Professional Documents
Culture Documents
นางสาววราภรณ ลือใจ
นายนธี ศรีจริยา
นายนัฐวุฒิ ไสยสุภีย
คณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ
ศูนยพระนครศรีอยุธยา หันตรา
เงินกองทุนสงเสริมงานวิจยั ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2564
เดือน กุมภาพันธ 2565
การปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวยระบบควบคุมอัตโนมัติผานระบบสมารทโฟน
Vegetable Hydroponics with Automation Control System via
Smartphone
นางสาววราภรณ ลือใจ
สาขาวิศวกรรมไฟฟา คณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร
นายนธี ศรีจริยา
สาขาวิศวกรรมไฟฟา คณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร
นายนัฐวุฒิ ไสยสุภีย
สาขาวิศวกรรมไฟฟา คณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร
คณะวิศวกรรมศาสตรและสถาปตยกรรมศาสตร
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ
ศูนยพระนครศรีอยุธยา หันตรา
เงินกองทุนสงเสริมงานวิจยั ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2564
เดือน กุมภาพันธ 2565
ก
ชื่อเรื่อง
การปลูกผักไร้ดินแบบครบวงจรด้วยระบบควบคุมอัตโนมัติผ่านระบบสมาร์ทโฟน
ผู้วิจัย นางสาววราภรณ์ ลือใจ สาขาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์และสถาปัตยกรรมศาสตร์
นายนธี ศรีจริยา สาขาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์และสถาปัตยกรรมศาสตร์
นายนัฐวุฒิ ไสยสุภีย์ สาขาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์และสถาปัตยกรรมศาสตร์
แหล่งทุน เงินกองทุนส่งเสริมงานวิจัย
พ.ศ. 2564
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้นำเสนอการศึกษาวิจัยเรื่องการปลูกผักไร้ดินแบบครบวงจรควบคุมด้วยระบบอัตโนมัติที่
ใช้โปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอนโทรลเลอร์ซึ่งเป็น ตัวควบคุมใช้ร่วมกับสัญญาณอินพุตและเอาต์พุตทางด้าน
ไฟฟ้า โดยสามารถสั่งงานหรือรับคำสั่งผ่านหน้าจอสัมผัสติดตั้งบริเวณหน้าตู้ควบคุมและระบบไร้สาย Wi-Fi
ด้วยสมาร์ทโฟนควบคู่กันมาประยุกต์ใช้ร่วมกับการออกแบบและสร้างชุดควบคุมอัตโนมัติของระบบการ
ปลูกผักไร้ดินโดยจะใช้การปลูกในระบบน้ำหมุนเวียนแบบตื้นแบบการจัดวางแนวตั้งเพื่อประหยัดพื้นที่ ซึ่งมี
การออกแบบเงื่อนไขโปรแกรมการควบคุมอัตโนมัติที่สำคัญ ได้แก่ การเลือกชนิดของผักที่ปลูก การให้
สารอาหารในน้ำ ระบบการเปลี่ยนน้ำ การควบคุมอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ภายในโรงเรือน และการเฝ้า
สังเกตการเติบโตของผัก เป็นต้น การทดลองได้ทำในโรงเรือนขนาดกว้าง 2 × ยาว 2.5 × สูง 2 เมตรจำนวน
4 แปลง แปลงละ 40 หลุมโดยมีการแยกระบบน้ำหมุนเวียน พบว่า ผักสลัดทั้ง 4 ชนิด คือ กรีนโอค กรี
นคอสโรเมน กรีนปัตตาเวีย และบัตเตอร์เฮดที่ใช้ระยะเวลาปลูก 50 วันโดยมีการเจริญเติบโตเฉลี่ยน้ำหนัก
ต่อต้นประมาณ 150 กรัม และมีการใช้ไฟฟ้าต่อเดือนที่ 220.752 หน่วย คิดเป็น 717.333 บาท โดยคำนวณ
จากประเภทที่อยู่อาศัย อัตราปกติ ระบบสเปรย์ละอองน้ำจะทำงานอัตโนมัติเมื่ออุณหภูมิภายในสูงกว่า 35
องศาเซลเซียสหรือค่าความชื้นสัมพัทธ์น้อยกว่า 70% โดยแสดงข้อมูลและควบคุมผ่านหน้าจอสัมผัสและ
สมาร์ทโฟน เพื่อเป็นการประหยัดเวลา ลดต้นทุน เพิ่มคุณภาพและผลผลิตให้ เพียงพอต่อความต้องการ
บริโภค อีกทั้งยังสามารถดูประวัติย้อนหลังเพื่อนำไปปรับปรุงระบบให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
Abstract
กิตติกรรมประกาศ
สารบัญ
หน้า
บทคัดย่อภาษาไทย ก
บทคัดย่อภาษาอังกฤษ ข
กิตติกรรมประกาศ ค
สารบัญ ง
สารบัญตาราง ฉ
สารบัญภาพประกอบ ช
คำอธิบายสัญลักษณ์ ฎ
บทที่ 1 บทนำ 1
1.1 ความสำคัญและที่มาของปัญหา 1
1.2 วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1
1.3 ขอบเขตของการวิจัย 2
1.4 สมมุติฐานงานวิจัย 2
1.5 ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ 3
บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง 4
2.1 ทฤษฎีบท 4
2.1.1 โปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอนโทลเลอร์ 4
2.1.2 ชนิดของ PLC 6
2.1.3 ภาษาที่ใช้ในการเขียนโปรแกรม 7
2.1.4 เซนเซอร์ 9
2.1.5 ระบบเครือข่ายไร้สาย 15
2.1.6 ระบบควบคุมอัตโนมัติสำหรับโรงเรือนปลูกผักไร้ดิน 21
2.1.7 หน้าจอสัมผัส 24
2.1.8 ไฮโดรโปนิกส์ 26
2.1.9 ผักที่นิยมนำมาปลูกไฮโดโปรนิกส์ 27
2.2 งานวิจัยที่เกี่ยวข้องในประเทศ 32
บทที่ 3 วิธีดำเนินการวิจัย 34
3.1 การวางแผนขั้นตอนการดำเนินงาน 34
3.2 ศึกษาและวางแผนการทำงาน 35
จ
สารบัญ (ต่อ)
หน้า
3.3 ออกแบบการทดลอง 37
3.4 ลงมือทำสมาร์ทฟาร์มและระบบควบคุมภายในโรงเรือน 39
3.5 วิธีการใช้โปรแกรม GX work 3, GT Designer 3 เบื้องต้น 43
3.6 หลักการทำงานของโปรแกรมการควบคุมด้วยโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทลเลอร์ 49
3.7 การแสดงผลบนหน้าจอสัมผัสและสมาร์ทโฟน 52
3.8 วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือ 53
3.9 วิธีการทดลอง 54
บทที่ 4 ผลการทดลอง 55
4.1 ผลจากการเปรียบเทียบการเจริญเติบโต 55
4.2 ผลอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ของผักไฮโดโปรนิกส์ 60
4.3 ผลการประเมินค่าไฟฟ้า 62
4.4 ถ่ายทอดเทคโนโลยีให้กับเกษตรกร 64
4.5 อภิปรายผล 65
บทที่ 5 สรุปผลการวิจัย 66
5.1 สรุปผลการวิจัย 66
5.2 ข้อเสนอแนะ 66
5.3 ปัญหาและอุปสรรคในการทำงานวิจัย 67
บรรณานุกรม 68
ประวัติคณะผู้วิจัย 69
ฉ
สารบัญตาราง
ตาราง หน้า
3.1 ตารางการวางแผนปฏิบัติงาน 35
3.2 รายละเอียดโครงสร้างชุดปลูกผักไร้ดินแบบครบวงจรด้วยระบบควบคุมอัติโนมัติ 53
ผ่านระบบสมาร์ทโฟน
4.1 เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของผักกรีนคอสโรเมนนอกโรงเรือน 55
4.2 เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของผักกรีนคอสโรเมนในโรงเรือน 56
4.3 เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของผักกรีนโอ๊ตในโรงเรือน 57
4.4 เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของผักปัตตาเวียในโรงเรือน 58
4.5 เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของผักบัตเตอร์เฮตเขียวในโรงเรือน 59
4.6 แสดงผลการทดลองปลูกผักอายุ 7 วัน 60
4.7 แสดงผลการทดลองปลูกผักอายุ 15 วัน 60
4.8 แสดงผลการทดลองปลูกผักอายุ 30 วัน 61
4.9 แสดงผลการทดลองปลูกผักอายุ 50 วัน 61
4.10 การวัดค่าไฟโดยการใช้วัตต์มิเตอร์ 62
4.11 ค่าใช้จ่ายการดูแลผักไฮโดโปรนิกส์โดยใช้แรงงานคน 63
4.12 ค่าใช้จ่ายการดูแลผักไฮโดโปรนิกส์โดยใช้ระบบอัตโนมัติ 63
ช
สารบัญภาพ
ภาพ หน้า
1.1 สมมุติฐานของชุดควบคุมอัตโนมัติสำหรับการปลูกผักไร้ดิน 2
2.1 หน่วยอินพุต 5
2.2 หน่วยเอาต์พุต 5
2.3 Block Type Plc 6
2.4 ชนิดโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทลเลอร์ แบบโมดูล 7
2.5 Ladder diagram 7
2.6 Function block diagram 8
2.7 Instruction list 8
2.8 Structure text 9
2.9 Sequential function chart 9
2.10 เซนเซอร์ด้านกายภาพ 10
2.11 เซนเซอร์ด้านเคมี 10
2.12 เซนเซอร์ทางชีวภาพ 11
2.13 เซนเซอร์แบบเอ็นพีเอ็น 11
2.14 เซนเซอร์แบบพีเอ็นพี 12
2.15 ลักษณะและการต่อวงจรของ RTD 12
2.16 เซนเซอร์วัดระดับ 13
2.17 เซนเซอร์วัดระดับ 13
2.18 Electrode Level Switch 13
2.19 Cable Float Level Switch 14
2.20 โครงสร้างภายในของ Capacitive และ Resitive Humidity Sensor 15
2.21 WPN 16
2.22 WLAN 16
2.23 WMAN 17
2.24 WWAN 17
2.25 เครือข่ายไร้สาย IEEE 802.11 18
2.26 เครือข่ายไร้สาย IEEE 802.11a 18
2.27 เครือข่ายไร้สาย IEEE 802.11b 19
2.28 เครือข่ายไร้สาย IEEE 802.11g 19
2.29 เครือข่ายไร้สาย IEEE 802.11e 20
2.30 เครือข่ายไร้สาย IEEE 802.11f 20
2.31 เครือข่ายไร้สาย IEEE 802.11h 21
2.32 ระบบการปลูกแบบ NFT 22
ซ
สารบัญภาพ (ต่อ)
ภาพ หน้า
2.33 ระบบการปลูกแบบ DFT 22
2.34 ระบบการปลูกแบบ DRFT 23
2.35 ระบบการปลูกแบบการปลูกพืชในวัสดุปลูก 23
2.36 ระบบการปลูกแบบระบบ Aeroponics 24
2.37 ระบบการปลูกแบบระบบไฮโดโปรนิกส์แบบให้อากาศ 24
2.38 หน้าจอสัมผัสแบบตัวต้านทาน 25
2.39 กรีนโอ๊ค 28
2.40 กรีนคอสโรเมน 29
2.41 บัตเตอร์เฮดเขียว 30
2.42 กรีนปัตตาเวีย 31
3.1 โรงเรือนเพาะปลูก 37
3.2 แปลงเพาะปลูก 37
3.3 รางเพาะปลูก 38
3.4 แทงค์เก็บน้ำ 38
3.5 ตู้ควบคุม 38
3.6 โรงเรือนที่ใช้คลุมรอบ ๆ ผักไฮโดโปรนิกส์ 39
3.7 ชั้นวางรองรับรางปลูกผักไฮโดโปรนิกส์ 39
3.8 รางใช้สำหรับปลูกผักไฮโดโปรนิกส์ 40
3.9 แทงค์น้ำใช้เก็บน้ำหล่อเลี้ยงผักไฮโดโปรนิกส์ 40
3.10 ปั๊มน้ำใช้สูบน้ำจากแทงค์ด้านล่างขึ้นไปเก็บแทงค์บนในโรงเรือน 40
3.11 เซนเซอร์ใช้ควบคุมระดับน้ำภายในแทงค์ในโรงเรือน 41
3.12 ตู้คอนโทรลใช้ในการสั่งการทำงานภายในโรงเรือน 41
3.13 หน้าจอทัชสกรีนใช้สั่งการให้ระบบทำงาน 41
3.14 ปั๊มใช้สำหรับดึงน้ำไปพ่นหมอกภายในโรงเรือนและชั้นวางผัก 42
3.15 หัวพ่นหมอกภายในโรงเรือน 42
3.16 หัวพ่นหมอกภายในชั้นวางผัก 42
3.17 การเข้าโปรแกรม GX Works3 43
3.18 เลือก Project > New 43
3.19 เลือก Series > FX5CPU Type FX5U Program Language > Ledder จากนั้น 44
กด OK
3.20 เลือก Series เริ่มทำการเขียนโปรแกรมได้ 44
3.21 เช็ค Series ของ GOT ที่เมนู Project New หรือ Toolbar 45
3.22 กด Next เลือก GOT Series และ GOT Type ตาม Hardware จริง 45
3.23 เลือก Manufacturer (Brand) และ Controller Type ตาม Hardware จริง 46
ฌ
สารบัญภาพ (ต่อ)
ภาพ หน้า
3.24 (เฉพาะ GOT Hardware) กำหนด I/F (nterface) ที่ใช้ในการทำงาน 46
3.25 (เฉพาะ GOT Hardware) กำหนด GOT IP Address (Default : 192.68.3.18) 47
3.26 กำหนด Screen Switching Device Setting 47
3.27 กำหนดรูปแบบการแสดงเฉดสีของ GOT Screen 48
3.28 กด Finish 48
3.29 คำสั่งเริ่มต้นการทำงาน 49
3.30 คำสั่งการทำงานของเซนเซอร์วัดระดับน้ำ 49
3.31 คำสั่งควบคุมระดับน้ำ 49
3.32 คำสั่งเติมน้ำใส่แทงค์ พร้อมตัดการทำงานเมื่อน้ำเต็ม 50
3.33 คำสั่งนับระยะเวลาการปลูก 50
3.34 คำสั่งปล่อยน้ำก่อนเก็บเกี่ยว 7 วัน 50
3.35 คำสั่งเติมน้ำเปล่าเพื่อชะล้างสารพิษ 51
3.36 คำสั่งเมื่อครบระยะเวลาเก็บเกี่ยว 51
3.37 คำสั่งหยุดการทำงาน 51
3.38 คำสั่งการพ่นหมอก 51
3.39 คำสั่งเติมน้ำเข้าแทงค์บน 52
3.40 คำสั่งพ่นหมอก 52
3.41 คำสั่งปล่อยน้ำทิ้ง 52
3.42 คำสั่งปล่อยน้ำเข้าแทงค์ 52
3.43 หน้าจอสัมผัสแสดงผลและสั่งงาน 52
3.44 หน้าจอสัมผัสแสดงผลและสั่งงานผ่านระบบสมาร์ทโฟน 53
4.1 การถ่ายทอดเทคโนโลยีให้กับเจ้าของฟาร์มผักไฮโดโปรนิกส์ 64
4.2 การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเจ้าของฟาร์มผักไฮโดโปรนิกส์ 65
ญ
คำอธิบายสัญลักษณ์
B = ธาตุโบรอน (Boron)
C = คาร์บอน (Carbon)
CCK = Complimentary Code Keying
Cl = ธาตุคลอรีน (Chlorine)
CO2 = คาร์บอนไดออกไซด์ (Carbon Dioxide)
CPU = ตัวประมวลผล (Central Processing Unit)
DFT = Deep Flow Technique
DRFT = Dynamic Root Floating Technique
DSSS = Direct Sequence Spread Spectrum
EC = Electrical Conductivity
EEPROM = Electrically Erasable Programmable Read Only Memory
EPROM = Erasable Programmable Read-only Memory
FBD = Function Block Diagram
Fe = ธาตุเหล็ก (Iron)
H = ธาตุไฮโดรเจน (Hydrogen)
HMI = หน้าจอสัมผัส (Human Machine Interface)
H2 O = น้ำ
IAPP = Inter Access Point Protocol
IL = Instruction List
IOT = Internet of Thing
LD = Ladder Diagram
Mg = แมกนีเซียม (Magnesium)
Mn = ธาตุแมงกานีส (Manganese)
N = ธาตุไนโตรเจน (Nitrogen)
NFT = Nutrient Film Technique
O = ธาตุออกซิเจน (Oxygen)
OFDM = Orthogonal Frequency Division Multiplexing
PLC = โปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอนโทรลเลอร์ (Programmable Logic Controller)
QoS = Quality of Service
RAM = หน่วยความจำชั่วคราว (Random-access Memory)
ROM = หน่วยความจำถาวร (Read Only Memory)
SFC = Sequential Function Chart
ST = Structure Text
VoIP = Voice Over IP
WLAN = ระบบเครือข่ายท้องถิ่น (Wireless Local Area Network)
WMAN = ระบบเครือข่ายสำหรับเมืองใหญ่ๆ (Wireless Metropolitan Area Network)
ฎ
คำอธิบายสัญลักษณ์ (ต่อ)
1.1 ความสำคัญและที่มาของปญหา
เนื่องจากในประเทศไทยเรานั้นเปนประเทศที่เหมาะสมตอการเพาะปลูกและทำเกษตรกรรม ทำให
เราสามารถปลูกพืชเศรษฐกิจไดหลากหลายชนิด ทั้งพืชลมลุกและพืชสวน แตประเทศไทยยังเจอปญหา
หลายดาน เชน ผลผลิตที่ไมอยูในเกณฑมาตรฐาน เกษตรกรไมมีเวลาวางเนื่องจากตองดูแลพืชผักตลอดเวลา
และการปลูกพืชที่มีคุณภาพและใหผลผลิตสูง เปนตน ซึ่งในปจจุบันไดมีงานวิจัยทางดานเกษตรกรรม
มากมาย ทั้งการปรับปรุงชนิดของพืชใหเหมาะสมกับพื้นที่เพาะปลูก การนำเอาเทคโนโลยีทางดานฮารดแวร
และซอรฟ แวรเ ขา มาใชใหเกิดประโยชนกับงานเกษตรกรรม และเพื ่อเพิ่ม ผลผลิตและคุณภาพใหกับ
เกษตรกร ซึ่งเปนอาชีพหลักของประเทศไทยใหสูงขึ้น โดยเฉพาะอยางยิ่งการปลูกพืชผักโดยไมใชดิน หรือ
การปลูกพืชไรดิน (Hydroponics) ซึ่งมีการปลูกพืชในน้ำที่มีธาตุอาหารพืชนั้นมีแนวโนมสูงขึ้นในประเทศ
ไทย และกำลังไดรับความนิยม เนื่องจากสามารถปลูกพืชไดในทุกสถานที่ ไมวาจะเปนการปลูกจำนวนนอย
เพื่อบริโภคในครัวเรือนหรือการปลูกเพื่อผลิตในเชิงธุรกิจ ซึ่งวิธีนี้เหมาะสมกับความตองการพืชผักในการ
บริโภคมากขึ้นแตสามารถใชพื้นที่เพาะปลูกนอย ในปจจุบ ันไดมีการทำเกษตรกรรมสมัยใหมที่เรียกวา
สมาร ท ฟาร ม คื อ การเกษตรที ่ น ำระบบเทคโนโลยี สื ่ อ คอมพิ ว เตอร อิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส เซนเซอร
เทคโนโลยีชีวภาพ เขามาชวยในกระบวนการผลิตหรือกระบวนการเพาะปลูก โดยเนนการประยุกตใชระบบ
อัตโนมัติ ซึ่งการเพาะปลูกในปจจุบันนั้นจะเนนที่การใชคนงานหรือแรงงานในการเพาะปลูกเปนสวนใหญ
ดังนั้นทางผูวิจัยไดมีแนวคิดการนำระบบสมารทฟารมและตัวควบคุมแบบโปรแกรมเมเบิ้ลลอจิก
คอนโทรเลอร (PLC) มาประยุกตใชรวมกัน เปนตัวควบคุมที่ใชรวมกับอุปกรณอินพุตและเอาตพุตทางดาน
ไฟฟาโดยสามารถสั่งงานหรือรับคำสั่งอัตโนมัติผานทางสมารทโฟน มาใชในการดูแลการปลูกผักไฮโดรโปร
นิกส เชน กำหนดระยะเวลาการปลูก เลือกชนิดของผัก การใหสารอาหารในน้ำ การเปลี่ยนน้ำ เปนตน เพื่อ
เปนการประหยัดเวลาของเกษตรกร เพิ่มคุณภาพของผักและเพิ่มผลผลิตใหเพียงพอตอความตองการบริโภค
1.2 วัตถุประสงคของการวิจัย
1. เพื่อใหไดชุดควบคุมอัตโนมัตสิ ำหรับการปลูกผักไรดิน
2. เพื่อพัฒนาการควบคุมการปลูกผักไรดินแบบอัตโนมัติโดยใชสมารทโฟน
2
1.3 ขอบเขตของการวิจัย
1. ปลูกผักไฮโดรโปรนิกสตนแบบอยางนอย 4 ชนิด ไดแก กรีนโอค กรีนคอสโรเมน กรีนปตตาเวียและ
บัตเตอรเฮด
2. ชุดควบคุมการปลุดผักไรดินอัตโนมัติโดยใชพีแอลซีและสามารถสั่งงานพรอมทั้งดูขอมูลที่เกี่ยวของ
ไดจากสมารทโฟน
1.4 สมมุติฐานงานวิจัย
การวิจัยครั้งนี้ไดตั้งสมมุติฐานในการวิจัยดังนี้
การสรางชุดควบคุมอัตโนมัติสำหรับการปลูกผักไรดินแบบครบวงจรเพื่อใชในโรงเรือนปลูกผักไรดิน
ที่มีการควบคุมตัวแปรที่เกี่ยวของกับการเจริญเติบโตของผัก เชน การควบคุมคา pH การควบคุมความ
เขมขนของธาตุอาหาร อัตราการไหลเวียนของสารละลาย อุณหภูมิของสารละลาย อุณหภูมิของของ
สภาพแวดลอมภายในโรงเรือน เปนตน โดยศึกษาพฤติกรรมการเจริญเติบโตของผักไรดินที่ไมมีระบบ
อัตโนมัติเปรียบเทียบ สวนในระบบอัตโนมัติจะมีการสั่งงานผานระบบสมารทโฟนและหนาจอสัมผัสที่มีการ
เชื่อมโยงโดยใชระบบอินเตอรเน็ตไรสาย โดยมีการบันทึกขอมูลที่สำคัญ มีการแจงเตือนเมื่อระบบเกิดปญหา
และมีระบบแจงเมื่อผักถึงระยะเวลาการเก็บเกี่ยวเพื่อประหยัดแรงงานคน สวนการแสดงผลมีแนวคิดติดตั้ง
ระบบกลองวงจรปดเพื่อดูการเจริญเติบโตของผักไดดังรูป
ผลสัมฤทธิ์ตอการปลูกพืชผักไรดินดวยระบบควบคุมอัตโนมัติโดยใชพีแอลซี ซึ่งใชโปรแกรม GX
Work 3 ในการออกแบบโปรแกรมควบคุม และโปรแกรม GT Designer 3 เชื่อมกับหนาจอสัมผัสในการ
สั่งงานและดูแลพืชผักภายในฟารม แทนการใชคนในการดูแลอุปกรณที่ใชสรางการปลูกพืชผักดวยระบบ
ควบคุมอัตโนมัติประกอบดวยพีแอลซี เซนเซอรวัดระดับน้ำ วาลวไฟฟา แหลงจายไฟฟากระแสตรง หนาจอ
สั่งการโดยใชหนาจอสัมผัส เปนตน
3
1.5 ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ
1. ไดโปรแกรมควบคุมดวยพีแอลซีในการดูแลพืชผักดวยระบบควบคุมอัตโนมัติ
2. ไดชุดการปลูกผักอัตโนมัติตนแบบที่ทันสมัย และราคาคุมทุน
3. ไดขอมูลยอนหลังที่มีการบันทึกไวเพื่อนำมาปรับปรุงใหเหมาะสม
4
บทที่ 2
เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของ
2.1 ทฤษฎีบท
2.1.1 โปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอนโทลเลอร
โปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอลโทรลเลอร (Programmable Logic Controller: PLC) หมายถึง สิ่งที่ใช
ควบคุมอุปกรณเครื่องจักรตาง ๆ โดยผานสิ่งที่เรียกวา อินพุต - เอาตพุต ซึ่งเปนอุปกรณอิเล็กทรอนิกสที่
ภายในประกอบไปดวยหนวยความจำ ที่สามารถสั่งงานไดดวยโปรแกรม
2.1.1.1 โครงสรางของโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร
ก) ตัวประมวลผล (Central Processing Unit: CPU) ทำหนาที่คำนวณเเละประมวลผล
เปรียบเสมือนสมองของโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร ภายในตัวประมวลผลประกอบดวยวงจรลอจิกและมี
ไมโครโปรเซสเซอรเบส (Micro Processor Based) ใชแทนอุปกรณจำพวกรีเลย เคานเตอรไทมเมอร เพื่อให
ผูใชสามารถออกแบบวงจรโดยใชรีเลยและแลดเดอรไดอะแกรมได หนวยประมวลผลกลางจะรับขอมูลจาก
อุปกรณอินพุตตาง ๆ หลังจากนั้นจะทำการประมวลผลและเก็บขอมูลโดยใชโปรแกรมจากหนวยความจำ
หลังจากนั้นจะสงขอมูลไปยังอุปกรณเอาตพุต
ข) หนวยความจำ (Memory Unit) ทำหนาที่เก็บโปรแกรมและขอมูลที่ใชในการทำงาน
โดยขนาดของหนวยความจำจะถูกแบงออกเปนบิตขอมูล (Data Bit) ภายในหนวยความจำ 1 บิต จะมีคา
สภาวะทางลอจิก 0 หรือ 1 แตกตางกันแลวแตคำสั่ง ซึ่งโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร ประกอบดวย
หนวยความจำ 2 ชนิด คือ
- หนวยความจำชั่วคราว (Random-Access Memory: RAM) ทำหนาที่เก็บโปรแกรม
ของผูใชและขอมูลที่ใชในการทำงานของโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร หนวยความจำชั่วคราวประเภทนี้
จะมีแบตเตอรี่เล็ก ๆ ตอไวเพื่อใชเปนไฟเลี้ยงสำหรับขอมูลเมื่อเกิดไฟดับ การอานและการเขียนขอมูลลงใน
หนวยความจำชั่วคราวทำไดงายมากดังนั้นนั้นจึงเหมาะกับงานที่มีการเปลี่ยนแปลงแกไขโปรแกรมอยูบอย ๆ
- หนวยความจำถาวร (Read Only Memory: ROM) ทำหนาที่เก็บโปรแกรมสำหรับ
ใชในการทำงานของโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรตามโปรแกรมของผูใช หนวยความจำถาวรยังสามารถ
แบงไดเปน หนวยความจำอานอยางเดียว (Erasable Programmable Read-only Memory: EPROM)
ผู ใ ช ง าน (Electrically Erasable Programmable Read only Memory : EEPROM) หน ว ยความจำ
ประเภทนี้ผูใชงานสามารถเขียนและลบโปรแกรมได สามารถใชงานไดเหมือนกับความจำชั่วคราวแตไมตอง
ใชแบตเตอรี่สำรองแตราคาจะแพงกวาเนื่องจากรวมคุณสมบัติของความจำถาวรและความจำชั่วคราวไว
2.1.1.2 หนวยอินพุต - เอาตพุต (Input - Output Unit)
ก) หนวยอินพุต ทำหนาที่รับสัญญาณจากอุปกรณภายนอกแลวแปลงสัญญาณใหเปน
สัญญาณที่เหมาะสมแลวสงใหหนวยประมวลผลตอไป
5
ข) หนวยเอาตพุต ทำหนาที่รับขอมูลจากตัวประมวลผลแลวสงตอขอมูลไปควบคุมยัง
อุปกรณภายนอก เชน ควบคุมหลอดไฟ มอเตอร และวาลว เปนตน
ก) ขอดี
- มีขนาดเล็กสามารถติดตั้งไดงายจึงเหมาะกับงานควบคุมขนาดเล็ก ๆ
- สามารถใชงานแทนวงจรรีเลยได
- มีฟงกชันพิเศษ เชน ฟงกชันทางคณิตศาสตรและฟงกชันอื่น ๆ
ข) ขอเสีย
- การเพิ ่ ม จำนวนอิ น พุต เอาตพ ุต สามารถเพิ ่ ม ได น อ ยกวา โปรแกรมเมเบิ้ ล
คอนโทรลเลอรชนิดโมดูล
- เมื่ออินพุต เอาตพุตเสียจุดใดจุดหนึ่งตองนำโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร
ออกไปทั้งชุดทำใหระบบตองหยุดทำงานชั่วระยะเวลาหนึ่ง
- ฟงกชันใหเลือกใชงานนอยกวาโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรชนิดโมดูล
2.1.2.2 ชนิดโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรแบบโมดูล (Modular Type PLCs) หรือแร็ก (Rack
Type PLC) โปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรชนิดนี้ สวนประกอบแตละสวนสามารถแยกออกจากกันเปน
โมดูล (Modules) เชน ภาคอินพุต เอาตพุต จะอยูในสวนของโมดูลอินพุต เอาตพุต (Input/Output Units)
ซึ่งสามารถเลือกใชงานไดวาจะใชโมดูลขนาดกี่อินพุต เอาตพุต ซึ่งมีใหเลือกใชงานหลายรูปแบบ อาจจะใช
เปนอินพุตอยางเดียวขนาด 8/16 จุด หรือเปนเอาตพุตอยางเดียวขนาด 4/8/12/16 จุด ขึ้นอยูกับรุนของ
โปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรดวย
7
ก) ขอดี
- เพิ่มขยายระบบไดงายโดยติดตั้งโมดูลตาง ๆ ที่ตองการใชงาน
- สามารถขยายจำนวนอินพุต/เอาตพุตไดมากกวาแบบ Block Type
- อุปกรณอินพุต/เอาตพุตเสียจุดใดจุดหนึ่ง สามารถถอดเฉพาะโมดูลนั้นไปซอม
ทำใหระบบสามารถทำการตอได
- มียูนิตและรูปแบบการติดตอสื่อสารใหเลือกใชงานมากกวาแบบ Block Type
ข) ขอเสีย
- ราคาแพงเมื่อเทียบกับโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรชนิดบล็อก
2.1.3 ภาษาที่ใชในการเขียนโปรแกรม
2.1.3.1 แลดเดอรไดอะแกรม (Ladder Diagram: LD) จะเปนภาษาที่เขียนอยูในรูปของ
กราฟฟก ซึ่งมีพื้นฐานมาจากวงจรควบคุมแบบรีเลยและวงจรไฟฟา ซึ่งแลดเดอรไดอะแกรมจะประกอบดวย
ราง (Rail) ทั้งซายและขวาของไดอะแกรม เพื่อใชสำหรับเชื่อมตออุปกรณที่เปนสวิตชหนาสัมผัส เพื่อเปน
ทางผานของกระแส และมีขดลวด หรือคอยล เปนเอาตพุต
2.1.4 เซนเซอร
2.1.4.1 เซนเซอรดานกายภาพ (Hysical Sensor) เซนเซอรที่ใชในการตรวจวัดคุณสมบัติทาง
กายภาพตาง ๆ เปนเซนเซอรที่ใชเซลลพิเศษที่มีความไวตอแสง การเคลื่อนไหว อุณหภูมิ สนามแมเหล็ก แรง
โนมถวง ความชื้น การสั่นสะเทือน แรงดัน สนามไฟฟา เสียง และลักษณะทางกายภาพอื่น ๆ ของ
สภาพแวดลอมภายนอก ภายใน เชน แรงยืด การเคลื่อนไหวของอวัยวะ รวมทั้งสารพิษ สารอาหาร และ
สภาพแวดลอมการเผาผลาญภายใน เชน ระดับน้ำตาล ระดับออกซิเจน ฮอรโมน เปนตน
2.1.5.2 มาตรฐานของการสงสัญญาณของเครือขายไรสาย
1) มาตรฐานเครือขายไรสาย IEEE 802.11 เครือขายไรสายมาตรฐาน IEEE 802.11 มี
ขอกำหนดระบุไววา มีความสามารถในการรับสงขอมูลที่ความเร็ว 1 2 5.5 11 และ 54 เมกะบิตตอวินาทีโดย
มีสื่อนำสัญญาณ 3 ประเภทใหเลือกใชงานไดแก คลื่นวิทยุยานความถี่ 2.4 กิกะเฮิรตซ 2.5 กิกะเฮิรตซและ
คลื่นอินฟาเรด
2.1.6.2 ระบบ DFT (Deep Flow Technique) เปนระบบที่ใชทอ PVC มาปลูกผัก โดยหลักการ
เดียวกับ ระบบNFT โดยที่มีน้ำไหลผานทอ ความหนาของน้ำจะสูงกวาระบบNFT จะเปนระบบที่นิยมใชกัน
มากในไทยเนื่องจากตนทุนถูก
2.1.8 ไฮโดโปรนิกส
2.1.8.1 ธาตุอาหารและสารละลายธาตุอาหาร ในการปลูกพืชไมใชดิน ปจจัยหลักที่ทำใหพืช
เจริญเติบโต คือ ธาตุอาหารที่เปนวัตถุดิบในการใหตนพืชเจริญเติบโตในกระบวนการสรางสารอาหาร โดย
กระบวนการสังเคราะหแสงนี้ วัตถุดิบที่ใชคือคารบอนไดออกไซด (CO2 ) เมื่อไดรับแสงบนคลอโรฟลด จะได
สารคารโบไฮเดรตและออกซิเจน จะเห็นวาธาตุอาหารที่พืชใชในกระบวนการดังกลาว คือ คารบอน (C) จาก
คารบอนไดออกไซดและไฮโดรเจน ออกซิเจน จากน้ำ (H2 O) และในสวนของคลอโรฟลลในพืชมีธาตุอื่น ๆ
เปนองคประกอบ เชน ธาตุไนโตรเจน (N) และแมกนีเซียม (Mg) ซึ่งเราสามารถจำแนกธาตุอาหารตาม
ปริมาณความตองการในปริมาณที่ตางกันในการใชของพืช ซึ่งหากใชไมเหมาะสมก็จะทำใหพืชเติบโตไมปกติ
1) ธาตุคารบอน (C) เปนองคประกอบหลักในโครงสรางพืช มีความจำเปนในกระบวนการ
สังเคราะหแสงที่กลาวมาขางตน ซึ่งในบรรยากาศมีเพียงพอในธรรมชาติ
2) ธาตุออกซิเจน (O) พืชมีความจำเปนในการใชออกซิเจนในกระบวนการหายใจ เพื่อน้ำ
ออกซิไดซ สารอาหารพวกคารโบไฮเดรต ยอยใหเปนน้ำตาลขนาดเล็ก และไดเปนพลังงานเพื่อใหพืชนำไปใช
ในกระบวนการเจริญเติบโตของตนพืช
3) ธาตุไฮโดรเจน (H) ไฮโดรเจนมีความจำเปนในกระบวนการสังเคราะหแสง พืชสามารถ
ไดจากน้ำเปนสวนใหญ หรืออาจไดจากในบรรยากาศ เชน กลวยไม
4) ธาตุไนโตรเจน (N) ไนโตรเจนเปนองคประกอบของสารอินทรียโดยเปนสวนประกอบ
โครงสรางของพืช เชน คลอโรฟลด กรดอะมิโน และองคประกอบของโปรตีน ซึ่งเกี่ยวของกับกระบวนการ
เจริญเติบโตของพืช หากขาดธาตุไนโตรเจนจะทำใหตนแคระแกร็น ใบออนเล็กเรียว ใบลางแกจะมีสีเหลือง
ซีด แหลงไนโตรเจนสามารถไดจากการตรึงในบรรยากาศ หรือจากการยอยสลายสารอินทรีย ซากพืชซาก
สัตวที่ตายแลว ไนโตรเจนถาสูงมากจะทำใหตนพืชมีการขยายเซลล ทำใหตนงายตอการทำลายของโรค และ
ในพืชทีใ่ หผลผลิตอาจจะมีปญหาในการเจริญทางกิ่งใบ ไมมีการสะสมอาหารเมื่อใหผลผลิต แตอยางไรก็ดีผัก
ที่นิยมปลูกโดยไมใชดิน จะนิยมกินใบและเก็บเกี่ยวผลผลิตเร็ว จึงนิยมใหธาตุไนโตรเจนในปริมาณสูง
5) ธาตุเหล็ก (Fe) มีบทบาทในการชวยใหพืชสังเคราะหแสง เปนตัวพาอะตอม ออกซิเจนที่
ใชในการหายใจ มีบทบาทในการสังเคราะหคลอโรฟลล และเปนสารประกอบของ Flavoprotein มีความ
จำเปนในการสรางน้ำตาลและแปง ถาหากขาดทำใหใบเหลืองซีดทั้งใบออนและใบแก ความสามารถในการ
เคลื่อนยายยาก
6) ธาตุคลอรีน (Cl) มีบทบาทในการกระบวนการสังเคราะหแสงชวยเพิ่มความเปนกรดใน
เซลล กระตุนการทำงานของเอนไซม ซึ่งคลอรีนในสภาพทั่วไปจะมีความเพียงพอตอความตองการของพืช
7) ธาตุโบรอน (B) เกี่ยวของกระบวนการเจริญเติบโตของพืช ทำใหพืชใชธาตุแคลเซียมดี
มากขึ้น ในการสรางโครงสรางผนังเซลล และอาจชวยในกระบวนการเคลื่อนยายสารอาหารในพืช หากขาด
จะทำใหการสรางน้ำตาลลดลงในพืชบางชนิด มีลำตนกลวง เชน บล็อกโคลี่
8) ธาตุแมงกานีส (Mn) มีบทบาทในกระบวนการสังเคราะหแสง ชวยการกระตุนเอนไซมใน
การสังเคราะหกรด ไขมัน และเอนไซมที่เกี่ยวของกับการเกิดดีเอ็นเอและอารเอ็นเอ
9) ธาตุสังกะสี (Zn) เปนธาตุที่เกี่ยวของในการสรางสารควบคุมการเจริญเติบโตพวกออกซิน
(Auxin) ที่ปลายยอด และเกี่ยวของกับการสังเคราะหคลอโรฟลล หากขาดจะทำใหตนพืชเตี้ย ใบเล็ก
27
2.2 งานวิจัยที่เกี่ยวของในประเทศ
ระบบควบคุมโปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอนโทลเลอรไดทำระบบควบคุมอัตโนมัติติดตามโดยสภาพ
แวดลอมเพื่อการเกษตรผานสมารทดีไวซ [1] โดยศศิมาภรณ มงคลพิทักษและทวีพล ซื่อสัตย มีตัวควบคุม
แบบตรรกะที่โปรแกรมได PLC ทำหนาที่เปนตัวควบคุมซึ่งรับขอมูลจากตัวเซนเซอรวัดอุณหภูมิ และ
ความชื้น และยังทำหนาที่เปนเว็ปเซิรฟเวอรแบบฝงตัวสำหรับใชในการปฏิบัติงานระยะไกล และวิเคราะห
ขอมูล ดังนั้นจึงไมจำเปนตองมีผูปฏิบัติอยูบริเวณพื้นที่เพาะปลูก นอกจากนี้ผูปฏิบัติงานยังสามารถใชสมารท
ดีไวซผานกลองไอพีเพื่อตรวจสอบความผิดปกติและการเจริญเติบโตของพืชไดอีกดวย ในการทดลองไดทำ
การเปรียบเทียบ วิธีการควบคุมระบบ 2 วิธี คือ วิธีแรกเปนการควบคุมตามเวลา ซึ่งโปรแกรมการรดน้ำทุก
เชาเย็น วิธีที่สองเปนการรดน้ำตามสภาวะของอุณหภูมิและความชืน้ จากผลการทดลองพบวาวิธีที่สองใหผล
การประหยัดน้ำไดดีกวาและ การเจริญเติบโตของพืชดีกวา และไดมีการวิเคราะหทางเศรษฐศาสตร ใน
งานวิจัยนี้ชวยประหยัดทั้งแรงงาน และทรัพยากรไดอยางมีประสิทธิภาพ
การพัฒนาระบบฟารมอัจฉริยะสำหรับเกษตรกรยุคใหมดวยซอรฟแวรรหัสเปดและอินเทอรเน็ต
ของสรรพสิ่ง [6] โดย ธิติศักดิ์ โพธิ์ทองและคณะ ไดออกแบบการพัฒนา เทคโนโลยีเพื่ออำนวยความสะดวก
การจัดการฟารมเกษตรกรรมในรูปแบบที่เรียกวา ระบบฟารมอัจฉริยะ (Smart Farming System) เปนการ
ประยุกตใชความรูดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี เพื่อที่จะสอดคลอง กับ Thailand 4.0 ที่เปนการนำเอา
เทคโนโลยีมาชวยสงเสริมในดานการเกษตร วัตถุประสงคของงานวิจัย นี้คือ ผลิตชุดควบคุมสําหรับตรวจวัด
สภาพแวดลอม เชน อุณหภูมิและความชื้นในอากาศ รวมไปถึง ความชื้นในดิน เพื่อใหบุคคลทั่วไปสามารถใช
งานไดงายสะดวกสบาย ประหยัดเวลา ผานระบบเครือขาย อินเทอรเน็ต (Internet) ดวยเทคโนโลยี 3G, 4G
หรือ Wifi และควบคุมอุปกรณตาง ๆ ผานระบบสมารทโฟน
จากงานวิจัยที่กลาวมาขางตนนี้ทางคณะผูจัดทำจึงไดคิดคน “การปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวย
ระบบควบคุมอัตโนมัตผิ านระบบสมารทโฟน” โดยนำมาปรับปรุงเพื่อสรางระบบการปลูกผักแบบครบวงจร
อัตโนมัติ ซึ่งระบบการปลูกผักแบบครบวงจรอัตโนมัตนิ ี้จะทำการควบคุมและดูแลผักแทนคน อีกทั้งยัง
สามารถปลูกผักไดหลากหลายชนิดเนื่องจากมีการเขียนโปรแกรมรองรับไวเรียบรอยแลว โดยมีการควบคุม
ดวยโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรผานระบบสมารทโฟน การควบคุมนี้จะทำใหระบบการปลูกผักไรดิน
แบบครบวงจรอัตโนมัติมีความแมนยำ รวดเร็ว ปลอดภัย มีการใชงานที่งายและทันสมัย ทั้งยังทำใหระบบ
การปลูกผักแบบครบวงจรอัตโนมัติมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น
บทที่ 3
วิธีการดำเนินการ
คณะผูจัดทำงานวิจัย ฯ มีแนวคิดที่จะออกแบบการปลูกผักไรดินหรือไฮโดรโปรนิกสแบบครบวงจร
ดวยอุปกรณที่เรียกวา โปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร (Programmable Controller: PLC) เปนตัวควบคุม
แบบอัตโนมัตโิ ดยใชงานรวมกับอุปกรณอินพุตและเอาตพุตทางไฟฟา เชน สวิตซ เซนเซอร ปม เปนตน โดย
สามารถสั่งงานหรือรับคำสั่งจากการเขียนโปรแกรม นำมาใชดูแลการปลูกผักไฮโดรโปรนิกสภายในฟารม
เชน กำหนดระยะเวลาการปลูก เลือกชนิดของผัก การใหสารอาหารในน้ำ การเปลี่ยนน้ำ เปนตน โดย
สามารถสั่งงานผานหนาจอสัมผัสจากบริเวณหนาฟารมหรือผานสมารทโฟนจากพื้นที่ที่สัญญาณ Wi-Fi ถึงได
มีรายละเอียดของขั้นตอนการดำเนินงานดังนี้
3.1 การวางแผนขั้นตอนการดำเนินงาน
1. ดำเนินการศึกษาคนควาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของกับการปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวย
ระบบควบคุมอัตโนมัติแบบโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร หลักการ ทฤษฎี ชนิดของวัสดุอุปกรณ
สิ่งประดิษฐที่เกี่ยวของ และศึกษาการใชงานการควบคุมโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร
2. วิเคราะหขอมูลจากการนำเอาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวของกับการปลูกผักไรดินแบบครบวงจร
ดวยระบบควบคุมอัตโนมัติแบบโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร มาวิเคราะหเพื่อนำขอมูลเหลานั้นมาพัฒนา
และตอยอดใหกับงานวิจัยของคณะผูจัดทำ ฯ
3. ดำเนินการออกแบบและดำเนินการปลูกผักไรดินดวยระบบควบคุมอัตโนมัตดิ วยโปรแกรมเมเบิ้ล
คอนโทรลเลอรโดยสั่งงานผานระบบสมารทโฟน ซึ่งการออกแบบของงานวิจัยนี้จะใชโปรแกรม SolidWork
เนื่องจากโปรแกรม SolidWork เปนที่นิยม ใชงานงาย และมีเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่อชวยในการจำลอง
ชิ้นงานแบบ 3D ทำใหผูใชงานเห็นภาพมากขึ้น
4. กำหนดตารางการปฏิบัติงานการโครงงาน เพื่อใชเวลาใหคุมคาและเกิดประโยชนมากที่สุด แบง
งานตามความถนัดเพื่อใหงานมีคุณภาพ ทำใหลดปญหาการขัดของ
5. ดำเนินการทดสอบปลูกผักไรดินบนแปลงแบบแนวตั้งที่ไดทำการออกแบบไวดวยระบบควบคุม
อัตโนมัติแบบโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรโดยสั่งงานผานระบบสมารทโฟน
6. ดำเนินการสรุปผลการทดลอง และแกไขปญหาที่เกิดขึน้
3.2 ศึกษาและวางแผนการทำงาน
35
1. ศึกษาวิธีการปลูกผักไรดิน พฤติกรรมการเจริญเติบโต
ของผักแตละชนิด การสรางโรงเรือน การควบคุมดวย
ระบบอัตโนมัติ
2. คนหาปญหาการปลูกผักไรดินและกำหนดปญหาโดย
มุงเนนเรื ่ อ งการใช กำลั งคนและการไดผ ลผลิ ต อย า ง
สม่ำเสมอโดยการหาเอกสาร บทความที่เกี่ยวของรวมถึง
เขาไปศึกษาการปลูกผักไรดินในฟารมที่มีการปลูกในเชิง
พาณิชย ดังนั้นจึงไดคิดคนชุดควบคุมอัตโนมัติในการ
ปลูกผักไรดิน และมีการเพิ่มความสะดวกสบายในการใช
งานเพิ่มขึ้นโดยการสั่งงานผานระบบสมารทโฟน
3. ดำเนินการออกแบบโรงเรือนตัวอยาง ระบบน้ำ
หมุนเวียน และระบบอื่นๆ รวมถึงการออกแบบ
โปรแกรมควบคุมซึ่งใชกับ Mitsubishi PLC และการ
สั่งงานผานหนาจอโดยใชหนาจอสัมผัสสั่งงานและดูแล
ผักภายในโรงเรือนและออกแบบการใชงานผานทาง
สมารทโฟน
งบประมาณ 2564 ระยะขยายเวลา
36
กิจกรรม
ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค พ.ย ธ.ค ม.ค
4. ดำเนินการทดลองโดยมีการเปรียบเทียบเชิงสถิติ เชน
ขนาดการเติบโตของผักทั้ง 4 ชนิด (กรีนโอค กรีนคอสโร-
เมน กรีนปตตาเวีย บัตเตอรเฮด) น้ำหนักของผักในพื้นที่
เทากัน ตนทุน เปนตน โดยเปรียบเทียบการปลูกผักไรดิน
ดวยการควบคุมผานชุดควบคุมอัตโนมัติ และการปลูก
ผักไรดินในโรงเรือนแบบเดิม
5. ดำเนินการวิเคราะหขอมูลที่ไดเพื่อนำมาหาจุดคุมทุน
ในการลงทุนทำชุดควบคุมระบบควบคุมอัตโนมัติโดยที่
ผักที่ไดมีการเจริญเติบโตเทาเดิมหรือมากกวาเดิมเมื่อ
เทียบกับการปลูกผักไรดินแบบเดิม
6. ดำเนินการสรุปผลการทดลอง ขอเสนอแนะและการ
แกไขปญหาที่เกิดขึ้น
7.ตีพิมพเผยแพรระดับชาติหรือนานาชาติและถายทอด
เทคโนโลยี
8.จัดทำรายงานวิจัยฉบับสมบูรณ
37
3.3 ออกแบบการทดลอง
โดยผูจัดทำไดทำการออกแบบโรงเรือนเพาะปลูกดังรูปที่ 3.1 จะมีขนาด 2 × 2.5 × 2 เมตร
( กวาง × ยาว × สูง ) โดยอุปกรณทั้งหมดจะอยูภายใตโรงเรือนนี้
3.4 ลงมือทำสมารทฟารมและระบบควบคุมภายในโรงเรือน
รูปที่ 3.19 เลือก Series > FX5CPU Type > FX5U Program Language > Ladder จากนั้นกด OK
รูปที่ 3.21 เช็ค Series ของ GOT ที่เมนู Project New หรือ Toolbar
รูปที่ 3.22 กด Next เลือก GOT Series และ GOT Type ตาม Hardware จริง
46
รูปที่ 3.23 เลือก Manufacturer (Brand) และ Controller Type ตาม Hardware จริง
รูปที่ 3.25 (เฉพาะ GOT Hardware) กำหนด GOT IP Address (Default: 192.68.3.18)
3.6 หลักการทำงานของโปรแกรมการควบคุมดวยโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร
3.6.1 หลักการทำงานของโปรแกรม (Auto Mode)
3.7 การแสดงผลบนหนาจอสัมผัสและสมารทโฟน
3.9 วิธีการทดลอง
1. เปดน้ำเขาสูแทงคสำหรับจัดเก็บน้ำที่อยูภายในบริเวณโรงเรือน
2. เติมสารอาหารลงในแทงคจัดเก็บน้ำ โดยสารอาหารที่เติมลงไปจะขึ้นอยูกับพันธุข องผักที่ปลูก ผักแต
ละพันธุจะมีปริมาณสารอาหารที่แตกตางกัน
3. ทำการเปดระบบที่อยูภายในแปลงปลูกผัก
4. เลือกโหมดการทำงาน โดยมีทั้งหมด 2 โหมด คือโหมดออโตและโหมดแมนนวล
5. ทำการกดปุมสตารท หากเลือกโหมดออโต ระบบจะสั่งงานเองโดยอัตโนมัติ แตถาหากเลือกโหมด
แมนนวลจะตองดูแลระบบดวยตนเอง
6. ทำการทดลองไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งผักเจริญเติบโต
7. เมื่อผักเจริญเติบโตครบระยะเวลา นำผักมาวัดขนาดโดยการเปรียบเทียบการเจริญเติบโตและทำการ
บันทึกผลการทดลอง
8. เมื่อผักเจริญเติบโตครบระยะเวลา และระบบไมพบขอผิดพลาด ถือวาการทดลองนั้นสำเร็จ
9. หากระบบเกิดขอผิดพลาด ใหดำเนินการปรับปรุงแกไขขอผิดพลาดใหสมบูรณ แลวทำกระบวนการ
ขอที่ 1 - 8 อีกครั้ง จนกระทั่งระบบเสร็จสมบูรณ
บทที่ 4
ผลการทดลอง
เมื่อทำการประกอบโครงสรางของชุดการปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวยระบบควบคุมอัตโนมัติ
ผานระบบสมารทโฟน ตามที่ออกแบบแลวทําการตรวจสอบอุปกรณ และชุดการปลูกผักไรดินแบบครบวงจร
ดวยระบบควบคุมอัตโนมัติแบบโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรในแตละสวนใหถูกตอง เพื่อลดปญหาที่จะ
เกิดขึ้นและไมทำใหการทดลองเกิดขอผิดพลาด และปองกันความเสียหายที่จะเกิดขึ้นกับอุปกรณ สําหรับบท
นี้จะกลาวถึงผลการทดลองของการปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวยระบบควบคุมอัตโนมัติผานระบบสมารท
โฟนที่กําหนดไวในบทที่ 3 โดยการทดลองบันทึกผลการทดลองดังนี้
4.1 ผลจากการเปรียบเทียบการเจริญเติบโต
ตารางที่ 4.1 เปรียบเทียบการเจริญเติบโตของผักกรีนคอสโรเมนนอกโรงเรือน
โรงเรือนปกติ ผักชนิดที่ 1 กรีนคอสโรเมน
ความสมบูรณของ
ระยะเวลา น้ำหนัก ความกวาง ความสูง
ผัก
7 วัน 2g 1.5 cm 2 cm
50 วัน 87.3 g 22 cm 21 cm
56
15 วัน 12 g 5 cm 6 cm
ผักชนิดที่ 2 กรีนโอต
ความสมบูรณของ
ระยะเวลา น้ำหนัก ความกวาง ความสูง
ผัก
15 วัน 11 g 6 cm 7.4 cm
50 วัน 93.9 g 24 cm 29 cm
58
ผักชนิดที่ 3 ปตตาเวีย
ความสมบูรณของ
ระยะเวลา น้ำหนัก ความกวาง ความสูง
ผัก
7 วัน 3g 1.5 cm 3 cm
ผักชนิดที่ 4 บัตเตอรเฮตเขียว
ความสมบูรณของ
ระยะเวลา น้ำหนัก ความกวาง ความสูง
ผัก
ควบคุมใหเหมาะสมกับการเจริญเติบโตของผักไดและยังปลอดสารพิษเนื่องจากเปนการเพาะปลูกในระบบ
ปด นอกจากนี้ผลการทดลองของตารางที่ 4.3, 4.4 และ 4.5 พบวา การปลูกผักชนิดอื่น ไดแก กรีนโอต
ปตตาเวีย บัตเตอรเฮตเขียว การเจริญเติบโตและความสมบูรณของผักเปนไปตามที่ตลาดตองการ
4.2 ผลอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธของผักไฮโดโปรนิกส
ตารางที่ 4.6 แสดงผลการทดลองปลูกผักอายุ 7 วัน
ชนิดของผักที่ทดลอง
รายละเอียดผลการทดลอง
กรีนคอสโรเมน กรีนโอค ปตตาเวีย บัตเตอรเฮตเขียว
อายุวันที่เก็บผลการทดลอง 7 วัน 7 วัน 7 วัน 7 วัน
ความสูงของตน 3 cm 2 cm 3 cm 2 cm
น้ำหนัก 4.1 g 2.3 g 3g 2.2 g
คาอุณหภูมิภายในโรงเรือนขณะ
32.8°C 32.8°C 32.8°C 32.8°C
เก็บผลการทดลอง
คาความชื้นสัมพัทธในโรงเรือน
86.40 % 86.40 % 86.40 % 86.40 %
ขณะเก็บผลการทดลอง
ตารางที่ 4.7 แสดงผลการทดลองปลูกผักอายุ 15 วัน
ชนิดของผักที่ทดลอง
รายละเอียดผลการทดลอง
กรีนคอสโรเมน กรีนโอค ปตตาเวีย บัตเตอรเฮตเขียว
อายุวันที่เก็บผลการทดลอง 15 วัน 15 วัน 15 วัน 15 วัน
ความสูงของตน 6 cm 7.4 cm 6 cm 8.6 cm
น้ำหนัก 12 g 11 g 13.2 g 12.3 g
คาอุณหภูมิภายในโรงเรือนขณะ 36.4°C
36.4°C 36.4°C 36.4°C
เก็บผลการทดลอง
คาความชื้นสัมพัทธในโรงเรือน
76.90 % 76.90 % 76.90 % 76.90 %
ขณะเก็บผลการทดลอง
61
ชนิดของผักที่ทดลอง
รายละเอียดผลการทดลอง
กรีนคอสโรเมน กรีนโอค ปตตาเวีย บัตเตอรเฮตเขียว
อายุวันที่เก็บผลการทดลอง 30 วัน 30 วัน 30 วัน 30 วัน
ความสูงของตน 18.5 cm 13.5 cm 17.5 cm 13 cm
น้ำหนัก 49.2 g 42.2 g 48.6 g 55.4 g
คาอุณหภูมิภายในโรงเรือนขณะ 35.7°C
35.7°C 35.7°C 35.7°C
เก็บผลการทดลอง
คาความชื้นสัมพัทธในโรงเรือน
79.30 % 79.30 % 79.30 % 79.30 %
ขณะเก็บผลการทดลอง
ตารางที่ 4.9 แสดงผลการทดลองปลูกผักอายุ 50 วัน
ชนิดของผักที่ทดลอง
รายละเอียดผลการทดลอง
กรีนคอสโรเมน กรีนโอค ปตตาเวีย บัตเตอรเฮตเขียว
อายุวันที่เก็บผลการทดลอง 50 วัน 50 วัน 50 วัน 50 วัน
ความสูงของตน 31 cm 29 cm 29.4 cm 27 cm
น้ำหนัก 118.4 g 93.9 g 98.4 g 112.7 g
คาอุณหภูมิภายในโรงเรือนขณะ 33.2°C
33.2°C 33.2°C 33.2°C
เก็บผลการทดลอง
คาความชื้นสัมพัทธในโรงเรือน
83.60 % 83.60 % 83.60 % 83.60 %
ขณะเก็บผลการทดลอง
62
4.3 ผลการประเมินคาไฟฟา
ตารางที่ 4.10 การวัดคาไฟโดยการใชวัตตมิตเตอร
ตัวอยางการบันทึก วันที่ 1
จำนวนชั่วโมง คาแรงดัน (V) คากระแส (A) คากำลังไฟฟา (W)
1 25.33 13.79 349.3
2 25.40 11.79 299.4
3 25.38 11.85 300.9
4 25.76 12.88 279.7
5 25.22 11.33 286.7
6 25.31 12.12 305.6
7 25.24 11.74 296.0
8 25.58 11.65 293.8
9 25.23 11.56 291.6
10 25.75 12.86 330.1
11 25.68 12.34 317.7
12 25.38 11.50 296.9
13 25.39 11.59 294.2
14 25.54 11.66 306.6
15 25.35 11.57 293.2
16 25.69 13.37 337.4
17 25.32 12.87 292.3
18 25.41 13.14 332.1
19 25.31 12.51 299.7
20 25.47 12.92 308.6
21 25.33 11.33 285.7
22 25.62 11.54 291.1
23 25.77 13.44 342.7
24 25.49 12.80 326.8
คาเฉลี่ย กำลังไฟฟา (W) ที่ใชใน 1 วัน 306.6
63
การคำนวณคาไฟฟาที่ใชภายในโรงเรือน
กำลังไฟฟา ( . )× (ชั่วโมง)
= = 7.3584 หนวย/วัน
คาไฟฟาหนวยละ 3.2495 บาท
คิดเปนคาไฟฟา = 7.3584 × 3.2495 = 23.9111 บาท/วัน
คิดเปนคาไฟฟา = 23.9111 × 30 = 717.333 บาท/เดือน
ดังนั้น คาใชจายการดูแลผักไฮโดโปรนิกสโดยใชระบบควบคุมอัตโนมัติ จึงมีคาใชจายที่นอยกวา โดย
ใชแรงงานคนในการดูแลผักไฮโดโปรนิกส
ตารางที่ 4.11 คาใชจายการดูแลผักไฮโดโปรนิกสโดยใชแรงงานคน
จำนวนและขนาดโรงเรือน จำนวนผักที่ได งบประมาณในการทำ คาใชจายในการดูแล
(เมตร) (กิโลกรัม) โรงเรือน (บาท) (บาท/วัน)
1 โรงเรือน (8×20) 40 65,000 300
3 โรงเรือน (24×60) 120 120,000 300
5 โรงเรือน (40×100) 200 200,000 600
10 โรงเรือน (80×200) 400 320,000 1,500
ตารางที่ 4.12 คาใชจายการดูแลผักไฮโดโปรนิกสโดยใชระบบควบคุมอัตโนมัติ
จำนวนและขนาด จำนวนผักที่ได งบประมาณในการทำ คาใชจายในการดูแล
โรงเรือน (เมตร) (กิโลกรัม) โรงเรือน (บาท) (บาท/วัน)
1 โรงเรือน (8×20) 50 100,000 20
3 โรงเรือน (24×60) 150 140,000 30
5 โรงเรือน (40×100) 250 180,000 35
10 โรงเรือน (80×200) 500 250,000 45
การสรางโรงเรือนและการใชงานชุดควบคุมการปลูกผักไรดินแบบอัตโนมัติไดทำการสรา งใน
โรงเรือ นขนาดกวาง 2 × ยาว 2.5 × สูง 2 เมตร จึงไดมีก ารประเมินใหขนาดโรงเรือนที่ใหญข ึ้นตาม
มาตรฐานที่มีการปลูกเชิงพาณิชย ซึ่งมีการเปรียบเทียบปริมาณผักที่ทำการปลูก งบประมาณการสราง
โรงเรือนที่รวมถึงชุดควบคุมอัตโนมัติ และคาใชจายในการดูแลรักษาผักไรดินพบวา งบประมาณการสราง
โรงเรือนตั้งแต 5 โรงเรือนขึ้นไป ระบบควบคุมอัตโนมัติจะคุมทุนมากกวา และมีคาใชจายในการดูแลที่ถูก
กวาการใชแรงงานคน
64
4.3 อภิปรายผล
จากการทดลองจะเห็นวาการเจริญเติบโตของผักไฮโปรโดนิกสภายในโรงเรือนเจริญเติบโตมากกวา
ผักไฮโปรโดนิกสภายนอกโรงเรือน เนื่องจากภายในโรงเรือนมีปมพนหมอก เพื่อปรับอุณหภูมิใหกับผักไฮ
โดโปรนิกส และมีตะขายกันแมลง เพื่อปองกันแมลงและศัตรูพืช ทั้งนี้เนื่องจากเปนการปลูกผักไฮโดโปรนิกส
และปลอดสารพิษเพราะปลูก ในระบบปด ที่สามารถควบคุมอุณหภูมิและความชื้นใหเหมาะสมกับ การ
เจริญเติบโตของผักแตละชนิดได โดยวัดจากความสมบูรณโดยรวม ความกวาง ความสูง ปริมาณของผัก
ภายในโรงเรือนมีปริมาณที่มากกวาผักที่ปลูกจากภายนอกโรงเรือน และงบประมาณในการทำโรงเรือนดวย
ระบบควบคุมอัตโนมัติจะถูกกวาเมื่อทำตั้งแต 5 โรงเรือนขึ้นไปเนื่องจากอุปกรณที่ใช เชน ระบบควบคุม
อัตโนมัติแบบโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร สามารถควบคุมไดทั้งหมดภายในโรงเรือน และคาใชจายมี
ตนทุนนอยกวาเมื่อเทียบกับการใชแรงงานคน เนื่องจากการใชระบบอัตโนมัติในการควบคุมอัตโนมัติผาน
ระบบสมารทโฟน จึงคิดเพียงคาไฟอยางเดียว
67
บทที่ 5
สรุปผลการวิจัย
จากการที่ไดเริ่มจัดทำชุดปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวยระบบควบคุมอัตโนมัติการปลูกผักไรดิน
แบบครบวงจรควบคุมดวยระบบอัตโนมัติที่ใชโปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอนโทรลเลอรควบคุมผานสมารทโฟน
โดยทำการศึกษาองคประกอบตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับทฤษฎีที่ใชงานตลอดจนนำไปสูการออกแบบและสราง
ชุดปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวยระบบควบคุมอัตโนมัติดวยโปรแกรมเมเบิ้ลลอจิกคอนโทรลเลอรควบคุม
ผานสมารทโฟน ที่สามารถทำงานไดตามจุดประสงคเมื่อทำการทดสอบประสิทธิภาพการทำงานของระบบ
ควบคุมอัตโนมัติ และการทดลองเก็บผลการเจริญเติบโตของผักไฮโปรโดนิกสจนกระทั่งไดผลการทดลองเพื่อ
นำมาทำการวิเคราะหขอมูลที่ไดรับจนสามารถสรุปและไดขอเสนอแนะตามลำดับดังนี้
5.1 สรุปผลการวิจัย
จากการที่ไดจัดทำชุดการปลูกผักไรดินแบบอัตโนมัติดวยโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรควบคุม
ผานสมารทโฟนขึ้นมาและไดทำการทดสอบการทำงานของชุดปลูกผักไรดินแบบครบวงจรดวยโปรแกรมเม
เบิ้ลคอนโทรลเลอรควบคุมผานสมารทโฟน จากการทดลองการทำงานของชุดปลูกผักไรดินแบบครบวงจร
ดวยระบบควบคุมอัตโนมัติ โดยทำการเก็บผลการเจริญเติบโตของผักไฮโปรโดนิกส ทำใหไดขอสรุปดังนี้
5.1.1 ผลการเจริญเติบโตของผักไฮโดโปรนิกสภายในโรงเรือนมีการเจริญเติบโตเทากับโรงเรือนแบบ
ปกติ แตโรงเรือนที่มีการใชชุดโปรแกรมควบคุมอัตโนมัติดวโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรมีคาใชจายในการ
ดูแลที่ต่ำกวาเมื่อเทียบกับคาไฟฟามีการใชไฟฟาตอเดือนที่ 220.752 หนวย คิดเปน 717.333 บาท โดย
คำนวณจากประเภทที่อยูอาศัย อัตราปกติ
5.1.2 การลงทุนปลูกผักไรดินดวยชุดการปลูกผักไรดินแบบอัตโนมัติจะทำใหประหยัดคาใชจายในการ
ดูแลเมื่อเทียบกับระบบที่ใชแรงงานคน และงบประมาณการลงทุนที่ 5 โรงเรือนขึ้นไปจึงจะคุมทุนเมื่อเทียบ
กับการใชคนดูแล
5.1.3 ระบบสามารถจัดเก็บขอมูลเปนสถิติยอนหลังโดยสามารถทำการบันทึกไวเพื่อนำมาปรับปรุงให
เหมาะสมได
5.1.4 โปรแกรมทีไ่ ดทำการออกแบบดวยโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอรสามารถนำมาใชงานกับระบบ
การปลูกผักไรดินไดจำนวนมากดวยการควบคุมเพียง 1 อุปกรณและมีการปรับปรุงหรือแกไขทำไดงาย
ทนทานตอสภาวะแวดลอมตางๆ
5.1.5 การสั่งงานและการดูคา ตางๆ ผานระบบสมารทโฟนทำไดสะดวก แตระยะของสัญญาณ Wi-Fi มี
ผลตอความเร็วในการตอบสนองของระบบการควบคุมผานระบบอัตโนมัติ
5.2 ขอเสนอแนะ
5.3.1. ควรปรับปรุงระบบของโรงเรือนการปลูกผักไรดินเพื่อใหสามารถระบายอากาศและทำใหอากาศ
ภายในโรงเรือนถายเทไดมากขึ้น
5.3.2. ควรติดตั้งพัดลมระบายความรอนใหกับตูควบคุมอุปกรณเพื่อยืดอายุการใชงานของอุปกรณใน
ระบบอัติโนมัติ
5.3.3 ควรมีการออกแบบโรงเรือนโดยการเพิ่มการบังแสงเพื่อลดอุณหภูมิภายในโรงเรือนไมใหสูง
จนเกินไปจนทำใหระบบสเปรยน้ำทำงานตลอดเวลาในบางชวงเวลา
67
5.3 ปญหาและอุปสรรคในการทำงานวิจัย
5.2.1 แหลงน้ำที่ใชงานมีลักษณะที่ไหลไมสม่ำเสมอทำใหระบบพนสเปรยหมอกภายในโรงเรือนไม
ทำงานบางชวง สงผลใหไมสามารถควบคุมอุณหภูมิไดใบบางชวงเวลา
5.2.2 เนื่องจากสถานการณโควิด-19 สงผลใหการสั่งทำอุปกรณและการจัดซื้ออุปกรณตางๆ ทำได
ลาชากวากำหนด
5.2.3 เนื่องจากสภาพแวดลอมที่ติดตั้งตูควบคุมระบบมีอุณหภูมิภายนอกสูง ทำใหอุปกรณมีอายุการใช
งานสั้นลงและบางชวงเวลาเกิดปญหาการหยุดของโปรแกรมเมเบิ้ลคอนโทรลเลอร
5.2.4 สภาพอากาศแตละวันไมเทากัน ทำใหการควบคุมตัวแปรตางๆ ภายในโรงเรือนทำไดยาก สงผล
ตอการเจริญเติบโตของผัก
บรรณานุกรม