Θέμα 1

Α. Σύμφωνα με τον Philip υπάρχουν τρεις κύριες κατηγορίες ορισμών της

διαφθοράς. Πρόκειται για τους ορισμούς της δημόσιας θέσης, τους ορισμούς του
δημοσίου συμφέροντος και τους ορισμούς της αγοράς. Ο πλέον διαδεδομένος
ορισμός της δημόσιας θέσης είναι εκείνος του Nye ο οποίος σημειώνει ότι «διαφθορά
είναι η συμπεριφορά που αποκλίνει από τα τυπικά καθήκοντα ενός δημοσίου ρόλου
λόγω της προσδοκίας ιδιωτικών ωφελημάτων...σε οικονομικές απολαβές ή σε
βελτίωση της κοινωνικής θέσης». Με άλλα λόγια σύμφωνα με τα παραπάνω η
διαφθορά αποκλίνει από τα καθήκοντα της δημόσιας θέσεις και αποσκοπεί στην
αποκόμιση ιδιωτικών ωφελημάτων.
Ένας χαρακτηριστικός ορισμός που εντάσσεται σε εκείνους του δημόσιου
συμφέροντος είναι αυτός του Friedrich όπου κατά τον ορισμό αυτό προκύπτει ζημιά
σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος από κάτοχο δημόσιας θέσης. Η διαφθορά,
συνεπώς, ορίζεται με βάσει τις συνέπειες που επιφέρει στο δημόσιο συμφέρον, ενώ
και
πάλι η ύπαρξη δημόσιας θέσης είναι προαπαιτούμενο για την ύπαρξή της.
Τέλος, έχουμε τους ορισμούς της αγοράς όπου «ο υπηρέτης του δημοσίου
καταχράται την εξουσία του ώστε να επιτύχει ένα πρόσθετο εισόδημα από το
κοινό...Συνεπώς, κατανοούμε τη διαφθορά όταν ο δημόσιος υπηρέτης αντιλαμβάνεται
τη θέση του ως επιχείρηση…». Σε αυτή την περίπτωση γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι
ο δημόσιος λειτουργός αντιλαμβάνεται τη θέση του ως παράγοντα για την
υπεραύξηση του προσωπικού του οφέλους.
Οι κυριότεροι παράγοντες που την προκαλούν είναι οι παρακάτω.
 Ιστορικές καταβολές: είναι γενικά παραδεκτό ότι πολλές μορφές διαφθοράς
κληρονομήθηκαν από την εποχή της Τουρκοκρατίας με την πρακτική του
«ρουσφετιού».
 Επέκταση της κρατικής δραστηριότητας: η διόγκωση της κρατικής εξουσίας
πολλαπλασιάζει την επαφή της με τους πολίτες και κατ’ επέκτασιν με τα κάθε
λογής συμφέροντά τους.
 Πολυνομία και ποιότητα κανονιστικού πλαισίου: σύμφωνα με τον Συνήγορο
του Πολίτη πρόκειται για την κυριότερη αιτία διαφθοράς με το πλήθος
δυσνόητων νομοθετικών διατάξεων, υπουργικών αποφάσεων και σχετικών
εγκυκλίων.
  Πολύπλοκος γραφειοκρατικός μηχανισμός και περίπλοκες διαδικασίες.
 Ανεπάρκεια «παραδοσιακών» μορφών ελέγχου: στην ελληνική έννομη τάξη
τις μορφές ελέγχου της δημόσιας διοίκησης αποτελούν ο κοινοβουλευτικός, ο
διοικητικός και ο δικαστικός έλεγχος. Πολλές φορές όμως αυτοί οι
μηχανισμοί ελέγχου δεν εξασφαλίζουν πάντα επαρκώς το στόχο της
προστασίας του πολίτη.
Β. Ο εξωτερικός έλεγχος της δημόσιας διοίκησης ασκείται κυρίως από τους
ακόλουθους φορείς: το Ελεγκτικό Συνέδριο, τους Οικονομικούς Επιθεωρητές του
Υπουργείου Οικονομικών, τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, το Σώμα
Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις τον
Συνήγορο του Πολίτη και από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Ο ρόλος και η σημασία
των φορέων εξωτερικού ελέγχου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Αφενός στους φορείς
αυτούς μπορεί να καταφύγει οποιοσδήποτε πολίτης διαπιστώσει φαινόμενα
διαφθοράς ή κακοδιοίκησης (Συνήγορος του Πολίτη, Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας
Διοίκησης) αφετέρου οι ίδιοι οι φορείς ασκούν έλεγχο σε διάφορες υπηρεσίες, π.χ. το
Ελεγκτικό Συνέδριο στα οικονομικά των ΟΤΑ και οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις
στις αποφάσεις που οι ΟΤΑ λαμβάνουν.

Θέμα 2
Α. Οι διοικητικές αρχές συνίστανται στις εξής παρακάτω:
 Αρχή της νομιμότητας: Η Δημόσια Διοίκηση και οι λειτουργοί της οφείλουν
να πράττουν σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
 Αρχή της ισότητας και της αμεροληψίας: Απορρέει τόσο από το κράτος
δικαίου όσο και από το ίδιο το Σύνταγμα και με βάση αυτή όλοι οι πολίτες
είναι ίσοι απέναντι στο νόμο και τους θεσμούς.
 Αρχή της ουδετερότητας των δημοσίων υπαλλήλων: Η αρχή αυτή θεμελιώνει
την απαίτηση ότι η Διοίκηση πρέπει να λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο απέναντι
στους πολίτες.
 Αρχή διαφάνειας: Με την αρχή αυτή καθορίζεται ότι η Δημόσια Διοίκηση και
η πολιτεία οφείλουν να τηρούν τη μέγιστη δυνατή δημοσιότητα στις πράξεις
τους.
  Αρχή της προστασίας του πολίτη: Μέσα στις αρμοδιότητες της Διοίκησης
είναι η ταχύτητα με την οποία πρέπει να διεκπεραιώνει τις υποθέσεις των
πολιτών και ο περιορισμός της γραφειοκρατίας.
 Αρχή της αδιάφθορης και χρηστής διοίκησης: Η αρχή αυτή επιτάσσει όχι
μόνο την έντιμη χρήση των πόρων και του χρήματος, αλλά και το ήθος που οι
υπάλληλοι οφείλουν να έχουν.
 Αρχή της ποιότητας των αποτελεσμάτων: Η Δημόσια Διοίκηση οφείλει να
λειτουργεί μέσα από μετρήσιμους στόχους και αποτελέσματα τα οποία
βελτιστοποιούν την άσκηση της πολιτικής.
 Αρχή της εγγύτερης διοίκησης προς τον πολίτη: Η αρχή αυτή έχει σχέση με
την προσπάθεια για περισσότερο απλή και ευέλικτη διοικητική πρακτική.
Με βάση το περιστατικό συμμετοχής του Καθηγητή Β στο εκλεκτορικό σώμα
μονιμοποίησης της επίκουρης Καθηγήτριας Α θεωρούμε ότι παραβιάζεται κυρίως η
αρχή της ισότητας και της αμεροληψίας και δευτερευόντως η αρχή της
ουδετερότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Όσων αφορά την πρώτη αρχή ο κρίνων
Καθηγητής που έχει πνευματική σχέση με την κόρη της κρινόμενης δεν θα είναι
αμερόληπτος ούτε θα κρίνει ίσα τους υπόλοιπους που διεκδικούν τη μονιμοποίησή
τους. Με τον λόγο του ενδέχεται να επηρεάσει το εκλεκτορικό σώμα υπέρ της Α ενώ
είναι ακόμη πιθανό σκόπιμα να επεδίωξε τη συμμετοχή του στο σώμα αυτό με σκοπό
η Β να κριθεί χωρίς να συναντήσει εμπόδια. Παράλληλα με την πρώτη αρχή
παραβιάζεται και η αρχή της ουδετερότητας αφού όταν υπάρχουν οι οποιεσδήποτε
σχέσεις μεταξύ δύο προσώπων-φιλικές, πνευματικές κλπ- δεν είναι εύκολο ο ένας να
μην ευνοήσει τον άλλο, πόσο μάλλον την ώρα της επαγγελματικής εξέλιξης.
Β. Η αρχή της ισότητας και της αμεροληψίας σημαίνει ότι η διοίκηση οφείλει να
τους αντιμετωπίζει με τρόπο ισότιμο και αμερόληπτο, αποφεύγοντας τις
αδικαιολόγητες διακρίσεις ανάλογα με το φύλο, την καταγωγή, τις πεποιθήσεις ή τη
φυσική τους κατάσταση. Η διοίκηση οφείλει να αντιμετωπίζει ομοιόμορφα τις ίδιες
περιπτώσεις και διαφορετικά τις ανόμοιες. Αν δεν συμβαίνει
αυτό, κλονίζεται η ισότητα και η δικαιοσύνη. Στη δική μας περίπτωση -αλλά και σε
όλες τις αντίστοιχες- έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς αν διεκδικούν τρεις επίκουροι
Καθηγητές τη μονιμοποίησή τους ο Α θα κρίνει τη Β ευνοϊκότερα από ότι τους
υπόλοιπους. Για τους ίδιους λόγους παραβιάζεται και η αρχή της ουδετερότητας.
Θέμα 3
Σύμφωνα με έναν γενικό ορισμό η ηθική είναι ένας φιλοσοφικός κλάδος και
πρόκειται για ένα «σύνολο κανόνων και αξιών με τους οποίους ορίζεται τι
επιτρέπεται, τι απαγορεύεται και τι οφείλουμε να κάνουμε στις σχέσεις με τους
άλλους ανθρώπους και στη σχέση μας με τη φύση, κανόνες συμπεριφοράς που
επιβάλλει η κοινωνία». Επιπλέον επιδιώκει να προσδιορίσει τον σκοπό της ζωής του
ανθρώπου, καθώς
και τα μέσα για την επίτευξη του σκοπού αυτού.
Πράγματι, ένας άνθρωπος διαμορφώνει από την παιδική του ηλικία τις ηθικές
του αξίες σύμφωνα με τα πρότυπα που του μεταδώσουν οι γονείς του. Καθώς
μεγαλώνει το παιδί μαθαίνει μέσω της οικογένειάς του για τις πραγματικές αξίες της
ζωής. Έννοιες όπως ο σεβασμός,  η υπομονή,  η σταθερότητα, η σύνεση, η
κοινωνικότητα, η υπευθυνότητα, η ειλικρίνεια, η εμπιστοσύνη, ο διάλογος, η
ανεκτικότητα, η δημιουργικότητα, η συνεργασία, η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η ειρήνη
συνδέονται και αλληλοσυμπληρώνονται για να  οδηγήσουν τα άτομα που τις
κατέχουν στην αρμονική συμβίωση αλληλεπίδρασή του με τα άλλα μέλη του
κοινωνικού συνόλου. Επομένως ανάλογα με το πόσο αναπτυγμένες έχουν τις
παραπάνω αξίες οι ίδιοι οι γονείς αυτές θα «περάσουν» στα παιδιά τους.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο δημόσιο τομέα είναι φαινόμενο που έχει
μεγάλες διαστάσεις. Με τις εξωθεσμικές πρακτικές κορπορατισμού και πελατειακής
διάρθρωσης, αναδείχθηκαν στάσεις και συμπεριφορές που δεν υπηρετούσαν πάντα το
δημόσιο συμφέρον και διαμόρφωσαν μία στρεβλή σχέση του κράτους με τον πολίτη.
Επόμενο των παραπάνω ήταν ότι έπρεπε να καθιερωθεί ένας κώδικας ηθικής
συμπεριφοράς. Η αξία των Κωδίκων Διοικητικής Ηθικής & Δεοντολογίας στη
Δημόσια Διοίκηση θεωρούμε ότι αυτοί είναι πολύ σημαντικοί αφού μέσα από αυτούς
καθιερώνεται το σημείο αναφοράς συμπεριφοράς που πρέπει να επιτευχθεί από τον
δημόσιο τομέα και παρέχει καθοδήγηση σε όσους αποσκοπούν στο να πληρούν αυτές
τις αξίες. Ως εκ τούτου και η διοίκηση θα ασκεί τις αρμοδιότητές της με τον
καλύτερο δυνατό τρόπο και η σχέση της με τους πολίτες θα αποκατασταθεί.