บทที่1

บทนำ
1.1 ที่มาและความสำคัญ
หูฟังทางการแพทย์ (Stethoscope) เป็นอุปกรณ์เครื่องมือทางการแพทย์อย่างหนึ่ง ที่ใช้สำหรับการ
ฟัง และตรวจ (Auscultation) เพื่อฟังเสียงภายในร่างกายของมนุษย์หรือสัตว์ เครื่องฟังตรวจสมัยใหม่ อาศัย
หลักการสั่นสะเทือนโดยมีแผ่นรับแรงสั่นสะเทือนรูปจานใช้สำหรับวางตรงบริเวณที่จะฟัง คือการใช้แผ่น
ไดอะเฟรมประกบด้วยแผ่นประจุวงจรไฟฟ้า เมื่อคลื่นเสียงกระทบกับไดอะเฟรมจะทำให้เกิดแรงสั่นสะเทือน
และแปลงประจุเป็นสัญญาณเสียงส่งไปยังตัวผู้ฟังจะนำมาเชื่อมต่อกับท่อที่แยกออกเป็นส่วนหูฟังสองข้างใช้
สำหรับสอดเข้าหูเพื่อฟัง ส่วนใหญ่ใช้ฟังเสียงของปอด เสียงของหัวใจ และลำไส้ เพื่อประเมิ นอาการ และ
วินิจฉัยโรคในเบื้องต้น เพื่อเป็นการแก้ปัญหาให้กับคนจำนวนมากที่ไม่รู้ว่าตนเองมีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ เพราะ
เนื่องจากไม่ได้ตรวจร่างกายบ่อยหรือได้รับการตรวจที่ไม่ละเอียด อีกทั้งยังมีจำนวนประชากรหลายล้านคนที่ไม่
มีโอกาสได้รับการตรวจสุขภาพโดยเฉพาะในประเทศที่ด้อยพัฒนา
ซึ่งแนวคิดของโครงงานนี้จะเน้นการออกแบบอุปกรณ์ที่จะช่วยให้บุคคลทั่วไปสามารถตรวจสอบ
ร่างกายได้เบื้องต้น ทำให้มีแนวคิดในการประดิษฐ์อุปกรณ์หูฟังทางการแพทย์อิเล็กทรอนิกส์อย่างง่าย ซึ่งได้นำ
วัส ดุ อุป กรณ์ที่ห าได้ง่ายมาประดิษฐ์ หูฟังทางการแพทย์ อุปกรณ์ที่ประดิษฐ์จะมีส ่วนที่เป็นท่อยางต่อเข้า
ไมโครโฟนแบบคอนเดนเซอร์ที่ทำหน้าที่เป็นตัวแปลงคลื่นเสียงเป็นสัญญาณไฟฟ้าทีเ่ กิดจากการสั่นสะเทือน ซึ่ง
จะมีวงจรขยายสัญญาณช่วยในการขยายเสียงไปยังโมดูล wifi ที่ทำหน้าที่ส่งสัญญาณเสียงไปยังคอมพิวเตอร์
โดยผ่านสัญญาณ wifi โดยมีโปรแกรมช่วยในการประมวลผล และแสดงผลของสัญญาณเสียงเต้นของหัวใจ
เช่น อัตราการเต้นของหัวใจที่จะแสดงออกมาเป็นตัวเลขหรือกราฟการเต้นของหัวใจ ที่สามารถบ่งบอกได้จาก
สัญญาณเสียงเต้นของหัวใจที่ใช้เป็นตัวชี้วัดได้ว่าแต่ละกราฟที่เกิดขึ้นแตกต่างกัน และบ่งบอกถึงการเต้นของ
หัวใจผิดปกติได้ เช่น โรคหัวใจรั่ว , โรคหัวใจตีบ เป็นต้น ซึ่งคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG/EKG) อาจจะไม่สามารถ
วิน ิจ ฉัย อาการได้ช ัดเจนเท่ าการฟังสัญ ญาณเสีย งของหัว ใจ โดยโครงงานนี้จะสร้างหูฟั งทางการแพทย์
อิเล็กทรอนิกส์ที่จะช่วยในเรื่องของราคาที่ไม่แพง แต่สามารถแจ้งเตือน แสดงข้อมูลให้กับผู้ใช้งานได้ทราบถึง
อัตราการเต้นของหัวใจ สัญญาณเสียงหัวใจ และลักษณะของสัญญาณที่เกิดขึ้นว่ามีความปกติหรือผิดปกติ
อย่างไร และในการเลือกใช้ไมโครโฟนคอนเดนเซอร์สามารถช่วยในการขยายเสียงให้เกิดความชัด ละเอียดใน
การฟังเพื่อให้เกิดข้อผิดพลาดน้อยที่สุด
1.2 วัตถุประสงค์
1.เพื่อสร้างหูฟังทางการแพทย์อิเล็กทรอนิกส์อย่างง่าย
2.เป็นเครื่องมือในการฟังหรือขยายเสียงของอัตราการเต้นหัวใจผ่านไมโครโฟน
3.เป็นอุปกรณ์ทางเลือกสำหรับผู้ป่วยที่ต้องการวัดและได้ยินเสียงหัวใจของตนเองเบื้องต้น
4.เพื่อใช้เป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์สำหรับนักศึกษาแพทย์อย่างง่ายได้
1.3 ขอบเขต
1.สามารถใช้ในการวัดอัตราการเต้นของหัวใจได้
2.มีช่วงของความถี่ของอัตราการเต้นหัวใจเริ่มต้นที่ 60-100 ครั้ง ต่อนาที
3.สามารถช่วยในการฟังเสียงอัตราการเต้นหัวใจได้ชัดเจนมากขึ้น
4.สามารถแสดงผล และบันทึกสัญญาณเสียงของอัตราการเต้นของหัวใจตามความแตกต่างของแอม
พลิจูด
1.4 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ
1.สามารถใช้ฟังเสียงการเต้นของหัวใจได้ง่ายขึ้นสำหรับคนทั่วไป
2.สามารถบอกอัตราการเต้นของหัวใจว่าปกติหรือไม่ โดยสามารถแสดงผลที่หน้าจอไม่ว่าจะเป็นกราฟ
หรือตัวเลขของการเต้นของหัวใจ
3.สามารถบอกโรคได้จากการตรวจสอบจากการเต้นของหัวใจ
4.นักศึกษาแพทย์สามารถนำมาประยุกต์ใช้ และอาจนำไปพัฒนาต่อได้
5.บันทึกข้อมูลได้ และยังสามารถนำข้อมูลออกมาจากคอมพิวเตอร์เพื่อส่งข้อมูลไปยังผู้เชี่ยวชาญได้
ตรวจสอบข้อมูลเบื้องต้น
1.5 Block diagram
สัญญาณเสียง
หัวใจทางไฟฟ้า Computer &
ไดอะแฟรม
Device Undertest
คลื่นเสียง

สัญญาณเสียง
Stethoscop Microphone Amplifier หัวใจทางไฟฟ้า
e

Display (Matlab)

รูปที่ 1 บล็อกไดอะแกรมในการตรวจอัตราการเต้นของหัวใจโดยผ่านคอมพิวเตอร์เพื่อแสดงผล

สัญญาณไฟฟ้า
ไดอะแฟรม

คลื่นเสียง
สัญญาณไฟฟ้า
Stethoscop Microphone Amplifier
e
เสาอากาศ

Computer &
Device Undertest

Wifi ย่านความถี่ 2.4 GHz

Arduino uno
Display (Matlab) Wifi Modul wifi ESP8266
computer

รูปที่ 2 บล็อกไดอะแกรมโดยใช้โมดูลไวไฟในการรับสัญญาณเพื่อส่งข้อมูลไปยังคอมพิวเตอร์ และแสดงผล

 1.6 ขั้นตอนและแผนการดำเนินงาน

กิจกรรมและรายละเอียดของ เดือน ผู้ตรวจสอบ หมายเหตุ

โครงการ

ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค.

Select project topic
เลือกหัวข้อโครงงาน
Research know-how for
Stethoscope
ศึกษาหลักการของหูฟังทาง
การแพทย์
Write block diagram for system
สร้างแผนภาพ block diagram
Research know-how for MCU
ศึกษาการใช้บอร์ดไมโครคอลโทร
เลอร์
Research know-how for
Ardiuno wifi
ศึกษาการใช้โมดูล ไวไฟ
ศึกษาและหาวิธีประดิษฐ์หูฟังทาง
การแพทย์อย่างง่าย
รายงานความก้าวหน้าโครงงานที่ 1
1.7 อุปกรณ์ที่ใช้ในการทำโครงงาน

ลวด ลูกโป่ง กรรไกร

ท่อใส ไม้บรรทัด ปากกา

ขวดน้ำและฝาขวดน้ำ เทปกาวใส กระดาษลัง

Arduino uno condenser

wifi ESP8266