ن-ايت-يودايا ا-س-ا-ساوالن مدّن-ان؟ ءوال نكّي ار-ساوالغ س-يواليون
ن-ايت-يودايا .ءيزد زغ-ايت-ربّي ا-زغ-گان؟ ءوال نكّي گيغ زغ-ايت-ربّي .ءيزد
2كورينتوس 467
12
تيوارگيوين لّي-يژرا 1ءي ّقان-يّي-د اد-ساولغ ف-ماد-سكرغ ،واخّا
فايت .راد-اون-ينيغ ف-توارگيوين ءور-گيس-تلّي كرا لّ ّ بولُس
لّي-يّي-يمال سيديتنّغ ءوال تيغاوسيوين ياضني لّي-يّي-ي ّسبايّنّ 2 .سنغ يان-ورگاز
ءيگا وين لماسيح ،ءيتياالل س-ويس كراض ءيگنوان كّوژ د-مراو ن-وسگُّاس اياد.
ءورّ -سينغ ءيزد س-دّات ا-س-يتياالل نغد بال دّات .ربّي ا-ي ّس ّنّ 3 .سنغ
ءيس-يتياالل-ورگاز-ان س-تالعرصت لّمجد ،ءورّ -سينغ ءيزد س-دّات نغد بال
دّات .ربّي ا-ي ّس ّن 4 .ءي ّما نتّا ءيسفلد ءي-كرا ن-تغاوسيوين ،ءور-يوفي ءيواليون
ما-س-ا-تنت-يادّر ءوال زرينت ءي-بنادم ا-سرسنت-يساول 5 .وان ارگاز-ان
ا-ف-راد-ساولغ ،واالينّي ءور-راد-ساولغ ف-يخف-ينو ابال ف-ضّ عف
لّي-گيگيّ -يالن 6 .مراد ءيس-ريغ اد-ساولغ ف-يخف-ينو ءورد انافال ا-راد-گغ،
اشكو لح ّق ا-را-تّينيغ .واالينّي ءور-راد-ساوالغ ف-يخف-ينو ا-ورّ -فال-يغال كرا
ن-يان ءوگُّار ن-ما-گيگي-يژ ّرا ءوال ما-مي-داري-يسفليد.
لخير لّي-يسكر بولُس 11نّيغ مايان زوند يان ءي ّفوغن ءيخف-نس ،واالينّي كونّي
غ-ايت-كورينتوس ا-يّي-يرورن اد-ساولغ غمكان ،اشكو ءور-تريم ا-يّي-تالغم
ءيالن .واخّا ءور-گيغ يات نكّي ،ءور-ا ُّك-يّي-وفن مدّن-ان لّي-تگام
غمكلّي ّفالون ّ
د-يرقّاسن هيّانين 12 .كونّي تژرام گيگي تيميتار ن-يان ءيگان ارقّاس نّ -صاحت،
اشكو سكرغ دارون لمعجيزات د-لعجايب د-لقوّات سّ -صبر ءيگّوتن13 .
ءيسّ -يال كرا سكرغ-ت ءي-يمناگّارن ياضني ءور-اون-ت-سكيرغ كونّي؟ غير
تاغاوسا-ياد اّ -يالن :ءور-زگيگون-ومژغ ءيقاريدن .ءيس-يُخشن مايد گيگون
سكرغ باش ا-كُن-ضالبغ اد-يّي-تصامحم؟
19ءيس-تغالم ءيس-ننّا كولّو ماياد باش اّ -فالنّغ-تحكا ّم كونّي ،تينيم ءور-گينّغ كرا
لّعيب؟ واالينّي غ-لگدّام ن-ربّي ا-غ-ا-نساوال س-يسم لّماسيح .د-كولّو
ما-نسكار ،اي-ايتما عزّانين ،ار-ت-نسكار باش ا-كُن-ن ّسدوس 20 .واالينّي
كسوضغ ا-كُن-ين-افغ ءور-تگيم غمكلّي ريغ غاكود نّا-ن-دارون-وشكيغ،
2كورينتوس 470
13
1ختاد ا-را-يگ تيس كرا ّط-توال ءيس-ن-دارون-وشكيغ. سيگّالت
واالينّي غمكلّي ءيتياران« :تاغاوسا نّا-يجران ،ف-يمي غ-يخفاون-ن ّون
ن-سين ءيناگان نغد كراض ا-س-را-تزگا 2 ».ءي ّما غيالد غ-دّ -فالون-اگّوگغ،
راد-اون-ينيغ مايلّي-س-اون-نّيغ س-لح ّق غاكود لّيغ-ن-دارون-وشكيغ تيس
سنات-توال .نّيغ-ت غاكودان ءي-ويلّي سكارنين ماُ -يخش ّن ءينيغ-اون-ت
كولّوكن .راد-اون-ت-داغ-ينيغ :ءيغ-ن-دارون-وورّيغ تاواال ياضني،
ءور-ا ُّك-راد-رخوغ د-يان ءيسكارن ماُ -يخش ّن 3 .غمكاد ا-س-راد-اون-ملغ
تاماتارت لّي-زگيگي-تضالبم ،باش ا-تي ّسانم ءيزد لماسيح ا-يساوالن ف-يمي-نو.
اشكو ءيتج ّهد نتّا غ-گراتون .ءور-يضعف لّيغ ا-ديدون-يسكار 4 .س-ضّ عف
ا-س-ي ّموت ف-وگّجدي ،ءي ّما غيالد ءيدّر س-تحكيمت ءيتج ّهدن ن-ربّي.
نضعف ءوال نكُّني زوند نتّان ،واالينّي س-تحكيمت ءيتج ّهدن ن-ربّي
ا-س-ا-ديدون-نسكار ،اشكو نمون ديدس غ-تودرت-نس.
3اد-اون-تيلي لباراكا دّ -سالمت زغ-ربّي باباتنّغ د-سيديتنّغ ياسوع لماسيح4 .
نتّان ا-يفكان ءيخف-نس ،ءي ّمت باش اد-اغ-ي ّجنجم زغ-دّنوب-نّغ .ءيفوكّو-اغ
زغ-دّونيت-اد ُيخش ّن غمكلّي ءيرا ربّي باباتنّغ 5 .ار-ت-باهرا-نتالغ ،غيالد ءوال
كولّو مايد-د-يفتان ،امين.
6ءي ّما كونّي ،ءيضر-يّي لعجب گيگون .اشكو غير يات لخبار ءيفولكين
لوقت ءيدروسن ايد تزّريم س-تفلم ربّي لّي-اون-يغران لّماسيح
س-لباراكا لّماسيح .توو ّريم س-يان-وغاراس ياضني ،ار-اس-تّينين كرا ن-مدّن
‹لخبار ءيفولكين› 7واالينّي ءورد لخبار ءيفولكين ايانّ .سنغ ءيسّ -الن كرا
ن-مدّن غ-دارون ار-اون-تّ ّ -سط ّيارن ،ءيرين ا-تبدّالن لخبار ءيفولكين لّماسيح
س-تكركاس 8 .واالينّي ءيغ-ن-يوشكا كرا ن-يان ار-اون-يماال كرا مي ءيتّيني
‹لخبار ءيفولكين› ءور-يگين لخبار لّي-اون-ين-نيوي غ-يسيزوار ،راّ -فالس-ينيغ
«ا-ت-يهلك ربّي» واخّا نكّي نغد كرا لّماالك زغ-يگنوان 9 .ننّا-ياون غايد
ءيزرين ،ءينيغ-اون-داغ غيالد :ءيغ-ن-يوشكا كرا ن-يان ار-اون-يماال كرا مي
ءيتّيني ‹لخبار ءيفولكين› ءور-يگين لخبار ءيفولكين لّي-تومژم زغ-يسيزوار ،هاتي
نّيغ ّفالس «ا-ت-يهلك ربّي».
گاالط ّيا 473
غمكاد ا-يگرا بولُس 10ما-تغالم كونّي؟ ءيزد مدّن اد-ريغ ادّ -فال-رضون ،نغد
ربّي؟ ءيزد مدّن اد-ريغ ا-يّي-تالغن؟ ءوهو ،مراد ءيس-ريغ غ-تب ّراحت
ا-يّي-تالغن مدّن ءور-راد-گغ اخدّام لّماسيح11 . س-لماسيح
واي-ايتما ،ريغ ا-تي ّسانم ماياد .ءورد زغ-بنادم ا-زغ-د-يوشكا لخبار ءيفولكين
لّي-س-ا-تب ّراحغ 12 .اشكو ءور-ت-ومژغ دار مدّن ءوال ّسلمدن-يّي-ت مدّن،
واالينّي ءي ّسبايّن-يّي-ت-يد ياسوع لماسيح 13 .تسفلدم كونّي ف-مامنك
ا-ستّين-كّيغ ار-باهرا-سكارغ س-تنباضين ن-ايت-يودايا ،ارّ -سرفوفونغ ايتماتن
ن-ومناگّار ن-ربّي س-ترفوفنت ءيشقان ،ار-ن-تگّاغ تي ّقي-نو اد-هلكغ امناگّار
ا-ور-سول-يقاما 14 .غ-وو ّسان-ان زوارغ ما-يگّوتن غ-ينگّان-ينو ن-ايت-يودايا،
اشكو عزّانت داري باهرا لعادات ن-يمزوورا-نّغ لّي-زرينين.
15واالينّي ربّي لّي-يّي-يژلين لّيغ ءور-تا-لولغ ،ءيحنّا گيگي ءيرضو اد-يّي-يغر 16
ءي ّسبايّن-يّي يوس ،باش اد-دّوغ ارّ -فالس-تبرّاحغ غ-دار ايت-تميزار اگّوگنين.
ءور-سقساغ كرا ن-بنادم 17ءوال دّيغ س-وروشاليم اد-ساولغ د-يرقّاسن
لّي-يّي-زوارنين ،واالينّي فّو ّغ مو ّدوغ س-تمازيرت ن-واعرابن .يان كرا وو ّريغ
س-تمدينت ن-ديماشق 18 .زرين كراض ءيسگُّاسن س-دّيغ س-وروشاليم
واس 19 .واالينّيا-غين-ساولغ د-بط ُرس .گاورغ ديدس س ّموس د-مراو نّ -
ءور-ژريغ ءيرقّاسن ياضني ابال ياعقوب گماس ن-سيديتنّغ 20 .مايد-اون-ين-وريغ،
ربّي ءي ّسن ءيس-ور-گيسّ -سكاركسغ 21 .فّو ّغ ءيل ّما ار-تمودّوغ غ-تميزار
ن-سوريّا د-كيليك ّيا 22 .غ-وو ّسان-ان ءور-تا-يّيّ -سي ّن ايت-يمناگّارن غ-تمازيرت
ن-يودايا 23 .غير سفلدن ّفال ،ار-تّينين «غوالّي-ستّين ءيكّان ار-اغ-ي ّسرفوفون،
هاتي ار-يتبرّاح غيالد ف-وغاراس لّي-ف-يقصاد ا-ت-يهلك 24 ».ار-باهرا-تالغن
ربّي فّ -سيبت-ينو.
گاالط ّيا 474
2
امشاشكا ن-بولُس 1زرين كّوژ د-مراو ن-وسگُّاس س-وورّيغ س-وروشاليم
د-يرقّاسن ياضني نكّي د-بارنابا ،اويغ ديدي تيطوس 2 .ءيمال-يّي ربّي
ءيس-يّي-د-ي ّقان اد-دّوغ س-غين .مناگّارغ غاكودان د-ويلّي مي تّينين ءينمغورن.
نّيغ-اسن غ-گريّي ديدسن ف-مامنك ا-يگا-واوال لّخبار ءيفولكين لّي-س-ا-تب ّراحغ
لفايت غ-ماد-سكرغ ّ غ-دار ايت-تميزار اگّوگنين ،اشكو كسوضغ ا-ور-را-تيلي
وصان ا-نژّا ّل ءي-دّاتءوال غ-مايد سول سكارغ 3 .ءي ّما نتني ءور-اغّ -
ن-وسمون-ينو تيطوس واخّا ءيگا گو-يونان 4 .واالينّي ّالن غين كرا ن-مدّن
سكرن زوند ءيغ-گان ايتماتنّغ ،كشمن دارنّغ س-تنتال ،ءيرين اد-ژرن مامنك
ا-نسكار غيالد غ-اغ-يرژم لماسيح زغ-يسكراف ن-شّ رع .ار-تّيرين
اد-اغ-كرسن-داغ زوند ءيسمگان 5 .ءي ّما نكُّني ءور-ا ُّك-نقبيل يات
غ-مايلّي-اغ-تّينين ،باش ا-ورّ -فالون-كّيسن لح ّق لّخبار ءيفولكين.
6ءي ّما غويلّي-ف-ا-تّينين مدّن زوند ءيغ-گان كرا (واخّا ءور-يّي-يه ّما ماد-گان
اشكو ربّي ءور-ا-يسكار س-وودماون) ،نتني ءور-يّي-نّين كرا ن-وسوينگيم ياضني.
7واالينّي ژران ءيس-يّي-يفكا ربّي ادّ -سلكمغ لخبار ءيفولكين ءي-ايت-تميزار
ياضني ،غمكلّي ءيفكا ءي-بط ُرس ا-ت-ي ّسلكم ءي-ايت-يودايا 8 .اشكو ربّي
لّي-يتخدامن غ-بط ُرس باش ا-يگ ارقّاس ءي-ايت-يودايا ،ار-گيگي-يتخدام ءوال
نكّي باش اد-گغ ارقّاس ءي-ايت-تميزار ياضني 9 .ءي ّما ياعقوب د-بط ُرس
د-يوحانّا لّي-مي-تّينين مدّن ءينمغورن ،لّيغ ژران ماياد ،مدين-اغ-د افوس-نسن
افاسي نكّي د-بارنابا .مشاشكان-د ديدنّغ ا-نتمعاوان ءي-نگراتنّغ ،ار-نتخدام نكُّني
غ-تميزار ياضني ار-تخدامن نتني غ-دار ايت-يودايا 10 .ءور-گينّغ-رين ابال
ست-نتاوي غ-يمژالض لّي-دارسنّ -يالن .ءي ّما نكّي يات-تغاوسا .ران گينّغ اّ -
سوانگمغ يادلّي ف-مايان ،ءيريغ باهرا ا-ت-سكرغ.
گاالط ّيا 475
17واالينّي غيالد غ-ا-نترجو اّ -فالنّغ-يرضو ربّي فّ -سيبت لّماسيح ،ما-را-نيني
ءيغ-ا-سول-نتافا دّنوب غ-يخف-نّغ زوند ايت-تميزار-ان ياضني؟ ءيس-ا-ياغ-يفال
لماسيح ا-نتزاياد غ-دّنوب؟ ءوهو ،ءورد غمكان ا-نگا 18 .اشكو مراد
ءيس-ا-بنّوغ ف-غايلّي خُ ليغ ،را-گيگي-يبان ءيزد ّدنوب اد-سكارغ 19 .واالينّي
گاالط ّيا 476
گيغ غيالد زوند ءيغ-يّي-ينغا شّ رع مّتغ-اس ،باش اد-د-نكرغ دّرغ ءي-ربّي20 .
ها-يّي مّوتغ د-لماسيح ف-وگّجدي-نس .ءورد سول نكّي ا-يدّرن واالينّي لماسيح
ا-گيگي-يدّرن .كولّو ماد-سكارغ غيالد ،ار-ت-سكارغ فّ -سيبت ن-ماد-ومنغ
س-يوس ن-ربّي لّي-گيگي-يحنّان ءيفك تودرت-نس ّفال 21 .ءور-رورغ
لحنانت-اد ن-ربّي زوند ءيغ-ور-تگي يات .اشكو مراد ءيس-نژضار ا-نرضو ربّي
لفايت ا-را-تگ لموت لّماسيح.
ّ س-يسكّيرن ن-شّ رع ،بال
3
شّ رع ءوال لحوكم 1وا-كونّي ن-ايت-گاالط ّيا ،ءيزد ت ّفوغم ءيخف-نّون؟
ءيس-كُن-ي ّسنوفل كرا ن-يان؟ نمال-ياون يادلّي مامنك ن-ربّي
ا-ي ّموت ياسوع لماسيح ف-وگّجدي ،تي ّسانم-ت باهرا 2 .ءي ّما غيالد
را-كُن-سقساغ ،ءيزد فّ -سيبت ن-ما-تسكارم س-شّ رع ن-موسا
ا-ف-اون-ين-يوشكا ّروح لقودوس ،نغد فّ -سيبت ن-ما-تسفلدم ءي-لخبار-نّغ
ءيفولكين تامنم سرس؟ 3ءيس-نّيت-ت ّفوغم ءيخف-نّون؟ تگرام غ-تودرت-اد
لّجديد س-تحكيمت ن-رّوح لقودوس ،ءي ّما غيالد ءيس-ترام ا-گيس-تزايدم
س-يسكّيرن ن-بنادم؟ 4ءيس-ور-يگي يات ،كولّو مايلّي دارون ءيجران غايد
زرينين؟ 5ءيزد فّ -سيبت ن-ما-تسكارم س-شّ رع ا-ف-اون-ياكّا ربّي رّوح
لقودوس ار-دارون-يسكار لمعجيزات ،نغد فّ -سيبت ن-ما-تسفلدم ءي-لخبار
ءيفولكين تامنم سرس؟
6ءوال ءيبراهيم ،ءيتيارا ّفالس« :يومن ربّي ،مايان ا-ف-ت-يگا ربّي د-واد
ف-يرضا 7 ».ريغ ا-تي ّسانم ماياد .ايت-يبراهيم ،ا-تن-يگان د-ويلّي ءومنّين8 .
اشكو ءيتيارا غ-وارّا ن-ربّي ف-مامنك ا-را-يرضو ربّي ءوال ف-ايت-تميزار
اگّوگنين فّ -سيبت ماد-وم ّن .ءيساول ربّي س-يبراهيم ءيمل-اس لخبار ءيفولكين
گاالط ّيا 477
10كولّو ويلّي ءيتّيرين اد-رضون ربّي س-يسكّيرن ن-شّ رع ،هاتي غ-دّو لحوكم
ا-غ-سول-قامان .اشكو ءيتيارا« :ربّي را-يوت لحوكم س-جهنّاما ف-كرايگاتّ
يان ءور-يسكارن س-كولّو ما-يتياران غ-وارّاتن ن-شّ رع 11 ».ءيمال-ياغ-واوال-اد
ءيس-ور-يژضار يان ا-يرضو ربّي س-يسكّيرن ن-شّ رع ،واالينّي ءيتيارا-داغ ءينّا
ربّي« :وانّا يوم ّن ،نتّان ا-ف-راد-رضوغ فكغ-اس تودرت 12 ».وانّا ءيبنّون
ف-شّ رع ،ءور-ا-يتاوي رّجا س-ما-يومن ،اشكو غمكلّي ءيتياران« :يان ءيسكارن
كولّو س-يسكّيرن-اد ،راد-اس-يفك ربّي تودرت فّ -سيبت-نسن 13 ».ءي ّما
لماسيح ءيفوكّا-ياغ زغ-لعقوبيت لّي-را-يضر ف-ويلّي ءيبنّون ف-شّ رع .يوورّي
ءيگا نتّا واد-ف-تضر لعقوبيت ،باش ا-ورّ -فالنّغ-تضر نكُّني .اشكو ءيتيارا« :كولّو
وانّا ءيتياگّالن ف-وگّجدي ،لعقوبيت ن-ربّي اّ -فالسّ -يالن 14 ».ءي ّموت لماسيح
ياسوع باش اد-كشمن ءوال ايت-تميزار اگّوگنين س-لباراكا لّي-ف-ينّا ربّي
ءي-يبراهيم ،نامژ كولّواغ ّروح لقودوس لّي-ف-ينّا ربّي راد-اغ-ت-يفك .كولّو
ماياد راد-اغ-ييلي فّ -سيبت ن-ما-نومن.
19ءي ّما غيالد ما-را-نيني ف-شّ رع؟ ماخ ايلّيغ-ت-يد-يزوويد ربّي ءي-مدّن-نس؟
ءيزوويد-اسن-ت باش اد-اسن-يماال دّنوب لّي-سكارن .ءيقاما شّ رع غير ار اكود
لّيغ-د-يوشكا-وامود ن-يبراهيم لّي-ف-ياد-ينّا ربّي .ف-وفوس لّمااليكا
ا-ف-اسن-يفكا شّ رع ،د-نتني ّسبايّ ّن-ت-يد ءي-موسا ،د-نتّا ءي ّسبايّن-ت-يد
ءي-وي ّياض 20 .واالينّي اوال لّي-يفكا ربّي ءي-يبراهيم ،ءيفكا-ياس-ت غ-گراس
يخصا يان ياضني.
ديدس ،ءور-تّ -
ايلّيغ-د-يوشكا لماسيح ءيسكر ّسالمت غ-گر ربّي د-ويلّي سرس ءومنّين 25 .ءي ّما
غيالد غ-د-يلكم-وزمز لّيمان ،ءور-سول-يگي شّ رع انگابال-نّغ.
4
1واالينّي غمكاد ا-يگا كولّو وانّا يوورتن .لّيغ سول ءيمژّي ،ءيگ زوند ءيسمگ
غ-تگ ّمي ن-باباس ،واخّا را-يطّاف كولّو ايدا ن-باباس تيگيرا 2 .اشكو ّ
ءيال سول
غ-دّو-وفوس ن-ويلّي-ت-يگابلن د-ويلّي دار ءيفل باباس المانت لّوورت-نس ،ارد
ءيروح-وزمز لّي-ف-يقصاد باباس ا-ت-گيس-يامژ 3 .ءوال نكُّني نكّا-تّين نگا
غمكان .غاكود لّيغ سول نمژّي ،نگا زوند ءيسمگان غ-دّوّ -سولطا ّالرواح
ن-دّونيت-اد 4 .واالينّي غاكود لّيغ-د-يروح-وزمز ،ربّي يوزن-د يوس س-دّونيت.
ءيلول-د زغ-واحليگ ن-يات-تمغارت ،يوو ّري ييلي ءوال نتّا غّ -دو شّ رع 5 ،باش
ا-يفوكّو وينّا ّالنين غ-دّو شّرع ءيرار-اغ ا-نگ تاروا ن-ربّي.
6غمكاد اد-اغ-يمالن ءيس-نگا تاروا ن-ربّي ،اشكو يوزن-د ّروح ن-يوس ءيزدغ
غ-ووالون-نّغ ،ءيرار-اغ ا-سرس-ناقرا« :ابّا ،وا-بابا 7 ».هاتي ءور-سول-تگيم
گاالط ّيا 480
ءيسمگان ،واالينّي توورّيم تگام تاروا ن-ربّي .د-وانّا ءيگان زغ-تاروا ن-ربّي،
را-يوورت لباراكات ن-ربّي.
بولُس يوسي تاغوفت 8غايد ءيزرين ءور-ت ّسينم ربّي .تكّام-تّين تگام ءيسمگان
ف-ايت-گاالطيّا ءي-كرا لّقوّات لّي-ور-گينين ربّي 9 .ءي ّما غيالد غ-ت ّسنم
ربّي (نغد يوف اد-ينيغ ،غيالد غ-كُن-ي ّسن ربّي) ،ماخ ايلّيغ ترام ا-توورّيم-داغ
تگم ءيسمگان ءي-الرواح-ان لّي-ور-گينين يات ءوال ژضارن اد-سكرن يات؟ 10
هان توورّيم غيالد ار-تسكارم ف-وو ّسان لّعيد-نسن د-ييرن-نسن د-يزماز-نسن
لفايت اد-خدمغ
ّ د-يسگُّاسن-نسن 11 .ها-يّي ءوسيغ ّفالون تاغوفت .ءيزد بال
نهاتافغ غ-گراتون؟
26ءي ّما تايّاض تگا زوند ءوروشاليم ياضني لّي-يگان تين ءيگنّا .نتّات تگا ءينّاتنّغ
سارا ،ءور-ا ُّك-تگي تيسمگت 27 .اشكو ءيتيارا« :وا-تامغارت لّي-ورّ -جو-يورون،
وا-ك ّمي لّي-ف-ورّ -جو-يزري-ونگاژ ،نكر غيالد تفرحت ار-ت ّسغروتّ .اشكو ك ّمي
لّي-ن-يفل-ورگاز را-تاروت ءوگُّار ن-تالّي ءيطّافن ارگاز 28 ».كونّي اي-ايتما،
تگام زوند ءيسحاق ،تلولم فّ -سيبت ن-واوال ن-ربّي 29 .واالينّي غمكلّي ءينكر
غوالّي ءيلولن زوند كولّو مدّن ار-ي ّسرفوفون غوالّي ءيلولن س-رّوح ن-ربّي ،غمكان
اد-سكارن مدّن ءوال غيالد 30 .ما-يتّيني-وا ّرا ن-ربّي؟ ار-يتّينيّ « :سمسر
تيسمگت نتّات د-يوس ،اشكو يوس ن-تسمگت ءور-را-يطّاف تاغامت غ-لوورت
ن-باباس .را-يگ لوورت كولّوت وين يوس ن-تالّي ءيگان تامغارت بال
گاالط ّيا 482
ءيسكراف 31 ».ءي ّما غيالد اي-ايتما ،ما-را-نيني؟ ءورد تاروا ن-تسمگت ا-نگا،
واالينّي نگا تاروا ن-تمغارت لّي-ورّ -جو-دار ءيسكراف.
5
لماسيح ءيرژم-اغ 1ءيرژم-اغ لماسيح باش ا-ور-سول-نگ ءيسمگان
ءي-يات .بيدّات غيالد تزگام ا-ور-توو ّريم-داغ زغ-يسكراف
س-يسكراف ن-تسموگيت 2 .سفلدات-يّي نكّي بولُس ،راد-اون-ينيغ :ءيغ-ترام
ا-تّغوسم س-تژالّيت ن-دّات ءور-راد-اون-ييلي يات غ-لماسيح 3 .را-ت-ينيغ-داغ
س-لمعقول ءي-كولّو وانّا ءيران ا-يژّا ّل ءي-دّات-نس ،ءيغ-تسكرت غمكان
ءي ّقان-ك-يد ا-بدّا-تسكارت س-كولّو ما-يتياران غ-شّ رع 4 .وا-كونّي لّي-يتّيرين
ا-ترضوم ربّي س-شّ رع ،هاتي ت ّسنگارام ءيخف-نّون د-لماسيح ،توورّيم تضرم
زغ-لباراكا-نس 5 .ءي ّما نكُّني ن ّسن ءيس-راّ -فالنّغ-يرضو ربّي فّ -سيبت ن-ما-نومن
س-لماسيح .غمكاد ا-يگا ّرجا ءيصحان لّي-اغ-يفكا ّروح لقودوس 6 .اشكو يان
ءيگان وين لماسيح ،هان تاژالّيت ن-دّات ءور-دارس-تگي يات ،زوند
ءيال دارس ماد-باهرا-يوفن مايان.ءيغ-اس-يژ ّّوال زوند ءيغ-اس-ور-يژّولّي .اشكو ّ
هاتي يومن س-لماسيح ،ءيع ّمر س-لحنانت-نس.
يان غاكود نّا-تبرّاحغ ف-وگّجدي لّماسيح 12 .ءي ّما مدّن-ان لّي-كُن-ي ّسندوديين،
امار يوفان اد-بّين ءيگيوّال-نسن كولّوت.
19هان ءيسكّيرن ن-بنادم ،ن ّسن مامنك اد-گان .ار-تزنون ار-تفسادن ار-تشتهون
ءي-نگراتسن 20 ،ار-تعبادن ءيالهات ن-دّونيت-اد ار-سكارن ّسيحر ،ار-تكرهون
ار-تژين ار-تن ّواشن ار-تبزاگن ف-ينگراتسن ،ار-تّيرين اد-اگُرن وي ّياض ،ار-ت ّماغن
د-وانّا ءور-زگيسن-يگين ،ار-رگّمن وانّا ءور-ديدسن-يبيدّن 21 ،ار-تّيرين اد-امژن
تيالي-نسن اُخشنّين ،كولّوما-ور-يگين وينسن ،ار-تنوفولن س-تي ّسي ار-تمونون فّ -
ءيسكّيرن-اد د-ما-تن-يرواسن .راد-اون-ينيغ س-لمعقول غمكلّي-اون-نّيغ غايد
ءيزرين ،غويلّي سكارنين غمكان ءور-راد-كشمن س-تگلديت ن-ربّي.
لغلّت ن-رّوح لقودوس 22ءي ّما لغلّت نّ -روح تگا لحنانت د-لفرح د-لهنا
گاالط ّيا 484
6
ّصابت ن-وفولكي 1واي-ايتما ،ءيغ-ن-توفام كرا ن-يان ءيضر غ-ما-يُخش ّن،
ءيال ّفالون كونّي لّي-غّ -تال لغلّت ن-رّوح لقودوس ا-ديدس-تساولم س-لحنانت ّ
ست غ-يخف-نّون ،ا-ور-تضرم ءوال كونّي. ترارم-ت س-وغاراس .واالينّي اوياتّ -
2تمعاوانات ءي-نگراتون غ-اينّا ّفالون ءيژّاين .غمكاد ا-س-را-ت ّسافاوم لوصيت
لّماسيح 3 .واالينّي ءيغّ -يال ما-يغالن ءيس-يگا كرا ،هاتي ءي ّسكاركس
ءيال ف-كود يان ا-يسوينگيم ف-يخف-نس ،اشكو ءور-يگي ياتّ 4 .
غ-ما-يسكار باش ا-يژر ءيس-يفولكي نغد ءوهو .ءيغ-يفولكي راد-اس-ييلي
ما-س-ا-يتفراح د-يخف-نس بال-دا-يتمناد غ-ماد-سكارن وييّاض 5 .اشكو كود
يان را-ياسي ما-ت-يد-يوشكان.
ءيال ّفالنّغ
نهروصيّ 10 . نسكار ،اشكو را-نمگر ّصابت غ-وزمز-نس ءيغ-ورّ -
ا-نسكار افولكي غ-كولّو مدّن غاكود نّا-نوفا ،س-وگُّار غ-ايتماتنّغ لّي-ومنّين
س-لماسيح.
تابرات ءي-افسوس
1
1زغ-بولُس ارقّاس لّماسيح ياسوع غمكلّي ءيرا ربّي .ءي-يمژالين ن-ربّي
غ-تمدينت ن-افسوس لّي-زگانين غ-وغاراس لّماسيح ياسوع 2 .اد-اون-تيلي
لباراكا دّ -سالمت زغ-ربّي باباتنّغ د-سيديتنّغ ياسوع لماسيح.
11ربّي ءيژلي-اغ د-لماسيح ءوال ن ُّكني باش ا-نگ مدّن-نس ،غمكلّي ءيقصاد
نتّان لّي-بدّا-يسكارن ما-يرا غ-كولّو ما-يج ّرون 12 .ءيژلي-اغ باش ا-د-گينّغ-يبان
لمجد-نس ،نكُّني لّي-يزوارن ءيس-ن-نگا رّجا-نّغ غ-لماسيح 13 .ءوال كونّي،
توورّيم تگام وينس لّيغ-كُن-ين-يلكم-واوال لّح ّق ،ا-ت-يگان د-لخبار ءيفولكين
افسوس 487
2
1ءي ّما كونّي غايد ءيزرين تگام زوند ءيغ-ت ّموتم لموت ءوال تودرت
افسوس 488
ءي-ما-يگان وين ربّي ،فّ -سيبت ن-دّنوب-نّون ءوال كولّو ما-تسكارم يُخشن2 .
تكّام-تّين ار-تّيدوم غ-وغاراس ن-دّونيت-اد ،ار-تّضفارم لقوّا ُيخش ّن لّي-يتج ّهدن
غ-يگنوان .تگا ّروح لّي-يتحكامن غيالد غ-غويلّي ءور-سفليدنين س-ربّي3 .
نكّا-تّين كولّواغ ار-ديدسن-نتّيدو غ-وغاراس-ان ار-نسكار س-كولّو ما-يرا بنادم
ءي-يخف-نس ار-تّ -نتاوي غير غ-يسوينگيمن-نّغ ءوال شّهوات-نّغ .ءوال نكُّني
ءيال ّفالنّغ لغاضاب ن-ربّي زوند كولّو مدّن 4 .ءي ّما ربّي ،تگّوت
غ-وو ّسان-انّ ،
دارس رّحمت ،ءيحنّو گينّغ س-لحنانت-نس ءيگّوتن 5 ،ءي ّسدّر-اغ د-لماسيح
غاكود لّيغ سول ن ّموت غ-دّنوب-نّغ .هاتي س-لحنانت ن-ربّي ا-س-تنجمّ6 .
ءي ّسنكر-اغ-د يا ّل-اغ د-لماسيح ياسوع ،ءي ّسگاور-اغ ديدس غ-تگلديت ن-يگنّا،
7باش ا-يمل ،غيالد ءوال كولّو مايد-د-يفتان ،منشك ا-س-باهرا-تگّوت
لحنانت-نس لّي-س-اغ-يبارك فّ -سيبت لّماسيح ياسوع 8 .هاتي ف-لحنانت-نس
ا-ف-تنج ّم لّيغ سرس تومنم .ءورد فّ -سيبت ن-كرا تسكارم كونّي ،واالينّي تگا
تاوافكا ءيفكا-ياون-تّ ربّي 9 .ءورد فّ -سيبت ن-يفولكيتن-نّون ،باش ا-ور-يالغ
يان ءيخف-نس 10 .اشكو ربّي اد-اغ-يسكرن غمكان ،ءيگ-اغ د-وين لماسيح
ياسوع باش ا-نتناوال ءيفولكيتن لّي-اغ-زوار-ي ّجوجاد ا-تن-نسكار.
باش ا-ي ّسمون سين-اد سّ -سالمت ،ءيسكر زغ-گيسن يات تاسوت لّجديد
لّي-را-يگ تينس 16 .غمكان ا-س-يسكر ّسالمت غ-گراتنّغ كولّواغ د-ربّي
س-لموت-نس ف-وگّجدي ،ا-ور-سول-تيلي تاژيت ءي-نگراتنّغ 17 .لّيغ-د-يوشكا
لماسيح ياوي-د لخبار نّ -سالمت ءي-كونّي لّي-ن-اگّوگنين ،واال ءي-نكُّني
لّي-سرس-اكمورنين 18 .فّ -سيبت لّماسيح ا-ف-نژضار غيالد ا-كولّو-نكشم
س-دار ربّي باباتنّغ س-يان-رّوح لّي-گينّغّ -يالن كولّواغ.
19ءور-سول-تگيم ءيب ّرانيين ءوال ءيغريبن ،اشكو تطّافم ءوال كونّي غيالد تاغامت
غ-گر ءيمژالين ن-ربّي ،تگم زغ-ايت-تگ ّمي ن-ربّي 20لّي-يبنّو ف-لّساس
ن-يرقّاسن د-النبيا ،ءيگ لماسيح ياسوع اژرو ءيم ّقورن ن-وغژو 21 .نتّان
ا-د-ي ّسمو ّن ءيژران ،ار-سرسن-يبنّو يات-تگ ّمي ن-تژالّيت تّياوژالي ءي-سيديتنّغ.
22ءوال كونّي ار-سرون-يبنّو باش ا-كولّو-نگ يات-تگ ّمي ،ءيزدغ گيس رّوح
ن-ربّي.
3
تاووري ن-بولُس 1مايان ا-ف-اّ -فالون-تضاالبغ ربّي ،ن ّكي بولُس لّي-يگان
غ-گر ايت-تميزار احبّاس ف-يسم لّماسيح ياسوع فّ -سيبت ن-تووري
لّي-سكارغ غ-گراتون كونّي ن-تميزار ياضني2 . ياضني
20ءي ّما غيالد ا-نالغ ربّي لّي-يژضارن ا-يسكر ءوگُّار ن-كولّو ما-نضالب ءوال
كولّو ما-نسوينگيم س-تحكيمت-نس ءيتج ّهدن لّي-گينّغّ -يالن 21 .اد-اس-ييلي
لمجد غ-ومناگّار ءوال غ-لماسيح ياسوع غ-كود تاسوت ن-تاسوتين ،غيالد ءوال
كولّو مايد-د-يفتان ،امين.
4
ءيگزمان ن-دّات 1ءي ّما غيالد را-كُن-ضالبغ باهرا ،نكّي-اد ءيگان احبّاس
ءيال ف-ويلّي ءيژلي ربّيف-يسم ن-سيديتنّغ .ضالبغ-كُن ا-تسكارم غمكلّي ّ
اد-گن وينس 2 .ژّيمژايات ءيخف-نّون ار-تّرخوم ار-تّصبارم ار-تّحنّوم ءي-نگراتون.
3سكارات كولّو باش ا-بدّا-تگم يان غ-تامونت نّ -سالمت لّي-س-كُن-د-ي ّسمون
رّوح لقودوس 4 .يات-دّات ا-تگام ،ييلي گيگون يان رّوح ،غمكلّي دارون يان
رّجا لّي-مي-كُن-يژلي ربّي 5 .ييلي يان سيديتون ءوال يان-وغاراس لّي-س-تومنم
ءوال يان-ودوم لّي-س-تدّ ّم غ-وامان 6 .ييلي يان ربّي باباس ن-كرايگاتّ يان،
ار-كُن-يتگابال ،ار-سرون-يسكار افولكي ،ار-گيگون-يتباراك كولّوكن.
7كرايگاتّ يان گينّغ ،تّياوفكا-ياس كرا لّباراكا س-ونشك لّيّ -تال-توافكا لّماسيح.
8غمكلّي ءيتياران« :غاكود لّيغ ياتّوي س-تاتّويت ،ياوي ديدس غويلّي ءينرا،
ءيفك لباراكات ءي-مدّن 9 ».واالينّي ماد-اغ-يمال-واوال-اد ‹ياتّوي›؟ ءيمال-ياغ
ف-لماسيح ءيس-يگّوز زوار س-تدروت ن-واكال 10 .اشكو غوالّي-د-يگّوزن
ا-يگان غوالّي ياتّوين تيگيرا س-يگّي ن-يگنوان باش ا-يك ّمل كولّو ماّ -يالن
غ-كرايگاتّ ماني.
افسوس 492
11نتّان ا-يفكان ءي-كرا گينّغ اد-گن ءيرقّاسن-نس ،ءيفك ءي-وي ّياض اد-ساوالن
س-ماد-اسن-يماال ربّي ،ءيفك ءي-وي ّياض اد-تب ّراحن س-لخبار ءيفولكين ،ءيفك
ءي-وييّاض اد-تگابالن ارّ -سلمادن مدّن-نس 12باش اد-يژضارن كولّو ءيمژالين
ن-ربّي اد-قاسان تاووري ن-ربّي ارّ -سدوسن دّات لّماسيح 13 .غمكاد
ا-س-راد-كولّو-نتزاياد غ-وغاراس لّماسيح ارد نوورّي نگ يان ،ني ّسان يوس ن-ربّي
غمكلّي ءيگا ،نوورّي نيمغور زوند لماسيح س-تموغرا-نس ءيك ّملن14 .
ءور-سول-را-نگ زوند تاروا مژّينين ،ار-تن-يتاوي-واضو ن-كرايگاتّ ال ّمود لّجديد،
ست-زّراينين ف-مدّن س-تكركاس. ار-جلّون س-لحيالت ن-يمغضارن لّيّ -
وصاغ س-يسم ن-سيديتنّغ، تينباضين ن-تودرت 17ءي ّما غيالد را-كُنّ -
ءينيغ-اون ا-ور-سول-تسكارم زوند غويلّي ءورّ -سينّين ربّي. لّجديد
ءيالس لعاقل-نسن .اگّوگن-ين نتني جالن-تن ءيسوينگيمن-نسن باهراّ 18 ،
ف-تودرت ن-ربّي ،اشكو ءي ّقور ءيخف-نسن ءيقار-وول-نسن 19 .وو ّرين
ءور-سول-ا-تحشامن غ-يات .ار-سكارن كولّو ماد-رانت شّ هوات-نسن ،ار-زّراين
ءو ّسان-نسن غ-ما-يعيبن ،ار-تّيرين ا-تزايادن غير غ-يسكّيرن-نسن اُخشنّين20 .
ءي ّما كونّي ،ءورد غمكان ا-تلمدم ف-لماسيح 21 .اشكو ّسنغ ءيس-تسفلدم
باهرا ف-ياسوع ،تلمدم لح ّق غمكلّي-ت-يد-ي ّسبايّن نتّا 22 .تلمدم
يخصا ا-تبدّلم زغ-وگُنس-نّون ،ا-ور-سول-تگم غمكلّي تگام غايد ءيس-كُنّ -
ءيزرين لّيغ تّين-تكّام ار-تسكارم ما-يرا ءيخف-نّون ،تغالم ءيس-يشوا ،ءور-ت ّسينم
افسوس 493
ءيال ف-كود يان 25مايان ا-ف-راد-اون-ينيغ ،كّيسات ّفالون كولّو تيكركاسّ .
ا-يساوال د-گماس س-لح ّق ،اشكو نگا كولّواغ يان غ-دّات لّماسيح26 .
ءيغ-تقالقلم ا-ور-تادجم غايان ا-كُن-يدحي ارد تسكرم كرا ُيخش ّنّ .سيتّيات
اقالقال-ان ءور-تا-ن-تضر تافوكت 27 ،باش ا-ور-تادجم ءي-يبليس مانيزغ
ءيخصا-ت ا-ور-سول-يتاكُر .ييلي
ّ ا-ن-سرون-يكشم 28 .ءي ّما وانّا ءيگان امخّار،
ّفالس ا-يگر غ-كرا ن-تووري ،ءيخدم س-يفا ّسن-نس غ-كرا ءيشوان ،باش
ا-دارس-ييلي ما-ياكّا ءي-ويلّي ءور-دار يات.
5
1ف-مايان ا-ف-راد-اون-ينيغ ،ضفورات ربّي ايت-تيفاوت
ءيالن ف-تاروا-نس عزّانين 2 .تحنّوات غ-كولّو مدّن
غ-ما-يسكار ،غمكلّي ّ
افسوس 494
غمكلّي گينّغ ءيحنّا لماسيح ،ءيسرس ءيخف-نس غ-لگدّام ن-ربّي فّ -سيبت-نّغ
زوند يات-تغرسي ءيجدّرن س-تو ّجوت ءيميمن.
6
تاروا د-ايت-دارسن 1ءي ّما كونّي ا-تاروا مژّينين راد-اون-ينيغ ،سكارات
س-واوال ن-ايت-دارون غمكلّي ءيرا سيديتنّغ ،اشكو ماياد ءيگا لح ّق گيگون2 .
ءيتيارا« :اوي-تّ غ-باباك د-ينّاك ».لوصيت-اد تگا تامزواروت لّي-ف-ينّا ربّي
را-يبارك غويلّي سرس سكارنين 3 ،اشكو ءيزوويد ءينّا« :باش اد-اك-ييلي لخير،
تغزّيف تودرت-نّك ف-واكال 4 ».ءي ّما كونّي ا-يد-باباتسن راد-اون-ينيغ،
ا-ور-ت ّسقالقالم تاروا-نّون ،واالينّي ربّات-تن س-ول ّمود ن-سيديتنّغ ار-اسن-تماالم
مامنك ا-س-سرس-سكارن.
ءورّ -جوّ -فالس-سفلدنين 20 .هاتي غيالد ‹امازان غ-يسكراف› اد-گيغ فّ -سيبت
لّخبار-اد .ضالبات ربّي ا-يّي-يعاون اد-ساولغ س-زّعامت غمكلّي-يّي-د-ي ّقا ّن.
21ءي ّما غيالد ،ءوزنغ-اون-ين تيخيكوس .ءيگا گماتنّغ ءيعزّان ،ءيگ اخدّام
ءيفولكين ن-سيديتنّغ .راد-اون-ييني كولّو ف-مامنك اد-گيغ ءوال ماد-سكارغ22 .
ماياد ا-ف-اون-ت-ين-وزنغ ،باش ا-تي ّسانم مامنك ا-نگا ،ءيزّعام ءوالون-نّون.
9ءي ّما غيالد ار-تضاالبغ ربّي اد-اون-ي ّسيگات باهرا لحنانت ن-ينگراتون،
ءيفك-اون ا-تي ّسانم كولّو ما-يگان وين لح ّق ار-تا ّطوم ما-يشوان زغ-ماُ -يخش ّن10 .
غمكاد ا-س-را-تيژضارم ا-بدّا-تّناوالم افولكي ،تغوسم زغ-كولّو ما-يگان لعيب ءوال
اس لّي-غ-را-د-ياشك لماسيح 11 .راد-اون-تيگات كولّو ما-يشّ حشّ امن مدّن ار ّ
فيلي ّبي 500
ءيفولكين 23 .ريغ ماياد ءوال مايان س-سين .ريغ باهرا اد-فّو ّغ دّونيت-اد ءيليغ
د-لماسيح ،اشكو ءيفولكي مايان س-وگُّار 24 .واالينّي فّ -سيبت-نّون را-ياف
اد-قاماغ غ-دّاتّ 25 .سنغ باهرا ءيس-يوف غمكاد .راد-سولغ قاماغ ديدون
كولّوكن باش ا-تّزايادم ار-تّفراحم غ-وغاراس ن-سيديتنّغ 26 .غمكاد
ا-س-راد-باهرا-تّفراحم س-لماسيح ياسوع فّ -سيبت-ينو غاكود لّيغ
را-ن-داغ-دارون-اشكغ.
2
ءوگوز لّماسيح ءوال 1ءيس-ور-تدوسم تزع ّم فّ -سيبت ن-ما-تگام وين
تايري-نس؟ ءيس-ور-ا-كُن-ت ّسف ّجيج لماسيح؟ تاتّويت-نس
ءيس-ور-ا-ت ّسح ّسام س-تامونت ن-رّوح-نس؟ ءيس-ور-دارون لحنانت ءوال لمح ّبت
ءيگّوتن ن-ينگراتون؟ 2لّيغ دارون ّ
ءيال كولّو مايان ،را-كُن-ضالبغ اد-يّي-تك ّملم
لفرح-ينو ،تگم كولّو يان غ-يسوينگيمن-نّون ءوال تايري-نّون ،تمونم
غ-يان-وغاراس ،تمشاشكام-د غ-يات-تنبا ّط 3 .ا-ور-تسكارم كرا ف-ا-تزّوورم
فيلي ّبي 502
ءيال ّفالون ا-تسوينگيمّ غمكلّي ءيسوينگيم لماسيح ياسوع 6 .ءيگا نتّا غمكلّي ّ 5
ءيگا ربّي ،واالينّي ءور-يغوي غ-مايان ا-ن-سول-يقاما غمكلّي ءيگا ربّي 7 .هاتي
ءيفل-ن كولّو ماد-دارسّ -يالن ،يوورّي ءيگ زوند ءيسمگ ،ءيلول غّ -صورت
ن-بنادم 8 .لّيغ ءيگا سّ -سيفت ن-بنادم ،يادر-د ءي-يخف-نس ،ءيسكر كولّو
ما-گيس-يرا ربّي ايلّيغ ءي ّموت س-لموت ءيشقان ف-وگّجدي 9 .ف-مايان
ا-ف-ت-يو ّل ربّي س-تاتّويت ن-يگنّا ،ءيفك-اس ءيسم لّي-يوگُرن كرايگاتّ
ءيسم 10 ،باش ا-د-يكنو كرايگاتّ افود س-يسم ن-ياسوع ،غ-يگنّا ءوال
غ-واكال ءوال غ-دّو-واكال 11 ،ييني كرايگاتّ ءيلس« :ياسوع لماسيح ا-يگان
سيديس ن-كولّو ماّ -يالن ».غمكاد ا-س-راد-كولّو-وقّرن لمجد ن-ربّي باباتنّغ.
زوند غواد 30 ،اشكو خدا ءور-ي ّموت فّ -سيبت ن-تووري لّماسيح .ءور-يغوي
غ-تودرت-نس اشكو ءيرا ا-يّي-يتعاوان غ-مايلّي مي ءور-تژضارم كونّي.
3
مامنك ا-س-را-نرضو 1واي-ايتما ،اوال-ينو ءيگُّران ءيگا-ت« :فرحات
غ-سيديتنّغ ».ءورّ -فال-يژّاي اد-اون-داغ-اراغ ماياد ،واالينّي ربّي؟
را-كُن-يعاون ا-ور-تجلوم 2 .رارات لعاقل زغ-ايت-يسكّيرن-ان اُخشنّين ،اشكو
زوند ءيضان اد-گان ،ار-ت ّبين دّات ن-مدّن 3 .ءي ّما ايت-تژالّيت ءيصحان،
ا-تن-يگان د-نكُّني ءورد نتني .ار-نتعباد ربّي س-تحكيمت ن-رّوح-نس ،ار-نتزعام
فّ -سيبت لّماسيح ياسوع .ءور-ا-نبنّو ف-ما-يگان وين دّات ن-بنادم 4 .مراد
ءيال داري غ-دّات-ينو ما-ف-ا-بنّوغ .اشكو ءيغّ -يال كرا ن-يان ءيس-ريغ نكّيّ ،
ءيال داري مايان س-وگُّار. ءيغالن ءيس-دارس كرا-ف-ا-يبنّو ف-يسكّيرن ن-دّاتّ ،
5ژ ّّوالن-يّي غ-ويس تام-وو ّسان ،گغ زغ-ايت-ربّي ،زغ-تقبيلت ن-بنيامين،
ار-ساوالغ س-يواليون ن-ايت-يودايا زغ-مژّيي-ينو .كّيغ-تّين گيغ افاريسي،
ار-سكارغ س-شّ رع كولّوت 6 .ءيعزّو-داري-وغاراس-ان باهرا ،ايلّيغ اّ -سرفوفونغ
ايت-ومناگّار لّماسيح .ار-سكارغ كولّو ماّ -فالّ -يالن باش اد-ترضوغ ربّي
س-وفولكي لّي-يگان وين شّرع.
7واالينّي كولّو كرا حاسبغ ءيگا-يّي افولكي غ-وو ّسان-ان ،حاسبغ-ت غيالد
ءور-يگي يات فّ -سيبت لّماسيح 8 .حاسبغ كولّو تيغاوسيوين-ان زوند ءور-گينت
ست-يگان د-توا ّسنا لّماسيح
يات ،اشكو ّتال داري غيالد ما-تنت-يوفن باهرا ،اّ -
ياسوع لّي-يوو ّرين ءيگا سيدي .فّ -سيبت-نس ا-ف-گيغ تيغاوسيوين-ان د-يركان،
فلغ كولّو ما-داريّ -يالن باش اد-يّي-ييلي لماسيح 9 ،گغ ءوال نكّي وينس.
ءور-سول-ا-سكارغ ف-اد-ترضوغ ربّي س-يسكّيرن ن-شّ رع ،واالينّي ءيرضا ّفال
فيلي ّبي 505
تيزّال لّي-س-يرا بولُس 12ءور-نّيغ ءيزد نكّين ا-يروحن كولّو ماياد ءوال ك ّملغ
گيس ،واالينّي ار-تزايادغ س-لگدّام باش اد-امژغ ا-يلكم تّمي
مايلّي-ف-يّي-يومژ لماسيح ياسوع 13 .واي-ايتما ،ءور-نّيغ ءيس-ت-ومژغ غيالد،
واالينّي يات-تغاوسا كاد-سكارغ :ار-ن-فالغ ماّ -يالن غ-تغوردين ،ار-تّيدوغ
س-ماّ -يالن غ-لگدّام 14 .ار-تازّالغ اد-روحغ تّمي ،باش اد-امژغ لكاس لّي-يگان
وفال لّي-س-يّي-د-يغرا ربّي ف-وودم لّماسيح ياسوع.
تودرت نّ -
ءيخصا-ياغ ا-نسوينگيم غمكان ،كولّو وانّا گينّغ ءيم ّقورن غ-وغاراس ن-ربّي.
ّ 15
واالينّي ءيغ-دارون كرا ن-يسوينگيمن ياضني ،راد-اون-يمل ربّي تيغاوسيوين-ان
ءيال ّفالنّغ ا-بدّا-نسكار س-تنباضين لّي-نلمد.
غمكلّي گانت 16 .ءي ّما غيالد ّ
4
لفرح دّ -سالمت 1واي-ايتما ،تعزّام داري باهرا ،ار-يّي-ين ّقا-ومارگ-نّون.
ءيال ّفالون
كونّي ا-س-ا-تفراحغ ،تگم تّاج ن-يخف-ينو .واي-ايتما ع ّزانينّ ،
ا-تزگام غمكان غ-سيديتنّغ 2 .راد-ضالبغ زغ-افوديّا ،ضالبغ ءوال زغ-سينتيخا،
ا-د-مشاشكانت ءي-نگراتسنت غ-تامونت ن-سيديتنّغ 3 .ضالبغ-ك ءوال ك ّيي
اي-امعاون-ينو ءيفولكين ،ا-تعاونت تيمغارين-ان .خدمنت نتنتي غ-تووري لّخبار
ءيفولكين غ-تاما-نو نكّي د-كليمانتوس د-يمعاوا ّن-ينو ياضني لّي-مي-تياران
ءيسماون-نسن غ-وارّا ن-ويلّي ّطافنين تودرت ءيدومن.
كرا ءيعزّان ءيلمد-ت 10ءي ّما غيالد فرحغ باهرا غ-سيديتنّغ اشكو توورّيم
ار-گيگي-تسوينگي ّمّ .سنغ ءيس-ا-بدّا-گيگي-تسوينگي ّم، بولُس
واالينّي ءور-تژضارم ا-تسكرم كرا ار غيالد 11 .ءورد فّ -سيبت ن-حتا ّجاغ كرا
ا-ف-نّيغ مايان ،اشكو لمدغ اد-قنعوغ س-اينّا-داريّ -يالن 12 .ءيغ-داري-يدروس
ءوال ءيغ-داري-يگّوتّ ،سنغ ما-راد-سكرغ .اشكو لمدغ كرا ءيعزّان ،ءي ّسانغ
مامنك اد-تقناعغ س-كولّو كرا-يّي-يجران .زوند ءيغ-شبعاغ تيرمت زوند ءيغ-قاماغ
س-الژ ،زوند ءيغ-داري ما-يگّوتن زوند ءيغ-داري ما-يدروسن 13 .ژضارغ
ءي-كرايگاتّ كرا س-تدواست لّماسيح لّي-يّي-ي ّسدوسن.
واس
نتژاال ار-نتضاالب ربّي فّ -سيبت-نّون ،زغّ - 9ف-مايان ا-ف-ا-بدّاّ -
لّي-غّ -فالون-نسفلد سول س-غا ّساد .ار-ت-نتضاالب اد-اون-ي ّسبايّن كولّو
ما-گيگون-يتّيري س-توا ّسنا ءوال تاحكيمت لّي-راد-اون-يماال رّوح لقودوس10 .
غمكان ا-س-راد-كولّو-تگم غمكلّي-د-ي ّقا ّن غويلّي گانين وين سيديتنّغ ،ار-تسكارم
س-ما-ت-يرضان ،تيلي گيگون ّصابت ن-كولّو ما-يگان افولكي ،تزايدم تي ّسانم
ربّي غمكلّي ءيگا 11 .ار-نتضاالب ربّي ا-كُن-ي ّسدوس س-تحكيمت-نس
كولو ّسي 509
لماسيح ا-يزوارن كولّو 15ءيگا لماسيح ّصورت ن-ربّي ،ءيمل-اغ مامنك ا-يگا
غوالّي ءورّ -جو-يژري يان .ءيگ ءيخفدّي ءيزوور كولّو ماّ -يالن
ما-يخلق ربّي 16 .اشكو سرس ا-س-يتياوخالق كرايگاتّ كرا غ-يگنوان ءوال
غ-واكال ،مايلّي ءيبا ّن ءي-والّن ن-بنادم ءوال مايلّي ءور-اسنت-يبا ّن ،لمااليكا
ءوال الرواح ءوال ّسولطات ءوال لقوّات ن-يگنوان .س-لماسيح ا-س-يتياوخالق
ءيال نتّا ءور-تا-يلّي كرا ياضني ،د-نتّان
كولّو ماّ -يالن ،ءيگ كولّو وينسّ 17 .
ا-يزّگان كرايگاتّ كرا غ-يلّيغ-ت-يد-ي ّقان ا-ييلي.
21ءي ّما كونّي ت ّكام-تّين تاگّوگم-ن زغ-ربّي ،تگم ءين ّواشن-نس فّ -سيبت
ن-يسوينگيمن-نّون د-يسكّيرن-نّون لّي-اُخشنّين 22 .ءي ّما غيالد ءيسكر ّسالمت
غ-گراتون ديدس فّ -سيبت لّموت لّماسيح غاكود لّيغ ءيطّاف دّات ن-بنادم.
را-كُن-يشّ كشم س-لگدّام-نس تغوسم تفولكيم بال-گيگونّ -يال كرا لّعيب23 .
غمكاد ا-را-يسكر ءيغ-تزوويدم تزگام غ-لماسيح تامژم-بدّا گيس بال تفلم ّرجا
كولو ّسي 510
2
1ريغ ا-تي ّسانم منشكا ن-تك ّرايت اد-كّاتغ فّ -سيبت-نّون ءوال فّ -سيبت
ن-ايتماتن ن-الوديكيّا ءوال ف-كولّو وييّاض ءورّ -جو-ژرينين ءودم-ينو 2 .واالينّي
ار-سكارغ كولّو ماياد باش اد-زعمن-ووالون-نسن ،گن كولّو يان س-تايري
ن-ينگراتسن ،تيلي-اسن لباراكا ن-توا ّسنا ءيك ّملن ف-مايلّي ءينتلن غايد ءيزرين.
اشكو ربّي ءي ّسبايّن-اغ-د لماسيح 3 ،د-نتّان ا-غّ -تال-كولّو-تحكيمت ن-ربّي ءوال
تاوا ّسنا-نس ءيه ّيان 4 .نّيغ-اون ماياد باش ا-كُن-ور-يجلو يان س-تكركاس5 .
كولو ّسي 511
13غايد ءيزرين تگام زوند ءيغ-ت ّموتم ءي-ما-يگان وين ربّي فّ -سيبت
ن-دّنوب-نّون ءوال فّ -سيبت ما-ورّ -جو-تسكيرم س-شّ رع .ءي ّما غيالد ءي ّسدّر-كُن
ربّي د-لماسيح .ءيصامح-اغ ف-كولّو دّنوب لّي-نسكر 14 ،ءيسفيض تالّوحت
لّحساب لّيّ -فالنّغ-يحكامن س-لوص ّيات لّي-س-ور-نسكير .ءيكّيس-ت-ين ّفالنّغ،
يوت-اس تيگوسين ف-وگّجدي 15 .ف-وگّجدي ا-ف-ينرا لماسيح ّسولطات
د-لق ّوات ن-يگنوان ،ءيكّيس-اسنت ءيمقالد-نسنت ،ءيمل ءي-كولّو مدّن
ءيس-تنت-ينرا.
كولو ّسي 512
3
1س-تنكرا لّماسيح ا-س-كُن-د-ي ّسنكر ربّي زغ-لموت .مايان ا-ف-كُن-د-ي ّقان
ا-بدّا-ترارم لعاقل س-ما-يگان وين ءيگنّا ،اشكو غين ا-غّ -يال لماسيح ،ءيسكيوس
كولو ّسي 513
16ادجات اوال لّماسيح ا-يع ّمر ءوالون-نّون ،ار-ت ّسلمادم ار-تّنصاحم ءي-نگراتون
س-كولّو ما-يگان تاحكيمت ،ار-تّيريرم ءي-ربّي ار-تّاسيم ءيموريگن د-تاهليالت
د-تالغاتين نّا-ياون-يماال رّوح لقودوس ،ار-تي-تّشكارم زغ-ووالون-نّون 17 .كولّو
ما-تّينيم ءوال كولّو ما-تسكارم ،سكارات-ت س-يسم ن-سيديتنّغ ياسوع،
ار-تّشكارم ربّي ّفالس.
4
1ءي ّما كونّي ا-يد-سيديتسن ،سكارات د-يخدّامن-نّون س-لح ّق ،ار-اسن-تاكّام
ءيال-ياون يان ءيگان سيديتون ما-تن-د-يوشكان .ا-ور-تتّوم ءيزد ءوال كونّي ّ
غ-يگنّا.
تابرات 1ءي-تاسالونيكي
1
1زغ-بولُس د-سيال د-تيموتاوس ،ءي-ومناگّار ن-ويلّي گانين وين ربّي باباتنّغ
د-سيديتنّغ ياسوع لماسيح غ-تمدينت ن-تاسالونيكي .اد-اون-تيلي لباراكا
دّ -سالمت.
2
لفايت ا-ن ّزري
ّ تاووري ن-بولُس 1واي-ايتماتنّغ ،ت ّسنم كونّي ءيس-ورد بال
ءو ّسان-ان غ-گراتون 2 .تسفلدم ف-ماد-اغ-يجران لّيغ غ-تاسالونيكي
ءور-تا-ن-نروح س-دارونّ ،سرفوف ّن-اغ مدّن غ-تمدينت ن-فيليبّي رگمن-اغ باهرا،
واالينّي ءيزّعام-اغ ربّي-نّغ باش اد-اون-نساول ف-لخبار ءيفولكين لّي-اغ-يمال
ءيال ما-ياغ-يتژين باهرا 3 .اشكو ءور-ا-ن ّسكيركيس ف-مدّن لّيغ واخّا ّ
ا-تن-نتضاالب اد-اغ-سفليدن ،ءوال-دا-نتّيري ما-يگان وينسن ءوال-دا-نتّيري
ستّ -فالسن-نزّري 4 .واالينّي ار-نساوال س-مكلّي گينّغ ءيرا ربّي لّي-اغ-يورمن اّ -
ءيفك-اغ اد-اسن-ن ّسلكام لخبار-اد ءيفولكين .ءور-ا-نسكار ف-ا-نترضو بنادم
واالينّي ار-نسكار ف-ا-نرضو ربّي لّي-يتارمن ءول-نّغ 5 .ت ّسنم ءيس-ور-ا-كُن-نتالغ
غ-وو ّسان-ان س-يواليون خوانين ءوال-دا-نسكار سين-وودماون باش ا-نتامژ كرا
ف-واوال-نّغ .ربّي اّ -فالنّغ-يگان ءينيگي 6 .ءورّ -جو-نسكير ف-اد-اغ-تالغم كونّي
ءوال وي ّياض 7 .واخّا نژضار ا-زگيگون-نضالب ما-يگّوتن فّ -سيبت ن-ما-نگا
ست-يتاوين غ-تاروا-نس ءيرقّاسن لّماسيح ،نرخا-بدّا ديدون زوند تامغارت لّيّ -
مژّينين 8 .تعزّام دارنّغ س-كيگان ايلّيغ نوجاد اد-اون-ين-نفك ءورد غير لخبار
ءيفولكين واالينّي نفرح اّ -فالون-نفك ءوال ءيخف-نّغ .غونشكاد ا-دارنّغ-تع ّزام9 .
واي-ايتماتنّغ ،ءيس-ور-دي-تسوانگمّ منشك ا-نتخدام ار-نتنهاتاف غ-گراتون؟
نكّا-تّين ار-نتخدام غ-ييض ءوال ازال باش اّ -فالون-ور-نژّاي لّيغ ا-ياون-نتب ّراح
س-لخبار ءيفولكين ن-ربّي.
1تاسالونيكي 520
10كونّي تگام ءيناگان ّفالنّغ ،ءوال ربّي ءيگا ّفالنّغ ءينيگي ن-يس-يشوا ءيفولكي
كولّو ما-نسكر غ-گراتون كونّي لّي-يوم ّن ،ءورّ -جو-گينّغ-يلّي كرا لّعيب غ-دارون.
11تي ّسانم ءيس-ا-نسكار د-كرايگاتّ يان گيگون غمكلّي ءيسكار-ورگاز
د-تاروا-نس عزّانين .ار-كُن-نزّعام ارّ -فالون-ن ّسف ّجيج 12 ،ار-كُن-نتنصاح نيني-اون
ا-تسكارم غمكلّي-د-ي ّقا ّن غويلّي گانين وين ربّي لّي-اون-د-يغران ا-تكشمّ
س-تگلديت-نس ءوال لمجد-نس.
3
1لّيغ ءور-نژضار ا-سول-نصبر ،نيني ءي-يخف-نّغ را-ياف ا-نقاما واحدوياغ
غ-تمدينت ن-اتينا 2 .غاكودان نوزن-ن س-دارون گماتنّغ تيموتاوس لّي-يگان
اخدّام ن-ربّي ديدنّغ غ-تووري لّخبار ءيفولكين لّماسيح .نازن-ت-ين ا-كُن-يزّعام
ءي ّسدوس-كُن غ-وغاراس ن-ربّي 3 ،باش ا-ور-يضر يان گيگون فّ -سيبت
ن-ترفوفنت لّي-غ-ا-تزرايم .ت ّسنم كونّي ءيس-يقصاد ربّي ا-نزري غ-ماياد4 ،
اشكو غ-وو ّسان لّي-غ-ديدونّ -نال ننّا-ياون باهرا ءيس-را-نترفوفون .تژرم غيالد
ءيس-يجرا غمكلّي ننّا 5 .ماياد ا-ف-ت-ين-وزنغ س-دارون ،اشكو ءور-ژضارغ
ءيخصا-يّي اد-ي ّسانغ ءيس-سول-تزگام غ-وغاراس ن-ربّي نغد ّ اد-سول-صبرغ.
ءوهو ،اشكو كسوضغ ا-كُن-ور-ي ّسضر ءيبليس ،تضر ءوال تاووري-نّغ غ-گراتون
لفايت.
ّ بال
4
تينباضين ن-وغاراس 1ءي ّما غيالد اي-ايتماتنّغ را-كُن-نضالب ،ننصح-كُن
س-يسم ن-سيديتنّغ ياسوع ،ا-تّيدوم غ-وغاراس ن-ربّي
لّي-زگينّغ-تلمدم ،ار-بدّا-تّناوالم ما-يرضان ربّي .زايدات ف-مايد تسكارم،
نوصا س-يسم ن-سيديتنّغ ياسوع ار-تي-تسكارم س-وگُّار 2 .ت ّسنم مايلّي-ف-كُنّ -
غايد ءيزرين 3 ،اشكو ءيرا ربّي ا-ي ّسغوس ءوالون-نّون ،ييري گيگون ا-تانفم
ءيال ف-كود يان ا-يي ّسان مامنك ا-را-يوقّر تامغارت-نس ييلي-تّ ءي-لفسادّ 4 .
س-وول ءيغوسن 5 .ا-ور-تگم زوند ايت-تميزار لّي-ورّ -سينّين ربّي ،ار-تن-تنرونت
ءيال ف-كود يان ا-ور-ي ّفوغ زغ-مايان ءوال ءيتعدّا ف-گماس. شّ هوات-نسنّ 6 .
اشكو ننّا-ياون يادلّي س-لمعقول ،را-يوت سيديتنّغ لعقوبيت ف-كولّو وينّا
سكارنين وان تيغاوسيوين-ان 7 .اشكو ءيغرا-ياغ-د ربّي ا-نغوس ،ءور-ا ُّك-يري
ا-نركو 8 .وانّا ياگُين ا-يسفلد س-واوال-اد ،ءورد بنادم ا-ياگُي واالينّي ياگُي ربّي
لّي-اون-يفكان ءوال كونّي رّوح-نس لقودوس.
1تاسالونيكي 523
5
يخصا اد-اون-ين-نارا كرا غمكلّي-س-را-د-يوورّ 1واي-ايتماتنّغ ،ءور-اغّ -
ف-وو ّسان ءوال ءيزماز لّي-غ-راد-جرونت-تغاوسيوين-اد2 ، ي لماسيح
واس ن-سيديتنّغ 3 .را-تّينين
اشكو ت ّسنم ءيزد زوند امخّار ن-ييض ا-س-را-د-يلكمّ -
مدّن «الباس تهنّا لوقت »،ءيميل ءيگّوز-د ّفالسن لهاالك .حاينا را-تن-يغوي
1تاسالونيكي 524
تامونت لّفرح ءوال 12ءي ّما غيالد اي-ايتماتنّغ ،را-كُن-نضالب ا-تّوقّارم غويلّي
سكارنين تاووري ن-ربّي غ-گراتون ،ار-كُن-تگابالن ّسالمت
س-يسم ن-سيديتنّغ ار-كُن-تنصاحن 13 .مالت-اسن منشك ا-س-دارون-ع ّزان
فّ -سيبت ن-تووري-نسن .گات سّ -سالمت ءي-نگراتون 14 .را-كُن-نضالب
اي-ايتماتنّغ ،ا-تّنصاحم وانّا ءور-يتّيرين ا-يخدم ،ار-تزّعامّ وانّا ءيتيكساضن،
ار-تّعاوانم وانّا ءيضعفن ،ار-تّصبارم د-كرايگاتّ يان 15 .رارات لعاقل ءيغّ -يال
ماد-اون-يسكرن كرا ُيخش ّن ،اد-اس-ت-ور-ترارم س-لخُ شانت .گات-ن تي ّقي-نّون
ا-بدّا-تّيريم ا-تسكارم افولكي غ-گراتون ءوال د-كولّو مدّن 16 .فرحات-بدّا17 ،
ّژاالم غ-كرايگاتّ لوقت 18 ،ار-تّشكارم ربّي غمكنّا ءيگا لحال ،اشكو ار-ت ّ
غمكاد ا-گيگون-يرا غ-تامونت لّماسيح ياسوع.
1تاسالونيكي 525
23ءي ّما غيالد ضالبغ زغ-ربّي لّي-بدّا-ياكّان ّسالمت ا-كُن-ي ّسغوس زغ-كولّو
ما-گيگونُ -يخش ّن ،ءي ّجنجم ءول-نّون ءوال رّوح-نّون ءوال دّات-نّون زغ-كولّو كرا
ءيگان لعيب ارد-د-ياشك سيديتنّغ ياسوع لماسيح 24 .غمكان ا-را-يسكر ربّي
لّي-اون-د-يغران ،اشكو ءيقاما-بدّا غ-واوال-نس.
25واي-ايتماتنّغ ،ژ ّّاالت تضالبم ربّي فّ -سيبت-نّغ ءوال نكُّنيّ 26 .
نساالمات
وصاغ س-يسم ن-سيديتنّغ ونساالم ن-تاگُمات 27 .را-كُنّ -
د-ايتماتن كولّوتن سّ -
ا-تغرم تابرات-اد ف-ايتماتن كولّوتن 28 .اد-اون-تيلي لباراكا ن-سيديتنّغ ياسوع
لماسيح.
526
تابرات 2ءي-تاسالونيكي
1
1زغ-بولُس د-سيال د-تيموتاوس ،ءي-ومناگّار ن-ويلّي گانين وين ربّي باباتنّغ
د-سيديتنّغ ياسوع لماسيح غ-تمدينت ن-تاسالونيكي 2 .اد-اون-تيلي لباراكا
دّ -سالمت زغ-ربّي باباتنّغ د-سيديتنّغ ياسوع لماسيح.
2
1واي-ايتماتنّغ ،نرا غيالد اد-اون-نيني ف-مامنك انوّاش ن-ربّي
ا-را-د-ياشك سيديتنّغ ياسوع لماسيح ،نمون كولّواغ باش ا-ديدس-نمناگّار2 .
واالينّي اد-ور-تاسيم تاغوفت ءوال تغووضم ءيغ-تسفلدم ءي-كرا ن-يان ار-يتّيني
واس لّي-غ-د-يوشكا سيديتنّغ ».ا-ور-تي-تامنم واخّا ءيغ-اون-ينّا «ءيزريّ -
ءيمال-ياس-ت ّروح لقودوس نغد ءيسفلد ءي-لخبار-نس نغد ءيغرا-ت غ-كرا
واس-ان
ن-تبرات زغ-دارنّغ 3 .اد-ور-تادجم يان ا-كُن-يجلو ،اشكو ءور-را-د-يلكمّ -
ارد مو ّن مدّن گّوتنين ادّ -ماغن د-ربّي ،ءيبان-د-ون ّواش ن-ربّي لّي-را-يگُّرو
س-لهاالك 4 .را-ي ّسيمغور ءيخف-نس ار-يتژي ف-كولّو ماد-تعبادن مدّن ءوال
تژاالن .را-يكشم ءوال س-تگ ّمي ن-ربّي ءيگاور گيس ييني ءيزد نتّانكولّو ما-ميّ -
ا-يگان ربّي.
3
1ءي ّما غيالد اي-ايتماتنّغ ،ژ ّّاالت ّفالنّغ تضالبم ربّي ضالبات ربّي
اد-اغ-يعاون ا-ن ّسلكم لخبار ن-سيديتنّغ غ-وو ّسان-اد س-كولّو-تمازيرت-اد باش
ا-سرس-سفليدن مدّن گّوتنين غمكلّي سفلدن غ-دارون 2 .ضالبات-ت
اد-اغ-ي ّسانف ءي-مدّن شقانين اُخشنّين ،اشكو ءور-ا-كولّو-تّيرين اد-ام ّن 3 .ءي ّما
2تاسالونيكي 529
تابرات 1ءي-تيموتاوس
1
1زغ-بولُس ارقّاس لّماسيح ياسوع ،غمكلّي يومر ربّي ان ّجام-نّغ د-لماسيح ياسوع
لّي-غ-ن-نرجا 2 .ءي-تيموتاوس ءيوي ءيعزّان غ-تاگُمات لّماسيح .اد-اك-تيلي
لباراكا د-رّحمت دّ -سالمت زغ-ربّي باباتنّغ د-لماسيح ياسوع سيديتنّغ.
8ن ّسن نكُّني ءيس-يفولكي شّ رع غ-دار وانّا سرس ءيسكارن ما-يرا ربّي9 .
واالينّي ءي ّقان-د ا-ني ّسان ءيزد فّ -سيبت ن-ويلّي اُخشنّين ا-ف-د-يفكا ربّي شّ رع،
ءورد فّ -سيبت ن-ويلّي فولكينين .ءيفك-ت-يد ف-ويلّي ءور-رينين شّ رع فّوغن
زغ-گيس .ءيفك-ت-يد ف-ويلّي رورنين تيغوردين-نسن س-ربّي ار-تساالن دّنوب،
ءور-ا-توقّارن ربّي ءوال-دا-تّيرين اغاراس-نس .ءيفك-ت-يد ف-ويلّي ن ّقانين باباتسن
1تيموتاوس 532
نغد ءينّاتسن ءوال غويلّي ن ّقانين وييّاض 10 .ءيفك-ت-يد ف-ويلّي تفسادنين ءوال
غويلّي تشتهونين يوتمان زوند نتني .ءيفك-ت-يد ف-ويلّي تاكُرنين ءيحشماي
ءوال غويلّي ّسكيركيسنين ءوال غويلّي اكّانين توگّا ن-تكركاس .ءيفك-ت-يد
ف-كولّو ويلّي سكارنين اينّا ءي ّفوغن زغ-ول ّمود يُغژا ّن 11 .ال ّمود-اد ءيگا لخبار
ءيفولكين لّمجد ءيگ ّوتن لّي-يّي-د-يمال ربّي امباركي اد-سرس-تب ّراحغ.
2
تيژوال ف-كولّو مدّن 1ف-مايان ا-ف-راد-ضالبغ زغ-ايتماتن ادّ -
تژاالن ف-كولّو ّ
مدّن ،ار-تضاالبن ربّي ا-تن-يرحم ءيبارك-تن ،ار-تي-تشكارن ف-ما-يسكار
تژاالن ف-يگلدان ءوال كولّو ويلّي ءيال ّفالسن ادّ - ءي-كرايگاتّ يانّ 2 .
تحكامنين ،باش ا-ندّر س-لهنا دّ -سالمت نسكر افولكي ءوال كولّو ما-يرا ربّي3 .
ءيشوا ماياد ،ءيرضو سرس ربّي ان ّجام-نّغ 4لّي-يران كولّو مدّن اد-نجمن وورّين
ءيال يان ربّي ،ييلي يان لّي-يبيدّن غ-گر ربّي د-بنادم، ءي ّسا ّن لح ّق 5 .اشكو ّ
ا-ت-يگان د-لماسيح ياسوع لّي-يگان بنادم 6 .ءيفكا ءيخف-نس ا-يفرو كولّو
مدّن غ-وزمز لّي-يقصاد ربّي ا-گيس-ي ّسبايّن توگُّا-نس 7 .د-غمكاد ا-س-يّي-يگا
د-وب ّراح د-ورقّاس غ-گر ايت-تميزار اگّوگنين ،باش اد-اسنّ -سلمادغ اغاراس
لّيمان ءوال لح ّق .لح ّق اياد نّيغ ،ءور-ا ُّكّ -سكاركسغ.
تژاالن ار-تضاالبن ربّي ،ار-ن-تگّان 8ريغ ءيرگازن غ-كرايگاتّ امناگّار ادّ -
ءيفا ّسن-نسن لّي-س-ا-سكارن افولكي بال-دا-تقالقالن ءوال-دا-تژين 9 .ريغ
اد-حشمنت-تمغارين لسنت مال ّسا ءينگادّان لّي-تنت-يد-ي ّقا ّن ،ءورد سّ -
تاالمين
ن-وا ّزار نغد ءورغ نغد لجوهر نغد تيملسا ُغالنين 10 ،واالينّي س-يفولكيتن
ءيال ف-تمغارينلّي-سكارنت غمكلّي-د-ي ّقان تيمغارين لّي-توقّارنين ربّيّ 11 .
اد-لمدنت ار-تحشامنت بال-دا-ساوالنت 12 .ءور-ودجيغ كرا ن-تمغارت ا-ت ّسلماد
ءوال-دا-تّحكام غ-يرگازن .ءي ّقان-تند-د اد-ف ّسانت 13 .اشكو ربّي ءيسكر ادام
غ-يسيزوار ،ءيسكر ءيل ّما حوّا 14 .ءورد ادام ا-ف-تّ -يزّري ءيبليس غ-يسيزوار
واالينّي تامغارت ا-ف-تّ -يزّري ،ت ّفوغ زغ-واوال ن-ربّي 15 .واالينّي
1تيموتاوس 534
3
ءينگابالن ن-ومناگّار 1ءيزگا-واوال-اد :وانّا ءيران ا-يگ انگابال ن-ومناگّار،
هاتي تاووري ءيه ّيان ايد ءيرا 2 .ءي ّقان-د انگابال ا-يگ واد غ-ور-يلّي لعيب،
ءيطّاف غير يات-تمغارت ،ءيزگا-بدّا غ-لعاقل-نس ار-يتنباض غ-كولّو ما-يسكار،
ار-يتفولكي د-مدّن ار-ي ّسمرحبا س-ويلّي تمودّونين ،يي ّسان مامنك ا-ي ّسلماد
وي ّياض 3 .ا-ور-يگ واد باهرا ءي ّسا ّن تي ّسي ءيكتين ،نغد واد ءيت ّماغن د-مدّن.
ءي ّقان-د ا-يگ واد ءيتصبارن ،ءورد واد ءيتژين نغد واد دار عزّان ءيقاريدن4 .
ءي ّقان-ت-يد ا-يگ واد ءيتنباضن غ-ايت-تگ ّمي-نس سّ -سالمت،
ار-سرس-سفليدن تاروا-نس ار-تي-توقّارن س-نّييت-نسن 5 .اشكو ءيغ-ور-ي ّسين
مامنك ا-يتنباض غ-ايت-تگ ّمي-نس ،مامنك ا-را-يي ّسان ا-يگابل امناگّار ن-ربّي؟ 6
ا-ور-يگ واد بحرا يومژن اغاراس لّماسيح ،اد-اس-ور-يمل ءيخف-نس ءيس-يگا
كرا ،ءيضر غ-لهاالك ن-يبليس 7 .ءي ّقان-د ا-يگ واد-ف-اكّان ايت-ب ّرا توگّا
شوانين ،باش ا-ور-يضر تيگيرا غ-ترگّام ن-مدّن ،تامژت-ت-يل ّما-تژقّورت ن-يبليس.
ليمان لّي-اغ-د-يمال
16مايلّي-اغ-د-يمال ربّي ،ار-كولّو-گيس-نتع ّجاب :ءيبان-د ربّي
غّ -سيفت ن-بنادم ،ءينرو س-تحكيمت ن-رّوح ،ژرن-ت لمااليكا .ءيلكم
لخبار-نس تيميزار اگّوگنين ،ام ّن سرس غ-كولّو دّونيت ،ءيتياالل س-لمجد.
4
1ءيساول رّوح لقودوس غيالد س-واوال ءيزگان ييني: ءيمسلمدن
غ-وو ّسان گُّرانين راد-فلن كرا ن-مدّن اغاراس لّماسيح، ن-تكركاس
ار-سفليدن س-تكركاس ّالرواح اُخشنّين ءوال س-ول ّمود لّجنون 2دار ءيمسلمدن
ّسكيركيسنين ايت-سين-وودماون لّي-مي-قّورن-ووالون-نسن باهرا3 .
ءيمسلمدن-ان ارّ -سحرامن ليتّيهال ءوال كرا ءيخلق ربّي ءي-ومشّ و ،ءيفك-ت
ءي-ويلّي سرس ومنّين ءي ّسا ّن لح ّق ،باش ا-ت-شتّان ار-تّ -فالس-تشكارن4 .
ءيخصا-ياغ ا-ور-ن ّسحرام يات ،واالينّي
ّ اشكو ءيفولكي كولّو ما-يخلق ربّي.
1تيموتاوس 536
5
1ا-ور-تشّ حشّ مت كرا ن-وف ّقير ءيغ-يسكر كرا ُيخش ّن ،واالينّي ّسفهم-اس
يخصان زوند ءيغ-يگا باباك 2 .سكار د-يعيّالن زوند ايتماك ،ار-تسكارت
ما-تّ -
د-تف ّقيرين زوند ءينّاك ،ار-تسكارت د-تفرخين زوند ءيستماك س-وول ءيغوسن.
تيه ّجالين
3بي ّد د-ته ّجالين لّي-ور دار يان 4 .واالينّي تاه ّجالت نّا-دار تاروا-نس نغد تاروا
ن-تاروا-نس ،ءي ّقان-تن-د اد-ي ّسا ّن ءيس-گيسن-يرا ربّي ادّ -
تهاالن غ-تيلّي گانين
ءيال ّفالسن اد-تراران لخير ءي-ايت-دارسن ،اشكو ربّي ءيرضا س-ماياد. تينسنّ .
5ءي ّما تاه ّجالت نّا-يقامان واحدوتّ بال يان ،تگا رّجا-نس غ-ربّي ار-اس-ت ّ
ّژاال
ار-زگيس-تّضاالب غ-ييض ءوال ازال 6 .ءي ّما تاه ّجالت نّا-يساالن ما-يرا
ءوصا-تن كولّو ف-ماياد
ءيخف-نس ،هان ت ّموت غّ -روح واخّا تسول غّ -داتّ 7 .
باش ا-ور-ييلي كرا غّ -يال لعيب 8 .اشكو وانّا ءور-يتعاوا ّن تاگُمات-نس ،هان
ءي ّفوغ اغاراس لّماسيحُ ،يخشن ءوگُّار ن-ويلّي ءور-ا ُّكّ -سينّين اغاراس ،د-باهرا
ءيغ-ور-ا-يتعاوان ايت-دارس.
9شّ كشم غ-وارّا ن-ته ّجالين تانّا ءيرگلن سضيص ءيد-مراو ن-وسگُّاس ،ءيغ-تّين
دارس ءيكّا غير يان-ورگاز 10 ،ار-تّي-تالغن مدّن ف-لخير لّي-تسكار ،تربّو
تاروا-نس ف-ما-يفولكين ،ار-ت ّسمرحبا س-ويلّي تمودّونين ار-تّقاسا ءيمژالين
ن-ربّي ،ار-تّعاوان وينّا ّالنين غ-تنوكموت ،ار-ن-بدّا-تّگّا تي ّقي-نس ا-تسكار
افولكي د-كولّو مدّن 11 .واالينّي ا-ور-تشّ كشمت تيمژّيّين غ-وا ّرا ن-ته ّجالين،
اشكو را-تّيرينت اد-تاهلنت تيس سنات-توال .را-تّيدونت ارد تّونت لماسيح 12
فّوغنت زغ-واوال لّي-س-اس-نّانت اويند-د ف-يخف-نسنت لحوكم ن-ربّي13 .
1تيموتاوس 538
وان نتنتي ار-تميارنت ءينيفسيسن ار-تلولّينت زغ-تگ ّمي س-تايّاض .ءورد غايان
كاد-سكارنت واالينّي ار-ساوالنت ف-مدّن ار-كشّ منت ما-ور-يگين وينسنت،
ار-تّينينت ما-ور-تند-د-ي ّقا ّن ا-تي-تّينينت 14 .مايان ا-ف-ريغ تيه ّجالين لّي-مژّينين
ست غ-تگ ّمي-نسنت ،باش ا-ور-ييلي دار اد-تاهلنت ،ارونت تاروا اوينتّ -
ءينوّاشن-نّغ ما-س-ا-ياغ-رگّمن 15 .اشكو كرا گيسنت ءيجال ،امژنت اغاراس
ن-شيطان 16 .واالينّي تامغارت تامومنت نّا-دار تيه ّجالين ءيست-دارسّ ،
ءيال
ّفالس ا-تنتي-تّعاوان باش ا-ور-يژّاينت ف-ومناگّار ن-يموم ّن .غمكاد
ا-س-را-ييژضار-ومناگّار ا-يتعاوان تيه ّجالين نّا-ور-دار يان.
وصاغ
21ها-يّي غ-لگدّام ن-ربّي د-لماسيح ياسوع د-لمااليكا ن-يگنّا ا-كّ -
ا-ت ّزگات تيغاوسيوين-اد بال-دا-تسكارت س-وودماون ءوال-دا-تّيريت ا-تّرضوت
ءيخف-نّك 22 .ا-ور-تزربت ا-تسرست ءيفا ّسن-نّك ف-يان ا-تي-تژليت
ءي-تووري ن-ربّي ،ا-ور-يميل-تكشمت غ-دّنوب ن-وي ّياض .گابل ءول-نّك
ّ
ءيميك ا-بدّا-يغوس 23 .ا-ور-سول-ت ّسات غير امان ،واالينّي زايد-اسن
ن-وين-واضيل ءيكتين باش ا-ي ّجي-وديس-نّك ،اشكو منّاوت-توال ايد تّاضنت.
1تيموتاوس 539
6
ءيال ّفالسن اد-توقّارن 1ءي ّما غويلّي ّالنين غ-وزاگلو ن-تووري ءيشقانّ ،
ءيد-سيديتسن ،باش ا-ور-د-يرار يان تيرگّام ءي-يسم ن-ربّي ءوال ال ّمود-نّغ 2 .وانّا
ءيخصا-ت ا-ور-يحگر سيديس فّ -سيبت ن-ما-يگا ّ مي ءيگا سيديس امومن،
ءيال ّفالس ا-يتخدام س-وگُّار د-نّييت ،اشكو غوالّي ءيتامژن لخير گماسّ .
غ-تووري-نس ءيگا امومن ءيگ زغ-ايتماس عزّانين.
ءيال-نّيت لخير ءي-يان ءيمو ّن د-وغاراس ن-ربّي ءيقنعو س-ماد-دارسّ -يالن7 .
ّ 6
ست-ن ّفوغ ءور-را-ناوي يات8 .
لّيغ-د-نكشم ّدونيت-اد ءور-د-نيوي يات .ءيغ-راّ -
واالينّي ءيغ-دارنّغ ما-نشتّا د-ما-نل ّسا نقنعو س-مايان 9 .ءي ّما غويلّي رانين
ادّ -سمونون ايدا ءيگّوتن ،هاتي ار-شّ كشامن ءيخف-نسن س-تژقّورت ءوال
1تيموتاوس 540
تا ّساست .ار-تن-يتنرو كولّو ما-يگان ّطماع ،ار-تن-ي ّسنوفول ار-تن-ي ّسياگّاس
ار-تن-يتاوي س-لهاالك 10 .اشكو تايري ن-يقاريدن ار-دي-تّاوي كولّو ماُ -يخش ّن.
ّالن كرا ن-مدّن ار-باهرا-تّيرين ءيقاريدن ايلّيغ فّوغن اغاراس لّماسيحّ ،سياگّاسن
ءوالون-نسن س-تگوضي ءيگّوتن.
لوصيت ءي-وخدّام 11ءي ّما ك ّيي اي-اخدّام ن-ربّي ،اگّوگ زغ-كولّو غايان.
تگت-ن تي ّقي-نّك ا-بدّا-تسكارت افولكي ءوال كولّو ن-ربّي
ما-يرضان ربّي .امن اوال-نس ار-تّحنّوت غ-وي ّياض ار-تّصبارت ار-تّرخوت د-كولّو
مدّن 12 .بكيس ار-تكّاتّ تاك ّرايت لّيمان ،تامژت غ-تودرت ءيدومن
لّي-س-اك-يغرا ربّي لّيغ تنّيت ءي-يناگان گّوتنين ف-مامنك ا-تومنت س-لماسيح.
ءوصاغ-ك غ-لگدّام ن-ربّي لّي-ياكّان تودرت ءي-كرايگاتّ كرا، 13ءي ّما غيالد ّ
ءوال لماسيح ياسوع لّي-يفكان توگّا لّح ّق غ-دار بيالطوس گو-بونطوس14 ،
ءينيغ-اك ا-بدّا-تسكارت س-تنباضين-اد باش ا-ور-گيك-ييلي كرا لّعيب ءوال كرا
اس لّي-غ-را-د-ياشك سيديتنّغ ياسوع لماسيح ءيبايّن15 . ف-ا-يرگّم يان ،ار ّ
را-د-ياشك غ-وزمز لّي-يرا ربّي امباركي لّي-يحكامن كولّو ماّ -يالن ،ءيگ اگلّيد
ن-يگلدان ءيگ انمغور ن-ينمغورن 16 .نتّان واحدوت ا-بدّا-يدّرن ،ءيزدغ
غ-تيفاوت لّي-س-ور-يژضار يان ا-ن-سرس-ياكمور .ءورّ -جو-ت-يژري يان ءوال
ءيژضار يان ا-ت-يژر .نتّان ا-ميّ -يال لمجد د-لق ّوا ،غيالد ءوال كولّو مايد-د-يفتان،
امين.
تابرات 2ءي-تيموتاوس
1
1زغ-بولُس ارقّاس لّماسيح ياسوع غمكلّي ءيرا ربّي ،س-ترقّاست ن-تودرت
ست-يفك ءي-ويلّي گانين وين لماسيح ياسوع 2 .ءي-يوي لّجديد لّي-ف-ينّا راّ -
ءيعزّان تيموتاوس .اد-اك-تيلي لباراكا د-رّحمت دّ -سالمت زغ-ربّي باباتنّغ
د-لماسيح ياسوع سيديتنّغ.
2
اعسكري ءيفولكين 1زايد ا-يوي ،ار-تّدوست س-لباراكا لّماسيح ياسوع2 .
مايلّي مي زگيگي تسفليدت غ-گر ءيناگان گّوتنين، لّماسيح
اكّا-ت غ-گر ءيفا ّسن ن-مدّن زگانين ژضارن ادّ -سلمادن وي ّياض 3 .بكيس
ار-ديدنّغ-تّرفوفونت زوند اعسكري ءيفولكين لّماسيح ياسوع 4 .يان ءيگان
اعسكري غ-يميغ ءور-را-يلهو ءيخف-نس س-تغاوسيوين ياضني ن-دّونيت-اد،
2تيموتاوس 544
گيس« :سيدي ربّي ءي ّسن مانوي گانين وينس ».ءيتيارا-داغ« :وانّا ءينّان وين
سيدي ربّي ا-يگا ،ءي ّقان-ت-يد ا-ياگّوگ ف-كولّو ماُ -يخش ّن».
22اگّوگ زغ-شّ هوات ن-يعيّالن ،تيريت ا-تع ّمرت س-وفولكي لّي-س-يرضا ربّي
ار-تّامنت اوال-نس ار-تّحنّوت غ-وي ّياض ار-تزرايت سّ -سالمت ،ك ّيي ءوال كولّو
وينّا اقرانين ءي-سيديتنّغ س-وول ءيغوسن 23 .ا-ور-تكشمت غ-يمجاحادن
خوانين ن-ويلّي ءور-فهيمنين ما-ف-ا-ساوالن ،اشكو ت ّسنت ءيس-ور-ا-دي-تاوين
غير تاژيت 24 .ءي ّقان-د اخدّام ن-سيديتنّغ ا-ور-يتژيّ .
ءيال ّفالس ا-يتفولكي
د-كولّو مدّن ،يي ّسان مامنك ا-تن-ي ّسلماد ار-يتصبار ءي-كولّو ما-يشقان25 .
س-لحنانت ا-س-را-يماال لح ّق ءي-وينّا-ت-ضاضّ نين ،ءيرجو-ن غ-ربّي
اد-اسن-يرار اد-فلن كولّو ماُ -يخش ّن وورّين ءي ّسا ّن لح ّق 26 ،نجمن س-لمعقول
زغ-تژقّورت ن-يبليس لّي-تن-يغوين باش اد-سكارن ما-يرا.
3
1سوانگم-د ماياد :غ-وو ّسان گُّرانين راد-يلين ءيزماز ءيزماز شقانين
شقانين 2 .اشكو راد-تساالن مدّن غير ءيخفاون-نسن ار-تساالن ءيقاريدن،
ار-تالغن ارّ -سيمغورن اگايّو-نسن ار-رگّمن وييّاض .ءور-راد-سفليدن س-ايت-دارسن
ءوال-دا-تشكارن يان ءوال-دا-تّيرين ربّي 3 .ءور-راد-تحوبّون ءوال-دا-تصاماحن
2تيموتاوس 546
ا ّراتن ن-ربّي د-ول ّمود 10ءي ّما كيّي ،ت ّسنت مادّ -سلمادغ ءوال مامنك اد-سكارغ
ءوال ماد-قصادغ .تي ّسانت مامنك اد-تامنغ اوال ن-ربّي ُيغژا ّن
ار-تصبارغ ار-تحنّوغ ار-تزايادغ بال-دا-ترمايغ 11 .تي ّسانت منشك اد-ترفوفونغ
ار-باهرا-كّاتغ تامّارا .تسفلدت ف-ماد-يّي-يجران غ-تمدينين ن-انطاكيّا د-يقونيّا
د-ليسترا .تسفلدت ف-ترفوفنت ءيگّوتن لّيّ -فال-يزرين .واالينّي كولّو غايان،
ءيفوكّا-يّي سيديتنّغ زغ-گيس 12 .اشكو كولّو وانّا ءيران ا-يسكار ما-يرضان ربّي
س-يسم لّماسيح ياسوع ،تارفوفنت ا-غ-را-يزري 13 .ءي ّما مدّن اُخشنّين
د-ايت-تكركاس راد-غير-تزايادن غ-لخُ شانت-نسن س-وگُّار ،جالن نتني ار-جلّون
وي ّياض.
14ءي ّما ك ّيي ،ءي ّقان-ك-يد ا-تّزايادت غ-مايلّي تلمدت تامنت سرس ،اشكو
ت ّسنت مانوي-ت دار تلمدت 15 .ك ّيي زغ-مژّيي-نّك ا-زغ-ت ّسنت ا ّراتن ن-ربّي
2تيموتاوس 547
4
وصاغ غيالد غ-لگدّام ن-ربّي د-لماسيح ياسوع مايلّي-د-ي ّقا ّن اخدّام 1را-كّ -
لّي-را-د-ياشك ا-يكشم س-تگلديت-نس يوت لحوكم ن-ربّي
ف-ويلّي دّرنين ءوال غويلّي مّوتنين 2 .ءينيغ-اك :تبرّاح س-واوال ن-ربّي ،تبرّحت
سرس غ-وزمز ءيشقان ءوال واد ءيرخان .رار-د وينّا فّوغنين اغاراس،
تشّ حشّ مت-تن ف-دّنوب نّا-سكارن ،تزّعامت-تن ف-وفولكي ،ار-ت ّسلمادت
بال-دا-تّرمايت 3 .هان راد-د-اشكين كرا ن-وو ّسان غ-ور-راد-سفليدن مدّن
س-ول ّمود ُيغژا ّن .راد-ترضون ءيگويّا-نسن ارّ -سيگاتن ءي-يخف-نسن ءيمسلمدن
لّي-راد-اسن-يتّيني ما-تن-يعجبن 4 .ءور-راد-يرين اد-سفلدن س-لح ّق ،واالينّي
ءيخصا-ك ا-بدّا-تغويت
ّ را-ستّي-تاوين غير غ-تحاج ّيين خوانين 5 .ءي ّما ك ّيي
غ-يخف-نّك ،تصبرت ءي-ترفوفنت ،ار-تّخدامت س-تبرّاحت لّخبار ءيفولكين.
سكار كولّو ما-د-ي ّقا ّن واد ءيگان اخدّام ن-ربّي.
ّ
بريسكيال د-اكيال ،نتني د-ايت-تگ ّمي ن-ونيسيفوروس20 . 19ار-نّ -
تسالمغ ف-
ءيقاما اراستوس غ-تمدينت ن-كورينتوس ،ءي ّما تروفيموس ،فلغ-ت-ين يوضن
غ-ميليتوس 21 .گ-ن تي ّقي-نّك ا-دي-تاشكت ءور-تا-دي-تلكيم-تگرست.
2تيموتاوس 549
تابرات ءي-تيطوس
1
15هاتي كولّو ماّ -يالن ءيغوس ءي-ويلّي دار ءول ءيغوسن ،واالينّي ءور-يغوس
يات دار ويلّي مي ركان-ووالون-نسن ءور-رين اد-ام ّن .نتني ءيركا لعاقل-نسن
ءوال ول-نسن 16 .ار-تّينين ءيسّ -س ّن ربّي ،واالينّي ءيسكّيرن-نسن ا-يماالن
ءيس-ور-تّ -سي ّن .هان ءيحاشا-تن ربّي ،ءور-ا-سكارن س-واوال-نس ءوال ژضارن
ءي-ما-يفولكين.
2
ءيال ّفالك ا-ت ّسلمادت مدّن اد-سكارن كولّو
1ءي ّما كيّيّ ، ال ّمود ُيغژا ّن
س-ما-د-يمشاشكان د-ول ّمود ُيغژا ّن 2 .ءيني ءي-يرگازن م ّقورنين اد-زگان
تيطوس 552
ءيال ّفالك
6ءيني ءي-يع ّيالن اد-تنباضن غ-يخف-نسن 7 .ءوال ك ّيي ّ
ا-بدّا-تسكارت افولكي د-مدّن باش اد-اسن-تماالت مامنك ا-تن-د-ي ّقان اد-سكارن
ءوال نتنيّ .سلماد-تن س-لح ّق د-لمعقول 8س-يواليون اُغژانّين لّي-ف-ور-يژضار
يضاض،
ّ يان اّ -فالسن-يژي .ءيغ-ا-تسكارت غمكان را-يتحشام وانّا ءيران ا-ك-
اشكو ءور-را-ياف ماّ -فالنّغ-يتّيني ُيخشن.
11ءي ّسبايّن-د ربّي لحنانت-نس غيالد ا-سرس-ي ّجنجم كولّو مدّن12 .
ار-اغ-ي ّسلماد ا-نتانف ءي-كولّو ما-ت-ور-يرضين ءوال شّ هوات نّ -دونيت-اد.
تيطوس 553
3
تينباضين ن-وغاراس ّ 1سكتي-اسن-د ءيسّ -فالسنّ -يال اد-سفليدن س-لحوكّام
ءوال كولّو وي ّياض تحكامنين تامازيرت ،ار-سكارن لّماسيح
س-واوال-نسن ،ءوجادن ءي-كرا ءيگان تاووري ءيصلحن 2 .تينيت-اسن
ءيال ّفالسن اد-تصبارن ار-ترخون د-كولّو ا-ور-رگمن غ-يان ءوال ژين د-يانّ .
مدّن 3 .ءوال نكُّني نكّا-تّين نگا ءينافالن ءيمعصان ءيمجالن ،نتياوك ّراف
غ-شّ هوات ءوال كولّو ما-س-ا-تّبلون مدّن .نكّا-تّين ار-نزّراي ءو ّسان-نّغ
س-تن ّواشت د-يسكّيرن اُخشنّين ،ار-اغ-تكرهون مدّن ار-تن-نتكرهو ءوال نكُّني4 .
واالينّي ربّي ان ّجام-نّغ ءي ّسبايّن-د منشك ا-يفولكي ءيحوبّو بنادم5 .
س-رّحمت-نس ءيگّوتن ا-س-اغ-ي ّجنجم ،ءورد فّ -سيبت ن-يفولكيتن لّي-نسكار.
ءي ّجنجم-اغ ءيسيرد-اغ ءيفك-اغ تاالليت ن-تودرت لّجديد س-تحكيمت ن-رّوح
لقودوس 6لّي-س-اغ-يع ّمر ف-وفوس ن-ون ّجام-نّغ ياسوع لماسيح 7 .غمكاد
ا-س-گينّغ-يحنّا ربّي ءيسكر ّسالمت غ-گراتنّغ ديدس ءيفك-اغ لوورت ن-تودرت
ءيدومن لّي-ن-نرجا غيالد 8 .اوال ءيزگان اياد.
تيطوس 554
ريغ زغ-گيك ا-تزّگات تيغاوسيوين-اد غ-دار ويلّي ءومنّين اوال ن-ربّي ،باش
اد-تلهون ءيخف-نسن س-يسكّيرن شوانين .ءيفولكي ماياد ،را-ينفعا كولّو مدّن.
9واالينّي انف ءي-تج ّماعت ءيخوان ن-ويلّي تمجاحادنين ف-يسماون ن-تاسوتين
لّي-زرينين ،ار-تژين ار-ت ّماغن ف-شّ رع ن-موسا .غايان ءور-ا ُّك-ا-يتنفاع س-يات.
10ءي ّما وانّا يا ّطون ايتماتن ،ءيني-اس ا-يف ّسا ،تينيت-اس-ت تيس سنات-توال.
ءيغ-ور-يف ّسا ،انف-اس ا-ور-سول-ديدون-يمون 11 .اشكو ءي ّسبايّن وان غواد
ءيس-ي ّفوغ اغاراس ن-ربّي س-دّنوب-نس ،ءيزّوگز لحوكم ف-يخف-نس.
تابرات ءي-فيليمون
1زغ-بولُس احبّاس ف-يسم لّماسيح ياسوع ،د-زغ-گماتنّغ تيموتاوس.
ءي-ومدّاكُّل-نّغ ءيعزّان فيليمون لّي-ديدنّغ-يتمعاوان غ-تووري-اد 2 ،د-ولّتماتنّغ
ابف ّيا د-ارخي ّبوس لّي-ياگّسن س-تووري ن-ربّي زوند نكُّني ،د-ومناگّار ن-ايتماتن
غ-تگ ّمي-نّك 3 .اد-اون-تيلي لباراكا دّ -سالمت زغ-ربّي باباتنّغ د-سيديتنّغ ياسوع
لماسيح.
12واخّا ءيگا نتّان زوند تاسا-نو ،ءوزنغ-ت-ين غيالد ا-ن-يوورّي س-دارك13 .
ريغ نكّي ا-د-ديدي-يقاما ،اشكو ءيژضار ا-يّي-يعاون غيالد غ-تياوك ّرافغ
سّ -سناسل فّ -سيبت لّخبار ءيفولكين ،غمكلّي تّيريت ك ّيي ا-يّي-تعاونت مراد
ءيس-ديدي-تلّيت 14 .واالينّي ءور-ريغ ماياد ابال س-واوال-نّك ،باش ا-تسكرت
افولكي س-لخاطر ءورد س-بزّز.
تابرات ءي-يعبرين
1
لماسيح يوگُر لمااليكا 4ءيگا-ت ربّي د-واد يوگُرن لمااليكا ،ءيفك-اس ءيسم
لّي-يوگُرن ءيسماون-نسن 5 .اشكو ءورد كرا ن-يان غ-لمااليكا ا-مي-ينّا ربّي
غ-وارّا-نس« :كيّي تگيت ءيوي .باباك اد-گيغ غا ّساد ».ءورد كرا لّماالك
ا-ف-ينّا« :راد-گغ باباس ،ءيگ نتّا ءيوي 6 ».واالينّي ربّي ،غاكود لّيغ را-د-يازن
يوس ءيخفدّي سّ -دونيت ءينّا« :كولّو لمااليكا ن-ربّي ،ءي ّقان-تن-د
ا-تي-تعبادن».
2
ست-نتاوي س-وگُّار 1مايان ا-سّ -فالنّغّ -يال اّ - اجنجم ءيهيّان
غ-ما-مي-نسفلد ،ا-ور-نجلو زغ-وغاراس 2 .اشكو شّ رع لّي-د-يوشكان
ءي-يمزوورا-نّغ ف-يمي لّمااليكا ،ءور-يژضار يان گيسن اد-اس-يانف ،واالينّي
تضر لعقوبيت س-لح ّق ف-كولّو وانّا زگيس ءي ّفوغن ءوال كولّو وانّا
ءور-سرس-يسكارن 3 .ءي ّما غيالد ،مامنك ا-را-ننجم ءيغ-ور-تّ -نيوي
غ-وجنجم-اد ءيه ّيان؟ سيديتنّغ ياسوع ا-يزوارن ءينّا-ياغ ّفالس ،ساولن ّفالس ءوال
غويلّي سفلدنين ءي-سيديتنّغ ملن-اغ ءيس-يگا لح ّق 4 .ءيزّگا-ت ربّي
س-لمعجيزات د-لعجايب د-لق ّوات گّوتنين ءوال س-توافكيو ن-رّوح لقودوس
لّي-يفكا ءي-مدّن غمكلّي ءيرا.
يميك ،تفكت-اس تّاج لّمجد د-لهيبت8 ، تگيت-ت-يد غ-دّو لّمااليكا يان ء ّ
ترارت كولّو ماّ -يالن غ-دّو ءيضارن-نس ».غمكاد ا-س-يمال ربّي ءيس-يرور كولّو
ماّ -يالن غ-دّو ءيضارن ن-بنادم باش ا-ت-يحكام .ءي ّما غيالد ءيبان
ءيس-ور-تا-يلّي كولّو غ-دّو ءيضارن ن-بنادم 9 .واالينّي نژرا ياسوع لّي-يوورّين
ءيميك ،نژر-ت ياتّوي س-لمجد د-لهيبت فّ -سيبت ّ ءيال-د غ-دّو لّمااليكا يان
ّ
لّموت لّي-س-ي ّموت ا-سرس-ي ّسروح رّحمت ن-ربّي ءي-كولّو مدّن.
10ربّي ا-يخلقن كولّو ماّ -يالن ،ءيگ كولّو وينس .ءيسكر ما-يفولكين لّيغ
ءيقصاد ا-يم ّجد ان ّجام-نّغ س-ورفوفن ،ءيرار مدّن گّوتنين اد-گن تاروا-نس كشمن
ديدس س-لمجد-نس 11 .ءور-يحشيم ياسوع اد-اغ-يگ د-ايتماس ،اشكو غوالّي
ءي ّسغوسن ءوال غويلّي ءي ّسغوس ،باباتسن ءيگا يان 12 .ءينّا نتّان ءي-باباس:
«راد-ينيغ ءي-ايتما ف-كولّو ما-تسكرت ،ال ّغ-ك غ-وا ّماس ن-ومناگّار13 ».
ييني-داغ« :را-ن-رجوغ ءوال نكّي غ-ربّي ».ييني-داغ« :ها-نكّي د-تاروا-ياد
ن-ربّي لّي-يّي-يفكا».
14نكُّني-اد ءيگان تاروا ،ن ّطاف ّدات ن-تف ّيي د-يدا ّمن .مايان ا-ف-يوو ّري ءوال
نتّا ءيطّاف دّات زوند نكُّني ،باش ا-ي ّمت ءيهلك ءيبليس لّي-دار لقوّا لّموت15 .
ءيفسي ءي-كولّو ويلّي زّراينين ءو ّسان-نسن غ-يسكراف ن-تكساض لّموت16 .
ءيبان ءيس-ورد لمااليكا ا-ف-يسكر مايان واالينّي «ءيسكر-ت ف-مدّن ن-تاسوت
ن-يبراهيم 17 ».ماياد ا-ف-د-ي ّقان ياسوع ا-يرواس ءي-ايتماس زغ-كرايگاتّ
تاسگا ،باش اد-اسن-يگ انمغور ءيه ّيان ءيحنّو گيسن ءيسكر كولّو مايلّي
حتا ّجان ،ءيبيدّ غ-گراتسن د-ربّي ا-ن-يسرس تيغرسي لّي-را-ي ّسيتّي ّدنوب
ف-بنادم 18 .ءي ّما غيالد ءيژضار ا-يعاون كولّو وانّا تارمنت لخُ شانات ،اشكو
ءيرفوفن ءوال نتّا ءيتيارام ف-ا-يسكر ماُ -يخش ّن.
ءيعبرين 560
3
لماسيح يوگُر موسا 1واي-ايتما ءيمژالين لّي-مي-د-يغرا ربّي اد-كشمن
س-تامونت-اد ،سوينگيماد-د ياسوع لّي-د-يتيازا ّن ا-يگ انمغور ءيه ّيان لّيمان
لّي-غ-نومژ 2 .ءيسكر كولّو ما-گيس-يرا ربّي لّي-ت-يژلين ءي-تووري-اد ،غمكلّي
ءيسكر موسا كولّو ما-گيس-يرا غ-وامّاس ن-ايت-تگ ّمي ن-ربّي 3 .واالينّي ن ّسن
يستهال ياسوع لوقر ءوگُّار ن-موسا .اشكو ابنّاي ،ار-تي-توقّارن مدّن ءوگُّار
ءيسّ -
ن-تگ ّمي لّي-يبنا 4 .كرايگاتّ تيگ ّمي تّياوبنا ف-وفوس ن-كرا ن-يان ،ءي ّما ربّي
ءيگا ابنّاي ن-كولّو ماّ -يالن 5 .موسا ءي ّسووفا كولّو ما-گيس-يرا ربّي ،ءيگ اخدّام
غ-وا ّماس ن-ايت-تگ ّمي ن-ربّي ،ءيمل-اسن ما-را-ييني ربّي غ-مايلّي-د-يفتان6 .
ءوال لماسيح ءي ّسووفا كولّو ما-گيس-يرا ربّي ،ءي ّما نتّا ءيگا يوس ن-تگ ّمي،
تيلي-تگ ّمي كولّوتّ غ-دّو-وفوس-نس .ءي ّما ايت-تگ ّمي-نس ،نكُّني ا-تن-يگان
ءيغ-نزگا نزعم ،نامژ-بدّا غ-رّجا-ياد دارنّغ ّ
ءيالن.
4
اسونفو لّي-را-ييلي 1ءيساول ربّي س-واوال ءيزگان ،ييني ءيس-را-يفك
ءي-مدّن ن-ربّي اسونفو ءي-مدّن-نس .ءي ّما غيالدّ ،
ءيال ّفالنّغ ا-نرار لعاقل
ا-ور-گينّغ-ييلي ما-ور-را-ييژضار ا-سرس-يكشم 2 .اشكو لخبار ن-وسونفو-اد
لّي-مي-نسفلد ،سفلدن-اس-ياد ءيمزوورا-نّغ واالينّي ءور-ومي ّن اوال لّي-مي-سفلدن.
فايت 3 .ءي ّما نكُّني لّي-ت-يوم ّن ،نكشم غيالدمايان ا-ف-ور-زگيس-ومژن كرا لّ ّ
س-وسونفو لّي-ف-اسن-ينّا« :س-لغاضاب ا-س-نّيغ اوال-اد ءيزگان ‹نتني
ءور-سار-راد-كشمن س-وسونفو-نو» ›.
5
اژالي لّماسيح ءوال 1كولّو وانّا ءيگان انمغور ءيه ّيان ،ءيتياوستاي زغ-گر مدّن
ياضني ،ءيتياوژالي ا-يبيدّ غ-گراتسن د-ربّي ار-ن-ي ّساكمور تا ّمارا-نس
تيغرسيو د-توافكيو ءي-ربّي ما-س-ا-نّ -فالسن-ي ّسيتّي دّنوب-نسن2 .
ءيژضار-ونمغور ا-يترخو د-ويلّي ءورّ -سينّين اغاراس د-ويلّي زگيس جالنين ،اشكو
ءيگا بنادم ءوال نتّان ءيضعف 3 .مايان ا-ف-ت-يد-ي ّقان ا-ن-ي ّساكمور ءي-ربّي
تيغرسيو ف-دّنوب-نس نتّا ،غمكلّي-تنت-ين-ي ّساكمور ف-دّنوب ن-وييّاض.
ءيه ّيان ،واالينّي ربّي ا-يژالين وانّا 4ءور-يلّي ما-يژلين ءيخف-نس ءي-تووري-ان
لماسيح ءور-ي ّسم ّقور ءيخف-نس ءيرا ،غمكلّي ءيژلي انمغور هارون 5 .ءوال
ا-ت-سرس-يژلين ييني-اس« :كيّي ا-يناول تاووري ن-ونمغور ءيهيّان ،واالينّي ربّي
ييني-اس-داغ غ-وگزّوم ياضني: تگيت ءيوي .باباك اد-گيغ غا ّساد6 ».
«را-تگت انمغور ءيدومن زوند مالكيصادق».
هاتي سول تحتا ّجام ماد-اون-ي ّسلمادن تينباضين تيمزوورا ن-وغاراس ن-ربّي.
يخصا-وكُّفاي ،ءور-تا-تژضارم ءي-ومشّ و 13 .اشكو وانّا ها-كونّي سول-كُنّ -
ءور-ي ّسان غير اكُّفاي ءور-تا-ي ّسين مامنك ا-س-را-يرضو ربّي ،اشكو سول ءيمژّي.
14ءي ّما امشّ و ءيگا وين ءيم ّقورن لّي-ميارنين اد-سوينگيمن ار-ا ّطون ما-يشوان
زغ-ماُ -يخش ّن.
6
1ءي ّما غيالد ،ا-نزري زغ-تغاوسيوين-ان تيمزوورا ن-ول ّمود ف-لماسيح ،نزايد
س-ما-يگان وين ءيم ّقورن .ا-ور-داغ-نتّيري ا-نزّوگز لّساس لّي-ياد-نزّوگز غايد
ءيزرين ف-مامنك ا-س-را-د-نوورّي زغ-يسكّيرن خوانين ن-بنادم نامن س-ما-يسكر
ربّي 2 .ا-ور-داغ-نساوال غير ف-يسيريدن نغد اسروس ن-يفا ّسن نغد تانكرا
ن-ويلّي ّموتنين نغد لحوكم لّيخرت 3 .را-نزري زغ-تغاوسيوين-ان ،نزايد س-كرا
ياضني ءيغ-يرا ربّي.
لمعنا ن-يكالّن ءوال 4ءي ّما غويلّي ژرانين تيفاوت ،مضين لباراكا ن-يگنّا،
كشمن س-تامونت نّ -روح لقودوس 5 ،فرحن س-واوال ّصابت
ن-ربّي ءوال لقوّات ن-وزمز لّي-را-د-ياشك 6 ،ءيغ-رورن نتني تيغوردين-نسن
س-ربّي تيگيرا ن-كولّو مايان ،ءور-سار-راد-يژضارن ا-د-داغ-وورّين س-وغاراس.
اشكو مالن ءي-كولّو مدّن ءيس-حگرن يوس ن-ربّي ،اگُلن-ت ف-وگّجدي تيس
سنات-توال 7 .اشكو اكال نّا-ي ّسان انژار لّي-دّ -فالس-يطّارن ،ار-ياكّا ّصابت
ءيشوان ءي-ويلّي-ت-كرزنين ،را-گيس-تيلي لباراكا ن-ربّي 8 .ءي ّما اكال
نّا-ور-ي ّسمغاين ابال ازگُّار د-تسكرا ،ءور-ينفعا س-يات .تاكمور-د سرس نّعلت،
د-وجدّار ا-س-راد-اس-تگُّرو.
ءيعبرين 565
9واي-ايتما عزّانين ،واخّا سرون نساول غمكاد ،ن ّسن ءيس-گيگونّ -يال ما-يوفن
غايان ،اشكو تگام ويد ءي ّجنجم ربّي 10 .نتّان ،س-لح ّق ا-س-ا-يتحكام.
ءور-را-يتّو تاووري لّي-تسكرم ءوال ءيتّو مامنك ا-توسيم ءيسم-نس س-لفرح تعاوانم
ءيمژالين-نس ،ار-تن-سول-تّعاوانم 11 .ءي ّما غيالد نرا كود يان گيگون ا-يتزاياد
غمكان س-زّعامت ار ءيسيگُّرا ،باش ا-تكشمّ كولّوكن س-لباراكا لّي-ن-نترجو.
12ا-ور-تّرمايم تفلم ما-كُن-د-ي ّقا ّن ،واالينّي سكارات زوند كولّو ويلّي ءومنّين
صبرن ايلّيغ كشمن س-تميخار لّي-ف-اسن-ينّا ربّي.
7
مالكيصادق ءيمناگّار 1مالكيصادق ءيكّا-تّين ءيگا اگلّيد ن-تمدينت ن-ساليم،
ءيگ انمغور ءيبيدّن غ-گر مدّن د-ربّي اماتّوي .نتّان ءيبراهيم
ا-ن-يمناگّارن ءيبراهيم ءيبارك-ت لّيغ-د-يوورّي ءيبراهيم زغ-يميغ لّي-غ-ينرا
ءيگلدان ياضني 2 .ءيفك-اس ءيبراهيم تيس مراوت زغ-كولّو ما-د-يكّيس
ءي-يگلدان-لّي .مالكيصادق ،تگا لمعنا ن-يسم-نس ‹اگلّيد لّي-يرضان ربّي›.
ءيگ نتّا اگلّيد ن-ساليم ،تگا لمعنا-نس ‹اگلّيد نّ -سالمت› 3 .ءور-يتيارا يات
ف-باباس نغد ءينّاس نغد ءيمزوورا-نس ،ءوال ءيتيارا يات ف-تالليت-نس نغد
لموت-نس ،واالينّي ءيرواس ءي-يوس ن-ربّي اشكو ءيگا-بدّا انمغور ءيبيدّن غ-گر
مدّن د-ربّي.
8
تاووري ن-ونمغور-نّغ 1كولّو ماياد ءيمال-ياغ ءيس-دارنّغ انمغور ءيه ّيان
لّي-نحتا ّجا ،ءيسكيوس ف-وفاسي لّعرش ن-ربّي لّمجد غ-يگنّا
غ-يگنّا 2 .ار-يسكار تاووري ن-تحانوت تامژاليت غ-وخ ّيام ءيصحان لّي-يبنا
سيدي ربّي ،ءورد غ-غوالّي ءيتّبنان س-يفا ّسن ن-بنادم.
3انمغور نّاّ -يالن ،هاتي ءيتياوژالي ف-ا-ن-ي ّساكمور تيوافكيو د-تغرسيو ءي-ربّي.
مايان ا-ف-د-ي ّقان ياسوع ءوال نتّا ا-ن-ي ّساكمور كرا 4 .مراد ءيس-را-يقاما ياسوع
غ-دّونيت-اد ءور-را-يسكار تاووري ن-تگ ّمي ن-ربّي غ-دّونيت-اد ،اشكو ّالن
يوصا شّ رع 5 .تاحانوت گيس غويلّي-نّ -ساكمورنين تيوافكيو س-مكلّي-فّ -
ءيعبرين 569
لعهد اقديم ءوال لعهد 7لعهد اقديم ،مراد ءيس-يك ّمل كولّو ما-يقصاد ربّي،
ءيكون ءور-را-يسكر يا-لّعهد لّجديد 8 .واالينّي سيدي لّجديد
ربّي ءيژرا مدّن-نس ءورّ -سووفين كولّو ما-گيسن-يرا .ييني ءيل ّما:
«راد-د-اشكين-وو ّسان لّي-غ-راد-سكرغ يا-لّعهد لّجديد د-مدّن-ينو ن-ايت-ياعقوب
د-ايت-يودايا 9 .ءور-را-يگ زوند لعهد لّي-سكرغ د-يمزوورا-نسن لّيغ-اسن-ومژغ
افوس ّسوف ّغ-تن-د زغ-ميصر .اشكو نتني ءور-سول-قامان ف-لعهد-ان .ف-مايان
ا-ف-وورّيغ فلغ-تن 10 .واالينّي غمكاد ا-را-يگ لعهد لّي-راد-سكرغ د-مدّن-ينو
غ-وو ّسان-ان .را-ن-گغ تينباضين-ينو غ-يخفاون-نسن ،اراغ-تنت
ف-ووالون-نسن .راد-گغ ربّي-نسن ،گن نتني مدّن-ينو 11 .ءور-را-ييني يان
‹ءيخصا-ك ا-تي ّسانت سيدي ربّي›،
ّ ءي-گو-تمازيرت-نس ءوال ءي-گو-تگ ّمي-نس
اشكو را-يّي-ي ّسا ّن كولّوتن ،زغ-يمژّيين ار ءيم ّقورن 12 .راّ -فالسنّ -سيتّيغ
ّدنوب-نسن ،ءور-سار-راد-د-سوانگمغ لخُ شانات لّي-سكرن 13 ».ءي ّما لعهد-اد،
لّيغ-ت-يگا ربّي د-لجديد ،ءيبان-ومزوارو ءيس-يگا اقديم .اينّا ءيگان اقديم ،هاتي
ّ
ءيميك را-ت-الح. ءيمدا .غير
ءيعبرين 570
9
1لعهد امزواروّ ،النت گيس لوص ّيات ف-مامنك اخيّام ن-ربّي
ا-س-را-تعبادن مدّن ،ءوال مامنك ا-س-راد-سكرن غ-دّونيت-اد
يان-ودغار ءيتياوژالين ءي-ربّي غ-دّونيت-ادّ 2 .سغلين غمكان يان-وخيّام ،تيلي
گيس يات-تحانوت ،ار-اس-تّينين ‹تاحانوت تامژاليت› ،لّي-غّ -تال لحسكا ءوال
ّطبال لّي-ف-ا-سراسن اغروم غ-لگدّام ن-ربّي 3 .غ-وگَنس ن-تحانوت-ان،
غ-تغوردين ن-تيس سنات لخوامي ،ا-غ-نّ -تال يات-تحانوت ياضني ،ار-اس-تّينين
‹تاحانوت ءيتياوقداسن›ّ 4 .تال گيس ّطبال ن-وورغ لّي-ف-ا-تبخّارن ،ءوال
ّصندوق لّعهد لّي-يدلن س-وورغ زغ-كرايگاتّ تاسگا .غّ -صندوق-ان ا-غّ -تال
يات تا ّطاست ن-وورغ توسي اغروم ن‹-مانّا› ،ءوال اعمود ن-هارون لّي-يمغين،
ءوال تيلواح ن-وژرو لّي-ف-تيارانت لوصيّات لّعهدّ 5 .الن سين ‹كاروبيم›
وفال نّ -صندوق ،ارّ -سبايّا ّن لمجد ن-ربّي .دلن نتني س-يفراون-نسن فّ -
ءيلّي-زغ-ا-تيتّين ّدنوب ن-مدّن .ءي ّما تيغاوسيوين-ان ،ءور-راد-باهرا-نساول غيالد
ف-مامنك اد-گانت.
10اشكو ءور-گينت غير تين-ومشّ و د-تي ّسي د-يسيريدن .تيغاوسيوين-ان ،غير تين
دّات اد-گانت .ءور-راد-قامانت غير ار اكود نّا-يبدّل ربّي كولّو مايان س-كرا
ءيگان لجديد.
11ءي ّما لماسيح يوشكا-د ا-يگ انمغور ءيه ّيان لّباراكات ءيدامّن لّماسيح
لّي-اغّ -يالن غيالد .اخ ّيام لّي-غ-يسكر تاووري-نس يوف غوالّي-ستّين-يكّان،
ياگُر-ت باهرا .ءورد غ-دّونيت-اد ا-غّ -يال ،ءوال ءيتياوسكار س-يفا ّسن ن-بنادم.
12غير يات-توال ا-سرس-يكشم نتّا ،ءورد س-يدامّن ن-واغاضن ءوال وين
ءيموگاين واالينّي س-يدا ّمن ن-دّات-نس .غمكاد ا-س-اغ-يفرا زغ-دّنوب-نّغ
س-وجنجم ءيدومن.
لوورت ءوال ارو ّش 16ن ّسن لوصيت نّاّ -يالن ف-لوورت ءيس-ور-ژضارن
اد-سرس-سكرن مدّن ارد ءي ّسا ّن ءيس-ي ّموت غوالّي ّ
يوصان س-يدامّن
ف-لوورت 17 .اشكو لوصيت ءور-تگي يات ماحدّ سول ءيدّر باب لّوصيت.
ءور-را-سرس-سكرن مدّن ارد ءي ّمت 18 .مايان ا-ف-د-ي ّقان ءوال لعهد ن-ربّي
ءيعبرين 572
امزوارو ا-يزگا س-يدامّن لّموت 19 .لّيغ ءيك ّمل موسا ءيواليون-نس لّي-سّ -
يوصا
كولّو مدّن-نس ف-لوص ّيات ن-شّ رع ،ياوي ءيدامّن ن-يموگاين ءوال وين-واغاضن
ياس-تنت س-تاضوت ءيژگُّاغن، ءيزايد-اسن امان ،ياسي تيصطّوين ن-وزوكُّني ّ
ش سرسن ارّا ن-شّ رع ءوال مدّن كولّوتن 20ييني-اسن« :ءيدامّن-اد ا-يزّگان ءيرو ّ
ش اخ ّياميوصا ربّي ا-سرس-تسكارم 21 ».ءيزايد ار-يترو ّ لعهد لّي-ف-كُنّ -
س-يدا ّمن ءوال كولّو ءيروكوتن لّي-س-ا-گيس-تعبادن مدّن 22 .غمكان ا-يگا
ش ن-يدامّن .ءيدروس شّ رع ،ءي ّقان-د كرايگاتّ كراّ -يالن ا-يتغوس س-ورو ّ
ما-ور-يتغوسن غمكان .ءيغ-ور-فّين ءيدامّن ،ءور-را-تيتّين دّنوب.
10
1ءي ّما شّ رع ن-ايت-يودايا ءيگا غير زوند امالو لّباراكات لموت لّماسيح
ت ّسغوس-اغ زغ-دّنوب لّي-را-ييلي .ءور-يژضار ا-د-ي ّسبايّن لباراكات-ان غمكلّي
گانت .اشكو شّ رع ءور-يژضار ا-ي ّسغوس س-وسغوس ءيك ّملن
غويلّي-ن-بدّاّ -ساكمورنين تيغرسيو ءي-ربّي اسگُّاس ار اسگُّاس 2 .مراد
ءيس-وو ّرين غوسن غويلّي تعبادنين غمكان ،ءيكون ءور-سول-اّ -سح ّسان
ءيس-ا-گيسن-تقامان دّنوب ءوال-دا-تّيرين ا-تزايادن ار-نّ -ساكمورن تيغرسيو ياضني.
3واالينّي تيغرسيو-ان ،نتنتي ا-تن-د-يتراران اد-سوينگيمن غ-دّنوب-نسن اسگُّاس
ار اسگُّاس 4 ،اشكو ءور-ژضارن ءيدا ّمن ن-يموگاين د-واغاضن ادّ -سيتّين دّنوب.
واس ار-تبدّادن ءينمغورن ن-ايت-يودايا ار-سكارن تاووري-نسن، اس فّ -ّ 11
ار-نّ -ساكمورن كيگان د-تغرسيو لّي-ور-ژضارنين ادّ -سيتّينت دّنوب 12 .ءي ّما
ءيعبرين 574
11
غويلّي ءومنّين اوال 1يان يوم ّن اوال ن-ربّي ،هاتي ءي ّسن راد-اس-ييلي
مايلّي-ن-يترجو .ءور-ا-يتشكّو غ-مايلّي ءور-يژري 2 .مايان ن-ربّي
ا-س-يرضا ربّي ف-يمزوورا-نّغ لّي-زرينين.
3ءوال ن ُّكني ،فّ -سيبت ن-ما-نومن اوال ن-ربّي ا-ف-ن ّسن ءيزد نتّان ا-يخلقن
كولّو ماّ -يالن س-واوال-نس ،ءيسكر كولّو ما-نتمناد زغ-ما-ور-يتياوژرّان.
4ءوال هابيل ،فّ -سيبت ن-ما-يومن اوال ن-ربّي ا-ف-ن-يسرس غ-لگدّام ن-ربّي
يات-توافكا لّي-يوفن تين گماس قاين .ءيمل-اس ربّي ءيسّ -فالس-يرضا فّ -سيبت
لّيمان-نس ،ءيقبل مايلّي-اس-يفكا .ار-يساوال هابيل سول س-غيالد واخّا ءي ّموت،
اشكو يومن ربّي.
7ءوال نوح ،فّ -سيبت ن-ما-يومن اوال ن-ربّي ا-ف-تّ -ييوي باهرا
غ-مايلّي-اس-ينّا ربّي ف-كرا ن-تغاوسيوين لّي-ور-تا-يژري .ءينكر ءيبنو يان-واناو،
ءيعبرين 577
ءينجم گيس نتّا د-ايت-تگ ّمي-نس .ءيفل دّونيت ا-تّياوهالك ،ءي ّما نتّا ءيگا-ت
ربّي د-واد ف-يرضا فّ -سيبت ن-ما-ت-يومن.
20ءوال ءيسحاق فّ -سيبت ن-ما-يومن اوال ن-ربّي ءيبارك ربّي غويلّي
ف-لباراكات د-عيسو ءي-ياعقوب ا-ف-ينّا ءومنّين اوال-نس
لّي-راد-اسن-ييلي.
21ءوال ياعقوب لّيغ عالين ا-ي ّمت ،فّ -سيبت ن-ما-يومن اوال ن-ربّي ا-ف-ينّا
ءي-سين تاروا ن-يوسف ف-لباراكات لّي-راد-اسن-ييلي ،ءيكنو ف-يخف
ن-وعكّاز-نس يالغ ربّي.
22ءوال يوسف لّيغ ا-د-يتاكمور ا-ي ّمت ،فّ -سيبت ن-ما-يومن اوال ن-ربّي
يوصا-تن ءيل ّما
ّ ا-ف-يساول ف-وفّوغ لّي-س-راد-فّوغن ايت-ربّي زغ-ميصر،
ف-يخسان-نس.
24ءوال موسا لّيغ-د-يم ّقور ،فّ -سيبت ن-ما-يومن اوال ليمان ن-موسا
ن-ربّي ا-ف-ور-يري اد-اس-تّينين مدّن «يوس ن-يلّيس ن-فيرعاون 25 ».يوف
دارس ا-يتمونو د-ايت-ربّي غ-ترفوفنت ،ءوال-دا-يتف ّجيج غّ -دنوب يات تاساعت
ءيعبرين 579
ءيدروسن 26 .ءيحاسب نتّا تادالّيت لّي-غّ -يال فّ -سيبت لّماسيح ءيس-تعزّا ءوگُّار
ن-تميخار ن-ميصر ،اشكو ار-ن-يترجو غ-لباراكا لّي-را-ييلي تيگيرا 27 .فّ -سيبت
ن-ما-يومن اوال ن-ربّي ا-ف-ي ّفوغ زغ-ميصر ،ءور-يكسوض لغاضاب ن-وگلّيد.
ءيزگا نتّا غ-مايلّي ءيقصاد زوند ءيغ-ا-يژرّا ربّي لّي-ورّ -جو-يژري يان28 .
واس ن-وسورف ،ييني-اسن يوصا ايت-ربّي فّ - فّ -سيبت ن-ما-يومن ربّي ا-فّ -
اد-تروشّ ن تيگُ ّما-نسن س-يدا ّمن ،باش ا-ور-ينغ لماالك لّموت ءيويتسن ءيخفدّي
زوند ءيخفدّيتن ن-ايت-ميصر.
وييّاض ءومنّين اوال 29ءوال مدّن-ان ،فّ -سيبت ن-ماد-وم ّن اوال ن-ربّي
ا-ف-زرين زغ-وامّاس ن-ومدا ءيژگُّاغن زوند ءيغ-زرين ن-ربّي
ف-واكال .لّيغ ران ايت-ميصر اد-سكرن زوند نتنيّ ،سخسين-تن-كولّو-وامان30 .
فّ -سيبت ن-ماد-وم ّن مدّن اوال ن-ربّي ا-ف-اسن-د-ضرن ءيغوربان ن-تمدينت
ن-اريحا تيگيرا ن-ماد-اس-تلولّين ّسا-وو ّسان 31 .ءوال تامگّانت راحاب،
فّ -سيبت ن-ما-تومن ا-ف-تعاون ءيمازا ّن ،ءور-ت ّموت تيگيرا د-ويلّي ءور-رينين
ربّي.
39كولّو مدّن-ان ،ءيرضا ّفالسن ربّي فّ -سيبت ن-ماد-وم ّن اوال-نس ،واالينّي
ءور-ومژن مايلّي-س-اسن-ينّا راد-اسن-ت-يفك 40 .اشكو ءيقصاد ربّي كرا يوفن
مايان .ييري اد-ديدنّغ-كشمن س-لباراكا لّي-راد-اغ-ييلي ،ءي ّسافو-اسن غمكان
كولّو مايلّي-س-اسن-ينّا.
12
سوانگماد-د ياسوع 1ءي ّما غيالد غ-اغ-تلولّي-تمدلوت-اد ن-يناگانّ ،
ءيال
ّفالنّغ ا-نلوح كولّو ماد-اغ-يژّوژّاين ،نفل ّدنوب لّي-بدّا-تّيرينين اد-اغّ -سموكروسن،
باش ا-نتازّال بال-دا-نترماي غ-وغاراس لّي-يرژمن غ-لگدّام-نّغّ 2 .
ءيال ّفالنّغ
ا-ن-نتمناد غ-ياسوع لّي-اغ-يسكرن اغاراس-اد س-نومن ،راد-اغ-گيس-ياوي ار
تّمي .ءيصبر نتّان ءي-لموت ف-وگّجدي ،ءور-تّ -ييوي غ-تدالّيت ،اشكو
ءيژرا-ن لفرح لّي-راد-اس-ييلي تيگيرا .ءيسكيوس ءيل ّما ف-وفاسي لّعرش ن-ربّي.
ربّي ار-يتربّا وانّا دارس 3سوانگماد-د ياسوع لّي-يصبرن ءي-تن ّواشت ءيگّوتن
ف-يفا ّسن ن-مدّن اُخشنّين ،باش ا-ور-يرمي-وول-نّون ءيعزّان
ءيهروصي 4 .اشكو غ-يميغ-اد غ-ا-تّ ّماغم د-لخُ شانت ،ءور-تا-گيس-تلكيمّ تيزي
ّ
ءيعبرين 581
ست باهرا غ-غوالّي سرون ءيساوالن .اشكو لهاالك ا-يضرن ف-ويلّي 25اوياتّ -
اگُينين اد-سفليدن س-موسا لّي-تن-يومرن غّ -دونيت-اد ،واالينّي ءوگُّار ن-غايان
ا-راد-اغ-ييلي نكُّني ءيغ-نرور تيغوردين-نّغ س-والّي-اغ-د-يومرن زغ-يگنّا 26 .لّيغ
ءيساول ربّي غ-وو ّسان-ان ،ءي ّمو ّسا-واكال س-واوال-نس .ءي ّما غيالد ءينّا-ياغ
ف-ما-را-يسكر« :راد-داغّ -سما ّسغ اكالّ ،سما ّسغ ءوال ءيگنوان27 ».
اس كولّو ما-يتياوخالقن ،ءيتياتّاي باش س-واوال-ان ا-س-اغ-يمال ءيس-را-ي ّم ّ
ا-ور-يقاما غير ما-يطّافن لّساس ءيزگان 28 .ءي ّما غيالد غ-اغ-يفكا ربّي
ءيال ّفالنّغ ا-ت-نتشكار ار-ت-نتعباد ّ يات-تگلديت لّي-ور-سار-را-ي ّم ّ
اس،
ءيعبرين 583
13
حوبّوات ار-تّفولكيم 1زايدات ار-بدّا-تّحوبّوم ءي-نگراتون غمكلّي تمحوبّون
ايتماتن 2 .ا-ور-تتّوم ا-ت ّسمرحبام س-يغريبن ،اشكو غايد ءي-نگراتون
ءيزرين ّسمرحبان كرا ن-مدّن س-لمااليكا ،ءورّ -سي ّن ءيزد لمااليكا اد-گان3 .
سوينگيمات غ-ايتماتون لّي-نّ -النين غ-لحبس زوند ءيغ-ن-ديدسنّ -تالم،
ار-تسوينگي ّم غ-غويلّي ترفوفونّين زوند ءيغ-ا-ديدسن-تّرفوفونم.
ءيال ف-كود يان ا-يگ ليتّيهال د-تغاوسا ءيفولكين ءيهيّان ،ءوال-دا-يشّ كشامّ 4
يان ما-يهرشن س-تيسي-نسن .اشكو ربّي را-يوت لحوكم ف-وانّا ءيفسادن ءوال
وانّا ءيزنان 5 .زريات تودرت-نّون بال-دا-تّحوبّوم ءيقاريدن ،تقنعوم س-ونشك
نّا-دارونّ -يالن .اشكو ءينّا ربّي« :ءور-سار-ك-ين-فلغ ءوال وورّيغ-د ّفالك6 ».
مايان اد-اغ-يزّعامن ا-نتّيني« :سيدي ربّي ا-يگان اعوين-ينو .ءور-كسوضغ يات.
ما-راد-يّي-يسكر بنادم؟»
18ژ ّّاالت ار-تّضاالبم ربّي فّ -سيبت-نّغ ن ُّكني .ن ّسن ءيس-يغوس-وول-نّغ ،نيري
وصاغ س-لمعقول ا-نسكار افولكي غ-كولّو ما-نتناوال 19 .غمكاد ا-س-كُنّ -
ا-تضالبم ربّي ّفال باش ا-يّي-ن-ي ّسوورّي س-دارون غ-مايد-د-ياكمورن.
20ءي ّما غيالد ،ضالبغ ءي-ربّي نّ -سالمت لّي-د-ي ّسنكرن زغ-لموت امكسا
ءيم ّقورن سيديتنّغ ياسوع لّي-يتگابالن ءولّي-نس ،ءيسكر لعهد-اد ءيدومن
غ-گراتنّغ د-ربّي س-يدا ّمن-نس 21 .ضالبغ-اس اد-اون-ياكّا كولّو ما-يگان
ءيعبرين 585
تابرات ن-ياعقوب
1
ا-تّصبارم س-وگُّار 4 .ءي ّما غيالد ،زايدات تصبرم ارد تلكمّ تّمي باش ا-تيمغورم
يخصا يات 5 .واالينّي ءيغّ -يال كرا گيگون ءور-يطّاف تاحكيمت، تك ّملم بال-كُنّ -
ءيال ّفالس ا-يضالب ربّي لّي-ياكّان ما-يگّوتن ءي-كولّو مدّن بال-دا-تي-تيگُراژ،
ّ
راد-اس-تّ -يفك 6 .واالينّي ءيغ-يضالب ،ءي ّقان-ت-يد ا-يامن بال ءيشكّا .اشكو
يان ءيشكّان ءيگا زوند تاضانگت ن-ومدا ،ار-تّ -ي ّسمو ّسو-واضو ار-تّ -يتاوي
س-تسگا-يا د-ختا 7 .وانّا ءيگان غمكان ،ا-ور-يغال ءيس-را-يامژ كرا
زغ-سيديتنّغ 8 ،اشكو ار-ن-يتافا ءيخف-نس غ-گر سنات-تنباضين ،ءور-ا-يتزگا
غ-كولّو ما-را-يسكر.
ءيال ّفالون ا-تگم ويد سكارنين س-واوال ن-ربّي ،ءورد ويد سفليدنين ّ 22
ءوكان .ا-ور-تجلّوم ءيخف-نّون 23 ،اشكو يان ءيسفليدن ءي-واوال ن-ربّي
بال-دا-سرس-يسكار ،ءيگا زوند يان-ن-يوگُّان س-لمري ا-يژر ءودم-نس 24 .غير
يوگُّا-ن ءيژر ءيخف-نس ييتّي ،س-يتّو مان ءودم ا-يسكر 25 .ءي ّما وانّا ءيتمنادن
غ-ول ّمود ءيفولكين لّي-يرژمن ءي-مدّن زغ-يسكراف ،ار-تّ -گيس-يتاوي
ار-سرس-يسكار بال-دا-يتتّو مايلّي مي ءيسفلد ،نتّان ا-را-يبارك ربّي غ-كولّو
ما-يسكار.
26ءيغّ -يال كرا ن-يان ءيغالن ءيزد امومن ا-يگا واالينّي ءور-ا-يتنباض
غ-يلس-نس ،هاتين ءيجال د-يخف-نس .ليمان-نس ءور-يگي يات 27 .ءي ّما يان
دار ليمان ءيفولكين ءيصحان غ-يژري ن-ربّي باباتنّغ ،غمكاد ا-را-يگ :ار-يتعاوان
ءيگيگيلن د-ته ّجالين غ-تنوكموت-نسن ،ار-يتانف ءي-يركان ن-دّونيت.
2
غويلّي دار ءيگّوت 1واي-ايتما ،ا-ور-تسكارم س-وودماون غيالد غ-تومژم
اغاراس ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح باب لّمجد2 . ءوال غويلّي دار
را-كُن-سقساغ ،ما-را-تسكرم غ-ومناگّار-نّون ءيغ-ن-يكشم ءيدروس
5سفلدات اي-ايتما عزّانين .ءيس-ور-ت ّسينم ماياد؟ ربّي ءيستي غويلّي دار
ما-يدروسن غ-دّونيت اد-دارسن-ييگات ليمان ،كشمن س-لوورت ن-تگلديت
لّي-ف-ينّا را-ت-يفك ءي-ويلّي رانين ربّي 6 .ءي ّما كونّي ار-تّحگارم ءيمژالض.
را-كُن-سقساغ ،مانوي-كُنّ -سرفوفونّين ار-كُن-زوكورن س-لمحكامات؟ ءيس-ورد
غويلّي دار ءيگّوت-وايدا؟ 7ءيس-ورد نتني ا-يرگّمن ءيسم ءيفولكين ن-والّي مي
تگام وينس؟
8هاتي افولكي ايد تسكارم ءيغ-ا-تسكارم س-لوصيت ءيه ّيان ن-تگلديت ن-ربّي
غمكلّي ءيتياران «ا-تّيريت ادجار-نّك زوند ءيخف-نّك 9 ».واالينّي ءيغ-ا-تسكارم
س-وودماون هان دّنوب ايان ،ءيحكام ّفالون شّ رع ن-ربّي اشكو ت ّفوغم
زغ-گيس 10 .اشكو يان ءيسكارن كولّو س-شّرع ن-ربّي ،ءيغ-زگيس-ي ّفوغ غير
س-يات-تغاوسا ،هاتي يوورّي ءيگا زوند يان-زگيس-ي ّفوغن كولّوت 11 .اشكو
ربّي لّي-ينّان «ا-ور-تزنوت» ءينّا-داغ «ا-ور-تنغت ».ءيغ-تونفت ءيّ -زنا واالينّي
تنغيت ،هاتي توورّيت تگيت واد ءي ّفوغن زغ-شّ رع 12 .ساواالت ار-تسكارم
س-مكلّي-د-ي ّقا ّن مدّن لّي-ف-را-يحكام ربّي س-لوصيت لّي-اغ-يرژمن
زغ-يسكراف-ان 13 .اشكو وانّا ءور-يتصاماحن ،راّ -فالس-يحكام ربّي
بال-ياس-يصامح .ءي ّما وانّا ءيتصاماحن ،ءور-را-ت-يلكم لحوكم.
18واالينّي ما-راد-ينيغ ءيغّ -يال كرا ن-يان ءينّا-يّي «ليمان ا-داركّ -يالن ،ءي ّما نكّي
ّالن داري ءيفولكيتن» ؟ راد-اس-رارغ «مل-يّي ليمان-نّك بال ءيفولكيتن ،ملغ-اك
ليمان-ينو س-يفولكيتن لّي-سكارغ 19 .كيّي تومنت ءيزد ربّي يان ا-يگا.
تُغژانت .ءوال لجنون اُخشنّين ءوم ّن س-مايان ،ار-ترگيگيين س-تكساض».
20واي-ارگاز ءيف ّسوسن ،ءيس-تريت اد-زايدغ ملغ-اك ءيزد ليمان بال ءيفولكيتن
ءور-يگي يات؟ 21ما-س-يرضا ربّي س-باباتنّغ ءيبراهيم؟ ءيرضا سرس فّ -سيبت
ن-ما-يسكر .ييوي يوس ءيسحاق اد-اس-يغرس ف-وكركور ءيفك-ت ءي-ربّي.
22ءيس-ور-تفهيمت مايان؟ يومن ءيبراهيم ءيسكر ،ءيك ّمل ليمان-نس
س-يسكّيرن-نس 23 .ءيجرا غمكلّي ءيتياران غ-وارّا ن-ربّي لّي-ينّان« :ءيبراهيم
يومن ربّي .مايان ا-ف-ت-يگا ربّي د-واد-ف-يرضا ».ييني-داغ ف-يبراهيم
ءيس-يگا امدّاكُّل ن-ربّي 24 .ءيس-ور-تژريم غيالد؟ ربّي ار-سرنّغ-يترضو
فّ -سيبت ن-ما-نسكار ءورد فّ -سيبت ن-ما-نومن ءوكان 25 .غمكان ا-تگا ءوال
تامگّانت راحاب ،ءيرضا سرس ربّي فّ -سيبت ن-كرا تسكر .اشكو ت ّسرگس
ءيمازا ّن ،تعاون-تن ادّ -دون ف-يان-وغاراس ياضني 26 .هان ءي ّموت ليمان
غ-ور-لّين ءيفولكيتن ،غمكلّي تّمتات دّات نّا-غ-ور-تلّي رّوح ن-تودرت.
3
1واي-ايتما ،ا-ور-تيريم ا-كولّو-تگم ءيمسلمدن ،اشكو ءيلس ن-بنادم
ت ّسنمم نكُّني-اد ءي ّسلمادن ،ءيتابعا-ياغ لحساب ءوگُّار ن-وي ّياض 2 .س-كيگان
ا-س-ا-نتمزاگال كولّواغ .ءيغّ -يال ما-ور-يتمزاگالن غ-ما-يتّيني ،را-يگ نتّان واد
ءيك ّملن ييژضار ا-يتنباض غ-دّات-نس كولّوتّ 3 .ءوال اگمار ،ار-اس-نتگّا اغامو
غ-يمي ما-س-ا-نتحكام غ-دّات-نس كولّوتّ باش اّ -فالس-نتّيدو س-ينّا نرا4 .
ياعقوب 591
ءوال اناو غ-ومدا ،واخّا ءيم ّقور باهرا ءيتج ّهد-واضو لّي-ت-يدحاين ،ار-ت-ي ّسلولّي
باب-نس س-يات-تفلوت ءيمژّين باش ا-يتّيدو س-ينّا ءيرا 5 .غمكان ا-يگا ءيلس
ن-بنادم .واخّا ءيمژّي ،ار-ي ّسفو ّروگ ف-تغاوسيوين م ّقورنين.
4
لخُ شانت نّ -دونيت 1ماخ ايلّيغ ا-تّ ّماغم ار-تّژيم ءي-نگراتون؟ ءيس-ورد
ءوال لباراكا ن-ربّي فّ -سيبت ن-ما-گيگون-ت ّماغن ءيسوينگيمن ن-ما-يتّيري
ءيخف-نّون؟ 2ار-تّيريم كرا ءور-تلكيمّ ،غاكودان ار-تنكّرم ا-تن ّقام .ار-تّژوژضم
ما-مي-ور-تژضارم ،غاكودان ار-ت ّماغم ارّ -فالس-تكّاتم .هان ءور-ا-تطّافم ما-تّيريم
اشكو ءور-ا-تي-تّضاالبم زغ-ربّي 3 .واالينّي ءيغ-ا-تّضاالبم كرا زغ-ربّي
ءور-ا-ياون-ت-ياكّا ،اشكو ءورد ف-وفولكي ا-ف-ا-تي-تّضاالبم واالينّي غير
ما-س-ا-ت ّسفراحم ءيخف-نّون 4 .هان ت ّفوغم اغاراس باهرا .ءيس-ور-ت ّسينم ماياد؟
وانّا دار تعزّا دّونيت ،ءيرور تيغوردين-نس س-ربّي .يان دار ءيعزّا ما-يگان وين
ّدونيت ،ءيگا ءيخف-نس د-واد ءيژين د-ربّي 5 .ءيس-تغالم ءيس-ورُ -يغژان مايلّي
ءيتياران غ-وارّا ن-ربّي ءينّا« :ءول لّي-گينّغ-يگا ربّي ار-يتّيري كيگان» ؟ 6
واالينّي ءوگُّار ا-تگا لباراكا لّي-اغ-ياكّا ،غمكلّي ءيتياران« :ربّي ار-يتضاضّ ا وانّا
ءي ّسيمغورن ءيخف-نس ،واالينّي ار-يتباراك وانّا ءيژّيمژاين ءيخف-نس».
5
1سفلدات اي-يد-بو-وايداّ .االت غيالد ار-ت ّسغويّوم ف-تگوضي
لّي-راد-اون-ييلي 2 .هان ايدا-نّون ءيمدا ،د-يبردان-نّون تشّ ا-تن-تووكّا 3 .هان
تش تانيگت-ان ءورغ-نّون ءوال نّوقرت-نّون تغويت-تن تانيگت .غمكان ا-راّ -
واس لّحساب .اشكو كونّي ت ّسمونمتيف ّيي-نّون زوند لعافيت ،تفك ّفالون توگّا غّ -
ياعقوب 594
ّگاالم ،ال س-يگنّا ءوال 12ءي ّما تاغاوسا ءيه ّيان اي-ايتما ،تگا غمكا :ا-ور-ت ّ
س-واكال ءوال س-كرا ن-تگالّيت ياضني .واالينّي ءيغ-يگا-واوال-نّون «يياه» تينيم
«يياه ».ءيغ-يگا «ءوهو» تينيم «ءوهو» باش اّ -فالون-ور-يتّوت لحوكم.
ءيال ّفالس ا-يضالب ءي-ربّي 13ءيغّ -يال كرا ن-يان گيگون يوتن تامّاراّ ،
ءيال ّفالس ا-يالغ ربّي س-ومارگ
ف-غايان .ءيغّ -يال كرا ن-يان گيگون ءيفرحنّ ،
لّفرح 14 .ءيغّ -يال كرا ن-يان گيگون يوض ّنّ ،
ءيال ّفالس ا-يازن س-يمغارن
ياعقوب 595
6فرحات س-كولّو ماياد ،واخّا ءيغ-د-ي ّقان اد-اون-ط ّير يات-تاساعت فّ -سيبت
ن-تنوكموت ءوال تا ّساست لّي-كُن-يتارمن 7 .ءيزري ّفالون مايان باش ا-تي ّسانم
ءيس-يصحا ليمان-نّون .اشكو ءيعزّا ليمان-نّون باهرا ،ءوگُّار ن-وورغ لّي-يفنّون
واخّا-دا-يتصفو س-لعافيت .اشكو غمكان ا-س-را-كُن-يالغ ربّي ءي ّساتّوي-كُن
ءي ّسيمغور-كُن غاكود لّيغ را-د-ياشك ياسوع لماسيح ءيبايّن 8 .نتّان ،واخّا
ءورّ -جو-تي-تژريم ،ءيعزّا دارون باهرا .واخّا ءور-ا-تي-تّمنادم غيالد ،تومنم سرس.
1بط ُرس 597
17تميارم كونّي ا-تّينيم« :وا-ربّي باباتنّغ »،واالينّي ا-ور-تتّوم ءيزد نتّان ا-يتراران
ست گيس باهرا ءي-كرايگاتّ يان ف-ما-يسكار ،ءور-ا-يتمناد ءودماون .اوياتّ -
كولّو ءو ّسان-اد ت ّزرايم زوند ءيغريبن غّ -دونيت 18 .اشكو ت ّسنم ءيس-كُن-د-يفرا
1بط ُرس 598
22هاتي ت ّسغوسم ءوالون-نّون لّيغ تومژم اغاراس لّح ّق ،ار-تّحوبّوم ايتماتون
س-نّييت ءيصفان .ءي ّما غيالد ،تحنّوات ءي-نگراتون زغ-تّمي ن-وول-نّون23 .
اشكو تلولم تاالليت ن-تودرت لّجديد ،ءورد س-وامود لّي-يفنّون واالينّي س-وامود
لّي-ور-را-يفنو ،ا-ت-يگان د-واوال ن-ربّي ،ءيگ اوال ءيدّرن ءيقاما-بدّا24 .
اشكو ءيتيارا« :بنادم ءيگا زوند توگا ،تگ لهيبت-نس زوند اجدّيگ ن-توگا.
تسالو توگا ياسوس-وجدّيگ 25 ،ءي ّما اوال ن-سيديتنّغ ءيزگا-بدّا ».اوال-اد ءيگاّ
لخبار ءيفولكين لّي-مي-تسفلدم.
2
1ف-ماياد ا-ف-راد-اون-ينيغ ،لوحات-ن س-كولّو ما-يگان اژرو ءيدّرن
تان ّواشت ءوال تيكركاس .ا-ور-تسكارم غ-لگدّام ن-مدّن ما-ور-تگيم.
اد-اون-ور-ط ّير ف-وي ّياض ّطافنين كرا ترام ءي-يخف-نّون ،ءوال-دا-ترگّ ّم غ-يان2 .
واالينّي گات زوند تاروا بحرا لولنين ،تيريم ا-تسوم اكُّفاي ن-واوال ءيغوسن ،باش
ا-سرس-تيمغورم تنجمّ اجنجم ءيك ّملن 3 .اشكو «تمضيم افولكي ن-سيديتنّغ».
9ءي ّما كونّي ،تگام مدّن تياوژالينين ،تگم ايت-تگلديت مدّن تياوژالينين
تيوافكيو غ-لگدّام-نس ار-ن-تسراسم ن-ربّي، ن-ربّي
لّي-س-ا-يترضو .تگم ايت-ربّي ،ءيژلي-كُن ا-تگم وينس ،باش ا-تّاويم لخبار
تيالس س-تيفاوت لّمجد-نس. ءي-مدّن ف-كولّو ما-يسكر غوالّي-اون-د-يغران زغّ -
10غايد ءيزرين ءور-تگيم يات ،ءي ّما غيالد ايت-ربّي ا-تگام .غايد ءيزرين
ءور-ت ّسينم ّرحمت ن-ربّي ،ءي ّما غيالد ّرحمت-نس اّ -فالونّ -يالن.
3
ءيال ّفالونت
تيمغارين د-يرگازن 1غمكان ءوال كونّينتي ا-تيمغارينّ ،
ا-تسفليدمت س-يرگازن-نّونت .اشكو ءيغ-ور-يري-ورگاز اوال ن-ربّي،
را-سرس-يوورّي بال-ياس-تنّيت يات لّيغ ا-يتمناد مامنك ا-تسكارت 2 ،اشكو
را-يژر مامنك ا-يغوس-وول-نّم س-لوقر ءيگّوتن 3 .واالينّي ا-ور-يگ-وفولكي-نّونت
افولكي ن-يژري غ-دار مدّن ،زوند ّ
تاالمين ن-وازّار نغد ءيكُالن ن-وورغ نغد
ءيخصا ا-يگ-وفولكي-نّونت افولكي ءينتلن ن-وول ّ تيملسا ُغالنين 4 .واالينّي
ءيهنّان ءيع ّمرن س-لحنانت .ءور-سار-يضر-وفولكي-اد ،ءيعزّو باهرا دار ربّي5 .
اشكو غمكان ا-ستّين كّانت-تمغارين تيمومنين لّي-ترجونين غ-ربّي غايد ءيزرين.
غمكان ا-س-اّ -سفولكينت ءيخفاون-نسنت ار-سفليدنت س-يرگازن-نسنت6 .
غمكان-نّيت ا-تگا سارا ،ار-تسفليد س-يبراهيم ار-اس-تّيني «سيدي ».ءوال
كونّينتي غيالد ،ءيستيس ن-سارا ا-تگامت ،ءيغ-ا-تسكارمت افولكي
بال-دا-تّيكساضمت يات.
18اشكو لماسيح ،يات-توال ا-ي ّموت فّ -سيبت نّ -دنوب ،ءي ّمت غوالّي
ءيفولكين فّ -سيبت ن-ويلّي اُخشنّين ،باش اد-اغ-د-يرار ءي-ربّي .نغان-ت مدّن
غ-دّات-نس ،ءي ّسدّر-ت ربّي غ-رّوح-نس 19 .ءيدّو ءيل ّما ياوي لخبار
ءي-الرواح تياوك ّرافنين 20 ،ا-تن-يگان د-ويلّي رورنين تيغوردين-نسن س-ربّي
غ-وو ّسان لّي-غ-ديدسن-يصبر باهرا .غ-وو ّسان-ان ا-غ-يسكر نوح اناو ،نجمن
گيس كرا ن-مدّن دروسنين زغ-وامان ،تام مدّن اد-گان 21 .مايلّي ءيجران
غ-وو ّسان-ان ءيرواس ءي-ودوم غ-وامان لّي-س-تنج ّم كونّي ،ءورد س-يريد
1بط ُرس 603
4
1مايان ا-ف-راد-اون-ينيغ ،لّيغ ءيرفوفن لماسيح تودرت لّجديد
ءيال ّفالون ا-تبكيسم ا-ترفوفنم ءوال كونّي .اشكو وانّا ءيرفوف ّن
غ-دّات-نسّ ،
غ-دّات-نس ءور-سول-ا-يتلهو س-دّنوب 2 .ءور-سول-ا-يزّراي ءو ّسان-نس
غ-ما-يتّيري بنادم ءي-يخف-نس ،واالينّي ار-يزّراي ماد-اس-يقامان غ-دّونيت-اد
غ-ما-يرضان ربّي 3 .غايد ءيزرين تكّام-تّين ار-تسكارم ما-يعزّان دار غويلّي
ءورّ -سينّين ربّي ،ءي ّما غيالد يوودا-كُن غ-ماُ -يخش ّن .هان نتني ار-تفسادن
ار-تشتهون ،ارّ -سنوفولن ءيخف-نسن س-تي ّسي ،ار-تمونون ف-لخُ شانت،
ار-سكارن لعيب ءي-نگراتسن ،ار-تعبادن ءيالهات ن-دّونيت-اد
س-تجلخيت-نسن 4 .ار-گيگون-تع ّجابن ار-كُن-رگّمن ،اشكو ءور-ا-تّيريم
تيالي-نسن 5 .واالينّي ءي ّقان-تن-د لحساب غ-دار غوالّي ا-ديدسن-تّمونوم فّ -
يوجادن ا-يوت لحوكم ف-ويلّي دّرنين ءوال غويلّي مّوتنين 6 .مايان ا-ف-يدّا
لماسيح ا-ياوي لخبار ءيفولكين ءي-ويلّي ّموتنين ءوال نتني لّي-ف-يضر لحوكم
لّموت نّ -دات غمكلّي ءيطّار ف-كولّو مدّن ،باش اد-وو ّرين ّدرن س-تودرت
ن-رّوح غمكلّي ءيدّر ربّي.
لحنانت ءوال لمعاونت 7هاتي ياكمور-د ءيسيگُّرا ن-كولّو ماّ -يالن .رارات لعاقل
تغويم غ-يخف-نّون باش ا-ت ّ
ّژاالم ار-تضاالبم ربّي 8 .واالينّي تاغاوسا ءيهيّان
ست-يگان ،ا-تّحنّوم ءي-نگراتون ،اشكو لحنانت ار-ت ّسنتال كيگان د-دّنوب.
اّ -
1بط ُرس 604
5
1راد-ضالبغ ءيمغارن غ-گراتون ،نكّي-اد ءيگان امغار تاوروت ن-ربّي
زوند كونّي ،گغ ءينيگي ف-ورفوفن لّماسيحّ ،طافغ تاغامت غ-لمجد
لّي-را-د-يبان 2 .ضالبغ-كُن ا-تكسم تاوروت ن-ربّي لّي-يفل غ-گر ءيفا ّسن-نّون.
تگابلم-تّ ءورد س-بزّز واالينّي س-لفرح غمكلّي ءيرا ربّي ،ءورد باش ا-تامژم كرا
ءي-يخف-نّون واالينّي س-نّييت ءيصفان 3 .ا-ور-ت ّسيمغورم ءيخف-نّون
ف-ويلّي-اون-يفكا ربّي ،واالينّي ماالت ءي-تووروت افولكي لّي-س-ا-تسكارم
باش اد-سكارن ءوال نتني غمكان 4 .غاكود لّيغ را-د-ياشك-ومكسا ءيم ّقورن
راد-اون-يفك تّاج لّمجد لّي-ور-را-سار-يمدو.
ءيال ّفالون ا-تسفليدم س-يمغارن-نّون .بكيسات 5غمكان ءوال كونّي ا-يعيّالنّ ،
كولّوكن س-تبانّكا نّ -صبر باش ا-تّخدامّ ءي-نگراتون .اشكو ءيتيارا« :ربّي
ار-يتضاضّ ا وانّا ءي ّسيمغورن ءيخف-نس ،ار-يتباراك وانّا ءيژّيمژاين ءيخف-نس6 ».
كنوات غ-دّو-وفوس ءيتج ّهدن ن-ربّي باش ا-كُن-يا ّل غ-وزمز نّا-يرا 7 .لوحات-ن
يتهال 8 .امژات غ-يخف-نّون ترارم كولّو تيغوفيوين-نّون ف-ربّي اشكو ار-گيگونّ -
لعاقل ،اشكو ار-يتلّي-ون ّواش-نّون ءيبليس زوند ءيزم ،ار-يندّر ار-يسيگّيل
س-ما-ي ُّقاي 9 .ضاضّ ات ءيبليس تزگام غ-ليمان-نّون ،تي ّسانم ءيزد ايتماتون
غ-دّونيت كولّوتّ ار-زراين غ-ترفوفنت زوند كونّي 10 .واالينّي ربّي لّي-بدّا-يران
اد-اغ-يبارك ،ءيغرا-ياون-د ا-تكش ّم س-لمجد-نس ءيدومن غ-تامونت لّماسيح.
ءيميك ،را-كُن-ياوي سّ -سالمت ءيك ّملن ءي ّسدوس-كُنّ تيگيرا ن-ما-ترفوفنم يان
1بط ُرس 606
ءيزّگا-كُن ءي ّسبيدّ-كُن ف-لّساس ءيصحان 11 .نتّان ا-ميّ -تال لقوّا غيالد ءوال
كولّو مايد-د-يفتان ،امين.
2
1غايد ءيزرين كّان-تّين كرا ن-مدّن غ-گر ايت-ربّي ءيمسلمدن
ار-تّينين ءيزد النبيا اد-گان واالينّي ارّ -سكيركيسن .غمكان ن-تكركاس
س-تنتال ا-س-راد-داغ-يلين ءيمسلمدن ايت-تكركاس غ-دارون.
ا-س-را-ن-شّكشامن ءيسوينگيمن ءور-اُغژانّين ار-تّاوين س-لهاالك .راد-تراران
تيغوردين-نسن س-سيديتسن ءيتج ّهدن لّي-تن-يفران اد-گن وينس .راد-زّوگزن
لهاالك ف-يخف-نسن غ-يات-تاساعت 2 .ءيگ ّوت ما-را-يتامژ اغاراس-نسن
لّفساد .فّ -سيبت-نسن ا-ف-راد-رگّمن مدّن غ-وغاراس لّح ّق 3 .را-كُن-شتّان
س-يواليون خوانين ،اشكو ار-بدّا-تّيرين ما-يگان وين وي ّياض .واالينّي زغ-يسيزوار
ا-گيسن-يتمناد غوالّي راّ -فالسن-يوت لحوكم .ءور-ا-يگان غوالّي را-تن-يهلك.
17ءي ّما مدّن-ان ،زوند لعيون قّورنين اد-گان ،ءوال زوند ءيمدال ءيدحي-تن-واضو
تيالس اگّوگنين 18 .اشكو ارّ -سفورّوگن ءيتج ّهدن .ءيسكر-اسن ربّي ادغار غّ -
س-يواليون خوانين .س-شّ هوات اُخشنّين ا-س-ا-ن-لدّين مدّن لّي-بحرا-د-وو ّرينين
2بط ُرس 611
زغ-گر ويلّي جالنين 19 .ار-تّينين راد-اسن-ف ّسين زغ-يسكراف ،ءي ّما نتني سول
گان ءيسمگان ءي-لفساد .اشكو كولّو وانّا ءينرا كرا ،ءيگا ءيسمگ
ءي-غايلّي-ت-ينران 20 .ءيغ-د-نجمن مدّن زغ-يركان ن-دّونيت س-توا ّسنا
ن-ون ّجام سيديتنّغ ياسوع لماسيح واالينّي وورّين تيگيرا تيا ّساسن-داغ س-يركان-ان
ايلّيغ-تن-نران ،هاتي يوورّي ءيسيگُّرا ن-مدّن-ان ُيخشن ءوگُّار ن-يسيزوار-نسن.
21يوف-اسن مراد ءيس-ور-ا ُّكّ -سي ّن اغاراس ن-وفولكي ،ءوال ارد-ت-ي ّسا ّن رارن
يوصا ربّي 22 .سكرن نتني زوند لمعنا-ياد ءيل ّما تيغوردين س-واوال لّي-ف-تنّ -
ءيالن :يوضا-ويدي س-يراران-نس ،توورّي تيلفت لّي-يارودن ا-ترورض ّ
غّ -
تاالغت.
3
1واي-ايتما عزّانين ،تابرات-اد تگا تيس سنات-تبراتين ّ
ءيميك يان
را-د-ياشك لماسيح لّي-اون-ين-وريغّ .سكتيغ-اون-د سرسنت تيغاوسيوين-اد
باش ا-تسوينگيمّ غ-ماُ -يغژا ّن 2 .ريغ ا-دي-تكتيم ءيواليون لّي-س-نّان النبيا ن-ربّي
يوصا-ون ّجام سيديتنّغ ف-يمي غايد ءيزرين ،تكتيم-د ال ّمود لّي-ف-كُنّ -
ست-يگان ،ا-تي ّسانم ن-يرقّاسن-نّون 3 .واالينّي تاغاوسا ءيه ّيان اّ -
ءيس-راد-د-اشكين كرا ن-يطنّاژن غ-وو ّسان-اد گُّرانين ار-باهرا-تطناژن ار-سكارن
ف-كولّو ما-تّيرين ءي-يخف-نسن 4ار-تّينين« :مانزا سيديتون؟ ءيس-ور-ينّي
را-د-ياشك؟ ژرات ،منشك اياد س-زرين ءيمزوورا-نّغ ،واالينّي سول ءيقاما كولّو
غمكلّي ءيگا زغ-يسيزوار ،غايكلّي تّياوخالق دّونيت سول س-غيالد 5 ».ءي ّما
نتني ار-تّيرين اد-تّون ءيزد س-واوال-نس ا-س-يخلق ربّي ءيگنوان غ-يسيزوار،
ءيسكر ءيكالّن غ-گر-وامان ءيسكر-تن س-وامان 6 .تدل ءيل ّما ّدونيت
ن-وو ّسان-ان س-وامان ،تّياوهالك كولّوتّ 7 .ءي ّما غيالد س-واوال-نس
2بط ُرس 612
واس لّحساب
ا-س-يحضا ربّي ءيگنوان د-واكال ،باش ا-تياوهالكن س-لعافيت غّ -
لّي-غ-را-يهلك غويلّي سرس رورنين تيغوردين.
14ءي ّما غيالد غ-ا-تّقلم س-ماياد ،اي-ايتما ع ّزانين ،گات-ن تي ّقي-نّون ا-بدّا-تيلي
ءيال كرا لّعيب ءوال كرا ُيخش ّن ّسالمت غ-گراتون د-ربّي ،بال گيگون ّ
غ-ووالون-نّون 15 .سوينگيمات ف-مامنك ا-ديدون-يصبر سيديتنّغ باش ا-توورّيم
تنج ّم ،غمكلّي-اون-ين-يورا ءوال گماتنّغ ءيع ّزان بولُس س-تحكيمت لّي-اس-يفكا
ربّي 16 .غمكاد ا-يتّيني ف-تغاوسيوين-اد غ-كولّو تيبراتين-نس .كرا غ-ما-يتارا،
ءور-يرخي ا-ت-نفهم ،ءي ّما كرا ن-يبوجاديين د-مدّن ف ّسوسنين ارّ -سلولّين
2بط ُرس 613
17ءي ّما كونّي اي-ايتما عزّانين ،لّيغ ت ّسنم كولّو ماياد ءور-تا-يجري ،رارات لعاقل
ا-كُن-ور-يلدي كرا ءيجالن ءي ّفوغن زغ-واوال ن-ربّي ءوال تضرم زغ-المان-اد
غّ -تالم 18 .زايدات ار-تّيمغورم غ-لباراكا د-توا ّسنا ن-ون ّجام سيديتنّغ ياسوع
لماسيح .نتّان ا-بدّا-نتالغ غيالد ءوال كولّو مايد-د-يفتان .امين.
614
اوال ن-تودرت
ءيالن زغ-يسيزوار ،نسفلد-اس نژر-ت ن ّسماقّل گيس نگّر-اس .ءيگا 1غوالّي ّ
نتّان اوال ن-تودرت 2 .تبان-د تودرت-ان ءي-مدّن ،نژر-تّ نكُّني ،نگ ّفالس
ءيناگان .ناوي-اون-ين لخبار ف-والّي ءيگان تودرت ءيدومن ،ءيكّا-تّين ّ
ءيال
غ-دار ربّي باباتنّغ ءيبان-اغ-د ءيل ّما 3 .ناوي-اون-ين لخبار ف-ما-نژرا ءوال
ءيالن .اشكو ّتال-ياغ
ما-مي-نسفلد ،باش ا-تكشمّ ءوال كونّي غ-تامونت-اد دارنّغ ّ
غيالد تامونت د-ربّي باباتنّغ د-يوس ياسوع لماسيح 4 .كولّو ماياد،
نورا-ياون-ت-ين باش ا-كولّو-نفرح س-لفرح ءيگّوتن.
2
لماسيح ا-ديدنّغ-يبيدّن 1وا-تاروا-نو ع ّزانين ،ءوريغ-اون-ين ماياد باش ا-ور-تسكرم
ءيال-ياغ سولدّنوب .واالينّي ءيغ-يدّا كرا ن-يان گيگون ارد ءيسكر دّنوبّ ،
يان-ديدنّغ-يبيدّن غ-دار ربّي باباتنّغ ،ا-ت-يگان د-ياسوع لماسيح
لّي-غّ -يال-وفولكي ءيك ّملن غ-يژري ن-ربّي 2 .ءي ّموت نتّان باش اد-اغ-يفرو
زغ-دّنوب-نّغ ،ءورد غير دّنوب-نّغ نكُّني واالينّي دّنوب ن-دّونيت كولّوتّ .
3غمكاد ا-س-را-ني ّسان ءيس-دارنّغ تاوا ّسنا ن-ربّي :اشكو ءيبان گينّغ
ءيس-ا-نسكار س-مايلّي-ف-اغّ -
يوصا 4 .يان ءينّان « ّسنغ ربّي» بال-دا-يسكار
س-لوصيّات-نس ،هاتي ار-ي ّسكيركيس ءور-گيس لح ّق 5 .ءي ّما كولّو وانّا
ءيسكارن س-واوال ن-ربّي ،هاتي تووفا گيس لحنانت ن-ربّي .غمكاد
ا-س-را-ني ّسان ءيس-نگا وينس 6 :اشكو وانّا ءيتّينين ءيس-يگا وين لماسيح،
ءي ّقان-ت-يد ا-يسكار غمكلّي ءيسكار لماسيح.
3
1ژرات ماتّا غونشكا-س-اغ-يرا ربّي باباتنّغ ايلّيغ-اغ-يگا تاروا ن-ربّي
د-تاروا-نس .اشكو غمكان ا-نگا نكُّني .ماياد ا-ف-ور-ت ّسين دّونيت ما-نگا،
اشكو ءور-ت ّسين ربّي 2 .واي-ايتما ع ّزانين ،نگا تاروا ن-ربّي غيالد.
ءور-تا-ياغ-ي ّسبايّن ما-را-نگ غ-مايد-د-يفتان ،واالينّي ن ّسن ماياد :غاكود لّيغ
را-د-ياشك لماسيح را-نگ زوند نتّان ،اشكو را-ت-نژر غمكلّي ءيگا 3 .كولّو
وانّا دار ّرجا-ياد غ-لماسيح ار-ي ّسغوس ءول-نس غمكلّي ءيغوس نتّا.
1يوحانّا 618
4كرايگاتّ يان ءيسكارن دّنوب ،هاتي ءي ّفوغ زغ-شّ رع ن-ربّي ،اشكو دّنوب
ا-يگان ءوفّوغ ن-شّ رع 5 .ت ّسنم كونّي ءيس-د-يوشكا لماسيح باش اّ -فالنّغ-ي ّسيتّي
دّنوب-نّغ ،تي ّسانم ءيس-ورّ -جو-يسكير كرا ن-دّنوب نتّا 6 .وانّا ءيزگان غ-لماسيح
ءور-ا-يسكار دّنوب .ءي ّما وانّا ءيتزايادن غ-دّنوب ءور-تا-يفهيم ءوال ءي ّسن مامنك
ا-يگا لماسيح.
ءيال ّفالنّغ ا-ناكّا ءيخف-نّغءيفكا ءيخف-نس فّ -سيبت-نّغ .ءي ّما نكُّنيّ ،
فّ -سيبت ن-ايتماتنّغ 17 .ءيغّ -يال يان ءيطّافن لخير ءيژر گماس ءيحتا ّجا واالينّي
ءي ّسيقار ّفالس ءول-نس ،مامنك ا-را-ييني ّتال گيس لحنانت ن-ربّي؟ 18وا-تاروا
عزّانين ،ا-ور-نماال لحنانت غير س-يواليون ءوال س-يلس واالينّي س-يسكّيرن
د-لح ّق 19 .غمكاد ا-س-را-ني ّسان ءيس-نگا وين لح ّق ن ّسهنّو ءول-نّغ غ-لگدّام
ن-ربّي ءيغ-ا-يتغووض-وول-نّغ فّ -سيبت ن-ما-ور-نفولكي 20 .اشكو ربّي ءيم ّقور
ف-وول-نّغ ،يي ّسان كولّو ما-گينّغّ -يالن.
4
ما-س-را-ني ّسان رّوح 1واي-ايتما عزّانين ،ا-ور-تامنم كولّو وانّا ءينّان
«ءيال-گيگي ّروح لقودوس »،واالينّي ارمات ّروح-ان ّ لّح ّق
زغ-وين-تكركاس؟ ا-تژرم ءيس-يگا وين ربّي نغد ءوهو .اشكو گّوتن مدّن
لّي-تكّانين دّونيت ،ار-تّينين ءيس-ا-ساوالن س-ماد-اسن-يماال ربّي واالينّي
ارّ -سكيركيسن 2 .غمكاد ا-س-را-تي ّسانم ءيزد ّروح ن-ربّي ا-گيسن-يساوالن نغد
ءوهو :ءيغ-ا-يتّيني رّوح-ان «ياسوع لماسيح يوشكا-د زغ-ربّي ،يوورّي س-دّات
ن-بنادم» را-تي ّسانم رّوح-ان ،ءيزد وين ربّي ا-يگا 3 .ءي ّما رّوح نّا-ور-يتّينين لح ّق
1يوحانّا 620
ف-ياسوع ،ءورد وين ربّي ا-يگا واالينّي ءيگا رّوح ن-ونوّاش لّماسيح
لّي-ف-تسفلدم را-د-ياشكّ ،
ءيال-نّيت غيالد غ-دّونيت 4 .ءي ّما كونّي ا-تاروا
ع ّزانين ،وين ربّي ا-تگام ،تنروم-تن اشكو ّروح لّي-گيگونّ -يالن يوگُر ّروح
لّيّ -يالن غ-دّونيت 5 .نتني گان وين دّونيت ،ار-ساوالن س-ما-يگان وين دّونيت،
ار-سرسن-سفليدن ايت-دّونيت 6 .ءي ّما نكُّني نگا وين ربّي ،ار-سرنّغ-سفليدن
غويلّي ّسنّين ربّي .ءي ّما وينّا ءورّ -سينّين ربّي ءور-رين اد-سرنّغ-سفليدن .غمكان
ا-س-را-نتي ّسان رّوح لّح ّق زغ-رّوح ن-تكركاس.
لحنانت ا-ن-يتلوحن 13غمكاد ا-ن ّسن ءيس-نزگا غ-ربّي ءيزگا گينّغ :اشكو
تيكساض س-برّا ءيفكا-ياغ رّوح-نس 14 .ربّي باباتنّغ يوزن-د يوس باش
ا-يگ ان ّجام ن-دّونيت .نژرا-ت نكُّني ،نگ ّفالس ءيناگان 15 .وانّا ءيتّينين
س-نّييت ن-وول-نس «ياسوع ءيگا يوس ن-ربّي »،هاتي ءيزگا گيس ربّي ،ءيزگا
ءوال نتّا غ-ربّي 16 .نكُّني ن ّسن لحنانت لّي-س-گينّغ-يحنّا ربّي ،نامن سرس.
ربّي ءيگا لحنانت .يان ءيزگان غ-لحنانت ،ءيزگا غ-ربّي ،ءيزگا ربّي گيس17 .
واس لّحساب، هاتي ءي ّسووفا ربّي گينّغ لحنانت-نس ،باش ا-ن ّسهنّو ءول-نّغ غّ -
1يوحانّا 621
5
ما-را-ينرو دّونيت؟ 1كولّو وانّا يوم ّن ءيزد ياسوع ا-يگان لماسيح ن-ربّي،
هاتي ءيلول-د تاالليت لّجديد زغ-دار ربّي .كولّو وانّا ءيتّيرين ربّي باباتنّغ،
ار-يتّيري يوس 2 .غمكاد ا-س-را-ني ّسان ءيس-ا-نتّيري تاروا ن-ربّي :اشكو ءيبان
يوصا 3 .غمكاد ا-س-ا-نماال گينّغ ءيس-ا-نتّيري ربّي ،ار-نسكار س-ما-ف-اغّ -
ءورّ -فالنّغ-يژّاي س-لوص ّيات-نس. ار-نسكار ربّي: ءيس-ا-نتّيري
يوصا 4 ،اشكو كولّو وانّا-د-يلولن زغ-دار ربّي ار-يتنرو دّونيت .ماياد
مايلّي-ف-اغّ -
ا-س-ا-نتنرو دّونيت ،اشكو نومن اوال ن-ربّي 5 .مانوا را-ينرو دّونيت؟ وانّا يوم ّن
س-ياسوع ن-يس-يگا يوس ن-ربّي.
ن-بنادم ،واالينّي توگّا ن-ربّي ءوگُرنت تين بنادم .ربّي ا-يگان ءينيگي ،ءيفك
توگّا ف-يوس 10 .ءي ّما وانّا يوم ّن س-يوس ن-ربّيّ ،النت توگّا ن-ربّي
غ-وول-نس .واالينّي يان ءور-يسفليدن س-ما-يتّيني ربّي ،ءيگا ربّي د-بو-تكركاس
اشكو ءور-يومين توگّا لّي-يفكا ف-يوس 11 .غمكاد اد-گانت توگّا :ءيفكا-ياغ
ربّي تودرت ءيدومن ،تيلي-اغ تودرت-اد فّ -سيبت ن-يوس 12 .وانّا ءيمو ّن
د-يوس ن-ربّيّ ،تال-ياس تودرت .ءي ّما وانّا ءور-يمو ّن د-يوس ن-ربّي،
ءور-راد-اس-تيلي تودرت.
16ءيغّ -يال ما-يژران گماس ءيسكر كرا ُيخش ّن لّي-ور-يگين زغ-دّنوب لّي-يتاوين
ءيال ّفالس ا-يضالب ربّي ف-گماس .راد-اس-د-يرار ربّي س-تودرت. س-لهاالكّ ،
نّيغ-اون ماياد غير ف-ويلّي سكرنين دّنوب لّي-ور-يتاوين س-لهاالك .اشكو ّالن
كرا ن-دّنوب لّي-را-ياوي س-لهاالك ،ءور-اون-نّيغ ا-تّضاالبم ف-دّنوب-ان17 .
كولّو ءيسكّيرن اُخشنّين گان ّدنوب ،واالينّي ءور-ا-كولّو-تاوين ّدنوب-ان
س-لهاالك.
نگا وين غوالّي ءيگان لح ّق د-وين يوس ياسوع لماسيح .نتّان ا-يگان ربّي لّح ّق،
ءيگ تودرت ءيدومن 21 .وا-تاروا عزّانين ،تانفات ءي-يالهات ن-دّونيت-اد.
624
2وا-گما ءيع ّزان ،ضالبغ ربّي ّفالك ا-تيليت س-لخير ،تدوست غ-دّات-نّك
غمكلّي تدوست غ-رّوح-نّك 3 .فرحغ باهرا لّيغ-د-وشكان كرا ن-ايتماتن
ساولن-يّي ف-مامنك ا-تزگات غ-لح ّق ،ار-تّيدوت غ-وغاراس لّح ّق 4 .ءور-يلّي
ما-يّي-ي ّسفراحن زوند ءيغ-سفلدغ ف-تاروا-نو ءيس-سول-ا-تّيدون غ-وغاراس
لّح ّق.
تابرات ن-ياهودا
1زغ-وخدّام ن-ياسوع لماسيح ،ياهودا گماس ن-ياعقوب .ءي-ويلّي-ف-يحنّا
ربّي باباتنّغ ءيغر-اسن-د ،ار-تن-ي ّسنتال ياسوع لماسيح 2 .اد-اون-تيگات رّحمت
دّ -سالمت د-لحنانت.
5ريغ اد-اون-دّ -سكتيغ مايلّي مي تسفلدم غايد ءيزرين .ت ّسنم ءيس-ي ّجنجم ربّي
مدّن-نس ءي ّسوفغ-تن-د زغ-تمازيرت ن-ميصر ،واالينّي تيگيرا ن-مايان ءيهلك
غويلّي ءور-ومنّين اوال-نس 6 .تسفلدم ف-لمااليكا لّي-فّوغنين زغ-تزدغت-نسن،
تيالس اگّوگنين
ءور قامان غ-يلّيغ-تن-يگا ربّي .تي ّسانم ءيس-تن-ين-يحضا ربّي غّ -
اس ءيم ّقورن لّحساب لّي-غ-راّ -فالسن-يوت لحوكم7 . ا-ن-غين-تياوكرّافن ار ّ
تي ّسانم ءيس-يهلك ربّي تيمدينين ن-سادوم د-عامورا د-تي ّياض لّي-ن-تاما-نسنت
فّ -سيبت ن-شّ هوات اُخشنّين لّي-سكارن ،ار-تفسادن يوتمان ءي-نگراتسن.
ءي ّقان-د مدّن اد-سوينگيمن ماد-اسن-يجران باش ا-ور-تياوهالكن ءوال نتني
س-لعافيت لّي-ور-يخسين.
ياهودا 629
25 ،24ءي ّما غوالّي ءيژضارن ا-كُن-ين ّجا باش ا-ور-تضرم ،ءي ّسلكم-كُن-ين
س-لگدّام لّمجد-نس س-لفرح ءيگّوتن بال گيگون ّ
ءيال كرا لّعيب ،نتّان ا-ميّ -يال
لمجد د-تموغرا د-تژضّ ارت د-لق ّوا غيالد ءوال كولّو غايد ءيزرين ءوال كولّو
مايد-د-يفتان .د-غمكاد ا-ف-راد-بدّا-نتالغ غوالّي ءيگان ربّي ان ّجام-نّغ س-يسم
ن-سيديتنّغ ياسوع لماسيح ،امين.
631
انورژم ن-يگنّا
غمكلّي-ت-يد-ي ّسبايّن ياسوع لماسيح ءي-يوحانّا
1
1ارّا-ياد ،ءيتيارا گيس مايلّي-د-ي ّسبايّن ياسوع لماسيح ،ءيفك-اس-ت ربّي باش
ا-د-يمل ءي-يخدّامن-نس ما-د-ي ّقا ّن ا-يجرو غ-مايد-د-ياكمورن .يازن-د يا-لّماالك
ا-ت-يد-ي ّسبايّن ءي-وخدّام-نس يوحانّا 2 .ار-يادّر يوحانّا كولّو ما-يژرا ،ءيفك
توگّا-نس ف-واوال-اد ن-ربّي ءوال لخبار-اد ن-ياسوع لماسيح 3 .امباركي ا-يگا
وانّا ياقران ءيواليون-اد ن-ربّي .ءيمباركين اد-گان وينّا-ياسن-سفليدنين ار-سكارن
س-مايد ءيتياران ،اشكو ياكمور-د-وزمز لّي-غ-راد-كولّو-جرونت-تغاوسيوين-اد.
7هاتي را-د-يفتو غيالد غ-گر ءيمدال ،ژرن-ت كولّو مدّن ،ژرن-ت ءوال
غويلّي-تّ -سياگّاسنين .رادّ -االنت-كولّو-تميزار ن-دّونيت فّ -سيبت-نس .غمكاد
ا-را-ييلي ،امين.
« 8نكّي گيغ واد ءيزوارن ،گغ واد ءيگُّران ».غمكاد ا-س-ينّا سيدي ربّي
لّي-يحكامن كولّو ماّ -يالن .ءيكّا-تّين ّ
ءيال ،ييلي ،راد-بدّا-ييلي.
2
تابرات ءي-ومناگّار « 1ارا اوال-اد ءي-لماالك ن-ومناگّار غ-تمدينت
ن-افسوس :ها-ما-ينّا واد يوسين ّسا ن-يتران غ-وفوس-نس غ-افسوس
افاسي ار-يتّيدو غ-گر ّسا لّحساكي ن-وورغّ 2 .سنغ كولّو ما-تسكارت ءوال
مامنك ا-تّنهاتافت تصبرتّ .سنغ مامنك ا-تنگارات د-مدّن اُخشنّين ،تارمت ءوال
غويلّي ءيتّينين ءيزد ءيرقّاسن اد-گان ،تافت-تن-ين ءيس-اّ -سكيركيسن ءور-گين
ءيرقّاسنّ 3 .سنغ ءيس-تزگات تصبرت ءي-تنوكموت فّ -سيبت ن-يسم-ينو
بال-دا-تّرمايت.
« 14واالينّي ّالنت سول داري كرا ن-تغاوسيوين ّفالكّ .الن غ-گراتون كرا
ن-مدّن ءومژن ال ّمود ن-بالعام لّي-يمالن ءي-وگلّيد باالق مامنك ا-يجلّو
ايت-ربّي ،ايلّيغ ا-شتّان ما-يتياوغراسن ءي-الصنام ار-تفسادن 15 .ءيلين-داغ
غ-گراتون كرا ن-مدّن ءومژن ال ّمود ن-نيكوالوين 16 .ف-مايان ا-ف-راد-اك-ينيغ:
انورژم 635
ءيال سول داري كرا ّفالك .ءور-ا-ت ّسف ّسات تامغارت-ان ‹ءيزابيل›
« 20واالينّي ّ
لّي-يتّينين ءيس-ا-تساوال س-يواليون ن-ربّي .نتّات ار-باهرا-تجلّو ءيخدّامن-ينو
س-ول ّمود-نس ار-تن-تّرارا اد-فسادن ار-شتّان ما-يتياوغراسن ءي-الصنام21 .
فكيغ-اس امهال ا-تفل دّنوب-نس ،واالينّي ءور-تري ا-دي-توورّي زغ-لفساد
ست-ين-لوحغ ف-تيسي ن-وا ّطان ا-گيس-تاضن نتّات لّي-تسكار 22 .هان راّ -
د-ويلّي ديدس تفسادنين .غمكاد ا-راد-اسن-سكرغ ءيغ-ور-د-وو ّرين
زغ-يسكّيرن-نس 23 .راد-وتغ تاروا-نس س-لموت .غاكودان ا-راد-ژرن
ايت-يمناگّارن كولّوتن ءيس-گيغ واد ءي ّس ّن كولّو ماد-سوينگيمن مدّن ءوال
ما-تّيرين غ-وول-نسن .راد-رارغ ءي-كرايگاتّ يان گيگون ف-ما-يسكر.
« 24ءي ّما وي ّياض غ-تياتيرا لّي-ور-ومژنين ال ّمود-ان ءوال لمدن ما-مي-تّينين
‹تيغاوسيوين نتلنين ن-شيطان› ،ءور-را-ن-ف ّالون-زايدغ كرا ن-تاژايت ياضني25 .
انورژم 636
غير امژات غ-ما-دارونّ -يالن ارد-ن-اشكغ 27 ،26 .كولّو وانّا ءينران ار-يسكار
ماد-ريغ ار ءيسيگُّرا ،راد-اس-فكغ تاژضّ ارت ف-تميزار ن-دّونيت غمكلّي-يّي-يفكا
بابا ربّي .را-تنت-يحكام س-وعمود ن-ووزّال ،ءيرژ-تنت زوند ءيروكوتن ن-يدقّي.
زيك صباح 29 .وانّا دار ءيمزگان، ّ 28راد-اس-فكغ ءيتري لّي-يفاون
ءي ّقان-ت-يد ا-يسفلد ءي-مايد ءيتّيني رّوح لقودوس ءي-يمناگّارن.
3
تابرات ءي-ومناگّار « 1ارا اوال-اد ءي-لماالك ن-ومناگّار غ-تمدينت
ن-سارديس :ها-ما-ينّا غوالّي دار ّسا ّالرواح ن-ربّي ءوال غ-سارديس
ّسا ن-يترانّ .سنغ كولّو ما-تسكارت .ار-تّينين مدّن ءيس-تدّرت واالينّي ت ّموتّ 2 .
رار لعاقل ت ّسدوست ما-گيك-يقامان ءور-تا-ي ّموت .ءوفيغ-ن مايلّي تسكارت
ءور-تا-يك ّميل غ-يژري ن-ربّي-نو 3 .سوانگم-د ما-تلمدت ءوال مايلّي مي
تسفلدت غايد ءيزرين .سكار سرس ،توو ّريد-د زغّ -دنوب-نّك .ءيغ-ور-ترورت
لعاقل ،هاتي را-ن-سرك-اشكغ زوند امخّار ،ءور-را-تي ّسانت مان تاساعت
غ-را-ك-ين-لكمغ 4 .واالينّي ّالن سول دارك غ-سارديس كرا ن-مدّن دروسنين
لّي-ورّ -سركينين تيملسا-نسن .نتني ا-را-ديدي-يمون س-تملسا تومليلين ،اشكو
يستهالن 5 .كولّو وانّا ءينران ،را-يلس ءوال نتّا تيملسيت تومليلت. نتني اّ -
راد-ادّرغ ءيسم-نس غ-دار بابا ربّي ءوال لمااليكا-نس ،ءينيغ ّفالس ءيزد وينو
ا-يگا .ءور-سار-كّيسغ ءيسم-نس زغ-وا ّرا ن-تودرت 6 .وانّا دار ءيمزگان،
ءي ّقان-ت-يد ا-يسفلد ءي-مايد ءيتّيني رّوح لقودوس ءي-يمناگّارن.
قّنغ ،ءور-يژضار يان ا-ت-يرژمّ 8 .سنغ كولّو ما-تسكارت .هاتي رژمغ يان-يمي
غ-لگدّام-نّك ،ءور-را-ييژضار يان ا-ت-ي ّقنّ .سنغ ءيس-ور-تژضارت ءي-ما-يگّوتن
واالينّي تومژت غ-واوال-ينو ،ءور-تنّيت ءور-يّي-ت ّسينت 9 .ءي ّما مدّن-ان
ن-ايت-تگ ّمي ن-تژالّيت ن-شيطان ،ارّ -سكيركيسن ار-تّينين ءيزد ايت-يودايا اد-گان
واالينّي ءور-ا ُّك-گين ايت-يودايا .را-تن-د-اويغ اد-كنون س-واكال غ-دار
ءيضارن-نّك ،باش اد-ي ّسا ّن ءيزد ك ّيي ا-داري-يعزّان 10 .هاتي تصبرت تزگات
وصاغ .ف-مايان ا-ف-را-كّ -سنتالغ غ-تاساعت ن-تنوكموت غمكلّي-كّ -
لّي-را-يزري ف-دّونيت ا-تارم كولّو ويلّي گيس زدغنين 11 .غير ءيم ّ
يك
را-ن-اشكغ .امژ غ-ما-داركّ -يالن ،ا-ور-تادجت يان اد-اك-ياكُر تّاج-نّك12 .
كولّو وانّا ءينران ،را-ت-گغ د-تانّالت غ-تگ ّمي ن-ربّي-نو ،ءور-سار-تّ -ي ّفوغ.
ست-يگان راّ -فالس-اراغ ءيسم ن-ربّي-نو د-يسم ن-تمدينت ن-ربّي-نو ،اّ -
د-وروشاليم لّجديد لّي-را-د-يگّوز زغ-يگنّا زغ-دار ربّي-نو ،اراغ ّفالس ءوال
ءيسم-ينو لّجديد 13 .وانّا دار ءيمزگان ،ءي ّقان-ت-يد ا-يسفلد ءي-مايد ءيتّيني
رّوح لقودوس ءي-يمناگّارن.
4
1ژرغ ءيل ّما كرا ياضني ،يان-يمي ءيرژم غ-يگنّا .سفلدغ لعرش ن-ربّي
ءي-واوال لّي-ستّين-يكّان ءيساول-د سري ،ءيگا زوند نّ ّفار ،ييني-يّي« :غلي-د
س-غيد اد-اك-ملغ ما-د-ي ّقا ّن ا-يجرو تيگيرا 2 ».ياوي-يّي رّوح لقودوس غاكودان،
س-ژريغ يا-لّعرش غ-يگنّا ،ژرغ ءوال غوالّي ّفالس ءيسكيوسن 3 .غوالّي
ءيسكيوسن ف-لعرش ،ار-زگيس-كّاتن اللوان ن-وژگُّاغ د-وقرفي تيلي-تسليت
ن-ونژار تسوتل ءي-لعرش ،ار-تّيسفيو س-تيفاوت تازگزاوت 4 .ژرغ سين ءيد-مراو
د-كّوژ ( )24لّعرش لولّين ءي-لعرش-ان ،سكيوسن ّفالسن سين ءيد-مراو د-كّوژ
ءيال ف-يخف-نس يان-تّاج ( )24ن-ومغار ،لسن تيملسا تومليلين .كود يانّ ،
ن-وورغ 5 .ار-د-كّاتن-ووسما ّن زغ-دار لعرش ،ييگات-وقّريان ن-يگّيگ.
ارّ -سوفون ّسا ن-يسوفا غ-لگدّام لّعرش ،ا-تن-يگان دّ -سا ّالرواح ن-ربّي 6 .ييلي
ءوال غ-لگدّام لّعرش كرا ءيرواس يات-تمدا نّ -جاج ءيصفان زوند ادفل.
5
ارّا لّي-ي ّق ّن سّ -سا 1ژرغ ءيل ّما يان-وارّا ءيموتّلن غ-وفوس افاسي ن-والّي
ءيسكيوسن ف-لعرش ،ءيتيارا زغ-سنات-تسگيو ،ءي ّقن ن-طّوابع
سّ -سا نّ -طوابع 2 .ژرغ-ن يا-لّماالك ءيتج ّهدن يو ّل اوال-نس ييني« :ماّ -
يستهالن
ا-يرژم ارّا-ياد ،ءيفسي ّطوابع لّيّ -فالسّ -يالن؟» 3واالينّي ءور-يلّي يان غ-يگنّا
ءوال غ-واكال ءوال غّ -دو-واكال ءيژضارن ا-يرژم ا ّرا-يان ءوال ءي ّسماقّل گيس4 .
ءيستهالن ا-يرژم ارّا-يان ءوال ا-گيس-ي ّسماقّل.
ّ ارّ -االغ باهرا اشكو ءور-يتيافا يان
تاالت .هاي-يزم 5غاكودان ءيساول-د سري يان زغ-يمغارن ييني-يّي-د« :اد-ورّ -
ن-تقبيلت ن-ياهودا ،هاي-اژور ن-وگلّيد داود ،نتّان ا-ينران ،ييژضار ا-يفسي ّسا
نّ -طوابع-اد ،ءيرژم ارّا».
يستهالن 6ژرغ ءيل ّما يان-ول ّقاغ ،ءيبي ّد غ-دار لعرش غ-گر كّوژط
ال ّقاغ لّيّ -
لمخلوقات ،لولّين-اس ءيمغارن .ءيرواس ءيس-يتياوغراس ،ءيطّاف ّسا ن-تاسكيوين
دّ -سا ن-والّن ،ا-تن-يگان دّ -سا ّالرواح ن-ربّي لّي-يوزن اد-كن كولّو دّونيت7 .
انورژم 640
6
ال ّقاغ ءيفسي طّوابع 1ژرغ-ن ال ّقاغ ءيفسي يان زغّ -سا نّ -طوابع ،س-سفلدغ
ءي-يات زغ-كّوژط لمخلوقات تساول س-واوال ءيتج ّهدن زوند ءيگّيگ تيني:
انورژم 641
3ءيفسي-ول ّقاغ ويس سين ّطوابع ،س-سفلدغ ءي-تيس سنات لمخلوقات تنّا:
«فّوغ-د 4 ».ءي ّفوغ-د-وايّيس ياضني ءيگا اژگُّاغ .ءيتّفك ءي-ومنّاي-نس ا-يكّيس
ّسالمت ف-دّونيت ف-اد-ن ّقان مدّن ءي-نگراتسن ،تّفك-اس يات تاژّيت
ءيم ّقورن.
5ءيفسي-ول ّقاغ ويس كراض ّطوابع ،س-سفلدغ ءي-تيس كرا ّط لمخلوقات تنّا:
«فّوغ-دّ ».سماقّلغ س-ژريغ ايّيس ءيضيلي ،يوسي-ومنّاي-نس يا-لّميزان
غ-وفوس-نس 6 .سفلدغ ءي-كرا ءيرواس اوال زغ-گر كّوژط لمخلوقات ييني:
«غير كيلو ن-يردن س-وقاريد ن-نّوقرت .غير كراض ءيد-كيلو ن-طمژّين س-وقاريد
ن-نّوقرت .واالينّي ا-ور-ت ّسوكفم ّزيت ءوال اضيل».
7ءيفسي-ول ّقاغ ويس كّوژ ّطوابع ،س-سفلدغ ءي-تيس كّوژط لمخلوقات تنّا:
«فّوغ-دّ 8 ».سماقّلغ س-ژريغ ايّيس اوراغ ،ءيگ ءيسم ن-ومنّاي-نس ‹لموت›،
ءيضفور-ت‹-ومضّ ال› .ءيتّفك-اسن اد-حكامن ف-يان-وگزّوم زغ-كّوژ ءيگزمان
ن-دّونيت ،اد-نغن غويلّي گيس زدغنين س-تاژّيت د-وغني د-وا ّطان د-لوحوش
نّ -دونيت.
9ءيفسي-ول ّقاغ ويس س ّموس ّطوابع ،س-ژريغ الرواح ن-ويلّي ّموتنين فّ -سيبت
ن-تب ّراحت-نسن س-واوال ن-ربّي ءوال توگّا-نسن لّيّ -فالس-فكان .غّ -دو-وژرو
ن-تغرسي ا-غّ -الن 10 ،الّن اوال-نسن ءينين« :وا-سيدي ربّي ءيتج ّهدن ،تگيت
امژالي تگت لح ّق .ار ماناگو ا-را-ن-ت ّسماطلت لعقوبيت لّيّ -يالن ف-مدّن
نّ -دونيت ،ترارت-اسن ف-يدا ّمن-نّغ؟» 11غاكودان ا-يتياوفكا ءي-كرايگاتّ يان
انورژم 642
ّ
ءيميك ارد ءيك ّمل گيسن تيملسيت تومليلت ،ييني-اسن ربّي اد-قلن سول
غونشك لّي-د-ي ّقا ّن زغ-ايتماتسن د-يمعاوا ّن-نسن لّي-راد-نغن مدّن
غمكلّي-تن-نغان نتني.
12ءيفسي-ول ّقاغ ويس سضيص ّطوابعّ .سماقّلغ-ن ژرغ اكال ءي ّمو ّسا سّ -جهد،
توورّي ّتالس تافوكت زوند اخنيف ءيضالن ،يوورّي ءيژگُّاغ-وايّور كولّوت زوند
ءيدامّن 13 .ضرن-د ءيتران زغ-يگنوان س-واكال غمكلّي-د-يتلوح-واضو ءيقوراين
زغ-وازار 14 .ءيتّين ءيگنوان ،موتّلن زوند كرا ن-وارّا ءيموتّلن ف-يعماد-نس،
ءيال 15 .روولن ءيگلدان ن-دّونيت ءيتياتّاي كولّو ما-يگان ادرار د-يگزير زغ-يلّيغ ّ
د-ينمغورن ن-تميزار د-ينمغورن لّعسكر ،روولن ايت-وايدا د-ايتّ -سولطا ،نتني
ءوال كولّو مدّن ءيسمگان ءوال غويلّي گانين وين ءيخف-نسن ،رگسن غ-يفران
ءوال غ-گر ءيجاريفن ن-يدرارن 16 .ار-اقران ءي-يدرارن د-يجاريفن
ار-اسن-تّينين« :ضراد-د ّفالنّغ ت ّسنتالم-اغ زغ-وودم ن-والّي ءيسكيوسن ف-لعرش
واس لّي-باهرا-يشقان ءيگ ّ
اس ءوال زغ-لغاضاب ن-ول ّقاغ 17 .اشكو ءيلكم-دّ -
لّغاضاب-نسن .ما-را-ييژضار ا-گيس-يبيدّ؟»
7
1لّيغ ءيزري مايان ،ژرغ كّوژ لمااليكا بيدّن كّوژ لمااليكا
غ-كّوژط-تسگيو نّ -دونيت ،حصارن-ين اضو ا-ور-يوت اكال ءوال امدا ءوال كرا
ن-وسغار 2 .ژرغ-ن ءيل ّما يا-لّماالك ياضني ءيغلي-د زغ-يلّيغ ا-دي-تاقالي
تافوكت ،ياسي-د ّطابع ن-ربّي باب ن-تودرت .ءيغر لماالك-ان س-واوال
ءيتج ّهدن ءي-كّوژ لمااليكا لّيّ -
يوصا ربّي اد-هلكن اكال د-ومدا 3 ،ييني-اسن:
«اد-ور-تهلكم اكال ءوال امدا ءوال ءيسغارن ارد نگ ّطابع ف-يگنزي ن-كولّو
ءيخدّامن ن-ربّي-نّغ 4 ».سفلدغ ءيل ّما ءي-كرا ءيمال-يّي منّاو اد-گان
انورژم 643
مدّن گّوتنين غ-يگنّا 9لّيغ ءيزري مايان ّسماقّلغ-ن ژرغ مدّن گّوتنين باهرا،
ءور-را-ييژضار يان ا-تن-يحاسب .گان نتني زغ-كولّو تيميزار د-تقبيلين د-تاسوتين
د-لّوغات ن-دّونيت .بيدّن غ-لگدّام لّعرش ءوال ال ّقاغ س-تملسا تومليلين ،اسين
تالضايين غ-وفوس-نسن 10 .الّن اوال-نسن ار-تّينين« :ربّي-نّغ لّي-يسكيوسن
ف-لعرش ،نتّان د-ول ّقاغ اد-اغ-ي ّجنجمن 11 ».بيدّن غين كولّو لمااليكا ،لولّين
ءي-لعرش ءوال ءيمغارن ءوال كّوژط لمخلوقات ،ضرن-ين ف-وودم-نسن
غ-لگدّام لّعرش سجدن ءي-ربّي 12ءينين« :امين .ا-ييلي لحمد د-لمجد
د-تحكيمت د-شّ وكر د-تّوقير د-لحوكم د-لق ّوا ءي-ربّي-نّغ غيالد ءوال كولّو
مايد-د-يفتان ،امين».
8
ويس ّسا ن-طّوابع 1ءيفسي-ول ّقاغ ءيل ّما ويس ّسا نّ -طوابع ،س-يف ّسا كولّو
مناص ن-تاساعت. ّ ءوال تاطّاست ن-وورغ ماّ -يالن غ-يگنّا ايلّيغ ءيزري ما-يتگّان
2ژرغ ءيل ّما ّسا لّمااليكا لّي-بيدّنين غ-لگدّام ن-ربّي ،تّفكن-اسن ّسا ن-نّ ّفارات.
3ءيدّو يا-لّماالك ياضني ءيبيدّ غ-تاما ن-وژرو ن-تغرسي ،ياسي تا ّطاست
ّ
تيژوال ن-كولّو-يمژالين ن-وورغ .ءيتّفك-اس لبخور ءيگّوتن ا-ديدس-ي ّسمون
ن-ربّي ،باش ا-تنت-ين-ي ّساكمور ءي-ربّي فّ -طبال ن-وورغ لّيّ -يالن غ-لگدّام
تژوال ن-يمژالين زغ-وفوس لّماالك س-لگدّام لّعرش 4 .ار-ياقالي-واگّو لّبخور دّ -
ن-ربّي 5 .ءيدّو لماالك ءيل ّما ،ءيع ّمر تا ّطاست س-تيرگين لّعافيت زغ-دار ّطبال،
اس ءيگّيگ س-وقّريان ءيتج ّهدن ،ءوتن-ووسما ّن ءيلوح-تّ -ين ف-دّونيت .ءي ّم ّ
اس-واكال.ءي ّم ّ
ّسا لّمااليكا لّي-دار 6نكرن ءيل ّما ّسا لمااليكا لّي-دار ّسا نّ ّفارات ،سكرن
ف-ا-تن-وتن 7 .يوت لماالك امزوارو نّ ّفار-نس ،س-يضر ّسا ن-ن ّ ّفارات
ءيبروري د-لعافيت ف-دّونيت خلضن د-يدا ّمن .ءيجدر تولوت غ-دّونيت ءوال
تولوت غ-يسغارن ،تجدر ءوال توگا ءيزگزاون كولّوتّ .
8يوت ويس سين لّمااليكا نّ ّفار-نس ،س-يتياتّاي كرا ءيرواسن يان-ودرار ءيم ّقورن
ءيجدّرن س-لعافيت ،ءيتّلوح-ن غ-ومدا 9 .يوو ّري ءيژگُّاغ تولوت غ-ومدا زوند
ءيدامّن ،ءي ّمت تولوت غ-لمخلوقات لّيّ -النين غ-ومدا ،ءيتّهلك ءوال تولوت
غ-واناون لّي-تكّانين امدا.
10يوت ويس كراض لّمااليكا نّ ّفار-نس ،س-يضر يان-يتري ءيم ّقورن زغ-يگنوان
ار-يجدّر زوند اسافو ،ءيضر ف-تولوت ن-يسافّن د-تالعينين ن-وامان 11 .ءيگا
انورژم 645
ءيسم ن-يتري ‹اس ّموم› ،يوورّي ءيس ّموم تولوت غ-وامان ،ءي ّمت ما-يگّوتن
غ-مدّن لّي-سوانين امان-ان ،اشكو وورّين س ّمومن باهرا.
9
1يوت ويس س ّموس لّمااليكا نّ ّفار-نس ،س-ژريغ يان-يتري ءيضر زغ-يگنوان
س-واكال .تّفك-اس يات-تساروت ءي-يتري-ان ،ءيگان تين-تدروت ن-واكال2 .
ءيدّو ءيرژم ءيمي ن-تدروت ،ءيغلي-د زغ-گيس كرا ن-واگّو ءيگّوتن زوند اگّو
ءيالس لحال كولّو س-واگّو لّي-د-يغلينن-وفارنو ءيم ّقورن ،ايلّيغ ّتالس تافوكت ّ
زغ-تدروت ن-واكال 3 .ت ّفوغ-د-يل ّما-تمورغي زغ-واگّو ،تتّرس ف-واكال،
تّفك-اس-تژضّ ارت ا-ت ّقس زوند ءيغردم 4 .ءيتياونّا-ياس ا-ور-تهلك توگا ن-واكال
واال ءيسغارن واال تيفراوين ن-يسافارن ،واالينّي ا-تهلك غير مدّن لّي-ور-دار ّطابع
ن-ربّي ف-يگنزي-نسن 5 .ءور-تژضار ا-تن-تنغ ،واالينّي ءيتياوفكا-ياس
ا-تن-ت ّسمحاكّا س ّموس-ييرن ،ار-تن-تژّاض زوند غمكلّي ءيژّاض ّسمّ ن-يغردم
ءيغ-ي ّقس بنادم 6 .غ-وو ّسان-ان راد-باهرا-يرين مدّن ادّ -متن ،واالينّي
ست-افن.
ءور-راد-يژضارن اد-مّتن .راد-باهرا-ژوژضن لموت ،واالينّي ءور-راّ -
انورژم 646
20ءي ّما كولّو ويلّي ءور-مّوتنين س-تگوضيوين-ان ،سول ءور-تا-رين اد-فلن غايلّي
سكارن س-يفا ّسن-نسن .زوويدن نتني ار-تعبادن لجنون ءوال الصنام ن-وورغ
د-نّوقرت د-واناس د-وژرو د-وكشّ وض لّي-ور-تمنادنين ءوال-دا-سفليدن
ءوال-دا-فتّون 21 .نتني ءور-تن-ا ُّك-تُگراژ ف-يسكّيرن-نسن ،ار-ن ّقان ار-سكارن
ّسيحر ار-تفسادن ار-تاكُرن.
10
لماالك لّي-يوسين ارّا 1ژرغ ءيل ّما يا-لّماالك ياضني ،ءيتج ّهد باهرا ءيگّوز-د
زغ-يگنّا .ءيسوتل-اس-ومدلو زوند تيملسيت ،تلولّي-تسليت ءيمژّين
ن-ونژار ءي-يخف-نس ،ييسفيو-وودم-نس زوند تافوكت ،گن ءيضارن-نس زوند
تانّالين لّعافيت 2 .ياسي غ-وفوس-نس يان-وارّا ءيمژّين ءيرژمن .ءيسرس-ن
اضار-نس افاسي ف-ومدا ،ءيسرس-د اضار-نس اژلماض ف-واكال 3 .ءيساول
س-يان-واوال ءيتج ّهدن زوند تاندرا ن-يزم .لّيغ ءيساول ءوتن ّسا ن-يگّيگن4 .
لّيغ ءوتن ّسا ن-يگّيگن گغ-ن اد-اراغ ،واالينّي سفلدغ ءي-يان-واوال زغ-يگنّا
ءينّا-يّي« :حضو مايد نّان ّسا ن-يگّيگن ،ا-ت-ور-تارات 5 ».ءي ّما لماالك
لّي-ژريغ ءيبيدّ ف-ومدا د-واكال ،يو ّل افوس-نس افاسي س-يگنّا 6 ،ءيگّا ّل
س-ربّي لّي-بدّاّ -يالن راد-بدّا-ييلي ،ءيگ غوالّي ءيسكرن ءيگنّا د-واكال د-ومدا
ءوال كولّو ما-گيسنّ -يالن .ييني« :هاتي ءور-را-سول-يماطل 7 .اشكو غاكود لّيغ
را-يوت ويس ّسا لّمااليكا نّ ّفار-نس ،را-ي ّسافو ربّي مايلّي ءيقصاد ،ا-ت-يگان
د-لباراكا ءينتلن لّي-ف-يساول ءي-يخدّامن-نس النبيا».
انورژم 648
11
1تّفك-يّي ءيل ّما يات-تغانيمت ما-س-اّ -سغالغ ،ييني-يّي سين ءيناگان
ربّي« :نكر ت ّسغلت تيگ ّمي ن-ربّي-نّك د-وژرو ن-تغرسي ،تحاسبت كولّو ويلّي
گيس تعبادنين 2 .واالينّي اد-ور-ت ّسغلت تارگّيت-ان ّ
ءيالن غ-ب ّرا ن-تگ ّمي ،اشكو
فلغ-تّ ءي-ويلّي ءور-گينين مدّن-ينو .راد-اكُلن نتني ف-تمدينت تامژاليت كّوژ
ءيد-مراو د-سين ( )42ن-وايّور 3 .واالينّي راد-ازنغ سين ءيناگان-ينو اد-تب ّراحن
واس س-يواليون الف د-سين-يد-م ّيا د-سضيص ءيد-مراو ( )1260نّ -
لّي-راد-اسن-ماالغ .لخيش ن-تگوضي ا-راد-لسن 4 ».راد-گن نتني زوند
سنات-تيزوتنا ءوال سين لقنادل ،بيدّن غ-لگدّام ن-ربّي لّي-يحكامن كولّو دّونيت.
5ءيغ-يناول كرا ن-يان ا-تن-يهلك ،را-دي-ت ّفوغ لعافيت زغ-يمي-نسن تسو-ن
غويلّي-تن-كورهانين .ءي ّقان-د ا-ي ّمت وانّا ءيران ا-تن-يهلك6 .
راد-اسن-تيلي-تژضّ ارت اد-قّ ّن ءيگنوان ا-ور-يضر-ونژار غ-وو ّسان لّي-غ-ا-تب ّراحن
س-يواليون لّي-اسن-يماال ربّي .راد-اسن-تيلي-تژضّ ارت اد-رارن امان ن-تالعينين
ست-وتن س-كولّو اد-ژگُّاغن زوند ءيدامّن .راد-اسن-تيلي-تژضّ ارت ف-دّونيت اّ -
كرا ءيگان تاگوضي غاكود نّا-ران.
انورژم 649
ويس ّسا ن-نّ ّفارات 15يوت ءيل ّما ويس ّسا لّمااليكا نّ ّفار-نس ،س-سفلدغ
ءي-واقّور س-يواليون تج ّهدنين غ-يگنّا ار-تّينين« :هاتي تاگلديت ن-دّونيت توورّي
ست-يحكامن غيالد ءوالتگا تاگلديت ن-سيديتنّغ ءوال تين لماسيح-نس .نتّان اّ -
كولّو مايد-د-يفتان 16 ».ءي ّما سين ءيد-مراو د-كّوژ ( )24ن-ومغار لّي-سكيوسنين
ف-لعروش-نسن غ-لگدّام ن-ربّي ،ضرن-ين ف-وودماون-نسن سجدن-اس 17
ءينين« :نشكر-ك ا-سيدي ربّي لّي-يحكامن كولّو ماّ -يالن ،ءيگ غوالّي ّ
ءيالن
ييلي بدّا ،اشكو تنكرت س-تحكيمت-نّك ءيتج ّهدن تگرت غ-لحوكم18 .
انورژم 650
12
تامغارت د-ولگ ّماض 1تبان ءيل ّما يات-تماتارت ءيم ّقورن غ-يگنوان .تگا زوند
يات-تمغارت ءيلسان تافوكت ،ييلي-وايّور غ-دّو ءيضارن-نس ،ييلي ف-يخف-نس
يان-تّاج ن-سين د-مراو ن-يتري 2 .ار-تربّو تاكمور ا-تارو ،ار-ت ّسغويّو س-ونگاژ
ن-تالليت 3 .تبان-يل ّما-تماتارت ياضني غ-يگنوان .تگا زوند يان-ولگ ّماض
اژگُّاغ ،ءيم ّقور باهرا .ءيطّاف ّسا ن-يخفاون د-مراو-واسكاون ،ءيلين ّسا ن-تّيجان
ماس ءيمغيل-نس ءيجو ّر سرس تولوت ن-يتران مژّينين ف-يخفاون-نس 4 .ءي ّس ّ
زغ-يگنوان ،ءيلوح-تن س-واكال .ءيبيدّ غ-لگدّام ن-تمغارت لّي-را-يارو ،ييري
يش ارّاو-نس غاكود نّا-تي-تورو 5 .تارو يان-وارّاو ،ءيگ يوس لّي-را-يحكام اّ -
كولّو تيميزار نّ -دونيت س-وعمود ن-وو ّزال .ءيتياتّاي-وا ّراو-نس غاكودان س-لعرش
ن-ربّي 6 .تروول-تمغارت س-لخال ،س-يلّي-اس-ي ّجوجاد ربّي .غين
ا-غ-را-د-اس-يفك كولّو ما-تحتا ّجا الف د-سين ءيد-م ّيا د-سضيص ءيد-مراو
واس.
( )1260نّ -
انورژم 651
7غاكودان ءينكر ءيميغ غ-يگنّا .ءينكر لماالك ءيم ّقورن ميخايل د-لمااليكا
لّيّ -النين غ-دّو-وفوس-نس مّاغن د-ولگ ّماض .ءيرارّ -فالسن-ولگ ّماض
د-لمااليكا-نسّ ،ماغن ديدسن 8واالينّي ءور-تن-نرين ،ءور-ژضارن اد-قامان
غ-يگنّا 9 .ءيتياوگار-ن-ولگ ّماض-ان ءيم ّقورن س-ييزدار .نتّان ا-مي-تّينين
‹ءيبليس› ءوال ‹شيطان› ،ءيگ ابنكال اقديم لّي-يجلّون كولّو ءيمزدغن ن-دّونيت.
ءيتياوگار-ن س-واكال نتّا د-لمااليكا-نس.
10سفلدغ ءيل ّما ءي-يان-واوال ءيتج ّهدن ءيساول غ-يگنّا ييني« :غيالد
اد-اغ-ي ّجنجم ربّي-نّغ ،تبان-د-تحكيمت-نس ءيتج ّهدن ،تاشك-يد-تگلديت-نس،
يامژ لماسيح-نس لحوكم .اشكو غوالّي ءيتاشتكّان س-ايتماتنّغ غ-لگدّام ن-ربّي-نّغ
غ-ييض ءوال ازال ،هاتي ءيتياولواح س-ييزدار 11 .نران-ت نتني س-يدامّن
ن-ول ّقاغ ءوال س-واوال ن-توگّا-نسن ،اشكو ءوجادن اد-فكن ءيخف-نسن ار
لموت 12 .فرحات اي-يگنوان ءوال كولّو ما-گيسنّ -يالن .ءي ّما كونّي اي-اكال
د-ومدا ،تاگوضي ا-راد-اون-ييلي اشكو ءيگّوز سرون ءيبليس ،نكرن-د گيس
ءيريين باهرا اشكو ءي ّسن ءيس-ور-اس-تقاما غير لوقت ءيدروسن».
13ءي ّما الگ ّماض ،لّيغ ءيژرا ءيخف-نس ءيس-ن-يتياولواح س-واكال ،ءيدّو
ار-يطّاي تامغارت لّي-يورون ارّاو 14 .ءي ّما نتّات تياوفكان-اس سين ءيفراون زوند
ءيفراون ن-يگيدر ءيم ّقورن باش ا-تايّل زغ-دار-وبنكال س-لخال س-يلّيغ
ُّ
راد-اس-يتياوفكا كولّو ما-تحتا ّجا كراض ءيسگاسن دّ -
مناص 15 .واالينّي ءينگي-د
ءيمي ن-وبنكال س-وامان زوند اسيف ءيتج ّهدن باش ا-ياوي-ونگّاي-نس
تامغارت 16 .اكال ا-يسكرن افولكي ءي-تمغارت غيالن ،اشكو ءيرژم ءيمي-نس
ءيسو انگّاي لّي-د-ي ّفوغن زغ-يمي ن-ولگ ّماض 17 .ءي ّما الگ ّماض ،نكرن-د
گيس ءيريين گّوتنين ،ط ّير-اس باهرا ف-تمغارت .ءيدّو ا-يت ّماغ د-تاروا ياضني
انورژم 652
13
1ژرغ ءيل ّما يان-وا ُغژن ءيغلي-د زغ-ومدا .ءيطّاف اغُژن لّي-يغلين
مراو-واسكاون دّ -سا ن-يخفاون ،ييلي ف-كرايگاتّ ءيسك زغ-ومدا
يان-تّاج ءيمژّين ،ءيتيارا ف-كرايگاتّ ءيخف يان-يسم ءيگان تارگّيمت ءي-يسم
ن-ربّي 2 .ءيگ-وا ُغژن-ان زوند اگرزام ،صحون ءيضارن-نس
ءيلين-گيسن-واخ ّباشن م ّقورنين ،ءيگ ءيمي-نس زوند ءيمي ن-يزم.
ءيفك-اس-ولگ ّماض لحوكم-نس ءوال تاژضّ ارت ءيتج ّهدن ن-تگلديت-نس3 .
ءيرواس ءيس-يتياگّاس يان زغ-يخفاون-نس را-ي ّمت ،واالينّي ءي ّجي-واگّاس-لّي
ءيشقان ءور-ي ّموت .ار-تع ّجابن كولّو ءيمزدغن ن-دّونيت غ-وا ُغژن-ان ،وورّين
ضفورن-ت 4 .ار-تعبادن الگ ّماض اشكو ءيفكا تاژضّ ارت-نس ءي-وا ُغژن،
ار-تعبادن ا ُغژن ءوال نتّا ار-تّينين« :ما-يتج ّهدن زوند ا ُغژن؟ ما-يژضارن ا-ت-ينرو؟»
5ءيتياوفكا ءي-وا ُغژن ا-يساوال ار-ي ّسفو ّروگ ار-يرگّم ربّي ،ءيتّفك-اس ا-يحكام
كّوژ ءيد-مراو د-سين ( )42ن-وايّور 6 .ءيرژم ءيمي-نس س-ترگّام ،ار-يرگّم
غ-يسم ن-ربّي ءوال تازدغت-نس ءوال كولّو ايت-يگنّا 7 .ءيتّفك-اس ا-يت ّماغ
د-يمژالين ن-ربّي ءينرو-تن ،ءيتّفك-اس ا-يحكام غ-مدّن ن-كرايگاتّ تاقبيلت
د-تاسوت د-لّوغا د-تمازيرت 8 .را-تي-تعبادن كولّو ءيمزدغن ن-دّونيت ،ابال
غويلّي مي ءيتيارا ءيسم-نسن زغ-يسيزوار ن-دّونيت غ-وارّا ن-تودرت ن-ول ّقاغ
لّي-يتياوغراسن 9 .وانّا دار ءيمزگان ،ءي ّقان-ت-يد ا-يسفلد« 10 .وانّا-د-ي ّقا ّن
ا-يتياماژ را-يتياماژ .وانّا-د-ي ّقا ّن ا-ي ّمت س-تاژّيت را-ي ّمت س-تاژّيت .مايان
ا-فّ -يال ف-يمژالين ن-ربّي ا-گيس-امژن ،زگان غ-وغاراس-نس».
انورژم 653
11ژرغ ءيل ّما ا ُغژن ياضني ءي ّفوغ-د زغ-واكال .ءيطّاف اغُژن لّي-ي ّفوغن
سين-واسكاون زوند اسكاون ن-ول ّقاغ ،ار-يساوال زوند زغ-واكال
الگ ّماض 12 .ار-يتحكام س-يسم ن-وا ُغژن امزوارو ،ءيطّاف كولّو تاژضّ ارت-نس.
ار-يتامر دّونيت د-يمزدغن-نس اد-تعبادن ا ُغژن امزوارو لّي-مي-ي ّجي-واگّاس-نس
ءيشقان 13 .ءيزايد ار-يسكار تيميتار م ّقورنين ،ار-د-يزّوگوز لعافيت زغ-يگنّا ار
ست-ژرن كولّو مدّن 14 .ءيتياوفكا-ياس ا-يسكار لمعجيزات غ-تاما اكال اّ -
يوصا-تن اد-سكرن ن-وا ُغژن امزوارو ،ار-سرسنت-يجلّو كولّو ءيمزدغن ن-دّونيتّ .
ياتّ -صورت ءيم ّقورن ن-وا ُغژن امزوارو لّي-يتياگّاسن س-تاژّيت يوورّي-داغ ءيدّر.
15ءيتّفك-اس ا-يزرع كرا ن-رّوح غّ -صورت-لّي ن-وا ُغژن امزوارو ،ايلّيغ توورّي
ست-يتعباد16 . ار-تساوال ّصورت ار-تّامر مدّن اد-نغن وانّا ياگُين اّ -
ءيزايد-وا ُغژن-لّي ار-يتامر كولّو مدّن ،ما-يمژّين ءوال ما-يم ّقورن ،ايت-وايدا ءوال
ءيمژالض ،ءيسمگان ءوال غويلّي گانين وين ءيخف-نس ،ييني-اسن اد-قبلن ّطابع
ف-وفوس-نسن افاسي نغد ف-يگنزي-نسن 17 .غمكان ا-س-ا-يتامر باش
ءيال ّطابع ن-يسم ن-وا ُغژن امزوارو
ا-ور-ييژضار يان ا-يسغ ءوال ءيزّنزا بال دارس ّ
نغد نّمرا لّي-يماالن ءيسم-نس 18 .ما-را-يفهم لمعنا-ياد؟ وانّا دار لعاقلّ ،
ءيال
ّفالس ا-يحاسب نّمرا ن-وا ُغژن ،اشكو تگا نتّات نّمرا ن-يسم ن-بنادم ،تگ
سضيص ءيد-م ّيا د-سضيص ءيد-مراو د-سضيص (.)666
14
ال ّقاغ د-ويلّي ءيفرا ّ 1سماقّلغ-ن غاكودان س-ژريغ ال ّقاغ ءيبيدّ ف-يگّي
ن-وورير ن-تگ ّمي ن-ربّي .بيدّن ديدس م ّيا د-كّوژ ءيد-مراو زغّ -دونيت
د-كّوژ-والف ( )144.000ن-مدّن لّي-مي-يتيارا ف-يگنزي-نسن ءيسم ن-ول ّقاغ
ءوال ءيسم ن-باباس 2 .سفلدغ ءيل ّما ءي-يان-واوال ءيساول غ-يگنّا زوند ءي ّجيج
انورژم 654
لحس
ّ ن-يسافّن ن-وامان گّوتنين ءوال زوند اقّريان ن-يگّيگ ءيتج ّهدن .ءيرواس
لّوتارات ار-تن-كّاتن ءيد-باب-نسن 3 .ار-كولّو-تاسين يان-ومارگ لّجديد غ-لگدّام
لّعرش غ-دار كّوژط لمخلوقات د-يمغارن .ءور-يژضار يان ا-يي ّسان امارگ-ان ،ابال
ميّا د-كّوژ ءيد-مراو د-كّوژ-والف ( )144.000ن-مدّن لّي-يفرا ربّي زغ-دّونيت4 .
نتني گان غويلّي غوسنين ،ءورّ -سركين ءيخف-نسن د-تمغارين .گن
غويلّي-بدّا-يتمونون د-ول ّقاغ س-ينّاس ا-يتّيدو .گن ءيمنزا ن-بنادم لّي-يفرا اد-گن
وين ربّي د-ول ّقاغ 5 .كرا ن-تكركيست ءور-تكّي ءيمي-نسن .كرا يُخش ّن
ءور-گيسن-يلّي.
كراض لمااليكا وويلن 6ژرغ ءيل ّما يا-لّماالك ياضني يوويل غ-وامّاس ن-يگنوان،
غ-وامّاس ن-يگنوان ياوي-د لخبار ءيفولكين لّي-راد-بدّا-ييلي ،ا-سرس-يتب ّراح
ءي-كولّو ءيمزدغن ن-دّونيت ن-كرايگاتّ تاسوت د-تقبيلت د-لّوغا د-تمازيرت7 .
يا ّل اوال-نس ييني« :ضرات ا-تّعبادم ربّي ار-تي-تّالغم ،اشكو تلكم-د تاساعت
ا-يوت لحوكم ف-بنادم .سجدات ءي-والّي ءيسكرن ءيگنوان د-واكال ،ءيسكر
امدا ءوال تالعينين ن-وامان».
9ءيگُّرو-اسن-د لماالك ويس كراض ،يا ّل اوال-نس ييني« :وينّا تعبادنين ا ُغژن
ءوال ّصورت-نس ،د-وينّا قبلنين ّطابع-نس ف-يگنزي-نسن ءوال ف-وفوس-نسن،
10نتني راد-سون زغ-تي ّسي ءيحرّان نّ -سخط ن-ربّي لّي-س-يع ّمر لكاس
لّغاضاب-نس .راد-رفوف ّن س-لعافيت د-لكبريت غ-لگدّام لّمااليكا ن-ربّي ءوال
غ-لگدّام ن-ول ّقاغ 11 .راد-بدّا-ياقالي-واگّو ن-ورفوفن-نسن ،ءور-سار-يت ّمي.
انورژم 655
13سفلدغ ءيل ّما ءي-يان-واوال ءيساول غ-يگنّا ييني-يّي« :ارا مايا‹ ،ءيمباركين
وفال » ›.ءيساول-د رّوحاد-گان وينّا مّوتنين ف-يسم ن-سيديتنّغ زغ-غيالد سّ -
ن-ربّي ييني« :سّ -صاحت ،راد-سونفون نتني زغ-ونهاتاف-نسن ،اوين ديدسن
لحساب ن-كولّو ماد-سكارن ءيفولكي».
17غاكودان ءي ّفوغ-د يا-لّماالك ياضني زغ-تگ ّمي ن-ربّي غ-يگنّا ،ءوال نتّا يوسي
اس ّماود ءيمسادن 18 .ءي ّفوغ-د ءيل ّما يا-لّماالك ياضني زغ-دار ّطبال لّبخور ،ءيگ
غوالّي ءيگابلن لعافيت .ءيساول س-والّي يوسين اس ّماود ءيمسادن ييني-اس
س-واوال ءيتج ّهدن« :لوح-ن اس ّماود-نّك ،ت ّسمونت تيزرمين زغّ -داليت
ن-دّونيت ،اشكو ءينوا-واضيل 19 ».ءيدّو لماالك ءيلوح-ن اس ّماود-نس
لمعصرت ءيم ّقورن
ف-دّونيت ءي ّسمون اضيل .ءيلوح-ن اضيل ن-دّونيت غّ -
لمعصرت غ-ب ّرا ن-تمدينت ،ار-گيس-تاضّ رن اضيل. ّ نّ -سخط ن-ربّيّ 20 .تال
انورژم 656
فّوغن زغ-گيس ءيدامّن ،نگين زوند اسيف ،ايلّيغ ءيدرا س-ما-يتگّان تيدّي
ن-واگمار .ءيلكم-ونگّاي-نس ما-يتگّان كراض ءيد-م ّيا ن-كيليميتر.
15
امارگ ن-ويلّي نرانين 1ژرغ ءيل ّما تاماتارت ياضني غ-يگنّا ،تم ّقور باهرا،
تع ّجبغ گيس س-كيگان .تگا ّسا لّمااليكا اسين ّسا اغُژن
ن-تگوضيوين .تيمگّورا غ-تگوضيوين اد-گانت ،اشكو ربّي ءيحودّا سرسنت
ّسخط-نس.
2ژرغ كرا ءيرواس-يّي تامدا نّ -جاج ءيخلضن س-لعافيت .ژرغ غويلّي نرانين
ا ُغژن ءوال ّصورت-نس ءوال نّمرا ن-يسم-نس ،بيدّن غ-تاما ن-تمدا نّ -جاج اسين
لوتارات ن-ربّي 3 .ار-تّيريرن اسين امارگ ن-موسا اخدّام ن-ربّي د-ومارگ
ن-ول ّقاغ ار-تّينين« :وا-سيدي ربّي لّي-يحكامن كولّو ماّ -يالن ،ءيم ّقور كولّو
ما-تسكارت ،لعجب ا-يگا .واي-اگلّيد ن-تاسوتينُ ،يغژان كولّو ما-تّنبا ّط .لح ّق
ا-يگا 4 .وا-سيدي ربّي ،ما-ور-را-يضر غ-لگدّام-نّك؟ ما-ور-را-يوقّر لمجد
ن-يسم-نّك؟ اشكو ك ّيي واحدوك ا-يصفان .راد-د-اشكين مدّن اد-اك-سجدن
زغ-كولّو تيميزار ن-دّونيت .اشكو ءيبايّن-اسن-د لح ّق ن-تنباضين-نّك».
5لّيغ ءيزري مايان ّسماقّلغ-ن س-ژريغ تاحانوت تامژاليت ترژم غ-وخ ّيام ن-تميتار
ن-ربّي غ-يگنّا 6 .ژرغ ّسا لّمااليكا لّي-را-ياسي ّسا ن-تگوضيوين ،فّوغن-د
زغ-تحانوت تامژاليت .لسن تيملسا لّكتّان ءيصفان ارّ -سمرقيقيينت .بكيسن
زغ-وا ّماس-نسن س-يبكّاسن ن-وورغ 7 .تدّو يات زغ-كّوژط لمخلوقات تفك
ءيّ -سا لّمااليكا ّسا ن-تا ّطاسين ن-وورغ ،ع ّمرنت سّ -سخط ن-ربّي لّي-بدّاّ -يالن
راد-بدّا-ييلي 8 .توورّي تع ّمر-تحانوت تامژاليت س-واگّو لّمجد ن-ربّي
انورژم 657
16
1سفلدغ ءي-يان-واوال ءيتج ّهدن ءيساول-د زغ-تحانوت ّسا ن-تاطّاسين
نّ -سخط ن-ربّي تامژاليت ،ييني ءيّ -سا لّمااليكا« :دّوات ت ّفيم-ن
ف-دّونيت ّسا ن-تا ّطاسين نّ -سخط ن-ربّي».
2ءيدّو لماالك امزوارو ءي ّفي-ن تا ّطاست-نس ف-دّونيت ،س-وورّين ءيح ّبا شقانين
اُخشنّين غ-مدّن لّي-دار ّطابع ن-وا ُغژن ار-تعبادن ّصورت-نس.
نّ -سخط لّغاضاب-نس 20 .غاكودان الح ءيگزيرن ،استوان كولّو ءيدرارن21 .
ار-ن-يطّار ءيبروري زغ-يگنوان زوند ءيژران ،ءيضني باهرا ياكمور-ن س-كّوژ
ءيد-مراو ن-كيلو .ار-ن-يطّار ف-مدّن ايلّيغ رگمن ربّي ف-تگوضي-ان ن-يبروري،
اشكو ءيشقا باهرا.
17
لعقوبيت لّي-را-يضر 1ياشك-يد داري يان زغّ -سا لّمااليكا لّي-وسينين ّسا
ف-تمدينت ُيخش ّن ن-تا ّطاسين ييني-يّي« :اشك-يد اد-اك-ملغ لعقوبيت
لّي-را-يضر ف-تمگّانت ءيم ّقورن لّي-يسكيوسن غ-گر ءيسافّن ن-وامان 2 .فسادن
ديدس ءيگلدان ن-دّونيت ،ت ّسنوفل ءيمزدغن ن-دّونيت س-تي ّسي ءيكتين
لّفساد-نس».
3ياسي-يّي غاكودان س-تحكيمت نّ -روح ،ياوي-يّي س-يان ماني ءيخوان .ژرغ
غين يات-تمغارت تني ف-يان-وا ُغژن اژگُّاغ .ءيطّاف ّسا ن-يخفاون
د-مراو-واسكاون ،تياران ّفالس كيگان د-يسماون ،گان كولّو تيرگّام ءي-ربّي4 .
تلس-تمغارت-ان ما-يضالن د-ما-يژگُّاغن ،تگ-ن ءيكُالن ن-وورغ د-لجوهر
د-تژراتين ُغالنين .تاسي غ-وفوس-نس يا-لّكاس ن-وورغ ءيع ّمرن س-تجلخيت
د-يركان لّفساد-نس 5 .ءيتيارا ف-يگنزي-نس يان ءيسم س-لمعنا ءينتلن ،ءيگا
«بابيل ءيم ّقورن ،ءينّاس ن-تمگّانين ءوال كولّو ما-يگان تاجلخيت نّ -دونيت6 ».
ژرغ تامغارت-ان تنوفل س-تي ّسي ن-يدامّن ن-يمژالين ن-ربّي د-وين ءيناگان
ن-ياسوع .لّيغ-تّ -ژريغ ،تع ّجبغ گيس باهرا.
7ييني-يّي لماالك« :ماخ ايلّيغ گيس تّع ّجبت؟ راد-اك-ملغ لمعنا-ياد ّفالك ءينتلن
ن-تمغارت ءوال ا ُغژن لّي-ف-تني لّي-يطّافن ّسا ن-يخفاون د-مراو-واسكاون8 .
انورژم 660
ا ُغژن-ان ءيكّا-تّين ّ
ءيال ،ءور-سول-ا-يتبان ،را-د-يغلي زغ-تدروت ن-واكال ءيفتو
س-لهاالك .را-گيس-تع ّجابن ءيمزدغن ن-دّونيت لّي-مي-ور-يتيارا ءيسم-نسن
غ-وا ّرا ن-تودرت زغ-يسيزوار ن-دّونيت .اشكو راد-ژرن ا ُغژن لّي-ستّين-يكّان
ّ
ءيال ،ءور-سول-ا-يتبان ،را-د-داغ-يبان.
« 9ما-ي ّطافن لعاقل باش ا-يفهم لمعنا-ياد؟ اشكو ّسا ن-يخفاون-لّي ،گان ّسا
ن-يورار لّي-ف-تسكيوس-تمغارت 10 .گن ءوال ّسا ن-يگلدان ،ضرن زغ-گيسن
س ّموس ،ءيسول يان ،را-د-سول-ياشك وايّاض .غاكود نّا-د-يوشكا
راد-اس-يتياوفكا ا-يحكام يات لوقت ءيدروسن 11 .ءي ّما ا ُغژن لّي-ستّين ءيكّان
ءيال ءور-ا-سول-يتبان ،نتّان ا-را-يگ ويس تام ءيگلدان .ءيكّا-تّين ءيگا يان ّ
زغّ -سا ن-يگلدان لّي-زرينين .را-د-يوورّي ،ءيفتو ءيل ّما س-لهاالك.
« 12ءي ّما مراو-واسكاون لّي-تژريت ،نتني گان مراو ءيگلدان لّي-ور-تا-حكامنين.
راد-اسن-تّياوفكا-تژضّ ارت اد-حكامن نتني د-وا ُغژن يات تاساعت ءيدروسن13 .
يات-تنبا ّط كا-دارسنّ -يالن ،راد-فلن تاژضّ ارت ءوال تيگلداي-نسن غ-وفوس
ن-وا ُغژن 14 .رادّ -ماغن د-ول ّقاغ ،واالينّي را-تن-ينرو-ول ّقاغ نتّا د-مدّن-نس
لّي-مي-يغرا ،ءيژلي-تن اد-گن وينس ،غوين-بدّا گيس .اشكو ءيگا نتّا انمغور
ن-ينمغورن ،ءيگ اگلّيد ن-يگلدان».
ن-وا ُغژن ارد كولّو ءيجرو مايلّي-ياد-ينّا ربّي را-يجرو 18 .ءي ّما تامغارت
لّي-تژريت ،نتّات ا-يگان تامدينت ءيم ّقورن لّي-يحكامن غ-كولّو ءيگلدان
دّونيت».
18
لهاالك ن-تمدينت 1لّيغ ءيزري مايان ژرغ يا-لّماالك ياضني ءيتج ّهد باهرا،
ءيگّوز-د زغ-يگنّا ،ءيسفاو كولّو دّونيت س-نّور ن-بابيل
لّي-گيسّ -يالن 2 .يا ّل اوال-نس ييني« :تّهلك ،تّهلك بابيل ءيم ّقورن .ءور-تگي
غيالد ابال تازدغت لّجنون ،تع ّمر س-كولّو كرا ءيگان رّوح ُيخش ّن ءوال كولّو كرا
يحالن لّي-ي ّسمسار بنادم 3 .اشكو ت ّسوا كولّو تيميزار ءيگان اگضيض ءورّ -
ن-دّونيت س-تي ّسي ءيكتين لّفساد-نس ،فسادن ديدس ءيگلدان ن-دّونيت .ت ّسربح
ءيس ّبابن ن-دّونيت زغ-توگّت ن-شّ هوات-نس».
« 9ءي ّما ءيگلدان ن-دّونيت لّي-ديدس-فسادنين شّ ن ديدس لخير ،رادّ -سغويّون
ارّ -فالسّ -االن غاكود نّا-ژران اگّو لّعافيت ار-تّي-تجدّر 10 .را-ن-بيدّن
غ-توگّوگت ،ءيكساضن ا-ور-ديدس-رفوف ّن ءوال نتني ،ار-تّينين‹ :تاگوضي،
تاگوضي ايدّ -فالم-يضرن ا-تامدينت ءيم ّقورن .وا-تامدينت ن-بابيل ءيتج ّهدن،
تاساعت ءيدروسن ا-غّ -فالم-تگّوز لعقوبيت-نّم›.
« 11رادّ -سغويّون ءيسبّابن ن-دّونيت ارّ -فالسّ -االن ،اشكو ءور-سول-يلّي
ما-يساغن ّسالعت-نسن 12ن-وورغ د-نّوقرت د-تژراتين ُغالنين د-لجوهر د-لكتّان
ءيشوان د-لحرير د-تّوب ءيضيلي د-تّوب اژگُّاغ د-يكشّ وضن لقماري دّ -سالعت
لّعاج د-وكشّ وض ُيغالن دّ -سالعت ن-واناس د-وو ّزال دّ -رخام 13د-لقرفا
د-لحنوض د-تو ّجوت ءيميمن د-وسافار لمورّ د-لبخور د-وامان ن-واضيل ءيكتين
د-زّيت د-وگّورن د-يردن د-يموگاين د-وولّي د-يي ّسان د-لكرارص د-يسمگان
د-مدّن تياماژنين غ-يميغ.
«بيدّن-ين غ-توگّوگت كولّو ويلّي تكّانين امدا ،رّوايس ن-واناون د-ويلّي گيسن
ّسودونين د-ويلّي گيسن تخدامنين 18 .لّيغ ا-تمنادن اگّو لّعافيت لّي-س-ا-تجدّر
ارّ -سغويّون ار-تّينين‹ :ءيسّ -جوّ -تال كرا ن-تمدينت زوند تامدينت-اد ءيم ّقورن؟›
19ارّ -االن ار-تلوحن اگدرور ف-يگّي ن-يگويّا-نسن ارّ -سغويّون ار-تّينين:
‹تاگوضي ،تاگوضي ايد ءيضرن ف-تمدينت ءيم ّقورن لّي-ي ّسرباحن
س-تميخار-نس كولّو ويلّي دار اناون ف-ومدا .هاتي غير تاساعت ءيدروسن
ا-غ-الح كولّو ما-گيسّ -يالن 20 ›.فرحات اي-ايت-يگنّا س-لهاالك-نس ،تفرحم
اي-يمژالين ن-ربّي د-يرقّاسن-نس د-النبيا ،اشكو ءيزّوگز-د ّفالس ربّي-نّون
لعقوبيت ف-غايلّي-اون-تسكر».
21غاكودان ا-ينكر يا-لّماالك ءيتج ّهدن ،ياسي يان-وژرو ءيم ّقورن زوند اژرو
ن-وزرگ ،ءيلوح-ت-ين غ-ومدا ييني« :غمكاد ا-س-را-ن-تّياولواح-تمدينت
ن-بابيل ءيم ّقورن سّ -جهد .ءور-سار-كم-يژري يان 22 .ءور-سول-را-گيم-سفلدن
لحس ن-ايت-لوتار نغد ايت-ومارگ نغد ايت-تعوّاتّ نغد ايت-نّ ّفار. ءيّ -
سالن ءي-تاقّورت ن-وزرگ23 ، ءور-سول-را-گيم-يلين ايت-تووري ،واال را-گيمّ -
واال را-گيم-تفاو تيفاوت لّقنادل ،واال را-گيم-سفلدن ءي-واوال ن-وسلي
د-تسليت .اشكو ءيسبّابن-نّم ،ءينمغورن ن-دّونيت اد-گان .سّ -سيحر-نّم
ا-س-ا-تجلّوت كولّو تيميزار 24 .لعقوبيت ا-يضرن ف-بابيل اشكو يوفا-ن گيس
ربّي-نّون ءيدا ّمن ّالنبيا د-يمژالين-نس د-وين كولّو مدّن لّي-تياونغانين غّ -دونيت».
19
1لّيغ ءيزري مايان سفلدغ ءي-كرا ءيتج ّهدن ءيرواس-يّي تامغرا ن-ول ّقاغ
تاقّورت ن-مدّن گّوتنين غ-يگنّا ،ءولّن اوال-نسن ار-تّينين« :هالّيلويا ،ربّي-نّغ
ا-ي ّجنجامن ،ءيگ باب لّمجد د-لق ّواُ 2 .يغژان لحوكم-نس ،س-لح ّق
انورژم 664
ا-س-ا-يتحكام .يوت لعقوبيت ف-تمگّانت ءيم ّقورن لّي-ي ّسركان كولّو دّونيت
س-لفساد-نس .ءيرار-اس ربّي ف-يدامّن ن-يخدّامن-نس 3 ».الّن-داغ اوال-نسن
ار-تّينين« :هالّيلويا ،ار-بدّا-ياقالي-واگّو-نس ،ءور-سار-يت ّمي 4 ».ضرن-ين ءيل ّما
سين ءيد-مراو د-كّوژ ( )24ن-ومغار د-كّوژط لمخلوقات غ-لگدّام ن-ربّي
لّي-يسكيوسن ف-لعرش ،سجدن-اس ار-تّينين« :امين ،هالّيلويا».
5ءيساول-د ءيل ّما يان-واوال زغ-دار لعرش ييني« :الغات ربّي-نّغ ا-يخدّامن-نس
كولّوكن لّي-ت-وقّرنين ،غويلّي م ّقورنين ءوال غويلّي مژّينين 6 ».سفلدغ ءيل ّما
ءي-كرا ءيرواس-يّي ءيواليون ن-مدّن گّوتنين باهرا ،زوند ءي ّجيجن ن-يسافّن
ن-وامان گّوتنين ءوال زوند اقّريان ن-يگّيگ ءيتج ّهدن ،ار-تّينين« :هالّيلويا .ربّي
سيديتنّغ ءيتج ّهدن ،نتّان ا-يحكامن كولّو ماّ -يالن 7 .ا-نفرح غيالد ،نا ّل اوال-نّغ
س-لفرح ،نيني منشك ا-باهرا-يگّوت لمجد-نس .اشكو تروح-د-تمغرا ن-ول ّقاغ.
ها-تاسليت-نس ت ّجوجاد ءيخف-نس 8 ،ءيفك-اس ربّي تيملسيت لّكتّان ءيشوان
ءيغوسن ءي ّسمرقيقيين ».لمعنا لّكتّان تگا «ءيفولكيتن لّي-سكرن ءيمژالين
ن-ربّي».
9ييني-يّي ءيل ّما لماالك« :ارا اوال-اد‹ ،ءيمباركين اد-گان غويلّي مي ءيغرا ربّي
اد-د-اشكين س-يمنسي ن-تمغرا ن-ول ّقاغ » ›.ءيزايد ييني-يّي« :غويد گان
ءيواليون ن-ربّي .لح ّق اد-گان 10 ».ءي ّما نكّي ضرغ-ن غ-دار ءيضارن-نس ءيريغ
اد-اس-سجدغ ،س-يّي-ينّا« :ا-ور-تسكرت غمكان .اشكو اخدّام كاد-گيغ ،زوند
ك ّيي د-ايتماك لّي-ومژنين غ-توگّا ن-ياسوع .ربّي واحدوت ا-تّعبادت ».اشكو
توگّا ن-ياسوع ا-يدحاين غويلّي ساوالنين س-ماد-اسن-يماال ربّي.
17ژرغ ءيل ّما يا-لّماالك ءيبي ّد ف-تافوكت ،يا ّل اوال-نس ءيغر س-يگضاض
كولّوتن لّي-تايّاللنين غ-يگنوان ييني-اسن« :اشكاد-د تمونم ف-يمنسي ءيم ّقورن
لّي-اون-ي ّجوجاد ربّي 18 ،ا-تشتّام تيف ّيي ن-يگلدان د-يعسكرين د-ينمغورن
لّعسكر ،د-يي ّسان ءوال ءيمنّاين-نسن ،ار-تشتّام تيفيّي ن-كولّو مدّن ،ءيسمگان
ءوال غويلّي گانين وين ءيخف-نسن ،ما-يمژّين ءوال ما-يم ّقورن».
19ژرغ ءيل ّما ا ُغژن ،نتّان د-يگلدان ن-دّونيت د-لجيوش-نسن .مو ّن-د كولّوتن
ادّ -ماغن د-والّي ءينين ف-وايّيس د-لجيش-نس 20 .ءي ّما نتّا يومژ ا ُغژن ،يامژ ءوال
نّابي بو-تكركاس لّي-يسكرن لمعجيزات س-يسم ن-وا ُغژن ءيجلو سرسنت غويلّي
دار ّطابع ن-وا ُغژن د-ويلّي تعبادنين ّصورت-نس .غاكودان سول دّرن
ا-تن-ين-يلوح س-سين غ-تمدا لّعافيت لّي-يجدّرن س-لكبريت 21 .ءيزايد ءيل ّما
غوالّي ءينين ف-وايّيس ءينغ ما-يقامان زغ-لجيوش-نسن س-تاژّيت لّي-د-ي ّفوغن
زغ-يمي-نس .مو ّن-د ّفالسن ءيگضاض كولّوتن ار-شتّان تيفيّي-نسن ايلّيغ شبعان.
انورژم 666
20
الف ن-وسگُّاس 1ژرغ ءيل ّما يا-لّماالك ءيگّوز-د زغ-يگنّا ،يوسي تاساروت
ن-تدروت ن-واكال ،تيلي غ-وفوس-نس ياتّ -سنسلت ءيم ّقورن 2 .يامژ الگ ّماض
لّي-مي-تّينين ‹ابنكال اقديم› ءوال ‹ءيبليس› ءوال ‹شيطان› ،ءيكرس-ت باش
ا-يقاما غ-يسكراف الف ن-وسگُّاس 3 .ءيلوح-ت-ين غ-تدروت ن-واكال،
ءي ّقن-ن ّفالس ءيمي ن-تدروت ،ءيسكر-اس ّطابع باش ا-ور-سول-يجلّو تيميزار
ن-دّونيت ارد ءيزري-والف ن-وسگُّاس .تيگيرا ن-مايان را-د-ي ّقان ا-ينورژم
زغ-يسكراف يات لوقت ءيدروسن.
4ژرغ ءيل ّما كرا لّعروش غ-يگنّا .ءيتياوفكا ءي-ويلّي ّفالسن سكيوسنين لح ّق
اد-تحكامن .ژرغ الرواح ن-ويلّي مي ءيتياوبّاي ءيخف-نسن فّ -سيبت
ن-توگّا-نسن ف-ياسوع ءوال ف-واوال ن-ربّي .ءور-ا-تعبادن ا ُغژن ءوال
ّصورت-نس ،ءوال قبلن ّطابع-نس ف-يگنزي-نسن ءوال ف-وفوس-نسن .نكرن
نتني زغ-لموت ار-تحكامن د-لماسيح الف ن-وسگُّاس 5 .غمكاد ا-تگا-تنكرا
تامزواروت .ءي ّما وي ّياض سول قامان غ-لموت ،ءور-راد-نكرن ارد ءيزري-والف
ن-وسگُّاس 6 .ءيمباركين د-يمژالين اد-گان غويلّي-د-نكرنين غ-تنكرا تامزواروت.
ءور-را-تيژضار لموت تيس سنات ا-تن-تلكم .راد-گن ءينمغورن ن-ربّي د-لماسيح،
را-ديدس-حكامن الف ن-وسگُّاس.
ارّاتن لّحوكم ءوال 11ژرغ ءيل ّما يا-لّعرش ءيم ّقورن ءيملّولن ،ژرغ ءوال
لموت تيس سنات غوالّي ّفالس ءيسكيوسن .لّيغ-د-يبان نتّا ،روولن زغ-گيس
ءيگنوان د-واكال ،الح-تن كولّو 12 .س-ژريغ غويلّي مّوتنين ،ما-يم ّقورن ءوال
ما-يمژّين ،بيدّن كولّو غ-لگدّام لّعرش .تياورژامن كرا ن-وارّاتن غاكودان،
س-يتياورژام يان-وارّا ياضني ءيگان ارّا ن-تودرت .يوت ربّي لحوكم غاكودان
ف-ويلّي مّوتنين ،ءيرار-اسن ف-غايلّي سكرن غمكلّي ءيتياران غ-وارّاتن13 .
ءيدحي-د-ومدا كولّو ويلّي گيس مّوتنين ،تدحي-د لموت د-ودغار لّموت كولّو
ويلّي گيس ّالنين ،ءيحكام ربّي ّفالسن كولّوتن ف-غايلّي سكرن 14 .تتّلوح-ن
ءيل ّما لموت د-ودغار لّموت غ-تمدا لّعافيت .لموت تيس سنات ا-تگا-تمدا
لّعافيت 15 .وانّا مي ءور-يتيارا ءيسم-نس غ-وارّا ن-تودرت ،ءيتّلوح-ن غ-تمدا
لّعافيت.
21
ءيگنّا لّجديد ءوال 1ژرغ ءيل ّما ءيگنّا لّجديد د-واكال لّجديد.
ءور-سول-قامان ءيگنوان ءيقديمن ءوال ءيكالّن ءيقديمن، اكال لّجديد
ست-يگان د-وروشاليم لّجديد،
الح ءوال امدا 2 .ژرغ تامدينت تامژاليت ،اّ -
تگّوز-د زغ-يگنّا زغ-دار ربّي .تفولكي باهرا زوند يات-تسليت ءيلسان تيملسيت
ن-تمغرا ،توجاد ا-تمناگّار اسلي-نس 3 .سفلدغ ءي-يان-واوال ءيتج ّهدن
ءيساول-د زغ-دار لعرش ييني« :هاتي غ-گر بنادم ا-غ-را-تيلي-تزدغت ن-ربّي،
ءيزدغ غيالد غ-وا ّماس-نسن ،گن ايت-دارس .ربّي راد-ديدسن-ييلي ،ءيگ
انورژم 668
ءوروشاليم لّجديد 9ياشك-يد ءيل ّما يان زغّ -سا لّمااليكا لّي-وسينين ّسا
ن-تا ّطاسين لّي-ع ّمرنين سّ -سا ن-تگوضيوين گُّرانين .ءيساول-د سري ييني-يّي:
«اشك-يد ملغ-اك تاسليت لّي-يگان تامغارت ن-ول ّقاغ 10 ».ياوي-يّي
س-تحكيمت ن-رّوح ار ءيگّي ن-يان-ودرار ءيم ّقورن ياتّوين ،ءيمل-يّي-د تامدينت
تامژاليت ن‹-وروشاليم› تگّوز-د زغ-يگنّا زغ-دار ربّي 11 .ار-ت ّسمرقيقيي
س-لمجد ن-ربّي زوند يات-تژروت تاقرفيت ء ُيغالن باهرا ،ءوال زوند ادفل
ءيصفان 12 .ءيلولّي-اس يان-و ُغراب ءيم ّقورن ياتّوين ،ءيال سين د-مراو ن-يمي.
بيدّن غين سين د-مراو لّماالك غ-لگدّام ن-يماون .كرايگاتّ ءيمي ءيتيارا گيس
ءيسم ن-تقبيلت زغ-سنات د-مراوت ن-تقبيلت ن-ايت-ربّيّ 13 .الن كراض
ءيماون غ-تسگا لّي-زغ-ا-تاقالي تافوكت ،ءيلين كراض ءيماون غ-تسگا
تاژلما ّط ،ءيلين كراض ءيماون غ-تسگا تافاسيت ،ءيلين كراض ءيماون غ-تسگا
انورژم 669
22
1ءيمل-يّي ءيل ّما لماالك اسيف ن-وامان ن-تودرت .ار-ي ّسمرقيقيي زوند ادفل
ءيصفان ،ءي ّفي-د زغ-دار لعرش ن-ربّي د-ول ّقاغ 2 ،ءيفتو غ-وامّاس ن-وسوك
ن-تمدينت .ييلي-وسغار ن-تودرت غ-سنات-تسگيو ن-واسيف .ار-ياكّا لغلّت-نس
كرايگاتّ ايّور ،سنات د-مراوت-توال غ-وسگُّاس .گن ءيفراون-نس اسافار
ما-س-ا-ت ّجين مدّن زغ-كولّو تيميزار ن-دّونيت 3 ،ءور-سار-را-تيلي تاگات .غين
ا-غ-را-ييلي لعرش ن-ربّي د-ول ّقاغ .را-تي-تعبادن ءيخدّامن-نس 4 ،ار-تمنادن
ءودم-نس ،ءيتيارا ءيسم-نس ف-يگنزي-نسن 5 .ءور-سول-را-ييلي ءيض ،واال
را-سول-حتا ّجان تيفاوت لّقنادل ءوال تين تافوكت .اشكو سيدي ربّي ا-يگان
تيفاوت-نسن ،د-نتني ا-را-يحكام .ءور-را-سار-يت ّمو لحوكم-نسن.
ّ
ءيميك را-ن-اشكغ ».امباركي ا-يگا وانّا ءيسكارن 7ءينّا ياسوع« :هاتي غير يان
س-يواليون لّي-د-ي ّسبايّن ربّي غ-وارّا-ياد.
انورژم 671
8نكّي يوحانّا سفلدغ ءي-تغاوسيوين-اد ژرغ-تنت .لّيغ ءيزري كولّو مايد مي
سفلدغ ژرغ-ت ،ضرغ-ن اد-سجدغ غ-دار ءيضارن لّماالك لّي-يّي-تنت-يمالن،
9س-يّي-ينّا« :ا-ور-تسكرت غمكان ،اشكو اخدّام كاد-گيغ ،زوند ك ّيي د-ايتماك
النبيا ءوال كولّو ويلّي سكارنين س-يواليون ن-وارّا-ياد .ربّي واحدوت ا-تّعبادت».
ءيميك را-ن-اشكغ ،فكغ ءي-كولّو مدّن ّ 12ءينّا ياسوع« :هاتي غير يان
ستهالن ،رارغ ءي-كرايگاتّ يان ف-ما-يسكر 13 .گيغ امزوارو گغ امگُّارو. مادّ -
گغ غوالّي ءيزوارن گغ غوالّي ءيگُّران .گغ ءيسيزوار گغ ءيسيگُّرا».
ءيال ّفالس ا-ييني« :اشك-يد ».د-وانّا ياغ ءيريفي ،ءيژضار ءيسفلدنّ ،
ا-د-ياشك ،ءيسو زغ-وامان ن-تودرت ،كولّو وانّا ءيران بال ءيفكا يات.
ست غ-ما-راد-ينيغ ءي-كولّو وانّا ءيسفلدن ءي-يواليون لّي-د-ي ّسبايّن 18اوياتّ -
ربّي غ-وارّا-ياد :ءيغ-يدّا يان ارد-اسن-يزايد كرا ،راد-اس-يزايد ربّي كولّو
تيگوضيوين لّي-يبدر غ-وارّا-ياد 19 .ءيغ-يدّا يان ارد ءيكّيس كرا زغ-يواليون
لّي-د-ي ّسبايّن ربّي غ-وارّا-ياد ،راد-اس-يكّيس تاغامت ن-وسغار ن-تودرت ءوال
غ-تمدينت تامژاليت لّي-يبدر غ-وارّا-ياد.
ّ
ءيميك 20ءيساول غوالّي-د-ي ّسبايّ ّن تيغاوسيوين-اد ييني« :لح ّق اياد .غير
را-ن-اشكغ ».امين .اشك-يد ا-سيديتنّغ ياسوع.