Είδη προτάσεων ως προς τη δομή τους (ανάλογα με τα συστατικά τους)

Οι προτάσεις, ανάλογα με τα δομικά συστατικά τους (τα στοιχεία από τα οποία αποτελούνται),

διακρίνονται σε τρία είδη: απλές, ελλειπτικές, επαυξημένες..

α. Απλή ονομάζεται η πρόταση που έχει ολοκληρωμένο νόημα και αποτελείται μόνο από τα βασικά

στοιχεία (κύριοι όροι: ρήμα, υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο) που απαντούν στην ερώτηση

ποιος και τι, π.χ. Ο Γιώργος διαβάζει ένα βιβλίο.

β. Ελλειπτική ονομάζεται η πρόταση από την οποία λείπουν βασικά στοιχεία (όπως το ρήμα) επειδή

εννοούνται εύκολα, π.χ. Μεγάλο πρόβλημα! (εννοείται το ρήμα είναι)

γ. Επαυξημένη ονομάζεται η πρόταση η οποία, εκτός από τα βασικά, έχει και άλλα στοιχεία

(προσδιορισμούς, συμπληρώματα), π.χ. Η Μαρία κρατούσε σφιχτά έναν μεγάλο φάκελο.

Είδη προτάσεων ως προς τη σημασία τους

Οι προτάσεις, ανάλογα με την επικοινωνιακή λειτουργία που επιτελούν, δηλαδή ανάλογα με τη

σημασία τους, διακρίνονται σε τέσσερα είδη: αποφαντικές, ερωτηματικές, προστακτικές,

επιφωνηματικές.

α. Αποφαντική λέγεται η πρόταση που χρησιμοποιούμε συνήθως για να δώσουμε μια πληροφορία,

π.χ. Η Άννα έχει αργήσει.

Στον γραπτό λόγο, στις αποφαντικές προτάσεις βάζουμε τελεία.

β. Ερωτηματική ονομάζεται η πρόταση που χρησιμοποιούμε συνήθως για να ζητήσουμε μια

πληροφορία, π.χ. Έχει έρθει ο Γιάννης;

Στον γραπτό λόγο, στις ερωτηματικές προτάσεις βάζουμε ερωτηματικό.

γ. Προστακτική λέγεται η πρόταση που χρησιμοποιούμε συνήθως για να ζητήσουμε από κάποιον να

κάνει κάτι ή για να τον παρακαλέσουμε για κάτι, π.χ. Τηλεφώνησέ μου αύριο το βράδυ.

Στον γραπτό λόγο, στις προστακτικές προτάσεις βάζουμε τελεία ή θαυμαστικό.

δ. Επιφωνηματική ονομάζεται η πρόταση που χρησιμοποιούμε συνήθως για να εκφράσουμε ένα

έντονο συναίσθημα, π.χ. Δεν αντέχω αυτή την κατάσταση!

Στον γραπτό λόγο, στις επιφωνηματικές προτάσεις βάζουμε θαυμαστικό