Professional Documents
Culture Documents
Słownik Staropolski 26,000 Wyrazów
Słownik Staropolski 26,000 Wyrazów
26,000
W YRAZÓW i W YRAŻ EŃ UŻ YW ANYC H
W DAW NEJ MOW I E PO L SKI E J
O P R A C OW A LI
ANTONI KRASNOW OLSK I
I
W ŁA D Y S Ł AW NI E D ŹW I E D Z K I
OD WYDACY
Słownik Staropolski, jak już sam tytuł wskazuje, zawiera wyrazy, używane w dawnym
języku polskim, zarówno w mowie potocznej ubiegłych stuleci, jak i w piśmiennictwie
i zabytkach historycznych; przedstawia bogactwo mowy naszej i ułatwia zrozumienie
jej, ma więc na celu głównie potrzeby praktyczne osób, czytających utwory
dawniejszych autorów polskich, albo dawne zabytki języka, a także utwory
powieściopisarzy i poetów doby najnowszej, archaizujących język. Objaśnienia są
treściwe, ścisłe i jasne.
Materjał jest w nim zaczerpnięty przeważnie z Wielkiego Słownika języka polskiego,
— redagowanego w początkach przez ś. p. Jana Karłowicza, Ad. Ant. Kryńskiego i Wł.
Niedźwiedzkiego, obecnie zaś tylko przez Wł. Niedźwiedzkiego; oraz wprost ze źródeł,
a więc są tu i takie wyrazy, których czytelnik nie znajdzie ani u Lindego, ani w
Słowniku Wileńskim. Pominięto tu prawie zupełnie terminy naukowe i techniczne,
oraz unikano przytaczania przykładów, aby zbytecznie nie rozszerzać ram książki.
Nie zamieszczono tu także wyrazów, których znaczenia łatwo się można domyślić n.
p. rzeczowników słownych na -nie albo przymiotnych na -ość, jeśli w słowniku są
objaśnione odpowiednie czasowniki albo przymiotniki, a rzeczownik nie nastręcza
osobnych trudności. Niema tu również przymiotników i rzeczowników złożonych, tak
licznie tworzonych przez naszych dawniejszych poetów, jeśli ich znaczenie jest łatwo
zrozumiałe z ich części składowych.
Autorowie wyświadczyli naszej nauce ojczystej rzetelną przysługę, dając nam także
cenne dzieło.
Tom I opracował ś. p. Antoni Krasnowolski, a z powodu jego śmierci tom drugi ułożył
Władysław Niedźwiedzki.
WYDAWCA
https://pl.wikisource.org/wiki/M._Arcta_S%C5%82ownik_Staropolski/ca%C5%82o%C5%9B%C4%87
A•B•C•Ć•D•E•F•G•H•I•J
K•L•Ł•M•N•O•Ó•P•R•S•Ś
T•U•W•Z•Ź•Ż
A
Abacysta, rachmistrz, używający abaku.
Abowiem, albowiem.
Abuś, p. Labuś.
Aby, chociażby.
Abych, abym.
Acan, p. Waćpan.
Acani, p.
Acindziej, p. Waćpan.
Aczli, jeśli.
Adra (z niem. Ader), inkrustacja z forniru albo metalu; żyły jaśniejsze albo
ciemniejsze na kamieniu albo drzewie.
Adziam, Persja.
Ajusterunek, umundurowanie.
Akces (łac.), 1) przystąpienie do czego; 2) przystęp, który kto ma do kogo.
Albarda, p. Halabarda.
Alcbant, p. Halsbant.
Alsbant, p. Halsbant.
An, a on.
Ana, a ona.
Andrykuły, p. Androny.
Ani, a oni.
Ano, 1) a ono, aż tu, a oto, aż oto, wtedy więc, a to; 2) tak jest; 3) że, iż.
(Dobrotliwy, gdy widzi, ano ty się starasz). 4) więc.
Anoby, niechby.
Arald, p. Herold.
Aras, p. Haras.
Arcab, warcab.
Arcap, p. Harcap.
Arcerz, p. Harcerz.
Archa, arka.
Archiduk, arcyksiążę.
Arcyociec, patryjarcha.
Ardość, hardość.
Ardziakon, archidjakon.
Asan, p. Waćpan.
Asani, p. Waćpani.
Asanna, p. Waćpanna[1].
Asaństwo, p. Waćpaństwo[3].
Askinia, jaskinia.
Aspan, p. Waćpan.
Aspani, p. Waćpani.
Aspanna, p. Waćpanna[1].
Aspaństwo, p. Waćpaństwo[4].
Aść, p. Waszmość[5].
Atenijski, ateński.
August, sierpień.
Austryga, ostryga.
Auzoński, włoski.
Awa, 1) oto; 2) aza, azali, kto wie; 3) czyż; (awa nie przyjdzie; jakoś poległ
mężny wojowniku, awa i królom śmierć nie przepuści).
Awo, awoż, 1) nuż, może, przecież; 2) owo, owóż, oto; 3) awo zgoła, awo
krótko — krótko mówiąc, słowem.
Aza, azaż, azali, azaliwiem, zazaż, 1) czy, czyż; czy nie? 2) może, a nuż!
Azard, hazard.
Azuka, p. Hazuka.
Azur, p. Lazur[6].
Azyjski, azjatycki.
Azyl (z łac.), schronienie w ucieczce, przytulisko.
Ażard, hazard.
Aże, aż.
B
Babak, dziad, staruszek.
Babol, bąbel.
Bachmistrz, p. Barkmistrz.
Bacik, p. Bat.
Bakord, bakort, bakbord (niem.), lewa burta okrętu; lewy brzeg rzeki.
Bakuła, p. Bałaka.
Balas (grec.), 1) wał, słup okrągły, filar; 2) poręcz, balustrada; 3) łubin (Kluk).
Balena, wieloryb.
Balka, belka.
Bałaguła, bałagura (hebr.) właściwie: furman najęty albo jego fura; przen.
junak, zawadjaka, lekceważący przyjęte zwyczaje.
Bałwofalca, bałwochwalca.
Bałyk, p. Bałuk.
Baranczy, barani.
Basica, basetla.
Batalnia, patelnia.
Baworski, bawarski.
Baźnienie, bojaźń.
Bażan, p. Bazon.
Bedliwie, ciekawie.
Bejan, p. Bean.
Bełta, p. Bałta.
Ber (ukr.), tylko w wyrażeniu: czarnym szlakiem albo berem iść — chyłkiem
czając się podchodzić pod lotną zwierzynę.
Bezbożeńczyk, bezbożnik.
Bezhumny, p. Bezumny.
Bezkost, p. Przezkost.
Bezlisz, zbytnio.
Bezobłazny, którego nic nie obłazi, t. j. nie obchodzi, nie oglądający się na
nic.
Bezpochybny, niechybny.
Bezpośrzedni, bezpośredni.
Bezwiństwo, niewinność.
Bezznaność, nieznajomość.
Będący, przyszły.
Białasy, białawy.
Bicze, bicz.
Biednik, biedak.
Biedrzny, biodrowy.
Bieret (śr. łac.), biret, czapka rogata bez daszka, używana przez duchownych i
uczonych.
Bierka, 1) gra w warcaby albo szachy; 2) gałka wyborcza; 3) dola, los.
Bierzwnować, bierzmować.
Biesiednik, biesiadnik.
Bieżączka, biegunka.
Bitunek, bitunk, butynek, (franc. butin, niem. Beute), łup; podział łupu,
zdobycz, plon.
Bladysyn, p. Bledyniec.
Blegot, blekot.
Blegotać, p. Blekotać.
Blemas, p. Blamanż.
Blich, p. Blech.
Bliktry, blichtr.
Blizce, blizko.
Blizek, blizki.
Blizku, blizko.
Bliznek, bliźniak.
Blizu, blizko, nie blizu, daleko, już w noc nie blizu, już późno w noc.
Bliźnie, blizko.
Bliźniec, bliźniak.
Blofarek, p. Bulwark.
Bluzbrach, p. blachownica.
Bluźnierz, bluźnierca.
Blwociny, wymioty.
Błazennica, błaźnica.
Błazy, rodzaj ciastek kruchych.
Błądny, błędny.
Błcha, pchła.
Błędzić, błądzić.
Błękacz, p. Błąkacz.
Błogać, błagać.
Błyskawy, błyskliwy.
Bobo, straszydło.
Bobrzysko, trzęsawisko.
Bocheniec, bochenek.
Bodziak, p. Bodłak.
Boga, bogini.
Bogaja, bogaczka.
Bogobowny, bogobojny.
Bogosławić, błogosławić.
Bogułajać, bluźnić.
Bogurodzica, Bogarodzica.
Bogusławion, błogosławiony.
Bojazność, bojaźń.
Bojec, bodziec.
Bojeźliwość, bojaźliwość.
Bolać, boleć.
Bolak, wrzód.
Bolątszy, bolący.
Boleśliwie, boleśnie.
Bolet, p. Palet.
Bolny, bolesny.
Bolwark, p. Bulwark.
Bormistrz, burmistrz.
Borzyć, burzyć.
Boskiem, boso.
Bosurman, p. Bisurman.
Bot, but.
Botek, bucik.
Botliwy, p. Badliwy.
Botloch, p. Bodloch.
Boton, p. Buton[7].
Botuch, p. Badloch.
Boźny, woźny.
Bożny, pobożny.
Brachu, bracie.
Bracieniec, brat.
Bratogłowca, bratobójca.
Bratr, brat.
Broma, brama.
Bronne, p. Bramne.
Brońca, obrońca.
Brydnia, brednia.
Brzednia, brednia.
Brzemiononosz, tragarz.
Brzezień, marzec.
Brzodźcem, p. Brożcem.
Brzucho, brzuch.
Bubas, straszydło.
Budomirca, budowniczy.
Buklarz, puklerz.
Bulga, bułga, buł, byk (niem.), wór skórzany na płyny, szawłok, bukłak.
Buł, p. Bulga.
Bułat (tur.), 1) stal; 2) szabla szeroka perska albo turecka; 3) szabla z szeroką
głownią.
Bułatny, stalowy.
Bupki, p. Pupki[8].
Butliwy, butny.
Bych, bym.
Bychom, byśmy.
Być, choćby.
Bydliciel, mieszkaniec.
Bysiek, byczek.
Bystrszy, bystrzejszy.
Bystrzyna, wir.
C
Cacha, czacha (z niem. Zeche), chodnik w kopalniach.
Carz, car.
Cerekiew, cerkiew.
Cernoresa, p. Czarnoresza.
Cętka, blaszka.
Cham, chan.
Chamera, słota.
Chańśba, p. Chąśba.
Charchała, flegmatyk.
Charta, karta.
Chartuz, kartuz.
Chechotać, chichotać.
Chełm, hełm.
Chełznać, kiełznać.
Chimja, chemja.
Chłanąć, chłonąć.
Chłob, p. Kloba.
Chłodne, okład.
Chłopi, męski.
Chłuba, chluba.
Chnet, wnet.
Chodza, chód.
Chorab, korab.
Chrobak, robak.
Chronika, kronika.
Chropieć, chropowacieć.
Chrost, chróst.
Chrusnąć, chrzęsnąć.
Chrząp, kuper.
Chrzbiet, grzbiet.
Chrzcica, kark.
Chrzeptowy, grzbietowy.
Chrześcijańskie, po chrześcijańsku.
Chrześlnica, chrzcielnica.
Chrzyzmał, p. Chryzmał.
Chuckop, p. Huckop.
Chudorławy, chuderlawy.
Chudziebny, p. Chąsiebny.
Chustem, p. Hustem.
Chuszcza, p. Huszcza.
Chwalny, chwalebny.
Chwatać, chwytać.
Chwatki, 1) chwytki; 2) żwawy, rączy, chwacki.
Chwiejać, chwiać.
Chybić, kibić.
Chybitka, kibitka.
Chycić, chwycić.
Chylcem, chyłkiem.
Chyrograf, cyrograf.
Chytrszy, chytrzejszy.
Chytrzec, p. Chytrek.
Ciałowity, otyły.
Cianki, cienki.
Ciarlatan, szarlatan.
Ciaśla, cieśla.
Ciądza, p. Ciąża.
Ciądzać, p. Ciążać.
Ciążebnik, p. Ciążacz.
Cisze, cicho.
Ciekączka, biegunka.
Cielesieństwo, cielesność.
Cielestny, cielesny.
Cielny, cielesny.
Ciemiec, zamsz.
Cierpiętliwość, cierpliwość.
Cierpiętnik, męczennik.
Cierzpliwość, cierpliwość.
Ciesać, ciosać.
Cieszyciel, pocieszyciel.
Ciędzać, p. Ciążać.
Cięgatura, p. Cyngatura.
Cięża, p. Ciąża.
Ciężka, brzemienna.
Ciężkosercość, hypochondrja.
Cim, p. Ciem.
Cimiec, p. Ciemiec.
Ciotczany, cioteczny.
Cirnie, ciernie.
Cirpiący, cierpliwy.
Cirpieć, cierpieć.
Cirpki, cierpki.
Cirpliwy, cierpliwy.
Cirznie, ciernie.
Cirzpieć, cierpieć.
Cirzpki, cierpki.
Cirzpliwy, cierpliwy.
Ciszczba, ciżba.
Cisze, cicho.
Cizdzba, ciżba.
Cizjojanus, p. Cyzjojanus.
Ciża, akcyza.
Cole, cokolwiek.
Cosi, coś.
Cregiele, ceregiele.
Cuch, p. Czuch.
Cudność, piękność.
Cudotworczyna, cudotwórczyni.
Cudzokrain, cudzoziemiec.
Cusz, p. Czusz.
Cymiec, zamsz.
Cynar, p. Cenar.
Cysło, p. Czysło.
Cywan, p. Ciwun.
Cyza, akcyza.
Cyzjojanus, cizjojanus, cizjojan, spis świąt dorocznych.
Czac, p. Czacz.
Czacha, p. Cacha.
Czacz, czadz, czac, 1) cacko; 2) dar, rzucony między tłum; 3) tłum, tłok.
Czadz, p. Czacz.
Czakać, czekać.
Czakan, p. Czekan.
Czaladzin, czeladnik.
Czamlet, kamlot.
Czantka, cętka.
Czapiczka, czapka.
Czar, car.
Czarlatan, szarlatan.
Czarnawa, czarnoziem.
Czarnokrwistość, melancholja.
Czarnorobotnik, wyrobnik.
Czarnownik, złoczyńca.
Czarnożółciowy, melancholijny.
Czarz, car.
Cząstnik, p. Częstnik.
Czban, dzban.
Czcia, teściowa.
Czcichutny, ambitny.
Czciciel, czytelnik.
Czebr, ceber.
Czechrać, czochrać.
Czekawać, oczekiwać.
Czeladzijny, czeladny.
Czełn, czółno.
Czentka, cętka.
Czepać, zaczepiać.
Czernoresza, p. Czarnoresza.
Czestka, cześć.
Czestny, p. Czesny.
Czestować, częstować.
Cześciwy, pobożny.
Czeżuja, łuska.
Człowiectwo, człowieczeństwo.
Człowieczeński, człowieczy.
Czmura, chmura.
Czołdro, kołdra.
Czołen, czółno.
Czos, cios.
Czosać, czesać.
Czosne, czesne.
Czostka, p. Czestka.
Czółn, czółno.
Czółnik, przewoźnik (na czółnie).
Czsnota, cnota.
Czsny, cny.
Czso, co.
Czta, uczta.
Cztąc, czytając.
Czterdziesny, czterdziesty.
Czterletny, czteroletni.
Czterpiętry, czteropiętrowy.
Czterzdniowy, czterodniowy.
Czterzej, czterej.
Czterzy, cztery.
Czterzylećny, czteroletni.
Cztwarty, czwarty.
Cztwirć, ćwierć.
Cztyr, cztery.
Cztyrzy, cztery.
Czuba, szuba.
Czuban, wół.
Czucha, czuha, czuhaj, czuja, szuba, długa suknia futrem podszyta, płaszcz
tatarski z rękawami, gunia, burka.
Czuć, w znacz. czuwać, wartować, pilnować, strzec; Czuć się, poczuwać się,
brać sobie do serca; troszczyć się o siebie.
Czuhać, czyhać.
Czupel, cypel.
Czuwałość, czujność.
Czwartka, ćwiartka.
Czwartonasty, czternasty.
Czwartosetny, czterechsetny.
Czwartować, ćwiartować.
Czwartynasty, czternasty.
Czwartysetny, czterechsetny.
Czwiartka, ćwiartka.
Czwiercień, p. Ćwiertnia.
Czworletni, czteroletni.
Czworograniec, czworobok.
Czworonaście, czternaścioro.
Czworosetny, czterechsetny.
Czworosowity, p. Czterny.
Czwory, czworaki.
Czworzysty, czworaki.
Czwórnasobny, p. Czterny.
Czynek, robota.
Czyniać, czynić.
Czynowaty, wojujący.
Czyńsz, czynsz.
Czyrńszy, czarniejszy.
Czyrpać, czerpać.
Czyrstwy, czerstwy.
Czyrzniawy, czarniawy.
Czyrznidło, czernidło.
Czyrzpać, czerpać.
Czyrzwiwy, p. Czerwiwy.
Czyrzwony, czerwony.
Czystoć, czystość.
Czystotny, czysty.
Czytaniec, czytelnik.
Czyż, czynsz.
Czyża, akcyza.
Ć
Ćchać, 1) czyhać; 2) uderzać.
Ćma, ciemność.
Ćmachnąć, uderzyć.
Ćmiakać, cmokać.
Ćmiel, trzmiel.
Ćwiczny, pojętny.
Ćwierciel, kwadrans.
Ćwiercz, świerszcz.
Ćwierdza, twierdza.
Ćwierdzić, twierdzić.
Ćwierk, świerszcz.
Ćwiertka, ćwiartka.
Ćwirć, ćwierć.
Ćwirdza, twierdza.
Ćwirdzić, twierdzić.
Ćwirtnia, p. Ćwiertnia.
Ćwizgult, ćwiżgult, ćwiżgułt, p. Cwiszgold.
D
Daba, rodzaj płótna chińskiego.
Dabin, p. Tabin.
Daj, bodaj.
Dajać, dawać.
Dajbyś, bogdajbyś.
Dale, dalej.
Dałoman, dolman.
Damaszek, adamaszek.
Darmomówny, gadatliwy.
Darmotrawca, marnotrawca.
Darmozwad, p. Darmoswar.
Darski, dziarski.
Datły, daktyle.
Dawczyna, dawczyni.
Dawić, dławić.
Dawki, dławiący.
Dażka, p. Daga.
Debać, dybać.
2. Deka, p. Daga.
Dekonfektor, cukiernik.
Delika, p. Delja.
Deskultoryczny, dorywczy.
Despotycyzm, despotyzm.
Deszpot, p. Despot.
Dewinkować, zobowiązywać.
Dębowiec, dębczak.
Djasek, djabeł.
Dłabić, dławić.
Dłazić, p. Dłażeć.
Dłoniatonogi, płetwonogi.
Długoduszny, p. Długocierpliwy.
Długoroczny, długoletni.
Długoświatność, powolność.
Długowieki, długowieczny.
Dłustwo, dług.
Dłużebnik, dłużnik.
Dma, podmuch.
Dnawy, artrytyczny.
Dobotek, dobytek.
Dobrodziewstwo, dobrodziejstwo.
Dobrorzeczyć, błogosławić.
Dobrosławić, błogosławić.
Dobrotny, dobrotliwy.
Dobrowierny, prawowierny.
Dobrowonny, pachnący.
Dobrzeczynność, dobroczynność.
Dobrzesławić, błogosławić.
Dobrzesławny, błogosławiony.
Dochcip, dowcip.
Docip, dowcip.
Doczasny, doczesny.
Doczcić, doczytać.
Dodzienny, jednodniowy.
Dogarać, dogorywać.
Dogodliwy, dogodny.
Dograwać, dogrywać.
Dogrześć, dogrzebać.
Dohad, duhad (z białor.), w wyraż. na d. = na domysł, na niepewne.
Doiszczyć, uiścić.
Dojachać, dojechać.
Dojć, dojść.
Dojela, dopóki.
Dojowny, dojny.
Dokazować, dokazywać.
Dokądkoli, dokądkolwiek.
Dokonawać, dokonywać.
Dokończywać, dokończać.
Doktorowski, doktorski.
Doktorz, doktor.
Dokuczny, dokuczliwy.
Dokupno, zapłata.
Dokurczyć, dokuczyć.
Dole, dolina.
Dolizna, dolina.
Dołaman, p. Dolman.
Domowny, domowy.
Dopustny, dopuszczalny.
Dopytawać, dopytywać.
Dordzały, dojrzały.
Doręczny, podręczny.
Doroczy, doroczny.
Dorostnąć, dorosnąć.
Doroszczenie, dorośnięcie.
Dorzały, dojrzały.
Dosichmiast, p. Dotychmiast.
Dosiela, dotąd.
Doskakować, doskakiwać.
Doskonać, dokonać.
Doskonalstwo, doskonałość.
Doskończyciel, p. Doskonalacz.
Dostały, dojrzały.
Dostatczać, dostarczać.
Dostatczek, dostatek.
Dostępić, dostąpić.
Dostojeńszy, dostojniejszy.
Dostruchan, p. Roztruchan.
Dosyćuczynność, zadośćuczynienie.
Dosypować, dosypywać.
Dosytek, sytość.
Doszłość, dojrzałość.
Dościp, dowcip.
Dość, dojść.
Dośćczynić, zadośćczynić.
Dośrzedni, dośrodkowy.
Doświaczczenie, doświadczenie.
Doświadczywać, doświadczać.
Doświarczenie, doświadczenie.
Dotchnąć, dotknąć.
Dotrzymawać, dotrzymywać.
Dotyczać', dotyczyć.
Dotyczny, dotykalny.
Doufale, z ufnością.
Dowier, p. Dowiarstwo.
Dowierca, wierzyciel.
Dozdrzeć, dojrzeć.
Dozornik, dozorca.
Dozór, przezorność.
Doźrzały, dojrzały.
Doźrzenieć, dojrzeć.
Dożdać, doczekać.
Dożera, 1) kłopot, trud, męka; 2) człowiek dokuczliwy.
Dożonąć, dogonić.
Drabinkarz, karjerowicz.
Drabny, drabiniasty.
Dracza, łupiestwo.
Dragan, dragon.
Dranie, darcie.
Drapny, drapieżny.
Drapsić, dreptać.
Draźnięta, sutki.
Drażdże, drzazgi, trzaski.
Drąchnąć, p. Dręchnąć.
Drążny, drągowy.
Drez, dreszcz.
Dreznar, tokarz.
Drobię, p. Drobiec.
Drocz, dreszcz.
Drodzy, drogi.
Drogokupny, drogo kosztujący, kosztowny.
Droszcz, dreszcz.
Drożdża, drożdże.
Drożdżeć, gęstnieć.
Drugant, p. Drygant.
Drugie, znowu.
Druginaćcie, dwunasty.
Drugubica, p. Dryga.
Druzga, trzaska.
Druzgać, druzgotać.
Drużbart, dawna gra w karty.
Drwiarz, drwinkarz.
Drwieć, drewnieć.
Dryja (z niem. drei), 1) trójkąt; 2) trzy oczka na kostce do gry; 3) trójka koni.
Dryjakiew, p. Drjakiew.
Dryś, p. Drygant.
Dryzdaczka, biegunka.
Drzastwisty, p. Dziarnisty.[9].
Drzastwo, p. Dziarno.
Drzaździsty, chropowaty.
Drząstwisty, p. Dziarnisty.[9].
Drząstwo, p. Dziarno.
Drzewiany, drewniany.
Drzewie, drzewa, zarośle.
Drzewnieć, drewnieć.
Ducha, p. Duga.
Duchem, szybko.
Duchowieństwo, duchowość.
Dufać, ufać.
Dufale, w zaufaniu.
Dufanie, ufność.
Dufliwy, p. Dufały.
Dufny, ufny.
Duhad, p. Dohad.
Dukwieć, p. Dukać.
Dumkać, p. Dukać.
Dura, dziura.
Duszejka, duszka.
Duszetratny, p. Duszozgubny.
Dwanasne, podwunaste.
Dwoja, p. Dwój.
Dwojżon, dwużeniec.
Dwonogi, dwunożny.
Dworaźny, dwurazowy.
Dworogaty, dwurogi.
Dwójżon, dwużeniec.
Dwuimiony, dwuimienny.
Dwukoleśny, dwukołowy.
Dwułokietny, dwułokciowy.
Dwuwykładny, dwuznaczny.
Dwużon, dwużeniec.
Dybik, dokuczanie; dać albo napędzić komu dybiku = dać się we znaki.
Dygdyk, p. Tyftyk[10].
Dysput, despota.
Dyszkiepcja, despekt.
Dywdyk, p. Tyftyk.[9].
Dzber, ceber.
Dziak, p. Djacisco.
Dziakon, djakon.
Działować, p. Działawać.
Dziamdzia, rozlazły w mowie.
Dziarstwo, p. Dziarno.
Dziąsna, dziąsło.
Dzieciński, dziecięcy.
Dzieciobiorka, akuszerka.
Dziecki, dziecięcy.
Dzieczkować, p. Dzieckować.
Dzieczski, p. Dziecki.
Dziedzica, dziedziczka.
Dziedzicki, dziedziczny.
Dziedzizna, dziedzina.
Dziela, dla.
Dzielczość, podzielność.
Dziełać, działać.
Dzienet, p. Dzianet.
Dziewięćdziesty, dziewięćdziesiąty.
Dziewior, p. Dziewierz.
Dziewstwo, dziewictwo.
Dziękowny, dziękczynny.
Dzikczejszy, dzikszy.
Dzilnik, p. Dzielnik.
Dziło, dzieło.
Dzinga, p. Dzynga[9].
Dzinia, tkanina.
Dzińsia, dziś.
Dziora, dziura.
Dzirżantny, p. Dzirżętny.
Dzirżewca, dzierżawca.
Dzisi, dzisiejszy.
Dzisie, dziś.
Dzisiedniowy, dzisiejszy.
Dziśtegodniejszy, dzisiejszy.
Dziwoki, dziki.
Dziwy, dziki.
Dzwyrze, drzwi.
Dźwiarstwo, p. Dziarno.
Dźwienaćcie, dwanaście.
Dżamet, p. Dzianet.
Dżber, ceber.
Dżdżawy, dżdżysty.
Dżeryd, spisa.
Dżwier, p. Dziwer.
E
Eberman, p. Oberman.
Ecować, p. Hecować.
Efod (z hebr.), humerał, czyli chustka wkładana przez księdza na ramiona pod
ornat.
Egzulka, wygnanka.
Elear, p. Eljer.
Eljer, elear, heljer, haljer, żołnierz idący do bitwy przed resztą wojska, dla
dania zaczepki nieprzyjaciołom, harcownik.
Ewanielijski, ewangielicki.
Ewerman, p. Oberman.
Eżby, iżby.
F
Fabulista (łac. fabuła, bajka), 1) bajkopisarz; 2) plotkarz.
Falacz, chwalca.
Falandysz, p. Falendysz.
Falbierz, farbiarz.
Falbula, falbana.
Faldysztor, p. Fałdysterz.
Falebny, chwalebny.
Faleśny, fałszywy.
Falić, chwalić.
Falundyś, p. Falendysz.
Fała, chwała.
Fałbula, falbana.
Fałeszność, fałszywość.
Fałsarz, fałszerz.
Fałszny, fałszywy.
Fałszyrz, fałszerz.
Famulus, służący.
Fanczliber, p. Fajnzylber.
Fantastykować, fantazjować.
Fararz, proboszcz.
Farmarcznik, p. Frymarcznik.
Farmarczyć, frymarczyć.
Fartyczny, p. Fertyczny.
Fascyna, p. Faszyna.
Faskula (niem. Passkugel), kula armatnia tej samej objętości, co wylot działa.
Fast, chwast.
Federpusznik, szermierz.
Femurały, p. Famurał.
Ferton, p. Wiardunek.
Fertować, p. Fartować.
Fiać, chwiać.
Fierleje, p. Firleje.
Fijałka, fijołek.
Fijałkowy, fijoletowy.
Fikowy, figowy.
Fila, chwila.
Filka, chwilka.
Firamka, firanka.
Firasy, drzwi.
Firhanka, p. Firchanka.
Fliżanka, filiżanka.
Fodra, gromada.
Foldrować, p. Fołdrować.
Fołdrownik, oskarżyciel.
Fontazik, kokardka.
Fora, fura.
Fordrować, p. Fołdrować.
Fordun, p. Fordan.
Fordyment, p. Furdyment.
Forer, stajenny.
Forman, furman.
Fortunić komu, darzyć, sprzyjać; f. się = szczęścić się, darzyć się, powodzić
się.
Fortyczny, p. Fertyczny.
Fortyl p. Fortel.
Forwark, folwark.
Foryster, p. Forestjer.
Foszki, fochy.
Frabuga, framuga.
Frajbiter, frejbiter (niem. Freibeuter), frybiter, korsarz, rozbójnik morski.
Frambużysty, sklepiony.
Framza, frędzla.
Franciaszek, frant.
Francymer, p. Fraucymer.
Frandza, frędzla.
Frasowny, p. Frasowaty.
Frejbiter, p. Frajbiter.
Fremarczyć, frymarczyć.
Frenzel, frędzla.
Frocht, fracht.
Frokt, fracht.
Froncymer, p. Fraucymer.
Fryst, p. Fryszt.
Frystować, p. Frysztować.
Fryszt (n. Frist, odwłoka), odłożenie sprawy, odwłoka; czas wolny, wczas,
zawieszenie broni.
Fuma, p. Fum.
Funtana, fontanna.
Fursztat, p. Forsztat.
Fytać, chwytać.
G
Gabacz, nagabywacz, napastnik, oskarżyciel.
Gajdoki, ziemniaki.
Gajdziasty, niezgrabny.
Galarja, galerja.
Galić, właśc. rzucać piłką w grze; przen. stręczyć, podsuwać; sprzyjać, dobrze
życzyć, służyć. G. na kogo, skłaniać się na czyją stronę. G. na co, zmierzać ku
czemu; G. na swoje skrzydło, obracać na swoją korzyść.
Gała, oko.
Gałda, giełda.
Gałga, gałka, namiestnik chana tatarskiego.
Gamracja, p. Gamractwo.
Gamratyk, p. Gamrat.
Gandziar, p. Andziar.
Gardło, przen. życie, kara śmierci. Darować kogo gardłem, darować komu
życie.
Gardzina, bohater.
Garleta, galareta.
Garło, gardło.
Garłować, gardłować.
Gawa, bajka.
Gazdować, gospodarzyć.
Gądać, p. Gąść.
Gądek, p. Gędziec.
Gąsior, więzienie, koza; dyby.
Gąz, guz.
Gębka, gąbka.
Gędca, p. Gędziec.
Gęga, gęś.
Gęstokół, częstokół.
Giący, gięty.
Gibiel, p. Glibiel.
Gibnąć, ginąć.
Giczały, nogi.
Gid, p. Gizd.
Giel, gil.
Giezek, p. Giczek.
Giżela, p. Giczek.
Giżka, nadzienie.
Glawja, p. Glewja.
Glewja, glewanja, glawja (śr. łac. glavea, glavia; z łac. gladius, miecz),
kopja, spisa.
Glipki, lepki.
Glon, p. Glan.
Gloska, kluska.
Glot, glut (niem. Gelöte), siekaniec, ołów albo żelazo siekane do nabijania
strzelby.
Gloza, (z greck. glossa, język), 1) glosa, wyraz objaśniający pod tekstem albo
na marginesie, komentarz; 2) p. Gluza.
Glozować, p. Gluzować.
Gładce, gładko.
Głębokszy, głębszy.
Głobić, 1) ściskać, spajać; 2) uciskać, gnębić, dręczyć. Głobić się, troszczyć się,
niepokoić się.
Głogotać, gulgotać.
Głowić się, 1) łamać głowę, zachodzić w głowę; 2) starać się, troszczyć się.
Głowne, p. Główczyzna.
Głownia, kawał drzewa palący się, albo niedopalony; nóż bez oprawy, klinga,
brzeszczot; G. u strzelby, lufa; żyła kruszcowa w ziemi.
Głownik, p. Głównik.
Głowszczyzna, p. Główczyzna.
Głóść, p. Głodać.
Główczyzna, głowczyzna, główszczyzna, głowszczyzna, główczyna, gł
owczyna, główne, głowne, kara pieniężna za zabicie, płacona przez zabójcę
krewnym zabitego.
Główszczyzna, p. Główczyzna.
Głuchość, głuchota.
Głuchy, cichy.
Głupek, głupiec.
Głupie, głupio.
Głupość, głupota.
Gnąbić, gnębić.
Gnep, p. Knyp.
Gnera, sknera.
Gnibiel, p. Glibiel.
Gniewiwość, gniewliwość.
Gniły, zgniły.
Gnojarz, brudas.
Gnójnotoczny, ropiejący.
Gocki, gotycki.
Godowe, p. Godne.
Godzątność, p. Godziętność.
Godziętność, wartość.
Godziły, godziwy.
Golanka, p. Gogółka.
Golclar, p. Goltślar.
Goldszlar, p. Goltślar.
Gołogus, błazen.
Gołowęsy, gołowąsy.
Goniciel, prześladowca.
Goniec, jeździec, rycerz.
Gońba, gonitwa.
Gończa, gonitwa.
Gończyk, goniec.
Gońtwa, gonitwa.
Gorać, gorzeć.
Goręcszy, gorętszy.
Goręczany, gorączkowy.
Gorzałkoś, pijak.
Gorzący, gorący.
Gorzec, gorączka.
Gorzenieć, gorzknąć.
Gospodzin p. Gospodyn.
Gostek, gość.
Gościeniec, gościniec.
Goworzyciel, p. Gawornik.
Gozd, gaj.
Górlotny, górnolotny.
Górolotny, górnolotny.
Górz p. Gorz.
Grabini, hrabina.
Grabielnica, grabiarka.
Gradny, gradowy.
Gradytur, p. Grodetur.
Graja, zgraja.
Grajdać się, grajdolić się, gramolić się, iść powoli, leźć, być ślamazarnym;
szukać w czym.
Granowity, graniasty.
Grawać, grywać.
Grąd (grunt z niem.), miejsce suche pośród łąk błotnistych, ląd, ostrów między
wodą.
Grobarz, grabarz.
Grobgryn, p. Grobryn.
Grodka, p. Grodza.
Grododzierżca, Grododzirżca, grododzirża, kasztelan a. starosta
grodowy.
Grodytur, p. Grodetur.
Gromadzica, gromada.
Gromatka, kawałek.
Gromowłajczyna, gromowładczyni.
Gronda, p. Grąd.
Groszewy, groszowy.
Groźliwy, groźny.
Gródź, p. Grodza.
Grubarz, grabarz.
Grubryn, p. Grobryn.
Grumada, gromada.
Gruń, p. Groń.
Gruwaźle, gruczoł.
Gruzla, gruzła, gruzeł, gruzoł, bryłka, grudka. G-y soli, kawały soli
tłuczone.
Grwaski, gruzełki.
Gryfnik, wędliniarz.
Gryzota, zgryzota.
Grząda, grzęda.
Grzebienie, grzebanie.
Grzebiolucha, jaskółka.
Grzegżołka, kukułka.
Grzelce, p. Gzelce.
Grześć (grzebie, grzebł), grzebać.
Grzybiet, grzbiet.
Grzytać, zgrzytać.
Guślny, zabobonny.
Guta, letarg.
Gwałciwy, gwałtowny.
Gwałtować, gwałcić.
Gwent, p. Gment.
Gwiesny, p. Gweśny.
Gzło, koszula.
Gżegułka, kukułka.
Gżegżółka, kukułka.
H
Ha (spójn.), a, i.
Hać, p. Gać.
Had, gad.
Hadera, sukmana.
Hafterz, hafciarz.
Haftować, zszywać rany.
Haja, p. Chaja.
Haksamnit, aksamit.
Halać, bełkotać.
Halebarda, p. Halabarda.
Halebartnik, p. Halabardnik.
Haljer, p. Eljer.
Halny, górski.
Hałabarta, p. Halabarda.
Hałasz, szałas.
Han, p. Hajn.
Handlagier (niem. Handlanger), pomocnik.
Handlerz, handlarz.
Handlirstwo, handlarstwo.
Handrycharz, p. Antrycharz.
Handryczyć, handrykować się, kłócić się, targować się, tracić wiele słów.
Handszlak, p. Hanszlak.
Hantwerk, p. Antwerk.
Hantwos, p. Antwas.
Hań, p. Hajn.
Hapteka, apteka.
Harab, p. Harap.
Haraburda, p. Hałaburda.
Hardzie, hardo.
Hardzina, p. Hardosz.
Harkabuz, p. Arkabuz.
Harkusz, arkusz.
Harować, nękać się pracą, klepać biedę, mozolić się. H. kim = napędzać kogo
do pracy, orać kim; trzeć, szorować.
Hataman, ataman.
Hawarja, p. Awarja.
Hawt, haft.
Hawtędy, tędy.
Hazuka, hażuka, azuka, ażuka, ażusta (czes. hazuka), rodzaj długiej sukni
wierzchniej.
Heca, młotek.
Hecel, hycel.br>
Heciak, awanturnik; gbur, prostak; brudas; sobek.
Heftlik, haftka.
Hejnał (węg. hajnal = zorza, świt), 1) pieśń religijna, wykonywana przed
świtem na instrumentach dętych; 2) zorza, jutrzenka.
Hejstać, znieważać.
Hejtman, p. Hajtman.
Helbarta, p. Halabarda.
Herc, p. Harc.
Hercerz, p. Harcerz.
Heroj, bohater.
Hersztykać, swawolić.
Herwegiet, p. Hergiewet.
Hewdziec, dywanik.
Hewtman, hetman.
Hez, p. Hys.
Hi, i.
Hiberna, p. Hyberna.
Hidzić, p. Hydzić.
Hingować, p. Hangować.
Hinny, inny.
Hinst, p. Hynst.
Hiścina, p. Iścizna.
Hładon, p. Hladon.
Hod, od.
Hodować, utrzymywać.
Hodyniec, odyniec.
Holować, sprowadzać.
Homan, p. Omam.
Honorowy, obraźliwy.
Hordyński, tatarski.
Horęż, oręż.
Hornostaj, gronostaj.
Horować, p. Harować.
Hospodaryni, pani.
Hostruchan, p. Roztruchan.
Hośm, osiem.
Howad, owad.
Hreczysny, gryczany.
Hrobak, robak.
Hromak, p. Rumak.
Hruby, gruby.
Hruzki, grzązki.
Huczka, obława.
Hufać, ufać.
Hufanie, ufność, nadzieja.
Hul, ul.
Hulsztyk, hulanka.
Hułan, ułan.
Hupieszeć, pleśnieć.
Hurski, węgierski.
Husnacht, p. Hausknecht.
Hutarz, hutnik.
Hymna, hymn.
Hys, hyz, hysz, hez (niem. hissen, podnosić żagle), wiatr pomyślny.
I
I (ji), go.
Ić, iść.
Igrzec, gracz.
Ile, albo.
Ilko, ile.
Ilkokroć, ilekroć.
Ilkole, ilekolwiek.
Ilkość, ilość.
Ilm, wiąz.
Ilop, p. Julep.
Imgbir, imbier.
Imieć, mieć.
Imię, majątek.
Imionisko, przezwisko.
Imiono, imię.
Imo, mimo.
Imować, imać, chwytać, jąć. I. się czego, brać się do czego, podejmować się
czego.
Inbier, imbier.
Incest, kazirodztwo.
Inochodnik, p. Jednochodnik.
Inowładca, jednowładca.
Interese, interes.
Intermach, p. Indermach.
Inwadjować, zapewnić.
Iny, inny.
Ipokras, p. Hipokras.
Iskarz, myśliwy.
Ist, p. Isty.
Istba, izba.
Istca, p. Iściec.
Istestwo, istota.
Istyk, p. Styk.[9].
Izmiennik, zdrajca.
J
Jabłkobity, jabłkowity (o koniu), mający na maści plamy jakby jabłka.
Jabło, jabłko.
Jabrządź, jarząb.
Jachać, jechać.
Jacy, tylko, jedno, jeno, lecz, jak, kiedy; j. kto, byle kto; j. gdzie,
gdziekolwiek.
Jaczci, jeżeli.
Jadamaszek, adamaszek.
Jadły, żarłoczny.
Jadowicić, zatruwać.
Jadowizna, jędza.
Jadówka, krosta.
Jadwabny, jedwabny.
Jafer, jagody leśne, krzaki czarnych jagód, kępy borówek, czernic, jeżyny.
Jajce, jaje.
Jajokrągły, owalny.
Jakochmy, jakośmy.
Jakoli, jak.
Jałmożna, jałmużna.
Jałmurka, p. Jalmurka.
Jałochna, jałówka.
Jałowię, jałówka.
Jampułka, ampułka.
Janaki, jednaki.
Janako, jednako.
Jandziar, p. Andziar.
January, styczeń.
Jany, jeden.
Jarmulach, p. Jarmułach.
Jarny, letni.
Jasiotr, jesiotr.
Jaskrzawy, jaskrawy.
Jastewny, żarłoczny.
Jastrych, p. Astrych.
Jato, stado.
Jatro, krostka.
Jaz, ja.
Jaże, aż.
Jedbaw, jedwab.
Jedejnaćcie, jedenaście.
Jedennasny, jedenasty.
Jedki, p. Jecy.
Jednaczek, jedynak.
Jedno, 1) jedność, całość; 2) jeno, tylko; nie lża jedno, trzeba, nie można
nie; nie mogę j. nie mogę nie, muszę.
Jednokupiec, p. Jedynokupiec.
Jednolitnie, jednolicie.
Jednowłajca, jedynowładzca.
Jednowłasność, jedynowładztwo.
Jednożenia, jednożeniec.
Jedny, jadalny.
Jedwa, ledwo.
Jedyniec, odyniec.
Jedynokupny, monopolowy.
Jedzinaczka, jedynaczka.
Jedzinak, jedynak.
Jedzinie, jedynie.
Jedzinowłaściec, jedynowładca, samowładca.
Jedziny, jedyny.
Jeki, jaki.
Jelko-telko, ile-tyle.
Jełmużna, jałmużna.
Jemiel, jemioła.
Jemiołuch, p. Paszkot[11].
Jenaczej, inaczej.
Jenąż, aż tu, aliści, wtym, nagle.
Jenkole, którykolwiek.
Jenorożec, jednorożec.
Jenylki, p. Jednylki.
Jeńcy, p. Jedki.
Jercha, p. Irzcha.
Jerczak, p. Jarczak.
Jerszany, irchowy.
Jerzmo, jarzmo.
Jestestwienny, istotny.
Jestność, p. Jesteństwo.
Jestny, jadalny.
Jestwo, p. Jesteństwo.
Jeście, jesteście.
Jeść, jest.
Jeśm, jestem.
Jeśmy, jesteśmy.
Jezda, jazda.
Jezierny, jeziorowy.
Jeżekoli, cokolwiek.
Jęc, skarga.
Jęćstwo, p. Jęctwo.
Jędrnoszka, kobieta jędrna.
Jętca, jeniec.
Jiden, jeden.
Jidno, jedno.
Jikała, jąkała.
Jowiler, jubiler.
Juchta, jarmark.
Juka, kamizela.
Julep, julepek, julipek, ilop (z arab.), ulepek, lekarstwo gęste a słodkie.
Junochodnik, p. Jednochodnik.
Jutrze, jutro.
Jutrzniejszy, jutrzejszy.
K
K, ku, do, według.
Ka, p. Ki.
Kaban, wieprz.
Kabat, kaftan lub kurtka wcięta w pasie z dwoma fałdami z tyłu wyszywana
szychem i guziczkami, surdut; koszula, w którą ubierano skazańca na śmierć;
więzienie, areszt, pręgierz.
Kacawejka, p. Kacabajka.
Kaczerny, kacerski.
Kafa, kawa.
Kaj, gdzie.
Kajać się czego a. czemu, żałować czego, pokutować za co; K. się, nad kim:
litować się; K. się czym, w czym, z czego: brać z czego wzór; K. się czym czego:
wymawiać się czym od czego.
Kajniebądź, gdziekolwiek.
Kajniekaj, gdzieniegdzie.
Kak, jak.
Kaki, jaki.
Kakoż, jakże.
Kalaputryna, awantura.
Kaledonja, Szkocja.
Kałokrewny, melancholijny.
Kaługa, kałuża.
Kamiennik, kamieniarz.
Kamizola, kontusz.
Kamlar, p. Kamelor.
Kamo, kamoż, dokąd, kędy.
Kamoś, gdzieś.
Kanafarz, p. Kanaparz.
Kancerowaty, rakowaty.
Kancja, pieśń.
Kandyba, wielki brzuch, człowiek brzuchaty; kobieta rosła a chuda; koń rosły;
duża szkapa niezgrabna.
Kankol, kąkol.
Kanownik, kanonik.
Kanpust, p. Kampust.
Kapla, p. Kapia.
Kaptan, kaftan.
Karby, kark.
Kardasz, p. Kierdasz.
Karkosz, łuczywo.
Karkusz, barki.
Karwa, krowa.
Karwan, karawan.
Karza, kara.
Kasać, zakasywać; junaczyć się, występować hardo; K. się na co, porywać się
na co, kusić się o co, wspinać się na co.
Kastalon, kasztelan.
Katalet, katafalk.
Katędy, tędy.
Kawtan, kaftan.
Kazać na kogo albo na co, spuszczać się, liczyć; pysznić się, odgrażać się; K.
pyszno, dumą się unosić.
Kazadlnica, kazalnica.
Kazień, kaźń.
Kazjatka, kasjatka, kaftanik kobiecy.
Każub, p. Kozub.
Kąbłać, p. Kębłać.
Kądziałka, kądziel.
Kęczysko, kąt.
Kędzierz, kędzior.
Kępać, kąpać.
Kęsać, kąsać.
Kęsy, kusy.
Kiczka, wiązka.
Kiejstrank, p. Kiersztrank.
Kiejwo, jakby, oto.
Kielczaty, zębaty.
Kielkoś, kilka.
Kielo, kilka.
Kiełbodziej, kiełbaśnik.
Kiełzać (się), kiełznąć (się), ślizgać się, potykać się, pośliznąć się, potknąć
się.
Kień, pień.
Kierzowaty, krzakowaty.
Kiestrzanek, p. Kiersztrank.
Kieszynia, kieszeń.
Kieścień, p. Kiścień.
Kieśkolwiek, kiedykolwiek.
Kiladziesiąt, kilkadziesiąt.
Kilakroć, kilka razy.
Kilanaście, kilkanaście.
Kilaś, kilka.
Kilekole, ilekolwiek.
Kiliko, kilka.
Kilimka, p. Kielimka.
Kilkadzieście, kilkadziesiąt.
Kilkornasób, kilkakrotnie.
Kilonaście, kilkanaście.
Kinąć (zam. kidnąć), rzucić, smyrgnąć; dać znak skinieniem, skinąć, machnąć;
rzucić się.
Kirchow, p. Kierchow.
Kirejka, p. Kiereja.
Kirsztrank, p. Kiersztrank.
Kiś, jakiś.
Klamer, klamra.
Klasztorski, klasztorny.
Klawisty, czysty.
Klawt, p. Klater.
Klątwa, zaklęcie.
Klecić, płodzić.
Klempa, p. Klępa.
Klenotnik, p. Klejnotnik.
Kleskać, klaskać.
Kleścić, klaskać.
Klęczkiem, klęcząc.
Klęskać, klaskać.
Klęsta, klęska.
Klęt, wyklęty.
Kliić, kleić.
Klij, klej.
Klijowny, klejony.
Klob, kluba.
Klop, klub.
Kluć, pika.
Kluza, p. Kloza.
Klwać, kluć, wylęgać.
Kładyżka, dzieżka.
Kłamnąć, skłamać.
Kłobotać, klekotać.
Kłoda, dyby.
Kłosać, kłusować.
Kłotka, kłódka.
Kłótnia, mieszanina.
Kment, p. Gment.
Kmet, kmeton, kmieć.
Kmyśli, po myśli.
Knawlik, p. Knaflik.
Knefel, p. Knafel.
Knotel, p. Knutel.
Kobieta, żona.
Kocytowy, piekielny.
Koczka, kotka.
Koczmołuch, brudas.
Koczur, kot.
Koczy, woźnica.
Koercyjny, powściągający.
Kohut, kogut.
Kojan, nicpoń.
Kokot, kogut.
Kolegat, kolega.
Kolejum, kolegjum.
Koleryk, choleryk.
Kolesarz, kołodziej.
Koli, kolwiek.
Kolica, okolica.
Koliczny, okoliczny.
Kolikroć, ilekroć.
Koliżdy, każdy.
Kolokucja, rozmowa.
Kolor, pijak.
Kolwie, kolwiek.
Kołada, faska.
Kołtan, kołtun.
Kołtryna, p. Koltryna.
Kołyska, kołysanie.
Komaga, p. Komiega.
Komatek, garstka.
Komesz, p. Komysz.
Komeszyna, trzcina.
Komonny, p. Komunny.
Komor, komar.
Kompanik, p. Kompan.
Kompetytor, współzawodnik.
Komunny, konny.
Konałość, doskonałość.
Końszt, p. Kunszt.
Kopadło, skrzydło.
Kopalin, szyszak.
Kopinnik, p. Kopienik.
Koprzywa, pokrzywa.
Kopuniak, p. Kopieniak.
Kor, chór.
Koralny, chóralny.
Korbona, skarbona.
Korczaki, ziemniaki.
Kormnik, sternik.
Kortedzjować, p. Kortezjować.
Kortegjan, p. Kortezanin.
Kortezan, kortezanin (z franc. courtisan, z włos. cortiggiane, dworak), 1)
dworak, pochlebca; 2) duchowny, wyrabiający sobie beneficja u dworu
rzymskiego, z pominięciem władz krajowych.
Kortezanka, p. Kurtyzanka.
Koruszek, korzec.
Korydon, p. Korodon.
Korzystowny, korzystny.
Korzyścić, korzystać.
Kosara, p. Koszar.
Kosmatka, truskawka.
Kosteczka, pestka.
Kosterstwo, szulerstwo.
Kostor, kosztur.
Kosztunek, koszt.
Kościeć, kostnieć.
Kośka, p. Koszka.
Kośkać, paplać, baraszkować.
Kośnić, p. Kościć.
Kośnieć, kostnieć.
Kota ciągnąć albo paść, za karę ciągnąć kota na powrozie przez strumień
albo rzekę: przen. 1) odbierać karę cielesną; 2) narazić się na pośmiewisko; 3)
łudzić się; 4) przewlekać, bałamucić; 5) drzeć z kim koty, wojować.
Kotnerować, p. Kutnerować[12].
Kotnyr, p. Kutner.
Kotszysz, p. Kotczyc.
Kotwernie, dziwnie.
Kotyrba, głowa.
Kousz, p. Kusz.
Kować, kuć.
Kownata, komnata.
Koza, p. Koża.
Kozdy, każdy.
Kozyra, p. Kozera.
Koźlec, kozieł.
Kożub, p. Kozub.
Kożubalec, p. Kozubalec.
Kór, chór.
Krachkość, krewkość.
Kradać, kraść.
Kradczyni, złodziejka.
Kradźba, kradzież.
Krajan, p. Krajowiec.
Krajanka, ser w kształcie cegły.
Krapcie, szpony.
Krasa, piękność.
Krasek, młodzieniec.
Krasiwiarstwo, rzeźnictwo.
Krasiwiarz, rzeźnik.
Kraśba, farba.
Krawa, krawędź.
Krąbrność, krnąbrność.
Krącić, kręcić.
Krąmka, kromka.
Krąniec, kraniec.
Krąpciowaty, karłowaty.
Krąż, krąg.
Krcica, kark.
Krcić, chrzcić.
Kreciany, kredowy.
Kresić, kreślić.
Kresnak, chrześniak.
Kretny, kredowy.
Krewność, pokrewieństwo.
Krewny, pełnokrwisty.
Krępel, p. Krepel.
Krętawina, krętanina.
Krętewiny, krętactwo.
Krętny, kręty.
Krężel, kądziel.
Krnębny, krnąbrny.
Krobnik, kramarz.
Krokować, p. Krekować.
Krombożny, bezbożny.
Kroniec, koniec.
Kronika, zdarzenie.
Kropia, kropla.
Kropiasty, kropkowaty.
Kropidlnica, kropielnica.
Kropieć, kropić.
Kropisty, kroplisty.
Kropka, kropla.
Królewa, królowa.
Krótkofilność, krotochwilność.
Krtoń, krtań.
Krtycze, krtań.
Krucganek, krużganek.
Kruch, okruch.
Kruczganek, krużganek.
Krukwa, krokiew.
Krumper (niem.), haftarz, wyszywacz.
Krusganek, krużganek.
Kruszczejszy, kruchszy.
Kruszczganek, krużganek.
Kruszejszy, kruchszy.
Kruwczejszy, kruchszy.
Kruwki, kruchy.
Krużki, p. Kruszki.
Krużowaty, kędzierzawy.
Krwawotocz, p. Krwotocz.
Krwawotok, krwiotok.
Krwawożerca, krwiożerca.
Krwieplwanie, krwioplucie.
Krwotocz, 1) krwotok; 2) przelew krwi.
Kryminny, kryminalny.
Krypeć, kierpeć.
Krys, kres.
Kryślać, kreślić.
Krytyzować, krytykować.
Krywuła, pastorał.
Kryzmolić, gryzmolić.
Krzasło, krzesło.
Krzcica, kark.
Krzcić, chrzcić.
Krzcielny, chrzestny.
Krzcilnica, chrzcielnica.
Krzciny, chrzciny.
Krzczyca, kark.
Krzeczeć, skrzeczeć.
Krzeczek, piesek ziemny, chomik; zalać K-a, zalać robaka, upić się.
Krzeknąć, zaskrzeczeć.
Krzemiężny, p. Krzemieżny.
Krzepczy, tancerz.
Krzesidło, krzesiwo.
Krzesnak, p. Chrzesnak.
Krzesny, chrzestny.
Krzestny, chrzestny.
Krześlaty, p. Krzasłowity.[9]
Krześnica, chrzcielnica.
Krzewnik, morwa.
Krzętny, skrzętny.
Krzosać, krzesać.
Krzosowy, skałkowy.
Krzymolić, gryzmolić.
Krzyst, krzyż.
Krzywocina, krzywizna.
Krzywogłoźny, krzywonogi.
Krzywołomca, krzywoprzysięzca.
Krzywoprzysięga, krzywoprzysięstwo.
Krzywostawny, pochyły.
Krzywostop p. Krzywuła.
Krzywota, krzywda.
Krzywogłówek, świętoszek.
Krzyżmał, p. Chryzmał.
Krzyżmować, chryzmować.
Ksiądz, książę.
Książek, ksiądz.
Księżny, księgowy.
Ksza, księża.
Ksze, księże!
Kszeniec, p. Ksieniec.
Kształtowny, kształtny.
Ktać, kwitnąć.
Kto-le, ktokolwiek.
Którykole, którykoli, którykoliki, kórykolwie, którykolwiek.
Który-le, którykolwiek.
Kubiesz, włodarz.
Kudłacz, kozieł.
Kukrachty, wnętrzności.
Kuks (czes.), dział w kopalni; udział jednego gwarka.
Kulhać, kuleć.
Kulsze, biodra.
Kunsztownik, p. Kunsztarz.
Kuńszt, p. Kunszt.
Kupalin, p. Kapalin.
Kupla, p. Kupia.
Kuplować, wiązać.
Kur, chór.
Kurcz, p. Pokurcz[13].
Kurdybannik, p. Kordybanik.
Kurśnirz, kuśnierz.
Kurta, kusy.
Kurtyzan, p. Kortezanin.
Kurtyzanować, p. Kortezjować.
Kurzoślep, p. Kuroślep.
Kurzyca, kura.
Kus (czes.), 1) kęs, kawał; 2) figiel, psota.
Kus, p. Kusz.
Kusznierz, kuśnierz.
Kutia, p. Kucja.
Kuwikać, biedować.
Kuźnik, kowal.
Kuża, p. Koża.
Kwadrasty, kwadratowy.
Kwartarz, szynkarz.
Kwartyr, kwatera.
Kwater, czworobok.
Kwielić, kwilić.
Kwitnieć, kwitnąć.
Kwoli, gwoli.
L
Laba (niem.), odpoczynek, święto, próżnowanie; uciecha, rozkosz.
Labe, p. Labuś.
Labować sobie albo się (niem.), dogadzać sobie, rozkoszować się, hulać.
Labuś, Labe (fr.), ksiądz francuski albo udający takiego księdza; kapelan,
księżyna.
Labwerk, p. Laber.
Lacha, p. Łacha.
Ladzki, p. Lacki.
Lanista, szermierz.
Laps, przepadek.
Larwa, maska.
Lasa, blacha.
Laskowiec, leszczyna.
Latalec, latawiec.
Latny, letni.
Latosi, tegoroczny.
Latoś, w roku bieżącym.
Laurowa meta, cel, u którego czeka jako nagroda wieniec laurowy (nagroda
poetów).
Lągnąć, lęgnąć.
Lciwy, p. Lściwy.
Ldza, p. Lza.
Lec, lejc.
Ledajaki, ladajaki.
Lejbik, p. Lajbik.
Lekocica, lukrecja.
Lekować, leczyć.
Lekownik, znachor.
Lekuczki, leciuchny.
Lemiec, kołnierz.
Lemusp. Lamus.
Leność, lenistwo.
Leńcoch, łańcuch.
Leptać, chłeptać.
Lermo, p. Larma.
Lesek, lasek.
Leszownik, białoskórnik.
Leśni, leśny.
Letra, czcionka.
Lewczyca, lwica.
Leżnik, szpieg.
Lęc, lec.
Lęczno, straszno.
Licetworzyć, uosabiać.
Lichat, legat.
Lichwnik, lichwiarz.
Licownie, oczywiście.
1. Lić, lać.
Lifa, lichwa.
Likowity, liczny.
Likwierycja, lukrecja.
Linąć, lunąć.
Linować, linjować.
Lintkup, litkup.
Lipień, lipiec.
Lipisty, lepki.
List, liść.
Liszczę, lisiątko.
Liszczy, lisi.
Liszka, lis.
Lisztwa, listwa.
Liszyca, lisica, liszka.
Lito, p. Luto.
Litować, lutować.
Liższy, lichszy.
Liżyobrazek, p. Liziobrazek.
Lnący, lepki.
Lnąć, lgnąć.
Locht, p. Luft.
Lodwisarz, p. Konwisarz.
Loft, p. Luft.
Loga (z niem. Lagel), beczka, baryłka.
Lonny, plenny.
Loność, lenistwo.
Lost, p. Lust.
Lostować, p. Lusztykować.
Lostwo, p. Lust.
Lotownik, czynszownik.
Lozować, luzować.
Loźny, luźny.
Lólek, dziadek.
Lsknisty, lśniący.
Lubawy, chudy.
Lucemiernik, p. Licemiernik.
Ludobójca, morderca.
Ludoburstwo, zamieszki.
Ludumiły, p. Ludomiły.
Ludzikrajca, p. Ludokradca.
Ludzioprzedawca, p. Ludokupiec.
Luktować, walczyć.
Lulkać, kołysać.
Lunar, p. Lonar.
Luniak, p. Liniak.
Lupirz, upiór.
Lustrans, p. Lusthauz.
Lustykować, p. Lusztykować.
Luterja, luteranizm.
Lutkup, litkup.
Lutnik, lutnista.
Lutościwy, litościwy.
Lutość, litość.
Luzytanja, Portugalja.
Lwowy, lwi.
Lza, p. Lża.
Lzić, p. Lżyć.
Lżyć, lżejszyć, czynić lżejszym, przynosić ulgę; L. się, stawać się lżejszym;
stawać się słabszym; hańbić się.
Lżywy, 1) p. Łżywy; 2) obelżywy, haniebny; 3) lżący, krzywdzący.
Ł
Łabaj, pies wielki i niezgrabny.
Łabęć, łabędź.
Łabować, p. Labować.
Łabuń, łapówka.
Łacność, łatwość.
Łaćwi, p. Łacwi.
Ładynek, ładunek.
Łagodliwy, łagodny.
Łakność, p. Łaczność.
Łancuch, łańcuch.
Łapica, p. Łapaczka.
Łaskliwość, łaskawość.
Łaskowość, łaskawość.
Łaszkować, p. Łaskować.
Łazęczyć, szpiegować.
Łazy, miejsce wypalone po lesie lub zaroślach, zdatne pod uprawę; krzaki,
pniaki, chróst; miejsce bagniste zarosłe łoziną.
Łekstacz, obżartuch.
Łepak, p. Łebak.
Łęk, 1) łuk; 2) kula czyli wyniosła część siodła, której jeździec się trzyma; 3)
warstwa ziemi wygięta od dołu a. ku dołowi; 4) przełęcz.
Łga, p. Łeż.
Łobozg, chwasty.
Łoczyć, p. Łokać.
Łodnik, przewoźnik.
Łodzia, łodzica, łodzie, łódź.
Łokost, łoskot.
Łona, łuna.
Łoński, przeszłoroczny.
Łot, łut.
Łoterski, łotrowski.
Łotrzy, łotrowski.
Łowicz, łowca.
Łowić, szukać, czyhać; dążyć do czego, nastawać.
Łowny, zyskowny.
Łóźniczy, p. Łożniczy.
Łuczać, łuczyć, celować, mierzyć z łuku; przen. trafiać, dążyć do czego, mieć
co na oku.
Łudność, p. Łudarstwo.
Ługowisko, gaj.
Łukać, hukać.
Łukownik, łucznik.
Łuna, księżyc.
Łupia, łupiestwo.
Łupikościół, świętokradca.
Łupstwo, łupiestwo.
Łuskinowaty, łuskowaty.
Łuszczyna, łupina.
Łygoń, próżniak.
Łynąć, lunąć.
Łyskać, błyskać.
Łyskawica, błyskawica.
Łyszyć, p. Liszyć.
Łyżować, łyżwować.
Łyżwa, statek do spławu zboża.
Łzezka, łezka.
Łża, p. Łeż.
Łżywość, fałsz.
M
Machabejczyk, patrjota, dobry obywatel kraju.
Machlerstwo, szalbierstwo.
Macieć, macać.
Maciora, matka.
Maczloch. p. Macloch.
Magać, machać, migać się, ruszać się, przewracać się, następować komu na
nogę.
Magaźny, magazynier.
Magierszczyzna, węgierszczyzna.
Magistrostwo, majstrostwo.
Magnalja, magnaterja.
Maiciel, właściciel.
Maistrat, magistrat.
Majdek, majtek.
Majestatny, majestatyczny.
Makać, bić.
Makadyn, makata.
Makar, makaron.
Makowiczy, makowy.
Makszta, maszt.
Makula, p. Makuła.
Malamuch, p. Mameluk.
Malcki, maltański.
Malęki, maleńki.
Maloneczek, meloneczek.
Malowańszy, malowany.
Malteński, maltański.
Malun, melon.
Maluśty, maleńki.
Małdrzyk, 1) mały ser z mleka słodkiego; 2) placek; złożyć ręce w M., złożyć
dłonie na krzyż tak, aby ich powierzchnie wewnętrzne dotykały się.
Mało, w wyr. omale, skąpo, szczupło; w male, w krótkości; bez mała, bez
potrzeby; pomału.
Małuśćki, maleńki.
Małwazja, p. Małmazja.
Mamlać, żuć.
Mamot, p. Momot.
Mandrować, wędrować.
Mandukcja, p. Manudukcja.
Manegnatki, anegdotki.
Mankat, mańkut.
Mannela, manela, naramiennik, bransoleta.
Manowstwo, p. Maństwo.
Manowy, p. Mański.
Manzer, p. Mamzer.
Manżelstwo, małżeństwo.
Marchołstwo, warcholstwo.
Markot, dąsy.
Marnochwalca, samochwalca.
Marnotraćca, marnotrawca.
Marykować, p. Amarykować.
Marynały (łac.), spodnie.
Marytalny, małżeński.
Marzec, w wyr. zarwać M-a, pracować w polu wieczorem; zajeść M-a, nie
skończyć roboty do wieczora.
Marzeniec, marzyciel.
Masalny, masowy.
Maski, p. Mastki.
Maszczka, maska.
Maszkować, maskować.
Maszta, maszt.
Maściarz, aptekarz.
Maślnice, zapusty.
Mateczny, matczyn.
Mazanka, lepianka.
Mazelonka, p. Mazalanka.
Mażeństwo, małżeństwo.
Mażonek, małżonek.
Mądel, mendel.
Mąłdrzyk, p. Małdrzyk.
Mąłżeństwo, małżeństwo.
Mąułpa, małpa.
Mążonek, małżonek.
Mech, niedźwiedź.
Medł, mdły.
Medycki, medyczny.
Medyka, medycyna.
Megać, stanąć.
Melabija, biesiada.
Melankolja, melancholja.
Melcie, mielenie.
Mełcie, mielenie.
Memnog, minóg.
Menca, p. Minca.
Mencarnia, mennica.
Mencarski, p. Mincarski.
Menica, p. Minca.
Meniczny, menniczy.
Merem, koniecznie.
Meszny, mszalny.
Meszysty, mszysty.
Metelnik, kuglarz.
Mezelan, p. Medelan.
Mędrować, mędrkować.
Męszczyński, męski.
Mętlić, mącić, wichrzyć, gmatwać, bałamucić; M. się, kręcić się, wyłaniać się
niewyraźnie, ochapiać się.
Mętlować, p. Mętlić.
Mężyna, p. Mężona.
Mężysta, p. Mężata.
Mialcza, mielizna.
Miały, miałki.
Miarność, mierność.
Miartwy, martwy.
Miasto, miejsce.
Miaszkanie, mieszkanie.
Miaukać, żebrać.
Miderja, zmarnienie.
Miecherz, p. Mechera.
Miechtać, zmiatać.
1. Miecić, mać, miewować, mieć, miewać.
Mieczna, miecznikowa.
Mieczobój, szermierz.
Miedziennik, kotlarz.
Miedzy, między.
Miedźwiedź, niedźwiedź.
Miegoć, wilgoć.
Miegotać, migotać.
Miegotny, wilgotny.
Miejstce, miejsce.
Miekcić, p. Miektać.
Miekut, miecz.
Miel, miela, mielizna.
Mielcuch, słodownia.
Mierunka, morela.
Mierzchomie, o zmierzchu.
Mierzk, zmierzch.
Mierzkać, p. Mierzchać.
Mierżączka, p.Mierziączka.
Miesce, miejsce.
Miescki, miejski.
Miestce, miejsce.
Mieszczańczuk, mieszczuch.
Mieszka, zamieszka.
Mieszkacz, mieszkaniec.
Mieśćce, miejsce.
Mięcienki, mięciuchny.
Miękućki, mięciuchny.
Mięspór, nieszpór.
Miętczyć, miękczyć.
Miętlić, p. Mętlić.
Mięższeć, p. Mięszeć.
Mięższy, miąższy; grubszy.
Migoć, wilgoć.
Milczem, milczkiem.
Milczena, p. Milczana.
Miłosierdny, miłosierny.
Miłosierdzieństwo, miłosierdzie.
Miłosirdzie, miłosierdzie.
Miłośniczy, miłosny.
Miłownik, miłośnik.
Miniczny, menniczy.
Ministrzyszcze, p. Minister.
Minnica, mennica.
Miodność, słodycz.
Miodonoszy, miodonośny.
Mirmidoński, mrówczy.
Mirsk, zmierzch.
Mirułomca, p. Mirołomca.
Mirzch, zmierzch.
Mistat, p. Mikstat.
Mistatnik, p. Mikstatnik.
Misterkini, mistrzyni.
Misterstwo, mistrzostwo.
Mistrzowny, mistrzowski.
Mistuk, p. Mituk.
Mitrzężyć, mitrężyć.
Mizg, umizg.
Młod, młody.
Młodeńki, młodziuchny.
Młodziczki, młodziuchny.
Młodziec, młodzieniec.
Młożyć, mnożyć.
Młóćba, młocka.
Młynnik, młyn.
Młynny, młyński.
Mnąć, mniemać.
Mnie, mniej.
Mnieć, mniemać.
Mnimacz, mniemający.
Mnimać, mnimniać, mniemać.
Mnog, mnogi.
Mnogszy, liczniejszy.
Mnożca, mnożyciel.
Mnożstwo, mnóstwo.
Mobilje, ruchomości.
Mocnie, mocno.
Mocnik, pełnomocnik.
Mocownik, zapaśnik.
Moczarzysty, bagnisty.
Modlarz, bałwochwalca.
Modlca, p. Modliciel.
Modlebny, bałwochwalczy.
Modlić Boga, modlić się do Boga, błagać Boga; M. się komu, cześć mu
oddawać, kłamać się mu, prosić pokornie, molestować.
Modlitwnik, p. Modliciel.
Modlnica, p. Modlitewnia.
Modła, wzór, prawidło, sposób; ofiara całopalna, pokłon, oddanie czci; M-y,
modlitwa, błaganie.
Mogiłki, cmentarz.
Moglitwa, modlitwa.
Molarz, malarz.
Molderz, morderca.
Molos, brytan.
Mołwa, mowa.
Mołwić, mówić.
Momić, mamić.
Monarszyński, monarszy.
Mondrzyk, p. Małdrzyk.
Morszpręgi, p. Morspręgi.
Mory, niecierpliwość.
Morzczyzna, p. Morszczyzna.
Morzpręgi, p. Morspręgi.
Morzski, morski.
Mos, p. Mas.
Mosprągi, p. Morspręgi.
Mosterdziej, p. Mocibdziej.
Moszcza, moc.
Moszelka, muszelka.
Mości, miłościwy.
Mościempan, p. Mosan.
Mościndziej, p. Mościbdziej.
Mościpan, p. Mosan.
Mościwać, p. Mościać.
Mościwy, miłościwy.
Moślemin, muzułmanin.
Motłota, motłoch.
Mownik, p. Mównik.
Mozdek, móżdżek.
Módlca, p. Modliciel.
Mójski, p. Mojski.
Mrozisty, mroźny.
Mskły, p. Mkły.
Msknąć, mknąć.
Mszarski, kapłański.
Mszaty, mszysty.
Mścisław, mściciel.
Muchra, fręzla.
Muczet, p. Muces.
Mufta, mufka.
Multany, Wołoszczyzna.
Muma, straszydło.
Munderować, mundurować.
Munsztrować, mustrować.
Muraśka, mrówka.
Murawnik, murawa.
Mus, p. Mas.
Musch, p. Mus.
Muszkibada, p. Moskowada.
Musztuk, munsztuk.
Musztułuk, p. Munsztułuk.
Muślimin, muzułmanin.
Muteta, pieśń.
Muzułbos, p. Musułbas.
Muzycki, muzyczny.
Mużdżeg, móżdżek.
Mydlnisty, mydlasty.
Mydlny, mydlany.
Myncarnia, mennica.
Mynicarz, p. Mincarz.
N
Nababać, nababić komu, nawymyślać od bab.
Na bałyku, na czworakach.
Nabargować, nazbierać.
Nabarży, najbardziej.
Nabrzuszek, trzos.
Nachów, zapas.
Nachyłek, nachylenie.
Nachynąć, nachylić.
Naciągać, nadużywać.
Nacierny, natrętny.
Naczrzeć, naczerpać.
Naczynać, naczerpać.
Nadbaba, prababka.
Nadchramować, p. Nachramować.
Nadeście, nadejście.
Nadężyć, nadążyć.
Nadgrobiec, nagrobek.
Nadleżeć, należeć.
Nadmagać, p. Nadmóc.
Nadmierać, p. Nademrzeć.
Nadmorzny, nadmorski.
Nadnawięcsze, najwięcej.
Nadół, dolina.
Nadpsować, nadpsuć.
Nadstanąć, nadejść.
Nadstawać, ustać.
Nadstąpić, nadejść.
Nadście, nadejście.
Nadwnuk, prawnuk.
Nadwyżej, najwyżej.
Nadychać, natchnąć.
Nadziać się, nadziewać się czego, powziąć nadzieję, spodziewać się; N. się
na co, zaufać, spuścić się.
Nadziejny, spodziewany.
Nadziomek, taras.
Nag, nagi.
Nagaba, nagabywanie.
Nagabacz, nagabujący, wichrzyciel.
Nagarnąć, ogarnąć, objąć, owładnąć; N się, zebrać się, skupić się, zgromadzić
się.
Nagłodać, wygłodzić.
Nagorszy, najgorszy.
Nagotowiu, na pogotowiu.
Nagrodzca, nagrodziciel.
Naić, najść.
Naiść, najść.
Najachać, najechać.
Najastek, posiłek.
Na jawi, na jawie.
Najemiec, najemnik.
Najgrzysko, p. Naigrzysko.
Najmiąższy, najgrubszy.
Najmictwo, najemnictwo.
Najmyczka, najemnica.
Najorlejszy, najbystrzejszy.
Nakarbaszować, nakarbować.
Na kikolek, kiedykolwiek.
Nakrasszy, najpiękniejszy.
Nakrącać, nakręcać.
Nakreszać, nakreślać.
Nakrzymolić, nagryzmolić.
Naleciu, w lecie.
Naległość, właściwość.
Nalepiej, najlepiej.
Nalezisty, p. Naleźny.
Naleźca, p. Naleziciel.
Naleźnik, p. Naleziciel.
Należący, krewny.
Nality, nalany.
Nałacwiej, najłatwiej.
Nałomić, nadłamać.
Na male, na małym.
Namazaniec, pomazaniec.
Namglejszy, najmdlejszy.
Namialszy, najmialszy.
Namiast, zamiast.
Namiestnik, następca.
Namieśnictwo, p. Namiestnictwo.
Namiota, namiętność.
Namiotać, narzucać, naciskać.
Namówić, p. Namawiać.
Naniższy, najniższy.
Nanośny, naniesiony.
Napadły, napadnięty.
Napaska, pastwisko.
Napast, napaść.
Napaściwy, napastliwy.
Napaśniczy, napastniczy.
Napądzać, napędzać.
Napierwej, wpierw.
Napiewać, p. Napiać.
Napirwej, p. Napierwej.
Napleszczeć, nabryzgać.
Napomionać, napominać.
Napomionąć, napomnieć.
Naporczywy, p. Naporny.
Na pował, gromadnie.
Naprawienie, kierunek.
Naprościć, naprostować.
Na przebindy, do wyboru.
Naprzeciwny, naprzeciwległy.
Naprzedziej, naprzód.
Napsotać, napsocić.
Naraz, p. Narzaz.
Naraszczać, p. Narościć.
Naraźny, dogodny.
Narąb, p. Narębne.
Nareżyć, pokruszyć.
Narężyć, nadwerężyć.
Naroczny, p. Narokowy.
Naroślina, narost.
Naruczak, p. Naręcznik.
Narzać, nurzać.
Narwa, darń.
Narzazek, nacięcie.
Narzekalnik, narzekający.
Narzędny, narządzony.
Naschwal, umyślnie.
Nasilny, gwałtowny.
Naskrętnie, p. Naskrzętnie.
Naskuść, naskubać.
Nasprawować, nasprawiać.
Nastarzać, nastroszyć.
Nasterczyć, nastroszyć.
Następek, następstwo.
Następnik, następca.
Nastojeć, nastać.
Nastoperczać, p. Nastorczać.
Nastorczać, nastorczyć, nastorzyć, nastrożyć, nastroszyć.
Nastółka, p. Nastołka.
Nastrnożyć, nastroszyć.
Nastułka, p. Nastołka.
Nasuć, nasypać.
Naszadzieć, posiwieć.
Naszcie, najście.
Naszerszały, nadęty.
Naszuwie, p. Nasuwień.
Naszy, nasi.
Naszyk, naszyjnik.
Naszyniony, nachylony.
Naście, najście.
Naścielnik, p. Nastołka.
Naścigać, p. Nadścigać.
Naściołka, p. Nastołka.
Naść, najść.
Naśladowaństwo, naśladownictwo.
Naśmierniejszy, najpokorniejszy.
Naśmiertnik, śmiertelnik.
Naśmiewadło, pośmiewisko.
Naśmiewisko, naśmiewstwo, 1) naśmiewanie się, szyderstwo; 2)
pośmiewisko.
Na śpiączkę, we śnie.
Naświetlejszy, najjaśniejszy.
Natarczliwy, natarczywy.
Natcha, duszność.
Natwardziejszy, najtwardszy.
Nawaszczać, nawoskowywać.
Nawaśnik, krzywdziciel.
Nawęzacz, czarownik.
Nawiązacz, p. Nawęźnik.
Nawiedzka, nawiedzanie.
Nawierać, p. Nawrzeć.
Nawisowy, pochyły.
Nawita, tkanina.
Nawrać, p. Nawrzeć.
Na wraz, na podobieństwo.
Nawrzeć czym albo czego, nasiąknąć, naciągnąć, przejść czym; przejąć się
czym, przywyknąć do czego.
Nawuka, nauka.
Nawyższy, najwyższy.
Nazawodzić się, namocować się, naborykać się.
Nazdepić, nadeptać.
Nazdłuż, na długo.
Nazowiony, nazwany.
Nazyr, Nazarejczyk.
Naźrzelszy, najdojrzalszy.
Nażegać, napalić.
Nądzka, nędzarz.
Nądznie, nędznie.
Nątrz, wewnątrz.
Nekropol, cmentarz.
Nekromanta, czarnoksiężnik.
Nepot, protegowany.
Nędznica, nędzarka.
Nędznić, p. Nędzić.
Nęzny, nędzny.
Ni, niby.
Nia, nie.
Nice, lewa strona sukni albo materji; na nice, wywracać, przenicować; przen.
przekręcić, zmienić.
Nicht, nikt.
Nichto, p. Niekto.
Nichtóry, niektóry.
Niczemnieć, nikczemnieć.
Niczemny, nikczemny.
Niczość, nicość.
Niebaczliwy, niebaczny.
Niebelnictwo, niegodziwość.
Niebezpieczność, niebezpieczeństwo.
Niebie, niebo.
Niebiesny, niebieski.
Niebieśnik, niebianin.
Niebny, niebieski.
Niebojan, p. Niebój.
Nieboszczyca, nieboszczka.
Niebotyczący, niebotyczny.
Niebożka, nieboga.
Niebycie, niebytność.
Niebytny, nieobecny.
Niebyty, niebyły.
Niecale, niezupełnie.
Niechasz, niech.
Niechęcien, niechętny.
Niechuć, niechęć.
Niechwalny, niechwalebny.
Niecnotnik, niecnota.
Nieczulka, niecka.
Nieczyj, czyjś.
Nieczystota, nieczystość.
Niedbany, zaniedbany.
Niedoliczka, niedobór.
Niedołęka, niedołęstwo, niedołężność.
Niedospały, niedospany.
Niedostać, brakować.
Niedostały, niedojrzały.
Niedoszcie, niedojście.
Niedościgły, niedojrzały.
Niedośpiały, niedojrzały.
Niedoźrzały, niedojrzały.
Niedufność, nieufność.
Niedufny, nieufny.
Niefrymuśny, niepotrzebny.
Niegodnik, niegodziwiec.
Niegoisty, niegojny, trudny do zagojenia.
Nieiny, niejeden.
Niejanostajny, niejednostajny.
Niekaki, niejaki.
Niekisiałość, zakalec.
Niekmyślny, niepomyślny.
Niekontenteca, niezadowolenie.
Niekrzczeniec, niechrześcijanin.
Niekształtowny, niekształtny.
Niekto, 1) ktoś; 2) niejeden, niektóry; 3) ktokolwiek.
Niekwieje, zarośla.
Nielatny, nieletni.
Nielutościwy, nielitościwy.
Nielza, nielża, nie można, inaczej nie można; Nielza jeno, trzeba.
Niełacny, niełatwy.
Niemalski, niemały.
Niemężata, niezamężna.
Niemiarny, p. Niemierny.
Niemowię, niemowlę.
Niemowięctwo, niemowlęctwo.
Nienaganiony, nienaganny.
Nienaspany, nieprzespany.
Nienaźrzeć, p. Nienajrzeć.
Nieniejszy, niniejszy.
Nieobliczny, nieobecny.
Nieobuzdowany, niepowściągliwy.
Nieobżałowany, nieodżałowany.
Nieodzewnie, nieodzownie.
Nieokryśny, p. Nieokreszny.
Nieokrzosany, nieokrzesany.
Nieopasny, nieopaszny, obnażony, niezakryty; rozpasany.
Nieopatrzenie, nieopatrzność.
Nieouzdany, nieokiełznany.
Niepobożnik, bezbożnik.
Niepoczliwy, niepoczciwy.
Niepokojny, niepokojący.
Niepomyślony, niepojęty.
Niepostrzegle, niepostrzeżenie.
Nieposzurny, niegładki.
Niepowciągliwy, niepowściągliwy.
Niepr, Dniepr.
Niepraw komu, winien względem kogo.
Nieprzeborny, p. Nieprzebierny.
Nieprzeczerpany, niewyczerpany.
Nieprzeliczny, niezliczony.
Nieprzepomny, niezapomniany.
Nieprzerównany, niezrównany.
Nieprzeszły, nieprzebyty.
Nieprzetrawny, niestrawny.
Nieprzewodny, nieporadny.
Nieprzeżyty, wieczny.
Nieprzyjacielstwo, nieprzyjaźń.
Nieprzynukany, nieprzymuszony.
Nieprzytarty, niestarty.
Nieprzywinny, niewinny.
Niepyć, p. Niepeć.
Nierano, późno.
Nierdzały, niepożółkły.
Nieręka, zazdrosny, nieżyczliwy.
Nierozłożny, nieodstępny.
Nierozwinny, nierozwinięty.
Nierównając, nieprzymierzając.
Nierzkąc, nierzekąc, 1) nie mówiąc już o tym, że..., a cóż dopiero, tym mniej,
tym bardziej; 2) nie tylko.
Nieschędliwy, nieporządny.
Niesfora, p. Nieswora.
Nieskropowaty, gładki.
Niesporo, poźno.
Niesprawa, niesprawność.
Niespustny, niespławny.
Niestota, niestety.
Niestotać, p. Niestetać.
Niestrzymawałość, niewstrzemięźliwość.
Nieszczerota, nieszczerość.
Nieścierpliwić, zniecierpliwić.
Nieściora, p. Nieszczora.
Nieślachetnik, p. Nieszlachetnik.
Nieślakowny, p. Nieszlakowany.
Nieśniedny, niejadalny.
Nietoboże, tymbardziej.
Nieubłagliwy, nieubłagany.
Nieuchodzony, 1) niedościgły; 2) nieukrócony, niepohamowany.
Nieuczały, nieuczony.
Nieuczny, nieuczony.
Nieuczosaniec, nieokrzesaniec.
Nieujrzały, p. Nieuźrzały.
Nieukój, niepokój.
Nieukrotny, nieukrócony.
Nieukuszony, nieskosztowany.
Nieumieństwo, nieumiejętność.
Nieusłuch, nieposłuszeństwo.
Nieutulny, nieutulony.
Nieuźrzały, niedojrzały.
Niewiadro, niepogoda.
Niewiejski, niewieści.
Niewiescki, niewieści.
Niewinnię, niewiniątko.
Niewinowactwo, niewinność.
Niewinowaty, niewinny.
Niewistka, p. Niewiastka.
Niewjedno, niezawsze.
Niewłasny, niewłaściwy.
Niewoleństwo, niewola.
Niewskórany, niepowetowany.
Niewstydawy, niewstydliwy.
Niewstydliwiec, bezwstydnik.
Niewyczosany, nieokrzesany.
Niewygasisty, niewygasły.
Niewyleczny, nieuleczalny.
Niewyplewły, niewypielony.
Niewyraźliwy, niewyraźny.
Niewyżałowany, nieodżałowany.
Niezabawem, niebawem.
Niezagasisty, nieugaszony.
Niezamierzoność, nieograniczoność.
Niezapomny, niezapomniany.
Niezapusty, mięsopust.
Niezaskarbny, niezasobny.
Niezasłużny, niezasłużony.
Niezawiedziony, niezawodny.
Niezawód, niezawodność.
Niezbadny, niezbadany.
Niezbęda, wzgarda.
Niezbronny, p. Niebronny.
Niezdobacha, niespodzianka.
Niezgięty, nieugięty.
Niezgojny, niezagojony.
Niezgorzysty, niegasnący.
Niezguła, niedołęga.
Niezłomisty, niezłomny.
Niezmrugły, niezmrużony.
Nieznamienity, nieznajomy.
Niezrachowny, niezliczony.
Niezrały, niedojrzały.
Niezrobny, niewykonalny.
Niezroczysty, nieprzezroczysty.
Niezrozumny, niezrozumiały.
Niezrzały, niedojrzały.
Niezumysłowy, nieumyślny.
Niezwyczaj, nieprzyzwyczajenie.
Niezwyczajony, nieprzyzwyczajony.
Nieżyczny, nieżyczliwy.
Niga, p. Nyga.
Nigd, nikt.
Nigda, nigdy.
Nikaj, nigdzie.
Nikczemstwo, nikczemność.
Nikczemu, p. Nikuczemu.
Nikędy, nigdzie.
Nimo, mimo.
Ninacz, na nic.
Ninaczym, na niczym.
Niocz, o nic.
Niodkogo, od nikogo.
Niokim, o nikim.
Ni pocz, po nic.
Niszczego, z niczego.
Niszczym, z niczym.
Niśmiara, p. Nieśmiara.
Nit, blaszka.
Niwczym, w niczym.
Niwkim, w nikim.
Nizak, kopacz.
Nizkim, z nikim.
Niżby, chybaby.
Nocena, księżyc.
Nocleż, nocleg.
Nocleżanie, pastuchy nocni przy koniach.
Noma, p. Numa.
Norowisty, narowisty.
Norów, narów.
Nort, nurt.
Nosiwać, nosić.
Noska, pończocha.
Nosny, nosowy.
Noszka, p. Noska.
Nota, notek, nuta; N.-ę trefić komu, dogodzić komu, przystosować się do
kogo; Na swój notek, na swój stan.
Notalingwa, gramatyka.
Nowiniarka, plotkarka.
Nowinki, nowalijki.
Nowinkonoś, nowiniarz.
Nowotnina, p. Nowocina.
Nowotworny, nowomodny.
Nowouk, p. Nowak.
Nórt, nurt.
Nucić, nęcić.
Nudnić, nudzić.
Nurownik, nurek.
Nurtawy, bystry.
Nużnieć, p. Nudnieć.
Nyreczny, nerkowy.
O
O (z biern.), 1) około, prawie, blizko; np. o cztery tysiące, około czterech
tysięcy; 2) podczas, w ciągu; np. o jeden wieczór, w ciągu jednego wieczora; 3)
stać o co, ubiegać się o co; trwać o co, dbać o co; przywieść kogo o co,
przyprawić o co, nabawić czego; przyjść o co, nabawić się czego; 4) brać się o
co, ujmować się za czym; o tym, pod tym warunkiem; 5) o ziemię co uderzyć,
rzucić, zaniechać; o ziemię, w niwecz, na marne.
Obaczony, oprzytomniały.
Obaczować, p. Obaczać.
Obaczywać, p. Obaczać.
Obajcować, okłamać.
Obalanka, kiszka wołowa kaszą nadziewana; drzewo tak okopane, aby się
wywróciło.
Obbież, p. Obież.
Obbieżny, p. Obieżny.
Obcalenie, ocalenie.
Obchad, w wyr. nie dawać O.-u, naprzykrzać się, nie dawać spokoju.
Obchełznąć, okiełznać.
Obchodzywać, obchodzić.
Obciążywać, p. Obciążać.
Obczasować, ociosywać.
Obdal, opodal.
Obdzielny, podzielny.
Obdzierżeć, p. Odzierżeć.
Obebrać, obrać.
Obejźrzliwy, p. Obejrzliwy.
Obelgać, p. Obelżyć.
Obeliszek, obelisk.
Obelny, bartniczy.
Obemrzeć, obumrzeć.
Oberemek, p. Obremek[9].
Obertuch, p. Obercuch.
Oberwisko, urwisko.
Oberzniony, oberznięty.
Obesłać kim, czym, zawiadomić przez kogo, przez co; obdarzyć czym przez
posła; O. się czym, obdzielić się kolejno (jaką wiadomością).
Obewrzały, oblepiony.
Obeźrzeć, obejrzeć.
Obębnić, ogłosić.
Obfit, obfitość.
Obfitarz, bogacz.
Obicjent, oskarżony.
Obiecność, obecność.
Obiecownik, obiecywający.
Obierać się czym, w czym, trudnić się, zajmować się, poświęcić się czemu,
chodzić koło czego; 2) postępować, znajdować się; 3) przebierać się, rozbierać
się; 4) ofiarowywać się, nastręczać się; 5) uwalać się czym; 6) wyróżniać;
7) Obrać, obić, wybić.
Obierzyna, p. Obierki.
Obiesiciel, kat.
Obietny, ofiarny.
Obietować, p. Obiatować.
Obież, p. Obierz.
Obieżna, okólnik.
Obimać, obejmować.
Obiniony, obwiniony.
Obiotować, p. Obiatować.
Obitszy, obfitszy.
Objad, żarłok.
Objant, składający ofiary, czyniący ślub.
Objawiać, sławić.
Objawny, objawiony.
Objąt, objętość.
Obkusować, skrócić.
Obległy, osiadły.
Oblem, p. Obel.
Obleniały, zleniwiały.
Obleża, p. Oblina.
Obli, p. Obły.
Obliczać, okazać.
Oblicznie, osobiście.
Oblity, oblany.
Oblizować, oblizywać.
Obluchny, okrągluchny.
Obłap, uścisk.
Obłapianek, p. Obłap.
Obłędzić, p. Obłądzać.
Obłocz, powłoka.
Obłoczny, od obłoku.
Obłojca, żarłok.
Obłojnie, żarłocznie.
Obłona, błonie.
Obłowa, obława.
Obłowiny, obłowienie się.
Obmaństwo, oszustwo.
Obmatać, omotywać.
Obmiot, przedmiot.
Obniście, obejście.
Obociętny, obosieczny.
Obodwoje, oboje.
Obokiem, obok.
Obolewiec, oboprawiec, człowiek posługujący się lewą ręką tak dobrze, jak
prawą.
Obor, obiór.
Obór, obiór.
Obórzyć, oburzyć.
Obrachmanić, p. Obrochmanić.
Obradować się, 1) dokon. uradować się, ucieszyć się; 2) niedok. radować się,
cieszyć się.
Obrąż, obroża.
Obrok, 1) podatek w zbożu lub innych produktach, nałożony dla obrony kraju;
2) czynsz; 3) wydatki dzienne.
Obrona, p. Wiardunek.
Obronić, uronić.
Obrostać, obrastać.
Obroszczony, obrosły.
Obrusić, wygładzić.
Obrusznik, napierśnik.
Obryć, okopać.
Obrys, zarys.
Obrywka, obrywcza, co się komu oberwało, okroiło; dochód poboczny, zysk
dorywczy.
Obrządny, obrzędowy.
Obrzemski, p. Obrzymski.
Obrzęda, p. Obrząd.
Obrzym, olbrzym.
Obrzymica, olbrzymka.
Obrzymski, olbrzymi.
Obskazować, obmawiać.
Obskuść, oskubać.
Obstrzeżenie, ostrzeżenie.
Obsuć, obsypać.
Obszczyzna, cudzoziemszczyzna.
Obszerz, wszerz.
Obwajca, p. Obwadzca.
Obwarownik, obrońca.
Obwicie, obwiązka.
Obwić, owinąć.
Obwierać, zamykać.
Obwin, obwinienie.
Obwlec, oblec.
Obwodzić, p. Obwieść.
Obwrzały, p. Obewrzały.
Obwyknąć, przywyknąć.
Obyjść, obejść.
Obyknąć, p. Obwyknąć.
Obysk, p. Obisk.
Obytem, ciągle.
Obzimek, na wiosnę.
Obznajminy, oświadczyny.
Obzór, oględziny.
Obżerstwo, obżarstwo.
Obżynki, dożynki.
Obżywiciel, ożywiciel.
Oc, o co.
Ocap, belka leżąca na futrynach drzwi i okien i trzymająca je, aby się nie
ruszały w ścianie, podciąg.
Ocas, ogon.
Oceański, oceanowy.
Ocemgnienie, okamgnienie.
Ochlnąć, p. Olknąć.
Ochlubnąć, osłabnąć.
Ochludzić, oporządzić.
Ochłodziciel, pocieszyciel.
Ochłudzić, zmusić.
Ochmalić, uderzyć.
Ochmętny, ogromny.
Ochmistrzyni, gospodyni.
Ochopnia, opończa.
Ochorzały, schorowany.
Ochrapały, ochrypły.
Ochrapieć, ochrypnąć.
Ochromak, p. Romak.
Ochwiść, okiść.
Ochwostać, p. Ochostać.
Ociątny, p. Ociętna.
Ociężność, ociężałość.
Ociokać, p. Ocokać.
Ociszyć, osłonić.
Ocokiwać, p. Ocokać.
Oczasować, ociosywać.
Oczechrać, oczesać.
Oczętły, p. Ocętny.
Oczochrować, oczesywać.
Oczokać, p. Ocokać.
Oczokały, p. Ocokały.
Oczokiwać, p. Ocokiwać.
Oczorcieć, obrzydnąć.
Oczrzedź, p. Otrzedź.
Oczucić, ocucić.
Oczujnie, czujnie.
Oczymgnienie, okamgnienie.
Oczynki, oczęta.
Oćca, ojca.
Oćcic, p. Ojczyc.
Oćczyzny, ojczysty.
Odałyka, odaliska.
Odbadać, p. Odbość.
Odbieżanka, rozwódka.
Odbieżeć, odbiec.
Odbiórka, wypłata.
Odbytny, odbyty, 1) którego łatwo się pozbyć, od którego łatwo się uwolnić;
2) pokupny, popłatny.
Odchmalić, otworzyć.
Odchnienie, p. Olknienie[14].
Odchylisko, otchłań.
Odczosnąć, p. Odciosnąć.
Oddać, w znacz. dać ślub, poślubić; O. się, 1) wrócić się, nagrodzić się,
odpłacić się, opłacić się, wywdzięczyć się; 2) O. się z kim, wziąć ślub, pobrać
ś.; zadać ś., wdać się; 3) O. się czym, pachnąć, zalatywać; trącić.
Oddal, zdala.
Oddaż, p. Oddarunek.
Odduch, wyziew.
Oddzierżyć, otrzymać.
Odecnąć, ocknąć.
Odednie, zaranie.
Odednieć, odnieć, rozwidnić się.
Odegrawać, odgrywać.
Odejć, odejść.
Odejmny, odjemny.
Odekrzcić, przechrzcić.
Odelżyciel, pocieszyciel.
Odemsta, odwet.
Odfasować, otworzyć.
Odganić, pozbawić.
Odgranczać, odgraniczać.
Odgrześć, odgrzebać.
Odgrzonąć, odgrzebać, odkopać, odgarnąć.
Odimać, odejmować.
Odjachać, odjechać.
Odjąć się czego albo od czego, odplątać się, uwolnić się; pozbyć się, odbić
co; O. się komu, czemu, oprzeć się, obronić się; uniknąć czego, otrząsnąć się
z czego.
Odkalić, odrzucić.
Odkazować, odkazywać.
Odkłonić się, w znacz. uchylić się, wymówić się, usunąć się od czego.
Odkocić, odtoczyć.
Odkos, odbłysk.
Odkur, odprawa.
Odlatować, odlatywać.
Odleżałka, ulęgałka.
Odłomić, odłamać.
Odmiana, weksel.
Odmianek, kłamca.
Odmiat, odrzucenie.
Odmiatować, odmiatać.
Odmienić, urozmaicić.
Odmłodek, p. Odmłódź.
Odmłodły, odmłodniały.
Odmłodzać, odmładzać.
Odmłódnąć, odmłodzieć.
Odnąd, stąd.
Odnosić, p. Odnieść.
Odonąd, p. Onąd[9].
Odorament (łac.), pachnidło, perfumy.
Odorężnik, miecznik.
Odpajać, p. Odpoić.
Odpłatki, opłaty.
Odpoczynąć, odpocząć.
Odpowiadalny, odpowiedzialny.
Odpowieść, odpowiedź.
Odpór, zbijanie czyjego zdania, odprawa, protest; być na O., sprzeciwiać się.
Odprawka, rozgrzeszenie.
Odprzętnąć, sprzątnąć.
Odrada, odradzanie.
Odraszczać, p. Odrościć.
Odrażać, p. Odrazić.
Odrażka, odraza.
Odrzazać, oderznąć.
Odsędzić, odsądzić.
Odsiecznie, obronnie.
Odsługować, odsługiwać.
Odstępić, odstąpić.
Odswajać, p. Odswoić.
Odścigać, odpędzić.
Odtworzony, otwarty.
Odtworzysty, p. Otworzysty
Odtychmiast, odtąd.
Oduć, owiać.
Odwierać, otwierać.
Odwierny, odźwierny.
Odwitać, pożegnać.
Odwłóczny, spóźniony.
Odwrotnica, p. Odszczepienica.
Odyć, odejść.
Odzimny, zimowy.
Odzirżeć, p. Odzierżeć.
Odzyw, p. Odzew.
Odźwierze, odrzwi.
Odżalić, odżałować.
Odżenąć, p. Odżonąć.
Ofejra, ofiara.
Ofensa (łac.), obraza, ujma.
Ofertorzja, p. Ofaltorzja.
Ofiarownica, kapłanka.
Oględać, obejrzeć.
Oglonąć, obejrzeć.
Ogłosiciel, zwiastun.
Ognisko, ogniwo.
Ogonaty, ogoniasty.
Ogorek, ogórek.
Ogradzać, p. Ogrodzić.
Ogranica, okolica.
Ograwać, ogrywać.
Ograzić, ograżać, napaść, opanować, owładnąć, ogarnąć, zdjąć.
Ogrodnina, ogrodowizna.
Ogrodny, ogrodowy.
Ogrodza, ogrodzenie.
Ogrześć, ogrzebać.
Ohidzić, ohydzić.
Ojcomorderz, ojcobójca.
Ojcowskie, po ojcowsku.
Ojczenek, ojczulek.
Ojczynek, ojczulek.
Ojczyski, ojczysty.
Okać, mówić O!
Okaliczyć, okaleczyć.
Okamiały, okamieniały.
Okamienie, okamienienie.
Okapiny, oczepiny.
Okęsywać, p. Okąsać.
Okfity, obfity.
Oklęty, przeklinający.
Okluć, odziobać.
Okłaść, obłożyć.
Okolny, okoliczny.
Okołować, okrążyć.
Okół, 1) obwód, okrąg, okolica; przen. otoczenie, koło, grono; 2) kół, pal.
Okrągły, w wyr. np. obiad O., skromny; taniec O., wolny, chodzony.
Okrcić, ochrzcić.
Okręż, okrąg.
Okrwić, okrwawić.
Okrzesić, orzeźwić.
Okrzykać, okrzykiwać.
Okrzypnąć, ochrypnąć.
Okścieć, okwitnąć.
Okulaty, okulary.
Okupno, spłata.
Okurki, pora przed świtem gdy kury pieją; śniadanie o tym czasie.
Okwitość, obfitość.
Okwitować, obfitować.
Okwity, obfity.
Olchnąć, p. Olknąć.
Olejec, olejek.
Olesisty, błotnisty.
Olędźwie, lędźwie.
Olikać, krzyczeć, łajać.
Olknąć, ogłuchnąć.
Olmarja, p. Almarja.
Ołd, hołd.
Ołdować, hołdować.
Ołdownik, hołdownik.
Ołknąć, p. Olknąć.
Ołomek, p. Gołomanka.
Ołtarzny, ołtarzowy.
Ołtarzysta, p. Altarysta.
Ołuczka, strzałka.
Omaczować, zmaczać.
Omaćnia, ciemność.
Omatać, obmotywać.
Omdliwość, mdłość.
Omełty, omielony.
Omen, p. Homen.
Ominować, p. Omenować.
Omówca, obmówca.
Omrzalić, obrzydzić.
Omsknąć, p. Omknąć.
Omuskawać, obmuskiwać.
Omyliwać, omylać.
Omyło, p. Omylacz.
Omyślawać, obmyśliwać.
Omyślny, p. Obmyślny.
Onucać, opiewać.
Opacliwy, opaczny.
Opacz, powtórnie.
Opaczysty, opaczny.
Opadywać, opadać.
Opadzisty, opadający.
Opakować, p. Opaczyć.
Opanowały, opanowany.
Opasować, opasywać.
Opaśnica, opaska.
Opatrownik, p. Opatrzyciel.
Opatry, oględziny.
Opatrznik, p. Opatrzyciel.
Opatrzownik, p. Opatrzyciel.
Opąchać, obwąchać.
Opiekalnica, opiekunka.
Opiekalniczy, opiekuńczy.
Opięć, p. Opiąć.
Opirszały, p. Opierszały.
Opisarz, opisujący.
Opiścić, opętać.
Opłakawać, opłakiwać.
Opłatczany, opłatkowy.
Opłaźnie, jawnie.
Opłeczenie, wcielenie.
Opłókawać, opłókiwać.
Opłwitość, obfitość.
Opłwity, obfity.
Opływity, obfity.
Opobok, obok.
Opowiadacielka, opowiadaczka.
Opoździć, opóźnić.
Opóźniały, opieszały.
Oprosiny, zaprosiny.
Oprostać, obronić.
Oprzeć, odeprzeć.
Oprześmielić, onieśmielić.
Opsowany, opętany.
Opuszczały, opustoszały.
Opuściały, opustoszały.
Opuścić się, puścić się, okryć się (drzewo liśćmi); O. się na co, oddać się
czemu.
Opuścieć, opustoszeć.
Orandować, p. Orędować[15].
Orbora, p. Olbora.
Orel, oryl.
Ornity, orny.
Oronić, poronić.
Ortować, p. Hurtować.
Ortyl, p. Ortel.
Orz, p. Horz.
Orzedle, p. Ożydle.
Osamić, osamotnić.
Osamieć, osamotnieć.
Osędziały, oszroniały.
Osiążenie, osiągnięcie.
Osieć, suszarnia.
Osiedle, osada.
Osięknąć, p. Osiąknąć.
Osile, p. Osilstwo.
Osilić, zgwałcić.
Osilnik, gwałciciel.
Oskarżywać, oskarżać.
Oskucina, odrobina.
Osłobodzić, oswobodzić.
Osłodczyć, osłodzić.
Osmęcić, zasmucić.
Osmoł, okopcenie.
Osowno, osobno.
Osób, osobność.
Ospać, osypać.
Ospana, brzemienna.
Ospieszały, opieszały.
Osprawiedliwić, usprawiedliwić.
Ostanowić, obstawić.
Ostany, pozostały.
Ostawka, ostatek.
Ostja, hostja.
Ostrew, p. Ostrzew.
Ostręga, ostrężyna, ostrężnica, jeżyna.
Ostroga, ostryga.
Ostromendarz(łac.), astrolog.
Ostrowie, ostrokół.
Ostrożeń, p. Ostroża.
Ostrożyna, p. Ostrożeń.
Ostróżek, ostrów.
Ostrszy, ostrzejszy.
Ostrze, ostro.
Ostrzeja, ostryga.
Ostrzyć, w znacz. 1)
Ostrzyga, ostryga.
Ostychły, ostygły.
Ostydło, ozięble.
Ostydnąć, ostygnąć.
Ostyja, hostja.
Osuć, osypać.
Osumieć, osowieć, sposępnieć.
Osuszek, p. Osuch.
Oszacunek, szacunek.
Oszcządać, oszczędzać.
Oszczek, oszczekanie.
Oszczerny, oszczerczy.
Oszlada, oślad.
Oszpacić, oszpecić.
Oszustać, oszukać.
Ośklać, oszklić.
Oślada, ślad.
Oślnąć, oślepnąć.
Ośluzły, zwiędły.
Ośmiornasobny, ośmiokrotny.
Ośmiorzeczny, ośmiozgłoskowy.
Ośmnasobny, p. Ośmiornasobny.
Ośpieszały, opieszały.
Ośrecić, zmizernieć.
Ośrzenić, oszronić.
Ośrzenieć, oszronieć.
Oświarczyć, oświadczyć.
Oświetle, światło.
Oświęcelina, święcone.
Oświtność, blask.
Ot, od.
Otawa, potraw, nowa trawa, wyrosła po skoszeniu łąki; siano z tej trawy.
Otawić się, 1) rozkrzewić się, zazielenić się; 2) odżyć, poprawić się; 3) zjawić
się na nowo.
Otbyć, odbyć.
Otczyc, p. Ojcowic.
Otczyzna, ojcowizna.
Otewrócić, odwrócić.
Otjąd, stamtąd.
Otkwiść, odkwitnąć.
Otłóg, odłóg.
Otniąć, odjąć.
Otocz, otoczenie.
Otoczyświat, ocean.
Otoczywać, otaczać.
Otrawić, otruć.
Otręta, wstyd.
Otrętny, wstrętny.
Otrętwić, odrętwić.
Otrociny, okruszyny.
Otroczy, p. Otrocki.
Otruciel, otruciciel.
Otrzębiny, p. Otręba.
Otwardo, hardo.
Otwarzać, otwierać.
Otwierdzać, utwierdzać.
Owa, 1) czy, azali? 2) oto; 3) więc, tak, tedy; 4) słowem, ostatecznie, wogóle; 5)
może? a nuż?
Owata, owal.
Oważliwy, wyrozumiały.
Owczarznia, owczarnia.
Owdy, owegdy, niekiedy, raz.
Owiły, owinięty.
Owocny, owocowy.
Owrębować, obrębiać.
Owrzodowiały, owrzodziały.
Ozd, p. Ozdownia.
Ozgot, hałas.
Oziąbać, ziębnąć.
Oziemka, brózda.
Ozimnieć, ostygnąć.
Oziomek, zagon.
Ozłomek, ułamek.
Ozmnożyć, rozmnożyć.
Oznamić, oznajmić.
Oznamienić, okazać.
Ozobać, obdziobać.
Ozówca, krytyk.
Ozrywka, rozrywka.
Ozygle, p. Ożygle[9].
Ozrzalec, obżartuch.
Ozwalec, obmówca.
Oźnica, p. Ozdownia.
Oźralstwo, obżarstwo.
Oźrany, dojrzały.
Oźreć, dojrzeć.
Oźrzalca, p. Oźralca.
Oźrzalstwo, obżarstwo.
Oźrzeć, obejrzeć.
Oźrzedle, p. Ożydle.
Ożeg, ożóg.
Ożerca, obżartuch.
Ożgły, p. Ożżony.
Ożon, p. Ożżony.
Ożyjać, odżywać.
Ożyrca, obżartuch.
Ożywny, odżywczy.
Órnik, rola.
Ósmka, ósemka.
Ówci, tamten.
P
Pacepić, trapić, dręczyć, męczyć.
Pacer, zuchwalec.
Pachnidlarstwo, perfumiarstwo.
Pachołkowanie, posługiwanie.
Pachronić, jeść.
Padać, powiadać.
Padło, padlina.
Padzienie, upadek.
Paga, zapłata.
Paik, p. Pajuk.
Pającznik, listopad.
Pajedza, wiklina.
Pajok, p. Pajuk.
Paknię, zaś.
Palec, w wyr. nie mam tego palca: ani krzty, ani odrobiny.
Paleczny, palcowy.
Pałki, palny.
Pamiętliwość, zapamiętałość.
Pamroka, p. Pomrok.
Pamrowie, p. Pandrów.
Panać, panować.
Pandemonjum, piekło.
Panękać, p. Ponukać.
Paniać, panować.
Panię, paniątko.
Panostwo, państwo.
Papa, papież.
Parachja, parafja.
Parachwiejny, parafjalny.
Parać się, 1) zajmować się, trudnić się; 2) wdawać się w co; 3) bratać się,
ocierać się między ludźmi, trzymać się razem.
Paradyski, rajski.
Parczowy, ze złotogłowia.
Parka, prażucha, lemieszka; osypka z mąki i kartofli dla bydła; krew ludzka.
Parkannik, zagrodnik.
Parnisty, parzysty.
Parochjan, proboszcz.
Parochjanin, parafjanin.
Parokrąg, atmosfera.
Parszczeć, parskać.
Partes, 1) nuty muzyczne; mówić jak z P.-u, jak z nut, jak z książki; 2)
przesadna powaga, nadętość; 3) łaskawość, grzeczność.
Partyta (włos.), partja (do ożenku).
Pas, paszport.
Pasionka, pasanie.
Pasirzb, pasierb.
Pasorzycki, pasorzytny.
Pastwić, paść, karmić; P. się, 1) paść się, karmić się; 2) znęcać się.
Pasywać, pasać.
Paszkwiljusz, p. Paskwil.
Patela, patelnia.
Pateryk, p. Patryk.
Patorda, petarda.
Patorny, obmierzły.
Patryjski, ojczysty.
Patrynimiczny, rodowy.
Patrzacz, p. Patrzyciel.
Patrzeć kogo, czego, oglądać się na co, zajmować się kim, wdawać się w co;
brać przykład z czego; trzymać się kogo, czego; szukać, poszukiwać.
Pawa, pawica.
Paznochty, paznogcie.
Pazroczyć, badać.
Pazrok, badanie.
Pażerny, p. Pazerny.
Pąchnąć, dmuchnąć.
Pąder, p. Pandrów.
Pąkciszek, punkcik.
Pąkiem, cicho.
Pąszyć, p. Pąchać.
Pecka, pestka.
Pedard, petarda.
Pekner, chałupnik.
Pektoral, napierśnik.
Pełniustek, pełniuchny.
Pełńszy, pełniejszy.
Pełść, pilśń.
Penitencjarja, jałmużna.
Penula, płaszczyk.
Penurja, upośledzenie.
Perangarja, podwoda.
Peregrynant, podróżnik.
Perjuracja, krzywoprzysięstwo.
Perki, kruchy.
Permisja, urlop.
Perować, p. Perać.
Persewacja, perswazja.
Pewnia, pewność.
Pęćcie, p. Pętce.
Pękarz, węgorz.
Pęp, pępek.
Pępie, p. Pąpie.
Pęst, p. Pest.
Pętać się czym, zajmować się, zatrudniać się, zaprzątać się czym.
Pętca, p. Pęca.
Pętce, pęta, więzy, okowy.
Piać, śpiewać.
Pian, pion.
Pianćnadziesty, piętnasty.
Piask, piasek.
Piądze, pieniądze.
Piąteć, popiąte.
Piątoszek, piątek.
Piątydziesty, pięćdziesiąty.
Pichcić, gotować.
Picny p. Picowny.
Picować, 1) zbierać, gromadzić żywność a. paszę dla wojska i koni; 2)
napełniać żywnością, ładować furażem.
Picza, p. Pica.
Pieczęta, pieczęć.
Pieczliwy, pieczołowity.
Pieczołować kogo, czuwać nad kim troskliwie, opiekować się kim, mieć nad
kim pieczę.
Pieczomistrz, kuchmistrz.
Piegaty, piegowaty.
Pieklarz, p. Piekielnik.
Piekliwość, pieczołowitość.
Piekłoszczyk, piekłowszczyk, piekielnik, potępieniec w piekle.
Pieluch, plotkarz.
Pienia, pieniactwo.
Pieniędznik, p. Pieniężnik.
Pieniężnia, mennica.
Pieniężnica, skarbiec.
Pienka, p. Pieńka.
Pieńka, konopie.
Pierać, 1) częstotl. od prać; 2) częstotl. od przeć.
Pierczyk, adwokacik.
Pierła, perła.
Pierny, pieprzny.
Pierwiastny, pierwotny.
Pierwiaznek, p. Pierwiasnek.
Pierwocie, początek.
Pierwoć, początek.
Pierwoprzestolnik, p. Pierwostolnik.
Pierworzędny, pierwszorzędny.
Pierwotek, początek.
Pierwotnik, p. Pierworodnik.
Pierz, pieprz.
Pierzcień, pierścień.
Pierzeja, p. Pierzaja
Pierznik, p. Pierza.
Pieskliwiec, pieszczoch.
Pieskowaty, piaszczysty.
Piestować, piastować.
Piestunka, piastunka.
Pieszaka, pieszą, pieszo.
Pieszczek, pieszczoch.
Pieszczeniej, pieszczotliwiej.
Pieszczka, pieszczoszka.
Pieszeć, p. Psieć.
Piesznik, ścieżka.
Pieś, pieszczoch.
Pieśnia, p. Pierzchnia.
Pięciołokietny, pięciołokciowy.
Pięciornia, cierlica.
Pięciorny, pięciokrotny, wynoszący pięć razy tyle.
Pięciorzysty, pięciokrotny.
Pięćłokietny, p. Pięciołokietny.
Pięćnaćcie, piętnaście.
Piędzimężyk, p. Napiędzimąż.
Pięgowaty, piegowaty.
Piękry, piękny.
Piękuchny, piękniuchny.
Piętnadziesty, piętnasty.
Piętnadzieścia, piętnaście.
Piętnasta, p. Piętnadziesta.
Piętnić, piętnować.
Piętoletni, pięcioletni.
Piętrować, piętrzyć.
Pigłać, pielęgnować.
Pijana, piana.
Pijować, pić.
Pika, zachcianka.
Pikula, drobnostka.
Pilch, skąpiec.
Pilować, pilnować.
Pilowność, pilność.
Piłuła, p. Pilułka.
Pioch, piach.
Pioska, piosenka.
Piotruszka, pietruszka.
Pirsizna, pierwszyzna.
Pirszyć, p. Pierszyć.
Pirścień, pierścień.
Pirść, p. 2 Pierść.
Pirwaznek, p. Pierwiasnek.
Pirwiejszy, najpierwszy.
Pirworodnik, p. Pierworodek.
Pirworodzeniec, p. Pierworodnik.
Pirworodzeństwo, p. Pierworodztwo.
Pirworodzony, pierworodny.
Pirwośpie, p. Pierwospy.
Pirwotek, p. Pierwotek.
Pirwy, pierwszy.
Pirzchać, pierzchać.
Pirzchalec, p. Pierzchalec.
Pirzchliwy, p. Pierzchliwy.
Pirzwiej, p. Pirzwej.
Pirzwieniec, pierworodek.
Pirzwienię, p. Pirzwicznię.
Pirzwierodzeny, pirzworodzeny, pirzworodzony, pierworodny.
Pirzwy, pierwszy.
Piskać, piszczeć.
Piskadło, piszczałka.
Piskarja, szczur.
Piskorz, niebezpieczeństwo.
Piskotać, piszczeć.
Pistulit, pistolet.
Piszczba, muzyka.
Piszczki, piszczałki.
Piślok, świstawka.
Pitwór, śpiżarka.
Piż, piżmo.
Pkielny, piekielny.
Pkieł, piekło.
Plac, w znacz. 1) miejsce wolne, dostęp, przystęp; 2) miejsce właściwe, chwila
stosowna; pole, sposobność, popis, pokaz; 3) forum, kompetencja, sfera, obrąb,
zakres, dziedzina, szranki; 4) miejsce; Placmi, miejscami, tu i
owdzie, gdzieniegdzie.
Placaszek, placuszek.
Placować, pomieszczać.
Plamczyć, mlaskać.
Plamowaty, plamisty.
Plana, plama.
Planet, planeta.
Planisty, plamisty.
Planowity, plamisty.
Plaskaty, płaski.
Plaskawy, płaskawy.
Plaskomiernictwo, planimetrja.
Plaskorzę, p. Praszczurzę.
Plaszczyk, plasterek.
Pląszenie, pląsanie.
Plechowica, p. Plach.
Plecie, p. Pleć.
Plesek, p. Plach.
Pleszek, p. Plach.
Pleszka, p. Płeszka.
Pleśniwy, spleśniały.
Pleta, kałuża, błoto.
Pletomówca, plociuch.
Plęsny, skoczny.
Plętać, plątać.
Plichacz, p. Plecha.
Plono, gatunek.
Ploń, przerębel.
Plos, błonie, łąka.
Ploskur, p. Płaskur.
Plotuch, plociuch.
Plowa, plewa.
Plowacz, plwacz.
Plucha, niechluj.
Plugawy, ordynarny.
Plump, plusk.
Plutny, p. Pluskotny.
Plwawliwy, flegmisty.
Płacha, żelazo noża, szabli, korda bez osady czyli rękojeści, brzeszczot, klinga,
głównia.
Płaczennica, płaczka.
Płaczny, płaczliwy.
Płanina, polana.
Płasa, p. Płosa.
Płaskaty, płaski.
Płaskoć, płaszczyzna.
Płaszczysty, płaski.
Płatowy, płatniczy.
Pławacz, pływak.
Pławca, żeglarz.
Pławiaczka, pływaczka.
Pławić, płynąć, przepływać, spławiać; P. się, kłosić się (o zbożu).
Pławina, gałązka.
Płeszka, pchełka.
Płet, tratwa.
Płomieniec, zapaleniec.
Płomiennica, czarownica.
Płona, przerębel.
Płono, daremnie.
Płoń, p. Płona.
Płoskaty, dojrzewający.
Płoszczyca, pluskwa.
Płotnica, płot.
Płowa, plewa.
Płoz, p. Płaza.
Płóny, p. Płony.
Płta, p. Płet.
Płusa, p. Płosa.
Płuto, p. Pław.
Płużka, zagon.
Płużyć, 1) dobrze się mieć, opływać; kwitnąć, szerzyć się; uchodzić, popłacać,
mieć szczęście, powodzenie; 2) dopisywać, sprzyjać, być przychylnym,
powodzić się; 3) wędrować, wałęsać się.
Płytwa, pletwa.
Pływ, pływanie.
Pobaweczka, zabaweczka.
Pobełchacić, poczochrać.
Pobić, skarać.
Pobiedka, pobudka.
Pobiedzić, zwyciężyć.
Pobielawy, białawy.
Pobiernia, pobór.
Pobieżka, wycieczka.
Pobiór, pobór.
Pobiórki, drobiazgi.
Pobłagać, p. Pobłożyć.
Pobłądzony, zabłąkany.
Poboćkać, pocałować.
Pobożeństwo, pobożność.
Pobracić, pobratać.
Pobracim, p. Pobratyniec.
Pobratymski, pobratymczy.
Pobratyński, pobratymczy.
Pobuch, wybuch.
Pobucznieć, pobutwieć.
Pobudzka, pobudka.
Pocałusować, całować.
Pocesne, poczęstne.
Pocesor, dzierżawca.
Pocestny, p. Poczestny.
Pochełznać, pokiełznać.
Pochew, pochwa.
Pochlebować, pochlebiać.
Pochludzić, poczyścić.
Pochłoniać, pochłaniać.
Pochmurz, niedorostek.
Pochoć, p. Pochuć.
Pochodź, p. Pochuć.
Pochopnia, w wyr. zbić kogo z P.-pni, zbić kogo z tropu, pomieszać komu
szyki.
Pochować się, 1) schować się, ukryć się na pewien czas; 2) utrzymać się przy
życiu, wyżyć.
Pochrośnieć, uderzyć.
Pochutny, p. Pochotny.
Pochwacić, pochwycić.
Pochwalnia, modlitwa.
Pochwalować, pochwalać.
Pochwał, pochwała.
Pochwatnion, pochwycony.
Pochwytający, chwytający.
Pochybać, porozrzucać.
Pochylić się, przen. przeważyć, skłonić się na czyją stronę, odwrócić się (o
szczęściu).
Pociądzać, pociążać kogo czym albo w czym: zająć, zagrabić komu co,
fantować, tradować kogo.
Pocień, p. Pociem.
Pociesować, pociosać.
Pociężny, p. Pociążny.
Pociskny, pociskowy.
Pociszy, pocichu.
Pocliwy, p. Poczliwy.
Pocupkać, postukać.
Pocrzebizna, p. Potrzebizna.
Poczestność, p. Poczciwość.
Poczestny, 1) poczesny, okazały, zaszczytny, poczciwy; 2) P. i Pocestny,
podróżny, w drodze będący.
Poczestować, poczęstować.
Poczetowy, p. Pocztowy.
Poczetszy, poczytawszy.
Poczętnik, p. Poczetnik.
Poczkać, poczekać.
Poczkolwiek, pocokolwiek.
Poczliwość, p. Poczciwość.
Poczmurny, pochmurny.
Poczołdrać, podeptać.
Poczos, p. Podczos[16].
Poczosać, poczesać.
Poczostka, poczęstunek.
Poczynek, uczynek.
Poćkuć, poszczuć.
Poćrzebizna, p. Potrzebizna.
Podarzyć, obdarzyć.
Podarzyć, podarzać, podarować; P. się, zdarzyć się, udać się, powieść się.
Podawek, podatek.
Podawiciel, dusiciel.
Podawić, podusić.
Podbarbić, posilić.
Podbójca, zdobywca.
Podbójczy, zwycięski.
Podbradzać, p. Podbrodzić.
Podbrzeże, pobrzeże.
Podchlebować, pochlebiać.
Podchodzialszy, starszy.
Podchwytacz, podchwytujący.
Podchwytawać, podchwytywać.
Podchybować, podrzucać.
Podcienbitka, p. Podsiębitka.
Podciep, podrzutek.
Podczesze, a, podczaszy.
Podczosać, podciosać.
Poddomie, suterena.
Podejć, podejść.
Podejźrzeć, podejrzeć.
Podeńć, podejść.
Podeszczwać, podszczuć.
Podeście, podejście.
Podeśniany, zsiniały.
Podeźrzeć, podejrzeć.
Podeźrzliwy, podejrzliwy.
Podgiemzać, zakasać.
Podgłodać, podgryźć.
Podgrzonąć, podgarnąć.
Podjachać, podjechać.
Podjaczy (ros.), pisarz, kancelista.
Podkadzywać, podkadzać.
Podkarm, popas.
Podkomorze, podkomorzy.
Podkować, podkuć.
Podlasze, Podlasie.
Podlega, podszewka.
Podlesiednik, sąsiad.
Podłabić, pognieść.
Podmiotać, podmiatać.
Podobien, podobny.
Podobliwy, podobny.
Podpalca, podpalacz.
Podpaliwać, podpalać.
Podpućwieki, podszewka.
Podpyrgiwać, podskakiwać.
Podrapieżyć, porabować.
Podrucznik, hołdownik.
Podrug, komorne.
Podrzytek, pośladek.
Podskuść, podskubać.
Podsłońcy, podsłoneczny.
Podstawować, podstawiać.
Podstąpić, 1) wstąpić, wejść, schronić się pod co; 2) przystąpić, podsunąć się,
zbliżyć się; 3) P. kogo, podejść, oszukać; 4) P. co, podjąć, ponieść; podlec,
podpaść czemu, narazić się na co.
Podstępić, podstąpić.
Podstola, szuflada.
Podstole, podstoli.
Podsuć, podsypać.
Podświecie, podziemie.
Podtykiel, spódnica.
Poduchować, powiewać.
Podwiczka, p. Podwika.
Podwiczny, kobiecy.
Podwiedzenie, podejście.
Podwięzka, podwiązka.
Podzieć, podziać.
Podziwiciel, podziwiający.
Podźwiżenie, podźwignięcie.
Poecki, poetyczny.
Pofacić, pochwycić.
Pofała, pochwała.
Poflażyć, pomarnować.
Pogadawka, pogadanka.
Poganny, niegodziwy.
Pogańbić, pohańbić.
Pogańczyć, 1) poganić, poganizować, robić poganinem; 2) źle robić, psuć.
Pogębek, policzek.
Poględ, pogląd.
Pogłaskować, pogłaskiwać.
Pogłóść, p. pogłodać.
Pogoniec, poganiacz.
Pogonka, naganka.
Pogorek, pagórek.
Pogorywać, p. pogorewać.
Pogódka, p. Pogoda.
Pogórek, pagórek.
Pogranicz, pogranicze.
Pogrozywać, p. Pograżać[9].
Pogrzebek, pogrzebanie.
Pogrzebiny, pogrzeb.
Pogrzebnik, grabarz.
Pogrześć, pogrzebać.
Pogrzeżą, pogrzebią.
Pogubny, zgubny.
Pogwarka, pogawędka.
Pohamowny, powściągliwy.
Pohan, pohanek, pohaniec, pohanin, poganin, niechrześcijanin (o
Turkach i Tatarach).
Pohydzić, zohydzić.
Poić, pójść.
Poimać, pojmać.
Poimaniec, jeniec.
Pojać, pojechać.
Pojażdżka, przejażdżka.
Pojąd, dopóki.
Pojć, pójść.
Pojętliwy, pojętny.
Pojętny, pochwytny.
Pojmacz, chwytacz, łapacz.
Pojmaniec, jeniec.
Pojutrzny, pojutrzejszy.
Pojźrzeć, spojrzeć.
Pokał, p. Bokał.
Pokanie, p. Pokajanie.
Pokarać kogo z czego, oskarżyć kogo o co, zarzucić komu co, dowieść komu
czego.
Pokaszać, p. Pokoszać.
Pokaźnienie, karność.
Pokaźń, ukaranie.
Po kim, od kogo.
Pokletnica, p. Poklat.
Poklękły, klęczący.
Pokołczeć, p. Pokoleć.
Pokora, żałoba, zdanie się zabójcy na łaskę i niełaskę mściciela zabitej ofiary.
Pokorać, podołać.
Pokosza, pokos.
Pokowiec, szkopek.
Pokrątka, nerka.
Pokrektywać, postękiwać.
Pokręta, placek.
Pokrop, całun.
Pokrotki, nerki.
Pokrszyć, pokruszyć.
Pokryto, w ukryciu.
Pokrzosać, pokrzesać.
Pokupa, odkupienie.
Pokupnik, przekupień.
Pokurzyć, w znacz. uciec, drapnąć aż się zakurzy. P. się, zakurzyć się, ulecieć
tumanem, rozsypać się w perzynę.
Pokusiciel, kusiciel.
Pokusny, kuszący.
Pokwapliwy, skwapliwy.
Polanica, podpłomyk.
Polatosi, przyszłoroczny.
Polatować, polatywać.
Polcza, zagon.
Polenica, polana.
Polenie, polanie; śmigus, dyngus.
Poleń, p. Polednia.
Polęże, polegnie.
Politunek, politowanie.
Politycki, polityczny.
Polityzm, grzeczność, komplement.
Polizować, polizywać.
Polok, p. Połok.
Polować, w znacz. walczyć w polu, wojować, bić się, odznaczać się na polu
bitwy; przen. bujać, wzlatać.
Polski, polny.
Połap, pułap.
Połdnia, południe.
Połnia, pełnia.
Połoh, pawilon.
Połomić, połamać.
Połonica, truskawka.
Połonina, p. Płonina.
Połonka, przerębel, miejsca niezamarznięte na wodzie.
Połonny, zdobyczny.
Połowity, powolny.
Połudzieniec, południowiec.
Połudzienny, południowy.
Połuń, południe.
Połykałki, kluski.
Pomalej, powolniej.
Pomaszczywać, pomaszczać.
Pomiecić, zrumienić.
Pomiedzie, pogranicze.
Pomierzyć, p. Pomirzyć.
Pomieść, p. Pomiotać.
Pomięć, pamięć.
Pomiętać, pamiętać.
Pomłodszy, młodszy.
Pomłożyć, pomroczyć.
Pomnóżca, pomnożyciel.
Pomocen, pomocny.
Pomoceństwo, pomoc.
Pomorańcza, pomarańcza.
Pomoskwić, zruszczyć.
Pomroczku, o zmroku.
Pomrowie, p. Pandrów.
Pomścić kogo, czego, pomścić się, zemścić się, odpłacić za kogo, za co.
Pomy, pójdźmy.
Pomyślunek, pomyślenie.
Ponazmitować, ponazmiatać.
Poniewitrze, pojutrze.
Ponikać, znikać.
Po nim, za nim (ścigać).
Ponocek, północ.
Ponurkiem, ponuro.
Ponurzyciel, chrzciciel.
Ponyta, ponury, z podełba patrzący.
Poobiedzny, poobiedni.
Poomszykać, pooskubywać.
Poopejdać, poopowiadać.
Poostaty, pozostały.
Popaniato, po pańsku.
Popądzać, popędzać.
Popek, księżyna.
Popędny, popędliwy.
Popiękrzyć, popiększyć.
Popijała, pijak.
Popilować, popilnować.
Popiskiwać, piszczeć.
Popiwny, pijacki.
Poprawować, poprawiać.
Poprzecz, p. Poprzek.
Poprzedzanie, uprzedzanie.
Popsować, popsuć.
Popuściały, pustoszący.
Poradca, doradca.
Poradziciel, p. Poradca.
Poranić się, poraniać się, zabrać się do czego rano, wstać rano, pośpieszyć
się zbyt wcześnie; przen. pośpieszyć się, pokwapić się.
Porącze, poręcz.
Porączka, rączka.
Porchawka, ropucha.
Poręcznik, poręczyciel.
Porówniczy, porównawczy.
Porubie, więzienie.
Porucznistwo, porucznikostwo.
Poruszywać, poruszać.
Porynek, rynek.
Porywczy, w wyr. na porywczą, w porywczą, porywczo, naprędce, na
poczekaniu.
Porząnny, porządny.
Porzeczysko, obmowa.
Porzekadło, przysłowie.
Porzutek, podrzutek.
Pos, pocałunek.
Posądek, posądzenie.
Posądliwy, podejrzliwy.
Posetne, procent.
Posędzić, posądzić.
Posęp, posępność.
Posępnica, melancholja.
Posiadnik, posiadacz.
Posieczysko, ściernisko.
Posiedka, altanka.
Posiedlić, osiedlić.
Posiedmy, p. Posiódmy.
Posiedziciel, p. Posiadlca.
Posiedzienie, zawładnięcie, zagarnięcie.
Posiedziony, p. Posiedziały.
Posielanka, włościanka.
Posielny, wiejski.
Poskądzić, p. Poskundzić.
Poskuta, posługa.
Posłanek, posłaniec.
Posłek, poseł.
Posłodny, słodkawy.
Posłuszać, posłuchać.
Posłużnica, posługaczka.
Posłużnik, posługacz.
Posmętkować, pomyśleć.
Posmiedzeć, pośniedzieć.
Posmycz, p. Posmyk.
Posmykacz, złodziej.
Pososzyzna, poradlne.
Pospądzać, pospędzać.
Pospolicić, p. Pospolitować.
Pospolicie, w znacz. 1) w ogóle, pospołu; 2) nawzajem, wzajemnie.
Pospólny, pospolity.
Posprawować, posprawiać.
Posprzecz, w poprzek.
Postarz, pocztarz.
Postata, postawa.
Postawnica, przodownica.
Postępić, postąpić.
Postłanie, posłanie.
Postolski, apostolski.
Postrzebizno, p. Potrzebizno.
Postrzedniczka, postrzegaczka.
Postrzyżeniec, mnich.
Postulator, adwokat.
Postulowany, domniemany, przypuszczalny.
Posturzyć, popchnąć.
Posupno, posępno.
Poszadzić, poczochrać.
Poszana, poszanowanie.
Poszansować się, poszańcować się, poszczęścić się, udać się, zdarzyć się.
Poszczerbać, poszczerbić.
Poszerszeniały, oszroniały.
Poszesny, p. Poszóstny.
Poszkodzenie, strata.
Poszkundzić, p. Poskundzić.
Poszłapić, poszłapić się, poszkapić się, zbajać się, palnąć głupstwo; pomylić
się, zawieść się.
Posznik, p. Pośnik.
Posztarz, pocztarz.
Posztursać, poszturchać.
Poszum, szmer.
Poszwy, pochwa.
Poszycać, pokpiwać.
Poszyto, dostatnio.
Pościałka, pościel.
Poślapać, p. Poszlapać.
Pośled, p. Poślad.
Pośledny, pośledni.
Pośledź, p. Poślad.
Poślisko, p. Pusło[17].
Poślnąć, poślepnąć.
Pośmiedziały, pośniedziały.
Pośpiecha, pośpiech.
Pośrata, pożegnanie.
Pośrzatnąć, p. Pośrześć.
Pośrzednictwo, pośrednictwo.
Pośrzodkować, p. pośrodkować.
Pośrzodkownik, pośrednik.
Pośrzonić, poszronić.
Pośrzód, pośród.
Poświącać, poświęcać.
Poświątny, poświęcony.
Poświecenie, oświetlenie.
Poświętny, poświęcony.
Poświstować, poświstywać.
Potąpca, potępiciel.
Potąpiać, potępiać.
Potera, poniewierka.
Poterak, marnotrawca.
Potępca, potępiciel.
Potężliwy, potężny.
Pothyczek, p. Potyczek.
Potla, potąd.
Potłoczyciel, gnębiciel.
Potomkowstwo, potomstwo.
Potrafować, p. Potrafić.
Potrawnica, poziomka.
Potrącić, pozabijać.
Potręcać, potrącać.
Potrwogać, potrwożyć.
Potrząsować, potrząsywać.
Potrzebien, potrzebny.
Potrzebka, potrzeba.
Potrzeć, przen. rozbić, zetrzeć, zgnieść, porazić. P. się z kim, zetrzeć się,
spotkać się, zmierzyć się.
Potrzepany, potrzaskany.
Potrzesktać, p. Potreskać.
Potrzeźwiu, po trzeźwemu, potrzeźwu.
Potrzęs, p. Potrząs.
Potuł, tylko w wyr.: dać się, poddać się, iść w P.: spotulnieć, upokorzyć się,
spokornieć, spuścić z tonu, upaść na duchu.
Potupa, podeptanie.
Potura, tułacz.
Poturmaczeć, poturczeć.
Poturnacy, poturczony.
Potwarliwy, potwarczy.
Potwarnik, potwarca.
Potwarstwo, potwarz.
Potwarznik, potwarca.
Potworacznie, dziwacznie.
Potworliwy, potworny.
Potworzy, potworny.
Potychmiast, potąd.
Potycz, potycze, tyka, żerdź do osaczenia wielkich sieci; przen. sidła, sieci,
zasadzka.
Potyk, patyk.
Potyka, potyczka.
Potykiwacz, tykający.
Potyrać, p. Poturać.
Potyrcze, p. Potorocza.
Poufała, poufnica.
Powała, zawalenie.
Powasku, po waszemu.
Powątpiony, zwątpiały.
Powciągnąć, powściągnąć.
Powdowiały, owdowiały.
Powiatnik, p. Powietnik.
Powiatny, powiatowy.
Powiatowszczyzna, prowincjonalizm.
Powiąz, powiązanie.
Powiązka, kombinacja.
Powiedywać, powiadać.
Powienny, powiewny.
Powieranie, p. Powiara.
Powierzchny, powierzchowny.
Powierzyciel, powiernik.
Powietny, powiatowy.
Powięgnąć, powiędnąć.
Powiniać, obwiniać.
Powinowacki, powinowaty.
Powirzchni, powierzchowny.
Powodnictwo, kierownictwo.
Powodziec, dyszel.
Powojnik, powijak.
Powołaniec, wybraniec.
Powszedniebytni, p. Powszebytni.
Powydrażać, powydrążać.
Pozadzierżać, pozatrzymywać.
Pozadź, p. Pozad.
Pozajrzeć, pozazdrościć.
Pozałoński, pozaprzeszłoroczny.
Pozapamiętywać, pozapominać.
Pozaprawować, pozaprawiać.
Pozawić, zawinąć.
Pozberkiwać, pobrzękiwać.
Pozbyć, pozbawić.
Pozdarzyć się, pozdarzać się, 1) zdarzyć się, przytrafić się; 2) udać się,
poszczęścić się.
Pozdrowa, pozdrowienie.
Pozdrówkać, pozdrowić.
Poziem, poziom.
Pozimek, wiosna.
Pozno, poźdo.
Pozny, późny.
Pozrzeć, spojrzeć.
Pozwola, upamiętanie.
Pozyszczenie, pozyskanie.
Poźdrzeć, spojrzeć.
Poździć, późnić, opóźniać.
Poźrzany, pożarty.
Poźrzyciel, pożerca.
Pożar, żar.
Pożądacz, pożądający.
Pożądnąć, pożądać.
Pożądność, pożądliwość.
Pożegać, popalić.
Pożegnanie, błogosławieństwo.
Pożeżca, podpalacz.
Pożobacz, pożeracz.
Pożobać, p. Pozobać.
Pożrzany, pożarty.
Pożrzeć, pożreć.
Pożyczek, pożyczka.
Pożyćca, p. Pożyczacz.
Pożytny, pożyteczny.
Pójrzeć, spojrzeć.
Półbótek, półbucik.
Półdruga, półtora.
Półdzieniec, południowiec.
Półgardłek, środek podgardla.
Półgładzik, pilnik.
Półgrabia, wicehrabia.
Półłokietny, półłokciowy.
Półmiesięcznik, półksiężyc.
Półnie, południe.
Półoszalony, półoszalały.
Półpłacie, p. Plach.
Półrodzony, przyrodni.
Półsorok, 20 sztuk.
Półtowy, wieprzowy.
Półtrzeciejnaćcie, 12½.
Pómieniec, figlarz.
Póślisko, p. Puślisko.
Póździe, późno.
Pracować, pracować się, w znacz. 1) trudzić się, mozolić się, męczyć się;
2) P. o co, o czym, troszczyć się, starać się, silić się, dbać o co.
Pracowny, pracowity.
Prać się, rzucać się, miotać się; tłuc się, hałasować; śpieszyć się.
Pragność, pragnienie.
Prandypura, p. Brandebura.
Praprawnęczka, praprawnuczka.
Praszół, p. Prasoł.
Praśnica, p. Przaśnica.
Prawdzic, prawdomówca.
Prawdzić, sprawdzać.
Prawidlny, prawidłowy.
Prawnęk, prawnuk.
Prawokąt, prostokąt.
Prawomoc, prawomocność.
Prawosny, prawosławny.
Prawostawca, prawodawca.
Prawowładzca, prawodawca.
Prażać, prażyć.
Prażeń, próżny.
Prątka, pręt.
Preagrawacja, przeciążenie.
Precesor, poprzednik.
Preczka, precz.
Preć, p. 2. Przeć.
Prediśca, p. Przedziśca[9].
Predjudykata, prejudykat.
Predykat, przydomek.
Prefecjant, profesjonista.
Prefekt, korzyść.
Prefekta, perspektywa.
Prepedjować, przeszkadzać.
Pretensor, pretendent.
Prewet, miedza.
Prewotny, poczesny.
Prezumpjant, zarozumialec.
Prędkonikły, krótkotrwały.
Prędkowierny, łatwowierny.
Prędkozawrzysty, p. Prędkopomały.
Prężyna, sprężyna.
Pri, p. Pry.
Probata, dowód.
Proboski, proboszczowski.
Probój, skobel.
Procesja, p. Procedencja.
Prodlić, pruć.
Prodycja, zdrada.
Promowować, promować.
Proporcja, obowiązek.
Proporczyk, chorągiewka.
Propugnacja, obrona.
Proroczeństwo, proroctwo.
Prosekutor, prześladowca.
Prosfora, p. Proskura.
Prostowierny, łatwowierny.
Prowadnik, przewodnik.
Prowenda, prowjant.
Proznować, próżnować.
Próć, niszczyć, psuć, burzyć. Po szwie się porze: wiedzie się, idzie po
myśli. P. się, 1) kłócić się; 2) rozpadać się; 3) przedzierać się, 4) wić się, snuć
się.
Prógować, próbować.
Próżnochleb, próżnojad.
Próżnomówny, gadatliwy.
Próżnostrawa, darmozjad.
Próżnoumny, nierozgarnięty.
Pruciać, p. Pryciać.
Prum, prom.
Pryhon, pańszczyzna.
Pryjastwo, przyjemność.
Prymchowaty, głupkowaty.
Prymitka, p. Rańtuch.
Prymularz, preliminarz.
Prządać, prząść.
Prządca, prządek, ten, który przędzie, przędzalnik.
Prządziono, p. Przędziono.
Prze, 1) dla, za; 2) przez; 3) przed (przed cię); 4) przez, na (w zaklęciach, np.
prze Bóg, przebóg!) P. Bóg brać, brać jałmużnę.
Przebadliwy, przenikliwy.
Przebieżysty, przemijający.
Przebłażyć, przebłagać.
Przebłyskawać, przebłyskiwać.
Przeborny, wyborny.
Przebreść, przebrnąć.
Przebrydny, wybredny.
Przebuć, przezuć.
Przecadzić, przecedzić.
Przechodzisty, przechodni.
Przechoszczać, przywabiać.
Przechrześcijański, arcychrześcijański.
Przechybować, przerzucać.
Przechyra, p. Przechera.
Przechytrzyciel, ten, który kogo przechytrzył, podszedł.
Przecieplać, dystylować.
Przeciskawać, przeciskać.
Przeciwkrok, przeciwdziałanie.
Przeciwomołwność, spór.
Przeciwpostawić, przeciwstawić.
Przecykać, p. Przecknąć.
Przecymeś, przecie-ś.
Przecz, przez co, dlaczego, na co, w jakim celu? ni przecz, ni zacz, bez
żadnego powodu, bez przyczyny; nie P., nie dla czego innego; w p., wpoprzek.
Przecza, spór, sprzeczka, przeciwieństwo.
Przeczedszy, przeczytawszy.
Przecześć, przeczytać.
Przeczka, sprzeczka.
Przeczos, obtarcie.
1. Przeć, (przy, przał), przeczyć, zapierać. P. się, zapierać się, wypierać się.
2. Przeć, preć, (przeje, przał), 1) cisnąć, tłoczyć, napierać; 2) psuć się, gnić; 3)
gotować się, warzyć się w naczyniu zamkniętym, parzyć, prażyć, palić. P. się,
spierać się, prawować się.
Przećcić, przeczytać.
Przed (z 6 przyp.), w zn. za, dla, z powodu (o przyczynie przeszkadzającej),
np. P. łzami, nie mogę mówić; P. radością, z radości; P. wstydem, przez
wstyd, ze wstydu; P. sobą, między sobą; P. kim, nad kogo, wyżej niż kto.
Przedaj, przedaż.
Przedajno, do sprzedania.
Przedarć, przedrzeć.
Przedbaba, prababka.
Przedchlina, p. Przetchlina.
Przedeszły, przeszły.
Przedgrodzie, przedmieście.
Przedniczyć, przewodniczyć.
Przedongi, przedonegdaj.
Przedostojeństwo, majestat.
Przedpokojnik, przedpokojowiec.
Przedpropornik, żołnierz przedchorągiewny, stojący przed chorągwią.
Przedrażniać, przedrzeźniać.
Przedrzut, przedmiot.
Przedsiennik, przedsionek.
Przedszorce, fartuch.
Przedwieczeństwo, przedwieczność.
Przedwodnik, przewodnik.
Przedzielnica, przegroda.
Przefurtać, przetrwonić.
Przegamratować, p. Przefryjować.
Przegnać, p. Przegonić.
Przegolony, ogolony.
Przegorśniały, przegorzkniały.
Przegraniczyć, rozgraniczyć.
Przegrodek, p. Przygrodek.
Przegrzeszyć, zgrzeszyć.
Przeimienić, przemianować.
Przejeżdżka, przejażdżka.
Przejeżdży, przejezdny.
Przejść, przed kim, przed czym, pójść przed nim, poprzedzić go.
Przejźrzeć, przejrzeć.
Przekazić, p. Przekażać.
Przekazować, p. Przekazać.
Przekazytelny, mogący się przerwać, któremu można przeszkodzić.
Przekąsywacz, szyderca.
Przeklętnica, sekutnica.
Przeklętnik, potępieniec.
Przekludziny, przenosiny.
Przekomorzyć, przemóc.
Przekos, pokos.
Przekrętka, rewolwer.
Przekrzczywać, p. Przekrzcić.
Przekrześlić, przekreślić.
Przekściały, przekwitły.
Przekuda, przekora.
Przekupiectwo, p. Przekup.
Przekupno, p. Przekup.
Przekupstwo, p. Przekup.
Przekwaga, śródwaga.
Przelatek, roczniak.
Przeletni, podstarzały.
Przelewek, przesada.
Przelić, przelać.
Przełączyć, rozdzielić.
Przełowić, p. Przeławiać.
Przełóg, odłóg.
Przemachlować, przeszachrować.
Przemanikować, przetrwonić.
Przemarły, umierający z głodu.
Przemarnić, przemarnować.
Przemędrzony, p. Przemędrzały.
Przemiarty, przegłodzony.
Przemienny, odmienny.
Przemierze, zwłoka.
Przemieszkawca, p. Przemieszkawacz.
Przemijać, pomijać.
Przeminięty, p. Przeminęły.
Przemożenie, p. Przemożność.
Przemóc, p. Przemagać.
Przemówić, p. Przemawiać.
Przemrzeć, p. Przemierać.
Przenajmować, p. Przenająć.
Przenaleźć, p. Przenajdować.
Przenaśladowstwo, prześladowanie.
Przenieść, p. Przenosić.
Przeniewierczyna, przeniewierczyni.
Przeniewierka, przeniewierstwo.
Przeniewolić, p. Przeniewalać.
Przenikajątszy, przenikliwszy.
Przenikle, przenikliwie.
Przenos, przeniesienie.
Przenoska, przenośnia.
Przeorzysza, przeorysza.
Przepatry, przewidywanie.
Przepierać, p. Przepierować.
Przepierzyczy, p. Przepierczy.
Przepis, kopja pisma, odpis; wzór pisma dla uczących się pisać.
Przeplamitować, przepowiedzieć.
Przeplat, przeplatanie, przeplecenie; w przeplaty, naprzemian, nawzajem.
Przepowiast, przepowiednia.
Przepowiednik, p. Przepowiadacz.
Przepowieść, przypowieść.
Przeprawiny, przeprawa.
Przeprawywać, p. Przeprawiać.
Przeproszka, zaprosiny.
Przeprzedbaba, p. Przeprzebaba.
Przeprzedziad, prapradziad.
Przeraz, przerażenie.
Przerdzały, przerdzewiały.
Przerębia, otchłań.
Przerębować, przerąbywać.
Przeroczać, zapraszać.
Przerodzony, odrodzony.
Przeruch, ruch.
Przeruszka, przerwa.
Przerzeszyć, przewiązać.
Przerzniony, przerznięty.
Przerzypić, przekaszlać.
Przesadno, zanadto.
Przeseblec, przeoblec.
Przesecz, topór.
Przesedni, p. Przezedni.
Przesiadzić, przesiąść.
Przesiąc, p. Przesięgnąć.
Przesiągnąć, p. Przesięgnąć.
Przesieka, p. Przesiecz.
Przesiewisko, przedplon.
Przesiężenie, przesięgnięcie.
Przesiurczać, przeciekać.
Przeskoczna, p. Przezimka.
Przeskost, bezkost.
Przesłać, p. Prześciełać.
Przesłowca, wysławiający.
Przesmykacz, włóczęga.
Przesny, świeży.
Przespicie, pragnienie.
Przespieczny, bezpieczny.
Przestajać, p. Przestać.
Przestępić, p. Przestępować.
Przestojały, przestały.
Przestowłosy, prostowłosy.
Przestraszywać, przestraszać.
Przestroń, przestrzeń.
Przestrzeniacz, rozprzestrzeniający.
Przestrzeniej, przestronniej.
Przestrzenny, p. Przestronny.
Przestrzeża, p. Przestroga.
Przestrzeźny, ostrzegawczy.
Przestydnąć, przestygnąć.
Przesuć, przesypać.
Przesud, przesąd.
Przeswarzyć, przegadać.
Przesył, przesyłanie.
Przeszczep, przeszczepanie.
Przeszukawać, przeszukiwać.
Przeście, przejście.
Prześcipny, dowcipny.
Prześmiertnić, przemienić.
Prześnica, przaśnica.
Prześniec, przaśnik.
Prześny, przaśny.
Prześpieć, poszczęścić, dać dobry skutek; poszczęścić się, udać się, powieść
się.
Przeświarczyć, przeświadczyć.
Przetoczyć się, przestać się toczyć, skończyć się, rozstrzygnąć się (sprawa
przetoczyła się).
Przetowłosy, p. Prostowłosy.
Przetranowić, przemarnować.
Przetrząsać, potrząsać.
Przetrzucać, wybadać.
Przeumarcie, letarg.
Przewdziały, przeodziany.
Przewędzić, przesuszyć.
Przewierciany, przewiercony.
Przewięz, p. Przewiąz.
Przewiosło, powrósło.
Przewirzgnąć, p. Przewierzgnąć.
Przewitać, przywitać.
Przewłaczać, przewlekać.
Przewłok, zwłoka, odwłoka; p. Przewłoka.
Przewodny, przedsiębierczy.
Przewrotnica, obłudnica.
Przewrót, przewrotność.
Przez, 1) z przyp. 4-ym, przeszło, więcej niż (przez tysiąc); przez lisz
p. Przezlisz; P co, czemu, o co, w odległości czego (przez milę od
Krakowa); P. co, po upływie następnego, co trzeci (przez dzień). 2) z przyp. 2-
im = bez.
Przezbożny, bezbożny.
Przezdeń, bezdeń.
Przezduszny, bezduszny.
Przezdziękl, p. Przezdzięcznie.
Przezeczci, p. Przezecny.
Przezgłównik, kamień wystający z obu stron muru.
Przezkost, bezkost.
Przezmiłostny, niemiłosierny.
Przezpicie, pragnienie.
Przezpieczny, bezpieczny.
Przezprawie, bezprawie.
Przezwodny, bezwodny.
Przezwodzie, bezwodzie.
Przeźrzalny, przejrzalny.
Przeżecholić, przekrajać.
Przeżegnać, pobłogosławić.
Przeżegnanie, błogosławieństwo.
Przeżeracz, pożeracz.
Przędka, prządka.
Przędza, przędzenie.
Przędziec, len.
Przędzy, prędzej.
Przęście, przędzenie.
Przęść, prząść.
Przętki, prędki.
Przodziu, wprzód.
Przosić, prosić.
Przozny, próżny.
Przódziej, wprzód.
Przybieżeć, przybiec.
Przybliż, pobliże.
Przybość, p. Przybadać.
Przybyłość, p. Przybysz.
Przybyt, przybycie.
Przycherny, przecherny.
Przychlebstwo, pochlebstwo.
Przychodzący, przyszły.
Przychynąć, przygarnąć.
Przychytrz, przychytry.
Przycień, półcień.
Przyciesie, przycieszka, przycioska, zdrob. od Przycieś; próg podłożony,
podwalina; budulec.
Przyciupły, przysiadły.
Przyczasie, zawczasu.
Przyczepnina, przyczepka.
Przyczerwieńszy, czerwonawy.
Przyczęszczać, p. Przycząszczać.
Przyczłapić, p. Przyczapić.
Przyć, przyjść.
Przydawek, przydatek.
Przydeklarować, przyobiecać.
Przydłuż, przydługo.
Przydumek, przygrywka.
Przydworny, nadworny.
Przydzcza, p. Przydcza.
Przyfarbować, odurzać.
Przygorsznąć, przygorzknąć.
Przygorzenie, zapalenie.
Przygrawka, przygrywka.
Przygryzować, przygryzać.
Przygwizdać, przygwizdywać.
Przyić, przyjść.
Przyimacz, p. Przyjemca.
Przyjachać, przyjechać.
Przyjajać, sprzyjać.
Przyjał, przyjechał.
Przyjazność, przyjacielskość.
Przyjęmca, p. Przyjemca.
Przyjmiciel, p. Przyjemca.
Przykarać, skarcić.
Przykaźny, zalecony.
Przykąsić, przygryźć.
Przykidać, p. Przykinąć.
Przyklęskać, przyklaskiwać.
Przykopa, rów.
Przykora, przekora.
Przykra, przekora.
Przykrze, przykro.
Przykrzszy, przykrzejszy.
Przylepiec, plaster.
Przylisz, p. Przelisz.
Przylizować, przygładzać.
Przylnać, przylgnąć.
Przylniony, przylgły.
Przylubienie, pozwolenie.
Przyłaj, przełaj.
Przyłechcić, przywabić.
Przyłęczyć, przyłączyć.
Przyłomić, przyłamać.
Przyłonić, przypłynąć.
Przyłygać, przyłgiwać.
Przymagać, pomagać.
Przymierać, p. Przymrzeć.
Przymierzca, p. Przymierca.
Przymierznik, p. Przymierca.
Przymierzchniony, przyćmiony.
Przymieszawać, przymieszywać.
Przymietność, zaraźliwość.
Przymilny, wdzięczny.
Przymiotowość, zaraźliwość.
Przymorek, śmiertelność.
Przynagły, gwałtowny.
Przynależętszy, przynależący.
Przynamniej, przynajmniej.
Przyobłoczyć, przyoblekać.
Przyochędożka, ozdóbka.
Przyodzianek, przyodziewek.
Przypadać, p. Przypaść.
Przypadły, przypadkowy.
Przypądzać, przypędzać.
Przypiekanka, grzanka.
Przypilować, przypilać.
Przypole, fartuch.
Przypołudnie, popołudnie.
Przyprawować, przyprawiać.
Przyprosić, zaprosić.
Przyprzeć, przypiec.
Przypust, przypuszczenie.
Przyroczysty, urzeczony.
Przyrok, urok.
Przyród, gatunek.
Przyrutny, p. Przyrzutny.
Przyrzazować, przycinać.
Przysadnik, p. Przysądnik.
Przysapki, sapanie.
Przysądzony, narzeczony.
Przysęd, p. Przysąd.
Przysiążnikowy, przysiężniczy.
Przysion, przedsienie.
Przysłowo, przysłowie.
Przysłuchajność, p. Przysłuszeństwo.
Przysłuszniejszy, odpowiedniejszy.
Przysłuża, trzeba, należy się, wypada, godzi się, słuszne jest, odpowiednie.
Przystajnia, przystań.
Przystaw, przystawiony przy kim dla straży lub usługi, oddany do usług posła,
urzędnik dworski asystujący poselstwu, strażnik, nadzorca, włódarz.
Przystawca p. Przystaw.
Przystawiciel, dostawca.
Przystękać, odchorować.
Przystępić, przystąpić.
Przystrychnienie, wygładzenie.
Przysuć, przysypać.
Przysud, p. Przesąd.
Przyszto, przybyto.
Przyść, przyjść.
Przyśpieszać, dokuczać.
Przytaczać się, zdarzać się; P. się do kogo, do czego, odnieść się, połączyć
się.
Przytaczować, p. Przytaczać.
Przytcza p. Przydcza.
Przytocznik, cudzysłów.
Przytracić, przypłacić.
Przytrawić, powstrzymać.
Przytrefny, przypadkowy.
Przytuł, przytulenie.
Przytwierdzać, wzmacniać.
Przytykliwy, uszczypliwy.
Przytyskować komu, przyciskać kogo, przynaglać, dokuczać komu.
Przyukrwawieńszy, zakrwawiony.
Przywczas, wcześnie.
Przywianek, zapis uczyniony przez męża żonie przy ślubie; dar poślubny.
Przywiązałość, przywiązanie.
Przywid, przywidzenie.
Przywiecha, brew.
Przywieńczyć, uwieńczyć.
Przywitaczka, przywitanie.
Przywłościć, przywłaszczyć.
Przywnosić, wprowadzać.
Przywojca, przywódca.
Przywójca, przywódca.
Przyzapuście, karnawał.
Przyzieracz, nadzorca.
Przyznajać, przyznać.
Przyzwyczaj, obyczaj.
Psek, piesek.
Psiacz, psiarz.
Psiaczyć, wymyślać.
Psibiskunt, nieprzyjemność.
Psioczyć p. Psiaczyć.
Psotować, p. Psocić.
Psować, psuć.
Psowaty, nieposłuszny.
Pszeńca, pszenica.
Ptak, w wyraż. w p-i komu wpadać, mieszać się w czyje sprawy, mylić
komu szyki; w p-i wskoczyć, postąpić nieroztropnie.
Publikan, potępiony.
Puchlny, pulchny.
Pucznieć, pącznieć.
Puczyć, męczyć.
Puderman, peniuar.
Pulka, zmowa.
Pulperja, oberża.
Puntał, p. Pontał.
Pupek, pępek.
Purchawkać, cisnąć.
Purpurjanowy, purpurowy.
Pusny, pusty.
Pusta, warta.
Pustoż, puszcza.
Puszczaczka, ślizgawka.
Puszczować, puszczać.
Puszczyna, puścizna.
Puwirtelewy, półćwierciowy.
Puzan, puzon, 1) gatunek trąby metalowej; 2) gatunek kornetów niewieścich.
Pwać, ufać.
Pych, pycha.
Pyla, gęś.
Pylić, pilić.
Pylinka, pyłek.
Pyrciać, dreptać.
Pyrczeć, pryskać.
Pyroskaf, parostatek.
Pyszen, pyszny.
Pytaczka, żebranina.
Pytać, troszczyć się, dbać; zważać na kogo; robić ceremonje, krępować się,
szukać, upatrywać, prosić, żądać, żebrać.
Pytawać, pytać.
R
Rab, niewolnik, p. Rob.
Raba, p. Roba.
Rabiasty, pstry.
Rabowniczy, łupieski.
Rabski, arabski.
Rachunk, rachunek.
Raczej, chętniej.
Radszej, p. Radziej.
Radzać, radzić.
Radzki, radcowski.
Ranie, rano.
Ratajec, ratusz.
Ratar, rajtar.
Ratownik, wybawca.
Ratunk, ratunek.
Raubszyc, kłusownik.
Rażenie, porażenie.
Rąb, (rębu), 1) blizna, szrama; 2) brzeg, obrębek; 3) lm. ręby, nice, wywracać
na R., przekręcać, okazywać fałsz.
Rąbanica, siekiera.
Rąbić, obrębiać.
Rąbkowy, przezroczysty.
Rączba, poręka.
Recensować, krytykować.
Rechwa, p. Refa.
Reczek, chomik.
Refa, obręcz.
Reformer, reformujący.
Regiestr, w znacz. rachunek; popaść w R.; wpaść w długi; jak z R-u, ściśle,
punktualnie; stąpać z R-u, bucznie, dumnie; robić z R-u, z musu.
Rejment, p. Regiment.
Rekreować, zabawiać.
Relja, religja.
Renitencja, upór.
Reptać, szemrać.
Repugnancja, wstręt.
Restabilicja, przywrócenie.
Resuscytacja, wznowienie.
Ręcznica, cyfra.
Rękność, pokrewieństwo.
Rękojemstwo, rękojmia.
Rękownik, poręczyciel.
Robdyszan, szlafrok.
Robociąż, robotnik.
Rochmanność, łaskawość.
Rocizna, spadek.
Rodociąg, rodowód.
Rodowiec, człowiek, który się gdzie urodził i tam żyje, tubylec, rodak.
Rodzeniec, rodak.
Rogacina, p. Rohatyna.
Rokwa, p. Rozsocha.
Rosocha, p. Rozsocha.
Rospisty, sypki.
Rostący, rosnący.
Roszt, ruszt.
Roście, rośnie.
Rościenie, wzrastanie.
Rośnik, rozpylacz.
Rota, rząd ludzi stojących jeden za drugim, zastęp, tłum, rzesza, kupa.
Rotgiser, p. Ludwisarz.
Rotman, p. Retman[18].
Rowien, równy.
Rozbieg, rozsypka.
Rozbuda, rozbudzenie.
Rozbywać, powątpiewać.
Rozciąć się, rozdwoić się, rozpaść się, rozdzielić się, rozejść się.
Rozciosnąć, p. Rozczosnąć.
Rozczar, rozczarowanie.
Rozcząć, rozpocząć.
Rozczochnąć, p. Rozczosnąć.
Rozczosać, rozczesać.
Rozdartki p. Rozdarciny.
Rozdatek, rozsądzenie.
Rozdrazić p. Rozrażać.
Rozdrzeć, otworzyć.
Rozdwój, rozdwojenie.
Rozeprać, rozrzucić.
Rozeprza rozszerzenie.
Rozeżwać, rozżuć.
Rozglić, rozpalić.
Rozgłosek, pogłoska.
Rozgniew, gniew.
Rozgradzać, rozstrzygać.
Rozgrześć, rozgrzebać.
Rozjachać, rozjechać.
Rozjem, rozejm.
Rozjuch, rozjuszenie.
Rozkal, roztop.
Rozkalić, rozmiękczyć.
Rozkłamić, rozszarpać.
Rozkochawać, rozkochywać.
Rozkoszka, rozkosz.
Rozkrańczyć, rozgraniczyć.
Rozkwnąć, rozkwitnąć.
Rozlicie, rozlanie.
Rozliczycie, rozmaicie.
Rozliczyty, różnorodny.
Rozłaknić, rozłakomić.
Rozłatwić, załatwić, rozwiązać (trudność).
Rozłęczyć, rozłączyć.
Rozłomić, rozłamać.
Rozmęcić, rozmącić.
Rozmieć, rozumieć.
Rozmiły, najmilszy.
Rozmówny, wątpliwy.
Rozność, różnica.
Rozonaczyć, przeinaczyć.
Rozparny, palący.
Rozparty, uparty.
Rozpierać się, rozeprzeć się, prawować się, rozprawiać się, spierać się.
Rozpładniać, użyźniać.
Rozpora, p. Rozpór.
Rozporny, rozłączny.
Rozpostrzony, rozpostarty.
Rozprawować, p. Rozprawiać.
Rozprostrzać, rozpostrzeć.
Rozproszca, rozproszyciel.
Rozprościć, rozprostować.
Rozpuściny, rozpusta.
Rozputny, rozpustny.
Rozrabiać, 1) rozszerzać, rozwijać; 2) niszczyć, odrabiać.
Rozrazić się, 1) rozbić się, rozranić się; 2) rozpaść się, zrysować się.
Rozrębować, rozrąbywać.
Rozrościć, p. Rozraszczać.
Rozrząszyć, rozstrzępić.
Rozsądliwy, rozsądny.
Rozsepka, rozsypka.
Rozstrzeń, rozszerzenie.
Rozsuć, rozsypać.
Rozślapać, p. Rozszlapać.
Rozświeżać, odświeżać.
Roztarga, roztargnienie.
Roztargać, rozszarpać, rozchwytać.
Roztoka, miejsce, gdzie rzeki się rozpływają w różne strony, dział wodny, duży
potok, dolina, którą potok wyżłobił.
Roztopaść, przepaść.
Roztyrk, rozterka.
Rozumak, 1) człowiek wielkiego rozumu; 2) zaufany w swym rozumie,
mądrala.
Rozwadzca, rozjemca.
Rozwalczy, burzący.
Rozważalnia, rozwaga.
Rozwiąz, rozłączenie.
Rozwić, rozwinąć.
Rozwiedzisty, rozrzucony.
Rozwieszawać, rozwieszać.
Rozwiozły, rozwiązły.
Rozżalić się, rozżałować się, kogo, czego, użalić się, ulitować się nad nim,
pożalić się.
Rożglić, rozpalić.
Równo, równa siła; obaczywszy, że mu nie R., uciekł (że nie podoła).
Równoodleg, p. Równoleg.
Rózny, różny.
Rucho, ruch; rzecz ruszająca się; to, co daje ruch, sprężyna poruszająca; ogon,
tren u sukni; zasłona, opona niewieścia, suknia, szata, odzienie.
Rumianawy, czerwonawy.
Rumiony, rumiany.
Ruptura, zerwanie.
Ruszka, zasłona.
Ruszyć: krew z rany ruszyła, puściła się, pociekła; ruszać do wyższego sądu,
odwoływać się, apelować; ruszać gitarą, grać na gitarze; już go wino ruszyło,
zwyciężyło, rozebrało, rozmarzyło; R. kogo czem, wzruszyć, poruszyć.
Ruśnia, rusznica.
Rwentes, rwetes.
Rybitw, rybak.
Rybitwka, p. Rybitwini.
Rycejski, rycerski.
Rychlica, p. Rychla.
Ryczart, p. Ryczałt.
Rydzowaty, rudawy.
Rymopłody, p. Rymoploty.
Rymotworny, p. Rymoploty.
Rystunek, p. Rustunek.
Rystunk, p. Rustunek.
Rytwina, darnina.
Rzadkoć, rzadkość.
Rzazak, rzezak.
Rząjny, rządny.
Rząnca, p. Rzańca.
Rzegotać, skrzeczeć.
Rzekotliwy, gadatliwy.
Rzektać, skrzeczeć.
Rzemiesło, p. Rzemięsło.
Rzemieślniczek, czeladnik rzemieślniczy.
Rzemięśnik, p. Rzemięślnik.
Rzeptać, szkalować.
Rześcia, p. Ryść.
Rzezawica, p. rzazawka.
Rzeziciel, kastrator.
Rzeźbierstwo, rzeźbiarstwo.
Rzędocha, p. Rzędzicha.
Rzęsisty, grono rzęsiste; posag R., dostatki rzęsiste; spełniać rzęsiste kielichy;
jagódki rzęsiste.
Rzkę, rzekę.
Rzońca, rządca.
Rzotchwa, p. Rzotchew.
Rzucić kogo przez nogę, obejść się z kim lekceważąco; R. kogo, dokąd,
posłać pośpiesznie, pchnąć.
Rzuć, ryczeć.
Rzysza, rzesza.
Rża, rżenie.
Rżenica, źrenica.
S
Sabastena p. Sebastena.
Sać, ssać.
Sadowić się (o fusach) 1) osiadać, opadać; 2) upierać się, usadzać się, uwziąć
się; Sadowi się, aby go zgubić; 3) albo Sadzić się, zasadzać się, gruntować się
na czym, opierać się na czym.
Sahajdak, sajdak.
Saja, Szaja, lekka materyjka włoska.
Sajan, p. Sag.
Sakramentarski, kalwiński.
Sakret, p. Sekret.
Salacha, p. Sałacha.
Sałasz, p. Szałasz.
Sałsza p. Salsa.
Samiustek, samiuteńki.
Samnienie, sumienie.
Samokatca, samobójca.
Samsiek, sąsiek.
Samt, p. Samet.
San, zewsząd.
Sapić, sapać.
Sapka, katar.
Sarawary, szarawary.
Sasy, p. Sasja.
Saszek, p. Szaszek.
Sąc, będąc.
Sący, będący.
Sądnienie, sumienie.
Sądowy, asesor.
Sąmnieć się, wstydzić ś., lękać ś., czuć skrupuły; być troskliwym; szanować
(vereri).
Sąmnienie, sumienie.
Sąsiada, sąsiadka.
Schodzić, zachodzić.
Schorbuk, p. Szarboch.
Schować się, wychować się, uchować się; nauczyć się czego od dzieciństwa.
Schronić się, czego, czemu = ujść czego, uchronić się przed czym, wystrzegać
się.
Scyzmatyk, p. Scismatyk.
Scza, p. Steżka.
Sczołgnąć się, szczołgnąć się, zsunąć się, ześlizgnąć się (żelazo z żelaza się
sczołgnęło).
Sczyść, zliczyć.
Sćwirdzić, p. Stwierdzić.
Sedwaser, p. Sztychwaser.
Sekwestrator, ten co przyjmuje pod swój dozór rzeczy, o które się toczy
proces.
Sekwila, p. Sekwela.
Selina, p. Szelina.
Sennowłok, lunatyk.
Sep, syp, zsypka, pewna miara ziarna, dawana panu jako danina.
Serbać, p. Sarbać.
Serdyt, p. Sierdzity.
Serdziwy, p. Sierdzity.
Serepcizna, p. Serebszczyzna.
Serop, piwo.
Serowiec, surowiec.
Serowy, surowy.
Serpanka, p. Sierpanka.
Serża, p. Szarsza.
Sędzić, sądzić.
Sędziny, p. Sędziecki.
Sędzioł, p. Sędzielizna.
Sędziwy, p. Szedziwy.
Sędztwo, sęstwo, sędziostwo, urząd sędziego.
Sęstwo, p. Sędztwo.
Sężeń, sążeń.
Sfalować, ominąć, nie dopisać (skoro szczęście sfaluje, jakoby nie znali go).
Sfera, kula, jabłko jako jedno z regaljów (Szembek niósł sferę z krzyżem na
wierzchu, czyli złote jabłko).
Sidalen, p. Siedalen.
Siebiebójca, samobójca.
Siebierka, siebierskie sukno, gatunek sukna ruskiego.
Siedmiogębny, p. Siedmiochody.
Siedmiołbica, hydra.
Siedmioraźny, siedmiokrotny.
Siedmioronaście, siedemnaścioro.
Siedmiory, siedmiokrotny.
Siedza, p. Siedliszcze.
Sielny, silny.
Sieła, siła.
Siemiączko, nasionko.
Siemienny, nasienny.
Sieniec, przedpokój.
Sierbszczyzna, p. Serebszczyzna.
Sierce, serce.
Sierduszko, serduszko.
Sierdzistość, gniew.
Sierdziwy, p. Sierdzity.
Sierebszczyzna, p. Serebszczyzna.
Sierpszczyzna, p. Serebszczyzna.
Sierszeniowy, p. Szerszeniowy[9].
Sierszeń, szerszeń.
Siestrzenica, siostrzenica.
Siestrzeniec, siostrzeniec.
Siestrzyczka, siostrzyczka.
Siestrzyczny, p. Siestrzeński.
Siewacz, p. Siewiec.
Siewierny, północny.
Siewnik, p. Siewiec.
Sięgać się, 1) porywać się, rwać się (do wojny); 2) na kogo = rzucić się,
targnąć się, porwać się.
Silny, silnym być komu = mieć nad kim górę, przewagę, przemagać go, dawać
mu się we znaki swoją siłą. Silny mi jest = trudno mi go pokonać.
Siodmynaćcie, siedemnasty.
Siostryjka, siostrzyczka.
Siódmka, siódemka.
Sirp, sierp.
Sjem, p. Sejm.
Skadłubina, p. Skała.
Skajsca, p. Skaźca.
Skalina, p. Skała.
Skalisty, p. Skałubiasty.
Skałuba, p. Skała.
Skamiałość, skamieniałość.
Skamiały, skamieniały.
Skamieć, skamienieć.
Skarady, p. Szkarady.
Skaraskać się kogo, czego = pozbyć się, zbyć się, odkaraskać się, uwolnić się,
odczepić się od niego.
Skarbek, p. Skarbi.
Skarbuszka, p. Skarbnica.
Skarupa, skorupa.
Skazować, p. Skazać.
Skaźnić, skarać.
Skażń, p. Skazanie.
Skażca, p. Skaźca.
Skażyciel, p. Skazyciel.
Skądkolwie, skądkolwiek.
Skąpek, p. Skąpca.
Skąpie, skąpo.
Skąpigrosz, p. Skąpca.
Skędzierzować, skędzierzawić.
Skępca, skępiec, p. Skąpca.
Skępica, p. Skąpica.
Skępić, skąpić.
Skępstwo, skąpstwo.
Skępszy, skąpszy.
Skidać się, 1) przejść, minąć (Aż się młodość skida); 2) zwalić się na kogo;
przyjść, spaść na kogo (Nim się starość skida).
Skin, skinienie.
Składzisty, p. Składny.
Skłaść, złożyć.
Skocki, bydlęcy.
Skoczyć psiego = skoczyć z musu, jak pies. s. w ptaki = dać się omamić;
Podzielili się tak, iż na stronę Władysława brzeskie dzierżawy skoczyły, a
Ziemomysłowi przypadły włocławskie (= odeszły, dostały się, przypadły).
Skołozrywy, p. Skoroźrzy.
Skomroch, p. Skomoroch.
Skonały, doskonały.
Skończenny, skończony.
Skończywać, kończyć.
Skoroźliwy, p. Skoroźrzy.
Skosisty, ukośny.
Skoszokopnik, saper.
Skotarka, p. Skotopaska.
Skotopas, p. Skotak.
Skórzeń, p. Skórnia.
Skrabnąć, p. Skrabać.
Skrewnić, spokrewnić.
Skrobotać, skrobać.
Skromliwy, skromny.
Skropawy, p. Skrabowaty.
Skrotny, krótkotrwały.
Skrowiszcze, skarb.
Skruchczeć, skruszeć.
Skruszyć się, przetrzeć się, obyć się, otrzaskać się, wyćwiczyć się.
Skrutować, badać.
Skrzątwa, p. Skrzęt.
Skrzekołaj, żaba.
Skrzepnąć, zdechnąć.
Skrzętwa, p. Skrzęt.
Skrzydelny, skrzydłowy.
Skrzydlić, oskrzydlać.
Skrzydłobiały, białoskrzydły.
Skrzypiotać, p. Skrzypotać.
Skrzytać, zgrzytać.
Skurczyć, skrępować.
Skurczywać, kurczyć.
Skurłat, p. Skórłat.
Skuść = skubać.
Skwadra, węgielnica.
Skwadron, szwadron.
Skwapny, skwapliwy.
Skwara 1) skwar, spieka; skwara na mię = skwarno mi, duszno, ciasno mi;
2) S. kruszców = żużel, łuska; 3) zapach mięsa smażonego.
Skwarczeć, skwierczeć.
Skwarliwy, skwarny.
Skwarne, p. Skwarna.
Skwierk, świerk.
Skwirczeć, skwierczeć.
Skwirk, skwierk.
Sławętny, sławny.
Słoboda, p. Swoboda.
Słobodka, p. Swoboda.
Słodzona, śledziona.
Słojerzowaty, p. Słojrzowaty.
Słojorowaty, p. Słojrzowaty.
Sługować, sługiwać.
Słupiarski, snycerski.
Słuski, p. Służski.
Słuszeć, p. Słuszać.
Słuszno, słusznie.
Słuszny, służny, odpowiedni, stosowny, dogodny.
Służbista, p. Służbica.
Służebka, kredensik.
Służebnictwo, p. Służebność.
Służyciel, p. Służebny.
Słychywać, p. Słychać.
Słyk, p. Szłyk.
Słyszeć 1) u kogo, od kogo = słynąć, mieć dobrą lub złą sławę, opinję; 2) S. na
co = uważać, zważać.
Słza p. Śloza.
Słzawy, łzawy.
Słzić, płakać.
Smaka, apetyt.
Smakarz, p. Smakownik.
Smarag, szmaragd.
Smażnik, konfitura.
Smelcerz, szmelcarz.
Smęcien, smutny.
Smęd p. Smąd.
Smlady, śniady.
Smledziały, zaśniedziały.
Smledzieć, śniedzieć.
Smolany, smolny.
Smucten, smutny.
Smuk, smug.
Smukać p. Smuknąć.
Smukierz, p. Smukarz.
Smukirz p. Smukarz.
Smutliwy, smutny.
Smużyk p. Smusik.
Smycznik, skrzypek.
Smysłowy, zmysłowy.
Smyślstwo p. Smyślność.
Snażność, czystość.
Snażyć p. Snadzić.
Snażyć się, wysilać się, usiłować, starać się usilnie.
Sneszka, synowa.
Sniem, sejm.
Snieść = zjeść.
Snimać, zbierać.
Snimanie, ubranie.
Snopka p. Sznypka.
Snopny, snopowy.
Sobiewolny, swawolny.
Sobolubstwo p. Sobolubieżność.
Sochacznik p. Sochacz.
Socharz p. Sochacz.
Soczka, p. Szocewica.
Sokasty, soczysty.
Solan, chlorek.
Solennik, p. Solarz.
Sołestwo, p. Sołtystwo.
Somnienie, sumienie.
Soprznąć, p. Sparznąć.
Sosz, p. Sos.
Sośnia, sosna.
Sowizrzał, sowizdrzał.
Sowizrzałowaty, sowizdrzałowaty.
Sowizrzałowy, p. Sowizrzalski.
Spadlisty, spadzisty.
Spadywać, spadać.
Spadzenie, spadnięcie.
Spaler, p. Szpaler.
Spalera, p. Szpaler.
Sparzać, p. Sparznąć.
Spaszować, spasować.
Spaś, Ispaś, Ispasz, spasienie jako szkoda w zbożu, w łące; pasza, łąka
wypaszona; zabieżeć komu od spasi = pomylić komu szyki, zapobiec czyim
złym zamiarom.
Spełny, p. Spełen.
Spera, sfera.
Spidwas, szafa.
Spikonard, p. Spikomard
Spisać się, z kim, na kogo, przeciw komu = zrobić spisek, spiknąć się,
sprzysiądz się.
Spisować, spisywać.
Spiżany, spiżowy.
Spiżarni, p. Spiżarnik.
Spląsać, skraść.
Splendecja, p. Splendeca.
Splendura, p. Splendeca.
Splundrować, splondrować.
Spłacz, płacz.
Spłótnieć, p. Spłótnąć.
Spodar, hospodar.
Spodnica, 1) spodnie ubranie męskie; 2) S. czego = spód czego, dolna część.
Spodobnić, upodobnić.
Spodziewały, p. Spodziały.
Spodziewny, p. Spodziały.
Spodziw, podziw.
Społecznictwo, p. Społeczność.
Społu, p. Społek.
Spomienić, wspomnieć.
Spomionąć na co = wspomnieć.
Spomoc, pomoc.
Spomożca, p. Spomocnik.
Spomożyciel, p. Spomocnik.
Spona, p. Szpona.
Sporka, p. Spora.
Spornostka, p. Spora.
Sporność, p. Spora.
Sporny, 1) sprzeczny, swarliwy, kłótliwy; 2) spory, który stanie za wiele,
wydajny, podzielny i t. p.
Sporządziciel, sprawca.
Sporze, sporo.
Sposabiać, p. Sposobić.
Sposobić się, sposabiać się, 1) z kim = oswajać się, zżywać się; 2) starać się,
zabiegać o co.
Spospolicić, spospolitować.
Spospolitować się, 1) z niższym = zniżyć się do niego, okazać się
przystępnym, popularnym, spoufalić się; 2) spowszednieć, upowszechnić się.
Spostrzeć się, rozlokować się, zmieścić się, pomieścić się (tyle ludności
spostarło się w tym kraju).
Spowiedzieć, powiedzieć.
Spozywać, p. Spozwać.
Spódnice, gacie.
Spóździć, spóźnić.
Spraktykować się, zmówić się, sprzysiądz się, spiknąć się, spąknąć się.
Sprawiciel, sprawca.
Sprawiedliwić, usprawiedliwiać.
Sprawiedność, p. Sprawiedliwość.
Sprawować, p. Sprawić.
Sprostność, sprosność.
Sprostny, sprosny.
Spróchy, p. Szpruchy.
Sprzawiedlność, sprawiedliwość.
Sprzeciwny, przeciwny.
Sprzeczać się komu = opierać się, nie dawać się, sprzeciwiać się.
Sprzeczen, sprzeczny.
Sprzeczniczka, p. Sprzecznica.
Sprzełaje p. Sprzełaja.
Sprzętr, sprzęt.
Sprzęż, towarzysz, pomocnik.
Sprzężyna, sprężyna.
Sprzężysty, sprężysty.
Sprzyjać, p. Sprzać.
Sprzyjazny, p. Sprzyjajny.
Sprzyjaźliwy, p. Sprzyjajny.
Sprzysięgły, p. Sprzysięglec.
Sprzysiężca, p. Sprzysięglec.
Sprzysiężnik, p. Sprzysięglec.
Spuchlnić, spulchnić.
Spuchlnieć, spulchnieć.
Spuma, piana.
Spysklić, p. Spysklać.
Spyskłać, p. Spysklać.
Sraga, sroka.
Srog, srogi.
Sromięźliwość, p. Sromieźliwość.
Sromięźliwy, p. Sromieźliwy.
Sromięźny, p. Sromieźliwy.
Sromocia, skandal.
Sromowaty p. Sromieźliwy.
Sromowaty, szramowaty.
Srzesić, p. Zrzesić.
Ssąd, naczynie.
Staczyć, p. Statczyć.
Stafir, p. Stafier.
Stafirować, p. Sztafirować[19].
Stal, 1) sam wybór, sam kwiat czego; 2) stek łotrów, zgraja nicponiów; 3) stalla
kanonicka w prezbiterjum.
Stalmachowy, p. Stalmaski.
Stamet, p. Stament.
Stamęt, p. Stament.
Stanawiać, stanowić.
Stangred, stangret.
Stanik, p. Staniczek.
Stanowca, p. Stanowacz.
Stanowiczny, p. Stanowniczny.
Starbać się, starbotać się, chwiać się, słaniać się, przeważać się w tę i w ową
stronę (S. się na nogach).
Starczek, p. Stark.
Stark, starczek, stork, sterk, 1) to, co sterczy, trzpień; 2) sól w oku, kość w
gardle; 3) bodziec, oścień.
Starokalendarca, p. Starokalendarzanin.
Starożytość, starożytność.
Starożyty, p. Starożyły.
Starożywy, p. Starożyły.
Starszy, p. Starosta.
Staruczki, p. Staruchny.
Staruteńki, p. Staruchny.
Starutki, p. Staruchny.
Starynny, staranny.
Staryzna, p. Starzyna.
Starzuchny, p. Staruchny.
Starzuszek, staruszek.
Starzyzna, p. Starzyna.
Staw, stan.
Stawnoprosty, p. Stawnociągły.
Stądew, p. Stągwia.
Stąpać, p. Stąpić.
Stążka, wstążka.
Stdza, p. Steżka.
Stegar, sztygar.
Stegnisko, p. Stegno.
Stek, 1) kałuża utworzona przez spływ odpływów; zlanie się wód w jedno
koryto; 2) S. grzbietowy = kręgosłup, kolumna pacierzowa; S. mleczowy =
zbiornik mlecza w kręgosłupie.
Stengierka, p. Stangierka.
Stepować, p. Stepnować.
Sterk, p. Stark.
Sternożyć, p. Strynożyć.
Stęga, wstęga.
Stępać, p. Stąpić.
Stępić, p. Stąpić.
Stęsknić sobie w czym, S. się nad czym = uprzykrzyć, obmierzić sobie co,
znudzić się nad czym.
Stłoczny, stłoczysty, dający się stłoczyć.
Stłoczysty, p. Stłoczny.
Stoczek, 1) stoczki = zlewki, fusy (S. wina, piwa); 2) strumień, potok, źródło.
Stodza, p. Steżka.
Stok, sztok, 1) potok, strumień; 2) stek, zbiorowisko czego złego (S. złości); 3)
kupa, stos (z miasta chciał zrobić s. kamieni); 4) stokiem = piorunem, duchem,
natychmiast (pomóż mi stokiem).
Stola, p. Stoła.
Stolczyć, p. Stolcować.
Stoliczny, stołeczny.
Stoliman, p. Stolim.
Stolimka, olbrzymka.
Stolin, p. Stolim.
Stolinek, olbrzymek.
Stołczyk, stołeczek.
Stołokietny, stołokciowy.
Stołownik, p. Stołowy.
Stołp, p. Stołb.
Stołpiasta sól = sól w bałwanach.
Stonasobny, p. Storaki.
Storcz, p. Storc.
Storczyć, p. Starczyć.
Stork, p. Stark.
Storzypięta, p. Storczypięta.
Storzypiętka, p. Storczypięta.
Stosik, p. Stos.
Stół, obiad; siedzenie jedzących u stołu (podczas stołu, przed stołem, po stole).
Stpica, p. Szpica.
Stradejeta, p. Stradyjotka.
Strafić się, strefić się, zejść się trafem, spotkać się, zdybać się, zetknąć się.
Straszywy, p. Straszliwy.
Stratyjotka, p. Stradyjotka.
Strawca, p. Straciej.
Strawnik, stołownik.
Strażnica, kobieta-strażnik.
Strecha, strzecha.
Stredź, miód.
Strektać, p. Strestkać.
Streskać, p. Strestktać.
Strestać, p. Strestktać.
Strestkać, p. Strestktać.
Strębić, p. Strąbić.
Strębować, p. Strąbić.
Stręczne, komisowe.
Stręcić, p. Strącić.
Stręczny, p. Strączasty.
Strętny, wstrętny.
Stroczka, p. Stroka.
Strof, kara.
Stronka, strunka.
Stroskotać, zdruzgotać.
Strożyć, p. Storczyć.
Stróżyć, stróżować, być stróżem. S. się, strzec się, wystrzegać się (S. się
czego).
Struh, p. Strug.
Strupiastny, p. Strupliwy.
Strużek, strużka.
Stryczny, stryjeczny.
Stryjec, bratanek.
Stryk, p. Stryj.
Strysz, p. Strych.
Strzeć, zetrzeć.
Strzegać, p. Strzec.
Strzekać, strzykać.
Strzelanie, strzelenie, strzał (na dwoje, troje S.; na S. z działa cofniemy się).
Strzelbmistrz, p. Strzelbmajster.
Strzelbmistrzowski, p. Strzelbmajstrowski.
Strzelenie, p. Strzelanie.
Strzenożyć, p. Strynożyć.
Strzesktać, p. Stresktać.
Strzestać, p. Stresktać.
Strzeż p. Strzyż.
Strzeżoga, p. Śrzeżoga.
Strzeżopraw, p. Prawostrzeżca.
Strzoka, p. Stroka.
Strzymawać, p. Strzymać.
Strzymawale, p. Strzymale.
Strzymawałość, p. Strzymałość.
Strzymięźliwość, p. Strzymałość.
Strzymięźliwy, p. Strzymały.
Strzynadl, p. Strznadel.
Strzynożyć, p. Strynożyć.
Strzyżek, p. Strzyż.
Strzyżega, p. Śrzeżoga.
Strzyżyk, p. Strzyż.
Stuciec, p. Sztuciec.
Stuć, p. Sztuciec.
Studnisko, p. Studniczysko.
Studować, studjować.
Sturmak, p. Szturmak.
Stursać, szturchać.
Stursnąć, p. Sturknąć.
Stus, p. Sztos.
Stwardziewać, twardnąć.
Stwirdzić, p. Stwierdzić.
Stwolim, p. Stoliman.
Stwolin, p. Stoliman.
Stwolinica, p. Stwolimka.
Stworzec, stwórca.
Stwórczy, p. Stworzenny.
Stychar, rodzaj alby kolorowej subdyjakonów prawosławnych.
Stychwaser, p. Sztychwaser.
Styczeć, zetknąć.
Styć, utyć.
Stydnąć, stygnąć.
Stydzić, wstydzić.
Stygier, p. Stygar.
Stykać: Bóg cię stykaj! = idź z Bogiem! niech cię ma Bóg w swej opiece.
Stylać, p. Sztylać.
Styndar, p. Standur.
Stypsel, zatyczka.
Stypułek, źdźbło.
Styrczyć, p. Storczyć.
Styrk, p. Stark.
Subministracja', podstawienie.
Subtylność, p. Subtelność.
Subtylny, p. Subtelny.
Sucho: 1) S. jeść = suszyć; 2) S. nie zje = bez łez, nie płacząc; 3) susza,
posucha (wracają się sucha; czynili S. lub deszcz).
Suchobolny, artretyczny.
Suchotniarka, kobieta-suchotniarz.
Suchożyła, nerw.
Sudamny, p. Sudanny.
Sukniany, sukienny.
Suknowiec, mól.
Sukrowica, sukrwica, ropa krwawa, posoka, otok.
Sukrwica, p. Sukrowica.
Sumnienny, sumienny.
Sunąć, sypnąć.
Sundak, p. Suna.
Sunka, p. Suna.
Supa, zupa.
Supan, żupan.
Supanja, żupanja.
Superfajn, p. Superfin.
Superfajnowy, p. Superfinowy.
Superoksyd, nadtlenek.
Supersedować, zaprzestać, zaniechać, odstąpić.
Suplika, petycja.
Surnat, sublimat.
Surogacja, p. Surogatorja.
Surowie, surowo.
Surowy: drzewo surowe albo nie dziane = drzewo, na którym nie urządzono
barci, ale zdatne do roboty bartnej.
Suspicja, podejrzenie.
Sustencja, p. Sustentacja.
Suszarny, p. Suszalny.
Susznia, suszarnia.
Suszwałki, p. Suszfałki.
Sutka, p. Sutek.
Swacić, swatać.
Swad, p. Swadźba.
Swada, zwada.
Swadliwy, zwadliwy.
Swarszlowy, p. Szwarclowy.
Swata, swatka.
Swawoleństwo, p. Swawola.
Swawolować, p. Swawolać.
Swędnieć, p. Swądnieć.
Swiędliwy, p. Swędziwy.
Swiędziwy, p. Swędziwy.
Swnu, zewnątrz.
Swobodka, p. Swoboda.
Swojesz, p. Swoik.
Swowolny, swawolny.
Swszytki, wszystek.
Swywolać, p. Swawolać.
Swywolniczek, p. Swawoleniec.
Swywolować, p. Swawolać.
Sybior, Syberja.
Syc, zaś.
Sygilacja, p. Sygilata.
Sygnifikatorja, wskazówka.
Sygor, sztygar.
Sykać, p. Syczeć.
Syknąć, p. Syczeć.
Synojedztwo, dzieciożerstwo.
Synonima, słownik.
Synowcewy, synowcowy.
Synowskie, po synowsku.
Synowy, synowski.
Syntaksa, p. Syntaktyka.
Sypnieć, p. Sipnieć[9].
Syroctwo, sieroctwo.
Syrotny, sierocy.
Syrowatka, serwatka.
Sygor, p. Stygar.
Sytek, p. Sutek.
Sytny, p. Syty.
Szabeltaśno, p. Szabeltaszno.
Szachor, cukier.
Szadawy, popielaty.
Szafar, szafarz.
Szafarnia, spiżarnia.
Szafarowanie, p. Szafarstwo.
Szafelin, p. Szefelin.
Szafjan, safjan.
Szafjanowy, safianowy.
Szafranny, szafranowy.
Szafunk, 1) szafunek; 2) władanie, kierownictwo (dać komu co w S.); 3)
władać swym szafunkiem = być panem swej woli.
Szalać, szaleć.
Szalbierskie, po szalbiersku.
Szalm, psalm.
Szaloność, p. Szaleność.
Szaltarz, psałterz.
Szałamacha, p. Sałamacha.
Szałsa, p. Salsa.
Szałsza, p. Salsa.
Szamlot, kamlot.
Szampanata, p. Spampanata.
Szampierz, p. Sąpierz.
Szanckopnik, podkopnik.
Szaniec, szańc, 1) stawka w grze (na S. wielki sadził = dawał wielką stawkę);
2) cel, meta, kres (do szańca kogo uprzedzić); 3) szańca swego powetować
= odzyskać stratę; 4) na S. komu co dać = odżałować mu co, nie żałować mu; 5)
jaw; wolne pole (zamysły tajemne na S. wyrzucili; dyskurs wolny ma S. na
wszystko).
Szapiel, głuptas.
Szar, 1) szereg dachówek, rząd gontów (gonty oblatują szarami z dachu); 2)
przestrzeń powietrzna.
Szara, p. Siara[20].
Szaraj, p. Saraj[9].
Szarańczę, p. Szarańczyk.
Szarasy, szarawy.
Szarbach, p. Szarboch.
Szargart, p. Szargant.
Szargarz, p. Szargant.
Szarkać, sarkać.
Szarki, obszarpańczy.
Szarletan, szarlatan.
Szarletanka, szarlatanka.
Szarłat, szkarłat.
Szarłatnawy, niezupełnie szkarłatny.
Szarłatowy, p. Szarłatny.
Szaropich, p. Szaropych.
Szarpa, szarfa.
Szarpowy, szarfowy.
Szarszon, p. Szarszyn.
Szarzun, p. Szarszyn.
Szatownia, p. Szatarnia.
Szawka, szafka.
Szażuła, p. Szczeżuja.
Szcie, p. Ście.
Szczawka, p. Szczkawka.
Szcządek, p. Szcząd.
Szczebietny, p. Szczebietliwy.
Szczeblik, szczebelek.
Szczecionoszy, p. Szczeciasty.
Szczeciowaty, szczecinowaty.
Szczecisty, p. Szczeciasty.
Szczeczek, p. Szczekarz.
Szczeczny, p. Szczeciany.
Szczeczuja, p. Szczeżuja.
Szczedrze, szczodrze.
Szczegielny, p. Szczególny.
Szczegulny, p. Szczególny.
Szczekliwy, p. Szczekaty.
Szczepisty, p. Szczepki.
Szczepły, p. Szczepki.
Szczepnik, p. Szczepnica.
Szczepny, p. Szczepki.
Szczerbina, szczerba.
Szczerkotać, p. Szczerkać.
Szczerze, czysto, dokładnie, prawidłowo (cudze języki tak wymawiał S., że się
zdumieli).
Szczestny, p. Szczesny.
Szczeszuja, p. Szczeżuja.
Szczeście, szczęście.
Szczędliwy, p. Szczędny.
Szczędziwy, p. Szczędny.
Szczęstny, p. Szczesny.
Szczęt, p. Szcząd.
Szczkać, p. Szczknąć.
Szczkanie, p. Szczkawka.
Szczkawka, 1)
albo sczkawka, szczawka, szczkota, szczkanie, szczknienie, czkawka; 2)
uraza, ohyda, obrzydzenie (nie będzie to ku szczkawce Panu).
Szczknienie, p. Szczkawka.
Szczkota, p. Szczkawka.
Szczmiel, trzmiel.
Szczobiot, szczebiot.
Szczodrak, chleb rozdawany ubogim na Trzech Króli.
Szczodroba, szczodrobliwość.
Szczoka, p. Szczeka.
Szczokaty, p. Szczekaty.
Szczotkasty, szczotkowaty.
Szczubeć, p. Szczubać.
Szczublątko, p. Szczubiałka.
Szczublę, p. Szczubiałka.
Szczublica, p. Szczubiałka.
Szczupać, p. Szczupnąć.
Szczupiel, p. Szczubiel.
Szczwaczka, p. Swestka.
Szczyciciel, obrońca.
Szczykać, p. Szczyknąć[21].
Szczypa, p. Szczepa.
Szczypnica, p. Szczepnica.
Szczyrbaty, szczerbaty.
Szczyrkotać, p. Szczerkać.
Szczyrnieć, sczernieć, zsinieć.
Szczyrny, p. Szczerny.
Szczyrwienieć, sczerwienieć.
Szczyry, p. Szczerny.
Szczystkliwość, oszczędność.
Szczytonosz, p. Szczytnik.
Szczytownik, p. Szczytnik.
Szczyzoryk, scyzoryk.
Szechar, p. Sycera.
Szedwszy, szedłszy.
Szedzić, p. Szadzić.
Szedzieć, p. Szadzieć.
Szedzizna, p. Sędzielizna.
Szefelnik, p. Szafelnik.
Szejdować, p. Szedować.
Szejdownik, p. Szejdarz.
Szek, sok.
Szekar, p. Sycera.
Szelążne, p. Szelągowe.
Szelbaki, p. Szelbąg.
Szelbląg, p. Szelbąg.
Szemota, p. Szamota.
Szepietlawy, p. Szepieczący.
Szepietliwy, p. Szepieczący.
Szepioł, p. Szepielak.
Szepiołka, p. Szepielak.
Szepleniuch, p. Szepielak.
Szepluń, p. Szepielak.
Szeptać się, szeptawać się, szeptać między sobą, naradzać się, zmawiać się.
Szeptarz, p. Szeptuch.
Szerbczyzna, p. Serebszczyzna.
Szerebczyzna, p. Serebszczyzna.
Szerepczyzna, p. Serebszczyzna.
Szeręg, szereg.
Szerletan, szarlatan.
Szermięga, siermięga.
Szermirstwo, p. Szermierska.
Szeroce, szeroko.
Szerstki, p. Szorstki[22].
Szerzyć się, szyrzyć się, puszyć się, rozbijać się, zadzierać nosa.
Szestny, p. Szesny.
Szeszulinka, łupinka.
Szeszuła, łupina.
Sześciniedzielnica, p. Sześciniedziałka.
Sześciniedziołka, p. Sześciniedziałka.
Sześciopiór, buława.
Sześcioroskrzydły, p. Sześcioroskrzydlasty.
Sześciory, sześcioraki.
Sześćkrotny, sześciokrotny.
Sześćnaćcie, szesnaście.
Sześćniedziałka, p. Sześciniedziałka.
Sześćstopny, sześciostopowy.
Szewlucha, p. Szewluch.
Szewluha, p. Szewluch.
Szędzić, p. Szadzić.
Szędziwy, p. Szedziwy.
Szkadłuba, p. Skała.
Szkałuba, p. Skała.
Szkapina, mięso ze szkapy, konina.
Szkaradzie, szkaradnie.
Szkarzadość, p. Szkaradość.
Szkarłupa, skorupa.
Szkleniczny, p. Szkielny.
Szklnić, p. Szklnąć.
Szkodeczka, p. Szkódka.
Szkodźca, p. Szkodca.
Szkofja, p. Skofja.
Szkojca, p. Szkodca.
Szkolastyk, p. Scholastyk.
Szkoma, p. Skoma.
Szkopiec, p. Skopiec.
Szkorpica, p. Szkorp.
Szkorpjon, skorpjon.
Szkort, nałożnica.
Szkortowanie, p. Szkortacja.
Szkorzek, p. Skorzeń.
Szkotak, p. Skotak.
Szkotopas, p. Skotopas.
Szkórłat, p. Skórłat.
Szkryba, p. Skryba.
Szkrypt, skrypt.
Szkrypturał, p. Skrypturał.
Szkudelny, p. Szkudlany.
Szkudlny, p. Szkudlany.
Szkudłarz, p. Skudlarz.
Szkurłat, p. Skórłat.
Szkut, p. Szkud.
Szla, śla, szlija, szleja, szelka.
Szlacheckie, po szlachecku.
Szlachtuń, szlachetka.
Szlag, p. Szlak.
Szlamić się, stawać się szlamowatym, pokrywać się szlamem (krosta szlami
się).
Szlamonik, żaba.
Szledzić, śledzić.
Szlera, p. Ślera.
Szlęga, śmigownica.
Szlicht, p. Szlich.
Szlichta, p. Ślichta.
Szlija, p. Szla.
Szlira, p. Ślera.
Szlósarz, ślusarz.
Szlufa, p. Ślifa.
Szlufarnia, p. Szlofarnia.
Szlufierka, szlifierka.
Szlufirz, p. Szlufierz.
Szłojrzowaty, p. Słojrzowaty.
Szłom, hełm.
Szmalcować, emaljować.
Szmalcowny, emaljowany.
Szmard, p. Smard.
Szmelc, p. Szmalc.
Szmitnia, kuźnia.
Szmyrgiel, p. Szmergiel.
Sznicerować, rzeźbić.
Sznicerstwo, snycerstwo.
Sznicerz, p. Sznicer.
Szniwaga, szynwaga.
Sznór, sznur.
Sznórowadło, sznurowadło.
Sznórówka, sznurówka.
Sznórzysty, p. Sznurzysty.
Szoczany, p. Szocewiczkowy.
Szoczka, p. Szocewica.
Szołecki, p. Szołtysi.
Szołectwo, p. Sołtystwo.
Szołodusza, p. Sołodusza.
Szołtys, sołtys.
Szołtystwo, p. Sołtystwo.
Szoniec, szaniec.
Szonować, szanować.
Szopel, sopel.
Szor, 1) rwący prąd wody; 2) albo szur, część uprzęży idąca od chomąta po
bokach i wzdłuż grzbietu konia; 3) dwadzieścia par brzuszków (skórek) lisich.
Szorba, polewka.
Szorboch, p. Szarboch.
Szos, p. Sos.
Szosik, p. Sosik.
Szostać, szastać.
Szot, p. Szkot.
Szóstoskrzydlasty, p. Sześcioroskrzydlasty.
Szóstoskrzydlny, p. Sześcioroskrzydlasty.
Szóstydziesty, sześćdziesiąty.
Szóstynasty, szesnasty.
Szpacić, szpecić.
Szpalera, p. Szpaler.
Szpaljer, p. Szpaler.
Szpanak, szpinak.
Szparaga, szparag.
Szpatny, szpetny.
Szpąd, p. Spąd.
Szperlacz, p. Szperownik.
Szperlant, p. Szperownik.
Szperler, p. Szperownik.
Szperunk, p. Szperunek.
Szpetulska, p. Szpetulicha.
Szpianter, p. Spiauter.
Szpieglerz, p. Szpiegierz.
Szpignarja, p. Spikomard.
Szpikanard, p. Spikomard.
Szpikanarda, p. Spikomard.
Szpiklerz, śpichlerz.
Szpila, igrzysko.
Szpilić, p. Śpilić.
Szpilka, p. Śpil.
Szpróchy, p. Szprochy.
Szragarka, straganiarka.
Szredni, p. Śrzedni.
Szrednica, p. Śrzednica.
Szreżoga, p. Śrzeżoga.
Szrodek, p. Śrzodek.
Szropeczka, p. Szropa.
Szrot, śrzot, 1) wydać co na S. = wystawić na niebezpieczeństwo, na sztych,
narazić na szwank. Puścić się na S., puścić cnotę, sumienie, wstyd na S. =
wyuzdać się, rozpuścić się. Puścić na S. język, mowę, słowa = rozpuścić język.
Puścić wszystko na S. = zaniedbać, zaniechać, lekceważyć. Na S. = na chybił-
trafił, na los szczęścia, na oślep. On nie ubliżył prawdzie jednym szrotem = ani
na jotę, ani na włos; 2) mąka szrotowana, krupy.
Sztabny, sztabowy.
Sztafier, p. Stafier.
Sztakiecik, sztacheciki.
Sztalmaszka, p. Sztalmachowa.
Sztepować, p. Sztembnować.
Szternik, p. Szterman.
Sztokiet, p. Sztakiet.
Sztokowy, stokowy.
Sztrychować, p. Strychować.
Sztuć, p. Sztuciec.
Sztukatorja, sztukaterja.
Sztukczynność, czynność sztuczna, sposób kunsztowny (za pomocą
sztukczynności różny stopień twardości może być nadany stali).
Szturm, burza.
Sztusia, sztuczka.
Sztylać, sztylać się, stylać, stylać się, sztykutać się, kuleć, utykać, chromać.
Sztyrnik, p. Szterman.
Szudzić, szydzić.
Szufleta, p. Sufleta.
Szukadło, sonda.
Szumiasty, p. Szumowaty.
Szumimózg, p. Szumiłeb.
Szumisty, p. Szumny.
Szupinowaty, p. Szupiniasty.
Szur, p. Szor.
Szurza, p. Szura.
Szurzy, p. Szura.
Szusfal, p. Szorstfal.
Szust, 1) szmer, szelest, szustem = susami; ciurkiem (krew się szustem cedzi);
2) albo szustmana = ubiór kobiecy; 3) krok.
Szustfal, p. Szorstfal.
Szustmana, p. Szust.
Szwak, p. Szura.
Swakostwo, szwagrostwo.
Szwarcowy, p. Szwarclowy.
Szwarzyć, swarzyć.
Szwatrać, p. Szwatrzeć.
Szwestka, p. Swestka.
Szwiec, szewc.
Szwiecki, szewcki.
Szybalec, p. Sybalec.
Szybał, p. Sybalec.
Szybała, p. Sybalec.
Szybienica, szubienica.
Szybisty, p. Szybiasty.
Szychterstwo, ślusarstwo.
Szychterski, ślusarski (cech S.).
Szychterz, ślusarz.
Szyd, szyderstwo.
Szyderz, szyderca.
Szydliwy, p. Szydny.
Szyfunt, p. Szafunt.
Szyja, 1) gardło (poderznąć sobie szyję; krzyknąć pełną szyją; dolewać szyi); 2)
o ściętą szyję nie chcieć = nie chcieć za nic w świecie, woląc życie położyć; 3)
wziąć co na swoją szyję = na swoją głowę, na swoją odpowiedzialność; 4) kark
(Bóg pysznym złamie szyję; na złamanie szyi, na złamaną szyję; wyrzucili go
przez okno na złamaną szyję; zbyć kogo z szyje; zadłużyć się na szyję = po uszy;
mieć długi na szyi; brać co na swoją szyję = na swoje ryzyko; kto mię za szyję
bije? = co mi za niewola?; szyję pod jarzmo położyć).
Szyjnica, chustka na szyję; krawat, halsztuk.
Szylawy, zezowaty.
Szymiasty, p. Szumowaty.
Szymina, p. Szuminy.
Szymować, szumować.
Szymowaty, p. Szumowaty.
Szymowiny, p. Szuminy.
Szymowny, p. Szumowaty.
Szynąć, p. Schynąć.
Szyndel, gont.
Szynkodrap, mysz.
1. Szyp, p. Syp.
2. Szyp, strzała, grot, pocisk.
Szypki, p. Szybki[23].
Szypleć, p. Szyplać.
Szypoleć, p. Szyplać.
Szyposz, p. Siposz.
Szyrm, p. Szerm.
Szyrmica, utarczka.
Szyrmirski, szermierski.
Szyrmirstwo, p. Szermierska.
Szyrzmirz, p. Szyrmierz.
Szyroki, p. Szeroki.
Szyrszl, sierść.
Szys, p. Szus.
Szysma, p. Szyzma.
Szystowy, łupkowy.
Szywalnia, szwalnia.
Ś
Ściana, 1) przedmurze, mur, tarcza, obrona (Ś. przed nawałą tatarską); 2)
granica, przegroda (o ścianę = w sąsiadztwie).
Ścianek, ścianka.
Ścianki, międzymorze.
Ściegno, p. Ściegna.
Ściekać, p. Ściec.
Ścieklizna, wścieklizna.
Ścięgnąć, p. Ściągnąć.
Ściężeć, ociężeć.
Ścig, ścieg.
Ścignąć, doścignąć.
Ścirpić, p. Ścierpieć.
Ścirpliwy, p. Ścierpliwy.
Ścirzpieć, p. Ścierpieć.
Ściskliwy, p. Ścisły.
Ściskły, p. Ścisły.
Śćbło, źdźbło.
Śćklany, szklany.
Śćkło, szkło.
Śćwirdzić, p. Śćwierdzić.
Śkielnia, p. Szkielnia.
Śkielny, p. Szkielny.
Śklarnia, szklarnia.
Śklarski, szklarski.
Śklarstwo, szklarstwo.
Śklarz, szklarz.
Śkleńca, p. Śklenica.
Śklić, szklić.
Śklisty, szklisty.
Śkło, szkło.
Śkłodziej, p. Szkłodziej.
Śkłodziejny, p. Szkłodziejny.
Śkłodziejstwo, p. Szkłodziejstwo.
Śkłorodny, mogący się w szkło zamienić.
Śla, p. Szla.
Ślaban, szlaban.
Ślachcic, szlachcic.
Ślad, p. Szlad.
Śladownik, p. Szladownik.
Ślak, szlak.
Ślakować, p. Szlakować.
Ślam, szlam.
Ślama, p. Szlama.
Ślamować, szlamować.
Ślednik, p. Szlednik.
Śledziownik, śledziarz.
Ślemię, p. Szlemię.
Ślepieć, p. Ślep.
Śleporody p. Śleporodny.
Ślezienny, ślazowy.
Ślich, p. Szlich.
Ślifierski, p. Szlufirski.
Ślimazarny, ślamazarny.
Śliniasty, p. Śliniany.
Ślinny, p. Śliniany.
Ślira, p. Ślera.
Ślitada, szlichtada.
Ślizawka, p. Ślizawica.
Ślochnąć, p. Szlochnąć.
Ślóstram, p. Szlostram.
Śluflerz, p. Szlufierz.
Ślufować, p. Szlufować.
Śmiadawy, śniadawy.
Śmielność, śmiałość.
Śmierciorodny, p. Śmiercionoszy.
Śmierciorody, p. Śmiercionoszy.
Śmiercionoszny, p. Śmiercionoszy.
Śmierd, p. Smard.
Śmiertnonośny, p. Śmiercionoszy.
Śmiertonośny, p. Śmiercionoszy.
Śmierzyciel, uśmierzyciel.
Śmierzycielka, uśmierzycielka.
Śmigać, p. Śmignąć.
Śmigły, smagły.
Śmigurst, p. Śmigorzt.
Śmigust, p. Śmigorzt.
Śmiotana, śmietana.
Śmledzieć, p. Śmiedzieć.
Śniadanie, jedzenie.
Śniarz, 1) albo sennik ten, co miewa sny i opowiada je; 2) wykładacz snów.
Śniat, 1) pień, pieniek; odziemek drzewa; 2) śniatem = jak drewno, jak kloc,
mostem, plackiem (padła śniatem jak długa; śniatem upadłszy, żebrze); 3)
p. Śmiat.
Śniatek, p. Śniadek.
Śnicernia, snycernia.
Śnicerować, snycerować.
Śnicerski, snycerski.
Śnicerz, snycerz.
Śniedny, p. Śniadny.
Śnieść, zjeść.
Śpiegarz, p. Szpiegierz.
Śpiegota, p. Śpiegarstwo.
Śpiegowniczka, kobieta-śpieg.
Śpiegowniczy, p. Śpiegierski.
Śpiegun, p. Szpiegierz.
Śpieszen, śpieszny.
Śpik, śpioch.
Śpikanarda, p. Szpikanard.
Śpikonardowy, p. Śpikanardowy.
Śpilczasty, p. Śpilczany.
Śpiskać, ozionąć.
Średnik, średnica.
Średny, p. Śrzedni.
Śrenieć, p. Śronieć.
Śreź, p. Śryź.
Śreżoga, p. Śrzeżoga.
Śrężoga, p. Śrzeżoga.
Środożytny, p. Środowieczny.
Śrotownica, p. Szrotnica.
Śryź, śreź, śrzeź, 1) woda ścinająca się w cienkie płatki lodu, z których
powstają większe tafle, kra; 2) szron, sadź.
Śrzebro, srebro.
Śrzecieć, spotkać.
Śrzednie, średnio.
Śrzedzina, p. Średnica.
Śrzedzizna, p. Średnica.
Śrzenieć, p. Śronieć.
Śrzenisty, p. Śrzonisty.
Śrzeź, p. Śryź.
Śrzeźny, p. Śreźny.
Śrzoda, środa.
Śrzodkość, średniość.
Śrzodkowny, pośredni.
Śrzodkowy, środkowy.
Śrzodosłoneczny, heljocentryczny.
Śrzodować, p. Śrzodkować.
Śrzot, p. Szrot.
Śrzódwieczerz, p. Śrzódodwieczerz.
Śrzódziemny, p. Śrzodoziemny.
Śrzódznacze, p. Śrzednik.
Świacki, świecki.
Świadeczen, p. Świadeczny.
Świadecznie, świadomie.
Świadomca, p. Świadomia.
Świadomiec, p. Świadomia.
Świadszyć, p. Świaczyć.
Świadziectwo, p. Świadstwo.
Świarciadło, zwierciadło.
Świat, 1) życie na świecie, żywot (świata dokonał); 2) wiek dany, czasy dane
(za tego świata = za naszych dni, za naszych czasów, za naszej pamięci); 3)
światowy tryb życia (czas zaprzestać świata).
Światoburz, p. Światoburzca.
Światownik, światowiec.
Świąć, p. Świącie.
Świąd, p. Smąd.
Świątek, 1) święty Pański; figura, obraz świętego; 2) święto, dzień świąteczny.
Świątobny, świątobliwy.
Świątoszek, świętoszek.
Świątoszkostwo, świętoszkostwo.
Świdwina, p. Świdwa.
Świeboda, p. Swoboda.
Świecarz, 1) ten, co robi świece albo niemi handluje; 2) człowiek bawiący się
przy świetle świec w czasie niewłaściwym.
Świecić: świeci czem = widać mu co (świeci srogo przez ranę jelity; zębami
świeci = uśmiecha się, szczerzy zęby).
Świecki, szewcki.
Świegotarz, p. Świegotnik.
Świegotka, p. Świegotnik.
Świekotliwy, p. Świegotny.
Świekrew, p. Świokra.
Świekrucha, p. Świokra.
Świekrwi, świekrze.
Świekot, p. Świegotnik.
Świektać, świegotać.
Świepiot, p. Świepiet.
Świerczyć, świerszczeć.
Świerczyk, p. Świerczek.
Świergotny, p. Świegotny.
Świerzbić: Świerzbiał cię pokój = korciło cię, żeby go zerwać; źle ci było z nim.
Świerzepica, p. Świerzepa.
Świerzgotać, świergotać.
Świerzobka, p. Świerzepa.
Świerzopa, p. Świerzepa.
Świerzopi, p. Świerzepi.
Świerzopka, p. Świerzepa.
Świetedlnica, pochodnia.
Świetlik, p. Świetelnik.
Świetlisty, p. Świetelny.
Świetłość, p. Światłość.
Świetły, światły.
Świetnik, p. Świetelnik.
Świeżej, wcześniej.
Święć, p. Świącie.
Świętalny, p. Świętny.
Świętnia, p. Świątnica.
Świętnica, p. Świątnica.
Świętnik, p. Świątnik.
Świętochna, p. Świątoszka.
Świętochrońca, p. Świątnik.
Świętodawca, p. Świątnik.
Świętohorski, świętogórski.
Świętokrajski, świętokradzki.
Świętokrajskie, p. Świętokradzkie.
Świętokrajsko, p. Świętokradzkie.
Świętokupiec, p. Świętoprzedawca.
Świętołupstwo, p. Świętokrajstwo.
Świętomarskie, p. Świętomarcińskie.
Świętynia, p. Świątnica.
Święzować, związywać.
Świńskie, po świńsku.
Świrczałka, p. Świerczałka.
Świrzepa, p. Świerzepa.
Świrzepi, p. Świerzepi.
Świrzopa, p. Świerzepa.
Świrzopka, p. Świerzepa.
Świstach, świszczypałka.
T
Ta, 1. przyp. liczby mn. rodz. nijakiego od ten (ta słowa).
Tabułka, tabliczka.
Taca, dziesięcina.
Tacher, tuzin.
Tagiel, tygiel.
Tajemstwo, p. Tajemność.
Tajnik, p. Tajemnica.
Tajstra, torba.
Takie, p. Teże.
Takież, p. Teże.
Tak, 1) tak sobie, na los szczęścia, zdawszy się na wolę boską (puściwszy okręt
wolno, tak się wieźli); 2) taczka (wózek o jednem kole); miara: tyle, ile się
zmieści w taczki.
Tako, tak.
Taktowy, kryminalny.
Talaga, telega.
Talek, talk.
Taler, talar.
Tałowistość, p. Tułowitość.
Tałowity, p. Tułowity.
Tałwistość, p. Tułowitość.
Tałwisty, p. Tułowity.
Tamo, tam.
Tandet, p. Tandeta.
Tanecznik, tancerz.
Tani, 1) za nic miany, bagatelny (tanie dla ojczyzny zdrowie; więcej-em o tobie
rozumiał, jużeś u mnie tańszy; 2) nie drożący się z sobą, nie hardy, który
spuścił z tonu.
Tanie, tanio.
Tanieczny, taneczny.
Tanność, taniość.
Tapicjer, tapicer.
Taraban, bęben.
Taratatka, taradajka.
Taraz, p. Taras.
Tarchać, p. Tarkać.
Tarchnąć, p. Tarkać.
Tarcz, tarcza.
Tarczenny, tarczowy.
Tarczownik, p. Tarcznik.
Tarętowaty, tarantowaty.
Targnieć, p. Tarnąć.
Targować, handlować.
Tarknąć, p. Tarkać.
Tarkotać, p. Tarkać.
Tarlisko, 1) miejsce, gdzie się ryby trą, tarło; 2) kałuża, w której się trzoda
chlewna tarza; 3) miejsce, gdzie międlą konopie na cierlicy.
Tarnieć, p. Tarnąć.
Tartaróg, p. Tartar.
Tartak, p. Tarkot.
Tartofla, trufla.
Tatarczyni, p. Tatarkini.
Tatarja, p. Tatarczyzna.
Tatarzynia, p. Tatarkini.
Tauryczanin, p. Tauryk.
Tawasza, przewóz.
Tawla, tafla.
Tawta, p. Tafta.
Taźbier, p. Taśbir.
Taźbir, p. Taśbir.
Taźbirek, zdrob. od Taźbir.
Taża, p. Tasza.
Tążyć, p. Tęsknić.
Tchło, tło.
Tchórstwo, p. Tchórzowactwo.
Tcica, ckliwość.
Tcionka, czcionka.
Tcząc, tkwiąc.
Tczciciel, czciciel.
Tczesz, tkasz.
Tczy, czczy.
Tczywo, ckliwo.
Tebinki, p. Tabinki.
Tebienki, p. Tabinki.
Tedy, p. Tegdy.
Tegdy, 1) albo tedy, wtedy, wtenczas; 2) tedy.
Tegodla, dlatego.
Tegodzienny, p. Tegodniowy.
Tele, tyle.
Telej, p. Telet.
Telejowy, p. Teletowy.
Teliko, p. Telko.
Temlak, p. Temblach.
Templarz, templarjusz.
Temporalik, scyzoryk.
Teper, teraz.
Ter, p. Tyr[24].
Terajszy, p. Teraźni.
Teraźniuczko, dopieruteńko.
Tercynela, p. Tercjanela.
Terebić, p. Trzebić.
Terebint, terpentyna.
Terem, mieszkanie, pałac, gmach.
Tereśnia, czereśnia.
Terminata, 1) spis krótki, skorowidz, lista czego, katalog (T. ksiąg); 2) rota
przysięgi.
Tertes, tartas.
Tesar, p. Teszarz.
Tesarz, p. Teszarz.
Tesknica, p. Teskliwość.
Teskny, p. Teskliwy.
Tesnica, p. Teskliwość.
Tesno, p. Teskliwie.
Test, tygiel.
Testamentarz, testamentnik, ten, co sporządził testament.
Testamentniczy, p. Testamentarzowy.
Testamentnik, p. Testamentarz.
Testamentny, testamentowy.
Testno, p. Teskliwie.
Teszbir, p. Taśbir.
Tesznica, p. Teskliwość.
Tesznić, p. Tesknić.
Teszno, p. Teskliwie.
Teszny, p. Teskliwy.
Tęchlina, stęchlizna.
Tępać, p. Tąpać.
Tępnąć, p. Tąpać.
Tęptać, p. Tąpać.
Tęskliwy, p. Teskliwy.
Tęten, p. Tenten.
Tężyć, p. Tesknić.
Tiutuń, p. Tiutiuń.
Tkaczski, tkacki.
Tkacztwo, p. Tkaczownia.
Tkaneczka, p. Tkaniczka.
Tkanka, p. Tkanica.
Tkanny, p. Tkalny.
Tką, p. Tczą.
Tknąć czego = rozpatrzyć się w czem (T. powinności swojej, czy się
zachowujemy, jak potrzeba). T. się, 1) wejść w siebie, zastanowić się nad sobą
(tknij się, a obacz, coś jest); 2) T. się kogo, czego = tyczyć się, dotyczyć czego,
ściągać się do czego; 3) T. się kogo = obchodzić kogo (nie tyczy się ciebie, że
giniemy?).
Tkwieć, tkwić.
Tle, tleje.
Tłać, tleć.
Tłomić, tłumić.
Tłucza, p. Tłucz.
Tłustnieć, tłuścieć.
Tłustocha, tłuściocha.
Tłustośka, tłuścioszka.
Tobołka, p. Toboła.
To cóż, to jest.
Toczarnia, szlifiernia.
Toczność, obrotność.
Tok, 1) toczenie się, obrót (T. ciał niebieskich); 2) rzecz jakby utoczona, kształt
jakby toczony (T. ciała); 3) toczenie, rycie (T. robaków, kretów); 4) strój
kobiecy na głowę.
Tonia, p. Toń.
Topejka, p. Tupejka.
Towarzyszny, towarzyski.
Tożstwo, p. Tosamość.
Tórz, tchórz.
Traciłój, p. Traciknot.
Tracz, tartak.
Traf: W T. = w sam raz, do gustu, dogodnie.
Trafak, kawałek rudy lub, jak się górnikowi zdawało, podobny do niej.
Trafnować, p. Trefnować.
Tragar, legar.
Tragtrok, p. Trajtak.
Trakarek, p. Trakarz.
Transumpt, p. Transumt.
Trant, p. Trąd.
Traret, lina gruba na środku rei umocowana, którą żagiel do góry podnoszą.
Tratfa, p. Trafta.
Trcia, p. Trzcia.
Trcialka, p. Trzcialka.
Trcianka, p. Trzcianka.
Trcina, trzcina.
Trciniany, p. Trciany.
Trcinisko, p. Trzcia.
Trcionka, p. Trzcialka.
Trefić, p. Trafić.
Trefnie, grzecznie.
Trefunkowy, trafunkowy.
Trelować pług = ciągnąć.
Treperel, p. Trepel.
Tresktać, p. Treskać.
Trestać, p. Treskać.
Trestka, p. Treść.
Treszczyć, p. Treskać.
Treter, p. Treta.
Trębić, trąbić.
Trędowizna, trąd.
Trociszka, trociczka.
Trogłowy, p. Trójgłowisty.
Trojenaście, trzynaście.
Trojtak, p. Trajtak.
Trokształtny, trójkształtny.
Troletny, trzyletni.
Tropaszczęki, trójpaszczęki.
Trorocznica, p. Trójrocznica.
Trorogi, trójrogi.
Trosk, troska.
Troszuczka, troszeczka.
Trotować, kłusować.
Trozęby, trójzęby.
Trójcielesny, p. Trójciały.
Trójcielny, p. Trójciały.
Trójczanin, p. Trójbożanin.
Trójdrożny, p. Trójdrogi.
Trójgran, p. Trzygran.
Trójgraniec, p. Trójgranie.
Trójkończaty, p. Trójkielny.
Trójłbisty, p. Trójgłowisty.
Trójmiąższy, p. Trójciały.
Trójnonity, p. Trojakonity.
Trójrocze, trzechlecie.
Trójsetny, trzechsetny.
Trójwęgielny, p. Trójwęgłasty.
Trójwęgieł, p. Trójgranie.
Trójwęgłomiar, p. Trójkątmierstwo.
Trójwieki, trzywiekowy.
Trójwładzca, tryumwir.
Trójwładztwo, tryumwirat.
Trójzłożny, p. Trójskładny.
Trójżonaty, p. Trójżeń.
Trtęcz, p. Trtęć.
Trulica, skrzynka.
Trun, p. Tron.
Trunąć, pisnąć, bąknąć, gębę otworzyć (zdechli wszyscy, żaden ani trunie).
Trunek, tyle jakiegokolwiek napoju, ile się naraz pije (wypił kilku sporych
trunków).
Trunieneczka, p. Trunienka.
Trunna, p. Truna.
Truskać, trzeszczeć.
Trużenik, p. Trużelnik.
Trwać, 1) zostawać, bawić, przebywać (trwał na górze dni 40; trwał na tronie,
na deszczu, w Atenach); 2) czekać wytrwale, nie ustawać (trwajmy do końca;
trwałam, póki księżyc nie nastał; T. na modlitwie); 3) T. komu = dotrzymywać
mu placu, wiernie się go trzymać); 4) T. o co = dbać, stać o co, zważać na co.
Trwalić się, utrwalać się, ustalać się (pokój się między niemi trwali).
Trwożliwy, p. Trwożny.
Trybulacja, niepokój.
Trydent, trójząb.
Trynadl, p. Trznadl.
Trypla, p. Trypela.
Tryt, p. Tret.
Tryumfant, p. Tryumfalnik.
Tryumfny, p. Tryumfowny.
Trzcinka, p. Trzcialka.
Trzebnik, p. Trzebień.
Trzechdziesiąt, trzydziestu.
Trzechkrólski, p. Trzykrólewski.
Trzecinasty, trzynasty.
Trzeciodniowy, p. Trzeciegodniowy.
Trzenie, tarcie.
Trzeska, p. Treść.
Trzestka, p. Treść.
Trzesktać, p. Treskać.
Trzesne, czesne.
Trzewia, p. Trzowa.
Trzewice, trzewiki.
Trzewiczny, tyczący się trzewika, trzewikowy.
Trzeźwi, trzeźwy.
Trzeźwie, trzeźwo.
Trzeżeńca, p. Trójżeń.
Trzęsawa, trzęsawica.
Trzęsawiczny, p. Trzęsawisty.
Trzogłowy, p. Trójgłowisty.
Trzonóg, trójnóg.
Trzopaszczęki, trójpaszczęki.
Trzpiotliwy, trzpiotowaty.
Trztęć, rtęć.
Trztykać, połykać.
Trzunąć, trącić.
Trzusk, p. Trusk.
Trzuskać, p. Trzaskać.
Trzybarwisty, trójkolorowy.
Trzydziestny, trzydziestokrotny.
Trzydziestodziennie, trzydziestodniowo.
Trzydziestodzienny, trzydziestodniowy.
Trzygraniec, p. Trójgranie.
Trzygranowaty, p. Trójgranisty.
Trzygranowity, p. Trójgranisty.
Trzymać, 1) ból trzyma kogo, co = dokucza mu, nie opuszcza go; 2) Deukaljon
i Pirra trzymali na sobie po potopie ród ludzki = podtrzymywali, od nich
zależało dalsze jego istnienie; historja o nim wiele mówi, bo siła na sobie
trzymał = miał wiele na swej głowie; kwiat ten wizerunek wszystkich kwiatów
na sobie trzymał = przedstawiał; T. milczenie, gniew, upór = trwać w nim,
zachowywać; T. odwieczne zwyczaje = zachowywać, trzymać się ich; 3) T.
obietnicę, słowo, wiarę, umowę = dotrzymywać, dochowywać ich; 4) trzymać
kogo na rzeczy, na słowie, na obietnicach = zwlekać z ostateczną decyzją, kazać
mu czekać w niepewności; T. kogo słowy = zabawiać rozmową; 5) T. co skąpo =
oszczędzać czego, zatrzymywać na czas droższy; 6) T. tezę z katedry = bronić;
7) T. na kogo = pisać się, głosować nań; 8) T. spór = prowadzić, wieść; T. się,
1) trzyma się kogo łakomstwo i t. p. = nie opuszcza go; trzyma się to kobiet, że
siwych nie lubią = mają one to do siebie, jest to im właściwe; 3) T. się gdzie =
pozostawać; 4) T. się od czego = powstrzymywać się.
Trzymilny, trzymilowy.
Trzynadel, p. Trznadl.
Trzynaściory, trzynaścioraki.
Trzypiętry, trzypiętrowy.
Trzyraźny, p. Trójraźny.
Tszczy, czczy.
Tuczybrzuch, pasibrzuch.
Tudzież, tuż; zaraz, od ręki (nieprzyjaciel jest już T.; kto zarobił, T. mu
zapłać); T. za nią = w też tropy.
Tula, p. Tuleja.
Tulich, puginał.
Tulipant, tulipan.
Tuł, p. Tuleja.
Tułanina, p. Tułaczyna.
Tułka, p. Tułak.
Tułob’, p. Tułub’.
Tułub’, tołub’, tołob’, tułob’, tułup’, tołw’, tułów, korpus ciała ludzkiego,
kadłub.
Tułumbas, p. Tołumbas.
Tułup’, p. Tułub’.
Turba, tłum.
Turski, p. Turczy.
Tusz, tuzin.
Tuta, tutaj.
Tuteczny, tutejszy.
Tutuń, p. Tiutiuń.
Tuwalja, p. Towalja.
Tużyć, p. Tesknić.
Twardzić, hartować.
Twarzać, p. Tworzyć.
Twarzny, gatunkowy.
Twarzobrakownik, obłudnik.
Twierzyca, twierdza.
Twojski, twój.
Tworzec, stwórca.
Tworzność, p. Twarzność.
Tworzytko, p. Tworzydko.
Twórcorym, rymotwórca.
Ty = te (licz. mn. od ten; patrzże na ty dubiele).
Tybinki, p. Tabinki.
Tydnia, tygodnia.
Tyk, 1) albo tykt, przytyk, przycinek, przymówka; 2) albo tycz, tyka, żerdź,
palcat.
Tylczyk, miecz.
Tyle: T. dwa, T. trzy = dwa, trzy razy tyle. Ile T., ileż tyleż = pewną liczbę
bądźcobądź (mam ile T. przyjaciół).
Tylet, p. Telet.
Tyletowy, p. Teletowy.
Tylkory, tyloraki.
Tylnik, p. Telnik.
Tylosetny, p. Tylesetny.
Tyłowitość, p. Tułowitość.
Tyłowity, p. Tułowity.
Tyły, p. Tułowity.
Tymraz, teraz.
Tynnik, p. Telnik.
Tyorba, teorban.
Tyrańskie, po tyrańsku.
Tyrjaka, dryjakiew.
Tyrlarz, p. Terlarz.
Tytuł, 1) imię, nazwa, miano (T. rzeki; ślicznym tytułem pokryte poddaństwo);
2) T. srebra, złota = próba na niem wybita.
Tyźbier, p. Taśbir.
Tyźbir, p. Taśbir.
Tzczy, czczy.
U
Ubaczać, p. Ubaczyć.
Ubiedzać, p. Ubiedzić.
Ubieg, ubieżenie, ujście, upływ (sarna ubiegiem wzrok straci; U. czasu; Ubieg
od kary).
Ubieżny, p. Ubieżysty.
Ubieżysty, ubieżny, uciekający, pomykający, mknący (hamować ubieżyste
koła).
Ubijać się o co = dobijać się, zabijać się o co, gwałtem się o co starać.
Ubliga, p. Ubliżenie.
Ubliżać, p. Ubliżyć.
Ubluć się, ublwać się, zwymiotować się, zrzygać się (U. się, pijąc; U. się na
stół).
Ubłagalnica, p. Ubłagalnia.
Ubłagalnik, p. Ubłagacz.
Ubłądzać, p. Ubłądzić.
Ubog, p. Ubogi.
Ubożę, niebożę.
Ubraniczko, spodeńki.
Ubraniec, giermek.
Ubudować, wybudować.
Ucaleć, ocaleć.
Uchaty, uszaty.
Uchlusnąć, p. Uchlustać.
Uchlustnąć, p. Uchlustać.
Uchopić, p. Uchapić.
Uchramować, p. Uchramać.
Uchronek, p. Uchron.
Uchwacić, p. Uchapić.
Uchyb, p. Uchyba.
Uchybiać, p. Uchybić.
Uchylić się, nied. uchylać się, 1) czemu, od czego = uniknąć czego, uchronić
się od czego (U. się niebezpieczeństwu, od niebezpieczeństwa); 2) odwrócić się
(uchyl się od złego, a czyń dobrze).
Uciążanie, uciążliwość.
Ucichnąć, 1) ustać (ogień, mór ucichł); 2) zabrał tak wielkie łupy, że ziemia
przed nim ucichnęła = strętwiała, oniemiała.
Uciecz, ucieczka.
Ucieradło, p. Ucieraczka.
Ucieszność, p. Ucieszne.
Uciężyć, p. Uciążyć.
Ucinek, 1) ścinek, okrawek, obrzynek; 2) ułamek, pozostałość, szczątek; 3)
uszczerbek, ubytek (z przyczynkiem albo z ucinkiem).
Ucleć, ucaleć.
Ucząstwo, p. Uczęstność.
Uczcić, 1) kogo = okazać mu cześć (ta śmierć uczci jego życie); 2) kogo =
uczęstować, uraczyć.
Uczciwe, cześć, honor, dobre imię, dobra sława (karać na uczciwem; odsądzić
U.; U. komu przyznać; w U. kogo ruszyć, razić).
Uczęstnictwo, p. Uczęstność.
Uczęstniczka, p. Uczęstnica.
Uczęstniczy, p. Uczęstny.
Uczęstnik, p. Ucząstek.
Uczęściać, p. Uczęścić.
Uczęśnik, p. Ucząstek.
Uczosać, uczesać.
Uczyciel, p. Uczelnik.
Uczycielka, nauczycielka.
Uczycielski, nauczycielski.
Uczycielstwo, nauczycielstwo.
Uczylisko, szkoła.
Uczyn, p. Uczynek.
Uczyrnić, uczernić.
Uczyrwienić, uczerwienić.
Uć, p. Uić.
Ućcić, uczcić.
Ućciwy, uczciwy.
Ućwierdzać, p. Ućwierdzić.
Ud, udo.
Udawiać, zabijać.
Udeptać, poniżyć, upokorzyć (U. czyj animusz).
Uderzyć, 1) mróz uderzył = złapał; wiatr uderzył = zerwał się, porwał się; 2) U.
w kogo = uderzyć na kogo, rzucić się nań; 3) U. w nogi, w nogę = uciec,
pierzchnąć; 4) U. przymierze = zawrzeć; U. się na kogo = uderzyć, napaść,
natrzeć na niego.
Udostatczyć, p. Udostatkować.
Udowolnienie, zadowolenie.
Udręczność, p. Udrączenie.
Udziałać, udziełać, uczynić, zrobić (U. pierścień; nic mu nie mogli U.).
Udziałek, p. Udział.
Ufacić, uchwycić.
Ufalić, uchwalić.
Ufałość, p. Ufanie.
Ufiec, p. Uf.
Ufliwy, p. Ufały.
Ugłaskować, p. Ugłaskawać.
Ugłodzony, zgłodniały.
Ugotować, przygotować.
Ugraniczny, pograniczny.
Ugręznąć, ugrzęznąć.
Ugweszać, p. Ugwesić.
Ujachać, ujechać.
Ujaśnić, jasnym uczynić, oświecić.
Ujma, 1) ubytek, uszczerbek (nie znać było w skarbie ujmy; skrócili ujmami i
rozszerzyli przydatkami); 2) niedostatek, brak (ujmę muszą cierpieć te góry, że
same tylko szczere golizny na nich widzimy).
Ujźrzeć, p. Ujzrzeć.
Ukanąć, ukapnąć.
Ukapki, płyn, który się zebrał w czem kapiąc.
Ukara, ukaranie.
Ukazka, p. Ukaz.
Ukazować, p. Ukazać.
Uklękawać, uklękać.
Ukneszany, zmordowany.
Ukołatać się, umordować się, ufatygować się przez kołatanie się (U. się jazdą,
wojnami).
Ukora, p. Ukor.
Ukosistość, ukośność.
Ukraiński, p. Ukrainny.
Ukrajny, p. Ukrainny.
Ukracać, p. Ukrócić.
Ukrącać, p. Ukrącić.
Ukrotnieć, p. Ukrotnąć.
Ukrywalny, p. Ukrytny.
Ukrzepczyć, ukrzepić.
Ukseft, okseft.
Ukuszać, p. Ukusić.
Ukwapliwość, p. Ukwap.
Ukwapny, p. Ukwapliwy.
Uledz, niedok. ulegać, 1) albo ulęgnąć, ułożyć się, położyć się, ukłaść się,
przypaść do ziemi; 2) U. na czym = oprzeć się czem; 3) albo ulegnąć, uleżeć
gdzie, przeleżeć gdzie bezpiecznie, przyczaić się, schronić się; 4) ujść
niebezpieczeństwa; 5) ulegać czego = wyłamywać się z pod czego (ulegać
podatków); 6) ułożyć (kto dobrze ujmie i ulega, tego ciężar nie dolega).
Ulegać p. Uledz.
Ulekczać, p. Ulekczyć.
Ulewiczny, p. Ulewniczy.
Ulęgnąć, p. Uledz.
Ulić, ulać.
Ulownica, pasieka.
Ultaj, hultaj.
Ulubować, ulubić sobie co, sobie w kim, w czem = upodobać sobie kogo, co,
zagustować w kim, w czym (U. sobie w godach).
Ulżywać się, ulżywam się od ziemi = czuję, że mię coś unosi, unoszę się.
Ułacniać, p. Ułacnić.
Ułatka, żołd.
Ułęmować włamywać.
Ułomić, p. Ułamić.
Ułożyć, niedok. układać, 1) złożyć (U. radę); 2) ułagodzić, ukoić (U. ból);
3) U. kogo = ukształcić, udoskonalić, wyćwiczyć; U. psa, krogulca =
wytresować, wprawić do łowów. U. się, 1) nadrobić układnością, dogodzić
komu (wszystkim się układa, chcąc wszystkich zyskać); 2) U. się mieczem
i t. p. złożyć się, zastawić się.
Umakać, p. Umoknąć.
Umalić, umniejszyć.
Umarlina, p. Umarl.
Umatać, umotać.
Umawiać, p. Umówić.
Umbela, umbrelka.
Umbra, cień.
Umiatać, p. Umieść.
Umieć, 1) domyślać się; 2) wiedzieć, znać, poznać (U., że Bóg jest jeden);
3) U. na co, U. z czem = znać się na czem, wiedzieć jak sobie z czem poradzić
(umie na wykręty); 4) U. z czem, U. czem = umieć czem władać, umieć z czem
sobie poradzić, obchodzić się (U. z buławą, z łukiem; U. językiem).
Umierzać, p. Umierzyć.
Umieszywać, p. Umieszać.
Umiękczać, p. Umiękczyć.
Umizgacz, p. Umizguś.
Umizgalstwo, kokieterja.
Umizgant, p. Umizguś.
Umknąć, niedok. umykać 1) cofnąć, usunąć, odebrać, ubrać, ująć, odjąć (Bóg
nie umyka nam chleba); 2) U. co komu = ściągnąć, grypsnąć, ukraść
zręcznie; U. się, 1) wymknąć się, wyśliznąć się, wywinąć się (umyka mi się, jak
zając przed ogary); 2) odstrzelać się, różnić się (ten pokój mało się umyka od
wojny).
Umłot, umłócenie.
Umówny, p. Umowny.
Umrażać, p. Umrozić.
Umykać, p. Umknąć.
Umylić, zmylić.
Umyślny, umysłowy.
Umywadło, p. Umywalnik.
Umywalnica, p. Umywalnik.
Unarzać, zanurzać.
Unikać, p. Uniknąć.
Unkcja, pomazanie.
Unteroficjer, podoficer.
Unteroficjerstwo, podoficerstwo.
Uobłapiać kogo = wyściskać.
Upalać, p. Upalić.
Upatrować, p. Upatrzyć.
Upatrywać, p. Upatrzyć.
Upełny, zupełny.
Uplatać, p. Upleść.
Uplwać, opluć.
Upłaszać, p. Upłoszyć.
Upłozić, upełznąć.
Upoczywać, p. Upocznąć.
Upomionąć, upomnieć.
Upora, upór.
Uporczysty, uporczywy.
Uporczyście, uporczywie.
Uporniczka, p. Upornica.
Uposłuchać, usłuchać.
Upośledzać, p. Upośledzić.
Upotulność, pokora.
Upowić, p. Upowinąć.
Upraszać, p. Uproszyć.
Uprawiać, p. Uprawić.
Uprawować, p. Uprawić.
Upróżniać, p. Upróżnić.
Uprzedziciel, p. Uprzedzacz.
Uprzespieczać, p. Uprzespieczyć.
Uprzestrzenić, rozprzestrzenić.
Upuszczać, p. Upuścić.
Ur, żubr.
Uraza, zabójstwo.
Urazić, zabić.
Uraziedlnik, zabójca.
Urępność, p. Urąpność.
Urępny, p. Urąpny.
Urlaub, p. Urlob.
Urlaup, p. Urlob.
Urobek, zarobek.
Uroczysko, p. Uroczyszcze.
Uroczywisty, uroczysty.
Urod, 1) urodzenie się; 2) albo uroda, to, co się urodziło, urodzaj, zbiór, plon.
Urodny, urodliwy, urodziwy.
Urwiś, p. Urowieś.
Urwiżywot, szubienica.
Urynny, urynowy.
Urywać, p. Urwać.
Urywczą, p. Urywcze.
Urywczem p. Urywcze.
Urywczo, p. Urywcze.
Urywkiem, p. Urywcze.
Urzazać, urznąć.
Urzędownik, urzędnik.
Urzędzić, urzędować.
Urzniony, urznięty.
Usadzka, p. Usadka.
Usiknąć się, niedok. usikać się, poszczać się, zeszczać się pod siebie.
Usilić, zgwałcić.
Usiłek, p. Usił.
Usiłowny, usilny.
Uskakować, p. Uskoczyć.
Uskąpić się w czem = postradać czego, stracić co (póki w ostatnim tchu się
nie uskąpię, bronić będę = póki mi tchu nie zabraknie).
Uskromić, p. Uskromnić.
Uskronić, p. Uskromnić.
Usłuchawać, p. Usłuchnąć.
Usłużyciel, p. Usługacz.
Usmęcić, zasmucić.
Usprzątnąć, uprzątnąć.
Usta: Usty do ust, usta w usta z kim mówić = twarz w twarz, osobiście,
bezpośrednio.
Ustalać, p. Ustalić.
Ustalować, p. Ustalić.
Ustawać, p. Ustać.
Ustawiciel, p. Ustawca.
Ustawictwo, 1) moc; 2) jurysdykcja; 3) autonomja polityczna.
Ustawnik, p. Ustawca.
Ustawować, p. Ustawić.
Ustąp, p. Ustęp.
Ustępek, p. Ustęp.
Ustępić, p. Ustąpić.
Ustrzygnąć, p. Ustrzydz.
Ustrzyżki, p. Ustrzyżyny.
Ustyrk, p. Usterk.
Ustyrkliwy, p. Usterkliwy.
Usuć, usypać.
Usycić, zrobić syconym jak miód do picia (napuszczał w zdroje miodu i usycał
je).
Uszczerbiać, p. Uszczerbić.
Uszczęścić, uszczęśliwić.
Uszczypny, uszczypliwy.
Usztyrk, p. Usterk.
Uśmiechły, p. Uśmiechliwy.
Uśpiać, p. Uśpieć.
Uśpieszyć, p. Uśpieć.
Utęskliwy, tęskny.
Utłaczać, p. Utłoczyć.
Utrafiać, p. Utrafić.
Utratniczek, p. Utratnik.
Utratniś, p. Utratnik.
Utratować, p. Utretować.
Utrefić, p. Utrafić.
Utroskliwić, p. Utroskać.
Utrunać, p. Utrunąć.
Utrunąć, p. Utrónąć.
Utrwać, wytrwać przez pewien czas.
Utyrać, p. Uterać.
Utyskować, utyskiwać.
Uwad, kotwica.
Uwalisty, p. Uwalny.
Uwalniać, p. Uwolnić.
Uważać, p. Uważyć.
Uważyciel, p. Uważacz.
Uwdzięczenie, p. Uwdzięk.
Uwiarowanie, p. Uwarowanie.
Uwiarewny p. Uwarowny.
Uwiązywać, p. Uwiązać.
Uwiązić, uwięzić.
Uwichlić, uwikłać.
Uwielszyć, p. Uwieliczyć.
Uwierać, p. Uwrzeć.
Uwierzliwy, wiarogodny.
Uwięzać, uwiązać.
Uwilgotnić, p. Uwilżyć.
Uwinąć się, niedok. uwijać się, obrócić się, wykręcić się (U. się na jednej
nodze).
Uwłaszczać, p. Uwłaścić.
Uwodzić komu czego = ujmować, uwłaczać (U. komu czci). U. się myślami =
bić się z myślami, namyślać się, łamać sobie głowę.
Uwój, 1) rzecz uwita; skręt, zwój, splot, zwitek; 2) rzecz, którą owijają.
Uzdarz, rymarz.
Uzierać, p. Uźrzeć.
Uzupełniać, p. Uzupełnić.
Uźrać, p. Uźrzeć.
Uźrzenieć, p. Uźrzeć.
Uźrzewać, p. Uźrzeć.
Użądzać, p. Użądzić.
Użyciel, ten, co jest w używaniu czego, użytkownik (U., ale nie właściciel
majątku).
Użyczać się komu 1) udzielać się komu, żyć, obcować z kim (U. się
towarzystwu); 2) wywdzięczać się (U. się swemu nauczycielowi).
Użyczawać, użyczać.
Użyczka, pożyczka.
Używić, 1) żywiąc utrzymać przy życiu (U. głodnego); 2) użyć, wyżyć, uchować
się przy życiu.
Użżony, spalony.
W
Wabny, 1) wabiący, powabny, ponętny (W. uśmiech; wabna miłość; wabne
źrenice); 2) dający się wabić, łakomy na co.
Wachla, pochodnia.
Wagomiar, średnica kuli lub działa, jako wskazówka ich wielkości; kaliber
kuli, działa.
Wagorówny, p. Wagostrychowny.
Wagostrychownica, śródwaga.
Wah! p. Wach!
Wahotliwy, p. Wahaty.
Wajnsztejn, p. Wajnsztyn.
Wakancyjka, wakansik.
Walać, 1) taczać; 2) wałkować w foluszu (W. sukno).
Walczerz, p. Walecznik.
Walisty, toczysty.
Wałkowniczy, p. Wałkarski.
Wałokop, p. Wałostaw.
Wałostawność, p. Wałostaw.
Wałowity, 1) tłusty jak wał (koń W.); 2) tęgi, potężny (wojsko wałowite).
Wałwula, p. Walwuła.
Wan, p. Wen.
Wanczos, p. Wasiłka.
Wandszos, p. Wasiłka.
Wanszos, p. Wasiłka.
Wańdrowiec, wędrowiec.
Warować, warować się, wiarować się, strzedz się, chronić się czego;
wystrzegać się.
Wartać się, 1) obracać się, kręcić się, uwijać się; 2) błąkać się.
Wartołeb, wartogłów.
Wartoman, p. Warterz.
Warunk, p. Warunek.
Warzać, warzyć.
Warzowid, mysz.
Wasężny, wasągowy.
Waszgi, zawsze.
Waśniwy, p. Waśliwy.
Watman, p. Wartman.
Wączos, p. Wasiłka.
Wądka, wędka.
Wągiel, p. Wągl.
Wąkronić się, wlec się powoli, gramolić się, pełzać, krośkać się.
Wąsac, p. Wąsat.
Wąsionka, p. Wąsienica.
Wątpić, wętpić, 1) wahać się, namyślać się (nie wątpił mu wszystko oddać);
2) W. w czem, czemu = niedowierzać (W. ślubom, obietnicom).
Wąwor, p. Wamborek.
Wąworek, p. Wamborek.
Wbezpieczać, p. Wbezpieczyć.
Wbiegać, p. Wbiedz.
Wbieżeć, p. Wbiedz.
Wbijać, p. Wbić.
Wcale, w całości, nienaruszenie (mieli być zdrowi i W.; to jest W., nic nie
ruszono).
Wciągliwy, powściągliwy.
Wciornastek, wszystek.
Wcipiać, p. Wciepiać.
Wciskać, p. Wcisnąć.
Wczasiczek, p. Wczas.
Wczasny, p. Wczesny.
Wczaśnie, wcześnie.
Wczesność, p. Wczas.
Wdawać, p. Wdać.
Wdopadki, p. Wdochwytkę.
Wdowny, p. Wdochwytkę.
Wdowiczka, wdóweczka.
Wdowine, p. Wdowicze.
Wdrożyć się, werznąć się, wdrążyć się, wpoić się (W. się w kamień).
Wdyszeć, westchnąć.
Wdzierać, p. Wedrzeć.
Wdzierżawać, p. Wdzierżać.
Wdzięcznokrzyki, p. Wdzięcznogłosy.
Wdzięcznomówny, słodkomówny.
Wdzięstwo, p. Wdzięczność.
Wechtować, fechtować.
Wedlemyślny, pomyślny.
Wejcie! patrzcieno!
Wejnsztejn p. Wajnsztyn.
Weksa, dokuczanie.
Wekselbryw, weksel.
Weksować, dokuczać.
Wektura, przewóz.
Welenc p. Welens.
Weł, p. Wełn.
Wełm, p. Wełn.
Wełmisty, p. Wełnisty.
Wełna, p. Wełn.
Wełno, falowato.
Wendetarka, tandeciarka.
Wendetarski, tandeciarski.
Wendetarz, tandeciarz.
Wendetny, tandetny.
Wenera, p. Wenus.
Weprzeć się, niedok. wpierać się, 1) wedrzeć się, wcisnąć się w co; 2) W. się
w kogo = uporczywie przyznawać się do kogo, wmawiać w kogo natrętnie
(upierał się wemnie, że mnie zna).
Werbownik, p. Werbarz.
Werdunek, p. Wiardunk.
Wergielt, p. Wargielt.
Wersat, bywalec.
Werst, p. Werszt.
Werteba, p. Werteb.
Wesele, 1) albo wesołość, uczta, biesiada, gody, festyn (W. zapustne); 2) ślub
(małżeński).
Wesele, wesoło.
Wesołość, p. Wesele.
Wespoły, p. Wespołek.
Weszgi, p. Weszdy.
Weście, p. Weszcie.
Wet komu oddać = wet za wet oddać.
Wetrzeć się, niedok. wcierać się w co = wdrożyć się, wzwyczaić się, włożyć
się.
Wetunek, p. Wetówka.
Wezdy, p. Weszdy.
Wezgi, p. Weszdy.
Wezkwiść, rozkwitnąć.
Wezwrócić, wywrócić.
Weźrzeć, wejrzeć.
Weźrzeć się, 1) weżreć się, wgryźć się; 2) zgryźć się, sfrasować się, strapić się.
Weżdgi, p. Weszdy.
Weżdy, p. Weszdy.
Weżgdy, p. Weszdy.
Weżgi, p. Weszdy.
Węchodym, mysz.
Węda, wzdły.
Wędeta, p. Wendeta.
Wędlisko, p. Wędzisko.
Wędoł, wądół.
Wędroweszka, mędoweszka.
Węgl, p. Wągl.
Węsaty, wąsaty.
Węsik, wąsik.
Wętpić, p. Wątpić.
Węźlić, p. Węzłować.
Wężokij, p. Wężokręt.
Wężokudły, p. Wężowłosy.
Wężorody, p. Wężorodny.
Wężorodzca, p. Wężoród.
Wężutki, p. Wąziuczki.
Węży, wężowy.
Wężyć, p. Wążyć.
Wgardzić, wzgardzić.
Wgradzać, p. Wgrodzić.
Wgrozić, wpędzić groźbą; W. się w kogo = przejąć grozą, stać się groźnym.
Wiadoczen, p. Wiadoczny.
Wiadom, p. Wiadoczny.
Wiadomiec, p. Wiadomca.
Wiaduk, p. Wiadomca.
Wianny p. Wienny.
Wiano, wianowanie, dar albo zapis ofiarowany żonie przez męża przy
zawarciu małżeństwa.
Wiardunek, p. Wiardunk.
Wiardunk, wiardunek, wierdunk, wierdung, werdunek, ferton, wiert
el, 1) ćwierć grzywny; 2) tuzin.
Wiarliwy, łatwowierny.
Wiarodatny, p. Wiarodajny.
Wiarozłomca, wiarołomca.
Wiastować, zwiastować.
Wiatreczek, wietrzyk.
Wiatrny, wietrzny.
Wiatropędny, p. Wiatroloty.
Wiatrożyła, p. Wiatrożył.
Wiądro, upał.
Wiązań, p. Wiązanie.
Wiązić, więzić.
Wiązień, więzień.
Wicerej, wicekról.
Wichlarz, przednia część cholewy wyższa pod kolanem, niż tylna na łydce.
Wichłać, p. Wichlić.
Wichroś, p. Wichrokrętny.
Wichrowny, p. Wichrzowaty.
Wichrzasty, p. Wichrzowaty.
Wichrzaty, p. Wichrzowaty.
Wichrzowaty, wichrowny, wichrzaty, wichrzasty, wichrzysty,
wichrowaty, pełen wichru, burzy; burzliwy, niespokojny (bałwan morski W.;
duch W.; głowa wichrowata).
Wichrzysty, p. Wichrzowaty.
Wicina, szkuta.
Widać, widzieć.
Widąc, widząc.
Widelce, p. Widelca.
Widełki, p. Widelca.
Widłaty, widłowaty.
Widma, p. Wiedma.
Widymacja, p. Widenda.
Widymus, p. Widenda.
Widymusz, p. Widenda.
Widzieć, (nieosobiście) widać (głowy W. nie było; nieba od strzał nie było W.;
odkopali ziemię, aż korzeń było W.).
Wiechtek, wiechetek.
Wiecnica, ratusz.
Wieczerzadło p. Wieczerznik.
Wieczerzny p. Wieczerny.
Wieczność, 1) nabyć co wiecznością = na wieczne czasy; (dzierżeć mienie
wiecznością); 2) prawo wieczne, dzierżawa wieczna, dożywocie (kupowali
prawa i wieczności u książąt; zapisujemy sobie wieczności).
Wieczornik, p. Wieczerznik.
Wiedro, wiadro.
Wiedzenie, wiadomość.
Wiejaczka, p. Wiejadło.
Wiejadł, p. Wiejadl.
Wiejadło, p. Wiewidło.
Wiekiera, p. Wekiera.
Wieko, kosz.
Wiekować, trwać długo; żyć długo (miłość niedługo wiekuje; niedługo z żoną
wiekował).
Wielbrąd, wielbląd.
Wielbrądowy, p. Wielbłądzy.
Wielegi, p. Wieli.
Wieleraz, p. Wieloraz.
Wielgi, p. Wieli.
Wielgooczy, p. Wielkooczy.
Wielice, wielce.
Wieliczać, p. Wieliczyć.
Wieliczki p. Wieli.
Wielić, p. Wieleć.
Wieliki, p. Wieli.
Wielikoczynić, p. Wieliczyć.
Wielikonocny, wielkanocny.
Wielikość, wielkość.
Wielkierz, p. Wilkierz.
Wielkomyślny, zarozumiały.
Wielkopolak, Wielkopolanin.
Wielkosny, p. Wieli.
Wielkowładny, p. Wielowładny.
Wielkuśny, p. Wielkuchny.
Wielmie, p. Wielmi.
Wielmnóstwo, majestat.
Wielmożca, p. Wielmożnik.
Wielobożeński, politeistyczny.
Wielobożeństwo, politeizm.
Wielofarby, wielobarwny.
Wielokrewny, krwisty.
Wieloletny, p. Wielkoletni.
Wielolud, wielkolud.
Wielomożny, wielmożny.
Wieloroki, p. Wieleroki.
Wielosetny, z wielu set złożony, wiele set wynoszący (wiek W. = wiele set lat
wynoszący).
Wielosławny, przesławny.
Wielostrony, wielostrunny.
Wielosztuk, grupa.
Wielowęgieł, wielokąt.
Wielożytny, starożytny.
Wielożywny, urodzajny.
Wieluczki, p. Wieli.
Wieńcerz, p. Więciorka.
Wieńcować, wieńczyć.
Wierać się, często powtarzać „wiera“, upewniać (nie wieraj się, wierzę ci).
Wierciadło, zwierciadło.
Wierdung, p. Wiardunk.
Wierdunk, p. Wiardunk.
Wierę, wiera, 1) prawdziwie, zaiste (to już nie darmo, W. będzie co złego); 2)
nawet (by też W. aniołowie byli są zwodnicy).
Wierhanki, firanki.
Wierneczka, p. Wiernka.
Wiernie, zaprawdę.
Wiernisia, p. Wiernka.
Wierniś, p. Wiernek.
Wierszopiszyni, p. Wierszopiska.
Wierzchność, powierzchnia.
Wiesień, wiosna.
Wiesiołek, p. Wesołek.
Wiesioły, p. Wiesioł.
Wieszczenica, p. Wieszczbiarnia.
Wieszcznik, p. Wieszczarz.
Wieśba, wieszanie.
Wieściarz, p. Wieszczarz.
Wieśniany, p. Wiesienny.
Wieśćba, p. Wieszczba.
Wietki, p. Wiątchy.
Wietnąć, p. Wiądnąć.
Wietrunek, p. Wiatrunek.
Wietszeć, p. Wiotszeć.
Wieźć się, jechać, przeprawiać się; wieź się stąd! = wynoś się, ruszaj stąd.
Wieźdźba, p. Wieszczba.
Wieźdźbiarstwo, p. Wieszczba.
Wieźdźbiarz, p. Wieszczarz.
Wieża, 1) budynek z wieżą, jako bezpieczne schowanie np. akt, ksiąg i t. p.; 2)
wieżę osiodłać = dostać się do więzienia.
Wieżysty, p. Wieżaty.
Więcszy, p. Więtszy.
Więdły, wędzony.
Więdzina, wędlina.
Większoliczność, większość.
Więtki, p. Wiątchy.
Więtszyć, powiększać.
Więzać, p. Wiązać.
Więzadło, wiązadło.
Więź, p. Wiązanie.
Więźba, wiązanie.
Więźbity, wiążący się, zwięzły, klejący się, trzymający się kupy (mowa
więźbita = perjodyczna).
Więźnić, więzić.
Więża, pęta.
Wija, p. Wiejadl.
Wijadl, p. Wiejadl.
Wijadł, p. Wiejadl.
Wijadło, motowidło.
Wijatyk, księga, według której ksiądz dysponuje umierającego na śmierć.
Wiklić, p. Wichlić.
Wiktorja, zwycięstwo.
Wilgny, p. Wilgi.
Wilgot, p. Wilgość.
Wilgota, p. Wilgość.
Wilki, p. Wilgi.
Wilkołkowy, wiikołakowy.
Wilkość, p. Wilgość.
Wilża, p. Wilgość.
Wiłać, p. Wiłować.
Winarz, winiarz.
Winczowny, p. Winszowny.
Winduga, windowanie.
Windyczka, p. Winiczka.
Winica, winiarnia.
Winograno, p. Winogron.
Winogród, p. Winograd.
Winohrad, p. Winograd.
Winomiot, p. Winogard.
Winopijas, p. Winopijca.
Winopilca, p. Winopijca.
Winopój, p. Winopijca.
Winowaciec, p. Winowajca.
Winożarłok, p. Winopijca.
Winożerca, p. Winopijca.
Winsz, winszowanie, życzenie.
Wińczyć, wieńczyć.
Wionek, wianek.
Wiorzysko, p. Wierzysko.
Wiosienny, p. Wiesienny.
Wioska, wieśniaczka.
Wiosłoruszny, p. Wiosłolotny.
Wioteszek, obdartus.
Wioźba, p. Woźba.
Wiraszka, p. Wiersza.
Wirsza, p. Wiersza.
Wirtel, p. Wiertel.
Wirudny, p. Wierudny.
Wirzbca, pas.
Wirzch, wierzch.
Wisiadło, p. Wiesiadło.
Wisielny, wiślany.
Wisioł, p. Wisiec.
Wisiuga, p. Wisieć.
Wiskać, p. Wiszczeć.
Wiszar, p. Wisz.
Wiszor, szczotka.
Wiśnka, wisienka.
Witeczny, p. Wyteczny.
Witez, p. Witeź.
Witrykusz, p. Wytrykus.
Wiwenda, żywność.
Wizerunek, p. Wizerunk.
Wjać, p. Wjachać.
Wjeżać, p. Wjeżyć.
Wkidać, wrzucić.
Wkląsły, p. Wklękły.
Wklepać się, niedok. wklepywać się, pomylić się co do osoby, wziąć kogo za
kogo innego.
Wklękłość, wklęsłość.
Wklęknąć, wklęsnąć.
Wklęsnąć, wcisnąć się, wrazić się, wkleić się (śnie, wklęśnij w oczy ludzi).
Wklęśniać, p. Wklęśnić.
Wkować, wkuć.
Wlać, niedok. wlewać co na kogo = przelać, zlać (W. na kogo swą władzę, swe
prawa).
Wlepić, wpić, wszczepić, wbić, wrazić, wpoić (W. w co zęby; natura wlepiła
nam wrodzoną miłość; przyśnił mu się skarb, i tak go sobie wlepił w głowę,
że...).
Wlew, wlewok, 1) wlewanie, wlanie, wlewanie się, wlanie się (W. rzeki do
morza = ujście); 2) W. morza = odpływ (wlewy i wylewy morza).
Wlewać, p. Wlać. W. się, mieścić się, zawierać się, znajdować się w kim (nie
można z ubioru sądzić, co się w człowieka wlewa).
Wlulić się, wkraść się, zakraść się (skoro ją przytuli, zaraz duch się w członki
wluli; W. się w poufałość).
Władacz, p. Włajca.
Władarz, p. Włajca.
Władnik, p. Włajca.
Władogromy, p. Władogromny.
Władzicielka, p. Władarka.
Własnorodny, oryginalny.
Właścić, p. Właszczyć.
Właść, p. Właścizna.
Właśnik, właściciel.
Właz, p. Wlazło.
Właza, p. Wlazło.
Włodarka, p. Władarka.
Włodnąć, p. Włodować.
Włodz, właściciel.
Włokieta, p. Włóczenina.
Włosaty, włochaty.
Włosieniec, włosiennica.
Włosność, p. Włodza.
Włościnny, p. Włosny.
1. Włość, p. Włodować.
Włośnie p. Włostnie.
Włowić się dokąd = wkręcić się, wkraść się, włudzić się (W. się do serca
czyjego).
Włóczęcy, włóczący.
Włóczka, 1) wada wina, kiedy się ono wlecze, ciągnie; jak nić; 2) pismo
drobne ciągnące się łańcuszkiem.
Włókieta, p. Włókita.
Wmatywać, p. Wmatać.
Wmietywać, p. Wmieść.
Wnarzać, p. Wnurzyć.
Wnącać i W. się, p. Wnącić.
Wneciuchno, p. Wnetki.
Wneciuczko, p. Wnetki.
Wneteczki, p. Wnetki.
Wnetże, wnet.
Wnęczek, wnuczek.
Wnęczę, wnuczę.
Wnętny, wnęcający.
Wnętrz, p. Wnątrze.
Wnętrznie, wewnętrznie.
Wnętrzność, p. Wnątrze.
Wnić, wejść.
Wniebomkły, do nieba śpieszący.
Wnieść, niedok. wnosić 1) przynieść, dać (ta majętność wnosi 1000 talarów);
2) W.' na kogo przekleństwo = zagrozić komu przekleństwem.
Wniewalać, p. Wniewolić.
Wnijść, p. Wejść.
Wnitek, p. Wnik.
Wniwco, wniwecz.
Wniwczym, w niczem.
Wnorzyć, p. Wnurzyć
Wnurzać, p. Wnurzyć.
Wobłudny, obłudny.
Wochlon, 1) tygodniowa zapłata rzemieślnika; 2) zagroda.
Wodnatość, wodnistość.
Wodnaty, wodnisty.
Wodnocielność, p. Wodnica.
Wodnocielny, p. Wodniczny.
Wodnokrewny, flegmatyczny.
Wodnopławny, p. Wodopławny.
Wodnoziemski, p. Wodnoziemny.
Wodny: wodne wargi u kobiet = wargi wstydliwe mniejsze.
Wodociągłość, hidraulika.
Wodolej, p. Wodnik.
Wodolejca, p. Wodnik.
Wodomiecz, p. Wodomiec.
Wodomycza, p. Wodomiec.
Wodonosz, p. Wodonosiciel.
Wodonoszca, p. Wodonosiciel.
Wodonur, żaba.
Wodopad, wodospad.
Wodopij, p. Wódka.
Wodopływy, p. Wodopławny.
Wodopój, p. Wódka.
Wodoważnia, hidrostatyka.
Wodowód, p. Wodospław.
Wodowóz, woziwoda.
Wodoziemny, p. Wodnoziemny.
Wodziciel, wódz.
Wojanin, p. Wojarz.
Wojdłok, p. Wojłak.
Wojen, p. Wojarz.
Wojennik, p. Wojarz.
Wojeńszczyzna, p. Wojenne.
Wojewodzanka, wojewodzianka.
Wojewodziny, p. Wojewodzy.
Wojłuk, p. Wojłak.
Wojska, wojsko.
Wojsko kogo, czego = tłum, ciżba, gromada (W. dam, grzechów, filutów).
Wojskowiec, p. Wojarz.
Wokabuł, wokabuła.
Wokalisz, samogłoska.
Wokalizator, śpiewak.
Wokrądze, p. Wokrąg.
Wolentarz, ochotnik.
Woli, wołowy.
Wolnie, 1) swobodnie (W. odetchnąć); 2) śmiało, nie krępując się, bez ogródki
(W. co wyrazić).
Wolniuczki, wolniuchny.
Wolnochcący, dobrowolny.
Wolnowierca, p. Wolnomyślec.
Wolnowłady, p. Wolnowładny.
Wolnowładztwo, samowładztwo.
Wołać kim, czem, jak = nazywać. W. się, nazywać się (woła się Zbyszko).
Wołaszek, wołek.
Wołhynianin, p. Wołhyniec.
Wołhyń, Wołyń.
Wołowiec, p. Wołopas.
Wołownia, p. Wolarnia.
Wołownik, p. Wołopas.
Worstwa, warstwa.
Woskownictwo, woskarstwo.
Woskownik, woskarz.
Wosławiony, osławiony.
Woszczyć, woskować.
Wotywka, p. Wotywa.
Wozatarz, woźnica.
Wozatyrka, kobieta-woźnica.
Wozduszek, p. Wozduch.
Wozgrza, flegma.
Wozgrzywość, nosacizna.
Woziciel, p. Woźba.
Woziwód, p. Woziwod.
Wozodziej, p. Wozownik.
Woźnowski, p. Woźni.
Woże, wić.
Wódka, wodopój, wodopij, ten, albo ta, co tylko wodę (a nie trunki) pija.
Wpadać, p. Wpaść.
Wpaść się, niedok. wpasać się, 1) weżreó się, wjeść się, wgryźć się; 2) wnęcić
się, wkraść się, wkręcić się; wpasł się w mię = pozbadł mię.
Wpatrzyć się, wpatrzać się, wzwyczaić się przez patrzenie (z początku raził
mię ten widok, lecz z czasem wpatrzyły się oczy).
Wpądzać, wpędzać.
Wpisować, wpisywać.
Wpojśrzód, wpośród.
Wprawiać, p. Wprawić.
Wprowadzać, p. Wprowadzić.
Wprzód: W. kogo siadać = przed kim siadać (na pierwszem miejscu); dać
komu W. = dać się uprzedzić, ustąpić komu pierwszeństwa przed sobą.
Wrać, p. Wrzeć.
Wręcz, p. Wrącz.
Wron, wrona.
Wronowy, wroni.
Wrost, wzrost.
Wrot, powrót.
Wrotliwy, p. Wrotny.
Wrotna, odźwierna.
Wróbl, wróbel.
Wrót, powrót.
Wróżbit, p. Wróżek.
Wróżka, p. Wróża.
Wróżkarz, p. Wróżek.
Wróżnik, p. Wróżek.
Wrunąć, wedrzeć się, wpaść gdzie, zwalić się (nieprzyjaciel wrunął z wojskiem
do Pomorza).
Wrzać, p. Wrzeć.
Wrzał, p. Wrzeszcz.
Wrzała, p. Wrzeszcz.
Wrzaskać, wrzeszczeć.
Wrzaśliwy, wrzaskliwy.
Wrzemienny, doczesny.
Wrzesienny, wrześniowy.
Wrzeszcz, wrzal, wrzala, krzykacz.
Wrześnik, p. Wrześniak.
Wrzkomie, pozornie.
Wrzodliwy, p. Wrzedliwy.
Wrzodowiec, p. Wrzedzieć.
Wrzodzienica, p. Wrzedzienica.
Wrzodzisty, p. Wrzedliwy.
Wrzucać, p. Wrzucić.
Wsadzać, p. Wsadzić.
Wsarkać, p. Wsarknąć.
Wschadzać, wschodzić.
Wschodowy, p. Wschodny.
Wschodzień, wiatr wschodni.
Wsciornastek, p. Wściornastek.
Wsep, wsypanie.
Wsiadać, p. Wsieść.
Wsiarz, wieśniak.
Wsiewać, p. Wsiać.
Wskakować, p. Wskakać.
Wskazywać, p. Wskazać.
Wskiełznać, okiełznać.
Wskiwać, p. Wskinąć.
Wskonać, wskórać.
Wskopawać, wskopywać.
Wskoś: Na W. = na ukos.
Wskórać, 1) rozwinąć się, rozrosnąć się, przyjąć się (palma choć wyrośnie, ale
nie wskóra); 2) przyjść do siebie, poprawić się; odzyskać dobrobyt.
Wskrzesować, wskrzeszać.
Wskrzeszca, p. Wskrześca.
Wskrzysić, wskrzesić.
Wskurzyć, wzbić kurzem, podkurzyć.
Wsława, wsławienie.
Wsławiać, p. Wsławić.
Wsobić się, niedok. wsobiać się, wcisnąć się, wnęcić się, wkraść się
(znienacka się wsobia między ludzi chytrość, zwyczaj wsobiony = wkorzeniony,
zastarzały).
Wsparnąć, p. Wsparznąć.
Wsparzać, p. Wsparzyć.
Wspiąć się, niedok. wspinać się, 1) W. się przeciw komu = powstać; 2) piąć
się, sadzić się.
Wspierać, p. Wesprzeć.
Wspluwać, p. Wsplunąć.
Wspławiać, p. Wspławić.
Wspływać, p. Wspłynąć.
Wspoledz, poledz.
Wspołeczny, społeczny.
Wspomień, wspomnij.
Wspomożca, p. Wspomocnik.
Wspora, p. Wspór.
Wspowiedź, spowiedź.
Wspólca, wspólnik.
Współek, p. Wspołek.
Wsprawny, sprawny.
Wspuszyć, wzdąć, napuszyć (W. żagle, skrzydła); W. się, napuszyć się, nadąć
się (tem się wspuszywszy, rozumieli, że wszystkich przemogą).
Wstać, niedok. wstawać, 1) ruszyć się, ocknąć się z apatji (królu! wstań a nie
dopuszczaj łupiestwa; wstał i obronił dzieweczki); 2) W. od kogo = odstać;
porzucić kogo; 3) wznieść się, podnieść się, sterczeć, wystawać (pagórek
wstaje); 4) wszcząć się, powstać (wiatry wstają = zrywają się).
Wstanek, wstanie ze snu.
Wstargiwać, p. Wstargnąć.
Wstawać, p. Wstać.
Wstecz, 1) na W. pójść = cofnąć się, oddalić się (poszli na W. i dalej z nim nie
chodzili); upaść na W. = w tył, wznak, za siebie; 2) W. się brać do sędziego =
założyć rekurs; 3) W. puszczają słowa = odgadują komu, kłócą się ząb za ząb,
nie zostają dłużni w odpowiedzi; 4) albo wstecza, odwołanie się do ksiąg
sądowych dawniejszych lub do pamięci sędziego względem faktu, który się stał
w sądzie.
Wstecza, p. Wstecz.
Wstęchlizna, p. Wstęchlina.
Wstęchłość, p. Wstęchlina.
Wstęchły, stęchły.
Wstępień, p. Wstąpień.
Wstępić, p. Wstąpić.
Wstężać, p. Wstężyć.
Wstornastek, p. Wściornastek.
Wstrącać, p. Wstrącić.
Wstrącić, niedok. wstrącać, odbić, odtrącić; W. się, 1) odbić się od czego,
odskoczyć; 2) W. się od kogo = odstręczyć się, nabrać doń wstrętu.
Wstrząs, wstrząśnienie.
Wstrzykać, wstrzyknąć.
Wstrzymałość, p. Wstrzymięźliwość.
Wstrzymały, p. Wstrzymięźliwy.
Wstrzymawać, p. Wstrzymać.
Wstrzymawałość, p. Wstrzymięźliwość.
Wstrzymawały, p. Wstrzymięźliwy.
Wstrzymować, p. Wstrzymać.
Wstrzymywałość, p. Wstrzymięźliwość.
Wstrzymywały, p. Wstrzymięźliwy.
Wstydawy, p. Wstydny.
Wsuć, wsypać.
Wsypować, wsypywać.
Wszaki, wszelki.
Wsządy, wszędy.
Wszczedł, wzszedł.
Wszczurnasty, p. Wściornastek.
Wszczyniać, p. Wszczynić.
Wszechbożnik, p. Wszechbożeńczyk.
Wszechbożność, p. Wszechbożeńskość.
Wszechbożny, p. Wszechbożeński.
Wszechnaświętszy, p. Wszechświęty.
Wszegdy, zawsze.
Wszeliki, p. Wszelkny.
Wszeteczność, p. Wszeteczeństwo.
Wszędobyły, p. Wszędybył.
Wszędybylski, p. Wszędybył.
Wszędybyły, p. Wszędybył.
Wszędyobecny, p. Wszędybytny.
Wszędziebylski, p. Wszędybył.
Wszędziebytność, p. Wszędybytność.
Wsztornastek, p. Wściornastek.
Wsztornki, p. Wściornastek.
Wszystkołomy, p. Wszystkołomny.
Wszystkowłady, p. Wszystkowładny.
Wszystkoźrzy, p. Wszechwidny.
Wszyściek, p. Wszyciek.
Wszytek, p. Wszyciek.
Wśbiebiać, p. Wścipić.
Wściebić, p. Wścipić.
Wściekliwość, p. Wścieklina.
Wściekliwy, wściekły.
Wściernastek, p. Wściornastek.
Wściorki, p. Wściornastek.
Wściornki, p. Wściornastek
Wścipiać, p. Wścipić.
Wściurnastek, p. Wściornastek.
Wśmierdnąć, p. Wśmiardnąć.
Wśmierdnieć, p. Wśmiardnąć.
Wśrzód, wśród.
Wśrzódpędny, p. Wśrzódmierny.
Wtchnąć, wetchnąć.
Wtóre, powtóre.
Wtrzymawały, p. Wstrzymięźliwy.
Wucałować, ucałować.
Wul, p. Wól.
Wwlec, p. Wewlec.
Wwlekać, p. Wewlec.
Wwłóczyć, p. Wewlec.
Wwodzić i W. się, p. Wwieść.
Wybaczać, p. Wyboczyć.
Wybaczawać, p. Wybaczyć.
Wybaczować, p. Wybaczyć.
Wybawa, wybawienie.
Wybicie, wymówka (W. rozmaite, którem się pozwany wybić albo wyjąć może
od sprawy sądowej, exceptio).
Wybierać, p. Wybrać.
Wybierzyczny, p. Wyboryczny.
Wybijać, p. Wybić.
Wyblednieć, wybladnąć.
Wyblekać, p. Wyblegotać.
Wyblokać, p. Wyblegotać.
Wybluwać, p. Wybluć.
Wyblwać, p. Wybluć.
Wybłędzić, p. Wybłądzić.
Wyboczać, p. Wyboczyć.
Wyboliwać, p. Wyboleć.
Wyboryński, p. Wyboryczny.
Wyborzyczny, p. Wyboryczny.
Wybrusować, p. Wybruszyć.
Wybrykiwać, p. Wybryknąć.
Wybrykować, p. Wybryknąć.
Wybuj, wybujanie.
Wycadzić, wycedzić.
Wychełtywać, p. Wychełtać.
Wychładzać, p. Wychłodzić.
Wychłościć, wychłostać.
Wychodzić, p. Wyjść.
Wychodzony, marsz.
Wychojstwo, wychodztwo.
Wychopień, podpłomyk.
Wychowańca, wychowanica.
Wychowek, p. Wychów.
Wychowywaciel, p. Wychowalnik.
Wychowywacielka, p. Wychowanica.
Wychrachać, wyckarkać.
Wychrapywać, p. Wychrapać.
Wychrzciuk, p. Wychrzciak.
Wychwacić, p. Wychwycić.
Wychwaliwać, wychwalać.
Wyciąć się, niedok. wycinać się, 1) W. z kim = zmierzyć się, złożyć się
bronią w pojedynku; 2) W. się, z czego, od czego = wybić się, wymotać się,
odstrychnąć się od czego.
Wyciągać, p. Wyciągnąć.
Wyciągły, wyciągnięty.
Wyciekać, p. Wyciec.
Wyciekiwać, p. Wyciec.
Wycienić, wycieniować.
Wycieńszeć, wycieńczyć.
Wycierpiwać, p. Wycierpieć.
Wycięgacz, p. Wyciągacz.
Wycięgać, p. Wyciągnąć.
Wycięstwo, zwycięstwo.
Wycięzca, zwycięzca.
Wyciężać, p. Wyciężyć.
Wyciężny, zwycięski.
Wycinka, wycinek.
Wyciskawać, p. Wycisnąć.
Wyciśnica, drukarnia.
Wycmukły, wysmukły.
Wycwier, p. Wycwerk.
Wyczerpiony, wyczerpany.
Wyczesować, wyczesywać.
Wyczosać, wyczesać.
Wyczwerk, p. Wycwerk.
Wyczwerny, p. Wycwerny.
Wyczyniać, p. Wyczynić.
Wyczyściać, p. Wyczyścić.
Wyczytywać, p. Wyczytać.
Wyćwierk, p. Wycwerk.
Wyćwierkować, p. Wycwerkować.
Wyćwierny, p. Wycwerny.
Wyćwirny, p. Wycwerny.
Wydarek, p. Wydartek.
Wydawczyna, zdrajczyni.
Wyderka, zdzierstwo.
Wyderkafowy, p. Wyderkowy.
Wyderkownik, p. Wyderkarz.
Wyderzyć, wybić.
Wydłabiać, p. Wydłabić.
Wydmuch, p. Wydmisko.
Wydole, wydoła.
Wydrożać, p. 1) Wydrożyć.
wydrużyć, p. 1) Wydrożyć.
Wydrwić się, niedok. wydrwiwać się, wyzwolić się drwinami, wykpić się,
wyłgać się.
Wydubnieć, p. Wydupnieć.
Wyduchnąć, wydyszyć, wytchnąć, z tchnieniem wypuścić (W. duszę).
Wydwarzać, p. Wytworzyć.
Wydworny, wytworny.
Wydworzyć, p. Wytworzyć.
Wydzióbić, p. Wyzobać.
Wydziubić, p. Wyzobać.
Wydziwiać, p. Wydziwić.
Wydzwaniać, p. Wydzwonić.
Wydzwoniać, p. Wydzwonić.
Wydźwigać, p. Wydźwignąć.
Wydźwignąć, niedok. wydźwigać, wznieść, podnieść (W. serce do Boga).
Wyfarsnąć się, wymknąć się, wypsnąć się, wyślizgnąć się (W. się komu
wężem).
Wygadzać, p. Wygodzić.
Wygajać, p. Wygaić.
Wygartować, wygarniać.
Wygąść, wygrać.
Wyględacz, wyglądacz.
Wyględować, p. Wyglądać.
Wyględywać, p. Wyglądać.
Wygłabiać, p. Wygłobić.
Wygłębiać, p. Wygłębić.
Wygładzieć, p. Wygładnieć.
Wygnarować, wyżywić.
Wygolały, który stał się zupełnie gołym (W. od włosów = wylniały, wyłysiały).
Wygolić, 1) zrobić gołym, ogołocić, spustoszyć (wygoli wszystko, jak wół trawę
na polu); 2) wytępić, wygładzić, wyniszczyć; 3) W. kogo z kapłaństwa = wyzuć
go z kapłaństwa; 4) W. komu kilka razów i t. p. = wyliczyć, wysypać.
Wygorawać, p. Wygorzeć.
Wygrawać, p. Wygrać.
Wygrawca, p. Wygrawacz.
Wygrzonąć, p. Wygrześć.
Wyhecować, wypolerować.
Wyborować, p. Wyharować.
Wyikrzyć, wyiskrzyć kogo = wyzuć z pieniędzy, wyniszczyć (W. kogo grą w
karty).
Wyistoczyć, p. Wyiścić.
Wyiście, wyjście.
Wyiść, p. Wyjść.
Wyjać, p. Wyjachać.
Wyjadać, p. Wyjeść.
Wyjawić się, niedok. wyjawiać się, 1) objawić się, jawnym się uczynić (Tyś,
Panie, nam się wyjawił); 2) ziścić się, sprawdzić się na jawie (sen mi się wyjawił
= wyśniło mi się).
Wyjazd, wycieczka jezdna.
Wyjądrzać, p. Wyjądrzyć.
Wyjechać, p. Wyjachać.
Wyjednywać, p. Wyjednać.
Wyjeli, wyjechali.
Wyjeżdżać, p. Wyjechać.
Wyjrzewać, p. Wyjrzeć.
Wyjść, wyiść, wyniść, niedok. wychodzić: W. z głowy, z rozumu, z pamięci =
utracić rozum, pamięć. Wychodzić się, dok. wytrzeć się chodzeniem,
wychełtać się (wychodził się zamek).
Wyjustyfikować, usprawiedliwić.
Wykarczewić, p. Wykarcować.
Wykaszlać się z czego = przyjść do siebie, wyzwolić się, otrząsnąć się z czego
złego.
Wykisać, p. Wykisnąć.
Wykisieć, p. Wykisnąć.
Wykląsły, p. Wyklęsły.
Wyklekotać, p. Wyklektać.
Wykluwać, p. Wykluć.
Wyklwać, p. Wykluć.
Wykładać, p. Wyłożyć.
Wykładanny, p. Wykład.
Wykonacz, wykonawca.
Wykonterfektować, p. Wykonterfetować.
Wykonywać, p. Wykonać.
Wykonywawczy, wykonawczy.
Wykorczować, p. Wykarcować.
Wykrapiać, p. Wykropić.
Wykrącać, p. Wykręcić.
Wykrączać, p. Wykręcić.
Wykrążać, p. Wykrążyć.
Wykresić, wykreślić.
Wykrętały, p. Wykrętki.
Wykrętarz, p. Wykrętacz.
Wykrętki, wykrętały, wykręty, matactwa, wybiegi.
Wykrętnik, p. Wykrętacz.
Wykroczny, występny.
Wykrok, p. Wykrot.
Wykrszyć, wykruszyć.
Wykrzcić, wychrzcić.
Wykrzosywać, p. Wykrzosać.
Wykrzyczyciel, p. Wykrzyk.
Wyksykawać, p. Wykszykać
Wykupnik, p. Wykupiciel.
Wykurzywać, p. Wykurzyć.
Wylatać, p. Wylecieć.
Wylatować, p. Wylecieć.
Wylatywać, p. Wylecieć.
Wylągać, p. Wylężeć.
Wylągiwać, p. Wylężeć.
Wylecać, p. Wylecić.
Wyleganica, nałożnica.
Wylęganiec, p. Wyleganiec.
Wylegiwać, p. Wylężeć.
Wylicać, p. Wylecić
Wylichwiać, p. Wylichwić.
Wylichwić, niedok. wylichwiać, wycisnąć, wydrzeć lichwą.
Wyllcić, p. Wylecić.
Wylity, wylany.
Wylizować, wylizywać.
Wyłacnieć, p. Wyłacznieć.
Wyłamywać się, 1) wyprężać się, wić się, wykręcać się (W. się w wielkiej
chorobie; 2) kręcić, matać, używać, wybiegów.
Wyłamować, p. Wyłamać.
Wyłamywać, p. Wyłamać.
Wyłęczyć, wyłączyć.
Wyłudca, p. Wyłuda.
Wyłudzać, p. Wyłudzić.
Wyłudziński, p. Wyłuda.
Wyługować, p. Wyłużyć.
Wyłupiać, p. Wyłupić.
Wyłupować, p. Wyłupić.
Wyłuszczać, p. Wyłuszczyć.
Wyłużać, p. Wyłużyć.
Wyłygać, p. Wyłgać.
Wyłykać, p. Wytknąć.
Wymaglować, wymachlować.
Wymarzać, p. Wymorzyć.
Wymawiać, p. Wymówić.
Wymerskać, wychłostać.
Wymężczyźniać, p. Wymężczyźnić.
Wymiara, wymiar.
Wymiarny, wymiarowy.
Wymiatać, p. Wymieść.
Wymiatawać, p. Wymieść.
Wymiatywać, p. Wymieść.
Wymiądlić, wymiędlić.
Wymieniwać, wymieniać.
Wymienka, p. Wymianka.
Wymienny, p. Wymienitelny.
Wymierny, wymierzony.
Wymierzać, p. Wymierzyć.
Wymierzienić, p. Wymierzić.
Wymierzły, obmierzły.
Wymieść,
niedok. wymiatać, wymiotać, wymietać, wymiatywać, wymiatawać, w
ymietywać, 1) wyrzucić; 2) wymówić, wytknąć (W. komu swe
dobrodziejstwa).
Wymietać, p. Wymieść.
Wymietywać, p. Wymieść.
Wymiękczać, p. Wymiękczyć.
Wymijać, p. Wyminąć.
Wyminąć, niedok. wymijać, minąwszy wyjść, upłynąć (już wyminęła wtóra
niedziela).
Wymiotać, p. Wymieść.
Wymistrzować, p. Wymistrować.
Wymłocka, p. Wymłocek.
Wymłot, p. Wymłocek.
Wymłócić: Pewnie na moich ustach nie wymłóci = nie wyciśnie, nie wygrozi
(= nie wymoże, abym wymówił).
Wymować, wyjmować.
Wymuskować, wymuskiwać.
Wymyślawać, p. Wymyślić.
Wynajdować, p. Wynaleźć.
Wynajdywać, p. Wynaleźć.
Wynajdziciel, p. Wynaleźca.
Wynajdzicielka, p. Wynaleźca.
Wynalazca, p. Wynaleźca.
Wynalezczyna, p. Wynaleźca.
Wynaleziciel, p. Wynaleźca.
Wynalezicielka, p. Wynaleźca.
Wynaleźć, wynajść,
niedok. wynajdować, wynajdywać, wynachodzić wyrok = wskazać,
zaproponować, wydać.
Wynaszywać, ranterować.
Wynażać, p. Wynażyć.
Wynątrzyć, wywnętrzyć.
Wynędziciel, ten, co wynędził albo co wynędza.
Wynić, wyjść.
Wyniecić, wzniecić.
Wyniść, p. Wyjść.
Wynorzyć, wynurzyć.
Wynosić, p. Wynieść.
Wyńdź, wyjść.
Wyostrzywać, wyostrzać.
Wypachać, wyorać.
Wypachnąć, wywietrzeć.
Wypadać, p. Wypaść.
Wypadywać, p. Wypaść.
Wypalacz, podpalacz.
Wypaliwać, wypalać.
Wypałać, p. Wyopałać.
Wyparszczeć, p. Wyparskać.
Wypatrywać, p. Wypatrzyć.
Wypatrzać, p. Wypatrzyć.
Wypądzać, p. Wypądzić.
Wypedzieć, p. Wypowiedzieć.
Wypęczać, p. Wypęczyć.
Wypiać, wyśpiewać.
Wypiątnować, p. Wypiętnować.
Wypiekać, p. Wypiec.
Wypieniać, p. Wypienić.
Wypierzchać, p. Wypierzchnąć.
Wypieszczać, p. Wypieścić.
Wypinać, p. Wypiąć.
Wyplewnąć, p. Wyplewić.
Wyplewiać, p. Wyplewić.
Wyplundrować, wyplondrować.
Wypłacać, p. Wypłacić.
Wypłacować, wykupić.
Wypłacywać, p. Wypłacić.
Wypłaniać, p. Wypłonić.
Wypławek, p. Wypław.
Wypławiać i W. się, p. Wypławić.
Wypłomieniać, p. Wypłomienić.
Wypłoniać, p. Wypłomienić.
Wypłyń, p. Wypław.
Wypłynąć, p. Wypłyć.
Wypływać, p. Wypłyć.
Wypodsiać, p. Wyopałać.
Wypotroszyć, wypaproszyć.
Wypowiadać, p. Wypowiedzieć.
Wypowieść, p. Wypowiedź.
Wypozywać, p. Wypozwać.
Wypraktykować, wywróżyć.
Wypraw, p. Wyprawa.
Wyprażniać, p. Wypróżnić.
Wyprążać, p. Wyprążyć.
Wyprążyć, niedok. wyprążać, wypręgać, wypręgiwać, wyprężyć; W. się,
1) wyprężyć się; 2) wytężyć się, wysilić się.
Wyproś, prośba.
Wyprowadzać, p. Wyprowadzić.
Wypróżniskrzynka, p. Wypróżnimieszek.
Wypróżniworek, p. Wypróżnimieszek.
Wypryskawać, p. Wypryszczeć.
Wyprzawać, p. Wyprzać.
Wyprzątać, p. Wyprzątnąć.
Wyprzeć się, niedok. wypierać się, 1) wypchnąć się, wychylić się, wyłamać
się z pod czego (żyła kruszcowa wyparła się = ukazała się na powierzchni); 2)
wyłamać się, wybić się (W. się komu z posłuszeństwa).
Wypuszczać, p. Wypuścić.
Wypuszczek, p. Wypustek.
Wypytanie, p. Wypyt.
Wyradzać, p. Wyrodzić.
Wyraszczać, p. Wyrościć.
Wyrazować, p. Wyrazić.
Wyrąbek, p. Wyrąb.
Wyrąbie, p. Wyrąbać.
Wyrąbnąć, p. Wyrąbać.
Wyrębek, p. Wyrąb.
Wyrębić, p. Wyrąbać.
Wyrębl, p. Wyrębla.
Wyrębować, p. Wyrąbać.
Wyręczać, p. Wyręczyć.
Wyrnąć, p. Wyrgnąć.
Wyrobotek, p. Wyrobek.
Wyroczyć, wyrokować.
Wyrodziły, 1) który się wysilił rodzeniem, który przestał rodzić, być płodnym
(grunt W.); 2) który się wyrodził, który ród swój spodlił, wyrodny.
Wyronić, niedok. wyraniać, 1) wyrzucić, zrzucić, dać wypaść (W. zęby, rogi);
2) obluzować, wyruszyć (wiatr latorośl wyronił); 3) W. z kalety = wyrzucić na
marne; 4) W. z pamięci = wypuścić, zatrzeć w pamięci; W. się z karbów =
wypaść z karbów.
Wyrostnąć, wyrosnąć.
Wyrozumiany, p. Wyrozumialny.
Wyrozumność, p. Wyrozumialność.
Wyrozumny, p. Wyrozumialny.
Wyrównawać, p. Wyrównić.
Wyrówniać, p. Wyrównić.
Wyrt, p. Wirt.
Wyruchać, p. Wyruszyć.
Wyruchywać, p. Wyruszyć.
Wyruszać, p. Wyruszyć.
Wyrwiczopek, korkociąg.
Wyrynać, p. Wyrgnąć.
Wyrywać: rozmawiali, każdy to i owo wyrywając = wtrącając swoje dorywczo.
Wyrząd, wyrządzenie.
Wyrządzać, p. Wyrządzić.
Wyrzednieć, p. Wyrzedzieć.
Wyrzezacz, wyrzynacz.
Wyrzezaniec, p. Wyrzezek.
Wyrzędać, p. Wyrządzić.
Wyrzędzić, p. Wyrządzić.
Wyrzucać, p. Wyrzucić.
Wyrzucić, niedok. wyrzucać, wyjawić (czego wymówić nie mógł, przez usta
towarzysza swego wyrzucił; W. tajemnicę).
Wyrzuta, p. Wyrzut.
Wysać, p. Wyssać.
Wysad, p. Wysada.
Wysadzać, p. Wysadzić.
Wysepka, wysypka.
Wysfor, p. Wyswor.
Wysiadać, p. Wysiedzieć.
Wysiadywać, p. Wysiedzieć.
Wysiągnąć, p. Wysięgnąć.
Wysiąkać, p. Wysiąknąć.
Wysiekactwo, szermierka.
Wysiepnąć, p. Wysiepać.
Wysiewać, p. Wysiać.
Wysiękać, p. Wysiąknąć.
Wysięknąć, p. Wysiąknąć.
Wysiękować, p. Wysiąknąć.
Wyskakować, wyskakiwać.
Wyskipieć, p. Wykipieć.
Wyskolić, p. Wysklać.
Wyskubać się, niedok. wyskubywać się, wyguzdrać się, wystroić się (nim
się wyskubała, wymuskała...; nim się stary namyśli, odważy, wyskubie...).
Wysławca, wysławiacz.
Wysławiać, p. Wysławić.
Wysławować, p. Wysławić.
Wysłowiać, p. Wysłowić.
Wysłuchawać, wysłuchiwać.
Wysługować, wysługiwać.
Wysłuszać, p. Wysłuchać.
Wysmoktywać, p. Wysmoktać.
Wysmukać, p. Wysmuknąć.
Wysmukiwać, p. Wysmuknąć.
Wysmuknąć,
niedok. wysmukać, wysmykać, wysmukiwać, wyszmukiwać, 1) W. ręce
= wyciągnąć, wysunąć, wystawić; 2) wymuskać, wygłaskać.
Wysoce, wysoko.
Wysokolotny, p. Wysokoletny.
Wysokuteneczki, p. Wysoczki.
Wysokuteńki, p. Wysoczki.
1. Wyspaczać, p. Wyspaczyć.
2. Wyspaczać, p. Wyszpocić.
Wystatczać, p. Wystatczyć.
Wysterczać, p. Wysterczyć.
Występca, p. Występnik.
Występek, występ.
Występować, p. Wystąpić.
Wystorczyć, p. Wysterczyć.
Wystorzyć, p. Wysterczyć.
Wystroga, przestroga.
Wystroszyć, p. Wysterczyć.
Wystrożyć, p. Wysterczyć.
Wystrychać, p. Wystrychnąć.
Wystrzelać, p. Wystrzelić.
Wystrzykać, p. Wystrzyknąć.
Wystrzykiwać, p. Wystrzyknąć.
Wysturkać, p. Wyszturchnąć.
Wysturkiwać, p. Wyszturchnąć.
Wysturknąć, p. Wyszturchnąć.
Wystydać, p. Wystydnąć.
Wystyrczać, p. Wysterczyć.
Wystyrczyć, p. Wysterczyć.
Wysuć, wysypać.
Wyswobodca, p. Wyświebodziciel.
Wyswobodnik, p. Wyświebodziciel.
Wysypiać, p. Wyspać.
Wysypywać, p. Wysypać.
Wysza, p. Wysocza.
Wyszastywać, p. Wyszastać.
Wyszcie, p. Wyście.
Wyszczególniać, p. Wyszczególnić.
Wyszczerkiwać, p. Wyszczerkać.
Wyszczerny, wyszczerzony.
Wyszczykać, p. Wyszczyknąć.
Wyszczykować, p. Wyszczyknąć.
Wyszczyniać, p. Wyszczynić.
Wyszczynić, niedok. wyszczyniać, wychylić z pod czego, wytknąć, wysadzić
(W. łeb z wody).
Wyszczypać, p. Wyszczypnąć.
Wyszczypować, p. Wyszczypnąć.
Wyszczyrbić, wyszczerbić.
Wyszej, p. Wyższej.
Wyszka, p. Wyżyna.
Wyszlabizować, p. Wyślabizować.
Wyszłapić, p. Wyszłapać.
Wyszmatywać, p. Wyszmatać.
Wyszmatnąć, p. Wyszmatać.
Wyszmukiwać, p. Wysmuknąć.
Wyszpacać, p. Wyszpocić.
Wyszpaczać, p. Wyszpocić.
Wyszpecić, zrobić zupełnie szpetnym; W. się, wyszpetnieć, wyrodzić się
szpetnie, stać się zupełnie szpetnym.
Wyszperacz, p. Wyszperownik.
Wyszperować, p. Wyszperlać.
Wyszpyracz, p. Wyszperownik.
Wyszpyrać, p. Wyszperlać.
Wyszpyrować, p. Wyszperlać.
Wyszszy, p. Wysszy.
Wyszszyć, p. Wyszyć.
Wyształtować, p. Wykształtować.
Wyszturknąć, p. Wyszturchnąć.
Wyszudzać, p. Wyszydzić.
Wyszukawacz, wyszukiwacz.
Wyszumać, wyszumieć.
Wyszybować się, szybując wynieść się, wysadzić się w górę, wznieść się.
Wyszymować, wyszumować.
Wyszyplać, p. Wyszypleć.
Wyścieczka, wycieczka.
Wyść, wyjść.
Wyślakować, p. Wyszlakować.
Wyślepiać, p. Wyślepić.
Wyśmalcować, p. Wyszmalcować.
Wyśmiech, pośmiewisko.
Wyśnić, ziścić to, co się śniło (woły tłuste i chude wyśniły siedem lat żyznych i
siedem głodnych).
Wyśpilować, p. Wyszpilować.
Wyśszej, p. Wyższej.
Wyświadczać, p. Wyświadczyć.
Wyświebodzać, p. Wyświebodzić.
Wyświecać, p. Wyświecić.
Wyświęcać, p. Wyświęcić.
Wytarać, wytarzać.
Wytargać, p. Wytargnąć.
1. Wytargować, p. Wytargnąć.
Wytecz, p. Wytycz.
Wytecznik, p. Wytycznik.
2. Wyteczny, p. Wytyczny.
Wytępać, p. Wytąpać.
Wytrawiać, p. Wytrawić.
Wytrawować, p. Wytrawić
Wytrąbować, p. Wytrąbić.
Wytrąbywać, p. Wytrąbić.
Wytrącić, wytręcić, niedok. wytrącać, wytręcać, 1) trąciwszy wybić (W.
komu zęby; klin klinem W.); W. członek ze stawu = wybić, wywichnąć; 2)
wyparować, wyprzeć, wytłuc (W. nieprzyjaciół); 3) odtrącić (Pan ich wytrąci od
siebie).
Wytretować, wytratować.
Wytrębować, p. Wytrąbić.
Wytręcać, p. Wytrącić.
Wytręcić, p. Wytrącić.
Wytrętwić, wydrętwić.
Wytrykusz, p. Wytrykus.
Wytryskiwać, p. Wytrysnąć.
Wytrząsać, p. Wytrząść.
Wytrzeć się, niedok. wycierać się, otrzeć się, okrzesać się, obyć się
(bywalec, dobrze się między ludźmi wytarł; w zwyczaju wojennym dobrze
wytarty = doświadczony).
Wytrzymować, p. Wytrzymać.
Wytychać, p. Wytchnąć.
Wytycz, wytecz, 1) wytykanie, wytknięcie; 2) albo wytyczna, wytyczne,
dziesięcina wytyczna; 3) przebranie, przebrakowanie (W. w przyjaciołach); 4)
albo wytyk choroba nożna u koni, psów, bydła.
Wytyczna, p. Wytycz.
Wytyczne, p. Wytycz.
Wytyk, p. Wytycz.
Wytykawać, p. Wytknąć.
Wytykownik, p. Wytycznik.
Wytryskać, p. Wytrysnąć.
Wyuczać, p. Wyuczyć.
Wywadzać, wywodzić.
Wywadzić, wyrwać.
Wywalić się, niedok. wywalać się, wydobyć się z ciężkością, wytoczyć się (W.
się z jaja; wywalili się z portu).
Wywarzyny, wywar.
Wyważać, p. Wyważyć.
Wywęższać, p. Wywęższyć.
Wywiad, wywiady.
Wywiadać, p. Wywiedzieć.
Wywiadować, p. Wywiedzieć.
Wywiadywać, p. Wywiedzieć.
Wywiązić, p. Wywięzić.
Wywiąznąć, p. Wywięznąć.
Wywichłać, p. Wywichlić.
Wywichływać, p. Wywichlić.
Wywiercieć, wywiercić; W. się, wywiercić się, wykręcić się, wywinąć się (W.
się śmierci; nie wywierci się kaźni).
Wywierszać, p. Wywierszyć.
Wywieszczać, p. Wywieszczyć.
1. Wywierać, p. 1. Wywrzeć.
2. Wywierać, p. 2. Wywrzeć.
Wywiewa, p. Wywiew.
Wywiewka, p. Wywiew.
Wywiniać, p. Wywinić.
Wywiotszeć, p. Wywietszeć.
Wywiotszyć, p. Wywietszyć.
Wywlekać, p. Wywlec.
Wywłaczać, p. Wywlec.
Wywłączać, wyłączać.
Wywnętrzać, p. Wywnętrzyć.
Wywoławacz, wywoływacz.
Wywoławać, p. Wywołać.
Wywoływać, p. Wywołać.
Wywracacz, p. Wywroćca.
Wywrać, p. 1. Wywrzeć.
Wywrotnik, p. Wywroćca.
Wywróciciel, p. Wywroćca.
Wyzbroić, rozbroić.
Wyzdradzać, p. Wyzdradzić.
Wyziać, p. Wyziewnąć.
Wyziajać, p. Wyziewnąć.
Wyzienąć, p. Wyziewnąć.
Wyziewać, p. Wyziewnąć.
Wyzina, wyżyna.
Wyzinąć, p. Wyziewnąć.
Wyznaczać, p. Wyznaczyć.
Wyznaczywać, p. Wyznaczyć.
Wyznać, niedok. wyznawać, 1) szczerze podać, zadeklarować (podług
wyznania dochodów na okrąg wypadło 600 złotych podatku); 2) uznać (W.
kogo za pana); 3) W. kogo, komu, W. się komu = uznać ze czcią, przyznać się
doń z uwielbieniem (Boże, wyznawać Cię będę całem sercem; wyznawajcie
Panu, że dobry jest); W. się, 1) przyznać się, wyznać swą winę; 2) zapisać się,
podać się do listy (W. się czasu spisu ludności); 3) dać się poznać (lwie szczenię
wyznawa się pazurem).
Wyznakować, p. Wyznaczyć.
Wyznamionować, p. Wyznaczyć.
Wyznawacz, wyznawca.
Wyznawać, p. Wyznać.
Wyzobić, p. Wyzobać.
Wyzwalać, p. Wyzwolić,
Wyzywać, p. Wyzwać.
Wyzżonąć, p. Wyzżedz.
Wyźrzewać, p. Wyjrzeć.
Wyż p. Wysocza.
Wyża, p. Wysocza.
Wyżdżąć, p. Wyżąć.
Wyżdżmiąć, p. Wyżąć.
Wyżdżymać, p. Wyżąć.
Wyżegnąć, p. Wyzżedz.
Wyżgać, wypędzić.
Wyżgły, wypalony.
Wyżgnąć, p. Wyzżedz.
Wyżka, p. Wyżyna.
Wyżlina, p. Wyżlin.
Wyżłobować, wyżłabiać.
Wyżmiąć, p. Wyżąć.
Wyżni, wysoki.
Wyżobać, p. Wyzobać.
Wyżobić, p. Wyzobać.
Wyżogać, p. Wyzżedz.
Wyżognąć, p. Wyzżedz.
Wyższa, p. Wysocza.
Wyższka, p. Wyżyna.
Wyżuchlać, p. Wyżuchlić.
Wyżymać, p. Wyżąć.
Wyżymki, wytłoczki.
Wyżynąć, p. Wyżąć.
Wyżynki, dożynki, okrężne.
Wyżywać, p. Wyżyć.
Wzarań, zrana.
Wzbaczać, p. Wzbaczyć.
Wzbiedz, puścić w górę, pójść w górę; wzbić się, wzejść (ziarno wzbiegło ku
górze); W. się, (o koniach) rozbiegać się, ponieść.
Wzbierać, p. Wezbrać.
Wzbogatnieć, p. Wzbogacieć.
Wzbrać, p. Wezbrać.
Wzbrzeże wybrzeże.
Wzbudzać, p. Wzbudzić.
Wzdalić, oddalić.
Wzdłużać, p. Wzdłużyć.
Wzdłużny, p. Wzdłużni.
Wzdraz, p. Wzraz.
Wzdraźnić, p. Wzdrażnić.
Wzdrost, wzrost.
Wzdrok, p. Wezrok.
Wzdrój, zdrój.
Wzdryg, p. Wezdrga.
Wzdwoić, podwoić.
Wzdy, p. Wżdy.
Wzdychalnica, p. Wzdychalnia.
Wzdyć, przecież.
Wzdzierać, p. Wezdrzeć
Wzdziewać, p. Wzdziać.
Wzdźwigać, p. Wzdźwignąć.
Wzejmować, p. Wzdjąć.
Wzemknąć, niedok. wzmykać, pomknąć, posunąć w górę: W. się, pomknąć
się w górę.
Wzgadzać, p. Wzgodzić.
Wzgardzacz, p. Wzgardca.
Wzgardzenie, p. Wzgardnie.
Wzgardziciel, p. Wzgardca.
Wzgardzono, p. Wzgardnie.
Wzgardźca, p. Wzgardca.
Wzgarszać, p. Wzgorszyć.
Względa, p. Wzgląd.
Względać, p. Wzglądnąć.
Wzgrzebać, p. Wzgrześć.
Wzgrzebnąć, p. Wzgrześć.
Wzjachać, p. Wzjechać.
Wzjać, p. Wzjechać.
Wzjątrzać, p. Wzjątrzyć.
Wzledz, p. Wzlegnąć.
Wzlewać, p. Wzlać.
Wzławiać, p. Wzłowić.
Wzmartwewstać, zmartwychwstać.
Wzmiatać, p. Wzmiotać.
Wzmiąsz, p. Wzmięsz.
Wzmiąż, p. Wzmięsz.
Wzmieniać, p. Wzmienić.
Wzmierznąć, obmierznąć.
Wzminka, p. Wzmienka.
Wznaczać, p. Wznaczyć.
Wznikać. p. Wzniknąć.
Wzniżać, p. Wzniżyć.
Wzor, p. 2. Wzór.
Wzorywać, p. Wzorać.
Wzowiż, wezwijże.
Wzraszczać, p. Wzrościć.
Wzrazić, niedok. wzrażać, odbić, odtrącić (zasłona z liści wzraża słońce = nie
dopuszcza wewnątrz).
Wzręcz, p. Wrącz.
Wzrodzić się, odrodzić się (wzrodzi się, co już ustało; ustanie, co dziś jest).
Wzrywać, p. Wzryć.
Wzrzezać, werznąć.
Wzrzęda, zrzędność.
Wzrzędny, zbytnio troskliwy, zrzędny.
Wzrzucać, p. Wzrzucić.
Wzrzynać, p. Wzerznąć.
Wzwarzać, p. Wzwarzyć.
Wzwiadki, p. Wzwiady.
Wzwiastować, zwiastować.
Wzwierać, p. Wezwrzeć.
Wzwiewać, p. Wzwiać.
Wzwlekać, p. Wezwlec.
Wzwlec, p. Wezwlec.
Wzwodowy, p. Wzwodni.
Wzwracać, p. Wzwrócić.
Wzwrot, powrót.
Wżdam, wżdy, wzdy, 1) albo wżdy jednak, jednak, atoli, z tem wszystkiem,
przecie (nie sieją, nie orzą, a W. Bóg je żywi); 2) jużci (W. nie mogłem o tem
wiedzieć); 3) tylko, jeno, wszakże (wypuszczę was, ale W., abyście nie oddalali
się); 4) nakoniec, nareszcie, przecie (podnieś W. kiedy wzgórę rękę Twoję).
Wżdy, wzdy, 1) p. Wżdam; 2) przynajmniej, choć, tylko, aby (jeśli nie może
być zawżdy, tedy aby W. często było; wszystko spaliło się, jedno żem się ja W.
wymknął); 3) zgoła, tylko, żywnie, ze wszystkiem, całkiem (co mi się W.
spodoba; któż W. z każdej strony uszczęśliwiony? bóstwo samo z siebie nigdy
nie mówiło, jeno zawżdy przez proroka, albo W. przez jaki pośrzodek); 4)
przecież, wszakże, toć (zmiłuj się, Panie, wżdymem twojem dziełem).
Z
Za, azali, izali, czy.
Zabadać, p. Zabość.
Zabawiać, p. Zabawić.
Zabawić, niedok. zabawiać, 1) Z. kogo przy sobie = przetrzymać, zatrzymać;
2) zająć, zatrudnić (Z. kogo czem); 3) zagmatwać, zaplątać, zarazić, pociągnąć
(sam się do piekła dostanie, tą drogą też dyscypuła swego zabawi; Z. się,
spędzić cząs z kim, przy czem.
Zabawiony, p. Zabawny.
Zabawniś, p. Zabawniczek.
Zabezpieczać, p. Zabezpieczyć.
Zabiadać, p. Zabiedać.
Zabijca, p. Zabijacz.
Zabilca, p. Zabijacz.
Zabilstwo, p. Zabijstwo.
Zabłądź, p. Zabłąd.
Zaboboński, zabobonny.
Zaboboństwo, zabobonność.
Zaboleć, zachorować.
Zabójnia, p. Zabijstwo.
Zabójnik, p. Zabijacz.
Zabruczyć, p. Zabrudzić.
Zabrudzywać, p. Zabrudzić.
Zabrzechotać, p. Zabrzechać.
Zabrzechtać, p. Zabrzechać.
Zabrzeże, p. Zabrzeg.
Zabrzeżysty, mający strome brzegi (Dunaj Z.).
Zabrzmiewać, p. Zabrzmieć.
Zabyt, zapomnienie.
Zac, p. Zacz.
Zachciew, zachcianka.
Zachełzać, p. Zachełznąć.
Zachęcić kogo sobie, Z. do czego = przywiązać, ująć sobie (Z. gołębie przy
domu).
Zachętka, p. Zachęt.
Zachłać, p. Zachłapić.
Zachmarzać, p. Zachmarzyć.
Zachmurać, p. Zachmarzyć.
Zachodca, p. Zachodźca.
Zachojca, p. Zachodźca.
Zachorzeć, zachorować.
Zachowywaciel, p. Zachowca.
Zachowywacielka, zachowawczym.
Zachrabotać, zachrobotać.
Zachrzęsnąć, zachrzęścięć.
Zachwarszczeć, zachrzęścieć.
Zachwastnąć, p. Zachwastać.
Zaciąć, niedok. zacinać, 1) zająć ostro (Z. wiosłem wodę); 2) nitkę natarłszy
kredą, Z. nią na desce = odbić po ciesielśku; 3) Z. rozumu i t. d. = wysilić,
natężyć rozum i t. d., wziąć na rozum; 4) zwinnie, żwawo co odbyć (zacinać w
karty = ciąć, rznąć; Z. hołubca = wyciąć); 5) zacinać na kogo, na co = zakrawać,
wyglądać (zacinać na szulera); 6) stłumić, zdusić (Z. w sobie jęki).
Zaciąż, p. Zaciąg.
Zacich, p. Zacisz.
Zaciecz, zalew.
Zacieniać, p. Zacienić.
Zaciężnik, p. Zaciążnik.
Zacinać, p. Zaciąć.
Zacirpieć, p. Zacierpieć.
Zaciskać, p. Zacisnąć.
Zaciszek, p. Zacich.
Zacofywać, p. Zacofnąć.
Zaczapić, zacapić.
Zaczepek, p. Zaczep.
Zaczepnik, p. Zaczepca.
Zaczerstwieć, zczerstwieć.
Zaczynanie, p. Zaczyn.
Zaczynek, zaczęcie, początek.
Zaczyniać, p. Zaczynić.
Zaczypek, p. Zaczep.
Zaćmiwać, p. Zaćmiać.
Zaćwierdzać, p. Zaćwierdzić.
Zad, 1) na Z., po Z., w Z. = w tył, w tyle, z tyłu (włożył przód na Z.; posłali z nią
wiele sług na przód i na Z.; koń na przód kowany, na Z. bosy; rozstawia po Z.
siebie przewodniki, aby za nim prowadzili hetmana; kamienie w Z. przez głowy
ciskali); 2) w Z. = nazad, napowrót; 3) po zadzie, na zadzie = w tyle; 4) z zadu
= z tyłu.
Zadar, darmo.
Zadawność, przedawnienie.
Zadawny, przedawniony, zadawniony.
Zademka p. Zademek.
Zadłabać, p. Zadłabić.
Zadmuchować, p. Zadmuchnąć.
Zadmuchywać, p. Zadmuchnąć.
Zadowolność, zadowolenie.
Zadowolny, zadowolony.
Zadrali, zadarli.
Zadrał, zadarł.
Zadrap, zadrapanie, zadrapanie się.
Zadrygnąć, zadrgnąć.
Zadum, zaduma.
Zaduma, melancholja.
Zadumały, p. Zadumiały.
Zadumiany, p. Zadumiały.
Zadumny, p. Zadumiały.
Zadurzeć, odurzeć.
Zadusisty, p. Zaduszny.
Zaduszliwy, p Zaduszny.
Zadybać, zdybać; dybiąc załapać (orda zadybana, nie mogła uwieść obłowu).
Zadychać, p. Zadechnąć.
Zadymać, p. Zadąć.
Zadymek, p. Zademek.
Zadziad, prapradziad.
Zadziaływać, p. Zadziałać.
Zadziedziczały, odziedziczony.
Zadziedziczyć, odziedziczyć.
Zadzielać, p. Zadziałać.
Zadzieliwać, p. Zadziałać.
Zadziełać, p. Zadziałać.
Zadzier, p. Zadzior.
Zadzierać, p. Zadrzeć.
Zadzierek, p. Zadzior.
Zadzierk, p. Zadzior.
Zadzierżać, p. Zadzierżeć.
Zadzierżawać, p. Zadzierżeć.
Zadzierżywacz, p. Zadzierżyciel.
Zadzierżywać, p. Zadzierżeć.
Zadziewać, p. Zadziać.
Zagadzać, p. Zagodzić.
Zagardłować, p. Zagardlić.
Zagarlić, p. Zagardlić.
Zagarnywać, zagarniać.
Zagaszywać, zagaszać.
Zagędnąć, p. Zagąść.
Zagędzić, p. Zagąść.
Zagęstnieć, p. Zagęścić.
Zagęstwić, p. Zagęścić.
Zagęstwieć, p. Zagęścić.
Zagładzać, p. Zagładzić.
Zagłabiać, p. Zagłobić.
Zagłówna, p. Zagłówne.
Zagłuszać, p. Zagłuszyć.
Zagnąbić, zagnębić.
Zagniłka, p. Zagniłek.
Zagniwać, p. Zagnić.
Zagnuśnieć, zgnuśnieć.
Zagolnąć, p. Zagolić.
Zagorszyć, pogorszyć.
Zagorzałość, p. Zagorzel.
Zagorzelina, p. Zagorzel.
Zagorzelizna, p. Zagorzel.
Zagrabiać, p. Zagrabić.
Zagrabować, p. Zagrabić.
Zagradzać, p. Zagrodzić.
Zagramiać, p. Zagromić.
Zagraniczać, p. Zagraniczyć.
Zagrawać, zagrywać.
Zagręzić, p. Zagrązić.
Zagręznąć, p. Zagrąznąć.
Zagrężyć, p. Zagrązić.
Zagrodca, zagrodnik.
Zagrodniczek, zdrob. od Zagrodnik.
Zagrodzie, p. Zamieście.
Zagromiać, p. Zagromić.
Zagrytać, p. Zagrzytać.
Zagrytnąć, p. Zagrzytać.
Zagrzebiony, zagrzebany.
Zagrzytnąć, p. Zagrzytać.
Zagubca, zagubiciel.
Zagubiać, p. Zagubić
Zagwindować, zawindować.
Zahałem, p. Zachałem.
Zahańbiać, p. Zahańbić.
Zahołdowywać, p. Zahołdować
Zaigrać, zagrać.
Zaimać, zajmować.
Zaimię, zaimek.
Zaiskrzywać, p. Zaiskrzyć.
Zajachać, zajechać.
Zający, zajęczy.
Zająć się, niedok. zajmować się, zaimać się, 1) zacząć się (granica zajęła
się od...); 2) zawiązać się, wszcząć się, zalęgnąć się (z gruntu zajmuje się i
wzrasta; miłość, zapał zajmuje się w nich; ród ten w obfitsze gałęzie się zajmuje
= rozrasta się; zajęły się w nim złości = zagnieździły się, zakorzeniły się); 3)
wino na kwas się zajmuje i t. p. = zachwytuje kwasu, zaczyna trącić kwasem.
Zajątrywać, zajątrzać.
Zajedki, p. Zajadki.
Zajemny, wzajemny.
Zajękiwać, p. Zajękać.
Zajmiciel, p. Zajmacz.
Zajutro, p. Zajutrz.
Zajutrze, p. Zajutrz.
Zajutrzejszy, zajutrzny, jutrzejszy, nazajutrz przypadający (dzień Z).
Zajutrzny, p. Zajutrzejszy.
Zajzdrościć, zazdrościć.
Zajzdrość, zazdrość.
Zajzrzeć, p. Zajrzeć.
Zajźrzeć, p. Zajrzeć.
Zak, p. Żak.
Zakała, p. Zakał.
Zakamioniały, p. Zakamiały.
Zakamionować, p. Zakamienować.
Zakarpować, zakarczować.
Zakąt, p. Zakącie.
Zakchnęły, p. Zatchnęły.
Zakcieć, zakwitnąć.
Zakiełznąć, p. Zachełznąć.
Zakirzyć się, zaciągnąć się kirem; zachmurzyć się, zaciemnić się (niebo
zakirzone).
Zakląć, niedok. zaklinać kogo = rzucić nań klątwę, wykląć, przekląć go.
Zaklinać, p. Zakląć.
Zaklinić, zaklinować.
Zakładowy, p. Zakładny.
Zakłócać, p. Zakłócić.
Zaknęły, p. Zatchnęły.
Zakochały, zakochany.
Zakoł, 1) zakolenie, łuk, koło zatoczone, bieg w koło (Z. tęczy; wąż toczy się
zakolem; Z. uczynił z tyłu i napadł na nieprzyjaciela); 2) gatunek jazu.
Zakonniczka, zakonnica.
Zakonniczy, zakonny.
Zakonny, 1) tyczący się zakonu, to jest prawa Bożego (żona zakonna = prawa,
legalna; w post jeść mięsa nie chciał i na tym Z., a w innych rzeczach był
niezakonny); 2) tyczący się starego zakonu (starozakonny); 3) biegły,
doświadczony w zakonie (w starodawnym prawie Z.).
Zakonoborca, p. Zakonokaźca.
Zakonudawca, p. Zakonodawca.
Zakop, szaniec.
Zakościć, zapokostować.
Zakować, p. Zakuć.
Zakracać, p. Zakracić.
Zakraczać, p. Zakroczyć.
Zakrady, zakradanie się, zakradzenie się (żeby tu nie weszła przez jakie Z.).
Zakrapiać, p. Zakropić.
Zakrawać, p. Zakroić.
Zakrawka, p. Zakrawek.
Zakresać, p. Zakresić.
Zakręcywać, zakręcać.
Zakręta, p. Zakręt.
Zakryć, niedok. zakrywać, ukryć, skryć, zataić (nie może to być wybranym
zakryte, tajne, niewiadome; Z. tajemnicę od kogo); Z. się, 1) ukryć się, skryć
się, schować się, zataić się (szydło się w miechu nie zakryje; nie zakryje się
miasto na górze osadzone); 2) Z. się czem = zasłonić się, wymówić się, składać
się czem.
Zakryzmolić, zagryzmolić.
Zakrzemieniać, p. Zakrzemienić.
Zakrzesać, p. Zakresić.
Zakrzesić, p. Zakresić.
Zakrześlać, p. Zakresić.
Zakrześlić, p. Zakresić.
Zakrzew, p. Zakrzewie.
Zakrzosać, zakrzesać.
Zakrzywiać, p. Zakrzywić.
Zakrzyżować, ukrzyżować.
Zakszyknąć, p. Zaksyknąć.
Zakuć, zakować, 1) skuć, tęgo zewrzeć (oczy snem zakute; ziemia, jak stal
zakowana); 2) okuć (oszczep zakowany grotem).
'Zakupiciel, p. Zakupień.
Zakupne, p. Zakup.
Zakupnik, p. Zakupień.
Zakupno, p. Zakup.
Zakupować, p. Zakupić.
Zakuszać, p. Zakusić.
Zakwcie, zakwitnie.
Zakwiść, zakwitnąć.
Załatać, p. Zalecieć.
Zalatować, p. Zalecieć.
Zalecacz, p. Zaleciciel.
Zalecać co = szczycić się, chełpić się, popisywać się czem (żołnierz rycerstwo
swoje ranami zaleca; jakie urodzenie zaleca cię przed światem?); Z. się,
chełpić się, przechwalać się, popisywać się.
Zaleciny, p. Zalecanka.
Szablon:Korekta, p. Zaledz
Zaletnica, zalotnica.
Zaletniczy, p. Zaletny.
Zaletnik, zalotnik.
Zali, czy.
Zaliczyć się, niedok. zaliczać się, omylić się w liczeniu, przeliczyć się.
Zalipnąć, p. Zalgnąć.
Zaliwka, p. Zalewka.
Zalnąć, p. Zalgnąć.
Zalota, p. Zaleta.
Zalotka, p. Zaleta.
Zalotliwy, p. Zaletny.
Zalotować, p. Zaletować.
Zalśknąć, p. Zalśnąć.
Załafta, p. Załata.
Załatka, p. Załata.
Załamawać, p. Załamać.
Załamiony, załamany.
Załamować, p. Załamać.
Załamywać, p. Załamać.
Załawiać, p. Załowić.
Załawta, p. Załata.
Załebek, p. Załeb.
Załebki, p. Załeb.
Załomie, p. Załamać.
Założka, p. Załoga.
Założnica, nałożnica.
Założnictwo, nałożnictwo.
Założniczy, nałożniczy.
Założnik, cudzołózca.
Załuska, p. Załoga.
Zamacać, pomacać.
Zamar, płód klaczy lub oślicy z bykiem albo krowy z ogierem (Z. ma głowę i
ogon wołowy, resztę ciała końską).
Zamaszczać, p. Zamaścić.
Zamatwać, p. Zagmatwać.
Zamawiać, p. Zamówić.
Zamącywać, p. Zamącić.
Zamątlić, p. Zamiętlić.
Zamczyć, p. Zamknąć.
Zameczny, zamkowy.
Zameszny, zamszowy.
Zamęcić, p. Zamącić.
Zamętlić, p. Zamiętlić.
Zamianek, zamiana.
Zamiarkować, zmiarkować.
Zamiasto, zamiast.
Zamiat, p. Zamiot.
Zamiatać, p. Zamieść.
Zamiatywać, p. Zamieść.
Zamienieć, zaniemieć.
Zamierać, p. Zamrzeć.
Zamierzać, p. Zamierzyć.
Zamierzk, p. Zamierzch.
Zamierzknąć, p. Zamierzchnąć.
Zamierznąć, obmierznąć.
Zamieszacz, p. Zamięsiciel.
Zamieszany, burzliwy.
Zamieszawać, p. Zamieszać.
Zamieszek, p. Zamieszka.
Zamieszkaniec, mieszkaniec.
Zamieszkawać, p. Zamieszkać.
Zamieszkiwać, p. Zamieszkać.
Zamieszywać, p. Zamieszać.
Zamieść, zamiotać,
niedok. zamiatać, zamietać, zamiatywać, zamiotywać, zamietywać, 1)
zarzucić (Z. sieć); 2) wyrzucić do góry, podrzucić (ziemię stopą, biegnąc,
zamiata); 3) odrzucić, pogardzić (burzyciela wiary zamiatamy; Z. propozycję;
Bóg nas nie zamiata; zamiatać czem = pogardzać, pomiatać, np. tytułem); 4)
zarzucić, zasypać (Z. dół, studnię ziemią, kamieniami); 5) Z. co czem = zakryć,
zasłonić, zatuszować (marność swą grzechem Lotowym zamietują); 6)
niedok. Z. kogo czem = skarżyć, obwiniać go fałszywemi zarzutami; Z. komu co
= zarzucać mu co, zadawać mu co
Zamietać, p. Zamieść.
Zamietywać, p. Zamieść.
Zamięszać, p. Zamieszać.
Zamięszka, zamieszka.
Zamilczawać, p. Zamilczywać.
Zamiota, p. Zamiot.
Zamiotać, p. Zamieść.
Zamiotywać, p. Zamieść.
Zamirzyć, p. Zaśmierzyć.
Zamkarz, p. Zamecznik.
Zamkniony, zamknięty.
Zamniemanie, zarozumiałość.
Zamocniać, p. Zamocnić.
Zamorczyk, p. Zamorszczyk.
Zamotrzały, p. Zamatorzały.
Zamotywać, p. Zamotać.
Zamówka, p. Zamowa.
Zamraczać, p. Zamroczyć.
Zamrażać, p. Zamrozić.
Zamrocze, p. Zamrok.
Zamroka, p. Zamrok.
Zamrówić się, zagęścić się, rozmnożyć się jak mrowie (lud ten zamrówił się
gęsto).
Zamrukać, p. Zamruknąć.
Zamrukawać, p. Zamruknąć.
Zamsik, p. Zamścik.
Zamsza, p. Zamesz.
Zamtuźnik, nierządnik.
Zamulać, p. Zamulić.
Zamuł, muł zalepiający co, szlam (Z. na rudzie będący; kopr ogrodny mocz z
głębokich zamułów z pęcherza wywodzi).
Zamuskiwać, p. Zamuskać.
Zamycać, p. Zamycić.
Zamylać, p. Zamylić.
Zaniecać, p. Zaniecić.
Zaniechawać, p. Zaniechać.
Zaniechywać, p. Zaniechać.
Zanieczyściać, zanieczyszczać.
Zaniedbałość, p. Zaniedbalstwo.
Zaniedbały, niedbały.
Zaniedbawać, zaniedbywać.
Zaniemiać, p. Zaniemić.
Zanieprażniać, p. Zaniepróżnić.
Zanieść się, niedok. zanosić się, zanaszać się, 1) zabrać się, mieć się ku
czemu, szykować się (zaniosła się czerpać wodę; Z. się na rzecz niepodobną);
2) Z. się na kogo ręką = zamierzyć się, podnieść na niego rękę, targnąć się; 3)
zapędzić się, zabrnąć, dać się unieść czemu (Z. się w rozpuście); 4) zanosić się
do kogo, do czego = odnosić się, tyczyć się, ściągać się (cześć obrazu zanosi się
do tego, kogo on przedstawia).
Zaniszczać, p. Zaniszczyć.
Zantuski, p. Zamtuski.
Zantuz, p. Zamtuz.
Zaogniać, p. Zaognić.
Zaokrąglić, zaokrąglić.
Zaostrzać, p. Zaostrzyć.
Zapachać, p. Zapachnąć.
Zapadać, p. Zapaść.
Zapadowy, p. Zapadni.
Zapaktowywać, p. Zapaktować.
Zapalczawie, zapalczywie.
Zapalczawy, p. Zapalczywy.
Zapalczysty, p. Zapalisty.
Zapaliczliwy, p. Zapalczywy.
Zapalić się, niedok. zapalać się, 1) zboże się zapala = dostaje koloru
ognistego, płowieje; 2) dostać zapalenia, zaognić się (wrzód się zapala); 3)
zarumienić się, zapłonąć wstydem.
Zapaliściwie, zapalczywie.
Zapaliściwy, p. Zapalczywy.
Zapał, 1) zapalenie, zapalenie się, pożar, zajęcie się ogniem; 2) ofiara palona
na ołtarzu, całopalenie.
Zapamiętywać, p. Zapamiętać.
Zapartek, p. Zaparstek.
Zapasny, zapasowy.
Zapasowanie, p. Zapaski.
Zapastnictwo, zapaśnictwo.
Zapaszować, p. Zapasować.
Zapaszysty, p. Zapaszny.
Zapatrywać, p. Zapatrzyć.
Zapatrzać, p. Zapatrzyć.
Zapąd, zapęd.
Zapchać, zapchnąć, zakłóć, ukłóć, ugryźć, uciąć (pchła, pszczoła zapchała
go).
Zapchnąć, p. Zapchać.
Zapędzenie, wygnanie.
Zapiać, zaśpiewać.
Zapiąć, zamknąć.
Zapić, niedok. zapijać, zadłużyć się za picie, przepić (zapił tak wiele).
Zapieniać, p. Zapienić.
Zapinanie, zapona.
Zapijać, p. Zapić.
Zapity, p. Zapiły.
Zaplatać, p. Zapleść.
Zaplatywać, p. Zapleść.
Zaplemieniać, p. Zaplemienić.
Zapletać, p. Zapleść.
Zapletawać, p. Zapleść.
Zaplewiać, p. Zaplewić.
Zaplociny, p. Zaplot.
Zaplotek, p. Zaplot.
Zaplotka, p. Zaplot.
Zapluskać, p. Zaplusnąć.
Zapluskawać, p. Zaplusnąć.
Zapluskiwać, p. Zaplusnąć.
Zapluszczyć, p. Zaplusnąć.
Zapłacać, płacić.
Zapłaszczeć, p. Zapłasknąć.
Zapłatać, załatać.
Zapłatka, zapłata.
Zapławiać, p. Zapławić.
Zapłociny, p. Zaplot.
Zapłonęły, zapłoniony.
Zapłotka, p. Zaplot.
Zapłotki, p. Zaplotki.
Zapoczynać, p. Zapocząć.
Zapomin, zapomnienie.
Zapomniewać, zapominać.
Zapomniony, p. Zapomniały.
Zapomóżka, zapomoga.
Zaponka, p. Zapona.
Zaporog, p. Zaporoh
Zaporowczyk, p. Zaporoh.
Zaporowski, zaporoski.
Zaporożanin, p. Zaporoh.
Zaposty, zapusty.
Zapowiadać, p. Zapowiedzieć.
Zapowiedać, p. Zapowiedzieć.
Zapowiedziany, p. Zapowiedny.
Zaprażać, p. Zaprażyć.
Zaprocować, p. Zakarować.
Zaprowadzać, p. Zaprowadzić.
Zapróżniać, p. Zapróżnić.
Zaprzątać, p. Zaprzątnąć.
Zaprzątywać, p. Zaprzątnąć.
Zaprzedawać, p. Zaprzedać.
Zaprzęga, p. Zaprząga.
Zaprzęgły, zaprzężony.
Zaprzęża, p. Zaprząga.
Zapun, żupan.
Zapuszczać, p. Zapuścić.
Zaradzać, p. Zarodzić.
Zaranek, p. Zarań.
Zaraniać, p. Zaronić.
Zaranie, poranić.
Zarastać, p. Zarosnąć.
Zarastywać, p. Zarosnąć.
Zaraszczać, p. Zarościć.
Zarazą, p. Zaraz.
Zarazić, niedok. zarażać, razić, ruszyć (Z. paraliżem); Z. się, doznać szkody
na zdrowiu, zachorować (krowa cielna zaraża się paszą niezwyczajną; roślina ta
zaraża się smrodem).
Zaraźliwy, p. Zarazisty.
Zaraźny. p. Zarazisty.
Zarąbić, p. Zarąbać.
Zarąbywać, p. Zarąbać.
Zaręba, zasiek.
Zarębla, przerębla.
Zarębować, p. Zarąbać.
Zaręczalnik, p. Zaręcznik.
Zaręczyć, niedok. zaręczać kogo, co = ręczyć za kogo, za co; Z. się kim = dać
kogo, jako poręczyciela za siebie.
Zarosły, p. Zarosł.
Zarostę, zarosnę.
Zaroście, zarośnie.
Zaroślina, p. Zarosł.
Zarówny, równy zupełnie, takiż sam (wszystkim zarówna część daje się).
Zarównywać, p. Zarównać.
Zarumianić, zarumienić.
Zarwać, niedok. zarywać czego = zostać ogarniętym przez co, dostać czego
(Z. miłości, zarazy, szaleństwa).
Zarwon, p. Zarwan.
Zarywać, p. Zarwać.
Zarza, zorza.
Zarzezacz, zarzynacz.
Zarzezywać, p. Zarzezać.
Zarzucać, p. Zarzucić.
Zarzucka, p. Zarzuta.
Zarzutelny, p. Zarzutny.
Zasacka, p. Zasadka.
Zasadowić, usadowić.
Zasadzenie, p. Zasadka.
Zasadzkowy, p. Zasadliwy.
Zasępny, p. Zasępisty.
Zasępliwy, p. Zasępisty.
Szablon:Korekta, p. Zasiedzieć.
Szablon:Korekta, p. Zasiąść.
Zasiadywać, p. Zasiąść.
Zasiądź, p. Zasięgnąć.
Zasiekać, p. Zasiec.
Zasiedzenie, p. Zasiada.
Zasięg, zasiągnięcie.
Zasięgać, p. Zasięgnąć.
Zasiężny, który może dosięgnąć; którego można dosięgnąć (cel, pocisk Z.).
Zasikać, p. Zasiknąć.
Zasipnieć, p. Zasipnąć.
Zaskórni, zaskórny.
Zaskrzyć, p. Zaiskrzyć.
Zaskulić, p. Zaskolić.
Zaskwarczeć, zaskwierczeć.
Zaskwarzać, p. Zaskwarzyć.
Zasłacać, p. Zasłocić.
Zasładzać, p. Zasłodzić.
Zasłaniać, p. Zasłonić.
Zasłocić, niedok. zasłacać, zalać słotą (Z. dzień; Z. oczy = zalać łzami).
Zasłodnieć, p. Zasłodzieć.
Zasłonić, niedok. zasłaniać, zaćmić (rzekł anioł do Marji: duch zstąpi w cię,
a moc Najwyższego zasłoni ci).
Zasłuchiwać, p. Zasłychnąć.
Zasługiwać, p. Zasłużyć.
Zasługować, p. Zasłużyć.
Zasłych, p. Zasłuch.
Zasmaczyć, p. Zasmakować.
Zasmęcić, p. Zasmącić.
Zasmradzać, p. Zasmrodzić.
Zasmurzać, zasmucać.
Zaspać, zasnąć.
Zaspały, p. Zasnęły.
Zaspokajać, p. Zaspokoić.
Zasromować, zawstydzać.
Zastawa, 1) załoga, garnizon (Z. zamku); 2) zastaw, zadatek, zakład (Z. dana
wierzycielowi); 3) albo zastawnik, zakładnik.
Zastawać, p. Zastać.
Zastawca, p. Zastawnik.
Zastawidło, p. Zastawka.
Zastęp, 1) zastąpienie komu, opór (piorun burzy wszystko, zastępu nie mając);
2) zasłona usypana, wał ochronny (za zastępami robotnicy pracują, żołnierze
walczą).
Zastępca, p. Zastępnik.
Zastępnictwo, zastępstwo.
Zastępny, p. Zastępczyny.
Zastępować, p. Zastąpić.
Zastole, p. Zastół.
Zastraszać, p. Zastraszyć.
Zastroństwo, p. Zastronność.
Zastrzałek, p. Zastrzał.
Zastrzelać, p. Zastrzelić.
Zastrzelawać, p. Zastrzelić.
Zastrzelić,
niedok. zastrzelać, zastrzeliwać, zastrzelawać, zastrzelować, 1) strzelić
za kim, za czem (zastrzelował strzały za uciekającym); 2) Z. kogo słowy =
zagabnąć, zaskoczyć go.
Zastrzeliwać, p. Zastrzelić.
Zastrzelować, p. Zastrzelić.
Zastrzygać, p. Zastrzydz.
Zastydnąć, zastygnąć.
Zasuć, zasypać.
Zasychać, p. Zaschnąć.
Zasyłać, p. Zasłać.
Zasyp, p. Zasęp.
Zaszczycać, p. Zaszczycić.
Zaszczycić, niedok.
Zaszczypiony, uszczypnięty.
Zaszczytca, p. Zaszczytciel.
Zaszedzieć, p. Zasędzieć.
Zaszędzieć, p. Zasędzieć.
Zaszklnąć, p. Zalśnąć.
Zaszkolić, p. Zaskolić.
Zaszlejfować, zaszlifować.
Zaszpeciwać, p. Zaszpecić.
Zaszperować, zaaresztować.
Zaszpuntowywać, p. Zaszpuntować.
Zaszrenić, p. Zaśrzenić.
Zaszreszyć, p. Zaśrzeszyć
Zaszrubowywać, p. Zaszrubować.
Zaszybiać, p. Zaszybić.
Zaszyjkować, p. Zaszykować.
Zaścianki, p. Zaścienie.
Zaście, zajście.
Zaścienić, zacienić.
Zaścięgnąć, p. Zaściągnąć
Zaścigać, p. Zaścignąć.
Zaśklnąć, p. Zalśnąć.
Zaślep, zaślepienie.
Zaślub, p. Zaślubki.
Zaślubiać, p. Zaślubić.
Zaśmiardać, p. Zaśmierdzieć.
Zaśmiedzić, zaśniedzić.
Zaśmiedzieć, zaśniedzieć.
Zaśmielać, p. Zaśmielić.
Zaśniad, p. Zaparzysko.
Zaśniałość, p. Zasiniałość.
Zaśniały, p. Zasiniały[9].
Zaśniat, p. Zaparzysko.
Zaśniący, p. Zasnęły.
Zaśnieć, zasinieć.
Zaśniony, p. Zasnęły.
Zaśrzenieć, zaszronieć.
Zaświatny, zaświatowy.
Zaświęcać, p. Zaświęcić.
Zaświtać, p. Zaświtnąć.
Zataczać, p. Zatoczyć.
Zataczawać, p. Zatoczyć.
Zataczywać, p. Zatoczyć.
Zatarczka, p. Zatarga.
Zatargać, p. Zatargnąć.
Zatargnąć, niedok. zatargać, targnąć, zarwać (Z. liną drzewo podcięte).
Zatargnienie, p. Zatarga.
Zatarszka, p. Zatarga.
Zatarzka, p. Zatarga.
Zatęchłość, p. Zatęchlina.
Zatępiać, p. Zatępić.
Zatępieć, przytępieć.
Zatężać, p. Zatężyć.
Zatłaczać, p. Zatłoczyć.
Zatłuc, niedok. zatłukać kogo dokąd = zaprowadzić z biedą, zawlec (Z. kogo
w zapadłe krainy); Z. się, kołacząc się, tłukąc się zawlec się dokąd.
Zatłukać p. Zatłuc.
Zatłumiać, p. Zatłumić.
Zatoczysty, p. Zatoczny.
Zatoka, p. Zatok.
Zatrafnować, p. Zatrefnować.
Zatrawiać, p. Zatrawić.
Zatrącać, p. Zatrącić.
Zatrudniać, p. Zatrudnić.
Zatrudzić, p. Zatrudnić.
Zatrząsać, p. Zatrząsnąć.
Zatrząść, p. Zatrząsnąć.
Zatrzepiotać, zatrzepotać.
Zatrzęsować, p. Zatrząsnąć.
Zatwardniać, p. Zatwardnić.
Zatwardnić, zatwierdzić,
niedok. zatwardniać, zatwardziać, zatwardziwać, zatwierdzać,
zatwardzać.
Zatwardnieć, p. Zatwardnąć.
Zatwardziać, p. Zatwardnić.
Zatwardziawać, p. Zatwardnąć.
Zatwardziwać, p. Zatwardnić.
Zatwarzać, p. Zatworzyć.
Zatwierać, p. Zatworzyć.
Zatwierdzać, p. Zatwardnić.
Zatwierdzić, p. Zatwardnić.
Zatworek, p. Zatwor.
Zatyczać, p. Zatyczyć.
Zatyk, p. Zatyka.
Zatył, zatyłek, tylna część czego, zadnia strona czego (zatyłki nieprzyjaciół =
straż tylna, arjergarda; Z. głowy = tył głowy, potylica; w Z., po Z. = w tył: włosy
jej położyły się w Z.).
Zatyłek, p. Zatył.
Zaułatwić, załatwić.
Zauszniczka, p. Zauszka.
Zawabiać, p. Zawabić.
Zawadca, p. Zawada.
Zawadja, p. Zawada.
Zawadzać, p. Zawadzić.
Zawadzca, p. Zawada.
Zawalina, p. Zawał.
Zawalisko, p. Zawał.
Zawalitarz, p. Zechweltarz.
Zawaltarz, p. Zechweltarz.
Zawałek, p. Zawał.
Zawałka, p. Zawał.
Zawaniać, p. Zawonieć.
Zawaniawać, p. Zawonieć.
Zawaśniać, p. Zawaśnić.
Szablon:Korekta, zawozić.
Szablon:Korekta, p. Zaważyć.
Zaważyć, niedok. zaważać dokąd = zamierzyć, godzić (do tej zaważył, która
już zaręczona była = uderzył).
Zawątpiewać, p. Zawątpić.
Zawążać, p. Zawążyć.
Zawciąg, p. Zawściąg.
Zawciągać, p. Zawściągnąć.
Zawciągnąć, p. Zawściągnąć.
Zawdziewać, p. Zawdziać.
Zawężyć, p. Zawążyć.
Zawiadacz zawiadowca.
Zawiadować, p. Zawiadać.
Zawiartka, p. Zawartka
Zawiasisty, p. Zawiasowy.
Zawiaza, p. Zawias.
Zawiąz, zawiązka.
Zawiązany dzień = dzień, w którym sąd nie sądzi, dzień nie sądowy.
Zawiąznąć, zawięznąć.
Zawiązować, p. Zawiązać
Zawichłać, zawikłać.
Zawidliwy, p. Zawiśny.
Zawidnik, p. Zawiśnik.
Zawidywać, p. Zawidować.
Zawidzieć, nienawidzieć.
Zawidzny, zawistny.
Zawiedać, p. Zawiadać.
Zawiedzieniec, p. Zawódca.
Zawierka, p. Zawartka.
Zawiernie, zaiste.
Zawierzchszyć, p. Zawierszyć.
Zawiasa, p. Zawias.
Zawiesidło, nić lub pręt, na którym utrzymuje się ciało zawieszone u punktu
stałego (np. wahadło).
Zawieszczać, p. Zawieścić.
Zawięzać, p. Zawiązać.
Zawięzować, p. Zawiązać.
Zawiązywać, p. Zawiązać.
Zawięźbiać, p. Zawięzić.
Zawięźbić, p. Zawięzić.
Zawikłale, p. Zawikłanie.
Zawikłować, zawikływać.
Zawioza, p. Zawias.
Zawiść, p. Zawiśnik.
Zawitro, rano.
Zawitrzny, ranny.
Zawlekać, p. Zawlec.
Zawłaczać, p. Zawlec.
Zawłóczyć, p. Zawlec.
Zawnętrzny, zewnętrzny.
Zawodowy, p. Zawodny.
Zawodziciel, p. Zawódca.
Zawoniać, p. Zawonieć.
Zaworka, p. Zawora.
Zawoszczyć, zawoskować.
Zawódzca, p. Zawódca.
Zawódzczy, p. Zawódczy.
Zawózka, p. Zawóz.
Zawrębować, p. Zawrąbić.
Zawroch, p. Zawierzucha.
Zawróć, p. Zawrót.
Zawrót, zawróć, 1) skręt, zakręt (Z. drogi, rzeki); 2) schyłek (Z. dnia, roku,
życia); 3) zwrot, obrot, zawikłanie (dziwne zawroty świata tego); 4) wir wodny,
odmęt.
Zawrzedziałość, owrzodzenie.
Zawrzedzić, owrzodzić.
Zawrzedzieć, owrzodzieć.
Zawściągać, p. Zawściągnąć.
Zawściągiwać, p. Zawściągnąć.
Zawściągnąć, zawciągnąć,
niedok. zawściągać, zawciągać, zawściągiwać, ściągnąwszy zatrzymać (Z.
konia; słońce promieni zawściągnęło = cofnęło promienie).
Zawułek, zaułek.
Zawzdziać, p. Zawdziać.
Zawżdy, p. Zawzdy.
Zazdrościwy, p. Zazdrościw.
Zazdrośliw, p. Zazdrościw.
Zazdrośliwiec, p. Zazdrościciel.
Zazdrośliwy, p. Zazdrościw.
Zazdrośniczka, zazdrośnica.
Zazdzierg, zadzierzg.
Zazdziergnąć, zadzierzgnąć.
Zazgrzytnąć, zazgrzytać.
Zaziąbić, zaziębić.
Zazieleniwać, zazieleniać.
Zazięblina, p. Zaziębłość.
Zaziębłość, zazięblina, zaziębienie (w ciele ludzkiem Z. abo zamróz z nóg
wyciąga).
Zaziębnąć, p. Zaziąbnąć.
Zaznawać, p. Zaznać.
Zazrość, zazdrość.
Zazuwać, p. Zazuć.
Zazwierzchni, powierzchowny.
Zazywać, p. Zazwać.
Zaźrywy, p. Zazdrościw.
Zaźrzeć, p. Zajrzeć.
Zaźrzywać, p. Zaźrzewać.
Zaźrzywy, p. Zazdrościw.
Zaż, czyż.
Zażarły, zażarty.
Zażdżąć, p. Zażąć.
Zażdżmąć, p. Zażąć.
Zażega, p. Zażoga.
Zażenie, p. Zażżenie.
Zażgę, zapalę.
Zażogać, p. Zazżedz.
Zażożka, p. Zażoga.
Zażółciwać, zażółcać.
Zażyć, niedok. zażywać, 1) Z. czego = używać (jednej szaty tylko zażywał; nie
zażywał muzyki; Z. próśb i zalotów); 2) spróbować, doświadczyć (Z. sposobu
jakiego, trudności; zażyjcie męstwa!); 3) zażywać czego = posiadać co,
korzystać, użytkować z czego (zażywać władzy; Z. konia = użyć go należycie,
pokierować nim; Z. kogo = zrobić z nim co się podoba: jak chcąc można go Z.,
dobry człowiek); 4) jeść, pić (Z. mięsa; raz na dzień piersi matczynej zażywał);
5) zagoić się (rana zażyła); Z. się z kim = zżyć się.
Zażymać, p. Zażąć.
Zażywiać, p. Zażywić.
Zażyzniać, p. Zażyznić.
Ząbr, albo w lmn. ząbry, albo zbiór, ząbrze, chorobliwe obrośnięcie zębów i
dziąseł końskich skorupą mięsistą, chropowatą, zajedź (zdjąć koniowi ząbry).
Ząbry, p. Ząbr.
Ząbrze, p. Ząbr.
Zban, dzban.
Zbanuszek, dzbanuszek.
Zbarać, p. Zbróć.
Zbawiać, p. Zbawić.
Zbawicielski, p. Zbawicielów.
Zbawienny, zbawiony.
Zbestwiłość, p. Zbestwiałość.
Zbezeczcić, zbezcześcić.
Zbezpieczać, p. Zbezpieczyć.
Zbiegawać, p. Zbiedz.
Zbiegiwać, p. Zbiedz.
Zbieranka, zgłoska.
Zbierowód, ocean.
Zbieżały, p. Zbiegały.
Zbijać, p. Zbić.
Zbiórka, 1) p. Zbiór; 2) zebranie się, zbiór szczeg. wody, cysterna (krew toczy
się, jako ze zbiórki; Z. łez = potok).
Zbirostwo, p. Zbierostwo.
Zbitować, rozdzielić.
Zblakować, p. Zblachować.
Zbluwać, p. Zbluć.
Zbłaźnić, zbałamucić.
Zbło, źdźbło.
Zbłogosławić, pobłogosławić.
Zbogacieć, p. Zbogatnieć.
Zborzysko, p. Zborzyszcze.
Zbożany, p. Zbożny.
Zbójnik, zbójca.
Zbóstwić, ubóstwić.
Zbracić, zbratać.
Zbraczać, broczyć.
Zbradzać, p. Zbrodzić.
Zbramować, obramować.
Zbroczały, zbroczony.
Zbrodliwy, p. Zbrodny.
Zbrodnisty, p. Zbrodny.
Zbrodniarski, p. Zbrodny.
Zbrodnik, zbrodniarz.
Zbrodzień, zbrodnia.
Zbrojnik, p. Zbrojownik.
Zbrojowy, p. Zbrojownik.
Zbrój, zbroja.
Zbruczyć, zbrukać.
Zbujać się, rozbujać się, rozhukać się (gdy się chłop zbuja, niemasz miary).
Zburkować, zabrukować.
Zbutlować, zbutelkować.
Zbyt, zbytek, 1) to, co zbywa, reszta, pozostałość (kosz zbytu ułomków chleba;
Z. dnia na wytchnienie odłożono; na trzy zbyty = do zbytku); 2) to, co jest już
niepotrzebne, co jest nadto (gałązki odcinają, zbytki obrzezując).
Zbyteczny p. Zbytni.
Zbytek, p. Zbyt.
Zbytki, zbytni.
Zbytkość, zbyteczność.
Zdajać, p. Zdoić.
Zdał, zdaleka.
Zdałać, p. Zdołać.
Zdawca, ten, co zdaje (Z. rachunku; słowo jest zdawcą rozumu = tłómaczem).
Zdeb’ p. Zbik.
Zdebło, p. Zdbło.
Zdechlizna, p. Zdechlina.
Zdejmać, p. Zdjąć.
Zdejmować, p. Zdjąć.
Zdepka, izdebka.
Zdeszyć, p. Zdyszeć.
Zdoba, ozdoba.
Zdobyciel, zdobywca.
Zdole, zdoła.
Zdoływać, p. Zdołać.
Zdostatczyć, wystarczyć.
Zdradca, p. Zdradnik.
Zdradzieckie, zdradziecko.
Zdrajczy, zdradziecki.
Zdrajczyna, zdrajczyni.
Zdrapować, p. Zdrapać.
Zdrapywać, p. Zdrapać.
Zdrąb, zrąb.
Zdrąchnąć, zgnić.
Zdrojowisko, p. Zdrojewisko.
Zdrowie, 1) toast (zaczęły się zdrowia; bodajeś się udawił tem. zdrowiem); 2)
ocalenie, całość, bezpieczeństwo (wysiadłszy na ląd, dziękowali Bogu za
Z.; życzył ojczyźnie zdrowia); 3) życie (położył za nas Z.; o Z. czyje pokusić się;
miłowała go nad Z.); 4) zdrowość (widział w nim biegłość wymowy i obrad Z.).
Zdrowy, p. Zdrów.
Zdrożać, p. Zdrożyć.
Zdrów, zdrowy, 1) daj zdrów! bodaj zdrów! = bądź zdrów! bywaj zdrów!
wiwat! (od gęstych: daj zdrów! stracił siły = od gęstych toastów; bodajbyś
zdrowa Kleantys! — bodajbyś złamał szyję!); 2) Zdrowa Marja = Zdrowaś
Marja (odmówił dwie Zdrowe Marje); 3) cały, nienaruszony (Noe został od
potopu zdrowy; żaden kąt od pogańskiej nawały nie został zdrowy); 4) patrzeć
na kogo, na co zdrowem okiem = suchem, obojętnem, nie bolesnem; 5)
słuszny, niezaprzeczony (zdrowe prawo).
Zdrzazgać, strzaskać.
Zdrzemały, p. Zdrzymały.
Zdrzymały, zdrzemały, który się zdrzymał (ledwo był Z., aż śni mu się...).
Zdumiejący, p. Zdumliwy.
Zdużać, 1) zdołać, być w stanie, dać radę komu czemu, sprostać; 2) Z. kogo =
zwyciężyć, zwalczyć, przemódz.
Zdworzeć, p. Zdworaczeć.
Zdybać, zdybnąć, niedok. zdybywać, spotkać kogo, zejść się z kim; Z. się,
spotkać się, zejść się.
Zdychać, p. Zdechnąć.
Zdychawicznieć, p. Zdychawiczeć.
Zdziebłko, p. Źbło.
Zdziobło, p. Źbło.
Zdziewosłąbić, p. Zdziewosłębić.
Zdziewosłębić, zdziewosłąbić, zeswatać.
Zdźbło, p. Źbło.
Zdżewnica, p. Zdżdżewnica.
Zdżymać, p. Zdżąć.
Zebr, zebra.
Zecknić, p. Zecknąć.
Zedelek, p. Zedel.
Zedrany, zdarty.
Zedrgnąć się, wzdrygnąć się, zadrżeć.
Zełgać, p. Zelgnąć.
Zelśnąć, oślepnąć.
Zelus, zelozja, żarliwość, gorliwość (Z. o krzywdę Bożą).
Zełknąć, połknąć.
Zemgliwać, p. Zemdliwać.
Zemniony, zmięty.
Zengować, p. Zingować.
Zenkiel, p. Zankiel.
Zenklarz, p. Zanklarz.
Zerwisko, p. Zerwa.
Zes, p. Zez.
Zestrudz, zestrugać.
Zesypować, zsypywać.
Zeszczykować, p. Zeszczekiwać.
Zeszkleć, p. Ześkleć.
Ześniały, zsiniały.
Ześniecić się, zśniecić się, zarazić się śniecią, dostać śnieci (pszenica się
zśnieci).
Ześniedzieć, p. Ześnieć.
Ześrzenieć, p. Ześrzonieć.
Zetrwożyć, strwożyć.
Zewłok, p. Zwłok.
Zewłoka, zwłoka.
Zewreć się, zewrzeć się, niedok. zwierać się, 1) wrąc wzburzyć się; 2)
zwarzyć się (śmietanka się zwarła).
Zez, 1) albo zes, zyz, zys, sześć oczek na kostce do grania; 2) zyz, albo zezek
(patrzeć zezem); 3) stawić sobie kogo na zyzie = stawić na celu, na sztych.
Zeza, zęza, zyza, 1) ściek na spodzie okrętu koło masztu, gdzie spływają
płyny, nieczystości; 2) wpaść w zyzy = w matnie, w sidła, w biedę, w błoto; 3)
siedzieć jak na zyzie goły = osiąść na koszu.
Zezek, p. Zez.
Zeznawać p. Zeznać.
Zezrżać, zarżeć.
Zeżwać, zżuć.
Zeżżedz, spalić.
Zębiasty, p. Zębiaty.
Zębisty, p. Zębiaty.
Zębołom, p. Zęborwacz.
Zęza, p. Zeza.
Zganiać, p. Zgonić.
Zgańbić, zhańbić.
Zgardzać, p. Zgardzić.
Zgartywać, p. Zgartać.
Zgaszać, gasić.
Zgęstwić, zgęścić.
Zgęstwieć, zgęścieć.
Zgiąć, niedok. zginać, zgibać, zgnieść, zbić, zgęścić, sprasować (Z. ciało jakie
przycisnąwszy je z wierzchu ciężarem).
Zgibać, p. Zgiąć.
Zginać, p. Zgiąć.
Zgluzować, zatrzeć.
Zgładzca, p. Zgładca.
Zgłąbić, zgłębić.
Zgłąbsz: w Z. = wgłąb.
Zgnąbić, zgnębić.
Zgodliwy, zgodny.
Zgorać, zgorzeć.
Zgorsznieć, zgorzknieć.
Zgorśliwy, p. Zgorszliwy.
Zgorzelisko, p. Zgorzelina.
Zgorzelizna, p. Zgorzelina.
Zgóraprosty, prostopadły.
Zgrabnać, zgrabić.
Zgrązić, pogrążyć.
Zgrodzić, złączyć.
Zgromadność, zgromadzenie liczne, gromada liczna.
Zgrubnąć, zgrubieć.
Zgrzonąć, zgrzebać.
Zgrzytny, p. Zgrzytliwy.
Zgubca, zgubiciel.
Zgubiel, zguba.
Zguborodny, p. Zgubonośny.
Zgwałt, zgwałcenie.
Ziarniaty, p. Ziarnisty.
Ziarnonośny, p. Ziarnonoszy.
Ziąbić, ziębić.
Ziąbnąć, ziębnąć.
Zieloniuczki, p. Zieleniuczki.
Zielonogórski, bergrynowy.
Ziemak, p. Ziemek.
Ziemiorodzca, p. Ziemioród.
Ziemiowodny, p. Ziemiowody.
Ziemny, ziemski.
Ziemisty, p. Ziarniasty.
Ziętaszek, zięciaszek.
Zigrać się, niedok. zigrywać się, zigrawać się, 1) rozigrać się, wzburzyć się
(cielę zigrało się; morze zigrało się; 2) Z. się z kim = poigrać z kim.
Zimniuczki, zimniuchny.
Zimowla, p. Zimówka.
Zimoźrzały, p. Zimostradny.
Zindra, p. Zyndra.
Ziobro, p. Ziebro
Ziobrowy, żebrowy.
Ziołopis, botanik.
Ziołopiski, botaniczny.
Zionąć, ziewnąć.
Ziółciowy, żółciowy.
Ziółć, żółć.
Ziółknąć, żółknąć.
Ziście, zejście.
Zjadowiczyć, p. Zjadowić.
Zjawa, p. Zjaw.
Zjawić, objawić.
Zjawiennictwo, wizjonerstwo.
Zjawiennik, wizjoner.
Zjawiny, p. Zjaw.
Zjednanie, zrządzenie.
Zjutra, nazajutrz.
Zlecać, p. Zlecić.
Zleczać, p. Zleczyć.
Zleczyć, zlekować, niedok. zleczać, uleczyć, wyleczyć, zgoić (Z. ranę, głowę).
Zleczysty, uleczalny.
Zledz, zlegnąć, niedok. zlegać, 1) uledz się, sklęsnąć; 2) uleżeć się, zbić się w
kupę (rola tęga, zległa); 3) zlegać się, pokładać się; trząść się, drżeć (zlega od
śmiechu; zlegają się z tego głosu lasy i góry).
Zlegnąć, p. Zledz.
Zlekować, p. Zleczyć.
Zlenieć, zleniwieć.
Zlepiać, p. Zlepić.
Zlepszać, p. Zlepszyć.
Zleżeć się, niedok. zlegać się, 1) przyjść do należytego stanu przez leżenie; 2)
stać się zleżałym, zepsuć się przez leżenie.
Zlgnąć, p. Zelgnąć.
Zliczysty, p. Zliczny.
Zlić, zlać.
Zlisić, zrobić lichym, lichszym, zepsuć; Z. się, zliszyć się, zliszajeć, stać się
lichszym, zepsuć się.
Zliszajeć, p. Zlisić.
Zluba, upodobanie.
Złęczyć, złączyć.
Złoczyński, złoczyńczy.
Złodziejskie, po złodziejsku.
Złomić, złamać.
Złorzeczny, p. Złorzeczliwy.
Złosny, p. Złostny.
Złostnik, złośnik.
Złośnikowy, p. Złośniczy.
Złośny, p. Złościwy.
Złotarz, złotnik.
Złotnicki, złotniczy.
Złotociekły, p. Złotonury.
Złotodziej, alchemik.
Złotopławny, p. Złotonury.
Złototoczny, p. Złotonury.
Złowiernik, p. Złowiarek.
Złótować, zlutować.
Złów, złowienie.
Złupować, p. Złupiwać.
Złupywać, p. Złupiwać.
Złża, łza.
Zmalić, zmniejszyć.
Zmarska, p. Zmarsk.
Zmarszczek, p. Zmarsk.
Zmartek, puścizna po zmarłym.
Zmartwewstać, zmartwychwstać.
Zmartwychwzbudzony, zmartwychwstały.
Zmarzać, p. Zmorzyć.
Zmężyły, zmężniały.
Zmiądlić, zmiędlić.
Zmienda, p. Żminda.
Zmiendactwo, żmindactwo.
Zmieniać, wzmiankować.
Zmiennik, p. Zmieńca.
Zmierznąć, obmierznąć.
Zmieszkałość, zaniedbanie.
Zmieszkiwać, p. Zmieszkać.
Zmieszyć, zmieszać.
Zmiędzy, zpomiędzy.
Zmijać, p. Zminąć.
Zminka, wzmianka.
Zmnożyć, pomnożyć.
Zmocnić się komu = wziąć nad nim górę, stać mu się groźnym.
Zmołwić, zmówić.
Zmora, mrowie, ciarki, mory (wspomniawszy na to, idzie przez mnie Z.).
Zmurzyć, zaczernić.
Zmyjać, p. Zmyć.
Zmylać, p. Zmylić.
Zmysłowność, zmysłowość.
Zmyślnik, p. Zmyślaniec.
Zmyślstwo, p. Zmyślność.
Zmywać, p. Zmyć.
Znadejść, znaleźć.
Znaiść, p. Znaleźć.
Znajdł, znalazł.
Znajmić, oznajmiać.
Znajom, znajomy.
Znajomek, p. Znajomca.
Znajść, p. Znaleźć.
Znak, 1) tylko dla znaku = tylko na pozór, dla oka; 2) Z. w książce = paragraf;
3) do znaku = do cna, do szczętu, ze wszystkiem.
Znalezicielka, znalazczyni.
Znaleźca, znalazca.
Znamionać, p. Znamionować.
Znamiono, p. Znamię.
Znanie, wiadomość.
Znaniec, p. Znajomiec.
Znęcać, p. Znęcić.
Znędzieć, znędznieć.
Zniczemnieć, znikczemnieć.
Znić, zejść.
Znienagła, p. Znienadzka.
Znieobaczka, p.Znienadzka.
Zniepowaga, zniewaga.
Zniepoważać, p. Zniepoważyć.
Znieważca, znieważyciel.
Zniezbożnieć, zbezbożnieć.
Znik, zniknięcie.
Znikać, p. Zniknąć.
Zniosły, wzniosły.
Zniskąd, znikąd.
Znorowić, znarowić.
Znośliwszy, znośniejszy.
Znowić, wznowić.
Znucić, p. Znotować.
Znużnić, znużyć.
Zobia, p. Zob.
Zobrębać, p. Zobrębować.
Zobrębować, zobrębać, poobrąbywać.
Zochocić, rozochocić.
Zodjatyczny, zodjakowy.
Zokrąglić, zaokrąglić.
Zoła, p. Zoł.
Zopaczny, opaczny.
Zopuścić, spustoszyć.
Zostojeć się, zostoić się, zatrzymać się, utrzymać się przy czem.
Zotwierać, p. Zotwarzać.
Zowotąd, zowąd.
Zór, p. Zor.
Zradzać, p. Zrodzić.
Zraszczać, p. Zrościć.
Zraz, zrzaz, plaster, plasterek zerżnięty (Z. cytryny; Z. mięsa = płat mięsa).
Zrazić, niedok. zrażać, 1) zbić, zepchnąć, strącić; 2) urazić, obrazić (Z. sobie
palec, nogę, ranę); 3) wytrącić, wybić, wyzuć z czego, pozbawić czego (Z. kogo z
łaski czyjej; Z. z błędu = wywieść; Z. kogo z nadziei; sprawy domowe zrażały go
jeszcze od jawnego wystąpienia = wstrzymywały); 4) skazić, zepsuć (ta potrawa
zrazi pokarm mamki); 6) strącić, odtrącić, odjąć co od czego.
Zrażać, p. Zrazić.
Zrąbać, p. Zrąbić.
Zrąbnąć, p. Zrąbić.
Zrąbkować, p. Zrąbić.
Zrąbywać, p. Zrąbić.
Zrącz, w ręku.
Zrechtać, p. Zrzektać.
Zrejestrować, p. Zregiestrować.
Zretelnie, rzetelnie.
Zręb, zrąb.
Zrębić, p. Zrąbić.
Zrębisty, p. Zrąbisty.
Zrębnąć, p. Zrąbić.
Zrębować, p. Zrąbić.
Zręczyć, p. Zrękować.
Zręczyny, zaręczyny.
Zroczenie, odroczenie.
Zroczyć się z kim, 1) zmówić się; 2) spotkać się (Z. się z nieprzyjacielem).
Zroczysty, przezroczysty.
Zrostać, p. Zrosnąć.
Zrostawać, p. Zrosnąć.
Zrość, p. Zrosnąć.
Zroznosić, poroznosić.
Zrozumny, p. Zrozumialny.
Zrównawać, p. Zrównać.
Zrównywać, p. Zrównać.
Zruszać, p Zruszyć.
Zrywać, p. Zerwać.
Zrzazać, p. Zrzezać.
Zrzazować, p. Zrzezać.
Zrządzać, p. Zrządzić.
Zrzebię, p. Źrzebię.
Zrzechtać, p. Zrzektać.
Zrzeć, patrzeć.
Zrzejomy, p. Zrejomy.
Zrzek, zgłoska, sylaba.
Zrzemy, p. Zrejomy.
Zrzędać, p. Zrzędzić.
Zrzędy, zrzędzenie.
Zrzutek, p. Zrzut.
Zrżeć, p. Zrżać.
Zsadzać, p. Zsadzić.
Zskapieć, skapieć.
Zstawić, zestawić.
Zstępić, p. Zstąpić.
Zstępki, umowy.
Zstyrt, p. Zstert.
Zstyrta, p. Zstert.
Zsuć, zsypać, posypać gęsto.
Zsychać, p. Zeschnąć.
Zsypować, zsypywać.
Zszczypać, p. Zszczypnąć.
Zszczypować, p. Zszczypnąć.
Zszepnąć się, zszeptać się, niedok. zszeptywać się, zmówić się szeptem.
Zścigać, p. Zścignąć.
Zśniały, zsiniały.
Zubać, p. Zobać.
Zubia, p. Zob.
Zubierać, poubierać.
Zuchter, zuch.
Zuchterstwo, zuchowatość.
Zuchwalca, p. Zuchwał.
Zuchwalny, zufalny, zufały, zuchwały.
Zuchwała, p. Zuchwał.
Zuchwałek, p. Zuchwał.
Zuchwałka, p. Zuchwał.
Zuciekać, pouciekać.
Zuć, wyzuć.
Zufać, zaufać.
Zufalca, p. Zuchwał.
Zufale, zuchwale.
Zufalec, p. Zuchwał.
Zufalny, p. Zuchwalny.
Zufał, p. Zuchwał.
Zufały, p. Zuchwalny.
Zujmować, poujmować.
Zumiały, zdumiały.
Zumieć się, niedok. zumiewać się, zdumieć się.
Zupadać, poupadać.
Zuwka, p. Zufka.
Zuzanista, kobieciarz.
Zwadka, zwada.
Zwadnik, p. Zwadca.
Zwadny, zwadliwy.
Zwadzca, p. Zwadca.
Zwadziciel, p. Zwadca.
Zwadzicielka, p. Zwadnica.
Zwadziec, p. Zwadca.
Zwajca, p. Zwadca.
Zwalać i Z. się, p. Zwolić.
Zwalczywać, zwalczać.
Zwarka, p. Zwara.
Zwążyć, zwęzić.
Zwęchnąć, zwęszyć.
Związ, p. Związka.
Związa, p. Związka.
Związły, zwięzły.
Związywać, p. Związać.
Zwiczary, Szwajcary.
Zwiedca, p. Zwiedzca.
Zwiedliwy, zwodniczy.
Zwieliczenie, wspaniałość.
Zwieńczać, p. Zwieńczyć.
Zwierciadłko, zwierciadełko.
Zwierciadło, p. Zwierzciadło.
Zwierciedlnica, p. Zwierciadlnica.
Zwierciedlniczka, p. Zwierciadlniczka.
Zwierciedlnik, p. Zwierciadlnik.
Zwierciedlny, p. Zwierciadlny.
Zwierek, p. Zwiorek.
Zwierściadło, p. Zwierzciadło.
Zwierzchowność, zwierzchność.
Zwierzk, p. Zwierzch.
Zwięzać, p. Związać.
Zwięzłowaty, p. Zwięzły.
Zwięzny, p. Zwięzły.
Zwięzywać, p. Związać.
Zwięźliwy, p. Zwięzły.
Zwinąć, niedok. zwijać, 1) zwichnąć (Z. nogę); 2) Z. czego = pozbyć się, zbyć
czego (Z. strachu); 3) albo Z. się, wykręcić się, wywinąć się z czego, uniknąć
czego, umknąć (Z. się od zguby; zwija z placu boju); Z. się, 1) zwija mi się =
niedobrze mi, mdli mię, mam nudności; 2) (o nodze, kroku) podwinąć się,
poślizgnąć się.
Zwiniątko, zawiniątko.
Zwinszować, p. Zwieńczyć.
Zwińczać, p. Zwieńczyć.
Szablon:Korekta, p. Zwierzciadło.
Zwirzchność, p. Zwierzchność.
Zwirzchować, p. Zwierzchować.
Zwirzchowany, p. Zwierzchowany.
Zwlekać, p. Zwlec.
Zwłaczać, p. Zwlec.
Zwładać, p. Zwładnąć.
Zwłokliwy, p. Zwłoczny.
Zwłóczać, p. Zwlec.
Zwnętrzny, zewnętrzny.
Zwodca, p. Zwodnik.
Zwodek, p. Zwód.
Zwodnicielka, p. Zwodnica.
Zwodniczka, p. Zwodnica.
Zwodzca, p. Zwodnik.
Zwodzic, p. Zwodnik.
Zwojca, p. Zwodnik.
Zwoleny, p. Zwolony.
Zwon, dzwon.
Zwonić, dzwonić.
Zwońcy, cymbały.
Zwrot, 1) zwrócenie (Z. oczu na co); 2) skręt, zakręt (na zwrocie ulicy); 3)
odwrot, odbitka, odskok, kierunek wsteczny (zło zwrotem się zlało na tych, od
których poszło).
Zwrzeszczeć, p. Zwrzasnąć.
Zwrzodowieć, p. Zwrzedzieć.
Zwyciężać, p. Zwyciężyć.
Zwyciężczyzna, p. Zwyciężczyna.
Zwyciężeniec, człowiek zwyciężony.
Zwyciężysty, p. Zwyciężny.
Zwyciężywać, p. Zwyciężyć.
Zwyczaj, 1) ćwiczenie dla wprawy, wprawa (nie mogę w tej zbroi chodzić, bom
tego w zwyczaju nie miał); 2) wprawa, biegłość z przyzwyczajenia pochodząca
(Z. łatwe rzeczy czyni); 3) Z. z kim = obcowanie, przestawanie, zażyłość
(miewał z nią zwyczaje); 4) sposób, tryb (od mamki wziął Z. życia i obyczajów).
Zwykłać, zwikłać.
Zwypuszczać, powypuszczać.
Zwyrębować, powyrąbywać.
Zwysić, p. Zwyszyć.
Zwysiekać, powysiekać.
Zwytrącać, powytrącać.
Zwywracać, powywracać.
Zwyż, p. Zwysz.
Zwyższyć, p. Zwyszyć.
Zycer, zecer.
Zycerski, zecerski.
Zydla, p. Zedel.
Zygar, zegar.
Zygielgarn, p. Zegielgarn.
Zylarz, powroźnik.
Zymać, p. Zdjąć.
Zymbrat, p. Zimbrat.
Zyngować, p. Zingować.
Zynk, p. Zynek.
Zys, p. Zez.
Zyść, zejść.
Zyz, p. Zez.
Zyza, p. Zeza.
Zyzek, p. Zyszka.
Zyzka, p. Zyszka.
Zzacniać, p. Zzacnić.
Zziębić, p. Zziąbić.
Zzobać, zdziobać.
Zzowić, zezwać.
Zźwiekać, p. Zzucholić.
Zżedz, spalić. Zżenić się, niedok. zżeniać się, złączyć się związkiem
małżeńskim.
Zżony, spalony.
Zżyrać, p. Zeżreć[9].
Ź
Źbło, dźbło, źdźbło, zdziobło, zdziebłko, źdźbło, ździebło.
Źrebie, p. Źrzebie.
Źreć, p. Źrzeć.
Źrzadło, zwierciadło.
Źrzać, p. Źrzeć.
Źrzałość, dojrzałość.
Źrzeb, p. Źrzebie.
Źrzebiątko, źrebiątko.
Źrzebiec, p. Źrzebczyk.
Źrzebię, zrzebię, źrebię.
Źrzebięcy, źrebięcy.
1. Źrzeć, patrzeć.
Źrzejomy, p. Zrejomy.
Źrzelszy, dojrzalszy.
Źrzenica, źrenica.
Źrzenieć, p. Źrzeć.
Źrzobek, p. Źrzebczyk.
Źrzeczysty, p. Źroczysty.
Źrzódełko, źródełko.
Źrzódlany, p. Źrzódelny.
Źrzódlisko, źródlisko.
Źrzódlny, p. Źrzódelny.
Źrzódło, źródło.
Źrzódłomówca, etymolog.
Źrzódłosłów, źródłosłów.
Źrzódłowy, p. Źrzódelny.
Źwięk, p. Zwięk.
Źwirz, p. Zwirz.
Źwirzątko, zwierzątko.
Szablon:Korekta
Ż
Żaba, rodzaj zawiasy drewnianej u wrot lub drzwi zwyczajnych.
Żadliwość, p. Żadność.
Żadliwy, p. Żadny.
Żagawka, p. Żegawka.
Żagwica, p. Żegawka.
Żagwisty, pełen żagwi, zapalny.
Żali, azali, czy. Żalić, 1) napełniać żalem (Ż. komu serce); 2) boleć; Ż. się,
1) Ż. się czego = litować się nad czem; 2) żal się Boże = szkoda, nie warto (żal
się, Boże, że nam co dobrego z nieba spada, ponieważ takiego klejnotu
poszanować nie umiemy.
Żalnik, cmentarz.
Żałośliwy, p. Żałościwy.
Żałować, 1) albo żałować się na kogo = wnosić zażalenie, skarżyć się; Ż. się,
1) nie oszczędzać siebie, nie chcieć narażać, poświęcać się dla kogo, dla czego;
nie żałują się na śmierć).
Żarczejszy, p. Żarciwszy.
Żarławy, p. Żarliwy.
Żarłoctwo, żarłoczność.
Żarłoczy, p. Żarliwy.
Żarteczek, p. Żert.
Żartkonogi, szybkonogi.
Żartowniczek, p. Żartownik.
Żartowniczka, p. Żartownica.
Żartowny, p. Żartowliwy.
Żartule, p. Żert.
Żartuleńki, p. Żert.
Żarzew, p. Żarz.
Żarzliwość, żarliwość.
Żarzowie, p. Żarz.
Żarzyć się, jątrzyć się, srożyć się (gdy się bóle najbardziej żarzyły...).
Żarzyna, p. Żartwa.
Żarzywie, p. Żarz.
Żarzywo, p. Żarz.
Żąbr, żubr.
Żąd, żądza.
Żądać, żędać, 1) Ż. o coś, prosić usilnie; 2) żąda wiedzieć (żądał, co się stało);
3) Ż. komu czego = życzyć; 4) potrzebować, wymagać (roślina żąda
odpowiedniego klimatu).
Żądoba, żądność.
Żądościwy, p. Żądliwy.
Żądzien, p. Żądliwy.
Żdać, czekać.
Żebrzeć, żebrać.
Żega, p. Zega.
Żegawica, p. Żegawka.
Żeglarskie, po żeglarsku.
Żeglówka, p. Żeglarka.
Żelasty, p. Żelaźnisty.
Żelazociąg, magnes.
Żelazowy, żelazny.
Żelaźnik, p. Żeleźnik.
Żelestwo, żelastwo.
Żełwica, p. Żełw.
Żemełka, bułeczka.
Żencica, p. Żynczyca.
Żencyca, p. Żencica.
Żeniczyzna, p. Żeńczyzna.
Żenie, p. Żonie.
Żeniny, p. Żenin.
Żenny, żonaty.
Żeńcarz, p. Żeniec.
Żeński, p. Żenin.
Żeńszczyzna, p. Żeńczyzna.
Żerowny, p. Żerny.
Żerstwo, p. Żarstwa.
Żertować, żartować.
Żertwa, żartwa, ofiara palona na ołtarzu.
Żerzec, p. Żerca.
Żędać, p. Żądać.
Żgadło, p. Żehało.
Żgliszcze, p. Żglisko.
Żgliszczko, p. Żglisko.
Żłobowina, p. Żłobowacina.
Żłódź, p. Żłód.
Żmiendactwo, p. Żmienda.
Żmii, żmijowy.
Żmindliwy, żmindacki.
Żmurek, p. Zmrużek.
Żnarz, p. Żeniec.
Żnia, żniwo.
Żniwacz, p. Żeniec.
Żniwak, p. Żniwacz.
Żniwiec, p. Żniwacz.
Żniwka, p. Żniwaczka.
Żobro, p. Ziebro.
Żołdat, p. Zołdat.
Żołdnierz, żołnierz.
Żołnieraka, żołnierzyna.
Żołnierczyk, żołnierzyk.
Żołnierskie, po żołniersku.
Żołnierzyn, żołnierski.
Żołtarz, psałterz.
Żołwica, p. Żełw.
Żółciany, żółciowy.
Żółcina, żółtość.
Żółtasy, żółtawy.
Żółtnieć, p. Żółtnąć.
Żreć, żre go w brzuchu = rznie; Ż. się, gryźć się, frasować się, martwić się.
Żucha, p. Żuchwa.
Żuchawica, p. Żuchwa.
Żuchleć, p. Żuchać.
Żuć, żwać o kim = wziąć kogo na język, wycierać sobie kim zęby, źle o kim
mówić; Ż. się, gryźć się, trapić się, frasować się.
Żuławianin, p. Żuławczyk.
Żurzyć się, być markotnym, kwasić się, jątrzyć się, gniewać się (koń się żurzy
= strzyże uszami).
Żuwka, zupka.
Żuzelica, żużel.
Żużelowaty, p. Żużelasty.
Żwawy, zębaty.
Żwiędło, p. Żwadło.
Żwer, żwir.
Żwerowaty, żwirowaty.
Życzka, tasiemka.
Życzkowy, tasiemkowy.
Życzliwość, p. Życzność.
Życzny, życzliwy.
Żydowczyzna, żydowszczyzna.
Żylany, żylasty.
Żynać, żąć.
Żynarski, żniwiarski.
Żynarz, p. Żeniec.
Żyncica, p. Żynczyca.
Żyntyca, p. Żynczyca.
Żyrandola, p. Żyrondel.
Żyrondol, p. Żyrondel.
Żyrowisko, żerowisko.
Żyrowny, p. Żerny.
Żysiek, p. Żyś.
Żyskość, rzeźkość.
Żyw czem = żyjący czem, żywiący się czem, używający czego za pokarm
(rybami tylko i jarzynami żywi).
Żywca, żywiciel.
Żywina, p. Żywię.
Żywiolny, żywiołowy.
Żywioł, 1) to, co żywi, podsyca; 2) żywność.
Żywnie, 1) skoro tylko (gdy Bóg Ż. każe krzemieniowi, ten wielkością wód
lunie); 2) dziwnie, bardzo (Ż. mi się ta książką podoba).
Żywocina, p. Żywię.
Żywotodajny, p. Żywotni.
Żywotosprawny, p. Żywotni.
Żywotworny, p. Żywotni.
Żywotworzący, p. Żywotni.