PHẦN I: Cơ sở lí thuyết phân tích A=QR bằng phép

biến đổi Householder:

1, Phép biến đổi Householder:
a) Giới thiệu
Trong phép biến đổi Householder (còn được gọi là phép phản chiếu Householder hoặc
phép phản xạ sơ cấp ) là một phép biến đổi tuyến tính mô tả một phép biến đổi về một
mặt phẳng hoặc siêu phẳng chứa gốc tọa độ.
Việc sử dụng các phép biến đổi Householder vốn đã đơn giản nhất trong số các thuật
toán phân tách QR ổn định về mặt số do sử dụng các phản xạ làm cơ chế tạo ra các số 0
trong ma trận R. Tuy nhiên, thuật toán phản ánh của Householder tốn nhiều băng thông
và không thể song song hóa, vì mọi phản xạ tạo ra phần tử 0 mới sẽ thay đổi toàn bộ ma
trận Q và R.
b) Hướng giải
Phản ánh của Householder đối với phân tích QR: Mục tiêu là tìm một phép biến đổi
tuyến tính làm thay đổi vectơ x thành một vectơ có cùng độ dài và
thẳng hàng với e1. Chúng ta có thể sử dụng phép chiếu trực giao
(Gram-Schmidt) nhưng điều này sẽ không ổn định về mặt số lượng
nếu các vectơ và gần với trực giao. Thay vào đó, hình ảnh phản chiếu
của Householder phản chiếu qua đường chấm chấm (được chọn để
chia đôi góc giữa và ). Góc tối đa với biến đổi này là 45 độ.
c) Triển khai
Siêu phẳng phản xạ có thể được xác định bởi vectơ pháp tuyến của nó, một vectơ đơn vị
v (một vectơ có độ dài =1) trực giao với siêu phẳng. Sự phản chiếu của một điểm hoặc
một vecto x về siêu phẳng này là phép biến đổi tuyến tính
Ta có : ||v||=1
h
Ta chiếu x lên v ta được:¿ x , v> . v = v v h x vv x
Mà ⃗x −⃗y =⃗
xy h
−v v x
 ⃗y=⃗x −⃗
xy
h
¿ x−2 x v . v
¿ x (I−2 v h . v)
 Từ đó suy ra Q=I−2 v h . v -v vh x
Q=I −2 v h . v

(Với v h là chuyển vị Hermitian)

Vậy ta có phép đối xứng qua dường vuông góc với ⃗

xy là (là phép biến đổi householder)

Q là một ma trận Householder mxm, vừa đối xứng vừa trực giao (Hermitian và
đơn vị trong trường hợp phức tạp), và

()
∝
0
Ta có: Q . x= ⋮
0
 ( )
x x x
0 x x
Như vậy với ma trận A : Q 1 A= ⋮ ⋮ ⋮
0 x x

( )
x x x
0 x x
Tiếp tục với ma trận A: Q 2Q 1A¿ ⋮ ⋮ ⋮
0 0 x

( )
x x x
0 x x
Cứ như vậy ta lập đi lặp lại quá trình này : QA= ⋮ ⋮ ⋮
ta thu được ma trận tam giác
0 0 x
trên R.
Ta có công thức −1 T
R=Q A=Q A

Với :

( )
9 11,2 10
2,Ví dụ: A= 0 6 12
12 1,6 15

-Đầu tiên, chúng ta cần dùng phép phản chiếu Householder để biến đổi cột đầu tiên của
ma trận A, biến vecto a= 9 0 12 T thành ‖a‖e1= 15 1 0 0 T = 15 0 0 T

-Bây giờ, ta có:

+ u = a - ‖a‖e1 = 9 0 12 T - 15 0 0 T = -6 0 12 T
u 1
+ v= ‖u‖ = √5 -1 0 2 T

1 0 0 -1
2
-Do đó: Q1 = I – 2vvT = 0 1 0 - √5 √ 5 0 -1 0 2
0 0 1 2

0,6 0 0,8
= 0 1 0
0,8 0 -0,6
-Từ đây, ta có:

0,6 0 0,8 9 11,2 10 15 8 18

Q1A = 0 1 0 0 6 12 = 0 6 12
0,8 0 -0,6 12 1,6 15 0 8 -
1

-Chúng ta gần như đã có một ma trận tam giác, chúng ta chỉ cần số không hóa cho giá trị
hàng 3 cột 2 của ma trận trên nữa.

-Ta xét: b= 0 6 8 T
, ta biến vecto b thành ‖b‖e2= 10 0 1 0T= 0 10 0T

( )
1 0 0
-Làm phương pháp tương tự phía trên, ta được: Q2 = 0 0,6 0,8
0 0,8 −0,6

-Tiếp theo, ta tính: Q=Q1T Q2T

( )( )
0,6 0 0,8 T 1 0 0 T

¿ 0 1 0 . 0 0,6 0,8
0,8 0 −0.6 0 0,8 −0,6

( )
0,6 0,64 −0,48
¿ 0 0,6 0,8
0,8 −0,48 0,36

( )( )
−1
0,6 0,64 −0,48 9 11,2 10
−1
¿> R=Q A= 0 0,6 0,8 . 0 6 12
0,8 −0,48 0,36 12 1,6 15

( )
15 8 18
¿ 0 10 6,4
0 0 10,2

PHẦN II: Chương trình matlab để phân tích A=QR bằng

phép biến đổi Householder