t028 Pháp Bảo Dtk - Bát Nhã 11

LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH V
MUÏC LUÏC
(BAÙT-NHAÕ – BOÄ 11)
SOÁ 220 –KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA (QUYEÅN 501→550) ................... V

QUYEÅN 501 ................................................................................ 5
Phaåm 5: HIEÄN BAÛO THAÙP (2) ........................................................................ 5
QUYEÅN 502 ...............................................................................23
Phaåm 5: HIEÄN BAÛO THAÙP (3) ...................................................................... 23
Phaåm 6: XÖNG DÖÔNG COÂNG ÑÖÙC (1) ........................................................ 26
QUYEÅN 503 ...............................................................................43
Phaåm 6: XÖNG DÖÔNG COÂNG ÑÖÙC (2) ........................................................ 43
Phaåm 7: XAÙ-LÔÏI PHAÄT ................................................................................. 46
Phaåm 8: PHÖÔÙC TUÏ (1)................................................................................ 55
QUYEÅN 504 ...............................................................................63
Phaåm 8: PHÖÔÙC TUÏ (2)................................................................................ 63
Phaåm 9: TUØY HYÛ HOÀI HÖÔÙNG (1) ................................................................ 78
QUYEÅN 505 ...............................................................................83
Phaåm 9: TUØY HYÛ HOÀI HÖÔÙNG (2) ................................................................ 83
Phaåm 10: ÑÒA NGUÏC (1) .............................................................................. 97
QUYEÅN 506 ............................................................................. 103
Phaåm 10: ÑÒA NGUÏC (2) ............................................................................ 103
Phaåm 11: NGÔÏI KHEN SÖÏ THANH TÒNH (1) .............................................. 118
QUYEÅN 507 ............................................................................. 125
Phaåm 11: NGÔÏI KHEN SÖÏ THANH TÒNH (2) .............................................. 125
Phaåm 12: TAÙN ÑÖÙC ................................................................................... 138
QUYEÅN 508 ............................................................................. 148
Phaåm 13: ÑAØ-LA-NI (1) ............................................................................. 148
QUYEÅN 509 ............................................................................. 168
Phaåm 13: ÑAØ-LA-NI (2) ............................................................................. 168
Phaåm 14: MA............................................................................................. 171
QUYEÅN 510 ............................................................................. 192
www.daitangkinh.org
VI
Phaåm 15: HIEÄN THEÁ GIAN (1)................................................................... 192

QUYEÅN 511 ............................................................................. 212
Phaåm 16: CHAÚNG THEÅ NGHÓ BAØN ............................................................. 212
Phaåm 17: THÍ DUÏ ...................................................................................... 216
QUYEÅN 512 ............................................................................. 232
Phaåm 18: THIEÄN HÖÕU ................................................................................ 232
QUYEÅN 513 ............................................................................. 251
Phaåm 19: CHAÂN NHÖ (1) ........................................................................... 251
QUYEÅN 514 ............................................................................. 272
Phaåm 19: CHAÂN NHÖ (2) ........................................................................... 272
Phaåm 20: TÖÔÙNG KHOÂNG THOAÙI (1) ......................................................... 275
QUYEÅN 515 ............................................................................. 292
Phaåm 20: TÖÔÙNG KHOÂNG THOAÙI (2) ......................................................... 292
Phaåm 21: KHOÂNG TÖÔÙNG (1) .................................................................... 306
QUYEÅN 516 ............................................................................. 312
QUYEÅN 517 ............................................................................. 334
Phaåm 22: CAÊNG-GIAØ THIEÂN ...................................................................... 343
Phaåm 23: XAÛO TIEÄN (1) ............................................................................ 347
QUYEÅN 518 ............................................................................. 355
Phaåm 23: XAÛO TIEÄN (2) ............................................................................ 355
QUYEÅN 519 ............................................................................. 374
Phaåm 23: XAÛO TIEÄN (3) ............................................................................ 374
QUYEÅN 520 ............................................................................. 399
Phaåm 23: XAÛO TIEÄN (4) ............................................................................ 399
Phaåm 24: HOÏC THÔØI .................................................................................. 408
QUYEÅN 521 ............................................................................. 418
Phaåm 25: KIEÁN BAÁT ÑOÄNG (1) .................................................................. 418
QUYEÅN 522 ............................................................................. 439
Phaåm 25: KIEÁN BAÁT ÑOÄNG (2) .................................................................. 439
QUYEÅN 523 ............................................................................. 459
Phaåm 26: PHÖÔNG TIEÄN THIEÄN XAÛO (1) .................................................. 459
QUYEÅN 524 ............................................................................. 477
LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH VII

QUYEÅN 525 ............................................................................. 497
QUYEÅN 526 ............................................................................. 521
QUYEÅN 527 ............................................................................. 543
Phaåm 27: TUEÄ ÑAÙO BÆ NGAÏN .................................................................... 543
QUYEÅN 528 ............................................................................. 563
Phaåm 28: DIEÄU TÖÔÙNG (1) ........................................................................ 563
QUYEÅN 529 ............................................................................. 582
QUYEÅN 530 ............................................................................. 600
QUYEÅN 531 ............................................................................. 618
QUYEÅN 532 ............................................................................. 639
Phaåm 29: THÍ ÑAÚNG (1) ............................................................................ 642
QUYEÅN 533 ............................................................................. 659
Phaåm 29: THÍ ÑAÚNG (2) ............................................................................ 659
QUYEÅN 534 ............................................................................. 678
Phaåm 29: THÍ ÑAÚNG (3) ............................................................................ 678
QUYEÅN 535 ............................................................................. 696
Phaåm 29: THÍ ÑAÚNG (4) ............................................................................ 696
Phaåm 30: PHAÄT QUOÁC (1) ......................................................................... 704
QUYEÅN 536 ............................................................................. 714
Phaåm 30: PHAÄT QUOÁC (2) ......................................................................... 714
Phaåm 31: TUYEÂN HOÙA (1) ......................................................................... 716
QUYEÅN 537 ............................................................................. 734
Phaåm 31: TUYEÂN HOÙA (2) ......................................................................... 734
HOÄI THÖÙ IV ............................................................................. 756
QUYEÅN 538 ............................................................................. 756
Phaåm 1: DIEÄU HAÏNH (1) ........................................................................... 756
QUYEÅN 539 ............................................................................. 776
www.daitangkinh.org
VIII
Phaåm 1: DIEÄU HAÏNH (2) ........................................................................... 776

Phaåm 2: ÑEÁ THÍCH .................................................................................... 780
Phaåm 3: CUÙNG DÖÔØNG BAÛO THAÙP (1) ...................................................... 791
QUYEÅN 540 ............................................................................. 796
QUYEÅN 541 ............................................................................. 817
Phaåm 4: XÖNG DÖÔNG COÂNG ÑÖÙC ............................................................ 824
Phaåm 5: PHÖÔÙC MOÂN (1) .......................................................................... 830
QUYEÅN 542 ............................................................................. 838
Phaåm 5: PHÖÔÙC MOÂN (2) .......................................................................... 838
QUYEÅN 543 ............................................................................. 857
Phaåm 6: TUØY HYÛ HOÀI HÖÔÙNG (1) .............................................................. 857
QUYEÅN 544 ............................................................................. 876
Phaåm 6: TUØY HYÛ HOÀI HÖÔÙNG (2) .............................................................. 876
Phaåm 7: ÑÒA NGUÏC .................................................................................... 884
QUYEÅN 545 ............................................................................. 896
Phaåm 8: THANH TÒNH ............................................................................... 896
Phaåm 9: KHEN NGÔÏI ................................................................................. 907
Phaåm 10: TOÅNG TRÌ (1) ............................................................................ 913
QUYEÅN 546 ............................................................................. 919
Phaåm 10: TOÅNG TRÌ (2) ............................................................................ 919
Phaåm 11: MA SÖÏ (1) ................................................................................. 930
QUYEÅN 547 ............................................................................. 942
Phaåm 11: MA SÖÏ (2) ................................................................................. 942
Phaåm 12: HIEÄN THEÁ GIAN ........................................................................ 945
Phaåm 13: CHAÚNG NGHÓ BAØN ..................................................................... 960
QUYEÅN 548 ............................................................................. 963
Phaåm 14: THÍ DUÏ ...................................................................................... 963
Phaåm 15: TRÔØI KHEN NGÔÏI....................................................................... 970
Phaåm 16: CHAÂN NHÖ (1) ........................................................................... 979
QUYEÅN 549 ............................................................................. 984
Phaåm 16: CHAÂN NHÖ (2) ........................................................................... 984
Phaåm 17: TÖÔÙNG KHOÂNG THOAÙI ............................................................... 990
LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH IX
Phaåm 18: TÖÔÙNG KHOÂNG (1) .................................................................. 1000

QUYEÅN 550 ............................................................................ 1005
Phaåm 18: TÖÔÙNG KHOÂNG (2) .................................................................. 1005
Phaåm 19: COÂNG ÑÖÙC SAÂU XA ................................................................. 1008
Phaåm 20: CAÊNG-GIAØ THIEÂN .................................................................... 1021
Phaåm 21: BIEÁT VIEÄC MA (1) ................................................................... 1023
www.daitangkinh.org
LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH
TAÄP 28
BOÄ BAÙT-NHAÕ
11
SOÁ 220
(Quyeån 501→550)
HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC

LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN
SOÁ 220
KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam taïng Phaùp sö Huyeàn Trang.
QUYEÅN 501→550
QUYEÅN 501
Phaåm 5: HIEÄN BAÛO THAÙP (2)
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo coù theå ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá maø chí taâm laéng nghe, thoï trì,
ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân
thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép, thì thieän nam, thieän nöõ aáy ôû ñôøi hieän taïi
hay vò lai seõ ñöôïc phaùp lôïi ích thuø thaéng. Caùc vò haõy chuù yù laéng nghe
vaø kheùo tö duy. Ta seõ vì caùc vò maø phaân tích, giaûng thuyeát.
Thieân ñeá Thích baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, cuùi xin Ngaøi giaûng thuyeát, chuùng con raát muoán
nghe.
Phaät daïy:
–Kieàu-thi-ca, neáu coù caùc ngoaïi ñaïo, Phaïm chí xaáu aùc, hoaëc aùc
ma vaø quyeán thuoäc cuûa chuùng, hoaëc nhöõng keû hung baïo, taêng thöôïng
maïn ñoái vôùi Ñaïi Boà-taùt naøy maø muoán laøm nhöõng ñieàu baát lôïi, keû kia
vöøa khôûi taâm haïi thì töï chuoác laáy hoïa, taát seõ tieâu dieät, khoâng thöïc hieän
ñöôïc ñieàu mong muoán. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñem
taâm töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän,
thöôøng tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, laáy
taâm nguyeän ñaïi Bi laøm ñaàu.
Neáu caùc höõu tình maõi meâ taêm toái, xan tham phaùt khôûi caùc ñaáu
tranh, thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caùc phaùp trong ngoaøi ñeàu xaû boû
duøng phöông tieän ñeå cho höõu tình kia ñöôïc an truï Boá thí ba-la-maät-ña.
Neáu caùc höõu tình maõi meâ taêm toái phaù giôùi taïo caùc nghieäp aùc thì
Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caû phaùp trong ngoaøi ñeàu xaû boû, duøng
phöông tieän khieán cho höõu tình kia ñöôïc an truï nôi Tònh giôùi ba-la-
maät-ña.
Neáu caùc höõu tình maõi meâ taêm toái phaãn haän laøm toån haïi laãn
6 BAÙT-NHAÕ – BOÄ 11
nhau thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caû phaùp trong ngoaøi ñeàu xaû boû,
duøng phöông tieän khieán cho höõu tình kia ñöôïc an truï nôi An nhaãn ba-
la-maät-ña.
Neáu caùc höõu tình maõi meâ taêm toái giaûi ñaõi laøm boû caùc nghieäp
laønh thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caû phaùp trong ngoaøi ñeàu xaû boû,
duøng phöông tieän ñeå cho höõu tình kia ñöôïc an truï nôi Tinh taán ba-la-
maät-ña.
Neáu caùc höõu tình maõi meâ taêm toái, taâm taùn loaïn, chuyeân laøm naùo
ñoäng thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caû phaùp trong ngoaøi ñeàu xaû boû,
duøng phöông tieän ñeå cho höõu tình kia ñöôïc an truï nôi Tónh löï ba-la-
maät-ña.
Neáu caùc höõu tình maõi meâ taêm toái ngu si khoâng bieát phaân bieät
toát xaáu thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caû phaùp trong ngoaøi ñeàu xaû boû,
duøng phöông tieän ñeå cho höõu tình kia ñöôïc an truï nôi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Neáu caùc höõu tình naøo trong taâm bò raøng buoäc bôûi tham, saân, si...
troâi laên trong voøng sinh töû, taïo nhieàu vieäc khoâng lôïi ích, thì Ñaïi Boà-taùt
naøy kheùo duøng phöông tieän, ñeå cho höõu tình kia dieät tröø caùc nhaân
duyeân cuûa sinh töû nhö tham, saân, si…; hoaëc laøm cho hoï an truï nôi boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; hoaëc an truï nôi boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; hoaëc an truï nôi phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; hoaëc an truï taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh
thöù ñeä; an truï nôi caùc ngoâi vò Boà-taùt; an truï nôi phaùp khoâng beân trong
cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; an truï nôi chaân nhö cho ñeán
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; an truï nôi caûnh giôùi ñoaïn cho ñeán caûnh
giôùi voâ vi; an truï nôi Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; an truï nôi baäc Tònh
quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; an truï nôi naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng; an truï nôi möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng; an truï nôi phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; an truï
nôi taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; an truï nôi
trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; an truï nôi quaû Döï löu
cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; an truï nôi taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt; an truï nôi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; an truï nôi caùc phaùp laønh khaùc ôû
theá gian vaø xuaát theá gian.
Kieàu-thi-ca, nhö theá goïi laø ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
SOÁ 220 – KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA, quyeån 501 7
chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù,
bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn roäng raõi. Caùc Ñaïi Boà-
taùt naøy hieän taïi gaëp phaùp lôïi ích thuø thaéng.
Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy do nhaân duyeân aáy maø ôû ñôøi vò lai
seõ mau choùng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân
vi dieäu cöùu ñoä chuùng sinh voâ löôïng, tuøy theo sôû nguyeän cuûa moïi loaøi
höõu tình maø laøm cho hoï ñöôïc an truï tu hoïc roát raùo ba thöøa, cho ñeán
chöùng ñaéc Nieát-baøn voâ dö. Kieàu-thi-ca, nhö theá goïi laø ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân thuyeát,
löu tuyeàn roäng raõi. Caùc Ñaïi Boà-taùt naøy ôû vò lai seõ gaëp phaùp lôïi ích
thuø thaéng.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu
hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi tuyeân thuyeát, löu truyeàn
roäng raõi, ôû ñòa phöông ñoù neáu coù aùc ma vaø beø ñaûng cuûa ma, hoaëc caùc
ngoaïi ñaïo, Phaïm chí vaø keû hung baïo taêng thöôïng maïn khaùc, hieàm
khích Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, muoán laøm trôû ngaïi, gaây chöôùng naïn,
choáng traùi, ñeàu khieán cho chuùng noù mau choùng aån maát, duø coù yù
muoán, roát cuoäc cuõng khoâng thaønh. Nhöõng keû aùc kia vöøa nghe tieáng
Baùt-nhaõ, cho neân caùc ñieàu aùc tieâu dieät töø töø, coâng ñöùc phaùt sinh daàn
daàn. Veà sau nöông vaøo ba thöøa ñöôïc chaám döùt khoå, hoaëc thoaùt khoûi
ñöôøng aùc, sinh trong trôøi, ngöôøi.
Kieàu-thi-ca, nhö coù loaïi thuoác kyø dieäu laø Maït-kyø, coâng naêng
cuûa thuoác naøy coù theå laøm tieâu tan caùc chaát ñoäc. Thuoác kyø dieäu nhö
theá, duø ôû choã naøo, caùc loaøi truøng ñoäc cuõng khoâng daùm ñeán gaàn. Coù
raén ñoäc lôùn, ñoùi ñi kieám aên gaëp thaáy sinh vaät nhoû muoán caén nuoát
chuùng. Sinh vaät nhoû kia sôï cheát, voäi chaïy troán choã thuoác thaàn. Raén
nghe muøi thuoác lieàn boû chaïy. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì thuoác thaàn ñoù
coù ñaày ñuû coâng naêng lôùn, coù theå laøm cho thaân maïng ñöôïc lôïi ích vaø
tieâu tröø caùc chaát ñoäc. Neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng coù ñaày ñuû
coâng naêng lôùn nhö vaäy. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo chí taâm laéng
nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp
giaûng giaûi, tuyeân thuyeát löu truyeàn cuøng khaép, thì caùc aùc ma... ôû choã
Ñaïi Boà-taùt naøy, muoán gaây caùc vieäc aùc, nhöng nhôø söùc oai thaàn cuûa
www.daitangkinh.org
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khieán cho caùc vieäc aùc kia ôû choã aáy, töï
phaûi tieâu dieät, khoâng laøm gì ñöôïc. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì do Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña ñaày ñuû oai löïc lôùn, coù theå ñaåy luøi caùc ñieàu aùc vaø taêng
tröôûng caùc phaùp laønh.
Taïi sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå ñaåy luøi caùc ñieàu aùc vaø taêng
tröôûng caùc phaùp laønh? Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy dieät tröø tham, saân, si,
voâ minh cho ñeán toaøn laø nhoùm khoå uaån lôùn, chöôùng caùi, tuøy mieân,
trieàn caáu, kieát phöôïc, kieán chaáp ngaõ, kieán chaáp höõu tình cho ñeán kieán
chaáp caùi thaáy, kieán chaáp ñoaïn, kieán chaáp thöôøng, kieán chaáp khoâng,
kieán chaáp coù, cho ñeán caùc kieán chaáp veà aùc thuù. Xan tham, phaù giôùi,
saân nhueá, giaûi ñaõi, taùn loaïn, ngu si, töôûng thöôøng, töôûng laïc, töôûng
ngaõ, töôûng tònh vaø ngoaøi ra taát caû tham, saân, si, maïn, nghi, kieán haønh...
ñeàu coù theå dieät tröø. Cuõng dieät tröø chaáp saéc cho ñeán chaáp thöùc, cho ñeán
cuõng dieät tröø chaáp trí Nhaát thieát töôùng, chaáp Boà-ñeà Nieát-baøn. Kieàu-thi-
ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, coù theå dieät tröø taát caû phaùp aùc naøy vaø
coù theå taêng tröôûng taát caû caùc vieäc laønh. Vì vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy coù voâ soá löôïng ñaïi oai thaàn lôùn.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu
hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân thuyeát löu truyeàn
cuøng khaép, thì Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng ñöôïc boán Ñaïi thieân vöông vaø
Thieân ñeá Thích, Ñaïi phaïm Thieân vöông chuû coõi Kham nhaãn, trôøi
Tònh cö... ôû theá giôùi ba laàn ngaøn vaø caùc vò Thieân thaàn thöôøng ñeán
uûng hoä, khoâng ñeå cho taát caû tai hoïa ngang traùi laøm naõo haïi. Nhöõng
ñieàu mong muoán hôïp phaùp ñöôïc maõn nguyeän. Ñöôïc Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû hieän taïi möôøi phöông theá giôùi cuõng thöôøng hoä
nieäm, khieán cho vieäc aùc töø töø tieâu dieät, phaùp laønh daàn daàn taêng
tröôûng. Nghóa laø laøm taêng tröôûng Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng, cuõng laøm cho taêng tröôûng. Duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän, neân vieäc tu, vieäc truï thöôøng khoâng toån giaûm. Kieàu-thi-
ca, Ñaïi Boà-taùt naøy do nhaân duyeân aáy neân lôøi leõ oai nghieâm, ngöôøi
nghe ñeàu kính meán, phaùt ra lôøi noùi vöøa ñuû, oân hoøa, khoâng oàn aøo xen
taïp, thaân caän baïn laønh, raát bieát baùo aân, khoâng bò caùc söï keo kieät,
ganh tî, giaän hôøn, che giaáu loãi laàm, buoàn böïc, doái traù, dua nònh, kieâu
maïn... che khuaát nôi taâm.

Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy töï xa lìa söï saùt sinh, cuõng coù theå
khuyeán hoùa ngöôøi khaùc xa lìa söï saùt sinh. Khoâng ca ngôïi moät caùch
ñieân ñaûo veà phaùp choáng traùi söï xa lìa saùt sinh vaø hoan hyû taùn thaùn
ngöôøi xa lìa söï saùt sinh. Nhö vaäy cho ñeán töï xa lìa taø kieán, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc xa lìa taø kieán. Khoâng ca ngôïi moät caùch ñieân ñaûo
veà phaùp xa lìa taø kieán vaø hoan hyû, taùn thaùn ngöôøi xa lìa taø kieán. Kieàu-
thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy töï haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khoâng ñeà cao, ca ngôïi moät caùch ñieân ñaûo phaùp haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Hoan hyû taùn thaùn ngöôøi haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nhö vaäy cho ñeán töï tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuõng khuyeán hoùa ngöôøi khaùc tu trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Khoâng ñeà cao, taùn döông moät
caùch ñieân ñaûo phaùp tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng. Hoan hyû, taùn thaùn ngöôøi tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng.
Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, cuøng caùc höõu tình bình
ñaúng ñoàng hoài höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøy
thöôøng tö duy: “Neáu ta khoâng tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña, seõ sinh
vaøo haïng baàn cuøng, haï tieän. Neáu ta khoâng tu haønh Tònh giôùi ba-la-
maät-ña thì caùnh cöûa trôøi, ngöôøi seõ bò ñoùng kín vaø rôi vaøo caùc neûo aùc.
Neáu ta khoâng tu haønh An nhaãn ba-la-maät-ña thì caùc caên seõ thieáu soùt,
hình dung xaáu xí, khoâng ñaày ñuû saéc thaân vieân maõn cuûa Boà-taùt. Neáu
ta khoâng tu haønh Tinh taán ba-la-maät-ña, thì chaúng theå tu ñaïo haïnh
cuûa Boà-taùt, thöôøng oâm loøng giaûi ñaõi, caùc vieäc khoâng thaønh. Neáu ta
khoâng tu haønh Tónh löï ba-la-maät-ña, thì khoâng theå tu thaéng ñònh cuûa
Boà-taùt, taâm luoân luoân taùn loaïn mong muoán ñieàu gì cuõng khoâng
thaønh. Neáu Ta khoâng tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì khoâng theå
ñöôïc phöông tieän thieän xaûo, vöôït caùc ñòa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc...
Neáu coù caùc vieäc baàn cuøng… nhö vaäy, thì khoâng ñuû theá löïc ñeå ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, laïi cuõng khoâng theå laøm nghieâm tònh coõi
Phaät, huoáng gì ñaéc trí Nhaát thieát trí.”
Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng tö duy: “Ta khoâng neân leä thuoäc theá löïc
www.daitangkinh.org
cuûa söï keo kieät. Neáu leä thuoäc theá löïc aáy thì vieäc Boá thí ba-la-maät-ña
cuûa ta khoâng ñöôïc vieân maõn. Ta khoâng neân leä thuoäc theá löïc cuûa söï
phaù giôùi. Neáu leä thuoäc theá löïc aáy thì Tònh giôùi ba-la-maät-ña cuûa ta
khoâng ñöôïc vieân maõn. Ta khoâng neân leä thuoäc theá löïc cuûa söï giaän hôøn.
Neáu leä thuoäc theá löïc aáy thì An nhaãn ba-la-maät-ña cuûa ta khoâng ñöôïc
vieân maõn. Ta khoâng neân leä thuoäc theá löïc cuûa söï bieáng nhaùc. Neáu leä
thuoäc theá löïc aáy, thì Tinh taán ba-la-maät-ña cuûa ta khoâng ñöôïc vieân
maõn. Ta khoâng neân leä thuoäc theá löïc cuûa söï taùn loaïn. Neáu leä thuoäc theá
löïc aáy thì Tónh löï ba-la-maät-ña cuûa ta khoâng ñöôïc vieân maõn. Ta khoâng
neân leä thuoäc theá löïc cuûa söï ngu si. Neáu leä thuoäc theá löïc aáy thì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cuûa ta khoâng ñöôïc vieân maõn. Neáu saùu phaùp Ba-la-maät-
ña cuûa Ta khoâng ñöôïc vieân maõn, thì hoaøn toaøn khoâng theå ñaéc trí Nhaát
thieát trí, laøm lôïi ích an laïc cho taát caû höõu tình.”
Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng xa lìa taâm trí Nhaát thieát trí,
duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chí taâm
laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu taäp, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp,
giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép. Ñöôïc caùc phaùp hieän taïi
nhö theá, töông lai seõ ñöôïc lôïi ích thuø thaéng cuûa coâng ñöùc theá gian vaø
xuaát theá gian.
Baáy giôø, Thieân ñeá Thích baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy thaät laø kyø laï hy höõu,
coù theå ñieàu phuïc Ñaïi Boà-taùt xa lìa taâm coáng cao, laïi hoài höôùng veà trí
Nhaát thieát trí.
Phaät baûo Thieân ñeá Thích:
–Kieàu-thi-ca, sao goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña kyø laï hy höõu, coù
theå ñieàu phuïc Ñaïi Boà-taùt xa lìa taâm coáng cao, laïi hoài höôùng veà trí
Nhaát thieát trí?
–Baïch Theá Toân, khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Boá thí ba-la-maät-ña theá
gian. Neáu ñoái vôùi Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc vò Boà-taùt,
Ñoäc giaùc, Thanh vaên, keû coâ ñôn, baàn cuøng, giaø yeáu, beänh taät, lôõ
ñöôøng, aên xin maø thöïc haønh boá thí, laïi suy ngh: “Ta coù theå cuùng döôøng
cho chö Phaät cho ñeán boá thí ngöôøi aên xin” thì Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng coù
phöông tieän kheùo leùo, tuy coù haønh Boá thí ba-la-maät-ña, maø laïi khôûi
taâm coáng cao, khoâng theå hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí.
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña cuûa theá gian, laïi nghó nhö vaày: “Ta coù theå tu haønh
Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña”, laïi cuõng nghó: “Ta coù theå
vieân maõn Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña” thì Ñaïi Boà-taùt naøy
khoâng coù phöông tieän kheùo leùo. Tuy haønh Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, maø laïi khôûi taâm coáng cao, khoâng theå hoài höôùng veà trí
Nhaát thieát trí. Nhö vaäy cho ñeán caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh trí Nhaát thieát,
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng coù phöông
tieän kheùo leùo, tuy tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng, maø coøn khôûi taâm coáng cao, khoâng theå hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí ñöôïc.
Khi caùc Ñaïi Boà-taùt ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, neáu coù tö duy: “Ta coù theå ñem laïi söï thaønh töïu
cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ngöôøi khaùc khoâng laøm ñöôïc
ñieàu naøy” thì Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng coù phöông tieän kheùo leùo tuy ñem
laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, maø coøn khôûi
taâm coáng cao, khoâng theå hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí ñöôïc.
Baïch Theá Toân, chuùng Ñaïi Boà-taùt nhö theá, chæ ñem taâm theá gian
maø tu haønh caùc phaùp laønh, khoâng coù phöông tieän kheùo leùo, cho neân
coøn chaáp ngaõ, ngaõ sôû. Taâm trí roái loaïn, neân tuy coù tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña nhöng chöa chöùng ñaéc ñöôïc, vì khoâng ñieàu phuïc taâm coáng
cao, neân cuõng khoâng theå hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí.
Baïch Theá Toân, khi caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña
xuaát theá, kheùo tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho neân khoâng thaáy ngöôøi cho,
khoâng thaáy ngöôøi nhaän, khoâng thaáy coù vaät ñeå cho thì Ñaïi Boà-taùt naøy
bieát döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø haønh boá thí, vì theá ñieàu phuïc
ñöôïc taâm coáng cao vaø hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí.
Neáu khi Ñaïi Boà-taùt haønh Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña xuaát theá, maø kheùo tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cho neân khoâng
thaáy coù Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ vaø taát caû phaùp, thì Ñaïi Boà-taùt naøy
bieát döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø haønh Tònh giôùi cho ñeán Baùt-
nhaõ, vì theá ñieàu phuïc ñöôïc taâm coáng cao vaø hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí.
Nhö vaäy cho ñeán, neáu khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng maø kheùo tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
www.daitangkinh.org
cho neân khoâng thaáy coù trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng vaø taát caû phaùp, thì Ñaïi Boà-taùt naøy bieát döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø tu taäp trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, vì
theá ñieàu phuïc ñöôïc taâm coáng cao vaø hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí.
Neáu khi Ñaïi Boà-taùt ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, kheùo tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cho neân
khoâng thaáy coù ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi
Phaät vaø taát caû phaùp, thì Ñaïi Boà-taùt naøy bieát döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi
Phaät. Vì theá ñieàu phuïc ñöôïc taâm coáng cao vaø hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí.
Baïch Theá Toân, do nhaân duyeân naøy cho neân con noùi, Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña nhö theá thaät laø kyø laï, hy höõu coù theå ñieàu phuïc chuùng Ñaïi
Boà-taùt xa lìa taâm coáng cao, laïi coù theå hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí.
–Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, maø khoâng rôøi taâm trí Nhaát thieát trí, bieát duøng voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán
tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn
khaép nôi thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, thaân taâm an laïc, khoâng bò
taát caû tai hoïa ngang traùi naõo haïi. Coøn khi ôû trong traän ñaáu giao chieán
nhau, maø chí taâm tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, ñoái vôùi
caùc höõu tình töø bi hoä nieäm, thì khoâng bò göôm ñao laøm toån thöông.
Ñoái vôùi phía oaùn ñòch ñeàu khôûi töø taâm, neáu khôûi taâm aùc thì töï nhieân
seõ bò thua traän. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, neáu ôû trong traän chieán
maø bò thöông bôûi göôm teân, hoaëc maát maïng, thì ñieàu ñoù khoâng coù. Vì
sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, khoâng rôøi taâm trí
Nhaát thieát, bieát duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, luoân luoân tu haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töï chieán thaéng tham, saân, si, maïn, aùc kieán, tuøy
mieân, aùc nghieäp trieàn caáu, caùc loaïi ñao tröôïng; cuõng coù theå tröø khöû
tham, saân, si, maïn, aùc kieán, tuøy mieân, aùc nghieäp trieàn caáu, caùc loaïi
ñao tröôïng cuûa ngöôøi khaùc.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng rôøi taâm trí Nhaát thieát, bieát duøng
voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh
taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân thuyeát löu
truyeàn khaép nôi, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy khoâng bò toån haïi bôûi
taát caû thuoác ñoäc, truøng ñoäc, quyû mò, thö yeám, chuù thuaät, nöôùc khoâng
nhaän chìm, löûa chaúng ñoát ñöôïc, ñao tröôïng, aùc thuù, oaùn taëc, aùc thaàn,
caùc taø ma yeâu quaùi, khoâng laøm toån thöông. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá laø Ñaïi thaàn chuù; Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá laø Ñaïi minh chuù; Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá laø Voâ thöôïng
chuù; Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá laø chuù khoâng gì saùnh baèng; Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá laø vua trong taát caû chuù, laø toái thöôïng, toái
dieäu, khoâng coù gì baèng; Ñaày ñuû oai löïc lôùn, coù theå haøng phuïc taát caû,
maø khoâng bò taát caû haøng phuïc. Vì theá caùc thieän nam, thieän nöõ phaûi
tinh taán tu hoïc chuù vöông naøy, thì khoâng haïi mình, khoâng haïi ngöôøi,
khoâng haïi caû hai. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hieåu roõ mình, ngöôøi vaø caû hai ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc. Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ, khi hoïc Ñaïi chuù
vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoù, khoâng thaáy ngaõ cho ñeán caùi thaáy,
khoâng thaáy saéc cho ñeán thöùc, nhö vaäy cho ñeán khoâng thaáy trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Vì ñoái vôùi ngaõ... voâ sôû ñaéc
cho neân khoâng haïi mình, khoâng haïi ngöôøi, khoâng haïi caû hai. Kieàu-
thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy khi hoïc Ñaïi chuù vöông Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña ñoù, ñoái vôùi ngaõ vaø phaùp, tuy duøng voâ sôû ñaéc maø chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, quaùn taâm haønh sai khaùc cuûa caùc höõu tình,
tuøy theo söï caên cô maø chuyeån phaùp luaân voâ thöôïng, ai tu haønh theo
lôøi thuyeát giaûng seõ ñöôïc lôïi ích lôùn. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì chuùng
Ñaïi Boà-taùt ôû ñôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeàu ñoái vôùi Ñaïi thaàn chuù
vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy maø tinh taán tu hoïc, ñaõ,
ñang vaø seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi
dieäu, cöùu ñoä voâ löôïng chuùng sinh.
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, maø khoâng rôøi taâm trí Nhaát thieát trí,
bieát duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân
thuyeát löu truyeàn khaép nôi, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, tuøy theo
choã ôû cuûa nôi thaønh aáp naøo, ñaát nöôùc naøo, khoâng bò ngöôøi vaø phi nhaân
laøm toån haïi bôûi taát caû tai hoïa ngang traùi hay beänh dòch. Vì sao? Kieàu-
www.daitangkinh.org
thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, duø ôû choã naøo, ñeàu ñöôïc chö
Thieân ôû theá giôùi ba laàn ngaøn vaø khaép möôøi phöông voâ löôïng, voâ bieân
theá giôùi thuoäc sôû höõu cuûa boán Ñaïi thieân vöông, cho ñeán trôøi Saéc cöùu
caùnh cuøng vôùi caùc Roàng, Thaàn, A-toá-laïc... thöôøng ñeán uûng hoä, cung
kính, cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, khoâng laøm cho nôi coù Ñaïi thaàn
chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña bò tai naïn.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, vieát Ñaïi thaàn
chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñem ñeå ôû nôi thanh tònh, luoân luoân
cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen; maëc duø khoâng laéng
nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, cuõng khoâng vì
ngöôøi khaùc maø khai thò, phaân bieät, nhöng taïi thaønh aáp ñoâ thò nöôùc ñoù
cuõng bò ngöôøi vaø phi nhaân... laøm toån thöông baèng caùc tai hoïa baát ngôø,
hay beänh dòch. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì Ñaïi thaàn chuù vöông Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, duø ôû choã naøo cuõng ñöôïc boán ñaïi thieân ôû theá giôùi ba laàn
ngaøn vaø chö Thieân ôû khaép möôøi phöông, voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi,
cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh cuøng vôùi caùc Roàng, Thaàn, A-toá-laïc...
thöôøng ñeán uûng hoä, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen,
khoâng laøm cho nôi coù Ñaïi thaàn chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña bò
tai naïn.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, chæ bieân cheùp Ñaïi
thaàn chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaëc ñeå ôû nôi thanh tònh maø
cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, hieän taïi coøn ñöôïc phaùp
lôïi ích thuø thaéng nhö theá, huoáng chi laø laéng nghe thoï trì, ñoïc tuïng,
tinh caàn, tu hoïc, tö duy ñuùng lyù vaø giaûng daïy, phaân tích cho ngöôøi
khaùc. Neân bieát coâng ñöùc naøy voâ bieân, mau chöùng ñaéc Boà-ñeà, laøm lôïi
ích taát caû.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo sôï haõi oan
gia, aùc thuù, tai hoïa, thö yeám, taät dòch, thuoác ñoäc, buøa chuù... thì neân
vieát Ñaïi thaàn chuù vöông Ba-la-maät-ña, tuøy theo nhieàu hay ít, ñeå
trong ñaõy saïch seõ, thôm tho hay ñeå trong oáng quyù baùu, luoân luoân ñem
theo beân mình maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, thì
caùc ñieàu sôï haõi aáy töï nhieân tieâu tröø, coøn ñöôïc Trôøi, Roàng, Quyû thaàn
thöôøng uûng hoä.
Kieàu-thi-ca, ví nhö coù ngöôøi hoaëc loaøi baøng sinh, ñeán choã caây
Boà-ñeà hoaëc beân caïnh caây Boà-ñeà thì khoâng bò ngöôøi, phi nhaân laøm
toån haïi. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì chö Phaät ôû quaù khöù, vò lai, hieän taïi
ñeàu ngoài ôû ñoù, maø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñöôïc Boà-ñeà
roài, môùi ñem ban boá cho caùc höõu tình ñieàu khoâng hoaûng hoát, khoâng
sôï seät, khoâng oaùn thuø, khoâng toån haïi, thaâm taâm ñöôïc an vui. An laäp
voâ löôïng, voâ soá höõu tình, laøm cho hoï ñöôïc an truï nôi dieäu haïnh cao
quyù cuûa trôøi, ngöôøi. An laäp voâ löôïng, voâ soá höõu tình laøm cho hoï truï
nôi ba thöøa, ñöôïc dieäu haïnh an laïc. An laäp voâ löôïng, voâ soá höõu tình,
laøm cho hoï chöùng ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai quaû, Baát hoaøn quaû hoaëc
A-la-haùn quaû. An laäp voâ löôïng, voâ soá höõu tình laøm cho hoï seõ chöùng
ñaéc Ñoäc giaùc Boà-ñeà. An laäp voâ löôïng, voâ soá höõu tình, laøm cho hoï tu
taäp haïnh Ñaïi Boà-taùt, seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Caùc ñieàu
toái thaéng nhö theá ñeàu do söùc oai thaàn cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì
theá nôi naøy ñöôïc taát caû Trôøi, Roàng, A-toá-laïc... ñoàng uûng hoä cung
kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen. Neân bieát kinh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, tuøy theo söï xuaát hieän ôû ñaâu cuõng laïi nhö vaäy, ñeàu
ñöôïc taát caû Trôøi, Roàng, A-toá-laïc... thöôøng ñeán uûng hoä, cung kính
cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen. Khoâng ñeå cho nôi coù Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña bò tai naïn gì.
Kieàu-thi-ca, kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, duø ôû choã naøo,
thì neân bieát choã aáy chính laø thaùp Phaät, taát caû höõu tình ñeàu neân kính leã,
phaûi duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc,
anh laïc, traøng phan, loïng baùu, caùc thöù traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng ñeå
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, bieân cheùp kinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy duøng caùc vaät baùu trang hoaøng, roài
cung kính, cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen. Laïi duøng caùc thöù traøng
hoa thöôïng dieäu, höông ñoà höông xoa, y phuïc, anh laïc, traøng phan,
loïng baùu, traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng maø cuùng döôøng. Laïi coù caùc thieän
nam, thieän nöõ, sau khi Phaät nhaäp Nieát-baøn, xaây döïng baûo thaùp, duøng
baûy baùu ñeå trang söùc, ñöïng Xaù-lôïi Phaät trong hoøm ngoïc, roài ñaët vaøo
thaùp ñeå cung kính, cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen. Laïi duøng caùc loaïi
traøng hoa thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc, anh laïc, traøng
phan, loïng baùu, caùc thöù traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng maø cuùng döôøng.
Hai loaïi phöôùc ñoù, loaïi naøo ñöôïc phöôùc nhieàu hôn?
www.daitangkinh.org
Phaät daïy Kieàu-thi-ca:

–Ta hoûi laïi oâng cöù theo yù nghó maø traû lôøi. YÙ oâng nghó sao? Nhö
Lai chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí vaø thaân töôùng haûo laø do döïa vaøo phaùp
tu hoïc gì maø chöùng ñaéc?
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai ñaõ chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí vaø thaân
töôùng haûo laø döïa vaøo kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy ñeå tu hoïc
maø chöùng ñaéc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Nhö Lai döïa vaøo
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy tu hoïc, cho neân chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí vaø thaân töôùng haûo. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì khoâng hoïc
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñieàu
ñoù khoâng bao giôø. Kieàu-thi-ca, chaúng phaûi chæ ñöôïc thaân töôùng haûo maø
goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Coát yeáu laø do chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí neân goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Kieàu-thi-ca,
Nhö Lai ñaõ chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, coát yeáu laø do Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña laøm nhaân ñeå phaùt khôûi, coøn thaân töôùng haûo cuûa Phaät chæ laø choã
nöông töïa. Neáu khoâng nöông töïa vaøo thaân töôùng haûo cuûa Phaät thì trí
Nhaát thieát trí khoâng do ñaâu maø khôûi; cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
chính laø nhaân ñeå phaùt sinh trí Nhaát thieát trí. Vì muoán laøm cho trí naøy
töông tuïc hieän tieàn, neân tu taäp thaân töôùng haûo cuûa Phaät. Thaân töôùng
haûo naøy neáu khoâng phaûi laø nöông töïa trí tueä cuûa Phaät, thì taát caû Trôøi,
Roàng, A-toá-laïc... khoâng thaønh taâm khao khaùt cuùng döôøng, cung kính.
Neáu duøng thaân töôùng haûo cuøng vôùi trí tueä Phaät laøm choã nöông töïa, thì
caùc Trôøi, Roàng, A-toá-laïc... cuùng döôøng, cung kính. Do nhaân duyeân
naøy, cho neân sau khi Ta nhaäp Nieát-baøn, caùc Trôøi, Roàng, Thaàn, Ngöôøi,
Phi nhaân... ñeàu cung kính cuùng döôøng xaù-lôïi Ta.
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ chæ ñoái vôùi kinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa baèng caùch cung kính, cuùng döôøng, toân troïng
ngôïi khen töùc laø cuùng döôøng trí Nhaát thieát trí vaø thaân töôùng haûo cuûa
Phaät ñöôïc trí Nhaát thieát trí nöông töïa cuøng vôùi xaù-lôïi Phaät sau khi
nhaäp Nieát-baøn. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì trí Nhaát thieát trí vaø thaân töôùng
haûo cuøng vôùi xaù-lôïi, ñeàu duøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm caên baûn.
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ chæ ñoái vôùi thaân Phaät vaø
xaù-lôïi baèng caùch cung kính, cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen thì chaúng
phaûi laø cuùng döôøng trí Nhaát thieát trí vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy. Vì
sao? Kieàu-thi-ca, vì di theå thaân Phaät chaúng phaûi laø caên baûn cuûa trí
Nhaát thieát trí vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy. Kieàu-thi-ca, do nhaân
duyeân naøy, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ muoán cuùng döôøng Phaät, hoaëc
thaân hoaëc taâm vaø coâng ñöùc khaùc, tröôùc tieân phaûi laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân
thuyeát kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy. Laïi duøng caùc loaïi traøng
hoa thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc, anh laïc, traøng phan,
loïng baùu, caùc thöù traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng ngôïi khen.
Vì theá, naøy Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, duøng caùc thöù vaät baùu trang
hoaøng roài cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, laïi duøng caùc
traøng hoa thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc, anh laïc, traøng
phan, loïng baùu, caùc thöù traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng maø cuùng döôøng. Coù
caùc thieän nam, thieän nöõ sau khi Phaät nhaäp Nieát-baøn xaây döïng thaùp
baèng baûy baùu ñeå trang söùc, duøng hoøm ngoïc ñöïng xaù-lôïi Phaät, ñeå trong
thaùp aáy, roài cung kính, cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen tieáp ñeán duøng
caùc traøng hoa thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc, anh laïc,
traøng phan, loïng baùu, caùc thöù traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng maø cuùng
döôøng. Hai vieäc phöôùc ñöùc ñaõ taïo ñoù thì phöôùc treân nhieàu hôn gaáp voâ
löôïng laàn. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
nhö vaäy laøm cho mau choùng thaønh töïu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï
taùnh; chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; caûnh giôùi ñoaïn
cho ñeán caûnh giôùi voâ vi; Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ
saéc; taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù ñeä; phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; baäc Cöïc hyû
cho ñeán baäc Phaùp vaân; naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; möôøi löïc
cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; phaùp khoâng queân
maát, taùnh luoân luoân xaû; taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa; trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, giaùo
hoùa höõu tình, laøm trang nghieâm coõi Phaät; cuõng coù theå thaønh töïu toäc hoï
www.daitangkinh.org
vieân maõn, saéc löïc vieân maõn, taøi baûo vieân maõn, quyeán thuoäc vieân maõn
cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt, cuõng coù theå thaønh töïu möôøi vieäc laønh thuoäc theá
gian; cuùng döôøng Sa-moân, Cha meï, Sö tröôûng. Boá thí, trì giôùi, tu taäp...
voâ löôïng phaùp laønh; cuõng coù theå thaønh töïu doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi,
doøng doõi lôùn Baø-la-moân, doøng doõi lôùn Tröôûng giaû, doøng doõi lôùn Cö só,
boán Ñaïi thieân vöông, cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù; cuõng coù
theå thaønh töïu quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-
ñeà, taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät;
cuõng coù theå thaønh töïu Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc; cuõng coù theå thaønh töïu trí Nhaát thieát trí khoâng theå
nghó löôøng, khoâng theå tuyeân thuyeát, khoâng gì treân, khoâng gì vöôït treân,
khoâng gì baèng, khoâng gì saùnh baèng.
–Baïch Theá Toân, ngöôøi ôû chaâu Thieäm-boä ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy, coù ngöôøi khoâng cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng ngôïi khen. Ngöôøi aáy chaúng leõ khoâng bieát raèng cung kính, cuùng
döôøng, toân troïng ngôïi khen kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì ñöôïc nhieàu
coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng sao?
Phaät daïy:
–Kieàu-thi-ca, Ta hoûi laïi oâng, oâng tuøy theo yù nghó maø traû lôøi. YÙ
oâng nghó sao? Trong chaâu Thieäm-boä coù bao nhieâu ngöôøi thaønh töïu
chöùng tònh ñoái vôùi Phaät, coù bao nhieâu ngöôøi thaønh töïu chöùng tònh ñoái
vôùi Phaùp, coù bao nhieâu ngöôøi thaønh töïu chöùng tònh ñoái vôùi Taêng? Coù
bao nhieâu ngöôøi ñoái vôùi Phaät khoâng nghi, ñoái vôùi Phaùp khoâng nghi, ñoái
vôùi Taêng khoâng nghi? Coù bao nhieâu ngöôøi ñoái vôùi Phaät roát raùo, ñoái vôùi
Phaùp roát raùo, ñoái vôùi Taêng roát raùo? Coù bao nhieâu ngöôøi tu möôøi neûo
nghieäp thieän? Coù bao nhieâu ngöôøi tu haïnh boá thí, trì giôùi? Coù bao
nhieâu ngöôøi chöùng ñaéc ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà? Coù bao nhieâu
ngöôøi ñaéc ba phaùp moân giaûi thoaùt? Coù bao nhieâu ngöôøi ñaéc taùm Giaûi
thoaùt? Coù bao nhieâu ngöôøi ñaéc chín Ñònh thöù ñeä? Coù bao nhieâu ngöôøi
ñaéc boán söï hieåu bieát thoâng suoát? Coù bao nhieâu ngöôøi ñaéc saùu pheùp
thaàn thoâng? Coù bao nhieâu ngöôøi chaám döùt ba keát söû, ñaéc quaû Döï löu?
Coù bao nhieâu ngöôøi baøo moøn tham, saân, si, ñaéc quaû Nhaát lai? Coù bao
nhieâu ngöôøi ñoaïn naêm haï phaàn keát söû, ñaéc quaû Baát hoaøn? Coù bao
nhieâu ngöôøi ñoaïn naêm thöôïng phaàn keát söû, ñaéc quaû A-la-haùn? Coù bao
nhieâu ngöôøi phaùt taâm nhaát ñònh vaøo Ñoäc giaùc Boà-ñeà? Coù bao nhieâu
ngöôøi phaùt taâm nhaát ñònh vaøo quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
–Baïch Theá Toân, trong chaâu Thieäm-boä coù ít ngöôøi thaønh töïu
chöùng tònh ñoái vôùi Phaät, thaønh töïu chöùng tònh ñoái vôùi Phaùp, thaønh töïu
chöùng tònh ñoái vôùi Taêng. Nhö vaäy cho ñeán ít coù ngöôøi phaùt taâm quyeát
ñònh chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
Baáy giôø, Phaät baûo Thieân ñeá Thích:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Kieàu-thi-ca, trong
chaâu Thieäm-boä raát ít ngöôøi thaønh töïu chöùng tònh ñoái vôùi Phaät, thaønh
töïu chöùng tònh ñoái vôùi Phaùp, thaønh töïu chöùng tònh ñoái vôùi Taêng. Caøng
ít ngöôøi ñoái vôùi Phaät khoâng nghi, ñoái vôùi Phaùp khoâng nghi, ñoái vôùi
Taêng khoâng nghi. Nhö vaäy cho ñeán caøng ít ngöôøi phaùt taâm quyeát ñònh
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Caøng ít ngöôøi ñaõ phaùt
taâm roài laïi sieâng naêng tu taäp haïnh Boà-ñeà. Caøng ít ngöôøi sieâng naêng tu
taäp haïnh Boà-ñeà, khoâng thoaùi chuyeån ñeå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc höõu tình troâi laên trong voøng sinh töû
töø voâ löôïng kieáp ñeán nay, phaàn nhieàu khoâng ñöôïc thaáy Phaät, khoâng
nghe Chaùnh phaùp, khoâng thaân caän chuùng Taêng, phaàn nhieàu khoâng tu
haønh möôøi neûo nghieäp thieän vaø boá thí, trì giôùi… khoâng nghe Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Nhö vaäy cho ñeán khoâng nghe trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng; khoâng tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng. Kieàu-thi-ca, do nhaân duyeân naøy, neân bieát trong chaâu
Thieäm-boä raát ít ngöôøi thaønh töïu chöùng tònh ñoái vôùi Phaät, thaønh töïu
chöùng tònh ñoái vôùi Phaùp, thaønh töïu chöùng tònh ñoái vôùi Taêng. Caøng raát ít
ngöôøi ñoái vôùi Phaät khoâng nghi, ñoái vôùi Phaùp khoâng nghi, ñoái vôùi Taêng
khoâng nghi. Nhö vaäy cho ñeán caøng raát ít ngöôøi phaùt taâm quyeát ñònh
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Caøng raát ít ngöôøi ñaõ
phaùt taâm roài maø sieâng naêng tu taäp haïnh Boà-ñeà. Caøng raát ít ngöôøi sieâng
naêng tu taäp haïnh Boà-ñeà, khoâng thoaùi chuyeån ñeå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, Ta nay hoûi oâng, tuøy theo tö duy maø traû lôøi.
YÙ oâng nghó sao? Haõy gaùc vieäc ngöôøi thuoäc chaâu Thieäm-boä naøy laïi. ÔÛ
trong theá giôùi ba laàn ngaøn naøy, coù bao nhieâu höõu tình cuùng döôøng,
www.daitangkinh.org
cung kính Cha meï, Thaày toå? Coù bao nhieâu höõu tình cuùng döôøng Sa-
moân, Baø-la-moân? Coù bao nhieâu höõu tình tu taäp boá thí, trì giôùi, taïo caùc
nghieäp phöôùc? Coù bao nhieâu höõu tình tu haønh möôøi neûo nghieäp thieän?
Coù bao nhieâu höõu tình ñoái vôùi caùc duïc laïc maø taâm thöôøng quaùn töôûng
nhaøm chaùn, quaùn töôûng voâ thöôøng, quaùn töôûng khoå, quaùn töôûng voâ
ngaõ, quaùn töôûng baát tònh, quaùn töôûng nhaøm chaùn vaät thöïc, quaùn töôûng
taát caû theá gian khoâng coù gì ñaùng vui? Coù bao nhieâu höõu tình tu taäp boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc? Coù bao nhieâu höõu tình thaønh
töïu chöùng tònh ñoái vôùi Phaät, thaønh töïu chöùng tònh ñoái vôùi Phaùp, thaønh
töïu chöùng tònh ñoái vôùi Taêng? Nhö vaäy cho ñeán coù bao nhieâu höõu tình
phaùt taâm quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät? Coù bao nhieâu höõu tình
ñaõ phaùt taâm roài, maø sieâng naêng tu taäp haïnh Boà-ñeà? Coù bao nhieâu höõu
tình reøn luyeän, tröôûng döôõng taâm Boà-ñeà? Coù bao nhieâu höõu tình duøng
phöông tieän kheùo leùo ñeå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Coù bao nhieâu
höõu tình an truï ngoâi vò Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån? Coù bao nhieâu höõu
tình mau choùng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Baïch Theá Toân, trong theá giôùi ba laàn ngaøn naøy, coù ít höõu tình
cuùng döôøng, cung kính Cha meï, Thaày toå. Nhö vaäy cho ñeán ít höõu tình
mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Phaät baûo Kieàu-thi-ca:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Kieàu-thi-ca, trong
theá giôùi ba laàn ngaøn naøy raát ít höõu tình cuùng döôøng, cung kính Cha
meï, Thaày toå. Caøng raát ít höõu tình cuùng döôøng Sa-moân, Baø-la-moân.
Nhö vaäy cho ñeán caøng raát ít höõu tình ñöôïc an truï ngoâi vò Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån. Caøng raát ít höõu tình mau choùng chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, Ta duøng Phaät nhaõn thanh tònh khoâng
chöôùng ngaïi xem thaáy möôøi phöông theá giôùi voâ bieân, tuy coù voâ
löôïng, voâ soá höõu tình phaùt taâm Boà-ñeà, tu haïnh Boà-taùt, nhöng vì xa lìa
phöông tieän kheùo leùo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neân chæ coù moät, hai,
hay ba höõu tình an truï ngoâi vò Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån; phaàn nhieàu
rôi vaøo Thanh vaên, Ñoäc giaùc, yù chí yeáu, phaåm haïnh keùm, ñòa vò thaáp.
Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, coâng
ñöùc voâ bieân khoù coù theå chöùng ñaéc. Höõu tình naøo maø aùc tueä, bieáng
nhaùc, tinh taán haï lieät, thaéng giaûi haï lieät, thì höõu tình ñoù haï lieät khoâng
theå chöùng ñaéc ñöôïc. Vì vaäy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo
phaùt taâm Boà-ñeà, tu haïnh Boà-taùt, muoán an truï ngoâi vò Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån, mau choùng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø
khoâng gaëp chöôùng naïn, thì neân ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy, luoân luoân laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö
duy ñuùng lyù, thöa hoûi Phaùp sö, vui veû vì ngöôøi giaûng thuyeát, laïi coøn
phaûi bieân cheùp, duøng caùc vaät baùu trang hoaøng roài cung kính, cuùng
döôøng, toân troïng ngôïi khen, coøn duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu,
höông boät, höông xoa, y phuïc anh laïc, traøng phan, loïng baùu, caùc thöù
traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng maø cuùng döôøng.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái vôùi vieäc nhieáp thoï
caùc phaùp laønh thuø thaéng khaùc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng neân
laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh caàn tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, thöa hoûi
Phaùp sö, vui veû vì ngöôøi giaûng thuyeát, laïi coøn bieân cheùp, cuùng döôøng,
cung kính. Nhieáp thoï phaùp laønh thuø thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø
gì? Ñoù laø Boá thí cho ñeán Tónh löï ba-la-maät-ña; phaùp khoâng beân trong
cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn; caûnh giôùi ñoaïn cho ñeán caûnh giôùi voâ vi. Thaùnh ñeá
khoå, taäp, dieät, ñaïo; boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù
ñeä, ba phaùp moân giaûi thoaùt; baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; naêm
loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng; phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; taát
caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; hoaëc voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp
khaùc. Ñaây goïi laø nhieáp thoï caùc phaùp laønh thuø thaéng khaùc cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái vôùi voâ löôïng phaùp
moân nhö uaån, giôùi, xöù..., tuøy thuaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
cuõng neân laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù, khoâng neân phæ
baùng, ñeán noãi ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø gaëp phaûi chöôùng
naïn. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy neân tö duy
nhö vaày: “Khi xöa, Ñöùc Nhö Lai luùc coøn ôû ñòa vò Boà-taùt, thöôøng
sieâng naêng tu hoïc, tuøy thuaän phaùp Boà-ñeà. Ñoù laø Baùt-nhaõ cho ñeán Boá
www.daitangkinh.org
thí ba-la-maät-ña. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc, cuøng vôùi voâ
löôïng phaùp moân nhö uaån, giôùi, xöù... tuøy thuaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Do ñaây ñaõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chuùng ta ngaøy
nay vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng neân theo hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa vaø caùc phaùp laønh thuø thaéng tuøy thuaän. Quyeát ñònh laø
Ñaïi sö chaân thaät cuûa chuùng ta chuùng ta theo ñoù tu hoïc thì sôû nguyeän
thöôøng vieân maõn. Quyeát ñònh laø phaùp aán chaân thaät cuûa chö Phaät, taát
caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ theo hoïc ñieàu ñoù maø chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Cuõng vaäy, phaùp aán chaân thaät cuûa taát caû
Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñeàu theo vieäc hoïc ñoù maø ñaït ñeán cöùu caùnh roát
raùo Nieát-baøn. Vì vaäy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo khi
Phaät coøn taïi theá hay sau khi Phaät Nieát-baøn, neân y chæ vaøo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát trí vaøo voâ löôïng, voâ bieân Phaät
phaùp; voâ löôïng phaùp moân nhö uaån, giôùi, xöù... thöôøng phaûi sieâng naêng
tu hoïc. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp, voâ löôïng
phaùp moân nhö uaån, giôùi, xöù... ñeàu laø choã nöông töïa lôïi ích, an laïc cuûa
taát caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt vaø Trôøi, Roàng, A-toá-laïc...


QUYEÅN 502
Phaåm 5: HIEÄN BAÛO THAÙP (3)
Baáy giôø Thieân ñeá Thích baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo khoâng xa lìa taâm
cuûa trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
tinh caàn tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, vì caùc höõu tình tuyeân thuyeát, löu truyeàn
hoaëc bieân cheùp, duøng caùc vaät baùu trang hoaøng, caùc traøng hoa thöôïng
dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc, anh laïc, traøng phan, loïng baùu, caùc
thöù traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng; duø chæ trong khoaûng choác laùt ñeå cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, thì caùc thieän nam, thieän nöõ
naøy, nhôø nhaân duyeân aáy thì ñöôïc bao nhieâu phöôùc ñöùc?
–Ta hoûi laïi oâng, haõy theo yù nghó maø ñaùp. Coù caùc thieän nam,
thieän nöõ naøo ñoái vôùi chö Nhö Lai sau khi Nieát-baøn, vì cuùng döôøng xaù-
lôïi Phaät neân duøng baûy baùu xaây thaùp, trang söùc baèng caùc loaïi traân kyø
xen laãn. Thaùp ñoù cao lôùn moät du-thieän-na, chieàu roäng baèng nöûa chieàu
cao. Laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu, höông ñoà, höông xoa, y
phuïc, anh laïc, traøng phan, loïng baùu, caùc thöù traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn
saùng, troïn ñôøi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. YÙ oâng nghó
sao? Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, nhôø nhaân duyeân ñoù ñöôïc phöôùc baùu
coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, phöôùc ñoù raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, phöôùc
ñöùc ñoù raát nhieàu!
–Caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù ñaït ñöôïc phöôùc nhieàu hôn vieäc
laøm kia voâ löôïng, voâ bieân.
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, taïm gaùc vieäc naøy laïi. Neáu thieän nam, thieän
nöõ naøo ñoái vôùi chö Nhö Lai, sau khi Nieát-baøn, vì muoán cuùng döôøng xaù-
lôïi Phaät neân duøng baûy baùu ñeå xaây thaùp, trang söùc baèng caùc loaïi traân kyø
xen laãn. Thaùp ñoù cao lôùn moät du-thieän-na, roäng baèng nöûa chieàu cao.
Nhö vaäy, cho ñeán ñaày khaép moät chaâu Thieäm-boä hoaëc boán ñaïi chaâu,
hoaëc tieåu thieân giôùi, hoaëc trung thieân giôùi, hoaëc theá giôùi ba laàn ngaøn,
ñeàu duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, troïn ñôøi cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. YÙ oâng nghó sao? Caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy, nhôø nhaân duyeân aáy ñöôïc phöôùc coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, phöôùc ñoù raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, phöôùc ñoù
raát nhieàu!
–Caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù phöôùc ñöùc ñaõ ñöôïc raát nhieàu hôn
vieäc laøm kia voâ löôïng, voâ bieân.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, taïm gaùc vieäc moät theá giôùi ba laàn ngaøn laïi,
giaû söû caùc höõu tình ôû theá giôùi ba laàn ngaøn, moãi ngöôøi ñeàu ñoái vôùi Nhö
Lai sau khi Nieát-baøn, moãi ngöôøi cuùng döôøng xaù-lôïi Phaät, duøng baûy baùu
ñeå xaây thaùp, trang söùc baèng caùc loaïi traân kyø xen laãn. Thaùp ñoù cao lôùn
moät du-thieän-na, chieàu roäng baèng nöûa chieàu cao, ñaày khaép trong theá
giôùi ba laàn ngaøn, khoâng choã naøo troáng. Roài ñem caùc traøng hoa höông
dieäu cho ñeán ñeøn saùng, troïn ñôøi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen. YÙ oâng nghó sao? Caùc höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn nhö
vaäy, nhôø nhaân duyeân aáy ñöôïc phöôùc coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, phöôùc ñoù raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, phöôùc ñoù
raát nhieàu!
–Caùc thieän nam, thieän nöõ kia, phöôùc ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu hôn vieäc
laøm kia voâ löôïng, voâ bieân.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy! Baïch Thieän Theä, ñuùng vaäy! Neáu caùc
thieän nam, thieän nöõ, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân bieát ñoù laø cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá Toân ôû ñôøi quaù khöù, hieän taïi, vò lai. Giaû
söû taát caû höõu tình trong möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi, ñeàu ñoái vôùi
Nhö Lai sau khi Nieát-baøn, vì muoán cuùng döôøng xaù-lôïi Phaät, neân duøng
baûy baùu xaây thaùp, caùc loaïi traân kyø xen laãn ñeå trang söùc. Thaùp ñoù cao
lôùn moät du-thieän-na, chieàu roäng baèng nöûa chieàu cao, ñaày khaép möôøi
phöông haèng haø sa theá giôùi cuûa chö Phaät, khoâng moät choã troáng. Moãi vò
ñeàu duøng caùc loaïi traøng hoa höông dieäu cho ñeán ñeøn saùng, traûi qua
moät kieáp, hoaëc hôn moät kieáp, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen. Baïch Theá Toân, caùc höõu tình naøy, nhôø nhaân duyeân aáy maø ñöôïc
phöôùc coù nhieàu khoâng?
Phaät daïy:
–Raát nhieàu.
–Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo khoâng rôøi taâm
cuûa trí Nhaát thieát trí duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, tinh caàn tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, tuyeân thuyeát roäng raõi cho höõu
tình, hoaëc coù ngöôøi bieân cheùp, duøng nhieàu vaät baùu ñeå trang hoaøng.
Laïi ñem caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, duø chæ trong
khoaûnh khaéc ñeå cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, thì caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy, nhôø nhaân duyeân aáy maø ñöôïc phöôùc nhieàu
hôn ngöôøi kia voâ löôïng, voâ bieân, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå tính
keå. Vì sao?
Baïch Theá Toân, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy coù theå toång hôïp,
chaát chöùa taát caû phaùp laønh. Ñoù laø möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï,
boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; ba möôi baûy phaåm Boà-ñeà, ba phaùp
moân giaûi thoaùt; taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù ñeä; naêm loaïi maét, saùu
pheùp thaàn thoâng; Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; caûnh giôùi ñoaïn cho ñeán
caûnh giôùi voâ vi; quaùn boán Thaùnh ñeá, quaùn möôøi hai duyeân khôûi; baäc
Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; taát
caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; möôøi löïc cuûa
Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû; trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, voâ
löôïng, voâ bieân Phaät phaùp, ñeàu gom vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
www.daitangkinh.org
naøy.
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá laø phaùp aán chaân
thaät cuûa chö Nhö Lai, cuõng laø phaùp aán chaân thaät cuûa taát caû Thanh
vaên, Ñoäc giaùc. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc nhôø hoïc phaùp
naøy, neân ñaõ chöùng, seõ chöùng, ñang chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Taát caû Thanh vaên vaø caùc Ñoäc giaùc nhôø hoïc phaùp naøy, neân ñaõ chöùng,
seõ chöùng, ñang chöùng ñeán bôø Nieát-baøn. Nhôø nhaân duyeân naøy, neáu
caùc thieän nam, thieän nöõ, khoâng xa lìa taâm cuûa trí Nhaát thieát trí, duøng
voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy
ñuùng lyù, giaûng roäng cho caùc höõu tình, hoaëc bieân cheùp, trang hoaøng
baèng vaät baùu, laïi duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng,
maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, seõ ñöôïc voâ löôïng,
voâ bieân phöôùc baùo, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå tính keå maø caùc
phöôùc baùo khaùc khoâng theå saùnh baèng.
Μ
Phaåm 6: XÖNG DÖÔNG COÂNG ÑÖÙC (1)
Baáy giôø, Phaâït baûo Thieân ñeá Thích:

–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Kieàu-thi-ca, neáu
thieän nam, thieän nöõ naøo khoâng rôøi taâm cuûa trí Nhaát thieát trí duøng voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
ñuùng lyù, tuyeân thuyeát cuøng khaép cho höõu tình, hoaëc bieân cheùp, trang
söùc baèng nhieàu vaät baùu. Laïi ñem traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn
saùng, maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, seõ ñöôïc voâ
löôïng, voâ bieân phöôùc ñöùc, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå tính keå. Vì
sao?
Kieàu-thi-ca, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy coù theå thaønh töïu taát
caû trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuûa Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc; cuõng coù theå thaønh töïu naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø
Boá thí...; cuõng coù theå thaønh töïu phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh; cuõng coù theå thaønh töïu chaân nhö cho ñeán
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; cuõng coù theå thaønh töïu caûnh giôùi ñoaïn
cho ñeán caûnh giôùi voâ vi; cuõng coù theå thaønh töïu Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät, ñaïo; cuõng coù theå thaønh töïu ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà; cuõng
coù theå thaønh töïu boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; cuõng
coù theå thaønh töïu taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù ñeä; cuõng coù theå thaønh
töïu ba phaùp moân giaûi thoaùt; cuõng coù theå thaønh töïu baäc Tònh quaùn cho
ñeán baäc Nhö Lai; cuõng coù theå thaønh töïu baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc
Phaùp vaân; cuõng coù theå thaønh töïu naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng;
cuõng coù theå thaønh töïu möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng; cuõng coù theå thaønh töïu phaùp khoâng queân maát, taùnh
luoân luoân xaû; cuõng coù theå thaønh töïu taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa; cuõng coù theå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät; cuõng coù theå thaønh töïu Thanh vaên,
Ñoäc giaùc vaø Voâ thöôïng thöøa; cuõng coù theå thaønh töïu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät.
Do ñoù Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, khoâng rôøi taâm
cuûa trí Nhaát thieát trí duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, tuyeân thuyeát roäng raõi cho höõu tình,
hoaëc bieân cheùp, trang hoaøng baèng vaät baùu. Laïi ñem traøng hoa thöôïng
dieäu cho ñeán ñeøn saùng, maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen. Ñem phöôùc xaây döïng thaùp ôû treân so vôùi phöôùc ñöùc naøy thì
khoâng baèng moät phaàn traêm, moät phaàn ngaøn, moät phaàn nhoû. Vì sao?
Kieàu-thi-ca, vì neáu kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø an truï
trong loøng ngöôøi ôû chaâu Thieäm-boä, thì Phaät baûo, Phaùp baûo vaø Taêng
baûo ôû theá gian thöôøng coøn, khoâng bò mai moät.
Do nhaân duyeân naøy ôû theá gian thöôøng xuaát hieän möôøi neûo
nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; hoaëc Boá
thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nhö vaäy cho ñeán trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; hoaëc doøng doõi lôùn Saùt-
ñeá-lôïi, doøng doõi lôùn Baø-la-moân, doøng doõi lôùn Tröôûng giaû, doøng doõi
lôùn Cö só; hoaëc boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi
töôûng xöù; hoaëc Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Voâ thöôïng thöøa; hoaëc quaû Döï
löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; hoaëc Ñaïi Boà-taùt ñem laïi söï thaønh töïu cho
höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, tu caùc haïnh nguyeän cuûa Ñaïi Boà-
taùt; hoaëc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
www.daitangkinh.org
Giaùc, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñoä thoaùt loaøi höõu tình. Nhöõng vieäc
toát ñeán nhö theá thöôøng khoâng bò mai moät.
Luùc boán Ñaïi thieân vöông ôû theá giôùi ba laàn ngaøn vaø chö Thieân ôû
theá giôùi Kham nhaãn, cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh ñoàng thanh baïch vôùi
Thieân ñeá Thích:
–Ñaïi tieân, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, thöôøng neân
laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh caàn tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Vì sao? Vì neáu coù theå ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng,
ngôïi khen, thì taát caû phaùp aùc seõ bò toån giaûm maø phaùp laønh ñöôïc taêng
theâm, cuõng laøm cho taát caû chuùng trôøi ñöôïc ñoàng theâm, coøn beø ñaûng A-
toá-laïc bò giaûm bôùt, laøm cho taát caû maét Phaät, Phaùp, Taêng thöôøng khoâng
bò toån hoaïi, laøm cho taát caû haït gioáng Phaät, Phaùp, Taêng thöôøng khoâng bò
ñoaïn tuyeät.
Ñaïi tieân neân bieát, do haït gioáng Tam baûo khoâng bò ñoaïn tuyeät,
cho neân theá gian môùi coù Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng coù phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh, cho ñeán cuõng coù trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Coù quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà.
Coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Coù Thanh
vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt vaø chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Vì vaäy
neân Ñaïi tieân phaûi thöôøng neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy
maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù,
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
–Kieàu-thi-ca, oâng neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy
maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù,
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Vì sao? Vì neáu A-toá- laïc
vaø beø ñaûng aùc cuûa chuùng khôûi yù nghó: “Chuùng ta phaûi chieán ñaáu vôùi
chö Thieân.” Luùc ñoù chö Thieân vaø quyeán thuoäc caùc oâng, ñeàu neân chí
thaønh tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy vaø cuùng döôøng,
cung kính, toân troïng, ngôïi khen, khi aáy taâm aùc ñaõ khôûi cuûa A-toá-laïc vaø
beø ñaûng aùc cuûa chuùng lieàn töï tieâu dieät.
Neáu naêm töôùng suy cuûa caùc Thieân töû hoaëc Thieân nöõ hieän ra,
trong loøng hoaûng hoát, kinh haõi, lo sôï, luùc cheát seõ ñoïa vaøo caùc ñöôøng
aùc. Baáy giôø, chö Thieân vaø quyeán thuoäc caùc oâng phaûi ñeán tröôùc nhöõng
vò aáy maø chí thaønh tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy. Luùc
aáy caùc Thieân töû, hoaëc Thieân nöõ kia nghe ñeán söùc maïnh caên laønh cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, maø sinh loøng tin thanh tònh ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy thì naêm töôùng suy seõ maát, thaân taâm ñöôïc an oån, giaû
söû coù qua ñôøi cuõng ñöôïc sinh trôû veà choã cuõ, höôûng söï giaøu sang sung
söôùng ôû coõi trôøi, hôn luùc tröôùc boäi phaàn. Vì sao? Vì phöôùc löïc nghe
ñoïc vaø tin töôûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát lôùn.
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, hoaëc caùc Thieân töû vaø
Thieân nöõ duø chæ nghe qua moät laàn, nhöng nhôø söùc caên laønh cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cho neân nhaát ñònh chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Vì sao? Chö Phaät vaø caùc ñeä töû trong ba ñôøi ñeàu hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, ñaõ, ñang, seõ thöïc söï chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, nhaäp vaøo caûnh giôùi Nieát-baøn voâ dö. Vì sao? Kieàu-
thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thaâu nhieáp khaép taát caû phaùp phaàn
Boà-ñeà, phaùp Thanh vaên, phaùp Ñoäc giaùc, phaùp Boà-taùt, phaùp Nhö Lai,
ñeàu thu nhieáp ñaày ñuû.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích lieàn baïch Phaät:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø ñaïi thaàn chuù, laø ñaïi minh chuù,
laø chuù khoâng gì treân, laø chuù khoâng gì saùnh baèng, laø vua cuûa taát caû chuù,
toái toân, toái thaéêng, toái thöôïng, toái dieäu, coù khaû naêng haøng phuïc taát caû,
nhöng khoâng bò taát caû haøng phuïc. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa coù theå dieät tröø taát caû caùc phaùp baát thieän, coù theå vieân maõn taát caû
phaùp thieän thuø thaéng.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì sao? Vì chö
Phaät ba ñôøi ñeàu nöông vaøo Ñaïi thaàn chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá maø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi
dieäu, ñoä thoaùt caùc höõu tình. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì nöông vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cho neân theá gian môùi coù möôøi neûo nghieäp
thieän, tu haønh boá thí, trì giôùi; hoaëc boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc; hoaëc Boá thí ba-la-maät-ña ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
cho ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; quaû Döï löu
cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt; hoaëc quaû vò Giaùc
www.daitangkinh.org
ngoä cao toät cuûa chö Phaät.

Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân coù
Ñaïi Boà-taùt. Nöông vaøo Ñaïi Boà-taùt neân coù möôøi neûo nghieäp thieän,
cho ñeán coù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, cuõng coù Thanh vaên,
Ñoäc giaùc Boà-ñeà vaø Chaùnh Ñaúng Giaùc xuaát hieän ôû theá gian. Ví nhö
caây thuoác, ngoâi sao, nuùi, bieån ñeàu nhôø vaøo maët traêng maø ñöôïc taêng
tröôûng. Nhö vaäy döôïc lieäu coâng ñöùc cuûa möôøi neûo nghieäp thieän, cho
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät ñeàu döïa vaøo caùc Boà-taùt maø
ñöôïc taêng tröôûng. Taát caû ngoâi sao Hieàn thaùnh, höõu hoïc, voâ hoïc, Trôøi,
Ngöôøi, Thanh vaên, Ñoäc giaùc cuõng ñöôïc taêng tröôûng. Taát caû nuùi, bieån,
Boà-taùt vaø chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng ñöôïc taêng
tröôûng. Neáu khi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc chöa xuaát hieän ôû
ñôøi, chæ coù chuùng Ñaïi Boà-taùt môùi ñuû söùc phöông tieän kheùo leùo, vì caùc
höõu tình tuyeân thuyeát phaùp theá gian vaø xuaát theá gian moät caùch khoâng
bò ñieân ñaûo. Vì sao? Vì Nhaân thöøa, Thieân thöøa, Thanh vaên thöøa, Ñoäc
giaùc thöøa, Voâ thöôïng thöøa ôû theá gian ñeàu töø phöông tieän kheùo leùo
cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt maø ñöôïc thaønh töïu. Caùc phöông tieän kheùo leùo
Boà-taùt ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc thaønh töïu. Caùc Ñaïi Boà-
taùt thaønh töïu söùc phöông tieän kheùo leùo cho neân coù theå vieân maõn Boá
thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Cho ñeán coù theå vieân
maõn trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Coù theå ñaït
ñöôïc ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp, khoâng rôi vaøo caùc
haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, naâng ñôõ Boà-taùt, thoï löôïng vieân maõn, chuùng hoäi
vieân maõn, tònh ñoä vieân maõn, chuûng taùnh vieân maõn, saéc löïc vieân maõn,
cho ñeán chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh
tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân
thuyeát löu truyeàn cuøng khaép, seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng
xuaát theá gian ôû ñôøi hieän taïi vaø vò lai.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy vì sao thaønh töïu
ñöôïc coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng xuaát theá gian ôû ñôøi hieän taïi vaø vò lai?
Phaät daïy:
–Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ôû ñôøi hieän taïi khoâng
bò toån haïi vì taát caû ñoäc döôïc, thö yeám, chuù thuaät, khoâng bò löûa ñoát
chaùy, khoâng bò nöôùc nhaän chìm, khoâng bò toån thöông vì caùc dao gaäy,
cho ñeán khoâng bò cheát yeåu vì boán traêm leû boán thöù beänh, chæ tröø ñònh
nghieäp ñôøi tröôùc chín muøi, cho neân ñôøi naøy phaûi laõnh chòu haäu quaû.
–Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, neáu gaëp vieäc quan
hoaëc giaëc cöôùp böùc baùch, thì neân chí taâm tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, neáu coù ñeán choã tai naïn kia, thì luoân luoân khoâng bò gia
haïi, khieån phaït. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì phaùp theá löïc, oai ñöùc cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña khieán cho nhö vaäy.
–Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, ñeán choã quoác vöông,
vöông töû, ñaïi thaàn maø chí taâm ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
thì chaéc chaén ñöôïc caùc vò vua hoan hyû, hoûi thaêm, cung kính, cuùng
döôøng. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, thöôøng ñoái
vôùi höõu tình khoâng xa lìa taâm Töø, Bi, Hyû, Xaû. Kieàu-thi-ca, caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy, seõ ñöôïc thaønh töïu coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng ôû ñôøi
hieän taïi cuõng nhö theá.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy sinh choã naøo, thöôøng
khoâng xa lìa möôøi neûo nghieäp thieän, tu haønh boá thí, trì giôùi; hoaëc boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; saùu phaùp Ba-la-maät-ña, cho
ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; hoaëc ba möôi hai
töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; khoâng rôi vaøo caûnh giôùi ñòa nguïc, baøng
sinh, ngaï quyû. Tröø khi vì nguyeän löïc thoï sinh maø ñeán choán kia ñeå laøm
lôïi ích cho caùc höõu tình. Duø sinh ôû choã naøo, thöôøng ñaày ñuû caùc giaùc
quan, töôùng maïo xinh ñeïp, khoâng coù khuyeát taät, tuyeät ñoái khoâng sinh
vaøo haïng baàn cuøng haï tieän, coâng thöông taïp loaïn, haøng thòt, thôï saên,
troäm cöôùp, quan nguïc, nhaø Chieân-ñaø-la, nhaø gaùnh thaây cheát, caùc doøng
hoï thaáp heøn. Phaàn nhieàu sinh trong coõi Phaät nghieâm tònh, töø hoa sen
hoùa sinh, khoâng taïo caùc ñieàu aùc, thöôøng khoâng xa lìa thaàn thoâng nhanh
choùng, tuøy theo yù thích maø ñeán caùc coõi Phaät, ñeå thaân caän cuùng döôøng
chö Phaät Theá Toân, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh
coõi Phaät, laéng nghe chaùnh phaùp, tu haønh ñuùng nhö lôøi daïy, daàn daàn
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, seõ ñöôïc thaønh töïu coâng
ñöùc lôïi ích thuø thaéng ôû ñôøi vò lai cuõng nhö theá.
www.daitangkinh.org
Vì vaäy, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy neáu muoán ñöôïc coâng ñöùc lôïi
ích thuø thaéng cuûa theá gian hay xuaát theá gian ôû hieän taïi vaø vò lai, cho
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thöôøng khoâng xa lìa, thì phaûi ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá maø khoâng rôøi taâm trí Nhaát thieát trí,
duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát
cuøng khaép. Laïi ñem caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu höông boät, höông
xoa, y phuïc, anh laïc, traøng phan, loïng baùu, caùc thöù traân kyø, kyõ nhaïc,
ñeøn saùng, maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
Baáy giôø, coù nhieàu Phaïm chí ngoaïi ñaïo, muoán tìm loãi Phaät ñang
ñi ñeán choã Phaät. Thieân ñeá Thích thaáy ñieàu ñoù, lieàn nghó: “Hieän giôø,
nhieàu Phaïm chí ngoaïi ñaïo ñeán phaùp hoäi, rình tìm choã sai soùt cuûa Phaät,
seõ gaây tai naïn cho Baùt-nhaõ chaêng? Ta phaûi tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa ta ñaõ ñöôïc thoï trì nôi Phaät, ñeå boïn taø ñaïo kia quay trôû
laïi.” Nghó nhö vaäy roài, Thieân ñeá Thích lieàn tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Luùc ñoù, nhieàu Phaïm chí ngoaïi ñaïo töø xa ñaõ kính leã vaø nhieãu
quanh beân phaûi cuûa Theá Toân, ñoàng thôøi quay trôû lui.
Ngaøi Xaù-lôïi Töû thaáy vaäy, beøn nghó: “Ngoaïi ñaïo kia, do duyeân côù
gì vöøa ñeán, roài laïi quay ñi.” Phaät bieát yù nghó cuûa Xaù-lôïi Töû, Ngaøi baûo
Xaù-lôïi Töû:
–Caùc ngoaïi ñaïo kia muoán tìm ñeán tìm loãi cuûa ta, nhöng vì
Thieân ñeá Thích nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khieán hoï quay trôû veà.
Xaù-lôïi Töû, ta hoaøn toaøn khoâng thaáy caùc ngoaïi ñaïo kia coù chuùt baïch
phaùp naøo chæ oâm loøng xaáu, vì muoán tìm loãi cuûa Ta, neân môùi ñeán ñaây.
Xaù-lôïi Töû, ta hoaøn toaøn khoâng thaáy taát caû chö Thieân, quyû, ngoaïi ñaïo,
höõu tình ôû theá gian, khi nghe thuyeát Baùt-nhaõ laïi oâm loøng ñoäc aùc,
phaûn nghòch ñeán tìm loãi dôõ cuûa Baùt-nhaõ maø ñöôïc thuaän tieän. Vì sao?
Xaù-lôïi Töû, vì taát caû Thieân chuùng, hoaëc caùc Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-
taùt, Phaät vaø taát caû Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc... ñaày ñuû oai löïc
lôùn ôû theá giôùi ba laàn ngaøn naøy, ñeàu cuøng nhau giöõ gìn, uûng hoä Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng ñeå cho boïn taø ñaïo gaây tai naïn. Vì
sao? Xaù-lôïi Töû, vì chö Thieân... ñeàu döïa vaøo oai löïc cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña maø ñöôïc sinh ra.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, Thanh
vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc... ôû möôøi
phöông haèng haø sa theá giôùi, ñeán cuøng nhau giöõ gìn, uûng hoä Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng ñeå cho boïn taø ñaïo gaây tai naïn. Vì sao? Xaù-
lôïi Töû, vì chö Nhö Lai... ñeàu döïa vaøo oai löïc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø ñöôïc sinh ra.
Luùc aùc ma troäm nghó: “Baây giôø, boán chuùng vaây quanh tröôùc sau
Phaät, laïi coù chö Thieân ôû coõi Duïc vaø coõi Saéc ñeán vaân taäp taïi chuùng hoäi
tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. ÔÛ ñaây, nhaát ñònh caùc Ñaïi Boà-taùt
ñöôïc nhaän lôøi thoï kyù ôû tröôùc Phaät, seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, coõi cuûa ta seõ bò troáng khoâng. Ta phaûi
ñeán ñoù phaù hoaïi con maét cuûa hoï.” Tö duy nhö vaäy roài, lieàn hoùa thaønh
boán quaân oai huøng duõng maõnh, ñeán choã Phaät.
Thieân ñeá Thích thaáy vaäy, beøn nghó: “AÙc ma laøm nhöõng vieäc ñoù,
vì muoán ñeán naõo haïi Phaät cuøng gaây tai naïn cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vì sao? Vì boán ñoäi quaân trang bò huøng maïnh, tinh nhueä nhö theá, thì
boán ñoäi quaân tinh nhueä cuûa vua AÛnh Kieân nöôùc Ma-kieät-ñaø cuõng
khoâng saùnh baèng, boán ñoäi quaân tinh nhueä cuûa vua Thaéng Quaân nöôùc
Kieàu-taùt-la cuõng khoâng saùnh baèng, boán ñoäi quaân tinh nhueä cuûa vua
Thích Chuûng Ñaïi vöông nöôùc Kieáp-tyû-la cuõng khoâng saùnh baèng, boán
ñoäi quaân tinh nhueä cuûa vua Laät-chieáp-tyø, nöôùc Pheä-xaù-ly cuõng khoâng
saùnh baèng, boán ñoäi quaân tinh nhueä cuûa Löïc Só vöông nöôùc Caùt töôøng
mao cuõng khoâng saùnh baèng. Do ñaây xem xeùt thì boán ñoäi quaân nhö theá
nhaát ñònh laø do aùc ma hoùa ra, aùc ma luoân luoân rình tìm loãi cuûa Phaät,
phaù hoaïi söï tu haønh toát ñeïp cuûa höõu tình. Ta phaûi tuïng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø ta ñöôïc hoïc ôû Phaät, ñeå aùc ma kia tìm ñöôøng thoaùi lui.”
Thieân ñeá Thích nghó nhö vaäy roài, lieàn tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, boïn
aùc ma lieàn thoaùi lui. Ñaây laø do söùc maïnh cuûa Ñaïi thaàn chuù vöông Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa böùc baùch ñöôïc aùc ma vaäy.
Baáy giôø trong hoäi chuùng coù boán Ñaïi thieân vöông, cho ñeán trôøi
Saéc cöùu caùnh, ñoàng thôøi hoùa caùc hoa trôøi vi dieäu, caùc loaïi traøng hoa vaø
phaåm vaät ñeå cuùng döôøng. Thaân cuûa caùc vò aáy bay treân hö khoâng, chaép
tay, cung kính, baïch Phaät:
–Nguyeän caàu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy an truï laâu daøi trong
loøng ngöôøi ôû chaâu Thieäm-boä. Vì sao? Vì khi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
truyeàn khaép nhaân gian ôû chaâu Thieäm-boä thì neân bieát Phaät, Phaùp,
Taêng baûo ôû nôi aáy khoâng bò mai moät. ÔÛ theá giôùi ba laàn ngaøn, cho ñeán
www.daitangkinh.org
voâ löôïng, voâ bieân coõi Phaät ôû khaép möôøi phöông cuõng laïi nhö theá. Do
nhaân duyeân naøy, cho neân cuõng coù theå bieát roõ vieäc tu haønh thaéng
haïnh cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt. Tuøy theo nôi naøo, choán naøo coù caùc thieän
nam, thieän nöõ, duøng loøng tin thanh tònh maø bieân cheùp, thoï trì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña baèng caùch cung kính cuùng döôøng, thì neân bieát choã aáy coù
haøo quang vi dieäu, tröø dieät ñöôïc caùc söï toái taêm, sinh ra caùc phöôùc
ñöùc thuø thaéng.
Ñöùc Phaät baûo chö Thieân:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi caùc vò noùi! Khi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña truyeàn khaép nhaân gian ôû chaâu Thieäm-boä, thì neân bieát Phaät,
Phaùp, Taêng baûo ôû nôi aáy thöôøng khoâng bò mai moät, cho ñeán tuøy theo ôû
caùc nôi choán naøo, heã coù caùc thieän nam, thieän nöõ, duøng loøng tin thanh
tònh maø bieân cheùp, thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña baèng caùch cung kính
cuùng döôøng, thì neân bieát choã aáy coù haøo quang vi dieäu, dieät tröø ñöôïc
caùc söï toái taêm vaø phaùt sinh ra caùc phöôùc ñöùc thuø thaéng.
Khi aáy chö Thieân laïi hoùa caùc thieân hoa vaø traøng hoa höông raûi
leân Phaät, cuøng baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc,
tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát löu truyeàn cuøng
khaép, thì taát caû aùc ma vaø beø ñaûng cuûa chuùng khoâng theå laøm haïi ñöôïc.
Vì chö Thieân chuùng con thöôøng theo doõi, aân caàn, hoä trì ñeå ngöôøi ñoù
khoâng bò toån haïi. Vìø sao? Vì chö Thieân chuùng con raát toân troïng Phaùp
baûo, cho neân cung kính vò aáy nhö kính Phaät, hoaëc nhö ñeä töû ñaùng toân
troïng cuûa Theá Toân.
Thieân ñeá Thích laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, chaúng phaûi do ít
caên laønh maø thaønh töïu ñöôïc vieäc naøy, nhaát ñònh laø vaøo ñôøi tröôùc, ôû voâ
löôïng choã Phaät ñaõ tu taäp nhieàu caên laønh, phaùt nhieàu haïnh nguyeän chaân
chaùnh, cuùng döôøng nhieàu vò Phaät, phuïng söï nhieàu baïn laønh, cho ñeán
ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc
thuyeát löu truyeàn cuøng khaép.
Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy muoán chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät, phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Muoán
chöùng ñaéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, phaûi hoïc trí Nhaát thieát trí cuûa chö
Phaät. Vì sao? Vì söï chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät ñeàu ñöôïc
phaùt khôûi töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Taát caû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeàu
ñöôïc phaùt khôûi töø trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät. Vì sao? Vì söï chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät khoâng khaùc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Taát caû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng khaùc trí Nhaát thieát trí cuûa chö
Phaät. Neân bieát söï chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät cuøng vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng hai, khoâng hai phaàn.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Oai löïc, coâng ñöùc
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaät laø kyø laï, hy höõu.
Baáy giôø, Cuï thoï Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, do nhaân duyeân gì maø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc khoâng khen ngôïi coâng ñöùc teân goïi naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá
thí... cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, maø chæ khen ngôïi coâng ñöùc, teân goïi
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thöù saùu.
Phaät daïy Khaùnh Hyû:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thöù saùu, ñoái vôùi naêm phaùp Ba-la-maät-ña
tröôùc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng laø toân quyù, laø Ñaïo sö, cho neân Ta chæ
khen ngôïi coâng ñöùc, teân goïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa Khaùnh Hyû, yù oâng nghó sao? Neáu khoâng hoài höôùng veà trí
Nhaát thieát trí, maø tu haønh Boá thí cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, thì coù goïi
laø chaân thaät tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
khoâng?
Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, khoâng! Baïch Thieän Theä, khoâng!
–Ñieàu coát yeáu laø do hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí, maø tu haønh
Boá thí cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, môùi coù theå goïi laø chaân thaät tu haønh
Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Vì vaäy, Ta noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña thöù saùu ñoái vôùi naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng laø toân quyù, laø baäc Ñaïo sö, cho neân Ta chæ khen
ngôïi coâng ñöùc, teân goïi cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khaùnh Hyû laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, vì sao hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí, maø coù theå
www.daitangkinh.org
tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng?
–Vì duøng phaùp khoâng hai laøm phöông tieän phaùp khoâng sinh laøm
phöông tieän, phaùp voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän ñeå hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí, neân coù theå tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng.
Cuï thoï Khaùnh Hyû laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, vì sao laïi duøng phaùp khoâng hai laøm phöông
tieän, phaùp khoâng sinh laøm phöông tieän, phaùp voâ sôû ñaéc laøm phöông
tieän ñeå hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí, neân coù theå tu haønh Boá thí ba-la-
maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng?
–Vì duøng saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng khoâng hai laøm phöông
tieän, khoâng sinh laøm phöông tieän, voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän ñeå hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí, neân coù theå tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng.
Khaùnh Hyû laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, vì sao duøng saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
khoâng hai laøm phöông tieän, khoâng sinh laøm phöông tieän, voâ sôû ñaéc
laøm phöông tieän, ñeå hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí, neân coù theå tu haønh
Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng?
–Saéc, taùnh khoâng cuûa saéc laø khoâng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng,
taùnh cuûa trí Nhaát thieát töôùng khoâng. Vì sao? Vì saéc cho ñeán taùnh cuûa
trí Nhaát thieát töôùng khoâng, cuøng vôùi Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng hai, khoâng hai phaàn. Khaùnh Hyû, oâng neân
bieát, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho neân coù theå hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí; do hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí, cho neân coù theå laøm cho Boá
thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñöôïc roát raùo vieân maõn. Vì
vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi Boá thí ba-la-maät-ña… cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng laø toân quyù laø baäc Ñaïo sö. Do ñoù cho neân Ta chæ khen
ngôïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khaùnh Hyû neân bieát, vì nhö raûi haït gioáng xuoáng maët ñaát, nhôø caùc
duyeân hoøa hôïp, haït gioáng lieàn ñöôïc sinh tröôûng? Neân bieát maët ñaát laø
nôi ñeå haït gioáng döïa vaøo sinh tröôûng vaø coù theå ñöùng vöõng ñöôïc. Nhö
vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø choã nöông töïa, choã xaây döïng, choã sinh
tröôûng cho söï hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí, cuøng vôùi Boá thí ba-la-
maät-ña… cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng? Theá neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy ñoái vôùi Boá thí ba-la-maät-ña… cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng laø toân
quyù, laø baäc Ñaïo sö. Vì vaäy, Ta chæ khen ngôïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, nay Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi
coâng ñöùc thuø thaéng lôïi ích cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, noùi khoâng
cuøng taän. Vì sao? Vì töø khi con theo Theá Toân thoï hoïc coâng ñöùc lôïi
ích thuø thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, raát saâu, raát roäng, khoâng bôø
beán. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán
tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu
truyeàn cuøng khaép. Laïi ñem caùc loaïi hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn
saùng maø cuùng döôøng, thì seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc cuõng khoâng bôø beán.
Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc,
tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát cuøng khaép, ñoù laø
giöõ gìn taát caû Phaät phaùp.
Do nhaân duyeân naøy cho neân theá gian coù möôøi neûo nghieäp thieän,
tu haønh boá thí, trì giôùi, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc,
saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, quaû Döï löu cho
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi
lôùn Cö só, boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù,
hoaëc taát caû caùc vieäc toát ñeïp khaùc cuûa theá gian ñeàu xuaát hieän.
–Kieàu-thi-ca, ta khoâng thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy,
chæ coù thuyeát coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng treân. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñaày ñuû voâ bieân coâng ñöùc lôïi ích thuø
thaéng, duø coù phaân bieät, dieãn thuyeát cuõng khoâng theå heát.
Kieàu-thi-ca, Ta cuõng khoâng thuyeát, ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh
taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu
truyeàn cuøng khaép. Laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán
ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng. Ñoái vôùi caùc thieän nam, thieän nöõ, naøy Ta chæ
www.daitangkinh.org
caàn thuyeát coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng treân. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc
thieän nam, thieän nöõ khoâng rôøi taâm cuûa trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû
ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép.
Laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng maø cuùng
döôøng, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thaønh töïu voâ löôïng giôùi uaån,
ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån raát thuø thaéng.
Kieàu-thi-ca neân bieát, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy gioáng nhö
Phaät. Vì sao? Vì thoï trì ñaïo Voâ thöôïng cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ôû thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi; cho neân quyeát ñònh höôùng
ñeán Boà-ñeà cuûa Phaät, laøm cho taát caû höõu tình ñöôïc lôïi ích an laïc khoâng
cuøng taän, vöôït haún caùc baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Kieàu-thi-ca, giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi
thoaùt tri kieán uaån cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, so saùnh vôùi giôùi uaån, ñònh
uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa caùc thieän nam,
thieän nöõ naøy thì khoâng baèng moät phaàn traêm, khoâng baèng moät phaàn
ngaøn, cho ñeán khoâng baèng moät phaàn nhoû. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy vöôït khoûi taâm töôûng thaáp keùm cuûa taát caû
Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Ñoái vôùi phaùp cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc thì khoâng
bao giôø khen ngôïi. Ñoái vôùi taát caû phaùp thì ñieàu gì cuõng bieát roõ, nghóa
laø coù theå bieát phaùp khoâng thaät coù moät caùch ñuùng ñaén.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy khoâng rôøi taâm cuûa trí
Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh
taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu
truyeàn cuøng khaép. Laïi duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn
saùng ñeå cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen. Ta noùi ngöôøi ñoù seõ ñöôïc voâ
löôïng, voâ bieân coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng ôû ñôøi hieän taïi, vò lai.
–Baïch Theá Toân, chö Thieân chuùng con, thöôøng theo uûng hoä caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy, khoâng ñeå cho taát caû ngöôøi vaø phi nhaân... caùc
duyeân xaáu khaùc laøm toån haïi.
Baáy giôø Phaät baûo Thieân ñeá Thích:
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñem taâm töông öng vôùi trí
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, thì khi aáy coù voâ
löôïng traêm ngaøn Thieân töû, vì nghe phaùp cho neân ñeàu ñeán vaân taäp trong
hoäi chuùng cuõng hoan hyû, vui möøng cung kính thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy.
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, ñem taâm töông öng vôùi
trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän khi tuyeân thuyeát
phaùp töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, thì coù voâ
löôïng caùc Thieân töû ñeàu ñeán vaân taäp trong hoäi chuùng, hoï duøng oai löïc
cuûa chö Thieân, khieán cho Phaùp sö taêng tröôûng bieän taøi, tuyeân döông
khoâng cuøng taän trong luùc thuyeát phaùp.
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, ñem taâm töông öng vôùi
trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, khi tuyeân thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, thì coù voâ löôïng caùc Thieân töû, vì
kính troïng phaùp cho neân ñeán vaân taäp trong hoäi chuùng, hoï duøng oai löïc
cuûa trôøi, laøm cho Phaùp sö bieän taøi löu loaùt trong luùc thuyeát phaùp, giaû
söû coù gaëp chöôùng naïn cuõng khoâng bò giaùn ñoaïn.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ ñem taâm töông öng vôùi trí
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu
hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn
roäng raõi. Laïi duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng maø
cuùng döôøng, seõ ñöôïc voâ bieân coâng ñöùc, lôïi ích thuø thaéng ôû ñôøi hieän taïi,
ma vaø beø ñaûng cuûa ma khoâng theå laøm naõo haïi ñöôïc.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ôû giöõa boán
chuùng maø tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhöng taâm khoâng khieáp
sôï, khoâng khuaát phuïc tröôùc taát caû caâu hoûi. Vì sao? Vì vò aáy nhôø söï hoä
trì cuûa Ñaïi thaàn chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá.
Laïi nöõa, trong taïng bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, ñaày ñuû taát
caû phaùp phaân bieät. Ñoù laø phaùp thieän, phaùp baát thieän, phaùp höõu kyù,
phaùp voâ kyù, phaùp höõu laäu, phaùp voâ laäu, phaùp höõu vi, phaùp voâ vi, phaùp
theá gian, phaùp xuaát theá gian, phaùp coäng, phaùp baát coäng, phaùp Thanh
vaên, phaùp Ñoäc giaùc, phaùp Boà-taùt, phaùp Nhö Lai. Caùc phaùp nhö theá, voâ
löôïng, voâ bieân phaùp moân rieâng bieät, ñeàu thaâu nhieáp vaøo ñaây.
Laïi do caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, kheùo an truï phaùp khoâng beân
www.daitangkinh.org
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh, cho neân hoaøn toaøn
khoâng thaáy coù ngöôøi caät vaán, cuõng khoâng thaáy coù ñeàu ñem ra caät vaán,
cuõng khoâng thaáy coù thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñöôïc tuyeân thuyeát.
Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, nhôø söï hoä trì cuûa
Ñaïi thaàn chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cho neân khoâng bò
khuaát phuïc bôûi caùc vaán naïn cuûa boïn ngoaïi ñaïo.
ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì,
thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, taâm
thöôøng khoâng kinh haõi, khoâng hoaûng hoát, khoâng sôï seät, taâm khoâng
chìm ñaém, cuõng khoâng hoái haän öu saàu. Vì sao? Vì caùc thieän nam, thieän
nöõ naøy, khoâng thaáy coù phaùp coù theå laøm cho kinh haõi, sôï seät cho ñeán öu
saàu, hoái haän.
Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán ñöôïc voâ bieân
coâng ñöùc, lôïi ích thuø thaéng ôû ñôøi hieän taïi, phaûi neân ñoái vôùi kinh ñieån
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu
truyeàn cuøng khaép. Laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán
ñeøn saùng maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, khoâng ñöôïc
taïm boû.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñem taâm töông
öng vôùi trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh
ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc
thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép; laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu
cho ñeán ñeøn saùng maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, thì
caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, luoân luoân ñöôïc söï kính meán cuûa Cha meï,
Thaày toå, baïn beø, quoác vöông, ñaïi thaàn vaø caùc Sa-moân, Baø-la-moân,
cuõng ñöôïc söï hoä nieäm cuûa chö Phaät, Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên ôû
möôøi phöông voâ bieân theá giôùi; laïi ñöôïc söï baûo veä cuûa Trôøi, Ma, Phaïm,
Nhaân phi nhaân, A-toá-laïc... ôû theá gian. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy
thaønh töïu bieän taøi toái thaéng khoâng giaùn ñoaïn. Baát cöù luùc naøo cuõng tu
haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng; khoâng bao giôø giaûi ñaõi, pheá boû vieäc giaùo hoùa ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät.

Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thaønh töïu thaàn thoâng thuø thaéng cuûa
Boà-taùt, du haønh ñeán caùc coõi Phaät moät caùch töï taïi voâ ngaïi. Caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy khoâng bò taát caû ngoaïi ñaïo luaän sö khaùc haøng phuïc,
maø coøn coù khaû naêng haøng phuïc hoï.
Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán ñöôïc coâng ñöùc
lôïi ích thuø thaéng khoâng ñoaïn khoâng taän ôû ñôøi hieän taïi, vò lai nhö theá,
thì phaûi ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñem taâm
töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, chí
taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân
cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép; laïi duøng caùc
traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, ñeå cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, duøng caùc vaät baùu trang hoaøng roài ñeå choã
thanh tònh maø cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen. Khi aáy ôû
theá giôùi ba laàn ngaøn vaø möôøi phöông voâ bieân theá giôùi khaùc, boán Ñaïi
thieân vöông cho ñeán trôøi Quaûng quaû, vò naøo ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, thöôøng ñeán choán naøy chieâm ngöôõng leã baùi, ñoïc tuïng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen, nhieãu quanh beân phaûi, chaép tay leã baùi roài lui. Trôøi Tònh cö cuõng
thöôøng ñeán ñaây chieâm ngöôõng leã baùi, ñoïc tuïng, cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng, ngôïi khen, nhieãu quanh beân phaûi, chaép tay leã baùi roài
lui. Coù caùc loaøi Roàng, Döôïc-xoa ñaày ñuû oai ñöùc lôùn cho ñeán ngöôøi, phi
nhaân... cuõng thöôøng ñeán ñaây, chieâm ngöôõng, leã baùi, ñoïc tuïng, cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, chaép tay nhieãu quanh beân
phaûi, leã baùi roài lui.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, neân nghó nhö vaày:
“Hieän giôø ba ngaøn ñaïi thieân quoác ñoä vaø möôøi phöông voâ bieân theá giôùi
khaùc, taát caû Trôøi, Roàng cho ñeán Nhaân phi nhaân... thöôøng ñeán ñaây ñeå
chieâm ngöôõng leã baùi, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do ta
bieân cheùp, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, chaép tay
nhieãu quanh beân phaûi, leã baùi vaø lui. Nhö vaäy laø ta ñaõ laøm vieäc phaùp thí
roài.” Nghó nhö vaäy roài hoan hyû, vui möøng, laøm cho phöôùc ñaõ ñöôïc
caøng taêng tröôûng boäi phaàn.
www.daitangkinh.org
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, nhôø Trôøi, Roàng, Döôïc-
xoa, A-toá-laïc... ôû ba ngaøn ñaïi thieân quoác ñoä vaø möôøi phöông voâ bieân
theá giôùi khaùc thöôøng theo uûng hoä, khoâng bò taát caû ngöôøi, phi nhaân laøm
naõo haïi, ngoaïi tröø ñôøi tröôùc do taïo nghieäp aùc neân baây giôø phaûi chòu
quaû baùo, hoaëc chuyeån toäi naëng thaønh toäi nheï.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, nhôø söùc oai thaàn lôùn
cuûa kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø ñöôïc caùc coâng ñöùc
lôïi ích thuø thaéng ôû ñôøi hieän taïi nhö theá. Nghóa laø ñöôïc chö Thieân... ñaõ
phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, hoaëc ñaõ quy y theo Phaät phaùp
ñöôïc lôïi laïc thuø thaéng vì kính troïng phaùp cho neân nhöõng vò aáy thöôøng
theo uûng hoä, laøm taêng theâm theá löïc cho caùc thieän nam, thieän nöõ. Vì
sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñaõ phaùt taâm caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, luoân luoân cöùu giuùp caùc höõu tình, luoân luoân ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, luoân luoân vì caùc höõu tình, khoâng bao giôø lìa
boû, luoân luoân laøm lôïi ích cho caùc höõu tình. Chö Thieân... kia cuõng laïi
nhö theá, nhôø nhaân duyeân thöôøng ñeán uûng hoä, cho neân caùc tai hoïa
ngang traùi khoâng theå xaâm toån naõo haïi ñöôïc.


QUYEÅN 503
Phaåm 6: XÖNG DÖÔNG COÂNG ÑÖÙC (2)

–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, laáy gì ñeå nghieäm
bieát coù Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc... ôû ba ngaøn ñaïi thieân quoác ñoä
vaø möôøi phöông voâ bieân theá giôùi khaùc ñeán choán naøy ñeå chieâm ngöôõng,
leã baùi, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuûa vò kia ñaõ bieân cheùp
phuïng trì maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, chaép tay
nhieãu quanh beân phaûi, vui veû hoä nieäm?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, neáu thaáy choã ñeå kinh ñieån Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù haøo quang vi dieäu chieáu saùng, hoaëc nghe
choã aáy coù muøi höông thôm kyø laï hoaëc laïi nghe coù aâm nhaïc eâm dòu.
Neân bieát luùc aáy coù caùc trôøi, roàng ñaày ñuû oai ñöùc thaàn löïc huøng maïnh
ñeán choán aáy, ñeå chieâm ngöôõng leã baùi, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa vò kia ñaõ bieân cheùp phuïng trì maø cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, ngôïi khen, chaép tay, nhieãu quanh beân phaûi, vui veû hoä nieäm.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, tu haønh thanh
tònh, söûa sang choã aáy trang nghieâm, chí taâm cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa. Neân bieát luùc aáy coù caùc trôøi, roàng... ñaày ñuû oai ñöùc
thaàn löïc huøng maïnh ñeán choán aáy ñeå chieâm ngöôõng leã baùi, ñoïc tuïng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa vò kia ñaõ bieân cheùp, phuïng trì maø cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, chaép tay nhieãu quanh beân
phaûi, vui veû hoä nieäm.
Kieàu-thi-ca, tuøy theo caùc trôøi, roàng... coù ñaày ñuû oai ñöùc, thaàn löïc
huøng haäu nhö vaäy ñeán choã aáy. Trong choán aáy neáu coù aùc ma, taø thaàn,
lieàn kinh haõi, sôï seät, raõ tan, khoâng daùm ôû ñoù. Do nhaân duyeân naøy, caùc
thieän nam, thieän nöõ lieàn phaùt khôûi taâm thaéng giaûi thanh tònh, vieäc tu
www.daitangkinh.org
haønh thieän nghieäp ñöôïc taêng tröôûng saùng rôõ boäi phaàn, laøm vieäc gì
cuõng khoâng bò chöôùng ngaïi. Vì vaäy, cho neân choã naøo ñeå Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, phaûi doïn deïp nhöõng oâ ueá chung quanh, phuûi queùt lau
chuøi, röôùi nöôùc höông thôm, traûi baøy toøa baùu, roài ñaët kinh leân ñoù. Ñoát
ñeøn, daâng hoa, xoâng traàm, treo traøng phan loïng baùu, chuoâng rung xen
laãn vôùi nhau, trang hoaøng baèng caùc loaïi traân kyø, vaøng baïc, quyù baùu, y
phuïc, anh laïc, kyõ nhaïc, ñeøn saùng caùc loaïi tô luïa. Neáu coù theå cuùng
döôøng kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, lieàn ñöôïc caùc
trôøi, roàng... ñaày ñuû oai ñöùc thaàn löïc huøng haäu ñeán choán ñoù, chieâm
ngöôõng ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa vò ñoù cheùp ra phuïng trì, roài
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, chaép tay, nhieãu quanh
beân phaûi vui veû hoä nieäm.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy neáu cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá,
nhaát ñònh seõ ñöôïc tinh taán thaân taâm, an laïc thaân taâm, ñieàu hoøa thaân
taâm, nheï nhaøng thaân taâm. Do buoäc taâm vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho
neân khi ban ñeâm nguû khoâng thaáy caùc moäng xaáu, chæ gaëp moäng laønh.
Nghóa laø thaáy Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, saéc thaân vaøng roøng,
töôùng haûo trang nghieâm, phoùng haøo quang saùng rôõ chieáu khaép taát caû.
Thanh vaên, Boà-taùt vaây quanh tröôùc sau, ôû giöõa chuùng nghe Phaät thuyeát
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cho ñeán phaùp töông öng vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Laïi ñöôïc nghe
phaân tích nghóa cuûa Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán nghóa töông öng vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Hoaëc ôû trong moäng thaáy caây Boà-ñeà, caây ñoù cao roäng, vôùi caùc baùu
trang nghieâm; coù Ñaïi Boà-taùt ñeán ngoài kieát giaø döôùi ñoù vaø chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñoä thoaùt caùc loaøi
höõu tình. Hoaëc ôû trong moäng thaáy voâ löôïng traêm ngaøn muoân öùc chuùng
Ñaïi Boà-taùt luaän nghò, giaûn traïch nghóa cuûa caùc phaùp, nghóa laø phaûi neân
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, trang nghieâm coõi Phaät nhö vaäy, tu
Boà-taùt haïnh haøng phuïc ma quaân, ñoaïn tröø phieàn naõo taäp khí, chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Hoaëc ôû trong moäng laïi thaáy möôøi phöông
theá giôùi ñeàu coù voâ löôïng traêm ngaøn muoân öùc chö Phaät vaø cuõng nghe
aâm thanh cuûa chö Phaät; nghóa laø theá giôùi naøy thì coù Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc naøy, hoaëc traêm ngaøn muoân öùc Ñaïi Boà-taùt, Thanh
vaên ñeä töû ñeàu cung kính vaây quanh nghe Phaät thuyeát phaùp. Hoaëc ôû
trong moäng laïi thaáy voâ löôïng traêm ngaøn muoân öùc chö Phaät ôû möôøi
phöông theá giôùi nhaäp Nieát-baøn. Taát caû vò Phaät nhaäp Nieát-baøn thì sau
ñoù coù thí chuû ñem xaù-lôïi Phaät cuùng döôøng, hoï duøng baûy baùu vi dieäu
xaây döïng voâ löôïng traêm ngaøn muoân öùc thaùp lôùn.
Laïi nöõa, moãi moãi thaùp ñoù, duøng voâ löôïng traøng hoa thöôïng dieäu,
höông boät, höông xoa, y phuïc anh laïc, traøng phan, loïng baùu, caùc loaïi
traân kyø, kyõ nhaïc, ñeøn saùng, traûi qua voâ löôïng thaùp cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng, ngôïi khen.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thaáy caùc ñieàm moäng
laønh nhö vaäy, thì trong luùc nguû hay thöùc, thaân taâm ñeàu ñöôïc an laïc,
ñöôïc caùc Thieân thaàn giuùp theâm naêng löïc, laøm cho ngöôøi kia töï nhieân
caûm thaáy thaân theå nheï nhaøng. Do nhaân duyeân naøy, cho neân khoâng
tham ñaém nhieàu trong vieäc aên uoáng, thuoác men, y phuïc, ngoïa cuï, ñoái
vôùi boán loaïi cuùng döôøng ñoù, taâm thöôøng coi nheï gioáng nhö thaày Du-
giaø nhaäp vaøo ñònh thaéng dieäu, nhôø söùc maïnh cuûa ñònh kia thaám
nhuaàn thaân taâm, xuaát ñònh roài, tuy gaëp thöùc aên ngon, nhöng trong
loøng vaãn coi thöôøng. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ
naøy ñöôïc ñaày ñuû oai ñöùc thaàn löïc cuûa taát caû Nhö Lai Chaùnh Ñaúng
Giaùc, Thanh vaên, Boà-taùt, Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc... ôû ba
ngaøn ñaïi thieân quoác ñoä vaø möôøi phöông theá giôùi khaùc töø bi hoä nieäm
duøng naêng löïc vi dieäu roùt vaøo thaân taâm, laøm cho ngöôøi aáy yù chí duõng
maõnh thaân theå cöôøng traùng.
Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán ñöôïc caùc coâng
ñöùc lôïi ích thuø thaéng hieän taïi nhö vaäy, thì neân phaùt taâm cuûa trí Nhaát
thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán
tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn
cuøng khaép.
Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tuy khoâng laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh
taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, tuyeân thuyeát cuøng khaép cho caùc höõu tình,
nhöng chæ bieân cheùp, duøng caùc vaät baùu trang hoaøng, laïi ñem voâ löôïng
traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng maø cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen, thì cuõng ñaït ñöôïc caùc coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng
www.daitangkinh.org
nhö treân ñaõ noùi. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy coù
theå laøm lôïi laïc khaép voâ löôïng, voâ bieân höõu tình.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñem taâm töông
öng vôùi trí Nhaát thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi kinh
ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm laéng nghe, thoï trì,
thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép. Laïi ñem caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu
cho ñeán ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ
gaët ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân phöôùc ñöùc, hôn caùc höõu tình khaùc troïn ñôøi
duøng voâ löôïng vaät aên uoáng, y phuïc, ngoïa cuï, thuoác men vaø caùc vaät caàn
duøng ñeå cuùng döôøng chö Phaät, Boà-taùt vaø chuùng Thanh vaên ôû taát caû
möôøi phöông theá giôùi, cuõng hôn ngöôøi duøng baûy baùu thöôïng dieäu xaây
thaùp cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Phaät vaø ñeä töû sau khi Nieát-baøn, laïi ñem voâ
löôïng traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, troïn ñôøi cuùng döôøng,
cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì chö Phaät vaø
chuùng ñeä töû ôû möôøi phöông ñeàu nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
vaäy maø sinh tröôûng.
Μ
Phaåm 7: XAÙ-LÔÏI PHAÄT

–Kieàu-thi-ca, giaû söû xaù-lôïi Phaät khaép chaâu Thieäm-boä naøy laø moät
phaàn; kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc bieân cheùp laø moät
phaàn. Trong hai phaàn ñoù, oâng laáy phaàn naøo?
–Baïch Theá Toân, con laáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao?
Vì ñoái vôùi xaù-lôïi cuûa chö Phaät, con luoân tin töôûng, öa thích, cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Nhöng thaân vaø xaù-lôïi cuûa chö
Phaät ñeàu nhôø kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø phaùt sinh,
ñeàu do coâng ñöùc theá löïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñaõ huaân tu ñöôïc, cho
neân môùi ñöôïc taát caû theá gian, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... cuùng döôøng,
cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
Khi aáy Xaù-lôïi Töû baûo Thieân ñeá Thích:
–Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, voâ saéc, voâ kieán, voâ
ñoái, moät töôùng goïi laø khoâng töôùng. Phaùp khoâng coù töôùng ñaõ khoâng theå
laáy. OÂng laøm sao laáy ñöôïc? Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, khoâng laáy, khoâng boû, khoâng taêng, khoâng giaûm, khoâng hôïp,
khoâng tan, khoâng ích, khoâng toån, khoâng nhieãm, khoâng tònh, khoâng can
döï vôùi phaùp cuûa chö Phaät, Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, khoâng boû
phaùp phaøm phu ngu muoäi, khoâng can döï vôùi caûnh giôùi voâ vi, khoâng lìa
boû caûnh giôùi höõu vi, khoâng can döï vôùi caùc khoâng, khoâng lìa boû caùc
höõu, khoâng can döï vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng, khoâng lìa boû taát caû phaùp taïp nhieãm?
Baáy giôø Thieân ñeá Thích traû lôøi Xaù-lôïi Töû:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, thaät ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Baïch Ñaïi ñöùc,
neáu nhö thaät bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, voâ saéc, voâ kieán, voâ
ñoái, moät töôùng goïi laø khoâng töôùng, khoâng laáy, khoâng boû, cho ñeán
khoâng can döï vôùi trí Nhaát thieát töôùng, khoâng lìa boû taát caû phaùp taïp
nhieãm, ñoù laø chaân thaät laáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cuõng laø chaân
thaät tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ, Tónh löï,
Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña, khoâng thuoäc hai
haønh, khoâng thuoäc hai töôùng.
Phaät khen ngôïi Thieân ñeá Thích:
–Laønh thay, laønh thay, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña khoâng thuoäc hai haønh, khoâng
thuoäc hai töôùng.
Kieàu-thi-ca, coù ngöôøi muoán laøm cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña coù hai töôùng, ñoàng thôøi cuõng laø muoán
laøm cho chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn coù hai töôùng.
Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán Boá thí
ba-la-maät-ña, cuøng vôùi chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn
ñeàu khoâng hai, khoâng hai phaàn.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa theá gian, Trôøi,
Ngöôøi, A-toá-laïc... ñeàu phaûi chí thaønh leã baùi, nhieãu beân phaûi maø cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Vì sao? Vì taát caû chuùng Ñaïi
Boà-taùt ñeàu ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát tinh taán tu hoïc neân chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, gioáng nhö khi con ngoài treân toøa Thieân ñeá, trong
www.daitangkinh.org
ñieän Thieän phaùp, taïi cung trôøi Ba möôi ba, vì caùc Thieân chuùng tuyeân
thuyeát chaùnh phaùp, coù voâ löôïng Thieân töû, ñeán choã con ñeå laéng nghe
lôøi giaûng cuûa con vaø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen,
nhieãu quanh beân phaûi, chaép tay leã baùi roài lui. Neáu khi con khoâng ngoài
ôû phaùp toøa ñoù, caùc Thieân töû cuõng ñeán choã aáy, tuy khoâng thaáy con,
nhöng hoï vaãn cung kính, cuùng döôøng y nhö khi con ñang hieän dieän,
hoaëc noùi: “Choã naøy laø toøa maø Thieân ñeá Thích ñaõ thuyeát phaùp cho chö
Thieân nghe. Chuùng ta ñeàu neân cuùng döôøng, chaép tay, leã baùi, nhieãu
quanh phaûi roài lui, nhö khi coù Thieân chuû.”
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, neáu coù ngöôøi bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tuyeân thuyeát löu truyeàn cuøng khaép cho caùc höõu
tình, thì neân bieát choã aáy thöôøng coù voâ löôïng, voâ bieân Trôøi, Roàng,
Döôïc-xoa, A-toá-laïc... ôû coõi naøy vaø möôøi phöông voâ bieân theá giôùi khaùc
ñeàu ñeán taäp hôïp. Neáu khoâng coù ngöôøi thuyeát phaùp, nhöng vì cung kính
toân troïng phaùp, chö Thieân... cuõng ñeán choán aáy maø cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng, ngôïi khen, leã baùi roài lui. Vì sao? Vì taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc Ñaïi Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, taát caû
höõu tình, ñöôïc söï an laïc ñaày ñuû, ñeàu nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø coù.
Xaù-lôïi Phaät cuõng nhôø coâng ñöùc huaân tu maø nhaän ñöôïc söï cuùng döôøng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuøng vôùi caùc haïnh
cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø söï chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí laøm nhaân laøm duyeân,
laøm choã y chæ, laøm söï höôùng daãn phaùt sinh. Cho neân con noùi, giaû söû
xaù-lôïi Phaät khaép coõi chaâu Thieäm-boä naøy laø moät phaàn, kinh ñieån Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc bieân cheùp cuõng laø moät phaàn. Trong hai
phaàn ñoù, con thaø laáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Baïch Theá Toân, neáu con ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, thoï trì, ñoïc tuïng, ñang luùc nhôù nghó, taâm hoøa nhaäp vôùi phaùp cho
neân hoaøn toaøn khoâng thaáy coù caùc töôùng hoaûng hoát sôï seät. Vì sao? Vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng töôùng traïng, khoâng ngoân töø, khoâng
thuyeát giaûng, neân naêm phaùp Ba-la-maät-ña nhö Tónh löï... cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng töôùng traïng, khoâng ngoân töø, khoâng
thuyeát giaûng.
Baïch Theá Toân, neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù töôùng traïng, coù
ngoân töø, coù thuyeát giaûng, chaúng phaûi khoâng töôùng traïng vaø ngoân töø
thuyeát giaûng thì chaúng leõ Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát taát caû
phaùp khoâng töôùng traïng, khoâng ngoân töø, khoâng thuyeát giaûng, chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, roài vì caùc höõu tình thuyeát taát caû phaùp
khoâng töôùng traïng, khoâng ngoân töø, khoâng thuyeát giaûng.
Baïch Theá Toân, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng töôùng
traïng, khoâng ngoân töø, khoâng thuyeát giaûng, chaúng phaûi coù töôùng traïng
vaø ngoân töø, thuyeát giaûng cho neân Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát
taát caû phaùp khoâng töôùng traïng, khoâng ngoân töø, khoâng thuyeát giaûng,
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì caùc höõu tình thuyeát taát caû phaùp
khoâng töôùng traïng, khoâng ngoân töø, khoâng thuyeát giaûng.
Baïch Theá Toân, kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá,
neân ñöôïc taát caû theá gian, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... duøng voâ löôïng traøng
hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng,
ngôïi khen.
Baïch Theá Toân, neáu coù ngöôøi ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, maø chí taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy
ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép,
laïi duøng voâ löôïng traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, thì nhaát ñònh ngöôøi naøy
khoâng ñoïa vaøo caùc ñöôøng aùc, trong choán bieân ñòa haï tieän, khoâng rôi
vaøo haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc... chaéc chaén höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, thöôøng gaëp chö Phaät, luoân nghe chaùnh phaùp, khoâng xa
lìa baïn toát, laøm trang nghieâm coõi Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät khaùc, duøng ñaày ñuû voâ löôïng vaät
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá Toân vaø
chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, giaû söû xaù-lôïi Phaät khaép caû ba ngaøn theá
giôùi laø moät phaàn, kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc bieân
cheùp laïi laø moät phaàn. Trong hai phaàn ñoù, con seõ laáy Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Vì sao? Vì xaù-lôïi cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
vaø xaù-lôïi chö Phaät ôû ba ngaøn theá giôùi ñeàu phaùt sinh töø Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Laïi xaù-lôïi Phaät ôû ba ngaøn theá giôùi ñeàu nhôø söï huaân tu oai ñöùc
theá löïc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñöôïc caùc Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc...
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Do nhaân duyeân naøy, neáu
www.daitangkinh.org
thieän nam, thieän nöõ naøo cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen
xaù-lôïi Phaät, quyeát ñònh khoâng sinh caùc ñöôøng hieåm naïn, thöôøng sinh
vaøo coõi laønh, höôûng thoï nhieàu söï phuù quyù an vui, tuøy theo taâm nguyeän
ôû phaùp ba thöøa, hoaøn toaøn chöùng ñaéc Nieát-baøn cuûa ba thöøa.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo neáu thaáy
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, hoaëc thaáy kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thì hai coâng ñöùc naøy baèng nhau khoâng khaùc. Vì sao? Vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuøng vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc bình ñaúng, khoâng hai, khoâng hai phaàn.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, neáu coù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
ba laàn chæ daïy höôùng ñaïo vì caùc höõu tình tuyeân thuyeát chaùnh phaùp.
Ñoù laø Kheá kinh cho ñeán Luaän nghò. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thoï trì, ñoïc tuïng, thuyeát giaûng cho
ngöôøi, thì hai coâng ñöùc naøy baèng nhau khoâng khaùc. Vì sao? Vì Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, hoaëc ba laàn chæ daïy höôùng ñaïo, söï tuyeân
thuyeát möôøi hai phaàn giaùc, ñeàu döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø
phaùt sinh.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, neáu haèng haø sa chö Phaät Theá Toân ôû möôøi
phöông theá giôùi, ba laàn chæ daïy höôùng ñaïo, vì caùc höõu tình tuyeân
thuyeát chaùnh phaùp. Ñoù laø Kheá kinh cho ñeán Luaän nghò. Neáu caùc thieän
nam, thieän nöõ, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thoï trì, ñoïc tuïng,
thuyeát giaûng cho ngöôøi khaùc, thì hai coâng ñöùc naøy baèng nhau khoâng
khaùc. Vì sao? Vì haèng haø sa chö Phaät ôû möôøi phöông theá giôùi, ba laàn
chæ daïy, höôùng ñaïo, söï tuyeân thuyeát möôøi hai phaàn giaùo ñeàu döïa vaøo
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø phaùt sinh.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ duøng voâ löôïng
traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, ngôïi khen haèng haø sa chö Phaät Theá Toân ôû möôøi phöông theá giôùi,
cuõng coù caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp, thoï trì kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán
ñeøn saùng cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, hai coâng ñöùc
naøy baèng nhau khoâng khaùc. Vì sao? Vì chö Phaät Theá Toân, ñeàu döïa vaøo
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø phaùt sinh.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán,
tu hoïc tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn
cuøng khaép. Ngöôøi ñoù ôû ñôøi vò lai khoâng ñoïa vaøo caûnh giôùi ñòa nguïc,
baøng sinh, ngaï quyû, khoâng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc. Vì
sao? Vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy quyeát ñònh seõ an truï ôû ñòa vò
khoâng thoaùi chuyeån, xa lìa taát caû tai naïn ngang traùi, beänh taät, phieàn
naõo, hoaûng hoát, sôï seät. Gioáng nhö ngöôøi maéc nôï, hoaûng hoát, run sôï khi
gaëp chuû nôï. Ngöôøi aáy lieàn thaân caän phuïng söï nhaøvua. Döïa vaøo theá löïc
cuûa vua, thoaùt khoûi söï run sôï. Vua laø duï cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Ngöôøi maéc nôï duï cho thieäïn nam, thieän nöõ döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña maø ñöôïc xa lìa taát caû khoå naõo, hoaûng hoát, sôï seät.
Baïch Theá Toân, ví nhö coù ngöôøi döïa vaøo nhaø vua, ñöôïc vua baûo
hoä, neân cuõng ñöôïc ngöôøi ôû theá gian cuùng döôøng, cung kính, toân troïng,
ngôïi khen. Xaù-lôïi Phaät cuõng laïi nhö theá, nhôø söï huaân tu cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, neân ñöôïc caùc Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc..., cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng, ngôïi khen. Vua duï cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, xaù-lôïi
Phaät laø duï cho söï nöông töïa vaøo vua.
Baïch Theá Toân, söï chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät
cuõng döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc thaønh töïu, cho neân con
noùi giaû söû ñem xaù-lôïi Phaät khaép ba ngaøn theá giôùi naøy gom laïi moät
phaàn, hoaëc kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc ngöôøi bieân
cheùp gom laïi thaønh moät phaàn. Trong hai phaàn ñoù, con xin choïn Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì xaù-lôïi Phaät cöùng chaéc nhö kim cang,
ñaày ñuû maøu saéc, ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp ñeå trang
nghieâm thaân Nhö Lai möôøi phöông cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñeàu
nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø thaønh töïu. Naêm phaùp Ba-la-maät-ña
nhö Boá thí… ñeàu nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc goïi laø ñeán bôø
beân kia. Vì sao? Vì neáu khoâng coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì Boá thí...
khoâng theå ñeán bôø beân kia ñöôïc.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, neáu ñaát nöôùc, ñoâ thò, thaønh phoá, thoân aáp,
laøng xoùm ôû theá giôùi ba laàn ngaøn hoaëc theá giôùi khaùc. Trong ñoù, neáu coù
ngöôøi thoï trì, ñoïc tuïng bieân cheùp, giaûng thuyeát cuùng döôøng, cung kính
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì höõu tình nôi aáy khoâng bò taát caû ngöôøi
hay phi nhaân laøm naõo haïi, chæ tröø aùc nghieäp quyeát ñònh phaûi laõnh thoï.
Höõu tình trong ñaây laàn löôït tu hoïc chaùnh haïnh ba thöøa, tuøy theo sôû
nguyeän cuûa hoï cho ñeán chöùng ñaéc Nieát-baøn cuûa ba thöøa.
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñaày ñuû ñaïi
thaàn löïc, laøm lôïi ích ôû ba ngaøn theá giôùi. Duø ôû choã naøo cuõng laø coù Phaät
laøm caùc Phaät söï, goïi laø lôïi laïc taát caû höõu tình.
Baïch Theá Toân, ví nhö ñaïi baûo thaàn chaâu voâ giaù, ñaày ñuû voâ
löôïng oai ñöùc thuø thaéng vi dieäu, duø ôû choã naøo maø coù thaàn chaâu naøy
thì ngöôøi vaø phi nhaân khoâng bao giôø laøm naõo haïi. Giaû söû coù ngöôøi
nam hoaëc ngöôøi nöõ bò quyû nhaäp, laøm naõo haïi thaân taâm. Neáu coù ngöôøi
ñem thaàn chaâu naøy ñeán, thì do nhôø oai löïc thaàn chaâu maø quyû lieàn boû
ñi. Coøn coù caùc beänh soát, hoaëc gioù, hoaëc ñaøm, hoaëc soát phong ñaøm
taäp hôïp laøm beänh, neáu ñeo thaàn chaâu naøy nôi thaân, thì caùc beänh nhö
vaäy seõ ñöôïc laønh. Chaâu naøy ôû choã toái thì laøm cho saùng leân, noùng thì
maùt meû, laïnh thì aám aùp. Tuøy theo ñòa phöông naøo coù thaàn chaâu naøy
thì thôøi tieát seõ ñieàu hoøa khoâng laïnh, khoâng noùng, choã naøo coù thaàn
chaâu naøy thì raén ñoäc, boø caïp... khoâng daùm nuùp ôû. Neáu nhö coù ngöôøi
nam hay ngöôøi nöõ naøo bò truùng ñoäc ñau ñôùn khoù chòu, coù ngöôøi caàm
thaàn chaâu ñeán cho xem. Nhôø oai löïc cuûa thaàn chaâu, chaát ñoäc töï tieâu
dieät. Neáu caùc höõu tình naøo thaân bò beänh huûi, muït nhoït, gheû lôû, maét
muø loøa.v.v.., beänh maét, beänh tai, beänh muõi, beänh löôõi, beänh haàu,
beänh thaân, beänh khôùp, ñeo thaàn chaâu naøy thì caùc beänh ñöôïc laønh.
Neáu caùc ao, hoà, soâng, suoái, gieáng... nöôùc bò ñuïc dô, hoaëc saép khoâ
caïn, ñem thaàn chaâu naøy thaû vaøo, nöôùc lieàn traøn ñaày thôm tho, trong
saïch, ñuû taùm ñaëc tính öu vieät. Neáu ñem caùc saéc phuïc theâu deät ñuû
maøu xanh, vaøng, ñoû, traéng maø goùi thaàn chaâu naøy thaû xuoáng nöôùc.
Nöôùc seõ theo y phuïc, veõ thaønh caùc maøu saéc. Ñaïi baûo thaàn chaâu voâ
giaù nhö vaäy, oai ñöùc voâ bieân, noùi khoâng heát ñöôïc. Neáu ñöïng trong
röông ñaõy thì laøm cho vaät kia thaønh töïu ñaày ñuû voâ bieân oai ñöùc. Neáu
röông, ñaõy troáng khoâng, nhöng nhôø ñaõ töøng ñöïng thaàn chaâu, neân vaät
aáy cuõng ñöôïc nhieàu ngöôøi kính meán.
Cuï thoï Khaùnh Hyû hoûi Thieân ñeá Thích:
–Thaàn chaâu nhö theá, chæ ñoäc nhaát ôû coõi trôøi, coøn coõi ngöôøi coù
khoâng?
Thieân ñeá Thích thöa:
–Trong coõi ngöôøi vaø trôøi ñeàu coù chaâu naøy. Neáu ôû trong coõi ngöôøi
thì hình noù nhoû maø naëng, coøn ôû coõi trôøi thì hình noù lôùn maø nheï. Laïi
nöõa trong coõi ngöôøi töôùng thaàn chaâu khoâng ñaày ñuû, ôû coõi trôøi töôùng noù
hoaøn toaøn. Thaàn chaâu treân trôøi oai ñöùc thuø thaéng hôn ôû coõi ngöôøi gaáp
voâ löôïng laàn.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng laïi nhö vaäy,
voán ñaày ñuû caùc oai ñöùc, coù theå dieät tröø voâ löôïng phaùp aùc baát thieän. Duø
ôû choã naøo cuõng laøm cho caùc khoå naõo thaân taâm cuûa höõu tình ñeàu ñöôïc
tröø dieät, ngöôøi vaø phi nhaân khoâng theå laøm haïi ñöôïc.
Baïch Theá Toân, ñaïi baûo thaàn chaâu voâ giaù maø con ñaõ noùi chaúng
phaûi chæ duï cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø cuõng duï cho trí Nhaát thieát trí
cuûa Nhö Lai, cuõng duï cho Tónh löï cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, cuõng
duï cho phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh,
cuõng duï cho boán Nieäm truï cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, cuõng
duï cho chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, cuõng duï cho
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû, cuõng duï cho trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, cuõng duï cho taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni,
taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, cuõng duï cho voâ löôïng, voâ bieân Phaät
phaùp. Vì sao? Coâng ñöùc nhö theá ñeàu do söï chæ daãn hieån thò cuûa Ñaïi
thaàn chuù vöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, coâng ñöùc aáy saâu roäng voâ löôïng,
voâ bieân. Xaù-lôïi Phaät laø do söï huaân tu caùc coâng ñöùc, cho neân sau khi
Phaät Nieát-baøn, thoï laõnh söï cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen cuûa taát caû theá gian, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc...
Laïi nöõa baïch Theá Toân, Xaù-lôïi Phaät laø raát vieân maõn, toái thaéng,
thanh tònh, Baùt-nhaõ, Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-
la-maät-ña cho ñeán ñoaïn tröø haún söï töông tuïc cuûa taäp khí phieàn naõo vaø
laøm choã nöông töïa cuûa voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc, cho neân sau
khi nhaäp Nieát-baøn môùi coù theå thoï laõnh ñöôïc söï cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen cuûa taát caû theá gian Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc...
Laïi nöõa baïch Theá Toân, Xaù-lôïi Phaät laø raát vieân maõn, toái thaéng,
thanh tònh, ñaày ñuû coâng ñöùc, traân baûo, vì noù nöông töïa Ba-la-maät-ña.
Xaù-lôïi Phaät laø raát vieân maõn, toái thaéng, thanh tònh, khoâng nhieãm, khoâng
tònh, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhaäp, khoâng xuaát, khoâng taêng,
khoâng giaûm, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng ñoäng, khoâng döøng, khoâng
ñaây, khoâng kia, vì noù nöông töïa Ba-la-maät-ña. Xaù-lôïi Phaät laø raát vieân
maõn, toái thaéng, thanh tònh, vì noù nöông töïa Ba-la-maät-ña cuûa thaät taùnh
caùc phaùp, cho neân sau khi Phaät Nieát-baøn môùi coù theå thoï laõnh ñöôïc söï
www.daitangkinh.org
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen cuûa taát caû theá gian, Trôøi,
Ngöôøi, A-toá-laïc...
Laïi nöõa baïch Theá Toân, Xaù-lôïi Phaät ôû ba ngaøn theá giôùi, giaû söû
ñem haèng haø sa xaù-lôïi Phaät ôû khaép möôøi phöông gom laïi thaønh moät
phaàn, kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc bieân cheùp cuõng
ñem gom laïi moät phaàn. Trong hai phaàn ñoù, con seõ laáy Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Vì sao? Vì taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø xaù-lôïi
ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø phaùt sinh, ñeàu do söï huaân tu Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, vì ñeàu nöông töïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cho neân
môùi coù theå thoï laõnh ñöôïc söï cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen cuûa taát caû theá gian, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc...
Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng, ngôïi khen xaù-lôïi Phaät, thì ñöôïc höôûng moïi ñieàu an
laïc, phuù quyù khoâng cuøng taän ôû trong coõi trôøi vaø ngöôøi. Trong coõi
ngöôøi thì thuoäc veà doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö
só. ÔÛ coõi trôøi thì ñöôïc laøm Töù Thieân vöông cho ñeán trôøi Tha hoùa töï
taïi, töùc laø do caên laønh thuø thaéng nhö theá tieán ñeán thaân sau roát chöùng
ñaéc Nieát-baøn.
Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tung, bieân cheùp, giaûng
giaûi, tuyeân thuyeát, tö duy ñuùng lyù thì mau choùng ñöôïc vieân maõn Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ñöôïc vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
neân ñöôïc vieân maõn Tónh löï ba-la-maät-ña cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña
vaø ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng.
Do ñaây, neân coù theå vöôït leân haøng Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc, chöùng
nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, ñaït ñöôïc thaàn thoâng thuø thaéng vi
dieäu cuûa Boà-taùt. Duøng thaàn thoâng naøy qua laïi caùc coõi Phaät, töø coõi Phaät
naøy ñeán coõi Phaät khaùc ñeå cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen
chö Phaät Theá Toân, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh
coõi Phaät.
Töï phaùt nguyeän thoï caùc thaân, vì muoán lôïi ích caùc höõu tình, neân
laøm Ñaïi luaân vöông, Tieåu luaân vöông, Baø-la-moân, Tyø-sa-moân, Thieân
ñeá Thích, Phaïm vöông, hoaëc laøm caùc loaøi khaùc, chæ ñeå lôïi ích an laïc voâ
löôïng höõu tình.
Vì vaäy, baïch Theá Toân, con ñoái vôùi caùc xaù-lôïi Phaät, thöôøng tin
töôûng, öa thích, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Nhöng
ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen thì ñaït ñöôïc coâng ñöùc nhieàu hôn vieäc kia. Do
nhaân duyeân naøy neân con saün saøng laáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng, ngôïi khen, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì taát caû
Phaät, Phaùp ñöôïc taêng tröôûng, cuõng ñöôïc höôûng thoï phuù quyù an laïc töï
taïi ôû theá gian vaø xuaát theá gian. Nhö vaäy laø ñaõ cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen xaù-lôïi Phaät vaø chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi!
Μ
Phaåm 8: PHÖÔÙC TUÏ (1)

–Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán thöôøng ñöôïc
thaáy saéc thaân, phaùp thaân cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû
möôøi phöông voâ löôïng, voâ soá theá giôùi, thì neân ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán
tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn
cuøng khaép, thì caùc thieân nam thieän nöõ naøy thöôøng ñöôïc thaáy saéc thaân,
phaùp thaân cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû möôøi phöông
daàn daàn tu haønh mau choùng vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Baáy giôø neân ñem phaùp taùnh tu taäp tuøy taâm quaùn nieäm Phaät.
Baïch Theá Toân, taát caû phaùp taùnh, toùm löôïc coù hai loaïi: Moät laø,
höõu vi. Hai laø, voâ vi.
–Sao goïi laø phaùp taùnh höõu vi?
–Ñoù laø trí phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng
taùnh töï taùnh; trí boán Nieäm truï cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng;
trí phaùp thieän, phaùp baát thieän; trí phaùp höõu kyù, phaùp voâ kyù; trí phaùp
höõu laäu, phaùp voâ laäu; trí phaùp höõu vi, phaùp voâ vi; trí phaùp höõu toäi,
phaùp voâ toäi; trí phaùp theá gian, phaùp xuaát theá gian; trí phaùp taïp
www.daitangkinh.org
nhieãm, phaùp thanh tònh. Caùc moân trí voâ löôïng nhö theá ñeàu goïi laø
phaùp taùnh höõu vi.
–Sao goïi laø phaùp taùnh voâ vi?
–Ñoù laø taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng thöôøng truï,
khoâng bieán ñoåi, khoâng nhieãm, khoâng tònh, khoâng taêng, khoâng giaûm, voâ
töôùng, voâ vi, töï taùnh, khoâng taùnh, nhö vaäy goïi laø phaùp taùnh voâ vi.
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy neân duøng hai loaïi phaùp taùnh nhö theá
ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc maø tuøy taâm tu nieäm Phaät.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Kieàu-thi-ca, chö
Phaät ôû ñôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeàu nöông töïa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña maø ñaõ chöùng, seõ chöùng, ñang chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thanh vaên, ñeä töû chö Phaät ôû quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeàu nöông töïa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñaõ chöùng, seõ chöùng, ñang chöùng quaû Döï
löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn. Ñoäc giaùc ôû quaù khöù, vò lai, hieän taïi
ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñaõ chöùng, seõ chöùng, ñang chöùng
Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì trong taïng bí maät Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, cho ñeán phaùp töông öng vôùi ba thöøa, nhö ñaõ noùi
ñaây ñeàu duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän; khoâng taùnh, khoâng töôùng
laøm phöông tieän; khoâng sinh, khoâng dieät laøm phöông tieän; khoâng
nhieãm, khoâng tònh laøm phöông tieän; khoâng taïo, khoâng taùc laøm
phöông tieän; khoâng vaøo, khoâng ra laøm phöông tieän, khoâng taêng,
khoâng giaûm laøm phöông tieän; khoâng laáy, khoâng boû laøm phöông tieän.
Noùi nhö vaäy ñeàu laø y vaøo theá tuïc, khoâng y vaøo thaéng nghóa. Vì sao?
Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
chaúng phaûi laø phi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, chaúng phaûi laø bôø naøy, chaúng
phaûi laø bôø kia, chaúng phaûi laø giöõa doøng, chaúng phaûi laø ñaát lieàn,
chaúng phaûi laø nöôùc, chaúng phaûi laø cao, chaúng phaûi laø thaáp, chaúng
phaûi laø bình ñaúng, chaúng phaûi laø baát bình ñaúng, chaúng phaûi laø coù
töôùng, chaúng phaûi laø voâ töôùng, chaúng phaûi laø theá gian, chaúng phaûi laø
xuaát theá gian, chaúng phaûi laø höõu laäu, chaúng phaûi laø voâ laäu, chaúng
phaûi laø höõu vi, chaúng phaûi laø voâ vi, chaúng phaûi laø thieän, chaúng phaûi
laø baát thieän, chaúng phaûi laø höõu kyù, chaúng phaûi laø voâ kyù, chaúng phaûi
laø quaù khöù, chaúng phaûi laø vò lai, chaúng phaûi laø hieän taïi.
Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng can döï vôùi phaùp
chö Phaät, khoâng can döï vôùi phaùp Boà-taùt, khoâng can döï vôùi phaùp Ñoäc
giaùc, khoâng can döï vôùi phaùp Thanh vaên, cuõng khoâng lìa boû caùc phaùp
phaøm phu.
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø Ba-la-maät-ña vó ñaïi, laø Ba-la-
maät-ña voâ thöôïng, laø Ba-la-maät-ña khoâng gì saùnh baèng. Khi caùc Ñaïi
Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tuy bieát caûnh giôùi sai bieät
taâm haønh cuûa taát caû höõu tình nhöng voâ sôû ñaéc veà ngaõ, voâ sôû ñaéc veà
höõu tình, cho ñeán voâ sôû ñaéc veà caùi bieát, caùi thaáy, cuõng voâ sôû ñaéc veà
saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cho ñeán voâ sôû ñaéc veà caùc thoï do saùu xuùc
laøm duyeân sinh ra, cuõng laïi voâ sôû ñaéc veà Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhö vaäy cho ñeán voâ sôû ñaéc veà möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc. Vì sao? Vì chaúng
phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi taát caû phaùp döïa vaøo höõu sôû ñaéc maø
xuaát hieän. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoaøn toaøn khoâng töï
taùnh cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, coù theå ñöôïc sôû ñaéc vaø hai choã y cöù
laø taùnh töôùng ñeàu khoâng, chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Kieàu-thi-ca, caùc
Ñaïi Boà-taùt duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa raát laâu daøi, chaúng leõ khoâng chöùng ñaéc Boà-ñeà vaø Taùt-
ñoûa, huoáng chi laø chöùng ñaéc Boà-taùt Ma-ha-taùt. Ñaõ khoâng chöùng ñaéc
Boà-taùt Ma-ha-taùt thì laáy ñaâu ñaéc phaùp Ñaïi Boà-taùt. Phaùp Ñaïi Boà-taùt
khoâng chöùng ñaéc, huoáng chi laø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät.
Khi aáy Thieân ñeá Thích laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt chæ neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa hay cuõng neân tu naêm phaùp Ba-la-maät-ña?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu haønh ñuû caû
saùu phaùp Ba-la-maät-ña. Khi tu Boá thí thì khoâng thaáy vaät cho, khoâng
thaáy ngöôøi cho vaø khoâng thaáy ngöôøi nhaän.
Khi tu Tònh giôùi thì khoâng thaáy giôùi ñeå tònh, khoâng thaáy ngöôøi trì
giôùi, khoâng thaáy ngöôøi phaïm giôùi.
Khi tu An nhaãn thì khoâng thaáy söï nhaãn nhuïc ñöôïc an, khoâng thaáy
www.daitangkinh.org
ngöôøi an nhaãn, khoâng thaáy ngöôøi giaän döõ.

Khi tu Tinh taán, khoâng thaáy söï tinh taán, khoâng thaáy ngöôøi tinh
taán, khoâng thaáy ngöôøi bieáng nhaùc, khoâng thaáy vieäc laøm phaûi neân tinh
taán, khoâng thaáy thaân hoaëc taâm coù theå laøm.
Khi tu Tónh löï, khoâng thaáy tónh löï, khoâng thaáy ngöôøi tónh löï,
khoâng thaáy ngöôøi taùn loaïn.
Khi tu haønh Baùt-nhaõ, khoâng thaáy Baùt-nhaõ, khoâng thaáy ngöôøi trí
tueä vi dieäu, hoaøn haûo, khoâng thaáy ngöôøi nhieàu aùc tueä, khoâng thaáy söï
quaùn saùt sai bieät veà taùnh töôùng caùc phaùp cuûa Baùt-nhaõ.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuûa caùc Ñaïi
Boà-taùt laø aùnh saùng, laø ngöôøi höôùng daãn ñeå tu taäp taát caû Ba-la-maät-ña
maø khoâng choã chaáp tröôùc laøm cho söï tu taäp aáy mau choùng ñöôïc vieân
maõn.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp duøng voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø aùnh saùng laø
ngöôøi höôùng daãn, tuy quaùn saùt caùc phaùp maø khoâng choã chaáp tröôùc, laøm
cho söï tu taäp mau choùng ñöôïc vieân maõn. Nghóa laø duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm aùnh saùng, laøm ngöôøi höôùng
daãn, tuy quaùn saùt caùc uaån, caùc xöù, caùc giôùi, cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng maø khoâng chaáp tröôùc. Do nhaân duyeân naøy, laøm cho söï tu taäp
mau ñöôïc vieân maõn.
Kieàu-thi-ca, cuõng nhö thaân, nhaùnh, laù, quaû, haït, coïng, hoa cuûa
caùc caây ôû chaâu Thieäm-boä, tuy caùc hình saéc khoâng ñoàng maø boùng maùt
cuûa chuùng hoaøn toaøn khoâng sai bieät, laø choã quay veà cuûa caùc coâng ñöùc
lôùn. Naêm phaùp Ba-la-maät-ña treân cuõng vaäy, tuy moãi loaïi coù khaùc
nhöng do söï hoä trì cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, caùc töôùng sai bieät hoaøn toaøn
chaúng theå naém baét ñöôïc, laø choã nöông töïa coù ñaày ñuû oai ñöùc lôùn.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thaønh töïu coâng
ñöùc thuø thaéng roäng lôùn, thaønh töïu taát caû coâng ñöùc thuø thaéng, thaønh töïu
vieân maõn coâng ñöùc thuø thaéng, thaønh töïu voâ löôïng coâng ñöùc thuø thaéng,
thaønh töïu voâ soá coâng ñöùc thuø thaéng, thaønh töïu voâ bieân coâng ñöùc thuø
thaéng, thaønh töïu voâ ñaúng coâng ñöùc thuø thaéng, thaønh töïu voâ taän coâng
ñöùc thuø thaéng.
Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö vaäy, duøng caùc vaät baùu ñeå trang nghieâm thoï trì, ñoïc tuïng,
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen, y nhö kinh ñaõ noùi, tö duy
ñuùng lyù. Hoaëc coù ngöôøi nam ngöôøi nöõ khaùc cuõng bieân cheùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, coøn daïy cho ngöôøi khaùc thoï trì vaø löu
truyeàn cuøng khaép. Trong hai phöôùc ñöùc naøy, phöôùc naøo nhieàu hôn?
–Ta hoûi laïi oâng, neân traû lôøi theo yù oâng. Neáu coù thieän nam, thieän
nöõ naøo thænh ñöôïc xaù-lôïi Phaät cuûa ngöôøi khaùc ñöïng vaøo trong hoäp baùu,
ñeå choã cao raùo, laïi ñem caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn
saùng cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
Cuõng coù caùc thieän nam, thieän nöõ khaùc thænh xaù-lôïi Phaät, roài phaân
phaùt cho ngöôøi khaùc, chöøng baèng haït caûi, nhöõng ngöôøi kia cung kính
laõnh thoï vaø ñaët ñeå ñuùng nhö phaùp, laïi duøng voâ löôïng traøng hoa thöôïng
dieäu cho ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
YÙ oâng nghó sao? Hai phöôùc ñöùc naøy, phöôùc naøo thuø thaéng hôn?
Thieân ñeá Thích baïch:
–Baïch Theá Toân, theo con hieåu nghóa Phaät daïy, hai phöôùc ñöùc ñoù,
thì phöôùc ñöùc sau thuø thaéng hôn. Vì sao? Vì chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, vì caùc loaøi höõu tình maø vaän duïng taâm ñaïi Bi, neân ñoái vôùi
xaù-lôïi cuûa chö Phaät, ai cuùng döôøng, cung kính thì ñöôïc cöùu ñoä.
Khi saép vaøo Nieát-baøn Nhö Lai duøng söùc Tam-ma-ñòa nhö kim
cang, ñaäp vôõ thaân Kim cang gioáng nhö haït caûi, laïi duøng thaàn löïc ñaïi
Bi saâu roäng gia trì. Xaù-lôïi Phaät nhö vaäy, sau khi Nhö Lai nhaäp Nieát-
baøn, coù coù ngöôøi naøo ñöôïc moät haït xaù-lôïi duø nhoû baèng haït caûi, cuùng
döôøng, cung kính cuõng ñöôïc phöôùc voâ bieân, höôûng nhieàu söï an laïc
thuø thaéng ôû trong trôøi, ngöôøi, cho ñeán sau cuøng, chaám döùt ñöôïc caùc
khoå, cho neân ngöôøi ñem xaù-lôïi cho ngöôøi khaùc thì phöôùc ñöùc thuø
thaéng hôn.
Phaät khen Thieân ñeá Thích:
–Laønh thay, laønh thay, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Kieàu-thi-ca, ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neáu töï thoï trì cuùng döôøng, cung kính vaø löu
truyeàn cuøng khaép cho ngöôøi khaùc. Hai phöôùc naøy, phöôùc sau nhieàu
hôn. Vì sao? Vì do söï trao truyeàn cho ngöôøi khaùc, cho neân voâ löôïng,
voâ bieân höõu tình ñöôïc an laïc, lôïi ích.
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu coù ngöôøi ñoái vôùi nghóa lyù ñaõ ñöôïc
tuyeân thuyeát cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø nhö thaät phaân
bieät giaûi thích cho moïi ngöôøi, laøm cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt, ñaït ñöôïc
phöôùc ñöùc thuø thaéng hôn caû traêm ngaøn boäi phaàn coâng ñöùc cuûa ngöôøi
löu truyeàn. Cung kính Phaùp sö naøy nhö cung kính Phaät, cuõng nhö
phuïng söï ngöôøi phaïm haïnh ñaùng toân kính. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa töùc laø chö Phaät, chö Phaät töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa.
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng khaùc chö Phaät. Chö Phaät
khoâng khaùc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì chö Phaät ba ñôøi
ñeàu nöông töïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø tinh taán tu hoïc chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Neân bieát, baäc Phaïm haïnh ñaùng toân kính töùc laø Ñaïi Boà-taùt ñang
truï ôû baäc khoâng thoaùi chuyeån. Vò Ñaïi Boà-taùt naøy cuõng nöông töïa vaøo
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø tinh taán tu hoïc, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.
Haøng chuûng taùnh Thanh vaên cuõng nöông töïa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña maø tinh caàn tu hoïc, ñaéc quaû A-la-haùn.
Baäc chuûng taùnh Ñoäc giaùc cuõng nöông töïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø tinh taán tu hoïc, chöùng ñaéc Boà-ñeà Ñoäc giaùc.
Baäc chuûng taùnh Boà-taùt cuõng nöông töïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø tinh taán tu hoïc, vöôït qua caùc haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chöùng
nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh Boà-taùt, daàn daàn tu haønh caùc haïnh Boà-taùt,
ñöôïc truï ôû baäc Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Vì vaäy Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán duøng voâ
löôïng traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen vò Phaät hieän taïi thì neân cheùp kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, duøng voâ löôïng traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán
ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
Kieàu-thi-ca, khi vöøa chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ta quaùn
saùt nghóa naøy neân tö duy: “Ta neân y chæ vaøo ai ñeå an truï, ai xöùng ñaùng
laõnh thoï söï cuùng döôøng, cung kính cuûa Ta.” Khi nghó nhö vaäy, hoaøn
toaøn khoâng thaáy Trôøi, Ma, Phaïm, Ngöôøi, Phi nhaân naøo baèng Ta...
huoáng gì laø hôn Ta, cho neân Ta laïi tö duy: “Ta neân y chæ vaøo phaùp quaû
vò Giaùc ngoä cao toät maø Ta ñaõ chöùng. Phaùp naøy saâu xa, tòch tónh, vi
dieäu. Ta seõ y chæ laïi phaùp naøy ñeå an truï, cuùng döôøng, cung kính, ñoù laø
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.”
Kieàu-thi-ca, Ta ñaõ thaønh Phaät, coøn nöông töïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuùng döôøng, cung kính, huoáng chi caùc thieän nam, thieän nöõ
muoán caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø laïi khoâng nöông töïa vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeå tinh taán tu hoïc, cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, ngôïi khen. Vì sao? Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù
theå sinh ra chuùng Ñaïi Boà-taùt, töø chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy sinh ra chö Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Nöông töïa vaøo chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñöôïc sinh ra.
Vì vaäy Kieàu-thi-ca, thieän nam, thieän nöõ hoaëc cuûa Boà-taùt thöøa,
hoaëc cuûa Ñoäc giaùc thöøa, hoaëc cuûa Thanh vaên thöøa... ñeàu phaûi tinh taán
tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng voâ löôïng traøng hoa thöôïng dieäu cho
ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Vì sao? Vì
Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø Boà-taùt thöøa, coát yeáu nöông töïa vaøo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña ñeå tinh taán tu hoïc, ñaït ñeán cöùu caùnh.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa caùc
höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä, ñeàu laøm cho hoï an truï ôû möôøi neûo nghieäp
thieän. YÙ oâng nghó sao? Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do nhaân duyeân aáy
coù ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc chaêng?
–Baïch Theá Toân, phöôùc ñöùc ñoù raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát
nhieàu!
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, ñoïc tuïng cho ngöôøi, hoaëc bieân cheùp löu truyeàn cuøng khaép,
thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy phöôùc ñöùc ñöôïc nhieàu hôn treân. Vì
sao? Kieàu-thi-ca, vì trong taïng bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
cho ñeán taát caû phaùp voâ laäu. Caùc thieän nam, thieän nöõ ñaõ hoïc, ñang
hoïc, seõ hoïc trong ñoù hoaëc ñaõ nhaäp, ñang nhaäp, seõ nhaäp Chaùnh taùnh
ly sinh cuûa chuûng taùnh Thanh vaên, daàn daàn cho ñeán ñaõ chöùng, ñang
chöùng, seõ chöùng quaû A-la-haùn, hoaëc ñaõ nhaäp, ñang nhaäp, seõ nhaäp
Chaùnh taùnh ly sinh cuûa chuûng taùnh Ñoäc giaùc, daàn daàn cho ñeán ñaõ
chöùng, ñang chöùng, seõ chöùng Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Hoaëc ñaõ nhaäp, ñang
nhaäp, seõ nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa chuûng taùnh Boà-taùt, daàn daàn tu
www.daitangkinh.org
haønh caùc haïnh Boà-taùt, ñaõ chöùng, ñang chöùng, seõ chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.
Kieàu-thi-ca, trong taïng bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ
thuyeát taát caû phaùp voâ laäu, ñoù laø Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh
töï taùnh; caûnh giôùi chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn;
caûnh giôùi ñoaïn cho ñeán caûnh giôùi voâ vi; Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo;
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; boán Tónh löï, boán Voâ löôïng,
boán Ñònh voâ saéc; taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù ñeä; phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö
Lai; baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng; möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng;
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát
caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng, voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc ñeàu laø taát caû phaùp voâ laäu
ñöôïc tuyeân thuyeát trong ñaây.


QUYEÅN 504
Phaåm 8: PHÖÔÙC TUÏ (2)
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo daïy cho moät
höõu tình an truï quaû Döï löu thì seõ ñöôïc phöôùc ñöùc coøn nhieàu hôn giaùo
hoùa caùc höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä ñeàu an truï nôi möôøi neûo nghieäp
thieän. Vì sao? Vì khi caùc höõu tình an truï nôi möôøi neûo nghieäp thieän thì
vaãn chöa thoaùt haún caûnh giôùi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû. Neáu caùc
höõu tình truï ôû quaû Döï löu, lieàn vónh vieãn thoaùt khoûi caùc ñöôøng aùc
hieåm, huoáng chi laø giaùo hoùa, laøm cho hoï an truï quaû vò Nhaát lai, Baát
hoaøn, A-la-haùn, seõ ñaït ñöôïc phöôùc ñöùc thuø thaéng hôn kia raát nhieàu.
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa caùc höõu tình ôû
chaâu Thieäm-boä ñeàu ñöôïc an truï quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-
haùn, ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc, nhöng khoâng baèng coù ngöôøi giaùo hoùa chæ
moät höõu tình, an truï nôi Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì sao? Vì coâng ñöùc cuûa Ñoäc
giaùc Boà-ñeà hôn Döï löu... gaáp traêm ngaøn laàn.
Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa caùc höõu tình ôû
chaâu Thieäm-boä ñeàu an truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà, tuy ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc,
nhöng khoâng baèng coù ngöôøi giaùo hoùa moät höõu tình ñaït ñöôïc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì neáu giaùo hoùa höõu tình ñaït ñöôïc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, thì laøm cho Phaät nhaõn ôû theá gian khoâng ñoaïn tuyeät.
Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì do coù Ñaïi Boà-taùt, lieàn coù quaû Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, cuõng coù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc chuyeån phaùp luaân vi dieäu cöùu ñoä caùc höõu tình. Caùc Ñaïi Boà-
taùt ñeàu nöông töïa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc thaønh töïu. Vì theá?
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa cho ngöôøi khaùc ñoïc tuïng. Neáu bieân cheùp truyeàn
baù cuøng khaép thì ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu hôn tröôøng hôïp treân voâ löôïng,
voâ bieân. Vì sao? Vì trong taïng bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho
www.daitangkinh.org
ñeán phaùp laønh cuûa theá gian vaø xuaát theá gian nöông töïa phaùp laønh naøy
thì theá gian lieàn coù doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö só;
boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù; cuõng coù
Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng; cuõng coù quaû Döï löu,
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, taát caû Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; cuõng coù quaû Döï löu cho
ñeán coù quaû vò cuûa chö Phaät.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû chaâu Thieäm-
boä laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû boán ñaïi chaâu ñeàu
ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän. YÙ oâng nghó sao? Noùi coù khaùc treân
khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû boán ñaïi chaâu
laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû tieåu thieân giôùi ñeàu
khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû tieåu thieân giôùi
laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû trung thieân giôùi ñeàu
khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû trung thieân
giôùi laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû ñaïi thieân giôùi
ñeàu ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän. YÙ oâng nghó sao? Noùi coù khaùc
treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû ñaïi thieân giôùi
laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû möôøi phöông haèng haø
sa theá giôùi ñeàu ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän. YÙ oâng nghó sao?
Noùi coù khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû möôøi phöông
haèng haø sa theá giôùi laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû
taát caû theá giôùi möôøi phöông ñeàu ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän. YÙ
oâng nghó sao? Noùi coù khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa caùc
höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä, ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng,
boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng. YÙ oâng nghó sao? Caùc thieän nam,
thieän nöõ naøy nhôø nhaân duyeân aáy maø ñöôïc phöôùc coù nhieàu chaêng?

–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu!
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa cho ngöôøi khaùc ñoïc tuïng. Neáu bieân cheùp löu truyeàn
cuøng khaép, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu
hôn tröôøng hôïp treân. Vì sao? Kieàu-thi-ca, trong nghóa bí maät Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán taát caû phaùp voâ laäu, caùc thieän nam, thieän
nöõ ñaõ hoïc, seõ hoïc, ñang hoïc trong ñoù; hoaëc coù ngöôøi ñaõ nhaäp, ñang
nhaäp, seõ nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh chuûng taùnh Thanh vaên, daàn daàn cho
ñeán ñaõ chöùng, ñang chöùng, seõ chöùng quaû A-la-haùn; hoaëc coù ngöôøi ñaõ
nhaäp, ñang nhaäp, seõ nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa chuûng taùnh Ñoäc
giaùc, daàn daàn cho ñeán ñaõ chöùng, ñang chöùng, seõ chöùng Ñoäc giaùc Boà-
ñeà; hoaëc coù ngöôøi ñaõ nhaäp, ñang nhaäp, seõ nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
chuûng taùnh Boà-taùt, daàn daàn tu haønh caùc haïnh Boà-taùt ñaõ chöùng ñaéc,
ñang chöùng ñaéc, seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Kieàu-thi-ca, trong taïng bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ
thuyeát taát caû phaùp voâ laäu. Ñoù laø Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng, hoaëc voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc, taát caû phaùp voâ laäu
ñeàu ñöôïc thuyeát trong ñaây.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa moät
höõu tình an truï quaû Döï löu ñöôïc phöôùc ñöùc, coøn nhieàu hôn giaùo hoùa
caùc höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng. Vì sao? Vì caùc höõu tình tuy
an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng
nhöng vaãn khoâng thoaùt khoûi coõi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû. Neáu caùc
höõu tình an truï quaû Döï löu, lieàn ñöôïc chaám döùt, thoaùt khoûi caùc ñöôøng
hieåm aùc, huoáng chi laø giaùo hoùa hoï an truï quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-
haùn seõ ñaït ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc maø treân kia khoâng baèng.
Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa caùc höõu tình
ôû chaâu Thieäm-boä, ñeàu ñöôïc an truï quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-
la-haùn, tuy ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc nhöng vaãn khoâng baèng coù ngöôøi
giaùo hoùa moät höõu tình, laøm cho vò aáy ñöôïc an truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì
sao? Vì coâng ñöùc cuûa Ñoäc giaùc Boà-ñeà thuø thaéng hôn Döï löu... gaáp
traêm ngaøn laàn.
www.daitangkinh.org
Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa höõu tình ôû
chaâu Thieäm-boä, ñeàu ñöôïc an truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà, tuy ñöôïc nhieàu
phöôùc ñöùc nhöng vaãn khoâng baèng coù ngöôøi giaùo hoùa moät ngöôøi ñaït
ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì neáu giaùo hoùa höõu tình, laøm
cho ñaït ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì laøm cho Phaät nhaõn ôû theá
gian khoâng ñoaïn tuyeät. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì do coù Ñaïi Boà-taùt, neân
coù quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, cuõng
coù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä
thoaùt chuùng höõu tình. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu nöông töïa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø thaønh töïu. Vì theá, Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ,
bieân cheùp kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, hoaëc chuyeàn tay
nhau bieân cheùp, truyeàn baù cuøng khaép, ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu hôn treân
voâ löôïng, voâ bieân. Vì sao? Vì trong taïng bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa cho ñeán phaùp laønh theá gian vaø xuaát theá gian. Nöông töïa phaùp
laønh naøy thì theá gian lieàn coù doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán coù quaû
vò cuûa chö Phaät.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû chaâu Thieäm-
boä laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû boán ñaïi chaâu,
ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm
Thaàn thoâng. YÙ oâng nghó sao? Noùi coù khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû boán ñaïi chaâu
laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû tieåu thieân giôùi, ñeàu
laøm cho an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn
thoâng. YÙ oâng nghó sao? Noùi coù khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû tieåu thieân giôùi
laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû trung thieân giôùi, ñeàu
an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng.
YÙ oâng nghó sao? Noùi coù khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû trung thieân
giôùi laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû ñaïi thieân giôùi
ñeàu an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn
thoâng. YÙ oâng nghó sao? Noùi coù khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû ñaïi thieân giôùi
laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình ôû möôøi phöông haèng haø
sa theá giôùi, ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ
saéc, naêm Thaàn thoâng. YÙ oâng nghó sao? Noùi coù khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, gaùc vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû möôøi phöông
haèng haø sa theá giôùi naøy laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa höõu tình
ôû taát caû theá giôùi möôøi phöông ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng. YÙ oâng nghó sao? Noùi coù
khaùc treân khoâng?
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån
tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, thì ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc hôn
vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû moät chaâu Thieäm-boä ñeàu ñöôïc an truï möôøi
neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm
Thaàn thoâng, cuõng hôn vieäc giaùc hoùa höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, cuõng hôn
vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, cuõng hôn vieäc giaùo hoùa
höõu tình ôû trung thieân theá giôùi, cuõng hôn vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû ñaïi
thieân theá giôùi, cuõng hôn vieäc giaùo hoùa höõu tình ôû möôøi phöông haèng
haø sa theá giôùi, cuõng hôn vieäc giaùo hoùa heát höõu tình ôû möôøi phöông theá
giôùi ñeàu ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng.
Kieàu-thi-ca, trong ñaây, tö duy ñuùng lyù, nghóa laø chaúng phaûi hai,
chaúng phaûi khoâng hai haønh, chæ vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät neân tö
duy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Nhö vaäy cho
ñeán vì chaúng phaûi hai, chaúng phaûi khoâng hai haønh, chæ vì caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, neân tö duy trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, duøng voâ löôïng moân ñeå thuyeát giaûng
cho ngöôøi khaùc, baèng caùch tuyeân thuyeát, hieån thò, khai saùng, dieãn giaûi,
giaûi thích roõ raøng phaân bieät yù nghóa ñeå hoï hieåu deã daøng thì ñöôïc phöôùc
ñöùc nhieàu hôn töï mình laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö
duy ñuùng lyù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa gaáp voâ löôïng laàn.
Kieàu-thi-ca, trong ñaây nghóa lyù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø nghóa
lyù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, khoâng neân duøng hai töôùng ñeå
quaùn, cuõng khoâng neân duøng khoâng hai töôùng ñeå quaùn, chaúng phaûi laø
coù töôùng, chaúng phaûi laø voâ töôùng, chaúng phaûi laø nhaäp, chaúng phaûi laø
xuaát, chaúng phaûi laø taêng, chaúng phaûi laø giaûm, chaúng phaûi laø nhieãm,
www.daitangkinh.org
chaúng phaûi laø tònh, chaúng phaûi laø sinh, chaúng phaûi laø dieät, chaúng phaûi
laø laáy, chaúng phaûi laø boû, chaúng phaûi laø chaáp, chaúng phaûi laø baát chaáp,
chaúng phaûi laø truï, chaúng phaûi laø khoâng truï, chaúng phaûi laø thaät, chaúng
phaûi laø khoâng thaät, chaúng phaûi laø hôïp, chaúng phaûi laø tan, chaúng phaûi
laø töông öng, chaúng phaûi laø khoâng töông öng, chaúng phaûi laø ít phaàn,
chaúng phaûi laø chaúng ít phaàn, chaúng phaûi laø toaøn phaàn, chaúng phaûi laø
chaúng phaûi toaøn phaàn, chaúng phaûi laø nhaân duyeân, chaúng phaûi laø
chaúng phaûi nhaân duyeân, chaúng phaûi laø phaùp, chaúng phaûi laø chaúng
phaûi phaùp, chaúng phaûi laø chaân nhö, chaúng phaûi laø chaúng phaûi chaân
nhö, chaúng phaûi laø thaät teá, chaúng phaûi laø chaúng phaûi thaät teá. Nghóa lyù
nhö vaäy coù voâ löôïng moân.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo töï mình ñoái vôùi
kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chí taâm laéng nghe, thoï
trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, duøng voâ löôïng phaùp moân
giaûng roäng cho ngöôøi khaùc, tuyeân thuyeát, hieån thò, khai saùng, giaûi thích
roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù laøm cho ngöôøi kia deã hieåu, thì ñöôïc phöôùc
ñöùc nhieàu hôn phöôùc ñöùc treân voâ löôïng, voâ bieân.
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù phaûi duøng caùc loaïi
vaên nghóa thieän xaûo ñeå tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho
ngöôøi khaùc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Caùc thieän nam,
thieän nöõ phaûi duøng caùc loaïi vaên nghóa thieän xaûo ñeå tuyeân thuyeát Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ngöôøi khaùc.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ coù theå duøng caùc loaïi vaên
nghóa thieän xaûo ñeå tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho
ngöôøi khaùc, thì thaønh töïu voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc lôùn khoâng theå
nghó baøn.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo troïn ñôøi mình, duøng voâ
löôïng traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeøn saùng vaø ñuû loaïi vaät duïng khaùc
maø cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû möôøi phöông voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi.
Coù caùc thieän nam, thieän nöõ, töï mình ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu
hoïc, tö duy ñuùng lyù; laïi theo caùc loaïi vaên nghóa thieän xaûo, duøng voâ
löôïng moân ñeå giaûng roäng cho ngöôøi khaùc baèng caùch tuyeân thuyeát,
trình baøy, dieãn giaûng, giaûi thích roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù ñeå ngöôøi
kia deã hieåu, thì seõ ñöôïc phöôùc ñöùc hôn treân raát nhieàu. Vì sao? Vì chö
Phaät ba ñôøi ñeàu nöông töïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå tinh taán tu
hoïc, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ôû voâ löôïng, voâ
bieân ñaïi kieáp, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, sieâng naêng tu hoïc Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Coøn coù thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, chí
taâm, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù; laïi
duøng caùc loaïi vaên nghóa thieän xaûo, duø chæ trong choác laùt thuyeát giaûng
cho ngöôøi khaùc baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy, khai saùng, dieãn
giaûng, giaûi thích roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù ñeå cho hoï deã hieåu, thì
ñöôïc phöôùc ñöùc hôn treân raát nhieàu.
Kieàu-thi-ca, ngöôøi coøn höõu sôû ñaéc nghóa laø thieän nam, thieän nöõ,
khi tu haønh boá thí, lieàn nghó nhö vaày: “Ta laø ngöôøi boá thí, ngöôøi kia laø
keû nhaän, ñaây laø quaû cuûa söï boá thí, thí vaø vaät thí.” Khi ngöôøi kia tu boá
thí nhö vaäy goïi laø truï boá thí chöù khoâng goïi Boá thí ba-la-maät-ña.
Khi tu Tònh giôùi, laïi nghó nhö vaày: “Ta tu trì giôùi, vì ñeå hoä trì
giôùi. Ñaây laø quaû cuûa giôùi vaø giôùi ñöôïc trì.” Khi ngöôøi kia tu giôùi nhö
vaäy goïi laø truï tònh giôùi chöù khoâng phaûi Tònh giôùi ba-la-maät-ña.
Khi tu An nhaãn laïi nghó nhö vaày: “Ta tu an nhaãn, vì ñeå hoä trì söï
coá kia. Ñaây laø quaû cuûa nhaãn nhuïc vaø töï taùnh nhaãn nhuïc.” Khi ngöôøi
kia tu nhaãn nhö vaäy goïi laø truï an nhaãn chöù khoâng phaûi An nhaãn ba-
la-maät-ña.
Khi tu Tinh taán, laïi nghó nhö vaày: “Ta tu tinh taán vì ñeå ñoaïn tröø
söï bieáng nhaùc. Ñaây laø quaû tinh taán vaø töï taùnh tinh taán.” Khi ngöôøi
kia tu tinh taán nhö vaäy goïi laø truï tinh taán chöù khoâng phaûi Tinh taán ba-
la-maät-ña.
Khi tu tónh löï, laïi nghó nhö vaày: “Ta tu thieàn ñònh, kia laø caûnh
tònh, ñaây laø quaû tònh vaø töï taùnh ñònh.” Khi ngöôøi kia tu thieàn ñònh nhö
vaäy goïi laø truï tónh löï chöù khoâng phaûi Tónh löï ba-la-maät-ña.
Khi tu Baùt-nhaõ laïi nghó nhö vaày: “Ta tu trí tueä, kia laø caûnh tueä,
ñaây laø quaû tueä vaø töï taùnh tueä.” Khi ngöôøi kia tu trí tueä nhö vaäy goïi laø
www.daitangkinh.org
truï Baùt-nhaõ chöù khoâng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.

Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy duøng höõu sôû ñaéc laøm
phöông tieän, cho neân khoâng ñöôïc vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña laø
Boá thí...
Luùc ñoù, trôøi Ñeá Thích lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt laøm sao tu haønh saùu phaùp Ba-la-
maät-ña laø Boá thí… ñöôïc vieân maõn?
–Khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh boá thí, khoâng nghó mình cho, ngöôøi
nhaän, quaû thí vaø vaät cho. Nhö vaäy, cho ñeán khi tu haønh Baùt-nhaõ, khoâng
nghó mình laø ngöôøi trí tueä, caûnh tueä, quaû tueä vaø töï taùnh tueä. Vì duøng voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän cho neân Ñaïi Boà-taùt lieàn ñöôïc vieân maõn saùu
phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí...
–Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt neân duøng trí tueä voâ sôû ñaéc nhö vaäy
vaø caùc vaên nghóa thieän xaûo ñeå tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí
ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì ôû ñôøi vò lai seõ coù caùc thieän nam, thieän nöõ,
duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, vì ngöôøi khaùc tuyeân thuyeát töông tôï
Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Ngöôøi môùi phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, nghe thuyeát töông tôï Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-
maät-ña, taâm lieàn meâ laàm, thoaùi thaát trung ñaïo; cho neân phaûi duøng trí
tueä voâ sôû ñaéc vaø caùc loaïi vaên nghóa thieän xaûo vì ngöôøi phaùt taâm caàu
quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-
maät-ña.
–Baïch Theá Toân, sao goïi laø tuyeân thuyeát töông tôï Baùt-nhaõ, Tónh
löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña?
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ tuyeân thuyeát saùu phaùp Ba-la-maät-
ña nhö Baùt-nhaõ... höõu sôû ñaéc, nhö vaäy goïi laø tuyeân thuyeát töông tôï
Baùt-nhaõ, Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, sao goïi laø caùc thieän nam, thieän nöõ laïi tuyeân
thuyeát saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Baùt-nhaõ... höõu sôû ñaéc?
Phaät daïy:
–Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ vì ngöôøi phaùt taâm caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät maø tuyeân thuyeát saéc cho ñeán thöùc laø thöôøng hoaëc
voâ thöôøng, laïc hoaëc khoå, ngaõ hoaëc voâ ngaõ, tònh hoaëc baát tònh. Nhö vaäy
cho ñeán tuyeân thuyeát trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng
laø thöôøng hoaëc voâ thöôøng, laïc hoaëc khoå, ngaõ hoaëc voâ ngaõ, tònh hoaëc
baát tònh. Coøn noùi nhö vaày: “Neáu ai coù theå y cöù vaøo caùc phaùp nhö vaäy
ñeå tu haønh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, thì goïi laø tu haønh
Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.”
Laïi noùi nhö vaày:
–Ngöôøi tu haønh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, phaûi neân
caàu saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, hoaëc thöôøng hoaëc voâ thöôøng,
hoaëc laïc hoaëc khoå, hoaëc ngaõ hoaëc voâ ngaõ, hoaëc tònh hoaëc baát tònh. Neáu
coù theå caàu caùc phaùp nhö vaäy maø tu haønh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-
maät-ña, thì goïi laø tu haønh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.
Kieàu-thi-ca, neáu coù ngöôøi caàu saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
nhö vaày, laø thöôøng hoaëc voâ thöôøng, hoaëc khoå hoaëc laïc, hoaëc ngaõ hoaëc
voâ ngaõ, hoaëc tònh hoaëc baát tònh, nöông töïa caùc phaùp naøy maø tu haønh
Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, thì Ta goïi laø tu haønh töông tôï
Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña coù sôû ñaéc.
Kieàu-thi-ca, neáu tuyeân thuyeát nhö treân, neân bieát ñeàu laø tuyeân
thuyeát töông tôï Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña coù sôû ñaéc.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo vì ngöôøi phaùt
taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí
ba-la-maät-ña, noùi nhö vaày: “Laïi ñaây thieän nam, ta seõ daïy cho oâng tu
hoïc Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Neân y theo lôøi daïy cuûa ta
maø tu hoïc, seõ mau choùng an truï ñòa ñaàu tieân cho ñeán ñòa thöù möôøi
cuûa Boà-taùt.”
Kieàu-thi-ca, ngöôøi ñoù duøng coù töôùng vaø coù sôû ñaéc laøm phöông
tieän, y vaøo söï voïng töôûng veà giai ñoaïn, daïy tu Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí
ba-la-maät-ña, goïi laø tuyeân thuyeát töông tôï Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-
la-maät-ña.
taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Noùi nhö vaày: “Laïi ñaây thieän nam, ta seõ daïy cho oâng tu hoïc Baùt-nhaõ
cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Neân ngöôi y theo lôøi daïy cuûa ta maø tu
hoïc, thì mau choùng vöôït qua baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc... choùng nhaäp
www.daitangkinh.org
vaøo Chaùnh taùnh ly sinh Boà-taùt, ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa caùc Boà-taùt
vaø thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt coù theå ôû taát caû coõi Phaät möôøi
phöông ñeå cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá
Toân. Do ñoù, mau chöùng trí Nhaát thieát trí.”
Kieàu-thi-ca, ngöôøi kia duøng coù töôùng vaø coù sôû ñaéc laøm phöông
tieän, y vaøo söï vieäc töôûng veà giai ñoaïn, daïy tu haønh Baùt-nhaõ cho ñeán
Boá thí ba-la-maät-ña, thì goïi laø tuyeân thuyeát töông tôï Baùt-nhaõ cho ñeán
Boá thí ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ baûo ngöôøi
Chuûng taùnh Boà-taùt thöøa raèng: “Neáu ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc,
tö duy ñuùng lyù, nhaát ñònh seõ ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc.”
tieän neân noùi nhö vaäy, goïi laø tuyeân thuyeát töông tôï Baùt-nhaõ cho ñeán Boá
thí ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ baûo ngöôøi
Chuûng taùnh Boà-taùt thöøa raèng: “OÂng ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân ba ñôøi,
töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán roát raùo, coù ñöôïc bao nhieâu caên laønh ñeàu
neân tuøy hyû, taäp hôïp taát caû vì caùc höõu tình maø hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.”
tieän, neân noùi nhö vaäy, thì goïi laø tuyeân thuyeát töông tôï Baùt-nhaõ cho ñeán
Boá thí ba-la-maät-ña.
Baáy giôø Thieân ñeá Thích laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, sao goïi laø tuyeân thuyeát chaân chaùnh Baùt-nhaõ cho
ñeán Boá thí ba-la-maät-ña?
Phaät day:
–Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña goïi laø
tuyeân thuyeát chaân chaùnh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.
–Sao goïi laø caùc thieän nam, thieän nöõ duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông
tieän, tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña?
Phaät daïy:
–Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ vì ngöôøi phaùt taâm Boà-ñeà
Ñaïi thöøa maø tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, noùi
nhö vaày: “Thieän nam ñeán ñaây, oâng neân tu Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-
la-maät-ña. Khi oâng ñang tu khoâng neân quaùn saùt saéc cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng, hoaëc thöôøng hoaëc voâ thöôøng, hoaëc khoå hoaëc laïc, hoaëc ngaõ
hoaëc voâ ngaõ, hoaëc tònh hoaëc baát tònh.” Vì sao? Thieän nam, vì saéc, töï
taùnh khoâng cuûa saéc, cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, töï taùnh khoâng cuûa trí
Nhaát thieát töôùng. Töï taùnh saéc naøy töùc chaúng phaûi töï taùnh, cho ñeán töï
taùnh trí Nhaát thieát töôùng naøy töùc chaúng phaûi töï taùnh. Neáu chaúng phaûi
töï taùnh töùc laø Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ
cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña naøy thì saéc, cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Phaùp kia thöôøng voâ thöôøng, khoå laïc, ngaõ
voâ ngaõ, tònh baát tònh, cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì trong
ñaây khoâng coù saéc... coù theå naém baét ñöôïc, huoáng gì phaùp kia thöôøng voâ
thöôøng, khoå laïc, ngaõ voâ ngaõ, tònh baát tònh coù theå naém baét ñöôïc. “Thieän
nam, neáu oâng coù theå tu Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña nhö theá,
thì goïi laø tu Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.”
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy noùi nhöõng lôøi nhö vaäy
goïi laø tuyeân thuyeát chaân chaùnh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.
taâm Ñaïi thöøa Boà-ñeà, tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-
ña, noùi nhö vaày: “Thieän nam haõy ñeán ñaây, ta seõ daïy cho oâng tu hoïc
Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Khi oâng tu hoïc chôù quaùn coù
moät chuùt phaùp coù theå truï, coù theå vöôït, coù theå nhaäp, coù theå ñaéc, coù theå
chöùng, coù theå laéng nghe, seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc thuø thaéng vaø coù theå
tuøy hyû hoài höôùng ñeán Boà-ñeà. Vì sao? Thieän nam, vì ñoái vôùi Baùt-nhaõ
cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña naøy, hoaøn toaøn khoâng coù chuùt phaùp naøo
coù theå truï, coù theå vöôït, coù theå nhaäp, coù theå ñaéc, coù theå chöùng, coù theå
laéng nghe, seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc thuø thaéng vaø coù theå tuøy hyû hoài
höôùng ñeán Boà-ñeà. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng.
Neáu töï taùnh khoâng thì khoâng thaät coù. Neáu khoâng thaät coù thì laø Baùt-
nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-
la-maät-ña, hoaøn toaøn khoâng coù moät chuùt phaùp gì coù nhaäp, coù xuaát, coù
sinh, coù dieät, coù ñoaïn, coù thöôøng, coù moät, coù khaùc, coù ñeán, coù ñi maø
coù theå naém baét ñöôïc.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ noùi nhöõng lôøi aáy ngöôïc laïi
www.daitangkinh.org
vôùi taát caû nhöõng ñieàu ñaõ noùi ôû trong caùc phaàn treân, thì goïi laø tuyeân
thuyeát chaân chaùnh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.
Vì vaäy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ, neân ñoái vôùi kinh
ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän,
neân duøng caùc loaïi vaên nghóa thieän xaûo ñeå thuyeát giaûng cho ngöôøi khaùc
baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy, khai saùng giaûi thích roõ raøng, phaân
bieät nghóa lyù ñeå ngöôøi kia deã hieåu.
Kieàu-thi-ca, do nhaân duyeân naøy neân Nhö Lai noùi raèng: “Neáu caùc
thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö
duy ñuùng lyù, laïi duøng caùc loaïi vaên nghóa thieän xaûo duø chæ trong choác
laùt thuyeát giaûng cho ngöôøi khaùc baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy khai
saùng, dieãn giaûng, giaûi thích roõ raøng phaân bieät nghóa lyù ñeå hoï deã hieåu,
thì ñaït ñöôïc coâng ñöùc hôn treân raát nhieàu.
höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä, caùc höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, caùc höõu tình
ôû tieåu thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû trung thieân theá giôùi, caùc höõu tình
ôû ñaïi thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi,
caùc höõu tình ôû möôøi phöông voâ bieân theá giôùi ñeàu an truï quaû Döï löu,
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà. YÙ oâng nghó sao? Caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy, do nhaân duyeân coù ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc
khoâng?
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, duøng voâ löôïng moân vaên nghóa thieän xaûo thuyeát giaûng
cho ngöôøi khaùc baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy, dieãn giaûng, giaûi
thích roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù ñeå hoï deã hieåu, laïi noùi nhö vaày:
“Thieän nam ñeán ñaây, oâng neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí
taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, thoâng thuoäc raønh reõ, tö duy ñuùng lyù
vaø neân sieâng naêng tu hoïc theo phaùp moân naøy.
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc hôn treân raát
nhieàu. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì taát caû quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-
la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy phaùt sinh.
höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä, caùc höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, caùc höõu tình ôû
tieåu thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû trung thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû
ñaïi thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi, ñeàu
phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, hoaëc an truï nôi baäc khoâng thoaùi
chuyeån cuûa Boà-taùt. YÙ oâng nghó sao? Thieän nam, thieän nöõ naøy do nhaân
duyeân aáy maø ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc khoâng?
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, duøng voâ löôïng phaùp moân, vaên nghóa thieän xaûo thuyeát
giaûng cho ngöôøi khaùc baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy, khai saùng,
giaûi thích roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù ñeå hoï deã hieåu.
–Thieän nam, haõy ñeán ñaây! OÂng neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, thoâng thuoäc raønh reõ, tö
duy ñuùng lyù vaø neân tin hieåu ñuùng ñaén theo phaùp moân naøy. Neáu tin
hieåu ñuùng ñaén roài thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu
tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc thì coù theå chöùng ñaéc taát caû
phaùp trí. Neáu chöùng ñaéc taát caû phaùp trí thì tu hoïc taêng ích vieân maõn
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu tu hoïc taêng ích vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña lieàn chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Kieàu-thi-ca, thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc hôn
treân raát nhieàu. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì taát caû Ñaïi Boà-taùt môùi phaùt taâm
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, taát caû Ñaïi Boà-taùt an truï baäc khoâng thoaùi
chuyeån cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñeàu laø do Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña phaùt sinh.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä, caùc
höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, caùc höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, caùc höõu
tình ôû trung thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, caùc höõu
tình ôû möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi, ñeàu ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Coøn coù caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, duøng voâ löôïng moân vaên nghóa thieän xaûo thuyeát giaûng
www.daitangkinh.org
cho ngöôøi khaùc baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy, khai saùng, giaûi
thích roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù ñeå hoï deã hieåu.
Laïi noùi raèng:
–Thieän nam haõy ñeán ñaây, oâng neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy maø chí taâm laéng nghe thoï trì, ñoïc tuïng, thoâng thuoäc raønh
reõ, tö duy ñuùng lyù vaø neân tin hieåu ñuùng ñaén phaùp moân naøy. Neáu tin
hieåu ñuùng ñaén thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu tu
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì coù theå chöùng ñaéc taát caû phaùp trí.
Neáu chöùng ñaéc taát caû phaùp trí thì tu hoïc, taêng ích vieân maõn Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña. Neáu tu hoïc, taêng ích vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
lieàn chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ
gaëp moät vò Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, duøng voâ löôïng moân, vaên nghóa thieän xaûo thuyeát
giaûng cho ngöôøi, baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy, khai saùng, dieãn
giaûng, giaûi thích roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù ñeå hoï deã hieåu.
–Thieän nam laïi ñaây, oâng neân thuyeát giaûng ñieàu naøy nhö treân.
Kieàu-thi-ca, thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc hôn treân raát
nhieàu.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä, caùc höõu tình
ôû boán ñaïi chaâu, caùc höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû trung
thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, caùc höõu tình ôû möôøi
phöông haèng haø sa theá giôùi, ñeàu ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån nôi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Coù caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, duøng voâ löôïng moân vaên nghóa thieän xaûo
thuyeát giaûng cho ngöôøi, baèng caùch tuyeân thuyeát, trình baøy, khai saùng,
dieãn giaûng, giaûi thích roõ raøng, phaân bieät nghóa lyù ñeå hoï deã hieåu. Trong
ñoù coù moät ngöôøi noùi nhö vaày:
–Nay, toâi muoán mau choùng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cöùu ñoä caùc höõu tình thoaùt khoûi nhöõng khoå sinh töû. Neáu thieän nam,
thieän nöõ naøo vì muoán thaønh töïu ñieàu kia, thì duøng voâ löôïng moân vaên
nghóa kheùo leùo thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, baèng caùch tuyeân
thuyeát, trình baøy, khai saùng, dieãn giaûng, giaûi thích roõ raøng, phaân bieät
nghóa lyù ñeå hoï deã hieåu. Kieàu-thi-ca, thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc
phöôùc ñöùc hôn treân raát nhieàu.

–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt nhö theá ñaõ gaàn quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Phaûi neân ñem Boá thí ba-la-maät-ña cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña daïy baûo, trao truyeàn cho vò aáy, cho ñeán
ñem trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng daïy baûo, trao
truyeàn cho vò aáy, neân ñem y phuïc, thöùc aên uoáng, ngoïa cuï, thuoác men
toát nhaát, tuøy theo söï caàn duøng cuûa vò aáy maø cuùng döôøng caùc vaät caù
nhaân khaùc.
Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ coù theå duøng taøi thí,
phaùp thí nhö vaäy maø cuùng döôøng cho vò Ñaïi Boà-taùt kia, thì thieän nam,
thieän nöõ naøy, ñaït ñöôïc coâng ñöùc hôn treân raát nhieàu. Vì sao? Vì Ñaïi
Boà-taùt ñoù, nhôø söï cuùng döôøng taøi thí, phaùp thí nhö vaäy, neân mau choùng
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Khi aáy Cuï thoï Thieän Hieän baûo Thieân ñeá Thích:
–Laønh thay, laønh thay! OÂng ñaõ khuyeán khích Ñaïi Boà-taùt kia, laïi
coù theå giöõ gìn Ñaïi Boà-taùt, cuõng coù theå hoä trì Ñaïi Boà-taùt kia. Nay oâng
ñaõ laøm nhöõng vieäc cuûa vò Thaùnh ñeä töû Phaät laøm. Vì sao? Kieàu-thi-ca,
caùc vò Thaùnh ñeä töû cuûa taát caû Nhö Lai, vì muoán lôïi laïc caùc höõu tình,
neân duøng phöông tieän khuyeán khích Ñaïi Boà-taùt kia, laøm cho vò aáy
mau choùng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Duøng taøi thí, phaùp thí
cuùng döôøng, giöõ gìn, sieâng naêng hoä trì, giuùp ñôõ Ñaïi Boà-taùt kia, laøm
cho vò aáy mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì taát caû vieäc
thuø thaéng söï ôû theá gian cuûa Nhö Lai, Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñeàu do
Ñaïi Boà-taùt kia maø ñöôïc xuaát hieän. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì neáu khoâng
coù Ñaïi Boà-taùt phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khoâng coù Ñaïi
Boà-taùt coù theå hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng. Neáu khoâng coù Ñaïi Boà-taùt hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho ñeán
trí Nhaát thieát töôùng, thì khoâng coù Ñaïi Boà-taùt coù theå chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Neáu khoâng coù Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät thì khoâng coù caùc vieäc thuø thaéng ôû theá gian cuûa Nhö Lai,
Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Kieàu-thi-ca, do coù Ñaïi Boà-taùt phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, lieàn coù Ñaïi Boà-taùt hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng.
Do coù Ñaïi Boà-taùt hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát
www.daitangkinh.org
thieát töôùng, neân coù Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Do coù Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån
phaùp luaân vi dieäu, coù theå chaám döùt caûnh giôùi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï
quyû, cuõng laøm giaûm bôùt chuùng A-toá-laïc vaø taêng tröôûng loaøi Trôøi,
Ngöôøi, coøn coù doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö só xuaát
hieän ôû theá gian, cuõng coù boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Phi töôûng
phi phi töôûng xöù, xuaát hieän ôû theá gian. Laïi coù saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng xuaát hieän ôû theá gian. Laïi coù Thanh vaên,
Ñoäc giaùc vaø Voâ thöôïng thöøa, xuaát hieän ôû theá gian.
Μ
Phaåm 9: TUØY HYÛ HOÀI HÖÔÙNG (1)
Baáy giôø Boà-taùt Töø Thò baûo Cuï thoï Thieän Hieän:
–Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän ñoái vôùi
caùc höõu tình coù bao nhieâu coâng ñöùc cuûa vieäc phöôùc nghieäp cuøng laøm
tuøy hyû. Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñem vieäc
phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy hyû naøy ban cho caùc höõu tình moät caùch bình
ñaúng, roài cuøng nhau hoài höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Hoaëc höõu
tình khaùc, tuøy hyû hoài höôùng caùc vieäc phöôùc nghieäp. Hoaëc caùc vieäc
phöôùc nghieäp cuûa haøng phaøm phu, Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ñoù laø boá thí,
trì giôùi, tu haønh caùc vieäc phöôùc nghieäp nhö: ba vieäc phöôùc nghieäp,
hoaëc boán Nieäm truï.
Ñaïi Boà-taùt naøy coù bao nhieâu coâng ñöùc tuøy hyû hoài höôùng ñoái vôùi
vieäc phöôùc nghieäp cuûa phaøm phu, Thanh vaên, Ñoäc giaùc laø toái, laø
thaéng, laø toân, laø cao, laø dieäu, laø vi dieäu, laø thöôïng, laø khoâng gì treân,
khoâng gì baèng, khoâng gì saùnh baèng. Vì sao? Vì caùc haøng phaøm phu tu
vieäc phöôùc nghieäp chæ vì muoán an laïc baûn thaân mình, Thanh vaên, Ñoäc
giaùc tu vieäc phöôùc nghieäp, chæ vì muoán ñieàu phuïc rieâng mình, tòch tónh
rieâng mình, Nieát-baøn rieâng mình. Caùc Ñaïi Boà-taùt coù bao nhieâu coâng
ñöùc, tuøy hyû hoài höôùng, vì muoán taát caû höõu tình ñöôïc ñieàu phuïc, tòch
tónh, chöùng ñaéc Nieát-baøn.
Khi aáy Cuï thoï Thieän Hieän hoûi Boà-taùt Töø Thò:
–Ñaïi Boà-taùt naøy ñem taâm hoài höôùng tuøy hyû khaép möôøi phöông
voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân theá giôùi. Cöù moãi moät theá giôùi thì coù voâ
löôïng, voâ soá, voâ bieân chö Phaät ñaõ nhaäp Nieát-baøn. Töø luùc môùi phaùt
taâm cho ñeán thaønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhö vaäy cho ñeán sau khi
nhaäp Nieát-baøn voâ dö, daàn daàn ñeán khi chaùnh phaùp hoaïi dieät. Trong
khoaûng thôøi gian naøy coù bao nhieâu caên laønh töông öng vôùi saùu phaùp
Ba-la-maät-ña vaø cuøng vôùi Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, taát caû höõu
tình, caên laønh töông öng vôùi voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân Phaät phaùp coäng
hoaëc baát coäng.
Hoaëc vieäc phöôùc nghieäp cuûa boá thí, trì giôùi vaø tu haønh cuûa ñeä töû
phaøm phu.
Hoaëc caên laønh voâ laäu, ñòa vò voâ hoïc, höõu hoïc cuûa ñeä töû Thanh
vaên kia. Hoaëc söï thaønh töïu giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån,
giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng giaùc vaø vì lôïi
laïc taát caû höõu tình, ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, voâ löôïng, voâ bieân
Phaät phaùp vaø chaùnh phaùp ñöôïc tuyeân thuyeát cuûa chö Phaät kia.
Neáu döïa vaøo phaùp kia maø tinh taán tu hoïc, hoaëc ñaéc quaû Döï löu,
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc nhaäp vaøo Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, hoaëc tu haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taát caû caên laønh
nhö vaäy vaø höõu tình khaùc ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc,
haøng Thanh vaên, Boà-taùt, caùc ñeä töû.
Hoaëc caùc caên laønh ôû ñôøi hieän taïi hoaëc sau Nieát-baøn. Taäp hôïp taát
caû caùc caên laønh, hieän tieän tuøy hyû ñaõ tuøy hyû roài.
Laïi ñem vieäc phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy hyû nhö theá ban cho caùc
höõu tình moät caùch bình ñaúng, roài ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Nguyeän ñem caên laønh naøy cuøng caùc höõu tình, cuøng nhau
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy,
ñoái vôùi vieäc phöôùc nghieäp ñöôïc phaùt khôûi khaùc laø toái, laø thaéng, laø toân,
laø cao, laø dieäu, laø vi dieäu, laø thöôïng, laø khoâng gì treân, khoâng gì baèng,
khoâng gì saùnh baèng. YÙ oâng nghó sao? Do vieäc phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài
höôùng nhö vaäy, vì coù ñoái töôïng ñeå duyeân nhö theá, coù theå noùi laø Ñaïi
Boà-taùt kia chaáp töôùng khoâng?
Boà-taùt Töø Thò traû lôøi Thieän Hieän:
–Ñaïi Boà-taùt kia duyeân vieäc nhö vaäy, phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài
höôùng, thaät khoâng theå goïi Ñaïi Boà-taùt kia chaáp töôùng do coù ñoái töôïng
ñeå duyeân nhö theá.
Luùc naøy Cuï thoï Thieän Hieän hoûi Boà-taùt Töø Thò:
www.daitangkinh.org
–Neáu khoâng phaûi do coù ñoái töôïng ñeå duyeân nhö theá laø chaáp
töôùng thì söï phaùt taâm tuøy hyû hoài höôùng cuûa Ñaïi Boà-taùt kia laø duøng
chaáp töôùng laøm phöông tieän, ñeå duyeân khaép möôøi phöông voâ löôïng,
voâ soá, voâ bieân theá giôùi. Moãi moät theá giôùi coù voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân
chö Phaät ñaõ Nieát-baøn. Töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán luùc chaùnh phaùp
hoaïi dieät, coù bao nhieâu caên laønh vaø caên laønh cuûa chö ñeä töû. Taäp hoïp
taát caû laïi ñeå hieäïn tieàn tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Söï phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy phaûi chaêng bò ñaûo loän, ñoái
vôùi voâ thöôøng goïi laø thöôøng, ñoái vôùi khoå goïi laø laïc, ñoái vôùi voâ ngaõ
goïi laø ngaõ, ñoái vôùi baát tònh goïi laø thanh tònh. Ñaây laø taâm voïng töôûng
thaáy ñieân ñaûo. Ñaây laø ñoái vôùi voâ töôùng maø chaáp laáy töôùng cuõng seõ
nhö vaäy. Ñoái töôïng ñeå duyeân nhö theá laø khoâng thaät coù. Taâm tuøy hyû
hoài höôùng cuõng nhö vaäy; caùc caên laønh cuõng nhö vaäy; quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuõng nhö vaäy; saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng nhö vaäy; neáu nhö ñoái töôïng ñeå duyeân
khoâng thaät coù, thì taâm tuøy hyû hoài höôùng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
cuõng nhö vaäy.
Nhöõng gì laø ñoái töôïng ñeå duyeân? Nhöõng gì laø vieäc? Nhöõng gì laø
taâm tuøy hyû hoài höôùng, cho ñeán nhöõng gì laø trí Nhaát thieát töôùng? Maø
Ñaïi Boà-taùt kia duyeân theo vieäc nhö vaäy maø khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Khi aáy, Boà-taùt Töø Thò traû lôøi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Neáu Ñaïi Boà-taùt töø laâu ñaõ hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñaõ töøng
cuùng döôøng voâ löôïng chö Phaät, ñaõ phaùt ñaïi nguyeän, troàng nhieàu caên
laønh ñöôïc nhieàu baïn laønh hoä trì, kheùo hoïc caùc phaùp töï töôùng ñeàu
khoâng. Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi vieäc sôû duyeân vaø taâm tuøy hyû hoài höôùng,
caùc caên laønh, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät Theá Toân vaø taát caû
phaùp, ñeàu khoâng chaáp laáy töôùng maø coù theå phaùt taâm tuøy hyû hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö
vaäy laø duøng chaúng phaûi hai, chaúng phaûi khoâng hai laøm phöông tieän,
chaúng phaûi höõu töôùng, chaúng phaûi voâ töôùng laøm phöông tieän, chaúng
phaûi coù sôû ñaéc, chaúng phaûi voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, chaúng phaûi
nhieãm, chaúng phaûi tònh laøm phöông tieän, chaúng phaûi sinh, chaúng phaûi
dieät laøm phöông tieän. Ñoái vôùi ñoái töôïng ñeå duyeân cho ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät khoâng chaáp laáy töôùng, ñaõ khoâng chaáp laáy töôùng cho
neân chaúng phaûi thuoäc veà ñieân ñaûo.

Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo töø laâu chöa hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña,
chöa töøng cuùng döôøng voâ löôïng chö Phaät, chöa phaùt ñaïi nguyeän, chöa
gieo troàng nhieàu caên laønh, chöa ñöôïc nhieàu baïn toát hoä trì, chöa ñoái vôùi
taát caû phaùp laønh hoïc töï töôùng khoâng. Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi ñoái töôïng
ñeå duyeân, taâm tuøy hyû hoài höôùng, caùc caên laønh, quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät Theá Toân vaø taát caû phaùp, chaáp laáy töôùng kia maø phaùt taâm
tuøy hyû, hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Söï phaùt taâm tuøy hyû hoài
höôùng nhö vaäy laø coøn chaáp laáy töôùng neân coàn thuoäc veà ñieân ñaûo,
chaúng phaûi laø taâm tuøy hyû hoài höôùng chaân thaät.
Laïi nöõa Ñaïi ñöùc, khoâng neân vì caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa
ñoái vôùi ñieàu treân maø tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-
ña vaø caùc Phaät phaùp khaùc, nghóa töï töôùng ñeàu khoâng. Vì sao? Vì caùc
Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, ñoái vôùi caùc phaùp nhö theá tuy coù ít phaàn tin
töôûng, cung kính, yeâu thích, nhöng khi nghe roài ñeàu queân maát, kinh
haõi, sôï seät, nghi ngôø hoaëc sinh nhieàu vieäc huûy baùng. Coøn neáu Ñaïi Boà-
taùt khoâng thoaùi chuyeån, töøng cuùng döôøng voâ löôïng chö Phaät, töø laâu ñaõ
phaùt ñaïi nguyeän gieo troàng nhieàu caên laønh, ñöôïc nhieàu baïn toát hoä trì
thì neân ñoái vôùi caùc ñieàu treân vì hoï maø noùi roäng, phaân bieät, khai thò taát
caû Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña vaø Phaät phaùp khaùc, nghóa töï
töôùng ñeàu khoâng. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån neáu nghe
phaùp naøy ñeàu thoï trì, khoâng bao giôø queân maát, cuõng khoâng kinh haõi
hoaûng hoát, nghi ngôø, hoaëc huûy baùng.
Ñaïi ñöùc neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi ñem vieäc phöôùc nghieäp
cuøng laøm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khi ñoù phaûi
nghó nhö theá naøy: “Coù theå duøng taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeå chaám döùt xa
lìa, bieán ñoåi söï duïng taâm naøy, ñoái töôïng ñeå duyeân naøy vaø caùc caên
laønh, cuõng ñeàu chaám döùt, xa lìa, bieán ñoåi nhö taâm aáy. Trong ñaây,
nhöõng gì laø söï duïng taâm, laïi duøng nhöõng gì laøm ñoái töôïng ñeå duyeân vaø
caùc caên laønh, maø noùi tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Taâm naøy ñoái vôùi taâm leõ ra khoâng neân coù tuøy hyû hoài höôùng, duøng taâm
khoâng hai, ñoàng thôøi phaùt khôûi. Taâm cuõng khoâng theå tuøy hyû hoài höôùng
vì töï taùnh cuûa taâm laø khoâng.”
Neáu khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá,
thì coù theå bieát taát caû laø Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña ñeàu
www.daitangkinh.org
khoâng thaät coù, cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng thaät coù. Ñaïi
Boà-taùt naøy bieát taát caû phaùp ñeàu khoâng thaät coù, nhöng laïi coù theå ñem
vieäc phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy hyû, hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö theá laø khoâng ñieân ñaûo. Vì duøng voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän cho neân goïi laø tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät chaân thaät.


QUYEÅN 505
Baáy giôø Thieân ñeá Thích baïch vôùi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa nghe phaùp nhö vaäy, taâm vò aáy
seõ khoâng kinh haõi, hoaûng hoát, nghi hoaëc. Caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi
thöøa laøm sao coù theå ñem vieäc tu caên laønh maø hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät? Laøm sao giöõ gìn vieäc phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy hyû
ñeå hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Luùc ñoù Cuï thoï Thieän Hieän baûo Thieân ñeá Thích:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, neáu tu haønh, cung kính Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän vaø duøng khoâng töôùng laøm phöông tieän, giöõ gìn Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Ñaïi Boà-taùt naøy do nhaân
duyeân aáy neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng, nghóa töï töôùng khoâng sinh nhieàu thaéng giaûi, thöôøng ñöôïc baïn
laønh hoä trì. Ñoái vôùi baïn laønh thì duøng voâ löôïng moân vaên nghóa thieän
xaûo, vì hoï maø bieän thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán phaùp
töông öng vôùi trí Nhaát thieát töôùng. Duøng phaùp nhö theá maø daïy baûo,
trao truyeàn, laøm cho vò aáy ñöôïc nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-
taùt; ngöôøi chöa nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt cuõng thöôøng
khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng.
Laïi coøn thuyeát giaûng caùc vieäc aùc ma, laøm cho vò aáy nghe roài,
ñoái vôùi caùc vieäc ma taâm khoâng taêng giaûm. Vì sao? Vì caùc vieäc aùc
ma, taùnh khoâng thaät coù, chaúng theå naém baét ñöôïc, cuõng duøng phaùp
naøy ñeå daïy baûo, trao truyeàn, laøm cho vò aáy thaäm chí chöùng nhaäp vaøo
Chaùnh taùnh ly sinh Boà-taùt, thöôøng khoâng xa lìa Phaät, gieo troàng caùc
caên laønh ôû choã chö Phaät.
www.daitangkinh.org
Laïi do giöõ gìn caên laønh, cho neân thöôøng sinh trong chuùng Ñaïi
Boà-taùt cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoái vôùi caùc caên laønh, thöôøng
khoâng xa lìa.
Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, neáu coù theå duøng
voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän nhö theá vaø duøng voâ töôùng laøm phöông tieän,
thì seõ giöõ gìn ñöôïc caùc coâng ñöùc. ÔÛ nôi caùc coâng ñöùc phaùt sinh ñöôïc
nhieàu thaéng giaûi, thöôøng ñöôïc caùc baïn laønh hoä trì, nghe phaùp naøy
nhöng taâm khoâng kinh haõi, hoaûng hoát, cuõng khoâng nghi hoaëc.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, tuøy theo
choã tu taäp saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng, ñeàu phaûi duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän vaø duøng khoâng töôùng
laøm phöông tieän cuøng caùc höõu tình bình ñaúng ñoàng hoài höôùng ñeán quaû
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa ôû khaép
möôøi phöông voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân theá giôùi cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc, döùt ñöôøng caùc coõi, tuyeät haún hyù luaän, ñaët caùc gaùnh
naëng xuoáng, nhoå gai xoùm laøng, ñoaïn taän caùc höõu keát söû, ñaày ñuû chaùnh
trí, taâm ñöôïc giaûi thoaùt laø vò thuyeát phaùp kheùo leùo vaø ñeä töû cuûa vò aáy
thaønh töïu giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán
uaån vaø taïo ñöôïc caùc coâng ñöùc khaùc.
Laïi ôû nhöõng choã naøy ñeå gieo troàng caên laønh, ñoù laø doøng doõi lôùn
Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö só... laø nôi gieo troàng caên laønh,
hoaëc boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Tònh cö... laø choã gieo troàng caên
laønh, nhö vaäy taäp hôïp taát caû vieäc phaùt khôûi hieän tieàn. So vôùi caên laønh
khaùc, thì noù laø toái laø thaéng, laø toân, laø cao, laø dieäu, laø vi dieäu, laø thöôïng,
laø khoâng gì treân, khoâng gì baèng, khoâng gì saùnh baèng.
Laïi ñem taâm tuøy hyû cuøng laøm vieäc phöôùc nghieäp tuøy hyû, cuøng
caùc höõu tình bình ñaúng ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baáy giôø Boà-taùt Töø Thò, hoûi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, neáu nhôù nghó bao nhieâu coâng
ñöùc cuûa Nhö Lai vaø ñeä töû ñeå gieo troàng caên laønh ôû coõi trôøi, ngöôøi, nhö
theá taäp hôïp taát caû vieäc phaùt khôûi hieän tieàn. So vôùi caên laønh khaùc, thì
noù laø toân thaéng...
Laïi duøng taâm tuøy hyû nhö theá, caên laønh tuøy hyû cuøng caùc höõu tình
bình ñaúng ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt
naøy, vì sao khoâng rôi vaøo taâm voïng töôûng, thaáy ñieân ñaûo?
Cuï thoï Thieän Hieän ñaùp:
–Baïch Ñaïi só, neáu Ñaïi Boà-taùt naøo nhôù nghó bao nhieâu coâng ñöùc
cuûa chö Phaät vaø caùc ñeä töû, khoâng khôûi voïng töôûng coâng ñöùc cuûa chö
Phaät vaø caùc ñeä töû, ñoái vôùi vieäc giao troàng caên laønh ôû coõi trôøi, ngöôøi,
maø khoâng khôûi voïng töôûng caên laønh ôû trôøi, ngöôøi: Ñoái vôùi vieäc phaùt
khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà cuõng laïi khoâng khôûi taâm töôûng
tuøy hyû hoài höôùng Boà-ñeà.
Ñaïi Boà-taùt naøy, khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng thì khoâng rôi vaøo taâm
voïng töôûng thaáy ñieân ñaûo. Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo nhôù nghó bao nhieâu
coâng ñöùc cuûa Phaät vaø caùc ñeä töû, roài chaáp laáy töôùng coâng ñöùc cuûa Phaät
vaø caùc ñeä töû. Ñoái vôùi vieäc gieo troàng caên laønh ôû trôøi, ngöôøi... coøn chaáp
laáy töôùng caên laønh ôû trôøi, ngöôøi kia, ñoái vôùi vieäc phaùt khôûi taâm tuøy hyû
hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà, coøn chaáp laáy töôùng phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài
höôùng Boà-ñeà. Ñaïi Boà-taùt naøy khi phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng, lieàn
rôi vaøo taâm voïng töôûng thaáy ñieân ñaûo.
Laïi nöõa Ñaïi só, neáu Ñaïi Boà-taùt ñem loøng nhôù nghó caên laønh coâng
ñöùc cuûa taát caû chö Phaät vaø caùc ñeä töû nhö theá, bieát ñuùng taâm naøy ñoaïn
taän, dieät tröø, xa lìa, bieán ñoåi, chaúng phaûi coù theå tuøy hyû. Bieát ñuùng phaùp
naøy taùnh noù cuõng vaäy, chaúng phaûi laø choã tuøy hyû, laïi hieåu roõ ñuùng ñaén
taâm chuû theå hoài höôùng phaùp taùnh cuõng vaäy, chaúng phaûi chuû theå hoài
höôùng vaø hieåu roõ ñuùng ñaén, phaùp ñoái töôïng hoài höôùng taùnh noù cuõng
vaäy chaúng phaûi ñoái töôïng hoài höôùng. Neáu coù theå döïa vaøo lôøi noùi naøy
maø tuøy hyû hoài höôùng laø ñuùng ñaén chaúng phaûi sai laàm. Caùc Ñaïi Boà-taùt,
ñeàu phaûi tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy.
Laïi nöõa Ñaïi só, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân trong
ba ñôøi, töø luùc môùi phaùt taâm ñeán khi ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cho
ñeán luùc phaùp dieät, trong khoaûng thôøi gian ñoù, coù bao nhieâu coâng ñöùc, y
vaøo Phaät phaùp gieo troàng caên laønh töø ñeä töû Phaät vaø caùc Ñoäc giaùc, gieo
troàng caên laønh khi nghe thuyeát phaùp cuûa caùc phaøm phu. Gieo troàng
caên laønh khi nghe thuyeát phaùp cuûa Long, Thaàn, A-toá-laïc... Gieo troàng
caên laønh khi nghe thuyeát phaùp cuûa doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán
doøng doõi lôùn Cö só. Gieo troàng caên laønh khi nghe thuyeát phaùp cuûa boán
Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh. Gieo troàng caên laønh khi
nghe thuyeát phaùp cuûa caùc thieän nam, thieän nöõ. Phaùt khôûi taâm quaû vò
www.daitangkinh.org
Giaùc ngoä cao toät, tinh taán tu hoïc caùc haïnh Boà-taùt. Nhö vaäy, taäp hôïp taát
caû söï phaùt khôûi hieän tieàn ñeå so saùnh vôùi caùc caên laønh khaùc thì laø taâm
tuøy hyû toái thaéng...
Laïi nöõa, ñem caên laønh tuøy hyû nhö vaäy, cuøng caùc höõu tình bình
ñaúng ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong luùc nhö theá,
neáu hieåu roõ ñuùng ñaén caùc phaùp chuû theå tuøy hyû hoài höôùng seõ taän dieät,
xa lìa, bieán ñoåi, caùc phaùp ñoái töôïng tuøy hyû hoài höôùng, töï taùnh ñeàu
khoâng. Tuy bieát nhö vaäy nhöng coù theå tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò
Laïi ôû trong thôøi gian naøy, neáu hieåu roõ ñuùng ñaén ñeàu khoâng coù
phaùp, coù theå tuøy hyû hoài höôùng ñoái vôùi phaùp. Vì sao? Vì taát caû phaùp töï
taùnh ñeàu khoâng, trong khoâng ñoù ñeàu khoâng coù phaùp chuû theå vaø ñoái
töôïng tuøy hyû hoài höôùng cho neân tuy bieát nhö theá nhöng coù theå tuøy hyû
hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñaïi Boà-taùt naøy neáu coù theå tuøy hyû hoài höôùng nhö theá thì tu haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng lieàn khoâng bò rôi
vaøo taâm voïng töôûng thaáy ñieân ñaûo. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi
taâm tuøy hyû vaø choã coâng ñöùc thieän caên tuøy hyû khoâng sinh chaáp tröôùc,
ñoái vôùi taâm hoài höôùng vaø ñoái töôïng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuõng khoâng chaáp tröôùc. Do khoâng chaáp tröôùc neân khoâng rôi
vaøo ñieân ñaûo. Ñoù laø choã ñeå Boà-taùt phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng, goïi
laø tuøy hyû hoài höôùng voâ thöôïng, xa lìa taát caû söï phaân bieät giaû doái.
Laïi nöõa Ñaïi só, neáu Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi vieäc tu haønh phöôùc
nghieäp, nhö thaät bieát roõ, xa lìa uaån, giôùi, xöù, cuõng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi vieäc tu
haønh vieäc phöôùc nghieäp, bieát roõ nhö vaäy roài coù theå tuøy hyû hoài höôùng
ñuùng ñaén veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Ñaïi só, neáu Ñaïi Boà-taùt hieåu roõ ñuùng nhö thaät veà vieäc
phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy hyû, xa lìa töï taùnh cuûa vieäc phöôùc nghieäp
cuøng laøm tuøy hyû, chö Phaät Theá Toân, xa lìa töï taùnh cuûa chö Phaät Theá
Toân, coâng ñöùc thieän caên, xa lìa töï taùnh coâng ñöùc thieän caên, Thanh vaên,
Ñoäc giaùc vaø caùc phaøm phu, xa lìa töï taùnh Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø caùc
phaøm phu. Taâm tuøy hyû hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà, xa lìa töï taùnh taâm tuøy hyû
hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà, Ñaïi Boà-taùt, xa lìa töï taùnh Ñaïi Boà-taùt. Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, xa lìa töï taùnh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, xa lìa töï
taùnh taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, xa
lìa töï taùnh quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, thì Ñaïi Boà-taùt naøy, tu
haønh nhö vaäy, xa lìa taùnh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, goïi laø chaân thaät tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå tuøy hyû hoài höôùng ñuùng ñaén
veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Ñaïi só, caùc Ñaïi Boà-taùt, ñoái vôùi taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ Nieát-baøn vaø coâng ñöùc thieän caên cuûa chö ñeä töû.
Neáu vò naøo muoán phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät phaûi neân tuøy hyû hoài höôùng nhö vaày. Nghó nhö theá naøy: “Chö
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû ñeàu ñaõ dieät ñoä, töï taùnh
chaúng phaûi laø coù, coâng ñöùc thieän caên cuõng laïi nhö vaäy, choã ñeå ta phaùt
khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø söï hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, taùnh kia cuõng vaäy. Bieát nhö vaäy
roài ñoái vôùi caùc caên laønh, phaùt sinh tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, thì khoâng sinh taâm voïng töôûng thaáy ñieân ñaûo.”
Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo laáy vieäc chaáp töôùng laøm phöông tieän, haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Phaät Theá
Toân vaø caùc ñeä töû ñaõ dieät ñoä maø chaáp töôùng tuøy hyû hoài höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì chaúng phaûi laø kheùo tuøy hyû hoài höôùng, vì
coâng ñöùc thieän caên cuûa Phaät vaø caùc ñeä töû ôû ñôøi quaù khöù, chaúng phaûi
töôùng, chaúng phaûi khoâng töôùng, chaúng phaûi chaáp laáy caûnh giôùi ñeå
Ñaïi Boà-taùt naøy do vì yù nieäm chaáp töôùng maø phaùt sinh tuøy hyû hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho neân chaúng phaûi kheùo tuøy hyû
hoài höôùng. Do ñoù lieàn rôi vaøo taâm voïng töôûng thaáy ñieân ñaûo. Neáu
Ñaïi Boà-taùt khoâng chaáp laáy töôùng laøm phöông tieän haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Phaät Theá Toân vaø caùc
ñeä töû ñaõ dieät ñoä, xa lìa töôùng tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät thì goïi laø kheùo tuøy hyû hoài höôùng, do ñoù neân khoâng rôi vaøo
taâm voïng töôûng thaáy ñieân ñaûo.
Baáy giôø Boà-taùt Töø Thò hoûi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Vì sao Ñaïi Boà-taùt, ñoái vôùi caùc coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû vaø caùc vieäc phöôùc nghieäp
cuøng laøm tuøy hyû ñeàu khoâng chaáp laáy töôùng maø coù theå tuøy hyû hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän ñaùp:

–Neân bieát, vieäc hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa Ñaïi Boà-taùt coù caùc
phöông tieän kheùo leùo nhö vaäy, tuy khoâng chaáp laáy töôùng nhöng laïi taùc
thaønh, chaúng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, coù theå khôûi vieäc phöôùc
nghieäp cuøng laøm tuøy hyû ñuùng ñaén, hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, cho neân caùc Ñaïi Boà-taùt naøy vì muoán thaønh töïu thì caàn phaûi hoïc
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò hoûi:
–Ñaïi ñöùc Thieän Hieän, oâng chôù noùi nhö theá. Vì sao? Vì trong
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chö Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû, cuøng
söï thaønh töïu coâng ñöùc thieän caên, ñeàu khoâng thaät coù, chaúng theå naém
baét ñöôïc, caùc vieäc phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy hyû phaùt taâm hoài höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng khoâng thaät coù, chaúng theå naém baét
ñöôïc. Trong ñaây, Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân quaùn
nhö vaày: “Caùc coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Phaät vaø caùc ñeä töû ñôøi quaù
khöù, taùnh ñeàu ñaõ dieät vieäc phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy hyû phaùt taâm
hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät taùnh ñeàu tòch dieät. Neáu ta ñoái
vôùi caùc coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû kia
maø chaáp töôùng phaân bieät vaø ñoái vôùi vieäc phöôùc nghieäp cuøng laøm tuøy
hyû, phaùt taâm hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng chaáp töôùng
phaân bieät. Duøng chaáp töôùng phaân bieät naøy laøm phöông tieän, phaùt
sinh tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chö Phaät Theá
Toân ñeàu khoâng coâng nhaän. Vì sao? Vì ñoái vieäc chaáp töôùng phaân bieät
chö Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû ñaõ dieät ñoä maø tuøy hyû hoài höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì goïi laø raát coù sôû ñaéc, cho neân caùc Ñaïi Boà-
taùt muoán ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa Nhö Lai vaø caùc ñeä töû phaùt
khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñuùng ñaén, thì
khoâng neân ôû trong ñoù maø phaùt khôûi coù sôû ñaéc, chaáp töôùng phaân bieät
ñeå tuøy hyû hoài höôùng. Neáu ôû trong ñoù maø khôûi coù sôû ñaéc, chaáp töôùng
phaân bieät maø tuøy hyû hoài höôùng, thì Phaät khoâng tuyeân thuyeát nghóa lôïi
ích lôùn lao kia. Vì sao? Vì taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy laø voïng
töôûng phaân bieät, goïi laø coù laãn chaát ñoäc. Tuy aên uoáng coù ñaày ñuû saéc
höông thöôïng dieäu, muøi vò thôm ngon, nhöng laïi coù laãn chaát ñoäc.
Ngöôøi ngu, hieåu bieát, caïn côït, tham lam laáy vaø aên, ban ñaàu tuy raát
vöøa yù, laïi vui veû, sung söôùng, nhöng sau ñoù, thöùc aên tieâu hoùa roài chòu
khoå boäi phaàn, hoaëc daãn ñeán cheát, hoaëc gaàn maát maïng. Moät ngöôøi
nhö theá, thì khoâng kheùo thoï trì, khoâng kheùo quaùn saùt nghóa lyù caâu
vaên cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng kheùo ñoïc tuïng, khoâng
kheùo thoâng hieåu nghóa lyù saâu xa, maø laïi baûo ngöôøi chuûng taùnh Ñaïi
thöøa raèng:
–Thieän nam, haõy ñeán ñaây! OÂng ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân trong
ba ñôøi, töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán khi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñoä thoaùt caùc höõu tình, nhaäp Nieát-baøn voâ
dö roài cho ñeán luùc phaùp dieät. Trong khoaûng thôøi gian ñoù, neáu tu taäp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, ñaõ taäp hôïp, seõ taäp
hôïp, ñang taäp hôïp caên laønh, hoaëc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät, ñaõ taäp hôïp, seõ taäp hôïp, ñang taäp hôïp caên
laønh. Hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri
kieán uaån cuûa chö Nhö Lai vaø voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc khaùc. Hoaëc
taát caû caên laønh höõu laäu, voâ laäu cuûa ñeä töû Phaät. Hoaëc chö Nhö Lai ñaõ
thoï kyù, seõ thoï kyù, ñang thoï kyù coâng ñöùc cuûa Trôøi, Ngöôøi... Ñoäc giaùc
Boà-ñeà. Hoaëc caùc caên laønh ñaõ taäp hôïp, seõ taäp hôïp, ñang taäp hôïp cuûa
Trôøi, Roàng, A-toá-laïc... Hoaëc caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi caùc coâng
ñöùc phaùt sinh caên laønh tuøy hyû hoài höôùng. Nhö vaäy, taäp hôïp taát caû söï
tuøy hyû hieän tieàn, cuøng caùc höõu tình bình ñaúng, ñoàng hoài höôùng ñeán quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Noùi tuøy hyû hoài höôùng nhö theá laø duøng coù sôû ñaéc,
chaáp töôùng phaân bieät laøm phöông tieän. Cuõng gioáng nhö caùc loaïi thöùc
aên uoáng coù xen laãn chaát ñoäc ôû theá gian, ban ñaàu thì lôïi ích nhöng veà
sau thì toån hoaïi, cho neân tuøy hyû hoài höôùng naøy chaúng phaûi laø kheùo tuøy
hyû hoài höôùng. Vì sao? Vì duøng coù sôû ñaéc, chaáp töôùng phaân bieät ñeå
phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng, coù nhaân, coù duyeân, coù taùc yù, coù hyù
luaän, khoâng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñoù laø xen laãn chaát ñoäc, neân
goïi laø phæ baùng Phaät, khoâng tuøy thuaän theo lôøi Phaät daïy, khoâng theo
lôøi thuyeát phaùp. Nhöõng vò naøo coù chuûng taùnh Boà-taùt khoâng neân theo
lôøi noùi kia maø hoïc.
Vì vaäy, Ñaïi ñöùc, neân noùi theá naøo ñeå caùc thieän nam an truï Boà-taùt
thöøa? Neân ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Phaät vaø caùc ñeä töû ôû ba
ñôøi tuøy hyû hoài höôùng. Nghóa laø chö Phaät kia töø luùc môùi phaùt taâm cho
ñeán khi phaùp dieät. Trong khoaûng thôøi gian ñoù, neáu tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng taäp hôïp caùc caên laønh. Nhö vaäy cho
www.daitangkinh.org
ñeán neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi caùc coâng ñöùc phaùt sinh tuøy hyû
hoài höôùng caên laønh.”
Caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Boà-taùt thöøa, laøm theá naøo ñoái vôùi
coâng ñöùc thieän caên kia, phaùt sinh tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät?
Cuï thoï Thieän Hieän ñaùp Boà-taùt Töø Thò:
–Caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Boà-taùt thöøa, haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa. Vò aáy khoâng muoán phæ baùng Phaät maø phaùt khôûi taâm
tuøy hyû hoài höôùng, phaûi nghó nhö vaày: “Trí Phaät voâ thöôïng cuûa chö Nhö
Lai, hieåu roõ bieát heát coâng ñöùc thieän caên, coù taùnh nhö vaäy, coù töôùng
nhö vaäy, coù phaùp nhö vaäy, nhöng coù theå tuøy hyû. Toâi nay cuõng neân tuøy
hyû nhö vaäy. Gioáng nhö trí Phaät voâ thöôïng cuûa chö Nhö Lai hieåu roõ,
bieát heát, neân duøng vieäc phöôùc nghieäp nhö vaäy hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Toâi nay cuõng neân hoài höôùng nhö vaäy.”
Caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Boà-taùt thöøa ñoái vôùi coâng ñöùc
thieän caên cuûa chö Nhö Lai vaø caùc ñeä töû, neân tuøy hyû hoài höôùng nhö
theá. Neáu tuøy hyû hoài höôùng nhö theá thì khoâng phæ baùng Phaät, ñoù laø
theo lôøi daïy cuûa Phaät, theo phaùp Phaät thuyeát. Ñaïi Boà-taùt naøy duøng
taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy, khoâng xen taïp caùc loaïi ñoäc coù theå
ñeán cöùu caùnh.
Laïi nöõa Ñaïi só, caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Boà-taùt thöøa, haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Nhö Lai vaø
caùc ñeä töû, neân tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy. Nhö saéc uaån... khoâng rôi vaøo
ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi, tuøy hyû hoài höôùng cuõng neân nhö
vaäy. Cho ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, khoâng
rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi, tuøy hyû hoài höôùng cuõng
vaäy. Nhö caùc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri
kieán uaån, khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi, tuøy hyû
hoài höôùng cuõng neân nhö vaäy. Vì sao? Vì caùc phaùp kia töï taùnh khoâng,
khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi, tuøy hyû hoài höôùng
cuõng laïi nhö vaäy. Nghóa laø töï taùnh cuûa chö Nhö Lai laø khoâng, neân
khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi. Coâng ñöùc cuûa chö
Phaät, töï taùnh khoâng, neân khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo
ba ñôøi. Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø Trôøi, Ngöôøi... töï taùnh khoâng, neân
khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi. Caùc caên laønh ñoù, töï
taùnh khoâng, neân khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi.
Ñoái vôùi vieäc tuøy hyû kia, töï taùnh khoâng, neân khoâng rôi vaøo ba coõi,
chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi. Phaùp hoài höôùng töï taùnh khoâng, neân
khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi. Ngöôøi hoài höôùng,
töï taùnh khoâng, neân khoâng rôi ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi. Neáu
khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, bieát ñuùng nhö thaät caùc
phaùp naêm uaån, thì khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi.
Neáu khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng bò leä thuoäc vaøo ba ñôøi, thì khoâng theå
duøng coù töôùng laøm phöông tieän, coù sôû ñaéc laøm phöông tieän, phaùt sinh
tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì caùc phaùp
uaån... töï taùnh chaúng sinh. Neáu phaùp chaúng sinh thì khoâng thaät coù,
khoâng theå duøng phaùp khoâng thaät coù tuøy hyû hoài höôùng khoâng thaät coù,
cho neân Ñaïi Boà-taùt tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhö
vaäy laø khoâng xen taïp ñoäc haïi, coù theå ñeán cöùu caùnh.
Caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Boà-taùt thöøa, neáu duøng coù töôùng
laøm phöông tieän, hoaëc coù sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi caùc coâng
ñöùc thieän caên cuûa chö Nhö Lai vaø caùc ñeä töû maø phaùt taâm tuøy hyû hoài
höôùng neân bieát ñaây laø tuøy hyû hoài höôùng sai laàm. Phaùt taâm tuøy hyû hoài
höôùng sai laàm, thì chö Phaät Theá Toân khoâng khen ngôïi. Taâm tuøy hyû hoài
höôùng nhö vaäy, chaúng phaûi laø vieäc ñeå Phaät Theá Toân khen ngôïi, cho
neân khoâng coù theå vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... cho
ñeán khoâng vieân maõn trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Do caùc coâng ñöùc khoâng vieân maõn, neân khoâng laøm nghieâm tònh coõi
Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình. Do khoâng laøm nghieâm tònh coõi
Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, neân khoâng chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì do phaùt khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng coù caùc
söï xen taïp ñoäc haïi cuûa coù töôùng, coù sôû ñaéc.
Laïi nöõa Ñaïi sö, neáu khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa neân nghó nhö vaày: “Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû
möôøi phöông theá giôùi thoâng hieåu coâng ñöùc thieän caên ñuùng nhö thaät, coù
phaùp nhö vaäy ñeå nöông töïa, ñoù laø phaùp phaùt sinh tuøy hyû hoài höôùng
khoâng ñieân ñaûo.” Ta nay cuõng neân y vaøo phaùp nhö vaäy maø phaùt sinh
tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoù laø phaùt sinh tuøy hyû
hoài höôùng ñuùng ñaén. Do ñoù nhaát ñònh chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, ñoä caùc höõu tình cuøng taän ñôøi vò lai.
www.daitangkinh.org
Baáy giôø Theá Toân khen ngôïi Thieän Hieän:

–Laønh thay, laønh thay! Nay oâng ñaõ vì taát caû Ñaïi Boà-taùt maø laøm
Phaät söï lôùn, nghóa laø vì caùc Ñaïi Boà-taùt maø kheùo tuyeân thuyeát khoâng
ñieân ñaûo veà söï tuøy hyû hoài höôùng. Vieäc tuyeân thuyeát tuøy hyû hoài höôùng
nhö vaäy laø duøng khoâng töôùng, khoâng ñaéc, khoâng sinh, khoâng dieät,
khoâng nhieãm, khoâng tònh, töï taùnh, khoâng taùnh, töï töôùng taùnh khoâng maø
laøm phöông tieän. Cuõng duøng phaùp taùnh phaùp giôùi, chaân nhö cho ñeán
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn laøm phöông tieän.
Thieän Hieän neân bieát, giaû söû taát caû höõu tình ôû theá giôùi ba laàn ngaøn
ñeàu ñöôïc thaønh töïu möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng. YÙ oâng nghó sao? Caùc höõu
tình naøy ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu khoâng?
Phaät baûo Thieän Hieän:
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa
chö Nhö Lai vaø caùc ñeä töû, khôûi taâm khoâng nhieãm tröôùc, tuøy hyû hoài
höôùng, coâng ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn treân. Thieän Hieän neân bieát, caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy, khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy, ñoái vôùi
caùc caên laønh khaùc laø toái, laø thaéng, laø toân, laø cao, laø dieäu, laø vi dieäu, laø
thöôïng, laø khoâng gì treân, khoâng gì baèng, khoâng gì saùnh baèng.
Laïi nöõa Thieän Hieän, giaû söû taát caû höõu tình ôû theá giôùi ba laàn
ngaøn, ñeàu ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-
ñeà. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi caùc vò Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc kia troïn ñôøi ñem taát caû vaät cuùng döôøng ñeå daâng leân vò aáy moät
caùch cung kính, toân troïng, ngôïi khen. YÙ oâng nghó sao? Caùc thieän nam,
thieän nöõ naøy, do nhaân duyeân aáy maø ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc chaêng?
Thieän Hieän thöa:
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa
chö Nhö Lai vaø ñeä töû, khôûi taâm voâ nhieãm, tuøy hyû hoài höôùng. Coâng ñöùc
naøy ñaït ñöôïc nhieàu hôn treân. Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam,
thieän nöõ naøy neân phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng nhö theá, ñoái vôùi caên laønh
khaùc laø toái, laø thaéng...
Laïi nöõa Thieän Hieän, giaû söû taát caû höõu tình ôû theá giôùi ba laàn ngaøn
ñeàu höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu taát caû höõu tình ôû möôøi
phöông theá giôùi nhö soá caùt soâng Haèng ñeàu ñem ñaày ñuû söï cuùng döôøng
maø daâng leân, traûi qua haèng haø sa ñaïi kieáp ñeàu cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen. YÙ oâng nghó sao? Caùc höõu tình do nhaân duyeân aáy
maø ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Phöôùc
ñöùc nhö vaäy neáu coù hình saéc, möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi khoâng
theå chöùa heát.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thieän Hieän neân
bieát, caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Nhö
Lai vaø caùc ñeä töû, khôûi taâm khoâng nhieãm tröôùc, tuøy hyû hoài höôùng. Coâng
ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn treân.
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy khôûi taâm tuøy
hyû hoài höôùng nhö theá, ñoái vôùi caên laønh khaùc laø toái, laø thaéng cho ñeán
nhö ñaõ noùi roäng.
Thieän Hieän neân bieát, ñem phöôùc ñöùc treân so vôùi coâng ñöùc sau
khoâng baèng moät phaàn traêm moät phaàn ngaøn cho ñeán moät phaàn nhoû. Vì
sao? Möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï... cuûa höõu tình kia ñeàu duøng
coù töôùng vaø coù sôû ñaéc laøm phöông tieän, cho neân caùc thieän nam, thieän
nöõ kia duøng ñaày ñuû söï cuùng döôøng maø daâng leân baäc Döï löu, cho ñeán
baäc phaùt taâm Boà-ñeà lôùn, cuõng duøng coù töôùng vaø coù sôû ñaéc laøm
phöông tieän.
Baáy giôø boán Ñaïi thieân vöông cuøng vôùi ba vaïn hai ngaøn Thieân töû
quyeán thuoäc ñeàu ñaûnh leã saùt chaân Phaät vaø chaép tay cung kính baïch
Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt kia môùi coù theå phaùt taâm tuøy hyû
roäng lôùn nhö theá. Nghóa laø phöông tieän thieän xaûo cuûa Boà-taùt kia laø
duøng khoâng töôùng, khoâng sôû ñaéc, khoâng nhieãm tröôùc, khoâng taïo taùc
laøm phöông tieän, ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Nhö Lai vaø caùc
ñeä töû phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng khoâng ñieân ñaûo. Söï phaùt khôûi tuøy hyû
hoài höôùng nhö vaäy khoâng rôi vaøo trong phaùp hai vaø khoâng phaùp hai.
Khi aáy Thieân ñeá Thích vaø Thieân töû Toâ-daï-ma, Thieân töû San-ñoå-
www.daitangkinh.org
söû-ña, Thieân töû Thieän Bieán Hoùa, Thieân töû Toái Töï Taïi, ñeàu cuøng voâ
löôïng traêm ngaøn caùc Thieân töû, caàm caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu,
höông boät, höông xoa... y phuïc, anh laïc, traøng phan, loïng baùu, caùc thöù
traân kyø taáu tieáng nhaïc trôøi ñeå cuùng döôøng Phaät, ñaûnh leã saùt chaân ngaøi
vaø chaép tay baïch:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt kia môùi coù theå phaùt taâm tuøy hyû hoài höôùng
roäng lôùn nhö theá. Nghóa laø vò Ñaïi Boà-taùt kia baøy phöông tieän thieän
xaûo duøng khoâng töôùng, khoâng sôû ñaéc, khoâng nhieãm tröôùc, khoâng taïo
taùc laøm phöông tieän, ñoái vôùi caùc coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Nhö Lai
vaø caùc ñeä töû, phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng nhöng khoâng ñieân ñaûo.
Tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy laø khoâng rôi vaøo trong phaùp hai vaø khoâng
phaùp hai.
Khi aáy Ñaïi phaïm Thieân vöông, trôøi Cöïc quang tònh, trôøi Bieán
tònh, trôøi Quaûng quaû, trôøi Saéc cöùu caùnh, moãi vò cuøng vôùi voâ löôïng traêm
ngaøn caâu-chi na-döõu-ña Thieân chuùng, ñeàu ñaûnh leã saùt chaân Phaät, chaép
tay cung kính, ñoàng baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thaät hy höõu! Caùc Ñaïi Boà-taùt kia ñöôïc phöông
tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naâng ñôõ neân vöôït hôn, thuø thaéng
hôn caùc caên laønh cuûa caùc thieän nam khoâng coù phöông tieän thieän xaûo
vaø coù töôùng, coù sôû ñaéc ñeå tu caên laønh.
Phaät baûo boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh...
–Giaû söû taát caû höõu tình ôû theá giôùi ba laàn ngaøn, ñeàu höôùng veà
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ôû khaép taát caû Nhö Lai, möôøi phöông theá giôùi
thôøi quaù khöù, vò lai, hieän taïi, töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán chaùnh phaùp
an truï, trong khoaûng thôøi gian ñoù caùc caên laønh töông öng vôùi Boá thí
ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng; hoaëc caùc caên laønh cuûa chö
ñeä töû; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri
kieán uaån cuûa chö Nhö Lai vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp; hoaëc
chaùnh phaùp do chö Nhö Lai tuyeân thuyeát; hoaëc döïa vaøo phaùp ñoù tu
taäp ba vieäc phöôùc nghieäp: taùnh thí, taùnh giôùi, taùnh tu; hoaëc döïa vaøo
phaùp ñoù maø tinh taán tu hoïc, ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-
la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, ñöôïc phaùp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-
taùt; hoaëc caùc höõu tình ñöôïc daãn phaùt caên laønh tu taäp Boá thí, Tònh
giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ... Taäp hôïp taát caû nhö theá
ñeå caân löôøng, duøng coù töôùng, coù sôû ñaéc, coù nhieãm tröôùc, coù taïo taùc,
coù hai, coù khoâng hai laøm phöông tieän hieän tieàn tuøy hyû; ñaõ tuøy hyû roài
Cuõng coù caùc thieän nam, thieän nöõ phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät ñoái vôùi taát caû Nhö Lai trong möôøi phöông theá giôùi vaøo thôøi quaù
khöù, vò lai, hieän taïi, töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán chaùnh phaùp an truï.
Trong khoaûng thôøi gian ñoù tu caên laønh töông öng Boá thí ba-la-maät-ña,
cho ñeán caùc höõu tình ñöôïc daãn phaùt caên laønh tu taäp Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ... Taäp hôïp taát caû nhö theá ñeå caân
löôøng, duøng khoâng töôùng, khoâng sôû ñaéc, khoâng nhieãm tröôùc, khoâng taïo
taùc, khoâng hai, khoâng chaúng hai laøm phöông tieän hieän tieàn tuøy hyû; ñaõ
tuøy hyû roài hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Söï tuøy hyû hoài höôùng
cuûa caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi caên laønh khaùc laø toái, laø thaéng, noùi
roäng nhö treân. Ñoái vôùi söï tuøy hyû hoài höôùng cuûa höõu tình treân thuø thaéng
gaáp traêm phaàn, ngaøn phaàn cho ñeán muoân öùc phaàn cuõng laø toái, laø thaéng.
Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät:
–Söï tuøy hyû hoài höôùng cuûa caùc thieän nam, thieän nöõ nhö Phaät ñaõ
noùi, ñoái vôùi caùc caên laønh khaùc laø toái, laø thaéng, noùi roäng nhö treân. Vaäy
ôû möùc ñoä naøo thì noùi laø tuøy hyû hoài höôùng ñoái vôùi caùc caên laønh khaùc laø
toái laø thaéng...?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù ñoái vôùi taát caû Nhö Lai,
Thanh vaên, Ñoäc giaùc Boà-taùt ôû möôøi phöông theá giôùi thôøi quaù khöù, vò
lai, hieän taïi vaø caùc caên laønh khaùc cuûa taát caû höõu tình, khoâng laáy, khoâng
boû, khoâng khoe, khoâng khinh, chaúng coù sôû ñaéc, chaúng khoâng sôû ñaéc,
ñaït ñöôïc taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh,
khoâng taêng, khoâng giaûm, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng hôïp, khoâng tan,
khoâng vaøo, khoâng ra.
Laïi nghó nhö vaày: “Phaùp ba ñôøi laø caûnh giôùi phaùp chaân nhö cho
ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn. Ta cuõng nhö vaäy, ñoái vôùi caùc caên
laønh duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän tuøy hyû hoài höôùng.”
Thieän Hieän, söï tuøy hyû hoài höôùng ôû möùc ñoä naøy neân Nhö Lai noùi
ñoái vôùi caên laønh khaùc laø toái, laø thaéng... Tuøy hyû hoài höôùng nhö theá thuø
thaéng hôn tuøy hyû hoài höôùng khaùc gaáp traêm ngaøn laàn cho ñeán muoân öùc
phaàn. Cho neân ta noùi tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy ñoái vôùi caên laønh khaùc
laø toái, laø thaéng...
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam, thieän nöõ... an truï Boà-taùt
thöøa ôû möôøi phöông ba ñôøi Nhö Lai, töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán
chaùnh phaùp an truï, trong khoaûng thôøi gian ñoù tu caên laønh töông öng
vôùi Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cho ñeán voâ löôïng, voâ soá,
voâ bieân Phaät phaùp; hoaëc coâng ñöùc thieän caên cuûa chö Thanh vaên, Ñoäc
giaùc, Boà-taùt; hoaëc ba vieäc phöôùc nghieäp laø taùnh thí, taùnh giôùi, taùnh tu
vaø caùc caên laønh khaùc cuûa caùc höõu tình. Taäp hôïp taát caû nhö theá laïi
hieän tieàn phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng khoâng ñieân ñaûo. Neân nghó
nhö vaày: “Saéc cho ñeán thöùc cuøng vôùi giaûi thoaùt... cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng cuøng vôùi giaûi thoaùt... giôùi uaån... naêm uaån cuøng vôùi giaûi
thoaùt... ñoái vôùi söï thaéng giaûi taát caû phaùp cuøng vôùi giaûi thoaùt... chö
Phaät ba ñôøi cuøng vôùi giaûi thoaùt... chö phaùp ba ñôøi cuøng vôùi giaûi
thoaùt... taát caû söï tuøy hyû vaø söï hoài höôùng cuøng vôùi giaûi thoaùt... caùc caên
thaønh thuïc, bieán hoùa cuûa Phaät vaø ñeä töû cuøng caùc Ñoäc giaùc cuøng vôùi
giaûi thoaùt... söï chöùng ñaéc Nieát-baøn cuûa Phaät vaø ñeä töû cuøng vôùi caùc
Ñoäc giaùc cuøng vôùi giaûi thoaùt... caùc phaùp, phaùp taùnh cuûa chö Phaät,
Boà-taùt Ñoäc giaùc, Thanh vaên cuøng vôùi giaûi thoaùt... taát caû höõu tình vaø
taát caû phaùp, phaùp taùnh kia cuøng vôùi giaûi thoaùt... nhö caùc phaùp taùnh
khoâng buoäc, khoâng môû, khoâng nhieãm, khoâng tònh, khoâng khôûi, khoâng
taän, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng laáy, khoâng boû. Ta ñoái vôùi coâng
ñöùc thieän caên nhö theá, hieän tieàn tuøy hyû. Ñem caên laønh naøy ban cho
caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng roài ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy chaúng phaûi coù chuû theå tuøy hyû
hoài höôùng, khoâng coù ñoái töôïng tuøy hyû, khoâng coù ñoái töôïng hoài
höôùng. Tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy, chaúng chuyeån, chaúng döøng, khoâng
sinh dieät.
Thieän Hieän, tuøy hyû hoài höôùng cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi söï phaùt
khôûi tuøy hyû hoài höôùng khaùc laø toái, laø thaéng, noùi roäng nhö treân. Neáu
ñem Boà-taùt thaønh töïu tuøy hyû hoài höôùng nhö theá, mau choùng chöùng ñaéc
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ... phaùt taâm Ñaïi
thöøa, giaû söû ôû trong möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi hieän taïi cuûa taát
caû Nhö Lai vaø caùc ñeä töû, duøng coù töôùng, coù sôû ñaéc laøm phöông tieän,
troïn ñôøi thöôøng ñem caùc vaät thöôïng dieäu cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, ngôïi khen. Sau khi chö Nhö Lai vaø caùc ñeä töû nhaäp Nieát-baøn, laáy
xaù-lôïi, roài duøng baûy baùu xaây döïng caùc thaùp cao roäng, ngaøy ñeâm tinh
taán, leã baùi, nhieãu quanh.
Laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen.
Laïi duøng coù töôùng vaø coù sôû ñaéc laøm phöông tieän, tinh taán tu, Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ vaø caên laønh khaùc. Cuõng coù caùc thieän nam, thieän
nöõ khaùc phaùt taâm Ñaïi thöøa, duøng khoâng töôùng vaø khoâng sôû ñaéc laøm
phöông tieän, tu haønh caên laønh töông öng vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña,
phöông tieän thieän xaûo, phaùt sinh tuøy hyû ñoái vôùi taát caû coâng ñöùc thieän
caên khaùc. Ñem caên laønh naøy ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng
roài ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Caùc thieän nam, thieän
nöõ naøy, do nhôø phöông tieän kheùo leùo, tuøy hyû hoài höôùng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Söï taïo taùc coâng ñöùc naøy cuûa caùc thieän nam phaùt taâm Ñaïi thöøa
thuø thaéng hôn treân ñaõ noùi gaáp traêm phaàn, ngaøn phaàn, muoân öùc phaàn.
Cho neân noùi tuøy hyû hoài höôùng nhö theá ñoái vôùi caên laønh khaùc laø toái, laø
thaéng...
Theá neân Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt phaùt khôûi taâm Ñaïi thöøa neân
duøng khoâng töôùng vaø khoâng sôû ñaéc laøm phöông tieän, tinh taán tu caên
laønh töông öng vôùi Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø döïa vaøo
phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi coâng ñöùc thieän
caên cuûa Nhö Lai vaø caùc ñeä töû, phaùt sinh taâm tuøy hyû hoài höôùng khoâng
ñieân ñaûo. Neáu Ñaïi Boà-taùt, coù theå duøng khoâng töôùng vaø khoâng sôû ñaéc
laøm phöông tieän ñeå tuøy hyû hoài höôùng, thì Ñaïi Boà-taùt naøy mau choùng
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích an laïc cho taát caû höõu tình
ñeán taän ñôøi vò lai.
Μ
Phaåm 10: ÑÒA NGUÏC (1)
Baáy giôø Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå chieáu saùng,
hoaøn toaøn thanh tònh, ñeàu neân cung kính ñaûnh leã vì ñoù laø phaùp ñaùng
ñöôïc trôøi, ngöôøi... kính leã toân troïng. Khoâng bò nhieãm tröôùc, vì caùc phaùp
theá gian khoâng laøm oâ ueá ñöôïc, xa lìa taát caû söï ngaên che ba coõi, xa lìa
phieàn naõo vaø caùc kieán chaáp ñen toái, cho neân noù laø toái thöôïng thuû, ñoái
www.daitangkinh.org
vôùi taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà, noù raát laø toân thaéng, coù theå laøm an oån, döùt
haún taát caû caùc vieäc kinh haõi, böùc baùch, tai naïn. Ñem aùnh saùng cho caùc
höõu tình, laøm cho hoï coù ñaày ñuû nhaõn, thaáy ñöôïc trung ñaïo, laøm cho keû
laïc ñöôøng khoâng rôi vaøo hai beân, kheùo phaùt sinh trí Nhaát thieát trí, döùt
haún taát caû söï töông tuïc vaø taäp khí phieàn naõo. Laø meï cuûa taát caû Ñaïi Boà-
taùt, vì taát caû Phaät phaùp cuûa Boà-taùt ñang tu taäp ñeàu ñöôïc phaùt sinh töø
ñaây; khoâng sinh, khoâng dieät vì töï töôùng khoâng, thoaùt haún taát caû sinh töû,
chaúng thöôøng, chaúng hoaïi, coù theå laøm choã nöông töïa, ñem phaùp baûo
ban cho caùc höõu tình, laøm thaønh töïu vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai,
taát caû luaän söï khaùc ñeàu bò khuaát phuïc, vaän chuyeån phaùp luaân voâ
thöôïng, ba chuyeån, möôøi hai haønh, ñaït ñöôïc taát caû phaùp khoâng ngöôïc
xuoâi, neân hieåu roõ taát caû phaùp khoâng ñieân ñaûo, töï taùnh bieát roõ töï taùnh
khoâng taùnh khoâng.
Baïch Theá Toân, caùc loaøi höõu tình ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy, neân an truï theá naøo?
Baáy giôø Phaät baûo Xaù-lôïi Töû:
–Caùc loaøi höõu tình ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy neân truï nhö
Phaät. Cuùng döôøng, cung kính, tö duy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö cuùng
döôøng, cung kính, tö duy Phaät Baïc-giaø-phaïm. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì
Phaät khoâng khaùc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng
khaùc Phaät. Phaät töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc
laø Phaät. Vì sao? Vì chö Phaät, Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, ñeàu do Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc xuaát hieän, möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng cuõng do Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña maø ñöôïc ôû taát caû theá gian. Taát caû Boá thí ba-la-maät-ña
cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc
xuaát hieän.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích laïi nghó:
–Nay, ngaøi Xaù-lôïi Töû do nhaân duyeân gì hoûi Phaät ñieàu ñoù nhæ?
Xaù-lôïi Töû bieát taâm vò aáy nghó, lieàn noùi:
–Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt do ñöôïc söï naâng ñôõ cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy, neân coù phöông tieän thieän xaûo ñoái vôùi möôøi phöông
chö Phaät trong ba ñôøi, töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán chaùnh phaùp an
truï, caùc coâng ñöùc trong khoaûng thôøi gian ñoù. Hoaëc nhieàu caên laønh
cuûa caùc Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt vaø caùc höõu tình khaùc. Taát caû
nhö theá ñeàu duøng khoâng töôùng vaø khoâng sôû ñaéc laøm phöông tieän.
Taäp hôïp hieän tieàn tuøy hyû, ñaõ tuøy hyû roài cuøng caùc höõu tình bình ñaúng
ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Do nhaân duyeân naøy,
neân toâi hoûi vieäc aáy.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, vieäc hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa caùc Ñaïi
Boà-taùt, vöôït haún Boá thí cho ñeán Tónh löï ba-la-maät-ña gaáp voâ bieân, voâ
soá. Vì nhö coù traêm ngaøn ngöôøi bò muø baåm sinh nhöng khoâng ñöôïc
ngöôøi saùng maét daãn ñöôøng, thì khoâng coù theå ñeán ñöôïc con ñöôøng
chính, huoáng chi ñeán ñöôïc thaønh lôùn giaøu sang ôû xa. Cuõng vaäy, naêm
phaùp Ba-la-maät-ña treân laø nhöõng ngöôøi muø. Neáu khoâng coù ngöôøi saùng
maét daãn ñöôøng laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì khoâng theå ñeán chaùnh ñaïo
Boà-taùt, huoáng gì laø ñeán thaønh trí Nhaát thieát ôû xa.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, naêm phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí..., chính
nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân ñöôïc goïi laø ngöôøi coù maét. Laïi nhôø söï
naâng ñôõ cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân goïi laø ñeán bôø beân kia.
Thieân ñeá Thích hoûi:
–Chaúng phaûi nhôø naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc cuøng hoã töông
daãn ñaàu, naâng ñôõ maø Ba-la-maät-ña coøn laïi, ñi ñeán bôø beân kia. Ñaõ vaäy
thì taïi sao chæ khen ngôïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø hôn haún naêm phaùp
Ba-la-maät-ña kia?
Xaù-lôïi Töû ñaùp:
–Lôøi noùi cuûa Thieân chuû khoâng ñuùng lyù. Vì sao? Chaúng phaûi nhôø
naêm phaùp Ba-la-maät-ña treân daãn ñaàu, naâng ñôõ Ba-la-maät-ña coøn laïi,
laøm cho ñeán bôø beân kia. Chính nhôø phöông tieän thieän xaûo, ñaày ñuû theá
löïc lôùn cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, giöõ gìn naêm phaùp Ba-la-maät-ña
treân, laøm cho khoâng bò chaáp tröôùc, mau choùng ñeán bôø beân kia. Vì vaäy,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi naêm loaïi treân laø toái, laø thaéng, laø toân, laø
cao, laø dieäu, laø vi dieäu, laø thöôïng, laø voâ thöôïng, laø ñaúng, khoâng gì saùnh
baèng.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt vì sao phaûi höôùng daãn, phaùt
trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät daïy Xaù-lôïi Töû:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng vì höôùng daãn phaùt trieån saéc, chæ höôùng
daãn phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khoâng vì höôùng daãn phaùt trieån
www.daitangkinh.org
thoï, töôûng, haønh, thöùc, chæ höôùng daãn phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cho ñeán khoâng vì höôùng daãn, phaùt trieån trí Nhaát thieát, chæ höôùng daãn
phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khoâng vì höôùng daãn phaùt trieån trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, chæ höôùng daãn phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, khoâng vì höôùng daãn phaùt trieån taát caû phaùp, chæ höôùng daãn
phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, vì sao caùc Ñaïi Boà-taùt, khoâng vì höôùng daãn saéc
cho ñeán taát caû phaùp, chæ höôùng daãn phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Vì saéc cho ñeán taát caû phaùp khoâng taùc, khoâng sinh, khoâng ñaéc,
khoâng hoaïi, khoâng töï taùnh. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng vì höôùng daãn phaùt
trieån saéc cho ñeán taát caû phaùp, neân höôùng daãn phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt, höôùng daãn, phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá laø hôïp vôùi phaùp naøo?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt höôùng daãn phaùt trieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö
vaäy khoâng hôïp vôùi taát caû phaùp. Do khoâng hôïp cho neân ñöôïc goïi laø
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy khoâng hôïp vôùi
taát caû phaùp naøo?
Theá Toân daïy:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy, khoâng hoøa hôïp vôùi thieän phaùp,
khoâng hôïp vôùi baát thieän phaùp, khoâng hôïp vôùi phaùp coù toäi, khoâng hôïp
vôùi phaùp khoâng toäi, khoâng hôïp vôùi phaùp höõu laäu, khoâng hôïp vôùi phaùp
voâ laäu, khoâng hôïp vôùi phaùp höõu vi, khoâng hôïp vôùi phaùp voâ vi, khoâng
hôïp vôùi phaùp coù nhieãm, khoâng hôïp vôùi phaùp khoâng nhieãm, khoâng hôïp
vôùi phaùp theá gian, khoâng hôïp vôùi phaùp xuaát theá gian, khoâng hôïp vôùi
phaùp taïp nhieãm, khoâng hôïp vôùi phaùp thanh tònh, khoâng hôïp vôùi phaùp
sinh töû, khoâng hôïp vôùi phaùp Nieát-baøn. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát caû phaùp voâ sôû ñaéc cho neân khoâng theå
noùi hôïp vôùi phaùp nhö theá.
Thieân ñeá Thích lieàn baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cuõng khoâng hôïp
vôùi trí Nhaát thieát.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa cuõng khoâng noùi hôïp vôùi trí Nhaát thieát. Vì do ñaây ñoái vôùi kia
ñeàu voâ sôû ñaéc vaäy.
–Baïch Theá Toân, vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi trí Nhaát
thieát khoâng hôïp khoâng ñaéc?
Theá Toân daïy:
–Chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi trí Nhaát thieát
nhö danh, nhö töôùng, nhö choã taïo taùc, coù hôïp, coù ñaéc.
thieát cuõng coù hôïp coù ñaéc?
Theá Toân daïy:
–Do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi trí Nhaát thieát nhö danh
töôùng... khoâng nhaän, khoâng laáy, khoâng truï, khoâng ñoaïn, khoâng chaáp,
khoâng boû. Hôïp vaø ñaéc nhö vaäy nhöng thaät ra khoâng coù hôïp vaø ñaéc.
Ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng laïi nhö vaäy, nhö danh töôùng... khoâng nhaän,
khoâng laáy, khoâng truï, khoâng ñoaïn, khoâng chaáp, khoâng boû. Hôïp vaø ñaéc
nhö vaäy, nhöng thaät ra khoâng coù hôïp vaø ñaéc.
–Baïch Theá Toân, thaät kyø laï! Baïch Thieän Theä, thaät hy höõu! Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, vì taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät,
khoâng taïo, khoâng thaønh, khoâng ñöôïc, khoâng hoaïi, khoâng töï taùnh, cho
neân xuaát hieän ôû theá gian. Tuy coù hôïp vaø ñaéc nhöng thaät ra khoâng coù
hôïp vaø ñaéc. Nghóa laø nhö vaäy thaät chaúng theå nghó baøn. Chæ coù Phaät
Theá Toân môùi hieåu môùi noùi ñöôïc.
Baáy giôø Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
khôûi töôûng nhö vaày: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoaëc hôïp hoaëc
khoâng hôïp vôùi taát caû phaùp, thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñeàu xaû boû, ñeàu xa lìa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.”
www.daitangkinh.org
Phaät daïy Thieän Hieän:

–Laïi coù nhaân duyeân khieán cho caùc Ñaïi Boà-taùt xaû boû, xa lìa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Ñoù laø khi vò aáy tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laïi
voïng töôûng nhö vaày: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng thaät coù,
chaúng chaân thaät, khoâng kieân coá, khoâng töï taïi” thì Ñaïi Boà-taùt naøy xaû
boû, xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baáy giôø Thieän Hieän laïi baïch Phaät:
–Neáu khi Ñaïi Boà-taùt tin töôûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì
khoâng tin phaùp naøo?
–Neáu khi Ñaïi Boà-taùt tin Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì khoâng
tin saéc, khoâng tin thoï, töôûng, haønh, thöùc, cho ñeán khoâng tin trí Nhaát
thieát, khoâng tin trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Cuï thoï Thieän Hieän laïi baïch Phaät:
–Vì sao khi Ñaïi Boà-taùt tin Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laïi
khoâng tin saéc cho ñeán khoâng tin trí Nhaát thieát töôùng?
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, quaùn saùt
taát caû saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, chaúng theå naém baét ñöôïc chæ tin
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhöng khoâng tin saéc cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng. Nhö vaäy Thieän Hieän, khi caùc Ñaïi Boà-taùt tin Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thì khoâng tin saéc cho ñeán khoâng tin trí Nhaát thieát töôùng.


QUYEÅN 506
Phaåm 10: ÑÒA NGUÏC (2)
Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø Ba-la-maät-
ña roäng lôùn.
–OÂng döïa vaøo yù gì maø noùi nhö vaäy. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
töùc laø Ba-la-maät-ña roäng lôùn?
–Baïch Theá Toân, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi saéc
khoâng laøm lôùn, khoâng laøm nhoû; ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng
khoâng laøm lôùn, khoâng laøm nhoû, cho ñeán ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng laøm lôùn, khoâng laøm nhoû; ñoái vôùi
chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng khoâng laøm lôùn, khoâng
laøm nhoû.
Ñoái vôùi saéc khoâng laøm hôïp, khoâng laøm tan; ñoái vôùi thoï, töôûng,
haønh, thöùc cuõng khoâng laøm hôïp, khoâng laøm tan; nhö vaäy cho ñeán ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khoâng laøm hôïp, khoâng laøm
tan; ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng khoâng laøm hôïp,
khoâng laøm tan.
Ñoái vôùi saéc khoâng laøm höõu löôïng, khoâng laøm voâ löôïng; ñoái vôùi
thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng laøm höõu löôïng, khoâng laøm voâ
löôïng; nhö vaäy, cho ñeán ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
khoâng laøm höõu löôïng, khoâng laøm voâ löôïng; ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng khoâng laøm höõu löôïng, khoâng laøm voâ löôïng.
Ñoái vôùi saéc khoâng laøm roäng, khoâng laøm heïp; ñoái vôùi thoï,
töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng laøm roäng, khoâng laøm heïp; nhö vaäy,
cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khoâng laøm roäng, khoâng
www.daitangkinh.org
laøm heïp; ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng khoâng
laøm roäng, khoâng laøm heïp.
Ñoái vôùi saéc khoâng laøm höõu löïc, khoâng laøm voâ löïc. Ñoái vôùi thoï,
töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng laøm höõu löïc, khoâng laøm voâ löïc; nhö vaäy,
cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khoâng laøm höõu löïc,
khoâng laøm voâ löïc; ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng
khoâng laøm höõu löïc, khoâng laøm voâ löïc. Con döïa vaøo yù naøy cho neân noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø Ba-la-maät-ña roäng lôùn.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, y chæ Baùt-nhaõ
cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, neáu voïng töôûng nhö vaày: “Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa ñoái vôùi saéc khoâng laøm lôùn, khoâng laøm nhoû, khoâng laøm
hôïp, khoâng laøm tan, khoâng laøm höõu löôïng, khoâng laøm voâ löôïng, khoâng
laøm roäng, khoâng laøm heïp, khoâng laøm höõu löïc, khoâng laøm voâ löïc. Nhö
vaäy cho ñeán ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, khoâng laøm
lôùn, khoâng laøm nhoû, khoâng laøm hôïp, khoâng laøm tan, khoâng laøm höõu
löôïng, khoâng laøm voâ löôïng, khoâng laøm roäng, khoâng laøm heïp, khoâng
laøm höõu löïc, khoâng laøm voâ löïc.” Ñaïi Boà-taùt naøy do voïng töôûng nhö
vaäy, thì chaúng phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, y chæ vaøo Baùt-
nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, maø voïng töôûng nhö vaày: “Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi saéc laøm lôùn, laøm nhoû, laøm hôïp, laøm tan,
laøm höõu löôïng, laøm voâ löôïng, laøm roäng, laøm heïp, laøm höõu löïc, laøm voâ
löïc. Nhö vaäy cho ñeán ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laøm
lôùn, laøm nhoû, laøm hôïp, laøm tan, laøm höõu löôïng, laøm voâ löôïng, laøm
roäng, laøm heïp, laøm höõu löïc, laøm voâ löïc.” Ñaïi Boà-taùt naøy do voïng
töôûng nhö vaäy cho neân chaúng phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, khoâng y chæ
Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, voïng töôûng nhö vaày: “Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi saéc khoâng laøm lôùn, khoâng laøm nhoû, khoâng
laøm hôïp, khoâng laøm tan, khoâng laøm höõu löôïng, khoâng laøm voâ löôïng,
khoâng laøm roäng, khoâng laøm heïp, khoâng laøm höõu löïc, khoâng laøm voâ
löïc. Nhö vaäy cho ñeán ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
khoâng laøm lôùn, khoâng laøm nhoû, khoâng laøm hôïp, khoâng laøm tan, khoâng
laøm höõu löôïng, khoâng laøm voâ löôïng, khoâng laøm roäng, khoâng laøm heïp,
khoâng laøm höõu löïc, khoâng laøm voâ löïc.” Ñaïi Boà-taùt naøy do voïng töôûng
naøy neân chaúng phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.

Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, khoâng y chæ
vaøo Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, laïi voïng töôûng nhö vaày:
“Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi saéc laøm lôùn, laøm nhoû, laøm hôïp,
laøm tan, laøm höõu löôïng, laøm voâ löôïng, laøm roäng, laøm heïp, laøm höõu
löïc, laøm voâ löïc. Nhö vaäy cho ñeán chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
laøm lôùn, laøm nhoû, laøm hôïp, laøm tan, laøm höõu löôïng, laøm voâ löôïng, laøm
roäng, laøm heïp, laøm löïc, laøm voâ löïc.” Ñaïi Boà-taùt naøy do voïng töôûng
naøy, neân chaúng phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vì sao? Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt voïng töôûng nhö vaày:
“Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi saéc hoaëc laøm lôùn, laøm nhoû,
khoâng laøm lôùn nhoû; hoaëc laøm hôïp, laøm tan, khoâng laøm hôïp tan; hoaëc
laøm höõu löôïng, voâ löôïng, khoâng laøm höõu löôïng, voâ löôïng; hoaëc laøm
roäng, laøm heïp, khoâng laøm roäng, laøm heïp; hoaëc laøm höõu löïc, voâ löïc,
khoâng laøm höõu löïc, voâ löïc. Nhö vaäy cho ñeán ñoái vôùi chö Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc hoaëc laøm lôùn, laøm nhoû, khoâng laøm lôùn nhoû;
hoaëc laøm hôïp, laøm tan, khoâng laøm hôïp, tan; hoaëc laøm höõu löôïng, voâ
löôïng, khoâng laøm höõu löôïng, voâ löôïng; hoaëc laøm roäng, laøm heïp,
khoâng laøm roäng, laøm heïp; hoaëc laøm höõu löïc, voâ löïc, khoâng laøm höõu
löïc, voâ löïc.” Nhö vaäy taát caû ñeàu chaúng phaûi quaû Ñaúng löu cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt naøo voïng töôûng nhö vaày: “Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi saéc cho ñeán ñoái vôùi chö Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc; hoaëc laøm lôùn, laøm nhoû, khoâng laøm lôùn nhoû; hoaëc
laøm hôïp, laøm tan, khoâng laøm hôïp tan; hoaëc laøm höõu löôïng, voâ löôïng,
khoâng laøm höõu löôïng, voâ löôïng; hoaëc laøm roäng, laøm heïp, khoâng laøm
roäng, laøm heïp; hoaëc laøm höõu löïc, voâ löïc, khoâng laøm höõu löïc, voâ löïc.”
Ñaïi Boà-taùt naøy goïi laø raát coù sôû ñaéc chaúng phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Vì sao? Vì chaúng phaûi yù töôûng coù sôû ñaéc maø coù theå chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì höõu tình khoâng sinh, khoâng coù töï
taùnh, khoâng thaät coù, khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, xa lìa, tòch tónh,
chaúng theå naém baét ñöôïc, khoâng theå nghó baøn, khoâng hoaïi dieät, khoâng
hieåu bieát neân söùc khoâng thaønh töïu. Neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cuõng khoâng sinh cho ñeán söùc khoâng theå thaønh töïu. Saéc cho ñeán taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng khoâng sinh, khoâng coù töï taùnh, voâ
www.daitangkinh.org
sôû ñaéc, khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, xa lìa, tòch tónh, chaúng theå naém
baét ñöôïc, khoâng theå nghó baøn, khoâng hoaïi dieät, khoâng hieåu bieát, söùc
khoâng thaønh töïu. Neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng sinh cho
ñeán söùc khoâng thaønh töïu. Con döïa vaøo yù naøy neân noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa töùc laø Ba-la-maät-ña roäng lôùn.
Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù
theå tin hieåu töø choã naøo ñeán sinh ôû theá gian naøy, phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, ñaõ traûi qua bao nhieâu laâu toân troïng, thaân caän, cuùng
döôøng chö Phaät? Ñaõ traûi qua bao nhieâu thôøi gian tu haønh Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Sao laïi tin hieåu nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù
theå tin hieåu laø vì ôû trong phaùp hoäi cuûa chö Phaät töø möôøi phöông theá
giôùi thaùc sinh trong theá gian naøy laø ñaõ traûi qua voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân, traêm ngaøn muoân öùc kieáp, phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
ñaõ töøng thaân caän, cuùng döôøng voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân, chaúng theå nghó
baøn, chaúng theå caân löôøng Ñöùc Phaät Baïc-giaø-phaïm. Töø luùc môùi phaùt
taâm, thöôøng tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, traûi qua voâ löôïng,
voâ soá, voâ bieân, traêm ngaøn muoân öùc kieáp.
Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, hoaëc
thaáy, hoaëc nghe, lieàn nghó nhö vaày: “Nay, toâi thaáy Phaät, nghe lôøi Phaät
thuyeát.” Ñaïi Boà-taùt naøy duøng khoâng töôùng, khoâng hai, khoâng sôû ñaéc
laøm phöông tieän, coù theå tin hieåu ñuùng nghóa lyù saâu xa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña nhö theá.
Cuï thoï Thieän Hieän lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø coù theå nghe, coù
theå thaáy khoâng?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng theå nghe vaø khoâng theå
thaáy. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thaät söï chaúng phaûi laø
phaùp ñeå nghe, ñeå thaáy. Thieän Hieän oâng neân bieát, saéc khoâng nghe
khoâng thaáy vì caùc phaùp aån maät; thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng
nghe khoâng thaáy vì caùc phaùp aån maät; cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät cuõng khoâng nghe khoâng thaáy vì caùc phaùp aån maät. Taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng khoâng nghe khoâng thaáy vì caùc
phaùp aån maät.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät
ñaõ tích luõy bao nhieâu coâng haïnh môùi coù theå tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa?
–Ñoái vôùi vieäc naøy, caàn phaûi noùi caën keõ. Thieän Hieän, oâng neân
bieát coù Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, cuõng coù theå tu hoïc Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá
thí ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt naøy coù phöông tieän thieän xaûo, khoâng phæ
baùng caùc phaùp, khoâng thaáy caùc phaùp coù taêng, coù giaûm, luoân luoân
khoâng xa lìa chaùnh haïnh töông öng vôùi Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn,
Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thöôøng khoâng xa lìa chö Phaät,
Boà-taùt. Töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät khaùc, duøng caùc phaåm vaät cuùng
döôøng thöôïng dieäu, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö
Phaät, Boà-taùt, ñeàu tuøy theo yù maø coù theå thaønh töïu, cuõng coù theå ñoái vôùi
caùc caên laønh khaùc laøm cho mau choùng vieân maõn, sinh ñeán nôi naøo
cuõng khoâng rôi vaøo trong baøo thai meï, taâm thöôøng khoâng cuøng truï vôùi
phieàn naõo, cuõng khoâng khôûi taâm Nhò thöøa, luoân luoân khoâng xa lìa thaàn
thoâng thuø thaéng ôû taïi caùc coõi Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät. Ñaïi Boà-taùt naøy coù theå sieâng naêng tu hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Coù caùc thieän nam, thieän nöõ haønh Boà-taùt thöøa, tuy töøng ñöôïc thaáy
traêm ngaøn hoaëc voâ löôïng Phaät, ôû nôi choã chö Phaät vaø ñeä töû kia, phaàn
nhieàu tu haønh Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ,
nhöng coøn duøng coù sôû ñaéc laøm phöông tieän, neân khoâng coù theå tu hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän oâng neân bieát, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, nghe
thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, taâm sinh khinh maïn, lieàn
rôøi choã ngoài ñöùng daäy maø ñi. Ngöôøi aáy ñaõ khinh maïn Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thì cuõng khinh Phaät. Ñaõ xaû boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa nhö vaäy, thì cuõng xaû boû chö Phaät. Nay, trong chuùng naøy cuõng coù
loaïi ngöôøi ñoù, nghe Ta tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taâm
www.daitangkinh.org
khoâng cung kính, boû ñaïi chuùng maø ñi. Vì sao? Vì caùc thieän nam, thieän
nöõ naøy, ñôøi tröôùc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ töøng boû ñi. Bôûi
do söï huaân taäp thoùi quen töø tröôùc neân baây giôø nghe Ta thuyeát, cuõng laïi
boû ñi.
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, thaân khaåu vaø yù ñeàu khoâng hoøa hôïp.
Do söï taïo taùc ñoù cho neân taêng tröôûng nghieäp ngu si, aùc tueä, toäi
chöôùng. Bôûi do vieäc taïo taùc laøm taêng tröôûng ngu si, aùc tueä, toäi chöôùng
neân nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, lieàn khinh cheâ, phæ baùng, caûn trôû, phaù
hoaïi, xaû boû. Ñaõ khinh huûy, phæ baùng, caûn trôû, phaù hoaïi, xaû boû Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa roài, töùc lieàn khinh cheâ, phæ baùng, caûn trôû, phaù
hoaïi, xaû boû trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät ba ñôøi.
Do khinh cheâ, phæ baùng, caûn trôû, phaù hoaïi, xaû boû trí Nhaát thieát trí
cuûa chö Phaät trong ba ñôøi lieàn taïo taùc taêng tröôûng, chieâu caûm nghieäp
thieáu thoán chaùnh phaùp.
Do taïo taùc taêng tröôûng chieâu caûm nghieäp thieáu thoán chaùnh phaùp
kia neân rôi vaøo ñaïi ñòa nguïc traûi qua hôn traêm naêm, cho ñeán hôn traêm
ngaøn muoân öùc naêm, chòu caùc khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät. Toäi naëng kia
sinh vaøo theá giôùi naøy, töø ñòa nguïc naøy ñeán ñòa nguïc khaùc, cho ñeán khi
kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa phaùt khôûi thì ñaõ laõnh chòu caùc
khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät.
Hoaëc khi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong ôû theá giôùi naøy phaùt
khôûi, vì nghieäp thieáu chaùnh phaùp kia vaãn chöa heát, neân khi cheát roài laïi
sinh ôû theá giôùi khaùc, cuøng ñoàng loaïi naøy, trong ñòa nguïc lôùn, traûi qua
hôn traêm naêm cho ñeán hôn traêm ngaøn muoân öùc naêm, laõnh chòu caùc khoå
lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät. Toäi naëng kia ôû theá giôùi khaùc, töø ñòa nguïc naøy
ñeán ñòa nguïc khaùc, cho ñeán khi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa
phaùt khôûi, thì ñaõ laõnh chòu khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät.
Hoaëc khi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong ôû theá giôùi kia phaùt
khôûi, vì nghieäp thieáu chaùnh phaùp kia vaãn chöa heát, neân khi cheát roài laïi
sinh ôû theá giôùi phöông khaùc nöõa, cuøng ñoàng loaïi naøy, trong ñòa nguïc
lôùn, traûi qua hôn traêm naêm cho ñeán hôn traêm ngaøn muoân öùc naêm, chòu
caùc khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät. Toäi naëng kia ôû theá giôùi khaùc nöõa, töø
ñòa nguïc naøy ñeán ñòa nguïc khaùc, cho ñeán kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp
phong chöa phaùt khôûi, thì ñaõ chòu caùc khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät. Nhö
vaäy, laàn löôït ôû khaép trong ñòa nguïc lôùn ôû möôøi phöông caùc theá giôùi
khaùc, chòu caùc khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät.
Hoaëc khi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong ôû möôøi phöông theá
giôùi phaùt khôûi, vì nghieäp thieáu chaùnh phaùp kia vaãn chöa heát, neân khi
cheát roài laïi sinh trôû laïi ôû trong ñòa nguïc lôùn ôû coõi Kham nhaãn naøy.
Töø ñòa nguïc naøy ñeán ñòa nguïc khaùc cho ñeán kieáp hoûa, kieáp thuûy,
kieáp phong chöa phaùt khôûi, thì ñaõ chòu caùc khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh
lieät. Neáu khi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong ôû theá giôùi naøy phaùt
khôûi, vì nghieäp thieáu thoán chaùnh phaùp kia vaãn chöa heát, neân khi
cheát roài laïi sinh ôû theá giôùi khaùc, ôû trong ñòa nguïc lôùn khaép möôøi
phöông, chòu caùc khoå lôùn, ñoäc haïi, maõnh lieät. Luaân hoài nhö vaäy, traûi
qua voâ soá kieáp.
Theá löïc cuûa toäi nghieäp thieáu chaùnh phaùp kia giaûm daàn, ra khoûi
ñòa nguïc laïi ñoïa vaøo loaøi baøng sinh, traûi qua hôn traêm naêm cho ñeán
traêm ngaøn muoân öùc naêm, chòu thaân baøng sinh, gaëp ñuû caùc khoå, taøn haïi,
böùc baùch... Vì toäi chöa heát cho neân ôû theá giôùi naøy, töø nôi hieåm aùc naøy
ñeán choán hieåm aùc khaùc, cho ñeán thôøi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong
chöa phaùt khôûi, phaûi chòu caùc khoå taøn haïi, böùc baùch... Khi theá giôùi naøy
bò tam tai laøm hö hoaïi, nhöng theá löïc cuûa nghieäp thieáu chaùnh phaùp vaãn
chöa heát, cheát roài laïi sinh ôû theá giôùi phöông khaùc, cuøng ñoàng loaïi naøy,
trong loaøi baøng sinh, traûi hôn traêm naêm cho ñeán hôn traêm ngaøn muoân
öùc naêm, chòu ñuû caùc khoå, taøn haïi, böùc baùch... Toäi chöa heát cho neân
sinh ôû theá giôùi khaùc, töø choã hieåm aùc naøy ñeán choán hieåm aùc noï, cho ñeán
thôøi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa phaùt khôûi, chòu caùc khoå taøn
haïi, böùc baùch...
Hoaëc khi theá giôùi khaùc bò tam tai laøm hö hoaïi, nhöng theá löïc cuûa
nghieäp thieáu chaùnh phaùp kia vaãn chöa döùt, cheát roài laïi sinh ôû theá giôùi
phöông khaùc nöõa, cuøng vôùi ñoàng loaïi naøy, trong loaøi baøng sinh, traûi
qua hôn traêm naêm cho ñeán hôn traêm ngaøn muoân öùc naêm, vaãn chòu caùc
khoå, taøn haïi, böùc baùch... Toäi chöa heát cho neân sinh ôû theá giôùi khaùc, töø
choã hieåm aùc naøy ñeán choán hieåm aùc noï, cho ñeán thôøi kieáp hoûa, kieáp
thuûy, kieáp phong chöa phaùt khôûi, laïi bò caùc khoå taøn haïi, böùc baùch. Nhö
vaäy laàn löôït traûi khaép caùc theá giôùi möôøi phöông, chòu caùc khoå taøn haïi,
böùc baùch ôû thaân baøng sinh.
Hoaëc khi möôøi phöông theá giôùi bò tam tai laøm hö hoaïi, nhöng theá
www.daitangkinh.org
löïc cuûa nghieäp thieáu chaùnh phaùp kia vaãn chöa heát, cheát roài sinh trôû laïi
trong loaøi baøng sinh ôû theá giôùi Kham nhaãn. Töø choã hieåm aùc naøy ñeán
choán hieåm aùc noï, cho ñeán thôøi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa
phaùt khôûi, vaãn chòu caùc khoå taøn haïi, böùc baùch.
Hoaëc khi theá giôùi naøy bò tam tai laøm hö hoaïi, nhöng theá löïc cuûa
nghieäp thieáu chaùnh phaùp kia chöa heát. Cheát roài vaãn sinh laïi theá giôùi
khaùc ôû khaép möôøi phöông, trong loaøi baøng sinh, chòu nhieàu vieäc khoå.
Cöù xoay vaàn nhö theá traûi qua voâ soá kieáp.
Toäi thieáu chaùnh phaùp kia, nghieäp löïc moûng daàn, thoaùt khoûi loaøi
baøng sinh, laïi ñoïa trong ngaï quyû. Traûi hôn traêm naêm cho ñeán hôn traêm
ngaøn muoân öùc naêm, chòu caùc khoå oám ñoùi, tieàu tuïy, khoâ khaùt. Toäi chöa
heát neân sinh trong theá giôùi naøy töø coõi ngaï quyû naøy ñeán coõi ngaï quyû
khaùc, cho ñeán thôøi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa phaùt khôûi,
chòu nhieàu thoáng khoå oám ñoùi, tieàu tuïy, khoâ khaùt.
Hoaëc khi theá giôùi naøy bò tam tai laøm hö hoaïi, nhöng theá löïc cuûa
nghieäp thieáu chaùnh phaùp vaãn chöa heát. Cheát roài, sinh laïi ôû theá giôùi
phöông khaùc, cuøng ñoàng loaïi naøy, trong loaøi ngaï quyû. Traûi qua hôn
traêm naêm cho ñeán hôn traêm ngaøn muoân öùc naêm, chòu thoáng khoå, oám
ñoùi, tieàu tuïy, khoâ khaùt. Toäi vaãn chöa heát, neân ôû theá giôùi khaùc, töø coõi
ngaï quyû naøy ñeán coõi ngaï quyû khaùc, cho ñeán thôøi kieáp hoûa, kieáp thuûy,
kieáp phong chöa phaùt khôûi, chòu nhieàu thoáng khoå oám ñoùi, tieàu tuïy, khoâ
khaùt.
Hoaëc khi theá giôùi khaùc bò tam tai laøm hö hoaïi, nhöng theá löïc
cuûa nghieäp thieáu chaùnh phaùp vaãn chöa heát. Cheát roài, sinh laïi ôû theá
giôùi phöông khaùc nöõa, cuøng vôùi ñoàng loaïi, trong loaøi ngaï quyû. Traûi
qua hôn traêm naêm cho ñeán hôn traêm ngaøn muoân öùc naêm chòu nhieàu
thoáng khoå, oám ñoùi, tieàu tuïy, khoâ khaùt. Toäi chöa heát, neân sinh ôû theá
giôùi khaùc nöõa, töø coõi ngaï quyû naøy ñeán coõi ngaï quyû khaùc, cho ñeán
thôøi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa phaùt khôûi, phaûi chòu nhieàu
thoáng khoå oám ñoùi, tieàu tuïy, khoâ khaùt. Nhö vaäy laàn löôït traûi khaép
möôøi phöông caùc theá giôùi khaùc, ôû trong coõi ngaï quyû chòu nhieàu thoáng
khoå, oám ñoùi, tieàu tuïy khoâ khaùt.
Hoaëc khi möôøi phöông theá giôùi khaùc bò tam tai laøm hö hoaïi,
nhöng theá löïc cuûa nghieäp thieáu chaùnh phaùp vaãn chöa heát, neân cheát
roài, sinh laïi ôû trong loaøi ngaï quyû ôû coõi Kham nhaãn naøy. Töø coõi ngaï
quyû naøy ñeán coõi ngaï quyû khaùc, cho ñeán thôøi kieáp hoûa, kieáp thuûy,
kieáp phong chöa phaùt khôûi, nhöng phaûi chòu nhieàu thoáng khoå oám ñoùi,
tieàu tuïy, khoâ khaùt.
Hoaëc khi tam tai ôû theá giôùi naøy bò tam tai laøm hö hoaïi, nhöng theá
löïc cuûa nghieäp thieáu chaùnh phaùp vaãn chöa heát, neân cheát roài sinh laïi ôû
theá giôùi khaùc, traûi khaép möôøi phöông, trong loaøi ngaï quyû, chòu nhieàu
söï khoå. Luaân hoài nhö theá traûi qua voâ soá kieáp. Nghieäp thieáu chaùnh phaùp
kia, theá löïc saép döùt, thoaùt khoûi coõi ngaï quyû, sinh trong loaøi ngöôøi. Tuy
ñöôïc laøm ngöôøi nhöng ôû choán haï tieän. Nghóa laø hoaëc sinh trong nhaø
muø ñieác, nhaø laøm thueâ, nhaø gaùnh thaây cheát, nhaø haøng thòt, nhaø ñaùnh
caù, saên baén, nhaø coâng nhaân, nhaø cho ngöôøi mua vui, nhaø taø kieán, nhaø
thieáu vaên hoùa (xen taïp aùc luaät nghi).
Hoaëc phaûi chòu thaân khoâng maét, khoâng tai, khoâng muõi, khoâng
löôõi, khoâng tay, khoâng chaân, ñui, ñieác, caâm, ngoïng, ung thö, huûi laùc,
phong cuoàng, ñieân khuøng, taøn taät, löng guø, luøn xaáu cuït tay, cuït chaân,
caùc caên thieáu thoán da ñen tieàu tuïy, khôø khaïo khoâng hieåu bieát, coù laøm
vieäc gì cuõng ñeàu bò ngöôøi khinh cheâ; hoaëc sinh ôû choã khoâng nghe danh
hieäu Phaät, Phaùp, Taêng, Boà-taùt, Ñoäc giaùc.
Hoaëc laïi sinh ôû theá giôùi u aùm, thöôøng khoâng coù ngaøy ñeâm, hoaøn
toaøn khoâng coù aùnh saùng. ÔÛ choã hieåm naïn, ueá tröôïc, aùc ñoäc. Vì sao?
Vì nghieäp thieáu chaùnh phaùp laøm taêng tröôûng raát naëng, chòu ñuû quaû
khoå nhö vaäy, öôùc muoán ñieàu gì cuõng khoâng ñöôïc nhö yù. Phaåm loaïi
raát nhieàu khoù coù theå noùi heát. Neáu muoán noùi ñuû, cuøng kieáp cuõng
khoâng heát.
–Baïch Theá Toân, chieâu caûm nghieäp thieáu chaùnh phaùp, laøm taêng
tröôûng nghieäp aáy coù theå noùi laø töông tôï vôùi naêm nghieäp voâ giaùn
khoâng?
–Chieâu caûm nghieäp thieáu chaùnh phaùp raát laø saâu naëng, khoâng theå
ñem so saùnh vôùi naêm nghieäp voâ giaùn. Nghóa laø ngöôøi kia nghe thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, töùc lieàn choáng cöï, phaûn ñoái, phæ baùng, khinh
cheâ, noùi raèng: Lôøi naøy chaúng phaûi lôøi Phaät thuyeát, chaúng phaûi Phaùp,
chaúng phaûi Luaät, chaúng phaûi Ñaïi sö daïy. Chuùng toâi ñoái vôùi ñieàu naøy,
khoâng ñaùng tin hoïc.” Ngöôøi phæ baùng phaùp naøy, laø töï phæ baùng Baùt-nhaõ
www.daitangkinh.org
ba-la-maät-ña, cuõng daïy ngöôøi khaùc phæ baùng. Töï laøm hoûng mình, cuõng
laøm hoûng ngöôøi khaùc. Töï uoáng thuoác ñoäc, cuõng cho ngöôøi khaùc uoáng.
Töï mình ñaùnh maát quaû baùo sinh Thieân, giaûi thoaùt an laïc, cuõng laøm cho
ngöôøi khaùc maát. Töï ñem thaân mình ñeán löûa ñòa nguïc, cuõng laøm cho
ngöôøi khaùc ñeán. Töï khoâng tin hieåu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cuõng
daïy ngöôøi khaùc khoâng tin hieåu. Töï chìm trong bieån khoå, cuõng loâi ngöôøi
khaùc chìm theo.
Xaù-lôïi Töû, Ta ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá,
khoâng muoán cho ngöôøi phæ baùng chaùnh phaùp nghe danh töï Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, huoáng chi laø thuyeát cho hoï.
Xaù-lôïi Töû, ngöôøi phæ baùng chaùnh phaùp, Ta khoâng cho caùc thieän
nam an truï Boà-taùt thöøa, nghe danh töï cuûa hoï, huoáng laø maét thaáy, ñaâu
theå cho coäng truù. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì caùc ngöôøi phæ baùng Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, neân bieát ñoù laø teân goïi khaùc cuûa ngöôøi phaù hoaïi chaùnh phaùp,
ñoïa vaøo loaøi ñen toái nhö oác seân oâ ueá. Töï dô ueá vaø laøm ueá ngöôøi nhö
ñoáng phaân hoâi thoái. Neáu ai coù tin lôøi ngöôøi phaù hoaïi chaùnh phaùp, cuõng
chòu khoå lôùn ñaõ noùi ôû treân.
Xaù-lôïi Töû, neáu coù ai phaù hoaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân
bieát loaïi aáy töùc laø ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû, nhaát ñònh seõ chòu voâ
bieân khoå lôùn, ñoäc haïi raát naëng. Vì vaäy, ngöôøi trí khoâng neân huûy baùng
Xaù-lôïi Töû laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, vì sao Nhö Lai chæ thuyeát ngöôøi phaù hoaïi chaùnh
phaùp khi ñoïa vaøo ñaïi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû, chòu nhieàu thoáng
khoå, maø khoâng thuyeát thaân töôùng, hình daïng?
–Thoâi, chaúng neân noùi hình daïng cuûa ngöôøi phaù hoaïi chaùnh phaùp,
seõ phaûi chòu sinh vaøo aùc thuù ôû vò lai. Vì sao? Vì neáu ta noùi ñuû hình
daïng kia, thì hoï nghe ñöôïc seõ kinh haõi sôï seät ñeán ngaát xæu, daãn ñeán
maát maïng, hoaëc khoå gaàn cheát, taâm ñau khoå nhö truùng teân ñoäc, thaân
khoâ heùo nhö daây ñöùt goác. Ngöôøi kia nghe thuyeát vieäc ngöôøi huûy baùng
chaùnh phaùp seõ chòu khoå thaân raát xaáu nhö theá, töï kinh hoaøng ñeán noãi
maát maïng. Ta vì thöông xoùt keû aáy, neân khoâng thuyeát.
–Baïch Theá Toân, cuùi xin Phaät thuyeát hình maïo xaáu xí kia, ñeå raên
daïy ñôøi sau, ñeå bieát phæ baùng chaùnh phaùp seõ gaëp khoå lôùn vaø khoâng
daùm taïo toäi.
–Lôøi daïy treân cuûa ta cuõng ñuû laøm lôøi raên daïy, saùng suoát, nghóa laø
caùc thieän nam ôû ñôøi vò lai nghe ta thuyeát ngöôøi taïo nghieäp phaù hoaïi
chaùnh phaùp, laøm taêng tröôûng ñaày ñuû seõ rôi vaøo ñaïi ñòa nguïc, baøng
sinh, ngaï quyû. Trong taát caû coõi ñoù, chòu quaû khoå laâu daøi, neân töï giöõ gìn
khoâng huûy baùng chaùnh phaùp.
Xaù-lôïi Töû lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, cuùi xin Theá Toân, cuùi xin Ñaáng Thieän Theä! Caùc
thieän nam ôû vò lai nghe Phaät thuyeát nghieäp caûm phaù hoaïi chaùnh phaùp
treân seõ chòu khoå laâu daøi, ñuû laøm lôøi raên daïy saùng suoát, thaø boû thaân
maïng, troïn ñôøi khoâng huûy baùng chaùnh phaùp, chôù ñeå ñôøi sau phaûi chòu
khoå aáy.
Baáy giôø Thieän Hieän lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu coù caùc thieän nam thoâng minh, nghe Phaät
thuyeát ngöôøi huûy baùng chaùnh phaùp ôû ñôøi vò lai seõ chòu khoå naëng laâu
daøi. Neáu kheùo hoä trì thaân mieäng yù nghieäp, chôù neân ñoái vôùi chaùnh phaùp
maø huûy baùng, phaù hoaïi, ñoïa trong ba ñöôøng aùc chòu khoå laâu daøi trong
nhieàu kieáp, nhieàu ñôøi khoâng thaáy chö Phaät, khoâng nghe chaùnh phaùp,
khoâng gaëp chuùng Taêng, khoâng ñöôïc sinh nôi nöôùc coù Phaät, sinh ñöôïc
laøm ngöôøi nhöng ôû loaïi haï tieän baàn cuøng, xaáu xí, ngu muoäi thaân theå
khoâng ñuû caùc chi phaàn, noùi ra lôøi gì, moïi ngöôøi khoâng tin.
–Baïch Theá Toân, taïo taùc taêng tröôûng nghieâïp caûm thieáu chaùnh
phaùp, coù phaûi do nghieäp aùc ngöõ huaân taäp khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñuùng thaät laø do nghieäp aùc ngöõ huaân taäp,
taïo taùc taêng tröôûng nghieäp caûm thieáu chaùnh phaùp. ÔÛ trong chaùnh phaùp
Tyø-naïi-da cuûa Ta, seõ coù caùc ngöôøi ngu si xuaát gia. Ngöôøi kia, tuy xöng
Ta laø Ñaïi Sö, nhöng ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuûa ta thuyeát
laïi huûy baùng, phaù hoaïi. Thieän Hieän oâng neân bieát, neáu coù huûy baùng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø huûy baùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät. Neáu huûy baùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät laø huûy
baùng trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät ba ñôøi. Neáu huûy baùng trí Nhaát thieát
www.daitangkinh.org
trí cuûa chö Phaät ba ñôøi laø huûy baùng Phaät baûo, Phaùp baûo, Taêng baûo.
Neáu huûy baùng Phaät baûo, Phaùp baûo, Taêng baûo thì seõ huûy baùng chaùnh
kieán theá gian. Neáu huûy baùng chaùnh kieán theá gian, thì seõ huûy baùng saùu
phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Do huûy
baùng caùc coâng ñöùc kia, neân phaûi laõnh chòu voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân toäi
nghieäp. Do laõnh chòu voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân toäi nghieäp neân lieàn
gaùnh laáy voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân khoå lôùn ôû taát caû ñòa nguïc, baøng sinh,
ngaï quyû vaø trong loaøi ngöôøi.
Baáy giôø Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, ngöôøi ngu si kia do bao nhieâu nhaân duyeân maø
huûy baùng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá?
–Do boán nhaân duyeân: Moät, bò caùc taø ma laøm meâ hoaëc. Hai, ñoái
vôùi phaùp saâu xa khoâng tin hieåu noåi. Ba, khoâng sieâng naêng tinh taán,
neân chìm ñaém nôi naêm uaån, bò söï sai khieán cuûa caùc aùc tri thöùc. Boán,
vì loøng nhieàu saân haän, thích laøm phaùp aùc, thích töï cao, khinh cheâ
ngöôøi khaùc.
Ngöôøi ngu si kia, do ñaày ñuû boán nhaân duyeân naøy, neân huûy baùng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy. Vì theá, neân chòu caùc khoå lôùn ôû vò lai.
–Baïch Theá Toân, caùc ngöôøi ngu kia khoâng sieâng naêng, tinh taán, bò
söï sai khieán cuûa aùc tri thöùc, chöa troàng caên laønh, laïi taïo ñuû caùc aùc
haïnh. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa Phaät ñaõ thuyeát, thaät khoù tin
hieåu.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy taïi sao laïi saâu xa
khoù tin khoù hieåu?
–Saéc cho ñeán thöùc chaúng buoäc chaúng môû. Vì sao? Vì saéc cho ñeán
thöùc, taùnh khoâng thaät coù, laø töï taùnh saéc... nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng chaúng buoäc chaúng môû. Vì sao?
Vì trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, taùnh khoâng thaät
coù, laø töï taùnh trí Nhaát thieát...
Laïi nöõa Thieän Hieän, khoaûng tröôùc, sau, giöõa cuûa saéc cho ñeán
thöùc chaúng buoäc chaúng môû. Vì sao? Vì khoaûng tröôùc, sau, giöõa cuûa saéc
cho ñeán thöùc, taùnh khoâng thaät coù, laø töï taùnh khoaûng tröôùc, sau, giöõa
cuûa saéc... Nhö vaäy cho ñeán cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng khoaûng tröôùc, sau, giöõa, chaúng buoäc chaúng môû. Vì sao? Vì
khoaûng tröôùc, sau, giöõa, cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng, taùnh khoâng thaät coù, laø töï taùnh khoaûng tröôùc, sau, giöõa cuûa trí
Nhaát thieát...
–Ngöôøi khoâng sieâng naêng tinh taán, chöa gieo troàng caên laønh, caên
laønh khoâng ñuû, bò söï sai khieán cuûa baïn aùc, taêng tröôûng bieáng nhaùc,
haønh ñoäng theo löïc ñaåy cuûa ma, yeáu ôùt tinh taán, maát chaùnh nieäm sinh
aùc tueä, neân ñoái vôùi lôøi tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuûa
Phaät, thaät khoù tin khoù hieåu.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì sao? Thieän
Hieän, vì saéc thanh tònh töùc laø quaû thanh tònh, quaû thanh tònh töùc laø saéc
thanh tònh. Vì sao? Vì saéc thanh tònh cuøng vôùi quaû thanh tònh, khoâng
hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät thanh tònh töùc laø quaû thanh tònh, quaû
thanh tònh töùc laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät thanh tònh. Vì
sao? Vì quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät thanh tònh cuøng vôùi quaû
thanh tònh khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, saéc thanh tònh töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thanh tònh, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh töùc laø saéc thanh tònh. Vì
sao? Vì saéc thanh tònh cuøng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh,
khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh
tònh. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh töùc laø trí Nhaát thieát töôùng thanh
tònh. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh cuøng vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng
ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, saéc thanh tònh töùc laø trí Nhaát thieát trí thanh
tònh, trí Nhaát thieát trí thanh tònh töùc laø saéc thanh tònh. Vì sao? Vì saéc
thanh tònh cuøng vôùi trí Nhaát thieát trí thanh tònh khoâng hai, khoâng hai
www.daitangkinh.org
phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
thanh tònh töùc laø trí Nhaát thieát trí thanh tònh. Trí Nhaát thieát trí thanh
tònh töùc laø trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát
töôùng thanh tònh cuøng vôùi trí Nhaát thieát trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng
hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, khoâng hai thanh tònh töùc laø saéc thanh tònh.
Saéc thanh tònh töùc laø khoâng hai thanh tònh. Vì sao? Vì khoâng hai thanh
tònh cuøng vôùi saéc thanh tònh khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc,
khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho ñeán khoâng hai thanh tònh töùc laø trí Nhaát thieát
töôùng thanh tònh. Trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh töùc laø khoâng hai thanh
tònh. Vì sao? Vì khoâng hai thanh tònh cuøng vôùi trí Nhaát thieát töôùng
thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngaõ cho ñeán caùi thaáy thanh tònh töùc laø saéc
thanh tònh. Saéc thanh tònh töùc laø ngaõ cho ñeán caùi thaáy thanh tònh. Vì
sao? Vì ngaõ cho ñeán caùi thaáy thanh tònh cuøng vôùi saéc thanh tònh,
khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho
ñeán ngaõ cho ñeán caùi thaáy thanh tònh töùc laø trí Nhaát thieát töôùng thanh
tònh. Trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh töùc laø ngaõ cho ñeán caùi thaáy thanh
tònh. Vì sao? Vì ngaõ cho ñeán caùi thaáy thanh tònh cuøng vôùi trí Nhaát
thieát töôùng thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc,
khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, tham, saân, si thanh tònh töùc laø saéc thanh
tònh. Saéc thanh tònh töùc laø tham, saân, si thanh tònh. Vì sao? Vì tham,
saân, si thanh tònh cuøng vôùi saéc thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn,
khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho ñeán tham, saân, si thanh tònh töùc
laø trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh. Trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh töùc laø
tham, saân, si, thanh tònh. Vì sao? Vì tham, saân, si thanh tònh cuøng vôùi
trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng
khaùc, khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, saéc thanh tònh cho neân thoï thanh tònh. Thoï
thanh tònh cho neân saéc thanh tònh. Vì sao? Vì saéc thanh tònh cuøng vôùi
thoï thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Nhö vaäy thoï thanh tònh neân töôûng thanh tònh. Töôûng thanh tònh neân thoï
thanh tònh. Laàn löôït cho ñeán trí Ñaïo töôùng thanh tònh neân trí Nhaát thieát
töôùng thanh tònh. Trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh neân trí Ñaïo töôùng
thanh tònh. Vì sao? Vì trí Ñaïo töôùng thanh tònh cuøng vôùi trí Nhaát thieát
töôùng thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh neân saéc
thanh tònh. Saéc thanh tònh neân trí Nhaát thieát trí thanh tònh. Vì sao? Vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh, hoaëc saéc thanh tònh, hoaëc trí Nhaát
thieát trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng
ñoaïn. Nhö vaäy cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh neân trí Nhaát
thieát töôùng thanh tònh. Trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh neân trí Nhaát
thieát trí thanh tònh. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh, hoaëc
trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, hoaëc trí Nhaát thieát trí thanh tònh, khoâng
hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng thanh tònh neân saéc thanh tònh. Saéc thanh tònh neân trí Nhaát thieát
trí thanh tònh. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, hoaëc saéc thanh
tònh, hoaëc trí Nhaát thieát trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn,
khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng thanh
tònh neân trí Ñaïo töôùng thanh tònh, trí Ñaïo töôùng thanh tònh neân trí Nhaát
thieát trí thanh tònh. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, hoaëc trí
Ñaïo töôùng thanh tònh, trí Nhaát thieát trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai
phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, trí Nhaát thieát trí thanh tònh neân saéc thanh
tònh. Saéc thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh. Vì sao? Vì trí
Nhaát thieát trí thanh tònh, hoaëc saéc thanh tònh, hoaëc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát trí thanh tònh, neân trí Nhaát thieát töôùng
thanh tònh. Trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thanh tònh. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát trí thanh tònh, hoaëc trí Nhaát thieát
töôùng thanh tònh, hoaëc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh, khoâng hai,
khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Cho ñeán trí Nhaát thieát trí
thanh tònh neân saéc thanh tònh, saéc thanh tònh neân trí Nhaát thieát töôùng
thanh tònh. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát trí thanh tònh, hoaëc saéc thanh tònh,
hoaëc trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng
khaùc, khoâng ñoaïn. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát trí thanh tònh neân trí
Ñaïo töôùng thanh tònh. Trí Ñaïo töôùng thanh tònh neân trí Nhaát thieát
töôùng thanh tònh. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát trí thanh tònh, hoaëc trí Ñaïo
töôùng thanh tònh, hoaëc trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, khoâng hai,
www.daitangkinh.org
khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.

Laïi nöõa Thieän Hieän, höõu vi thanh tònh neân voâ vi thanh tònh. Voâ
vi thanh tònh neân höõu vi thanh tònh. Vì sao? Vì höõu vi thanh tònh, voâ vi
thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, quaù khöù thanh tònh neân vò lai, hieän taïi thanh
tònh. Vò lai thanh tònh neân quaù khöù, hieän taïi thanh tònh. Hieän taïi thanh
tònh neân quaù khöù, vò lai thanh tònh. Vì sao? Vì quaù khöù thanh tònh, vò lai
thanh tònh, hieän taïi thanh tònh ñeàu khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng
khaùc, khoâng ñoaïn.
Μ
Phaåm 11: NGÔÏI KHEN SÖÏ THANH TÒNH (1)

–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh nhö vaäy raát laø saâu xa?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì hoaøn toaøn thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, nhöõng phaùp gì hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi
thanh tònh aáy raát laø saâu xa?
–Saéc hoaøn toaøn thanh tònh neân noùi thanh tònh aáy raát laø saâu xa.
Thoï, töôûng, haønh, thöùc hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh aáy raát
laø saâu xa. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi
thanh tònh aáy raát laø saâu xa. Trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng hoaøn
toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh aáy raát laø saâu xa.
–Söï thanh tònh nhö vaäy thaät laø saùng suoát ö?
Phaät daïy:
thanh tònh aáy thaät laø saùng suoát?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh
aáy thaät laø saùng suoát. Cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña hoaøn toaøn thanh
tònh, neân noùi thanh tònh aáy thaät laø saùng suoát. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát
thieát hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh aáy thaät laø saùng suoát. Trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh
tònh aáy thaät laø saùng suoát.
–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh nhö vaäy khoâng chuyeån ñoäng,
khoâng töông tuïc sao?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì noù hoaøn toaøn thanh tònh.
thanh tònh aáy khoâng chuyeån ñoäng, khoâng töông tuïc?
–Saéc khoâng chuyeån ñoäng, khoâng töông tuïc hoaøn toaøn thanh tònh,
neân noùi thanh tònh aáy khoâng chuyeån ñoäng, khoâng töông tuïc. Nhö vaäy
cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng khoâng chuyeån ñoäng, khoâng töông tuïc hoaøn
toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh aáy khoâng chuyeån ñoäng, khoâng
töông tuïc.
–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh nhö vaäy voán khoâng taïp nhieãm
sao?
Phaät daïy:
thanh tònh aáy voán khoâng taïp nhieãm.
–Saéc hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh aáy voán khoâng taïp
nhieãm. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng hoaøn toaøn thanh tònh, neân
noùi thanh tònh aáy voán khoâng taïp nhieãm.
–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh nhö vaäy baûn taùnh voán tinh khieát
sao?
Phaät daïy:
www.daitangkinh.org

thanh tònh aáy baûn taùnh voán tinh khieát?
–Saéc hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh aáy baûn taùnh voán
tinh khieát. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng hoaøn toaøn thanh tònh,
neân noùi thanh tònh aáy baûn taùnh voán tinh khieát.
–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh nhö theá khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän
quaùn sao?
Phaät daïy:
thanh tònh aáy khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn?
–Saéc, baûn taùnh voán khoâng, hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh
tònh aáy khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng, baûn taùnh voán khoâng, hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi thanh tònh
aáy khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn.
–Baïch Theá Toân, thanh tònh nhö vaäy khoâng sinh, khoâng xuaát hieän
hay sao?
Phaät daïy:
thanh tònh aáy khoâng sinh, khoâng xuaát hieän?
–Saéc khoâng sinh, khoâng hieån loä, hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi
thanh tònh aáy khoâng sinh, khoâng xuaát hieän. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng khoâng sinh, khoâng hieån loä, hoaøn toaøn thanh tònh, neân noùi
thanh tònh aáy khoâng sinh, khoâng xuaát hieän.
–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh nhö theá khoâng sinh Duïc giôùi,
khoâng sinh Saéc giôùi, khoâng sinh Voâ saéc giôùi hay sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, vì sao söï thanh tònh nhö vaäy laïi khoâng sinh Duïc
giôùi, khoâng sinh Saéc giôùi, khoâng sinh Voâ saéc giôùi?
–Töï taùnh ba coõi chaúng theå naém baét ñöôïc, neân noùi thanh tònh aáy
khoâng sinh Duïc giôùi, khoâng sinh Saéc giôùi, khoâng sinh Voâ saéc giôùi.
–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh nhö vaäy, baûn taùnh noù voán voâ tri
sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, vì sao söï thanh tònh nhö theá, baûn taùnh laïi voâ tri?
–Vì baûn taùnh taát caû phaùp aån maät cho neân baûn taùnh thanh tònh nhö
theá voâ tri.
–Baïch Theá Toân, nhöõng phaùp gì baûn taùnh voâ tri, neân noùi thanh
tònh aáy, baûn taùnh voâ tri.
–Saéc, baûn taùnh voâ tri, töï taùnh khoâng, neân noùi thanh tònh aáy baûn
taùnh voâ tri. Nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng baûn taùnh voâ tri, töï
taùnh khoâng, neân noùi thanh tònh aáy baûn taùnh voâ tri.
–Baïch Theá Toân, vì baûn taùnh taát caû phaùp thanh tònh neân noùi laø
thanh tònh sao?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp hoaøn toaøn thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì sao baûn taùnh taát caû phaùp thanh tònh, neân noùi
laø thanh tònh.
www.daitangkinh.org

–Vì taát caû phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc, baûn taùnh thanh tònh,
neân noùi laø thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy ñoái vôùi trí Nhaát
thieát trí khoâng lôïi ích, khoâng toån haïi sao?
Phaät daïy:
thieát trí khoâng lôïi ích, khoâng toån haïi?
–Vì phaùp giôùi thöôøng truï, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá ñoái
vôùi trí Nhaát thieát trí khoâng lôïi ích, khoâng toån haïi.
–Baïch Theá Toân, baûn taùnh thanh tònh cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá ñoái vôùi taát caû phaùp, khoâng caàn söï giöõ gìn sao?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp hoaøn toaøn thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì sao baûn taùnh thanh tònh cuûa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng caàn söï giöõ gìn?
–Vì phaùp giôùi vaéng laëng, khoâng lay ñoäng neân baûn taùnh thanh
tònh cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá ñoái vôùi taát caû phaùp, khoâng caàn
söï giöõ gìn.
Cuï thoï Thieän Hieän cuõng laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, ngaõ thanh tònh cho neân saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc cho ñeán phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû thanh tònh sao?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Hoaøn toaøn thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, do duyeân gì maø noùi ngaõ thanh tònh cho neân saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc cho ñeán phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû thanh tònh laø thanh tònh hoaøn toaøn?
–Thieän Hieän, ngaõ khoâng thaät coù cho neân thoï, töôûng, haønh, thöùc
cho ñeán phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû cuõng khoâng thaät coù
laø thanh tònh hoaøn toaøn.
–Baïch Theá Toân, ngaõ thanh tònh cho neân quaû Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, taát caû Ñaïi Boà-taùt haønh quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät thanh tònh hay sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, do nhaân duyeân gì maø noùi, ngaõ thanh tònh cho
neân noùi quaû Döï löu cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
thanh tònh laø hoaøn toaøn thanh tònh?
–Thieän Hieän, ngaõ, töï töôùng khoâng, cho neân quaû Döï löu cho ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng töï töôùng khoâng, laø hoaøn
toaøn thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, ngaõ thanh tònh, cho neân trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, do nhaân duyeân gì maø noùi ngaõ thanh tònh cho
neân trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, laø
hoaøn toaøn thanh tònh?
–Thieän Hieän, vì ngaõ khoâng coù töôùng, khoâng coù ñaéc, khoâng coù
nieäm, khoâng coù tri cho neân trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng cuõng khoâng coù töôùng, khoâng coù ñaéc, khoâng coù nieäm, khoâng coù
tri laø thanh tònh hoaøn toaøn.
–Baïch Theá Toân, söï thanh tònh caû hai neân khoâng sôû ñaéc, khoâng
hieän quaùn hay sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, do duyeân gì maø noùi thanh tònh caû hai neân khoâng
sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn laø thanh tònh hoaøn toaøn?
–Thieän Hieän, söï oâ nhieãm hay thanh tònh do ñieân ñaûo khôûi ñeàu
khoâng coù, neân khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn laø thanh tònh hoaøn
www.daitangkinh.org
toaøn.
–Baïch Theá Toân, ngaõ voâ bieân cho neân saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc
cho ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuõng voâ bieân
hay sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, do duyeân gì maø noùi ngaõ voâ bieân cho neân saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc cho ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng cuõng voâ bieân laø hoaøn toaøn thanh tònh?
–Thieän Hieän, vì roát raùo khoâng, khoâng bieân giôùi khoâng, cho neân
laø thanh tònh hoaøn toaøn.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå hieåu nhö vaäy, thì laø Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña hay sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, do duyeân gì maø noùi neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå hieåu
nhö vaäy, thì laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc hoaøn toaøn thanh tònh.
–Thieän Hieän, do ñaây coù theå thaønh trí Ñaïo töôùng.
–Neáu khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng ñeán bôø
beân naøy, khoâng ñeán bôø beân kia, khoâng ôû giöõa doøng, thì laø Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa cuûa Ñaïi Boà-taùt hay sao?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, do duyeân gì maø noùi khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng ñeán bôø beân naøy, khoâng ñeán bôø beân
kia, khoâng ôû giöõa doøng, thì laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuûa Ñaïi
Boà-taùt töùc hoaøn toaøn thanh tònh.
–Thieän Hieän, vì phaùp taùnh ba ñôøi bình ñaúng vaäy.


QUYEÅN 507
Phaåm 11: NGÔÏI KHEN SÖÏ THANH TÒNH (2)
Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän laïi baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa, neáu
khoâng duøng phöông tieän thieän xaûo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khôûi
töôûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy duøng coù
sôû ñaéc laøm phöông tieän, xaû boû xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Laønh thay, laønh thay! Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng
noùi! Caùc thieän nam, thieän nöõ kia vì chaáp danh, chaáp töôùng cho neân ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy ñeå xaû boû, xa lìa.
–Baïch Theá Toân, vì sao caùc thieän nam, thieän nöõ kia chaáp danh,
chaáp töôùng?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ kia ñoái Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaáp laáy
danh, chaáp laáy töôùng. Ñaõ chaáp laáy danh töôùng roài neân bò chìm ñaém nôi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø sinh kieâu maïn, khoâng theå chöùng ñaéc thaät
töôùng Baùt-nhaõ. Cho neân nhöõng haïng ngöôøi ñoù ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa xaû boû, xa lìa.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa,
neáu coù duøng phöông tieän thieän xaûo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, khoâng khôûi voïng töôûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng chaáp laáy danh
töôùng, khoâng tham ñaém, khoâng sinh kieâu maïn, lieàn coù theå chöùng ñaéc
thaät töôùng Baùt-nhaõ. Neân bieát nhöõng vò naøy ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, khoâng xaû boû cuõng khoâng xa lìa.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, thaät kyø laï. Ngaøi kheùo vì chuùng Ñaïi Boà-taùt ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khai thò, phaân bieät töôùng chaáp tröôùc,
khoâng chaáp tröôùc.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû hoûi Thieän Hieän:
–Vì sao Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khôûi
töôùng chaáp tröôùc, khoâng chaáp tröôùc?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa neáu khoâng duøng
phöông tieän thieän xaûo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi
saéc cho laø khoâng, phaùt sinh söï chaáp tröôùc töôûng khoâng, ñoái vôùi thoï,
töôûng, haønh, thöùc cho laø khoâng, phaùt sinh söï chaáp tröôùc töôûng khoâng.
Nhö vaäy cho ñeán ñoái vôùi trí Nhaát thieát cho laø khoâng, ñoái vôùi trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cho laø khoâng, phaùt sinh söï chaáp tröôùc
töôùng khoâng.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa,
neáu khoâng duøng phöông tieän thieän xaûo, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña ñoái vôùi saéc cho laø saéc, phaùt sinh söï chaáp tröôùc töôûng saéc. Cho ñeán
ñoái vôùi trí Nhaát thieát töôùng cho laø trí Nhaát thieát töôùng, phaùt sinh söï
chaáp tröôùc töôûng trí Nhaát thieát töôùng; ñoái vôùi phaùp quaù khöù cho laø
phaùp quaù khöù, phaùt sinh söï chaáp tröôùc töôûng phaùp quaù khöù, ñoái vôùi
phaùp vò lai cho laø phaùp vò lai, phaùt sinh söï chaáp tröôùc töôûng vò lai, ñoái
vôùi phaùp hieän taïi cho laø phaùp hieän taïi, phaùt sinh söï chaáp tröôùc töôûng
hieän taïi.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt duøng coù sôû ñaéc laøm phöông
tieän, töø luùc môùi phaùt taâm ñoái vôùi Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng, khôûi söï chaáp tröôùc töôûng thöïc haønh. Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi
Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neáu khoâng duøng phöông
tieän thieän xaûo maø duøng coù sôû ñaéc laøm phöông tieän, khôûi caùc töôûng
chaáp tröôùc nhö vaäy thì goïi laø töôùng chaáp tröôùc.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, veà caâu hoûi tröôùc cuûa oâng laøm sao Ñaïi Boà-taùt
ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng chaáp tröôùc nôi töôùng. Neáu Ñaïi
Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù phöông tieän thieän
xaûo, ñoái vôùi saéc chaúng khôûi töôûng khoâng, chaúng khoâng, ñoái vôùi thoï,
töôûng, haønh, thöùc chaúng khôûi töôûng khoâng, chaúng khoâng. Cho ñeán ñoái
vôùi trí Nhaát thieát chaúng khôûi töôûng khoâng, chaúng khoâng; ñoái vôùi trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng chaúng khôûi töôûng khoâng, chaúng khoâng;
ñoái vôùi quaù khöù chaúng khôûi töôûng khoâng, chaúng khoâng; ñoái vôùi vò lai,
hieän taïi chaúng khôûi töôûng khoâng, chaúng khoâng.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, coù phöông tieän thieän xaûo neân khoâng coù yù nghó nhö vaày:
“Ta laø ngöôøi thöïc haønh boá thí, ñaây laø boá thí ñöôïc thöïc haønh, nhö vaäy
laø haønh boá thí. Ta laø ngöôøi trì giôùi, ñaây laø trì giôùi ñöôïc trì, nhö vaäy laø
trì giôùi. Ta laø ngöôøi tu nhaãn nhuïc, ñaây laø nhaãn nhuïc ñöôïc tu, nhö vaäy
laø tu nhaãn nhuïc. Ta laø ngöôøi tinh taán, ñaây laø söï tinh taán, nhö vaäy laø
tinh taán. Ta laø ngöôøi tu thieàn ñònh, ñaây laø thieàn ñònh ñöôïc tu, nhö vaäy
laø tu thieàn ñònh. Ta laø ngöôøi tu tueä, ñaây laø tueä ñöôïc tu, nhö vaäy laø tu
tueä. Ta laø ngöôøi gieo troàng phöôùc ñöùc, ñaây laø phöôùc ñöùc ñöôïc gieo
troàng, nhö vaäy laø söï gieo troàng phöôùc ñöùc. Ta laø ngöôøi nhaäp Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ta laø ngöôøi laøm nghieâm tònh coõi Phaät. Ta laø
ngöôøi ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình. Ta laø ngöôøi chöùng ñaéc trí
Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù
duøng phöông tieän thieän xaûo, khoâng phaân bieät taát caû nhöõng ñieàu aáy. Do
thoâng ñaït phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï
taùnh.
–Xaù-lôïi Töû, ñaây goïi laø Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, khoâng chaáp tröôùc töôùng.
Khi aáy Thieân ñeá Thích hoûi Thieän Hieän:
–Caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa laøm sao bieát ñöôïc söï phaùt sinh chaáp tröôùc töôùng kia?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, neáu khoâng coù phöông tieän thieän xaûo, duøng coù sôû ñaéc
laøm phöông tieän. Töï taâm khôûi töôûng, khôûi töôûng boá thí, cho ñeán khôûi
töôûng trí Nhaát thieát trí, khôûi töôûng chö Phaät, khôûi töôûng söï gieo troàng
caên laønh nôi chö Phaät, khôûi töôûng duøng caùc caên laønh ñaõ gieo troàng taäp
hôïp laïi, cuøng caùc höõu tình bình ñaúng, ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.
Kieàu-thi-ca, do ñoù neân bieát caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi
thöøa, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù khôûi töôûng chaáp tröôùc.
www.daitangkinh.org
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ do chaáp tröôùc töôùng
neân khoâng theå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng chaáp tröôùc, hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñöôïc. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì chaúng
phaûi baûn taùnh saéc coù theå hoài höôùng, cho ñeán chaúng phaûi baûn taùnh trí
Nhaát thieát töôùng coù theå hoài höôùng.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät maø thò hieän khuyeân baûo, höôùng daãn, khen ngôïi, hoan hyû
ñoái vôùi höõu tình khaùc, thì neân quan saùt thaät töôùng bình ñaúng cuûa caùc
phaùp. Tuøy theo ñaây maø taùc yù, thò hieän, khuyeân baûo, höôùng daãn, khen
ngôïi, hoan hyû caùc höõu tình khaùc. Nghóa laø noùi nhö vaày: “Caùc Thieän
nam, khi haønh boá thí, khoâng neân phaân bieät ta laø ngöôøi haønh boá thí,
cho ñeán khi haønh trí Nhaát thieát töôùng, khoâng neân phaân bieät ta laø
ngöôøi haønh trí Nhaát thieát töôùng. Khi tu quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät, khoâng neân phaân bieät ta laø ngöôøi tu quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät.”
Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø
thò hieän, khuyeân baûo, höôùng daãn, khen ngôïi, hoan hyû ñoái vôùi höõu tình
khaùc, neân thò hieän, khuyeân baûo, höôùng daãn, khen ngôïi, hoan hyû nhö
theá. Neáu laøm ñöôïc nhö vaäy thì ñoái vôùi mình khoâng bò toån haïi, vôùi
ngöôøi cuõng khoâng bò toån haïi. Cuõng nhö chö Nhö Lai ñaõ thò hieän,
khuyeân baûo, höôùng daãn, khen ngôïi, hoan hyû ñoái vôùi caùc höõu tình.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa neáu coù theå thò hieän,
khuyeân baûo, höôùng daãn, khen ngôïi, hoan hyû ñoái vôùi caùc höõu tình nhö
vaäy, thì lieàn xa lìa taát caû chaáp tröôùc.
Baáy giôø, Theá Toân khen ngôïi Thieän Hieän:
–Laønh thay, laønh thay! Nay, oâng kheùo vì caùc Boà-taùt maø thuyeát
töôùng chaáp tröôùc. Laïi coøn coù söï chaáp tröôùc vi teá khaùc nöõa. Ta seõ vì
oâng maø thuyeát. OÂng neân laéng nghe vaø kheùo tö duy.
Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, cuùi xin Theá Toân thuyeát giaûng. Chuùng con raát
muoán nghe.
–Caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa, muoán ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, neáu ñoái vôùi Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc maø chaáp töôùng nhôù
nghó, ñeàu laø chaáp tröôùc. Neáu ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân ba ñôøi, töø luùc
môùi phaùt taâm cho ñeán luùc chaùnh phaùp an truï, coù ñöôïc bao nhieâu caên
laønh ñeàu chaáp töôùng nhôù nghó, tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, ñeàu laø chaáp tröôùc. Neáu ñoái vôùi phaùp laønh cuûa Nhö Lai vaø caùc
ñeä töû ñaõ tu maø chaáp töôùng nhôù nghó, tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät ñeàu laø chaáp tröôùc. Vì sao? Vì coâng ñöùc thieän caên
cuûa chö Nhö Lai vaø caùc ñeä töû khoâng neân chaáp töôùng, nhôù nghó, phaân
bieät. Ai chaáp töôùng ñeàu laø hö voïng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy, thaät laø saâu xa.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp, baûn taùnh voán xa lìa.
Thieän Hieän laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy ñeàu neân kính leã.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì coâng ñöùc nhieàu nhöng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy
khoâng taïo, khoâng taùc, khoâng chöùng.
–Baïch Theá Toân, vì taùnh taát caû phaùp khoâng theå chöùng giaùc.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp laø moät taùnh chaúng phaûi hai. Thieän
Hieän, oâng neân bieát caùc phaùp laø moät taùnh töùc laø khoâng taùnh.
Caùc phaùp khoâng taùnh töùc laø moät taùnh.
Caùc phaùp moät taùnh, khoâng taùnh nhö vaäy voán laø thaät taùnh. Thaät
taùnh naøy khoâng taïo, khoâng taùc. Neáu Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát moät taùnh,
khoâng taùnh, khoâng taïo, khoâng taùc, töùc laø xa lìa taát caû chaáp tröôùc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy khoù coù theå hieåu
noåi.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå thaáy, nghe,
hieåu, bieát ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy chaúng theå nghó
baøn.
Phaät daïy:
www.daitangkinh.org
–Ñuùng vaäy! Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng theå duøng

taâm chaáp vì xa lìa töôùng cuûa taâm khoâng theå duøng saéc chaáp xa lìa töôùng
cuûa saéc. Cho ñeán khoâng theå duøng trí Nhaát thieát töôùng chaáp vì xa lìa
töôùng cuûa trí Nhaát thieát töôùng. Khoâng theå duøng taát caû phaùp chaáp vì xa
lìa töôùng cuûa taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy, khoâng ñöôïc taïo
taùc sao?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì caùc chuû theå taïo taùc chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, saéc chaúng theå naém baét ñöôïc cho neân chuû theå taïo
taùc chaúng theå naém baét ñöôïc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc, chaúng theå naém
baét ñöôïc cho neân chuû theå taïo taùc chaúng theå naém baét ñöôïc. Cho ñeán
trí Nhaát thieát töôùng chaúng theå naém baét ñöôïc neân chuû theå taïo taùc
chaúng theå naém baét ñöôïc. Taát caû phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc neân chuû
theå taïo taùc chaúng theå naém baét ñöôïc. Do caùc chuû theå taïo taùc vaø saéc... laø
phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc. Neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng taïo, khoâng taùc.
Baáy giôø, Thieän Hieän laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö
theá naøo?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt, khoâng haønh nôi saéc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, khoâng haønh thoï, töôûng, haønh, thöùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Cho ñeán khoâng haønh trí Nhaát thieát laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
khoâng haønh trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng haønh saéc, hoaëc
thöôøng, hoaëc voâ thöôøng, hoaëc vui, hoaëc khoå, hoaëc ngaõ, hoaëc voâ ngaõ,
hoaëc tònh, hoaëc baát tònh, hoaëc xa lìa, hoaëc chaúng xa lìa, hoaëc tòch
tónh, hoaëc chaúng tòch tónh, laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Cho ñeán
khoâng haønh trí Nhaát thieát töôùng hoaëc thöôøng, hoaëc voâ thöôøng, hoaëc
vui, hoaëc khoå, hoaëc ngaõ, hoaëc voâ ngaõ, hoaëc tònh, hoaëc baát tònh, hoaëc
xa lìa, hoaëc chaúng xa lìa, hoaëc tòch tónh, hoaëc chaúng tòch tónh, laø haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
khoâng thaät coù, huoáng chi coù thöôøng, voâ thöôøng, cho ñeán tòch tónh,
chaúng tòch tónh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng haønh saéc vieân maõn laø
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng haønh saéc baát vieân maõn laø haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Cho ñeán khoâng haønh trí Nhaát thieát töôùng vieân
maõn laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng haønh trí Nhaát thieát töôùng
baát vieân maõn laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì neáu saéc vieân
maõn vaø baát vieân maõn ñeàu khoâng goïi laø saéc, cuõng khoâng haønh nhö theá
laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Cho ñeán neáu trí Nhaát thieát töôùng vieân
maõn vaø baát vieân maõn, ñeàu khoâng goïi laø trí Nhaát thieát töôùng, cuõng
khoâng haønh nhö theá laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, kyø laï thay! Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
kheùo vì Boà-taùt tuyeân thuyeát caùc töôùng chaáp tröôùc, khoâng chaáp tröôùc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc,
kheùo vì Boà-taùt tuyeân thuyeát caùc töôùng chaáp tröôùc, khoâng chaáp tröôùc,
laøm cho vieäc hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau choùng ñaït ñeán cöùu caùnh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Neáu khoâng haønh töôùng saéc chaáp tröôùc khoâng chaáp tröôùc laø haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Cho ñeán neáu khoâng haønh töôùng taát caû haïnh cuûa
Ñaïi Boà-taùt chaáp tröôùc khoâng chaáp tröôùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khoâng haønh töôùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät chaáp tröôùc
khoâng chaáp tröôùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, thaäy kyø laï! Phaùp taùnh saâu xa raát laø hy höõu. Neáu
thuyeát, khoâng thuyeát ñeàu khoâng taêng giaûm.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Phaùp taùnh saâu xa raát laø hy höõu. Neáu
thuyeát khoâng thuyeát ñeàu khoâng taêng giaûm. Ví nhö hö khoâng, giaû söû
troïn ñôøi chö Phaät hoaëc khen, hoaëc cheâ nhöng hö khoâng kia khoâng
taêng, khoâng giaûm. Phaùp taùnh saâu xa cuõng laïi nhö vaäy. Neáu thuyeát
khoâng thuyeát ñeàu khoâng taêng giaûm. Laïi nhö ngöôøi huyeãn ñoái vôùi vieäc
khen cheâ khoâng vui, khoâng buoàn, khoâng taêng, khoâng giaûm. Phaùp taùnh
saâu xa cuõng laïi nhö vaäy. Neáu thuyeát khoâng thuyeát cuõng vaäy khoâng
www.daitangkinh.org
khaùc.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaät laø vieäc khoù.
Nghóa laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tu hay khoâng tu cuõng khoâng
taêng, khoâng giaûm, khoâng buoàn, khoâng vui, khoâng phaûi, khoâng traùi maø
sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät thöôøng khoâng thoaùi chuyeån. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö tu hö khoâng hoaøn toaøn khoâng thaät coù.
Nhö trong hö khoâng, khoâng coù saéc coù theå roõ, cuõng khoâng coù thoï,
töôûng, haønh, thöùc coù theå roõ. Cho ñeán khoâng coù taát caû haïnh cuûa Ñaïi
Boà-taùt coù theå roõ. Cuõng khoâng coù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
coù theå roõ. Choã tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng laïi nhö vaäy, nghóa
laø trong phaùp saâu xa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, khoâng coù saéc coù theå
naém baét ñöôïc. Cho ñeán khoâng coù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
coù theå naém baét ñöôïc. Trong ñaây tuy khoâng coù caùc phaùp coù theå naém baét
ñöôïc nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt hay sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thöôøng khoâng thoaùi chuyeån.
Cho neân Nhö Lai thuyeát caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa thaät laø vieäc khoù.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt maëc aùo giaùp ñaïi coâng ñöùc nhö
theá, höõu tình chuùng con ñeàu neân kính leã. Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-
taùt vì taïo moïi thaønh töïu giaûi thoaùt cho caùc höõu tình maø tinh taán maëc aùo
giaùp coâng ñöùc. Neáu Ñaïi Boà-taùt vì taát caû phaùp, sieâng naêng tinh taán maëc
aùo giaùp coâng ñöùc, cuõng nhö vì hö khoâng phaùt taâm sieâng naêng tinh taán
maëc aùo giaùp coâng ñöùc. Neáu Ñaïi Boà-taùt vì cöùu vôùt höõu tình ra khoûi bieån
khoå sinh töû neân sieâng naêng tinh taán maëc aùo giaùp coâng ñöùc. Cuõng nhö
vì muoán ñem hö khoâng ñeå choã cao hôn, neân sieâng naêng tinh taán maëc
aùo giaùp coâng ñöùc.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt ñöôïc ñaïi Tinh taán ba-la-maät-ña.
Vì caùc loaøi höõu tình nhö hö khoâng ñöôïc lôïi ích an laïc lôùn maø phaùt taâm
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt ñöôïc thaàn löïc khoâng gì saùnh
baèng, chaúng theå nghó baøn, vì bieån phaùp taùnh nhö hö khoâng neân maëc aùo
giaùp coâng ñöùc, phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt raát laø duõng maõnh, vì quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät nhö hö khoâng maø sieâng naêng tinh taán maëc aùo
giaùp coâng ñöùc.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt vì caùc loaøi höõu tình nhö hö khoâng,
neân sieâng naêng tu haønh khoå haïnh, muoán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, thaät laø hy höõu. Vì sao? Giaû söû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
ôû khaép theá giôùi ba laàn ngaøn nhö röøng truùc, meø, tre, lau, mía... soáng ôû
ñôøi moät kieáp hoaëc hôn moät kieáp, vì caùc höõu tình thöôøng thuyeát chaùnh
phaùp, ñoä thoaùt voâ löôïng, voâ soá höõu tình, laøm cho hoï nhaäp Nieát-baøn cöùu
caùnh an laïc, nhöng coõi höõu tình khoâng taêng, khoâng giaûm. Vì sao? Vì
caùc höõu tình ñeàu khoâng thaät coù, taùnh xa lìa.
Baïch Theá Toân, giaû söû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khaép
möôøi phöông taát caû theá giôùi nhö röøng tre, meø, lau, mía soáng ôû ñôøi moät
kieáp hoaëc hôn moät kieáp, vì caùc höõu tình thöôøng thuyeát chaùnh phaùp, ñoä
thoaùt voâ löôïng, voâ soá höõu tình, laøm cho nhaäp Nieát-baøn cöùu caùnh an
laïc, nhöng coõi höõu tình khoâng taêng, khoâng giaûm. Vì sao? Vì caùc höõu
tình ñeàu khoâng thaät coù, taùnh xa lìa.
Baïch Theá Toân, do nhaân duyeân naøy, neân con noùi laø caùc Ñaïi Boà-
taùt vì caùc höõu tình nhö hö khoâng maø sieâng naêng tu haønh khoå haïnh,
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thaät laø hy höõu.
Baáy giôø, trong chuùng coù moät Bí-soâ nghó thaàm raèng: “Ta neân kính
leã Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Trong ñaây, caùc phaùp tuy khoâng sinh
dieät, nhöng coù trình baøy giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån,
giaûi thoaùt tri kieán uaån coù theå ñaéc; cuõng trình baøy quaû Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, taát caû Ñaïi Boà-taùt haønh quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät coù theå ñaéc; cuõng trình baøy Phaät baûo,
Phaùp baûo, Taêng baûo, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñoä thoaùt caùc höõu tình,
coù theå ñaéc.
Phaät bieát yù nghó kia, lieàn daïy vò aáy:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö yù oâng nghó! Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa vi dieäu khoù löôøng. Trong ñaây, caùc phaùp tuy chaúng theå naém
baét ñöôïc nhöng cuõng chaúng phaûi khoâng.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích hoûi Thieän Hieän:
–Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân hoïc nhö
theá naøo?
www.daitangkinh.org

–Neân tinh taán tu hoïc nhö hö khoâng.
Thieân ñeá Thích lieàn baïch Phaät:
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø
bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân thuyeát, löu truyeàn cuøng khaép. Con phaûi hoä
trì theá naøo?
Cuï thoï Thieän Hieän baûo Thieân ñeá Thích:
–OÂng thaáy coù phaùp coù theå hoä trì khoâng?
–Baïch Ñaïi ñöùc, con khoâng thaáy coù phaùp gì coù theå hoä trì.
Thieän Hieän daïy raèng:
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñuùng nhö lôøi Phaät thuyeát, an truï
nôi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc laø hoä trì. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ an
truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thöôøng khoâng xa lìa, neân bieát taát caû ngöôøi,
phi nhaân... khoâng theå naøo rình tìm choã dôû cuûa vò aáy ñeå laøm toån haïi
ñöôïc.
Kieàu-thi-ca, neáu muoán hoä trì caùc Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña thì khoâng khaùc ngöôøi sieâng naêng tinh taán hoä trì hö khoâng. Neáu
muoán hoä trì caùc Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chæ luoáng
uoång nhoïc nhaèn, hoaøn toaøn voâ ích.
Kieàu-thi-ca, yù oâng nghó sao? Coù ai laïi hoä trì vieäc huyeãn moäng,
tieáng vang, hình töôïng, boùng trong göông, soùng naéng, thaønh Taàm
höông, vieäc bieán hoùa khoâng?
–Baïch Ñaïi ñöùc, khoâng coù.
Thieän Hieän daïy raèng:
–Kieàu-thi-ca, neáu muoán hoä trì caùc Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa cuõng laïi nhö vaäy, chæ luoáng uoång nhoïc nhaèn, hoaøn toaøn
voâ ích. Kieàu-thi-ca, yù oâng nghó sao? Coù ai hoä trì vieäc huyeãn hoùa cuûa
Phaät vaø Nhö Lai khoâng?
Thieän Hieän daïy:
maät-ña cuõng laïi nhö vaäy chæ luoáng uoång nhoïc nhaèn hoaøn toaøn voâ ích.
Kieàu-thi-ca, yù oâng nghó sao? Coù ai hoä trì phaùp giôùi, chaân nhö cho ñeán
caûnh giôùi hö khoâng, caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn khoâng?
maät-ña cuõng laïi nhö vaäy, chæ luoáng uoång nhoïc nhaèn, hoaøn toaøn voâ ích.
Khi ñoù Thieân ñeá Thích laïi hoûi Thieän Hieän:
–Vì sao Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chæ ñaït caùc
phaùp nhö huyeãn, nhö moäng, nhö tieáng vang, nhö hình töôïng, nhö boùng
trong göông, nhö soùng naéng, nhö thaønh Taàm höông, nhö vieäc bieán hoùa,
nhöng Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng chaáp tröôùc laø huyeãn cho ñeán vieäc bieán
hoùa naøy, khoâng chaáp do huyeãn cho ñeán vieäc bieán hoùa, khoâng chaáp
thuoäc huyeãn cho ñeán thuoäc vieäc bieán hoùa, khoâng chaáp nöông töïa
huyeãn cho ñeán nöông töïa vieäc bieán hoùa?
–Neáu khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng
chaáp laø saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, khoâng chaáp do saéc cho ñeán
trí Nhaát thieát töôùng, khoâng chaáp thuoäc saéc cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng, khoâng chaáp nöông töïa saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Ñaïi
Boà-taùt naøy, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tuy ñaït caùc phaùp
nhö huyeãn cho ñeán nhö vieäc bieán hoùa, nhöng khoâng chaáp laø huyeãn
cho ñeán laø vieäc bieán hoùa, cuõng laïi khoâng chaáp do huyeãn cho ñeán do
vieäc huyeãn hoùa, cuõng laïi khoâng chaáp thuoäc huyeãn cho ñeán thuoäc
vieäc bieán hoùa, cuõng laïi khoâng chaáp nöông töïa huyeãn cho ñeán nöông
töïa vieäc bieán hoùa. Cho ñeán khoâng chaáp laø töôùng, do töôùng, thuoäc
töôùng, nöông töïa töôùng.
Baáy giôø, nhôø thaàn löïc cuûa Theá Toân laøm cho taát caû chö Thieân ôû
boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh trong theá giôùi ba laàn
ngaøn naøy, ñeàu ñem höông boät chieân-ñaøn ôû coõi trôøi raûi leân Theá Toân,
ñeán choã Phaät, ñaûnh leã saùt chaân, roài ñöùng moät beân. Nhôø thaàn löïc cuûa
Phaät, khi aáy chö Thieân ñeàu thaáy ôû möôøi phöông ngaøn Ñöùc Phaät tuyeân
thuyeát danh töï phaåm nghóa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeàu gioáng nhö ôû taïi
ñaây, ñöùng ñaàu trong chuùng Bí-soâ thænh thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
www.daitangkinh.org
ñeàu laø Thieän Hieän, ñöùng ñaàu trong chuùng chö Thieân vaán naïn Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña ñeàu laø Ñeá Thích.
Khi aáy, Theá Toân baûo Thieän Hieän:
–Khi Boà-taùt Töø Thò seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng tuyeân
thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ôû choã naøy. Chö Phaät ñöông lai trong hieàn
kieáp naøy cuõng tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ôû choã naøy.
–Khi Boà-taùt Töø Thò seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng phaùp
haønh töôùng traïng gì ñeå tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Khi Boà-taùt Töø Thò chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät seõ duøng saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi thöôøng, chaúng phaûi voâ thöôøng,
chaúng vui, chaúng khoå, chaúng ngaõ, chaúng voâ ngaõ, chaúng tònh, chaúng baát
tònh, chaúng xa lìa, chaúng chaúng xa lìa, chaúng tòch tónh, chaúng chaúng
tòch tónh, chaúng buoäc, chaúng môû, chaúng coù chaúng khoâng, chaúng quaù
khöù, chaúng vò lai, chaúng hieän taïi maø tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Cho ñeán seõ duøng trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng,
chaúng thöôøng, chaúng voâ thöôøng, chaúng vui, chaúng khoå, chaúng ngaõ,
chaúng voâ ngaõ, chaúng tònh, chaúng baát tònh, chaúng xa lìa, chaúng chaúng xa
lìa, chaúng tòch tónh, chaúng chaúng tòch tónh, chaúng buoäc, chaúng môû,
chaúng coù, chaúng khoâng, chaúng quaù khöù, chaúng vò lai, chaúng hieän taïi
maø tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, khi Boà-taùt Töø Thò seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, Ngaøi chöùng nhöõng phaùp gì vaø thuyeát nhöõng phaùp gì?
–Khi Boà-taùt Töø Thò seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chöùng
ñaéc saéc hoaøn toaøn thanh tònh; thuyeát saéc hoaøn toaøn thanh tònh; cho ñeán
chöùng trí Nhaát thieát töôùng hoaøn toaøn thanh tònh, thuyeát trí Nhaát thieát
töôùng hoaøn toaøn thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh theá
naøo?
–Saéc thanh tònh, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
Cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa thanh tònh.
–Vì sao saéc thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh cho
ñeán vì sao trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thanh tònh?
–Saéc khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh, cho neân
thanh tònh. Vì saéc thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh
tònh. Cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng
nhieãm, khoâng tònh cho neân thanh tònh. Vì trí Nhaát thieát töôùng thanh
tònh cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, hö khoâng thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thanh tònh.
–Vì sao hö khoâng thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
thanh tònh?
–Hö khoâng khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh cho
neân thanh tònh. Vì hö khoâng thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa thanh tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, saéc khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thanh tònh. Cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng khoâng nhieãm oâ neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì sao saéc khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thanh tònh? Cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng khoâng nhieãm oâ
neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?
–Thieän Hieän, vì saéc khoâng theå chaáp laáy neân khoâng nhieãm oâ. Saéc
khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh. Cho ñeán
trí Nhaát thieát töôùng khoâng theå chaáp laáy neân khoâng nhieãm oâ. Trí Nhaát
thieát töôùng khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh
tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, hö khoâng khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì sao hö khoâng khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ
www.daitangkinh.org
ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?

–Thieän Hieän, hö khoâng khoâng theå chaáp laáy neân khoâng nhieãm oâ.
Hö khoâng, khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh
tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, hö khoâng chæ laø giaû thuyeát neân Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì sao hö khoâng chæ laø giaû thuyeát neân Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?
–Thieän Hieän, cuõng nhö nhôø hö khoâng maø hai thöù tieáng vaø vang
xuaát hieän, chæ coù laø giaû thuyeát. Vì chæ giaû thuyeát neân Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thanh tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, hö khoâng chaúng theå tuyeân thuyeát neân Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì sao hö khoâng chaúng theå tuyeân thuyeát neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?
–Thieän Hieän, vieäc hö khoâng, khoâng theå thuyeát neân chaúng theå
tuyeân thuyeát. Vì chaúng theå tuyeân thuyeát neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa thanh tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, hö khoâng chaúng theå naém baét ñöôïc, neân Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì sao hö khoâng chaúng theå naém baét ñöôïc neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?
–Thieän Hieän, vieäc hö khoâng, khoâng theå ñaéc neân chaúng theå naém
baét ñöôïc. Vì chaúng theå naém baét ñöôïc neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
thanh tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng
nhieãm, khoâng tònh cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?
–Baïch Theá Toân, vì sao taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät,
khoâng nhieãm, khoâng tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?
–Thieän Hieän, vì taát caû phaùp hoaøn toaøn thanh tònh cho neân khoâng
sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh. Vì khoâng sinh dieät, khoâng
nhieãm tònh cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh.
Μ
Phaåm 12: TAÙN ÑÖÙC

–Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, tuyeân thuyeát,
löu truyeàn cuøng khaép. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy caùc caên khoâng
beänh, thaân theå ñaày ñuû, khoâng bò giaø yeáu, cuõng khoâng bò cheát ngang
traùi, thöôøng ñöôïc voâ löôïng traêm ngaøn Thieân thaàn cung kính nhieãu
quanh, thöôøng theo hoä trì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái vôùi nhöõng
ngaøy thöù taùm, thöù möôøi boán, thöù möôøi laêm trong nöûa thaùng coù traêng
vaø nöûa thaùng khoâng traêng maø ñoïc tuïng, tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa.
Khi ñoù boán Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh ñeàu ñeán
vaân taäp ôû choã Phaùp sö naøy ñeå laéng nghe, thoï trì phaùp nghóa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, do nhaân duyeân aáy, lieàn
ñöôïc voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân chaúng theå nghó baøn coâng ñöùc hy höõu.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi noùi noùi! Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa laø Ñaïi baûo taïng. Bôûi vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa laø Ñaïi baûo taïng neân voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình ñöôïc giaûi
thoaùt khoûi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaõ quyû vaø caùc khoå ngheøo naøn, beänh
hoaïn trong trôøi, ngöôøi. Cuõng coù theå ñem söï phuù quyù an laïc cho voâ
löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình töø doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng
doõi lôùn Cö só. Cuõng ñem söï phuù quyù an laïc cho voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân höõu tình töø trôøi Töù ñaïi Thieân vöông cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi
töôûng xöù, cuõng ñem söï töï taïi an laïc cho voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu
tình ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà,
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì trong Ñaïi baûo taïng cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, noùi roäng khai thò möôøi neûo nghieäp thieän, boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, nhö vaäy cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng, voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình tu hoïc trong ñoù neân ñöôïc sinh
trong doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö só, hoaëc sinh
nôi trôøi Töù ñaïi Thieân vöông cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù,
hoaëc ñaéc quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà hoaëc nhaäp vaøo Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, tu taäp caùc giai vò Ñaïi Boà-taùt, chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Do nhaân duyeân naøy neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
www.daitangkinh.org
xa ñöôïc goïi laø Ñaïi baûo taïng. Coâng ñöùc traân baûo ôû theá gian vaø xuaát theá
gian ñeàu nhôø ñaây maø xuaát hieän.
Thieän Hieän oâng neân bieát, trong Ñaïi baûo taïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa khoâng tuyeân thuyeát moät chuùt phaùp gì coù sinh coù dieät, coù
nhieãm, coù tònh, coù laáy, coù boû. Vì sao? Vì trong ñaây khoâng coù phaùp coù
theå sinh, coù theå dieät, coù theå nhieãm, coù theå tònh, coù theå laáy, coù theå boû.
ña saâu xa, khoâng tuyeân thuyeát coù phaùp laø thieän laø baát thieän, laø höõu laäu,
laø voâ laäu, laø coù toäi, laø khoâng toäi, laø taïp nhieãm, laø thanh tònh, laø theá
gian, laø xuaát theá gian, laø höõu vi, laø voâ vi. Do nhaân duyeân naøy neân Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa goïi laø Ñaïi phaùp baûo taïng voâ sôû ñaéc.
ña saâu xa khoâng tuyeân thuyeát moät chuùt phaùp gì laø coù theå nhieãm oâ, coù
theå thanh tònh. Vì sao? Vì trong ñaây khoâng coù phaùp coù theå nhieãm oâ,
thanh tònh. Do nhaân duyeân naøy neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc
goïi laø Ñaïi phaùp baûo taïng khoâng nhieãm tònh.
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, khoâng töôûng nhö vaäy, khoâng phaân bieät nhö vaäy, khoâng
coù sôû ñaéc nhö vaäy, khoâng hyù luaän nhö vaäy. Ta coù theå tu haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, cuõng thaân caän phuïng söï chö Phaät, töø coõi Phaät naøy ñeán coõi
Phaät khaùc cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá
Toân. Du haønh caùc coõi Phaät, kheùo laáy töôùng kia ñeå ñem laïi söï thaønh töïu
cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, tu caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt,
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát caû
phaùp khoâng phaûi khoâng traùi, khoâng daãn khoâng khieán, khoâng laáy,
khoâng boû, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng caáu khoâng tònh, khoâng taêng,
khoâng giaûm. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng phaûi laø quaù khöù,
chaúng phaûi laø vò lai, chaúng phaûi laø hieän taïi, khoâng vöôït Duïc giôùi,
khoâng truï Duïc giôùi, khoâng vöôït Saéc giôùi, khoâng truï Saéc giôùi, khoâng
vöôït Voâ saéc giôùi, khoâng truï Voâ saéc giôùi. Ñoái vôùi Boá thí ba-la-maät-ña
khoâng cho khoâng boû, cho ñeán ñoái vôùi trí Nhaát thieát töôùng khoâng cho
khoâng boû, ñoái vôùi quaû Döï löu khoâng cho khoâng boû, cho ñeán ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khoâng cho khoâng boû. Khoâng cho
caùc Thaùnh phaùp, khoâng boû phaùp phaøm phu, khoâng cho caùc Phaät phaùp,
khoâng boû phaùp Nhò thöøa, khoâng cho caûnh giôùi voâ vi, khoâng boû caûnh
giôùi höõu vi. Vì sao? Vì Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi hoaëc khoâng xuaát hieän
ôû ñôøi, caùc phaùp nhö thaät thöôøng khoâng bieán dòch, an truï nôi phaùp giôùi.
Taát caû Nhö Lai hieän giaùc, hieän quaùn. Ñaõ töï hieän giaùc, töï hieän quaùn roài,
thì vì caùc höõu tình tuyeân thuyeát, khai thò phaân bieät roõ raøng, laøm cho taát
caû cuøng giaùc ngoä, xa lìa caùc voïng töôûng phaân bieät ñieân ñaûo.
Baáy giôø, voâ löôïng traêm ngaøn Thieân töû ôû trong hö khoâng ñeàu bieåu
loä söï hoan hyû, ñeàu caàm hoa sen xanh, hoa sen traéng, hoa sen ñoû, hoa
sen vaøng, höông thôm nhieäm maàu vaø caùc höông boät raûi leân Ñöùc Phaät;
hoï chuùc möøng laãn nhau, ñoàng thanh baïch Phaät:
–Baây giôø, chuùng con ôû chaâu Thieäm-boä, thaáy Phaät chuyeån phaùp
luaân laàn thöù hai. Trong ñaây voâ löôïng traêm ngaøn Thieân töû, nghe thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeàu ñoàng chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn.
Baáy giôø, Theá Toân baûo Thieän Hieän:
–Phaùp luaân nhö vaäy, chaúng phaûi chuyeån laàn thöù nhaát, cuõng
chaúng phaûi chuyeån laàn thöù hai. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa ñoái vôùi taát caû phaùp, khoâng vì löu chuyeån, khoâng vì hoaøn dieät neân
xuaát hieän ôû theá gian, chæ vì töï taùnh, khoâng taùnh khoâng.
–Baïch Theá Toân, sao laïi vì töï taùnh, khoâng taùnh khoâng maø Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng vì löu chuyeån,
khoâng vì hoaøn dieät neân xuaát hieän ôû theá gian?
–Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.
Töï taùnh khoâng cuûa Baùt-nhaõ saâu xa cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.
Khoâng cho ñeán vì trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Töï
taùnh khoâng cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Vì
quaû Döï löu, töï taùnh khoâng cuûa quaû Döï löu; cho ñeán vì quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät, töï taùnh khoâng cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät chö
Phaät.
Thieän Hieän oâng neân bieát, vì töï taùnh khoâng taùnh khoâng cuûa caùc
phaùp nhö vaäy, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát caû phaùp
khoâng vì löu chuyeån, khoâng vì hoaøn dieät maø xuaát hieän ôû theá gian.
www.daitangkinh.org
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø ñaïi Ba-la-maät-ña ñaït ñöôïc töï

taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp. Tuy ñaït ñöôïc töï taùnh khoâng cuûa caùc phaùp
nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt chæ y chæ vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy maø
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñoä thoaùt
caùc höõu tình. Tuy chöùng quaû giaùc ngoä nhöng khoâng chöùng. Phaùp chöùng
hay khoâng chöùng, chaúng theå naém baét ñöôïc. Tuy chuyeån phaùp luaân maø
khoâng coù phaùp luaân ñöôïc chuyeån. Phaùp löu chuyeån, phaùp hoaøn dieät
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Tuy ñoä thoaùt caùc höõu tình nhöng khoâng
coù höõu tình ñöôïc ñoä thoaùt. Phaùp thaáy, khoâng thaáy ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Baïch Theá Toân, trong Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, vieäc chuyeån
phaùp luaân hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì taát caû vónh vieãn
khoâng sinh neân ngöôøi chuyeån vaø phaùp ñöôïc chuyeån ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì trong phaùp chaúng phaûi laø khoâng, voâ töôùng,
voâ nguyeän ñeå coù theå löu chuyeån vaø coù theå hoaøn dieät, vì phaùp taùnh löu
chuyeån hoaøn dieät chaúng theå naém baét ñöôïc.
Baïch Theá Toân, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu tuyeân
thuyeát, khai thò, phaân bieät roõ raøng nhö vaäy laøm cho ngöôøi khaùc ngoä
nhaäp deã daøng thì goïi laø thanh tònh tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Trong ñaây hoaøn toaøn khoâng coù ngöôøi thuyeát, ngöôøi thoï, phaùp ñeå thuyeát
vaø thoï. Ñaõ khoâng ngöôøi thuyeát, ngöôøi thoï vaø phaùp ñöôïc thuyeát. Ngöôøi
chöùng cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, khoâng ngöôøi chöùng cuõng khoâng
coù ngöôøi ñaéc Nieát-baøn. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, trong phaùp kheùo
thuyeát cuõng khoâng coù phöôùc ñieàn. Ngöôøi cho, ngöôøi nhaän, vaät cho ñeàu
taùnh khoâng. Phöôùc ñieàn khoâng neân taùnh phöôùc cuõng khoâng. Söï bieåu
thò baèng danh töï, lôøi noùi ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Cho neân goïi laø
Ñaïi Ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø voâ bieân Ba-la-
maät-ña hay sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Nhö khoaûng hö khoâng voâ bieân.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø bình ñaúng Ba-
la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp taùnh bình ñaúng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø xa lìa Ba-la-
maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Hoaøn toaøn khoâng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoù khuaát phuïc
Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng daáu chaân
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp khoâng teân goïi vaø theå
taùnh.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø hö khoâng Ba-la-
maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Hôi thôû vaøo hôi thôû ra, chaúng theå naém
baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø chaúng theå neâu
baøy Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì trong ñaây khoâng taàm cuõng khoâng töù.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø voâ danh Ba-la-
maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì thoï, töôûng, haønh... chaúng theå naém
baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng ñoäng
chuyeån Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp khoâng ñeán vaø ñi.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø chaúng theå daãn
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp khoâng theå naém giöõ.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø cuøng taän Ba-la-
maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp hoaøn toaøn cuøng taän.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø Ba-la-maät-ña
khoâng sinh dieät sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp khoâng sinh dieät.
khoâng taïo taùc sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì caùc chuû theå taïo taùc chaúng theå naém
www.daitangkinh.org
baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø voâ tri Ba-la-
maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì nhöõng ngöôøi bieát chaúng theå naém baét
ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng di ñoäng
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì vieäc sinh töû chaúng theå naém baét
ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng ñieàu
phuïc Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp coù theå ñieàu phuïc, taùnh
chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø nhö moäng, nhö
tieáng vang, nhö hình töôïng, nhö huyeãn, nhö boùng trong göông, nhö
soùng naéng, nhö thaønh Taàm höông, nhö vieäc bieán hoùa Ba-la-maät-ña
sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì choã thaáy taát caû phaùp ñöôïc thaáy ñeàu
nhö moäng cho ñeán nhö vieäc bieán hoùa, chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng nhieãm
tònh Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì nhaân nhieãm tònh chaúng theå naém baét
ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng boâi nhô
Ba-la-maät-ña hay sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì nôi ñeå phaùp kia nöông töïa, chaúng
theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng hyù luaän
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì caùc vieäc hyù luaän, dieät tröø vónh vieãn
caùc vieäc hyù luaän.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng chaáp
tröôùc kieâu maïn Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì phaù hoaïi taát caû vieäc chaáp tröôùc, kieâu
maïn.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng ñoäng

chuyeån Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì truï ôû phaùp giôùi.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø xa lìa nhieãm
tröôùc Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì bieát taát caû phaùp chaúng phaûi laø hö
voïng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø phaùp khoâng
phaùt sinh ñoàng loaït Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì khoâng phaân bieät ñoái vôùi taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø tòch tónh Ba-la-
maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì voâ sôû ñaéc ñoái vôùi caùc phaùp töôùng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng tham,
saân, si Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû ba ñoäc ñeàu dieät tröø.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng phieàn
naõo Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì xa lìa söï phaân bieät.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø xa lìa höõu tình
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì thaáu hieåu caùc höõu tình laø khoâng thaät
coù.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng ñoaïn
hoaïi Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp phaùt khôûi bình ñaúng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng hai beân
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì xa lìa hai beân.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng taïp hoaïi
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû phaùp khoâng taïp hoaïi.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng chaáp
tröôùc Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì vöôït qua haøng Thanh vaên, Ñoäc
www.daitangkinh.org
giaùc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng phaân bieät
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì taát caû söï phaân bieät, chaúng theå naém
baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng phaân
löôøng Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì söï phaân chia giôùi haïn caùc phaùp
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø nhö hö khoâng
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì khoâng treä ngaïi ñoái vôùi taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø voâ thöôøng, khoå,
voâ ngaõ Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì khoâng chaáp tröôùc ñoái vôùi söï hoaïi
dieät böùc baùch cuûa taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng, voâ
töôùng, voâ nguyeän Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì thaáu hieåu caùc phaùp hoaøn toaøn khoâng
thaät coù, xa lìa caùc töôùng, khoâng theå nguyeän.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì bieát phaùp khoâng chaúng theå naém baét
ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø boán Nieäm truï
cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng Ba-la-maät-ña sao?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì bieát thaân, thoï, taâm, phaùp ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc cho ñeán vöôït caùc phaùp Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø Nhö Lai ba-la-
maät-ña?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Coù theå tuyeân thuyeát ñuùng nhö thaät veà
taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø töï nhieân Ba-la-
maät-ña?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì ñoái vôùi taát caû phaùp chuyeån ñoäng töï
taïi.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø Chaùnh ñaúng
giaùc Ba-la-maät-ña?
–Ñuùng vaäy, Thieän Hieän! Vì ñoái vôùi taát caû phaùp, coù theå laø taát caû
töôùng Chaùnh ñaúng giaùc.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 508
Phaåm 13: ÑAØ-LA-NI (1)
Baáy giôø, Thieân ñeá Thích thaàm nghó:

–Caùc thieän nam, thieän nöõ ñöôïc nghe danh töï cuûa phaùp moân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy, neân bieát thôøi quaù khöù ñaõ töøng thaân
caän voâ löôïng Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, phaùt theä nguyeän roäng
lôùn, troàng caùc caên laønh, ñöôïc söï hoä trì cuûa nhieàu thieän tri thöùc.
Huoáng chi laø bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù, tuyeân
thuyeát cho ngöôøi khaùc, hoaëc tuøy theo söùc maø tu haønh nhö lôøi daïy.
Neân bieát ngöôøi naøy ñaõ ôû choã voâ löôïng Ñöùc Phaät ñôøi quaù khöù, thaân
caän, phuïng söï, cuùng döôøng, cung kính, troàng nhieàu coäi ñöùc, töøng
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nghe roài thoï trì tö duy, ñoïc tuïng, tuyeân
thuyeát cho ngöôøi khaùc, tu haønh ñuùng theo lôøi daïy; hoaëc ñoái vôùi kinh
naøy hoûi ñaùp thoâng suoát, do nhôø phöôùc löïc ñôøi tröôùc, nay vieäc naøy
ñöôïc thaønh töïu. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñaõ töøng cuùng döôøng voâ
löôïng Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, coâng ñöùc thuaàn tònh, neáu nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taâm vò aáy khoâng kinh haõi, khoâng hoaûng
hoát, khoâng sôï seät, nghe roài tin öa, tu haønh theo lôøi daïy. Neân bieát
ngöôøi naøy töøng ôû choã voâ löôïng traêm ngaøn muoân öùc Phaät ñôøi quaù khöù
phaùt theä nguyeän roäng lôùn, tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
nay sinh ra ñôøi thaønh töïu ñöôïc vieäc naøy.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ nghe nghóa lyù saâu
xa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy. Taâm vò aáy khoâng kinh haõi, khoâng hoaûng
sôï, khoâng sôï seät. Vì ñaõ nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy ñuùng
lyù, tuyeân thuyeát cho ngöôøi, löu truyeàn cuøng khaép ñeå tu haønh ñuùng nhö
lôøi daïy. Neân bieát ngöôøi naøy gioáng nhö caùc Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa vò khoâng
thoaùi chuyeån. Vì sao? Vì nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát
khoù tin hieåu. Neáu ôû ñôøi tröôùc tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá
thí... khoâng laâu daøi thì ñaâu coù theå vöøa nghe lieàn tin hieåu ñöôïc.
Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ nghe noùi nghóa lyù
saâu xa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø khinh cheâ huûy baùng, phaûi bieát ngöôøi
naøy ñôøi tröôùc ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng töøng huûy
baùng. Vì sao? Vì ngöôøi ngu nhö theá nghe noùi nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, do söùc huaân taäp cuûa ñôøi tröôùc neân khoâng tin, khoâng
öa, taâm khoâng thanh tònh. Vì sao? Vì ngöôøi ngu nhö vaäy ôû ñôøi quaù khöù
chöa töøng thaân caän chö Phaät Boà-taùt vaø Hieàn thaùnh khaùc; chöa töøng
thænh vaán caùc vò ñoù neân haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... nhö
theá naøo. Cho ñeán neân hoïc möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng theá naøo. Cho
neân baây giôø nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa lieàn khinh cheâ
huûy baùng, khoâng tin, khoâng öa, khoâng thanh tònh.
Baáy giôø, Thieân ñeá Thích hoûi Xaù-lôïi Töû:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy, nghóa lyù saâu xa raát khoù tin hieåu.
Coù ngöôøi tin öa tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... cho ñeán
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc
chöa laâu daøi, neân nghe nghóa lyù saâu xa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng
theå tin hieåu, hoaëc sinh taâm huûy baùng. Ñieàu naøy khoâng gì laø hieám coù.
Baïch Ñaïi ñöùc, nay toâi kính leã Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu
toâi kính leã Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø kính leã trí Nhaát thieát trí.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Kính leã Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña töùc laø kính leã trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì trí
Nhaát thieát trí vaø voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc khaùc maø chö Phaät ñaõ ñaït
ñöôïc ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc thaønh töïu.
Kieàu-thi-ca, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán truï trí Nhaát thieát trí cuûa Nhö
Lai, neân truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Muoán phaùt khôûi trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuûa chö Phaät neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Muoán chaám döùt taäp khí phieàn naõo töông tuïc, chöùng ñöôïc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, cöùu ñoä caùc höõu tình,
neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ muoán ñaéc quaû Döï löu,
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn Ñoäc giaùc Boà-ñeà, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
www.daitangkinh.org
Kieàu-thi-ca, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán an laäp baäc Chuûng taùnh

Thanh vaên truï Thanh vaên thöøa, baäc Chuûng taùnh Ñoäc giaùc truï Ñoäc
giaùc thöøa, baäc Chuûng taùnh Boà-taùt truï Voâ thöôïng thöøa, neân hoïc Baùt-
Kieàu-thi-ca, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán chinh phuïc chuùng ma, ñaåy luøi
boïn ngoaïi ñaïo beø ñaûng xaáu aùc neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Kieàu-thi-ca, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán nhieáp hoùa caùc Bí-soâ khieán hoï
ñieàu phuïc hoaøn toaøn neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Theá naøo laø truï saéc? Theá naøo laø truï thoï, töôûng, haønh, thöùc? Theá
naøo laø tu taäp saéc? Theá naøo laø tu taäp thoï, töôûng, haønh, thöùc? Cho ñeán
theá naøo laø truï möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng? Theá naøo laø tu taäp möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng?
–Laønh thay, laønh thay! Nay oâng nhôø thaàn löïc Phaät coù theå hoûi
Nhö Lai nghóa saâu xa nhö vaäy. OÂng neân laéng nghe, Ta seõ vì oâng maø
thuyeát.
Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu
ñoái vôùi saéc khoâng truï, khoâng taäp, aáy laø truï, laø taäp saéc. Neáu ñoái vôùi thoï,
töôûng, haønh, thöùc khoâng truï khoâng taäp aáy laø truï, laø taäp thoï, töôûng,
haønh, thöùc. Cho ñeán neáu ñoái möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng khoâng truï,
khoâng taäp, aáy laø truï, laø taäp möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng. Vì sao?
Kieàu-thi-ca, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái
vôùi saéc khoâng coù sôû ñaéc veà coù theå truï, coù theå taäp. Ñoái vôùi thoï, töôûng,
haønh, thöùc khoâng coù sôû ñaéc veà coù theå truï, coù theå taäp. Cho ñeán ñoái vôùi
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng khoâng coù sôû ñaéc veà coù theå truï, coù theå
taäp.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña neáu ñoái vôùi saéc chaúng truï, chaúng baát truï, chaúng taäp, chaúng baát taäp;
aáy laø truï, taäp nôi saéc. Neáu ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng truï,
chaúng baát truï, chaúng taäp, chaúng baát taäp; aáy laø truï, taäp nôi thoï, töôûng,
haønh, thöùc. Cho ñeán neân ñoái vôùi möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng chaúng
truï chaúng baát truï, chaúng taäp chaúng baát taäp; aáy laø truï, taäp möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng. Vì sao? Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña quaùn saùt saéc cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng,
giai ñoaïn tröôùc, sau, giöõa ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy thaät laø saâu xa.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì chaân nhö cuûa saéc saâu xa neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña thaät laø saâu xa. Cho ñeán chaân nhö cuûa möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng
saâu xa, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaät laø saâu xa.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoù coù theå so löôøng?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì chaân nhö cuûa saéc khoù so löôøng neân Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña khoù coù theå so löôøng. Cho ñeán chaân nhö cuûa möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng khoù so löôøng neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoù coù theå so
löôøng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát laø voâ löôïng?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì chaân nhö cuûa saéc voâ löôïng neân Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng voâ löôïng. Cho ñeán chaân nhö cuûa möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng voâ löôïng neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng voâ löôïng.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, neáu haønh taùnh saâu xa cuûa saéc thì chaúng phaûi laø haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Cho ñeán neáu haønh taùnh saâu xa möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng, thì chaúng phaûi laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Xaù-lôïi Töû,
vì taùnh saâu xa cuûa saéc töùc chaúng phaûi laø saéc. Cho ñeán taùnh saâu xa cuûa
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng töùc chaúng phaûi laø möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng.
ña saâu xa, neáu haønh taùnh khoù so löôøng cuûa saéc, thì chaúng phaûi laø haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Cho ñeán neáu haønh taùnh khoù so löôøng möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng, thì chaúng phaûi laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì
sao? Xaù-lôïi Töû, vì taùnh khoù so löôøng cuûa saéc töùc chaúng phaûi laø saéc.
Cho ñeán taùnh khoù so löôøng cuûa möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng töùc
chaúng phaûi laø möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng.
ña, neáu haønh taùnh voâ löôïng cuûa saéc thì chaúng phaûi laø haønh Baùt-nhaõ ba-
www.daitangkinh.org
la-maät-ña. Cho ñeán neáu haønh taùnh voâ löôïng cuûa möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng thì chaúng phaûi laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Xaù-lôïi
Töû, vì taùnh voâ löôïng cuûa saéc töùc chaúng phaûi laø saéc. Cho ñeán taùnh voâ
löôïng cuûa möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng töùc chaúng phaûi laø möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû laïi baïch Phaät:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy thaät saâu xa, khoù so löôøng, voâ
löôïng thì khoù tin hieåu, khoâng neân noùi cho Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa. Vì
sao? Vì sôï nhöõng vò aáy nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, taâm seõ
kinh haõi, lo sôï, nghi hoaëc, hoaëc sinh taâm huûy baùng, khoâng tin hieåu. Chæ
neân noùi cho Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Vì sao? Vì vò naøy nghe Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, taâm khoâng kinh haõi, khoâng hoaûng
hoát, khoâng sôï seät, khoâng nghi hoaëc, khoâng sinh taâm huûy baùng, maø laïi
coù loøng tin hieåu saâu xa.
Baáy giôø, Thieân ñeá Thích hoûi Xaù-lôïi Töû:
–Neáu noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho haøng Boà-taùt môùi hoïc
Ñaïi thöøa thì coù nhöõng loãi gì?
–Neáu coù noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho haøng Boà-taùt môùi
hoïc Ñaïi thöøa, thì ngöôøi aáy nghe roài seõ kinh haõi, hoaûng hoát, sôï seät, nghi
hoaëc khoâng tin hieåu, hoaëc sinh taâm huûy baùng. Do ñoù taïo nghieäp taêng
tröôûng neân chieâu caûm ñoïa vaøo ñöôøng aùc, ñaém chìm nôi ba ñöôøng aùc,
chòu khoå lôùn laâu daøi khoù chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì vaäy khoâng
neân ôû tröôùc caùc vò aáy maø noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Thieân ñeá Thích laïi hoûi Xaù-lôïi Töû:
–Coù Boà-taùt naøo chöa thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nghe Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa taâm khoâng kinh haõi, hoaûng hoát, sôï seät, nghi
hoaëc, khoâng sinh taâm huûy baùng, laïi tin hieåu saâu xa khoâng?
–Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng bao laâu seõ ñöôïc thoï kyù Ñaïi
Boà-taùt. Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa taâm khoâng kinh haõi, hoaûng hoát, sôï seät, nghi hoaëc, khoâng sinh taâm
huûy baùng, loøng tin hieåu saâu xa. Neân bieát Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc thoï
kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Giaû söû ngöôøi chöa ñöôïc thoï kyù thì khoâng
quaùù moät laàn gaëp Phaät hoaëc hai laàn gaëp Phaät, quyeát ñònh seõ ñöôïc thoï
kyù ñaïi Boà-ñeà.

Baáy giôø Phaät daïy Xaù-lôïi Töû:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi
Boà-taùt hoïc Ñaïi thöøa töø laâu, phaùt ñaïi nguyeän töø laâu haønh saùu phaùp Ba-
la-maät-ña töø laâu vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc, cuùng döôøng
nhieàu Phaät, phuïng söï nhieàu baïn laønh; nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa thì taâm khoâng kinh haõi, hoaûng hoát, sôï seät, nghi hoaëc maø laïi coù loøng
tin hieåu saâu xa, thoï trì ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù, tuyeân thuyeát cho
ngöôøi khaùc, hoaëc coøn bieân cheùp, tu haønh nhö lôøi daïy.
–Baïch Theá Toân, nay, con muoán noùi moät vaøi thí duï, cuùi xin Theá
Toân thöông xoùt höùa khaû.
–OÂng cöù tuøy yù noùi.
–Baïch Theá Toân, nhö coù caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa,
trong moäng tu haønh Baùt-nhaõ, Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá
thí ba-la-maät-ña, cho ñeán an toïa nôi toøa dieäu Boà-ñeà. Neân bieát, ngöôøi
naøy gaàn ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Huoáng chi coù Boà-taùt vì caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, khi thöùc tu haønh Baùt-nhaõ, Tónh löï, Tinh taán, An
nhaãn, Tònh giôùi ba-la-maät-ña, maø laïi khoâng mau choùng chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät hay sao?
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng bao laâu seõ ñöôïc ngoài toøa
dieäu Boà-ñeà, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi
dieäu, cöùu ñoä caùc höõu tình.
Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, ñöôïc nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy
ñuùng lyù, neân bieát ngöôøi naøy hoïc Ñaïi thöøa ñaõ laâu, caên laønh ñaõ thaønh
thuïc, cuùng döôøng nhieàu Phaät, phuïng söï nhieàu baïn laønh, troàng nhieàu
coäi coâng ñöùc, coù theå thaønh töïu vieäc naøy.
Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñöôïc nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy maø tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, dieãn
thuyeát cho ngöôøi khaùc, tö duy ñuùng lyù, neân bieát ngöôøi naøy hoaëc ñaõ
ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, hoaëc gaàn ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà.
Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, neáu nhö truï nôi baäc
www.daitangkinh.org
Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laø
do ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, tin hieåu saâu xa, thoï trì,
ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù, y theo lôøi daïy maø tu haønh, dieãn thuyeát cho
ngöôøi khaùc.
Baïch Theá Toân, ví nhö coù ngöôøi ñi boä qua ñoàng hoang, ñöôøng
hieåm naïn, traûi qua traêm du-thieän-na, hoaëc hai, hoaëc ba, hoaëc boán,
hoaëc naêm traêm, thaáy caùc hình töôùng cuûa thaønh aáp, vöông quoác, ñoâ
thaønh ôû phía tröôùc. Ñoù laø ngöôøi thaû traâu, röøng, vöôøn, ruoäng... Thaáy caùc
caûnh töôïng ñoù roài, lieàn tö duy: “Thaønh aáp, vöông quoác, ñoâ thaønh caùch
ñaây khoâng xa.” Nghó nhö vaäy roài thaân taâm nheï nhaøng, an nhieân, khoâng
sôï aùc thuù, aùc taëc, ñoùi khaùt.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy. Neáu ñöôïc
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy
ñuùng lyù, sinh taâm tin hieåu saâu xa. Neân bieát chaúng bao laâu seõ ñöôïc
thoï kyù, hoaëc ñaõ ñöôïc thoï kyù mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng sôï rôi vaøo haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Vì sao?
Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc thaáy nghe, cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, ngôïi khen Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ñaây laø töôùng ñaàu tieân
cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baáy giôø Phaät baûo Xaù-lôïi Töû:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thöøa haønh thaàn löïc
Phaät, oâng cöù vieäc noùi tieáp.
–Baïch Theá Toân, ví nhö coù ngöôøi muoán quan saùt bieån lôùn, daàn
daàn ñi tôùi, traûi qua nhieàu thôøi gian, khoâng thaáy nuùi röøng, lieàn nghó
raèng: “Nay, ñaõ thaáy caûnh töôïng naøy, thì caùch bieån khoâng xa. Vì sao?
Vì gaàn bôø bieån, ñaát thaáp daàn, khoâng coù caùc nuùi röøng.”
Baáy giôø, ngöôøi kia tuy chöa thaáy bieån, nhöng ñaõ thaáy caûnh töôïng
gaàn ñoù, beøn sung söôùng vui möøng. Ta nhaát ñònh seõ ñöôïc thaáy bieån.
Baûn nguyeän ñaõ ñöôïc vieân maõn, ngöôøi aáy raát thích thuù.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy. Neáu ñöôïc
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, maø thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy
ñuùng lyù, sinh loøng tin hieåu saâu xa. Ñaïi Boà-taùt naøy tuy chöa ñöôïc Phaät
hieän tieàn thoï kyù: “OÂng ôû ñôøi sau, traûi qua nhieàu kieáp nhö vaäy seõ ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Neân töï bieát lôøi thoï kyù aáy chaúng phaûi xa. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc thaáy nghe, cung kính, cuùng döôøng,
thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ñaây laø
töôùng ñaàu tieân cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, ví nhö hoa quaû, caây ôû muøa xuaân. Laù cuõ ñaõ ruïng,
caønh caây töôi toát. Moïi ngöôøi thaáy vaäy lieàn tö duy: “Hoa, quaû, laù môùi
khoâng bao laâu seõ ñöôïc moïc ra.” Vì sao? Vì töôùng ban ñaàu cuûa hoa,
quaû, laù môùi ñaõ hieän ra. Ngöôøi nam, nöõ, lôùn nhoû ôû chaâu Thieäm-boä thaáy
töôùng naøy roài, vui möøng sung söôùng ñeàu nghó raèng: “Chaúng bao laâu
nöõa, chuùng ta seõ ñöôïc thaáy hoa quaû sum sueâ.”
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy. Neáu ñöôïc nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù,
sinh loøng tin hieåu saâu xa. Neân bieát laø do caên laønh ñôøi tröôùc ñöôïc thaønh
thuïc, cuùng döôøng nhieàu Phaät, phuïng söï nhieàu baïn toát. Chaúng bao laâu
seõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy neân nghó nhö vaày: “Ñôøi tröôùc
nhaát ñònh ta coù söùc caên laønh thuø thaéng, coù theå daãn ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Nay thaáy nghe, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa vaø thoï trì, ñoïc tuïng, sinh loøng tin hieåu saâu xa, tö duy ñuùng lyù, tu
taäp tuøy theo söùc mình.”
Baïch Theá Toân, nay trong phaùp hoäi naøy, coù caùc Thieân töû, ñaõ thaáy
Phaät thuyeát phaùp naøy ôû quaù khöù, neân boäc loä söï hoan hyû vaø cuøng baøn
luaän: “Ngaøy xöa, caùc Boà-taùt nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña lieàn
ñöôïc thoï kyù. Baây giôø, caùc Boà-taùt ñaõ nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, chaúng
bao laâu, nhaát ñònh seõ ñöôïc thoï kyù Boà-ñeà.”
Baïch Theá Toân, ví nhö ngöôøi nöõ mang thai ñaõ laâu, thaân theå
chuyeån ñoäng naëng neà, ñöùng, ngoài baát an, aên uoáng nguû nghó ít daàn,
khoâng thích noùi nhieàu, laøm vieäc thöôøng chaùn naûn, moûi meät, chòu nhieàu
thoáng khoå, cho neân ñöôïc nghæ ngôi, khoâng laøm vieäc. Ngöôøi meï choàng
thaáy töôùng naøy, lieàn bieát coâ naøy khoâng bao laâu seõ sinh.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, ñôøi tröôùc gieo
troàng caên laønh, cuùng döôøng nhieàu Ñöùc Phaät, phuïng söï baïn laønh laâu
daøi, caùc caên laønh thaønh thuïc. Baây giôø, nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù, sinh taâm tin hieåu saâu xa, tu haønh tuøy
theo söùc.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy do nhaân duyeân naøy, neân bieát
www.daitangkinh.org
chaúng bao laâu ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baáy giôø, Phaät khen ngôïi Xaù-lôïi Töû:
–Laønh thay, laønh thay! OÂng kheùo noùi ví duï veà Boà-taùt. Neân bieát,
ñeàu nhôø söùc oai thaàn cuûa Phaät, laøm cho oâng phaùt sinh bieän taøi nhö vaäy.
Khi ñoù Thieän Hieän lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thaät kyø laï Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, kheùo
phoù chuùc cho caùc Ñaïi Boà-taùt, kheùo hoä trì caùc Ñaïi Boà-taùt.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi, vì sao? Vì caùc Ñaïi
Boà-taùt sieâng naêng caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, lôïi ích an laïc cho caùc
höõu tình, thöông xoùt nhieâu ích cho trôøi, ngöôøi. Neân khi caùc Ñaïi Boà-taùt
naøy tinh taán tu hoïc Boà-taùt ñaïo, chæ vì muoán lôïi ích voâ löôïng traêm ngaøn
caùc höõu tình, duøng boán Nhieáp söï maø giöõ gìn. Ñoù laø Boá thí, AÙi ngöõ, Lôïi
haønh, Ñoàng söï.
Ñaïi Boà-taùt naøy, töï mình an truï ñuùng ñaén möôøi neûo nghieäp thieän,
cuõng an laäp cho ngöôøi khaùc, laøm cho hoï sieâng naêng tu hoïc möôøi neûo
nghieäp thieän.
Töï haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc.
Töï haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt naøy
döïa vaøo phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, tuy giaùo hoùa höõu
tình chöùng quaû Döï löu cho ñeán chöùng ñaéc Ñoäc giaùc Boà-ñeà, nhöng
mình khoâng chöùng.
Ñaïi Boà-taùt naøy töï mình sieâng naêng tinh taán tu haïnh Boà-taùt, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc tu caùc haïnh Boà-taùt.
Töï an truï Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc
an truï khoâng thoaùi chuyeån.
Töï sieâng naêng tinh taán trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät, ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, cuõng laïi khuyeân ngöôøi khaùc trang nghieâm
thanh tònh coõi Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình.
Töï sieâng naêng phaùt khôûi thaàn thoâng Boà-taùt, cuõng khuyeân ngöôøi
khaùc phaùt khôûi thaàn thoâng Boà-taùt.
Töï sieâng naêng trang nghieâm thanh tònh taát caû phaùp moân Ñaø-la-
ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, cuõng laïi khuyeân ngöôøi khaùc, laøm
cho hoï sieâng naêng trang nghieâm thanh tònh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni,
taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa.
Töï mình chöùng ñaéc vieân maõn bieän taøi, cuõng laøm cho ngöôøi khaùc
ñöôïc vieân maõn bieän taøi.
Töï hoä trì vieân maõn saéc thaân, ñaày ñuû caùc töôùng toát, cuõng laïi
khuyeân ngöôøi khaùc hoä trì vieân maõn saéc thaân, ñaày ñuû caùc töôùng toát.
Töï hoä trì vieân maõn haïnh ñoàng chaân, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc hoä
trì vieân maõn haïnh ñoàng chaân.
Töï tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, cuõng laïi
khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng.
Töï döùt tröø taäp khí phieàn naõo töông tuïc, cuõng laïi khuyeân ngöôøi
khaùc döùt tröø caùc taäp khí phieàn naõo töông tuïc.
Töï chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, cöùu
ñoä caùc höõu tình, cuõng laïi khuyeân ngöôøi khaùc chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, cöùu ñoä caùc höõu tình.
–Hy höõu thay, baïch Theá Toân! Hy höõu thay, baïch Thieän Theä! Caùc
Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu coâng ñöùc lôùn lao nhö vaäy, vì muoán lôïi laïc taát caû
höõu tình, neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, ñoä caùc höõu tình ñeán taän ñôøi vò lai. Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá naøo ñeå mau ñöôïc vieân maõn?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng thaáy
saéc hoaëc taêng hoaëc giaûm, khoâng thaáy thoï, töôûng, haønh, thöùc hoaëc
taêng, hoaëc giaûm. Cho ñeán khoâng thaáy trí Nhaát thieát hoaëc taêng, hoaëc
giaûm, khoâng thaáy trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng hoaëc taêng, hoaëc
giaûm. Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy thì mau ñöôïc
vieân maõn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa khoâng thaáy ñaây laø phaùp, ñaây laø phi phaùp; khoâng thaáy
ñaây laø quaù khöù, ñaây laø vò lai, ñaây laø hieän taïi, khoâng thaáy ñaây laø thieän,
ñaây laø baát thieän, ñaây laø voâ kyù; khoâng thaáy ñaây laø höõu vi, ñaây laø voâ vi;
khoâng thaáy ñaây laø Duïc giôùi, ñaây laø Saéc giôùi, ñaây laø Voâ saéc giôùi; khoâng
thaáy ñaây laø Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán ñaây laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Cho ñeán khoâng thaáy ñaây laø trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
www.daitangkinh.org
töôùng. Ñaïi Boà-taùt naøy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn.
Vì sao? Vì taát caû phaùp khoâng taùnh töôùng, khoâng taùc duïng, chaúng theå
chuyeån, hö voïng doái traù, taùnh khoâng vöõng chaéc, khoâng töï taïi, khoâng
caûm thoï. Xa lìa ngaõ cho ñeán xa lìa ngöôøi thaáy.
–Baïch Theá Toân, lôøi cuûa Nhö Lai noùi thaät chaúng theå nghó baøn.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Lôøi cuûa Nhö Lai ñaõ noùi thì chaúng theå
nghó baøn. Thieän Hieän oâng neân bieát, saéc chaúng theå nghó baøn neân lôøi
cuûa Nhö Lai noùi chaúng theå nghó baøn; thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng
theå nghó baøn neân lôøi cuûa Nhö Lai noùi chaúng theå nghó baøn. Cho ñeán trí
Nhaát thieát chaúng theå nghó baøn neân lôøi cuûa Nhö Lai noùi chaúng theå
nghó baøn; trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng chaúng theå nghó baøn neân
lôøi cuûa Nhö Lai noùi chaúng theå nghó baøn. Neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, tuy bieát ñuùng nhö thaät laø saéc chaúng theå nghó
baøn nhöng khoâng khôûi töôùng chaúng theå nghó baøn, cho ñeán tuy bieát
ñuùng nhö thaät laø trí Nhaát thieát töôùng chaúng theå nghó baøn, nhöng
khoâng khôûi töôùng chaúng theå nghó baøn. Ñaïi Boà-taùt naøy haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa mau ñöôïc vieân maõn.
maät-ña saâu xa, ñoái vôùi saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, khoâng khôûi
töôûng coù theå nghó baøn hoaëc chaúng theå nghó baøn. Ñaïi Boà-taùt naøy haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn.
–Baïch Theá Toân, nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö
theá, ai coù theå tin hieåu?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt tu saùu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñaõ töø laâu, gieo
troàng caên laønh ñaõ töø laâu, cuùng döôøng nhieàu Phaät, phuïng söï nhieàu baïn
toát. Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa sinh loøng tin
hieåu.
–Baïch Theá Toân, vì sao bieát ñöôïc Ñaïi Boà-taùt naøy tu saùu phaùp Ba-
la-maät-ña ñaõ töø laâu, gieo troàng caên laønh ñaõ töø laâu, cuùng döôøng nhieàu
Phaät, phuïng söï nhieàu baïn toát?

–Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
ñoái vôùi saéc khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân bieät khoâng khaùc; ñoái
vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân bieät
khoâng khaùc.
Ñoái vôùi töôùng saéc khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân bieät khoâng
khaùc; ñoái vôùi töôùng thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng khôûi phaân bieät khaùc,
phaân bieät khoâng khaùc.
Ñoái vôùi taùnh saéc khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân bieät khoâng
khaùc; ñoái vôùi taùnh thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng khôûi phaân bieät khaùc,
phaân bieät khoâng khaùc.
Cho ñeán ñoái vôùi trí Nhaát thieát khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân
bieät khoâng khaùc; ñoái vôùi trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng khoâng khôûi
phaân bieät khaùc, phaân bieät khoâng khaùc.
Ñoái vôùi töôùng trí Nhaát thieát khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân
bieät khoâng khaùc; ñoái vôùi töôùng trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng
khoâng khôûi phaân bieät, phaân bieät khoâng khaùc.
Ñoái vôùi taùnh trí Nhaát thieát khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân
bieät khoâng khaùc; ñoái vôùi taùnh trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng
khoâng khôûi phaân bieät khaùc, phaân bieät khoâng khaùc. Vì sao? Vì saéc cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñeàu chaúng theå nghó baøn. Thieän Hieän oâng neân
bieát, nhö vaäy goïi laø Ñaïi Boà-taùt naøy tu saùu phaùp Ba-la-maät-ña ñaõ töø
laâu, gieo troàng caên laønh ñaõ töø laâu, cuùng döôøng nhieàu Phaät, phuïng söï
nhieàu baïn toát.
Khi aáy, Thieän Hieän laïi baïch Phaät:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy thaät laø saâu xa.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Saéc saâu xa neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc saâu xa neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Cho ñeán trí
Nhaát thieát saâu xa, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng saâu xa, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy laø kho baùu lôùn?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Coù theå ñem baùu coâng ñöùc ban cho höõu tình. Vì vaäy
www.daitangkinh.org
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø traân baùu lôùn. Ñem vaät baùu möôøi neûo nghieäp
thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng
ban cho höõu tình. Ñem vaät baùu Boá thí... saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng ban cho höõu tình. Ñem vaät baùu quaû Döï löu cho
ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà ban cho höõu tình. Ñem vaät baùu cuûa taát caû Ñaïi Boà-
taùt haønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân cuûa chö Phaät ban
cho höõu tình. Theá neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø kho baùu lôùn.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø thanh tònh.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp naøy thanh tònh. Thieän Hieän oâng neân
bieát, saéc thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø thanh tònh.
Cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng thanh tònh, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa laø thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, thaät laø hy höõu! Baïch Thieän Theä, thaät laø kyø laï!
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy, vì raát saâu xa, neân gaëp nhieàu tai naïn,
nhöng baây giôø noùi veà tai naïn khoâng sinh.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc tai naïn cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa raát nhieàu nhöng nhôø thaàn löïc Phaät, baây giôø chæ noùi tai naïn khoâng
sinh. Vì vaäy, caùc thieän nam, thieän nöõ tu hoïc Ñaïi thöøa, ñoái vôùi kinh
ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, neáu muoán bieân cheùp, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp tö duy ñuùng lyù, dieãn thuyeát cho ngöôøi khaùc, thì neân
mau choùng bieân cheùp cho ñeán dieãn thuyeát. Vì sao? Vì caùc tai naïn cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa raát nhieàu. Chôù ñeå vieäc bieân cheùp cho ñeán
dieãn thuyeát gaëp tai naïn, khoâng ñöôïc cöùu caùnh.
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, hoaëc moät
thaùng, hai thaùng, ba thaùng cho ñeán moät naêm, bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy coù theå ñöôïc roát raùo, vì vaäy phaûi neân sieâng naêng
tinh taán ñeå taâm nôi vieäc bieân cheùp. Traûi qua thôøi gian nhö vaäy, laøm
cho ñöôïc roát raùo. Neáu moät thaùng, hai thaùng, ba thaùng cho ñeán moät
naêm, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp tö duy, dieãn thuyeát cho ngöôøi khaùc kinh
ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy coù theå ñöôïc roát raùo, vì vaäy
phaûi neân sieâng naêng tinh taán ñeå taâm thoï trì, cho ñeán dieãn thuyeát. Traûi
qua thôøi gian nhö vaäy, laøm cho ñöôïc roát raùo. Vì sao? Vì ñaïi baûo thaàn
chaâu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù raát nhieàu tai naïn.
Khi aáy, Thieâïn Hieän laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thaät hy höõu! Baïch Thieän Theä, thaät kyø laï! Ñaïi
baûo thaàn chaâu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù raát nhieàu tai naïn, nhöng
coù ngöôøi bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát cho
ngöôøi, ñoái vôùi ngöôøi aáy, aùc ma khoâng gaây tai naïn, laøm cho khoâng bieân
cheùp cho ñeán dieãn thuyeát ñöôïc.
–AÙc ma ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, tuy muoán
gaây tai naïn laøm cho khoâng bieân cheùp cho ñeán dieãn thuyeát, nhöng
chuùng khoâng ñuû söùc gaây tai naïn, laøm cho vieäc laøm cuûa Boà-taùt kia
khoâng thaønh töïu.
–Baïch Theá Toân, nhôø thaàn löïc cuûa ai khieán aùc ma kia gaây tai naïn
vôùi caùc Boà-taùt bieân cheùp kinh khoâng ñöôïc thaønh töïu?
–Chính nhôø thaàn löïc Phaät khieán aùc ma khoâng gaây tai naïn cho caùc
Boà-taùt bieân cheùp...
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, cuõng chính nhôø thaàn löïc chö Phaät ôû möôøi
phöông taát caû theá giôùi, khieán aùc ma khoâng gaây tai naïn cho caùc Boà-taùt
bieân cheùp...
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu
cuøng nhau hoä nieäm caùc Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
khieán aùc ma kia khoâng gaây tai naïn laøm cho caùc thieän nam, thieän nöõ truï
nôi Boà-taùt thöøa khoâng bieân cheùp cho ñeán dieãn thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì chö Phaät Theá Toân ñeàu cuøng nhau
hoä nieäm caùc Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taïo nhieàu caên
laønh, khieán cho aùc ma kia khoâng gaây tai naïn.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, neáu caùc Boà-taùt ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn
thuyeát. Töï nhieân seõ ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû
möôøi phöông theá giôùi hieän ñang thuyeát phaùp ñeàu hoä nieäm. Neáu ñöôïc
nhôø söï hoä nieäm chö Phaät thì taát nhieân aùc ma khoâng gaây naïn ñöôïc.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, neáu coù thieän nam coù loøng tin thanh tònh, ñoái
www.daitangkinh.org
vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng,
tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát, neân nghó nhö vaày: “Nay, ta bieân cheùp cho
ñeán dieãn thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñeàu nhôø thaàn löïc cuûa
chö Phaät Theá Toân ôû möôøi phöông taát caû theá giôùi hieän ñang thuyeát
phaùp hoä nieäm.”
Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû laïi baïch Phaät:
–Caùc thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa maø bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát,
ñeàu nhôø thaàn löïc chö Phaät möôøi phöông töø bi hoä nieäm, laøm cho vò aáy
taïo ñöôïc caên laønh thuø thaéng, caùc boïn aùc ma khoâng gaây tai naïn ñöôïc.
Khi aáy, Phaät daïy Xaù-lôïi Töû:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Neáu caùc thieän nam,
thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø bieân cheùp,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát, neân bieát ñeàu nhôø thaàn löïc
chö Phaät Theá Toân hoä nieäm.
–Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh ñieån
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy,
dieãn thuyeát, taát caû Nhö Lai ôû möôøi phöông theá giôùi ñeàu bieát ñeán. Do
nhaân duyeân naøy neân vui veû hoä nieäm. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, ñoái
vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát, thöôøng ñöôïc chö Phaät Theá Toân hieän
ñang thuyeát phaùp ôû möôøi phöông taát caû theá giôùi duøng Phaät nhaõn quaùn
saùt. Do nhaân duyeân naøy neân töø bi hoä nieäm neân caùc ngöôøi naøy laøm vieäc
laønh gì cuõng ñöôïc thaønh töïu.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Neáu caùc thieän nam,
thieän nöõ bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thöôøng ñöôïc chö Phaät Theá Toân hieän ñang
thuyeát phaùp ôû möôøi phöông taát caû theá giôùi duøng Phaät xem thaáu, bieát
ñeán vaø laøm cho caùc aùc ma khoâng naõo haïi ñöôïc. Caùc thieän nghieäp ñaõ
taïo ñeàu mau thaønh töïu.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa,
neáu ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø bieân cheùp, thoï trì,
ñoïc tuïng, tö duy, dieãn thuyeát. Neân bieát, vò naøy ñaõ ñeán gaàn trí Nhaát
thieát trí, caùc ma oaùn khoâng gaây tai naïn ñöôïc.

Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa, neáu
bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng caùc vaät baùu trang hoaøng
roài thoï trì, ñoïc tuïng. Neân bieát ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, sinh loøng tin hieåu saâu saéc, duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho
ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thöôøng ñöôïc Nhö Lai duøng Phaät xem
thaáu, bieát ñeán vaø hoä nieäm. Do nhaân duyeân naøy nhaát ñònh seõ ñöôïc taøi
lôùn, lôïi lôùn, quaû lôùn, baùo lôùn.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa,
neáu bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Do caên laønh naøy cho ñeán ñaït ñöôïc ñòa vò khoâng thoaùi
chuyeån, thöôøng khoâng xa lìa chö Phaät Boà-taùt maõi nghe chaùnh phaùp,
khoâng ñoïa vaøo caûnh giôùi aùc, sinh trong trôøi, ngöôøi, höôûng söï an oån
khoaùi laïc. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do caên laønh aáy cho ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, thöôøng khoâng xa lìa Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh
taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng vaø voâ
löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc. Do ñaây, cho neân mau chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Do nhaân duyeân naøy neân caùc thieän nam, thieän nöõ seõ
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì vaäy, ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy, neân sieâng naêng bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp,
tö duy, dieãn thuyeát cho ngöôøi khaùc, cuùng döôøng, cung kính, khoâng taïm
döøng boû.
–Baïch Theá Toân, kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy.
Sau khi Phaät Nieát-baøn, thì höng thaïnh ôû phöông naøo?
Phaät baûo Xaù-lôïi Töû:
–Kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, sau khi Ta
Nieát-baøn, daàn daàn ñöôïc höng thaïnh ôû phöông Ñoâng nam. Phöông aáy
coù nhieàu Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-saùch-ca, OÂ-ba-tö-ca, an truï Ñaïi thöøa,
ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, vôùi loøng tin öa saâu saéc,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát. Laïi duøng caùc
traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Do caên laønh naøy neân khoâng ñoïa vaøo ñöôøng
aùc, hoaëc sinh coõi trôøi, hoaëc sinh trong loaøi ngöôøi höôûng phuù quyù an laïc.
www.daitangkinh.org
Nhôø theá löïc aáy neân taêng tröôûng saùu phaùp Ba-la-maät-ña khieán cho mau
choùng vieân maõn. Nhaân ñoù laïi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen chö Phaät Theá Toân. Veà sau nöông vaøo phaùp ba thöøa, daàn daàn tu
taäp maø ñöôïc xuaát ly.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
vaäy, sau khi Ta Nieát-baøn truyeàn töø phöông Ñoâng nam ñeán phöông
Nam, seõ daàn höng thaïnh. Phöông aáy coù caùc Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-
saùch-ca, OÂ-ba-tö-ca, an truï Ñaïi thöøa, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö vaäy, sinh loøng tin öa saâu saéc, beøn bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát. Laïi ñem caùc traøng hoa thöôïng dieäu
cho ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Do caên laønh naøy, neân khoâng rôi vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh coõi trôøi,
hoaëc sinh trong nhaân gian höôûng söï phuù quyù an laïc. Nhôø theá löïc aáy,
neân taêng tröôûng saùu phaùp Ba-la-maät-ña khieán cho mau choùng vieân
maõn. Nhaân ñoù, laïi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö
Phaät Theá Toân. Veà sau nöông vaøo phaùp ba thöøa, daàn daàn tu taäp maø
ñöôïc xuaát ly.
vaäy, sau khi Ta Nieát-baøn truyeàn töø phöông Nam ñeán phöông Taây nam,
seõ daàn daàn ñöôïc höng thaïnh. Phöông aáy coù caùc Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-
saùch-ca, OÂ-ba-tö-ca, an truï Ñaïi thöøa, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa nhö vaäy, sinh loøng tin öa saâu saéc, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu
taäp, tö duy, dieãn thuyeát. Laïi ñem caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán
ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Do caên
laønh naøy, neân khoâng rôi vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh coõi trôøi, hoaëc sinh
trong loaøi ngöôøi höôûng söï phuù quyù an laïc. Do theá löïc kia neân taêng
tröôûng saùu phaùp Ba-la-maät-ña, mau choùng vieân maõn. Nhaân ñaây, laïi
cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá Toân. Sau ñoù
nöông vaøo phaùp ba thöøa, daàn daàn tu taäp maø ñöôïc xuaát ly.
vaäy, sau khi Ta Nieát-baøn truyeàn töø phöông Taây nam ñeán phöông Taây
baéc, daàn daàn seõ höng thaïnh. Phöông aáy coù caùc Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-
saâu xa nhö vaäy, vôùi loøng tin öa saâu saéc, beøn bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát. Laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng
dieäu cho ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Nhôø caên laønh naøy, neân khoâng rôi vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh coõi
trôøi, hoaëc sinh trong loaøi ngöôøi höôûng söï phuù quyù an laïc. Do theá löïc
kia neân taêng tröôûng saùu phaùp Ba-la-maät-ña, khieán cho mau choùng
vieân maõn. Nhaân ñaây, laïi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen
chö Phaät Theá Toân. Sau ñoù nöông theo phaùp ba thöøa, daàn daàn tu taäp
maø ñöôïc xuaát ly.
vaäy, sau khi Ta Nieát-baøn, töø phöông Taây baéc ñeán phöông Baéc, daàn
daàn seõ ñöôïc höng thaïnh. Phöông aáy coù caùc Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-
saâu xa nhö vaäy, vôùi loøng tin öa saâu saéc, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng,
tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát. Laïi ñem caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho
ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Nhôø caên laønh naøy, khoâng rôi vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh coõi trôøi, hoaëc
sinh trong loaøi ngöôøi höôûng thoï söï phuù quyù an laïc. Do theá löïc naøy
neân taêng tröôûng saùu phaùp Ba-la-maät-ña, khieán cho mau choùng vieân
maõn. Nhaân ñaây, laïi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, taùn thaùn chö
ñöôïc xuaát ly.
vaäy, sau khi Ta Nieát-baøn truyeàn töø phöông Baéc ñeán phöông Ñoâng
baéc, laàn löôït seõ höng thaïnh. Phöông aáy coù caùc Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-
saâu xa nhö vaäy, vôùi loøng tin öa saâu saéc, beøn bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát. Laïi duøng caùc traøng hoa thöôïng dieäu
cho ñeán ñeøn saùng, cuùng döôøng, cung kính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Nhôø caên laønh naøy khoâng rôi vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh coõi trôøi,
hoaëc sinh trong loaøi ngöôøi höôûng söï phuù quyù an laïc. Do theá löïc naøy
neân taêng tröôûng saùu phaùp Ba-la-maät-ña, khieán cho mau choùng vieân
maõn. Nhaân ñaây, laïi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, taùn thaùn chö
ñöôïc xa lìa.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, sau khi Ta Nieát-baøn naêm traêm naêm, Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ôû phöông Ñoâng baéc laøm Phaät söï lôùn. Vì sao? Xaù-
www.daitangkinh.org
lôïi Töû, vì phaùp ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc toân troïng,
chính laø kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc cuøng nhau hoä nieäm.
Xaù-lôïi Töû, chaúng phaûi phaùp Tyø-naïi-da voâ thöôïng laø chaùnh phaùp
cuûa Phaät chöùng ñaéc coù töôùng mai moät. Phaùp Tyø-naïi-da voâ thöôïng laø
chaùnh phaùp cuûa chö Phaät chöùng ñaéc töùc laø kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa.
Xaù-lôïi Töû, phöông Ñoâng baéc kia coù caùc thieän nam, thieän nöõ an
truï Ñaïi thöøa, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy coù loøng tin öa
saâu saéc, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát, thì ta
thöôøng hoä nieäm, laøm cho khoâng bò toån haïi.
Xaù-lôïi Töû, phöông Ñoâng baéc kia coù caùc thieän nam, thieän nöõ an
truï Ñaïi thöøa, bieân cheùp kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
vaäy. Laïi duøng caùc loaïi traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng, cuùng
döôøng, cung kính. Ta nhaát ñònh noùi do caên laønh naøy neân khoâng rôi vaøo
ñöôøng aùc, sinh trong trôøi, ngöôøi, thöôøng höôûng thoï phuù quyù an laïc. Nhôø
theá löïc aáy neân taêng tröôûng saùu phaùp Ba-la-maät-ña, khieán cho mau
ñöôïc vieân maõn. Nhaân ñaây, laïi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen chö Phaät Theá Toân. Veà sau nöông theo phaùp ba thöøa, daàn daàn tu
hoïc, chöùng ñaéc Nieát-baøn. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, Ta duøng Phaät nhaõn quan
saùt chöùng bieát, xöng döông, taùn thaùn phöôùc ñöùc ñaõ ñaït ñöôïc cuûa caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû Ñoâng,
Taây, Nam, Baéc, boán goùc, treân, döôùi, cuõng duøng Phaät nhaõn quaùn saùt,
chöùng bieát, xöng döông, taùn thaùn, phöôùc ñöùc ñaõ ñaït ñöôïc cuûa caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy.
–Baïch Theá Toân, sau khi Phaät Nieát-baøn naêm traêm naêm ôû phöông
Ñoâng baéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù ñöôïc löu truyeàn cuøng khaép
khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Sau khi Ta Nieát-baøn naêm traêm naêm, ôû
phöông Ñoâng baéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa seõ ñöôïc löu truyeàn.
Xaù-lôïi Töû, sau khi Ta Nieát-baøn roài, naêm traêm naêm phöông Ñoâng baéc
kia coù caùc thieän nam, thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa, neáu ñöôïc nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy coù loøng tin öa saâu saéc, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn thuyeát. Neân bieát, nhöõng vò aáy ñaõ phaùt taâm
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät töø laâu, tu haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt töø laâu, cuùng
döôøng nhieàu Ñöùc Phaät, phuïng söï nhieàu baïn toát, tu taäp giôùi thaân, tueä
taâm töø laâu, caùc caên laønh ñeàu ñaõ thaønh thuïc. Nhôø söùc phöôùc ñöùc naøy
neân ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, coù loøng tin saâu
saéc, laïi bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù,
tuyeân thuyeát khai thò cho caùc höõu tình.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 509
Phaåm 13: ÑAØ-LA-NI (2)
Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû thöa hoûi Phaät:

–Baïch Theá Toân, naêm traêm naêm sau khi Phaät nhaäp Nieát-baøn, khi
chaùnh phaùp saép dieät, ôû phöông Ñoâng baéc seõ coù bao nhieâu thieän nam,
thieän nöõ an truï Ñaïi thöøa, ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm taâm
öa thích vaø laïi coù theå bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng
noùi cho ngöôøi khaùc?
–Sau khi Ta nhaäp Nieát-baøn naêm traêm naêm trôû veà sau, khi chaùnh
phaùp saép dieät, ôû phöông Ñoâng baéc tuy coù voâ löôïng thieän nam, thieän nöõ
an truï Ñaïi thöøa nhöng ít ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thaâm
taâm öa thích, laïi coù theå bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy,
giaûng noùi cho ngöôøi khaùc.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam kia an truï Ñaïi thöøa, nghe Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taâm hoï chaúng e ngaïi, chaúng kinh sôï, thaâm
taâm öa thích, hoaëc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng
noùi thì raát hieám coù. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, nhöõng thieän nam, thieän nöõ an
truï Ñaïi thöøa aáy ñaõ töøng gaàn guõi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen voâ löôïng Nhö Lai vaø caùc Boà-taùt, thöa hoûi nghóa lyù saâu xa cuûa
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa kia chaúng bao
laâu nhaát ñònh seõ vieân maõn Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Cho
ñeán chaúng bao laâu nhaát ñònh seõ vieân maõn trí Nhaát thieát töôùng vaø voâ
löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, nhöõng thieän nam an truï Ñaïi thöøa kia ñöôïc taát
caû Nhö Lai hoä nieäm, ñöôïc voâ soá thieän höõu giuùp ñôõ, ñöôïc caùc caên laønh
thuø thaéng giöõ gìn. Vì muoán laøm lôïi ích cho caùc chuùng sinh neân caàu ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, Ta thöôøng vì nhöõng thieän
nam an truï Ñaïi thöøa kia thuyeát phaùp töông öng trí Nhaát thieát trí. Trong
quaù khöù, Nhö Lai cuõng thöôøng vì hoï thuyeát phaùp töông öng trí Nhaát
thieát trí. Do nhaân duyeân naøy, ñôøi sau caùc thieän nam, thieän nöõ aáy, môùi
coù theå caàu tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, nhöõng thieän nam an truï Ñaïi thöøa kia, thaân
taâm an ñònh. Caùc aùc ma vöông vaø beø ñaûng xaáu aùc coøn khoâng theå phaù
hoaïi taâm mong caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, huoáng gì nhöõng keû öa
laøm aùc muoán huûy baùng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sao coù theå laøm trôû ngaïi
taâm kia, khieán cho caùc thieän nam aáy khoâng tinh taán caàu tôùi quaû vò
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa kia nghe Ta
thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, taâm hoï vui möøng vì ñöôïc
Dieäu phaùp roäng lôùn, coù khaû naêng an laäp voâ löôïng höõu tình vaøo phaùp
thaéng thieän, ñaït tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, hoâm nay, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa ôû
tröôùc Ta phaùt theä nguyeän roäng lôùn raèng: “Con seõ an laäp voâ soá traêm
ngaøn loaøi höõu tình khieán chuùng phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
tu caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, thò hieän, höôùng daãn, khuyeán khích, khen
ngôïi... khieán hoï vui möøng ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho ñeán
khi ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån.” Ta raát tuøy hyû ñoái vôùi theä
nguyeän ñoù. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì Ta xeùt thaáy caùc thieän nam an truï
Ñaïi thöøa naøy ñaõ phaùt theä nguyeän roäng lôùn, giöõa taâm vaø lôøi noùi töông
öng nhau. ÔÛ ñôøi sau, chaéc chaén hoï coù theå an laäp ñöôïc voâ soá traêm
ngaøn loaøi höõu tình, khieán chuùng phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, tu caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt: thò hieän, höôùng daãn, khuyeán khích,
khen ngôïi, vui möøng ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho ñeán ñöôïc
thoï kyù baäc khoâng thoaùi chuyeån.
Trong quaù khöù, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy cuõng ôû tröôùc voâ
löôïng Ñöùc Phaät phaùt theä nguyeän roäng lôùn raèng: “Ta phaûi an laäp voâ
löôïng traêm ngaøn loaøi höõu tình, khieán hoï phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, tu caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, thò hieän, höôùng daãn, khuyeán khích,
khen ngôïi, vui möøng ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho ñeán ñöôïc thoï
kyù baäc khoâng thoaùi chuyeån.” Trong quaù khöù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc cuõng raát tuøy hyû ñoái vôùi nguyeän aáy. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì
www.daitangkinh.org
chö Phaät quaù khöù cuõng xeùt thaáy caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy ñaõ
phaùt theä nguyeän roäng lôùn, giöõa taâm vaø lôøi noùi cuûa hoï töông öng nhau.
Trong töông lai, nhaát ñònh hoï coù theå an laäp voâ löôïng traêm ngaøn caùc
loaøi höõu tình, khieán chuùng phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt: thò hieän, höôùng daãn, khuyeán khích, khen ngôïi,
khieán chuùng vui möøng ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho ñeán ñöôïc
thoï kyù baäc khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy tin hieåu roäng
lôùn, coù theå nöông saéc, thanh, höông, vò, xuùc vi dieäu ñeå tu boá thí roäng
lôùn. Tu haïnh boá thí roài, coù theå vun troàng caên laønh roäng lôùn. Nhôø caên
laønh naøy neân coù theå laõnh thoï quaû baùo roäng lôùn. Laõnh thoï ñöôïc quaû baùo
roäng lôùn nhö vaäy chæ vì lôïi ích taát caû höõu tình, ñoái vôùi caùc höõu tình coù
theå xaû boû taát caû sôû höõu trong vaø ngoaøi. Hoài höôùng nhöõng caên laønh ñaõ
gieo troàng nhö vaäy, nguyeän sinh veà coõi nöôùc chö Phaät ôû phöông khaùc
hieän coù Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñang giaûng noùi phaùp voâ
thöôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Nhöõng ngöôøi ñoù nghe ñöôïc phaùp
voâ thöôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa roài coù theå an laäp voâ löôïng
traêm ngaøn caùc loaøi höõu tình vaøo trong coõi Phaät aáy, khieán chuùng phaùt
taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt: thò hieän,
höôùng daãn, khuyeán khích, khen ngôïi, vui möøng, khieán chuùng khoâng bò
thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû laïi baïch Phaät raèng:
–Baïch Theá Toân, thaät hy höõu! Baïch Thieän Theä, thaät kyø laï! Ñoái
vôùi caùc phaùp trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai, Ñöùc Phaät hoaøn toaøn
chöùng bieát. Ngaøi hoaøn toaøn chöùng bieát taát caû phaùp, chaân nhö, phaùp
giôùi, noùi roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, hoaøn toaøn
chöùng bieát giaùo nghóa sai khaùc cuûa caùc phaùp; hoaøn toaøn chöùng tri taâm
haønh sai khaùc cuûa caùc höõu tình; hoaøn toaøn chöùng bieát chö Phaät, Boà-
taùt, Thanh vaên vaø coõi Phaät... trong quaù khöù; Ngaøi hoaøn toaøn chöùng tri
chö Phaät, Boà-taùt, Thanh vaên vaø coõi Phaät ôû ñôøi vò lai, hoaøn toaøn chöùng
bieát chö Phaät, Boà-taùt, Thanh vaên vaø coõi Phaät trong hieän taïi. Ñoái vôùi
taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc trong möôøi phöông coõi, vieäc
thuyeát phaùp veà Boà-taùt, Thanh vaên, coõi Phaät... Ngaøi ñeàu ñöôïc chöùng
bieát hoaøn toaøn.
Baïch Theá Toân, ñoái vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña, Ñaïi Boà-taùt naøo
tinh taán, duõng maõnh, thöôøng caàu chaúng döøng nghæ thì vò aáy coù khi
chöùng ñöôïc, coù khi khoâng chöùng ñöôïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña chaêng?
Phaät baûo:
–Xaù-lôïi Töû, ñoái vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña, Ñaïi Boà-taùt aáy
thöôøng tinh taán, duõng maõnh, vui caàu chaúng döøng nghæ neân taát caû thôøi
ñeàu chöùng ñöôïc, khoâng coù thôøi naøo chaúng chöùng caû. Vì sao? Vì ñoái vôùi
saùu phaùp Ba-la-maät-ña, Ñaïi Boà-taùt aáy thöôøng tinh taán, duõng maõnh, vui
caàu chaúng döøng nghæ neân chö Phaät, Boà-taùt thöôøng hoä nieäm.
Xaù-lôïi Töû thöa:
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt kia coù luùc khoâng chöùng ñöôïc
kinh töông öng vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña, laøm sao coù theå noùi vò aáy
chöùng ñöôïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy?
Phaät daïy:
–Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt thöôøng duõng maõnh tin caàu saùu phaùp
Ba-la-maät-ña, chaúng keå thaân maïng maø coù luùc khoâng chöùng ñöôïc kinh
töông öng vôùi phaùp ñoù, ñieàu naøy khoâng theå coù. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, Ñaïi
Boà-taùt aáy vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät neân thò hieän, höôùng daãn,
khuyeán khích, khen ngôïi, vui veû vôùi caùc loaøi höõu tình, khieán chuùng thoï
trì, ñoïc tuïng, tö duy, tu hoïc kinh ñieån töông öng saùu phaùp Ba-la-maät-ña
naøy. Do caên laønh naøy neân duø sinh choã naøo thöôøng ñöôïc Kheá kinh
töông öng saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy ñeå thoï trì, ñoïc tuïng, duõng maõnh,
tinh taán, nhö phaùp tu haønh, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
trang nghieâm tònh coõi Phaät. Neáu chöa chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät thì trong thôøi gian ñoù thöôøng khoâng taïm boû.
Μ
Phaåm 14: MA
Baáy giôø, Thieän Hieän lieàn baïch Phaät:

–Ñöùc Phaät ñaõ khen ngôïi coâng ñöùc cuûa Boà-taùt, vì chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät neân sieâng naêng duõng maõnh tu haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät. Laøm sao bieát vieäc ma ñaõ caûn trôû caùc Boà-taùt aáy khi tu caùc
haïnh höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Phaät baûo:
www.daitangkinh.org
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán thuyeát phaùp bieän taøi maø moät
hoài laâu môùi phaùt sinh, phaûi bieát ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
–Nguyeân nhaân naøo maø noùi: “Ñaïi Boà-taùt muoán thuyeát phaùp, bieän
taøi phaûi moät hoài laâu môùi phaùt sinh” laø vieäc ma?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, Ñaïi Boà-taùt
naøy ñaõ tu Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña khoù ñöôïc vieân maõn. Do
nguyeân nhaân naøy neân noùi ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán noùi phaùp, bieän taøi lieàn
chôït phaùt khôûi, phaûi bieát ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
–Nguyeân nhaân naøo maø noùi Boà-taùt muoán noùi phaùp, bieän taøi lieàn
chôït phaùt khôûi laø vieäc ma?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, muoán thuyeát phaùp ñaày ñuû, söï bieän taøi vöøa chôït phaùt khôûi,
pheá boû söï tu haønh, neân ñoù laø vieäc ma.
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi bieân cheùp kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa ueå oaûi ôï ngaùp, giôõn cöôøi voâ côù, cheâ bai laãn nhau, thaân taâm
phieàn loaïn, ñaûo loän caâu vaên, meâ laàm nghóa lyù, chaúng caûm nhaän ñöôïc yù
hay, vieäc ruûi ro chôït ñeán, neân vieäc bieân cheùp chaúng troïn veïn. Phaûi bieát
ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy, tu taäp, noùi nghe
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ueå oaûi ôï ngaùp, giôõn cöôøi voâ côù, cheâ
bai laãn nhau, thaân taâm phieàn toaùi, ñaûo loaïn caâu vaên, meâ laàm nghóa lyù,
chaúng caûm nhaän ñöôïc yù hay, vieäc ruûi ro chôït ñeán, neân vieäc laøm chaúng
thaønh töïu. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Cuï thoï Thieän Hieän lieàn baïch Phaät raèng:
–Vì nguyeân nhaân naøo maø coù nhöõng thieän nam truï Boà-taùt thöøa
nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chôït nghó theá naøy: “Ñoái
vôùi kinh naøy, ta chaúng caûm nhaän ñöôïc yù hay, taïi sao laïi phaûi duïng
coâng khoå cöïc laéng nghe kinh naøy laøm gì.” Nghó nhö vaäy roài, lieàn boû
ñi; hoaëc thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy, tu taäp bieân cheùp, giaûng noùi cuõng laïi
nhö vaäy.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy do ñôøi quaù khöù
chöa tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... laâu daøi, neân ñoái vôùi
kinh naøy chaúng caûm nhaän ñöôïc yù hay, taâm chaúng öa chuoäng neân lieàn
xaû boû.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa nghe thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaëc nghó theá naøy: “Ñoái vôùi kinh naøy, chuùng ta
chaúng ñöôïc thoï kyù thì nghe laøm gì?” Taâm chaúng thanh tònh neân töø choã
ngoài ñöùng daäy, nhaøm chaùn boû ñi, chaúng coù taâm löu luyeán, phaûi bieát
–Vì sao trong kinh saâu xa naøy laïi chaúng thoï kyù cho hoï, khieán hoï
nhaøm chaùn boû ñi, khoâng löu luyeán?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Boà-taùt chöa nhaäp vaøo ngoâi Chaùnh taùnh ly sinh
thì khoâng neân thoï kyù ñaïi Boà-ñeà. Neáu thoï kyù cho hoï, hoï caøng taêng
theâm kieâu maïn lung yù, chæ coù toån chöù khoâng coù ích, neân khoâng ñöôïc
thoï kyù.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa nghe thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neáu nghó raèng: “ÔÛ trong ñaây chaúng noùi ñeán
danh hieäu cuûa chuùng ta thì nghe laøm gì?” Taâm chaúng thanh tònh, lieàn
ñöùng daäy nhaøm chaùn boû ñi, khoâng löu luyeán. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma
cuûa Boà-taùt.
–Vì sao trong kinh saâu xa naøy chaúng noùi ñeán danh hieäu cuûa caùc
Boà-taùt aáy?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Boà-taùt chöa ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, nguyeân taéc laø
nhö vaäy, khoâng neân noùi danh hieäu.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa khi nghe
thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laïi nghó raèng: “Trong ñaây chaúng noùi ñeán
thaønh aáp, xoùm laøng, choã chuùng ta sinh thì nghe laøm gì?” Taâm chaúng
thanh tònh, lieàn ñöùng daäy, nhaøm chaùn boû ñi, khoâng löu luyeán. Phaûi bieát
www.daitangkinh.org
–Vì sao trong kinh saâu xa naøy chaúng noùi veàø xoùm laøng, thaønh aáp,
choã sinh cuûa Boà-taùt aáy?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, khi chöa thoï kyù danh hieäu cuûa Boà-taùt aáy thì khoâng
neân noùi veà choã sinh cuûa Boà-taùt aáy.
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa khi
nghe thuyeát kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa taâm khoâng thanh tònh
maø boû ñi, tuøy theo möùc ñoä taâm khoâng thanh tònh vaø söï nhaøm chaùn
kinh naøy caát böôùc ñi nhieàu ít lieàn bò toån giaûm coâng ñöùc soá kieáp töông
öng vaø maéc toäi chöôùng ngaïi Boà-ñeà töông xöùng. Khi hoï chòu toäi roài,
phaûi traûi qua thôøi gian nhö tröôùc ñeå phaùt khôûi söï sieâng naêng tinh taán,
caàu tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc haïnh khoå khoù haønh cuûa Boà-taùt
môùi ñöôïc trôû laïi nhö tröôùc. Theá neân, neáu muoán mau chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, Boà-taùt khoâng neân chaùn boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa xaû boû Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeå caàu hoïc kinh khaùc, phaûi bieát ñaây laø vieäc
ma cuûa Boà-taùt. Vì sao? Vì caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa xaû boû Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø coäi goác cuûa trí Nhaát thieát trí maø laïi hoïc
caùc kinh khaùc laø nhaùnh laù, thì chaéc chaén khoâng theå chöùng quaû Boà-ñeà
cuûa Phaät.
–Nhöõng kinh ñieån naøo laø nhaùnh, laù, khoâng theå höôùng tôùi trí Nhaát
thieát trí?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, neáu phaùp töông öng vôùi Nhò thöøa goàm boán Nieäm
truï, noùi roäng cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, ba phaùp moân giaûi thoaùt, töù
Ñeá, trí... caùc thieän nam tu hoïc trong ñoù chæ ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, chaúng chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Ñaây goïi laø nhöõng kinh nhaùnh laù khoâng theå ñaït ñeán trí
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaéc chaén seõ ñaït ñeán trí Nhaát
thieát trí, coù theá löïc vaø coâng duïng lôùn nhö goác caây. Caùc thieän nam truï
Boà-taùt thöøa naøy xaû boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, caàu hoïc kinh khaùc thì
nhaát ñònh khoâng chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa thöôøng sinh ra caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt, taát caû coâng
ñöùc theá gian vaø xuaát theá gian. Caùc kinh ñieån khaùc khoâng coù coâng
duïng naøy. Neáu Ñaïi Boà-taùt tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc laø tu hoïc
taát caû coâng ñöùc quyù baùu ôû theá gian vaø xuaát theá gian cuûa chuùng Ñaïi
Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö coù choù ñoùi boû thöùc aên cuûa oâng chuû, laïi
theo toâi tôù maø tìm caàu mieáng aên. ÔÛ ñôøi vò lai seõ coù nhöõng thieän nam
truï Ñaïi thöøa xaû boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laø coäi goác cuûa taát caû
Phaät phaùp, laïi caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, söï vieäc aáy cuõng
vaäy. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi muoán tìm voi lôùn. Ñöôïc voi
naøy roài laïi boû ñi maø tìm chaân voi. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi kia khoân
chaêng?
Thieän Hieän ñaùp raèng:
–Ngöôøi aáy chaúng khoân.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ôû ñôøi vò lai coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa xaû boû
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø coäi goác cuûa taát caû Phaät phaùp, caàu hoïc
kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, söï vieäc aáy cuõng nhö vaäy. Phaûi bieát ñaây
laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, thí nhö coù ngöôøi muoán thaáy bieån caû. Ñaõ ñeán
bôø bieån laïi xem daáu chaân traâu vôùi yù nghó raèng: Nöôùc trong bieån caû
löôïng noù saâu roäng nhö theá naøy chaêng? YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù khoân
chaêng?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ôû ñôøi vò lai coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa xaû boû
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laø coäi goác cuûa taát caû Phaät phaùp, caàu hoïc
kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, söï vieäc ñoù cuõng vaäy. Phaûi bieát ñaây laø
vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi thôï gioûi hay ñeä töû vò aáy muoán
taïo ra cung ñieän lôùn nhö cung ñieän thuø thaéng cuûa Thieân ñeá Thích.
Thaáy cung ñieän aáy roài lieàn phaùt hoïa sô ñoà cung ñieän Nhaät nguyeät. YÙ
oâng nghó sao? Ngöôøi thôï gioûi naøy hoaëc ñeä töû vò aáy coù theå taïo ra ñöôïc
www.daitangkinh.org
cung ñieän lôùn nhö cung ñieän thuø thaéng cuûa Ñeá Thích khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ngöôøi aáy coù khoân khoâng?
–Ngöôøi aáy chaúng phaûi khoân, maø laø loaïi ngöôøi ngu si.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ôû ñôøi vò lai coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa muoán
tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laïi caàu
hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, söï vieäc aáy cuõng nhö vaäy. Ngöôøi kia
chaéc chaén khoâng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Phaûi bieát ñaây laø
Laïi nöõa Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi muoán thaáy Luaân vöông,
thaáy roài nhöng chaúng bieát beøn boû ñi choã khaùc, gaëp Tieåu quoác vöông
xem xeùt hình töôùng, nghó raèng: “Hình töôùng vaø oai ñöùc cuûa Chuyeån
luaân thaùnh vöông vaø vò naøy naøo coù khaùc.” YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi aáy
khoân chaêng?
–Ngöôøi kia chaúng phaûi khoân.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ôû ñôøi vò lai coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa cuõng
laïi nhö theá, muoán tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø boû Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, coøn noùi: “Kinh
ñieån naøy cuøng vôùi kinh kia naøo coù khaùc thì duøng kinh kia laøm gì.” Do
nguyeân nhaân naøy, chaéc chaén ngöôøi aáy chaúng chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi ñoùi ñöôïc thöùc aên ngon traêm vò
laïi boû ñi maø tìm aên côm cuûa thöù gaïo ñeå saùu möôi ngaøy. YÙ oâng nghó
sao? Ngöôøi aáy coù khoân chaêng?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, ôû ñôøi vò lai coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa boû
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caàu hoïc kinh ñieån töông öng vôùi Nhò
thöøa, muoán tìm trí Nhaát thieát trí ôû trong aáy, thaät luoáng uoång nhoïc nhaèn,
roát cuoäc chaúng ñöôïc gì. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi aáy khoân chaêng?
–Ngöôøi aáy chaúng phaûi khoân.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa
Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi ngheøo ñöôïc ngoïc voâ giaù laïi
vöùt boû ñi maø laáy ngoïc Ca-giaù-maït-ni taàm thöôøng. YÙ oâng nghó sao? Keû
aáy coù khoân chaêng?
–Keû aáy chaúng phaûi khoân.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ôû ñôøi vò lai, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa boû
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa,
mong ñöôïc trí Nhaát thieát trí ôû trong kinh ñieån aáy, chæ phí söùc nhoïc coâng
maø chaúng ñöôïc gì. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi aáy khoân chaêng?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa, khi bieân
cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc bieän luaän linh tinh daáy khôûi,
muoán noùi caùc loaïi phaùp moân sai khaùc, khieán cho vieäc cheùp kinh chaúng
ñöôïc hoaøn haûo. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Sao goïi laø nhieàu söï bieän luaän? Nghóa laø öa noùi saéc, thanh, höông,
vò, xuùc, öa noùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña; öa noùi veà Duïc giôùi, Saéc giôùi vaø
Voâ saéc giôùi, öa noùi coâng ñöùc thoï trì, ñoïc tuïng; öa noùi veà tu caùc phöôùc
nghieäp khaùc nhö saên soùc ngöôøi beänh; öa noùi veà Nieäm truï cho ñeán caùc
chi Thaùnh ñaïo; öa noùi taát caû tónh löï giaûi thoaùt, ñaúng trì, ñaúng chí; öa
noùi phaùp khoâng beân trong cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Phaûi bieát
ñeàu laø vieäc ma cuûa Boà-taùt. Vì sao? Vì ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, muoán thuyeát phaùp töôùng ñeàu hoaøn toaøn chaúng theå naém baét
ñöôïc, vì khoâng taàm töù, vì khoù nghó baøn, vì khoâng coù söï lo nghó, vì
khoâng sinh dieät, vì khoâng nhieãm tònh, vì khoâng ñònh, loaïn, vì xa lìa
www.daitangkinh.org
danh töï, ngoân ngöõ, vì chaúng theå noùi, vì chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì
sao? Vì trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa caùc phaùp nhö tröôùc ñaõ noùi
ñeàu khoâng thaät coù vaø hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc.
Caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa, khi bieân cheùp kinh Ñaïi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa bò caùc phaùp nhö theá laøm roái loaïn taâm hoï khieán
cho vieäc bieân cheùp aáy khoâng ñöôïc hoaøn thaønh. Theá neân noùi ñoù laø vieäc
ma cuûa Boà-taùt.
Khi aáy, Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, coù theå bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
ñöôïc khoâng?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, khoâng theå bieân cheùp ñöôïc. Vì sao? Vì trong kinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Baùt-
nhaõ... ñeàu khoâng coù töï taùnh vaø hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc. Noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng coù töï taùnh vaø hoaøn toaøn
Thieän Hieän neân bieát, töï taùnh caùc phaùp ñeàu khoâng thaät coù, hoaøn
toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc töùc laø khoâng taùnh. Khoâng taùnh nhö theá
töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Chaúng phaûi phaùp khoâng taùnh coù
theå bieân cheùp khoâng taùnh. Theá neân ta noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng theå bieân cheùp ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa neáu khôûi yù
töôûng veà khoâng taùnh ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, phaûi bieát ñaây laø
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi bieân cheùp kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, neáu caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa nghó theá naøy: Ta duøng vaên töï
bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nhöõng keû kia döïa vaøo vaên töï maø
chaáp tröôùc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Vì sao? Vì trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, taát caû Baùt-nhaõ
cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña ñeàu khoâng coù vaên töï; saéc cho ñeán thöùc
cuõng khoâng vaên töï, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng
coù vaên töï. Theá neân, chaúng neân chaáp coù vaên töï coù theå bieân cheùp Baùt-
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa chaáp theá
naøy: “Trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, taát caû Baùt-nhaõ cho
ñeán Boá thí ba-la-maät-ña ñeàu khoâng coù vaên töï; saéc cho ñeán thöùc cuõng
khoâng coù vaên töï; noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng vaên
töï.” Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö
duy, giaûng noùi kinh Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, neáu caùc
thieän nam truï Ñaïi thöøa nghó veà quoác ñoä, hoaëc nghó veà thaønh aáp, kinh
ñoâ, nôi choán, hoaëc nghó veà thaày Boån sö, hoaëc nghó veà thaày daïy, hoaëc
nghó veà baïn ñoàng hoïc, hoaëc baïn quen bieát, hoaëc nghó veà cha meï, hoaëc
vôï con, hay anh em, chò em, hoaëc nghó veà baø con, baïn beø, hoaëc nghó
veà quoác vöông, ñaïi thaàn; hoaëc nghó veà giaëc cöôùp hay thuù döõ, hoaëc nghó
veà ngöôøi aùc hay quyû döõ, hoaëc nghó veà chuùng hoäi, hoaëc nghó ñeán söï du
hyù hay baùo oaùn, baùo aân, hoaëc nghó veà nhöõng haønh nghieäp khaùc, phaûi
bieát ñeàu laø vieäc ma cuûa Boà-taùt, vì ma duøng caùc vieäc naøy quaáy nhieãu
Boà-taùt, laøm cho nhöõng vieäc ñang laøm chaúng ñöôïc thaønh töïu.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa khi bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi kinh Ñaïi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa naøy ñöôïc danh lôïi lôùn, ñöôïc cung kính cuùng döôøng
nhöõng thöù nhö y phuïc, ñoà aên uoáng, giöôøng naèm, thuoác thang luùc beänh
duyeân vaø caùc cuûa caûi khaùc. Neáu hoï tham ñaém vaøo vieäc naøy maø pheá boû
söï nghieäp. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa khi bieân
la-maät-ña saâu xa naøy, coù nhöõng aùc ma mang caùc thöù saùch luaän theá tuïc
hoaëc kinh ñieån töông öng vôùi Nhò thöøa, traù hieän baïn thaân trao cho Boà-
taùt. Trong caùc kinh saùch naøy cuõng noùi roäng cho ñeán caùc thaéng söï cuûa
theá tuïc, hoaëc noùi roäng cho ñeán caùc uaån, xöù, giôùi, lyù duyeân khôûi chaéc
thaät, hoaëc ba möôi baûy phaùp Boà-ñeà, ba phaùp moân giaûi thoaùt, boán Tónh
löï... baûo raèng:
–Kinh ñieån naøy yù nghóa thaâm thuùy, phaûi sieâng tu hoïc, boû vieäc tu
taäp kinh kia ñi.
Caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy duøng phöông tieän thieän xaûo
khöôùc töø, khoâng neân nhaän laáy saùch luaän theá tuïc maø aùc ma ñaõ cho,
hoaëc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa. Vì sao? Vì saùch luaän theá tuïc vaø
kinh ñieån Nhò thöøa khoâng theå daãn ñeán trí Nhaát thieát trí, chaúng phaûi
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Phöông tieän tuy khoâng traùi ngöôïc
www.daitangkinh.org
nhöng ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät raát laø trôû ngaïi.
Thieän Hieän neân bieát, trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, Nhö Lai ñaõ noùi roäng phöông tieän thieän xaûo veà ñaïo cuûa Ñaïi Boà-
taùt. Neáu ôû trong ñaây sieâng naêng tu hoïc seõ mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Neáu caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa vì khoâng coù phöông tieän thieän
xaûo neân boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thoï hoïc saùch luaän theá tuïc
cuûa aùc ma vaø kinh ñieån Nhò thöøa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhöõng ngöôøi thöôøng nghe phaùp, vui nghe,
thích nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Nhöõng ngöôøi thuyeát phaùp ham vui, löôøi bieáng chaúng muoán
thuyeát phaùp cho ngöôøi khaùc, cuõng chaúng ban cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhöõng ngöôøi thuyeát phaùp, taâm hoï chaúng
ham vui, cuõng chaúng löôøi bieáng, öa thuyeát, muoán ban cho Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, duøng moïi caùch khích leä bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp. Nhöng nhöõng ngöôøi ñöôïc nghe phaùp thì bieáng nhaùc ham
vui, chaúng muoán nghe nhaän cho ñeán tu taäp. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma
cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhöõng ngöôøi nghe phaùp, vui nghe, thích
nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Nhöng nhöõng vò thuyeát phaùp thì muoán ñeán phöông khaùc, chaúng chòu
truyeàn daïy. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhöõng ngöôøi thuyeát phaùp thì vui thuyeát, öa
thí cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng moïi caùch khích leä, bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp. Nhöng nhöõng ngöôøi ñöôïc nghe muoán ñi
nôi khaùc, chaúng chòu nghe. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp coù nhieàu tham muoán xaáu
xa, ham chuoäng danh lôïi, y phuïc, ñoà aên uoáng, giöôøng naèm, thuoác thang
vaø caùc cuûa caûi khaùc, cung kính cuùng döôøng taâm khoâng bieát ñuû. Coøn
ngöôøi ñöôïc nghe phaùp thì ít muoán, vui ñuû, tu haïnh xa lìa, duõng maõnh
tinh sieâng, ñuû nieäm, ñònh, tueä, chaùn gheùt lôïi döôõng, cung kính danh döï.
Hai beân chaúng hoøa hôïp, chaúng ñöôïc truyeàn trao, daïy baûo, nghe nhaän,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi hay thuyeát phaùp thì ít muoán, vui ñuû,
tu haïnh xa lìa, duõng maõnh sieâng naêng, ñuû nieäm, ñònh, tueä, chaùn gheùt
lôïi döôõng, cung kính danh döï. Coøn ngöôøi ñöôïc nghe phaùp thì coù nhieàu
tham muoán xaáu xa, ham chuoäng danh lôïi vaø y phuïc, ñoà aên uoáng,
giöôøng naèm, thuoác thang vaø caùc cuûa caûi khaùc, ñoái vôùi söï cuùng döôøng,
cung kính taâm khoâng nhaøm ñuû. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân chaúng
truyeàn trao, chaúng ñöôïc nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp thì tu haønh möôøi hai
coâng ñöùc Ñoã-ña, nghóa laø ôû choã vaéng veû cho ñeán baát cöù nôi naøo cuõng
chæ chöùa ba y. Keû ñöôïc nghe phaùp chaúng haønh möôøi hai coâng ñöùc
Ñoã-ña. Hai beân chaúng hoøa hôïp chaúng truyeàn ñaït, laéng nghe, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi ñöôïc nghe phaùp thì haønh möôøi hai
coâng ñöùc Ñoã-ña, ngöôøi thuyeát phaùp chaúng haønh möôi hai coâng ñöùc
Ñoã-ña. Hai beân chaúng hoøa hôïp, chaúng truyeàn daïy, laéng nghe, bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp coù tín, coù giôùi, thích vì
ngöôøi khaùc thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, phöông tieän khích leä
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp. Nhöng ngöôøi nghe phaùp khoâng coù
tín, khoâng giôùi chaúng öa laéng nghe. Hai beân chaúng hoøa hôïp, chaúng
truyeàn daïy, nghe nhaän, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe coù tín coù giôùi öa nghe, öa hoûi,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp khoâng tín, khoâng giôùi, khoâng muoán truyeàn
daïy. Hai beân chaúng hoøa hôïp, chaúng ñöôïc nghe thuyeát bieân cheùp, thoï
trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp, taâm khoâng keo kieät, hay
xaû taát caû. Nhöng ngöôøi nghe phaùp thì taâm coù keo kieät, chaúng thöôøng
buoâng xaû, boá thí. Hai beân khoâng hoøa hôïp, chaúng ñöôïc truyeàn daïy,
chaúng chòu nghe nhaän, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp taâm khoâng keo kieät,
thöôøng xaû boû taát caû. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp taâm coù keo kieät, khoâng
thöôøng xaû boû vaø boá thí. Hai beân khoâng hoøa hôïp, chaúng truyeàn ñaït,
chaúng ñöôïc nghe nhaän, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp muoán cuùng döôøng ngöôøi
thuyeát phaùp y phuïc, ñoà aên uoáng, giöôøng naèm, thuoác thang vaø caùc thöù
baùu. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp chaúng muoán nhaän duøng. Hai beân
chaúng hoøa hôïp neân khoâng truyeàn ñaït, laéng nghe, thoï trì, bieân cheùp,
ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán ñöôïc ngöôøi nghe
phaùp cung caáp y phuïc, thöùc aên, giöôøng naèm, thuoác thang vaø caùc thöù
baùu. Nhöng ngöôøi ñöôïc nghe phaùp chaúng muoán cung caáp. Hai beân
chaúng hoøa hôïp neân chaúng truyeàn daïy ñöôïc, chaúng nghe nhaän, bieân
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp thaønh töïu khai trí, chaúng
öa noùi roäng. Nhöng ngöôøi nghe phaùp thaønh töïu dieãn trí, chaúng muoán
noùi löôïc, hai beân chaúng hoøa hôïp neân chaúng truyeàn daïy ñöôïc, chaúng
nghe nhaän, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp thaønh töïu khai trí chaúng öa
noùi roäng. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp thaønh töïu dieãn trí, chaúng thích noùi
löôïc. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân khoâng ñöôïc truyeàn daïy, laéng nghe,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi
bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp chuyeân bieát roäng thöù lôùp
vaø phaùp nghóa cuûa möôøi hai phaàn giaùo goàm Kheá kinh cho ñeán Luaän
nghò nhöng ngöôøi nghe phaùp thì chaúng öa bieát, roäng veà thöù lôùp vaø
phaùp nghóa cuûa möôøi hai phaàn giaùo. Hai beân chaúng hoøa hôïp, chaúng
ñöôïc truyeàn daïy, chaúng laéng nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp chuyeân öa bieát roäng veà
thöù lôùp vaø phaùp nghóa cuûa möôøi hai boä kinh. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp
chaúng thích bieát roäng veà thöù lôùp vaø phaùp nghóa cuûa möôøi hai boä kinh.
Hai beân chaúng hoøa hôïp, chaúng truyeàn daïy, laéng nghe, bieân cheùp, thoï
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp thaønh töïu saùu phaùp Ba-
la-maät-ña, coù phöông tieän thieän xaûo ñoái vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña.
Nhöng ngöôøi nghe phaùp khoâng coù ñöùc naøy. Hai beân chaúng hoøa hôïp
neân khoâng ñöôïc truyeàn daïy, laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp thì thaønh töïu saùu phaùp
Ba-la-maät-ña, laïi coù phöông tieän thieän xaûo ñoái vôùi saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, nhöng ngöôøi thuyeát phaùp thì khoâng coù ñöùc naøy. Hai beân
chaúng hoøa hôïp, chaúng ñöôïc nghe phaùp, chaúng truyeàn daïy, bieân cheùp,
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp ñaõ chöùng ñöôïc Ñaø-la-
ni. Nhöng ngöôøi nghe phaùp chöa ñöôïc Ñaø-la-ni. Hai beân chaúng hoøa
hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy, laéng nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma
cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp ñaõ chöùng ñöôïc Ñaø-la-ni,
ngöôøi thuyeát phaùp chöa ñöôïc Ñaø-la-ni. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân
chaúng ñöôïc truyeàn trao, nghe nhaän, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán laøm cho ngöôøi
nghe cung kính, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa. Nhöng ngöôøi nghe phaùp chaúng theo yù ngöôøi kia. Hai beân
khoâng hoøa hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän, bieân cheùp, thoï
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp muoán ñöôïc cung kính,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp chaúng theo yù ngöôøi kia. Hai beân khoâng hoøa
hôïp neân khoâng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
www.daitangkinh.org
cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp ñaõ lìa xan tham, ñaõ lìa
naêm phaùp ngaên che. Nhöng ngöôøi nghe phaùp chöa lìa xan tham, chöa
lìa naêm phaùp ngaên che. Hai beân chaúng hoøa hôïp, neân khoâng ñöôïc
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp ñaõ lìa xan tham, ñaõ lìa
naêm phaùp ngaên che. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp chöa lìa xan tham, chöa
lìa naêm phaùp ngaên che. Hai beân khoâng hoøa hôïp neân khoâng ñöôïc
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa khi bieân
la-maät-ña saâu xa naøy. Neáu coù ngöôøi ñeán noùi veà caùc söï khoå cöïc ôû ba
ñöôøng aùc. Nhaân ñaây laïi baûo raèng: “Ñoái vôùi thaân naøy, oâng neân sieâng
naêng, tinh taán, mau dieät heát goác khoå maø vaøo Nieát-baøn, löu laïi laøm gì
trong bieån caû sinh töû chòu traêm ngaøn ñau khoå böùc baùch ñeå caàu tôùi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät.” Do lôøi noùi naøy, maø vieäc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa ngöôøi kia
khoâng ñöôïc roát raùo. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa khi bieân
la-maät-ña saâu xa, neáu coù ngöôøi ñeán khen ngôïi caùc vieäc thuø thaéng ôû coõi
ngöôøi, khen ngôïi Töù ñaïi Thieân vöông, cho ñeán caùc vieäc thuø thaéng vi
dieäu ôû trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Nhaân ñaây baûo raèng: “Tuy ôû coõi
Duïc höôûng caùc duïc laïc, ôû trong coõi Saéc höôûng vui tónh löï, ôû coõi Voâ saéc
höôûng vui ñaúng chí, nhöng chuùng ñeàu laø phaùp voâ thöôøng, khoå, khoâng,
voâ ngaõ, baát tònh vaø bieán hoaïi, phaùp rôi ruïng, phaùp lìa, phaùp taän, phaùp
dieät. Ñoái vôùi thaân naøy, sao oâng khoâng tinh taán chöùng laáy quaû Döï löu,
hoaëc quaû Nhaát lai, hoaëc quaû Baát hoaøn, hoaëc quaû A-la-haùn, hoaëc quaû
Ñoäc giaùc Boà-ñeà, nhaäp vaøo coõi Nieát-baøn an vui hoaøn toaøn, caàn gì phaûi
ôû laâu trong sinh töû luaân hoài, cuõng khoâng vieäc gì phaûi vì ngöôøi maø chòu
khoå ñeå caàu tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Do lôøi noùi naøy, vieäc bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa cuûa ngöôøi kia khoâng ñöôïc roát raùo. Phaûi bieát ñaây laø vieäc
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi noùi phaùp thì soáng moät mình, khoâng bò
raøng buoäc, chuyeân tu vieäc mình, chaúng lo vieäc ngöôøi. Ngöôøi nghe
phaùp öa lónh ñoà chuùng, thích lo toan vieäc ngöôøi, chaúng lo nghieäp mình.
Hai beân chaúng hoøa hôïp neân khoâng truyeàn daïy, nghe nhaän, bieân cheùp,
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi ñöôïc nghe phaùp thì soáng moät mình,
khoâng bò raøng buoäc, chuyeân tu vieäc mình, chaúng lo vieäc ngöôøi. Nhöng
ngöôøi thuyeát phaùp öa laõnh ñoà chuùng, thích lo toan vieäc ngöôøi, chaúng lo
vieäc mình. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân khoâng truyeàn daïy, nghe nhaän
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi
bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp chaúng öa oàn naùo roän
raøng. Nhöng ngöôøi nghe phaùp laïi thích choã oàn naùo roän raøng. Hai beân
chaúng hoøa hôïp neân khoâng truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma
cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp chaúng öa oàn naùo roän
raøng. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp laïi öa choã oàn naùo roän raøng. Hai beân
chaúng hôïp neân khoâng truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán laøm cho ngöôøi
nghe ñeàu theo hoã trôï vieäc laøm cuûa vò aáy. Nhöng ngöôøi nghe phaùp
chaúng tuøy hyû vôùi yù muoán cuûa ngöôøi kia. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân
chaúng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp öa theo giuùp caùc vieäc laøm
cuûa ngöôøi thuyeát phaùp. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp chaúng tuøy hyû vôùi yù
muoán cuûa ngöôøi kia. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn
daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp vì danh lôïi neân vì ngöôøi
thuyeát phaùp, laïi muoán khieån ngöôøi kia bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu
www.daitangkinh.org
taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ngöôøi nghe phaùp bieát ñöôïc vieäc laøm
cuûa ngöôøi kia neân chaúng muoán nghe theo laõnh thoï. Hai beân chaúng hoøa
hôïp, neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma söï
cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp thì vì danh lôïi neân muoán
thænh ngöôøi thuyeát phaùp, coøn muoán tìm caùch bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp
bieát ñöôïc vieäc laøm cuûa ngöôøi kia neân chaúng nhaän lôøi thænh. Hai beân
chaúng hoøa hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán qua phöông khaùc,
choã nguy hieåm ñoái vôùi thaân maïng. Ngöôøi nghe phaùp thì sôï maát thaân
maïng, chaúng muoán ñi theo. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân chaúng ñöôïc
truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp muoán qua phöông khaùc
choã nguy hieåm ñoái vôùi thaân maïng. Ngöôøi thuyeát phaùp thì sôï maát thaân
maïng, chaúng muoán ñi chung. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân chaúng ñöôïc
truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán qua phöông khaùc
coù nhieàu giaëc cöôùp, taät beänh, oân dòch vì coõi nöôùc ñoùi khaùt. Ngöôøi
nghe phaùp lo sôï gian nan kia chaúng chòu ñi theo. Hai beân chaúng hoøa
hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp muoán qua phöông khaùc coù
nhieàu giaëc cöôùp, taät beänh, oân dòch vì coõi nöôùc ñoùi khaùt. Ngöôøi thuyeát
phaùp lo nghó veà gian nan kia, chaúng chòu cuøng ñi. Hai beân chaúng hoøa
hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa
Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán qua phöông khaùc
laø choã an oån, giaøu vui khoâng coù caùc tai naïn. Ngöôøi nghe phaùp muoán
ñi theo. Ngöôøi thuyeát phaùp phöông tieän noùi thöû: “Maëc duø oâng vì lôïi
maø ñi theo ta, nhöng ñeán choã kia ñaâu chaéc oâng vöøa yù, neân suy xeùt
thaät kyõ ñeå sau naøy khoûi hoái tieác.” Khi aáy, ngöôøi nghe phaùp nghe lôøi
naøy roài lieàn nghó: “Vaäy laø oâng aáy chaúng muoán cho ta ñi. Neáu coá ñi
theo chaéc gì ñöôïc nghe phaùp.” Do ñoù neân chaúng ñi theo. Hai beân
chaúng hoøa hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy, nghe nhaän bieân cheùp, thoï
trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán qua phöông khaùc,
ñöôøng ñi seõ phaûi qua ñoàng hoang hieåm trôû, nhieàu tai naïn giaëc cöôùp vaø
boïn coân ñoà du ñaûng, aùc thuù, thôï saên, raén ñoäc... uy hieáp. Ngöôøi nghe
phaùp muoán ñi theo ngöôøi kia. Nhöng ngöôøi thuyeát phaùp phöông tieän
noùi thöû: “Vì sao hoâm nay khoâng vieäc gì oâng laïi theo ta, muoán qua choã
nhieàu hieåm naïn nhö vaäy? OÂng neân xeùt nghó cho kyõ ñeå sau naøy hoái
tieác.” Ngöôøi nghe phaùp nghe roài lieàn nghó: YÙ ngöôøi kia chaúng muoán
cho ta theo. Neáu coá ñi theo ñaâu chaéc ñöôïc nghe phaùp.” Do ñoù neân
chaúng ñi theo. Hai beân khoâng hoøa hôïp neân chaúng ñöôïc truyeàn daïy,
nghe nhaän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
Laïi nöõa Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp coù nhieàu thí chuû thöôøng
ñi theo. Ngöôøi nghe phaùp ñeán thænh thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoaëc
thænh bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, theo ñuùng lôøi daïy tu haønh. Ngöôøi kia
nhieàu chöôùng duyeân, khoâng raûnh truyeàn daïy. Ngöôøi nghe phaùp sinh
taâm giaän hôøn gheùt boû. Veà sau duø coù daïy trao ñieàu gì cuõng chaúng nghe
nhaän. Hai beân chaúng hoøa hôïp neân khoâng truyeàn daïy, nghe nhaän, bieân
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma giaû daïng Bí-soâ ñeán choã Boà-
taùt, tìm caùch phaù hoaïi, khieán cho khoâng ñöôïc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi thuyeát giaûng kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa.
–Theá naøo laø aùc ma giaû daïng Bí-soâ ñeán choã Boà-taùt, tìm caùch phaù
hoaïi laøm cho khoâng ñöôïc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì
www.daitangkinh.org
ngöôøi thuyeát giaûng kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?

Phaät daïy:
–Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma giaû daïng Bí-soâ ñeán choã Boà-taùt,
tìm caùch phaù hoaïi laøm cho Boà-taùt huûy boû, nhaøm chaùn Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. AÙc ma noùi raèng: “OÂng ñaõ ñoïc tuïng, tu taäp kinh ñieån
khoâng töôùng chaúng phaûi laø thaät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Toâi ñaõ tuïng
ñoïc, tu taäp kinh ñieån coù töôùng laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaät.” Khi noùi
lôøi naøy, coù nhöõng Boà-taùt chöa ñöôïc thoï kyù lieàn sinh taâm nghi ngôø ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Bôûi nghi ngôø neân sinh nhaøm chaùn, huûy boû
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Do nhaøm chaùn huûy boû neân chaúng bieân cheùp,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma giaû daïng Bí-soâ, ñeán choã
Boà-taùt, noùi vôùi Boà-taùt raèng: “Neáu caùc Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, chæ chöùng thaät teá quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, roát
cuoäc chaúng chöùng ñöôïc quaû Phaät Voâ thöôïng, vì sao phaûi luoáng uoång
nhoïc nhaèn vôùi kinh naøy?” Boà-taùt nghe roài, chaúng bieân cheùp, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi bieân cheùp... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù
nhieàu vieäc ma, Boà-taùt phaûi bieát roõ maø xa lìa.
Cuï thoï Thieän Hieän lieàn thöa hoûi Phaät:
–Nhöõng gì goïi laø vieäc ma maø Boà-taùt caàn phaûi bieát roõ ñeå xa lìa?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, khi bieân cheùp... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù
nhieàu vieäc cuûa aùc ma töông tôï nhö Baùt-nhaõ, Tónh löï, An nhaãn, Tònh
giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña; coù nhieàu vieäc cuûa aùc ma töông tôï nhö phaùp
khoâng beân trong, phaùp khoâng beân ngoaøi, phaùp khoâng caû trong ngoaøi,
phaùp khoâng khoâng, phaùp khoâng lôùn, phaùp khoâng thaéng nghóa, phaùp
khoâng höõu vi, phaùp khoâng voâ vi, phaùp khoâng roát raùo, phaùp khoâng
khoâng bieân giôùi, phaùp khoâng taûn maïn, phaùp khoâng baûn taùnh, phaùp
khoâng töôùng, phaùp khoâng nôi taát caû phaùp, phaùp khoâng khoâng taùnh,
phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; coù nhieàu vieäc cuûa aùc ma töông tôï nhö
chaân nhö, phaùp giôùi noùi roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn.
Boà-taùt phaûi bieát roõ ñeå xa lìa.
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi bieân cheùp... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, coù nhieàu vieäc ma laøm caûn trôû. Nghóa laø coù aùc ma giaû daïng Bí-soâ
ñeán choã Boà-taùt thuyeát giaûng giaùo phaùp töông öng vôùi Nhò thöøa, baûo
Boà-taùt raèng: “Ñaây môùi thaät söï laø lôøi Phaät noùi. Ngöôøi naøo hoïc phaùp naøy
seõ mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.”
Laïi coù aùc ma giaû daïng Bí-soâ ñeán choã Boà-taùt thuyeát giaûng boán
Nieäm truï cuûa Nhò thöøa, baûo Boà-taùt raèng: “Neân döïa vaøo phaùp naøy sieâng
naêng tu hoïc seõ chöùng ñöôïc quaû Döï löu, noùi roäng cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-
ñeà, xa lìa taát caû sinh, giaø, beänh, cheát. Caàn gì quaû vò Giaùc ngoä cao toät.”
Ñaây laø caùc vieäc ma ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø caùc Boà-taùt phaûi
bieát roõ ñeå xa lìa.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma giaû hình daïng Phaät, thaân
toaøn maøu vaøng roøng, thöôøng phoùng aùnh saùng xa moät taàm, ñuû ba möôi
hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp vieân maõn trang nghieâm, ñeán choã
Boà-taùt. Boà-taùt thaáy vaäy heát loøng meán kính. Do ñaây lui giaûm trí Nhaát
thieát trí, chaúng ñöôïc laéng nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö
duy, thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma giaû daïng Bí-soâ, oai nghi
ñónh ñaït, dung maïo ñoan nghieâm ñeán choã Boà-taùt. Boà-taùt thaáy vaäy sinh
taâm kính meán. Do ñoù lui giaûm trí Nhaát thieát trí, chaúng chòu laéng nghe,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma giaû daïng Ñöùc Phaät coù caùc
Bí-soâ vaây quanh, tuyeân noùi chaùnh phaùp, ñeán choã Boà-taùt. Boà-taùt thaáy
vaäy, raát kính meán, beøn nghó raèng: “Nguyeän ta ñôøi sau cuõng seõ nhö
theá.” Do ñaây lui giaûm trí Nhaát thieát trí, chaúng chòu laéng nghe, bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma giaû daïng Boà-taùt, hoaëc traêm
hoaëc ngaøn cho ñeán voâ löôïng laàn, hoaëc haønh Boá thí ba-la-maät-ña, hoaëc
haønh Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Boà-taùt thaáy vaäy raát kính
meán. Do ñaây lui giaûm trí Nhaát thieát trí, chaúng chòu laéng nghe, bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Phaûi bieát ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-taùt. Vì sao? Thieän Hieän, vì
www.daitangkinh.org
trong giaùo phaùp cuûa Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, saéc khoâng
thaät coù, thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng thaät coù, noùi roäng cho ñeán taát caû
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng thaät coù. Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät cuõng khoâng thaät coù. Neáu ôû nôi ñaây, saéc khoâng thaät coù, noùi
roäng cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng thaät coù
thì ôû nôi ñaây taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc chuùng Ñaïi
Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, caùc loaøi phaøm phu cuõng khoâng thaät coù.
Vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh laø khoâng.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa, khi laéng
nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi thuyeát giaûng
kinh Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy coù nhieàu söï caûn trôû, choáng
ñoái, phaù haïi khôûi leân laøm cho vieäc laøm cuûa ngöôøi phöôùc moûng chaúng
ñöôïc thaønh töïu. Nhö ôû chaâu Thieäm-boä coù nhieàu ngoïc baùu nhö ngoïc
Pheä-löu-ly cho ñeán vaøng... Coù nhieàu giaëc cöôùp caûn trôû phaù haïi, nhöõng
ngöôøi phöôùc moûng caàu khoâng theå ñöôïc. Ngoïc voâ giaù thaàn chaâu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng nhö vaäy, khi nhöõng ngöôøi phöôùc moûng
laéng nghe... coù nhieàu aùc ma laøm caûn trôû.
Cuï thoï Thieän Hieän lieàn baïch Phaät raèng:
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy! Baïch Thieän Theä, ñuùng vaäy! Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö caùc thöù ngoïc quyù: Pheä-löu-ly... ôû chaâu
Thieäm-boä, coù nhieàu hieåm naïn caûn trôû, caùc ngöôøi phöôùc moûng caàu
chaúng theå ñöôïc. Caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa vì ít phöôùc ñöùc neân khi
laéng nghe... coù nhieàu hieåm naïn caûn trôû, tuy coù öa muoán nhöng khoâng
thaønh töïu. Vì sao? Vì coù nhöõng ngöôøi ngu si bò ma sai khieán, neân khi
caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa laéng nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu
taäp, tö duy, vì ngöôøi dieãn giaûng kinh Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa bò hoï laøm caûn trôû.
Baïch Theá Toân, keû ngu si kia trí tueä lu môø khoâng theå tö duy veà
Phaät phaùp roäng lôùn neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töï thaân khoâng
theå laéng nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn noùi
ñöôïc. Maø traùi laïi muoán caûn trôû vieäc bieân cheùp... cuûa ngöôøi khaùc
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi coù nhöõng
ngöôøi ngu bò ma sai khieán, vì chöa troàng caên laønh, phöôùc tueä moûng
caïn, chöa ôû choã Phaät phaùt theä nguyeän lôùn, chöa ñöôïc baïn laønh hoä trì.
Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, töï thaân khoâng theå laéng nghe cho ñeán
thuyeát giaûng ñöôïc. Caùc thieän nam môùi hoïc Ñaïi thöøa khi laéng nghe,
bieân cheùp cho ñeán thuyeát giaûng kinh Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa naøy seõ bò hoï caûn trôû. ÔÛ ñôøi vò lai coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ
phöôùc tueä caïn moûng, caên laønh quaù ít neân ñoái vôùi coâng ñöùc roäng lôùn
cuûa Nhö Lai, taâm chaúng vui öa. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töï
thaân khoâng theå laéng nghe cho ñeán thuyeát giaûng. Traùi laïi muoán ngaên
caûn vieäc laéng nghe... cuûa ngöôøi khaùc. Phaûi bieát nhöõng haïng ngöôøi
naøy maéc toäi voâ löôïng.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa, khi laéng
nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi dieãn noùi kinh
Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy coù nhieàu vieäc ma laøm caûn trôû,
khieán cho vieäc laéng nghe... khoâng ñöôïc thaønh töïu. Do ñoù khoâng theå
vieân maõn Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán
khoâng theå vieân maõn trí Nhaát thieát töôùng.
Coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa, khi laéng nghe, bieân cheùp, thoï
trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, dieãn giaûng kinh Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, neáu khoâng coù vieäc ma laïi ñöôïc vieân maõn Baùt-nhaõ, Tónh löï,
Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán vieân maõn
trí Nhaát thieát töôùng. Phaûi bieát ñeàu laø nhôø thaàn löïc cuûa Nhö Lai töø bi
hoä nieäm. Vaø cuõng laø nhôø thaàn löïc cuûa Nhö Lai ôû khaép möôøi phöông
theá giôùi hieän taïi vaø caùc chuùng Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån gia hoä,
khieán cho boïn aùc ma khoâng theå chöôùng ngaïi vieäc laéng nghe... laøm
cho vieäc naøy khoâng thaønh töïu vaø cuõng chính nhôø naêng löïc caên laønh
nôi baûn thaân ngöôøi aáy nöõa.

www.daitangkinh.org

QUYEÅN 510
Phaåm 15: HIEÄN THEÁ GIAN (1)
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi meï sinh vaø nuoâi naáng caùc con,
hoaëc naêm hoaëc möôøi, hai möôi, ba möôi, boán möôi, naêm möôi, hoaëc
traêm hoaëc ngaøn. Ngöôøi meï aáy bò beänh, moãi ngöôøi con ñeàu aân caàn tìm
caùch chöõa trò. Hoï ñeàu nghó: “Laøm sao ñeå meï ta khoûi beänh, soáng laâu,
an vui, thaân khoâng khoå cöïc, taâm chaúng buoàn lo.”
Baáy giôø, caùc con tranh nhau tìm phöông caùch chöõa trò, tìm nhöõng
moùn quaø ñem laïi nieàm an vui vaø chaêm soùc meï, chaúng ñeå raén rít, muoãi
nhaëng, boø caïp, gioù, noùng, ñoùi khaùt quaáy nhieãu thaân meï. Laïi ñem
nhöõng nguoàn vui cung kính cuùng döôøng maø noùi theá naøy:
–Meï ta raát töø bi, sinh vaø nuoâi naáng, chæ daïy caùc ngheà nghieäp theá
gian. Leõ naøo chuùng ta khoâng ñeàn ñaùp thaâm aân ñoù ö?
Thieän Hieän, Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng nhö vaäy,
thöôøng duøng Phaät nhaõn hay caùc loaïi phöông tieän quaùn saùt vaø hoä nieäm
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
coù theå sinh ra taát caû Phaät phaùp cuûa chuùng ta, coù theå chæ baøy thaät töôùng
caùc phaùp theá gian. Taát caû Nhö Lai hieän ñang thuyeát phaùp trong möôøi
phöông theá giôùi cuõng thöôøng duøng Phaät nhaõn quan saùt vaø hoä nieäm Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù
theå sinh ra taát caû coâng ñöùc cuûa Nhö Lai, coù theå chæ baøy thaät töôùng caùc
phaùp theá gian. Do ñoù neân chö Phaät cuûa chuùng ta thöôøng duøng Phaät
nhaõn quan saùt vaø hoä nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeå ñeàn ñaùp
thaâm aân ñoù neân khoâng taïm rôøi boû. Vì sao? Vì Tónh löï cho ñeán Boá thí
ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuûa taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø
ñöôïc phaùt sinh. Nhöõng quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc
giaùc Boà-ñeà cuõng do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø ñöôïc phaùt
sinh. Nhöõng haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø ñöôïc phaùt sinh. Taát
caû quaû töø Döï löu ñeán chö Phaät ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy maø ñöôïc phaùt sinh. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ,
ñang, seõ chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng ñeàu do Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa naøy. Do nguyeân nhaân naøy neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa coù aân ñöùc lôùn ñoái vôùi caùc Nhö Lai. Vì vaäy chö Phaät thöôøng
duøng Phaät nhaõn vaø caùc phöông tieän ñeå quan saùt vaø hoä nieäm.
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc thieän nam thieän nöõ naøo laéng nghe,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa; taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thöôøng duøng
Phaät nhaõn quaùn saùt hoä nieäm thì thaân taâm hoï luoân ñöôïc an laïc, söï tu taäp
thieän nghieäp khoâng bò trôû ngaïi.
Thieän Hieän neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo laéng nghe,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi khaùc giaûng noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc trong
möôøi phöông theá giôùi ñeàu cuøng hoä nieäm thì ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät khoâng bò thoaùi lui.
–Nhö lôøi Theá Toân daïy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh
chö Phaät, coù theå chæ baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian. Baïch Theá Toân,
theá naøo laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh ra chö Phaät, coù theå
chæ baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian? Theá naøo laø chö Phaät töø Baùt-nhaõ
maø sinh ra? Vì sao Nhö Lai noùi veà töôùng cuûa theá gian?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå sinh ra möôøi löïc noùi roäng cho ñeán
trí Nhaát thieát töôùng cuûa chö Phaät. Coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân naøy ñeàu
do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh ra vaø laøm taêng tröôûng. Do chöùng ñöôïc
nhöõng phaùp nhö theá neân goïi laø Phaät. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù
theå sinh ra coâng ñöùc cuûa chö Phaät nhö theá, neân noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa coù theå sinh ra chö Phaät, hay chö Phaät töø ñoù maø sinh ra.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå chæ baøy
thaät töôùng cuûa caùc phaùp theá gian nghóa laø coù theå chæ baøy thaät töôùng cuûa
naêm uaån. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng noùi veà thaät
töôùng cuûa naêm uaån theá gian.
www.daitangkinh.org

–Vì sao Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa ñeàu chæ baøy thaät töôùng cuûa naêm uaån theá gian?
–Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa ñeàu chaúng noùi, chaúng chæ baøy naêm uaån: saéc..., coù thaønh coù
hoaïi, coù sinh coù dieät, coù nhieãm coù tònh, coù taêng coù giaûm, coù vaøo coù
ra, coù quaù khöù, coù vò lai, coù hieän taïi, coù thieän coù baát thieän, coù voâ kyù,
coù thuoäc veà coõi Duïc, coù thuoäc veà coõi Saéc, coù thuoäc veà coõi Voâ saéc. Vì
sao? Vì chaúng phaûi phaùp Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän coù thaønh, coù
hoaïi, coù sinh, coù dieät, chaúng phaûi phaùp khoâng taïo taùc, khoâng sinh,
khoâng dieät, khoâng taùnh coù thaønh, coù hoaïi, coù sinh, coù dieät... Taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy
ñeàu giaûng giaûi vaø chæ baøy thaät töôùng cuûa naêm uaån maø töôùng cuûa naêm
uaån ñoù chính laø theá gian. Vì vaäy theá gian cuõng khoâng coù töôùng thaønh,
hoaïi, sinh, dieät.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø coù theå chöùng bieát voâ soá, voâ löôïng, voâ
bieân taâm haønh khaùc nhau cuûa höõu tình. Nhöng trong nghóa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy hoaøn toaøn khoâng coù höõu tình vaø khoâng coù höõu
tình ñeå thi thieát vaø naém baét. Hoaøn toaøn khoâng coù saéc, cuõng khoâng thi
thieát vaø naém baét caùc saéc. Hoaøn toaøn khoâng coù thoï, töôûng, haønh, thöùc,
cuõng khoâng thi thieát vaø naém baét thoï, töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho
ñeán hoaøn toaøn khoâng coù trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng, cuõng khoâng thi thieát vaø naém baét trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy ñeàu thuyeát giaûng vaø chæ baøy töôùng cuûa
theá gian.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng chæ baøy
ra saéc, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Vì sao? Vì trong yù nghóa
saâu xa cuûa Ñaïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khoâng thaät coù vaø hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng gì coù
caùc saéc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñaùng ñöôïc chæ baøy.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû höõu tình thi thieát lôøi noùi hoaëc coù saéc,
hoaëc voâ saéc, hoaëc coù töôûng, hoaëc khoâng töôûng, hoaëc phi höõu töôûng,
phi voâ töôûng, hoaëc theá giôùi naøy, hoaëc taát caû theá giôùi khaùc trong möôøi
phöông. Caùc höõu tình naøy hoaëc taâm taäp trung laïi, hoaëc taâm phaân taùn.
Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc nhôø nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa neân hieåu bieát ñuùng nhö thaät.
Baïch Theá Toân, theá naøo laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhö thaät bieát taâm caùc höõu tình kia
taäp trung hay phaân taùn?
Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do phaùp taùnh neân bieát ñuùng nhö thaät taâm caùc
loaøi höõu tình kia taäp trung hay phaân taùn.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do phaùp taùnh neân bieát ñuùng nhö thaät
taâm caùc höõu tình kia taäp trung hay phaân taùn?
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát roõ trong phaùp taùnh, phaùp taùnh coøn khoâng
thaät coù, hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng gì coù taâm taäp trung
hay phaân taùn cuûa höõu tình coù theå naém baét ñöôïc ö? Nhö vaäy, taát caû Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do
phaùp taùnh neân bieát ñuùng nhö thaät taâm caùc loaøi höõu tình aáy taäp trung
hay phaân taùn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do chaám döùt, do xa lìa söï oâ nhieãm,
do ñoaïn dieät, do tòch tónh, do xa lìa, neân bieát roõ taâm caùc loaøi höõu tình
kia taäp trung hay phaân taùn.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do chaám döùt, do xa lìa söï oâ nhieãm,
do ñoaïn dieät, do tòch tónh, do xa lìa, neân bieát ñuùng nhö thaät taâm caùc
loaøi höõu tình kia taäp trung hay phaân taùn?
Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân bieát roõ trong söï chaám döùt, söï xa lìa
nhieãm oâ, söï ñoaïn dieät, tòch tónh, xa lìa, taùnh chaám döùt... coøn khoâng
thaät coù, hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng chi laïi coù taâm höõu
tình taäp trung hay phaân taùn ñeå sôû ñaéc aáy. Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do chaám
döùt, do xa lìa oâ nhieãm, do ñoaïn dieät, tòch tónh, xa lìa, neân bieát ñuùng
www.daitangkinh.org
nhö thaät taâm caùc loaøi höõu tình kia taäp trung hay phaân taùn.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân bieát roõ caùc loaøi höõu tình kia coù
taâm tham hay lìa tham, coù taâm saân hay lìa saân, coù taâm si hay lìa si.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät raèng caùc loaøi höõu
tình kia coù taâm tham hay lìa tham, coù taâm saân hay lìa saân, coù taâm si
hay lìa si?
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân bieát ñuùng nhö thaät caùc loaøi höõu tình kia
coù taâm tham, saân, si nhöng thaät taùnh chaúng coù taâm tham, saân, si cuõng
chaúng coù taâm lìa tham, saân, si. Vì sao? Vì trong taùnh nhö thaät aáy, taâm
vaø taâm sôû phaùp coøn khoâng thaät coù vaø hoaøn toaøn chaúng theå naém baét
ñöôïc, huoáng chi coù taâm tham, saân, si vaø taâm lìa tham, saân, si ñeå coù theå
naém baét ñöôïc ö? Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät caùc loaøi höõu tình kia lìa
taâm tham, saân, si, nhöng thaät taùnh chaúng coù taâm lìa tham, saân, si,
chaúng coù taâm tham, saân, si. Vì sao? Vì trong taùnh nhö thaät, taâm vaø taâm
sôû phaùp coøn khoâng thaät coù vaø hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc,
huoáng chi coù taâm lìa tham, saân, si vaø taâm tham, saân, si ñeå sôû ñaéc ö?
Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät caùc loaøi höõu tình kia coù taâm tham hay lìa
tham, coù taâm saân hay lìa saân, coù taâm si hay lìa si.
Laïi nöõa. Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät caùc loaøi höõu tình
kia coù taâm tham, saân, si, hoaëc chaúng coù taâm tham, saân, si, hoaëc chaúng
coù taâm lìa tham, saân, si. Vì sao? Vì hai taâm naøy chaúng hoøa hôïp. Taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
bieát ñuùng nhö thaät caùc loaøi höõu tình kia lìa taâm tham, saân, si, hoaëc
chaúng lìa taâm tham, saân, si, hoaëc chaúng coù taâm tham, saân, si. Vì sao?
Vì hai taâm naøy khoâng hoøa hôïp. Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, bieát ñuùng nhö thaät caùc loaøi
höõu tình kia coù taâm tham hay taâm lìa tham, coù taâm saân hay taâm lìa saân,
coù taâm si hay taâm lìa si.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm roäng raõi cuûa
caùc loaøi höõu tình kia.
caùc loaøi höõu tình kia?
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm roäng raõi cuûa caùc
loaøi höõu tình kia, chaúng roäng chaúng heïp, chaúng taêng chaúng giaûm,
chaúng ñeán chaúng ñi. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa taâm roát raùo xa lìa, hoaøn
toaøn khoâng thaät coù vaø chaúng theå naém baét ñöôïc thì caùi gì roäng, heïp,
taêng, giaûm, ñeán, ñi? Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm lôùn lao cuûa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm, lôùn lao cuûa
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm quaûng ñaïi cuûa caùc loaøi
höõu tình kia chaúng lôùn, chaúng nhoû, chaúng ñeán chaúng ñi, chaúng sinh
chaúng dieät, chaúng truï chaúng bieán, chaúng nhieãm chaúng tònh. Vì sao? Vì
töï taùnh cuûa taâm roát raùo xa lìa, hoaøn toaøn khoâng thaät coù vaø chaúng theå
naém baét ñöôïc, vaäy thì caùi gì lôùn, nhoû, ñeán, ñi, sinh, dieät, truï, bieán ñoåi,
nhieãm, tònh? Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm lôùn lao cuûa caùc loaøi
höõu tình kia.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm voâ löôïng cuûa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm voâ löôïng cuûa
www.daitangkinh.org
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm voâ löôïng cuûa caùc loaøi
höõu tình kia chaúng phaûi coù löôïng chaúng phaûi khoâng löôïng, chaúng truï
chaúng khoâng truï, chaúng ñi chaúng khoâng ñi. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa taâm
roát raùo xa lìa neân khoâng coøn laäu hoaëc vaø khoâng nöông töïa, nhö theá thì
laøm sao coù theå noùi laø coù löôïng hay voâ löôïng, coù truï hay khoâng truï, coù
ñi hay khoâng ñi? Do ñoù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm voâ löôïng cuûa caùc loaøi
höõu tình kia.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng kieán
chaáp, khoâng ñoái ñaõi cuûa caùc loaøi höõu tình kia.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng kieán
chaáp, khoâng ñoái ñaõi cuûa caùc loaøi höõu tình kia?
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng kieán
chaáp, khoâng ñoái ñaõi cuûa caùc loaøi höõu tình kia ñeàu khoâng coù töôùng
cuûa taâm. Vì sao? Vì töï töôùng cuûa taát caû taâm ñeàu laø khoâng. Nhö vaäy
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng kieán chaáp, khoâng ñoái ñaõi cuûa caùc
loaøi höõu tình kia.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng hình
saéc, khoâng theå thaáy cuûa caùc loaøi höõu tình kia.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng hình
saéc, khoâng theå thaáy cuûa caùc loaøi höõu tình kia?
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng hình saéc, khoâng
theå thaáy cuûa caùc loaøi höõu tình kia. Naêm loaïi maét cuûa chö Phaät ñeàu
khoâng theå thaáy. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa taát caû taâm ñeàu laø khoâng. Nhö
vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, bieát ñuùng nhö thaät taâm khoâng hình saéc, khoâng theå thaáy cuûa caùc
loaøi höõu tình kia.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm vaø taâm sôû
phaùp cuûa caùc loaøi höõu tình kia hoaëc xuaát hieän, hoaëc maát ñi; hoaëc thu
nhieáp, hoaëc trieån khai.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm vaø taâm sôû cuûa
caùc loaøi höõu tình kia hoaëc xuaát hieän, hoaëc maát ñi; hoaëc thu nhieáp, hoaëc
trieån khai?
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät taâm vaø taâm sôû cuûa caùc loaøi
höõu tình kia xuaát hieän, maát ñi, thu nhieáp, trieån khai ñeàu döïa vaøo saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc maø sinh. Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, bieát ñuùng nhö thaät taâm vaø
taâm sôû cuûa caùc höõu tình kia hoaëc xuaát hieän, hoaëc maát ñi; hoaëc thu
nhieáp, hoaëc trieån khai; nghóa laø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát roõ taâm vaø taâm sôû cuûa caùc
loaøi höõu tình kia hoaëc xuaát hieän, maát ñi, thu nhieáp, trieån khai, ñeàu do
saéc ñeán thöùc chaáp ngaõ vaø theá gian, hoaëc thöôøng, hoaëc voâ thöôøng, hoaëc
cuõng thöôøng cuõng voâ thöôøng, hoaëc chaúng thöôøng chaúng voâ thöôøng.
Ñaây laø chaéc thaät, ngoaøi ra ñeàu laø ngu doái. Do saéc ñeán thöùc chaáp ngaõ
vaø theá gian hoaëc höõu bieân hoaëc voâ bieân, hoaëc cuõng höõu bieân cuõng voâ
bieân, hoaëc chaúng höõu bieân chaúng voâ bieân. Ñaây laø chaéc thaät, ngoaøi ra
laø ngu doái. Do saéc ñeán thöùc chaáp Nhö Lai nhaäp dieät roài hoaëc coù hoaëc
chaúng coù, hoaëc cuõng coù cuõng chaúng coù, hoaëc chaúng coù chaúng chaúng
coù. Ñaây laø chaéc thaät, ngoaøi ra ñeàu ngu doái. Do saéc ñeán thöùc chaáp
maïng giaû hoaëc laø chính thaân mình hoaëc laø thaân ngöôøi khaùc. Ñaây laø
chaéc thaät, ngoaøi ra ñeàu ngu doái. Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, bieát ñuùng nhö thaät taâm vaø
taâm sôû cuûa caùc loaøi höõu tình, hoaëc xuaát hieän hoaëc maát ñi, hoaëc thu
nhieáp, hoaëc trieån khai.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc.
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc?
www.daitangkinh.org
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc ñeàu gioáng chaân nhö khoâng bieán ñoåi, khoâng phaân bieät,
khoâng töôùng traïng, khoâng caûnh giaùc, khoâng hyù luaän, khoâng sôû ñaéc.
Nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa bieát ñuùng nhö thaät saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc. Ñoàng
thôøi cuõng bieát taâm vaø taâm sôû cuûa caùc loaøi höõu tình kia xuaát hieän, maát
ñi, thu nhieáp, trieån khai ñeàu gioáng chaân nhö khoâng bieán ñoåi, khoâng
phaân bieät, khoâng töôùng traïng, khoâng caûnh giaùc, khoâng hyù luaän,
khoâng sôû ñaéc. Thieän Hieän neân bieát, chaân nhö cuûa taâm vaø taâm sôû
phaùp cuûa caùc loaøi höõu tình xuaát hieän, maát, thu nhieáp, trieån khai, töùc
laø chaân nhö cuûa naêm uaån. Chaân nhö cuûa naêm uaån töùc laø chaân nhö
möôøi hai xöù. Chaân nhö cuûa möôøi hai xöù töùc laø chaân nhö cuûa möôøi
taùm giôùi. Chaân nhö cuûa möôøi taùm giôùi töùc laø chaân nhö cuûa taát caû
phaùp. Chaân nhö cuûa taát caû phaùp töùc laø chaân nhö cuûa saùu phaùp Ba-la-
maät-ña. Chaân nhö cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-ña töùc laø chaân nhö cuûa ba
möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà. Chaân nhö cuûa ba möôi baûy phaàn Boà-ñeà
laø chaân nhö cuûa möôøi saùu khoâng. Chaân nhö cuûa möôøi saùu khoâng laø
chaân nhö cuûa taùm Giaûi thoaùt. Chaân nhö cuûa taùm Giaûi thoaùt laø chaân
nhö cuûa chín Ñònh thöù ñeä. Chaân nhö cuûa chín Ñònh thöù ñeä laø chaân
nhö cuûa ba phaùp moân giaûi thoaùt. Chaân nhö cuûa ba phaùp moân giaûi
thoaùt laø chaân nhö möôøi löïc cuûa Nhö Lai. Chaân nhö möôøi löïc cuûa Nhö
Lai töùc laø chaân nhö cuûa boán ñieàu khoâng sôï. Chaân nhö cuûa boán ñieàu
khoâng sôï laø chaân nhö cuûa boán söï hieåu bieát thoâng suoát. Chaân nhö cuûa
boán söï hieåu bieát thoâng suoát laø chaân nhö cuûa ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû. Chaân nhö cuûa ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû laø chaân nhö
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng. Chaân nhö möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng laø chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát. Chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát laø
chaân nhö trí Ñaïo töôùng. Chaân nhö cuûa trí Ñaïo töôùng laø chaân nhö cuûa
trí Nhaát thieát töôùng. Chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát töôùng laø chaân nhö
cuûa phaùp thieän, baát thieän, voâ kyù. Chaân nhö cuûa phaùp thieän, baát thieän,
voâ kyù laø chaân nhö cuûa phaùp theá gian vaø xuaát theá gian. Chaân nhö cuûa
phaùp theá gian vaø xuaát theá gian laø chaân nhö cuûa phaùp höõu laäu vaø voâ
laäu. Chaân nhö cuûa phaùp höõu laäu vaø voâ laäu laø chaân nhö cuûa phaùp höõu
toäi, voâ toäi. Chaân nhö cuûa phaùp höõu toäi, voâ toäi laø chaân nhö cuûa phaùp
taïp nhieãm, thanh tònh. Chaân nhö cuûa phaùp taïp nhieãm, thanh tònh laø
chaân nhö cuûa phaùp höõu vi vaø voâ vi. Chaân nhö cuûa phaùp höõu vi, voâ vi
laø chaân nhö cuûa ba ñôøi. Chaân nhö cuûa ba ñôøi laø chaân nhö cuûa ba coõi.
Chaân nhö cuûa ba coõi laø chaân nhö cuûa quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn,
A-la-haùn. Chaân nhö cuûa quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn laø
chaân nhö cuûa taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt. Chaân nhö cuûa taát caû haïnh Ñaïi
Boà-taùt laø chaân nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Chaân
nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät laø chaân nhö cuûa taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Chaân nhö cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc laø chaân nhö cuûa taát caû höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, chaân nhö cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, hoaëc chaân nhö cuûa taát caû höõu tình, hoaëc chaân nhö taát caû
phaùp ñeàu chaúng lìa nhau. Vì chaúng lìa nhau neân voâ taän, khoâng hai,
khoâng theå phaân bieät. Thieän Hieän neân bieát, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chöùng ñöôïc chaân nhö
roát raùo cuûa taát caû phaùp roài môùi ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Do ñoù neân
noùi: Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh ra chö Phaät, laø meï chö
Phaät vaø coù theå chæ roõ thaät töôùng theá gian cho chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, nhö vaäy, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå giaùc ngoä ñuùng nhö thaät
chaân nhö cuûa caùc phaùp, taùnh chaúng hö doái, taùnh chaúng bieán ñoåi. Do
giaùc ngoä ñuùng nhö thaät töôùng cuûa chaân nhö, neân goïi laø Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc.
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ chöùng chaân nhö thaät töôùng caùc
phaùp raát laø saâu xa khoù thaáy khoù giaùc. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ñeàu duøng thaät töôùng chaân thaät nhö cuûa caùc phaùp ñeå chæ baøy
caën keõ veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Chaân nhö naøy saâu xa
vi dieäu ai môùi coù theå tin hieåu? Chæ coù Ñaïi Boà-taùt ôû ngoâi vò khoâng thoaùi
chuyeån vaø baäc A-la-haùn ñaày ñuû chaùnh kieán, heát laäu hoaëc, nghe Ñöùc
Phaät thuyeát veà chaân nhö thaâm dieäu naøy môùi coù theå tin hieåu ñöôïc. Vì
hoï, Nhö Lai döïa vaøo töôùng chaân nhö maø chính ngaøi ñaõ chöùng ñöôïc ñeå
chæ baøy caën keõ.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì sao? Vì chaân
www.daitangkinh.org
nhö voâ taän neân raát saâu xa. Chæ coù Nhö Lai môùi hieän chaân nhö voâ taän
cuûa Chaùnh Ñaúng Giaùc.
–Baïch Theá Toân, do ñaâu Phaät chöùng ñöôïc chaân nhö voâ taän?
–Thieän Hieän, do chaân nhö, Phaät coù theå chöùng ñöôïc chaân nhö voâ
taän naøy.
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai chöùng ñöôïc chaân nhö voâ taän naøo?
–Thieän Hieän, Nhö Lai chöùng ñöôïc chaân nhö voâ taän cuûa taát caû
phaùp.
–Baïch Theá Toân, chaân nhö caùc phaùp do ñaâu voâ taän?
–Thieän Hieän, do taát caû phaùp ñeàu voâ taän neân taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc chöùng ñöôïc chaân nhö voâ taän cuûa taát caû phaùp, ñaït
ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì caùc höõu tình chæ baøy caën keõ töôùng
chaân nhö cuûa taát caû phaùp. Do ñoù neân goïi laø ngöôøi thuyeát ñuùng nhö söï
thaät.
Baáy giôø, caùc Thieân töû Duïc giôùi, Saéc giôùi trong theá giôùi ba laàn
ngaøn ñeàu ñem caùc thöù höông hoa vi dieäu cuûa coõi trôøi töø xa raûi ñeán
cuùng döôøng Theá Toân, ñi ñeán gaëp Phaät ñaûnh leã saùt chaân Ngaøi, roài lui
ñöùng qua moät phía, ñoàng baïch Phaät:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa Nhö Lai ñaõ thuyeát laáy gì laøm
töôùng?
Phaät baûo caùc Thieân töû:
–Thieân töû neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy khoâng, voâ
töôùng, voâ nguyeän laøm töôùng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy hö
khoâng khoâng taïo taùc, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng
tònh, khoâng taùnh, khoâng töôùng, chaúng ñoaïn, chaúng thöôøng, chaúng moät,
chaúng khaùc, khoâng ñeán, khoâng ñi laøm töôùng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa coù voâ löôïng töôùng nhö vaäy. Thieân töû neân bieát, caùc töôùng naøy taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu döïa vaøo theá tuïc maø noùi, chöù
khoâng döïa vaøo thaéng nghóa. Thieân töû neân bieát, ñoái vôùi nhöõng töôùng
naøy cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc
trong theá gian ñeàu khoâng theå phaù hoaïi. Vì sao? Vì taát caû Trôøi, Ngöôøi,
A-toá-laïc trong theá gian cuõng coù töôùng nhö vaäy. Thieân töû neân bieát, caùc
töôùng khoâng theå phaù hoaïi caùc töôùng. Caùc töôùng khoâng theå bieát roõ caùc
töôùng. Caùc töôùng khoâng theå phaù hoaïi voâ töôùng. Caùc töôùng khoâng theå
hieåu roõ voâ töôùng. Voâ töôùng khoâng theå phaù hoaïi caùc töôùng. Voâ töôùng
khoâng theå hieåu roõ caùc töôùng. Voâ töôùng khoâng theå phaù hoaïi voâ töôùng.
Voâ töôùng khoâng theå hieåu roõ voâ töôùng. Vì sao? Vì töôùng, hoaëc voâ töôùng
hoaëc töôùng voâ töôùng ñeàu khoâng thaät coù. Phaù vaø bò phaù, bieát vaø bò bieát,
ngöôøi phaù ngöôøi bieát ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Thieân töû neân bieát,
caùc töôùng nhö vaäy chaúng phaûi do saéc taïo ra, chaúng phaûi thoï, töôûng,
haønh, thöùc taïo ra, noùi roäng cho ñeán chaúng phaûi trí Nhaát thieát taïo ra,
chaúng phaûi trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng taïo ra. Thieân töû neân
bieát, caùc töôùng nhö vaäy chaúng phaûi laø trôøi taïo ra, chaúng phaûi laø khoâng
phaûi trôøi taïo ra, chaúng phaûi laø ngöôøi taïo ra, chaúng phaûi khoâng phaûi laø
ngöôøi taïo ra, chaúng phaûi laø höõu laäu, chaúng phaûi laø voâ laäu, chaúng phaûi
laø theá gian, chaúng phaûi laø xuaát theá gian, chaúng phaûi laø höõu vi, chaúng
phaûi laø voâ vi, khoâng bò raøng buoäc, khoâng theå tuyeân thuyeát. Thieân töû
neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy xa lìa caùc töôùng, khoâng neân
hoûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy gì laøm töôùng.
Naøy caùc Thieân töû, yù caùc oâng theá naøo? Giaû söû coù ngöôøi hoûi:
“Töôùng hö khoâng theá naøo? Neáu hoûi nhö vaäy laø chaùnh ñaùng khoâng?”
Caùc Thieân töû thöa:
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì hö khoâng khoâng coù theå,
khoâng töôùng traïng, khoâng taïo taùc, khoâng neân hoûi nhö vaäy.
Phaät baûo Thieân töû:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng laïi nhö vaäy, khoâng neân hoûi
nhö vaäy. Tuy nhieân, caùc phaùp töôùng coù Phaät hay khoâng Phaät, phaùp giôùi
voán nhö vaäy. Ñoái vôùi caùc töôùng naøy, Ñöùc Phaät ñaõ giaùc ngoä bieát ñuùng
nhö thaät neân goïi Ngaøi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
Khi aáy, caùc Thieân töû baïch Phaät:
–Söï giaùc ngoä caùc töôùng naøy cuûa Nhö Lai raát laø saâu xa khoù thaáy
khoù hieåu. Vì Nhö Lai ñang giaùc ngoä caùc töôùng naøy neân ñoái vôùi taát caû
phaùp ñeàu chuyeån thaønh trí voâ ngaïi. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc truï vaøo caùc töôùng naøy maø khai thò phaân bieät Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Vì caùc höõu tình taäp hôïp caùc phaùp töôùng, duøng phöông tieän khai thò
laøm cho hoï ñaït ñöôïc trí voâ ngaïi ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baïch Theá Toân, thaät hy höõu! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø phaùp
maø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thöôøng tu haønh. Taát caû Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thöôøng tu haønh phaùp naøy neân chöùng ñöôïc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì caùc höõu tình khai thò, phaân bieät taát caû phaùp
www.daitangkinh.org
töôùng, ñöôïc goïi laø khai thò phaân bieät töôùng cuûa saéc, khai thò phaân bieät
töôùng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán phaân bieät khai thò
töôùng trí Nhaát thieát, khai thò phaân bieät töôùng trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi caùc oâng ñaõ noùi! Thieân töû neân
bieát, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät töôùng taát caû phaùp laø voâ
töôùng, ñaõ goïi bieán ngaïi laø töôùng cuûa saéc, laõnh naïp laø töôùng cuûa thoï,
giöõ laáy hình aûnh laø töôùng cuûa töôûng, taïo taùc laø töôùng cuûa haønh, phaân
bieät roõ laø töôùng cuûa thöùc, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät chuùng
laø voâ töôùng. Taäp hôïp khoå naõo laø töôùng cuûa uaån, cöûa sinh tröôûng laø
töôùng cuûa xöù, nhieàu ñoäc haïi laø töôùng cuûa giôùi, Nhö Lai giaùc ngoä bieát
ñuùng nhö thaät chuùng laø voâ töôùng.
Hay ban cho laø töôùng cuûa Boá thí, khoâng nhieät naõo laø töôùng cuûa
Tònh giôùi, khoâng töùc giaän laø töôùng cuûa An nhaãn, khoâng gì coù theå haøng
phuïc laø töôùng cuûa Tinh taán, khoâng taùn loaïn laø töôùng cuûa Tónh löï,
khoâng chaáp tröôùc laø töôùng cuûa Baùt-nhaõ, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng
nhö thaät chuùng laø voâ töôùng.
Khoâng sôû höõu laø töôùng cuûa phaùp khoâng beân trong..., chaúng ñieân
ñaûo laø töôùng cuûa chaân nhö..., chaúng hö doái laø töôùng cuûa boán Thaùnh ñeá,
Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät chuùng laø voâ töôùng.
Khoâng phieàn naõo taùn loaïn laø töôùng cuûa boán Tónh löï, khoâng giôùi
haïn ngaên ngaïi laø töôùng cuûa boán Voâ löôïng, khoâng hoãn taïp oàn aøo laø
töôùng cuûa boán Ñònh voâ saéc, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät chuùng
laø voâ töôùng.
Khoâng troùi buoäc laø töôùng cuûa taùm Giaûi thoaùt, chaúng taùn loaïn laø
töôùng cuûa chín Ñònh thöù ñeä, hay xa lìa laø töôùng cuûa ba möôi baûy phaùp
phaàn Boà-ñeà, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät chuùng laø voâ töôùng.
Hay xa lìa laø töôùng cuûa phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, khoâng chaáp
giöõ laø töôùng cuûa phaùp moân giaûi thoaùt Voâ töôùng, nhaøm chaùn caùc khoå laø
töôùng cuûa phaùp moân giaûi thoaùt Voâ nguyeän, Nhö Lai giaùc ngoä bieát
Bao goàm quaû vò thanh tònh laø töôùng cuûa ba thöøa, möôøi ñòa, höôùng
ñeán quaû Ñaïi giaùc ngoä laø töôùng cuûa möôøi ñòa Boà-taùt, Nhö Lai giaùc ngoä
bieát ñuùng nhö thaät chuùng laø voâ töôùng.
Hay quaùn chieáu laø töôùng cuûa naêm loaïi maét, khoâng trì treä, ngaên
ngaïi laø töôùng cuûa saùu pheùp thaàn thoâng, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng
nhö thaät chuùng laø voâ töôùng.
Khoù khuaát phuïc laø töôùng möôøi löïc cuûa Nhö Lai, khoâng khieáp sôï
laø töôùng cuûa boán ñieàu khoâng sôï, khoâng ñoaïn tuyeät laø töôùng cuûa boán söï
hieåu bieát thoâng suoát, ñem laïi lôïi laïc laø töôùng cuûa ñaïi Töø, cöùu khoå laø
töôùng cuûa ñaïi Bi, vui möøng vôùi caùc vieäc thieän laø töôùng cuûa ñaïi Hyû, boû
vieäc oàn aøo hoãn taïp laø töôùng cuûa ñaïi Xaû, khoâng gì coù theå cöôùp ñoaït laø
töôùng möôøi phaùp Phaät baát coäng, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät
chuùng laø voâ töôùng. Hay trang söùc laø töôùng cuûa töôùng haûo, hay nhôù nghó
laø töôùng cuûa phaùp khoâng queân maát, khoâng sôû chaáp laø töôùng cuûa taùnh
luoân luoân xaû, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät chuùng laø voâ töôùng.
Giöõ gìn khaép laø töôùng cuûa taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, hoä trì caùc thoï laø
töôùng cuûa taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng
nhö thaät chuùng laø voâ töôùng. Thoï giaùo hoaøn toaøn laø töôùng cuûa quaû
Thanh vaên thöøa, töï khai ngoä laø töôùng cuûa Ñoäc giaùc Boà-ñeà, höôùng ñeán
ñaïi quaû laø töôùng cuûa haïnh Ñaïi Boà-taùt, ñuû ñaïi duïng laø töôùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, Nhö Lai giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät
chuùng laø voâ töôùng. Hieän Chaùnh ñaúng giaùc laø töôùng cuûa trí Nhaát thieát,
thoâng ñaït hoaøn toaøn laø töôùng cuûa trí Ñaïo töôùng, hieän taát caû söï giaùc tri
khaùc nhau laø töôùng cuûa trí Nhaát thieát töôùng, Nhö Lai giaùc ngoä bieát
Thieân töû neân bieát, ñoái vôùi taát caû phaùp töôùng naøy, taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu coù theå giaùc ngoä bieát ñuùng nhö thaät chuùng
laø voâ töôùng. Do ñoù, Ta noùi chö Phaät chöùng ñöôïc trí khoâng ngaên ngaïi,
khoâng ai coù theå saùnh baèng.
Baáy giôø Phaät baûo Cuï thoï Thieän Hieän:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø meï chö Phaät, thöôøng chæ roõ thaät
töôùng caùc phaùp theá gian. Theá neân, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc döïa
vaøo phaùp maø an truï, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng ngôïi khen laõnh
thoï vaø hoä trì giaùo phaùp maø Ngaøi ñaõ chöùng. Phaùp aáy chính laø Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu phaûi
döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, maø coøn phaûi cuùng döôøng,
cung kính toân troïng ngôïi khen, laõnh thoï vaø hoä trì. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng sinh ra chö Phaät, thöôøng laøm choã nöông
www.daitangkinh.org
töïa cho chö Phaät, thöôøng chæ roõ thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laø
Baäc bieát aân vaø thöôøng baùo aân. Neáu coù ngöôøi hoûi raèng: “Ai laø ngöôøi
bieát aân vaø hay baùo aân? Neân thaúng thaén ñaùp raèng: Phaät laø baäc bieát aân
vaø baùo aân.” Vì sao? Vì trong theá gian, taát caû nhöõng ngöôøi bieát aân vaø
baùo aân khoâng ai hôn Phaät.
–Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát aân vaø baùo aân nhö theá naøo?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñi xe “nhö
thò”, ñi treân con ñöôøng “nhö thò” ñeå ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaït
ñöôïc quaû Boà-ñeà roài, trong taát caû caùc thôøi ñeàu phaûi cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng ngôïi khen, laõnh thoï, hoä trì xe naøy, ñöôøng naøy, khoâng
heà taïm rôøi xe naøy, ñöôøng naøy. Neân bieát xe aáy ñöôøng aáy chính laø Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ñoù goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
bieát aân vaø baùo aân.
döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi caùc phaùp coù töôùng
hoaëc voâ töôùng ñeàu giaùc tri moät caùch hoaøn toaøn khoâng thaät coù taùc
duïng, vì chuû theå taïo taùc khoâng thaät coù. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ñeàu hoaøn toaøn döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái
vôùi caùc phaùp coù töôùng vaø voâ töôùng ñeàu giaùc ngoä hoaøn toaøn khoâng
thaáy coù gì thaønh töïu. Vì caùc hình chaát ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, vì caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát döïa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thöôøng hieän ñaúng giaùc ñoái vôùi
phaùp khoâng töôùng, coù töôùng, ñeàu khoâng taùc duïng vaø khoâng thaønh
töïu, trong caùc thôøi thöôøng cuùng döôøng, cung kính toân troïng ngôïi
khen, laõnh thoï vaø hoä trì chöa töøng giaùn ñoaïn. Theá neân goïi laø bieát aân,
baùo aân moät caùch chaân thaät.
hoaøn toaøn döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi caùc phaùp
khoâng taïo taùc, khoâng thaønh töïu vaø chuyeån thaønh Trí voâ sinh. Laïi
thöôøng bieát ñöôïc ñaây khoâng coù nhaân duyeân naøo chuyeån, vì theá neân
bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng sinh ra Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, cuõng thöôøng chæ baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.

–Ñöùc Nhö Lai thöôøng daïy, taát caû phaùp taùnh khoâng sinh khoâng
khôûi, khoâng thaáy, khoâng bieát, laøm sao coù theå noùi: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thöôøng sinh ra chö Phaät vaø laø meï chö Phaät, cuõng hay chæ baøy
thaät töôùng caùc phaùp theá gian?”
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, nhö ñieàu oâng noùi! Taát caû phaùp taùnh khoâng
sinh khoâng khôûi, khoâng thaáy, khoâng bieát. Vì nöông vaøo theá tuïc maø noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hay sinh ra chö Phaät vaø laø meï chö Phaät,
cuõng thöôøng chæ roõ thaät töôùng theá gian.
Cuï thoï Thieän Hieän laïi baïch Phaät raèng:
–Vì sao caùc phaùp khoâng sinh, khoâng khôûi, khoâng thaáy, khoâng
bieát?
–Vì taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng thaät coù, khoâng töï taïi, giaû taïm
chaúng beàn neân taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng khôûi, khoâng thaáy, khoâng
bieát.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû phaùp taùnh khoâng coù choã y chæ,
khoâng choã troùi buoäc. Do ñoù neân khoâng sinh, khoâng khôûi, khoâng thaáy,
khoâng bieát. Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tuy
sinh ra chö Phaät vaø chæ roõ töôùng theá gian nhöng khoâng coù sinh cuõng
khoâng coù chæ baøy. Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng thaáy saéc neân goïi laø chæ roõ töôùng cuûa saéc. Khoâng thaáy thoï,
töôûng, haønh, thöùc neân goïi laø chæ baøy töôùng cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc. Noùi roäng cho ñeán khoâng thaáy trí Nhaát thieát neân goïi laø chæ baøy
töôùng cuûa trí Nhaát thieát. Khoâng thaáy trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng neân goïi laø chæ baøy töôùng cuûa trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng. Thieän Hieän neân bieát, do nghóa naøy neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa thöôøng chæ baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian, hay sinh chö
Phaät neân goïi laø meï chö Phaät.
–Vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy chaúng thaáy saéc maø goïi
laø chæ baøy töôùng cuûa saéc, chaúng thaáy thoï, töôûng, haønh, thöùc maø goïi laø
chæ baøy töôùng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán chaúng thaáy
trí Nhaát thieát maø goïi laø chæ baøy töôùng cuûa trí Nhaát thieát; chaúng thaáy trí
www.daitangkinh.org
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng maø goïi laø chæ baøy töôùng cuûa trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng?
–Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng duyeân saéc maø sinh ra
nhaän thöùc. Ñoù laø chaúng thaáy saéc maø goïi laø chæ roõ töôùng cuûa saéc. Noùi
roäng cho ñeán vì chaúng duyeân vôùi trí Nhaát thieát töôùng maø sinh ra nhaän
thöùc, ñoù laø chaúng thaáy trí Nhaát thieát töôùng maø goïi laø chæ roõ töôùng cuûa
trí Nhaát thieát töôùng. Thieän Hieän neân bieát, do nghóa naøy maø noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ roõ thaät töôùng caùc phaùp theá gian,
thöôøng sinh ra chö Phaät neân goïi laø meï chö Phaät.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng vì chö
Phaät maø hieän roõ caùi khoâng cuûa theá gian neân goïi laø meï Phaät, thöôøng chæ
roõ thaät töôùng theá gian cho chö Phaät.
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå vì chö Phaät maø hieän roõ theá gian laø
khoâng nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng vì chö Phaät
hieän roõ naêm uaån cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ möôøi hai xöù cuûa theá
gian laø khoâng; hieän roõ möôøi taùm giôùi cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ
saùu xuùc cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ saùu thoï cuûa theá gian laø khoâng;
hieän roõ saùu coõi cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ boán duyeân cuûa theá gian
laø khoâng; hieän roõ möôøi hai phaàn duyeân khôûi cuûa theá gian laø khoâng;
hieän roõ kieán chaáp veà ngaõ laø coäi goác cho saùu möôi hai kieán chaáp cuûa
theá gian laø khoâng; hieän roõ möôøi neûo nghieäp thieän cuûa theá gian laø
khoâng; hieän roõ boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc cuûa theá
gian laø khoâng; hieän roõ saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuûa theá gian laø khoâng;
hieän roõ phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh
cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ khoå, taäp, dieät, ñaïo cuûa theá gian laø
khoâng; hieän roõ ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà cuûa theá gian laø khoâng;
hieän roõ taùm Giaûi thoaùt, taùm Thaéng xöù, chín Ñònh thöù ñeä, möôøi Bieán xöù
cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän cuûa theá gian laø khoâng, hieän roõ ba thöøa, möôøi ñòa cuûa theá
gian laø khoâng; hieän roõ möôøi ñòa cuûa Boà-taùt theá gian laø khoâng; hieän roõ
taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa cuûa theá gian
laø khoâng; hieän roõ naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng cuûa theá gian laø
khoâng; hieän roõ möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu
bieát thoâng suoát, möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng theo theá gian laø khoâng;
hieän roõ ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ
ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp theá gian laø khoâng; hieän roõ
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû cuûa theá gian khoâng; hieän roõ
quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà cuûa theá gian laø khoâng; hieän roõ taát
caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt theá gian laø khoâng; hieän roõ quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa Phaät theá gian laø khoâng; hieän roõ trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng cuûa theá gian laø khoâng.
Naøy Thieän Hieän, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng vì
chö Phaät hieän roõ theá gian laø khoâng, neân goïi laø meï chö Phaät, thöôøng chæ
roõ thaät töôùng cuûa theá gian cho chö Phaät.
Laïi nöõa Thieän Hieän, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thöôøng vì theá gian
hieän roõ saéc cuûa theá gian laø khoâng, cho ñeán hieän roõ trí Nhaát thieát töôùng
cuûa theá gian laø khoâng, neân Ñöùc Phaät ñaõ khieán cho theá gian caûm nhaän
ñöôïc theá gian laø khoâng, quaùn töôûng theá gian laø khoâng, nghó veà theá gian
laø khoâng, nhaän bieát theá gian laø khoâng.
Naøy Thieän Hieän, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng vì
chö Phaät hieän roõ theá gian laø khoâng neân goïi laø meï Phaät, thöôøng chæ baøy
thaät töôùng cho chö Phaät.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho
chö Phaät roõ töôùng khoâng cuûa theá gian. Theá naøo goïi laø chæ roõ töôùng
khoâng cuûa theá gian cho chö Phaät? Nghóa laø laøm cho Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc hieåu ñöôïc saéc cuûa theá gian laø khoâng, cho ñeán hieåu
ñöôïc trí Nhaát thieát töôùng cuûa theá gian laø khoâng.
Naøy Thieän Hieän, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng
chæ cho chö Phaät roõ töôùng khoâng cuûa theá gian.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng giuùp
chö Phaät chæ roõ töôùng chaúng theå nghó baøn cuûa theá gian. Theá naøo goïi laø
thöôøng chæ cho chö Phaät roõ töôùng chaúng theå nghó baøn? Nghóa laø vì Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc maø chæ baøy töôùng chaúng theå nghó baøn cuûa
saéc theá gian, cho ñeán töôùng chaúng theå nghó baøn cuûa trí Nhaát thieát
töôùng theá gian. Nhö vaäy Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thöôøng chæ
cho chö Phaät roõ töôùng chaúng theå nghó baøn cuûa theá gian.
www.daitangkinh.org
chö Phaät roõ töôùng xa lìa cuûa theá gian. Theá naøo laø thöôøng chæ cho chö
Phaät roõ töôùng xa lìa cuûa theá gian? Nghóa laø chæ cho Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc roõ töôùng xa lìa cuûa saéc theá gian cho ñeán töôùng xa lìa
cuûa trí Nhaát thieát töôùng theá gian. Thieän Hieän, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho chö Phaät töôùng xa lìa cuûa theá gian.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ
cho chö Phaät roõ töôùng vaéng laëng theá gian. Theá naøo laø thöôøng chæ cho
chö Phaät roõ töôùng vaéng laëng theá gian? Nghóa laø chæ cho Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc roõ töôùng vaéng laëng cuûa saéc theá gian, cho ñeán
töôùng vaéng laëng cuûa trí Nhaát thieát töôùng theá gian. Thieän Hieän, nhö
vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho chö Phaät roõ töôùng
vaéng laëng cuûa theá gian.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thöôøng chæ cho chö
Phaät roõ töôùng roát raùo khoâng. Theá naøo laø thöôøng chæ cho chö Phaät roõ
töôùng roát raùo khoâng cuûa theá gian? Nghóa laø chæ cho Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc töôùng roát raùo khoâng cuûa caùc saéc theá gian, cho ñeán
töôùng roát raùo khoâng cuûa trí Nhaát thieát töôùng theá gian. Naøy Thieän Hieän,
nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho chö Phaät roõ töôùng
roát raùo khoâng cuûa theá gian.
chö Phaät roõ töôùng khoâng taùnh khoâng cuûa theá gian. Theá naøo laø thöôøng
chæ cho chö Phaät töôùng khoâng taùnh khoâng cuûa theá gian? Nghóa laø chæ
cho Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc roõ töôùng khoâng taùnh khoâng cuûa
saéc theá gian, cho ñeán töôùng khoâng taùnh khoâng cuûa trí Nhaát thieát töôùng
theá gian. Naøy Thieän Hieän, ñoù laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng
chæ cho chö Phaät töôùng khoâng taùnh khoâng cuûa theá gian.
chö Phaät roõ töôùng töï taùnh khoâng cuûa theá gian. Theá naøo laø thöôøng chæ
cho chö Phaät roõ töôùng töï taùnh khoâng cuûa theá gian? Nghóa laø chæ cho
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töôùng töï taùnh khoâng cuûa saéc theá gian,
cho ñeán töôùng töï taùnh khoâng cuûa trí Nhaát thieát theá gian. Thieän Hieän,
nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho chö Phaät töôùng töï
taùnh khoâng cuûa theá gian.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ
cho chö Phaät töôùng khoâng taùnh töï taùnh khoâng cuûa theá gian. Theá naøo
laø thöôøng chæ cho chö Phaät töôùng khoâng taùnh töï taùnh khoâng cuûa theá
gian? Nghóa laø chæ cho Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töôùng khoâng
taùnh töï taùnh khoâng cuûa saéc theá gian, cho ñeán töôùng khoâng taùnh töï
taùnh khoâng cuûa trí Nhaát thieát theá gian. Naøy Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho chö Phaät töôùng khoâng taùnh töï taùnh
khoâng cuûa theá gian.
chö Phaät töôùng thuaàn khoâng cuûa theá gian. Theá naøo laø thöôøng chæ cho
chö Phaät töôùng thuaàn khoâng cuûa theá gian? Nghóa laø chæ cho Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töôùng thuaàn khoâng cuûa saéc theá gian, cho ñeán
töôùng thuaàn khoâng cuûa trí Nhaát thieát töôùng theá gian. Nhö vaäy Thieän
Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho chö Phaät töôùng
thuaàn khoâng cuûa theá gian.
Thieän Hieän neân bieát, do nghóa naøy maø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa thöôøng chæ cho chö Phaät thaät töôùng theá gian. Laïi nöõa Thieän Hieän,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng chæ cho chö Phaät töôùng cuûa theá
gian, nghóa laø laøm cho khoâng khôûi leân yù töôûng theá gian naøy hoaëc theá
gian kia. Vì sao? Vì thaät söï khoâng coù phaùp naøo ñeå coù theå khôûi leân yù
töôûng theá gian naøy, theá gian kia.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 511
Phaåm 16: CHAÚNG THEÅ NGHÓ BAØN
Baáy giôø Cuï thoï Thieän Hieän laïi baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc troïng ñaïi
neân xuaát hieän trong theá gian; vì vieäc khoâng theå nghó baøn neân xuaát hieän
trong theá gian; vì vieäc khoâng theå suy löôøng neân xuaát hieän trong theá
gian; vì vieäc khoâng coù soá löôïng neân xuaát hieän trong theá gian; vì vieäc
khoâng gì saùnh baèng neân xuaát hieän trong theá gian.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thieän Hieän, theá
naøo laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc troïng ñaïi neân xuaát hieän
trong theá gian? Nghóa laø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vì cöùu
vôùt taát caû höõu tình neân khoâng luùc naøo lìa boû vieäc troïng ñaïi. Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc naøy neân xuaát hieän ôû theá gian.
Thieän Hieän, theá naøo laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc
khoâng theå nghó baøn neân xuaát hieän ôû theá gian? Nghóa laø Phaät taùnh, Nhö
Lai taùnh, Töï nhieân giaùc taùnh, trí Nhaát thieát taùnh cuûa caùc Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu khoâng theå nghó baøn. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa vì vieäc naøy neân xuaát hieän ôû theá gian.
khoâng theå suy löôøng neân xuaát hieän trong theá gian? Nghóa laø Phaät taùnh
Nhö Lai taùnh, Töï nhieân giaùc taùnh, trí Nhaát thieát taùnh cuûa caùc Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng coù loaøi höõu tình naøo coù theå caân löôøng
noåi. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc naøy neân xuaát hieän trong theá
gian.
khoâng coù soá löôïng neân xuaát hieän trong theá gian? Nghóa laø Phaät taùnh,
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng coù keû naøo coù theå bieát ñöôïc ñuùng nhö
thaät veà soá löôïng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc naøy neân xuaát
hieän trong theá gian.
khoâng gì saùnh baèng neân xuaát hieän trong theá gian? Nghóa laø Phaät taùnh,
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng coù caùi gì coù theå ngang baèng huoáng hoà coù
ngöôøi hôn ñöôïc. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc naøy neân hieän ra
trong theá gian.
–Chæ Phaät taùnh, Nhö Lai taùnh, Töï nhieân giaùc taùnh, trí Nhaát thieát
taùnh cuûa caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng, ngoaøi ra
coøn coù phaùp naøo khaùc nöõa chaêng?
–Chaúng nhöõng Phaät taùnh, Nhö Lai taùnh, Töï nhieân giaùc taùnh, trí
Nhaát thieát taùnh cuûa caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng theå
nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng theå saùnh
baèng maø coøn coù phaùp khaùc cuõng khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy
löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng. Phaùp ñoù laø saéc, thoï,
töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng
theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh
baèng. Nhö vaäy, taát caû caùc phaùp ñeàu khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy
löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng. Ñoái vôùi taát caû phaùp
trong taùnh chaân thaät, taâm vaø taâm sôû ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì
sao? Vì saéc cho ñeán thöùc khoâng theå thi thieát neân khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng. Noùi roäng
cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng khoâng theå thi thieát neân khoâng theå nghó
baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng.
–Do nguyeân nhaân naøo saéc cho ñeán thöùc, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng theå thi thieát neân khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng?
–Saéc cho ñeán thöùc, noùi roäng ñeán trí Nhaát thieát töôùng, vì khoâng
www.daitangkinh.org
coù töï taùnh neân khoâng theå thi thieát. Do khoâng theå thi thieát neân khoâng
theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh
baèng.
–Do nhaân duyeân naøo maø saéc cho ñeán thöùc, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng coù töï taùnh?
–Vì ñoái vôùi saéc cho ñeán thöùc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng maø nghó baøn, caân löôøng, ñeám soá löôïng, hoaëc so saùnh taùnh ngang
baèng hay khoâng ngang baèng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Do nguyeân nhaân naøo maø saéc cho ñeán thöùc noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng neáu nghó baøn caân löôøng, ñeám soá löôïng, so saùnh taùnh
ngang baèng hoaëc khoâng ngang baèng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc?
–Töï taùnh saéc cho ñeán thöùc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì
saùnh baèng, vì töï taùnh khoâng.
Laïi nöõa Thieän Hieän, vì saéc cho ñeán thöùc, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, neân khoâng theå nghó
–Nguyeân nhaân naøo saéc cho ñeán thöùc, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc neân khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng?
–Saéc cho ñeán thöùc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng vì khoâng
haïn löôïng neân chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì chaúng theå naém baét ñöôïc
neân khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng,
khoâng gì saùnh baèng.
–Do nguyeân nhaân naøo saéc cho ñeán thöùc noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng haïn löôïng neân chaúng theå naém baét ñöôïc?
–Vì saéc cho ñeán thöùc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñeàu
saùnh baèng neân khoâng haïn löôïng, vì khoâng haïn löôïng neân ñeàu chaúng
Laïi nöõa Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Trong saéc cho ñeán thöùc, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy
löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng thì saéc cho ñeán thöùc noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng laø coù theå naém baét ñöôïc chaêng?
–Baïch Theá Toân, chaúng theå naém baét ñöôïc.
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Do nguyeân nhaân naøy neân taát
caû phaùp ñeàu khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá
löôïng, khoâng gì saùnh baèng. Thieän Hieän neân bieát, vì taát caû phaùp ñeàu
saùnh baèng, neân Phaät phaùp, Nhö Lai phaùp, Töï nhieân giaùc phaùp, trí Nhaát
thieát phaùp cuõng khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá
löôïng, khoâng gì saùnh baèng. Thieän Hieän neân bieát, Phaät phaùp, Nhö Lai
phaùp, Töï nhieân giaùc phaùp, trí Nhaát thieát phaùp cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu khoâng theå nghó baøn vì dieät boû nghó baøn; khoâng
theå suy löôøng vì dieät boû caân löôøng; khoâng coù soá löôïng vì dieät boû soá
löôïng; khoâng saùnh baèng vì dieät boû saùnh baèng. Do ñoù neân taát caû phaùp
saùnh baèng.
Thieän Hieän neân bieát, Phaät phaùp, Nhö Lai phaùp, Töï nhieân giaùc
phaùp, trí Nhaát thieát phaùp cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
ñeàu khoâng theå nghó baøn vì vöôït quaù söï nghó baøn, khoâng theå suy löôøng
vì vöôït quaù söï caân löôøng, khoâng coù soá löôïng vì vöôït quaù soá löôïng,
khoâng gì saùnh baèng vì vöôït quaù söï saùnh baèng. Do ñoù neân taát caû phaùp
saùnh baèng.
Thieän Hieän neân bieát, khoâng theå nghó baøn laø chæ coù khaùi nieäm
khoâng theå nghó baøn. Khoâng theå caân löôøng aáy chæ coù khaùi nieäm khoâng
theå suy löôøng. Khoâng coù soá löôïng laø chæ coù khaùi nieäm khoâng coù soá
löôïng. Khoâng gì saùnh baèng laø chæ coù khaùi nieäm khoâng gì saùnh baèng.
Do nguyeân nhaân naøy neân Phaät phaùp, Nhö Lai phaùp, Töï nhieân giaùc
www.daitangkinh.org
phaùp, trí Nhaát thieát phaùp ñeàu khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy
löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng. Thieän Hieän neân bieát,
khoâng theå nghó baøn aáy nhö hö khoâng khoâng theå nghó baøn, noùi roäng cho
ñeán khoâng saùnh baèng nhö hö khoâng, khoâng gì saùnh baèng. Do nhaân
duyeân naøy neân Phaät phaùp, Nhö Lai phaùp, Töï nhieân giaùc phaùp, trí Nhaát
thieát phaùp cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu khoâng theå
nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh
baèng. Thieän Hieän neân bieát, Phaät phaùp, Nhö Lai phaùp, Töï nhieân giaùc
phaùp, trí Nhaát thieát phaùp cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng chaùnh Ñaúng Giaùc,
Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc ôû theá gian... thaûy ñeàu
khoâng theå nghó baøn, caân löôøng, soá löôïng, saùnh baèng... Do nguyeân nhaân
naøy neân noùi Phaät phaùp, Nhö Lai phaùp, Töï nhieân giaùc phaùp, trí Nhaát
thieát phaùp cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu khoâng theå nghó
Khi Phaät thuyeát phaåm Khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng,
khoâng coù soá löôïng, khoâng gì saùnh baèng naøy, trong chuùng coù naêm traêm
Bí-soâ khoâng coøn caùc laäu taâm ñöôïc giaûi thoaùt. Laïi coù hai ngaøn Bí-soâ-ni
cuõng khoâng coøn caùc laäu taâm ñöôïc giaûi thoaùt. Laïi coù saùu vaïn OÂ-ba-
saùch-ca, ôû trong caùc phaùp xa lìa traàn caáu, ñaït ñöôïc Phaùp nhaõn tònh. Laïi
coù ba vaïn OÂ-ba-tö-ca ôû trong caùc phaùp xa lìa traàn caáu cuõng ñaït Phaùp
nhaõn tònh. Laïi coù hai ngaøn Ñaïi Boà-taùt ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn, ñöôïc
thoï kyù laøm Phaät trong Hieàn kieáp.
Μ
Phaåm 17: THÍ DUÏ

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vì vieäc troïng ñaïi neân xuaát
hieän ôû theá gian, vì vieäc khoâng theå nghó baøn neân xuaát hieän ôû theá gian,
vì vieäc khoâng theå suy löôøng neân xuaát hieän ôû theá gian, vì vieäc khoâng coù
soá löôïng neân xuaát hieän ôû theá gian, vì vieäc khoâng gì saùnh baèng neân
xuaát hieän ôû theá gian?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa hay thaønh töïu saùu phaùp Ba-la-maät-ña, thöôøng thaønh
töïu phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh,
thöôøng thaønh töïu chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn;
thöôøng thaønh töïu Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; thöôøng thaønh töïu boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; thöôøng thaønh töïu boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; thöôøng thaønh töïu taùm Giaûi thoaùt, taùm
Thaéng xöù, chín Ñònh thöù ñeä, möôøi Bieán xöù; thöôøng thaønh töïu ba phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; thöôøng thaønh töïu baäc
Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; thöôøng thaønh töïu baäc Cöïc hyû cho
ñeán baäc Phaùp vaân; thöôøng thaønh töïu taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa; thöôøng thaønh töïu naêm loaïi maét, saùu pheùp
thaàn thoâng; thöôøng thaønh töïu möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng; thöôøng thaønh töïu ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi
Xaû; thöôøng thaønh töïu ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp;
thöôøng thaønh töïu phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; thöôøng
thaønh töïu quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; thöôøng thaønh töïu taát
caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät;
thöôøng thaønh töïu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Thieän Hieän neân bieát, nhö vò Ñaïi vöông ñaõ ñöôïc quaùn ñænh thuoäc
doøng Saùt-ñeá-lôïi coù oai ñöùc töï taïi, chinh phuïc taát caû roài giao phoù vieäc
nöôùc cho caùc ñaïi thaàn, khoanh tay ngoài nghæ, an oån höôûng laïc. Nhö
Lai cuõng vaäy, laø Ñaáng Ñaïi Phaùp Vöông oai ñöùc töï taïi, chinh phuïc taát
caû. Ngaøi ñem phaùp Thanh vaên, hoaëc phaùp Ñoäc giaùc, hoaëc phaùp Boà-
taùt, hoaëc phaùp Nhö Lai giao phoù taát caû cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñuû khaû naêng thaønh töïu taát caû moïi
söï nghieäp. Theá neân Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc
troïng ñaïi neân xuaát hieän ôû theá gian. Noùi roäng cho ñeán vì vieäc khoâng
gì saùnh baèng neân xuaát hieän ôû theá gian. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa khoâng chaáp tröôùc, khoâng naém giöõ ñoái vôùi saéc neân xuaát
hieän trong theá gian ñeå thaønh töïu moïi vieäc. Khoâng chaáp tröôùc, khoâng
naém giöõ thoï, töôûng, haønh, thöùc neân xuaát hieän trong theá gian ñeå hoaøn
taát moïi vieäc. Noùi roäng cho ñeán khoâng chaáp tröôùc, khoâng naém giöõ trí
Nhaát thieát neân xuaát hieän trong theá gian ñeå hoaøn thaønh moïi vieäc.
Khoâng chaáp giöõ trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng neân xuaát hieän
trong theá gian ñeå hoaøn thaønh moïi vieäc. Khoâng chaáp giöõ quaû Döï löu
neân xuaát hieän trong theá gian ñeå hoaøn thaønh moïi vieäc. Cho ñeán khoâng
www.daitangkinh.org
chaáp giöõ quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät neân xuaát hieän trong theá
gian ñeå hoaøn thaønh moïi vieäc.
–Vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy khoâng chaáp giöõ saéc
cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät neân xuaát hieän trong theá
gian ñeå hoaøn thaønh moïi vieäc?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Theo oâng thaáy, saéc cho ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät coù theå chaáp giöõ chaêng?
–Laønh thay, laønh thay! Ta cuõng chaúng thaáy saéc cho ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät ñeå chaáp giöõ. Do khoâng thaáy neân khoâng
naém giöõ. Do khoâng naém giöõ neân khoâng chaáp tröôùc. Do yeáu toá naøy
neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng chaáp tröôùc, khoâng naém giöõ
saéc cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät. Thieän Hieän neân bieát,
Ta cuõng chaúng thaáy Phaät taùnh, Nhö Lai taùnh, Töï nhieân giaùc taùnh, trí
Nhaát thieát taùnh cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù theå
chaáp giöõ. Do khoâng thaáy neân khoâng naém giöõ. Do khoâng naém giöõ neân
khoâng chaáp tröôùc. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng laïi nhö vaäy ñeàu
chaúng thaáy coù Phaät taùnh, Nhö Lai taùnh, Töï nhieân giaùc taùnh, trí Nhaát
thieát taùnh cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeå chaáp giöõ. Do
nhaân duyeân khoâng chaáp giöõ naøy neân, Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng neân chaáp giöõ saéc, thoï,
töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán Phaät taùnh, Nhö Lai taùnh, Töï
nhieân giaùc taùnh, trí Nhaát thieát taùnh cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc.
Baáy giôø, caùc Thieân töû ôû coõi Duïc, coõi Saéc ñoàng baïch Phaät:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát laø saâu xa khoù thaáy khoù hieåu,
khoâng theå tö duy, vöôït khoûi caûnh giôùi tö duy, baäc tòch tónh, baäc vi dieäu,
baäc bieát ñuùng, baäc thaâm traàm, baäc cöïc kyø thoâng minh trí tueä môùi coù
theå hieåu noåi. Nhöõng höõu tình naøo tin hieåu saâu xa ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña naøy, phaûi bieát keû aáy ñaõ töøng cuùng döôøng haøng traêm ngaøn
chö Phaät trong quaù khöù: ôû choã chö Phaät phaùt nguyeän roäng lôùn, gieo
troàng nhieàu caên laønh, thaân caän thieän höõu, ñaõ ñöôïc voâ löôïng thieän höõu
hoä trì, môùi coù theå tin hieåu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy. Neáu ñöôïc
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy heát loøng tin hieåu. Phaûi bieát vò aáy
laø Ñaïi Boà-taùt chaéc chaén seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Giaû söû
caû loaøi höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn, taát caû ñeàu ñaït ñöôïc Tuøy tín
haønh, Tuøy phaùp haønh, Ñeä baùt, Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn vaø
Ñoäc giaùc, taát caû hoï ñeàu thaønh töïu hoaëc Trí, hoaëc Ñoaïn, chaúng baèng coù
ngöôøi moät ngaøy chaáp nhaän vui veû tö duy ñaén ño quaùn saùt Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa naøy, ngöôøi ñoù ñaõ thaønh töïu phaùp nhaãn ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, hôn haún baäc Trí, Ñoaïn kia voâ löôïng, voâ
bieân. Vì sao? Vì nhöõng baäc ñaït Tuøy tín haønh, hay Trí, hay Ñoaïn aáy tuy
ñeàu ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn nhöng chæ laø phaàn nhoû so vôùi phaùp
nhaãn cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Baáy giôø Phaät baûo caùc Thieân töû:
–Laønh thay, laønh thay, nhö lôøi caùc oâng noùi! Thieân töû neân bieát,
neáu caùc thieän nam, thieän nöõ laéng nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña trong
choác laùt, nghe roài tin hieåu, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy,
giaûng noùi. Caùc thieän nam, thieän nöõ aáy seõ mau ra khoûi sinh töû, sôùm
chöùng Nieát-baøn, hôn haún haïng ngöôøi vì caàu Thanh vaên thöøa, Ñoäc giaùc
thöøa maø xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoïc caùc kinh ñieån khaùc hoaëc traûi
qua moät kieáp hoaëc hôn moät kieáp. Vì sao? Vì trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy bao quaùt taát caû nhöõng phaùp vi dieäu toái thaéng.
Nhöõng baäc Tuøy tín haønh, Tuøy phaùp haønh ñeàu phaûi tinh taán tu taäp kinh
naøy ñeå söï nghieäp ñaõ taïo mau ñöôïc roát raùo theo choã nguyeän caàu. Taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu döïa vaøo söï hoïc naøy ñaõ, ñang, seõ
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Khi aáy caùc Thieân töû ñoàng thanh thöa:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy laø Ñaïi Ba-la-maät-ña, laø Ba-la-maät-
ña khoâng theå nghó baøn, laø Ba-la-maät-ña khoâng theå suy löôøng, laø Ba-
la-maät-ña khoâng coù soá löôïng, laø Ba-la-maät-ña khoâng gì saùnh baèng.
Baäc Tuøy tín haønh cho ñeán baäc Ñoäc giaùc ñeàu tinh taán tu hoïc phaùp naøy
maø mau chöùng Nieát-baøn. Taát caû chuùng Ñaïi Boà-taùt ñeàu tinh taán tu taäp
phaùp naøy maø mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Tuy caùc Thanh
vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt ñeàu nöông vaøo phaùp naøy hoïc vaø moãi moãi ñeàu
ñaït ñeán cöùu caùnh nhöng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaãn khoâng
www.daitangkinh.org
taêng, khoâng giaûm. Sau khi noùi lôøi naøy roài, caùc Thieân töû vui möøng hôùn
hôû ñaûnh leã chaân Phaät, ñi nhieãu beân phaûi Ñöùc Phaät ba voøng roài lui veà
cung. Ñi caùch hoäi chöa bao xa, thaûy ñeàu bieán maát, moãi vò ñeàu trôû veà
baûn cung.
–Baïch Theá Toân, nhöõng Ñaïi Boà-taùt nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø tin hieåu saâu xa laø töø ñaâu sinh veà ñaây?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø tin hieåu saâu xa, chaúng chìm, chaúng ñaém, chaúng meâ, chaúng hoaûng
hoát, khoâng phaân vaân, khoâng e sôï, khoâng chaáp tröôùc, khoâng naém giöõ,
vui möøng laõnh thoï, cung kính cuùng döôøng, thöôøng theo Phaùp sö thöa
hoûi nghóa lyù, khi ñi ñöùng, luùc ngoài naèm, khoâng luùc naøo rôøi boû, nhö beâ
con môùi sinh khoâng lìa xa meï. Cho ñeán neáu chöa ñaït ñöôïc nghóa lyù
tinh töôøng roát raùo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeå coù theå giaûng
thuyeát cho ngöôøi thì quyeát khoâng xa lìa kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa naøy vaø vò thaày thuyeát phaùp. Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy voán
töø loaøi ngöôøi, sau khi qua ñôøi sinh ñeán coõi naøy. Vì sao? Vì ñôøi tröôùc
Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nghe roài thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi, bieân cheùp, duøng caùc vaät baùu trang
hoaøng, cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen. Do caên laønh naøy
ñöôïc xa lìa taùm naïn, qua ñôøi töø coõi ngöôøi sinh laïi trong coõi ngöôøi vöøa
nghe kinh naøy lieàn tin hieåu saâu xa.
–Neáu coù Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu coâng ñöùc thuø thaéng nhö vaày: cuùng
döôøng thôø phuïng chö Phaät ôû phöông khaùc roài, qua ñôøi töø coõi aáy seõ sinh
ñeán coõi naøy, ñöôïc nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tin hieåu
saâu saéc, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy, giaûng noùi, cuùng döôøng,
cung kính khoâng löôøi moûi chaêng?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ thaønh töïu coâng ñöùc thuø thaéng
nhö vaày: cuùng döôøng, phuïng thôø Ñöùc Phaät ôû phöông khaùc, qua ñôøi töø
phöông khaùc ñöôïc sinh veà coõi naøy, ñöôïc nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa tin hieåu saâu saéc, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy,
giaûng noùi, cuùng döôøng, cung kính, taâm khoâng löôøi moûi. Vì sao? Vì
tröôùc kia Ñaïi Boà-taùt naøy töø choã voâ löôïng chö Phaät ôû nhöõng phöông
khaùc ñöôïc nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tin hieåu saâu saéc,
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy, giaûng noùi, cuùng döôøng, cung kính,
taâm khoâng löôøi moûi. Nhôø caên laønh naøy neân qua ñôøi töø coõi kia seõ ñöôïc
sinh vaøo coõi naøy seõ ñöôïc nghe kinh naøy vaø tin hieåu saâu xa.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt thuoäc Thieân chuùng ôû trôøi Ñoå-
söû-ña qua ñôøi sinh vaøo trong loaøi ngöôøi. Hoï cuõng thaønh töïu coâng ñöùc
nhö theá. Vì sao? Vì ñôøi tröôùc Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ôû coõi trôøi Ñoå-söû-ña,
choã cuûa Ñaïi Boà-taùt Töø Thò, thöa hoûi nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Do caên laønh naøy, qua ñôøi ôû coõi kia sinh vaøo loaøi ngöôøi,
ñöôïc nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, tin hieåu saâu xa, bieân cheùp,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi, cuùng döôøng, cung kính, taâm
khoâng löôøi moûi.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa, ñôøi tröôùc
tuy ñöôïc nghe Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña; hoaëc nghe Phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; hoaëc nghe
chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; hoaëc nghe Thaùnh ñeá
khoå, taäp, dieät, ñaïo; hoaëc nghe boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc; hoaëc nghe boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; hoaëc
nghe taùm Giaûi thoaùt, taùm Thaéng xöù, chín Ñònh thöù ñeä, möôøi Bieán xöù;
hoaëc nghe ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän;
hoaëc nghe baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; hoaëc nghe baäc Cöïc
hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; hoaëc nghe taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát
caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; hoaëc nghe naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng; hoaëc nghe möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng; hoaëc nghe ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc nghe ba
möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; hoaëc nghe phaùp khoâng queân
maát, taùnh luoân luoân xaû; hoaëc nghe taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; hoaëc nghe trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, maø chaúng thöa hoûi nghóa lyù saâu xa. Nay
ñöôïc sinh trong loaøi ngöôøi tuy ñöôïc nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa nhö vaäy nhöng taâm hoï meâ muoäi, do döï, khieáp nhöôïc; hoaëc
hieåu khaùc ñi, khoù khai ngoä ñöôïc.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa, kieáp
tröôùc tuy ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø ñaõ töøng thöa hoûi nghóa
www.daitangkinh.org
lyù saâu xa, hoaëc moät ngaøy cho ñeán möôøi ngaøy, maø khoâng tinh taán tu
haønh theo söï thuyeát giaûng. Nay sinh trong loaøi ngöôøi ñöôïc nghe
thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, giaû söû traûi qua moät ngaøy
cho ñeán möôøi ngaøy maø taâm vöõng chaéc, khoâng gì hoaïi ñöôïc, nhöng
neáu lìa boû nhöõng ñieàu ñöôïc nghe töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì
taâm sinh do döï, beøn lui maát. Vì sao? Vì nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa
naøy, bôûi kieáp tröôùc ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa duø cuõng
thænh hoûi nghóa lyù saâ u xa nhöng khoâng tinh taán tu haønh nhö söï thuyeát
giaûng neân ngay ñôøi naøy neáu gaëp baïn laønh aân caàn nhaéc nhôû, lieàn öa
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu khoâng gaëp baïn laønh aân caàn
khuyeân nhuû thì chaúng öa nghe kinh naøy. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, nhöõng ngöôøi naøy khi thì öa nghe khi chaúng muoán nghe, hoaëc khi
thì vöõng vaøng, hoaëc khi lui maát. Taâm hoï luùc khinh luùc ñoäng, tieán
thoaùi baát thöôøng, nhö caønh boâng vaûi theo gioù lay chuyeån. Phaûi bieát,
caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy, thôøi gian höôùng tôùi Ñaïi thöøa chöa
ñöôïc bao laâu, chöa gaàn guõi nhieàu thieän tri thöùc chaân chaùnh, chöa
cuùng döôøng nhieàu chö Phaät Theá Toân, chöa töøng thoï trì, ñoïc tuïng,
bieân cheùp, tö duy, giaûng thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chöa
töøng sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Neân bieát, caùc thieän nam an truï Ñaïi
thöøa naøy môùi höôùng tôùi Ñaïi thöøa neân ít kính tin, öa thích ñoái vôùi
phaùp Ñaïi thöøa. Vì chöa coù khaû naêng bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu
taäp, tö duy, vì ngöôøi thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa, neáu khoâng
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi khaùc thuyeát
giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Hoaëc khoâng theå ñem Baùt-nhaõ
saâu xa cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng giaùo hoùa höõu tình, thì caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy chaúng
ñöôïc söï hoä nieäm cuûa Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña noùi roäng
cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy
khoâng theå tuøy thuaän tu haønh Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña,
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Do nguyeân nhaân naøy neân rôi
vaøo haøng Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì caùc thieän nam
an truï Ñaïi thöøa naøy khoâng theå bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö
duy vì ngöôøi khaùc thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng khoâng
theå ñem Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng nhieáp thoï höõu tình. Khoâng theå tuøy thuaän tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Khoâng ñöôïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng hoä nieäm. Do ñoù neân rôi
vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc. Thieän Hieän neân bieát, nhö ñi
giöõa bieån caû maø thuyeàn bò vôõ, neáu nhöõng ngöôøi treân thuyeàn khoâng
níu laáy caây, hoaëc phao noåi, taám vaùn, töû thi laøm choã nöông töïa thì
nhaát ñònh nhöõng ngöôøi aáy seõ cheát chìm, chaúng ñeán bôø ñöôïc. Neáu vin
laáy ñoà vaät baèng goã, phao noåi, taám vaùn, töû thi laøm choã nöông töïa. Neân
bieát, haïng ngöôøi naøy chaéc chaén chaúng cheát chìm, ñöôïc an oån vaøo ñeán
bôø, khoâng toån khoâng haïi, höôûng ñöôïc nhieàu khoaùi laïc. Cuõng vaäy
Thieän Hieän, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa tuy thaønh töïu phaàn nhoû söï
kính tin, öa thích Ñaïi thöøa, neáu chaúng bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö
duy, tu taäp, vì ngöôøi maø thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
noùi roäng cho ñeán kinh ñieån töông öng trí Nhaát thieát töôùng laøm choã
nöông töïa, phaûi bieát caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy seõ bò thoaùi
thaát giöõa ñöôøng, khoâng chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, lui vaøo
haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc. Neáu caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa
naøy thaønh töïu troïn veïn söï kính tin öa thích Ñaïi thöøa, laïi hay bieân
cheùp thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, vì ngöôøi maø thuyeát giaûng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa noùi roäng cho ñeán laáy kinh ñieån töông öng trí
Nhaát thieát töôùng laøm choã nöông töïa, phaûi bieát chaéc chaén caùc thieän
nam an truï Ñaïi thöøa naøy khoâng bò rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc
Ñoäc giaùc ôû giöõa ñöôøng, chaéc chaén chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö ngöôøi muoán qua ñoàng hoang hieåm aùc.
Neáu khoâng chuaån bò löông thöïc vaø khí cuï thì khoâng theå ñeán ñöôïc nôi
an laïc, ôû giöõa ñöôøng gaëp nguy hieåm maát maïng. Cuõng vaäy Thieän
Hieän, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neáu caùc thieän nam an truï Ñaïi
thöøa naøy coù loøng tin, coù an nhaãn, coù taâm thanh tònh, coù yù thích thuø
thaéng, coù söï ham muoán, coù thaéng giaûi, coù xaû, coù tinh taán. Neáu khoâng
nhieáp thoï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng. Phaûi bieát caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy seõ thoaùi thaát
giöõa ñöôøng, khoâng chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, lui vaøo haøng
Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc. Thieän Hieän neân bieát, nhö ngöôøi muoán
vöôït qua ñoàng hoang nguy hieåm, neáu bieát chuaån bò löông thöïc vaø khí
www.daitangkinh.org
cuï thì chaéc chaén seõ ñeán ñöôïc nôi an toaøn, giöõa ñöôøng khoâng gaëp
nguy hieåm maát maïng. Cuõng vaäy Thieän Hieän, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, neáu caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa ñaõ coù loøng tin, coù nhaãn, coù
taâm thanh tònh, coù yù thích thuø thaéng, coù söï ham muoán, coù thaéng giaûi,
coù xaû, coù tinh taán. Laïi thöôøng hoä trì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Phaûi bieát, caùc thieän nam an truï Ñaïi
thöøa naøy seõ khoâng bò thoaùi thaát giöõa ñöôøng, vöôït qua ñòa vò Thanh
vaên vaø baäc Ñoäc giaùc, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö coù thieän nam hoaëc thieän nöõ mang bình
baèng ñaát chöa nung ñeán soâng, hoaëc ao, hoaëc gieáng, hoaëc suoái, hoaëc
raûnh laáy nöôùc, phaûi bieát bình naøy seõ raõ naùt. Vì sao? Vì bình naøy chöa
nung chín, khoâng theå chöùa nöôùc ñöôïc, roát cuoäc cuõng trôû veà vôùi ñaát.
Cuõng vaäy Thieän Hieän, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neáu thieän
nam truï Ñaïi thöøa coù loøng tin, coù nhaãn, coù taâm thanh tònh, coù yù thích
thuø thaéng, coù söï ham muoán, coù thaéng giaûi, coù xaû, coù tinh taán, maø
khoâng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, neân bieát thieän nam an truï Ñaïi
thöøa naøy seõ thoaùi thaát giöõa ñöôøng, khoâng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, laïi lui vaøo haøng Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc. Thieän Hieän neân
bieát, nhö coù ngöôøi nam hoaëc ngöôøi nöõ caàm bình ñaõ nung chín ñeán
soâng, hoaëc ao, hoaëc gieáng, hoaëc suoái, hoaëc khe laáy nöôùc phaûi bieát
bình naøy chaéc chaén khoâng bò naùt raõ. Vì sao? Vì bình naøy ñaõ nung
chín coù theå chöùa ñöïng nöôùc laâu beàn. Cuõng vaäy Thieän Hieän, neáu caùc
thieän nam truï Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaãn, coù taâm thanh tònh, coù yù thích
thuø thaéng, coù söï ham muoán, coù thaéng giaûi, coù xaû, coù tinh taán ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Laïi thöôøng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng.
Phaûi bieát, Thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy thöôøng ñöôïc chö Phaät vaø
Boà-taùt naâng ñôõ, hoä nieäm, chaéc chaén khoâng bò thoaùi thaát giöõa ñöôøng
maø coøn vöôït qua ñòa vò Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc, ñeå ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau chöùng quaû vò
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi buoân khoâng coù trí thoâng minh,
ôû treân bôø, thuyeàn chöa söûa xong, beøn mang haøng hoùa chaát ñaày thuyeàn,
ñaåy thuyeàn xuoáng nöôùc, voäi vaõ khôûi haønh. Phaûi bieát, thuyeàn ñoù seõ hö
chìm giöõa doøng. Ngöôøi, thuyeàn vaø haøng hoùa moãi thöù moãi nôi. Ngöôøi
buoân khoâng trí khoân naøy cheát maát thaân maïng, hao toán cuûa caûi. Cuõng
vaäy Thieän Hieän, neáu coù thieän nam truï Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaãn, coù taâm
thanh tònh, coù vui thaéng giaûi, coù söï ham muoán, coù thaéng giaûi, coù xaû, coù
tinh taán ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhöng chaúng hoä trì phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng. Phaûi bieát, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa nhö theá seõ thoaùi
thaát giöõa ñöôøng, cheát maát thaân maïng, hao maát cuûa caûi. Cheát thaân
maïng laø rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc. Maát cuûa caûi laø maát quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Thieän Hieän neân bieát, nhö coù ngöôøi buoân coù trí
khoân, tröôùc heát lo söûa chöõa thuyeàn, beø khi treân caïn roài ñaåy xuoáng
nöôùc, xeùt thaáy khoâng loã thuûng, môùi chaát haøng hoùa leân thuyeàn maø xuaát
haønh. Phaûi bieát thuyeàn naøy chaéc chaén khoâng hö chìm. Ngöôøi vaø vaät an
oån, ñeán nôi ñeán choán. Nhö vaäy Thieän Hieän, neáu caùc thieän nam an truï
Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaãn, coù taâm thanh tònh, coù yù thích thuø thaéng, coù söï
ham muoán, coù thaéng giaûi, coù xaû, coù tinh taán ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, laïi thöôøng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Phaûi bieát caùc thieän
nam an truï Ñaïi thöøa nhö theá thöôøng ñöôïc chö Phaät vaø Boà-taùt naâng ñôõ
hoä nieäm, giöõa ñöôøng khoâng thaát baïi, vöôït qua baäc Thanh vaên vaø Ñoäc
giaùc, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau
Laïi nöõa Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi moät traêm hai möôi tuoåi, giaø
nua luïm cuïm laïi theâm nhieàu beänh nhö beänh gioù, beänh noùng, beänh
ñaøm, hoaëc nhieàu loaïi beänh khaùc xen taïp. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi giaø
beänh naøy coù theå töï daäy khoûi giöôøng chaêng?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, giaû söû ngöôøi naøy coù ngöôøi dìu ñôõ ñöùng daäy cuõng
khoâng ñuû söùc ñi ñöôïc moät caâu-loâ-xaù hoaëc hai caâu-loâ-xaù, ba caâu-loâ-
xaù. Vì sao? Vì quaù giaø laïi laém beänh. Cuõng vaäy Thieän Hieän, caùc thieän
nam truï Ñaïi thöøa tuy coù tín, coù nhaãn, coù taâm thanh tònh, coù yù thích
thuø thaéng, coù söï ham muoán, coù thaéng giaûi, coù xaû, coù tinh taán ñoái vôùi
www.daitangkinh.org
quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhöng neáu khoâng hoä trì phöông tieän thieän
xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì phaûi bieát caùc thieän nam an
truï Ñaïi thöøa naøy seõ thoaùi thaát giöõa ñöôøng, chaúng chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, laïi lui vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì
khoâng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng neân chö Phaät vaø Boà-taùt khoâng
hoä nieäm. Thieän Hieän neân bieát, ví nhö coù ngöôøi moät traêm hai möôi
tuoåi giaø nua luïm cuïm, laïi theâm nhieàu beänh nhö beänh gioù, beänh nhieät,
beänh ñaøm vaø caùc beänh khaùc xen taïp. Töø giöôøng, ngöôøi giaø beänh naøy
muoán daäy vaø ñeán choã khaùc maø khoâng theå töï ñi ñöôïc. Coù hai ngöôøi
khoeû maïnh dìu hai beân, naâng töø töø ñôõ ngöôøi beänh ñöùng daäy, noùi vôùi
ngöôøi aáy: chaúng coù gì khoù caû, cuï muoán ñi ñaâu hai chuùng toâi seõ ñöa
ñeán nôi, chuùng toâi chaúng boû cuï ñaâu, chaéc chaén seõ tôùi ñöôïc choã aáy
moät caùch an oån, khoâng toån haïi gì. Cuõng vaäy Thieän Hieän, coù thieän
nam truï Ñaïi thöøa, neáu coù loøng tin, coù nhaãn, coù taâm thanh tònh, coù yù
thích thuø thaéng, coù söï ham muoán, coù thaéng giaûi, coù xaû, coù tinh taán ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Laïi thöôøng hoä trì phöông tieän thieän xaûo
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng. Neân bieát, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa naøy chaéc chaén khoâng
thaát baïi giöõa ñöôøng, vöôït qua ñòa vò Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc, ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì thöôøng hoä trì phöông tieän thieän xaûo
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng neân ñöôïc chö Phaät vaø Boà-taùt cuøng nhau hoä nieäm.
Baáy giôø Thieän Hieän beøn baïch Phaät:
–Vì sao caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa do chaúng hoä trì phöông
tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng neân rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc khoâng
chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, laønh thay, laønh thay! Nay oâng ñaõ hoûi Nhö Lai yeáu
nghóa naøy thì haõy laéng nghe kyõ, Ta seõ vì oâng maø noùi: “Coù caùc thieän
nam truï Ñaïi thöøa, ngay töø luùc môùi phaùt taâm ñaõ chaáp ngaõ vaø ngaõ sôû
trong khi tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khi tu Boá thí,
caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy nghó: “Ta thöôøng haønh thí, ta thí vaät
naøy, ngöôøi kia nhaän vaät cuûa ta thí.” Khi tu Tònh giôùi nghó nhö vaày: “Ta
thöôøng trì giôùi, ta trì giôùi naøy. Ta ñuû giôùi naøy.” Khi tu An nhaãn, laïi
nghó nhö vaày: “Ta thöôøng tu nhaãn. Ta nhaãn vôùi ñoái töôïng. Ta ñaày ñuû
nhaãn naøy.” Khi tu Tinh taán, nghó nhö vaày: “Ta thöôøng tinh taán. Ta vì
söï tinh taán naøy. Ta ñaày ñuû söï tinh taán naøy.” Khi tu Tónh löï, nghó nhö
vaày: “Ta thöôøng tu ñònh. Ta vì söï tu ñònh naøy. Ta ñaày ñuû ñònh naøy.”
Khi tu Baùt-nhaõ, khôûi leân yù nghó: “Ta thöôøng tu tueä, ta vì söï tu tueä naøy,
ta ñaày ñuû tueä naøy.”
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi tu Boá thí, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa
naøy chaáp coù boá thí ñaây, chaáp do boá thí naøy, chaáp boá thí laø ngaõ sôû. Khi
tu Tònh giôùi, chaáp coù tònh giôùi ñaây, chaáp do tònh giôùi naøy, chaáp tònh
giôùi laø ngaõ sôû. Khi tu An nhaãn, chaáp coù an nhaãn ñaây, chaáp do an nhaãn
naøy, chaáp an nhaãn laø ngaõ sôû. Khi tu Tinh taán, chaáp coù tinh taán ñaây,
chaáp do tinh taán naøy, chaáp tinh taán laø ngaõ sôû. Khi tu Tónh löï, chaáp coù
tónh löï ñaây, chaáp do tónh löï naøy, chaáp tónh löï laø ngaõ sôû. Khi tu Baùt-nhaõ,
chaáp coù Baùt-nhaõ ñaây, chaáp do Baùt-nhaõ naøy, chaáp Baùt-nhaõ laø ngaõ sôû.
Söï chaáp ngaõ vaø ngaõ sôû thöôøng theo ñuoåi caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa
naøy neân duø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña taâm vaãn taêng
tröôûng sinh töû, khoâng theå giaûi thoaùt caùc khoå cuûa sinh töû... Vì sao? Vì
trong saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... khoâng coù söï phaân bieät naøo
ñaùng ñeå khôûi leân chaáp tröôùc nhö vaäy. Vì sao? Vì xa lìa beân naøy beân
kia laø töôùng cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí...
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy khoâng bieát
töôùng beân naøy beân kia neân khoâng theå hoä trì Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn,
Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng. Do yeáu toá naøy neân caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy thoaùi
lui vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc, chaúng chöùng ñöôïc quaû vò
–Vì sao khoâng coù phöông tieän thieän xaûo thì duø tu haønh saùu phaùp
Ba-la-maät-ña maø caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa vaãn rôi vaøo haøng Thanh
vaên vaø baäc Ñoäc giaùc, chaúng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa khoâng coù phöông
tieän thieän xaûo töø luùc môùi phaùt taâm, neân khi tu Boá thí laïi nghó nhö vaày:
www.daitangkinh.org
“Ta naêng haønh boá thí, ta ñuû boá thí, ñaây laø boá thí.” Khi tu Tònh giôùi,
nghó nhö vaày: “Ta naêng trì giôùi, ta ñuû tònh giôùi, ñaây laø tònh giôùi.” Khi
tu An nhaãn, nghó nhö vaày: “Ta naêng tu nhaãn, ta ñuû an nhaãn, ñaây laø an
nhaãn.” Khi tu Tinh taán, nghó: “Ta naêng tinh taán, ta ñuû tinh taán, ñaây laø
tinh taán.” Khi tu Tónh löï, nghó nhö vaày: “Ta naêng tu ñònh, ta ñuû tónh löï,
ñaây laø tónh löï.” Khi tu Baùt-nhaõ nghó nhö vaày: “Ta naêng tu tueä, ta ñuû
Baùt-nhaõ, ñaây laø Baùt-nhaõ.”
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy, khi tu Boá
thí, chaáp coù söï boá thí ñaây, chaáp do söï boá thí naøy, chaáp boá thí laø ngaõ sôû
neân sinh buoâng lung kieâu maïn. Khi tu Tònh giôùi, chaáp coù tònh giôùi ñaây,
chaáp do tònh giôùi naøy, chaáp tònh giôùi laø ngaõ sôû maø sinh ra buoâng lung
kieâu maïn. Khi tu An nhaãn, chaáp coù an nhaãn ñaây, chaáp do an nhaãn naøy,
chaáp an nhaãn laø ngaõ sôû maø sinh buoâng lung kieâu ngaïo. Khi tu Tinh taán,
chaáp coù tinh taán ñaây, chaáp do tinh taán naøy, chaáp tinh taán laø ngaõ sôû roài
sinh buoâng lung kieâu ngaïo. Khi tu Tónh löï, chaáp coù tónh löï ñaây, chaáp
do tónh löï naøy, chaáp tónh löï laø ngaõ sôû roài sinh buoâng lung kieâu ngaïo.
Khi tu Baùt-nhaõ, chaáp coù Baùt-nhaõ ñaây, chaáp do Baùt-nhaõ naøy, chaáp Baùt-
nhaõ laø ngaõ sôû roài sinh buoâng lung kieâu ngaïo. Vì caùc thieän nam thöôøng
chaáp ngaõ vaø ngaõ sôû theo sau neân duø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña nhöng vaãn taêng tröôûng sinh töû, khoâng theå thoaùt khoûi caùc khoå
sinh... Vì sao? Vì trong saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... khoâng coù
söï phaân bieät nhö ñaây, cuõng chaúng phaân bieät nhö kia. Vì sao? Vì chaúng
phaûi ñeán beân naøy beân kia laø töôùng cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá
thí... Thieän Hieän neân bieát, vì caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy khoâng
bieát töôùng beân naøy beân kia neân khoâng theå hoä trì Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng. Do nguyeân nhaân naøy neân caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa
naøy rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc, chaúng chöùng ñöôïc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Nhö vaäy Thieän Hieän, do chaúng hoä trì Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa vaø caùc coâng ñöùc khaùc, cuõng chaúng hoä trì phöông tieän
thieän xaûo neân duø caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa haønh saùu phaùp Ba-la-
maät-ña maø vaãn rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc, chaúng chöùng
–Theá naøo laø caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa do thöôøng hoä trì phöông
tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng neân khoâng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc
laïi mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa lìa chaáp ngaõ vaø
ngaõ sôû töø luùc môùi phaùt taâm, tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Khi tu Boá thí, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa khoâng nghó nhö vaày: “Ta
naêng haønh boá thí, ta boá thí vaät naøy, ngöôøi kia nhaän ta boá thí.” Khi tu
Tònh giôùi, khoâng nghó: “Ta naêng trì giôùi, ta trì giôùi ñaây, ta ñuû giôùi
naøy.” Khi tu An nhaãn, chaúng nghó: “Ta naêng tu nhaãn, ta nhaãn vôùi
ngöôøi kia, ta ñuû nhaãn naøy.” Khi tu Tinh taán, chaúng nghó: “Ta naêng tinh
taán, ta vì söï tinh taán naøy, ta ñuû tinh taán ñaây.” Khi tu Tónh löï, chaúng
nghó: “Ta naêng tu ñònh, ta vì tu ñònh naøy, ta ñuû ñònh ñaây.” Khi tu Baùt-
nhaõ, chaúng nghó: “Ta naêng tu tueä, ta vì tu tueä ñaây, ta ñuû tueä naøy.”
thí, chaúng chaáp coù boá thí ñaây, chaúng chaáp do boá thí naøy, chaúng chaáp
boá thí laø ngaõ sôû. Khi tu Tònh giôùi chaúng chaáp coù tònh giôùi ñaây, chaúng
chaáp do tònh giôùi naøy, chaúng chaáp tònh giôùi laø ngaõ sôû. Khi tu An nhaãn,
chaúng chaáp coù an nhaãn ñaây, chaúng chaáp do an nhaãn naøy, chaúng chaáp
an nhaãn laø ngaõ sôû. Khi tu Tinh taán, chaúng chaáp coù tinh taán ñaây, chaúng
chaáp do tinh taán naøy, chaúng chaáp tinh taán laø ngaõ sôû. Khi tu Tónh löï,
chaúng chaáp coù tónh löï ñaây, chaúng chaáp do tónh löï naøy, chaúng chaáp tónh
löï laø ngaõ sôû. Khi tu Baùt-nhaõ, chaúng chaáp coù Baùt-nhaõ ñaây, chaúng chaáp
do Baùt-nhaõ naøy, chaúng chaáp Baùt-nhaõ laø ngaõ sôû. Vì caùc thieän nam truï
Ñaïi thöøa khoâng chaáp ngaõ vaø ngaõ sôû theo sau neân tu Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm giaûm bôùt sinh töû, mau giaûi thoaùt caùc khoå
sinh töû... Vì sao? Vì trong saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... khoâng
coù söï phaân bieät naøo ñaùng khôûi leân chaáp tröôùc nhö vaäy. Vì sao? Vì xa
lìa beân naøy beân kia laø töôùng cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí...
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy kheùo bieát töôùng
beân naøy beân kia, neân thöôøng hoä trì saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá
thí... noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Do nguyeân nhaân naøy neân
caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy khoâng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc
Ñoäc giaùc, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
www.daitangkinh.org
–Vì sao caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa coù phöông tieän thieän xaûo neân
tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña chaúng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc
Ñoäc giaùc, laïi mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Ñaïi thöøa coù phöông tieän
thieän xaûo töø luùc môùi phaùt taâm, neân khi tu Boá thí chaúng nghó: “Ta naêng
haønh thí, ta ñuû söï boá thí, ñaây laø boá thí.” Khi tu Tònh giôùi, chaúng nghó:
“Ta naêng trì giôùi, ta ñuû tònh giôùi, ñaây laø tònh giôùi.” Khi tu An nhaãn
chaúng nghó: “Ta naêng tu nhaãn, ta ñuû an nhaãn, ñaây laø an nhaãn.” Khi tu
Tinh taán, chaúng nghó: “Ta naêng tinh taán, ta ñuû tinh taán, ñaây laø tinh
taán.” Khi tu Tónh löï chaúng nghó: “Ta naêng tu ñònh, ta ñuû tónh löï, ñaây laø
tónh löï.” Khi tu Baùt-nhaõ, chaúng nghó: “Ta naêng tu tueä, ta ñuû Baùt-nhaõ,
ñaây laø Baùt-nhaõ.”
thí chaúng chaáp coù boá thí ñaây, chaúng chaáp do boá thí naøy, chaúng chaáp
boá thí laø ngaõ sôû neân chaúng sinh buoâng lung kieâu maïn. Khi tu Tònh
giôùi, chaúng chaáp coù tònh giôùi ñaây, chaúng chaáp do tònh giôùi naøy, chaúng
chaáp tònh giôùi laø ngaõ sôû neân chaúng sinh buoâng lung kieâu maïn. Khi tu
An nhaãn, chaúng chaáp coù an nhaãn ñaây, chaúng chaáp do an nhaãn naøy,
chaúng chaáp an nhaãn laø ngaõ sôû neân chaúng sinh buoâng lung kieâu maïn.
Khi tu Tinh taán, chaúng chaáp coù tinh taán ñaây, chaúng chaáp do tinh taán
naøy, chaúng chaáp tinh taán laø ngaõ sôû neân chaúng sinh buoâng lung kieâu
maïn. Khi tu Tónh löï, chaúng chaáp coù tónh löï ñaây, chaúng chaáp do tónh löï
naøy, chaúng chaáp tónh löï laø ngaõ sôû neân chaúng sinh buoâng lung kieâu
maïn. Khi tu Baùt-nhaõ, chaúng chaáp coù Baùt-nhaõ ñaây, chaúng chaáp do
Baùt-nhaõ naøy, chaúng chaáp Baùt-nhaõ laø ngaõ sôû neân chaúng sinh buoâng
lung kieâu maïn. Caùc thieän nam naøy khoâng ñeo theo chaáp ngaõ, ngaõ sôû
neân khi tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñaõ giaûm bôùt sinh töû,
mau ñöôïc giaûi thoaùt caùc khoå sinh töû... Vì sao? Vì trong saùu phaùp Ba-
la-maät-ña nhö Boá thí... khoâng coù söï phaân bieät nhö ñaây, cuõng chaúng
nhö kia ñaõ phaân bieät. Vì sao? Vì ñaït ñeán beân naøy, beân kia chaúng phaûi
laø töôùng cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí...
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy kheùo bieát
töôùng beân naøy beân kia, neân hoä trì saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí...
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Do nhaân duyeân naøy caùc thieän
nam truï Ñaïi thöøa naøy chaúng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc,
Nhö vaäy Thieän Hieän, caùc thieän nam an truï Ñaïi thöøa nhôø thöôøng
hoä trì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø caùc coâng ñöùc khaùc, cuõng thöôøng
hoä trì phöông tieän thieän xaûo khi tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña neân
chaúng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc, mau chöùng quaû vò
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 512
Phaåm 18: THIEÄN HÖÕU

–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa laøm sao hoïc
ñöôïc Baùt-nhaõ, Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-
ña?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa muoán hoïc Baùt-
nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, tröôùc heát phaûi gaàn guõi, phuïng söï
cuùng döôøng baäc thieän höõu chaân tònh, kheùo thuyeát giaûng, phaân bieät Baùt-
nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Nghóa laø khi thuyeát kinh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa neân khuyeân raên, daïy baûo haøng Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi
thöøa raèng: Haõy ñeán ñaây, thieän nam! OÂng neân sieâng naêng tu Boá thí,
Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khi sieâng
tu, oâng neân duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, cuøng caùc höõu tình bình
ñaúng ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. OÂng chôù duøng saéc
uaån cho ñeán thöùc uaån maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng
duøng nhaõn xöù cho ñeán yù xöù maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; ñöøng
duøng saéc xöù cho ñeán phaùp xöù maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät;
ñöøng duøng nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, cuõng ñöøng duøng saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät; ñöøng duøng nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi maø thuû ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng ñöøng duøng nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc maø
thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; ñöøng duøng caùc thoï do nhaõn xuùc laøm
duyeân sinh ra, cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra maø thuû ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng ñòa giôùi, cho ñeán thöùc giôùi
maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; ñöøng duøng nhaân duyeân cho ñeán
taêng thöôïng duyeân maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; ñöøng duøng voâ
minh cho ñeán laõo töû maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng
duøng Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø thuû ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng phaùp khoâng beân trong cho
ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät; cuõng ñöøng duøng chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn
giôùi maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng Thaùnh ñeá
khoå, taäp, dieät, ñaïo maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng
duøng boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät; ñöøng duøng boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc
maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng taùm Giaûi thoaùt,
taùm Thaéng xöù, chín Ñònh thöù ñeä, möôøi Bieán xöù maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; ñöøng duøng baäc Tònh
quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng
ñöøng duøng baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät; ñöøng duøng taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng naêm
loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät;
cuõng ñöøng duøng möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng ba möôi
hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät;
cuõng ñöøng duøng phaùp khoâng queân maát haèng truï xaû maø thuû ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà
maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng taát caû haïnh cuûa
Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät maø thuû ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät; cuõng ñöøng duøng trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng maø thuû ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Thieän nam,
neáu khoâng chaáp giöõ saéc lieàn ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cho ñeán
khoâng chaáp giöõ trí Nhaát thieát töôùng lieàn ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän nam, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, oâng chôù tham ñaém
saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Vì
saéc cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng chaúng ñaùng ñeå tham ñaém. Vì sao?
Thieän nam, vì taát caû phaùp töï taùnh laø khoâng.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt thöôøng laøm vieäc khoù laøm. ÔÛ trong taát caû phaùp
www.daitangkinh.org
töï töôùng laø khoâng maø mong caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, muoán chöùng
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc Ñaïi Boà-taùt thöôøng laøm
vieäc khoù. ÔÛ trong taát caû phaùp töï töôùng laø khoâng maø mong caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Thieän Hieän
neân bieát, tuy caùc Ñaïi Boà-taùt bieát caùc phaùp ñeàu nhö vieäc huyeãn hoùa noùi
roäng cho ñeán nhö thaønh Taàm höông töï töôùng ñeàu laø khoâng, nhöng vì
theá gian ñöôïc nghóa lôïi, neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì
muoán cho theá gian ñöôïc lôïi ích, neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Vì muoán cho theá gian ñöôïc an laïc, neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Vì muoán cöùu vôùt theá gian neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Vì laøm cho theá gian quay veà nöông töïa neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Vì laøm choã cö truù cho theá gian, neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Vì muoán chæ con ñöôøng cöùu caùnh cho theá gian, neân höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì muoán laøm hoøn ñaûo cho theá gian, neân
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì muoán laøm maët trôøi maët traêng cho
theá gian, neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì muoán laøm ñeøn
ñuoác cho theá gian, neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì muoán
laøm ngöôøi daãn ñöôøng cho theá gian, neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Vì muoán laøm töôùng soaùi cho theá gian, neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Vì muoán laøm nôi cho theá gian höôùng ñeán, neân höôùng tôùi
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán cho theá gian ñöôïc nghóa lôïi neân
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì muoán
giaûi thoaùt caùc vieäc khoå naõo cho taát caû caùc höõu tình neân tu haønh Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi
Boà-taùt vì muoán cho theá gian ñöôïc nghóa lôïi neân höôùng ñeán quaû vò
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán cho theá gian ñöôïc lôïi ích neân
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì muoán
cöùu vôùt caùc höõu tình ñang run sôï trong naêm ñöôøng ñöôïc an oån nôi bôø
Nieát-baøn khoâng coøn sôï haõi kia neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán cho theá gian, ñöôïc lôïi ích neân höôùng tôùi quaû
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán theá gian ñöôïc an laïc neân höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì cöùu vôùt höõu
tình khoå ñau saàu naõo ñaët leân bôø Nieát-baøn an oån kia neân höôùng tôùi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán theá gian ñöôïc an laïc
neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán cöùu vôùt theá gian neân höôùng tôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt thaáy caùc höõu tình ñoïa
trong ba ñöôøng aùc, vì muoán cöùu vôùt vaø khieán hoï tu nghieäp laønh laàn laàn
nöông vaøo ba thöøa maø ñi ñeán xuaát ly, neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán cöùu vôùt caùc theá gian neân höôùng ñeán
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm choã quay veà nöông töïa cho theá
gian neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt
vì khieán cho taát caû höõu tình ñang bò caùc khoå sinh, giaø, beänh, cheát saàu
than buoàn lo böùc baùch, mau ñöôïc giaûi thoaùt caùc khoå sinh... an truï caûnh
giôùi Nieát-baøn voâ dö neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi
Boà-taùt vì laøm choã quay veà nöông töïa cho theá gian neân höôùng ñeán quaû
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm choã cö truù cho theá gian neân höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt muoán vì höõu tình
noùi taát caû phaùp ñeàu chaúng hoøa hôïp neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm choã ôû cho theá gian neân höôùng ñeán quaû vò
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø taát caû phaùp ñeàu chaúng hoøa hôïp?
–Caùc saéc chaúng hoøa hôïp töùc saéc chaúng leä thuoäc nhau. Neáu saéc
chaúng leä thuoäc nhau töùc saéc khoâng sinh. Neáu saéc khoâng sinh töùc saéc
khoâng dieät. Neáu saéc khoâng dieät töùc saéc chaúng hoøa hôïp. Thoï, töôûng,
haønh, thöùc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng cuõng ñeàu nhö vaäy.
Caùc Ñaïi Boà-taùt muoán vì höõu tình noùi taát caû phaùp ñeàu coù söï khoâng hoøa
hôïp naøy, neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt muoán chæ con ñöôøng cöùu caùnh cho theá
gian neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, muoán vì höõu tình thuyeát phaùp nhö
www.daitangkinh.org
vaày: saéc ôû bôø kia töùc chaúng phaûi laø saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc, ôû bôø
kia töùc chaúng phaûi laø thoï , töôû n g, haø n h, thöù c , noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát ôû bôø kia töùc chaúng phaûi laø trí Nhaát thieát. Trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng ôû bôø kia töùc chaúng phaûi laø trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng. Thieän Hieän neân bieát, nhö töôùng cuûa taát caû saéc... ôû bôø kia
thì taát caû phaùp cuõng vaäy.
–Neáu taát caû phaùp ñeàu nhö saéc... laø töôùng cuûa bôø kia, thì taïi sao
ñoái vôùi taát caû phaùp, Ñaïi Boà-taùt coøn phaûi chöùng Ñaúng chaùnh giaùc ñeå
laøm gì? Vì sao? Vì chaúng phaûi trong saéc ôû bôø kia coù söï phaân bieät nhö
vaày: Nghóa laø ñaây laø saéc, ñaây laø thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Chaúng phaûi trong thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ôû bôø kia coù phaân bieät nhö vaày: Nghóa
laø ñaây laø saéc, ñaây laø thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Chaúng phaûi trong saéc ôû bôø
kia coù söï phaân bieät nhö vaày: Nghóa laø ñaây laø saéc, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng. Nhö vaäy cho ñeán chaúng phaûi trong trí Nhaát thieát
töôùng ôû bôø kia coù phaân bieät nhö vaày: Nghóa laø ñaây laø saéc, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Vì taát caû phaùp baûn taùnh laø khoâng. Thieän Hieän
neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt coù theå laøm vieäc khoù laøm. Nghóa laø tuy quaùn
töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu vaéng laëng, saâu xa, maàu nhieäm maø taâm
chaúng chìm maát, laïi nghó: Ta ñoái vôùi phaùp naøy ñaõ chöùng Ñaúng giaùc
roài, ñaõ chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì caùc höõu tình tuyeân noùi
khai thò phaùp vaéng laëng saâu maàu aáy. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt muoán chæ ñöôøng
cöùu caùnh cho theá gian neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt laøm hoøn ñaûo cho theá gian neân höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, thí nhö giöõa bieån, soâng, hoà, lôùn
hoaëc nhoû coù khoaûng ñaát cao noåi leân coù theå ôû ñöôïc, coù nöôùc xung
quanh, goïi laø hoøn ñaûo.
Cuõng vaäy Thieän Hieän, saéc cho ñeán thöùc ñoaïn döùt giai ñoaïn tröôùc
vaø sau, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñeàu ñoaïn döùt giai ñoaïn
tröôùc vaø sau. Do giai ñoaïn tröôùc giai ñoaïn sau naøy ñoaïn döùt neân taát caû
phaùp ñeàu döùt. Giai ñoaïn tröôùc giai ñoaïn sau cuûa taát caû phaùp ñeàu döùt
töùc laø nhö thaät vaéng laëng nhieäm maàu, nghóa laø Nieát-baøn khoâng, voâ sôû
ñaéc, ñaïo ñoaïn, aùi taän, voâ dö taïp nhieãm vónh dieät, cöùu caùnh. Thieän
Hieän, Ñaïi Boà-taùt caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät muoán vì höõu tình
giaûng noùi khai thò caùc phaùp naøy ñaõ ñoaïn döùt giai ñoaïn tröôùc vaø sau laø
nhö thaät vaéng laëng saâu xa nhieäm maàu. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt laøm hoøn ñaûo
cho theá gian neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt laøm maët trôøi maët traêng cho theá gian neân
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì phaù voû
voâ minh trong ñeâm daøi töø laâu ñaõ che khuaát höõu tình nhieàu lôùp toái taêm,
vì muoán trò beänh maét voâ tri cho loaøi höõu tình laøm cho hoï saùng suoát, vì
chieáu saùng cho taát caû höõu tình ngu toái neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm maët trôøi maët traêng cho theá gian neân
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm ñeøn ñuoác cho theá gian neân höôùng
tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt muoán vì höõu tình
giaûng noùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña vaø kinh ñieån nghóa lyù chaân thaät töông
öng boán Nhieáp söï, phöông tieän daïy baûo laøm cho hoï sieâng naêng tu hoïc,
dieät tröø caùc loaïi voâ minh ñen toái neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm ñeøn ñuoác cho theá gian neân höôùng tôùi quaû
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm ngöôøi daãn ñöôøng cho theá gian neân
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt muoán
laøm cho nhöõng höõu tình ñi theo taø ñaïo phaûi xa lìa boán choã khoâng neân
ñi vaø chæ cho hoï con ñöôøng duy nhaát ñeå quay veà neûo chaùnh, vì laøm
cho keû taïp nhieãm ñöôïc thanh tònh, keû saàu naõo ñöôïc phaán khôûi, keû
buoàn khoå ñöôïc vui möøng, keû phi lyù ñöôïc ñuùng lyù, keû löu chuyeån
ñöôïc hoaøn dieät neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-
taùt vì laøm ngöôøi daãn ñöôøng cho theá gian neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm töôùng soaùi cho theá gian neân höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt mong caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät muoán vì höõu tình giaûng giaûi chæ baøy saéc khoâng sinh,
khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh; thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng
sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh. Roäng noùi cho ñeán trí Nhaát
thieát khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh; trí Ñaïo töôùng,
www.daitangkinh.org
trí Nhaát thieát töôùng khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh.
Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm töôùng soaùi cho theá gian neân höôùng tôùi quaû vò
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm choã cho theá gian höôùng ñeán
neân höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt mong
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät muoán vì höõu tình giaûng giaûi chæ baøy saéc
neân laáy hö khoâng laøm choã tôùi; thoï, töôûng, haønh, thöùc laáy hö khoâng laøm
choã tôùi. Roäng noùi cho ñeán trí Nhaát thieát laáy hö khoâng laøm choã tôùi; trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng laáy hö khoâng laøm choã tôùi. Vì taát caû
phaùp ñeàu nhö hö khoâng, khoâng thaät coù neân Ñaïi Boà-taùt muoán vì höõu
tình giaûng giaûi chæ baøy saéc chaúng phaûi tôùi, chaúng phaûi chaúng tôùi. Vì
sao? Vì taùnh cuûa saéc laø khoâng. Trong khoâng, khoâng coù tôùi, khoâng coù
chaúng tôùi. Thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi tôùi, chaúng phaûi chaúng tôùi.
Vì sao? Vì taùnh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc laø khoâng. Trong khoâng,
khoâng coù tôùi, khoâng coù chaúng tôùi, roäng noùi cho ñeán trí Nhaát thieát,
chaúng phaûi tôùi, chaúng phaûi chaúng tôùi. Vì sao? Vì taùnh cuûa trí Nhaát thieát
laø khoâng. Trong khoâng, khoâng coù tôùi, khoâng coù chaúng tôùi. Trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng chaúng phaûi tôùi chaúng phaûi chaúng tôùi. Vì
sao? Vì taùnh cuûa trí Ñaïo töôùng vaø trí Nhaát thieát töôùng laø khoâng. Trong
khoâng khoâng coù tôùi, khoâng coù chaúng tôùi. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì laøm choã
cho theá gian höôùng tôùi neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Vì sao vaäy? Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng, voâ töôùng, voâ
nguyeän laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì
sao? Vì trong khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, ñích vaø chaúng phaûi ñích
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng khôûi, khoâng taùc laøm
ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì trong
khoâng khôûi, khoâng taùc, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng sinh, khoâng dieät laøm
ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì
trong khoâng sinh, khoâng dieät, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng nhieãm, khoâng tònh laøm
khoâng nhieãm, khoâng tònh, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng thaät coù laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì trong khoâng thaät
coù, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy nhö giaác moäng cho ñeán nhö
thaønh Taàm höông laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích
naøy. Vì sao? Vì trong giaác moäng cho ñeán thaønh Taàm höông, ñích vaø
chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy voâ löôïng, voâ bieân laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì trong voâ
löôïng, voâ bieân, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy chaúng cho, chaúng laáy laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì trong choã
chaúng cho chaúng laáy aáy, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy chaúng naâng leân, chaúng haï
xuoáng laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì
sao? Vì trong söï chaúng naâng leân, chaúng haï xuoáng, ñích vaø chaúng
phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng ñeán, khoâng ñi laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït qua ñích naøy. Vì sao? Vì trong khoâng
ñeán, khoâng ñi, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taêng, khoâng giaûm laøm
khoâng taêng, khoâng giaûm, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng vaøo, khoâng ra laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì trong
khoâng vaøo, khoâng ra, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng nhoùm hoïp, khoâng tan raõ
laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì
trong khoâng nhoùm hoïp, khoâng tan raõ, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng hôïp, khoâng tan laøm
khoâng hôïp, khoâng tan, ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy ngaõ cho ñeán caùi thaáy laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì ngaõ cho ñeán
caùi thaáy coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø
chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng ngaõ cho ñeán khoâng caùi
thaáy laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao?
Khoâng ngaõ cho ñeán khoâng caùi thaáy coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì
trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy thöôøng, laïc, ngaõ, tònh laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Thöôøng, laïc,
ngaõ, tònh coøn roát raùo khoâng thaät coù huoáng chi trong aáy laïi coù ñích vaø
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy voâ thöôøng, khoå, voâ ngaõ, baát tònh
laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Voâ
thöôøng, khoå, voâ ngaõ, baát tònh coøn roát raùo khoâng thaät coù huoáng chi trong
aáy coøn coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy vieäc tham, saân, si laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vieäc tham, saân, si
coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi
ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy vieäc kieán sôû taùc laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vieäc kieán sôû taùc coøn
roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong ñoù laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích
ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn giôùi laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi
ñích naøy. Vì sao? Chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn coøn
roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong ñoù laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích
ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy voâ ñoäng laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-
taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Taùnh khoâng ñoäng coøn roát
raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå
naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy naêm uaån laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-
taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Saéc cho ñeán thöùc coøn roát raùo
khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu xöù beân trong laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Nhaõn xöù cho ñeán yù
xöù coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong ñoù laïi coù ñích vaø chaúng
phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu xöù beân ngoaøi laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì saéc xöù cho ñeán
phaùp xöù coøn roát raùo Khoâng thaät coù, huoáng gì trong ñoù laïi coù ñích vaø
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu giôùi beân trong laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Nhaõn giôùi cho ñeán yù
giôùi coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy maø coù ñích vaø chaúng
phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu giôùi beân ngoaøi laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Saéc giôùi cho
ñeán phaùp giôùi coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy maø coù ñích
vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu thöùc giôùi laøm ñích. Vì sao?
Nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì
trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu xuùc laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-
taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc coøn
roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong ñoù maø coù ñích vaø chaúng phaûi
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu thoï laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt
khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân
sinh ra, cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra coøn roát raùo khoâng thaät
coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu giôùi laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-
taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi
www.daitangkinh.org
coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy boán duyeân laøm ñích. Caùc Ñaïi
Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Nhaân duyeân cho ñeán
taêng thöôïng duyeân coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù
ñích hay vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy möôøi hai phaàn duyeân khôûi laøm
ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? voâ minh
cho ñeán laõo töû coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy saùu phaùp Ba-la-maät-ña laøm
ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Boá thí ba-
la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coøn roát raùo khoâng thaät coù,
huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy möôøi saùu khoâng laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh coøn roát raùo khoâng thaät
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy boán Thaùnh ñeá laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät, ñaïo coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà
laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng
gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy.
Vì sao? Boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc coøn roát raùo khoâng
thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét
ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy taùm Giaûi thoaùt, taùm Thaéng xöù,
chín Ñònh thöù ñeä, möôøi Bieán xöù laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå
vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì taùm Giaûi thoaùt, taùm Thaéng xöù, chín
Ñònh thöù ñeä, möôøi Bieán xöù coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong
aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy ba phaùp moân giaûi thoaùt laøm
ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Ba phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän coøn roát raùo khoâng thaät
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy ba thöøa, möôøi ñòa laøm ñích. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Baäc Tònh quaùn cho
ñeán baäc Nhö Lai coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù
ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy möôøi ñòa cuûa Boà-taùt laøm ñích.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Baäc Cöïc hyû cho
ñeán baäc Phaùp vaân coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù
ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå sôû ñaéc.
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi
ñích naøy. Vì sao? Vì taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao?
Vì naêm loaïi maét saùu pheùp thaàn thoâng coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán ñieàu
khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng
laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Möôøi
löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng coøn roát raùo
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû
laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Ñaïi
Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy
laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy.
Vì sao? Ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp coøn roát raùo
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy phaùp khoâng queân maát, taùnh
luoân luoân xaû laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy.
Vì sao? Phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû coøn roát raùo khoâng
thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét
ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích
naøy. Vì sao? Trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng coøn roát
raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc
Boà-ñeà laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao?
Quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû
vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät laøm ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït
khoûi ñích naøy. Vì sao? Vì taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa Phaät coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi
coù ñích vaø chaúng phaûi ñích ñeå naém baét ñöôïc!
Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy Döï löu cho ñeán Nhö Lai laøm
ñích. Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå vöôït khoûi ñích naøy. Vì sao? Döï löu cho
ñeán Nhö Lai coøn roát raùo khoâng thaät coù, huoáng gì trong aáy laïi coù ñích
Cuõng vaäy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt vì laøm choã höôùng tôùi cho
theá gian neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, ai coù theå tin hieåu saâu
saéc?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, Ñaïi Boà-taùt naøo
phaùt yù mong caàu laâu daøi, tinh taán tu haønh, ñaõ töøng cuùng döôøng voâ
löôïng chö Phaät. ÔÛ choã chö Phaät ñaõ phaùt theä nguyeän roäng lôùn, gieo
troàng nhieàu caên laønh ñeàu ñaõ thaønh thuïc; ñöôïc voâ löôïng baïn laønh
naâng ñôõ hoä nieäm, thì môùi coù theå tin hieåu saâu saéc ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa naøy.
–Ñaïi Boà-taùt naøy duøng taùnh naøo, töôùng naøo, traïng naøo, maïo naøo
ñeå tin hieåu saâu xa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng taùnh ñieàu phuïc tham, saân, si
laøm taùnh. Duøng töôùng xa lìa tham, saân, si laøm töôùng. Duøng daùng xa
lìa tham, saân, si laøm traïng. Duøng dieän maïo xa lìa tham, saân, si laøm
maïo.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng taùnh ñieàu phuïc tham,
saân, si vaø khoâng tham, saân, si laøm taùnh. Duøng töôùng xa lìa tham, saân,
si vaø khoâng tham, saân, si laøm töôùng. Duøng daùng xa lìa tham, saân, si vaø
khoâng tham, saân, si laøm traïng. Duøng dieän maïo xa lìa tham, saân, si vaø
khoâng tham, saân, si laøm maïo.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu taùnh, töôùng,
traïng, maïo nhö theá, môùi coù theå tin hieåu saâu saéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa naøy.
–Neáu tin hieåu saâu saéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thì Ñaïi
Boà-taùt seõ ñaït tôùi ñích naøo?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy seõ ñaït tôùi trí Nhaát thieát trí.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt ñaït tôùi trí Nhaát thieát trí thì vò aáy thöôøng laøm choã
cho caùc höõu tình quay veà ö?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa naøy, neáu Ñaïi Boà-taùt tin hieåu saâu xa thì ñaït tôùi trí Nhaát thieát
trí. Neáu ñaït tôùi trí Nhaát thieát trí thì coù theå laøm choã quay veà cho caùc
höõu tình.
–Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng laøm vieäc khoù laøm, ñoù laø maëc aùo giaùp,
ñoäi muõ kieân coá nhö vaäy vaø noùi: Ta seõ ñoä thoaùt taát caû höõu tình, khieán
hoï chöùng ñöôïc Nieát-baøn cöùu caùnh. Maëc duø laøm vieäc ñoä thoaùt höõu tình
www.daitangkinh.org
nhö vaäy nhöng hoaøn toaøn khoâng thaáy coù höõu tình ñeå ñoä.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö ñieàu oâng noùi! Laïi
nöõa Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ maëc aùo, ñoäi muõ khoâng theä nguyeän
thuoäc saéc cho ñeán thöùc. Vì sao? Saéc cho ñeán thöùc ñeàu roát raùo khoâng
thaät coù, chaúng phaûi laø Boà-taùt, chaúng phaûi laø aùo muõ neân noùi aùo muõ kia
khoâng thuoäc saéc ñeán thöùc. Nhö vaäy cho ñeán Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ maëc aùo
giaùp, ñoäi muõ khoâng thuoäc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng. Vì sao? Trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñeàu
roát raùo sôû höõu, chaúng phaûi laø Boà-taùt, chaúng phaûi laø aùo muõ neân noùi aùo
muõ aáy khoâng thuoäc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ maëc aùo ñoäi muõ khoâng thuoäc ngaõ cho ñeán caùi thaáy.
Vì sao? Ngaõ cho ñeán caùi thaáy ñeàu roát raùo khoâng thaät coù, chaúng phaûi laø
Boà-taùt, chaúng phaûi laø aùo muõ neân noùi aùo muõ kia chaúng thuoäc ngaõ cho
ñeán caùi thaáy. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ maëc aùo ñoäi muõ khoâng thuoäc taát caû
phaùp. Vì sao? Taát caû phaùp ñeàu roát raùo khoâng thaät coù, chaúng phaûi laø
Boà-taùt, chaúng phaûi laø aùo muõ neân noùi aùo muõ kia khoâng thuoäc taát caû
phaùp. Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa nhö theá neân thöôøng maëc aùo ñoäi muõ beàn chaéc naøy vaø noùi: Ta seõ ñoä
taát caû höõu tình khieán hoï ñeàu chöùng Nieát-baøn cöùu caùnh.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå maëc aùo muõ beàn chaéc nhö theá, noùi raèng:
Ta seõ ñoä taát caû höõu tình, khieán hoï ñeàu chöùng Nieát-baøn chaúng rôi vaøo
haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc. Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng vui theo,
khoâng ñeå rôi vaøo haøng Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì ñoái
vôùi höõu tình, Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng phaân chia giôùi haïn maø maëc giaùp
ñoäi muõ beàn chaéc.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, oâng döïa vaøo cô sôû naøo maø noùi: Neáu Ñaïi Boà-taùt
ñöôïc maëc aùo ñoäi muõ beàn chaéc nhö theá thì chaúng rôi vaøo haøng Thanh
vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc?
Khi aáy, Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng phaûi vì ñoä thoaùt moät ít
höõu tình maø maëc aùo muõ beàn chaéc nhö theá, cuõng chaúng phaûi vì mong
caàu moät ít trí maø maëc aùo muõ beàn chaéc nhö theá. Vì sao? Ñaïi Boà-taùt naøy
vì cöùu ñoä khaép taát caû höõu tình, khieán hoï vaøo Nieát-baøn, maø maëc aùo muõ
beàn chaéc nhö theá, chæ vì caàu ñöôïc trí Nhaát thieát trí maø maëc aùo muõ beàn
chaéc nhö theá. Do nguyeân nhaân naøy chaúng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø
baäc Ñoäc giaùc.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Ñaïi
Boà-taùt naøy vì cöùu vôùt taát caû höõu tình khieán hoï vaøo Nieát-baøn, chæ vì caàu
ñöôïc trí Nhaát thieát trí maø maëc aùo muõ beàn chaéc nhö vaäy. Do nguyeân
nhaân naøy chaúng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc.
–Nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát laø saâu xa, khoâng ngöôøi
tu, khoâng phaùp ñeå tu, cuõng khoâng choã ñeå tu, cuõng khoâng phaûi do ñaây
maø ñöôïc tu taäp. Vì sao? Chaúng phaûi trong yù nghóa saâu xa cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy laïi coù moät chuùt phaùp thaät naøo ñeå goïi laø ngöôøi
tu vaø phaùp ñeå tu hoaëc choã tu taäp hoaëc do ñaây môùi tu. Baïch Theá Toân,
nhö tu hö khoâng laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoaëc tu taát caû phaùp laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoaëc tu phaùp khoâng thaät laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, hoaëc tu khoâng thaät coù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoaëc tu
khoâng hoä trì laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoaëc tu phaùp tröø boû laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, tu tröø boû phaùp naøo laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Tu tröø boû naêm uaån laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû saùu
xöù beân trong laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû saùu xöù beân ngoaøi
laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû saùu giôùi beân trong laø tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû saùu giôùi beân ngoaøi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Tu tröø boû saùu thöùc giôùi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû
saùu xuùc laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû saùu thoï laø tu Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña. Tu tröø boû saùu giôùi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø
boû boán duyeân laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû möôøi hai chi
duyeân khôûi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû ngaõ cho ñeán caùi
thaáy laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû Boá thí ba-la-maät-ña cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh laø tu
www.daitangkinh.org
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng
theå nghó baøn laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû boán Thaùnh ñeá laø
tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû taùm
Giaûi thoaùt, taùm Thaéng xöù, chín Ñònh thöù ñeä, möôøi Bieán xöù laø tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû baäc Tònh
quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû baäc
Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû
taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa laø tu Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña. Tu tröø boû naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng laø tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû ñaïi Töø, ñaïi
Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû ba möôi hai
töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Tu tröø boû quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Tu tröø boû taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa chö Phaät laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Tu tröø boû trí Nhaát thieát,
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu Ñaïi Boà-taùt tu tröø boû saéc
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Laïi
nöõa Thieän Hieän, neân döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø
nghieäm bieát Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Neáu Ñaïi Boà-taùt tuy haønh
Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña maø khoâng chaáp tröôùc thì phaûi
bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, noùi roäng cho ñeán neáu Ñaïi
Boà-taùt tuy haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng maø
khoâng chaáp tröôùc, thì neân bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, coù caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng coi lôøi noùi vaø söï chæ daïy
cuûa ngöôøi khaùc laø quan troïng; chaúng chæ tin vaøo lôøi ngöôøi khaùc maø coù
haønh ñoäng, khoâng bò tham duïc, saân giaän, ngu si, kieâu maïn laøm taïp
nhieãm, cuõng chaúng bò chuùng loâi keùo taâm. Cuõng coù Ñaïi Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån chaúng lìa Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Coù caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nghe thuyeát veà Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, taâm hoï chaúng kinh, chaúng sôï, chaúng
söûng soát, chaúng hoang mang, chaúng thoaùi lui söï caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoan hyû, öa nghe ñoïc,
tuïng thoï trì, thoâng suoát moät caùch roát raùo, chuù taâm tö duy, nhö thuyeát
maø tu haønh, thöôøng khoâng meät moûi nhaøm chaùn. Neân bieát Ñaïi Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån naøy ñôøi tröôùc ñaõ nghe nhieàu veà nghóa lyù Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy ñuùng lyù, tinh taán tu
haønh, taâm khoâng chaùn moûi. Vì sao? Do Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån naøy nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá maø
taâm chaúng kinh, chaúng sôï, chaúng ngaïi noùi roäng cho ñeán nhö thuyeát tu
haønh, thöôøng khoâng chaùn moûi.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy,
taâm chaúng kinh, chaúng sôï chaúng söûng soát, chaúng hoang mang, cuõng
chaúng thoaùi lui söï caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa vui veû, thoï trì, öa nghe ñoïc tuïng thoâng suoát roát raùo, chuù
taâm tö duy, ñuùng nhö thuyeát maø tu haønh, thöôøng khoâng nhaøm chaùn
moûi meät. Ñaïi Boà-taùt naøy vì sao tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy lieân tuïc tuøy thuaän, höôùng ñeán vaø ñi
vaøo trí Nhaát thieát trí neân tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy.
–Ñaïi Boà-taùt naøy laøm sao tuøy thuaän lieân tuïc höôùng ñeán vaø ñi vaøo
trí Nhaát thieát trí khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neáu Ñaïi
Boà-taùt naøy lieân tuïc tuøy thuaän höôùng ñeán vaø ñi vaøo khoâng, voâ töôùng, voâ
nguyeän, hö khoâng khoâng thaät coù, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng
nhieãm, khoâng tònh, chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn
giôùi, khoâng taïo, khoâng taùc, nhö giaác moäng cho ñeán nhö thaønh Taàm
höông, ñoù laø Ñaïi Boà-taùt lieân tuïc tuøy thuaän höôùng ñeán vaø ñi vaøo trí
Nhaát thieát trí khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
www.daitangkinh.org

–Nhö lôøi Theá Toân daïy, neáu Ñaïi Boà-taùt lieân tuïc, tuøy thuaän, höôùng
ñeán vaø ñi vaøo khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, noùi roäng cho ñeán nhö
thaønh Taàm höông khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoù laø Ñaïi
Boà-taùt lieân tuïc tuøy thuaän höôùng ñeán vaø ñi vaøo trí Nhaát thieát trí khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa laø haønh naêm uaån cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
chaêng?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy chaúng haønh naêm uaån cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy lieân tuïc tuøy thuaän, höôùng
ñeán vaø ñi vaøo trí Nhaát thieát trí, khoâng ngöôøi naøo laøm ñöôïc, khoâng keû
naøo phaù hoaïi ñöôïc, khoâng töø ñaâu ñeán, khoâng ñi veà ñaâu, cuõng khoâng coù
choã truï, khoâng phöông höôùng, chaúng bôø coõi, khoâng soá, khoâng löôïng,
khoâng qua, khoâng laïi. Ñaõ khoâng theå naém baét soá löôïng qua laïi, cuõng
khoâng coù naêng chöùng. Thieän Hieän, trí Nhaát thieát trí nhö vaäy khoâng theå
duøng naêm uaån chöùng ñöôïc, noùi roäng cho ñeán khoâng theå duøng trí Nhaát
thieát töôùng chöùng ñöôïc. Vì sao? Vì naêm uaån töùc laø trí Nhaát thieát trí, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng töùc laø trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì
hoaëc chaân nhö cuûa naêm uaån, hoaëc chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát trí, hoaëc
chaân nhö cuûa taát caû phaùp ñeàu laø moät chaân nhö khoâng hai khoâng khaùc,
noùi roäng cho ñeán chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát töôùng, hoaëc chaân nhö cuûa
trí Nhaát thieát trí hoaëc chaân nhö cuûa taát caû phaùp ñeàu laø moät chaân nhö
khoâng hai khoâng khaùc. Theá neân trí Nhaát thieát trí khoâng theå ñem naêm
uaån chöùng ñöôïc, noùi roäng cho ñeán khoâng theå ñem trí Nhaát thieát töôùng
chöùng ñöôïc.


QUYEÅN 513
Phaåm 19: CHAÂN NHÖ (1)
Baáy giôø, Thieân töû coõi Duïc, coõi Saéc ñeàu mang caùc loaïi boät thôm
vaø nhieàu hoa trôøi töø xa raûi leân cuùng Phaät, ñaûnh leã chaân Ngaøi roài lui
ñöùng moät phía chaép tay cung kính thöa:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát laø saâu xa khoù
thaáy khoù hieåu, khoâng theå tö duy, vöôït ra khoûi lónh vöïc tö duy, maàu
nhieäm vaéng laëng, ngöôøi trí thoâng minh môùi coù theå bieát ñöôïc, chaúng
phaûi haïng taàm thöôøng theá gian coù theå tin nhaän ñöôïc maø phaûi laø baäc ñaït
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. ÔÛ trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu noùi: Naêm uaån töùc laø trí
Nhaát thieát trí. Trí Nhaát thieát trí töùc laø naêm uaån. Noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng töùc laø trí Nhaát thieát trí. Trí Nhaát thieát trí töùc laø trí
Nhaát thieát töôùng. Chö Phaät töùc laø trí Nhaát thieát trí. Trí Nhaát thieát trí töùc
laø chö Phaät. Vì sao? Vì chaân nhö cuûa naêm uaån, hoaëc chaân nhö cuûa trí
Nhaát thieát trí, hoaëc chaân nhö cuûa taát caû phaùp ñeàu laø moät chaân nhö
khoâng hai khoâng khaùc. Noùi roäng cho ñeán chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát
töôùng, hoaëc chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát trí, hoaëc chaân nhö cuûa taát caû
phaùp ñeàu laø moät chaân nhö khoâng hai khoâng khaùc. Nhö chaân nhö cuûa
chö Phaät, hoaëc chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát trí, hoaëc chaân nhö cuûa taát caû
phaùp ñeàu laø moät chaân nhö, khoâng hai khoâng khaùc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thieân töû neân bieát,
khi xeùt ñeán nghóa naøy, taâm ta chæ höôùng tôùi söï im laëng chaúng muoán
thuyeát phaùp. Vì sao? Vì phaùp naøy saâu xa khoù thaáy khoù hieåu, khoâng
theå tö duy, vöôït ra khoûi söï lónh vöïc tö duy, nhieäm maàu vaéng laëng.
Haøng trí tueä thoâng minh môùi coù theå bieát ñöôïc, chaúng phaûi haïng taàm
thöôøng theá gian maø coù theå tin hieåu ñöôïc. Nghóa laø Baùt-nhaõ ba-la-
www.daitangkinh.org
maät-ña saâu xa laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ñaõ chöùng. Thieân töû neân bieát, chö Phaät ñaõ chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät nhöng khoâng naêng chöùng cuõng chaúng phaûi sôû
chöùng, khoâng choã chöùng, khoâng luùc chöùng. Thieân töû neân bieát, phaùp
naøy thaâm dieäu, laø hieän haønh cuûa “khoâng hai”, caùc theá gian chaúng theå
so löôøng ñöôïc. Thieân töû neân bieát, hö khoâng saâu thaúm neân phaùp naøy
saâu thaúm. Chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn saâu thaúm,
neân phaùp naøy saâu thaúm. Voâ löôïng, voâ bieân saâu thaúm neân phaùp naøy
saâu thaúm. Khoâng ñeán, khoâng ñi saâu thaúm neân phaùp naøy saâu thaúm.
Khoâng sinh, khoâng dieät saâu thaúm neân phaùp naøy saâu thaúm. Khoâng
nhieãm, khoâng tònh saâu thaúm neân phaùp naøy saâu thaúm. Khoâng bieát,
khoâng ñaéc saâu thaúm neân phaùp naøy saâu thaúm. Khoâng taïo, khoâng taùc
saâu thaúm neân phaùp naøy saâu thaúm. Ngaõ cho ñeán caùi thaáy saâu thaúm
neân phaùp naøy saâu thaúm. Naêm uaån saâu thaúm neân phaùp naøy saâu thaúm.
Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng saâu thaúm neân phaùp naøy saâu
thaúm. Taát caû Phaät phaùp saâu thaúm neân phaùp naøy saâu thaúm.
Caùc Thieân töû laïi baïch Phaät:
–ÔÛ ñaây ñaõ thuyeát phaùp saâu xa vi dieäu naøy chaúng phaûi haïng taàm
thöôøng ôû theá gian coù theå tin nhaän. Vì sao? Phaùp thaâm dieäu naøy chaúng
vì chaáp giöõ naêm uaån maø noùi, chaúng vì xaû boû naêm uaån maø noùi. Noùi
roäng cho ñeán chaúng vì chaáp giöõ trí Nhaát thieát töôùng maø noùi, chaúng vì
xaû boû trí Nhaát thieát töôùng maø noùi. Chaúng vì chaáp giöõ taát caû Phaät phaùp
maø noùi. Chaúng vì xaû boû taát caû Phaät phaùp maø noùi. Höõu tình ôû theá gian
coù nhieàu haønh ñoäng, chaáp giöõ ngaõ vaø ngaõ sôû. Nghóa laø: Saéc laø ngaõ, laø
ngaõ sôû. Thoï, töôûng, haønh, thöùc laø ngaõ, laø ngaõ sôû. Noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát laø ngaõ, laø ngaõ sôû. Trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng laø ngaõ,
laø ngaõ sôû.
Theá Toân baûo caùc Thieân töû:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi caùc oâng ñaõ noùi! Thieân töû neân
bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt vì chaáp giöõ naêm uaån maø tu haønh, vì xaû boû naêm
uaån maø tu haønh, noùi roäng cho ñeán vì chaáp giöõ taát caû phaùp maø tu haønh,
vì xaû boû taát caû phaùp maø tu haønh, thì Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng theå tu haønh
Baùt-nhaõ, Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña;
noùi roäng cho ñeán khoâng theå tu haønh trí Nhaát thieát töôùng.
–Baïch Theá Toân, phaùp thaâm dieäu naøy coù theå tuøy thuaän taát caû
phaùp. Nghóa laø coù theå tuøy thuaän Baùt-nhaõ, Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn,
Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng.
Phaùp thaâm dieäu naøy hoaøn toaøn khoâng gaây ngaên ngaïi. Nghóa laø khoâng
ngaên ngaïi saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng. Phaùp thaâm dieäu naøy laáy voâ ngaïi laøm töôùng. Vì sao? Vì hö
khoâng bình ñaúng; chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn bình
ñaúng; vì khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän bình ñaúng; vì khoâng sinh, khoâng
dieät, bình ñaúng; khoâng taïo, khoâng taùc bình ñaúng; khoâng nhieãm, khoâng
tònh bình ñaúng neân phaùp thaâm dieäu naøy laáy voâ ngaïi laøm töôùng. Phaùp
thaâm dieäu naøy khoâng sinh, khoâng dieät. Vì sao? Vì saéc khoâng sinh,
khoâng dieät. Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng sinh, khoâng dieät; noùi roäng
cho ñeán vì trí Nhaát thieát khoâng sinh, khoâng dieät; trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng khoâng sinh, khoâng dieät neân phaùp thaâm dieäu naøy khoâng
sinh, khoâng dieät. Phaùp thaâm dieäu naøy hoaøn toaøn khoâng ñeå laïi daáu veát.
Vì sao? Vì daáu veát cuûa saéc chaúng theå naém baét ñöôïc; daáu veát cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc chaúng theå naém baét ñöôïc; noùi roäng cho ñeán daáu veát
cuûa trí Nhaát thieát chaúng theå naém baét ñöôïc; daáu veát cuûa trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc neân phaùp thaâm dieäu
hoaøn toaøn khoâng coù daáu veát.
Baáy giôø, caùc Thieân töû coõi Duïc, coõi Saéc laïi baïch Phaät:
–Ñaïi ñöùc Thieän Hieän ñuùng laø con cuûa Phaät sinh ra töø Nhö Lai?
Vì sao? Vì nhöõng ñieàu maø Ñaïi ñöùc Thieän Hieän thuyeát phaùp ñeàu töông
öng vôùi taùnh khoâng.
Cuï thoï Thieän Hieän hoûi caùc Thieân töû coõi Duïc, coõi Saéc:
–Caùc oâng noùi ta chính laø con cuûa Phaät, ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai.
Theá naøo laø Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai? Nghóa laø töø chaân nhö
cuûa Nhö Lai sinh vaäy. Vì sao? Vì chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng ñeán,
khoâng ñi. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng khoâng ñeán, khoâng ñi neân
noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai töùc laø
chaân nhö cuûa taát caû phaùp. Chaân nhö cuûa taát caû phaùp töùc chaân nhö cuûa
Nhö Lai. Nhö vaäy, chaân nhö khoâng coù taùnh chaân nhö, cuõng khoâng coù
taùnh chaúng chaân nhö. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng laïi nhö vaäy,
neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai laáy
thöôøng truï laøm töôùng. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng laïi nhö vaäy,
www.daitangkinh.org
neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai
khoâng bieán ñoåi, khoâng phaân bieät nhöng chuyeån bieán khaép caùc phaùp.
Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng laïi nhö theá, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc
sinh töø Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng bò ngaên ngaïi. Chaân
nhö cuûa taát caû phaùp cuõng khoâng bò ngaên ngaïi. Duø chaân nhö cuûa Nhö
Lai hay chaân nhö cuûa taát caû phaùp ñeàu cuõng ñoàng moät chaân nhö,
khoâng hai khoâng khaùc, khoâng taïo, khoâng taùc. Chaân nhö naøy laø töôùng
thöôøng chaân nhö, khoâng luùc naøo laø töôùng chaúng phaûi chaân nhö. Vì
töôùng thöôøng chaân nhö, khoâng luùc naøo laø töôùng chaúng phaûi chaân nhö
neân noù khoâng hai khoâng khaùc. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng laïi
nhö theá, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai. Ñoái vôùi taát caû xöù,
chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng nhôù nghó, khoâng phaân bieät. Chaân nhö
cuûa Thieän Hieän cuõng laïi nhö vaäy, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø
Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng sai khaùc, chaúng theå naém baét
ñöôïc. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng laïi nhö vaäy, neân noùi Thieän
Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai chaúng lìa chaân
nhö cuûa taát caû phaùp. Chaân nhö cuûa taát caû phaùp chaúng lìa chaân nhö
Nhö Lai. Chaân nhö naøy laø töôùng thöôøng chaân nhö, khoâng luùc naøo laø
töôùng chaúng phaûi chaân nhö. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng laïi nhö
vaäy neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai. Tuy noùi ñöôïc sinh töø
Nhö Lai nhöng khoâng coù choã sinh vì chaân nhö cuûa Thieän Hieän chaúng
khaùc chaân nhö cuûa Phaät. Chaân nhö cuûa Nhö Lai chaúng phaûi thuoäc
quaù khöù, chaúng phaûi thuoäc hieän taïi, chaúng phaûi thuoäc vò lai. Chaân
nhö cuûa taát caû phaùp cuõng chaúng phaûi thuoäc quaù khöù, chaúng phaûi
thuoäc hieän taïi, chaúng phaûi thuoäc vò lai. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän
cuõng laïi nhö theá, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai. Vì chaân
nhö quaù khöù bình ñaúng neân chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng, vì chaân
nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng neân chaân nhö cuûa quaù khöù bình ñaúng. Vì
chaân nhö cuûa vò lai bình ñaúng neân chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng.
Vì chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng neân chaân nhö cuûa vò lai bình
ñaúng. Vì chaân nhö cuûa hieän taïi bình ñaúng neân chaân nhö cuûa Nhö Lai
bình ñaúng. Chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng neân chaân nhö cuûa hieän
taïi bình ñaúng. Duø chaân nhö cuûa quaù khöù, hoaëc chaân nhö cuûa vò lai,
hoaëc chaân nhö cuûa hieän taïi bình ñaúng, hay chaân nhö cuûa Nhö Lai
bình ñaúng ñeàu cuõng ñoàng moät chaân nhö, bình ñaúng khoâng hai khoâng
khaùc. Vì chaân nhö cuûa saéc bình ñaúng neân chaân nhö cuûa Nhö Lai bình
ñaúng. Chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng neân chaân nhö cuûa saéc bình
ñaúng. Chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc bình ñaúng neân chaân nhö
cuûa Nhö Lai bình ñaúng. Chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng neân chaân
nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc bình ñaúng. Duø chaân nhö cuûa saéc, hoaëc
chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc bình ñaúng, hay chaân nhö cuûa
Nhö Lai bình ñaúng, ñeàu cuõng ñoàng moät chaân nhö, bình ñaúng khoâng
hai khoâng khaùc. Noùi roäng cho ñeán chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát bình
ñaúng neân chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng. Vì chaân nhö cuûa Nhö Lai
bình ñaúng neân chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát bình ñaúng. Chaân nhö cuûa
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng bình ñaúng neân chaân nhö cuûa Nhö
Lai bình ñaúng. Vì chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng neân chaân nhö cuûa
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng bình ñaúng. Duø chaân nhö cuûa trí
Nhaát thieát, hoaëc chaân nhö cuûa trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng bình
ñaúng, hay chaân nhö cuûa Nhö Lai bình ñaúng, ñeàu cuõng ñoàng moät chaân
nhö, bình ñaúng khoâng hai khoâng khaùc. Thieân töû neân bieát, caùc Ñaïi
Boà-taùt hieän chöùng chaân nhö cuûa taát caû phaùp bình ñaúng nhö theá neân
goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Ñoái vôùi chaân nhö cuûa caùc
phaùp naøy, ta raát tin hieåu neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Nhö Lai.
Khi ñang thuyeát töôùng chaân nhö naøy, khaép ba ngaøn theá giôùi rung
ñoäng saùu caùch: Ñoâng voït leân Taây laën xuoáng; Taây voït leân Ñoâng laën
xuoáng; Nam voït leân Baéc laën xuoáng; Baéc voït leân Nam laën xuoáng; giöõa
voït leân chung quanh laën xuoáng; chung quanh voït leân giöõa laën xuoáng.
Baáy giôø, caùc Thieân töû coõi Duïc, coõi Saéc laàn löôït ñem caùc loaïi boät
thôm vi dieäu cuûa coõi trôøi vaø caùc hoa trôøi tung raûi leân Theá Toân vaø
Thieän Hieän, roài baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thaät kyø laï, chöa töøng coù! Ñaïi ñöùc Thieän Hieän do
chaân nhö neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai.
Thieän Hieän baûo caùc Thieân töû coõi Duïc, coõi Saéc:
–Thieân töû neân bieát, Thieän Hieän toâi sinh ra töø Nhö Lai, khoâng
do saéc, khoâng do thoï, töôûng, haønh, thöùc neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai,
khoâng do chaâ n nhö cuûa saéc neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng do
chaân nhö thoï, töôûng, haønh, thöùc neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng
lìa saéc neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng lìa thoï, töôûng, haønh, thöùc
neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng lìa chaân nhö cuûa saéc neân ñöôïc
www.daitangkinh.org
sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng lìa chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc
neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Noùi roäng cho ñeán khoâng do trí Nhaát
thieát neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng do trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng do chaân nhö cuûa trí
Nhaát thieát neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng do chaân nhö cuûa trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng
lìa trí Nhaát thieát neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai, khoâng lìa trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng lìa
chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng lìa
chaân nhö cuûa trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng neân ñöôïc sinh ra töø
Nhö Lai. Khoâng do höõu vi neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai, khoâng do voâ
vi neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng do chaân nhö cuûa höõu vi neân
ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng do chaân nhö cuûa voâ vi neân ñöôïc sinh
ra töø Nhö Lai Khoâng lìa höõu vi neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng
lìa voâ vi neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng lìa chaân nhö cuûa höõu vi
neân ñöôïc sinh ra töø Nhö Lai. Khoâng lìa chaân nhö cuûa voâ vi neân ñöôïc
sinh ra töø Nhö Lai. Vì sao? Taát caû phaùp naøy ñeàu khoâng thaät coù.
Nhöõng ngöôøi tuøy theo phaùp naøy maø sinh, hoaëc laø söï tuøy sinh cuûa
phaùp naøy hoaëc do ñaây maø sinh vaø choã ñeå tuøy sinh ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc, vì taát caû phaùp töï taùnh laø khoâng.
–Baïch Theá Toân, chaân nhö cuûa caùc phaùp noùi roäng cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn ñeàu raát saâu xa. Nghóa laø trong ñoù, saéc chaúng
theå naém baét ñöôïc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng chaúng theå naém baét
ñöôïc. Chaân nhö cuûa saéc chaúng theå naém baét ñöôïc. Chaân nhö cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Trong ñaây,
saéc cho ñeán thöùc coøn chaúng theå naém baét ñöôïc huoáng chi laïi coù chaân
nhö cuûa saéc cho ñeán chaân nhö cuûa thöùc coù theå naém baét ñöôïc! Noùi roäng
cho ñeán trong ñaây, trí Nhaát thieát ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Chaân nhö
cuûa trí Nhaát thieát chaúng theå naém baét ñöôïc; chaân nhö cuûa trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Trong ñaây
trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng coøn chaúng theå naém
baét ñöôïc, huoáng gì coù chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng coù theå naém baét ñöôïc!

Khi ñang noùi veà töôùng cuûa chaân nhö naøy, hai ngaøn Bí-soâ chaám
döùt caùc laäu hoaëc, taâm ñöôïc giaûi thoaùt thaønh baäc A-la-haùn. Laïi coù naêm
traêm Bí-soâ-ni xa lìa traàn caáu, ôû trong caùc phaùp chöùng ñöôïc Phaùp nhaõn
tònh. Naêm ngaøn Boà-taùt ñoàng moät luùc chöùng ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn.
Saùu ngaøn Boà-taùt chaám döùt caùc laäu, taâm ñöôïc giaûi thoaùt, chöùng quaû A-
la-haùn.
Baáy giôø, Phaät baûo Xaù-lôïi Töû:
–Nay trong chuùng naøy saùu ngaøn Boà-taùt ñaõ ôû choã naêm traêm Ñöùc
Phaät quaù khöù, gaàn guõi cuùng döôøng chaùnh tín xuaát gia, sieâng tu phaïm
haïnh. Tuy coù haønh Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï nhöng
chaúng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
laïi khôûi leân töôûng khaùc bieät, tu haønh haïnh khaùc bieät. Khi tu Boá thí laïi
nghó: “Ñaây laø boá thí. Ñaây laø ngöôøi nhaän. Ñaây laø vaät thí. Ta naêng haønh
thí.” Khi tu Tònh giôùi, nghó nhö vaày: “Ñaây laø tònh giôùi. Ñaây gaây ra toäi
nghieäp. Ñaây laø ñoái töôïng phaûi hoä trì. Ta naêng trì giôùi.” Khi tu An
nhaãn, nghó: “Ñaây laø an nhaãn. Ñaây laø chöôùng cuûa nhaãn. Ñaây laø caûnh
giôùi ñeå nhaãn. Ta coù theå nhaãn ñöôïc.” Khi tu Tinh taán, nghó nhö vaày:
“Ñaây laø tinh taán. Ñaây laø giaûi ñaõi. Ñaây laø vieäc ñaõ laøm. Ta ñaõ tinh taán.”
Khi tu Tónh löï, nghó: “Ñaây laø tónh löï. Ñaây laø taùn loaïn. Ñaây laø ñaõ tu. Ta
coù theå tu ñònh.” Ngöôøi aáy chaúng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chæ döïa vaøo tö töôûng khaùc bieät maø tu haïnh
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï khaùc bieät. Do tö töôûng
khaùc bieät, tu haønh khaùc bieät neân chaúng coù ñöôïc söï khoâng coù tö töôûng
khaùc bieät cuûa Boà-taùt vaø ñaùnh maát haïnh khoâng khaùc bieät cuûa Boà-taùt.
Do nguyeân nhaân naøy neân chaúng ñöôïc vaøo ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh
cuûa Boà-taùt. Do khoâng ñöôïc nhaäp vaøo ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
Boà-taùt neân ñöôïc quaû Döï löu, daàn daàn cho ñeán quaû A-la-haùn. Theá neân
Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøo tuy coù ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø coù ba phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, nhöng chaúng hoä trì
phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, beøn chöùng
thaät teá thì seõ rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc.
Khi aáy Xaù-lôïi Töû laïi baïch Phaät:
–Do nguyeân nhaân naøo maø caùc Boà-taùt tu phaùp Khoâng, Voâ töôùng,
www.daitangkinh.org
Voâ nguyeän nhöng vì khoâng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, neân khi chöùng thaät teá laïi rôi vaøo haøng Thanh
vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc? Laïi coù Boà-taùt cuõng tu phaùp Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän nhöng do hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa neân ñöôïc nhaäp vaøo ngoâi Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
Boà-taùt, laàn löôït tu haønh caùc haïnh cuûa Boà-taùt vaø seõ chöùng ñöôïc quaû vò
Baáy giôø, Theá Toân baûo Xaù-lôïi Töû:
–Neáu caùc Boà-taùt xa lìa taâm cuûa trí Nhaát thieát trí, chaúng laáy ñaïi
Bi laøm ñaàu, tu phaùp Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän. Do khoâng hoä trì
phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, lieàn chöùng thaät teá
neân rôi vaøo haøng Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc. Neáu caùc Boà-taùt
chaúng lìa taâm cuûa trí Nhaát thieát trí, laïi laáy ñaïi Bi laøm ñaàu, tu phaùp
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän. Nhöng do hoä trì phöông tieän thieän xaûo
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñöôïc nhaäp vaøo ngoâi Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt, laàn löôït tu haønh caùc haïnh cuûa Boà-taùt thì seõ chöùng
ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Xaù-lôïi Töû, ví nhö moät con chim, thaân noù to lôùn chieám khoaûng
moät traêm du-thieän-na hoaëc hai traêm cho ñeán naêm traêm du-thieän-na maø
chaúng coù caùnh. Chim naøy hoaëc töø cung trôøi Ba möôi ba gieo mình rôi
xuoáng chaâu Thieäm-boä. Giöõa ñöôøng rôi, noù nghó: “Ta muoán leân laïi trôøi
Ba möôi ba.” YÙ oâng nghó sao? Chim naøy coù theå trôû leân trôøi Ba möôi ba
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå! Baïch Thieän Theä, khoâng theå!
Phaät baûo:
–Xaù-lôïi Töû, neáu giöõa ñöôøng rôi, chim naøy mong: “Tôùi chaâu
Thieäm-boä seõ khieán thaân ta khoâng toån haïi.” YÙ oâng nghó sao? YÙ muoán
cuûa chim naøy coù theå toaïi nguyeän chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Baïch Thieän Theä, khoâng! Khi ñeán chaâu
Thieäm-boä, thaân chim naøy nhaát ñònh coù toån haïi, hoaëc ñeán maát maïng,
hoaëc ñau ñôùn gaàn cheát. Vì sao? Vì thaân chim naøy quaù to, laïi rôi quaù xa
maø khoâng coù caùnh.
Phaät baûo:
–Xaù-lôïi Töû, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Xaù-lôïi
Töû, coù caùc Boà-taùt cuõng laïi nhö theá. Duø ñaõ traûi qua voâ löôïng, voâ soá ñaïi
kieáp sieâng tu Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, cuõng tu ba
phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän nhöng chaúng hoä trì
phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, lieàn chöùng thaät teá,
rôi vaøo haøng Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt naøy
xa lìa taâm cuûa trí Nhaát thieát trí, chaúng laáy ñaïi Bi laøm ñaàu. Maëc duø ñaõ
traûi qua voâ soá, voâ löôïng ñaïi kieáp, sieâng tu Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn,
Tinh taán, Tónh löï, cuõng tu ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän nhöng chaúng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña neân rôi vaøo haøng Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc. Caùc Boà-taùt
naøy tuy nieäm giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri
kieán uaån cuûa chö Phaät Theá Toân trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai, cuùng
döôøng, cung kính, tuøy thuaän tu haønh, nhöng laïi chaáp giöõ töôùng trong
caùc phaùp aáy, neân khoâng theå hieåu ñuùng coâng ñöùc chaân thaät cuûa giôùi
uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö
Phaät Theá Toân. Vì caùc Boà-taùt naøy khoâng theå hieåu ñuùng coâng ñöùc cuûa
Phaät neân tuy nghe ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø lôøi thuyeát phaùp veà Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän roài döïa vaøo lôøi noùi naøy maø chaáp laáy töôùng cuûa
caùc phaùp aáy chaáp giöõ töôùng roài, hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Caùc Boà-taùt naøy hoài höôùng nhö vaäy neân chaúng chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät laïi rôi vaøo haøng Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc. Vì
sao? Xaù-lôïi Töû, vì chaúng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa neân duø ñem caùc caên laønh ñaõ tu ñöôïc ñeå hoài höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhöng caùc Boà-taùt naøy vaãn rôi vaøo haøng
Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc.
Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, coù nhöõng Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm chaúng
lìa trí Nhaát thieát trí, chæ laáy ñaïi Bi laøm ñaàu, sieâng tu Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, cuõng thöôøng hoä trì phöông tieän thieän xaûo
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tuy coù nieäm giôùi uaån, ñònh uaån, tueä
uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö Phaät Theá Toân trong
quaù khöù, hieän taïi, vò lai nhöng chaúng chaáp töôùng; duø tu haønh ba phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän cuõng chaúng chaáp töôùng;
duø nhôù nghó caùc coâng ñöùc cuûa mình vaø cuøng cho caùc höõu tình bình
ñaúng, ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhöng cuõng chaúng
www.daitangkinh.org
chaáp töôùng. Xaù-lôïi Töû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy thaúng tôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, chaúng rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc. Vì sao?
Ñaïi Boà-taùt naøy töø luùc môùi phaùt taâm ñeán cöùu caùnh chaúng lìa taâm cuûa trí
Nhaát thieát trí, thöôøng laáy ñaïi Bi laøm ñaàu, tuy tu haïnh Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï nhöng chaúng chaáp töôùng; tuy nieäm giôùi
uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö
Phaät Theá Toân trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai nhöng cuõng chaáp töôùng;
tuy tu ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø phaùp Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän cuõng
chaúng chaáp töôùng. Xaù-lôïi Töû, vì Ñaïi Boà-taùt naøy coù phöông tieän thieän
xaûo, duøng taâm ly töôùng tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
noùi roäng cho ñeán duøng taâm ly töôùng tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Do ñoù, nhaát ñònh chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät ñaõ mong caàu.
Khi aáy Xaù-lôïi Töû lieàn baïch Phaät:
–Theo con hieåu, lôøi Phaät noùi coù nghóa laø: Ñaïi Boà-taùt naøo töø luùc
môùi phaùt taâm ñeán cöùu caùnh thöôøng hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì Ñaïi Boà-taùt aáy seõ gaàn quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy luùc môùi phaùt taâm cho ñeán cöùu caùnh
hoaøn toaøn khoâng thaáy coù moät chuùt phaùp naøo coù theå naém baét ñöôïc.
Nghóa laø hoaëc naêng chöùng, hoaëc sôû chöùng, hoaëc choã chöùng, hoaëc thôøi
gian chöùng, hoaëc do ñaây maø chöùng hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc.
Nhöõng phaùp ñöôïc goïi laø saéc, hoaëc thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa khoâng
theå hoä trì phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa caàu
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, phaûi bieát ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñang
mong caàu, vò aáy nghi hoaëc, do döï, hoaëc ñaéc hoaëc chaúng ñaéc. Vì sao?
Vì caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy khoâng theå hoä trì phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi caùc haïnh ñaõ tu
haønh nhö Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña ñeàu chaáp laáy caùc töôùng aáy, noùi roäng cho ñeán ñoái vôùi caùc haïnh
ñaõ tu nhö trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñeàu chaáp
laáy töôùng. Do nguyeân nhaân naøy, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy ñeàu
nghi ngôø, do döï, hoaëc chöùng, hoaëc chaúng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Theá neân, baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, quyeát ñònh khoâng neân xa lìa phöông tieän thieän xaûo
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khi Ñaïi Boà-taùt naøy an truï phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän,
ñem taâm töông öng vôùi voâ töôùng, ñeå tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, noùi roäng cho ñeán duøng taâm töông öng vôùi voâ töôùng ñeå tu trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Khi an truï phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neáu Ñaïi Boà-taùt duøng voâ sôû ñaéc
laøm phöông tieän, ñem taâm töông öng vôùi voâ töôùng ñeå tu taát caû Phaät
phaùp nhö theá, taát chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baáy giôø, caùc Thieân töû ôû coõi Duïc, coõi Saéc ñoàng baïch Phaät:
–quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät raát khoù tin hieåu, raát khoù
chöùng ñaéc. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu phaûi chöùng bieát töï töôùng,
coäng töôùng cuûa taát caû phaùp, môùi coù theå ñaït ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät nhö ñaõ mong caàu, maø phaùp töôùng cuûa caùc Boà-taùt ñeàu chöùng bieát
khoâng thaät coù vaø chaúng theå naém baét ñöôïc?
Khi aáy, Phaät baûo caùc Thieân töû:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät raát khoù tin hieåu, raát khoù chöùng ñaéc. Thieân töû
neân bieát, Ta cuõng ñang chöùng bieát taát caû phaùp töôùng ñeå chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø hoaøn toaøn chaúng sôû ñaéc thaéng nghóa phaùp
töôùng, coù theå noùi: Ñaây laø naêng chöùng, ñaây laø sôû chöùng, ñaây laø choã
chöùng, ñaây laø thôøi gian chöùng vaø coù theå noùi do ñaây maø chöùng. Vì
sao? Caùc Thieân töû, vì taát caû phaùp roát raùo thanh tònh neân höõu vi hay
voâ vi roát raùo ñeàu laø khoâng. Do ñoù, quaû vò Giaùc ngoä cao toät raát khoù tin
hieåu, raát khoù chöùng ñaéc.
Cuï thoï Thieän Hieän beøn thöa:
–Nhö Theá Toân noùi, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät raát khoù
tin hieåu, raát khoù chöùng ñaéc. Theo con tö duy thì lôøi Phaät noùi coù nghóa
laø: Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät raát deã tin hieåu, raát deã chöùng
ñaéc. Vì sao? Vì neáu coù theå tin hieåu ñöôïc, khoâng coù phaùp naêng chöùng,
khoâng coù phaùp sôû chöùng, khoâng coù choã chöùng, khoâng coù thôøi gian
chöùng, cuõng khoâng do ñaây maø coù sôû chöùng, thì coù theå tin hieåu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Neáu coù chöùng bieát, khoâng phaùp naêng
chöùng, khoâng phaùp sôû chöùng, khoâng coù thôøi gian chöùng, cuõng khoâng
do ñaây maø coù sôû chöùng töùc laø coù theå chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao
www.daitangkinh.org
toät nhö ñaõ mong caàu. Vì sao? Vì taát caû phaùp roát raùo ñeàu khoâng. Trong
choã roát raùo khoâng, hoaøn toaøn khoâng coù phaùp coù theå goïi laø naêng chöùng,
coù theå goïi laø sôû chöùng, coù theå goïi laø choã chöùng, coù theå goïi laø thôøi gian
chöùng, coù theå goïi do ñaây maø coù sôû chöùng. Vì sao? Vì taùnh vaø töôùng
cuûa taát caû phaùp ñeàu laø khoâng, duø taêng hay giaûm ñeàu khoâng thaät coù vaø
hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc. Do nguyeân nhaân naøy neân caùc Ñaïi
Boà-taùt ñaõ tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaøn toaøn khoâng
thaät coù vaø ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng thaät coù vaø chaúng
theå naém baét ñöôïc. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ quaùn caùc phaùp, hoaëc höõu saéc
hoaëc voâ saéc, hoaëc höõu kieán hoaëc voâ kieán, hoaëc höõu ñoái hoaëc voâ ñoái,
hoaëc höõu laäu hoaëc voâ laäu, hoaëc höõu vi hoaëc voâ vi ñeàu hoaøn toaøn khoâng
thaät coù vaø chaúng theå naém baét ñöôïc. Do nguyeân nhaân naøy, con tö duy
nghóa lyù lôøi Phaät ñaõ noùi laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät raát deã
tin hieåu, raát deã chöùng ñaéc. ÔÛ trong ñoù, caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng neân baûo
raèng khoù tin hieåu vaø khoù chöùng ñöôïc. Vì sao? Vì saéc, töï taùnh saéc laø
khoâng. Thoï, töôûng, haønh, thöùc, töï taùnh thoï, töôûng, haønh, thöùc laø khoâng.
Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát, töï taùnh trí Nhaát thieát laø khoâng. Trí
Ñaïo töôùng, töï taùnh trí Ñaïo töôùng laø khoâng. Trí Nhaát thieát töôùng, töï
taùnh trí Nhaát thieát töôùng laø khoâng. Ñoái vôùi nghóa “Töï taùnh khoâng”
naøy, neáu Ñaïi Boà-taùt tin hieåu saâu xa, khoâng traùi ngöôïc maø chöùng, thì
lieàn ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Do nghóa naøy, con noùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät chaúng khoù tin hieåu, chaúng khoù chöùng ñaéc.
Khi aáy Xaù-lôïi Töû baûo Thieän Hieän:
–Cuõng do nguyeân nhaân naøy maø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät thaät khoù tin hieåu, khoù chöùng ñaéc. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn
taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng töï taùnh, ñeàu nhö hö khoâng. Ví nhö hö
khoâng chaúng nghó: “Ta seõ tin hieåu, chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät.” Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy, chaúng nghó: “Ta seõ tin hieåu, chöùng
ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì taùnh töôùng taát caû phaùp ñeàu laø
khoâng, bình ñaúng nhö hö khoâng.” Caùc Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi tin hieåu:
caùc phaùp ñeàu laø khoâng vaø bình ñaúng nhö hö khoâng, khoâng traùi ngöôïc
maø chöùng, môùi ñaït ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøo tin
hieåu caùc phaùp vôùi hö khoâng bình ñaúng thì deã sinh tin hieåu, deã chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì khoâng coù haèng haø sa soá Ñaïi Boà-taùt
khoaùc aùo giaùp Ñaïi coâng ñöùc höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhöng
môùi nöûa chöøng laïi thoaùi lui. Neân bieát quaû vò Giaùc ngoä cao toät raát khoù
tin hieåu, khoù chöùng ñaéc.
Cuï thoï Thieän Hieän thöa Xaù-lôïi Töû:
–YÙ oâng nghó sao? Saéc coù thoaùi thaát ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa Phaät khoâng?
Xaù-lôïi Töû noùi:
–Thieän Hieän, chaúng coù.
–YÙ oâng nghó sao? Thoï, töôûng, haønh, thöùc coù thoaùi thaát ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Lìa saéc, coù phaùp ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Lìa thoï, töôûng, haønh, thöùc, coù phaùp ñoái vôùi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa saéc ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Lìa chaân nhö cuûa saéc, coù phaùp ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Lìa chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, coù
phaùp ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
www.daitangkinh.org

–YÙ oâng nghó sao? Neáu noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñoái vôùi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Neáu lìa trí Nhaát thieát, coù phaùp ñoái vôùi quaû vò
–YÙ oâng nghó sao? Lìa trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, coù phaùp
ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát ñoái vôùi quaû vò
–YÙ oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Neáu lìa chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát, coù phaùp
ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Lìa chaân nhö cuûa trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng, coù phaùp ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù thoaùi thaát
chaêng?
–Laïi nöõa Xaù-lôïi Töû, yù oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa caùc phaùp noùi
roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät coù thoaùi thaát chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Lìa chaân nhö caùc phaùp noùi roäng cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn, coù phaùp ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
Phaät coù thoaùi thaát chaêng?
Khi aáy Cuï thoï Thieän Hieän baûo Xaù-lôïi Töû:
–Neáu taát caû phaùp vì chaéc thaät, vì an truï neân hoaøn toaøn khoâng
thaät coù vaø ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, thì nhöõng phaùp naøo coù theå coù
söï thoaùi thaát ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Xaù-lôïi Töû noùi vôùi Thieän Hieän:
–Nhö lôøi Toân giaû noùi, trong Voâ sinh phaùp nhaãn hoaøn toaøn khoâng
thaät coù, cuõng khoâng coù Boà-taùt noùi coù thoaùi thaát ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Neáu vaäy, taïi sao Phaät noùi coù ba haïng ngöôøi truï Boà-taùt thöøa,
ñuùng ra chæ neân noùi moät? Laïi nhö Toân giaû noùi, leõ ra khoâng coù ba thöøa
Boà-taùt sai khaùc, chæ neân coù moät thöøa Chaùnh ñaúng giaùc thoâi.
Khi aáy Maõn Töø Töû lieàn thöa Cuï thoï Xaù-lôïi Töû:
–Haõy hoûi Thieän Hieän raèng: “Chæ caàn moät Boà-taùt thöøa chaêng?”
Sau ñoù hoûi tieáp: “Caàn gì phaûi thaønh laäp caû ba thöøa khaùc nhau hay chæ
caàn coù moät thöøa Chaùnh ñaúng giaùc maø thoâi?”
Baáy giôø Xaù-lôïi Töû hoûi Thieän Hieän:
–Chæ caàn moät Boà-taùt thöøa coù chaêng?
Cuï thoï Thieän Hieän baûo Xaù-lôïi Töû:
–YÙ oâng nghó sao? Trong chaân nhö cuûa taát caû phaùp coù ba haïng
ngöôøi truï Boà-taùt thöøa vôùi töôùng khaùc nhau chaêng? Nghóa laø coù ngöôøi
rôi vaøo haøng Thanh vaên thöøa, hoaëc coù ngöôøi rôi vaøo baäc Ñoäc giaùc,
hoaëc coù ngöôøi chöùng quaû Voâ thöôïng thöøa ö?
–YÙ oâng nghó sao? Trong chaân nhö cuûa taát caû phaùp coù ba thöøa
khaùc nhau cuûa Boà-taùt chaêng?
www.daitangkinh.org

–YÙ oâng nghó sao? Trong chaân nhö cuûa taát caû phaùp thaät coù moät
thöøa Chaùnh ñaúng giaùc cuûa caùc Boà-taùt chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa caùc phaùp coù moät hay coù hai hay
coù ba töôùng chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Trong chaân nhö cuûa taát caû phaùp phaûi coù moät
phaùp hay moät Boà-taùt coù theå naém baét ñöôïc chaêng?
Khi aáy Cuï thoï Thieän Hieän noùi vôùi Xaù-lôïi Töû:
–Neáu taát caû phaùp laø chaéc thaät, laø an truï, hoaøn toaøn khoâng thaät coù
vaø chaúng theå naém baét ñöôïc thì taïi sao Xaù-lôïi Töû laïi khôûi leân yù nghó:
“Ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, Boà-taùt naøy nhaát ñònh coù
thoaùi thaát hay ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, Boà-taùt naøy
nhaát ñònh khoâng coù thoaùi thaát? Ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
Phaät, Boà-taùt naøy noùi chaúng quyeát ñònh. Nhö vaäy, Boà-taùt naøy laø Thanh
vaên thöøa hay Boà-taùt naøy laø Ñoäc giaùc thöøa hay Boà-taùt naøy laø Voâ thöôïng
thöøa? Nhö vaäy laø ba hay laø moät?” Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt hoaøn
toaøn voâ sôû ñaéc ñoái vôùi taát caû phaùp, ñoái vôùi chaân nhö cuûa taát caû phaùp,
cuõng tin hieåu hoaøn toaøn laø chuùng ñeàu voâ sôû ñaéc, ñoái vôùi caùc Boà-taùt
cuõng voâ sôû ñaéc, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät cuõng voâ sôû
ñaéc, phaûi bieát nhö theá môùi thaät laø Ñaïi Boà-taùt. Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-
taùt naøy nghe thuyeát töôùng chaân nhö cuûa caùc phaùp chaúng theå naém baét
ñöôïc maø taâm chaúng kinh, chaúng sôï, chaúng hoaûng hoát, khoâng nghi,
khoâng hoái, khoâng lui, khoâng maát thì Ñaïi Boà-taùt naøy mau chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nöûa chöøng nhaát ñònh khoâng thoaùi lui.
Baáy giôø Theá Toân ngôïi khen Thieän Hieän:
–Hay thay, hay thay! Hoâm nay oâng ñaõ vì caùc Ñaïi Boà-taùt thuyeát
phaùp troïng yeáu. Nhöõng ñieàu oâng noùi ñeàu laø söùc oai thaàn cuûa Nhö Lai.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo tin hieåu saâu saéc ñoái vôùi töôùng
chaúng theå naém baét ñöôïc cuûa chaân nhö caùc phaùp vaø bieát ñöôïc taát caû
phaùp khoâng coù töôùng khaùc nhau. Khi nghe thuyeát veà töôùng chaúng theå
naém baét ñöôïc cuûa chaân nhö caùc phaùp nhö theá, taâm vò aáy chaúng kinh,
chaúng sôï, chaúng hoaûng hoát, khoâng nghi, khoâng hoái, khoâng lui, khoâng
maát thì Ñaïi Boà-taùt aáy mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu phaùp naøy thì mau
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät ö?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Neáu Ñaïi Boà-taùt
thaønh töïu phaùp naøy thì mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng
rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ
mong caàu thì phaûi truï vaøo caùi gì vaø truï baèng caùch naøo?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät phaûi truï taâm bình ñaúng ñoái vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân
truï taâm baát bình ñaúng; phaûi khôûi taâm bình ñaúng ñoái vôùi taát caû höõu tình,
khoâng neân khôûi taâm baát bình ñaúng; phaûi ñem taâm bình ñaúng noùi vôùi taát
caû höõu tình, khoâng neân ñem taâm baát bình ñaúng noùi vôùi hoï; phaûi khôûi
taâm ñaïi Töø ñoái vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân khôûi taâm saân giaän ñoái
vôùi hoï; phaûi ñem taâm ñaïi Töø maø noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân
ñem taâm saân giaän maø noùi vôùi hoï; phaûi khôûi taâm ñaïi Bi ñoái vôùi taát caû
höõu tình, khoâng neân khôûi taâm naõo haïi ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm Töø bi
maø noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân ñem taâm naõo haïi maø noùi vôùi hoï;
phaûi khôûi taâm ñaïi Hyû ñoái vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân khôûi taâm ñoá
kî ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm ñaïi Hyû maø noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng
neân ñem taâm ñoá kî maø noùi vôùi hoï; phaûi khôûi taâm ñaïi Xaû ñoái vôùi taát caû
höõu tình, khoâng neân khôûi taâm thieân vò ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm ñaïi
Xaû maø noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân ñem taâm thieân vò maø noùi vôùi
hoï; phaûi khôûi taâm cung kính ñoái vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân khôûi
taâm kieâu ngaïo ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm cung kính maø noùi vôùi taát caû
höõu tình, khoâng neân ñem taâm kieâu ngaïo maø noùi vôùi hoï; phaûi khôûi taâm
chaân thaät ñoái vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân khôûi taâm doái nònh ñoái vôùi
hoï; phaûi ñem taâm chaân thaät maø noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân ñem
www.daitangkinh.org
taâm doái nònh maø noùi vôùi hoï; phaûi khôûi taâm dòu daøng ñoái vôùi taát caû höõu
tình khoâng neân khôûi taâm cöùng coûi ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm dòu daøng
maø noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân ñem taâm cöùng coûi maø noùi vôùi
hoï; phaûi khôûi taâm laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình, khoâng neân khôûi taâm
baát lôïi ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm lôïi ích maø noùi vôùi caùc höõu tình, khoâng
neân ñem taâm baát lôïi maø noùi vôùi hoï; phaûi khôûi taâm an laïc ñoái vôùi taát caû
höõu tình, khoâng neân khôûi taâm chaúng an laïc ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm
an laïc maø noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân ñem taâm chaúng an laïc maø
noùi vôùi hoï; phaûi khôûi taâm khoâng trôû ngaïi ñoái vôùi taát caû höõu tình, khoâng
neân khôûi taâm coù trôû ngaïi ñoái vôùi hoï; phaûi ñem taâm khoâng trôû ngaïi maø
noùi vôùi taát caû höõu tình, khoâng neân ñem taâm coù trôû ngaïi maø noùi vôùi hoï.
Ñoái vôùi taát caû höõu tình, phaûi khôûi taâm nhö cha meï, nhö anh em, nhö
chò em, nhö con trai, con gaùi, nhö baø con thaân thuoäc, cuõng ñem taâm
naøy maø noùi cho hoï. Phaûi khôûi taâm baïn beø ñoái vôùi taát caû höõu tình, cuõng
ñem taâm naøy maø noùi vôùi hoï. Ñoái vôùi taát caû höõu tình, phaûi khôûi taâm nhö
Hoøa thöôïng, nhö A-xaø-leâ, nhö ñeä töû, nhö ñoàng hoïc, cuõng ñem taâm naøy
maø noùi cho hoï. Ñoái vôùi taát caû höõu tình, phaûi khôûi taâm nhö baäc Döï löu,
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc, Ñaïi Boà-taùt, Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc, cuõng neân ñem taâm naøy maø noùi vôùi hoï. Ñoái vôùi taát
caû höõu tình, phaûi khôûi taâm neân cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen, cuõng neân ñem taâm naøy maø noùi vôùi hoï. Ñoái vôùi taát caû höõu tình,
phaûi khôûi taâm neân cöùu giuùp thöông xoùt baûo boïc, cuõng neân ñem taâm
naøy maø noùi vôùi hoï. Ñoái vôùi taát caû höõu tình, phaûi khôûi taâm roát raùo
khoâng, khoâng thaät coù vaø chaúng theå naém baét ñöôïc, cuõng ñem taâm naøy
maø noùi vôùi hoï. Ñoái vôùi taát caû höõu tình, phaûi khôûi taâm Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän, cuõng neân ñem taâm naøy maø noùi vôùi hoï.
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät phaûi duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän maø truï nôi ñaây.
Laïi nöõa Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán mau chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät neân töï xa lìa söï gieát haïi sinh maïng, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc xa lìa gieát haïi sinh maïng, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi
phaùp xa lìa söï gieát haïi sinh maïng, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi xa lìa söï gieát
haïi sinh maïng. Noùi roäng cho ñeán neân töï xa lìa taø kieán, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc xa lìa taø kieán, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi söï xa lìa taø
kieán, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi xa lìa taø kieán. Neân töï tu boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng vaø boán Ñònh voâ saéc, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu boán Tónh löï,
boán Voâ löôïng vaø boán Ñònh voâ saéc, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp
tu boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi
tu boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc. Neân töï vieân maõn Boá
thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khuyeân ngöôøi khaùc
vieân maõn Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thöôøng
chaân chaùnh khen ngôïi phaùp vieân maõn Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn Boá thí ba-
la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Phaûi töï an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng
taùnh töï taùnh, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc an truï phaùp khoâng beân trong cho
ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi
phaùp an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï
taùnh, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán
phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh.
Phaûi töï truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp truï chaân nhö cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi truï chaân nhö cho ñeán
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn.
Phaûi töï truï boán Thaùnh ñeá, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc truï boán
Thaùnh ñeá, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp truï boán Thaùnh ñeá, hoan
hyû taùn thaùn ngöôøi truï boán Thaùnh ñeá.
Phaûi töï tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo,
thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo.
Phaûi töï tu ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän,
cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp tu ba phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi tu ba
phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän.
Phaûi töï tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, thöôøng chaân
www.daitangkinh.org
chaùnh khen ngôïi phaùp tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù vaø
hoan hyû taùn thaùn ngöôøi tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù.
Phaûi töï vieân maõn caùc baäc Boà-taùt, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc vieân
maõn caùc baäc Boà-taùt, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp vieân maõn caùc
baäc Boà-taùt vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn caùc baäc Boà-taùt.
Phaûi töï vieân maõn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc vieân maõn taát caû phaùp moân Ñaø-
la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi
phaùp vieân maõn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-
ñòa vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni,
taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa.
Phaûi töï vieân maõn naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc vieân maõn naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng,
thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp vieân maõn naêm loaïi maét saùu pheùp
thaàn thoâng vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn naêm loaïi maét, saùu
pheùp thaàn thoâng.
Phaûi töï vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö
Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, thöôøng chaân chaùnh khen
ngôïi phaùp vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn möôøi löïc cuûa
Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng.
Phaûi töï vieân maõn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc vieân maõn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, thöôøng chaân
chaùnh khen ngôïi phaùp laøm vieân maõn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû vaø
hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû.
Phaûi töï vieân maõn ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp,
cuõng khuyeân ngöôøi khaùc vieân maõn ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi
veû ñeïp, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp laøm vieân maõn ba möôi hai
töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn
ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp.
Phaûi töï vieân maõn phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc vieân maõn phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp laøm vieân maõn phaùp khoâng
queân maát, taùnh luoân luoân xaû vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vieân maõn
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû.

Phaûi töï quaùn thuaän nghòch möôøi hai chi duyeân khôûi, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc quaùn thuaän nghòch möôøi hai chi duyeân khôûi, thöôøng chaân
chaùnh khen ngôïi phaùp quaùn thuaän nghòch möôøi hai chi duyeân khôûi vaø
hoan hyû taùn thaùn ngöôøi quaùn thuaän nghòch möôøi hai chi duyeân khôûi.
Phaûi töï bieát khoå, ñoaïn taäp, chöùng dieät, tu ñaïo, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc töï bieát khoå, ñoaïn taäp, chöùng dieät, tu ñaïo, thöôøng chaân
chaùnh khen ngôïi phaùp bieát khoå, ñoaïn taäp, chöùng dieät, tu ñaïo vaø hoan
hyû taùn thaùn ngöôøi bieát khoå, ñoaïn taäp, chöùng dieät, tu ñaïo.
Phaûi töï khôûi trí chöùng quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà tuy
ñaéc quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà maø chaúng traàm khoâng treä
tòch, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc khôûi trí chöùng quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà vaø tuy chöùng quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc maø chaúng
traàm khoâng treä tòch, thöôøng chaân chaùnh khen ngôïi phaùp khôûi trí
chöùng quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà vaø tuy chöùng phaùp ñaéc
quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà maø chaúng traàm khoâng treä tòch,
hoan hyû taùn thaùn ngöôøi khôûi trí chöùng quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc
Boà-ñeà vaø tuy chöùng quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà maø chaúng
traàm khoâng treä tòch.
Phaûi töï vaøo ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc vaøo ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, thöôøng chaân
chaùnh khen ngôïi phaùp vaøo ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt vaø
hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ vaøo ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 514
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät ñaõ mong caàu, phaûi töï ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình
vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình.
Phaûi töï laøm nghieâm tònh coõi Phaät, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp laøm nghieâm
tònh coõi Phaät vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ laøm nghieâm tònh coõi Phaät.
Phaûi töï phaùt khôûi thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc phaùt khôûi thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt,
thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp phaùt khôûi thaàn thoâng thuø thaéng
cuûa Boà-taùt vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi phaùt khôûi thaàn thoâng thuø
thaéng cuûa Boà-taùt.
Phaûi töï phaùt khôûi trí Nhaát thieát, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc phaùt
khôûi trí Nhaát thieát, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp laøm phaùt khôûi
trí Nhaát thieát vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi phaùt khôûi trí Nhaát thieát.
Phaûi töï phaùt khôûi trí Ñaïo töôùng, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc phaùt
khôûi trí Ñaïo töôùng, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp phaùt khôûi trí
Ñaïo töôùng vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi phaùt khôûi trí Ñaïo töôùng.
Phaûi töï phaùt khôûi trí Nhaát thieát töôùng, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc
phaùt khôûi trí Nhaát thieát töôùng, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp laøm
phaùt khôûi trí Nhaát thieát töôùng vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi phaùt khôûi trí
Nhaát thieát töôùng.
Phaûi töï chaám döùt taát caû taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc chaám döùt taát caû taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo,
thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp chaám döùt taäp khí töông tuïc cuûa
phieàn naõo vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi ñaõ chaám döùt taát caû taäp khí töông
tuïc cuûa phieàn naõo.
Phaûi töï giöõ gìn troïn veïn tuoåi thoï, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc giöõ
gìn troïn veïn tuoåi thoï, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp giöõ gìn troïn
veïn tuoåi thoï vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi giöõ gìn troïn veïn tuoåi thoï.
Phaûi töï truyeàn baù giaùo phaùp vi dieäu, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc
truyeàn baù giaùo phaùp vi dieäu, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phöông
phaùp truyeàn baù giaùo phaùp vi dieäu vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi truyeàn baù
giaùo phaùp vi dieäu.
Phaûi töï giöõ gìn chaùnh phaùp cho toàn taïi, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc
giöõ gìn chaùnh phaùp cho toàn taïi, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phöông
phaùp giöõ gìn chaùnh phaùp ñöôïc toàn taïi vaø hoan hyû taùn thaùn ngöôøi giöõ
gìn chaùnh phaùp cho toàn taïi.
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät phaûi duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän vaø phaûi truï nhö vaäy ñoái
vôùi nhöõng phaùp nhö vaäy.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi hoïc phöông tieän thieän
xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy. Neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy
thì môùi coù theå truï ñöôïc phaùp caàn phaûi truï. Neáu hoïc nhö theá vaø an truï
phaùp nhö theá thì khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi naêm uaån; cuõng khoâng
coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi saùu xöù beân trong; cuõng khoâng coøn chöôùng
ngaïi ñoái vôùi saùu xöù beân ngoaøi; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi
saùu giôùi beân trong; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi saùu giôùi beân
ngoaøi; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi saùu thöùc giôùi; cuõng khoâng
coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi saùu xuùc; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi
saùu thoï; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi saùu giôùi; cuõng khoâng coøn
chöôùng ngaïi ñoái vôùi boán duyeân; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi
voâ minh cho ñeán laõo töû; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi söï xa lìa
vieäc gieát haïi sinh maïng cho ñeán taø kieán; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi
ñoái vôùi boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; cuõng khoâng coøn
chöôùng ngaïi ñoái vôùi Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; cuõng khoâng
coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi chaân nhö cho
ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái
vôùi boán Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái
www.daitangkinh.org
vôùi boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; cuõng khoâng coøn chöôùng
ngaïi ñoái vôùi ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän;
cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi vôùi taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi baäc Tònh quaùn cho ñeán
baäc Nhö Lai; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi baäc Cöïc hyû cho ñeán
baäc Phaùp vaân; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi taát caû phaùp moân
Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi
ñoái vôùi naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; cuõng khoâng coøn chöôùng
ngaïi ñoái vôùi möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi
Xaû; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi phaùp khoâng queân
maát, taùnh luoân luoân xaû; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi vieäc quaùn
möôøi hai chi duyeân khôûi thuaän nghòch; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi
ñoái vôùi söï bieát Khoå, ñoaïn Taäp, chöùng Dieät, tu Ñaïo; cuõng khoâng coøn
chöôùng ngaïi ñoái vôùi quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; cuõng khoâng
coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt; cuõng
khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi vieäc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät vaø phaùt khôûi thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-
taùt; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi söï chaám döùt
taát caû taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi
ñoái vôùi söï troïn veïn tuoåi thoï; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi vieäc
truyeàn baù giaùo phaùp vi dieäu; cuõng khoâng coøn chöôùng ngaïi ñoái vôùi vieäc
hoä trì chaùnh phaùp cöûu truï.
Vì sao vaäy? Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy töø xöa ñeán nay khoâng
hoä trì saéc uaån cho ñeán thöùc uaån; khoâng hoä trì nhaõn xöù cho ñeán yù xöù;
khoâng hoä trì saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; khoâng hoä trì nhaõn giôùi cho ñeán yù
giôùi; khoâng hoä trì saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; khoâng hoä trì nhaõn thöùc
giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi; khoâng hoä trì nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; khoâng
hoä trì caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra, cho ñeán caùc thoï do yù xuùc
laøm duyeân sinh ra; khoâng hoä trì ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; khoâng hoä trì
nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; khoâng hoä trì voâ minh cho ñeán
laõo töû; khoâng hoä trì vieäc xa lìa saùt haïi sinh maïng cho ñeán taø kieán;
khoâng hoä trì boán Tónh löï, boán Voâ löôïng taâm, boán Ñònh voâ saéc; khoâng
hoä trì Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng hoä trì
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; khoâng
hoä trì chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; khoâng hoä trì boán
Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; khoâng hoä trì boán Nieäm truï cho ñeán taùm
chi Thaùnh ñaïo; khoâng hoä trì ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän; khoâng hoä trì taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; khoâng
hoä trì baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; khoâng hoä trì baäc Cöïc hyû
cho ñeán baäc Phaùp vaân; khoâng hoä trì taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa; khoâng hoä trì naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng; khoâng hoä trì möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng; khoâng hoä trì ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; khoâng hoä trì ba
möôi hai töôùng toát taùm möôi veû ñeïp; khoâng hoä trì phaùp khoâng queân
maát, taùnh luoân luoân xaû; khoâng hoä trì möôøi hai chi duyeân khôûi; khoâng
hoä trì söï bieát Khoå, ñoaïn Taäp, chöùng Dieät, tu Ñaïo; khoâng hoä trì quaû Döï
löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; khoâng hoä trì vieäc nhaäp vaøo ngoâi Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt; khoâng hoä trì vieäc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät; khoâng hoä trì thaàn thoâng thuø thaéng cuûa
Boà-taùt; khoâng hoä trì söï chaám döùt taát caû taäp khí töông tuïc cuûa phieàn
naõo; khoâng hoä trì söï vieân maõn cuûa tuoåi thoï; khoâng hoä trì vieäc truyeàn
baù chaùnh phaùp laøm cho chaùnh phaùp toàn taïi laâu daøi; khoâng hoä trì trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Vì sao? Vì saéc uaån cho
ñeán thöùc uaån khoâng theå hoä trì.
Neáu khoâng theå hoä trì thì chaúng phaûi laø saéc uaån cho ñeán thöùc uaån.
Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng
khoâng theå hoä trì. Neáu khoâng theå hoä trì, thì chaúng phaûi trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Khi noùi veà choã neân truï cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy, trong chuùng hoäi coù
hai ngaøn Boà taùùt ñoàng thôøi chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn.
Μ
Phaåm 20: TÖÔÙNG KHOÂNG THOAÙI (1)

–Chuùng con phaûi döïa vaøo töôùng traïng cuûa haønh ñoäng naøo môùi
bieát ñöôïc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy?
www.daitangkinh.org
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå bieát roõ nhö thaät hoaëc haøng
phaøm phu; hoaëc baäc Thanh vaên; hoaëc baäc Ñoäc giaùc; hoaëc baäc Boà-taùt;
hoaëc baäc Nhö Lai; caùc baäc nhö theá tuy noùi coù khaùc nhöng trong taùnh
chaân nhö cuûa caùc phaùp khoâng bieán ñoåi, khoâng phaân bieät, khoâng hai,
khoâng hai phaàn.
Ñaïi Boà-taùt naøy tuy thaät ngoä nhaäp vaøo chaân nhö cuûa caùc phaùp
nhöng ñoái vôùi chaân nhö khoâng coù söï phaân bieät vì laáy voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän.
Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ngoä nhaäp chaân nhö cuûa caùc phaùp neân duø nghe
chaân nhö vaø taát caû phaùp khoâng hai khoâng khaùc maø taâm khoâng nghi
ngaïi. Vì sao? Vì chaân nhö vaø phaùp khoâng theå noùi laø moät, khoâng theå
noùi laø khaùc, khoâng theå noùi laø ñoàng hay khoâng ñoàng.
Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng bao giôø coi nheï ñieàu naøy maø phaùt ra lôøi
noùi. Neáu coù noùi lôøi gì ñeàu ñem laïi lôïi ích vaø yù nghóa. Neáu khoâng coù
nghóa vaø lôïi ích quyeát khoâng noùi ra.
Ñaïi Boà-taùt naøy hoaøn toaøn khoâng xem choã toát xaáu hay dôõ cuûa
ngöôøi, bình ñaúng thöông xoùt vaø vì hoï thuyeát phaùp.
Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng xem chuûng taùnh sang heøn cuûa Phaùp sö, chæ
caàu thuyeát ñöôïc phaùp nghóa chaân tònh.
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñeàu coù nhöõng haønh
ñoäng nhö vaäy. Vì coù nhöõng haønh ñoäng naøy neân bieát laø Ñaïi Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån.
–Laïi do caùc töôùng traïng cuûa haønh ñoäng naøo maø bieát ñoù laø Ñaïi
Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå quaùn caùc phaùp khoâng coù
töôùng traïng haønh ñoäng thì phaûi bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån.
–Neáu taát caû phaùp khoâng coù töôùng traïng haønh ñoäng thì chuyeån
phaùp naøo maø ñöôïc goïi laø khoâng thoaùi chuyeån?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt chuyeån saéc uaån cho ñeán thöùc uaån neân
goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån nhaõn xöù cho ñeán yù xöù neân goïi laø
khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån saéc xöù cho ñeán phaùp xöù neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån. Chuyeån nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Chuyeån saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Chuyeån nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån. Chuyeån nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Chuyeån caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra, cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån.
Chuyeån ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån.
Chuyeån nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån. Chuyeån voâ minh cho ñeán laõo töû neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Chuyeån Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân goïi laø
khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån
chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Chuyeån boán Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån. Chuyeån boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc
neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån ba phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån.
Chuyeån taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Chuyeån baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån. Chuyeån baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân neân goïi laø
khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån naêm loaïi
maét cho ñeán saùu pheùp thaàn thoâng neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån.
Chuyeån möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng
neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû
neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån phaùp khoâng queân
maát, taùnh luoân luoân xaû neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån quaû Döï
löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Chuyeån
trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån. Chuyeån haøng phaøm phu, baäc Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc
giaùc, hoaëc baäc Boà-taùt, hoaëc baäc Nhö Lai neân goïi laø khoâng thoaùi
www.daitangkinh.org
chuyeån. Chuyeån caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Chuyeån quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät neân goïi laø
Vì sao? Vì töï taùnh cuûa saéc laø khoâng thaät coù cho ñeán töï taùnh cuûa
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng thaät coù. Vì Ñaïi Boà-
taùt naøy chaúng truï trong caùc phaùp keå treân, neân ñöôïc goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån. Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå bieát ñöôïc nhö vaäy thì ñöôïc goïi laø Ñaïi
Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñeàu
chaúng muoán xem hình töôùng vaø lôøi noùi cuûa Sa-moân, ngoaïi ñaïo, Baø-la-
moân... duø caùc Sa-moân, Baø-la-moân aáy ñaõ bieát moät caùch ñuùng ñaén vaø
thaáy moät caùch chaân thaät ñoái vôùi phaùp ñaõ thaáy, hoaëc coù theå thi thieát
phaùp moân chaùnh kieán nhaát ñònh khoâng coù leõ aáy. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh
töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ñoái vôùi Phaùp vaø Luaät maø Ñöùc Phaät ñaõ
thuyeát moät caùch hoaøn haûo, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñeàu
tin hieåu saâu xa, chaúng sinh nghi ngôø. Ñoái vôùi caùc vieäc theá gian khoâng
coù giôùi caám thuû, chaúng rôi vaøo taø kieán, chaúng chaáp caùc ñieàm laønh cuûa
theá tuïc laáy laøm thanh tònh, hoaøn toaøn khoâng leã baùi caùc Thieân thaàn
khaùc, nhö vieäc phuïng thôø cuûa haøng ngoaïi ñaïo vaø theá gian, cuõng chaúng
ñem caùc thöù traøng hoa, höông boät, höông xoa, y phuïc, chuoãi anh laïc,
traøng phan, baûo caùi, kyõ nhaïc, ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng Thieân thaàn vaø
caùc ngoaïi ñaïo. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì ñoù
laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån khoâng
rôi vaøo ñòa nguïc, baøng sinh, quyû giôùi, A-toá-laïc, cuõng chaúng sinh vaøo
doøng haï tieän, nghóa laø haøng Chieân-ñoà-la boå-yeát-sa, chaéc chaén khoâng
thoï baùo sinh laøm hoaøng moân, khoâng caên hoaëc hai caên vaø thaân ngöôøi
nöõ, cuõng chaúng thoï thaân muø, ñieác, caâm ngoïng, cuøi, cuït tay chaân, huûi
laùc, luøn xaáu, guø löng... chaéc chaén khoâng sinh vaøo choã coù taùm naïn xöù.
Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö theá thì bieát ñoù laø Ñaïi
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån
thöôøng muoán thöïc haønh möôøi neûo nghieäp thieän: Töï xa lìa söï gieát haïi
sinh maïng cho ñeán taø kieán, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc xa lìa söï gieát
haïi sinh maïng cho ñeán taø kieán, thöôøng chaân thaønh khen ngôïi phaùp xa
lìa gieát haïi sinh maïng cho ñeán taø kieán, hoan hyû khen ngôïi ngöôøi xa
lìa gieát haïi sinh maïng cho ñeán taø kieán. Cho ñeán trong giaác moäng, Ñaïi
Boà-taùt naøy cuõng chaúng bieåu hieän haønh ñoäng thuoäc möôøi nghieäp aùc,
huoáng chi luùc tænh giaùc haønh ñoäng caùc vieäc naøy. Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt
thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö theá thì bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån vì lôïi
ích khaép taát caû höõu tình duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, thöôøng tu Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thöôøng khoâng coù söï löôøi boû. Neáu
Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát ñaây laø Ñaïi Boà-taùt
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñaõ
thoï trì, tö duy, ñoïc tuïng ñöôïc bao nhieâu Kheá kinh cho ñeán Luaän nghò
taát caû ñeàu ñöôïc thoâng hieåu roát raùo, roài thöôøng ñem phaùp naøy boá thí cho
taát caû höõu tình, vôùi yù nghó: “Phaûi laøm theá naøo ñeå nhöõng lôøi phaùt
nguyeän vaø nhöõng mong caàu chaân chaùnh cuûa caùc loaøi höõu tình ñeàu
ñöôïc thaønh töïu troïn veïn.”
Laïi ñem caên laønh phaùp thí naøy cho caùc höõu tình moät caùch bình
ñaúng, cuøng laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö theá thì bieát
ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån hoaøn
toaøn khoâng coù nieäm nghi ngôø do döï ñoái vôùi phaùp moân saâu xa maø Ñöùc
Phaät ñaõ thuyeát.
–Do nguyeân nhaân naøo maø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån hoaøn
toaøn khoâng coù nieäm nghi ngôø, do döï ñoái vôùi phaùp moân saâu xa maø Ñöùc
Phaät ñaõ thuyeát?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñeàu hoaøn
toaøn chaúng thaáy coù phaùp naøo coù theå nghi ngôø do döï. Nghóa laø chaúng
thaáy coù saéc uaån cho ñeán thöùc uaån; cuõng chaúng thaáy coù nhaõn xöù cho
ñeán yù xöù; cuõng chaúng thaáy coù saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; cuõng chaúng
www.daitangkinh.org
thaáy coù nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi; cuõng chaúng thaáy saéc giôùi cho ñeán
phaùp giôùi; cuõng chaúng thaáy coù nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi;
cuõng chaúng thaáy coù nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; chaúng thaáy coù caùc thoï do
nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra, cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh
ra; chaúng thaáy coù ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; chaúng thaáy coù nhaân
duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; chaúng thaáy coù voâ minh cho ñeán laõo
töû; chaúng thaáy coù Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
chaúng thaáy coù phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh
töï taùnh; chaúng thaáy coù chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn;
chaúng thaáy coù boán Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; chaúng thaáy coù boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; chaúng thaáy coù boán Nieäm truï
cho ñeán taùm Thaùnh daïo; chaúng thaáy coù ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän; chaúng thaáy coù taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù; chaúng thaáy coù baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; chaúng
thaáy coù baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; chaúng thaáy coù taát caû phaùp
moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; chaúng thaáy coù naêm loaïi
maét, saùu pheùp thaàn thoâng; chaúng thaáy coù möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho
ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; chaúng thaáy coù ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi
Hyû, ñaïi Xaû; chaúng thaáy coù ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp;
chaúng thaáy coù phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; cuõng chaúng
thaáy coù trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; cuõng chaúng
thaáy coù quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; cuõng chaúng thaáy taát caû
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Trong soá
aáy khoâng coù phaùp naøo coù theå nghi ngôø do döï. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh
töïu troïn veïn caùc haønh ñoäng nhö theá, thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu nghieäp thaân,
khaåu, yù dòu daøng, deã öa, deã meán. Ñoái vôùi caùc höõu tình, taâm khoâng haïn
ngaïi. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi
thöôøng thaønh töïu Töø, Bi, Hyû, Xaû... töông öng thaân, khaåu, yù nghieäp ñeå
laøm vieäc lôïi laïc cho caùc höõu tình. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh
ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taâm cuûa taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån khoâng cuøng vôùi naêm trieàn caùi ôû chung. Naêm trieàn caùi laø tham
duïc, saân giaän, hoân traàm thuøy mieân, oá taùc traïo cöû, nghi. Neáu Ñaïi Boà-taùt
thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñeàu
ñaõ beû gaõy taát caû tuøy mieân. Taát caû tuøy phieàn naõo troùi buoäc ñeàu vónh
vieãn khoâng phaùt sinh. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö
vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt ra vaøo qua laïi, taâm chaúng
meâ laàm, luoân luoân an truï chaùnh nieäm tænh giaùc, oai nghi taán chæ, ñi,
ñöùng, naèm, ngoài, haï chaân caát böôùc cuõng ñeàu nhö theá, daïo ñi choã naøo
phaûi xem xeùt nôi aáy, nieäm nieäm thong thaû, nhìn thaúng maø böôùc, cöû chæ
vaø lôøi noùi khoâng thoâ thaùo. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng
nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, nhöõng vaät duïng cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån nhö ñoà naèm, y phuïc luoân luoân thôm saïch, khoâng coù caùc
muøi hoâi, cuõng khoâng moà hoâi, chí raän, boï cheùt, taâm öa saïch ñeïp, thaân
khoâng taät beänh. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì
bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, thaân
taâm thanh tònh chaúng phaûi nhö trong thaân ngöôøi thöôøng luoân bò taùm
vaïn truøng ruùc ræa. Vì sao? Vì caên laønh cuûa caùc Boà-taùt naøy taêng leân,
vöôït khoûi thaân hình ñaõ thoï ôû theá gian, trong ngoaøi saïch seõ, neân khoâng
coù caùc loaïi truøng ruùc ræa nôi thaân. Caên laønh daàn daàn taêng theâm, cöù nhö
vaäy thaân taâm caøng thanh tònh. Do yeáu toá naøy, thaân taâm caùc Boà-taùt aáy
beàn chaéc nhö kim cang chaúng bò caùc nghòch duyeân phaù haïi. Neáu Ñaïi
Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy laøm theá naøo ñeå thaân,
ngöõ, yù thöôøng ñöôïc thanh tònh.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, caùc caên laønh nhö theá cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy daàn daàn
taêng tröôûng nhö vaäy. Vì ñöôïc naêng löïc cuûa caùc caên laønh ñieàu khieån
neân ñeán taän cuøng ñôøi vò lai, nghieäp cuûa thaân, ngöõ, yù hoaøn toaøn khoâng
www.daitangkinh.org
phaùt khôûi. Do vaäy, thaân, ngöõ, yù thöôøng ñöôïc thanh tònh.

Laïi nöõa Thieän Hieän, ba dieäu haïnh veà thaân, boán dieäu haïnh veà
mieäng vaø ba dieäu haïnh veà yù cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy luoân luoân ñöôïc bieåu
hieän, neân baát cöù luùc naøo thaân, ngöõ, yù cuõng thanh tònh. Nhôø söï thanh
tònh naøy neân vöôït qua caùc baäc Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc, truï ngoâi vò Boà-
taùt kieân coá chaúng ñoäng. Do ñaây thaân, ngöõ, yù thöôøng ñöôïc thanh tònh.
Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån chaúng
troïng lôïi döôõng chaúng maøng danh döï, chaúng ñaém nhieãm caùc vieäc aên
uoáng, y phuïc, ñoà naèm, phoøng nhaø, cuûa caûi. Tuy thoï möôøi hai coâng ñöùc
Ñoã-ña nhöng trong aáy khoâng coù söï yû thò. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc
haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
thöôøng tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, roát raùo chaúng khôûi
taâm boûn seûn, tham lam, phaù giôùi, giaän döõ, giaûi ñaõi, taùn loaïn, ngu si vaø
caùc thöù phieàn naõo troùi buoäc taâm töông öng. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu
caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, tueä giaùc saâu xa kieân coá cuûa taát caû Ñaïi Boà-
taùt khoâng thoaùi chuyeån do laéng nghe chaùnh phaùp, cung kính, tin thoï,
chuù taâm, tö duy nghóa lyù moät caùch roát raùo, tuøy theo phaùp ñaõ laõnh thoï
thuoäc theá gian hay xuaát theá gian ñeàu coù theå phöông tieän hoäi nhaäp vaøo
nghóa lyù thuù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Caùc söï nghieäp ñaõ taïo
thuoäc theá gian cuõng ñeàu döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå hoäi nhaäp
phaùp taùnh. Chaúng thaáy coù moät söï nghieäp naøo ra ngoaøi phaùp taùnh aáy.
Neáu coù phaùp naøo chaúng töông öng vôùi phaùp taùnh, thì cuõng coù theå
phöông tieän hoäi nhaäp vaøo nghóa lyù thuù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña ñöôïc. Do ñaây chaúng thaáy phaùp naøo ra ngoaøi phaùp taùnh aáy. Neáu Ñaïi
Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ñoái vôùi Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, giaû
söû coù aùc ma xuaát hieän ôû tröôùc vaø hoùa ra taùm ñòa nguïc lôùn, maø trong
moãi nguïc lôùn hoùa ra voâ löôïng traêm ngaøn Boà-taùt ñeàu bò löûa döõ thieâu ñoát
vaø chòu khoå ñoäc haïi chua cay. Hoùa laøm nhö vaäy roài laïi baûo caùc Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån:
–Caùc Boà-taùt naøy ñeàu ñaõ ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån nôi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, neân môùi rôi vaøo trong ñòa nguïc lôùn naøy, chòu caùc
thöù khoå cöïc nhö theá naøy. Nay Boà-taùt caùc oâng ñaõ nhaän thoï kyù khoâng
thoaùi chuyeån nôi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng seõ ñoïa vaøo ñòa nguïc
lôùn naøy ñeå chòu caùc thöù khoå cöïc. Nhö vaäy Phaät ñaõ thoï kyù cho oâng phaûi
chòu khoå trong ñòa nguïc lôùn, chöù chaúng phaûi thoï kyù khoâng thoaùi
chuyeån nôi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Theá neân caùc oâng neân mau lìa boû
taâm ñaïi Boà-ñeà may ra coù theå thoaùt khoûi ñòa nguïc naøy, seõ sinh leân coõi
trôøi hoaëc laøm ngöôøi höôûng caùc söï sung söôùng an vui. Khi nghe thaáy
vieäc naøy, taâm cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån khoâng heà dao ñoäng,
cuõng chaúng kinh sôï nghi ngôø, chæ nghó: “Ñaõ nhaän thoï kyù laø khoâng thoaùi
chuyeån, maø Ñaïi Boà-taùt coøn ñoïa vaøo ñòa nguïc, baøng sinh, quyû giôùi, A-
toá-laïc thì chaéc chaén khoâng coù leõ aáy.” Vì sao? Vì chaéc chaén caùc Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån khoâng coù nghieäp baát thieän, cuõng khoâng coù tröôøng
hôïp nghieäp thieän maø phaûi chuoác laáy quaû khoå nhö vaäy. Chö Phaät chaéc
chaéc khoâng coù lôøi doái gaït. Nhöõng ñieàu maø Nhö Lai noùi ra ñeàu vì lôïi
laïc taát caû höõu tình, vì loøng ñaïi Töø, ñaïi Bi maø Ngaøi noùi ra. Nhöõng ñieàu
thaáy nghe hoâm nay hoaøn toaøn do aùc ma laøm ra, noùi ra ñeàu chaúng thaät
coù. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng töôùng traïng nhö vaäy thì
Laïi nöõa Thieän Hieän, ñoái vôùi Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, giaû
söû coù aùc ma giaû daïng Sa-moân ñi ñeán gaëp Boà-taùt vaø noùi:
–Tröôùc ñaây oâng ñaõ nghe khuyeân neáu tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thì seõ mau vieân maõn, cho ñeán neân chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät ñaõ mong caàu. Nhöõng ñieàu nghe ñöôïc nhö vaäy ñeàu laø taø
thuyeát, haõy mau lìa boû, chôù cho laø chaân thaät. Vaû laïi tröôùc ñaây oâng ñaõ
nghe: “Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû töø khi
phaùt taâm cho ñeán thôøi gian toàn taïi cuûa chaùnh phaùp, luoân tuøy hyû vôùi
caùc coâng ñöùc thieän caên ñaõ coù ñöôïc, taäp hôïp taát caû vaø ban cho caùc
höõu tình moät caùch bình ñaúng, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän cuøng
hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Nhöõng lôøi ñaõ nghe naøy cuõng
laø taø thuyeát haõy mau xaû boû, chôù cho laø chaân thaät. Neáu oâng xaû boû
nhöõng taø phaùp ñaõ nghe, ta seõ daïy oâng Phaät phaùp chaân chaùnh thanh
tònh, khieán oâng tu hoïc mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Nhöõng lôøi
ñaõ nghe tröôùc ñaây chaúng phaûi lôøi daïy chaân chaùnh cuûa Phaät maø chæ laø
www.daitangkinh.org
nhöõng vaên tuïng soaïn ra moät caùch sai laàm. Lôøi ta noùi môùi laø lôøi daïy
chaân chaùnh cuûa Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nghe lôøi naøy maø taâm dao
ñoäng, nghi ngôø, sôï haõi. Phaûi bieát vò aáy chöa nhaän söï thoï kyù khoâng
thoaùi chuyeån neân chöa quyeát ñònh ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
chöa goïi laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Thieän Hieän neân bieát, khi nghe nhöõng lôøi naøy maø taâm caùc Ñaïi
Boà-taùt chaúng dao ñoäng, cuõng chaúng nghi ngôø, sôï haõi, chæ truï vaøo phaùp
taùnh khoâng taïo taùc, khoâng töôùng traïng, khoâng sinh khôûi thì duø coù laøm
vieäc gì, Ñaïi Boà-taùt naøy cuõng chaúng tin vaøo lôøi ngöôøi khaùc, chaúng theo
söï chæ daïy cuûa ngöôøi khaùc maø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
chaúng theo söï chæ daïy cuûa ngöôøi khaùc cho ñeán chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Phaûi bieát Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Nhö baäc A-la-haùn ñaõ heát laäu hoaëc, duø coù
laøm vieäc gì cuõng chaúng tin lôøi ngöôøi khaùc, hieän chöùng phaùp taùnh
khoâng laàm khoâng nghi, taát caû aùc ma khoâng theå laøm dao ñoäng. Taát caû
Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ngoaïi ñaïo vaø caùc aùc ma khoâng theå phaù hoaïi, beû
gaõy taâm cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy, cuõng khoâng theå laøm
cho hoï thoaùi lui quaû Boà-ñeà. Ñaïi Boà-taùt naøy chaéc chaén ñaõ truï baäc
khoâng thoaùi chuyeån, neân nhöõng söï nghieäp ñaõ taïo ñeàu töï mình xeùt nghó
chaúng phaûi chæ tin vaøo ngöôøi khaùc maø haønh ñoäng ngay, cho ñeán nhöõng
lôøi daïy cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc coøn khoâng deã daøng tín thoï
phuïng haønh, huoáng chi laïi tin lôøi Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ngoaïi ñaïo vaø
caùc aùc ma maø laøm theo.
Neáu Ñaïi Boà-taùt naøy coù laøm ñieàu gì, chaúng töï suy xeùt maø chæ tin
vaøo lôøi ngöôøi khaùc, thì ñieàu naøy chaéc chaén khoâng coù. Vì sao? Vì Ñaïi
Boà-taùt naøy chaúng thaáy coù phaùp coù theå tin haønh. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
chaúng thaáy coù saéc coù theå tin haønh. Chaúng thaáy coù thoï, töôûng, haønh,
thöùc coù theå tin haønh; cuõng chaúng thaáy coù chaân nhö cuûa saéc coù theå tin
haønh; chaúng thaáy coù chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc coù theå tin
haønh. Noùi roäng cho ñeán chaúng thaáy coù taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt coù
theå tin haønh; chaúng thaáy coù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät coù
theå tin haønh. Cuõng chaúng thaáy coù chaân nhö cuûa taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt
coù theå tin haønh; chaúng thaáy coù chaân nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät coù theå tin haønh.
Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu haønh ñoäng töôùng traïng nhö vaäy thì bieát
laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, giaû söû coù aùc ma giaû daïng Bí-soâ ñeán gaëp taát
caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån maø noùi:
–Söï tu haønh cuûa caùc oâng laø phaùp sinh töû chaúng phaûi haïnh Boà-taùt,
chaúng phaûi do ñoù maø ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ mong caàu. Hoâm
nay caùc oâng neân tu ñaïo heát khoå, mau heát caùc khoå ñöôïc vaøo Nieát-baøn.
Khi aáy, aùc ma lieàn vì Boà-taùt thuyeát ñaïo phaùp töông töï ñoïa sinh töû. Ñoù
laø töôûng thaây cheát, hoaëc töôûng xanh baàm, hoaëc töôûng thoái röûa, hoaëc
töôûng sình chöôùng, hoaëc töôûng truøng aên, hoaëc töôûng maøu ñoû baàm,
hoaëc Töø, hoaëc Bi, hoaëc Hyû, hoaëc Xaû, hoaëc Sô tónh löï, hoaëc cho ñeán Ñeä
töù tónh löï, hoaëc Khoâng voâ bieân xöù, hoaëc cho ñeán Phi töôûng phi phi
töôûng xöù vaø baûo Boà-taùt: “Ñaây laø chaân ñaïo, chaân haïnh, do ñaïo naøy vaø
haïnh naøy, oâng seõ chöùng quaû Döï löu, hoaëc quaû Nhaát lai, hoaëc quaû Baát
hoaøn, hoaëc quaû A-la-haùn, hoaëc Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Do ñaïo naøy, haïnh naøy
neân oâng mau heát taát caû sinh, giaø, beänh, cheát. Caàn gì phaûi chòu khoå sinh
töû laâu daøi laøm gì? Thaân khoå trong hieän taïi coøn phaûi chaùn boû huoáng laïi
ñi caàu laáy thaân khoå trong töông lai. OÂng haõy töï suy xeùt maø boû ñi nhöõng
gì tröôùc ñaây ñaõ tin.”
Thieän Hieän neân bieát, khi Ñaïi Boà-taùt naøy nghe lôøi noùi aáy roài, taâm
chaúng dao ñoäng cuõng chaúng nghi ngôø, sôï haõi, chæ nghó: “Bí-soâ naøy giuùp
ích cho ta khoâng ít, coù theå vì ta thuyeát ñaïo phaùp töông töï, khieán ta bieát
ñöôïc ñaïo naøy khoâng theå chöùng quaû Döï löu, cho ñeán khoâng theå chöùng
ñöôïc Ñoäc giaùc Boà-ñeà, huoáng gì seõ chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät.” Nghó nhö vaäy roài, Ñaïi Boà-taùt naøy raát vui möøng.
Laïi nghó: “Nay Bí-soâ naøy raát coù ích cho ta, phöông tieän vì ta
thuyeát phaùp chöôùng ñaïo, khieán ta hieåu bieát phaùp chöôùng ñaïo, roài ôû
trong ba thöøa töï taïi tu hoïc.”
Thieän Hieän neân bieát, khi aùc ma kia thaáy Boà-taùt naøy thaâm taâm
hoan hyû, laïi noùi:
–Naøy thieän nam, nay oâng coù muoán thaáy caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ maát
thôøi gian daøi tu haïnh voâ ích chaêng? Nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ traûi qua
haèng haø sa soá ñaïi kieáp, duøng voâ löôïng vaät thöôïng dieäu nhö: Ñoà aên
uoáng, aùo maëc, ñoà naèm, thuoác thang, cuûa caûi, höông hoa... cuùng döôøng,
cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá Toân.
www.daitangkinh.org
Laïi ôû choã cuûa voâ soá chö Phaät tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, hoïc an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh; hoïc an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå
nghó baøn; hoïc an truï boán Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; tu boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; tu boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc; tu ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän;
tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; tu caùc baäc cuûa Ñaïi Boà-taùt; tu
taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; tu naêm loaïi
maét, saùu pheùp thaàn thoâng; tu möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng; tu ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu phaùp khoâng
queân maát, taùnh luoân luoân xaû; tu quaùn thuaän nghòch möôøi hai duyeân
khôûi ñeå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät;
tu caùc thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt cho ñeán tu trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Caùc Ñaïi Boà-taùt naøy cuõng gaàn guõi phuïng söï haèng haø sa soá chö
Phaät ôû choã chö Phaät thænh hoûi ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt. Nghóa laø hoûi nhö
vaày: Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt an truï Ñaïi thöøa? Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt tu
haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; an truï phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; an truï chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; an truï boán Thaùnh ñeá khoå,
taäp, dieät, ñaïo; tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; tu
haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; tu haønh ba phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; tu haønh taùm Giaûi thoaùt
cho ñeán möôøi Bieán xöù; tu haønh caùc baäc cuûa Ñaïi Boà-taùt; tu haønh taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; tu haønh möôøi löïc
cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; tu haønh ñaïi Töø,
ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû; tu haønh phaùp quaùn thuaän nghòch möôøi hai duyeân khôûi, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät; tu haønh thaàn thoâng
thuø thaéng cuûa Boà-taùt; cho ñeán tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng? Haèng haø sa soá chö Phaät Theá Toân ñöôïc thöa hoûi nhö
vaäy, laàn löôït vì hoï thuyeát phaùp. Chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy nhö lôøi Phaät
daïy, an truï tu hoïc, traûi qua voâ löôïng kieáp tinh taán duõng maõnh, coøn
khoâng theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät huoáng gì söï tu hoïc cuûa caùc
oâng ngaøy nay maø coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät ö?
Thieän Hieän neân bieát, tuy nghe nhöõng ñieàu naøy nhöng taâm caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng thay ñoåi, chaúng kinh, chaúng sôï, khoâng nghi, khoâng
nhaàm, laïi vui möøng hôn vaø nghó: “Nay Bí-soâ naøy cho ta nhieàu lôïi ích,
vì ta maø phöông tieän thuyeát phaùp chöôùng ñaïo, giuùp ta bieát ñöôïc phaùp
chöôùng ñaïo naøy chaéc chaén khoâng theå chöùng quaû Döï löu cho ñeán quaû
Ñoäc giaùc Boà-ñeà, huoáng gì seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Khi
aùc ma bieát ñöôïc taâm Boà-taùt naøy chaúng thoaùi lui, khoâng nghi hoaëc, lieàn
hoùa ra hình daïng voâ löôïng Bí-soâ baûo vôùi Boà-taùt:
–Trong quaù khöù caùc Bí-soâ naøy ñeàu sieâng caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, traûi qua voâ löôïng kieáp tu haønh caùc haïnh khoå khoù haønh maø
chaúng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ caàu. Hoâm nay ñeàu lui truï quaû
A-la-haùn, caùc laäu ñaõ heát, ñeán taän bôø khoå, thì laøm sao caùc oâng coù theå
chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Thieän Hieän neân bieát, nghe ñieàu naøy roài, Ñaïi Boà-taùt lieàn nghó:
“Chaéc chaén aùc ma ñaõ giaû daïng Bí-soâ naøy ñeå laøm roái loaïn taâm ta. Nhaân
ñaây ta thuyeát ñaïo phaùp chöôùng ngaïi töông töï: Hoaøn toaøn khoâng coù
chuùng Ñaïi Boà-taùt naøo tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeán ñòa vò vieân
maõn maø khoâng chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät laïi lui vaøo Thanh
vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc.”
Baáy giôø, Boà-taùt laïi nghó: “Neáu Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeán ñòa vò cöùu caùnh maø chaúng ñöôïc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, thì chaéc chaén khoâng coù leõ ñoù. Noùi roäng cho ñeán, neáu Ñaïi
Boà-taùt tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñeán ñòa
vò vieân maõn maø chaúng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì chaéc chaén
khoâng coù leõ ñoù.” Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån luoân
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vôùi yù nghó theá naøy: “Nhö lôøi Phaät daïy,
neáu Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tu hoïc, thöôøng chaúng xa lìa dieäu haïnh cuûa
saùu phaùp Ba-la-maät-ña, thöôøng chaúng xa lìa taùc yù töông öng vôùi saùu
phaùp Ba-la-maät-ña, thöôøng chaúng xa lìa taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát
thieát trí, thöôøng duøng phöông tieän khuyeân caùc höõu tình sieâng naêng tu
hoïc Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï vaø Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Ñaïi Boà-taùt naøy chaéc chaén chaúng thoaùi lui Boá thí ba-la-maät-
ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; chaéc chaén chaúng thoaùi lui phaùp
www.daitangkinh.org
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; chaéc chaén
chaúng thoaùi lui chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; chaéc
chaén chaúng thoaùi lui boán Thaùnh ñeá; chaéc chaén chaúng thoaùi lui boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; chaéc chaén chaúng thoaùi lui boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng taâm, boán Ñònh voâ saéc; chaéc chaén chaúng thoaùi
lui ba phaùp moân giaûi thoaùt; chaéc chaén chaúng thoaùi lui taùm Giaûi thoaùt
cho ñeán möôøi Bieán xöù; chaéc chaén chaúng thoaùi lui caùc baäc Boà-taùt;
chaéc chaén chaúng thoaùi lui taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa; chaéc chaén chaúng thoaùi lui naêm loaïi maét saùu pheùp thaàn
thoâng; chaéc chaén chaúng thoaùi lui möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng; chaéc chaén chaúng thoaùi lui ñaïi Töø, ñaïi Bi,
ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; chaéc chaén chaúng thoaùi lui phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû; chaéc chaén chaúng thoaùi lui trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng thì nhaát ñònh seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.” Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy thì
thöôøng haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vôùi yù nghó nhö vaày: “Neáu Ñaïi Boà-
taùt bieát ñöôïc vieäc ma, chaúng theo vieäc ma, bieát ñöôïc baïn aùc, chaúng
nghe theo lôøi baïn aùc; bieát ñöôïc caûnh giôùi nhöng chaúng chuyeån theo
caûnh giôùi. Ñaïi Boà-taùt naøy quyeát khoâng thoaùi lui Boá thí ba-la-maät-ña
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; quyeát khoâng thoaùi lui phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; quyeát khoâng thoaùi lui
chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; quyeát khoâng thoaùi lui
boán Thaùnh ñeá; quyeát khoâng thoaùi lui boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo; quyeát khoâng thoaùi lui boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc; quyeát khoâng thoaùi lui ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; quyeát khoâng thoaùi lui taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù; quyeát khoâng thoaùi lui caùc baäc cuûa Boà-taùt; quyeát khoâng thoaùi
lui taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; quyeát
khoâng thoaùi lui naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; quyeát khoâng thoaùi
lui möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; quyeát
khoâng thoaùi lui ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; quyeát khoâng thoaùi lui
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; quyeát khoâng thoaùi lui trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng thì chaéc chaén seõ chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån nghe
caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thuyeát giaùo phaùp quan troïng naøy,
thaâm taâm hoan hyû, cung kính, tín thoï, hieåu nghóa lyù moät caùch ñuùng
ñaén. Taâm hoï vöõng chaéc nhö kim cang khoâng theå lay chuyeån, khoâng
theå cöôùp ñi, thöôøng xuyeân tu hoïc Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán,
Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu hoïc, taâm
khoâng nhaøm chaùn. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh ñoäng nhö vaäy
thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Baáy giôø Thieän Hieän laïi thöa vôùi Phaät:
–Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy laøm thoaùi lui phaùp naøo neân
ñöôïc goïi laø khoâng thoaùi chuyeån?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy laøm thoaùi lui töôûng veà saéc uaån cho
ñeán töôûng veà thöùc uaån neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui
ñoái vôùi töôûng veà nhaõn xöù cho ñeán töôûng veà yù xöù neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà saéc xöù cho ñeán töôûng veà phaùp xöù
neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà nhaõn giôùi cho
ñeán töôûng veà yù giôùi neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui
töôûng veà saéc giôùi cho ñeán töôûng veà phaùp giôùi neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà nhaõn thöùc giôùi cho ñeán töôûng veà yù thöùc
giôùi neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà nhaõn xuùc
cho ñeán töôûng veà yù xuùc neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui
töôûng veà caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán töôûng veà caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm
thoaùi lui veà töôûng ñòa giôùi cho ñeán veà töôûng thöùc giôùi neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà nhaân duyeân cho ñeán töôûng veà
taêng thöôïng duyeân neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng
veà voâ minh cho ñeán töôûng veà laõo töû neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån;
laøm thoaùi lui tö töôûng veà tham, saân, si, töôûng veà caùc kieán thuù neân goïi
laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà Boá thí ba-la-maät-ña cho
ñeán töôûng veà Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån;
laøm thoaùi lui töôûng veà phaùp khoâng beân trong cho ñeán töôûng veà phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui
www.daitangkinh.org
töôûng veà chaân nhö cho ñeán töôûng veà caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn neân
goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà boán Thaùnh ñeá neân
goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà boán Nieäm truï cho
ñeán töôûng veà taùm chi Thaùnh ñaïo neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm
thoaùi lui töôûng veà boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc neân goïi
laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà ba phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm
thoaùi lui töôûng veà taùm Giaûi thoaùt cho ñeán töôûng veà möôøi Bieán xöù neân
goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà baäc Tònh quaùn cho
ñeán töôûng veà baäc Nhö Lai neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi
lui töôûng veà baäc Cöïc hyû cho ñeán töôûng veà baäc Phaùp vaân neân goïi laø
khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni,
taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm
thoaùi lui töôûng veà naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán
töôûng veà möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån;
laøm thoaùi lui töôûng veà ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà quaû Döï löu cho ñeán töôûng veà Ñoäc giaùc
Boà-ñeà neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà caùc haïnh
cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät neân goïi laø
khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi lui töôûng veà trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån; laøm thoaùi
lui töôûng veà caùc phaøm phu, Thanh vaên, Ñoäc giaùc Boà-taùt vaø Phaät neân
goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån
naøy duøng töï töôùng khoâng ñeå quaùn taát caû phaùp, ñaõ nhaäp vaøo Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt cho ñeán chaúng thaáy moät chuùt coù phaùp naøo coù
theå naém baét. Vì chaúng theå naém baét ñöôïc neân khoâng coù söï taïo taùc. Vì
khoâng taïo taùc neân goïi laø roát raùo khoâng sinh. Vì roát raùo khoâng sinh neân
goïi laø Voâ sinh phaùp nhaãn. Do ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn naøy neân goïi
laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh
ñoäng nhö vaäy thì bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 515
Phaåm 20: TÖÔÙNG KHOÂNG THOAÙI (2)
Laïi nöõa Thieän Hieän, giaû söû coù aùc ma ñi ñeán choã cuûa taát caû Ñaïi
Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån muoán laøm cho hoï nhaøm chaùn quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, beøn noùi: “Trí Nhaát thieát trí cuøng vôùi hö khoâng nhö nhau,
khoâng taùnh laøm taùnh, töï töôùng voán khoâng. Caùc phaùp cuõng vaäy, nhö hö
khoâng, khoâng taùnh laøm taùnh. Trong töï töôùng khoâng aáy, khoâng coù phaùp
naøo coù theå goïi laø chuû theå chöùng, khoâng coù moät phaùp naøo coù theå goïi laø
ñoái töôïng ñöôïc chöùng; choã chöùng, thôøi chöùng vaø nhaân duyeân chöùng,
cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Taát caû phaùp ñaõ nhö hö khoâng, khoâng
taùnh laøm taùnh, töï töôùng voán khoâng, vì sao caùc oâng phaûi chòu khoå cöïc
voâ ích ñeå caàu chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Tröôùc ñaây, oâng ñaõ
nghe: “Caùc chuùng Boà-taùt neân caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Ñoù ñeàu laø
ma thuyeát chaúng phaûi lôøi daïy chaân chaùnh cuûa Phaät. Caùc oâng neân boû
taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñöøng vì lôïi laïc taát caû höõu tình töï
chuoác laáy khoå cöïc laâu daøi, tuy haønh caùc thöù haïnh khoå khoù laøm ñeå
mong caàu Boà-ñeà nhöng roát cuoäc khoâng theå ñöôïc”; khi nghe noùi nhöõng
lôøi can ngaên nhö vaäy Ñaïi Boà-taùt aáy luoân xem xeùt kyõ vieäc cuûa aùc ma
naøy, nghó raèng aùc ma muoán laøm thoaùi thaát taâm ñaïi Boà-ñeà cuûa ta. Ta
chaúng neân tin nhaän lôøi aáy. Tuy taát caû phaùp nhö hö khoâng, khoâng taùnh
laøm taùnh, töï töôùng voán khoâng nhöng caùc höõu tình traûi qua sinh töû laâu
daøi, khoâng bieát khoâng thaáy, buoâng lung ñieân ñaûo, gaây taïo caùc nghieäp,
chuoác laáy khoå sinh töû. Ta phaûi maëc giaùp coâng ñöùc taùnh töôùng nhö hö
khoâng, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhö phaùp ñaõ thuyeát, vì
caùc höõu tình laøm cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt caùc khoå sinh töû, ñöôïc quaû Döï
löu, hoaëc quaû Nhaát lai, hoaëc quaû Baát hoaøn, hoaëc quaû A-la-haùn, hoaëc
Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coù theå laøm
lôïi laïc cho taát caû ñeán taän ñôøi vò lai. Ñaïi Boà-taùt aáy töø luùc môùi phaùt taâm
ñaõ nghe phaùp naøy, neân taâm vöõng vaøng chaúng dao ñoäng, chaúng thoaùi
chuyeån. Döïa vaøo taâm vöõng vaøng chaúng dao ñoäng chaúng thoaùi chuyeån
naøy thöôøng chaân chaùnh tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña. Ñaõ nhaäp vaøo
ngoâi vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, laïi chaân chaùnh tu haønh saùu
phaùp Ba-la-maät-ña, daàn daàn vieân maõn, thaùo gôõ heát troùi buoäc. Do ñaây
ñöôïc vaøo baäc khoâng thoaùi chuyeån. Vì vaäy neân aùc ma duø ñaõ thieát laäp
nhieàu loaïi phöông tieän laøm cho suy baïi, nhöng khoâng theå laøm thoaùi lui
taâm ñaïi Boà-ñeà maø Boà-taùt ñaõ phaùt. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh
traïng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
–Ñaïi Boà-taùt naøy vì khoâng thoaùi chuyeån neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån, hay vì thoaùi chuyeån maø goïi laø khoâng thoaùi chuyeån?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy vì khoâng thoaùi chuyeån, neân goïi laø
khoâng thoaùi chuyeån; cuõng vì thoaùi chuyeån maø goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån.
–Vì sao Ñaïi Boà-taùt naøy vì khoâng thoaùi chuyeån neân goïi laø khoâng
thoaùi chuyeån? Vì sao cuõng vì thoaùi chuyeån neân goïi laø khoâng thoaùi
chuyeån?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy vöôït khoûi baäc Thanh vaên vaø Ñoäc
giaùc, chaúng thoaùi lui vaøo trong hai baäc aáy; do ñoù neân noùi vì khoâng
thoaùi chuyeån neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Ñaïi Boà-taùt naøy xa lìa baäc
Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc; ñoái vôùi hai baäc aáy, nhaát ñònh töø boû; do ñoù
neân noùi vì thoaùi chuyeån neân goïi laø khoâng thoaùi chuyeån. Vì vaäy Boà-taùt
naøy coù hai caùch goïi, chaúng phaûi nhö caùc baäc khaùc chæ goïi laø thoaùi
chuyeån. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh traïng nhö theá thì chaéc
chaén ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Caùc aùc ma khoâng theå laøm thoaùi
thaát ñöôïc.
muoán vaøo Sô thieàn cho ñeán ñeä Töù thieàn thì coù theå vaøo tuøy yù; muoán
vaøo Töø voâ löôïng cho ñeán Xaû voâ löôïng thì coù theå vaøo tuøy yù; muoán
vaøo ñònh Khoâng voâ bieân xöù cho ñeán ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù
coù theå vaøo tuøy yù; muoán vaøo boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh
www.daitangkinh.org
ñaïo coù theå vaøo tuøy yù; muoán vaøo Sô giaûi thoaùt cho ñeán Dieät töôûng thoï
giaûi thoaùt coù theå vaøo tuøy yù; muoán vaøo Sô thaéng xöù cho ñeán Thaéng xöù
thöù taùm coù theå vaøo tuøy yù; muoán vaøo Sô tónh löï cho ñeán ñònh Dieät
töôûng thoï coù theå vaøo tuøy yù; muoán vaøo Sô bieán xöù cho ñeán Bieán xöù
thöù möôøi coù theå vaøo tuøy yù; muoán vaøo phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän coù theå vaøo tuøy yù; muoán phaùt khôûi naêm Thaàn
thoâng coù theå phaùt khôûi tuøy yù.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy tuy vaøo boán Tónh löï cho
ñeán phaùt khôûi naêm Thaàn thoâng maø chaúng thoï quaû. Do nguyeân nhaân
naøy neân chaúng theo naêng löïc Tónh löï, Voâ löôïng, Ñaúng chí cho ñeán
Dieät ñònh vaø caùc coâng ñöùc khaùc maø thoï sinh. Cuõng chaúng sôû ñaéc quaû
Döï löu, hoaëc quaû Nhaát lai, hoaëc quaû Baát hoaøn, hoaëc quaû A-la-haùn,
hoaëc Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì muoán lôïi laïc cho caùc höõu tình neân tuøy yù chuû
ñoäng muoán thoï thaân choã naøo ñaùng thoï lieàn theo yù muoán aáy ñeàu ñöôïc
thaønh töïu; laøm vieäc neân laøm xong lieàn boû ñi. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu
caùc haønh traïng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån thaønh
töïu taùc yù quaû vò Giaùc ngoä cao toät thöôøng chaúng xa lìa taâm ñaïi Boà-ñeà,
chaúng quyù saéc uaån cho ñeán thöùc uaån; chaúng quyù nhaõn xöù cho ñeán yù xöù;
chaúng quyù saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; chaúng quyù nhaõn giôùi cho ñeán yù
giôùi; chaúng quyù saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; chaúng quyù nhaõn thöùc giôùi
cho ñeán yù thöùc giôùi; chaúng quyù nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; chaúng quyù
caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm
duyeân sinh ra; chaúng quyù ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; chaúng quyù nhaân
duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; chaúng quyù taát caû duyeân taùnh duyeân
khôûi; chaúng quyù caùc töôùng toát; chaúng quyù veû ñeïp; chaúng quyù sôû y;
chaúng quyù phaùp coù saéc, khoâng saéc; chaúng quyù phaùp thaáy ñöôïc vaø
khoâng thaáy ñöôïc; chaúng quyù phaùp coù ñoái vaø khoâng ñoái; chaúng quyù
phaùp höõu laäu hay voâ laäu; chaúng quyù phaùp höõu vi hay voâ vi; chaúng quyù
phaùp theá gian vaø xuaát theá gian; chaúng quyù ngaõ; chaúng quyù höõu tình
cho ñeán chaúng quyù caùi bieát, caùi thaáy; chaúng quyù ñoà chuùng; chaúng quyù
quyeán thuoäc; chaúng quyù ñòa vò; chaúng quyù cuûa caûi; chaúng quyù Boá thí
ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; chaúng quyù phaùp khoâng
beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; chaúng quyù chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; chaúng quyù boán Thaùnh ñeá
khoå, taäp, dieät, ñaïo; chaúng quyù möôøi neûo nghieäp thieän; chaúng quyù boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; chaúng quyù naêm Thaàn thoâng;
chaúng quyù boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; chaúng quyù phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; chaúng quyù taùm Giaûi
thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; chaúng quyù baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc
Nhö Lai; chaúng quyù baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; chaúng quyù taát
caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; chaúng quyù naêm
loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; chaúng quyù möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho
ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; chaúng quyù ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû; chaúng quyù phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; chaúng
quyù trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; chaúng quyù quaû
Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; chaúng quyù taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-
taùt; chaúng quyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; chaúng quyù söï
trang nghieâm coõi Phaät; chaúng quyù söï thaønh thuïc höõu tình; chaúng quyù
thaáy nhieàu chö Phaät; chaúng quyù söï vun troàng caên laønh. Vì sao vaäy? Vì
Ñaïi Boà-taùt naøy hieåu roõ taát caû phaùp nhö hö khoâng, khoâng taùnh laøm
taùnh, töï töôùng ñeàu laø khoâng; chaúng thaáy coù phaùp naøo coù theå quyù troïng.
Naêng sinh, sôû sinh, thôøi sinh, choã sinh, nhaân duyeân sinh ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì taát caû phaùp cuøng vôùi hö khoâng nhö nhau,
taùnh töôùng ñeàu khoâng, vì nghóa khoâng sinh vaäy. Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh
töïu taùc yù quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thöôøng khoâng xa lìa taâm ñaïi Boà-ñeà;
boán oai nghi cuûa thaân khi ra vaøo qua laïi, haï chaân caát böôùc, taâm khoâng
taùn loaïn, oai nghi ñi, ñöùng, naèm, ngoài tieán döøng ra laøm coâng vieäc ñeàu
truï chaùnh nieäm. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh traïng nhö vaäy thì
Laïi nöõa Thieän Hieän, vì lôïi laïc caùc höõu tình taát caû Ñaïi Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån hieän ôû nhaø theá tuïc, phöông tieän thieän xaûo, duø ñang
thuï höôûng ñuû naêm duïc laïc nhöng chaúng ñaém nhieãm caùc thöù aáy, chæ
muoán cöùu giuùp caùc höõu tình. Nghóa laø caùc höõu tình caàn aên cho aên, caàn
uoáng cho uoáng, caàn aùo cho aùo, caàn xe cho xe cho ñeán taát caû vaät caàn
duøng ñeàu caáp cho, khieán hoï ñöôïc maõn nguyeän. Ñaïi Boà-taùt naøy töï haønh
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thöôøng chaùnh thöùc khen ngôïi
phaùp haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø hoan hyû taùn thaùn
ngöôøi tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt naøy
www.daitangkinh.org
tuy ôû nhaø theá tuïc, nhöng duøng söùc thaàn thoâng hoaëc söùc ñaïi nguyeän
thaâu nhieáp caùc thöù chaâu baùu cuûa caûi ñaày chaâu Thieäm-boä cho ñeán theá
giôùi ba laàn ngaøn, duøng ñeå cuùng döôøng Phaät, Phaùp, Taêng baûo vaø boá thí
cho caùc loaøi höõu tình ngheøo thieáu. Ñaïi Boà-taùt naøy duø ñang ôû nhaø theá
tuïc maø vaãn thöôøng tu phaïm haïnh, khoâng bao giôø thoï duïng caùc caûnh
giôùi dieäu duïc. Duø ñang quaûn lyù nhieàu thöù cuûa caûi, chaâu baùu maø chaúng
ñaém nhieãm caùc thöù aáy. Laïi khi höôûng thoï caùc thöù duïc laïc vaø cuûa caûi
chaâu baùu, khoâng bao giôø eùp böùc caùc loaøi höõu tình khieán hoï saàu khoå.
Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh traïng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-
taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñöôïc
nhöõng Vöông thaàn, Döôïc-xoa caàm chaøy Kim cang thöôøng theo hai beân
ngaàm baûo veä. Caùc vò thaàn thöôøng nghó theá naøy: “Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng
bao laâu seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ta nguyeän seõ ñi theo
ngaàm baûo veä giuùp ñôõ cho ñeán khi ñaït quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Doøng
hoï thaàn Döôïc-xoa caàm Kim cang thöôøng theo baûo veä, khoâng luùc naøo
rôøi boû. Ngöôøi vaø phi nhaân... ñeàu khoâng theå laøm toån haïi. Trôøi, Ma,
Phaïm vaø caùc loaøi khaùc trong theá gian cuõng khoâng theå duøng phaùp phaù
hoaïi taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ phaùt. Do nguyeân nhaân naøy,
caùc Boà-taùt aáy, cho ñeán khi ñaït quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thaân yù thö thaû,
khoâng öu naõo. Naêm caên theá gian cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng khoâng
khieám khuyeát giaûm. Ñoù laø maét, tai, muõi, löôõi vaø thaân. Naêm caên xuaát
theá gian cuõng khoâng khuyeát giaûm. Ñoù laø Tín, Taán, Nieäm, Ñònh vaø
Tueä. Thaân theå Ñaïi Boà-taùt naøy ñaày ñuû töôùng haûo trang nghieâm, caùc
coâng ñöùc nôi taâm moãi nieäm moãi nieäm taêng tieán cho ñeán khi chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc töôùng traïng haønh
thöôøng laøm baäc thöôïng só khoâng laøm keû haï só.
–Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt thöôøng ñöôïc laøm baäc thöôïng só khoâng
laøm keû haï só?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, taát caû phieàn naõo cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng coøn
hieän tieàn, thieän phaùp taêng tröôûng trong töøng saùt-na, cho ñeán khi chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät baát cöù luùc naøo taâm cuõng khoâng taùn loaïn.
Vì theá neân ta noùi Ñaïi Boà-taùt thöôøng laøm thöôïng só khoâng laøm haï só.
Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu töôùng haønh traïng nhö theá thì bieát laø Ñaïi Boà-
thaønh töïu taùc yù quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chaúng xa lìa taâm ñaïi Boà-ñeà,
thöôøng sinh soáng baèng ngheà thanh tònh thaân maïng, chaúng haønh chuù
thuaät, boác thuoác, boùi toaùn, caùc vieäc taø maïng. Chaúng vì danh lôïi chuù
caùc quyû thaàn laøm cho hoï döïa vaøo nam nöõ ñeå phaûi boùi hoûi vieäc toát
xaáu; cuõng chaúng chuù nguyeän cho trai gaùi, lôùn beù, baøng sinh, loaøi
quyû... hieän ra nhöõng chuyeän hieám coù; cuõng chaúng boùi xem töôùng,
tuoåi thoï daøi ngaén, tieàn cuûa, chöùc vò, nam nöõ vaø caùc vieäc thieän aùc;
cuõng chaúng döï ñoaùn noùng laïnh, ñöôïc muøa maát muøa, laønh döõ, toát xaáu
laøm naõo loaïn höõu tình; cuõng chaúng chuù nguyeän hoøa troän thuoác thang,
taû ñaïo trò chöõa beänh taät, baèng taû ñaïo thaân vôùi ngöôøi phuù quyù; cuõng
chaúng vì ngöôøi khaùc laõnh söù maïng lieân laïc, hieän ra töôùng thaân höõu
ñeå mong lôïi caàu danh; cuõng chaúng ñem taâm nhieãm xem nhìn nam nöõ
cöôøi giôõn vaø noùi naêng, huoáng gì coù vieäc khaùc; cuõng chaúng cung kính,
cuùng döôøng quyû thaàn. Theá neân ta noùi thöôøng laøm thöôïng só chaúng
laøm haï só. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy bieát taùnh, töôùng cuûa taát caû phaùp
ñeàu laø khoâng. Trong taùnh, töôùng khoâng aáy chaúng thaáy coù töôùng. Vì
chaúng thaáy coù töôùng neân xa lìa caùc thöù taø maïng chuù thuaät, boác thuoác,
xem töôùng maø chæ caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thöôøng laøm lôïi ích
cho caùc höõu tình. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh traïng nhö vaäy
thì bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån tuy
ñöôïc thieän xaûo caùc vaên chöông kyõ ngheä theá gian nhöng chaúng ñaém
tröôùc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy thaáu roõ taát caû phaùp roát raùo laø khoâng.
Trong caùi khoâng roát raùo aáy, bao nhieâu vaên chöông kyõ ngheä maø theá
gian coù ñöôïc ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Vaû laïi, vaên chöông kyõ ngheä
cuûa theá gian ñeàu laø nhöõng lôøi taïp ueá, thuoäc loaïi taø maïng. Vì theá, tuy
Boà-taùt bieát nhöng chaúng laøm.
Thieän Hieän neân bieát, ñoái vôùi caùc thô luaän theá tuïc ngoaïi ñaïo, Ñaïi
Boà-taùt naøy bieát raønh roõ nhöng chaúng öa ñaém. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
naøy thaáu roõ taùnh töôùng taát caû phaùp ñeàu laø khoâng. Trong taùnh töôùng
www.daitangkinh.org
khoâng aáy, taát caû thô luaän ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Vaû laïi, trong
caùc thô luaän theá tuïc ngoaïi ñaïo ñaõ thuyeát, nhöõng söï lyù phaàn nhieàu coù
theâm bôùt. Ñoái vôùi ñaïo Boà-taùt chaúng theå naøo tuøy thuaän ñöôïc, vì chuùng
ñeàu thuoäc vaøo nhöõng lôøi hyù luaän taïp ueá, neân caùc Boà-taùt bieát nhöng
chaúng öa. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc haønh traïng nhö vaäy thì bieát laø
Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån coøn
coù nhieàu haønh traïng khaùc nöõa ñeå bieát laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån. Ta seõ vì oâng phaân bieät giaûi noùi. OÂng haõy laéng nghe cho kyõ, tö
duy cho roát raùo.
Thieän Hieän thöa thænh:
–Daï, xin thuyeát cho, hoâm nay chuùng con doác loøng muoán nghe!
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, ñaõ coù Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tuy thoâng suoát caùc phaùp ñeàu khoâng thaät coù,
thöôøng chaúng xa lìa taâm ñaïi Boà-ñeà nhöng chaúng öa quaùn saùt luaän
thuyeát veà caùc uaån, caùc xöù vaø caùc giôùi. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ tö
duy roát raùo vaø thoâng suoát hoaøn toaøn chaân lyù veà taùnh töôùng khoâng cuûa
uaån, xöù, giôùi.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng öa xem xeùt luaän noùi
veà vieäc chuùng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ tö duy roát raùo vaø thoâng
suoát hoaøn toaøn chaân lyù veà taùnh töôùng khoâng cuûa taát caû chuùng.
veà vieäc vua. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ truï baûn taùnh khoâng, neân
chaúng thaáy phaùp nhoû naøo coù töôùng hôn, thua, sang heøn.
veà vieäc keû giaëc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ truï töï töôùng khoâng, neân
chaúng thaáy phaùp nhoû naøo coù töôùng ñöôïc maát, cho vaø cöôùp laáy.
veà vieäc quaân. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ truï baûn taùnh khoâng, neân
chaúng thaáy caùc phaùp coù töôùng nhieàu ít, hôïp vaø tan.
veà vieäc chieán ñaáu. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ kheùo an truï lyù chaân
nhö caùc phaùp laø khoâng, neân chaúng thaáy phaùp nhoû naøo coù töôùng maïnh,
yeáu, thöông, giaän.
veà chuyeän nam, nöõ. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ truï caùc phaùp khoâng,
neân chaúng thaáy phaùp nhoû naøo coù töôùng ñeïp, xaáu, thöông gheùt.
veà xoùm laøng. Vì sao? Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ truï caùc phaùp khoâng, neân
chaúng thaáy phaùp nhoû naøo coù töôùng taêng giaûm, hôïp tan.
veà thaønh aáp. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ truï caùc phaùp khoâng, neân
chaúng thaáy phaùp nhoû naøo coù töôùng leä thuoäc, chaúng leä thuoäc toát xaáu.
veà chuyeän quoác ñoä. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy an truï Nieát-baøn neân
chaúng thaáy caùc phaùp coù töôùng leä thuoäc hay khoâng leä thuoäc beân naøy,
beân kia.
veà töôùng haûo. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy an truï voâ töôùng neân chaúng
thaáy caùc phaùp coù töôùng ñeïp, xaáu sai khaùc.
veà ngaõ, veà höõu tình cho ñeán caùi bieát, caùi thaáy. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
naøy an truï roát raùo khoâng, neân hoaøn toaøn khoâng thaáy töôùng ngaõ cho ñeán
caùi thaáy, hoaëc coù, hoaëc khoâng sai khaùc.
veà caùc vieäc theá gian nhö theá, chæ öa xem xeùt luaän noùi veà Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa xa lìa caùc töôùng, coù
theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng khoâng xa lìa taùc yù
töông öng trí Nhaát thieát trí, tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña lìa boû vieäc xan
tham; tu haønh Tònh giôùi ba-la-maät-ña, lìa boû söï phaïm giôùi; tu haønh An
nhaãn ba-la-maät-ña, lìa boû vieäc giaän hôøn tranh chaáp; tu haønh Tinh taán
ba-la-maät-ña, lìa boû söï löôøi nhaùc; tu haønh Tónh löï ba-la-maät-ña, lìa boû
söï taùn loaïn; tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, lìa boû trí tueä xaáu aùc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy tuy truï phaùp khoâng cuûa taát
caû phaùp nhöng laïi öa thích chaùnh phaùp, chaúng thích phi phaùp. Tuy truï
phaùp khoâng chaúng theå naém baét ñöôïc nhöng thöôøng khen ngôïi coâng ñöùc
Tam baûo.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy tuy tu haønh töôùng chaân nhö,
www.daitangkinh.org
phaùp giôùi cuûa caùc phaùp vaø ñoàng moät vò, nhöng thích khen ngôïi caùc loaïi
coâng ñöùc cuûa chaân nhö, phaùp giôùi.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy tuy bieát caùc phaùp roát raùo
ñeàu laø khoâng nhöng laïi meán baïn laønh, chaúng öa baïn aùc. Baïn laønh goàm
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt, hoaëc haøng
Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc... coù theå an laäp, giaùo hoùa höõu tình moät
caùch hoaøn haûo, khieán hoï höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät neân ñöôïc
goïi laø baïn laønh.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy thích gaàn guõi taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeå laéng nghe chaùnh phaùp. Neáu nghe Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñang thuyeát chaùnh phaùp taïi theá giôùi khaùc lieàn
duøng nguyeän löïc vaõng sinh ñeán theá giôùi aáy, cuùng döôøng, cung kính,
toân troïng, ngôïi khen laõnh thoï chaùnh phaùp.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy hoaëc ngaøy, hoaëc ñeâm,
thöôøng chaúng xa lìa taùc yù nieäm Phaät, cuõng chaúng xa lìa taùc yù nghe
phaùp. Nhôø nhaân duyeân naøy, nhöõng quoác ñoä naøo coù Phaät Theá Toân ñang
thuyeát chaùnh phaùp, vò aáy lieàn nöông vaøo nguyeän löïc ñeán coõi aáy thoï
sinh, hoaëc nöông thaàn thoâng ñeán ñoù nghe phaùp. Do nguyeân nhaân ñoù
neân caùc Ñaïi Boà-taùt naøy ñôøi ñôøi kieáp kieáp sinh ñeán choã naøo cuõng chaúng
lìa Phaät, thöôøng nghe chaùnh phaùp khoâng coù giaùn ñoaïn.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng laøm lôïi laïc cho caùc
höõu tình neân tuy coù theå khôûi leân tónh löï veà caùc coõi ñònh Voâ saéc saâu xa
nhöng cuõng phöông tieän kheùo leùo khôûi taâm veà coõi Duïc ñeå giaùo hoùa
caùc höõu tình tu möôøi neûo nghieäp thieän, cuõng theo nguyeän löïc sinh vaøo
quoác ñoä hieän coù Phaät thuoäc coõi Duïc ñeå cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá Toân, ñeå laéng nghe chaùnh phaùp, tu caùc
thaéng haïnh. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu töôùng haønh traïng nhö vaäy thì
thöôøng haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
thöôøng haønh phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh
töï taùnh; thöôøng haønh chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn;
thöôøng haønh boán Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; thöôøng haønh boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; thöôøng haønh boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; thöôøng haønh phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän; thöôøng haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù; thöôøng haønh caùc ñòa vò thuø thaéng cuûa Boà-taùt; thöôøng haønh
taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; thöôøng haønh
naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; thöôøng haønh möôøi löïc cuûa Nhö
Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; thöôøng haønh ñaïi Töø, ñaïi
Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; thöôøng haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân
luoân xaû; thöôøng haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng; thöôøng haønh taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt; thöôøng caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng khoâng nghi ngôø ñoái
vôùi taâm ñòa cuûa mình, khoâng nghó: “Ta laø baäc khoâng thoaùi chuyeån. Ta
chaúng phaûi khoâng thoaùi chuyeån.” Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng
thaáy coù chuùt phaùp naøo nôi quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñeå noùi coù thoaùi
chuyeån, hoaëc noùi khoâng thoaùi chuyeån.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng coù nghi ngôø ñoái vôùi
phaùp cuûa ñòa vò chính mình. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ hieåu roát raùo,
thoâng suoát hoaøn toaøn ñoái vôùi phaùp cuûa ñòa vò chính mình.
Thieän Hieän neân bieát, nhö baäc Döï löu truï quaû Döï löu khoâng coù
nghi ngôø ñoái vôùi phaùp cuûa quaû aáy. Baäc Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn,
Ñoäc giaùc vaø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu truï quaû cuûa
rieâng mình vaø khoâng coù söï nghi ngôø ñoái vôùi phaùp trong chính quaû aáy.
Ñaïi Boà-taùt naøy cuõng nhö vaäy, ñoái vôùi caùc phaùp thuoäc veà ñòa vò khoâng
thoaùi chuyeån maø mình ñang truù thì bieát roõ thaáy roõ, khoâng coøn meâ
hoaëc nghi ngôø.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy truï trong ñòa vò naøy, ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, tu caùc coâng ñöùc
neáu coù vieäc ma khôûi leân lieàn giaùc tri ngay, chaúng chuyeån theo theá löïc
cuûa ma, coù theå tieâu dieät hoaøn toaøn caùc vieäc cuûa aùc ma laøm cho coâng
ñöùc tu haønh khoâng bò chöôùng ngaïi.
Thieän Hieän neân bieát, nhö ngöôøi taïo nghieäp voâ giaùn, taâm voâ giaùn
aáy luoân luoân theo saùt hoï cho ñeán luùc qua ñôøi cuõng khoâng rôøi boû. Vì
sao? Vì noù hay phaùt sinh söï raøng buoäc nghieäp voâ giaùn, do theá löïc taêng
theâm neân chuyeån bieán maõi cho ñeán khi qua ñôøi cuõng khoâng theå cheá
phuïc ñöôïc. Giaù nhö coù taâm khaùc cuõng khoâng theå ngaên chaën ñöôïc. Ñaïi
Boà-taùt naøy cuõng nhö vaäy, an truï nôi ñòa vò cuûa mình, taâm chaúng dao
www.daitangkinh.org
ñoäng khoâng coù söï phaân bieät, neân khoâng bò Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... ôû
theá gian xoay chuyeån noåi. Vì sao? Vì taâm cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy vöõng
vaøng, vöôït qua Trôøi, Ngöôøi, Ma, Phaïm, A-toá-laïc... ôû theá gian, ñaõ nhaäp
vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, truï baäc khoâng thoaùi chuyeån, ñaõ
ñöôïc thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt ñeå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät khaùc cuùng
döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen chö Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû
Phaät, laéng nghe chaùnh phaùp. ÔÛ choã chö Phaät, gieo troàng nhieàu caên
laønh, thænh hoûi phaùp nghóa maø Boà-taùt ñaõ hoïc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy an truï töï ñòa, neáu coù khôûi
ma söï lieàn bieát ngay, khoâng bao giôø chuyeån theo ma söï aáy, duøng
phöông tieän thieän xaûo taäp trung caùc ma söï ñeå vaøo trong thaät teá, roài
phöông tieän tröø dieät. Ñoái vôùi phaùp cuûa töï ñòa khoâng meâ hoaëc nghi ngôø.
Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy bieát taát caû phaùp ñeàu vaøo thaät teá, thoâng suoát
thaät teá, chaúng moät chaúng nhieàu. ÔÛ trong thaät teá khoâng coù söï phaân bieät.
Vì ñoái vôùi thaät teá khoâng coøn meâ hoaëc nghi ngôø gì, ñoái vôùi phaùp cuûa ñòa
mình cuõng khoâng coù do döï.
Thieän Hieän neân bieát, neáu coù chuyeån thoï sinh thì Ñaïi Boà-taùt naøy
cuõng chaúng thoaùi lui ñoái vôùi thaät teá, khoâng bao giôø phaùt khôûi taùc yù
höôùng tôùi Thanh vaên vaø baäc Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy bieát
töï töôùng taát caû phaùp ñeàu laø khoâng. Trong caùi khoâng naøy chaúng thaáy coù
phaùp naøo hoaëc sinh, hoaëc dieät, hoaëc nhieãm, hoaëc tònh.
Thieän Hieän neân bieát, cho ñeán khi chuyeån thaân, Ñaïi Boà-taùt naøy
cuõng chaúng nghi ngôø: “Ta seõ ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät hay seõ khoâng
ñaéc.” Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy thoâng suoát töï töôùng caùc phaùp ñeàu
khoâng, töùc laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy an truï ñòa cuûa mình chaúng
theo duyeân beân ngoaøi. Ñoái vôùi phaùp nôi ñòa mình chaúng ai coù theå phaù
hoaïi ñöôïc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu trí khoâng dao ñoäng,
khoâng thoaùi lui. Taát caû aùc duyeân khoâng theå laøm lung lay ñöôïc. Neáu
Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu caùc töôùng haønh traïng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi
Laïi nöõa Thieän Hieän, giaû söû coù aùc ma giaû hình daïng Phaät ñeán choã
cuûa taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån maø noùi theá naøy: “Nay, oâng
neân caàu quaû A-la-haùn, chaám döùt caùc laäu, chöùng nhaäp Nieát-baøn. OÂng
chöa ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, cuõng chöa chöùng ñöôïc Voâ sinh phaùp
nhaãn. Nay oâng chöa coù caùc töôùng haønh traïng cuûa baäc khoâng thoaùi
chuyeån. Nhö Lai khoâng neân thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho oâng.
OÂng phaûi coù ñuû caùc töôùng haønh traïng cuûa baäc khoâng thoaùi chuyeån môùi
coù theå mong Phaät thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Khi nghe nhöõng lôøi
naøy roài, taâm cuûa Ñaïi Boà-taùt aáy chaúng dao ñoäng, chaúng thoaùi lui, chaúng
huït haãng, chaúng sôï haõi. Ñaïi Boà-taùt naøy phaûi töï chöùng bieát: “Ta ñaõ
ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà ôû choã caùc Ñöùc Phaät quaù khöù.” Vì sao? Vì Ñaïi
Boà-taùt ñaõ thaønh töïu caùc thaéng phaùp nhö vaäy, chaéc chaén chö Phaät seõ
thoï kyù ñaïi Boà-ñeà. Ta ñaõ thaønh töïu caùc thaéng phaùp nhö vaäy leõ naøo Theá
Toân chaúng thoï kyù cho ta? Vì theá neân chaéc chaén ta ñöôïc chö Phaät quaù
khöù thoï kyù ñaïi Boà-ñeà. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc töôùng haønh traïng
Laïi nöõa Thieän Hieän, giaû söû coù aùc ma hoaëc söù giaû cuûa ma giaû
daïng Ñöùc Phaät ñeán choã taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån thoï kyù
baäc Thanh vaên, hoaëc baäc Ñoäc giaùc cho Boà-taùt vaø baûo Boà-taùt: “Thieän
nam, caàn gì quaû vò Giaùc ngoä cao toät, sinh töû luaân hoài, mieät maøi chòu
khoå! Haõy mau chöùng Voâ dö Nieát-baøn, chaám döùt sinh töû, an vui hoaøn
toaøn.” Khi nghe lôøi aáy roài, Ñaïi Boà-taùt naøy nghó: “Chaéc chaén ñaây laø aùc
ma hoaëc söù giaû cuûa ma giaû daïng Ñöùc Phaät ñeå quaáy nhieãu taâm ta, thoï
kyù cho ta baäc Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc, khieán ta thoaùi lui nôi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì nhaát ñònh khoâng coù chö Phaät naøo daïy caùc
Boà-taùt höôùng tôùi quaû vò Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc, lìa boû quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.” Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc töôùng haønh traïng nhö vaäy thì
Laïi nöõa Thieän Hieän, giaû söû coù aùc ma hoaëc söù giaû cuûa ma giaû
daïng Ñöùc Phaät ñeán choã taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån maø baûo:
“Kinh ñieån Ñaïi thöøa maø oâng ñaõ thoï trì chaúng phaûi Phaät thuyeát, cuõng
chaúng phaûi ñeä töû Phaät thuyeát. Ñoù laø caùc aùc ma hoaëc caùc ngoaïi ñaïo vì
doái gaït oâng neân noùi nhö vaäy. Nay oâng chôù neân thoï trì, ñoïc tuïng.” Khi
Ñaïi Boà-taùt naøy nghe lôøi aáy roài beøn nghó: “Chaéc chaén ñaây laø aùc ma,
hoaëc quyeán thuoäc cuûa ma khieán ta chaùn boû quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
neân noùi kinh ñieån Ñaïi thöøa saâu xa aáy chaúng phaûi Phaät thuyeát, cuõng
chaúng phaûi ñeä töû Nhö Lai thuyeát. Vì sao? Vì lìa kinh ñieån naøy maø coù
theå chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät chaéc chaén khoâng coù leõ ñoù.”
www.daitangkinh.org
–Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy chaéc chaén ñaõ an truï baäc
khoâng thoaùi chuyeån ñöôïc chö Phaät quaù khöù thoï kyù ñaïi Boà-ñeà laâu roài.
Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu ñaày ñuû caùc töôùng haønh traïng cuûa
baäc khoâng thoaùi chuyeån. Neáu caùc Boà-taùt thaønh töïu caùc töôùng haønh
traïng nhö vaäy, thì phaûi bieát ñaõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà roài, chaéc chaén
ñaõ an truï baäc khoâng thoaùi chuyeån neân coù theå nhaän bieát ñöôïc vieäc laøm
cuûa aùc ma. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng haønh traïng nhö vaäy thì
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taát
caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñeàu hoä trì chaùnh phaùp, chaúng tieác
thaân maïng, huoáng gì caùc cuûa caûi chaâu baùu, baïn beø, doøng hoï. Ñaïi Boà-
taùt naøy luoân nghó: “Ta thaø boû baø con, baïn beø, cuûa caûi chaâu baùu vaø thaân
maïng mình chöù nhaát ñònh chaúng lìa boû Chaùnh phaùp cuûa chö Phaät. Vì
sao? Vì baø con, baïn beø, cuûa caûi chaâu baùu vaø thaân maïng mình ñôøi ñôøi
thöôøng coù, raát laø deã ñöôïc. Chaùnh phaùp cuûa chö Phaät traêm ngaøn muoân
öùc kieáp môùi ñöôïc gaëp moät laàn. Gaëp ñöôïc Chaùnh phaùp thì luoân luoân ñaït
ñöôïc lôïi laïc lôùn, neân ta nhaát ñònh phaûi sieâng naêng hoä trì, chaúng tieác
thaân maïng, baø con, baïn beø vaø cuûa caûi chaâu baùu.”
–Thieän Hieän neân bieát, khi hoä trì Chaùnh phaùp, Ñaïi Boà-taùt nghó:
“Nay ta khoâng chæ hoä trì Chaùnh phaùp cuûa moät Ñöùc Phaät, hai Ñöùc Phaät,
ba Ñöùc Phaät cho ñeán traêm ngaøn Ñöùc Phaät maø hoä trì taát caû Chaùnh phaùp
cuûa chö Phaät khaép möôøi phöông ba ñôøi, laøm cho Chaùnh phaùp chaúng bò
toån giaûm.”
–Nhöõng gì laø Chaùnh phaùp cuûa chö Phaät? Taïi sao Ñaïi Boà-taùt naøy
hoä trì chaúng tieác thaân maïng, cuûa caûi chaâu baùu, baø con vaø baïn beø?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, vì caùc Boà-taùt taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc ñaõ thuyeát phaùp khoâng cuûa caùc phaùp. Nhö vaäy goïi laø Chaùnh
phaùp cuûa chö Phaät. Coù haøng ngu si cheâ bai, huûy baùng: “Ñaây laø phi
phaùp, phi luaät, chaúng phaûi Thaùnh giaùo maø Ñaáng Thieân Nhaân Sö ñaõ
noùi. Tu hoïc phaùp naøy chaúng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
chaúng chöùng Nieát-baøn tòch tónh an vui.” Ñaïi Boà-taùt naøy hoä trì phaùp
naøy chaúng tieác thaân maïng, baø con, baïn beø vaø cuûa caûi chaâu baùu, laïi
thöôøng nghó: “Taát caû phaùp khoâng maø Nhö Lai ñaõ thuyeát” laø choã quay
veà nöông töïa chaân thaät cuûa caùc höõu tình; Boà-taùt tu hoïc phaùp naøy mau
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu caùc höõu tình khoûi sinh, giaø,
beänh, cheát, khieán hoï ñöôïc Nieát-baøn roát raùo thöôøng laïc. Vì theá ta nay
chaúng neân tieác thaân maïng, cuûa caûi chaâu baùu, baø con vaø baïn beø hoä trì
phaùp naøy. Ta cuõng ôû trong soá chö Phaät vò lai. Ñöùc Phaät ñaõ thoï kyù ñaïi
Boà-ñeà cho ta. Do yeáu toá naøy, chaùnh phaùp cuûa chö Phaät töùc laø chaùnh
phaùp cuûa ta. Ta phaûi hoä trì chaúng tieác thaân maïng, cuûa caûi chaâu baùu,
baø con, baïn beø. ÔÛ ñôøi vò lai khi thaønh Phaät, ta cuõng vì höõu tình tuyeân
thuyeát caùc phaùp khoâng nhö vaäy.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy thaáy ñöôïc yù nghóa vaø lôïi ích
vieäc hoä trì chaùnh phaùp maø Nhö Lai ñaõ thuyeát, neân chaúng tieác thaân
maïng, cuûa caûi chaâu baùu, baø con, baïn beø cho ñeán khi ñaéc quaû Boà-ñeà
thöôøng khoâng löôøi moûi. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc töôùng haønh
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi nghe chaùnh phaùp maø caùc Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ thuyeát taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñeàu
khoâng meâ hoaëc, nghi ngôø, nghe roài thoï trì vaø khoâng queân maát cho ñeán
khi ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc
Ñaø-la-ni moät caùch thieän xaûo.
–Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc nhöõng Ñaø-la-ni naøo maø nghe chaùnh
phaùp cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thuyeát khoâng coù meâ hoaëc,
nghi ngôø, nghe roài thoï trì, khoâng queân maát?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc phöông tieän thieän xaûo cuûa
Vaên trì Ñaø-la-ni neân nghe Chaùnh phaùp maø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ñaõ thuyeát khoâng coù meâ hoaëc, nghi ngôø, nghe roài thoï trì vaø
khoâng queân maát, cho ñeán khi ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, luoân gioáng
nhö ñang nghe Ñöùc Phaät thuyeát.
–Ñaïi Boà-taùt naøy nghe Chaùnh phaùp maø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ñaõ thuyeát nhöng khoâng meâ hoaëc, nghi ngôø, nghe roài thoï trì,
chaúng queân maát. Hoaëc nghe Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, Trôøi, Roàng,
Döôïc-xoa, Nhaân phi nhaân... thuyeát Chaùnh phaùp cuõng khoâng meâ hoaëc,
nghi ngôø, ñoái vôùi chaùnh phaùp, nghe roài thoï trì chaúng queân maát.
www.daitangkinh.org
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy coù theå nghe khaép taát caû nghóa lyù
cuûa aâm thanh, ngoân ngöõ, vaên töï cuûa taát caû höõu tình, ñeàu coù theå thoâng
ñaït khoâng meâ hoaëc, ngi ngôø vaø cho ñeán taän ñôøi vò lai cuõng chaúng queân
maát. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ chöùng ñöôïc phöông tieän thieän xaûo
cuûa Vaên trì Ñaø-la-ni, ghi nhôù nhöõng gì ñaõ noùi khieán chaúng queân. Neáu
Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu caùc töôùng haønh traïng nhö vaäy thì bieát laø Ñaïi Boà-
Μ
Phaåm 21: KHOÂNG TÖÔÙNG (1)

–Baïch Theá Toân, nhö vaäy laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy
thaønh töïu coâng ñöùc hy höõu roäng lôùn voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå nghó
baøn.
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi! Vì sao? Vì
Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñaït ñöôïc trí thuø thaéng voâ löôïng, voâ bieân khoâng ñoàng
vôùi trí Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc. Truï trong trí naøy seõ phaùt khôûi boán söï
hieåu bieát thoâng suoát thuø thaéng. Do boán söï hieåu bieát thoâng suoát thuø
thaéng naøy, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc ôû theá gian khoâng theå vaán naïn, khieán
cho trí tueä bieän taøi cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy ñi ñeán choã cuøng taän.
–Baïch Theá Toân, coù theå traûi qua haèng haø sa soá kieáp ñeå tuyeân noùi
caùc töôùng haønh traïng cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån maø Theá Toân
ñaõ noùi. Nhôø töôùng haønh traïng maø Phaät ñoä noùi, chæ roõ cho Ñaïi Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån thaønh töïu voâ löôïng coâng ñöùc thuø thaéng. Cuùi xin
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc noùi laïi nghóa lyù saâu xa khieán cho caùc
Boà-taùt an truï trong ñoù coù theå haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn; coù theå tu haønh phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh mau ñöôïc vieân maõn; coù
theå tu haønh chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn mau ñöôïc
vieân maõn; coù theå tu haønh Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo mau ñöôïc vieân
maõn; coù theå tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo mau
ñöôïc vieân maõn; coù theå tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc mau ñöôïc vieân maõn; coù theå tu haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù mau ñöôïc vieân maõn; coù theå tu haønh phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän mau ñöôïc vieân maõn; coù theå laøm cho söï
tu haønh caùc baäc cuûa Ñaïi Boà-taùt mau ñöôïc vieân maõn; coù theå laøm cho söï
tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa mau
vieân maõn; coù theå laøm cho söï tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng mau vieân maõn; coù theå laøm cho söï tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai
cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng mau vieân maõn; coù theå laøm cho
söï tu haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû mau vieân maõn; coù theå laøm
cho söï tu haønh ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp mau vieân
maõn; coù theå laøm cho söï tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû mau vieân maõn; coù theå laøm cho söï tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng mau vieân maõn.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, laønh thay, laønh thay! Nay oâng môùi coù theå vì caùc
chuùng Ñaïi Boà-taùt thænh hoûi Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc veà nghóa
lyù saâu xa naøy, laøm cho caùc Boà-taùt an truï trong ñoù tu haønh caùc coâng ñöùc
mau ñöôïc vieân maõn.
Thieän Hieän neân bieát, nghóa lyù saâu xa aáy laø khoâng, voâ töôùng, voâ
nguyeän, khoâng taùc, khoâng sinh, khoâng dieät, xa lìa söï oâ nhieãm, Nieát-
baøn, chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh, thaät teá. Taát caû nhöõng phaùp aáy laø
nghóa lyù saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû nhöõng loaïi danh töø mang yù nghóa
saâu xa maø Nhö Lai ñaõ noùi ñeàu ñeå chæ roõ nghóa cuûa Nieát-baøn laø nghóa
saâu xa.
–Coù phaûi chæ coù nghóa Nieát-baøn laø saâu xa hay caùc phaùp khaùc
cuõng laø saâu xa?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, taát caû caùc phaùp khaùc cuõng laø saâu xa. Ñoù laø saéc uaån
cho ñeán thöùc uaån cuõng laø saâu xa. Nhaõn xöù cho ñeán yù xöù cuõng laø saâu
xa. Saéc xöù cho ñeán phaùp xöù cuõng laø saâu xa. Nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi
cuõng laø saâu xa. Saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi cuõng laø saâu xa. Nhaõn thöùc
giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi cuõng laø saâu xa. Nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc cuõng
www.daitangkinh.org
laø saâu xa. Caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù
xuùc laøm duyeân sinh ra cuõng laø saâu xa. Ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi cuõng
laø saâu xa. Nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân cuõng laø saâu xa. Voâ
minh cho ñeán laõo töû cuõng laø saâu xa. Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña cuõng laø saâu xa. Phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh cuõng laø saâu xa. Chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn cuõng laø saâu xa. Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo cuõng
laø saâu xa. Boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo cuõng laø saâu xa.
Boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc cuõng laø saâu xa. Taùm Giaûi
thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù cuõng laø saâu xa. Phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän cuõng laø saâu xa. Baäc Tònh quaùn cho ñeán
baäc Nhö Lai cuõng laø saâu xa. Baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân cuõng
laø saâu xa. Taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa
cuõng laø saâu xa. Naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng cuõng laø saâu xa.
Möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng cuõng laø
saâu xa. Ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû cuõng laø saâu xa. Ba möôi hai
töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp cuõng laø saâu xa. Phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû cuõng laø saâu xa. Trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng cuõng laø saâu xa. Quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà
cuõng laø saâu xa. Taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa Phaät cuõng laø saâu xa.
–Vì sao saéc uaån cuõng laø saâu xa? Vì sao thoï, töôûng, haønh, thöùc
uaån cuõng laø saâu xa? Noùi roäng cho ñeán vì sao taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-
taùt cuõng laø saâu xa? Vì sao quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng
laø saâu xa?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, vì chaân nhö saéc uaån raát saâu xa neân saéc uaån cuõng laø
saâu xa. Chaân nhö thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån saâu xa neân thoï, töôûng,
haønh, thöùc uaån cuõng laø saâu xa. Noùi roäng cho ñeán chaân nhö cuûa taát caû
haïnh Ñaïi Boà-taùt saâu xa neân taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt cuõng saâu xa.
Chaân nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät saâu xa neân quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng saâu xa.
–Vì sao chaân nhö saéc uaån saâu xa? Vì sao chaân nhö thoï, töôûng,
haønh, thöùc uaån saâu xa? Noùi roäng cho ñeán vì sao chaân nhö cuûa taát caû
haïnh Ñaïi Boà-taùt saâu xa? Vì sao chaân nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät saâu xa?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, chaân nhö saéc uaån chaúng phaûi saéc uaån, chaúng phaûi
lìa saéc uaån neân saâu xa. Chaân nhö thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån chaúng
phaûi thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån, chaúng phaûi lìa thoï, töôûng, haønh, thöùc
uaån, cho neân saâu xa. Noùi roäng cho ñeán chaân nhö cuûa taát caû haïnh Ñaïi
Boà-taùt chaúng phaûi taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt chaúng phaûi lìa taát caû
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt neân saâu xa. Chaân nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät töùc chaúng phaûi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät,
chaúng phaûi lìa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cho neân saâu xa.
–Baïch Theá Toân, Theá Toân duøng phöông tieän nhieäm maàu kyø ñaëc
vì Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñem ví duï khaùc veà saéc uaån ñeå hieån
baøy Nieát-baøn. Ñem ví duï khaùc veà thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån ñeå hieån
baøy Nieát-baøn. Noùi roäng cho ñeán ñem ví duï khaùc veà taát caû haïnh cuûa
Ñaïi Boà-taùt ñeå hieån baøy Nieát-baøn. Ñem ví duï khaùc veà quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät ñeå hieån baøy Nieát-baøn. Baïch Theá Toân, thaät
kyø laï! Theá Toân duøng phöông tieän nhieäm maàu vì Ñaïi Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån ñem ví duï khaùc veà taát caû phaùp theá gian hoaëc phaùp xuaát
theá gian, hoaëc coäng phaùp hoaëc baát coäng phaùp, hoaëc phaùp höõu laäu,
hoaëc phaùp voâ laäu, hoaëc phaùp höõu traùnh hoaëc phaùp voâ traùnh, hoaëc
phaùp höõu toäi hoaëc phaùp voâ toäi, hoaëc phaùp höõu vi hoaëc phaùp voâ vi ñeå
hieån baøy Nieát-baøn.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi! Theá Toân
ñaõ duøng phöông tieän nhieäm maàu kyø ñaëc vì Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån maø ñem ví duï khaùc veà saéc uaån ñeå hieån baøy Nieát-baøn; ñem ví
duï khaùc veà thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån ñeå hieån baøy Nieát-baøn. Noùi roäng
cho ñeán ñem ví duï khaùc veà taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt ñeå hieån baøy
Nieát-baøn; ñem ví duï khaùc veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät ñeå
hieån baøy Nieát-baøn. Theá Toân ñaõ duøng phöông tieän nhieäm maàu kyø ñaëc
vì Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, ñaõ ñem ví duï khaùc veà taát caû phaùp
theá gian, hoaëc phaùp xuaát theá gian, hoaëc phaùp coäng, hoaëc phaùp baát
www.daitangkinh.org
coäng, hoaëc phaùp höõu laäu, hoaëc phaùp voâ laäu, hoaëc phaùp höõu traùnh, hoaëc
phaùp voâ traùnh, hoaëc phaùp höõu toäi, hoaëc phaùp voâ toäi, hoaëc phaùp höõu vi,
hoaëc phaùp voâ vi ñeå hieån roõ Nieát-baøn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ñoái vôùi nghóa lyù thaâm saâu naøy, caùc Ñaïi Boà-
taùt neân döïa vaøo nghóa lyù töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tö duy
thaät kyõ, so löôøng quan saùt, neân nghó theá naøy: “Nay ta phaûi truï nhö Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ daïy. Nay ta phaûi hoïc nhö Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa ñaõ noùi.”
–Thieän Hieän neân bieát, ñoái vôùi nghóa lyù saâu xa naøy, Ñaïi Boà-taùt
naøo coù theå döïa vaøo lyù thuù töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tö
duy thaät kyõ, quaùn saùt caân löôøng, nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ
daïy maø truï, nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ thuyeát maø hoïc thì Ñaïi
Boà-taùt naøy do sieâng naêng tu hoïc nhö vaäy, do döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, chæ khôûi leân moät taâm nieäm maø coøn coù theå laõnh thoï voâ
soá, voâ löôïng, voâ bieân caên laønh, vöôït qua sinh töû luaân hoài trong voâ
löôïng kieáp, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, huoáng chi thöôøng
tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng giaùn ñoaïn, thöôøng truï taùc yù töông öng
Boà-ñeà. Gioáng nhö ngöôøi ñam meâ duïc laïc cuøng vôùi thieáu nöõ xinh ñeïp
yeâu nhau, cuøng nhau hoø heïn. Nhöng thieáu nöõ aáy gaëp traéc trôû, khoâng
theå ñeán choã ñaõ öôùc heïn. Ngöôøi naøy soát ruoät ngoùng troâng.
Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Do ñaâu maø duïc taâm ngöôøi aáy phaùt
sinh?
–Baïch Theá Toân, do ngöôøi nöõ kia maø duïc taâm ngöôøi naøy phaùt
sinh, ñoù laø khôûi leân yù nghó: “Vì sao ngöôøi aáy chaúng ñeán ñaây ñeå cuøng
nhau vui chôi höôûng laïc?”
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ngöôøi aáy suoát ngaøy ñeâm ñaõ khôûi
leân bao nhieâu duïc nieäm?
–Baïch Theá Toân, suoát ngaøy ñeâm ngöôøi naøy khôûi leân raát nhieàu duïc
nieäm.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khôûi leân moät nieäm nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ thuyeát maø
hoïc thì ñaõ vöôït qua soá kieáp sinh töû löu chuyeån nhieàu nhö soá duïc nieäm
cuûa ngöôøi ñam meâ duïc laïc traûi qua moät ngaøy ñeâm.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy nöông theo nghóa lyù saâu xa
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña tö duy tu hoïc giaûi thoaùt nhöõng laàm loãi coù theå
laøm trôû ngaïi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Theá neân Boà-taùt nöông vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tinh taán tu hoïc, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt an truï nhö Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa ñaõ thuyeát, traûi qua moät ngaøy ñeâm thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc
maø coù hình töôùng thì haèng haø sa soá theá giôùi ba laàn ngaøn cuûa chö Phaät
cuõng khoâng theå chöùa heát. Giaû söû coù caùc coâng ñöùc khaùc nhieàu nhö caùt
soâng haèng, ñaày caû theá giôùi ba laàn ngaøn cuûa chö Phaät, ñem so saùnh vôùi
coâng ñöùc naøy thì khoâng baèng moät phaàn traêm, khoâng baèng moät phaàn
ngaøn, khoâng baèng moät phaàn raát nhoû.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 516
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña duø traûi qua haèng haø sa ñaïi kieáp cuùng döôøng Tam baûo: Phaät baûo,
Phaùp baûo vaø Taêng baûo thì yù oâng nghó sao? Nhôø nhaân duyeân naøy maø
Ñaïi Boà-taùt aáy ñaït ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Vò aáy
ñöôïc phöôùc voâ soá, voâ löôïng, voâ bieân, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå
tính ñeám ñöôïc.
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñaïi Boà-taùt y vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, traûi qua moät ngaøy ñeâm nhö thuyeát tu hoïc thì
coâng ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn coâng ñöùc cuûa ngöôøi treân voâ löôïng, voâ soá.
Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát saâu xa, ñoù laø thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Vì caùc Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo thöøa naøy maø mau ñaït ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, chuyeån baùnh xe dieäu phaùp ñoä taát caû höõu tình.
ña saâu xa, giaû söû traûi haèng haø sa ñaïi kieáp cuùng döôøng baäc Döï löu, Nhaát
lai, Baát hoaøn, ÖÙng cuùng, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Nhö Lai thì theo yù oâng nghó
sao? Nhôø söï cuùng döôøng naøy maø Ñaïi Boà-taùt aáy ñaït ñöôïc phöôùc coù
nhieàu chaêng?
cuûa vò aáy voâ soá, voâ löôïng, voâ bieân, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå tính
ñeám ñöôïc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu Ñaïi Boà-taùt y vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, nhö thuyeát maø tu hoïc traûi qua moät ngaøy ñeâm thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc
nhieàu hôn coâng ñöùc treân voâ löôïng, voâ bieân. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt
tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vöôït qua ñòa vò Thanh vaên, Ñoäc
giaùc... mau nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, roài daàn daàn tu
haïnh Boà-taùt, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån baùnh xe
dieäu phaùp cöùu ñoä chuùng höõu tình.
ña saâu xa, giaû söû traûi qua haèng haø sa ñaïi kieáp, tinh taán tu hoïc Boá thí,
Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ thì yù oâng nghó sao? Nhôø
söï tu hoïc naøy maø Ñaïi Boà-taùt aáy ñaït ñöôïc phöôùc coù nhieàu chaêng?
ñeám ñöôïc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh ñuùng theo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi, traûi qua moät ngaøy ñeâm tinh taán tu hoïc
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ thì coâng ñöùc ñaït
ñöôïc nhieàu hôn ngöôøi noùi ôû treân voâ löôïng, voâ bieân. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa laø meï cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa sinh ra chuùng Ñaïi Boà-taùt. Taát caû chuùng Ñaïi Boà-taùt
ñeàu y vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa mau vieân maõn taát caû Phaät
phaùp.
ña saâu xa, giaû söû traûi qua haèng haø sa ñaïi kieáp, laáy Chaùnh phaùp boá thí
cho taát caû höõu tình thì yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø nhaân duyeân
naøy maø ñaït ñöôïc phöôùc coù nhieàu chaêng?
ñeám ñöôïc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu Ñaïi Boà-taùt an truï ñuùng vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi, traûi qua moät ngaøy ñeâm laáy phaùp boá thí cho
taát caû höõu tình thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn ngöôøi treân voâ löôïng,
www.daitangkinh.org
voâ bieân. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø
xa lìa trí Nhaát thieát trí. Neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa thì khoâng xa lìa trí Nhaát thieát trí. Cho neân, naøy Thieän Hieän, neáu
Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khoâng neân xa lìa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
ña saâu xa, giaû söû traûi qua haèng haø sa ñaïi kieáp tu haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh; an truï vaøo chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn; an truï vaøo Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; tu haønh
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc; tu haønh ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; tu haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; tu
haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-
la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp
thaàn thoâng; tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng; tu haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu haønh phaùp
khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; tu haønh voâ bieân Phaät phaùp khaùc thì yù oâng
nghó sao? Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø nhaân duyeân tu hoïc aáy, ñaït ñöôïc phöôùc coù
nhieàu chaêng?
ñeám ñöôïc.
ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi, traûi qua moät ngaøy ñeâm tu haønh Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi ñuû cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, coâng
ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn ngöôøi treân voâ löôïng, voâ bieân. Vì sao? Vì Ñaïi
Boà-taùt khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bò thoaùi chuyeån trí Nhaát
thieát trí, thì khoâng coù vieäc aáy. Neáu Ñaïi Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, bò thoaùi chuyeån trí Nhaát thieát trí thì vieäc naøy coù xaûy ra. Cho
neân, naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, khoâng neân xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
ña saâu xa, giaû söû traûi qua haèng haø sa ñaïi kieáp tu haønh taát caû taøi thí,
phaùp thí, ôû nôi thanh vaéng, chaùnh nieäm tö duy, ñem taát caû phöôùc
nghieäp tu haønh tröôùc ñaây bình ñaúng cho caùc höõu tình, cuøng nhau hoài
höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt aáy
nhôø ñoù ñaït ñöôïc phöôùc coù nhieàu chaêng?
ñeám ñöôïc.
ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi, traûi qua moät ngaøy ñeâm tu haønh taát caû taøi
thí, phaùp thí, ôû nôi thanh vaéng, chaùnh nieäm tö duy, ñem taát caû phöôùc
nghieäp ñaõ tu haønh tröôùc ñaây bình ñaúng cho taát caû chuùng sinh, cuøng
nhau hoài höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu
hôn ngöôøi kia voâ löôïng, voâ bieân. Vì sao? Vì y vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa hoài höôùng thì neân bieát ñoù laø hoài höôùng voâ thöôïng. Coøn nhö
lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoài höôùng thì neân bieát raèng ñoù laø hoài
höôùng höõu thöôïng.
Cho neân, naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät khoâng bao giôø xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñem nhöõng
phöôùc nghieäp ñaõ tu haønh tröôùc ñaây bình ñaúng cho caùc höõu tình, cuøng
nhau hoài höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
ña, giaû söû traûi qua haèng haø sa ñaïi kieáp, duyeân khaép coâng ñöùc thieän caên
cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø ñeä töû quaù khöù, hieän taïi,
vò lai, taäp hôïp nhieàu voâ löôïng hieän tieàn tuøy hyû, roài bình ñaúng cho caùc
höõu tình, ñoàng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì yù oâng nghó
sao? Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø nhaân duyeân naøy ñaït ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
ñeám ñöôïc.
www.daitangkinh.org
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu Ñaïi Boà-taùt soáng ñuùng theo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi, traûi qua moät ngaøy ñeâm duyeân khaép coâng
ñöùc thieän caên cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû ôû
quaù khöù, hieän taïi, vò lai, taäp hôïp nhieàu voâ löôïng hieän tieàn tuøy hyû, bình
ñaúng cho caùc höõu tình, cuøng nhau hoài höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao
toät thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng, voâ bieân. Vì
sao? Vì taát caû coâng ñöùc thieän caên cuûa söï tuøy hyû hoài höôùng, ñeàu laáy
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laøm ñaàu.
Cho neân, naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät thì khoâng bao giôø xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñem
caùc caên laønh tuøy hyû hoài höôùng veà sôû caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, nhö lôøi Ngaøi noùi, caùc haønh ñeàu do phaân bieät taïo
ra, ñaõ do voïng töôûng sinh ra neân hoaøn toaøn khoâng thaät coù thì do ñaâu
caùc Ñaïi Boà-taùt naøy ñaït ñöôïc phöôùc voâ löôïng, voâ bieân, voâ soá?
Baïch Theá Toân, do phaân bieät maø taïo ra caùc phöôùc nghieäp neân
khoâng theå coù chaùnh kieán ôû theá gian, khoâng theå höôùng ñeán ñeå nhaäp vaøo
Chaùnh taùnh ly sinh, cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc quaû Döï löu cho ñeán
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, nhö lôøi oâng noùi! Nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieát taát caû loaïi phaân bieät taïo ra
roãng khoâng, khoâng sôû höõu, laø hö voïng, khoâng thaät. Vì sao? Vì caùc Ñaïi
Boà-taùt hoïc kyõ phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh
töï taùnh. Sau khi an truï vaøo taát caû khoâng nhö vaäy roài, nhö thaät quaùn saùt
nhöõng gì do phaân bieät taïo ra laø roãng khoâng, khoâng sôû höõu, laø hö voïng
khoâng thaät. Quaû ñuùng nhö theá cho neân khoâng bao giôø xa lìa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu quaû thaät khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö theá thì ñaït ñöôïc voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân phöôùc ñöùc. Nhôø
ñoù maø phaùt sinh chaùnh kieán, cuõng theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cho
ñeán coù theå ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, noùi voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân, coù gì khaùc nhau?
Phaät daïy:
–Noùi voâ löôïng laø khoâng theå löôøng ñöôïc, khoâng theå löôøng phaùp
trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai neân goïi laø voâ löôïng. Voâ soá nghóa laø
khoâng theå ñeám ñöôïc, khoâng theå ñeám ñöôïc heát phaùp trong caûnh giôùi
höõu vi, voâ vi neân goïi laø voâ soá. Voâ bieân laø khoâng coù bieân giôùi, khoâng
theå ño löôøng giôùi haïn cuûa phaùp kia, neân goïi laø voâ bieân.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi coù nhaân duyeân, neân saéc cuõng voâ löôïng,
voâ soá, voâ bieân; thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân
chaêng?
–Coù nhaân duyeân neân saéc cuõng voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc cuõng voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân.
–Baïch Theá Toân, do nhaân duyeân naøo maø saéc cuõng voâ löôïng, voâ
soá, voâ bieân; thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân?
–Vì taùnh saéc laø khoâng, neân noùi laø voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân. Taùnh
cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc laø khoâng, neân noùi noùi laø voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân.
Cuï thoï Thieän Hieän thöa:
–Baïch Theá Toân, chæ taùnh cuûa saéc laø khoâng; taùnh cuûa thoï, töôûng,
haønh, thöùc laø khoâng hay laø taùnh cuûa taát caû phaùp cuõng ñeàu chaêng?
–Tröôùc ñaây, Ta haù khoâng noùi taát caû phaùp ñeàu khoâng hay sao?
–Baïch Theá Toân, maëc daàu Phaät thöôøng noùi caùc phaùp ñeàu khoâng,
nhöng vì caùc höõu tình khoâng bieát, khoâng thaáy, khoâng hieåu, cho neân
nay con hoûi laïi. Baïch Theá Toân, taùnh khoâng cuûa caùc phaùp laø voâ taän,
cuõng laø voâ löôïng, cuõng laø voâ soá, cuõng laø voâ bieân.
Baïch Theá Toân, trong caùi khoâng cuûa caùc phaùp thì taän cuøng chaúng
theå naém baét ñöôïc, khoâng theå löôøng ñöôïc, khoâng theå ñeám ñöôïc, khoâng
coù bieân giôùi. Do nhaân duyeân ñoù maø laø voâ taän, voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân
hoaëc nghóa, hoaëc vaên, caû hai ñeàu khoâng khaùc nhau.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, nhö lôøi oâng noùi! Voâ taän, voâ löôïng, voâ soá
vaø voâ bieân hoaëc nghóa, hoaëc vaên, caû hai khoâng khaùc nhau, vì taát caû
www.daitangkinh.org
ñeàu hieån baøy roõ raøng veà caùc phaùp khoâng.

Thieän Hieän neân bieát, lyù khoâng cuûa caùc phaùp ñeàu khoâng theå noùi.
Nhö Lai chæ duøng phöông tieän noùi laø voâ taän, hoaëc noùi laø voâ löôïng, hoaëc
noùi laø voâ soá, hoaëc noùi laø voâ bieân, hoaëc noùi laø khoâng, hoaëc noùi laø voâ
töôùng, hoaëc noùi laø voâ nguyeän, hoaëc noùi laø voâ taùc, hoaëc noùi laø voâ vi,
hoaëc noùi laø khoâng sinh, hoaëc noùi laø khoâng dieät, hoaëc noùi laø taïp nhieãm,
hoaëc noùi laø vónh vieãn dieät tröø, hoaëc noùi laø Nieát-baøn, hoaëc noùi laø chaân
nhö, hoaëc noùi laø thaät teá. Caùc thaät nghóa naøy khoâng khaùc nhau, taát caû
ñeàu do Nhö Lai duøng phöông tieän giaûng noùi.
–Baïch Theá Toân, duø phöông tieän thieän xaûo kyø dieäu, khoâng theå
naøo giaûng noùi heát thaät taùnh cuûa caùc phaùp, nhöng vì höõu tình maø duøng
phöông tieän ñeå hieån baøy. Nhö con hieåu nghóa cuûa Ngaøi noùi thì thaät
taùnh cuûa caùc phaùp ñeàu khoâng theå noùi.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Thaät taùnh cuûa caùc phaùp ñeàu khoâng theå
noùi. Vì sao? Vì taùnh cuûa taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng, khoâng ai coù theå
giaûng noùi caùi khoâng roát raùo ñöôïc.
Baáy giôø Thieän Hieän thöa:
–Baïch Theá Toân, nghóa cuûa chaúng theå neâu baøy coù taêng giaûm
chaêng?
–Nghóa chaúng theå neâu baøy khoâng taêng, khoâng giaûm.
–Baïch Theá Toân, neáu nghóa chaúng theå neâu baøy khoâng taêng,
khoâng giaûm, thì Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng
taêng, khoâng giaûm. Boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo cuõng
khoâng taêng, khoâng giaûm. Boán tónh löï, boán Ñònh voâ saéc cuõng khoâng
taêng, khoâng giaûm. Phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän
cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù
cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân cuõng
khoâng taêng, khoâng giaûm. Taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Naêm loaïi maét, saùu pheùp
thaàn thoâng cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho
ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Ñaïi
Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Phaùp khoâng
queân maát, taùnh luoân luoân xaû cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm.
Baïch Theá Toân, neáu Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng cuõng khoâng taêng giaûm, thì Boá thí ba-la-maät-ña noùi roäng cho ñeán
trí Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng thaät coù. Neáu Boá thí ba-la-maät-ña, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng thaät coù, thì Ñaïi Boà-taùt tu
haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng laøm
theá naøo ñeå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Nghóa chaúng theå neâu baøy khoâng taêng,
khoâng giaûm neân Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
töôùng cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm. Nghóa chaúng theå neâu baøy khoâng
thaät coù neân Boá thí ba-la-maät-ña noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng
cuõng khoâng thaät coù. Nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng phöông tieän thieän
xaûo khoâng tö duy nhö vaày: “Ñoái vôùi Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-
maät-ña taêng hay giaûm, ta chæ nghó: noù chæ do voïng töôûng maø coù caùi teân
ñeå goïi laø Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña.”
Khi Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, ñem taùc yù töông öng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy,
nöông theo taâm ñaõ khôûi vaø caùc caên laønh roài bình ñaúng cho caùc höõu
tình, cuøng nhau hoài höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät, gioáng nhö Phaät
hoài höôùng leân ngoâi quaû vò Giaùc ngoä cao toät vi dieäu saâu xa. Nhôø söùc
phöông tieän thieän xaûo cuûa söï hoài höôùng naøy maø chöùng ñaéc quaû vò
–Baïch Theá Toân, quaû vò Giaùc ngoä cao toät laø gì?
–Chaân nhö cuûa caùc phaùp laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, chaân nhö cuûa caùc phaùp naøo laø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät?
–Chaân nhö cuûa saéc uaån cho ñeán thöùc uaån laø quaû vò Giaùc ngoä cao
www.daitangkinh.org
toät. Chaân nhö cuûa nhaõn xöù cho ñeán yù xöù laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Chaân nhö cuûa saéc xöù cho ñeán phaùp xöù laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Chaân nhö cuûa nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Chaân nhö cuûa saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Chaân nhö cuûa nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi laø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Chaân nhö cuûa nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc laø quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Chaân nhö cuûa caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö
cuûa ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö
cuûa nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Chaân nhö cuûa voâ minh cho ñeán laõo töû laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân
nhö cuûa Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Chaân nhö cuûa phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng
taùnh töï taùnh laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa Thaùnh ñeá khoå,
taäp, dieät, ñaïo laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa
boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc laø quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Chaân nhö cuûa phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän
laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa baäc Tònh quaùn cho
ñeán baäc Nhö Lai laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa baäc Cöïc hyû
cho ñeán baäc Phaùp vaân laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa laø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Chaân nhö cuûa naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng laø quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa ñaïi
Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa ba
möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Chaân nhö cuûa phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû laø quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà laø quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaân nhö cuûa sinh töû
Nieát-baøn laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, vì chaân nhö cuûa caùc phaùp khoâng taêng giaûm
neân quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng taêng giaûm.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, thöông öa an truï chaân nhö cuûa caùc phaùp, thì hoaøn toaøn
khoâng thaáy phaùp coù taêng hay giaûm. Do ñoù maø nghóa cuûa chaúng theå neâu
baøy khoâng taêng, khoâng giaûm; Boá thí ba-la-maät-ña noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng taêng giaûm. Vì nghóa cuûa chaúng theå neâu
baøy khoâng sôû höõu neân Boá thí ba-la-maät-ña noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng cuõng khoâng sôû höõu.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt y vaøo khoâng taêng giaûm
vaø duøng khoâng sôû höõu ñeå laøm phöông tieän maø tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Nhôø ñoù maø laøm nôi chöùa nhoùm caùc coâng ñöùc ñeå ñaït
ñeán quaû vò vieân maõn, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy coù phaûi do taâm ban ñaàu phaùt sinh
coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, hay do taâm sau phaùt sinh coù theå
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy neáu taâm ban ñaàu phaùt sinh coù theå
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø luùc taâm ban ñaàu phaùt sinh thì taâm
sau chöa phaùt sinh; nghóa aáy khoâng hoøa hôïp. Neáu taâm sau phaùt sinh coù
theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø luùc taâm sau phaùt sinh thì taâm
tröôùc ñaõ dieät, nghóa cuõng khoâng hoøa hôïp.
Nhö vaäy, taâm, taâm sôû phaùp tieán thoaùi, aån hieän nghóa khoâng hoøa
hôïp thì laøm sao coù theå chöùa nhoùm ñöôïc caên laønh? Neáu caùc caên laønh
khoâng ñöôïc chöùa nhoùm thì laøm sao caên laønh cuûa Boà-taùt vieân maõn ñeå
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Vì oâng, Ta seõ löôïc noùi ví duï, vôùi nghóa ñoù oâng raát deã hieåu.
Nhöõng ai coù trí, nghe yù nghóa trong ví duï ñoù lieàn ñöôïc giaùc ngoä.
Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Khi ñoát ñeøn, ngoïn löûa luùc ñaàu laøm
chaùy tim hay ngoïn löûa sau laøm chaùy tim?
–Baïch Theá Toân, theo yù con hieåu thì chaúng phaûi ngoïn löûa ban
ñaàu chaùy tim, cuõng khoâng lìa ngoïn löûa ban ñaàu maø chaùy tim. Chaúng
phaûi ngoïn löûa sau chaùy tim, cuõng khoâng lìa ngoïn löûa sau maø chaùy tim.
–YÙ oâng nghó sao? Tim ñeøn coù bò chaùy chaêng?
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, ôû theá gian hieän taïi thaáy tim ñeøn aáy thaät söï bò
chaùy.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng nhö vaäy, chaúng phaûi do taâm ban ñaàu
phaùt sinh maø coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø cuõng khoâng lìa
taâm ban ñaàu. Chaúng phaûi do taâm sau phaùt sinh maø coù theå chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø cuõng khoâng lìa taâm sau. Nhöng caùc Ñaïi Boà-
taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa phaûi laøm cho caùc caên laønh phaùt
trieån vieân maõn ñeå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñeán taâm cuoái cuøng vieân maõn
möôøi ñòa thì chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt tu hoïc vieân maõn möôøi ñòa naøo
ñeå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt tu baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân ñöôïc vieân
maõn thì chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Cuõng hoïc baäc Tònh quaùn cho
ñeán baäc Nhö Lai ñöôïc vieân maõn thì chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tinh taán tu hoïc
möôøi ñòa aáy ñeå ñaït ñeán quaû vò vieân maõn. Khi ñaéc Boà-ñeà, chaúng phaûi
taâm ban ñaàu phaùt sinh maø coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät;
cuõng khoâng lìa taâm ban ñaàu. Chaúng phaûi taâm sau phaùt sinh maø coù theå
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng khoâng lìa taâm sau, maø caùc Ñaïi
Boà-taùt phaûi sieâng naêng tinh taán tu hoïc möôøi ñòa nhö vaäy ñeå ñaït ñeán
quaû vò vieân maõn, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–YÙ nghóa duyeân khôûi ñöôïc Nhö Lai noùi ra raát laø vi dieäu, raát laø
saâu xa. Nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän ñeå tu hoïc möôøi ñòa. Khi ñaéc Boà-ñeà,
chaúng phaûi taâm ban ñaàu phaùt sinh maø coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät; cuõng chaúng phaûi lìa taâm ban ñaàu. Chaúng phaûi taâm sau phaùt
sinh maø coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng khoâng lìa taâm
sau maø caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa ñeán taâm cuoái cuøng vieân maõn möôøi ñòa thì chöùng ñaéc quaû vò
–YÙ oâng nghó sao? Sau khi taâm dieät roài thì coù theå sinh laïi nöõa
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Taâm ñoù dieät roài thì khoâng theå sinh laïi
ñöôïc.
–YÙ oâng nghó sao? Neáu taâm ñaõ sinh thì coù phaùp dieät chaêng?
–Baïch Theá Toân, neáu taâm ñaõ sinh, nhaát ñònh coù phaùp dieät.
–YÙ oâng nghó sao? Coù phaùp dieät thì taâm chaúng dieät chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Neáu coù phaùp dieät thì taâm nhaát ñònh phaûi
dieät.
–YÙ oâng nghó sao? Taâm truï coù gioáng chaân nhö cuûa taâm chaêng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy! Baïch Theá Toân, nhö chaân nhö cuûa
taâm cuõng gioáng taâm truï.
–YÙ oâng nghó sao? Neáu taâm truï gioáng nhö chaân nhö thì taâm aáy laø
nhö taùnh thaät teá chaân nhö thöôøng truï chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Taâm aáy chaúng phaûi nhö thaät teá chaân
nhö. Taùnh cuûa noù laø thöôøng truï.
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa caùc phaùp coù
saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy! Chaân nhö cuûa caùc phaùp raát laø saâu xa.
www.daitangkinh.org
–YÙ oâng nghó sao? Chính chaân nhö laø taâm chaêng?
Phaät daïy:
–YÙ oâng nghó sao? Lìa chaân nhö coù taâm chaêng?
Phaät daïy:
–YÙ oâng nghó sao? Chính taâm laø chaân nhö chaêng?
Phaät daïy:
–YÙ oâng nghó sao? Lìa taâm coù chaân nhö chaêng?
Phaät daïy:
–YÙ oâng nghó sao? Chaân nhö coù theå thaáy chaân nhö chaêng?
Phaät daïy:
–YÙ oâng nghó sao? Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå tu haønh nhö vaäy laø
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh nhö vaäy
laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–YÙ oâng nghó sao? Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh nhö vaäy, laø haønh
choã naøo?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt haønh nhö vaäy, hoaøn toaøn khoâng coù choã haønh.
Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa truï trong
chaân nhö, khoâng coù taâm hieän haønh, khoâng coù choã hieän haønh. Vì sao?
Neáu Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa truï trong chaân
nhö ñeàu khoâng hieän haønh, thôøi gian hieän haønh, nôi choán hieän haønh,
phaùp hieän haønh.

–YÙ oâng nghó sao? Khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa thì haønh phaùp gì?
–Baïch Theá Toân, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa thì haønh Thaéng nghóa ñeá. Trong ñaây hai loaïi hieän haønh ñeàu
khoâng coù.
–YÙ oâng nghó sao? Neáu khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, maëc daàu khoâng chaáp giöõ töôùng nhöng coù haønh theo
töôùng chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, trong khi haønh Thaéng nghóa ñeá coù phaù töôùng chaêng?
–YÙ oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt aáy khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, trong khi haønh Thaéng nghóa ñeá coù phaù töôùng veà töôùng
chaêng?
–Ñaïi Boà-taùt aáy khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, vì sao
khoâng phaù töôùng, cuõng khoâng phaù töôûng cuûa töôùng?
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa khoâng nghó: “Ta seõ phaù töôùng vaø töôûng cuûa töôùng”; cuõng khoâng
nghó: “Ta seõ phaù voâ töôùng vaø töôûng cuûa voâ töôùng.” Vì sao? Vì ñoái vôùi
taát caû loaïi aáy ñeàu khoâng coù phaân bieät.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa maëc daàu coù theå lìa caùc söï phaân bieät nhö vaäy nhöng chöa vieân maõn
möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng
www.daitangkinh.org
suoát, ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû vaø möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng,... voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc thuø thaéng, chöa ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo
toái thaéng, nhôø phöông tieän thieän xaûo toái thaéng naøy maø ñoái vôùi taát caû
phaùp voâ sôû ñaéc, khoâng phaù hoaïi. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy hieåu roõ töï
taùnh cuûa caùc phaùp laø khoâng.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy truï trong töï töôùng khoâng cuûa caùc
phaùp laø vì muoán thaønh thuïc caùc höõu tình, cho neân nhaäp vaøo ba ñaúng
trì, duøng phöông tieän ba ñaúng trì naøy maø thaønh thuïc caùc höõu tình.
–Ñaïi Boà-taùt aáy nhaäp vaøo ba ñaúng trì naøy laøm phöông tieän ñeå
ñem laïi söï thaønh töïu cho caùc höõu tình nhö theá naøo?
–Ñaïi Boà-taùt aáy truï vaøo ñaúng trì khoâng, thaáy caùc höõu tình do hö
voïng phaân bieät ngaõ vaø ngaõ sôû, roài duøng söùc phöông tieän chæ daïy laøm
cho hoï truï vaøo Tam-ma-ñòa Khoâng. Ñaïi Boà-taùt aáy truï vaøo ñaúng trì
voâ töôùng, thaáy caùc höõu tình do hö voïng phaân bieät töôùng cuûa caùc
phaùp neân duøng söùc phöông tieän chæ daïy hoï an truï vaøo Tam-ma-ñòa
Voâ töôùng. Ñaïi Boà-taùt aáy truï vaøo ñaúng trì voâ nguyeän, thaáy caùc höõu
tình do hö voïng maø phaân bieät, nhieàu mong muoán veà nhöõng an vui
neân duøng phöông tieän chæ daïy laøm cho hoï an truï vaøo Tam-ma-ñòa
Voâ nguyeän.
Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, duøng phöông tieän thieän xaûo nhaäp ba ñaúng trì, duøng phöông tieän ñeå
thaønh thuïc caùc loaøi höõu tình, tuøy theo sôû thích cuûa hoï maø laøm cho ñöôïc
lôïi ích lôùn.
Baáy giôø Xaù-lôïi Töû hoûi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Neáu Ñaïi Boà-taùt ôû trong moäng maø nhaäp vaøo ba loaïi ñaúng trì
naøy thì ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù taêng tröôûng ích lôïi
chaêng?
Thieän Hieän traû lôøi:
–Ñaïi Boà-taùt khi thöùc, nhaäp vaøo ba ñaúng trì naøy thì ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù taêng tröôûng lôïi ích. Vaäy thì nhaäp trong
moäng kia cuõng coù taêng tröôûng lôïi ích. Vì sao? Vì trong luùc thöùc vaø
moäng ñeàu khoâng khaùc nhau.
Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt khi thöùc tu haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñaõ goïi laø tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
thì Ñaïi Boà-taùt aáy trong moäng maø tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng
goïi laø tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thì ba ñaúng trì naøy coù theå laøm taêng tröôûng lôïi ích töông öng
nhö vaäy.
Xaù-lôïi Töû hoûi Thieän Hieän:
–Trong moäng, caùc Ñaïi Boà-taùt taïo nghieäp coù taêng tröôûng lôïi ích
hay toån giaûm chaêng? Ñöùc Phaät daïy, caùc phaùp ñöôïc taïo ra laø do hö
voïng, khoâng thaät, laø nhö moäng, thì nghieäp kia laøm sao coù theå taêng
tröôûng lôïi ích hay toån giaûm? Vì sao? Vì caùc nghieäp trong moäng taïo ra
chaúng coù taêng tröôûng lôïi ích hay toån giaûm, chuû yeáu khi thöùc nhôù töôûng
laïi, phaân bieät nhöõng gì ñaõ taïo ra trong moäng, luùc ñoù môùi coù taêng
tröôûng lôïi ích hay toån giaûm.
–Coù nhöõng ngöôøi khi thöùc gieát ngöôøi, roài sau ñoù ôû trong moäng
nhôù töôûng laïi, phaân bieät, töï mình thaáy thích thuù. Hoaëc coù ngöôøi naèm
moäng, thaáy gieát ngöôøi roài, khi thöùc sinh loøng vui söôùng. Ñoái vôùi hai
nghieäp naøy, yù oâng theá naøo?
Xaù-lôïi Töû hoûi laïi Thieän Hieän:
–Neáu khoâng coù sôû duyeân thì caû tö vaø nghieäp ñeàu khoâng phaùt
sinh ñöôïc, caàn phaûi coù sôû duyeân thì tö, nghieäp môùi phaùt sinh. Trong
moäng, duyeân vaøo ñaâu ñeå sinh tö vaø nghieäp?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Hoaëc moäng hoaëc thöùc maø khoâng coù sôû
duyeân thì tö, nghieäp khoâng sinh; caàn phaûi coù sôû duyeân thì tö, nghieäp
môùi phaùt sinh. Vì sao? Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, ôû trong söï thaáy, nghe,
hay bieát caùc phaùp, caàn phaûi coù giaùc tueä chuyeån bieán, do ñaây maø coù
nhieãm hay coù tònh. Neáu khoâng thaáy, nghe, hay bieát caùc phaùp, khoâng coù
giaùc tueä chuyeån bieán thì cuõng khoâng coù nhieãm tònh. Do ñoù neân bieát,
hoaëc moäng hay thöùc coù sôû duyeân thì tö, nghieäp môùi phaùt sinh; coøn
khoâng coù sôû duyeân thì tö, nghieäp khoâng phaùt sinh.
www.daitangkinh.org

–Ñöùc Phaät noùi, tö, nghieäp ñeàu lìa töï taùnh. Vaäy sao noùi tö vaø
nghieäp coù duyeân môùi sinh, coøn khoâng thì khoâng sinh?
–Maëc daàu töï taùnh cuûa tö, nghieäp vaø sôû duyeân ñeàu laø khoâng,
nhöng do taâm chaáp laáy töôùng maø phaân bieät cho neân noùi: tö, nghieäp coù
sôû duyeân môùi sinh, coøn neáu khoâng coù sôû duyeân thì tö nghieäp khoâng
sinh.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt ôû trong moäng maø tu haønh Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ, ñem nhöõng caên laønh naøy bình ñaúng
cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì Ñaïi
Boà-taùt aáy coù thaät hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà chaêng?
–Boà-taùt Töø Thò töø laâu ñaõ ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån nôi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coøn moät ñôøi nöõa nhaát ñònh thaønh Phaät, coù theå
traû lôøi taát caû vaán naïn moät caùch thoâng suoát, hieän ñang ôû trong hoäi naøy,
neân thænh vaán Ngaøi. Baäc Töø toân Boå xöù nhaát ñònh seõ traû lôøi.
Theo lôøi Thieän Hieän noùi, Xaù-lôïi Töû cung kính thænh hoûi Boà-taùt
Töø Thò. Boà-taùt Töø Thò hoûi laïi Xaù-lôïi Töû:
–Nhöõng gì goïi laø Töø Thò maø coù theå traû lôøi? Laø saéc uaån? Laø thoï,
töôûng, haønh, thöùc uaån? Laø khoâng cuûa saéc uaån? Laø khoâng cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc uaån? Laø chaân nhö cuûa saéc uaån, hay laø chaân nhö cuûa
thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån? Vaû laïi, saéc uaån khoâng theå traû lôøi. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc uaån cuõng khoâng theå traû lôøi. Khoâng cuûa saéc uaån
khoâng theå traû lôøi. Khoâng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån cuõng khoâng
theå traû lôøi. Chaân nhö cuûa saéc uaån khoâng theå traû lôøi. Chaân nhö cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc uaån cuõng khoâng theå traû lôøi. Vì sao? Vì toâi hoaøn toaøn
khoâng thaáy coù phaùp traû lôøi, coù phaùp ñöôïc traû lôøi; nôi choán traû lôøi, thôøi
gian traû lôøi vaø nhaân duyeân traû lôøi cuõng ñeàu khoâng thaáy. Toâi hoaøn toaøn
khoâng thaáy coù phaùp ghi nhaän, phaùp ñöôïc ghi nhaän; nôi choán ghi nhaän,
thôøi gian ghi nhaän vaø nhaân duyeân ghi nhaän cuõng ñeàu khoâng thaáy. Vì
sao? Naøy Xaù-lôïi Töû, vì baûn taùnh cuûa taát caû phaùp laø khoâng, hoaøn toaøn
khoâng sôû höõu, khoâng hai, khoâng khaùc, neân roát raùo söï aån hieån ñeàu
Baáy giôø Xaù-lôïi Töû hoûi laïi Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Phaùp maø Toân giaû noùi laø theo sôû chöùng phaûi chaêng?
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò noùi:
–Phaùp cuûa toâi noùi, chaúng phaûi theo sôû chöùng. Vì sao? Vì caùc
phaùp cuûa toâi chöùng khoâng theå noùi ra.
Cuï thoï Thieän Hieän noùi vôùi Xaù-lôïi Töû:
–Giaùc tueä cuûa Ñaïi Boà-taùt Töø Thò raát roäng saâu, ñaõ töø laâu tu taäp
thaønh töïu vieân maõn taát caû Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh
löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñaõ laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, coù theå traû
lôøi taát caû vaán naïn.
Khi aáy, Phaät daïy Xaù-lôïi Töû:
–YÙ oâng nghó sao? OÂng nhôø phaùp naøy maø thaønh töïu A-la-haùn, coù
phaûi thaáy phaùp naøy laø coù theå noùi chaêng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taùnh cuûa
phaùp ñaõ chöùng cuõng nhö vaäy, khoâng theå giaûng noùi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng nghó: “Nhôø phaùp naøy maø
ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, ta ñaõ ñöôïc thoï kyù, ñang ñöôïc
thoï kyù vaø seõ ñöôïc thoï kyù.” Khoâng nghó: “Nhôø phaùp naøy ta seõ chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät.”
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa khoâng sinh nghi ngôø: “Ta ñaéc hay khoâng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.” Chæ nghó nhö vaày: “Ta nhaát ñònh phaûi ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.”
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, nghe phaùp saâu xa khoâng kinh haõi, khoâng sôï seät, khoâng thoaùi
lui, khoâng chìm ñaém. Ñoái vôùi ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng
khoâng sôï seät, quyeát ñònh töï bieát raèng ta seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät theo sôû caàu, chuyeån baùnh xe dieäu phaùp ñoä caùc loaøi höõu
tình.
Baáy giôø, Phaät daïy Cuï thoï Thieän Hieän:
–Coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña thaáy caùc höõu tình bò
ñoùi khaùt haønh haï, aùo quaàn raùch röôùi, ñoà naèm thieáu thoán, mong muoán
www.daitangkinh.org
cuûa caûi ñeàu khoâng nhö yù, thaáy nhö vaäy roài, lieàn tö duy: “Ta phaûi laøm
theá naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình xa lìa xan tham, cuûa caûi khoâng
thieáu.”
Sau khi tö duy nhö vaäy, lieàn phaùt nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng
tinh taán, khoâng tham ñaém vaät gì caû, tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña, ñem
laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ñeå mau vieân
maõn chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong coõi Phaät cuûa Ta khoâng
coù caùc loaøi höõu tình bò thieáu thoán vaät duïng nhö vaäy maø taát caû ñeàu
gioáng nhö chuùng trôøi Luïc duïc, thoï höôûng nhöõng vaät öa thích thöôïng
haïng, nhöng ôû trong ñoù khoâng bò chaáp tröôùc.”
Thieän Hieän neân bieát, nhôø Boá thí ba-la-maät-ña nhö vaäy neân Ñaïi
Boà-taùt aáy mau ñöôïc vieân maõn, gaàn chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh Tònh giôùi ba-la-
maät-ña, thaáy caùc höõu tình bò phieàn naõo buøng chaùy neân gieát haïi laãn
nhau cho ñeán taø kieán, do ñoù maø cheát yeåu, nhieàu beänh, dung nhan tieàu
tuïy, khoâng coù oai ñöùc, thieáu thoán cuûa caûi, sinh vaøo nhaø haï tieän, thaân
theå taøn taät, vieäc dô baån,... thaáy vieäc nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt tö duy: “Ta
phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu vôùt caùc loaøi höõu tình naøy mau xa lìa quaû baùo
cuûa caùc nghieäp aùc.”
Sau khi tö duy nhö vaäy, laïi nguyeän: “Ta neân tinh taán sieâng
naêng, khoâng tham luyeán, haõy tu haønh Tònh giôùi ba-la-maät-ña, ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khieán mau vieân
maõn vaø mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong coõi Phaät cuûa ta
khoâng coù quaû baùo cuûa caùc nghieäp aùc nhö vaäy. Taát caû höõu tình ñeàu tu
haønh möôøi neûo nghieäp thieän, ñöôïc soáng laâu vaø ñöôïc caû quaû baùo toát
ñeïp.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø Tònh giôùi ba-la-maät-ña
naøy maø mau ñöôïc vieân maõn, saép chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh An nhaãn ba-la-
maät-ña, thaáy caùc höõu tình saân giaän nhau, mieäng phaùt ra nhöõng lôøi nhö
göôm giaùo, maéng chöûi, maï nhuïc nhau, duøng ñao tröôïng... taøn haïi laãn
nhau cho ñeán boû maïng maø taâm aùc khoâng boû, thaáy vieäc naøy, Ñaïi Boà-taùt
aáy tö duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu vôùt caùc loaøi höõu tình naøy xa lìa
caùc aùc aáy.”
Sau khi tö duy xong, lieàn nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng
khoâng tham ñaém, haõy tu haønh An nhaãn ba-la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khieán mau vieân maõn vaø
mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng coù
caùc loaøi höõu tình bò nghieäp aùc phieàn naõo. Taát caû höõu tình gaàn guõi, thaân
thieát nhau nhö cha meï, baïn thaân quyeán thuoäc, khoâng choáng traùi nhau,
ñem loøng Töø soáng vôùi nhau ñeå laøm lôïi ích cho nhau.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø An nhaãn ba-la-maät-ña
naøy maø mau ñöôïc vieân maõn vaø gaàn chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh Tinh taán ba-la-
maät-ña, thaáy caùc höõu tình bieáng nhaùc giaûi ñaõi, khoâng sieâng naêng tinh
taán, xaû boû ba thöøa, cuõng khoâng tu haønh nghieäp thieän cuûa trôøi, ngöôøi,
thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy tö duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu vôùt caùc
loaøi höõu tình naøy xa lìa bieáng nhaùc giaûi ñaõi.”
Tö duy nhö vaäy roài laïi nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
khoâng tham ñaém, haõy tu haønh Tinh taán ba-la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ñeå mau vieân maõn, mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng coù caùc loaøi
höõu tình bieáng nhaùc giaûi ñaõi, maø taát caû höõu tình tinh taán duõng maõnh,
sieâng naêng tu nhaân veà coõi laønh vaø ba thöøa, sinh trong coõi trôøi, ngöôøi,
mau chöùng giaûi thoaùt.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø Tinh taán ba-la-maät-ña
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh Tónh löï ba-la-
maät-ña, thaáy caùc höõu tình bò naêm trieàn caùi ngaên che neân xa lìa Tónh löï,
Voâ löôïng, Voâ saéc; laïi taùn loaïn buoâng lung, khoâng tu taäp caùc vieäc
thieän. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy tö duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu
vôùt caùc loaøi höõu tình xa lìa caùc loaïn ñoäng cuûa trieàn caùi.”
Tö duy nhö vaäy roài laïi nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
khoâng tham ñaém, haõy tu haønh Tónh löï ba-la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khieán mau vieân maõn, mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng coù caùc loaøi
höõu tình bò naêm trieàn caùi laøm loaïn ñoäng nhö vaäy, maø taát caû höõu tình
ñöôïc töï taïi ra vaøo Tónh löï, Voâ löôïng vaø ñònh Voâ saéc thuø thaéng.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø Tónh löï ba-la-maät-ña
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, thaáy caùc höõu tình ngu si aùc tueä, chaùnh kieán veà theá gian,
xuaát theá gian ñeàu bò maát, baùc boû noùi khoâng coù nghieäp thieän aùc vaø quaû
baùo cuûa nghieäp; chaáp ñoaïn, chaáp thöôøng, chaáp moät, chaáp khaùc, caùc
loaïi taø kieán töông öng hoaëc khoâng töông öng vôùi caùc loaïi taø kieán...
thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt tö duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu vôùt caùc loaøi
höõu tình naøy khieán hoï xa lìa aùc kieán taø chaáp.”
Tö duy nhö vaäy roài, lieàn nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
khoâng tham ñaém, tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu
cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khieán mau vieân maõn vaø mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong coõi Phaät cuûa ta, khoâng coù caùc
loaøi höõu tình aùc haïnh, taø chaáp, maø taát caû höõu tình ñeàu thaønh töïu chaùnh
kieán, ñöôïc trang nghieâm ñaày ñuû caùc dieäu tueä.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy maø mau ñöôïc vieân maõn, gaàn chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu ñuû saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, thaáy söï sai khaùc cuûa ba nhoùm höõu tình: Moät laø nhoùm chaùnh
ñònh; hai laø nhoùm taø ñònh; ba laø nhoùm baát ñònh; thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt tö
duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu vôùt caùc loaøi höõu tình ra khoûi nhoùm
taø ñònh vaø baát ñònh.”
Suy nghó nhö vaäy roài, lieàn nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
khoâng tham ñaém, tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu
cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau vieân maõn vaø mau chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng coù caùc loaøi höõu tình
nhoùm taø ñònh vaø baát ñònh, cuõng khoâng coù nghe teân cuûa hai nhoùm aáy,
maø taát caû höõu tình ñeàu truï vaøo nhoùm chaùnh ñònh.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø saùu phaùp Ba-la-maät-ña
naøy maø mau ñöôïc vieân maõn vaø gaàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
maät-ña, thaáy caùc höõu tình ñoïa ba ñöôøng aùc, chòu ñuû caùc khoå, ñoù laø:
ñòa nguïc, baøng sinh vaø ngaï quyû, thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt tö duy: “Ta
phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu giuùp khieán hoï vónh vieãn ñoaïn tröø khoå trong
ba ñöôøng aùc.”
Suy nghó nhö vaäy roài, lieàn nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng tinh taán,
khoâng tham ñaém, tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu
cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khieán mau vieân maõn vaø mau
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng coù ñòa nguïc,
baøng sinh, ngaï quyû, cuõng khoâng coù teân cuûa coõi aùc aáy. Taát caû höõu tình
ñeàu ôû caûnh giôùi thieän.”
naøy maø mau ñaéc, mau vieân maõn, saép chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 517
maät-ña, thaáy caùc höõu tình do nghieäp chöôùng xaáu aùc neân ôû nôi ñaát loài
loõm khoâng baèng phaúng, ñoài goø, khe hoá, caây coû gai goùc um tuøm, dô baån
traøn lan… thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy tö duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu
vôùt caùc loaøi höõu tình vónh vieãn ñoaïn tröø caùc nghieäp chöôùng aùc, ñöôïc ôû
nôi baèng phaúng nhö loøng baøn tay, khoâng coù nhöõng vieäc caây coû nhôùp
nhuùa raäm raïp.”
Suy nghó nhö vaäy roài, laïi nguyeän: “Ta phaûi sieäng naêng tinh taán,
khoâng tham ñaém baát cöù thöù gì chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñem
maõn, mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. ÔÛ trong coõi Phaät cuûa ta khoâng
coù caùc nghieäp nhôùp nhuùa nhö vaäy, taát caû höõu tình ñöôïc ôû ñaát ñai baèng
phaúng, coù vöôøn röøng, ao hoà, caùc thöù hoa thôm, trang nghieâm laãn loän,
voâ cuøng ñeïp ñeõ.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình phöôùc ñöùc moûng ít, ôû nôi ñaát ñai khoâng coù
caùc traân baûo, chæ coù caùc loaïi gaïch ngoùi, ñaát ñaù… Thaáy vaäy, Boà-taùt aáy tö
duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình toäi nhieàu,
phöôùc ít naøy ñöôïc ôû nôi giaøu coù traân baûo.”
Suy nghó vaäy, laïi nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng tinh taán, khoâng
tham ñaém baát cöù thöù gì chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ñeå mau ñöôïc vieân
maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng
coù caùc loaøi höõu tình toäi nhieàu phöôùc ít, maø nôi ñoù coù caùt vaøng raûi khaép.
Choã naøo cuõng coù caùc traân baûo ñaëc bieät nhö: Pheä-löu-ly… Maëc daàu luoân
ñöôïc thoï duïng nhöng khoâng ñaém nhieãm.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình phaàn nhieàu bò leä thuoäc, ñaém chìm trong caùc
aùi tröôùc maø taïo ra nhieàu nghieäp aùc baát thieän. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt tö
duy: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình bò leä thuoäc
vaøo trong caùc chaáp aùi naøy ñeå hoï vónh vieãn xa lìa nhöõng leä thuoäc trong
caùc aùi tröôùc maø taïo ra nhöõng nghieäp aùc baát thieän.”
Suy nghó vaäy roài, nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng, khoâng
tham ñaém baát cöù thöù gì chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khieán mau ñöôïc
vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta
khoâng coù caùc loaøi höõu tình bò leä thuoäc vaøo chaáp aùi maø taïo ra caùc
nghieäp aùc. Taát caû höõu tình khoâng bò leä thuoäc vaøo saéc, thanh…, khoâng
chaáp giöõ cuûa caûi…”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình coù boán chuûng loaïi toân quyù, thaáp heøn khaùc
nhau, ñoù laø: Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán Thuù-ñaït-la. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy tö
duy: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình naøy khoâng
coøn coù söï khaùc nhau giöõa toân quyù vaø thaáp heøn.”
Suy nghó nhö vaäy xong, lieàn phaùt nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng
tinh taán, khoâng tham ñaém baát cöù thöù gì chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät,
mau vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät
cuûa ta khoâng coù söï khaùc nhau giöõa boán chuûng loaïi toân quyù, thaáp heøn.
Taát caû höõu tình ñeàu cuøng moät loaïi hình saéc, taát caû ñeàu thuoäc coõi
ngöôøi toân quyù.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình coù söï khaùc nhau giöõa doøng hoï thöôïng, trung,
www.daitangkinh.org
haï. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy tö duy: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu
giuùp caùc loaøi höõu tình khoâng coøn söï khaùc nhau giöõa caùc doøng hoï
thöôïng, trung, haï.”
Suy nghó nhö vaäy xong, lieàn phaùt nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng
tinh taán, khoâng tham ñaém baát cöù thöù gì chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät
ñeå mau vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät
cuûa ta khoâng coù söï khaùc nhau giöõa caùc doøng hoï thöôïng, trung, haï. Taát
caû höõu tình ñeàu ñoàng laø thöôïng phaåm.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình coù dung maïo ñeïp ñeõ, xaáu xí khaùc nhau.
Thaáy vaäy roài, Ñaïi Boà-taùt tö duy: “Ta phaûi duøng caùch naøo ñeå cöùu
giuùp caùc loaøi höõu tình khoâng coøn coù dung maïo ñeïp ñeõ, xaáu xí khaùc
nhau nhö vaäy.”
Sau khi suy nghó, laïi phaùt nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng tinh taán,
khoâng tham ñaém baát cöù thöù gì chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñem
maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng
coù caùc loaøi höõu tình coù dung maïo ñeïp ñeõ, xaáu xí khaùc nhau nhö vaäy.
Taát caû ñeàu coù maøu vaøng roøng ñoan nghieâm, xinh ñeïp, moïi ngöôøi ñeàu
thích nhìn, thaønh töïu saéc thaân thanh tònh vieân maõn toái thaéng.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình leä thuoäc vaøo oâng chuû neân laøm ra vieäc gì
cuõng khoâng ñöôïc töï do. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt tö duy: “Ta phaûi laøm
caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình ñöôïc töï do.”
Suy nghó vaäy roài, nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng tinh taán, khoâng
tham ñaém baát cöù thöù gì, chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau vieân maõn vaø
mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta, caùc loaøi höõu
tình khoâng coù oâng chuû; nhöõng vieäc laøm ñeàu ñöôïc töï do, cho ñeán khoâng
thaáy hình töôïng cuûa oâng chuû; cuõng khoâng nghe ñeán teân cuûa oâng chuû.
Chæ coù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc duøng phaùp ñeå thoáng nhieáp, goïi
laø Phaùp vöông.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình coù söï khaùc nhau giöõa caùc coõi ñòa nguïc…
Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy tö duy: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp
caùc loaøi höõu tình khoâng coøn coù söï khaùc nhau giöõa caùc coõi thieän, aùc…”
Suy nghó nhö vaäy xong, roài nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng
naêng, khoâng tham ñaém baát cöù thöù gì, chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-
ña, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ñeå
mau vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa
ta khoâng coøn coù söï khaùc nhau giöõa coõi thieän, aùc, cho ñeán khoâng coù teân
caùc coõi aùc. Taát caû höõu tình ñeàu ñoàng moät loaïi, cuøng tu moät nghieäp.
Nghóa laø taát caû ñeàu cuøng nhau hoøa hôïp tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, an truï trong phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh; an truï trong chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng
theå nghó baøn; an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; tu haønh boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng,
boán Ñònh voâ saéc; tu haønh phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän; tu haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; tu haønh caùc
ñòa cuûa Ñaïi Boà-taùt; tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa; tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; tu
haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; tu
haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu haønh nhaân cuûa töôùng toát veû
ñeïp; tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; tu haønh trí
Nhaát thieát trí, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; tu haønh Ñaïi Boà-taùt
vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình coù boán loaïi sinh khaùc nhau. Thaáy vaäy roài,
Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi
höõu tình khoâng coøn coù boán loaïi sinh khaùc nhau nhö vaäy.”
Suy nghó roài, laïi nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng, khoâng
www.daitangkinh.org
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau ñöôïc vieân maõn
vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng coù söï
khaùc nhau cuûa boán loaïi sinh nhö vaäy. Taát caû höõu tình ñeàu ñoàng moät
loaïi hoùa sinh.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình khoâng coù naêm tueä thaàn thoâng, laøm vieäc gì
cuõng khoâng ñöôïc töï do. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Ta phaûi
laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình ñaït ñöôïc naêm tueä thaàn
thoâng.”
Suy nghó vaäy roài, lieàn phaùt nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
khoâng tham ñaém baát cöù thöù gì, chæ tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña,
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau ñöôïc
vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta,
caùc loaøi höõu tình ñeàu thaønh töïu ñuû naêm Thaàn thoâng thuø thaéng.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình aên uoáng baèng ñoaøn thöïc (aên baèng töøng naém,
töøng mieáng), thaân theå coù caùc ñaïi tieåu tieän vaø maùu muû hoâi thoái, raát laø
nhaøm chaùn. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Ta phaûi laøm caùch naøo
ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình laøm cho trong thaân khoâng coù dô nhôùp
nhö vaäy.”
Suy nghó roài, laïi nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng, khoâng
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau ñöôïc vieân maõn
vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta, caùc loaøi höõu
tình chæ ñoàng thoï duïng thöùc aên baèng Phaùp hyû vi dieäu, thaân cuûa hoï thôm
khieát, khoâng coù caùc ñoà nhô nhôùp do ñaïi tieåu tieän.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình thieáu aùnh saùng nôi thaân, khi laøm vieäc gì
ñeàu phaûi tìm ñeøn thuoác. Thaáy vaäy roài, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Ta
phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình xa lìa söï thieáu aùnh
saùng nhö vaäy.”
Sau khi suy nghó xong, lieàn nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng
mau ñöôïc vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät
cuûa ta, taát caû höõu tình thaân theå ñeàu coù ñuû aùnh saùng, khoâng nhôø beân
ngoaøi chieáu vaøo.”
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, thaáy coõi caùc höõu tình ôû, coù ñeâm coù ngaøy, coù moät thaùng, coù nöûa
thaùng, thôøi tieát trong naêm thay ñoåi thaát thöôøng. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt
aáy suy nghó: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình
khieán cho choã hoï ôû khoâng coù ngaøy ñeâm vaø thôøi tieát thay ñoåi.”
Suy nghó vaäy roài, laïi nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
vieân maõn vaø chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta khoâng
coù ngaøy, ñeâm, thaùng, nöûa thaùng, thôøi tieát vaø teân cuûa chuùng.”
maø mau ñöôïc vieân maõn vaø gaàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
maät-ña, thaáy caùc höõu tình tuoåi thoï ngaén nguûi. Thaáy roài, lieàn suy nghó:
“Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình khoâng coøn tuoåi
thoï ngaén nguûi.”
Nghó nhö vaäy xong, lieàn nguyeän: “Ta phaûi sieâng naêng tinh taán,
vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta,
caùc höõu tình tuoåi thoï laâu daøi, kieáp soá cuõng khoù bieát ñöôïc.”
nay maø mau ñöôïc vieân maõn vaø gaàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
www.daitangkinh.org
maät-ña, thaáy caùc höõu tình khoâng coù töôùng toát vaø veû ñeïp, lieàn suy nghó:
“Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình ñöôïc töôùng toát vaø
veû ñeïp.”
Suy nghó vaäy xong, laïi nguyeän: “Ta seõ phaûi tinh taán sieâng naêng,
khoâng tham ñaém baát cöù thöù gì, chæ tu haønh Ba-la-maät-ña, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ñeå mau ñöôïc vieân
maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa ta, caùc
loaøi höõu tình ñeàu coù ñuû ba möôi hai töôùng Ñaïi só vaø taùm möôi veû ñeïp
trang nghieâm vieân maõn. Höõu tình naøo thaáy ñeàu phaùt sinh loøng hoan
hyû thanh tònh.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình thieáu caùc caên laønh. Thaáy roài, lieàn suy nghó:
“Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình, khieán cho ñaày
ñuû caên laønh.”
Suy nghó vaäy xong, roài laïi nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ñeå mau
ñöôïc vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Trong coõi Phaät cuûa
ta, taát caû höõu tình caùc caên laønh ñeàu ñöôïc hoaøn haûo, thuø thaéng thanh
tònh. Nhôø caên laønh naøy maø ñaày ñuû nhöõng vaät cuùng döôøng thöôïng haïng
ñeå cuùng döôøng chö Phaät. Nöông nhôø vaøo phöôùc löïc naøy maø sinh ra nôi
naøo cuõng coù theå cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt nhôø saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy
maø mau ñöôïc vieân maõn vaø gaàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
maät-ña, thaáy caùc höõu tình thaân taâm bò beänh hoaïn. Thaân beänh coù boán laø
gioù, noùng, ñaøm vaø caùc beänh thoâng thöôøng khaùc. Taâm beänh coù boán, ñoù
laø caùc beänh tham, saân, si vaø maïn… Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó:
“Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình khoûi beänh khoå
thaân taâm.”
Sau khi suy nghó nhö vaäy, laïi nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng
cuûa ta khoâng coù caùc loaøi höõu tình bò beänh khoå, veà thaâm taâm nhö theá
cho ñeán khoâng coù caùi teân beänh cuûa thaâm taâm.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình coù nhöõng sôû thích sai khaùc veà ba thöøa neân
lieàn suy nghó: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu giuùp caùc höõu tình coù sôû
thích heïp hoøi ñeå hoï xaû boû sôû thích veà Nhò thöøa maø chæ höôùng veà Ñaïi
thöøa voâ thöôïng.”
Suy nghó vaäy roài, lieàn nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khieán
cuûa ta, caùc höõu tình chí caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng thích quaû
Thanh vaên, Ñoäc giaùc thöøa, cho ñeán khoâng coù teân cuûa Nhò thöøa.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình taêng thöôïng maïn; chöa xaû noùi laø xaû, chöa
ñaéc noùi laø ñaéc. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Ta phaûi laøm caùch
naøo ñeå cöùu giuùp caùc loaøi höõu tình xaû boû söï troùi buoäc cuûa taêng thöôïng
maïn.”
Suy nghó nhö vaäy roài, nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
cuûa ta khoâng coù nhöõng ngöôøi taêng thöôïng maïn nhö vaäy. Taát caû höõu
tình nhö thaät tri kieán veà nhöõng ñieàu ñaõ xaû, ñaõ ñaéc.”
maät-ña, thaáy caùc höõu tình sinh nhieàu chaáp tröôùc. Nghóa laø chaáp tröôùc
saéc uaån; chaáp tröôùc thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån. Noùi roäng cho ñeán chaáp
tröôùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, chaáp tröôùc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Thaáy
www.daitangkinh.org
vaäy roài, Ñaïi Boà-taùt aáy lieàn suy nghó: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå cöùu
giuùp caùc loaøi höõu tình xaû boû nhöõng söï chaáp tröôùc aáy.”
Sau khi suy nghó xong, nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng,
cuûa ta, caùc höõu tình khoâng coù nhöõng söï chaáp tröôùc nhö vaäy.”
maät-ña, thaáy coù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vôùi tuoåi thoï, aùnh saùng
cuøng chuùng ñeä töû ñeàu coù giôùi haïn. Thaáy vaäy roài, Ñaïi Boà-taùt aáy suy
nghó: “Ta phaûi laøm caùch naøo ñeå ñöôïc tuoåi thoï, aùnh saùng vaø chuùng ñeä
töû nhieàu khoâng giôùi haïn.”
Suy nghó vaäy xong, nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng, khoâng
vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Taát caû tuoåi thoï, aùnh
saùng, chuùng ñeä töû cuûa ta ñeàu khoâng coù giôùi haïn.”
maät-ña, thaáy chu vi coõi nöôùc cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù
giôùi haïn. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Ta laøm sao ñöôïc ôû coõi
nöôùc vôùi chu vi khoâng giôùi haïn, an oån, phong phuù vaø thaùi bình.”
Suy nghó vaäy roài, nguyeän: “Ta phaûi tinh taán sieâng naêng, khoâng
vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Haèng haø sa theá giôùi khaép
möôøi phöông hôïp laïi thaønh moät coõi, yeân oån, an vui. Ta ôû trong coõi ñoù
noùi phaùp giaùo hoùa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình.”
maät-ña, thaáy voâ soá coõi höõu tình ôû trong coõi sinh töû thôøi gian tröôùc sau
laâu xa. Thaáy vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Beán bôø sinh töû vaø coõi höõu
tình ñeàu nhö hö khoâng. Maëc daàu khoâng coù ngöôøi thaät söï luaân hoài sinh
töû vaø giaûi thoaùt, nhöng do caùc höõu tình hö voïng chaáp tröôùc neân luaân
hoài sinh töû, chòu khoå voâ cuøng taän. Ta laøm sao ñeå cöùu giuùp hoï?”
Suy nghó vaäy xong, nguyeän: “Ta neân tinh taán sieâng naêng, khoâng
vieân maõn vaø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, noùi phaùp vi dieäu cho caùc
höõu tình ñöôïc giaûi thoaùt ñaïi khoå sinh töû, cuõng laøm cho hoï chöùng bieát
sinh töû giaûi thoaùt hoaøn toaøn khoâng sôû höõu, ñeàu roát raùo khoâng.”
Μ
Phaåm 22: CAÊNG-GIAØ THIEÂN
Luùc baáy giôø trong hoäi coù Thieân nöõ teân Caêng-giaø Thieân, rôøi khoûi
choã ngoài, ñöùng daäy, laïy saùt chaân Phaät, tròch aùo vai phaûi, quyø saùt ñaát,
chaép tay thöa:
–Baïch Theá Toân, con coù theå laøm vieân maõn Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø coù theå baûo hoä coõi
Phaät maø Ñöùc Theá Toân ñaõ noùi vôùi ñaïi chuùng.
Noùi vaäy xong, Caêng-giaø Thieân lieàn laáy caùc loaïi trang nghieâm,
naøo hoa vaøng, hoa baïc, hoa moïc döôùi nöôùc treân ñaát vaø ñem moät caëp
aùo trôøi maøu vaøng roøng cung kính chí thaønh daâng leân Ñöùc Phaät. Nhôø
thaàn löïc cuûa Phaät, nhöõng vaät cuùng döôøng voït leân hö khoâng, uyeån
chuyeån xoay veà phía phaûi, ôû treân ñænh Phaät, bieán thaønh ñaøi baùu, boán
goùc coù boán truï, trang hoaøng ñeïp ñeõ, raát khaû aùi. Theá roài Thieân nöõ ñem
ñaøi baùu naøy bình ñaúng cho caùc höõu tình vaø cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò
Bieát yù chí saâu xa cuûa Thieân nöõ, Nhö Lai lieàn mæm cöôøi theo
thöôøng phaùp cuûa chö Phaät, khi caùc Ngaøi mæm cöôøi thì coù aùnh saùng ñuû
maøu saéc töø trong mieäng phaùt ra. Nay Phaät cuõng nhö vaäy, töø trong
mieäng phoùng ra aùnh saùng ñuû maøu, nhö xanh, vaøng, ñoû, hoàng, tía, luïc
bieác… chieáu khaép caû voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi chö Phaät ôû möôøi
www.daitangkinh.org
phöông, roài trôû laïi hieän thaàn bieán lôùn nhaäp vaøo trong ñænh cuûa Phaät.
Thaáy vaäy, A-nan-ñaø ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, tròch baøy
vai höõu, quyø goái saùt ñaát, chaép tay thöa:
–Baïch Theá Toân, vì nhaân duyeân gì maø Ngaøi hieän mæm cöôøi nhö
vaäy? Phaät mæm cöôøi cuõng vaäy, nhöng nhaán maïnh hôn chaúng phaûi laø
khoâng coù nguyeân do?
Baáy giôø, Theá Toân noùi vôùi Khaùnh Hyû:
–Thieân nöõ naøy vaøo ñôøi vò lai seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc, noùi ñuû cho ñeán Phaät Theá Toân, kieáp teân Tinh duï, Phaät hieäu Kim
Hoa.
Khaùnh Hyû neân bieát, Thieân nöõ naøy laø thaân nöõ cuoái cuøng. Sau khi
xaû boû thaân naøy seõ thoï thaân nam, ñeán taän ñôøi vò lai khoâng laøm thaân nöõ
nöõa. Töø ñaây qua ñôøi, sinh vaøo theá giôùi Phaät Baát Ñoäng Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû phöông Ñoâng, voâ cuøng ñeïp ñeõ. ÔÛ coõi Phaät ñoù, saâu
naëng tu haønh phaïm haïnh. Do Thieân nöõ naøy ôû coõi kia neân coù chöõ Kim
Hoa, tu haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Khaùnh Hyû neân bieát, Boà-taùt Kim Hoa sau khi töø theá giôùi Phaät Baát
Ñoäng qua ñôøi, laïi sinh vaøo phöông khaùc. Töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät
khaùc, sinh ra nôi naøo cuõng khoâng bao giôø lìa Phaät. Gioáng nhö vua
Chuyeån luaân töø cung ñieän baùu naøy ñeán cung ñieän baùu khaùc sung söôùng
thoï laïc cho ñeán khi qua ñôøi, chaân cuõng khoâng dính ñaát. Boà-taùt Kim
Hoa cuõng vaäy, töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät khaùc, cho ñeán khi chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät sinh ra nôi naøo cuõng gaëp chö Phaät, luoân luoân
ñöôïc nghe chaùnh phaùp, tu haønh haïnh Boà-taùt.
Khi aáy, A-nan-ñaø thaàm nghó: “Khi Boà-taùt Kim Hoa thaønh Phaät
cuõng seõ giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Chuùng Ñaïi Boà-taùt ôû
trong hoäi cuûa Kim Hoa coù bao nhieâu cuõng gioáng nhö chuùng hoäi Boà-taùt
cuûa Phaät hieän nay.”
Bieát taâm nieäm cuûa A-nan-ñaø, Ñöùc Phaät noùi:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö yù cuûa oâng nghó! Khi Boà-taùt Kim
Hoa thaønh Phaät cuõng giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho
chuùng hoäi. Chuùng Ñaïi Boà-taùt trong hoäi cuûa Kim Hoa coù bao nhieâu thì
cuõng gioáng nhö chuùng hoäi Boà-taùt cuûa Phaät hieän nay.
Khaùnh Hyû neân bieát, khi Boà-taùt Kim Hoa thaønh Phaät, soá ñeä töû
xuaát gia raát nhieàu, khoâng theå naøo ñeám ñöôïc. Nghóa laø nhieàu khoâng theå
ñeám, hoaëc traêm, hoaëc ngaøn, hoaëc öùc… chæ coù theå noùi chung laø voâ
löôïng, voâ bieân.
Khaùnh Hyû neân bieát, khi Boà-taùt Kim Hoa thaønh Phaät, quoác ñoä ñoù
khoâng coù nhöõng tai hoïa, gioáng nhö Ta ñaõ giaûng noùi trong kinh Baùt-nhaõ
Baáy giôø Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Thieân nöõ naøy tröôùc ñaây ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, ñaõ troàng caùc caên laønh vaø phaùt nguyeän hoài höôùng vôùi
Phaät naøo, maø nay ñöôïc gaëp Phaät ñeå cuùng döôøng, cung kính, laïi ñöôïc
thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån?
–Thieân nöõ ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, troàng caùc
caên laønh vaø phaùt nguyeän hoài höôùng vôùi Phaät Nhieân Ñaêng, cho neân nay
ñöôïc gaëp Ta, cung kính, cuùng döôøng vaø ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi
chuyeån.
Khaùnh Hyû neân bieát, ôû nôi Phaät Nhieân Ñaêng thôøi quaù khöù, Ta
ñem naêm caønh hoa sen daâng cuùng vaø phaùt nguyeän hoài höôùng vôùi Phaät
aáy. Nhieân Ñaêng Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát caên cô cuûa Ta ñaõ
thaønh thuïc vaø thoï kyù cho ta: “Ñôøi vò lai, oâng seõ ñöôïc thaønh Phaät hieäu
laø Naêng Tòch, theá giôùi teân Kham nhaãn, kieáp hieäu laø Hieàn. “Khi aáy,
Thieân nöõ nghe Phaät thoï kyù ñaïi Boà-ñeà cho Ta, hoan hyû phaán chaán, lieàn
laáy hoa baèng vaøng roøng daâng leân cuùng döôøng Phaät vaø phaùt taâm quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, troàng caùc caên laønh, phaùt nguyeän hoài höôùng: “Ta
nguyeän vaøo ñôøi vò lai, khi Boà-taùt naøy thaønh Phaät seõ thoï kyù ñaïi Boà-ñeà
cho Ta, gioáng nhö Phaät baây giôø.” Cho neân ngaøy nay Ta thoï kyù cho
Kim Hoa.
Baáy giôø nghe Phaät noùi vaäy, Khaùnh Hyû vui möøng phaán chaán, baïch
Phaät:
–Baïch Theá Toân, Thieân nöõ naøy töø laâu ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, troàng caùc caên laønh, phaùt nguyeän hoài höôùng, nay ñaõ
ñöôïc thaønh thuïc, cho neân Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thoï kyù cho
coâ ta.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Caên laønh cuûa coâ ta
ñaõ thaønh thuïc neân nay Ta thoï kyù.
www.daitangkinh.org
Μ
Phaåm 23: XAÛO TIEÄN (1)

–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa laøm sao tu taäp Tam-ma-ñòa Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän? Laøm sao
nhaäp Tam-ma-ñòa Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän? Laøm sao tu taäp boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo? Laøm sao tu taäp boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo? Laøm sao tu taäp caùc phaùp phaàn Boà-ñeà
khaùc? Laøm sao tu taäp caùc phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân
quaùn saéc uaån cho ñeán thöùc uaån ñeàu khoâng; neân quaùn nhaõn xöù cho
ñeán yù xöù ñeàu khoâng; neân quaùn saéc xöù cho ñeán phaùp xöù ñeàu khoâng;
neân quaùn nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi ñeàu khoâng; neân quaùn saéc giôùi cho
ñeán phaùp giôùi ñeàu khoâng; neân quaùn nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc
giôùi ñeàu khoâng; neân quaùn nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc ñeàu khoâng; neân
quaùn caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra vaø caùc thoï do yù xuùc laøm
duyeân sinh ra ñeàu khoâng; neân quaùn ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi ñeàu
khoâng; neân quaùn nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân ñeàu khoâng;
neân quaùn voâ minh cho ñeán laõo töû ñeàu khoâng; neân quaùn Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeàu khoâng; neân quaùn phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh ñeàu khoâng; neân quaùn
chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn ñeàu khoâng; neân quaùn
Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo ñeàu khoâng; neân quaùn boán Nieäm truï cho
ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo ñeàu khoâng; neân quaùn boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc ñeàu khoâng; neân quaùn taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù ñeàu khoâng; neân quaùn phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän ñeàu khoâng; neân quaùn baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc
Nhö Lai ñeàu khoâng; neân quaùn baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân ñeàu
khoâng; neân quaùn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa ñeàu khoâng; neân quaùn naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng ñeàu
khoâng; neân quaùn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng ñeàu khoâng; neân quaùn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû ñeàu
khoâng; neân quaùn ba möôi hai töôùng toát, taùm möôi veû ñeïp ñeàu khoâng;
neân quaùn phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû ñeàu khoâng; neân
www.daitangkinh.org
quaùn trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng;
neân quaùn quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà ñeàu khoâng; neân quaùn
haïnh cuûa taát caû Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
ñeàu khoâng; neân quaùn phaùp höõu laäu, voâ laäu ñeàu khoâng; neân quaùn
phaùp theá gian vaø xuaát theá gian ñeàu khoâng; neân quaùn phaùp höõu vi, voâ
vi ñeàu khoâng; neân quaùn phaùp quaù khöù, vò lai, hieän taïi ñeàu khoâng; neân
quaùn phaùp thieän, baát thieän, voâ kyù ñeàu khoâng; neân quaùn phaùp cuûa
Duïc giôùi, Saéc giôùi vaø Voâ saéc giôùi ñeàu khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, khi caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn nhö vaäy thì taâm
khoâng loaïn. Neáu taâm loaïn thì khoâng thaáy phaùp, maø khoâng thaáy phaùp
thì khoâng chöùng. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc moät caùch roát raùo töï
töôùng cuûa caùc phaùp ñeàu khoâng. Khoâng coù phaùp naøo taêng, khoâng coù
phaùp naøo giaûm, cho neân ñoái vôùi caùc phaùp khoâng thaáy, khoâng chöùng.
Vì sao? Vì trong Thaéng nghóa ñeá cuûa caùc phaùp, ngöôøi chöùng, phaùp
ñöôïc chöùng, thôøi gian chöùng, nôi choán chöùng vaø nhaân duyeân chöùng,
hoaëc chung, hoaëc rieâng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc vaø khoâng theå
thaáy ñöôïc.
Baáy giôø, Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, nhö Ngaøi noùi caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn phaùp
khoâng, nhöng khoâng chöùng. Vì sao caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn phaùp
khoâng maø khoâng chöùng?
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn phaùp khoâng, tröôùc tieân haõy nghó nhö
vaày: “Phaùp ta neân quaùn, caùc töôùng cuûa noù ñeàu khoâng, khoâng neân
chöùng. Vì hoïc maø ta quaùn caùc phaùp khoâng, chöù khoâng phaûi vì chöùng
maø quaùn caùc phaùp khoâng. Nay laø luùc ta hoïc, chaúng phaûi luùc ta
chöùng.”
Ñaïi Boà-taùt aáy khi chöa nhaäp ñònh thì buoäc taâm vaøo caûnh chöù
chaúng phaûi nhaäp ñònh roài buoäc taâm vaøo caûnh. Luùc naøy, Ñaïi Boà-taùt aáy
khoâng thoaùi lui taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà, khoâng chöùng laäu taän. Vì sao?
Vì Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu trí tueä roäng lôùn nhö vaäy, kheùo truï vaøo phaùp
khoâng vaø taát caû loaïi phaùp phaàn Boà-ñeà, luoân nghó nhö vaày: “Baây giôø
neân hoïc chöù khoâng neân chöùng.”
Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thöôøng nghó:
“Ñoái vôùi Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, baây giôø ta neân hoïc,
khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái
vôùi chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, baây giôø ta neân
hoïc khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, baây giôø
ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân
chöùng. Ñoái vôùi taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, baây giôø ta neân
hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi baäc
Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân
chöùng. Ñoái vôùi baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân, baây giôø ta neân
hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi
naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân
chöùng. Ñoái vôùi möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi ñaïi Töø, ñaïi
Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû, baây giôø ta neân hoïc, khoâng
neân chöùng. Ñoái vôùi trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng,
baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi taát caû haïnh cuûa Ñaïi
Boà-taùt, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät, baây giôø ta neân hoïc, khoâng neân chöùng. Nay
vì hoïc trí Nhaát thieát trí maø ta caàn phaûi hoïc quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà ñeå cho hoaøn haûo chöù khoâng chöùng.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa neân taäp Tam-ma-ñòa Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; neân truï
Tam-ma-ñòa Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, neân tu Tam-ma-ñòa
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, nhöng ñoái vôùi thaät teá khoâng taùc chöùng;
neân taäp boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, neân truï boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, neân tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo, nhöng ñoái vôùi thaät teá khoâng taùc chöùng; neân taäp caùc phaùp
phaàn Boà-ñeà khaùc, neân truï vaøo caùc phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc, neân tu caùc
phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc, nhöng ñoái vôùi thaät teá khoâng taùc chöùng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy tuy taäp phaùp moân giaûi thoaùt
www.daitangkinh.org
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, cuõng truï vaøo phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, cuõng tu phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän, nhöng khoâng chöùng quaû Döï löu cho ñeán khoâng
chöùng Ñoäc giaùc Boà-ñeà; tuy taäp boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh
ñaïo, cuõng truï vaøo boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo vaø cuõng tu
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, nhöng khoâng chöùng quaû Döï
löu cho ñeán khoâng chöùng Ñoäc giaùc Boà-ñeà; tuy taäp caùc phaùp phaàn Boà-
ñeà khaùc, cuõng truï vaøo caùc phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc vaø cuõng tu caùc phaùp
phaàn Boà-ñeà khaùc, nhöng khoâng chöùng quaû Döï löu cho ñeán khoâng
chöùng Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Nhôø ñoù maø Ñaïi Boà-taùt khoâng rôi vaøo ñòa vò
Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc maø chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö traùng só hình maïo ñeïp ñeõ, oai huøng,
kheûo maïnh, ai thaáy cuõng ñeàu hoan hyû vaø coù ñaày ñuû quyeán thuoäc thanh
tònh vieân maõn thuø thaéng; ñoái vôùi caùc binh phaùp ñaõ hoïc ñeán choã roát raùo;
söû duïng khí tröôïng raát taøi gioûi, an nhieân baát ñoäng; coù saùu möôi boán
coâng naêng, möôøi taùm caùch öùng xöû taát caû caùc kyõ thuaät ñeàu taøi gioûi… moïi
ngöôøi ai naáy ñeàu khaâm phuïc, kính ngöôõng. Vì ngheà nghieäp taøi gioûi
neân boû coâng ít maø ñöôïc lôïi thì nhieàu. Do ñaây maø moïi ngöôøi cuùng
döôøng, kính troïng, khen ngôïi khoâng luùc naøo ngôùt. Luùc naøy söï vui
möøng cuûa oâng ta taêng gaáp boäi, laøm cho quyeán thuoäc cuõng vui möøng
laây. Vì coù vieäc caàn neân oâng ta ñöa cha meï, vôï con, quyeán thuoäc leân
ñöôøng ñi ñeán phöông khaùc. Treân ñöôøng ñi, baêng qua vuøng hoang vu
hieåm naïn, trong ñoù coù raát nhieàu thuù döõ, giaëc cöôùp, oaùn thuø mai phuïc
ñaùng sôï. Quyeán thuoäc lôùn nhoû ñeàu kinh haõi. Ngöôøi traùng só aáy töï tin
vaøo taøi naêng kheùo leùo vaø söùc maïnh oai maõnh cuûa mình neân thaân taâm
thaûn nhieân, an uûi cha meï vaø quyeán thuoäc: “Ñöøng coù lo laéng, sôï haõi,
khoâng coù chuyeän gì ñaâu.” Nhôø vaøo taøi naêng vaø söùc maïnh khi aáy oâng ta
ñöa quyeán thuoäc ñeán nôi an oån, ñaõ thoaùt khoûi aùch naïn neân moïi ngöôøi
vui möøng, sung söôùng. ÔÛ trong vuøng hoang vu, traùng só kia khoâng bò
thuù döõ, oaùn taëc gieát haïi laø vì sao vaäy? Vì oâng ta töï tin mình coù ñuû taøi
naêng vaø söùc maïnh neân khoâng sôï gì heát.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy, thöông xoùt
caùc höõu tình trong khoå sinh töû maø höôùng daãn hoï ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, duyeân khaép caùc höõu tình phaùt sinh boán Voâ löôïng taâm. Truï taâm
caâu haønh vôùi boán Voâ löôïng, sieâng naêng tu taäp Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña khieán mau vieân maõn. Nhöng Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi saùu
phaùp Ba-la-maät-ña naøy chöa ôû vò vieân maõn vì muoán tu hoïc trí Nhaát
thieát trí, neân khoâng chöùng laäu taän. Tuy truï vaøo phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän nhöng khoâng chuyeån theo theá löïc ñoù,
cuõng khoâng bò söï ngaên caûn loâi keùo. Ñoái vôùi moân giaûi thoaùt cuõng khoâng
taùc chöùng. Vì khoâng chöùng neân khoâng rôi vaøo quaû vò Thanh vaên, Ñoäc
giaùc, nhaát ñònh ñi ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, gioáng nhö Kim sí ñieåu bay löôïn treân hö
khoâng, bay löôïn töï do khoâng bò rôi xuoáng ñaát. Maëc daàu nöông hö
khoâng bay löôïn nhöng khoâng chieám laáy hö khoâng, cuõng khoâng bò hö
khoâng laøm trôû ngaïi.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, maëc daàu luoân
luoân taäp, truï, tu phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän
nhöng coù theå khoâng chöùng phaùp moân ñoù. Do khoâng chöùng neân khoâng
rôi vaøo quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Tu möôøi löïc cuûa Phaät, boán voâ sôû
uùy, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, möôøi
taùm phaùp coäng cuûa Phaät…, voâ löôïng Phaät phaùp khaùc neáu chöa vieân
maõn thì khoâng bao giôø nöông vaøo Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän ñeå maø
chöùng laäu taän.
Thieän Hieän neân bieát, gioáng nhö traùng só coù taøi baén cung, muoán
bieåu dieãn taøi naêng cuûa mình maø giöông cung baén leân hö khoâng, vì
muoán muõi teân trong hö khoâng khoâng rôi xuoáng ñaát neân laáy muõi teân sau
baén vaøo ñuoâi muõi teân tröôùc. Cöù laàn löôït nhö vaäy maõi, töøng muõi teân noái
tieáp nhau khoâng laøm cho noù rôi xuoáng ñöôïc. Neáu muoán noù rôi, chæ coù
caùch laø ngöng baén muõi teân sau. Luùc ñoù, caùc muõi teân môùi rôi xuoáng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy, tu haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo baûo hoä cho ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neáu nhaân haïnh caên laønh chöa thaønh thuïc thì
khoâng bao giôø nöûa ñöôøng maø chöùng thaät teá. Coøn nhö ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, thì nhaân haïnh caên laønh, taát caû ñöôïc thaønh thuïc, baáy giôø
Boà-taùt môùi chöùng thaät teá vaø ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Cho neân naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa ñeàu phaûi quaùn saùt thaät kyõ nhö vaäy. Nhö tröôùc ñaõ noùi veà
thaät töôùng cuûa caùc phaùp, tu haïnh caùc Ñaïi Boà-taùt ñeå höôùng ñeán quaû vò
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt thaät laø hy höõu, coù theå laøm nhöõng
vieäc khoù laøm. Maëc daàu luoân tu hoïc thaät töôùng cuûa caùc phaùp; luoân tu
hoïc chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn; luoân tu hoïc phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng
taùnh töï taùnh; luoân tu hoïc Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; luoân tu hoïc boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; luoân tu hoïc phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän vaø taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc, nhöng
ôû giöõa chöøng khoâng rôi vaøo quaû vò Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc, khoâng
thoaùi lui quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt theà khoâng lìa boû caùc höõu tình. Nghóa laø nguyeän:
“Neáu caùc höõu tình naøo chöa ñöôïc giaûi thoaùt sinh, giaø, beänh, cheát thì
quyeát khoâng bao giôø boû gia haïnh caên laønh.”
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng nguyeän löïc thuø thaéng
maø nghó nhö vaày: “Neáu caùc höõu tình naøo chöa giaûi thoaùt, troïn ñôøi ta
khoâng lìa boû hoï.” Do phaùp khôûi taâm roäng lôùn nhö vaäy cho neân chaéc
chaén nöõa ñöôøng khoâng bò thoaùi lui.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt luoân nghó nhö vaày: “Ta
khoâng neân lìa boû taát caû höõu tình, quyeát laøm cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt.
Nhöng caùc höõu tình haønh theo phaùp baát chaùnh. Ta vì ñoä hoï neân luoân
hieän khôûi phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän tòch tónh.
Maëc daàu luoân hieän khôûi nhö vaäy nhöng khoâng thuû chöùng.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu phöông tieän thieän
xaûo thuø thaéng, maëc daàu luoân hieän khôûi ba phaùp moân giaûi thoaùt nhöng
cho ñeán khi chöa ñaéc trí Nhaát thieát trí, thì giöõa chöøng khoâng chöùng
thaät teá.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt thöôøng öa thích quaùn saùt
choã saâu xa aáy, nghóa laø thích quaùn saùt phaùp khoâng beân trong, phaùp
khoâng beân ngoaøi, phaùp khoâng caû trong ngoaøi, phaùp khoâng khoâng, phaùp
khoâng lôùn, phaùp khoâng thaéng nghóa, phaùp khoâng höõu vi, phaùp khoâng
voâ vi, phaùp khoâng roát raùo, phaùp khoâng khoâng bieân giôùi, phaùp khoâng
taûn maïn, phaùp khoâng baûn taùnh, phaùp khoâng töï töôùng, phaùp khoâng nôi
taát caû phaùp, phaùp khoâng khoâng taùnh, phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh;
cuõng öa thích quaùn saùt boán Nieäm truï, boán Chaùnh ñoaïn, boán Thaàn tuùc,
naêm Caên, naêm Löïc, baûy chi Ñaúng giaùc, taùm chi Thaùnh ñaïo vaø phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän… töï töôùng ñeàu khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, quaùn nhö vaäy roài, Ñaïi Boà-taùt aáy nghó:
“Caùc loaøi höõu tình do naêng löïc cuûa baïn aùc ma khôûi töôûng chaáp ngaõ,
noùi roäng cho ñeán töôûng chaáp caùi thaáy. Do töôûng chaáp naøy maø coù sôû
ñaéc cho neân luaân hoài trong sinh töû chòu caùc thöù khoå. Vì ñoaïn töôûng
chaáp cuûa caùc höõu tình nhö theá neân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, vì caùc höõu tình maø noùi phaùp thaâm dieäu ñeå ñoaïn tröø töôûng chaáp,
lìa khoå sinh töû.”
Baáy giôø, maëc duø caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc ba phaùp moân giaûi thoaùt
nhöng khoâng nöông vaøo ñaây maø chöùng thaät teá. Vì khoâng chöùng thaät
teá neân khoâng rôi vaøo quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc
giaùc Boà-ñeà. Nhôø suy nghó nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa thaønh töïu caên laønh, khoâng chöùng thaät teá. Maëc daàu
chöa chöùng thaät teá nhöng khoâng thoaùi lui laøm maát boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; cuõng khoâng thoaùi lui
laøm maát taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; khoâng thoaùi lui laøm
maát phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh;
cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå
nghó baøn; cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo;
cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát caùc ñòa Boà-taùt; cuõng khoâng laøm maát taát
caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; cuõng khoâng
thoaùi lui laøm maát naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; cuõng khoâng
thoaùi lui laøm maát möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng; cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi
Xaû; cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân
luoân xaû; cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng; cuõng khoâng thoaùi lui laøm maát voâ löôïng, voâ bieân
Phaät phaùp khaùc.
Thieän Hieän neân bieát, baáy giôø Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu taát caû phaùp
phaàn Boà-ñeà cho ñeán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoái vôùi caùc
coâng ñöùc khoâng bao giôø suy giaûm. Boà-taùt aáy nhôø haønh Baùt-nhaõ ba-la-
www.daitangkinh.org
maät-ña, ñöôïc phöông tieän thieän xaûo nhieáp thoï. Trong töøng saùt-na, baïch
phaùp taêng tröôûng, caùc caên nhanh nheïn; taát caû Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc
khoâng theå saùnh kòp.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt luoân suy nghó: “Caùc loaøi
höõu tình luoân luoân khôûi boán ñieân ñaûo, ñoù laø boán söï meâ laàm cuûa taâm vaø
nhaän thöùc: töôûng laø thöôøng, töôûng laø laïc, töôûng laø ngaõ, töôûng laø tònh.
Vì caùc höõu tình aáy neân ta höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu haïnh
Ñaïi Boà-taùt. Khi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ta seõ noùi phaùp
khoâng ñieân ñaûo cho caùc höõu tình aáy, nghóa laø noùi sinh töû laø khoâng
thöôøng, khoâng laïc, khoâng ngaõ, khoâng tònh, chæ coù Nieát-baøn vi dieäu tòch
tónh môùi ñaày ñuû caùc coâng ñöùc chaân thaät cuûa thöôøng, laïc, ngaõ, tònh.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu nieäm naøy, haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñöôïc phöông tieän thieän xaûo nhieáp thoï.
Neáu chöa vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc thì cuoái cuøng
khoâng chöùng nhaäp ñònh thuø thaéng cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, khi ñoù Ñaïi Boà-taùt aáy tuy hoïc ba phaùp moân
giaûi thoaùt, ra vaøo töï taïi nhöng chöa chöùng thaät teá cho ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Nhaân haønh coâng ñöùc chöa vieân maõn hoaøn toaøn, khoâng
chöùng thaät teá vaø caùc coâng ñöùc khaùc. Neáu khi naøo ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät môùi coù theå chöùng ñaéc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy tu taäp tuy chöa vieân maõn caùc
coâng ñöùc khaùc nhöng ñaõ tu vieân maõn taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa Voâ
nguyeän.


QUYEÅN 518
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt luoân nghó nhö vaày:
“Caùc loaøi höõu tình luoân luoân haønh coù sôû ñaéc, nghóa laø chaáp coù ngaõ cho
ñeán caùi thaáy; chaáp coù saéc uaån cho ñeán thöùc uaån; chaáp coù nhaõn xöù cho
ñeán yù xöù; chaáp coù saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; chaáp coù nhaõn giôùi cho ñeán
yù giôùi; chaáp coù saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; chaáp coù nhaõn thöùc giôùi cho
ñeán yù thöùc giôùi; chaáp coù nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; chaáp coù caùc thoï do
nhaân xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh
ra; chaáp coù ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; chaáp coù nhaân duyeân cho ñeán
taêng thöôïng duyeân; chaáp coù voâ minh cho ñeán laõo töû; chaáp coù möôøi neûo
nghieäp thieän; chaáp coù boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc;
chaáp coù boán Nhieáp phaùp, chaáp coù caùc phaùp thieän thuø thaéng khaùc. Vì
caùc höõu tình, ta neân höôùng veà quaû vò Giaùc ngoä cao toät tu caùc haïnh cuûa
Ñaïi Boà-taùt. Khi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chæ daïy caùc höõu
tình ñoaïn haún nhöõng caùi chaáp cuûa sôû ñaéc aáy.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu taâm nieäm naøy roài
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñöôïc phöông tieän thieän xaûo hoä trì.
Neáu chöa vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc thì khoâng bao giôø
chöùng nhaäp vaøo ñònh thuø thaéng cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, khi aáy Ñaïi Boà-taùt maëc daàu hoïc ba phaùp
moân giaûi thoaùt, xuaát nhaäp töï taïi nhöng chöa chöùng ngay thaät teá cho
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Coâng ñöùc cuûa nhaân haïnh chöa vieân maõn
hoaøn haûo, chöa chöùng thaät teá vaø caùc coâng ñöùc khaùc. Neáu ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thì môùi chöùng ñaéc.
Thieän Hieän neân bieát, baáy giôø Ñaïi Boà-taùt maëc daàu tu taäp chöa
vieân maõn caùc coâng ñöùc khaùc nhöng ñoái vôùi taát caû phaùp moân Tam-ma-
www.daitangkinh.org
ñòa khoâng ñaõ tu taäp ñöôïc vieân maõn.

Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt luoân suy nghó: “Caùc loaøi
höõu tình luoân luoân haønh caùc töôùng, nghóa laø chaáp töôùng nam, chaáp
töôùng nöõ, chaáp töôùng saéc, chaáp töôùng thanh, chaáp töôùng höông, chaáp
töôùng vò, chaáp töôùng xuùc, chaáp töôùng phaùp, chaáp caùc töôùng ngaõ,
töôùng phaùp khaùc. Vì caùc höõu tình naøy maø ta phaûi höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, tu caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt. Khi chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thì giaùo hoùa caùc höõu tình ñoaïn tröø haún caùc chaáp
töôùng nhö vaäy.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu yù nieäm ñoù roài haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo maø nhieáp
thoï. Neáu chöa vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc thì khoâng bao giôø
chöùng nhaäp thaéng ñònh cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, luùc naøy Ñaïi Boà-taùt aáy tuy hoïc ba phaùp moân
giaûi thoaùt vaø xuaát nhaäp töï taïi nhöng chöa chöùng thaät teá cho ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Coâng ñöùc nhaân haïnh chöa vieân maõn thì khoâng chöùng
thaät teá vaø caùc coâng ñöùc khaùc. Neáu khi naøo ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
thì môùi coù theå chöùng ñaéc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy maëc daàu luùc naøy tu chöa
vieân maõn caùc coâng ñöùc khaùc, nhöng ñoái vôùi taát caû phaùp moân Tam-ma-
ñòa voâ töôùng ñaõ tu taäp vieân maõn.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaõ tu hoïc hoaøn haûo veà
Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; ñaõ an truï hoaøn haûo
trong phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh;
ñaõ an truï hoaøn haûo veà chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn;
ñaõ an truï hoaøn haûo veà Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; ñaõ tu hoïc hoaøn
haûo veà boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; ñaõ tu hoïc hoaøn haûo
veà phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; ñaõ tu hoïc hoaøn
haûo boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; ñaõ tu hoïc hoaøn haûo
taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; ñaõ tu hoïc hoaøn haûo caùc ñòa cuûa
Boà-taùt; ñaõ tu hoïc hoaøn haûo taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa; ñaõ tu hoïc hoaøn haûo naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng;
ñaõ tu hoïc hoaøn haûo möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng; ñaõ tu hoïc hoaøn haûo ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; ñaõ tu hoïc
hoaøn haûo phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû vaø voâ löôïng, voâ
bieân caùc Phaät phaùp khaùc, Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu trí kieán thuø thaéng
nhö vaäy maø ñoái vôùi sinh töû töôûng vui hoaëc noùi coù vui, hoaëc chaáp an truï
trong ba coõi thì khoâng coù vaán ñeà ñoù.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaõ tu haønh hoaøn haûo phaùp
phaàn Boà-ñeà thì taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû neân
hoûi thöû: “Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì laøm
theá naøo ñeå tu haønh phaùp phaàn Boà-ñeà maø khoâng chöùng khoâng, voâ
töôùng, voâ nguyeän, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng taïo taùc, khoâng haønh
ñoäng, khoâng taùnh, thaät teá? Do khoâng chöùng neân khoâng ñaéc quaû Döï
löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn vaø Ñoäc giaùc Boà-ñeà, nhöng laïi sieâng
naêng tu taäp vaø khoâng chaáp vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?”
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt aáy khi ñöôïc hoûi nhö vaäy thì
neân traû lôøi nhö vaày: “Caùc Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao
toät chæ caàn tö duy veà khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, khoâng sinh, khoâng
dieät, khoâng taïo taùc, khoâng haønh ñoäng, khoâng taùnh, thaät teá vaø taát caû
phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc chöù khoâng neân tu hoïc. Ñaïi Boà-taùt aáy chöa ñöôïc
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thoï kyù cho quaû vò khoâng thoaùi chuyeån
cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy chöa coù theå khai
thò thoï kyù roõ raøng, coøn truï vaøo töôùng cuûa caùc phaùp maø Ñaïi Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån tu hoïc.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy khi ñöôïc hoûi nhö vaäy thì traû
lôøi nhö vaày: Caùc Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät neân
chaùnh tö duy veà khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, khoâng sinh, khoâng dieät,
khoâng taïo taùc, khoâng haønh ñoäng, khoâng taùnh, thaät teá vaø taát caû phaùp
phaàn Boà-ñeà khaùc. Cuõng neân phöông tieän nhö tröôùc ñaõ noùi, kheùo leùo tu
hoïc nhöng khoâng taùc chöùng. Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ ñöôïc Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån.
Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ khai thò thoï kyù roõ raøng, truï vaøo töôùng
phaùp maø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån tu hoïc.
Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt chöa khai thò thoï kyù roõ raøng,
truï vaøo töôùng caùc phaùp maø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån tu hoïc thì
neân bieát. Ñaïi Boà-taùt aáy chöa tu hoïc hoaøn haûo veà Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø taát caû phaùp
phaàn Boà-ñeà khaùc, chöa nhaäp vaøo Baïc ñòa, chöa baèng Ñaïi Boà-taùt kia
www.daitangkinh.org
truï vaøo ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån, khai thò, thoï kyù roõ raøng, an truï vaøo
töôùng khoâng thoaùi chuyeån. Neáu Ñaïi Boà-taùt khai thò, thoï kyù roõ raøng,
truï vaøo töôùng caùc phaùp cuûa ñòa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån tu
hoïc, thì neân bieát Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ tu hoïc hoaøn haûo veà Boá thí, Tònh
giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø taát caû
phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc, ñaõ nhaäp vaøo Baïc ñòa; gioáng nhö Ñaïi Boà-taùt
kia truï vaøo ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån, khai thò, thoï kyù roõ raøng, truï
vaøo töôùng khoâng thoaùi chuyeån.”
–Baïch Theá Toân, coù Ñaïi Boà-taùt naøo chöa ñaéc khoâng thoaùi chuyeån
maø coù theå nhö thaät traû lôøi nhö vaäy khoâng?
–Coù Ñaïi Boà-taùt tuy chöa ñaéc khoâng thoaùi chuyeån nhöng ôû ñaây
coù theå nhö thaät traû lôøi. Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy maëc daàu
chöa ñaéc khoâng thoaùi chuyeån nhöng coù theå tu hoïc Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø caùc phaùp phaàn
Boà-ñeà khaùc, ñaõ ñöôïc thaønh thuïc tueä giaùc lanh lôïi, hoaëc nghe hoaëc
khoâng nghe ñeàu coù theå nhö thaät traû lôøi gioáng nhö Ñaïi Boà-taùt khoâng
thoaùi chuyeån.
–Baïch Theá Toân, coù nhieàu Ñaïi Boà-taùt caàu hoïc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät nhöng ít ngöôøi coù theå nhö thaät traû lôøi gioáng nhö caùc Ñaïi Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån ñaõ tu hoaøn haûo veà Trò ñòa hoaëc chöa tu hoaøn haûo
veà Trò ñòa maø vaãn an truï.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Vì sao? Ít coù Ñaïi Boà-taùt ñöôïc thoï kyù tueä
thuø thaéng cuûa ñòa khoâng thoaùi chuyeån nhö theá. Neáu coù ngöôøi ñöôïc thoï
kyù nhö vaäy thì ñeàu coù theå nhö thaät traû lôøi nhö theá.
Naøy Thieän Hieän, neáu coù theå nhö thaät traû lôøi ñöôïc thì neân bieát
Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ gieo caên laønh lanh lôïi, saùng suoát tuyeät ñænh, trí tueä ñaõ
tu raát laø saâu roäng. Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian khoâng theå
naøo traán aùp laøm cho noù tan hoaïi, chaéc chaén Ñaïi Boà-taùt aáy ñaéc quaû vò
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, cho ñeán trong moäng, Ñaïi Boà-taùt aáy
cuõng khoâng öa thích khen ngôïi cuûa baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Phaùp
trong ba coõi cuõng khoâng khôûi taâm öa thích khen ngôïi, maø thöôøng quaùn
caùc phaùp aáy gioáng nhö moäng, nhö tieáng vang; noùi roäng cho ñeán nhö
thaønh Taàm höông. Maëc daàu quaùn saùt nhö vaäy, nhöng khoâng chöùng thaät
teá, neân bieát Boà-taùt aáy coù töôùng khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu trong moäng, Ñaïi Boà-taùt aáy thaáy
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù voâ löôïng traêm ngaøn öùc trieäu chuùng
cung kính vaây quanh nghe phaùp. Sau khi nghe phaùp roài, taát caû ñeàu
hieåu roõ yù nghóa. Hieåu ñöôïc yù nghóa roài thì tinh taán tu haønh phaùp, theo
phaùp nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa maø phaùt sinh haïnh tuøy phaùp. Neân bieát Boà-
taùt aáy coù töôùng khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt trong moäng thaáy Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñuû ba möôi hai töôùng toát, taùm möôi veû ñeïp,
vieân maõn trang nghieâm, luoân coù aùnh saùng moät taàm chieáu saùng chung
quanh cuøng voâ löôïng chuùng voït leân hö khoâng, hieän ñaïi thaàn thoâng, noùi
phaùp giaûi thoaùt, hoùa laøm vò hoùa só khieán ñi ñeán voâ löôïng coõi Phaät
phöông khaùc ñeå laøm Phaät söï thì neân bieát, Boà-taùt aáy coù töôùng khoâng
thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt trong moäng thaáy giaëc
cuoàng loaïn phaù hoaïi xoùm laøng, hoaëc thaáy löûa noåi leân thieâu ñoát laøng
maïc, hoaëc thaáy sö töû, hoå lang, thuù döõ, raén ñoäc, boø caïp... muoán ñeán haïi,
hoaëc thaáy oan gia muoán ñeán chaët ñaàu, hoaëc thaáy cha meï, anh em, chò
em, vôï con, thaân baèng quyeán thuoäc saép qua ñôøi, hoaëc thaáy baûn thaân
mình bò laïnh noùng, ñoùi khaùt vaø caùc khoå khaùc haønh haï, thaáy nhöõng vieäc
ñaùng sôï nhö vaäy nhöng khoâng kinh haõi, cuõng khoâng lo buoàn, sau khi
thöùc daäy, lieàn suy nghó: “Ba coõi khoâng thaät, ñeàu nhö thaáy trong moäng,
khi ta ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät seõ noùi cho höõu tình bieát raèng: phaùp
trong ba coõi ñeàu laø hö voïng, gioáng nhö caûnh trong moäng thì neân bieát,
Boà-taùt aáy coù töôùng khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt aáy cho ñeán trong moäng
thaáy coù caùc höõu tình ôû ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû, lieàn suy nghó: “Ta
haõy sieâng naêng tinh taán tu haïnh Boà-taùt, mau höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Trong coõi Phaät cuûa ta, khoâng coù teân vaø coõi aùc ñòa nguïc,
baøng sinh, ngaï quyû” vaø sau khi thöùc daäy cuõng nghó nhö vaäy thì, Thieän
Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy khi thaønh Phaät, ôû nôi coõi Phaät naøo, nhaát
ñònh khoâng coù caûnh aùc. Vì sao? Vì caùc phaùp ôû trong moäng hoaëc khi
www.daitangkinh.org
thöùc ñeàu khoâng hai, khoâng hai phaàn. Neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy coù töôùng
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt trong moäng thaáy löûa
thieâu ñoát caùc loaøi höõu tình trong ñòa nguïc... hoaëc thaáy thieâu ñoát thaønh
aáp xoùm laøng, lieàn phaùt theä nguyeän: “Neáu toâi ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi
chuyeån, seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì nguyeän löûa lôùn naøy töùc
thôøi daäp taét, bieán thaønh maùt meû”, khi Boà-taùt phaùt nguyeän nhö vaày roài,
trong moäng thaáy löûa daäp taét ngay laäp töùc thì neân bieát, vò aáy ñaõ ñöôïc
thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån. Neáu sau khi Boà-taùt naøy nguyeän maø trong
moäng vaãn coøn thaáy löûa chöa daäp taét thì neân bieát vò aáy chöa ñöôïc thoï
kyù khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt aáy khi thöùc daäy, thaáy
löûa lôùn noåi leân thieâu chaùy caùc thaønh aáp, hoaëc thieâu chaùy xoùm laøng,
lieàn nghó nhö vaày: “Trong moäng hoaëc khi thöùc, ta töøng thaáy mình coù
caùc töôùng haønh traïng cuûa ñòa khoâng thoaùi chuyeån, nhöng chöa roõ hö
thaät ra sao. Neáu nhöõng ñieàu ta thaáy laø thaät coù thì nguyeän löûa lôùn döõ
naøy töùc thôøi daäp taét, bieán thaønh maùt meû”, Boà-taùt naøy ñaõ phaùt nguyeän
chí thaønh tha thieát nhö vaäy, baáy giôø löûa döõ lieàn bò daäp taét thì neân bieát
raèng vò aáy ñaõ ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån. Neáu Ñaïi Boà-taùt naøy
phaùt lôøi nguyeän chí thaønh tha thieát nhö vaäy maø löûa döõ vaãn coøn, thì neân
bieát vò aáy chöa ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khi thöùc thaáy löûa thieâu
ñoát caùc thaønh aáp, hoaëc thieâu ñoát laøng xoùm lieàn nghó: “ÔÛ trong moäng
hoaëc khi thöùc, ta töøng thaáy mình coù töôùng caùc haønh traïng cuûa ñòa
khoâng thoaùi chuyeån. Neáu nhöõng ñieàu ta thaáy chaéc chaén laø thaät coù,
nhaát ñònh seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì nguyeän löûa döõ naøy töùc
thôøi ñöôïc daäp taét, bieán thaønh maùt meû.” Ñaïi Boà-taùt aáy phaùt nguyeän
chí thaønh tha thieát nhö vaäy xong maø khi aáy löûa döõ khoâng taét, laïi chaùy
töø nhaø naøy lan qua ñeán nhaø khaùc, hoaëc chaùy töø xoùm naøy lan ñeán xoùm
khaùc, cöù laàn löôït nhö vaäy, löûa kia môùi taét thì Ñaïi Boà-taùt aáy töï mình
bieát roõ chaéc chaén ñaõ ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån. Nhöng höõu
tình naøo bò chaùy laø do taïo taùc vaø taêng tröôûng nghieäp phaù hoaïi chaùnh
phaùp. Do nghieäp aáy neân ñaàu tieân hoï bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, traûi qua voâ
löôïng kieáp chòu quaû khoå thích ñaùng, nay sinh vaøo coõi ngöôøi bò caùc tai
öông khaùc. Hoaëc do nghieäp naøy seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc traûi qua voâ
löôïng kieáp bò quaû baùo khoå thích ñaùng, nay ôû coõi ngöôøi ít bò tai öông.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caên cöù theo nhöõng nhaân duyeân ñaõ noùi
ôû treân, thì bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Laïi coù vò thaønh
töïu töôùng haønh traïng khaùc thì bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån. Vì oâng, ta seõ phaân bieät giaûi noùi, oâng neân laéng nghe, suy nghó
thaät kyõ.
–Baïch Theá Toân, cuùi xin Ngaøi haõy noùi.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt thaáy coù ngöôøi nam hay ngöôøi nöõ bò loaøi phi
nhaân laøm meâ loaïn, chòu caùc khoå naõo, khoâng theå traùnh xa ñöôïc, lieàn
nghó: “Neáu chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát ta ñaõ ñöôïc yù laïc
thanh tònh thì thoï kyù cho ta quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi
chuyeån. Neáu ta phaùt sinh taùc yù thanh tònh laâu daøi caàu chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, lìa boû taùc yù cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, khoâng laáy taùc
yù cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc maø caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì
töông lai chaéc chaén ta seõ ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñeán taän cuøng ñôøi
vò lai laøm lôïi ích an laïc cho caùc loaøi höõu tình. Neáu ôû möôøi phöông theá
giôùi thaät coù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc noùi phaùp vi dieäu, laøm lôïi
ích cho caùc höõu tình thì chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoù khoâng
coù ñieàu gì khoâng thaáy, khoâng vieäc gì khoâng bieát, khoâng vaán ñeà naøo
maø khoâng hieåu roõ vaø khoâng phaùp naøo maø khoâng chöùng, hieän thaáy bieát
nhöõng öa thích khaùc nhau cuûa taát caû höõu tình. Cuùi xin chieáu giaùm loøng
thaønh tha thieát cuûa con. Neáu con thaät söï coù theå tu haïnh Boà-taùt, nhaát
ñònh ñaït ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu giuùp höõu tình ra khoûi sinh
töû, thì xin cho ngöôøi nam kia, hoaëc ngöôøi nöõ naøy khoâng bò loaøi phi
nhaân quaáy nhieãu. Loaøi phi nhaân nghe lôøi cuûa con maø boû ñi”, khi Ñaïi
Boà-taùt noùi nhö vaäy maø loaøi phi nhaân kia khoâng chòu ñi thì neân bieát, vò
aáy chöa ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån. Coøn nhö khi Ñaïi Boà-taùt aáy
noùi vaäy maø loaøi phi nhaân kia lieàn chòu ñi thì neân bieát raèng vò aáy ñaõ
ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt chöa tu hoaøn haûo Boá
thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
chöa an truï hoaøn haûo veà phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh; chöa an truï hoaøn haûo veà chaân nhö cho ñeán caûnh
www.daitangkinh.org
giôùi chaúng theå nghó baøn; chöa an truï hoaøn haûo veà Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät, ñaïo; chöa tu hoïc hoaøn haûo veà boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo; chöa tu hoïc hoaøn haûo veà boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc; chöa tu hoïc hoaøn haûo veà taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù; chöa tu hoïc hoaøn haûo veà phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; chöa tu hoïc hoaøn haûo veà taát caû phaùp moân Ñaø-la-
ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, chöa nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh
cuûa Boà-taùt; chöa tu haønh ñaày ñuû taát caû phaùp Phaät, xa lìa phöông tieän
thieän xaûo cuûa Boà-taùt; chöa thoaùt khoûi söï naõo loaïn cuûa caùc ma chöa
hieåu bieát roõ veà nhöõng vieäc cuûa ma, khoâng töï löôøng caên laønh cuûa
mình daày hay moûng, khi hoïc theo lôøi chí thaønh cuûa Boà-taùt noùi thì bò
aùc ma löøa gaït nhöng Ñaïi Boà-taùt aáy thaáy coù ngöôøi nam, ngöôøi nöõ ñang
bò loaøi phi nhaân laøm meâ loaïn, chòu nhieàu khoå naõo, khoâng theå traùnh
xa ñöôïc, voäi vaøng noùi quyeát chaéc raèng: “Ta ñaõ ñöôïc quaù khöù chö
Phaät thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån, neân khieán
cho ngöôøi nam, ngöôøi nöõ kia khoâng bò loaøi phi nhaân quaáy nhieãu. Haõy
theo lôøi ta mau mau boû ñi.” Sau khi Ñaïi Boà-taùt aáy noùi nhö vaäy baáy
giôø aùc ma bò löøa gaït, neân ñeán ñuoåi phi nhaân boû ñi. Vì sao? Vì oai löïc
cuûa aùc ma vöôït troäi hôn phi nhaân kia, cho neân phi nhaân bò ma ra
leänh, lieàn boû ñi. Ñaïi Boà-taùt thaáy vaäy vui möøng khoân xieát, suy nghó
raèng: “Nay phi nhaân boû ñi laø do oai löïc cuûa ta. Vì sao? Vì phi nhaân
nghe theo lôøi nguyeän cuûa ta, lieàn thaû ngöôøi nam, ngöôøi nöõ kia ra, chöù
khoâng phaûi vì duyeân côù naøo khaùc.” Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng hay bieát
vieäc laøm cuûa aùc ma, cho laø do oai löïc cuûa chính mình maø vui möøng
moät caùch sai laàm vaø yû vaøo ñoù maø khinh khi caùc Boà-taùt khaùc, noùi
raèng: “Ta ñaõ ñöôïc chö Phaät quaù khöù thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät
khoâng thoaùi chuyeån. Nhöõng lôøi nguyeän cuûa ta phaùt ra ñeàu khoâng
uoång phí. Caùc ngöôi chöa ñöôïc chö Phaät thoï kyù, khoâng neân baét chöôùc
ta noùi lôøi chaéc chaén nhö vaäy. Giaû söû coù coá mong caàu ñi nöõa thì cuõng
troáng khoâng, khoâng coù keát quaû.” Vì Ñaïi Boà-taùt aáy khinh cheâ caùc vò
Boà-taùt khaùc, laàm yù coù chuùt taøi naêng; vì ñoái vôùi caùc coâng ñöùc laøm
taêng tröôûng nhieàu taêng thöôïng maïn neân xa lìa quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, khoâng theå naøo chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Ñaïi Boà-taùt aáy vì khoâng coù söùc phöông tieän thieän xaûo, vì sinh
tröôûng raát nhieàu taêng thöôïng maïn, vì cheâ bai khinh mieät caùc Boà-taùt
khaùc, neân maëc daàu sieâng naêng tinh taán nhöng laïi rôi vaøo ñòa vò Thanh
vaên, Ñoäc giaùc. Ñaïi Boà-taùt aáy do phöôùc ñöùc moûng manh neân laøm vieäc
gì hoaëc noùi lôøi chaéc chaén naøo cuõng ñeàu ñoäng ñeán vieäc ma. Ñaïi Boà-taùt
aáy khoâng theå gaàn guõi cung kính cuùng döôøng, toân troïng khen ngôïi baäc
chaân Thieän tri thöùc, khoâng theå thænh hoûi haønh töôùng cuûa caùc Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån, khoâng theå hoïc hoûi caùc söï nghieäp cuûa quaân aùc ma
laøm. Do ñoù, bò ma troùi buoäc caøng chaët cheõ hôn. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
aáy töø laâu khoâng tu haønh Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán vì xa lìa phöông tieän thieän xaûo neân bò
aùc ma löøa gaït. Cho neân, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ
raøng veà caùc vieäc laøm cuûa aùc ma.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt khoâng tu haønh
laâu veà Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, cho ñeán xa lìa phöông tieän thieän xaûo ñeå bò aùc ma löøa gaït vaø
khuyeân caùc Boà-taùt neân bieát roõ raøng? Ñoù laø coù aùc ma muoán löøa gaït neân
duøng phöông tieän hoùa ñuû caùc thöù hình töôïng, ñeán choã Ñaïi Boà-taùt noùi
nhö vaày: “OÂi thieän nam! OÂng bieát khoâng? Chö Phaät quaù khöù ñaõ töøng
thoï kyù ñaïi Boà-ñeà cho oâng; ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, oâng quyeát
ñònh seõ ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån. Teân hoï sai khaùc, cho ñeán baûy ñôøi
cuûa chính oâng, cha meï, anh em, chò em, thaân baèng quyeán thuoäc cuûa
oâng, toâi ñeàu bieát roõ. OÂng soáng ôû xoùm laøng naøo, aáp naøo, thaønh naøo,
nöôùc naøo, phöông naøo; oâng sinh trong ngoâi sao naøo, vua naøo, giôø naøo,
ngaøy naøo, thaùng naøo, naêm naøo... ”
Nhö vaäy, neáu aùc ma thaáy baåm taùnh cuûa Boà-taùt nhu nhöôïc, caùc
caên chaäm chaïp thì lieàn löøa gaït maø thoï kyù raèng: “Ñôøi tröôùc, caên taùnh
oâng ñaõ töøng nhö vaäy roài.”
Neáu thaáy Boà-taùt baåm taùnh cang cöôøng, caùc caên lanh lôïi thì aùc
ma löøa gaït, thoï kyù raèng: “Ñôøi tröôùc, caên taùnh cuûa oâng cuõng töøng nhö
vaäy.”
Neáu thaáy Boà-taùt ôû nôi thanh vaéng, thöôøng ñi khaát thöïc, hoaëc
nhaän moät böõa aên, hoaëc aên moät laàn, hoaëc aên moät baùt, hoaëc ôû baõi tha
ma, hoaëc ôû nôi ñaát troáng, hoaëc ôû döôùi goác caây, hoaëc maëc y phaán taûo,
hoaëc chæ coù ba y, hoaëc thöôøng ngoài khoâng naèm, hoaëc duøng ñoà traûi cuõ,
hoaëc thieåu duïc, hoaëc hyû tuùc, hoaëc thích xa lìa, hoaëc thích tòch ñònh,
hoaëc ñuû chaùnh nieäm, hoaëc ñuû dieäu tueä, hoaëc khoâng troïng lôïi döôõng,
www.daitangkinh.org
hoaëc khoâng quyù tieáng khen, hoaëc thích tieát kieäm, chaân khoâng thoa
daàu, hoaëc ít nguû nghæ, hoaëc lìa boû traïo cöû, hoaëc thích ít noùi, hoaëc thích
lôøi hoøa nhaõ, thaáy caùc haïnh cuûa Boà-taùt naøy roài, aùc ma lieàn doái gaït maø
thoï kyù raèng: “Ñôøi tröôùc oâng cuõng ñaõ töøng nhö vaäy. Vì sao? Nay oâng
thaønh töïu coâng ñöùc thuø thaéng nhö theá theá gian ñeàu thaáy, nhö vaäy thì
nhaát ñònh ñôøi tröôùc oâng cuõng coù coâng ñöùc thuø thaéng nhö vaäy, neân vui
möøng chöù khoâng ñöôïc khinh mình.”
Ñaïi Boà-taùt aáy nghe aùc ma naøy noùi coâng ñöùc quaù khöù töông lai
cuûa mình vaø noùi teân hoï sai khaùc cuøng vôùi thaân thuoäc hieän taïi cuûa
mình, nghe khen ngôïi nhöõng caên laønh thuø thaéng neân vui möøng khoân
xieát maø sinh taêng thöôïng maïn, khinh mieät, cheâ bai, huûy nhuïc caùc Boà-
taùt khaùc. Baáy giôø, aùc ma bieát Boà-taùt kia do aùm ñoän, sinh taêng thöôïng
maïn maø khinh mieät ngöôøi khaùc, laïi noùi raèng: “OÂng nhaát ñònh thaønh töïu
coâng ñöùc thuø thaéng. Quaù khöù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ thoï
kyù cho oâng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhaát ñònh oâng seõ chöùng ñaéc
khoâng thoaùi chuyeån neân hieän taïi coù töôùng ñeïp ñeõ nhö vaäy.”
Khi aáy, aùc ma vì muoán quaáy loaïn Boà-taùt maø doái gaït, hieän laøm
hình töôùng xuaát gia, hoaëc doái gaït hieän laøm hình töôùng taïi gia, hoaëc doái
gaït hieän laøm nhöõng hình töôùng cha meï, anh em, chò em, thaân höõu,
Phaïm chí, Sö chuû, Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, ngöôøi, phi nhaân... ñeán choã
Boà-taùt naøy noùi raèng: “Quaù khöù, laâu xa, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc ñaõ thoï kyù ñaïi Boà-ñeà cho oâng, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
oâng nhaát ñònh seõ ñaéc khoâng thoaùi chuyeån. Vì sao? Vì oâng ñeàu coù ñaày
ñuû töôùng traïng coâng ñöùc cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Haõy toân
troïng mình chöù ñöøng nghi ngôø gì caû.” Nghe noùi vaäy, Boà-taùt naøy taâm
thöôïng maïn caøng kieân coá.
Thieän Hieän neân bieát, nhö Ta ñaõ noùi veà vieäc thaät ñaéc caùc töôùng
haønh traïng cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån thì Ñaïi Boà-taùt naøy quaû
thaät khoâng coù.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy bò ma khoáng cheá, bò ma
quaáy nhieãu neân khoâng ñöôïc töï do. Vì sao? Vì ñoái vôùi caùc töôùng haønh
traïng cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån thì Ñaïi Boà-taùt naøy thaät
chöa coù; chæ nghe danh töï vaø coâng ñöùc cuûa mình do aùc ma doái gaït noùi
thì sinh taêng thöôïng maïn, khinh khi cheâ bai caùc Boà-taùt khaùc. Vì vaäy,
naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
thì neân bieát roõ raøng veà caùc vieäc laøm cuûa aùc ma.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt bò ma khoáng cheá, bò ma
laøm meâ loaïn, chæ nghe danh töï ñaõ voïng sinh chaáp tröôùc. Vì sao? Vì Ñaïi
Boà-taùt aáy tröôùc chöa tu hoïc Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh
löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc. Do
nhaân duyeân naøy laøm cho ma coù cô hoäi. Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng theå hieåu
roõ haønh töôùng cuûa uaån ma, haønh töôùng cuûa töû ma, haønh töôùng cuûa
Thieân ma, haønh töôùng cuûa phieàn naõo ma. Do ñoù maø laøm cho ma tìm
ñöôïc cô hoäi. Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng theå hieåu roõ saéc uaån, thoï uaån, töôûng
uaån, haønh uaån, thöùc uaån vaø voâ löôïng phaùp moân khaùc, cuõng khoâng hieåu
roõ thaät töôùng danh töï cuûa caùc phaùp vaø höõu tình laø voâ töôùng. Do ñoù laøm
cho ma tìm ñöôïc cô hoäi, duøng phöông tieän ñeå bieán hoùa, laøm ñuû thöù
hình töôùng noùi vôùi Ñaïi Boà-taùt naøy raèng: “Söï tu haønh vaø haïnh nguyeän
cuûa oâng ñaõ vieân maõn, seõ ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khi thaønh
Phaät, oâng seõ ñöôïc danh hieäu toân quyù, coâng ñöùc thuø thaéng nhö vaäy.”
Nghóa laø aùc ma kia bieát Boà-taùt naøy luoân luoân caàu nguyeän: “Khi ta
thaønh Phaät seõ ñöôïc danh hieäu coâng ñöùc nhö theá... ”; roài theo söï caàu
nguyeän aáy maø aùc ma noùi ra.
Khi aáy, Boà-taùt naøy lìa boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, vì khoâng coù
phöông tieän thieän xaûo neân nghe ma noùi lieàn suy nghó: “Ngöôøi naøy thaät
kyø laï thay! Ñaõ thoï kyù cho ta seõ ñöôïc thaønh Phaät vôùi danh hieäu coâng
ñöùc ñuùng vôùi ñieàu maø ta luoân luoân mong caàu. Do ñoù bieát raèng chö
Phaät quaù khöù chaéc chaén ñaõ thoï kyù ñaïi Boà-ñeà cho ta. Ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, nhaát ñònh ta seõ ñaéc khoâng thoaùi chuyeån. Khi thaønh
Phaät, ta quyeát ñònh seõ ñöôïc danh hieäu toân quyù, coâng ñöùc nhö vaäy.”
Ñaïi Boà-taùt aáy bò ma, quyeán thuoäc cuûa ma, hoaëc aùc ma khoáng
cheá. Caùc Sa-moân... ñöôïc aùc ma thoï kyù, noùi danh hieäu thaønh Phaät vaøo
vò lai thì loøng kieâu maïn laïi taêng leân nhö vaày: “Vaøo ñôøi vò lai, ta nhaát
ñònh seõ thaønh Phaät, ñaït ñöôïc danh hieäu coâng ñöùc nhö vaäy. Caùc Boà-taùt
khaùc khoâng baèng ta.”
Thieän Hieän neân bieát, nhö Ta ñaõ noùi veà caùc töôùng haønh traïng cuûa
Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñaõ ñaéc thì Ñaïi Boà-taùt naøy chöa thaønh
töïu, chæ nghe ma noùi hö danh thaønh Phaät, lieàn sinh taâm kieâu maïn,
khinh khi, cheâ bai chuùng Ñaïi Boà-taùt khaùc. Do coù taâm kieâu maïn, khinh
khi, cheâ bai caùc Ñaïi Boà-taùt khaùc neân Ñaïi Boà-taùt aáy lìa boû quaû vò Giaùc
www.daitangkinh.org
ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt aáy xa lìa quaû vò Giaùc ngoä cao toät vì khoâng coù
phöông tieän thieän xaûo, vì boû baïn laønh, vì luoân bò baïn aùc chi phoái neân
rôi vaøo baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy khi ñöôïc thaân naøy, trôû laïi
ñaéc chaùnh nieäm, chí thaønh saùm hoái, boû taâm kieâu maïn, luoân luoân gaàn
guõi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng khen ngôïi baäc thieän höõu chaân
tònh; vò aáy maëc daàu bò luaân hoài sinh töû laâu daøi nhöng sau ñoù nöông
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tu hoïc laàn laàn, seõ chöùng quaû vò
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy neáu ñöôïc thaân naøy maø khoâng
ñaéc chaùnh nieäm, khoâng saùm hoái, khoâng boû taâm kieâu maïn, khoâng thích
gaàn guõi cuùng döôøng, cung kính, toân troïng khen ngôïi baäc thieän höõu
chaân tònh thì vò aáy nhaát ñònh bò luaân hoài trong sinh töû daøi laâu. Sau ñoù,
maëc daàu coù tinh taán tu caùc nghieäp thieän nhöng cuõng rôi vaøo baäc Thanh
vaên, Ñoäc giaùc. Ví nhö Bí-soâ caàu Thanh vaên, neáu phaïm moät trong boán
troïng toäi thì chaúng phaûi laø Sa-moân, chaúng phaûi con doøng hoï Thích-ca.
Hieän taïi, vò aáy nhaát ñònh khoâng theå ñaéc quaû Döï löu... Boà-taùt voïng chaáp
hö danh cuõng theá, chæ nghe ma noùi hö danh thaønh Phaät, lieàn sinh taâm
ngaõ maïn, khinh khi, cheâ bai caùc Ñaïi Boà-taùt khaùc. Neân bieát raèng toäi
naøy gaáp voâ löôïng laàn so vôùi Bí-soâ phaïm boán troïng toäi kia. Giaû söû Bí-
soâ kia bò phaïm boán troïng toäi thì toäi loãi cuûa Boà-taùt naøy hôn naêm toäi voâ
giaùn gaáp voâ löôïng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy thaät khoâng thaønh töïu
coâng ñöùc thuø thaéng, chæ nghe aùc ma noùi hö danh thaønh Phaät, lieàn töï
kieâu maïn, khinh khi Boà-taùt khaùc, cho neân toäi naøy hôn naêm toäi voâ giaùn.
Do ñoù neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät
neân bieát roõ hoaøn toaøn nhöõng vieäc vi teá cuûa ma nhö ñaõ duøng danh hieäu
hö doái... maø thoï kyù nhö vaäy.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt tu haønh xa lìa, nghóa laø
ôû aån nôi röøng nuùi, ñaàm vaéng, ñoàng troáng, ôû nôi thanh vaéng, ngoài tö
duy. Khi aáy, coù aùc ma ñeán cung kính khen ngôïi coâng ñöùc veà haïnh xa
lìa maø noùi nhö vaày: “Laønh thay, Ñaïi só! Ngaøi coù theå tu haïnh chaân
chaùnh xa lìa nhö vaäy. Haïnh xa lìa naøy ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu ca ngôïi, ñöôïc Thieân ñeá Thích, chö Thieân,
Thaàn tieân... cuøng nhau baûo veä, cuùng döôøng, toân troïng. Ngaøi cöù ôû ñaây,
ñöøng ñi nôi khaùc.”
Thieän Hieän neân bieát, Ta khoâng khen ngôïi caùc Ñaïi Boà-taùt ôû nôi
thanh vaéng, ñoàng troáng, nuùi röøng, ngoài tö duy, tu haïnh xa lìa.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi tu nhöõng haïnh xa lìa naøo
khaùc hay sao maø Phaät khoâng khen ngôïi coâng ñöùc veà haïnh xa lìa cuûa vò
ôû nôi thanh vaéng, ñoàng troáng, nuùi röøng, khoâng duøng ngoïa cuï toát, ngoài
yeân tö duy?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt neáu ôû nuùi röøng, ñaàm vaéng, ñoàng troáng, hoaëc ôû
nôi thanh vaéng, hoaëc ôû nôi thaønh aáp, xoùm laøng, thaønh phoá oàn naùo...
thì chæ coù theå xa lìa phieàn naõo nghieäp aùc vaø caùc taùc yù veà Thanh vaên,
Ñoäc giaùc. Coøn ai haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø tu caùc coâng
ñöùc thuø thaéng khaùc, thì ñoù môùi goïi laø haïnh chaân chaùnh xa lìa Boà-taùt.
Haïnh xa lìa naøy ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khen
ngôïi, ñöôïc chö Phaät Theá Toân chæ daïy, chuùng Boà-taùt thöôøng neân tu
hoïc. Baát cöù ngaøy ñeâm, neân chaùnh tö duy tinh taán tu hoïc phaùp xa lìa
naøy, ñoù goïi laø Boà-taùt tu haønh xa lìa. Haïnh xa lìa naøy khoâng xen laãn
taùc yù veà Thanh vaên, Ñoäc giaùc, khoâng xen taïp taát caû phieàn naõo nghieäp
aùc, lìa aùc oàn aøo, hoaøn toaøn ñöôïc thanh tònh, khieán caùc Boà-taùt mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích an laïc cho höõu tình khoâng
giaùn ñoaïn.
Thieän Hieän neân bieát, nhöõng ngöôøi ñöôïc aùc ma khen ngôïi aån nôi
nuùi röøng ñaàm vaéng ñoàng troáng, nôi thanh vaéng, khoâng duøng ngoïa cuï
toát, ngoài yeân tö duy, ñoù chaúng phaûi laø haïnh chaân chaùnh xa lìa cuûa Boà-
taùt. Vì sao? Vì haïnh xa lìa ñoù coøn coù oàn naùo. Nghóa laø hoï coøn xen
phieàn naõo nghieäp aùc, hoaëc xen laãn taùc yù Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Ñaïi Boà-
taùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng tinh caàn, tín thoï tu hoïc, khoâng
theå vieân maõn trí Nhaát thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, coù Ñaïi Boà-taùt tuy thích tu haønh phaùp haïnh
xa lìa maø ma khen ngôïi nhöng coù taâm kieâu maïn khoâng thanh tònh neân
khinh mieät cheâ bai caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt khaùc, ñoù laø chuùng Ñaïi Boà-
taùt maëc daàu ôû thaønh aáp, xoùm laøng, ñoâ thò, nhöng taâm thanh tònh
khoâng xen taïp nhöõng phieàn naõo nghieäp aùc vaø taùc yù Thanh vaên, Ñoäc
giaùc, tinh taán tu hoïc Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, trang
www.daitangkinh.org
nghieâm thanh tònh coõi Phaät, thaønh thuïc caùc höõu tình, maëc daàu ôû nôi
oàn aøo maø taâm vaãn tòch tónh, luoân tinh caàn tu taäp haïnh chaân chaùnh xa
lìa. Ñoái vôùi chuùng Ñaïi Boà-taùt chaân tònh nhö vaäy maø vò kia sinh taâm
kieâu maïn khinh khi, cheâ bai, maéng chöûi thì Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi
Boà-taùt aáy ñaõ xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, vì khoâng coù phöông tieän
thieän xaûo. Maëc duø hoï ôû ñoàng troáng moät traêm do-tuaàn, trong ñoù tuyeät
ñoái khoâng coù caàm thuù aùc, raén ñoäc, giaëc cöôùp, chæ coù quyû thaàn, La-
saùt... daïo chôi, cö nguï trong ñoù, daàu traûi qua moät naêm, naêm naêm,
möôøi naêm cho ñeán traêm ngaøn öùc naêm, hoaëc hôn soá ñoù nöõa, tu haïnh
xa lìa nhöng khoâng bieát roõ veà haïnh chaân chaùnh xa lìa, nghóa laø caùc
chuùng Boà-ñeà tuy ôû choã oàn aøo maø taâm tòch tónh, traùnh xa caùc phieàn
naõo nghieäp aùc vaø caùc taùc yù Thanh vaên, Ñoäc giaùc, phaùt taâm höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt tuy ôû nôi ñoàng troáng traûi
qua thôøi gian daøi nhöng laïi xen taïp taùc yù Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ñoái vôùi
hai ñòa aáy, taâm sinh ñaém tröôùc, nöông theo phaùp hai ñòa maø tu haïnh xa
lìa, laïi sinh taâm ñaém chìm vaøo haïnh naøy thì hoï maëc daàu tu haïnh xa lìa
khoâng thuaän theo taâm cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, Ta khen ngôïi haïnh chaân chaùnh xa lìa cuûa
caùc Ñaïi Boà-taùt nhöng caùc Boà-taùt ñoù hoaøn toaøn khoâng thaønh töïu. Ñoái
vôùi haïnh chaân tònh xa lìa, hoï cuõng khoâng thaáy coù haønh töôùng töông tôï.
Vì sao? Vì ñoái vôùi haïnh xa lìa ñoù, hoï khoâng öa thích, chæ thích sieâng
naêng tu haïnh xa lìa cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Thieän Hieän neân bieát, khi Ñaïi Boà-taùt aáy tu haïnh xa lìa khoâng
thanh tònh thì ma ñeán treân hö khoâng, vui möøng khen ngôïi, noùi vôùi Ñaïi
só: “Laønh thay! Laønh thay! OÂng coù sieâng naêng tu haïnh chaân chaùnh xa
lìa. Haïnh xa lìa naøy ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khen
ngôïi. OÂng sieâng naêng tinh taán tu hoïc haïnh naøy thì mau chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy chaáp vaøo phaùp haïnh xa lìa
cuûa Nhò thöøa tu taäp cho laø toái thaéng neân khinh khi, cheâ bai nhöõng vò truï
Boà-taùt thöøa, tuy ôû nôi oàn naùo nhöng taâm tòch tónh, thaønh töïu phaùp laønh.
Laïi noùi vôùi Bí-soâ raèng: “Vò aáy khoâng theå tu haïnh xa lìa, thaân ôû nôi oàn
naùo, taâm khoâng tòch tónh, khoâng thaønh töïu phaùp laønh.”
Thieän Hieän neân bieát, ñoái vôùi Ñaïi Boà-taùt ñöôïc Phaät khen ngôïi, truï
vaøo haïnh chaân chaùnh xa lìa thì Ñaïi Boà-taùt kia khinh khi, cheâ bai, noùi
laø ôû nôi oàn naùo, taâm khoâng tòch tónh, khoâng sieâng naêng tu haïnh chaân
chaùnh xa lìa.
Ñoái vôùi caùc Boà-taùt soáng trong huyeân naùo maø chö Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng khen ngôïi thì vò aáy laïi toân troïng, khen ngôïi,
noùi laø khoâng oàn naùo, taâm tòch tónh, coù theå tu haønh chaân chaùnh haïnh
xa lìa.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñaùng leõ phaûi gaàn guõi cung
kính cuùng döôøng vò tu haønh chaân chaùnh haïnh xa lìa nhö Ñöùc Theá Toân,
nhöng laïi khoâng gaàn guõi cung kính, cuùng döôøng, maø ngöôïc laïi coøn sinh
taâm khinh mieät. Ñoái vôùi keû neân xa lìa, khoâng neân gaàn guõi cung kính,
cuùng döôøng, xem nhö baïn aùc thì ngöôïc laïi gaàn guõi cuùng döôøng, cung
kính nhö thôø Theá Toân.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña vì khoâng coù phöông tieän thieän xaûo neân voïng sinh caùc phaân bieät
chaáp tröôùc. Vì sao? Vì ngöôøi kia nghó: “Ñieàu ta tu hoïc laø chaân xa lìa,
cho neân ñöôïc loaøi phi nhaân khen ngôïi hoä nieäm. Ngöôøi ôû nôi thaønh aáp
maø thaân taâm taùn loaïn thì ai seõ hoä nieäm, cung kính khen ngôïi.” Ñaïi Boà-
taùt aáy do ñoù maø taâm nhieàu kieâu maïn, khinh mieät caùc Ñaïi Boà-taùt khaùc,
neân phieàn naõo nghieäp aùc luoân luoân taêng tröôûng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi chuùng Ñaïi Boà-taùt
khaùc cho laø Chieân-ñoà-la oâ ueá. Maëc daàu töôùng gioáng Ñaïi Boà-taùt nhöng
ñoù laø giaëc lôùn trong trôøi, ngöôøi, löøa gaït Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... Thaân vò
aáy maëc phaùp y cuûa Sa-moân nhöng taâm luoân thích laøm vieäc troäm cöôùp.
Nhöõng ngöôøi naøo coù taâm höôùng ñeán Boà-taùt thöøa thì khoâng neân gaàn
guõi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngöôøi aùc ñoù. Vì sao? Vì boïn
ngöôøi naøy coù taâm thöôïng maïn, beân ngoaøi gioáng Boà-taùt nhöng beân
trong nhieàu phieàn naõo.
Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt thaät söï khoâng xaû boû trí
Nhaát thieát trí, khoâng boû quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thaâm taâm muoán caàu
trí Nhaát thieát trí, muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích an laïc
caùc höõu tình thì khoâng neân gaàn guõi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng
khen ngôïi ngöôøi aùc ñoù.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân luoân tinh taán tu söï
nghieäp cuûa mình, nhaøm chaùn xa lìa sinh töû, khoâng ñaém ba coõi. Ñoái vôùi
www.daitangkinh.org
boïn ngöôøi Chieân-ñoà-la giaëc aùc aáy phaûi luoân luoân phaùt sinh Töø, Bi, Hyû,
Xaû vôùi hoï maø nghó nhö vaày: “Ta khoâng neân gaây ra nhöõng toäi loãi nhö
caùc ngöôøi aùc kia ñaõ gaây. Giaû söû gaëp phaûi thaát nieäm nhö hoï, thì neân
bieát roõ ñeå mau dieät tröø.”
Cho neân, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thì phaûi bieát roõ raøng veà caùc vieäc cuûa aùc ma, neân tinh
taán sieâng naêng traùnh xa, dieät tröø nhöõng toäi loãi nhö Boà-taùt kia ñaõ taïo,
neân caàn caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt Taêng thöôïng yù laïc,
muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì thöôøng phaûi gaàn guõi cung
kính, cuùng döôøng, toân troïng, khen ngôïi baïn laønh chaân tònh.
–Baïch Theá Toân, nhöõng ai goïi laø baïn laønh chaân tònh cuûa Ñaïi Boà-
taùt?
–Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laø baïn laønh chaân tònh
cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taát caû chuùng Ñaïi Boà-taùt cuõng laø baïn laønh chaân tònh
cuûa Ñaïi Boà-taùt. Caùc Thanh vaên vaø thieän só khaùc coù theå vì chuùng Ñaïi
Boà-taùt giaûng noùi, khai thò, phaân bieät roõ raøng nhöõng phaùp moân töông
öng vôùi Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña ñeå deã hieåu cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña laø nhöõng baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt.
Boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc cuõng laø baïn laønh chaân
tònh cuûa Boà-taùt. Taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù cuõng laø baïn
laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc
Phaùp vaân cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Taát caû phaùp moân Ñaø-
la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-
taùt. Naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa
Boà-taùt. Möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng
cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû
cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Phaùp khoâng queân maát, taùnh
luoân luoân xaû cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt.
Ñoaïn tröø haún taát caû taäp khí vaø söï töông tuïc cuûa phieàn naõo cuõng laø baïn
laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt cuõng laø baïn
laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng
laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Thaùnh ñeá khoå cho ñeán Thaùnh ñeá ñaïo
laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Taùnh duyeân khôûi cuûa caùc phaùp
cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Caùc chi duyeân khôûi cuõng laø
baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh laø baïn laønh chaân tònh cuûa Boà-taùt. Chaân nhö
cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn cuõng laø baïn laønh chaân tònh cuûa
Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña laø baäc thaày, laø ngöôøi daãn ñöôøng, laø aùnh saùng, laø ngoïn
ñuoác, laø ngoïn ñeøn, laø söï chieáu saùng, laø söï hieåu roõ, laø söï giaùc ngoä, laø
trí, laø tueä, laø söï cöùu giuùp, laø söï baûo hoä, laø phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo,
laø beán bôø, laø choã quay veà, laø höôùng ñi, laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi
Boà-taùt.
Boán Nieäm truï cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng laø baäc thaày, laø ngöôøi
daãn ñöôøng, laø aùnh saùng, laø ngoïn ñuoác, laø ngoïn ñeøn, laø söï chieáu saùng,
laø söï hieåu bieát, laø söï giaùc ngoä, laø trí, laø tueä, laø ngöôøi cöùu giuùp, laø ngöôøi
baûo hoä, laø phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo, laø beán bôø, laø choã quay veà, laø
höôùng ñi, laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Ñoaïn haún taát caû taäp khí töông tuïc, taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt,
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng laø baäc thaày, laø ngöôøi daãn
ñöôøng, laø aùnh saùng, laø ngoïn ñuoác, laø ngoïn ñeøn, laø söï chieáu saùng, laø söï
hieåu bieát, laø söï giaùc ngoä, laø trí, laø tueä, laø ngöôøi cöùu giuùp, laø ngöôøi baûo
hoä, laø phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo, laø beán bôø, laø choã quay veà, laø höôùng
ñi, laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Thaùnh ñeá khoå cho ñeán Thaùnh ñeá ñaïo laø
baäc thaày, laø ngöôøi daãn ñöôøng, laø aùnh saùng, laø ngoïn ñuoác, laø ngoïn ñeøn,
laø söï chieáu saùng, laø söï hieåu bieát, laø söï giaùc ngoä, laø trí, laø tueä, laø ngöôøi
cöùu giuùp, laø ngöôøi baûo hoä, laø phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo, laø beán bôø, laø
choã quay veà, laø höôùng ñi, laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Taùnh duyeân khôûi vaø caùc chi duyeân khôûi cuûa caùc phaùp cuõng laø
www.daitangkinh.org
baäc thaày, laø ngöôøi daãn ñöôøng, laø aùnh saùng, laø ngoïn ñuoác, laø ngoïn ñeøn,
laø söï chieáu saùng, laø söï hieåu bieát, laø söï giaùc ngoä, laø trí, laø tueä, laø ngöôøi
cöùu giuùp, laø ngöôøi baûo hoä, laø phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo, laø beán bôø, laø
choã quay veà, laø höôùng ñi, laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh
cuõng laø baäc thaày, laø ngöôøi daãn ñöôøng, laø aùnh saùng, laø ngoïn ñuoác, laø
ngoïn ñeøn, laø söï chieáu saùng, laø söï hieåu bieát, laø söï giaùc ngoä, laø trí, laø
tueä, laø ngöôøi cöùu giuùp, laø ngöôøi baûo hoä, laø phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo,
laø beán bôø, laø choã quay veà, laø höôùng ñi, laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi
Boà-taùt.
Chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn cuõng laø baäc
thaày, laø ngöôøi daãn ñöôøng, laø aùnh saùng, laø ngoïn ñeøn, laø ngoïn ñuoác, laø
söï chieáu saùng, laø söï hieåu roõ, laø söï giaùc ngoä, laø trí, laø tueä, laø ngöôøi cöùu
giuùp, laø ngöôøi baûo hoä, laø phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo, laø choã quay veà, laø
höôùng ñi, laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Vì sao? Vì taát caû chö Phaät Theá Toân ôû quaù khöù, vò lai, hieän taïi
ñeàu laáy Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng töø chaân nhö
cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn laø baäc thaày, laø ngöôøi daãn ñöôøng,
laø aùnh saùng, laø ngoïn ñuoác, laø ngoïn ñeøn, laø söï chieáu saùng, laø söï hieåu
bieát, laø söï giaùc ngoä, laø trí, laø tueä, laø ngöôøi cöùu giuùp, laø ngöôøi baûo hoä, laø
phoøng, laø nhaø, laø hoøn ñaûo, laø beán bôø, laø choã quay veà, laø höôùng ñi, laø
cha, laø meï. Vì sao? Vì taát caû chö Phaät Theá Toân trong quaù khöù, vò lai vaø
hieän taïi ñeàu sinh tröôûng töø Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi
roäng töø chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn.
Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt taêng thöôïng yù laïc,
muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät thì neân hoïc Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi roäng töø chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng
theå nghó baøn.
Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ hoïc Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn. Laïi phaûi duøng boán Nhieáp phaùp ñeå nhieáp hoùa
caùc höõu tình.
Nhöõng gì laø boán? Moät laø Boá thí, hai laø AÙi ngöõ, ba laø Lôïi haønh,
boán laø Ñoàng söï. Do Ta quaùn nghóa naøy neân noùi: “Taát caû Boá thí ba-la-
maät-ña, noùi roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn laø baäc thaày, laø
ngöôøi daãn ñöôøng, noùi roäng cho ñeán laø cha, laø meï cuûa chuùng Ñaïi Boà-
taùt.
Cho neân naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt muoán ñaït söï tu haønh
khoâng leä thuoäc vaøo ngöôøi khaùc chæ daïy, muoán an truï khoâng leä thuoäc
vaøo ngöôøi khaùc chæ daïy, muoán ñoaïn tröø taát caû söï nghi ngôø cuûa höõu
tình, muoán laøm vieân maõn taát caû söï mong caàu cuûa höõu tình, muoán laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, muoán ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình thì neân
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì ôû trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa naøy, noùi roäng phaùp maø Ñaïi Boà-taùt neân hoïc. Taát caû chuùng
Ñaïi Boà-taùt ñeàu phaûi sieâng naêng tu hoïc kinh naøy.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 519

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy gì laøm töôùng?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy khoâng laøm töôùng; laáy voâ tröôùc
laøm töôùng; laáy voâ töôùng laøm töôùng; laáy tòch tónh laøm töôùng; laáy xa lìa
laøm töôùng. Vì sao? Vì trong töôùng thaâm saâu cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá, caùc töôùng cuûa caùc phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, khoâng
sôû höõu.
–Baïch Theá Toân, coù nhaân duyeân neân coù theå noùi taát caû töôùng vi
dieäu cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, coøn taát caû phaùp khaùc cuõng coù töôùng vi
dieäu nhö vaäy hay sao?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Coù nhaân duyeân thì coù theå noùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña coù töôùng vi dieäu vaø caùc phaùp cuõng coù töôùng vi dieäu nhö vaäy.
Vì sao? Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy taùnh khoâng laøm töôùng; caùc
phaùp khaùc cuõng laáy taùnh khoâng laøm töôùng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laáy
voâ tröôùc laøm töôùng; caùc phaùp khaùc cuõng laáy voâ tröôùc laøm töôùng. Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy voâ töôùng laøm töôùng; caùc phaùp khaùc cuõng
laáy voâ töôùng laøm töôùng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laáy tòch tónh laøm
töôùng; caùc phaùp cuõng laáy tòch tónh laøm töôùng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa laáy xa lìa laøm töôùng; caùc phaùp khaùc cuõng laáy xa lìa laøm töôùng.
Do nhaân duyeân naøy maø coù theå noùi nhö vaày: Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa coù töôùng vi dieäu, caùc phaùp khaùc cuõng coù töôùng vi dieäu nhö vaäy. Vì
taát caû phaùp ñeàu laø töï taùnh khoâng, töï taùnh lìa.
Khi aáy Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu laø töï taùnh khoâng, töï taùnh
lìa töùc laø taát caû phaùp khoâng cuûa taát caû phaùp, cuõng laø taát caû phaùp lìa
cuûa taát caû phaùp, thì laøm sao höõu tình coù theå ñöôïc taïo ra maø coù
nhieãm coù tònh? Chaúng phaûi phaùp taùnh khoâng coù nhieãm coù tònh; cuõng
chaúng phaûi phaùp ly coù nhieãm coù tònh. Chaúng phaûi phaùp taùnh khoâng
coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng chaúng phaûi phaùp ly coù
theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaúng phaûi trong taùnh khoâng coù
phaùp ñeå ñaéc, cuõng chaúng phaûi trong taùnh ly cuõng coù phaùp ñeå ñaéc.
Chaúng phaûi trong taùnh khoâng coù Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät; cuõng chaúng phaûi trong taùnh ly coù Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Laøm sao con hieåu nhöõng yù nghóa saâu xa maø
Ngaøi ñaõ noùi?
–YÙ oâng nghó sao? Höõu tình luoân luoân coù taâm ngaõ, ngaõ sôû, chaáp
ngaõ, ngaõ sôû chaêng?
–Ñuùng vaäy, thöa Theá Toân! Ñuùng vaäy, thöa Thieän Theä! Höõu tình
luoân coù taâm ngaõ, ngaõ sôû vaø chaáp tröôùc vaøo ngaõ, ngaõ sôû.
–YÙ oâng nghó sao? Höõu tình coù chaáp tröôùc ngaõ, ngaõ sôû ñeàu laø
khoâng, laø xa lìa chaêng?
–Ñuùng vaäy, thöa Thieän Theä! Ñuùng vaäy, thöa Theá Toân! Höõu tình
chaáp tröôùc ngaõ vaø ngaõ sôû ñeàu laø khoâng, laø xa lìa.
–YÙ oâng nghó sao? Haù chaúng phaûi caùc höõu tình do chaáp ngaõ vaø
ngaõ sôû maø bò luaân hoài trong sinh töû sao?
–Ñuùng vaäy, thöa Theá Toân! Ñuùng vaäy, thöa Thieän Theä! Caùc loaøi
höõu tình do chaáp ngaõ, ngaõ sôû maø bò luaân hoài trong sinh töû.
–Nhö vaäy, caùc loaøi höõu tình luaân hoài trong sinh töû laø do coù taïp
nhieãm neân höõu tình sinh ra coù taïp nhieãm. Neáu caùc höõu tình khoâng coù
taâm nhieãm tröôùc ngaõ vaø ngaõ sôû thì hoï khoâng coù taïp nhieãm. Neáu khoâng
coù taïp nhieãm thì khoâng bò luaân hoài sinh töû. Vì khoâng bò luaân hoài sinh töû
www.daitangkinh.org
neân bieát höõu tình ñoù xa lìa taïp nhieãm. Do khoâng taïp nhieãm neân hieän
baøy thanh tònh.
Cho neân naøy Thieän Hieän, maëc daàu töï taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu
khoâng, töï taùnh ñeàu lìa nhöng caùc höõu tình cuõng coù theå hieän baøy coù
nhieãm coù tònh.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy vaø taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu laø khoâng, ñeàu laø
lìa, thì Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng haønh saéc uaån cho ñeán thöùc uaån; cuõng
khoâng haønh nhaõn xöù cho ñeán yù xöù; khoâng haønh saéc xöù cho ñeán phaùp
xöù; khoâng haønh nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi; khoâng haønh saéc giôùi cho ñeán
phaùp giôùi; khoâng haønh nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi; khoâng haønh
nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; khoâng haønh caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân
sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra; khoâng haønh ñòa
giôùi cho ñeán thöùc giôùi; khoâng haønh nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng
duyeân; khoâng haønh voâ minh cho ñeán laõo töû; khoâng haønh Boá thí ba-la-
maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng haønh phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; khoâng haønh chaân nhö
cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; khoâng haønh Thaùnh ñeá khoå cho
ñeán Thaùnh ñeá ñaïo; khoâng haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh
ñaïo; khoâng haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; khoâng
haønh lìa saùt haïi sinh maïng cho ñeán lìa taø kieán; khoâng haønh phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; khoâng haønh taùm Giaûi thoaùt
cho ñeán möôøi Bieán xöù; khoâng haønh baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö
Lai; khoâng haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; khoâng haønh taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, khoâng haønh naêm
loaïi maét saùu pheùp thaàn thoâng; khoâng haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho
ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; khoâng haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû; khoâng haønh ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; khoâng
haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; khoâng haønh quaû Döï löu
cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; khoâng haønh taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; khoâng haønh trí Nhaát thieát, trí
Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Vì sao? Vì caùc phaùp aáy ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc. Ngöôøi haønh, phaùp ñöôïc haønh, thôøi gian haønh, nôi choán
haønh vaø nhaân duyeân haønh ñeàu khoâng sôû höõu.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh nhö vaäy thì khoâng bò
taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian haøng phuïc maø ngöôïc laïi
coù theå haøng phuïc hoï.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh nhö vaäy thì khoâng bò
Thanh vaên, Ñoäc giaùc haøng phuïc, maø ngöôïc laïi coù theå haøng phuïc hoï. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ ñöôïc an truï vaøo baäc khoâng theå bò haøng phuïc.
Ñoù laø baäc Ly sinh cuûa Boà-taùt.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy thöôøng truï trong taùc yù cuûa trí Nhaát
thieát trí neân khoâng theå laøm khuaát phuïc.
Baïch Theá Toân, khi Boà-taùt aáy haønh nhö vaäy thì ñöôïc gaàn guõi vôùi
trí Nhaát thieát trí, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân
maàu nhieäm, ñoä caùc loaøi höõu tình.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Neáu Ñaïi Boà-taùt coù
theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø töôùng cuûa taát caû phaùp aáy laø
khoâng laø xa lìa, thì Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng haønh saéc uaån noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Nhö vaäy cho ñeán ñöôïc gaàn guõi trí Nhaát thieát
trí, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân maàu nhieäm
ñoä caùc loaøi höõu tình.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, oâng nghó theá naøo? Giaû söû caùc loaøi höõu
tình trong chaâu Nam thieäm-boä naøy ñeàu ñöôïc laøm ngöôøi, ñöôïc laøm
ngöôøi roài phaùt taâm tu hoïc haïnh cuûa caùc Boà-taùt, ñeàu chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, coù caùc thieän nam, thieän nöõ suoát ñôøi laáy nhöõng vaät öa thích
cuûa theá gian ñeå cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, khen ngôïi chö Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc naøy, roài ñem caên laønh ñaõ tu taäp naøy bình
ñaúng cho caùc chuùng sinh vaø cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät thì nhôø nhaân duyeân naøy, thieän nam, thieän nöõ aáy ñöôïc phöôùc ñöùc
nhieàu chaêng?
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ôû giöõa ñaïi chuùng maø giaûng noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, giaûi baøy kieán laäp, phaân bieät, khai thò
ñeå moïi ngöôøi deã hieåu vaø truï vaøo taùc yù töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy, thì nhôø nhaân duyeân aáy maø thieän nam, thieän nöõ
www.daitangkinh.org
naøy ñöôïc coâng ñöùc nhieàu hôn ngöôøi tröôùc voâ löôïng, voâ soá, khoâng theå
tính ñöôïc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, oâng nghó theá naøo? Nhö vaäy cho ñeán giaû
söû caùc loaøi höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn ñeàu ñöôïc laøm ngöôøi,
sau khi ñöôïc laøm ngöôøi laïi phaùt taâm tu hoïc haïnh cuûa caùc Boà-taùt, taát caû
ñeàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coù thieän nam, thieän nöõ... suoát ñôøi
ñem nhöõng thöù öa thích trong theá gian ñeå cuùng döôøng, cung kính, toân
troïng, khen ngôïi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc naøy vaø laïi ñem
caên laønh ñaõ tu taäp ñoù bình ñaúng cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì do nhaân duyeân naøy, thieän nam, thieän nöõ ñoù
ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu chaêng?
–Neáu thieän nam, thieän nöõ... ôû giöõa ñaïi chuùng giaûng noùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, giaûi baøy kieán laäp, phaân bieät, khai thò ñeå
moïi ngöôøi deã hieåu vaø truï trong taùc yù töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng, voâ bieân
khoâng theå tính löôøng ñöôïc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, oâng nghó theá naøo? Giaû söû caùc loaøi höõu
tình trong chaâu Nam thieäm-boä naøy ñoàng moät luùc ñeàu ñöôïc laøm ngöôøi,
coù thieän nam, thieän nöõ duøng phöông tieän giaùo hoùa höôùng daãn ñeå hoï truï
vaøo möôøi neûo nghieäp thieän, hoaëc boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc, naêm Thaàn thoâng; quaû Döï löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn, quaû
A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laïi ñem
nhöõng caên laønh ñaõ giaùo hoùa aáy bình ñaúng cho caùc höõu tình, cuøng hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì nhôø nhaân duyeân naøy, thieän nam,
thieän nöõ aáy ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu chaêng?
–Thieän nam, thieän nöõ naøo ôû giöõa ñaïi chuùng giaûng noùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, giaûi baøy, kieán laäp, phaân bieät, khai thò ñeå
hoï deã hieåu vaø an truï vaøo taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí, thì nhôø
nhaân duyeân naøy, thieän nam, thieän nöõ aáy ñöôïc coâng ñöùc nhieàu hôn
ngöôøi kia voâ löôïng, voâ soá, khoâng theå naøo löôøng tính ñöôïc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, oâng nghó theá naøo? Nhö vaäy cho ñeán giaû
söû caùc loaøi höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn ñoàng moät luùc ñeàu ñöôïc
laøm ngöôøi, coù thieän nam, thieän nöõ duøng phöông tieän giaùo hoùa daãn daét
ñeå hoï an truï vaøo möôøi neûo nghieäp thieän, hoaëc boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng, quaû Döï löu, quaû Nhaát lai,
quaû Baát hoaøn, quaû A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, laïi ñem caên laønh ñaõ giaùo hoùa bình ñaúng cho caùc höõu tình vaø
cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì nhôø nhaân duyeân naøy,
thieän nam, thieän nöõ kia ñöôïc coâng ñöùc coù nhieàu chaêng?
–Neáu thieän nam, thieän nöõ ôû giöõa ñaïi chuùng noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy, giaûi baøy, kieán laäp, phaân bieät, khai thò ñeå moïi
ngöôøi deã hieåu vaø an truï vöõng chaéc vaøo taùc yù töông öng cuûa trí Nhaát
thieát trí, thì nhôø nhaân duyeân naøy, thieän nam, thieän nöõ aáy ñaït ñöôïc
coâng ñöùc nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng, voâ soá, khoâng theå tính löôøng
ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø oai löïc tinh taán taêng
thöôïng naøy, maø ñaït ñeán bôø beân kia ruoäng phöôùc cuûa höõu tình. Vì sao?
Vì Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp ñaõ ñöôïc oai löïc tinh taán taêng thöôïng, taát
caû höõu tình khoâng ai coù theå saùnh kòp, tröø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thaáy
caùc höõu tình ngöôøi naøo khoâng coù lôïi ích an laïc thì sinh taâm ñaïi Töø,
thaáy höõu tình ñau khoå thì sinh taâm ñaïi Bi, thaáy höõu tình ñöôïc lôïi laïc thì
sinh taâm ñaïi Hyû, thaáy höõu tình lìa taùnh, lìa töôùng thì sinh taâm ñaïi Xaû.
Caùc Thanh vaên, Ñoäc giaùc thì khoâng theå coù ñöôïc nhö vaäy.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi höõu tình thì phaùt sinh
ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû moät caùch bình ñaúng, nhöng ñoái vôùi taát
caû ñeàu khoâng chaáp tröôùc, khoâng gioáng vôùi phaøm phu Thanh vaên, Ñoäc
giaùc theo sôû ñaéc maø sinh taâm chaáp tröôùc.
saâu xa ñaït ñöôïc aùnh saùng lôùn. Nghóa laø ñöôïc aùnh saùng cuûa Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy maëc daàu chöa chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí nhöng ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ ñaéc khoâng thoaùi
chuyeån, ñaït ñeán bôø beân kia ruoäng phöôùc cuûa caùc höõu tình, ñaùng nhaän
taát caû y phuïc, uoáng aên, giöôøng chieáu, thuoác thang vaø caùc vaät duïng sinh
soáng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy thöôøng truï taùc yù töông öng
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho neân baùo aân thí chuû moät caùch roát raùo,
cuõng coù theå gaàn guõi trí Nhaát thieát trí. Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu
Ñaïi Boà-taùt khoâng muoán thoï taát caû vaät tín thí cuûa quoác vöông ñaïi thaàn
vaø caùc höõu tình khaùc moät caùch uoång phí, muoán chæ höõu tình con ñöôøng
chaân tònh, muoán laøm nguoàn aùnh saùng lôùn cho caùc höõu tình, muoán giaûi
thoaùt ñòa nguïc ba coõi cho caùc höõu tình, muoán ban Phaùp nhaõn thanh tònh
cho caùc höõu tình thì phaûi thöôøng truï taùc yù töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt thöôøng truï taùc yù töông öng
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì trong luùc aáy khoâng cho caùc taùc yù khaùc
khôûi leân.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy luoân luoân tinh taán truï taùc yù
töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng bao giôø lìa boû. Ví
nhö coù ngöôøi tröôùc ñaây chöa töøng coù ngoïc chaâu Ma-ni quyù, khi coù
ñöôïc oâng ta raát vui möøng sung söôùng, sau do gaëp duyeân coá chaúng may
bò maát neân raát khoå naõo, luoân luoân than thôû tieác nuoái khoâng luùc naøo
queân vaø luoân suy nghó phaûi tìm caùch gì ñeå laáy laïi vieân chaâu aáy. Ngöôøi
kia cöù maõi nghó ñeán vieân baûo chaâu aáy, khoâng luùc naøo queân. Caùc Boà-taùt
cuõng nhö vaäy, phaûi thöôøng truï taùc yù töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, neáu khoâng an truï taùc yù töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
thì bò ñaùnh maát taùc yù töông öng trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, töï taùnh cuûa taát caû taùc yù ñeàu khoâng, töï taùnh cuûa
taát caû taùc yù laø lìa. Caùc phaùp cuõng vaäy, töï taùnh cuûa taát caû caùc phaùp
ñeàu khoâng. Trong töï taùnh lìa, hoaëc Ñaïi Boà-taùt, hoaëc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, hoaëc trí Nhaát thieát trí, hoaëc caùc taùc yù khaùc ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc, thì taïi sao Ñaïi Boà-taùt khoâng lìa taùc yù töông öng vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng lìa taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát
thieát trí?

–Neáu Ñaïi Boà-taùt bieát taát caû phaùp, taát caû taùc yù ñeàu laø töï taùnh
khoâng, töï taùnh lìa, thì nhö vaäy khoâng vaø lìa chaúng phaûi Thanh vaên taïo
ra, chaúng phaûi Ñoäc giaùc taïo ra, chaúng phaûi Boà-taùt taïo ra, chaúng phaûi
Nhö Lai taïo ra, cuõng chaúng phaûi caùc höõu tình khaùc taïo ra. Nhöng taát caû
phaùp, phaùp ñònh, phaùp truï, phaùp taùnh, phaùp giôùi, taùnh khoâng hö voïng,
taùnh chaúng ñoåi khaùc, taùnh bình ñaúng, taùnh ly sinh, chaân nhö, thaät teá,
caûnh giôùi hö khoâng, caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn phaùp thöôøng truï nhö
vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng lìa boû taùc yù töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, cuõng laïi khoâng lìa taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí. Vì
sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, trí Nhaát thieát trí vaø caùc taùc yù thì
töï taùnh ñeàu khoâng, töï taùnh ñeàu lìa. Nhö vaäy khoâng vaø lìa ñeàu khoâng
taêng cuõng khoâng giaûm. Neáu thoâng ñaït moät caùch ñuùng ñaén nhö vaäy thì
goïi laø chaúng lìa.
–Baïch Theá Toân, neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng töï taùnh
khoâng vaø töï taùnh lìa, thì vì sao sau khi Ñaïi Boà-taùt tu chöùng taùnh bình
ñaúng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì lieàn ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu chöùng taùnh bình ñaúng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña chaúng phaûi Phaät phaùp coù taêng coù giaûm, cuõng chaúng phaûi caùc
phaùp, phaùp ñònh, phaùp truï, phaùp taùnh, phaùp giôùi, taùnh khoâng hö voïng,
taùnh chaúng ñoåi khaùc, taùnh bình ñaúng, taùnh ly sinh, chaân nhö, thaät teá vaø
caûnh giôùi hö khoâng, caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn coù taêng coù giaûm. Vì
sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng phaûi moät, chaúng phaûi hai
cuõng chaúng phaûi nhieàu.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nghe noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy maø taâm khoâng kinh, khoâng sôï, khoâng haõi,
khoâng chìm, khoâng ñaém, cuõng khoâng do döï thì Ñaïi Boà-taùt aáy haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ ñaït ñeán choã cöùu caùnh, an truï vaøo ñòa
Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù
theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Khoâng, Thieän Hieän!
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù
phaùp naøo coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Khoâng, Thieän Hieän.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính taùnh khoâng chaéc thaät, taùnh khoâng
töï taïi, chaúng phaûi coù, roãng khoâng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa taùnh khoâng chaéc thaät, taùnh khoâng töï
taïi, chaúng phaûi coù, roãng khoâng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù
phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính taùnh khoâng coù theå haønh khoâng
chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa taùnh khoâng coù phaùp coù theå haønh
khoâng chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính saéc uaån cho ñeán thöùc uaån coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa saéc uaån cho ñeán thöùc uaån coù phaùp coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính nhaõn xöù cho ñeán yù xöù coù theå haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa nhaõn xöù cho ñeán yù xöù coù phaùp coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính saéc xöù cho ñeán phaùp xöù coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa saéc xöù cho ñeán phaùp xöù coù phaùp coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi coù phaùp
naøo ñeå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi coù phaùp
coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc
giôùi coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi
coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc coù phaùp coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân
sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra coù theå haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh
ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra coù phaùp coù theå haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi coù phaùp coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng
duyeân coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng
duyeân coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính voâ minh cho ñeán laõo töû coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa voâ minh cho ñeán laõo töû coù phaùp coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính phaùp khoâng beân trong cho ñeán
phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng
theå nghó baøn coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng
theå nghó baøn coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo coù
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo coù phaùp
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh
ñaïo coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa boán Nieäm truï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán
xöù coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö
Lai coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû coù
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi
veû ñeïp coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân
luoân xaû coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân
luoân xaû coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-
ñeà coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt coù theå
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt coù phaùp
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính taùnh khoâng chaéc thaät, taùnh khoâng
töï taïi, chaúng phaûi coù, roãng khoâng cuûa saéc uaån cho ñeán thöùc uaån coù theå
taïi, chaúng phaûi coù, roãng khoâng cuûa saéc uaån cho ñeán thöùc uaån coù phaùp
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy cho ñeán coù phaûi chính taùnh khoâng chaéc
thaät, taùnh khoâng töï taïi, chaúng phaûi coù, roãng khoâng cuûa trí Nhaát thieát,
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa chaêng?
taïi, chaúng phaûi coù, roãng khoâng cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chính chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh,
taùnh khoâng hö voïng, taùnh chaúng ñoåi khaùc, taùnh bình ñaúng, taùnh ly sinh,
phaùp ñònh, phaùp truï, thaät teá, caûnh giôùi hö khoâng, caûnh giôùi chaúng theå
nghó baøn cuûa saéc uaån cho ñeán thöùc uaån coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh, taùnh
khoâng hö voïng, taùnh chaúng ñoåi khaùc, taùnh bình ñaúng, taùnh ly sinh,
nghó baøn cuûa saéc uaån cho ñeán thöùc uaån coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?

–Baïch Theá Toân, nhö vaäy cho ñeán coù phaûi chính chaân nhö, phaùp
giôùi, phaùp taùnh, taùnh khoâng hö voïng, taùnh chaúng ñoåi khaùc, taùnh bình
ñaúng, taùnh ly sinh, phaùp ñònh, phaùp truï, thaät teá, caûnh giôùi hö khoâng,
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi lìa chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh, taùnh
khoâng hö voïng, taùnh chaúng ñoåi khaùc, taùnh bình ñaúng, taùnh ly sinh,
nghó baøn cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng coù phaùp
–Baïch Theá Toân, neáu caùc phaùp nhö vaäy ñeàu khoâng theå haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì caùc Ñaïi Boà-taùt laøm sao ñeå haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa?
–OÂng nghó theá naøo? OÂng thaáy coù phaùp coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa chaêng?
–OÂng nghó theá naøo? OÂng thaáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø
haønh xöù cuûa Ñaïi Boà-taùt chaêng?
–OÂng nghó theá naøo? Phaùp maø oâng khoâng thaáy laø phaùp coù theå
naém baét ñöôïc chaêng?
–OÂng nghó theá naøo? Phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc laø coù sinh
www.daitangkinh.org
chaêng?
–Thaät taùnh cuûa caùc phaùp nhö oâng thaáy laø Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa
Boà-taùt. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu Voâ sinh phaùp nhaãn aáy thì ñöôïc thoï
kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi möôøi löïc cuûa Phaät,
boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû vaø möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân coâng
ñöùc thuø thaéng thì goïi laø haønh giaû nhö thaät tinh taán. Neáu coù theå tu haønh
tinh taán nhö vaäy maø khoâng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, trí Nhaát thieát
töôùng trí, ñaïi trí, dieäu trí thì khoâng coù vieäc aáy. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
aáy ñaõ chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn, cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
ñoái vôùi phaùp sôû ñaéc khoâng thoaùi lui, khoâng suùt giaûm.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi duøng taùnh khoâng sinh
cuûa taát caû phaùp ñeå ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät
chaêng?
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt coù laáy sinh taùnh cuûa taát caû phaùp
ñeå ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät chaêng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi duøng taùnh sinh, khoâng sinh cuûa taát caû
phaùp ñeå ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät chaêng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi duøng taùnh chaúng phaûi sinh, chaúng phaûi
khoâng sinh cuûa taát caû caùc phaùp, maø coù ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa Phaät chaêng?
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy thì laøm sao caùc Ñaïi Boà-taùt ñöôïc thoï kyù
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät?

–OÂng nghó theá naøo? OÂng thaáy coù phaùp naøo ñöôïc thoï kyù quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Con khoâng thaáy phaùp naøo coù theå ñöôïc
thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, cuõng khoâng thaáy phaùp naøo
ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù ngöôøi chöùng, thôøi gian
chöùng, nôi choán chöùng vaø nhaân duyeân chöùng, vì taát caû ñeàu chaúng theå
bieát, khi caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp voâ sôû ñaéc thì khoâng nghó:
“Ta coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ta ñaõ duøng phaùp nhö
vaäy vaøo thôøi gian nhö vaäy, ôû nôi choán nhö vaäy ta chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa khoâng coøn coù nhöõng phaân bieät nhö theá. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa lìa caùc söï phaân bieät. Neáu coù phaân bieät thì chaúng
phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát laø saâu xa,
khoù thaáy, khoù bieát; khoâng theå suy tö, vöôït qua caûnh giôùi cuûa suy tö, laø
sôû chöùng cuûa baäc Trí tueä thoâng minh saâu saéc hoaøn toaøn vaø lìa caùc
töôùng phaân bieät. Neáu caùc höõu tình ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy thöôøng thích laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, thoâng ñaït
hoaøn toaøn, tö duy ñuùng lyù, y theo lôøi daïy maø tu haønh, daïy ñuùng cho
ngöôøi khaùc, cho ñeán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng xen taïp taâm,
taâm sôû khaùc thì neân bieát caùc höõu tình aáy nhaát ñònh thaønh töïu voâ löôïng
caên laønh, coù theå ôû trong phaùp naøy hoaøn taát vieäc aáy.
Phaät daïy Thieân ñeá Thích:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Naøy Kieàu-thi-ca,
ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, caùc loaøi höõu tình
thöôøng thích laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, hoaøn toaøn thoâng suoát, tö duy
ñuùng lyù, y theo lôøi daïy maø tu haønh, daïy ñuùng cho ngöôøi khaùc, cho ñeán
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng xen taïp caùc taâm vaø taâm sôû khaùc,
www.daitangkinh.org
thì neân bieát caùc höõu tình naøy quyeát ñònh thaønh töïu voâ löôïng caên laønh
cho ñeán ôû trong phaùp naøy coù theå hoaøn taát vieäc aáy.
Naøy Kieàu-thi-ca, giaû söû caùc loaøi höõu tình trong chaâu Nam thieäm-
boä naøy cho ñeán theá giôùi ba laàn ngaøn ñeàu thaønh töïu voâ löôïng coâng ñöùc
cuûa möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ
saéc, naêm Thaàn thoâng vaø neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi kinh
ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thöôøng öa thích laéng nghe, thoï
trì, ñoïc tuïng, hoaøn toaøn thoâng suoát, tö duy ñuùng lyù, y theo lôøi daïy maø
tu haønh, daïy ñuùng cho ngöôøi khaùc, thì thieän nam, thieän nöõ ñoù ñaït ñöôïc
coâng ñöùc so vôùi phöôùc ñöùc cuûa höõu tình tröôùc, hôn traêm laàn, ngaøn laàn
cho ñeán phaàn nhoû nhaát.
Khi aáy trong hoäi coù moät Bí-soâ noùi vôùi Thieân ñeá Thích:
–Naøy Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi kinh ñieån
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy nhieáp taâm khoâng taùn loaïn, thöôøng
thích laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, hoaøn toaøn thoâng suoát, tö duy ñuùng
lyù, y theo lôøi daïy maø tu haønh, daïy ñuùng cho ngöôøi khaùc, cho ñeán quaû
vò Giaùc ngoä cao toät khoâng xen taïp caùc taâm, taâm sôû naøo khaùc, thì thieän
nam, thieän nöõ aáy ñaït ñöôïc coâng ñöùc hôn taát caû höõu tình trong chaâu
Thieäm-boä cho ñeán theá giôùi ba laàn ngaøn ñaõ thaønh töïu voâ löôïng coâng
ñöùc veà möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc, naêm Thaàn thoâng...
Khi aáy, Thieân ñeá Thích noùi vôùi Bí-soâ:
–Thieän nam, thieän nöõ aáy khi môùi phaùt taâm maø moät nieäm töông
öng vôùi trí Nhaát thieát töôùng, thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc hôn taát caû loaøi höõu
tình trong chaâu Nam thieäm-boä cho ñeán theá giôùi ba laàn ngaøn thaønh töïu
voâ löôïng coâng ñöùc veà möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng, gaáp caû traêm ngaøn laàn,
huoáng gì ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø
nhieáp taâm khoâng taùn loaïn thích laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng thoâng
suoát hoaøn toaøn, tö duy ñuùng lyù, y theo lôøi daïy maø tu haønh, daïy ñuùng
cho ngöôøi khaùc, cho ñeán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng xen
taïp caùc taâm, taâm sôû naøo khaùc, thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc khoâng theå naøo
so saùnh ñöôïc.
Bí-soâ neân bieát, trí tueä coâng ñöùc cuûa thieän nam, thieän nöõ aáy
khoâng nhöõng hôn taát caû loaøi höõu tình trong chaâu Nam thieäm-boä vaø cho
ñeán theá giôùi ba laàn ngaøn ñaõ thaønh töïu voâ löôïng coâng ñöùc veà möôøi neûo
nghieäp thieän, hoaëc boán Tónh löï... maø coøn vöôït hôn taát caû coâng ñöùc cuûa
taát caû theá gian Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian. Vì sao? Vì thieän
nam, thieän nöõ aáy mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi laïc höõu
tình voâ cuøng taän.
Bí-soâ neân bieát, coâng ñöùc trí tueä cuûa thieän nam, thieän nöõ aáy
khoâng chæ vöôït hôn taát caû coâng ñöùc cuûa theá gian Trôøi, Ngöôøi, A-toá-
laïc... trong theá gian maø coøn vöôït hôn taát caû coâng ñöùc cuûa Döï löu,
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì sao? Vì thieän nam,
thieän nöõ aáy mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm an laïc höõu tình
voâ cuøng taän.
Bí-soâ neân bieát, coâng ñöùc trí tueä cuûa thieän nam, thieän nöõ ñoù,
khoâng nhöõng vöôït hôn taát caû coâng ñöùc cuûa taát caû Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc maø coøn vöôït hôn taát caû coâng ñöùc cuûa
Ñaïi Boà-taùt xa lìa phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, tu
haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, an truï vaøo
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; an truï
vaøo chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; an truï vaøo
Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo; tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; tu
haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; tu haønh phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; tu haønh töø baäc Cöïc hyû cho ñeán
baäc Phaùp vaân; tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa; tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; tu haønh
möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; tu haønh
ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh
luoân luoân xaû; tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng; tu haønh quaùn thuaän nghòch möôøi hai nhaân duyeân; ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, tu caùc haïnh cuûa
Ñaïi Boà-taùt vaø taát caû coâng ñöùc cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät.
Vì sao? Vì thieän nam, thieän nöõ ñoù mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, laøm lôïi laïc caùc höõu tình voâ cuøng taän.
Bí-soâ neân bieát, coâng ñöùc Trí tueä cuûa thieän nam, thieän nöõ aáy
cuõng vöôït hôn taát caû coâng ñöùc cuûa taát caû Ñaïi Boà-taùt xa lìa phöông
tieän thieän xaûo tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì thieän nam,
www.daitangkinh.org
thieän nöõ ñoù mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi laïc höõu tình
khoâng cuøng taän.
Laïi nöõa Bí-soâ, neân bieát thieän nam, thieän nöõ ñoù töùc laø Ñaïi Boà-
taùt. Ñaïi Boà-taùt nhö thuyeát maø tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa;
vì coù phöông tieän thieän xaûo neân khoâng bò taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc
trong theá gian vaø Boà-taùt Ñoäc giaùc khaùc thaéng phuïc. Vò naøy coù theå keá
thöøa haït gioáng trí Nhaát thieát trí, khoâng bao giôø ñoaïn tuyeät, khoâng xa
lìa chö Phaät, Boà-taùt, baïn laønh chaân tònh, khoâng bao laâu seõ ngoài toøa
Boà-ñeà, chieán thaéng taát caû ma vaø quyeán thuoäc cuûa aùc ma, chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân maàu nhieäm, cöùu vôùt caùc
loaøi höõu tình ra khoûi khoå lôùn sinh töû ñeå ñaït ñöôïc Nieát-baøn roát raùo
thöôøng laïc.
Bí-soâ neân bieát, Ñaïi Boà-taùt nhö thuyeát maø tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa aáy vì coù phöông tieän thieän xaûo, neân thöôøng hoïc
phaùp maø chuùng Ñaïi Boà-taùt phaûi hoïc, khoâng hoïc phaùp maø Thanh vaên
vaø Ñoäc giaùc hoïc.
Bí-soâ neân bieát, Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, vì
duøng phöông tieän thieän xaûo, neân thöôøng hoïc phaùp maø chuùng Ñaïi Boà-
taùt phaûi hoïc.
Baáy giôø, Töù ñaïi Thieân vöông ñeàu thoáng laõnh chuùng trôøi cuûa mình
ñeán choã vò Boà-taùt aáy cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen vaø
cuøng noùi:
–Laønh thay, Ñaïi só! OÂng neân sieâng naêng tinh taán hoïc phaùp maø
chuùng Ñaïi Boà-taùt phaûi hoïc, ñöøng hoïc theo phaùp maø Thanh vaên vaø Ñoäc
giaùc hoïc. Neáu hoïc nhö vaäy thì seõ mau an toïa nôi toøa Boà-ñeà, mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, gioáng nhö tröôùc ñaây Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ñaõ nhaän boán bình baùt do Töù Thieân vöông cuùng
döôøng, baáy giôø oâng cuõng seõ nhaän. Nhö xöa kia Töù ñaïi Thieân vöông hoä
theá ñaõ daâng cuùng boán bình baùt, nay toâi cuõng daâng cuùng.
Bí-soâ neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, duøng phöông tieän thieän xaûo thöôøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa chuùng
Ñaïi Boà-taùt. Thieân ñeá chuùng toâi ñeàu thoáng laõnh chuùng trôøi cuûa mình
ñeán choã Boà-taùt aáy ñeå cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen vaø
cuøng nhau noùi:
–Laønh thay, Ñaïi só! OÂng neân sieâng naêng tinh taán hoïc phaùp neân
hoïc cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt, ñöøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa Thanh vaên vaø
Ñoäc giaùc. Neáu hoïc nhö vaäy, oâng seõ mau an toïa toøa Boà-ñeà, coù theå
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät chuyeån phaùp luaân maàu nhieäm, ñoä chuùng
höõu tình.
Bí-soâ neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
duøng phöông tieän thieän xaûo, thöôøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa chuùng Ñaïi
Boà-taùt.
Khi aáy, Thieân töû Dieäu Thôøi Phaàn, Thieân töû Dieäu Hyû Tuùc, Thieân
töû Dieäu Bieán Hoùa, Thieân töû Dieäu Töï Taïi ñeàu thoáng laõnh chuùng trôøi
cuûa mình ñeán choã Boà-taùt aáy cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen. Taát caû ñeàu noùi:
–Laønh thay, Ñaïi só! OÂng haõy sieâng naêng tinh taán hoïc phaùp neân
hoïc cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt, ñöøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa Thanh vaên vaø
Ñoäc giaùc. Neáu hoïc nhö vaäy, oâng seõ mau ngoài toøa Boà-ñeà, mau chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân maàu nhieäm ñoä chuùng höõu
tình.
duøng phöông tieän thieän xaûo, thöôøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Ñaïi phaïm Thieân vöông chuû coõi Kham nhaãn thoáng laõnh chuùng
Phaïm thieân ñeán choã vò aáy cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi
khen:
hoïc cuûa Ñaïi Boà-taùt, ñöøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa Thanh vaên vaø Ñoäc
giaùc. Neáu hoïc nhö vaäy, oâng seõ mau ngoài toøa Boà-ñeà, mau chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Toâi seõ ñi ñeán döôùi caây Boà-ñeà aân caàn khuyeán
thænh oâng chuyeån phaùp luaân maàu nhieäm, laøm lôïi laïc cho voâ soá loaøi
höõu tình.
Bí-soâ neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, duøng phöông tieän thieän xaûo thöôøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa Ñaïi
Boà-taùt.
Trôøi Cöïc quang tònh cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh ñeàu thoáng laõnh
Thieân chuùng cuûa mình ñeán choã vò aáy cuùng döôøng, cung kính, toân troïng,
ngôïi khen:
hoïc cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt, ñöøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa Thanh vaên vaø
www.daitangkinh.org
Ñoäc giaùc. Neáu hoïc nhö vaäy, oâng seõ mau ngoài toøa Boà-ñeà, mau chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân maàu nhieäm ñoä chuùng höõu
tình.
duøng phöông tieän thieän xaûo, thöôøng hoïc phaùp neân hoïc cuûa caùc Ñaïi Boà-
taùt. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt vaø
caùc Trôøi, Roàng, A-toá-laïc... thöôøng theo hoä nieäm. Nhôø nhaân duyeân naøy
maø caùc Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng bò hieåm naïn ôû theá gian, nguy aùch veà thaân,
buoàn khoå veà taâm laøm xaâm toån tai haïi. Taát caû caùc beänh phaùt sinh do
boán ñaïi choáng traùi nhau, nghóa laø beänh veà maét, beänh veà tai, beänh veà
muõi, beänh veà löôõi, beänh veà thaân, caùc beänh chi tieát khaùc. Nhö vaäy toång
coäng laø boán traêm leû boán chöùng beänh ôû trong thaân vónh vieãn khoâng phaùt
sinh, chæ tröø nghieäp naëng thì seõ chuyeån nhaän quaû baùo nheï.
Bí-soâ neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy nhö thuyeát maø tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo ñaït nhöõng coâng ñöùc ñôøi
hieän taïi nhö vaäy, ñôøi sau coâng ñöùc caøng taêng voâ löôïng, voâ bieân.


QUYEÅN 520
Baáy giôø, A-nan-ñaø thaàm nghó: “Thieân ñeá Thích duøng bieän taøi cuûa
mình khen ngôïi coâng ñöùc thuø thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
nhö vaäy, ñoù laø nhôø söùc oai löïc cuûa Nhö Lai.” Bieát taâm nieäm cuûa A-
nan-ñaø, Thieân ñeá Thích noùi:
–Thöa Ñaïi ñöùc, toâi khen ngôïi coâng ñöùc thuø thaéng cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñeàu nhôø söùc oai thaàn cuûa Nhö Lai.
Khi aáy, Phaät daïy A-nan-ñaø:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Thieân ñeá Thích khen ngôïi coâng ñöùc thuø
thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, oâng neân bieát, ñeàu
nhôø thaàn löïc cuûa Nhö Lai chöù chaúng phaûi bieän taøi cuûa vò aáy. Vì sao?
Vì coâng ñöùc thuø thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhaát ñònh
chaúng phaûi coâng ñöùc maø taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian
coù theå khen ngôïi.
Khaùnh Hyû neân bieát, khi Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng hoïc, suy nghó, tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, thì taát caû aùc ma trong theá
giôùi ba laàn ngaøn naøy ñeàu sinh nghi ngôø vaø nghó: “Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ
chöùng thaät teá, truï vaøo quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc
giaùc Boà-ñeà, hay laø höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp
luaân maàu nhieäm, ñoä chuùng höõu tình?”
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, khi Ñaïi Boà-taùt khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy, thì caùc aùc ma raát lo sôï, thaân taâm run raåy, ñau
ñôùn nhö truùng muõi teân ñoäc.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, caùc aùc ma ñeán choã vò ñoù hoùa hieän ra nhieàu vieäc sôï haõi, naøo
laø ñao, kieám, thuù döõ, raén ñoäc, löûa döõ höøng höïc boác chaùy boán phía,
muoán cho Boà-taùt aáy kinh haõi thoaùi lui taâm quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
www.daitangkinh.org
sinh taâm thoaùi lui söï tu haønh cho ñeán loaïn taâm, laøm trôû ngaïi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thì thaâm taâm cuûa aùc ma aáy môùi thoûa maõn.
Khi aáy, Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeàu bò
aùc ma quaáy loaïn, hay laø coù vò bò quaáy nhieãu, coù vò khoâng bò quaáy
nhieãu?
–Caùc Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng phaûi
ñeàu bò aùc ma quaáy loaïn maø coù vò bò quaáy nhieãu, coù vò khoâng bò quaáy
nhieãu.
Cuï thoï Khaùnh Hyû thöa:
–Baïch Theá Toân, nhöõng Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa bò aùc ma quaáy nhieãu? Nhöõng vò Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng bò aùc ma quaáy nhieãu?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt ñôøi tröôùc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy maø taâm khoâng tin laïi cheâ bai huûy baùng thì Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bò aùc ma quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt ñôøi
tröôùc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø tin hieåu, ngôïi khen,
khoâng phæ baùng, thì Ñaïi Boà-taùt aáy khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa khoâng bò aùc ma quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, neáu Ñaïi Boà-taùt ñôøi tröôùc nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø nghi ngôø do döï laø höõu hay voâ, laø thaät hay
khoâng thaät thì Ñaïi Boà-taùt aáy khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
lieàn bò aùc ma quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt ñôøi tröôùc nghe Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa naøy maø taâm hoaøn toaøn khoâng nghi ngôø do döï, tin
chaéc chaén thaät coù thì Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, neáu Ñaïi Boà-taùt xa lìa baïn laønh, bò caùc
baïn aùc khoáng cheá, khoâng nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, vì
khoâng nghe neân khoâng hieåu roõ, vì khoâng hieåu roõ neân khoâng theå tu taäp,
vì khoâng tu taäp neân khoâng thöa hoûi, vì khoâng thöa hoûi neân khoâng thöïc
haønh theo lôøi noùi, vì khoâng thöïc haønh theo lôøi noùi neân khoâng theå
chöùng ñaéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa lieàn bò aùc ma quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-
taùt gaàn guõi baïn laønh, khoâng leä thuoäc vaøo baïn aùc, ñöôïc nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, vì ñöôïc nghe neân lieàn hieåu roõ, vì hieåu roõ neân coù
theå tu taäp, vì tu taäp neân coù theå thænh hoûi, vì thænh hoûi neân laøm ñuùng nhö
lôøi daïy noùi trong kinh, vì laøm ñuùng nhö lôøi daïy neân coù theå chöùng ñaéc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa khoâng bò aùc ma quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, neáu Ñaïi Boà-taùt xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, thoï trì khen ngôïi phaùp khoâng chaân chaùnh vi dieäu thì
Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa lieàn bò aùc ma
quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt gaàn guõi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
khoâng thoï trì, khoâng khen ngôïi phaùp khoâng chaân chaùnh vi dieäu, thì
Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng bò aùc ma
quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, neáu Ñaïi Boà-taùt xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, huûy baùng cheâ bai chaân dieäu phaùp, khi aáy aùc ma lieàn
nghó: “Boà-taùt naøy laø baïn cuûa ta. Do vò aáy huûy baùng cheâ bai chaân dieäu
phaùp, neân seõ coù voâ löôïng nam töû truï Boà-taùt thöøa cheâ bai huûy baùng
chaân dieäu phaùp. Nhôø vaäy maø nguyeän ta seõ vieân maõn, duø caùc nam töû
truï Boà-taùt thöøa ñoù giaû söû sieâng naêng tinh taán tu caùc phaùp laønh nhöng
cuõng rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø cuõng laøm ngöôøi khaùc bò
rôi nhö vaäy”, thì Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
lieàn bò aùc ma quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt gaàn guõi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña khen ngôïi tin thoï chaân dieäu phaùp, cuõng laøm cho voâ löôïng nam
töû truï Boà-taùt thöøa khen ngôïi tin thoï chaân dieäu phaùp, do ñoù maø aùc ma
saàu khoå lo sôï, caùc nam töû truï Boà-taùt thöøa ñoù, giaû söû khoâng tinh taán
sieâng naêng tu caùc phaùp laønh nhöng nhaát ñònh cuõng khoâng laøm cho
ngöôøi khaùc rôi vaøo ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc maø chaéc chaén chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, thì Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, Ñaïi Boà-taùt khi nghe noùi kinh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, noùi nhö vaày: “YÙ nghóa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö theá khoù thaáy, khoù hieåu, thì laøm sao giaûng noùi, nghe, thoï trì,
ñoïc tuïng, suy nghó, tinh taán tu hoïc, bieân cheùp, löu boá kinh ñieån naøy
ñöôïc. Ta coøn chaúng theå naém baét ñöôïc coäi nguoàn cuûa noù huoáng chi
nhöõng ngöôøi trí caïn phöôùc moûng”; luùc aáy coù voâ löôïng nam töû truï Boà-
www.daitangkinh.org
taùt thöøa nghe lôøi noùi cuûa ngöôøi kia nhö vaäy neân taâm sôï haõi lieàn thoaùi
lui taâm quaû vò Giaùc ngoä cao toät, rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, thì
Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa lieàn bò aùc ma
quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt khi nghe noùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, lieàn noùi nhö vaày: “YÙ nghóa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy saâu
xa khoù thaáy, khoù hieåu, neáu khoâng giaûng noùi, laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, tö duy, tinh taán tu hoïc, bieân cheùp, löu boá maø coù theå chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, chaéc chaén khoâng coù ñieàu ñoù”, khi aáy coù voâ soá nam
töû truï Boà-taùt thöøa nghe lôøi noùi cuûa vò aáy nhö vaäy vui möøng khoân xieát,
lieàn thích laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, hoaøn toaøn thoâng suoát, tö duy ñuùng lyù, tinh taán tu haønh, giaûng
noùi cho ngöôøi khaùc, bieân cheùp löu boá, caàu ñaït quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
thì Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng bò aùc
ma quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, hoaëc caùc Ñaïi Boà-taùt yû mình coù caên laønh
coâng ñöùc, khinh thöôøng chuùng Ñaïi Boà-taùt khaùc, noùi raèng: “Ta coù theå tu
haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, caùc ngöôøi
khoâng theå. Ta coù theå an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå an truï chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, coøn caùc ngöôøi khoâng theå.
Ta coù theå an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo coøn caùc ngöôøi khoâng theå.
Ta coù theå tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, coøn caùc
ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta
coù theå tu haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, coøn caùc ngöôøi
khoâng theå. Ta coù theå tu haønh trí baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai,
coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc
Phaùp vaân, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh taát caû phaùp moân
Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta
coù theå tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, coøn caùc ngöôøi
khoâng theå. Ta coù theå tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh ñaïi
Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh
ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp coøn caùc ngöôøi khoâng theå.
Ta coù theå tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû coøn caùc
ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh Xa-ma-
tha vaø Tyø-baùt-xaù-na, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå quaùn thuaän
nghòch duyeân khôûi, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå quaùn saùt
töôùng rieâng töôùng chung cuûa caùc phaùp, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta
coù theå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät,
coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu haønh taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-
taùt, coøn caùc ngöôøi khoâng theå. Ta coù theå tu hoïc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa Phaät, coøn caùc ngöôøi khoâng theå.” Baáy giôø caùc aùc ma vui möøng
noùi: “Ñaïi Boà-taùt naøy laø baïn beø cuûa ta, luaân hoài trong sinh töû khoâng
bieát khi naøo ra khoûi.” Ñaïi Boà-taùt nhö theá khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa lieàn bò aùc ma quaáy nhieãu.
Neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng yû mình coù caên laønh coâng ñöùc, khinh khi
caùc Ñaïi Boà-taùt khaùc, maëc daàu thöôøng tinh taán tu caùc phaùp laønh nhöng
khoâng chaáp tröôùc töôùng cuûa caùc phaùp laønh aáy, thì Ñaïi Boà-taùt naøy khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng bò aùc ma quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt töï yû teân hoï noåi tieáng
cuûa mình neân khinh mieät caùc Ñaïi Boà-taùt tu thieän khaùc, thöôøng khen
ñöùc cuûa mình, cheâ bai loãi cuûa ngöôøi; thaät söï khoâng coù caùc töôùng haønh
traïng cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån maø noùi raèng thaät coù, neân
sinh caùc phieàn naõo, töï khen mình cheâ bai ngöôøi khaùc: “Caùc ngöôøi
khoâng coù danh taùnh Boà-taùt, chæ rieâng ta danh taùnh Boà-taùt.” Do taêng
thöôïng maïn maø khinh mieät cheâ bai caùc Ñaïi Boà-taùt khaùc. Khi aáy aùc ma
lieàn nghó: “Ñaïi Boà-taùt naøy laøm cho cung ñieän cuûa ta ñoâng ñaûo, caøng
laøm taêng tröôûng ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû.” Khi aáy aùc ma giuùp ñôõ
thaàn löïc cho vò aáy neân laøm cho oai theá bieän taøi caøng taêng tröôûng. Do
ñoù coù nhieàu ngöôøi tin theo lôøi noùi cuûa vò aáy. Vì söï khuyeán khích aáy
neân hoï gioáng vôùi boïn aùc kieán aáy. Ñoàng vôùi boïn aùc kieán roài, theo boïn
hoï hoïc taø ñaïo. Hoïc taø ñaïo roài phieàn naõo böøng chaùy. Vì taâm ñieân ñaûo
neân caùc nghieäp thaân, khaåu, yù gaây ra ñeàu gaët laáy quaû khoå suy toån
khoâng theå chòu ñöôïc. Do nhaân duyeân naøy maø laøm cho ñòa nguïc, baøng
sinh, ngaï quyû caøng taêng tröôûng, laøm cho quoác ñoä cung ñieän cuûa ma
sung maõn. Do ñoù aùc ma vui möøng khoân xieát, töï do laøm theo yù cuûa
mình. Ñaïi Boà-taùt nhö theá khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bò aùc
www.daitangkinh.org
ma quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng yû teân tuoåi hö doái cuûa mình,
khoâng khinh mieät caùc Boà-taùt tu thieän, ñoái vôùi caùc coâng ñöùc lìa taêng
thöôïng maïn, khoâng khen mình cuõng khoâng cheâ ngöôøi, coù theå bieát roõ
raøng veà caùc vieäc cuûa aùc ma, thì Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa khoâng bò aùc ma quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt cuøng vôùi ngöôøi caàu
Thanh vaên, Ñoäc giaùc thöøa huûy baùng, khinh khi, cheâ bai nhau. Khi thaáy
vieäc naøy, aùc ma lieàn suy nghó: “Boà-taùt naøy ñaõ xa lìa quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, gaàn guõi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû. Vì sao? Vì khinh khi,
ñaáu tranh, phæ baùng nhau thì chaúng phaûi laø ñaïo Boà-ñeà, chæ laø ñöôøng
hieåm aùc cuûa ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû.” Suy nghó xong, aùc ma vui
möøng, phaán khôûi, laøm cho oai theá Boà-taùt naøy lôùn maïnh, khieán cho voâ
löôïng ngöôøi taêng tröôûng nghieäp aùc. Ñaïi Boà-taùt nhö theá khi haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa lieàn bò aùc ma quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt
cuøng vôùi ngöôøi caàu Thanh vaên, Ñoäc giaùc thöøa khoâng khinh khi, ñaáu
tranh, phæ baùng nhau coøn duøng phöông tieän giaùo hoùa daãn daét hoï
höôùng ñeán Ñaïi thöøa, hoaëc khuyeân hoï tu theo phaùp thieän cuûa thöøa
mình, thì Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng bò aùc ma quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt cuøng thieän nam caàu
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khinh khi, huûy baùng, ñaáu tranh vôùi nhau.
Baáy giôø thaáy vieäc naøy, aùc ma lieàn nghó: “Hai Boà-taùt naøy ñeàu xa
lìa quaû vò Giaùc ngoä cao toät, gaàn guõi vôùi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû.
Vì sao? Vì khinh khi, ñaáu tranh, phæ baùng nhau, ñoù chaúng phaûi laø ñaïo
Boà-ñeà, chæ laø ñöôøng hieåm naïn cuûa ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû.”
Sau khi nghó nhö vaäy, aùc ma vui möøng khoân xieát laøm cho hai vò
aáy taêng theâm oai theá, khieán cho caû hai beân ñaáu tranh khoâng ngöøng.
Ñaïi Boà-taùt nhö theá khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa lieàn bò aùc
ma quaáy nhieãu. Neáu Ñaïi Boà-taùt cuøng vôùi thieän nam caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät khoâng khinh khi, ñaáu tranh, phæ baùng nhau, laïi coøn daïy
cho nhau tu caùc phaùp laønh ñeå mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng bò aùc
ma quaáy nhieãu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, neáu Ñaïi Boà-taùt chöa ñöôïc thoï kyù quaû
vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån, maø ñoái vôùi Boà-taùt ñaõ ñöôïc
thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån coù taâm laøm toån
haïi, khinh mieät, maéng chöûi, huûy baùng thì Ñaïi Boà-taùt aáy tuøy theo phaùt
sinh bao nhieâu taâm nieäm khoâng ñöôïc lôïi ích, trôû laïi bò maát ñi baáy
nhieâu kieáp tu haïnh thuø thaéng, traûi qua baáy nhieâu thôøi gian xa lìa baïn
laønh, trôû laïi chòu baáy nhieâu söï troùi buoäc trong sinh töû. Neáu khoâng xaû
taâm ñaïi Boà-ñeà, thì trôû laïi traûi baáy nhieâu kieáp mang ñoäi giaùp truï,
sieâng tu thaéng haïnh khoâng bao giôø giaùn ñoaïn, sau ñoù môùi buø ñaép laïi
coâng ñöùc ñaõ bò thoaùi lui.
Khi aáy, Khaùnh Hyû lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt ñaõ khôûi leân aùc taâm ñoù seõ bò toäi khoå
löu chuyeån trong sinh töû phaûi traûi qua baáy nhieâu thôøi gian, hay laø
trung gian cuõng ñöôïc ra khoûi? Thaéng haïnh maø Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ bò
thoaùi lui, caàn phaûi tinh taán traûi qua baáy nhieâu soá kieáp nhö vaäy, ñoäi
maëc giaùp truï tu caùc thaéng haïnh khoâng bao giôø giaùn ñoaïn, sau ñoù môùi
buø ñaép laïi coâng ñöùc ñaõ bò thoaùi lui, hay laø trung gian cuõng coù ngöôøi
ñöôïc lôïi ích nhö xöa?
–Vì Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên maø ta noùi coù ngöôøi heát toäi thì
ñöôïc trôû laïi ñaày ñuû phaùp thieän.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt chöa ñöôïc thoï kyù quaû vò
Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån maø khôûi taâm laøm toån haïi, ñaáu
tranh, khinh khi, maéng nhieác, phæ baùng caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ ñöôïc thoï kyù
quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån, sau ñoù khoâng thaáy xaáu
hoå cöù oâm ñieàu aùc maõi trong loøng, khoâng nhö phaùp phaùt loà saùm hoái toäi
loãi, thì ta noùi, nhöõng haïng ngöôøi aáy ôû trung gian khoâng heát toäi loãi ñeå
buø ñaép laïi lôïi ích nhö cuõ, maø phaûi bò luaân hoài sinh töû, traûi qua baáy
nhieâu kieáp soá nhö vaäy, xa lìa baïn laønh, bò caùc khoå troùi buoäc. Neáu
khoâng xaû boû taâm ñaïi Boà-ñeà, thì caàn phaûi traûi qua baáy nhieâu kieáp soá
nhö vaäy mang ñoäi giaùp truï, sieâng tu thaéng haïnh khoâng bao giôø giaùn
ñoaïn, sau ñoù môùi buø ñaép laïi coâng ñöùc ñaõ bò thoaùi lui. Neáu Ñaïi Boà-taùt
chöa ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi
caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi
chuyeån khôûi taâm laøm toån haïi, ñaáu tranh, khinh mieät, maéng chöûi, phæ
baùng, veà sau sinh taâm xaáu hoå neân khoâng coøn troùi buoäc vaøo vieäc aùc,
lieàn coù theå nhö phaùp phaùt loà saùm hoái, nghó nhö vaày: “Nay ta ñaõ ñöôïc
www.daitangkinh.org
thaân ngöôøi khoù ñöôïc, sao laïi taïo ra nhöõng toäi loãi nhö vaäy laøm maát
thieän lôïi lôùn nhö theá? Ta leõ ra laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình, sao laïi
laøm nhöõng vieäc suy toån? Ta neân cung kính taát caû höõu tình gioáng nhö
noâ tyø thôø chuû, taïi sao ta laïi sinh taâm kieâu maïn, huûy nhuïc khinh khi?
Ta neân nhaãn nhuïc chòu taát caû höõu tình ñaùnh ñaäp quôû traùch, sao trôû laïi
duøng thaân ngöõ baïo aùc ñeå traû thuø laïi. Ta neân hoøa giaûi vôùi taát caû höõu
tình laøm cho kính yeâu nhau, sao trôû laïi buoâng ra lôøi noùi aùc tranh caõi
nhau. Ta neân nhaãn nhuïc chòu söï giaãm ñaïp laâu daøi cuûa taát caû höõu tình,
gioáng nhö ñöôøng ñi, cuõng nhö caàu coáng, sao ta laïi nhuïc maï hoï? Ta
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät vì cöùu vôùt höõu tình ra khoûi khoå lôùn sinh
töû ñeå hoï ñöôïc Nieát-baøn hoaøn toaøn an laïc, sao ta muoán hoï phaûi khoå?
Töø nay cho ñeán taän ñôøi vò lai, ta neân nhö caâm, nhö ngoïng, nhö ñui,
nhö ñieác, ñoái vôùi caùc höõu tình khoâng phaân bieät; daãu coù bò xöû traûm,
chaët ñaàu, tay, chaân, moùc maét, caét tai, xeûo muõi, caét löôõi, cöa thaân theå
ra töøng phaàn cuõng khoâng bao giôø coù nieäm aùc vôùi hoï. Neáu ta nghó aùc
veà hoï thì ñaõ phaù hoaïi maát ñi taâm quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm
chöôùng ngaïi sôû caàu laø trí Nhaát thieát trí khoâng theå naøo laøm lôïi ích an
laïc cho caùc höõu tình.”
Khaùnh Hyû neân bieát, Ta noùi Ñaïi Boà-taùt aáy trung gian cuõng ñöôïc
heát toäi, trôû laïi lôïi ích nhö cuõ, khoâng caàn traûi qua baáy nhieâu kieáp soá
luaân hoài sinh töû. AÙc ma khoâng theå naøo quaáy nhieãu vò aáy ñöôïc, vò aáy
mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng neân giao thieäp vôùi
ngöôøi caàu Thanh vaên, Ñoäc giaùc thöøa. Giaû söû coù giao thieäp khoâng neân
soáng chung. Neáu soáng chung khoâng neân baøn luaän nghóa lyù vôùi hoï. Vì
sao? Vì neáu cuøng hoï baøn luaän nghóa lyù thì seõ sinh taâm saân giaän... hoaëc
laïi thoát ra lôøi thoâ aùc. Nhöng caùc Boà-taùt ñoái vôùi höõu tình khoâng neân
khôûi taâm saân giaän cuõng khoâng neân thoát ra lôøi thoâ aùc. Giaû söû bò chaët
ñaàu, tay, chaân, thaân theå cuõng khoâng neân saân giaän, noùi lôøi aùc. Vì sao?
Vì caùc Ñaïi Boà-taùt neân nghó nhö vaày: “Ta caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
vì cöùu vôùt höõu tình bò caùc khoå trong sinh töû ñeå ñöôïc hoaøn toaøn lôïi ích
an laïc. Vì sao ta laïi laøm vieäc aùc vôùi hoï.”
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình, Ñaïi Boà-taùt
sinh taâm saân giaän thoát lôøi thoâ aùc thì laøm chöôùng ngaïi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, cuõng laø laøm hö hoaïi voâ bieân phaùp haïnh cuûa Boà-taùt. Cho neân,
chuùng Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khoâng neân saân
giaän caùc höõu tình cuõng khoâng neân thoát lôøi thoâ aùc vôùi hoï.
Baáy giôø, Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt ôû chung vôùi Ñaïi Boà-taùt nhö theá
naøo?
Phaät daïy:
–Naøy Khaùnh Hyû, caùc Ñaïi Boà-taùt cuøng Ñaïi Boà-taùt soáng chung
haõy xem nhau nhö Theá Toân. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt cuøng Ñaïi Boà-taùt
laàn löôït nhau nghó nhö vaày: “Hoï laø chaân thieän tri thöùc cuûa chuùng ta,
laø baïn cuûa ta, cuøng nhau ñi chung moät thuyeàn. Chuùng ta vaø hoï, thôøi
gian hoïc, nôi choán hoïc vaø phaùp ñöôïc hoïc hoaëc nhaân duyeân hoïc ñeàu
khoâng khaùc nhau. Neáu vò kia hoïc Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, thì ta cuõng phaûi hoïc. Neáu vò kia hoïc phaùp khoâng
beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh, thì ta cuõng neân
hoïc. Neáu vò kia hoïc chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn,
thì ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo thì
ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo, thì ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, thì ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc phaùp
moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän thì ta cuõng neân hoïc.
Neáu vò kia hoïc taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, thì ta cuõng neân
hoïc. Neáu vò kia hoïc baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai, thì ta cuõng
neân hoïc. Neáu vò kia hoïc baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân, thì ta
cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa, thì ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc naêm loaïi maét,
saùu pheùp thaàn thoâng, thì ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc möôøi löïc
cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, thì ta cuõng neân
hoïc. Neáu vò kia hoïc ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, thì ta cuõng neân
hoïc. Neáu vò kia hoïc ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp, thì ta
cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû, thì ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät thì ta cuõng neân hoïc. Neáu vò kia hoïc trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng thì ta cuõng neân hoïc.”
Laïi nghó nhö vaày: “Vì ta maø Ñaïi Boà-taùt kia noùi ñaïo ñaïi Boà-ñeà.
Vò aáy töùc laø baïn laønh cuûa ta cuõng laø baäc Ñaïo sö cuûa ta. Neáu Ñaïi Boà-
www.daitangkinh.org
taùt kia truï taùc yù xen taïp, xa lìa taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí,
thì ta seõ khoâng cuøng hoïc vôùi hoï. Neáu Ñaïi Boà-taùt aáy lìa taùc yù taïp
nhaïp, khoâng lìa boû taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí, thì ta seõ
cuøng hoïc vôùi hoï.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå hoïc nhö vaäy thì seõ
mau ñöôïc vieân maõn tö löông Boà-ñeà. Khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy goïi laø
hoïc bình ñaúng vôùi caùc Ñaïi Boà-taùt.
Μ
Phaåm 24: HOÏC THÔØI

–Taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt laø gì maø caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi
hoïc neân ñöôïc goïi laø hoïc bình ñaúng?
–Phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh
laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt maø caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi hoïc neân goïi
laø hoïc bình ñaúng. Do hoïc bình ñaúng neân mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, taùnh khoâng cuûa saéc uaån cho ñeán thöùc
uaån laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa nhaõn xöù cho
ñeán yù xöù laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa saéc xöù
cho ñeán phaùp xöù laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa
nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh
khoâng cuûa saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-
taùt. Taùnh khoâng cuûa nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi laø taùnh bình
ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc laø taùnh
bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa caùc thoï do nhaõn xuùc laøm
duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra laø taùnh bình
ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi laø
taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa nhaân duyeân cho ñeán
taêng thöôïng duyeân laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa
voâ minh cho ñeán laõo töû laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng
cuûa Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø taùnh bình
ñaúng cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa phaùp khoâng beân trong cho
ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Taùnh khoâng cuûa chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn laø
taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät, ñaïo laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh
khoâng cuûa boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc laø taùnh bình
ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa
taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-
taùt. Taùnh khoâng cuûa baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai laø taùnh bình
ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp
moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi
Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng laø taùnh
bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho
ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Taùnh khoâng cuûa ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû laø taùnh bình ñaúng cuûa
Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû
ñeïp laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa phaùp khoâng
queân maát, taùnh luoân luoân xaû laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh
khoâng cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng laø taùnh
bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà laø taùnh bình ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt. Taùnh khoâng cuûa taát caû
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt; quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät laø taùnh bình
ñaúng cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc nhöõng phaùp ñoù goïi laø hoïc bình ñaúng. Nhôø
hoïc bình ñaúng neân mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt vì söï taän cuûa saéc maø hoïc cho
ñeán vì söï taän cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät taän maø hoïc thì
coù phaûi laø hoïc trí Nhaát thieát trí phaûi chaêng? Neáu Ñaïi Boà-taùt vì söï ly
cuûa saéc maø hoïc cho ñeán vì söï ly cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät maø hoïc thì coù phaûi laø hoïc trí Nhaát thieát trí chaêng? Neáu Ñaïi Boà-taùt
vì söï dieät cuûa saéc maø hoïc cho ñeán vì söï dieät cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa chö Phaät maø hoïc thì coù phaûi laø hoïc trí Nhaát thieát trí chaêng? Neáu
www.daitangkinh.org
Ñaïi Boà-taùt vì söï khoâng sinh cuûa saéc maø hoïc cho ñeán söï khoâng sinh cuûa
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät maø hoïc, laø hoïc trí Nhaát thieát trí
chaêng?
–Theo lôøi oâng hoûi, neáu Ñaïi Boà-taùt vì söï taän, ly, dieät, khoâng sinh
cuûa saéc cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät maø hoïc laø hoïc trí
Nhaát thieát trí, phaûi khoâng?
Thieän Hieän, oâng nghó theá naøo? Chaân nhö cuûa saéc cho ñeán chaân
nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät coù taän, ly, dieät, ñoaïn
chaêng?
–Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc chaân nhö coù theå hoïc nhö theá thì
ñoù laø hoïc trí Nhaát thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, chaân nhö voâ taän, khoâng lìa, khoâng dieät,
khoâng ñoaïn, khoâng theå taùc chöùng. Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc chaân
nhö coù theå hoïc nhö theá thì ñoù goïi laø hoïc trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, laø hoïc Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, laø hoïc phaùp khoâng beân trong cho
ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; laø hoïc chaân nhö cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn; laø hoïc Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; laø hoïc
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; laø hoïc boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc; laø hoïc phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän; laø hoïc taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; laø hoïc baäc
Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; laø hoïc baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân; laø hoïc taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; laø
hoïc naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; laø hoïc möôøi löïc cuûa Nhö Lai
cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; laø ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi
Xaû; laø hoïc ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; laø hoïc phaùp
khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; laø hoïc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; laø hoïc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt; laø hoïc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå hoïc Boá thí ba-la-
maät-ña cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät nhö theá thì töùc laø
hoïc trí Nhaát thieát trí.

Laïi nöõa Thieän Hieän, khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy laø ñaït ñeán taát
caû caùi hoïc giaûi thoaùt toät cuøng. Khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy thì taát caû
Thieân ma vaø caùc ngoaïi ñaïo khoâng theå thaéng ñöôïc. Khi Ñaïi Boà-taùt
hoïc nhö vaäy thì mau ñaït ñeán ñòa Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Khi Ñaïi
Boà-taùt hoïc nhö vaäy laø laøm theo vieäc laøm cuûa toå phuï Nhö Lai. Khi
Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy thì coù theå giöõ gìn chaùnh phaùp khoâng ñaûo loän,
chuyeån bieán coù khaû naêng laøm lìa aùm chöôùng cuûa phaùp neân thöïc hieän.
Khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy thì coù theå thaønh thuïc taát caû höõu tình moät
caùch myõ maõn, coù theå trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät cuûa mình moät
caùch hoaøn haûo. Khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy goïi laø hoïc hoaøn haûo veà
ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc.
Khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy laø hoïc phaùp luaân voâ thöôïng ba chuyeån,
möôøi hai haønh töôùng, laø hoïc söï ôû yeân trong traêm ngaøn öùc trieäu
chuùng, ñoái vôùi caûnh giôùi Voâ dö y Baùt-nieát-baøn ñaõ nhaän Nieát-baøn. Khi
Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy laø hoïc khoâng ñoaïn maát chuûng taùnh cuûa Nhö
Lai, laø hoïc chö Phaät môû cöûa cam loà, laø hoïc an laäp voâ löôïng, voâ soá,
voâ bieân höõu tình truï phaùp cuûa ba thöøa, laø hoïc thò hieän caûnh giôùi chaân
voâ vi cöùu caùnh, tòch dieät, cuûa taát caû höõu tình, laø vì tu hoïc taát caû trí
Nhaát thieát trí. Caùi hoïc nhö vaäy thì höõu tình thaáp keùm khoâng theå naøo
hoïc ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán cöùu giuùp noãi khoå lôùn
sinh töû cuûa taát caû höõu tình neân hoïc nhö vaäy.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, quyeát ñònh
khoâng ñoïa vaøo caûnh giôùi ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû, quyeát ñònh
khoâng sinh vaøo bieân ñòa, moïi rôï, quyeát ñònh khoâng sinh vaøo nhaø haï
tieän, nhaø taø kieán vaø nhöõng nhaø baàn cuøng haï lieät chaúng coù luaät nghi,
khoâng bò muø, ñieác, caâm, ngoïng, queø, caùc caên taøn taät, löng guø, ñieân,
ung thö, ung nhoït, gheû lôû, beänh tró, beänh huûi, khoâng cao, khoâng thaáp,
khoâng ñen naùm vaø khoâng coù nhöõng beänh nhoït gheâ gôùm.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, ñôøi ñôøi
thöôøng ñöôïc quyeán thuoäc ñoâng ñaûo, dung maïo ñeïp ñeõ, noùi naêng hoøa
nhaõ, oai phong, tuaán tuù, moïi ngöôøi ñeàu thöông kính. Sinh ra nôi naøo lìa
nghieäp gieát haïi sinh maïng cho ñeán taø kieán, khoâng bao giôø leä thuoäc vaøo
phaùp taø hö voïng, khoâng duøng phaùp taø ñeå nuoâi soáng, cuõng khoâng keát
www.daitangkinh.org
baïn vôùi boïn höõu tình phaù giôùi, aùc kieán, phæ baùng chaùnh phaùp.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, thì khoâng
bao giôø sinh vaøo nôi tham ñaém duïc laïc, ít trí tueä vaø coõi trôøi Tröôøng
thoï. Vì sao? Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu theá löïc cuûa phöông tieän thieän
xaûo. Nhôø theá löïc phöông tieän thieän xaûo naøy, neân maëc daàu luoân nhaäp
vaøo Tónh löï, Voâ löôïng vaø ñònh Voâ saéc. Nhöng khoâng theo theá löïc aáy
maø thoï sinh, vì ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoä trì neân thaønh töïu
phöông tieän thieän xaûo nhö vaäy. Trong caùc ñònh ñoù, maëc daàu thöôøng ñaït
ñöôïc söï ra vaøo töï taïi nhöng khoâng theo theá löïc cuûa caùc ñònh ñoù maø
sinh vaøo coõi trôøi Tröôøng thoï, pheá boû söï tu haïnh Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy ñoái vôùi taát
caû phaùp ñeàu ñöôïc thanh tònh, nhôø thanh tònh neân khoâng rôi vaøo ñòa vò
–Baïch Theá Toân, neáu baûn taùnh cuûa taát caû phaùp laø thanh tònh, thì
laøm sao khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy ñoái vôùi taát caû phaùp laïi ñöôïc thanh
tònh?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Töï taùnh cuûa caùc
phaùp xöa nay laø thanh tònh. Ñaïi Boà-taùt aáy ôû trong baûn taùnh thanh tònh
cuûa taát caû phaùp maø tinh taán sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo, thoâng ñaït nhö thaät, taâm khoâng
traàm treä cuõng khoâng chöôùng ngaïi, xa lìa taát caû nhieãm tröôùc phieàn
naõo. Cho neân noùi, khi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu
ñöôïc thanh tònh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, tuy baûn taùnh cuûa taát caû phaùp laø thanh
tònh nhöng caùc phaøm phu khoâng bieát, khoâng thaáy, khoâng hieåu. Ñaïi Boà-
taùt aáy vì muoán cho ngöôøi kia thaáy, bieát, hieåu ñeå tu haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña noùi roäng cho ñeán tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, thì ñoái vôùi
möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát,
ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû vaø möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng... ñeàu
ñöôïc vieân maõn hoaøn toaøn thanh tònh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, thì ñoái vôùi
taâm haønh sai khaùc cuûa caùc höõu tình ñeàu coù theå thoâng, ñaït ñeán cuøng toät
bôø beân kia, duøng phöông tieän thieän xaûo laøm cho caùc höõu tình bieát baûn
taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu thanh tònh, ñeå hoï chöùng ñaéc Nieát-baøn hoaøn
toaøn thanh tònh.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö ñaïi ñòa ít nôi phaùt sinh nhöõng cuûa
baùu nhö vaøng, baïc... nhieàu choã phaùt sinh caùt, ñaù, gaïch, ngoùi. Caùc loaøi
höõu tình cuõng nhö vaäy, phaàn ít coù theå hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, phaàn nhieàu hoïc theo phaùp cuûa baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö loaøi ngöôøi, phaàn ít tu nghieäp Chuyeån
luaân vöông, phaàn nhieàu hoïc haønh theo nghieäp cuûa caùc vua nhoû. Caùc
loaøi höõu tình cuõng nhö vaäy, phaàn ít tu ñaïo trí Nhaát thieát trí, phaàn nhieàu
chòu haønh theo ñaïo cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Thieän Hieän neân bieát, chuùng Ñaïi Boà-taùt caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, phaàn ít ñöôïc chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, phaàn nhieàu rôi vaøo
baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Thieän Hieän neân bieát, nhöõng thieän nam truï Boà-taùt thöøa, neáu
khoâng xa lìa phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
thì nhaát ñònh coù theå nhaäp vaøo quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Neáu ngöôøi
naøo xa lìa phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì
chaéc chaén seõ thoaùi chuyeån quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Cho neân chuùng
Ñaïi Boà-taùt muoán ñaït ñöôïc vò Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, muoán nhaäp
vaøo soá Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, thì phaûi sieâng naêng tu hoïc phöông
tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt tu hoïc phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, thì khoâng bao giôø
phaùt khôûi taâm töông öng vôùi xan tham, phaù giôùi, saân giaän, bieáng nhaùc,
taùn loaïn vaø aùc tueä, cuõng khoâng phaùt khôûi taâm töông öng vôùi tham duïc,
saân giaän, ngu si, kieâu maïn, cuõng khoâng phaùt khôûi taâm töông öng vôùi
phoùng daät, meâ laàm vaø toäi loãi khaùc; cuõng khoâng phaùt khôûi taâm töông
öng vôùi söï chaáp tröôùc saéc uaån cho ñeán thöùc uaån. Noùi roäng cho ñeán
cuõng khoâng phaùt khôûi taâm töông öng vôùi söï chaáp tröôùc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa Phaät. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy haønh phöông tieän thieän
xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng thaáy coù phaùp naøo coù theå
naém baét ñöôïc. Vì chaúng theå naém baét ñöôïc, neân khoâng khôûi taâm töông
öng vôùi söï chaáp tröôùc caùc phaùp nhö saéc...
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt tu hoïc phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy thì coù theå bao goàm
taát caû Ba-la-maät-ña, coù theå taäp hôïp taát caû Ba-la-maät-ña, coù theå daãn daét
taát caû Ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ
bao haøm taát caû Ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, gioáng nhö thaân kieán coù theå bao goàm saùu
möôi hai kieán, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy, bao haøm taát caû
Ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö ngöôøi cheát vì maïng caên dieät neân caùc
caên cuõng dieät theo. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy, taát caû Ba-
la-maät-ña ñaõ hoïc ñeàu töø ñoù maø ra. Neáu khoâng coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña thì khoâng coù taát caû Ba-la-maät-ña.
Cho neân, naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaït ñeán bôø beân
kia cöùu caùnh cuûa taát caû Ba-la-maät-ña, thì neân sieâng naêng tu hoïc Baùt-
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tu hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì ñoái vôùi caùc höõu tình laø baäc toái cao toái
thaéng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy coù theå sieâng naêng tu hoïc phaùp Voâ
thöôïng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, oâng nghó theá naøo? Taát caû loaøi höõu tình
trong theá giôùi ba laàn ngaøn naøy coù nhieàu chaêng?
–Baïch Theá Toân, caùc loaøi höõu tình trong chaâu Thieäm-boä coøn
nhieàu voâ soá, huoáng chi caùc loaøi höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn,
sao khoâng nhieàu.
bieát, giaû söû loaøi höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn ñoàng moät luùc
ñöôïc laøm ngöôøi. Sau khi laøm ngöôøi, ñoàng moät luùc phaùt taâm caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät tu caùc haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt. Sau khi tu haønh vieân
maõn, ñoàng moät luùc ñeàu ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Coù Ñaïi Boà-taùt
troïn ñôøi duøng caùc vaät öa thích thöôïng haïng ñeå cuùng döôøng, cung
kính, toân troïng, khen ngôïi chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc naøy.
OÂng nghó theá naøo? Nhôø nhaân duyeân naøy, Ñaïi Boà-taùt aáy ñöôïc coâng
ñöùc coù nhieàu khoâng?

–Neáu thieän nam truï Boà-taùt thöøa coù theå ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy, luoân öa thích laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, hoaøn
toaøn thoâng suoát, suy nghó ñuùng lyù, y theo giaùo phaùp tu haønh, bieân cheùp
löu truyeàn, thì vò naøy ñöôïc coâng ñöùc nhieàu hôn ngöôøi tröôùc voâ löôïng,
voâ soá. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaày ñuû nghóa lôùn coù theå
khieán cho Ñaïi Boà-taùt mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Cho neân, naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñöùng ñaàu taát
caû höõu tình, muoán laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình, laøm ngöôøi cöùu hoä
cho ngöôøi khoâng ai cöùu hoä, laøm choã nöông töïa cho ngöôøi khoâng choã
nöông töïa, laøm choã quay veà cho ngöôøi khoâng choã quay veà, laøm maét
saùng cho ngöôøi maét khoâng saùng, laøm aùnh saùng cho choã khoâng coù aùnh
saùng, chæ ñöôøng chính cho ngöôøi laïc ñöôøng, ngöôøi chöa ñaït Nieát-baøn
thì khieán hoï ñaéc Nieát-baøn, thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
nhö vaäy.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, muoán ñeán caûnh giôùi cuûa Phaät ñaõ ñeán, muoán töï taïi du hoùa nôi
Phaät ñaõ töï taïi du hoùa, muoán roáng leân tieáng Ñaïi sö töû cuûa Nhö Lai,
muoán ñaùnh troáng phaùp Voâ thöôïng cuûa chö Phaät, muoán gioùng chuoâng
phaùp Voâ thöôïng cuûa chö Phaät, muoán thoåi phaùp loa Voâ thöôïng cuûa chö
Phaät, muoán leân phaùp toøa Voâ thöôïng cuûa chö Phaät, muoán dieãn nghóa
phaùp Voâ thöôïng cuûa chö Phaät, muoán chaët ñöùt löôùi nghi cuûa caùc höõu
tình, muoán nhaäp caûnh giôùi phaùp cam loà cuûa chö Phaät, muoán thoï phaùp
laïc vi dieäu cuûa chö Phaät, muoán chöùng coâng ñöùc vieân maõn thanh tònh
cuûa chö Phaät, thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Laïi nöõa Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö vaäy thì khoâng coù taát caû caên laønh coâng ñöùc naøo maø khoâng
ñaït ñöôïc. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø choã nöông töïa
cuûa taát caû caên laønh coâng ñöùc.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa nhö vaäy, haù coù theå ñaéc coâng ñöùc thieän caên cuûa Thanh vaên, Ñoäc
giaùc?
www.daitangkinh.org

–Caên laønh coâng ñöùc cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chuùng Ñaïi Boà-taùt
naøy cuõng coù theå ñaéc, nhöng khoâng truï, khoâng chaáp tröôùc vaøo noù. Duøng
thaéng trí quaùn saùt ñuùng ñaén roài thì vöôït hôn vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc,
höôùng nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy
khoâng coù baát cöù caên laønh coâng ñöùc naøo maø khoâng ñaéc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy laø gaàn guõi
vôùi trí Nhaát thieát trí, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy thì laø ruoäng
phöôùc chaân thaät cho taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian, vöôït
treân ruoäng phöôùc cuûa Sa-moân, Phaïm chí, Thanh vaên, Ñoäc giaùc trong
theá gian, mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, thì sinh ra
nôi naøo cuõng khoâng boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng lìa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, luoân luoân tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå hoïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa nhö theá thì neân bieát, vò aáy ñoái vôùi trí Nhaát thieát trí ñaõ
ñaéc khoâng thoaùi chuyeån, ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu giaùc tri ñuùng ñaén, xa
lìa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, gaàn guõi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
maät-ña saâu xa, nghó nhö vaày: “Ñaây laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñaây laø
thôøi gian tu haønh, ñaây laø nôi choán tu haønh, ta coù theå tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy, ta nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa aáy maø xaû boû
phaùp neân xaû boû”; thì nhaát ñònh seõ chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Ñaïi Boà-
taùt aáy chaúng haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cuõng khoâng theå hieåu roõ raøng. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng nghó: “Ta laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñaây laø thôøi gian tu, ñaây laø
nôi choán tu, ñaây laø ngöôøi tu, ñaây laø phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña xa lìa,
ñaây laø phaùp maø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chieáu roõ, ñaây laø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät maø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chöùng. Bieát nhö vaäy laø haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa nghó nhö vaày: “Ñaây chaúng phaûi laø Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, ñaây chaúng phaûi thôøi gian tu haønh, ñaây chaúng phaûi nôi choán tu
haønh, ñaây chaúng phaûi ngöôøi tu haønh, chaúng phaûi do Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña xa lìa taát caû phaùp caàn xaû boû, chaúng phaûi do Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña nhaát ñònh coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ caàu.
Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu truï chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh, noùi
roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn. Trong ñaây, taát caû ñeàu
khoâng khaùc nhau.
Thieän Hieän neân bieát, khi Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy laø haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 521
Phaåm 25: KIEÁN BAÁT ÑOÄNG (1)
Khi aáy, Thieân ñeá Thích thaàm nghó: “Neáu Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá
thí ba-la-maät-ña noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng thì coøn vöôït treân
taát caû höõu tình, huoáng laø ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu caùc höõu tình
nghe noùi danh töï trí Nhaát thieát trí, tin hieåu moät caùch saâu saéc, thì coøn
ñöôïc lôïi ích toát ñeïp trong coõi ngöôøi vaø ñöôïc soáng laâu toái thaéng trong
theá gian, huoáng laø phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, hoaëc nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu caùc höõu tình phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät nghe kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì coâng
ñöùc ñaït ñöôïc theo söï mong caàu caùc höõu tình khaùc nhö Trôøi, Ngöôøi, A-
toá-laïc... trong theá gian ñeàu khoâng theå saùnh kòp.”
Ñöùc Theá Toân bieát ñöôïc taâm nieäm cuûa Thieân ñeá Thích, Ngaøi noùi:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö nhöõng ñieàu oâng ñaõ nghó!
Khi aáy, Thieân ñeá Thích raát vui möøng lieàn laáy höông hoa thöôïng
dieäu ôû coõi trôøi raûi cuùng döôøng Nhö Lai vaø caùc Boà-taùt. Raûi hoa cuùng
döôøng xong, Thieân ñeá Thích nguyeän raèng: “Neáu thieän nam truï nôi Boà-
taùt thöøa caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì ta ñem caên laønh coâng ñöùc ñaõ
gieo troàng khieán cho sôû nguyeän cuûa vò aáy mau vieân maõn, mau chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí, khieán cho Phaät phaùp voâ thöôïng cuûa vò aáy ñaõ caàu
mau ñöôïc vieân maõn, khieán cho phaùp töï nhieân cuûa vò aáy ñaõ caàu mau
ñöôïc vieân maõn, khieán cho phaùp chaân nhö voâ laäu cuûa vò aáy ñaõ caàu mau
ñöôïc vieân maõn, khieán cho taát caû phaùp maø vò aáy muoán nghe ñeàu ñöôïc
nhö yù. Neáu ai caàu Thanh vaên, Ñoäc giaùc thöøa cuõng khieán cho sôû
nguyeän mau ñöôïc vieân maõn.” Nguyeän nhö vaäy xong, Thieân ñeá Thích
baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thieän nam naøo truï nôi Boà-taùt thöøa ñaõ phaùt taâm
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì con khoâng bao giôø sinh moät taâm nieäm
naøo khaùc laøm cho vò aáy thoaùi chuyeån taâm ñaïi Boà-ñeà, con cuõng khoâng
sinh moät taâm nieäm naøo khaùc ñeå laøm cho caùc Boà-taùt nhaøm chaùn xa lìa
quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñeå maø rôi trôû laïi quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät
maø thaâm taâm ñaõ öa thích thì con nguyeän cho taâm vò aáy caøng tinh taán
ñeå mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nguyeän cho Ñaïi Boà-taùt aáy
thaáy ñöôïc caùc khoå trong sinh töû, vì muoán laøm lôïi laïc cho Trôøi, Ngöôøi,
A-toá-laïc... trong theá gian maø phaùt nhöõng ñaïi nguyeän kieân coá: “Ta ñaõ
töï mình vöôït qua bieån lôùn sinh töû vaø seõ tinh taán coá gaéng ñoä ngöôøi
chöa ñoä. Ta ñaõ giaûi thoaùt ra khoûi söï troùi buoäc trong sinh töû vaø seõ
sieâng naêng tinh taán giaûi thoaùt cho ngöôøi chöa giaûi thoaùt. Ñoái vôùi
nhöõng söï sôï haõi trong sinh töû, ta ñaõ ñöôïc an oån vaø cuõng seõ sieâng
naêng tinh taán laøm an oån cho ngöôøi chöa an oån. Ta ñaõ chöùng Nieát-baøn
roát raùo vaø cuõng sieâng naêng tinh taán khuyeán khích ngöôøi chöa chöùng
cuøng chöùng ñaéc.”
Baïch Theá Toân, neáu thieän nam, tín nöõ... ñoái vôùi coâng ñöùc cuûa Boà-
taùt môùi phaùt taâm maø thaâm taâm tuøy hyû thì ñöôïc bao nhieâu phöôùc ñöùc?
Ñoái vôùi coâng ñöùc cuûa Boà-taùt phaùt taâm laâu maø thaâm taâm tuøy hyû thì
ñöôïc bao nhieâu phöôùc ñöùc? Ñoái vôùi coâng ñöùc cuûa Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån maø thaâm taâm tuøy hyû thì ñöôïc bao nhieâu phöôùc ñöùc? Ñoái vôùi
coâng ñöùc cuûa Boà-taùt coøn laïi moät ñôøi maø thaâm taâm tuøy hyû thì ñöôïc bao
nhieâu phöôùc ñöùc?
–Naøy Kieàu-thi-ca, theá giôùi boán ñaïi chaâu coøn coù theå bieát bao
nhieâu laïng, nhöng phöôùc ñöùc phaùt sinh töø taâm tuøy hyû cuûa thieän nam,
thieän nöõ aáy khoâng theå löôøng bieát ñöôïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, theá giôùi tieåu thieân coøn coù theå bieát bao nhieâu
laïng, nhöng coâng ñöùc phaùt sinh töø taâm tuøy hyû cuûa thieän nam, thieän nöõ
naøy khoâng theå löôøng bieát ñöôïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, theá giôùi trung thieân ñaïi thieân coøn coù theå bieát
bao nhieâu laïng, nhöng coâng ñöùc phaùt sinh töø taâm tuøy hyû cuûa thieän
nam, thieän nöõ aáy khoâng theå löôøng bieát ñöôïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, theá giôùi ba laàn ngaøn naøy coù theå bieát bao nhieâu
laïng, nhöng coâng ñöùc phaùt sinh töø taâm tuøy hyû cuûa thieän nam, thieän nöõ
naøy khoâng theå löôøng bieát ñöôïc.
www.daitangkinh.org
Naøy Kieàu-thi-ca, giaû söû theá giôùi ba laàn ngaøn hôïp laïi thaønh moät
bieån, coù ngöôøi laáy moät sôïi toùc cheû ra laøm moät traêm phaàn. Ñem ñaàu
cuûa phaàn nhoû nhuùng vaøo bieån, coù theå bieát bao nhieâu gioït nöôùc, nhöng
phöôùc ñöùc phaùt sinh töø taâm tuøy hyû cuûa thieän nam, thieän nöõ naøy khoâng
theå löôøng bieát ñöôïc. Vì sao? Vì coâng ñöùc phaùt sinh töø taâm tuøy hyû cuûa
thieän nam, thieän nöõ aáy khoâng bôø beán.
Khi aáy Töù ñaïi Thieân vöông baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, ñoái vôùi coâng ñöùc thuø thaéng cuûa caùc Boà-taùt, neáu
caùc höõu tình khoâng tuøy hyû thì neân bieát ngöôøi aáy bò ma khoáng cheá, bò
ma laøm meâ loaïn, laø beø ñaûng cuûa ma, laø ma ôû coõi trôøi cheát sinh vaøo nôi
ñaây. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt. Neáu coù ai phaùt taâm ñoái vôùi coâng ñöùc cuûa vò aáy
maø sinh loøng tuøy hyû saâu saéc thì coù theå phaù hoaïi taát caû quyeán thuoäc
cung ñieän cuûa quaân ma.
Baïch Theá Toân, neáu caùc höõu tình thaâm taâm kính meán Phaät, Phaùp,
Taêng, thì sinh ra nôi naøo cuõng thöôøng muoán thaáy Phaät, nghe Phaùp, gaëp
Taêng. Ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt neân tuøy hyû saâu
saéc. Sau khi tuøy hyû roài, hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhöng
khoâng neân coù tö töôûng hai hay khoâng hai. Neáu coù theå laøm ñöôïc nhö
vaäy thì mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích cho höõu tình vaø
phaù tan quaân ma.
Phaät daïy Ñeá Thích:
ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt, neáu caùc höõu tình
thaâm taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì caùc höõu
tình aáy mau vieân maõn caùc haïnh cuûa Boà-taùt, mau chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt, neáu
caùc höõu tình thaâm taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
thì caùc höõu tình aáy ñaày ñuû ñaïi oai löïc, luoân phuïng thôø taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø thieän tri thöùc, luoân nghe kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa vaø bieát roõ yù nghóa cuûa kinh. Caùc höõu tình naøy
thaønh töïu caên laønh coâng ñöùc cuûa söï tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy neân
sinh ra nôi naøo thöôøng ñöôïc taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá
gian cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, khen ngôïi, khoâng thaáy saéc
xaáu, khoâng nghe tieáng aùc, khoâng ngöûi muøi hoâi thoái, khoâng neám vò
dôû, khoâng caûm giaùc nhöõng söï xuùc chaïm khoù chòu, khoâng nghó phaùp
aùc, khoâng bao giôø lìa xa chö Phaät Theá Toân, töø coõi Phaät naøy ñeán coõi
Phaät khaùc, gaàn guõi chö Phaät, gieo troàng caùc caên laønh, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät. Vì sao? Naøy Kieàu-
thi-ca, vì caùc höõu tình aáy ñoái vôùi voâ löôïng caên laønh coâng ñöùc cuûa Boà-
taùt môùi phaùt taâm maø thaâm taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, ñoái vôùi voâ löôïng caên laønh coâng ñöùc cuûa caùc Boà-taùt ñaõ truï Sô
ñòa cho ñeán Thaäp ñòa maø thaâm taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, ñoái vôùi voâ löôïng caên laønh coâng ñöùc cuûa caùc Boà-taùt Nhaát
sinh boå xöù maø thaâm taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, thì nhôø nhaân duyeân naøy neân caùc caên laønh cuûa höõu tình aáy caøng
taêng tröôûng, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaõ chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät roài, coù theå ñeán taän ñôøi vò lai nhö thaät laøm lôïi ích
cho voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình, ñeå hoï truï caûnh giôùi Voâ dö Baùt-
nieát-baøn. Cho neân naøy Kieàu-thi-ca, thieän nam truï nôi Boà-taùt thöøa ñoái
vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa Boà-taùt môùi phaùt taâm, ñoái vôùi caên laønh
coâng ñöùc cuûa Boà-taùt phaùt taâm ñaõ laâu, ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa
caùc Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa caùc
Boà-taùt Nhaát sinh boå xöù ñeàu neân tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Khi sinh tuøy hyû vaø hoài höôùng thì khoâng neân chaáp tröôùc
chính taâm tuøy hyû hoài höôùng hay lìa taâm tuøy hyû hoài höôùng, khoâng neân
chaáp tröôùc chính taâm tu haønh, hay lìa taâm tu haønh. Neáu khoâng chaáp
tröôùc veà vieäc tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy töùc laø tu haønh haïnh cuûa caùc
Ñaïi Boà-taùt, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoä taát caû Trôøi,
Ngöôøi, A-toá-laïc... ñeå hoï thoaùt khoûi sinh töû ñaéc Baùt-nieát-baøn.
Baáy giôø, Thieän Hieän thöa:
–Baïch Theá Toân, nhö Ngaøi noùi caùc phaùp nhö huyeãn, thì taïi sao
chuùng Ñaïi Boà-taùt laáy taâm nhö huyeãn coù theå ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät?
–OÂng nghó theá naøo? OÂng coù thaáy taâm nhö huyeãn cuûa Ñaïi Boà-taùt
khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Con khoâng thaáy huyeãn, cuõng khoâng
thaáy coù taâm nhö huyeãn.
www.daitangkinh.org

–YÙ oâng nghó sao? Neáu tröôøng hôïp khoâng coù huyeãn, khoâng coù
taâm nhö huyeãn thì oâng thaáy coù taâm coù theå ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Con hoaøn toaøn khoâng thaáy coù tröôøng
hôïp khoâng coù huyeãn, khoâng coù taâm nhö huyeãn, laïi coù taâm coù theå ñaéc
–YÙ oâng nghó sao? Neáu tröôøng hôïp lìa huyeãn, lìa taâm nhö huyeãn
thì oâng thaáy coù phaùp coù theå ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Con khoâng thaáy coù tröôøng hôïp lìa
huyeãn, lìa taâm nhö huyeãn, laïi coù phaùp coù theå ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät.
Baïch Theá Toân, con hoaøn toaøn khoâng thaáy ngay nôi phaùp lìa
taâm maø noùi phaùp naøo laø coù, phaùp naøo laø khoâng. Vì taát caû phaùp hoaøn
toaøn lìa. Neáu taát caû phaùp hoaøn toaøn lìa, thì khoâng theå thieát ñaët phaùp
naøy laø coù, phaùp naøy laø khoâng. Neáu phaùp khoâng theå thieát ñaët coù,
khoâng thì khoâng theå noùi coù theå ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chaúng
phaûi phaùp khoâng sôû höõu coù theå ñaéc Boà-ñeà. Vì sao? Vì taát caû phaùp
ñeàu khoâng sôû höõu, taùnh chaúng theå naém baét ñöôïc, khoâng nhieãm,
khoâng tònh. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán Boá thí ba-la-
maät-ña ñeàu hoaøn toaøn lìa; phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh cuõng hoaøn toaøn lìa; chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn cuõng hoaøn toaøn lìa; Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo
cuõng hoaøn toaøn lìa; boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo cuõng
hoaøn toaøn lìa; boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc cuõng
hoaøn toaøn lìa; phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän
cuõng hoaøn toaøn lìa; taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù cuõng hoaøn
toaøn lìa; baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân cuõng hoaøn toaøn lìa; taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa cuõng hoaøn toaøn lìa;
naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng cuõng hoaøn toaøn lìa; möôøi löïc cuûa
Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng cuõng hoaøn toaøn lìa;
ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû cuõng hoaøn toaøn lìa; ba möôi hai töôùng
Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp cuõng hoaøn toaøn lìa; phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû cuõng hoaøn toaøn lìa; trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng cuõng hoaøn toaøn lìa; taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng hoaøn toaøn lìa; trí Nhaát
thieát trí cuõng hoaøn toaøn lìa.
Baïch Theá Toân, neáu phaùp hoaøn toaøn lìa thì phaùp aáy khoâng neân tu,
cuõng khoâng neân phoå bieán vaø cuõng khoâng neân höôùng daãn. Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa hoaøn toaøn lìa neân ñoái vôùi phaùp khoâng caàn phaûi
höôùng daãn.
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ hoaøn toaøn lìa thì
taïi sao coù theå noùi caùc Ñaïi Boà-taùt y vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
ñeå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Baïch Theá Toân, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng hoaøn
toaøn lìa thì taïi sao lìa phaùp maø coù theå ñaéc phaùp lìa. Cho neân, Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña khoâng theå noùi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñöôïc.
–Laønh thay, laønh thay! Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng
noùi! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña ñeàu hoaøn toaøn
lìa, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí cuõng hoaøn toaøn lìa.
Thieän Hieän neân bieát, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaøn toaøn lìa, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí cuõng hoaøn toaøn lìa neân coù theå noùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät maø Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc cuõng hoaøn
toaøn lìa.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaúng phaûi hoaøn
toaøn lìa thì chaúng phaûi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán neáu
trí Nhaát thieát trí chaúng phaûi hoaøn toaøn lìa thì chaúng phaûi laø trí Nhaát
thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaøn toaøn lìa neân
ñöôïc goïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán vì trí Nhaát thieát trí
lìa neân ñöôïc goïi trí Nhaát thieát trí.
Cho neân, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu y vaøo Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, maëc daàu khoâng lìa phaùp maø coù theå ñaéc
phaùp lìa nhöng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñeàu y vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Cho neân chuùng Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
www.daitangkinh.org
cao toät neân sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Baïch Theá Toân, taát caû yù nghóa cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt laø cöïc kyø
saâu xa.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! YÙ nghóa, vieäc laøm cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt laø
cöïc kyø saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt coù theå laøm vieäc khoù laøm.
Maëc daàu haønh yù nghóa saâu xa nhö vaäy nhöng khoâng chöùng phaùp cuûa
–Theo con hieåu thì yù nghóa cuûa Ngaøi noùi laø vieäc maø caùc Ñaïi Boà-
taùt laøm khoâng khoù, khoâng neân noùi hoï coù theå laøm vieäc khoù laøm. Vì sao?
YÙ nghóa maø caùc Ñaïi Boà-taùt chöùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, naêng
chöùng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, phaùp
chöùng, ngöôøi chöùng, nôi choán chöùng, thôøi gian chöùng cuõng chaúng theå
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn taát caû phaùp ñaõ chaúng theå
naém baét ñöôïc thì sôû chöùng coøn coù yù nghóa gì! Coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøo coù theå laø naêng chöùng! Laïi coù nhöõng gì vaø thieát laäp caùi gì! Phaùp
chöùng, ngöôøi chöùng, nôi choán chöùng, thôøi gian chöùng ñaõ vaäy thì taïi sao
chaáp do ñaây maø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Quaû vò Giaùc ngoä
cao toät coøn khoâng neân chöùng huoáng laø chöùng ñaéc phaùp cuûa haøng
Baïch Theá Toân, neáu haønh nhö vaäy thì goïi laø Boà-taùt haønh chaúng
theå naém baét ñöôïc. Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh veà haïnh chaúng theå
naém baét ñöôïc nhö vaäy thì ñaéc taát caû phaùp khoâng bò chöôùng ngaïi.
Baïch Theá Toân, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt nghe noùi nhö vaäy taâm khoâng
chìm ñaém cuõng khoâng buoàn raàu, khoâng kinh sôï thì ñoù laø haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Baïch Theá Toân, khi Ñaïi Boà-taùt haønh nhö vaäy, khoâng thaáy caùc
töôùng, khoâng thaáy ta tu haønh, khoâng thaáy khoâng tu haønh, khoâng thaáy
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø phaùp ta tu haønh, khoâng thaáy quaû vò Giaùc ngoä
cao toät laø phaùp ta chöùng, cuõng khoâng thaáy nôi choán chöùng, thôøi gian
chöùng...
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khoâng nghó raèng: “Ta xa quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Ta gaàn quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.” Ví nhö hö khoâng, khoâng nghó raèng: “Ta caùch vaät
naøy gaàn hay xa.” Vì sao? Vì hö khoâng khoâng di ñoäng, cuõng khoâng sai
bieät, khoâng phaân bieät.
Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa khoâng nghó raèng: “Ta xa lìa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ta gaàn guõi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái
vôùi taát caû phaùp khoâng phaân bieät.
Gioáng nhö nhaø aûo thuaät khoâng nghó raèng: “Vaät huyeãn, thaày
huyeãn thì gaàn ta, caùi huyeãn maø töông tôï phaùp thì caùch xa ta. Moïi ngöôøi
tuï taäp cuõng gaàn maø cuõng xa. Vì sao? Vì nhaø aûo thuaät khoâng coù phaân
bieät.
Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng nghó raèng: “Ta xa quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Ta gaàn quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.” Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát
caû phaùp khoâng phaân bieät.
Ví nhö boùng hình khoâng nghó raèng: “Ta nhôø vaät kia maø hieän thì
gaàn ta, phaùp maø khoâng nhôø thì caùch xa ta.” Vì sao? Vì hình ñöôïc hieän
ra khoâng coù phaân bieät.
Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
khoâng nghó raèng: “Ta xa quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Ta gaàn quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.” Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát
caû phaùp khoâng phaân bieät.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khoâng thöông khoâng gheùt. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
vaø taát caû phaùp, thöông gheùt töï taùnh noù chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhö
chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng thöông
khoâng gheùt.
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy, ñoái
vôùi taát caû phaùp khoâng thöông khoâng gheùt. Vì sao? Vì chö Phaät, Boà-taùt
vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeàu ñoaïn tröø thöông gheùt.
Nhö chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoaïn tröø haún taát caû
voïng töôûng phaân bieät. Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa cuõng nhö vaäy, ñoaïn tröø taát caû voïng töôûng phaân bieät. Vì sao? Vì chö
www.daitangkinh.org
Phaät, Boà-taùt, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng
phaân bieät.
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng nghó nhö vaày: “Ta xa quaû
vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Ta gaàn quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Caùc Ñaïi Boà-
taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy, khoâng nghó: “Ta xa
quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Ta gaàn quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Vì sao?
Vì ñoái vôùi taát caû phaùp thì chö Phaät, Boà-taùt, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khoâng phaân bieät.
Ví nhö hoùa thaân Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, khoâng nghó nhö
vaày: “Ta xa quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Ta gaàn quaû vò Giaùc ngoä cao
toät.” Vì sao? Vì hoùa thaân cuûa chö Phaät khoâng phaân bieät.
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy,
khoâng nghó nhö vaày: “Ta xa quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Ta gaàn quaû
vò Giaùc ngoä cao toät.” Vì sao? Vì ñoái vôùi taát caû phaùp, Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa khoâng coù phaân bieät.
Nhö chö Phaät muoán laøm söï vieäc gì thì bieán hoùa ra hoùa nhaân ñeå
laøm vieäc aáy. Nhöng hoùa nhaân khoâng nghó raèng: “Ta coù theå taïo ra
nhöõng söï nghieäp nhö vaäy.” Vì sao? Vì ñoái vôùi nghieäp ñaõ taïo, ngöôøi bò
hoùa khoâng coù phaân bieät.
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy, duø
laøm vieäc nhöng phaûi sieâng naêng tu hoïc. Tu hoïc roài, maëc duø thaønh töïu
caùc söï nghieäp nhöng ñoái vôùi vieäc laøm khoâng phaân bieät. Vì sao? Vì ñoái
vôùi phaùp, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng khoâng phaân bieät.
Ví nhö ngöôøi thôï moäc hoaëc ñeä töû cuûa oâng ta vì laøm vieäc neân taïo
ra caùc maùy moùc nhö: nam, nöõ, hoaëc voi, ngöïa... caùc maùy moùc naøy maëc
daàu coù laøm vieäc nhöng ñoái vôùi nhöõng vieäc ñoù ñeàu khoâng phaân bieät. Vì
sao? Vì maùy moùc ñoù cuõng khoâng phaân bieät.
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy, vì
coù vieäc caàn laøm neân thaønh laäp noù. Sau khi thaønh laäp roài maëc daàu thaønh
coâng nhieàu söï nghieäp nhöng trong hoaøn toaøn ñeàu khoâng phaân bieät. Vì
sao? Vì ñoái vôùi phaùp, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng vaäy khoâng phaân bieät.
Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû hoûi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Ñoái vôùi taát caû phaùp chæ rieâng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng coù söï
phaân bieät, hay laø Tónh löï... naêm phaùp Ba-la-maät-ña ñoái vôùi taát caû phaùp
cuõng khoâng phaân bieät?

–Khoâng nhöõng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng
phaân bieät maø Tónh löï... naêm phaùp Ba-la-maät-ña ñoái vôùi taát caû phaùp
cuõng khoâng phaân bieät.
–Coù phaûi chæ saùu phaùp Ba-la-maät-ña ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng
phaân bieät, hay coøn saéc uaån cho ñeán thöùc uaån ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät; nhaõn xöù cho ñeán yù xöù ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng
phaân bieät; saéc xöù cho ñeán phaùp xöù ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng
phaân bieät; nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng
phaân bieät; saéc giôùi cho ñeán yù giôùi ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân
bieät; nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät; nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät; caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân
bieät; ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân
bieät; nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät; voâ minh cho ñeán laõo töû ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät; phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng
taùnh töï taùnh ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät; chaân nhö cho
ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân
bieät; Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân
bieät; boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo ñoái vôùi taát caû phaùp
cuõng khoâng phaân bieät; boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc ñoái
vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät; phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät; taùm Giaûi
thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät;
baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng
phaân bieät; baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät; taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-
ñòa ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät; naêm loaïi maét, saùu pheùp
thaàn thoâng ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät; möôøi löïc cuûa
Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng ñoái vôùi taát caû phaùp
cuõng khoâng phaân bieät; ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû ñoái vôùi taát caû
phaùp cuõng khoâng phaân bieät; ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû
www.daitangkinh.org
ñeïp ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät; phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät; trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät; quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà ñoái vôùi taát caû
phaùp cuõng khoâng phaân bieät; taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân bieät;
caûnh giôùi höõu vi, caûnh giôùi voâ vi, ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng phaân
bieät?
–Khoâng nhöõng saùu phaùp Ba-la-maät-ña ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng
phaân bieät maø coøn saéc cho ñeán caûnh giôùi voâ vi ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng phaân bieät. Vì sao? Vì taùnh töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu laø khoâng,
khoâng phaân bieät.
–Neáu taát caû ñeàu khoâng phaân bieät vaäy sao coù söï luaân hoài sinh töû
khaùc nhau trong naêm coõi? Sao coù söï khaùc nhau cuûa Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc, Boà-taùt vaø Thaùnh vò Nhö Lai?
–Vì höõu tình phieàn naõo ñieân ñaûo maø taïo ra caùc nghieäp thuoäc veà
thaân, khaåu, yù. Do ñoù neân chòu laáy quaû baùo, duïc laø nghieäp caên baûn taïo
ra quaû Dò thuïc, roài caên cöù vaøo ñoù maø coù naêm ñöôøng khaùc nhau giöõa
trôøi, ngöôøi, ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh.
Laïi hoûi:
–Sao laïi coù quaû Döï löu... Thaùnh vò sai bieät?
–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, vì khoâng phaân bieät neân thieát laäp Döï
löu vaø quaû Döï löu; vì khoâng phaân bieät neân thieát laäp Nhaát lai vaø quaû
Nhaát lai; vì khoâng phaân bieät neân thieát laäp Baát hoaøn vaø quaû Baát hoaøn;
vì khoâng phaân bieät neân thieát laäp A-la-haùn vaø quaû A-la-haùn; vì khoâng
phaân bieät neân thieát laäp Ñoäc giaùc vaø Ñoäc giaùc Boà-ñeà; vì khoâng phaân
bieät neân thieát laäp Ñaïi Boà-taùt vaø haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt; vì khoâng phaân
bieät neân thieát laäp Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa Phaät.
Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc quaù
khöù do khoâng phaân bieät, phaân bieät ñoaïn neân coù theå thieát laäp coù. Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vò lai do khoâng phaân bieät, phaân bieät ñoaïn
neân thieát laäp coù. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc hieän taïi ôû theá
giôùi chö Phaät möôøi phöông cuõng khoâng phaân bieät, phaân bieät ñoaïn neân
coù theå thieát laäp coù.
Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, do ñoù maø bieát raèng caùc phaùp ñeàu khoâng
phaân bieät. Do khoâng phaân bieät neân chaân nhö, phaùp giôùi noùi roäng cho
ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn laøm ñònh löôïng. Thöa Toân giaû Xaù-
lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng
phaân bieät nhö vaäy.
Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa khoâng phaân bieät nhö vaäy thì coù theå chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thanh tònh khoâng phaân bieät, coù theå ñeán taän ñôøi vò lai
luoân laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø haønh
phaùp beàn chaéc hay haønh phaùp khoâng beàn chaéc?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø haønh
phaùp chaúng phaûi beàn chaéc chöù khoâng haønh phaùp beàn chaéc. Vì sao?
Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñeán Boá thí ba-
la-maät-ña chaúng phaûi phaùp beàn chaéc; phaùp khoâng beân trong cho ñeán
phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc; chaân nhö
cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc;
Thaùnh ñeá khoå cho ñeán Thaùnh ñeá ñaïo chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc;
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo chaúng phaûi laø phaùp beàn
chaéc; boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc chaúng phaûi laø phaùp
beàn chaéc; phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän chaúng
phaûi laø phaùp beàn chaéc; taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù chaúng
phaûi laø phaùp beàn chaéc; baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân chaúng phaûi
laø phaùp beàn chaéc; taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-
ñòa chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc; naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng
chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc; möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc; ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi
Hyû, ñaïi Xaû chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc; ba möôi hai töôùng Ñaïi só,
taùm möôi veû ñeïp chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc; phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc; trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
www.daitangkinh.org
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng chaúng phaûi laø phaùp beàn chaéc. Vì sao? Vì
caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng coøn khoâng thaáy coù phaùp
khoâng beàn chaéc coù theå naém baét ñöôïc, huoáng laø thaáy coù phaùp beàn chaéc
coù theå naém baét ñöôïc.
Baáy giôø, coù voâ löôïng Thieân töû ôû Duïc giôùi vaø Saéc giôùi ñeàu nghó
nhö vaày: “Thieän nam, thieän nöõ naøo phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, theo nhöõng yù nghóa trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi maø
thöïc haønh thì khoâng chöùng thaät teá, khoâng rôi vaøo quaû vò Thanh vaên,
Ñoäc giaùc. Nhôø nhaân duyeân naøy, thieän nam, thieän nöõ aáy raát laø hieám coù,
laøm vieäc khoù laøm, caàn phaûi kính leã vò aáy.” Bieát taâm nieäm cuûa caùc
Thieân töû, Thieän Hieän lieàn noùi:
–Thieän nam, thieän nöõ aáy khoâng chöùng thaät teá, khoâng rôi vaøo quaû
vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, thì chaúng phaûi laø hieám coù cuõng chöa goïi laø
khoù. Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt bieát taát caû phaùp vaø caùc höõu tình ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc maø phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maëc aùo
giaùp tinh taán, theä ñoä voâ löôïng, voâ soá höõu tình khieán hoï nhaäp vaøo caûnh
giôùi Voâ dö Baùt-nieát-baøn, thì Ñaïi Boà-taùt ñoù môùi laø raát hieám coù, laøm
vieäc khoù laøm.
Thieân töû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt maëc daàu bieát höõu tình hoaøn toaøn
khoâng sôû höõu nhöng phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maëc aùo
giaùp tinh taán, vì muoán ñieàu phuïc caùc höõu tình gioáng nhö höõu vi muoán
ñieàu phuïc hö khoâng. Vì sao? Naøy caùc Thieân töû, vì hö khoâng laø xa lìa
neân bieát taát caû höõu tình cuõng xa lìa. Vì hö khoâng laø khoâng neân bieát taát
caû höõu tình cuõng laø khoâng. Vì hö khoâng khoâng beàn chaéc neân bieát taát
caû höõu tình cuõng khoâng chaéc thaät. Vì hö khoâng khoâng sôû höõu neân bieát
taát caû höõu tình cuõng khoâng sôû höõu. Do nhaân duyeân naøy, Ñaïi Boà-taùt aáy
môùi laø raát hieám coù, coù theå laøm vieäc khoù laøm.
Thieân töû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy maëc aùo giaùp ñaïi nguyeän vì
muoán ñieàu phuïc taát caû höõu tình nhöng caùc höõu tình hoaøn toaøn khoâng sôû
höõu. Gioáng nhö coù ngöôøi maëc aùo giaùp chieán ñaáu vôùi hö khoâng. Thieân
töû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt maëc aùo giaùp ñaïi nguyeän aáy, vì muoán laøm lôïi
ích cho taát caû höõu tình nhöng caùc höõu tình vaø aùo giaùp ñaïi nguyeän naøy
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Naøy caùc Thieân töû, vì höõu tình xa
lìa neân bieát aùo giaùp ñaïi nguyeän naøy cuõng xa lìa; vì höõu tình khoâng neân
bieát aùo giaùp ñaïi nguyeän cuõng khoâng; vì höõu tình khoâng chaéc thaät neân
bieát aùo giaùp ñaïi nguyeän naøy cuõng khoâng chaéc thaät; vì höõu tình khoâng
sôû höõu neân bieát aùo giaùp ñaïi nguyeän naøy cuõng khoâng sôû höõu.
Thieân töû neân bieát, vieäc Ñaïi Boà-taùt aáy ñieàu phuïc laøm lôïi ích cho
caùc höõu tình cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Naøy caùc Thieân töû,
vì höõu tình xa lìa cho neân bieát raèng vieäc ñieàu phuïc laøm lôïi ích naøy
cuõng xa lìa; vì höõu tình khoâng cho neân bieát vieäc ñieàu phuïc laøm lôïi ích
naøy cuõng ñeàu khoâng; vì höõu tình khoâng beàn chaéc cho neân bieát vieäc
ñieàu phuïc laøm lôïi ích naøy cuõng khoâng beàn chaéc; vì höõu tình khoâng sôû
höõu cho neân bieát vieäc ñieàu phuïc laøm lôïi ích naøy cuõng khoâng sôû höõu.
Thieân töû neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng sôû höõu. Vì sao?
Naøy caùc Thieân töû, vì höõu tình lìa cho neân bieát raèng caùc Ñaïi Boà-taùt
cuõng lìa; vì höõu tình khoâng cho neân bieát caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng, vì
höõu tình khoâng chaéc cho neân bieát caùc Boà-taùt cuõng khoâng chaéc thaät. Vì
höõu tình khoâng sôû höõu cho neân bieát caùc Boà-taùt cuõng khoâng sôû höõu.
Thieân töû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo nghe noùi nhö vaäy maø khoâng
hoang mang, khoâng kinh haõi, khoâng sôï seät cuõng khoâng lo aâu hoái haän,
thì neân bieát raèng Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì
sao? Naøy caùc Thieân töû, vì saéc uaån cho ñeán thöùc uaån lìa, cho neân höõu
tình cuõng lìa; vì nhaõn xöù cho ñeán yù xöù cuõng lìa cho neân höõu tình cuõng
lìa; vì saéc xöù cho ñeán phaùp lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì nhaõn giôùi
cho ñeán yù giôùi lìa cho neân höõu tình cuõng lìa; vì saéc giôùi cho ñeán phaùp
giôùi lìa cho neân höõu tình cuõng lìa; vì nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi
lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc lìa, cho neân
höõu tình cuõng lìa; vì caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán
caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì
ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì nhaân duyeân
cho ñeán taêng thöôïng duyeân lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì voâ minh
cho ñeán laõo töû lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì Boá thí ba-la-maät-ña
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì Phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh lìa, cho neân
höõu tình cuõng lìa; vì chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn lìa
cho neân höõu tình cuõng lìa; vì Thaùnh ñeá khoå cho ñeán Thaùnh ñeá ñaïo lìa,
cho neân höõu tình cuõng lìa; vì boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo
lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
www.daitangkinh.org
voâ saéc lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì taùm Giaûi thoaùt
cho ñeán möôøi Bieán xöù lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì baäc Tònh quaùn
cho ñeán baäc Nhö Lai lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì baäc Cöïc hyû cho
ñeán baäc Phaùp vaân lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì taát caû phaùp moân
Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa;
vì naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì
möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng lìa, cho
neân höõu tình cuõng lìa; vì ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû lìa, cho neân
höõu tình cuõng lìa; vì ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp lìa,
cho neân höõu tình cuõng lìa; vì phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû
lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa; vì taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-
taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa;
vì trí Nhaát thieát trí lìa, cho neân höõu tình cuõng lìa.
Thieän töû neân bieát, vì saéc uaån lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa, cho ñeán vì thöùc uaån lìa neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa;
noùi roäng cho ñeán vì saéc uaån lìa neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán
vì thöùc uaån lìa neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì nhaõn xöù lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa, cho ñeán vì yù xöù lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa;
noùi roäng cho ñeán vì nhaõn xöù lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho
ñeán vì yù xöù lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì saéc xöù lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa, cho ñeán vì phaùp xöù lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng
lìa; noùi roäng cho ñeán vì saéc xöù lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa,
cho ñeán vì phaùp xöù lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì nhaõn giôùi lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-
ña cuõng lìa, cho ñeán vì yù giôùi lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng
lìa, noùi roäng cho ñeán vì nhaõn giôùi lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa,
cho ñeán vì yù giôùi lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì saéc giôùi lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa, cho ñeán vì phaùp giôùi lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng
lìa; noùi roäng cho ñeán vì saéc giôùi lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa,
cho ñeán vì phaùp giôùi lìa cho ñeán trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì nhaõn thöùc giôùi lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì yù thöùc giôùi lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán nhaõn thöùc giôùi lìa cho neân trí Nhaát
thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì nhaõn thöùc giôùi lìa cho neân trí Nhaát thieát trí
cuõng lìa, cho ñeán vì yù thöùc giôùi lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì nhaõn xuùc lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-
ña cuõng lìa, cho ñeán vì yù xuùc lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng
lìa; noùi roäng cho ñeán vì nhaõn xuùc lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa,
cho ñeán vì yù xuùc lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra laø
lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì caùc thoï do yù
xuùc laøm duyeân sinh ra ñeàu lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng
lìa; noùi roäng cho ñeán vì caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra laø lìa
cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì caùc thoï do yù xuùc laøm
duyeân sinh ra laø lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì ñòa giôùi lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
lìa cho ñeán vì thöùc giôùi lìa cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi
roäng cho ñeán vì ñòa giôùi lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán
vì thöùc giôùi lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì nhaân duyeân lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì taêng thöôïng duyeân lìa cho neân saùu phaùp
Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì nhaân duyeân lìa cho neân trí
Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì taêng thöôïng duyeân lìa cho neân trí
Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì voâ minh lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa, cho ñeán vì laõo töû lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa;
noùi roäng cho ñeán vì voâ minh lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho
ñeán vì laõo töû lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì Boá thí ba-la-maät-ña lìa cho neân phaùp khoâng
beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh cuõng lìa, cho ñeán vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña lìa cho neân phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì Boá thí ba-la-
maät-ña lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
www.daitangkinh.org
Thieân töû neân bieát, vì phaùp khoâng beân trong lìa cho neân saùu phaùp
Ba-la-maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh lìa
cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì phaùp
khoâng beân trong lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì chaân nhö lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-
ña cuõng lìa, cho ñeán vì caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn lìa cho neân saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì chaân nhö lìa cho neân
trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn lìa
cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì Thaùnh ñeá khoå lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì Thaùnh ñeá taäp, dieät, ñaïo lìa cho neân saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì Thaùnh ñeá khoå lìa cho
neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa; vì Thaùnh ñeá taäp, dieät, ñaïo lìa cho neân trí
Thieân töû neân bieát, vì boán Nieäm truï lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì taùm chi Thaùnh ñaïo lìa cho neân saùu phaùp
Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho neân vì boán Nieäm truï lìa cho neân
trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì taùm chi Thaùnh ñaïo lìa cho neân trí
Thieân töû neân bieát, vì boán Tónh löï lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc lìa cho neân
saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì boán Tónh löï lìa
cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng lìa neân saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì phaùp moân giaûi thoaùt Voâ töôùng,
Voâ nguyeän lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho
ñeán vì phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng lìa cho neân trí Nhaát thieát trí lìa, vì
phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän lìa cho neân trí Nhaát
thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì taùm Giaûi thoaùt lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì möôøi Bieán xöù lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì taùm Giaûi thoaùt lìa cho neân trí
Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì möôøi Bieán xöù lìa cho neân trí Nhaát

Thieân töû neân bieát, vì baäc Tònh quaùn lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì baäc Nhö Lai lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì baäc Tònh quaùn lìa cho neân trí
Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì baäc Nhö Lai lìa cho neân trí Nhaát
Thieân töû neân bieát, vì baäc Cöïc hyû lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì baäc Phaùp vaân lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì baäc Cöïc hyû lìa cho neân trí Nhaát
thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì baäc Phaùp vaân lìa cho neân trí Nhaát thieát trí
cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni lìa cho neân saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa, vì taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa lìa cho
neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì taát caû phaùp
moân Ñaø-la-ni lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì naêm loaïi maét lìa neân saùu phaùp Ba-la-maät-
ña cuõng lìa, vì saùu pheùp thaàn thoâng lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì naêm loaïi maét lìa cho neân trí Nhaát thieát trí
cuõng lìa, vì saùu pheùp thaàn thoâng lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì möôøi löïc cuûa Nhö Lai lìa cho neân saùu phaùp
Ba-la-maät-ña cuõng lìa, cho ñeán vì möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng lìa cho
neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì möôøi löïc cuûa
Nhö Lai lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, cho ñeán vì möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì ñaïi Töø lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa, vì ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì ñaïi Töø lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng
lìa, vì ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì ba möôi hai töôùng Ñaïi só lìa cho neân saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa, vì taùm möôi veû ñeïp lìa cho neân saùu phaùp
Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì ba möôi hai töôùng Ñaïi só lìa
cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, vì taùm möôi veû ñeïp lìa cho neân trí
Thieân töû neân bieát, vì phaùp khoâng queân maát lìa cho neân saùu phaùp
www.daitangkinh.org
Ba-la-maät-ña cuõng lìa, vì taùnh luoân luoân xaû lìa cho neân saùu phaùp Ba-
la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì phaùp khoâng queân maát lìa cho
neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, vì taùnh luoân luoân xaû lìa cho neân trí Nhaát
Thieân töû neân bieát, vì trí Nhaát thieát lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa, vì trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng lìa cho neân saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì trí Nhaát thieát lìa cho
neân trí Nhaát thieát cuõng lìa, vì trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng lìa cho
neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, vì quaû Döï löu lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-
ña cuõng lìa, cho ñeán vì Ñoäc giaùc Boà-ñeà lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì quaû Döï löu lìa cho neân trí Nhaát
thieát trí cuõng lìa, vì Ñoäc giaùc Boà-ñeà lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng
lìa.
Thieân töû neân bieát, vì taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt lìa cho neân saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa, vì quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät lìa
cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán vì taát caû
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa, vì quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät lìa cho neân trí Nhaát thieát trí cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, trí Nhaát thieát trí lìa cho neân saùu phaùp Ba-la-
maät-ña cuõng lìa; noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí lìa cho neân quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng lìa.
Thieân töû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo khi nghe noùi caùc phaùp ñeàu lìa
nhö vaäy maø taâm hoï khoâng kinh haõi, khoâng sôï seät, khoâng lo laéng,
khoâng hoái haän, khoâng hoang mang hoaûng hoát thì neân bieát Ñaïi Boà-taùt
aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Baáy giôø, Theá Toân daïy Thieän Hieän:
–Vì lyù do gì maø ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa taâm caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng hoang mang?
–Baïch Theá Toân, vì taát caû phaùp ñeàu khoâng sôû höõu, ñeàu laø xa lìa,
ñeàu tòch tónh, ñeàu khoâng coù sinh dieät, ñeàu khoâng coù taùnh töôùng. Cho
neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taâm caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng
hoang mang.
Baïch Theá Toân, do nhöõng nhaân duyeân nhö vaäy, maø taâm caùc Ñaïi
Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng hoang mang. Vì

sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp hoaëc hoang mang, hoaëc bò
hoang mang, hoaëc nôi choán hoang mang, hoaëc thôøi gian hoang mang,
hoaëc ngöôøi hoang mang, hoaën nhaân duyeân hoang mang ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc vì taát caû phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt nghe noùi nhö vaäy taâm khoâng
hoang mang cuõng khoâng kinh haõi, khoâng sôï seät, khoâng lo laéng, khoâng
hoái haän, thì neân bieát Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy quaùn taát caû phaùp ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc, khoâng theå thieát laäp hay laø hoang mang, laø bò hoang mang, laø nôi
choán hoang mang, laø thôøi gian hoang mang, laø ngöôøi hoang mang, do
nhaân duyeân hoang mang. Do ñoù caùc Ñaïi Boà-taùt nghe noùi vieäc nhö vaäy
taâm khoâng hoang mang, cuõng khoâng kinh haõi, khoâng sôï seät, khoâng lo
laéng, khoâng hoái haän.
Baïch Theá Toân, neáu Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
nhö vaäy, thì caùc vò Thieân ñeá Thích, Ñaïi phaïm Thieân vöông, chuû theá
giôùi... thöôøng kính leã, toân troïng, cuùng döôøng, khen ngôïi.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
vaäy, khoâng nhöõng luoân luoân ñöôïc caùc vò Thieân ñeá Thích, Ñaïi phaïm
Thieân vöông, chuû theá giôùi... cuøng nhau kính leã, cuùng döôøng, toân troïng,
khen ngôïi maø Ñaïi Boà-taùt aáy coøn hôn theá nöõa, nghóa laø trôøi Cöïc quang
tònh, trôøi Bieán tònh, trôøi Quaûng quaû, hoaëc trôøi Tònh cö vaø Trôøi, Roàng,
A-toá-laïc… khaùc cuøng nhau cuùng döôøng, kính leã, toân troïng, khen ngôïi.
Ñaïi Boà-taùt aáy coù theå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy thì
cuõng ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc chuùng Ñaïi
Boà-taùt ôû voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông thöôøng
cuøng hoä nieäm.
saâu xa nhö vaäy thì khieán cho Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
mau ñöôïc vieân maõn, noùi roäng cho ñeán khieán cho trí Nhaát thieát trí mau
ñöôïc vieân maõn.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö vaäy, thöôøng ñöôïc chö Phaät, Boà-taùt vaø Thieân, Long, A-toá-
laïc... trong theá gian baûo veä nhôù nghó, mau vieân maõn taát caû coâng ñöùc.
www.daitangkinh.org
Neân bieát Ñaïi Boà-taùt aáy böôùc ñi treân choã maø Phaät ñaõ böôùc ñi, cuõng
chaân chaùnh tu haønh nhöõng haïnh maø Phaät ñaõ haønh, seõ mau chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, neân bieát raèng vò aáy khoâng khaùc gì Phaät Theá Toân.


QUYEÅN 522
Phaåm 25: KIEÁN BAÁT ÑOÄNG (2)
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, taâm cuûa Ñaïi Boà-taùt aáy kieân coá hôn Kim
cang. Giaû söû taát caû höõu tình trong haèng haø sa theá giôùi chö Phaät khaép
möôøi phöông ñeàu hoùa laøm ma. Chuùng ma aáy ñeàu hoùa laøm nhö aùc ma.
Caùc aùc ma naøy ñeàu coù voâ soá thaàn löïc. Caùc aùc ma naøy doác heát thaàn löïc
cuõng khoâng theå caûn trôû Ñaïi Boà-taùt aáy khieán cho khoâng theå haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ ñaéc
phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, vì bieát taát caû phaùp
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu hai phaùp thì taát
caû aùc ma khoâng theå naøo laøm caûn trôû, khieán cho vò aáy khoâng theå tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc. Nhöõng gì laø hai? Moät laø quaùn
saùt caùc phaùp ñeàu khoâng; hai laø khoâng xaû boû caùc loaøi höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu hai phaùp thì taát
caû aùc ma khoâng theå laøm trôû ngaïi, khieán cho vò aáy coù theå tu haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Nhöõng gì laø hai? Moät laø noùi ra ñieàu gì ñeàu coù
theå laøm ñöôïc. Hai laø thöôøng ñöôïc chö Phaät hoä nieäm.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy, thì caùc Thieân töû thöôøng ñeán kính leã gaàn guõi
cuùng döôøng thaêm hoûi, khuyeán khích, noùi nhö vaày: “Laønh thay, Ñaïi só!
Muoán chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì phaûi sieâng naêng truï Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän. Vì sao? Naøy thieän nam, neáu sieâng naêng truï
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän thì ñoái vôùi taát caû höõu tình khoâng coù choã
caäy nhôø, laøm choã caäy nhôø, khoâng choã quay veà laøm choã quay veà, khoâng
ngöôøi cöùu giuùp laøm ngöôøi cöùu giuùp, khoâng choã höôùng veà laøm choã
höôùng veà, khoâng nhaø cöûa laøm nhaø cöûa, khoâng choã nöông töïa laøm choã
nöông töïa, ngöôøi toái taêm ban cho aùnh saùng, ngöôøi ñieác muø laøm tai maét.
www.daitangkinh.org
Vì sao? Naøy thieän nam, vì an truï Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän nhö
vaäy töùc laø an truï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu coù theå an truï Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa thì mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå truï Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy, thì ñöôïc chö Phaät hieän taïi trong voâ löôïng, voâ
soá, voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông ôû trong ñaïi chuùng töï nhieân
hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc cuûa Ñaïi Boà-taùt
aáy, ñoù goïi laø an truï coâng ñöùc chaân tònh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, nhö Ta ngaøy nay giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa cho ñaïi chuùng, ôû giöõa ñaïi chuùng, Ta töï nhieân hoan hyû,
taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt: Baûo
Traøng, Thi-khí... vaø caùc Ñaïi Boà-taùt khaùc hieän ñang ôû choã Phaät Baát
Ñoäng ñeå tònh tu phaïm haïnh truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoù laø an
truï coâng ñöùc chaân tònh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû voâ soá, voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi phöông
Ñoâng hieän ñang giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho ñaïi chuùng.
ÔÛ ñoù cuõng coù caùc Ñaïi Boà-taùt tònh tu phaïm haïnh, khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc aáy ôû giöõa ñaïi chuùng
ñeàu töï nhieân hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc cuûa
caùc Ñaïi Boà-taùt aáy, ñoù laø coâng ñöùc chaân tònh khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Phöông Taây, Nam, Baéc, boán goùc treân döôùi cuõng nhö
vaäy.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laàn laàn vieân maõn ñaïo ñaïi Boà-ñeà, laàn laàn
vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cho ñeán saép ñaéc trí Nhaát thieát
töôùng cuõng ñöôïc taát caû chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû voâ bieân,
voá soá, voâ löôïng theá giôùi chö Phaät khaép möôøi phöông, ôû trong ñaïi
chuùng töï nhieân hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc
cuûa Ñaïi Boà-taùt aáy, ñoù laø coâng ñöùc chaân tònh tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy laøm nhöõng vieäc khoù laøm,
khoâng laøm maát haït gioáng cuûa Phaät, laøm lôïi ích an laïc cho taát caû höõu
tình.
–Baïch Theá Toân, nhöõng Ñaïi Boà-taùt naøo ñöôïc Phaät Theá Toân ôû
trong ñaïi chuùng töï nhieân hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc
coâng ñöùc? Laø vò khoâng thoaùi chuyeån hay thoaùi chuyeån?

–Coù Ñaïi Boà-taùt truï khoâng thoaùi chuyeån haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa ñöôïc Phaät Theá Toân ôû giöõa ñaïi chuùng töï nhieân hoan hyû, taùn
thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc. Laïi coù Ñaïi Boà-taùt maëc daàu
chöa ñöôïc thoï kyù, nhöng tu phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña cuõng ñöôïc chö Phaät ôû giöõa ñaïi chuùng töï nhieân hoan hyû, taùn thaùn,
khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc.
–Baïch Theá Toân, nhöõng vò noùi ôû ñaây laø Boà-taùt naøo?
–Coù Ñaïi Boà-taùt theo Phaät Baát Ñoäng laøm Boà-taùt luùc naøo ôû ñaâu
cuõng tu vaø hoïc, ñaõ ñöôïc an truï vaøo quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Ñaïi
Boà-taùt aáy ñöôïc Phaät Theá Toân ôû trong ñaïi chuùng, töï nhieân hoan hyû, taùn
thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc. Laïi coù Ñaïi Boà-taùt theo Ñaïi
Boà-taùt Baûo Traøng, Ñaïi Boà-taùt Thi-khí ñeå tu hoïc. Ñaïi Boà-taùt aáy maëc
daàu chöa ñöôïc thoï kyù nhöng sieâng naêng tinh taán haønh phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cuõng ñöôïc Phaät Theá Toân ôû
trong ñaïi chuùng töï nhieân hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc
coâng ñöùc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, ñoái vôùi taùnh khoâng sinh cuûa taát caû phaùp, maëc daàu tin hieåu
saâu saéc nhöng chöa chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña maëc daàu tin hieåu saâu saéc nhöng chöa chöùng ñaéc Voâ sinh
phaùp nhaãn; ñoái vôùi taùnh khoâng roát raùo cuûa taát caû phaùp, maëc daàu tin
hieåu saâu saéc nhöng chöa chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn; ñoái vôùi taùnh
tòch tónh cuûa taát caû phaùp, maëc daàu tin hieåu saâu saéc nhöng chöa chöùng
ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn; ñoái vôùi taùnh xa lìa cuûa taát caû phaùp, maëc daàu
tin hieåu saâu saéc nhöng chöa chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn; ñoái vôùi
taùnh khoâng sôû höõu cuûa taát caû phaùp, maëc daàu tin hieåu saâu saéc nhöng
chöa chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn; ñoái vôùi taùnh khoâng töï taïi cuûa taát
caû phaùp, maëc daàu tin hieåu saâu saéc nhöng chöa chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp
nhaãn; ñoái vôùi taùnh khoâng chaéc thaät cuûa taát caû phaùp, maëc daàu tin hieåu
saâu saéc nhöng chöa chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn, thì naøy Thieän Hieän,
nhöõng Ñaïi Boà-taùt aáy cuõng ñöôïc chö Phaät trong ñaïi chuùng töï nhieân
www.daitangkinh.org
hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt ñöôïc Phaät Theá Toân ôû trong
ñaïi chuùng töï nhieân hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng
ñöùc, thì Ñaïi Boà-taùt aáy vöôït qua quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chaéc chaén
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt haønh phöông tieän thieän xaûo
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñöôïc Phaät Theá Toân ôû trong ñaïi
chuùng töï nhieân hoan hyû, taùn thaùn, khen ngôïi teân hoï vaø caùc coâng ñöùc
thì Ñaïi Boà-taùt aáy nhaát ñònh seõ an truï quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Sau
khi an truï vò aáy roài thì mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt nghe noùi taát caû yù nghóa
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy maø khoâng nghi, khoâng hoaëc
khoâng meâ khoâng loaïn, chæ nghó nhö vaày: “Nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa Phaät ñaõ noùi, lyù cuûa noù laø taát nhieân, khoâng coù ñieân ñaûo” thì Ñaïi
Boà-taùt aáy nhôø coù nieàm tin thanh tònh saâu saéc vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö vaäy, laàn laàn seõ ñöôïc ôû choã Phaät Baát Ñoäng vaø caùc Ñaïi Boà-
taùt nghe heát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø tin hieåu saâu saéc vaøo yù nghóa cuûa
kinh. Sau khi tin hieåu saâu saéc roài seõ ñöôïc truï quaû vò khoâng thoaùi
chuyeån. Truï vaøo ñòa vò naøy seõ mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt chæ nghe Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö vaäy coù loøng tin hieåu khoâng phæ baùng coøn ñaït ñöôïc
nhieàu caên laønh thuø thaéng, huoáng laø coù theå thoï trì ñoïc tuïng thoâng suoát,
Y vaøo lyù chaân nhö maø chaùnh nieäm tö duy, an truï chaân nhö, tinh taán tu
hoïc, thì Ñaïi Boà-taùt aáy mau an truï quaû vò khoâng thoaùi chuyeån, mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi laïc cho taát caû höõu tình cho ñeán
taän ñôøi vò lai.
Baáy giôø, Thieän Hieän thöa:
–Baïch Theá Toân, thaät taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc, nhö vaäy sao noùi caùc Ñaïi Boà-taùt an truï chaân nhö, tinh taán tu
hoïc thì seõ mau an truï quaû vò khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích an laïc cho taát caû höõu tình cho ñeán taän
ñôøi vò lai?
–Nhö söï giaùo hoùa cuûa Phaät an truï chaân nhö, tu haïnh cuûa caùc Ñaïi
Boà-taùt thì seõ mau an truï quaû vò khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích lôùn cho caùc höõu tình. Caùc Ñaïi Boà-taùt
cuõng nhö vaäy, an truï chaân nhö, tu haïnh Ñaïi Boà-taùt, seõ mau an truï quaû
vò khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích
lôùn cho caùc höõu tình.
Cuï thoï Thieän Hieän laïi thöa:
–Baïch Theá Toân, söï giaùo hoùa cuûa Nhö Lai ñeàu khoâng sôû höõu,
phaùp lìa chaân nhö roát raùo chaúng theå naém baét ñöôïc, vaäy ai an truï chaân
nhö tu Boà-taùt haïnh? Ai seõ an truï quaû vò khoâng thoaùi chuyeån? Ai chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Ai laøm lôïi ích lôùn cho caùc höõu tình?
–Baïch Theá Toân, chaân nhö coøn chaúng theå naém baét ñöôïc thì laøm
sao ñaéc caùi coù an truï chaân nhö tu Boà-taùt haïnh, mau an truï quaû vò
khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích
lôùn cho caùc höõu tình? Nhö vaäy, neáu nhö thaät coù thì chaéc chaén khoâng
coù ñieàu aáy.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Söï giaùo hoùa cuûa
Nhö Lai ñeàu khoâng sôû höõu, phaùp lìa chaân nhö laïi chaúng theå naém baét
ñöôïc thì ai truï chaân nhö, tu Boà-taùt haïnh? Ai seõ an truï quaû vò khoâng
thoaùi chuyeån? Ai seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Ai laøm lôïi ích lôùn
cho caùc höõu tình? Naøy Thieän Hieän, chaân nhö coøn chaúng theå naém baét
ñöôïc thì laøm sao ñaéc caùi coù an truï chaân nhö, tu Boà-taùt haïnh, mau an truï
quaû vò khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm
lôïi ích lôùn cho caùc höõu tình! Vaäy neáu nhö thaät coù thì chaéc chaén khoâng
coù ñieàu aáy. Vì sao? Vì Nhö Lai coù xuaát hieän hay khoâng xuaát hieän ra
ñôøi thì caùc phaùp vaãn nhö vaäy, khoâng lìa chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp
taùnh, noùi ñuû cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, quyeát ñònh khoâng
coù an truï chaân nhö tu Boà-taùt haïnh, mau an truï quaû vò khoâng thoaùi
chuyeån, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích lôùn cho caùc
höõu tình. Vì sao? Vì chaân nhö cuûa caùc phaùp laø khoâng sinh, khoâng dieät
cuõng khoâng truï chuùt phaàn nhoû khaùc naøo coù theå naém baét ñöôïc.
Naøy Thieän Hieän, neáu phaùp khoâng sinh, khoâng dieät cuõng khoâng
truï vaøo chuùt phaàn nhoû khaùc naøo coù theå ñaéc thì ai truï vaøo trong ñoù ñeå tu
Boà-taùt haïnh? Ai seõ an truï vaøo ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån? Ai chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät? Ai laøm lôïi ích lôùn cho caùc höõu tình? Neáu thaät
coù thì khoâng coù ñieàu ñoù, chæ laø ñoái vôùi theá tuïc giaû laäp laø coù.
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá vi dieäu saâu xa raát
khoù tin hieåu. Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maëc
daàu bieát caùc phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc nhöng caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, muoán laøm lôïi ích lôùn cho caùc höõu tình laø vieäc raát khoù laøm.
Vì sao? Vì quyeát ñònh khoâng coù an truï chaân nhö, tu Boà-taùt haïnh, mau
an truï quaû vò khoâng thoaùi chuyeån, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
laøm lôïi ích lôùn cho caùc höõu tình. Nhöng khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa quaùn saùt taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sôû höõu,
ñoái vôùi taùnh cuûa phaùp saâu xa, taâm khoâng hoang mang, khoâng meâ hoaëc,
khoâng nghi ngôø, khoâng sôï haõi cuõng khoâng meâ loaïn, nhöõng vieäc nhö
vaäy raát laø hieám coù.
Thieän Hieän noùi vôùi Thieân ñeá Thích:
–Naøy Kieàu-thi-ca, nhö lôøi oâng noùi thì caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa quaùn taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sôû höõu, vôùi
taùnh cuûa phaùp saâu xa taâm khoâng hoang mang, khoâng meâ hoaëc, khoâng
nghi ngôø, khoâng kinh, khoâng sôï cuõng khoâng meâ loaïn. Nhöõng vieäc nhö
vaäy raát hieám coù.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, quaùn baûn taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng. ÔÛ trong caùi khoâng aáy
hoaøn toaøn khoâng sôû höõu, vaäy ai hoang mang, ai nghi ngôø, ai kinh haõi,
ai meâ loaïn? Cho neân, khi caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa ñoái vôùi baûn taùnh cuûa phaùp saâu xa, taâm khoâng hoang mang,
khoâng nghi ngôø, khoâng kinh haõi, khoâng meâ loaïn raát laø hieám coù.
Thieân ñeá Thích thöa Thieän Hieän:
–Ñieàu Toân giaû ñaõ noùi ñeàu caên cöù vaøo Khoâng, cho neân noùi ra
nhöõng gì ñeàu khoâng bò chöôùng ngaïi. Ví nhö laáy muõi teân baén leân hö
khoâng, hoaëc baén gaàn hay xa cuõng ñeàu khoâng bò chöôùng ngaïi. Nhöõng gì
Toân giaû noùi cuõng vaäy, ôû trong ñoù ai daùm laøm chöôùng ngaïi.
–Baïch Theá Toân, con noùi nhö vaäy, khen nhö vaäy, ghi nhaän nhö
vaäy coù thuaän vôùi thaät ngöõ, phaùp ngöõ cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc khoâng? Ñoái vôùi phaùp tuøy, phaùp coù ghi nhaän chaân chaùnh khoâng?
–Naøy Kieàu-thi-ca, oâng noùi nhö vaäy, khen nhö vaäy, ghi nhaän nhö
vaäy ñeàu thuaän vôùi thaät ngöõ, phaùp ngöõ cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc, ñoái vôùi phaùp tuøy phaùp khoâng ghi nhaän ñieân ñaûo.
–Thaät hy höõu thay! Baïch Theá Toân, nhöõng gì Ñaïi ñöùc Thieän Hieän
noùi ñeàu caên cöù vaøo Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, cuõng caên cöù vaøo
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; caên cöù vaøo boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; caên cöù vaøo taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù; caên cöù vaøo Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; caên cöù vaøo
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; caên cöù
vaøo chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; caên cöù vaøo Thaùnh
ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; caên cöù vaøo caùc ñòa cuûa Ñaïi Boà-taùt; caên cöù vaøo
taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni; caên cöù vaøo
naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; caên cöù vaøo möôøi löïc cuûa Nhö Lai
cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; caên cöù vaøo ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi
Hyû, ñaïi Xaû; caên cöù vaøo ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp;
caên cöù vaøo phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; caên cöù vaøo trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; caên cöù vaøo haïnh cuûa
Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät.
Theá Toân daïy Thieân ñeá Thích:
–Naøy Kieàu-thi-ca, Cuï thoï Thieän Hieän truï khoâng cuûa caùc phaùp
maø quaùn Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coøn
chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi haønh Boá thí ba-la-maät-ña
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå naém baét ñöôïc; quaùn boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng
laø coù ngöôøi tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo coù theå naém
baét ñöôïc; quaùn boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc coøn
chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi tu boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc coù theå naém baét ñöôïc; quaùn taùm Giaûi thoaùt
cho ñeán möôøi Bieán xöù coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù
ngöôøi tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù coù theå naém baét ñöôïc;
quaùn phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh
coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi tu phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh coù theå naém baét ñöôïc;
quaùn chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn coøn chaúng theå
naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
www.daitangkinh.org
chaúng theå nghó baøn coù theå naém baét ñöôïc; quaùn Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät, ñaïo coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi truï Thaùnh
ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo coù theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän coøn chaúng theå naém baét ñöôïc,
huoáng laø coù ngöôøi tu phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän coù theå naém baét ñöôïc; quaùn caùc ñòa cuûa Ñaïi Boà-taùt coøn chaúng
theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi tu caùc ñòa cuûa Ñaïi Boà-taùt coù theå
naém baét ñöôïc; quaùn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi tu taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa, taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni coù theå naém baét ñöôïc;
quaùn naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng coøn chaúng theå naém baét
ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi daãn phaùt naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng
coù theå naém baét ñöôïc; quaùn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi
phaùt sinh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng coù theå naém baét ñöôïc; quaùn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû coøn
chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi an truï vaøo ñaïi Töø, ñaïi Bi,
ñaïi Hyû, ñaïi Xaû coù theå naém baét ñöôïc; quaùn ba möôi hai töôùng Ñaïi só,
taùm möôi veû ñeïp coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi laáy
caùc töôùng toát naøy ñeå trang nghieâm thaân naøy coù theå naém baét ñöôïc;
quaùn phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû coøn chaúng theå naém
baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi daãn phaùt phaùp khoâng queân maát, taùnh
luoân luoân xaû coù theå naém baét ñöôïc; quaùn trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi
daãn phaùt trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng coù theå naém
baét ñöôïc; quaùn taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt coøn chaúng theå naém baét
ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi haønh taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt coù theå naém
baét ñöôïc; quaùn quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät coøn chaúng theå
naém baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
Phaät coù theå naém baét ñöôïc; quaùn trí Nhaát thieát trí coøn chaúng theå naém
baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi coù theå ñaéc trí Nhaát thieát trí coù theå naém
baét ñöôïc; quaùn chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc coøn chaúng theå
naém baét ñöôïc, laøm sao coù ngöôøi coù theå chuyeån Voâ thöôïng phaùp luaân
coù theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp khoâng sinh dieät coøn chaúng theå naém
baét ñöôïc, huoáng laø coù ngöôøi chöùng phaùp khoâng sinh dieät coù theå naém
baét ñöôïc. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì ñoái vôùi taát caû phaùp, Cuï thoï
Thieän Hieän an truù nôi xa lìa truï, an truù nôi tòch tónh truï, an truù nôi
khoâng thaät coù truï, an truù nôi chaúng theå naém baét ñöôïc truï, an truù nôi
Khoâng truï, an truù Voâ töôùng truï, an truù nôi Voâ nguyeän truï.
Naøy Kieàu-thi-ca, Cuï thoï Thieän Hieän ñoái vôùi taát caû phaùp truï coù
voâ löôïng thaéng truï nhö vaäy nhöng so vôùi haïnh truï saâu xa vi dieäu cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ truï thì traêm phaàn, ngaøn
phaàn cho ñeán phaàn nhoû nhaát cuõng khoâng baèng moät. Vì sao? Naøy Kieàu-
thi-ca, tröø phaùp truï cuûa chö Phaät ra thì haïnh truï thaâm saâu vi dieäu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña maø caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ truï so vôùi phaùp truï cuûa Thanh
vaên, Ñoäc giaùc laø toái thaéng, laø toân quyù, laø taát caû, laø vi dieäu, laø maàu
nhieäm, laø treân, laø treân heát.
Cho neân naøy Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt muoán truï treân taát caû höõu
tình thì neân an truù nôi haønh truï thaâm dieäu cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt an truù trong truï naøy thì vöôït
qua quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc chöùng nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
Boà-taùt, mau vieân maõn taát caû Phaät phaùp, ñoaïn haún taäp khí töông tuïc cuûa
phieàn naõo, mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, ñöôïc goïi laø Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc, hoaøn toaøn laøm lôïi laïc cho taát caû höõu tình, khieán hoï
khi truï nhaäp ba thöøa giaûi thoaùt cuûa trôøi, ngöôøi, trong hoäi chuùng coù voâ
löôïng, voâ soá chuùng trôøi Ba möôi ba hoan hyû phaán khôûi, ñeàu laáy höông
hoa vi dieäu coõi trôøi daâng raûi cuùng döôøng Nhö Lai vaø caùc ñeä töû.
Khi aáy, trong hoäi chuùng coù taùm traêm Bí-soâ ñeàu ñöùng daäy ñaûnh
leã döôùi chaân Phaät, tròch baøy vai höõu, quyø goái saùt ñaát, cuùi ñaàu cung
kính, chaép tay höôùng veà Phaät, chieâm ngöôõng toân nhan maét khoâng heà
rôøi. Nhôø thaàn löïc cuûa Phaät neân trong loøng baøn tay moãi ngöôøi töï nhieân
coù ñaày höông hoa vi dieäu. Chuùng Bí-soâ aáy vui möøng phaán khôûi ñöôïc
vieäc chöa töøng coù. Moïi ngöôøi laáy hoa aáy raûi daâng cuùng döôøng Phaät
vaø caùc Boà-taùt. Raûi hoa xong, cuøng phaùt nguyeän: “Chuùng con ñem söùc
caên laønh thuø thaéng naøy nguyeän luoân an truï vaøo haønh truï thaâm dieäu
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa Thanh vaên, Ñoäc giaùc khoâng theå truï
ñöôïc, mau höôùng thaúng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vöôït qua quaû vò
Thanh vaên, Ñoäc giaùc.”
Khi aáy, bieát chuùng Bí-soâ vui veû thanh tònh nhaát ñònh khoâng thoaùi
chuyeån, Nhö Lai lieàn mæm cöôøi. Theo thöôøng phaùp cuûa Phaät töø giöõa
www.daitangkinh.org
maët phoùng ra nhöõng loaïi aùnh saùng xanh, vaøng, ñoû, traéng, hoàng, tía,
xanh bieác, xanh luïc, vaøng, baïc, pha leâ chieáu khaép theá giôùi ba laàn ngaøn.
AÙnh saùng aáy töø töø thu trôû laïi voøng quanh thaân Phaät, qua ba voøng roài
nhaäp vaøo treân ñænh.
Thaáy ñieåm naøy, A-nan-ñaø hoan hyû vui möøng lieàn ñöùng daäy leã
Phaät, chaép tay thöa:
–Baïch Theá Toân, vì nhaân duyeân gì maø Ngaøi mæn cöôøi nhö vaäy?
Chö Phaät mæn cöôøi ñeàu coù nhaân duyeân. Cuùi xin Ñöùc Nhö Lai thöông
xoùt noùi cho.
Phaät daïy A-nan-ñaø:
–Caùc Bí-soâ naøy vaøo ñôøi vò lai trong kieáp Tinh duï ñeàu ñöôïc
thaønh Phaät cuøng teân laø Taùn Hoa, coù ñaày ñuû möôøi hieäu. Phaät aáy soáng
laâu, quoác ñoä vaø ñeä töû Bí-soâ ñeàu nhö vaäy. Chö Nhö Lai aáy ñeàu soáng
moät ngaøn tuoåi, khi ñaûn sinh, khi xuaát gia vaø sau khi thaønh Phaät ôû choã
naøo duø ngaøy hay ñeâm cuõng thöôøng coù möa höông hoa vi dieäu naêm
maøu. Do ñoù maø Ta mæm cöôøi. Cho neân naøy Khaùnh Hyû, Ñaïi Boà-taùt
muoán ñöôïc an truï ôû truï toái thaéng thì phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñöôïc an truù nôi truï cuûa Nhö Lai thì neân hoïc
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ tinh taán tu hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì thieän nam, thieän nöõ aáy ñôøi tröôùc hoaëc töø
trong coõi ngöôøi qua ñôøi sinh trôû laïi vaøo nôi ñaây, hoaëc töø coõi trôøi Ñoå-söû-
ña qua ñôøi sinh vaøo nhaân gian; ñôøi tröôùc, ngöôøi aáy hoaëc ôû trong coõi
ngöôøi hay ôû treân trôøi, do töøng nghe roäng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
neân ñôøi nay sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Khaùnh Hyû neân bieát, Nhö Lai hieän thaáy thieän nam, thieän nöõ sieâng
naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi thaân maïng, cuûa caûi
khoâng ñaém tröôùc, neân bieát vò aáy chaéc chaén laø Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, thieän nam, thieän nöõ naøo öa thích nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nghe roài, thoï trì ñoïc tuïng thoâng suoát, tinh
taán sieâng naêng tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, giaûng noùi khai thò truyeàn trao,
daïy baûo cho thieän nam truï nôi Boà-taùt thöøa, thì neân bieát ngöôøi ñoù laø Ñaïi
Boà-taùt, ôû quaù khöù ñaõ töøng gaàn guõi Nhö Lai, nghe noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö theá. Nghe roài thoï trì, ñoïc tuïng thoâng suoát, sieâng
naêng tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, cuõng giaûng noùi, khai thò, chæ daïy, truyeàn
trao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ngöôøi khaùc, neân ñôøi naøy coù theå thaønh
töïu vieäc aáy.
Khaùnh Hyû neân bieát, thieän nam, thieän nöõ ñoù ñaõ töøng gieo troàng
caùc caên laønh vôùi voâ löôïng Phaät quaù khöù, neân ñôøi nay coù theå laøm vieäc
aáy. Thieän nam, thieän nöõ naøy neân nghó nhö vaày: “Ñôøi tröôùc, ta khoâng
nghe Thanh vaên, Ñoäc giaùc noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy,
nhaát ñònh laø nghe chö Phaät noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa aáy. Ñôøi
tröôùc ta khoâng gaàn guõi cuùng döôøng gieo troàng caùc caên laønh vôùi Thanh
vaên, Ñoäc giaùc, nhaát ñònh laø ta gaàn guõi cuùng döôøng gieo troàng caùc caên
laønh vôùi Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Do nhaân duyeân naøy, neân nay
ta ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, öa thích thoï trì, ñoïc
tuïng thoâng suoát, tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, giaûng noùi cho caùc höõu
tình khoâng meät moûi.”
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo öa thích nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nghe roài thoï trì, ñoïc tuïng thoâng suoát,
sieâng naêng tinh taán tu hoïc, tö duy ñuùng lyù, ñoái vôùi phaùp, nghóa, vaên, yù
cuûa kinh ñeàu thoâng ñaït roõ raøng, tuøy thuaän tu haønh thì thieän nam, thieän
nöõ aáy hieän ñöôïc thaáy Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc chuùng ta.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo nghe noùi yù
nghóa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhö theá tin hieåu saâu saéc,
khoâng phæ baùng, khoâng laøm trôû ngaïi thì thieän nam, thieän nöõ aáy ñaõ töøng
cuùng döôøng voâ löôïng chö Phaät, gieo troàng nhieàu caên laønh vôùi chö Phaät,
cuõng ñöôïc voâ löôïng baïn toát hoä trì.
Khaùnh Hyû neân bieát, thieän nam, thieän nöõ naøo ñaõ gieo troàng caùc
caên laønh vaøo ruoäng phöôùc thuø thaéng cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc, maëc daàu nhaát ñònh seõ ñaéc quaû Thanh vaên, quaû Ñoäc giaùc, quaû
Nhö Lai nhöng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, caàn phaûi thoâng ñaït yù
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng chöôùng ngaïi, tu haønh
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; an truï vaøo phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; an truï chaân nhö cho
ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; an truï vaøo Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät, ñaïo; tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; tu haønh
boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; tu haønh phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; tu haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù; tu haønh caùc ñòa cuûa Ñaïi Boà-taùt; tu haønh taát caû phaùp
www.daitangkinh.org
moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; tu haønh naêm loaïi maét,
saùu pheùp thaàn thoâng; tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng; tu haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu
haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; tu haønh trí Nhaát thieát,
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñeå vieân maõn hoaøn toaøn.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå thoâng ñaït yù nghóa
thaâm saâu trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña moät caùch khoâng chöôùng ngaïi, tu
haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñaït
ñeán vieân maõn hoaøn toaøn, maø ñaïi aáy khoâng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät maø truï vaøo quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc thì nhaát ñònh khoâng coù
ñieàu ñoù. Cho neân chuùng Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
caàn thoâng ñaït hoaøn toaøn yù nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña moät
caùch khoâng chöôùng ngaïi, tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñaït ñeán vieân maõn hoaøn toaøn.
Cho neân, naøy Khaùnh Hyû, Ta ñem kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa naøy giao phoù cho oâng, oâng neân thoï trì ñuùng ñaén, ñoïc tuïng
thoâng suoát ñöøng ñeå queân maát.
Khaùnh Hyû neân bieát, ngoaøi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa naøy, thoï trì kinh ñieån khaùc laø phaùp Ta noùi ra, daàu coù queân maát
nhöng toäi aáy coøn nheï. Neáu ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa khoâng thoï trì caån thaän cho ñeán queân maát moät caâu thì toäi aáy raát
naëng.
Khaùnh Hyû neân bieát, ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa duø moät caâu coù theå thoï trì caån thaän khoâng queân maát thì ñaït ñöôïc
phöôùc voâ löôïng. Coøn nhö ñoái vôùi kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khoâng thoï trì caån thaän, duø chæ queân maát moät caâu thì bò toäi raát naëng
baèng löôïng phöôùc ôû tröôùc.
Cho neân, naøy Khaùnh Hyû, Ta ñem kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa aân caàn giao phoù cho oâng, oâng haõy thoï trì ñuùng ñaén, ñoïc tuïng
thoâng suoát, tö duy ñuùng lyù, giaûng noùi cho ngöôøi khaùc, phaân bieät khai
thò ñeå hoï thoï trì hieåu roõ hoaøn toaøn yù nghóa cuûa lôøi vaên.
Khaùnh Hyû neân bieát, thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa coù theå thoï trì, ñoïc tuïng thoâng suoát hoaøn toaøn, tö duy
ñuùng lyù, giaûng noùi cho ngöôøi khaùc, phaân bieät chæ daïy ñeå hoï hieåu roõ thì
ñoù laø thoï trì giöõ gìn quaû vò Giaùc ngoä cao toät laø sôû chöùng cuûa chö Phaät
quaù khöù hieän taïi, vò lai.

Khaùnh Hyû neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ coù taâm aân caàn
thanh tònh, hieän ñang ôû choã Ta muoán ñem nhöõng thöù voøng hoa
thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng cuùng döôøng, cung kính, toân troïng,
khen ngôïi khoâng meät moûi thì neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chí
taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng thoâng suoát hoaøn toaøn, tö duy ñuùng lyù,
giaûng noùi cho ngöôøi khaùc, phaân bieät chæ daïy ñeå hoï hieåu roõ, hoaëc bieân
cheùp trang hoaøng nhieàu vaät baùu, luoân duøng voøng hoa thöôïng dieäu
cho ñeán ñeøn saùng cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, khen ngôïi khoâng
ngöøng nghæ.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo cuùng döôøng,
cung kính, toân troïng, khen ngôïi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy
thì hieän taïi ñaõ cuùng döôøng, cung kính, toân troïng, ngôïi khen ta vaø ba
ñôøi chö Phaät khaép möôøi phöông.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ nghe Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, khôûi taâm aân caàn thanh tònh, cung kính öa thích töùc laø ñaõ
khôûi taâm aân caàn thanh tònh, cung kính öa thích taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû quaù khöù, hieän taïi, vò lai ñaõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.
Naøy Khaùnh Hyû, neáu oâng öa thích Ta, khoâng lìa boû Ta thì cuõng
neân öa thích vaø khoâng lìa boû kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
cho ñeán moät caâu cuõng khoâng queân maát.
Naøy Khaùnh Hyû, Ta noùi nhaân duyeân giao phoù kinh ñieån Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy maëc daàu traûi qua traêm ngaøn ñaïi kieáp
cuõng khoâng cuøng taän. Noùi toùm laïi, gioáng nhö Ta ñaõ laø Ñaïi Sö cuûa caùc
oâng, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy cuõng laø Ñaïi Sö cuûa caùc
oâng. Caùc oâng cuøng trôøi, ngöôøi cung kính, toân troïng Ta thì cuõng neân
cung kính toân troïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Cho neân, naøy Khaùnh Hyû, Ta ñem voâ löôïng phöông tieän thieän
xaûo phoù chuùc kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy cho oâng.
OÂng neân thoï trì ñöøng ñeå queân maát. Ta nay ñem Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy, ôû tröôùc Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian voâ löôïng
ñaïi chuùng giao phoù cho oâng. OÂng haõy thoï trì ñuùng ñaén khoâng ñeå cho
queân maát.
Naøy Khaùnh Hyû, nay Ta noùi thaät cho oâng bieát, ngöôøi naøo coù loøng
www.daitangkinh.org
tin thanh tònh muoán khoâng boû Phaät, khoâng boû Phaùp, khoâng boû Taêng,
khoâng muoán lìa boû quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø ba ñôøi chö Phaät ñaõ
chöùng, thì nhaát ñònh khoâng neân lìa boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Nhö vaäy goïi laø phaùp maø chö Phaät chuùng toâi truyeàn trao, daïy baûo cho
caùc ñeä töû.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu thieän nam, thieän nöõ öa thích laéng nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thoï trì, ñoïc tuïng hoaøn toaøn thoâng suoát,
tö duy ñuùng lyù, duøng voâ löôïng phaùp moân ñeå giaûng noùi cho ngöôøi,
phaân bieät chæ daïy, neâu baøy, kieán laäp ñeå hoï hieåu roõ maø tinh taán tu
haønh thì thieän nam, thieän nöõ aáy mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
gaàn vieân maõn trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät, trí Nhaát thieát trí ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy maø sinh.
Khaùnh Hyû neân bieát, chö Phaät ba ñôøi nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy maø sinh ra quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Cho neân, naøy
Khaùnh Hyû, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät phaûi
sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø meï cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt, sinh ra caùc Ñaïi
Boà-taùt.
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng hoïc saùu phaùp Ba-
la-maät-ña thì mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Cho neân, naøy Khaùnh
Hyû, Ta ñem saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy giao phoù laïi cho oâng. OÂng neân
thoï trì ñuùng ñaén khoâng cho queân maát. Vì sao? Vì saùu phaùp Ba-la-maät-
ña laø kho phaùp voâ taän cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, taát caû Phaät
phaùp töø ñaây sinh ra.
Khaùnh Hyû neân bieát, phaùp yeáu giaûi thoaùt maø chö Phaät Theá Toân
ba ñôøi noùi ñeàu löu xuaát töø kho phaùp voâ taän cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-
ña aáy.
Khaùnh Hyû neân bieát, chö Phaät Theá Toân ba ñôøi khaép möôøi phöông
cuõng ñeàu nöông vaøo kho phaùp voâ taän cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-ña maø
sieâng naêng tu hoïc, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Khaùnh Hyû neân bieát, ñeä töû Thanh vaên cuûa chö Phaät Theá Toân ba
ñôøi möôøi phöông ñeàu nöông vaøo kho phaùp voâ taän saùu phaùp Ba-la-
maät-ña maø sieâng naêng tu hoïc, ñaõ, ñang vaø seõ nhaäp vaøo Voâ dö Nieát-
baøn.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, giaû söû oâng vì haøng Thanh vaên thöøa noùi
phaùp cuûa Thanh vaên, nhôø phaùp naøy taát caû höõu tình trong theá giôùi ba
laàn ngaøn ñeàu ñaéc quaû A-la-haùn, thì vaãn chöa goïi laø vì Ta maø laøm vieäc
ñaùng laøm cuûa ngöôøi Phaät töû. Neáu oâng vì haøng Boà-taùt thöøa maø giaûng
noùi phaùp töông öng moät caâu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì goïi laø vì
Ta laøm vieäc neân laøm cuûa ngöôøi Phaät töû. Ñoái vôùi vieäc naøy, Ta sinh loøng
tuøy hyû saâu saéc hôn laø vieäc oâng giaùo hoùa taát caû höõu tình trong theá giôùi
ba laàn ngaøn ñeàu ñaéc quaû A-la-haùn.
Laïi nöõa Khaùnh Hyû, giaû söû taát caû höõu tình trong theá giôùi ba laàn
ngaøn nhôø naêng löïc giaùo hoùa cuûa ngöôøi khaùc ñoàng moät luùc ñeàu ñöôïc
laøm ngöôøi, ñoàng thôøi chöùng ñaéc quaû A-la-haùn thì ñoái vôùi taát caû söï
nghieäp phöôùc ñöùc do boá thí, trì giôùi vaø tu taäp cuûa caùc A-la-haùn aáy, yù
oâng nghó sao? Vieäc phöôùc nghieäp cuûa vò aáy nhieàu chaêng?
Khaùnh Hyû thöa:
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Vieäc
phöôùc nghieäp vò aáy voâ löôïng, voâ bieân.
–Neáu coù Thanh vaên naøo giaûng noùi phaùp töông öng vôùi saùu phaùp
Ba-la-maät-ña cho Boà-taùt thì phöôùc ñöùc ñaït ñöôïc trong moät ngaøy ñeâm
nhieàu hôn ngöôøi kia.
Khaùnh Hyû neân bieát, gaùc moät ngaøy ñeâm qua moät beân, chæ coøn moät
ngaøy; gaùc moät ngaøy qua moät beân, chæ coøn laïi nöûa ngaøy; laïi gaùc nöûa
ngaøy qua moät beân, chæ coøn moät giôø; gaùc moät giôø qua moät beân, chæ coøn
thôøi gian nhö khoaûng böõa aên. Laïi gaùc khoaûng chöøng böõa aên chæ coøn
choác laùt; laïi gaùc choác laùt qua moät beân chæ coøn moät thoaùng; gaùc moät
thoaùng qua moät beân chæ coøn laïi moät khaûy moùng tay, Thanh vaên aáy coù
theå giaûng noùi phaùp töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho Boà-taùt,
phöôùc ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn tröôùc. Vì sao? Vì phöôùc ñöùc cuûa vò
Thanh vaên naøy ñaït ñöôïc vöôït qua caùc caên laønh cuûa taát caû Thanh vaên,
Ñoäc giaùc.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, neáu Ñaïi Boà-taùt giaûng noùi phaùp Thanh
vaên thöøa cho haøng Thanh vaên, giaû söû taát caû höõu tình trong theá giôùi ba
laàn ngaøn nhôø phaùp naøy maø ñeàu ñöôïc chöùng ñaéc quaû A-la-haùn, ñeàu ñaày
ñuû taát caû coâng ñöùc thuø thaéng thì yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøy nhôø
nhaân duyeân aáy ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu chaêng?
www.daitangkinh.org
Khaùnh Hyû thöa:

–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Ñaïi Boà-
taùt aáy ñaït ñöôïc coâng ñöùc nhieàu voâ löôïng, voâ bieân.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt giaûng noùi phaùp töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cho thieän nam Thanh vaên thöøa, Ñoäc giaùc thöøa vaø Voâ thöôïng
thöøa trong moät ngaøy ñeâm thì phöôùc ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn tröôùc.
Khaùnh Hyû neân bieát, gaùc moät ngaøy ñeâm qua moät beân chæ traûi
qua moät ngaøy; gaùc moät ngaøy qua moät beân chæ coøn nöûa ngaøy; gaùc nöûa
ngaøy qua moät beân chæ coøn moät giôø; gaùc moät giôø qua moät beân coøn laïi
khoaûng chöøng böõa aên; gaùc khoaûng chöøng böõa aên coøn laïi choác laùt; gaùc
choác laùt qua moät beân chæ coøn moät thoaùng; gaùc moät thoaùng qua moät
beân coøn laïi khaûy moùng tay, Ñaïi Boà-taùt aáy coù theå giaûng noùi phaùp
töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho thieän nam trong ba thöøa, thì
phöôùc ñöùc ñaït ñöôïc nhieàu hôn tröôùc voâ löôïng, voâ soá. Vì sao? Vì phaùp
thí töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vöôït hôn taát caû phaùp thí
töông öng vôùi Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø caùc caên laønh cuûa hai thöøa aáy.
Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy töï caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng laáy
phaùp töông öng Ñaïi thöøa thò hieän chæ daïy khuyeán khích khen ngôïi,
caùc chuùng sinh khaùc ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñöôïc ñaéc khoâng
thoaùi chuyeån.
Khaùnh Hyû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy töï tu saùu phaùp Ba-la-maät-ña
cuõng daïy baûo ngöôøi khaùc tu saùu phaùp Ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán
töï tu trí Nhaát thieát trí, cuõng daïy baûo ngöôøi khaùc tu trí Nhaát thieát trí. Do
ñoù maø caên laønh ñöôïc taêng tröôûng. Ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø
Boà-taùt aáy coù söï thoaùi chuyeån thì khoâng coù ñieàu ñoù.
Baáy giôø, coù boán chuùng vaây quanh, Theá Toân noùi taùn thaùn Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø phoù chuùc cho A-nan-ñaø thoï trì roài, laïi ôû
tröôùc chuùng hoäi taát caû Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, Caøn-thaùt-baø, Ngaøi hieän
söùc thaàn thoâng khieán chuùng ñeàu thaáy Baát Ñoäng Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc coù ñaïi chuùng Thanh vaên Boà-taùt vaây quanh ñang giaûng noùi
dieäu phaùp cho hoäi chuùng ñoâng nhieàu nhö bieån vaø thaáy töôùng trang
nghieâm thanh tònh cuûa coõi aáy. Thanh vaên Taêng ôû ñoù ñeàu laø A-la-haùn,
caùc laäu ñaõ taän khoâng coøn phieàn naõo, ñöôïc chaân töï taïi, taâm hoaøn toaøn
giaûi thoaùt, tueä hoaøn toaøn giaûi thoaùt, gioáng nhö ngöïa khoân ñöôïc ñieàu
phuïc, cuõng nhö roàng lôùn, vieäc caàn laøm ñaõ laøm xong, vieäc thaønh töïu
ñaõ thaønh töïu roài, quaêng boû caùc gaùnh naëng, ñaõ ñöôïc töï lôïi, khoâng coøn
caùc keát söû, chaùnh tri giaûi thoaùt, chí taâm töï taïi cöùu caùnh ñeä nhaát. Taát
caû Boà-taùt Taêng ôû ñoù ñeàu noåi tieáng ñaõ ñaéc Ñaø-la-ni vaø voâ ngaïi bieän
taøi, thaønh töïu voâ löôïng coâng ñöùc thuø thaéng. Phaät thaâu thaàn löïc laïi
laøm cho Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, Caøn-thaùt-baø... trong chuùng hoäi naøy
khoâng coøn thaáy Baát Ñoäng Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, Thanh
vaên vaø ñaïi chuùng khaùc vôùi töôùng trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät
aáy. Chuùng hoäi Phaät aáy vaø coõi trang nghieâm thanh tònh chaúng phaûi ñoái
töôïng cuûa maét ôû coõi naøy. Vì sao? Vì Phaät thaâu thaàn thoâng neân ñoái
vôùi caûnh xa khoâng coù ñieàu kieän ñeå thaáy.
Khi aáy, Phaät daïy A-nan-ñaø:
–OÂng coøn thaáy chuùng hoäi vaø quoác ñoä cuûa Baát Ñoäng Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc nöõa chaêng?
A-nan-ñaø thöa:
–Baïch Theá Toân, con khoâng thaáy caûnh giôùi aáy nöõa. Vì ñoù chaúng
phaûi laø ñoái töôïng cuûa maét ôû coõi naøy.
Phaät daïy Cuï thoï A-nan-ñaø:
–Nhö chuùng hoäi quoác ñoä cuûa Nhö Lai kia, chaúng phaûi laø caûnh
giôùi maø maét ôû coõi naøy coù theå thaáy ñöôïc. Neân bieát caùc phaùp cuõng nhö
vaäy, chaúng phaûi caûnh giôùi nhaän thöùc cuûa maét.
Khaùnh Hyû neân bieát, phaùp thì khoâng haønh phaùp, phaùp thì khoâng
thaáy phaùp, phaùp thì khoâng bieát phaùp, phaùp thì khoâng chöùng phaùp.
Khaùnh Hyû neân bieát, taùnh cuûa taát caû phaùp khoâng ai coù theå haønh,
khoâng ai coù theå thaáy, khoâng ai coù theå bieát, khoâng ai coù theå chöùng,
khoâng chuyeån ñoäng, khoâng taïo taùc. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu khoâng
coù taùc duïng, taùnh chuû theå chaáp giöõ vaø ñoái töôïng chaáp giöõ ñeàu xa lìa; vì
taát caû phaùp khoâng theå nghó baøn, taùnh chuû theå tö duy vaø ñoái töôïng tö
duy ñeàu xa lìa. Taát caû phaùp nhö huyeãn hoùa, nhôø caùc söï hoøa hôïp laïi neân
gioáng nhö coù, vì taát caû phaùp khoâng coù ngöôøi taïo taùc, ngöôøi thoï nhaän, vì
voïng hieän ra gioáng nhö coù, nhöng khoâng beàn chaéc.
Khaùnh Hyû neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå haønh nhö vaäy, thaáy
nhö vaäy, bieát nhö vaäy, chöùng nhö vaäy thì ñoù laø ngöôøi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, cuõng khoâng chaáp tröôùc töôùng cuûa caùc phaùp naøy.
Khaùnh Hyû neân bieát, khi Ñaïi Boà-taùt haønh nhö vaäy, ñoù laø hoïc Baùt-
www.daitangkinh.org
Khaùnh Hyû neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc taát caû Ba-la-maät-
ña, mau choùng vieân maõn ñeán cöùu caùnh bôø beân kia cuûa taát caû phaùp thì
neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì ai hoïc nhö vaäy thì ñoái vôùi
söï hoïc aáy raát laø toái thaéng, laø toân quyù, laø vi dieäu, laø khoâng gì treân, laøm
lôïi ích an laïc cho taát caû höõu tình. Ai khoâng coù choã nöông töïa cöùu giuùp,
laøm choã nöông töïa cöùu giuùp. Chö Phaät Theá Toân chaáp nhaän khen ngôïi
ngöôøi tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khaùnh Hyû neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, ñaõ truï trong hoïc
naøy coù theå duøng tay phaûi hoaëc ngoùn chaân phaûi naâng laáy theá giôùi ba laàn
ngaøn quaêng boû phöông khaùc hoaëc ñem laïi veà choã cuõ, maø höõu tình
trong ñoù khoâng hay khoâng bieát, khoâng toån haïi, khoâng sôï seät. Vì sao?
Vì oai löïc coâng ñöùc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng theå nghó
baøn. Chö Phaät vaø caùc Boà-taùt ôû quaù khöù, hieän taïi, vò lai ñeàu hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy, ñoái vôùi quaù khöù, hieän taïi, vò lai vaø phaùp voâ vi
taát caû ñeàu ñaït ñöôïc tri kieán voâ ngaïi.
Cho neân, naøy Khaùnh Hyû, Ta noùi ai coù theå hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy ñoái vôùi caùc moân hoïc thì noù laø toái, laø thaéng, laø toân
quyù, laø cao caû, laø dieäu, laø vi dieäu, laø treân, laø treân heát.
Khaùnh Hyû neân bieát, ngöôøi naøo muoán giöõ laáy soá löôïng giôùi haïn
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì gioáng nhö ngöôøi ngu si muoán giöõ laáy
soá löôïng vaø giôùi haïn hö khoâng. Vì sao? Vì coâng ñöùc cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa voâ löôïng, khoâng giôùi haïn.
Khaùnh Hyû neân bieát, Ta khoâng bao giôø noùi coâng ñöùc thuø thaéng
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhö danh töø... coù soá löôïng, coù giôùi
haïn. Vì sao? Vì danh töø, caâu, chöõ laø phaùp coù soá löôïng, coøn coâng ñöùc
thuø thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø phaùp khoâng coù haïn
löôïng, chaúng phaûi danh töø... maø coù theå löôøng ñöôïc coâng ñöùc lôïi ích thuø
thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng chaúng phaûi coâng ñöùc lôïi ích thuø
thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng danh töø ñeå tính löôøng ñöôïc.
Khi aáy, Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, vì nhaân duyeân gì maø noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa laø voâ löôïng?
–Vì taùnh cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø voâ taän, laø xa lìa, laø
tòch tónh, laø nhö thaät teá, laø nhö hö khoâng neân noùi laø voâ löôïng.
Khaùnh Hyû neân bieát, chö Phaät ba ñôøi ñeàu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, hoaøn toaøn vieân maõn, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, giaûng noùi
chæ daïy cho caùc höõu tình; nhöng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy luoân luoân
khoâng dieät taän. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa gioáng nhö hö
khoâng, khoâng cuøng taän, ngöôøi naøo muoán cuøng taän Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa laø muoán cuøng taän giôùi haïn cuûa hö khoâng.
Khaùnh Hyû neân bieát, Boá thí... saùu phaùp Ba-la-maät-ña noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát trí ñeàu khoâng theå taän, chaúng phaûi ñeàu ñaõ taän, ñang
taän vaø seõ taän. Vì sao? Vì nhöõng phaùp khoâng sinh, khoâng dieät cuõng
khoâng coù truï vaø thay ñoåi nhö theá thì laøm sao coù cho laø coù taän.
Baáy giôø, töø nôi mieäng Nhö Lai hieän ra töôùng löôõi roäng daøi che
khaép caû maët. Hieän töôùng löôõi roài thaâu trôû laïi vaøo mieäng vaø noùi vôùi
Khaùnh Hyû:
–OÂng nghó theá naøo? Trong theá gian, coù ngöôøi naøo coù töôùng löôõi
nhö vaäy maø noùi lôøi hö doái chaêng?
Khaùnh Hyû thöa:
–Töø nay trôû ñi, oâng neân noùi roõ Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
theá cho boán chuùng, haõy phaân bieät, khai thò, neâu baøy, kieán laäp ñeå hoï deã
hieåu.
Khaùnh Hyû neân bieát, trong maät taïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy coù noùi roäng taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà vaø töôùng cuûa caùc phaùp, cho
neân taát caû thieän nam caàu Thanh vaên thöøa, caàu Ñoäc giaùc thöøa, caàu Voâ
thöôïng thöøa, ñeàu phaûi y vaøo phaùp moân cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa ñaõ noùi, maø phaûi sieâng naêng tinh taán tu hoïc ñöøng sinh nhaøm chaùn
moûi meät. Neáu ai thöôøng tinh taán tu hoïc nhö vaäy thì seõ mau chöùng ñaéc
yù nghóa maø mình caàu.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå ngoä
nhaäp vaøo taát caû phaùp moân, coù theå ngoä nhaäp vaøo taát caû vaên töï, coù theå
ngoä nhaäp vaøo taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni phaûi sieâng naêng tinh taán tu hoïc. Neáu Ñaïi Boà-taùt
thoï trì taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni nhö vaäy thì mau chöùng ñaéc taát caû bieän
taøi, caùc voâ ngaïi giaûi.
www.daitangkinh.org
Khaùnh Hyû neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy chính laø
kho phaùp voâ taän cuûa chö Phaät Theá Toân quaù khöù, vò lai, hieän taïi, noù giöõ
gìn taát caû Phaät phaùp vi dieäu. Cho neân nay Ta phaân bieät noùi roõ raøng cho
oâng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, neáu coù ngöôøi naøo thoï trì, ñoïc
tuïng, hoaøn toaøn thoâng suoát, tö duy ñuùng lyù thì ñoù laø thoï trì quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa ba ñôøi chö Phaät ñaõ ñaéc.
Khaùnh Hyû neân bieát, Ta noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy
laø chaân kieân coá cuûa ngöôøi ñi ñeán ñaïo Boà-ñeà cuõng laø ñaïi Ñaø-la-ni cuûa
taát caû Phaät phaùp voâ thöôïng. Caùc oâng neáu coù theå thoï trì Ñaø-la-ni cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá laø naém giöõ taát caû Phaät phaùp, laøm
lôïi ích an laïc cho taát caû höõu tình.


QUYEÅN 523
Phaåm 26: PHÖÔNG TIEÄN THIEÄN XAÛO (1)
Baáy giôø, Thieän Hieän suy nghó: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá
raát laø saâu xa, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät cuõng saâu xa. Ta seõ hoûi
Phaät hai nghóa saâu xa naøy.” Nghó vaäy xong, Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät töùc laø
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät ñeàu raát thaâm saâu khoâng cuøng taän.
Vaäy vì sao noùi caû hai laø voâ taän?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät ñeàu nhö hö khoâng, khoâng cuøng taän neân noùi laø voâ taän.
Cuï thoï Thieän Hieän thöa tieáp:
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt phaûi laøm theá naøo ñeå daãn phaùt Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn saéc voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, neân quaùn thoï, töôûng, haønh, thöùc voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña; noùi roäng cho ñeán neân quaùn trí Nhaát thieát trí voâ taän ñeå
sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn saéc nhö hö
khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; neân quaùn thoï, töôûng,
haønh, thöùc nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; noùi
roäng cho ñeán neân quaùn trí Nhaát thieát trí nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn
phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn voâ minh
duyeân haønh nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
www.daitangkinh.org
neân quaùn haønh duyeân thöùc nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña; neân quaùn thöùc duyeân danh saéc nhö hö khoâng voâ taän ñeå
daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; neân quaùn danh saéc duyeân luïc xöù nhö
hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; neân quaùn luïc xöù
duyeân xuùc nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
neân quaùn xuùc duyeân thoï nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña; neân quaùn thoï duyeân aùi nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn
phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; neân quaùn aùi duyeân thuû nhö hö khoâng voâ
taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; neân quaùn thuû duyeân höõu nhö
hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; neân quaùn höõu
duyeân sinh nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
neân quaùn sinh duyeân laõo töû, saàu bi khoå naõo nhö hö khoâng voâ taän ñeå
daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña nhö vaäy.
Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn saùt möôøi hai duyeân khôûi
xa lìa hai beân laø dieäu quaùn baát coäng cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt aáy.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ngoài toøa Kim cang döôùi coäi
Boà-ñeà, nhö thaät quaùn saùt möôøi hai duyeân khôûi, gioáng nhö hö khoâng
khoâng cuøng taän neân lieàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt laáy haønh töôùng nhö hö
khoâng voâ taän maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhö thaät quaùn saùt
möôøi hai duyeân khôûi thì vò aáy khoâng rôi vaøo quaû vò Thanh vaên, Ñoäc
giaùc vaø mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, nhöõng thieän nam naøo truï Boà-taùt thöøa ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät neáu bò thoaùi chuyeån laø ñeàu do khoâng döïa
vaøo taùc yù phöông tieän thieän xaûo ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, do
ñoù neân khoâng hieåu roõ. Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö
theá naøo ñeå laáy haønh töôùng nhö hö khoâng voâ taän, maø nhö thaät quaùn saùt
möôøi hai duyeân khôûi ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Thieän Hieän neân bieát, nhöõng thieän nam truï vaøo Boà-taùt thöøa ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neáu coù thoaùi chuyeån laø ñeàu do xa lìa
phöông tieän thieän xaûo ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät maø khoâng bò thoaùi chuyeån laø do taát caû ñeàu döïa vaøo phöông tieän
thieän xaûo ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø vaøo
phöông tieän thieän xaûo naøy maø tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, laáy haønh
töôùng nhö hö khoâng voâ taän ñeå daãn phaùt Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhö thaät
quaùn saùt möôøi hai duyeân khôûi. Nhôø nhaân duyeân naøy, Ñaïi Boà-taùt aáy
mau vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khi quaùn saùt phaùp duyeân
khôûi nhö vaäy khoâng thaáy coù phaùp naøo sinh ra maø khoâng coù nhaân.
Khoâng thaáy coù phaùp naøo dieät maø khoâng coù nhaân. Khoâng thaáy coù phaùp
naøo maø taùnh töôùng noù thöôøng truï, khoâng sinh, khoâng dieät. Khoâng thaáy
coù phaùp naøo coù ngaõ, höõu tình noùi roäng cho ñeán caùi bieát, caùi thaáy.
Khoâng thaáy coù phaùp naøo laø thöôøng hay voâ thöôøng, laø vui hay khoå, ngaõ
hay voâ ngaõ, tònh hay baát tònh, tòch tónh hay khoâng tòch tónh, xa lìa hay
khoâng xa lìa.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt luoân neân quaùn saùt duyeân
khôûi nhö vaäy ñeå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, coù luùc Ñaïi Boà-taùt nhö thaät quaùn saùt phaùp
moân duyeân khôûi ñeå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khi aáy Ñaïi Boà-taùt
khoâng thaáy saéc uaån cho ñeán thöùc uaån, thöôøng hay voâ thöôøng, khoå hay
laïc, ngaõ hay voâ ngaõ, tònh hay baát tònh, tòch tónh hay khoâng tòch tónh, xa
lìa hay khoâng xa lìa. Noùi roäng cho ñeán khoâng thaáy trí Nhaát thieát trí laø
thöôøng hay voâ thöôøng, khoå hay laïc, ngaõ hay voâ ngaõ, tònh hay baát tònh,
tòch tónh hay khoâng tòch tónh, xa lìa hay khoâng xa lìa
Thieän Hieän neân bieát, coù luùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, khi aáy maëc daàu Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhöng
khoâng thaáy coù sôû haønh laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng khoâng thaáy coù
phaùp thaáy sôû haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng khoâng thaáy coù söï
khoâng thaáy nhö vaäy. Maëc daàu haønh Tónh löï, Tinh taán, An nhaãn, Tònh
giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña nhöng khoâng thaáy coù sôû haønh laø Tónh löï cho
ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, cuõng khoâng thaáy coù phaùp thaáy sôû haønh Tónh
löï cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, cuõng khoâng thaáy coù söï khoâng thaáy nhö
vaäy. Noùi roäng cho ñeán maëc duø tu trí Nhaát thieát trí nhöng khoâng thaáy coù
sôû tu laø trí Nhaát thieát trí; cuõng khoâng thaáy coù phaùp thaáy sôû tu trí Nhaát
thieát trí, cuõng khoâng thaáy coù söï khoâng thaáy nhö vaäy.
Thieän Hieän neân bieát, ñoái vôùi taát caû phaùp, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän neân bieát, coù luùc ñoái vôùi taát caû phaùp, caùc Ñaïi Boà-taùt
duøng voâ sôû ñaéc ñeå laøm phöông tieän tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khi
aáy, aùc ma raát ñau khoå gioáng nhö truùng muõi teân ñoäc. Ví nhö coù ngöôøi,
cha meï qua ñôøi neân thaân taâm ñau khoå, aùc ma cuõng vaäy.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chæ coù moät aùc ma thaáy caùc Boà-taùt ñoái
vôùi taát caû phaùp duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän ñeå tu haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña neân raát ñau khoå gioáng nhö truùng muõi teân ñoäc, hay laø taát
caû aùc ma khaép theá giôùi ba laàn ngaøn cuõng nhö vaäy?
–Taát caû aùc ma khaép caû theá giôùi ba laàn ngaøn cuõng nhö vaäy. Taát caû
aùc ma khoâng theå ngoài yeân nôi choã cuûa mình.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt thöôøng phaûi an truï vaøo haønh
truï chaân tònh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Caùc Ñaïi Boà-taùt naøo thöôøng
an truï vaøo haønh truï chaân tònh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø coù
Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian rình tìm choã dôû cuûa caùc vò aáy thì
khoâng bao giôø ñöôïc, cuõng khoâng theå naøo quaáy nhieãu laøm chöôùng ngaïi
ñöôïc.
Cho neân, naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät thì phaûi sieâng naêng tinh taán an truï vaøo haønh truï chaân tònh
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt an truï ñuùng ñaén vaøo haønh
truï chaân tònh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì coù theå tu haønh vieân maõn
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Neáu Ñaïi Boà-taùt tu haønh ñuùng ñaén Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì lieàn
coù theå tu vieân maõn ñaày ñuû taát caû Ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt tu haønh ñuùng ñaén Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö theá naøo thì coù theå tu vieân maõn Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng ñieân ñaûo khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, ñem taâm töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí maø haønh Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ, ñem coâng ñöùc naøy san seû cho taát caû höõu tình, cuøng hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí.
Nhö theá, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh ñuùng ñaén Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì coù theå tu haønh vieân maõn Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo maø Ñaïi Boà-taùt an truï vaøo Boá thí
ba-la-maät-ña goàm caû Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät daïy:
–Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt duøng taâm khoâng aùi nhieãm, khoâng xan tham
ñeå haønh Boá thí vaø ñem Boá thí naøy san seû cho caùc höõu tình cuøng hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí; ñoái vôùi caùc höõu tình khôûi loøng thöông yeâu,
bieåu hieän nôi thaân nghieäp, ngöõ nghieäp, yù nghieäp vaø lìa boû aùc giôùi. Ñoù
laø Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-maät-ña goàm caû Tònh giôùi ba-la-maät-
ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt duøng taâm khoâng aùi nhieãm, khoâng xan tham
ñeå haønh Boá thí vaø ñem Boá thí naøy san seû cho caùc höõu tình cuøng hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí. Neáu bò ngöôøi nhaän hoaëc caùc höõu tình khaùc
huûy baùng, maï nhuïc laøm haïi moät caùch phi lyù, thì Boà-taùt ñoái vôùi hoï
khoâng thay ñoåi taâm, thaân, khaåu maø saân giaän ñoái ñaùp laïi, chæ sinh loøng
Töø bi thöông xoùt hoï, ñem lôøi hoøa nhaõ hoå theïn xin loãi. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt
an truï vaøo Boá thí ba-la-maät-ña goàm caû An nhaãn ba-la-maät-ña.
haønh Boá thí vaø ñem boá thí naøy san seû cho caùc höõu tình cuøng hoài höôùng
veà trí Nhaát thieát trí. Neáu bò ngöôøi nhaän hoaëc caùc höõu tình khaùc huûy
nhuïc cheâ bai gaây haïi moät caùch phi lyù, thì baáy giôø Boà-taùt lieàn nghó:
“Moïi ngöôøi taïo ra nhöõng loaïi nghieäp nhö vaäy, trôû laïi töï mình nhaän laáy
quaû baùo nhö vaäy. Ta khoâng neân hôn thua bôûi nhöõng haønh ñoäng ñoù vôùi
hoï ñeå roài pheá boû nghieäp tu cuûa mình.” Laïi nghó: “Ñoái vôùi ngöôøi aáy vaø
caùc höõu tình khaùc ta neân laøm taêng tröôûng taâm xaû, taâm boá thí, khoâng
luyeán tieác.” Nghó vaäy xong thaân taâm taêng thöôïng, tinh taán thöïc haønh
boá thí. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-maät-ña goàm caû Tinh taán
ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt duøng taâm khoâng nhieãm aùi, khoâng xan tham
ñeå haønh Boá thí vaø ñem boá thí naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình
cuøng hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi nhaän vaø caûnh
giôùi khaùc taâm khoâng taùn loaïn, khoâng caàu caùc duïc ôû ba coõi, Nhò thöøa,
www.daitangkinh.org
chæ caàu quaû Phaät thì ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-maät-ña maø
goàm caû Tónh löï ba-la-maät-ña.
ñeå haønh boá thí vaø ñem boá thí naøy san seû cho caùc höõu tình cuøng hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí, quaùn caùc ngöôøi thoï nhaän, ngöôøi boá thí, vaät
boá thí ñeàu nhö huyeãn, khoâng thaáy söï boá thí naøy coù toån giaûm hay lôïi ích
vôùi caùc höõu tình, thoâng ñaït taát caû phaùp hoaøn toaøn ñeàu khoâng, chaúng
theå naém baét ñöôïc thì ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-maät-ña goàm
caû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt an truï vaøo Tònh giôùi ba-la-maät-ña goàm
caû Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña, thaân ñaày ñuû
luaät nghi, khaåu ñaày ñuû luaät nghi, yù ñaày ñuû luaät nghi, maø taïo caùc
nghieäp phöôùc. Nhôø nghieäp phöôùc naøy maø lìa vieäc saùt sinh cho ñeán taø
kieán, khoâng mong caàu quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chæ caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Baáy giôø, Boà-taùt an truï vaøo Tònh giôùi ñeå thöïc haønh
roäng raõi tueä thí, tuøy theo caùc höõu tình caàn thöùc aên cho thöùc aên, caàn
thöùc uoáng cho thöùc uoáng, caàn ñoà vaät gì cho ñoà vaät ñoù. Laïi ñem caên
laønh boá thí naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng caàu quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Ñoù laø
Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña goàm caû Boá thí ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña, giaû söû caùc höõu
tình tranh nhau ñeán caét xeû thaân Boà-taùt ra töøng khuùc roài mang ñi, Boà-taùt
khoâng sinh moät nieäm saân giaän naøo vôùi ngöôøi ñoù, chæ nghó: “Nay ta ñaït
ñöôïc lôïi ích toát ñeïp lôùn, nghóa laø ñaõ xaû boû thaân hoâi thoái nguy aùch naøy
maø ñöôïc thaân Kim cang thanh tònh cuûa Phaät”, thì ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an
truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña goàm caû An nhaãn ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña, thaân taâm tinh
taán khoâng giaùn ñoaïn, maëc aùo giaùp ñaïi Bi phaùt theä nguyeän roäng lôùn:
“Taát caû höõu tình bò chìm ñaém trong bieån khoå, ta seõ cöùu vôùt hoï ñöa ñeán
bôø Nieát-baøn cam loà.” Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña
goàm caû Tinh taán ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña maëc daàu nhaäp
vaøo Sô tónh löï cho ñeán ñònh Dieät töôûng thoï, nhöng khoâng rôi vaøo quaû
vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, cuõng khoâng chöùng thaät teá, nhôø nguyeän löïc
xöa maø ñöôïc toàn taïi. Laïi nghó nhö vaày: “Caùc loaøi höõu tình bò chìm ñaém
trong bieån khoå, töï mình khoâng theå ra ñöôïc. Nay ta ñaõ truï Tònh giôùi,
duøng phöông tieän ñeå daãn phaùt thaàn thoâng Tónh löï, nhaát ñònh seõ cöùu vôùt
chuùng sinh ñöa ñeán bôø Nieát-baøn thöôøng laïc.” Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï
Tònh giôùi ba-la-maät-ña goàm caû Tónh löï ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña khoâng thaáy
phaùp naøo laø höõu vi hay voâ vi, hoaëc thuoäc höõu töôùng hay voâ töôùng,
hoaëc thuoäc höõu soá hay voâ soá, chæ quaùn caùc phaùp khoâng lìa chaân nhö,
noùi roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, chaân nhö... naøy cuõng
chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhôø phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña naøy maø khoâng rôi vaøo quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chæ
höôùng ñeán ngoâi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh
giôùi ba-la-maät-ña goàm caû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo maø Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-
la-maät-ña goàm caû Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña, töø luùc môùi
phaùt taâm cho ñeán khi ngoài toøa Boà-ñeà, trong thôøi gian aáy neáu coù caùc
loaøi höõu tình ñeán huûy baùng, khinh khi nhuïc maï moät caùch phi lyù, cho
ñeán caét xeû thaân ra töøng khuùc mang ñi, thì khi aáy Boà-taùt hoaøn toaøn
khoâng saân giaän, chæ nghó: “Caùc loaøi höõu tình naøy raát ñaùng thöông, bò
phieàn naõo ñoäc haïi quaáy loaïn neân thaân taâm khoâng ñöôïc töï do, khoâng
choã nöông töïa, khoâng ngöôøi cöùu giuùp, bò baàn cuøng ngheøo khoå haønh haï.
Ta haõy boá thí cho hoï nhöõng vaät caàn duøng nhö thöùc aên, uoáng, aùo quaàn
vaø nhöõng thöù ñoà ñaïc khaùc. Sau ñoù ñem caên laønh cuûa söï boá thí naøy bình
ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy
phaûi xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài
höôùng.” Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña goàm caû Boá thí
ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña, töø luùc môùi phaùt
taâm cho ñeán ngoài toøa Boà-ñeà, trong thôøi gian aáy cho ñeán vì lyù do töï cöùu
www.daitangkinh.org
maïng soáng neân khoâng laøm toån haïi ñeán caùc höõu tình, cho ñeán khoâng
khôûi caùc aùc taø kieán. Khi Boà-taùt tu Tònh giôùi nhö vaäy, khoâng caàu quaû vò
Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Laïi ñem caên laønh Tònh giôùi aáy bình ñaúng san seû
cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laáy voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän, khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy phaûi xa lìa
ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø
Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña maø goàm caû Tònh giôùi ba-la-
maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña phaùt sinh duõng
maõnh, tinh taán taêng thöôïng, thöôøng nghó: “Neáu moät höõu tình ôû ngoaøi
moät do-tuaàn, ngoaøi möôøi, moät traêm cho ñeán voâ löôïng do-tuaàn, hoaëc ôû
ngoaøi moät theá giôùi, hoaëc ngoaøi möôøi, moät traêm, cho ñeán voâ löôïng theá
giôùi maø coù theå ñoä ñöôïc, ta nhaát ñònh seõ ñeán duøng phöông tieän giaùo hoùa
ñeå laøm cho höõu tình aáy thoï trì taùm hoïc xöù, hoaëc naêm hoïc xöù, hoaëc
möôøi hoïc xöù, hoaëc cuï tuùc hoïc xöù hoaëc khieán truï quaû Döï löu, quaû Nhaát
lai, quaû Baát hoaøn, quaû A-la-haùn, hoaëc truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc khieán
hoï truï nôi quaû vò Boà-taùt cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ta coøn khoâng
töø meät moûi huoáng chi giaùo hoùa cho voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình
ñeàu ñaït ñöôïc lôïi ích an laïc maø laïi moûi meät! Laïi ñem caên laønh tinh taán
naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình vaø cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng ñaïi
Boà-ñeà nhö vaäy xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu,
laáy gì hoài höôùng.” Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña goàm
caû Tinh taán ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña taâm khoâng
loaïn, lìa boû phaùp duïc, aùc, baát thieän, coù taàm, coù töù, ly sinh hyû laïc, nhaäp
vaøo Sô tónh löï, noùi roäng cho ñeán ñònh Dieät töôûng thoï. Trong caùc ñònh
naøy tuøy theo taâm vaø taâm sôû phaùp vaø caùc caên laønh phaùt sinh hoøa hôïp taát
caû, laïi bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, laáy voâ sôû ñaéc ñeå laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng ñaïi
Boà-ñeà nhö vaäy xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu,
laáy gì hoài höôùng. Ñoái vôùi caùc tónh löï vaø chi tónh löï hoaøn toaøn chaúng theå
naém baét ñöôïc. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña goàm caû
Tónh löï ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn ba-la-maät-ña ñeå tu haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, tu phaùp quaùn phaùp treân phaùp, maëc daàu duøng haønh
töôùng cuûa xa lìa, hoaëc laáy haønh töôùng cuûa tòch tónh, hoaëc duøng haønh
töôùng voâ taän, hoaëc duøng haønh töôùng vónh vieãn dieät, duø quaùn taát caû
phaùp nhöng ñoái vôùi caùc phaùp taùnh khoâng theå taùc chöùng, cho ñeán ngoài
toøa Boà-ñeà, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, rôøi khoûi toøa naøy roài
chuyeån dieäu phaùp luaân laøm lôïi ích an laïc cho caùc höõu tình. Laïi ñem
caên laønh dieäu tueä naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän.
Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng,
hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï An nhaãn
ba-la-maät-ña goàm caû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-
maät-ña goàm caû Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-ña, thaân taâm tinh
taán khoâng giaûi ñaõi, caàu caùc phaùp laønh cuõng khoâng meät moûi, luoân nghó:
“Ta nhaát ñònh seõ ñaéc trí Nhaát thieát trí, khoâng theå khoâng ñaéc.” Ñaïi Boà-
taùt aáy vì muoán laøm lôïi laïc cho taát caû höõu tình neân phaùt nguyeän: “Neáu
coù moät höõu tình ôû ngoaøi moät do-tuaàn, hoaëc möôøi, moät traêm cho ñeán voâ
löôïng do-tuaàn, hoaëc ôû ngoaøi moät theá giôùi, hoaëc ngoaøi möôøi, moät traêm
cho ñeán voâ löôïng theá giôùi laø ngöôøi ñaùng ñoä thì ta nhaát ñònh ñeán ñoù
duøng phöông tieän giaùo hoùa. Neáu laø thieän nam truï nôi Boà-taùt thöøa thì
khieán vò aáy truï quaû vò Giaùc ngoä cao toät; neáu laø thieän nam truï nôi Thanh
vaên thöøa thì khieán hoï truï quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn vaø A-la-haùn.
Neáu laø thieän nam truï nôi Ñoäc giaùc thöøa thì khieán vò aáy an truï Ñoäc giaùc
Boà-ñeà. Neáu caùc höõu tình khaùc, thì khieán hoï an truï möôøi neûo nghieäp
thieän, roài ta duøng phaùp thí, taøi thí ñeå cung caáp ñaày ñuû cho hoï, phöông
tieän daãn daét hoï. Laïi ñem caên laønh boá thí naøy bình ñaúng san seû cho caùc
höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng caàu quaû
vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, duøng voâ sôû ñaéc ñeå laøm phöông tieän. Khi hoài
höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng
veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng.” Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-
ña goàm caû Boá thí ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-ña, töø khi môùi phaùt
www.daitangkinh.org
taâm cho ñeán luùc ngoài toøa Boà-ñeà vi dieäu, töï lìa saùt sinh cho ñeán taø kieán,
cuõng khuyeán khích ngöôøi khaùc lìa boû saùt sinh cho ñeán taø kieán, tuøy
thuaän vaø khen ngôïi söï boû saùt sinh vaø taø kieán, vui möøng hoan hyû vôùi
ngöôøi khoâng saùt sinh vaø taø kieán. Ñaïi Boà-taùt aáy giöõ Tònh giôùi ba-la-
maät-ña naøy khoâng caàu quaû Nhò thöøa vaø quaû baùo ba coõi. Chæ ñem caên
laønh tònh giôùi naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng
vò quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän. Khi hoài
veà ñaâu vaø laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-
maät-ña goàm caû Tònh giôùi ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-ña, luùc môùi phaùt
taâm cho ñeán khi ngoài toøa Boà-ñeà, trong thôøi gian aáy, ngöôøi vaø phi
nhaân... tranh nhau ñeán xuùc naõo, hoaëc chaët thaân theå ra töøng khuùc roài
töï tieän ñem ñi. Khi aáy, Boà-taùt khoâng nghó: “Ai ñaâm cheùm ta? Ai chaët
ñöùt ta? Ai mang ñi?” Chæ nghó: “Nay ta ñöôïc lôïi ích lôùn. Caùc höõu tình
ñoù vì laøm lôïi ích cho ta neân ñeán chaët xeûo thaân theå ta ra töøng phaàn.
Nhöng ta voán vì taát caû höõu tình maø thoï thaân naøy. Hoï ñeán töï laáy vaät
cuûa ta laø ñeå thaønh töïu vieäc cho ta.” Boà-taùt tö duy thaät töôùng caùc phaùp
raát kyõ nhö vaäy ñeå tu an nhaãn, roài ñem caên laønh thuø thaéng cuûa an
nhaãn naøy khoâng caàu quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chæ ñem caên laønh
an nhaãn naøy bình ñaúng san seû cho höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng
ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà
ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-ña
goàm caû An nhaãn ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-ña sieâng naêng tu
hoïc caùc ñònh, nghóa laø lìa duïc, lìa phaùp aùc baát thieän, coù taàm, coù töù, ly
sinh hyû laïc, nhaäp vaøo Sô tónh löï cho ñeán nhaäp vaøo Tónh löï thöù tö, luoân
coù tö töôûng ban vui cho caùc höõu tình vaø nhaäp vaøo Töø voâ löôïng, noùi
roäng cho ñeán nhaäp vaøo Xaû voâ löôïng. Ñoái vôùi caùc saéc luoân khôûi töôûng
nhaøm chaùn thoâ xaáu vaø nhaäp vaøo ñònh Khoâng voâ bieân xöù, noùi roäng cho
ñeán ñònh Dieät töôûng thoï. Ñaïi Boà-taùt aáy maëc daàu nhaäp Tónh löï, Voâ
löôïng, Voâ saéc, dieät ñònh nhö vaäy, nhöng khoâng nhaän laáy quaû Dò thuïc
cuûa noù. Chæ theo höõu tình naøo ñaùng ñöôïc giaùo hoùa thì vì laøm lôïi ích
neân vaøo nôi ñoù. Ñaõ sinh vaøo ñoù roài, duøng boán Nhieáp phaùp, saùu phaùp
Ba-la-maät-ña maø laøm lôïi ích cho hoï. Ñaïi Boà-taùt aáy nöông vaøo caùc tónh
löï maø phaùt khôûi thaàn thoâng thuø thaéng, ñi töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät
khaùc, gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, thöa hoûi taùnh töôùng caùc
phaùp saâu xa, tinh taán sieâng naêng maø daãn phaùt caên laønh thuø thaéng, ñem
caên laønh naøy duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, bình ñaúng san seû cho
caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khi hoài
veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-
ña goàm caû Tónh löï ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-la-maät-ña khoâng thaáy Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø danh, söï, taùnh, töôùng; khoâng thaáy
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo laø danh, söï, taùnh, töôùng; cho
ñeán khoâng thaáy trí Nhaát thieát trí laø danh, söï, taùnh, töôùng. Cuõng khoâng
thaáy taát caû phaùp laø danh, söï, taùnh, töôùng. Trong taát caû caùc phaùp khoâng
khôûi nieäm töôûng, khoâng coù chaáp tröôùc, lôøi noùi ñi ñoâi vôùi vieäc laøm. Laïi
ñem caên laønh dieäu tueä naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän. Khi
hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài
höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tinh taán ba-
la-maät-ña goàm caû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt an truï vaøo Tónh löï ba-
la-maät-ña goàm caû Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï ba-la-maät-ña, ñoái vôùi höõu
tình, thöïc haønh taøi thí, phaùp thí. Nghóa laø lìa duïc, lìa phaùp aùc baát thieän,
coù taàm, coù töù, ly sinh hyû laïc, nhaäp vaøo Sô tónh löï, noùi roäng cho ñeán
nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Ñaïi Boà-taùt aáy ñem taâm khoâng taùn loaïn
maø giaûng noùi chaùnh phaùp veà söï thöïc haønh taøi thí, phaùp thí cho caùc höõu
tình. Ñaïi Boà-taùt aáy töï mình thöïc haønh taøi thí, phaùp thí vaø thöôøng
khuyeán hoùa ngöôøi khaùc thöïc haønh taøi thí, phaùp thí, thöôøng khen ngôïi
phaùp haønh taøi thí, phaùp thí moät caùch ñuùng ñaén, luoân luoân hoan hyû,
khen ngôïi ngöôøi thöïc haønh taøi thí, phaùp thí. Ñaïi Boà-taùt aáy ñem caên
laønh naøy khoâng caàu quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chæ ñem caên laønh boá
thí naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò
www.daitangkinh.org
Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc ñeå laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng
ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà
ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï ba-la-maät-ña
goàm caû Boá thí ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï ba-la-maät-ña thoï trì Tònh giôùi,
khoâng bao giôø khôûi taâm töông öng vôùi tham, saân, si vaø haïi, cuõng khoâng
khôûi taâm töông öng vôùi xan tham, taät ñoá, phaù giôùi, chæ luoân phaùt sinh
taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí. Laïi ñem caên laønh tònh giôùi naøy
khoâng caàu quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc, bình ñaúng san seû cho caùc höõu
tình cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän. Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai
hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï
vaøo Tónh löï ba-la-maät-ña goàm caû Tònh giôùi ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï ba-la-maät-ña tu haønh An nhaãn,
quaùn saéc nhö ñoáng boït, quaùn thoï nhö bong boùng, quaùn töôûng nhö soùng
naéng, quaùn haønh nhö caây chuoái, quaùn thöùc nhö vieäc huyeãn hoùa. Khi
quaùn nhö vaäy, ñoái vôùi naêm thuû uaån luoân quaùn töôûng laø khoâng beàn
chaéc. Laïi nghó: “Caùc phaùp ñeàu laø khoâng, lìa ngaõ vaø ngaõ sôû. Saéc laø saéc
cuûa ai? Thoï laø thoï cuûa ai? Töôûng laø töôûng cuûa ai? Haønh laø haønh cuûa
ai? Thöùc laø thöùc cuûa ai?” Khi quaùn nhö vaäy laïi nghó: “Caùc phaùp ñeàu
khoâng, khoâng coù ngaõ vaø ngaõ sôû thì ai caét chaët, ai bò caét chaët, ai huûy
nhuïc, ai bò huûy nhuïc, ôû trong ñoù ai noåi saân giaän.” Boà-taùt nöông vaøo
tónh löï nhö vaäy, khi quaùn saùt thaät kyõ thì coù theå an nhaãn hoaøn toaøn. Laïi
ñem caên laønh an nhaãn naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài
Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng,
hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï
ba-la-maät-ña goàm caû An nhaãn ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï ba-la-maät-ña sieâng naêng tinh
taán, lìa duïc, lìa phaùp aùc baát thieän, coù taàm, coù töù, ly sinh hyû laïc, nhaäp
Sô tónh löï, noùi roäng cho ñeán nhaäp Tónh löï thöù tö. Khi Boà-taùt tu tónh löï
nhö vaäy ñoái vôùi caùc tónh löï vaø chi tónh löï ñeàu khoâng chaáp töôùng, phaùt
sinh nhöõng Thaàn caûnh trí thoâng, coù theå laøm voâ bieân vieäc thaàn bieán lôùn,
hoaëc phaùt sinh Thieân nhó trí thoâng, saùng suoát thanh tònh vöôït hôn loã tai
cuûa ngöôøi, trôøi, coù theå nhö thaät nghe taát caû aâm thanh caùc loaøi höõu tình,
phi tình trong möôøi phöông theá giôùi. Hoaëc phaùt sinh Tha taâm trí thoâng
coù theå nhö thaät bieát taâm vaø taâm sôû phaùp cuûa caùc höõu tình khaùc trong
möôøi phöông theá giôùi. Hoaëc phaùt sinh Tuùc truù trí thoâng nhö thaät nhôù
bieát caùc vieäc ñôøi tröôùc cuûa voâ löôïng höõu tình trong möôøi phöông theá
giôùi. Hoaëc phaùt sinh Thieân nhaõn trí thoâng, saùng suoát thanh tònh vöôït
qua caùi thaáy cuûa ngöôøi, trôøi, coù theå nhö thaät thaáy saéc töôïng cho ñeán
nghieäp quaû cuûa caùc loaøi höõu tình, voâ tình trong möôøi phöông theá giôùi.
Ñaïi Boà-taùt aáy an truï vaøo naêm Thaàn thoâng thanh tònh naøy, töø coõi Phaät
naøy ñeán coõi Phaät khaùc, gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, thöa
hoûi phaùp nghóa saâu xa cuûa Nhö Lai, gieo troàng voâ löôïng caên laønh chaân
tònh, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät,
sieâng naêng tinh taán tu thaéng haïnh cuûa Boà-taùt. Ñem caên laønh naøy
khoâng caàu quaû ba coõi vaø Nhò thöøa bình ñaúng san seû cho höõu tình, cuøng
hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông
tieän. Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö vaäy, phaûi xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài
höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï
Tónh löï ba-la-maät-ña goàm caû Tinh taán ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï ba-la-maät-ña, quaùn saéc uaån
cho ñeán thöùc uaån chaúng theå naém baét ñöôïc, noùi roäng cho ñeán quaùn trí
Nhaát thieát trí cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, quaùn caûnh giôùi höõu vi
chaúng theå naém baét ñöôïc. Quaùn caûnh giôùi voâ vi cuõng chaúng theå naém
baét ñöôïc. Nhö vaäy Boà-taùt quaùn taát caû phaùp ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc neân khoâng taïo taùc. Vì khoâng taïo taùc neân khoâng sinh, khoâng
dieät. Vì khoâng sinh, khoâng dieät neân khoâng giöõ, khoâng boû. Vì khoâng
giöõ, khoâng boû neân hoaøn toaøn thanh tònh, thöôøng truï khoâng bieán ñoåi.
Vì sao? Vì taát caû phaùp, chö Phaät coù ra ñôøi hay khoâng ra ñôøi, ñeàu an
truï phaùp taùnh, phaùp giôùi, phaùp truï, khoâng sinh, khoâng dieät, thöôøng
khoâng bieán ñoåi. Ñaïi Boà-taùt aáy, taâm khoâng bao giôø taùn loaïn, luoân
luoân an truï vaøo taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí, nhö thaät quaùn
saùt thaáy taùnh taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sôû höõu. Laïi ñem caên laønh
dieäu tueä naøy bình ñaúng cho höõu tình cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng ñaïi Boà-
ñeà phaûi xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì
hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Tónh löï ba-la-maät-ña bao goàm caû
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt an truï vaøo Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña goàm caû Boá thí cho ñeán Tónh löï ba-la-maät-ña?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt an truï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña quaùn taát caû
phaùp ñeàu khoâng, khoâng sôû höõu.
Cuï thoï Thieän Hieän thöa tieáp:
–Laøm sao Ñaïi Boà-taùt an truï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña quaùn taát
caû phaùp ñeàu khoâng, ñeàu khoâng sôû höõu?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña quaùn phaùp khoâng
beân trong vaø taùnh cuûa phaùp khoâng beân trong ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc; quaùn phaùp khoâng beân ngoaøi, taùnh cuûa phaùp khoâng beân ngoaøi
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp khoâng caû trong ngoaøi, taùnh
cuûa phaùp khoâng caû trong ngoaøi ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn
phaùp khoâng lôùn, taùnh cuûa phaùp khoâng lôùn ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc; quaùn phaùp khoâng khoâng, taùnh cuûa phaùp khoâng khoâng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp khoâng thaéng nghóa, taùnh cuûa
phaùp khoâng thaéng nghóa ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp
khoâng höõu vi, taùnh cuûa phaùp khoâng höõu vi ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc; quaùn phaùp khoâng voâ vi vaø taùnh cuûa phaùp khoâng voâ vi ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp khoâng roát raùo vaø taùnh cuûa phaùp
khoâng roát raùo ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp khoâng khoâng
bieân giôùi vaø taùnh cuûa phaùp khoâng khoâng bieân giôùi ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc; quaùn phaùp khoâng taûn maïn, taùnh cuûa phaùp khoâng taûn
maïn ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp khoâng baûn taùnh, taùnh
cuûa phaùp khoâng baûn taùnh ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; quaùn phaùp
khoâng töôùng, taùnh cuûa phaùp khoâng töôùng ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc; quaùn phaùp khoâng nôi taát caû phaùp, taùnh cuûa phaùp khoâng nôi taát
caû phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Ñaïi Boà-taùt aáy an truï trong möôøi boán phaùp phoâng nhö vaäy khoâng
ñaéc saéc laø khoâng, hoaëc baát khoâng; khoâng ñaéc thoï, töôûng, haønh, thöùc laø
khoâng, hoaëc baát khoâng; noùi roäng cho ñeán khoâng ñaéc trí Nhaát thieát trí laø
khoâng, hoaëc baát khoâng; khoâng ñaéc caûnh giôùi höõu vi laø khoâng, hoaëc baát
khoâng; khoâng ñaéc caûnh giôùi voâ vi laø khoâng, hoaëc baát khoâng. Ñaïi Boà-
taùt aáy an truï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neáu coù boá thí cho taát caû höõu
tình, thöùc aên, thöùc uoáng vaø caùc ñoà ñaïc khaùc, quaùn taát caû laø khoâng;
ngöôøi boá thí, ngöôøi ñöôïc boá thí, phöôùc boá thí, quaû boá thí, quaùn taát caû
cuõng laø khoâng. Khi aáy, Boà-taùt nhôø an truï khoâng maø quaùn aùi nhieãm,
xan laãn ñeàu khoâng cho khôûi. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán an toïa toøa Boà-ñeà vi dieäu,
phaân bieät nhö theá, taát caû ñeàu khoâng sinh khôûi. Nhö chö Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng bao giôø khôûi taâm aùi, taâm xan tham. Ñaïi Boà-
taùt naøy cuõng vaäy, tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vónh vieãn khoâng bao
giôø sinh taâm aùi nhieãm, taâm xan tham.
Thieän Hieän neân bieát, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø thaày cuûa
Ñaïi Boà-taùt, coù theå khieán cho chuùng Ñaïi Boà-taùt khoâng sinh khôûi taát caû
phaân bieät voïng töôûng, haønh boá thí ñeàu khoâng nhieãm tröôùc. Ñaïi Boà-taùt
aáy ñem caên laønh naøy duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, bình ñaúng san
seû cho höõu tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khi hoài
veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña goàm caû Boá thí ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø thoï trì Tònh
giôùi, taâm cuûa taát caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc khoâng phaùt khôûi ñöôïc. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy quaùn caùc vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc, taâm hoài höôùng aáy cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, thaân,
ngöõ luaät nghi hoài höôùng cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt aáy
an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán ngoài toøa Boà-
ñeà, ôû trong thôøi gian ñoù, töï mình lìa saùt sinh cho ñeán taø kieán, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc lìa boû saùt sinh cho ñeán taø kieán, khoâng coù taâm traùi
ngöôïc vôùi phaùp, luoân xieån döông vieäc lìa boû saùt sinh cho ñeán taø kieán,
hoan hyû khen ngôïi ngöôøi lìa boû saùt sinh cho ñeán taø kieán. Ñaïi Boà-taùt aáy
ñem caên laønh cuûa tònh giôùi ñaõ phaùt sinh, khoâng caàu quaû Nhò thöøa vaø
quaû baùo trong ba coõi maø bình ñaúng san seû cho höõu tình, cuøng hoài
Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà nhö theá, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng,
hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña goàm caû Tònh giôùi ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh nhaãn tuøy
www.daitangkinh.org
thuaän. Ñaõ ñaéc ñöôïc nhaãn naøy roài luoân nghó nhö vaày: “Trong taát caû
phaùp khoâng coù moät phaùp naøo hoaëc khôûi, hoaëc dieät, hoaëc sinh, hoaëc
giaø, hoaëc beänh, hoaëc cheát, hoaëc ngöôøi maéng, hoaëc ngöôøi bò maéng,
hoaëc ngöôøi phæ baùng, hoaëc ngöôøi bò phæ baùng, hoaëc ngöôøi caét xeû,
ñaâm, ñaùnh, troùi, xuùc naõo, gia haïi, hoaëc bò caét xeû ñaâm, ñaùnh, troùi. Taát
caû taùnh töôùng naøy ñeàu laø khoâng, trong ñoù khoâng neân voïng töôûng
phaân bieät. Ñaïi Boà-taùt aáy ñaéc nhaãn naøy töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán
ngoài toøa Boà-ñeà vi dieäu, trong thôøi gian naøy, giaû söû taát caû loaøi höõu
tình ñeàu ñeán maéng chöûi huûy baùng nhuïc maï, laáy ñao tröôïng gaïch ngoùi
laøm toån haïi ñaùnh ñaäp caét xeûo cho ñeán phaân xeû thaân ra töøng khuùc, thì
taâm Boà-taùt luùc aáy cuõng khoâng bieán ñoåi, chæ nghó: “Thaät kyø laï thay!
Trong taùnh cuûa caùc phaùp hoaøn toaøn khoâng coù nhöõng vieäc huûy baùng,
maéng chöûi, nhuïc maï, nhöng do höõu tình voïng töôûng phaân bieät cho laø
thaät coù, neân taïo ra nghieäp aùc phieàn naõo. Ñôøi hieän taïi, töông lai chòu
caùc khoå naõo.” Ñaïi Boà-taùt aáy ñem caên laønh naøy bình ñaúng san seû cho
caùc höõu tình cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khi hoài
höôùng ñaïi Boà-ñeà, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài höôùng, hoài höôùng veà
ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
goàm caû An nhaãn ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña duõng maõnh tinh
taán, giaûng noùi chaùnh phaùp cho caùc höõu tình, ñeå hoï an truï Boá thí ba-la-
maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; hoaëc khieán hoï an truï boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, hoaëc khieán hoï an truï caùc coâng ñöùc
khaùc. Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu nhöõng phöông tieän thieän xaûo, thaân taâm
tinh taán duøng söùc thaàn thoâng ñi ñeán moät theá giôùi, hoaëc möôøi, hoaëc
traêm cho ñeán voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi höõu tình ñeå giaûng noùi chaùnh
phaùp, duøng phöông tieän giaùo hoùa, khieán hoï an truï quaû Döï löu, Nhaát
lai, Baát hoaøn, A-la-haùn; hoaëc khieán hoï an truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà; hoaëc
khieán hoï chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Ñaïi Boà-taùt aáy maëc daàu laøm vieäc
naøy nhöng khoâng truï vaøo caûnh giôùi höõu vi, cuõng khoâng truï vaøo caûnh
giôùi voâ vi. Laïi ñem caên laønh tinh taán naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu
tình, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng khoâng sôû höõu
ñeå laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai
hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña goàm caû Tinh taán ba-la-maät-ña.
Hoaëc coù Ñaïi Boà-taùt an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ngoaøi ñònh cuûa
chö Phaät ra, ñoái vôùi thaéng ñònh cuûa taát caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt
ñeàu coù theå tuøy yù xuaát nhaäp töï taïi. Ñaïi Boà-taùt aáy an truï vaøo thaéng ñònh
töï taïi cuûa Boà-taùt; ñoái vôùi taùm Giaûi thoaùt ñeàu coù theå töï taïi ra vaøo thuaän
nghòch, ñoù laø höõu saéc quaùn caùc saéc giaûi thoaùt cho ñeán dieät töôûng thoï
giaûi thoaùt. Ñaïi Boà-taùt aáy laïi ñoái vôùi chín Ñònh thöù ñeä hoaëc thuaän hoaëc
nghòch ñeàu ra vaøo töï taïi, ñoù laø boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ
saéc, ñònh Dieät töôûng thoï. Ñoái vôùi taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù ñeä, Ñaïi
Boà-taùt aáy thuaän nghòch xuaát nhaäp, ñaõ thaønh thuïc hoaøn toaøn roài coù theå
nhaäp Tam-ma-ñòa Sö töû taàn thaân cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo goïi laø Tam-ma-ñòa Sö töû taàn thaân cuûa Ñaïi Boà-taùt?
–Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt lìa duïc, lìa phaùp aùc baát thieän, coù taàm, coù
töù, ly sinh hyû laïc, nhaäp vaøo Sô tónh löï tuaàn töï cho ñeán vöôït qua taát caû
Phi töôûng phi phi töôûng xöù, nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Laïi ra khoûi
ñònh Dieät töôûng thoï nhaäp vaøo laïi ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù.
Tuaàn töï cho ñeán nhaäp vaøo Sô tónh löï. Ñoù laø Tam-ma-ñòa Sö töû taàn thaân
cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi Tam-ma-ñòa Sö töû taàn thaân ñaõ thaønh thuïc
hoaøn haûo roài, laïi nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa Taäp taùn cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo goïi laø Tam-ma-ñòa Taäp taùn cuûa Ñaïi Boà-taùt?
–Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt ly duïc, phaùp aùc baát thieän, coù taàm, coù töù.
ly sinh hyû laïc, nhaäp vaøo Sô tónh löï. Ra khoûi Sô tónh löï tuaàn töï cho
ñeán nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï nhaäp
vaøo Sô tónh löï. Ra khoûi Sô tónh löï nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Ra
khoûi ñònh Dieät töôûng thoï nhaäp vaøo Tónh löï thöù hai. Ra khoûi Tónh löï
thöù hai nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï
nhaäp vaøo Tónh löï thöù ba. Ra khoûi ñònh thöù ba nhaäp vaøo ñònh Dieät
töôûng thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï nhaäp vaøo Tónh löï thöù tö. Ra
khoûi Tónh löï thöù tö nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Ra khoûi ñònh Dieät
töôûng thoï nhaäp vaøo ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Ra khoûi ñònh Khoâng voâ
bieân xöù nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï
nhaäp vaøo ñònh Thöùc voâ bieân xöù. Ra khoûi ñònh Thöùc voâ bieân xöù nhaäp
vaøo ñònh Dieät töôûng thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï nhaäp vaøo ñònh
Voâ sôû höõu xöù. Ra khoûi ñònh Voâ sôû höõu xöù nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng
thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï nhaäp vaøo ñònh Phi töôûng phi phi
www.daitangkinh.org
töôûng xöù. Ra khoûi ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù nhaäp vaøo ñònh
Dieät töôûng thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï nhaäp laïi vaøo ñònh Phi
töôûng phi phi töôûng xöù. Ra khoûi ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù truï
vaøo taâm baát ñònh. Töø taâm baát ñònh trôû laïi nhaäp vaøo ñònh Dieät töôûng
thoï. Ra khoûi ñònh Dieät töôûng thoï truï vaøo taâm baát ñònh. Töø taâm baát
ñònh nhaäp vaøo ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Ra khoûi ñònh Phi
töôûng phi phi töôûng xöù truï vaøo taâm baát ñònh. Töø taâm baát ñònh nhaäp
vaøo ñònh Voâ sôû höõu xöù. Ra khoûi ñònh Voâ sôû höõu xöù truï vaøo taâm baát
ñònh. Töø taâm baát ñònh nhaäp vaøo ñònh Thöùc voâ bieân xöù. Ra khoûi ñònh
Thöùc voâ bieân xöù truï vaøo taâm baát ñònh. Töø taâm baát ñònh nhaäp vaøo
ñònh Khoâng voâ bieân xöù. Ra khoûi ñònh Khoâng voâ bieân xöù truï vaøo taâm
baát ñònh. Töø taâm baát ñònh nhaäp vaøo Tónh löï thöù tö. Ra khoûi Tónh löï
thöù tö truï vaøo taâm baát ñònh. Töø taâm baát ñònh nhaäp vaøo Tónh löï thöù ba.
Ra khoûi Tónh löï thöù ba truï vaøo taâm baát ñònh. Töø taâm baát ñònh nhaäp
vaøo Tónh löï thöù hai. Ra khoûi Tónh löï thöù hai truï vaøo taâm baát ñònh. Töø
taâm baát ñònh nhaäp vaøo Sô tónh löï. Ra khoûi Sô tónh löï truï vaøo taâm baát
ñònh.
Ñoù laø Tam-ma-ñòa Taäp taùn cuûa Ñaïi Boà-taùt. Neáu Ñaïi Boà-taùt an
truï Tam-ma-ñòa Taäp taùn nhö vaäy thì ñaéc thaät taùnh bình ñaúng cuûa taát caû
phaùp. Ñaïi Boà-taùt aáy laïi ñem caên laønh tónh löï naøy bình ñaúng san seû cho
höõu tình cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng voâ sôû ñaéc
laøm phöông tieän. Khi hoài höôùng ñaïi Boà-ñeà, xa lìa ba taâm, ñoù laø ai hoài
höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, laáy gì hoài höôùng. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt an truï
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña goàm caû Tónh löï ba-la-maät-ña.


QUYEÅN 524

–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo
nhö vaäy phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ traûi qua bao
nhieâu thôøi gian?
–Ñaïi Boà-taùt aáy phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ
traûi qua voâ soá traêm ngaøn öùc trieäu kieáp.
nhö vaäy, ñaõ töøng gaàn guõi cuùng döôøng bao nhieâu Ñöùc Phaät?
–Ñaïi Boà-taùt ñaõ töøng gaàn guõi cuùng döôøng haèng haø sa Ñöùc Phaät.
nhö vaäy ñaõ troàng nhöõng caên laønh vi dieäu gì?
–Ñaïi Boà-taùt töø luùc phaùt taâm ñeán nay khoâng coù caên laønh naøo xuaát
phaùt töø Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø khoâng
tinh taán tu haønh vieân maõn. Nhôø ñoù maø thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo
nhö vaäy.
nhö vaäy raát laø hy höõu.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi! Caùc Ñaïi Boà-taùt
thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo nhö vaäy raát laø hy höõu.
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän neân bieát, gioáng nhö maët trôøi, maët traêng vaän chuyeån
chieáu saùng khaép boán ñaïi chaâu theá giôùi laøm caùc coâng vieäc. Taát caû caùc
loaøi höõu tình, voâ tình coù maët trong ñoù theo theá löïc cuûa aùnh saùng aáy maø
di chuyeån vaø thaønh töïu vieäc cuûa mình. Cuõng vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña chieáu saùng naêm phaùp Ba-la-maät-ña khaùc laøm caùc söï nghieäp. Naêm
phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... theo theá löïc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø thaønh töïu vieäc cuûa mình.
Thieän Hieän neân bieát, naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí… ñeàu nhôø
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhieáp thoï môùi ñöôïc goïi laø Ba-la-maät-ña. Gioáng
nhö Chuyeån luaân vöông, neáu khoâng coù baûy baùu thì khoâng goïi laø
Chuyeån luaân vöông. Caàn phaûi ñaày ñuû baûy baùu môùi goïi laø Chuyeån luaân
vöông. Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... neáu lìa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thì khoâng ñöôïc goïi laø Ba-la-maät-ña. Phaûi nhôø Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña nhieáp thoï neân môùi ñöôïc goïi laø Ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö coù ngöôøi nöõ xinh ñeïp, giaøu coù, neáu
khoâng ñöôïc choàng maïnh meõ baûo veä thì deã bò ngöôøi xaáu laøm nhuïc. Neáu
coâ ta coù ngöôøi choàng maïnh meõ baûo veä thì khoâng bò ngöôøi xaáu laøm
nhuïc. Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí… cuõng nhö theá neáu
khoâng coù söùc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña baûo hoä thì deã bò Thieân ma vaø
quyeán thuoäc cuûa chuùng phaù hoaïi, ngaên caûn. Neáu ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña baûo hoä thì taát caû Thieân ma vaø quyeán thuoäc cuûa chuùng khoâng
theå naøo phaù hoaïi vaø ngaên caûn ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö quaân töôùng duõng maõnh nhuaàn
nhuyeãn binh phaùp, kheùo chuaån bò ñaày ñuû nhöõng loaïi aùo giaùp, ñao, gaäy
kieân coá thì oaùn ñòch nöôùc beân caïnh khoâng theå naøo xaâm laêng ñöôïc.
Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... neáu khoâng lìa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thì quyeán thuoäc Thieân ma, keû taêng thöôïng maïn cho ñeán
nhöõng Boà-taùt thuoäc Chieân-ñoà-la khoâng theå naøo phaù hoaïi ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö caùc vua nhoû trong chaâu Thieäm-boä,
tuøy thôøi ñeán trieàu kieán Chuyeån luaân thaùnh vöông, theo Chuyeån luaân
thaùnh vöông ñeå ñöôïc daïo chôi caûnh ñeïp. Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-
maät-ña laø Boá thí… theo hoã trôï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhôø theá löïc cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña höôùng daãn neân mau höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö caùc con soâng ôû phía Ñoâng chaâu
Thieäm-boä ñeàu chaûy veà soâng Haèng, töø soâng Haèng maø chaûy vaøo bieån
lôùn. Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... ñeàu ñöôïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña höôùng daãn neân coù theå ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö tay phaûi cuûa ngöôøi coù theå laøm moïi
vieäc, cuõng nhö vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå daãn daét taát caû phaùp
thieän thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö tay traùi cuûa ngöôøi laøm vieäc khoâng
thuaän tieän, cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc khoâng theå phaùt
sinh phaùp thieän thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö caùc doøng soâng, baát cöù lôùn nhoû, neáu
chaûy vaøo bieån lôùn thì ñeàu cuøng moät vò maën. Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-
la-maät-ña laø Boá thí… caàn phaûi nhaäp vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì môùi
coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Do söï chöùng ñaéc naøy neân goïi laø ñeán
bôø beân kia.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö Chuyeån luaân vöông ñi ñeán ñaâu ñeàu
coù boán boä quaân tuøy tuøng, baùnh xe baùu thì ñi tröôùc daãn ñaàu. Vua vaø boán
boä quaân nghó ñeán aên uoáng thì baùnh xe lieàn döøng laïi. Sau khi aên uoáng
xong, vua nghó ñeán ñi thì baùnh xe lieàn ñi tröôùc. Baùnh xe aáy ñi hay
döøng ñeàu theo yù muoán cuûa vua. Ñi ñeán phöông naøo, baùnh xe khoâng ñi
tröôùc. Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí… cuøng caùc phaùp
laønh muoán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coát yeáu phaûi laáy Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña daãn ñaàu ñi tröôùc; tieán hay döøng khoâng bao giôø lìa boû
nhau. Neáu ñeán quaû vò Phaät cuõng khoâng ñeán tröôùc.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö Chuyeån luaân vöông ñaày ñuû baûy baùu,
muoán ñi ñaâu ñeàu coù boán boä quaân baûy baùu tröôùc sau hoä toáng. Baáy giôø,
maëc daàu baùnh xe baùu ñi ñaàu tieân nhöng noù khoâng phaân bieät töôùng
tröôùc sau. Cuõng vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc cuøng vôùi phaùp laønh
muoán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhaát ñònh laáy Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña daãn ñaàu. Nhöng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng nghó raèng:
“Ta daãn ñaàu naêm phaùp Ba-la-maät-ña kia, ta ñi tröôùc heát vaø caùch Ba-
la-maät-ña kia tuøy tuøng theo ta.” Naêm phaùp Ba-la-maät-ña cuõng khoâng
nghó: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ôû tröôùc chuùng ta, chuùng ta ñi theo
sau.” Vì sao? Vì töï taùnh cuûa saùu phaùp Ba-la-maät-ña vaø taát caû phaùp ñeàu
laø khoâng, khoâng theå taïo taùc, khoâng coù chuû teå, hö giaû khoâng thaät, troáng
khoâng, khoâng sôû höõu, khoâng coù töôùng töï taïi. Ví nhö soùng naéng, boùng
www.daitangkinh.org
soùng, traêng döôùi nöôùc, söï chuyeån hoùa, moäng… Trong ñoù hoaøn toaøn
khoâng coù taùc duïng phaân bieät vaø khoâng coù theå töôùng chaân thaät.
–Baïch Theá Toân, neáu töï taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng, hoaøn
toaøn khoâng coù taùc duïng vaø khoâng coù theå töôùng chaân thaät, thì caùc Ñaïi
Boà-taùt laøm sao tu hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí… ñeå chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät?
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tu hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña,
thöôøng nghó raèng: “Höõu tình ôû theá gian, taâm luoân luoân ñieân ñaûo, ñaém
chìm trong khoå sinh töû, khoâng theå töï thoaùt ñöôïc. Neáu ta khoâng tu thaéng
haïnh baèng phöông tieän thieän xaûo thì khoâng theå cöùu vôùt khoå sinh töû cuûa
hoï. Ta phaûi vì caùc loaøi höõu tình kia maø sieâng naêng tu phöông tieän thieän
xaûo Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, mau höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, cöùu vôùt ñaïi khoå sinh töû cho caùc höõu tình.”
Sau khi nghó vaäy, Ñaïi Boà-taùt vì caùc höõu tình maø xaû boû taát caû
nhöõng vaät beân trong laãn beân ngoaøi. Xaû boû roài, laïi nghó: “Ñoái vôùi
nhöõng vaät naøy, ta hoaøn toaøn khoâng coù gì ñeå xaû boû. Vì sao? Vì töï taùnh
cuûa vaät trong laãn ngoaøi naøy ñeàu khoâng, khoâng coù gì xaû boû, chaúng phaûi
cuûa rieâng ta.” Nhôø söï quaùn saùt-naøy, Ñaïi Boà-taùt aáy tu Boá thí ba-la-maät-
ña mau ñöôïc vieân maõn, choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñaïi Boà-taùt aáy vì caùc höõu tình, troïn ñôøi khoâng phaïm giôùi. Vì sao?
Vì Ñaïi Boà-taùt aáy thöôøng nghó nhö vaäy: “Ta vì caùc höõu tình maø caàu ñaït
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, quyeát ñònh khoâng neân saùt sinh cho ñeán taø
kieán, cuõng nhaát ñònh khoâng caàu caûnh dieäu duïc vaø laïc thuù cuûa chö
Thieân, cuõng nhaát ñònh khoâng caàu quaû vò Nhò thöøa chæ töï giaûi thoaùt.”
Nhôø söï quaùn saùt-naøy, Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Tònh giôùi ba-la-maät-ña
mau ñöôïc vieân maõn, choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñaïi Boà-taùt aáy vì caùc höõu tình neân khoâng saân giaän. Giaû söû luoân bò
ngöôøi huûy baùng, maï nhuïc, caét xeû thaân ra töøng maûnh, chòu nhieàu khoå
ñau, nhöng khoâng khôûi moät taâm nieäm aùc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy
quaùn saùt caû aâm thanh nhö tieáng voïng trong hang, quaùn saéc nhö ñoáng
boït nöôùc, neân khoâng saân giaän hoï. Nhôø söï quaùn saùt-naøy, Ñaïi Boà-taùt tu
haønh An nhaãn ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, choùng chöùng ñaéc quaû
Ñaïi Boà-taùt aáy vì caùc höõu tình maø sieâng naêng caàu phaùp laønh cho
ñeán khi ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong thôøi gian ñoù, khoâng bao giôø
löôøi bieáng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy thöôøng nghó raèng: “Neáu ta löôøi
bieáng thì khoâng theå cöùu vôùt taát caû höõu tình xa lìa ñaïi khoå sinh töû, cuõng
khoâng theå naøo ñaéc trí Nhaát thieát trí.” Nhôø quaùn saùt nhö vaäy, Ñaïi Boà-
taùt aáy tu haønh Tinh taán ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, choùng chöùng
Ñaïi Boà-taùt aáy vì caùc höõu tình neân sieâng naêng tinh taán tu thaéng
ñònh cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng bao giôø coù taâm loaïn ñoäng
nhö tham, saân, si… Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy thöôøng nghó: “Neáu ta khôûi
taâm loaïn ñoäng baèng tham, saân, si thì khoâng theå thaønh töïu vieäc laøm lôïi
ích cho moïi ngöôøi, cuõng khoâng theå chöùng ñaéc sôû caàu laø quaû vò Phaät.”
Nhôø quaùn saùt nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt naøy tu haønh Tónh löï ba-la-maät-ña
mau ñöôïc vieân maõn, choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñaïi Boà-taùt aáy vì caùc höõu tình, khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, luoân sieâng naêng tinh taán tu hoïc tueä vi
dieäu thuø thaéng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt thöôøng nghó: “Neáu lìa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thì ta khoâng theå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, cuõng
khoâng coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Nhôø quaùn saùt nhö vaäy,
Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn,
choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Do nhaân duyeân naøy, maëc daàu töï taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng,
hoaøn toaøn khoâng coù taùc duïng, khoâng coù theå töôùng chaân thaät, nhöng caùc
Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña thì cuõng chöùng
–Baïch Theá Toân, neáu saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy, taùnh khoâng
khaùc nhau, ñeàu ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhieáp thoï thì taïi sao noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø toái thaéng, laø
toân quyù, laø vi dieäu, laø khoâng gì treân?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi! Saùu phaùp Ba-la-
maät-ña laø Boá thí... taùnh khoâng khaùc nhau. Taát caû ñeàu ñöôïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña nhieáp thoï. Neáu khoâng coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhieáp thoï thì
naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... khoâng ñöôïc goïi laø Ba-la-maät-ña,
www.daitangkinh.org
caàn phaûi nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì naêm phaùp Ba-la-maät-ña
laø Boá thí... môùi ñöôïc goïi laø Ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, coù loaøi höõu tình maëc daàu coù nhöõng thaân theå
vôùi maøu saéc khaùc nhau, nhöng ñeán gaàn vôùi nuùi lôùn Dieäu cao thì ñeàu
cuøng moät maøu. Nhö vaäy, naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc maëc daàu coù
nhöõng phaåm loaïi khaùc nhau nhöng ñeàu ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhieáp thoï ñeàu nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø tu haønh ñöôïc thaønh töïu
vieân maõn, taát caû ñeàu nhaäp vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng neân ñaët
ra nhöõng teân sai khaùc.
Laïi nöõa, naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña môùi coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, môùi ñöôïc goïi laø
ñeán bôø beân kia. Cho neân saùu phaùp Ba-la-maät-ña ñeàu ñoàng moät vò,
taùnh khoâng khaùc nhau, khoâng neân ñaët ra ñaây laø Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì saùu phaùp Ba-la-maät-ña ñeàu coù theå
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, ñeàu ñeán bôø beân kia, taùnh khoâng khaùc
nhau. Do ñoù maø saùu phaùp Ba-la-maät-ña laø Boá thí... khoâng neân ñaët ra
teân goïi khaùc nhau.
Baïch Theá Toân, Ba-la-maät-ña vaø taát caû phaùp theo thaät nghóa ñeàu
khoâng coù söï khaùc nhau giöõa ñaây kia, hôn keùm… Vaäy sao noùi Baùt-nhaõ
Ba-la-maät-ña ñoái vôùi naêm phaùp Ba-la-maät-ña laø toái thaéng, laø toân quyù,
laø vi dieäu, laø khoâng gì treân?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi! Neáu theo thaät
nghóa thì Ba-la-maät-ña vaø taát caû phaùp ñeàu khoâng khaùc nhau giöõa ñaây
kia, hôn keùm, chæ caên cöù vaøo söï taùc duïng cuûa lôøi noùi theá tuïc maø noùi coù
söï khaùc nhau giöõa ñaây kia, hôn keùm vaø ñaët ra coù Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña laø vì muoán ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình. Taùc duïng theá
tuïc laø sinh, giaø, beänh, cheát, nhöng sinh, giaø, beänh, cheát, cuûa caùc loaøi
höõu tình ñeàu chaúng thaät coù, chæ laø giaû laäp maø thoâi. Vì sao? Vì höõu tình
khoâng, neân bieát caùc phaùp ñeàu khoâng sôû höõu. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khoâng ñaït taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sôû höõu, neân coù theå cöùu vôùt
taùc duïng theá tuïc sinh, giaø, beänh, cheát cuûa höõu tình. Do ñoù neân noùi, ñoái
vôùi naêm phaùp Ba-la-maät-ña thì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát toái thaéng, toân
quyù, vi dieäu, voâ thöôïng.
Thieän Hieän neân bieát, gioáng nhö Chuyeån luaân vöông coù ngoïc nöõ
baùu. Ñoái vôùi loaøi ngöôøi thì ngoïc nöõ baùu aáy raát toái thaéng, toân quyù, vi
hieäu, voâ thöôïng. Cuõng vaäy, ñoái vôùi naêm phaùp Ba-la-maät-ña thì Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña raát toái thaéng, toân quyù, vi dieäu, voâ thöôïng.
–Baïch Theá Toân, vì sao Nhö Lai chæ luoân khen ngôïi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi caùc Ba-la-maät-ña kia nhö Boá thí laø toái thaéng,
toân quyù, vi dieäu, voâ thöôïng?
–Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy toùm thaâu taát caû phaùp, hoøa hôïp,
nhaäp vaøo trí Nhaát thieát trí, an truï baát ñoäng, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöôïng
tieän.
Cuï thoï Thieän hieän thöa:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá coù naém baét, hay
xaû boû caùc phaùp laønh khoâng?
Phaät daïy:
–Khoâng! Ñoái vôùi taát caû phaùp, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá
khoâng naém baét, khoâng xaû boû. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu
khoâng, hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc vaø khoâng theå xaû boû.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá khoâng naém baét,
khoâng xaû boû nhöõng phaùp naøo?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá khoâng naém baét, khoâng xaû boû saéc
cho ñeán trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, taïi sao Boà-taùt
khoâng naém baét, khoâng xaû boû saéc cho ñeán trí Nhaát thieát trí?
Phaät daïy:
–Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá khoâng tö duy veà saéc, noùi roäng
cho ñeán trí Nhaát thieát trí. Cho neân khoâng naém baét, khoâng xaû boû saéc,
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng tö duy saéc,
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí?
www.daitangkinh.org

–Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy ñoái vôùi saéc, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát trí, khoâng tö duy taát caû töôùng, cuõng khoâng tö duy veà taát caû
sôû duyeân. Cho neân khoâng tö duy veà taát caû saéc, noùi roäng cho ñeán trí
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng tö duy veà saéc, noùi roäng
cho ñeán trí Nhaát thieát trí thì laøm sao taêng tröôûng söï gieo caên laønh? Neáu
khoâng vieân maõn Ba-la-maät-ña? Thì laøm sao chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
trí?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt aáy coù theå laøm taêng tröôûng söï gieo troàng caên
laønh ñaõ gieo troàng ñöôïc taêng tröôûng neân coù theå vieân maõn Ba-la-maät-
ña. Vì Ba-la-maät-ña ñöôïc vieân maõn neân lieàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
trí. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng tö duy veà caùc saéc, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát trí thì môùi coù theå tu ñaày ñuû caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, vì nhaân duyeân gì maø caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng tö
duy caùc saéc, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí môùi coù theå tu ñaày ñuû
caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt neáu tö duy saéc, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
trí thì coù sôû ñaéc. Vì coù sôû ñaéc neân bò vöôùng vaøo ba coõi. Neáu vöôùng
vaøo ba coõi thì khoâng theå tu ñaày ñuû caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt, chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng tö duy veà saéc, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí thì khoâng coù sôû ñaéc. Vì khoâng coù sôû
ñaéc neân khoâng bò vöôùng vaøo ba coõi. Vì khoâng vöôùng vaøo ba coõi neân
coù theå tu ñaày ñuû caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät.
Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán tu ñaày ñuû caùc
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì neân
sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng neân tö
duy ñaém nhieãm vaøo caùc phaùp.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán sieâng naêng tinh taán tu hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì phaûi truï vaøo ñaâu?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thì khoâng neân truï vaøo saéc cho ñeán trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, vì lyù do gì maø Ñaïi Boà-taùt muoán sieâng naêng tinh
taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng neân truï vaøo saéc cho ñeán
trí Nhaát thieát trí?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thì khoâng neân chaáp tröôùc vaøo taát caû phaùp, khoâng neân truï vaøo
saéc cho ñeán trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng thaáy coù
phaùp naøo ñeå chaáp tröôùc vaø ñeå an truï.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt aáy duøng khoâng chaáp
tröôùc vaø khoâng an truï laøm phöông tieän neân coù theå sieâng naêng tinh taán
tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nghó: “Khoâng chaáp tröôùc,
khoâng an truï nhö theá maø sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thì ñoù tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Neáu ta khoâng chaáp tröôùc, khoâng an truï nhö theá maø sieâng naêng tinh
taán tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì ñoù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.” Ñaïi Boà-taùt aáy do nghó chaáp töôùng
nhö theá laø xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña laø xa lìa Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí. Vì
sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng chaáp tröôùc taát caû phaùp,
chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù söï chaáp tröôùc vaø taùnh chaáp
tröôùc. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaøn toaøn khoâng coù söï taùnh ñeå
coù theå chaáp tröôùc caùc phaùp.
Cho neân naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát caû phaùp vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeàu khoâng
chaáp tröôùc.
Thieän Hieän neân bieát, khi Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, töôûng nhö vaäy: “Ñaây laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ta haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña töùc laø haønh taát caû thaät töôùng cuûa taát caû phaùp.” Do
www.daitangkinh.org
töôûng nhö vaäy neân Ñaïi Boà-taùt lieàn thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Neáu thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc laø thoaùi lui Boá thí ba-la-maät-ña
cho ñeán trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø
caên baûn cuûa taát caû phaùp traéng. Neáu thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø
thoaùi lui taát caû phaùp traéng.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nghó: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy bao goàm Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát
trí” thì Ñaïi Boà-taùt aáy laøm thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu thoaùi lui
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì khoâng theå nhieáp thoï Boá thí ba-la-maät-ña, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña thì coù theå giöõ gìn taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà vaø coù theå chöùng ñaéc
trí Nhaát thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nghó: “An truï Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña thì nhaát ñònh ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät”, do nghó
nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ laøm thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu
thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì khoâng ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Vì sao? Vì khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì ñöôïc thoï kyù quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nghó: “An truï
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì coù theå daãn phaùt Boá thí ba-la-maät-ña, cho
ñeán daãn phaùt ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû”, do nghó nhö vaäy, Ñaïi
Boà-taùt aáy ñaõ thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña thì khoâng theå daãn phaùt Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán daãn
phaùt ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû. Vì sao? Vì khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña môùi coù theå daãn phaùt an truù thaéng phaùp.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt suy nghó: “Phaät bieát caùc
phaùp, khoâng coù töôùng nhieáp thoï, töï chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Chöùng Boà-ñeà roài giaûng noùi, chæ baøy thaät töôùng caùc phaùp cho caùc höõu
tình”, do nghó nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt aáy laøm thoaùi lui Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa. Vì sao? Vì ñoái vôùi phaùp, Nhö Lai khoâng bieát, khoâng hay,
khoâng noùi, khoâng chæ daïy. Vì sao? Vì thaät taùnh cuûa caùc phaùp khoâng theå
hay, bieát, khoâng theå ñaët baøy, thì laøm sao coù ngöôøi hay, bieát, noùi, chæ
daïy taát caû phaùp. Neáu noùi thaät coù ngöôøi hay, bieát, noùi, chæ daïy taát caû
phaùp thì khoâng coù ñieàu ñoù.
Baáy giôø Cuï thoï Thieän Hieän thöa:
xa, laøm theá naøo ñeå xa lìa caùc sai laàm ñoù?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt neáu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nghó nhö
vaäy: “Taát caû phaùp ñeàu khoâng sôû höõu neân chaúng theå naém baét ñöôïc.
Neáu caùc phaùp ñeàu khoâng sôû höõu, chaúng theå naém baét ñöôïc thì cuõng
khoâng coù ngöôøi ñang chöùng Ñaúng giaùc, cuõng khoâng coù söï giaûng noùi,
chæ daïy”, ñoù laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, lìa boû caùc loãi laàm.
Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt chaáp phaùp khoâng sôû höõu, phaùp chaúng theå naém baét
ñöôïc, ñoù laø lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa khoâng chaáp tröôùc, khoâng giöõ gìn taát caû phaùp. Neáu coù chaáp
tröôùc, coù giöõ gìn caùc phaùp töùc laø lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña laø xa lìa hay khoâng xa lìa? Cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña ñoái
vôùi Boá thí ba-la-maät-ña laø xa lìa hay khoâng xa lìa? Noùi roäng cho ñeán
trí Nhaát thieát trí ñoái vôùi trí Nhaát thieát trí laø xa lìa hay khoâng xa lìa?
–Baïch Theá Toân, neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña daàu xa lìa hay khoâng xa lìa thì laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt
khoâng chaáp tröôùc vieäc laøm phaùt sinh, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Cho ñeán
Boá thí ba-la-maät-ña ñoái vôùi Boá thí ba-la-maät-ña daàu xa lìa hay khoâng
xa lìa thì laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt khoâng chaáp tröôùc vieäc laøm phaùt sinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí ñoái vôùi trí
Nhaát thieát trí daàu xa lìa hay khoâng xa lìa, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt
khoâng chaáp tröôùc vieäc laøm phaùt sinh trí Nhaát thieát trí?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaúng phaûi
xa lìa, chaúng phaûi khoâng xa lìa, cho neân Ñaïi Boà-taùt khoâng chaáp tröôùc
vieäc laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nhö vaäy cho ñeán Boá thí ba-
la-maät-ña ñoái vôùi Boá thí ba-la-maät-ña chaúng phaûi xa lìa, chaúng phaûi
khoâng xa lìa, cho neân Ñaïi Boà-taùt khoâng chaáp tröôùc vieäc laøm phaùt sinh
Boá thí ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí ñoái vôùi trí Nhaát
thieát trí chaúng phaûi xa lìa, chaúng phaûi khoâng xa lìa, cho neân Ñaïi Boà-taùt
khoâng chaáp tröôùc vieäc laøm phaùt sinh trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì
chaúng phaûi töï taùnh, chaúng phaûi lìa töï taùnh maø coù theå laøm phaùt sinh
vieäc an truï töï taùnh.
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa khoâng chaáp tröôùc saéc, noùi ñaây laø saéc, saéc thuoäc veà caùi
kia. Noùi roäng cho ñeán khoâng chaáp tröôùc trí Nhaát thieát trí, noùi ñaây laø trí
Nhaát thieát trí, trí Nhaát thieát trí naøy thuoäc veà caùi kia. Vì Ñaïi Boà-taùt aáy
khoâng chaáp tröôùc taát caû phaùp nhö theá neân coù theå laøm phaùt sinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, cho ñeán coù theå laøm phaùt sinh trí Nhaát thieát trí. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaáp tröôùc vaøo
caùc phaùp, noùi ñaây laø phaùp, phaùp naøy thuoäc veà caùi kia, thì khoâng theå
tuøy yù laøm phaùt sinh söï an truï coâng ñöùc thuø thaéng.
maät-ña khoâng quaùn saéc laø thöôøng hay voâ thöôøng, laø vui hay khoå, laø
ngaõ hay voâ ngaõ, laø tònh hay baát tònh, laø khoâng hay baát khoâng, laø xa lìa
hay khoâng xa lìa… cho ñeán khoâng quaùn trí Nhaát thieát trí laø thöôøng hay
voâ thöôøng, laø vui hay khoå, laø ngaõ hay voâ ngaõ, laø tònh hay baát tònh, laø
khoâng hay baát khoâng, laø xa lìa hay khoâng xa lìa… Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng
quaùn saùt taát caû phaùp nhö vaäy thì coù theå laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, cho ñeán coù theå laøm phaùt sinh trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì neáu
Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña quaùn saùt caùc phaùp laø thöôøng
hay voâ thöôøng, laø vui hay khoå, laø ngaõ hay voâ ngaõ, laø tònh hay baát tònh,
laø khoâng hay baát khoâng, laø xa lìa hay khoâng xa lìa, thì khoâng theå tuøy yù
laøm phaùt sinh söï an truï coâng ñöùc thuø thaéng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa töùc laø tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán
cuõng tu haønh trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñi choã
naøo thì taát caû Ba-la-maät-ña vaø taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà ñeàu ñi theo.
Neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeán ñaâu thì taát caû Ba-la-maät-ña vaø
taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc cuõng ñeán ñoù. Gioáng nhö Chuyeån luaân
vöông ñi ñaâu thì ñeàu coù boán boä quaân duõng maõnh tuøy tuøng. Neáu
Chuyeån luaân vöông ñeán ñaâu thì ñeàu coù boán boä quaân duõng maõnh theo
ñeán ñoù. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng vaäy, ñi ñaâu, ñeán ñaâu thì
naêm Ba-la-maät-ña laø Boá thí… vaø caùc phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc ñeàu ñi
theo hoaøn toaøn ñaït ñeán trí Nhaát thieát trí. Gioáng nhö ngöôøi ñaùnh xe
gioûi, ñieàu khieån xe töù maõ traùnh xa ñöôøng hieåm maø ñi vaøo ñöôøng
chaùnh tuøy theo yù muoán ñi ñeán nôi ñeán choán. Cuõng vaäy, Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa naøy gioûi ñieàu khieån taát caû Ba-la-maät-ña vaø taát caû
phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc, traùnh xa con ñöôøng nguy hieåm töø sinh töû ñeán
Nieát-baøn, maø ñi treân con ñöôøng chaân chaùnh, töï lôïi lôïi tha ñeå ñaït ñeán
sôû caàu laø trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, ñoái vôùi caùc Ñaïi Boà-taùt thì theá naøo laø ñaïo? Theá
naøo laø chaúng phaûi ñaïo?
Phaät daïy:
–Ñaïo cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ñaïo cuûa phaøm phu thì chaúng
phaûi laø ñaïo cuûa Boà-taùt. Vì nöông vaøo ñaây khoâng theå ñaït ñeán trí Nhaát
thieát trí. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laøm phaùt sinh taát caû phaùp phaàn
Boà-ñeà. Ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt aáy döïa vaøo ñaây, nhaát ñònh ñaït ñeán trí
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa xuaát hieän treân theá
gian laø moät Ñaïi söï, nghóa laø thò hieän töôùng ñaïo, töôùng chaúng phaûi ñaïo
cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt, ñeå caùc Ñaïi Boà-taùt aáy bieát ñaïo hay chaúng phaûi
ñaïo maø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
ña saâu xa xuaát hieän treân theá gian laø vieäc lôùn, nghóa laø thò hieän töôùng
ñaïo, chaúng phaûi ñaïo ñeå caùc Ñaïi Boà-taùt aáy bieát ñaïo hay chaúng phaûi ñaïo
maø mao chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa xuaát hieän
ra ñôøi laø moät vieäc lôùn, nghóa laø ñoä thoaùt voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu
tình ñeå ñaït ñöôïc lôïi ích an vui thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maëc daàu laøm
ra voâ löôïng vieäc lôïi laïc cho ngöôøi, nhöng khoâng chaáp giöõ vaøo ñoù.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maëc daàu thò
hieän söï nghieäp ñaõ laøm nhöng khoâng chaáp laáy saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc; cho ñeán khoâng chaáp laáy trí Nhaát thieát trí; cuõng khoâng chaáp laáy
nhöõng söï nghieäp cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc laøm ra.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maëc daàu daãn
ñaàu taát caû chuùng Ñaïi Boà-taùt ñeå höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, xa
lìa quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc nhöng ñoái vôùi caùc phaùp thì khoâng sinh,
www.daitangkinh.org
khoâng dieät, vì laáy taùnh cuûa phaùp truï laøm ñònh löôïng.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neáu ñoái vôùi taát
caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät thì taïi sao khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì caùc höõu tình, phaûi haønh Boá thí, giöõ
Tònh giôùi, chòu An nhaãn, sieâng naêng Tinh taán, nhaäp Tónh löï, tu Baùt-
nhaõ?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vôùi trí
Nhaát thieát trí, vì caùc höõu tình neân haønh Boá thí, giöõ Tònh giôùi, chòu An
nhaãn, sieâng naêng Tinh taán, nhaäp Tónh löï, tu Baùt-nhaõ. Ñaïi Boà-taùt aáy
ñem caên laønh naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình, cuøng hoài höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt aáy ñem caên laønh naøy hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì tu saùu phaùp Ba-la-maät-ña mau
ñöôïc vieân maõn; cuõng tu Töø, Bi, Hyû, Xaû cuûa Boà-taùt mau ñöôïc vieân
maõn. Nhôø vaäy, mau ñaéc trí Nhaát thieát trí, cho ñeán khi ngoài toøa Boà-ñeà,
khoâng bao giôø xa lìa saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö theá. Neáu Ñaïi Boà-taùt
thöôøng khoâng xa lìa saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö theá, töùc laø khoâng xa
lìa trí Nhaát thieát trí.
Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng ñaéc
trí Nhaát thieát trí thì phaûi sieâng naêng tinh taán tu hoïc saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, luoân phaûi sieâng naêng tinh taán tu hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña.
Neáu Ñaïi Boà-taùt thöôøng sieâng naêng tinh taán tu hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-
ña nhö vaäy thì taát caû caên laønh mau ñöôïc vieân maõn, choùng chöùng ñaéc
Cho neân, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt luoân luoân töông öng
vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña khoâng ñöôïc lô ñeãnh.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo ñeå Ñaïi Boà-taùt luoân töông öng saùu
phaùp Ba-la-maät-ña khoâng ñöôïc lô ñeãnh?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt nhö thaät quaùn saéc chaúng phaûi töông öng, chaúng
phaûi khoâng töông öng; nhö thaät quaùn thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi
töông öng, chaúng phaûi khoâng töông öng. Noùi roäng cho ñeán nhö thaät
quaùn trí Nhaát thieát trí chaúng phaûi töông öng, chaúng phaûi khoâng töông
öng. Ñaïi Boà-taùt aáy luoân töông öng vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña, khoâng
bao giôø lô ñeãnh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt luoân nghó: “Ta khoâng
neân truï nôi saéc, cuõng khoâng truï nôi chaúng phaûi saéc. Noùi roäng cho ñeán
ta khoâng neân truï trí Nhaát thieát trí, cuõng khoâng neân truï nôi chaúng phaûi
trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì saéc chaúng phaûi naêng truï, chaúng phaûi sôû
truï. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí chaúng phaûi naêng truï, chaúng phaûi
sôû truï.” Ñaïi Boà-taùt aáy luoân töông öng vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña
khoâng bao giôø lô ñeãnh.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt duøng phöông tieän voâ truï
nhö theá tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña thì Ñaïi Boà-taùt aáy mau chöùng
Thieän Hieän neân bieát, nhö ngöôøi muoán aên quaû Yeâm-moät-la (quaû
xoaøi), quaû Baøn-na-baø (quaû na) tröôùc tieân phaûi laáy haït cuûa noù troàng vaøo
ñaát toát, theo thôøi gian phaân boùn, saên soùc, söûa sang, laàn laàn noù phaùt
trieån maàm choài, thaân, caønh, laù. Gaëp thôøi tieát hoøa hôïp noù troå hoa, keát
traùi, ñeán khi quaû chín, haùi aên.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, tröôùc tieân phaûi hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña. Laïi ñoái vôùi
höõu tình, duøng Boá thí, hoaëc duøng AÙi ngöõ, hoaëc duøng Lôïi haønh, hoaëc
duøng Ñoàng söï ñeå caûm hoùa hoï. Ñaõ caûm hoùa hoï roài, daïy baûo hoï an truï
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
khieán hoï an truï vaøo phaùp phaàn Boà-ñeà nhö boán Nieäm truï… Sau khi an
truï, ñöôïc giaûi thoaùt taát caû ñaïi khoå sinh töû, chöùng ñaéc an laïc thöôøng truï,
tòch tónh vónh vieãn Boà-taùt aáy seõ ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñeán taän
ñôøi vò lai luoân luoân laøm lôïi ích cho taát caû.
Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc phaùp
khoâng muoán nhôø vaøo duyeân khaùc maø laïi töï khai ngoä, muoán ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, muoán laøm nghieâm tònh coõi Phaät, muoán
mau an oån ngoài toøa Boà-ñeà vi dieäu, muoán haøng phuïc caùc aùc ma, muoán
mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, muoán chuyeån phaùp luaân ñoä chuùng
höõu tình thì neân hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña, duøng boán Nhieáp phaùp
laøm phöông tieän ñeå caûm hoùa caùc loaøi höõu tình, giaûi thoaùt caùc khoå
sinh töû. Khi Boà-taùt sieâng naêng tu hoïc nhö vaäy thì neân luoân tu hoïc
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, Phaät noùi Boà-taùt phaûi sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña chaêng?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ta noùi Boà-taùt neân sieâng naêng tu hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû
phaùp, muoán ñöôïc töï taïi thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù ñaày ñuû oai löïc lôùn, coù theå laøm cho caùc
Ñaïi Boà-taùt ñöôïc töï taïi vôùi taát caû phaùp.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø cöûa maø caùc
phaùp laønh höôùng ñeán. Ví nhö bieån lôùn laø cöûa cuûa taát caû doøng soâng
chaûy veà. Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu laø thieän nam Thanh vaên thöøa,
thieän nam Ñoäc giaùc thöøa, thieän nam Boà-taùt thöøa thì phaûi sieâng naêng tu
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö ngöôøi baén gioûi, maëc aùo giaùp kieân
coá, caàm cung teân toát khoâng sôï ñòch thuø. Cuõng vaäy, caùc Ñaïi Boà-taùt
giöõ gìn phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát trí, laøm cho quaân ma, ngoaïi ñaïo vaø nhöõng phaùi
luaän khaùc khoâng theå naøo thaéng ñöôïc. Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu
Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån baùnh xe
dieäu phaùp ñoä chuùng höõu tình thì phaûi sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tinh taán tu hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thì ñöôïc chö Phaät Theá Toân ôû quaù khöù, vò lai vaø hieän taïi
luoân hoä nieäm.
–Baïch Theá Toân, vì sao Ñaïi Boà-taùt thöôøng sieâng naêng tinh taán tu
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñöôïc chö Phaät quaù khöù, vò lai, hieän taïi cuøng
hoä nieäm?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt thöôøng sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa töùc laø tu haønh Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí, ñöôïc chö
Phaät Theá Toân quaù khöù, vò lai vaø hieän taïi cuøng hoä nieäm.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn, Tònh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát trí nhö theá naøo ñeå ñöôïc chö Phaät Theá Toân quaù khöù, vò lai vaø
hieän taïi cuøng hoä nieäm?
–Khi Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát trí, quaùn Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát trí ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, chö Phaät Theá Toân quaù khöù,
vò lai, hieän taïi cuøng hoä nieäm.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, chö Phaät quaù khöù, vò lai, hieän taïi maëc
daàu thöôøng hoä nieäm Ñaïi Boà-taùt aáy nhöng khoâng duøng saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí ñeå daãn phaùt söï hoä nieäm,
vì saéc cho ñeán trí Nhaát thieát trí ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt tuy nhieàu phaùp phaûi hoïc nhöng
khoâng coù hoïc phaùp naøo!
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc Ñaïi Boà-taùt maëc daàu nhieàu phaùp phaûi
hoïc nhöng khoâng coù hoïc phaùp naøo. Vì sao? Vì thaät söï khoâng coù phaùp
ñeå chuùng Ñaïi Boà-taùt tu hoïc.
–Phaät giaûng noùi phaùp toùm löôïc hay saâu roäng töông öng vôùi saùu
phaùp Ba-la-maät-ña cho chuùng Ñaïi Boà-taùt. Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä thoaùt höõu
tình thì ñoái vôùi phaùp töông öng vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy duø toùm
löôïc hay saâu roäng phaûi ñeàu laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng ñeå ñöôïc thoâng
suoát. Thoâng suoát roài tö duy ñuùng lyù. Sau khi tö duy phaûi quaùn saùt roõ
raøng, ñuùng ñaén. Quaùn saùt roài laøm cho taâm vaø taâm sôû ñoái vôùi töôùng sôû
duyeân khoâng bò lay ñoäng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Laïi nöõa naøy Thieän
Hieän, ñoái vôùi giaùo phaùp töông öng saùu saùu phaùp Ba-la-maät-ña maø Phaät
Theá Toân ñaõ noùi duø toùm löôïc hay saâu roäng caùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu phaûi
sieâng naêng tinh taán, phaûi nhö thaät bieát roõ veà töôùng roäng heïp cuûa caùc
phaùp.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt laøm theá naøo ñeå nhö thaät bieát roõ
töôùng roäng heïp cuûa caùc phaùp?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát roõ töôùng chaân nhö cuûa saéc, nhö
thaät bieát roõ töôùng chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho
ñeán nhö thaät bieát roõ töôùng chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát trí thì Ñaïi Boà-taùt
aáy nhö thaät bieát roõ töôùng roäng heïp cuûa taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø töôùng chaân nhö cuûa saéc? Theá naøo laø
töôùng chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc? Noùi roäng cho ñeán theá naøo
laø töôùng chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát trí ñeå caùc Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát
roõ maø hoïc, nhö thaät bieát roõ töôùng roäng heïp cuûa taát caû phaùp?
–Chaân nhö cuûa saéc khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng truï, khoâng ñoåi
nhöng coù theå giaû laäp. Ñoù goïi laø töôùng chaân nhö cuûa saéc. Chaân nhö cuûa
thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng truï, khoâng
thay ñoåi nhöng maø coù theå giaû laäp. Ñoù goïi laø töôùng chaân nhö cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát trí
khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng truï, khoâng ñoåi nhöng coù theå giaû laäp. Ñoù
goïi laø töôùng chaân nhö cuûa trí Nhaát thieát trí.
Caùc Ñaïi Boà-taùt neân nhö thaät bieát roõ ñeå hoïc, phaûi nhö thaät bieát roõ
töôùng roäng heïp cuûa taát caû phaùp.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát roõ töôùng
thaät teá cuûa saéc, nhö thaät bieát roõ veà töôùng thaät teá cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc, noùi roäng cho ñeán nhö thaät bieát roõ veà töôùng thaät teá cuûa trí Nhaát
thieát trí thì Ñaïi Boà-taùt aáy nhö thaät bieát roõ töôùng roäng heïp cuûa taát caû
phaùp.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø töôùng thaät teá cuûa saéc, theá naøo laø
töôùng thaät teá cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán theá naøo laø
töôùng thaät teá cuûa trí Nhaát thieát trí, ñeå caùc Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát roõ
maø tu hoïc, ñeå nhö thaät bieát roõ töôùng roäng heïp cuûa taát caû phaùp?
–Khoâng coù bieân giôùi cuûa saéc, ñoù goïi laø töôùng thaät teá cuûa saéc.
Khoâng coù bieân giôùi cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, ñoù goïi laø töôùng thaät teá
cuûa thoï, töôûng haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán khoâng coù bieân giôùi cuûa trí
Nhaát thieát trí, ñoù goïi laø töôùng thaät teá cuûa trí Nhaát thieát trí. Caùc Ñaïi Boà-
taùt nhö thaät bieát roõ ñeå hoïc, nhö thaät bieát roõ veà töôùng roäng heïp cuûa taát
caû phaùp.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát roõ töôùng
phaùp giôùi cuûa saéc; nhö thaät bieát roõ töôùng phaùp giôùi cuûa thoï, töôûng,
haønh, thöùc; noùi roäng cho ñeán nhö thaät bieát roõ veà töôùng phaùp giôùi cuûa
trí Nhaát thieát trí thì Ñaïi Boà-taùt aáy nhö thaät bieát roõ veà töôùng roäng heïp
cuûa taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø töôùng phaùp giôùi cuûa saéc; theá naøo laø
töôùng phaùp giôùi cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc; noùi roäng cho ñeán theá naøo
laø töôùng phaùp giôùi cuûa trí Nhaát thieát trí ñeå caùc Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát
roõ maø hoïc, nhö thaät bieát roõ töôùng roäng heïp cuûa taát caû phaùp.
Phaät daïy:
–Saéc nhö hö khoâng, khoâng chöôùng khoâng ngaïi, khoâng sinh,
khoâng dieät, khoâng giaùn ñoaïn, khoâng lieân tuïc nhöng khoâng giaû laäp, goïi
ñoù laø töôùng phaùp giôùi cuûa saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc nhö hö khoâng,
khoâng chöôùng ngaïi, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng giaùn ñoaïn, khoâng
lieân tuïc nhöng khoâng giaû laäp, goïi ñoù laø töôùng phaùp giôùi cuûa thoï, töôûng,
haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí nhö hö khoâng, khoâng
chöôùng khoâng ngaïi, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng giaùn ñoaïn, khoâng
lieân tuïc nhöng khoâng giaû laäp, goïi ñoù laø töôùng phaùp giôùi cuûa trí Nhaát
thieát trí. Caùc Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát roõ ñeå hoïc, nhö thaät bieát roõ töôùng
roäng heïp cuûa taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt laøm theá naøo ñeå bieát töôùng roäng
heïp cuûa taát caû phaùp?
Phaät daïy Thòeân Hieän:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát roõ veà taát caû phaùp khoâng hôïp,
khoâng tan thì Ñaïi Boà-taùt aáy seõ bieát töôùng roäng heïp cuûa taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, taát caû phaùp khoâng hôïp, khoâng tan laø nhöõng
phaùp naøo?
www.daitangkinh.org
–Saéc khoâng hôïp, khoâng tan. Thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng hôïp,
khoâng tan, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí khoâng hôïp, khoâng tan.
Tham duïc, saân giaän, ngu si khoâng hôïp, khoâng tan. Coõi Duïc, coõi Saéc,
coõi Voâ saéc khoâng hôïp, khoâng tan. Caûnh giôùi höõu vi, caûnh giôùi voâ vi
khoâng hôïp, khoâng tan. Vì sao? Vì caùc phaùp aáy khoâng coù töï taùnh. Neáu
khoâng coù töï taùnh thì khoâng sôû höõu. Neáu khoâng sôû höõu thì khoâng theå
noùi coù hôïp hay coù tan. Caùc Ñaïi Boà-taùt bieát roõ taát caû phaùp nhö vaäy thì
bieát roõ töôùng roäng heïp cuûa taát caû phaùp.


QUYEÅN 525

–Baïch Theá Toân, nhö vaäy goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toùm löôïc.
Caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc trong ñoù coù theå laøm ñöôïc nhieàu vieäc. Baïch Theá
Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toùm löôïc nhö vaäy, chuùng Boà-taùt môùi tu hoïc
caàn neân hoïc, cho ñeán Ñaïi Boà-taùt truï ñòa thöù möôøi cuõng phaûi sieâng
naêng tinh taán tu hoïc. Neáu Ñaïi Boà-taùt luoân sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña toùm löôïc nhö vaäy thì coù theå nhö thaät bieát töôùng roäng heïp
cuûa taát caû phaùp.
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toùm löôïc nhö theá laø phaùp
moân vi dieäu, chæ coù chuùng Ñaïi Boà-taùt lôïi caên môùi coù theå ngoä nhaäp
ñöôïc.
–Phaùp moân aáy, haøng Ñaïi Boà-taùt caên taùnh lanh lôïi, caên taùnh trung
bình, caên taùnh aùm ñoän… ñeàu coù theå ngoä nhaäp phaùp moân aáy khoâng bò
chöôùng ngaïi. Caùc Ñaïi Boà-taùt caên ñònh hay khoâng ñònh, neáu chuyeân
taâm tu hoïc thì cuõng ñeàu ngoä nhaäp.
Thieän Hieän neân bieát, phaùp moân aáy raát vi dieäu thanh tònh. Nhöõng
ngöôøi bieáng nhaùc, ít tinh taán, maát chaùnh nieäm, taâm taùn loaïn, tu taäp aùc
tueä thì khoâng theå ngoä nhaäp ñöôïc. Coøn nhöõng ai khoâng giaûi ñaõi, luoân
tinh taán, ñaày ñuû chaùnh nieäm, nhieáp taâm chuyeân chuù, tu taäp dieäu tueä
môùi coù theå ngoä nhaäp.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán truï haøng Boà-taùt
khoâng thoaùi chuyeån, laàn löôït ñeán ñòa thöù möôøi thì neân sieâng naêng
duøng phöông tieän ñeå nhaäp vaøo phaùp moân naøy. Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán
mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí phaûi sieâng naêng duøng phöông tieän ñeå
nhaäp vaøo phaùp moân naøy.
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt theo hoïc nhöõng gì ñaõ noùi
trong kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thì Ñaïi Boà-taùt ñoù
coù theå hoïc Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña; cuõng coù theå hoïc phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh, coù theå theo hoïc chaân nhö cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn; cuõng coù theå theo hoïc Thaùnh ñeá khoå cho ñeán
Thaùnh ñeá ñaïo; cuõng coù theå theo hoïc boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo; cuõng coù theå theo hoïc boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc; cuõng coù theå theo hoïc phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; cuõng coù theå theo hoïc taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù; cuõng coù theå theo hoïc baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân; cuõng coù theå theo hoïc taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa; cuõng coù theå theo hoïc naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng, cuõng coù theå theo hoïc möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng; cuõng coù theå theo hoïc ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi
Xaû; cuõng coù theå theo hoïc phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû;
cuõng coù theå theo hoïc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng; cuõng coù theå theo hoïc taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt; cuõng coù theå hoïc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; cuõng coù theå theo hoïc trí Nhaát
thieát trí. Sau khi Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ hoïc nhö vaäy roài thì coù theå chöùng
ñaéc Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña cho ñeán trí Nhaát thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc theo nhöõng gì ñaõ noùi
trong kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thì ñoái vôùi taát caû ma
söï Ñaïi Boà-taùt aáy ñeàu bieát roõ, neân vöøa sinh khôûi lieàn dieät ngay.
Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán mau dieät tröø taát
caû nghieäp chöôùng, muoán nhieáp thoï hoaøn toaøn phöông tieän thieän xaûo
thì phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, luùc naøo Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tu taäp Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña thì luùc aáy Ñaïi Boà-taùt lieàn ñöôïc taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc hieän taïi ñang noùi chaùnh phaùp ôû voâ löôïng, voâ bieân
theá giôùi cuõng hoä nieäm. Vì sao? Vì chö Phaät ôû quaù khöù, hieän taïi, vò lai
ñeàu töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø ra.
Cho neân naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña neân nghó nhö vaày: “Phaùp maø chö Phaät quaù khöù, hieän taïi, vò lai
ñaõ chöùng ñaéc, ta cuõng seõ chöùng ñaéc.”

Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi sieâng naêng tu hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thì mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Cho neân naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng neân xa lìa taùc yù
töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, tuøy thuaän tu haønh, duø trong khaûy moùng tay, thì Ñaïi Boà-taùt
aáy ñaït ñöôïc phöôùc ñöùc raát nhieàu. Giaû söû coù ngöôøi duøng phöông tieän
thieän xaûo giaùo hoùa taát caû höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn, ñeàu
khieán hoï an truï Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, hoaëc khieán hoï an truï giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán thanh
tònh, hoaëc khieán hoï an truï quaû Döï löu cho ñeán quaû A-la-haùn, hoaëc
khieán hoï an truï vaøo Ñoäc giaùc Boà-ñeà, ngöôøi aáy maëc daàu ñöôïc phöôùc
nhieàu voâ löôïng, nhöng vaãn khoâng baèng phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi tuøy thuaän
tu haønh kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chæ trong khoaûng khaûy
moùng tay. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh taát caû
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; coù
theå sinh ra taát caû söï giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán thanh tònh; coù theå
sinh taát caû quaû Döï löu cho ñeán quaû Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Chö Phaät quaù
khöù, hieän taïi, vò lai ñeàu töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc xuaát hieän,
ñoä thoaùt voâ löôïng, voâ bieân höõu tình.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng lìa taùc yù töông
öng trí Nhaát thieát trí maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa traûi qua
khoaûng choác laùt, hoaëc traûi qua nöûa ngaøy, moät ngaøy, hoaëc traûi qua nöûa
thaùng, moät thaùng, hoaëc traûi qua moät thôøi gian, hoaëc traûi qua traûi qua
moät naêm, nöûa naêm, hoaëc traûi qua moät kieáp, traêm kieáp cho ñeán voâ soá
ñaïi kieáp thì Ñaïi Boà-taùt ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu hôn ngöôøi giaùo hoùa caùc
höõu tình trong haèng haø sa theá giôùi khaép möôøi phöông, khieán hoï an truï
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
hoaëc khieán hoï an truï giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán thanh tònh, khieán hoï
an truï quaû Döï löu cho ñeán quaû A-la-haùn, khieán hoï an truï phöôùc ñöùc
maø Ñoäc giaùc Boà-ñeà ñaõ ñaït. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh ra
taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc quaù khöù, hieän taïi, vò lai. Caùc
Ngaøi vì caùc höõu tình tuøy thuaän thieát laäp Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn,
www.daitangkinh.org
Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vì caùc höõu tình tuøy thuaän thieát
laäp söï giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán thanh tònh; tuøy thuaän thieát laäp quaû
Döï löu cho ñeán quaû A-la-haùn; tuøy thuaän thieát laäp quaû Ñoäc giaùc Boà-ñeà;
tuøy thuaän thieát laäp quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Phöôùc ñöùc
naøy hôn phöôùc ñöùc ngöôøi tröôùc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt truï soáng theo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi, thì neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ truï nôi quaû
vò khoâng thoaùi chuyeån, thöôøng ñöôïc chö Phaät hoä nieäm, thaønh töïu
phöông tieän thieän xaûo toái thaéng, ñaõ töøng gaàn guõi cuùng döôøng, cung
kính voâ löôïng öùc trieäu Phaät; ôû choã chö Phaät ñaõ gieo troàng voâ löôïng caên
laønh thaéng dieäu, ñaõ ñöôïc voâ löôïng thieän höõu chaân tònh baûo veä; töø laâu
ñaõ tu taäp Boá thí… saùu phaùp Ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy truï vaøo ñòa Ñoàng Chaân, taát
caû söï nguyeän caàu ñeàu ñöôïc vieân maõn, luoân gaëp chö Phaät khoâng bao
giôø xa caùch, khoâng bao xa lìa caùc caên laønh, luoân ñem laïi söï thaønh töïu
cho höõu tình, cuõng thöôøng laøm nghieâm tònh coõi Phaät. Töø coõi Phaät naøy
ñeán coõi Phaät khaùc luoân cuùng döôøng, cung kính, toân troïng ca ngôïi chö
Phaät Theá Toân; nghe vaø thoï trì tu haønh giaùo phaùp cuûa Boà-taùt thöøa.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ ñaéc bieän taøi voâ taän, ñaõ
ñaéc taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni thuø thaéng, thaønh töïu saéc thaân vi dieäu toái
thöôïng, ñaõ ñöôïc chö Phaät thoï kyù vieân maõn, tuøy theo sôû thích vì ñoä caùc
höõu tình maø thoï caùc loaïi thaân, ñeàu ñöôïc töï taïi.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ nhaäp troïn veïn vaøo sôû
duyeân haønh töôùng, taát caû moân chöõ, chaúng phaûi chöõ, phaùp nghóa höõu
ngoân voâ ngoân, khaùi nieäm moät, hai vaø nhieàu, khaùi nieäm nöõ nam chaúng
phaûi hai, khaùi nieäm caùc phaùp quaù khöù, hieän taïi vaø vò lai, caùc vaên caùc
nghóa, caùc uaån, caùc xöù, caùc giôùi duyeân khôûi vaø chi duyeân khôûi, theá
gian, Nieát-baøn, töôùng phaùp giôùi, töôùng höõu vi, töôùng voâ vi, töôùng
haønh, töôùng chaúng phaûi haønh, töôùng töôùng, töôùng chaúng phaûi töôùng,
taùnh coù, taùnh khoâng, taùnh töï, taùnh tha, troùi buoäc, lìa troùi buoäc, troùi
buoäc lìa troùi buoäc, töông öng, khoâng töông öng, töông öng khoâng
töông öng, chaân nhö, taùnh khoâng hö voïng, taùnh khoâng ñoåi khaùc, phaùp
taùnh, phaùp giôùi, phaùp ñònh, phaùp truï, taùnh nhaân, taùnh chaúng phaûi
nhaân, taùnh duyeân, taùnh chaúng phaûi duyeân, Thaùnh ñeá, Tónh löï, Voâ
löôïng, Voâ saéc, Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän, taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, taát caû phaùp moân
Ñaø-la-ni, taát caû moân Tam-ma-ñòa, naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng, ñòa Ñaïi Boà-taùt, möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng. Ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, caùc töôùng toát, caùc veû
ñeïp, taùnh khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû, trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, caûnh giôùi höõu vi, caûnh giôùi voâ vi, giôùi,
chaúng phaûi giôùi, khoâng, chaúng khoâng, taùc yù saéc cho ñeán taùc yù thöùc,
noùi roäng cho ñeán taùc yù trí Nhaát thieát trí, khoâng cuûa töôùng saéc, khoâng
cuûa töôùng thöùc, noùi roäng cho ñeán khoâng cuûa töôùng trí Nhaát thieát trí,
ñaïo khinh an, ñaïo baát khinh an, sinh, truï, dò, dieät, chaùnh kieán, taø
kieán, kieán, phi kieán, tham, saân, si, khoâng tham, khoâng saân, khoâng si,
söï troùi buoäc cuûa nhaän thöùc, söï troùi buoäc cuûa phieàn naõo, söï ñoaïn dieät
cuûa chuùng, danh, saéc, danh saéc, sôû duyeân duyeân, taêng thöôïng duyeân,
nhaân duyeân, ñaúng voâ giaùn duyeân, haønh töôùng, nhaân quaû, khoå, taäp,
dieät, ñaïo, quaû Döï löu vaø ñaïo cuûa quaû Döï löu, quaû Nhaát lai vaø ñaïo
cuûa quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn vaø ñaïo cuûa quaû Baát hoaøn, quaû A-la-
haùn vaø ñaïo cuûa quaû A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà vaø ñaïo cuûa Ñoäc giaùc
Boà-ñeà, Voâ thöôïng Boà-ñeà vaø ñaïo cuûa Voâ thöôïng Boà-ñeà, trí Nhaát thieát
vaø ñaïo cuûa trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng vaø ñaïo cuûa trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng vaø ñaïo cuûa trí Nhaát thieát töôùng, caên vaø caên vieân
maõn, caên thaéng lieät, tueä lanh leï, tueä saéc beùn, tueä nhanh nheïn, tueä
thaáu ñaùo, tueä roäng lôùn, tueä saâu xa, tueä to lôùn, tueä khoâng chöôùng ngaïi,
quaù khöù, vò lai, hieän taïi, phöông tieän, nieàm vui, nieàm vui taêng tröôûng,
vaên nghóa, an laäp ba thöøa phöông tieän.
saâu xa laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thì ñaït ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc thuø thaéng lôïi
ích nhö vaäy.
xa nhö theá naøo? Laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá
naøo? Tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá naøo?
www.daitangkinh.org
–Caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn saéc uaån cho ñeán thöùc uaån vì tòch tónh,
vì coù theå phaù hoaïi, vì khoâng töï taïi, vì theå noù hö nguïy, vì khoâng beàn
chaéc, neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; noùi roäng cho ñeán neân
quaùn trí Nhaát thieát trí tòch tónh, coù theå phaù hoaïi, khoâng töï taïi, theå hö
nguî, khoâng beàn chaéc ñeå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Naøy Thieän Hieän, oâng hoûi caùc Ñaïi Boà-taùt laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá naøo? Gioáng nhö laøm phaùt sinh caùi khoâng
cuûa hö khoâng, Ñaïi Boà-taùt laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Naøy Thieän Hieän, oâng hoûi caùc Ñaïi Boà-taùt tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa nhö theá naøo? Gioáng nhö söï tu haønh töø boû, Ñaïi Boà-taùt tu Baùt-
xa laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa phaûi maát bao laâu?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt töø khi môùi phaùt taâm cho ñeán khi ngoài toøa Boà-ñeà
vi dieäu, neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân laøm phaùt sinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo nhöõng taâm naøo ñeå khoâng
giaùn ñoaïn veà vieäc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laøm phaùt sinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt töø khi môùi phaùt taâm cho ñeán khi cöùu caùnh
khoâng dung chöùa nhöõng taùc yù naøo khaùc, chæ luoân luoân an truï vaøo taùc yù
töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí laø neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, neân laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân tu Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy cho ñeán khieán taâm vaø taâm sôû
phaùp ñoái vôùi caûnh khoâng chuyeån, môùi ñöôïc goïi laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tu Baùt-nhaõ
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh laøm phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa coù ñaéc trí Nhaát thieát trí chaêng?

–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng haønh, khoâng laøm phaùt
sinh, khoâng tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù ñaéc trí Nhaát thieát trí
chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng haønh, laøm phaùt
sinh, tu, cuõng khoâng haønh, khoâng laøm phaùt sinh, khoâng tu Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa coù ñaéc trí Nhaát thieát trí chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù phaûi caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng haønh, chaúng laøm
phaùt sinh, chaúng tu, chaúng phaûi khoâng haønh, chaúng phaûi khoâng laøm
phaùt sinh, chaúng phaûi khoâng tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå
ñaéc trí Nhaát thieát trí chaêng?
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt laøm sao ñaéc trí Nhaát thieát trí?
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi nhö chaân nhö coù theå ñaéc
Baïch Theá Toân, theá naøo phaûi nhö chaân nhö?
–Naøy Thieän Hieän, phaûi nhö thaät teá.
Baïch Theá Toân, theá naøo laø phaûi nhö thaät teá?
–Naøy Thieän Hieän, phaûi nhö caûnh giôùi phaùp.
Baïch Theá Toân, theá naøo laø phaûi nhö caûnh giôùi phaùp?
–Naøy Thieän Hieän, phaûi nhö caûnh giôùi ngaõ cho ñeán caûnh giôùi Boå-
ñaëc-giaø-la.
Baïch Theá Toân, theá naøo laø caûnh giôùi ngaõ cho ñeán caûnh giôùi Boå-
ñaëc-giaø-la?
–Naøy Thieän Hieän, oâng nghó theá naøo? Ngaõ cho ñeán Boå-ñaëc-giaø-la
coù theå naém baét chaêng?
–Naøy Thieän Hieän, neáu ngaõ cho ñeán Boå-ñaëc-giaø-la ñaõ chaúng theå
naém baét ñöôïc thì laøm sao Ta döïng leân caûnh giôùi cuûa ngaõ cho ñeán caûnh
giôùi cuûa Boå-ñaëc-giaø-la?
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng giaû laäp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, cuõng khoâng giaû laäp trí Nhaát thieát trí, cuõng khoâng giaû laäp
taát caû phaùp thì Ñaïi Boà-taùt aáy nhaát ñònh seõ chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, coù phaûi chæ coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå
giaû laäp hay laø Tónh löï ba-la-maät-ña... cuõng khoâng theå giaû laäp?
–Khoâng nhöõng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå giaû laäp maø coøn
Tónh löï… naêm phaùp Ba-la-maät-ña cuõng khoâng theå giaû laäp; hoaëc phaùp
cuûa Thanh vaên, phaùp cuûa Ñoäc giaùc, phaùp cuûa Boà-taùt, phaùp cuûa chö
Phaät, phaùp höõu vi, phaùp voâ vi… taát caû phaùp aáy ñeàu khoâng theå giaû laäp.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng theå giaû laäp, thì taïi
sao giaû laäp ñaây laø ñòa nguïc, ñaây laø baøng sinh, ñaây laø ngaï quyû, ñaây laø
ngöôøi, ñaây laø trôøi, ñaây laø Döï löu, ñaây laø Nhaát lai, ñaây laø Baát hoaøn, ñaây
laø A-la-haùn, ñaây laø Ñoäc giaùc, ñaây laø Boà-taùt, ñaây laø chö Phaät, ñaây laø taát
caû phaùp?
–YÙ oâng nghó sao? Höõu tình giaû laäp vaø phaùp giaû laäp thaät coù theå
–Neáu höõu tình giaû laäp vaø phaùp giaû laäp thaät chaúng theå naém baét
ñöôïc laøm sao Ta coù theå giaû laäp ñaây laø ñòa nguïc… noùi roäng cho ñeán ñaây
laø taát caû phaùp? Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa neân hoïc taát caû phaùp ñeàu khoâng theå giaû laäp ñeå
saâu xa, ñaâu khoâng neân hoïc saéc, ñaâu khoâng neân hoïc thoï, töôûng, haønh,
thöùc; noùi roäng cho ñeán ñaâu khoâng neân hoïc trí Nhaát thieát trí?
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân hoïc
saéc khoâng taêng, khoâng giaûm; neân hoïc thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng
taêng giaûm; noùi roäng cho ñeán neân hoïc trí Nhaát thieát trí khoâng taêng,
khoâng giaûm.
saâu xa, vì sao neân hoïc saéc khoâng taêng, khoâng giaûm, neân hoïc thoï,
töôûng, haønh, thöùc khoâng taêng, khoâng giaûm; neân hoïc trí Nhaát thieát trí
khoâng taêng, khoâng giaûm nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, vì khoâng
sinh, khoâng dieät neân hoïc saéc; vì khoâng sinh, khoâng dieät neân hoïc thoï,
töôûng, haønh, thöùc; noùi roäng cho ñeán vì khoâng sinh, khoâng dieät neân hoïc
saâu xa, vì sao vì khoâng sinh, khoâng dieät neân hoïc saéc; vì sao vì khoâng
sinh, khoâng dieät neân hoïc thoï, töôûng, haønh, thöùc? Cho ñeán vì sao vì
khoâng sinh, khoâng dieät neân hoïc trí Nhaát thieát trí?
Phaät daïy:
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân hoïc
caùc haønh khoâng sinh khôûi, khoâng taïo taùc, hoaëc boû, hoaëc tu.
saâu xa, vì sao neân hoïc caùc haønh khoâng sinh khôûi, khoâng taïo taùc, hoaëc
boû hoaëc tu?
Phaät daïy:
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa quaùn töï
töôùng taát caû phaùp ñeàu khoâng, neân hoïc caùc haønh khoâng sinh khôûi,
khoâng taïo taùc, hoaëc boû hoaëc tu.
saâu xa, quaùn töï töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân quaùn
saéc vôùi caùi khoâng cuûa töôùng saéc; neân quaùn thoï, töôûng, haønh, thöùc vôùi
caùi khoâng cuûa töôùng thoï, töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán neân
quaùn quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät vôùi caùi khoâng cuûa töôùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, neân quaùn trí Nhaát thieát trí vôùi caùi khoâng
cuûa töôùng trí Nhaát thieát trí.
www.daitangkinh.org
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa neân quaùn töï töôùng cuûa caùc phaùp ñeàu khoâng.
–Baïch Theá Toân, neáu quaùn saéc vôùi caùc khoâng cuûa töôùng saéc;
quaùn thoï, töôûng, haønh, thöùc vôùi caùi khoâng cuûa töôùng thoï, töôûng, haønh,
thöùc; noùi roäng cho ñeán quaùn quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät;
quaùn trí Nhaát thieát trí vôùi caùi khoâng cuûa töôùng trí Nhaát thieát trí thì laøm
sao Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn khoâng coù ñoái töôïng ñeå haønh, ñoù
laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Baïch Theá Toân, duyeân gì maø Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn khoâng coù ñoái
töôïng ñeå haønh ñoù laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–Do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng theå naém baét ñöôïc, caùc
Ñaïi Boà-taùt cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, söï haønh cuõng chaúng theå naém
baét ñöôïc, ngöôøi haønh, nhaân duyeân haønh, thôøi gian haønh, nôi choán haønh
Cho neân, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn khoâng ñoái
töôïng ñeå haønh, ñoù laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, vì trong ñoù taát
caû caùc hyù luaän ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn khoâng coù ñoái töôïng haønh, ñoù laø haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc laøm sao haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc töø luùc môùi phaùt taâm, ñoái vôùi taát caû phaùp
luoân luoân hoïc khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc. Hoïc nhö vaäy xong, duøng
khoâng ñoái töôïng chöùng ñaéc laøm phöông tieän tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán duøng khoâng ñoái töôïng chöùng ñaéc laøm
phöông tieän ñeå tu trí Nhaát thieát trí.
–Vì sao coù hai goïi laø coù ñoái töôïng chöùng ñaéc? Vì sao khoâng coù
hai goïi laø khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc?

–Nhaõn vaø saéc laø hai, cho ñeán yù vaø phaùp laø hai. Noùi roäng cho ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät vaø chö Phaät laø hai. Nhö vaäy, taát
caû heã coù hyù luaän ñeàu goïi laø hai, maø heã coù hai thì ñeàu coù ñoái töôïng
chöùng ñaéc. Chaúng phaûi nhaõn vaø chaúng phaûi saéc laø khoâng hai, cho ñeán
chaúng phaûi yù vaø chaúng phaûi phaùp laø khoâng hai. Noùi roäng cho ñeán
chaúng quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, chaúng phaûi Phaät laø khoâng
hai. Nhö vaäy, taát caû lìa hyù luaän ñeàu goïi laø khoâng hai, maø khoâng hai thì
ñeàu khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi do coù ñoái töôïng chöùng ñaéc neân khoâng
coù ñoái töôïng chöùng ñaéc, hay laø do khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc neân
khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc?
–Chaúng phaûi do coù ñoái töôïng chöùng ñaéc neân khoâng coù ñoái töôïng
chöùng ñaéc, cuõng chaúng phaûi do khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc neân
khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc. Nhöng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc vaø
khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc, taùnh ñeàu bình ñaúng neân goïi laø khoâng
coù ñoái töôïng chöùng ñaéc.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng tu hoïc trong
taùnh bình ñaúng cuûa coù ñoái töôïng chöùng ñaéc vaø khoâng coù ñoái töôïng
chöùng ñaéc.
Thieän Hieän neân bieát, khi caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy thì goïi laø
hoïc nghóa khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, xa lìa ñöôïc caùc loãi laàm.
saâu xa khoâng chaáp tröôùc coù ñoái töôïng chöùng ñaéc, khoâng chaáp tröôùc
khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc, thì Ñaïi Boà-taùt aáy laøm sao tu haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeå coù theå töø ñòa naøy tieán leân ñòa khaùc, laàn
löôït ñöôïc vieân maõn vaø do ñoù chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chaúng
truï vaøo coù ñoái töôïng chöùng ñaéc, chaúng truï vaøo khoâng coù ñoái töôïng
chöùng ñaéc ñeå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì coù theå töø ñòa naøy
www.daitangkinh.org
tieán leân ñòa khaùc, daàn daàn vieân maõn cho ñeán chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
trí. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng coù ñoái töôïng chöùng
ñaéc, trí Nhaát thieát trí cuõng khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc. Ngöôøi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nôi choán haønh, thôøi gian haønh cuõng
khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc, khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc naøy
cuõng khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân, neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng theå
naém baét ñöôïc, trí Nhaát thieát trí cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, ngöôøi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thôøi gian haønh, nôi choán haønh cuõng
chaúng theå naém baét ñöôïc, khoâng theå naém baét ñöôïc naøy cuõng khoâng theå
naém baét ñöôïc, thì khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc Ñaïi Boà-
taùt laøm sao öa thích löïa choïn taát caû phaùp, ñoù laø ñaây laø saéc, ñaây laø thoï,
töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán ñaây kaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
ñaây laø trí Nhaát thieát trí thanh tònh?
–Khi caùc Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maëc daàu öa
thích löïa choïn caùc phaùp nhöng khoâng naém baét saéc, khoâng naém baét thoï,
töôûng, haønh, thöùc cho ñeán khoâng naém baét trí Nhaát thieát trí.
saâu xa, neáu khoâng naém baét saéc, khoâng naém baét thoï, töôûng, haønh,
thöùc; cho ñeán khoâng naém baét trí Nhaát thieát trí thì laøm sao coù theå vieân
maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña? Neáu khoâng vieân maõn saùu phaùp Ba-la-
maät-ña thì laøm sao coù theå nhaäp ñòa vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt
thì laøm sao coù theå laøm nghieâm tònh coõi Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu
cho höõu tình? Neáu khoâng theå laøm nghieâm tònh coõi Phaät, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình thì laøm sao ñaéc trí Nhaát thieát trí? Neáu khoâng
ñaéc trí Nhaát thieát trí thì laøm sao coù theå chuyeån phaùp luaân vi dieäu, laøm
caùc Phaät söï? Neáu khoâng chuyeån phaùp luaân vi dieäu, laøm caùc Phaät söï
thì laøm sao giaûi thoaùt höõu tình khoûi caùc khoå sinh töû ñeå hoï ñöôïc Nieát-
baøn roát raùo an laïc?
–Khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng vì
saéc maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; khoâng vì thoï, töôûng, haønh,
thöùc maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Noùi roäng cho ñeán khoâng vì
quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng
vì trí Nhaát thieát trí maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt vì vieäc gì neân haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng coù laøm vieäc gì neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng coù ñoái töôïng
taïo taùc. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng khoâng coù ñoái töôïng taïo taùc.
Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng coù ñoái töôïng taïo taùc.
Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng coù ñoái töôïng taïo taùc. Nhö vaäy naøy Thieän
Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt laáy khoâng ñoái töôïng taïo taùc ñeå laøm phöông tieän
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù ñoái töôïng taïo taùc
thì khoâng neân thaønh laäp söï khaùc nhau cuûa thöøa laø Thanh vaên, Ñoäc giaùc
vaø Voâ thöôïng.
–Chaúng phaûi phaùp khoâng coù ñoái töôïng taïo taùc coù theå thaønh laäp
ñöôïc maø caàn phaùp coù ñoái töôïng taïo taùc môùi coù theå thaønh laäp ñöôïc. Vì
sao? Vì caùc höõu tình phaøm phu ngu si thieáu trí chaáp tröôùc saéc, thoï,
töôûng, haønh, thöùc; noùi roäng cho ñeán do trí Nhaát thieát trí. Do chaáp tröôùc
neân nieäm saéc thì sôû ñaéc saéc, nieäm thoï, töôûng, haønh, thöùc thì sôû ñaéc
thoï, töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán nieäm trí Nhaát thieát trí thì sôû
ñaéc trí Nhaát thieát trí. Do nieäm sôû ñaéc cho neân suy nghó nhö vaày: “Ta
nhaát ñònh seõ ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu caùc höõu tình ra khoûi khoå
lôùn sinh töû coù theå ñaéc Nieát-baøn an laïc roát raùo.”
Thieän Hieän neân bieát, keû phaøm phu ngu si thieáu trí aáy do ñieân ñaûo
neân suy nghó nhö vaäy, ñoù laø phæ baùng Phaät. Vì sao? Vì Phaät duøng naêm
loaïi maét caàu saéc chaúng theå naém baét ñöôïc, caàu thoï, töôûng, haønh, thöùc
chaúng theå naém baét ñöôïc, caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
chaúng theå naém baét ñöôïc, caàu caùc höõu tình cuõng chaúng theå naém baét
www.daitangkinh.org
ñöôïc. Caùc phaøm phu ngu si aáy muø mòt khoâng coù maét tueä neân chaáp
tröôùc vaøo caùc phaùp. Neáu hoï seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cöùu
thoaùt höõu tình ra khoûi khoå lôùn sinh töû, ñöôïc Nieát-baøn thöôøng laïc roát
raùo, thì chaéc chaén khoâng coù ñieàu ñoù.
–Baïch Theá Toân, neáu chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu
laáy naêm loaïi maét caàu saéc chaúng theå naém baét ñöôïc, caàu thoï, töôûng,
haønh, thöùc cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, cho ñeán caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng theå naém baét ñöôïc, caàu caùc höõu tình
cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, thì ñaùng leõ khoâng chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, cöùu thoaùt höõu tình ra khoûi khoå lôùn sinh töû coù theå ñaéc Nieát-
baøn thöôøng laïc roát raùo. Neáu vaäy thì laøm sao Theá Toân chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, an laäp höõu tình vôùi ba nhoùm khaùc nhau, ñoù laø nhoùm
Chaùnh taùnh ñònh, nhoùm Taø taùnh ñònh vaø nhoùm Baát ñònh.
–Ta duøng naêm loaïi maét quaùn saùt nhö thaät, chaéc chaén laø ta thaät
khoâng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, an laäp höõu tình vôùi ba nhoùm
khaùc nhau. Nhöng caùc höõu tình vì ngu si ñieân ñaûo neân ñoái vôùi phaùp
chaúng thaät maø töôûng phaùp thaät, ñoái vôùi höõu tình khoâng thaät maø töôûng
coù tình thaät. Ta vì dieät tröø nhöõng kieán chaáp hö voïng ñoù; neân nöông vaøo
theá tuïc maø noùi chöù khoâng y cöù vaøo thaéng nghóa.
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai chaúng leõ khoâng an truï vaøo thaéng nghóa
ñeå chöùng ñaïi Boà-ñeà?
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai chaúng leõ khoâng an truï vaøo voïng töôûng
ñieân ñaûo ñeå chöùng ñaïi Boà-ñeà?
–Baïch Theá Toân, neáu Nhö Lai khoâng an truï vaøo thaéng nghóa
chöùng ñaïi Boà-ñeà, cuõng khoâng an truï vaøo voïng töôûng ñieân ñaûo chöùng
ñaïi Boà-ñeà, thì chaúng leõ Nhö Lai khoâng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät?
Phaät daïy:
–Khoâng! Maëc daàu Ta chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhöng
khoâng coù ñoái töôïng an truï. Nghóa laø khoâng truï caûnh giôùi höõu vi, cuõng
khoâng truï caûnh giôùi voâ vi.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö nhöõng ngöôøi do Phaät bieán hoùa, tuy
khoâng truï caûnh giôùi höõu vi, cuõng khoâng truï caûnh giôùi voâ vi, nhöng coù
nhöõng vieäc lui, tôùi, ngoài, naèm... Nhöõng ngöôøi nhö Phaät bieán hoùa ra nhö
theá hoaëc haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; hoaëc truï phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh hoaëc truï chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; hoaëc truï Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät, ñaïo; hoaëc tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; hoaëc tu
boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; hoaëc tu phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; hoaëc tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù; hoaëc baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; hoaëc tu taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; hoaëc naêm loaïi maét,
saùu pheùp thaàn thoâng; hoaëc tu möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng; hoaëc tu ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc tu
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; hoaëc tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; hoaëc tu haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, hoaëc chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, laøm caùc Phaät söï.
Ngöôøi ñöôïc ba nhoùm khaùc nhau. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi do chö Phaät
bieán hoùa ñoù thaät coù nhöõng vieäc lui, tôùi, ngoài, naèm, cho ñeán thaät coù an
laäp höõu tình thaønh ba nhoùm khaùc nhau chaêng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Chö Phaät Theá Toân bieát taát caû phaùp ñeàu
gioáng nhö bieán hoùa, noùi taát caû phaùp cuõng nhö bieán hoùa, maëc daàu coù
ñoái töôïng taïo taùc nhöng khoâng chaân thaät, tuy ñoä höõu tình nhöng khoâng
coù ngöôøi ñöôïc ñoä. Gioáng nhö ngöôøi ñöôïc bieán hoùa laïi hoùa ñoä cho höõu
tình khaùc.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, phaûi gioáng nhö ngöôøi do Phaät bieán hoùa. Maëc daàu coù
haønh ñoäng nhöng khoâng chaáp tröôùc.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu nhö söï bieán hoùa thì chö
Phaät cuõng vaäy. Nhö vaäy, thì chö Phaät vaø ngöôøi ñöôïc bieán hoùa coù gì
www.daitangkinh.org
khaùc nhau?
–Phaät vaø ngöôøi ñöôïc bieán hoùa cuøng taát caû phaùp thaät söï khoâng
khaùc nhau. Vì sao? Vì taát caû söï nghieäp chö Phaät ñaõ laøm thì ngöôøi do
Phaät bieán hoùa cuõng ñeàu coù theå laøm. Söï nghieäp ngöôøi do Phaät bieán hoùa
ñaõ laøm thì chö Phaät Theá Toân cuõng ñeàu coù theå. Cho neân chö Phaät vaø
ngöôøi ñöôïc bieán hoùa cuøng taát caû phaùp thaät söï khoâng khaùc nhau.
–Baïch Theá Toân, neáu khoâng coù ngöôøi do chö Phaät bieán hoùa thì
rieâng Phaät coù theå laøm ra söï nghieäp, coøn neáu khoâng coù chö Phaät thì
ngöôøi ñöôïc hoùa kia coù theå rieâng mình laøm caùc vieäc ñöôïc chaêng?
–Hoï cuõng coù theå laøm ñöôïc.
Thieän Hieän laïi hoûi:
–Baïch Theá Toân, vieäc aáy nhö theá naøo?
–Nhö coù Nhö Lai hieäu laø Thieän Tòch Tueä, ñaõ ñoä xong nhöõng
ngöôøi ñaùng ñoä; khi aáy khoâng coù Boà-taùt naøo ñöôïc Phaät thoï kyù, Ngaøi
lieàn hoùa moät vò Phaät ñeå truï theá gian, khi Ngaøi töï nhaäp vaøo caûnh giôùi
Ñaïi Nieát-baøn tuyeät ñoái thì vò Phaät ñoù laøm caùc Phaät söï trong nöûa kieáp.
Quaù hôn nöûa kieáp, vò hoùa Phaät ñoù thoï kyù ñaïi Boà-ñeà cho moät Boà-taùt roài
hieän nhaäp Nieát-baøn, khi ñoù caùc chuùng Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc… ñeàu noùi
laø Phaät aáy nay nhaäp Nieát-baøn, nhöng thaân cuûa hoùa Phaät aáy thaät khoâng
sinh dieät.
maät-ña saâu xa neân tin caùc phaùp ñeàu nhö bieán hoùa.
–Baïch Theá Toân, neáu thaân chö Phaät khoâng khaùc vôùi söï bieán hoùa
thì laøm sao coù theå laøm ruoäng phöôùc chaân tònh? Neáu caùc höõu tình vì giaûi
thoaùt maø ñoái vôùi chö Phaät cung kính cuùng döôøng cho ñeán khi Nieát-baøn
thì phöôùc aáy voâ taän. Ñoái vôùi hoùa Phaät maø cung kính cuùng döôøng thì
phöôùc ñoù cuõng phaûi cöùu caùnh voâ taän.
–Thaân chö Phaät laø do phaùp taùnh, coù theå laøm ruoäng phöôùc chaân
tònh cho thí chuû. Hoùa thaân cuûa Phaät cuõng nhö vaäy, ñeàu khieán cho thí
chuû cung kính cuùng döôøng ñeán khi chaám döùt sinh töû, phöôùc aáy voâ taän.
Thieän Hieän neân bieát, haõy gaùc laïi löôïng phöôùc ñöùc coù ñöôïc do
cung kính cuùng döôøng chö Phaät vaø hoùa thaân Phaät qua moät beân, neáu
thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi chö Phaät coù loøng Töø, cung kính suy nghó,
nhôù ñeán coâng ñöùc chaân tònh cuûa Ngaøi thì thieän nam, thieän nöõ aáy ñeán
khi chaám döùt sinh töû, caên laønh cuõng voâ taän.
Thieän Hieän neân bieát, laïi gaùc löôïng phöôùc ñöùc coù ñöôïc do loøng
Töø cung kính suy nghó nhôù caùc coâng ñöùc chaân tònh aáy qua moät beân,
neáu thieän nam, thieän nöõ vì cuùng döôøng Phaät, thaäm chí moät caùnh hoa
tung trong hö khoâng, thì thieän nam, thieän nöõ aáy ñeán taän luùc chaám döùt
sinh töû, ñöôïc caên laønh voâ löôïng.
Thieän Hieän neân bieát, laïi gaùc löôïng phöôùc ñöùc coù ñöôïc do loøng
Töø cung kính suy nghó nhôù caùc coâng ñöùc chaân tònh aáy qua moät beân,
neáu thieän nam, thieän nöõ vì cuùng döôøng Phaät, thaäm chí moät caùnh hoa
tung trong hö khoâng qua moät beân, neáu thieän nam, thieän nöõ thaäm chí
xöng “Nam-moâ Phaät-ñaø ñaïi Töø bi” thì thieän nam, thieän nöõ aáy ñeán luùc
chaám döùt sinh töû, caên laønh cuõng voâ taän, luoân ñöôïc höôûng thoï phöôùc laïc
trong coõi trôøi, ngöôøi cho ñeán cuoái cuøng ñaéc Baùt-nieát-baøn.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, cung kính cuùng döôøng chö Phaät vaø hoùa
thaân Phaät ñaït ñöôïc nhöõng lôïi ích roäng lôùn nhö vaäy. Cho neân, Thieän
Hieän neân bieát, chö Phaät vaø hoùa thaân Phaät ñeàu laø thí chuû, laø ruoäng
phöôùc chaân tònh khoâng khaùc nhau, vì laáy phaùp taùnh cuûa caùc phaùp laøm
ñònh löôïng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt laáy phaùp taùnh cuûa caùc phaùp
aáy ñeå laøm ñònh löôïng, laøm phöông tieän thieän xaûo haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Sau khi nhaäp vaøo phaùp taùnh caùc phaùp roài nhöng ñoái vôùi
caùc phaùp khoâng laøm hö hoaïi phaùp taùnh. Nghóa laø khoâng phaân bieät ñaây
laø Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, ñaây laø phaùp taùnh cuûa Baùt-nhaõ
cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán ñaây laø trí Nhaát thieát trí,
ñaây laø phaùp taùnh cuûa trí Nhaát thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, khi caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa khoâng neân phaân bieät phaùp taùnh cuûa caùc phaùp coù khaùc
nhau maø laøm hö hoaïi phaùp taùnh.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
www.daitangkinh.org
ña saâu xa khoâng neân phaân bieät phaùp taùnh cuûa caùc phaùp, neáu laøm vaäy
seõ hö hoaïi phaùp taùnh thì taïi sao Theá Toân töï noùi phaùp taùnh cuûa caùc
phaùp khaùc nhau ñeå laøm hö hoaïi phaùp taùnh? Nghóa laø Phaät thöôøng noùi,
ñaây laø saéc cho ñeán thöùc; ñaây laø nhaõn xöù cho ñeán yù xöù; ñaây laø saéc xöù
cho ñeán phaùp xöù; ñaây laø nhaõn giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi; ñaây laø saùu
xuùc; ñaây laø saùu thoï; ñaây laø saùu giôùi; ñaây laø boán duyeân; ñaây laø voâ
minh cho ñeán laõo töû; ñaây laø phaùp beân trong; ñaây laø phaùp beân ngoaøi;
ñaây laø phaùp laønh; ñaây laø phaùp aùc; ñaây laø phaùp höõu laäu; ñaây laø phaùp
voâ laäu; ñaây laø phaùp theá gian; ñaây laø phaùp xuaát theá gian; ñaây laø phaùp
coäng; ñaây laø phaùp baát coäng; ñaây laø phaùp höõu vi; ñaây laø phaùp voâ vi…
Phaät ñaõ thöôøng noùi nhöõng phaùp khaùc nhau nhö vaäy chaúng leõ Theá Toân
töï hoaïi taùnh cuûa phaùp?
–Ta khoâng töï hoaïi phaùp taùnh cuûa phaùp, chæ duøng danh töôùng laøm
phöông tieän giaû noùi ñeå caùc höõu tình ngoä nhaäp phaùp taùnh bình ñaúng,
thoaùt khoûi sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-baøn.
Cho neân naøy Thieän Hieän, maëc daàu Nhö Lai noùi caùc phaùp khaùc
nhau nhöng khoâng goïi laø laøm hö hoaïi phaùp taùnh cuûa caùc phaùp.
–Baïch Theá Toân, neáu Phaät chæ duøng danh töôùng ñeå giaû noùi phaùp
taùnh cuûa caùc phaùp, khieán caùc höõu tình ngoä nhaäp vaøo phaùp taùnh bình
ñaúng thì taïi sao ñoái vôùi khoâng danh töôùng Phaät duøng danh töôùng ñeå noùi
maø baûo laø khoâng hö hoaïi?
–Ta theo theá tuïc, ñoái vôùi caùc phaùp giaû laäp danh töôùng, vì caùc höõu
tình maø duøng phöông tieän ñeå giaûng noùi, vì khoâng chaáp tröôùc neân
khoâng hö hoaïi.
Thieän Hieän neân bieát, gioáng nhö nhöõng keû ngu si nghe noùi caùc
khoå lieàn chaáp tröôùc danh töôùng maø khoâng hieåu roõ ñoù laø giaû noùi, chaúng
phaûi chö Nhö Lai vaø ñeä töû Nhö Lai nghe noùi caùc khoå roài chaáp tröôùc
danh töôùng, maø bieát nhö thaät, chæ theo theá tuïc maø noùi, chöù khoâng coù
danh töôùng cuûa caùc phaùp chaân thaät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc baäc Thaùnh ñoái vôùi danh maø chaáp
tröôùc danh, ñoái vôùi töôùng maø chaáp tröôùc töôùng, thì ñoái vôùi khoâng cuõng
chaáp tröôùc khoâng, ñoái vôùi voâ töôùng chaáp tröôùc voâ töôùng, ñoái vôùi voâ
nguyeän chaáp tröôùc voâ nguyeän, ñoái vôùi chaân nhö chaáp tröôùc chaân nhö,
ñoái vôùi thaät teá chaáp tröôùc thaät teá, ñoái vôùi phaùp giôùi chaáp tröôùc phaùp
giôùi, ñoái vôùi voâ vi chaáp tröôùc voâ vi.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû phaùp aáy chæ coù giaû danh, chæ coù giaû
töôùng, khoâng chaân thaät, trong ñoù baäc Thaùnh cuõng khoâng chaáp tröôùc,
chæ möôïn danh töôùng.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo taát caû phaùp
nhöng chæ möôïn danh töôùng, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhöng trong
ñoù khoâng chaáp tröôùc.
–Neáu caùc phaùp chæ coù danh töôùng thì caùc Ñaïi Boà-taùt taïi sao phaùt
taâm Boà-ñeà, chòu caùc khoå cöïc ñeå haønh haïnh Boà-taùt? Nghóa laø töï mình
chòu khoå cöïc ñeå tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi
roäng cho ñeán chòu khoå cöïc tu haønh trí Nhaát thieát trí ñeàu ñöôïc vieân
maõn?
–Taát caû phaùp chæ coù danh vaø töôùng. Danh töôùng aáy chæ laø giaû laäp,
taùnh cuûa danh töôùng laø khoâng. Caùc loaøi höõu tình vì ñieân ñaûo chaáp
tröôùc neân bò luaân hoài sinh töû chòu caùc khoå naõo, khoâng theå giaûi thoaùt.
Cho neân Boà-taùt vì laøm lôïi ích cho hoï maø phaùt taâm Boà-ñeà chòu caùc khoå
cöïc, haønh haïnh Boà-taùt, daàn daàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, chuyeån
phaùp luaân vi dieäu, laáy phaùp ba thöøa laøm phöông tieän ñeå cöùu giuùp hoï ra
khoûi sinh töû, an truï caûnh giôùi Nieát-baøn, nhöng caùc danh töôùng khoâng
sinh, khoâng dieät, cuõng khoâng truï khoâng khaùc, coù theå giaû laäp.
–Baïch Theá Toân, Phaät noùi trí Nhaát thieát trí laø trí Nhaát thieát trí
chaêng?
–Ta noùi trí Nhaát thieát trí laø trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, thöôøng noùi trí Nhaát thieát trí toùm löôïc coù ba, ñoù
laø trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng. Ba laïi trí naøy,
töôùng cuûa noù coù gì khaùc nhau?
–Trí Nhaát thieát laø trí ñoàng vôùi trí Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc. Trí
www.daitangkinh.org
Ñaïo töôùng laø trí ñoàng vôùi trí Ñaïi Boà-taùt. Trí Nhaát thieát töôùng laø dieäu trí
rieâng cuûa chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
–Baïch Theá Toân, vì sao trí Nhaát thieát laø trí ñoàng vôùi trí Thanh vaên
vaø Ñoäc giaùc?
–Trí Nhaát thieát laø phaùp moân sai bieät cuûa phaùp beân trong, beân
ngoaøi… Thanh vaên, Ñoäc giaùc cuõng coù theå bieát roõ phaùp moân sai bieät cuûa
phaùp beân trong, beân ngoaøi naøy… nhöng khoâng theå bieát töôùng cuûa trí
Nhaát thieát vaø taát caû loaïi töôùng cuûa taát caû phaùp. Trí Nhaát thieát laø trí
ñoàng vôùi trí Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc.
–Baïch Theá Toân, vì sao trí Ñaïo töôùng laø trí ñoàng vôùi trí Ñaïi Boà-
taùt?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt neân hoïc bieát heát taát caû töôùng ñaïo loä, ñoù laø
töôùng ñaïo Thanh vaên, töôùng ñaïo Ñoäc giaùc, töôùng ñaïo Boà-taùt, töôùng
ñaïo Nhö Lai. Ñoái vôùi caùc ñaïo loä naøy, caùc Ñaïi Boà-taùt luoân neân tu hoïc,
laøm cho vieân maõn. Maëc daàu laøm cho caùc ñaïo loä naøy caàn laøm vieäc phaûi
laøm nhöng khoâng theå laøm cho hoï chöùng thaät teá, vì trí Ñaïo töôùng laø trí
ñoàng vôùi trí Ñaïi Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt tu ñaïo cuûa Nhö Lai, sau khi
ñöôïc vieân maõn leõ naøo khoâng chöùng thaät teá?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät, neáu tu caùc ñaïi nguyeän chöa vieân maõn thì vaãn chöa chöùng
thaät teá. Neáu ñaõ vieân maõn thì môùi coù theå chöùng thaät teá.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi truï vaøo ñaïo maø chöùng
thaät teá chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng!
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi truï vaøo nôi chaúng phaûi
ñaïo maø chöùng thaät teá chaêng?

Phaät daïy:
–Khoâng!
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi truï vaøo ñaïo vaø chaúng
phaûi ñaïo maø chöùng thaät teá chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng!
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi truï vaøo nôi chaúng phaûi
ñaïo vaø chaúng phaûi chaúng phaûi ñaïo maø chöùng thaät teá chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng!
–Baïch Theá Toân, neáu nhö vaäy thì caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo ñaâu ñeå
chöùng thaät teá?
–YÙ oâng nghó sao? Coù phaûi oâng truï vaøo ñaïo maø ñöôïc heát caùc laäu,
taâm giaûi thoaùt chaêng?
–Naøy Thieän Hieän, coù phaûi oâng truï vaøo nôi chaúng phaûi ñaïo maø
ñöôïc heát caùc laäu taâm giaûi thoaùt chaêng?
–Naøy Thieän Hieän, coù phaûi oâng truï vaøo ñaïo, chaúng phaûi ñaïo maø
ñöôïc heát caùc laäu, taâm giaûi thoaùt chaêng?
–Naøy Thieän Hieän, coù phaûi oâng truï vaøo phi ñaïo, chaúng phaûi
chaúng phaûi ñaïo maø ñöôïc heát caùc laäu, taâm giaûi thoaùt chaêng?
–Vaäy oâng truï vaøo ñaâu maø ñöôïc heát caùc laäu, taâm hoaøn toaøn giaûi
thoaùt?
–Baïch Theá Toân, con chaúng truï vaøo ñaâu ñeå ñöôïc heát caùc laäu, taâm
hoaøn toaøn giaûi thoaùt, nhöng con ñöôïc heát caùc laäu, taâm ñöôïc hoaøn toaøn
giaûi thoaùt, laø hoaøn toaøn khoâng truï vaøo ñaâu.
www.daitangkinh.org

–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
hoaøn toaøn khoâng truï vaøo ñaâu maø chöùng thaät teá.
–Baïch Theá Toân, vì sao trí Nhaát thieát töôùng laø trí Nhaát thieát
töôùng?
–Bieát taát caû phaùp ñoàng moät töôùng, ñoù laø töôùng tòch dieät, cho neân
goïi laø trí Nhaát thieát töôùng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc töôùng traïng cuûa haønh coù theå bieåu
hieän caùc phaùp. Nhö Lai nhö thaät bieát roõ taát caû cho neân goïi laø trí Nhaát
thieát töôùng.
–Baïch Theá Toân, hoaëc trí Nhaát thieát hoaëc trí Ñaïo töôùng, hoaëc trí
Nhaát thieát töôùng, ba trí naøy khi ñoaïn phieàn naõo coù khaùc nhau chaêng?
Coù höõu dö ñoaïn, voâ dö ñoaïn chaêng?
–Chaúng coù sai khaùc khi ñoaïn phieàn naõo, nhöng ñoái vôùi taát caû taäp
khí töông tuïc cuûa phieàn naõo thì Nhö Lai ñaõ ñoaïn haún, coøn Thanh vaên,
Ñoäc giaùc thì chöa ñoaïn haún taäp khí töông tuïc.
–Baïch Theá Toân, caùc phieàn naõo ñaõ ñoaïn, ñaéc voâ vi chaêng?
Phaät daïy:
–Coù.
–Baïch Theá Toân, Thanh vaên, Ñoäc giaùc khoâng ñaéc voâ vi, phieàn
naõo coù ñoaïn chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng.
–Baïch Theá Toân, trong phaùp voâ vi coù söï sai khaùc chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng.
–Neáu phaùp voâ vi khoâng coù söï sai khaùc thì vì sao Phaät noùi taát caû
Nhö Lai ñaõ ñoaïn haún khí töông tuïc coøn Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaãn chöa
ñoaïn haún taäp khí töông tuïc?
–Taäp khí töông tuïc thaät chaúng phaûi phieàn naõo, nhöng caùc
Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñaõ ñoaïn phieàn naõo, nhöng vaãn coøn coù moät phaàn
nhoû töôùng traïng, gioáng nhö tham, saân, si… phaùt ra töø thaân, ngöõ. Töùc
laø noùi: “Ñaây laø taäp khí töông tuïc, chính töông tuïc naøy laøm cho phaøm
phu ngu si phaùt sinh baát lôïi; coøn töông tuïc cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc
phaùt sinh khoâng baát lôïi.” Taát caû taäp khí töông tuïc nhö theá, Nhö Lai
ñaõ ñoaïn haún.
–Baïch Theá Toân, ñaïo vaø Nieát-baøn ñeàu khoâng coù töï taùnh. Vaäy taïi
sao Phaät noùi ñaây laø Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc, ñaây laø Boà-taùt, ñaây laø
Nhö Lai?
–Caùc vò Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc, caùc Boà-taùt vaø chö Nhö Lai, taát
caû ñeàu laø söï bieåu hieän cuûa voâ vi.
–Baïch Theá Toân, trong phaùp voâ vi, thaät söï coù khaùc nhau giöõa Döï
löu cho ñeán Nhö Lai chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng!
–Baïch Theá Toân, neáu vaäy thì taïi sao Phaät noùi Döï löu cho ñeán Nhö
Lai, taát caû ñeàu laø söï bieåu hieän cuûa voâ vi?
–Ta caên cöù theo theá tuïc maø noùi, hieån baøy coù Döï löu... söï hieån
baøy khaùc nhau aáy ñeàu khoâng caên cöù theo thaéng nghóa, vì chaúng phaûi
trong thaéng nghóa coù theå hieån baøy. Vì sao? Vì chaúng phaûi trong thaéng
nghóa coù söï bieåu hieän cuûa ngoân ngöõ hay trí tueä phaân bieät, hoaëc goàm caû
hai loaïi. Nhöng vì do caùc ngoân thuyeát theá tuïc kia laøm ñoaïn caùc phaùp
neân giaû laäp caùc loaïi ngoân thuyeát theá tuïc cho caùc phaùp ñôøi sau.
–Baïch Theá Toân, neáu töï töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng, thì ñôøi
tröôùc coøn khoâng coù huoáng laø coù ñôøi sau? Vaäy taïi sao giaû laäp coù ñôøi
www.daitangkinh.org
sau?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Töï töôùng cuûa taát caû
phaùp sôû höõu ñeàu khoâng, ñôøi tröôùc coøn khoâng coù huoáng laø ñôøi sau! Neáu
ñôøi sau thaät coù thì ñieàu ñoù chaéc chaén khoâng xaûy ra. Nhöng caùc höõu
tình khoâng hieåu roõ töï töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng; vì laøm lôïi ích
cho hoï neân duøng phöông tieän giaû noùi ñaây laø ñôøi tröôùc, ñaây laø ñôøi sau.
Nhöng trong caùi khoâng cuûa töï töôùng caùc phaùp thì ñôøi tröôùc, ñôøi sau
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ thoâng ñaït töï töôùng
cuûa taát caû phaùp laø khoâng roài tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt thoâng ñaït töï töôùng cuûa caùc
phaùp ñeàu khoâng roài maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì khoâng chaáp
tröôùc vaøo caùc phaùp ñoù, nghóa laø khoâng chaáp tröôùc beân trong, hay beân
ngoaøi, thieän hay baát thieän, theá gian hay xuaát theá gian, höõu laäu hay voâ
taän, höõu vi hay voâ vi, phaùp Thanh vaên hay phaùp Ñoäc giaùc, phaùp Boà-taùt
hay phaùp chö Phaät, chæ caên cöù vaøo theá tuïc maø giaû laäp laø coù; chöù khoâng
caên cöù vaøo thaéng nghóa neân khoâng chaáp tröôùc.


QUYEÅN 526

–Baïch Theá Toân, Ngaøi thöôøng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy nöông vaøo nghóa naøo maø ñöôïc
goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy ñaït ñeán bôø giaùc,
laø cöùu caùnh cuûa taát caû caùc phaùp, nöông vaøo nghóa naøy neân goïi laø Baùt-
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, do Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Nhö
Lai ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy ñeå ñaït ñeán bôø giaùc,
nöông nghóa naøy neân goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy nöông
theo nghóa lyù thuø thaéng, phaân tích caùc phaùp cho ñeán khoâng coù moät
phaàn nhoû naøo coù theå naém baét ñöôïc, nöông vaøo nghóa naøy, neân goïi laø
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy bao truøm
chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh, noùi roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå
nghó baøn, nöông nghóa naøy neân goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng coù
phaùp nhoû naøo maø noù töông öng hoaëc chaúng töông öng, coù saéc hoaëc
khoâng saéc, coù thaáy hoaëc khoâng thaáy, coù ñoái hoaëc khoâng ñoái, nöông
nghóa naøy neân goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy chaúng phaûi töông
öng, chaúng phaûi chaúng töông öng, voâ saéc, voâ kieán, voâ ñoái, moät töôùng
goïi laø khoâng töôùng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy coù khaû
www.daitangkinh.org
naêng sinh taát caû phaùp laønh thuø thaéng, sinh taát caû trí tueä bieän taøi, laøm
phaùt sinh caùc caùi vui theá gian vaø xuaát theá gian, chieáu soi taát caû nghóa
lyù saâu xa, nöông nghóa naøy neân goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy nghóa lyù
chaéc thaät khoâng ñoäng, khoâng hoaïi, nöông nghóa naøy neân goïi laø Baùt-
saâu xa naøy thì taát caû aùc ma vaø quyeán thuoäc cuûa ma, haøng Thanh vaên,
Ñoäc giaùc, Phaïm chí ngoaïi ñaïo, baïn aùc, oaùn thuø ñeàu khoâng theå phaù
hoaïi ñöôïc. Vì sao? Vì trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy noùi,
taát caû phaùp töï töôùng laø khoâng, neân caùc aùc ma khoâng theå laøm gì ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân theo nghóa chaân thaät
naøy maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, töùc laø töï töôùng cuûa taát caû
phaùp ñeàu khoâng, thì taát caû aùc duyeân khoâng theå laøm cho lay ñoäng, hö
hoaïi.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, muoán haønh nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy thì caùc Ñaïi Boà-taùt neân duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän ñeå thöïc haønh caùc nghóa voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ,
cuõng haønh caùc nghóa Khoå trí, Taäp trí, Dieät trí, Ñaïo trí, Phaùp trí, Loaïi
trí, Theá tuïc trí, Tha taâm trí, Taän trí, Voâ sinh trí, nhö thuyeát trí.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, vì haønh nghóa lyù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa neân caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, nghóa vaø
chaúng phaûi nghóa ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, Ñaïi Boà-taùt haønh nghóa
lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, haønh nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi suy nghó: “Ta chaúng neân haønh tham duïc phi
nghóa, chaúng neân haønh saân nhueá phi nghóa, chaúng neân haønh ngu si phi
nghóa, chaúng neân haønh kieâu maïn phi nghóa, chaúng neân haønh taø kieán
phi nghóa, cho ñeán chaúng neân haønh taát caû kieán thuù phi nghóa. Cuõng
chaúng neân haønh tham duïc, saân nhueá, ngu si, kieâu maïn, taø kieán, kieán
thuù vaø caùc phaùp phi nghóa khaùc.” Vì sao? Vì chaân nhö, thaät teá cuûa
tham, saân, si... khoâng cuøng caùc phaùp laø nghóa hay chaúng phaûi nghóa.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, haønh nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, caùc Ñaïi Boà-taùt suy nghó: “Ta chaúng neân haønh nghóa, chaúng phaûi
nghóa cuûa saéc; chaúng neân haønh nghóa hoaëc chaúng phaûi nghóa cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho ñeán chaúng neân haønh nghóa, chaúng
phaûi nghóa cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; chaúng neân haønh
nghóa, chaúng phaûi nghóa cuûa trí Nhaát thieát.” Vì sao? Vì khi ta ñaït quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, tìm nghóa vaø chaúng phaûi nghóa cuûa taát caû phaùp ñeàu
Thieän Hieän neân bieát, chö Phaät ra ñôøi hoaëc khoâng ra ñôøi thì caùc
phaùp, phaùp giôùi, phaùp truï, phaùp ñònh, phaùp nhó vaãn thöôøng truï, khoâng
coù phaùp ñoái vôùi phaùp naøo laø nghóa hay chaúng phaûi nghóa.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân lìa söï chaáp tröôùc
nghóa, chaúng phaûi nghóa ñeå haønh nghóa lyù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa.
–Baïch Theá Toân, vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy khoâng
cuøng vôùi caùc phaùp laø nghóa hay chaúng phaûi nghóa?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy ñoái vôùi caùc
phaùp höõu vi, voâ vi ñeàu khoâng coù ñoái töôïng taïo taùc, chaúng aân, chaúng
oaùn, khoâng ích, khoâng toån. Vì lyù do naøy neân khoâng cuøng caùc phaùp laø
nghóa hay chaúng phaûi nghóa.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chö Phaät, haøng ñeä töû vaø taát caû Hieàn
thaùnh ñeàu laáy voâ vi laøm nôi chaân thaät ñeå höôùng ñeán chaêng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi!
Taát caû Hieàn thaùnh ñeàu laáy voâ vi laøm muïc ñích höôùng ñeán, nhöng phaùp
voâ vi khoâng laøm lôïi ích hay toån haïi caùc phaùp khaùc. Ví nhö hö khoâng,
chaân nhö, thaät teá khoâng laøm lôïi ích hay toån haïi caùc phaùp Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö theá, khoâng laøm lôïi
ích, hay toån haïi caùc phaùp, cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaúng cuøng
caùc phaùp laø nghóa hoaëc chaúng phaûi nghóa.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, coù phaûi caùc Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña voâ vi môùi coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí chaêng?
Phaät daïy:
Caùc Ñaïi Boà-taùt caàn hoïc phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña voâ vi saâu xa môùi
coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, duøng phaùp khoâng hai laøm phöông
tieän.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi duøng phaùp khoâng hai ñeå ñaéc phaùp
khoâng hai chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng phaûi.
–Vaäy thì duøng phaùp hai ñeå ñaéc phaùp khoâng hai chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng phaûi.
–Neáu khoâng coù hai phaùp, khoâng duøng phaùp hai vaø ñaéc phaùp
khoâng hai ñeå ñaéc, thì caùc Ñaïi Boà-taùt laøm sao ñaït ñöôïc trí Nhaát thieát
trí?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, phaùp hai khoâng hai ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc. Vì vaäy, ñoái töôïng ñeå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí chaúng duøng
phaùp hai, phaùp khoâng hai ñeå ñaéc, nhöng phaùp khoâng ñoái töôïng chöùng
ñaéc coù khaû naêng ñaït phaùp khoâng ñoái töôïng chöùng ñaéc. Vì sao? Vì Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø trí Nhaát thieát trí ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc, neân khoâng ñaéc maø ñaéc môùi goïi laø thaät ñaéc.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy voâ cuøng saâu xa, caùc
Ñaïi Boà-taùt coù theå laøm vieäc khoù laøm: voâ sôû ñaéc höõu tình, cuõng voâ sôû
ñaéc söï hoaït ñoäng cuûa höõu tình nhöng vì höõu tình maø caàu ñaït ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.Ví nhö coù ngöôøi troàng caây giöõa hö khoâng laø vieäc raát
khoù. Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, voâ sôû ñaéc höõu tình vaø voâ sôû ñaéc
söï hoaït ñoäng cuûa chuùng, chæ vì höõu tình maø caàu ñaït ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät laø vieäc raát khoù.
Phaät daïy:
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy voâ cuøng saâu xa, caùc Ñaïi Boà-taùt coù theå laøm
vieäc khoù laøm, voâ sôû ñaéc höõu tình vaø voâ sôû ñaéc söï hoaït ñoäng cuûa höõu
tình, nhöng vì höõu tình maø caàu ñaït quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt maëc duø khoâng thaáy thaät coù
höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng, nhöng caùc höõu tình ngu si ñieân
ñaûo chaáp laø thaät coù neân traàm luaân sinh töû, chòu khoå voâ cuøng. Vì cöùu ñoä
chuùng neân Boà-taùt caàu ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñöôïc Boà-ñeà roài,
duøng phöông tieän thieän xaûo ñeå ñoä thoaùt chuùng. Ví nhö coù ngöôøi troàng
caây choã ñaát toát, maëc duø ngöôøi aáy khoâng bieát goác, thaân, nhaùnh, laù, hoa,
quaû cuûa caây naøy ai seõ höôûng nhöng khi troàng roài, tuøy thôøi tieát, ngöôøi
aáy sieâng naêng töôùi boùn, chaêm soùc, giöõ gìn. Veà sau caây naøy daàn daàn lôùn
leân, goác, thaân, nhaùnh, laù, hoa, quaû sum sueâ, ñöôïc nhieàu ngöôøi duøng
ñeán, chöõa laønh beänh, ñöôïc an vui. Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy,
maëc duø chaúng thaáy coù Phaät quaû, coù höõu tình, nhöng vì höõu tình neân
caàu ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tuaàn töï tu haønh saùu phaùp ñaït ñeán bôø
giaùc vaø voâ löôïng phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc khi ñaõ vieân maõn roài, môùi
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khieán höõu tình thoï duïng nhaùnh, laù,
hoa, quaû ôû caây Phaät, ñeàu ñöôïc lôïi ích.
Thieän Hieän neân bieát, söï ích lôïi cuûa nhaùnh laù coù nghóa laø caùc höõu
tình nöông caây Phaät naøy ñeå ñöôïc thoaùt khoå cuûa caûnh giôùi aùc.
Söï lôïi ích cuûa hoa, nghóa laø caùc höõu tình nöông caây Phaät naøy,
ñöôïc sinh vaøo doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi, cho ñeán sinh vaøo doøng doõi lôùn
Cö só, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi Töù Thieân vöông, cho ñeán sinh vaøo coõi trôøi
Phi töôûng phi phi töôûng xöù.
Söï lôïi ích cuûa quaû, nghóa laø caùc höõu tình nöông caây Phaät naøy,
chöùng ñaéc quaû Döï löu cho ñeán quaû Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.
Caùc höõu tình naøy ñaéc Boà-ñeà roài, laïi duøng nhaùnh, laù, hoa, quaû,
cuûa caây Phaät laøm lôïi ích cho loaøi höõu tình khaùc, khieán hoï cuõng ñöôïc
thoaùt khoå cuûa caûnh aùc, ñöôïc vui nôi coõi trôøi, ngöôøi, tuaàn töï an laäp nhaäp
vaøo caûnh giôùi Nieát-baøn cuûa Ba thöøa.
Thieän Hieän neân bieát, maëc duø caùc Ñaïi Boà-taùt laøm vieäc lôïi ích lôùn
nhö theá, nhöng khoâng thaáy thaät coù höõu tình ñaéc Nieát-baøn, chæ thaáy
www.daitangkinh.org
voïng töôûng tòch dieät.

maät-ña saâu xa, voâ sôû ñaéc höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng, nhöng
ñeå tröø voïng töôûng ñieân ñaûo cuûa hoï, maø caàu ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Do nhaân duyeân naøy neân noùi laø vieäc voâ cuøng khoù khaên.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi bieát nhö Phaät. Vì sao? Vì
chuùng sinh nöông vaøo caùc Ñaïi Boà-taùt naøy môùi coù theå ñoaïn tröø caùc noãi
khoå trong ñòa nguïc, ngaï quyû, baøng sinh, cuõng coù theå ñoaïn tröø noãi khoå
khoâng an oån, baàn cuøng vaø heøn keùm trong ba coõi.
Phaät daïy:
Caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi bieát nhö Phaät. Neáu theá gian naøy khoâng coù chuùng
Boà-taùt phaùt taâm ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khoâng coù ba ñôøi
möôøi phöông chö Phaät, cuõng khoâng coù Ñoäc giaùc vaø caùc Thanh vaên,
khoâng theå ñoaïn tröø caùc noãi khoå trong ñòa nguïc, ngaï quyû, baøng sinh,
cuõng khoâng theå ñoaïn tröø noãi khoå khoâng an oån, baàn cuøng vaø heøn keùm
trong ba coõi.
Vì vaäy naøy Thieän Hieän, nhö oâng ñaõ noùi caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi bieát
nhö Phaät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, oâng neân bieát caùc Ñaïi Boà-taùt töùc laø Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Vì sao? Vì neáu do chaân nhö naøy maø giaû
laäp Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, thì cuõng do chaân nhö naøy maø giaû
laäp Ñoäc giaùc. Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp Ñoäc giaùc thì cuõng do
chaân nhö naøy maø giaû laäp Thanh vaên. Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp
Thanh vaên thì cuõng do chaân nhö naøy maø giaû laäp taát caû Hieàn thaùnh.
Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp taát caû Hieàn thaùnh thì cuõng do chaân
nhö naøy maø giaû laäp saéc uaån. Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp uaån saéc
thì cuõng do chaân nhö naøy maø giaû laäp caùc uaån thoï, töôûng, haønh, thöùc.
Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp caùc uaån thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån thì
cuõng do chaân nhö naøy maø giaû laäp nhaõn xöù. Neáu do chaân nhö naøy maø
giaû laäp nhaõn xöù, thì cuõng do chaân nhö naøy maø giaû laäp caùc nhó, tyû, thieät,
thaân, yù xöù . Cöù khai trieån nhö vaäy, cho ñeán taát caû neáu do chaân nhö naøy
maø giaû laäp quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät thì cuõng do chaân nhö
naøy maø giaû laäp trí Nhaát thieát trí. Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp trí
Nhaát thieát trí thì cuõng do chaân nhö naøy maø giaû laäp caûnh giôùi höõu vi.
Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp caûnh giôùi höõu vi thì cuõng do chaân nhö
naøy maø giaû laäp caûnh giôùi voâ vi. Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp caûnh
giôùi voâ vi thì cuõng do chaân nhö naøy maø giaû laäp taát caû phaùp. Neáu do
chaân nhö naøy maø giaû laäp taát caû phaùp thì cuõng do chaân nhö naøy maø giaû
laäp taát caû höõu tình. Neáu do chaân nhö naøy maø giaû laäp taát caû höõu tình, thì
cuõng do chaân nhö naøy maø giaû laäp taát caû Ñaïi Boà-taùt.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, neáu laø chaân nhö cuûa Nhö Lai, chaân
nhö cuûa Ñoäc giaùc, chaân nhö cuûa Thanh vaên, chaân nhö cuûa taát caû Hieàn
thaùnh, chaân nhö cuûa taát caû caùc saéc, chaân nhö cuûa caùc phaùp, chaân nhö
cuûa höõu tình, chaân nhö cuûa taát caû Ñaïi Boà-taùt thì chaân nhö aáy nhö thaät,
ñeàu khoâng sai khaùc, do khoâng khaùc neân goïi laø chaân nhö.
Ñoái vôùi chaân nhö naøy, caùc Ñaïi Boà-taùt tu hoïc vieân maõn, chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc.
Vì vaäy naøy Thieän Hieän, oâng phaûi bieát chuùng Ñaïi Boà-taùt töùc laø
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, vì taát caû phaùp, taát caû höõu tình ñeàu laáy
chaân nhö laøm ñònh löôïng vaäy.
Vì vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt caàn neân hoïc chaân nhö
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy. Neáu hoïc chaân nhö Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, thì coù theå hoïc chaân nhö taát caû phaùp. Neáu coù theå hoïc
chaân nhö taát caû phaùp thì coù theå vieân maõn chaân nhö cuûa taát caû phaùp.
Neáu coù theå vieân maõn chaân nhö cuûa taát caû phaùp thì ñoái chaân nhö cuûa taát
caû phaùp ñöôïc töï taïi. Neáu ñoái chaân nhö cuûa taát caû phaùp ñöôïc töï taïi, thì
coù theå kheùo bieát caên taùnh hôn keùm cuûa taát caû höõu tình. Neáu coù theå
kheùo bieát caên taùnh hôn keùm cuûa taát caû höõu tình, thì coù theå xeùt bieát roõ
moät caùch ñuùng ñaén söï sai khaùc cuûa höõu tình. Neáu coù theå xeùt bieát roõ
ñuùng ñaén söï sai khaùc cuûa höõu tình thì bieát roõ söï taïo nghieäp vaø thoï quaû
baùo cuûa höõu tình. Neáu bieát taát caû söï taïo nghieäp vaø thoï quaû baùo cuûa
höõu tình thì nguyeän vaø trí vieân maõn. Neáu nguyeän vaø trí vieân maõn thì
coù theå tònh tu dieäu trí trong ba ñôøi. Neáu coù theå tònh tu dieäu trí trong ba
ñôøi thì coù theå vieân maõn trí Nhaát thieát trí. Neáu coù theå vieân maõn trí Nhaát
thieát trí thì coù theå haønh haïnh Boà-taùt khoâng ñieân ñaûo. Neáu coù theå haønh
haïnh Boà-taùt khoâng ñieân ñaûo, thì coù theå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình. Neáu coù theå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình thì coù theå laøm
www.daitangkinh.org
nghieâm tònh coõi Phaät. Neáu coù theå laøm nghieâm tònh coõi Phaät, thì coù theå
chöùng ñaéc ñöôïc söï mong caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu coù theå
chöùng ñaéc ñöôïc söï mong caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì coù theå
chuyeån baùnh xe dieäu phaùp nhö thaät. Neáu coù theå chuyeån baùnh xe dieäu
phaùp nhö thaät thì coù theå tuøy thuaän an laäp chuùng sinh vaøo ñaïo Ba thöøa.
Neáu coù theå tuøy thuaän an laäp chuùng sinh vaøo ñaïo Ba thöøa thì môùi coù theå
daãn daét chuùng sinh vaøo coõi Voâ dö y Baùt-nieát-baøn.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, vì thaáy taát caû coâng ñöùc töï lôïi, lôïi tha
nhö theá, neân caùc Ñaïi Boà-taùt môùi phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
noã löïc duõng maõnh haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa moät caùch kieân coá
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt naøo maø muoán laøm lôïi ích cho
caùc höõu tình, coù theå phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu haønh
ñuùng nhö phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, thì Trôøi, Ngöôøi, A-
toá-laïc... trong theá gian ñeàu cung kính cuùng döôøng.
Phaät daïy:
Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình coù theå phaùt
taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhö thuyeát tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy, thì Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian ñeàu cung
kính cuùng döôøng.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt khaép vì taát caû höõu tình laøm
nhöõng vieäc lôïi ích, coù theå phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì
ñöôïc bao nhieâu phöôùc?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy ñöôïc phöôùc voâ löôïng,
khoâng theå tính ñeám hay thí duï ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, giaû söû taát caû höõu tình ôû theá giôùi cuûa chö
Phaät ñaày khaép trong theá giôùi ba laàn ngaøn, ñeàu höôùng ñeán vò Thanh
vaên, Ñoäc giaùc, yù oâng nghó sao? Phöôùc ñöùc caùc höõu tình naøy coù nhieàu
chaêng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Phöôùc ñöùc maø hoï ñaït ñöôïc voâ löôïng,
voâ bieân.
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, phöôùc ñöùc cuûa hoï ñaït ñöôïc so vôùi phöôùc ñöùc
cuûa moät vò Boà-taùt ñaït ñöôïc do phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì
muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình, theo lôøi oâng hoûi, thì khoâng baèng
moät phaàn traêm, moät phaàn ngaøn, cho ñeán cuõng khoâng baèng moät phaàn
traêm ngaøn, öùc, trieäu. Vì sao? Vì haøng Thanh vaên, Duyeân giaùc ñeàu
nöông vaøo caùc Ñaïi Boà-taùt maø coù, chaúng phaûi Ñaïi Boà-taùt nöông Thanh
vaên, Duyeân giaùc maø coù.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, haõy taïm gaùc laïi löôïng phöôùc ñöùc ñaït
ñöôïc cuûa taát caû höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn do höôùng ñeán baäc
Thanh vaên, Duyeân giaùc, giaû nhö taát caû höõu tình ñaày trong theá giôùi ba
laàn ngaøn ñeàu truï baäc Tònh quaùn, yù oâng nghó sao? Caùc höõu tình naøy
phöôùc ñöùc coù nhieàu chaêng?
voâ bieân.
Phaät daïy:
cuûa moät vò Boà-taùt ñaït ñöôïc do phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì
traêm ngaøn, öùc, trieäu. Vì sao? Vì haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñeàu nöông
vaøo caùc Ñaïi Boà-taùt maø coù, chaúng phaûi Ñaïi Boà-taùt nöông Thanh vaên,
Ñoäc giaùc maø coù.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, haõy taïm gaùc laïi löôïng phöôùc ñöùc cuûa
taát caû höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn ñeàu truï baäc Tònh quaùn, giaû
nhö taát caû höõu tình ñaày trong theá giôùi ba laàn ngaøn, ñeàu truï baäc Chuûng
taùnh hoaëc baäc Ñeä baùt, baäc Cuï kieán, baäc Baïc, baäc Ly duïc, baäc Dó bieän,
baäc Ñoäc giaùc, theo yù oâng nghó sao? Caùc höõu tình naøy phöôùc ñöùc coù
nhieàu chaêng?
voâ bieân.
Phaät daïy:
www.daitangkinh.org
cuûa moät vò Boà-taùt ñaït ñöôïc do phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät vì
traêm ngaøn, öùc, trieäu. Vì sao? Vì haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñeàu nöông
vaøo caùc Ñaïi Boà-taùt maø coù. Chaúng phaûi Ñaïi Boà-taùt nöông Thanh vaên,
Ñoäc giaùc maø coù.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, giaû söû taát caû höõu tình ñaày khaép trong
theá giôùi ba laàn ngaøn coõi Phaät, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät vì muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình, phöôùc ñöùc cuûa chuùng Ñaïi Boà-
taùt naøy ñaït ñöôïc so vôùi phöôùc ñöùc cuûa moät vò Ñaïi Boà-taùt nhaäp Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, thì khoâng baèng moät phaàn traêm, moät phaàn
ngaøn, cho ñeán cuõng khoâng baèng moät phaàn traêm ngaøn, öùc, trieäu.
theá giôùi ba laàn ngaøn coõi Phaät ñeàu nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt
thì phöôùc ñöùc cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy ñaït ñöôïc so vôùi phöôùc ñöùc cuûa
moät Ñaïi Boà-taùt do höôùng ñeán Boà-ñeà thì khoâng baèng moät phaàn traêm,
moät phaàn ngaøn, cho ñeán cuõng khoâng baèng moät phaàn traêm ngaøn, öùc,
trieäu.
theá giôùi ba laàn ngaøn coõi Phaät ñeàu höôùng ñeán Boà-ñeà, phöôùc ñöùc cuûa
chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy ñaït ñöôïc so vôùi phöôùc ñöùc cuûa moät Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc thì khoâng baèng moät phaàn traêm, moät phaàn ngaøn, cho
ñeán cuõng khoâng baèng moät phaàn traêm ngaøn, öùc, trieäu.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt môùi phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät phaûi tö duy phaùp gì?
Phaät baûo:
–Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng chaùnh tö duy veà trí
Nhaát thieát töôùng.
–Baïch Theá Toân, trí Nhaát thieát töôùng laáy gì laøm taùnh? Duyeân vaøo
ñaâu? Taêng thöôïng gì? Haønh töôùng gì? Coù töôùng gì?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, trí Nhaát thieát töôùng laáy khoâng taùnh laøm taùnh,
khoâng töôùng, khoâng nhaân, khoâng choã caûnh giaùc, khoâng sinh, khoâng
hieän.
Laïi nöõa, oâng coøn hoûi, trí Nhaát thieát töôùng duyeân vaøo ñaâu, taêng
thöôïng gì, haønh töôùng gì, coù töôùng gì? Thieän Hieän neân bieát, trí Nhaát
thieát töôùng laáy khoâng taùnh laøm choã duyeân, laáy chaùnh nieäm laøm taêng
thöôïng, laáy vaéng laëng laøm haønh töôùng, laáy khoâng töôùng laøm töôùng.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi chæ rieâng trí Nhaát thieát töôùng laáy khoâng
taùnh laøm taùnh, hay laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laáy khoâng taùnh
laøm taùnh?
Noùi roäng cho ñeán coù phaûi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
cuõng laáy khoâng taùnh laøm taùnh, hay laø caûnh giôùi höõu vi vaø caûnh giôùi voâ
vi cuõng laáy khoâng taùnh laøm taùnh?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, chaúng nhöõng trí Nhaát thieát töôùng laáy khoâng
taùnh laøm taùnh, maø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laáy khoâng taùnh laøm
taùnh, cho ñeán caûnh giôùi höõu vi vaø caûnh giôùi voâ vi cuõng laáy khoâng taùnh
laøm taùnh.
–Baïch Theá Toân, vì lyù do gì maø trí Nhaát thieát töôùng laáy khoâng
taùnh laøm taùnh? Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laáy khoâng taùnh laøm
taùnh, cho ñeán caûnh giôùi höõu vi vaø caûnh giôùi voâ vi cuõng laáy khoâng taùnh
laøm taùnh?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, vì töï taùnh cuûa trí Nhaát thieát töôùng laø khoâng,
neáu töï taùnh cuûa phaùp laø khoâng, thì phaùp aáy laáy khoâng taùnh laøm taùnh;
töï taùnh cuûa saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cho ñeán caûnh giôùi höõu vi vaø
caûnh giôùi voâ vi cuõng laø khoâng. Neáu töï taùnh cuûa phaùp laø khoâng thì phaùp
naøy laáy khoâng taùnh laøm taùnh.
–Baïch Theá Toân, vì lyù do gì töï taùnh cuûa trí Nhaát thieát töôùng laø
khoâng, töï taùnh cuûa saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, cho ñeán caûnh giôùi höõu
vi, caûnh giôùi voâ vi cuõng khoâng coù töï taùnh?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, trí Nhaát thieát töôùng khoâng coù töï taùnh hoøa hôïp.
www.daitangkinh.org
Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh hoøa hôïp, thì phaùp aáy laáy khoâng taùnh laøm
taùnh. Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, cho ñeán caûnh giôùi höõu vi, caûnh giôùi
voâ vi cuõng khoâng coù töï taùnh hoøa hôïp. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh hoøa
hôïp thì phaùp aáy laáy khoâng taùnh laøm taùnh. Vì lyù do naøy, neân caùc Ñaïi
Boà-taùt phaûi bieát taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän laøm töï taùnh. Vì lyù do naøy, neân caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi bieát taát
caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, taát caû phaùp ñeàu laáy chaân nhö laøm töï
taùnh. Noùi roäng hôn, cho ñeán laáy caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn laøm töï
taùnh. Vì lyù do naøy neân caùc Ñaïi Boà-taùt bieát taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng
taùnh laøm taùnh.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp aáy ñeàu khoâng taùnh thì caùc Ñaïi
Boà-taùt môùi phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thaønh töïu nhöõng
phöông tieän thieän xaûo naøo ñeå coù theå haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, cho ñeán laøm nghieâm tònh
coõi Phaät? Noùi roäng cho ñeán thaønh töïu nhöõng phöông tieän thieän xaûo
naøo ñeå coù theå haønh trí Nhaát thieát trí, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy ñöôïc thaønh töïu phöông tieän
thieän xaûo vi dieäu, maëc duø bieát taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm
taùnh, nhö vaãn tinh taán ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät. Tuy tinh taán ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, nhöng vaãn thoâng suoát taát caû höõu tình, caùc coõi
Phaät vaø ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy tuy haønh Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, hoïc ñaïo Boà-ñeà nhöng vaãn bieát Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, ñaïo Boà-ñeà naøy ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh. Noùi
roäng, cho ñeán tuy haønh trí Nhaát thieát trí, hoïc ñaïo Boà-ñeà, nhöng vaãn
bieát trí Nhaát thieát trí vaø ñaïo Boà-ñeà ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy tu saùu ñoä ñaït ñeán bôø giaùc,
hoïc ñaïo Boà-ñeà nhö theá, noùi roäng, cho ñeán tu haønh trí Nhaát thieát trí,
hoïc ñaïo Boà-ñeà nhö theá, nhöng neáu chöa thaønh töïu möôøi löïc cuûa Nhö
Lai, boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, ñaïi Töø, ñaïi Bi,
ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû, trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng
vaø voâ löôïng, voâ bieân caùc phaùp Phaät khaùc thì ñeàu goïi laø hoïc ñaïo Boà-
ñeà chöa vieân maõn.
Neáu Ñaïi Boà-taùt hoïc ñaïo naøy ñaõ ñöôïc vieân maõn thì ñoái vôùi taát
caû Ba-la-maät-ña cuõng vieân maõn. Vì Ba-la-maät-ña ñaõ vieân maõn neân
trong moät saùt-na töông öng Baùt-nhaõ, lieàn coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát töôùng.
Baáy giôø, taát caû taäp khí phieàn naõo nhoû nhaët vónh vieãn khoâng coøn
phaùt sinh, neân goïi laø ñoaïn saïch khoâng coøn gì, ñöôïc meänh danh laø Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Laïi duøng Phaät nhaõn thanh tònh voâ ngaïi
quaùn caùc phaùp trong möôøi phöông ba ñôøi coøn chaúng ñaéc “khoâng”
huoáng gì ñaéc “coù”.
maät-ña, neân quaùn taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Naøy Thieän Hieän, ñaây goïi laø caùc Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu phöông
tieän thieän xaûo nhieäm maàu, nghóa laø Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
quaùn taát caû phaùp coøn chaúng ñaéc “khoâng”, huoáng gì ñaéc “coù”.
saâu xa, khi tu Boá thí, ñoái vôùi vieäc boá thí, ngöôøi cho, ngöôøi nhaän, vaät
ñöôïc cho vaø taâm Boà-ñeà coøn chaúng thaáy khoâng, huoáng gì thaáy coù; khi
tu Tònh giôùi, ñoái vôùi tònh giôùi naøy, choã giöõ tònh giôùi, ngöôøi trì tònh giôùi,
taâm giöõ tònh giôùi, coøn chaúng thaáy khoâng, huoáng gì thaáy coù; khi tu An
nhaãn, ñoái vôùi phaùp an nhaãn naøy, choã tu an nhaãn, ngöôøi tu an nhaãn, taâm
tu an nhaãn coøn chaúng thaáy khoâng, huoáng gì thaáy coù; khi tu Tinh taán,
ñoái vôùi söï tinh taán naøy, choã tu tinh taán, ngöôøi haønh tinh taán, taâm tu tinh
taán coøn chaúng thaáy khoâng, huoáng gì thaáy coù; khi tu Tónh löï, ñoái vôùi
tónh löï naøy, choã tu tónh löï, ngöôøi haønh tónh löï, taâm tu tónh löï coøn chaúng
thaáy khoâng, huoáng gì thaáy coù; khi tu Baùt-nhaõ, ñoái vôùi Baùt-nhaõ naøy,
choã tu Baùt-nhaõ, ngöôøi haønh Baùt-nhaõ, taâm tu Baùt-nhaõ coøn chaúng thaáy
khoâng, huoáng gì thaáy coù. Noùi roäng cho ñeán khi chöùng trí Nhaát thieát trí,
ñoái vôùi trí Nhaát thieát trí naøy, hoaëc ngöôøi ñaéc, hoaëc nhaân duyeân ñaéc vaø
nôi choán thôøi gian ñaéc coøn chaúng thaáy khoâng, huoáng gì thaáy coù. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy thöôøng nghó: “Caùc phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm
www.daitangkinh.org
töï taùnh. Khoâng taùnh nhö theá, baûn taùnh noù voán nhö vaäy, chaúng phaûi
Phaät, haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc laøm ra; cuõng khoâng coù ai laøm ra, vì
taát caû phaùp ñeàu khoâng taùc giaû, ñeàu lìa taùc giaû vaäy.”
–Baïch Theá Toân, chaúng leõ caùc phaùp lìa taùnh caùc phaùp?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy!
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu lìa taùnh phaùp thì laøm sao
phaùp lìa ñoù bieát ñöôïc phaùp lìa coù hoaëc chaêng?
Vì sao? Vì phaùp khoâng khoâng theå bieát ñöôïc phaùp khoâng, phaùp coù
khoâng theå bieát phaùp coù, phaùp khoâng khoâng theå bieát phaùp coù, phaùp coù
khoâng theå bieát phaùp khoâng. Nhö vaäy, taát caû phaùp ñeàu laáy voâ vi laøm
taùnh, thì laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
chæ roõ caùc phaùp coù hoaëc khoâng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc
Ñaïi Boà-taùt tuøy theo theá tuïc chæ roõ caùc phaùp coù hoaëc khoâng, chöù khoâng
vin theo thaéng nghóa.
–Baïch Theá Toân, theá tuïc vaø thaéng nghóa coù khaùc nhau chaêng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ngoaøi theá tuïc khoâng coù thaéng nghóa. Vì sao?
Vì chaân nhö cuûa theá tuïc töùc laø thaéng nghóa. Do vì caùc loaøi höõu tình
ñieân ñaûo voïng chaáp, ñoái vôùi chaân nhö naøy khoâng bieát, khoâng thaáy.
Caùc Ñaïi Boà-taùt vì lôïi ích chuùng sinh, tuøy theo töôùng cuûa theá tuïc chæ roõ
caùc phaùp hoaëc coù, hoaëc khoâng, khoâng theo thaéng nghóa.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, ñoái vôùi naêm uaån, caùc höõu tình voïng
töôûng thaät coù, khoâng bieát chaúng phaûi thaät coù, coøn caùc Ñaïi Boà-taùt vì lôïi
ích chuùng sinh neân chæ roõ caùc uaån hoaëc coù, hoaëc khoâng ñeå chuùng sinh
nhaân ñaây thaáu suoát caùc uaån, caùc phaùp chaúng phaûi coù, chaúng phaûi
khoâng vaø chaúng muoán hoï chaáp thaät coù voâ töôùng.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân sieâng naêng tinh taán
lìa caùc chaáp coù khoâng, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø vì caùc
chuùng sinh laøm nhöõng vieäc lôïi ích to lôùn.

–Baïch Theá Toân, Nhö Lai thöôøng noùi caùc haïnh Boà-taùt, caùc haïnh
ñoù laø gì?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, haïnh Boà-taùt laø Voâ thöôïng Boà-ñeà, neân goïi laø
haønh, hoaëc laøm nhöõng vieäc lôïi ích cho chuùng sinh neân goïi laø haïnh
Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh haïnh Boà-taùt?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân ñoái vôùi khoâng cuûa saéc,
haønh haïnh Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, haønh haïnh
Boà-taùt. Noùi roäng cho ñeán ñoái vôùi khoâng cuûa trí Nhaát thieát haønh haïnh
Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng haønh
haïnh Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa söï nghieâm tònh coõi Phaät haønh haïnh Boà-
taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa vieäc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình haønh
haïnh Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa Ñaø-la-ni laøm phaùt sinh bieän taøi maø
haønh haïnh Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa Ñaø-la-ni laøm phaùt sinh vaên töï maø
haønh haïnh Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa Ñaø-la-ni ngoä nhaäp vaên töï maø
haønh haïnh Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa Ñaø-la-ni ngoä nhaäp khoâng vaên töï
maø haønh haïnh Boà-taùt; ñoái vôùi khoâng cuûa caûnh giôùi höõu vi haønh haïnh
Boà-taùt, ñoái vôùi khoâng cuûa caûnh giôùi voâ vi haønh haïnh Boà-taùt.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh haïnh Boà-taùt nhö
vaäy, nhö quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, ñoái vôùi caùc phaùp khoâng
khôûi hai töôùng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa nhö theá goïi laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø vì höõu tình maø
haønh haïnh Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai ôû ñaâu cuõng thöôøng noùi Phaät-ñaø, vaäy
teân Phaät-ñaø naøy y vaøo nghóa naøo ñeå noùi?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ai ñaõ giaùc ngoä nghóa chaân thaät thì goïi laø Phaät-
ñaø, giaùc ngoä ñöôïc phaùp chaân thaät thì goïi laø Phaät-ñaø. Ñoái vôùi nghóa
chaân thaät coù theå hieåu thoâng suoát thì goïi laø Phaät-ñaø. Ñoái vôùi taát caû
www.daitangkinh.org
phaùp, giaùc ngoä hoaøn toaøn thaät taùnh cuûa noù, taän cuøng thaät taùnh cuûa noù
thì goïi laø Phaät-ñaø. Nhö thaät khai ngoä cho taát caû höõu tình xa lìa caùc ñieân
ñaûo thì goïi laø Phaät-ñaø.
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai ôû ñaâu cuõng thöôøng noùi Boà-ñeà, vaäy teân
Boà-ñeà naøy y vaøo nghóa naøo ñeå noùi?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, Boà-ñeà coù nghóa laø khoâng, laø chaân nhö, laø thaät
teá, laø phaùp giôùi, laø phaùp taùnh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, giaû laäp danh töôùng, ñaët baøy ngoân töø ñeå
laøm cho giaùc ngoä chaân thaät toái thöôïng toái dieäu, thì goïi laø Boà-ñeà.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Boà-ñeà laø chaân, laø thaät, chaúng hö doái,
chaúng bieán ñoåi.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Boà-ñeà laø khoâng theå phaù hoaïi, khoâng
theå phaân bieät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, giaùc ngoä chaân tònh cuûa chö Phaät thì goïi
laø Boà-ñeà.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, do ñoù chö Phaät ñoái vôùi taát caû phaùp, taát
caû chuûng töôùng, hieän Chaùnh ñaúng giaùc thì goïi laø Boà-ñeà.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, chæ giaû ñaët ra danh ngoân theá tuïc, khoâng
thaät coù, chaúng theå naém baét ñöôïc thì goïi laø Boà-ñeà.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt vì Boà-ñeà neân tu saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, noùi roäng cho ñeán tu trí Nhaát thieát trí, khi taäp hôïp caùc caên laønh
thì phaùp naøo laøm lôïi ích, hoaëc laøm toån haïi, laøm taêng hoaëc giaûm, sinh
hoaëc dieät, nhieãm hoaëc tònh?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt vì Boà-ñeà neân tu saùu phaùp Ba-
la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí, khi taäp hôïp caùc caên laønh,
ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng laøm lôïi ích hay toån haïi, khoâng taêng, khoâng
giaûm, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh. Vì sao? Vì
Ñaïi Boà-taùt naøy vì Boà-ñeà neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi
taát caû phaùp duøng caùi khoâng duyeân vaøo ñaâu laøm phöông tieän neân khoâng
lôïi ích, toån haïi, khoâng taêng giaûm, khoâng sinh dieät, khoâng nhieãm tònh
maø ñöôïc hieän tieàn.

–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt vì Boà-ñeà neân haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi taát caû phaùp duøng caùi khoâng duyeân vaøo
ñaâu laøm phöông tieän, chaúng laøm lôïi ích hay toån haïi, chaúng taêng
giaûm, chaúng sinh dieät, chaúng nhieãm tònh thì Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laøm theá naøo ñeå goàm thaâu caùc Ba-la-
maät-ña nhö Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ vaø
laøm theá naøo goàm thaâu trí Nhaát thieát töôùng? Laøm theá naøo vöôït qua
baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø baäc phaøm phu thaúng ñeán Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt, tu haønh caùc ñòa cuûa Ñaïi Boà-taùt tuaàn töï chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa khoâng döïa vaøo hai, neân bao goàm caû Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán khoâng döïa vaøo hai cho neân tuaàn töï chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, khoâng döïa vaøo hai, neân bao goàm caû Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cuõng khoâng döïa vaøo hai, neân tuaàn töï chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí thì Ñaïi Boà-taùt laøm theá naøo töø luùc ñaàu phaùt taâm cho ñeán taâm
cuoái cuøng, luoân luoân taêng tröôûng phaùp laønh thuø thaéng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt döïa vaøo hai maø thöïc haønh thì
caùc phaùp laønh chaúng ñöôïc taêng tröôûng. Vì sao? Vì keû phaøm phu ngu
muoäi ñeàu döïa vaøo hai, neân phaùp laønh ñaõ phaùt sinh khoâng ñöôïc taêng
tröôûng, coøn caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng döïa vaøo hai neân töø khi phaùt taâm cho
ñeán taâm cuoái cuøng thöôøng taêng tröôûng phaùp laønh thuø thaéng.
Vì vaäy, naøy Thieän Hieän, caên laønh cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt vöõng chaéc
khoâng theå khuaát phuïc, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian, khoâng
theå phaù hoaïi, khoâng theå laøm rôi vaøo quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc,
khoâng bò caùc phaùp aùc baát thieän cuûa theá gian daãn daét, sai khieán haønh
saùu phaùp Ba-la-maät-ña, cho ñeán trí Nhaát thieát trí, caùc phaùp laønh ñaõ coù
khoâng ñöôïc taêng tröôûng.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng neân haønh khoâng
www.daitangkinh.org
hai Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng hai.

–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt vì caên laønh neân haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa chaêng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, khoâng phaûi vaäy. Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi
Boà-taùt khoâng vì caên laønh maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cuõng
khoâng phaûi vì caên khoâng laønh maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Vì sao? Vì phaùp cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt laø nhö vaäy. Neáu chöa gaàn guõi
cuùng döôøng, cung kính chö Phaät Theá Toân, neáu caùc caên laønh chöa ñöôïc
vieân maõn hoaøn toaøn, neáu chöa taän löïc phuïc vuï baïn laønh chaân tònh thì
chaéc chaén khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø caùc Ñaïi Boà-taùt gaàn guõi cuùng döôøng
chö Phaät Theá Toân, laøm cho caên laønh vieân maõn hoaøn toaøn, taän löïc phuïc
vuï baïn laønh chaân tònh, mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi môùi phaùt taâm gaàn guõi
cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, theo Phaät nghe Phaät thuyeát kheá kinh
cho ñeán luaän nghóa, nghe roài thoï trì, ñoïc tuïng, oân taäp cho ñöôïc thoâng
suoát hoaøn toaøn. Ñaõ thoâng suoát hoaøn toaøn roài môùi tö duy ñuùng lyù. Ñaõ
tö duy roài, thaáy roõ yù nghóa saâu xa. Thaáy roõ yù nghóa saâu xa roài môùi coù
theå thoâng ñaït hoaøn toaøn. Ñaõ thoâng ñaït hoaøn toaøn roài môùi ñaéc Ñaø-la-
ni, phaùt sinh söï hieåu bieát voâ ngaïi, cho ñeán khi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, sinh ôû choã naøo ñoái vôùi giaùo nghóa chaùnh phaùp ñaõ ñöôïc
nghe, thoï trì chaúng queân maát, ôû choã chö Phaät, troàng nhieàu caên laønh.
Nhôø naêng löïc giöõ vöõng caên laønh neân vò aáy neân khoâng ñoïa vaøo aùc thuù,
maø sinh choã an vui. Laïi nhôø giöõ vöõng caên laønh neân taâm an vui thanh
tònh. Do söùc giöõ vöõng taâm an vui thanh tònh neân thöôøng khoâng ñieân
ñaûo, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät.
Laïi nhôø giöõ vöõng caên laønh neân thöôøng chaúng xa lìa baïn laønh chaân
tònh. Ñoù laø caùc Nhö Lai, Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên cuøng nhöõng
ngöôøi hay khen ngôïi Phaät, Phaùp, Taêng.
Naøy Thieän Hieän, nhö vaäy goïi laø Ñaïi Boà-taùt gaàn guõi cuùng döôøng
chö Phaät Theá Toân, laøm cho caên laønh vieân maõn hoaøn toaøn, taän löïc phuïc
vuï baïn laønh chaân tònh, mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Vì vaäy, naøy
Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa muoán
mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, phaûi sieâng naêng tinh taán gaàn guõi cuùng
döôøng chö Phaät Theá Toân, thaâu nhieáp vieân maõn caên laønh thuø thaéng,
phuïc vuï baïn laønh chaân tònh khoâng bao giôø meät moûi nhaøm chaùn.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng gaàn guõi cuùng döôøng
chö Phaät, khoâng thaønh töïu caên laønh thuø thaéng, khoâng taän löïc phuïc vuï
baïn laønh chaân tònh, thì chaúng leõ chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng gaàn guõi cuùng
döôøng chö Phaät, khoâng thaønh töïu caên laønh thuø thaéng, khoâng taän löïc
phuïc vuï baïn laønh chaân tònh, thì chaúng xöùng ñaùng nhaän laø Ñaïi Boà-taùt,
huoáng gì coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì coù Ñaïi Boà-taùt
gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, troàng nhieàu caên laønh, taän löïc
phuïc vuï baïn laønh chaân tònh, coøn chöa theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí,
huoáng gì laø chaúng gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät, chaúng troàng caên laønh,
chaúng taän löïc phuïc vuï baïn laønh chaân tònh maø coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí sao? Neáu nhöõng vò naøy coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí thì
nhaát ñònh khoâng coù vieäc aáy.
Vì vaäy, naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán nhaän teân Ñaïi Boà-
taùt, muoán mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí thì thöôøng neân gaàn guõi cuùng
döôøng chö Phaät, troàng nhieàu caên laønh thaéng dieäu moät caùch roát raùo, taän
löïc phuïc vuï baïn laønh chaân tònh khoâng sinh meät moûi chaùn naûn.
–Baïch Theá Toân, vì lyù do gì coù Ñaïi Boà-taùt cuõng gaàn guõi cuùng
döôøng chö Phaät, troàng nhieàu caên laønh, taän löïc phuïc vuï baïn laønh chaân
tònh, maø chaúng chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, bôûi vì Ñaïi Boà-taùt ñoù xa lìa phöông tieän thieän
xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Maëc duø coù gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät,
coù troàng nhieàu caên laønh, taän löïc phuïc vuï baïn laønh chaân tònh, nhöng vò
aáy khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø phöông tieän thieän xaûo? Caùc Ñaïi
www.daitangkinh.org
Boà-taùt thaønh töïu caùc phöông tieän thieän xaûo phaûi laøm vieäc gì ñeå chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt töø khi phaùt taâm, trong luùc tu
haønh Boá thí ba-la-maät-ña, duøng taùc yù töông öng trí Nhaát thieát trí hoaëc
cuùng döôøng chö Phaät, Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, hoaëc boá thí cho
nhöõng ngöôøi khaùc hay loaøi phi nhaân thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñöôïc thaønh
töïu taùc yù töông öng trí Nhaát thieát trí. Nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt naøy haønh
boá thí maø khoâng töôûng mình boá thí, khoâng nghó coù ngöôøi nhaän, cuõng
khoâng nghó ta vaø caùi thuoäc veà ta. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy quaùn
taùnh töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng, khoâng khôûi, khoâng thaønh,
khoâng chuyeån, khoâng dieät nhaäp vaøo töôùng cuûa caùc phaùp, bieát taát caû
phaùp khoâng taùc, khoâng ñoäng, nhaäp vaøo caùc haønh töôùng. Ñaïi Boà-taùt
naøy thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo nhö vaäy, luoân luoân taêng tröôûng
caên laønh thaéng dieäu. Nhôø taêng tröôûng caên laønh naøy neân coù theå haønh
Boá thí ba-la-maät-ña ñeå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät. Maëc duø haønh boá thí nhöng Boà-taùt vaãn khoâng
mong caàu quaû baùo cuûa söï boá thí, töùc laø chaúng tham ñaém quaû baùo thuø
thaéng sinh töû. Chæ vì cöùu ñoä keû chöa ñöôïc cöùu ñoä vaø muoán giaûi thoaùt
ngöôøi chöa ñöôïc giaûi thoaùt, neân caùc vò aáy sieâng tu taäp Boá thí ba-la-
maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt töø khi phaùt taâm tu haønh
Tònh giôùi ba-la-maät-ña, duøng taùc yù töông öng trí Nhaát thieát trí thoï trì
tònh giôùi, taâm khoâng phaùt sinh tham, saân, si, khoâng bò phieàn naõo raøng
buoäc, cuõng khoâng phaùt sinh caùc phaùp baát thieän laøm ngaên ngaïi Boà-ñeà,
ñoù laø xan tham, aùc giôùi, saân giaän, löôøi bieáng, taâm haï lieät, taâm taùn loaïn,
aùc tueä vaø caùc taâm kieâu maïn khaùc..., cuõng khoâng phaùt sinh taùc yù töông
öng Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy quaùn taùnh töôùng
taát caû phaùp ñeàu khoâng, khoâng khôûi, khoâng thaønh, khoâng chuyeån,
khoâng dieät nhaäp vaøo töôùng cuûa caùc phaùp, bieát taát caû phaùp khoâng taùc,
khoâng ñoäng, nhaäp vaøo caùc haønh töôùng. Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu
phöông tieän thieän xaûo nhö theá, luoân luoân taêng tröôûng caên laønh thaéng
dieäu. Nhôø caên laønh naøy thöôøng taêng tröôûng, coù theå haønh Tònh giôùi ba-
la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi
Phaät. Maëc duø haønh tònh giôùi nhöng caùc vò aáy vaãn khoâng mong caàu quaû
baùo cuûa giôùi, töùc laø chaúng tham ñaém quaû baùo thuø thaéng sinh töû, chæ vì
cöùu ñoä ngöôøi chöa ñöôïc cöùu ñoä vaø muoán giaûi thoaùt ngöôøi chöa ñöôïc
giaûi thoaùt, neân caùc vò aáy sieâng tu Tònh giôùi ba-la-maät-ña, cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. (moãi moãi ñeàu noùi roäng ôû tröôùc)
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt ngay töø ñaàu phaùt taâm,
duøng phöông tieän thieän xaûo, duøng taùc yù töông öng trí Nhaát thieát trí
nhaäp vaøo boán Tónh löï vaø boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, thì Ñaïi Boà-
taùt naøy tuy ñoái vôùi Tónh löï, Voâ löôïng, Voâ saéc vaøo ra töï taïi nhöng
chaúng nhaän laáy quaû Dò thuïc aáy. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ thaønh
töïu phöông tieän thieän xaûo toái thaéng, quaùn taùnh töôùng caùc Tónh löï, Voâ
löôïng, Voâ saéc ñeàu khoâng, khoâng sinh, khoâng thaønh, khoâng chuyeån,
khoâng dieät nhaäp vaøo töôùng caùc phaùp, bieát taát caû phaùp khoâng taïo taùc,
khoâng haønh ñoäng, nhaäp vaøo töôùng caùc haønh. Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh
töïu phöông tieän thieän xaûo nhö theá, thì luoân luoân taêng tröôûng caên laønh
thaéng dieäu. Nhôø caên laønh naøy taêng tröôûng, neân Ñaïi Boà-taùt coù theå
haønh Tónh löï, Voâ löôïng, Voâ saéc. Do haønh Tónh löï, Voâ löôïng, Voâ saéc
neân caùc vò aáy coù theå töï taïi ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Boà-taùt ngay töø ñaàu phaùt taâm, duøng
phöông tieän thieän xaûo, duøng taùc yù töông öng trí Nhaát thieát trí, tuy tu
haønh veà kieán ñaïo sôû ñoaïn, tu veà ñaïo sôû ñoaïn nhöng voâ sôû ñaéc quaû Döï
löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-
taùt naøy quaùn taùnh töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng, khoâng khôûi, khoâng
thaønh, khoâng chuyeån, khoâng dieät neân nhaäp vaøo töôùng cuûa caùc phaùp,
bieát taát caû phaùp khoâng taïo taùc, khoâng haønh ñoäng, nhaäp vaøo caùc haønh
töôùng. Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo toái thaéng, luoân
luoân taêng tröôûng caên laønh thuø thaéng. Nhôø caên laønh naøy taêng tröôûng
neân Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà, vöôït qua baäc
Thanh vaên, Ñoäc giaùc, nhaäp vò Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt.
Ñaây goïi laø Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa Boà-taùt vaø cuõng do coù phaùp
nhaãn naøy neân Ñaïi Boà-taùt coù theå thöôøng töï taïi ñem laïi söï thaønh töïu cho
höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, phöông tieän thieän xaûo, duøng taùc yù töông öng trí Nhaát
thieát trí, tuy ñöôïc töï taïi vaøo ra thuaän nghòch, taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh
www.daitangkinh.org
thöù ñeä nhöng luoân luoân voâ sôû ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn vaø
A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy quaùn taùnh töôùng
cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng, khoâng khôûi, khoâng thaønh, khoâng chuyeån,
khoâng dieät nhaäp vaøo töôùng cuûa caùc phaùp, bieát taát caû phaùp khoâng taïo
taùc, khoâng haønh ñoäng, nhaäp vaøo töôùng cuûa caùc haønh. Ñaïi Boà-taùt naøy
thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo toái thaéng, luoân luoân laøm taêng tröôûng
caên laønh thuø thaéng. Nhôø caên laønh thuø thaéng naøy thöôøng taêng tröôûng,
neân Ñaïi Boà-taùt coù theå töï taïi ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, chöùng nhaäp vò Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, ñöôïc
thoï kyù nhaãn.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, phöông tieän thieän xaûo, duøng taùc yù töông öng trí Nhaát
thieát trí, tinh taán tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai vaø voâ löôïng, voâ bieân
caùc phaùp Phaät khaùc nhöng neáu chöa ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, chöa laøm nghieâm tònh coõi Phaät thì vaãn chöa chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy quaùn taùnh töôùng cuûa taát caû phaùp
ñeàu khoâng, khoâng khôûi, khoâng thaønh, khoâng chuyeån, khoâng dieät
nhaäp vaøo töôùng cuûa caùc phaùp, bieát taát caû phaùp khoâng taïo taùc, khoâng
haønh ñoäng, nhaäp vaøo töôùng caùc haønh. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaày ñuû phöông
tieän thieän xaûo toái thaéng, luoân luoân taêng tröôûng caên laønh thuø thaéng.
Nhôø caên laønh naøy taêng tröôûng, Ñaïi Boà-taùt coù theå töï taïi ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, tuaàn töï chöùng ñaéc
Nhö vaäy goïi laø phöông tieän thieän xaûo. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh
töïu phöông tieän thieän xaûo nhö theá thì baát cöù vieäc gì nhaát ñònh coù theå
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Phöông tieän thieän xaûo thuø thaéng nhö theá
laø ñeàu do haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc thaønh töïu. Vì theá, naøy
Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy.


QUYEÅN 527
Phaåm 27: TUEÄ ÑAÙO BÆ NGAÏN
Baáy giôø Thieän Hieän nghe lôøi naøy roài lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt ñaày ñuû tueä giaùc thuø thaéng nhö
theá, tuy coù theå tu taäp phaùp saâu xa nhö theá nhöng chaúng nhaän laáy quaû
baùo thuø thaéng ôû caùc coõi?
Phaät daïy:
Caùc Ñaïi Boà-taùt ñaày ñuû tueä giaùc thuø thaéng, tuy coù theå tu taäp phaùp saâu
xa nhö theá nhöng chaúng nhaän laáy quaû baùo thuø thaéng ôû caùc coõi. Vì sao?
Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi töï taùnh, chaúng ñoäng.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi töï taùnh naøo khoâng bò lay
ñoäng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi töï taùnh khoâng taùnh coù
theå chaúng ñoäng.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi töï taùnh khoâng taùnh naøo
coù theå chaúng ñoäng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi töï taùnh cuûa saéc uaån,
cho ñeán thöùc uaån chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa nhaõn xöù cho ñeán yù
xöù coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa saéc xöù cho ñeán phaùp xöù coù
theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi coù theå
chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi coù theå
chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi
coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc coù
www.daitangkinh.org
theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân
sinh ra, cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra coù theå chaúng
ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi coù theå chaúng
ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân coù theå
chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa voâ minh cho ñeán laõo töû coù theå chaúng
ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù
theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi
töï taùnh Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï
taùnh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo coù theå chaúng ñoäng;
ñoái vôùi töï taùnh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng taâm, boán Ñònh voâ saéc coù
theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù
coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö
Lai coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát
caû phaùp moân Tam-ma-ñòa coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh naêm
loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh
möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng coù theå
chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû coù theå
chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû
ñeïp coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh cuûa trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi
töï taùnh cuûa Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà coù theå chaúng ñoäng; ñoái
vôùi töï taùnh taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät coù theå chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï
taùnh trí Nhaát thieát trí chaúng ñoäng; ñoái vôùi töï taùnh caûnh giôùi höõu vi,
caûnh giôùi voâ vi coù theå chaúng ñoäng. Vì sao? Vì töï taùnh caùc phaùp nhö
theá töùc laø khoâng taùnh. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi khoâng taùnh, töï taùnh
naøy chaúng ñoäng vaø khoâng taùnh khoâng theå hieän chöùng khoâng taùnh.
–Baïch Theá Toân, höõu taùnh coù theå chöùng ñaéc khoâng taùnh chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng chöùng ñaéc.

–Khoâng taùnh coù theå chöùng höõu taùnh chaêng?
Phaät daïy:
–Höõu taùnh coù theå chöùng höõu taùnh chaêng?
Phaät daïy:
Thieän Hieän laïi thöa:
–Khoâng taùnh coù theå chöùng khoâng taùnh chaêng?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, neáu vaäy thì höõu taùnh cuõng khoâng coù theå hieän
quaùn khoâng taùnh, khoâng taùnh chaúng theå hieän quaùn höõu taùnh, höõu taùnh
chaúng theå hieän quaùn höõu taùnh, khoâng taùnh chaúng theå hieän quaùn khoâng
taùnh; theá thì chaúng leõ Theá Toân khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn sao?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, tuy ta coù ñaéc, coù hieän quaùn nhöng xa lìa boán
phaïm truø treân.
–Baïch Theá Toân, vì sao lìa boán phaïm truø maø coù ñaéc, coù hieän
quaùn?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, hoaëc ñaéc hoaëc hieän quaùn ñeàu chaúng phaûi coù
chaúng phaûi khoâng, lìa töôùng, lìa danh, döùt tuyeät caùc hyù luaän. Vì vaäy
neân ta noùi coù ñaéc, coù hieän quaùn nhöng xa lìa boán phaïm truø.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt laáy phaùp naøo ñeå laøm hyù luaän?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn saéc uaån cho ñeán thöùc
uaån, thöôøng hoaëc voâ thöôøng, hoaëc khoå hoaëc vui, hoaëc ngaõ hoaëc voâ
ngaõ, hoaëc tònh hoaëc baát tònh, hoaëc vaéng laëng hoaëc chaúng vaéng laëng,
hoaëc xa lìa hoaëc chaúng xa lìa, hoaëc laø caùi bieát khaép hoaëc chaúng phaûi laø
caùi bieát khaép, ñoù laø hyù luaän. Noùi roäng cho ñeán quaùn trí Nhaát thieát trí
www.daitangkinh.org
hoaëc thöôøng hoaëc voâ thöôøng, hoaëc khoå hoaëc vui, hoaëc ngaõ hoaëc voâ
ngaõ, hoaëc tònh hoaëc baát tònh, hoaëc vaéng laëng hoaëc chaúng vaéng laëng,
hoaëc xa lìa hoaëc chaúng xa lìa, hoaëc laø caùi bieát khaép hoaëc chaúng phaûi laø
caùi bieát khaép, ñoù laø hyù luaän.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt suy nghó: “Thaùnh
ñeá khoå neân bieát roõ, Thaùnh ñeá taäp neân ñoaïn tröø, Thaùnh ñeá dieät phaûi
chöùng ñaéc, Thaùnh ñeá ñaïo caàn tu taäp”, ñoù laø hyù luaän.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt suy nghó: “Neân tu
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñoù laø hyù luaän; neân truï phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; neân truï chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn neân truï Thaùnh ñeá khoå, taäp,
dieät ñaïo”, ñoù laø hyù luaän.
Neáu hoï nghó: “Neân tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo;
neân tu boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, neân tu phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; neân tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù”, ñoù laø hyù luaän.
Neáu hoï nghó: “Neân vöôït qua quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-
ñeà, thaúng ñeán nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, chaùnh haïnh vieân
maõn, möôøi baäc Chaùnh haïnh cuûa Boà-taùt, giaùo hoùa chuùng sinh, laøm
thanh tònh coõi Phaät”, ñoù laø hyù luaän.
Neáu hoï nghó: “Neân phaùt sinh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa, ñeå ñöa ñeán naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng, möôøi löïc cuûa Nhö Lai, cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng,
ñöa ñeán ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, vieân maõn ba möôi hai töôùng
Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp, phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû,
ñöa ñeán trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng”, ñoù laø hyù
luaän.
Neáu hoï nghó: “Neân haønh taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt; neân tu chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät”, ñoù laø hyù luaän.
Neáu hoï nghó: “Ta phaûi ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí phieàn naõo
töông tuïc, ta phaûi chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí”, ñoù laø hyù luaän.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng caùc phaùp phaân bieät
nhö vaäy, thì goïi laø hyù luaän.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn saéc uaån cho ñeán thöùc uaån laø thöôøng hay
voâ thöôøng, laø khoå hay vui, ngaõ hay voâ ngaõ, tònh hay baát tònh, vaéng laëng
hay chaúng vaéng laëng, xa lìa hay chaúng xa lìa, laø caùi bieát khaép hay
chaúng phaûi laø caùi bieát khaép ñeàu khoâng theå hyù luaän, khoâng neân hyù
luaän. Noùi roäng cho ñeán neân quaùn trí Nhaát thieát trí laø thöôøng hay voâ
thöôøng, khoå hay vui, ngaõ hay voâ ngaõ, tònh hay baát tònh, vaéng laëng hay
chaúng vaéng laëng, xa lìa hay chaúng xa lìa, laø caùi bieát khaép hay chaúng
phaûi laø caùi bieát khaép ñeàu khoâng theå hyù luaän, khoâng neân hyù luaän.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn Thaùnh ñeá khoå, neân bieát roõ hoaëc chaúng bieát
roõ; quaùn Thaùnh ñeá taäp neân ñoaïn haún hoaëc chaúng döùt tröø; quaùn Thaùnh
ñeá dieät neân chöùng ñaéc hoaëc chaúng chöùng ñaéc; quaùn Thaùnh ñeá ñaïo neân
tu taäp hoaëc chaúng neân tu taäp ñeàu khoâng theå hyù luaän, khoâng neân hyù
luaän. Noùi roäng cho ñeán quaùn trí Nhaát thieát trí neân chöùng ñaéc hoaëc
chaúng neân chöùng ñaéc ñeàu khoâng hyù luaän, khoâng neân hyù luaän.
Thieän Hieän neân bieát, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy,
caùc Ñaïi Boà-taùt neân quaùn caùc phaùp vaø taát caû loaøi höõu tình nhö vaäy ñeàu
khoâng theå hyù luaän, khoâng neân hyù luaän. Vì sao? Vì ñoái vôùi taát caû phaùp
vaø caùc höõu tình, taùnh coù chaúng theå hyù luaän taùnh khoâng, taùnh khoâng
chaúng theå hyù luaän taùnh coù, taùnh coù chaúng theå hyù luaän taùnh coù, taùnh
khoâng chaúng theå hyù luaän taùnh khoâng; lìa taùnh coù, taùnh khoâng thì hoaëc
chuû theå hyù luaän, hoaëc ñoái töôïng hyù luaän, hoaëc choã hyù luaän, hoaëc thôøi
hyù luaän ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Vì vaäy naøy Thieän Hieän, saéc uaån khoâng hyù luaän; thoï, töôûng, haønh,
thöùc uaån khoâng hyù luaän. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí cuõng khoâng
hyù luaän.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, khoâng hyù luaän.
–Baïch Theá Toân, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taïi sao
caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn saéc uaån cho ñeán thöùc uaån, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát trí ñeàu khoâng theå hyù luaän, khoâng neân hyù luaän?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc
Ñaïi Boà-taùt neân quaùn saéc uaån cho ñeán thöùc uaån ñeàu khoâng coù töï taùnh.
Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí cuõng khoâng coù töï taùnh. Neáu caùc
www.daitangkinh.org
phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng theå hyù luaän ñöôïc.
Vì vaäy, naøy Thieän Hieän, töø saéc uaån cho ñeán thöùc uaån ñeàu khoâng
theå hyù luaän. Vì vaäy caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng hyù luaän. Noùi roäng cho ñeán
trí Nhaát thieát trí cuõng khoâng theå hyù luaän, neân caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng
neân hyù luaän.
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp coù
theå haønh phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng hyù
luaän nhö theá thì lieàn nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, mau
vieân maõn caùc ñòa cuûa Boà-taùt, choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coù
theå laøm lôïi ích an vui cho taát caû höõu tình taän ñôøi vò lai.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh, cuõng
khoâng hyù luaän maø coù theå ñaéc, thì caùc Ñaïi Boà-taùt duøng nhöõng ñaïo naøo
ñeå ñöôïc nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt? Laø ñaïo Thanh vaên,
ñaïo Ñoäc giaùc hay ñaïo chö Phaät?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng duøng ñaïo Thanh vaên,
ñaïo Ñoäc giaùc, ñaïo Phaät ñeå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt
nhöng ñoái vôùi caùc ñaïo, tröôùc phaûi hoïc heát, roài môùi duøng ñaïo Boà-taùt ñeå
nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt.
Thieän Hieän neân bieát, nhö Boà-taùt ôû ñòa thöù taùm, tröôùc hoïc heát caùc
ñaïo, roài sau môùi duøng ñaïo cuûa mình nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
thöøa mình, cho ñeán chöa hieän khôûi ñaïo quaû vieân maõn, thì chöa theå
chöùng ñaéc quaû cao nhaát cuûa thöøa mình. Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö
vaäy, ñoái vôùi taát caû ñaïo, tröôùc phaûi hoïc ñaày ñuû roài sau môùi duøng ñaïo
Boà-taùt nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, cho ñeán chöa phaùt sinh
ñònh Kim cang duï thì vaãn chöa chöùng ñaéc sôû caàu laø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Neáu phaùt sinh ñònh treân, trong moät saùt-na töông öng vôùi dieäu
tueä thì môùi coù theå chöùng ñaéc sôû caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt vì muoán vieân maõn trí Nhaát
thieát trí, ñoái vôùi taát caû ñaïo, tröôùc phaûi hoïc ñaày ñuû roài, sau môùi duøng
ñaïo cuûa mình nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt; neáu nhö vaäy
thì chaúng leõ höôùng vaø quaû cuûa caùc ñaïo Ñeä baùt höôùng, Döï löu, Nhaát
lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc, Nhö Lai, ñeàu khaùc nhau. Neáu caùc
ñaïo ñeàu khaùc nhau nhö theá thì laøm sao Ñaïi Boà-taùt vì muoán vieân maõn
trí Nhaát thieát trí ñoái vôùi taát caû ñaïo, tröôùc hoïc ñaày ñuû roài sau ñoù môùi
duøng ñaïo cuûa mình ñeå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt?
Nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt khi phaùt sinh Ñeä baùt ñaïo phaûi thaønh töïu Ñeä
baùt; khi phaùt sinh Cuï kieán ñaïo phaûi thaønh töïu Döï löu; khi phaùt sinh
Taán tu ñaïo phaûi thaønh töïu Nhaát lai, Baát hoaøn; khi phaùt sinh Voâ hoïc
ñaïo phaûi thaønh töïu A-la-haùn; khi phaùt sinh Ñoäc giaùc ñaïo phaûi thaønh
töïu Ñoäc giaùc.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu Ñeä baùt roài môùi coù theå
nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh, thì nhaát ñònh khoâng coù vieäc aáy. Neáu
chaúng nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt maø chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät thì cuõng khoâng coù vieäc aáy.
Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu quaû Döï löu, cho ñeán
Ñoäc giaùc, maø coù theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt thì nhaát
ñònh khoâng coù vieäc ñoù, khoâng nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt
maø chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khoâng coù söï vieäc aáy. Neáu chaúng
nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt maø chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
thì cuõng khoâng coù vieäc aáy.
Nhö vaäy, laøm sao con bieát roõ caùc Ñaïi Boà-taùt vì muoán vieân maõn
trí Nhaát thieát trí, ñoái vôùi taát caû ñaïo, tröôùc hoïc ñaày ñuû roài sau môùi nhaäp
Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt maø khoâng traùi lyù?
Phaät baûo:
Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu Ñeä baùt roài, noùi roäng cho ñeán thaønh töïu Ñoäc
giaùc roài môùi theå nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt thì nhaát ñònh
khoâng coù lyù aáy. Coøn neáu chaúng nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt
maø chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì cuõng khoâng coù vieäc aáy.
Nhöng neáu caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû ñaïo, tröôùc hoïc ñaày ñuû
roài sau môùi nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt thì khoâng traùi lyù.
Nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc ñaàu phaùt taâm maïnh meõ, tinh taán tu haønh
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña duøng trí kieán thuø thaéng ñeå vöôït
qua taùm ñòa, ñoù laø baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Ñoäc giaùc. Maëc duø ñoái
vôùi taùm ñòa ñaõ noùi nhö theá nhöng khi ñeàu tu hoïc ñaày ñuû môùi coù theå
duøng trí kieán thuø thaéng ñeå vöôït qua, duøng trí Ñaïo töôùng nhaäp Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt roài,
www.daitangkinh.org
tuaàn töï duøng trí Nhaát thieát töôùng ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc
cuûa trí Nhaát thieát, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, söï hoïc veà Ñeä baùt, hoaëc Trí, hoaëc Ñoaïn cho
ñeán Ñoäc giaùc, hoaëc Trí, hoaëc Ñoaïn ñeàu laø Nhaãn cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, ñoái vôùi taát caû ñaïo, caùc Ñaïi Boà-taùt
tröôùc ñaõ hoïc ñaày ñuû roài, sau môùi duøng ñaïo cuûa mình ñeå nhaäp vaøo
Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt
roài tuaàn töï tu haønh caùc haïnh Boà-taùt, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, ñem quaû chöùng laøm lôïi ích cho taát caû loaøi höõu tình.
–Baïch Theá Toân, nhö lôøi Ngaøi noùi, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi hoïc ñaày
ñuû taát caû töôùng cuûa ñaïo nhö ñaïo Thanh vaên, ñaïo Ñoäc giaùc, ñaïo Boà-taùt,
ñaïo chö Phaät, bieát taát caû chuûng töôùng cuûa caùc ñaïo, ñoù goïi laø trí Ñaïo
töôùng. Vaäy caùc Ñaïi Boà-taùt laøm theá naøo ñeå daãn phaùt ñaïo cuûa trí Ñaïo
töôùng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân phaùt sinh taát caû trí Ñaïo
töôùng thanh tònh. Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt neân phaùt sinh taát caû trí Ñaïo
töôùng thanh tònh? Nghóa laø töôùng traïng cuûa caùc haønh coù khaû naêng laøm
hieån phaùt sinh trí Ñaïo töôùng thanh tònh, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi khaép
töôùng traïng cuûa caùc haønh nhö theá ñeàu hieän Chaùnh ñaúng giaùc; hieän
Ñaúng giaùc roài, nhö thaät vì moïi ngöôøi tuyeân thuyeát chæ baøy, thieát laäp,
xaây döïng laøm cho caùc loaøi höõu tình ñöôïc hieåu bieát ñuùng ñaén, tuøy theo
muïc ñích ñeàu ñaït döôïc söï lôïi ích an vui. Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caû
aâm thanh, ngoân ngöõ ñeàu thoâng thaïo, duøng aâm thanh ngoân ngöõ thoâng
thaïo naøy tuyeân thuyeát chaùnh phaùp cho caùc loaøi höõu tình khaép trong theá
giôùi ba laàn ngaøn, laøm cho hoï bieát raèng ñieàu ñaõ nghe ñoù ñeàu nhö tieáng
vang ôû trong nuùi, tuy coù hieåu roõ nhöng khoâng chaáp tröôùc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt do nhaân duyeân naøy neân hoïc
vieân maõn trí Ñaïo töôùng chaân thaät. Ñaõ hoïc vieân maõn trí Ñaïo töôùng roài,
neân nhö thaät bieát caùc loaïi phieàn naõo, öa muoán cuûa taát caû höõu tình, roài
theo ñoù maø laøm lôïi ích an vui cho hoï. Nghóa laø nhö thaät bieát caùc phieàn
naõo, öa muoán cuûa ñòa nguïc, höõu tình vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Bieát roài,
duøng phöông tieän ngaên chaën con ñöôøng ñöa ñeán caûnh giôùi aáy. Cuõng
nhö thaät bieát phieàn naõo, öa muoán cuûa baøng sinh, quyû giôùi, caùc loaøi
Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Bieát roài, duøng
phöông tieän ngaên chaën con ñöôøng ñöa ñeán caûnh giôùi aáy. Cuõng nhö thaät
bieát phieàn naõo, öa muoán cuûa loaøi ngöôøi, trôøi trong coõi Duïc, cho ñeán
Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Bieát roài, duøng phöông tieän ngaên chaën con
ñöôøng ñöa ñeán caûnh giôùi aáy. Cuõng nhö thaät bieát boán Nieäm truï cho ñeán
taùm chi Thaùnh ñaïo vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát boán
Tónh löï, boán Voâ löôïng taâm, boán Ñònh voâ saéc vaø nhaân quaû cuûa chuùng.
Cuõng nhö thaät bieát phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän
vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát Thaùnh ñeá
khoå, taäp, dieät, ñaïo vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát saùu
phaùp Ba-la-maät-ña vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh vaø nhaân quaû
cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå
nghó baøn vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát baäc Tònh quaùn
cho ñeán baäc Nhö Lai vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát baäc
Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät
bieát taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa vaø nhaân
quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng
vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho
ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö
thaät bieát ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng
nhö thaät bieát phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû vaø nhaân quaû
cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng vaø nhaân quaû cuûa chuùng. Cuõng nhö thaät bieát Thanh vaên,
Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Nhö Lai vaø nhaân quaû cuûa chuùng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ nhö thaät bieát caùc ñaïo
Thanh vaên... vaø nhaân quaû cuûa chuùng roài, tuøy choã thích öùng ñem caùc
ñaïo aáy an truï chuùng sinh nôi ñaïo Ba thöøa, laøm cho hoï sieâng naêng tu
hoïc ñöôïc vieân maõn.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân phaùt sinh trí Ñaïo töôùng
chaân thaät nhö vaäy. Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt tu hoïc trí Ñaïo töôùng chaân thaät
nhö vaäy roài, thì ñoái vôùi caùc loaïi giôùi, taùnh, phieàn naõo, öa muoán cuûa
höõu tình ñeàu ngoä nhaäp hoaøn toaøn. Ñaõ ngoä nhaäp roài, Boà-taùt tuøy theo
nhu caàu maø noùi chaùnh phaùp, laøm cho hoï ñaït ñöôïc söï mong caàu laø quaû
www.daitangkinh.org
baùo thuø thaéng, khoâng ñeå uoång phí. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy kheùo
bieát caùc caên hôn keùm cuûa höõu tình, nhö thaät thoâng suoát taát caû taâm, taâm
sôû, choã höôùng ñeán khaùc nhau cuûa taát caû caùc höõu tình luaân hoài sinh töû,
vì chuùng thuyeát phaùp, khoâng ñeå uoång phí.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân tu haønh ñaïo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña nhö theá. Vì sao? Vì phaùp phaàn cuûa ñaïo Boà-ñeà maø taát caû
Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt phaûi hoïc ñeàu toùm thaâu vaøo Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa naøy. Taát caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt ngay trong
phaùp naøy sieâng naêng tu hoïc ñeàu ñöôïc vieân maõn.
–Neáu taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà vaø caùc Boà-ñeà khaùc, taát caû phaùp
nhö vaäy ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng voâ saéc, voâ
kieán, voâ ñoái, moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng thì vì sao phaùp phaàn Boà-
ñeà nhö theá coù theå nhaän laáy Boà-ñeà ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi
chaúng töông öng vôùi voâ saéc, voâ kieán, voâ ñoái, moät töôùng, goïi laø phaùp
khoâng töôùng, coù theå ñoái vôùi caùc phaùp khaùc coù laáy coù boû? Ví nhö hö
khoâng ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng laáy, khoâng boû vì töï taùnh khoâng. Caùc
phaùp cuõng vaäy, töï taùnh ñeàu khoâng, chaúng ñoái vôùi caùc phaùp coù laáy coù
boû, laøm sao coù theå noùi phaùp phaàn Boà-ñeà coù khaû naêng nhaän laáy Boà-ñeà?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì
taát caû phaùp töï taùnh ñeàu khoâng, khoâng laáy, khoâng boû nhöng caùc höõu
tình ñoái vôùi nghóa töï taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp ñeàu chaúng theå hieåu roõ
ñöôïc. Vì lôïi ích cho hoï neân caùc Ñaïi Boà-taùt phöông tieän tuyeân thuyeát
phaùp phaàn Boà-ñeà coù theå nhaän laáy Boà-ñeà.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu caùc saéc uaån cho ñeán thöùc uaån, noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí ngay trong Thaùnh phaùp luaät naøy ñeàu
chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng voâ saéc, voâ kieán, voâ ñoái,
moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng. Ñöùc Phaät vì lôïi ích caùc loaøi höõu tình,
laøm cho chuùng hieåu bieát chaân chaùnh, nhaäp vaøo thaät töôùng cuûa caùc
phaùp, nöông theo theá tuïc maø noùi, chaúng nöông vaøo thaéng nghóa.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp nhö theá
neân hoïc trí kieán. Hoïc trí kieán roài, nhö thaät quaùn saùt phaùp naøo neân tieáp
nhaän hoaëc phaùp naøo khoâng neân tieáp nhaän.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi nhöõng phaùp naøo ñaõ hoïc trí kieán vaø nhö
thaät quaùn saùt roài khoâng theå tieáp nhaän? Vaø ñoái vôùi nhöõng phaùp naøo hoïc
trí kieán vaø nhö thaät quaùn saùt roài coù theå tieáp nhaän?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc phaùp Thanh vaên,
Ñoäc giaùc, hoïc trí kieán roài nhö thaät quaùn saùt chaúng neân tieáp nhaän, coøn
ñoái caùc phaùp töông öng trí Nhaát thieát trí, hoïc trí kieán roài nhö thaät quaùn
neân tieáp nhaän.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ôû trong Thaùnh phaùp luaät
naøy neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá.
–Baïch Theá Toân, Ngaøi noùi Thaùnh phaùp luaät naøy, vaäy Thaùnh phaùp
luaät laø theá naøo? Vì sao goïi laø Thaùnh phaùp luaät?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, hoaëc caùc Thanh vaên, hoaëc caùc Ñoäc giaùc, hoaëc
caùc Boà-taùt, hoaëc chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh ñaúng giaùc, taát caû caùc vò aáy
ñoái vôùi tham, saân, si ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông
öng; ñoái vôùi thaân kieán, taø kieán, giôùi caám thuû, nghi ñeàu chaúng töông
öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi duïc, tham, saân nhueá ñeàu
chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi saéc aùi, voâ saéc
aùi, traïo cöû, maïn, voâ minh ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng
töông öng; ñoái vôùi boán Tónh löï, boán Voâ löôïng taâm, boán Ñònh voâ saéc
ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi
chaúng töông öng; ñoái vôùi Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo ñeàu chaúng
töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng
töông öng; ñoái vôùi taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù ñeàu chaúng
töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-
ña ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh ñeàu chaúng
töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi chaân nhö cho ñeán
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn ñeàu chaúng töông öng, chaúêng phaûi chaúng
töông öng; ñoái vôùi baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai ñeàu chaúng
töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi baäc Cöïc hyû cho ñeán
www.daitangkinh.org
baäc Phaùp vaân ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái
vôùi taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa ñeàu chaúng
töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi naêm loaïi maét, saùu
pheùp thaàn thoâng ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng;
ñoái vôùi möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng
ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi ñaïi Töø, ñaïi
Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng;
ñoái vôùi ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp ñeàu chaúng töông
öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi phaùp khoâng queân maát, taùnh
luoân luoân xaû ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái
vôùi trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng ñeàu chaúng töông
öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi
caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät ñeàu
chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi trí Nhaát thieát trí
ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo ñeàu chaúng töông
öng, chaúng phaûi chaúng töông öng; ñoái vôùi caûnh giôùi höõu vi vaø caûnh
giôùi voâ vi ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng.
Thieän Hieän neân bieát, moät beân laø Thaùnh, moät beân laø Phaùp luaät
cuûa baäc Thaùnh ñoù. Vì vaäy neân goïi laø Thaùnh phaùp luaät. Vì sao? Vì taát
caû phaùp naøy voâ saéc, voâ kieán, voâ ñoái, moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng.
Caùc Thaùnh giaû naøy nhö thaät hieän kieán.
Thieän Hieän neân bieát, caùc phaùp voâ saéc cuøng phaùp voâ saéc ñeàu
chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng. Caùc phaùp voâ kieán cuøng
phaùp khoâng thaáy ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng.
Caùc phaùp voâ ñoái cuøng phaùp voâ ñoái ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi
chaúng töông öng. Caùc phaùp moät töôùng cuøng phaùp moät töôùng ñeàu chaúng
töông öng, chaúng phaûi töông öng. Caùc phaùp khoâng töôùng cuøng phaùp
khoâng töôùng ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa voâ saéc, voâ kieán , voâ ñoái, moät töôùng, khoâng töôùng, thöôøng
neân tu hoïc, hoïc roài chaúng chaáp laáy vaøo caùc phaùp töôùng aáy.
–Chaúng leõ caùc Ñaïi Boà-taùt caàn hoïc caùc töôùng cuûa saéc cho ñeán
thöùc chaêng? Noùi roäng cho ñeán chaúng leõ caàn hoïc caùc töôùng trí Nhaát
thieát trí chaêng? Chaúng leõ caàn hoïc caùc töôùng bieát Khoå, ñoaïn Taäp,
chöùng Dieät, tu Ñaïo chaêng? Chaúng leõ caàn hoïc caùc töôùng quaùn saùt thuaän
nghòch möôøi hai duyeân khôûi chaêng? Chaúng leõ caàn hoïc caùc töôùng
Thaùnh giaû vaø Thaùnh phaùp chaêng? Chaúng leõ caàn hoïc caùc töôùng cuûa
caûnh giôùi höõu vi, caûnh giôùi voâ vi chaêng?
Baïch Theá Toân, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng caàn hoïc töôùng caùc
phaùp nhö theá vaø cuõng khoâng caàn hoïc töôùng caùc haønh nhö theá, thì baïch
Theá Toân, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ khoâng theå hoïc töôùng caùc phaùp vaø caùc
töôùng haønh thì laøm sao coù theå vöôït qua quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc?
Neáu khoâng theå vöôït qua quaû vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc thì laøm sao nhaäp
vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt? Neáu khoâng theå nhaäp vaøo Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt thì laøm sao coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Neáu khoâng theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì laøm sao coù theå
chuyeån baùnh xe phaùp nhieäm maàu. Neáu khoâng theå chuyeån baùnh xe
phaùp nhieäm maàu thì laøm sao ñem phaùp Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Voâ
thöôïng thöøa an laäp höõu tình, khieán chuùng thoaùt khoûi voâ bieân khoå lôùn
sinh töû, an truï trong Nieát-baøn thanh tònh thöôøng laïc?
Phaät baûo:
–Naøy Thieän Hieän, neáu taát caû phaùp thaät coù töôùng thì caùc Ñaïi
Boà-taùt neân hoïc nhö vaäy. Vì taát caû phaùp chaúng thaät coù töôùng, voâ saéc,
voâ kieán, voâ ñoái, moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng. Vaäy neân chuùng Ñaïi
Boà-taùt chaúng hoïc töôùng aáy, cuõng laïi chaúng hoïc phaùp khoâng töôùng. Vì
sao? Vì Nhö Lai ra ñôøi hoaëc chaúng ra ñôøi, thì phaùp giôùi thöôøng truï,
caùc phaùp moät töôùng goïi laø khoâng töôùng, khoâng töôùng nhö theá ñaõ
chaúng coù töôùng, cuõng chaúng phaûi khoâng töôùng, neân chaúng theå hoïc
ñöôïc. Vì sao? Vì chaúng phaûi taát caû phaùp tröôùc laø coù töôùng, sau thaønh
khoâng töôùng, vì taát caû phaùp tröôùc voán laø khoâng töôùng, sau cuõng
khoâng töôùng. Vaäy neân chuùng Ñaïi Boà-taùt chaúng hoïc töôùng coù, chaúng
hoïc töôùng khoâng. Töôùng khoâng, töôùng coù ñeàu do ñoái ñaõi nhau maø
thaønh, vì chaúng phaûi roát raùo vaäy.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu chaúng coù töôùng, cuõng
chaúng khoâng töôùng, leõ ra chaúng phaûi töôùng moät cuõng chaúng phaûi
töôùng khaùc, thì Ñaïi Boà-taùt laøm sao coù theå tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Neáu Ñaïi Boà-taùt chaúng tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì laøm sao coù theå
www.daitangkinh.org
vöôït qua ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc? Neáu chaúng theå vöôït qua ñòa
Thanh vaên, Ñoäc giaùc thì khoâng theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
Boà-taùt? Neáu chaúng theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt thì
khoâng theå phaùt khôûi Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa Boà-taùt. Neáu chaúng theå
phaùt khôûi Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa Boà-taùt thì laøm sao phaùt sinh thaàn
thoâng thaéng dieäu cuûa Boà-taùt. Neáu chaúng theå phaùt sinh thaàn thoâng
thaéng dieäu cuûa Boà-taùt thì khoâng theå laøm nghieâm tònh coõi Phaät, ñem
laïi söï thaønh töïu cho höõu tình? Neáu chaúng theå laøm nghieâm tònh coõi
Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình thì khoâng theå chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät? Neáu chaúng theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät thì khoâng theå chuyeån phaùp luaân thanh tònh. Neáu chaúng theå vaän
chuyeån phaùp luaân thanh tònh thì khoâng theå phöông tieän an truï caùc
loaøi höõu tình, laøm cho an truï quaû Thanh vaên thöøa, hoaëc truï quaû Ñoäc
giaùc thöøa, hoaëc truï quaû Voâ thöôïng thöøa, khoâng theå phöông tieän an truï
caùc loaøi höõu tình, laøm cho an truï trong nghieäp phöôùc boá thí, hoaëc an
truï trong nghieäp phöôùc trì giôùi, hoaëc an truï trong nghieäp phöôùc tu taäp
vaø seõ ñöôïc an vui, giaøu coù töï taïi trong coõi trôøi, ngöôøi.
Phaät daïy:
Taát caû phaùp chaúng phaûi töôùng coù, chaúng phaûi töôùng khoâng, chaúng phaûi
töôùng moät, chaúng töôùng khaùc. Neáu taát caû caùc Ñaïi Boà-taùt bieát caùc phaùp
laø töôùng coù, hoaëc töôùng khoâng, hoaëc töôùng moät, hoaëc töôùng khaùc ñeàu
ñoàng moät töôùng, goïi laø töôùng khoâng thì tu töôùng khoâng naøy goïi laø tu
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt tu töôùng khoâng naøy maø
goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt tu tröø boû taát caû phaùp goïi laø tu
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt tu tröø boû taát caû phaùp goïi
laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt tu tröø boû saéc, cuõng tröø boû söï
tu naøy, thì goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû thoï, töôûng, haønh,
thöùc, cuõng tröø boû söï tu naøy goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu töø boû
nhaõn xöù cho ñeán yù xöù, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; tu tröø boû saéc xöù cho ñeán phaùp xöù, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi
laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi, cuõng
tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû saéc giôùi
cho ñeán phaùp giôùi, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; tu tröø boû nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi, cuõng tröø boû söï
tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû nhaõn xuùc cho ñeán yù
xuùc, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû
duyeân sinh ra, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
tu tröø boû ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng
duyeân, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø
boû voâ minh cho ñeán laõo töû, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña; tu tröø boû ra vaøo sinh töû vaø quaùn baát tònh, cuõng tröø boû söï
tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña; tu tröø boû söï nhôù nghó Phaät cho ñeán nhôù nghó hôi thôû, cuõng
tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû töôûng
khoâng thöôøng cho ñeán töôûng dieät, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû töôûng ngaõ cho ñeán töôûng veà caùi thaáy,
cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû töôûng
duyeân khôûi vaø töôûng chaúng phaûi duyeân khôûi, cuõng tröø boû söï tu naøy,
goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû töôûng thöôøng, laïc, ngaõ, tònh
vaø töôûng khoâng thöôøng, voâ laïc, voâ ngaõ, voâ tònh, cuõng tröø boû söï tu
naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû boán Nieäm truï cho ñeán
taùm chi Thaùnh ñaïo, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; tu tröø boû phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän,
cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû taùm
Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû töôûng Thaùnh ñeá vaø töôûng chaúng phaûi
Thaùnh ñeá, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu
tröø boû Tam-ma-ñòa coù taàm, coù töù, Tam-ma-ñòa khoâng taàm, coù töù,
www.daitangkinh.org
Tam-ma-ñòa khoâng taàm, khoâng töù, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, cuõng
tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû trí khoå cho
ñeán trí nhö thuyeát, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; tu tröø boû Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng tröø boû
söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh, cuõng tröø boû söï tu naøy,
goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; tu tröø boû baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai, cuõng tröø boû söï
tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû baäc Cöïc hyû cho ñeán
baäc Phaùp vaân, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
tu tröø boû taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa,
cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû naêm
loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; tu tröø boû ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, cuõng tröø boû söï tu
naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû ba möôi hai töôùng Ñaïi
só, taùm möôi veû ñeïp, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; tu tröø boû phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû, cuõng tröø
boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû trí Nhaát thieát,
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà,
cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû taát caû
haïnh Ñaïi Boà-taùt, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña; tu tröø boû quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, cuõng tröø boû söï tu
naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû vieäc ñoaïn tröø vónh vieãn
taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû trí Nhaát thieát trí, cuõng tröø boû söï tu naøy,
goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt tu tröø boû saéc, cuõng tröø boû
söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Tu tröø boû thoï, töôûng, haønh,
thöùc, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Noùi roäng
cho ñeán tröø boû vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, cuõng tröø boû
söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Tu tröø boû trí Nhaát thieát trí,
cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, neáu nhôù coù saéc vaø nhôù söï tu naøy thì chaúng phaûi tröø boû
saéc, chaúng phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu nhôù coù thoï, töôûng, haønh,
thöùc vaø nhôù söï tu naøy thì chaúng phaûi tröø boû thoï, töôûng, haønh, thöùc,
chaúng phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán neáu nhôù coù söï
ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo vaø nhôù söï tu naøy thì
chaúng phaûi tu tröø boû vieäc vónh vieãn ñoaïn tröø taäp khí töông tuïc cuûa
phieàn naõo, chaúng phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu nhôù coù trí Nhaát
thieát trí vaø nhôù söï tu naøy thì chaúng phaûi tröø boû trí Nhaát thieát trí, chaúng
phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nhöng khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng nhôù coù saéc vaø söï tu naøy, ñoù laø tröø boû saéc,
laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; chaúng nhôù coù thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø söï
tu naøy laø tröø boû thoï, töôûng, haønh, thöùc, laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi
roäng cho ñeán chaúng nhôù coù söï ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa
phieàn naõo vaø söï tu naøy, laø tröø boû söï ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông
tuïc cuûa phieàn naõo, laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; chaúng nhôù coù trí Nhaát
thieát trí vaø söï tu naøy, laø tröø boû trí Nhaát thieát trí, laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Vì sao? Vì chaúng coù caùi töôûng ñoaïn tröø tham, saân, si, phieàn
naõo, troùi buoäc môùi coù theå tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vì vaäy naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt tu tröø boû saéc, cuõng tröø boû
söï tu naøy thì goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû thoï, töôûng, haønh,
thöùc, cuõng tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi roäng
cho ñeán tu tröø boû söï ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn
naõo vaø tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tu tröø boû trí
Nhaát thieát trí vaø tröø boû söï tu naøy, goïi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, ngöôøi naøo truï ôû töôûng coù, thì chaúng theå
tu Boá thí ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán ngöôøi truï ôû töôûng coù, cuõng
chaúng theå tu ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, cuõng
chaúng theå tu trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì ngöôøi coøn truï töôûng coù, thì
nhaát ñònh coøn chaáp coù ngaõ vaø ngaõ sôû. Bôûi coøn chaáp neân coøn vöôùng
maéc hai beân. Vì vöôùng maéc hai beân neân nhaát ñònh khoâng theå giaûi thoaùt
www.daitangkinh.org
sinh töû, khoâng ñaïo, khoâng Nieát-baøn, laøm sao coù theå nhö thaät tu saùu
phaùp Ba-la-maät-ña? Noùi roäng cho ñeán ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông
tuïc cuûa phieàn naõo vaø coù theå tu taäp trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, nhöõng gì laø coù? Vaø nhöõng gì laø chaúng coù?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, hai laø coù, khoâng hai laø chaúng coù.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø hai? Vaø theá naøo laø chaúng hai?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, töôûng saéc cho ñeán töôûng thöùc laø hai, töôûng
saéc khoâng cho ñeán töôûng thöùc khoâng laø chaúng hai. Töôûng nhaõn xöù
cho ñeán töôûng yù xöù laø hai; töôûng nhaõn xöù khoâng, cho ñeán töôûng yù xöù
khoâng, laø chaúng hai. Töôûng saéc xöù cho ñeán töôûng phaùp xöù laø hai;
töôûng saéc xöù khoâng cho ñeán töôûng phaùp xöù khoâng laø chaúng hai.
Töôûng nhaõn giôùi cho ñeán töôûng yù giôùi laø hai; töôûng nhaõn giôùi khoâng,
cho ñeán töôûng yù giôùi khoâng laø chaúng hai. Töôûng saéc giôùi cho ñeán
töôûng phaùp giôùi laø hai; töôûng saéc giôùi khoâng cho ñeán töôûng phaùp giôùi
khoâng laø chaúng hai. Töôûng nhaõn thöùc giôùi cho ñeán töôûng yù thöùc giôùi
laø hai, töôûng nhaõn thöùc giôùi khoâng, cho ñeán töôûng yù thöùc giôùi khoâng
laø chaúng hai. Töôûng nhaõn xuùc cho ñeán töôûng yù xuùc laø hai; töôûng
nhaõn xuùc khoâng, cho ñeán töôûng yù xuùc khoâng laø chaúng hai. Töôûng caùc
thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán töôûng caùc thoï do yù xuùc
laøm duyeân sinh ra laø hai; töôûng caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh
ra khoâng, cho ñeán töôûng caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra khoâng laø
chaúng hai. Töôûng ñòa giôùi cho ñeán töôûng thöùc giôùi laø hai; töôûng ñòa
giôùi khoâng cho ñeán töôûng thöùc giôùi khoâng laø chaúng hai. Töôûng nhaân
duyeân cho ñeán töôûng taêng thöôïng duyeân laø hai; töôûng nhaân duyeân
khoâng cho ñeán töôûng taêng thöôïng duyeân khoâng laø chaúng hai. Töôûng
voâ minh cho ñeán töôûng laõo töû laø hai; töôûng voâ minh khoâng, cho ñeán
töôûng laõo töû khoâng laø chaúng hai. Töôûng Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán
töôûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø hai; töôûng Boá thí ba-la-maät-ña khoâng
cho ñeán töôûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng laø chaúng hai. Töôûng phaùp
khoâng beân trong cho ñeán töôûng phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh laø
hai; töôûng phaùp khoâng beân trong cho ñeán töôûng phaùp khoâng khoâng
taùnh töï taùnh khoâng laø chaúng hai. Töôûng chaân nhö cho ñeán töôûng caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn laø hai; töôûng chaân nhö khoâng cho ñeán töôûng
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn khoâng laø chaúng hai. Töôûng Thaùnh ñeá
khoå, taäp, dieät, ñaïo laø hai; töôûng Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo khoâng
laø chaúng hai. Töôûng boán Nieäm truï cho ñeán töôûng taùm chi Thaùnh ñaïo
laø hai; töôûng boán Nieäm truï khoâng cho ñeán töôûng taùm chi Thaùnh ñaïo
khoâng laø chaúng hai. Töôûng boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ
saéc laø hai; töôûng boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc khoâng
laø chaúng hai. Töôûng ba phaùp moân giaûi thoaùt laø hai; töôûng moân ba giaûi
thoaùt khoâng laø chaúng hai. Töôûng taùm Giaûi thoaùt cho ñeán töôûng möôøi
Bieán xöù laø hai; töôûng taùm Giaûi thoaùt khoâng cho ñeán töôûng möôøi Bieán
xöù khoâng laø chaúng hai. Töôûng baäc Tònh quaùn cho ñeán töôûng baäc Nhö
Lai laø hai; töôûng baäc Tònh quaùn khoâng, cho ñeán töôûng baäc Nhö Lai
khoâng laø chaúng hai. Töôûng baäc Cöïc hyû cho ñeán töôûng baäc Phaùp vaân
laø hai; töôûng baäc Cöïc hyû khoâng cho ñeán töôûng baäc Phaùp vaân khoâng
laø chaúng hai. Töôûng taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa laø hai; töôûng taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa khoâng laø chaúng hai. Töôûng naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng laø hai; töôûng naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng khoâng laø
chaúng hai. Töôûng möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán töôûng möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng laø hai; töôûng möôøi löïc cuûa Nhö Lai khoâng cho
ñeán töôûng möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng khoâng laø chaúng hai. Töôûng
ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû laø hai; töôûng ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû khoâng laø chaúng hai. Töôûng ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp laø hai; töôûng ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp
khoâng laø chaúng hai. Töôûng phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû
laø hai; töôûng phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû khoâng laø
chaúng hai. Töôûng trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng laø
hai; töôûng trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng khoâng laø
chaúng hai. Töôûng quaû Döï löu cho ñeán töôûng Ñoäc giaùc Boà-ñeà laø hai;
töôûng quaû Döï löu khoâng cho ñeán töôûng Ñoäc giaùc Boà-ñeà khoâng laø
chaúng hai. Töôûng taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät laø hai; töôûng taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät khoâng laø chaúng hai. Töôûng caûnh giôùi höõu vi,
caûnh giôùi voâ vi laø hai; töôûng caûnh giôùi höõu vi, caûnh giôùi voâ vi khoâng
www.daitangkinh.org
laø chaúng hai.

Thieän Hieän neân bieát, cho ñeán taát caû töôûng ñeàu laø hai, cho ñeán taát
caû hai ñeàu laø coù, cho ñeán taát caû coù ñeàu coù sinh töû. Coù sinh töû thì chaúng
coù theå giaûi thoaùt sinh, giaø, beänh, cheát, saàu, bi, khoå, öu, naõo.
Thieän Hieän neân bieát, caùc töôûng khoâng ñeàu laø khoâng hai. Caùc
khoâng hai ñeàu chaúng phaûi coù. Caùc chaúng phaûi coù ñeàu khoâng sinh töû.
Khoâng sinh töû môùi coù theå giaûi thoaùt sinh, giaø, beänh, cheát, saàu bi khoå öu
naõo.
Do söï vieäc naøy neân bieát, taát caû ai coù töôûng hai thì chaéc chaén
khoâng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng ñaïo, khoâng ñaéc,
cuõng khoâng hieän quaùn. Cho ñeán thuaän nhaãn, vò aáy coøn chaúng coù,
huoáng laø bieát heát saéc. Noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí, ngöôøi aáy coøn
khoâng theå tu caùc Thaùnh ñaïo, huoáng laø coù theå ñaït quaû Döï löu, cho ñeán
Ñoäc giaùc Boà-ñeà ñeå ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo,
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vaän chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñoä
thoaùt caùc loaøi höõu tình!


QUYEÅN 528
Phaåm 28: DIEÄU TÖÔÙNG (1)

–Baïch Theá Toân, ngöôøi truï töôûng coù, thì hoaëc khoâng thuaän nhaãn,
cuõng khoâng tu ñaïo, ñaéc quaû, hieän quaùn; coøn ngöôøi truï nôi töôûng khoâng,
ñaâu coù thuaän nhaãn, hoaëc baäc Tònh quaùn, noùi roäng cho ñeán baäc Nhö
Lai, hoaëc tu Thaùnh ñaïo, nöông söï tu Thaùnh ñaïo ñeå ñoaïn tröø caùc phieàn
naõo. Vì vaäy, bò phieàn naõo naøy ngaên che, neân coøn khoâng theå ñaït ñöôïc
phaùp ñòa töông öng vôùi Thanh vaên, Ñoäc giaùc, huoáng laø nhaäp vaøo
Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Neáu khoâng nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt thì ñaâu coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát töôùng? Neáu
khoâng ñaït trí Nhaát thieát töôùng thì laøm sao ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí
töông tuïc cuûa phieàn naõo?
Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng coù, khoâng sinh,
khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh thì caùc phaùp nhö vaäy hoaøn toaøn
khoâng sinh thì ñaâu coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Phaät daïy:
Ngöôøi truï töôûng khoâng, cuõng khoâng thuaän nhaãn, cho ñeán cuõng khoâng
ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, cuõng khoâng theå
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Nhöng neáu ai nöông vaøo töôùng khoâng
chaúng phaûi laø phaùp thaät coù, tu ñöôïc thuaän nhaãn cho ñeán ñoaïn tröø vónh
vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, thì coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy coù töôûng coù, töôûng khoâng chaêng? Coù töôûng saéc uaån cho
ñeán thöùc uaån chaêng? Noùi roäng cho ñeán coù töôûng ñoaïn tröø vónh vieãn taäp
www.daitangkinh.org
khí töông tuïc cuûa phieàn naõo chaêng? Coù töôûng chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
trí chaêng?
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy coù töôûng saéc, coù töôûng ñoaïn tröø
saéc chaêng? Coù töôûng thoï, töôûng, haønh, thöùc, coù töôûng ñoaïn tröø thoï,
töôûng, haønh, thöùc chaêng? Coù töôûng nhaõn xöù cho ñeán yù xöù, coù töôûng
ñoaïn tröø nhaõn xöù cho ñeán yù xöù chaêng? Coù töôûng saéc xöù cho ñeán phaùp
xöù, coù töôûng ñoaïn tröø saéc xöù cho ñeán phaùp xöù chaêng? Coù töôûng nhaõn
giôùi cho ñeán yù giôùi, coù töôûng ñoaïn tröø nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi chaêng?
Coù töôûng saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi, coù töôûng ñoaïn tröø saéc giôùi cho
ñeán phaùp giôùi chaêng? Coù töôûng nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi, coù
töôûng ñoaïn tröø nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi chaêng? Coù töôûng
nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc, coù töôûng ñoaïn tröø nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc
chaêng? Coù töôûng caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra, coù töôûng ñoaïn tröø caùc thoï do nhaõn xuùc
laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra chaêng?
Coù töôûng ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi, coù töôûng ñoaïn tröø ñòa giôùi cho ñeán
thöùc giôùi chaêng? Coù töôûng nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân, coù
töôûng ñoaïn tröø nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân chaêng? Coù
töôûng tham, saân, si, coù töôûng ñoaïn tröø tham, saân, si chaêng? Coù töôûng
voâ minh cho ñeán laõo töû; coù töôûng ñoaïn tröø voâ minh cho ñeán laõo töû
chaêng? Coù töôûng khoå, taäp, dieät, ñaïo, coù töôûng ñoaïn tröø khoå, taäp, dieät,
ñaïo chaêng? Noùi roäng cho ñeán coù töôûng taát caû taäp khí töông tuïc cuûa
phieàn naõo phaûi ñoaïn, coù töôûng ñoaïn tröø vónh vieãn taát caû taäp khí töông
tuïc cuûa phieàn naõo chaêng? Coù töôûng trí Nhaát thieát trí, coù töôûng ñoaïn tröø
trí Nhaát thieát trí chaêng?
Phaät daïy:
saâu xa, ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu khoâng töôûng coù, cuõng khoâng töôûng
khoâng. Neáu khoâng töôûng coù, cuõng khoâng töôûng khoâng, thì laøm sao bieát
ñoù laø Boà-taùt tu thuaän nhaãn, cuõng laø tu ñaïo, ñaéc quaû, hieän quaùn?
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng khoâng taùnh laøm Thaùnh
ñaïo, duøng khoâng taùnh laøm ñaéc quaû, duøng khoâng taùnh laøm hieän quaùn.
Vì nhaân duyeân naøy neân bieát caùc phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm taùnh.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm taùnh,
thì taïi sao Theá Toân duøng khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp laøm taùnh, maø
chöùng Ñaúng chaùnh giaùc. Chöùng ñaéc quaû Ñaúng chaùnh giaùc roài môùi goïi
laø Phaät, ñoái vôùi taát caû phaùp vaø caùc caûnh giôùi ñöôïc töï taïi voâ ngaïi?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc phaùp ñeàu laáy khoâng
taùnh laøm taùnh. Khi Ta coøn tu hoïc ñaïo Boà-taùt, tu haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhôø ñoù xa lìa phaùp duïc aùc, baát thieän, coù taàm, coù
töù, ly sinh hyû laïc, chöùng nhaäp Sô thieàn. Noùi roäng cho ñeán ñoaïn tröø laïc
khoå tröôùc heát, hyû, öu khoâng coøn, baát khoå, baát laïc, xaû nieäm thanh tònh,
chöùng nhaäp Thieàn thöù tö, ñöôïc an truï hoaøn toaøn.
Baáy giôø, ñoái vôùi caùc thieàn, thieàn chi, Ta tuy hoaøn toaøn naém giöõ
töôùng nhöng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi thieàn vaø thieàn chi, khoâng ñaém
vò; ñoái vôùi caùc thieàn vaø thieàn chi ñeàu voâ sôû ñaéc, khi aáy ñoái vôùi caùc
haønh töôùng cuûa boán thieàn, thanh tònh, khoâng coøn phaân bieät; ñoái vôùi caùc
thieàn vaø thieàn chi tuy hoaøn toaøn thuaàn thuïc nhöng chaúng nhaän laáy quaû
baùo aáy, chæ nöông nôi thieàn laøm cho taâm phaùt sinh caùc trí thoâng nhö
Thaàn caûnh, Thieân nhó, Tha taâm, Tuùc truï, Thieân nhaõn.
Ñoái vôùi naêm Thaàn thoâng naøy, Ta tuy hoaøn toaøn naém giöõ töôùng
nhöng khoâng chaáp tröôùc, khoâng ñaém vò; ñoái vôùi caùc caûnh giôùi cuûa thaàn
thoâng ñeàu voâ sôû ñaéc, cuõng khoâng phaân bieät, nhö truù ôû hö khoâng.
Baáy giôø, Ta quaùn taát caû phaùp ñeàu bình ñaúng, laáy khoâng taùnh bình
ñaúng laøm taùnh, trong moät saùt-na töông öng vôùi dieäu tueä, chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nghóa laø hieän chöùng bieát: Ñaây laø Thaùnh ñeá
khoå, ñaây laø Thaùnh ñeá taäp, ñaây laø Thaùnh ñeá dieät, ñaây laø Thaùnh ñeá ñaïo,
ñeàu ñoàng moät töôùng goïi laø khoâng töôùng. Khoâng töôùng nhö theá cuõng
chaúng theå naém baét ñöôïc, nhôø vaäy thaønh töïu möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán
ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát vaø möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng... voâ bieân coâng ñöùc. Ñem dieäu trí cuûa Phaät, giaùo hoùa ba nhoùm
höõu tình khaùc nhau, tuøy theo choã thích hôïp duøng phöông tieän giaùo hoùa
laøm cho chuùng ñöôïc lôïi ích an vui, thuø thaéng.
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laøm theá naøo
ngay trong taùnh khoâng taùnh cuûa taát caû caùc phaùp, phaùt sinh boán thieàn,
naêm Thaàn thoâng, chöùng ñaïi Boà-ñeà, ñaày ñuû caùc coâng ñöùc, laøm lôïi laïc
ba nhoùm höõu tình?
www.daitangkinh.org
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu caùc phaùp duïc aùc, baát thieän... coù chuùt töï
taùnh hoaëc tha taùnh laøm töï taùnh thì khi Ta coøn tu hoïc ñaïo Boà-taùt ñaùng
leõ chaúng thoâng suoát ñöôïc taát caû phaùp duïc aùc, baát thieän..., ñeàu duøng
khoâng taùnh laøm töï taùnh, xa lìa duïc aùc, nhaäp vaøo caùc thieàn, ñöôïc an truï
hoaøn toaøn. Vì caùc phaùp duïc aùc, baát thieän... khoâng coù töï taùnh vaø tha
taùnh, chæ duøng khoâng taùnh laøm töï taùnh, neân khi ta coøn tu hoïc ñaïo Boà-
taùt môùi thoâng suoát caùc phaùp duïc aùc, baát thieän, ñeàu duøng khoâng taùnh
laøm töï taùnh, xa lìa duïc aùc, nhaäp vaøo caùc thieàn, ñöôïc an truï hoaøn toaøn.
Thieän Hieän neân bieát, neáu naêm Thaàn thoâng coù chuùt töï taùnh, hoaëc
tha taùnh laøm töï taùnh thì khi ta coøn tu hoïc ñaïo Boà-taùt ñaùng leõ chaúng
thoâng suoát taát caû thaàn thoâng, ñeàu duøng khoâng taùnh laøm töï taùnh, phaùt
sinh caùc thöù thaàn thoâng töï taïi, ñoái vôùi caûnh giôùi dieäu duïng voâ ngaïi. Vì
caùc thaàn thoâng khoâng coù töï taùnh, tha taùnh, chæ duøng khoâng taùnh laøm töï
taùnh, neân khi ta coøn tu hoïc ñaïo Boà-taùt thoâng suoát caùc thaàn thoâng ñeàu
duøng khoâng taùnh laøm töï taùnh, phaùt sinh caùc thöù thaàn thoâng töï taïi, ñoái
vôùi caùc caûnh giôùi dieäu duïng voâ ngaïi.
Thieän Hieän neân bieát, neáu quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
coù chuùt töï taùnh hoaëc tha taùnh laøm töï taùnh, thì khi Ta coøn tu hoïc ñaïo
Boà-taùt ñaùng leõ chaúng thoâng suoát quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø caùc coâng
ñöùc cuûa chö Phaät, ñeàu duøng khoâng taùnh laøm töï taùnh, neân chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñaày ñuû caùc coâng ñöùc. Vì quaû vò Giaùc ngoä cao
toät vaø caùc coâng ñöùc cuûa chö Phaät khoâng coù töï taùnh vaø tha taùnh, chæ
duøng khoâng taùnh laøm töï taùnh, neân khi ta coøn tu hoïc ñaïo Boà-taùt thoâng
suoát quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñeàu duøng khoâng taùnh laøm töï taùnh, ngay
trong moät saùt-na töông öng dieäu tueä, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, ñaày ñuû caùc coâng ñöùc.
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc höõu tình coù chuùt töï taùnh hoaëc tha
taùnh laøm töï taùnh thì khi Ta thaønh Phaät roài ñaùng leõ cuõng khoâng thoâng
suoát taát caû höõu tình ñeàu duøng khoâng taùnh laøm töï taùnh, an laäp höõu tình
thaønh ba nhoùm khaùc nhau, tuøy theo choã thích hôïp, duøng phöông tieän
giaùo hoùa daãn daét laøm cho chuùng ñöôïc lôïi ích, an vui thuø thaéng. Vì caùc
höõu tình khoâng coù töï taùnh vaø tha taùnh, chæ duøng khoâng taùnh laøm töï
taùnh neân Ta thaønh Phaät roài, thoâng suoát taát caû höõu tình ñeàu duøng khoâng
taùnh laøm töï taùnh, do ñoù Ta an laäp ba nhoùm höõu tình khaùc nhau, tuøy
theo choã thích hôïp duøng phöông tieän giaùo hoùa, laøm cho chuùng ñöôïc lôïi
ích, an vui thuø thaéng.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt bieát taát caû phaùp laáy khoâng taùnh
laøm taùnh maø vaãn ôû trong phaùp aáy phaùt khôûi boán thieàn, phaùt khôûi naêm
Thaàn thoâng, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñaày ñuû caùc coâng ñöùc,
an laäp ba nhoùm höõu tình khaùc nhau, tuøy theo choã thích hôïp duøng
phöông tieän giaùo hoùa laøm cho hoï ñöôïc lôïi ích, an vui thuø thaéng, thì taïi
sao Ñaïi Boà-taùt luùc môùi phaùt taâm ôû trong taùnh khoâng taùnh cuûa taát caû
phaùp tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh. Vaø vì tuaàn
töï taùc nghieäp, taùc hoïc, haønh haïnh naøy neân chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, laøm lôïi ích an vui caùc höõu tình?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt ôû vò môùi phaùt taâm, hoaëc ñöôïc
nghe Phaät hoaëc ñöôïc nghe töø caùc baäc Thaùnh chaân thaät ñaõ cuùng döôøng
Phaät nhieàu nhö Boà-taùt, Ñoäc giaùc vaø caùc quaû A-la-haùn, Baát hoaøn, Nhaát
lai, Döï löu raèng chöùng phaùp khoâng taùnh laøm taùnh ñaït ñeán hoaøn toaøn
vieân maõn môùi goïi laø Phaät, tuaàn töï chöùng ñaéc caùc phaùp khoâng taùnh laøm
taùnh, goïi laø Boà-taùt cho ñeán Döï löu, tin saâu caùc phaùp khoâng taùnh laøm
taùnh goïi laø Hieàn thieän só. Do ñoù, taát caû phaùp vaø caùc höõu tình ñeàu laáy
khoâng taùnh laøm taùnh. Phaùp vaø höõu tình khoâng coù moät chuùt töï taùnh naøo,
daàu nhoû nhö ñaàu sôïi loâng, coù theå naém baét ñöôïc.
Nghe vieäc naøy roài, Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó: “Neáu taát caû phaùp vaø
caùc höõu tình ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh, chöùng ñaéc phaùp naøy môùi
goïi laø Phaät cho ñeán Döï löu, tin saâu phaùp naøy môùi goïi Hieàn thieän só, thì
ta ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät hoaëc seõ chöùng ñaéc, hoaëc khoâng
chöùng ñaéc. Bôûi vì caùc phaùp vaø höõu tình luoân luoân laáy khoâng taùnh laøm
töï taùnh, neân ta nhaát ñònh phaûi phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät; ñaéc Chaùnh giaùc roài, neáu coù caùc höõu tình thöïc haønh höõu töôûng thì ta
duøng phöông tieän giaùo hoùa laøm cho hoï truï vaøo voâ töôûng.”
Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ suy nghó roài, phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình, chöùng ñaéc Nieát-baøn, môùi tuaàn
töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh; nhö caùc Ñaïi Boà-taùt
ñôøi quaù khöù phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tröôùc heát
tuaàn töï taùc nghieäp, tu hoïc, haønh haïnh neân chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
www.daitangkinh.org
cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøy cuõng laïi nhö vaäy, tröôùc neân tu hoïc Boá thí ba-la-
maät-ña, thöù ñeán neân tu hoïc Tònh giôùi ba-la-maät-ña, tuaàn töï cho ñeán
cuoái cuøng laø tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy töø luùc phaùt taâm tu hoïc Boá
thí ba-la-maät-ña töï mình haønh boá thí, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh boá
thí, luoân töï mình khen ngôïi coâng ñöùc boá thí, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi
haønh boá thí. Nhôø nhaân duyeân naøy neân boá thí vieân maõn vaø ñöôïc ñòa vò,
taøi saûn lôùn, thöôøng haønh boá thí, xa lìa taâm boûn seûn, tuøy theo nhu caàu
cuûa höõu tình maø cung caáp ñaày ñuû caùc thöùc aên uoáng vaø vaät duïng.
Ñaïi Boà-taùt naøy nhôø Boá thí neân thoï trì uaån giôùi, sinh trong coõi
trôøi, ngöôøi, voâ cuøng toân quyù. Nhôø thöïc haønh giôùi neân ñöôïc uaån ñònh,
nhôø thöïc haønh giôùi, ñònh neân ñöôïc uaån tueä, nhôø thöïc haønh giôùi, ñònh,
tueä neân ñöôïc uaån giaûi thoaùt, nhôø thöïc haønh giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt
neân ñöôïc uaån giaûi thoaùt tri kieán, nhôø thöïc haønh giôùi, ñònh, tueä, giaûi
thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán vieân maõn neân vöôït qua caùc ñòa Thanh vaên,
Ñoäc giaùc, chöùng nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo
Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät. Laøm caùc vieäc naøy roài môùi coù khaû naêng chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, duøng phaùp ba thöøa
giaùo hoùa ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình, laøm cho hoï thoaùt khoûi sinh töû,
chöùng ñaéc Nieát-baøn.
Ñaïi Boà-taùt naøy do boá thí neân tuy coù khaû naêng tuaàn töï taùc nghieäp,
tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh nhö vaäy, nhöng ñoái vôùi taát caû ñeàu voâ
sôû ñaéc. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy töø luùc phaùt taâm tu hoïc
Tònh giôùi ba-la-maät-ña neân töï mình haønh tònh giôùi, cuõng khuyeân ngöôøi
khaùc haønh tònh giôùi, luoân töï mình khen ngôïi coâng ñöùc tònh giôùi, hoan
hyû taùn thaùn ngöôøi haønh tònh giôùi. Nhôø nhaân duyeân naøy uaån giôùi thanh
tònh, ñöôïc sinh trong coõi trôøi, ngöôøi, voâ cuøng toân quyù, boá thí taøi vaät cho
keû ngheøo cuøng. Ñaõ thöïc haønh vieäc boá thí roài, an truï trong caùc uaån giôùi,
ñònh, tueä, giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán. Nhôø caùc uaån giôùi, ñònh, tueä,
giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán thanh tònh neân vöôït caùc ñòa Thanh vaên,
Ñoäc giaùc, chöùng nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo
Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät. Laøm caùc vieäc naøy roài môùi coù khaû naêng chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí, vaän chuyeån phaùp luaân vi dieäu, duøng phaùp ba thöøa
giaùo hoùa ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình, laøm cho chuùng thoaùt khoûi sinh töû,
Ñaïi Boà-taùt naøy do trì tònh giôùi neân tuy coù khaû naêng tuaàn töï taùc
nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh nhö vaäy, nhöng ñoái vôùi taát caû
phaùp ñeàu voâ sôû ñaéc. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh.
An nhaãn ba-la-maät-ña neân töï mình haønh an nhaãn, cuõng khuyeân ngöôøi
khaùc haønh an nhaãn, luoân töï mình khen ngôïi coâng ñöùc an nhaãn, hoan hyû
taùn thaùn ngöôøi haønh an nhaãn. Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh an nhaãn, coù theå
ñem taøi saûn boá thí cho caùc höõu tình, laøm cho chuùng ñöôïc ñaày ñuû.
Ñaõ thöïc haønh boá thí roài, an truï trong caùc uaån giôùi, ñònh, tueä, giaûi
thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán. Nhôø caùc uaån giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt, giaûi
thoaùt tri kieán uaån thanh tònh neân vöôït caùc vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc,
chöùng nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät. Laøm caùc vieäc naøy roài môùi coù khaû naêng chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí, vaän chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñem phaùp ba thöøa giaùo
hoùa ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình, laøm cho chuùng thoaùt khoûi sinh töû,
Ñaïi Boà-taùt naøy do haønh an nhaãn neân tuy coù khaû naêng tuaàn töï taùc
nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï theo haønh nhö vaäy, nhöng ñoái trong taát
caû phaùp ñeàu khoâng naém baét. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï
taùnh.
Tinh taán ba-la-maät-ña, neân töï mình haønh tinh taán, cuõng khuyeân ngöôøi
khaùc haønh tinh taán, luoân töï mình khen ngôïi coâng ñöùc tinh taán, hoan
hyû taùn thaùn ngöôøi haønh tinh taán. Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh tinh taán coù
theå ñem taøi saûn boá thí cho caùc höõu tình, laøm cho hoï ñöôïc ñaày ñuû. Ñaõ
thöïc haønh boá thí roài, an truï trong caùc uaån giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt,
giaûi thoaùt tri kieán. Nhôø caùc uaån giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt, giaûi thoaùt
tri kieán thanh tònh neân vöôït caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chöùng nhaäp
vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh
cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi
Phaät. Laøm caùc vieäc naøy roài môùi coù khaû naêng chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
www.daitangkinh.org
trí, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñem phaùp ba thöøa giaùo hoùa ñoä thoaùt
caùc loaøi höõu tình, laøm cho chuùng thoaùt khoûi sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-
baøn.
Ñaïi Boà-taùt naøy do haønh tinh taán neân tuy coù khaû naêng tuaàn töï taùc
Tónh löï ba-la-maät-ña, neân töï mình nhaäp Tónh löï, Voâ löôïng, ñònh Voâ
saéc; khuyeân ngöôøi khaùc nhaäp Tónh löï, Voâ löôïng, ñònh Voâ saéc; luoân töï
mình khen ngôïi coâng ñöùc Tónh löï, Voâ löôïng, ñònh Voâ saéc; hoan hyû taùn
thaùn ngöôøi nhaäp Tónh löï, Voâ löôïng, ñònh Voâ saéc.
Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh tónh löï coù theå ñem taøi saûn boá thí cho caùc
loaøi höõu tình, laøm cho chuùng ñöôïc ñaày ñuû. Ñaõ thöïc haønh boá thí roài, an
truï trong caùc uaån giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán. Nhôø caùc
uaån giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri kieán thanh tònh neân vöôït
qua caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chöùng nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh
cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät. Laøm caùc vieäc naøy
roài môùi coù khaû naêng chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, chuyeån phaùp luaân vi
dieäu, ñem phaùp ba thöøa giaùo hoùa ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình, laøm cho
hoï thoaùt khoûi sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-baøn.
Ñaïi Boà-taùt naøy do haønh tónh löï neân tuy coù khaû naêng tuaàn töï taùc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri
kieán thuø thaéng an laäp höõu tình, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, töï
mình haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh saùu
phaùp Ba-la-maät-ña, luoân töï mình khen ngôïi coâng ñöùc saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, hoan hyû taùn thaùn ngöôøi haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña.
Ñaïi Boà-taùt naøy do Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thaønh
töïu phöông tieän thieän xaûo, vöôït caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chöùng
nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh
coõi Phaät. Laøm caùc vieäc naøy roài môùi coù khaû naêng chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñem phaùp ba thöøa giaùo hoùa ñoä
thoaùt caùc loaøi höõu tình, laøm cho hoï thoaùt khoûi sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-
baøn.
Ñaïi Boà-taùt naøy do haønh Baùt-nhaõ neân tuy coù khaû naêng tuaàn töï taùc
nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh nhö vaäy nhöng ñoái vôùi taát caû
Thieän Hieän neân bieát, ñaây laø Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm,
nöông theo hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña, tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu
hoïc, tuaàn töï haønh haïnh, laøm lôïi ích an vui cho loaøi höõu tình.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm,
trong khi tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh, duøng
taùc yù töông öng vôùi trí Nhaát thieát trí, tin hieåu caùc phaùp ñeàu laáy khoâng
taùnh laøm töï taùnh, tröôùc heát neân tu hoïc tuøy nieäm Phaät, thöù ñeán tu hoïc
tuøy nieäm Phaùp, tuaàn töï cho ñeán cuoái cuøng laø tu hoïc tuøy nieäm Thieân.
Thieän Hieän neân bieát, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt tu hoïc tuøy nieäm
Phaät? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi tu hoïc tuøy nieäm Phaät khoâng neân duøng
saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeå tö duy Nhö Lai ÖÙng Chaùnh ñaúng giaùc.
Vì sao? Vì saéc cho ñeán thöùc ñeàu khoâng coù töï taùnh. Neáu phaùp khoâng coù
töï taùnh thì khoâng coù, neáu khoâng coù thì khoâng theå nieäm, khoâng theå tö
duy. Vì sao? Vì neáu khoâng nieäm, khoâng tö duy, thì goïi laø tuøy nieäm
Phaät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu hoïc tuøy nieäm
Phaät, khoâng neân duøng saéc thaân hoaøng kim, coù aùnh saùng moät taàm vôùi
ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp maø tö duy Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúêng Giaùc. Vì sao? Vì saéc thaân, kim quang, töôùng haûo nhö vaäy
ñeàu khoâng coù töï taùnh. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng coù; neáu
khoâng coù thì khoâng theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì neáu khoâng
nieäm, khoâng tö duy, thì goïi laø tuøy nieäm Phaät.
Phaät, khoâng neân duøng caùc uaån giôùi, ñònh, tueä, giaûi thoaùt, giaûi thoaùt tri
kieán ñeå tö duy veà Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Vì sao? Vì caùc uaån
nhö theá ñeàu khoâng coù töï taùnh. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng
coù; neáu khoâng coù thì khoâng theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì
neáu khoâng nieäm, khoâng tö duy, thì goïi laø tuøy nieäm Phaät.
www.daitangkinh.org
Phaät, khoâng neân duøng naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, möôøi löïc
cuûa Nhö Lai, boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng, ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, phaùp khoâng
queân maát, taùnh luoân luoân xaû, trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng vaø voâ löôïng, voâ bieân caùc phaùp cuûa Phaät ñeå tö duy Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu khoâng coù töï
taùnh. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng coù; neáu khoâng coù thì khoâng
theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì neáu khoâng nieäm, khoâng tö duy,
thì goïi laø tuøy nieäm Phaät.
Phaät, khoâng neân duøng phaùp duyeân khôûi ñeå tö duy Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc. Vì sao? Vì caùc phaùp duyeân khôûi ñeàu khoâng coù töï taùnh.
Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh, thì khoâng coù; neáu khoâng coù thì khoâng theå
nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì neáu khoâng nieäm, khoâng tö duy, thì
goïi laø tuøy nieäm Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa neân tu hoïc tuøy nieäm Phaät nhö vaäy. Neáu tu hoïc tuøy nieäm
Phaät nhö vaäy thì tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh.
Neáu Ñaïi Boà-taùt coù khaû naêng tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï
haønh haïnh nhö vaäy thì coù theå vieân maõn boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, nhôø ñoù chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp laøm
taùnh. Nhôø söùc phöông tieän neân hieåu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh,
trong aáy khoâng coù töôûng coù, cuõng laïi khoâng coù töôûng khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân tu hoïc tuøy nieäm Phaät
nhö theá, nghóa laø trong aáy ngay caû Phaät coøn chaúng theå naém baét ñöôïc,
huoáng gì coù tuøy nieäm Phaät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt tu hoïc tuøy nieäm
Phaùp? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi tu hoïc tuøy nieäm Phaùp, khoâng neân tö duy
phaùp thieän, phaùp aùc; hoaëc phaùp höõu kyù, phaùp voâ kyù; phaùp theá gian,
phaùp xuaát theá gian; hoaëc phaùp coù aùi nhieãm, phaùp khoâng aùi nhieãm;
hoaëc phaùp Thaùnh, phaùp chaúng phaûi Thaùnh; hoaëc phaùp höõu laäu, phaùp
voâ laäu; hoaëc phaùp sinh trong ba coõi, phaùp khoâng sinh trong ba coõi;
hoaëc phaùp höõu vi, phaùp voâ vi. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu khoâng
coù töï taùnh. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng coù; neáu khoâng coù thì
khoâng theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì neáu khoâng nieäm, khoâng
tö duy, thì goïi laø tuøy nieäm Phaùp.
maät-ña saâu xa neân tu hoïc tuøy nieäm Phaùp nhö theá. Neáu tu hoïc tuøy nieäm
Phaùp nhö theá thì ñaây laø tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh
haïnh. Neáu Ñaïi Boà-taùt coù khaû naêng tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc,
tuaàn töï haønh haïnh nhö theá, thì coù theå vieân maõn boán Nieäm truï cho ñeán
taùm chi Thaùnh ñaïo, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Do ñaây
Ñaïi Boà-taùt naøy duøng khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp laøm taùnh, nhôø
söùc phöông tieän neân hoïc taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh. Trong aáy
khoâng coù töôùng coù, cuõng laïi khoâng coù töôùng khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân tu hoïc tuøy nieäm Phaùp
nhö theá, nghóa laø trong aáy, ngay caû phaùp coøn chaúng theå naém baét ñöôïc,
huoáng gì coù tuøy nieäm Phaùp.
Taêng? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi tu hoïc tuøy nieäm Taêng, neân nghó raèng,
chuùng ñeä töû Phaät ñaày ñuû caùc coâng ñöùc, laø nhöõng baäc Thaùnh trong boán
höôùng, boán quaû taát caû ñeàu laø do voâ vi hieån baøy, ñeàu laáy khoâng taùnh
laøm töï taùnh. Do nhaân duyeân naøy neân khoâng töôûng nghó. Vì sao? Vì baäc
Thieän só nhö vaäy ñeàu khoâng coù töï taùnh. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh, thì
khoâng coù; neáu khoâng coù thì khoâng theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao?
Vì neáu khoâng nieäm, khoâng tö duy, thì goïi laø tuøy nieäm Taêng.
maät-ña saâu xa, neân tu hoïc tuøy nieäm Taêng nhö theá. Neáu tu hoïc tuøy
nieäm Taêng nhö theá thì ñaây laø tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn
töï haønh haïnh. Neáu Ñaïi Boà-taùt coù khaû naêng tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï
tu hoïc, tuaàn töï haønh haïnh nhö theá thì coù theå vieân maõn boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Nhôø
ñoù chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Ñaïi Boà-taùt naøy duøng khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp laøm taùnh, do
söùc phöông tieän neân hoïc taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh. Trong aáy
khoâng coù töôûng coù, cuõng khoâng coù töôûng khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân tu hoïc tuøy nieäm Taêng
nhö theá, nghóa laø trong aáy ngay caû Taêng coøn chaúng theå naém baét ñöôïc,
www.daitangkinh.org
huoáng gì coù tuøy nieäm Taêng.

giôùi? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi tu hoïc tuøy nieäm giôùi töø luùc ñaàu phaùt taâm
neân tuøy nieäm Thaùnh giôùi khoâng khuyeát, khoâng hôû, khoâng tyø veát,
khoâng nhô ueá, khoâng bò chaáp giöõ, xöùng ñaùng thoï cuùng döôøng, ñöôïc
ngöôøi trí khen ngôïi, thoï trì phaùp thieän vi dieäu, vieân maõn tuøy thuaän, tö
duy ñònh thuø thaéng, giôùi naøy laáy khoâng taùnh laøm taùnh; do nhaân duyeân
naøy neân khoâng tö duy. Vì sao? Vì Thaùnh giôùi nhö theá ñeàu khoâng coù töï
taùnh. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng coù; neáu khoâng coù thì khoâng
theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì neáu khoâng nieäm, khoâng tö duy,
thì goïi laø tuøy nieäm giôùi.
maät-ña saâu xa neân tu hoïc tuøy nieäm giôùi nhö theá. Neáu tu hoïc tuøy nieäm
giôùi nhö theá thì ñaây laø tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh
tuaàn töï haønh haïnh nhö theá thì coù theå vieân maõn boán Nieäm truï cho ñeán
taùm chi Thaùnh ñaïo, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Nhôø ñoù
Ñaïi Boà-taùt naøy duøng khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp laøm taùnh, do
söùc phöông tieän neân hieåu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh. Trong aáy
khoâng coù töôûng coù, cuõng khoâng coù töôûng khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân tu hoïc tuøy nieäm giôùi
nhö theá, nghóa laø trong aáy ngay caû giôùi coøn khoâng coù theå naém baét
ñöôïc, huoáng gì coù tuøy nieäm giôùi.
xaû? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi tu hoïc tuøy nieäm xaû, töø luùc ñaàu phaùt taâm
neân duøng khoâng taùnh laøm taùnh, phöông tieän tu tuøy nieäm xaû, neân khi xaû
taøi vaät hoaëc xaû phaùp, khoâng neân nghó: “Ta coù theå xaû boû hoaëc khoâng
theå xaû boû.” Neáu khi xaû caùc chi phaàn trong thaân theå, cuõng khoâng neân
nghó: “Ta neân xaû boû hoaëc khoâng theå xaû boû”, cuõng khoâng tö duy veà söï
boá thí vaø phöôùc baùo cuûa söï boá thí. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu
khoâng coù töï taùnh. Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng coù, neáu khoâng
coù thì khoâng theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì neáu khoâng nieäm,
khoâng tö duy, thì goïi laø tuøy nieäm xaû.
maät-ña saâu xa neân tu hoïc tuøy nieäm xaû nhö theá. Neáu tu hoïc tuøy nieäm xaû
nhö theá thì ñaây laø tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh
Ñaïi Boà-taùt naøy duøng phaùp khoâng taùnh laøm taùnh, do söùc phöông
tieän neân hieåu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh. Trong aáy khoâng coù
töôûng coù, cuõng khoâng coù töôûng khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân tu hoïc tuøy nieäm xaû nhö
theá, nghóa laø trong aáy, ngay caû xaû coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng
gì coù tuøy nieäm xaû!
thieân? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi tu hoïc tuøy nieäm thieân, töø luùc ñaàu phaùt
taâm neân duøng khoâng taùnh laøm taùnh, phöông tieän tu tuøy nieäm thieân,
nghó nhö vaày: “Caùc baäc Döï löu sinh trong saùu coõi trôøi Duïc, caùc baäc
Baát hoaøn sinh vaøo hai coõi treân. Taát caû nhö theá ñeàu khoâng theå naém baét,
khoâng theå nhôù nghó. Vì sao? Vì chö Thieân naøy ñeàu khoâng coù töï taùnh.
Neáu phaùp khoâng coù töï taùnh thì khoâng sôû höõu. Neáu khoâng sôû höõu thì
khoâng theå nieäm, khoâng theå tö duy. Vì sao? Vì neáu khoâng nieäm, khoâng
tö duy, thì goïi laø tuøy nieäm thieân.
maät-ña saâu xa neân tu hoïc tuøy nieäm thieân nhö theá. Neáu tu hoïc tuøy nieäm
thieân nhö theá, ñoù laø tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh
haïnh.
Neáu Ñaïi Boà-taùt coù khaû naêng tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc,
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Ñaïi Boà-taùt naøy duøng khoâng taùnh cuûa taát caû
phaùp laøm taùnh, do söùc phöông tieän neân hieåu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù
töï taùnh. Trong aáy, khoâng coù töôûng coù, cuõng khoâng coù töôûng khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân tu hoïc tuøy nieäm thieân
nhö theá, nghóa laø trong aáy, ngay caû Thieân coøn chaúng theå naém baét ñöôïc,
huoáng gì coù tuøy nieäm thieân!
Thieän Hieän neân bieát, ñaây laø Ñaïi Boà-taùt töø luùc ñaàu phaùt taâm
www.daitangkinh.org
nöông tu hoïc saùu phaùp tuøy nieäm, tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc,
tuaàn töï haønh haïnh, laøm lôïi ích an vui cho höõu tình.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, neáu muoán vieân maõn söï tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu
hoïc, tuaàn töï haønh haïnh thì duøng khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp laøm taùnh.
Do söùc phöông tieän neân hoïc phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh, neân hoïc chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi khoâng
theå nghó baøn, neân hoïc Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, neân hoïc boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, noùi roäng cho ñeán neân hoïc trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Ñaïi Boà-taùt naøy khi hoïc ñaïo Boà-ñeà nhö theá, hieåu taát caû phaùp ñeàu
laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh. Ñoái vôùi phaùp coøn khoâng coù chuùt nieäm nhoû
naøo coù theå naém baét ñöôïc, huoáng gì coù nhôù nghó saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc; noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí. Caùc ñieàu nhôù nghó vaø phaùp
ñöôïc nhôù nghó nhö vaäy neáu coøn chuùt maûy may naøo thaät coù thì khoâng coù
söï vieäc aáy.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, tuy tuaàn töï taùc nghieäp, tuaàn töï tu hoïc, tuaàn töï haønh
haïnh nhöng ñoái vôùi phaùp aáy taâm khoâng lay chuyeån, vì taát caû phaùp ñeàu
khoâng coù töï taùnh.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh thì cuõng
khoâng coù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, cho ñeán khoâng coù trí Nhaát thieát
trí, khoâng coù Phaät, Phaùp, Taêng, ñaïo quaû, nhieãm, tònh, cuõng khoâng sôû
ñaéc, khoâng hieän quaùn, theá thì taát caû phaùp ñeàu laø khoâng coù?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ngay trong taùnh khoâng taùnh
cuûa taát caû phaùp, taùnh coù, taùnh khoâng, coù theå naém baét ñöôïc chaêng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu trong taùnh khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp,
taùnh coù, taùnh khoâng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, thì nay taïi sao oâng
noùi raèng: “Neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh thì cuõng khoâng coù
saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc; noùi roäng cho ñeán taát caû phaùp cuõng ñeàu
khoâng coù.”?
Thieän Hieän thöa raèng:
–Baïch Theá Toân, ñoái vôùi nghóa naøy, theo con khoâng coù gì nghi
ngôø, nhöng chæ sôï coù caùc Bí-soâ ôû ñôøi sau hoaëc caàu Thanh vaên, hoaëc
caàu Ñoäc giaùc, hoaëc caàu quaû Phaät, caùc vò aáy seõ nghó: “Neáu taát caû phaùp
ñeàu khoâng coù töï taùnh, vaäy thì ai nhieãm, ai tònh, ai troùi buoäc, ai thaùo
môû?” Nhöõng vò aáy ôû nôi nghóa nhieãm tònh, buoäc môû chaúng hieåu roõ neân
phaù giôùi, phaù kieán, phaù oai nghi, phaù ñôøi soáng thanh tònh. Do ñaây neân
bò ñoïa trong ba ñöôøng aùc, chòu nhieàu ñau khoå, traàm luaân sinh töû, khoù
ñöôïc giaûi thoaùt. Con xem thaáy ôû ñôøi sau seõ coù nhöõng vieäc ñaùng kinh sôï
nhö vaäy, cho neân môùi thöa hoûi, chöù rieâng con thaät khoâng coù nghi ngôø.
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, laønh thay, laønh thay! OÂng môùi coù theå vì ôû ñôøi
sau maø hoûi nhö vaäy, nhöng trong taùnh khoâng taùnh cuûa taát caû phaùp,
hoaëc coù, hoaëc khoâng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, chôù neân ñoái vôùi
phaùp naøy chaáp laáy taùnh coù, hoaëc khoâng.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh
thì caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn nhöõng nghóa naøo maø vì laøm lôïi ích an vui cho
caùc höõu tình, caàu ñaït quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, vì taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh
neân caùc Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm lôïi ích caùc loaøi höõu tình neân caàu ñaït
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì caùc loaøi höõu tình coøn chaáp coù
thöôøng, ñoaïn, chaáp vaøo söï chöùng ñaéc, khoù maø ñieàu phuïc, ngu si ñieân
ñaûo, khoù ñöôïc giaûi thoaùt.
Thieän Hieän neân bieát, ngöôøi coøn chaáp vaøo söï chöùng ñaéc, do töôûng
coù chöùng ñaéc neân khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn, cuõng khoâng coù quaû
–Baïch Theá Toân, neáu ngöôøi naøo coøn chaáp söï chöùng ñaéc thì khoâng
sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn, cuõng khoâng coù quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Coøn
ngöôøi khoâng chaáp söï chöùng ñaéc thì coù ñaéc, coù hieän quaùn, coù quaû vò
Giaùc ngoä cao toät chaêng?
Phaät daïy:
www.daitangkinh.org
–Naøy Thieän Hieän, neáu khoâng chaáp söï chöùng ñaéc töùc laø ñaéc, töùc
laø hieän quaùn, töùc laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì ngöôøi aáy
chaúng laøm hoaïi töôùng phaùp giôùi.
Thieän Hieän neân bieát, neáu ngöôøi naøo ñoái vôùi khoâng chaáp söï
chöùng ñaéc naøy, muoán coù söï chöùng ñaéc, muoán ñaéc hieän quaùn, muoán ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì neân bieát ñoù laø muoán hoaïi phaùp giôùi.
–Baïch Theá Toân, neáu ngöôøi naøo chaáp söï chöùng ñaéc thì khoâng sôû
ñaéc, khoâng hieän quaùn, cuõng khoâng coù quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Coøn
neáu khoâng chaáp söï chöùng ñaéc töùc laø ñaéc, töùc laø hieän quaùn, laø quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. ÔÛ trong caùi khoâng chaáp, khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän
quaùn, cuõng khoâng coù quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhö vaäy thì caùc Ñaïi Boà-
taùt laøm sao chöùng ñaéc coù Sô ñòa, Nhò ñòa, cho ñeán Thaäp ñòa? Laøm sao
chöùng ñaéc coù Voâ sinh phaùp nhaãn? Laøm sao chöùng ñaéc coù quaû Dò thuïc
ñeå daãn phaùt thaàn thoâng? Laøm sao ñaéc coù quaû Dò thuïc phaùt sinh Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Laøm sao chöùng ñaéc coù söï an truï keát
quaû Dò thuïc nhö theá ñeå sinh caùc phaùp, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, gaàn guõi chö Phaät ñeå cuùng döôøng thöùc
aên thöôïng dieäu, ñaït ñöôïc caên laønh, cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
ñöôïc keát quaû voâ cuøng taän, maõi cho ñeán sau khi nhaäp vaøo Nieát-baøn, ñeå
laïi xaù-lôïi vaø caùc ñeä töû vaãn ñöôïc söï cuùng döôøng, cung kính, theá löïc caên
laønh vaãn löu toàn maõi maõi?
Phaät baûo:
–Naøy Thieän Hieän, vì taát caû phaùp khoâng chaáp söï chöùng ñaéc neân
caùc Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc Sô ñòa, Nhò ñòa, cho ñeán Thaäp ñòa, töùc laø
nhôø ñoù neân chöùng ñaéc coù Voâ sinh phaùp nhaãn, cuõng nhôø ñoù maø chöùng
ñaéc coù phaùt sinh thaàn thoâng, nhôø ñoù maø chöùng ñaéc coù phaùt sinh Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nhôø ñoù neân ñöôïc an truï vaøo quaû
Dò thuïc ñeå phaùt sinh caùc phaùp, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät, gaàn guõi chö Phaät ñeå cuùng döôøng caùc thöù
thöôïng dieäu, ñaït ñöôïc caên laønh cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
ñöôïc keát quaû voâ cuøng taän, maõi cho ñeán sau khi nhaäp vaøo Nieát-baøn,
ñeå laïi xaù-lôïi vaø caùc ñeä töû vaãn ñöôïc söï cuùng döôøng, cung kính, theá löïc
caên laønh vaãn löu toàn maõi maõi.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù söï chöùng ñaéc, thì
saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... vaø caùc thaàn thoâng coù gì khaùc
nhau?
Phaät baûo:
–Naøy Thieän Hieän, söï khoâng chöùng ñaéc saùu phaùp Ba-la-maät-ña
nhö Boá thí... vaø caùc thaàn thoâng ñeàu khoâng khaùc nhau. Chæ vì muoán laøm
cho ngöôøi chaáp vaøo söï chöùng ñaéc xa lìa caùc söï ñaém nhieãm, phöông
tieän tuyeân thuyeát saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... vaø caùc thaàn
thoâng coù töôùng khaùc nhau.
–Baïch Theá Toân, vì nhaân duyeân naøo ngöôøi maø noùi khoâng coù söï
chöùng ñaéc, saùu pheùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... vaø caùc thaàn thoâng
khoâng khaùc nhau?
Phaät daïy:
saâu xa khoâng chaáp söï boá thí, khoâng chaáp ngöôøi thí, khoâng chaáp keû
nhaän, khoâng chaáp vaät thí, khoâng chaáp quaû thí maø haønh boá thí, khoâng
chaáp tònh giôùi maø trì tònh giôùi, khoâng chaáp an nhaãn maø tu an nhaãn,
khoâng chaáp tinh taán maø laø sieâng naêng tinh taán, khoâng chaáp tónh löï maø
nhaäp tónh löï, khoâng chaáp Baùt-nhaõ maø hoïc Baùt-nhaõ, khoâng chaáp thaàn
thoâng maø phaùt sinh thaàn thoâng, khoâng chaáp boán Nieäm truï cho ñeán taùm
chi Thaùnh ñaïo maø tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; noùi
roäng cho ñeán khoâng chaáp trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng maø tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, khoâng
chaáp caùc höõu tình maø ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, khoâng chaáp
caùc coõi Phaät maø laøm nghieâm tònh coõi Phaät, khoâng chaáp Phaät phaùp maø
chöùng Boà-ñeà.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa khoâng ñoái töôïng chöùng ñaéc. Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng ñoái töôïng chöùng ñaéc nhö theá
thì Thieân ma, ngoaïi ñaïo khoâng theå phaù hoaïi ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, laøm theá naøo chæ moät taâm hieän khôûi thì goàm ñuû caû Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; noùi roäng cho ñeán ba
www.daitangkinh.org
möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp?

Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, töùc laø tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi
roäng cho ñeán ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp thì ñeàu ñöôïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña baûo hoä, ñöa ñeán vieân maõn.
la-maät-ña saâu xa, chæ moät taâm hieän khôûi thì goàm ñuû saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, noùi roäng cho ñeán ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp.
–Baïch Theá Toân, vì sao Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, laøm baát cöù vieäc gì ñeàu ñöôïc thaâu toùm trong Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, chæ moät taâm hieän khôûi hoàm ñuû saùu phaùp Ba-la-maät-ña, noùi
roäng cho ñeán ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp?
Phaät daïy:
saâu xa, thì vieäc tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña, cho ñeán vieäc laøm phaùt
sinh ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp, ñeàu ñöôïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña baûo hoä, neân xa lìa hai töôûng.
–Baïch Theá Toân, vì sao Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, tuy haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho ñeán tuy laøm phaùt
sinh ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp, nhöng khoâng coù hai
töôûng?
Phaät daïy:
saâu xa vì muoán vieân maõn Boá thí ba-la-maät-ña, neân ngay trong phaùp Boá
thí ba-la-maät-ña goàm thaâu taát caû Ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán taùm
möôi veû ñeïp maø haønh boá thí. Do nhaân duyeân naøy, neân khoâng coù hai
töôûng.
Nhö vaäy, cho ñeán vì muoán vieân maõn taùm möôi veû ñeïp neân ngay
trong taùm möôi veû ñeïp cuõng goàm thaâu taát caû Ba-la-maät-ña, noùi roäng
cho ñeán ngay trong taùm möôi veû ñeïp maø laøm phaùt sinh taùm möôi veû
ñeïp. Do nhaân duyeân naøy neân khoâng coù hai töôûng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt vì haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa neân khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña truï taâm voâ laäu maø
haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán khi laøm phaùt sinh taùm
möôi veû ñeïp vôùi taâm voâ laäu maø laøm phaùt sinh taùm möôi veû ñeïp. Vì
vaäy cho neân tuy haønh Boá thí ba-la-maät-ña, cho ñeán laøm phaùt sinh taùm
möôi veû ñeïp nhöng khoâng coù hai töôûng.
–Baïch Theá Toân, vì sao Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, neáu khi haønh Boá thí ba-la-maät-ña truï taâm voâ laäu maø haønh Boá
thí ba-la-maät-ña cho ñeán khi phaùt sinh taùm möôi veû ñeïp, truï taâm voâ
laäu maø laøm phaùt sinh taùm möôi veû ñeïp?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, duøng taâm ly töôùng, khoâng thaáy caùc töôùng, maø haønh Boá thí
ba-la-maät-ña thì khoâng thaáy ai haønh boá thí, thí vaät gì, ai nhaän vaät thí,
do ñaâu boá thí, vì ñaâu boá thí, vì sao thöïc haønh boá thí? Truï trong taâm ly
töôùng voâ laäu naøy, ly aùi, ly xan, maø haønh Boá thí ba-la-maät-ña thì baáy
giôø khoâng thaáy vieäc laøm boá thí, cuõng khoâng thaáy taâm voâ laäu naøy cho
ñeán khoâng thaáy taát caû Phaät phaùp. Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy, laø truï taâm voâ
laäu maø haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán neáu Ñaïi Boà-taùt
khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng taâm ly töôùng thì khoâng
thaáy caùc töôùng maø laøm phaùt sinh taùm möôi veû ñeïp, nghóa laø khoâng
thaáy ai laø ngöôøi laøm phaùt sinh, ai laø ñöôïc phaùt sinh, do vieäc naøy maø
phaùt sinh, vì vieäc naøy maø phaùt sinh. Vì sao phaùt sinh taùm möôi veû
ñeïp? Truï trong taâm ly töôùng voâ laäu naøy khoâng nhieãm, khoâng daém
tröôùc maø phaùt sinh taùm möôi veû ñeïp. Baáy giôø khoâng thaáy phaùt sinh
taùm möôi veû ñeïp, cuõng laïi khoâng thaáy taâm voâ laäu naøy, cho ñeán
khoâng thaáy taát caû Phaät phaùp. Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy, duøng taâm voâ laäu
maø laøm phaùt sinh taùm möôi veû ñeïp.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 529

–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa bieát taát caû phaùp khoâng töôùng, khoâng ñaéc, cuõng khoâng taïo taùc,
thì laøm sao vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña? Laøm sao vieân maõn
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh? Laøm
sao vieân maõn chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn? Laøm
sao vieân maõn Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo? Laøm sao vieân maõn boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo. Laøm sao vieân maõn boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc? Laøm sao vieân maõn phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän? Laøm sao vieân maõn taùm
Giaûi thoaùt, cho ñeán möôøi Bieán xöù? Laøm sao vieân maõn baäc Cöïc hyû,
cho ñeán baäc Phaùp vaân? Laøm sao vieân maõn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni,
taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa? Laøm sao vieân maõn naêm loaïi maét, saùu
pheùp thaàn thoâng? Laøm sao vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai, cho ñeán
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng? Laøm sao vieân maõn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi
Hyû, ñaïi Xaû? Laøm sao vieân maõn phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân
luoân xaû? Laøm sao vieân maõn trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng? Laøm sao vieân maõn taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt? Laøm sao
vieân maõn quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät? Laøm sao vieân maõn
ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp?
Phaät daïy:
saâu xa, neân duøng taâm ly töôùng voâ laäu maø tu Boá thí ba-la-maät-ña. Caùc
höõu tình naøo caàn aên thì cho aên, caàn uoáng thì cho uoáng, caàn caùc vaät
duïng thì cho caùc vaät duïng. Caùc höõu tình naøo caàn xin caùc phaàn trong
thaân theå nhö: ñaàu, maét, tuûy, naõo, da, thòt, ñoát loùng, gaân coát, thaân
maïng... thì cuõng ñeàu boá thí cho hoï. Neáu hoï xin caùc thöù beân ngoaøi nhö:
quoác gia, thaønh trì, vôï con, quyeán thuoäc thaân yeâu hay caùc thöù toát ñeïp
khaùc thì cuõng ñeàu vui veû boá thí cho hoï.
Khi Boà-taùt haønh boá thí nhö vaäy, giaû söû coù ngöôøi ñeán tröôùc maët
quôû traùch: “Caàn gì Boà-taùt phaûi laøm vieäc boá thí khoâng lôïi ích naøy?
Ngöôøi naøo haønh boá thí nhö theá, ñôøi naøy ñôøi sau thaân taâm seõ meät moûi,
chòu nhieàu khoå naõo”, thì Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa aáy, tuy nghe vaäy, nhöng chaúng heà thoaùi taâm. Chæ suy nghó: “Tuy
ngöôøi kia ñeán quôû traùch ta, nhöng taâm ta khoâng hoái haän. Ta neân duõng
maõnh hôn, boá thí vaät caàn duøng cho caùc höõu tình, thaân taâm khoâng meät
moûi.”
Ñaïi Boà-taùt aáy ñem phöôùc boá thí naøy bình ñaúng san seû cho caùc
höõu tình vaø cuøng hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí. Khi boá thí vaø hoài
höôùng nhö vaäy, Boà-taùt khoâng thaáy caùc töôùng. Ñoù laø khoâng thaáy ai thí,
ai nhaän thí, thí vaät gì, ôû ñaâu maø thí; do ñaâu, vì ñaâu, vì sao haønh boá thí?
Cuõng laïi khoâng thaáy ai hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, hoài höôùng caùi gì;
do ñaâu, vì ñaâu, vì sao hoài höôùng? Ñoái vôùi taát caû caùc söï vieäc nhö theá
ñeàu chaúng thaáy. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu do phaùp khoâng beân
trong, cho neân khoâng. Nhö vaäy cho ñeán phaùp khoâng töôùng, neân khoâng.
Khi quaùn taát caû caùc phaùp, khoâng coù phaùp naøo laø chaúng khoâng roài, Ñaïi
Boà-taùt suy nghó: “Ai hoài höôùng, hoài höôùng veà ñaâu, hoài höôùng caùi gì; do
ñaâu, vì ñaâu, vì sao hoài höôùng? Caùc phaùp nhö theá ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc.” Ñaïi Boà-taùt naøy do quaùn saùt vaø suy nghó nhö vaäy maø phaùt
sinh hoài höôùng, neân goïi laø hoài höôùng troïn veïn. Nhôø ñoù coù theå ñem laïi
söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, cuõng coù theå vieân
maõn vieäc laøm Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán
cuõng coù theå vieân maõn taùm möôi veû ñeïp.
Tuy Ñaïi Boà-taùt naøy coù theå Boá thí ba-la-maät-ña nhö theá, nhöng
khoâng nhaän laáy quaû Dò thuïc cuûa söï boá thí. Tuy khoâng nhaän laáy quaû Dò
thuïc cuûa söï boá thí nhöng do Boá thí ba-la-maät-ña thanh tònh hoaøn toaøn
neân tuøy theo yù muoán maø hieän taát caû cuûa caûi, gioáng nhö chö Thieân ôû
coõi Tha hoùa töï taïi, taát caû caùc vaät caàn duøng ñeàu theo taâm maø hieän baøy.
Ñaïi Boà-taùt naøy cuõng laïi nhö vaäy, caùc thöù caàn duøng ñeàu tuøy theo
yù muoán maø hieän ra. Do nhôø theá löïc cuûa vieäc boá thí naøy taêng tröôûng
neân Boà-taùt coù theå duøng caùc thöù vaät duïng thöôïng haïng cung kính cuùng
www.daitangkinh.org
döôøng chö Phaät Theá Toân, cuõng laøm cho sung tuùc cho caùc chuùng trôøi,
ngöôøi. Ñaïi Boà-taùt aáy do Boá thí ba-la-maät-ña naøy ñoä khaép caùc loaøi höõu
tình, duøng phöông tieän thieän xaûo, ñem phaùp ba thöøa maø giaùo hoùa hoï
tuøy theo yù muoán, laøm cho hoï ñöôïc lôïi ích, an vui.
maät-ña saâu xa do söùc cuûa taâm voâ laäu, xa lìa caùc töôùng neân ôû trong taát
caû phaùp khoâng töôùng, khoâng ñaéc, khoâng taïo taùc, vieân maõn Boá thí ba-
la-maät-ña, cuõng coù theå vieân maõn caùc phaùp thieän khaùc.
maät-ña saâu xa coù theå duøng taâm voâ laäu laøm töôùng maø tu Tònh giôùi ba-
la-maät-ña, ñoù laø phaùp toùm thaâu caùc chi Thaùnh ñaïo voâ laäu, nhö theá laø
ñaéc giôùi thanh tònh hoaøn toaøn. Tònh giôùi nhö theá khoâng khuyeát, khoâng
hôû, khoâng tyø veát, khoâng nhô ueá, khoâng chaáp giöõ, xöùng ñaùng nhaän cuùng
döôøng, ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi. Nhôø tònh giôùi naøy, ñoái vôùi taát caû phaùp
ñeàu khoâng chaáp giöõ, nghóa laø khoâng chaáp coù saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc, cho ñeán khoâng chaáp coù ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû
ñeïp, khoâng chaáp coù doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö
só, khoâng chaáp coù boán chuùng Ñaïi thieân vöông, cho ñeán trôøi Phi töôûng
phi phi töôûng xöù; khoâng chaáp coù quaû Döï löu, cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà;
khoâng chaáp coù ngoâi Chuyeån luaân vöông vaø caùc ngoâi Tieåu vöông, Teå
quan..., chæ ñem söï trì giôùi nhö theá, bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình
vaø cuøng hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí. Trong khi hoài höôùng, duøng
khoâng töôùng, khoâng sôû ñaéc, khoâng hai laøm phöông tieän, chöù chaúng
phaûi duøng töôùng coù, coù sôû ñaéc, coù hai laøm phöông tieän; chæ nöông vaøo
theá tuïc, khoâng nöông vaøo thaéng nghóa. Nhôø nhaân duyeân naøy, taát caû
Phaät phaùp ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Ñaïi Boà-taùt aáy do trì Tònh giôùi ba-la-maät-ña naøy, duøng phöông
tieän thieän xaûo, nhaäp boán phaàn tónh löï thaéng taán, khoâng ñaém tröôùc, laøm
phöông tieän neân laøm phaùt sinh thaàn thoâng. Ñaïi Boà-taùt naøy duøng Thieân
nhaõn thanh tònh cuûa dò thuïc hieän theá, coù theå thaáy chö Phaät hieän taïi
khaép möôøi phöông, cho ñeán chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, ñoái vôùi caùc söï
vieäc ñaõ thaáy ñöôïc ñeàu khoâng queân maát; duøng Thieân nhó thanh tònh
vöôït ngöôøi thöôøng, coù theå nghe ñöôïc chö Phaät möôøi phöông thuyeát
phaùp, cho ñeán chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, ñoái vôùi caùc ñieàu ñaõ nghe
chaúng bao giôø queân maát; theo phaùp ñaõ nghe, thöôøng laøm caùc vieäc lôïi
ích cho mình vaø cho ngöôøi, khoâng ñeå uoång phí; duøng Tha taâm trí coù
theå bieát ñöôïc chö Phaät khaép möôøi phöông vaø taâm, taâm sôû cuûa caùc loaøi
höõu tình; bieát roài coù theå tuøy theo nhu caàu cuûa taát caû höõu tình maø laøm
caùc vieäc lôïi ích cho hoï; duøng Tuùc truï trí bieát ñöôïc caùc nghieäp quaù khöù
cuûa caùc höõu tình, do söï taïo nghieäp khoâng maát neân sinh vaøo caùc choã
naøy, choã kia, thoï caùc söï khoå vui; bieát roài vì hoï maø noùi nhaân duyeân
nghieäp cuõ, laøm cho hoï nhôù bieát ñeå laøm vieäc lôïi ích; duøng Laäu taän trí
giaùo hoùa höõu tình, hoaëc laøm cho hoï chöùng quaû Döï löu, hoaëc quaû Nhaát
lai, noùi roäng cho ñeán an truù quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Noùi toùm laïi, Ñaïi Boà-taùt naøy sinh ra ôû baát cöù choã naøo cuõng tuøy
theo höõu tình, coù theå duøng phöông tieän sai khaùc laøm cho hoï an truù caùc
thieän phaåm.
maät-ña saâu xa, nhôø söùc taâm voâ laäu xa lìa caùc töôùng, neân ôû trong taát caû
phaùp khoâng töôùng, khoâng ñaéc, khoâng taïo taùc, vieân maõn Tònh giôùi ba-
la-maät-ña vaø coù theå vieân maõn caùc thieän phaùp khaùc.
maät-ña saâu xa neân duøng taâm voâ laäu lìa töôùng maø tu An nhaãn ba-la-
maät-ña. Ñaïi Boà-taùt naøy töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán khi an toïa nôi toøa
Boà-ñeà vi dieäu, trong khoaûng trung gian giaû söû caùc loaøi höõu tình ñeàu
caàm caùc thöù khí cuï ñeán laøm haïi, thì Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng sinh taâm saân
giaän. Luùc aáy, Boà-taùt neân tu hai nhaãn: Moät laø neân chòu ñöïng taát caû
nhöõng söï nhuïc maï, gia haïi cuûa caùc höõu tình, khoâng sinh taâm giaän döõ,
hoùa giaûi saân haän. Hai laø neân phaùt sinh Voâ sinh phaùp nhaãn.
Neáu nghe caùc lôøi noùi cay ñoäc, nhuïc maï, hoaëc xuùc phaïm caùc loaïi
dao gaäy laøm haïi thì Ñaïi Boà-taùt neân quaùn saùt suy nghó: “Ai nhuïc maï?
Ai chòu nhuïc maï? Ai laøm haïi? Ai bò haïi? Ai giaän döõ? Ai nhaãn chòu?”
Laïi neân quaùn kyõ: “Taát caû phaùp laønh ñeàu hoaøn toaøn khoâng, phaùp coøn
chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù phaùp taùnh; phaùp taùnh cuõng coøn
khoâng coù huoáng laø coù höõu tình.” Khi quaùn nhö vaäy, ngöôøi maï nhuïc
hoaëc ngöôøi bò maï nhuïc, ngöôøi haïi hoaëc ngöôøi bò haïi ñeàu chaúng thaáy
coù, cho ñeán bò moå xeû, caét ñöùt thaân theå töøng ñoaïn, Boà-taùt vaãn nhaãn
ñöôïc, khoâng sinh nieäm gì khaùc. Ñoái vôùi caùc phaùp taùnh, Boà-taùt nhö thaät
quaùn saùt môùi coù theå chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn.
Theá naøo laø Voâ sinh phaùp nhaãn? Nghóa laø laøm cho taát caû phieàn
www.daitangkinh.org
naõo chaúng phaùt sinh, Trí tueä vi dieäu thöôøng khoâng giaùn ñoaïn; quaùn saùt
taát caû phaùp hoaøn toaøn chaúng sinh. Vì vaäy goïi laø Voâ sinh phaùp nhaãn.
Ñaïi Boà-taùt naøy an truï trong hai phaùp nhaãn nhö theá, neân mau
ñöôïc vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí..., noùi roäng cho ñeán
mau ñöôïc vieân maõn taùm möôi veû ñeïp.
Ñaïi Boà-taùt naøy an truï caùc phaùp Phaät nhö theá roài, ñoái vôùi caùc
thaàn thoâng xuaát theá ngay trong voâ laäu cuûa baäc Thaùnh ñeàu ñöôïc vieân
maõn, khoâng gioáng nhö thaàn thoâng cuûa caùc Thanh vaên, Ñoäc giaùc. An
truï trong thaàn thoâng thuø thaéng nhö theá roài, Boà-taùt duøng Thieân nhaõn
thanh tònh thöôøng thaáy chö Phaät trong hieän taïi khaép möôøi phöông cho
ñeán chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, luoân tuøy nieäm Phaät, thöôøng khoâng
giaùn ñoaïn; duøng Thieân nhó thanh tònh thöôøng nghe chö Phaät möôøi
phöông thuyeát phaùp, thoï trì chaúng queân roài nhö thaät giaûng thuyeát cho
caùc loaøi höõu tình; duøng Tha taâm trí coù theå bieát taâm vaø taâm sôû cuûa chö
Phaät Theá Toân, cuõng coù theå bieát chính xaùc taâm vaø taâm sôû cuûa caùc loaøi
höõu tình, tuøy theo caên cô maø noùi chaùnh phaùp, laøm cho hoï phaùt sinh söï
hieåu bieát thuø thaéng; duøng Tuùc truï trí bieát caùc höõu tình ñôøi tröôùc gieo
troàng caên laønh khaùc nhau, bieát roài duøng phöông tieän thò hieän khuyeân
baûo, daãn daét, khen ngôïi, khích leä, chuùc möøng, laøm cho hoï ñöôïc lôïi
ích; duøng Laäu taän trí tuøy theo caên cô cuûa hoï maø an laäp hoï ôû phaùp ba
thöøa.
Ñaïi Boà-taùt naøy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng phöông
tieän thieän xaûo laøm nghieâm tònh coõi Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, mau ñöôïc ñaày ñuû trí Nhaát thieát trí, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, vaän chuyeån phaùp luaân vi dieäu laøm lôïi ích cho taát caû.
maät-ña saâu xa nhôø söùc taâm voâ laäu xa lìa caùc töôùng, neân ñoái trong caùc
phaùp khoâng töôùng, khoâng ñaéc, khoâng taïo taùc, vieân maõn An nhaãn ba-la-
maät-ña vaø cuõng coù theå vieân maõn caùc thieän phaùp khaùc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, neân duøng taâm voâ laäu lìa töôùng maø tu Tinh taán ba-
la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu thaân taâm tinh taán maïnh meõ, nhaäp
vaøo Sô tónh löï cho ñeán coù theå nhaäp Tónh löï thöù tö. Nöông vaøo boán
Tónh löï naøy phaùt sinh caùc thaàn thoâng bieán hieän, cho ñeán ñöa tay rôø
tôùi maët trôøi maët traêng, töï do xoay chuyeån khoâng thaáy khoù khaên;
thaønh töïu thaân duõng maõnh tinh taán, neân duøng söùc thaàn thoâng, trong
chöøng giaây laùt, coù theå ñeán ñöôïc haèng haø sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät
khaép möôøi phöông, laïi ñem caùc moùn thöôïng haïng vöøa yù cung kính
cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân. Nhôø ñoù, quaû baùo caên laønh voâ taän, daàn
daàn chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Nhôø söùc maïnh cuûa caên laønh naøy taêng
tröôûng, ñaõ ñöôïc thaønh Phaät roài, laïi ñöôïc voâ löôïng, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-
laïc... trong theá gian, ñem voâ löôïng moùn thöôïng dieäu, vöøa yù cung kính
cuùng döôøng. Nhôø caên laønh naøy, sau khi nhaäp Nieát-baøn, ñeå laïi xaù-lôïi
vaø caùc ñeä töû, vaãn ñöôïc voâ löôïng, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá
gian cung kính cuùng döôøng.
Ñaïi Boà-taùt naøy laïi duøng thaàn löïc coù theå ñeán haèng haø sa soá theá
giôùi cuûa chö Phaät khaép möôøi phöông. ÔÛ choã chö Phaät laéng nghe chaùnh
phaùp roài thoï trì, cho ñeán khi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng
theå queân maát.
Ñaïi Boà-taùt naøy duøng thaàn löïc coù theå ñeán haèng haø sa soá theá giôùi
cuûa chö Phaät khaép möôøi phöông ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät, tinh taán tu hoïc trí Nhaát thieát töôùng, ñaõ ñöôïc
vieân maõn roài, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vaän chuyeån phaùp
luaân vi dieäu ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu thaân tinh taán
duõng maõnh neân coù theå laøm cho Tinh taán ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân
maõn.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu taâm tinh taán
duõng maõnh neân mau vieân maõn caùc Thaùnh ñaïo voâ laäu vaø caùc chi ñaïo,
thuoäc veà Tinh taán ba-la-maät-ña. Nhôø ñoù, coù theå laøm cho taát caû caùc
nghieäp baát thieän nôi thaân, ngöõ, yù khoâng phaùt sinh ñöôïc.
Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi caùc phaùp khoâng bao giôø chaáp giöõ, thöôøng
hoaëc voâ thöôøng, khoå hoaëc vui, ngaõ hoaëc voâ ngaõ, tònh hoaëc baát tònh,
caûnh giôùi höõu vi hoaëc caûnh giôùi voâ vi, hoaëc Duïc giôùi, hoaëc Saéc giôùi,
hoaëc Voâ saéc giôùi, hoaëc boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc,
hoaëc boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, hoaëc ba phaùp moân giaûi
thoaùt, hoaëc voâ löôïng, voâ bieân caùc phaùp Phaät khaùc ñeàu chaúng chaáp giöõ
thöôøng hoaëc voâ thöôøng... cuõng khoâng chaáp giöõ quaû Döï löu cho ñeán quaû
Ñaïi Boà-taùt aáy cuõng chaúng chaáp giöõ ñaây laø baäc Döï löu, laø baäc
www.daitangkinh.org
Nhaát lai cho ñeán ñaây laø Phaät; cuõng khoâng chaáp giöõ höõu tình naøo thaáy
hoaøn toaøn thì goïi laø baäc Döï löu. Höõu tình naøo laøm moûng haï phaàn keát
söû thì goïi laø baäc Nhaát lai. Höõu tình naøo ñoaïn taän haï phaàn keát söû thì
goïi laø baäc Baát hoaøn. Höõu tình naøo ñoaïn taän thöôïng phaàn keát söû thì
goïi laø baäc A-la-haùn. Höõu tình naøo ñaït ñöôïc Ñoäc giaùc thì goïi laø Ñoäc
giaùc. Höõu tình naøo ñaït ñöôïc trí Ñaïo töôùng thì goïi laø Boà-taùt. Höõu tình
naøo ñaït ñöôïc trí Nhaát thieát töôùng thì goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc.
Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi caùc phaùp vaø caùc höõu tình nhö theá ñeàu
khoâng chaáp giöõ. Vì sao? Vì taát caû phaùp vaø caùc höõu tình ñeàu khoâng coù
töï taùnh, chaúng theå naém baét ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu taâm tinh
taán duõng maõnh neân duø laøm caùc vieäc lôïi ích cho höõu tình maø vaãn khoâng
tieác thaân maïng, vaãn ñoái vôùi caùc höõu tình ñeàu khoâng chaáp tröôùc.
Maëc duø ñaõ vieân maõn söï tu Tinh taán ba-la-maät-ña, nhöng vaãn ñoái
vôùi Tinh taán ba-la-maät-ña ñeàu khoâng chaáp tröôùc; duø ñaõ vieân maõn taát
caû Phaät phaùp nhöng ñoái vôùi Phaät phaùp ñeàu khoâng chaáp tröôùc; duø ñaõ
nghieâm tònh taát caû coõi Phaät nhöng ñoái vôùi coõi Phaät ñeàu khoâng chaáp
tröôùc.
Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu thaân taâm tinh taán nhö theá, duø ñaõ xa
lìa taát caû phaùp aùc, cuõng coù theå thu nhaän taát caû phaùp laønh nhöng
khoâng chaáp tröôùc. Vì khoâng chaáp tröôùc neân ôû coõi Phaät naøy ñeán coõi
Phaät kia, ôû theá giôùi naøy ñeán theá giôùi kia ñeàu muoán laøm lôïi ích cho
caùc loaøi höõu tình, neân yù muoán thò hieän caùc vieäc thaàn thoâng, thì ñeàu
coù theå thò hieän töï taïi voâ ngaïi. Nghóa laø hoaëc thò hieän röôùi caùc hoa
ñeïp, raûi caùc höông thôm, troåi caùc aâm nhaïc, hieän maây, tieáng saám chaán
ñoäng caû ñaïi ñòa, hoaëc thò hieän baûy moùn baùu ñeïp ñeõ trang nghieâm theá
giôùi, thaân phoùng aùnh saùng laøm cho chuùng sinh ñui muø ñeàu ñöôïc thaáy
roõ; hoaëc thò hieän thaân phaùt ra caùc muøi höông vi dieäu, nhöõng vaät nhô
ueá ñeàu ñöôïc thôm tho saïch seõ, hoaëc thò hieän xaây döïng ñeàn cuùng teá, ôû
trong ñoù khoâng laøm haïi caùc loaøi höõu tình. Nhaân ñoù giaùo hoùa daãn daét
voâ löôïng höõu tình, laøm cho hoï nhaäp vaøo chaùnh ñaïo, xa lìa söï gieát haïi
sinh maïng, cho ñeán vieäc taø kieán, hoaëc thöïc haønh vieäc Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ, nhieáp hoùa höõu tình.
Vì muoán laøm lôïi ích caùc loaøi höõu tình neân hoaëc laø xaû boû cuûa baùu,
hoaëc xaû boû vôï con, hoaëc xaû boû ngoâi vua, hoaëc xaû boû phaàn thaân theå,
hoaëc boû caû thaân meänh, tuøy theo caùc loaøi höõu tình, neân duøng phöông
tieän nhö theá, nhö theá môùi ñöôïc laøm lôïi laïc cho hoï, thì lieàn duøng
phöông tieän nhö theá, nhö theá maø laøm lôïi laïc cho hoï.
maät-ña saâu xa do söùc taâm voâ laäu xa lìa caùc töôùng neân ôû trong taát caû
phaùp khoâng töôùng, khoâng ñaéc, khoâng taùc, vieân maõn Tinh taán ba-la-
maät-ña vaø coù theå vieân maõn caùc phaùp thieän khaùc.
maät-ña saâu xa neân duøng taâm voâ laäu lìa töôùng maø tu Tónh löï ba-la-maät-
ña thì tröø ñònh cuûa Nhö Lai, coøn ñoái vôùi caùc ñònh khaùc, Ñaïi Boà-taùt aáy
ñeàu coù theå vieân maõn. Ñaïi Boà-taùt aáy xa lìa phaùp duïc aùc, baát thieän, coù
taàm, coù töù, ly sinh hyû laïc, nhaäp vaøo Sô tónh löï cho ñeán chöùng nhaäp
Tónh löï thöù tö, ñöôïc an truï hoaøn toaøn.
Ñaïi Boà-taùt aáy duøng taâm töông öng Töø, noùi roäng cho ñeán duøng
taâm töông öng Xaû duyeân khaép möôøi phöông maø an truï hoaøn toaøn. Ñaïi
Boà-taùt aáy vöôït qua caùc töôûng saéc, dieät töôûng coù ñoái ñaõi khoâng tö duy
caùc thöù töôûng, nhaäp vaøo voâ bieân khoâng, Khoâng voâ bieân xöù, cho ñeán
Phi töôûng phi phi töôûng xöù, an truï hoaøn toaøn. Ñaïi Boà-taùt aáy an truù Tónh
löï ba-la-maät-ña ñoái vôùi taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù ñeä, ñeàu coù theå
an truù duø thuaän nghòch hoaøn toaøn. Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän, Ñaúng trì an truï hoaøn toaøn.
Ñoái vôùi ñònh Voâ giaùn, ñònh Nhö ñieån quang, ñònh Kim cang duï,
ñònh Thaùnh Chaùnh... an truï hoaøn toaøn.
Ñaïi Boà-taùt aáy an truù Tónh löï ba-la-maät-ña, tu ba möôi baûy phaùp
phaàn Boà-ñeà vaø trí Ñaïo töôùng ñeàu ñöôïc vieân maõn, duøng trí Ñaïo töôùng
toùm thaâu taát caû Tam-ma-ñòa roài, tuaàn töï tu haønh vöôït leân ñòa Chæ quaùn,
cho ñeán tu haønh vöôït leân baäc Ñoäc giaùc roài, môùi chöùng vaøo Chaùnh taùnh
ly sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, tu
haïnh caùc ñòa, vieân maõn quaû Phaät, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi caùc ñòa duø
tuaàn töï tu vöôït qua cho ñeán chöa chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, trong giai
ñoaïn aáy, khoâng chaáp laáy quaû chöùng.
Ñaïi Boà-taùt aáy an truù Tónh löï ba-la-maät-ña, töø coõi Phaät naøy ñeán
coõi Phaät kia gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, ôû choã chö Phaät
troàng nhieàu caên laønh, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät, töø theá giôùi naøy ñeán theá giôùi kia laøm lôïi ích an vui cho
www.daitangkinh.org
höõu tình, thaân taâm khoâng meät moûi. Hoaëc duøng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ,
nhieáp hoùa caùc höõu tình, hoaëc duøng uaån giôùi cho ñeán giaûi thoaùt tri kieán
ñeå nhieáp hoùa caùc höõu tình, hoaëc daïy cho hoï an truï quaû Döï löu, noùi
roäng cho ñeán daïy cho hoï an truï quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Tuøy theo theá
löïc caên laønh cuûa loaøi höõu tình, laøm cho phaùp laønh taêng tröôûng, duøng
caùc thöù phöông tieän laøm cho hoï an truï. Ñaïi Boà-taùt aáy an truù Tónh löï ba-
la-maät-ña coù theå laøm phaùt sinh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa, chöùng ñaéc boán söï hieåu bieát thoâng suoát thuø thaéng,
chöùng ñaéc Thaàn thoâng dò thuïc thuø thaéng.
Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu Thaàn thoâng dò thuïc thuø thaéng, quyeát ñònh
khoâng thoï baøo thai, quyeát ñònh khoâng thoï vui daâm duïc, quyeát ñònh
khoâng leä thuoäc vaøo chieác xe thoï sinh, quyeát ñònh khoâng bò toäi loãi thoï
sinh laøm oâ nhieãm. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy kheùo thaáy kheùo bieát taát caû
phaùp hoaøn toaøn ñeàu nhö huyeãn hoùa.
Tuy Ñaïi Boà-taùt bieát caùc haønh ñeàu nhö huyeãn hoùa, nhöng vì
nöông vaøo Bi nguyeän lôïi laïc cho höõu tình; tuy nöông vaøo Bi nguyeän lôïi
laïc cho höõu tình maø vaãn hieåu höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc; tuy hieåu loaøi höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa
chuùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc nhöng vaãn an laäp taát caû höõu tình
laøm cho chuùng an truï trong phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc.
Ñaây laø nöông nôi Theá tuïc ñeá, chaúng phaûi nöông nôi Thaéng nghóa
ñeá.
Ñaïi Boà-taùt aáy an truù Tónh löï ba-la-maät-ña, tu haønh taát caû tónh löï
giaûi thoaùt, ñaúng trì, ñaúng chí cho ñeán vieân maõn quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, luoân khoâng xa lìa vieäc tu Tónh löï ba-la-maät-ña.
Ñaïi Boà-taùt aáy haønh trí Ñaïo töôùng phöông tieän laøm phaùt sinh trí
Nhaát thieát töôùng, an truï trong aáy, ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc
cuûa phieàn naõo, laøm lôïi mình lôïi ngöôøi, laøm phöôùc ñieàn thanh tònh cho
taát caû, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian ñaùng thoï nhaän söï cung
kính cuùng döôøng cuûa theá gian.
maät-ña saâu xa, do söùc taâm voâ laäu xa lìa caùc töôùng neân ôû trong taát caû
phaùp, khoâng töôùng, khoâng ñaéc, khoâng taùc, vieân maõn Tónh löï ba-la-
maät-ña vaø coù theå vieân maõn caùc phaùp thieän khaùc.
maät-ña saâu xa neân duøng taâm voâ laäu lìa töôùng maø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Ñaïi Boà-taùt aáy hoaøn toaøn khoâng thaáy moät phaùp nhoû naøo thaät
coù. Nghóa laø khoâng thaáy coù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho
ñeán caùc phaùp höõu laäu vaø voâ laäu laø hoaøn toaøn thaät coù; cuõng laïi khoâng
thaáy caùc phaùp nhö vaäy coù sinh coù dieät, hoaëc coù loaïi taêng theâm, hoaëc
coù loaïi giaûm xuoáng, hoaëc coù chöùa nhoùm, hoaëc coù phaân ly. Nhö thaät
quaùn saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán caùc phaùp höõu laäu vaø
voâ laäu ñeàu laø hö doái, ñeàu khoâng beàn chaéc, ñeàu khoâng coù töï taùnh.
Ñaïi Boà-taùt aáy khi quaùn saùt nhö vaäy, chaúng sôû ñaéc töï taùnh cuûa
saéc, chaúng sôû ñaéc töï taùnh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán
chaúng sôû ñaéc töï taùnh cuûa caùc phaùp höõu laäu, chaúng sôû ñaéc töï taùnh cuûa
phaùp voâ laäu.
Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khi quaùn nhö
vaäy ñoái vôùi taát caû phaùp phaùt sinh söï tin, hieåu saâu saéc, ñeàu laáy khoâng
taùnh laøm töï taùnh. Ñoái vôùi nhöõng vieäc nhö theá sinh tin hieåu roài, coù theå
haønh phaùp khoâng beân trong cho ñeán haønh phaùp khoâng khoâng taùnh töï
taùnh. Khi haønh nhö vaäy, ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng chaáp tröôùc, nghóa laø
khoâng chaáp tröôùc saéc, cuõng khoâng chaáp tröôùc thoï, töôûng, haønh, thöùc,
noùi roäng cho ñeán khoâng chaáp tröôùc taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, cuõng khoâng
chaáp tröôùc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng sôû
höõu coù khaû naêng vieân maõn ñaïo Boà-ñeà, nghóa laø coù khaû naêng vieân
maõn caùc Ba-la-maät-ña nhö Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh
löï, Baùt-nhaõ; noùi roäng cho ñeán taùm möôi veû ñeïp. Ñaïi Boà-taùt aáy an truï
ñaïo Boà-ñeà nhö theá roài, laïi coù khaû naêng vieân maõn quaû Phaät dò thuïc,
nghóa laø vieân maõn caùc Ba-la-maät-ña nhö Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn,
Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ vaø voâ löôïng phaùp phaàn Boà-ñeà khaùc. Ñaïi
Boà-taùt aáy an truï quaû Phaät dò thuïc nhö theá, do quaû Dò thuïc phaùt sinh
naêng löïc thaàn thoâng, duøng phöông tieän laøm lôïi ích caùc loaøi höõu tình,
tuøy theo caùc höõu tình, ñaùng duøng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña maø ñoä thoaùt hoï, thì lieàn duøng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña maø ñoä thoaùt hoï; neân duøng uaån giôùi cho ñeán giaûi thoaùt tri kieán maø
ñoä thoaùt, thì lieàn duøng uaån giôùi cho ñeán giaûi thoaùt tri kieán maø ñoä
thoaùt hoï. Ngöôøi naøo ñaùng laøm cho hoï an truù quaû Dö löu hoaëc quaû
Nhaát lai cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, lieàn duøng phöông tieän laøm
www.daitangkinh.org
cho hoï an truï quaû Döï löu hoaëc quaû Nhaát lai cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.
Ñaïi Boà-taùt aáy coù theå laøm caùc vieäc nhö bieán hieän thaàn thoâng;
muoán ñeán haèng haø sa soá theá giôùi ñeàu töï yù ñi ñeán; muoán hieän caùc thöù
traân baûo trong caùc theá giôùi maø mình ñaõ ñeán, ñeàu tuøy yù hieän; muoán
laøm cho caùc höõu tình trong caùc theá giôùi maø mình ñaõ ñeán, thoï duïng
caùc traân baûo quyù giaù, tuøy theo choã öa muoán cuûa hoï ñeàu laøm cho hoï
ñöôïc ñaày ñuû.
Ñaïi Boà-taùt aáy ôû theá giôùi naøy ñeán theá giôùi khaùc ñeàu laøm lôïi ích an
vui cho caùc höõu tình, thaáy töôùng nghieâm tònh caùc theá giôùi coù theå töï
mình ñoä thoaùt tuøy theo yù muoán, laøm trang nghieâm coõi Phaät. Gioáng nhö
chö Thieân Tha hoùa töï taïi, caàn duøng caùc thöù vöøa yù ñeàu tuøy taâm hieän ra,
Boà-taùt aáy cuõng vaäy, tuøy yù thoï duïng caùc thöù, trang nghieâm voâ löôïng coõi
Phaät. Söï thoï duïng ôû caùc coõi Phaät naøy ñeàu nhieäm maàu thanh tònh, xa lìa
caùc phaùp taïp nhieãm, tuøy theo yù muoán maø hieån hieän.
Ñaïi Boà-taùt aáy do thaân dò thuïc naøy maø Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn,
Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø do thaân dò thuïc naøy sinh ra
caùc thaàn thoâng vi dieäu. Cuõng do thaân dò thuïc naøy sinh ñaïo Boà-ñeà neân
haønh trí Ñaïo töôùng, nhôø trí Ñaïo töôùng ñöôïc thaønh thuïc neân chöùng ñaéc
trí Nhaát thieát töôùng. Nhôø chöùng ñaéc trí naøy neân ñoái vôùi taát caû phaùp
khoâng coøn chaáp laáy, nghóa laø khoâng chaáp laáy saéc, cuõng khoâng chaáp laáy
thoï, töôûng, haønh, thöùc; noùi roäng cho ñeán cuõng khoâng chaáp laáy phaùp
thieän, phaùp aùc, phaùp theá gian hoaëc phaùp xuaát theá gian, phaùp höõu laäu
hoaëc phaùp voâ laäu, phaùp höõu vi hoaëc phaùp voâ vi, cuõng khoâng chaáp laáy
quaû tu chöùng laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng khoâng chaáp laáy caùc vaät
ñaõ thoï duïng ôû caùc coõi Phaät, trong aáy höõu tình ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng
khoâng chaáp laáy. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy tröôùc khoâng chaáp laáy taát caû
phaùp neân ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu khoâng sôû ñaéc, vì caùc höõu tình tuøy
thuaän giaûng thuyeát, taát caû phaùp taùnh, khoâng chaáp laáy.
maät-ña saâu xa, do söùc taâm voâ laäu xa lìa caùc töôùng, neân ôû trong taát caû
phaùp khoâng töôùng, khoâng ñaéc, khoâng taùc, vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña vaø coù theå vieân maõn caùc thieän phaùp khaùc.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc phaùp
khoâng taïp, khoâng töôùng, töï töôùng khoâng maø coù theå vieân maõn Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Laøm sao ñoái vôùi taát caû phaùp voâ laäu
khoâng khaùc nhau maø baøy ra söï khaùc nhau? Laøm sao bieát roõ töôùng sai
khaùc cuûa caùc phaùp nhö theá? Laøm sao ôû trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
goàm thaâu saùu phaùp Ba-la-maät-ña vaø taát caû caùc phaùp theá gian, xuaát theá
gian? Laøm sao ñoái vôùi caùc phaùp töôùng khaùc maø thích baøy moät töôùng,
ñoù laø khoâng töôùng vaø ôû trong phaùp moät töôùng, khoâng töôùng, hieän baøy
caùc loaïi phaùp töôùng khaùc nhau?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, an truï trong naêm thuû uaån nhö moäng, nhö tieáng vang, nhö
boùng, nhö aûnh trong göông, nhö quaùng naéng, nhö huyeãn, nhö hoùa,
nhö thaønh Caøn-thaùt-baø, vì caùc höõu tình maø tu haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhö thaät bieát roõ naêm thuû uaån nhö moäng, cho
ñeán nhö thaønh Caøn-thaùt-baø, hoaøn toaøn khoâng töôùng. Vì sao? Vì moäng
cho ñeán thaønh Caøn-thaùt-baø ñeàu khoâng töï taùnh. Neáu phaùp khoâng töï
taùnh thì phaùp aáy khoâng töôùng; neáu phaùp aáy khoâng töôùng töùc laø phaùp
moät töôùng neân goïi laø khoâng töôùng. Do nhaân duyeân naøy, neân bieát taát
caû ngöôøi thí, keû nhaän, vaät thí, taùnh thí, quaû thí, duyeân thí hoaøn toaøn
khoâng töôùng. Neân bieát nhö vaäy maø haønh boá thí thì coù theå vieân maõn
söï tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña. Neáu coù theå vieân maõn söï tu haønh Boá
thí ba-la-maät-ña thì ñoái vôùi Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thöôøng khoâng xa lìa vaø an truù saùu phaùp Ba-la-
maät-ña naøy thì coù theå vieân maõn boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc; cuõng coù theå vieân maõn boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh
ñaïo; noùi roäng cho ñeán vieân maõn trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát
thieát töôùng.
Ñaïi Boà-taùt aáy an truù caùc phaùp voâ laäu thaùnh thieän dò thuïc sinh nhö
vaäy, duøng söùc thaàn thoâng coù theå ñeán ñöôïc haèng haø sa soá theá giôùi chö
Phaät khaép möôøi phöông, ñem voâ löôïng vaät duïng thöôïng haïng cung
kính cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân vaø laøm vieäc lôïi ích cho caùc loaøi
höõu tình. Ngöôøi ñaùng duøng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå
ñoä, lieàn duøng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñoä thoaùt. Ngöôøi
ñaùng duøng caùc thieän phaùp khaùc ñeå ñoä, lieàn duøng caùc thieän phaùp khaùc
maø ñoä thoaùt.
www.daitangkinh.org
Ñaïi Boà-taùt aáy thaønh töïu caên laønh thuø thaéng nhö vaäy ñoái vôùi taát
caû phaùp ñeàu ñöôïc töï taïi, tuy thoï trong sinh töû nhöng chaúng bò toäi loãi
cuûa sinh töû laøm oâ nhieãm. Vì muoán laøm lôïi ích cho caùc loaøi höõu tình
neân thoï nhaän söï giaøu sang töï taïi ôû coõi trôøi, coõi ngöôøi. Do theá löïc giaøu
sang töï taïi neân laøm caùc vieäc lôïi ích cho caùc höõu tình, duøng boán Nhieáp
phaùp ñeå nhieáp hoùa hoï, Ñaïi Boà-taùt naøy bieát taát caû phaùp ñeàu voâ töôùng,
neân tuy bieát quaû Dö löu nhöng khoâng truï quaû aáy, cho ñeán tuy bieát Ñoäc
giaùc Boà-ñeà cuõng vaãn khoâng truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
aáy nhö thaät bieát roõ taát caû phaùp roài vaø muoán chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
töôùng, khoâng gioáng vôùi caùc baäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt bieát taát caû phaùp ñeàu voâ
töôùng, neân nhö thaät bieát roõ saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... vaø voâ
löôïng, voâ bieân caùc phaùp Phaät khaùc cuõng ñeàu voâ töôùng. Do nhaân duyeân
naøy, coù theå vieân maõn taát caû Phaät phaùp, môùi coù khaû naêng chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí, ôû ñôøi vò lai laøm lôïi ích an vui cho caùc höõu tình.
maät-ña saâu xa, an truï trong naêm thuû uaån nhö moäng, nhö tieáng vang,
nhö boùng, nhö aûnh trong göông, nhö quaùng naéng, nhö huyeãn, nhö hoùa,
nhö thaønh Caøn-thaùt-baø, vieân maõn Tònh giôùi ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt
aáy nhö thaät bieát roõ naêm thuû uaån naøy nhö moäng cho ñeán nhö thaønh
Caøn-thaùt-baø, lieàn vieân maõn voâ töôùng Tònh giôùi ba-la-maät-ña. Tònh giôùi
nhö theá khoâng khuyeát, khoâng hôû, khoâng tyø veát, khoâng nhô ueá, khoâng
chaáp giöõ, ñaùng ñöôïc cuùng döôøng, ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi, thoï trì toát
ñeïp, roát raùo toát ñeïp, laø Thaùnh voâ laäu, thuoäc veà ñaïo xuaát theá. An truù
giôùi naøy môùi coù theå thoï trì hoaøn toaøn, thoï giôùi thieát laäp, ñaéc giôùi töï
nhieân, giôùi luaät nghi, giôùi höõu bieåu, giôùi voâ bieåu, giôùi hieän haønh, giôùi
chaúng hieän haønh, giôùi oai nghi, giôùi chaúng phaûi oai nghi. Tuy thaønh
töïu ñaày ñuû caùc giôùi nhö theá, nhöng ñoái vôùi caùc giôùi naøy Ñaïi Boà-taùt
khoâng coøn chaáp tröôùc, khoâng nghó raèng: “Ta nhôø giöõ giôùi naøy seõ ñöôïc
sinh vaøo doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö só, ñöôïc giaøu
sang töï taïi.” Laïi khoâng nghó: “Ta nhôø giöõ giôùi naøy seõ sinh laøm tieåu
vöông hoaëc laøm ñaïi vöông, Luaân vöông, hoaëc laøm phuï töôùng, ñöôïc
giaøu sang töï taïi.” Laïi khoâng nghó: “Ta nhôø giöõ giôùi naøy seõ ñöôïc sinh
trong coõi trôøi Töù ñaïi Thieân vöông, cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi töôûng
xöù, ñöôïc giaøu sang töï taïi.” Laïi khoâng nghó: “Ta nhôø giöõ giôùi naøy seõ
ñöôïc chöùng quaû Döï löu cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Vì sao? Vì
caùc phaùp nhö theá ñeàu ñoàng moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng, khoâng truù,
khoâng naém baét ñöôïc. Phaùp khoâng töôùng khoâng naém baét khoâng töôùng,
phaùp coù töôùng khoâng naém baét coù töôùng, phaùp khoâng töôùng khoâng naém
baét coù töôùng, phaùp coù töôùng khoâng naém baét khoâng töôùng. Do nhaân
duyeân naøy ñeàu khoâng, khoâng naém baét.
maät-ña saâu xa, mau vieân maõn ñaéc Tònh giôùi ba-la-maät-ña voâ töôùng. Ñaõ
vieân maõn Tònh giôùi ba-la-maät-ña voâ töôùng mau nhaäp Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt. Ñaõ nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt thì chöùng
ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa Boà-taùt. Ñaõ chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn
cuûa Boà-taùt neân tu haønh trí Ñaïo töôùng, thaúng ñeán trí Nhaát thieát töôùng,
ñaéc naêm Thaàn thoâng dò thuïc sinh thuø thaéng. Laïi ñaéc naêm traêm taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, cuõng ñöôïc naêm traêm taát caû phaùp moân Tam-ma-
ñòa. Truï ôû ñòa naøy laïi ñaéc boán söï hieåu bieát thoâng suoát töø coõi Phaät naøy
ñeán coõi Phaät kia gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät.
Ñaïi Boà-taùt aáy vì hoùa ñoä höõu tình neân tuy thò hieän löu chuyeån
trong caùc ñöôøng sinh töû nhöng khoâng heà bò toäi loãi kia laøm oâ nhieãm.
Nhö ngöôøi huyeãn hoùa tuy hieän caùc vieäc ñi, ñöùng, naèm, ngoài nhöng thaät
söï khoâng coù caùc vieäc qua laïi chaân thaät, tuy hieän ra caùc thöù lôïi ích an
vui cho loaøi höõu tình nhöng ñoái vôùi caùc höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa
hoï ñeàu khoâng sôû ñaéc.
Ví nhö coù Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc teân laø Toâ-phieán-
ña chöùng ñaéc Boà-ñeà roài, vaän chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä thoaùt voâ
löôïng chuùng sinh laøm cho thoaùt khoûi sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-baøn. Khi
aáy, khoâng coù loaøi höõu tình naøo daùm nhaän söï thoï kyù cuûa Phaät, Ngaøi lieàn
bieán hoùa ra moät vò Phaät ôû ñôøi laâu daøi, roài töï xaû boû thoï maïng, nhaäp vaøo
Nieát-baøn. Thaân Phaät bieán hoùa aáy truï moät kieáp roài thoï kyù ñaïi Boà-ñeà laïi
cho moät vò Boà-taùt, sau ñoù thò hieän vaøo Nieát-baøn tuyeät ñoái.
Thaân Phaät bieán hoùa kia tuy ñaõ laøm caùc vieäc lôïi ích cho caùc höõu
tình nhöng ñeàu khoâng sôû ñaéc, nghóa laø chaúng sôû ñaéc saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc, cho ñeán chaúng sôû ñaéc taát caû caùc phaùp höõu laäu hay voâ laäu
vaø caùc höõu tình.
Caùc Ñaïi Boà-taùt aáy cuõng laïi nhö vaäy, tuy taïo taùc maø khoâng sôû
www.daitangkinh.org
ñaéc.
maät-ña saâu xa, vieân maõn Tònh giôùi ba-la-maät-ña. Do Tònh giôùi ba-la-
maät-ña ñöôïc vieân maõn neân môùi toùm thaâu taát caû Phaät phaùp. Nhôø chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí, ôû ñôøi vò lai laøm lôïi ích an vui cho caùc höõu tình.
nhö thaønh Caøn-thaùt-baø, vieân maõn An nhaãn ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt
aáy nhö thaät bieát roõ naêm thuû uaån naøy nhö moäng, cho ñeán nhö thaønh
Caøn-thaùt-baø lieàn vieân maõn An nhaãn ba-la-maät-ña voâ töôùng.
Naøy Thieän Hieän, vì sao Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa nhö thaät bieát roõ naêm thuû uaån nhö moäng cho ñeán nhö thaønh
Caøn-thaùt-baø, lieàn vieân maõn An nhaãn ba-la-maät-ña voâ töôùng?
Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy nhö thaät bieát roõ naêm thuû uaån
khoâng coù thaät töôùng neân tu hai thöù nhaãn, lieàn vieân maõn An nhaãn ba-la-
maät-ña voâ töôùng.
Nhöõng gì laø hai? Moät laø An thoï nhaãn, hai laø Quaùn saùt nhaãn.
An thoï nhaãn nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt töø khi môùi phaùt taâm cho ñeán
luùc an toïa nôi toøa Boà-ñeà vi dieäu, trong khoaûng thôøi gian aáy giaû söû coù
caùc loaøi höõu tình ñeán quôû maéng, duøng dao gaäy laøm haïi thì Boà-taùt An
nhaãn ba-la-maät-ña khoâng sinh taâm nieäm hôøn giaän, cuõng laïi khoâng sinh
taâm nieäm traû thuø. Ñaïi Boà-taùt chæ nghó: “Caùc höõu tình kia raát ñaùng
thöông xoùt, phieàn naõo troùi buoäc taâm hoï, chaúng ñöôïc töï taïi cho neân môùi
phaùt sinh aùc nghieäp vôùi ta nhö vaäy. Nay ta khoâng neân giaän gheùt hoï.”
Laïi nghó raèng: “Bôûi ta gaây taïo caùc uaån oan gia neân caùc höõu tình aáy
phaùt sinh aùc nghieäp vôùi ta nhö vaäy. Chæ töï traùch mình, khoâng neân giaän
hoï.” Khi Boà-taùt aáy quaùn saùt kyõ nhö vaäy, ñoái vôùi caùc loaøi höõu tình kia
sinh taâm thöông xoùt. Nhö vaäy goïi laø An thoï nhaãn.
Quaùn saùt nhaãn laø caùc Ñaïi Boà-taùt suy nghó: “Caùc haønh nhö
huyeãn, hö doái chaúng thaät, chaúng ñöôïc töï taïi, cuõng nhö hö khoâng, voâ
ngaõ cho ñeán caùi bieát, caùi thaáy chæ laø hö voïng, do phaân bieät khôûi ra.
Taát caû ñeàu laø söï bieán hieän cuûa töï taâm. Ai quôû traùch ta? Ai laøm haïi
ta? Ai bò quôû traùch, bò laøm haïi? Taát caû ñeàu laø do taâm hö voïng, phaân
bieät. Nay ta khoâng neân sinh taâm chaáp tröôùc. Caùc phaùp nhö vaäy, do töï
taùnh khoâng, thaéng nghóa khoâng neân ñeàu khoâng sôû höõu.” Khi Ñaïi Boà-
taùt quaùn saùt kyõ nhö vaäy, nhö thaät bieát roõ caùc haønh troáng khoâng, vaéng
laëng, ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng sinh nieäm töôûng naøo khaùc. Nhö vaäy
goïi laø Quaùn saùt nhaãn.
Ñaïi Boà-taùt aáy tu hoïc hai thöù nhaãn nhö vaäy, neân môùi coù theå vieân
maõn An nhaãn ba-la-maät-ña voâ töôùng. Nhôø ñoù neân chöùng ñaéc Voâ sinh
phaùp nhaãn.
–Baïch Theá Toân, Voâ sinh phaùp nhaãn laø nhö theá naøo? Theá naøo laø
Ñoaïn? Theá naøo laø Trí?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, do söùc maïnh cuûa phaùp nhaãn naøy neân cho ñeán
moät chuùt phaàn phaùp aùc, baát thieän cuõng khoâng phaùt sinh ñöôïc, vì vaäy
goïi laø Voâ sinh phaùp nhaãn, phaùp nhaãn naøy laøm cho taát caû phieàn naõo
ngaõ, ngaõ sôû vaø maïn, hoaøn toaøn vaéng laëng, nhö thaät nhaãn thoï caùc haønh
nhö moäng, noùi roäng cho ñeán nhö thaønh Caøn-thaùt-baø, nhaãn naøy goïi laø
Trí, chöùng ñaéc Trí naøy môùi goïi laø ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn.
–Baïch Theá Toân, Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc
cuøng vôùi Voâ sinh phaùp nhaãn cuûa caùc haøng Boà-taùt coù khaùc nhau chaêng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, nhöõng baäc Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc, hoaëc Trí,
hoaëc Ñoaïn cuõng goïi laø nhaãn cuûa Ñaïi Boà-taùt. Laïi coù nhaãn cuûa Ñaïi Boà-
taùt laø nhaãn caùc phaùp hoaøn toaøn chaúng sinh. Ñoù laø khaùc nhau.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu nhaãn thuø thaéng
nhö vaäy, vöôït qua taát caû haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Caùc Ñaïi Boà-taùt an
truï trong nhaãn dò thuïc nhö theá, haønh ñaïo Boà-taùt neân vieân maõn trí Ñaïo
töôùng, thaønh töïu trí Ñaïo töôùng nhö vaäy, neân luoân khoâng xa lìa boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; cuõng khoâng xa lìa phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; cuõng khoâng xa lìa Dò thuïc
thaàn thoâng. Do khoâng xa lìa Dò thuïc thaàn thoâng, töø coõi Phaät naøy ñeán
coõi Phaät kia gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät. Laøm nhöõng vieäc naøy roài,
môùi coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
www.daitangkinh.org
maät-ña saâu xa coù theå mau vieân maõn An nhaãn ba-la-maät-ña voâ töôùng.
Do An nhaãn ba-la-maät-ña naøy ñöôïc vieân maõn neân môùi vieân maõn taát caû
Phaät phaùp. Nhôø ñoù, chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, ôû ñôøi vò lai laøm lôïi ích
an vui cho höõu tình.
nhö thaønh Caøn-thaùt-baø, nhö thaät bieát roõ naêm thuû uaån nhö moäng cho
ñeán nhö thaønh Caøn-thaùt-baø khoâng coù thaät töôùng roài, phaùt khôûi thaân
taâm duõng maõnh, tinh taán. Ñaïi Boà-taùt aáy phaùt khôûi thaân tinh taán roài
nhanh choùng phaùt sinh thaàn thoâng thuø thaéng, neân ñeán ñöôïc caùc theá giôùi
cuûa chö Phaät khaép möôøi phöông, gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá
Toân, ôû choã caùc Ñöùc Phaät troàng nhieàu caên laønh, laøm lôïi ích an vui cho
caùc höõu tình, thöôøng laøm nghieâm tònh caùc coõi Phaät.
Ñaïi Boà-taùt aáy do thaân tinh taán, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
duøng phaùp ba thöøa laøm phöông tieän laøm hoï an tru.ï
maät-ña saâu xa, do thaân tinh taán mau ñöôïc vieân maõn Tinh taán ba-la-
maät-ña voâ töôùng. Ñaïi Boà-taùt aáy phaùt taâm duõng maõnh tinh taán neân laøm
phaùt sinh caùc chi Thaùnh ñaïo voâ laäu, toùm thaâu Thaùnh ñaïo, vieân maõn
Tinh taán ba-la-maät-ña, ngay trong caùc phaùp goàm thaâu caùc thieän phaùp.
Ñoù laø boán Nieäm truï, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng.
Ñaïi Boà-taùt aáy do taâm tinh taán neân ñöôïc vieân maõn caùc töôùng haûo,
phoùng haøo quang lôùn chieáu soi voâ bieân coõi. Do taâm tinh taán hoaøn toaøn
neân ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät vaø vaän chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñaày ñuû ba möôi
hai töôùng, laøm cho khaép ñaïi thieân theá giôùi chaán ñoäng saùu caùch. Caùc
höõu tình trong ñoù ñöôïc aùnh saùng chieáu soi, thaáy söï bieán ñoäng naøy,
nghe ñöôïc tieáng chaùnh phaùp, tuøy theo caên cô cuûa hoï, ñoái vôùi ñaïo ba
thöøa chöùng khoâng thoaùi chuyeån cho ñeán cöùu caùnh.
Naøy Thieän Hieän, nhö vaäy laø caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, vieân maõn Tinh taán ba-la-maät-ña. Do Tinh taán ba-la-
maät-ña naøy neân laøm caùc vieäc lôïi mình, lôïi ngöôøi; mau ñöôïc vieân maõn
taát caû Phaät phaùp. Nhôø vaäy, chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, taän ñôøi vò lai
laøm lôïi ích an vui cho caùc höõu tình.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 530
nhö thaønh Caøn-thaùt-baø, vieân maõn Tónh löï ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, an truï trong naêm thuû uaån nhö moäng..., cho ñeán nhö
thaønh Caøn-thaùt-baø, vieân maõn Tónh löï ba-la-maät-ña?
Phaät daïy:
ña saâu xa nhö thaät bieát roõ naêm thuû uaån nhö moäng..., cho ñeán nhö
thaønh Caøn-thaùt-baø laø khoâng thaät töôùng roài, nhaäp vaøo boán Tónh löï vaø
boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, tu caùc ñaúng trì Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän, tu ñaúng trì Nhö ñieån quang vaø Kim cang duï thaùnh chaùnh, truï
trong Tam-ma-ñòa Kim cang duï, tröø ñònh cuûa Ñöùc Nhö Lai, ñoái vôùi
taát caû ñònh, hoaëc ñònh cuûa Nhò thöøa, hoaëc caùc ñònh thuø thaéng khaùc, taát
caû ñeàu coù theå nhaäp an truï hoaøn toaøn, nhöng ñoái vôùi caùc Tam-ma-ñòa
nhö vaäy, khoâng sinh taâm ñaém tröôùc, cuõng khoâng chaáp tröôùc quaû vò tu
chöùng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy nhö thaät bieát roõ caùc tónh löï... vaø taát
caû phaùp ñeàu ñoàng laáy khoâng töôùng, khoâng taùnh laøm taùnh; khoâng neân
duøng khoâng töôùng chaáp tröôùc khoâng töôùng; khoâng neân duøng khoâng
taùnh chaáp tröôùc khoâng taùnh. Vì khoâng chaáp tröôùc neân nhaát ñònh
khoâng thuaän theo söùc maïnh cuûa caùc ñònh, sinh vaøo coõi Saéc hay coõi
Voâ saéc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi taát caû theá giôùi ñeàu khoâng
chaáp tröôùc, ñoái vôùi ngöôøi nhaäp ñònh vaø caûnh giôùi nhaäp ñònh, do nhaân
duyeân naøy, vì nhaân duyeân naøy maø nhaäp ñònh, choã nhaäp ñònh, thôøi
gian nhaäp ñònh cuõng khoâng chaáp tröôùc. Ñaïi Boà-taùt aáy vì ñoái vôùi taát caû
phaùp khoâng chaáp tröôùc neân ñöôïc mau vieân maõn Tónh löï ba-la-maät-ña
voâ töôùng. Do Tónh löï ba-la-maät-ña naøy ñöôïc vieân maõn neân vöôït qua
caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
–Baïch Theá Toân, vì sao Ñaïi Boà-taùt aáy do Tónh löï ba-la-maät-ña voâ
töôùng naøy vieân maõn neân vöôït qua caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy hoïc phaùp khoâng beân trong
troïn veïn cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh, neân môùi vieân maõn
Tónh löï ba-la-maät-ña voâ töôùng, vöôït leân caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc
giaùc. Ñaïi Boà-taùt aáy truï trong caùc phaùp khoâng, ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu
khoâng chaáp tröôùc neân khoâng thaáy coù phaùp naøo, xa lìa caùc khoâng. Ñaïi
Boà-taùt aáy do an truï trong ñoù neân voâ sôû ñaéc quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà, cuõng voâ sôû ñaéc taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø voâ sôû ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Vì sao? Vì trong caùc khoâng, khoâng
coù phaùp, cuõng khoâng coù caùi khoâng, Ñaïi Boà-taùt aáy do truï vaøo khoâng
naøy neân vöôït leân caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc, chöùng nhaäp Chaùnh
taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt laáy gì laøm sinh? Laáy gì laøm ly
sinh?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt laáy taát caû caùi coù sôû ñaéc laøm
sinh, laáy taát caû caùi khoâng sôû ñaéc laøm ly sinh.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt laáy gì laøm caùi coù sôû ñaéc? Laáy gì
laøm khoâng sôû ñaéc?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt laáy taát caû phaùp laøm caùi coù sôû
ñaéc, nghóa laø Ñaïi Boà-taùt laáy saéc uaån laøm caùi coù sôû ñaéc; laáy thoï,
töôûng, haønh, thöùc uaån laøm caùi coù sôû ñaéc, noùi roäng cho ñeán laáy trí
Nhaát thieát trí laøm caùi coù sôû ñaéc. Caùc Ñaïi Boà-taùt laáy caùc thöù phaùp
moân nhö theá laøm caùi coù sôû ñaéc, chính caùi coù sôû ñaéc goïi laø sinh, nhö
aên uoáng sinh ra beänh hoaïn.
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt laáy taát caû phaùp khoâng
hoaït ñoäng, voâ sôû ñaéc, khoâng giaûng thuyeát, khoâng hieån thò laøm chaúng
theå naém baét ñöôïc. Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt laáy saéc cho ñeán trí Nhaát thieát
trí khoâng hoaït ñoäng, voâ sôû ñaéc, khoâng giaûng thuyeát, khoâng hieån thò
laøm chaúng theå naém baét ñöôïc.
Vì sao? Vì töø taùnh cuûa saéc cho ñeán trí Nhaát thieát trí ñeàu khoâng
theå hoaït ñoäng, cuõng khoâng theå naém baét, cuõng khoâng theå giaûng thuyeát,
cuõng khoâng theå chæ baøy. Caùc Ñaïi Boà-taùt laáy caùc phaùp moân, khoâng hoaït
ñoäng, voâ sôû ñaéc, khoâng giaûng thuyeát, khoâng hieån thò nhö theá laøm caùi
khoâng sôû ñaéc, chính caùi khoâng sôû ñaéc aáy laø ly sinh. Caùc Ñaïi Boà-taùt
chöùng nhaäp vò Chaùnh taùnh ly sinh roài, vieân maõn taát caû caùc tónh löï giaûi
thoaùt, ñaúng trì, ñaúng chí, ñaõ khoâng tuøy theo söùc maïnh cuûa thieàn ñònh
thoï sinh, maø coøn theo caùc söùc maïnh cuûa phieàn naõo tham, saân, si maø
thoï sinh laø ñieàu khoâng coù.
Ñaïi Boà-taùt aáy an truï trong ñaây, taïo ra caùc nghieäp, do söùc maïnh
cuûa nghieäp maø troâi laên trong caùc coõi thì cuõng khoâng coù söï vieäc aáy. Ñaïi
Boà-taùt aáy tuy truï trong nhoùm caùc haønh nhö huyeãn, laøm lôïi ích an vui
cho caùc höõu tình nhöng khoâng chaáp tröôùc huyeãn vaø caùc höõu tình.
Khi Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi caùc vieäc khoâng coù sôû ñaéc, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, luoân khoâng meät moûi
nhaøm chaùn.
maät-ña saâu xa coù theå mau ñöôïc vieân maõn Tónh löï ba-la-maät-ña voâ
töôùng. Do Tónh löï ba-la-maät-ña naøy ñöôïc vieân maõn neân coù theå vieân
maõn taát caû Phaät phaùp. Nhôø ñoù, chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, cuõng taän
ñôøi vò lai chuyeån phaùp luaân vi dieäu, laøm lôïi ích an vui caùc loaøi höõu
tình, thöôøng khoâng giaùn ñoaïn. Tuy laø coù vieäc laøm ñaõ chuyeån phaùp luaân
vi dieäu voâ thöôïng nhö theá, nhöng khoâng coù caùi sôû ñaéc, vì ngöôøi thuyeát
phaùp vaø ngöôøi ñöôïc nghe ñeàu khoâng coù töï taùnh.
maät-ña saâu xa an truï trong naêm thuû uaån nhö moäng, nhö tieáng vang,
nhö boùng, nhö boùng naéng, nhö quaùng naéng, nhö huyeãn, nhö hoùa, nhö
aûo thaønh, vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt aáy nhö thaät bieát
roõ taát caû phaùp taùnh nhö moäng..., cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng chaân
thaät, lieàn ñöôïc vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña voâ töôùng.

–Baïch Theá Toân, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö thaät bieát roõ taát caû phaùp taùnh nhö moäng..., cho ñeán
nhö aûo thaønh?
Phaät daïy:
ña saâu xa khoâng thaáy moäng, khoâng thaáy ngöôøi thaáy moäng; khoâng
nghe tieáng vang, khoâng thaáy ngöôøi nghe tieáng vang; khoâng thaáy
boùng, khoâng thaáy ngöôøi thaáy boùng; khoâng thaáy boùng naéng, khoâng
thaáy ngöôøi thaáy boùng naéng; khoâng thaáy soùng naéng, khoâng thaáy ngöôøi
thaáy soùng naéng; khoâng thaáy huyeãn, khoâng thaáy ngöôøi thaáy huyeãn;
khoâng thaáy hoùa, khoâng thaáy ngöôøi thaáy hoùa; khoâng thaáy aûo thaønh,
khoâng thaáy ngöôøi thaáy aûo thaønh. Vì sao? Vì moäng, ngöôøi thaáy
moäng..., cho ñeán aûo thaønh, ngöôøi thaáy aûo thaønh ñeàu laø söï chaáp tröôùc
cuûa phaøm phu ngu si ñieân ñaûo.
Caùc A-la-haùn, Ñoäc giaùc, Boà-taùt vaø caùc Nhö Lai ñeàu khoâng thaáy
moäng vaø ngöôøi thaáy moäng..., noùi roäng cho ñeán khoâng thaáy aûo thaønh vaø
ngöôøi thaáy aûo thaønh. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm
taùnh, chaúng phaûi thaønh, chaúng phaûi thaät, voâ töôùng, voâ vi, khoâng phaûi
thaät coù taùnh vaø Nieát-baøn... cuõng vaäy. Neáu taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng
taùnh laøm taùnh, noùi roäïng cho ñeán Nieát-baøn, thì laøm sao Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi taát caû phaùp, phaùt sinh töôûng
coù taùnh, töôûng thaønh, töôûng thaät, töôûng coù, töôûng höõu vi coù thaät taùnh.
Neáu phaùt sinh caùc töôûng naøy, thì khoâng coù söï vieäc aáy. Vì sao? Vì neáu
taát caû phaùp coù maûy may töï taùnh, coù thaønh, coù thaät, coù töôùng, höõu vi, coù
thaät taùnh thì coù theå naém baét ñöôïc, thì söï tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa chaúng phaûi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, vì chaúng ñaéc taùnh, töôùng
chaân thaät cuûa caùc phaùp.
la-maät-ña saâu xa chaúng chaáp uaån saéc; chaúng chaáp caùc uaån thoï,
töôûng, haønh, thöùc cho ñeán chaúng chaáp trí Nhaát thieát trí. Ñaïi Boà-taùt aáy
ñoái vôùi taát caû phaùp moân nhö theá khoâng coøn chaáp tröôùc, lieàn vieân maõn
Sô ñòa cho ñeán Thaäp ñòa cuûa Boà-taùt, nhöng trong aáy khoâng sinh tham
ñaém. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy ñöôïc vieân maõn naêm ñieàu chaúng ñaéc
töø Sô ñòa cho ñeán Thaäp ñòa, thì laøm sao ôû trong aáy phaùt sinh tham
www.daitangkinh.org
ñaém ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt aáy tuy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø chaúng
sôû ñaéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Do ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng coù sôû ñaéc neân ñoái vôùi
taát caû phaùp cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Ñaïi Boà-taùt aáy tuy quaùn Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña goàm thaâu taát caû phaùp nhöng ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu
khoâng coù sôû ñaéc. Vì sao? Vì taát caû phaùp cuøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy khoâng hai, khoâng khaùc. Vì sao? Vì taùnh cuûa taát caû chaúng theå phaân
bieät, noùi laø chaân nhö, laø phaùp giôùi, laø thaät teá, vì caùc phaùp khoâng taïp,
khoâng khaùc.
–Baïch Theá Toân, neáu töï taùnh cuûa taát caû phaùp khoâng taïp, khoâng
sai khaùc thì laøm sao cho raèng ñaây laø thieän, ñaây laø chaúng phaûi thieän;
ñaây laø höõu laäu, ñaây laø voâ laäu; ñaây laø theá gian, ñaây laø xuaát theá gian;
ñaây laø höõu vi, ñaây laø voâ vi, vôùi voâ löôïng söï sai khaùc nhö vaäy?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, theo yù oâng thì sao? Thaät taùnh cuûa caùc phaùp coù
theå noùi laø thieän chaêng? Laïi coù theå noùi laø quaû Döï löu..., cho ñeán coù theå
noùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät chaêng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, do nhaân duyeân naøy neân bieát taùnh cuûa caùc
phaùp khoâng taïp, cuõng khoâng sai khaùc, khoâng töôùng, khoâng sinh, khoâng
dieät, khoâng ngaïi, khoâng giaûng thuyeát, khoâng chæ baøy ra ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, khi Ta coøn hoïc ñaïo Boà-taùt, ñoái vôùi caùc
phaùp taùnh ñeàu khoâng coù naém baét, nghóa laø chaúng naém baét saéc, thoï,
töôûng, haønh, thöùc; chaúng naém baét nhaõn xöù cho ñeán yù xöù; chaúng naém
baét saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; chaúng naém baét nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi;
chaúng naém baét saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; chaúng naém baét nhaõn thöùc
giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi; chaúng naém baét nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc;
chaúng naém baét caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra; chaúng naém baét ñòa giôùi cho ñeán thöùc
giôùi; chaúng naém baét nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; chaúng
naém baét caùc phaùp theo duyeân sinh ra; chaúng naém baét voâ minh cho
ñeán laõo töû; chaúng ñaéc coõi Duïc, coõi Saéc, coõi Voâ saéc; chaúng naém baét
phaùp thieän, chaúng phaûi thieän; chaúng naém baét phaùp höõu laäu, voâ laäu;
chaúng naém baét phaùp theá gian, xuaát theá gian; chaúng naém baét phaùp
höõu vi, voâ vi; noùi roäng cho ñeán chaúng naém baét quaû Döï löu cho ñeán
Ñoäc giaùc Boà-ñeà; chaúng naém baét haïnh Ñaïi Boà-taùt, chaúng ñaéc quaû vò
la-maät-ña saâu xa, töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán khi thaønh quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, thöôøng neân sieâng naêng tu hoïc töï taùnh cuûa caùc phaùp. Neáu
luoân sieâng naêng tu hoïc töï taùnh cuûa caùc phaùp thì môùi coù theå laøm thanh
tònh hoaøn toaøn ñaïo ñaïi Boà-ñeà, cuõng coù theå vieân maõn caùc haïnh Boà-taùt,
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, an truï
trong phaùp naøy mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñem phaùp ba
thöøa laøm phöông tieän ñieàu phuïc caùc loaøi höõu tình, laøm cho hoï khoâng
coøn luaân hoài trong ba coõi, ñöôïc vaøo Nieát-baøn an vui roát raùo.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân duøng voâ töôùng laøm
phöông tieän tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå mau ñöôïc vieân maõn. Neáu
tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn thì môùi coù theå toùm thaâu
taát caû phaùp Phaät; nhôø ñoù chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, taän cuøng ñôøi vò lai
laøm lôïi ích an vui cho höõu tình.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc phaùp nhö moäng,... noùi roäng cho ñeán
nhö aûo thaønh ñeàu laø khoâng thaät, ñeàu laáy khoâng taùnh laøm taùnh, töï töôùng
ñeàu khoâng, thì laøm sao coù theå cho raèng ñaây laø thieän, ñaây laø chaúng phaûi
thieän, ñaây laø theá gian, ñaây laø xuaát theá gian, ñaây laø höõu laäu, ñaây laø voâ
laäu, ñaây laø höõu vi, ñaây laø voâ vi? Noùi roäng cho ñeán ñaây laø quaû Döï löu,
ñaây laø phaùp coù theå chöùng ñaéc quaû Döï löu. Nhö vaäy, cho ñeán ñaây laø
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, ñaây laø phaùp coù theå chöùng ñaéc quaû vò
Phaät?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, keû phaøm phu keùm hieåu bieát ôû theá gian ñoái vôùi
moäng töôûng thaät coù moäng, töôûng thaät coù ngöôøi thaáy moäng; ñoái vôùi aûo
thaønh töôûng thaät coù aûo thaønh, cuõng töôûng thaät coù ngöôøi thaáy aûo thaønh.
Keû phaøm phu keùm hieåu bieát töôûng thaät coù moäng nhö theá roài, ñieân ñaûo
chaáp tröôùc. Hoaëc thaân, khaåu, yù taïo ra nhöõng nghieäp baát thieän; hoaëc
thaân, khaåu, yù taïo ra nhöõng nghieäp thieän; hoaëc thaân, khaåu, yù taïo ra
www.daitangkinh.org
nhöõng nghieäp voâ kyù; hoaëc thaân, khaåu, yù taïo ra nhöõng nghieäp chaúng
phaûi phöôùc ñöùc; hoaëc thaân, khaåu, yù taïo ra nhöõng nghieäp phöôùc ñöùc;
hoaëc thaân, khaåu, yù taïo ra nhöõng nghieäp baát ñoäng..., bôûi caùc nghieäp neân
phaûi luaân hoài sinh töû, chòu khoå voâ cuøng.
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, an truï trong
hai phaùp khoâng ñeå quan saùt caùc phaùp. Hai phaùp khoâng ñoù laø: cöùu caùnh
vaø voâ teá. Ñaïi Boà-taùt aáy an truï trong hai phaùp khoâng nhö theá, vì caùc
loaøi höõu tình giaûng thuyeát chaùnh phaùp nhö vaày: “Saéc... cho ñeán thöùc laø
khoâng, khoâng sôû höõu; nhaõn xöù... cho ñeán yù xöù laø khoâng, khoâng sôû höõu;
saéc xöù... cho ñeán phaùp xöù laø khoâng, khoâng sôû höõu; nhaõn giôùi... cho ñeán
yù giôùi laø khoâng, khoâng sôû höõu; saéc giôùi... cho ñeán phaùp giôùi laø khoâng,
khoâng sôû höõu; nhaõn thöùc giôùi... cho ñeán yù thöùc giôùi laø khoâng, khoâng sôû
höõu; nhaõn xuùc... cho ñeán yù xuùc laø khoâng, khoâng sôû höõu; caùc thoï do
nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra... cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân
sinh ra laø khoâng, khoâng sôû höõu; ñòa giôùi... cho ñeán thöùc giôùi laø khoâng,
khoâng sôû höõu; nhaân duyeân... cho ñeán taêng thöôïng duyeân laø khoâng,
khoâng sôû höõu. Caùc phaùp do duyeân sinh ra laø khoâng, khoâng sôû höõu; caùc
phaùp voâ minh... cho ñeán laõo töû laø khoâng, khoâng sôû höõu.”
Laïi noùi nhö vaày: “Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc nhö moäng... cho
ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù töï taùnh; nhaõn xöù cho ñeán yù xöù nhö
moäng... cho ñeán nhö thaønh ñeàu khoâng coù töï taùnh; saéc xöù... cho ñeán
phaùp xöù nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù töï taùnh;
nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu
khoâng coù töï taùnh; saéc giôùi... cho ñeán phaùp giôùi nhö moäng... cho ñeán
nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù töï taùnh; nhaõn thöùc giôùi... cho ñeán yù thöùc
giôùi nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù töï taùnh; nhaõn
xuùc... cho ñeán yù xuùc nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù
töï taùnh; caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra... cho ñeán caùc thoï do
yù xuùc laøm duyeân sinh ra nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu
khoâng coù töï taùnh; ñòa giôùi... cho ñeán thöùc giôùi nhö moäng... cho ñeán
nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù töï taùnh; nhaân duyeân... cho ñeán taêng
thöôïng duyeân nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù töï
taùnh; caùc phaùp do duyeân sinh ra nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh
ñeàu khoâng coù töï taùnh; voâ minh... cho ñeán caùc phaùp laõo töû nhö
moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù töï taùnh.”
Laïi noùi nhö vaày: “Trong ñoù khoâng coù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc;
khoâng coù nhaõn xöù... cho ñeán yù xöù; khoâng coù saéc xöù... cho ñeán phaùp xöù;
khoâng coù nhaõn giôùi... cho ñeán yù giôùi; khoâng coù saéc giôùi... cho ñeán phaùp
giôùi; khoâng coù nhaõn thöùc giôùi... cho ñeán yù thöùc giôùi; khoâng coù nhaõn
xuùc... cho ñeán yù xuùc; khoâng coù caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh
ra... cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra; khoâng coù ñòa giôùi...
cho ñeán thöùc giôùi; khoâng coù nhaân duyeân... cho ñeán taêng thöôïng duyeân;
khoâng coù caùc phaùp do duyeân sinh ra; khoâng coù caùc phaùp voâ minh... cho
ñeán laõo töû.”
Laïi noùi nhö vaày: “Trong ñoù khoâng coù moäng, khoâng coù ngöôøi
thaáy moäng; noùi roäng cho ñeán khoâng coù aûo thaønh, khoâng coù ngöôøi thaáy
aûo thaønh.”
Laïi noùi nhö vaày: “Caùc phaùp nhö theá ñeàu khoâng coù söï thaät, ñeàu
laáy khoâng taùnh laøm taùnh, caùc ngöôi do hö doái phaân bieät neân ñoái vôùi caùi
khoâng coù saéc uaån... cho ñeán thöùc uaån, thaáy coù saéc uaån... cho ñeán thöùc
uaån. Ñoái vôùi caùi khoâng coù nhaõn xöù... cho ñeán yù xöù, thaáy coù nhaõn xöù...
cho ñeán yù xöù. Ñoái vôùi caùi khoâng coù saéc xöù... cho ñeán phaùp xöù, thaáy coù
saéc xöù... cho ñeán phaùp xöù. Ñoái vôùi caùi khoâng coù nhaõn giôùi... cho ñeán yù
giôùi, thaáy coù nhaõn giôùi... cho ñeán yù giôùi. Ñoái vôùi caùi khoâng coù saéc
giôùi... cho ñeán phaùp giôùi, thaáy coù saéc giôùi... cho ñeán phaùp giôùi. Ñoái vôùi
caùi khoâng coù nhaõn thöùc giôùi... cho ñeán yù thöùc giôùi thaáy coù nhaõn thöùc
giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi. Ñoái vôùi caùi khoâng coù nhaõn xuùc... cho ñeán yù
xuùc thaáy coù nhaõn xuùc... cho ñeán yù xuùc. Ñoái vôùi caùi khoâng coù caùc thoï
do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân
sinh ra, thaáy coù caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï
do yù xuùc laøm duyeân sinh ra. Ñoái vôùi caùi khoâng coù ñòa giôùi... cho ñeán
thöùc giôùi, thaáy coù ñòa giôùi... cho ñeán thöùc giôùi. Ñoái vôùi caùi khoâng coù
nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân, thaáy coù nhaân duyeân cho ñeán
taêng thöôïng duyeân. Ñoái vôùi caùi khoâng coù caùc phaùp do duyeân sinh ra
thaáy coù caùc phaùp do duyeân sinh ra. Ñoái vôùi caùi khoâng coù caùc phaùp voâ
minh... cho ñeán laõo töû thaáy coù caùc phaùp voâ minh... cho ñeán laõo töû.”
Laïi noùi nhö vaày: “Taát caû phaùp taùnh cuûa uaån, xöù, giôùi... ñeàu do
caùc duyeân hoøa hôïp taïo ra, ñieân ñaûo, hieän khôûi ñeàu bò toùm thaâu vaøo caùc
nghieäp dò thuïc. Vì lyù do naøo, caùc ngöôi ñoái vôùi caùc phaùp hieån voïng
khoâng coù söï thaät naøy, khôûi töôûng cho laø söï thaät?”
www.daitangkinh.org
Khi aáy Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng phöông
tieän thieän xaûo, neáu caùc loaøi höõu tình, keû naøo xan tham thì duøng phöông
tieän cöùu vôùt, laøm cho hoï xa lìa xan tham. Caùc höõu tình naøy xa lìa xan
tham roài neân khuyeân hoï tu Boá thí ba-la-maät-ña. Caùc höõu tình aáy nhôø
boá thí neân ñöôïc ñòa vò giaøu sang töï taïi. Laïi ôû nôi aáy duøng phöông tieän
cöùu vôùt hoï, khuyeân tu Tònh giôùi ba-la-maät-ña. Caùc höõu tình aáy nhôø tònh
giôùi neân ñöôïc sinh vaøo caùc coõi laønh, giaøu sang töï taïi. Laïi ôû nôi aáy
duøng phöông tieän cöùu vôùt hoï, khuyeân tu Tónh löï ba-la-maät-ña. Caùc höõu
tình aáy nhôø Tónh löï neân ñöôïc sinh vaøo coõi Phaïm theá, an truï töï taïi ôû
Tónh löï thöù nhaát. Töø Tónh löï thöù nhaát duøng phöông tieän cöùu vôùt hoï,
laøm cho hoï an truï Tónh löï thöù hai. Nhö vaäy, tuaàn töï duøng phöông tieän
cöùu vôùt, cho ñeán khi laøm cho hoï an truï Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Caùc
höõu tình aáy nhôø thí, giôùi, ñònh neân ñöôïc quaû baùo thuø thaéng, neân sinh
nhieàu tham ñaém. Baáy giôø, Boà-taùt duøng phöông tieän thieän xaûo cöùu vôùt
cho hoï ra khoûi choã thaáp keùm aáy, an truï vaøo coõi Nieát-baøn tuyeät ñoái.
Nghóa laø duøng phöông tieän tuøy theo caên cô, laøm cho hoï nöông vaøo ba
thöøa, khuyeân tu Thaùnh ñaïo; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo boán Nieäm truï,
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo taùm
Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo Thaùnh
ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo söï quaùn saùt thuaän
nghòch möôøi hai nhaân duyeân; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo saùu phaùp Ba-
la-maät-ña; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo phaùp khoâng beân trong cho ñeán
phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo chaân nhö
cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo caùc
ñòa Boà-taùt, hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát
caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo naêm loaïi maét,
saùu pheùp thaàn thoâng; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo möôøi löïc cuûa Nhö
Lai, cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; hoaëc laøm cho hoï an truï
vaøo ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo phaùp
khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; hoaëc laøm cho hoï an truï vaøo trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng.
Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng phöông
tieän thieän xaûo thaønh töïu caùc phaùp voâ saéc, voâ kieán, voâ ñoái, chaân voâ laäu
vaø an truï trong aáy, caùc höõu tình naøo ñaùng chöùng ñaéc quaû Döï löu thì
neân thò hieän khuyeân baûo, daãn daét, khen ngôïi, khích leä, chuùc möøng,
duøng phöông tieän cöùu vôùt cho hoï chöùng ñaéc quaû Döï löu. Noùi roäng cho
ñeán caùc höõu tình naøo ñaùng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì neân
thò hieän khuyeân baûo, daãn daét, khen ngôïi, khích leä, chuùc möøng, duøng
phöông tieän cöùu vôùt cho hoï chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
maät-ña saâu xa, quaùn saùt hai phaùp khoâng, tuy bieát caùc phaùp nhö moäng...
cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng thaät coù, khoâng taùnh laøm taùnh, töï
töôùng ñeàu khoâng, nhöng vaãn phaân ñònh laø thieän, laø chaúng phaûi thieän,
laø höõu laäu, laø voâ laäu, laø theá gian, laø xuaát theá gian, laø höõu vi, laø voâ vi.
Noùi roäng cho ñeán laø quaû Döï löu, laø phaùp coù theå chöùng ñaéc quaû Döï löu.
Nhö vaäy, cho ñeán laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, laø phaùp coù theå
chöùng ñaéc quaû vò Phaät, ñeàu khoâng taïp loaïn.
xa, raát kyø ñaëc hy höõu, quaùn saùt hai phaùp khoâng, roát raùo khoâng giôùi
haïn, an truù hai phaùp khoâng, roát raùo khoâng giôùi haïn. Tuy bieát caùc phaùp
nhö moäng, cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng thaät coù, laáy khoâng taùnh
laøm taùnh, töï töôùng voán khoâng, nhöng coù khaû naêng phaân ñònh voâ löôïng
phaùp moân thieän, hay chaúng phaûi thieän moät caùch khoâng nhaàm laãn?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi!
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, raát kyø ñaëc hy höõu.
Tuy bieát caùc phaùp ñeàu khoâng taùnh, roát raùo khoâng giôùi haïn, ñeàu chaúng
thaät coù, nhö moäng... cho ñeán nhö aûo thaønh, töï töôùng voán khoâng, laáy
khoâng taùnh laøm taùnh, nhöng vaãn phaân ñònh caùc loaïi phaùp moân thieän,
chaúng phaûi thieän moät caùch khoâng nhaàm laãn. Neáu caùc oâng bieát phaùp raát
kyø ñaëc hy höõu cuûa Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa haøng
Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñeàu khoâng thaønh töïu, khoâng theå so löôøng ñöôïc,
thì haøng Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc caùc oâng ñoái vôùi caùc Ñaïi Boà-taùt coøn
khoâng theå ñoái ñaùp, huoáng laø caùc höõu tình khaùc coù theå ñoái ñaùp!
–Baïch Theá Toân, nhöõng gì goïi laø caùc phaùp hy höõu raát kyø ñaëc cuûa
Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø haøng Thanh vaên,
Ñoäc giaùc ñeàu khoâng thaønh töïu, khoâng theå so löôøng ñöôïc?
www.daitangkinh.org
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, oâng haõy laéng nghe vaø neân suy nghó. Ta seõ vì
oâng maø phaân bieät giaûi noùi. Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, coù nhöõng phaùp raát kyø ñaëc hy höõu, laøm cho taâm oâng hoan hyû.
maät-ña saâu xa, an truï trong keát quaû ñaït ñöôïc laø voâ löôïng, voâ soá coâng
ñöùc chaân tònh nhö saùu phaùp ñeå ñeán bôø giaùc, naêm Thaàn thoâng vi dieäu,
ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà vaø Ñaø-la-ni, bieän thuyeát thoâng suoát...,
duøng söùc thaàn thoâng ñi khaép möôøi phöông, caùc höõu tình naøo ñaùng
duøng boá thí... cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå ñoä thoaùt thì ñem boá
thí... cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå maø ñoä thoaùt. Ngöôøi ñaùng
duøng Tónh löï thöù nhaát cho ñeán Tónh löï thöù tö ñeå ñoä thoaùt thì duøng
Tónh löï thöù nhaát cho ñeán Tónh löï thöù tö maø ñoä thoaùt. Ngöôøi ñaùng
duøng Töø voâ löôïng cho ñeán Xaû voâ löôïng ñeå ñoä thoaùt thì duøng Töø voâ
löôïng... cho ñeán Xaû voâ löôïng ñeå ñoä thoaùt. Ngöôøi ñaùng duøng ñònh
Khoâng voâ bieân cho ñeán ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù ñeå ñoä thoaùt,
thì duøng ñònh Khoâng voâ bieân cho ñeán ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù
maø ñoä thoaùt. Ngöôøi ñaùng duøng boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh
ñaïo ñeå ñoä thoaùt, thì ñem boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo
maø ñoä thoaùt. Ngöôøi ñaùng duøng phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng... cho ñeán
moân giaûi thoaùt Voâ nguyeän ñeå ñoä thoaùt thì duøng phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng cho ñeán phaùp moân giaûi thoaùt Voâ nguyeän maø ñoä thoaùt. Ngöôøi
ñaùng duøng caùc thieän phaùp thuø thaéng khaùc ñeå ñoä thoaùt thì duøng caùc
thieän phaùp thuø thaéng khaùc maø ñoä thoaùt.
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, an truï trong keát quaû ñaït ñöôïc laø caùc coâng ñöùc chaân
tònh nhö saùu phaùp ñeå ñeán bôø giaùc, naêm Thaàn thoâng ñeå boá thí ñoä thoaùt
loaøi höõu tình?
Phaät daïy:
saâu xa, boá thí cuûa caûi, ñoà vaät caàn duøng cho caùc loaøi höõu tình; nghóa laø
höõu tình caàn aên uoáng thì cho aên uoáng, hoaëc caàn xe coä thì cho xe coä,
hoaëc caàn y phuïc thì cho y phuïc, hoaëc caàn höông hoa thì cho höông hoa,
hoaëc caàn caùc thöù cuûa caûi khaùc ñeàu boá thí cho hoï ñöôïc ñaày ñuû; hoaëc
cuùng döôøng caùc vaät duïng cho haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, chö
Phaät Theá Toân. Khi boá thí nhö theá, taâm bình ñaúng, töôûng khoâng sai bieät
maø haønh boá thí. Nhö thí cho ngöôøi trì giôùi hoaëc phaïm giôùi cuõng vaäy,
nhö thí cho ngöôøi hoaëc phi nhaân cuõng vaäy, nhö thí cho ngöôøi trong ñaïo
hoaëc ngoaïi ñaïo cuõng vaäy, nhö thí cho baäc Thaùnh hoaëc keû phaøm cuõng
vaäy, nhö thí cho ngöôøi sang keû heøn cuõng vaäy. Treân töø chö Phaät, döôùi
cho ñeán baøng sinh ñeàu bình ñaúng khoâng phaân bieät, chaúng thaáy phöôùc
ñieàn hôn keùm khaùc nhau. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt hieåu roõ töï töôùng
cuûa taát caû phaùp vaø caùc höõu tình ñeàu khoâng, hoaøn toaøn khoâng sai khaùc,
neân haønh boá thí maø khoâng khôûi töôûng khaùc. Ñaïi Boà-taùt aáy do khoâng
khôûi töôûng khaùc maø haønh boá thí neân seõ ñöôïc quaû baùo khoâng sai khaùc
khoâng phaân bieät, nghóa laø ñöôïc vieân maõn trí Nhaát thieát trí vaø voâ löôïng,
voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo thaáy keû ñeán xin maø suy
nghó: “Ngöôøi ñeán ñaây, neáu laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, vì laø
ruoäng phöôùc neân ta hieán cuùng; neáu chaúng phaûi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, maø laø baøng sinh, vì chaúng phaûi laø ruoäng phöôùc neân ta
khoâng boá thí cho.” Ñaïi Boà-taùt aáy suy nghó nhö vaäy laø traùi vôùi phaùp Boà-
taùt. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi tònh hoùa töï taâm thì ruoäng phöôùc
môùi tònh. Thaáy nhöõng keû ñeán xin khoâng neân nghó: “Höõu tình nhö theá
ñeán xin thì ta neân cho; hoaëc höõu tình nhö theá ñeán xin thì ta khoâng neân
cho.” Neáu Boà-taùt nghó nhö vaäy thì traùi vôùi taâm ñaïi Boà-ñeà ñaõ phaùt
nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt voán phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ta vì
höõu tình maø laøm choã nöông töïa, laøm hoøn ñaûo, nhaø cöûa, choã cöùu hoä...,
thaáy keû ñeán xin neân nghó: “Nay höõu tình naøy ngheøo cuøng coâi cuùt, ta
neân duøng söï boá thí ñeå cöùu giuùp hoï.” Do duyeân boá thí naøy hoï coù theå
chuyeån hoùa, ít muoán, bieát ñuû, xa lìa söï gieát haïi, noùi roäng cho ñeán xa lìa
lôøi noùi taïp ueá, cuõng coù theå ñieàu phuïc tham saân, taø kieán. Do nhaân
duyeân naøy, sau khi qua ñôøi, sinh vaøo doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán
doøng doõi lôùn Cö só, hoaëc sinh vaøo nhöõng nôi naøo cuõng giaøu sang, dö
daû, tu caùc nghieäp laønh; hoaëc nhôø nhaân duyeân lôïi ích do boá thí naøy, laàn
löôït nöông vaøo ba thöøa maø ñöôïc giaûi thoaùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neáu bò caùc oaùn thuø,
hoaëc caùc höõu tình ñeán laøm haïi, hoaëc vì thieáu thoán maø caàu xin thì Ñaïi
Boà-taùt aáy khoâng neân sinh taâm phaân bieät: “Ngöôøi naøy coù ñaùng cho,
www.daitangkinh.org
coøn ngöôøi naøy khoâng ñaùng cho” maø chæ sinh taâm bình ñaúng, tuøy theo
hoï, xin phaàn thaân theå vaø caùc cuûa caûi, quoác gia, thaønh trì, vôï con...
ñeàu neân thí cho hoï. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy vì lôïi ích an vui cho caùc
höõu tình neân caàu ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ngöôøi naøo coøn sinh
taâm phaân bieät “Ngöôøi naøy ñaùng cho, coøn ngöôøi naøy khoâng neân cho”
lieàn bò chö Phaät, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, Boà-taùt, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc,
caùc chuùng Hieàn thaùnh ñeàu quôû traùch: “Ai caàn môøi ngöôi phaùt taâm
Boà-ñeà, theà nguyeän ñoä khaép caùc loaøi höõu tình. Neáu ngöôøi khoâng coù
choã nöông töïa, giuùp ñôõ cho hoï coù choã nöông töïa; ngöôøi khoâng nhaø
cöûa, giuùp cho hoï coù nhaø cöûa; ngöôøi khoâng ñöôïc cöùu giuùp, neân cöùu
giuùp; keû khoâng coù choã nöông naùu, giuùp cho coù choã nöông naùu; keû
chaúng ñöôïc an vui, laøm cho hoï ñöôïc an vui... Nay ngöôi laïi choïn löïa
coù neân cho hay khoâng neân cho!”
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu coù ngöôøi naøo hay laø loaøi phi nhaân,
ñi ñeán choã Ñaïi Boà-taùt ñeå caàu xin tay chaân hay phaàn thaân theå, Ñaïi Boà-
taùt aáy chaúng neân khôûi taâm phaân bieät laø cho hay khoâng cho, chæ nghó
raèng: “Tuøy theo hoï xin gì, ta ñeàu cho heát.” Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy
thöôøng suy nghó: “Ta vì lôïi ích cho caùc höõu tình neân thoï thaân naøy, coù
keû ñeán xin thì phaûi boá thí cho hoï, khoâng neân khoâng cho.” Neáu thaáy coù
ngöôøi ñeán xin, neân nghó raèng: “Thaân naøy cuûa ta ñaây voán laø vì ngöôøi
khaùc maø thoï sinh, hoï khoâng ñeán laáy ta coøn ñem ñeán cho, huoáng laø hoï
ñeán caàu xin maø ta khoâng cho?” Nghó nhö vaäy roài vui möøng hôùn hôû, töï
caét phaàn thaân theå mình maø trao cho hoï; laïi töï vui möøng laø nay ñöôïc lôïi
lôùn; nghóa laø xaû taïp ueá, ñöôïc thaân thuaàn tònh.
saâu xa caàu Ñaïi Boà-taùt neân hoïc nhö vaäy.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt thaáy coù keû ñeán xin lieàn
nghó: “Nay ôû ñaây, ai laø ngöôøi boá thí, ai laø ngöôøi thoï nhaän boá thí vaät gì,
do ñaâu, vì ñaâu, vì sao boá thí? Töï taùnh caùc phaùp ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu hoaøn toaøn khoâng, chaúng phaûi
trong phaùp khoâng maø coù cho, coù laáy, coù thí, coù nhaän.”
maät-ña saâu xa neân hoïc nhö theá naøy: Caùc phaùp ñeàu khoâng. Ñoù laø hoaëc
do phaùp khoâng beân trong cho neân khoâng, cho ñeán hoaëc do phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh neân khoâng, cho neân khoâng. Ñaïi Boà-taùt aáy an truï
vaøo khoâng naøy maø haønh boá thí luoân khoâng giaùn ñoaïn, vieân maõn Boá thí
ba-la-maät-ña. Nhôø Boá thí ba-la-maät-ña naøy ñöôïc vieân maõn neân khi bò
ngöôøi khaùc caét xeûo, cöôùp ñoaït taát caû taøi vaät beân ngoaøi hoaëc trong maø
taâm hoaøn toaøn khoâng phaân bieät giaän hôøn, chæ nghó raèng: “Taát caû caùc
phaùp vaø höõu tình ñeàu khoâng, thì ai caét xeûo ta? Ai cöôùp ñoaït cuûa ta? Ai
thoï nhaän vaät ñoù? Ai ôû trong ñaây quaùn phaùp khoâng naøy?”
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ta duøng Phaät nhaõn xem khaép haèng haø
sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät möôøi phöông, coù Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm
lôïi ích cho caùc höõu tình neân phaùt theä nguyeän vaøo trong ñòa nguïc, thaáy
caùc höõu tình chòu nhieàu thöù khoå, thaáy roài phaùt sinh ba phaùp ñeå khai
thò, daãn daét. Nhöõng gì laø ba? Moät laø thaàn thoâng; hai laø döï baùo; ba laø
giaùo giôùi.
Ñaïi Boà-taùt aáy tröôùc duøng oai löïc cuûa thaàn bieán khai thò, daãn daét,
dieät tröø caùc duïng cuï laøm khoå nhö: nöôùc soâi, löûa döõ, ñao göôm... nôi ñòa
nguïc. Keá ñeán laø duøng oai löïc cuûa lôøi noùi ñeå khai thò, daãn daét, döï baùo,
ghi nhaän nhöõng ñieàu suy nghó cuûa höõu tình ñeå vì hoï maø noùi phaùp. Sau
ñoù laø duøng oai löïc cuûa giaùo giôùi khai thò, daãn daét, laøm cho höõu tình kia
phaùt sinh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû vaø vì hoï maø noùi phaùp, laøm cho
caùc loaøi höõu tình nôi ñòa nguïc aáy ñoái vôùi Boà-taùt phaùt sinh loøng tin
thanh tònh. Nhôø nhaân duyeân naøy, thoaùt khoûi caûnh ñòa nguïc, ñöôïc sinh
leân coõi trôøi, hoaëc sinh trong loaøi ngöôøi, daàn daàn nöông vaøo phaùp ba
thöøa maø ñöôïc giaûi thoaùt.
sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät möôøi phöông, thaáy coù Ñaïi Boà-taùt gaàn guõi
cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt aáy khi gaàn guõi cuùng döôøng
chö Phaät Theá Toân, thaân taâm vui möøng, meán öa cung kính chöù chaúng
phaûi khoâng vui möøng, meán öa cung kính. Ñaïi Boà-taùt aáy, ñoái vôùi chaùnh
phaùp maø chö Phaät Theá Toân ñaõ thuyeát, cung kính laéng nghe, thoï trì ñoïc
tuïng, cho ñeán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chaúng heà queân maát.
Tuøy theo phaùp ñaõ nghe, neân vì höõu tình giaûng noùi khoâng sai traùi, laøm
cho hoï ñöôïc lôïi ích an vui thuø thaéng, cho ñeán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, luoân khoâng nhaøm chaùn moûi meät.
sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät möôøi phöông, thaáy coù Ñaïi Boà-taùt vì muoán
laøm lôïi ích cho caùc loaøi höõu tình trong loaøi baøng sinh neân töï nghó phaûi
www.daitangkinh.org
xaû thaân maïng. Ñaïi Boà-taùt aáy thaáy caùc baøng sinh bò löûa ñoùi böùc baùch,
muoán taøn haïi laãn nhau, sinh taâm thöông xoùt, töï caét thaân mình thaønh
töøng phaàn tung raûi khaép möôøi phöông, maëc tình cho chuùng aên nuoát.
Caùc loaøi baøng sinh ñöôïc aên thaân cuûa Boà-taùt roài lieàn ñoái vôùi Boà-taùt sinh
taâm kính meán, xaáu hoå. Nhôø nhaân duyeân naøy ñöôïc thoaùt khoûi loaøi baøng
sinh, ñöôïc sinh leân coõi trôøi, hoaëc sinh trong loaøi ngöôøi, gaëp ñöôïc Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñöôïc nghe thuyeát chaùnh phaùp, tu haønh
ñuùng lyù, daàn daàn nöông vaøo phaùp ba thöøa maø ñöôïc giaûi thoaùt.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neân vì theá gian maø laøm
vieäc khoù laøm, ñöôïc nhieàu lôïi ích; nghóa laø vì lôïi ích an vui cho caùc loaøi
höõu tình neân töï phaùt taâm Voâ thöôïng ñaïi Boà-ñeà, cuõng laøm cho ngöôøi
khaùc phaùt taâm, töï haønh caùc phaùp chaùnh haïnh ñuùng vôùi chaân lyù, cuõng
daïy ngöôøi thöïc haønh ñeå thoaùt khoûi khoå sinh töû, ñöôïc vui Nieát-baøn.
sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät möôøi phöông, thaáy coù Ñaïi Boà-taùt vì muoán
laøm lôïi ích cho caùc loaøi höõu tình trong ñöôøng quyû ñoùi, neân töï nghó
muoán ñi ñeán trong coõi aáy, duøng phöông tieän ñeå chaám döùt caùc khoå ñoùi
khaùt. Caùc khoå ñaõ döùt, loaøi quyû ñoùi kia ñoái vôùi Boà-taùt sinh taâm kính
meán, xaáu hoå. Ñaïi Boà-taùt vì chuùng thuyeát giaûng phaùp yeáu, xa lìa xan
tham, laøm cho chuùng nghe xong sinh taâm boá thí. Nhôø caên laønh naøy
thoaùt khoûi loaøi quyû ñoùi, ñöôïc sinh leân coõi trôøi, hoaëc sinh trong loaøi
ngöôøi, gaëp ñöôïc Nhö Lai, gaàn guõi cuùng döôøng, nghe chaùnh phaùp daàn
daàn tu haønh chaùnh haïnh ba thöøa cho ñeán ñöôïc vaøo Nieát-baøn tuyeät ñoái.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc loaøi höõu
tình an truï ñaïi Bi, phaùt sinh voâ bieân phöông tieän thieän xaûo cöùu vôùt,
laøm cho hoï nhaäp vaøo Nieát-baøn cuûa ba thöøa.
sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät möôøi phöông, thaáy coù Ñaïi Boà-taùt duøng
phöông tieän thieän xaûo hoaëc vì trôøi, chuùng boán Ñaïi thieân vöông maø
thuyeát giaûng chaùnh phaùp, cho ñeán hoaëc vì trôøi Tha hoùa töï taïi maø
thuyeát giaûng chaùnh phaùp. Chö Thieân kia nghe Boà-taùt thuyeát chaùnh
phaùp roài daàn daàn nöông vaøo ba thöøa, sieâng tu chaùnh haïnh, tuøy theo ñoù,
chöùng nhaäp Nieát-baøn roát raùo. Trong haøng chö Thieân kia coù caùc Thieân
töû say ñaém naêm moùn duïc laïc treân coõi trôøi cuøng vôùi choã ôû laø cung ñieän
baèng caùc moùn baùu, Ñaïi Boà-taùt aáy thò hieän noåi löûa thieâu ñoát cung ñieän
kia, laøm cho hoï sinh taâm chaùn sôï. Nhaân ñoù, thuyeát phaùp nhö vaày:
“Naøy caùc Thieân töû, haõy quaùn saùt kyõ, caùc haønh laø voâ thöôøng, khoå,
khoâng, voâ ngaõ, khoâng ñaùng tin caäy. Ai laø ngöôøi coù trí, ñoái vôùi caùc thöù
naøy maø sinh taâm tham ñaém?”
Khi caùc Thieân töû nghe phaùp aâm naøy roài, sinh taâm nhaøm chaùn xa
lìa naêm moùn duïc laïc, töï quaùn thaân maïng hö doái, voâ thöôøng, gioáng nhö
caây chuoái, nhö ñieän chôùp, nhö soùng naéng, quaùn caùc cung ñieän nhö lao
nguïc. Quaùn saùt nhö vaäy roài, daàn daàn nöông vaøo ba thöøa, sieâng tu
chaùnh haïnh, höôùng ñeán vieân maõn tòch tónh.
sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät möôøi phöông, thaáy coù Ñaïi Boà-taùt thaáy caùc
Phaïm thieân chaáp laáy caùc thieân kieán, môùi duøng phöông tieän giaùo hoùa
laøm cho hoï nhaøm chaùn, baûo raèng: “Naøy Thieân tieân, caùc ngöôi vì sao ôû
trong nhoùm caùc haønh khoâng, voâ töôùng, hö doái chaúng thaät, maø phaùt sinh
caùc thieân kieán aùc nhö theá? Neân mau xaû boû, tin thoï chaùnh phaùp, caùc
ngöôøi seõ ñöôïc cam loà voâ thöôïng.”
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï ñaïi Bi vì loaøi
höõu tình giaûng thuyeát chaùnh phaùp.
Naøy Thieän Hieän, ñoù laø caùc phaùp raát kyø ñaëc hy höõu cuûa Ñaïi Boà-
taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ta duøng Phaät nhaõn thanh tònh khoâng
chöôùng ngaïi xem khaép haèng haø sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät möôøi
phöông, thaáy coù Ñaïi Boà-taùt duøng boán Nhieáp phaùp giaùo hoùa caùc höõu
tình. Nhöõng gì laø boán? Moät laø Boá thí; hai laø AÙi ngöõ; ba laø Lôïi haønh;
boán laø Ñoàng söï.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo goïi laø Ñaïi Boà-taùt duøng vieäc boá thí giaùo
hoùa caùc höõu tình? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt aáy duøng hai loaïi boá thí ñeå giaùo
hoùa caùc höõu tình: moät laø taøi thí, hai laø phaùp thí.
Theá naøo goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
coù theå duøng taøi thí ñeå giaùo hoùa caùc höõu tình? Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng duøng caùc thöù aên uoáng, y phuïc,
phoøng nhaø, ñoà naèm, xe coä, daàu ñeøn, aâm nhaïc, höông hoa, kim ngaân,
traân baùu, nhöõng ñoà trang söùc... boá thí cho caùc höõu tình. Hoaëc ñem theâ
thieáp, nam nöõ lôùn nhoû, toâi tôù keû haàu haï, voi ngöïa, traâu deâ vaø caùc thöù
thuoác men boá thí cho caùc höõu tình. Hoaëc ñem kho taøng, thaønh aáp, xoùm
www.daitangkinh.org
laøng vaø ngoâi vua boá thí cho caùc höõu tình. Hoaëc ñem phaàn thaân theå, tay
chaân, ñaàu maét, tuûy naõo... thí cho caùc höõu tình.
Ñaïi Boà-taùt aáy ñem caùc thöù vaät aáy ñeå ôû caùc ngaõ tö, leân ñaøi cao,
noùi to raèng: “Taát caû caùc höõu tình, vò naøo caàn duøng thöù gì, tuøy yù ñeán
laáy, ñöøng coù ngaïi nguøng, nhö laáy cuûa mình, ñöøng nghó cuûa ngöôøi khaùc,
cho ñeán thaân cuûa ta ñaây goàm nhöõng thöù tay, chaân, ñaàu, maét, tuûy naõo...
cöù tuøy yù laáy duøng ñoái vôùi caùc vò ta khoâng tieác gì caû.
Ñaïi Boà-taùt aáy boá thí cho caùc höõu tình vaät caàn duøng roài, laïi
khuyeân hoï quy y Tam baûo Phaät, Phaùp, Taêng hoaëc khuyeân hoï trì naêm
giôùi Caän söï, hoaëc khuyeân thoï trì taùm giôùi Caän truï, hoaëc khuyeân thoï
trì möôøi neûo nghieäp thieän, hoaëc khuyeân tu hoïc boán Tónh löï, hoaëc
khuyeân tu hoïc boán Voâ löôïng taâm, hoaëc khuyeân tu hoïc boán Ñònh voâ
saéc, hoaëc khuyeân tu hoïc saùu phaùp tuøy nieäm, hoaëc khuyeân tu hoïc
quaùn baát tònh, quaùn hôi thôû, hoaëc khuyeân tu hoïc möôøi phaùp töôûng
thieän, hoaëc khuyeân tu hoïc ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà, hoaëc
khuyeân tu hoïc ba phaùp moân giaûi thoaùt, hoaëc khuyeân tu hoïc taùm Giaûi
thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, hoaëc khuyeân tu hoïc saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, hoaëc khuyeân an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh, hoaëc khuyeân an truï chaân nhö cho ñeán
caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, hoaëc khuyeân an truï boán Thaùnh ñeá,
hoaëc khuyeân tu hoïc baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai, hoaëc
khuyeân tu hoïc baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; hoaëc khuyeân tu
hoïc taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa, hoaëc
khuyeân tu hoïc naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, hoaëc khuyeân tu
hoïc möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng;
hoaëc khuyeân tu hoïc ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, hoaëc khuyeân tu
hoïc ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; hoaëc khuyeân tu hoïc
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; hoaëc khuyeân tu hoïc trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; hoaëc khuyeân tu hoïc
quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc khuyeân tu hoïc taát caû haïnh
Ñaïi Boà-taùt, hoaëc khuyeân tu hoïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät.
maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo thöïc hieän boá thí cuûa caûi
cho caùc höõu tình roài, laïi kheùo an laäp hoï laøm cho an truï trong phaùp an
oån voâ thöôïng, cho ñeán laøm cho chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Naøy Thieän Hieän, ñaây laø phaùp raát kyø ñaëc hy höõu cuûa Ñaïi Boà-taùt
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, theá naøo goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân duøng phaùp thí giaùo hoùa caùc höõu tình?
Nghóa laø phaùp thí cuûa Ñaïi Boà-taùt coù hai thöù: moät laø phaùp thí theá gian,
hai laø phaùp thí xuaát theá gian.
Theá naøo goïi laø phaùp thí theá gian cuûa Ñaïi Boà-taùt? Nghóa laø Ñaïi
Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì caùc höõu tình maø giaûng
thuyeát khai thò, phaân bieät roõ raøng dieäu phaùp theá gian. Ñoù laø: Quaùn baát
tònh, hoaëc nieäm hôi thôû, hoaëc boán Tónh löï, hoaëc boán Voâ löôïng, hoaëc
boán Ñònh voâ saéc, hoaëc naêm Thaàn thoâng, hoaëc caùc phaùp cuûa phaøm phu
ôû theá gian. Nhö vaäy goïi laø phaùp thí theá gian. Ñaïi Boà-taùt aáy haønh dieäu
phaùp thí theá gian roài, duøng caùc thöù phöông tieän giaùo hoùa höõu tình, laøm
cho hoï an truï vaøo Thaùnh phaùp vaø quaû Thaùnh phaùp.
Theá naøo goïi laø Thaùnh phaùp vaø quaû Thaùnh phaùp?
Thieän Hieän neân bieát, noùi Thaùnh phaùp, ñoù laø: Ba möôi baûy phaùp
phaàn Boà-ñeà vaø caùc ñònh Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän... Noùi quaû
Thaùnh phaùp, ñoù laø quaû Döï löu, noùi roäng cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Thaùnh phaùp cuûa Ñaïi Boà-taùt laø trí
quaû Döï löu cho ñeán trí Ñoäc giaùc Boà-ñeà, trí quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät; hoaëc trí ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà, cho ñeán trí möôøi löïc
cuûa Nhö Lai; hoaëc trí ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc trí voâ löôïng
Phaät phaùp khaùc; hoaëc trí cuûa caùc phaùp theá gian vaø xuaát theá gian; hoaëc
trí cuûa caùc phaùp höõu vi vaø voâ vi. Caùc trí Nhaát thieát töôùng nhö theá, ñaây
goïi laø Thaùnh phaùp. Coøn quaû Thaùnh phaùp laø ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí
töông tuïc cuûa taát caû phieàn naõo.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Thaùnh phaùp cuûa Ñaïi Boà-taùt laø caùc
phaùp voâ laäu nhö saùu phaùp Ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng... Coøn quaû Thaùnh phaùp laø
chaân nhö, phaùp giôùi, cöùu caùnh Nieát-baøn ñaõ chöùng ñaéc.
Nhö vaäy goïi laø quaû chaân Thaùnh phaùp.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 531

–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát töôùng chaêng?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng coù
theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát töôùng.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt cuõng coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát töôùng, thì cuøng vôùi caùc Nhö Lai coù gì khaùc nhau?
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, coù khaùc nhau chöù. Töôùng ñoù nhö theá naøo?
Nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt goïi laø tuøy ñaéc trí Nhaát thieát töôùng, coøn caùc
Nhö Lai goïi laø ñaõ ñaéc trí Nhaát thieát töôùng. Vì sao? Vì chaúng phaûi taâm
cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt cuøng vôùi ñònh cuûa caùc Nhö Lai coù theå rôøi nhau
ñöôïc. Vì chuùng Ñaïi Boà-taùt cuøng caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng giaùc
ñoàng truï taùnh voâ sai bieät cuûa caùc phaùp. Ñoái vôùi caùc phaùp töôùng, caàu
bieát khaép moät caùch ñöùng ñaén thì goïi laø Boà-taùt; coøn ñaït ñeán cöùu caùnh
thì goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Ñoái vôùi töï töôùng, coäng
töôùng cuûa taát caû phaùp, queùt saïch meâ môø thanh tònh hoaøn toaøn, khi truï
nhaân vò goïi laø Boà-taùt, coøn ñaït ñeán quaû vò goïi laø Nhö Lai. Vì vaäy, neân
Boà-taùt cuøng caùc Nhö Lai tuy ñoàng goïi laø chöùng ñaéc trí Nhaát thieát töôùng
nhöng coù söï sai khaùc.
Naøy Thieän Hieän, ñaây goïi laø phaùp thí theá gian cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt.
Caùc Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo phaùp thí theá gian nhö theá ñeå coù theå tu
haønh phaùp thí xuaát theá gian. Nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo, tröôùc boá thí thieän
phaùp theá gian cho höõu tình, sau laøm cho chuùng nhaøm chaùn xa lìa thieän
phaùp theá gian, an truï vaøo Thaùnh phaùp voâ laäu xuaát theá, cho ñeán laøm
cho hoï chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Theá naøo goïi laø Thaùnh phaùp xuaát theá?
Caùc Ñaïi Boà-taùt vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát, khai thò, phaân
bieät roõ raøng thì goïi laø phaùp thí.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû phaùp khoâng ñoàng vôùi phaùp thieän cuûa
phaøm phu, Boà-taùt naøo tu hoïc ñuùng ñaén, laøm cho caùc höõu tình ra khoûi
theá gian, ñöôïc an oån thì goïi laø xuaát theá, ñoù laø ba möôi baûy phaùp phaàn
Boà-ñeà, ba phaùp moân giaûi thoaùt, taùm Giaûi thoaùt, chín Ñònh thöù ñeä, boán
Thaùnh ñeá, Trí ba-la-maät-ña, caùc trí khoâng,... möôøi baäc Boà-taùt, naêm
loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán ñieàu khoâng
sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, ñaïi Töø,
ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp, taát
caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa... caùc thieän phaùp
voâ laäu nhö theá, taát caû ñeàu goïi laø Thaùnh phaùp xuaát theá.
Ñaïi Boà-taùt naøo vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát, khai thò, phaân
bieät roõ raøng caùc phaùp nhö theá thì goïi laø phaùp thí xuaát theá cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà ôû trong naøy laø
nhöõng gì? Ñoù laø boán Nieäm truï, boán Chaùnh ñoaïn, boán Thaàn tuùc, naêm
Caên, naêm Löïc, baûy chi Ñaúng giaùc, taùm chi Thaùnh ñaïo. Nhö vaäy goïi laø
ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø boán Nieäm truï? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt
ñoái vôùi trong thaân hoaëc ngoaøi thaân, hoaëc trong ngoaøi thaân, quaùn saùt
toaøn thaân treân thaân, ñaày ñuû chaùnh caàn, chaùnh trí, chaùnh nieäm, ñoaïn tröø
tham öu ôû ñôøi, quaùn saùt söï tu taäp ngay trong thaân, quaùn söï ñoaïn dieät
ngay trong thaân. Nhôø vò aáy quaùn saùt toaøn thaân ngay trong thaân, quaùn
söï tu taäp ngay trong thaân, quaùn söï ñoaïn dieät ngay trong thaân, khoâng
choã nöông töïa, ñoái vôùi caùc phaùp theá gian khoâng bò chaáp giöõ. Ñaây goïi
laø phaùp thöù nhaát.
Ñoái vôùi thoï, taâm, phaùp cuõng nhö vaäy. Ñaây goïi laø boán Nieäm truï.
Naøy Thieän Hieän, boán Chaùnh ñoaïn laø theá naøo?
–Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp aùc baát thieän chöa phaùt sinh,
laøm cho khoâng sinh; coøn phaùp aùc baát thieän ñaõ sinh roài laøm cho ñoaïn
dieät. Ñoái vôùi phaùp thieän chöa phaùt sinh, laøm cho sinh; coøn phaùp thieän
www.daitangkinh.org
ñaõ sinh roài laøm cho beàn chaéc, khoâng laõng queân, tu haønh vieân maõn,
caøng theâm taêng tröôûng, môû mang trí tueä, sinh taâm öa thích, sieâng naêng
tinh taán, giöõ taâm vöõng beàn.
Ñaây goïi laø boán Chaùnh ñoaïn.
Naøy Thieän Hieän, boán Thaàn tuùc laø nhöõng gì? Ñoù laø Duïc thaàn tuùc
Tam-ma-ñòa ñoaïn haønh thaønh töïu tu taäp; Caàn thaàn tuùc Tam-ma-ñòa
ñoaïn haønh thaønh töïu tu taäp; Taâm thaàn tuùc Tam-ma-ñòa ñoaïn haønh
thaønh töïu tu taäp; Quaùn thaàn tuùc Tam-ma-ñòa ñoaïn haønh thaønh töïu tu
taäp cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, naêm Caên laø nhöõng gì? Ñoù laø Tín caên, Taán caên,
Nieäm caên, Ñònh caên, Tueä caên cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, naêm Löïc laø nhöõng gì? Ñoù laø Tín löïc, Taán löïc,
Nieäm löïc, Ñònh löïc, Tueä löïc cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, baûy chi Ñaúng giaùc laø nhöõng gì? Ñoù laø Nieäm
giaùc chi, Traïch phaùp giaùc chi, Tinh taán giaùc chi, Hyû giaùc chi, Khinh an
giaùc chi, Ñònh giaùc chi, Xaû giaùc chi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, taùm chi Thaùnh ñaïo laø nhöõng gì? Ñoù laø Chaùnh
kieán, Chaùnh tö duy, Chaùnh ngöõ, Chaùnh nghieäp, Chaùnh maïng, Chaùnh
tinh taán, Chaùnh nieäm, Chaùnh ñònh cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ba phaùp moân giaûi thoaùt laø nhöõng gì? Ñoù laø
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng? Nghóa
laø Ñaïi Boà-taùt duøng haønh töôùng khoâng, chaúng phaûi ngaõ ñeå nhieáp taâm
veà moät moái.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø phaùp moân giaûi thoaùt Voâ töôùng? Ñoù
laø Ñaïi Boà-taùt duøng haønh töôùng tòch tónh nhieáp taâm veà moät moái.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø phaùp moân giaûi thoaùt Voâ nguyeän?
Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt duøng haønh töôùng khoå, voâ thöôøng, ñeå nhieáp taâm veà
moät moái.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø taùm Giaûi thoaùt laø nhö theá naøo?
Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùi coù saéc maø quaùn coù saéc, goïi laø giaûi
thoaùt thöù nhaát. Trong khoâng töôûng saéc maø quaùn caùc saéc beân ngoaøi, goïi
laø giaûi thoaùt thöù hai. Thaân taùc chöùng thanh tònh thaéng giaûi, goïi laø giaûi
thoaùt thöù ba. An truï hoaøn toaøn vaøo ñònh Khoâng voâ bieân xöù goïi laø giaûi
thoaùt thöù tö. An truï hoaøn toaøn vaøo ñònh Thöùc voâ bieân xöù, goïi laø giaûi
thoaùt thöù naêm. An truï hoaøn toaøn vaøo ñònh Voâ sôû höõu xöù, goïi laø giaûi
thoaùt thöù saùu. An truï hoaøn toaøn vaøo ñònh Phi töôûng phi phi töôûng xöù,
goïi laø giaûi thoaùt thöù baûy. An truï hoaøn toaøn vaøo ñònh Dieät töôûng thoï,
goïi laø giaûi thoaùt thöù taùm. Ñoù goïi laø taùm Giaûi thoaùt.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø chín Ñònh thöù ñeä? Nghóa laø Ñaïi Boà-
taùt xa lìa phaùp duïc aùc, baát thieän, coù taàm, coù töù, ly sinh hyû laïc, nhaäp
vaøo Sô thieàn, an truï hoaøn toaøn, goïi laø Ñònh thöù ñeä thöù nhaát... Tuaàn töï
cho ñeán vöôït taát caû Phi töôûng phi phi töôûng xöù, nhaäp vaøo ñònh Dieät
töôûng thoï, an truï hoaøn toaøn, goïi laø Ñònh thöù ñeä thöù chín. Ñoù goïi laø chín
Ñònh thöù ñeä.
Naøy Thieän Hieän, boán trí Thaùnh ñeá laø nhöõng gì? Ñoù laø Trí khoå,
Trí taäp, Trí dieät, Trí ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, Ba-la-maät-ña laø nhöõng gì? Ñoù laø Boá thí ba-la-
maät-ña cho ñeán Trí ba-la-maät-ña cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, trí cuûa caùc khoâng laø nhöõng gì? Ñoù laø trí cuûa
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh vaø trí
chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn. Nhö vaäy goïi laø trí cuûa
caùc khoâng.
Naøy Thieän Hieän, möôøi ñòa cuûa Boà-taùt laø nhöõng gì? Ñoù laø baäc
Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, naêm loaïi maét laø nhöõng gì? Ñoù laø Nhuïc nhaõn,
Thieân nhaõn, Tueä nhaõn, Phaùp nhaõn, Phaät nhaõn ñoái töôïng mong caàu cuûa
Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, saùu pheùp thaàn thoâng laø nhöõng gì? Ñoù laø Thaàn
caûnh trí chöùng thoâng, Thieân nhó trí chöùng thoâng, Tha taâm trí chöùng
thoâng, Tuùc truï tuøy nieäm trí chöùng thoâng, Thieân nhaõn trí chöùng thoâng,
Laäu taän trí chöùng thoâng, ñoái töôïng tu hoïc cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, möôøi löïc cuûa Nhö Lai laø nhöõng gì?
Moät laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi caùi ñuùng ñaïo
lyù nhö thaät bieát laø ñuùng ñaïo lyù, ñoái vôùi caùi khoâng ñuùng ñaïo lyù nhö thaät
bieát laø khoâng ñuùng ñaïo lyù.
Hai laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi caùc nghieäp
vaø choã thoï sinh cuøng keát quaû cuûa nghieäp nhaân cuûa caùc höõu tình ôû quaù
khöù, hieän taïi, vò lai ñeàu bieát nhö thaät.
Ba laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi caùc theá giôùi
www.daitangkinh.org
sai khaùc chaúng phaûi laø moät trong theá gian ñeàu bieát nhö thaät.
Boán laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi caùc loaïi
thaéng giaûi sai khaùc chaúng phaûi moät cuûa caùc höõu tình ñeàu bieát nhö thaät.
Naêm laø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi caùc caên hôn
keùm cuûa caùc höõu tình ñeàu bieát nhö thaät.
Saùu laø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi caùc haønh
nghieäp khaép caùc caûnh giôùi ñeàu bieát nhö thaät.
Baûy laø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi söï hình thaønh
sai khaùc cuûa taát caû tónh löï, giaûi thoaùt, ñaúng trì, ñaúng chí, taïp nhieãm,
thanh tònh ñeàu bieát nhö thaät.
Taùm laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi voâ löôïng söï
vieäc ñôøi tröôùc nhö caùc haønh caùc thuyeát, caùc töôûng thuoäc veà quaù khöù
cuûa caùc höõu tình, hoaëc moät ñôøi, möôøi ñôøi, traêm ñôøi, ngaøn ñôøi, voâ löôïng
ñôøi; hoaëc moät kieáp, möôøi kieáp, traêm kieáp, ngaøn kieáp, voâ löôïng kieáp
ñeàu bieát nhö thaät.
Chín laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc duøng Thieân nhaõn
thanh tònh, vöôït hôn ngöôøi thöôøng, thaáy caùc söï vieäc thieän aùc cuûa loaøi
höõu tình, khi sinh khi töû, noùi roäng cho ñeán tuøy theo söùc maïnh cuûa
nghieäp, sinh vaøo caùc coõi thieän aùc ñeàu bieát nhö thaät.
Möôøi laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi caùc laäu taän,
taâm voâ laäu giaûi thoaùt, tueä voâ laäu giaûi thoaùt ñeàu bieát nhö thaät. Ñoái vôùi
phaùp töï laäu taän, chaân giaûi thoaùt, töï chöùng thoâng tueä ñöôïc an truï hoaøn
toaøn, noùi roäng cho ñeán khoâng thoï ñôøi sau.
Nhö vaäy goïi laø möôøi löïc cuûa Nhö Lai.
Naøy Thieän Hieän, boán ñieàu khoâng sôï laø nhö theá naøo?
Moät laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töï xöng: Ta laø Baäc
Chaùnh Ñaúng Giaùc, giaû söû coù Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ma, Phaïm, keû
theá gian khaùc döïa vaøo giaùo phaùp ñeå vaán naïn, hoaëc laøm cho phaûi suy
nghó: Phaät ñoái vôùi phaùp aáy khoâng phaûi laø Chaùnh Ñaúng Giaùc thì Ta ñoái
vôùi vaán naïn kia thaáy chính xaùc laø khoâng ñuùng. Do thaáy chính xaùc vaán
naïn kia laø khoâng ñuùng neân Ta ñöôïc an truï, khoâng lo sôï. Töï noùi raèng
Ta ôû ngoâi vò Ñaïi Tieân toân quyù, ôû trong ñaïi chuùng roáng tieáng roáng Sö
töû, chuyeån phaùp luaân raát thanh tònh maø taát caû Sa-moân, Baø-la-moân,
Trôøi, Ma, Phaïm, hoaëc ngöôøi khaùc trong theá gian hoaøn toaøn khoâng theå
chuyeån ñöôïc nhö vaäy.
Hai laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töï xöng Ta ñaõ ñoaïn
heát caùc laäu, giaû söû coù Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ma, Phaïm, keû theá
gian khaùc döïa vaøo giaùo phaùp ñeå vaán naïn, hoaëc laøm cho phaûi suy nghó:
Phaät chöa ñoaïn heát caùc laäu thì Ta ñoái vôùi vaán naïn kia thaáy chính xaùc
laø khoâng ñuùng. Do thaáy chính xaùc vaán naïn kia laø khoâng ñuùng neân Ta
ñöôïc an truï, khoâng lo sôï. Töï noùi raèng, Ta ôû ngoâi vò Ñaïi Tieân toân quyù, ôû
trong ñaïi chuùng roáng tieáng roáng Sö töû, chuyeån phaùp luaân raát thanh tònh
maø taát caû Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ma, Phaïm, caùc keû theá gian khaùc
hoaøn toaøn khoâng theå chuyeån ñöôïc nhö vaäy.
Ba laø, caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töï xöng, Ta vì caùc
haøng ñeä töû maø noùi phaùp thöôøng laøm chöôùng ngaïi raèng nhieãm oâ chaéc
chaén laø chöôùng ngaïi. Giaû söû coù Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ma, Phaïm,
caùc keû theá gian khaùc döïa vaøo giaùo phaùp ñeå vaán naïn, hoaëc laøm cho
phaûi suy nghó raèng, nhieãm oâ laø phaùp khoâng theå laøm chöôùng ngaïi thì Ta
ñoái vôùi söï vaán naïn kia thaáy chính xaùc laø khoâng ñuùng neân ta ñöôïc an
truï, khoâng lo sôï. Töï noùi raèng, Ta ôû ngoâi vò Ñaïi Tieân toân quyù, ôû trong
ñaïi chuùng roáng tieáng Sö töû, chuyeån phaùp luaân raát thanh tònh maø taát caû
Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ma, Phaïm, caùc keû theá gian khaùc hoaøn toaøn
khoâng theå chuyeån ñöôïc.
Boán laø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töï xöng, Ta vì caùc
haøng ñeä töû maø noùi ñaïo xuaát theá, caùc baäc Thaùnh tu taäp nhaát ñònh ñöôïc
giaûi thoaùt, nhaát ñònh thoâng suoát, ñoaïn heát caùc khoå, khoâng coøn khoå nöõa.
Giaû söû coù Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ma, Phaïm, keû theá gian khaùc döïa
vaøo giaùo phaùp ñeå vaán naïn, hoaëc laøm cho phaûi suy nghó, coù ngöôøi tu
theo ñaïo naøy chaúng ñöôïc xuaát ly, chaúng ñöôïc thoâng suoát, chaúng ñoaïn
heát khoå, khoâng coøn khoå nöõa thì Ta ñoái vôùi söï vaán naïn kia thaáy chính
xaùc laø khoâng ñuùng do thaáy naïn kia chính xaùc laø khoâng ñuùng neân ta
ñöôïc an truï, khoâng lo sôï. Töï noùi raèng, Ta ôû ngoâi vò Ñaïi Tieân toân quyù, ôû
trong ñaïi chuùng roáng tieáng roáng Sö töû, chuyeån phaùp luaân raát thanh tònh
maø taát caû Sa-moân, Baø-la-moân, Trôøi, Ma, Phaïm, caùc theá gian hoaøn toaøn
khoâng theå chuyeån ñöôïc nhö vaäy.
Nhö vaäy goïi laø boán ñieàu khoâng sôï.
Naøy Thieän Hieän, boán söï hieåu bieát thoâng suoát laø nhöõng gì? Ñoù laø
boán söï hieåu bieát thoâng suoát; hieåu bieát thoâng suoát veà nghóa, hieåu bieát
thoâng suoát veà phaùp, hieåu bieát thoâng suoát veà ngoân töø, hieåu bieát thoâng
www.daitangkinh.org
suoát veà bieän taøi. Nhö vaäy goïi laø boán söï hieåu bieát thoâng suoát.
Theá naøo laø hieåu bieát thoâng suoát veà nghóa? Laø trí tueä duyeân vôùi yù
nghóa thoâng suoát.
Theá naøo laø hieåu bieát thoâng suoát veà phaùp? Laø trí tueä duyeân vôùi
phaùp thoâng suoát.
Theá naøo laø hieåu bieát thoâng suoát veà ngoân töø? Laø trí tueä duyeân vôùi
lôøi noùi thoâng suoát.
Theá naøo laø hieåu bieát thoâng suoát veà bieän taøi? Laø trí tueä duyeân vôùi
bieän taøi thoâng suoát.
Naøy Thieän Hieän, möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng laø nhöõng gì? Ñoù
laø caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thöôøng khoâng laàm loãi, khoâng
noùi gaáp gaùp, khoâng queân chaùnh nieäm, luoân luoân ñònh taâm, khoâng coù
voïng töôûng, bieát choïn boû, chí muoán khoâng thoaùi, tinh taán khoâng luøi,
nhôù nghó khoâng lui, trí tueä khoâng lui, giaûi thoaùt khoâng lui, giaûi thoaùt tri
kieán khoâng thoâi, taát caû thaân nghieäp do trí höôùng daãn, theo trí maø
chuyeån; taát caû yù nghieäm do trí höôùng daãn, theo trí maø chuyeån; hoaëc trí
hoaëc kieán ôû ñôøi quaù khöù khoâng dính maéc; hoaëc trí hoaëc kieán ôû ñôøi vò
lai khoâng dính maéc; hoaëc trí hoaëc kieán ôû ñôøi hieän taïi khoâng dính maéc.
Ñaây goïi laø möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng.
Naøy Thieän Hieän, ba möôi hai töôùng nhö theá naøo?
Moät laø döôùi chaân cuûa Phaät coù töôùng baèng phaúng, ñeïp ñeõ, vöõng
vaøng gioáng nhö ñaùy hoäp. Tuy ñaát coù choã cao thaáp nhöng theo böôùc
chaân Phaät ñeàu ñöôïc baèng phaúng.
Hai laø döôùi chaân cuûa Phaät coù caùc vaân nhö baùnh xe ngaøn caêm ñeàu
troøn ñaày.
Ba laø tay chaân cuûa Phaät ñeàu meàm maïi nhö boâng vaûi, khoâng gì
saùnh baèng.
Boán laø caùc ngoùn tay vaø chaân cuûa Phaät ñeàu thon daøi, troøn ñeïp hôn
ngöôøi, tieâu bieåu cho söï tröôøng thoï.
Naêm laø giöõa moãi keû ngoùn tay cuûa Phaät nhö chim nhaïn, ñeàu coù
maøn löôùi, laãn loän saéc vaøng, gioáng nhö theâu veõ.
Saùu laø goùt chaân cuûa Phaät roäng daøi, troøn ñaày, cuøng vôùi loøng chaân
caân ñoái, hôn caùc höõu tình.
Baûy laø mu baøn chaân cuûa Phaät, cao ñaày ñaën, meàm maïi, ñeïp ñeõ,
cuøng vôùi goùt chaân caân ñoái.
Taùm laø ñoâi veá cuûa Phaät thon daøi, troøn nhö ñuøi nai chuùa Y-neâ-da
Tieân.
Chín laø hai caùnh tay cuûa Phaät daøi, thaúng, troøn ñaày nhö voøi voi
chuùa, buoâng tôùi ñaàu goái.
Möôøi laø aâm töôùng cuûa Phaät theá kín ñaùo, gioáng nhö long maõ, cuõng
nhö voi chuùa.
Möôøi moät laø loã chaân loâng cuûa Phaät moãi loã coù moät sôïi, meàm maïi,
xanh bieác, xoay quanh beân höõu.
Möôøi hai laø toùc loâng cuûa Phaät ngay ñeàu, moïc thaúng, xoay quanh
beân höõu, meàm maïi, xanh bieác, trang nghieâm thaân saéc vaøng voâ cuøng
xinh ñeïp.
Möôøi ba laø da cuûa Phaät moûng mòn, trôn laùng; buïi, ñaát, nöôùc ñeàu
khoâng dính ñöôïc.
Möôøi boán laø da cuûa Phaät maøu vaøng roøng, loùng laùnh saùng saïch
nhö ñaøi vaøng ñeïp, caùc baùu trang nghieâm, ai cuõng öa nhìn.
Möôøi laêm laø trong loøng hai tay vaø chaân cuûa Phaät, sau oùt vaø hai
vai, baûy choã ñaày ñaën saùng saïch, meàm maïi, voâ cuøng ñeïp ñeõ.
Möôøi saùu laø vai, coå cuûa Phaät ñaày ñaën ñaëc bieät.
Möôøi baûy laø hoâng, naùch cuûa Phaät ñaày ñaën, chaéc chaén.
Möôøi taùm laø dung nghi cuûa Phaät ñaày ñaën, khoâi ngoâ.
Möôøi chín laø thaân töôùng cuûa Phaät to lôùn ñoan nghieâm.
Hai möôi laø thaân töôùng cuûa Phaät cao lôùn, troøn ñaày nhö caây Naëc-
cuø-ñaø.
Hai möôi moát laø caèm, ngöïc vaø phaàn thaân treân cuûa Phaät daùng daáp
nôû nang nhö Sö töû chuùa.
Hai möôi hai laø aùnh quang treân thaân cuûa Phaät chieáu ra moãi maët
moät taàm.
Hai möôi ba laø töôùng raêng cuûa Phaät coù boán möôi chieác ñeàu ñaën,
baèng phaúng, saïch khít, chaân saâu, traéng hôn ngoïc tuyeát kha.
Hai möôi boán laø raêng nanh cuûa Phaät traéng ñeïp, nhoïn beùn.
Hai möôi laêm laø chö Phaät thöôøng ñöôïc vò ngon nhaát trong caùc vò
vì maïch yeát haàu thaúng neân coù theå ñöa vò ngon haûo haïng khaép caû ngaøn
maïch trong thaân theå.
Hai möôi saùu laø töôùng löôõi cuûa Phaät moûng, saïch, roäng daøi, coù theå
che caû maët, ñeán meù toùc beân tai.
www.daitangkinh.org
Hai möôi baûy laø gioïng ñieäu Phaïm aâm cuûa Phaät thanh nhaõ roäng
khaép, tuøy theo chuùng nhieàu hay ít ñeàu nghe ñöôïc. Tieáng vang reàn nhö
tieáng troáng trôøi, noùi ra lôøi eâm ñeïp thanh tao nhö tieáng chim Taàn-giaø.
Hai möôi taùm laø loâng mi cuûa Phaät gioáng nhö traâu chuùa, xanh
bieác, baèng thaúng, khoâng xen taïp nhau.
Hai möôi chín laø troøng maét cuûa Phaät xanh bieác, trong saùng, ôû
giöõa coù voøng maøu hoàng, troøng traéng, ñen roõ raøng.
Ba möôi laø dieän maïo cuûa Phaät troøn ñaày nhö traêng raèm, töôùng
maøy nhö voøng cung Thieân ñeá.
Ba möôi moát laø giöõa chaën maøy cuûa Phaät coù töôùng loâng traéng
meàm maïi xoay beân höõu nhö boâng vaûi, traéng saùng hôn ngoïc tuyeát kha.
Ba möôi hai laø OÂ-saéc-nò-sa (nhuïc keá) treân ñænh ñaàu cuûa Phaät nhoâ
cao, troøn tròa nhö loïng trôøi.
Ñoù goïi laø ba möôi hai töôùng cuûa Phaät.
Naøy Thieän Hieän, taùm möôi veû ñeïp cuûa Phaät laø nhöõng gì?
Moät laø moùng tay cuûa Phaät thon daøi, moûng möôùt, traéng saïch nhö
hoa ñoàng ñoû.
Hai laø caùc ngoùn chaân tay cuûa Phaät ñeàu troøn, thon daøi, ngay
thaúng, meàm maïi, chaúng loä xöông.
Ba laø chaân tay cuûa Phaät ngay baèng, khoâng so le, ôû giöõa ñeàu ñaày
kín.
Boán laø chaân tay cuûa Phaät troøn tròa nhö yù, meàm saïch, saùng laùng,
maøu nhö hoa sen.
Naêm laø maïch gaân cuûa Phaät chaèng chòt, beàn chaéc, aån saâu chaúng
loä.
Saùu laø hai maét caù chaân cuûa Phaät ñeàu aån, chaúng loä.
Baûy laø böôùc ñi cuûa Phaät thaúng tôùi, thong thaû nhö voi chuùa.
Taùm laø böôùc ñi cuûa Phaät oai nghi ngay thaúng, teà chænh nhö Sö töû
chuùa.
Chín laø böôùc ñi cuûa Phaät vöõng baèng, thong thaû, chaúng nhanh
chaúng chaäm, gioáng nhö traâu chuùa.
Möôøi laø khi Phaät ñi hoaëc ñöùng, oai nghi cuûa Phaät nhaøn nhaõ, böôùc
ñi nhö chim nhaïn chuùa.
Möôøi moät laø khi Phaät ngoù lui lieàn xoay beân höõu, caû thaân chuyeån
theo nhö roàng voi chuùa.
Möôøi hai laø loùng xöông cuûa Phaät troøn thaúng, ngay theo thöù lôùp,
ñeïp ñeõ hoaøn toaøn.
Möôøi ba laø loùng xöông cuûa Phaät lieân keát khoâng hôû, gioáng nhö
roàng naèm.
Möôøi boán laø ñaàu goái cuûa Phaät, ñeïp ñeõ, vöõng chaéc, troøn ñaày.
Möôøi laêm laø choã kín cuûa Phaät vaên veû ñeïp ñeõ, oai theá ñaày ñuû,
vieân maõn thanh tònh.
Möôøi saùu laø caùc boä phaän treân thaân cuûa Phaät möôùt trôn, saùng ñeïp,
saïch seõ, buïi ñaát khoâng dính.
Möôøi baûy laø dung maïo cuûa Phaät uy nghieâm, khoâng sôï, khoâng
khieáp nhöôïc.
Möôøi taùm laø caùc boä phaän treân thaân cuûa Phaät chaéc chaén, daøy kín,
lieân keát vôùi nhau.
Möôøi chín laø phaàn thaân cuûa Phaät an ñònh, daøy naëng, thöôøng
khoâng lay ñoäng, vieân maõn, khoâng hö hoaïi.
Hai möôi laø thaân töôùng cuûa Phaät vöõng nhö nuùi chuùa, chung
quanh ñoan nghieâm, saùng saïch, khoâng coù buïi nhô.
Hai möôi moát laø chung quanh thaân Phaät coù aùnh saùng, khi böôùc ñi
thöôøng töï soi saùng.
Hai möôi hai laø hình buïng cuûa Phaät vuoâng thaúng khoâng loõm,
meàm maïi chaúng loä, caùc töôùng trang nghieâm.
Hai möôi ba laø roán cuûa Phaät saâu ñeïp, xoay troøn beân höõu, saïch seõ
saùng trong.
Hai möôi boán laø roán cuûa Phaät daøy, chaúng loõm, chaúng loài, chung
quanh ñeïp ñeõ.
Hai möôi laêm laø da cuûa Phaät khoâng coù gheû lôû, cuõng khoâng coù
chaám ñen, caùc veát seïo.
Hai möôi saùu laø loøng tay cuûa Phaät ñaày ñaën, meàm maïi, döôùi chaân
baèng phaúng.
Hai möôi baûy laø chæ tay cuûa Phaät saâu, daøi, roõ, thaúng, töôi nhuaän,
khoâng ñöùt ñoaïn.
Hai möôi taùm laø moâi cuûa Phaät töôi saùng, hoàng haøo nhö traùi taàn-
baø, treân döôùi caân ñoái.
Hai möôi chín laø göông maët cuûa Phaät khoâng daøi, khoâng ngaén,
khoâng lôùn, khoâng nhoû, caân xöùng ñeïp ñeõ.
www.daitangkinh.org
Ba möôi laø töôùng löôõi cuûa Phaät meàm moûng, roäng daøi, maøu nhö
ñoàng ñoû.
Ba möôi moát laø tieáng noùi cuûa Phaät phaùt ra vang voïng saâu xa nhö
voi chuùa roáng, roõ raøng, thanh thoaùt.
Ba möôi hai laø aâm vaän cuûa Phaät hay toát hoaøn toaøn, nhö tieáng
vang nôi hang saâu.
Ba möôi ba laø muõi cuûa Phaät cao, daøi, ngay thaúng, khoâng hôû
troáng.
Ba möôi boán laø nhöõng chieác raêng cuûa Phaät vuoâng vöùc, ngay
thaúng, traéng ñeïp.
Ba möôi laêm laø nhöõng chieác raêng cuûa Phaät troøn traéng, saùng ñeàu
ñaën, nhoïn beùn.
Ba möôi saùu laø maét cuûa Phaät trong saùng, phaân minh.
Ba möôi baûy laø töôùng maét cuûa Phaät roäng daøi, gioáng nhö caùnh hoa
sen xanh voâ cuøng ñeïp ñeõ.
Ba möôi taùm laø mí maét cuûa Phaät treân döôùi ñeàu nhau, kheùp kín
khoâng hôû.
Ba möôi chín laø ñoâi maøy cuûa Phaät daøi, chaúng baïc, raäm nhoû, meàm
maïi.
Boán möôi laø ñoâi maøy cuûa Phaät möôùt trôn, ñeàu ñaën, maøu bieác löu
ly.
Boán möôi moát laø ñoâi maøy cuûa Phaät cao, cong, saùng möôùt, hình
nhö traêng ñaàu thaùng.
Boán möôi hai laø tai cuûa Phaät daøy, roäng lôùn, daøi, traùi tai thoøng
xuoáng.
Boán möôi ba laø hai tai cuûa Phaät xinh ñeïp, baèng phaúng, khoâng coù
khieám khuyeát.
Boán möôi boán laø dung nghi cuûa Phaät laøm cho moïi ngöôøi troâng
thaáy khoâng toån haïi, oâ nhieãm, ñeàu sinh kính meán.
Boán möôi laêm laø traùn cuûa Phaät roäng, vieân maõn, baèng thaúng, hình
töôùng ñeïp ñeõ ñaëc bieät.
Boán möôi saùu laø phaàn thaân cuûa Phaät nöûa treân ñaày ñaën nhö Sö töû
chuùa, oai nghieâm tuyeät ñoái.
Boán möôi baûy laø toùc cuûa Phaät daøi möôït, xanh bieác, daøy khít,
chaúng baïc.
Boán möôi taùm laø toùc cuûa Phaät thôm saïch, nhoû mòn, möôùt laùng,
xoay quanh beân höõu.
Boán möôi chín laø toùc cuûa Phaät baúng thaúng khoâng roái, cuõng khoâng
dính ñuøm.
Naêm möôi laø toùc cuûa Phaät chaéc chaén khoâng ñöùt, cuõng khoâng rôi
ruïng.
Naêm möôi moát laø toùc cuûa Phaät saùng trôn ñeïp laï, buïi ñaát khoâng
dính.
Naêm möôi hai laø phaàn thaân cuûa Phaät vöõng vaøng, ñaày chaéc hôn
Na-la-dieân.
Naêm möôi ba laø thaân theå cuûa Phaät cao lôùn, ngay thaúng.
Naêm möôi boán laø baûy khieáu treân thaân cuûa Phaät trong saïch, troøn
ñeïp.
Naêm möôi laêm laø phaàn thaân cuûa Phaät coù söùc maïnh thuø thaéng,
khoâng ai saùnh baèng.
Naêm möôi saùu laø thaân töôùng cuûa Phaät ñöôïc moïi ngöôøi thích nhìn,
thöôøng khoâng nhaøm chaùn.
Naêm möôi baûy laø göông maët cuûa Phaät daøi roäng vöøa vaën, trong
saùng nhö traêng raèm muøa thu.
Naêm möôi taùm laø dung maïo cuûa Phaät thö thaùi, saùng laùng, tröôùc
khi noùi hay mæm cöôøi, coù thuaän khoâng traùi.
Naêm möôi chín laø dieän maïo cuûa Phaät saùng laùng, vui veû, ñaõ xa lìa
caùc loãi nhaên nhoù saân giaän.
Saùu möôi laø phaàn thaân cuûa Phaät trong saïch, khoâng nhô ueá, khoâng
hoâi haùm.
Saùu möôi moát laø loã chaân loâng cuûa Phaät thöôøng coù muøi höông
thôm nhö yù vi dieäu.
Saùu möôi hai laø mieäng cuûa Phaät thöôøng thoaûng höông thôm toái
thöôïng thuø thaéng.
Saùu möôi ba laø töôùng ñaàu cuûa Phaät troøn tròa, ñeïp ñeõ nhö quaû
maït-ñaït-na, cuõng nhö loïng trôøi.
Saùu möôi boán laø loâng thaân cuûa Phaät xanh bieác, saùng saïch, nhö
maøu saéc röïc rôõ treân coå chim coâng.
Saùu möôi laêm laø phaùp aâm cuûa Phaät noùi ra duø nhieàu ngöôøi hay ít
ngöôøi cuõng chaúng theâm bôùt, hôïp lyù khoâng sai.
www.daitangkinh.org
Saùu möôi saùu laø töôùng ñænh cuûa Phaät khoâng ai thaáy ñöôïc.
Saùu möôi baûy laø tay chaân cuûa Phaät coù maøng löôùi, keû ngoùn roõ
raøng, trang nghieâm, xinh ñeïp, maøu nhö ñoàng ñoû.
Saùu möôi taùm laø khi Phaät böôùc ñi, chaân caùch ñaát khoaûng chöøng
boán ngoùn, hieän roõ daáu chaân.
Saùu möôi chín laø Ñöùc Phaät töï giöõ vöõng khoâng caàn dìu ñôõ, thaân
khoâng nghieâng ñoäng, cuõng khoâng xieâu ngaõ.
Baûy möôi laø uy ñöùc cuûa Phaät vang doäi raát xa, keû aùc taâm thaáy thì
vui, keû sôï haõi thaáy thì an.
Baûy möôi moát laø aâm thanh cuûa Phaät chaúng cao, chaúng thaáp, tuøy
theo yù muoán cuûa chuùng sinh maø thuyeát phaùp cho hoï hoøa hôïp vui veû.
Baûy möôi hai laø Ñöùc Phaät tuøy theo yù thích cuûa höõu tình, vì chuùng
thuyeát phaùp cho thích hôïp.
Baûy möôi ba laø chö Phaät ñeàu ñoàng moät thöù tieáng, dieãn noùi chaùnh
phaùp tuøy theo caùc loaøi höõu tình, laøm cho hoï ñöôïc hieåu bieát.
Baûy möôi boán laø chö Phaät thuyeát phaùp ñeàu theo thöù lôùp, ñeàu coù
nhaân duyeân, lôøi noùi toát ñeïp.
Baûy möôi laêm laø Ñöùc Phaät xem caùc loaøi höõu tình ñeàu bình ñaúng,
khen thieän, cheâ aùc nhöng khoâng thöông gheùt.
Baûy möôi saùu laø Ñöùc Phaät tröôùc quaùn saùt roài sau môùi laøm, ñaày
ñuû moâ phaïm, laøm cho moïi ngöôøi hieåu bieát moät caùch thanh tònh, hoaøn
haûo.
Baûy möôi baûy laø töôùng toát cuûa Phaät, taát caû loaøi höõu tình khoâng
theå thaáy heát.
Baûy möôi taùm laø xöông ñænh cuûa Phaät cöùng chaéc, troøn ñaày.
Baûy möôi chín laø dung nhan cuûa Phaät treû maõi khoâng giaø, thöôøng
töôi ñeïp.
Taùm möôi laø loøng baøn tay, baøn chaân vaø tröôùc ngöïc cuûa Phaät
ñeàu coù ñöùc töôùng caùt töôøng, xoaùy troøn quanh gioáng nhö theâu veõ, maøu
hoàng ñoû.
Ñoù laø taùm möôi veû ñeïp.
Naøy Thieän Hieän, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thaønh töïu caùc
töôùng, haûo nhö vaäy neân aùnh saùng nôi thaân töï nhieân chieáu khaép theá
giôùi ba laàn ngaøn, bao truøm taát caû. Khi Ta khôûi taâm lieàn soi chieáu
khaép voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi. Nhöng vì thöông xoùt caùc höõu tình
neân thaâu aùnh saùng, chæ chieáu soi moãi phöông moät taàm. Vì neáu khi
aùnh saùng nôi thaân chieáu saùng thì che laáp caùc caùnh saùng cuûa maët trôøi,
maët traêng, caùc loaøi höõu tình khoâng theå bieát ñöôïc ngaøy, ñeâm, thaùng,
naêm, ngaøy, giôø ñeå laøm vieäc, neân laøm vieäc gì cuõng khoâng thaønh töïu.
AÂm thanh chö Phaät vang khaép theá giôùi ba laàn ngaøn. Neáu khi coù taùc yù
lieàn vang voïng ñeán voâ löôïng, voâ bieân, voâ soá theá giôùi. Nhöng vì söï lôïi
ích cho caùc höõu tình neân aâm thanh tuøy theo söùc nghe cuûa chuùng sinh
khoâng theâm, khoâng bôùt.
Naøy Thieän Hieän, coâng ñöùc thuø thaéng nhö theá laø do, khi Ta coøn ôû
ñòa Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñaõ thaønh töïu neân nay
töôùng haûo vieân maõn, trang nghieâm, taát caû höõu tình thaáy ñeàu vui möøng,
ñeàu ñöôïc caùc söï lôïi ích roäng lôùn.
la-maät-ña saâu xa neân duøng hai phaùp Boá thí laø taøi saûn vaø giaùo phaùp ñeå
nhieáp hoùa caùc höõu tình. Ñaây laø phaùp hy höõu ñaëc bieät.
Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng vieäc AÙi ngöõ nhieáp hoùa caùc
höõu tình laø theá naøo? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa duøng tieáng dòu daøng vì caùc höõu tình tröôùc noùi Boá thí ba-la-
maät-ña, keá ñeán noùi veà Tònh giôùi ba-la-maät-ña... Nhö vaäy cho ñeán cuoái
cuøng laø noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå laøm phöông tieän nhieáp hoùa.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng aâm thanh dòu daøng noùi
veà saùu phaùp Ba-la-maät-ña ñeå nhieáp hoùa caùc höõu tình. Vì sao? Vì saùu
phaùp Ba-la-maät-ña naøy coù theå bao truøm taát caû caùc phaùp laønh.
Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt duøng vieäc Lôïi haønh nhieáp hoùa caùc
höõu tình laø theá naøo? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, luoân luoân duøng moïi phöông tieän khuyeân baûo caùc höõu tình
sieâng naêng tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø caùc phaùp
laønh vi dieäu khaùc, thöôøng khoâng nhaøm chaùn.
Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt duøng vieäc Ñoàng söï nhieáp hoùa caùc
höõu tình laø nhö theá naøo? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, duøng thaàn thoâng thuø thaéng vaø söùc ñaïi nguyeän hieän ôû
trong ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû, coõi trôøi, ngöôøi, cuøng laøm vieäc vôùi
hoï ñeå laøm phöông tieän nhieáp hoùa, laøm cho hoï ñöôïc lôïi ích.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neân duøng boán Nhieáp phaùp
nhö vaäy laøm phöông tieän thieän xaûo nhieáp hoùa caùc höõu tình, laøm cho hoï
www.daitangkinh.org
ñöôïc lôïi ích, an vui thuø thaéng.

Ñaây laø caùc phaùp hy höõu ñaëc bieät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ta duøng Phaät nhaõn xem haèng haø sa soá
theá giôùi Phaät khaép möôøi phöông, thaáy coù Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, daïy baûo, trao truyeàn cho caùc Ñaïi Boà-taùt raèng:
“Thieän nam, ñeán ñaây! OÂng phaûi sieâng naêng tu hoïc ñeå laøm phaùt sinh
moân vaên töï Ñaø-la-ni, nghóa laø sieâng hoïc moät chöõ, hai chöõ cho ñeán boán
möôi hai chöõ ñeå laøm phaùt sinh moät caùch töï taïi. Laïi neân kheùo hoïc taát caû
ngöõ ngoân ñeàu toùm thaâu vaøo moät chöõ, hai chöõ, cho ñeán boán möôi hai
chöõ ñeå laøm phaùt sinh moät caùch töï taïi. Laïi neân kheùo hoïc moät chöõ coù theå
goàm thaâu caû boán möôi hai chöõ, hoïc boán möôi hai chöõ toùm thaâu vaøo
moät chöõ ñeå laøm phaùt sinh moät caùch töï taïi.”
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu phaûi kheùo hoïc boán
möôi hai chöõ thaâu vaøo moät chöõ, moät chöõ cuõng bao truøm caû boán möôi
hai chöõ. Hoïc nhö theá roài, ñoái vôùi caùc moân chöõ ñeàu ñöôïc thieän xaûo. Ñoái
vôùi vieäc laøm phaùt sinh caùc moân chöõ ñöôïc töï ñöôïc thieän xaûo roài, laïi ñoái
vôùi moân khoâng chöõ laøm phaùt sinh moät caùch thieän xaûo, nhö caùc Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi phaùp thieän xaûo, ñoái vôùi chöõ thieän xaûo.
Vì ñoái vôùi caùc phaùp, caùc chöõ thieän xaûo neân ñoái vôùi khoâng chöõ cuõng
ñöôïc thieän xaûo. Do thieän xaûo neân coù theå vì loaøi höõu tình, noùi phaùp coù
chöõ noùi phaùp khoâng chöõ. Vì phaùp khoâng chöõ noùi phaùp coù chöõ. Vì sao?
Vì lìa chöõ, khoâng chöõ thì khoâng coù Phaät phaùp, nhöng vöôït khoûi caùc chöõ
thì goïi laø chaân Phaät phaùp. Vì sao? Vì taát caû phaùp höõu tình ñeàu laø phaùp
khoâng roát raùo, phaùp khoâng giôùi haïn.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp vaø caùc höõu tình ñeàu laø phaùp
khoâng roát raùo, phaùp khoâng khoâng giôùi haïn, neân vöôït caùc chöõ aáy thì töï
taùnh cuûa taát caû phaùp vaø caùc höõu tình roát raùo chaúng theå naém baét ñöôïc,
nhö vaäy thì chuùng Ñaïi Boà-taùt laøm sao tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña? Hoaëc tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc? Hoaëc tu haønh ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà?
Hoaëc tu haønh Tam-ma-ñòa Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän? Hoaëc an truï
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh? Hoaëc
an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn? Hoaëc an truï
Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo? Hoaëc tu haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán
möôøi Bieán xöù? Hoaëc tu haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân? Hoaëc
tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa? Hoaëc
tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng? Hoaëc tu haønh möôøi löïc
cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng? Hoaëc tu haønh ñaïi
Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû? Hoaëc tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh
luoân luoân xaû? Hoaëc tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng? Hoaëc tu haønh ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp? Ñaïi
Boà-taùt laøm sao ngay trong ñôøi naøy haønh saùu phaùp ñaït ñeán bôø giaùc vaø
caùc thaàn thoâng, vì caùc höõu tình giaûng thuyeát chaùnh phaùp?
Baïch Theá Toân, taát caû höõu tình chaúng theå naém baét ñöôïc, söï bieåu
hieän cuûa höõu tình cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì taát caû höõu tình
chaúng theå naém baét ñöôïc neân saéc cho ñeán thöùc cuõng chaúng theå naém baét
ñöôïc. Nhaõn xöù cho ñeán yù xöù cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Saéc xöù cho
ñeán phaùp xöù cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi
cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi cuõng chaúng
theå naém baét ñöôïc. Nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi cuõng chaúng theå
naém baét ñöôïc. Nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc.
Caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc.
Ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhaân duyeân
cho ñeán taêng thöôïng duyeân cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Caùc phaùp
do duyeân sinh ra cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Voâ minh cho ñeán laõo
töû cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Saùu phaùp Ba-la-maät-ña cho ñeán taùm
möôi veû ñeïp cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc.
Nhö vaäy, baïch Theá Toân, trong chaúng theå naém baét ñöôïc khoâng coù
caùc höõu tình vaø söï bieåu hieän cuûa hoï, cuõng khoâng coù caùc saéc, thoï,
töôûng, haønh, thöùc vaø söï bieåu hieän cuûa chuùng; cho ñeán cuõng khoâng coù
taùm möôi veû ñeïp vaø söï bieåu hieän cuûa chuùng. Taát caû phaùp höõu tình vaø
söï bieåu hieän cuûa chuùng ñaõ chaúng theå naém baét ñöôïc, ñeàu khoâng sôû höõu
thì Ñaïi Boà-taùt laøm sao khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì caùc
höõu tình maø giaûng thuyeát caùc phaùp? Khoâng coù chuùng Ñaïi Boà-taùt töï an
truï phaùp baát chaùnh, vì caùc höõu tình noùi phaùp baát chaùnh, khuyeân caùc
höõu tình truï phaùp baát chaùnh, ñem phaùp ñieân ñaûo an laäp höõu tình. Vì
sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña Boà-ñeà coøn
khoâng chöùng ñaéc, huoáng laø chöùng ñaéc phaùp phaàn Boà-ñeà! Boà-taùt coøn
khoâng chöùng ñaéc, huoáng laø chöùng ñaéc phaùp Boà-taùt! Nhö vaäy laøm sao
www.daitangkinh.org
tu ñaïo Boà-ñeà, vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát chaùnh phaùp?
Phaät daïy:
Taát caû höõu tình vaø söï bieåu hieän cuûa hoï, cuõng nhö taát caû phaùp vaø söï
bieåu hieän cuûa chuùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì chaúng theå naém
baét ñöôïc neân ñeàu khoâng sôû höõu, vì khoâng sôû höõu neân bieát phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh töï taùnh ñeàu
khoâng; neân bieát chaân nhö laø khoâng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn cuõng khoâng; neân bieát Thaùnh ñeá khoå laø khoâng cho ñeán Thaùnh ñeá
ñaïo cuõng khoâng; neân bieát saéc uaån laø khoâng cho ñeán thöùc uaån cuõng
khoâng; neân bieát nhaõn xöù laø khoâng cho ñeán yù xöù cuõng khoâng; neân bieát
saéc xöù laø khoâng cho ñeán phaùp xöù cuõng khoâng; neân bieát nhaõn giôùi laø
khoâng cho ñeán yù giôùi cuõng khoâng; neân bieát saéc giôùi laø khoâng cho ñeán
phaùp giôùi cuõng khoâng; neân bieát laø nhaõn thöùc giôùi khoâng cho ñeán yù
thöùc giôùi cuõng khoâng; neân bieát nhaõn xuùc laø khoâng cho ñeán yù xuùc
cuõng khoâng; neân bieát caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra laø
khoâng cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra cuõng khoâng; neân
bieát ñòa giôùi laø khoâng cho ñeán thöùc giôùi cuõng khoâng; neân bieát nhaân
duyeân laø khoâng cho ñeán taêng thöôïng duyeân cuõng khoâng; neân bieát caùc
phaùp do duyeân sinh ra ñeàu laø khoâng; neân bieát voâ minh khoâng, cho
ñeán laõo töû cuõng khoâng; neân bieát ngaõ laø khoâng cho ñeán caùi thaáy cuõng
khoâng; neân bieát Boá thí ba-la-maät-ña laø khoâng cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng khoâng; neân bieát boán Tónh löï laø khoâng, boán Voâ löôïng,
boán Ñònh voâ saéc cuõng khoâng; neân bieát boán Nieäm truï laø khoâng cho
ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo cuõng khoâng; neân bieát phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng laø khoâng, phaùp moân giaûi thoaùt Voâ töôùng, Voâ nguyeän cuõng
khoâng; neân bieát taùm moân giaûi thoaùt laø khoâng cho ñeán möôøi Bieán xöù
cuõng khoâng; neân bieát baäc Tònh quaùn laø khoâng cho ñeán baäc Nhö Lai
cuõng khoâng; neân bieát baäc Cöïc hyû laø khoâng cho ñeán baäc Phaùp vaân
cuõng khoâng; neân bieát taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni laø khoâng, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa cuõng khoâng; neân bieát naêm loaïi maét laø khoâng, saùu
pheùp thaàn thoâng cuõng khoâng; neân bieát möôøi löïc cuûa Nhö Lai laø
khoâng, cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng cuõng khoâng; neân bieát
ñaïi Töø khoâng, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû cuõng khoâng; neân bieát ba möôi
hai töôùng Ñaïi só laø khoâng, taùm möôi veû ñeïp cuõng khoâng; neân bieát
phaùp khoâng queân maát laø khoâng, taùnh luoân luoân xaû cuõng khoâng; neân
bieát trí Nhaát thieát laø khoâng, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuõng
khoâng; neân bieát quaû Döï löu laø khoâng, cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà cuõng
khoâng; neân bieát taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt laø khoâng, quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng; neân bieát laøm nghieâm tònh coõi Phaät
laø khoâng, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình cuõng khoâng.
la-maät-ña saâu xa, thaáy taát caû phaùp khoâng coù phaùp naøo laø ñeàu chaúng
khoâng, roài môùi vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát caùc phaùp laøm cho xa
lìa söï ñieân ñaûo. Maëc duø vì höõu tình maø giaûng thuyeát caùc phaùp nhöng
ñoái vôùi höõu tình vaø taát caû phaùp ñeàu voâ sôû ñaéc, ñoái vôùi caùc töôùng khoâng
chaúng theâm chaúng bôùt, khoâng laáy, khoâng boû. Do nhaân duyeân naøy, tuy
noùi caùc phaùp nhöng khoâng coù choã ñeå noùi.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi taát caû phaùp, khi
quaùn nhö theá chöùng ñaéc trí voâ chöôùng. Do chöùng ñaéc trí naøy neân
chaúng laøm hö hoaïi caùc phaùp, khoâng coøn phaân bieät, vì caùc höõu tình
maø nhö thaät giaûng thuyeát, laøm cho chuùng lìa voïng töôûng ñieân ñaûo
chaáp tröôùc, tuøy theo caên cô ñaït ñeán quaû Ba thöøa. Nhö coù Nhö Lai hoùa
laøm moät vò Phaät. Vò Phaät naøy coù theå hoùa laøm voâ löôïng moät öùc höõu
tình. Khi aáy vò hoùa Phaät kia coù theå daïy cho chuùng ñaõ hoùa ra aáy, hoaëc
laøm cho chuùng tu haønh Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán laøm cho tu haønh trí Nhaát
thieát töôùng, hoaëc laøm cho chöùng ñaéc quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc
Boà-ñeà, hoaëc laøm cho an truù taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, hoaëc laøm cho
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. YÙ oâng nghó sao? Khi
aáy vò hoùa Phaät vaø chuùng höõu tình ñöôïc hoùa ra, thì ñoái vôùi caùc phaùp
coù söï phaân bieät vaø phaù hoaïi khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng coù. Caùc söï bieán hoùa ñoái vôùi taát caû phaùp
khoâng coù phaân bieät.
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, do nhaân duyeân naøy neân bieát chuùng Ñaïi Boà-
taùt cuõng laïi nhö vaäy haønh, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, vì caùc höõu
tình öùng cô thuyeát phaùp, tuy chaúng phaân bieät, chaúng phaù hoaïi phaùp
töôùng nhöng coù theå nhö thaät an laäp höõu tình, laøm cho hoï an truï vaøo
www.daitangkinh.org
choã neân truï. Tuy ñoái vôùi höõu tình vaø taát caû phaùp ñeàu khoâng sôû ñaéc
nhöng laøm cho höõu tình giaûi thoaùt voïng töôûng ñieân ñaûo, chaáp tröôùc,
duøng khoâng buoäc, khoâng môû laøm phöông tieän. Vì sao? Vì baûn taùnh
cuûa saéc cho ñeán thöùc khoâng buoäc, khoâng môû. Neáu baûn taùnh cuûa phaùp
khoâng buoäc, khoâng môû thì phaùp naøy chaúng phaûi saéc cho ñeán chaúng
phaûi thöùc. Vì sao? Vì saéc cho ñeán thöùc ñeàu hoaøn toaøn thanh tònh, noùi
roäng cho ñeán baûn taùnh cuûa caùc phaùp höõu vi vaø phaùp voâ vi khoâng
buoäc, khoâng môû. Neáu baûn taùnh cuûa phaùp khoâng buoäc, khoâng môû, thì
phaùp aáy chaúng höõu vi, chaúng voâ vi. Vì sao? Vì höõu vi cho ñeán voâ vi
ñeàu hoaøn toaøn thanh tònh.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, tuy vì höõu tình tuyeân noùi caùc phaùp nhöng ñoái vôùi taùnh
höõu tình vaø caùc phaùp, hoaøn toaøn voâ sôû ñaéc. Vì sao? Vì caùc höõu tình vaø
taát caû phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Laïi nöõa Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, duøng khoâng choã truï laøm phöông tieän truï trong caùi voâ sôû ñaéc
cuûa taát caû phaùp. Nghóa laø duøng khoâng choã truï maø laøm phöông tieän truï
trong caùi khoâng cuûa uaån saéc, duøng khoâng choã truï maø laøm phöông tieän
truï trong caùi khoâng cuûa caùc uaån thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån; noùi roäng
cho ñeán duøng khoâng choã truï maø laøm phöông tieän, truï trong caùi khoâng
cuûa phaùp höõu vi, duøng khoâng choã truï maø laøm phöông tieän truï trong caùi
khoâng cuûa phaùp voâ vi.
Thieän Hieän neân bieát, saéc uaån khoâng choã truï; thoï, töôûng, haønh,
thöùc uaån cuõng khoâng choã truï. Caùi khoâng cuûa saéc uaån khoâng choã truï;
caùi khoâng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån cuõng khoâng choã truï...
Tuaàn töï cho ñeán phaùp höõu vi khoâng choã truï, phaùp voâ vi cuõng
khoâng choã truï. Caùi khoâng cuûa phaùp höõu vi khoâng choã truï, caùi khoâng
cuûa phaùp voâ vi cuõng khoâng choã truï. Vì sao? Vì caùc phaùp vaø caùi
khoâng cuûa caùc phaùp nhö theá ñeàu khoâng töï taùnh, ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc, chaúng phaûi phaùp khoâng töï taùnh chaúng theå naém baét ñöôïc maø
laïi coù choã truï.
Thieän Hieän neân bieát, chaúng phaûi phaùp khoâng taùnh truï phaùp
khoâng taùnh. Chaúng phaûi phaùp coù taùnh, truï phaùp coù taùnh. Chaúng phaûi
phaùp khoâng taùnh, truï phaùp coù taùnh. Chaúng phaûi phaùp coù taùnh, truï phaùp
khoâng taùnh. Chaúng phaûi phaùp töï taùnh, truï phaùp töï taùnh. Chaúng phaûi
phaùp tha taùnh, truï phaùp tha taùnh. Chaúng phaûi phaùp töï taùnh, truï phaùp
tha taùnh. Chaúng phaûi phaùp tha taùnh, truï phaùp töï taùnh.
Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; phaùp chaúng
theå naém baét ñöôïc, thì truï vaøo ñaâu?
la-maät-ña saâu xa, duøng caùc phaùp khoâng naøy tu taäp tröø boû caùc phaùp,
cuõng coù theå nhö thaät giaûng thuyeát, khai thò cho höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö theá thì ñoái vôùi chö Phaät, Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh
vaên, caùc chuùng Hieàn thaùnh ñeàu khoâng toäi loãi. Vì sao? Vì chö Phaät, Boà-
taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên ñoái vôùi phaùp taùnh naøy ñeàu coù theå tuøy thuaän
giaùc ngoä, ñaõ tuøy thuaän giaùc ngoä roài neân vì caùc höõu tình maø tuøy thuaän
giaûng thuyeát. Tuy vì höõu tình giaûng thuyeát caùc phaùp nhöng ñoái vôùi
phaùp taùnh khoâng chuyeån ñoåi, khoâng vöôït qua. Vì sao? Vì thaät taùnh caùc
phaùp töùc laø phaùp giôùi, chaân nhö, thaät teá; phaùp giôùi, chaân nhö, thaät teá
nhö theá ñeàu khoâng theå chuyeån ñoåi, cuõng khoâng theå vöôït qua. Vì sao?
Vì phaùp giôùi, chaân nhö, thaät teá nhö theá ñeàu khoâng coù töï taùnh, ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc, vì chaúng phaûi laø chaúng theå naém baét ñöôïc neân
coù chuyeån ñoåi vöôït qua.
–Baïch Theá Toân, neáu chaân phaùp giôùi, chaân nhö, thaät teá khoâng
chuyeån ñoåi vöôït qua thì saéc uaån cho ñeán höõu vi, voâ vi cuøng chaân phaùp
giôùi, chaân nhö, thaät teá coù khaùc nhau khoâng?
Phaät daïy:
–Khoâng khaùc. Bôûi vì saéc uaån cho ñeán höõu vi, voâ vi chaúng khaùc
phaùp giôùi, chaân nhö, thaät teá.
–Baïch Theá Toân, neáu saéc cho ñeán phaùp höõu vi, voâ vi ñeàu chaúng
khaùc phaùp giôùi, chaân nhö, thaät teá thì vì sao Theá Toân laäp ra nghieäp ñen
ñöa ñeán quaû baùo xaáu, ñoù laø ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû? Laäp ra
nghieäp traéng ñöa ñeán quaû baùo toát, ñoù laø coõi ngöôøi, coõi trôøi? Laäp ra
nghieäp ñen traéng ñöa ñeán quaû baùo ñen traéng, ñoù laø moät phaàn baøng
sinh, ngaï quyû vaø moät phaàn ngöôøi? Laäp ra nghieäp khoâng ñen khoâng
traéng ñöa ñeán quaû baùo khoâng xaáu khoâng toát, ñoù laø quaû Döï löu cho ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
www.daitangkinh.org
Phaät daïy:
–Naøy Thieän Hieän, Ta nöông vaøo theá tuïc maø ñaët ra nhaân quaû
khaùc nhau nhö theá, chaúng nöông vaøo thaéng nghóa, vì Thaéng nghóa ñeá
chaúng theå noùi coù nhaân quaû khaùc nhau. Vì sao? Vì trong Thaéng nghóa
ñeá, caùc phaùp taùnh töôùng chaúng theå phaân bieät, khoâng thuyeát, khoâng chæ
baøy, thì laøm sao coù ñöôïc nhaân quaû khaùc nhau.
Thieän Hieän neân bieát, trong Thaéng nghóa ñeá, töø saéc uaån cho ñeán
höõu vi, voâ vi khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm, khoâng tònh vì ñoù laø
khoâng, roát raùo ñeán choã khoâng khoâng bieân giôùi.


QUYEÅN 532

–Baïch Theá Toân, neáu nöông vaøo theá tuïc ñeå thieát laäp phaàn vò nhaân
quaû khaùc nhau, khoâng nöông vaøo thaéng nghóa, thì leõ ra taát caû phaøm
phu cuõng coù quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc, Boà-
ñeà vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Keû phaøm phu coù nhö thaät hieåu
ñöôïc lyù cuûa hai ñeá Theá tuïc vaø Thaéng nghóa chaêng? Neáu nhö thaät hieåu
lyù cuûa hai ñeá aáy thì ñaùng leõ hoï cuõng coù quaû Döï löu..., nhöng taát caû keû
phaøm phu vì khoâng hieåu nhö thaät ñöôïc lyù cuûa hai ñeá theá tuïc vaø thaéng
nghóa neân khoâng coù Thaùnh ñaïo vaø tu Thaùnh ñaïo, khoâng theå laäp ra
Thaùnh quaû khaùc nhau, chæ coù haøng Thaùnh giaû môùi coù theå nhö thaät hieåu
Theá tuïc vaø Thaéng nghóa neân coù Thaùnh ñaïo vaø tu Thaùnh ñaïo. Vì vaäy
neân laäp ra Thaùnh quaû khaùc nhau.
–Baïch Theá Toân, ngöôøi tu Thaùnh ñaïo, coù chaéc chaén ñaït ñöôïc
Thaùnh quaû chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng ñaït ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, ngöôøi khoâng tu Thaùnh ñaïo, coù ñaït ñöôïc Thaùnh
quaû chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng ñaït ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy thì ñaùng leõ khoâng coù ai ñaït ñöôïc Thaùnh
quaû caû?
www.daitangkinh.org

–Tuy nöông vaøo theá tuïc, coù ñaït Thaùnh quaû nhöng chaúng phaûi
thaéng nghóa. Neáu nöông thaéng nghóa thì khoâng tu Thaùnh ñaïo, cuõng coù
theå ñaït Thaùnh quaû, cuõng chaúng phaûi khoâng tu Thaùnh ñaïo coù theå ñaït
Thaùnh quaû, chaúng rôøi Thaùnh ñaïo coù theå ñaït Thaùnh quaû, cuõng chaúng truï
Thaùnh ñaïo coù theå ñaït Thaùnh quaû. Vì sao? Vì nöông theo ñaïo vaø ñaïo
quaû cuûa Thaéng nghóa ñeá, thì tu hay khoâng tu ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc.
la-maät-ña saâu xa, tuy vì höõu tình laäp ra caùc Thaùnh quaû khaùc nhau
nhöng ôû trong caûnh giôùi höõu vi, voâ vi thì khoâng phaân bieät Thaùnh quaû
nhö theá.
–Baïch Theá Toân, neáu ôû trong caûnh giôùi höõu vi, voâ vi khoâng theå
phaân bieät caùc Thaùnh quaû, thì taïi sao Theá Toân thuyeát coù ñoaïn tröø ba keát
söû ñaït quaû Döï löu; laøm moûng duïc, tham vaø saân ñaït quaû Nhaát lai; ñoaïn
taän naêm haï phaàn kieát ñaït quaû Baát hoaøn; ñoaïn taän naêm thöôïng phaàn
kieát ñaït quaû A-la-haùn; bieát roõ caùc phaùp coù tu taäp ñeàu laø phaùp dieät, ñaït
ñöôïc Ñoäc giaùc Boà-ñeà; ñoaïn tröø vónh vieãn taäp khí töông tuïc cuûa phieàn
naõo sôû tri ñaït ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät?
Baïch Theá Toân, con phaûi laøm theá naøo ñeå bieát ñöôïc yù nghóa saâu xa
maø Ngaøi ñaõ noùi, töùc laø ôû trong caûnh giôùi höõu vi, voâ vi khoâng phaân bieät
quaû Döï löu...?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ta noùi quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát
hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät,
Thaùnh quaû nhö theá laø höõu vi hay voâ vi?
–Baïch Theá Toân, Thaùnh quaû nhö theá ñeàu laø voâ vi, chaúng phaûi
höõu vi.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Trong caûnh giôùi voâ vi coù phaân bieät
khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng coù.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc thieän nam, thieän nöõ naøo thoâng
suoát taát caû phaùp höõu vi, voâ vi ñeàu ñoàng moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng,
thì ngay luùc aáy caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái vôùi caùc phaùp coù söï
phaân bieät: ñaây laø höõu vi hoaëc voâ vi chaêng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, tuy vì höõu tình maø giaûng thuyeát caùc phaùp nhöng khoâng phaân bieät
phaùp töôùng ñaõ noùi, laø phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh. Ñaïi Boà-taùt naøy töï mình ñoái vôùi caùc phaùp khoâng
chaáp tröôùc, cuõng coù theå daïy ngöôøi khaùc ñoái vôùi caùc phaùp khoâng chaáp
tröôùc. Nghóa laø ñoái vôùi phaùp Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi boán Nieäm truï cho ñeán taùm
chi Thaùnh ñaïo cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi phaùp khoâng beân trong
cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái
vôùi chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn cuõng khoâng chaáp
tröôùc; ñoái vôùi Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái
vôùi phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän cuõng khoâng
chaáp tröôùc; ñoái vôùi taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù cuõng khoâng
chaáp tröôùc; ñoái vôùi baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân cuõng khoâng
chaáp tröôùc; ñoái vôùi taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi ñaïi Töø,
ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi ba möôi hai
töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi phaùp
khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng cuõng khoâng chaáp tröôùc;
ñoái vôùi taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng chaáp tröôùc; ñoái vôùi trí Nhaát
thieát trí cuõng khoâng chaáp tröôùc.
Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi caùc phaùp ñaõ noùi nhö theá, töï mình khoâng
www.daitangkinh.org
chaáp tröôùc, cuõng daïy ngöôøi khaùc ñoái vôùi caùc phaùp nhö theá khoâng chaáp
tröôùc. Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi caùc phaùp naøy vì khoâng chaáp tröôùc neân ñoái
vôùi taát caû choã ñeàu ñöôïc voâ ngaïi.
Nhö ngöôøi ñöôïc Theá Toân bieán hoùa ra, tuy haønh Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhöng ñoái vôùi quaû kia khoâng chaáp, khoâng ñaém,
chæ vì höõu tình ñaït ñöôïc Nieát-baøn.
Nhö vaäy, cho ñeán tuy haønh trí Nhaát thieát trí nhöng ñoái vôùi quaû
kia khoâng chaáp, khoâng ñaém, chæ vì höõu tình ñaït ñöôïc Nieát-baøn. Caùc
Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi taát caû
phaùp, hoaëc höõu laäu, hoaëc voâ laäu, hoaëc theá gian, hoaëc xuaát theá gian,
hoaëc höõu vi, hoaëc voâ vi khoâng chaáp, khoâng ñaém, voâ truï, voâ ngaïi. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy ñaït ñöôïc töôùng vi dieäu cuûa taát caû phaùp.
Μ
Phaåm 29: THÍ ÑAÚNG (1)

–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp ñaït
ñöôïc töôùng vi dieäu?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng nhö
ngöôøi ñöôïc Theá Toân bieán hoùa ra, khoâng haønh tham duïc, saân nhueá, ngu
si; khoâng haønh uaån saéc cho ñeán uaån thöùc; khoâng haønh trí Nhaát thieát trí;
khoâng haønh phaùp trong, khoâng haønh phaùp ngoaøi, khoâng haønh tuøy
mieân, khoâng haønh caùc trieàn caùi; khoâng haønh caùc phaùp höõu laäu, voâ laäu;
khoâng haønh caùc phaùp theá gian, xuaát theá gian; khoâng haønh caùc phaùp
höõu vi, voâ vi; khoâng haønh Thaùnh ñaïo vaø quaû Thaùnh ñaïo. Caùc Ñaïi Boà-
taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng laïi nhö vaäy, ñoái vôùi taát caû
phaùp ñeàu khoâng chaáp vieäc tu haønh. Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi taát caû phaùp,
ñaït töôùng vi dieäu nghóa laø ñoái vôùi phaùp taùnh khoâng phaân bieät.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo ngöôøi ñöôïc Nhö Lai bieán hoùa ra
hieän tu Thaùnh ñaïo?
–Ngöôøi ñöôïc bieán hoùa kia tu theo Thaùnh ñaïo khoâng nhieãm,
khoâng tònh, cuõng khoâng luaân hoài trong naêm ñöôøng sinh töû, cuõng khoâng
chöùng ñaéc Nieát-baøn cuûa ba thöøa.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa thoâng suoát caùc phaùp ñeàu khoâng coù thaät?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ngöôøi ñöôïc chö Phaät Theá Toân
bieán hoùa ra, coù phaûi laø coù thaät roài nöông thaät söï kia maø coù nhieãm, coù
tònh; cuõng luaân hoài sinh töû trong naêm ñöôøng vaø chöùng ñaéc Nieát-baøn
cuûa ba thöøa chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng coù. Ngöôøi ñöôïc Theá Toân bieán hoùa ra
khoâng coù chuùt söï thaät, chaúng nöông söï thaät kia maø coù nhieãm coù tònh,
cuõng khoâng luaân hoài sinh töû trong naêm ñöôøng, cuõng khoâng chöùng ñaéc
Nieát-baøn cuûa ba thöøa.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoái vôùi
taát caû phaùp thoâng suoát thaät töôùng cuõng laïi nhö theá, thoâng suoát caùc phaùp
ñeàu khoâng coù thaät, taùnh töôùng ñeàu khoâng.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi taát caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc; noùi
roäng cho ñeán phaùp höõu vi, voâ vi, taát caû ñeàu gioáng vieäc bieán hoùa kia
chaêng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naêm uaån nhö saéc... noùi roäng cho ñeán höõu
vi, voâ vi, taát caû ñeàu gioáng vieäc ñaõ bieán hoùa.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu gioáng vieäc bieán hoùa thì
nhöõng gì ñöôïc bieán hoùa ra ñeàu khoâng thaät; saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc
cho ñeán höõu vi, voâ vi cuõng khoâng thaät. Do ñoù cuõng khoâng taïp nhieãm,
khoâng thanh tònh, cuõng khoâng luaân hoài sinh töû trong naêm ñöôøng, cuõng
khoâng theo nghóa aáy ñeå ñöôïc giaûi thoaùt. Nhö vaäy, caùc Ñaïi Boà-taùt laøm
sao ñoái vôùi caùc höõu tình, coù ngöôøi tieáp nhaän vaø thoï trì giôùi phaùp?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Khi caùc Ñaïi Boà-taùt coøn haønh ñaïo
www.daitangkinh.org
Boà-taùt, coù thaáy höõu tình coù theå thoaùt khoûi ñöôøng ñòa nguïc, baøng sinh,
quyû giôùi, coõi trôøi, ngöôøi chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng thaáy.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Khi caùc Ñaïi Boà-taùt coøn haønh Boà-taùt ñaïo,
chaúng thaáy coù höõu tình thoaùt khoûi naêm ñöôøng vaø ba coõi. Vì sao? Vì caùc
Ñaïi Boà-taùt hieåu bieát thoâng suoát taát caû phaùp ñeàu nhö huyeãn hoùa, ñeàu
chaúng thaät coù.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo hieåu bieát thoâng suoát taát caû phaùp
ñeàu nhö huyeãn hoùa, ñeàu chaúng thaät coù thì vì vieäc gì maø phaûi tu haønh
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán vieäc gì maø
phaûi ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät?
–Caùc höõu tình naøo töï mình coù theå thoâng suoát taát caû phaùp ñeàu nhö
huyeãn hoùa, ñeàu chaúng thaät coù, thì caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng caàn phaûi traûi
qua voâ soá ñaïi kieáp vì caùc höõu tình maø haønh ñaïo Boà-taùt. Do vì caùc höõu
tình ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng thoâng hieåu chuùng ñeàu nhö huyeãn hoùa,
khoâng thaät coù, vì vaäy neân chuùng Ñaïi Boà-taùt phaûi traûi qua voâ soá kieáp vì
caùc höõu tình maø haønh ñaïo Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi taát caû phaùp
khoâng theå thoâng suoát laø chaúng thaät coù thì khoâng neân traûi qua voâ soá
kieáp vì caùc höõu tình maø tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
noùi roäng cho ñeán ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh
coõi Phaät.
Do chuùng Ñaïi Boà-taùt nhö thaät thoâng suoát taát caû phaùp ñeàu nhö
huyeãn hoùa, ñeàu chaúng thaät coù neân traûi qua voâ soá kieáp vì caùc höõu tình
maø tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ôû taän ñôøi vò lai laøm lôïi ích an vui cho taát
caû.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp nhö moäng, nhö huyeãn, nhö
tieáng vang, nhö boùng, nhö boùng saùng, nhö soùng naéng, nhö vieäc bieán
hoùa, nhö aûo thaønh thì caùc höõu tình ñöôïc bieán hoùa ra truï ôû nôi naøo, caùc
Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa duøng phöông tieän thieän
xaûo naøo ñeå cöùu vôùt laøm cho hoï thoaùt khoûi?
–Caùc höõu tình ñöôïc bieán hoùa ra truï ôû danh töôùng hö doái phaân
bieät, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa duøng phöông
tieän thieän xaûo, töø danh töôùng hö doái phaân bieät kia cöùu vôùt cho hoï giaûi
thoaùt.
–Baïch Theá Toân, danh laø theá naøo? Töôùng laø theá naøo?
–Danh chæ laø khaùch, chæ laø giaû laäp ñeå neâu baøy caùi nghóa. Nghóa laø
ñaây goïi laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc; ñaây laø nhaõn xöù cho ñeán yù xöù;
ñaây laø saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; ñaây laø nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi; ñaây laø
saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; ñaây laø nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi;
ñaây laø nam nöõ; ñaây laø lôùn nhoû; ñaây laø ñòa nguïc cho ñeán trôøi, ngöôøi;
ñaây laø höõu laäu; ñaây laø voâ laäu; ñaây laø theá gian; ñaây laø xuaát theá gian;
ñaây laø höõu vi; ñaây laø voâ vi; ñaây laø quaû Döï löu, tuaàn töï cho ñeán teân quaû
vò Giaùc ngoä cao toät; ñaây laø phaøm phu; ñaây laø Thanh vaên; ñaây laø Ñoäc
giaùc; ñaây laø Boà-taùt; ñaây laø Nhö Lai.
Naøy Thieän Hieän, taát caû teân nhö vaäy laø bieåu tröng cho caùc nghóa,
chæ laø giaû laäp, neân taát caû teân ñeàu chaúng thaät coù. Caùc phaùp höõu vi cuõng
chæ coù teân, do ñoù voâ vi cuõng chaúng thaät coù. Keû phaøm phu ngu muoäi
voïng chaáp nhöõng teân aáy, coøn caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa gaén lieàn vôùi taâm bi nguyeän, duøng phöông tieän thieän xaûo giaùo
hoùa laøm cho hoï xa lìa, daïy nhö vaày: “Danh laø do voïng töôûng phaân bieät
maø sinh ra, cuõng laø do nhieàu nhaân duyeân hoøa hôïp giaû laäp. Caùc ngöôi
khoâng neân chaáp tröôùc. Danh khoâng thaät söï, töï taùnh ñeàu khoâng, chaúng
coù ngöôøi trí naøo maø chaáp laáy phaùp khoâng aáy.”
maät-ña saâu xa duøng phöông tieän thieän xaûo, vì caùc höõu tình maø noùi
phaùp vöùt boû teân goïi. Ñoù goïi laø danh. Coøn töôùng laø nhö theá naøo?
Thieän Hieän neân bieát, Töôùng coù hai thöù, maø phaøm phu chaáp tröôùc.
Hai töôùng ñoù laø gì? Ñoù laø töôùng saéc vaø töôùng voâ saéc.
Töôùng saéc laø theá naøo? Nghóa laø coù saéc hoaëc thoâ, hoaëc teá, hoaëc
www.daitangkinh.org
xaáu, hoaëc toát. Taát caû nhö theá töï taùnh ñeàu khoâng. Keû phaøm phu do phaân
bieät chaáp tröôùc cho ñoù laø saéc. Ñoù goïi laø töôùng saéc.
Coøn töôùng voâ saéc laø, ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng coù saéc töôùng, keû
phaøm phu phaân bieät chaáp coù töôùng neân sinh ra caùc phieàn naõo, goïi laø
töôùng voâ saéc.
Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng phöông tieän
thieän xaûo giaùo hoùa caùc höõu tình, laøm cho hoï ñoaïn tröø hai töôùng aáy, laïi
daïy hoï an truï trong caûnh giôùi voâ töôùng. Tuy daïy hoï an truï trong caûnh
giôùi voâ töôùng nhöng khoâng laøm hoï rôi vaøo vieäc chaáp hai beân, cho raèng
ñaây laø töôùng, ñaây laø voâ töôùng.
maät-ña saâu xa duøng phöông tieän thieän xaûo giaùo hoùa caùc höõu tình xa lìa
caùc töôùng, truï caûnh giôùi voâ töôùng nhöng khoâng coøn chaáp tröôùc.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp chæ coù danh, töôùng, maø taát caû
danh, töôùng ñeàu laø giaû laäp thì caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa laøm sao ñoái vôùi caùc phaùp laønh töï mình coù theå taêng tieán?
Cuõng coù theå laøm cho ngöôøi khaùc taêng tieán? Vaø do phaùp laønh cuûa mình
daàn daàn taêng tieán, neân coù theå laøm cho caùc ñòa daàn daàn ñöôïc vieân maõn,
cuõng coù theå an laäp caùc loaøi höõu tình laøm cho hoï tuøy theo caên cô maø an
truï vaøo quaû Ba thöøa?
–Neáu trong caùc phaùp coù maûy may thaät coù, chaúng phaûi giaû laäp coù
danh töôùng, thì caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
ñaùng leõ ñoái vôùi phaùp laønh töï mình khoâng ñöôïc taêng tieán, cuõng khoâng
laøm cho ngöôøi khaùc ñoái vôùi phaùp laønh ñöôïc taêng tieán. Nhöng vì trong
caùc phaùp khoâng coù maûy may thaät coù, chæ coù giaû laäp caùc danh töôùng. Vì
vaäy neân Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi caùc
phaùp laønh töï mình ñöôïc taêng tieán; cuõng coù theå laøm cho ngöôøi khaùc ñoái
vôùi phaùp laønh ñöôïc taêng tieán. Vaø coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông
tieän ñeå vieân maõn Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña; coù theå duøng voâ
töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; coù theå duøng voâ töôùng laøm
phöông tieän ñeå vieân maõn phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân
maõn chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; coù theå duøng voâ
töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn
taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; coù theå duøng voâ töôùng laøm
phöông tieän ñeå vieân maõn ñòa Ñaïi Boà-taùt; coù theå duøng voâ töôùng laøm
phöông tieän ñeå vieân maõn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn naêm
loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän
ñeå vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn ñaïi Töø, ñaïi
Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân
maõn ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; coù theå duøng voâ töôùng
laøm phöông tieän ñeå vieân maõn phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn trí Nhaát thieát,
trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông
tieän ñeå vieân maõn haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå vieân maõn trí Nhaát thieát
trí; coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông tieän ñeå ñem laïi söï thaønh töïu cho
höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, do taát caû phaùp khoâng coù maûy may thaät
coù, chæ coù giaû laäp caùc danh töôùng neân caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc phaùp
aáy khoâng sinh ñieân ñaûo, chaáp tröôùc, coù theå duøng voâ töôùng laøm phöông
tieän, ñoái vôùi caùc phaùp laønh töï mình taêng tieán, roài cuõng laøm cho ngöôøi
khaùc taêng tieán phaùp laønh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu trong caùc phaùp coù töôùng thaät phaùp
baèng ñaàu sôïi loâng thì caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa ñoái vôùi taát caû phaùp ñaùng leõ khoâng theå hieåu bieát voâ töôùng, voâ
nieäm, cuõng khoâng taùc yù taùnh voâ laäu, roài chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, an laäp höõu tình nôi phaùp voâ laäu, vì caùc phaùp voâ laäu ñeàu laø voâ
töôùng, voâ nieäm, khoâng taùc yù.
Vì vaäy, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo an laäp höõu tình ôû phaùp voâ laäu,
môùi goïi laø laøm lôïi ích höõu tình moät caùch choïn loïc thaät.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, neáu taùnh cuûa taát caû phaùp quaû thaät voâ laäu, voâ
töôùng, voâ nieäm khoâng taùc yù thì do duyeân gì ôû trong caùc kinh Theá Toân
thöôøng daïy nhö vaày: “Ñaây laø phaùp höõu laäu, ñaây laø phaùp voâ laäu, ñaây laø
phaùp theá gian, ñaây laø phaùp xuaát theá gian, ñaây laø phaùp höõu vi, ñaây laø
phaùp voâ vi, ñaây laø phaùp Thanh vaên, ñaây laø phaùp Ñoäc giaùc, ñaây laø phaùp
Boà-taùt, ñaây laø phaùp Nhö Lai?”
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc phaùp höõu laäu cuøng vôùi phaùp
taùnh voâ töôùng, voâ laäu coù khaùc nhau chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng khaùc.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc phaùp Thanh vaên cuøng vôùi
phaùp taùnh voâ töôùng, voâ laäu coù khaùc nhau khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng khaùc.
–Caùc phaùp höõu laäu chính laø phaùp taùnh voâ töôùng, voâ nieäm; cuõng
khoâng laø khoâng taùc yù, voâ laäu?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy!
–Caùc quaû Döï löu cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng theå laø
phaùp taùnh voâ töôùng, voâ nieäm, cuõng khoâng laø khoâng taùc yù, voâ laäu?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy!
–Do ñoù neân bieát, caùc phaùp ñeàu laø phaùp taùnh voâ töôùng, voâ nieäm,
cuõng khoâng taùc yù, voâ laäu.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo khi hoïc taát caû phaùp taùnh voâ
töôùng, voâ nieäm, khoâng taùc yù, voâ laäu thì thöôøng ñöôïc taêng tröôûng caùc
phaùp laønh. Ñoù laø Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho
ñeán trí Nhaát thieát töôùng, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät. Taát caû Phaät phaùp nhö vaäy ñeàu laø do tu hoïc phaùp
taùnh voâ töôùng, voâ nieäm, khoâng taùc yù, voâ laäu maø ñöôïc taêng tröôûng. Vì
sao? Vì tröø phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän ra, caùc
Ñaïi Boà-taùt khoâng coøn phaùp yeáu naøo phaûi hoïc. Vì sao? Vì ba phaùp moân
giaûi thoaùt toùm thaâu taát caû phaùp thieän vi dieäu. Vì sao? Vì phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng quaùn töï töôùng taát caû phaùp ñeàu khoâng. Phaùp moân giaûi
thoaùt Voâ töôùng quaùn taát caû phaùp xa lìa caùc töôùng. Phaùp moân giaûi thoaùt
Voâ nguyeän quaùn taát caû phaùp xa lìa sôû nguyeän.
Caùc Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo ba moân naøy coù theå toùm thaâu taát caû
phaùp thieän thuø thaéng, nhöng neáu xa lìa ba moân naøy thì söï tu hoïc phaùp
thieän thuø thaéng ñeàu khoâng sinh tröôûng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå hoïc ñöôïc ba
phaùp moân giaûi thoaùt nhö theá thì coù theå hoïc ñöôïc naêm uaån, cuõng coù theå
hoïc möôøi hai xöù, cuõng coù theå hoïc möôøi taùm giôùi, cuõng coù theå hoïc boán
Thaùnh ñeá, cuõng coù theå hoïc möôøi hai duyeân khôûi, cuõng coù theå hoïc phaùp
khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh, cuõng coù theå
hoïc chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, cuõng coù theå hoïc
Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán
cuõng coù theå hoïc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, cuõng
coù theå hoïc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi
Phaät, cuõng coù theå hoïc voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc.
maät-ña saâu xa coù theå hoïc naêm uaån?
–Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå
nhö thaät bieát saéc cho ñeán thöùc hoaëc töôùng, sinh dieät, chaân nhö thì goïi
laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc naêm
uaån.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát töôùng cuûa
saéc? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát saéc roát raùo coù loã troáng, roát raùo
coù keû hôû, nhö boït nöôùc, taùnh khoâng beàn chaéc thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö
thaät bieát töôùng cuûa saéc.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát söï sinh dieät
cuûa saéc? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát saéc khi sinh khoâng töø ñaâu
ñeán, khi dieät cuõng khoâng ñi veà ñaâu. Tuy khoâng ñeán, khoâng ñi maø
töông öng sinh dieät thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát söï sinh dieät cuûa
www.daitangkinh.org
saéc.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân nhö
cuûa saéc? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân nhö cuûa saéc khoâng
sinh, khoâng dieät, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng nhieãm, khoâng tònh,
khoâng taêng, khoâng giaûm, taùnh noù laø thöôøng nhö, khoâng hö doái, khoâng
bieán ñoåi neân goïi laø chaân nhö thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân
nhö cuûa saéc.
thoï? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát thoï roát raùo nhö ung nhoït, nhö
teân baén, choùng khôûi, choùng dieät, gioáng nhö boït nöôùc, hö doái chaúng
truï, phaùt sinh do ba söï hoøa hôïp thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát
töôùng cuûa thoï.
Naøy Thieän Hieän, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát sinh dieät
cuûa thoï? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát thoï, laø khi sinh khoâng töø
ñaâu ñeán, khi dieät cuõng khoâng ñi veà ñaâu. Tuy khoâng ñeán, khoâng ñi maø
töông öng sinh dieät thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát sinh dieät cuûa thoï.
cuûa thoï? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân nhö cuûa thoï khoâng
khoâng taêng, khoâng giaûm. Taùnh noù laø thöôøng nhö, khoâng hö doái, khoâng
bieán ñoåi, neân goïi laø chaân nhö thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân
nhö cuûa thoï.
töôûng? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát töôûng nhö laø soùng naéng döôùi
nöôùc, khoâng thaät coù, do nhaân duyeân khaùt aùi voïng sinh töôûng naøy, Phaät
ra lôøi noùi hö giaû thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát töôùng cuûa töôûng.
cuûa töôûng? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát töôûng, khi sinh khoâng töø
ñaâu ñeán, khi dieät cuõng khoâng ñi veà ñaâu, tuy khoâng ñeán, khoâng ñi maø
töông öng sinh dieät thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát sinh dieät cuûa
töôûng.
cuûa töôûng? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân nhö cuûa töôûng
khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng nhieãm, khoâng
tònh, khoâng taêng, khoâng giaûm, taùnh noù laø thöôøng nhö, khoâng hö doái,
khoâng bieán ñoåi, neân goïi laø chaân nhö, ñoù laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát
chaân nhö cuûa töôûng.
haønh? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát haønh nhö caây chuoái, loät boû
töøng beï roát cuoäc khoâng thaät coù, ñoù laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát töôùng
cuûa haønh.
cuûa haønh? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát haønh, khi sinh khoâng töø
ñaâu ñeán, khi dieät cuõng khoâng ñi veà ñaâu, tuy khoâng ñeán, khoâng ñi
nhöng töông öng sinh dieät, goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát sinh dieät cuûa
haønh.
cuûa haønh? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân nhö cuûa haønh
khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng nhieãm, khoâng
tònh, khoâng taêng, khoâng giaûm, taùnh noù laø thöôøng nhö, khoâng hö doái,
khoâng bieán ñoåi neân goïi laø chaân nhö, goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát
chaân nhö cuûa haønh.
thöùc? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát thöùc gioáng nhö vieäc huyeãn
hoùa, do nhieàu duyeân hoøa hôïp giaû laäp maø coù, quaû thaät chaúng theå naém
baét ñöôïc, nhö nhaø aûo thuaät hay hoïc troø cuûa oâng ta, ôû nôi ngaõ tö ñöôøng
hoùa ra laøm boán ñoäi quaân, ñoù laø: quaân voi, quaân ngöïa, quaân xe, quaân
boä; hoaëc hieän ra töôùng cuûa caùc loaïi maøu saéc, tuy gioáng nhö coù, nhöng
khoâng thaät laø khoâng; thöùc cuõng nhö theá, quaû thaät chaúng theå naém baét
ñöôïc, thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát töôùng cuûa thöùc.
cuûa thöùc? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát thöùc, khi sinh khoâng töø ñaâu
ñeán, khi dieät cuõng khoâng ñi veà ñaâu, tuy khoâng ñeán, khoâng ñi maø töông
öng sinh dieät neân goïi laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát söï sinh dieät cuûa thöùc.
cuûa thöùc? Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân nhö cuûa thöùc khoâng
khoâng taêng, khoâng giaûm, taùnh noù laø thöôøng nhö, khoâng hö doái, khoâng
bieán ñoåi neân goïi laø chaân nhö, ñoù laø Ñaïi Boà-taùt nhö thaät bieát chaân nhö
cuûa thöùc.
www.daitangkinh.org

maät-ña saâu xa coù theå hoïc möôøi hai xöù?
–Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö thaät
bieát caùc xöù beân trong vaø töï taùnh cuûa caùc xöù beân trong laø khoâng; nhö
thaät bieát caùc xöù beân ngoaøi vaø töï taùnh cuûa caùc xöù beân ngoaøi laø khoâng
thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc
möôøi hai xöù.
maät-ña saâu xa coù theå hoïc möôøi taùm giôùi?
–Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhö thaät
bieát nhaõn giôùi, töï taùnh nhaõn giôùi khoâng..., noùi roäng cho ñeán nhö thaät
bieát yù thöùc giôùi vaø töï taùnh cuûa yù thöùc giôùi laø khoâng thì goïi laø Ñaïi Boà-
taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc möôøi taùm giôùi.
maät-ña saâu xa coù theå hoïc boán Thaùnh ñeá?
bieát töôùng khoå laø böùc baùch, nhö thaät bieát töôùng taäp laø sinh khôûi, nhö
thaät bieát töôùng dieät laø vaéng laëng, nhö thaät bieát töôùng ñaïo laø xa lìa, laïi
nhö thaät bieát töï taùnh khoå, taäp, dieät, ñaïo voán khoâng, xa lìa hai phaùp, goïi
laø Thaùnh giaû, boán Ñeá nhö Khoå ñeá... töùc laø chaân nhö, chaân nhö töùc laø
boán Ñeá nhö Khoå ñeá... khoâng hai, khoâng sai khaùc, chæ coù baäc chaân
Thaùnh môùi nhö thaät bieát ñöôïc thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc boán Thaùnh ñeá.
maät-ña saâu xa coù theå hoïc möôøi hai duyeân khôûi?
bieát töï taùnh voâ minh cho ñeán laõo töû khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng
nhieãm, khoâng tònh, voán khoâng, xa lìa hai phaùp thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt
khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc möôøi hai duyeân
khôûi.
maät-ña saâu xa coù theå hoïc phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh?
bieát phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh
ñeàu khoâng töï taùnh, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc maø coù theå an truï, thì
goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc
phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh.
maät-ña saâu xa coù theå hoïc chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn?
bieát chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn ñeàu khoâng hyù
luaän, khoâng phaân bieät nhöng coù theå an truï thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc chaân nhö cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn.
maät-ña saâu xa coù theå hoïc Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán voâ löôïng, voâ
bieân Phaät phaùp?
bieát Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khoâng
taêng, khoâng giaûm, khoâng nhieãm, khoâng tònh, khoâng töï taùnh, chaúng theå
naém baét ñöôïc nhöng coù theå tu taäp thì goïi laø Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán voâ
löôïng, voâ bieân Phaät phaùp.
Luùc aáy, Thieän Hieän baïch Phaät:
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö thaät bieát roõ caùc phaùp nhö saéc... ñeàu rieâng bieät khoâng taïp
loaïn thì ñaùng leõ Theá Toân khoâng cho caùc phaùp nhö saéc... laø laøm hö hoaïi
chaân phaùp giôùi? Vì sao? Vì phaùp giôùi khoâng hai, khoâng sai khaùc.
–Neáu lìa phaùp giôùi maø coù phaùp khaùc coù theå naém baét ñöôïc thì coù
theå noùi raèng phaùp aáy coù theå laøm hoaïi phaùp giôùi. Nhöng neáu lìa phaùp
giôùi maø khoâng coù phaùp naøo khaùc coù theå naém baét ñöôïc neân khoâng coù
phaùo naøo khaùc theå laøm hoaïi phaùp giôùi. Vì sao? Vì chö Phaät, Boà-taùt,
Ñoäc giaùc, Thanh vaên ñeàu bieát raèng: lìa phaùp giôùi khoâng coù caùc phaùp
khaùc coù theå naém baét ñöôïc. Ñaõ bieát khoâng coù phaùp naøo lìa phaùp giôùi,
cuõng khoâng theå vì ngöôøi khaùc maø laäp baøy giaûng thuyeát. Vì vaäy neân
phaùp giôùi khoâng ai coù theå phaù hoaïi ñöôïc.
la-maät-ña saâu xa coù theå hoïc töôùng phaùp giôùi khoâng hai, khoâng sai khaùc
vaø khoâng theå phaù hoaïi ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán hoïc phaùp giôùi thì neân hoïc
caùi gì?
–Ñaïi Boà-taùt naøo muoán hoïc phaùp giôùi thì neân hoïc taát caû phaùp. Vì
sao? Vì taát caû phaùp ñeàu theå nhaäp vaøo phaùp giôùi.
–Baïch Theá Toân, vì nhaân duyeân gì noùi taát caû phaùp ñeàu theå nhaäp
vaøo phaùp giôùi?
–Nhö Lai ra ñôøi hoaëc khoâng ra ñôøi thì caùc phaùp vaãn theå nhaäp
vaøo phaùp giôùi, khoâng coù töôùng sai bieät, khoâng do Phaät noùi. Vì sao? Vì
phaùp thieän hoaëc phaùp chaúng phaûi thieän, phaùp höõu laäu hoaëc phaùp voâ
laäu, phaùp theá gian hoaëc phaùp xuaát theá gian, phaùp höõu vi hoaëc phaùp voâ
vi..., taát caû phaùp nhö theá khoâng coù phaùp naøo laø chaúng nhaäp vaøo phaùp
giôùi taùnh khoâng voâ töôùng voâ vi.
Vaäy neân, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa muoán hoïc phaùp giôùi thì neân hoïc taát caû phaùp. Neáu hoïc
taát caû phaùp töùc laø hoïc phaùp giôùi.

–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu nhaäp vaøo phaùp giôùi, khoâng
hai, khoâng khaùc thì vì sao caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi hoïc saùu phaùp Ba-la-
maät-ña? Vì sao phaûi hoïc boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc?
Vì sao phaûi hoïc boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo? Vì sao phaûi
hoïc phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh? Vì
sao phaûi hoïc Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo? Vì sao phaûi hoïc phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän? Vì sao phaûi hoïc taùm Giaûi
thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù? Vì sao phaûi hoïc baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc
Phaùp vaân? Vì sao phaûi hoïc taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa? Vì sao phaûi hoïc naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng? Vì
sao phaûi hoïc möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng? Vì sao phaûi hoïc ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû? Vì sao phaûi hoïc
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû? Vì sao phaûi hoïc trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng? Vì sao phaûi hoïc vieân maõn ba
möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp? Vì sao phaûi hoïc ñeå sinh vaøo
doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi cho ñeán doøng doõi lôùn Cö só? Vì sao phaûi hoïc
sinh vaøo coõi trôøi Töù ñaïi Thieân vöông cho ñeán trôøi Tha hoùa töï taïi? Vì
sao phaûi hoïc sinh vaøo coõi trôøi Phaïm chuùng cho ñeán trôøi Quaûng quaû? Vì
sao phaûi hoïc phaùp sinh coõi trôøi Voâ töôûng höõu tình; nhöng khoâng muoán
sinh vaøo coõi aáy? Vì sao phaûi hoïc phaùp sinh coõi trôøi Tònh cö, nhöng
muoán sinh vaøo coõi aáy? Vì sao phaûi hoïc phaùp sinh vaøo coõi trôøi Khoâng
voâ bieân xöù cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù, nhöng chaúng muoán
sinh vaøo coõi aáy? Vì sao phaûi hoïc phaùt taâm Boà-ñeà thöù nhaát cho ñeán
phaùt taâm Boà-ñeà thöù möôøi? Vì sao phaûi hoïc höôùng nhaäp Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt? Vì sao phaûi hoïc taát caû ñòa cuûa baäc Thanh vaên vaø Ñoäc
giaùc maø khoâng taùc chöùng? Vì sao phaûi hoïc ñem laïi söï thaønh töïu cho
höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät? Vì sao phaûi hoïc caùc Ñaø-la-ni vaø
Voâ ngaïi bieän? Vì sao phaûi hoïc taát caû ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät?
Hoïc nhö vaäy roài bieát taát caû phaùp, taát caû chuûng töôùng môùi coù theå
Laïi nöõa baïch Theá Toân, neáu trong phaùp giôùi khoâng coù caùc phaùp
sai bieät nhö theá thì chuùng Ñaïi Boà-taùt seõ khoâng do söï phaân bieät naøy maø
haønh ñieân ñaûo, trong khoâng hyù luaän phaùt sinh hyù luaän. Vì sao? Vì
www.daitangkinh.org
trong chaân phaùp giôùi khoâng coù söï phaân bieät hyù luaän.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, phaùp giôùi chaúng phaûi saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc, cuõng khoâng lìa saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc. Saéc cho ñeán
thöùc töùc laø phaùp giôùi, phaùp giôùi töùc laø saéc cho ñeán thöùc. Noùi roäng cho
ñeán phaùp giôùi chaúng phaûi laø phaùp höõu vi, voâ vi; cuõng khoâng lìa phaùp
höõu vi, voâ vi. Phaùp höõu vi, voâ vi töùc laø phaùp giôùi; phaùp giôùi töùc laø phaùp
höõu vi, voâ vi.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Trong chaân phaùp
giôùi khoâng coù taát caû söï phaân bieät hyù luaän. Phaùp giôùi chaúng phaûi saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc; cuõng khoâng lìa saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc.
Phaùp giôùi töùc laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc; saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc töùc laø phaùp giôùi. Noùi roäng cho ñeán phaùp giôùi chaúng phaûi phaùp
höõu vi, voâ vi. Phaùp giôùi töùc laø phaùp höõu vi, voâ vi; phaùp höõu vi, voâ vi
töùc laø phaùp giôùi.
maät-ña saâu xa, neáu thaáy coù phaùp lìa phaùp giôùi thì chaúng phaûi höôùng
ñuùng ñeán söï mong caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Vaäy neân, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa thì chaúng thaáy caùc phaùp lìa chaân phaùp giôùi.
maät-ña saâu xa, bieát taát caû phaùp töùc laø chaân phaùp giôùi, duøng phöông
tieän thieän xaûo phaùp voâ danh töôùng, vì caùc höõu tình, möôïn danh töôùng
ñeå noùi nghóa laø: Ñaây laø saéêc, thoï, töôûng, haønh, thöùc. Ñaây laø nhaõn
xöù,... cho ñeán yù xöù. Ñaây laø saéc xöù,... cho ñeán phaùp xöù. Ñaây laø nhaõn
giôùi,... cho ñeán yù giôùi. Ñaây laø saéc giôùi,... cho ñeán phaùp giôùi. Ñaây laø
nhaõn thöùc giôùi,... cho ñeán yù thöùc giôùi. Ñaây laø nhaõn xuùc,... cho ñeán yù
xuùc. Ñaây laø caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra,... cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra. Ñaây laø ñòa giôùi,... cho ñeán thöùc giôùi.
Ñaây laø nhaân duyeân,... cho ñeán taêng thöôïng duyeân. Ñaây laø caùc phaùp
do duyeân sinh ra. Ñaây laø voâ minh,... cho ñeán laõo töû. Ñaây laø phaùp
thieän, phaùp chaúng phaûi thieän. Ñaây laø phaùp höõu laäu, phaùp voâ laäu. Ñaây
laø phaùp theá gian, phaùp xuaát theá gian. Ñaây laø phaùp höõu vi, phaùp voâ vi.
Ñaây laø Boá thí ba-la-maät-ña,... cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi
roäng cho ñeán ñaây laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Nhö nhaø aûo thuaät hoaëc hoïc troø cuûa oâng ta caàm moät ít ñoà vaät ôû
tröôùc moïi ngöôøi bieán hoùa ra caùc hình daùng khaùc laï: hoaëc laø hieän ra
hình nam nöõ lôùn nhoû; hoaëc hieän laøm caùc loaøi caàm thuù nhö voi, ngöïa,
traâu, deâ, laïc ñaø, löøa, gaø...; hoaëc hieän laøm thaønh aáp, xoùm laøng, vöôøn
röøng, ao hoà... caùc thöù xinh ñeïp ai cuõng öa thích; hoaëc hieän ra y phuïc,
thöùc aên uoáng, phoøng nhaø, ñoà naèm, hoa höông, chuoãi ngoïc, caùc thöù traân
baùu kyø laï, tieàn taøi, thoùc gaïo ñaày kho; hoaëc hieän ra voâ löôïng caùc loaïi
aâm nhaïc, vui veû, laøm cho nhieàu ngöôøi hoan hyû öa thích; hoaëc hieän baøy
caùc thöù hình töôùng laøm cho haønh trì Boá thí, Trì giôùi, Nhaãn nhuïc, Tinh
taán, Thieàn ñònh, Trí tueä...; hoaëc hieän sinh trong doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi
cho ñeán doøng doõi lôùn Cö só; hoaëc hieän ra nuùi non, bieån caû, nuùi Dieäu
cao, nuùi Luaân vi... hoaëc hieän sinh trong coõi trôøi Töù ñaïi Thieân vöông
cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù; hoaëc hieän chöùng quaû Döï löu,
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc; hoaëc hieän laøm Ñaïi Boà-taùt töø
luùc môùi phaùt taâm tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, tu
haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, tu haønh boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, tu haønh phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän, hoïc an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh, hoïc an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn, hoïc tu Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, höôùng ñeán
Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, tu haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân, laøm phaùt sinh caùc thöù thaàn thoâng thuø thaéng, phoùng ñaïi quang
minh chieáu soi khaép theá giôùi, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, töï taïi ra vaøo tónh löï, giaûi thoaùt, ñaúng trì, ñaúng
chí, tu haønh caùc moùn coâng ñöùc cuûa Phaät; hoaëc laïi bieán hieän ra hình cuûa
Nhö Lai ñaày ñuû ba möôi hai töôùng Ñaïi tröôïng phu, taùm möôi veû ñeïp
vieân maõn trang nghieâm, thaønh töïu möôøi löïc, boán ñieàu khoâng sôï, boán
söï hieåu bieát thoâng suoát, möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, ñaïi Töø, ñaïi Bi,
ñaïi Hyû, ñaïi Xaû vaø voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc.
Nhö vaäy, nhaø aûo thuaät vaø hoïc troø cuûa oâng ta vì doái gaït keû khaùc
neân ôû tröôùc moïi ngöôøi bieán hoùa laøm caùc vieäc aûo thuaät. Trong aáy, coù
nhöõng nam nöõ, lôùn nhoû voâ trí, thaáy vieäc naøy roài ñeàu khen raèng:
“Ngöôøi naøy laï thay, gioûi hoïc caùc moân kyõ xaûo, coù theå laøm caùc vieäc hy
höõu kyø laï, cho ñeán coù theå hieän ñöôïc thaân Nhö Lai töôùng haûo trang
nghieâm, ñaày ñuû caùc coâng ñöùc; töï bieåu hieän taøi naêng cuûa mình!”
www.daitangkinh.org
Nhöng trong aáy coù nhöõng ngöôøi coù trí thaáy vieäc naøy roài suy
nghó: “Thaät laø thaàn thoâng kyø laï! Laøm theá naøo maø ngöôøi aáy coù theå
bieán hoùa ra vieäc naøy? Trong aáy tuy khoâng coù phaùp thaät, coù theå naém
baét ñöôïc nhöng laøm cho moïi ngöôøi meâ laàm, öa thích; vôùi nhöõng vaät
khoâng thaät maø töôûng laø thaät!” Chæ coù ngöôøi trí môùi thaáu roõ taát caû ñeàu
khoâng; tuy coù thaáy nghe nhöng khoâng chaáp tröôùc.
Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö theá, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, tuy khoâng thaáy phaùp giôùi lìa caùc phaùp maø coù, cuõng khoâng thaáy caùc
phaùp lìa phaùp giôùi maø coù, chaúng thaáy höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa hoï
laø thaät coù, nhöng coù theå phaùt sinh phöông tieän thieän xaûo, töï tu haønh
saùu phaùp Ba-la-maät-ña, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh saùu phaùp Ba-
la-maät-ña, tuøy thuaän taùn thaùn phaùp tu saùu phaùp Ba-la-maät-ña, vui
möøng khen ngôïi ngöôøi tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho
ñeán töï mình vieân maõn trí Nhaát thieát töôùng, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc
vieân maõn trí Nhaát thieát töôùng, tuøy thuaän taùn thaùn phaùp vieân maõn trí
Nhaát thieát töôùng, vui möøng khen ngôïi ngöôøi vieân maõn trí Nhaát thieát
töôùng. Töï mình vieân maõn ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp;
cuõng khuyeân ngöôøi khaùc vieân maõn ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi
veû ñeïp; tuøy thuaän taùn thaùn phaùp vieân maõn ba möôi hai töôùng Ñaïi só,
taùm möôi veû ñeïp; vui möøng khen ngôïi ngöôøi vieân maõn ba möôi hai
töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp.
Thieän Hieän neân bieát, neáu chaân phaùp giôùi ôû chaëng ñaàu, giöõa, sau
coù sai khaùc, thì caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng theå thieát laäp phöông tieän thieän xaûo vì caùc höõu tình maø thuyeát
chaân phaùp giôùi, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, ñem laïi söï thaønh töïu cho
höõu tình, tu caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä thoaùt caùc höõu tình. Vì chaân phaùp giôùi ôû
chaëng ñaàu, giöõa, sau thöôøng khoâng sai khaùc neân caùc Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thieát laäp caùc phöông tieän thieän xaûo
vì caùc höõu tình maø thuyeát chaân phaùp giôùi, laøm nghieâm tònh coõi Phaät,
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, tu caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt, chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, ñoä thoaùt caùc höõu
tình.


QUYEÅN 533

–Baïch Theá Toân, neáu caùc höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng
ñeàu hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc thì caùc Ñaïi Boà-taùt vì ai maø
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt chæ laáy caûnh giôùi thaät laøm haïn löôïng neân haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Thieän Hieän neân bieát, neáu caûnh giôùi höõu
tình khaùc vôùi caûnh giôùi thaät thì caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng neân haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, vì caûnh giôùi höõu tình khoâng khaùc caûnh giôùi
thaät neân chuùng Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
maät-ña saâu xa vì khoâng laøm hoaïi cuûa caûnh giôùi neân thaät an laäp höõu
tình, laøm cho truï caûnh giôùi thaät.
–Baïch Theá Toân, neáu caûnh giôùi höõu tình töùc laø caûnh giôùi thaät thì
vì sao Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng laøm
hoaïi phaùp cuûa caûnh giôùi thaät an laäp höõu tình, laøm cho truï caûnh giôùi
thaät?
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, an laäp höõu tình laøm cho truï caûnh giôùi thaät, thì an laäp caûnh giôùi
thaät laøm cho truï nôi caûnh giôùi thaät. Neáu an laäp caûnh giôùi thaät laøm cho
truï nôi caûnh giôùi thaät thì töùc laø an laäp töï taùnh laøm cho truï nôi töï taùnh,
nhöng ñuùng lyù thì khoâng theå an laäp töï taùnh truï nôi töï taùnh, thì vì sao
cho raèng caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, vì
chaúng laøm hoaïi phaùp cuûa caûnh giôùi thaät, an laäp höõu tình laøm truï nôi
caûnh giôùi thaät?
www.daitangkinh.org

–Ñuùng lyù khoâng neân an laäp caûnh giôùi thaät truï nôi caûnh giôùi thaät,
cuõng khoâng neân an laäp töï taùnh truï nôi töï taùnh. Nhöng vì caùc Ñaïi Boà-taùt
khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì coù phöông tieän thieän xaûo neân
coù theå an laäp höõu tình laøm cho truï nôi caûnh giôùi thaät, maø caûnh giôùi höõu
tình khoâng khaùc caûnh giôùi thaät.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caûnh giôùi höõu tình vaø caûnh giôùi thaät
khoâng hai, khoâng khaùc.
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø phöông tieän thieän xaûo cuûa Ñaïi
Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do oai löïc cuûa phöông
tieän thieän xaûo naøy neân an laäp höõu tình laøm cho hoï truï nôi caûnh giôùi
thaät nhöng khoâng laøm hoaïi töôùng cuûa caûnh giôùi thaät?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, töø luùc
môùi phaùt taâm ñaõ thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo nhö theá, do oai löïc
cuûa phöông tieän thieän xaûo naøy neân an laäp höõu tình laøm cho an truï boá
thí. Caùc höõu tình kia truï boá thí roài, Ñaïi Boà-taùt vì hoï maø noùi töôùng boá
thí ôû chaëng ñaàu, giöõa, sau khoâng sai khaùc. Nghóa laø noùi nhö vaày: “Boá
thí nhö theá ôû chaëng ñaàu, giöõa, sau ñeàu khoâng. Ngöôøi thí, ngöôøi nhaän,
keát quaû cuûa söï boá thí cuõng ñeàu khoâng. Taát caû nhö theá ôû caûnh giôùi thaät
ñeàu khoâng sôû höõu, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Caùc oâng khoâng neân
chaáp söï boá thí ngöôøi boá thí, ngöôøi nhaän, keát quaû cuûa söï boá thí caûnh
giôùi thaät khaùc nhau. Neáu caùc oâng khoâng chaáp vaøo söï boá thí, ngöôøi thí,
ngöôøi nhaän, keát quaû boá thí, caûnh giôùi thaät ñeàu caùc söï khaùc nhau thì söï
tu phöôùc boá thí seõ ñaït ñeán quaû cam loà vaø ñöôïc quaû cam loà, chaéc chaén
nhôø vaøo cam loà maø ñöôïc giaûi thoaùt.” Laïi noùi: “Caùc oâng laøm phöôùc boá
thí naøy nhöng chôù chaáp vaøo saéc uaån cho ñeán thöùc uaån; chôù chaáp nhaõn
xöù cho ñeán yù xöù; chôù chaáp saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; chôù chaáp nhaõn
giôùi cho ñeán yù giôùi; chôù chaáp saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; chôù chaáp
nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi; chôù chaáp nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc;
chôù chaáp caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù
xuùc laøm duyeân sinh ra; chôù chaáp ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; chôù chaáp
nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; chôù chaáp caùc phaùp do duyeân
sinh ra; chôù chaáp voâ minh cho ñeán laõo töû; chôù chaáp Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; chôù chaáp phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh; chôù chaáp chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng
theå nghó baøn; chôù chaáp Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; chôù chaáp boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; chôù chaáp boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng taâm, boán Ñònh voâ saéc; chôù chaáp phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; chôù chaáp taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù;
chôù chaáp baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; chôù chaáp baäc Cöïc hyû
cho ñeán Phaùp vaân; chôù chaáp taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa; chôù chaáp naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; chôù
chaáp möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; chôù
chaáp ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; chôù chaáp ba möôi hai töôùng Ñaïi
só, taùm möôi veû ñeïp; chôù chaáp phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû; chôù chaáp trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; chôù
chaáp quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; chôù chaáp haïnh Ñaïi Boà-taùt;
chôù chaáp quaû vò Giaùc ngoä cao toät; chôù chaáp phaùp höõu laäu vaø voâ laäu;
chôù chaáp phaùp theá gian vaø xuaát theá gian; chôù chaáp phaùp höõu vi vaø voâ
vi.” Vì sao? Vì taát caû söï boá thí, taùnh cuûa söï boá thí laø khoâng; taát caû
ngöôøi thí, taùnh ngöôøi thí laø khoâng; taát caû ngöôøi nhaän, taùnh cuûa ngöôøi
nhaän laø khoâng; taát caû quaû thí, taùnh cuûa quaû thí laø khoâng. Trong taùnh
khoâng, söï boá thí, ngöôøi thí, ngöôøi nhaän vaø caùc quaû thí ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá töï taùnh ñeàu khaùc nhau, ñeàu
roát raùo khoâng. Trong caùi khoâng roát raùo, caùc phaùp nhö theá ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc. Do caùc phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc neân phaùp
ñöôïc cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc.
maät-ña saâu xa, töø luùc môùi phaùt taâm thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo
nhö theá, do oai löïc cuûa phöông tieän thieän xaûo naøy neân an laäp höõu tình,
laøm cho chuùng an truï Tònh giôùi. Caùc höõu tình kia an truï Tònh giôùi roài,
Ñaïi Boà-taùt noùi raèng: “Töø nay caùc oâng ñoái vôùi taát caû höõu tình neân sinh
taâm thöông xoùt, xa lìa söï gieát haïi sinh maïng. Noùi roäng cho ñeán xa lìa
taø kieán, tu haønh chaùnh kieán. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu khoâng coù
töï taùnh. Caùc oâng khoâng neân phaân bieät chaáp tröôùc. Caùc oâng phaûi neân
quaùn saùt ñuùng lyù, phaùp naøo goïi laø sinh maø muoán haïi maïng soáng? Laïi
do duyeân naøo maø haïi maïng soáng? Noùi roäng cho ñeán phaùp naøo goïi laø
caûnh thuoäc veà taø kieán, muoán sinh taø kieán? Laïi do duyeân naøo maø sinh
www.daitangkinh.org
taø kieán? Taát caû nhö theá töï taùnh ñeàu khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo nhö theá neân laøm thuaàn thuïc
caùc loaøi höõu tình moät caùch hoaøn toaøn, duøng voâ löôïng phaùp moân vì hoï
maø giaûng thuyeát Boá thí vaø quaû Tònh giôùi ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc,
laøm cho hoï bieát töï taùnh Boá thí vaø quaû Tònh giôùi ñeàu khoâng. Hoï ñaõ bieát
roõ töï taùnh cuûa söï tu Boá thí vaø quaû Tònh giôùi ñeàu khoâng roài, ôû trong
phaùp aáy chaúng sinh chaáp tröôùc. Do khoâng chaáp neân taâm khoâng taùn
loaïn; taâm khoâng taùn loaïn neân coù theå phaùt sinh dieäu tueä. Nhôø dieäu tueä
naøy ñoaïn tröø ñöôïc tuøy mieân vaø caùc söï troùi buoäc roài, nhaäp vaøo coõi Voâ
dö y Baùt-nieát-baøn.
Thieän Hieän neân bieát, söï thuyeát giaûng nhö theá ñeàu nöông vaøo theá
tuïc, khoâng nöông thaéng nghóa. Vì sao? Vì trong phaùp khoâng, khoâng coù
maûy may phaùp naøo coù theå naém baét ñöôïc. Hoaëc ñaõ Nieát-baøn, hoaëc ñang
Nieát-baøn, hoaëc seõ Nieát-baøn, hoaëc ngöôøi Nieát-baøn, hoaëc lyù do ñöôïc
nhaäp Nieát-baøn... taát caû nhö theá ñeàu khoâng sôû höõu, ñeàu hoaøn toaøn
khoâng. Taùnh hoaøn toaøn khoâng töùc laø Nieát-baøn, nhöng lìa Nieát-baøn naøy
khoâng coù thaät phaùp rieâng bieät.
nhö theá, do oai löïc cuûa phöông tieän thieän xaûo naøy neân thaáy caùc höõu
tình taâm nhieàu giaän döõ, sinh taâm thöông xoùt, duøng phöông tieän khuyeân
daïy, noùi raèng: “Töø nay, caùc ngöôi neân tu an nhaãn, vui phaùp an nhaãn,
ñieàu phuïc taâm mình, thoï haïnh an nhaãn. Töï taùnh söï giaän döõ cuûa caùc
ngöôi ñeàu khoâng, taïi sao ñoái vôùi phaùp aáy sinh taâm giaän döõ? Caùc ngöôi
phaûi neân quaùn saùt ñuùng lyù: “Ta do phaùp naøo maø sinh giaän döõ? Ai giaän
döõ? Giaän döõ ai? Caùc phaùp nhö vaäy baûn taùnh ñeàu khoâng, baûn taùnh phaùp
khoâng chöa töøng baát khoâng. Taùnh khoâng nhö vaäy chaúng phaûi Nhö Lai
taïo ra, chaúng phaûi Boà-taùt taïo ra, chaúng phaûi Ñoäc giaùc taïo ra, chaúng
phaûi Thanh vaên taïo ra, cuõng chaúng phaûi Roàng, Thaàn… noùi roäng cho
ñeán Nhaân phi nhaân taïo ra. Cuõng chaúng phaûi trôøi Töù ñaïi vöông cho ñeán
trôøi Phi töôûng phi phi töôûng xöù taïo ra.”
Caùc ngöôi phaûi neân quaùn saùt ñuùng lyù: “Giaän döõ nhö vaäy do ñaâu
sinh ra? Leä thuoäc vaøo ai? Ñoái vôùi ai maø sinh? Seõ thu nhaän quaû gì?
Hieän taïi ñöôïc lôïi ích gì? Taát caû phaùp naøy baûn taùnh ñeàu khoâng, chaúng
phaûi trong taùnh khoâng coù söï giaän döõ. Vì vaäy, phaûi tu an nhaãn ñeå laøm
lôïi ích cho chính mình.”
la-maät-ña saâu xa, thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo thuø thaéng, an laäp
höõu tình nôi lyù taùnh khoâng, nhaân quaû taùnh khoâng, tuaàn töï ñem quaû vò
Giaùc ngoä cao toät chæ baøy, khuyeân baûo, khen ngôïi, chuùc möøng, laøm cho
an truï hoaøn toaøn, mau ñöôïc chöùng quaû.
Thieän Hieän neân bieát, söï giaûng thuyeát nhö vaäy ñeàu nöông vaøo theá
tuïc, chaúng nöông vaøo thaéng nghóa. Vì sao? Vì trong baûn taùnh khoâng,
ngöôøi chöùng ñaéc, phaùp ñöôïc chöùng ñaéc, thôøi gian chöùng ñaéc, nôi choán
chöùng ñaéc, ñeàu chaúng phaûi thaät coù.
Thieän Hieän neân bieát, ñaây goïi laø lyù baûn taùnh khoâng cuûa thaät teá.
Caùc Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình neân nöông vaøo lyù
baûn taùnh khoâng cuûa thaät teá naøy maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
nhöng chaúng sôû ñaéc höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa hoï. Vì sao? Vì taát caû
phaùp ñeàu lìa caùc höõu tình, höõu tình lìa phaùp neân chaúng theå naém baét
ñöôïc. Phaùp vaø höõu tình do ñoái ñaõi nhau maø laäp neân, nöông vaøo thaéng
nghóa maø noùi thì taát caû ñeàu khoâng.
tình thaân taâm löôøi bieáng, lui suït khoâng tinh taán, neân duøng phöông tieän
khuyeân baûo, daãn daét laøm cho hoï phaùt khôûi thaân taâm tinh taán, tu caùc
thieän phaùp. Noùi raèng: “Nam töû, haõy neân tin töôûng saâu saéc raèng trong
baûn taùnh khoâng, khoâng coù phaùp löôøi bieáng, khoâng coù ngöôøi löôøi bieáng,
khoâng coù nôi löôøi bieáng, khoâng coù thôøi gian löôøi bieáng, khoâng coù lyù do
phaùt sinh löôøi bieáng... Taát caû nhö vaäy baûn taùnh ñeàu khoâng, khoâng vöôït
qua lyù khoâng. Caùc ngöôi neân phaùt khôûi thaân taâm tinh taán, xaû boû söï löôøi
bieáng, sieâng tu thieän phaùp. Nghóa laø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; hoaëc tu boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; hoaëc tu
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; hoaëc tu phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; hoaëc truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán
phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; hoaëc truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn; hoaëc truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; hoaëc tu taùm
Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, hoaëc tu baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc
www.daitangkinh.org
Nhö Lai, hoaëc tu baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; hoaëc tu taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; hoaëc tu naêm loaïi
maét, saùu pheùp thaàn thoâng; hoaëc tu möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng; hoaëc tu ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc
tu ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; hoaëc tu phaùp khoâng
queân maát, taùnh luoân luoân xaû; hoaëc tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng; hoaëc tu quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; hoaëc tu
taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt; hoaëc tu quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät;
hoaëc tu voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc. Haõy neân sieâng naêng
tinh taán, chôù sinh löôøi bieáng. Neáu sinh löôøi bieáng thì chòu khoå voâ cuøng.
Naøy caùc thieän nam, taát caû phaùp naøy baûn taùnh ñeàu khoâng, khoâng
coù caùc söï chöôùng ngaïi. Caùc oâng neân quaùn saùt, trong lyù baûn taùnh khoâng
khoâng chöôùng ngaïi, khoâng coù phaùp löôøi bieáng, khoâng coù ngöôøi löôøi
bieáng, nôi choán, thôøi gian, lyù do löôøi bieáng... ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc.”
la-maät-ña saâu xa, thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo thuø thaéng, an truï
höõu tình laøm cho truï vaøo lyù baûn taùnh khoâng cuûa caùc phaùp. Tuy laøm
cho an truï nhöng khoâng coù hai töôûng. Vì sao? Vì lyù baûn taùnh khoâng
khoâng hai, khoâng khaùc, chaúng phaûi ñoái vôùi phaùp khoâng hai maø phaùt
sinh hai töôûng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, nöông vaøo baûn taùnh khoâng, khuyeân daïy truyeàn trao cho caùc
loaøi höõu tình, laøm cho hoï sieâng naêng tu hoïc, noùi raèng: “Naøy caùc thieän
nam, caùc oâng ñoái vôùi thieän phaùp naøy phaûi neân sieâng naêng tu hoïc. Neáu
khi tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì ñoái vôùi caùc phaùp
naøy khoâng neân tö duy töôùng hai hay khoâng hai, noùi roäng cho ñeán neáu
khi tu voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc thì ñoái vôùi caùc phaùp naøy
khoâng neân tö duy töôùng hai hay khoâng hai. Vì sao? Naøy caùc thieän nam,
caùc phaùp nhö vaäy ñeàu laø baûn taùnh khoâng. Ñoái vôùi lyù baûn taùnh khoâng,
thì khoâng neân tö duy töôùng hai hay khoâng hai.”
la-maät-ña saâu xa, thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo thuø thaéng, haønh
haïnh Boà-taùt, laøm thuaàn thuïc höõu tình; caùc loaøi höõu tình ñaõ ñöôïc laøm
thuaàn thuïc roài, tuøy theo caên cô cuûa hoï, tuaàn töï an laäp laøm cho choï an
truï vaøo quaû Döï löu, hoaëc truï quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc
giaùc Boà-ñeà, hoaëc laøm cho truï vaøo caùc ñòa Ñaïi Boà-taùt, hoaëc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
tình taâm nhieàu taùn loaïn, ñoái vôùi caùc duïc caûnh khoâng keàm cheá caùc caên,
phaùt sinh caùc nghieäp khoâng thanh tònh. Boà-taùt thaáy roài, duøng phöông
tieän khuyeân daïy, truyeàn trao, laøm cho hoï nhaäp vaøo ñònh thuø thaéng, noùi
raèng: “Naøy caùc thieän nam, haõy ñeán ñaây! Caùc oâng neân tu taäp Tam-ma-
ñòa thuø thaéng chôù sinh taâm taùn loaïn, neân töôûng ñònh thuø thaéng. Vì sao?
Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu laø baûn taùnh khoâng; trong baûn taùnh khoâng,
khoâng coù phaùp coù theå naém baét ñöôïc, khoâng coù phaùp taùn loaïn hoaëc
nhaát taâm. Neáu caùc oâng coù theå an truï vaøo ñònh thuø thaéng naøy thì laøm
caùc vieäc thieän mau ñöôïc thaønh töïu vieân maõn vaø tuøy theo söï mong caàu
ñeàu truï vaøo baûn taùnh khoâng.”
Nghóa laø phaùt sinh nghieäp thaân, ngöõ, yù thanh tònh toát ñeïp. Theá
naøo goïi laø laøm caùc vieäc thieän? Hoaëc laø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán tu haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa Phaät, hoaëc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät. Taát caû thieän phaùp thanh tònh toát ñeïp nhö vaäy, nhôø oai löïc
ñònh thuø thaéng, neân mau thaønh töïu vaø tuøy theo sôû nguyeän truï vaøo baûn
taùnh khoâng.
maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo, vì muoán laøm lôïi ích cho
caùc loaøi höõu tình, neân töø luùc ñaàu phaùt taâm cho ñeán cuoái cuøng laøm caùc
vieäc thieän lôïi ích, luoân khoâng ngöøng nghæ. Vì muoán laøm lôïi ích an vui
cho caùc höõu tình neân töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät kia, gaàn guõi cuùng
döôøng chö Phaät Theá Toân ôû choã chö Phaät, laéng nghe, thoï trì chaùnh
phaùp, traûi qua voâ soá kieáp xaû thaân, thoï thaân, cho ñeán khi thaønh quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, ôû khoaûng trong gian, chaúng bao giôø queân maát. Ñaïi
Boà-taùt aáy ñaéc Ñaø-la-ni, caên thaân, ngöõ, yù thöôøng khoâng suy giaûm. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng tu trí Nhaát thieát moät caùch hoaøn haûo,
phaøm laøm laøm vieäc gì thöôøng suy löôøng chín chaén. Do tu trí Nhaát thieát
moät caùch hoaøn haûo vaø vieäc laøm suy löôøng chín chaén neân ñoái vôùi taát caû
www.daitangkinh.org
ñaïo ñeàu coù theå tu taäp. Ñoù laø ñaïo Thanh vaên, ñaïo Ñoäc giaùc, ñaïo Boà-taùt,
ñaïo Nhö Lai, ñaïo Thaéng thieân, ñaïo Thaéng nhaân, ñaïo thaàn thoâng thuø
thaéng cuûa caùc Boà-taùt. Ñaïi Boà-taùt aáy do truï vaøo ñaïo thaàn thoâng thuø
thaéng neân thöôøng laøm caùc vieäc lôïi ích cho caùc höõu tình; duø traûi qua caùc
coõi, troâi laên trong sinh töû nhöng thaàn thoâng thuø thaéng thöôøng khoâng
suy giaûm. Vì khoâng suy giaûm neân thaàn thoâng thaønh töïu, thöôøng laøm
caùc vieäc lôïi ích thuø thaéng cho mình vaø ngöôøi.
maät-ña saâu xa truï vaøo baûn taùnh khoâng, duøng phöông tieän thieän xaûo
laøm lôïi ích cho caùc loaøi höõu tình moät caùch hoaøn toaøn.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, töø luùc môùi phaùt taâm thaønh töïu phöông tieän thieän
xaûo nhö theá, do oai löïc cuûa phöông tieän thieän xaûo naøy neân truï vaøo
baûn taùnh khoâng, thaáy caùc höõu tình trí tueä caïn côït, ngu si, ñieân ñaûo,
gaây nhieàu aùc nghieäp; Boà-taùt giaùo hoùa truyeàn trao phöông tieän, dìu
daét hoï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, noùi raèng: “Naøy caùc thieän
nam, Neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, quaùn taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu
khoâng. Neáu caùc oâng coù theå tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy vaø
quaùn taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu khoâng, thì söï tu haønh veà nghieäp thaân,
ngöõ, yù seõ ñaït ñeán cam loà vaø ñöôïc quaû cam loà, ñeàu nhôø vaøo cam loà
maø ñöôïc giaûi thoaùt.”
Caùc thieän nam, taát caû phaùp aáy baûn taùnh ñeàu khoâng. Trong baûn
taùnh khoâng, höõu tình vaø phaùp tuy chaúng theå naém baét ñöôïc nhöng söï
tu haønh cuõng chaúng suy giaûm. Vì sao? Naøy thieän nam, lyù baûn taùnh
khoâng, khoâng taêng, khoâng giaûm. Trong baûn taùnh khoâng, khoâng coù
phaùp taêng giaûm, khoâng coù ngöôøi taêng giaûm. Vì sao? Vì lyù baûn taùnh
khoâng, chaúng phaûi coù töï taùnh, chaúng phaûi khoâng taùnh, lìa caùc söï phaân
bieät, ñoaïn caùc hyù luaän, neân ôû trong aáy khoâng coù phaùp taêng giaûm,
khoâng coù ngöôøi taêng giaûm. Do ñoù, vieäc laøm cuõng khoâng suy giaûm; vì
vaäy caùc oâng neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, quaùn baûn taùnh khoâng, laøm
vieäc ñaùng laøm.
maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo daïy baûo, trao truyeàn cho
caùc loaøi höõu tình, laøm cho hoï nhaäp vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, truï vaøo
baûn taùnh khoâng, tu caùc nghieäp laønh.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy giaùo hoùa truyeàn trao cho
höõu tình nhö vaäy, tu caùc nghieäp laønh luoân khoâng löôøi bieáng. Nghóa laø
töï mình thöôøng haønh möôøi neûo nghieäp thieän, cuõng khuyeân ngöôøi
khaùc thöôøng haønh möôøi neûo nghieäp thieän; töï mình giöõ gìn naêm giôùi
caän söï, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc giöõ gìn naêm giôùi caän söï; töï mình giöõ
gìn taùm giôùi caän truï, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc thoï trì taùm giôùi caän
truï; töï mình thoï trì caùc giôùi xuaát gia, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc thoï trì
caùc giôùi xuaát gia; töï mình tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán
Ñònh voâ saéc; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc; töï mình tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm
chi Thaùnh ñaïo, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh boán Nieäm truï cho
ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; töï mình tu haønh phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; töï mình tu haønh Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; töï mình an truï phaùp khoâng beân trong
cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc an
truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; töï
mình an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn; töï mình an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; cuõng khuyeân ngöôøi
khaùc an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; töï mình tu haønh taùm Giaûi
thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh taùm
Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; töï mình tu haønh caùc ñòa Boà-taùt;
cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh caùc ñòa Boà-taùt; töï mình tu haønh taát
caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa; töï mình tu hoïc naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc tu hoïc naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; töï
mình tu hoïc möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho
ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; töï mình tu hoïc ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi
Hyû, ñaïi Xaû; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu hoïc ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû; töï mình tu hoïc phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû,
cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu hoïc phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân
www.daitangkinh.org
luoân xaû; töï mình tu hoïc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu hoïc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng; töï mình tu hoïc ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu hoïc ba möôi hai töôùng Ñaïi
só, taùm möôi veû ñeïp; töï mình thöôøng phaùt khôûi trí cuûa quaû Döï löu cho
ñeán trí cuûa Ñoäc giaùc Boà-ñeà nhöng khoâng truï vaøo quaû Döï löu cho ñeán
Ñoäc giaùc Boà-ñeà; cuõng khuyeân ngöôøi khaùc thöôøng phaùt khôûi trí cuûa
quaû Döï löu cho ñeán trí cuûa Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc laøm cho hoï truï quaû
Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; töï mình thöôøng phaùt khôûi caùc haïnh
Ñaïi Boà-taùt, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc thöôøng phaùt khôûi caùc haïnh Ñaïi
Boà-taùt; töï mình thöôøng phaùt khôûi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc thöôøng phaùt khôûi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa chö Phaät.
maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo töï mình tu thieän nghieäp
luoân khoâng bieáng nhaùc, boû beâ daïy baûo, trao truyeàn cho caùc loaøi höõu
tình cuõng tu theo thieän nghieäp thöôøng khoâng bieáng nhaùc, boû beâ.
Naøy Thieän Hieän, ñoù goïi laø caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo, do oai löïc cuûa phöông
tieän thieän xaûo naøy neân an laäp höõu tình, laøm cho truï nôi caûnh giôùi thaät,
nhöng khoâng laøm hoaïi töôùng caûnh giôùi thaät, mau chöùng ñaéc quaû vò
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu khoâng, trong baûn
taùnh khoâng, höõu tình vaø phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, bôûi vì
trong aáy cuõng khoâng coù phi phaùp, thì Ñaïi Boà-taùt laøm sao vì caùc höõu
tình caàu mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Caùc phaùp chöùng sôû
höõu baûn taùnh ñeàu khoâng. Trong baûn taùnh khoâng, höõu tình vaø phaùp ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc, bôûi vì trong aáy cuõng khoâng coù phi phaùp.
Thieän Hieän neân bieát, neáu baûn taùnh taát caû phaùp chaúng khoâng thì
caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng neân an truï
lyù baûn taùnh khoâng, caàu mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, vì söï lôïi ích
cho höõu tình maø thuyeát phaùp baûn taùnh khoâng. Bôûi taát caû phaùp baûn taùnh
ñeàu khoâng, vaäy neân caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa an truï vaøo lyù baûn taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp, caàu mau chöùng ñaéc
trí Nhaát thieát trí, vì laøm lôïi ích cho höõu tình maø thuyeát phaùp baûn taùnh
khoâng.
Caùc phaùp naøo baûn taùnh ñeàu khoâng maø caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhö thaät bieát roõ baûn taùnh khoâng roài an
truï vaøo baûn taùnh khoâng aáy, vì caùc höõu tình maø thuyeát phaùp?
Thieän Hieän neân bieát, saéc cho ñeán thöùc, baûn taùnh ñeàu khoâng.
Nhaõn xöù cho ñeán yù xöù baûn taùnh ñeàu khoâng. Saéc xöù cho ñeán phaùp xöù,
baûn taùnh ñeàu khoâng. Nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi, baûn taùnh ñeàu khoâng.
Saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi, baûn taùnh ñeàu khoâng. Nhaõn thöùc giôùi cho
ñeán yù thöùc giôùi, baûn taùnh ñeàu khoâng. Nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc, baûn
taùnh ñeàu khoâng. Caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra, baûn taùnh ñeàu khoâng. Ñòa giôùi cho
ñeán thöùc giôùi, baûn taùnh ñeàu khoâng. Nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng
duyeân, baûn taùnh ñeàu khoâng. Caùc phaùp do duyeân sinh ra, baûn taùnh
ñeàu khoâng. Voâ minh cho ñeán laõo töû, baûn taùnh ñeàu khoâng. Boá thí cho
ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, baûn taùnh ñeàu khoâng. Phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh, baûn taùnh ñeàu khoâng.
Chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn, baûn taùnh ñeàu
khoâng. Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, baûn taùnh ñeàu khoâng. Boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, baûn taùnh ñeàu khoâng. Boán Nieäm
truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, baûn taùnh ñeàu khoâng. Phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, baûn taùnh ñeàu khoâng. Taùm Giaûi
thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù, baûn taùnh ñeàu khoâng. Baäc Tònh quaùn cho
ñeán baäc Nhö Lai, baûn taùnh ñeàu khoâng. Baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân, baûn taùnh ñeàu khoâng. Taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa, baûn taùnh ñeàu khoâng. Naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn
thoâng, baûn taùnh ñeàu khoâng. Möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng, baûn taùnh ñeàu khoâng. Ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi
Xaû, baûn taùnh ñeàu khoâng. Phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû,
baûn taùnh ñeàu khoâng. Trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng, baûn taùnh ñeàu khoâng. ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû
ñeïp, baûn taùnh ñeàu khoâng. Quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, baûn
taùnh ñeàu khoâng. Taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt baûn taùnh ñeàu khoâng. Quaû vò
www.daitangkinh.org
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, baûn taùnh ñeàu khoâng. Söï ñoaïn tröø taát
caû taäp khí töông tuïc cuûa sôû tri phieàn naõo, baûn taùnh ñeàu khoâng. Trí
Nhaát thieát trí, baûn taùnh ñeàu khoâng.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, nhö thaät
bieát naêm uaån nhö saéc... noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát trí baûn taùnh laø
khoâng roài, truï vaøo baûn taùnh khoâng, vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát
phaùp baûn taùnh khoâng nhö vaäy.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu taùnh cuûa phaùp khoâng beân trong,
baûn taùnh chaúng khoâng cho ñeán taùnh cuûa phaùp khoâng khoâng taùnh töï
taùnh, baûn taùnh chaúng khoâng, thì caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa khoâng neân vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát taát caû
phaùp, baûn taùnh ñeàu khoâng. Neáu noùi nhö theá thì töùc laø laøm hoaïi baûn
taùnh khoâng, nhöng lyù baûn taùnh khoâng khoâng theå hoaïi, chaúng thöôøng,
chaúng ñoaïn. Vì sao? Vì lyù baûn taùnh khoâng, khoâng coù phöông höôùng,
khoâng nôi choán, khoâng töø ñaâu ñeán, cuõng khoâng ñi veà ñaâu. Lyù khoâng
nhö vaäy cuõng goïi laø phaùp truï; trong ñoù khoâng phaùp, khoâng truï, khoâng
taùn, khoâng taêng, khoâng giaûm, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng nhieãm,
khoâng tònh, laø taùnh voán coù cuûa taát caû phaùp. Caùc Ñaïi Boà-taùt an truï
trong aáy caàu mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, khoâng thaáy coù phaùp, coù
söï mong caàu chöùng ñaéc, cuõng khoâng thaáy coù phaùp khoâng coù söï mong
caàu chöùng ñaéc, vì taát caû phaùp ñeàu khoâng choã truï, neân goïi laø phaùp truï.
Caùc Ñaïi Boà-taùt an truï trong aáy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
thaáy taát caû phaùp baûn taùnh khoâng roài, nhaát ñònh ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät quyeát khoâng thoaùi chuyeån. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy
khoâng thaáy coù phaùp coù theå laøm chöôùng ngaïi. Vì thaáy taát caû phaùp
khoâng chöôùng ngaïi neân ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng sinh
nghi ngôø, cuõng khoâng thoaùi chuyeån. Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc
Ñaïi Boà-taùt truï trong baûn taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp, quaùn baûn taùnh
khoâng ñeàu khoâng coù ñoái töôïng chöùng ñaéc. Nghóa laø ngaõ, höõu tình, noùi
roäng cho ñeán caùi bieát, caùi thaáy vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc. Saéc cho ñeán thöùc vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhaõn xöù cho ñeán yù xöù vaø söï hoaït ñoäng
cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Saéc xöù cho ñeán phaùp
xöù vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc. Saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi vaø söï hoaït ñoäng cuûa
chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù
thöùc giôùi vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc. Nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc. Caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho
ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng
cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi vaø söï
hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhaân duyeân
cho ñeán taêng thöôïng duyeân vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc. Caùc phaùp do duyeân sinh ra vaø söï hoaït ñoäng
cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Voâ minh cho ñeán laõo
töû vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc. Chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc. Boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo
vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc. Taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù vaø söï hoaït ñoäng cuûa
chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc
Nhö Lai vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc. Baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng
cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc. Naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng vaø söï hoaït
ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Möôøi löïc cuûa
Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng vaø söï hoaït ñoäng cuûa
chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi
Xaû vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng
www.daitangkinh.org
cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc. Quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà vaø söï hoaït ñoäng cuûa
chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt,
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng
cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Phaùp höõu laäu, voâ laäu vaø söï hoaït
ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Phaùp theá gian,
xuaát theá gian vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc. Phaùp höõu vi, voâ vi vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc. Ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp
vaø söï hoaït ñoäng cuûa chuùng cuõng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, ví nhö coù Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
hoùa laøm boán chuùng laø Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-saùch-ca, OÂ-ba-tö-ca; giaû
söû coù vò hoùa Phaät traûi qua moät kieáp hoaëc hôn moät kieáp, vì boán chuùng
ñöôïc boán hoùa aáy maø giaûng thuyeát chaùnh phaùp. YÙ oâng nghó sao? Hoùa
chuùng nhö theá coù theå chöùng ñaéc quaû Döï löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát
hoaøn, quaû A-la-haùn, hoaëc ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån nôi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì nhöõng hoùa chuùng naøy ñeàu
khoâng coù thaät, chaúng phaûi phaùp khoâng thaät maø coù theå ñöôïc thoï kyù cuûa
–Caùc phaùp cuõng vaäy, baûn taùnh ñeàu khoâng, hoaøn toaøn khoâng coù
thaät. Ñaïi Boà-taùt naøo vì caùc höõu tình naøo, giaûng thuyeát nhöõng phaùp gì,
coù theå laøm cho hoï chöùng ñaéc quaû Döï löu cho ñeán ñöôïc thoï kyù khoâng
thoaùi chuyeån?
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt tuy vì höõu tình giaûng thuyeát
phaùp khoâng, nhöng caùc höõu tình thaät chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì
thöông xoùt hoï bò rôi vaøo phaùp ñieân ñaûo neân cöùu vôùt laøm cho hoï truï vaøo
phaùp khoâng ñieân ñaûo. Khoâng ñieân ñaûo laø khoâng phaân bieät, khoâng phaân
bieät töùc laø khoâng ñieân ñaûo. Neáu coù phaân bieät thì coù ñieân ñaûo vì chuùng
cuøng loaïi vaäy.
Thieän Hieän neân bieát, ñieân ñaûo töùc laø phaùp khoâng ñieân ñaûo.
Trong khoâng ñieân ñaûo, khoâng coù ngaõ, höõu tình, noùi roäng cho ñeán
khoâng coù caùi bieát, caùi thaáy; cuõng khoâng coù saéc uaån cho ñeán thöùc uaån,
cho ñeán khoâng coù ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp.
Thieän Hieän neân bieát, caùi khoâng coù naøy laø baûn taùnh khoâng. Caùc
Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa an truï trong ñaây,
thaáy caùc höõu tình rôi vaøo töôûng ñieân ñaûo, duøng phöông tieän thieän xaûo
laøm cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt. Nghóa laø laøm cho hoï giaûi thoaùt, khoâng coù
ngaõ vaø töôûng coù ngaõ. Noùi roäng cho ñeán khoâng coù caùi thaáy bieát vaø
töôûng coù caùi thaáy bieát, cuõng giaûi thoaùt, khoâng coù saéc vaø töôûng coù saéc,
noùi roäng cho ñeán khoâng coù taùm möôi veû ñeïp vaø töôûng coù taùm möôi veû
ñeïp; cuõng laøm cho giaûi thoaùt caùc phaùp höõu laäu nhö naêm thuû uaån...
cuõng laøm cho giaûi thoaùt caùc phaùp voâ laäu nhö boán Nieäm truï... Vì sao?
Vì caùc phaùp voâ laäu nhö boán Nieäm truï... chaúng phaûi laø thaéng nghóa
khoâng sinh, khoâng dieät, voâ töôùng, voâ vi, voâ hyù luaän, voâ phaân bieät. Vì
vaäy cuõng neân giaûi thoaùt caùc phaùp aáy.
Chaân thaéng nghóa töùc laø baûn taùnh khoâng. Baûn taùnh khoâng naøy töùc
laø söï tu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoái töôïng chöùng ñaéc cuûa chö
Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, trong ñaây khoâng coù ngaõ, cho ñeán caùi thaáy
coù theå naém baét ñöôïc; cuõng khoâng coù saéc uaån cho ñeán thöùc uaån coù theå
naém baét ñöôïc; khoâng coù nhaõn xöù, cho ñeán yù xöù coù theå naém baét ñöôïc;
khoâng coù saéc xöù, cho ñeán phaùp xöù coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù
nhaõn giôùi, cho ñeán yù giôùi coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù saéc giôùi, cho
ñeán phaùp giôùi coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù nhaõn thöùc giôùi, cho ñeán
yù thöùc giôùi coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù nhaõn xuùc, cho ñeán yù xuùc coù
theå naém baét ñöôïc; khoâng coù caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra,
cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra coù theå naém baét ñöôïc;
khoâng coù ñòa giôùi, cho ñeán thöùc giôùi coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù
nhaân duyeân, cho ñeán taêng thöôïng duyeân coù theå naém baét ñöôïc; khoâng
coù caùc phaùp theo duyeân sinh ra coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù voâ
minh cho ñeán laõo töû coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh coù theå naém baét ñöôïc;
khoâng coù chaân nhö, cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn coù theå naém
baét ñöôïc; khoâng coù Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo coù theå naém baét ñöôïc;
khoâng coù boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo coù theå naém baét
www.daitangkinh.org
ñöôïc; khoâng coù boán Tónh löï cho ñeán boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc coù
theå naém baét ñöôïc; khoâng coù phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc
Nhö Lai coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù naêm loaïi maét,
saùu pheùp thaàn thoâng coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù möôøi löïc cuûa Nhö
Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng coù theå naém baét ñöôïc; khoâng
coù ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù phaùp
khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng coù theå naém baét ñöôïc;
khoâng coù quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà coù theå naém baét ñöôïc;
khoâng coù caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät coù theå naém baét ñöôïc; khoâng coù ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp coù theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng vì quaû vò Giaùc ngoä
cao toät maø caàu ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chæ vì baûn taùnh
khoâng cuûa caùc phaùp maø caàu ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Baûn
taùnh khoâng naøy, chaëng ñaàu, giöõa, sau vaãn laø baûn taùnh khoâng, chöa
töøng chaúng khoâng. Caùc Ñaïi Boà-taùt truï baûn taùnh khoâng Ba-la-maät-ña
vì muoán giaûi thoaùt caùc loaøi höõu tình khoûi chaáp töôûng höõu tình vaø
töôûng phaùp, neân haønh trí Ñaïo töôùng. Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh trí Ñaïo
töôùng töùc laø haønh taát caû ñaïo. Ñoù laø ñaïo Thanh vaên, ñaïo Ñoäc giaùc,
ñaïo Boà-taùt, ñaïo Nhö Lai.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi taát caû ñaïo ñöôïc
vieân maõn roài, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi
Phaät, thoï maïng laâu daøi, chöùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaõ chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät roài môùi coù theå laøm cho Phaät nhaõn thöôøng
khoâng ñoaïn dieät.
Phaät nhaõn laø gì? Ñoù laø baûn taùnh khoâng. Chö Phaät ñôøi quaù khöù,
hieän taïi, vò lai truï khaép möôøi phöông theá giôùi, vì caùc höõu tình maø
giaûng thuyeát chaùnh phaùp, ñeàu duøng baûn taùnh khoâng naøy maø laøm Phaät
nhaõn.
Thieän Hieän neân bieát, chaéc chaén khoâng coù vò Phaät naøo lìa baûn
taùnh khoâng maø xuaát hieän ôû ñôøi. Chö Phaät ra ñôøi ñeàu thuyeát nghóa baûn
taùnh khoâng, höõu tình ñöôïc giaùo hoùa coát yeáu laø ñöôïc nghe Phaät thuyeát
nghóa baûn taùnh khoâng, môùi nhaäp vaøo Thaùnh ñaïo, chöùng ñaéc Thaùnh
quaû. Neáu lìa baûn taùnh khoâng thì khoâng coù phöông tieän naøo khaùc.
Vì vaäy, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí, neân phaûi an truï vaøo lyù baûn taùnh khoâng, tu haønh saùu phaùp
Ba-la-maät-ña vaø caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt khaùc. Neáu ñaõ an truï vaøo lyù baûn
taùnh khoâng, tu haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña vaø caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt
khaùc thì chaéc chaén khoâng thoaùi maát trí Nhaát thieát trí, thöôøng laøm lôïi
ích cho taát caû höõu tình.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt thaät laø kyø ñaëc hy höõu; tuy haønh
taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu khoâng, nhöng ñoái vôùi baûn taùnh khoâng, thöôøng
khoâng hoaïi dieät. Nghóa laø khoâng chaáp saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc khaùc
baûn taùnh khoâng, cho ñeán khoâng chaáp quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät khaùc baûn taùnh khoâng.
Baïch Theá Toân, saéc töùc laø baûn taùnh khoâng. Baûn taùnh khoâng töùc laø
saéc, cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät töùc laø baûn taùnh
khoâng. Baûn taùnh khoâng töùc laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Caùc Ñaïi Boà-taùt raát
laø kyø ñaëc hy höõu, tuy haønh taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu khoâng, nhöng ñoái
vôùi baûn taùnh khoâng, thöôøng khoâng hoaïi dieät.
Thieän Hieän neân bieát, saéc chaúng khaùc baûn taùnh khoâng, baûn taùnh
khoâng chaúng khaùc saéc. Saéc töùc laø baûn taùnh khoâng, baûn taùnh khoâng töùc
laø saéc. Cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät chaúng khaùc baûn
taùnh khoâng, baûn taùnh khoâng chaúng khaùc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät. Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät töùc laø baûn taùnh khoâng,
baûn taùnh khoâng töùc laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu saéc khaùc baûn taùnh khoâng, baûn taùnh
khoâng khaùc saéc; saéc chaúng phaûi baûn taùnh khoâng, baûn taùnh khoâng
chaúng phaûi saéc; cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khaùc
baûn taùnh khoâng, baûn taùnh khoâng khaùc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät; quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät chaúng phaûi baûn taùnh khoâng,
baûn taùnh khoâng chaúng phaûi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät thì
www.daitangkinh.org
caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng neân quaùn
taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu khoâng; cuõng khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, vì saéc chaúng khaùc baûn taùnh khoâng, baûn
taùnh khoâng chaúng khaùc saéc. Saéc töùc laø baûn taùnh khoâng, baûn taùnh
khoâng töùc laø saéc; cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
chaúng khaùc baûn taùnh khoâng, baûn taùnh khoâng chaúng khaùc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät töùc laø
baûn taùnh khoâng, baûn taùnh khoâng töùc laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät. Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
quaùn taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu khoâng, maø coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí. Vì sao? Vì lìa baûn taùnh khoâng, khoâng coøn moät phaùp naøo laø
thaät coù, thöôøng haèng, coù theå hoaïi, coù theå ñoaïn. Trong baûn taùnh
khoâng, cuõng khoâng coù moät phaùp naøo laø thaät coù, thöôøng haèng, coù theå
hoaïi, coù theå ñoaïn. Chæ vì nhöõng keû ngu si, meâ laàm, ñieân ñaûo, khôûi
töôûng khaùc nhau, nghóa laø phaân bieät saéc khaùc baûn taùnh khoâng, cho
ñeán phaân bieät quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khaùc baûn taùnh
khoâng. Vì nhöõng keû ngu si naøy phaân bieät caùc phaùp cuøng vôùi baûn taùnh
khoâng coù khaùc nhau neân khoâng nhö thaät bieát saéc, khoâng nhö thaät bieát
thoï, töôûng, haønh, thöùc. Bôûi vì chaúng bieát neân chaáp tröôùc saéc; chaáp
tröôùc thoï, töôûng, haønh, thöùc. Do chaáp tröôùc neân ñoái vôùi saéc, chaáp coù
ngaõ vaø ngaõ sôû; ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc chaáp ngaõ vaø ngaõ sôû. Do
vì voïng chaáp neân ñaém vaät trong ngoaøi, thoï thaân saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc ñôøi sau. Do ñoù khoâng theå giaûi thoaùt caùc ñöôøng sinh, giaø,
beänh, cheát, saàu bi, khoå, öu naõo, qua laïi trong ba coõi, luaân chuyeån voâ
cuøng. Do nhaân duyeân naøy neân caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo baûn taùnh khoâng
Ba-la-maät-ña, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng chaáp thoï
saéc, cuõng khoâng hoaïi saéc, hoaëc khoâng, hoaëc baát khoâng, cho ñeán
khoâng chaáp thoï quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, cuõng khoâng
hoaïi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, hoaëc khoâng, hoaëc baát
khoâng. Vì sao? Vì saéc chaúng hoaïi khoâng, khoâng chaúng hoaïi saéc, raèng
ñaây laø saéc, ñaây laø khoâng; cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät chaúng hoaïi khoâng, khoâng chaúng hoaïi quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät, raèng ñaây laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, ñaây
laø khoâng.
Ví nhö hö khoâng chaúng laøm hoaïi hö khoâng. Coõi hö khoâng trong,

khoâng hoaïi coõi hö khoâng ngoaøi; coõi hö khoâng ngoaøi, chaúng hoaïi coõi hö
khoâng trong.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, saéc chaúng hoaïi khoâng, khoâng chaúng
hoaïi saéc; cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät chaúng hoaïi
khoâng, khoâng chaúng hoaïi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Vì
sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu khoâng coù töï taùnh, chaúng theå phaân bieät
raèng ñaây laø khoâng, ñaây laø chaúng khoâng, vì taát caû phaùp ñeàu baûn taùnh
khoâng, trong baûn taùnh khoâng, khoâng coù sai bieät.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 534

–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu laø baûn taùnh khoâng, trong
baûn taùnh khoâng hoaøn toaøn khoâng sai khaùc thì caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo
choã naøo ñeå phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vôùi lôøi
nguyeän: “Ta seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät roäng lôùn, chuyeån
phaùp luaân vi dieäu ñoä chuùng höõu tình?”
Baïch Theá Toân, quaû vò Giaùc ngoä cao toät roäng lôùn saâu xa, khoâng
coù hai haønh töôùng, chaúng phaûi hai haønh töôùng nhöng coù theå chöùng ñaéc.
Nhö vaäy caùc Ñaïi Boà-taùt laøm sao coù theå ñaït ñöôïc söï mong caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät? Cuùi xin Nhö Lai thöông xoùt daïy cho.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät roäng lôùn saâu xa, khoâng coù hai haønh töôùng, chaúng
phaûi hai haønh töôùng nhöng coù theå chöùng ñaéc. Vì sao? Vì Boà-ñeà khoâng
coù hai, cuõng khoâng phaân bieät. Neáu ngöôøi naøo ñoái vôùi Boà-ñeà maø haønh
hai töôùng, coù phaân bieät, thì chaéc chaén khoâng theå chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät roäng lôùn.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Boà-ñeà chaúng haønh
töôùng khoâng hai, cuõng chaúng phaân bieät, hoaøn toaøn khoâng choã truï, phaùt
taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc
phaùp khoâng haønh hai töôùng, cuõng chaúng phaân bieät, hoaøn toaøn khoâng
choã haønh, neân coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät roäng lôùn.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt mong caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät chaúng phaûi haønh hai töôùng maø coù theå chöùng ñaéc. Boà-ñeà cuûa
caùc Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn khoâng haønh xöù. Nghóa laø khoâng haønh saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng haønh nhaõn xöù cho ñeán yù xöù; khoâng
haønh saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; khoâng haønh nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi;
khoâng haønh saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; khoâng haønh nhaõn thöùc giôùi
cho ñeán yù thöùc giôùi; khoâng haønh nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; khoâng
haønh caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù
xuùc laøm duyeân sinh ra; khoâng haønh ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; khoâng
haønh nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; khoâng haønh caùc phaùp
do duyeân sinh ra; khoâng haønh voâ minh cho ñeán laõo töû; khoâng haønh
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng haønh phaùp khoâng beân
trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; khoâng haønh chaân nhö
cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; khoâng haønh Thaùnh ñeá khoå,
taäp, dieät, ñaïo; khoâng haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo;
khoâng haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; khoâng
haønh phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; khoâng haønh
taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; khoâng haønh baäc Tònh quaùn
cho ñeán baäc Nhö Lai; khoâng haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân;
khoâng haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa;
khoâng haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; khoâng haønh möôøi
löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; khoâng haønh
ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; khoâng haønh ba möôi hai töôùng Ñaïi só,
taùm möôi veû ñeïp; khoâng haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân
xaû; khoâng haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng;
khoâng haønh quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; khoâng haønh haïnh
Ñaïi Boà-taùt; khoâng haønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Vì
sao? Vì Boà-ñeà cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng duyeân danh töôùng, aâm
thanh, khoâng chaáp ngaõ, ngaõ sôû. Nghóa laø Boà-ñeà kia khoâng nghó: “Ta
haønh saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.”
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Boà-ñeà cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt haønh chaúng
phaûi thuû, haønh chaúng phaûi xaû, ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng coù söï phaân
bieät.
–Baïch Theá Toân, neáu Boà-ñeà cuûa Ñaïi Boà-taùt haønh chaúng phaûi thuû,
haønh chaúng phaûi xaû ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng coøn phaân bieät, thì Boà-ñeà
cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi haønh choã naøo?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Boà-ñeà cuûa hoùa thaân chö Phaät neân
www.daitangkinh.org
haønh choã naøo, haønh thuû hay haønh xaû?

–Baïch Theá Toân, khoâng phaûi vaäy. Bôûi vì hoùa thaân chö Phaät thaät
söï khoâng coù thì laøm sao coù theå noùi laø coù Boà-ñeà haønh choã naøo maø hoaëc
thuû hay xaû?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Boà-ñeà trong moäng cuûa caùc A-la-
haùn neân haønh choã naøo, haønh thuû hay haønh xaû?
–Baïch Theá Toân, khoâng phaûi vaäy. Bôûi vì caùc A-la-haùn ñaõ ñoaïn
taän vónh vieãn phieàn naõo; hoân traàm, thuøy mieân, trieàn caùi, taát caû ñeàu
chaám döùt, hoaøn toaøn khoâng moäng, thì laøm sao maø coù Boà-ñeà trong
moäng ñeå ñoái vôùi noù, hoaëc thuû hoaëc xaû!
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Caùc Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù Boà-ñeà cuõng laïi nhö vaäy, chaúng
phaûi haønh thuû, chaúng phaûi haønh xaû, hoaøn toaøn khoâng coù choã haønh, vì
ñaït ñöôïc baûn taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa coù Boà-ñeà maø haønh chaúng thuû; haønh chaúng xaû, hoaøn toaøn khoâng coù
choã haønh. Nghóa laø khoâng haønh saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng
cho ñeán khoâng haønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät; cuõng laïi khoâng haønh trí
Nhaát thieát trí; cuõng khoâng coù chuùng Ñaïi Boà-taùt, khoâng haønh möôøi ñòa;
khoâng haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng haønh boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; khoâng haønh möôøi saùu khoâng,
khoâng haønh tónh löï, ñaúng trì, ñaúng chí; cho ñeán chaúng haønh möôøi löïc
cuûa Nhö Lai, boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, möôøi
taùm phaùp Phaät baát coäng; khoâng haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû;
noùi roäng cho ñeán taùm möôi veû ñeïp vaø voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp
khaùc; khoâng truï vaøo thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät maø coù theå chöùng ñaéc trí
–Boà-ñeà cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt tuy khoâng coù choã haønh, nhöng chuùng
Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình neân caàn phaûi haønh
möôøi ñòa vaø haønh Boá thí ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán phaûi truï vaøo
thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät, môùi coù khaû naêng chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, Boà-ñeà cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt neáu khoâng choã haønh
thì ñaùng leõ khoâng coù caùc Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu
tình neân chaúng truï vaøo möôøi ñòa tu haønh laâu daøi laøm cho vieân maõn,
chaúng truï Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña tu haønh laâu daøi laøm
cho vieân maõn, noùi roäng cho ñeán chaúng truï thaàn thoâng thuø thaéng cuûa
Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, tu
haønh laâu daøi laøm cho vieân maõn, maø coù theå chöùng ñaéc ñöôïc trí Nhaát
thieát trí?
–Boà-ñeà cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt tuy khoâng choã haønh nhöng caùc Ñaïi
Boà-taùt vì muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình neân caàn phaûi truï möôøi ñòa
tu haønh laâu daøi laøm cho vieân maõn, caàn phaûi truï Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña tu haønh laâu daøi laøm cho vieân maõn, noùi roäng cho ñeán caàn
truï thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät tu haønh laâu daøi laøm cho vieân maõn, cho ñeán
coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thì neân truï baûn taùnh khoâng cuûa saéc; neân truï baûn taùnh
khoâng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc; noùi roäng cho ñeán neân truï baûn taùnh
khoâng cuûa haïnh Ñaïi Boà-taùt; neân truï baûn taùnh khoâng cuûa quaû vò Giaùc
ngoä cao toät; neân truï baûn taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp; neân truï baûn taùnh
khoâng cuûa taát caû höõu tình; tu haønh möôøi ñòa cho ñöôïc vieân maõn, tu
haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ñöôïc vieân maõn, noùi
roäng cho ñeán tu haønh thaàn thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät ñöôïc vieân maõn roài
môùi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, lyù baûn taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp aáy vaø lyù
taùnh khoâng cuûa caùc höõu tình cöïc kyø tòch tónh, khoâng coù chuùt phaùp naøo
coù theå taêng hay giaûm, sinh hay dieät, thöôøng hay ñoaïn, nhieãm hay tònh,
ñaéc quaû hay hieän quaùn.
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt vì nöông vaøo theá tuïc neân
noùi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhö thaät bieát roõ baûn taùnh khoâng roài,
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng nöông vaøo thaéng nghóa. Vì
sao? Vì trong Thaéng nghóa ñeá khoâng coù saéc coù theå naém baét ñöôïc, cuõng
khoâng coù thoï, töôûng, haønh, thöùc coù theå naém baét ñöôïc; noùi roäng cho ñeán
khoâng coù caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt coù theå naém baét ñöôïc, cuõng khoâng coù
quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù theå naém baét ñöôïc, khoâng coù ngöôøi haønh
haïnh Ñaïi Boà-taùt coù theå naém baét ñöôïc, cuõng khoâng coù ngöôøi chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc phaùp vaø caùc höõu tình nhö theá ñeàu
nöông vaøo lôøi noùi theá tuïc laäp ra, khoâng nöông vaøo thaéng nghóa.
saâu xa, töø luùc ñaàu phaùt taâm, tuy raát duõng maõnh vì caùc höõu tình maø
haønh Boà-taùt haïnh, nhöng ñoái vôùi taâm naøy hoaøn toaøn voâ sôû ñaéc, ñoái vôùi
caùc höõu tình cuõng voâ sôû ñaéc, ñoái vôùi ñaïi Boà-ñeà cuõng voâ sôû ñaéc, ñoái vôùi
Phaät, Boà-taùt cuõng voâ sôû ñaéc. Vì taát caû phaùp, taát caû höõu tình ñeàu baûn
taùnh khoâng, chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng coù, ñeàu laø baûn
taùnh khoâng, voâ sôû ñaéc, thì Ñaïi Boà-taùt laøm sao haønh haïnh Boà-ñeà? Laøm
sao coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Tröôùc ñaây, oâng nöông vaøo caûnh
giôùi ñoaïn ñeå ñoaïn tröø caùc phieàn naõo keát söû nhö thaân kieán... ñeå chöùng
ñaéc caên voâ laäu, truï ñònh Voâ giaùn, chöùng quaû Döï löu, keá ñeán quaû Nhaát
lai, quaû Baát hoaøn sau cuøng laø quaû A-la-haùn. Trong thôøi gian aáy, oâng
thaáy coù moäng, hoaëc taâm, hoaëc ñaïo, hoaëc caùc ñaïo quaû coù theå ñaéc
chaêng?
–Neáu oâng luùc aáy hoaøn toaøn khoâng coù sôû ñaéc thì laøm sao noùi ñaéc
quaû A-la-haùn?
–Baïch Theá Toân, nöông vaøo theá tuïc maø noùi, chaúng nöông nôi
thaéng nghóa.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Caùc Ñaïi Boà-taùt
cuõng laïi nhö vaäy, nöông vaøo theá tuïc maø noùi haønh haïnh ñaïi Boà-ñeà,
chaúng nöông vaøo thaéng nghóa.
Thieän Hieän neân bieát, nöông vaøo theá tuïc neân ñaët ra coù saéc, thoï,
töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán nöông vaøo theá tuïc neân ñaët ra haïnh
Ñaïi Boà-taùt, ñaët ra quaû vò Giaùc ngoä cao toät; nöông vaøo theá tuïc neân ñaët
ra coù höõu tình, Boà-taùt, chö Phaät, chaúng nöông vaøo thaéng nghóa.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng thaáy coù phaùp naøo ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù taêng coù giaûm, coù ích, coù toån, vì taát caû
phaùp baûn taùnh khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn baûn taùnh khoâng cuûa
taát caû phaùp coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø taâm môùi phaùt maø coù
theå naém baét ñöôïc. Taâm ñaàu tieân môùi phaùt coøn khoâng naém baét ñöôïc,
huoáng laø saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... ba möôi baûy phaùp phaàn
Boà-ñeà, ba phaùp moân giaûi thoaùt, cho ñeán voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp
tu töø ñòa ñaàu tieân cho ñeán ñòa thöù möôøi maø coù theå naém baét ñöôïc! Neáu
coù theå naém baét ñöôïc thì chaéc chaén khoâng coù vieäc aáy!
maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo haønh haïnh Boà-ñeà, chöùng
ñaïi Boà-ñeà, ñoä chuùng höõu tình, thöôøng khoâng giaùn ñoaïn.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo tuy sieâng naêng tinh taán tu haønh
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; an truï phaùp khoâng beân trong cho
ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn; an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; tu haønh boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc; tu haønh phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; tu haønh taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; tu
haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-
la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp
thaàn thoâng; tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng; tu haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu haønh ba möôi
hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh
www.daitangkinh.org
luoân luoân xaû; tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng;
tu haønh haïnh Ñaïi Boà-taùt; tu haønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhöng neáu
tu ñaïo Boà-ñeà chöa vieân maõn, khoâng theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, vaäy thì Ñaïi Boà-taùt laøm sao tu ñaïo Boà-ñeà laøm cho vieân maõn ñeå
coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Ñaïi Boà-taùt naøo haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng
phöông tieän thieän xaûo, do oai löïc cuûa phöông tieän thieän xaûo naøy neân
khi tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña khoâng thaáy coù söï boá thí, khoâng thaáy coù
ngöôøi boá thí, khoâng thaáy coù ngöôøi nhaän, khoâng thaáy coù vieäc laøm, cuõng
khoâng xa lìa caùc phaùp nhö theá maø haønh Boá thí ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-
taùt naøy khi boá thí nhö vaäy thì coù theå vieân maõn vieäc tu ñaïo Boà-ñeà mau
ñöôïc thaønh töïu.
maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo tu ñaïo Boà-ñeà laøm cho ñöôïc
vieân maõn, coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoái vôùi Tònh giôùi
ba-la-maät-ña... cho ñeán haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät
cuûa chö Phaät, tuøy theo choã thích öùng, noùi roäng cuõng vaäy.
Luùc aáy, ngaøi Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, laøm theá naøo duõng maõnh sieâng naêng tu ñaïo Boà-ñeà?
–Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng
phöông tieän thieän xaûo khoâng hoøa hôïp saéc cho ñeán thöùc, khoâng phaân
taùn saéc cho ñeán thöùc; khoâng hoøa hôïp nhaõn xöù cho ñeán yù xöù, khoâng
phaân taùn nhaõn xöù cho ñeán yù xöù; khoâng hoøa hôïp saéc xöù cho ñeán phaùp
xöù, khoâng phaân taùn saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; khoâng hoøa hôïp nhaõn
giôùi cho ñeán yù giôùi, khoâng phaân taùn nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi; khoâng
hoøa hôïp saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi, khoâng phaân taùn saéc giôùi cho ñeán
phaùp giôùi; khoâng hoøa hôïp nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi, khoâng
phaân taùn nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi; khoâng hoøa hôïp nhaõn
xuùc cho ñeán yù xuùc, khoâng phaân taùn nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; khoâng
hoøa hôïp caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù
xuùc laøm duyeân sinh ra, khoâng phaân taùn caùc thoï do nhaõn xuùc laøm
duyeân sinh ra cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra; khoâng
hoøa hôïp ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi, khoâng phaân taùn ñòa giôùi cho ñeán
thöùc giôùi; khoâng hoøa hôïp nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân,
khoâng phaân taùn nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; khoâng hoøa
hôïp caùc phaùp do duyeân sinh ra, khoâng phaân taùn caùc phaùp theo duyeân
sinh ra; khoâng hoøa hôïp voâ minh cho ñeán laõo töû, khoâng phaân taùn voâ
minh cho ñeán laõo töû; khoâng hoøa hôïp Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, khoâng phaân taùn Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng
hoøa hôïp phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï
taùnh, khoâng phaân taùn phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh; khoâng hoøa hôïp chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn, khoâng phaân taùn chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn; khoâng hoøa hôïp Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo,
khoâng phaân taùn Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; khoâng hoøa hôïp boán
Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, khoâng phaân taùn boán Nieäm truï
cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; khoâng hoøa hôïp boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, khoâng phaân taùn boán Tónh löï, boán Voâ löôïng,
boán Ñònh voâ saéc; khoâng hoøa hôïp phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän, khoâng phaân taùn phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; khoâng hoøa hôïp taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán
xöù, khoâng phaân taùn taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; khoâng hoøa
hôïp baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai, khoâng phaân taùn baäc Tònh
quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; khoâng hoøa hôïp baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc
Phaùp vaân, khoâng phaân taùn baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; khoâng
hoøa hôïp taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa,
khoâng phaân taùn taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-
ñòa; khoâng hoøa hôïp naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, khoâng phaân
taùn naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; khoâng hoøa hôïp möôøi löïc cuûa
Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, khoâng phaân taùn möôøi
löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; khoâng hoøa
hôïp ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, khoâng phaân taùn ñaïi Töø, ñaïi Bi,
ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; khoâng hoøa hôïp ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi
veû ñeïp, khoâng phaân taùn ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp;
khoâng hoøa hôïp phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû, khoâng phaân
taùn phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; khoâng hoøa hôïp trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, khoâng phaân taùn trí Nhaát
www.daitangkinh.org
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; khoâng hoøa hôïp quaû Döï löu
cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, khoâng phaân taùn quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà; khoâng hoøa hôïp taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät, khoâng phaân taùn taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö theá ñeàu
khoâng coù töï taùnh, coù theå laøm hoøa hôïp vaø phaân taùn.
Nhö vaäy, naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, duõng maõnh sieâng naêng tu Boà-ñeà ñaïo.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh, coù theå
laøm hoøa hôïp hay phaân taùn, thì Ñaïi Boà-taùt laøm sao ôû trong phaùp aáy laøm
phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå tu hoïc. Neáu Ñaïi Boà-taùt chaúng hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì nhaát ñònh khoâng theå ñaït ñöôïc söï mong caàu laø
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Ñaïi Boà-taùt naøo
chaúng hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì nhaát ñònh khoâng theå ñaït ñöôïc söï
mong caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøo mong caàu chöùng ñöôïc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thì phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña môùi coù theå chöùng
ñaéc.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt mong caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät
caàn phaûi coù phöông tieän thieän xaûo môùi coù theå chöùng ñaéc, chaúng phaûi
khoâng coù phöông tieän thieän xaûo maø coù theå chöùng ñaéc.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, neáu thaáy coù töï taùnh cuûa phaùp coù theå ñaéc thì neân chaáp giöõ,
nhöng khoâng thaáy coù töï taùnh cuûa phaùp coù theå ñaéc thì seõ chaáp giöõ caùi
gì! Ñoù laø khoâng chaáp giöõ ñaây laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; ñaây laø Tónh löï,
Tinh taán, An nhaãn, Tònh giôùi, Boá thí ba-la-maät-ña; ñaây laø saéc uaån cho
ñeán thöùc uaån; ñaây laø nhaõn xöù cho ñeán yù xöù; ñaây laø saéc xöù cho ñeán
phaùp xöù; ñaây laø nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi; ñaây laø saéc giôùi cho ñeán phaùp
giôùi; ñaây laø nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi; ñaây laø nhaõn xuùc cho
ñeán yù xuùc; ñaây laø caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán caùc
thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra; ñaây laø ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; ñaây
laø nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; ñaây laø caùc phaùp do duyeân
sinh ra; ñaây laø voâ minh cho ñeán laõo töû; ñaây laø phaùp khoâng beân trong
cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; ñaây laø chaân nhö cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn; ñaây laø Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; ñaây laø
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; ñaây laø boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc; ñaây laø phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän; ñaây laø taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; ñaây laø baäc
Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; ñaây laø baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp
vaân; ñaây laø taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa;
ñaây laø naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; ñaây laø möôøi löïc cuûa Nhö
Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; ñaây laø ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi
Hyû, ñaïi Xaû; ñaây laø ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; ñaây laø
phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; ñaây laø trí Nhaát thieát, trí Ñaïo
töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; ñaây laø quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-
ñeà; ñaây laø taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt; ñaây laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät; ñaây laø phaøm phu; ñaây laø Thanh vaên; ñaây laø Ñoäc giaùc; ñaây laø
Ñaïi Boà-taùt; ñaây laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, nhö thaät bieát roõ taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng theå chaáp giöõ. Ñoù
laø Baùt-nhaõ cho ñeán Boá thí ba-la-maät-ña, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; saéc
uaån cho ñeán thöùc uaån, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; nhaõn xöù cho ñeán yù
xöù, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; saéc xöù cho ñeán phaùp xöù, ñeàu khoâng theå
chaáp giöõ; nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; saéc giôùi
cho ñeán phaùp giôùi, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù
thöùc giôùi, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc, ñeàu
khoâng theå chaáp giöõ; caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán
caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; ñòa giôùi
cho ñeán yù thöùc giôùi, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; nhaân duyeân cho ñeán
taêng thöôïng duyeân, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; caùc phaùp do duyeân sinh
ra, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; voâ minh cho ñeán laõo töû, ñeàu khoâng theå
chaáp giöõ; boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, ñeàu khoâng theå
chaáp giöõ; phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï
taùnh, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå
nghó baøn, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, ñeàu
khoâng theå chaáp giöõ; boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc,
ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
www.daitangkinh.org
nguyeän, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán
xöù, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai,
ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân, ñeàu
khoâng theå chaáp giöõ; taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng,
ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm
phaùp Phaät baát coäng, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi
veû ñeïp, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân
luoân xaû, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc
giaùc Boà-ñeà, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ; taát caû phaøm
phu, Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Nhö Lai, ñeàu khoâng theå chaáp giöõ.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, nhö thaät bieát roõ taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng chaáp giöõ, neân ñoái
vôùi taát caû phaùp ñeàu khoâng chöôùng ngaïi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ba-la-maät-ña khoâng theå chaáp giöõ naøy töùc laø
Ba-la-maät-ña khoâng chöôùng ngaïi. Ba-la-maät-ña khoâng chöôùng ngaïi
nhö theá, töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Caùc Ñaïi Boà-taùt neân hoïc nhö
vaäy.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøo ôû trong aáy coù theå hoïc nhö vaäy,
maø ñoái vôùi taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sôû ñaéc coøn khoâng hoïc ñöôïc,
huoáng laø ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, huoáng laø ñaéc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, huoáng laø ñaéc quaû phaøm phu, Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt vaø Phaät
phaùp! Vì sao? Naøy Xaù-lôïi Töû, vì khoâng coù chuùt phaùp naøo thaät coù töï
taùnh. ÔÛ trong taát caû phaùp khoâng coù töï taùnh thì nhöõng phaùp naøo laø phaùp
phaøm phu? Phaùp naøo laø phaùp Döï löu cho ñeán caùc Phaät phaùp?
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc phaùp nhö vaäy ñaõ chaúng theå naém baét ñöôïc thì
nöông vaøo nhöõng phaùp naøo ñeå laäp ra con ngöôøi? Con ngöôøi ñaõ chaúng
theå naém baét ñöôïc thì laøm sao noùi raèng: ñaây laø phaøm phu, ñaây laø Döï löu
cho ñeán Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc?
Khi aáy Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh, ñeàu
khoâng thaät coù, thì nöông vaøo ñaâu ñeå bieát roõ ñaây laø phaøm phu, ñaây laø
phaùp cuûa phaøm phu? Noùi roäng cho ñeán ñaây laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, ñaây laø phaùp Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc?
–YÙ oâng nghó sao? Coù phaûi thaät coù saéc, hoaëc ñaõ coù, hoaëc seõ coù
nhö söï chaáp tröôùc cuûa caùc phaøm phu chaêng? Coù phaûi thaät coù thoï,
töôûng, haønh, thöùc, hoaëc ñaõ coù, hoaëc seõ coù nhö söï chaáp tröôùc cuûa caùc
phaøm phu chaêng? Noùi roäng cho ñeán coù phaûi thaät coù quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät, hoaëc ñaõ coù, hoaëc seõ coù nhö söï chaáp tröôùc cuûa caùc
phaøm phu chaêng? Coù phaûi thaät coù phaøm phu cho ñeán Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc, hoaëc ñaõ coù, hoaëc seõ coù nhö söï chaáp tröôùc cuûa caùc
phaøm phu chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Chæ vì caùc phaøm phu ñieân ñaûo chaáp coù
nhö vaäy.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa duøng phöông
tieän thieän xaûo, tuy quaùn caùc phaùp hoaøn toaøn khoâng coù töï taùnh, ñeàu
chaúng thaät coù, nhöng nöông vaøo theá tuïc phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, vì caùc höõu tình phöông tieän giaûng thuyeát laøm cho
chuùng hieåu bieát chaân chaùnh, xa lìa caùc ñieân ñaûo.
–Baïch Theá Toân, laøm sao Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo, do oai löïc cuûa phöông tieän
thieän xaûo naøy neân tuy quaùn caùc phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh, ñeàu chaúng
thaät coù, nhöng nöông vaøo theá tuïc phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, vì caùc höõu tình phöông tieän giaûng thuyeát, laøm cho chuùng hieåu
bieát chaân chaùnh, xa lìa caùc ñieân ñaûo.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thaønh
töïu phöông tieän thieän xaûo nhö vaày, laø khoâng thaáy coù chuùt thaät phaùp
naøo truï beân trong. Neáu coøn truï beân trong thì coøn ngaên ngaïi, do coù ngaên
ngaïi neân coù thoaùi thaát, do thoaùi thaát neân taâm suy yeáu, do taâm suy yeáu
môùi sinh löôøi bieáng.
Naøy Xaù-lôïi Töû, vì taát caû phaùp ñeàu khoâng coù thaät, khoâng coù ngaõ
vaø ngaõ sôû, ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh, baûn taùnh khoâng vaéng laëng,
www.daitangkinh.org
töï töôùng khoâng vaéng laëng. Chæ coù taát caû phaøm phu meâ laàm ñieân ñaûo,
chaáp tröôùc saéc uaån cho ñeán thöùc uaån; chaáp tröôùc nhaõn xöù cho ñeán yù
xöù; chaáp tröôùc saéc xöù cho ñeán phaùp xöù; chaáp tröôùc nhaõn giôùi cho ñeán yù
giôùi; chaáp tröôùc saéc giôùi cho ñeán phaùp giôùi; chaáp tröôùc nhaõn thöùc giôùi
cho ñeán yù thöùc giôùi; chaáp tröôùc nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; chaáp tröôùc
duyeân sinh ra; chaáp tröôùc ñòa giôùi cho ñeán thöùc giôùi; chaáp tröôùc nhaân
duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; chaáp tröôùc caùc phaùp do duyeân sinh
ra; chaáp tröôùc voâ minh cho ñeán laõo töû; chaáp tröôùc Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña; chaáp tröôùc phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh; chaáp tröôùc chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn; chaáp tröôùc Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; chaáp
tröôùc boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; chaáp tröôùc boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; chaáp tröôùc phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; chaáp tröôùc taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi
Bieán xöù; chaáp tröôùc baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; chaáp tröôùc
baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân; chaáp tröôùc taát caû phaùp moân Ñaø-la-
ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; chaáp tröôùc naêm loaïi maét, saùu pheùp
thaàn thoâng; chaáp tröôùc möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng; chaáp tröôùc ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; chaáp tröôùc ba
möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp; chaáp tröôùc phaùp khoâng queân
maát, taùnh luoân luoân xaû; chaáp tröôùc trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí
Nhaát thieát töôùng; chaáp tröôùc quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà;
chaáp tröôùc haïnh Ñaïi Boà-taùt; chaáp tröôùc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; chaáp
tröôùc phaøm phu cho ñeán Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
Do nhaân duyeân naøy, caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn taát caû phaùp hoaøn toaøn
khoâng coù thaät, khoâng coù ngaõ vaø ngaõ sôû, ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï
taùnh, baûn taùnh khoâng vaéng laëng, töï töôùng khoâng vaéng laëng. Ñaïi Boà-taùt
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tu taäp nhö nhaø aûo thuaät, vì caùc höõu
tình maø noùi phaùp: Ñoái vôùi nhöõng keû tham lam thì noùi phaùp Boá thí,
nhöõng ngöôøi phaïm giôùi thì noùi Tònh giôùi, nhöõng ngöôøi giaän döõ thì noùi
An nhaãn, nhöõng ngöôøi löôøi bieáng thì noùi Tinh taán, nhöõng ngöôøi taùn
loaïn thì noùi Tónh löï, nhöõng ngöôøi aùc tueä thì noùi Baùt-nhaõ.
Ñaïi Boà-taùt naøy an laäp höõu tình laøm cho an truï vaøo Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, roài laïi vì hoï giaûng thuyeát Thaùnh phaùp thuø thaéng
ñeå giaûi thoaùt sinh töû, laøm cho caùc höõu tình nöông vaøo ñoù tu hoïc, hoaëc
chöùng quaû Döï löu, hoaëc ñaéc quaû Nhaát lai, hoaëc ñaéc quaû Baát hoaøn,
hoaëc ñaéc quaû A-la-haùn, hoaëc quaû Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc nhaäp vaøo ñòa
Ñaïi Boà-taùt, hoaëc truï quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, vì sao khoâng goïi laø baäc coù sôû ñaéc, maø baûo caùc höõu tình laø thaät
khoâng sôû höõu, laøm cho an truï Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán,
Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, laïi vì hoï giaûng thuyeát Thaùnh phaùp thuø
thaéng ñeå giaûi thoaùt sinh töû, laøm cho hoï chöùng quaû Döï löu cho ñeán quaû
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi
caùc höõu tình chaúng phaûi coù sôû ñaéc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng thaáy höõu tình nhoû naøo thaät coù theå
naém baét ñöôïc chæ coù theo theá tuïc giaû noùi höõu tình.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa an truï vaøo hai ñeá, vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát chaùnh phaùp.
Nhöõng gì laø hai? Moät laø Theá tuïc; hai laø Thaéng nghóa.
Naøy Xaù-lôïi Töû, tuy ôû trong hai ñeá laäp ra höõu tình nhöng ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát
phaùp yeáu, laøm cho caùc höõu tình nghe chaùnh phaùp roài, ôû trong phaùp
hieän taïi coøn voâ sôû ñaéc ngaõ, huoáng laø seõ sôû ñaéc sôû caàu laø Thaùnh quaû.
Nhö vaäy, naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa duøng phöông tieän thieän xaûo, tuy vì höõu tình maø giaûng thuyeát
phaùp yeáu laøm cho hoï tu theo chaùnh haïnh ñeå ñöôïc chöùng quaû, nhöng
taâm ñoái vôùi söï vieäc aáy ñeàu voâ sôû ñaéc, vì bieát roõ caùc phaùp chaúng theå
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy laø chaân Ñaïi Boà-taùt, tuy ñoái
vôùi caùc phaùp khoâng naém baét taùnh moät, khoâng naém baét taùnh khaùc,
khoâng naém baét taùnh chung, khoâng naém baét taùnh rieâng maø maëc aùo giaùp
ñaïi coâng ñöùc nhö theá. Do maëc aùo giaùp ñaïi coâng ñöùc nhö theá neân khoâng
sinh vaøo coõi Duïc, khoâng sinh vaøo coõi Saéc, khoâng sinh vaøo coõi Voâ saéc,
www.daitangkinh.org
khoâng thaáy caûnh giôùi höõu vi, khoâng thaáy caûnh giôùi voâ vi, tuy giaùo hoùa
höõu tình laøm cho ra khoûi ba coõi nhöng ñoái vôùi höõu tình hoaøn toaøn
chaúng theå naém baét ñöôïc, cuõng laïi khoâng naém baét söï thieát laäp cuûa höõu
tình. Vì söï thieát laäp cuûa höõu tình chaúng naém baét neân khoâng buoäc,
khoâng môû. Vì khoâng buoäc, khoâng môû neân khoâng nhieãm, khoâng tònh. Vì
khoâng nhieãm, khoâng tònh neân khoâng phaân bieät caùc caûnh giôùi khaùc
nhau. Vì khoâng phaân bieät caùc caûnh giôùi khaùc nhau neân khoâng nghieäp,
khoâng phieàn naõo. Vì khoâng nghieäp, khoâng phieàn naõo neân cuõng khoâng
coù quaû baùo. Ñaõ khoâng coù quaû baùo thì laøm sao coù ngaõ vaø höõu tình ñuû
loaïi khaùc nhau troâi laên trong caùc ñöôøng, sinh vaøo ba coõi?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng ñaõ noùi!
Naøy Xaù-lôïi Töû, neáu coù loaïi höõu tình tröôùc coù sau khoâng, thì Boà-
taùt, Nhö Lai coù loãi; hay tröôùc khoâng sau coù, theo lyù cuõng nhö vaäy, luaân
hoài trong caùc coõi, coù khoâng cuõng theá.
Vì vaäy, naøy Xaù-lôïi Töû, Nhö Lai ra ñôøi hoaëc khoâng ra ñôøi, phaùp
taùnh vaãn thöôøng truï, chaân nhö, phaùp giôùi taùnh khoâng hö voïng, taùnh
chaúng ñoåi khaùc, vì phaùp taùnh, phaùp giôùi, phaùp truï, phaùp ñònh, chaân
nhö, thaät teá cuûa taát caû phaùp ñeàu nhö hö khoâng. Trong ñoù coøn khoâng coù
ngaõ... coù theå naém baét ñöôïc huoáng laø coù caùc phaùp nhö saéc... coù theå naém
baét ñöôïc! Ñaõ khoâng coù caùc phaùp nhö saéc... coù theå naém baét ñöôïc thì
laøm sao coù caùc caûnh giôùi luaân hoài. Caùc caûnh giôùi luaân hoài ñaõ chaúng
theå naém baét ñöôïc thì laøm sao coù vieäc ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu
tình, laøm cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt? Chæ nöông vaøo theá tuïc giaû noùi laø coù.
Naøy Xaù-lôïi Töû, vì phaùp nhö vaäy, töï taùnh ñeàu khoâng, caùc Ñaïi Boà-
taùt ôû ñôøi quaù khöù theo Phaät nhö thaät nghe roài, vì ñoä thoaùt caùc höõu tình
ñieân ñaûo chaáp tröôùc maø caàu ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khi caàu
ñaït ñeán khoâng nghó: “Ta ñoái vôùi phaùp naøy ñaõ ñaït ñöôïc, seõ ñaït ñöôïc,
laøm cho caùc höõu tình kia ñaõ vöôït qua, seõ vöôït qua söï chaáp tröôùc caùc
khoå sinh töû.”
Naøy, Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøy vì caùc höõu tình ñieân ñaûo, chaáp
tröôùc maø maëc giaùp coâng ñöùc, phaùt ñaïi theä nguyeän trang nghieâm, duõng
maõnh, sieâng naêng, khoâng bò ñaém tröôùc, khoâng thoaùi chuyeån quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, thöôøng ñoái vôùi Boà-ñeà khoâng sinh taâm nghi ngôø laø ta
seõ chöùng, hoaëc khoâng chöùng maø chæ neân chaùnh nieäm: “Ta nhaát ñònh seõ
ñaït ñöôïc söï mong caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích chaân thaät
cho caùc höõu tình. Ñoù laø ñoä hoï thoaùt khoûi caùc coõi luaân hoài meâ laàm ñieân
ñaûo chòu khoå sinh töû.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøy tuy ñoä caùc höõu tình thoaùt khoûi
caùc coõi sinh töû meâ laàm ñieân ñaûo, nhöng voâ sôû ñaéc, chæ nöông vaøo theá
tuïc noùi coù vieäc naøy.
Naøy Xaù-lôïi Töû, nhö nhaø aûo thuaät taøi gioûi vaø hoïc troø cuûa oâng,
nöông vaøo söï aûo thuaät, bieán hoùa voâ löôïng traêm ngaøn öùc trieäu chuùng,
laïi hoùa ra caùc moùn thöïc phaåm thöôïng haïng, boá thí cho caùc höõu tình
ñöôïc no neâ. Nhaø huyeãn thuaät laøm vieäc naøy roài, vui möøng noùi: “Toâi ñaõ
ñöôïc phöôùc ñöùc to lôùn.” YÙ oâng nghó sao? Nhaø huyeãn thuaät taøi gioûi naøy
vaø hoïc troø cuûa oâng coù thaät laøm cho caùc höõu tình ñöôïc aên no chaêng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, töø luùc ñaàu phaùt taâm vì muoán
ñoä thoaùt caùc loaøi höõu tình neân tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh
töï taùnh; an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; an truï
Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; tu haønh boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo; tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; tu
haønh phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; tu haønh taùm
Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; tu haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc
Phaùp vaân; tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa; tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng; tu haønh möôøi löïc
cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; tu haønh ñaïi Töø,
ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu haønh ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi
veû ñeïp; tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; tu haønh trí
Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng, vieân maõn ñaïo ñaïi Boà-
ñeà cuûa Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh
coõi Phaät.
Naøy Xaù-lôïi Töû, maëc duø caùc Ñaïi Boà-taùt laøm vieäc naøy nhöng ñoái
vôùi höõu tình vaø taát caû phaùp ñeàu voâ sôû ñaéc, khoâng nghó: Ta ñem phaùp
naøy ñieàu phuïc caùc loaøi höõu tình nhö vaäy, laøm cho hoï xa lìa ñieân ñaûo
chaáp tröôùc, khoâng coøn qua laïi chòu khoå sinh töû nöõa.
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø ñaïo ñaïi Boà-ñeà cuûa Boà-taùt maø caùc
Ñaïi Boà-taùt tu haønh ñaïo naøy, duøng phöông tieän thieän xaûo ñem laïi söï
thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau chöùng ñaéc quaû
–Caùc phaùp tu haønh cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc ñaàu phaùt taâm nhö
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán tu trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät
phaùp khaùc ñeàu laø ñaïo ñaïi Boà-ñeà cuûa Boà-taùt.
Caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh ñaïo naøy, duøng phöông tieän thieän xaûo,
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhöng khoâng coù töôûng höõu tình, Phaät...
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt khi haønh Boá thí ba-la-
maät-ña, duøng phöông tieän thieän xaûo ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình?
–Coù Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña, duøng phöông
tieän thieän xaûo töï mình haønh boá thí, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh boá
thí, aân caàn daïy baûo, truyeàn trao cho hoï, noùi: “Naøy caùc thieän nam, chôù
chaáp vaøo vieäc boá thí. Neáu chaáp boá thí thì seõ bò taùi sinh; neáu bò taùi sinh,
thì do ñoù phaûi luaân chuyeån seõ chòu voâ löôïng, voâ bieân thoáng khoå lôùn.
Naøy caùc thieän nam, trong söï thaät thaéng nghóa hoaøn toaøn khoâng coù boá
thí, cuõng khoâng coù ngöôøi thí, ngöôøi nhaän, vaät thí vaø caùc quaû thí. Caùc
phaùp nhö vaäy baûn taùnh ñeàu khoâng. Trong baûn taùnh khoâng, khoâng coù
phaùp coù theå naém baét; taùnh khoâng cuûa caùc phaùp, cuõng chaúng theå naém
baét ñöôïc.”
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Boá thí ba-
la-maät-ña, tuy ñoái vôùi höõu tình töï mình haønh boá thí, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc haønh boá thí, nhöng ñoái vôùi vieäc boá thí, ngöôøi boá thí, keû
nhaän vaät thí, quaû thí hoaøn toaøn voâ sôû ñaéc. Boá thí ba-la-maät-ña nhö vaäy
goïi laø Ba-la-maät-ña voâ sôû ñaéc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy khi ñoái vôùi caùc phaùp voâ sôû
ñaéc naøy duøng phöông tieän thieän xaûo, coù theå giaùo hoùa höõu tình truï quaû
Döï löu, noùi roäng cho ñeán ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Boá thí ba-
la-maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình khieán cho hoï ñöôïc lôïi
ích an vui.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy töï mình haønh boá thí, cuõng
khuyeân ngöôøi khaùc haønh boá thí, thöôøng taùn döông phaùp haønh boá thí,
vui möøng khen ngôïi ngöôøi haønh boá thí.
Ñaïi Boà-taùt naøy tu haønh ñaïi boá thí nhö theá roài, seõ ñöôïc sinh vaøo
doøng doõi lôùn Saùt-ñeá-lôïi, doøng doõi lôùn Baø-la-moân, doøng doõi lôùn Tröôûng
giaû, doøng doõi lôùn Cö só giaøu sang ñaày ñuû; hoaëc laøm tieåu vöông ôû trong
moät nöôùc nhoû giaøu sang töï taïi; hoaëc laøm ñaïi vöông ôû trong moät nöôùc
lôùn giaøu sang töï taïi; hoaëc laøm Ñaïi luaân vöông ôû trong boán chaâu giaøu
sang töï taïi.
Ñaïi Boà-taùt naøy sinh vaøo nhöõng choã toân quyù nhö theá, duøng boán
Nhieáp söï giaùo hoùa caùc höõu tình. Tröôùc heát daïy hoï an truï vaøo Boá thí, do
ñaây tuaàn töï daïy hoï truï Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï vaø Baùt-
nhaõ. Laïi laøm cho hoï an truï vaøo boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc, an truï vaøo ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà, an truï vaøo ba phaùp
moân giaûi thoaùt.
Ñaïi Boà-taùt naøy giaùo hoùa caùc höõu tình truï vaøo caùc thieän phaùp nhö
theá roài, hoaëc laøm cho hoï höôùng vaøo Chaùnh taùnh ly sinh, chöùng quaû Döï
löu cho ñeán quaû A-la-haùn, hoaëc laøm cho höôùng vaøo Chaùnh taùnh ly sinh
roài, tuaàn töï chöùng quaû Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc laøm cho höôùng vaøo
Chaùnh taùnh ly sinh, tuaàn töï hoïc caùc ñòa cuûa Boà-taùt, mau chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät vaø baûo höõu tình raèng: “Naøy caùc thieän nam, phaûi phaùt
ñaïi nguyeän ñeå mau höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm vieäc lôïi
ích thuø thaéng cho caùc höõu tình. Caùc loaøi höõu tình naøy vì hö voïng phaân
bieät, ñoái vôùi caùc phaùp sôû chaáp ñeàu luoân luoân coù töï taùnh, maø do vì ñieân
ñaûo neân voïng chaáp laø coù. Vì vaäy, neân caùc ngöôi phaûi sieâng naêng, tinh
taán töï mình ñoaïn tröø ñieân ñaûo, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc ñoaïn tröø; töï
mình giaûi thoaùt sinh töû, cuõng laøm cho ngöôøi khaùc giaûi thoaùt; töï mình
ñöôïc lôïi lôùn, cuõng laøm cho ngöôøi khaùc ñöôïc lôïi.”
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 535
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt thöôøng neân tu haønh Boá thí
ba-la-maät-ña nhö theá. Do Boá thí ba-la-maät-ña naøy neân töø luùc phaùt
taâm cho ñeán ñöôïc roát raùo, khoâng bò rôi vaøo neûo aùc, ngheøo heøn, bieân
ñòa; vì muoán lôïi ích an vui cho caùc höõu tình neân phaàn nhieàu sinh vaøo
coõi ngöôøi, laøm vua Chuyeån luaân, giaøu sang töï taïi, ñöôïc nhieàu ñieàu
lôïi ích. Vì sao? Vì theo oai löïc cuûa haït gioáng neân môùi caûm quaû nhö
vaäy. Nghóa laø Boà-taùt kia laøm vua Chuyeån luaân, thaáy ngöôøi ñeán xin
lieàn suy nghó: “Ta nhôø laøm vieäc gì maø ôû trong voøng sinh töû ñöôïc laøm
vua Chuyeån luaân? Ta haù khoâng laøm lôïi ích cho caùc höõu tình sao. ÔÛ
trong sinh töû, höôûng quaû baùo toát naøy, khoâng laøm vieäc gì khaùc.” Nghó
nhö theá roài, baûo nhöõng ngöôøi ñeán xin: “Tuøy theo nhu caàu cuûa caùc
ngöôøi, caùc thöù cuûa baùu, ta ñeàu thí cho. Khi caùc ngöôøi laáy vaät xem nhö
laáy vaät cuûa mình, ñöøng nghó cuûa ngöôøi khaùc. Vì sao? Ta vì caùc ngöôi
neân ñöôïc an vui maø thoï thaân naøy, chöùa nhoùm cuûa caûi, neân cuûa caûi
naøy laø cuûa caùc ngöôi, tuøy yù laáy, tuøy yù thoï duïng hay cho ngöôøi khaùc
duøng, chôù coù ngaïi nguøng.”
Khi Ñaïi Boà-taùt naøy sinh taâm thöông xoùt caùc höõu tình nhö vaäy,
mau ñöôïc vieân maõn taâm ñaïi Bi khoâng phaân bieät. Nhôø taâm ñaïi Bi naøy
mau vieân maõn neân tuy thöôøng laøm lôïi ích an vui cho voâ löôïng höõu tình
nhöng ñoái vôùi höõu tình hoaøn toaøn voâ sôû ñaéc vaø cuõng voâ sôû ñaéc keát quaû
thuø thaéng ñaït ñöôïc. Neân bieát moät caùch nhö thaät, chæ do lôøi noùi theá tuïc
laäp ra nhieàu thöù lôïi ích an vui cho höõu tình. Laïi bieát moät caùch nhö thaät,
söï vieäc laäp ra ñeàu gioáng nhö tieáng vang, nhö aûnh töôïng, tuy hieän ra
gioáng nhö coù nhöng khoâng chaân thaät. Vì vaäy neân ñoái vôùi caùc phaùp ñeàu
voâ sôû ñaéc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt thöôøng neân tu haønh Boá thí
ba-la-maät-ña nhö vaäy. Nghóa laø ñoái vôùi höõu tình khoâng coù söï luyeán
tieác, cho ñeán coù theå boá thí xöông thòt cuûa mình, huoáng laø khoâng theå xaû
boû caùc cuûa caûi beân ngoaøi, ñoù laø caùc cuûa caûi ñeå nhieáp hoùa höõu tình laøm
cho mau ñöôïc giaûi thoaùt sinh, giaø, beänh, cheát.
–Baïch Theá Toân, nhöõng cuûa caûi naøo duøng ñeå nhieáp hoùa höõu tình
laøm cho hoï mau giaûi thoaùt sinh, giaø, beänh, cheát?
–Duøng cuûa caûi saép coù, ñoù laø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; hoaëc truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng
taùnh töï taùnh; hoaëc truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn; hoaëc tu Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; hoaëc tu boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; hoaëc tu boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi
Thaùnh ñaïo; hoaëc tu phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän; hoaëc tu baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Phaùp vaân; hoaëc tu taát caû
phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; hoaëc tu naêm loaïi
maét, saùu pheùp thaàn thoâng; hoaëc tu möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán
möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; hoaëc tu ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû;
hoaëc tu phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; hoaëc tu trí Nhaát
thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; hoaëc tu chöùng ñaéc quaû Döï
löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; hoaëc haønh haïnh Ñaïi Boà-taùt; hoaëc tu
Thieän Hieän neân bieát, caùc cuûa caûi thieän phaùp nhö theá nhieáp hoùa
höõu tình, laøm cho mau ñöôïc giaûi thoaùt sinh, giaø, beänh, cheát. Caùc Ñaïi
Boà-taùt thöôøng duøng caùc thöù cuûa caûi nhö theá laøm phöông tieän thieän xaûo
nhieáp hoùa höõu tình, laøm cho mau ñöôïc giaûi thoaùt caùc khoå sinh, giaø,
beänh, cheát.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-
maät-ña, töï mình haønh Boá thí ba-la-maät-ña, khuyeân caùc höõu tình haønh
boá thí; neáu thaáy höõu tình huûy phaù tònh giôùi thì neân sinh taâm thöông
xoùt, khuyeân baûo hoï: “Caùc ngöôi phaûi neân thoï trì tònh giôùi, ta seõ cho
caùc ngöôi caùc thöù cuûa caûi, caùc ngöôi töø nay khoâng bò thieáu thoán. Caùc
ngöôi vì cuûa caûi sinh nhai neân môùi huûy phaù tònh giôùi, gaây caùc nghieäp
aùc. Nay ta seõ tuøy theo söï thieáu thoán cuûa caûi cuûa ngöôi maø cung caáp
ñaày ñuû. Caùc ngöôi an truï giôùi luaät thanh tònh daàn daàn seõ vöôït qua
www.daitangkinh.org
caûnh khoå, nöông phaùp ba thöøa, tuøy choã thích öùng, thoaùt khoå sinh töû,
ñöôïc vui Nieát-baøn.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy an truï vaøo Boá thí ba-la-
maät-ña, töï mình thoï trì tònh giôùi, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc thoï trì tònh
giôùi, thöôøng khen ngôïi phaùp thoï trì tònh giôùi, vui möøng khen ngôïi
ngöôøi thoï trì tònh giôùi.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí ba-la-
maät-ña khuyeân caùc höõu tình an truï vaøo tònh giôùi, thoaùt khoå sinh töû,
ñöôïc an vui Nieát-baøn.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï vaøo Boá thí ba-la-
maät-ña, thaáy caùc höõu tình saân giaän laãn nhau, sinh taâm thöông xoùt,
khuyeân baûo hoï: “Nguyeân nhaân naøo maø caùc ngöôi laïi saân giaän vôùi
nhau? Caùc ngöôi neáu vì söï thieáu thoán maø cuøng nhau taïo caùc aùc nghieäp
thì neân ñeán ta maø xin, ñöøng coù ngaïi nguøng. Tuøy theo nhu caàu cuûa caùc
ngöôi, ta seõ san seû thí cho. Caùc ngöôi khoâng neân saân giaän vôùi nhau maø
neân tu an nhaãn, cuøng phaùt Töø taâm.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy an truï vaøo Boá thí ba-la-
maät-ña, khuyeân caùc höõu tình tu an nhaãn roài muoán laøm cho hoï vöõng
chaéc, laïi khuyeân hoï: “Nhaân duyeân saân giaän hoaøn toaøn khoâng nhaát
ñònh, khoâng coù thaät ñeàu töø hö voïng phaân bieät khôûi ra, vì taát caû phaùp
baûn taùnh khoâng. Nguyeân nhaân naøo caùc ngöôi ñoái vôùi phaùp khoâng thaät
maø voïng sinh saân giaän, laïi laøm toån haïi nhau? Caùc ngöôi ñöøng vì nhaân
hö voïng phaân bieät maø saân giaän nhau, taïo ra caùc nghieäp aùc phaûi ñoïa
vaøo ñòa nguïc, baøng sinh, quyû giôùi vaø choã xaáu aùc, chòu caùc söï khoå naëng
neà. Söï khoå aáy thaät laø khoác lieät, maïnh meõ, caét haïi thaân taâm, voâ cuøng
ñau ñôùn. Caùc ngöôi ñöøng chaáp vaøo vieäc chaúng phaûi thaät, voïng töôûng
saân giaän nhau taïo ra caùc nghieäp aùc. Do nghieäp toäi naøy, thoï thaân ngöôøi
haï lieät coøn khoù coù theå ñöôïc, huoáng laø sinh leân coõi trôøi, hoaëc coõi ngöôøi,
gaëp Phaät nghe phaùp, heát loøng tin thoï, nhö lôøi daïy maø tu haønh. Caùc
ngöôi neân bieát, thaân naøy khoù ñöôïc, Phaät ra ñôøi khoù gaëp, phaùt sinh
nieàm tin laïi khoù, nghe phaùp thoï trì laïi caøng khoù hôn. Ngaøy nay caùc
ngöôi ñaõ ñaày ñuû söï kieän naøy, ñöøng vì saân giaän maø ñaùnh maát thôøi cô toát
ñeïp. Neáu maát thôøi cô thì khoù tìm laïi ñöôïc. Vaäy neân caùc ngöôi ñoái vôùi
caùc höõu tình ñöøng sinh saân giaän, phaûi tu an nhaãn.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy an truï Boá thí ba-la-maät-ña,
töï mình haønh an nhaãn, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh an nhaãn, thöôøng
töï mình khen ngôïi phaùp haønh an nhaãn, vui möøng khen ngôïi ngöôøi haønh
an nhaãn.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-maät-
ña, khuyeân caùc höõu tình tu haønh an nhaãn. Caùc loaøi höõu tình do söï tuaàn
töï naøy laàn hoài nöông vaøo ba thöøa maø ñöôïc giaûi thoaùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-maät-
ña, thaáy caùc höõu tình thaân taâm bieáng nhaùc, sinh loøng thöông xoùt,
khuyeân baûo hoï: “Nguyeân nhaân naøo caùc ngöôi khoâng sieâng naêng tinh
taán tu caùc thieän phaùp, laïi sinh bieáng nhaùc?” Ngöôøi kia traû lôøi: “Bôûi vì
chuùng toâi thieáu thoán cuûa caûi neân ñoái vôùi thieän phaùp khoâng sieâng naêng
tu ñöôïc.” Boà-taùt baûo: “Ta seõ cho caùc ngöôi cuûa caûi ñeå ñöôïc ñaày ñuû,
khoâng bò thieáu thoán. Caùc ngöôi neân sieâng naêng tu Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ.”
Khi ñöôïc Boà-taùt boá thí cuûa caûi roài, caùc höõu tình naøy khoâng coøn
thieáu thoán, thaân taâm phaán khôûi, tinh taán tu caùc thieän phaùp mau ñöôïc
vieân maõn. Höõu tình naøy nhôø thieän phaùp ñöôïc vieân maõn neân tuaàn töï
phaùt sinh caùc phaùp voâ laäu. Nhôø phaùp voâ laäu neân coù ngöôøi chöùng quaû
Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, hoaëc coù ngöôøi chöùng quaû Ñoäc
giaùc Boà-ñeà, hoaëc nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, tuaàn töï tu
caùc ñòa vò cuûa Boà-taùt, chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
töï mình haønh tinh taán, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh tinh taán, thöôøng
töï mình khen ngôïi phaùp haønh tinh taán, vui möøng khen ngôïi ngöôøi haønh
tinh taán.
ña, giaùo hoùa caùc höõu tình xa lìa söï bieáng nhaùc, tu caùc thieän phaùp mau
ñöôïc giaûi thoaùt.
maät-ña, thaáy caùc höõu tình thaân taâm taùn loaïn, sinh loøng thöông xoùt,
khuyeân baûo hoï: “Nguyeân nhaân naøo caùc ngöôi khoâng tu tónh löï ñeå bò
taùn loaïn thaát nieäm, luaân hoài sinh töû?” Ngöôøi aáy traû lôøi: “Chuùng toâi
do thieáu thoán cuûa caûi neân ñoái vôùi tónh löï khoâng tu taäp ñöôïc.” Boà-taùt
baûo raèng: “Ta seõ boá thí cho caùc ngöôi cuûa caûi ñeå ñöôïc ñaày ñuû, khoâng
bò thieáu thoán. Töø nay caùc ngöôi khoâng neân khôûi taâm hö voïng phaân
www.daitangkinh.org
bieät, chaïy theo tìm toøi caùc thöù beân trong beân ngoaøi laøm roái loaïn taâm
mình.”
Khi caùc höõu tình naøy ñöôïc Boà-taùt boá thí cuûa caûi roài, khoâng coøn
bò thieáu thoán, lieàn ñoaïn tröø hö voïng phaân bieät, tìm toøi duïc aùc, nhaäp
Sô tónh löï, tuaàn töï nhaäp vaøo caùc Tónh löï thöù hai, thöù ba, thöù tö. Nöông
vaøo caùc tónh löï laøm phaùt sinh Töø, Bi, Hyû, Xaû laø boán Tónh löï voâ löôïng
laøm choã y chæ, laïi tuaàn töï nhaäp vaøo boán Ñònh voâ saéc. Tónh löï, Voâ
löôïng, Voâ saéc ñieàu phuïc taâm cho thuaàn thuïc roài tu boán Nieäm truï,
tuaàn töï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo, do vaäy, laïi coù theå laøm phaùt sinh
caùc phaùp Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän... ñeàu laøm cho ñuû, tuøy theo
caên cô ñeàu ñaéc quaû Ba thöøa.
töï mình tu tónh löï, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu tónh löï, thöôøng töï mình
khen ngôïi phaùp tu tónh löï, vui möøng khen ngôïi ngöôøi tu tónh löï.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-
maät-ña, khuyeân caùc höõu tình xa lìa taùn loaïn, tu caùc tónh löï ñöôïc lôïi
ích lôùn.
maät-ña thaáy caùc höõu tình ngu si ñieân ñaûo, voâ cuøng thöông xoùt,
khuyeân baûo hoï: “Vì nguyeân nhaân naøo caùc ngöôi khoâng tu Baùt-nhaõ,
ngu si ñieân ñaûo luaân hoài sinh töû?” Ngöôøi aáy traû lôøi raèng: “Chuùng toâi
do thieáu thoán cuûa caûi neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ khoâng theå tu taäp.” Boà-taùt
baûo raèng: “Ta seõ boá thí cuûa caûi cho caùc ngöôi ñeå ñöôïc ñaày ñuû, khoâng
bò thieáu thoán. Caùc ngöôi neân nhaän laáy roài, tröôùc tu Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï ñöôïc vieân maõn roài, neân quaùn saùt kyõ thaät
töôùng cuûa caùc phaùp, tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nghóa laø hieän taïi
neân quaùn saùt kyõ xem coù chuùt phaùp naøo coù theå naém baét chaêng? Ñoù laø
ngaõ, höõu tình... noùi roäng cho ñeán caùi bieát, caùi thaáy, coù theå naém baét
chaêng? Saéc cho ñeán thöùc; nhaõn xöù cho ñeán yù xöù; saéc xöù cho ñeán
phaùp xöù; nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi; nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc
giôùi; nhaõn xuùc cho ñeán yù xuùc; caùc thoï do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra
cho ñeán caùc thoï do yù xuùc laøm duyeân sinh ra; ñòa giôùi cho ñeán thöùc
giôùi; nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân; caùc phaùp do duyeân
sinh ra; voâ minh cho ñeán laõo töû; coõi Duïc, coõi Saéc, coõi Voâ saéc; Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh; chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå
nghó baøn; Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; boán Nieäm truï cho ñeán taùm
chi Thaùnh ñaïo; boán Tónh löï, boán Voâ löôïng taâm, boán Ñònh voâ saéc;
phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; taùm Giaûi thoaùt
cho ñeán möôøi Bieán xöù; baäc Tònh quaùn cho ñeán Nhö Lai; baäc Cöïc hyû
cho ñeán baäc Phaùp vaân, taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân
Tam-ma-ñòa, naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng, möôøi löïc cuûa Nhö
Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû, ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp, phaùp khoâng queân
maát, taùnh luoân luoân xaû, trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát
töôùng, quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt,
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, xeùt kyõ moãi moät phaùp ñeàu coù
theå naém baét chaêng?”
Caùc höõu tình kia ñaõ ñöôïc cuûa caûi, khoûi bò thieáu thoán, y theo lôøi
Boà-taùt daïy, tröôùc heát tu Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï
ñöôïc vieân maõn, roài laïi quaùn saùt kyõ thaät töôùng caùc phaùp tu haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Khi quaùn saùt kyõ nhö tröôùc ñaõ noùi, thaät taùnh caùc
phaùp, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì chaúng theå naém baét ñöôïc neân
khoâng chaáp tröôùc. Vì khoâng chaáp tröôùc neân khoâng thaáy chuùt phaùp
naøo coù sinh, coù dieät, coù nhieãm, coù tònh. Khi ngöôøi kia ñoái vôùi caùc
phaùp voâ sôû ñaéc thì ñoái vôùi taát caû choã khoâng sinh phaân bieät. Nghóa laø
khoâng phaân bieät ñaây laø ñòa nguïc, baøng sinh, quyû giôùi, A-toá-laïc, Trôøi,
Ngöôøi; cuõng khoâng phaân bieät trì giôùi, phaù giôùi; cuõng khoâng phaân bieät
phaøm phu, Thaùnh giaû; cuõng khoâng phaân bieät ñaây laø Döï löu cho ñeán
ñaây laø Boà-taùt, chö Phaät; cuõng khoâng phaân bieät höõu vi, voâ vi... Ngöôøi
kia do khoâng phaân bieät nhö theá neân tuøy theo caên cô tuaàn töï chöùng
ñaéc quaû Thaùnh cuûa Ba thöøa.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy an truï Boá thí ba-la-maät-
ña, töï mình tu Baùt-nhaõ, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu Baùt-nhaõ, thöôøng
töï mình khen ngôïi phaùp tu Baùt-nhaõ, vui möøng khen ngôïi ngöôøi tu
Baùt-nhaõ.
ña, khuyeân caùc höõu tình sieâng tu Baùt-nhaõ, laøm cho hoï ñöôïc an vui thuø
thaéng hoaøn toaøn.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-maät-
www.daitangkinh.org
ña, töï mình haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña roài, laïi thaáy höõu
tình luaân chuyeån trong caùc ñöôøng, chòu khoå sinh töû, chöa ñöôïc giaûi
thoaùt. Boà-taùt vì muoán laøm cho hoï giaûi thoaùt khoå sinh töû neân tröôùc duøng
caùc thöù cuûa caûi cöùu giuùp, sau ñoù baèng phöông tieän thieän xaûo duøng caùc
phaùp voâ laäu xuaát theá maø giaùo hoùa hoï.
Caùc höõu tình kia ñaõ ñöôïc cuûa caûi, khoâng coøn thieáu thoán, thaân
taâm maïnh meõ, coù theå an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh; coù theå an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn; an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; coù theå tu
boán Nieäm truï cho ñeán taùm chi Thaùnh ñaïo; coù theå tu boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; coù theå tu phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ
töôùng, Voâ nguyeän; coù theå tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù;
coù theå tu baäc Tònh quaùn cho ñeán baäc Nhö Lai; coù theå tu baäc Cöïc hyû
cho ñeán baäc Phaùp vaân; coù theå tu taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû
phaùp moân Tam-ma-ñòa; coù theå tu naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng;
coù theå tu möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng; coù theå tu ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; coù theå tu phaùp khoâng
queân maát, taùnh luoân luoân xaû; coù theå tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng,
trí Nhaát thieát töôùng; coù theå tu voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc.
Caùc höõu tình kia do ñöôïc phaùp voâ laäu nhieáp thoï neân giaûi thoaùt sinh
töû, ñöôïc vui Nieát-baøn.
töï mình haønh caùc phaùp voâ laäu thuø thaéng, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc
haønh caùc phaùp voâ laäu thuø thaéng thöôøng töï mình khen ngôïi phaùp haønh
caùc phaùp voâ laäu thuø thaéng, vui möøng khen ngôïi ngöôøi haønh caùc phaùp
voâ laäu thuø thaéng.
ña, duøng phaùp voâ laäu nhieáp hoùa höõu tình, khieán thoaùt sinh töû, ñöôïc vui
Nieát-baøn. Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Boá thí ba-la-
maät-ña, thaáy caùc höõu tình khoâng nôi nöông töïa, chòu nhieàu khoå naõo,
thieáu thoán cuûa caûi, voâ cuøng thöông xoùt, an uûi hoï: “Ta coù theå vì caùc
ngöôi laøm choã nöông töïa cho caùc ngöôi ñöôïc giaûi thoaùt caùc vieäc khoå
naõo. Caùc ngöôi caàn y phuïc, thöïc phaåm vaø caùc taøi vaät khaùc, ñeàu tuøy yù
xin, ta seõ cung caáp tuøy theo sôû thích ñeå caùc ngöôi ñöôïc lôïi ích an vui
laâu daøi. Khi caùc ngöôi nhaän vaät cuûa ta boá thí, xem nhö laáy cuûa mình,
chôù töôûng cuûa ngöôøi khaùc. Vì sao? Vì ta ôû trong thôøi gian daøi chöùa
nhoùm taøi vaät cuõng vì muoán cho caùc ngöôi ñöôïc lôïi ích. Ngaøy nay caùc
ngöôi duøng taâm voâ ngaïi ñoái vôùi taøi vaät naøy tuøy yù nhaän laáy. Laáy roài,
tröôùc neân tuøy yù mình thoï duïng, tu caùc vieäc laønh, sau ñem vaät naøy thí
cho caùc höõu tình, cuõng laøm cho hoï tu theo ñieàu thieän. Nghóa laø laøm cho
hoï tu haønh Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña; cuõng laøm cho an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh; cuõng laøm cho an truï chaân nhö cho ñeán caûnh
giôùi chaúng theå nghó baøn; cuõng laøm cho an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät,
ñaïo; cuõng laøm cho tu haønh ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà; cuõng laøm
cho tu haønh boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; cuõng laøm cho
tu haønh ba phaùp moân giaûi thoaùt; cuõng laøm cho tu haønh taùm Giaûi thoaùt
cho ñeán möôøi Bieán xöù; cuõng laøm cho tu haønh baäc Tònh quaùn cho ñeán
baäc Nhö Lai; cuõng laøm cho tu haønh baäc Cöïc hyû cho ñeán baäc Phaùp vaân;
cuõng laøm cho tu haønh taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-
ma-ñòa; cuõng laøm cho tu haønh naêm loaïi maét, saùu pheùp thaàn thoâng;
cuõng laøm cho tu haønh möôøi löïc cuûa Nhö Lai cho ñeán möôøi taùm phaùp
Phaät baát coäng; cuõng laøm cho tu haønh ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû;
cuõng laøm cho tu haønh phaùp khoâng queân maát, taùnh luoân luoân xaû; cuõng
laøm cho tu haønh trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng; cuõng
laøm cho tu haønh voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy giaùo hoùa caùc höõu tình
nhö theá roài, tuøy theo caên cô cuûa hoï, daïy hoï tu taäp caùc phaùp voâ laäu, truï
quaû Döï löu, hoaëc quaû Nhaát lai, cho ñeán truï quaû Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc
truï quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí ba-la-
maät-ña duøng phöông tieän thieän xaûo ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
cuõng laøm cho ñöôïc giaûi thoaùt ñöôøng aùc sinh töû, tuøy cô chöùng ñaéc Nieát-
baøn cuûa Ba thöøa.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt tu haønh Tònh giôùi ba-la-
maät-ña vaø caùc ñaïo ñaïi Boà-ñeà cuûa Boà-taùt, duøng phöông tieän thieän xaûo
ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình?
www.daitangkinh.org
–Coù Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Tònh giôùi ba-la-maät-ña, duøng phöông
tieän thieän xaûo thaáy caùc höõu tình bò thieáu thoán taøi vaät, phieàn naõo daãy
ñaày, khoâng tu thieän ñöôïc, Boà-taùt thöông xoùt baûo raèng: “Neáu caùc ngöôi
vì söï thieáu thoán taøi vaät, khoâng tu thieän ñöôïc thì ta seõ cung caáp taøi vaät
cho caùc ngöôi. Caùc ngöôi chôù sinh nghieäp aùc phieàn naõo, neân chaân
chaùnh tu hoïc caùc thieän phaùp boá thí... ”
Ñaïi Boà-taùt naøy an truï Tònh giôùi ba-la-maät-ña, tuøy cô giaùo hoùa
caùc loaøi höõu tình: Ngöôøi coù tham lam, daïy tu boá thí, ñoái vôùi thaân
maïng, taøi vaät khoâng luyeán tieác. Ngöôøi coù phaù giôùi daïy tu tònh giôùi,
neân chaân chaùnh thoï trì möôøi neûo nghieäp thieän; an truï luaät nghi giôùi,
khoâng phaù, khoâng huûy, khoâng ueá, khoâng taïp, cuõng khoâng chaáp giöõ.
Ngöôøi coù saân giaän daïy tu an nhaãn, duø bò huûy nhuïc, gia haïi, taâm
khoâng bieán ñoåi. Ngöôøi coù löôøi bieáng daïy tu tinh taán, tu caùc phaùp laønh
nhö chöõa ñaàu chaùy ñaàu. Ngöôøi coù taùn loaïn daïy tu tónh löï, taâm thöôøng
vaéng laëng, lìa caùc loaïn ñoäng. Ngöôøi coù ngu si daïy tu dieäu tueä. Ngöôøi
chaáp tröôùc phaùp daïy quaùn phaùp khoâng. Ñoái vôùi caùc coâng ñöùc khaùc,
ngöôøi naøo coøn thieáu soùt daïy hoï sieâng naêng tinh taán tu boài nhöõng coâng
ñöùc aáy.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï Tònh giôùi ba-la-
maät-ña, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, duøng phöông tieän thieän
xaûo, hoaëc laøm cho hoï giaûi thoaùt khoå cuûa caùc ñöôøng aùc hoaëc laøm cho
hoï chöùng ñaéc Nieát-baøn cuûa ba thöøa.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo tu haønh boán Ba-la-maät-ña
coøn laïi vaø caùc ñaïo ñaïi Boà-ñeà cuûa Boà-taùt, taát caû ñeàu duøng phöông tieän
thieän xaûo, duøng taát caû phaùp thieän ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình
hoaëc laøm cho hoï giaûi thoaùt khoå cuûa caùc ñöôøng aùc, laøm cho hoï chöùng
ñaéc Nieát-baøn cuûa ba thöøa, taát caû noùi ñuû nhö boá thí ôû treân.
Μ
Phaåm 30: PHAÄT QUOÁC (1)
Baáy giôø Thieän Hieän suy nghó: “Theá naøo goïi laø ñaïo cuûa Ñaïi Boà-
taùt, caùc Ñaïi Boà-taùt an truï trong aáy, maëc aùo giaùp coâng ñöùc laøm lôïi ích
an vui cho taát caû höõu tình, mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?”
Phaät bieát taâm nieäm aáy, baûo Thieän Hieän:
–Thieän Hieän neân bieát, Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh
löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng vaø voâ
löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc ñeàu laø ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, goàm thaâu taát caû phaùp ñeàu laø ñaïo Boà-
taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Coù moät phaùp nhoû naøo
maø caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng caàn hoïc khoâng? Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng hoïc
caùc phaùp naøy thì coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Nhaát ñònh khoâng coù moät phaùp nhoû naøo
maø caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng hoïc caû. Ñaïi Boà-taùt naøo khoâng hoïc phaùp naøy,
thì chaéc chaén khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì neáu
Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng theå bieát heát thì khoâng thaønh Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp töï taùnh ñeàu khoâng thì chuùng
Ñaïi Boà-taùt laøm sao hoïc taát caû phaùp? Leõ naøo Theá Toân ñoái vôùi phaùp
khoâng hyù luaän maø phaùt sinh hyù luaän? Nghóa laø caùc phaùp naøy, phaùp kia,
do ñaây, vì ñaây, phaùp naøy laø theá gian, phaùp naøy laø xuaát theá gian; phaùp
naøy laø höõu laäu, phaùp naøy laø voâ laäu, phaùp naøy laø höõu vi, phaùp naøy laø voâ
vi; ñaây laø phaùp phaøm phu, ñaây laø phaùp Döï löu. Noùi roäng cho ñeán ñaây
laø phaùp Boà-taùt, ñaây laø phaùp chö Phaät.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc phaùp hieän höõu, töï taùnh ñeàu khoâng.
Neáu taát caû phaùp töï taùnh chaúng khoâng thì caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng theå
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu khoâng, neân Ñaïi
Boà-taùt nhaát ñònh chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Cuõùng nhö oâng ñaõ noùi, neáu
taát caû phaùp töï taùnh ñeàu khoâng thì chuùng Ñaïi Boà-taùt laøm sao hoïc taát caû
phaùp, noùi roäng cho ñeán ñaây laø phaùp Boà-taùt, phaùp chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc höõu tình bieát taát caû phaùp töï taùnh
ñeàu khoâng, thì caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng caàn hoïc taát caû phaùp, cuõng khoâng
theå chöùng trí Nhaát thieát trí vaø vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát, khai thò.
Bôûi caùc höõu tình khoâng bieát caùc phaùp töï taùnh ñeàu khoâng, neân Ñaïi Boà-
www.daitangkinh.org
taùt nhaát ñònh phaûi hoïc taát caû phaùp, cuõng coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
trí, vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát khai thò.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khi môùi tu hoïc, ñoái vôùi ñaïo
Boà-taùt neân quaùn saùt kyõ caùc phaùp töï taùnh ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc,
chæ coù hö doái phaân bieät taïo ra. Chuùng ta quaùn saùt caùc phaùp töï taùnh ñeàu
hoaøn toaøn khoâng, khoâng neân chaáp giöõ. Nghóa laø khoâng neân chaáp giöõ
saéc, cuõng khoâng neân chaáp giöõ thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán
khoâng neân chaáp giöõ taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt, cuõng khoâng neân chaáp giöõ
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh
ñeàu khoâng, taùnh khoâng chaúng neân chaáp tröôùc. Trong khoâng cuûa taùnh
khoâng taùnh khoâng coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù taùnh
khoâng coù theå chaáp tröôùc caùi khoâng!
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khi quaùn saùt taát caû phaùp nhö
vaäy, ñoái vôùi caùc phaùp taùnh tuy khoâng chaáp tröôùc nhöng ñoái vôùi caùc
phaùp thöôøng sieâng naêng tu hoïc, chöa töøng nhaøm chaùn. Ñaïi Boà-taùt naøy
an truï trong moân hoïc ñaây, quaùn saùt taâm haønh cuûa caùc höõu tình sai
khaùc. Nghóa laø quaùn saùt taâm haønh cuûa caùc höõu tình naøy ôû choã naøo, ñaõ
quaùn saùt roài, nhö thaät hieåu roõ taâm cuûa chuùng chæ haønh nôi hö voïng,
phaân bieät, chaáp tröôùc. Baáy giôø Boà-taùt suy nghó: “Taâm haønh aáy ñaõ haønh
choã hö voïng, phaân bieät, chaáp tröôùc. Ta laøm cho hoï giaûi thoaùt, nhaát
ñònh khoâng khoù.” Ñaïi Boà-taùt naøy nghó roài an truï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, duøng phöông tieän thieän xaûo daïy baûo, trao truyeàn caùc höõu tình:
“Ngaøy nay caùc ngöôi ñeàu neân xa lìa choã hö voïng, phaân bieät, chaáp
tröôùc, höôùng vaøo chaùnh phaùp, tu caùc haïnh laønh.” Laïi noùi: “Nay caùc
ngöôi neân haønh boá thí, seõ ñöôïc taøi saûn ñaày ñuû, nhöng ñöøng yû laïi taøi saûn
naøy maø sinh taâm kieâu maïn buoâng lung. Vì sao? Vì trong ñaây hoaøn toaøn
khoâng coù gì chaéc thaät coù theå naém baét ñöôïc. Nay caùc ngöôi neân haønh
Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ, seõ ñöôïc caùc thöù coâng
ñöùc ñaày ñuû, nhöng ñöøng yû laïi maø sinh taâm kieâu maïn buoâng lung. Vì
sao? Vì trong ñaây hoaøn toaøn khoâng coù gì chaéc thaät coù theå naém baét
ñöôïc. Noùi roäng cho ñeán nay caùc ngöôi neân haønh quaû Döï löu cho ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc,
nhöng ñöøng coù yû laïi maø sinh taâm kieâu maïn buoâng lung. Vì sao? Vì
trong ñaây hoaøn toaøn khoâng coù gì chaéc thaät coù theå naém baét ñöôïc.
Ñaïi Boà-taùt naøy khi an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duøng phöông
tieän thieän xaûo, daïy baûo, trao truyeàn cho caùc höõu tình haønh ñaïo Boà-taùt
maø khoâng chaáp tröôùc. Vì sao? Vì ñoái vôùi taát caû phaùp taùnh khoâng neân
chaáp tröôùc, hoaëc chuû theå chaáp, hoaëc ñoái töôïng chaáp ñeàu khoâng coù töï
taùnh. Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh ñaïo Boà-taùt nhö
theá, ñoái vôùi taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng choã truï. Duøng khoâng choã truï
maø laøm phöông tieän; thì tuy haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhöng ôû nôi aáy hoaøn toaøn khoâng choã truï, noùi roäng cho ñeán tuy haønh
haïnh Ñaïi Boà-taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät vaø voâ löôïng, voâ
bieân caùc Phaät phaùp khaùc, nhöng ôû trong aáy vaãn khoâng choã truï. Vì sao?
Vì töï taùnh nhö theá. Ngöôøi haønh, töôùng ñöôïc haønh, taát caû ñeàu khoâng,
neân ôû trong aáy hoaøn toaøn khoâng choã truï.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt tuy coù theå chöùng ñaéc quaû
Döï löu, noùi roäng cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, nhöng ñoái vôùi quaû aáy
khoâng muoán truï quaû chöùng. Vì sao? Vì coù hai lyù do, hai lyù do ñoù laø:
Moät laø quaû kia hoaøn toaøn khoâng töï taùnh, ngöôøi truï, choã truï ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc. Hai laø ñoái vôùi quaû kia khoâng sinh vui möøng,
khoâng cho laø ñuû.
Vì vaäy, ñoái vôùi quaû kia, khoâng muoán truï quaû chöùng. Nghóa laø
chuùng Ñaïi Boà-taùt thöôøng suy nghó: “Ta nhaát ñònh phaûi chöùng quaû Döï
löu cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, khoâng theå khoâng chöùng, nhöng khoâng
neân truï vaøo quaû chöùng. Vì sao? Vì ta töø luùc môùi phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät ñeán nay, trong taát caû moïi luùc, khoâng coù luùc naøo sinh yù
töôûng khaùc, chæ moät loøng caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhöng ta nhaát
ñònh seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng theå nöûa chöøng an truï
trong caùc quaû.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy töø luùc môùi phaùt taâm cho
ñeán khi höôùng nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh laø sôû ñaéc cuûa Boà-taùt, khoâng
töøng coù yù töôûng naøo khaùc, chæ caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy töø khi ñaéc ñòa thöù nhaát laàn
löôït cho ñeán ñòa thöù möôøi khoâng töøng coù töôûng naøo khaùc, chæ caàu quaû
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy chuyeân caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, khoâng coù luùc naøo sinh taâm taùn loaïn. Neáu coù sinh khôûi
nghieäp thaân, khaåu, yù ñeàu cuøng töông öng vôùi taâm Boà-ñeà.
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy truï taâm Boà-ñeà, phaùt sinh
ñaïo Boà-ñeà, khoâng bò caùc vieäc khaùc laøm roái loaïn taâm.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sinh thì laøm
sao chuùng Ñaïi Boà-taùt phaùt sinh ñaïo Boà-ñeà?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Taát caû phaùp ñeàu khoâng sinh, nhöng ôû ñaây
taïi sao nhöõng caùi khoâng taïo taùc vaø khoâng höôùng ñeán, laïi bieát taát caû
phaùp ñeàu khoâng sinh?
–Baïch Theá Toân, chaúng leõ chö Phaät ra ñôøi, hoaëc khoâng ra ñôøi thì
phaùp taùnh, phaùp nhó cuûa caùc phaùp vaãn thöôøng truï?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Nhöng caùc höõu tình khoâng hieåu roõ ñöôïc
phaùp taùnh, phaùp nhó cuûa caùc phaùp laø thöôøng truï, neân luaân hoài sinh töû
chòu caùc khoå naõo. Caùc Ñaïi Boà-taùt vì laøm lôïi ích cho höõu tình neân phaùt
sinh ñaïo Boà-ñeà. Nhôø ñaïo Boà-ñeà, laøm cho höõu tình giaûi thoaùt hoaøn toaøn
caùc khoå sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-baøn luoân thanh tònh an vui.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt coù phaûi duøng sinh ñaïo ñeå ñaéc
Boà-ñeà phaûi chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng phaûi!
–Baïch Theá Toân, coù phaûi duøng chaúng sinh ñaïo ñeå ñaéc Boà-ñeà
chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng phaûi!
–Baïch Theá Toân, coù phaûi duøng sinh ñaïo hay chaúng sinh ñaïo ñeå
ñaéc Boà-ñeà chaêng?
Phaät daïy:
–Khoâng phaûi!
–Baïch Theá Toân, neáu vaäy thì laøm sao Ñaïi Boà-taùt seõ ñaéc Boà-ñeà?
–Boà-ñeà khoâng do ñaïo hay chaúng phaûi ñaïo maø ñaéc. Vì sao? Vì
Boà-ñeà töùc laø ñaïo, ñaïo töùc laø Boà-ñeà. Vì vaäy, khoâng do ñaïo hay chaúng
phaûi ñaïo maø ñaéc.
–Baïch Theá Toân, neáu Boà-ñeà töùc laø ñaïo, ñaïo töùc laø Boà-ñeà thì
chaúng leõ Ñaïi Boà-taùt ñaõ ñaït ñöôïc ñaïo Boà-ñeà. Maø ñaõ ñaéc Boà-ñeà roài thì
vì lyù do naøo Theá Toân laïi vì caùc Boà-taùt noùi möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán
ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát, ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû, möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng, ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm
möôi veû ñeïp vaø voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc, laøm cho hoï tu
chöùng?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? OÂng coù noùi laø Phaät ñaéc Boà-ñeà
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì Phaät töùc laø Boà-ñeà, Boà-ñeà töùc
laø Phaät, neân khoâng noùi laø Phaät ñaéc Boà-ñeà.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Nhöng oâng ñaõ hoûi chaúng leõ Ñaïi Boà-taùt ñaõ
ñaéc ñaïo Boà-ñeà? Ñuùng laø hoï ñaõ ñaéc Boà-ñeà?
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt tu ñaïo Boà-ñeà chöa ñöôïc
vieân maõn, laøm sao coù theå noùi ñaõ ñaéc Boà-ñeà?
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt naøo ñaõ vieân maõn Boá thí,
Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng
cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc thì töø
ñaây lieân tuïc, duøng ñònh Kim cang duï trong moät saùt-na töông öng vôùi
Baùt-nhaõ, ñoaïn tröø vónh vieãn taát caû taäp khí thoâ troïng töông tuïc cuûa hai
chöôùng thoâ troïng laø phieàn naõo vaø sôû tri, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cho ñeán Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñoái vôùi taát caû phaùp
ñöôïc ñaïi töï taïi.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt laøm nghieâm tònh coõi Phaät laø nhö theá
naøo?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán khi roát raùo, thöôøng
töï thanh tònh ba nghieäp thoâ troïng: thaân, ngöõ, yù; cuõng laøm cho ngöôøi
www.daitangkinh.org
khaùc thanh tònh ba nghieäp thoâ troïng thaân, ngöõ, yù môùi coù theå laøm
nghieâm tònh coõi Phaät ñang ôû.
–Baïch Theá Toân, nhöõng gì goïi laø ba nghieäp thoâ troïng veà thaân,
ngöõ, yù cuûa Ñaïi Boà-taùt?
–Saùt haïi sinh maïng, laáy cuûa khoâng cho, daâm duïc taø haïnh, ba
vieäc baát thieän naøy goïi laø thaân nghieäp thoâ troïng cuûa Boà-taùt. Hoaëc noùi
lôøi doái traù, lôøi chia reõ, lôøi thoâ aùc, lôøi taïp ueá, boán ñieàu baát thieän naøy goïi
laø ngöõ nghieäp thoâ troïng cuûa Boà-taùt. Hoaëc tham duïc, saân giaän, taø kieán,
ba ñieàu chaúng thieän naøy goïi laø yù nghieäp thoâ troïng cuûa Boà-taùt.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt coøn taâm xan tham, phaù
giôùi, saân nhueá, löôøi bieáng, taùn loaïn, aùc tueä, cuõng goïi laø thoâ troïng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt maø giôùi uaån, ñònh uaån,
tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån ñeàu khoâng thanh tònh,
cuõng goïi laø thoâ troïng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt xa lìa boán Nieäm truï,
boán Chaùnh ñoaïn, boán Thaàn tuùc, naêm Caên, naêm Löïc, baûy chi Ñaúng
giaùc, taùm chi Thaùnh ñaïo, noùi roäng cho ñeán xa lìa taát caû haïnh Ñaïi Boà-
taùt, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, cuõng goïi laø thoâ troïng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt tham ñaém quaû Döï löu
cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, cuõng goïi laø thoâ troïng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khôûi töôûng saéc uaån cho
ñeán töôûng thöùc uaån, cuõng goïi laø thoâ troïng. Noùi roäng cho ñeán khôûi
töôûng taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø töôûng quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät cuõng goïi laø thoâ troïng. Töôûng phaøm phu, töôûng Thanh vaên, töôûng
Ñoäc giaùc, töôûng Boà-taùt, töôûng Nhö Lai cuõng laø thoâ troïng. Töôûng ñòa
nguïc, töôûng baøng sinh, töôûng quyû giôùi, töôûng trôøi, töôûng nam, töôûng
nöõ, cuõng goïi laø thoâ troïng. Töôûng coõi Duïc, töôûng coõi Saéc, töôûng coõi Voâ
saéc cuõng goïi laø thoâ troïng. Töôûng thieän, töôûng chaúng phaûi thieän, töôûng
höõu laäu, töôûng voâ laäu, töôûng theá gian, töôûng xuaát theá gian, töôûng höõu
vi, voâ vi cuõng goïi laø thoâ troïng.
Thieän Hieän neân bieát, voâ löôïng, voâ bieân caùc söï chaáp tröôùc caùc
phaùp nhö theá vaø söï phaân bieät hö voïng cuûa höõu tình cuøng söï sinh caùc
nghieäp thaân, ngöõ, yù vaø nhöõng loaïi khoâng coù taùnh kham chòu ñeàu goïi laø
thoâ troïng. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi thoâ troïng naøy ñeàu neân xa lìa.
maät-ña saâu xa, xa lìa söï thoâ troïng ñaõ noùi ôû treân, töï mình haønh Boá thí
ba-la-maät-ña, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc haønh Boá thí ba-la-maät-ña.
Neáu caùc höõu tình caàn aên thì cho aên, caàn uoáng cho uoáng, caàn vaät duïng
cho vaät duïng; tuøy nôi, tuøy luùc, tuøy vaät caàn duøng ñeàu boá thí cho hoï.
Nhö caùc phaùp boá thí, maø mình ñaõ haønh khuyeân ngöôøi khaùc cuõng
haønh nhö vaäy. Boá thí nhö theá roài, ñem caên laønh naøy bình ñaúng san seû
cho caùc höõu tình ñeàu cuøng hoài höôùng laøm nghieâm tònh coõi Phaät, laøm
cho mau ñöôïc vieân maõn, lôïi ích an vui cho höõu tình. Ñaïi Boà-taùt naøy
töï mình haønh Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khuyeân
ngöôøi khaùc haønh Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Laøm vieäc
naøy roài, ñem caên laønh naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình ñeàu
cuøng hoài höôùng laøm nghieâm tònh coõi Phaät, laøm cho mau ñöôïc vieân
maõn, lôïi ích an vui cho höõu tình.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt duøng nguyeän löïc thaàn
thoâng, laøm cho baûy baùu thöôïng dieäu ñaày khaép theá giôùi ba laàn ngaøn,
cuùng döôøng Phaät, Phaùp, Taêng vaø thaùp cuûa Phaät. Cuùng roài, vui möøng
phaùt theä nguyeän roäng: “Toâi ñem caên laønh nhö theá naøy bình ñaúng san
seû cho caùc höõu tình ñeàu cuøng hoài höôùng laøm nghieâm tònh coõi Phaät, laøm
cho theá giôùi toâi cuõng ñöôïc trang nghieâm baèng baûy baùu, taát caû höõu tình
tuøy yù thoï duïng caùc thöù ngoïc baùu maø khoâng tham ñaém.”
thoâng, troåi voâ löôïng aâm nhaïc vi dieäu trong coõi trôøi, ngöôøi cuùng döôøng
Tam baûo vaø thaùp Phaät; cuùng döôøng roài vui möøng phaùt theä nguyeän
roäng lôùn: “Toâi ñem caên laønh ñaõ gieo troàng nhö theá naøy bình ñaúng san
seû cho caùc höõu tình ñeàu cuøng hoài höôùng laøm nghieâm tònh coõi Phaät,
laøm cho quoác ñoä cuûa toâi thöôøng ñöôïc troåi caùc thöù aâm nhaïc vi dieäu
nhö theá. Höõu tình khaùc ñöôïc nghe, thaân taâm vui veû nhöng khoâng
tham ñaém.”
thoâng chöùa caùc thöù, höông hoa töôi ñeïp ñaày coõi trôøi, ngöôøi khaép theá
giôùi ba laàn ngaøn, cuùng döôøng Tam baûo vaø thaùp Phaät. Cuùng döôøng roài
vui möøng phaùt nguyeän roäng lôùn: “Toâi ñem caên laønh ñaõ gieo troàng
nhö theá naøy bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình ñeàu cuøng hoài höôùng
www.daitangkinh.org
laøm nghieâm tònh coõi Phaät vaø cuõng laøm cho coõi toâi thöôøng coù caùc thöù
höông hoa töôi ñeïp nhö theá, laøm cho höõu tình khaùc thoï duïng, thaân
taâm vui möøng nhöng khoâng tham ñaém.”
thoâng saém söûa traêm vò thöùc uoáng aên thöôïng haïng cuùng döôøng chö
Phaät, Ñoäc giaùc, Thanh vaên vaø chuùng Ñaïi Boà-taùt. Cuùng döôøng roài vui
möøng phaùt nguyeän roäng lôùn: “Toâi ñem caên laønh ñaõ gieo troàng nhö theá
bình ñaúng san seû cho caùc höõu tình ñeàu cuøng hoài höôùng laøm nghieâm
tònh coõi Phaät. Khi toâi ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät seõ laøm cho caùc loaøi
höõu tình trong nöôùc toâi cuõng ñeàu ñöôïc traêm vò thöùc aên uoáng nhö vaäy,
thaân taâm vui möøng nhöng khoâng tham ñaém.”
thoâng saém söûa ñuû caùc thöù höông boät thôm tho, y phuïc meàm dòu ôû coõi
trôøi, coõi ngöôøi, daâng cuùng chö Phaät, Ñoäc giaùc, Thanh vaên vaø chuùng
Ñaïi Boà-taùt, hoaëc cuùng döôøng phaùp vaø thaùp Phaät. Cuùng roài vui möøng
phaùt nguyeän roäng lôùn: “Toâi ñem caên laønh ñaõ gieo troàng nhö theá bình
ñaúng san seû cho caùc höõu tình, ñeàu cuøng hoài höôùng laøm nghieâm tònh coõi
Phaät. Khi toâi ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät seõ ñoä caùc loaøi höõu tình,
trong nöôùc toâi thöôøng ñöôïc y phuïc, höông boät nhö theá, tuøy yù thoï duïng
nhöng khoâng tham ñaém.”
thoâng saém söûa ñuû caùc moùn, tuøy yù sinh caûnh naêm duïc vi dieäu trong coõi
trôøi, ngöôøi, cuùng döôøng chö Phaät vaø thaùp Phaät, Ñoäc giaùc, Thanh vaên,
chuùng Ñaïi Boà-taùt vaø boá thí cho caùc höõu tình. Cuùng roài vui möøng phaùt
nguyeän roäng lôùn: “Toâi ñem caên laønh ñaõ gieo troàng nhö theá bình ñaúng
san seû cho caùc höõu tình ñeàu cuøng hoài höôùng laøm nghieâm tònh coõi Phaät.
Khi toâi ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät seõ laøm cho caùc loaøi höõu tình trong
nöôùc toâi tuøy taâm öa thích; caùc caûnh saéc, thanh, höông, vò, xuùc thöôïng
dieäu, vöøa nghó lieàn coù hieän ñeán, vui möøng thoï duïng nhöng khoâng tham
ñaém.”
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, coù Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, duõng maõnh, chaùnh caàn phaùt theä nguyeän roäng lôùn, töï mình
truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh,
cuõng khuyeân ngöôøi khaùc truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh. Noùi roäng cho ñeán töï mình tu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, cuõng khuyeân ngöôøi khaùc tu quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Laøm
vieäc naøy roài, phaùt theä nguyeän raèng: “Khi toâi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät seõ laøm cho caùc loaøi höõu tình trong nöôùc toâi thöôøng khoâng
xa lìa caùc thöù coâng ñöùc nhö theá.”
la-maät-ña saâu xa, nhôø haønh haïnh nguyeän naøy neân coù theå laøm nghieâm
tònh coõi Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy tuøy theo thôøi gian
haønh ñaïo Boà-ñeà ñöôïc bao nhieâu, thì theo ñoù ñöôïc vieân maõn haïnh
nguyeän ñaõ phaùt vôùi cuøng thôøi gian tinh taán tu hoïc baáy nhieâu. Nhôø nhaân
duyeân naøy neân töï mình ñöôïc thaønh töïu taát caû thieän phaùp, cuõng coù theå
laøm cho ngöôøi khaùc tuaàn töï thaønh töïu taát caû thieän phaùp. Töï mình coù
theå tu ñöôïc töôùng haûo thuø thaéng ñeå trang nghieâm thaân, cuõng coù theå
laøm cho ngöôøi khaùc ñöôïc tuaàn töï tu töôùng haûo thuø thaéng ñeå trang
nghieâm thaân. Laø nhôø phöôùc ñöùc roäng lôùn ñaõ tieáp nhaän.
Thieän Hieän neân bieát, haïnh nguyeän tu haønh cuûa chuùng Ñaïi Boà-
taùt naøy ñöôïc vieân maõn roài, ñeàu theo choã mình ôû maø laøm nghieâm tònh
quoác ñoä. Khi Boà-taùt chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, caùc loaøi höõu
tình ñaõ ñöôïc giaùo hoùa cuõng ñeàu sinh veà coõi ñoù, cuøng höôûng phaùp laïc
Ñaïi thöøa.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 536
Phaåm 30: PHAÄT QUOÁC (2)
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy neân tu vieäc laøm
nghieâm tònh coõi Phaät nhö theá. Nghóa laø trong quoác ñoä aáy thöôøng
khoâng nghe coù ba ñöôøng aùc, cuõng khoâng nghe coù caùc xu höôùng aùc
kieán, khoâng nghe coù ba ñoäc tham, saân vaø si, khoâng nghe coù hình
töôùng nam nöõ, khoâng nghe coù Thanh vaên, Ñoäc giaùc, khoâng nghe coù
caùc vieäc khoâng nhö yù nhö voâ thöôøng, khoå... khoâng nghe coù giöõ gìn
cuûa caûi, khoâng nghe chaáp coù ta vaø caùi cuûa ta, khoâng nghe coù phieàn
naõo, raøng buoäc, khoâng nghe coù söï chaáp tröôùc ñieân ñaûo, cuõng khoâng
nghe coù söï ñaët baøy quaû vò khaùc nhau cuûa loaøi höõu tình. Chæ nghe
tieáng noùi khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng
taùnh... Nghóa laø tuøy theo yù muoán khaùc nhau cuûa höõu tình, maø trong
caùc vaät trong ngoaøi röøng caây phaùt ra caùc thöù aâm thanh vi dieäu khi coù
gioù nheï laøm va chaïm nhau. Trong caùc aâm thanh aáy thuyeát taát caû
phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh. Vì khoâng coù töï taùnh neân khoâng, vì khoâng
neân voâ töôùng, vì voâ töôùng neân voâ nguyeän, vì voâ nguyeän neân khoâng
sinh, vì khoâng sinh neân khoâng dieät. Do vaäy caùc phaùp xöa nay vaéng
laëng, töï taùnh Nieát-baøn. Duø Nhö Lai coù ra ñôøi hay khoâng ra ñôøi thì
phaùp taùnh, phaùp nhó cuûa caùc phaùp vaãn thöôøng truï, nghóa laø taát caû
phaùp khoâng taùnh, khoâng... Caùc loaøi höõu tình trong coõi Phaät kia, duø laø
ngaøy hay ñeâm, luùc ñi ñöùng, luùc naèm ngoài vaãn thöôøng nghe aâm thanh
vi dieäu nhö theá.
Thieän Hieän neân bieát, chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy ñeàu truï vaøo coõi Phaät
nghieâm tònh. Khi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, caùc Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc khaép möôøi phöông ñeàu ñoàng khen ngôïi danh hieäu
cuûa töøng vò Phaät kia. Caùc höõu tình naøo ñöôïc nghe danh hieäu cuûa caùc vò
Phaät aáy thì ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñöôïc khoâng heà thoaùi
chuyeån. Chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy ñeàu truï vaøo coõi Phaät nghieâm tònh, khi
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát
chaùnh phaùp. Caùc höõu tình nghe roài nhaát ñònh khoâng coøn sinh nghi ngôø
laø phaùp hay phi phaùp. Vì sao? Vì caùc loaøi höõu tình kia ñaït ñöôïc taát caû
phaùp, ñeàu laø chaân nhö, phaùp giôùi, phaùp taùnh, taát caû laø phaùp, khoâng
phaûi phi phaùp.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy ñeàu coù theå laøm
nghieâm tònh coõi Phaät nhö theá.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy giaùo hoùa höõu
tình chöa ñuû caùc caên laønh, chöa troàng nhieàu caên laønh vôùi chö Phaät,
Boà-taùt, Ñoäc giaùc, Thanh vaên neân bò baïn aùc khuyeán duï. Vì xa lìa baïn
laønh neân chaúng nghe chaùnh phaùp, thöôøng bò caùc kieán chaáp veà ngaõ,
höõu tình vaø bò thu nhieáp trong caùc kieán chaáp, rôi vaøo hai beân laø ñoaïn
vaø thöôøng.
Caùc loaøi höõu tình aáy töï mình phaùt sinh taø chaáp, cuõng thöôøng
daïy ngöôøi khaùc phaùt sinh taø chaáp. Ñoái vôùi chaúng phaûi Tam baûo maø
töôûng laø Tam baûo, ñoái vôùi Tam baûo cho laø chaúng phaûi Tam baûo, phæ
baùng chaùnh phaùp, khen ngôïi taø phaùp. Do nhaân duyeân naøy, sau khi
qua ñôøi ñoïa vaøo ba ñöôøng aùc, chòu nhieàu söï khoå. Chuùng Ñaïi Boà-taùt
naøy an truï theá giôùi cuûa mình, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thaáy
caùc höõu tình luaân hoài sinh töû chòu voâ löôïng khoå, neân duøng söùc thaàn
thoâng phöông tieän giaùo hoùa laøm cho xaû boû taø kieán, truï trong chaùnh
kieán, ra khoûi coõi aùc, sinh vaøo coõi ngöôøi. Laïi duøng caùc thöù thaàn thoâng
phöông tieän giaùo hoùa laøm cho hoï an truï trong chaùnh ñònh, hoaøn toaøn
khoâng bò ñoïa vaøo caùc coõi aùc, laïi laøm cho tu taäp caên laønh thuø thaéng,
sau khi qua ñôøi, ñöôïc sinh vaøo coõi Phaät nghieâm tònh, höôûng thoï phaùp
laïc Ñaïi thöøa nôi coõi tònh.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy ñeàu coù theå
nghieâm tònh ñöôïc coõi Phaät nhö theá. Nhôø choã ôû voâ cuøng thanh tònh
neân caùc loaøi höõu tình kia ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng sinh hö voïng
phaân bieät, nghi ngôø: ñaây laø phaùp thieän, ñaây laø phaùp chaúng phaûi thieän,
ñaây laø phaùp höõu kyù, ñaây laø phaùp voâ kyù; ñaây laø phaùp theá gian, ñaây laø
phaùp xuaát theá gian; ñaây laø phaùp höõu laäu, ñaây laø phaùp voâ laäu; ñaây laø
phaùp höõu vi, ñaây laø phaùp voâ vi... Caùc söï phaân bieät, nghi ngôø nhö theá
hoaøn toaøn khoâng sinh. Do nhaân duyeân naøy, loaïi höõu tình kia nhaát
www.daitangkinh.org
ñònh chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä
chuùng höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, ñaây laø töôùng coâng ñöùc nghieâm tònh coõi Phaät
cuûa Ñaïi Boà-taùt laøm lôïi ích an vui cho taát caû höõu tình.
Μ
Phaåm 31: TUYEÂN HOÙA (1)

–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy an truï trong nhoùm ñònh hay baát
ñònh?
–Ñaïi Boà-taùt naøy ñeàu truï vaøo nhoùm ñònh.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy truï vaøo nhoùm ñònh naøo? Thanh
vaên thöøa, Ñoäc giaùc thöøa, hay Voâ thöôïng thöøa?
–Ñaïi Boà-taùt naøy truï vaøo Voâ thöôïng thöøa.
–Baïch Theá Toân, luùc naøo Ñaïi Boà-taùt naøy môùi goïi laø truï vaøo nhoùm
ñònh, vaøo luùc môùi phaùt taâm? ÔÛ ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån? Hay thaân
cuoái cuøng?
–Ñaïi Boà-taùt naøy luùc môùi phaùt taâm, hoaëc laø ôû ñòa vò khoâng thoaùi
chuyeån, hay thaân cuoái cuøng ñeàu truï vaøo nhoùm ñònh.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo nhoùm ñònh naøy, coù bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc
chaêng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ truï nhoùm ñònh roài thì quyeát ñònh khoâng ñoïa
vaøo trong caùc coõi aùc.
Phaät laïi baûo Thieän Hieän:
–YÙ oâng nghó sao? Ñeä baùt, Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn,
Ñoäc giaùc, coù bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc chaêng?

–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, töø khi phaùt taâm tu haønh Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp
khaùc, ñoaïn taän taát caû phaùp aùc baát thieän. Do nhaân duyeân naøy neáu ñoïa
vaøo caùc ñöôøng aùc, nhaát ñònh khoâng coù vieäc ñoù. Sinh vaøo coõi trôøi
Tröôøng thoï cuõng khoâng coù vieäc ñoù, vì caùc choã aáy caùc thieän phaùp thuø
thaéng khoâng hieän haønh. Neáu Ñaïi Boà-taùt naøy sinh vaøo nôi bieân ñòa haï
tieän, khoâng coù tín caên thì khoâng coù söï vieäc aáy. Vì ôû nôi aáy khoâng theå
tu haønh thieän phaùp thuø thaéng, phaàn nhieàu phaùt sinh aùc kieán, khoâng tin
nhaân quaû, öa taïo caùc nghieäp aùc xaáu xa, khoâng nghe Tam baûo, khoâng
coù boán chuùng. Ñaïi Boà-taùt naøy maø sinh vaøo nhaø taø kieán cuõng khoâng coù
vieäc ñoù, vì sinh vaøo nôi aáy thöôøng bò chaáp tröôùc caùc xu höôùng aùc kieán,
haønh aùc haïnh, baùc boû khoâng coù haïnh toát, haïnh xaáu vaø quaû baùo, chaúng
tu ñieàu thieän, öa laøm caùc ñieàu aùc neân caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng sinh vaøo
nhaø aáy.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt luùc môùi phaùt taâm caàu
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñem taâm vui möøng thuø thaéng maø thoï haønh
möôøi nghieäp ñieàu baát thieän, cuõng khoâng coù vieäc aáy.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt naøy töø luùc môùi phaùt taâm, thaønh
töïu coâng ñöùc thieän caên nhö vaäy, khoâng sinh vaøo choã aùc, thì taïi sao Theá
Toân moãi khi vì chuùng thuyeát veà vieäc ñôøi tröôùc cuûa mình, coù raát nhieàu
caû traêm ngaøn thöù, trong aáy cuõng coù sinh vaøo choã aùc, luùc ñoù caên laønh
truï vaøo choã naøo?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng vì nghieäp xaáu maø thoï thaân choã aùc, chæ vì
lôïi ích an vui cho caùc loaøi höõu tình, do baûn nguyeän maø thoï thaân naøy.
Vì vaäy khoâng neân cho ñoù laø naïn.
Laïi baûo Thieän Hieän:
–YÙ oâng nghó sao? Coù caùc Ñoäc giaùc, A-la-haùn naøo duøng phöông
tieän thieän xaûo nhö chuùng Ñaïi Boà-taùt, thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo
thuø thaéng, thoï thaân baøng sinh, khi aáy coù thôï saên muoán ñeán laøm haïi,
Boà-taùt lieàn sinh taâm Töø bi an nhaãn voâ thöôïng, muoán laøm cho ngöôøi kia
ñöôïc lôïi ích an vui neân töï xaû thaân maïng vaø khoâng laøm haïi ngöôøi kia
www.daitangkinh.org
chaêng?
–Baïch Theá Toân, caùc Ñoäc giaùc... khoâng laøm ñöôïc nhö vaäy.
–Do nhaân duyeân naøy neân bieát, Boà-taùt vì muoán laøm lôïi ích an vui
cho caùc höõu tình, vì loøng ñaïi Töø bi mau vieân maõn, vì muoán chöùng ñaéc
ñaïi Boà-ñeà, neân tuy chòu thoï thaân baøng sinh nhöng khoâng bò toäi loãi baøng
sinh laøm oâ nhieãm.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo caên laønh naøo, vì muoán
laøm lôïi ích an vui cho höõu tình neân thoï thaân nôi caûnh giôùi aùc?
–Khoâng coù caên laønh naøo cuûa chuùng Ñaïi Boà-taùt laø khoâng vieân
maõn, nhöng vì chuùng Ñaïi Boà-taùt vì chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät neân phaûi vieân maõn taát caû caên laønh, nghóa laø chuùng Ñaïi Boà-taùt töø
luùc môùi phaùt taâm cho ñeán khi an toïa toøa Boà-ñeà vi dieäu khoâng coù caên
laønh naøo laø khoâng vieân maõn. Caàn phaõi vieân maõn hoaøn toaøn taát caû
thieän phaùp môùi chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neáu coøn moät thieän
phaùp naøo chöa vieân maõn maø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì
khoâng coù vieäc aáy.
Vì vaäy, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm cho
ñeán khi an toïa toøa Boà-ñeà vi dieäu, trong khoaûng trung gian, thöôøng tu
hoïc ñaày ñuû taát caû phaùp laønh. Hoïc roài, phaûi ñaéc trí Nhaát thieát töôùng,
ñoaïn tröø vónh vieãn söï töông tuïc cuûa taäp khí môùi coù theå chöùng ñaéc trí
–Baïch Theá Toân, vì sao caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ thaønh töïu caùc phaùp
Thaùnh voâ laäu baïch tònh maø coøn sinh vaøo coõi aùc thoï thaân baøng sinh?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Nhö Lai coù thaønh töïu taát caû phaùp
Thaùnh voâ laäu baïch tònh chaêng?
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai thaønh töïu taát caû phaùp Thaùnh voâ laäu
baïch tònh.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Nhö Lai hoùa thaân vaøo caûnh giôùi
baøng sinh vì lôïi ích an vui cho höõu tình, coù phaûi laø laøm Phaät söï chaêng?
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai hoùa thaân vaøo caûnh giôùi baøng sinh vì lôïi
ích an vui cho höõu tình laø laøm Phaät söï.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Khi Nhö Lai hoùa laøm thaân baøng
sinh coù phaûi laø thaät loaøi baøng sinh chòu khoå chaêng?
–Baïch Theá Toân, khi Nhö Lai hoùa laøm thaân baøng sinh, chaúng thaät
baøng sinh thì chaúng chòu khoå.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, tuy thaønh töïu taát caû caùc phaùp
Thaùnh voâ laäu baïch tònh nhöng vì ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
cho neân nguyeän thoï thaân baøng sinh thích öùng vôùi vieäc ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Coù baäc A-la-haùn ñoaïn
tröø vónh vieãn caùc laäu, coù theå hoùa laøm thaân ngöôøi, taïo ra caùc söï nghieäp,
do söï nghieäp aáy laøm cho ngöôøi khaùc sinh an vui chaêng?
–Baïch Theá Toân, coù baäc A-la-haùn ñoaïn tröø vónh vieãn caùc laäu, coù
theå hoùa laøm thaân ngöôøi taïo ra caùc söï nghieäp, do söï nghieäp aáy, laøm cho
ngöôøi khaùc vui möøng.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, tuy ñaõ thaønh töïu caùc phaùp
Thaùnh voâ laäu baïch tònh, nhöng vì lôïi ích an vui cho caùc loaøi höõu tình,
vì vaäy nguyeän thoï thaân baøng sinh, laøm caùc Phaät söï. Tuy thoï thaân baøng
sinh nhöng khoâng cuøng vôùi chuùng chòu caùc khoå naõo, cuõng khoâng bò toäi
loãi cuûa chuùng laøm oâ ueá.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Coù nhaø aûo thuaät hay
hoïc troø cuûa oâng bieán hoùa ra caùc thöù voi, ngöïa... laøm cho nhieàu ngöôøi
troâng thaáy vui möøng phaán khôûi; ñoái vôùi nhöõng thöù aáy coù thaät laø voi,
ngöïa... chaêng?
–Baïch Theá Toân, nhöõng thöù aáy khoâng phaûi laø voi ngöïa thaät.
www.daitangkinh.org

–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy, tuy thaønh töïu ñaày ñuû caùc
phaùp Thaùnh voâ laäu baïch tònh, nhöng vì lôïi ích an vui cho caùc loaøi höõu
tình, cho neân nguyeän thoï thaân baøng sinh, tuy thoï thaân baøng sinh
nhöng thaät söï khoâng phaûi chuùng, cuõng khoâng bò toäi loãi cuûa chuùng laøm
oâ nhieãm.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng phöông tieän thieän xaûo roäng
lôùn nhö theá, tuy thaønh töïu ñaày ñuû caùc phaùp Thaùnh voâ laäu baïch tònh,
nhöng vì höõu tình cho neân nguyeän duøng phöông tieän thieän xaûo thoï ñuû
loaïi thaân, tuøy theo caên cô cuûa chuùng maø thò hieän laøm lôïi ích.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo nhöõng phaùp naøo ñeå laøm
phöông tieän thieän xaûo, tuy thoï caùc loaïi thaân baøng sinh nhö theá nhöng
khoâng bò toäi loãi chuùng laøm oâ nhieãm?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt truï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy
ñeå laøm phöông tieän thieän xaûo nhö vaäy. Do söùc phöông tieän thieän xaûo
naøy neân tuy traûi qua haèng haø sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät khaép möôøi
phöông, hieän nhieàu thöù thaân, laøm lôïi ích an vui cho caùc loaøi höõu tình,
nhöng ôû trong aáy khoâng sinh taâm ñaém nhieãm. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
naøy ñoái vôùi taát caû phaùp hoaøn toaøn voâ sôû ñaéc. Nghóa laø hoaøn toaøn voâ sôû
ñaéc ngöôøi nhieãm, ñoái töôïng nhieãm vaø nhaân duyeân nhieãm. Vì sao? Vì
taát caû phaùp töï taùnh laø khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, khoâng taùnh khoâng theå nhieãm tröôùc khoâng
taùnh. Khoâng cuõng khoâng theå nhieãm tröôùc phaùp naøo khaùc, cuõng khoâng
coù phaùp naøo coù theå nhieãm tröôùc khoâng. Vì sao? Vì trong khoâng, taùnh
khoâng coøn chaúng theå naém baét ñöôïc, huoáng laø coù caùc phaùp khaùc coù theå
naém baét ñöôïc. Nhö vaäy goïi laø caùi khoâng chaúng theå naém baét ñöôïc. Caùc
Ñaïi Boà-taùt an truï trong aáy coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä chuùng höõu tình.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt chæ vì an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa coù theå taïo phöông tieän thieän xaûo nhö theá, hay cuõng an truï
vaøo phaùp naøo khaùc?
–Ñaâu coù phaùp naøo chaúng toùm thaâu vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, maø oâng ñaët caâu hoûi aáy?
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töï taùnh voán khoâng,
laøm sao cho raèng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa toùm thaâu taát caû phaùp?
Chaúng phaûi trong phaùp khoâng coù theå noùi coù phaùp thu nhieáp hay khoâng
thu nhieáp?
–Chaúng leõ töï taùnh cuûa caùc phaùp ñeàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy!
–Neáu töï taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng, thì trong phaùp khoâng
aáy haù khoâng nhieáp thu taát caû phaùp?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy!
–Do nhaân duyeân naøy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa toùm thaâu taát
caû phaùp. Neân bieát, chuùng Ñaïi Boà-taùt truï vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa coù theå taïo phöông tieän thieän xaûo nhö theá ñeå laøm lôïi ích an vui cho
höõu tình.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, an truï trong töï taùnh khoâng cuûa taát caû phaùp, laøm phaùt
sinh Thaàn thoâng ba-la-maät-ña vaø an truï vaøo Thaàn thoâng ba-la-maät-ña
naøy coù theå ñeán ñöôïc haèng haø sa soá theá giôùi chö Phaät khaép möôøi
phöông, cuùng döôøng, cung kính, chö Phaät Theá Toân, ôû choã caùc Ñöùc
Phaät, laéng nghe thoï trì chaùnh phaùp vaø troàng nhieàu caên laønh?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, xem haèng
haø sa soá theá giôùi chö Phaät khaép möôøi phöông vaø chö Phaät, chuùng Taêng
cuøng Phaùp ñaõ noùi, töï taùnh ñeàu khoâng, chæ coù danh töï theá tuïc laäp ra noùi
laø theá giôùi, Phaät, Chuùng vaø Phaùp thì nhö vaäy, danh töï maø theá tuïc laäp
ra, töï taùnh cuõng khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc danh töï ñaët ra nhö theá giôùi möôøi
www.daitangkinh.org
phöông vaø chö Phaät, chuùng cuøng phaùp ñaõ noùi, töï taùnh chaúng khoâng thì
caùi khoâng ñaõ noùi, ñaùng leõ thaønh moät phaàn nhoû nhöng vì caùi khoâng ñaõ
noùi chaúng thaønh moät phaàn nhoû neân töï taùnh cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng.
Lyù aáy troøn ñaày khoâng hai, khoâng khaùc.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, do quaùn khaép ñeàu khoâng duøng phöông tieän thieän xaûo, neân coù
theå laøm phaùt sinh ñöôïc thaàn thoâng thuø thaéng Ba-la-maät-ña. An truï
Thaàn thoâng ba-la-maät-ña naøy, Boà-taùt coù khaû naêng laøm phaùt sinh caùc
thaàn thoâng nhö Thieân nhaõn, Thieân nhó, Thaàn caûnh, Tha taâm, Tuùc truï,
Tuøy nieäm vaø bieát tueä Laäu taän thoâng vi dieäu.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng xa lìa Thaàn thoâng ba-
la-maät-ña, coù naêng löïc töï taïi, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm
nghieâm tònh coõi Phaät, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Vì vaäy, Thaàn thoâng ba-la-maät-ña laø ñaïo Boà-ñeà, caùc Ñaïi Boà-taùt
ñeàu nöông vaøo ñaïo naøy caàu ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong luùc
caàu ñaït ñeán, töï mình coù theå vieân maõn taát caû thieän phaùp, cuõng coù theå
khuyeân ngöôøi khaùc tu caùc thieän phaùp. Duø laøm vieäc aáy nhöng ñoái vôùi
vieäc aáy khoâng ñaém tröôùc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy bieát caùc phaùp
laønh töï taùnh ñeàu khoâng, chaúng phaûi töï taùnh khoâng coù söï chaáp tröôùc.
Neáu coù chaáp tröôùc laø coù öa vò. Do khoâng chaáp tröôùc cuõng khoâng öa vò
neân trong töï taùnh khoâng khoâng coù öa vò. Do khoâng öa vò neân ngöôøi öa
vò, vò ñöôïc öa vò vaø nhaân duyeân öa vò, ôû trong phaùp khoâng öa ñeàu
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, an truï Thaàn thoâng ba-la-maät-ña laøm phaùt sinh Thieân
nhaõn thanh tònh vöôït ngöôøi. Duøng Thieân nhaõn naøy quaùn taát caû phaùp töï
taùnh ñeàu khoâng. Vì thaáy taát caû phaùp töï taùnh ñeàu khoâng, neân chaúng
nöông theo phaùp töôùng taïo ra caùc nghieäp. Tuy vì höõu tình thuyeát phaùp
nhö vaäy, nhöng cuõng voâ sôû ñaéc töôùng caùc höõu tình vaø söï hoaït ñoäng cuûa
hoï. Ñaïi Boà-taùt naøy duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän laøm phaùt sinh thaàn
thoâng thuø thaéng cuûa Boà-taùt, duøng thaàn thoâng naøy laøm taát caû söï nghieäp
ñaùng laøm.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng Thieân nhaõn hoaøn toaøn
thanh tònh vöôït ngöôøi xem khaép haèng haø sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät
khaép möôøi phöông, xem roài phaùt sinh Thaàn caûnh trí thoâng, ñeán ñoù laøm
lôïi ích cho caùc höõu tình. Hoaëc duøng Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña ñeå laøm lôïi ích, hoaëc duøng ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà ñeå laøm lôïi
ích, hoaëc duøng Tónh löï, Voâ löôïng, Voâ saéc ñeå laøm lôïi ích; hoaëc duøng
giaûi thoaùt, ñaúng trì, ñaúng chí ñeå laøm lôïi ích; hoaëc duøng phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän ñeå laøm lôïi ích; hoaëc duøng caùc
phaùp thieän thuø thaéng khaùc ñeå laøm lôïi ích; hoaëc duøng Thanh vaên, Ñoäc
giaùc, Boà-taùt vaø caùc Phaät phaùp khaùc ñeå laøm lôïi ích.
Ñaïi Boà-taùt naøy daïo khaép möôøi phöông theá giôùi, neáu thaáy höõu
tình naøo nhieàu boûn seûn tham lam thì sinh taâm thöông xoùt, thuyeát phaùp
khuyeân: “Höõu tình caùc ngöôi phaûi tu boá thí. Ngöôøi naøo tham lam boûn
seûn chòu baàn cuøng khoå sôû. Vì baàn cuøng neân khoâng coù oai ñöùc, khoâng
theå laøm lôïi ích cho mình, huoáng laø coù theå laøm lôïi ích cho ngöôøi khaùc.
Vì vaäy, neân caùc ngöôi phaûi luoân boá thí ñeå an vui cho mình vaø cuõng laøm
cho ngöôøi khaùc ñöôïc an vui. Ñöøng vì söï baàn cuøng maø aên nuoát laãn
nhau, seõ khoâng giaûi thoaùt khoûi khoå trong caùc ñöôøng aùc.”
Neáu thaáy höõu tình naøo huûy phaù tònh giôùi thì sinh loøng thöông xoùt,
thuyeát phaùp khuyeân: “Höõu tình caùc ngöôi phaûi giöõ gìn tònh giôùi. Ngöôøi
naøo phaù giôùi chòu khoå nôi ñöôøng aùc. Ngöôøi phaù giôùi khoâng coù oai ñöùc,
khoâng theå laøm lôïi ích cho mình, huoáng laø coù theå laøm lôïi ích cho ngöôøi
khaùc. Do nhaân duyeân phaù giôùi maø ñoïa vaøo caùc ñöôøng aùc, chòu quaû baùo
khoå ñau ñôùn, khoù nhaãn, khoâng theå töï cöùu mình, huoáng laø coù theå cöùu
ngöôøi khaùc. Vì vaäy neân caùc ngöôi phaûi giöõ gìn tònh giôùi, khoâng neân
chaáp chöùa taâm phaù giôùi, duø chæ moät saùt-na, huoáng laø laâu daøi. Chôù
buoâng lung taâm yù, sau naøy phaûi aên naên.”
Neáu thaáy höõu tình naøo saân giaän vôùi nhau, keát oaùn thuø toån haïi
nhau, Boà-taùt sinh taâm thöông xoùt, thuyeát phaùp khuyeân: “Höõu tình caùc
ngöôi phaûi tu an nhaãn, ñöøng saân giaän vôùi nhau, keát oaùn thuø toån haïi
nhau. Taâm thuø haän chaúng thuaän vôùi phaùp thieän, taêng tröôûng phaùp aùc,
hieän ñôøi thoï laáy söï toån haïi. Caùc ngöôi do taâm saân haän naøy maø sau khi
qua ñôøi seõ bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, chòu khoå voâ cuøng, khoù mong ra khoûi.
Vì vaäy neân caùc ngöôi khoâng neân chaáp chöùa taâm saân haän, duø chæ moät
nieäm, huoáng laø tieáp noái laâu daøi. Ngaøy nay caùc ngöôi tuaàn töï duyeân
nhau, neân sinh loøng Töø bi laøm vieäc lôïi ích.”
Neáu thaáy höõu tình naøo giaûi ñaõi bieáng nhaùc, sinh loøng thöông xoùt
thuyeát phaùp khuyeân: “Höõu tình caùc ngöôi neân sieâng naêng tinh taán, ñoái
www.daitangkinh.org
vôùi phaùp thieän khoâng neân giaûi ñaõi bieáng nhaùc. Nhöõng ngöôøi bieáng
nhaùc ñoái vôùi caùc phaùp thieän vaø caùc vieäc toát ñeïp ñeàu khoâng theå thaønh
coâng ñöôïc. Do ñaây caùc ngöôi ñoïa vaøo ñöôøng aùc, chòu khoå voâ bieân. Vì
vaäy caùc oâng khoâng neân chaáp chöùa taâm löôøi bieáng, duø chæ moät nieäm,
huoáng laø tieáp noái laâu daøi.”
Neáu thaáy höõu tình naøo thaát nieäm, taùn loaïn, taâm khoâng ñònh tónh,
sinh loøng thöông xoùt, thuyeát phaùp khuyeân: “Höõu tình caùc ngöôi neân tu
tónh löï, khoâng neân sinh taâm thaát nieäm, taùn loaïn. Taâm nhö vaäy chaúng
thuaän vôùi phaùp thieän, taêng tröôûng phaùp aùc, hieän ñôøi thoï laáy söï toån suy.
Do nhaân duyeân naøy, sau khi thaân hoaïi maïng chung, caùc ngöôi phaûi ñoïa
vaøo ñöôøng aùc, chòu khoå voâ bieân. Vì vaäy caùc oâng khoâng neân chaáp chöùa
taâm töông öng vôùi thaát nieäm taùn loaïn, duø chæ moät nieäm, huoáng laø tieáp
noái laâu daøi.”
Neáu thaáy höõu tình naøo ngu si aùc tueä, sinh loøng thöông xoùt, thuyeát
phaùp khuyeân: “Höõu tình caùc ngöôi neân tu thaéng tueä, khoâng neân sinh aùc
tueä. Ngöôøi sinh aùc tueä, ñoái vôùi caùc caûnh giôùi thieän, coøn chaúng ñeán
ñöôïc, huoáng laø ñöôïc giaûi thoaùt. Do nhaân duyeân aùc tueä naøy maø caùc
ngöôi phaûi ñoïa vaøo ñöôøng aùc, chòu khoå voâ bieân. Vì vaäy caùc ngöôi
khoâng neân chaáp chöùa taâm töông öng vôùi ngu si aùc tueä, duø chæ moät
nieäm, huoáng laø tieáp noái laâu daøi.”
Neáu thaáy höõu tình naøo nhieàu tham duïc, sinh loøng thöông xoùt,
duøng phöông tieän laøm cho hoï tu quaùn Baát tònh.
Neáu thaáy höõu tình naøo nhieàu giaän döõ, sinh loøng thöông xoùt, duøng
phöông tieän khuyeân hoï tu quaùn Töø bi.
Neáu thaáy höõu tình naøo nhieàu ngu si, sinh loøng thöông xoùt, duøng
phöông tieän khuyeân hoï tu quaùn Duyeân khôûi.
Neáu thaáy höõu tình naøo nhieàu kieâu maïn, sinh loøng thöông xoùt,
duøng phöông tieän khuyeân hoï tu quaùn Caùc caûnh giôùi.
Neáu thaáy höõu tình naøo nhieàu taàm töù, sinh loøng thöông xoùt, duøng
phöông tieän khuyeân hoï tu quaùn Hôi thôû.
Neáu thaáy höõu tình naøo maát chaùnh ñaïo, sinh loøng thöông xoùt,
duøng phöông tieän khuyeân hoï trôû veà vôùi chaùnh ñaïo. Ñoù laø ñaïo Thanh
vaên, ñaïo Ñoäc giaùc, ñaïo Boà-taùt, ñaïo Nhö Lai. Duøng phöông tieän thuyeát
phaùp cho hoï: “Ñieàu maø caùc oâng chaáp laáy, töï taùnh ñeàu khoâng, chaúng
phaûi trong phaùp khoâng coù choã chaáp, duøng vieäc khoâng chaáp tröôùc laøm
töôùng khoâng.”
maät-ña saâu xa, an truï trong Thaàn thoâng ba-la-maät-ña môùi coù theå töï taïi
giaûng thuyeát chaùnh phaùp, laøm lôïi ích an vui cho caùc loaøi höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo xa lìa Thaàn thoâng ba-la-
maät-ña thì khoâng theå töï taïi giaûng thuyeát chaùnh phaùp, laøm vieäc lôïi ích
an vui cho caùc höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, cuõng nhö chim khoâng caùnh, khoâng theå töï
taïi bay löôïn giöõa hö khoâng, bay ñeán nôi xa. Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi
nhö vaäy, neáu khoâng coù Thaàn thoâng ba-la-maät-ña thì khoâng theå töï taïi
giaûng thuyeát chaùnh phaùp, laøm vieäc lôïi ích an vui cho caùc höõu tình.
Vì vaäy, naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa phaûi laøm phaùt sinh Thaàn thoâng ba-la-maät-ña. Neáu vò naøo
laøm phaùt sinh Thaàn thoâng ba-la-maät-ña thì coù theå töï taïi giaûng thuyeát
chaùnh phaùp, tuøy yù laøm lôïi ích an vui cho caùc loaøi höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt duøng Thieân nhaõn thanh
tònh hôn ngöôøi, xem haèng haø sa soá theá giôùi cuûa chö Phaät khaép möôøi
phöông vaø xem caùc loaøi höõu tình sinh vaøo theá giôùi aáy. Quaùn roài, phaùt
sinh Thaàn caûnh trí thoâng, thoaùng qua trong saùt-na lieàn ñeán theá giôùi
aáy, duøng Tha taâm trí nhö thaät bieát roõ caùc phaùp taâm, taâm sôû cuûa caùc
höõu tình kia, tuøy theo caên cô maø noùi phaùp cho hoï. Nghóa laø noùi phaùp
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; hoaëc noùi boán Nieäm truï cho ñeán
taùm chi Thaùnh ñaïo; hoaëc noùi boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh
voâ saéc; hoaëc noùi phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän;
hoaëc noùi taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán xöù; hoaëc noùi taát caû phaùp
moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp moân Tam-ma-ñòa; hoaëc noùi phaùp khoâng
beân trong cho ñeán phaùp khoâng khoâng taùnh töï taùnh; hoaëc noùi chaân
nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn; hoaëc noùi Thaùnh ñeá khoå,
taäp, dieät, ñaïo; hoaëc noùi nhaân duyeân cho ñeán taêng thöôïng duyeân;
hoaëc noùi caùc phaùp do duyeân sinh ra; hoaëc noùi voâ minh cho ñeán laõo
töû; hoaëc noùi caùc moân uaån, xöù, giôùi; hoaëc noùi ñaïo Thanh vaên; hoaëc
noùi ñaïo Ñoäc giaùc; hoaëc noùi ñaïo Boà-taùt; hoaëc noùi ñaïo Boà-ñeà; hoaëc
noùi Nieát-baøn, laøm cho caùc höõu tình kia nghe phaùp naøy roài ñeàu ñöôïc
lôïi ích an vui thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng Thieân nhó thanh tònh
www.daitangkinh.org
hôn ngöôøi, coù theå nghe taát caû tieáng ngöôøi hay cuûa phi nhaân. Do Thieân
nhó naøy nghe ñöôïc chaùnh phaùp cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc trong haèng haø sa soá theá giôùi chö Phaät khaép möôøi phöông ñaõ noùi.
Nghe roài, thoï trì suy nghó nghóa lyù, tuøy phaùp ñaõ nghe coù theå vì höõu tình
maø nhö thaät giaûng thuyeát. Hoaëc noùi phaùp Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán hoaëc noùi Boà-ñeà, hoaëc noùi Nieát-baøn, laøm
cho höõu tình kia nghe phaùp naøy roài ñeàu ñöôïc lôïi ích an vui thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy bieát roõ phaùp taâm, taâm sôû
cuûa caùc loaøi höõu tình, tuøy theo caên cô cuûa hoï maø noùi phaùp, hoaëc laø noùi
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, noùi roäng cho ñeán hoaëc noùi Boà-
ñeà, hoaëc noùi Nieát-baøn, laøm cho höõu tình kia nghe phaùp naøy roài ñeàu
ñöôïc lôïi ích an vui thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng Tuùc truï tuøy nieäm trí
thoâng thanh tònh, nhö thaät nhôù roõ danh hieäu... sai khaùc cuûa chö Phaät vaø
chuùng ñeä töû ñôøi quaù khöù.
Neáu höõu tình naøo öa nghe caùc vieäc ñôøi quaù khöù maø ñöôïc lôïi
ích, thì vì hoï maø giaûng noùi caùc vieäc quaù khöù. Nhaân ñoù, Boà-taùt duøng
phöông tieän vì hoï maø noùi chaùnh phaùp, hoaëc laø noùi Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán hoaëc noùi Boà-ñeà, hoaëc noùi
Nieát-baøn, laøm cho höõu tình kia nghe phaùp naøy roài ñeàu ñöôïc lôïi ích an
vui thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng Thaàn caûnh trí thoâng
cöïc kyø nhanh choùng ñeán haèng haø sa theá giôùi cuûa chö Phaät khaép nöôøi
phöông, gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân. ÔÛ choã chö Phaät troàng
nhieàu caên laønh, roài trôû veà baûn quoác, vì caùc höõu tình maø noùi nhöõng vieäc
nhö ôû coõi Phaät kia. Nhaân ñoù, Boà-taùt duøng phöông tieän vì hoï thuyeát
chaùnh phaùp, nghóa laø noùi Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi
roäng cho ñeán hoaëc noùi Boà-ñeà, hoaëc noùi Nieát-baøn, laøm cho höõu tình kia
nghe phaùp naøy roài ñeàu ñöôïc lôïi ích an vui thuø thaéng.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy duøng Laäu taän trí thoâng,
tuøy choã chöùng ñaéc, nhö thaät bieát roõ caùc höõu tình, laäu ñaõ heát hay chöa
heát, cuõng nhö thaät bieát roõ phöông tieän ñeå tröø heát caùc laäu, roài vì keû
chöa ñoaïn maø giaûng thuyeát phaùp yeáu. Nghóa laø noùi Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Noùi roäng cho ñeán hoaëc noùi Boà-ñeà, hoaëc noùi
Nieát-baøn, laøm cho caùc höõu tình kia nghe phaùp naøy roài ñeàu ñöôïc lôïi
ích an vui thuø thaéng.

maät-ña saâu xa neân laøm phaùt sinh Thaàn thoâng Ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt
naøy tu taäp Thaàn thoâng ba-la-maät-ña ñöôïc vieân maõn, neân tuøy theo yù
thích thoï caùc loaïi thaân nhöng khoâng bò caùc khoå, vui, toäi loãi laøm oâ
nhieãm. Nhö hoùa thaân Phaät, tuy coù theå laøm ñuû caùc söï vieäc nhöng chaúng
bò söï khoå vui, toäi loãi cuûa chuùng laøm taïp nhieãm.
maät-ña saâu xa, neân duøng thaàn thoâng töï taïi Ba-la-maät-ña. Neáu duøng
thaàn thoâng töï taïi Ba-la-maät-ña thì coù theå ñem laïi söï thaønh töïu cho
höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät vaø coù theå mau chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo chaúng ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät thì nhaát ñònh khoâng theå
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì tö löông Boà-ñeà cuûa caùc Ñaïi
Boà-taùt naøy chöa vieân maõn, neân chaéc chaén khoâng theå chöùng ñaéc trí
–Baïch Theá Toân, nhöõng gì goïi laø tö löông Boà-ñeà cuûa caùc Ñaïi Boà-
taùt maø caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi vieân maõn tö löông Boà-ñeà nhö theá môùi coù
theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
–Taát caû phaùp thieän ñeàu laø tö löông Boà-ñeà cuûa Boà-taùt. Caùc Ñaïi
Boà-taùt naøo vieân maõn tö löông Boà-ñeà nhö theá môùi coù theå chöùng ñaéc trí
–Baïch Theá Toân, taát caû thieän phaùp laø nhöõng gì?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, ñoái vôùi caùc phaùp aáy khoâng phaân bieät chaáp tröôùc,
nhö nghó: “Ñaây laø phaùp Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Do ñaây,
vì ñaây maø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.” Ba söï phaân bieät
chaáp tröôùc ñoù hoaøn toaøn khoâng, vì bieát taát caû phaùp töï taùnh ñeàu khoâng.
Do ñoù phaùp tu saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy nhö Boá thí... coù theå töï lôïi,
cuõng coù theå laøm lôïi cho taát caû höõu tình, khieán ra khoûi sinh töû, ñöôïc vui
www.daitangkinh.org
Nieát-baøn, neân noùi laø phaùp thieän, cuõng goïi laø tö löông Boà-ñeà cuûa Boà-
taùt, cuõng goïi laø ñaïo Ñaïi Boà-taùt. Vì chuùng Ñaïi Boà-taùt ôû ñôøi quaù khöù,
hieän taïi, vò lai ñeàu haønh ñaïo naøy, neân ñaõ - ñang vaø seõ ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät; cuõng laøm cho höõu tình ñaõ, ñang vaø seõ ñöôïc thoaùt ra bieån
lôùn sinh töû, ñöôïc vui Nieát-baøn.”
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm tu
boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc; tu boán Nieäm truï cho ñeán
taùm chi Thaùnh ñaïo; an truï phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp khoâng
khoâng taùnh töï taùnh; an truï chaân nhö cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn; an truï Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo; tu phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; tu taùm Giaûi thoaùt cho ñeán möôøi Bieán
xöù; tu caùc baäc Ñaïi Boà-taùt; tu taát caû phaùp moân Ñaø-la-ni, taát caû phaùp
moân Tam-ma-ñòa; tu möôøi löïc cuûa Phaät cho ñeán möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng; tu ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; tu phaùp khoâng queân maát,
taùnh luoân luoân xaû; tu trí Nhaát thieát, trí Ñaïo töôùng, trí Nhaát thieát töôùng,
nhöng ñoái vôùi caùc phaùp aáy hoaøn toaøn khoâng phaân bieät chaáp tröôùc. Nhö
nghó: “Ñaây laø boán Tónh löï, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng; do
ñaây vì ñaây maø tu boán Tónh löï, noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng. Ba
söï phaân bieät chaáp tröôùc aáy hoaøn toaøn khoâng coù, vì bieát taát caû phaùp töï
taùnh laø khoâng, neân do ñoù tu boán Tónh löï... coù theå töï lôïi ích, cuõng coù theå
laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình laøm cho ra khoûi sinh töû, ñöôïc vui Nieát-
baøn, neân noùi laø phaùp thieän, cuõng goïi laø tö löông Boà-ñeà cuûa Boà-taùt,
cuõng goïi laø ñaïo Ñaïi Boà-taùt. Chuùng Ñaïi Boà-taùt ôû ñôøi quaù khöù, hieän taïi,
vò lai, haønh ñaïo naøy neân ñaõ, ñang vaø seõ ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
cuõng laøm cho höõu tình ñaõ, ñang vaø seõ ñöôïc thoaùt ra bieån lôùn sinh töû,
ñöôïc vui Nieát-baøn.”
Thieän Hieän neân bieát, laïi coù voâ löôïng coâng ñöùc tu haønh cuûa chuùng
Ñaïi Boà-taùt ñeàu goïi laø phaùp thieän, cuõng goïi laø tö löông Boà-ñeà cuûa Boà-
taùt, cuõng goïi laø ñaïo Ñaïi Boà-taùt. Caùc Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi tu caùc phaùp
thieän thuø thaéng nhö theá cho ñöôïc vieân maõn hoaøn toaøn, môùi coù theå
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, phaûi chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí roài môùi coù
theå tuøy thuaän chuyeån phaùp luaân vi dieäu laøm cho caùc höõu tình thoaùt
khoûi khoå sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-baøn thöôøng laïc, an vui roát raùo.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc phaùp naøy laø phaùp cuûa Boà-taùt thì coøn
phaùp naøo goïi laø phaùp cuûa Phaät?

–Chính phaùp cuûa Boà-taùt cuõng goïi laø phaùp cuûa Phaät, nghóa laø caùc
Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp hieåu taát caû töôùng. Do ñoù seõ chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát, ñoaïn tröø vónh vieãn taát caû taäp khí töông tuïc. Coøn caùc Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi taát caû phaùp duøng moät saùt-na töông
öng vôùi Baùt-nhaõ, hieän Ñaúng giaùc roài, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Ñaây goïi laø Boà-taùt khaùc vôùi chö Phaät. Nhö hai baäc Thaùnh, tuy ñoàng
laø Thaùnh nhöng coù söï khaùc bieät veà haønh, höôùng, truï, quaû, phaùp ñöôïc
thaønh töïu ñeàu coù khaùc nhau.
Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, neáu trong ñaïo khoâng giaùn ñoaïn haønh
taát caû phaùp nhöng khi chöa lìa aùm chöôùng, chöa ñeán bôø giaùc, chöa
ñöôïc töï taïi, chöa ñaéc quaû thì goïi laø Boà-taùt. Coøn neáu trong ñaïo giaûi
thoaùt, haønh taát caû phaùp khi ñaõ lìa aùm chöôùng, ñaõ ñeán bôø giaùc, ñaõ ñöôïc
töï taïi, ñaõ ñaéc quaû thì môùi goïi laø Phaät. Ñoù goïi laø Boà-taùt vaø chö Phaät coù
söï khaùc nhau. Do vò coù khaùc neân phaùp cuõng khaùc, nhöng khoâng theå noùi
phaùp taùnh khaùc ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp töï töôùng ñeàu khoâng thì trong caùi
khoâng cuûa töï töôùng laøm sao coù ñöôïc caùc loaïi sai bieät, maø noùi: ñaây laø
ñòa nguïc cho ñeán ñaây laø coõi trôøi; ñaây laø Chuûng taùnh, noùi roäng cho ñeán
ñaây laø Nhö Lai? Nhö vaäy, ñaõ noùi raèng con ngöôøi chaúng theå naém baét
ñöôïc thì söï taïo nghieäp cuûa hoï cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Nhö söï
taïo nghieäp ñaõ chaúng theå naém baét ñöôïc, thì quaû cuûa nghieäp kia cuõng
chaúng theå naém baét ñöôïc thì laøm sao coù ñöôïc caùc thöù sai bieät?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Taát caû phaùp töï
töôùng ñeàu khoâng trong töï töôùng khoâng, loaøi ngöôøi ñaõ khoâng coù thì
nghieäp quaû cuõng khoâng coù. Trong khoâng coù, khoâng coù töôùng sai bieät,
nhöng caùc höõu tình ñoái vôùi taát caû phaùp lyù khoâng töï töôùng ñeàu chaúng
theå bieát heát ñöôïc, neân taïo ra caùc nghieäp, hoaëc thieän, hoaëc aùc, hoaëc laø
voâ laäu. Do söï taïo taùc nghieäp thieän ñöôïc taêng tröôûng neân sinh trong coõi
trôøi, ngöôøi. Do söï taïo taùc nghieäp aùc taêng tröôûng neân ñoïa vaøo ba ñöôøng
aùc. ÔÛ trong nghieäp thieän, do söï taïo taùc nghieäp taêng tröôûng neân ñöôïc
sinh vaøo coõi Saéc, hoaëc coõi Voâ saéc. Do gia haïnh caên baûn nghieäp voâ laäu
www.daitangkinh.org
neân coù caùc chuûng taùnh sai khaùc cuûa Hieàn thaùnh.
Do nhaân duyeân naøy, caùc Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña... cho ñeán tu haønh trí Nhaát thieát töôùng vaø voâ löôïng,
voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc. Ñaïi Boà-taùt naøy ñoái vôùi phaùp phaàn Boà-ñeà
ñaõ noùi naøy khoâng giaùn ñoaïn, khoâng khieám khuyeát, tu haønh laøm cho
vieân maõn. Ñaõ vieân maõn roài, lieàn coù theå phaùt sinh ñònh Kim cang duï,
gaàn tieán ñeán Boà-ñeà, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø laøm lôïi ích
lôùn cho caùc höõu tình thöôøng khoâng hoaïi dieät. Vì khoâng hoaïi dieät neân
laøm cho caùc höõu tình giaûi thoaùt sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-baøn thöôøng laïc
thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, Ngaøi ñaõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät roài,
coù coøn bò caùc phaùp sinh töû trong caùc caûnh giôùi chaêng?
Phaät ñaùp:
–Khoâng coù.
–Baïch Theá Toân, Ngaøi ñaõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät roài,
coù bò haéc nghieäp, baïch nghieäp, haéc baïch nghieäp, chaúng phaûi haéc baïch
nghieäp chaêng?
Phaät ñaùp:
–Khoâng coù.
–Baïch Theá Toân, neáu Ngaøi chaúng bò caùc caûnh giôùi sinh töû vaø
nghieäp khaùc nhau thì taïi sao ñaët ra caùc phaàn vò sai khaùc nhö laø. Ñaây laø
ñòa nguïc... cho ñeán trôøi, ngöôøi; ñaây laø Chuûng taùnh... cho ñeán Nhö Lai?
–Caùc loaøi höõu tình coù bieát töï töôùng cuûa caùc phaùp laø khoâng
chaêng?
–Neáu caùc höõu tình töï bieát töï töôùng cuûa caùc phaùp laø khoâng, thì
caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng phaûi caàu chöùng
ñaéc vaø duøng phöông tieän thieän xaûo ñoä caùc höõu tình thoaùt khoûi ñöôøng
aùc sinh töû. Vì caùc höõu tình khoâng bieát töï töôùng cuûa caùc phaùp laø khoâng,
neân luaân hoài trong caùc coõi, chòu khoå voâ cuøng. Vì vaäy, neân Boà-taùt ñaõ
nghe chö Phaät thuyeát taát caû phaùp töï taùnh laø khoâng roài, vì muoán laøm lôïi
ích cho caùc höõu tình neân caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, duøng
phöông tieän thieän xaûo ñoä caùc höõu tình thoaùt khoûi ñöôøng aùc sinh töû.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng nghó: “Chaúng
phaûi taát caû phaùp thaät coù töï töôùng nhö caùc phaøm phu ngu muoäi ñaõ chaáp,
nhöng vì do söùc phaân bieät ñieân ñaûo neân trong caùi chaúng phaûi thaät coù
aáy khôûi töôûng thaät coù, ôû trong voâ ngaõ, khôûi töôûng coù ngaõ. Noùi roäng cho
ñeán trong caùi khoâng coù caùi thaáy, khôûi töôûng coù caùi thaáy. Laïi trong
khoâng coù saéc, khôûi töôûng coù saéc, trong caùi khoâng coù thoï, töôûng, haønh,
thöùc, khôûi töôûng coù thoï, töôûng, haønh, thöùc... Noùi roäng cho ñeán trong
khoâng voâ vi, khôûi töôûng coù voâ vi. Vì söùc phaân bieät ñieân ñaûo nhö theá,
neân trong caùi chaúng phaûi thaät coù, khôûi töôûng thaät coù, hö doái, chaáp
tröôùc, ñieân ñaûo loaïn taâm, taïo nghieäp thieän hay baát thieän veà thaân, ngöõ,
yù, khoâng theå giaûi thoaùt ñöôïc ñöôøng aùc sinh töû. Ta phaûi cöùu ñoä, laøm cho
chuùng ñöôïc giaûi thoaùt.”
Ñaïi Boà-taùt naøy suy nghó roài, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
duøng caùc thieän phaùp toùm thaâu trong aáy, tuøy thuaän tu haønh caùc haïnh
Boà-taùt, laàn hoài vieân maõn tö löông Boà-ñeà. Tö löông Boà-ñeà ñaõ ñöôïc vieân
maõn, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Chöùng ñaéc Boà-ñeà roài, vì caùc
höõu tình maø giaûng thuyeát, khai thò, phaân bieät, thaønh laäp nghóa boán
Thaùnh ñeá, noùi ñaây laø Thaùnh ñeá khoå. Ñaây laø Thaùnh ñeá khoå taäp. Ñaây laø
Thaùnh ñeá khoå dieät. Ñaây laø Thaùnh ñeá khoå dieät ñaïo.
Laïi duøng taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà toùm thaâu trong boán Thaùnh ñeá
nhö vaäy, roài nöông vaøo taát caû phaùp phaàn Boà-ñeà, thaønh laäp, taïo döïng ba
ngoâi baùu Phaät, Phaùp, Taêng. Nhôø ba ngoâi baùu naøy coù maët ôû theá gian
neân caùc loaøi höõu tình ñöôïc giaûi thoaùt sinh töû. Caùc höõu tình naøo khoâng
tin veà ba ngoâi baùu Phaät, Phaùp, Taêng maø taïo ra caùc nghieäp thì phaûi luaân
hoài trong caùc coõi, chòu khoå voâ cuøng. Vì vaäy neân phaûi quy y ba ngoâi baùu
Phaät, Phaùp, Taêng, caàn caàu lôïi ích an vui cho mình vaø ngöôøi.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi nhôø Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo maø
caùc loaøi höõu tình chöùng nhaäp Nieát-baøn, hay vì nhôø Thaùnh trí khoå, taäp,
dieät, ñaïo maø caùc loaøi höõu tình chöùng nhaäp Nieát-baøn?
www.daitangkinh.org
–Chaúng phaûi nhôø Thaùnh ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo maø caùc loaøi höõu
tình chöùng nhaäp Nieát-baøn; cuõng chaúng phaûi nhôø Thaùnh trí khoå, taäp,
dieät, ñaïo maø caùc loaøi höõu tình chöùng nhaäp Nieát-baøn.
Naøy Thieän Hieän, Ta noùi taùnh bình ñaúng cuûa boán Thaùnh ñeá töùc laø
Nieát-baøn. Nhö vaäy, Nieát-baøn chaúng phaûi nhôø Ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo,
cuõng chaúng nhôø Trí khoå, taäp, dieät, ñaïo maø chöùng, chæ nhôø chöùng taùnh
bình ñaúng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neân goïi laø chöùng Nieát-baøn.
–Baïch Theá Toân, taùnh bình ñaúng cuûa boán Thaùnh ñeá laø theá naøo?
–Neáu ôû nôi naøo maø khoâng coù Ñeá khoå, taäp, dieät, ñaïo, khoâng coù
Trí khoå, taäp, dieät, ñaïo thì goïi laø taùnh bình ñaúng cuûa boán Thaùnh ñeá.
Taùnh bình ñaúng naøy töùc laø boán Thaùnh ñeá, coù chaân nhö, noùi roäng cho
ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn. Nhö Lai duø ra ñôøi hoaëc khoâng ra
ñôøi thì taùnh töôùng vaãn thöôøng truï khoâng hoaïi dieät, khoâng bieán ñoåi.
Nhö vaäy, goïi laø taùnh bình ñaúng cuûa boán Thaùnh ñeá.
Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì muoán
hieåu bieát theo taùnh bình ñaúng cuûa boán Thaùnh ñeá naøy neân haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu coù theå hieåu theo taùnh bình ñaúng cuûa boán
Thaùnh ñeá naøy thì goïi laø hieåu bieát theo taát caû Thaùnh ñeá moät caùch chaân
chaùnh, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
maät-ña saâu xa, vì muoán hieåu theo taùnh bình ñaúng cuûa boán Thaùnh ñeá
naøy neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa? Neáu coù theå hieåu theo taùnh
bình ñaúng cuûa boán Thaùnh ñeá naøy thì goïi laø hieåu theo hoaøn toaøn taát caû
Thaùnh ñeá moät caùch chaân chaùnh, khoâng rôi vaøo quaû vò Thanh vaên, Ñoäc
giaùc, thaúng vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi
taát caû phaùp, khoâng coù phaùp nhoû naøo laø khoâng thaáy nhö thaät. Khi ñaõ
nhö thaät thaáy roài thì ñoái vôùi taát caû phaùp hoaøn toaøn voâ sôû ñaéc. Khi ñoái
vôùi taát caû phaùp voâ sôû ñaéc thì thaáy nhö thaät taát caû phaùp ñeàu khoâng.
Nghóa laø thaáy nhö thaät caùc phaùp thuoäc veà boán Ñeá hoaëc khoâng thuoäc veà
boán Ñeá ñeàu khoâng. Khi thaáy nhö theá coù theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt. Vì coù theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt neân
môùi truï trong baäc Chuûng taùnh cuûa Boà-taùt. Ñaõ truï trong baäc Chuûng taùnh
cuûa Boà-taùt roài, thì coù theå quyeát ñònh ôû ñòa thöù hai chaúng bò ñoïa. Neáu ôû
ñòa thöù hai coù bò ñoïa thì rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Ñaïi Boà-taùt naøy an truï trong baäc Chuûng taùnh cuûa Boà-taùt, phaùt sinh
boán Tónh löï, boán Voâ löôïng vaø boán Ñònh voâ saéc.
Ñaïi Boà-taùt naøy an truï vaøo ñòa Xa-ma-tha nhö theá, lieàn coù theå
quyeát choïn taát caû phaùp taùnh vaø coù theå tuøy theo ñoù maø giaùc ngoä lyù boán
Thaùnh ñeá.
Baáy giôø Boà-taùt tuy ñaõ bieát roõ caùc Khoå nhöng khoâng khôûi taâm
duyeân theo Khoå; tuy ñoaïn tröø vónh vieãn Taäp nhöng khoâng khôûi taâm
duyeân theo Taäp; tuy coù theå chöùng Dieät nhöng khoâng khôûi taâm duyeân
theo Dieät; tuy coù theå tu Ñaïo nhöng khoâng khôûi taâm duyeân theo Ñaïo.
Chæ khôûi taâm tuøy thuaän höôùng ñeán Boà-ñeà, nhö thaät hieåu bieát thaät
töôùng cuûa caùc phaùp.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 537
Phaåm 31: TUYEÂN HOÙA (2)

–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo caùc Ñaïi Boà-taùt bieát roõ thaät töôùng
cuûa caùc phaùp?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn taát caû phaùp ñeàu khoâng. Ñoù laø bieát roõ thaät
töôùng cuûa caùc phaùp.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt quaùn taát caû phaùp ñeàu
khoâng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt quaùn töï töôùng cuûa taát caû phaùp ñeàu khoâng. Ñoù laø
Ñaïi Boà-taùt quaùn taát caû phaùp ñeàu khoâng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt do quaùn töôùng khoâng Tyø-
baùt-xaù-na, neân quaùn caùc phaùp khoâng, hoaøn toaøn khoâng thaáy coù töï taùnh
cuûa caùc phaùp truï ôû trong aáy neân chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì
sao? Vì quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät vaø taát caû phaùp ñeàu laáy
khoâng taùnh laøm töï taùnh. Ñoù laø saéc uaån cho ñeán thöùc uaån ñeàu laáy
khoâng taùnh laøm töï taùnh. Noùi roäng cho ñeán taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt vaø
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Khoâng taùnh nhö vaäy chaúng phaûi do caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, caùc höôùng vaø quaû cuûa Thanh vaên laøm ra, cuõng
chaúng phaûi ai khaùc laøm ra. Chæ vì höõu tình ñoái vôùi taát caû phaùp chaúng
bieát, chaúng thaáy nhö thaät, ñeàu khoâng. Vì vaäy, neân chuùng Ñaïi Boà-taùt
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng phöông tieän thieän xaûo töï
mình ñaõ hieåu bieát roài, vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát, khai thò, laøm
cho hoï xa lìa söï chaáp tröôùc, thoaùt khoå sinh töû, ñöôïc nhaäp Nieát-baøn, an
vui roát raùo.

–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh,
khoâng taùnh nhö theá chaúng phaûi caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc,
Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Thanh vaên... laøm ra, thì taïi sao caùc phaùp coù khaùc
nhau. Ñoù laø ñòa nguïc, baøng sinh, quyû giôùi, trôøi, ngöôøi... nhieàu loaïi sai
khaùc; ñoù laø boán chuùng Ñaïi thieân vöông cho ñeán trôøi Phi töôûng phi phi
töôûng xöù vaø coù phaàn vò cuûa ba thöøa khaùc nhau. Do nghieäp nhö theá taïo
ra ñòa nguïc, do nghieäp nhö theá taïo ra baøng sinh, do nghieäp nhö theá taïo
ra quyû giôùi, do nghieäp nhö theá taïo ra coõi ngöôøi, coù chaâu Thieäm-boä,
chaâu Thaéng thaàn, chaâu Ngöu hoùa, chaâu Caâu-loâ... caùc thöù khaùc nhau;
do nghieäp nhö theá taïo ra coõi trôøi, coù boán chuùng Ñaïi thieân vöông cho
ñeán Phi töôûng phi phi töôûng xöù... caùc thöù khaùc nhau; do nghieäp nhö theá
taïo ra quaû Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc, do nghieäp nhö theá taïo ra Boà-taùt
vaø caùc Ñöùc Nhö Lai.
Baïch Theá Toân, phaùp khoâng taùnh chaéc chaén khoâng taùc duïng, laøm
sao coù theå noùi do nghieäp naøy neân sinh vaøo ñòa nguïc? Nhö theá cho ñeán
do nghieäp naøy neân sinh coõi Phi töôûng phi phi töôûng xöù; do nghieäp naøy
neân ñaéc quaû Döï löu, noùi roäng cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà? Do nghieäp naøy
neân nhaäp vaøo ñòa Boà-taùt, haønh Boà-taùt ñaïo? Do nghieäp naøy neân coù theå
chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, ñöôïc goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc, laøm lôïi ích an vui cho taát caû höõu tình?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Trong phaùp khoâng
taùnh khoâng theå thieát laäp caùc phaùp khaùc nhau, khoâng nghieäp, khoâng
quaû, cuõng khoâng taùc duïng. Chæ vì caùc phaøm phu ngu muoäi khoâng
hieåu roõ Thaùnh phaùp luaät neân khoâng nhö thaät bieát caùc phaùp ñeàu laáy
khoâng taùnh laøm töï taùnh, do ngu si, ñieân ñaûo taïo ra caùc nghieäp, theo
nghieäp khaùc nhau maø thoï caùc loaïi thaân, nöông theo phaåm loaïi thaân
khaùc nhau nhö theá ñaët ra ñòa nguïc, baøng sinh, quyû giôùi, ngöôøi, chö
Thieân, cho ñeán Phi töôûng phi phi töôûng xöù. Vì muoán cöùu ñoä nhöõng
phaøm phu ngu muoäi ñieân ñaûo bò khoå sinh töû nhö theá neân ñaët ra phaàn
vò khaùc nhau cuûa Thaùnh phaùp luaät, nöông vaøo phaàn vò naøy ñaët ra quaû
vò Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Nhö Lai. Nhöng taát caû phaùp taùnh
ñeàu laáy khoâng taùnh laøm taùnh. Trong phaùp khoâng taùnh, thaät khoâng coù
www.daitangkinh.org
phaùp naøo khaùc, khoâng nghieäp khoâng quaû, cuõng khoâng taùc duïng, vì
phaùp khoâng taùnh thöôøng haèng khoâng taùnh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, nhö oâng ñaõ noùi, phaùp khoâng taùnh
chaéc chaén khoâng taùc duïng. Nhö vaäy laøm sao coù theå noùi do nghieäp
nhö theá ñaéc quaû Döï löu cho ñeán chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, ñöôïc
goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laøm lôïi ích an vui cho taát caû
höõu tình?
Naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc vieäc tu ñaïo laø khoâng taùnh
chaêng? Caùc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà,
caùc ñaïo Boà-taùt, trí Nhaát thieát trí cuõng laø khoâng taùnh chaêng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc vieäc tu ñaïo, noùi roäng
cho ñeán trí Nhaát thieát trí ñeàu laø khoâng taùnh.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Phaùp khoâng taùnh coù theå ñaéc phaùp
khoâng taùnh chaêng?
–Khoâng taùnh vaø ñaïo laø taát caû phaùp ñeàu chaúng töông öng, chaúng
phaûi chaúng töông öng, voâ saéc, voâ kieán, voâ ñoái, moät töôùng, goïi laø
khoâng töôùng. Keû phaøm phu ngu muoäi ñoái vôùi phaùp khoâng töôùng, hö
voïng phaân bieät, khôûi töôûng laø coù töôùng, chaáp tröôùc caùc uaån, caùc xöù,
caùc giôùi; ôû trong voâ thöôøng voïng sinh töôûng laø thöôøng; ôû trong caùc
khoå, voïng sinh töôûng laø vui; ôû trong voâ ngaõ, voïng sinh töôûng coù ngaõ;
ôû trong baát tònh, voïng sinh töôûng laø tònh, ngu si ñieân ñaûo ñoái vôùi phaùp
khoâng taùnh chaáp tröôùc laø coù taùnh... Do nhaân duyeân naøy, caùc Ñaïi Boà-
taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thaønh töïu phöông tieän thieän
xaûo thuø thaéng, cöùu vôùt caùc loaøi höõu tình nhö theá xa lìa ñieân ñaûo hö
voïng phaân bieät, duøng phöông tieän an laäp chuùng trong phaùp khoâng
töôùng, laøm cho sieâng naêng tu hoïc, giaûi thoaùt sinh töû, chöùng ñaéc Nieát-
baøn an vui roát raùo.
–Baïch Theá Toân, coù phaûi coù moät vaät nhoû laø chaân thaät, chaúng phaûi
hö voïng, keû phaøm phu ngu muoäi chaáp tröôùc vaät aáy roài taïo ra caùc
nghieäp, do ñoù bò luaân hoài trong caùc coõi, khoâng theå giaûi thoaùt khoå sinh
töû chaêng? Vaø neáu khoâng coù vaät nhoû laø chaân thaät, chaúng phaûi hö voïng,
thì taïi sao keû phaøm phu ngu muoäi chaáp tröôùc vaät aáy, taïo ra caùc nghieäp
bò luaân hoài trong caùc coõi?
–Keû phaøm phu ngu muoäi ñaõ chaáp tröôùc caùc vaät, cho ñeán khoâng
coù chuùt maûy may vaät nhoû naøo laø chaân thaät, chaúng phaûi hö voïng. Vì
chaáp tröôùc vaøo ñoù neân taïo ra caùc nghieäp. Do nhaân duyeân naøy luaân hoài
trong caùc coõi, khoâng theå giaûi thoaùt caùc khoå sinh töû, chæ coù ñieân ñaûo hö
voïng chaáp tröôùc. Nay Ta vì oâng maø noùi roäng thí duï, laøm roõ nghóa naøy
ñeå cho deã hieåu vaø nhöõng ngöôøi coù trí nhôø thí duï naøy neân ñoái vôùi nghóa
ñaõ noùi seõ hieåu roõ moät caùch chính xaùc.
Naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Trong moäng thaáy coù ngöôøi thoï
naêm duïc laïc, nhö vaäy trong moäng coù phaûi coù moät phaàn nhoû söï thaät, ñeå
coù theå laøm cho ngöôøi kia thoï duïc laïc chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Ngöôøi ñöôïc thaáy trong moäng coøn chaúng
thaät coù, huoáng laø coù thaät söï coù theå laøm cho ngöôøi aáy ôû trong moäng, thoï
naêm duïc laïc.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Coù phaûi coù caùc phaùp hoaëc laø höõu
laäu, hoaëc laø voâ laäu; hoaëc laø theá gian, hoaëc xuaát theá gian; hoaëc laø höõu
vi, hoaëc voâ vi, chaúng phaûi nhö vieäc trong moäng ñaõ thaáy chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng nhaát ñònh khoâng coù phaùp hoaëc laø höõu
laäu, hoaëc laø voâ laäu; hoaëc laø theá gian, hoaëc xuaát theá gian; hoaëc laø höõu
vi, hoaëc laø voâ vi, chaúng phaûi nhö vieäc trong moäng ñaõ thaáy.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? ÔÛ trong moäng chaân thaät coù vieäc
qua laïi trong caùc ñöôøng sinh töû chaêng?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? ÔÛ trong moäng coù chaân thaät tu ñaïo,
nöông söï tu ñaïo aáy coù lìa taïp nhieãm, ñöôïc thanh tònh chaêng?
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì vieäc ñaõ thaáy trong moäng
hoaøn toaøn chaúng coù thaät, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo ra
vieäc, tu ñaïo coøn khoâng coù, huoáng laø nöông vaøo söï tu ñaïo aáy coù xa lìa
taïp nhieãm vaø ñöôïc thanh tònh.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc hình töôïng ñöôïc thaáy trong
taám göông, coù phaûi laø thaät söï coù ñeá, coù theå y theo ñoù taïo nghieäp, do ñaõ
taïo nghieäp seõ bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi, thoï
caùc söï khoå, vui chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Caùc hình töôïng ñöôïc thaáy trong göông
hoaøn toaøn khoâng coù thaät, chæ gaït nhöõng treû khôø daïi, thì laøm sao coù theå
y vaøo ñoù ñeå taïo nghieäp, roài do nghieäp ñaõ taïo hoaëc seõ ñoïa vaøo ñöôøng
aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi, thoï caùc söï khoå vui!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc hình töôïng ñöôïc thaáy trong
göông, caùc hình töôïng aáy coù chaân thaät tu ñaïo vaø nöông vaøo söï tu ñaïo
kia coù lìa taïp nhieãm, ñöôïc thanh tònh chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng thaät. Vì sao? Vì hình töôïng ñaõ hieän kia
hoaøn toaøn khoâng thaät coù, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo ra,
vieäc tu ñaïo coøn khoâng coù, huoáng laø nöông söï tu ñaïo aáy coù lìa taïp
nhieãm vaø ñöôïc thanh tònh!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc tieáng vang töø trong hang nuùi
voïng ra, coù phaûi laø coù thaät ñeå coù theå y theo ñoù taïo nghieäp, do ñaõ taïo
nghieäp seõ bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi, thoï caùc
söï khoå vui chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Caùc tieáng vang töø trong caùc hang nuùi
voïng ra hoaøn toaøn khoâng thaät coù, chæ gaït nhöõng treû khôø daïi, thì laøm
sao coù theå y vaøo ñoù ñeå taïo nghieäp, roài do nghieäp ñaõ gaây taïo seõ ñoïa
vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi, thoï caùc söï khoå vui!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Coù phaûi caùc tieáng vang coù chaân
thaät tu ñaïo vaø nöông vaøo söï tu ñaïo kia coù lìa taïp nhieãm, ñöôïc thanh
tònh chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì caùc tieáng vang trong hang
nuùi hoaøn toaøn khoâng thaät coù, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo
ra, vieäc tu ñaïo coøn khoâng coù, huoáng laø nöông söï tu ñaïo aáy coù lìa taïp
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Thöù gioáng nhö nöôùc hieän trong
soùng naéng laø coù thaät ñeå coù theå y theo ñoù taïo nghieäp, do ñaõ taïo nghieäp
seõ bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi, thoï caùc söï khoå
vui chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Thöù nöôùc hieän ra trong soùng naéng hoaøn
toaøn khoâng thaät coù, chæ gaït nhöõng treû khôø daïi thì laøm sao coù theå y vaøo
ñoù ñeå taïo nghieäp, roài do nghieäp ñaõ taïo seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh
vaøo coõi trôøi, ngöôøi thoï caùc söï khoå vui!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Thöù nöôùc hieän trong soùng naéng coù
phaûi chaân thaät tu ñaïo roài nöông vaøo söï tu ñaïo kia coù lìa taïp nhieãm
ñöôïc thanh tònh chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì nöôùc trong soùng naéng hoaøn
toaøn khoâng coù thaät, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo ra, vieäc tu
ñaïo coøn khoâng coù, huoáng laø nöông söï tu ñaïo aáy coù lìa taïp nhieãm vaø
ñöôïc thanh tònh!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc hình aûnh hieän ra trong boùng
naéng laø coù thaät ñeå coù theå y theo ñoù taïo nghieäp vaø do ñaõ taïo nghieäp seõ
bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi thoï caùc söï khoå vui
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Caùc hình aûnh hieän ra trong boùng naéng
hoaøn toaøn khoâng coù thaät, chæ gaït nhöõng treû khôø daïi, thì laøm sao coù theå
www.daitangkinh.org
y vaøo ñoù ñeå taïo nghieäp, roài do nghieäp ñaõ taïo seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc,
hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi thoï caùc söï khoå vui!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc hình aûnh trong boùng naéng coù
chaân thaät tu ñaïo vaø nöông vaøo söï tu ñaïo kia coù lìa taïp nhieãm ñöôïc
thanh tònh chaêng?
Thieän Hieän baïch Phaät;
–Baïch Theá Toân, khoâng thaät. Vì sao? Vì hình aûnh trong boùng
naéng hoaøn toaøn khoâng coù thaät, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo
ra vieäc tu ñaïo coøn khoâng coù, huoáng laø nöông söï tu ñaïo aáy coù lìa taïp
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc loaïi hình töôïng nhö voi, ngöïa,
quaân... do nhaø aûo thuaät taïo ra laø coù thaät ñeå coù theå y theo ñoù taïo
nghieäp, roài do nghieäp ñaõ taïo seõ bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi
trôøi, ngöôøi thoï caùc söï khoå vui chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Voi, ngöïa... huyeãn hoùa ñoù hoaøn toaøn
khoâng coù thaät, chæ gaït nhöõng treû khôø daïi, thì laøm sao coù theå y vaøo ñoù
ñeå taïo nghieäp, roài do nghieäp ñaõ taïo seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh
vaøo coõi trôøi, ngöôøi thoï caùc söï khoå vui!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Vieäc huyeãn hoùa coù chaân thaät tu
ñaïo vaø nöông vaøo söï tu ñaïo kia coù lìa taïp nhieãm, ñöôïc thanh tònh
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì voi, ngöïa... huyeãn hoùa ñoù
hoaøn toaøn khoâng coù thaät, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo ra
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Nhöõng hoùa thaân do nhöõng ngöôøi
coù theå bieán hoùa ra laø coù thaät coù theå y theo ñoù taïo nghieäp vaø do ñaõ taïo
nghieäp seõ bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi thoï caùc
söï khoå vui chaêng?

–Baïch Theá Toân, khoâng! Caùc thaân ñöôïc bieán hoùa ra hoaøn toaøn
khoâng coù thaät, chæ gaït nhöõng treû khôø daïi thì laøm sao coù theå y vaøo ñoù ñeå
taïo nghieäp, roài do nghieäp ñaõ taïo seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo
coõi trôøi, ngöôøi thoï caùc söï khoå vui!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Hoùa thaân coù chaân thaät tu ñaïo vaø
nöông vaøo söï tu ñaïo kia coù lìa taïp nhieãm, ñöôïc thanh tònh chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì thaân ñöôïc bieán hoùa ra hoaøn
toaøn khoâng coù thaät, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo ra, vieäc tu
ñaïo coøn khoâng coù, huoáng laø nöông söï tu ñaïo aáy coù lìa taïp nhieãm vaø
ñöôïc thanh tònh!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc thöù vaät loaïi hieän ra trong aûo
thaønh laø coù thaät ñeå coù theå y theo ñoù taïo nghieäp roài do ñaõ taïo nghieäp seõ
bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi, ngöôøi thoï caùc söï khoå vui
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Caùc vaät loaïi hieän ra trong aûo thaønh hoaøn
toaøn khoâng coù thaät, bôûi vì nhöõng gì trong thaønh Caøn-thaùt-baø hieän ra,
chæ gaït nhöõng treû khôø daïi, thì laøm sao coù theå y vaøo ñoù ñeå taïo nghieäp,
roài do nghieäp ñaõ taïo seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc, hoaëc sinh vaøo coõi trôøi,
ngöôøi thoï caùc söï khoå vui!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc vaät trong aûo thaønh coù chaân thaät
tu ñaïo vaø nöông vaøo söï tu ñaïo kia coù lìa taïp nhieãm, ñöôïc thanh tònh
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì caùc vaät loaïi trong thaønh kia
hoaøn toaøn khoâng coù thaät, chaúng phaûi töï taïo ra, chaúng phaûi bò taïo ra,
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Coù phaûi caùc phaùp hoaëc laø höõu laäu,
www.daitangkinh.org
hoaëc laø voâ laäu, hoaëc laø theá gian, hoaëc xuaát theá gian, hoaëc laø höõu vi,
hoaëc laø voâ vi; chaúng phaûi nhö hình töôïng, tieáng vang, soùng naéng, boùng
saùng, vieäc huyeãn hoùa, vaät loaïi trong aûo thaønh chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Nhaát ñònh khoâng coù phaùp naøo hoaëc laø
höõu laäu, hoaëc laø voâ laäu; hoaëc laø theá gian, hoaëc laø xuaát theá gian; hoaëc
laø höõu vi, hoaëc voâ vi, chaúng phaûi nhö hình töôïng...
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Trong ñaây thaät coù ngöôøi taïp
nhieãm, ngöôøi thanh tònh chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Trong aáy hoaøn toaøn khoâng thaät coù ngöôøi
taïp nhieãm, ngöôøi thanh tònh.
–Nhö ngöôøi taïp nhieãm hoaëc thanh tònh thaät khoâng coù, do nhaân
duyeân naøy, söï taïp nhieãm vaø thanh tònh cuõng chaúng thaät coù. Vì sao? Vì
caùc loaøi höõu tình truï ngaõ hay ngaõ sôû hö voïng phaân bieät, cho raèng coù
ngöôøi taïp nhieãm vaø thanh tònh. Do nhaân duyeân naøy noùi laø coù taïp
nhieãm vaø coù thanh tònh chöù chaúng phaûi thaät coù ngöôøi goïi laø coù taïp
nhieãm vaø thanh tònh. Nhö ngöôøi thaät thaáy thì bieát khoâng coù ngöôøi taïp
nhieãm vaø ngöôøi thanh tònh. Nhö vaäy, cuõng khoâng coù taïp nhieãm vaø
thanh tònh, vì taát caû phaùp töï töôùng laø khoâng.
–Baïch Theá Toân, nhöõng ngöôøi thaáy thaät khoâng nhieãm, khoâng
tònh; nhöõng ngöôøi khoâng thaáy thaät cuõng khoâng nhieãm, khoâng tònh. Vì
sao? Vì taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh. Baïch Theá Toân,
nhöõng ngöôøi noùi thaät khoâng nhieãm, khoâng tònh, nhöõng ngöôøi noùi khoâng
thaät cuõng khoâng nhieãm, khoâng tònh. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu laáy
khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Baïch Theá Toân, phaùp khoâng töï taùnh khoâng nhieãm, khoâng tònh;
phaùp coù töï taùnh cuõng khoâng nhieãm, khoâng tònh; caùc phaùp khoâng töï
taùnh, coù töï taùnh cuõng khoâng nhieãm, khoâng tònh. Vì sao? Vì taát caû phaùp
ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Baïch Theá Toân, neáu ngöôøi thaät thaáy vaø ngöôøi noùi thaät khoâng
nhieãm, khoâng tònh, ngöôøi khoâng thaät thaáy vaø ngöôøi khoâng noùi thaät cuõng
khoâng nhieãm tònh, thì taïi sao coù luùc Theá Toân laïi noùi coù phaùp thanh tònh?
–Ta noùi taùnh bình ñaúng cuûa taát caû phaùp töùc laø phaùp thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, taùnh bình ñaúng cuûa taát caû phaùp laø gì?
–Caùc phaùp chaân nhö, noùi roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó
baøn, Nhö Lai duø ra ñôøi hoaëc khoâng ra ñôøi thì taùnh töôùng vaãn thöôøng
truï, ñoù goïi laø taùnh bình ñaúng cuûa taát caû phaùp. Taùnh bình ñaúng naøy goïi
laø phaùp thanh tònh. ÔÛ ñaây nöông vaøo theá tuïc noùi laø thanh tònh, chaúng
nöông vaøo thaéng nghóa. Vì sao? Vì trong Thaéng nghóa ñeá khoâng coù
phaân bieät, cuõng khoâng hyù luaän, döùt taát caû danh töï vaø ngoân ngöõ, neân
khoâng theå noùi laø coù nhieãm hoaëc coù tònh.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu nhö caûnh trong moäng, noùi
roäng cho ñeán nhö aûo thaønh, tuy hieän ra töïa nhö coù nhöng khoâng coù
thaät, thì laøm sao Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo phaùp chaúng thaät coù nhö theá maø
phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, phaùt theä nguyeän raèng:
“Ta phaûi vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... noùi roäng cho
ñeán ta phaûi vieân maõn ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp. Ta
phaûi phaùt ra voâ löôïng aùnh saùng soi chieáu voâ bieân theá giôùi khaép möôøi
phöông. Ta phaûi phaùt ra aâm thanh vi dieäu vang khaép voâ bieân theá giôùi
möôøi phöông, tuøy theo phaùp taâm vaø taâm sôû cuûa caùc höõu tình hieåu bieát
khaùc nhau maø vì hoï thuyeát giaûng caùc phaùp moân vi dieäu, laøm cho chuùng
sieâng naêng tu hoïc, tuøy theo caên cô ñeàu ñöôïc caùc vieäc lôïi ích.”
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Caùc phaùp oâng ñaõ noùi ñaâu chaúng
gioáng nhö caûnh trong moäng cho ñeán nhö aûo thaønh?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Nhöng con coù ñieàu nghi:
Neáu taát caû phaùp nhö moäng cho ñeán nhö aûo thaønh ñeàu khoâng coù thaät,
thì taïi sao Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa phaùt theä
nguyeän vöõng chaéc raèng: “Ta seõ vieân maõn taát caû Phaät phaùp, laøm lôïi ích
an vui cho voâ löôïng höõu tình?” Chaúng phaûi laø vieäc thaáy trong moäng,
noùi roäng cho ñeán chaúng phaûi vaät loaïi hieän ra trong aûo thaønh coù theå
www.daitangkinh.org
haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, huoáng laø coù theå vieân
maõn..., noùi roäng cho ñeán ba möôi hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp.
Cuõng noùi nhö vaäy, chaúng phaûi vieäc thaáy trong moäng, noùi roäng cho ñeán
nhö caùc vaät loaïi hieän ra trong aûo thaønh maø coù theå thaønh töïu taát caû sôû
nguyeän veà söï nghieäp. Taát caû phaùp khaùc cuõng nhö vaäy, ñeàu chaúng phaûi
thaät.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Chaúng phaûi thaät coù
phaùp. Saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí..., noùi roäng cho ñeán ba möôi
hai töôùng Ñaïi só, taùm möôi veû ñeïp coøn chaúng theå haønh, huoáng laø coù
theå vieân maõn. Chaúng thaät coù phaùp, khoâng theå thaønh töïu sôû nguyeän söï
nghieäp, cuõng khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... vaø
voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc ñeàu chaúng thaät coù, neân khoâng
theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû caùc phaùp nhö vaäy ñeàu do tö duy taïo
taùc. Caùc phaùp do tö duy taïo taùc ñeàu khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc phaùp nhö theá ñoái vôùi ñaïo Boà-ñeà tuy
coù theå laøm phaùt sinh nhöng ñoái vôùi quaû cuûa noù khoâng theå giuùp ích
ñöôïc. Bôûi vì caùc phaùp naøy khoâng sinh, khoâng khôûi, khoâng coù thaät
töôùng. Caùc Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm, tuy phaùt sinh caùc phaùp
thieän thuø thaéng, ñoù laø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña..., noùi
roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, nhöng bieát taát caû ñeàu nhö caûnh trong
moäng, noùi roäng cho ñeán nhö aûo thaønh thaät söï khoâng coù.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc phaùp nhö theá tuy chaúng thaät coù,
nhöng neáu chaúng vieân maõn thì nhaát ñònh khoâng theå ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät, cuõng khoâng theå chöùng ñaéc
trí Nhaát thieát trí. Nghóa laø neáu Ñaïi Boà-taùt chaúng vieân maõn saùu phaùp
Ba-la-maät-ña nhö Boá thí..., noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng, thì
nhaát ñònh khoâng theå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm
tònh coõi Phaät, cuõng khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, theo söï tu haønh an truï taát caû thieän phaùp ñeàu nhö
thaät bieát nhö moäng cho ñeán nhö aûo thaønh. Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt naøo tu
haønh saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí..., noùi roäng cho ñeán trí Nhaát
thieát töôùng thì coù theå nhö thaät bieát nhö moäng cho ñeán nhö aûo thaønh.
Neáu ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät vaø
caàu chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí thì cuõng coù theå nhö thaät bieát nhö moäng
cho ñeán nhö aûo thaønh, cuõng nhö thaät bieát taâm haønh khaùc nhau cuûa caùc
loaøi höõu tình nhö moäng cho ñeán nhö aûo thaønh.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng chaáp höõu vi, khoâng
chaáp voâ vi. Neáu vì chaáp nhö theá maø chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, thì
cuõng bieát phaùp kia nhö moäng cho ñeán nhö aûo thaønh, khoâng chaáp laø coù,
khoâng chaáp laø khoâng. Vì sao? Vì saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí...,
noùi roäng cho ñeán trí Nhaát thieát töôùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc;
hoaëc phaùp höõu laäu, hoaëc phaùp voâ laäu, hoaëc phaùp theá gian, hoaëc phaùp
xuaát theá gian, hoaëc phaùp höõu vi, hoaëc phaùp voâ vi cuõng chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Ñaïi Boà-taùt naøy bieát taát caû phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc roài, caàu
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc, hoaøn toaøn khoâng coù thaät, nhö moäng cho ñeán nhö aûo thaønh laø
phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc, khoâng theå chöùng ñaéc phaùp chaúng theå
naém baét ñöôïc. Nhöng vì caùc höõu tình ñoái vôùi phaùp nhö theá khoâng bieát,
khoâng thaáy. Ñaïi Boà-taùt vì muoán lôïi ích cho caùc höõu tình kia neân caàu
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy töø luùc ñaàu phaùt taâm, vì
muoán laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình neân tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Khoâng vì thaân mình, khoâng vì vieäc gì khaùc, chæ vì
muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình maø caàu tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa thaáy nhöõng keû ngu si ñoái vôùi caùi chaúng phaûi ngaõ,
töôûng laø ngaõ; noùi roäng cho ñeán ñoái vôùi caùi chaúng phaûi caùi thaáy, töôûng
laø caùi thaáy. Ñaïi Boà-taùt thaáy vieäc naøy roài sinh loøng thöông xoùt, duøng
phöông tieän daïy baûo, daãn daét, laøm cho xa lìa ñieân ñaûo, voïng töôûng,
chaáp tröôùc, an truï trong theá giôùi cam loà voâ töôùng. Truï trong theá giôùi
naøy roài khoâng coøn phaùt khôûi töôûng veà ngaõ cho ñeán töôûng veà caùi thaáy,
baáy giôø taát caû söï traïo cöû, taùn loaïn, hyù luaän, phaân bieät khoâng coøn hieän
www.daitangkinh.org
haønh, taâm phaàn nhieàu an truï nôi caûnh giôùi vaéng laëng, ñaïm baïc,
khoâng hyù luaän.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy do phöông tieän haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, neân töï mình ñoái vôùi caùc phaùp khoâng
chaáp tröôùc, cuõng coù theå daïy ngöôøi khaùc ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng
chaáp tröôùc. Ñaây laø nöông vaøo theá tuïc, chaúng nöông vaøo thaéng nghóa.
–Baïch Theá Toân, khi Phaät chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì Phaät
phaùp ñaõ ñaéc laø nöông vaøo theá tuïc, goïi laø ñaéc; hay nöông vaøo thaéng
nghóa, goïi laø ñaéc?
–Ñaây laø nöông vaøo theá tuïc, chaúng nöông vaøo thaéng nghóa. Neáu
nöông vaøo thaéng nghóa thì chuû theå ñaéc vaø ñoái töôïng ñaéc ñeàu chaúng
theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì neáu cho raèng ngöôøi naøy ñaéc phaùp nhö
vaäy thì coù ñoái töôïng chöùng ñaéc. Ngöôøi coù ñoái töôïng chöùng ñaéc thì
chaáp coù hai. Ngöôøi naøo chaáp coù hai thì khoâng theå ñaéc quaû, cuõng
khoâng hieän quaùn.
–Baïch Theá Toân, neáu chaáp coù hai thì khoâng theå ñaéc quaû, cuõng
khoâng hieän quaùn. Nhö vaäy, ngöôøi chaáp khoâng hai, coù theå ñaéc quaû vaø
hieän quaùn?
–Ngöôøi naøo chaáp coù hai, khoâng theå ñaéc quaû, cuõng khoâng hieän
quaùn. Ngöôøi chaáp khoâng hai cuõng laïi nhö vaäy, vì coù ñoái töôïng chaáp
tröôùc nhö chaáp coù hai, hoaëc chaáp khoâng hai; neáu chaúng chaáp khoâng
hai thì goïi laø ñaéc quaû, cuõng goïi hieän quaùn. Vì sao? Vì neáu do chaáp caùi
naøy maø coù theå ñaéc quaû, cuõng coù hieän quaùn vaø do chaáp caùi kia maø
khoâng theå ñaéc quaû, cuõng khoâng hieän quaùn thì ñeàu laø hyù luaän, vì chaúng
phaûi trong taùnh bình ñaúng cuûa taát caû phaùp coù caùc hyù luaän. Neáu lìa hyù
luaän thì môùi goïi laø taùnh bình ñaúng cuûa phaùp.
–Baïch Theá Toân, neáu taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh
thì trong ñaây caùi gì goïi laø taùnh bình ñaúng cuûa phaùp?
–Neáu ôû choã naøo hoaøn toaøn khoâng coù taùnh, cuõng khoâng khoâng coù
taùnh, cuõng khoâng theå noùi laø taùnh bình ñaúng cuûa phaùp, thì nhö vaäy môùi
goïi laø taùnh bình ñaúng cuûa phaùp.
Thieän Hieän neân bieát, taùnh bình ñaúng cuûa phaùp ñaõ khoâng theå noùi,
cuõng khoâng theå bieát; tröø taùnh bình ñaúng, khoâng coù phaùp coù theå naém
baét ñöôïc, lìa taát caû phaùp, khoâng coù taùnh bình ñaúng.
Thieän Hieän neân bieát, phaøm phu hay Thaùnh giaû ñeàu khoâng theå
haønh phaùp taùnh bình ñaúng cuûa phaùp, vì ñoù chaúng phaûi laø caûnh giôùi
cuûa hoï.
–Baïch Theá Toân, taùnh bình ñaúng cuûa phaùp coù phaûi laø caûnh giôùi
cuûa Phaät ñaõ haønh khoâng?
–Taát caû Thaùnh giaû ñeàu khoâng theå haønh taùnh bình ñaúng cuûa phaùp,
cuõng khoâng theå chöùng. Nghóa laø nhöõng baäc Döï löu cho ñeán Ñoäc giaùc,
hoaëc caùc Boà-taùt, hoaëc caùc Nhö Lai ñeàu khoâng theå ñem taùnh bình ñaúng
cuûa phaùp laøm caûnh giôùi sôû haønh. Trong ñaây taát caû hyù luaän phaân bieät
ñeàu khoâng theå haønh.
–Baïch Theá Toân, Nhö Lai ñoái vôùi caùc phaùp ñeàu ñöôïc töï taïi, vaäy
taïi sao cho raèng taùnh bình ñaúng cuûa phaùp khoâng phaûi laø caûnh giôùi sôû
haønh cuûa Nhö Lai?
–Nhö Lai ñoái vôùi caùc phaùp duø ñöôïc töï taïi nhöng neáu taùnh bình
ñaúng cuûa phaùp cuøng vôùi Phaät coù khaùc thì coù theå noùi laø caûnh giôùi sôû
haønh cuûa Phaät. Coøn neáu taùnh bình ñaúng cuûa phaùp cuøng vôùi Phaät khoâng
khaùc thì laøm sao coù theå noùi Phaät haønh ôû caûnh giôùi kia?
Thieän Hieän neân bieát, neáu taùnh bình ñaúng cuûa phaùp cuûa phaøm
phu cho ñeán taùnh bình ñaúng cuûa phaùp Nhö Lai ñeàu ñoàng moät töôùng,
goïi laø khoâng töôùng, laø moät taùnh bình ñaúng, khoâng hai, khoâng khaùc,
thì khoâng neân ñaây laø taùnh bình ñaúng cuûa phaùp phaøm phu, noùi roäng
cho ñeán ñaây laø taùnh bình ñaúng cuûa phaùp Nhö Lai. ÔÛ trong taùnh bình
ñaúng cuûa moät phaùp naøy, caùc taùnh bình ñaúng ñaõ chaúng theå naém baét
ñöôïc thì ôû trong aáy töôùng sai bieät cuûa phaøm phu vaø caùc Thaùnh giaû
cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, neáu trong taùnh bình ñaúng cuûa taát caû phaùp, caùc
töôùng khaùc bieät ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc thì caùc phaùp phaøm phu vaø
Döï löu... vaø höõu tình leõ ra khoâng khaùc nhau?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! ÔÛ trong taùnh bình
ñaúng cuûa taát caû phaùp, phaùp phaøm phu, Thaùnh giaû vaø höõu tình ñeàu
khoâng sai khaùc.
–Neáu trong taùnh bình ñaúng cuûa taát caû phaùp, phaùp phaøm phu,
Thaùnh giaû vaø höõu tình ñeàu khoâng sai khaùc thì taïi sao laïi coù Tam baûo
xuaát hieän ôû theá gian? Laïi Phaät, Phaùp, Taêng ñaùng leõ khoâng sai khaùc?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ba ngoâi baùu Phaät, Phaùp, Taêng
cuøng vôùi taùnh bình ñaúng cuûa phaùp coù sai khaùc chaêng?
–Baïch Theá Toân, theo con hieåu nghóa Phaät daïy thì ba ngoâi baùu
Phaät, Phaùp, Taêng cuøng taùnh bình ñaúng ñeàu khoâng sai khaùc. Vì sao? Vì
ba ngoâi baùu Phaät, Phaùp, Taêng cuøng taùnh bình ñaúng cuûa phaùp, taát caû
nhö theá ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông öng, voâ saéc, voâ
kieán, voâ ñoái, moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng. Nhöng caùc Nhö Lai ñoái
vôùi phaùp khoâng töôùng duøng phöông tieän thieän xaûo thaønh laäp caùc phaùp
vaø danh töôùng höõu tình sai khaùc, nghóa laø ñaây laø phaøm phu vaø phaùp,
cho ñeán ñaây laø Nhö Lai vaø phaùp.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Chö Phaät ñoái vôùi
phaùp, duøng phöông tieän thieän xaûo thaønh laäp caùc phaùp vaø danh töôùng
höõu tình sai khaùc.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Giaû söû Phaät khoâng
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, hay coù chöùng nhöng khoâng vì höõu tình
laäp ra, caùc loaïi danh töôùng sai khaùc cuûa caùc phaùp, thì caùc loaøi höõu tình
coù theå töï bieát ñaây laø ñòa nguïc, noùi roäng cho ñeán ñaây laø Phi töôûng phi
phi töôûng xöù, ñaây laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, noùi roäng cho ñeán trí
Nhaát thieát töôùng, ñaây laø trí Nhaát thieát töôùng dieäu nguyeän, ñaây laø trí
Nhaát thieát trí, ñaây laø Tam baûo, ñaây laø ba thöøa? Caùc loaøi höõu tình ñoái
vôùi danh töôùng sai khaùc nhö vaäy, coù theå töï bieát ñöôïc chaêng?

–Baïch Theá Toân, khoâng! Neáu Phaät khoâng vì höõu tình maø laäp ra
caùc danh töôùng sai khaùc nhö vaäy thì caùc loaøi höõu tình khoâng theå töï bieát
ñöôïc.
–Vì vaäy neân chö Phaät ñoái vôùi phaùp khoâng töôùng duøng phöông
tieän thieän xaûo, tuy vì höõu tình maø laäp ra caùc loaïi danh töôùng sai khaùc
nhöng ôû trong taùnh bình ñaúng cuûa caùc phaùp hoaøn toaøn khoâng ñoäng.
–Baïch Theá Toân, chö Phaät ôû trong taùnh bình ñaúng cuûa phaùp hoaøn
toaøn khoâng ñoäng, coøn phaøm phu cho ñeán Boà-taùt ôû trong taùnh bình ñaúng
cuûa phaùp cuõng khoâng ñoäng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp vaø caùc höõu tình ñeàu khoâng
vöôït ra khoûi taùnh bình ñaúng. Neân bieát, nhö taùnh bình ñaúng, cuûa chaân
nhö, noùi roäng cho ñeán caûnh giôùi chaúng theå nghó baøn cuõng laïi nhö vaäy.
Caùc phaùp phaøm phu vaø Thaùnh giaû cuøng vôùi chaân nhö... khoâng sai
khaùc.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc phaøm phu vaø caùc Thaùnh giaû cuøng taùnh
bình ñaúng cuûa taát caû phaùp khoâng sai khaùc thì laøm cho taát caû phaùp vaø
caùc höõu tình coù töôùng khaùc nhau, neân taùnh cuõng khaùc, vaäy thì phaùp
taùnh cuõng phaûi khaùc. Nghóa laø töôùng cuûa uaån nhö saéc... ñeàu khaùc neân
taùnh cuõng phaûi khaùc. Noùi roäng cho ñeán töôùng cuûa höõu vi, voâ vi khaùc,
neân taùnh cuõng phaûi khaùc.
Baïch Theá Toân, caùc phaùp nhö vaäy neáu taùnh khaùc nhau thì phaùp
taùnh cuõng phaûi khaùc nhau. Nhö vaäy laøm sao ñoái vôùi caùc phaùp töôùng
khaùc nhau naøy coù theå an laäp phaùp taùnh moät töôùng?
Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laøm sao
khoâng phaân bieät phaùp vaø höõu tình coù caùc taùnh rieâng bieät. Neáu khoâng
phaân bieät phaùp vaø höõu tình coù caùc taùnh rieâng bieät thì leõ ra khoâng theå
Neáu khoâng theå haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì thaät ra khoâng theå
töø ñòa Boà-taùt naøy ñeán ñòa Boà-taùt kia ñöôïc. Neáu nhaát ñònh khoâng theå töø
ñòa Boà-taùt naøy ñeán ñòa Boà-taùt kia thì khoâng theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh
www.daitangkinh.org
ly sinh cuûa Boà-taùt. Neáu nhaát ñònh khoâng theå nhaäp vaøo Chaùnh taùnh ly
sinh cuûa Boà-taùt thì khoâng theå vöôït qua caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Neáu nhaát ñònh khoâng theå vöôït qua caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc thì
khoâng theå vieân maõn Thaàn thoâng Ba-la-maät-ña. Neáu nhaát ñònh khoâng
theå vieân maõn Thaàn thoâng Ba-la-maät-ña thì ñoái vôùi caùc thaàn thoâng
khoâng theå ra vaøo töï taïi. Neáu nhaát ñònh khoâng theå ra vaøo töï taïi vôùi caùc
thaàn thoâng thì khoâng theå vieân maõn Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Neáu nhaát ñònh khoâng theå vieân maõn Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña thì khoâng theå töø coõi Phaät naøy ñeán coõi Phaät khaùc gaàn guõi cuùng
döôøng chö Phaät Theá Toân. Neáu nhaát ñònh khoâng theå töø coõi Phaät naøy
ñeán coõi Phaät khaùc gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät Theá Toân thì khoâng theå
laéng nghe, thoï trì chaùnh phaùp vôùi chö Phaät vaø troàng caùc caên laønh. Neáu
nhaát ñònh khoâng theå laéng nghe, thoï trì chaùnh phaùp vôùi chö Phaät ñeå
troàng caùc caên laønh thì khoâng theå ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình,
laøm nghieâm tònh coõi Phaät. Neáu nhaát ñònh khoâng theå ñem laïi söï thaønh
töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät thì laøm sao coù theå chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí, chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä chuùng höõu tình?
–Nhö oâng ñaõ noùi, neáu caùc phaøm phu vaø caùc Thaùnh giaû cuøng taùnh
bình ñaúng cuûa taát caû phaùp khoâng sai khaùc thì laøm cho taát caû phaùp, caùc
höõu tình coù töôùng khaùc nhau, neân taùnh cuõng phaûi khaùc vaø vì vaäy phaùp
taùnh cuõng phaûi khaùc nhau. Theá thì laøm sao ñoái vôùi caùc phaùp, caùc töôùng
khaùc nhau naøy coù theå an laäp phaùp taùnh moät töôùng? Caùc Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa taïi sao khoâng phaân bieät phaùp vaø
höõu tình coù taùnh rieâng bieät? YÙ oâng nghó sao? Phaùp taùnh cuûa saéc uaån laø
khoâng taùnh chaêng? Phaùp taùnh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc uaån laø khoâng
taùnh chaêng? Noùi roäng cho ñeán phaùp taùnh cuûa höõu vi laø khoâng taùnh
chaêng? Phaùp taùnh cuûa voâ vi laø khoâng taùnh chaêng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Taát caû phaùp taùnh ñeàu laø
khoâng taùnh.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? ÔÛ trong taùnh khoâng, töôùng khaùc
cuûa phaùp... coù theå naém baét ñöôïc chaêng? Ñoù laø töôùng khaùc cuûa saéc uaån
coù theå naém baét ñöôïc chaêng? Töôùng khaùc cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc
uaån coù theå naém baét ñöôïc chaêng? Noùi roäng cho ñeán töôùng khaùc cuûa
phaùp höõu vi coù theå naém baét ñöôïc chaêng? Töôùng khaùc cuûa phaùp voâ vi
coù theå naém baét ñöôïc chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Taát caû töôùng khaùc ôû trong taùnh khoâng
–Do vaäy neân bieát, taùnh bình ñaúng cuûa phaùp chaúng phaûi laø phaøm
phu, cuõng chaúng phaûi lìa phaøm phu. Noùi roäng cho ñeán chaúng phaûi laø
chö Phaät, cuõng chaúng lìa chö Phaät. Taùnh bình ñaúng cuûa phaùp chaúng
phaûi laø uaån saéc, cuõng chaúng lìa saéc uaån; chaúng phaûi thoï, töôûng, haønh,
thöùc uaån; cuõng chaúng lìa caùc uaån thoï, töôûng, haønh, thöùc. Noùi roäng cho
ñeán chaúng phaûi laø phaùp höõu vi, chaúng lìa phaùp höõu vi; chaúng phaûi laø
phaùp voâ vi, chaúng lìa phaùp voâ vi.
Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät;
–Baïch Theá Toân, taùnh bình ñaúng cuûa phaùp coù phaûi laø höõu vi hay
laø voâ vi?
–Taùnh bình ñaúng cuûa phaùp chaúng phaûi laø höõu vi, cuõng chaúng
phaûi laø voâ vi, nhöng lìa phaùp höõu vi, phaùp voâ vi chaúng theå naém baét
ñöôïc. Lìa phaùp voâ vi, phaùp höõu vi cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, hoaëc caûnh giôùi höõu vi hoaëc caûnh giôùi voâ vi,
hai caûnh giôùi nhö theá ñeàu chaúng töông öng, chaúng phaûi chaúng töông
öng, voâ saéc, voâ kieán, voâ ñoái, moät töôùng, goïi laø khoâng töôùng. Chö Phaät
Theá Toân nöông vaøo theá tuïc maø noùi, chaúng nöông vaøo thaéng nghóa. Vì
sao? Vì chaúng phaûi trong thaéng nghóa coù thaân haønh, ngöõ haønh, yù haønh
coù theå naém baét ñöôïc; nhöng chaúng lìa thaân haønh, ngöõ haønh, yù haønh maø
coù thaéng nghóa coù theå naém baét ñöôïc, töùc laø taùnh bình ñaúng cuûa phaùp,
phaùp höõu vi vaø phaùp voâ vi goïi laø thaéng nghóa, chaúng phaûi lìa taát caû höõu
vi, voâ vi maø rieâng coù thaéng nghóa. Vì vaäy neân Ñaïi Boà-taùt khi haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng laøm ñoäng thaéng nghóa maø haønh
haïnh Ñaïi Boà-taùt, ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh
coõi Phaät, coù theå mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, taän ñôøi vò lai laøm lôïi
ích cho höõu tình.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, neáu taùnh bình ñaúng cuûa phaùp cuûa caùc phaùp...
ñeàu laø baûn taùnh khoâng maø baûn taùnh khoâng naøy ñoái vôùi taát caû phaùp
chaúng phaûi töï taïo taùc, cuõng chaúng phaûi bò taïo taùc, thì Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laøm sao chaúng laøm ñoäng thaéng
nghóa, duøng boán Nhieáp söï laøm lôïi ích cho höõu tình?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng ñaõ noùi! Taùnh bình ñaúng cuûa
phaùp cuûa taát caû phaùp... ñeàu laø baûn taùnh khoâng. Baûn taùnh khoâng naøy
ñoái vôùi phaùp höõu vi ñeàu chaúng phaûi töï taïo taùc, cuõng chaúng phaûi bò taïo
taùc; nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt coù theå vì höõu tình maø duøng boán Nhieáp söï
laøm lôïi ích lôùn. Neáu caùc höõu tình naøo töï bieát caùc phaùp ñeàu laø baûn taùnh
khoâng thì Phaät, Boà-taùt khoâng thò hieän thaàn thoâng laøm vieäc hy höõu. Töùc
laø ôû trong caùc phaùp baûn taùnh khoâng, tuy khoâng ñoäng nhöng laøm cho
höõu tình xa lìa caùc hö voïng phaân bieät, truï vaøo caùc phaùp khoâng, thoaùt
khoå sinh töû. Nghóa laø laøm cho höõu tình xa lìa töôûng ngaõ, noùi roäng cho
ñeán töôûng veà caùi khaû naêng khieán ngöôøi thaáy; cuõng laøm cho höõu tình xa
lìa töôûng saéc cho ñeán töôûng thöùc; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng
nhaõn xöù cho ñeán töôûng yù xöù; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng saéc xöù
cho ñeán töôûng phaùp xöù; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng nhaõn giôùi
cho ñeán töôûng yù giôùi; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng saéc giôùi cho
ñeán töôûng phaùp giôùi; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng nhaõn thöùc giôùi
cho ñeán töôûng yù thöùc giôùi; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng nhaõn
xuùc cho ñeán töôûng yù xuùc; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng caùc thoï
do nhaõn xuùc laøm duyeân sinh ra cho ñeán töôûng caùc thoï do yù xuùc laøm
duyeân sinh ra; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng ñòa giôùi cho ñeán
töôûng thöùc giôùi; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng nhaân duyeân cho
ñeán töôûng taêng thöôïng duyeân; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng caùc
phaùp do duyeân sinh ra; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng voâ minh cho
ñeán töôûng laõo töû; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng phaùp höõu laäu, voâ
laäu; cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng phaùp theá gian, xuaát theá gian;
cuõng laøm cho höõu tình xa lìa töôûng phaùp höõu vi, voâ vi. Nhö vaäy laø ñaõ
laøm cho höõu tình xa lìa caùc töôûng roài, an truï vaøo caûnh giôùi voâ vi, giaûi
thoaùt taát caû sinh, giaø, beänh, cheát. Caûnh giôùi voâ vi aáy töùc laø caùc phaùp
khoâng, nöông theo theá tuïc goïi laø caûnh giôùi voâ vi.
–Baïch Theá Toân, vì phaùp naøo khoâng neân noùi caùc phaùp khoâng?
–Vì saéc cho ñeán trí Nhaát thieát trí ñeàu laø taùnh khoâng, neân noùi caùc
phaùp khoâng. Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Nhö hoùa thaân
laïi bieán hoùa laøm vieäc, ñaây laø coù thaät maø chaúng khoâng chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Caùc söï bieán hoùa ra hoaøn toaøn khoâng coù
thaät. Taát caû ñeàu khoâng.
–Söï bieán hoùa ra cuøng vôùi khoâng, hai phaùp nhö vaäy chaúng hôïp,
chaúng tan. Hai phaùp naøy ñeàu vì “khoâng khoâng” cho neân khoâng, khoâng
neân phaân bieät laø khoâng, laø bieán hoùa. Vì sao? Vì chaúng phaûi trong taùnh
khoâng coù hai vieäc khoâng vaø bieán hoùa coù theå naém baét. Vì taát caû phaùp
hoaøn toaøn laø khoâng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, khoâng coù saéc, cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät, maø chaúng phaûi ngöôøi bieán hoùa. Nhöõng ngöôøi
bieán hoùa naøy ñeàu laø khoâng.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, nöông vaøo phaùp nhö theá laäp ra con
ngöôøi, goïi laø phaøm phu, Thanh vaên, Ñoäc giaùc, Boà-taùt, Nhö Lai ñeàu laø
söï bieán hoùa. Nhöõng ngöôøi ñöôïc bieán hoùa naøy ñeàu laø khoâng.
–Baïch Theá Toân, caùc phaùp theá gian nhö uaån, xöù, giôùi... vaø caùc
höõu tình ñeàu laø söï bieán hoùa vaø phaùp xuaát theá gian nhö boán Nieäm truï...
vaø caùc höõu tình cuõng laø bieán hoùa chaêng?
–Taát caû phaùp theá gian vaø xuaát theá gian... ñeàu laø bieán hoùa, nhöng
trong aáy coù hoùa Thanh vaên, coù hoùa Ñoäc giaùc, coù hoùa Boà-taùt, coù hoùa
Nhö Lai, coù hoùa phieàn naõo, coù hoùa caùc nghieäp. Do nhaân duyeân naøy ta
noùi: taát caû phaùp ñeàu nhö huyeãn hoùa, bình ñaúng khoâng khaùc nhau.
–Baïch Theá Toân, coù quaû ñoaïn, ñoù laø quaû Döï löu, quaû Nhaát lai,
quaû Baát hoaøn, quaû A-la-haùn, Ñoäc giaùc, Nhö Lai, ñoaïn tröø vónh vieãn taäp
khí töông tuïc cuûa phieàn naõo, cuõng ñeàu laø söï bieán hoùa chaêng?
–Caùc phaùp nhö theá neáu cuøng töông öng vôùi hai töôùng sinh dieät
www.daitangkinh.org
thì cuõng ñeàu laø bieán hoùa.

–Baïch Theá Toân, phaùp naøo chaúng phaûi laø bieán hoùa?
–Neáu phaùp naøo chaúng töông öng vôùi sinh dieät thì phaùp aáy chaúng
bieán hoùa.
–Baïch Theá Toân, phaùp naøo chaúng töông öng vôùi sinh dieät?
–Ñoù laø phaùp khoâng hö doái, töùc laø Nieát-baøn. Phaùp naøy chaúng
töông öng vôùi sinh dieät.
–Baïch Theá Toân, nhö Ngaøi ñaõ daïy, phaùp taùnh bình ñaúng cuûa
phaùp, taát caû ñeàu khoâng, khoâng coù caùi ñoäng, khoâng hai, cuõng khoâng coù
moät phaùp nhoû naøo chaúng phaûi töï taùnh khoâng. Vaäy thì taïi sao coù theå noùi
Nieát-baøn chaúng bieán hoùa?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Khoâng coù moät
phaùp nhoû naøo chaúng phaûi töï taùnh khoâng. Töï taùnh khoâng naøy chaúng
phaûi do Thanh vaên taïo taùc, chaúng phaûi Ñoäc giaùc taïo taùc, chaúng phaûi
Boà-taùt taïo taùc, chaúng phaûi chö Phaät taïo taùc vaø cuõng chaúng phaûi coù ai
taïo taùc. Coù Phaät hay khoâng Phaät, töï taùnh vaãn thöôøng khoâng. Ñaây töùc
laø Nieát-baøn. Vì vaäy neân Ta noùi Nieát-baøn chaúng bieán hoùa, chöù chaúng
phaûi thaät coù phaùp goïi laø Nieát-baøn, coù theå noùi khoâng sinh, khoâng dieät,
khoâng bieán hoùa.
Laïi nöõa naøy Thieän Hieän, haøng Boà-taùt môùi tu hoïc nghe taát caû
phaùp ñeàu hoaøn toaøn khoâng, cho ñeán Nieát-baøn cuõng ñeàu nhö bieán hoùa,
sinh loøng sôï haõi, khoâng theå tu thieän phaùp, neân Ta vì hoï maø noùi, neáu
phaùp chaúng töông öng vôùi sinh dieät thì phaùp naøy chaúng bieán hoùa, chöù
chaúng phaûi rieâng bieät thaät coù Nieát-baøn, chaúng khoâng.
Baáy giôø Thieän Hieän baïch Phaät;
–Baïch Theá Toân, Ngaøi duøng phöông tieän theá naøo ñeå daïy baûo, trao
truyeàn cho caùc Ñaïi Boà-taùt môùi phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
laøm cho hoï bieát caùc phaùp baûn taùnh thöôøng khoâng, nghe caùc phaùp hoaøn
toaøn khoâng maø chaúng sinh sôï haõi?

–Ñaâu phaûi taát caû phaùp tröôùc coù sau khoâng, chaúng phaûi baûn taùnh
khoâng. Nhöng taát caû phaùp tröôùc ñaõ chaúng coù, sau cuõng chaúng khoâng,
baûn taùnh thöôøng khoâng, khoâng coù gì sôï haõi, neân môùi daïy baûo, trao
truyeàn caùc Ñaïi Boà-taùt môùi phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhö
theá, laøm cho hoï bieát caùc phaùp baûn taùnh thöôøng khoâng, nghe hoaøn toaøn
khoâng, vui möøng tín thoï.
Khi Ñöùc Baïc-giaø-phaïm thuyeát kinh naøy roài, voâ löôïng chuùng Ñaïi
Boà-taùt vaø caùc Thanh vaên, Nhaân phi nhaân... cuøng taát caû ñaïi chuùng nghe
Phaät noùi roài ñeàu raát vui möøng, tín thoï phuïng haønh.
www.daitangkinh.org

Hoäi Thöù IV
QUYEÅN 538
Phaåm 1: DIEÄU HAÏNH (1)
Toâi nghe nhö vaày:

Moät thôøi Ñöùc Theá Toân ôû nuùi Thöùu phong, thaønh Vöông xaù, cuøng
chuùng Ñaïi Bí-soâ moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò, ñeàu laø baäc A-la-haùn
caùc laäu ñaõ heát, khoâng coøn phieàn naõo, ñöôïc töï taïi hoaøn toaøn, taâm hoaøn
toaøn giaûi thoaùt, tueä hoaøn toaøn giaûi thoaùt, nhö con ngöïa khoân ñaõ thuaàn
thuïc; cuõng nhö roàng chuùa, vieäc ñaùng laøm ñaõ laøm, ñaõ vieân maõn vieäc
phaûi vieân maõn, boû caùc gaùnh naëng, ñaït ñöôïc lôïi mình, döùt caùc keát söû,
chaùnh trí giaûi thoaùt, ñaït ñöôïc töï taïi, roát raùo ñeä nhaát, tröø A-nan coøn baäc
höõu hoïc, Cuï thoï Thieän Hieän laøm Thöôïng thuû.
Baáy giôø Phaät baûo Cuï thoï Thieän Hieän:
–OÂng haõy duøng bieän taøi vì chuùng Ñaïi Boà-taùt, giaûng thuyeát, chæ
baøy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, daïy baûo, trao truyeàn, laøm cho caùc
Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc roát raùo.
Khi ñoù, Xaù-lôïi Töû suy nghó: “Hoâm nay Thieän Hieän coù phaûi duøng
söùc cuûa mình, vì chuùng Ñaïi Boà-taùt giaûng thuyeát, môû baøy chæ roõ Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, hay nhôø söùc oai thaàn cuûa Nhö Lai?”
Nhôø oai thaàn cuûa Phaät, Cuï thoï Thieän Hieän bieát taâm nieäm cuûa
Xaù-lôïi Töû, lieàn noùi vôùi Cuï thoï Xaù-lôïi Töû:
–Ñeä töû cuûa Theá Toân naøo daùm giaûng thuyeát chæ baøy. Taát caû ñeàu
laø nhôø oai thaàn cuûa Nhö Lai. Vì sao? Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, tröôùc
tieân, Phaät giaûng thuyeát, môû baøy chæ roõ phaùp yeáu cho ngöôøi khaùc, ngöôøi
aáy y theo lôøi Phaät daïy, tinh taán tu hoïc cho ñeán, chöùng ñaéc thaät taùnh
caùc phaùp; sau ñoù laïi giaûng thuyeát, môû baøy chæ roõ cho ngöôøi khaùc. Neáu
khoâng traùi ngöôïc phaùp taùnh, ñeàu laø nhôø oai thaàn cuûa Nhö Lai gia bò
cuõng thuoäc veà haïng ñaõ chöùng phaùp taùnh. Do ñoù, nay toâi seõ giaûng
thuyeát môû baøy chæ roõ Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho chuùng Ñaïi Boà-
taùt vaø daïy baûo, trao truyeàn, laøm cho hoï mau ñöôïc roát raùo, ñeàu laø nhôø
Phaät löïc, chaúng phaûi bieän taøi cuûa mình laøm ñöôïc vieäc ñoù.
–Baïch Theá Toân, Ngaøi daïy con giaûng thuyeát, môû baøy chæ roõ Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho chuùng Ñaïi Boà-taùt vaø daïy baûo, trao truyeàn
hoï ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa mau ñöôïc roát raùo.
Baïch Theá Toân, goïi laø Boà-taùt, vaäy vôùi khaùi nieäm naøo goïi laø Boà-
taùt?
Baïch Theá Toân, con khoâng thaáy coù phaùp naøo coù theå goïi laø Ñaïi
Boà-taùt. Cuõng khoâng thaáy coù phaùp naøo coù theå goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña.
Baïch Theá Toân, con ñoái vôùi Boà-taùt vaø phaùp cuûa Boà-taùt chaúng
thaáy, chaúng ñaéc; ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng chaúng thaáy, chaúng
ñaéc. Vaäy thì laøm sao con coù theå giaûng thuyeát, môû baøy chæ roõ Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cho chuùng Ñaïi Boà-taùt?
Baïch Theá Toân, vaäy con duøng nhöõng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa naøo ñeå giaûng daïy trao truyeàn cho nhöõng chuùng Ñaïi Boà-taùt naøo ñeå
hoï ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc roát raùo?
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo nghe nhöõng lôøi nhö theá, taâm
khoâng chìm ñaém, cuõng khoâng thoaùi lui, khoâng kinh khoâng sôï, ñuùng
nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi maø an truï, tu haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa cho ñöôïc hoaøn toaøn, thì ñoù chính laø daïy baûo, trao
truyeàn cho chuùng Ñaïi Boà-taùt, laøm cho hoï ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa mau ñöôïc roát raùo, cuõng goïi laø giaûng thuyeát môû baøy chæ roõ Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho hoï.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa neân hoïc nhö theá, nghóa laø chaúng chaáp tröôùc taâm ñaïi Boà-
ñeà. Vì sao? Vì taâm chaúng phaûi taùnh cuûa taâm, baûn taùnh voán tònh.
–Thöa Toân giaû Thieän Hieän, coù phaûi coù caùi taùnh cuûa taâm chaúng
phaûi taâm chaêng?
Thieän Hieän hoûi laïi Xaù-lôïi Töû:
–Taùnh cuûa taâm chaúng phaûi taâm, hoaëc coù, hoaëc khoâng, coù theå
www.daitangkinh.org

–Thöa Toân giaû Thieän Hieän, khoâng!
Thieän Hieän baûo Xaù-lôïi Töû:
–Taùnh cuûa taâm chaúng phaûi taâm hoaëc coù, hoaëc khoâng, ñaõ chaúng
theå naém baét ñöôïc thì taïi sao laïi hoûi coù phaûi coù taùnh cuûa taâm chaúng
phaûi taâm chaêng?
–Taâm chaúng phaûi laø taùnh cuûa taâm laø gì?
–Neáu khoâng bieán hoaïi, cuõng khoâng phaân bieät, thì ñaây goïi laø taâm,
chaúng phaûi laø taùnh cuûa taâm.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû khen Thieän Hieän:
–Hay thay, hay thay! Ñuùng nhö lôøi Toân giaû noùi! Ñöùc Phaät noùi
Toân giaû truï ñònh voâ traùnh laø baäc ñeä nhaát, thaät ñuùng nhö lôøi Phaät daïy
Ñaïi Boà-taùt naøo nghe lôøi naøy, taâm khoâng chìm ñaém, cuõng khoâng thoaùi
lui, khoâng kinh khoâng sôï, thì neân bieát ñoái vôùi söï mong caàu laø quaû vò
Giaùc ngoä cao toät taâm khoâng thoaùi chuyeån.
Ñaïi Boà-taùt naøo quaùn saùt taâm chaúng phaûi laø taùnh cuûa taâm nhö
theá thì neân bieát khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Caùc thieän
nam, thieän nöõ naøo sieâng naêng tu hoïc caùc baäc cuûa Thanh vaên, hoaëc
baäc Ñoäc giaùc, hoaëc baäc Boà-taùt thì neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy chí taâm laéng nghe, thoï trì ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, duøng
phöông tieän thieän xaûo laøm cho söï tu haønh mau ñöôïc roát raùo. Vì sao?
Vì trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy ñaõ noùi heát taát caû caùc
phaùp neân tu hoïc.
Ñaïi Boà-taùt naøo caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, muoán tu haønh caùc
haïnh Boà-taùt moät caùch chaân chaùnh, muoán thaønh töïu phöông tieän thieän
xaûo vaø caùc phaùp Phaät thì neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy
chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng thoâng suoát hoaøn toaøn, nhö lôøi daïy
maø tu haønh. Vì sao? Vì trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy ñaõ
noùi heát taát caû phaùp maø caùc Ñaïi Boà-taùt caàn neân tu hoïc. Ñaïi Boà-taùt naøo
coù theå ñoái vôùi kinh naøy sieâng naêng tu hoïc thì chaéc chaén seõ chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, taát caû söï mong caàu ñeàu ñöôïc ñaày ñuû.
–Baïch Theá Toân, con quaùn Boà-taùt chæ coù giaû danh, khoâng bieát,
khoâng ñaéc, khoâng thaáy söï thaät; con quaùn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng
chæ coù giaû danh, khoâng bieát, khoâng ñaéc, khoâng thaáy söï thaät. Vaäy seõ vì
caùc Ñaïi Boà-taùt naøo maø giaûng thuyeát, môû baøy chæ roõ Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøo? Daïy baûo, trao truyeàn cho caùc Ñaïi Boà-taùt naøo laøm
cho ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøo mau ñöôïc roát raùo?
Baïch Theá Toân, con quaùn Boà-taùt vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy chæ
coù giaû danh, khoâng bieát, khoâng ñaéc, khoâng thaáy söï thaät, nhöng trong
aáy noùi coù Boà-taùt vaø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân con sinh hoà
nghi.
Baïch Theá Toân, teân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø Boà-taùt ñeàu
khoâng quyeát ñònh vaø khoâng choã truï. Vì sao? Vì hai teân nhö theá ñeàu
khoâng coù. Phaùp khoâng coù thì khoâng ñònh vaø khoâng truï.
Ñaïi Boà-taùt naøo nghe noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá
maø taâm khoâng chìm ñaém, khoâng thoaùi lui, khoâng kinh, khoâng sôï, tin
hieåu saâu saéc, thì neân bieát Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, luoân khoâng xa lìa, duøng khoâng choã laøm phöông tieän, an truï vaøo baäc
Laïi nöõa baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt naøo tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, khoâng neân truï saéc; cuõng khoâng neân truï thoï, töôûng, haønh,
thöùc. Vì sao? Vì neáu truï vaøo saéc thì laøm theo saéc haønh, chaúng phaûi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu truï thoï, töôûng, haønh, thöùc thì cuõng
laøm theo thoï, töôûng, haønh, thöùc haønh, chaúng phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Vì sao? Vì chaúng phaûi laøm theo haønh môùi coù theå thu nhieáp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu khoâng thu nhieáp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thì ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng tu taäp ñöôïc. Neáu ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña khoâng tu taäp ñöôïc thì ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
khoâng theå vieân maõn. Neáu ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå
vieân maõn thì khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Neáu ñoái vôùi trí
Nhaát thieát trí khoâng theå chöùng ñaéc thì khoâng theå nhieáp hoùa höõu tình
caàn nhieáp hoùa.
Vì vaäy, khoâng neân tieáp nhaän caùc saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc. Vì
sao? Vì saéc ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå tieáp nhaän. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng theå tieáp
nhaän. Vì saéc khoâng theå tieáp nhaän neân chaúng phaûi saéc. Vì thoï, töôûng,
www.daitangkinh.org
haønh, thöùc cuõng chaúng theå tieáp nhaän neân chaúng phaûi thoï, töôûng, haønh,
thöùc. Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng chaúng theå tieáp nhaän neân
chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Caùc Ñaïi Boà-taùt neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá.
Neáu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá thì ñoù goïi laø Boà-taùt
ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng chaáp giöõ ñònh, roäng lôùn, khoâng ngaên ngaïi,
voâ cuøng taän, quyeát ñònh khoâng ñoàng vôùi taát caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc;
cuõng khoâng chaáp giöõ trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát trí
naøy cuõng chaúng phaûi chaáp töôùng tu ñaéc. Taát caû söï chaáp töôùng ñeàu laø
phieàn naõo. Ngöôøi naøo chaáp töôùng tu ñaéc trí Nhaát thieát trí thì Phaïm
chí Thaéng Quaân ñoái vôùi trí Nhaát thieát trí khoâng neân tin hieåu. Phaïm
chí Thaéng Quaân naøy tuy do söùc tin hieåu maø höôùng veà Phaät phaùp, goïi
laø tuøy tín haønh, nhöng coù theå ñem chuùt phaàn trí quaùn taùnh khoâng cuûa
taát caû phaùp, ngoä nhaäp trí Nhaát thieát trí. Ñaõ ngoä nhaäp roài khoâng chaáp
töôùng saéc; cuõng khoâng chaáp töôùng thoï, töôûng, haønh, thöùc; chaúng phaûi
duøng söï hyû laïc quaùn thaáy trí naøy, khoâng duøng saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc beân trong quaùn thaáy trí naøy; khoâng duøng saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc beân ngoaøi quaùn thaáy trí naøy; khoâng duøng saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc trong ngoaøi quaùn thaáy trí naøy; cuõng khoâng lìa saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc quaùn thaáy trí naøy.
Phaïm chí Thaéng Quaân duøng caùc moân lìa töôùng nhö theá ñoái vôùi trí
Nhaát thieát trí tin hieåu saâu saéc, ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu khoâng chaáp
tröôùc. Phaïm chí duøng moân lìa töôùng nhö theá ñoái vôùi trí Nhaát thieát trí
ñöôïc tin hieåu roài, ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu khoâng chaáp töôùng, cuõng
khoâng suy nghó caùc phaùp khoâng töôùng.
Nhö vaäy, Phaïm chí naøy do söùc thaéng giaûi, ñoái vôùi taát caû phaùp
khoâng chaáp, khoâng xaû, khoâng ñaéc, khoâng chöùng. Baáy giôø Phaïm chí töï
tin hieåu, cho ñeán Nieát-baøn cuõng khoâng chaáp tröôùc, laáy chaân phaùp taùnh
laøm ñònh löôïng.
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy
ñoái vôùi saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng chaáp giöõ. Tuy ñoái vôùi caùc
phaùp khoâng chaáp giöõ nhöng neáu chöa vieân maõn möôøi löïc cuûa Nhö Lai,
boán ñieàu khoâng sôï, boán söï hieåu bieát thoâng suoát vaø möôøi taùm phaùp Phaät
baát coäng thì nhaát ñònh khoâng ôû nöûa chöøng maø nhaäp Nieát-baøn. Neân
bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy, tuy
khoâng chaáp tröôùc maø vaãn thaønh töïu caùc söï nghieäp thuø thaéng.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa neân quaùn saùt nhö vaày: Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø gì? Vì
sao goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy laøm
ñöôïc vieäc gì?
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy khi tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
neân quaùn saùt nhö theá. Neáu phaùp khoâng coù, chaúng theå naém baét ñöôïc thì
ñoù laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Trong caùi khoâng coù, gaïn hoûi caùi gì?
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi vieäc nhö theá, khi quaùn saùt
kyõ, taâm khoâng chìm ñaém, cuõng khoâng thoaùi lui, khoâng kinh khoâng sôï,
ñoù laø khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Neáu saéc lìa töï taùnh saéc; thoï, töôûng, haønh, thöùc lìa töï taùnh thoï,
töôûng, haønh, thöùc; Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña lìa töï taùnh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña; trí Nhaát thieát trí lìa töï taùnh trí Nhaát thieát trí; thì do duyeân gì ñeå
bieát caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, caùc saéc lìa töï
taùnh saéc; thoï, töôûng, haønh, thöùc lìa töï taùnh thoï, töôûng, haønh, thöùc; Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña lìa töï taùnh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; trí Nhaát thieát trí lìa
töï taùnh trí Nhaát thieát trí; töï töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng lìa töï
töôùng; töï taùnh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng lìa töï taùnh; töôùng cuõng lìa töï
taùnh, töï taùnh cuõng lìa töôùng; töôùng cuõng lìa töôùng, töï taùnh cuõng lìa töï
taùnh; töôùng naêng cuõng lìa töôùng sôû, töôùng sôû cuõng lìa töôùng naêng;
töôùng naêng cuõng lìa töôùng naêng, töôùng sôû cuõng lìa töôùng sôû.
Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå nhö thaät bieát nghóa nhö theá thì thöôøng
khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Ñaïi Boà-taùt naøo theo ñaây tu hoïc thì coù mau thaønh töïu trí Nhaát
thieát trí khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøo
theo ñaây tu hoïc thì seõ mau thaønh töïu trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Thöa
Toân giaû Xaù-lôïi Töû, vì Ñaïi Boà-taùt naøy bieát taát caû phaùp khoâng sinh dieät.
Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå haønh Baùt-nhaõ ba-
www.daitangkinh.org
la-maät-ña saâu xa nhö theá thì tieán gaàn trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa, thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt naøo haønh saéc, laø
haønh töôùng; hoaëc haønh töôùng cuûa saéc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh töôùng
voâ töôùng cuûa saéc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh söï sinh cuûa saéc, laø haønh
töôùng; hoaëc haønh söï dieät cuûa saéc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh söï hoaïi
cuûa saéc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh söï khoâng cuûa saéc, laø haønh töôùng;
hoaëc baûo, ta coù theå haønh, laø haønh töôùng; hoaëc baûo, ta laø Boà-taùt coù theå
coù choã haønh, laø haønh töôùng; hoaëc baûo ta laø Boà-taùt coù theå coù sôû ñaéc, laø
haønh töôùng; hoaëc haønh thoï, töôûng, haønh, thöùc laø haønh töôùng; hoaëc
haønh töôùng thoï, töôûng, haønh, thöùc töôùng, laø haønh töôùng; hoaëc haønh
töôùng voâ töôùng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh
söï sinh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh söï dieät
cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh söï hoaïi cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc, laø haønh töôùng; hoaëc haønh khoâng cuûa thoï, töôûng,
haønh, thöùc, laø haønh töôùng; hoaëc baûo ta coù theå haønh, laø haønh töôùng;
hoaëc baûo ta laø Boà-taùt coù theå coù sôû haønh, laø haønh töôùng; hoaëc baûo ta laø
Boà-taùt coù theå coù sôû ñaéc, laø haønh töôùng; hoaëc nghó ai coù theå haønh nhö
theá laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng laø haønh töôùng. Neân bieát, Boà-taùt
naøy khoâng coù phöông tieän thieän xaûo, tuy coù thöïc haønh nhöng chaúng
phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi haønh theá naøo môùi goïi laø haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt naøo khoâng haønh saéc, khoâng haønh töôùng cuûa saéc,
khoâng haønh töôùng voâ töôùng cuûa saéc, khoâng haønh sinh cuûa saéc, khoâng
haønh dieät cuûa saéc, khoâng haønh hoaïi cuûa saéc, khoâng haønh khoâng cuûa
saéc, ñoù laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Caùc Ñaïi Boà-taùt naøo khoâng haønh thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng
haønh töôùng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng haønh töôùng voâ töôùng cuûa
thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng haønh söï sinh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc;
khoâng haønh söï dieät cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng haønh söï hoaïi cuûa
thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng haønh söï khoâng thoï, töôûng, haønh, thöùc, ñoù
laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Ñaïi Boà-taùt khoâng chaáp haønh, khoâng chaáp chaúng haønh, khoâng
chaáp haønh cuõng chaúng haønh, khoâng chaáp chaúng phaûi haønh, chaúng phaûi
chaúng haønh, ñoù laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vì sao? Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, vì taát caû phaùp ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc, khoâng theå haønh theo, khoâng theå naém giöõ, xa lìa taùnh
töôùng. Ñoù goïi laø caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng chaáp giöõ
ñònh, roäng lôùn, khoâng ngaên ngaïi, voâ cuøng taän; nhaát ñònh khoâng gioáng
vôùi taát caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo an truï trong ñònh
naøy thì seõ mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Cuï thoï Thieän Hieän nhôø thaàn löïc cuûa Phaät neân baûo Ñaïi ñöùc Xaù-
lôïi Töû:
–Ñaïi Boà-taùt naøo an truï trong ñònh naøy thì neân bieát ñaõ ñöôïc Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc quaù khöù hieän tieàn thoï kyù. Caùc Ñaïi Boà-taùt
naøy tuy truï ñònh naøy nhöng khoâng thaáy coù ñònh naøy, cuõng khoâng chaáp
caùi teân cuûa ñònh naøy, cuõng khoâng nghó: “Ta ñaõ, ñang, seõ nhaäp ñònh
naøy”; cuõng khoâng nghó: “Chæ coù ta môùi coù theå nhaäp ñònh naøy, chaúng
phaûi nhöõng ngöôøi khaùc coù theå tö duy phaân bieät nhö theá. Nhôø oai löïc
cuûa ñònh naøy neân taát caû ñeàu khoâng phaùt sinh.”
–Ñaïi Boà-taùt naøo nhôø truï ñònh naøy roài coù phaûi ñaõ ñöôïc chö Phaät
Theá Toân ôû quaù khöù hieän tieàn thoï kyù, thì Ñaïi Boà-taùt naøy coù theå chæ roõ
ñònh nhö theá chaêng?
–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, khoâng! Vì sao? Vì thieän nam aáy ñoái
vôùi ñònh nhö theá seõ khoâng hieåu, khoâng töôûng.
Xaù-lôïi Töû hoûi:
–Cuï thoï cho raèng, caùc thieän nam kia ñoái vôùi ñònh nhö theá seõ
khoâng hieåu, khoâng töôûng chaêng?
–Nhaát ñònh laø caùc thieän nam kia ñoái vôùi ñònh nhö theá khoâng
hieåu, khoâng töôûng. Vì sao? Vì caùc ñònh nhö theá ñeàu khoâng coù, neân
thieän nam kia ñoái vôùi ñònh nhö theá khoâng hieåu khoâng töôûng. Caùc ñònh
nhö theá, ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng hieåu khoâng töôûng. Vì sao? Vì
taát caû phaùp ñeàu khoâng coù.
Khi ñoù, Theá Toân khen Thieän Hieän
–Hay thay, hay thay! Ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì vaäy, ta noùi oâng laø
www.daitangkinh.org
baäc thöù nhaát truï ñònh voâ traùnh. OÂng nhôø thaàn löïc cuûa Nhö Lai gia bò
neân noùi ñöôïc nhö theá. Nhö vaäy naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt naøo
muoán hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân hoïc nhö vaäy. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-
taùt naøo hoïc ñöôïc nhö vaäy môùi goïi laø hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
moät caùch chaân chaùnh.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa hoïc ñöôïc nhö theá, thì coù goïi laø hoïc moät caùch chaân
chaùnh khoâng?
–Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoïc
ñöôïc nhö theá thì goïi laø hoïc moät caùch chaân chaùnh, vì duøng voâ sôû ñaéc
laøm phöông tieän.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå hoïc nhö theá thì coù duøng
voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän chaêng?
–Ñaïi Boà-taùt naøo khi hoïc nhö vaäy thì ñoái vôùi taát caû phaùp, duøng voâ
sôû ñaéc laøm phöông tieän.
–Baïch Theá Toân, khi hoïc nhö theá, caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc vôùi phaùp
naøo?
–Khi hoïc nhö vaäy, caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng hoïc vôùi phaùp naøo. Vì
sao? Naøy Xaù-lôïi Töû, nhö keû phaøm phu ngu muoäi ñaõ chaáp, chaúng phaûi
taát caû phaùp coù nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân, neáu vaäy thì caùc phaùp coù nhö theá naøo?
–Nhö khoâng coù, nhö vaäy maø coù. Neáu ñoái vôùi phaùp khoâng coù
nhö theá khoâng hieåu roõ ñöôïc thì goïi laø voâ minh. Keû phaøm phu ngu
muoäi ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng coù taùnh coù, bò söùc maïnh voâ minh
tham aùi laøm taêng tröôûng, phaân bieät chaáp tröôùc hai beân ñoaïn vaø
thöôøng. Vì vaäy, khoâng bieát, khoâng thaáy taùnh khoâng coù cuûa caùc phaùp,
neân phaân bieät caùc phaùp. Do phaân bieät neân môùi sinh chaáp tröôùc, do
chaáp tröôùc neân phaân bieät taùnh khoâng coù cuûa caùc phaùp. Do ñoù, ñoái vôùi
phaùp khoâng thaáy, khoâng bieát. Vì ñoái vôùi caùc phaùp khoâng thaáy, khoâng
bieát neân phaân bieät coù ñôøi quaù khöù, hieän taïi, vò lai. Do phaân bieät neân
ñaém tröôùc danh saéc. Vì ñaém tröôùc danh saéc neân phaân bieät, chaáp tröôùc
phaùp khoâng coù. Vì phaân bieät chaáp tröôùc phaùp khoâng coù neân ñoái vôùi
ñaïo nhö thaät khoâng bieát, khoâng thaáy, khoâng theå ra khoûi ba coõi sinh
töû, khoâng tin phaùp chaân thaät, khoâng hieåu thaät teá. Vì vaäy, neân ñoïa
trong soá phaøm phu, do ñoù chuùng Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taùnh töôùng cuûa
phaùp hoaøn toaøn khoâng chaáp tröôùc.
–Baïch Theá Toân, khi hoïc nhö theá, caùc Ñaïi Boà-taùt coù hoïc trí Nhaát
thieát trí chaêng?
–Khi hoïc nhö vaäy, caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng caàu hoïc trí Nhaát
thieát trí. Nhöng khi hoïc nhö vaäy, caùc Ñaïi Boà-taùt duø khoâng hoïc gì
nhöng goïi laø hoïc trí Nhaát thieát trí moät caùch chaân chaùnh, coù theå gaàn trí
Nhaát thieát trí, mau ñöôïc thaønh töïu trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, giaû söû coù ngöôøi naøo ñeán hoûi nhö vaày: “Caùc
ngöôøi huyeãn hoùa neáu coù tu hoïc trí Nhaát thieát trí thì hoï coù theå gaàn guõi
trí Nhaát thieát trí vaø mau thaønh töïu trí Nhaát thieát trí chaêng?” Khi con bò
hoûi nhö vaäy, phaûi ñaùp theá naøo?
Phaät baûo Thieän Hieän;
–Ta hoûi laïi oâng, tuøy yù oâng ñaùp. YÙ oâng nghó sao? Huyeãn hoùa cuøng
vôùi saéc coù khaùc nhau chaêng? Huyeãn hoùa cuøng vôùi thoï, töôûng, haønh,
thöùc coù khaùc nhau chaêng?
–Huyeãn hoùa khoâng khaùc saéc, saéc khoâng khaùc huyeãn hoùa. Huyeãn
hoùa töùc laø saéc, saéc töùc laø huyeãn hoùa. Huyeãn hoùa khoâng khaùc thoï,
töôûng, haønh, thöùc; thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng khaùc huyeãn hoùa.
Huyeãn hoùa töùc laø thoï, töôûng, haønh, thöùc; thoï, töôûng, haønh, thöùc töùc laø
huyeãn hoùa.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Trong naêm thuû uaån; coù khôûi töôûng
caùc töôûng, ñaët baøy lôøi noùi, giaû danh Ñaïi Boà-taùt chaêng?
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt caàu ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, taát caû ñeàu nhö söï hoïc cuûa ngöôøi huyeãn hoùa. Vì sao? Vì
huyeãn hoùa töùc laø naêm thuû uaån. Vì sao? Vì ta noùi naêm uaån, saùu caên nhö
nhaõn... ñeàu nhö huyeãn hoùa, ñeàu khoâng thaät coù.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo môùi hoïc Ñaïi thöøa, nghe thuyeát
nhö theá thì ñaâu khoâng kinh sôï thoaùi lui?
–Ñaïi Boà-taùt naøo môùi hoïc Ñaïi thöøa, gaàn guõi baïn aùc, nghe thuyeát
nhö theá thì taâm lieàn kinh sôï thoaùi lui. Coøn neáu ñöôïc gaàn baïn laønh, duø
nghe thuyeát lôøi naøy nhöng chaúng kinh sôï, cuõng chaúng thoaùi lui.
–Baïch Theá Toân, haïng ngöôøi naøo goïi laø baïn aùc cuûa Boà-taùt?
–Baïn aùc cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt laø nhöõng ai daïy baûo, trao truyeàn cho
chuùng Ñaïi Boà-taùt, laøm cho xa lìa Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
laøm cho xa lìa söï mong caàu trí Nhaát thieát trí, laøm cho hoïc chaáp töôùng,
saùch vôû cuûa theá tuïc laøm cho hoïc kinh phaùp cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
Laïi khoâng noùi vieäc ma, loãi ma, laøm cho söï tu hoïc khoâng thaønh töïu
ñöôïc. Ñoù goïi laø baïn aùc cuûa Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, haïng naøo goïi laø baïn laønh cuûa Boà-taùt?
–Baïn laønh cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt laø nhöõng ngöôøi daïy baûo, trao
truyeàn cho chuùng Ñaïi Boà-taùt laøm cho tu hoïc Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, laøm cho tu hoïc söï mong caàu trí Nhaát thieát trí, laøm cho xa
lìa söï chaáp töôùng, saùch vôû cuûa theá tuïc, laøm cho xa lìa kinh phaùp cuûa
Thanh vaên, Ñoäc giaùc, hay noùi vieäc ma, loãi ma, laøm cho hoï hieåu bieát
phöông tieän xaû boû, ñeå vieäc tu hoïc mau ñöôïc thaønh töïu. Ñoù goïi laø baïn
laønh cuûa Boà-taùt höôùng daãn ñeán ñaïo Ñaïi thöøa, trang nghieâm baèng ñaïi
theä nguyeän.
–Baïch Theá Toân, goïi laø Ñaïi Boà-taùt, nhö vaäy nghóa cuûa Boà-taùt laø
nhö theá naøo?
–Hoïc taát caû phaùp khoâng bò dính maéc, khoâng bò chöôùng ngaïi; hieåu
bieát taát caû phaùp khoâng bò dính maéc, khoâng bò chöôùng ngaïi; caàu chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích cho höõu tình laø nghóa cuûa Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, Boà-taùt do duyeân naøo goïi laø Ma-ha-taùt?
–Vì caùc Ñaïi Boà-taùt ôû trong chuùng ñaïi höõu tình laø baäc Thöôïng
thuû, neân goïi laø Ma-ha-taùt.
–Baïch Theá Toân, con muoán ñem bieän taøi noùi vôùi Boà-taùt, do nghóa
naøy neân goïi laø Ma-ha-taùt. Cuùi xin Theá Toân höùa cho.
–Nay thaät ñuùng luùc, tuøy yù oâng noùi.
–Baïch Theá Toân, do caùc Ñaïi Boà-taùt duøng phöông tieän thieän xaûo
vì caùc höõu tình maø giaûng thuyeát phaùp yeáu, laøm cho ñoaïn tröø kieán chaáp
ngaõ, kieán chaáp höõu tình, kieán chaáp doøng sinh maïng kieán chaáp chuû theå
luaân hoài, kieán chaáp coù, kieán chaáp khoâng coù, kieán chaáp ñoaïn, kieán chaáp
thöôøng, kieán chaáp thaân vaø caùc loaïi kieán chaáp khaùc. Y cöù vaøo nghóa
naøy, goïi laø Ma-ha-taùt.
–Baïch Theá Toân, con muoán ñem bieän taøi noùi vôùi Boà-taùt, do nghóa
naøy neân goïi laø Ma-ha-taùt. Cuùi xin Theá Toân höùa cho.
–Baïch Theá Toân, do caùc Ñaïi Boà-taùt vì muoán chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí neân phaùt taâm Boà-ñeà vaø taâm voâ laäu, taâm cao toät, taâm khoâng
cuøng vôùi Thanh vaên, Ñoäc giaùc... ñoái vôùi caùc taâm nhö theá, ñeàu khoâng
chaáp tröôùc, do nghóa ñoù goïi laø Ma-ha-taùt. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát trí
laø chaân voâ laäu, khoâng ñoïa vaøo ba coõi. Taâm caàu trí Nhaát thieát trí cuõng
laø chaân voâ laäu, khoâng ñoïa vaøo ba coõi. Ñoái vôùi taâm nhö theá, khoâng neân
www.daitangkinh.org
chaáp tröôùc. Vì vaäy, neân goïi laø Boà-taùt Ma-ha-taùt.

–Do nhaân duyeân naøo ñoái vôùi taâm nhö theá khoâng chaáp tröôùc?
Thieän Hieän ñaùp;
–Caùc taâm nhö theá, khoâng coù taùnh cuûa taâm neân khoâng chaáp tröôùc.
–Taâm aáy coù phaûi laø coù taùnh chaúng phaûi taâm, laø taùnh cuûa taâm
chaêng?
Thieän Hieän hoûi Xaù-lôïi Töû:
–Taùnh chaúng phaûi taâm naøy, hoaëc coù, hoaëc khoâng, coù theå naém baét
ñöôïc chaêng?
–Thöa Toân giaû Thieän Hieän, khoâng!
–Taùnh chaúng phaûi taâm naøy hoaëc coù, hoaëc khoâng, cuõng khoâng ñaõ
chaúng theå naém baét ñöôïc. Vaäy taïi sao oâng laïi hoûi taâm aáy coù phaûi coù
taùnh chaúng phaûi taâm chaêng?
Khi ñoù, Xaù-lôïi Töû khen Thieän Hieän:
–Hay thay, hay thay! Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Phaät noùi Toân giaû truï
ñònh voâ traùnh laø baäc nhaát. Thaät ñuùng nhö lôøi baäc Thaùnh noùi.
Khi aáy, Maõn Töø Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, con muoán ñem bieän taøi noùi vôùi Boà-taùt do nghóa
naøy neân goïi laø Boà-taùt Ma-ha-taùt. Cuùi xin Theá Toân cho pheùp!
Phaät baûo Maõn Töø Töû:
Maõn Töø Töû thöa:
–Baïch Theá Toân, do caùc Ñaïi Boà-taùt vì söï lôïi ích cho taát caû höõu
tình neân maëc aùo giaùp ñaïi coâng ñöùc, phaùt taâm höôùng ñeán Ñaïi thöøa,
nöông nôi Ñaïi thöøa, neân goïi laø Ma-ha-taùt.
–Baïch Theá Toân, theo lôøi Ngaøi daïy, caùc Ñaïi Boà-taùt maëc giaùp ñaïi
coâng ñöùc. Vaäy ngang möùc ñoä naøo noùi laø caùc Ñaïi Boà-taùt maëc giaùp ñaïi
coâng ñöùc?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt suy nghó: “Ta neân ñoä thoaùt voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân höõu tình nhaäp Voâ dö y Baùt-nieát-baøn, maëc duø ñoä voâ löôïng, voâ soá,
voâ bieân höõu tình nhö theá ñeàu nhaäp Voâ dö y Baùt-nieát-baøn nhöng khoâng
coù phaùp vaø caùc höõu tình ñöôïc Nieát-baøn.” Vì sao? Vì caùc phaùp taùnh cuûa
caùc phaùp laø nhö vaäy. Ví nhö nhaø aûo thuaät, hay hoïc troø cuûa oâng, ôû ngaõ
tö ñöôøng hoùa ra voâ soá ngöôøi, taøn haïi laãn nhau. YÙ oâng nghó sao? Trong
ñoù coù thaät söï taøn haïi laãn nhau ñeán noãi laøm cheát, bò thöông chaêng?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng laïi nhö vaäy. Duø ñoä voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân höõu tình nhaäp caûnh giôùi Voâ dö y Baùt-nieát-baøn nhö theá, nhöng
khoâng coù phaùp vaø caùc höõu tình ñöôïc Nieát-baøn. Caùc Ñaïi Boà-taùt naøo
nghe vieäc nhö vaäy maø khoâng kinh, khoâng sôï, cuõng khoâng thoaùi lui, thì
neân bieát Ñaïi Boà-taùt naøy maëc aùo giaùp ñaïi coâng ñöùc.
–Baïch Theá Toân, nhö theo con hieåu nghóa Phaät daïy, caùc Ñaïi Boà-
taùt khoâng maëc aùo giaùp coâng ñöùc, neân bieát, ñoù laø maëc aùo giaùp ñaïi
coâng ñöùc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng maëc aùo giaùp coâng
ñöùc, neân bieát ñoù laø maëc aùo giaùp ñaïi coâng ñöùc. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát
trí khoâng taïo taùc, taát caû höõu tình cuõng khoâng taïo taùc. Caùc Ñaïi Boà-taùt vì
muoán laøm lôïi ích cho höõu tình aáy neân maëc aùo giaùp coâng ñöùc.
–Baïch Theá Toân, vì nhaân duyeân naøo maø trí Nhaát thieát trí khoâng
taïo taùc, taát caû höõu tình cuõng khoâng taïo taùc? Caùc Ñaïi Boà-taùt vì muoán
laøm lôïi ích cho höõu tình kia neân maëc aùo giaùp coâng ñöùc?
–Vì caùc taùc giaû ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì saéc
chaúng phaûi taïo, chaúng phaûi khoâng taïo; chaúng phaûi taùc, chaúng phaûi
khoâng taùc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi taïo, chaúng phaûi khoâng
taïo; chaúng phaûi taùc, chaúng phaûi khoâng taùc. Vì sao? Vì saéc cho ñeán thöùc
–Baïch Theá Toân, theo con hieåu nghóa Phaät daïy, saéc cho ñeán thöùc
www.daitangkinh.org
khoâng nhieãm, khoâng tònh. Vì sao? Vì saéc khoâng buoäc, khoâng môû; thoï,
töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng buoäc, khoâng môû. Chaân nhö cuûa saéc
khoâng buoäc, khoâng môû; chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng
khoâng buoäc, khoâng môû.
Khi aáy, Maõn Töø Töû hoûi Thieän Hieän:
–Toân giaû noùi saéc khoâng buoäc, khoâng môû; thoï, töôûng, haønh, thöùc
cuõng khoâng buoäc, khoâng môû; chaân nhö cuûa saéc khoâng buoäc, khoâng
môû; chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng buoäc, khoâng môû?
–Ñuùng vaäy! Ñuùng vaäy!
Maõn Töø Töû hoûi:
–Vaäy caùc saéc naøo laø khoâng buoäc, khoâng môû? Nhöõng thoï, töôûng,
haønh, thöùc naøo laø khoâng buoäc, khoâng môû? Nhöõng chaân nhö naøo cuûa
saéc khoâng buoäc, khoâng môû? Nhöõng chaân nhö naøo cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc khoâng buoäc, khoâng môû?
–Toâi noùi saéc nhö ngöôøi huyeãn hoùa, khoâng buoäc, khoâng môû. Noùi
thoï, töôûng, haønh, thöùc nhö ngöôøi huyeãn hoùa, cuõng khoâng buoäc, khoâng
môû. Noùi chaân nhö cuûa saéc nhö ngöôøi huyeãn hoùa, khoâng buoäc, khoâng
môû. Noùi chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc nhö ngöôøi huyeãn hoùa,
cuõng khoâng buoäc, khoâng môû. Vì sao? Vì saéc cho ñeán thöùc vaø chaân nhö
kia ñeàu khoâng coù neân khoâng buoäc, khoâng môû, vì xa lìa neân khoâng
buoäc, khoâng môû, vì vaéng laëng neân khoâng buoäc, khoâng môû, vì khoâng
töôùng neân khoâng buoäc, khoâng môû, vì khoâng taùc neân khoâng buoäc,
khoâng môû, vì khoâng sinh dieät neân khoâng buoäc, khoâng môû, vì khoâng
nhieãm tònh neân khoâng buoäc, khoâng môû.
Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt höôùng ñeán Ñaïi thöøa maëc aùo giaùp coâng ñöùc.
Khi ñoù, Maõn Töø Töû nghe noùi nhö theá, vui möøng, tin thoï, laëng
thanh.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt maëc giaùp coâng ñöùc, höôùng ñeán
Ñaïi thöøa, nöông vaøo Ñaïi thöøa; vaäy theá naøo goïi laø Ñaïi thöøa? Ñeán ñaâu
môùi noùi höôùng tôùi Ñaïi thöøa? Ñaïi thöøa nhö vaäy töø ñaâu ñeán vaø truï vaøo
choã naøo? Ñaïi thöøa nhö theá truï vaøo ñaâu? Ai nöông nôi Ñaïi thöøa nhö theá
maø ra?

–Ñaïi thöøa nghóa laø voâ löôïng, voâ soá khaùi nieäm, voâ bieân coâng ñöùc
hôïp thaønh. OÂng hoûi: “Ñeán ñaâu môùi noùi höôùng tôùi Ñaïi thöøa”? Thieän
Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo sieâng tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, töø ñòa Boà-taùt naøy ñeán ñòa Boà-taùt khaùc, ñeán ñaây môùi goïi laø
höôùng ñeán Ñaïi thöøa.
Keá ñeán, oâng hoûi: “Ñaïi thöøa töø choã naøo ra vaø truï vaøo choã naøo”?
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi thöøa nhö theá töø trong ba coõi maø ra vaø truï vaøo
trí Nhaát thieát trí. Nhöng duøng khoâng hai laøm phöông tieän neân khoâng
ra, khoâng truï.
Caâu hoûi keá tieáp: “Ñaïi thöøa nhö theá laø truï vaøo ñaâu”? Thieän Hieän
neân bieát, Ñaïi thöøa nhö theá hoaøn toaøn khoâng choã truï. Vì taát caû phaùp
ñeàu khoâng choã truï neân Ñaïi thöøa naøy truï nôi khoâng choã truï.
Caâu cuoái cuøng oâng hoûi: “Ai nöông vaøo Ñaïi thöøa naøy maø ra”?
Thieän Hieän neân bieát, khoâng coù ai nöông vaøo Ñaïi thöøa naøy maø ñi ra caû.
Vì sao? Vì thöøa ñöôïc nöông hoaëc nöông nôi thöøa, do ñaây, vì ñaây, hoaëc
nôi, hoaëc luùc ñeàu khoâng coù, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, vì taát caû
phaùp ñeàu khoâng coù, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Trong ñoù, phaùp naøp
nöông vaøo phaùp naøo maø ra, maø ñeán, truï vaøo choã naøo maø noùi laø nöông?
–Baïch Theá Toân, vôùi Ñaïi thöøa thì Ñaïi thöøa laø toái toân, toái thaéng
vöôït taát caû, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... trong theá gian. Ñaïi thöøa nhö theá
saùnh baèng hö khoâng.
Ví nhö hö khoâng coù theå dung naïp voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu
tình, Ñaïi thöøa cuõng vaäy, coù theå dung naïp voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu
tình.
Laïi nhö hö khoâng khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng truï, khoâng theå
thaáy, Ñaïi thöøa cuõng vaäy, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng truï, khoâng theå
thaáy.
Laïi nhö hö khoâng, phía tröôùc, sau, giöõa ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc. Ñaïi thöøa cuõng vaäy, phía tröôùc, sau, giöõa cuõng chaúng theå naém baét
ñöôïc.
Ñaïi thöøa nhö theá raát toân quyù, thuø thaéng, ngang baèng hö khoâng,
dung naïp ñöôïc taát caû, khoâng ñoäng, khoâng truï, ba ñôøi bình ñaúng, vöôït
khoûi ba ñôøi, neân goïi laø Ñaïi thöøa.
www.daitangkinh.org

–Hay thay, hay thay! Ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Ñaïi thöøa cuûa Boà-taùt
ñaày ñuû voâ bieân coâng ñöùc nhö theá.
Khi aáy, Maõn Töø Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, tröôùc kia Ngaøi ñaõ daïy Ñaïi ñöùc Thieän Hieän
giaûng thuyeát, chæ baøy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho chuùng Ñaïi Boà-
taùt, nhöng nay vì sao Ngaøi laïi noùi Ñaïi thöøa?
–Baïch Theá Toân, töø tröôùc ñeán nay con ñaõ noùi caùc nghóa cuûa Ñaïi
thöøa ñaâu coù traùi vöôït vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñaõ noùi.
–Töø tröôùc ñeán nay oâng ñaõ noùi caùc nghóa cuûa Ñaïi thöøa ñeàu thuaän
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng coù choã naøo traùi vöôït. Vì sao? Vì taát
caû thieän phaùp ñeàu toùm thaâu vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt khoaûng tröôùc chaúng theå naém baét
ñöôïc, khoaûng sau chaúng theå naém baét ñöôïc, khoâng giöõa chaúng theå naém
baét ñöôïc. Vì sao? Vì saéc voâ bieân neân bieát Ñaïi Boà-taùt cuõng voâ bieân.
Thoï, töôûng, haønh, thöùc voâ bieân, neân bieát Ñaïi Boà-taùt cuõng voâ bieân.
Laïi nöõa baïch Theá Toân, chính nôi saéc, Ñaïi Boà-taùt khoâng coù chaúng
theå naém baét ñöôïc; chính nôi thoï, töôûng, haønh, thöùc, Ñaïi Boà-taùt khoâng
coù chaúng theå naém baét ñöôïc. Lìa saéc, Ñaïi Boà-taùt khoâng coù chaúng theå
naém baét ñöôïc, lìa thoï, töôûng, haønh, thöùc, Ñaïi Boà-taùt khoâng coù chaúng
Nhö vaäy, baïch Theá Toân, con ñoái vôùi taát caû phaùp naøy, duøng taát caû
loaïi, taát caû nôi, taát caû thôøi tìm Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn khoâng thaáy, roát
raùo chaúng theå naém baét ñöôïc; tìm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng
hoaøn toaøn khoâng thaáy, roát raùo chaúng theå naém baét ñöôïc; tìm trí Nhaát
thieát trí cuõng hoaøn toaøn khoâng thaáy, roát raùo chaúng theå naém baét ñöôïc.
Vaäy thì laøm sao baûo con coù theå daïy baûo, trao truyeàn cho caùc Ñaïi Boà-
taùt, laøm cho hoï ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc roát raùo, nghóa
laø mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
Laïi nöõa baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt chæ coù giaû danh, hoaøn
toaøn khoâng coù töï taùnh. Nhö noùi ngaõ... hoaøn toaøn khoâng sinh, chæ coù giaû
danh, hoaøn toaøn khoâng coù töï taùnh. Caùc phaùp cuõng vaäy, hoaøn toaøn
chaúng sinh, chæ coù giaû danh, hoaøn toaøn khoâng coù töï taùnh.
Trong ñaây hoaøn toaøn chaúng sinh laø gì? Neáu hoaøn toaøn chaúng sinh
thì chaúng goïi laø saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc hoaøn toaøn chaúng sinh laø
gì? Neáu hoaøn toaøn chaúng sinh thì chaúng goïi laø thoï, töôûng, haønh, thöùc.
Baïch Theá Toân, saéc laø Ñaïi Boà-taùt chaúng theå naém baét ñöôïc. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc laø Ñaïi Boà-taùt, chaúng theå naém baét ñöôïc. Caùi chaúng
theå naém baét ñöôïc naøy cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Con ñoái vôùi taát
caû phaùp nhö theá, ñem taát caû loaïi, taát caû nôi, taát caû thôøi tìm Boà-taùt ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc vaäy thì seõ duøng nhöõng phaùp naøo ñeå daïy, duøng
nhöõng phaùp naøo ñeå tu? ÔÛ nhöõng choã naøo, luùc naøo vaø seõ chöùng nhöõng
phaùp gì?
Laïi nöõa baïch Theá Toân, Ñöùc Theá Toân chæ coù giaû danh, taát caû Boà-
taùt chæ coù giaû danh, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chæ coù giaû danh. Nhö
noùi ngaõ... hoaøn toaøn chaúng sinh, chæ coù giaû danh, hoaøn toaøn khoâng coù
töï taùnh. Caùc phaùp cuõng vaäy, chæ coù giaû danh, hoaøn toaøn khoâng coù töï
taùnh.
Saéc chaúng theå naém baét ñöôïc, cuõng khoâng theå sinh laø gì? Thoï,
töôûng, haønh, thöùc chaúng theå naém baét ñöôïc, cuõng khoâng theå sinh laø gì?
Töï taùnh caùc phaùp chaúng theå naém baét ñöôïc, cuõng khoâng theå sinh. Neáu
phaùp khoâng töï taùnh cuõng khoâng theå sinh vaø phaùp khoâng sinh naøy cuõng
khoâng theå sinh, thì laøm sao con coù theå ñem Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaøn
toaøn chaúng sinh maø daïy baûo, trao truyeàn cho caùc Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn
chaúng sinh, laøm cho hoï ñaéc cöùu caùnh?
Baïch Theá Toân, lìa phaùp chaúng sinh, khoâng coù phaùp naøo coù theå
ñaéc, cuõng khoâng coù Ñaïi Boà-taùt coù theå haønh quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo nghe noùi nhö theá, taâm khoâng
chìm ñaém, cuõng khoâng thoaùi lui, khoâng kinh, khoâng sôï, thì neân bieát
Ñaïi Boà-taùt naøy coù theå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì khi
Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, quaùn saùt caùc phaùp, luùc
aáy Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû saéc, hoaøn toaøn voâ sôû ñaéc, khoâng thoï,
khoâng chaáp giöõ, khoâng truï, khoâng dính maéc, cuõng khoâng ñaët ra laø
saéc; ñoái vôùi taát caû thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeàu voâ sôû ñaéc, khoâng thoï,
khoâng chaáp giöõ, khoâng truï, khoâng dính maéc, cuõng khoâng ñaët ra laø
thoï, töôûng, haønh, thöùc.
Ñaïi Boà-taùt naøy khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng thaáy saéc,
www.daitangkinh.org
cuõng khoâng thaáy thoï, töôûng, haønh, thöùc. Vì sao? Vì taùnh cuûa saéc laø
khoâng, khoâng sinh, khoâng dieät; taùnh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc laø
khoâng, khoâng sinh, khoâng dieät.
Baïch Theá Toân, saéc khoâng sinh, khoâng dieät, töùc chaúng phaûi saéc.
Thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng sinh, khoâng dieät, töùc chaúng phaûi thoï,
töôûng, haønh, thöùc. Vì sao? Vì saéc cho ñeán thöùc cuøng vôùi khoâng sinh,
khoâng dieät khoâng hai, khoâng hai phaàn. Vì sao? Vì phaùp khoâng sinh,
khoâng dieät chaúng phaûi moät, chaúng phaûi hai, chaúng phaûi nhieàu, chaúng
phaûi khaùc. Vì vaäy neân saéc cho ñeán thöùc khoâng sinh, khoâng dieät, töùc
chaúng phaûi saéc cho ñeán thöùc.
Baïch Theá Toân, saéc khoâng hai, töùc chaúng phaûi saéc. Thoï, töôûng,
haønh, thöùc khoâng hai, töùc chaúng phaûi thoï, töôûng, haønh, thöùc.
Baïch Theá Toân, saéc nhaäp phaùp soá khoâng hai. Thoï, töôûng, haønh,
thöùc nhaäp phaùp soá khoâng hai. Neáu noùi saéc töùc laø noùi phaùp khoâng hai.
Neáu noùi thoï, töôûng, haønh, thöùc töùc laø noùi phaùp khoâng hai.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû noùi vôùi Thieän Hieän:
–Theo toâi tieáp thu yù nghóa maø Toân giaû noùi thì ngaõ vaø höõu tình...
hoaøn toaøn chaúng sinh, saéc cho ñeán thöùc hoaøn toaøn chaúng sinh, chö Phaät
vaø Boà-taùt hoaøn toaøn chaúng sinh. Neáu nhö vaäy thì do duyeân gì maø Ñaïi
Boà-taùt ñoä voâ löôïng, voâ soá höõu tình tu raát nhieàu traêm ngaøn haïnh khoå
khoù haønh, chòu ñuû voâ löôïng khoå lôùn khoù nhaãn?
–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, chaúng phaûi toâi ôû trong phaùp khoâng
sinh kia cho laø coù Ñaïi Boà-taùt ñoä voâ löôïng, voâ soá höõu tình, tu traêm ngaøn
haïnh khoå khoù haønh, chòu ñuû khoå lôùn khoù nhaãn. Nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt
tuy vì höõu tình tu voâ löôïng thöù haïnh khoå khoù haønh, nhöng ñoái trong aáy
khoâng töôûng haïnh khoå. Vì sao? Vì neáu ñoái vôùi haïnh khoå, töôûng coù
haïnh khoå thì nhaát ñònh khoâng theå laøm lôïi ích lôùn cho voâ löôïng, voâ bieân
höõu tình ñöôïc. Nhöng caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt duøng voâ sôû ñaéc laøm
phöông tieän, ñoái vôùi caùc haïnh khoå neân töôûng laø haïnh vui; ñoái vôùi haïnh
khoù laøm, töôûng laø deã laøm; ñoái vôùi caùc höõu tình töôûng nhö cha meï, anh
em, vôï con hay thaân cuûa mình. Vì ñoä thoaùt hoï neân phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, môùi coù theå vì voâ soá, voâ löôïng, voâ bieân höõu tình kia
laøm lôïi ích lôùn.
Laïi nöõa, thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû
höõu tình töôûng nhö cha meï, anh em, vôï con hay thaân cuûa mình roài,
suy nghó: Ta neân ñoï thoaùt taát caû höõu tình, laøm cho hoï xa lìa caùc khoå
sinh töû, laøm raát nhieàu traêm ngaøn haïnh khoå khoù haønh, thaø boû thaân
mình maø khoâng boû hoï. Nhöng ñoái vôùi söï khoå vaø haïnh khoå cuûa höõu
tình khoâng khôûi töôûng coù söï khoå vaø haïnh khoå cuûa hoï. Laïi suy nghó:
Ta neân ñoä thoaùt taát caû höõu tình, laøm cho hoï xa lìa voâ bieân caùc khoå
lôùn. Giaû söû coù bò hoï cheùm chaët thaân ta ra laøm traêm ngaøn maûnh cuõng
quyeát khoâng thoaùi chuyeån. Nhöng ôû trong aáy khoâng khôûi töôûng haïnh
khoå khoù haønh.
Laïi nöõa, thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt neân suy nghó:
Nhö töï taùnh cuûa ta ñoái vôùi taát caû phaùp, duøng taát caû loaïi, taát caû choã, taát
caû thôøi... tìm cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Caùc phaùp trong ngoaøi cuõng
laïi nhö vaäy, hoaøn toaøn khoâng coù, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Neáu truï
vaøo töôûng naøy thì khoâng thaáy coù haïnh khoå khoù haønh. Do ñoù, coù theå vì
voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình maø tu raát nhieàu traêm ngaøn haïnh khoå
khoù haønh, laøm nhöõng vieäc lôïi ích lôùn lao.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 539
Phaåm 1: DIEÄU HAÏNH (2)

–Caùc Ñaïi Boà-taùt naøy thaät söï khoâng sinh chaêng?
–Caùc Boà-taùt naøy ñeàu thaät söï khoâng sinh.
–Coù phaûi chæ coù Boà-taùt laø thaät söï khoâng sinh hay phaùp cuûa Boà-taùt
cuõng thaät söï khoâng sinh?
–Phaùp cuûa Boà-taùt cuõng thaät söï khoâng sinh.
–Coù phaûi chæ coù phaùp cuûa Boà-taùt thaät söï khoâng sinh hay trí Nhaát
thieát trí cuõng thaät söï khoâng sinh?
–Trí Nhaát thieát trí cuõng thaät khoâng sinh.
–Coù phaûi chæ coù trí Nhaát thieát trí thaät söï khoâng sinh hay phaùp trí
Nhaát thieát trí cuõng thaät söï khoâng sinh?
–Phaùp trí Nhaát thieát trí cuõng thaät khoâng sinh.
–Coù phaûi chæ coù phaùp trí Nhaát thieát trí thaät söï khoâng sinh hay
haøng phaøm phu cuõng thaät söï khoâng sinh?
–Caùc haøng phaøm phu cuõng thaät khoâng sinh.
–Coù phaûi chæ coù haøng phaøm phu thaät khoâng sinh, hay phaùp cuûa
haøng phaøm phu cuõng thaät khoâng sinh?

–Caùc phaùp cuûa phaøm phu cuõng thaät söï khoâng sinh.
Khi aáy Xaù-lôïi Töû hoûi Thieän Hieän:
–Neáu caùc Boà-taùt ñeàu thaät söï khoâng sinh, phaùp cuûa caùc Boà-taùt
cuõng thaät söï khoâng sinh; trí Nhaát thieát trí thaät söï khoâng sinh, phaùp trí
Nhaát thieát trí cuõng thaät söï khoâng sinh; caùc haøng phaøm phu thaät söï
khoâng sinh, phaùp cuûa caùc haøng phaøm phu cuõng thaät söï khoâng sinh, nhö
vaäy thì chaúng leõ Ñaïi Boà-taùt theo ñoù maø chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí?
Vaäy thì phaùp khoâng sinh laïi chöùng phaùp khoâng sinh?
–YÙ toâi khoâng noùi trong phaùp khoâng sinh coù chöùng ñaéc, coù hieän
quaùn. Vì sao? Vì caùc phaùp khoâng sinh ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Coù phaûi cho phaùp sinh chöùng phaùp sinh, hay phaùp khoâng sinh
chöùng phaùp khoâng sinh?
–YÙ toâi chaúng cho laø phaùp sinh chöùng phaùp sinh, cuõng chaúng noùi
laø phaùp khoâng sinh chöùng phaùp khoâng sinh.
–Coù phaûi cho laø phaùp sinh chöùng phaùp khoâng sinh, hay cho laø
phaùp khoâng sinh chöùng phaùp sinh?
–YÙ toâi chaúng cho laø phaùp sinh chöùng phaùp khoâng sinh, cuõng
chaúng cho laø phaùp khoâng sinh chöùng phaùp sinh.
–Neáu nhö vaäy thì ñaâu coù phaûi hoaøn toaøn khoâng sôû ñaéc, khoâng
hieän quaùn?
–Tuy coù ñaéc, coù hieän quaùn nhöng khoâng do hai phaùp naøy maø
chöùng, chæ theo ngoân ngöõ theá gian giaû laäp coù ñaéc, coù hieän quaùn, chaúng
phaûi trong thaéng nghóa coù ñaéc, coù hieän quaùn.
–Coù phaûi Toân giaû cho laø phaùp chöa sinh sinh, hay noùi phaùp ñaõ
sinh sinh?
www.daitangkinh.org

–YÙ toâi chaúng cho laø phaùp chöa sinh sinh, cuõng chaúng cho laø phaùp
ñaõ sinh sinh.
–Coù phaûi Toân giaû cho laø sinh sinh, hay laø chaúng sinh sinh?
–YÙ toâi chaúng cho laø sinh sinh, cuõng khoâng cho laø chaúng sinh
sinh.
–Toân giaû ñoái vôùi phaùp khoâng sinh ñaõ noùi, muoán bieän thuyeát
töôùng khoâng sinh chaêng?
–Ñoái vôùi phaùp khoâng sinh ñaõ noùi, toâi cuõng khoâng muoán bieän
thuyeát töôùng khoâng sinh.
–Ñoái vôùi phaùp khoâng sinh noùi lôøi khoâng sinh, thì lôøi noùi khoâng
sinh naøy cuõng khoâng sinh chaêng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñoái vôùi phaùp khoâng sinh noùi lôøi khoâng
sinh, phaùp vaø lôøi noùi naøy ñeàu laø nghóa khoâng sinh; tuøy theo theá tuïc maø
noùi töôùng khoâng sinh.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû khen Thieän Hieän:
–Trong nhöõng ñeä töû thuyeát phaùp, Toân giaû laø baäc nhaát, tröø Theá
Toân khoâng coù ai saùnh kòp. Vì sao? Vì tuøy theo lôøi gaïn hoûi veà caùc phaùp
moân Toân giaû ñeàu coù theå traû lôøi thoâng suoát, nhöng ñoái vôùi phaùp taùnh
vaãn khoâng bieán ñoåi.
–Ñoái vôùi taát caû phaùp, ñeä töû Phaät neáu khoâng chaáp tröôùc thì töï
nhieân ñeàu coù theå tuøy lôøi gaïn hoûi maø nhaát nhaát ñeàu traû lôøi töï taïi khoâng
sôï haõi, ñoái vôùi phaùp taùnh vaãn khoâng bieán ñoåi. Vì sao? Vì taát caû phaùp
khoâng choã nöông töïa.
–Toân giaû ñaõ noùi phaùp yeáu saâu xa nhö theá laø do oai löïc cuûa Ba-la-
maät-ña naøo maø thaønh töïu?
–Phaùp yeáu saâu xa ñaõ noùi nhö theá ñeàu do oai löïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø thaønh töïu. Vì sao? Vì noùi taát caû phaùp khoâng choã nöông töïa
coát yeáu laø nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñaït taát caû phaùp khoâng nöông
töïa.
Ñaïi Boà-taùt naøo nghe noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá,
taâm khoâng nghi ngôø, cuõng khoâng meâ muoäi, thì neân bieát Ñaïi Boà-taùt naøy
ñaõ an truï phaùp truï nhö theá thöôøng khoâng xa lìa. Nghóa laø duøng voâ sôû
ñaéc laøm phöông tieän, thöôøng sieâng naêng cöùu vôùt taát caû höõu tình; neân
bieát Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ thaønh töïu taùc yù toái thaéng. Ñoù goïi laø taùc yù töông
öng vôùi ñaïi Bi.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû noùi vôùi Thieän Hieän:
–Ñaïi Boà-taùt naøo an truï phaùp truï nhö vaäy, thöôøng khoâng xa lìa,
thaønh töïu taùc yù töông öng vôùi ñaïi Bi, thì taát caû höõu tình cuõng thaønh Ñaïi
Boà-taùt heát. Vì sao? Vì taát caû höõu tình cuõng ñoái vôùi phaùp truï naøy vaø taùc
yù naøy, thöôøng khoâng xa lìa. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì taùc yù ñaïi
Bi taùnh bình ñaúng, neân caùc Ñaïi Boà-taùt cuøng vôùi taát caû höõu tình ñeàu
khoâng khaùc nhau?
Thieän Hieän khen:
–Hay thay, hay thay! Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi Toân giaû
noùi! Toân giaû ñaõ hieåu ñuùng yù toâi ñaõ noùi, maëc duø döôøng nhö hoûi toâi
nhöng giuùp toâi thaønh töïu yù nghóa. Vì sao? Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, vì
höõu tình khoâng coù töï taùnh, neân bieát truï vaø taùc yù nhö theá cuõng khoâng
coù. Höõu tình khoâng sôû höõu, neân phaûi bieát truï vaø taùc yù nhö theá cuõng
khoâng sôû höõu. Höõu tình xa lìa, neân bieát truï vaø taùc yù nhö theá cuõng xa
lìa. Höõu tình vaéng laëng, neân bieát truï vaø taùc yù nhö theá cuõng vaéng laëng.
Höõu tình chaúng theå naém baét ñöôïc, neân bieát truï vaø taùc yù nhö theá cuõng
chaúng theå naém baét ñöôïc. Höõu tình khoâng hieåu bieát, neân bieát truï vaø taùc
yù nhö theá cuõng khoâng hieåu bieát. Do nhaân duyeân naøy, neân caùc Ñaïi Boà-
taùt ñoái vôùi phaùp truï vaø taùc yù nhö vaäy thöôøng khoâng xa lìa, cuøng vôùi caùc
höõu tình cuõng khoâng sai khaùc, vì taát caû phaùp vaø caùc höõu tình ñeàu hoaøn
toaøn khoâng, khoâng coù khaùc nhau.
Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå bieát ñöôïc nhö vaäy maø khoâng chöôùng ngaïi,
thì ñuùng laø tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Baáy giôø, Theá Toân khen Thieän Hieän:
–Hay thay, hay thay! OÂng ñaõ kheùo giaûng thuyeát, khai thò Baùt-nhaõ
www.daitangkinh.org
ba-la-maät-ña saâu xa cho caùc Ñaïi Boà-taùt. Ñaây ñeàu laø do söùc oai thaàn
cuûa Nhö Lai. Neáu ngöôøi naøo muoán giaûng thuyeát, chæ baøy Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa cho caùc Ñaïi Boà-taùt thì cuõng giaûng thuyeát khai thò nhö
oâng. Ñaïi Boà-taùt naøo muoán hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeàu neân
theo lôøi oâng ñaõ noùi maø hoïc. Ñaïi Boà-taùt naøo hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
ñuùng nhö lôøi oâng noùi thì seõ mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coù
theå ôû taän ñôøi vò lai laøm lôïi ích an vui cho taát caû.
Vì vaäy, chuùng Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät neân sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Μ
Phaåm 2: ÑEÁ THÍCH
Baáy giôø, Thieân ñeá Thích cuøng vôùi boán vaïn Thieân töû ôû coõi trôøi Ba
möôi ba, ñoàng ñeán döï hoäi. Boán Thieân vöông hoä ñôøi cuøng hai vaïn
Thieân töû trôøi Töù ñaïi Thieân vöông ñoàng ñeán döï hoäi. Ñaïi phaïm Thieân
vöông, chuû coõi Saùch-ha cuøng moät vaïn phaïm chuùng ñoàng ñeán döï hoäi.
Nhö vaäy cho ñeán trôøi Nguõ Tònh cö ñeàu cuøng voâ löôïng traêm
ngaøn Thieân töû ñoàng ñeán döï hoäi tònh nghieäp cuûa caùc Thieân chuùng naøy
chieâu caûm quaû baùo neân aùnh saùng nôi thaân tuy coù theå chieáu soi, nhöng
vì oai löïc aùnh saùng nôi thaân cuûa Nhö Lai laán aùt neân khoâng thaáy aùnh
saùng cuûa hoï.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích thöa Thieän Hieän:
–Nay coù voâ löôïng Thieân chuùng trong theá giôùi ba laàn ngaøn ñoàng
ñeán döï hoäi, muoán nghe Ñaïi ñöùc giaûng thuyeát khai thò Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, daïy baûo, trao truyeàn caùc Ñaïi Boà-taùt laøm cho ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc roát raùo. Cuùi xin Ñaïi ñöùc thöông xoùt
chæ daïy: Caùc Ñaïi Boà-taùt truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá naøo? Caùc
Ñaïi Boà-taùt hoïc ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá naøo?
Baáy giôø Thieän Hieän baûo Thieân ñeá Thích:
–Toâi seõ nöông söùc oai thaàn cuûa Phaät, thuaän theo yù Nhö Lai giaûng
thuyeát khai thò Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Nhö vaäy, chuùng Ñaïi Boà-taùt coù theå ôû trong aáy neân truï nhö theá, neân hoïc
nhö theá. Thieân chuùng caùc oâng ñeàu neân laéng nghe, suy nghó kyõ.
Naøy Kieàu-thi-ca, chuùng trôøi caùc oâng, ngöôøi naøo chöa phaùt taâm
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nay neân phaùt taâm. Nhöõng ngöôøi ñaõ chöùng
nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc thì khoâng coù theå
phaùt taâm ñaïi Boà-ñeà. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì nhöõng ngöôøi kia ñoái
vôùi doøng sinh töû, ñaõ taïo ra söï ngaên caùch, neân ôû trong aáy, neáu coù ngöôøi
coù theå phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì toâi cuõng tuøy hyû. Vì
sao? Vì coù caùc ngöôøi thuø thaéng neân caàu phaùp thuø thaéng. Toâi khoâng bao
giôø laøm trôû ngaïi söï thaéng thieän cuûa hoï.
Baáy giôø Theá Toân khen Thieän Hieän:
–Hay thay, hay thay! Nay oâng ñaõ kheùo giaûng thuyeát khai thò Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho chuùng Ñaïi Boà-taùt, cuõng coù theå khuyeân
baûo khích leä caùc Ñaïi Boà-taùt, laøm cho hoï voâ cuøng vui möøng, sieâng tu
–Baïch Theá Toân, con ñaõ bieát aân, leõ naøo khoâng ñeàn traû! Vì sao?
Vì chö Phaät vaø caùc ñeä töû ñôøi quaù khöù ñaõ giaûng thuyeát Boá thí cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho chuùng Ñaïi Boà-taùt, daïy baûo, trao truyeàn,
daãn daét hoä nieäm. Baáy giôø, Theá Toân cuõng ôû trong aáy hoïc phaïm haïnh
thanh tònh, nay chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vaän chuyeån phaùp luaân
vi dieäu, laøm lôïi ích cho chuùng con. Neân ngaøy nay con theo lôøi Phaät
daïy, giaûng thuyeát Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho chuùng
Ñaïi Boà-taùt, daïy baûo, trao truyeàn, daãn daét hoä nieäm, laøm cho sieâng
naêng tu hoïc phaïm haïnh thanh tònh, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, ôû taän ñôøi vò lai laøm lôïi ích an vui cho taát caû höõu tình. Ñoù goïi laø
ñeàn traû aân ñöùc chö Phaät.
Cuï thoï Thieän Hieän baûo Ñeá Thích:
–OÂng hoûi, caùc Ñaïi Boà-taùt neân truï, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá naøo? Haõy laéng nghe! Haõy laéng nghe! Toâi seõ vì oâng maø noùi veà
caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña truï ñuùng choã truï vaø hoïc
ñuùng höôùng phaûi hoïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt maëc aùo giaùp ñaïi coâng ñöùc neân
duøng töôùng khoâng an truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng neân truï saéc,
khoâng neân truï thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng neân truï quaû Döï löu, khoâng
neân truï quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn; khoâng neân truï Ñoäc giaùc Boà-
ñeà; khoâng neân truï quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; khoâng neân truï
ñaây laø saéc; khoâng neân truï ñaây laø thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng neân truï
www.daitangkinh.org
ñaây laø quaû Döï löu; khoâng neân truï ñaây laø quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-
haùn; khoâng neân truï ñaây laø Ñoäc giaùc Boà-ñeà; khoâng neân truï ñaây laø quaû
vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät; khoâng neân truï saéc hoaëc thöôøng hoaëc
voâ thöôøng; khoâng neân truï thoï, töôûng, haønh, thöùc hoaëc thöôøng hoaëc voâ
thöôøng; khoâng neân truï khoå hoaëc vui cuûa saéc hoaëc thöôøng, hoaëc voâ
thöôøng; khoâng neân truï khoå hoaëc vui cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc hoaëc
thöôøng, hoaëc voâ thöôøng; khoâng neân truï ngaõ hoaëc voâ ngaõ cuûa saéc hoaëc
thöôøng hoaëc voâ thöôøng; khoâng neân truï ngaõ hoaëc voâ ngaõ cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc hoaëc thöôøng, hoaëc voâ thöôøng; khoâng neân truï tònh
hoaëc baát tònh cuûa saéc hoaëc thöôøng, hoaëc voâ thöôøng; khoâng neân truï tònh
hoaëc baát tònh cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc hoaëc thöôøng hoaëc voâ thöôøng;
khoâng neân truï khoâng hoaëc baát khoâng cuûa saéc hoaëc thöôøng hoaëc voâ
thöôøng; khoâng neân truï khoâng hoaëc baát khoâng cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc hoaëc thöôøng, hoaëc voâ thöôøng.
Khoâng neân truï quaû Döï löu laø do voâ vi hieån baøy; khoâng neân truï
vaøo quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn laø do voâ vi hieån baøy; khoâng
neân truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà laø do voâ vi hieån baøy; khoâng neân truï quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät laø do voâ vi hieån baøy; khoâng neân truï
quaû Döï löu laø chaân ruoäng phöôùc ñaùng thoï söï cuùng döôøng; khoâng neân
truï vaøo quaû Döï löu coøn baûy laàn sinh trôû laïi nhaát ñònh vaøo Nieát-baøn;
khoâng neân truï vaøo quaû Nhaát lai laø chaân ruoäng phöôùc ñaùng thoï söï
cuùng döôøng; khoâng neân truï vaøo quaû Nhaát lai chöa ñöôïc roát raùo, coøn
moät laàn trôû laïi coõi theá gian naøy, chòu khoå laàn cuoái; khoâng neân truï vaøo
quaû Baát hoaøn laø chaân ruoäng phöôùc ñaùng thoï söï cuùng döôøng; khoâng
neân truï vaøo quaû Baát hoaøn sau khi dieät ñoä khoâng coøn sinh trôû laïi;
khoâng neân truï vaøo quaû A-la-haùn laø chaân ruoäng phöôùc ñaùng thoï söï
cuùng döôøng; khoâng neân truï vaøo quaû A-la-haùn nhaát ñònh ñôøi naøy nhaäp
Voâ dö Nieát-baøn; khoâng neân truï Ñoäc giaùc laø chaân ruoäng phöôùc ñaùng
thoï söï cuùng döôøng; khoâng neân truï Ñoäc giaùc vöôït hôn ñòa Thanh vaên,
khoâng ñeán vò Phaät maø nhaäp Nieát-baøn; khoâng neân truï quaû Phaät laø
chaân ruoäng phöôùc ñaùng thoï söï cuùng döôøng; khoâng neân truï quaû Phaät
vöôït qua ñòa phaøm phu, vöôït qua ñòa Thanh vaên, vöôït qua ñòa Ñoäc
giaùc, vöôït qua ñòa Boà-taùt, an truï ñòa Phaät, laøm lôïi ích an vui cho voâ
löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình khieán ñöôïc nhaäp vaøo coõi Voâ dö Baùt-
nieát-baøn; khoâng neân truï quaû Phaät ñoä thoaùt voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân
höõu tình khieán cho ñoái vôùi Ba thöøa ñeàu ñöôïc quyeát ñònh, laøm caùc
Phaät söï nhö theá roài nhaäp vaøo coõi Voâ dö y Baùt-nieát-baøn.
Khi aáy Xaù-lôïi Töû suy nghó: “Neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa thì khoâng neân truï vaøo quaû Phaät an truï coõi Phaät
laøm lôïi ích an vui cho voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình laøm cho nhaäp
vaøo coõi Voâ dö y Baùt-nieát-baøn, khoâng neân truï quaû Phaät ñoä thoaùt voâ
löôïng, voâ bieân höõu tình, laøm cho ñoái Ba thöøa ñeàu ñöôïc quyeát ñònh,
laøm caùc Phaät söï nhö theá roài nhaäp vaøo coõi Voâ dö y Baùt-nieát-baøn; cuõng
khoâng neân truï vaøo caùc phaùp khaùc, chuùng Ñaïi Boà-taùt naøy phaûi truï ôû
ñaâu?”
Cuï thoï Thieän Hieän nhôø oai thaàn cuûa Phaät, bieát taâm nieäm cuûa Xaù-
lôïi Töû, lieàn baûo:
–YÙ Toân giaû theá naøo? Taâm cuûa caùc Ñöùc Nhö Lai neân an truï choã
naøo?
Khi ñoù, Xaù-lôïi Töû noùi vôùi Thieän Hieän:
–Taâm cuûa caùc Ñöùc Nhö Lai hoaøn toaøn khoâng choã truï. Vì sao? Vì
taâm khoâng choã truï neân goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc; nghóa laø
khoâng truï coõi höõu vi, cuõng khoâng truï coõi voâ vi; cuõng chaúng phaûi khoâng
truï.
Khi aáy, Cuï thoï Thieän Hieän noùi vôùi Xaù-lôïi Töû:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng laïi
nhö vaäy; nhö caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñoái vôùi taát caû phaùp,
taâm khoâng choã truï, cuõng chaúng phaûi khoâng truï.
Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc duøng voâ sôû ñaéc
laøm phöông tieän, neân truï nhö theá, neân hoïc nhö theá.
Baáy giôø, trong chuùng coù caùc Thieân töû suy nghó: “Nhöõng ngoân töø
thaàn chuù cuûa Döôïc-xoa... nhieàu loaïi khaùc nhau, tuy laø aån maät, nhöng
chuùng ta coøn coù theå hieåu ñöôïc. Ñaïi ñöùc Thieän Hieän ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa tuy ñaõ duøng nhieàu lôøi leõ ñeå chæ baøy, nhöng taát caû
chuùng ta vaãn khoâng theå hieåu ñöôïc gì caû.”
Cuï thoï Thieän Hieän bieát taâm nieäm cuûa caùc Thieân töû lieàn baûo:
–Naøy caùc Thieân töû, nhöõng lôøi toâi noùi, caùc oâng khoâng hieåu ñöôïc
sao?
www.daitangkinh.org
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñoái vôùi yù nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø Ñaïi ñöùc ñaõ noùi, chuùng toâi hoaøn toaøn khoâng theå hieåu noåi.
Cuï thoï Thieän Hieän baûo:
–Toâi ñaõ töøng ñoái vôùi yù nghóa töông öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa naøy khoâng noùi, khoâng chæ baøy, caùc oâng cuõng khoâng nghe thì
hieåu caùi gì? Vì sao? Naøy caùc Thieân töû, vì trong yù nghóa töông öng vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeàu lìa vaên töï, lôøi noùi.
Khi aáy, caùc Thieân töû laïi nghó: “Ñaïi ñöùc Thieän Hieän ñoái vôùi
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy tuy laïi duøng ñuû caùc thöù
phöông tieän ñeå noùi roõ, muoán laøm cho deã hieåu, nhöng yù nghóa aáy ñaõ
saâu laïi caøng quaù saâu xa ñaõ vi teá hôn laïi caøng vi teá hôn, khoù coù theå so
löôøng.”
Cuï thoï Thieän Hieän bieát taâm nieäm cuûa caùc Thieân töû, lieàn baûo:
–Thieân töû neân bieát, saéc chaúng phaûi saâu xa, chaúng phaûi vi teá. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi saâu xa, chaúng phaûi vi teá. Quaû Döï löu
chaúng phaûi saâu xa, chaúng phaûi vi teá. Quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn
chaúng phaûi saâu xa, chaúng phaûi vi teá. Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö
Phaät chaúng phaûi saâu xa, chaúng phaûi vi teá. Vì sao? Naøy caùc Thieân töû, vì
taát caû phaùp vi teá saâu xa, ngöôøi noùi ngöôøi nghe ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc. Bôûi vaäy caùc oâng ñoái vôùi caùc phaùp, neân theo nhöõng ñieàu ñaõ noùi tu
haïnh nhaãn beàn chaéc.
Thieân töû neân bieát, nhöõng ngöôøi naøo muoán chöùng, muoán truï quaû
Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät, caàn phaûi nöông vaøo söï nhaãn naøy môùi coù theå
chöùng, truï ñöôïc.
Khi ñoù caùc Thieân töû suy nghó: “Nay Ñaïi ñöùc Thieän Hieän muoán vì
höõu tình naøo, thuyeát nhöõng phaùp naøo?”
Cuï thoï Thieän Hieän bieát taâm nieäm cuûa caùc Thieân töû lieàn baûo:
–Thieân töû neân bieát, nay toâi muoán vì höõu tình nhö huyeãn, nhö
hoùa, nhö moäng; cuõng laïi giaûng thuyeát phaùp nhö huyeãn, nhö hoùa, nhö
moäng. Vì sao? Naøy caùc Thieân töû, vì nhö vaäy ngöôøi nghe phaùp ñaõ ñöôïc
noùi, khoâng nghe, khoâng hieåu, khoâng choã chöùng.
Khi aáy, caùc Thieân töû hoûi Thieän Hieän:
–Ngöôøi noùi, ngöôøi nghe vaø phaùp ñöôïc noùi ra ñeàu nhö huyeãn nhö
hoùa, nhö moäng ñaõ thaáy chaêng?

–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Höõu tình nhö huyeãn, vì ngöôøi nhö huyeãn,
noùi phaùp nhö huyeãn. Höõu tình nhö hoùa vì ngöôøi nhö hoùa, noùi phaùp nhö
hoùa. Höõu tình nhö moäng, vì ngöôøi nhö moäng, noùi phaùp nhö moäng. Taát
caû höõu tình vaø taát caû phaùp ñeàu nhö caûnh huyeãn, hoùa, moäng, vì taát caû
phaùp, taát caû höõu tình cuøng vôùi huyeãn, hoùa, moäng khoâng hai khoâng
khaùc.
Thieân töû neân bieát, nhöõng baäc Döï löu vaø quaû Döï löu, hoaëc baäc
Nhaát lai vaø quaû Nhaát lai, hoaëc baäc Baát hoaøn vaø quaû Baát hoaøn, hoaëc A-
la-haùn vaø quaû A-la-haùn, hoaëc caùc Ñoäc giaùc vaø Ñoäc giaùc Boà-ñeà, hoaëc
caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa
chö Phaät ñeàu nhö caûnh huyeãn, hoùa, moäng.
–Leõ naøo caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa Phaät cuõng nhö huyeãn, hoùa, moäng ñaõ thaáy sao?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Cho ñeán Nieát-baøn, ta cuõng noùi laø nhö
huyeãn, hoùa, nhö moäng ñaõ thaáy.
–Khoâng leõ Nieát-baøn cuõng nhö caûnh huyeãn, hoùa, moäng ñaõ thaáy?
–Giaû söû coù phaùp naøo hôn Nieát-baøn, toâi cuõng noùi laø nhö huyeãn
nhö hoùa, nhö moäng ñaõ thaáy. Vì sao? Vì caûnh huyeãn hoùa moäng cuøng taát
caû phaùp cho ñeán Nieát-baøn khoâng hai, khoâng khaùc, ñeàu chaúng theå naém
baét ñöôïc, chaúng theå dieãn baøy.
Baáy giôø Xaù-lôïi Töû, Chaáp Ñaïi Taïng, Maõn Töø Töû, Ñaïi AÅm
Quang... cuøng hoûi Thieän Hieän:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñaõ noùi saâu xa nhö theá, ngöôøi naøo coù theå
tín thoï?
Cuï thoï Khaùnh Hyû thöa vôùi ñaïi Thanh vaên Xaù-lôïi Töû:
–Coù Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy coù theå tin hieåu saâu xa. Laïi coù voâ löôïng Ñaïi A-la-haùn ñaày ñuû
chaùnh kieán, ñoaïn taän caùc laäu, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy cuõng
coù theå tín thoï.
Cuï thoï Thieän Hieän noùi:
www.daitangkinh.org
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi nhö theá, khoâng ai coù theå tín
thoï. Vì sao? Vì trong ñaây khoâng coù phaùp coù theå hieån baøy coù theå chæ roõ
vaø coù theå thaønh laäp. Ñaõ thaät söï khoâng coù phaùp coù theå hieån baøy, coù theå
chæ roõ vaø coù theå thaønh laäp neân ngöôøi tín thoï cuõng khoâng theå coù.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích suy nghó: “Ñaïi ñöùc Thieän Hieän röôùi traän
möa phaùp lôùn, ta neân hoùa ra caùc ñoùa hoa vi dieäu daâng raûi cuùng
döôøng.” Suy nghó nhö vaäy roài, lieàn hoùa ra caùc ñoùa hoa vi dieäu raûi leân
Thieän Hieän.
Cuï thoï Thieän Hieän suy nghó: “Nhöõng thöù hoa naøy chöa töøng thaáy
coù ôû choã chö Thieân. Hoa vi dieäu naøy nhaát ñònh chaúng phaûi do ñaát nöôùc,
coû caây sinh ra, maø do taâm chö Thieân hoùa sinh.”
Khi aáy, Thieân ñeá Thích bieát taâm nieäm cuûa Thieän Hieän, lieàn noùi:
–Hoa ñaõ raûi naøy thaät chaúng phaûi do ñaát nöôùc, coû caây sinh ra;
cuõng chaúng phaûi do taâm chö Thieân hoùa sinh. Vì sao? Vì hoa ñaõ raûi naøy
taùnh voán khoâng sinh.
Baáy giôø Thieän Hieän baûo Ñeá Thích:
–Hoa naøy chaúng sinh, töùc chaúng phaûi hoa.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích thaàm nghó: “Trí tueä cuûa Ñaïi ñöùc Thieän
Hieän thaät laø saâu xa, chaúng hoaïi giaû danh maø noùi thaät nghóa.” Nghó nhö
vaäy roài, lieàn thöa Thieän Hieän:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö Toân giaû ñaõ daïy! Caùc Ñaïi Boà-taùt
ñoái vôùi caùc phaùp ñeàu neân theo lôøi daïy cuûa Toân giaû maø hoïc.
Cuï thoï Thieän Hieän baûo Ñeá Thích:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái
vôùi caùc phaùp neân theo lôøi trình baøy cuûa toâi maø hoïc nhö vaäy.
Naøy Kieàu-thi-ca, khi caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö vaäy, chaúng hoïc saéc,
chaúng hoïc thoï, töôûng, haønh, thöùc, chaúng hoïc quaû Döï löu, chaúng hoïc
quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, chaúng hoïc Ñoäc giaùc Boà-ñeà, chaúng
hoïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Neáu chaúng theo caùc quaû vò
naøy maø hoïc, thì goïi laø hoïc trí Nhaát thieát trí cuûa Phaät. Neáu coù theå hoïc
trí Nhaát thieát trí cuûa Phaät thì hoïc voâ löôïng, voâ bieân caùc phaùp Phaät. Neáu
hoïc voâ löôïng, voâ bieân caùc phaùp Phaät thì chaúng hoïc saéc coù taêng coù
giaûm, cuõng chaúng hoïc thoï, töôûng, haønh, thöùc coù taêng coù giaûm. Neáu
chaúng hoïc saéc coù taêng coù giaûm, cuõng chaúng hoïc thoï, töôûng, haønh, thöùc
coù taêng coù giaûm thì chaúng hoïc saéc coù laáy coù boû, cuõng chaúng hoïc thoï,
töôûng, haønh, thöùc coù laáy coù boû. Neáu chaúng hoïc saéc coù laáy coù boû, cuõng
chaúng hoïc thoï, töôûng, haønh, thöùc coù laáy coù boû thì chaúng hoïc taát caû
phaùp coù laáy coù boû. Neáu chaúng hoïc taát caû phaùp coù laáy coù boû thì chaúng
hoïc caùc phaùp coù theå giöõ gìn, coù theå hoaïi dieät. Neáu chaúng hoïc caùc phaùp
coù theå giöõ gìn, coù theå hoaïi dieät thì chaúng hoïc trí Nhaát thieát trí coù theå
giöõ gìn, coù theå hoaïi dieät.
Khi caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc nhö theá goïi laø hoïc trí Nhaát thieát trí moät
caùch chaân chaùnh, coù theå mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí.
–Ñaïi Boà-taùt naøo khoâng hoïc caùc phaùp coù theå giöõ gìn coù theå hoaïi
dieät, cuõng khoâng hoïc trí Nhaát thieát trí coù theå giöõ gìn coù theå hoaïi dieät,
khi Ñaïi Boà-taùt naøy hoïc nhö theá thì goïi laø hoïc trí Nhaát thieát trí moät caùch
chaân chaùnh, coù theå mau chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí chaêng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñaïi Boà-taùt naøo khoâng hoïc caùc phaùp coù
theå giöõ gìn coù theå hoaïi dieät, cuõng khoâng hoïc trí Nhaát thieát trí coù theå
giöõ gìn coù theå hoaïi dieät, thì khi Ñaïi Boà-taùt naøy hoïc nhö theá goïi laø hoïc
trí Nhaát thieát trí moät caùch chaân chaùnh, coù theå mau chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí, vì duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän.
Baáy giôø Thieân ñeá Thích hoûi Xaù-lôïi Töû:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc caàu ôû ñaâu?
Xaù-lôïi Töû ñaùp;
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc, neân y theo lôøi leõ
cuûa Thieän Hieän ñaõ noùi maø caàu.
Thieân ñeá Thích hoûi Xaù-lôïi Töû:
–Nhôø thaàn löïc cuûa ai hoã trôï maø cho Toân giaû noùi lôøi nhö theá?
–Nhôø thaàn löïc cuûa Nhö Lai hoã trôï neân toâi noùi lôøi naøy.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích hoûi Cuï thoï Xaù-lôïi Töû:
–Nhôø thaàn löïc ai hoã trôï neân Toân giaû Thieän Hieän coù theå noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña?
–Nhôø thaàn löïc cuûa Nhö Lai hoã trôï neân Toân giaû Thieän Hieän coù
theå noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baáy giôø Thieän Hieän baûo Ñeá Thích:
www.daitangkinh.org
–OÂng hoûi laø nhôø thaàn löïc ai hoã trôï laøm cho toâi coù theå noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña? Naøy Kieàu-thi-ca, oâng neân bieát, nhaát ñònh laø nhôø
thaàn löïc cuûa Nhö Lai hoã trôï neân Thieän Hieän toâi coù theå noùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Naøy Kieàu-thi-ca, oâng ñaõ hoûi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø Boà-taùt
hoïc, phaûi caàu ôû ñaâu? Naøy Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø Boà-
taùt hoïc khoâng neân caàu ôû saéc, cuõng khoâng neân lìa saéc maø caàu; khoâng
neân caàu ôû thoï, töôûng, haønh, thöùc, cuõng khoâng neân lìa thoï, töôûng, haønh,
thöùc maø caàu. Vì sao? Vì saéc chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng
chaúng lìa saéc maø coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Thoï, töôûng, haønh, thöùc
cuõng chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng chaúng lìa thoï, töôûng,
haønh, thöùc maø coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích thöa Thieän Hieän:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc laø Ba-la-maät-ña
lôùn, laø Ba-la-maät-ña voâ löôïng, laø Ba-la-maät-ña voâ bieân?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø caùc Ñaïi Boà-taùt hoïc laø Ba-la-maät-ña lôùn, laø Ba-la-maät-ña voâ löôïng,
laø Ba-la-maät-ña voâ bieân.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì saéc lôùn neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña cuõng lôùn. Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc lôùn, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng lôùn.
Naøy Kieàu-thi-ca, vì saéc voâ löôïng neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cuõng voâ löôïng. Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc voâ löôïng neân bieát Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cuõng voâ löôïng.
Naøy Kieàu-thi-ca, vì saéc voâ bieân neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cuõng voâ bieân. Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc voâ bieân, neân bieát Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña cuõng voâ bieân.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, sôû duyeân voâ bieân neân bieát Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña cuõng voâ bieân.
Naøy Kieàu-thi-ca, sôû duyeân voâ bieân neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña cuõng voâ bieân laø nhö theá naøo? Nghóa laø khoaûng tröôùc, sau, giöõa cuûa
taát caû phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, neân goïi laø voâ bieân. Vì phaùp
voâ bieân neân sôû duyeân cuõng voâ bieân. Do ñoù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng
voâ bieân. Vì vaäy toâi noùi sôû duyeân voâ bieân, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña cuõng voâ bieân.

Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, taát caû phaùp voâ bieân, neân bieát Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña cuõng voâ bieân.
Naøy Kieàu-thi-ca, taát caû phaùp voâ bieân neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng voâ bieân laø theá naøo? Nghóa laø bieân giôùi cuûa taát caû phaùp
chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì bieân giôùi tröôùc, sau, giöõa cuûa taát
caû saéc ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc; bieân giôùi tröôùc, sau, giöõa cuûa taát
caû thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Do ñoù bieân
giôùi tröôùc, sau, giöõa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng chaúng theå naém
baét ñöôïc. Vì vaäy toâi noùi taát caû phaùp voâ bieân, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng voâ bieân.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, taát caû höõu tình voâ bieân, neân bieát Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña cuõng voâ bieân. Vì sao? Vì bieân giôùi cuûa taát caû höõu
tình chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì vaäy toâi noùi taát caû höõu tình voâ bieân,
neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng voâ bieân.
–Baïch Ñaïi ñöùc, taát caû höõu tình voâ bieân neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng voâ bieân laø theá naøo?
–Naøy Kieàu-thi-ca, soá löôïng cuûa loaïi höõu tình raát nhieàu, chaúng
theå tính ñeám giôùi haïn cuûa noù chaúng theå naém baét ñöôïc.vì vaäy toâi noùi taát
caû höõu tình voâ bieân neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng voâ bieân.
–Vì nghóa gì neân noùi nhö theá?
–Naøy Kieàu-thi-ca, nay toâi hoûi oâng, tuøy yù oâng ñaùp. YÙ oâng nghó
sao? Noùi veà höõu tình, thì höõu tình laø khaùi nieäm veà phaùp gì?
–Noùi veà höõu tình, thì höõu tình chaúng phaûi laø khaùi nieäm veà phaùp,
cuõng chaúng phaûi khoâng khaùi nieäm veà phaùp. Chæ laø giaû laäp, thuoäc veà
teân vay möôïn, thuoäc veà teân khoâng coù söï vieäc, thuoäc veà teân khoâng coù
chuû, thuoäc veà teân khoâng coù quan heä.
Thieän Hieän baûo:
–Naøy Kieàu-thi-ca, yù oâng nghó sao? ÔÛ trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy, vì hieån baøy thaät coù höõu tình chaêng?
www.daitangkinh.org

–Baïch Ñaïi ñöùc, khoâng!
–Trong kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy ñaõ khoâng hieån
baøy thaät coù höõu tình neân noùi voâ bieân, vì trong aáy bieân giôùi cuõng chaúng
theå naém baét ñöôïc. Naøy Kieàu-thi-ca, yù oâng nghó sao? Neáu caùc Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp, duøng voâ bieân
tieáng noùi voâ löôïng danh töï loaïi höõu tình, thì trong aáy thaät coù höõu tình
coù sinh coù dieät chaêng?
–Baïch Ñaïi ñöùc, khoâng! Vì sao? Vì caùc baûn taùnh höõu tình thanh
tònh, vì töø xöa nay khoâng coù, chaúng phaûi khoâng coù maø coù theå coù sinh
dieät.
–Do nghóa naøy neân toâi noùi laø taát caû höõu tình voâ bieân, neân bieát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng voâ bieân.
Naøy Kieàu-thi-ca, do ñoù neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø caùc
Ñaïi Boà-taùt hoïc ñöôïc goïi laø lôùn, voâ löôïng, voâ bieân.
Baáy giôø, trong hoäi Thieân ñeá Thích, chö Thieân Phaïm thieân vöông
coõi Duïc, chö Thieân coõi Saéc vaø Thaàn tieân, Thieân nöõ coõi Ñaïi töï taïi voâ
cuøng hoan hyû, ñoàng thôøi ba laàn noùi lôùn:
–Hay thay, hay thay! Vì coù Phaät ra ñôøi neân Toân giaû Thieän Hieän
nhôø oai thaàn cuûa Phaät giaûng thuyeát, khai thò phaùp taùnh vi dieäu cho
chuùng toâi. Ñoù laø phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm cho Trôøi, Ngöôøi, A-
toá-laïc... ñeàu ñöôïc lôïi ích lôùn. Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá nhö thuyeát tu haønh, luoân khoâng xa lìa, thì
chuùng toâi ñoái vôùi caùc vò aáy seõ cung kính cuùng döôøng nhö Phaät Theá
Toân.
Baáy giôø Phaät baûo chö Thieân:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña naøy duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, coù theå nhö thuyeát tu
haønh, luoân khoâng xa lìa, thì chö Thieân caùc ngöôi ñeàu neân cuùng döôøng
nhö chö Phaät Theá Toân.
Chö Thieân neân bieát, xöa kia, Ta ñoái vôùi Phaät Nhieân Ñaêng, luùc aáy
ôû nôi ngaõ tö thuoäc vöông ñoâ Lieân hoa, Ta gaëp Ñöùc Phaät Nhieân Ñaêng,
lieàn daâng naêm caønh hoa, traûi toùc che buøn, caàn caàu nghe chaùnh phaùp,
duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, luoân khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp khaùc.
Luùc aáy, Phaät Nhieân Ñaêng lieàn thoï kyù cho Ta quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, noùi raèng: “Naøy thieän nam, ôû ñôøi sau, traûi qua voâ soá kieáp, trong theá
giôùi Hieàn kieáp naøy, oâng seõ ñöôïc laøm Phaät hieäu laø Naêng Tòch Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, noùi roäng cho ñeán Phaät Theá Toân, giaûng thuyeát
kinh ñieån Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñoä voâ löôïng chuùng.”
Khi aáy, chö Thieân ñoàng baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thaät laø hy höõu,
laøm cho chuùng Ñaïi Boà-taùt coù theå mau ñöa ñeán trí Nhaát thieát trí, ôû taän
ñôøi vò lai laøm lôïi ích an vui cho höõu tình.
Μ
Phaåm 3: CUÙNG DÖÔØNG BAÛO THAÙP (1)
Baáy giôø, Theá Toân bieát chö Thieân thaàn ôû coõi Duïc, coõi Saéc vaø boán
chuùng Bí-soâ, Bí-soâ-ni... ñaõ vaân taäp, cung kính tín thoï cuøng laøm minh
chöùng, lieàn quay laïi Thieân ñeá Thích baûo raèng:
–Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù vaø tuøy thuaän giaûng thuyeát cho ngöôøi khaùc moät
caùch roäng raõi, thì neân bieát taát caû aùc ma, ngöôøi vaø phi nhaân... ñeàu
khoâng theå laøm haïi; taát caû tai naïn ñeàu khoâng theå ñeán, thaân taâm an vui,
khoâng beänh, soáng laâu.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc Tieân töû naøo ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chöa laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, thì neân ñi ñeán
choã thieän nam, thieän nöõ naøy chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, suy nghó ñuùng lyù nghóa thuù saâu xa cho ñöôïc
roát raùo, roài tuaàn töï noùi cho ngöôøi khaùc.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo coù theå ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, thì ôû nôi nhaø troáng, ôû choã ñoàng
vaéng, hoaëc ôû nôi ñöôøng hieåm vaø nhöõng choã nguy nan, caùc thieän nam,
www.daitangkinh.org
thieän nöõ naøy vaãn khoâng rôûn toùc gaùy, hoaûng hoát kinh sôï, vì ñöôïc chö
Thieân, Thieän thaàn thöôøng ñeán uûng hoä.
Khi aáy, boán Ñaïi thieân vöông vaø Thieân chuùng chaép tay cung kính
baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng raõi thì
chuùng con thöôøng theo cung kính hoä trì, khoâng ñeå cho taát caû söï tai naïn
baát ngôø xaâm phaïm.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích vaø caùc Thieân chuùng chaép tay cung kính
baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo coù theå ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng
naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng
raõi thì chuùng con thöôøng theo cung kính hoä trì, khoâng ñeå cho taát caû tai
naïn baát ngôø xaâm phaïm.
Khi aáy, Phaïm thieân vöông vaø caùc Phaïm chuùng chaép tay cung
kính baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo coù theå ñoái vôùi Baùt-
raõi thì chuùng con thöôøng theo cung kính hoä trì, khoâng ñeå cho taát caû tai
naïn baát ngôø xaâm phaïm.
Khi ñoù, Thieân ñeá Thích baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thaät laø kyø laï! Baïch Thieän Theä, thaät laø kyø laï!
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí
taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù,
bieân cheùp, giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng raõi thì tieáp nhaän ñöôïc coâng
ñöùc hieän taïi nhö theá.
Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo tieáp thu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì
seõ tieáp thu Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña chaêng?
Luùc aáy, Theá Toân baûo Thieân ñeá Thích:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ
naøo tieáp thu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì cuõng tieáp thu ñaày ñuû saùu phaùp
Ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng thuyeát, truyeàn
baù roäng raõi, thì coâng ñöùc maø hoï ñaït ñöôïc, nay oâng neân laéng nghe, chí
taâm tö duy chín chaén, Ta seõ vì oâng maø phaân bieät giaûng thuyeát.
–Cuùi xin Ngaøi daïy, chuùng con raát muoán nghe.
–Neáu coù caùc aùc ngoaïi ñaïo, Phaïm chí, hoaëc caùc aùc ma vaø quyeán
thuoäc cuûa ma, hoaëc laø nhöõng keû taêng thöôïng maïn baïo aùc khaùc ñeán choã
Ñaïi Boà-taùt naøy muoán laøm nhöõng vieäc khoâng lôïi ích, khi hoï vöøa moùng
taâm thì lieàn gaëp tai hoïa, chaéc chaén bò tieâu dieät, khoâng ñöôïc toaïi
nguyeän. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
baù roäng raõi neân töï nhieân coù theå laøm cho keû moùng taâm aùc, töï gaëp tai
hoïa, khoâng ñöôïc toaïi nguyeän.
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng
raõi thì ôû nôi choán aáy, neáu coù aùc ma vaø quyeán thuoäc cuûa ma, hoaëc laø
caùc ngoaïi ñaïo Phaïm chí vaø keû taêng thöôïng maïn aùc ñoäc khaùc ganh gheùt
chaùnh phaùp, muoán laøm chöôùng ngaïi, gaïn hoûi, choáng baùng... mau bò
tieâu dieät. Tuy hoï coù muoán laøm nhöõng vieäc aùc naøy nhöng khoâng bao
giôø thaønh coâng ñöôïc. Neáu hoï chæ nghe qua tieáng Baùt-nhaõ thì cuõng ñöôïc
ñoaïn tröø caùc ñieàu aùc, daàn daàn phaùt sinh coâng ñöùc, sau nöông vaøo ba
thöøa ñöôïc chaám döùt söï khoå, thoaùt khoûi ñöôøng aùc, sinh trong coõi trôøi,
ngöôøi.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng raõi thì
ñöôïc coâng ñöùc lôïi ích thuø thaéng nhö theá.
Naøy Kieàu-thi-ca, nhö coù caây thuoác thaàn teân laø Maït-kyø, tính chaát
cuûa thuoác naøy coù theå laøm tieâu caùc chaát ñoäc. Thuoác thaàn nhö theá, sinh
www.daitangkinh.org
saûn ôû choã naøo, caùc loaïi truøng ñoäc ñeàu chaúng daùm ñeán gaàn. Ví nhö coù
raén ñoäc to lôùn ñi kieám moài, gaëp caùc loaøi khaùc muoán moå nuoát, caùc loaøi
kia sôï cheát, chaïy ñeán choã thuoác thaàn, raén nghe hôi thuoác, lieàn thoaùi
lui. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì thaàn döôïc nhö theá coù naêng löïc lôùn, coù
theå cöùu vôùt thaân maïng, dieät tröø caùc chaát ñoäc.
Kieàu-thi-ca neân bieát, Thaàn löïc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng
laïi nhö vaäy. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøo chí taâm laéng nghe, thoï trì,
ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng thuyeát,
truyeàn baù roäng raõi thì caùc ma ñoái vôùi Ñaïi Boà-taùt naøy muoán laøm vieäc
aùc, nhôø söùc oai thaàn cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy neân caùc
vieäc aùc kia ngay nôi choã aáy töï bieán maát, khoâng haïi ñöôïc. Vì sao? Naøy
Kieàu-thi-ca, vì ñaïi thaàn löïc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy coù
theå tieâu tröø caùc aùc, taêng tröôûng phaùp thieän.
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
baù roäng raõi thì trôøi Töù ñaïi Thieân vöông vaø Thieân ñeá Thích, Ñaïi phaïm
Thieân vöông chuû coõi Kham nhaãn, trôøi Tònh cö... cuøng caùc Thieän thaàn
thöôøng ñeán uûng hoä, khoâng cho taát caû tai naïn baát ngôø xaâm phaïm. Söï
mong caàu ñuùng phaùp ñeàu ñöôïc ñaày ñuû, caùc Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc trong hieän taïi khaép möôøi phöông theá giôùi cuõng thöôøng hoä
nieäm, laøm caùc ñieàu aùc daàn daàn tieâu dieät, phaùp thieän daàn daàn taêng
tröôûng.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo coù theå
ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng thuyeát,
truyeàn baù roäng raõi, thì caùc thieän nam, thieän nöõ aáy nhôø nhaân duyeân
naøy neân lôøi noùi oai nghieâm, ngöôøi nghe ñeàu cung kính laøm theo; noùi
lôøi vöøa ñuû, khoâng noùi oàn aøo, beàn loøng giuùp ñôõ baïn laønh, ñeàn traû aân
saâu; khoâng bò tham, ganh, hôøn, giaän, che giaáu böïc töùc, dua nònh, kieâu
maïn... tieàm aån, che laáp taâm taùnh. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy nhôø oai löïc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
taêng tröôûng, ñieàu phuïc thaân taâm, laøm cho xa lìa caùc phieàn naõo tham,
saân, si troùi buoäc. Caùc thieän nam, thieän nöõ aáy ñaày ñuû chaùnh nieäm, Töø,
Bi, Hyû, Xaû, luoân suy nghó: “Ta khoâng neân theo theá löïc tham lam.
Neáu theo theá löïc kia thì ngheøo cuøng, heøn keùm vaø söï boá thí khoâng
ñöôïc vieân maõn. Ta khoâng neân theo theá löïc phaù giôùi. Neáu theo theá löïc
kia thì ñoïa vaøo caùc ñöôøng aùc vaø tònh giôùi khoâng ñöôïc vieân maõn. Ta
khoâng neân theo theá löïc saân giaän. Neáu theo theá löïc kia thì phaûi khieám
khuyeát caùc caên, hình maïo xaáu xí, khoâng ñuû saéc thaân vieân maõn cuûa
Boà-taùt; cuõng laïi khoâng coù theå vieân maõn an nhaãn. Ta khoâng neân theo
theá löïc löôøi bieáng. Neáu theo theá löïc kia thì khoâng coù theå tu ñaïo Boà-
taùt thuø thaéng, cuõng khoâng coù theå vieân maõn tinh taán taêng thöôïng. Ta
khoâng neân theo theá löïc taùn loaïn. Neáu theo theá löïc kia thì khoâng coù
theå tu thaéng ñònh cuûa Boà-taùt, caùc tónh löï khoâng ñöôïc vieân maõn. Ta
khoâng neân theo theá löïc ngu si. Neáu theo theá löïc kia thì thaéng tueä
khoâng ñöôïc vieân maõn, khoâng vöôït hôn caùc ñòa Thanh vaên, Ñoäc giaùc,
huoáng laø ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Vì vaäy neân nay ta khoâng
neân theo theá löïc tham lam...
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do suy nghó nhö
vaäy neân thöôøng ñöôïc chaùnh nieäm, caùc aùc phieàn naõo chaúng che laáp nôi
taâm.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo neáu ñoái vôùi Baùt-
raõi thì ñöôïc coâng ñöùc thuø thaéng lôïi ích nhö theá.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 540

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá raát laø hieám coù,
ñaëc bieät, coù theå ñieàu phuïc ñöôïc chuùng Ñaïi Boà-taùt, laøm cho hoï xa lìa
taâm töï cao, hoài höôùng veà söï mong caàu ñaït trí Nhaát thieát trí.
–Vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát laø hieám coù, ñaëc bieät, coù theå
ñieàu phuïc ñöôïc chuùng Ñaïi Boà-taùt, laøm cho hoï xa lìa taâm töï cao, hoài
höôùng veà söï mong caàu ñaït trí Nhaát thieát trí?
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo khoâng nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, khi tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ vaø caùc phaùp Phaät khaùc,
khoâng duøng phöông tieän thieän xaûo; neân duø tu caùc phaùp thieän nhöng
vaãn sinh taâm töï cao vaø khoâng theå hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí.
Ñaïi Boà-taùt naøo nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khi tu haønh Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ vaø caùc phaùp Phaät khaùc, duøng phöông tieän thieän
xaûo tu caùc phaùp thieän ñieàu phuïc taâm töï cao, thì coù theå hoài höôùng veà söï
mong caàu ñaït trí Nhaát thieát trí.
caùc thieän nam, thieän nöõ naøo coù theå ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø
chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng
lyù, bieân cheùp giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng raõi; thì thaân taâm caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy ñöôïc an vui, khoâng bò taát caû tai naïn xaâm phaïm.
Neáu ngöôøi naøo ôû trong ñoäi nguõ quaân laâm traän giao chieán maø
chuyeân loøng tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, ñoái vôùi caùc höõu
tình luoân töø bi hoä nieäm, taát khoâng bò ñao gaäy laøm toån thöông, ñöôïc keû
oaùn ñòch ñeàu khôûi loøng Töø. Neáu sinh taâm aùc thì töï nhieân bò thua baïi.
Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ôû nôi quaân traän, bò ñao teân laøm
toån thöông maát maïng thì nhaát ñònh khoâng coù söï vieäc aáy.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì thieän nam, thieän nöõ naøy tu haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña neân töï coù theå dieät tröø caùc nghieäp aùc phieàn naõo, caùc
thöù ñao gaäy; cuõng coù theå dieät tröø caùc nghieäp aùc phieàn naõo, caùc thöù ñao
gaäy cho ngöôøi khaùc.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, thieän nam, thieän nöõ naøo coù theå ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng
tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen,
bieân cheùp, giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng raõi; thì caùc thieän nam, thieän
nöõ naøy, khoâng bò taát caû caùc loaïi thuoác ñoäc, meâ hoaëc, quyû mò, yeám truø,
chuù thuaät laøm haïi ñöôïc; cuõng khoâng bò nöôùc cuoán, löûa ñoát, ñao gaäy,
thuù döõ, oaùn taëc, thaàn aùc, caùc thöù taø vaïy quyû quaùi laøm toån haïi.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá laø
Ñaïi thaàn chuù, laø Ñaïi minh chuù, laø chuù khoâng gì hôn, laø chuù khoâng gì
coù theå so saùnh. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá laø vua trong caùc chuù, vi
dieäu toái thöôïng, khoâng gì coù theå saùnh kòp, ñaày ñuû ñaïi oai löïc, coù theå
laøm khuaát phuïc taát caû nhöng khoâng bò taát caû caùc thöù khaùc khieán cho
khuaát phuïc.
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy sieâng naêng tu hoïc thaàn chuù vua nhö
theá neân khoâng haïi mình, cuõng khoâng bò ngöôøi khaùc vaø nhöõng thöù khaùc
laøm haïi.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy khi hoïc ñaïi thaàn
chuù vua cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy thì ñoái vôùi ngaõ vaø phaùp tuy voâ
sôû ñaéc nhöng vaãn chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Do ñaáy, chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí, quan saùt veà söï sai khaùc noùi taâm haønh cuûa höõu tình, töï taïi
chuyeån phaùp luaân voâ thöôïng, khieán hoï thöïc haønh ñuùng nhö lôøi daïy, ñaït
ñöôïc lôïi ích lôùn.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì ôû ñôøi quaù khöù, hieän taïi, vò lai, caùc vò
Boà-taùt ñeàu hoïc ñaïi thaàn chuù vua cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
theá, ñeàu khoâng gì laø khoâng ñaït ñöôïc, khoâng gì laø khoâng chöùng ñaéc. Vì
vaäy goïi laø trí Nhaát thieát trí.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø chuù taâm laéng nghe, thoï trì ñoïc tuïng, sieâng
www.daitangkinh.org
naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi
khen, bieân cheùp giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng raõi, thì ñôøi sau seõ ñöôïc
voâ soá caùc coâng ñöùc vôùi caùc phaùp hieän coù nhö theá.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp
ñaïi thaàn chuù vua cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, hoaëc ñeå ôû choã
thanh tònh, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen; tuy khoâng laéng
nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù; cuõng
khoâng chæ baøy, phaân bieät cho ngöôøi khaùc, nhöng caùc haøng ngöôøi vaø phi
nhaân ôû nôi thaønh aáp, vöông ñoâ coù söï hieän dieän cuûa Ñaïi thaàn chuù kia...
ñeàu khoâng bò taát caû tai naïn beänh taät laøm toån haïi.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo kinh sôï
ñoái vôùi oan gia, thuù döõ, tai naïn, truø yeám, beänh taät, thuoác ñoäc, chuù
thuaät... thì neân bieân cheùp Ñaïi thaàn chuù vua cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy, tuøy theo nhieàu ít, ñöïng vaøo ñaõy thôm, ñeå trong oáng ngoïc, hoaëc
luoân mang theo nôi thaân, cung kính cuùng döôøng thì caùc vieäc sôï seät ñeàu
tieâu dieät. Trôøi, roàng thöôøng ñeán uûng hoä, chæ tröø ñôøi tröôùc ñaõ taïo caùc
nghieäp aùc neân phaûi traû maø thoâi.
Naøy Kieàu-thi-ca, ví nhö coù ngöôøi, hoaëc loaøi baøng sinh vaøo trong
Tinh xaù, nôi coäi Boà-ñeà, hoaëc ñeán gaàn Tinh xaù, thì ngöôøi vaø phi nhaân
khoâng theå laøm toån haïi.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì ñôøi quaù khöù, hieän taïi, vò lai, chö Phaät
ñeàu an toïa nôi choã aáy maø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñöôïc
ñaïo quaû Boà-ñeà roài, ñeàu ban phaùt cho caùc höõu tình phaùp khoâng kinh,
khoâng sôï, khoâng oaùn, khoâng haïi, thaân taâm ñöôïc an vui. Vì vaäy neân
bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña duø ôû nôi choán naøo cuõng laïi nhö theá. Taát caû
Trôøi, Roàng, A-toá-laïc thöôøng ñeán uûng hoä.
Naøy Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá tuøy ôû choã naøo,
thì neân bieát choã aáy töùc laø thaùp baùu ñích thöïc, taát caû höõu tình ñeàu neân
kính leã, ñem caùc moùn thöôïng dieäu cung kính cuùng döôøng, toân troïng
ngôïi khen. Vì sao? Vì ñoù laø choã nöông töïa cuûa caùc loaøi höõu tình.
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy, ñem caùc thöù vaät duïng trang nghieâm cung kính cuùng
döôøng, toân troïng ngôïi khen, hoaëc duøng voâ soá caùc thöù traøng hoa thöôïng
dieäu, caùc loaïi höông boät, höông xoa, y phuïc, chuoãi anh laïc, côø phöôùn,
loïng baùu, chaâu baùu ngoïc quyù ñaëc bieät, nhaïc hay, ñeøn saùng... ñeå cuùng
döôøng vaø sau khi Phaät Nieát-baøn, laïi coù caùc thieän nam, thieän nöõ khaùc
döïng baûo thaùp trang nghieâm baèng baûy baùu, ñöïng xaù-lôïi Phaät trong hoäp
baùu, ñeå nôi thaùp aáy, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, roài
ñem voâ soá caùc traøng hoa thöôïng dieäu, caùc thöù höông boät, höông xoa, y
phuïc, chuoãi anh laïc, côø phöôùn, loïng baùu, chaâu baùu ngoïc quyù ñaëc bieät,
nhaïc hay, ñeøn saùng... ñeå cuùng döôøng thì trong hai ngöôøi naøy, ngöôøi
naøo ñöôïc phöôùc nhieàu hôn?
–Ta hoûi laïi, tuøy yù oâng ñaùp. YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai ñaõ ñaït ñöôïc
trí Nhaát thieát trí, ñaõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø thaân hieän taïi
nöông theo nhöõng neûo naøo tu hoïc maø ñöôïc?
–Nhö Lai ñaõ ñaït ñöôïc trí Nhaát thieát trí, ñaõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät vaø thaân hieän taïi ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña tu hoïc
maø ñöôïc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Ta nöông vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña tu hoïc, neân ñaït ñöôïc trí Nhaát thieát trí, chöùng ñaéc quaû
vò Giaùc ngoä cao toät vaø ñöôïc thaân hieän taïi.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì neáu khoâng hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø coù theå ñaït ñöôïc trí Nhaát thieát trí, chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
vaø thaân hieän taïi thì khoâng coù söï vieäc aáy.
Naøy Kieàu-thi-ca, khoâng nhöõng ñöôïc thaân töôùng ñeïp neân goïi Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc maø caàn phaûi chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí
môùi goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, Nhö Lai ñaõ ñöôïc trí Nhaát thieát trí chính do Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña laøm nhaân, phaùt sinh thaân töôùng haûo chæ laøm choã
nöông töïa. Neáu khoâng nöông vaøo thaân töôùng haûo cuûa Phaät thì khoâng
do ñaâu maø phaùt sinh. Vì vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chính laø nhaân phaùt
sinh trí Nhaát thieát trí. Muoán laøm cho trí naøy hieän tieàn noái nhau phaûi
neân tu taäp thaân töôùng haûo cuûa Phaät. Neáu thaân töôùng haûo naøy chaúng
phaûi laø choã nöông döïa cuûa Bieán trí thì taát caû caùc chuùng trôøi, roàng,
ngöôøi vaø phi nhaân khoâng neân chí thaønh, cung kính cuùng döôøng; vì thaân
töôùng haûo cuøng vôùi Bieán trí cuûa Phaät laøm choã nöông töïa, neân caùc
www.daitangkinh.org
chuùng trôøi, roàng, ngöôøi vaø phi nhaân cung kính cuùng döôøng. Do nhaân
duyeân naøy neân sau khi Ta nhaäp Nieát-baøn, caùc chuùng Trôøi, Roàng,
Ngöôøi vaø Phi nhaân ñeàu cung kính cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Ta.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, ñoù laø
cuùng döôøng trí Nhaát thieát trí cuøng choã nöông töïa laø thaân töôùng haûo cuûa
Phaät cuøng xaù-lôïi sau khi Ta nhaäp Nieát-baøn.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì trí Nhaát thieát trí, thaân töôùng haûo
cuøng vôùi xaù-lôïi ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm caên baûn. Vì vaäy, neân
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy, duøng caùc thöù trang nghieâm, cung kính cuùng döôøng, toân troïng
ngôïi khen, ñem voâ soá caùc thöù traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán... ñeøn
saùng ñeå cuùng döôøng vaø sau khi Phaät nhaäp Nieát-baøn, laïi coù caùc thieän
nam, thieän nöõ khaùc xaây döïng baûo thaùp trang nghieâm baèng baûy baùu,
ñöïng xaù-lôïi Phaät trong hoäp baùu ñeå nôi thaùp aáy, cung kính cuùng döôøng,
toân trong ngôïi khen vaø ñem voâ soá caùc thöù traøng hoa thöôïng dieäu cho
ñeán ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng thì trong hai ngöôøi naøy, ngöôøi tröôùc ñöôïc
phöôùc nhieàu voâ löôïng gaáp boäi.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy cuùng
döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc laø cuùng döôøng trí Nhaát thieát trí, thaân
töôùng haûo vaø xaù-lôïi cuûa Phaät.
–Baïch Theá Toân, con ngöôøi ôû chaâu Thieäm-boä ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña naøy khoâng coù theå bieân cheùp, khoâng trang nghieâm baèng caùc
baùu, khoâng cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, khoâng theå laéng
nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù; nhöng
nhöõng ngöôøi kia haù chaúng bieát bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy vaø
trau doài caùc baùu, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, chí taâm
laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù ñeå coù
ñöôïc caùc coâng ñöùc thuø thaéng?
–Ta hoûi laïi, tuøy yù oâng ñaùp. YÙ oâng nghó sao? Trong chaâu Thieäm-
boä coù ñöôïc bao nhieâu ngöôøi thaønh Phaät chöùng tònh, thaønh Phaùp chöùng
tònh, thaønh Taêng chöùng tònh? Coù ñöôïc bao nhieâu ngöôøi chöùng quaû Döï
löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn hoaëc quaû A-la-haùn? Coù ñöôïc bao
nhieâu ngöôøi phaùt taâm chaùnh ñònh ñaït ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà? Coù ñöôïc
bao nhieâu ngöôøi phaùt taâm chaùnh ñònh ñaït tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Baïch Theá Toân, trong chaâu Thieäm-boä coù chöøng moät ít ngöôøi
thaønh töïu nôi chöùng tònh cuûa Phaät, thaønh töïu nôi chöùng tònh cuûa Phaùp,
thaønh töïu nôi chöùng tònh cuûa Taêng. Laïi caøng ít ngöôøi chöùng quaû Döï
löu, quaû Nhaát lai, quaû Baát hoaøn, quaû A-la-haùn; ít ngöôøi phaùt taâm chaùnh
ñònh ñaït tôùi Ñoäc giaùc Boà-ñeà vaø caøng ít ngöôøi phaùt taâm chaùnh ñònh ñaït
tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
trong chaâu Thieäm-boä raát ít ngöôøi thaønh töïu ñoái vôùi chöùng tònh cuûa
Phaät, thaønh töïu ñoái vôùi chöùng tònh cuûa Phaùp, thaønh töïu ñoái vôùi chöùng
tònh cuûa Taêng. Laïi caøng ít ngöôøi chöùng quaû Döï löu, quaû Nhaát lai, quaû
Baát hoaøn, quaû A-la-haùn; ít ngöôøi phaùt taâm chaùnh ñònh ñaït tôùi Ñoäc giaùc
Boà-ñeà vaø caøng ít ngöôøi phaùt taâm chaùnh ñònh ñaït tôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Caøng ít ngöôøi ñaõ phaùt taâm, roài sieâng naêng tu hoïc, ñaït tôùi haïnh
Boà-ñeà. Caøng ít ngöôøi khi sieâng naêng tu hoïc haïnh Boà-ñeà, ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy thaâm taâm tín thoï. Caøng ít ngöôøi thaâm taâm tín
thoï, roài tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Caøng ít ngöôøi hôn, ñaõ tu haønh
roài tuaàn töï an truï nôi khoâng thoaùi chuyeån. Caøng ít ngöôøi hôn nöõa, an
truï nôi baäc naøy roài mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Naøy Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøo ñaõ ñöôïc an truï nôi baäc khoâng
thoaùi chuyeån, caàu chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; môùi coù theå töø
thaâm taâm cung kính tín thoï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chí taâm
laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù;
cuõng coù theå tuøy thuaän ñeå giaûng thuyeát cho ngöôøi khaùc, laïi ñem voâ soá
caùc traøng hoa thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng cung kính cuùng döôøng,
toân troïng ngôïi khen.
Naøy Kieàu-thi-ca, Ta duøng Phaät nhaõn thanh tònh voâ ngaïi, xem
khaép voâ bieân theá giôùi trong möôøi phöông tuy coù voâ löôïng, voâ soá höõu
tình phaùt taâm Boà-ñeà, tu haïnh Boà-taùt, nhöng do xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, xa lìa phöông tieän thieän xaûo. Neáu coù moät, hai, hoaëc ba
höõu tình ñöôïc an truï nôi baäc Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, thì phaàn
nhieàu cuõng bò rôi vaøo haøng Thanh vaên, Ñoäc giaùc, yù haïnh khoâng theå
www.daitangkinh.org
vöôn cao.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
laø coâng ñöùc voâ bieân, raát khoù chöùng ñaït. Caùc haïng coù trí tueä, xaáu aùc,
bieáng treã, tinh taán, thaéng giaûi theo höôùng thaáp keùm, nhöõng chuùng sinh
caên trí thaáp keùm ñeàu khoâng theå chöùng ñaéc.
Vì vaäy, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo phaùt taâm
Boà-ñeà tu taäp haïnh Boà-taùt, muoán truï nôi baäc Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng bò trôû ngaïi, thì
ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy thöôøng neân laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, öa thænh hoûi Phaùp sö, vui veû
giaûng noùi cho ngöôøi khaùc. Laïi thöôøng bieân cheùp, trang nghieâm baèng
caùc thöù baùu, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy suy
nghó: “Thuôû xöa, Nhö Lai truï nôi baäc Boà-taùt, thöôøng sieâng naêng tu hoïc
veà dieäu nghóa thuù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ngaøy nay, chuùng ta cuõng phaûi sieâng naêng tu
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy, vì ñoù laø baäc Ñaïi sö cuûa ta; ta theo
ñaáy tu hoïc thì sôû nguyeän taát seõ vieân maõn.”
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu Phaät truï ôû ñôøi hoaëc sau khi nhaäp Nieát-baøn,
thì caùc Ñaïi Boà-taùt neân döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy sieâng
naêng tu hoïc.
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát roäng raõi cho caùc höõu tình, hoaëc laø
bieân cheùp, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, ñem nhöõng thöù traøng hoa
thöôïng dieäu cho ñeán ñeøn saùng cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi
khen, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy nhôø nhaân duyeân ñoù seõ coù ñöôïc
phöôùc ñöùc ra sao?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy coù ñöôïc phöôùc ñöùc voâ löôïng, voâ
bieân, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå tính keå, duøng toaùn soá ví duï cuõng
khoâng tính ñöôïc.
caùc Ñöùc Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-baøn, vì nhaèm cuùng döôøng xaù-lôïi
cuûa Phaät neân duøng baûy baùu thöôïng dieäu xaây döïng baûo thaùp, ñem caùc
loaïi ngoïc quyù laï trang hoaøng xen laãn, laïi duøng caùc thöù traøng hoa töôi
ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng, troïn ñôøi cung kính cuùng döôøng, toân troïng
ngôïi khen, thì theo yù oâng nghó sao? Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do
nhaân duyeân aáy ñaït ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu chaêng?
Phaät baûo:
–Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi dieäu
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, ñem taâm thanh tònh cung
kính tin hieåu; vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät; neân chuù taâm laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát,
khai thò roäng raõi cho caùc höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quan saùt kyõ
caøng, vì muoán chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, vì muoán Phaät nhaõn
khoâng bò hoaïi dieät, vì muoán chaùnh phaùp khoâng bò mai moät, vì muoán hoä
trì caùc Boà-taùt laøm cho taêng tröôûng, vì muoán cho maét phaùp thanh tònh
cuûa theá gian khoâng bò huûy dieät; neân bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö theá, trang söùc baèng caùc thöù baùu, laïi ñem caùc thöù traøng hoa
thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc, chuoãi anh laïc, côø phöôùn,
loïng baùu, caùc loaïi chaâu ngoïc quyù laï, nhaïc hay, ñeøn saùng... cung kính
cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñaït
ñöôïc coâng ñöùc raát nhieàu, hôn ngöôøi tröôùc voâ löôïng, voâ bieân.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc naøy laïi. Neáu thieän nam,
thieän nöõ naøo ñoái vôùi caùc Ñöùc Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-baøn, vì nhaèm
cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Phaät neân duøng baûy baùu thöôïng dieäu xaây döïng
baûo thaùp, ñem caùc loaïi chaâu ngoïc quyù laï ñeå trang hoaøng xen laãn moät
caùch ñeïp ñeõ, laøm nhö vaäy ñaày khaép moät chaâu Thieäm-boä, hoaëc boán ñaïi
chaâu, hoaëc coõi tieåu thieân, hoaëc coõi trung thieân, hoaëc theá giôùi ba laàn
ngaøn taát caû ñeàu duøng caùc traøng hoa töôi ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng,
troïn ñôøi cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, thì yù oâng nghó
sao? Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do nhaân duyeân aáy ñaït ñöôïc phöôùc
ñöùc nhieàu chaêng?
Phaät baûo:
www.daitangkinh.org
nghóa saâu xa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, ñem taâm thanh tònh cung kính
tin hieåu; vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät; neân chí taâm laéng nghe, thoï trì,
ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát, khai thò
roäng raõi cho caùc höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quaùn saùt kyõ caøng; vì
muoán chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi; vì muoán cho Phaät nhaõn khoâng bò
hoaïi dieät; vì muoán chaùnh phaùp khoâng bò mai moät; vì muoán hoä trì caùc
Boà-taùt laøm cho taêng tröôûng; vì muoán cho maét phaùp thanh tònh cuûa theá
gian khoâng bò huûy dieät, neân bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
nhö theá, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, duøng caùc traøng hoa töôi ñeïp
nhaát, caùc thöù höông boät, höông xoa, y phuïc, chuoãi anh laïc, côø phöôùn,
loïng baùu, caùc loaïi chaâu ngoïc quyù laï, nhaïc hay, ñeøn saùng... cung kính
cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc
coâng ñöùc raát nhieàu, hôn ngöôøi tröôùc voâ löôïng, voâ soá.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc aáy laïi. Giaû söû taát caû höõu
tình trong chaâu Thieäm-boä naøy, hoaëc taát caû höõu tình trong boán ñaïi chaâu,
hoaëc taát caû höõu tình trong coõi tieåu thieân, hoaëc taát caû höõu tình trong coõi
trung thieân, hoaëc taát caû höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn ñeàu ñoái vôùi
Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-baøn, vì nhaèm cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Phaät
thì neân duøng baûy thöù chaâu baùu thöôïng dieäu, taát caû ñeàu xaây moät ñaïi
baûo thaùp, ñem caùc loaïi chaâu ngoïc quyù laï ñeå trang hoaøng xen laãn moät
caùch ñeïp ñeõ, laïi duøng voâ soá caùc traøng hoa töôi ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn
saùng, troïn ñôøi ôû nôi baûo thaùp aáy cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi
khen, thì yù oâng nghó sao? Caùc loaøi höõu tình trong chaâu Thieäm-boä naøy
hoaëc nôi boán ñaïi chaâu, hoaëc coõi tieåu thieân, hoaëc coõi trung thieân, hoaëc
coõi ñaïi thieân, do nhaân duyeân aáy ñaït ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
Phaät baûo:
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, maø ñem taâm thanh tònh
cung kính tin hieåu, vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân chí taâm laéng
nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng
thuyeát, khai thò roäng raõi cho caùc höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quan
saùt kyõ caøng, vì muoán chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, vì muoán cho
Phaät nhaõn khoâng bò hoaïi dieät, vì muoán chaùnh phaùp khoâng bò mai moät,
vì muoán hoä trì cuûa Boà-taùt laøm cho taêng tröôûng, vì muoán cho maét
phaùp thanh tònh cuûa theá gian khoâng bò huûy hoaïi; thì neân bieân cheùp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, trang nghieâm baèng caùc thöù
baùu, laïi duøng voâ soá caùc traøng hoa thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa,
y phuïc, chuoãi anh laïc, côø phöôùn, loïng baùu, chaâu ngoïc quyù laï, nhaïc
hay, ñeøn saùng... cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, thì caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy ñaït ñöôïc coâng ñöùc raát nhieàu, hôn ngöôøi tröôùc
voâ löôïng, voâ bieân.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc naøy laïi. Giaû söû caùc höõu
tình trong chaâu Thieäm-boä naøy, chaúng phaûi tröôùc ñoù, chaúng phaûi sau
naøy, ñeàu ñöôïc laøm ngöôøi, moãi moãi ngöôøi naøy vì muoán cuùng döôøng xaù-
lôïi cuûa Phaät thì ñoái vôùi caùc Ñöùc Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-baøn, neân
duøng baûy thöù chaâu baùu thöôïng dieäu xaây döïng baûo thaùp, duøng voâ soá caùc
loaïi chaâu ngoïc quyù laï trang hoaøng xen laãn moät caùch ñeïp ñeõ.
Nhö vaäy, taát caû caùc loaøi höõu tình ñaày khaép caû trong chaâu Thieäm-
boä, hoaëc boán ñaïi chaâu, chaúng phaûi tröôùc ñoù, chaúng phaûi sau naøy, ñeàu
ñöôïc laøm ngöôøi, moãi moãi ngöôøi naøy vì muoán cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa
Phaät thì neân ñoái vôùi caùc Ñöùc Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-baøn, duøng baûy
thöù chaâu baùu thöôïng dieäu xaây döïng baûo thaùp, duøng voâ soá caùc loaïi chaâu
ngoïc quyù laï trang hoaøng xen laãn moät caùch ñeïp ñeõ.
Nhö vaäy, caùc loaøi höõu tình ñaày khaép trong boán ñaïi chaâu, hoaëc
coõi tieåu thieân, chaúng phaûi tröôùc, chaúng phaûi sau cuûa Phaät ñeàu ñöôïc
laøm ngöôøi, moãi moãi ngöôøi naøy vì muoán cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Phaät
neân ñoái vôùi caùc Ñöùc Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-baøn, duøng baûy chaâu
baùu thöôïng dieäu xaây döïng baûo thaùp, ñem voâ soá caùc loaïi chaâu ngoïc quyù
laï trang hoaøng xen laãn moät caùch ñeïp ñeõ.
Nhö vaäy, caùc loaøi höõu tình ñaày khaép trong coõi tieåu thieân, hoaëc
coõi trung thieân, chaúng phaûi tröôùc, chaúng phaûi sau, ñeàu ñöôïc laøm ngöôøi,
moãi moãi ngöôøi naøy vì muoán cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Phaät neân duøng baûy
Nhö vaäy, caùc loaøi höõu tình ñaày khaép trong coõi trung thieân, hoaëc
theá giôùi ba laàn ngaøn, chaúng phaûi tröôùc, chaúng phaûi sau, ñeàu ñöôïc laøm
ngöôøi, moãi moãi ngöôøi naøy vì muoán cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Phaät neân
www.daitangkinh.org
ñoái vôùi caùc Ñöùc Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-baøn, duøng baûy thöù chaâu
Nhö vaäy, nhöõng ngöôøi naøy ñeàu ñaày trong coõi ñaïi thieân, thaûy
mang voâ soá caùc thöù traøng hoa töôi ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng, traûi qua
thôøi gian moät kieáp, hoaëc hôn moät kieáp, taát caû ñeàu ôû nôi baûo thaùp cung
kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen thì yù oâng nghó sao? Trong chaâu
Thieäm-boä naøy, hoaëc boán ñaïi chaâu, hoaëc coõi tieåu thieân, hoaëc coõi trung
thieân, hoaëc coõi ñaïi thieân, caùc loaøi höõu tình do nhaân duyeân naøy ñaït
ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
Phaät baûo:
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy ñem taâm thanh tònh cung
kính tin hieåu, vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân chuù taâm laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát,
khai thò roäng raõi cho caùc höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quaùn saùt kyõ
caøng, vì muoán chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, vì muoán cho Phaät nhaõn
khoâng bò hoaïi dieät, vì muoán cho chaùnh phaùp khoâng bò mai moät, vì
muoán hoä trì caùc Boà-taùt laøm cho taêng tröôûng, vì muoán cho maét phaùp
thanh tònh cuûa theá gian khoâng bò huûy hoaïi; thì bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa nhö theá, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, ñem voâ soá
caùc traøng hoa töôi ñeïp nhaát, caùc thöù höông boät, höông xoa, y phuïc,
chuoãi anh laïc, côø phöôùn, loïng baùu, caùc thöù chaâu ngoïc quyù laï, nhaïc hay,
ñeøn saùng cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, thì caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy ñöôïc coâng ñöùc raát nhieàu hôn ngöôøi tröôùc voâ löôïng,
voâ bieân.
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy! Baïch Thieän Theä, ñuùng vaäy!
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøo cung kính cuùng döôøng, toân troïng
ngôïi khen Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì phaûi bieát ñoù laø söï cung
kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät ôû
ñôøi quaù khöù, hieän taïi vaø vò lai.
Baïch Theá Toân, haõy gaùc vieäc naøy laïi. Neáu caùc höõu tình khaép theá
giôùi ba laàn ngaøn vì muoán cuùng döôøng Phaät vaø xaù-lôïi cuûa Phaät neân
ñoái vôùi caùc Ñöùc Nhö Lai, sau khi nhaäp Nieát-baøn ñaõ duøng baûy baùu
quyù giaù ñeå xaây baûo thaùp. Giaû söû taát caû höõu tình nhö haèng haø sa soá
khaép möôøi phöông theá giôùi, chaúng phaûi tröôùc, chaúng phaûi sau, ñeàu
ñöôïc laøm ngöôøi. Moãi ngöôøi ñeàu ñoái vôùi Nhö Lai sau khi nhaäp Nieát-
baøn, vì muoán cuùng döôøng Phaät vaø xaù-lôïi cuûa Phaät neân duøng baûy baùu
thöôïng dieäu xaây baûo thaùp; duøng voâ soá caùc loaïi chaâu ngoïc quyù laï
trang hoaøng xen laãn moät caùch ñeïp ñeõ. Nhö vaäy, nhöõng ngöôøi naøy ñeàu
ñaày nhö haèng haø sa soá khaép möôøi phöông theá giôùi cuûa chö Phaät; ñeàu
caàm traøng hoa töôi ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng, hoaëc thôøi gian moät
kieáp, hoaëc hôn moät kieáp, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen,
thì caùc höõu tình do nhaân duyeân naøy ñöôïc phöôùc tuy nhieàu voâ löôïng
nhöng vaãn coøn coù dö. Bôûi vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái vôùi dieäu
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñaõ ñem taâm thanh tònh cung
kính tin hieåu, vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân chuù taâm laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, tuyeân thuyeát,
khai thò roäng raõi cho caùc höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quan saùt kyõ
caøng, vì muoán cho chaùnh phaùp truï laâu ôû ñôøi, vì muoán Phaät nhaõn
khoâng bò hoaïi dieät, vì muoán chaùnh phaùp khoâng bò mai moät, vì muoán
hoä trì cuûa Boà-taùt luoân taêng tröôûng, vì muoán maét phaùp thanh tònh ôû theá
gian khoâng bò hoaïi dieät; neân bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
nhö theá, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, laïi duøng voâ soá caùc traøng hoa
thöôïng dieäu, höông boät, höông xoa, y phuïc, chuoãi anh laïc, côø phöôùn,
loïng baùu, chaâu ngoïc quyù laï, nhaïc hay, ñeøn saùng... cung kính cuùng
döôøng, toân troïng ngôïi khen; thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc
coâng ñöùc raát nhieàu, hôn ngöôøi tröôùc voâ löôïng, voâ bieân, khoâng theå
nghó baøn, chaúng theå tính keå, duøng toaùn soá thí duï cuõng chaúng theå tính
ñeám ñöôïc.
caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñoái vôùi dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, ñöôïc phöôùc voâ löôïng, voâ bieân, khoâng theå nghó baøn, khoâng
theå tính keå, duøng toaùn soá thí duï cuõng khoâng tính ñöôïc.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, coù khaû naêng sinh trí Nhaát thieát trí cuûa Nhö Lai. Taát caû trí
www.daitangkinh.org
Nhaát thieát trí cuûa Nhö Lai coù khaû naêng sinh ra xaù-lôïi cuûa chö Phaät.
Vì vaäy, neân Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi dieäu
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy maø ñem taâm thanh tònh,
cung kính tin hieåu, vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuù taâm laéng
nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, tuyeân
thuyeát khai thò roäng raõi cho caùc höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quan
saùt kyõ caøng, vì muoán chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, vì muoán Phaät
nhaõn khoâng bò hoaïi dieät, vì muoán chaùnh phaùp khoâng bò mai moät, vì
muoán hoä trì cuûa Boà-taùt laøm cho taêng tröôûng, vì muoán cho Phaùp nhaõn
thanh tònh ôû theá gian khoâng bò huûy hoaïi, neân bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa nhö theá, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, ñem voâ soá
caùc traøng hoa töôi ñeïp nhaát, cuøng caùc thöù höông boät, höông xoa, y
phuïc, chuoãi anh laïc, coù côø phöôùn, loïng baùu, caùc thöù chaâu ngoïc quyù
laï, nhaïc hay, ñeøn saùng... cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen,
thì coâng ñöùc caùc thieän nam, thieän nöõ naøy so vôùi ngöôøi tröôùc ñaõ xaây
döïng caùc baûo thaùp, phöôùc cuùng döôøng gaáp traêm laàn, ngaøn laàn, cho
ñeán hôn gaáp caû cöïc soá laàn.
Baáy giôø, ôû trong chuùng coù boán vaïn Thieân töû ñoàng thöa Thieân ñeá
Thích:
–Thöa Ñaïi tieân, nhö vaäy ñoái vôùi dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy, phaûi neân laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, phaân bieät giaûng thuyeát roäng raõi cho caùc ngöôøi
khaùc vaø cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Vì sao? Vì neáu ai coù theå ñoái vôùi dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy maø phaûi laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, phaân bieät giaûng thuyeát roäng raõi cho caùc ngöôøi
khaùc vaø cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen thì coù theå khieán
cho taát caû aùc phaùp toån giaûm; thieän phaùp taêng tröôûng, lôïi ích.
–OÂng neân ñoái vôùi dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc,
suy nghó ñuùng lyù, phaân bieät giaûng thuyeát roäng raõi cho caùc ngöôøi khaùc
vaø cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen. Vì sao? Vì neáu A-toá-
laïc vaø ñoàng boïn baïo aùc suy nghó: “Chuùng ta neân cuøng vôùi trôøi Ba
möôi ba giao chieán”, luùc aáy doøng hoï chö Thieân caùc oâng neân moãi
ngöôøi chí taâm tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá, cung
kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen. Baáy giôø A-toá-laïc vaø boïn baïo
aùc ñaõ sinh aùc taâm, lieàn bò tieâu dieät.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø Ñaïi thaàn chuù, laø
Ñaïi minh chuù, laø chuù khoâng gì hôn, laø chuù khoâng gì coù theå so saùnh, laø
vua cuûa taát caû chuù, raát toân quyù thuø thaéng, raát toái thöôïng vi dieäu, coù theå
khuaát phuïc ñöôïc taát caû nhöng khoâng bò taát caû laøm cho khuaát phuïc. Vì
sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù khaû naêng dieät ñöôïc taát caû
nhöõng ñieàu aùc, nhöõng phaùp baát thieän, laøm vieân maõn thuø thaéng nhöõng
phaùp thieän.
Luùc aáy, Phaät baûo Thieân ñeá Thích:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì sao? Naøy Kieàu-
thi-ca, vì ôû ñôøi quaù khöù, hieän taïi, vò lai, chö Phaät ñeàu nöông vaøo Ñaïi
vöông thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá môùi chöùng ñöôïc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä chuùng höõu tình.
Ta ñaây, cuõng nöông vaøo Ñaïi vöông thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa naøy, maø chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thuyeát phaùp voâ thöôïng
cho chö Thieân vaø loaøi ngöôøi.
Naøy Kieàu-thi-ca, nöông vaøo Ñaïi vöông thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, maø ôû theá gian coù giaùc chi töông öng möôøi neûo nghieäp
thieän, hoaëc boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, hoaëc boán Ñònh voâ saéc, hoaëc ba
möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà, hoaëc saùu pheùp thaàn thoâng, hoaëc voâ löôïng,
voâ bieân caùc Phaät phaùp khaùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, toùm laïi, taùm muoân boán ngaøn thieän phaùp uaån
ñeàu nöông vaøo Ñaïi vöông thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hieän
ôû theá gian.
Naøy Kieàu-thi-ca, Nhaát thieát Phaät trí, Töï nhieân khôûi trí, Chaúng
theå nghó baøn trí ñeàu nöông vaøo Ñaïi vöông thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa xuaát hieän ôû ñôøi.
Naøy Kieàu-thi-ca, nöông vaøo Ñaïi vöông thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, theá gian môùi coù Boà-taùt xuaát hieän. Nöông vaøo Boà-taùt,
theá gian môùi coù giaùc chi töông öng möôøi neûo nghieäp thieän, hoaëc boán
Tónh löï, hoaëc boán Voâ löôïng, hoaëc boán Ñònh voâ saéc, hoaëc ba möôi baûy
phaùp phaàn Boà-ñeà, hoaëc saùu pheùp thaàn thoâng, hoaëc voâ löôïng, voâ bieân
www.daitangkinh.org
caùc Phaät phaùp khaùc ñeàu ñöôïc hieän ra.

Neáu caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng ra ñôøi, thì chæ coù
Boà-taùt do tröôùc ñaõ nghe dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
coù ñöôïc theá löïc bình ñaúng, thaønh töïu ñöôïc phöông tieän thieän xaûo thuø
thaéng; thöông xoùt theá gian vaø caùc höõu tình; neân môùi laäp baøy xaây döïng
ra giaùc chi töông öng möôøi neûo nghieäp thieän, hoaëc boán Tónh löï, hoaëc
boán Voâ löôïng, hoaëc boán Ñònh voâ saéc, hoaëc ba möôi baûy phaùp phaàn
Boà-ñeà, hoaëc saùu pheùp thaàn thoâng, hoaëc voâ löôïng, voâ bieân caùc Phaät
phaùp khaùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, ví nhö ban ñeâm nhôø traêng troøn, aùnh saùng soi
ñeán caùc ngoâi sao tinh tuù, caây thuoác... tuøy theá löïc, maø moãi thöù ñeàu ñöôïc
taêng tröôûng.
Nhö vaäy, khi Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc tröôùc ñaõ dieät ñoä,
neân chaùnh phaùp chaúng bò mai moät; sau Phaät chöa ra ñôøi, theá gian coù
nhieàu phaùp haønh dieäu haïnh; taát caû ñeàu nöông Boà-taùt maø hieän ra. Boà-
taùt coù nhieàu phöông tieän thieän xaûo laïi cuøng nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø coù theå thaønh töïu ñöôïc.
Vì vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø coäi goác cuûa caùc thieän phaùp thuø
thaéng.
dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø chuù taâm laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng
thuyeát, truyeàn baù roäng raõi thì seõ thaønh töïu coâng ñöùc thuø thaéng, lôïi ích
ôû ñôøi hieän taïi vaø vò lai ôû theá gian vaø ôû xuaát theá gian.
–Baïch Theá Toân, laøm theá naøo caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thaønh
töïu ñöôïc coâng ñöùc thuø thaéng, laøm lôïi ích ôû ñôøi hieän taïi vaø vò lai ôû theá
gian vaø xuaát theá gian?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñôøi hieän taïi khoâng bò taát caû thuoác
ñoäc, truø yeám, chuù thuaät laøm toån haïi, khoâng bò löûa ñoát, nöôùc troâi, caùc
dao gaäy cuõng khoâng theå haïi ñöôïc, cho ñeán khoâng bò boán traêm leû boán
beänh laøm cheát yeåu, chæ tröø ñònh nghieäp nhaân quaû ñôøi tröôùc neân ñôøi
hieän taïi phaûi chòu thoâi.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy hoaëc gaëp vieäc
quan, giaëc cöôùp böùc baùch, maø chuù taâm tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, neáu ñeán nhöõng choã aáy thì nhaát ñònh khoâng bò nhöõng ngöôøi
kia khieån phaït gia haïi, muoán tìm ñieàu xaáu ñeå buoäc toäi cuõng khoâng coù
ñöôïc.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì theá löïc oai thaàn cuûa phaùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ khieán nhö vaäy.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo muoán ñeán caùc choã
quoác vöông, vöông töû, ñaïi thaàn, neáu chuù taâm tuïng nieäm dieäu phaùp saâu
xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì nhaát ñònh seõ ñöôïc quoác vöông... vui
möøng hoûi han, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñaõ coù
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña trong ngöôøi neân thöôøng ñoái vôùi caùc höõu tình, hay
phaùt sinh caùc söï vieäc Töø bi. Nhôø nhaân duyeân naøy, neân duø ôû nôi ñoàng
vaéng hieåm naïn khoâng bò ngöôøi, chaúng phaûi... ñeán nhöõng keû xaáu aùc
muoán laøm haïi cuõng khoâng laøm ñöôïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc nhieàu thöù
coâng ñöùc thuø thaéng, laøm lôïi ích ñôøi hieän taïi nhö theá.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, duø sinh ôû choã
naøo cuõng khoâng xa lìa caùc thieän phaùp thuø thaéng, khoâng bò ñoïa vaøo aùc
thuù, coøn laøm lôïi ích cho höõu tình, tuaàn töï coù theå chöùng ñaéc trí Nhaát
thieát trí.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc thaønh
töïu nhieàu thöù coâng ñöùc thuø thaéng, laøm lôïi ích cho ñeán ñôøi vò lai nhö
theá.
Baáy giôø coù nhieàu Phaïm chí ngoaïi ñaïo ñi ñeán choã Phaät, ñeå
mong tìm ra nhöõng loãi cuûa Phaät. Khi aáy, Thieân ñeá Thích thaáy roài suy
nghó: “Nay coù nhieàu Phaïm chí ngoaïi ñaïo ñi ñeán Phaùp hoäi naøy ñeå
vaïch tìm loãi cuûa Phaät, coù phaûi laø vieäc trôû ngaïi Baùt-nhaõ khoâng? Ta
neân tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ ñöôïc laõnh thoï nôi
Phaät, laøm cho boïn ngoaïi ñaïo kia thoaùi lui.” Nghó roài, lieàn tuïng Baùt-
Ngay luùc ñoù, töø xa ñaõ coù nhieàu Phaïm chí ngoaïi ñaïo toû loøng kính
leã Ñöùc Theá Toân, ñi nhieãu quanh beân phaûi Phaät roài thoaùi lui.
Xaù-lôïi Töû thaáy vaäy lieàn suy nghó: “Vì lyù do gì nhöõng ngöôøi kia
vöøa ñeán laïi boû ñi?”
www.daitangkinh.org
Phaät bieát taâm nieäm ñoù, baûo Xaù-lôïi Töû:

–Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc ngoaïi ñaïo kia ñeán tìm loãi cuûa Ta, nhöng
do Thieân ñeá Thích tuïng nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân laøm cho hoï
thoaùi lui.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ta xem caùc ngoaïi ñaïo naøy, thaáy hoï hoaøn toaøn
khoâng coù chuùt baïch phaùp naøo, chæ oâm loøng aùc, vì muoán tìm ra loãi cuûa
Ta neân ñi ñeán choã Ta thoâi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ta xem khaép theá gian khoâng thaáy coù caùc Thieân
ma, ngoaïi ñaïo... vaø caùc loaøi höõu tình naøo khi ñaõ nghe thuyeát Baùt-nhaõ
oâm loøng aùc ñeán tìm loãi xaáu ñeå haïi, vì do oai löïc cuûa Baùt-nhaõ neân
khoâng laøm haïi ñöôïc.
Luùc aáy aùc ma suy nghó: “Hoâm nay ôû choã Phaät coù boán chuùng vaây
quanh sau tröôùc. Trôøi coõi Duïc, coõi Saéc ñeàu ñeán nhoùm hoïp giaûng thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Trong ñaáy chaéc chaén seõ coù caùc Ñaïi Boà-taùt ñích
thaân ñeán tröôùc Phaät, ñöôïc thoï kyù Boà-ñeà, seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu, laøm cho theá giôùi cuûa ta bò troáng traûi. Ta
neân ñi ñeán choã ñoù phaù hoaïi nhöõng ñoâi maét cuûa hoï.”
Nghó nhö vaäy roài, caùc aùc ma lieàn hoùa laøm boán ñoäi quaân oai huøng
maïnh meõ, ñi ñeán choã Phaät.
Thieân ñeá Thích thaáy vaäy lieàn suy nghó: “Ñaây chaéc laø do boïn aùc
ma hoùa laøm ra. Chuùng muoán ñeán khuaáy nhieãu Phaät vaø laøm trôû ngaïi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì boán ñoäi quaân nhö theá trang bò raát
ñeïp ñeõ kyø laï, quaân cuûa trieàu ñình ñeàu khoâng theå saùnh kòp. Nhaát ñònh
ñaây laø do aùc ma hoùa ra ñeå rình tìm loãi cuûa Phaät, phaù hoaïi caùc höõu tình
ñang tu taäp ôû ñoù. Ta neân tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ laõnh thoï
nôi Phaät, laøm cho caùc aùc ma kia lui veà.”
Thieân ñeá Thích suy nghó roài, lieàn tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Luùc ñoù caùc aùc ma ñeàu töø töø boû veà. Ñaây laø do oai löïc cuûa Ñaïi vöông
thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa xua ñuoåi hoï.
Khi aáy, coù voâ löôïng trôøi Ba möôi ba cuøng bay leân hö khoâng,
hoùa ra hoa Thieân dieäu aâm raûi leân Ñöùc Phaät, chaép tay cung kính baïch
Phaät:
–Baïch Theá Toân, cuùi xin Ngaøi ñem Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy
ñeán an truï laâu daøi cho loaøi ngöôøi ôû chaâu Thieäm-boä; cho ñeán khi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy ñöôïc truyeàn baù roäng raõi khaép loaøi ngöôøi ôû
chaâu Thieäm-boä. Neân bieát, ôû theá giôùi naøy Phaät, Phaùp, Taêng baûo
thöôøng khoâng bò hoaïi dieät, luoân laøm cho theá gian ñöôïc lôïi ích an vui
thuø thaéng.
Khi ñoù, chö Thieân moãi vò ñeàu hoùa ra nhieàu hoa Thieân dieäu aâm,
raûi leân Ñöùc Phaät, roài tuaàn töï baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu caùc höõu tình tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thì taát caû aùc ma vaø quyeán thuoäc cuûa hoï coù muoán rình tìm loãi xaáu ñeå haïi
cuõng khoâng theå laøm ñöôïc!
–Baïch Theá Toân, neáu caùc höõu tình chæ nghe danh töï coâng ñöùc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì neân bieát caùc loaøi höõu tình nhö theá, laø ñaõ
töøng cuùng döôøng voâ löôïng chö Phaät, phaùt theä nguyeän roäng lôùn vôùi
chö Phaät, chöùa nhieàu caên laønh môùi thaønh ñöôïc vieäc naøy, khoâng phaûi
taïo caên laønh nhoû maø coù ñöôïc; huoáng chi ôû ñaây coù theå laéng nghe, thoï
trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng
thuyeát, truyeàn baù roäng raõi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi
khen. Neân bieát, coâng ñöùc vaø trí tueä cuûa caùc loaøi höõu tình nhö theá laø
khoâng theå nghó baøn.
Vì sao? Vì muoán caàu trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät, neân caàu ôû
trong lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; cuõng nhö caùc loaøi höõu tình muoán
tìm ngoïc baùu lôùn phaûi duøng phöông tieän, sieâng naêng tìm trong bieån
caû. Nhö vaäy, nhöõng ai muoán caàu trí Nhaát thieát trí neân caàu ôû trong lyù
thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Chö Phaät chöùng ñaéc
trí Nhaát thieát trí ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc thaønh
töïu. Vì vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø phaùp caên baûn toái thaéng cuûa chö
Phaät.
–Baïch Theá Toân, vì lyù do naøo Ngaøi khoâng khen Boá thí, Tònh giôùi,
An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï ba-la-maät-ña vaø caùc coâng ñöùc khaùc maø chæ
khen Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
Phaät baûo Khaùnh Hyû:
–Bôûi vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy coù theå cuøng vôùi naêm phaùp Ba-
la-maät-ña tröôùc vaø caùc coâng ñöùc khaùc, laøm toân chæ daãn ñaàu neân Ta
www.daitangkinh.org
khen ngôïi.
Laïi nöõa naøy Khaùnh Hyû, yù oâng nghó sao? Neáu chaúng hoài höôùng veà
trí Nhaát thieát trí maø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ thì coù theå goïi laø tu Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña moät caùch chaân chaùnh khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå coù! Caàn phaûi do hoài höôùng veà trí
Nhaát thieát trí maø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ thì môùi ñöôïc goïi laø tu Boá
thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña moät caùch chaân chaùnh.
–YÙ oâng nghó sao? Neáu chaúng hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí maø
tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ, thì söï tu nhö theá ñöôïc goïi laø Boá thí ba-la-
maät-ña… khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Caàn phaûi do hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí maø tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ thì söï tu nhö theá môùi ñöôïc goïi laø
Boá thí ba-la-maät-ña…
–YÙ oâng nghó sao? Neáu chaúng hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí maø
tu caên laønh thì caên laønh nhö theá coù ñöôïc hoaøn toaøn khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Caàn phaûi do hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí maø tu caên laønh. Caên laønh nhö theá môùi ñöôïc hoaøn toaøn.
–YÙ oâng nghó sao? Neáu lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì coù theå hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí moät caùch chaân chaùnh khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Caàn phaûi coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thì môùi hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí moät caùch chaân chaùnh ñöôïc.
–YÙ oâng nghó sao? Oai thaàn, coâng ñöùc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, coù theå nghó baøn khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå coù! Oai thaàn coâng ñöùc cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng theå nghó baøn. Caùc caên laønh khaùc ñeàu
khoâng theå saùnh kòp.

–Do nhaân duyeân naøy, Ta noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå cuøng
vôùi naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc vaø caùc coâng ñöùc khaùc laøm toân chæ
daãn ñaàu; coù theå laøm cho naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc vaø caùc coâng
ñöùc khaùc ñöôïc hoaøn toaøn vaø vieân maõn, neân Ta ngôïi khen. Neáu khen
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì cuõng laø khen naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc
vaø caùc coâng ñöùc khaùc vaäy.
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí maø
tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø caùc coâng ñöùc khaùc?
–Ñem khoâng hai laøm phöông tieän, khoâng sinh laøm phöông tieän,
khoâng gì laø khoâng ñaït ñöôïc laøm phöông tieän ñeå hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí, neân tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø caùc coâng ñöùc
khaùc.
Cuï thoï Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Ñem khoâng hai naøo laøm phöông tieän, khoâng sinh naøo laøm
phöông tieän, khoâng gì laø khoâng ñaït ñöôïc naøo laøm phöông tieän ñeå hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí, neân tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
vaø caùc coâng ñöùc khaùc?
–Ñem saéc cho ñeán thöùc khoâng hai laøm phöông tieän, khoâng sinh
laøm phöông tieän, khoâng gì laø khoâng ñaït ñöôïc laøm phöông tieän ñeå hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí neân tu Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
vaø caùc coâng ñöùc khaùc. Vì phaùp cuûa saéc... taùnh ñeàu khoâng, taùnh khoâng
cuûa saéc... cuøng boá thí ñeàu khoâng hai.
Khaùnh Hyû neân bieát, do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa môùi coù theå
hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí. Do hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí neân
Boá thí... ñöôïc coâng ñöùc voâ bieân vieân maõn vaø roát raùo.
Vì vaäy neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuøng Boá thí... taát caû caùc coâng
ñöùc laø toân chæ daãn ñaàu.
Khaùnh Hyû neân bieát, ví nhö khoaûng ñaát troáng, ñem haït gioáng raûi
trong ñoù, nhôø caùc duyeân hoøa hôïp neân ñöôïc sinh tröôûng. Vaäy phaûi bieát,
khoaûng ñaát troáng ñoù laø choã nöông töïa, coù theå laøm cho haït gioáng ñöôïc
sinh tröôûng.
www.daitangkinh.org
Nhö vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø söï hoài höôùng veà trí Nhaát
thieát trí laøm thaønh choã nöông töïa, coù theå cuøng vôùi Boá thí... taát caû caùc
coâng ñöùc coù choã nöông töïa, coù ñieàu kieän ñeå ñöôïc sinh tröôûng. Neân
noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø Boá thí... taát caû coâng ñöùc laø toân chæ daãn
ñaàu.
Vì vaäy, Ta khen ngôïi nhieàu veà dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, chaúng phaûi ngoaøi caùc coâng ñöùc khaùc.
Neáu khen ngôïi Baùt-nhaõ töùc khen ngôïi caùc phaùp vaäy.


QUYEÅN 541

–Baïch Theá Toân, nay Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vôùi coâng
ñöùc thuø thaéng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì noùi sao cho heát.
Vì sao? Vì con theo Theá Toân laõnh thoï coâng ñöùc thuø thaéng cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaät laø saâu xa vaø roäng lôùn voâ cuøng taän. Cho neân
caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø
chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng
lyù, bieân cheùp giaûng noùi, truyeàn baù roäng raõi, laïi ñem caùc thöù traøng hoa
toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng, thì coâng ñöùc thu ñöôïc
cuõng voâ cuøng taän.
–Hay thay, hay thay! Ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Naøy Kieàu-thi-ca, ta
chaúng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vôùi coâng ñöùc thuø thaéng maø nhö
tröôùc ñaõ noùi. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì coâng ñöùc thuø thaéng ñaày ñuû
voâ bieân cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø phaân bieät, dieãn noùi thì
chaúng theå heát ñöôïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, Ta cuõng chaúng noùi ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa naøy phaûi chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng
tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng noùi, truyeàn baù roäng raõi, laïi
ñem caùc thöù traøng hoa toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng,
thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc coâng ñöùc thuø thaéng nhö ñaõ
noùi ôû tröôùc.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì caùc thieän nam, thieän nöõ, naøo ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø ñem taâm thanh tònh cung kính
tín thoï, mong caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chí taâm laéng nghe, thoï trì,
ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát khai thò
www.daitangkinh.org
roäng raõi cho caùc höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quaùn saùt kyõ caøng, vì
muoán chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, vì muoán Phaät nhaõn khoâng bò
hoaïi dieät, vì muoán chaùnh phaùp khoâng bò mai moät, vì muoán söï hoä trì
cuûa Boà-taùt laøm cho taêng tröôûng, vì muoán Phaùp nhaõn thanh tònh khoâng
bò hoaïi dieät ôû theá gian, neân bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
nhö theá, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, laïi ñem caùc thöù traøng hoa
töôi ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cung kính cuùng döôøng, toân troïng
ngôïi khen, thì Ta noùi ôû ñôøi hieän taïi, vò lai seõ ñöôïc coâng ñöùc thuø thaéng
Khi aáy Thieân ñeá Thích baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, chö Thieân chuùng con thöôøng theo hoä trì caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy, khoâng ñeå taát caû ngöôøi, phi nhaân, caùc thöù aùc
duyeân laøm cho toån haïi.
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo thoï trì, ñoïc tuïng dieäu nghóa saâu xa
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø tuyeân noùi, khai thò roäng raõi cho ngöôøi
khaùc; thì ngay khi ñoù seõ ñöôïc voâ löôïng traêm ngaøn Thieân töû, do ñöôïc
nghe phaùp neân ñeàu ñeán nhoùm hoïp vaø voâ cuøng hoan hyû, kính thoï Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá. Caùc Thieân töû naøy nhôø oai löïc chö
Thieân, ñaõ laøm cho söï thuyeát phaùp bieän taøi taêng theâm, tuyeân döông voâ
cuøng taän. Ngöôøi khoâng thích noùi, laøm cho hoï öa noùi, ngöôøi thaân taâm
moûi meät, laøm cho hoï ñöôïc maïnh meõ.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thoï trì, ñoïc tuïng
dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø tuyeân noùi, khai thò
roäng raõi cho ngöôøi khaùc seõ ñöôïc lôïi ích ôû hieän taïi nhö theá.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ôû trong boán
chuùng giaûng thuyeát veà dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö theá, thì taâm seõ khoâng khieáp sôï, khoâng coù vaán naïn naøo coù theå laøm
cho khuaát phuïc.
Vì sao? Vì ngöôøi aáy nhôø Ñaïi vöông thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa hoä trì nhö theá. ÔÛ trong taïng bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, taát caû phaùp ñeàu roäng lôùn vaø coù phaân bieät. Caùc thieän nam, thieän nöõ
naøy kheùo truï phaùp khoâng, neân hoaøn toaøn chaúng thaáy coù ngöôøi bò naïn,
coù choã bò naïn vaø nhöõng lôøi noùi veà naïn. Cuõng khoâng thaáy coù ngöôøi ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laïi caàu tìm nhöõng ñieàu loãi cuûa ngöôøi,
cuõng khoâng thaáy trong dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laïi
coù söï sai laàm. Vì vaäy neân chaúng bò taát caû ngoaïi ñaïo vaán naïn, laøm cho
khuaát phuïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy vì moïi ngöôøi maø
giaûng thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì ôû ñôøi hieän taïi seõ ñöôïc lôïi
ích nhö theá.
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng noùi, truyeàn baù
roäng raõi thì taâm cuûa caùc thieän nam, thieän nöõ naøy chaúng bò chìm ñaém,
chaúng lo sôï, cuõng chaúng kinh haõi, khuûng hoaûng.
Vì sao? Vì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, chaúng thaáy coù phaùp naøo
laøm cho hoï bò chìm ñaém, lo sôï, kinh haõi, vì ôû trong caùc phaùp ñoù khoâng
coù söï chaáp tröôùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, nhôø ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, chuù taâm laéng nghe cho ñeán truyeàn baù roäng raõi, maø ôû
ñôøi hieän taïi ñöôïc lôïi ích nhö theá.
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng
tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng noùi, truyeàn baù roäng raõi. Laïi
ñem caùc thöù traøng hoa töôi ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cuùng döôøng,
thì thieän nam, thieän nöõ naøy thöôøng ñöôïc Cha meï, Sö tröôûng, baø con,
baïn beø, quoác vöông, ñaïi thaàn vaø caùc Sa-moân, Baø-la-moân kính thoï.
Cuõng ñöôïc möôøi phöông chö Phaät, Boà-taùt, Thanh vaên, Ñoäc giaùc hoä
nieäm cho. Laïi ñöôïc theá gian, chö Thieân, Ma, Phaïm, Nhaân phi nhaân giöõ
gìn baûo hoä, taát caû söï tai naïn ñeàu bò tieâu dieät, caùc lyù leõ khaùc cuûa ngoaïi
ñaïo ñeàu chaúng theå khuaát phuïc ñöôïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, coù chuù taâm laéng nghe cho ñeán cuùng döôøng, neân ôû ñôøi
hieän taïi ñöôïc lôïi ích nhö theá.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp
dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, duøng caùc thöù baùu
trang nghieâm, ñaët nôi thanh tònh, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi
khen, thì khi ñoù trong theá giôùi ba laàn ngaøn quoác ñoä naøy vaø khaép möôøi
phöông voâ bieân quoác ñoä khaùc seõ coù nhieàu chö Thieân, boán Ñaïi thieân
www.daitangkinh.org
vöông cho ñeán trôøi Quaûng quaû, nhöõng vò aáy ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät roài, seõ thöôøng xuyeân ñeán choã naøy kính leã, ñoïc tuïng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi
khen, ñi quanh beân höõu, chaép tay laøm leã roài lui ra.
Chö Thieân coõi Tònh cö cuõng thöôøng ñeán ñaây leã laïy, ñoïc tuïng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi
khen, ñi quanh beân höõu, chaép tay leã baùi roài lui ra.
Laïi coù caùc loaøi Roàng, Döôïc-xoa coù oai ñöùc lôùn… noùi roäng cho
ñeán Nhaân phi nhaân cuõng thöôøng ñeán ñaây leã laïy, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, ñi quanh
beân höõu, chaép tay leã baùi roài lui ra.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy suy nghó nhö vaày:
“Nay ôû theá giôùi ba laàn ngaøn naøy vaø möôøi phöông voâ bieân quoác ñoä
khaùc, taát caû Trôøi, Roàng, noùi roäng cho ñeán Nhaân phi nhaân ñeàu ñeán choã
naøy kính leã, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa do ta bieân cheùp,
cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, ñi quanh beân höõu, chaép
tay leã baùi roài lui ra. Ñaây ñuùng laø do ta ñaõ laäp phaùp thí.” Suy nghó roài
voâ cuøng hoan hyû, laøm cho phöôùc ñöùc taêng tröôûng boäi phaàn.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy nhôø voâ bieân Trôøi,
Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc... thöôøng theo uûng hoä, duø ñeán truï choã naøo
vaãn khoâng bò ngöôøi hoaëc phi nhaân laøm toån haïi; chæ tröø ñôøi tröôùc ñònh
nhaân aùc nghieäp ñeán ñôøi hieän taïi ñaõ chín; hoaëc ñôøi hieän taïi chuyeån quaû
aùc naëng, chæ chòu quaû baùo nheï.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy nhôø söùc ñaïi oai
thaàn cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân ñôøi hieän ñöôïc taïi caùc thöù
coâng ñöùc thuø thaéng nhö theá.
–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do nhaân duyeân gì
maø bieát ñöôïc coù Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc ôû theá giôùi ba laàn ngaøn
naøy vaø möôøi phöông voâ bieân theá giôùi khaùc ñeàu ñeán nôi aáy ñeå kính leã,
ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; do vò aáy ñaõ bieân cheùp; roài cung kính
cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, chaép tay hoan hyû, ñi quanh beân höõu
hoä nieäm?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, neáu thaáy choã ñeå Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö theá coù aùnh saùng nhieäm maàu, hoaëc nghe choã aáy coù
muøi thôm baùt ngaùt laï thöôøng, hoaëc nghe coù tieáng nhaïc du döông, thì
phaûi bieát ôû ñaáy coù caùc trôøi, roàng ñaày ñuû oai ñöùc thaàn löïc lôùn, ñeán choã
naøy kính leã, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; do nhöõng ngöôøi
kia ñaõ bieân cheùp, giöõ gìn, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen,
chaép tay hoan hyû, ñi quanh beân phaûi hoä nieäm.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy söûa sang
choã aáy saïch ñeïp, trang nghieâm, chí taâm cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, neân bieát luùc baáy giôø caùc trôøi, roàng vôùi ñaày ñuû oai ñöùc,
thaàn löïc maïnh meõ, to lôùn cuõng ñeán choã naøy kính leã, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, do nhöõng ngöôøi kia bieân cheùp, giöõ gìn cuõng cung
kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, chaép tay hoan hyû, ñi quanh beân
phaûi hoä nieäm.
Naøy Kieàu-thi-ca, choã naøo coù caùc trôøi, roàng, vôùi ñaày ñuû ñaïi thaàn
löïc, oai ñöùc maïnh meõ roäng lôùn nhö theá ñi ñeán, thì nôi ñoù coù nhöõng aùc
quyû, taø thaàn ñeàu phaûi kinh sôï lui ra, khoâng daùm ôû laïi. Do nhaân duyeân
aáy, neân caùc thieän nam, thieän nöõ naøy taâm ñöôïc roäng lôùn, phaùt sinh tònh
thaéng giaûi, vieäc tu taäp thieän nghieäp caøng theâm saùng suoát boäi phaàn,
phaøm laøm caùc vieäc gì ñeàu khoâng bò chöôùng ngaïi.
Vì vaäy, naøy Kieàu-thi-ca, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy. Neáu
ñeå choã naøo thì chung quanh choã aáy phaûi ñöôïc doïn deïp phaån ueá, queùt
lau chuøi röûa, vaåy nöôùc, taåm höông, traûi toøa baùu ñem ñeå treân aáy, roài ñoát
höông raûi hoa, treo nhöõng côø phöôùn, loïng baùu, chuoâng gioù laãn loän beân
trong; ñem chaâu ngoïc treân quyù laï, cuøng vaøng baïc, ñoà baùu, y phuïc, anh
laïc, kyõ nhaïc, ñeøn saùng, laøm cho maøu saéc xen laãn nhau, taïo söï trang
nghieâm nôi aáy.
Neáu coù theå cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö theá, thì seõ coù
voâ löôïng trôøi, roàng vôi ñaày ñuû ñaïi thaàn löïc, oai ñöùc maïnh meõ, roäng lôùn
ñi ñeán choã ñoù kính leã; ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, do nhöõng ngöôøi
kia cheùp giöõ. Roài cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, chaép tay
hoan hyû, ñi beân phaûi hoä nieäm.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy neáu coù theå
cung kính, toân troïng ngôïi khen Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá
thì thaân taâm nhaát ñònh khoâng bò moûi meät; thaân taâm seõ an vui; thaân taâm
ñöôïc ñieàu hoøa, thanh thaûn; thaân taâm trôû neân nheï nhaøng lanh lôïi. Neáu
www.daitangkinh.org
chuù taâm vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì khi ban ñeâm nguû nghæ seõ khoâng
coù aùc moäng, chæ thaáy moäng laønh; nghóa laø thaáy thaân saéc chaân kim,
töôùng haûo trang nghieâm cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc phoùng ñaïi
quang minh soi khaép taát caû, tröôùc sau ñeàu coù Thanh vaên, Boà-taùt vaây
quanh.
Ngöôøi ôû trong chuùng nghe Phaät noùi Boá thí... saùu phaùp Ba-la-maät-
ña vaø caùc phaùp coù nghóa töông öng vôùi caên laønh; hoaëc ôû trong moäng
thaáy coäi Boà-ñeà cao to roäng lôùn, ñöôïc trang nghieâm baèng caùc thöù baùu,
coù Ñaïi Boà-taùt thöôøng ñi ñeán coäi caây aáy ngoài kieát giaø, chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, chuyeån phaùp luaân vi dieäu ñoä chuùng höõu tình.
Hoaëc ôû trong moäng thaáy coù voâ löôïng traêm ngaøn, traêm öùc, muoân
öùc chuùng Ñaïi Boà-taùt ñang baøn luaän, löïa choïn nghóa lyù caùc phaùp.
Hoaëc ôû trong moäng, thaáy möôøi phöông quoác ñoä ñeàu coù voâ löôïng
traêm ngaøn, traêm, muoân öùc Ñöùc Phaät. Cuõng nghe coù ngöôøi noùi laø ôû theá
giôùi aáy, coù Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuøng raát nhieàu traêm
ngaøn, traêm öùc Ñaïi Boà-taùt, Thanh vaên, ñeä töû cung kính vaây quanh
thuyeát phaùp nhö vaäy.
Hoaëc ôû trong moäng, thaáy möôøi phöông quoác ñoä ñeàu coù voâ löôïng
traêm ngaøn, traêm, muoân öùc Ñöùc Phaät saép nhaäp Nieát-baøn. Caùc Ñöùc Phaät
kia, sau khi nhaäp Nieát-baøn ñeàu coù thí chuû cuùng döôøng xaù-lôïi cuûa Phaät;
duøng baûy thöù baùu toát ñeïp nhaát ñeå xaây voâ löôïng traêm ngaøn, traêm, muoân
öùc soá ñaïi baûo thaùp. Roài ôû nôi ñaïi baûo thaùp aáy laïi ñem voâ löôïng traøng
hoa toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng, traûi qua voâ löôïng kieáp, cung kính
cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thaáy caùc loaïi töôùng
moäng laønh nhö theá; khi nguû hoaëc thöùc thaân taâm ñeàu an vui; caùc Thieân
thaàn luoân uûng hoä tinh thaàn vaø chí khí khieán cho nhöõng ngöôøi kia töï
bieát thaân theå nheï nhaøng. Do nhaân duyeân nhö vaäy neân chaúng sinh taâm
tham veà uoáng aên, thuoác thang, y phuïc, giöôøng naèm; ñoái vôùi töù söï cuùng
döôøng taâm caøng thanh thaûn, nheï nhaøng.
Nhö thaày Du-giaø nhaäp ñònh thaéng dieäu, nhôø ñònh löïc kia maø thaân
taâm ñöôïc thaám nhuaàn; khi xuaát ñònh roài, gaëp thöùc aên ngon, taâm nheï
nhaøng ít muoán. Ñaáy cuõng nhö theá.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, ôû trong
theá giôùi ba laàn ngaøn vaø möôøi phöông voâ bieân theá giôùi khaùc; ñöôïc taát
caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, Thanh vaên, Boà-taùt, Trôøi, Roàng,
Döôïc-xoa, A-toá-laïc... vôùi ñaày ñuû ñaïi thaàn löïc, oai ñöùc thuø thaéng, töø bi
hoä nieäm, duøng dieäu linh roùt vaøo thaân taâm, laøm cho nhöõng thieän nam,
thieän nöõ aáy ñöôïc thaám nhuaàn linh khí vi dieäu, neân thaân taâm, yù chí
duõng maõnh an thaïnh.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo muoán ñôøi hieän taïi
ñöôïc caùc coâng ñöùc thuø thaéng nhö theá, thì ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy, thöôøng phaûi laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát, chæ baøy roäng raõi cho höõu tình. Laïi
coøn bieát ñem caùc thöù traøng hoa toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cung
kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo maëc duø ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng
naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát roäng raõi cho höõu tình,
nhöng vì muoán chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, muoán Phaät nhaõn khoâng
bò hoaïi dieät, muoán chaùnh phaùp chaúng bò mai moät, muoán söï hoä trì cuûa
Boà-taùt ñöôïc taêng tröôûng, muoán Phaùp nhaõn thanh tònh khoâng bò hoaïi
dieät ôû theá gian; neân bieân cheùp, giöõ gìn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
trang nghieâm baèng caùc thöù baùu. Laïi ñem voâ löôïng traøng hoa toát ñeïp
nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen;
thì cuõng ñöôïc caùc coâng ñöùc thuø thaéng nhö ñaõ noùi ôû tröôùc.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì laøm nhö theá laø caùc thieän nam, thieän
nöõ naøy ñaõ coù theå laøm nhieàu lôïi laïc cho voâ löôïng, voâ bieân loaøi höõu
tình.
Vì vaäy, naøy Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ôû trong
ñôøi hieän taïi, vò lai muoán ñöôïc coâng ñöùc thuø thaéng; thì ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, neân ñem taâm thanh tònh, cung kính tin thoï; vì caàu
quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát, chæ baøy roäng raõi
cho höõu tình; duøng tueä taêng thöôïng xem xeùt kyõ caøng, muoán chaùnh
phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, muoán Phaät nhaõn khoâng bò hoaïi dieät, vì
muoán Phaät phaùp chaúng bò mai moät, vì söï hoä trì cuûa Boà-taùt ñöôïc taêng
tröôûng, vì muoán ñem phaùp nghóa truyeàn daïy cho höõu tình ñöôïc ñaày
ñuû, vì muoán kheùo ñieàu phuïc roäng raõi caùc loaøi höõu tình, ñeå Phaät nhaõn
khoâng bò khuyeát giaûm; neân bieân cheùp, giöõ gìn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
www.daitangkinh.org
saâu xa naøy, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu; laïi ñem caùc thöù traøng
hoa toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cung kính cuùng döôøng, toân
troïng ngôïi khen.
Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo laøm ñöôïc nhö theá thì nhaát ñònh ôû
ñôøi hieän taïi vaø vò lai seõ ñöôïc voâ bieân coâng ñöùc thuø thaéng.
Μ
Phaåm 4: XÖNG DÖÔNG COÂNG ÑÖÙC
Naøy Kieàu-thi-ca, giaû söû coù xaù-lôïi cuûa Phaät ñaày khaép trong chaâu
Thieäm-boä naøy, laøm thaønh moät phaàn; bieân cheùp phaùp moân Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, laøm thaønh moät phaàn. Trong hai phaàn aáy, oâng choïn
phaàn naøo?
–Baïch Theá Toân, theo yù con, neân choïn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Vì sao? Vì theo con, ñoái vôùi xaù-lôïi cuûa Phaät chaúng phaûi laø khoâng
tin thoï, cung kính cuùng döôøng; nhöng thaân vaø xaù-lôïi cuûa chö Phaät ñeàu
do nôi phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø sinh ra, cuõng do
nôi phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø coù choã ñeå tu haønh
huaân taäp nhöõng oai löïc coâng ñöùc. Vì vaäy môùi ñöôïc taát caû theá gian,
Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Taát caû chuùng Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp moân dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, thì seõ
chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc ñeàu nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy maø ñöôïc thoâng suoát chaân nhö,
phaùp giôùi, phaùp taùnh vaø thaät teá...; thaønh töïu phaùp thaân. Do chöùng phaùp
thaân, neân môùi goïi laø Phaät. Xaù-lôïi cuûa Phaät nöông vaøo phaùp thaân, neân
môùi ñöôïc theá gian cung kính cuùng döôøng.
Baïch Theá Toân, nhö con ôû trong ñieän Thieän phaùp, ngoài treân toøa
Thieân ñeá cuûa trôøi Ba möôi ba, giaûng thuyeát chaùnh phaùp cho caùc
Thieân chuùng. Khi aáy, coù voâ löôïng Thieân töû ñi ñeán choã con laéng nghe
phaùp roài cung kính cuùng döôøng, ñi quanh beân höõu roài lui ra. Neáu khi
con chaúng coù ôû phaùp toøa, maø caùc Thieân töû cuõng ñeán choã naøy, duø
chaúng thaáy con nhöng vaãn xem nhö coù con, hoï ñeàu cung kính cuùng
döôøng vaø noùi: “Choã naøy laø toøa Ñeá Thích ngoài ñeå thuyeát phaùp cho chö
Thieân. Chuùng ta neân xem nhö Thieân chuû hieän dieän, maø cuùng döôøng,
ñi quanh beân höõu, leã baùi roài lui ra.”
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng laïi nhö theá. Neáu coù ngöôøi
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng thuyeát roäng raõi cho höõu tình; thì neân
bieát choã ñoù cuûa theá giôùi vaø trong möôøi phöông voâ bieân theá giôùi khaùc,
thöôøng coù voâ löôïng, voâ soá Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa, A-toá-laïc... ñeàu ñeán
nhoùm hoïp. Neáu coù ngöôøi hoaëc khoâng coù ngöôøi thuyeát phaùp nhöng vì
kính troïng phaùp ôû nôi ñoù neân cuõng cung kính cuùng döôøng, ñi quanh
beân höõu roài lui ra.
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy cuøng vôùi caùc
haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø trí Nhaát thieát trí cuûa Phaät ñaõ chöùng ñaéc ñeàu
laøm nhaân duyeân, laøm choã nöông döïa, coù khaû naêng ñöa ñeán. Vì vaäy,
neân con noùi: Duø cho xaù-lôïi cuûa Phaät coù ñaày khaép trong chaâu Thieäm-boä
naøy ñem laøm moät phaàn; bieân cheùp phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa laïi laøm moät phaàn. Trong hai phaàn aáy, con choïn laáy phaàn Baùt-
Laïi nöõa baïch Theá Toân, thoâi haõy gaùc vieäc xaù-lôïi cuûa Phaät ñaày
khaép trong chaâu Thieäm-boä naøy ñem laøm moät phaàn. Duø cho xaù-lôïi
cuûa Phaät ñaày khaép boán ñaïi chaâu ñem laøm moät phaàn; hoaëc xaù-lôïi cuûa
Phaät ñaày khaép tieåu thieân theá giôùi ñem laøm moät phaàn; hoaëc xaù-lôïi cuûa
Phaät ñaày khaép trung thieân theá giôùi ñem laøm moät phaàn; hoaëc xaù-lôïi
cuûa Phaät ñaày khaép ñaïi thieân theá giôùi ñem laøm moät phaàn; laïi coù ngöôøi
bieân cheùp phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñem laøm moät
phaàn. Trong hai phaàn ñaáy, yù con choïn laáy phaàn Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa hôn. Vì sao? Vì con ñoái vôùi xaù-lôïi cuûa chö Phaät ñeàu tin thoï,
cung kính cuùng döôøng, nhöng phaùp thaân vaø xaù-lôïi cuûa chö Phaät ñeàu
do phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa sinh ra. Do coâng ñöùc oai
löïc cuûa phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø choã ñeå huaân tu;
nhôø vaäy môùi ñöôïc taát caû theá gian Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc cung kính
cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp, giaûng noùi, truyeàn baù roäng raõi; thì
nhöõng ngöôøi aáy ôû ñôøi sau chaúng ñoïa vaøo ñöôøng aùc; xa lìa ñòa vò Thanh
vaên vaø baäc Ñoäc giaùc; chaúng sôï taát caû tai hoïa, taät dòch xaâm haïi. Nhö
www.daitangkinh.org
ngöôøi maéc nôï sôï ngöôøi chuû nôï, lieàn thaân caän, phuïng thôø quoác vöông,
nöông theá löïc cuûa quoác vöông ñeå khoûi söï lo sôï.
Vua duï cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Ngöôøi maéc nôï kia, duï cho caùc thieän nam, thieän nöõ nöông nhôø
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, xa lìa ñöôøng aùc vaø caùc söï sôï haõi.
Baïch Theá Toân, ví nhö coù ngöôøi nöông caäy nôi vua, ñöôïc vua thu
nhaän môùi ñöôïc ngöôøi ñôøi cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Xaù-lôïi cuûa Phaät cuõng laïi nhö theá, nhôø huaân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa neân ñöôïc Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc ñeàu cung kính cuùng döôøng, toân
Vua duï cho Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Xaù-lôïi cuûa Phaät duï cho ngöôøi nöông caäy vaøo vua.
Baïch Theá Toân, chö Phaät ñaõ chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí cuõng
nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc thaønh töïu, neân con choïn laáy Baùt-
Baïch Theá Toân, dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vôùi
ñaày ñuû ñaïi thaàn löïc, ñaõ laøm ñaïi lôïi ích cho höõu tình ôû nôi theá giôùi ba
laàn ngaøn, duø ôû choã naøo cuõng ñeàu coù chö Phaät vaø laøm caùc Phaät söï. Ñoù
goïi laø lôïi laïc taát caû höõu tình.
Baïch Theá Toân, ví nhö ngoïc ñaïi baûo thaàn chaâu laø voâ giaù, coù ñuû voâ
löôïng oai ñöùc thaéng dieäu, neân duø ôû choã naøo maø coù thaàn chaâu naøy,
ngöôøi vaø phi nhaân ñeàu khoâng bò naõo haïi.
Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo bò quyû aùm baét, thaân taâm khoå
naõo, khi aáy coù ngöôøi caàm thaàn chaâu naøy cho xem, nhôø oai löïc cuûa thaàn
chaâu neân quyû lieàn boû ñi.
Hoaëc coù ngöôøi bò beänh noùng, hoaëc phong, hoaëc ñaøm, hoaëc bò
beänh noùng do phong ñaøm hoøa hôïp gaây ra beänh; neáu ñem thaàn chaâu
naøy buoäc ñeo nôi thaân thì caùc beänh nhö theá ñeàu ñöôïc döùt tröø.
Thaàn chaâu naøy coù khaû naêng soi saùng nôi toái taêm, ôû choã noùng coù
theå maùt meû, ôû choã laïnh thì aám aùp. Tuøy ôû ñòa phöông naøo coù thaàn chaâu
naøy thì nôi aáy khí haäu ñieàu hoøa, khoâng laïnh khoâng noùng.
Hoaëc ñòa phöông naøo coù thaàn chaâu naøy thì raén, boï caïp, caùc loaøi
ñoäc khoâng daùm ñeán ôû. Neáu coù ngöôøi nam hoaëc ngöôøi nöõ naøo bò truùng
ñoäc ñau ñôùn, khoù chòu thì neân ñem thaàn chaâu naøy ñöa cho ngöôøi
beänh thaáy. Nhôø oai löïc cuûa thaàn chaâu laøm cho chaát ñoäc bò tieâu tan.
Neáu thaân cuûa höõu tình naøo bò taät huûi, gheû döõ, gheû chuøm bao, maét
muø loøa, hoaëc beänh maét, beänh tai, beänh muõi, beänh löôõi, beänh yeát haàu,
beänh thaân, beänh caùc loùng ñoát, khi ñeo thaàn chaâu naøy vaøo thì caùc beänh
ñeàu khoûi.
Hoaëc trong caùc soâng ñaøo, ao, suoái, gieáng... nöôùc bò ñuïc nhô, hoaëc
saép khoâ caïn, ñem thaàn chaâu thaû vaøo, nöôùc lieàn ngaäp ñaày, laéng trong
thôm saïch, ñuû taùm thöù coâng ñöùc.
Neáu ñem taám vaûi xanh, vaøng, ñoû, traéng, hoàng, tía, bích luïc deät
thaønh caùc thöù maøu saéc, goùi thaàn chaâu naøy ñeå vaøo döôùi nöôùc thì nöôùc
seõ bieán ñoåi thaønh maøu caùc thöù vaûi.
Ñaïi baûo thaàn chaâu voâ giaù nhö theá, oai ñöùc voâ bieân, noùi khoâng theå
heát ñöôïc. Neáu ñeå thaàn chaâu trong röông hoäp, cuõng laøm cho nhöõng moùn
ñoà kia ñöôïc thaønh töïu ñaày ñuû voâ löôïng, voâ bieân oai ñöùc. Neáu röông
traép troáng khoâng, do tröôùc kia ñaõ töøng ñeå thaàn chaâu thì vaät khí aáy vaãn
ñöôïc nhieàu ngöôøi öa chuoäng.
Khi aáy, Khaùnh Hyû hoûi Thieân ñeá Thích:
–Thaàn chaâu nhö theá chæ ôû coõi trôøi môùi coù, hay laø coõi ngöôøi cuõng
coù?
Thieân ñeá Thích ñaùp:
–Coõi ngöôøi, coõi trôøi ñeàu coù thaàn chaâu naøy. Neáu thaàn chaâu ôû coõi
ngöôøi thì hình noù nhoû maø naëng, coøn ôû coõi trôøi thì hình lôùn maø nheï.
Laïi nöõa, haït chaâu ôû coõi ngöôøi hình töôùng chaúng ñaày ñuû, chaâu ôû
coõi trôøi töôùng noù troøn ñaày. Thaàn chaâu coõi trôøi oai ñöùc thuø thaéng voâ
löôïng gaáp boäi hôn ôû coõi ngöôøi.
–Baïch Theá Toân, dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
cuõng laïi nhö theá; noù laøm caên baûn cho caùc coâng ñöùc, noù dieät tröø voâ
löôïng phaùp aùc baát thieän; duø ôû choã naøo cuõng dieät tröø ñöôïc söï khoå naõo
trong thaân taâm cuûa caùc höõu tình; caùc haøng Nhaân phi nhaân cuõng chaúng
laøm haïi ñöôïc.
Baïch Theá Toân, Nhö Lai ñaõ chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí vaø voâ
löôïng, voâ bieân caùc coâng ñöùc khaùc laø ñeàu do Ñaïi vöông thaàn chuù Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña dieãn baøy ra, noù voâ löôïng, voâ bieân oai ñöùc saâu roäng.
Xaù-lôïi cuûa Phaät do caùc coâng ñöùc ñaõ ñöôïc huaân tu neân caùc coâng ñöùc
naøy thöôøng laøm choã ñeå nöông töïa. Sau khi Phaät Nieát-baøn, laõnh thoï söï
www.daitangkinh.org
cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen cuûa taát caû theá gian, Trôøi,
Ngöôøi, A-toá-laïc...
Baïch Theá Toân, haõy gaùc vieäc xaù-lôïi cuûa Phaät ôû theá giôùi ba laàn
ngaøn laïi. Giaû söû xaù-lôïi cuûa Phaät ñaày haèng haø sa soá theá giôùi khaép möôøi
phöông, ñem laøm moät phaàn; hoaëc coù ngöôøi bieân cheùp phaùp moân Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñem laøm moät phaàn. Trong hai phaàn naøy, yù
con choïn laáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Vì sao? Vì con ñoái vôùi xaù-lôïi cuûa Phaät chaúng phaûi khoâng tin öa
cung kính cuùng döôøng. Nhöng Phaùp thaân chö Phaät vaø xaù-lôïi laø ñeàu do
phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa sinh ra, ñeàu nhôø coâng ñöùc oai
löïc ñaõ huaân tu cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa môùi coù ñöôïc; cho neân
taát caû theá gian, Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc ñeàu cung kính cuùng döôøng, toân
Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh ra trí
Nhaát thieát trí cuûa Nhö Lai. Nhö Lai ñaõ ñöôïc trí Nhaát thieát trí, coù theå
sinh ra thaân Phaät vaø xaù-lôïi. Vì vaäy, cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa töùc laø cuùng döôøng trí Nhaát thieát trí vaø xaù-lôïi cuûa chö Phaät ôû quaù
khöù, hieän taïi, vò lai.
Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo muoán ñöôïc thaáy voâ
löôïng, voâ soá Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû möôøi phöông thì phaûi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
ñôøi quaù khöù, Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy, ñeå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñôøi vò lai,
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vaø ñôøi hieän taïi, taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy maø hieän chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Nay Ta,
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy maø chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy laø Ñaïi Ba-la-maät-ña, laø Ba-la-maät-ña khoâng gì vöôït treân, laø Ba-la-
maät-ña khoâng gì saùnh baèng. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø
caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy
ñeå bieát ñöôïc söï sai khaùc veà taâm haønh cuûa loaøi höõu tình khoâng?
caùc Ñaïi Boà-taùt ôû trong thôøi gian daøi, tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa ñeàu coù theå bieát nhö thaät taát caû söï sai khaùc veà taâm haønh cuûa
höõu tình.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt chæ neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña hay cuõng neân haønh naêm phaùp Ba-la-maät-ña kia nöõa?
–Naøy Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt neân haønh ñuû saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, nhöng khi haønh Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï;
luùc quaùn caùc phaùp ñeàu phaûi duøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm ñaàu.
Naøy Kieàu-thi-ca, ví nhö trong chaâu Thieäm-boä coù nhieàu caây,
nhieàu nhaùnh, caønh, thaân, hoa, laù, quaû traùi; tuy coù nhieàu thöù hình loaïi
chaúng ñoàng nhöng noù ñeàu coù khaû naêng che boùng maùt nhö nhau, ñaày ñuû
coâng ñöùc lôùn, ñöôïc moïi ngöôøi nöông theo.
Saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuõng vaäy moãi phaùp tuy ñeàu coù phaùp
rieâng, nhöng nhôø phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoä
trì vaø hoài höôùng veà trí Nhaát thieát trí; cho neân caùc töôùng sai khaùc ñeàu
chaúng theå naém baét ñöôïc, ñaày ñuû ñaïi coâng ñöùc, ñöôïc moïi ngöôøi nöông
theo.
–Baïch Theá Toân, dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø
thaønh töïu coâng ñöùc roäng lôùn thuø thaéng, laø thaønh töïu taát caû coâng ñöùc
thuø thaéng, laø thaønh töïu vieân maõn coâng ñöùc thuø thaéng, laø thaønh töïu voâ
löôïng coâng ñöùc thuø thaéng, laø thaønh töïu voâ bieân coâng ñöùc thuø thaéng, laø
thaønh töïu voâ soá coâng ñöùc thuø thaéng, laø thaønh töïu voâ ñaúng coâng ñöùc thuø
thaéng, laø thaønh töïu voâ taän coâng ñöùc thuø thaéng.
www.daitangkinh.org
Phaåm 5: PHÖÔÙC MOÂN (1)

–Baïch Theá Toân, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa; vì mong caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân ñem
taâm thanh tònh maø cung kính tín thoï, chuù taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, giaûng thuyeát chæ baøy roäng
raõi cho höõu tình, duøng tueä taêng thöôïng quaùn saùt kyõ caøng; vì muoán
chaùnh phaùp ñöôïc truï laâu ôû ñôøi, muoán Phaät nhaõn khoâng bò hoaïi dieät,
muoán chaùnh phaùp khoâng bò mai moät, muoán söï hoä trì cuûa Boà-taùt luoân
ñöôïc taêng tröôûng, muoán Phaùp nhaõn thanh tònh khoâng bò hoaïi dieät ôû
theá gian, neân bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, trang nghieâm
baèng caùc thöù baùu, laïi ñem caùc thöù traøng hoa toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn
saùng ñeå cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, roài laïi suy nghó:
“Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thaønh töïu coâng ñöùc thuø thaéng roäng
lôùn, raát khoù ñöôïc, khoâng neân vöùt boû, phaûi töï giöõ gìn, cung kính cuùng
döôøng, tö duy, ñoïc tuïng.” Laïi coù caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, roài trang nghieâm baèng caùc thöù baùu,
cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen; hoaëc ñem cho ngöôøi
khaùc thoï trì, truyeàn baù roäng raõi, thì trong hai nhoùm phöôùc naøy, phöôùc
naøo nhieàu hôn?
–Ta nay hoûi laïi oâng, tuøy yù oâng ñaùp. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøo
theo ngöôøi thænh ñöôïc xaù-lôïi cuûa Phaät, ñöïng trong hoäp baùu, ñeå nôi tinh
saïch; laïi ñem caùc thöù traøng hoa toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng ñeå cung
kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen. Hoaëc coù thieän nam, thieän nöõ
naøo theo ngöôøi thænh ñöôïc xaù-lôïi cuûa Phaät, ñem chia cho ngöôøi khaùc
chöøng baèng haït caûi, hoï ñem ñeå choã thanh tònh, ñuùng phaùp; laïi duøng caùc
thöù traøng hoa toát ñeïp nhaát cho ñeán ñeøn saùng cung kính cuùng döôøng,
toân troïng ngôïi khen. YÙ oâng nghó sao? Trong hai nhoùm phöôùc naøy,
phöôùc ngöôøi naøo hôn?
–Baïch Theá Toân, theo yù con hieåu nghóa Phaät ñaõ noùi, trong hai
nhoùm phöôùc naøy, ngöôøi sau nhieàu hôn.
Phaät khen Thieân ñeá Thích:
–Laønh thay, laønh thay! Nhö lôøi oâng noùi! Naøy Kieàu-thi-ca, ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neáu töï mình thoï trì, cung kính cuùng
döôøng, hoaëc chæ cho ngöôøi khaùc, truyeàn baù roäng raõi. Trong hai nhoùm
phöôùc naøy, ngöôøi sau laø nhieàu hôn. Vì sao? Vì nhôø chuyeån cho ngöôi
khaùc neân voâ löôïng, voâ soá höõu tình ñöôïc lôïi laïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu coù ngöôøi ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa naøy maø noùi ñöôïc dieäu nghóa saâu xa nhö thaät, vì ngöôøi khaùc maø
giaûng noùi phaân bieät, laøm cho hoï hieåu ñöôïc ñuùng ñaén, thì ngöôøi naøy
ñöôïc phöôùc nhieàu hôn laø ngöôøi ñöôïc nhaän phaùp thí hoaëc nhaän söï
truyeàn baù, coâng ñöùc cuûa ngöôøi naøy gaáp traêm ngaøn laàn, phaûi kính Phaùp
sö naøy cuõng nhö kính thôø Phaät vaäy.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp thoï trì
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, bieát ñoù laø phaùp khí, trang nghieâm baèng
caùc thöù baùu, cung kính cuùng döôøng, töï mình ñi ñeán choã khaùc, phaân
phaùt thí cho, khuyeân sieâng naêng ñoïc tuïng, thì caùc thieän nam, thieän nöõ
ñoù ñöôïc phöôùc voâ löôïng, voâ bieân.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa caùc loaøi
höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä, laøm cho chuùng ñöôïc an truù trong möôøi neûo
nghieäp thieän. YÙ oâng nghó sao? Caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù nhôø nhaân
duyeân naøy ñöôïc phöôùc coù nhieàu khoâng?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, ñem taâm thanh tònh cung kính tin thoï, vì caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät maø bieân cheùp phaân phaùt, roài laïi vì ngöôøi khaùc maø giaûng noùi dieäu
nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, laøm cho hoï khoâng coøn nghi
ngôø, khuyeân baûo raên deø caùc loaøi höõu tình: “Caùc ngöôi neân sieâng naêng
tu chaân ñaïo Boà-taùt thì ñoù goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu coù theå
sieâng naêng tu hoïc ñaïo naøy, thì seõ mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
cöùu vôùt vaø teá ñoä voâ bieân loaøi höõu tình khieán hoï chöùng ñöôïc thaät teá,
ñoaïn taän caùc laäu, nhaäp Voâ dö y Baùt-nieát-baøn”, thì caùc thieän nam, thieän
nöõ naøy ñöôïc phöôùc raát nhieàu hôn tröôùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình cuûa chaâu Thieäm-
boä laïi. Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình cuûa
www.daitangkinh.org
boán ñaïi chaâu khieán chuùng ñeàu ñöôïc an truï trong möôøi neûo nghieäp
thieän, yù oâng nghó sao? Cho ñeán... noùi roäng...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình cuûa boán ñaïi
chaâu laïi. Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa loaøi höõu tình ôû coõi
tieåu thieân khieán chuùng ñöôïc an truï trong möôøi neûo nghieäp thieän, yù oâng
nghó sao? Cho ñeán... noùi roäng.
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình cuûa coõi tieåu
thieân. Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa loaøi höõu tình ôû coõi
trung thieân khieán chuùng ñeàu ñöôïc an truï trong möôøi neûo nghieäp thieän,
cho ñeán... noùi roäng hôn, yù oâng theá naøo?
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình cuûa coõi trung
thieân. Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa loaøi höõu tình ôû coõi ñaïi
thieân khieán chuùng ñeàu ñöôïc an truï trong möôøi neûo nghieäp thieän, cho
ñeán... noùi roäng hôn, yù oâng theá naøo?
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình cuûa coõi ñaïi
thieân. Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa loaøi höõu tình ôû coõi
khaép möôøi phöông theá giôùi nhieàu nhö haèng haø sa, khieán chuùng ñeàu
ñöôïc an truï trong möôøi neûo nghieäp thieän, yù oâng nghó sao? Caùc thieän
nam, thieän nöõ ñoù do nhaân duyeân naøy coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
xa naøy ñem taâm thanh tònh, cung kính tin thoï, vì mong caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät maø bieân cheùp phaân phaùt, vì ngöôøi khaùc maø giaûng noùi, veà
dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khieán khoâng coøn nghi
hoaëc roài daïy baûo, trao truyeàn caùc loaøi höõu tình: “Caùc ngöôi neân sieâng
naêng tu chaân ñaïo Boà-taùt, goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå mau chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu vôùt vaø teá ñoä voâ bieân caùc loaøi höõu tình,
khieán chuùng chöùng ñöôïc thaät teá, ñoaïn taän caùc laäu, nhaäp coõi giôùi Voâ dö
y Baùt-nieát-baøn”, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc phöôùc raát nhieàu
hôn tröôùc.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa
loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä khieán chuùng ñöôïc an truï boán Tónh löï,
boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng, thì yù oâng nghó sao?
Thieän nam, thieän nöõ ñoù do nhaân duyeân nhö vaäy coù ñöôïc phöôùc nhieàu
khoâng?
–Caùc thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
ñem taâm thanh tònh cung kính tin thoï; vì mong caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät maø bieân cheùp phaân phaùt, laïi vì ngöôøi khaùc maø giaûng noùi, veà
dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khieán hoï khoâng coøn
nghi. Roài daïy baûo, trao truyeàn caùc loaøi höõu tình: “Caùc ngöôi neân
sieâng tu chaân ñaïo Boà-taùt, goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu coù theå
sieâng naêng tu hoïc ñaïo naøy thì mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
cöùu vôùt voâ bieân höõu tình, khieán hoï chöùng ñöôïc thaät teá, ñoaïn taän caùc
laäu, nhaäp Voâ dö y Baùt-nieát-baøn”; thì caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù ñöôïc
phöôùc nhieàu hôn ôû tröôùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, thoâi haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû chaâu
Thieäm-boä laïi. Neáu coù caùc thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa caùc loaøi
höõu tình trong boán ñaïi chaâu khieán chuùng ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï,
boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng, cho ñeán... noùi roäng,
thì yù oâng theá naøo?
Naøy Kieàu-thi-ca, thoâi haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình trong boán
ñaïi chaâu laïi. Neáu coù caùc thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa caùc loaøi höõu
tình ôû trong coõi tieåu thieân khieán chuùng ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï,
boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng, cho ñeán... noùi roäng
hôn..., thì yù oâng nghó sao?
Naøy Kieàu-thi-ca, thoâi haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình coõi tieåu
thieân laïi. Neáu coù caùc thieän nam, thieän nöõ naøo giaùo hoùa caùc loaøi höõu
tình ôû coõi trung thieân, laøm cho chuùng ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán
Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng, cho ñeán... noùi roäng... thì
yù oâng hieåu theá naøo?
Naøy Kieàu-thi-ca, thoâi haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình coõi trung
tình ôû coõi ñaïi thieân khieán chuùng ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng, cho ñeán... noùi roäng hôn, thì yù
oâng nghó sao?
www.daitangkinh.org
Naøy Kieàu-thi-ca, thoâi haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû coõi ñaïi
tình ôû khaép möôøi phöông theá giôùi nhieàu nhö haèng haø sa soá, khieán
chuùng ñeàu ñöôïc an truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc,
naêm Thaàn thoâng, thì yù oâng nghó sao? Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy do
nhaân duyeân nhö vaäy ñöôïc phöôùc coù nhieàu khoâng?
xa, duøng taâm thanh tònh cung kính tin thoï, vì mong caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät maø bieân cheùp, phaân phaùt, vì ngöôøi khaùc giaûng noùi, neáu hoï
coøn nghi hoaëc ñoái vôùi dieäu nghóa saâu xa thì daïy baûo, truyeàn trao caùc
loaøi höõu tình raèng: “Caùc ngöôi neân sieâng tu chaân ñaïo Boà-taùt, goïi laø
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu coù theå sieâng naêng tu hoïc ñaïo naøy thì seõ
mau chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, seõ cöùu vôùt voâ bieân caùc loaøi
höõu tình, khieán chuùng chöùng ñöôïc thaät teá, ñoaïn taän caùc laäu, nhaäp Voâ
dö y Baùt-nieát-baøn”, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc phöôùc nhieàu
hôn ôû tröôùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu
hoïc, suy nghó ñuùng lyù, ñöôïc phöôùc nhieàu hôn laø giaùo hoùa, daãn daét roäng
raõi caùc loaøi höõu tình trong chaâu Thieäm-boä ñeå ñöôïc an truï möôøi neûo
nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn
thoâng; cuõng ñöôïc phöôùc nhieàu hôn laø giaùo hoùa loaøi höõu tình trong boán
ñaïi chaâu, ñeå ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ
löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng; cuõng ñöôïc phöôùc nhieàu hôn
laø giaùo hoùa, daãn daét loaøi höõu tình trong coõi tieåu thieân ñeå ñöôïc an truï
möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc,
naêm Thaàn thoâng; cuõng ñöôïc phöôùc nhieàu hôn laø giaùo hoùa, daãn daét loaøi
höõu tình trong moät trung thieân theá giôùi ñeå ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp
thieän, boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng;
cuõng ñöôïc phöôùc nhieàu hôn laø giaùo hoùa daãn daét loaøi höõu tình trong
moät ñaïi thieân theá giôùi ñeå ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng; cuõng ñöôïc phöôùc
nhieàu hôn laø giaùo hoùa daãn daét loaøi höõu tình khaép möôøi phöông theá giôùi
nhö haèng haø sa ñeå ñeàu ñöôïc an truï möôøi neûo nghieäp thieän, boán Tónh
löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng.
ba-la-maät-ña, ñem voâ löôïng phaùp moân, vì ngöôøi khaùc maø giaûng thuyeát
chæ baøy, giaûi thích roõ raøng, phaân bieät dieäu nghóa saâu xa, laøm cho hoï deã
hieåu; thì seõ ñöôïc phöôùc nhieàu hôn laø töï mình laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa laø voâ löôïng coâng ñöùc gaáp nhieàu laàn vaäy.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu thieän nam, thieän nöõ naøo töï mình ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, chí taâm laéng nghe, thoï trì ñoïc tuïng, sieâng naêng
tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, vì ngöôøi khaùc duøng voâ löôïng phaùp moân ñeå
giaûng thuyeát chæ baøy, giaûi thích, phaân bieät laøm cho dieäu nghóa saâu xa
cuûa Baùt-nhaõ ñöôïc roõ raøng, khieán cho hoï deã hieåu, thì phöôùc seõ ñöôïc
nhieàu hôn phöôùc tröôùc voâ löôïng, voâ bieân.
ba-la-maät-ña saâu xa bieân cheùp, trang nghieâm, thoï trì, ñoïc tuïng; laïi coù
thieän nam, thieän nöõ khaùc, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng
bieân cheùp, trang nghieâm, nhöng phaân phaùt cho ngöôøi khaùc, thì ñöôïc
phöôùc nhieàu hôn phöôùc tröôùc voâ löôïng, voâ bieân.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø bieân cheùp, trang nghieâm, roài phaân phaùt cho
caùc loaøi höõu tình. Laïi coù thieän nam, thieän nöõ khaùc ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, bieát ñaày ñuû veà dieäu nghóa saâu xa; thöôøng duøng caùc
thöù vaên nghóa kheùo leùo ñeïp ñeõ vì ngöôøi khaùc maø giaûng noùi, thì ñöôïc
phöôùc nhieàu hôn phöôùc tröôùc voâ löôïng, voâ bieân.
Khi aáy, Kieàu-thi-ca baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, coù caùc thieän nam, thieän nöõ naøo maø cuõng öng
duøng caùc thöù vaên nghóa kheùo leùo ñeïp ñeõ, vì ngöôøi khaùc dieãn noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa sao?
Phaät baûo:
–Naøy Kieàu-thi-ca, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu thieän nam, thieän nöõ
naøo coù theå duøng caùc vaên nghóa kheùo leùo, ñeïp ñeõ vì ngöôøi khaùc maø
dieãn noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy thì ñöôïc voâ bieân ñaïi coâng
ñöùc.
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, neân giaûng thuyeát dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy cho caùc höõu tình naøo?
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo chaúng bieát dieäu nghóa saâu xa cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì neân giaûng thuyeát dieäu nghóa saâu xa cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña cho caùc thieän nam, thieän nöõ naøy.
Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì ñôøi sau coù thieän nam, thieän nöõ mong
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät; nghe ngöôøi khaùc giaûng thuyeát töông töï
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, taâm lieàn meâ laàm thoaùi thaát giöõa ñöôøng.
Khi aáy Thieân ñeá Thích baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø töông töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø goïi laø giaûng thuyeát töông töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–ÔÛ ñôøi sau seõ coù caùc Bí-soâ khoâng theå chuyeân tu thaân giôùi taâm
tueä; trí tueä laïi thaáp keùm cuõng nhö traâu deâ, duø hoï muoán giaûng thuyeát
chaân thaät Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho caùc loaøi höõu tình nhöng laïi ñieân
ñaûo noùi laø töông töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Theá naøo goïi laø Bí-soâ ñieân ñaûo giaûng thuyeát töông töï Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña?
–Nghóa laø Bí-soâ kia, ñoái vôùi ngöôøi phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät maø giaûng noùi saéc hoaïi neân goïi laø voâ thöôøng; noùi thoï, töôûng,
haønh, thöùc hoaïi neân goïi laø voâ thöôøng. Laïi noùi lôøi naøy: “Neáu caàu nhö
theá laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.”
Naøy Kieàu-thi-ca, nhö vaäy goïi laø ñieân ñaûo tuyeân noùi töông töï Baùt-
Naøy Kieàu-thi-ca, chaúng neân vì saéc hoaïi maø quaùn saéc laø voâ
thöôøng; chaúng neân vì thoï, töôûng, haønh, thöùc hoaïi maø quaùn thoï, töôûng,
haønh, thöùc laø voâ thöôøng.
Neáu quaùn saéc cho ñeán thöùc laø voâ thöôøng nhö theá, thì phaûi bieát
ngöôøi kia ñaõ haønh töông töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam, thieän nöõ naøo giaûng
thuyeát Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cho ngöôøi phaùt taâm caàu
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø noùi lôøi naøy: “Thieän nam, ñeán ñaây! Ta seõ
daïy oâng tu hoïc Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu y theo lôøi ta
daïy maø tu hoïc, seõ mau ñöôïc an truï töø Sô ñòa ñeán Thaäp ñòa cuûa Boà-taùt,
seõ ñöôïc voâ löôïng Phaät phaùp khaùc, mau nhaäp Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
Boà-taùt, vöôït hôn caùc ñòa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc.”
Naøy Kieàu-thi-ca, nhöõng ngöôøi ñoù ñaõ ñem khoâng töôùng vaø khoâng
sôû ñaéc maø laøm phöông tieän, nöông thôøi gian töôùng maø daïy tu Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ñoù goïi laø ñieân ñaûo giaûng thuyeát töông
töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca, neáu coù caùc thieän nam, thieän nöõ naøo
baûo vôùi ngöôøi coù chuûng taùnh Boà-taùt raèng: “Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, neáu chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy
nghó ñuùng lyù, thì seõ ñöôïc voâ bieân coâng ñöùc thuø thaéng.”
Naøy Kieàu-thi-ca, vaäy laø ngöôøi kia ñaõ ñem coù töôùng vaø coù sôû ñaéc
laøm phöông tieän noùi lôøi nhö theá; ñoù goïi laø ñieân ñaûo giaûng thuyeát töông
töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo baûo vôùi ngöôøi
coù chuûng taùnh Boà-taùt raèng: “Caùc oâng ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân ñôøi
quaù khöù, hieän taïi, vò lai; töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán roát raùo, coù ñöôïc
bao nhieâu caên laønh ñeàu neân tuøy hyû nhoùm hoïp taát caû laïi, vì caùc höõu tình
maø hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.”
Naøy Kieàu-thi-ca, vaäy laø ngöôøi kia ñaõ ñem coù töôùng vaø coù sôû ñaéc
laøm phöông tieän noùi lôøi nhö theá, neân goïi laø ñieân ñaûo giaûng thuyeát
töông töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vì vaäy, naøy Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ duøng voâ sôû
ñaéc laøm phöông tieän, vì caùc loaøi höõu tình maø tuyeân noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña vôùi dieäu nghóa saâu xa chaân thaät, khoâng ñieân ñaûo, thì ñöôïc
phöôùc voâ löôïng, voâ bieân, coù khaû naêng ñem laïi lôïi ích an vui cho loaøi
höõu tình.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 542
Phaåm 5: PHÖÔÙC MOÂN (2)
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû chaâu Thieäm-
boä, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñeàu laøm cho hoï an truù quaû Döï löu
hoaëc Nhaát lai hoaëc Baát hoaøn hoaëc quaû A-la-haùn. YÙ oâng nghó sao? Do
nhaân duyeân naøy maø caùc thieän nam, thieän nöõ ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
Phaät baûo Thieân ñeá Thích raèng:
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, ñem taâm thanh tònh, cung kính tín thoï; vì mong caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, neân bieân cheùp cho ngöôøi vaø giaûng giaûi nghóa lyù saâu xa
laøm cho hoï khoâng coøn söï nghi ngôø, roài truyeàn daïy khuyeân raên caùc höõu
tình: “Caùc ngöôi neân sieâng tu ñaïo chaân chaùnh cuûa Boà-taùt. Ñoù laø Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu sieâng naêng tu hoïc ñaïo naøy, thì seõ mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, seõ cöùu giuùp voâ soá caùc loaøi höõu tình,
khieán hoï mau chöùng thaät teá, chaám döùt caùc laäu, nhaäp vaøo caûnh giôùi Voâ
dö y Nieát-baøn. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc nhieàu hôn
tröôùc. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì taát caû quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát
hoaøn, A-la-haùn ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy phaùt sinh. Caùc thieän
nam, thieän nöõ ñoù nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, roài truyeàn daïy
khuyeân raên, sieâng naêng tu hoïc, daàn daàn vieân maõn taát caû Phaät phaùp,
cho ñeán chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí; giaùo hoùa höõu tình, khieán hoï ñaït
ñöôïc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà, nhaäp
vaøo ngoâi Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, cho ñeán chöùng ñöôïc quaû Boà-
ñeà cuûa Phaät.
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa caùc höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä
laïi. Khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, neáu caùc thieän nam,
thieän nöõ ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truï quaû Döï löu hoaëc Nhaát lai hoaëc
Baát hoaøn hoaëc A-la-haùn, thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng... cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa caùc höõu tình ôû boán ñaïi chaâu
laïi. Khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, neáu caùc thieän
nam, thieän nöõ ñeàu laøm cho chuùng ñöôïc an truï quaû Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn vaø quaû A-la-haùn, yù oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa caùc höõu tình ôû tieåu thieân theá
giôùi laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû
trung thieân theá giôùi, ñeàu laøm cho chuùng ñöôïc an truù quaû Döï löu hoaëc
Nhaát lai hoaëc Baát hoaøn hoaëc quaû A-la-haùn, yù oâng nghó sao? Noùi roäng
cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa höõu tình ôû trung thieân theá giôùi
laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ, khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû ñaïi thieân
theá giôùi, ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truï quaû Döï löu hoaëc Nhaát lai hoaëc
Baát hoaøn hoaëc quaû A-la-haùn, thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa caùc höõu tình ôû ñaïi thieân theá
giôùi laïi. Khi giaùo hoùa taát caû höõu tình trong haèng haø sa theá giôùi khaép
möôøi phöông, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truï
quaû Döï löu hoaëc Nhaát lai hoaëc Baát hoaøn hoaëc quaû A-la-haùn, yù oâng
nghó sao? Do nhaân duyeân naøy, caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc phöôùc
nhieàu chaêng?
–Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù nhöõng thieän nam,
thieän nöõ ñem taâm thanh tònh, cung kính tin thoï, vì mong caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, maø bieân cheùp cho ngöôøi, giaûng giaûi nghóa lyù saâu
xa, khieán hoï khoâng coøn nghi ngôø, khuyeân raên daïy baûo caùc höõu tình:
“Caùc ngöôi haõy sieâng tu ñaïo chaân chaùnh cuûa Boà-taùt. Ñoù laø Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng sieâng naêng tu hoïc ñaïo naøy, thì mau
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu giuùp ñöôïc voâ soá caùc loaøi höõu tình,
khieán hoï chöùng ñöôïc thaät teá, chaám döùt caùc laäu, nhaäp vaøo caûnh giôùi
Voâ dö y Nieát-baøn. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc phöôùc nhieàu
hôn tröôùc. Vì sao? Naøy Kieàu-thi-ca, vì taát caû quaû Döï löu, Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy maø ñöôïc phaùt
www.daitangkinh.org
sinh. Caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù, nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
khuyeân raên daïy baûo, sieâng naêng tu hoïc, daàn daàn vieân maõn taát caû
giaùo phaùp cuûa Phaät, cho ñeán chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí, giaùo hoùa
loaøi höõu tình, khieán hoï ñaït ñöôïc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-
la-haùn vaø baäc Ñoäc giaùc Boà-ñeà, nhaäp vaøo ngoâi Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
Boà-taùt, cho ñeán chöùng quaû Boà-ñeà cuûa Phaät.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ giaùo hoùa taát caû
loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä khieán hoï ñeàu ñöôïc an truï vaøo Ñoäc giaùc
Boà-ñeà. Thì yù oâng nghó sao? Do nhaân duyeân nhö vaäy caùc thieän nam,
thieän nöõ naøy coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
thieän nöõ ñem taâm thanh tònh, cung kính tin thoï, vì mong caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät maø bieân cheùp cho ngöôøi khaùc, roài giaûng giaûi nghóa lyù
saâu xa, khieán hoï khoâng coøn nghi ngôø, roài khuyeân raên daïy baûo caùc höõu
tình: “Caùc ngöôi haõy sieâng tu ñaïo chaân chaùnh cuûa Boà-taùt. Ñoù laø Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng sieâng naêng tu hoïc ñaïo naøy thì seõ
mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu giuùp ñöôïc voâ soá caùc loaøi höõu
tình, khieán hoï mau chöùng thaät teá, chaám döùt caùc laäu, nhaäp vaøo caûnh
giôùi Voâ dö y Nieát-baøn.” Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc phöôùc raát
nhieàu hôn tröôùc. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì taát caû quaû Boà-ñeà maø Ñoäc giaùc
ñaõ chöùng, ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy maø ñöôïc phaùt sinh. Caùc
thieän nam, thieän nöõ ñoù, nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khuyeân raên
daïy baûo, sieâng naêng tu hoïc, daàn daàn vieân maõn taát caû giaùo phaùp cuûa
Phaät, cho ñeán chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí, giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình,
khieán hoï ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn vaø baäc Ñoäc
giaùc Boà-ñeà, nhaäp vaøo ngoâi Chaùnh taùnh ly sinh cuûa Boà-taùt, cho ñeán
chöùng quaû Boà-ñeà cuûa Phaät.
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa caùc höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä
laïi. Khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, neáu caùc thieän nam,
thieän nöõ ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà. Thì yù oâng nghó
sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa caùc höõu tình trong boán ñaïi
chaâu laïi. Khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, neáu caùc
thieän nam, thieän nöõ ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truù Ñoäc giaùc Boà-ñeà, thì yù
oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi
laïi. Khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû trung thieân theá giôùi, neáu caùc thieän
nam, thieän nöõ ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà, thì yù oâng
nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc höõu tình ôû trung thieân theá giôùi
laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû ñaïi
thieân theá giôùi ñeå laøm cho hoï ñöôïc an truï Ñoäc giaùc Boà-ñeà, thì yù oâng
nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi
laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, khi giaùo hoùa taát caû höõu tình ôû khaép
möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi, ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truù Ñoäc
giaùc Boà-ñeà, thì yù oâng nghó sao? Do nhaân duyeân naøy, caùc thieän nam,
thieän nöõ ñoù coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
thieän nöõ ñem taâm thanh tònh, cung kính tin thoï; vì mong caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät maø bieân cheùp cho ngöôøi khaùc, roài giaûng giaûi nghóa
lyù saâu xa, laøm cho hoï khoâng coøn nghi ngôø, roài khuyeân raên daïy baûo
caùc höõu tình: “Caùc ngöôi haõy sieâng tu ñaïo chaân chaùnh cuûa Boà-taùt.
Ñoù laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng sieâng naêng tu hoïc
ñaïo naøy, thì seõ mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu giuùp ñöôïc voâ
soá loaøi höõu tình, khieán hoï chöùng ñöôïc thaät teá, chaám döùt caùc laäu, nhaäp
vaøo caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn.” Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc
phöôùc hôn tröôùc raát nhieàu. Vì sao? Kieàu-thi-ca, vì taát caû quaû Boà-ñeà
maø Ñoäc giaùc ñaõ chöùng, ñeàu do Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñöôïc phaùt
sinh. Caùc thieän nam, thieän nöõ aáy nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
khuyeân raên daïy baûo, sieâng naêng tu hoïc, daàn daàn vieân maõn taát caû
giaùo phaùp cuûa Phaät, cho ñeán chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí, giaùo hoùa
caùc loaøi höõu tình, khieán hoï ñöôïc ñaéc quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn,
A-la-haùn vaø Ñoäc giaùc Boà-ñeà, nhaäp vaøo ngoâi Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
www.daitangkinh.org
Boà-taùt, cho ñeán chöùng ñöôïc quaû Boà-ñeà cuûa Phaät.

Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa
caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä khieán cho hoï ñeàu phaùt taâm caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó sao? Thieän nam, thieän nöõ aáy do
nhaân duyeân naøy coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ cheùp kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, trang nghieâm baèng caùc vaät baùu, cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen, roài chuyeån cho moät ngöôøi ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thoï trì ñoïc tuïng. Roài laïi noùi: “Naøy thieän nam, haõy ñeán
ñaây! Ngöôi phaûi chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng cho thoâng suoát
hoaøn toaøn, nhö lyù maø suy nghó ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Theo phaùp moân naøy neân tin hieåu ñuùng ñaén. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén thì
coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, thôøi coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu
coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát, thì tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau
ñöôïc vieân maõn. Neáu tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, thì
coù theå chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí.” Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thu
ñöôïc coâng ñöùc hôn tröôùc raát nhieàu.
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-
boä laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình ôû
boán ñaïi chaâu khieán cho hoï ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû boán ñaïi chaâu
laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình ôû tieåu
thieân theá giôùi khieán cho hoï ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû tieåu thieân theá
giôùi laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình ôû trung
thieân theá giôùi khieán cho hoï ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû trung thieân theá
giôùi laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình ôû
ñaïi thieân theá giôùi khieán cho hoï ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, ngoaøi caùc loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi laïi.
Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa taát caû caùc loaøi höõu tình khaép
möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi khieán cho hoï ñeàu phaùt taâm caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó sao? Do nhaân duyeân naøy, caùc thieän
nam, thieän nöõ ñoù coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng,
ngôïi khen, truyeàn trao cho moät ngöôøi ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi: “Naøy thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, caùc ngöôi phaûi chí taâm laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, khieán cho thoâng suoát hoaøn toaøn, ñuùng nhö lyù maø suy
nghó, theo phaùp moân naøy maø tin hieåu ñuùng ñaén. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén
thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát.
Neáu coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát, thì tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
mau ñöôïc vieân maõn. Neáu tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân
maõn, thì coù theå chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí.” Caùc thieän nam, thieän nöõ
naøy ñöôïc phöôùc nhieàu hôn tröôùc raát nhieàu.
Kieàu-thi-ca, neáu coù caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi
höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä khieán cho hoï ñeàu ñaït ñöôïc khoâng thoaùi
chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät; yù oâng nghó sao? Do nhaân
duyeân naøy maø caùc thieän nam, thieän nöõ aáy ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen, truyeàn trao cho moät ngöôøi ñaõ ñaït khoâng thoaùi chuyeån
ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät thoï trì, ñoïc tuïng. Laïi noùi: “Naøy thieän
nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, ngöôi
www.daitangkinh.org
neân chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn,
nhö lyù maø suy nghó theo phaùp moân naøy ñeå tin hieåu ñuùng ñaén. Neáu tin
hieåu ñuùng ñaén, thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu
thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì coù theå chöùng ñöôïc
phaùp trí Nhaát thieát. Neáu chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát, thì tu Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn. Neáu tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau
ñöôïc vieân maõn, thì coù theå chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí.” Caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát nhieàu.
boä laïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình ôû boán
ñaïi chaâu, khieán cho hoï ñeàu ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình trong boán ñaïi
chaâu laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình ôû
tieåu thieân theá giôùi, khieán cho hoï ñeàu ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng nhö tröôùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû tieåu thieân theá
trung thieân theá giôùi, khieán cho hoï ñeàu ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû trung thieân theá
ñaïi thieân theá giôùi, khieán cho hoï ñeàu ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó sao? Noùi roäng cho ñeán...
Naøy Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc caùc loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá
giôùi laïi. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ khi giaùo hoùa caùc loaøi höõu tình
trong haèng haø sa theá giôùi khaép möôøi phöông, khieán cho hoï ñeàu ñöôïc
khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì yù oâng nghó
sao? Do nhaân duyeân naøy, caùc thieän nam, thieän nöõ ñoù coù ñöôïc phöôùc
nhieàu chaêng?
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ, bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng,
toân troïng, ngôïi khen, truyeàn trao cho moät ngöôøi ñaõ ñöôïc khoâng thoaùi
chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi vôùi
ngöôøi aáy: “Naøy thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, ngöôi phaûi chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho
thoâng suoát hoaøn toaøn suy nghó ñuùng lyù cuûa phaùp moân naøy ñeå tin hieåu
ñuùng ñaén. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén, thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì
coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát
thieát, thì tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn. Neáu tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, thì coù theå chöùng ñöôïc trí Nhaát
thieát trí.” Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc nhieàu hôn
tröôùc raát nhieàu.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä ñeàu
phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ
bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, roài duøng caùc thöù baùu ñeå trang
nghieâm, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen; roài ñem cho
nhöõng höõu tình kia thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi vôùi hoï: “Haõy ñeán ñaây, naøy
caùc thieän nam! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc ngöôi phaûi
chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy
nghó ñuùng nhö lyù, theo phaùp moân naøy ñeå tin hieåu ñuùng ñaén. Neáu tin
hieåu ñuùng ñaén, thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu
thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì coù theå chöùng ñöôïc
phaùp trí Nhaát thieát. Neáu chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát, thì tu Baùt-nhaõ
ñöôïc vieân maõn, thì coù theå chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí.” YÙ oâng nghó
sao? Do nhaân duyeân naøy, maø caùc thieän nam, thieän nöõ aáy coù ñöôïc
phöôùc nhieàu chaêng?
–Neáu coù caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng,
toân troïng, ngôïi khen, truyeàn trao cho ngöôøi ñaõ ñöôïc khoâng thoaùi
chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi vôùi hoï:
“Naøy thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
www.daitangkinh.org
ngöôi phaûi chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát
hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù, ñeå tin hieåu ñuùng ñaén theo phaùp moân
naøy. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén, thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì coù theå
chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát,
thì tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn. Neáu tu Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, thì coù theå chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát
trí.” Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ coù ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát
nhieàu. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt nhaát ñònh seõ chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, ñaåy caùc höõu tình ra ngoaøi coõi khoå, khieán hoï mau chöùng Nieát-
baøn cuûa Ba thöøa.
boä laïi. Neáu caùc loaøi höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû
tieåu thieân theá giôùi, hay caùc loaøi höõu tình ôû trung thieân theá giôùi, hoaëc
caùc loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, hoaëc caùc loaøi höõu tình trong
haèng haø sa theá giôùi khaép möôøi phöông ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Laïi coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng
döôøng, toân troïng, ngôïi khen, roài ñem cho taát caû nhöõng höõu tình kia
ñeå hoï thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi vôùi hoï: “Thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc ngöôi phaûi chí taâm laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö
lyù, ñeå tin hieåu ñuùng ñaén theo phaùp moân naøy. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén,
thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát
thieát. Neáu coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát, thì tu hoïc Baùt-nhaõ
ñöôïc vieân maõn, thì coù theå chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí moät caùch mau
choùng.” Thì yù oâng nghó sao? Do nhaân duyeân naøy maø caùc thieän nam,
thieän nöõ ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen; truyeàn trao cho moät ngöôøi ñaõ ñaït khoâng thoaùi
chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi vôùi
hoï: “Thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, ngöôi phaûi chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng
suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù, ñeå tin hieåu ñuùng ñaén, theo
phaùp moân naøy. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
thì coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu coù theå chöùng ñöôïc
phaùp trí Nhaát thieát, thì tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn.
Neáu tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, thì seõ chöùng ñöôïc
trí Nhaát thieát trí.” Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thu ñöôïc phöôùc nhieàu
hôn tröôùc raát nhieàu. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy nhaát ñònh seõ chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, ñöa caùc höõu tình ra khoûi bôø khoå, laøm cho hoï mau
chöùng Nieát-baøn cuûa Ba thöøa.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, neáu caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä ñeàu
ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Laïi coù
nhöõng thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi
khen, roài ñem cho caùc höõu tình aáy thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi vôùi hoï:
“Naøy thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, caùc ngöôi phaûi chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng
suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù, ñeå tin hieåu ñuùng ñaén theo phaùp
moân naøy. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén, thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì seõ
chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát
thieát, thì tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn. Neáu söï tu
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, thì seõ chöùng ñöôïc trí
Nhaát thieát trí.” Thì yù oâng nghó sao? Do nguyeân nhaân naøy, caùc thieän
nam, thieän nöõ coù ñöôïc phöôùc nhieàu khoâng?
–Trong caùc Boà-taùt ñaõ ñaït khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, coù moät Boà-taùt noùi raèng: “Nay ta vui möøng vì mau
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu giuùp caùc khoå sinh töû cho höõu
www.daitangkinh.org
tình laøm cho hoï ñöôïc an vui, roát raùo, thuø thaéng. Neáu caùc thieän nam,
thieän nöõ vì thaønh töïu vieäc ñoù maø bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen, truyeàn trao cho caùc vò Boà-taùt kia thoï trì, ñoïc tuïng,
noùi vôùi vò aáy: “Naøy thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña naøy, oâng neân chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho
thoâng suoát hoaøn toaøn, ñuùng nhö lyù maø suy nghó, ñeå tin hieåu ñuùng ñaén
theo phaùp moân naøy. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén, thì oâng coù theå tu hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
thì coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu coù theå chöùng ñöôïc phaùp
trí Nhaát thieát, thì tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn.
Neáu tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, thì chöùng ñöôïc
trí Nhaát thieát trí.” Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy thu ñöôïc phöôùc nhieàu
hôn tröôùc raát nhieàu, ñeán voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, ngoaøi caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä;
neáu caùc loaøi höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû tieåu
thieân theá giôùi, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû trung thieân theá giôùi, hoaëc caùc
loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, hoaëc caùc loaøi höõu tình trong haèng haø
sa theá giôùi khaép möôøi phöông ñeàu ñaït ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Laïi coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ bieân
cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu,
cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, roài trao cho caùc höõu tình
kia thoï trì, ñoïc tuïng vaø noùi vôùi hoï: “Caùc thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, caùc oâng phaûi chí taâm laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù
ñeå tin hieåu ñuùng ñaén theo phaùp moân naøy. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén, thì
coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, thì coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu coù
theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát, thì tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
mau ñöôïc vieân maõn. Neáu tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân
maõn, thì chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí.” YÙ oâng nghó sao? Do nguyeân
nhaân naøy maø caùc thieän nam, thieän nöõ ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
–Trong caùc Boà-taùt ñaõ ñaït khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät coù moät vò noùi raèng: “Nay ta thaät vui möøng vì mau
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu giuùp caùc khoå cuûa sinh töû cho
höõu tình, laøm cho hoï ñöôïc an vui, roát raùo, thuø thaéng. Neáu thieän nam,
thieän nöõ naøo vì thaønh töïu vieäc ñoù maø bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen, roài truyeàn trao cho vò Boà-taùt aáy thoï trì, ñoïc tuïng, noùi
vôùi vò aáy: “Thieän nam, haõy ñeán ñaây! Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy, oâng phaûi chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho
thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù ñeå tin hieåu ñuùng ñaén theo
phaùp moân naøy. Neáu tin hieåu ñuùng ñaén, thì coù theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Neáu thöôøng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì coù
theå chöùng ñöôïc phaùp trí Nhaát thieát. Neáu coù theå chöùng ñöôïc phaùp trí
Nhaát thieát, thì tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn. Neáu tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña mau ñöôïc vieân maõn, thì chöùng ñöôïc trí Nhaát
thieát trí.” Nhöõng thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát
nhieàu, voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát.
phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät; laïi coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ
bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø trang nghieâm baèng caùc thöù
baùu, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, roài ñem trao cho taát
caû höõu tình aáy thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, ñuùng
nhö lyù maø suy nghó, yù oâng nghó sao? Do nguyeân nhaân naøy maø caùc thieän
nam, thieän nöõ coù ñöôïc phöôùc nhieàu khoâng?
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen, roài trao cho moät ngöôøi trong chuùng kia thoï trì, ñoïc
tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù; laïi duøng caùc
thöù vaên nghóa kheùo leùo, kyø dieäu ñeå giaûi thích roäng raõi, phaân bieät nghóa
lyù laøm cho hoï hieåu roõ, khuyeân raên daïy baûo khieán hoï sieâng naêng tu
hoïc. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát nhieàu,
voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
www.daitangkinh.org
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, ngoaøi caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä
ra, neáu caùc loaøi höõu tình ôû boán ñaïi chaâu hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû tieåu
loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, hay caùc loaøi höõu tình trong haèng haø
sa theá giôùi khaép möôøi phöông ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät; laïi coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang nghieâm cung kính, cuùng döôøng,
toân troïng, ngôïi khen; roài truyeàn khaép cho hoï thoï trì, ñoïc tuïng laøm
cho thoâng suoát hoaøn toaøn vaø suy nghó ñuùng nhö lyù, thì yù oâng nghó
sao? Do nguyeân nhaân naøy, caùc thieän nam, thieän nöõ coù ñöôïc phöôùc
nhieàu khoâng?
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
troïng, ngôïi khen; roài trao cho moät ngöôøi trong chuùng kia thoï trì, ñoïc
tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù. Laïi duøng
caùc thöù vaên nghóa kheùo leùo kyø dieäu giaûi thích roäng raõi, phaân bieät nghóa
lyù laøm cho hieåu roõ, khuyeân raên daïy baûo khieán hoï sieâng naêng tu hoïc.
Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát nhieàu, voâ
löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät; laïi coù nhöõng
thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng caùc
thöù baùu trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, roài
truyeàn khaép cho hoï thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn,
suy nghó ñuùng nhö lyù. Thì yù oâng nghó sao? Do nhaân duyeân naøy, caùc
thieän nam, thieän nöõ ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
troïng, ngôïi khen, roài trao cho moät ngöôøi ôû trong chuùng kia thoï trì, ñoïc
tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù. Laïi duøng
caùc thöù vaên nghóa kheùo leùo kyø dieäu, giaûi thích roäng raõi, phaân bieät
nghóa lyù laøm cho hoï hieåu roõ, khuyeân raên daïy baûo khieán hoï sieâng naêng
tu hoïc. Nhöõng thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát
nhieàu, voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
Naøy Kieàu-thi-ca, ngoaøi caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä laïi.
neáu caùc loaøi höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû tieåu
loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi hay caùc loaøi höõu tình trong haèng haø
sa theá giôùi khaép möôøi phöông ñeàu ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät; roài laïi coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ bieân
cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, roài truyeàn cho taát caû hoï
thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù.
Thì yù oâng nghó sao? Do nhaân duyeân naøy caùc thieän nam, thieän nöõ coù
ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
saâu xa, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, cung kính cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen, roài trao cho moät ngöôøi trong chuùng aáy thoï trì, ñoïc
tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù; laïi duøng caùc
thöù vaên nghóa kheùo leùo, kyø dieäu giaûi thích roäng raõi, phaân bieät nghóa lyù,
khieán hoï hieåu roõ, khuyeân raên daïy baûo khieán hoï sieâng naêng tu hoïc. Caùc
thieän nam, thieän nöõ naøy ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát nhieàu, voâ löôïng, voâ
bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät roài, ñoàng thanh noùi:
–Hoâm nay ta vui möøng vì mau chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, ñeå cöùu vôùt höõu tình khoûi caùc khoå sinh töû, laøm cho hoï ñöôïc an vui,
roát raùo, thuø thaéng. Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ, vì söï thaønh ñaït vieäc
laøm kia, neân ñaõ bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng caùc thöù
baùu ñeå trang nghieâm, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen.
www.daitangkinh.org
Roài truyeàn trao cho taát caû hoï thoï trì, ñoïc tuïng, laøm cho thoâng suoát
hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù. YÙ oâng nghó sao? Do nguyeân nhaân naøy
caùc thieän nam, thieän nöõ coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
troïng, ngôïi khen, roài trao cho moät ngöôøi trong chuùng kia, thoï trì, ñoïc
tuïng, laøm cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng lyù, laïi duøng voâ
löôïng moân vaên nghóa kheùo leùo kyø dieäu ñeå giaûi thích roäng raõi, phaân
bieät nghóa lyù, laøm cho hoï hieåu roõ; khuyeân raên, daïy baûo, khieán hoï sieâng
naêng tu hoïc. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc nhieàu hôn
tröôùc raát nhieàu, voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, haõy gaùc vieäc cuûa caùc loaøi höõu tình ôû chaâu
Thieäm-boä laïi laïi. Neáu caùc loaøi höõu tình ôû boán ñaïi chaâu, hoaëc caùc loaøi
höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû trung thieân theá
giôùi, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, hay caùc loaøi höõu tình
trong haèng haø sa theá giôùi khaép möôøi phöông ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät roài, ñoàng
noùi raèng:
–Nay ta vui möøng vì mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu
giuùp caùc höõu tình khoûi caùc khoå cuûa sinh töû, khieán hoï ñöôïc an vui roát
raùo thuø thaéng.
Laïi coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ, vì vieäc laøm thaønh töïu ñoù neân
bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng caùc thöù baùu trang
nghieâm cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, roài ñem trao cho
hoï thoï trì, ñoïc tuïng, sao cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö
lyù. YÙ oâng nghó sao? Do nguyeân nhaân naøy maø caùc thieän nam, thieän nöõ
coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
troïng, ngôïi khen, roài ñem trao cho moät ngöôøi trong chuùng aáy thoï trì,
ñoïc tuïng sao cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù. Duøng voâ
löôïng moân vaên nghóa kheùo leùo kyø dieäu, giaûi thích roäng raõi, phaân bieät
nghóa lyù, khieán hoï hieåu roõ; khuyeân raên daïy baûo khieán hoï sieâng naêng tu
hoïc. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát nhieàu,
voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoàng thanh
noùi raèng:
–Nay ta vui möøng vì mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cöùu
giuùp höõu tình khoûi caùc khoå cuûa sinh töû, laøm cho hoï ñöôïc an vui roát raùo,
thuø thaéng.
Laïi coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ vì vieäc laøm thaønh töïu ñoù neân
bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, duøng caùc thöù baùu ñeå trang
nghieâm cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, roài ñem trao cho
nhöõng ngöôøi kia thoï trì, ñoïc tuïng, sao cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy
nghó ñuùng nhö lyù. YÙ oâng nghó sao? Do nguyeân nhaân naøy maø caùc thieän
nam, thieän nöõ coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
troïng, ngôïi khen, roài trao cho moät ngöôøi trong chuùng kia thoï trì, ñoïc
tuïng, sao cho thoâng suoát hoøa toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù, duøng voâ
nghóa lyù, laøm cho hieåu roõ, khuyeân raên daïy baûo, khieán hoï sieâng naêng tu
hoïc, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc nhieàu hôn tröôùc raát
nhieàu, voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
Laïi nöõa Kieàu-thi-ca, ngoaøi caùc loaøi höõu tình ôû chaâu Thieäm-boä
laïi, neáu caùc loaøi höõu tình ôû boán chaâu lôùn, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû tieåu
loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, hay caùc loaøi höõu tình trong haèng haø
sa theá giôùi khaép möôøi phöông ñeàu ñaït ñöôïc khoâng thoaùi chuyeån ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoàng thanh noùi raèng:
www.daitangkinh.org
–Nay ta raát vui möøng, vì mau chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, cöùu giuùp höõu tình khoûi caùc khoå sinh töû, ñöôïc an vui roát raùo thuø
thaéng.
Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ vì thaønh töïu vieäc ñoù neân bieân
döôøng, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, truyeàn khaép cho
hoï thoï trì, ñoïc tuïng, sao cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö
lyù. YÙ oâng nghó sao? Do nguyeân nhaân naøy maø caùc thieän nam, thieän nöõ
coù ñöôïc phöôùc nhieàu chaêng?
saâu xa, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen; ñem trao cho moät ngöôøi trong chuùng kia thoï trì, ñoïc
tuïng sao cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó ñuùng nhö lyù, duøng voâ
nghóa lyù, laøm cho hoï hieåu roõ, khuyeân raên daïy baûo, khieán hoï sieâng
naêng tu hoïc, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc nhieàu hôn
tröôùc raát nhieàu ñeán voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, trang nghieâm baèng caùc thöù baùu, cung kính, cuùng
döôøng, toân troïng ngôïi khen, roài ñem trao cho taát caû höõu tình ôû chaâu
Thieäm-boä laïi. Do nguyeân nhaân naøy, caùc thieän nam, thieän nöõ ñaây seõ coù
ñöôïc phöôùc nhieàu khoâng?
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ vì moät höõu tình maø phaân bieät
giaûi noùi nghóa lyù saâu xa, khieán hoï hieåu roõ Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, thì caùc thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát nhieàu
ñeán voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ bieân cheùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa trang nghieâm baèng nhieàu thöù, cung kính, cuùng
döôøng, toân troïng ngôïi khen, roài ñem trao cho taát caû höõu tình ôû boán
chaâu lôùn, hoaëc taát caû höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, hay taát caû höõu tình
ôû trung thieân theá giôùi, hay taát caû loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, hay
taát caû höõu tình trong haèng haø sa soá theá giôùi khaép möôøi phöông. Do
nguyeân nhaân naøy, caùc thieän nam, thieän nöõ coù ñöôïc phöôùc nhieàu
khoâng?
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ vì moät höõu tình maø phaân bieät,
giaûi noùi yù nghóa saâu xa, khieán hoï hieåu roõ Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
thì nhöõng thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc nhieàu hôn tröôùc raát
nhieàu, ñeán voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát.
Naøy Kieàu-thi-ca, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ vì caùc loaøi höõu tình
ôû chaâu Thieäm-boä. hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû boán chaâu lôùn, hoaëc caùc loaøi
höõu tình ôû tieåu thieân theá giôùi, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû trung thieân theá
giôùi, hoaëc caùc loaøi höõu tình ôû ñaïi thieân theá giôùi, hay vì caùc loaøi höõu
tình trong haèng haø sa soá theá giôùi khaép möôøi phöông maø phaân bieät, giaûi
noùi nghóa lyù saâu xa khieán hoï hieåu roõ, do nguyeân nhaân naøy caùc thieän
nam, thieän nöõ ñaây coù ñöôïc phöôùc nhieàu khoâng?
–Coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ vì moät höõu tình, ñem taâm voâ
nhieãm ñeå phaân bieät giaûi noùi yù nghóa saâu xa, khieán hoï hieåu roõ Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa vaø khuyeân raên daïy baûo khieán hoï sieâng naêng tu
hoïc, thì nhöõng thieän nam, thieän nöõ naøy seõ ñöôïc phöôùc hôn tröôùc raát
nhieàu ñeán voâ löôïng, voâ bieân khoâng theå ñeám heát ñöôïc.
Khi aáy Thieân ñeá Thích lieàn baïch Phaät:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt caøng ñaït gaàn ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät; thì
caàn phaûi laøm nhö vaäy, nhö vaäy. Neân ñem yù nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña khuyeân raên daïy baûo, giaûng giaûi sao cho thoâng hieåu hoaøn
toaøn chaân nhö caùc phaùp. Neân ñem y phuïc, ñoà aên, nöôùc uoáng, giöôøng
naèm, thuoác thang haûo haïng vaø caùc thöù baùu khaùc, cung kính cuùng
döôøng khoâng ñeå thieáu thoán. Caùc thieän nam, thieän nöõ coù theå ñem phaùp
thí, taøi thí nhö vaäy maø hoä trì, cuùng döôøng Ñaïi Boà-taùt aáy. Do nguyeân
www.daitangkinh.org
nhaân naøy, caùc thieän nam, thieän nöõ seõ ñöôïc quaû baùo lôùn, ñöôïc thaéng lôïi
lôùn voâ löôïng, voâ bieân. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt aáy nhôø phaùp thí vaø taøi thí
naøy hoä trì cuùng döôøng, neân mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí.
Baáy giôø, Thieän Hieän khen Ñeá Thích raèng:
–Laønh thay, laønh thay! Kieàu-thi-ca, thaät kheùo khích leä, hoä trì,
giuùp ñôõ caùc Ñaïi Boà-taùt khieán mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí. Nay
oâng ñaõ laø vò Thaùnh ñeä töû cuûa Phaät laøm vieäc ñaùng laøm. Vì sao? Kieàu-
thi-ca, vì muoán lôïi laïc cho caùc höõu tình, neân caùc Thaùnh ñeä töû cuûa taát
caû Nhö Lai, ñeàu duøng phöông tieän ñeå khích leä, hoä trì, giuùp ñôõ caùc Ñaïi
Boà-taùt; laøm cho caùc vò aáy mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì
taát caû Nhö Lai, Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø caùc thaéng söï theá gian, ñeàu nhôø
chuùng Ñaïi Boà-taùt maø ñöôïc hieän ra. Vì sao? Kieàu-thi-ca, neáu khoâng coù
Ñaïi Boà-taùt phaùt taâm Boà-ñeà, thì khoâng coù Ñaïi Boà-taùt coù theå hoïc Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì neáu khoâng coù Ñaïi Boà-taùt hoïc ñöôïc
Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì khoâng coù Ñaïi Boà-taùt chöùng
ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì neáu khoâng coù Ñaïi Boà-taùt chöùng ñöôïc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thôøi khoâng coù taát caû Nhö Lai, Thanh vaên, Ñoäc
giaùc vaø caùc thaéng söï theá gian, theá neân phaûi khích leä, hoä trì giuùp ñôõ caùc
Ñaïi Boà-taùt, laøm cho caùc vò aáy hoïc saùu phaùp Ba-la-maät-ña vieân maõn roát
raùo, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån baùnh xe phaùp nhieäm
maàu cöùu ñoä chuùng höõu tình.


QUYEÅN 543
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò baûo vôùi Cuï thoï Thieän Hieän raèng:
–Ñaïi ñöùc, caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ coù söï tuøy hyû hoài höôùng ñeàu thöïc
hieän caùc vieäc phöôùc nghieäp, nhöõng vieäc phöôùc nghieäp do boá thí, trì
giôùi, tu taäp ñoái vôùi caùc höõu tình khaùc maø coù ñöôïc laø cao toät hôn heát, laø
toân quyù cao caû, laø toát ñeïp, laø khoâng gì nhieäm maàu hôn, laø hôn, laø
khoâng gì hôn ñöôïc, laø khoâng saùnh baèng, laø khoâng gì so saùnh ñöôïc.
Cuï thoï Thieän Hieän hoûi Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng duyeân theo voâ
soá, voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông khoâng theå nghó baøn.
Moãi moãi theá giôùi khoâng theå nghó baøn coù voâ soá, voâ löôïng, voâ bieân Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc caét ñöôøng qua laïi caùc coõi, ñoaïn tuyeät
ñöôøng hyù luaän, ñaõ vaøo caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn, töø luùc môùi phaùt
taâm cho ñeán chöùng ñöôïc quaû vò mong caàu laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät;
tuaàn töï nhö vaäy cho ñeán khi vaøo caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn, laàn hoài
cho ñeán khi Chaùnh phaùp dieät roài, trong khoaûng thôøi gian giöõa ñaõ coù
giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån; hoaëc
caên laønh töông öng saùu phaùp Ba-la-maät-ña; hoaëc caên laønh töông öng
coâng ñöùc vieân maõn cuûa Phaät; hoaëc caên laønh töông öng Löïc voâ uùy;
hoaëc caên laønh töông öng Thaàn thoâng ba-la-maät-ña; hoaëc caên laønh
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; hoaëc caên laønh töông öng Ñaïi
nguyeän Ba-la-maät-ña; hoaëc caên laønh töông öng trí Nhaát thieát trí; hoaëc
vì lôïi laïc taát caû höõu tình maø ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc vì voâ
löôïng, voâ soá coâng ñöùc cuûa chö Phaät; hoaëc chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät ñaõ coù dieäu laïc; hoaëc ñaõ ñöôïc Ñaïi töï taïi Ba-la-maät-ña ñoái vôùi
caùc phaùp; hoaëc ñaõ ñöôïc voâ löôïng dieäu haïnh cuûa thaàn thoâng cao toät ñeå
coù theå chinh phuïc taát caû nhöõng gì khoâng theå haøng phuïc; hoaëc oai löïc
www.daitangkinh.org
duõng maõnh nhö thaät cuûa Nhö Lai khoâng coøn chöôùng ngaïi, khoâng ñoái
ñòch, khoâng gì saùnh baèng, khoâng gì ví duï noåi, khoâng giôùi haïn, hoaëc tri
kieán Phaät; hoaëc möôøi löïc Ba-la-maät-ña cuûa Phaät; hoaëc boán ñieàu khoâng
sôï cao toät vieân maõn ñaõ chöùng Phaät phaùp; hoaëc coù theå phaùt khôûi caùc
phaùp thaéng nghóa ñaõ chöùng Phaät phaùp; hoaëc chuyeån baùnh xe phaùp;
hoaëc caàm ñuoác phaùp; hoaëc ñaùnh troáng phaùp; hoaëc thoåi loa phaùp; hoaëc
röôùi möa phaùp; hoaëc laäp phaùp hoäi; hoaëc ñem phaùp vò cho caùc höõu tình
tuøy yù vui höôûng vaø ñeàu ñöôïc laøm cho ñaày ñuû; hoaëc ñoái vôùi giaùo phaùp
voâ thöôïng naøy laø phaùp cuûa chö Phaät; hoaëc phaùp cuûa Ñoäc giaùc; hoaëc
phaùp cuûa Thanh vaên ñeàu ñaõ coù söï ñieàu phuïc thaéng giaûi, quyeát ñònh
höôùng tôùi Tam-boà-ñeà; hoaëc Phaät, Theá Toân thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cho caùc Boà-taùt, neáu taát caû caên laønh thuø thaéng kia, ñöôïc goïi laø caên
laønh töông öng vôùi Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; hoaëc thoï kyù
Ñoäc giaùc Boà-ñeà cho baäc Ñoäc giaùc neáu taát caû caên laønh thuø thaéng kia,
töông öng vôùi söï quan saùt möôøi hai nhaân duyeân; hoaëc thoï kyù Thanh
vaên Boà-ñeà cho haøng Thanh vaên, neáu taát caû caên laønh thuø thaéng kia
töông öng ba vieäc phöôùc nghieäp thí taùnh, giôùi taùnh, tu taùnh; hoaëc caên
laønh voâ laäu cuûa baäc hoïc vaø voâ hoïc, hoaëc caùc phaøm phu ñoái vôùi caùc
phaùp kia ñaõ gieo troàng caên laønh; hoaëc boán chuùng ñeä töû cuûa caùc Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laø Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-saùch-ca, OÂ-ba-tö-
ca ñaõ coù ba vieäc phöôùc nghieäp do thí taùnh, giôùi taùnh, tu taùnh; hoaëc ñoái
vôùi giaùo phaùp chö Phaät ñaõ thuyeát cho Trôøi, Roàng, Döôïc-xoa… noùi roäng
cho ñeán Nhaân phi nhaân ñaõ gieo troàng caên laønh; hoaëc ñaõ gieo troàng caên
laønh sau khi Phaät nhaäp Nieát-baøn; hoaëc caùc loaøi höõu tình thaân taâm tin
öa, ñaõ phaùt khôûi caùc caên laønh thuø thaéng ñoái vôùi Phaät, Phaùp, Taêng vaø
caùc thieän só. Taäp trung taát caû caùc caên laønh naøy vaø coâng ñöùc khaùc laïi,
xem xeùt vaø caân nhaéc vieäc ñang phaùt khôûi taâm tuøy hyû naøy vì noù raát toân
quyù, raát toái thaéng, raát cao caû vaø nhieäm maàu. Laïi ñem söï tuøy hyû töông
öng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp maø ban cho höõu tình moät caùch bình
ñaúng, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Nguyeän ñem caên
laønh naøy cuøng loaøi höõu tình höôùng ñeán vieäc mong caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Nhö vaäy, vieäc khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng ñaõ phaùt sinh naøy
ñoái vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp ñöôïc phaùt sinh khaùc laø cao toät hôn heát,
laø toân quyù cao caû, laø toát ñeïp nhieäm maàu, laø cao hôn, laø khoâng gì cao
hôn, laø khoâng gì cao hôn, laø khoâng saùnh baèng, laø khoâng gì coù theå so
saùnh ñöôïc. YÙ oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt kia duyeân theo vieäc nhö vaäy
maø khôûi leân haønh ñoäng töông öng vôùi taâm tuøy hyû hoài höôùng, nhö vaäy
laø coù sôû duyeân, coù theå naém baét, coù gioáng nhö söï chaáp töôùng cuûa Boà-taùt
kia khoâng?
Boà-taùt Töø Thò ñaùp:
–Cuï thoï Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt kia duyeân theo söï vieäc nhö vaäy
maø khôûi leân haønh ñoäng töông öng vôùi taâm tuøy hyû hoài höôùng naøy, thaät
khoâng coù sôû duyeân, coù theå naém baét nhö theá, gioáng nhö töôùng maø Boà-
taùt ñaõ chaáp giöõ.
Khi aáy Cuï thoï Thieän Hieän baûo Boà-taùt Töø Thò:
–Neáu khoâng coù caùc vieäc sôû duyeân nhö vaäy thì gioáng nhö Boà-taùt
kia ñaõ chaáp laáy töôùng, caùc Boà-taùt kia tuøy hyû hoài höôùng maø khoâng
thaønh taâm töôûng, ñeàu thaáy nhö ñieân ñaûo. Vì sao? Ví nhö coù ngöôøi tham
ñaém vieäc khoâng sôû höõu: Voâ thöôøng cho laø thöôøng, thaät söï khoå laïi cho
laø vui, voâ ngaõ maø baûo laø ngaõ, baát tònh cho laø tònh; lieàn phaùt khôûi töôûng,
taâm vaø kieán ñieân ñaûo. Nhö vieäc sôû duyeân thaät khoâng sôû höõu, Boà-ñeà vaø
taâm cuõng laïi nhö vaäy. Taát caû phaùp vaø taát caû caûnh giôùi cuõng nhö vaäy.
Neáu taát caû chuûng loaïi ñeàu khoâng sôû höõu khoâng sai khoâng khaùc, thì
nhöõng gì laø vieäc sôû duyeân, nhöõng gì laø taâm tuøy hyû, nhöõng gì laø Boà-ñeà,
nhöõng gì laø hoài höôùng? Taïi sao Ñaïi Boà-taùt naøy duyeân vieäc nhö vaäy maø
khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Boà-taùt Töø Thò traû lôøi Thieän Hieän:
–Ñaõ khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng nhö theá thì khoâng neân ñoái tröôùc
caùc Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa kia maø noùi. Vì sao? Vì ngöôøi kia nghe
söï tuøy hyû hoài höôùng nhö theá thì taâm tin öa, cung kính ñaõ coù, seõ maát
ngay. Nhö vaäy, phaùp tuøy hyû hoài höôùng neân vì Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån hoaëc ngöôøi ñaõ töøng cuùng döôøng voâ löôïng chö Phaät, ñaõ phaùt
nguyeän lôùn gieo troàng caên laønh laâu daøi, ñaõ ñöôïc nhieàu baïn laønh hoä
trì maø khai thò phaân bieät. Vì sao? Vì nhöõng ngöôøi kia nghe ñöôïc söï
tuøy hyû hoài höôùng naøy taâm chaúng kinh, chaúng sôï, chaúng luøi, chaúng
maát. Caùc Ñaïi Boà-taùt neân ñem söï tuøy hyû hoài höôùng töông öng vôùi caùc
vieäc phöôùc nghieäp nhö theá naøo hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Chính luùc baáy giôø neân nghó: “Choã cho söï duïng taâm tuøy hyû hoài
höôùng, thì söï duïng taâm naøy ñaõ taän, dieät, ly, bieán. Vieäc sôû duyeân naøy
vaø caùc caên laønh cuõng ñeàu nhö taâm taän, dieät, ly, bieán. Trong ñaáy,
www.daitangkinh.org
nhöõng gì laø choã duïng taâm? Vaø laáy nhöõng gì laøm vieäc sôû duyeân vaø
caùc caên laønh maø noùi tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Ñuùng lyù, thì taâm naøy ñoái vôùi taâm laø khoâng theå coù söï tuøy hyû hoài
höôùng, vì khoâng coù hai taâm ñoàng thôøi khôûi leân. Taâm cuõng khoâng theå
tuøy hyû hoài höôùng töï taùnh taâm. Vì theá neân taâm tuøy hyû hoài höôùng vaø
vieäc sôû duyeân ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc.
Khi aáy Thieân ñeá Thích thöa vôùi Thieän Hieän:
–Caùc chuùng Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa nghe vieäc naøy, taâm hoï seõ
khoâng kinh sôï lui maát. Laøm sao chuùng Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi vieäc sôû
duyeân maø khôûi taâm tuøy hyû? Laøm sao hoä trì söï tuøy hyû töông öng caùc
vieäc phöôùc nghieäp ñeå hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø
chaúng traùi lyù?
Baáy giôø, Thieän Hieän nöông oai löïc Boà-taùt Töø Thò baûo Ñeá Thích:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt duyeân theo taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc trong voâ soá, voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông khoâng
theå nghó baøn; ñeå caét ñöùt ñöôøng qua laïi caùc coõi, ñoaïn tuyeät söï hyù luaän,
queùt saïch maây muø, doïn saïch choâng gai, boû caùc gaùnh naëng, ñaït ñöôïc töï
lôïi, heát söï troùi buoäc caùc coõi, chaùnh trí ñöôïc giaûi thoaùt, taâm ñöôïc töï taïi
ñaït ñeán cöùu caùnh ñeä nhaát, vaøo ñöôïc caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn. Töø
luùc môùi phaùt taâm cho ñeán khi chöùng ñöôïc quaû vò mong caàu laø quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, chuyeån baùnh xe phaùp nhieäm maàu maø cöùu ñoä chuùng
höõu tình. Sau khi nhaäp Nieát-baøn cho ñeán chaùnh phaùp dieät, trong
khoaûng thôøi gian giöõa, ñaõ gieo troàng caên laønh coâng ñöùc. Ñoái vôùi giaùo
phaùp cuûa chö Phaät, chuùng ñeä töû ñaõ gieo troàng caên laønh ñaõ khôûi leân caùc
coâng ñöùc khaùc. Taát caû taäp hôïp laïi xem xeùt ñaày ñuû vaø caân nhaéc vieäc
ñang phaùt khôûi taâm tuøy hyû naøy. Vì noù raát cao quyù, raát thuø thaéng, raát
cao caû vaø nhieäm maàu. Laïi ñem caùc vieäc phöôùc nghieäp töông öng taâm
tuøy hyû naøy, ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng, cuøng hoài höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Luùc baáy giôø, nhôø vaøo phöông tieän thieän
xaûo neân chaúng rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo.
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò baûo vôùi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Ñaïi Boà-taùt naøo töï mình khôûi leân taâm töông öng vôùi söï tuøy hyû
hoài höôùng nhöng chaúng khôûi leân voïng töôûng veà taâm tuøy hyû hoài höôùng
aáy; ñoái vôùi coâng ñöùc do nieäm Phaät cuøng caùc ñeä töû nhöng khoâng khôûi
leân voïng töôûng veà coâng ñöùc cuûa chö Phaät cuøng caùc ñeä töû; ñoái vôùi caên
laønh maø coù Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc ñaõ gieo troàng nhöng chaúng khôûi leân
voïng töôûng veà caên laønh ñoái vôùi caùc Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc ñeå coù theå
tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì söï phaùt sinh taâm tuøy
hyû hoài höôùng cuûa Ñaïi Boà-taùt aáy chaúng rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân
ñaûo. Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi taâm khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng töông
öng maø töï daáy leân voïng töôûng veà taâm tuøy hyû hoài höôùng; ñoái vôùi söï nhôù
nghó veà coâng ñöùc nieäm Phaät cuøng caùc ñeä töû ñaõ coù, laïi töï khôûi leân voïng
töôûng veà coâng ñöùc cuûa nieäm Phaät cuøng caùc ñeä töû; ñoái vôùi caên laønh maø
Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc ñaõ gieo troàng, laïi khôûi leân voïng töôûng veà caên
laønh ñoù thì môùi coù theå tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Söï khôûi leân taâm tuøy hyû hoài höôùng cuûa Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy, thì rôi ngay
vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo. Caùc Ñaïi Boà-taùt ñem taâm nhö vaäy, nhôù
nghó veà taát caû caên laønh coâng ñöùc cuûa chö Phaät vaø caùc ñeä töû; bieát ñuùng
ñaén raèng taâm naøy ñaõ taän, dieät, ly, bieán, chaúng phaûi söï tuøy hyû; bieát
ñuùng ñaén raèng phaùp kia taùnh noù cuõng vaäy, chaúng phaûi söï tuøy hyû. Vaø
hieåu moät caùch ñuùng ñaén laø taâm hoài höôùng vaø phaùp taùnh cuõng vaäy;
chaúng phaûi hoài höôùng. Phaûi hieåu cho roõ laø phaùp ñöôïc hoài höôùng, taùnh
noù cuõng nhö vaäy, chaúng phaûi ñöôïc hoài höôùng. Neáu coù theå döïa vaøo söï
trình baøy nhö vaäy, ñeå tuøy hyû vaø hoài höôùng laø chaùnh, chaúng phaûi taø thì
caùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu phaûi khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng naøy, ñeå hoài
Naøy Thieän Hieän, ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt
trong quaù khöù maø caét ñöôøng qua laïi caùc coõi, chaám döùt söï hyù luaän, töø
luùc môùi phaùt taâm cho khi chöùng ñöôïc quaû vò mong caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, tieán daàn ñeán luùc nhaäp vaøo caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn,
cöù nhö vaäy cho ñeán khi Chaùnh phaùp dieät roài, trong khoaûng thôøi gian
ñoù ñaõ coù bao nhieâu caên laønh töông öng vôùi Ba-la-maät-ña cuûa chö
Phaät; hoaëc caên laønh töông öng vôùi Ba-la-maät-ña maø chö Phaät Theá
Toân ñaõ thoï kyù cho Boà-taùt; hoaëc caên laønh töông öng vôùi söï quaùn saùt
duyeân khôûi maø chö Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho baäc Ñoäc giaùc; hoaëc
caên laønh do ñaõ phaùt khôûi thí taùnh, giôùi taùnh, tu taùnh maø Phaät Theá
Toân ñaõ thoï kyù cho haøng Thanh vaên; hoaëc taát caû caên laønh höõu laäu, voâ
laäu cuûa baäc Höõu hoïc; hoaëc caên laønh voâ laäu cuûa baäc Voâ hoïc, hoaëc
giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa
chö Phaät Theá Toân; hoaëc vì lôïi laïc cho taát caû höõu tình neân ñaïi Töø, ñaïi
www.daitangkinh.org
Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc voâ löôïng, voâ soá Phaät phaùp khaùc; hoaëc Phaät
Theá Toân tuyeân thuyeát chaùnh phaùp; hoaëc ñoái vôùi chaùnh phaùp sieâng
naêng tu hoïc, caùc caên laønh kia ñöôïc an truï thaéng giaûi; hoaëc caùc loaïi
phaøm phu ñaõ gieo troàng caên laønh ñoái vôùi chaùnh phaùp; hoaëc caùc Trôøi,
Roàng, A-toá-laïc... laéng nghe chaùnh phaùp vaø sau khi nghe phaùp ñaõ
gieo troàng caên laønh, cho ñeán loaøi baøng sinh laéng nghe chaùnh phaùp vaø
nghe phaùp roài ñaõ gieo troàng caên laønh; hoaëc sau khi chö Phaät Theá Toân
nhaäp Nieát-baøn caùc trôøi, ngöôøi... ñaõ gieo troàng caên laønh. Nhö vaäy taäp
hôïp ñaày ñuû laïi taát caû vaø caân nhaéc vieäc ñang phaùt khôûi taâm tuøy hyû
naøy, vì noù raát cao quyù, raát thuø thaéng, raát cao caû vaø nhieäm maàu. Laïi
ñem caùc vieäc phöôùc nghieäp töông öng vôùi söï tuøy hyû naøy, ban cho caùc
höõu tình moät caùch bình ñaúng, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Trong luùc naøy, neân chaân chaùnh maø hieåu roõ caùc phaùp tuøy hyû
hoài höôùng ñaõ ñöôïc taän, dieät, ly, bieán. Caùc phaùp tuøy hyû hoài höôùng töï
taùnh ñeàu laø khoâng. Maëc duø bieát nhö vaäy maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vaû laïi trong luùc naøy, neân chaân
chaùnh maø hieåu roõ raèng: “Ñoái vôùi phaùp, hoaøn toaøn khoâng coù phaùp naøo
coù theå tuøy hyû hoài höôùng.” Vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu laø
khoâng. Trong caùi khoâng aáy, hoaøn toaøn khoâng coù phaùp ñöôïc vaø bò tuøy
hyû hoài höôùng; neân duø bieát nhö vaäy, maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøy seõ khoâng rôi vaøo caûnh
töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo. Vì sao? Vì ñoái vôùi taâm tuøy hyû vaø caên laønh
coâng ñöùc ñaõ tuøy hyû, Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng sinh chaáp tröôùc. Ñoái vôùi
taâm hoài höôùng vaø quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ hoài höôùng cuõng chaúng
chaáp tröôùc. Do khoâng chaáp tröôùc, neân khoâng ñoïa vaøo caûnh ñieân ñaûo.
Nhö vaäy, Boà-taùt ñaõ khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng goïi laø söï tuøy hyû hoài
höôùng chaân chaùnh voâ thöôïng, xa lìa taát caû hö voïng phaân bieät. Ñaïi
Boà-taùt naøo ñoái vôùi phaùp tuøy hyû hoài höôùng maø khôûi leân voïng töôûng veà
phaùp tuøy hyû hoài höôùng, ñoái vôùi phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng maø khôûi
leân voïng töôûng veà phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng, roài phaùt khôûi leân tuøy
hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät; Ñaïi Boà-taùt ñaõ khôûi leân
taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö theá seõ rôi ngay vaøo caûnh töôûng, taâm, kieán
ñieân ñaûo, vì söï khôûi leân tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy ñeàu laø sai, Boà-taùt
neân bieát vaø tìm caùch traùnh xa.
Naøy Thieän Hieän, ñoái vôùi taát caû chö Phaät Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-
taùt ôû ñôøi vò lai caét ñöùt ñöôøng qua laïi caùc coõi, chaám döùt söï hyù luaän, töø
luùc môùi phaùt taâm ñeán khi chöùng ñöôïc quaû vò mong caàu laø Giaùc ngoä
cao toät, tieán daàn ñeán khi nhaäp vaøo caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn; nhö
vaäy cho ñeán khi chaùnh phaùp ñaõ dieät roài, trong khoaûng thôøi gian ñoù,
ñaõ coù bao nhieâu caên laønh töông öng Ba-la-maät-ña cuûa chö Phaät; hoaëc
Theá Toân ñaõ thoï kyù cho Boà-taùt; hoaëc caên laønh töông öng söï quaùn saùt
duyeân khôûi maø Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho baäc Ñoäc giaùc; hoaëc caên
laønh do phaùt khôûi thí taùnh, giôùi taùnh, tu taùnh maø Phaät Theá Toân ñaõ thoï
kyù cho haøng Thanh vaên, hoaëc taát caû caên laønh höõu laäu, voâ laäu cuûa baäc
Höõu hoïc; hoaëc caên laønh voâ laäu cuûa baäc Voâ hoïc; hoaëc giôùi uaån, ñònh
uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån vaø giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö Phaät
Theá Toân; hoaëc vì lôïi laïc taát caû höõu tình neân ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû,
ñaïi Xaû; hoaëc voâ löôïng, voâ soá Phaät phaùp khaùc; hoaëc Phaät Theá Toân
tuyeân thuyeát chaùnh phaùp; hoaëc ñoái vôùi chaùnh phaùp sieâng naêng tu hoïc
neân caùc caên laønh kia ñöôïc an truù thaéng giaûi; hoaëc caùc loaøi phaøm phu
ñaõ gieo troàng caên laønh ñoái vôùi chaùnh phaùp; hoaëc caùc Trôøi, Roàng, A-
toá-laïc... laéng nghe chaùnh phaùp vaø sau khi nghe xong ñaõ gieo troàng
caên laønh, cho ñeán baøng sinh cuõng laéng nghe chaùnh phaùp vaø khi nghe
xong ñaõ gieo troàng caên laønh; hoaëc sau khi Ñöùc Phaät Theá Toân nhaäp
Nieát-baøn, caùc trôøi, ngöôøi... ñaõ gieo troàng caên laønh. Taát caû nhöõng caên
laønh naøy taäp trung laïi ñaày ñuû vaø caân nhaéc vieäc ñang phaùt khôûi ñang
phaùt khôûi taâm tuøy hyû naøy, vì noù raát toân quyù, raát cao caû, raát nhieäm
maàu, raát cao sieâu. Roài laïi ñem caùc vieäc phöôùc nghieäp töông öng vôùi
taâm tuøy hyû naøy maø ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng, ñeå
cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong luùc naøy, neân
chaân chaùnh ñeå hieåu cho roõ caùc phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng ñeàu taän,
dieät, ly, bieán. Caùc phaùp bò tuøy hyû hoài höôùng thì töï taùnh ñeàu laø khoâng.
Duø bieát nhö vaäy, maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Vaû laïi trong luùc aáy neân chaân chaùnh hieåu cho roõ raèng:
“Ñoái vôùi phaùp hoaøn toaøn khoâng coù phaùp naøo laø coù theå tuøy hyû hoài
höôùng.” Vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu laø khoâng. Trong khoâng
aáy, hoaøn toaøn khoâng coù phaùp ñöôïc vaø bò tuøy hyû hoài höôùng. Duø bieát
nhö vaäy maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng theå rôi vaøo caûnh töôûng, taâm, kieán ñieân
ñaûo. Vì sao? Vì ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa taâm tuøy hyû vaø söï tuøy
www.daitangkinh.org
hyû, Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng sinh chaáp tröôùc; ñoái vôùi taâm hoài höôùng vaø
söï hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng chaúng chaáp tröôùc. Do
khoâng chaáp tröôùc, neân khoâng rôi vaøo choã ñieân ñaûo. Ñaïi Boà-taùt ñaõ
khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy ñöôïc goïi laø söï tuøy hyû hoài höôùng
chaân chaùnh voâ thöôïng, xa lìa taát caû phaân bieät hö voïng. Coøn Ñaïi Boà-
taùt naøo, ñoái vôùi phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng maø khôûi leân voïng töôûng
veà phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng; ñoái vôùi phaùp bò tuøy hyû hoài höôùng
khôûi leân voïng töôûng veà phaùp bò tuøy hyû hoài höôùng; roài cuøng khôûi leân
söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt ñaõ khôûi
leân taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy thì lieàn rôi vaøo töôûng, taâm, kieán
ñieân ñaûo. Söï tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy laø khoâng ñuùng. Boà-taùt neân
bieát maø tìm caùch laùnh xa.
Naøy Thieän Hieän, ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân trong hieän taïi, neáu
Ñaïi Boà-taùt ñaõ caét ñöùt ñöôøng qua laïi ôû caùc coõi, chaám döùt söï hyù luaän, töø
luùc môùi phaùt taâm ñeán khi chöùng ñöôïc söï caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
tieán daàn ñeán luùc nhaäp vaøo caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn; cöù nhö vaäy cho
ñeán khi chaùnh phaùp ñaõ dieät roài. Trong thôøi gian ñoù, coù ñöôïc bao nhieâu
caên laønh töông öng Ba-la-maät-ña cuûa chö Phaät. Hoaëc caên laønh töông
öng Ba-la-maät-ña maø Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho Boà-taùt; hoaëc
caên laønh töông öng söï quaùn saùt duyeân khôûi maø Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ
thoï kyù cho baäc Ñoäc giaùc; hoaëc caên laønh do phaùt khôûi thí taùnh, giôùi
taùnh, tu taùnh maø Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho haøng Thanh vaên;
hoaëc taát caû caên laønh höõu laäu vaø voâ laäu cuûa baäc Höõu hoïc; hoaëc caên
laønh voâ laäu cuûa baäc Voâ hoïc; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi
thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa Ñöùc Phaät Theá Toân; hoaëc vì lôïi
laïc taát caû höõu tình maø ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc voâ löôïng,
voâ soá Phaät phaùp khaùc; hoaëc Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ tuyeân thuyeát chaùnh
phaùp; hoaëc ñoái vôùi chaùnh phaùp sieâng naêng tu haønh neân caùc caên laønh
kia ñöôïc an truù thaéng giaûi; hoaëc caùc loaøi phaøm phu ñaõ gieo troàng caên
laønh ñoái vôùi chaùnh phaùp; hoaëc caùc Trôøi, Roàng, A-toá-laïc... laéng nghe
chaùnh phaùp vaø khi nghe xong ñaõ gieo troàng caên laønh, cho ñeán loaøi
baøng sinh cuõng laéng nghe chaùnh phaùp vaø khi nghe roài ñaõ gieo troàng
caên laønh; hoaëc sau khi Ñöùc Phaät Theá Toân nhaäp dieät, caùc trôøi, ngöôøi...
ñaõ gieo troàng caên laønh. Taát caû caên laønh naøy taäp hôïp laïi moät caùch ñaày
ñuû vaø caân nhaéc vieäc ñang phaùt khôûi taâm tuøy hyû naøy, vì noù raát toân quyù,
raát cao caû, raát nhieäm maàu, raát cao sieâu. Roài laïi ñem caùc vieäc phöôùc
nghieäp töông öng vôùi taâm tuøy hyû naøy maø ban cho caùc höõu tình moät
caùch bình ñaúng, ñeå cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong
luùc naøy, neân chaân chaùnh hieåu cho roõ caùc phaùp tuøy hyû hoài höôùng ñaõ
taän, dieät, ly, bieán. Caùc phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng, töï taùnh ñeàu laø
khoâng. Duø bieát nhö vaäy maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Vaø cuõng trong luùc aáy, neân chaân chaùnh hieåu cho roõ
raèng: “Ñoái vôùi phaùp hoaøn toaøn khoâng coù phaùp naøo laø phaùp coù theå tuøy
hyû hoài höôùng.” Vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu laø khoâng. Trong caùi
khoâng aáy, hoaøn toaøn khoâng coù phaùp ñöôïc vaø bò tuøy hyû hoài höôùng. Duø
bieát nhö vaäy maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng theå rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo. Vì
sao? Vì ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa taâm tuøy hyû vaø söï tuøy hyû, Ñaïi
Boà-taùt naøy chaúng sinh chaáp tröôùc; cuõng chaúng chaáp tröôùc taâm hoài
höôùng vaø söï hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Do khoâng chaáp
tröôùc, neân khoâng rôi vaøo caûnh ñieân ñaûo. Ñaïi Boà-taùt ñaõ khôûi leân taâm
tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy, goïi laø söï tuøy hyû hoài höôùng chaân chaùnh voâ
thöôïng, xa lìa taát caû phaân bieät, hö voïng. Coøn Ñaïi Boà-taùt naøo; ñoái vôùi
phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng maø khôûi leân voïng töôûng veà phaùp ñöôïc tuøy
hyû hoài höôùng; ñoái vôùi phaùp bò tuøy hyû hoài höôùng maø khôûi leân voïng
töôûng veà phaùp bò tuøy hyû hoài höôùng, roài cuøng khôûi leân söï tuøy hyû hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt ñaõ khôûi leân taâm tuøy hyû
hoài höôùng nhö vaäy thì lieàn rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo. Khôûi leân
söï tuøy hyû hoài höôùng nhö theá laø khoâng ñuùng. Boà-taùt neân bieát maø tìm
caùch laùnh xa.
Naøy Thieän Hieän, ñoái vôùi taát caû chö Phaät Theá Toân trong quaù
khöù, vò lai, hieän taïi; neáu Ñaïi Boà-taùt ñaõ caét ñöùt ñöôøng qua laïi ôû caùc
coõi, chaám döùt söï hyù luaän, töø luùc môùi phaùt taâm cho ñeán chöùng ñöôïc söï
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tieán daàn cho ñeán luùc nhaäp vaøo coõi Voâ
dö y Nieát-baøn, nhö vaäy cho ñeán khi chaùnh phaùp ñaõ dieät roài. Trong
khoaûng thôøi gian ñoù, coù ñöôïc bao nhieâu caên laønh töông öng Ba-la-
maät-ña cuûa chö Phaät. Hoaëc caên laønh töông öng Ba-la-maät-ña maø Ñöùc
Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho Boà-taùt; hoaëc caên laønh töông öng vôùi söï
quaùn saùt duyeân khôûi maø Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho baäc Ñoäc
giaùc; hoaëc caên laønh do phaùt khôûi thí taùnh, giôùi taùnh, tu taùnh maø Ñöùc
www.daitangkinh.org
Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho Thanh vaên; hoaëc taát caû caên laønh höõu laäu
vaø voâ laäu cuûa baäc Höõu hoïc; hoaëc caên laønh voâ laäu cuûa baäc Voâ hoïc;
hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán
uaån cuûa Ñöùc Phaät Theá Toân; hoaëc vì lôïi laïc taát caû höõu tình maø ñaïi Töø,
ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû; hoaëc voâ löôïng, voâ soá Phaät phaùp khaùc; hoaëc
Ñöùc Phaät Theá Toân tuyeân thuyeát chaùnh phaùp; hoaëc ñoái vôùi chaùnh
phaùp, sieâng naêng tu hoïc neân caùc caên laønh kia ñöôïc an truù thaéng giaûi;
hoaëc caùc loaøi phaøm phu ñaõ gieo troàng caên laønh ñoái vôùi chaùnh phaùp;
hoaëc caùc Trôøi, Roàng, A-toá-laïc... laéng nghe chaùnh phaùp vaø khi nghe
xong ñaõ gieo troàng caên laønh, cho ñeán loaøi baøng sinh cuõng laéng nghe
chaùnh phaùp vaø khi nghe roài ñaõ gieo troàng caên laønh; hoaëc sau khi Ñöùc
Phaät Theá Toân nhaäp dieät, caùc trôøi, ngöôøi... ñaõ gieo troàng caên laønh. Taát
caû caên laønh naøy taäp hôïp laïi moät caùch ñaày ñuû vaø caân nhaéc vieäc ñang
phaùt khôûi taâm tuøy hyû naøy, vì noù raát cao caû, raát toân quyù, raát maàu
nhieäm, raát cao sieâu. Roài laïi ñem caùc vieäc phöôùc nghieäp töông öng
vôùi taâm tuøy hyû naøy maø ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng, ñeå
cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong luùc naøy, neân
chaân chaùnh hieåu cho roõ caùc phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng ñaõ taän, dieät,
ly, bieán. Caùc phaùp bò tuøy hyû hoài höôùng, töï taùnh ñeàu laø khoâng. Duø bieát
nhö vaäy maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät. Vaø cuõng trong luùc aáy, neân chaân chaùnh ñeå hieåu roõ raèng: “Ñoái vôùi
phaùp hoaøn toaøn khoâng coù phaùp naøo laø phaùp coù theå tuøy hyû hoài
höôùng.” Vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu laø khoâng. Trong caùi
khoâng aáy, hoaøn toaøn khoâng coù phaùp ñöôïc vaø bò tuøy hyû hoài höôùng. Duø
bieát nhö vaäy, maø vaãn thöôøng tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng theå rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo.
Vì sao? Vì ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa taâm tuøy hyû vaø söï tuøy hyû,
Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng sinh chaáp tröôùc; cuõng chaúng chaáp tröôùc taâm
hoài höôùng vaø söï hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Do khoâng
chaáp tröôùc, neân khoâng rôi vaøo caûnh ñieân ñaûo. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi
leân taâm tuøy hyû hoài höôùng ñöôïc goïi laø söï tuøy hyû hoài höôùng chaân
chaùnh voâ thöôïng, vì ñaõ xa lìa taát caû söï phaân bieät hö voïng. Coøn Ñaïi
Boà-taùt naøo, ñoái vôùi phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng maø khôûi leân voïng
töôûng veà phaùp ñöôïc tuøy hyû hoài höôùng, ñoái vôùi phaùp bò tuøy hyû hoài
höôùng khôûi leân voïng töôûng veà phaùp bò tuøy hyû hoài höôùng, roài cuøng
khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt
ñaõ khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy thì lieàn rôi vaøo töôûng, taâm,
kieán ñieân ñaûo. Khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng nhö theá laø hoaøn toaøn
khoâng ñuùng. Boà-taùt neân bieát maø tìm caùch laùnh xa.
Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi söï tu haønh, laøm caùc vieäc
phöôùc nghieäp phaûi hieåu roõ nhö thaät, moïi xa lìa, vaéng laëng; ñoái vôùi taâm
thöôøng tuøy hyû hoài höôùng cuõng hieåu roõ nhö thaät, moïi xa lìa, vaéng laëng;
bieát nhö vaäy roài, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; ñoái vôùi caùc phaùp
hoaøn toaøn khoâng coù thuû tröôùc, maø khôûi leân taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng
aáy, neân khoâng rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo. Coøn Ñaïi Boà-taùt naøo,
ñoái vôùi söï tu haønh, laøm caùc vieäc phöôùc nghieäp nhöng chaúng bieát nhö
thaät söï xa lìa, söï vaéng laëng; ñoái vôùi taâm thöôøng tuøy hyû hoài höôùng cuõng
khoâng theå bieát ñöôïc söï xa lìa, söï vaéng laëng; ñoái vôùi taát caû phaùp thì
chaáp tröôùc caùc töôùng maø khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy lieàn
rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo.
Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa
chö Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû ñaõ dieät ñoä, neáu muoán phaùt khôûi taâm
tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät aáy, neân nghó raèng: “Nhö
Ñöùc Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû ñeàu ñaõ dieät ñoâ, töï taùnh chaúng phaûi coù,
coâng ñöùc thieän caên cuõng nhö vaäy. Ta ñaõ phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø söï hoài höôùng Voâ thöôïng giaùc,
taùnh töôùng cuõng vaäy, hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc.” Bieát nhö
vaäy roài, ñoái vôùi caùc caên laønh maø phaùt sinh söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khoâng theå sinh töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo,
goïi ñoù laø söï tuøy hyû hoài höôùng Boà-ñeà chaân chaùnh. Coøn Ñaïi Boà-taùt naøo
laáy söï chaáp töôùng laøm phöông tieän haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa;
ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa Ñöùc Phaät vaø ñeä töû ñaõ dieät ñoä, chaáp
töôùng maø phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng Boà-ñeà. Ñaáy chaúng phaûi laø söï tuøy
hyû hoài höôùng ñuùng ñaén. Do ñoù lieàn rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo.
Coøn Ñaïi Boà-taùt naøo, chaúng laáy töôùng laøm phöông tieän tu haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa; ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên cuûa Ñöùc Phaät vaø ñeä töû
ñaõ dieät ñoä, lìa töôùng maø phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Ñaáy goïi laø söï tuøy hyû hoài höôùng ñuùng ñaén. Do vaäy neân
www.daitangkinh.org
chaúng rôi vaøo töôûng, taâm, kieán ñieân ñaûo.

Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò hoûi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Ñaïi ñöùc, vì sao ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa caùc Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø chuùng ñeä töû, Ñaïi Boà-taùt tuøy hyû töông öng vieäc
phöôùc nghieäp ñeàu khoâng chaáp töôùng maø coù theå tuøy hyû hoài höôùng ñeán
–Neân bieát Ñaïi Boà-taùt ñaõ hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø coù nhöõng
phöông tieän thieän xaûo nhö vaäy, tuy chaúng chaáp töôùng nhöng hoaøn
thaønh ñöôïc vieäc laøm, chaúng phaûi lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø coù ñöôïc
söï phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng chaân chaùnh. Vì theá chuùng Ñaïi Boà-taùt
muoán thaønh töïu nhöõng vieäc mình laøm thì phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña.
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò noùi:
–Ñaïi ñöùc Thieän Hieän, chôù noùi lôøi aáy. Vì sao? Vì trong Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, chö Phaät Theá Toân cuøng chuùng ñeä töû vaø caên laønh
coâng ñöùc ñöôïc thaønh töïu ñeàu khoâng sôû höõu vaø hoaøn toaøn chaúng theå
naém baét ñöôïc. Söï tuøy hyû ñoái vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp ñaõ taïo thaønh
vaø phaùt taâm hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng khoâng sôû höõu
vaø hoaøn toaøn chaúng theå naém baét ñöôïc. Trong ñaáy, khi Ñaïi Boà-taùt haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, phaûi quaùn nhö vaày: “Baûn taùnh caên laønh
coâng ñöùc cuûa chö Phaät vaø chuùng ñeä töû ñôøi quaù khöù ñeàu ñaõ dieät. Söï tuøy
hyû ñoái vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp vaø phaùt taâm hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät taùnh ñeàu vaéng laëng. Ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa
chö Phaät Theá Toân vaø chuùng ñeä töû, neáu ta chaáp laáy töôùng phaân bieät, ñoái
vôùi söï taïo thaønh taâm tuøy hyû töông öng caùc vieäc phöôùc nghieäp vaø söï
phaùt taâm hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø chaáp laáy töôùng
phaân bieät. Duøng söï chaáp giöõ töôùng phaân bieät naøy laøm phöông tieän ñeå
phaùt khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì chö Phaät
Theá Toân ñeàu chaúng chaáp nhaän. Vì sao? Vì chaáp laáy töôùng phaân bieät
cuûa chö Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû ñaõ dieät ñoä ñeå tuøy hyû hoài höôùng ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì goïi laø coù sôû höõu to lôùn; vì quaù khöù ñaõ dieät
neân khoâng sôû höõu. Vò lai, hieän taïi Ñöùc Phaät vaø caùc ñeä töû chöa ñeán,
chaúng truï neân cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Neáu chaúng theå naém baét
ñöôïc thì chaúng phaûi caûnh chaáp giöõ töôùng. Neáu chaáp giöõ töôùng nhö vaäy
roài phaùt sinh söï tuøy hyû hoài höôùng thì lieàn rôi vaøo choã ñieân ñaûo. Neáu coù
söï sai laàm trong suy nghó maø chaáp giöõ töôùng thì neân bieát chaúng phaûi laø
söï tuøy hyû hoài höôùng ñuùng ñaén. Phaûi khoâng chaáp giöõ töôùng; phaûi khoâng
coù söï phaân bieät thì môùi goïi laø söï tuøy hyû hoài höôùng ñuùng ñaén. Vì theá
chuùng Ñaïi Boà-taùt neân hoïc phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, nhôø naêng löïc cuûa phöông tieän thieän xaûo naøy môùi coù theå
chaân chaùnh phaùt sinh söï tuøy hyû hoài höôùng. Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán hoïc
phöông tieän thieän xaûo nhö vaäy phaûi luoân luoân laéng nghe thoï trì, ñoïc
tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khieán cho thoâng suoát hoaøn toaøn, suy nghó
ñuùng nhö lyù, sieâng naêng thænh hoûi thaày nhöõng nghóa lyù thaâm saâu. Vì
sao? Neáu chaúng nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì roát cuoäc
khoâng theå ñöôïc phöông tieän thieän xaûo. Neáu khoâng coù phöông tieän
thieän xaûo naøy maø coù theå chaân chaùnh phaùt sinh söï tuøy hyû hoài höôùng thì
khoâng coù leõ ñoù. Vì sao? Vì ñoái vôùi caùc coâng ñöùc cuûa chö Phaät vaø
chuùng ñeä töû ôû quaù khöù, maø chaáp laáy töôùng phaân bieät, roài tuøy hyû hoài
höôùng, thì chö Phaät Theá Toân ñeàu chaúng tuøy hyû. Theá neân chuùng Ñaïi
Boà-taùt muoán chaân chaùnh phaùt khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa chö Phaät vaø caùc ñeä töû
thì khoâng neân ôû trong ñoù thaáy coù sôû ñaéc vaø chaáp laáy töôùng phaân bieät
maø phaùt khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng. Neáu ôû trong ñoù maø khôûi leân coù sôû
ñaéc vaø chaáp laáy töôùng phaân bieät, roài tuøy hyû hoài höôùng thì Ñöùc Phaät noùi
vieäc ñoù chaúng coù yù nghóa vaø lôïi ích gì caû. Vì sao? Vì taâm tuøy hyû hoài
höôùng nhö vaäy laø voïng töôûng phaân bieät, goïi laø söï laãn loän ñoäc haïi.
Gioáng nhö thöùc aên, nöôùc uoáng vôùi ñaày ñuû myõ vò thôm ngon, maøu
saéc haûo haïng nhöng laãn chaát ñoäc. Ngöôøi ngu trí caïn laïi ham aên uoáng
neân nuoát vaøo. Ban ñaàu tuy coù thích thuù vui möøng vöøa yù, nhöng sau khi
thöùc aên tieâu hoùa phaûi chuoác laáy caùc khoå, hoaëc ñeán cheát, hoaëc gaàn ñeán
maát maïng. Cuõng nhö vaäy, coù moät loaïi höõu tình hoaøn toaøn khoâng gioûi
thoï trì, khoâng gioûi quan saùt veà caâu vaên, nghóa lyù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, khoâng gioûi ñoïc tuïng, chaúng gioûi thoâng suoát nghóa lyù
thaâm saâu nhöng laïi baûo ngöôøi coù chuûng taùnh Ñaïi thöøa raèng: “Thieän
nam, haõy ñeán ñaây! Ngöôi ñoái vôùi giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi
thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö Phaät Theá Toân trong quaù khöù,
hieän taïi, vò lai vaø voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc khaùc; hoaëc ñeä töû Phaät ôû
choã chö Phaät gieo troàng caùc caên laønh; hoaëc Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ thoï
www.daitangkinh.org
kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho caùc Boà-taùt vaø caùc Boà-taùt aáy ñaõ gieo
troàng caên laønh; hoaëc Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ thoï kyù cho Thanh vaên vaø
Ñoäc giaùc, loaøi höõu tình kia ñaõ gieo troàng caên laønh; hoaëc caùc Trôøi,
Ngöôøi, A-toá-laïc ôû choã chö Phaät ñaõ gieo troàng caên laønh cho ñeán khi
chaùnh phaùp chöa dieät heát; hoaëc caùc thieän nam, thieän nöõ ñaõ gieo troàng
caên laønh vaø ñaõ coù söï thaønh töïu coâng ñöùc do phaùt sinh caên laønh tuøy hyû
hoài höôùng. Taát caû caên laønh naøy taäp hôïp laïi ñaày ñuû vaø ñang tuøy hyû ban
cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng ñeå cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät.” Söï tuøy hyû hoài höôùng nhö ñaõ noùi naøy laø duøng höõu sôû
ñaéc vaø chaáp laáy töôùng phaân bieät laøm phöông tieän. Thí nhö ñoà aên, thöùc
uoáng cuûa theá gian coù laãn chaát ñoäc, neân tröôùc ngon sau haïi. Ñaáy chaúng
phaûi laø söï tuøy hyû hoài höôùng hoaøn haûo. Vì sao? Vì laáy höõu sôû ñaéc vaø
chaáp giöõ töôùng phaân bieät ñeå phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng ñeàu laøm
laãn loän ñoäc haïi. Nhöõng ngöôøi thuoäc chuûng taùnh Boà-taùt, khoâng neân tuøy
theo nhöõng ñieàu ñaõ noùi treân maø tu hoïc. Vì vaäy Ñaïi ñöùc neân noùi theá
naøo, ñeå caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, phaùt khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng,
ñoái vôùi caùc caên laønh coâng ñöùc cuûa chö Phaät vaø haøng ñeä töû trong möôøi
phöông ba ñôøi, ñeå ñaùng goïi laø söï tuøy hyû hoài höôùng ñuùng ñaén, toát ñeïp
khoâng ñoäc haïi?
Cuï thoï Thieän Hieän ñaùp lôøi Töø Thò:
–Caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, muoán khoâng huûy baùng Phaät maø phaùt taâm tuøy hyû hoài höôùng, thì neân
nghó theá naøy: “Nhö caùc Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, vôùi Phaät
nhaõn thoâng suoát khoâng coù söï chöôùng ngaïi, bieát taát caû caên laønh coâng
ñöùc, coù taùnh nhö vaäy, coù töôùng nhö vaäy, coù phaùp nhö vaäy maø neân tuøy
hyû. Nay ta cuõng neân tuøy hyû nhö vaäy. Nhö caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, vôùi Phaät nhaõn thoâng suoát bieát khaép, khoâng coù chöôùng
ngaïi, phaûi ñem caùc vieäc phöôùc nghieäp hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, nay ta cuõng neân hoài höôùng nhö theá.” Caùc thieän nam, thieän nöõ
truï nôi Boà-taùt thöøa, neân khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy ñoái vôùi caên
laønh coâng ñöùc cuûa caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø haøng ñeä töû.
Neáu khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy, thôøi chaúng huûy baùng Phaät,
maø laïi ñöôïc chö Phaät Theá Toân ñoàng loøng vui theo. Taâm tuøy hyû hoài
höôùng nhö vaäy cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy chaúng laãn caùc chaát ñoäc, xa lìa caùc
laàm loãi, neân ñöôïc goïi laø söï tuøy hyû hoài höôùng chaân chaùnh, toát ñeïp,
xöùng chaân phaùp giôùi, yù vui thaéng giaûi, cuøng vôùi söï vieân maõn toát ñeïp.
Naøy Ñaïi só, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa caùc Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû; neân khôûi leân söï tuøy hyû hoài
höôùng nhö vaày: “Nhö giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi
thoaùt tri kieán uaån vaø caùc phaùp khaùc cuûa Phaät khoâng rôi vaøo ba coõi,
chaúng phaûi boù buoäc ba ñôøi. Söï tuøy hyû hoài höôùng cuõng neân nhö vaäy.”
Vì sao? Ví nhö caùc phaùp kia, töï taùnh laø khoâng, neân khoâng rôi vaøo ba
coõi, chaúng boù buoäc ba ñôøi; söï tuøy hyû hoài höôùng cuõng laïi nhö theá.
Nghóa laø caùc Nhö Lai, töï taùnh laø khoâng, neân khoâng rôi ba coõi, chaúng
boù buoäc ba ñôøi. Coâng ñöùc cuûa chö Phaät, töï taùnh cuõng laø khoâng, neân
khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng boù buoäc ba ñôøi. Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø
caùc trôøi, ngöôøi, töï taùnh cuõng laø khoâng, neân khoâng rôi vaøo ba coõi,
chaúng boù buoäc ba ñôøi. Caùc caên laønh kia, töï taùnh laø khoâng, neân khoâng
rôi vaøo ba coõi, chaúng boù buoäc ba ñôøi. Ñoái vôùi söï tuøy hyû kia, töï taùnh
laø khoâng, neân khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng boù buoäc ba ñôøi. Phaùp ñöôïc
hoài höôùng töï taùnh laø khoâng; neân khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng boù buoäc
ba ñôøi. Ngöôøi hoài höôùng töï taùnh laø khoâng; neân khoâng rôi vaøo ba coõi,
chaúng boù buoäc ba ñôøi. Khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, Ñaïi
Boà-taùt phaûi bieát thaät roõ vaø döùt khoaùt veà taùnh, töôùng caùc phaùp, thì
khoâng rôi vaøo ba coõi, chaúng boù buoäc ba ñôøi. Neáu khoâng rôi vaøo ba
coõi, chaúng boù buoäc ba ñôøi, töùc khoâng theå laáy coù töôùng laøm phöông
tieän, laáy coù sôû ñaéc laøm phöông tieän ñeå phaùt sinh söï tuøy hyû hoài höôùng
ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì taát caû phaùp, töï taùnh khoâng
sinh. Neáu phaùp chaúng sinh thì khoâng sôû höõu. Khoâng theå laáy phaùp
khoâng sôû höõu kia ñeå tuøy hyû hoài höôùng, vì khoâng sôû höõu. Söï tuøy hyû
hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät nhö vaäy cuûa Ñaïi Boà-taùt naøy
khoâng xen laãn chaát ñoäc, khoâng bò maát vaø hö hoaïi, goïi laø Ñaïi hoài
höôùng, khoâng ñoïa, khoâng boù buoäc, xöùng chaân phaùp giôùi, roát raùo vieân
maõn. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, laáy coù töôùng
laøm phöông tieän hoaëc laáy coù sôû ñaéc laøm phöông tieän ñeå phaùt sinh
taâm tuøy hyû hoài höôùng ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa caùc Nhö Lai vaø
haøng ñeä töû, thì phaûi bieát ñaáy laø söï tuøy hyû hoài höôùng phi phaùp. Taâm
tuøy hyû hoài höôùng phi phaùp naøy chaúng ñöôïc chö Phaät Theá Toân khen
ngôïi. Khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, Ñaïi Boà-taùt naøo nghó
www.daitangkinh.org
nhö vaày: “Nhôø caên laønh coâng ñöùc maø taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc trong möôøi phöông theá giôùi bieát roõ nhö thaät raèng coù phaùp
nhö theá, coù theå döïa vaøo phaùp naøy ñeå phaùt sinh söï tuøy hyû hoài höôùng
maø khoâng sôï traùi ngöôïc. Nay ta cuõng neân döïa vaøo phaùp naøy ñeå phaùt
sinh söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Ñaáy laø söï
phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng chaân chaùnh. Do ñaáy maø chaéc chaén seõ
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån baùnh xe phaùp nhieäm maàu,
laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình.
Baáy giôø, Theá Toân khen ngôïi Thieän Hieän raèng:
–Laønh thay, laønh thay! Nay oâng ñaõ coù theå vì caùc Ñaïi Boà-taùt
laøm Phaät söï lôùn. Vì sao? Vì oâng ñaõ vì caùc Ñaïi Boà-taùt maø tuyeân noùi
söï tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc. Nhôø nhöõng caên laønh maø caùc
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát roõ nhö thaät raèng coù taùnh nhö
vaäy, coù töôùng nhö vaäy, coù phaùp nhö vaäy vaø phaùt sinh söï tuøy hyû hoài
höôùng khoâng traùi ngöôïc. Taâm tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy laø xöùng
chaân phaùp giôùi, roát raùo vieân maõn. Nay chính oâng môùi laø ngöôøi tuyeân
thuyeát ñuùng nhö thaät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ duøng phöông
tieän ñeå giaùo hoùa haèng haø sa soá höõu tình, trong theá giôùi ba laàn ngaøn,
ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truù möôøi neûo nghieäp thieän, thì seõ ñöôïc coâng
ñöùc. Ñoái vôùi coâng ñöùc aáy, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi leân söï tuøy hyû
hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc cho neân noù laø cao toät hôn heát, laø toân quyù
cao caû, laø toát ñeïp nhieäm maàu, laø hôn, laø khoâng coù gì hôn ñöôïc, laø
khoâng saùnh baèng, laø khoâng coù gì coù theå so saùnh baèng.
Naøy Thieän Hieän, ngoaøi vieäc laøm cho hoï truï möôøi neûo nghieäp
thieän, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ duøng phöông tieän ñeå giaùo hoùa haèng
haø sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn, ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an
truï boán Tónh löï, boán Voâ löôïng, boán Ñònh voâ saéc, naêm Thaàn thoâng thì
seõ ñöôïc coâng ñöùc. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng
khoâng traùi ngöôïc ñoái vôùi coâng ñöùc aáy cho neân noù laø cao toät hôn heát, laø
toân quyù cao caû, laø toát ñeïp nhieäm maàu, laø hôn, laø khoâng coù gì hôn ñöôïc,
laø khoâng saùnh baèng vaø khoâng coù gì coù theå so saùnh baèng.
Naøy Thieän Hieän, ngoaøi vieäc laøm cho hoï truï boán Tónh löï..., neáu
caùc thieän nam, thieän nöõ duøng phöông tieän giaùo hoùa haèng haø sa soá höõu
tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn, ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an truù quaû Döï
löu, hoaëc quaû Nhaát lai, hoaëc quaû Baát hoaøn, hoaëc quaû A-la-haùn, hoaëc
Ñoäc giaùc Boà-ñeà thì seõ ñöôïc coâng ñöùc. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi leân söï
tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc ñoái vôùi coâng ñöùc aáy cho neân noù laø
cao toät hôn heát, laø toân quyù cao caû, laø toát ñeïp nhieäm maàu, laø hôn, laø
khoâng coù gì hôn ñöôïc, laø khoâng saùnh baèng vaø khoâng coù gì coù theå so
saùnh baèng..
Naøy Thieän Hieän, ngoaøi vieäc khieán hoï truï quaû Döï löu; giaû söû
haèng haø sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn ñaõ coù coâng ñöùc do
thaønh töïu quaû Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn vaø Ñoäc giaùc Boà-
ñeà. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc ñoái
vôùi coâng ñöùc ñoù neân goïi laø cao toät hôn heát, laø toân quyù cao caû, laø toát
ñeïp nhieäm maàu, laø hôn, laø khoâng gì hôn ñöôïc, laø khoâng saùnh baèng vaø
laø khoâng coù gì coù theå so saùnh baèng.
Naøy Thieän Hieän, ngoaøi vieäc hoï ñaõ coù coâng ñöùc do thaønh töïu quaû
Döï löu... giaû söû haèng haø sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn khaép
möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neáu haèng haø
sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn khaép möôøi phöông naøy ñeán
choã caùc Boà-taùt kia, moãi moãi ñeàu ñem ñoà aên, nöôùc uoáng, y phuïc,
giöôøng naèm, thuoác men vaø voâ soá nhöõng duïng cuï vui chôi haûo haïng,
traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän cung
kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen. YÙ oâng nghó sao? Do nguyeân
nhaân ñaây, caùc höõu tình coù ñöôïc nhieàu phöôùc khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Nhöõng
phöôùc naøy neáu coù hình töôùng thì haèng haø sa soá theá giôùi khaép möôøi
phöông khoâng theå chöùa heát.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Ñoái vôùi caên laønh
coâng ñöùc cuûa caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc ñeä töû, neáu
caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa maø phaùt khôûi söï tuøy hyû
hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc, thì seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc hôn tröôùc raát
nhieàu voâ löôïng, voâ soá, tính ñeám thí duï khoâng theå ñaït tôùi ñöôïc. Vì
sao? Vì caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy, ñaõ khôûi leân söï tuøy hyû hoài
höôùng khoâng traùi ngöôïc, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, laïi ñöôïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa duøng phöông tieän thieän xaûo hoä trì, neân
www.daitangkinh.org
xöùng chaân phaùp giôùi, cao toät khoâng gì so saùnh hôn ñöôïc. Caùc höõu
tình ñoù ñaõ tích ñöôïc nhieàu phöôùc, nhöng neáu duøng höõu sôû ñaéc laøm
phöông tieän ñeå khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng, thì ñoái vôùi phöôùc laønh,
traêm phaàn chaúng baèng moät, ngaøn phaàn chaúng baèng moät, cho ñeán soá
voâ cöïc cuõng chaúng baèng moät.
Baáy giôø, boán Ñaïi thieân vöông cuøng vôùi quyeán thuoäc hai vaïn
Thieân töû ñeán ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, chaép tay cung kính ñoàng thöa:
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng
khoâng traùi ngöôïc, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñöôïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa duøng phöông tieän thieän xaûo hoä trì, neân oai löïc roäng
lôùn, xöùng chaân phaùp giôùi, mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí, hôn haún
söï boá thí coù sôû ñaéc nhö tröôùc ñaõ noùi, voâ löôïng, gaáp boäi laàn khoâng theå
saùnh ñöôïc.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích cho ñeán vua trôøi Tha hoùa töï taïi, ñeàu
cuøng quyeán thuoäc möôøi vaïn Thieân töû mang caùc thöù quyù ñeïp cuûa coõi
trôøi nhö traøng hoa, höông xoa, höông boät... y phuïc, chuoãi anh laïc, côø
phöôùn, loïng baùu vaø nhieàu thöù ngoïc quyù laï, thoåi nhaïc trôøi ñeå daâng leân
Phaät, cung kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, ñaûnh leã saùt chaân vaø
chaéêp tay thöa:
–Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi
ngöôïc, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa duøng phöông tieän thieän xaûo hoä trì, oai löïc quaûng ñaïi, xöùng
chaân phaùp giôùi, mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí, hôn haún söï boá thí
coù sôû ñaéc maø tröôùc ñaõ noùi voâ löôïng gaáp boäi laàn khoâng theå naøo saùnh
ñöôïc.
Khi aáy, töø trôøi Ñaïi phaïm roäng cho ñeán trôøi Saéc cöùu caùnh ñeàu
cuøng voâ löôïng traêm ngaøn chuùng trôøi, ñeán tröôùc choã Phaät, ñaûnh leã saùt
chaân ngaøi, ñoàng chaép tay cung kính thöa:
–Baïch Theá Toân, thaät hieám coù! Baïch Thieän Theä, thaät kyø laï!
Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi
ngöôïc, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa hoä trì baèng phöông tieän thieän xaûo, neân oai ñöùc roäng lôùn xöùng
chaân phaùp giôùi, mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí, hôn haún söï boá thí coù
sôû ñaéc ñaõ noùi ôû tröôùc gaáp boäi laàn, voâ löôïng khoâng theå saùnh ñöôïc.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 544
Ñöùc Phaät baûo trôøi Tònh cö vaø caùc chuùng trôøi:

–Ngoaøi vieäc haèng haø sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn
khaép möôøi phöông ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Giaû söû
taát caû höõu tình ôû voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông ñeàu phaùt taâm
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu coù taát caû höõu tình trong voâ bieân theá
giôùi khaép möôøi phöông, ôû choã caùc Boà-taùt kia, moãi moãi ñeàu ñem y
phuïc, giöôøng naèm, thuoác thang, ñoà aên, nöôùc uoáng haûo haïng cuøng voâ
löôïng thöù duïng cuï vui chôi toát ñeïp, traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp,
duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän cung kính, cuùng döôøng, toân troïng,
ngôïi khen. Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa phaùt khôûi
söï tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa
caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø haøng ñeä töû thì seõ ñöôïc coâng
ñöùc raát nhieàu, hôn tröôùc voâ löôïng, voâ soá tính ñeám thí duï khoâng theå
saùnh kòp. Vì sao? Vì caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa ñaõ khôûi leân söï tuøy
hyû hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän,
ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoä trì baèng phöông tieän thieän xaûo
neân xöùng chaân phaùp giôùi, toái thaéng khoâng gì baèng. Caùc höõu tình ñoù
seõ ñöôïc nhieàu phöôùc, nhöng neáu duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän,
khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng ñoái vôùi phaùp naøy thì phöôùc coù ñöôïc
khoâng baèng moät phaàn traêm, khoâng baèng moät phaàn ngaøn cho ñeán
khoâng baèng moät phaàn raát cöïc nhoû. Caùc vò trôøi neân bieát, ngoaøi vieäc
naøy, giaû söû haèng haø sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn khaép
möôøi phöông ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñoái vôùi giôùi
uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa taát
caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai vaø
voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp; hoaëc caên laønh cuûa caùc ñeä töû, hoaëc caên
laønh cuûa caùc höõu tình khaùc ñaõ taäp hôïp, ñang taäp hôïp vaø seõ taäp hôïp.
Taát caû caên laønh naøy taäp hôïp laïi caân löôøng, duøng coù töôùng vaø coù sôû
ñaéc laøm phöông tieän roài phaùt khôûi söï tuøy hyû hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Neáu coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, phaùt khôûi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñoái vôùi giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt
uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai vaø voâ löôïng, voâ bieân Phaät phaùp, hoaëc
caên laønh cuûa caùc ñeä töû, hoaëc caên laønh cuûa caùc höõu tình khaùc ñaõ taäp
hôïp, ñang taäp hôïp vaø seõ taäp hôïp. Taát caû caên laønh nhö vaäy taäp hôïp laïi
caân löôøng, roài phaùt khôûi söï tuøy hyû toái toân toái thaéng, toái thöôïng, toái
dieäu, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng gì cao toät hôn,
khoâng gì saùnh baèng, töông öng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp. Laïi ñem
söï tuøy hyû töông öng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp naøy cho caùc höõu tình
cuøng bình ñaúng chung höôûng, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Söï phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng naøy so vôùi söï phaùt khôûi taâm
tuøy hyû hoài höôùng tröôùc noù troäi hôn gaáp traêm ngaøn cho ñeán voâ cöïc laàn
cuõng khoâng hôn ñöôïc. Vì sao? Vì söï phaùt khôûi tuøy hyû hoài höôùng naøy
laáy khoâng töôùng vaø khoâng sôû ñaéc laøm phöông tieän, coøn söï phaùt khôûi
taâm tuøy hyû hoài höôùng tröôùc kia laáy coù töôùng vaø coù sôû ñaéc laøm
phöông tieän.
–Nhö lôøi Theá Toân daïy, neáu caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa,
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoái vôùi caên laønh coâng ñöùc cuûa taát
caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø haøng ñeä töû trong quaù khöù, hieän
taïi, vò lai. Taát caû caên laønh nhö vaäy taäp hôïp laïi cho ñaày ñuû, roài tuøy hyû
hoài höôùng toái toân, toái thaéng, toái thöôïng, toái dieäu, khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå suy löôøng, khoâng gì cao toät hôn, khoâng gì saùnh baèng,
töông öng vôùi vieäc phöôùc nghieäp. Laïi ñem söï tuøy hyû töông öng vôùi
caùc vieäc phöôùc nghieäp naøy maø ban cho caùc höõu tình moät caùch bình
ñaúng, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Söï phaùt khôûi taâm
tuøy hyû hoài höôùng naøy troäi hôn söï phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng
tröôùc voâ soá laàn.
Baïch Theá Toân, ngang ñaâu maø noùi söï phaùt khôûi taâm tuøy hyû ôû sau
hôn söï phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng ôû tröôùc ñeán voâ soá laàn troäi hôn?
www.daitangkinh.org
–Caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy, ñoái vôùi phaùp ba ñôøi, chaúng
laáy chaúng boû, chaúng troïng, chaúng khinh, chaúng coù sôû ñaéc, chaúng phaûi
khoâng coù sôû ñaéc, khoâng coù choã phaân bieät, khoâng coù söï phaân bieät sai
khaùc, khoâng coù choã ñeå xem xeùt, khoâng coù söï tuøy theo ñeå xem xeùt.
Thaáy phaùp naøy ñeàu laø tích tuï phaân bieät. Bieát ñöôïc taát caû phaùp khoâng
sinh, khoâng dieät, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng ra, khoâng vaøo, khoâng
hoïp, khoâng tan. Trong ñaáy khoâng coù phaùp ñaõ, ñang, seõ sinh, cuõng
khoâng coù phaùp ñaõ, ñang, seõ dieät. Ta neân theo ñuùng nhö phaùp chaân nhö,
phaùp giôùi, duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän, phaùt sinh söï tuøy hyû hoài
Thieän Hieän neân bieát, ngang ñaáy söï phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài
höôùng naøy seõ hôn söï phaùt khôûi taâm tuøy hyû hoài höôùng coù töôûng sôû ñaéc
vaø coù kieán sôû ñaéc ôû tröôùc troäi hôn ñeán voâ soá laàn.
Laïi nöõa Thieän Hieän, ñoái vôùi chö Phaät Theá Toân vaø haøng ñeä töû
trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa muoán
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
töông öng vôùi caên laønh ñeå, phaùt sinh söï tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi
ngöôïc, thì neân nghó raèng: “Nhö chaân giaûi thoaùt boá thí cuõng vaäy; nhö
chaân giaûi thoaùt tònh giôùi cuõng vaäy, nhö chaân giaûi thoaùt an nhaãn cuõng
vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt tinh taán cuõng vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt tónh
löï cuõng vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt Baùt-nhaõ cuõng vaäy; nhö chaân giaûi
thoaùt giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán
uaån cuõng nhö vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt, söï tuøy hyû cuõng vaäy; nhö chaân
giaûi thoaùt, söï tuøy hyû töông öng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp cuõng vaäy;
nhö chaân giaûi thoaùt chö Phaät Theá Toân vaø baäc Ñoäc giaùc cuõng vaäy; nhö
chaân giaûi thoaùt, Thanh vaên ñaõ nhaäp Nieát-baøn cuõng vaäy; nhö chaân
giaûi thoaùt, caùc phaùp quaù khöù ñaõ dieät cuõng vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt,
caùc phaùp vò lai chöa sinh cuõng vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt, caùc phaùp
hieän taïi ñang truyeàn baù cuõng vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt caùc ñeä töû Phaät
trong quaù khöù cuõng vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt, caùc ñeä töû Phaät ñôøi vò lai
cuõng vaäy; nhö chaân giaûi thoaùt, hieän taïi caùc ñeä töû Phaät trong voâ soá, voâ
löôïng, voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông cuõng vaäy; nhö chaân giaûi
thoaùt, taát caû caên laønh coâng ñöùc cuõng vaäy. Nhö taùnh caùc phaùp khoâng
troùi buoäc, khoâng côûi môû, khoâng oâ nhieãm, khoâng thanh tònh, khoâng
phaùt khôûi, khoâng chaám döùt, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng chaáp giöõ,
khoâng xaû boû. Ñoái vôùi coâng ñöùc thieän caên naøy, ta ñang tuøy hyû, ñem
caên laønh naøy cuøng caùc höõu tình chung höôûng moät caùch bình ñaúng,
duøng söï khoâng dôøi chuyeån vaø khoâng hö hoaïi, khoâng töôùng traïng,
khoâng chöùng ñaéc maø laøm phöông tieän ñeå hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Söï tuøy hyû hoài höôùng nhö vaäy chaúng phaûi thöôøng tuøy hyû
hoài höôùng, vì khoâng coù söï tuøy hyû, söï hoài höôùng. Ñaõ khôûi leân söï tuøy
hyû hoài höôùng nhö vaäy thì chaúng phaûi löu chuyeån, chaúng phaûi chaën
döùt, vì khoâng sinh, khoâng dieät.
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, ñaõ khôûi leân
söï tuøy hyû hoài höôùng khoâng traùi ngöôïc, nhö vaäy thì hôn haún söï tuøy hyû
hoài höôùng coù töôùng, coù chöùng ñaéc ôû tröôùc, cho ñeán voâ soá laàn troäi hôn.
Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu söï tuøy hyû hoài höôùng nhö theá seõ mau chöùng
Naøy Thieän Hieän, giaû söû haèng haø sa soá höõu tình, trong theá giôùi ba
laàn ngaøn khaép möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coù phöông tieän thieän xaûo tu Boà-
taùt haïnh. Laïi coù haèng haø sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn ngaøn khaép
möôøi phöông ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñeàu höôùng tôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoái vôùi chuùng Boà-taùt kia, caùc Boà-taùt naøy moãi
moãi ñeàu mang y phuïc, giöôøng naèm, thuoác thang, ñoà aên, nöôùc uoáng haûo
haïng vaø voâ soá thöù duïng cuï vui chôi toát ñeïp nhaát traûi qua haèng haø sa
ñaïi kieáp, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän cung kính, cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen. Neáu Ñaïi Boà-taùt ñöôïc phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, hoä trì, ñoái vôùi giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån,
giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö Phaät Theá Toân ôû quaù khöù,
hieän taïi, vò lai; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi
thoaùt tri kieán uaån cuûa caùc Ñoäc giaùc; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån,
giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa haøng Thanh vaên; hoaëc vieäc
phöôùc nghieäp do boá thí, trì giôùi, tu taäp cuûa caùc höõu tình. Nhö vaäy taát caû
taäp hôïp laïi ñaày ñuû roài caân nhaéc maø phaùt khôûi söï tuøy hyû raát cao quyù, raát
thuø thaéng, raát cao caû, raát nhieäm maàu, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå
do löôøng, khoâng gì hôn, khoâng gì saùnh baèng, töông öng caùc vieäc phöôùc
nghieäp. Laïi ñem söï tuøy hyû töông öng caùc vieäc phöôùc nghieäp naøy maø
ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän neân bieát, nhö vaäy laø Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ tuøy hyû hoài
höôùng töông öng vieäc phöôùc nghieäp nhieàu hôn nhö ñaõ noùi ôû tröôùc. Coøn
so vôùi caùc chuùng Boà-taùt duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän boá thí töông
öng caùc vieäc phöôùc nghieäp thì troäi hôn traêm laàn, ngaøn laàn cho ñeán voâ
soá laàn. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt kia, Boá thí töông öng caùc vieäc phöôùc
nghieäp, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, coøn söï tuøy hyû hoài höôùng
cuûa Boà-taùt naøy thì laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän.
Naøy Thieän Hieän, ngoaøi vieäc haèng haø sa soá höõu tình trong theá
giôùi ba laàn ngaøn khaép möôøi phöông, phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coøn coù caùc chuùng Boà-taùt
duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, Boá thí töông öng vôùi caùc vieäc
phöôùc nghieäp. Giaû söû haèng haø sa soá höõu tình trong theá giôùi ba laàn
ngaøn khaép möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø caùc Ñaïi Boà-taùt naøy ñeàu truï
haèng haø sa soá ñaïi kieáp, tu thaân dieäu haïnh, tu ngöõ dieäu haïnh vaø tu yù
dieäu haïnh, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän thoï trì Tònh giôùi. Coøn
ñoái vôùi Ñaïi Boà-taùt ñöôïc phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa hoä trì, hoaëc ñoái vôùi giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi
thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö Phaät Theá Toân trong quaù
khöù, hieän taïi, vò lai; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån,
giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa caùc baäc Ñoäc giaùc; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån,
tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa haøng Thanh vaên,
hoaëc vieäc phöôùc nghieäp do boá thí, trì giôùi vaø tu taäp cuûa caùc höõu tình.
Nhö vaäy taát caû ñeàu taäp hôïp laïi ñaày ñuû vaø caân nhaéc, ñeå tröôùc maét laø
phaùt khôûi söï tuøy hyû voán raát cao quyù, raát thuø thaéng, raát cao caû, raát
nhieäm maàu, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng coù gì
hôn, khoâng gì saùnh baèng, töông öng caùc vieäc phöôùc nghieäp. Laïi ñem
söï tuøy hyû töông öng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp naøy maø ban cho caùc
höõu tình moät caùch bình ñaúng, cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, nhö vaäy laø caùc Boà-taùt naøy ñaõ tuøy hyû hoài
höôùng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp nhieàu hôn nhö tröôùc ñaõ noùi. Neáu so
vôùi caùc chuùng Boà-taùt, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu Tònh giôùi
töông öng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp thì troäi hôn traêm ngaøn laàn cho
ñeán voâ cöïc laàn. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt kia tu Tònh giôùi töông öng caùc
vieäc phöôùc nghieäp duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän. Coøn söï tuøy hyû
hoài höôùng cuûa Boà-taùt naøy thì laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän.
Naøy Thieän Hieän, ngoaøi vieäc haèng haø sa soá höõu tình trong theá
giôùi ba laàn ngaøn khaép möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc
ngoä cao toät vaø höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coøn coù caùc chuùng
Boà-taùt duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu tònh giôùi töông öng vôùi
caùc vieäc phöôùc nghieäp. Giaû söû haèng haø sa soá höõu tình, trong theá giôùi
ba laàn ngaøn khaép möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø caùc Boà-taùt naøy ñaõ truï
haèng haø sa soá ñaïi kieáp, thöôøng bò haèng haø sa soá höõu tình, trong theá
giôùi ba laàn ngaøn khaép möôøi phöông, maéng chöûi, huûy nhuïc, duøng dao
gaäy gaây haïi, Boà-taùt naøy laïi duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, thoï trì
haïnh An nhaãn. Coøn caùc Ñaïi Boà-taùt, ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa hoä trì, vôùi phöông tieän thieän xaûo, hoaëc ñoái vôùi giôùi uaån, ñònh uaån,
tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa chö Phaät Theá Toân
trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi
thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa caùc baäc Ñoäc giaùc; hoaëc giôùi
uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa
haøng Thanh vaên; hoaëc caùc vieäc phöôùc nghieäp coù ñöôïc do boá thí, trì
giôùi, tu taäp cuûa caùc höõu tình. Nhö vaäy taát caû taäp hôïp laïi ñaày ñuû vaø
caân nhaéc ñeå tröôùc heát phaùt khôûi söï tuøy hyû voâ cuøng cao quyù, voâ cuøng
thuø thaéng, voâ cuøng cao caû, voâ cuøng nhieäm maàu khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå suy löôøng, khoâng gì hôn khoâng gì saùnh baèng, töông öng
vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp. Roài ñem söï tuøy hyû töông öng vôùi caùc vieäc
phöôùc nghieäp aáy maø ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng ñeå
cuøng hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thì Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy tuøy hyû hoài höôùng vôùi
caùc vieäc phöôùc nghieäp nhieàu hôn nhö tröôùc ñaõ noùi, neáu so vôùi caùc
chuùng Boà-taùt duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu An nhaãn töông öng
caùc vieäc phöôùc nghieäp thì troäi hôn traêm ngaøn laàn cho ñeán voâ cöïc laàn.
Vì sao? Vì caùc Boà-taùt kia tu An nhaãn töông öng vôùi caùc vieäc phöôùc
nghieäp, ñeå duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän. Coøn söï tuøy hyû hoài höôùng
cuûa Boà-taùt naøy laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän.
Naøy Thieän Hieän, ngoaøi vieäc haèng haø sa soá höõu tình, trong theá
giôùi ba laàn ngaøn khaép möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
www.daitangkinh.org
cao toät, höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coøn coù caùc chuùng Boà-taùt
duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu An nhaãn töông öng vôùi caùc vieäc
phöôùc nghieäp. Giaû söû haèng haø sa soá höõu tình, trong theá giôùi ba laàn
ngaøn khaép möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø caùc Boà-taùt naøy ñaõ truï haèng haø sa
soá ñaïi kieáp, chaúng ngoài, chaúng naèm, thöôøng khoâng nguû nghæ, laïi duøng
höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän tu haønh tinh taán. Coøn caùc Ñaïi Boà-taùt ñöôïc
phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoä trì, ñoái vôùi
chö Phaät Theá Toân trong quaù khöù, hieän taïi, vò lai; hoaëc giôùi uaån, ñònh
uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri kieán uaån cuûa caùc baäc Ñoäc
giaùc; hoaëc giôùi uaån, ñònh uaån, tueä uaån, giaûi thoaùt uaån, giaûi thoaùt tri
kieán uaån cuûa haøng Thanh vaên; hoaëc caùc vieäc phöôùc nghieäp coù ñöôïc do
boá thí, trì giôùi, tu taäp cuûa caùc höõu tình. Nhö vaäy taát caû taäp hôïp laïi ñaày
ñuû vaø caân nhaéc ñeå tröôùc heát phaùt khôûi söï tuøy hyû voâ cuøng cao quyù, voâ
cuøng thuø thaéng, voâ cuøng cao caû, voâ cuøng nhieäm maàu khoâng theå nghó
baøn, khoâng theå suy löôøng, khoâng gì hôn, khoâng gì saùnh baèng, töông
öng vôùi caùc vieäc phöôùc nghieäp. Laïi ñem söï tuøy hyû töông öng vôùi caùc
vieäc phöôùc nghieäp naøy, ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng, cuøng
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy ñaõ tuøy hyû hoài höôùng vôùi caùc
vieäc phöôùc nghieäp nhieàu hôn nhö tröôùc ñaõ noùi; neáu so vôùi caùc chuùng
Boà-taùt duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän tu Tinh taán töông öng caùc
vieäc phöôùc nghieäp thì traêm ngaøn laàn troäi hôn cho ñeán voâ cöïc laàn troäi
hôn. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt kia tu Tinh taán töông öng vôùi caùc vieäc
phöôùc nghieäp, laïi duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän. Coøn söï tuøy hyû hoài
höôùng cuûa Boà-taùt naøy laáy voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän.
cao toät, höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät; coøn coù caùc chuùng Boà-taùt,
duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu Tinh taán töông öng vôùi caùc vieäc
phöôùc nghieäp. Giaû söû haèng haø sa soá höõu tình, trong theá giôùi ba laàn
ngaøn khaép möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø
hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø caùc Boà-taùt naøy ñaõ truï haèng
haø sa soá ñaïi kieáp, xa lìa taâm loaïn ñoäng, truï vaøo moät duyeân, duøng höõu
sôû ñaéc laøm phöông tieän tu haønh Tónh löï. Coøn caùc Ñaïi Boà-taùt ñöôïc
vieäc phöôùc nghieäp naøy cuøng caùc höõu tình chung höôûng moät caùch bình
ñaúng, hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy ñaõ tuøy hyû hoài höôùng vôùi caùc
vieäc phöôùc nghieäp nhieàu hôn nhö tröôùc ñaõ noùi; neáu so vôùi caùc chuùng
Boà-taùt duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu Tónh löï töông öng caùc vieäc
phöôùc nghieäp thì traêm ngaøn laàn troäi hôn cho ñeán soá voâ cöïc laàn troäi
hôn. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt kia tu Tónh löï töông öng caùc vieäc phöôùc
nghieäp, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän. Coøn söï tuøy hyû hoài höôùng
cuûa Boà-taùt naøy duøng voâ sôû ñaéc laøm phöông tieän.
cao toät, höôùng tôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coøn coù caùc chuùng Boà-taùt,
duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu Tónh löï töông öng caùc vieäc phöôùc
nghieäp. Giaû söû haèng haø sa soá höõu tình, trong theá giôùi ba laàn ngaøn khaép
möôøi phöông, ñeàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, höôùng tôùi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät maø caùc Boà-taùt naøy ñaõ truï haèng haø sa soá ñaïi kieáp,
suy nghó, quaùn saùt taùnh töôùng caùc phaùp, duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông
tieän, tu haønh Baùt-nhaõ vaø caùc caên laønh khaùc. Coøn Ñaïi Boà-taùt ñöôïc
www.daitangkinh.org
vieäc phöôùc nghieäp naøy, cuøng caùc höõu tình chung höôûng moät caùch bình
ñaúng vaø hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thì Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy ñaõ tuøy hyû hoài höôùng vôùi
caùc vieäc phöôùc nghieäp nhieàu hôn nhö tröôùc ñaõ noùi; neáu so vôùi caùc
chuùng Boà-taùt duøng höõu sôû ñaéc laøm phöông tieän, tu Baùt-nhaõ vaø caùc caên
laønh töông öng caùc vieäc phöôùc nghieäp thì traêm ngaøn laàn troäi hôn cho
ñeán voâ cöïc laàn troäi hôn. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt kia tu Baùt-nhaõ vaø caùc
caên laønh töông öng caùc vieäc phöôùc nghieäp, maø duøng höõu sôû ñaéc laøm
phöông tieän. Coøn söï tuøy hyû hoài höôùng cuûa Boà-taùt naøy thì duøng voâ sôû
ñaéc laøm phöông tieän.
Μ
Phaåm 7: ÑÒA NGUÏC
Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû thöa Ñöùc Phaät:

–Baïch Theá Toân, phaûi bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø
taùnh cuûa trí Nhaát thieát, coù theå thaønh töïu hoaøn toaøn trí Nhaát thieát trí ö?
Ñöùc Phaät baûo Xaù-lôïi Töû:
Luùc aáy, Xaù-lôïi Töû laïi thöa:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå chieáu saùng taát caû, neân phaûi
kính leã; khoâng bò caùc phaùp theá gian laøm nhieãm oâ; coù theå tröø heát toái
taêm; phaùt ñöôïc aùnh saùng röïc rôõ; thöôøng ñem laïi söï lôïi laïc an vui cao
toät, laøm cho nhöõng keû muø loøa ñöôïc maét saùng, laøm ngoïn ñuoác saùng cho
keû boä haønh trong toái, ñöa keû laïc ñöôøng quay veà neûo chaùnh; hieän roõ
taùnh caùc phaùp töùc laø Nieát-baøn; chöùng toû taát caû phaùp laø khoâng sinh,
khoâng dieät vaø laø meï caùc Ñaïi Boà-taùt; laø choã nöông töïa che chôû cho
nhöõng keû khoâng choã nöông töïa chôû che; tröø ñöôïc taát caû khoå naõo cuûa
sinh töû; khai thò caùc phaùp, khoâng taùnh laø taùnh; coù theå laøm cho chö Phaät
chuyeån baùnh xe phaùp voâ thöôïng ñuû ba laàn vôùi möôøi hai haønh töôùng...
–Baïch Theá Toân, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc Ñaïi
Boà-taùt neân truï theá naøo?
–Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc Ñaïi Boà-taùt neân nhö
Phaät maø truï, suy nghó kính thôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö suy
nghó kính thôø Phaät.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích thaàm nghó: “Do duyeân côù gì hoâm nay
Xaù-lôïi Töû laïi hoûi Phaät veà vieäc naøy?” Nghó roài lieàn hoûi Xaù-lôïi Töû:
–Vì duyeân côù gì maø hoûi vieäc naøy?
Xaù-lôïi Töû baûo Ñeá Thích:
–Tröôùc ñaây, Ñöùc Phaät Theá Toân ñaõ noùi: Caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt
ñöôïc phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoä trì,
neân ñaõ khôûi leân söï tuøy hyû hoài höôùng töông öng vôùi caùc vieäc phöôùc
nghieäp vaø mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí hôn haún caùc Boà-taùt tu Boá
thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ vaø caùc caên laønh coù
sôû ñaéc. Do duyeân côù ñaáy, neân hoûi vieäc naøy.
Naøy Kieàu-thi-ca, nhö haøng traêm, haøng ngaøn keû muø loøa baåm
sinh; neáu khoâng coù ngöôøi maét saùng, duøng phöông tieän daét daãn, thì duø
coù tôùi gaàn ñi nöõa cuõng khoâng theå ñi ñuùng ñöôøng, huoáng chi ôû xa laøm
sao coù theå ñi ñeán ñöôïc thaønh lôùn giaøu coù an vui. Cuõng vaäy, naêm
phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc nhö nhöõng keû muø baåm sinh, neáu khoâng coù
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc ngöôøi saùng maét daãn ñöôøng thì khoâng theå
ñaït tôùi chaùnh ñaïo cuûa Boà-taùt, huoáng hoà laø coù theå chöùng nhaäp thaønh
Nieát-baøn!
Naøy Kieàu-thi-ca, naêm phaùp Ba-la-maät-ña nhö Boá thí... phaûi döïa
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, goïi laø ngöôøi coù maét. Laïi nhôø söï hoä trì cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña môùi goïi laø ñeán bôø kia.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt phaùt khôûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö
theá naøo?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt phaùt khôûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö phaùt khôûi
saéc, thoï, töôûng, haønh vaø thöùc. Naøy Xaù-lôïi Töû, nhö naêm thuû uaån
khoâng theå phaùt khôûi. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng neân bieát nhö
www.daitangkinh.org
vaäy. Xaù-lôïi Töû, nhö naêm thuû uaån chaúng phaùt khôûi maø goïi laø phaùt
khôûi. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng laïi nhö vaäy, khoâng phaùt khôûi
maø goïi laø phaùt khôûi.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt phaùt khôûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa nhö vaäy thì thaønh töïu phaùp gì?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt phaùt khôûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy
thì hoaøn toaøn khoâng coù söï thaønh töïu ñoái vôùi taát caû phaùp. Vì khoâng coù
söï thaønh töïu ñoái vôùi taát caû phaùp môùi goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, chaúng leõ Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng
theå thaønh trí Nhaát thieát trí sao?
ña saâu xa cuõng khoâng theå thaønh trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Naøy Kieàu-
thi-ca, vì nhö theá laø coù sôû ñaéc neân khoâng theå thaønh ñöôïc. Nhö theá laø
coù danh töôûng neân khoâng theå thaønh ñöôïc. Nhö theá laø coù khôûi taïo taùc
neân khoâng theå thaønh ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, vaäy taïi sao noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
thaønh trí Nhaát thieát trí?
–Ñoái vôùi söï phaùt khôûi trí Nhaát thieát trí, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khoâng coù söï thaønh töïu neân môùi goïi laø thaønh.
–Baïch Theá Toân, thaät kyø laï! Baïch Thieän Theä, thaät hieám coù! Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng vì söï sinh dieät taát caû phaùp maø hieän ra
theá gian; khoâng vì söï thaønh hoaïi taát caû phaùp maø xuaát hieän ôû theá gian,
nhöng laïi cuøng vôùi theá gian laøm lôïi ích lôùn lao.
Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän thöa vôùi Ñöùc Phaät:
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt khôûi leân tö töôûng theá naøy: “Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi taát caû phaùp, hoaëc sinh, hoaëc dieät,
hoaëc thaønh, hoaëc hoaïi, Ñaïi Boà-taùt naøy phaûi lieàn xa rôøi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa.”
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñuùng laø coù nguyeân nhaân maø
caùc Ñaïi Boà-taùt xa rôøi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy. Nghóa laø
khôûi leân tö töôûng theá naøy: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng sôû
höõu, chaúng phaûi chaân thaät, khoâng beàn chaéc, khoâng töï taïi. Ñaïi Boà-taùt
naøy lieàn phaûi xa rôøi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.” Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa chaúng phaûi coù, chaúng phaûi khoâng; chaúng phaûi hö,
chaúng phaûi thaät; chaúng phaûi beàn chaéc, chaúng phaûi khoâng beàn chaéc;
chaúng phaûi töï taïi, chaúng phaûi khoâng töï taïi; ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng
coù söï phaân bieät.
Cuï thoï Thieän Hieän laïi thöa baïch Phaät:
–Phaät noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy laø ñeå hieän roõ
phaùp naøo?
Phaät baûo:
–Naøy Thieän Hieän, ta noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá laø
hoaøn toaøn khoâng coù phaùp ñeå hieän roõ. Vì sao? Vì trong giaùo phaùp cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, chaúng hieån baøy saéc, cuõng chaúng
hieån baøy thoï, töôûng, haønh, thöùc; chaúng hieån baøy quaû Döï löu, cuõng
chaúng hieån baøy quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà;
cuõng chaúng hieån baøy taát caû haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt vaø quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät.
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø Ba-la-maät-ña roäng lôùn?
Phaät hoûi Thieän Hieän:
–Do nguyeân nhaân naøo maø oâng coù yù noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa töùc laø Ba-la-maät-ña roäng lôùn nhö vaäy?
–Ñoái vôùi saéc, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaúng laøm cho lôùn, chaúng
laøm cho nhoû. Ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng chaúng laøm cho lôùn,
chaúng laøm cho nhoû. Ñoái vôùi saéc chaúng laøm cho taäp hôïp, chaúng laøm cho
tan raõ. Ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng chaúng laøm cho taäp hôïp,
chaúng laøm cho tan raõ. Ñoái vôùi saéc chaúng laøm cho coù söùc, chaúng laøm
cho khoâng coù söùc. Ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng chaúng laøm cho
coù söùc, chaúng laøm cho khoâng coù söùc. Nhö vaäy cho ñeán ñoái vôùi caùc Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng khoâng laøm cho lôùn, chaúng laøm cho
www.daitangkinh.org
nhoû. Ñoái vôùi söï chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí cuûa Phaät cuõng khoâng laøm
cho lôùn chaúng laøm cho nhoû. Ñoái vôùi caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc chaúng laøm cho taäp hôïp, chaúng laøm cho tan raõ. Ñoái vôùi söï chöùng
ñaéc trí Nhaát thieát trí cuûa Phaät cuõng chaúng laøm cho taäp hôïp, chaúng laøm
cho tan raõ. Ñoái vôùi caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng chaúng
laøm cho coù söùc, chaúng laøm cho khoâng coù söùc. Ñoái vôùi söï chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí cuûa Phaät cuõng chaúng laøm cho coù söùc, chaúng laøm cho
khoâng coù söùc. Vì sao? Vì naêm uaån cho ñeán trí Nhaát thieát trí chaúng phaûi
lôùn, chaúng phaûi nhoû, chaúng phaûi taäp hôïp, chaúng phaûi tan raõ, chaúng
phaûi coù söùc, chaúng phaûi khoâng coù söùc.
Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu laø khoâng, neáu Ñaïi Boà-taùt khôûi leân tö
töôûng nhö vaäy thì chaúng phaûi laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao?
Vì nhöõng tö töôûng nhö theá chaúng phaûi laø quaû Ñaúng löu cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng coù tö töôûng
nhö vaày: “Ta phaûi cöùu thoaùt moät soá höõu tình vaøo caûnh giôùi Voâ dö y
Nieát-baøn.” Neáu coù tö töôûng naøy thôøi goïi laø coù sôû ñaéc lôùn; chaúng coù
sôû ñaéc môùi coù theå thaønh töïu ñöôïc. Vì sao? Vì höõu tình khoâng sinh,
neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng sinh. Vì höõu tình khoâng töï
taùnh, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng coù töï taùnh. Vì höõu
tình xa lìa, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng xa lìa. Vì höõu tình
khoâng theå nghó baøn, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng theå
nghó baøn. Vì höõu tình khoâng coù phaùp hoaïi, neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng khoâng coù phaùp hoaïi. Vì höõu tình khoâng giaùc tri, neân bieát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng giaùc tri. Vì höõu tình ñuùng nhö
nghóa, khoâng coù söï chöùng ngoä; neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng
ñuùng nhö nghóa, cuõng khoâng coù söï chöùng ngoä. Vì naêng löïc cuûa höõu
tình chaúng thaønh töïu, neân bieát naêng löïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng
chaúng thaønh töïu.
Baïch Theá Toân, con duyeân theo yù naøy maø noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña roäng lôùn. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñem laïi nhöõng thaønh töïu ñaïi söï.
–Baïch Theá Toân, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, Ñaïi Boà-
taùt naøo coù theå tin hieåu saâu xa, khoâng coù söï ngaên ngaïi, khoâng nghi ngôø,
cuõng chaúng nhaàm laãn. Ñaïi Boà-taùt naøy qua ñôøi töø choã naøo maø sinh tôùi
nôi ñaây, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ bao laâu, ñoái vôùi nghóa
saâu xa cuûa phaùp coù theå tuøy theo ñoù maø hieåu roõ?
Phaät baûo:
–Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøy töø möôøi phöông theá giôùi, ñaõ phuïng
söï chö Phaät; ôû trong phaùp hoäi qua ñôøi, sinh ñeán nôi ñaây. Ñaïi Boà-taùt
naøy ñaõ haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa traûi qua voâ löôïng, voâ soá
ñaïi kieáp; ñoái vôùi nghóa saâu xa cuûa phaùp coù theå theo ñoù hieåu roõ. Vì
sao? Neáu Ñaïi Boà-taùt töø theá giôùi phöông khaùc, ñaõ phuïng söï Ñöùc Phaät,
ôû trong phaùp hoäi ñoù qua ñôøi, sinh ñeán nôi ñaây, thì Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ
gaàn guõi nhieàu chö Phaät Theá Toân, ñaõ töøng hoûi phaùp nghóa saâu xa
trong ñaáy, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa hoaëc thaáy hoaëc nghe,
lieàn nghó raèng: “Hoâm nay ta ñöôïc thaáy Phaät, ñöôïc nghe nhöõng ñieàu
Phaät noùi.” Do yeáu toá naøy, neáu nghe thuyeát giaûng veà Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, duøng tai laéng nghe cung kính laõnh thoï, chaám döùt söï
nghi ngôø ñoái vôùi phaùp nghóa saâu xa.
Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ töøng cuùng döôøng voâ soá chö Phaät,
ñaõ nhieàu kieáp haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy neân ñôøi naøy
môùi coù theå thaønh töïu ñöôïc vieäc nhö vaäy.
Baáy giôø, Thieän Hieän lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå laéng nghe,
coù theå quan saùt ñöôïc, coù theå phaùt khôûi, coù theå nhôù nghó, coù theå thò hieän
caùi naøy, caùi kia, coù theå hieän roõ nôi choán, thôøi gian khaùc nhau, coù theå
thuyeát giaûng vaø bieåu hieän caùc töôùng traïng vaø chæ roõ yù nghóa saâu xa cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng?
Phaät daïy:
–Khoâng theå. Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
veà töï taùnh chaúng coù gì khaùc nhau cuøng uaån, xöù, giôùi maø coù theå chæ roõ
ñöôïc. Vì sao? Vì taát caû phaùp roát raùo xa lìa. Chaúng phaûi phaùp xa lìa laø
coù theå chæ roõ Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Thieän Hieän neân bieát, lìa
uaån, xöù, giôùi cuõng khoâng theå giaùc ngoä ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Vì sao? Vì ngay nôi uaån, xöù, giôùi coù theå hieåu ñöôïc caùc phaùp roát raùo
xa lìa, neân goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Theá neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña cuøng vôùi uaån, xöù, giôùi khoâng hai khoâng khaùc.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû phaùp laø roát raùo khoâng, laø xa lìa taùnh,
laø vónh vieãn vaéng laëng neân goïi laø chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì ta chaúng
www.daitangkinh.org
theå naém baét ñöôïc neân goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.

Thieän Hieän neân bieát, luùc naøo khoâng coøn töôûng, cuõng khoâng coù
lôøi noùi ñeå thi thieát veà caùc töôûng, khi ñoù goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa.
–Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt phaûi tích chöùa coâng haïnh laâu
nhö vaäy môùi coù theå sieâng naêng tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–ÔÛ ñaây neân phaân bieät, vì caên cô cuûa caùc Boà-taùt khaùc nhau.
Thieän Hieän neân bieát, coù Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm, ñaõ gaëp
thieän höõu chaân chaùnh, duøng phöông tieän giuùp ñôõ, neân coù theå tu hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ngay. Ñaïi Boà-taùt naøy, coù phöông tieän
thieän xaûo neân chaúng huûy baùng Chaùnh phaùp; chaúng thaáy caùc phaùp coù
taêng, coù giaûm; thöôøng khoâng xa lìa chaùnh haïnh cuûa Boà-taùt; thöôøng
khoâng xa lìa chö Phaät Boà-taùt; thöôøng gieo troàng caên laønh ñeå thaân taâm
thanh tònh; nghieâm ñem laïi söï thaønh töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh
coõi Phaät, ñeå mau chöùng ñöôïc trí Nhaát thieát trí. Coù nhöõng thieän nam,
truï Boà-taùt thöøa, duø ñaõ töøng ñöôïc gaëp traêm ngaøn Ñöùc Phaät, ñöôïc ôû
choã caùc Ñöùc Phaät maø tu haønh phaïm haïnh, nhöng laáy höõu sôû ñaéc laøm
phöông tieän, neân khoâng theå tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, chaúng sinh loøng tin
hieåu, neân lieàn boû ñi. Vì sao? Vì nhöõng thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy,
ôû choã Ñöùc Phaät quaù khöù, ñaõ töøng nghe thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa chaúng sinh cung kính. Vì khoâng cung kính neân khoâng
thöôøng laéng nghe. Vì chaúng thöôøng laéng nghe neân khoâng theå thaân
gaàn ñöôïc. Vì khoâng gaàn guõi neân khoâng theå thænh hoûi. Vì chaúng thænh
hoûi neân khoâng theå tin hieåu. Vì khoâng tin hieåu neân boû chuùng maø ñi.
Do nguyeân nhaân naøy, laøm cho nghieäp thieáu chaùnh phaùp caøng taêng
tröôûng. Do söùc maïnh cuûa thoùi quen töø ñôøi tröôùc, nay nghe thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy laïi boû ñi nöõa, chaúng sinh cung kính,
neân khoâng theå tin nhaän. Vì khoâng tin nhaän, neân hoaëc thaân, hoaëc taâm
ñeàu chaúng hoøa hôïp. Vì khoâng hoøa hôïp, neân khoâng theå hieåu roõ nghóa
lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy. Ñoái vôùi nghóa lyù saâu xa cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ngöôøi aáy khoâng theå tin nhaän ñöôïc, chaúng laéng
nghe ñöôïc, chaúng hieåu roõ ñöôïc, chaúng quaùn saùt ñöôïc, neân laøm cho
nghieäp thieáu chaùnh phaùp taêng tröôûng. Do nghieäp naøy, neân nghieäp toäi
veà aùc tueä taêng tröôûng. Bôûi nghieäp naøy neân khi nghe Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa lieàn nhaøm chaùn, huûy baùng, vöùt boû.
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy, maø ñaõ
nhaøm chaùn huûy baùng, vöùt boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì neân bieát
töùc laø nhaøm chaùn, huûy baùng, vöùt boû trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät ba
ñôøi. Do nguyeân nhaân naøy laøm cho aùc nghieäp taêng tröôûng, raát naëng. Töø
nghieäp naøy neân bò ñoïa vaøo ñòa nguïc lôùn, traûi qua thôøi gian laâu daøi chòu
laáy khoå cöïc. Nghóa laø aùc nghieäp vaø thoùi hö töø ñôøi tröôùc naëng neà, neân
caên laønh cuûa söï giaùc ngoä trí tueä yeáu ôùt, phöôùc ñöùc caïn moûng neân toån
mình hao ngöôøi. Ñoái vôùi Phaät, Phaùp, Taêng, tuy coù ñöôïc chuùt phaàn tin,
öa, nhöng vì ngu si neân khoâng theå phaân bieät choã caïn saâu cuûa chaùnh
phaùp. Ñoái vôùi Ñaïi thöøa, töï huûy baùng nhaøm chaùn, xaû boû; khieán cho caùc
höõu tình môùi hoïc chaùnh phaùp cuõng huûy baùng, chaùn boû ñoái vôùi Ñaïi
thöøa, coøn baûo raèng: “Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chaúng phaûi thaät lôøi
Phaät, chaúng neân tu hoïc.” Hoï ñaõ laøm cho ngöôøi khaùc huûy baùng Baùt-
nhaõ, töï thaân hoï ñoái vôùi Baùt-nhaõ caøng huûy baùng hôn. Hoï ñaõ huûy baùng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thì ñoái vôùi trí Nhaát thieát cuõng huûy baùng
saâu naëng. Do naêng löïc huûy baùng trí Nhaát thieát moät caùch saâu naëng, neân
ñoái vôùi Phaät, Phaùp, Taêng cuõng huûy baùng saâu naëng. Töø vieäc taïo ra
nghieäp aùc quaù naëng naøy, nhaân duyeân caùc aùc nghieäp taêng tröôûng neân
ñoïa vaøo ñòa nguïc lôùn, laõnh chòu khoå cöïc döõ doäi, haøng traêm ngaøn naêm
chaúng ñöôïc giaûi thoaùt. Hoï do toäi naëng aáy neân trong theá giôùi naøy, phaûi
ôû ñòa nguïc lôùn naøy ñeán ñòa nguïc lôùn khaùc, cho ñeán khi kieáp hoûa, kieáp
thuûy, kieáp phong chöa xuaát hieän ñeàu laõnh chòu nhöõng cöïc khoå döõ doäi.
Neáu ôû theá giôùi naøy, tuøy theo thôøi gian, ba kieáp thuûy, hoûa, phong khôûi
leân, maø do nghieäp aùc naëng neà cuûa hoï vaãn chöa heát thì sau khi qua ñôøi,
thoï sinh ôû theá giôùi khaùc, vaãn bò ñoïa vaøo ñòa nguïc lôùn gioáng nhö tröôùc,
ñeå chòu khoå cöïc naëng neà suoát traêm ngaøn naêm. Vì ngöôøi kia toäi naëng,
neân ôû theá giôùi phöông khaùc, vaãn ôû heát ñòa nguïc lôùn naøy ñeán ñòa nguïc
lôùn khaùc, cho ñeán khi kieáp hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa xuaát hieän
thì vaãn laõnh chòu nhöõng khoå cöïc naëng neà.
Neáu ôû theá giôùi phöông khaùc, ba kieáp thuûy, hoûa, phong tuøy luùc
khôûi leân; hoï vì aùc nghieäp naëng neà chöa heát ñöôïc, neân sau khi qua
ñôøi, thoï sinh ôû theá giôùi phöông khaùc nöõa, cuõng ñoïa vaøo ñòa nguïc nhö
www.daitangkinh.org
tröôùc, laõnh chòu cöïc khoå naëng neà hôn traêm ngaøn naêm. Vì toäi naëng,
neân duø ôû theá giôùi phöông khaùc, vaãn ñoïa heát ñòa nguïc lôùn naøy, ñeán
ñòa nguïc lôùn khaùc; cho ñeán luùc ba kieáp hoûa, thuûy, phong chöa xuaát
hieän, vaãn laõnh chòu khoå cöïc naëng neà. Cöù nhö theá chuyeån ñi maõi, laàn
löôït khaép caùc ñòa nguïc lôùn trong möôøi phöông, chòu caùc thöù khoå cöïc
naëng neà. Neáu caùc theá giôùi khaép möôøi phöông kia, khi kieáp hoûa, kieáp
thuûy, kieáp phong khôûi leân, vì nghieäp aùc naëng neà vaãn chöa döùt, neân
sau khi qua ñôøi, laïi sinh trôû laïi vaøo ñòa nguïc lôùn cuûa theá giôùi Kham
nhaãn naøy, töø ñòa nguïc lôùn naøy ñeán ñòa nguïc lôùn khaùc, cho ñeán kieáp
hoûa, kieáp thuûy, kieáp phong chöa khôûi leân, laõnh chòu khoå cöïc naëng neà.
Neáu trong theá giôùi naøy, ba kieáp hoûa, thuûy, phong tuøy luùc khôûi leân; vì
nghieäp aùc cuûa hoï saâu naëng chöa döùt, neân sau khi qua ñôøi, sinh trôû laïi
theá giôùi phöông khaùc nöõa, traûi qua khaép caùc ñòa nguïc lôùn chòu cöïc
khoå naëng neà. Cöù luaân hoài maõi nhö vaäy, traûi qua voâ soá kieáp, cho ñeán
khi naêng löïc cuûa nghieäp toäi huûy baùng chaùnh phaùp yeáu daàn ñi, vöøa
ñöôïc ra khoûi ñòa nguïc laïi ñoïa laøm loaøi baøng sinh, xoay chuyeån nhö
vaäy ñeán heát coõi naøy tôùi phöông khaùc, nhieàu kieáp loanh quanh chòu
caùc thöù khoå. Khi naêng löïc cuûa nghieäp toäi phæ baùng chaùnh phaùp yeáu
daàn, hoï môùi thoaùt khoûi loaøi baøng sinh, nhöng laïi ñoïa vaøo loaøi quyû,
heát coõi naøy ñeán phöông khaùc, xoay chuyeån laàn hoài, traûi qua voâ soá
kieáp, chòu ñuû moïi thoáng khoå.
Cuoái cuøng, khi theá löïc cuûa nghieäp phæ baùng phaùp saép heát, hoï môùi
ra khoûi quyû giôùi, ñöôïc sinh vaøo coõi ngöôøi. Tuy ñöôïc laøm ngöôøi, nhöng
ôû nôi haï tieän, muø, ñieác, caâm, ngoïng, nhieàu beänh taät, ngheøo cuøng, xaáu
xí, ngu si, bò moïi ngöôøi khinh cheâ. Duø sinh ñeán choã naøo cuõng khoå
nhieàu vui ít, khoâng ñöôïc nghe ñeán danh hieäu Phaät, Phaùp, Taêng. Vì
sao? Vì caùc aùc nghieäp phæ baùng Tam baûo neân hoï phaûi chuoác laáy ñaày
ñuû caùc loaïi quaû khoå nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân, toäi huûy baùng phaùp vaø nghieäp voâ giaùn, hai haønh
ñoäng aùc naøy laø töông tôï chaêng?
–Chôù baûo raèng toäi naøy töông tôï nghieäp voâ giaùn. Vì sao? Naêm
nghieäp voâ giaùn tuy ñöa ñeán quaû khoå naëng neà, nhöng khoâng theå saùnh
vôùi toäi huûy baùng chaùnh phaùp. Nghóa laø toäi kia khi nghe thuyeát Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, huûy baùng choáng nghòch, noùi raèng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña naøy chaúng phaûi thaät lôøi Phaät noùi, khoâng neân tu hoïc, chaúng phaûi
phaùp, chaúng phaûi luaät, chaúng phaûi lôøi Ñaïi sö daïy. Do nguyeân nhaân naøy
neân toäi kia raát naëng.
Xaù-lôïi Töû, ngöôøi huûy baùng phaùp naøy laø töï huûy baùng chaùnh phaùp
coøn daïy ngöôøi huûy baùng. Töï hoaïi thaân mình, coøn daïy ngöôøi khaùc hoaïi.
Töï uoáng thuoác ñoäc coøn khieán ngöôøi khaùc uoáng theo. Töï maát quaû vui
ñöôïc sinh thieän vaø quaû giaûi thoaùt, coøn laøm cho ngöôøi khaùc maát luoân.
Töï ñöa thaân mình vaøo ñòa nguïc löûa, coøn laøm cho ngöôøi khaùc bò nhö
vaäy. Baûn thaân chaúng tin hieåu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coøn daïy
ngöôøi khaùc, khieán hoï khoâng tin hieåu, u meâ ñieân ñaûo, töï chìm trong
bieån khoå, cuõng loâi ngöôøi chìm theo.
Xaù-lôïi Töû, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, Ta coøn
khoâng muoán ñeå cho keû phæ baùng chaùnh phaùp kia nghe ñeán danh töï
huoáng hoà vì hoï maø thuyeát.
Xaù-lôïi Töû, keû huûy baùng chaùnh phaùp kia, Ta coøn khoâng cho caùc
thieän nam truï Boà-taùt thöøa nghe ñeán teân, huoáng laø maét thaáy, sao laïi cho
ôû chung ñöôïc?
Xaù-lôïi Töû, ñoái vôùi keû huûy baùng chaùnh phaùp kia, Ta coøn chaúng
cho maëc aùo ca-sa huoáng hoà nhaän söï cuùng döôøng. Vì sao? Xaù-lôïi Töû,
nhöõng keû huûy baùng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì phaûi bieát ñoù laø keû
phaù hoaïi chaùnh phaùp, ñoïa vaøo loaøi ñen toái nhö oác seân dô baån, dô mình
baån ngöôøi nhö ñoáng phaân thoái. Nhöõng keû naøo tin duøng lôøi cuûa keû phaù
hoaïi phaùp, cuõng chuoác laáy khoå lôùn nhö ñaõ noùi ôû tröôùc.
–Baïch Theá Toân, do duyeân côù gì maø Nhö Lai chaúng noùi veà hình
daïng thaân theå lôùn nhoû maø keû huûy baùng chaùnh phaùp naøy phaûi laõnh chòu
khi ñoïa vaøo aùc thuù?
Phaät baûo:
–Xaù-lôïi Töû, thoâi, chaúng neân noùi veà hình daïng thaân theå maø keû
phaù hoaïi chaùnh phaùp phaûi laõnh thoï vaøo ñôøi sau. Vì sao? Neáu Ta noùi
ñaày ñuû hình daïng caûnh giôùi aáy thì keû kia nghe ñöôïc raát kinh sôï, phaûi
thoå huyeát cho ñeán maát maïng hoaëc ñau khoå ñeán cheát, taâm quaù buoàn
lo nhö truùng teân ñoäc, thaân khoâ heùo daàn nhö maï ñöùt goác. Vì sôï keû kia
nghe noùi veà keû huûy baùng chaùnh phaùp, phaûi thoï thaân quaù xaáu xí khoå
www.daitangkinh.org
sôû nhö vaäy, luoân töï kinh hoaøng tan thaân maát maïng. Ta thöông xoùt keû
kia neân khoâng theå vì oâng maø noùi.
Xaù-lôïi Töû laïi thænh laàn thöù hai, laàn thöù ba, xin Nhö Lai noùi veà
hình theå kia ñeå laøm söï raên daïy saùng suoát cho ñôøi sau, bieát ñöôïc toäi
huûy baùng chaùnh phaùp, thaân chòu khoå cöïc naëng neà maø khoâng gaây ra
toäi naøy nöõa.
–Tröôùc Ta ñaõ noùi veà toäi cuûa keû huûy hoaïi chaùnh phaùp, laõnh chòu
caûnh giôùi khoå sôû, ñuû laøm söï raên daïy saùng suoát cho ñoàng loaïi ôû ñôøi sau.
Caùc thieän nam... nghe ta noùi veà quaû baùo toäi huûy baùng chaùnh phaùp nhö
tröôùc, thaø boû thaân maïng quyeát khoâng huûy baùng chaùnh phaùp, ñöøng ñeå
töï thaân phaûi chòu khoå cöïc ôû ñôøi sau.
–Baïch Theá Toân, coù nhöõng thieän nam thoâng minh, nghe Ñöùc
Phaät noùi: “Ngöôøi huûy baùng chaùnh phaùp, ñôøi sau phaûi chòu khoå lôùn laâu
daøi”, neân kheùo giöõ gìn nghieäp thaân, mieäng, yù. Vì sao? Ñöøng ñeå töï
thaân phaûi vì caùc nghieäp aùc aáy maø laøm ngöôøi trong caûnh giôùi aùc, chòu
khoå laâu daøi.
Baïch Theá Toân, söï taïo taùc, laøm cho nghieäp huûy hoaïi chaùnh phaùp
taêng tröôûng haù chaúng phaûi do caùc nghieäp aùc huaân taäp töø ñôøi tröôùc ö?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Trong chaùnh phaùp vaø Tyø-naïi-
da cuûa Ta seõ coù nhöõng keû xuaát gia ngu si. Tuy hoï goïi Ta laø Baäc Ñaïi Sö
nhöng laïi huûy baùng choáng nghòch nhöõng gì Ta noùi veà Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän neân bieát, neáu huûy baùng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
töùc laø huûy baùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu huûy baùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, töùc laø huûy baùng trí Nhaát thieát trí. Neáu coù huûy baùng trí Nhaát
thieát trí töùc laø huûy baùng Phaät, Phaùp, Taêng baûo. Neáu coù huûy baùng Phaät,
Phaùp, Taêng baûo thì lieàn nhaän laáy voâ bieân nghieäp toäi. Neáu ñaõ nhaän laáy
voâ bieân nghieäp toäi thì lieàn chuoác laáy voâ bieân khoå baùo.
–Ngöôøi ngu si kia, do bao nhieâu nguyeân nhaân maø huûy baùng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, do boán nguyeân nhaân. Nhöõng gì laø boán? Moät laø bò
caùc taø ma löøa gaït. Hai laø khoâng tin hieåu phaùp thaâm saâu. Ba laø khoâng
sieâng naêng tinh taán, say ñaém naêm uaån neân bò caùc aùc tri thöùc khoáng
cheá. Boán laø oâm nhieàu saân giaän, öa laøm vieäc aùc, thích ñeà cao mình,
khinh cheâ ngöôøi khaùc.
Ngöôøi ngu si do coù ñuû boán nguyeân nhaân naøy, neân huûy baùng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Vì vaäy neân ñôøi sau phaûi cöïc khoå gian nan.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 545
Phaåm 8: THANH TÒNH
Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän laïi thöa vôùi Ñöùc Phaät:
–Baïch Theá Toân, nhöõng ngöôøi ngu si chaúng sieâng tinh taán, ñuû caùc
aùc haïnh, caên laønh caïn moûng, aùm ñoän voâ caàu, ít nghe keùm tueä, bò aùc tri
thöùc khoáng cheá, chaúng phuïng söï baïn laønh, chaúng öa thænh hoûi, chaúng
sieâng naêng tu hoïc nhöõng ñieàu thaéng thieän, neân khi nghe Phaät thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thaät laø khoù tin hieåu?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi!
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy thaâm saâu nhö theá naøo maø khoù tin,
khoù hieåu?
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, saéc chaúng phaûi buoäc, chaúng phaûi môû. Vì sao? Vì
saéc laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh. Thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi troùi
buoäc, chaúng phaûi côûi môû. Vì sao? Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc laáy khoâng
taùnh laøm töï taùnh.
Thieän Hieän, khoaûng tröôùc cuûa saéc chaúng phaûi buoäc, chaúng phaûi
môû. Vì sao? Khoaûng tröôùc cuûa saéc laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Khoaûng sau cuûa saéc chaúng phaûi buoäc, chaúng phaûi môû. Vì sao? Vì
khoaûng sau cuûa saéc laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh. Khoaûng giöõa cuûa saéc
chaúng phaûi buoäc, chaúng phaûi môû. Vì sao? Vì khoaûng giöõa cuûa saéc laáy
khoâng taùnh laøm töï taùnh. Khoaûng tröôùc cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc
chaúng phaûi buoäc, chaúng phaûi môû. Vì sao? Vì khoaûng tröôùc cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh. Khoaûng sau cuûa thoï,
töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi buoäc, chaúng phaûi môû. Vì sao? Vì
khoaûng sau cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc laáy khoâng taùnh laøm töï taùnh.
Khoaûng giöõa cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng phaûi buoäc, chaúng phaûi
môû. Vì sao? Vì khoaûng giöõa cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc laáy khoâng
taùnh laøm töï taùnh.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa raát khoù tin hieåu.
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cöïc khoù tin hieåu!
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi! Vì sao?
Naøy Thieän Hieän, saéc thanh tònh töùc quaû thanh tònh. Quaû thanh tònh töùc
saéc thanh tònh. Vì sao? Vì saéc thanh tònh vaø quaû thanh tònh naøy laø
khoâng hai, khoâng coù hai phaàn, khoâng phaân bieät, khoâng chaám döùt. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc thanh tònh töùc quaû thanh tònh. Quaû thanh tònh töùc thoï,
töôûng, haønh, thöùc thanh tònh. Vì sao? Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc thanh
tònh vaø quaû thanh tònh laø khoâng hai, khoâng coù hai phaàn, khoâng phaân
bieät, khoâng chaám döùt.
Naøy Thieän Hieän, saéc thanh tònh töùc laø trí Nhaát thieát thanh tònh.
Trí Nhaát thieát thanh tònh töùc laø saéc thanh tònh. Vì sao? Vì saéc thanh
tònh vaø trí Nhaát thieát naøy laø khoâng hai, khoâng khaùc, khoâng coù hai
phaàn, khoâng chaám döùt. Thoï, töôûng, haønh, thöùc thanh tònh töùc laø trí
Nhaát thieát thanh tònh. Trí Nhaát thieát thanh tònh töùc laø thoï, töôûng,
haønh, thöùc thanh tònh. Vì sao? Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc thanh tònh vaø
trí Nhaát thieát thanh tònh naøy laø khoâng hai, khoâng khaùc, khoâng coù hai
phaàn, khoâng chaám döùt.
Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû thöa Ñöùc Phaät:
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát laø thaâm saâu?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì raát laø thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy coù theå chieáu roõ
ñöôïc?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì heát söùc laø thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø aùnh quang
minh lôùn?
www.daitangkinh.org
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì laø thanh tònh voâ cuøng.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vónh vieãn khoâng
töông tuïc?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña voán khoâng taïp
nhieãm?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì laø thanh tònh voâ cuøng.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng chöùng
ñaéc, khoâng hieän quaùn?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng coù choã
sinh khôûi?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy roát raùo khoâng sinh?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy chaúng sinh ôû Duïc
giôùi, chaúng sinh ôû Saéc giôùi, chaúng sinh ôû Voâ saéc giôùi?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng bieát, khoâng
hieåu noãi?
Phaät daïy:

–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng bieát
khoâng hieåu ôû nhöõng phaùp naøo?
Phaät daïy:
–Khoâng bieát, khoâng hieåu ñoái vôùi saéc. Vì sao? Vì raát laø thanh
tònh. Khoâng bieát khoâng hieåu ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc. Vì sao? Vì
raát laø thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñoái vôùi trí Nhaát
thieát khoâng hao toån, khoâng lôïi ích?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng laáy,
khoâng boû ñoái vôùi taát caû phaùp?
Phaät daïy:
Baáy giôø, Thieän Hieän cuõng baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, vì ngaõ thanh tònh neân saéc thanh tònh?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì roát raùo thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, vì ngaõ thanh tònh neân thoï, töôûng, haønh, thöùc
thanh tònh?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì roát raùo tònh.
–Baïch Theá Toân, vì ngaõ thanh tònh neân quaû thanh tònh?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, vì ngaõ thanh tònh neân trí Nhaát thieát thanh tònh?
Phaät daïy:
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân, vì ngaõ thanh tònh neân khoâng chöùng ñaéc, khoâng
hieän quaùn.
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, vì ngaõ voâ bieân neân saéc voâ bieân?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, vì ngaõ voâ bieân neân thoï, töôûng, haønh, thöùc voâ
bieân?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå hieåu theá naøy: Ñaây laø Baùt-
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chaúng phaûi bôø
naøy, chaúng phaûi bôø kia, chaúng phaûi ôû khoaûng giöõa?
Phaät daïy:
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt khôûi leân tö töôûng xaû boû Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña laø xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy
chaáp tröôùc danh, chaáp tröôùc töôùng.
–Baïch Theá Toân, thaät kyø laï! Baïch Thieän Theä, thaät hieám coù! Ngaøi
ñaõ kheùo vì chuùng Ñaïi Boà-taùt khai thò, phaân bieät roát raùo chaáp töôùng ñoái
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt khôûi leân söï chaáp töôùng ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt khôûi leân tö töôûng chaáp tröôùc caùi khoâng ñoái vôùi
saéc cho laø khoâng. Ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc cho laø khoâng, roài khôûi
leân chaáp tröôùc töôûng khoâng aáy. Ñoái vôùi phaùp quaù khöù cho laø phaùp quaù
khöù, roài khôûi leân chaáp tröôùc töôûng veà phaùp quaù khöù. Ñoái vôùi phaùp vò
lai cho laø phaùp vò lai, roài khôûi leân chaáp tröôùc töôûng veà phaùp vò lai. Ñoái
vôùi phaùp hieän taïi cho laø phaùp hieän taïi, roài khôûi leân töôûng chaáp tröôùc
phaùp hieän taïi. Nghóa laø caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, khi môùi phaùt
taâm phöôùc ñaõ khôûi leân nhö vaäy neân goïi laø chaáp töôùng.
Khi aáy Thieân ñeá Thích hoûi Thieän Hieän raèng:
–Döïa vaøo ñaâu maø goïi nhö vaäy laø chaáp töôùng?
–Neáu baûo ñaây laø taâm ñaïi Boà-ñeà, hoaëc chaáp ñaây laø taâm Boà-ñeà roài
baét ñaàu hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì goïi laø chaáp tröôùc.
Kieàu-thi-ca, taâm voán taùnh khoâng, khoâng theå hoài höôùng. Caùc thieän nam
truï Boà-taùt thöøa, neáu khôûi chaáp raèng: “Ta höôùng tôùi Ñaïi thöøa.” Taát caû
nhö theá goïi laø chaáp tröôùc töôùng. Vì theá ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt muoán thò hieän, khuyeán khích, höôùng daãn, khen
ngôïi caùc höõu tình höôùng tôùi Ñaïi thöøa, neân tuøy theo thaät töôùng maø thò
hieän, khuyeán khích, höôùng daãn, khen ngôïi caùc höõu tình kia; neáu coù theå
thò hieän, ñeå khuyeán khích, höôùng daãn, ngôïi khen caùc höõu tình kia thì
ñoái vôùi chính hoï khoâng laøm toån haïi, cuõng chaúng laøm toån haïi keû khaùc.
Ñaây laø choã ñaõ ñöôïc caùc Nhö Lai chaáp nhaän.
Kieàu-thi-ca, caùc thieän nam an truù Ñaïi thöøa, neáu coù theå thò hieän,
ñeå khuyeán khích, höôùng daãn, khen ngôïi caùc höõu tình, höôùng tôùi Boà-taùt
thöøa nhö theá, lieàn coù theå xa lìa ñöôïc taát caû söï chaáp tröôùc.
Baáy giôø, Theá Toân khen Thieän Hieän:
–Hay thay, hay thay! Nay oâng coù theå vì caùc Boà-taùt maø noùi moät
caùch kheùo leùo veà töôùng chaáp tröôùc, laøm cho caùc Boà-taùt giaùc ngoä, xa
lìa. Laïi coù nhöõng chaáp tröôùc vi teá naøy nöõa, Ta seõ noùi cho oâng, oâng neân
laéng nghe cho kyõ, suy nghó cho saâu.
–Baïch Theá Toân, xin Ngaøi haõy noùi, chuùng con raát muoán nghe!
www.daitangkinh.org
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, caùc thieän nam an truù Ñaïi thöøa, muoán tôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät ñoái vôùi caùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, phaûi
ñem taâm thanh tònh tin, giöõ laáy töôùng ñeå nhôù nghó. Tuøy theo söï giöõ laáy
töôùng goïi laø chaáp tröôùc. Vì sao? Vì söï giöõ laáy töôùng ñeàu goïi laø chaáp
tröôùc. Neáu ñoái vôùi caùc phaùp voâ laäu, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc trong quaù khöù, hieän taïi vaø vò lai ñeàu raát tuøy hyû; laïi ñem caên laønh
cuûa söï tuøy hyû naøy ban cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng, cuøng hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng goïi laø chaáp tröôùc. Vì sao? Vì
thaät taùnh caùc phaùp chaúng phaûi quaù khöù, chaúng phaûi hieän taïi, chaúng
phaûi vò lai; xa lìa ba ñôøi, chaúng phaûi lìa ba ñôøi môùi coù theå hoài höôùng
ñöôïc. Phaùp lìa ba ñôøi khoâng theå giöõ laáy töôùng, khoâng theå duyeân theo,
cuõng laø vieäc khoâng thaáy nghe hieåu bieát.
–Baïch Theá Toân, thaät taùnh caùc phaùp raát thaâm saâu.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì baûn taùnh xa lìa.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña baûn taùnh thaâm
saâu?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì baûn taùnh thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña baûn taùnh thanh
tònh?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì baûn taùnh xa lìa.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña hoaøn toaøn neân
kính leã.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp baûn taùnh laø xa lìa. Thieän Hieän neân
bieát, neáu baûn taùnh cuûa taát caû phaùp laø xa lìa thì töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Vì sao? Vì Nhö Lai chöùng bieát thaät taùnh caùc phaùp laø khoâng
taïo, khoâng taùc.

–Baïch Theá Toân, vì vaäy Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng
coù söï chöùng ñaéc ñoái vôùi taát caû phaùp neân goïi laø Hieän Ñaúng Giaùc.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì taát caû phaùp ñoàng moät taùnh, chaúng phaûi hai. Thieän
Hieän neân bieát, caùc phaùp moät taùnh töùc laø khoâng taùnh. Caùc phaùp khoâng
taùnh töùc laø moät taùnh. Nhö vaäy caùc phaùp moät taùnh hay khoâng taùnh ñeàu
laø taùnh voán thaät. Taùnh voán thaät naøy töùc laø moät töôùng, ñöôïc goïi laø
khoâng töôùng. Theá neân Thieän Hieän, ñoái vôùi taát caû phaùp, taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc khoâng coù söï chöùng ñaéc, neân goïi laø Hieän Ñaúng
Giaùc. Vì sao? Vì baûn taùnh caùc phaùp chæ coù moät, khoâng hai.
Thieän Hieän neân bieát, baûn taùnh caùc phaùp töùc chaúng phaûi baûn taùnh.
Chaúng phaûi baûn taùnh ñaáy töùc laø baûn taùnh; bieát ñöôïc nhö vaäy thì coù theå
xa lìa taát caû söï chaáp tröôùc.
–Baïch Theá Toân, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoù coù theå hieåu
bieát?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì khoâng coù ngöôøi hieåu bieát.
–Nhö vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå nghó baøn.
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy, chaúng phaûi taát caû taâm ñeàu coù theå bieát roõ ñöôïc.
–Nhö vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng coù söï taïo taùc?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy! Vì nhöõng söï taïo taùc aáy chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña theá
naøo?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neáu khoâng haønh saéc laø haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña; neáu khoâng haønh thoï, töôûng, haønh, thöùc laø haønh Baùt-
Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng haønh saéc khoâng töùc laø
www.daitangkinh.org
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; hoaëc chaúng haønh thoï, töôûng, haønh, thöùc
khoâng töùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neáu khoâng haønh saéc, khoâng
vieân maõn töôùng laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu khoâng haønh thoï,
töôûng, haønh, thöùc vaø khoâng vieân maõn töôùng laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Vì sao? Vì saéc khoâng vieân maõn töùc laø chaúng phaûi saéc. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc khoâng vieân maõn töùc khoâng phaûi thoï, töôûng, haønh,
thöùc. Neáu khoâng haønh nhö vaäy töùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän lieàn baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thaät hy höõu! Baïch Thieän Theä, thaät kyø laï! ÔÛ
trong nhöõng söï chaáp tröôùc maø noùi töôùng khoâng chaáp tröôùc.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt neáu khoâng haønh saéc, khoâng coù söï
chaáp töôùng töùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neáu khoâng haønh thoï,
töôûng, haønh, thöùc, khoâng coù söï chaáp töôùng töùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt neáu thöôøng haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, thì ñoái vôùi saéc chaúng sinh chaáp tröôùc; ñoái
vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng sinh chaáp tröôùc; ñoái vôùi quaû Döï löu
chaúng sinh chaáp tröôùc; ñoái vôùi quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn chaúng
sinh chaáp tröôùc; ñoái vôùi Ñoäc giaùc Boà-ñeà chaúng sinh chaáp tröôùc; ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät chaúng sinh chaáp tröôùc; ñoái vôùi trí
Nhaát thieát cuõng chaúng sinh chaáp tröôùc. Vì sao? Vì khoâng chaáp tröôùc
neân khoâng troùi buoäc, vöôït qua taát caû, goïi laø trí Nhaát thieát. Thieän Hieän,
nhö vaäy caùc Ñaïi Boà-taùt vöôït qua taát caû chaáp tröôùc ñeå haønh Baùt-nhaõ
–Baïch Theá Toân, thaät hy höõu! Baïch Thieän Theä, thaät kyø laï! Nhö
vaäy söï chöùng phaùp taùnh cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát laø thaâm saâu, neáu
noùi hay khoâng noùi ñeàu khoâng taêng giaûm.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi! Thí nhö hö khoâng, giaû
söû heát thoï löôïng cuûa chö Phaät hoaëc khen hoaëc cheâ maø hö khoâng kia
khoâng taêng, khoâng giaûm. Phaùp taùnh thaâm saâu cuõng laïi nhö vaäy, hoaëc
noùi hoaëc chaúng noùi ñeàu khoâng taêng, khoâng giaûm.
Naøy Thieän Hieän, thí nhö ngöôøi do bieán hoùa ñoái vôùi söï khen cheâ
ñeàu khoâng vui, khoâng buoàn, khoâng taêng, khoâng giaûm. Phaùp taùnh thaâm
saâu cuõng laïi nhö vaäy, hoaëc noùi, hoaëc khoâng noùi ñeàu nhö vaäy, voán
khoâng thay ñoåi.
xa laø vieäc raát khoù. Nghóa laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tu hoaëc
chaúng tu, cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm, khoâng tieán, khoâng thoaùi. Caùc
Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö tu hö khoâng hoaøn toaøn
khoâng sôû höõu. Nghóa laø trong aáy, khoâng coù phaùp naøo laø coù theå naém
baét, maø sieâng tu hoïc cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät thöôøng khoâng coù
söï thoaùi lui.
Baïch Theá Toân, chuùng con laø haøng höõu tình, ñeàu phaûi kính leã caùc
Ñaïi Boà-taùt, vì ñoù laø baäc maëc aùo giaùp ñaïi coâng ñöùc. Vì sao? Caùc Ñaïi
Boà-taùt vì ñoä höõu tình, neân maëc aùo giaùp coâng ñöùc. Ví nhö muoán chieán
tranh vôùi hö khoâng phaûi maëc aùo giaùp kieân coá.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt vì ñoä höõu tình neân maëc aùo giaùp
coâng ñöùc, nhö vò töôùng huøng duõng muoán ñem hö khoâng ñeå choã cao
hôn.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt raát laø duõng maõnh, maëc aùo giaùp
coâng ñöùc, vì caùc höõu tình nhö hö khoâng, phaùp giôùi, phaùp taùnh, neân
muoán ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt ñaït ñöôïc ñaïi Tinh taán ba-la-maät-
ña vì taát caû phaùp nhö hö khoâng, neân maëc aùo giaùp coâng ñöùc.
Baïch Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt raát laø hieám coù, vì caùc loaøi höõu
tình nhö hö khoâng, giaûi thoaùt khoå sinh töû nhö hö khoâng, ñöôïc Nieát-baøn
an laïc nhö hö khoâng, neân maëc aùo giaùp coâng ñöùc.
Baáy giôø, trong hoäi coù moät vò Bí-soâ chaép tay höôùng veà Phaät thöa:
–Baïch Theá Toân, con phaûi kính leã Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Nghóa laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng phaùp naøo coù theå sinh, khoâng
phaùp naøo coù theå dieät.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña phaûi hoïc nhö
theá naøo?
www.daitangkinh.org
–Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña phaûi nhö hö

khoâng tinh taán tu hoïc.
–Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ chí
taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, nhö lyù suy nghó, bieân
cheùp, giaûng thuyeát, truyeàn baù roäng raõi. Con seõ hoä trì khoâng ñeå toån haïi
buoàn phieàn.
Baáy giôø, Thieän Hieän baûo Ñeá Thích:
–OÂng thaáy coù phaùp naøo ñeå hoä trì khoâng?
Thieân ñeá Thích noùi:
–Thöa Ñaïi ñöùc, khoâng! Toâi khoâng thaáy coù phaùp ñeå hoä trì.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt truï nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ noùi töùc
laø hoä trì. Ai lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, nhaân vaø phi nhaân muoán laøm haïi
hoï lieàn ñöôïc thuaän tieän ngay. Kieàu-thi-ca, neáu muoán hoä trì caùc Boà-taùt
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; chaúng khaùc gì coù ngöôøi phaùt khôûi
söï tinh taán sieâng naêng hoä trì hö khoâng. Neáu muoán hoä trì caùc Boà-taùt
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì chæ uoång coâng nhoïc nhaèn, hoaøn
toaøn khoâng ích gì. Kieàu-thi-ca, yù oâng nghó sao? Ai coù theå giöõ ñöôïc
tieáng vang khoâng?
Thieân ñeá Thích noùi:
–Thöa Ñaïi ñöùc, khoâng!
maät-ña cuõng laïi nhö vaäy, uoång coâng nhoïc nhaèn, hoaøn toaøn khoâng coù
lôïi ích gì. Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, duø bieát caùc phaùp ñeàu nhö tieáng vang, maø chaúng xem thaáy, cuõng
chaúng chæ roõ. Vì taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sôû höõu vaø chaúng theå
naém baét ñöôïc. Neáu Ñaïi Boà-taùt truï ñöôïc nhö vaäy töùc laø haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Baáy giôø, do söùc oai thaàn cuûa Theá Toân, neân khieán cho boán Ñaïi
thieân vöông, Thieân ñeá Thích, Ñaïi Phaïm vöông vaø taát caû chuùng trôøi
trong theá giôùi ba laàn ngaøn naøy cuøng ñi ñeán choã Phaät, ñaûnh leã saùt chaân
Ngaøi, roài ñöùng qua moät beân. Nhôø thaàn löïc cuûa Phaät, neân khaép möôøi
phöông theá giôùi, ñeàu thaáy ñöôïc ngaøn Ñöùc Phaät ñang thuyeát giaûng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña; nghóa phaåm, danh töï ñeàu gioáng nhö nôi ñaây. Vò
ñöùng ñaàu chuùng Bí-soâ, thænh thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeàu teân
Thieän Hieän. Vò ñöùng ñaàu caùc chuùng trôøi, vaán naïn Baùt-nhaõn Ba-la-maät-
ña ñeàu teân Ñeá Thích.
–Boà-taùt Töø Thò seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, töùc khi aáy
laáy danh hieäu naøy, cuõng ôû choã naøy thuyeát giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Trong hieàn kieáp chö Phaät ñôøi vò lai seõ laáy danh hieäu naøy, cuõng ôû choã
naøy, tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Μ
Phaåm 9: KHEN NGÔÏI
Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän lieàn baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy chæ coù danh töï.
Danh töï nhö vaäy cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc, chæ döïa vaøo lôøi noùi
vay möôïn thi thieát maø coù. Theá neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng khoâng
sôû höõu, thaät chaúng theå naém baét ñöôïc danh töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Hai phaùp naøy laàn löôït töông tôï, ñoàng khoâng sôû höõu ñeàu chaúng theå
naém baét ñöôïc. Do ñaâu Phaät noùi khi Boà-taùt Töø Thò chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät thì laáy danh hieäu naøy? Cuõng ôû choã naøy tuyeân thuyeát
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña?
–Boà-taùt Töø Thò seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khi aáy
chaúng chöùng saéc khoâng; chaúng chöùng thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng;
chaúng chöùng saéc troùi buoäc; chaúng chöùng thoï, töôûng, haønh, thöùc troùi
buoäc; chaúng chöùng saéc côûi môû; chaúng chöùng thoï, töôûng, haønh, thöùc côûi
môû; töùc laø laáy caùc haønh töôùng nhö vaäy maø noùi. Boà-taùt Töø Thò seõ chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät lieàn laáy teân naøy, cuøng ôû taïi nôi ñaây thuyeát
giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa raát laø thanh tònh?
Phaät daïy:
–Thieän Hieän, vì saéc thanh tònh, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa raát laø thanh tònh. Vì thoï, töôûng, haønh, thöùc thanh tònh, neân Baùt-nhaõ
www.daitangkinh.org
ba-la-maät-ña saâu xa raát laø thanh tònh. Vì hö khoâng thanh tònh, neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa raát laø thanh tònh. Vì saéc khoâng oâ nhieãm,
neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa raát laø thanh tònh. Vì thoï, töôûng,
haønh, thöùc khoâng oâ nhieãm, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa raát laø
thanh tònh. Vì hö khoâng khoâng oâ nhieãm, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa raát laø thanh tònh. Vì taát caû phaùp coù nhieãm vaø khoâng nhieãm
ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa raát laø
thanh tònh.
–Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ chæ nghe danh hieäu,
coâng ñöùc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø ñöôïc lôïi ích hoaøn
haûo, roäng lôùn; huoáng gì thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, bieân cheùp, thuyeát
giaûng, truyeàn baù roäng raõi. Caùc thieän nam, thieän nöõ naøy, khoâng cheát baát
ngôø cuõng khoâng beänh ñoät ngoät vaø cuõng khoâng bò caùc tai hoïa xaûy ñeán,
thöôøng ñöôïc voâ löôïng traêm ngaøn Thieân thaàn, cung kính vaây quanh, ñi
theo hoä trì. Vaøo ngaøy moàng taùm, ngaøy thöù möôøi boán, ngaøy thöù möôøi
laêm cuûa thaùng coù traêng vaø thaùng khoâng coù traêng, neáu caùc thieän nam,
thieän nöõ, duø an truï hay ñi ñeán baát cöù moät choã naøo maø ñoïc tuïng, thuyeát
giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì seõ ñöôïc voâ bieân coâng ñöùc, lôïi
ích thuø thaéng.
Phaät baûo:
–Thieän Hieän, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi! Caùc thieän
nam, thieän nöõ naøy ñoïc tuïng, tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, neân voâ löôïng Thieân thaàn thöôøng ñeán cung kính vaây quanh hoä trì.
Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø ngoïc baùu voâ thöôïng cuûa
caùc Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc. Do nguyeân nhaân naøy, caùc thieän nam, thieän
nöõ naøy seõ ñöôïc voâ bieân coâng ñöùc vaø ích lôïi.
Laïi nöõa Thieän Hieän, khi laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, bieân cheùp
cuùng döôøng, tu hoïc, tuyeân thuyeát... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thôøi
coù nhieàu taø ma laøm caûn trôû. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø
ngoïc baùu lôùn ñoái vôùi caùc oaùn thuø vaø troäm cöôùp. Thí nhö ôû theá gian coù
ngoïc quyù baùu, duø ñeå choã naøo cuõng coù nhieàu oaùn thuø, troäm cöôùp.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø cuûa baùu
khoâng gì hôn, thöôøng laøm cho theá gian an vui lôïi ích.
Naøy Thieän Hieän, ñoái vôùi taát caû phaùp, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa chaúng sinh, chaúng dieät, chaúng thaønh, chaúng hoaïi, chaúng höôùng tôùi,
chaúng quay lui, chaúng keùo theo, chaúng ñuoåi ñi, chaúng laáy, chaúng boû,
chaúng dô chaúng saïch, chaúng taêng, chaúng giaûm, chaúng gaàn chaúng xa. Vì
sao? Vì taát caû phaùp hoaøn toaøn khoâng sôû höõu vaø ñeàu chaúng theå naém baét
ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng coù
söï chöùng ñaéc ñoái vôùi taát caû phaùp, neân chaúng phaûi nhieãm oâ cuõng chaúng
phaûi bò nhieãm oâ. Vì sao? Vì khoâng coù phaùp neân khoâng theå bò nhieãm oâ
khoâng coù phaùp.
Thieän Hieän neân bieát, vì saéc khoâng nhieãm oâ neân Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng khoâng nhieãm oâ. Thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng nhieãm oâ,
neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng khoâng nhieãm oâ. Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa khoâng nhieãm oâ neân caùc phaùp, saéc... cuõng khoâng nhieãm
oâ. Neáu ñoái vôùi nhau nhö vaäy maø khoâng coù söï phaân bieät laø haønh Baùt-
Thieän Hieän neân bieát, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng coù
söï phaân bieät, neân ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng laáy, khoâng boû, khoâng noùi,
khoâng chæ, khoâng keùo theo, khoâng ñuoåi ñi.
Khi aáy, coù voâ löôïng traêm ngaøn Thieân töû ôû giöõa hö khoâng, vui
möøng hôùn hôû, ñoàng thanh xöôùng raèng:
–Hoâm nay, ôû chaâu Thieäm-boä naøy chuùng con ñöôïc thaáy Ñöùc Phaät
chuyeån baùnh xe dieäu phaùp laàn thöù hai.
–Xe phaùp naøy chaúng phaûi chuyeån laàn thöù nhaát, cuõng chaúng phaûi
chuyeån laàn thöù hai. Vì sao? Vì ñoái vôùi taát caû phaùp, Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa chaúng vì söï chuyeån ñi hay söï hoaøn laïi maø xuaát hieän ôû theá
gian; chæ vì khoâng taùnh töï taùnh khoâng, neân xuaát hieän ôû theá gian. Neáu
Ñaïi Boà-taùt bieát ñöôïc nhö vaäy, khoâng bò söï phaân bieät töùc laø haønh Baùt-
roäng lôùn, vì hieåu roõ taát caû phaùp töï taùnh laø khoâng. Tuy hieåu roõ caùc phaùp
töï taùnh ñeàu laø khoâng, nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt vaãn döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa ñeå khoâng raøng buoäc, khoâng ñaém tröôùc taát caû phaùp,
maø chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån xe dieäu phaùp, cöùu ñoä
www.daitangkinh.org
chuùng höõu tình. Tuy chöùng Boà-ñeà nhöng khoâng thaáy söï chöùng ñaéc. Vì
chöùng hay chaúng chöùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Duø chuyeån xe
phaùp maø khoâng thaáy coù gì ñeå chuyeån, vì phaùp coù chuyeån ñi hay hoaøn
laïi ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Maëc duø cöùu ñoä höõu tình maø khoâng
thaáy coù gì ñöôïc ñoä; vì phaùp ñöôïc thaáy hay chaúng ñöôïc thaáy ñeàu chaúng
Baïch Theá Toân, trong giaùo phaùp thaâm saâu cuûa Ñaïi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña naøy, vieäc chuyeån xe phaùp hoaøn toaøn chaúng theå naém baét
ñöôïc. Vì sao? Vì trong aáy khoâng coù phaùp ñeå hieän roõ, khoâng coù phaùp
ñeå chæ baøy, khoâng coù phaùp ñeå chöùng ñaéc, khoâng coù phaùp löu chuyeån,
khoâng coù phaùp hoaøn dieät. Vì sao? Vì taát caû phaùp roát raùo khoâng sinh,
cuõng chaúng dieät; vì chaúng sinh, dieät neân khoâng chuyeån ñi khoâng
hoaøn laïi.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Vì sao? Vì chaúng phaûi trong phaùp Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän coù theå coù phaùp chuyeån ñi vaø phaùp hoaøn laïi, vì
taùnh cuûa phaùp chuyeån ñi vaø hoaøn laïi laø chaúng theå naém baét ñöôïc. Neáu
thöôøng tuyeân thuyeát khai thò nhö vaäy thì goïi laø söï tuyeân thuyeát Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña kheùo leùo, thanh tònh. Trong ñaáy, hoaøn toaøn khoâng coù
ngöôøi thuyeát, ngöôøi nhaän, phaùp ñöôïc noùi vaø phaùp laõnh thoï. Ñaõ khoâng
coù ngöôøi thuyeát, ngöôøi nghe vaø phaùp thuyeát, thì nhöõng ngöôøi coù theå
chöùng ñöôïc cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì khoâng coù ngöôøi chöùng,
cuõng khoâng coù ngöôøi ñaït ñöôïc Nieát-baøn, cuõng khoâng coù ngöôøi thuyeát
phaùp laøm phöôùc ñieàn; vì phöôùc ñieàn khoâng coù neân taùnh phöôùc ñieàn
cuõng khoâng coù. Söï bieåu thò danh ngoân ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc
neân goïi laø Ba-la-maät-ña roäng lôùn.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa chính laø Ba-la-
maät-ña voâ bieân, nhö hö khoâng, roäng lôùn khoâng bôø khoâng beán vaäy.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng gì saùnh baèng vì taát caû phaùp ñeàu
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña xa lìa vì roát raùo khoâng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoù chinh phuïc vì töôùng taùnh caùc phaùp
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng ñeå daáu veát vì khoâng qua, khoâng laïi,
khoâng hình theå.

Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng taùnh vì khoâng qua laïi.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ haønh vì taát caû phaùp khoâng theå chuyeån
ñoäng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ ñoaït, vì taát caû phaùp khoâng theå giöõ laáy.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ taän cuøng vôùi phaùp voâ taän haèng töông
öng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng sinh, vì taát caû phaùp khoâng theå sinh.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng taùc, vì caùc taùc giaû ñeàu chaúng theå
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ tri, vì khoâng coù söï bieát ñoái vôùi taát caû
phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ kieán, vì khoâng coù söï thaáy ñoái vôùi taát caû
phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ chuyeån, vì nhöõng keû soáng cheát ñeàu
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ hoaïi, vì khoaûng tröôùc, sau vaø giöõa ñeàu
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña nhö huyeãn, vì caùc phaùp khoâng sinh, khoâng
bieåu thò ñöôïc.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña nhö moäng, vì taùnh caùc yù thöùc laø bình ñaúng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng taïp nhieãm, vì tham, saân, si khoâng töï
taùnh.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ sôû ñaéc, vì choã nöông töïa chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng hyù luaän, vì taát caû phaùp vöôït khoûi söï
nghó baøn.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ tö löï, vì taát caû phaùp khoâng laøm dao
ñoäng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng chuyeån ñoäng, vì truï vaøo phaùp giôùi.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña lìa nhieãm, vì taát caû phaùp chaúng hö voïng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ ñaúng khôûi, vì taát caû phaùp khoâng coù söï
phaân bieät.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña tòch tónh, vì taát caû phaùp töôùng ñeàu chaúng
www.daitangkinh.org
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña laàm loãi, vì tu caùc coâng ñöùc ñeå ñeán bôø kia.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng höõu tình, vì chöùng thaät teá.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ ñoaïn, vì taát caû phaùp khoâng khôûi leân moät
caùch bình ñaúng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña nhö thaät, vì khoâng phaân bieät.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng hai beân, vì khoâng chaáp tröôùc ñoái vôùi
taát caû phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng taïp hoaïi, vì taát caû phaùp chaúng hoøa
hôïp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng chaáp giöõ, vì vöôït caùc baäc Thanh vaên
vaø Ñoäc giaùc.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng taàm töù, vì ñaït ñeán taùnh bình ñaúng
cuûa phaùp taàm töù.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ löôïng, vì voâ löôïng phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng khôûi, vì lìa ngaõ phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng phaân bieät, vì taùnh caùc söï phaân bieät laø
bình ñaúng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña chaúng theå naém baét ñöôïc, vì ñaït ñeán taùnh
chaân thaät cuûa taát caû phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ tröôùc, vì khoâng chaáp tröôùc ñoái vôùi taát caû
phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña khoâng nöông töïa, vì khoâng choã nöông töïa.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña chaúng sinh, vì taát caû phaùp hoaøn toaøn chaúng
sinh.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ thöôøng, vì taát caû phaùp thöôøng khoâng coù
taùnh.
Ñaây goïi laø Ba-la-maät-ña khoå, vì laøm böùc baùch phieàn naõo taùnh
bình ñaúng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ ngaõ, vì ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng coù söï
chaáp tröôùc.
Ñaây goïi laø Ba-la-maät-ña roãng khoâng, vì taát caû phaùp chaúng theå
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ töôùng, vì lìa caùc töôùng cuûa taát caû phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ nguyeän, vì khoâng coù söï thaønh.
Ñaây goïi laø Ba-la-maät-ña söùc löïc, vì khoâng chòu khuaát phuïc taát caû
phaùp.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ löôïng Phaät phaùp, vì quaù soá löôïng.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña voâ sôû uùy, vì nôi taâm roát raùo khoâng coù söï sôï
haõi.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña chaân nhö, vì taùnh cuûa taát caû phaùp naøy
khoâng coù bieán ñoåi.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña töï nhieân, vì taát caû phaùp khoâng coù töï taùnh.
Ñaáy laø Ba-la-maät-ña trí Nhaát thieát trí, vì bieát taát caû phaùp khoâng
töï taùnh.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö ñieàu oâng noùi!
Μ
Phaåm 10: TOÅNG TRÌ (1)
Khi aáy, Thieân ñeá Thích nghó raèng: “Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ
chæ môùi ñöôïc nghe coâng ñöùc vaø danh hieäu cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy, phaûi bieát nhöõng ngöôøi aáy ñaõ töøng cuùng döôøng voâ löôïng
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, phaùt theä nguyeän roäng, gieo nhieàu caên
laønh trong quaù khöù. Huoáng gì ñöôïc thoï trì, ñoïc tuïng, bieân cheùp, nhö lyù
suy nghó, vì ngöôøi khaùc giaûng giaûi, hoaëc coù theå tuøy söùc maø tu haønh nhö
söï chæ daïy, phaûi bieát ngöôøi naøy trong quaù khöù ñaõ ñöôïc ôû choã voâ löôïng
Ñöùc Phaät, gaàn guõi cuùng döôøng, gieo nhieàu caên laønh; ñaõ töøng nghe Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, nghe roài thoï trì, ñoïc tuïng, suy nghó, dieãn noùi cho
ngöôøi khaùc, nhö söï chæ daïy maø tu haønh, hoaëc coù theå hoûi, coù theå ñaùp
kinh naøy, nhôø phöôùc löïc ñôøi tröôùc nay môùi thaønh töïu ñöôïc vieäc naøy.
Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ñaõ töøng cuùng döôøng voâ löôïng Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, coâng ñöùc thuaàn tònh thì khi nghe Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, taâm chaúng kinh sôï, chaúng hoaûng hoát, chaúng e ngaïi,
chaúng lo buoàn, chaúng hoái tieác, chaéc thoaùi lui, chaúng maát ñi.”
Baáy giôø, Theá Toân bieát taâm nieäm cuûa Thieân ñeá Thích lieàn baûo:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng nghó!
Khi aáy Xaù-lôïi Töû cuõng bieát ñöôïc taâm nieäm cuûa Thieân ñeá Thích,
lieàn baïch Phaät:
–Thieän nam, thieän nöõ naøo nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
www.daitangkinh.org
tin hieåu saâu xa, thoï trì ñoïc tuïng, nhö lyù suy nghó, bieân cheùp thuyeát
giaûng, truyeàn baù roäng raõi, tu haønh nhö söï chæ daïy, thì phaûi bieát ngöôøi
naøy nhö caùc Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån. Vì sao? Nghóa
lyù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy saâu xa, khoù tin, khoù hieåu. Neáu ôû ñôøi
tröôùc tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng laâu daøi, khoâng ôû
tröôùc Phaät thænh hoûi vaø laõnh thoï; khoâng ôû choã Phaät gieo nhieàu caên
laønh thì laøm sao vöøa ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå
tin hieåu ngay ñöôïc?
–Baïch Theá Toân, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ nghe thuyeát nghóa
lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, taâm chaúng tin hieåu, laïi phæ baùng
cheâ bai, thì phaûi bieát ngöôøi naøy ñôøi tröôùc ñaõ cheâ bai phæ baùng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì ngöôøi ngu naøy caên laønh ít oûi, khoâng coù
chí nguyeän ñuùng ñaén, gaàn guõi baïn aùc neân khi nghe nghóa lyù saâu xa cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, do söùc huaân taäp töø ñôøi tröôùc; neân chaúng tin,
chaúng öa, taâm chaúng thanh tònh, chaúng nhaãn naïi, chaúng muoán. Vì sao?
Vì ñôøi quaù khöù, ngöôøi ngu naøy chöa töøng gaàn guõi chö Phaät, Boà-taùt vaø
caùc Thaùnh hieàn; chöa töøng thænh hoûi nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña naøy.
Baáy giôø, Thieân ñeá Thích noùi vôùi Xaù-lôïi Töû:
–Nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát khoù tin, hieåu.
Nhöõng ngöôøi coù loøng tin chöa laâu daøi muoán tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, nghe thuyeát nghóa lyù saâu xa trong aáy, khoâng theå tin
hieåu, hoaëc sinh huûy baùng chöa phaûi laø hieám coù.
–Nay con kính leã Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neáu con kính leã
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø kính leã trí Nhaát thieát trí.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi! Neáu thöôøng kính leã
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa töùc laø kính leã trí Nhaát thieát trí. Vì sao?
Naøy Kieàu-thi-ca, chö Phaät ñaõ chöùng trí Nhaát thieát trí ñeàu töø Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña maø ñöôïc sinh. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laïi do trí
Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät maø coù ñöôïc. Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt
neân haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, neân truï Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
vaäy.

xa theá naøo, thì goïi laø truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa? Haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa theá naøo, thì goïi laø hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa?
–Laønh thay, laønh thay! Chính oâng môùi coù theå thænh hoûi nghóa lyù
saâu xa naøy. OÂng nhôø Phaät löïc môùi coù theå hoûi Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc veà nghóa lyù saâu xa naøy. Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt khi
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chaúng truï vaøo saéc cuõng chaúng truï
ñaây laø saéc, ñaây laø hoïc saéc. Chaúng truï thoï, töôûng, haønh, thöùc; cuõng
chaúng truï ñaây laø thoï, töôûng, haønh, thöùc; ñaây laø hoïc thoï, töôûng, haønh,
thöùc.
Naøy Kieàu-thi-ca, caùc Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, chaúng hoïc ñoái vôùi saéc, cuõng chaúng hoïc ñaây laø saéc, ñaây laø
chaúng truï saéc. Chaúng hoïc ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc, cuõng chaúng
hoïc ñaây laø thoï, töôûng, haønh, thöùc, ñaây laø chaúng truï thoï, töôûng, haønh,
thöùc.
Kieàu-thi-ca, ñaáy goïi laø Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, cuõng goïi laø truï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cuõng goïi laø hoïc
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát laø saâu xa. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy khoù coù theå so löôøng. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoù coù theå chaáp
giöõ. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng coù haïn löôïng.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Xaù-lôïi Töû, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa caùc Ñaïi Boà-taùt chaúng truï vaøo taùnh thaâm saâu cuûa saéc, cuõng
chaúng truï ñaây laø taùnh thaâm saâu cuûa saéc; ñaây goïi laø hoïc taùnh thaâm saâu
cuûa saéc. Chaúng truï vaøo taùnh thaâm saâu cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc; cuõng
chaúng truï ñaây laø taùnh thaâm saâu cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc; ñaây goïi laø
hoïc taùnh thaâm saâu cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc.
Naøy Xaù-lôïi Töû, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, caùc Ñaïi
Boà-taùt chaúng hoïc taùnh thaâm saâu cuûa saéc; cuõng chaúng hoïc ñaây laø taùnh
thaâm saâu cuûa saéc; ñaây goïi laø chaúng truï taùnh thaâm saâu cuûa saéc. Ñoái vôùi
www.daitangkinh.org
thoï, töôûng, haønh, thöùc chaúng hoïc taùnh thaâm saâu cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc; cuõng chaúng hoïc ñaây laø taùnh thaâm saâu cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc;
ñaây goïi laø chaúng truï vaøo taùnh thaâm saâu cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc.
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát thaâm saâu, khoù coù theå so löôøng,
khoù coù theå chaáp giöõ, khoâng coù haïn löôïng, khoù tin hieåu, chæ neân thuyeát
cho caùc Boà-taùt ôû ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån kia thoâi. Vì sao? Vì nhöõng
vò aáy nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, taâm chaúng hoaûng hoát, sôï
haõi, nghi ngôø, taâm raát tin hieåu, chaúng sinh huûy baùng.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích lieàn hoûi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Neáu coù vì caùc Boà-taùt chöa ñöôïc thoï kyù kia maø thuyeát Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa thì seõ maéc loãi gì?
Xaù-lôïi Töû baûo Thieân ñeá Thích:
–Khi nghe, nhöõng ngöôøi kia seõ hoaûng hoát, sôï haõi, nghi ngôø,
khoâng theå tin hieåu, hoaëc sinh huûy baùng; nhö vaäy laø ñaõ laøm taêng tröôûng
nghieäp caûm ñoïa aùc thuù, chìm trong ba ñöôøng aùc, chòu khoå laâu daøi naëng
neà, khoù chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì theá khoâng neân vì hoï maø
tuyeân thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Coù tröôøng hôïp naøo, Boà-taùt chöa ñöôïc thoï kyù, nghe Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, taâm chaúng sôï haõi, hoaûng hoát, nghi ngôø, raát tin hieåu,
chaúng huûy baùng khoâng?
–Coù! Naøy Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät laâu roài, ñaõ tu haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt laâu roài, chaúng
bao laâu seõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà. Kieàu-thi-ca, Ñaïi Boà-taùt naøo nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taâm chaúng sôï haõi, hoaûng hoát, nghi ngôø,
chaúng huûy baùng laïi raát tin hieåu, phaûi bieát Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ ñöôïc thoï
kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu laø ngöôøi chöa ñöôïc thoï kyù thì baát
quaù seõ ôû choã moät Ñöùc Phaät hoaëc hai Ñöùc Phaät vaø nhaát ñònh seõ ñöôïc
thoï kyù ñaïi Boà-ñeà.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö oâng noùi! Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt
naøo hoïc Ñaïi thöøa laâu daøi, phaùt ñaïi nguyeän laâu daøi, tu ñaïi haïnh laâu daøi,
cuùng döôøng nhieàu Phaät, phuïng söï nhieàu thieän höõu, caên laønh thaønh
thuïc, nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, taâm chaúng sôï haõi, hoaûng hoát
vaø nghi ngôø, taâm tin hieåu saâu xa, thích laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
cung kính cuùng döôøng, suy nghó ñuùng lyù, thuyeát giaûng cho ngöôøi khaùc
hoaëc laïi bieân cheùp, nhö thuyeát tu haønh thöôøng chaúng bieáng nhaùc.
Xaù-lôïi Töû, do coù nhöõng nguyeân nhaân naøy, neân duø sinh ôû choã naøo,
Ñaïi Boà-taùt naøy luoân ñöôïc gaëp Phaät, thöôøng nghe chaùnh phaùp, cung
kính, cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen. Gaëp ñöôïc Phaät ñeàu ñöôïc Phaät
thoï kyù khoâng boû qua.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû beøn baïch Phaät:
–Nay con muoán noùi chuùt ít thí duï, cuùi xin Ngaøi höùa cho.
–Tuøy yù, oâng cöù noùi.
–Baïch Theá Toân, nhö caùc thieän nam truï Ñaïi thöøa naøy, moäng
thaáy chính mình ngoài toøa Boà-ñeà nhieäm maàu, phaûi bieát ngöôøi naøy gaàn
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Nhö vaäy, neáu coù caùc thieän nam,
ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, taâm raát kính tin, thoï trì, ñoïc tuïng,
sieâng naêng tu hoïc, nhö lyù suy nghó, bieân cheùp giaûi noùi, truyeàn baù
roäng raõi, thì phaûi bieát ngöôøi naøy ñaõ hoïc Ñaïi thöøa laâu daøi, caên laønh
thaønh thuïc, hoaëc ñaõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, hoaëc gaàn ñöôïc thoï kyù
ñaïi Boà-ñeà, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Baïch Theá Toân, ví
nhö coù ngöôøi ñi daïo qua ñoàng noäi, gaëp khuùc ñöôøng nguy hieåm daøi
haøng traêm do-tuaàn, hoaëc hai, hoaëc ba, hoaëc boán, hoaëc naêm traêm,
thaáy phía tröôùc laø thaønh aáp vöông ñoâ, nghóa laø goàm ruoäng vöôøn, caây
coái, ngöôøi thaû traâu... Thaáy nhö vaäy roài beøn nghó raèng: “Thaønh aáp
vöông ñoâ caùch ñaây chaúng xa.” Nghó nhö vaäy roài, thaân taâm thö thaùi,
chaúng sôï aùc thuù, giaëc cöôùp, ñoùi khaùt. Nhöõng thieän nam, truï Boà-taùt
thöøa cuõng laïi nhö vaäy; neáu nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña heát loøng kính
tin, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, nhö lyù suy nghó, bieân cheùp
thuyeát giaûng, truyeàn baù roäng raõi, thì phaûi bieát ngöôøi naøy chaúng bao
laâu seõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, khoâng sôï rôi vaøo haøng Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì ñaõ
ñöôïc thaáy, nghe, cung kính cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa;
ñoù laø töôùng tröôùc cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, ví nhö coù ngöôøi muoán xem bieån caû, laàn löôït ñi
www.daitangkinh.org
tôùi, maõi moät thôøi gian laâu maø chaúng thaáy nuùi röøng, lieàn nghó raèng:
“Nay thaáy ñöôïc nhö vaäy chaéc bieån caû chaúng coøn xa. Vì sao? Vì gaàn
bôø bieån maët ñaát thaáp daàn neân khoâng coù caùc nuùi röøng.” Baáy giôø, tuy
ngöôøi kia chöa thaáy bieån caû nhöng thaáy ñöôïc caûnh gaàn keà neân vui
möøng nhaûy nhoùt.
Caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa cuõng laïi nhö theá; khi ñöôïc nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa heát loøng kính tín, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng
naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng noùi, truyeàn baù roäng raõi,
thì phaûi bieát chaúng bao laâu ngöôøi naøy seõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, mau
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Vì ñaõ ñöôïc nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa laø töôùng tröôùc cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, ví nhö vaøo muøa xuaân, caây cho hoa vaø caây cho
quaû sau khi ruïng heát laù uùa, caønh laù töôi nhuaän laïi. Moïi ngöôøi thaáy vaäy
nghó raèng: “Chaúng bao laâu, laù xanh seõ nhuù ra caây seõ ñôm boâng keát
traùi. Vì sao? Vì caùc caây naøy ñaõ hieän ra töôùng tröôùc cuûa laù, hoa, quaû
môùi.” Nhöõng thieän nam truï Boà-taùt thöøa cuõng laïi nhö vaäy. Khi ñöôïc
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy heát loøng kính tin, thoï trì, ñoïc
tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, bieân cheùp thuyeát giaûng,
truyeàn baù roäng raõi, phaûi bieát chaúng bao laâu ngöôøi naøy seõ ñöôïc thoï kyù
ñaïi Boà-ñeà, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Baïch Theá Toân, ví nhö ngöôøi nöõ mang thai laâu ngaøy, thaân theå di
chuyeån naëng neà, ñi ñöùng khoâng yeân, aên uoáng nguû nghæ ñeàu giaûm suùt,
chaúng thích noùi nhieàu, bieáng nhaùc coâng vieäc thöôøng ngaøy, vì laõnh chòu
khoå ñau neân moïi vieäc ñeàu treã naõi. Coù ngöôøi thaáy boä daïng naøy roài, bieát
ngay ngöôøi nöõ naøy chaúng bao laâu seõ sinh. Caùc thieän nam truï Boà-taùt
thöøa cuõng laïi nhö vaäy. Neáu ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
naøy, heát loøng kính tin, thoï trì, ñoïc tuïng, sieâng naêng tu hoïc, suy nghó
ñuùng lyù, bieân cheùp giaûng giaûi, truyeàn baù roäng raõi, phaûi bieát chaúng bao
laâu vò aáy seõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, mau chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, chuyeån baùnh xe phaùp nhieäm maàu ñoä caùc höõu tình.
Baáy giôø, Phaät khen Xaù-lôïi Töû:
–Hay thay, hay thay! OÂng ñaõ kheùo leùo noùi ñöôïc thí duï cuûa Boà-
taùt, nhöng phaûi bieát ñoù ñeàu nhôø thaàn löïc cuûa Nhö Lai.


QUYEÅN 546
Phaåm 10: TOÅNG TRÌ (2)

–Baïch Theá Toân, hy höõu thay! Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc kheùo phaân tích giaûng noùi nhöõng söï vieäc cuûa Boà-taùt.
Ñöùc Phaät baûo Thieän Hieän:
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt muoán ñem laïi
nhieàu lôïi ích, an vui cho caùc chuùng sinh. Vì thöông xoùt chuùng sinh
trong theá gian vaø thöông töôûng chuùng trôøi, ngöôøi muoán laøm cho hoï ñaït
ñöôïc nhieàu lôïi ích an vui neân caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì
caùc höõu tình maø noùi phaùp voâ thöôïng.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ thaønh töïu nhieàu coâng ñöùc lôùn voâ bieân nhöng
vì muoán laøm nhieàu lôïi ích cho caùc höõu tình maø thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa. Vaäy Ñaïi Boà-taùt laøm theá naøo ñeå tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña choùng ñöôïc vieân maõn?
Ñöùc Phaät daïy:
–Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo khi thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, khoâng thaáy saéc taêng maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng thaáy
thoï, töôûng, haønh, thöùc taêng maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng thaáy
saéc giaûm maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng thaáy thoï, töôûng, haønh,
thöùc giaûm maø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng thaáy ñuùng phaùp maø
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; khoâng thaáy phi phaùp maø haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy môùi
choùng ñaït vieân maõn.
–Lôøi daïy cuûa Ñöùc Nhö Lai khoâng theå nghó baøn!
www.daitangkinh.org
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Saéc khoâng theå nghó baøn neân lôøi daïy cuûa
Nhö Lai khoâng theå nghó baøn. Thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng theå nghó
baøn neân lôøi daïy cuûa Nhö Lai khoâng theå nghó baøn. Neáu Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maëc daàu bieát laø nhö thaät saéc khoâng
theå nghó baøn nhöng khoâng sinh töôûng, khoâng theå nghó baøn, ñeå tu haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; tuy bieát nhö thaät laø thoï, töôûng, haønh, thöùc
khoâng theå nghó baøn, nhöng khoâng sinh töôûng khoâng theå nghó baøn, ñeå tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
nhö vaäy môùi choùng ñöôïc vieân maõn.
Khi aáy Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, nghóa lyù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö
vaäy thì ai coù khaû naêng tin hieåu?
–Ñaïi Boà-taùt naøo, töø laâu ñaõ tu haïnh lôùn ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa môùi coù theå sinh loøng tin hieåu.
–Baïch Theá Toân, ñeán möùc ñoä naøo môùi bieát Ñaïi Boà-taùt aáy ñaõ tu
haïnh lôùn laâu daøi vaø ñöôïc goïi laø tu haïnh lôùn laâu daøi?
–Ñaïi Boà-taùt naøo khi thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
khoâng phaân bieät möôøi löïc cuûa Nhö Lai; khoâng phaân bieät boán ñieàu
khoâng sôï, khoâng phaân bieät möôøi taùm phaùp Phaät baát coäng; khoâng phaân
bieät trí Nhaát thieát, khoâng phaân bieät trí Nhaát thieát töôùng. Vì sao? Vì
möôøi löïc cuûa Nhö Lai, boán ñieàu khoâng sôï, möôøi taùm phaùp Phaät baát
coäng, trí Nhaát thieát, trí Nhaát thieát töôùng ñeàu khoâng theå nghó baøn. Taát
caû phaùp cuõng khoâng theå nghó baøn.
Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh nhö vaäy, maø hoaøn toaøn
khoâng coù choã haønh, ñoù môùi laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Xaù-lôïi Töû, ñeán möùc ñoä nhö theá neân bieát Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ tu
haïnh lôùn laâu daøi vaø ñöôïc goïi laø tu haïnh lôùn laâu daøi.
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát laø saâu xa. Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy laø nhöõng traân baûo vó ñaïi. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy laø khoái thanh tònh, nhö hö khoâng bao la voâ cuøng thanh tònh vaäy.
–Ñuùng theá, ñuùng theá!

–Baïch Theá Toân, thaät hy höõu thay! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy raát
saâu xa, neân coù nhieàu söï trôû ngaïi, nay neân giaûng roäng ñeå söï trôû ngaïi
khoâng sinh.
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Nhôø thaàn löïc cuûa Phaät neân khoâng xaûy ra
nhöõng söï trôû ngaïi. Theá neân caùc thieän nam, thieän nöõ Ñaïi thöøa, ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neáu muoán bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng,
tu taäp, tö duy vaø giaûng daïy cho ngöôøi khaùc, thì haõy neân gaáp bieân
cheùp,... cho ñeán giaûng noùi. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
coù nhieàu söï trôû ngaïi, chôù ñeå cho söï bieân cheùp cho ñeán giaûng noùi
khoâng ñöôïc roát raùo.
Thieän Hieän neân bieát, caùc thieän nam, thieän nöõ Ñaïi thöøa naøy; neáu
muoán bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa ñöôïc roát raùo trong thôøi gian moät thaùng cho ñeán moät
naêm, haõy neân sieâng naêng tinh taán, chaùnh nieäm bieân cheùp cho ñeán
giaûng noùi; trong khoaûng thôøi gian nhö vaäy phaûi laøm cho ñöôïc roát raùo.
Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø ngoïc thaàn ñaïi baûo neân bò
nhieàu söï trôû ngaïi.
–Hy höõu thay, baïch Theá Toân! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø
vieân ngoïc thaàn ñaïi baûo coù nhieàu söï trôû ngaïi, cho neân neáu coù ngöôøi
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy vaø giaûng daïy cho ngöôøi khaùc
thì aùc ma seõ laøm trôû ngaïi cho ngöôøi ñoù, laøm cho khoâng bieân cheùp cho
ñeán giaûng daïy ñöôïc.
–AÙc ma ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, tuy luoân rình
tìm, muoán laøm cho trôû ngaïi ñeå khoâng bieân cheùp cho ñeán giaûng noùi.
Nhöng söùc cuûa aùc ma khoâng ñuû laøm chöôùng ngaïi, khieán cho vieäc laøm
cuûa Boà-taùt ñoù khoâng thaønh.
–Baïch Theá Toân, nhôø thaàn löïc cuûa ai laøm cho aùc ma kia khoâng
theå gaây trôû ngaïi cho vieäc bieân cheùp cuûa caùc Boà-taùt?
www.daitangkinh.org
–Ñoù laø thaàn löïc cuûa Phaät, laøm cho boïn aùc ma kia khoâng theå gaây
trôû ngaïi cho vieäc bieân cheùp cuûa caùc Boà-taùt.
Naøy Xaù-lôïi Töû, ñoù cuõng laø thaàn löïc cuûa chö Phaät khaép möôøi
phöông taát caû theá giôùi, ñaõ laøm cho aùc ma khoâng theå gaây trôû ngaïi ñeán
vieäc bieân cheùp cuûa caùc Boà-taùt.
Xaù-lôïi Töû, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñeàu cuøng hoä
nieäm cho caùc Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laøm cho aùc
ma kia khoâng theå gaây söï trôû ngaïi. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, chö Phaät Theá
Toân ñeàu cuøng hoä nieäm cho caùc chuùng Boà-taùt vì caùc chuùng Boà-taùt ñaõ
laøm thieän nghieäp maø thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laøm cho
aùc ma khoâng theå gaây söï trôû ngaïi.
Xaù-lôïi Töû, neáu nhöõng Boà-taùt naøo, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi, thì ñaùng
ñöôïc möôøi phöông theá giôùi, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc seõ
hieån hieän thuyeát phaùp hoä nieäm cho. Neáu ñöôïc nhôø chö Phaät hoä nieäm
thì aùc ma cuõng khoâng theå gaây söï trôû ngaïi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ coù loøng tin saâu xa
thanh tònh, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi vaø neân suy nghó: “Ta ñang bieân cheùp
cho ñeán giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeàu laø nhôø thaàn löïc
cuûa chö Phaät Theá Toân nôi taát caû möôøi phöông theá giôùi hoä nieäm.”
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ Boà-taùt thöøa naøy ñoái vôùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó,
giaûng noùi ñeàu laø nhôø thaàn löïc cuûa chö Phaät khaép möôøi phöông töø bi hoä
nieäm, thì ngöôøi ñoù ñaõ taïo caùc thieän nghieäp thuø thaéng, neân aùc ma vaø
quyeán thuoäc cuûa chuùng khoâng theå gaây söï trôû ngaïi.
Khi aáy Ñöùc Phaät baûo Xaù-lôïi Töû:
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi!
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ Boà-taùt thöøa, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng
noùi, thì chö Phaät Theá Toân nôi möôøi phöông theá giôùi ñeàu cuøng nhaän
bieát, hoan hyû hoä nieäm. Chö Phaät Theá Toân khaép möôøi phöông theá giôùi
thöôøng duøng Phaät nhaõn ñeå quaùn thaáy khaép cuøng roài töø bi hoä nieäm,
laøm cho söï tu taäp cuûa caùc Boà-taùt ñöôïc thaønh töïu.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi. Neáu caùc thieän nam,
thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi, thöôøng ñöôïc chö
Phaät Theá Toân khaép möôøi phöông taát caû theá giôùi duøng Phaät nhaõn quaùn
thaáy, bieát roõ vaø hoä nieäm, laøm cho caùc aùc ma khoâng theå khuaáy roái; söï
taïo taùc thieän nghieäp nhôø vaäy maø choùng thaønh töïu.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa; neáu
coù theå ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø bieân cheùp, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi; neân bieát caùc thieän nam, thieän nöõ
ñoù ñaõ gaàn quaû vò Giaùc ngoä cao toät; caùc aùc ma oaùn khoâng theå laøm trôû
ngaïi ñöôïc.
Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa; neáu coù
theå bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, trang nghieâm nhieàu loaïi,
thoï trì, ñoïc tuïng, cung kính cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen; ngöôøi aáy
thöôøng ñöôïc Phaät nhaõn Nhö Lai quaùn chieáu, nhaän bieát vaø hoä nieäm.
Nhôø nhaân duyeân naøy chaéc chaén seõ ñaït ñöôïc ñaïi taøi, ñaïi lôïi, ñaïi quaû,
ñaïi baùo,... cho ñeán seõ ñöôïc baäc khoâng thoaùi chuyeån, thöôøng khoâng xa
lìa chö Phaät vaø Boà-taùt, thöôøng nghe chaùnh phaùp vaø khoâng rôi vaøo coõi
aùc, ñöôïc sinh vaøo choán trôøi, ngöôøi, höôûng vui söôùng toát ñeïp. Vì sao?
Xaù-lôïi Töû, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laøm cho caùc höõu tình thoâng
suoát nhö thaät nghóa thuø thaéng cuûa caùc phaùp. Ñôøi naøy vaø ñôøi sau ñeàu
phaùt khôûi nhöõng vieäc lôïi ích an vui.
Xaù-lôïi Töû, kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, sau
khi Ta vaøo Nieát-baøn, ñeán phöông Ñoâng nam ñaàn daàn seõ ñöôïc höng
thònh; vì phöông ñoù coù nhieàu thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa;
coù theå ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñem
loøng tin saâu xa; roài vui veû bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó,
giaûng noùi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen.
Kinh ñieån nhö vaày, sau khi Ta vaøo Nieát-baøn, töø phöông Ñoâng
nam chuyeån ñeán phöông Nam seõ daàn daàn ñöôïc höng thònh; vì phöông
ñoù coù nhieàu thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, coù theå ñoái vôùi
kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; heát loøng tin saâu xa,
muoán bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi, cung
www.daitangkinh.org
kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen. Kinh ñieån cöù nhö vaày, sau khi
Ta vaøo Nieát-baøn, töø phöông Nam ñeán phöông Taây nam daàn daàn ñöôïc
höng thònh; vì phöông ñoù coù nhieàu thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt
thöøa, coù theå ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
heát loøng tin, muoán bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp suy nghó, giaûng
noùi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Kinh ñieån nhö theá naøy, sau khi Ta vaøo Nieát-baøn, töø phöông Taây
nam ñeán phöông Taây baéc, daàn daàn ñöôïc höng thònh, vì phöông ñoù coù
nhieàu thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, coù theå ñoái vôùi kinh ñieån
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, heát loøng tin roài thích bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi, cung kính cuùng
döôøng, toân troïng, ngôïi khen.
Kinh ñieån nhö theá naøy, sau khi Ta vaøo Nieát-baøn, töø phöông Taây
baéc chuyeån ñeán phöông Baéc, daàn daàn ñöôïc höng thònh; vì phöông ñoù
coù nhieàu thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa; coù theå ñoái vôùi kinh
ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, heát loøng tin roài thích
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi, cung kính cuùng
döôøng, toân troïng ngôïi khen.
Kinh ñieån nhö theá naøy, sau khi Ta vaøo Nieát-baøn, töø phöông Baéc
ñeán phöông Ñoâng baéc daàn daàn ñöôïc höng thònh, vì phöông ñoù coù nhieàu
thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, coù theå ñoái vôùi kinh ñieån töông
öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, heát loøng tin roài thích bieân cheùp,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi, cung kính cuùng döôøng, toân
troïng, ngôïi khen.
Xaù-lôïi Töû, sau khi Ta vaøo Nieát-baøn, sau ñoù naêm traêm naêm, kinh
ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ôû phöông Ñoâng baéc laøm
Phaät söï lôùn. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa laø nôi ñaùng toân troïng cuûa taát caû Ñöùc Nhö Lai, laø nôi
ñöôïc taát caû Ñöùc Nhö Lai cuøng hoä nieäm, laøm cho phöông ñoù toàn taïi laâu
daøi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, chaúng phaûi chaùnh phaùp voâ thöôïng maø Phaät
chöùng ñaéc, nhö phaùp vaø Tyø-naïi-da coù töôùng bò tieâu dieät maø quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät chöùng ñaéc nhö phaùp vaø Tyø-naïi-da laø
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töông öng vôùi kinh ñieån.
Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa ôû phöông
Ñoâng baéc kia, coù theå ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa naøy, heát loøng tin vaø thích bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp,
suy nghó, giaûng noùi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen. Chö
Phaät chuùng ta thöôøng duøng Phaät nhaõn quaùn saùt hoä nieäm ñeå cho hoï
khoâng bò toån haïi vaø phieàn naõo; hieän taïi vaø vò lai thaân taâm an laïc.
Toân giaû Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa naøy, khoaûng naêm traêm naêm, sau khi Phaät vaøo Nieát-baøn, ôû phöông
Ñoâng baéc coù truyeàn baù roäng raõi chaêng?
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Xaù-lôïi Töû, naêm traêm naêm sau, khi Ta vaøo
Nieát-baøn, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa ôû phöông Ñoâng
baéc; neáu ñöôïc nghe kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
heát loøng tin vaø thích bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó,
giaûng noùi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen, phaûi bieát
nhöõng ngöôøi ñoù töø laâu ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, töø laâu
ñaõ tu haïnh Ñaïi Boà-taùt, cuùng döôøng nhieàu Ñöùc Phaät, phuïng söï nhieàu
baïn laønh; töø laâu ñaõ tu taäp nhieàu thaân giôùi taâm tueä, troàng nhieàu caên
laønh vaø ñaõ hoaøn toaøn thaønh thuïc, nhôø phöôùc löïc naøy neân ñöôïc nghe
kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, heát loøng tin öa vaø
coù theå bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, suy nghó ñuùng lyù, vì
khaép caùc höõu tình maø phaân tích chæ baøy.
–Baïch Theá Toân, sau khi Phaät nhaäp Nieát-baøn naêm traêm naêm, luùc
chaùnh phaùp saép dieät, ôû phöông Ñoâng baéc seõ coù bao nhieâu thieän nam,
thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, ñöôïc nghe kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña maät ña saâu xa, heát loøng tin thích laïi coù theå bieân cheùp, thoï
trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng daïy cho moïi ngöôøi, cung kính
cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen?
–Sau khi Ta vaøo Nieát-baøn naêm traêm naêm, luùc chaùnh phaùp saép
dieät, ôû phöông Ñoâng baéc tuy coù voâ löôïng thieän nam, thieän nöõ truï nôi
Boà-taùt thöøa, nhöng ít coù ngöôøi ñöôïc nghe kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, heát loøng tin thích vaø coù theå bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng,
tu taäp, suy nghó, giaûng daïy cho moïi ngöôøi, cung kính cuùng döôøng, toân
www.daitangkinh.org

Xaù-lôïi Töû, nhöõng thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, nghe
noùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, maø taâm
khoâng chìm ñaém, khoâng kinh, khoâng sôï laïi sinh nieàm tin saâu xa, thích
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi, cung kính cuùng
döôøng, toân troïng, ngôïi khen, thì neân bieát nhöõng ngöôøi naøy ñaõ töøng gaàn
guõi, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen voâ löôïng Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc vaø caùc Boà-taùt, thænh hoûi nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Naøy Xaù-lôïi Töû, ñoù laø nhöõng thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt
thöøa, chaúng bao laâu nhaát ñònh seõ vieân maõn ñaïo Ñaïi Boà-taùt, cho neân
ñöôïc taát caû Nhö Lai hoä nieäm vaø voâ löôïng baïn laønh giuùp ñôõ, ñöôïc ôû
trong caên laønh thuø thaéng. Vaø vì muoán ñem laïi nhieàu lôïi ích cho
chuùng sinh, neân choùng chöùng ñöôïc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao?
Xaù-lôïi Töû, Ta thöôøng vì caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa
ñoù, noùi phaùp töông öng trí Nhaát thieát. Thôøi quaù khöù, Nhö Lai cuõng
thöôøng vì nhöõng ngöôøi ñoù noùi phaùp töông öng trí Nhaát thieát. Nhôø
nhaân duyeân naøy, vaøo ñôøi sau, ngöôøi ñoù thöôøng ñöôïc tu taäp chaùnh
haïnh töông öng trí Nhaát thieát trí, choùng ñaït quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
roài cuõng thöôøng vì ngöôøi khaùc thuyeát phaùp töông öng, laøm cho hoï
ñaït ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thaân taâm luoân luoân ñöôïc an ñònh.
Caùc aùc ma vöông vaø beø luõ cuûa chuùng khoâng theå naøo phaù hoaïi, taâm
mong caàu tieán ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, huoáng gì nhöõng keû öa
laøm vieäc aùc, huûy baùng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì laøm sao caûn trôû
ñöôïc taâm kia ñeå khoûi tinh taán caàu ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì
sao? Vì ngöôøi ñoù ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät baèng taâm duõng
maõnh tinh taán, raát kieân trì.
Xaù-lôïi Töû, nhöõng thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa neáu
nghe noùi veà Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø taâm ñöôïc côûi môû, thanh
tònh, vui möøng thì cuõng coù theå an laäp voâ löôïng höõu tình nôi phaùp
thieän thuø thaéng, laøm cho hoï tieán ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao?
Xaù-lôïi Töû, vì caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa naøy ñaõ phaùt
nguyeän roäng lôùn vôùi Ta: “Ta phaûi an laäp voâ löôïng traêm ngaøn caùc loaøi
höõu tình, laøm cho hoï phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc
haïnh Ñaïi Boà-taùt, chæ baøy, khuyeân baûo, khen ngôïi, vui möøng, laøm cho
ôû nôi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cho ñeán ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi
chuyeån. Ta ñoái vôùi hoï, nguyeän sinh taâm voâ cuøng hoan hyû.” Vì sao?
Xaù-lôïi Töû, vì Ta quaùn thaáy nhöõng ngöôøi ñoù, ñaõ phaùt taâm nguyeän
roäng lôùn töông öng vôùi lôøi noùi. Ngöôøi ñoù ôû töông lai nhaát ñònh coù theå
an laäp voâ löôïng traêm ngaøn caùc loaøi höõu tình, laøm cho hoï phaùt taâm
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt, chæ baøy, khuyeán
khích, höôùng daãn, haân hoan, tieán ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cho
ñeán ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån.
Nhöõng thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa naøy, vaøo thôøi quaù
khöù, cuõng ñaõ ôû tröôùc Phaät phaùt nguyeän roäng lôùn: “Ta seõ an laäp voâ
löôïng traêm ngaøn caùc loaøi höõu tình, laøm cho hoï phaùt taâm caàu quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, tu caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt, chæ baøy, khuyeán khích,
höôùng daãn, haân hoan ñeå ñaït quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cho ñeán ñöôïc thoï
kyù khoâng thoaùi chuyeån.”
Thôøi quaù khöù, Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng sinh
taâm tuøy hyû ñoái vôùi nguyeän roäng lôùn ñoù. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, chö Phaät
ôû quaù khöù cuõng quaùn thaáy nhöõng thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt
thöøa, ñaõ phaùt taâm nguyeän roäng lôùn töông öng vôùi lôøi noùi. Ngöôøi ñoù ôû
töông lai, nhaát ñònh coù theå an laäp voâ löôïng traêm ngaøn caùc loaøi höõu
tình, laøm cho hoï phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc haïnh
Ñaïi Boà-taùt, chæ baøy khuyeán khích, höôùng daãn, haân hoan ñeå tieán ñeán
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cho ñeán ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån.
Nhöõng thieän nam, thieän nöõ Boà-taùt naøy, tin hieåu roäng lôùn, tu haïnh
nguyeän roäng lôùn nguyeän sinh coõi nöôùc cuûa chö Phaät duø ôû phöông naøo
cuõng, ñeàu coù Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñang giaûng noùi
phaùp voâ thöôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ngöôøi ñoù ñöôïc nghe
phaùp voâ thöôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy roài, coù theå an laäp voâ löôïng
traêm ngaøn caùc loaøi höõu tình trong coõi Phaät kia, laøm cho hoï phaùt taâm
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, tu caùc haïnh Ñaïi Boà-taùt, chæ baøy khuyeán
khích, höôùng daãn, vui möøng, laøm cho hoï ñaéc khoâng thoaùi chuyeån ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, thaät laø hieám coù! Ñöùc Phaät ñoái vôùi caùc phaùp sôû
höõu thôøi quaù khöù, vò lai vaø hieän taïi, khoâng coù phaùp naøo maø khoâng
chöùng bieát, khoâng coù phaùp naøo maø khoâng hieåu roõ. Ñoái vôùi nhöõng höõu
www.daitangkinh.org
tình taâm haïnh khaùc nhau, Ñöùc Phaät ñeàu hoaøn toaøn chöùng bieát vaø hieåu
roõ. Ñoái vôùi ba ñôøi chö Phaät, Boà-taùt, Thanh vaên vaø caùc coõi Phaät, Theá
Toân ñeàu hoaøn toaøn chöùng bieát vaø hieåu roõ.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa chí taâm laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, tinh taán tu hoïc, suy nghó ñuùng
lyù, bieân cheùp, giaûi noùi, truyeàn baù khaép nôi thì Ñaïi Boà-taùt naøy vaøo thôøi
töông lai neáu ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña seõ
duõng maõnh, tinh taán thöôøng caàu khoâng ngöng nghæ, nhö vaäy, ngöôøi ñoù
ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña luoân ñöôïc chöùng
ñaéc, khoâng keå thôøi gian phaûi khoâng?
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Phaät ñoái vôùi taát caû, ñeàu hoaøn toaøn chöùng
bieát vaø hieåu roõ, Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng ñoái vôùi kinh ñieån töông öng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña luoân duõng maõnh tinh taán, vui thích, mong caàu
khoâng ngöng nghæ, neân chöùng ñaéc baát kyø luùc naøo, khoâng keå thôøi gian.
Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña luoân coù taâm vui thích mong caàu khoâng ngöng nghæ, thì
ñöôïc chö Phaät vaø Boà-taùt thöôøng hoä nieäm.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng chæ ñoái vôùi kinh ñieån
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa luoân duõng maõnh, tinh taán, vui
thích mong caàu khoâng ngöng nghæ maø chöùng ñaéc baát kyø luùc naøo, hay
ñoái vôùi nhöõng kinh ñieån khaùc cuõng thöôøng ñöôïc nhö vaäy?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt thöôøng ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña maø duõng maõnh, tinh taán, tin töôûng, mong caàu, khoâng ñoaùi
nghó ñeán thaân maïng, coù luùc naøo khoâng coù ñöôïc caùc kinh ñieån khaùc?
Ñieàu naøy khoâng bao giôø coù. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøy vì
mong caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân môùi thò hieän, höôùng daãn,
khuyeán khích, ca ngôïi, vui veû vôùi caùc höõu tình, laøm cho hoï ñoái vôùi
kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø kinh ñieån khaùc thoï trì,
ñoïc tuïng, tö duy, tu hoïc. Nhôø caên laønh naøy, maø sinh ôû nôi naøo, cuõng
thöôøng ñöôïc thoï trì, ñoïc tuïng kinh töông öng phaùp khoâng cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña vaø caùc kinh ñieån khaùc nöõa.
www.daitangkinh.org
Phaåm 11: MA SÖÏ (1)

–Baïch Theá Toân, ñaõ noùi caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt
thöøa, khi tu nhöõng coâng ñöùc hay gaëp nhieàu söï trôû ngaïi. Nhöõng gì goïi laø
caùc vieäc trôû ngaïi?
–Vieäc trôû ngaïi ñoù laø caùc vieäc ma.
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø vieäc ma cuûa Boà-taùt?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt luùc muoán giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
hoaëc noùi phaùp coát yeáu, thöôøng noùi thaät laâu môùi xong; hoaëc noùi phaùp
coát yeáu voäi vaøng cho xong; hoaëc noùi phaùp coát yeáu ñaõ xong, coøn tieáp
tuïc noùi theâm; ñieàu muoán noùi theâm chöa xong lieàn ngöng; hoaëc noùi
phaùp coát yeáu ngoân töø loän xoän; hoaëc noùi phaùp coát yeáu ngoân töø giaùn
ñoaïn; hoaëc khi noùi phaùp coát yeáu laïi sinh ra nhöõng ñieàu khoâng toát,
laøm cho nhöõng ñieàu muoán noùi khoâng ñöôïc tuøy taâm... neân bieát ñoù laø
ma söï cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo khi bieân cheùp kinh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa; hoaëc ôï ngaùp ueå oaûi; hoaëc cuøng nhau cöôøi giôõn; hoaëc
khinh laán laãn nhau; hoaëc thaân taâm dao ñoäng; hoaëc roái loaïn maát chaùnh
nieäm; hoaëc vaên cuù ngöôïc xuoâi; hoaëc meâ môø veà nghóa lyù; hoaëc khoâng
ñöôïc thaám nhuaàn phaùp vò roài sinh taâm chaùn boû; hoaëc choùng sinh vieäc
ngang traùi; hoaëc tranh caõi choáng baùng laãn nhau... Vì nhöõng söï kieän
naøy, neân bieân cheùp khoâng xong, neân bieát ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt naøo khi thoï trì, ñoïc tuïng, suy
nghó, tu taäp, noùi vaø nghe kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ôï ngaùp ueå
oaûi; hoaëc cuøng nhau cöôøi giôõn; hoaëc khinh laán laãn nhau; hoaëc thaân taâm
dao ñoäng; hoaëc roái loaïn maát chaùnh nieäm; hoaëc vaên cuù ngöôïc xuoâi;
hoaëc nghóa lyù meâ môø; hoaëc khoâng ñöôïc thaám nhuaàn phaùp vò neân sinh
taâm chaùn boû; hoaëc choùng sinh vieäc ngang traùi; hoaëc tranh caõi choáng
baùng laãn nhau... Do nhöõng söï kieän naøy, neân vieäc laøm khoâng thaønh töïu,
neân bieát ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt khi nghe thuyeát kinh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, maø suy nghó theá naøy: “Ta ôû trong ñaây khoâng
ñöôïc thoï kyù neân nghe laøm gì?” Hoaëc suy nghó: “Trong ñaáy khoâng noùi
teân ta thì nghe laøm gì!” Hoaëc suy nghó: “Trong ñaây khoâng noùi ñeán
thaønh aáp, xoùm laøng, nôi sinh cuûa ta thì nghe laøm gì!”… Vì nhöõng lyù do
naøy neân taâm khoâng thanh tònh, lieàn töø choã ngoài chaùn naûn boû ñi maø taâm
khoâng ñoaùi hoaøi. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt khi nghe thuyeát kinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø taâm khoâng thanh tònh, chaùn naûn boû ñi. Töø
nôi taâm khoâng thanh tònh, chaùn naûn boû ñi cuûa ngöôøi ñoù neáu coù bao
nhieâu böôùc ñi khi chaùn boû kinh naøy, lieàn giaûm baáy nhieâu kieáp soá coâng
ñöùc nhö vaäy vaø chuoác laáy baáy nhieâu kieáp toäi ngaên söï giaùc ngoä. Ngöôøi
ñoù ñaõ chòu toäi roài, traûi qua thôøi gian cuõng nhö vaäy, neáu phaùt taâm sieâng
naêng, tinh taán, tu caùc haïnh khoå khoù haønh cuûa Boà-taùt thì môùi coù theå trôû
laïi nhö cuõ. Vì theá goïi laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt buoâng boû kinh ñieån töông öng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa daãn ñeán trí Nhaát thieát trí maø hoïc caùc kinh
ñieån khaùc, tuøy thuaän Nhò thöøa, thì khoâng theå daãn ñeán trí Nhaát thieát trí,
nhö vaäy laø rôøi boû coäi reã maø vin vaøo caønh laù, neân bieát ñoù laø vieäc ma
cuûa Boà-taùt. Vì sao? Vì kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa coù theå sinh caùc coâng ñöùc thuø thaéng ôû theá gian vaø xuaát theá gian cho
caùc Ñaïi Boà-taùt. Do ñoù coù theå daãn ñeán trí Nhaát thieát trí, coù coâng duïng
vaø theá löïc lôùn, ví nhö goác cuûa caây. Caùc kinh ñieån khaùc khoâng coù coâng
duïng nhö vaäy noù ví nhö coâng naêng cuûa caønh laù, khoâng theå vöôït hôn
ñöôïc.
Neáu caùc thieän nam truï nôi Boà-taùt thöøa, tu hoïc kinh ñieån töông
öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö vaäy, töùc laø tu hoïc caùc coâng ñöùc
thuø thaéng ôû theá gian vaø xuaát theá gian cuûa taát caû chuùng Ñaïi Boà-taùt, thì
choùng tieán ñeán trí Nhaát thieát trí.
Neáu caùc thieän nam truï nôi Boà-taùt thöøa, buoâng boû kinh ñieån töông
öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa;
töùc laø buoâng boû taát caû caùc coâng ñöùc thuø thaéng ôû theá gian vaø xuaát theá
gian cuûa Ñaïi Boà-taùt, thì khoâng bao giôø ñaït ñeán trí Nhaát thieát trí. Caùc
thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy phöôùc tueä ít oûi, vì boû goác tìm ngoïn; neân
goïi ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Thieän Hieän neân bieát, nhö choù ñoùi ngu si boû mieáng aên cuûa chuû
www.daitangkinh.org
cho, trôû laïi theo toâi tôù ñeå caàu xin mieáng aên! Vaøo thôøi töông lai, coù
caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, boû kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña caên baûn cuûa trí Nhaát thieát trí ñeå caàu hoïc kinh ñieån töông öng
Nhò thöøa seõ cuõng nhö vaäy. Vì sao? Vì caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa
naøy, trí tueä hieåu bieát aùm ñoän, boû kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa coù theå daãn ñeán trí Nhaát thieát trí maø caàu hoïc kinh ñieån
daãn ñeán coâng ñöùc Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Chaéc chaén khoâng theå ñaït
ñöôïc trí Nhaát thieát trí. Vì sao? Vì kinh ñieån töông öng cuûa Thanh vaên,
Ñoäc giaùc chæ laø söï ñieàu phuïc töï thaân ñeå ñöôïc vaéng laëng, ñeå ra khoûi
khoå sinh töû, ñaït ñeán Nieát-baøn an laïc; tinh taán tu hoïc kinh ñieån nhö
vaäy, chæ daãn ñeán caên laønh, cöùu caùnh chæ ñöôïc truï ñòa Nhò thöøa, chæ töï
lôïi vieân maõn. Kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa seõ
cöùu giuùp khaép taát caû höõu tình ra khoûi söï khoå soáng cheát vaø ñöôïc Nieát-
baøn an vui; tinh taán tu hoïc kinh ñieån naøy seõ coù ñöôïc nhieàu caên laønh
vaø cöùu caùnh seõ ñaït ñeán trí Nhaát thieát trí, ñem laïi lôïi ích an vui cho taát
caû höõu tình.
Naøy Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi muoán xem voi chuùa thaân hình
lôùn hay nhoû, thuoäc loaïi maïnh meõ hay yeáu ñuoái. Ñöôïc thaáy voi maø
ngöôøi aáy khoâng xem, laïi ñi tìm daáu chaân cuûa noù. YÙ oâng nghó sao?
Ngöôøi ñoù coù thoâng minh chaêng?
–Baïch Theá Toân, thöa khoâng.
–Vaøo thôøi töông lai, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, boû kinh
ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coäi reã cuûa trí Nhaát thieát
trí ñeå caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa vaø trong ñoù cuõng mong
caàu ñöôïc trí Nhaát thieát trí thì cuõng seõ nhö vaäy.
Naøy Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi vì traân baûo neân tìm ñeán bieån
lôùn. Ñaõ ñeán bôø bieån, ngöôøi aáy khoâng vaøo bieån lôùn maø trôû laïi xem nöôùc
nôi daáu chaân traâu, roài suy nghó: “Nöôùc trong bieån lôùn, löôïng saâu roäng
cuûa noù coù baèng ñaây chaêng? Trong ñoù coù leõ cuõng coù caùc traân baûo.” YÙ
oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù coù khoân khoâng?
–Vaøo thôøi töông lai, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, boû kinh
ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coäi reã cuûa trí Nhaát thieát
trí ñeå caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa vaø trong ñoù cuõng mong
caàu ñöôïc trí Nhaát thieát trí thì cuõng laïi nhö vaäy. Vì sao? Vì ngöôøi ñoù
tinh caàn tu hoïc kinh ñieån Nhò thöøa, cuoái cuøng chæ coù theå ñaéc quaû Döï
löu, tuaàn töï cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà; taát nhieân khoâng theå ñaït ñöôïc trí
Theá neân caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, muoán mau chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí, haõy hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng neân caàu hoïc kinh
ñieån Nhò thöøa. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chaéc chaén laø
coäi reã cuûa trí Nhaát thieát trí, coøn kinh ñieån Nhò thöøa nhö laø caønh laù.
Naøy Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi thôï, hoaëc hoïc troø cuûa oâng ta;
muoán laøm cung ñieän lôùn, cao roäng toát ñeïp nhö cung ñieän Thieân ñeá
Thích. Thaáy cung ñieän ñoù roài, nhöng ngöôøi ñoù laïi laøm cung ñieän kieåu
nhö cung ñieän Nhaät nguyeät. YÙ oâng nghó sao? Nhö vaäy ngöôøi thôï, hoaëc
hoïc troø cuûa oâng ta, coù theå laøm cung ñieän roäng lôùn, toát ñeïp nhö cung
ñieän cuûa Ñeá Thích chaêng?
Toân giaû Thieän Hieän:
Ñöùc Phaät hoûi Thieän Hieän:
–Ngöôøi aáy coù thoâng minh khoâng?
Toân giaû Thieän Hieän thöa:
–Baïch Theá Toân, ngöôøi aáy khoâng thoâng minh.
–Vaøo thôøi töông lai, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, ñaõ ñöôïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laïi boû ñi ñeå caàu hoïc kinh ñieån Nhò thöøa
vaø cuõng muoán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích an laïc
cho loaøi höõu tình, nhö vaäy cuõng khoâng ñöôïc. Neân bieát, ñoù laø caùc loaïi
ngöôøi ngu si.
Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi muoán thaáy Chuyeån luaân thaùnh vöông,
thaáy roài, chaúng nhaän bieát, boû ñeán nôi khaùc. Thaáy vua nöôùc nhoû, quaùn
saùt hình töôùng cuûa oâng ta vaø suy nghó: “Hình töôùng cuûa Chuyeån luaân
vöông oai ñöùc ñaâu coù hôn ngöôøi naøy.” YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù coù
thoâng minh khoâng?
Toân giaû Thieän Hieän thöa:
www.daitangkinh.org

Ñöùc Phaät baûo:
–Thieän Hieän, vaøo thôøi töông lai, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt
thöøa; muoán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, chuyeån baùnh xe phaùp
vi dieäu hoùa ñoä chuùng höõu tình, maø boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
laïi caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa vaø noùi: “Kinh ñieån kia vaø
ñaây ñaâu coù gì khaùc nhau? Taïi sao phaûi duøng kinh ñoù?” Vì nguyeân
nhaân naøy, neân ngöôøi ñoù chaéc chaén khoâng theå ñaït trí Nhaát thieát trí. Vì
sao? Vì kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù nhieàu
phöông tieän thò hieän, khuyeán khích, daét daãn, khen ngôïi, vui möøng
giuùp caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät ñaït ñöôïc ñeàu khoâng bò thoaùi chuyeån; coøn neáu boû ñeå caàu
hoïc kinh ñieån Nhò thöøa thì neân bieát ngöôøi ñoù khoâng theå ñöôïc nhö
vaäy. Vì sao? Vì ngöôøi tinh taán tu hoïc kinh ñieån Nhò thöøa, chaéc chaén
khoâng theå chöùng ñaéc Phaät quaû.
Naøy Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi ñoùi ñöôïc thöùc aên traêm vò maø boû
ñeå caàu aên côm ñaõ ñeå laâu hai thaùng. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù coù khoân
ngoan khoâng?
Toân giaû Thieän Hieän baïch Phaät:
–Vaøo thôøi töông lai, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, cuõng seõ
laïi nhö vaäy. Caàu höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø boû Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, ñeå caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, vôùi yù
muoán tìm trí Nhaát thieát trí trong kinh Nhò thöøa aáy, thaät hoaøi coâng nhoïc
nhaèn, cuoái cuøng chaúng ñöôïc gì.
Naøy Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi ngheøo, ñöôïc ngoïc voâ giaù maø boû,
ñeå ñoåi laáy ñaù Ca-giaù-maït-ni. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù coù khoân ngoan
khoâng?
–Vaøo thôøi töông lai, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa cuõng laïi
nhö vaäy; caàu höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø boû Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, ñeå caàu hoïc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, vôùi yù
muoán tìm trí Nhaát thieát trí trong kinh Nhò thöøa aáy; thaät hoaøi coâng
nhoïc nhaèn, cuoái cuøng cuõng chaúng ñöôïc gì.
Naøy Thieän Hieän, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa;
neáu ñang luùc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, suy nghó, tu taäp kinh ñieån
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù nhöõng söï bieän luaän phöùc
taïp noåi leân vaø laïi muoán noùi veà nhöõng phaùp moân khaùc, laøm cho nhöõng
vieäc bieân cheùp... khoâng ñöôïc hoaøn taát, neân bieát ñoù cuõng laø vieäc ma
cuûa Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, coù theå bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
ñöôïc khoâng?
–Khoâng ñöôïc, Thieän Hieän, neáu caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa,
khi bieân cheùp kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nghó:
“Ta duøng vaên töï bieân cheùp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy vaên töï naøy
laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; hoaëc nöông vaøo vaên töï maø chaáp tröôùc Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña”, neân bieát ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, khi
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi kinh töông öng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø nghó ñeán ñaát nöôùc, thaønh aáp, kinh ñoâ,
nôi choán, thaày baïn, cha meï, vôï con, anh em, chò em, baø con, baïn beø,
vua quan, troäm cöôùp, thuù döõ, ngöôøi aùc, quyû aùc, ñaùm ñoâng, daïo chôi,
aâm nhaïc, baùo oaùn, baùo aân, thöïc phaåm, y phuïc, ñoà naèm; hoaëc nghó ñeán
caùc vaät maø thaân coøn thieáu, nghó ñeán söï saùng taùc vaên tuïng, saùch vôû,
thôøi tieát laïnh, noùng, aám, maùt, nhöõng vieäc voi, ngöïa, nöôùc, löûa; hoaëc
nghó ñeán nhöõng söï nghieäp khaùc ñaõ xa lìa... Neân bieát, nhöõng söï kieän ñoù
ñeàu laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Nhöõng vieäc ma naøy laøm khuaáy ñoäng Boà-taùt, laøm cho nhöõng vieäc
bieân cheùp ñeàu khoâng ñöôïc thaønh töïu. Boà-taùt bieát roõ haõy neân xa laùnh.
Naøy Thieän Hieän, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, khi
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi kinh töông öng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñöôïc söï cung kính cuùng döôøng, ñöôïc
nhieàu lôïi ích, tieáng khen. Neáu vì lyù do naøy, maø ngöôøi ñoù boû beâ söï
nghieäp ñaõ laøm thì neân bieát, ñoù cuõng laø vieäc ma cuûa Boà-taùt. Boà-taùt bieát
roõ nhö vaäy haõy neân xaû boû.
www.daitangkinh.org
Thieän Hieän, caùc thieän nam, thieän nöõ truï nôi Boà-taùt thöøa, khi bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi kinh töông öng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, maø coù nhöõng aùc ma hoùa ra nhöõng hình töôïng Bí-soâ
tay caàm caùc loaïi saùch theá tuïc, hoaëc kinh ñieån töông öng Nhò thöøa, giaû
hieän baïn thaân, trao cho Boà-taùt vaø baûo Boà-taùt: “Kinh ñieån naøy yù nghóa
môùi saâu xa, khoù hieåu, neân chuyeân caàn tu hoïc vaø boû kinh ñaõ hoïc kia
ñi.” Caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy chöa coù phöông tieän thieän xaûo,
khoâng neân chaáp nhaän saùch luaän theá tuïc cuûa aùc ma trao cho, hoaëc kinh
ñieån töông öng Nhò thöøa. Vì sao? Vì saùch luaän cuûa theá tuïc vaø kinh ñieån
Nhò thöøa khoâng theå daãn daét söï phaùt khôûi caàu trí Nhaát thieát trí; chaúng
phaûi laø con ñöôøng höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät; khoâng phaûi laø
phöông tieän thuaän duyeân höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø noù laø
chöôùng ngaïi to lôùn.
Thieän Hieän neân bieát, trong kinh töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, giaûng roäng veà phöông tieän thieän xaûo cuûa Ñaïi Boà-taùt coù cho
bieát, neáu ai ñoái vôùi kinh naøy tinh caàn, tu hoïc, raát mau chöùng ñaéc trí
Nhaát thieát trí. Neáu caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, khoâng coù phöông
tieän thieän xaûo, seõ deã gaàn guõi baïn aùc, boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thoï hoïc
saùch luaän theá tuïc cuûa aùc ma vaø kinh ñieån töông öng Nhò thöøa. Neân
bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp thì thích nghe, thích hoûi, bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Coøn ngöôøi
thuyeát phaùp laïi rôi vaøo bieáng nhaùc, khoâng muoán thuyeát cho ai, cuõng
khoâng ban boá cho ai Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc
Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp, taâm khoâng coù say ñaém, cuõng
khoâng bieáng nhaùc, öa giaûng vaø öa ban boá Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, duøng phöông tieän ñeå khuyeán khích vieäc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp; coøn ngöôøi nghe phaùp laïi löôøi bieáng, ham vui, khoâng muoán
laõnh thoï cho ñeán tu taäp. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp coù ñaày ñuû söùc trí tueä, nhôù nghó;
thích nghe, thích hoûi, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa. Coøn ngöôøi thuyeát phaùp laïi muoán ñi ñeán phöông
khaùc, khoâng muoán daïy baûo, truyeàn trao. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa
Boà-taùt.
Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp, öa thuyeát, öa ban boá Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, duøng phöông tieän khuyeán khích vieäc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp; coøn ngöôøi nghe phaùp laïi muoán qua phöông khaùc; khoâng
muoán nghe, thoï. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp coù ñaày ñuû caùc thöù aùc vaø loøng
ham muoán lôùn, yeâu chuoäng danh lôïi; y phuïc, thöïc phaåm, ñoà naèm,
thuoác thang vaø bao nhieâu vaät duïng, cuûa caûi khaùc; ñoái vôùi söï cung kính
cuùng döôøng, taâm vui thích khoâng nhaøm chaùn; coøn ngöôøi nghe phaùp chæ
bieát ñuû khoâng ham muoán lôùn tu haïnh xa lìa, duõng maõnh tinh taán, ñaày
ñuû nieäm, ñònh, tueä; chaùn sôï töï lôïi töø söï cung kính cuùng döôøng vaø tieáng
khen, hoaëc coù ñuû taät ñoá, xan tham, khoâng theå xaû thí. Caû hai khoâng hoøa
hôïp, neân khoâng tieáp nhaän thoï trì, bieân cheùp, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp bieát ñuû, ít ham muoán, tu
haïnh xa lìa, duõng maõnh, tinh taán, ñaày ñuû nieäm, ñònh, tueä, chaùn sôï töï lôïi
töø söï cung kính cuùng döôøng vaø tieáng khen; hoaëc coù ñuû tham lam, ganh
gheùt, khoâng theå xaû thí. Coøn ngöôøi nghe phaùp, coù ñuû thöù aùc, ham muoán
lôùn, chuoäng danh lôïi, y phuïc, thöïc phaåm, ñoà naèm, thuoác thang vaø vaät
duïng, cuûa caûi khaùc, ñoái vôùi söï cung kính cuùng döôøng, taâm vui thích
khoâng nhaøm chaùn. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân khoâng theå tieáp nhaän,
thoï trì, bieân cheùp, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp coù tín, coù giôùi, thoï trì möôøi
hai coâng ñöùc haïnh Ñoã-ña, thích thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
cho ngöôøi khaùc, duøng phöông tieän ñeå khuyeán khích bieân cheùp, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp. Coøn ngöôøi nghe phaùp khoâng tín, khoâng giôùi, cuõng
khoâng thoï trì möôøi hai coâng ñöùc haïnh Ñoã-ña. Caû hai khoâng hoøa hôïp,
khoâng theå daïy baûo, truyeàn trao, tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp coù tín, coù giôùi, thoï trì möôøi hai
coâng ñöùc haïnh Ñoã-ña, öa nghe, hoûi, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; coøn ngöôøi thuyeát phaùp khoâng coù tín, coù
giôùi, cuõng khoâng coù möôøi hai coâng ñöùc haïnh Ñoã-ña, khoâng muoán daïy
baûo, truyeàn trao. Caû hai khoâng hoøa hôïp neân, khoâng ñaït ñöôïc keát quaû
noùi hay nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
www.daitangkinh.org
saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.

Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp khoâng coù taâm tham lam boûn
seûn vaø coù theå boá thí taát caû. Coøn ngöôøi nghe phaùp coù taâm tham lam boûn
seûn vaø khoâng theå xaû thí, hoaëc traùi ngöôïc nhö tröôøng hôïp treân. Caû hai
khoâng hoøa hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, trao truyeàn hay tieáp
nhaän, thoï trì, bieân cheùp, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp muoán caàu cuùng döôøng ngöôøi
thuyeát phaùp y phuïc, thöïc phaåm, ñoà naèm, thuoác thang vaø vaät duïng
khaùc, nhöng ngöôøi thuyeát phaùp khoâng muoán thoï duïng hoaëc traùi ngöôïc
nhö tröôøng hôïp treân. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc keát
quaû noùi hay nghe, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp ñaõ thaønh töïu, trí ñöôïc khai
môû, khoâng muoán truyeàn baù; coøn ngöôøi nghe phaùp thaønh töïu dieãn trí,
khoâng muoán noùi toùm taét hoaëc ngöôïc vôùi tröôøng hôïp treân. Caû hai khoâng
hoøa hôïp neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp thöôøng muoán ñöôïc bieát roäng
trình töï phaùp nghóa möôøi hai phaàn giaùo; coøn ngöôøi nghe phaùp khoâng
muoán bieát roäng trình töï phaùp nghóa möôøi hai phaàn giaùo, hoaëc traùi vôùi
tröôøng hôïp treân. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy
baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp thaønh töïu saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, coù phöông tieän thieän xaûo ñaït ñöôïc Ñaø-la-ni; coøn ngöôøi nghe
phaùp khoâng ñöôïc coâng ñöùc nhö vaäy, hoaëc ngöôïc laïi. Caû hai khoâng hoøa
hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma
cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán laøm cho ngöôøi nghe
phaùp cung kính, bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa; coøn ngöôøi nghe phaùp laïi khoâng tuøy thuaän yù cuûa ngöôøi
thuyeát phaùp, hoaëc ngöôïc laïi. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân khoâng ñaït
ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp ñaõ xa lìa traàn caáu, xan tham,
ñaõ xa lìa naêm trieàn caùi; coøn ngöôøi nghe phaùp chöa xa lìa traàn caáu xan
tham, chöa xa lìa naêm trieàn caùi hoaëc ngöôïc laïi. Caû hai khoâng hoøa hôïp,
neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa
Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi nghe phaùp coù taâm tin töôûng öa thích,
muoán hieåu roõ nghóa lyù saâu xa; nhöng ngöôøi thuyeát phaùp ñoái vôùi kinh
naøy chöa ñöôïc thuaàn thuïc saâu xa, neân khoâng theå xaùc quyeát roõ raøng,
laøm cho ngöôøi nghe phaùp khoâng muoán nghe. Vì nguyeân nhaân naøy, neân
khoâng ñöôïc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy, tu taäp. Neân bieát, ñoù laø
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp, taâm thích noùi phaùp, nhöng
ngöôøi nghe phaùp laïi khoâng muoán nghe, hoaëc ngöôïc laïi. Caû hai khoâng
hoøa hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao, tieáp nhaän, thoï
trì, bieân cheùp, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát,
ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp tuy muoán noùi phaùp nhöng
thaân bò caùc caên beänh naëng raøng buoäc neân khoâng theå thuyeát phaùp ñöôïc.
Hoaëc ngöôøi nghe phaùp tuy muoán nghe, nhöng thaân bò caùc caên beänh
naëng raøng buoäc, khoâng theå nghe ñöôïc. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân
khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa
Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, luùc bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi kinh töông öng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; coù ngöôøi ñeán noùi veà nhöõng caûnh giôùi aùc vaø
nhöõng vieäc khoå; nhaân ñoù laïi baûo: “Ngöôi ñoái vôùi thaân naøy neân sieâng
naêng, tinh taán seõ mau chaám döùt heát khoå, vaøo caûnh giôùi Nieát-baøn. Côù
sao phaûi döøng laïi ôû bieån caû sinh töû, nhaãn chòu traêm ngaøn söï khoå khoù
nhaãn, ñeå caàu höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät laøm chi!” Do nhöõng
lôøi noùi aáy maø söï bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy khoâng ñöôïc troïn veïn. Neân bieát, ñoù
www.daitangkinh.org
laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.

Naøy Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï nôi Boà-taùt thöøa, khi bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, suy nghó, giaûng noùi kinh ñieån töông
öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; coù ngöôøi ñeán ca ngôïi nhöõng söï thuø
thaéng ôû coõi ngöôøi vaø ca ngôïi söï tröôøng thoï, an laïc cuûa coõi trôøi, roài
ngöôøi ñoù noùi: “Tuy ôû coõi Duïc, thoï nhöõng duïc laïc, ôû trong coõi Saéc
höôûng vui tónh löï, ôû coõi Voâ saéc höôûng vui khoâng döùt. Nhöng ñoù ñeàu
laø nhöõng phaùp voâ thöôøng, khoå, khoâng, voâ ngaõ, baát tònh, bieán hoaïi; ñoù
laø phaùp taøn taï, phaùp xa lìa, phaùp chaám döùt, phaùp hoaïi dieät. Vì sao
ngöôi ñoái vôùi thaân naøy, khoâng tinh taán ñeå chöùng quaû Döï löu, daàn daàn
cho ñeán Ñoäc giaùc Boà-ñeà, vaøo caûnh giôùi Nieát-baøn cöùu caùnh an vui?
Sao laïi phaûi ôû laâu nôi luaân hoài sinh töû, voâ côù vì ngöôøi khaùc chòu
nhöõng khoå nhoïc, ñeå caàu höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?” Do
nhöõng lôøi noùi aáy maø söï bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy,
giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy khoâng ñöôïc troïn veïn.
Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp soáng moät mình, khoâng raøng
buoäc, chuyeân tu vieäc mình chöù khoâng lo vieäc ngöôøi khaùc; coøn ngöôøi
nghe phaùp thích döï vaøo ñaùm ñoâng, thích lo vieäc ngöôøi khaùc nhöng
khoâng lo vieäc mình, hoaëc ngöôïc laïi. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân khoâng
ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao, tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp khoâng öa oàn aøo, xen taïp;
coøn ngöôøi nghe phaùp thích choã oàn aøo, xen taïp, hoaëc ngöôïc laïi. Caû hai
khoâng hoøa hôïp neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp
nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát,
ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán ngöôøi nghe hoaøn toaøn
tuøy thuaän vaø hoã trôï nhöõng ñieàu mình noùi; nhöng ngöôøi nghe phaùp
khoâng tuøy thuaän yù muoán cuûa ngöôøi noùi hoaëc ngöôïc laïi. Caû hai khoâng
hoøa hôïp neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp vì danh lôïi neân muoán thuyeát
phaùp cho ngöôøi, laïi muoán nhöõng ngöôøi nghe ñoù bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; coøn ngöôøi nghe phaùp, bieát
nhöõng ñieàu nhö vaäy, nhöng khoâng muoán tuøy thuaän chaáp nhaän. Hoaëc
ngöôøi nghe vì danh lôïi neân muoán thænh ngöôøi thuyeát phaùp vaø muoán
phöông tieän bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa; coøn ngöôøi thuyeát phaùp bieát nhöõng ñieàu nhö vaäy nhöng khoâng
chaáp nhaän lôøi thænh kia. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc söï
daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán ñeán phöông khaùc, duø
nôi ñoù coù theå nguy hieåm ñeán thaân maïng; nhöng ngöôøi nghe phaùp sôï
maát thaân maïng neân khoâng muoán ñi theo. Hoaëc ngöôøi nghe phaùp muoán
qua phöông khaùc duø nôi ñoù coù theå nguy hieåm ñeán thaân maïng; nhöng
ngöôøi thuyeát phaùp sôï maát thaân maïng khoâng muoán cuøng ñi. Caû hai
khoâng hoøa hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp
nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc. Neân
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi noùi phaùp muoán qua phöông khaùc, duø coõi
nöôùc ñoù coù nhieàu giaëc cöôùp, taät dòch, ñoùi khaùt, nhöng ngöôøi nghe phaùp
lo sôï nôi aáy gian khoå, neân khoâng chòu ñi theo; hoaëc ngöôøi nghe phaùp
muoán ñeán phöông khaùc, duø coõi nöôùc ñoù coù nhieàu giaëc cöôùp, taät dòch,
ñoùi khaùt; nhöng ngöôøi thuyeát phaùp lo sôï nôi aáy gian khoå neân khoâng
chòu ñi cuøng. Caû hai khoâng hoøa hôïp, neân khoâng ñaït ñöôïc söï daïy baûo,
truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 547
Phaåm 11: MA SÖÏ (2)
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán qua phöông khaùc, nôi
an oån, giaøu coù, an vui, khoâng coù tai naïn. Coøn ngöôøi nghe phaùp muoán ñi
theo ngöôøi thuyeát phaùp. Ngöôøi thuyeát phaùp tìm caùch noùi thöû: “Tuy
ngöôi vì lôïi muoán ñi theo ta, nhöng ngöôi ñeán ñoù ñaâu haún ñaõ vöøa loøng!
Neân suy nghó caån thaän, ñöøng ñeå sau naøy lo aâu, hoái tieác.”
Ngöôøi nghe phaùp sau khi nghe noùi nhö vaäy, suy nghó: “Thaày naøy
khoâng muoán ñeå ta cuøng ñi. Neáu nhö ta coá tình ñi theo, chaéc gì ñaõ ñöôïc
nghe phaùp!” Vì söï vieäc naøy maø ngöôøi nghe phaùp khoâng ñi theo. Caû hai
khoâng hoøa hôïp, neân khoâng daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc. Neân bieát, ñaây laø
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp muoán qua phöông khaùc, phaûi
ñi qua con ñöôøng hoang vu, hieåm trôû, coù nhieàu naïn giaëc cöôùp vaø
nhöõng söï khuûng boá cuûa keû hung döõ, cuûa aùc thuù, cuûa thôï saên, cuûa raén
ñoäc... Ngöôøi nghe phaùp muoán cuøng ñi theo; ngöôøi thuyeát phaùp tìm
caùch noùi thöû: “Vì sao boãng döng ngöôi muoán theo ta ñeán nhöõng nôi coù
nhieàu nguy hieåm nhö vaäy? Haõy neân suy nghó caån thaän, ñöøng ñeå sau
naøy aâu lo, hoái tieác.”
Ngöôøi nghe phaùp nghe xong suy nghó: “Thaày naøy khoâng muoán
cho ta ñi theo. Neáu nhö ta coá tình ñi theo, chaéc gì ñaõ ñöôïc nghe phaùp!”
Vì nguyeân nhaân naøy maø ngöôøi nghe phaùp khoâng ñi theo. Caû hai khoâng
hoøa hôïp, neân khoâng daïy baûo, truyeàn trao, tieáp nhaän thoï trì, ñoïc tuïng,
tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc. Neân bieát, ñaây laø vieäc ma cuûa
Boà-taùt.
Naøy Thieän Hieän, ngöôøi thuyeát phaùp coù nhieàu thí chuû, luoân luoân
cuøng theo keà caän. Ngöôøi nghe phaùp ñeán thænh thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña hoaëc thænh bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, nhö lôøi daïy tu haønh;
nhöng ngöôøi thuyeát phaùp coù nhieàu vieäc trôû ngaïi, khoâng raûnh ñeå daïy
baûo. Vì vaäy, ngöôøi nghe phaùp sinh taâm gheùt hôøn; maëc daàu sau ñoù coù
ñöôïc daïy baûo nhöng khoâng theøm nghe. Caû hai khoâng hoøa hôïp neân
khoâng daïy baûo, truyeàn trao hay tieáp nhaän, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc. Neân bieát, ñaây laø vieäc ma cuûa Boà-
taùt.
Naøy Thieän Hieän, coù caùc aùc ma hoùa ra ñuû thöù hình daùng, ñeán choã
Boà-taùt tìm caùch phaù hoaïi, laøm cho ngöôøi ñoù ñoái vôùi kinh ñieån töông
öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, khoâng theå bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu
taäp, tö duy hay giaûng thuyeát cho ngöôøi khaùc ñöôïc.
Theá neân, naøy Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, khi
bieân cheùp,... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa thöôøng coù nhöõng söï trôû
ngaïi, neân bieát ñoù ñeàu laø vieäc ma cuûa Boà-taùt.
–Baïch Theá Toân, vì côù gì maø aùc ma hoùa thaønh caùc hình töôïng,
ñeán choã Boà-taùt tìm caùch phaù hoaïi laøm cho ngöôøi ñoù ñoái vôùi kinh ñieån
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå bieân cheùp, cho ñeán giaûng
noùi ñöôïc?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù khaû naêng sinh ra trí Nhaát thieát
trí cuûa chö Phaät. Taát caû trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät sinh ra lôøi daïy
cuûa Phaät. Lôøi daïy cuûa Phaät sinh ra voâ löôïng, voâ soá trí tueä cho loaøi höõu
tình. Loaøi höõu tình coù ñaày ñuû trí tueä seõ ñoaïn taän voâ bieân caùc phieàn
naõo. Ngöôøi ñaõ ñoaïn taän phieàn naõo, thì taát caû aùc ma khoâng theå laøm haïi
ñöôïc. Vì taát caû aùc ma khoâng laøm haïi ñöôïc neân sinh nhieàu buoàn khoå,
nhö bò muõi teân ñaâm vaøo tim chuùng. Chuùng nghó: “Chôù ñeå cho Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa naøy laøm troáng khuyeát caûnh giôùi cuûa ta.” Theá neân,
aùc ma hoùa thaønh caùc hình töôïng, ñeán choã Boà-taùt tìm caùch phaù hoaïi,
laøm cho ngöôøi ñoù ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
khoâng theå bieân cheùp cho ñeán giaûng noùi ñöôïc.
Khi aáy, Toân giaû Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, aùc ma hoùa ra nhöõng hình töôùng, ñeán choã Boà-taùt
tìm caùch phaù hoaïi nhö theá naøo?
www.daitangkinh.org
–Coù caùc aùc ma hoùa ra hình töôùng Sa-moân, ñeán choã Boà-taùt tìm
caùch phaù hoaïi, laøm cho ngöôøi ñoù chaùn boû Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Sa-moân giaû ñoù noùi raèng: “Tuy ngöôi tu taäp, tuïng kinh ñieån voâ
töôùng, nhöng ñoù chaúng phaûi laø chaân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ta thöôøng
tuïng kinh ñieån höõu töôùng, ñoù môùi laø chaân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.”
Khi chuùng noùi nhöõng lôøi nhö vaäy, coù caùc Boà-taùt chöa ñöôïc thoï kyù,
môùi hoïc Ñaïi thöøa neân trí tueä thaáp keùm, haïn heïp; lieàn sinh taâm nghi
hoaëc ñoái vôùi kinh ñieån töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì nghi hoaëc
neân ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh taâm chaùn boû. Vì coù taâm chaùn
boû neân khoâng bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy vaø giaûng noùi
cho ngöôøi khaùc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñöôïc. Neân bieát, ñoù laø
Naøy Thieän Hieän, coù nhöõng aùc ma hoùa ra hình töôùng Bí-soâ, ñeán
choã Boà-taùt vaø noùi vôùi Boà-taùt: “Nhöõng Boà-taùt naøo thöïc haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, chæ chöùng thaät teá, ñaéc quaû Döï löu cho ñeán ñaéc
quaû Ñoäc giaùc Boà-ñeà, chöù khoâng bao giôø coù theå chöùng quaû Phaät voâ
thöôïng. Vì sao ñoái vôùi Baùt-nhaõ phaûi hoaøi coâng nhoïc nhaèn?” Boà-taùt
nghe nhö vaäy xong lieàn boû, khoâng bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp,
tö duy vaø giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Neân bieát, ñoù laø vieäc
Theá neân, naøy Thieän Hieän, khi bieân cheùp... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
coù raát nhieàu nhöõng vieäc ma Boà-taùt neân bieát roõ, ñaõ bieát roõ nhö vaäy, Boà-
taùt haõy tinh taán suy nghó chaân chaùnh, hieåu bieát ñuùng ñaén, tìm caùch xa
lìa.
–Baïch Ñöùc Theá Toân, ñuùng vaäy! Baïch Ñöùc Thieän Theä, ñuùng vaäy!
Khi bieân cheùp,... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù raát nhieàu vieäc ma. Ví nhö
ngoïc thaàn ñaïi baûo voâ giaù, maëc daàu coù söùc thuø thaéng nhöng cuõng coù
nhieàu giaëc oaùn. Cuõng vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña tuy coù phöôùc ñöùc thuø
thaéng nhöng cuõng coù nhieàu trôû ngaïi. Caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa vì
ít phöôùc ñöùc neân luùc bieân cheùp... coù caùc aùc ma ñeán laøm trôû ngaïi. Maëc
daàu coù taâm öa muoán thöïc hieän nhöng khoâng thaønh töïu ñöôïc. Vì sao?
Vì ngöôøi ngu si deã bò ma laøm meâ hoaëc. Khi caùc thieän nam truï Boà-taùt
thöøa bieân cheùp... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, chính hoï laøm neân söï
trôû ngaïi.
Baïch Theá Toân, keû ngu si ñoù, tueä giaùc ít oûi neân khoâng theå nghó
baøn phaùp Phaät vó ñaïi bao la. Chính hoï khoâng theå bieân cheùp, thoï trì, ñoïc
tuïng, tu taäp, tö duy, laéng nghe hay giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, maø
coøn muoán laøm trôû ngaïi söï bieân cheùp... cuûa ngöôøi khaùc nöõa.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi. Coù keû ngu si bò ma
sai khieán; chöa troàng caên laønh, phöôùc tueä ít, moûng; chöa phaùt nguyeän
roäng lôùn vôùi Ñöùc Phaät; chöa ñöôïc baïn laønh baûo hoä. Chính mình ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå bieân cheùp cho ñeán giaûng noùi, coøn laøm
cho caùc thieän nam môùi hoïc Ñaïi thöøa bò trôû ngaïi, khi bieân cheùp Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Vaøo thôøi töông lai, coù nhöõng thieän nam, thieän nöõ phöôùc tueä noâng
caïn, caên laønh ít oûi, ñoái vôùi coâng ñöùc roäng lôùn cuûa chö Nhö Lai taâm
khoâng öa thích. Chính mình ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå
bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, nghe, hoûi, giaûng noùi; laïi coøn
muoán laøm trôû ngaïi söï bieân cheùp... cuûa ngöôøi khaùc. Neân bieát, nhöõng
loaïi ngöôøi ñoù bò maéc voâ bieân toäi.
Naøy Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, khi bieân
cheùp... Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, bò nhieàu vieäc ma laøm trôû ngaïi, khieán cho
söï bieân cheùp... khoâng ñöôïc thaønh töïu. Do ñoù, coâng ñöùc khoâng ñöôïc
vieân maõn, phöôùc tueä ít oûi vaø caên laønh chöa thaønh thuïc.
Coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, luùc bieân cheùp... Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa khoâng coù vieäc ma xaûy ra, neân bieát ñeàu nhôø vaøo
thaàn löïc töø bi hoä nieäm cuûa chö Phaät. Vì sao? Vì aùc ma vaø beø luõ cuûa
chuùng, tuy luoân tìm ñuû moïi caùch muoán hoaïi dieät Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, nhöng chö Phaät Theá Toân cuõng luoân luoân tìm caùch töø bi hoä nieäm,
laøm cho caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa aáy khi bieân cheùp... Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña, khoâng coù caùc chöôùng ngaïi vaø ñöôïc mau chöùng ñaéc quaû
Μ
Phaåm 12: HIEÄN THEÁ GIAN
Naøy Thieän Hieän, ví nhö ngöôøi phuï nöõ coù nhieàu con, hoaëc naêm,
hoaëc möôøi, hai möôi, ba möôi, boán möôi, naêm möôi, hoaëc traêm, hoaëc
www.daitangkinh.org
ngaøn... Ngöôøi meï aáy bò beänh, caùc ngöôøi con moãi ngöôøi ñeàu ñi tìm
thuoác chöõa. Hoï ñeàu suy nghó: “Laøm sao ñeå beänh cuûa meï ta ñöôïc
thuyeân giaûm, maïng soáng bình an, thaân ñöôïc soáng coøn, soáng laâu, an laïc,
khoâng bò ñau khoå. Taát caû nhöõng haïnh phuùc an vui ñeàu ñeán vôùi meï ta.
Vì sao? Vì meï ñaõ sinh döôõng chuùng ta, ñaõ chòu nhöõng noãi gian nan,
khoå sôû nhaát ôû cuoäc ñôøi naøy.”
Suy nghó nhö vaäy roài, hoï ñua nhau tìm ñuû moïi caùch ñeå taïo söï an
oån, baûo veä cho meï; khoâng ñeå cho nhöõng vieäc khoù chòu nhö: muoãi,
nhaëng, raén, boï caïp, gioù möa, ngöôøi vaø phi nhaân... xuùc phaïm ñeán. Hoï
aân caàn gia taâm söûa sang nhöõng gì laøm cho meï heát beänh, saùu caên thanh
tònh, nhöõng lo khoå khoâng coøn. Hoï laïi ñem nhöõng gì vui töôi toát ñeïp
nhaát ñeå cung kính cuùng daâng vaø noùi theá naøy: “Tình thöông cuûa meï bao
la, sinh döôõng chuùng ta, daïy doã chæ baøy taát caû söï nghieäp ôû ñôøi. Chuùng
ta laøm sao maø khoâng ñaùp ñeàn aân meï?”
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng vaäy, thöôøng ñem caùc thöù
phöông tieän thieän xaûo, hoä nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu caùc thieän
nam truï Boà-taùt thöøa, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå bieân cheùp,
thoï trì, ñoïc tuïng, tu taäp, tö duy, giaûng noùi khoâng löôøi moûi, thì Nhö Lai
cuõng ñem voâ soá phöông tieän aân caàn gia taâm hoä nieäm ñeå cho khoâng bò
toån naõo.
Trong caùc theá giôùi möôøi phöông hieän taïi, taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu thöông xoùt, ñem lôïi laïc cho caùc höõu tình, cuõng
ñem caùc phöông tieän thieän xaûo hoä nieäm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, tröôùc laø
laøm cho caùc aùc ma khoâng theå huûy dieät, sau nöõa laø laøm cho Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña ñöôïc an truï lôïi laïc, ñem lôïi ích daøi laâu cho taát caû theá gian.
Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc cuõng vaäy, ñeàu ñem caùc phöông
tieän thieän xaûo hoä trì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, coù theå sinh Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, coù theå
chaân chaùnh hieån baøy trí Nhaát thieát trí, coù theå theå hieän thaät töôùng cuûa
caùc phaùp theá gian. Trí Nhaát thieát trí cuõng töø ñoù sinh ra.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû chö Phaät Theá Toân thôøi quaù khöù, vò lai
vaø hieän taïi ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø tinh
taán, tu hoïc ñeå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ta thuôû xöa, cuõng
nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tinh taán tu hoïc ñeå chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Theá neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå sinh
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, coù theå chaân chaùnh hieån baøy trí Nhaát
thieát trí, coù theå theå hieän thaät töôùng cuûa caùc phaùp theá gian.
–Baïch Theá Toân, vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå sinh Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc? Coù theå hieån baøy thaät töôùng cuûa caùc phaùp
theá gian?
–Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå sinh trí Nhaát thieát trí
cuûa Nhö Lai vaø caùc coâng ñöùc khaùc, cho neân noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
coù theå sinh Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, coù theå hieån baøy thaät töôùng
cuûa caùc phaùp theá gian. Nghóa laø coù theå hieån baøy thaät töôùng naêm uaån
cuûa theá gian.
–Baïch Theá Toân, vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy
thaät töôùng naêm uaån cuûa theá gian?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hieån baøy thaät töôùng cuûa
naêm uaån nhö saéc... cuûa theá gian laø khoâng bieán hoaïi. Cho neân noùi, Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp cuûa theá gian. Vì
sao? Vì saéc... naêm uaån khoâng coù töï taùnh; cho neân goïi laø khoâng. Noù voâ
töôùng, voâ nguyeän, khoâng taïo, khoâng taùc, khoâng sinh, khoâng dieät, töùc
chaân phaùp giôùi, chaúng phaûi khoâng... nhö vaäy phaùp coù theå bieán hoaïi.
Cho neân noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hieån baøy thaät töôùng
caùc phaùp cuûa theá gian.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu
nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå coù theå chöùng bieát khaép taát caû söï
thi thieát khaùc nhau cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình; cho neân noùi,
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät taâm haønh sai khaùc
cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå chöùng bieát nhö thaät voâ löôïng, voâ
soá, voâ bieân höõu tình laø khoâng coù töï taùnh; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-
www.daitangkinh.org
maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå chöùng bieát nhö thaät voâ löôïng, voâ
soá, voâ bieân höõu tình taâm khoâng choã truï; cuõng nhö hö khoâng, khoâng
nöông töïa vaøo ñaâu; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy
thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå chöùng bieát nhö thaät taâm ñôn giaûn cuûa
voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình, neân döùt, neân lìa taâm taùnh khoâng ñôn
giaûn; neân noùi: Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc
phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät taâm taùn loaïn cuûa
voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình; duøng phaùp taùnh laøm cho taâm taùnh
khoâng taùn loaïn; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå chöùng bieát nhö thaät voâ löôïng, voâ soá,
voâ bieân höõu tình ñeàu coù nhöõng taâm oâ nhieãm, khoâng theå cho hieån baøy
taâm taùnh voâ nhieãm ñöôïc; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå
hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
voâ bieân höõu tình coù taâm khoâng nhieãm oâ, duøng baûn taùnh thanh tònh
khoâng cho taùnh nhieãm oâ xen vaøo; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät voâ löôïng, voâ soá,
voâ bieân caùc höõu tình ñeàu coù taâm thaáp keùm vaø khoâng theå ñeå tieàm aån
taâm taùnh khoâng thaáp keùm ñöôïc; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù
theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm cao ñeïp. Vaø khoâng theå ño löôøng taâm taùnh
khoâng cao ñeïp; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy

voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm höõu laäu vaø neáu khoâng coù töï taùnh, khoâng
phaân bieät ñöôïc, thì khoâng coù taùnh höõu laäu; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm voâ laäu vaø neáu khoâng coù töï taùnh, khoâng
caûnh giaùc thì khoâng coù taùnh voâ laäu; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
voâ bieân höõu tình ñeàu coù caùc taâm tham vaø neáu taùnh nhö thaät coù thì
khoâng coù taâm tham; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån
baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät caùc taâm ly tham
cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình vaø vì taùnh nhö thaät neân chaúng lìa
taâm tham; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät
töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö thaät chöùng vieát voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân höõu tình ñeàu coù caùc taâm saân vaø vì taùnh nhö thaät neân khoâng coù
taâm saân; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng
caùc phaùp theá gian.
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm ly saân vaø vì taùnh nhö thaät neân chaúng phaûi
taâm ly saân; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm si vaø vì taùnh nhö thaät neân chaúng coù taâm
si; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc
www.daitangkinh.org
phaùp theá gian.

nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät caùc taâm ly si cuûa
voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình vaø vì taùnh nhö thaät chaúng phaûi taâm
ly si; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng
caùc phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät bao nhieâu taâm
nhoû moïn cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình vaø neáu khoâng ñeán,
khoâng ñi, cuõng khoâng heä luïy, leä thuoäc thì taâm taùnh khoâng nhoû moïn,
cho neân noùi: Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc
phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät bao nhieâu taâm
roäng lôùn cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình vaø vì töï taùnh bình ñaúng,
goïi laø taùnh bình ñaúng; neân khoâng coù taâm taùnh roäng lôùn; cho neân noùi,
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät bao nhieâu taâm heïp
hoøi cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình vaø neáu khoâng sinh phöông
tieän, khoâng bò raøng buoäc, heä luïy thì taâm taùnh khoâng heïp hoøi; cho neân
noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá
gian.
voâ bieân höõu tình ñeàu coù nhieàu taâm quaûng ñaïi, noù khoâng taêng, khoâng
giaûm, cuõng khoâng xa lìa; neáu ñaõ xa lìa thì taâm taùnh khoâng quaûng ñaïi;
cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc
phaùp theá gian.
voâ bieân höõu tình coù nhöõng taâm haïn löôïng vaø neáu töï taùnh khoâng, thì
chaúng coù taùnh haïn löôïng; cho neân noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå
hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm voâ löôïng vaø neáu khoâng sinh, khoâng dieät,
khoâng thöôøng truï, khoâng bieán ñoåi; nhö hö khoâng meânh moâng khoâng coù
choã döøng hay nöông töïa thì chaúng phaûi laø taâm voâ löôïng; cho neân noùi,
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm coù thaáy vaø neáu töï taùnh bình ñaúng, naêm
loaïi maét khoâng hoaït ñoäng, thì taâm khoâng theå coù thaáy; cho neân noùi,
voâ bieân höõu tình ñeàu coù caùc taâm khoâng thaáy, vì khoâng töôùng coøn coù
theå thaáy, neáu xa lìa caùc caûnh thì taâm thaáy taát caû; cho neân noùi, Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
voâ bieân caùc höõu tình taâm ñeàu coù ñoái ñaõi vaø vì coøn hö voïng phaân bieät,
khoâng töï taïi nôi caûnh sôû duyeân neân chaúng coù taâm ñoái ñaõi; cho neân noùi,
voâ bieân caùc höõu tình coù taâm khoâng ñoái ñaõi vaø neáu nhö thaät khoâng cuøng
taän, cuõng khoâng sinh khôûi thì taâm coù ñoái ñaõi; cho neân noùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá gian.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö taät chöùng bieát voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân höõu tình coù caùc taâm cao caû vaø neáu taùnh nhö thaät, khoâng coù söï lo
aâu suy nghó thì khoâng coù taâm cao caû; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-
voâ bieân höõu tình khoâng coù caùc taâm cao caû, vì neáu xa lìa nhöõng baøn
luaän vu vô, moät phaàn nhoû taâm taùnh cuõng khoâng theå ñaït thì taâm coù cao
caû; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc
www.daitangkinh.org
phaùp theá gian.

voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm baát ñònh vaø neáu taùnh nhö thaät khoâng theå
saùnh baèng thì chaúng coù taâm baát ñònh; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm ñònh vaø neáu taùnh bình ñaúng nhö thaät, bình
ñaúng cuõng nhö hö khoâng thì taâm taùnh khoâng ñònh vaäy; cho neân noùi,
voâ bieân höõu tình khoâng coù taâm giaûi thoaùt, vì neáu xa lìa töï taùnh, coi
khoâng taùnh laø taùnh thì chaúng coù khoâng coù taâm giaûi thoaùt; cho neân noùi,
voâ bieân höõu tình ñeàu coù taâm giaûi thoaùt, laø neáu xem taùnh nhö thaät
chaúng phaûi laø taâm taùnh, suy tìm ba ñôøi ñeàu khoâng theå ñaéc thì chaúng coù
taâm giaûi thoaùt; cho neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät
voâ bieân höõu tình ñeàu khoâng theå thaáy taâm, vì khoâng coù töï taùnh cho neân
khoâng theå thaáy, vì khoâng chaân thaät vöôït qua caên caûnh, cho neân khoâng
bieát roõ raøng; khoâng thaønh töïu vieân maõn thì Tueä nhaõn, Thieân nhaõn coøn
khoâng theå thaáy taâm, huoáng gì laø Nhuïc nhaõn. Duøng taát caû maét ñeàu
khoâng theå thaáy, neân goïi laø chaúng theå thaáy. Chaúng theå thaáy naøy cuõng
chaúng theå naém baét ñöôïc. Vì khoâng theå noùi, khoâng theå thaáy taâm, cho
neân noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp theá
gian.
Theá neân, naøy Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå
hieån baøy thaät töôùng theá gian cuûa Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
voâ bieân höõu tình hoaëc sinh ra hay maát ñi.
Thieän Hieän, theá naøo goïi laø taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng bieát nhö thaät, voâ löôïng, voâ
soá, voâ bieân höõu tình hoaëc sinh ra hay maát ñi? Nghóa laø caùc Ñöùc Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña; ñeå chöùng
bieát nhö thaät taâm vaø taâm sôû phaùp cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình
ñeàu nöông vaøo saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc maø sinh ra. Nhö vaäy, Nhö
Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå chöùng
bieát nhö thaät voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình hoaëc sinh ra hay maát ñi.
Thieän Hieän, theá naøo laø taâm vaø taâm sôû phaùp cuûa caùc loaøi höõu tình
hoaëc sinh ra hay maát ñi ñeàu nöông vaøo saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc maø
sinh ra? Nghóa laø taâm vaø taâm sôû phaùp cuûa caùc höõu tình; hoaëc coù keû
nöông vaøo saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc; chaáp Nhö Lai sau khi tòch hoaëc
coù, hoaëc khoâng coù; hoaëc cuõng coù, hoaëc cuõng khoâng coù; hoaëc khoâng coù,
hoaëc chaúng khoâng coù; cho raèng ñaáy môùi laø ñuùng söï thaät, ngoaøi ra ñeàu
laø ngu si, hö voïng. Hoaëc coù keû nöông vaøo saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc
chaáp ngaõ vaø theá gian hoaëc thöôøng, hoaëc voâ thöôøng; hoaëc cuõng thöôøng,
hoaëc cuõng voâ thöôøng; hoaëc chaúng thöôøng, hoaëc chaúng voâ thöôøng; cho
raèng ñaáy môùi laø ñuùng söï thaät; ngoaøi ra ñeàu laø ngu si, hö voïng. Hoaëc coù
keû nöông vaøo saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc chaáp ngaõ vaø theá gian hoaëc
höõu bieân, hoaëc voâ bieân; hoaëc cuõng höõu bieân, hoaëc cuõng voâ bieân; hoaëc
chaúng höõu bieân, hoaëc chaúng voâ bieân; cho raèng ñaây môùi laø ñuùng söï
thaät; ngoaøi ra ñeàu laø ngu si, hö voïng. Hoaëc coù keû nöông vaøo saéc, thoï,
töôûng, haønh, thöùc chaáp maïng töùc laø thaân hoaëc laø thaân khaùc; cho raèng
ñaây môùi laø ñuùng söï thaät, ngoaøi ra ñeàu laø ngu si, hö voïng.
Theá neân, naøy Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, ñeå chöùng bieát nhö thaät taâm vaø
taâm sôû phaùp cuûa voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân höõu tình, hoaëc sinh ra hoaëc
maát ñi ñeàu nöông vaøo saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc maø sinh caùc töôûng sai
khaùc.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chöùng bieát nhö thaät voâ löôïng, voâ soá, voâ
bieân höõu tình hoaëc sinh ra hay maát ñi.
Theá naøo, Thieän Hieän, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
www.daitangkinh.org
ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chöùng bieát nhö thaät voâ löôïng, voâ soá,
voâ bieân höõu tình hoaëc sinh ra hoaëc maát ñi. Nghóa laø caùc Ñöùc Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå nhö thaät
bieát saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeàu nhö chaân nhö, khoâng hai, khoâng
khaùc.
Thieän Hieän neân bieát, chaân nhö Nhö Lai töùc chaân nhö cuûa naêm
uaån; chaân nhö cuûa naêm uaån töùc chaân nhö theá gian. Vì sao? Nhö Theá
Toân daïy, nöông vaøo naêm uaån, laäp teân theá gian.
Theá neân, naøy Thieän Hieän, chaân nhö cuûa naêm uaån töùc chaân nhö
theá gian; chaân nhö theá gian töùc chaân nhö quaû Döï löu; chaân nhö quaû Döï
löu töùc chaân nhö quaû Nhaát lai..., laàn löôït cho ñeán chaân nhö taát caû haïnh
Ñaïi Boà-taùt töùc chaân nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät;
chaân nhö cuûa quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät töùc chaân nhö cuûa
taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc; chaân nhö cuûa taát caû Nhö Lai
ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc töùc laø chaân nhö cuûa taát caû höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, hoaëc chaân nhö cuûa taát caû Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc, hoaëc chaân nhö cuûa taát caû höõu tình, hoaëc chaân nhö
cuûa taát caû phaùp, chaân nhö nhö vaäy ñeàu khoâng rôøi nhau, chaúng phaûi
moät, chaúng phaûi khaùc cuõng chaúng phaûi vôùi moät. Vì chaúng phaûi moät,
chaúng phaûi khaùc neân khoâng cuøng taän, vì khoâng hai, cuõng khoâng hai
phaàn, neân khoâng theå phaân bieät.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñeàu
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, chöùng ñaéc chaân nhö cuûa taát caû phaùp roát
raùo; cho ñeán chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Do ñaây neân noùi: Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh chö Phaät, laø meï cuûa chö Phaät, coù
theå hieån baøy thaät töôùng theá gian cuûa chö Phaät.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeå nhö thaät bieát chaân nhö cuûa caùc phaùp,
taùnh khoâng hö voïng, taùnh chaúng ñoåi khaùc. Do nhö thaät bieát töôùng cuûa
chaân nhö, cho neân goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
–Baïch Theá Toân, söï chöùng ñaéc chaân nhö cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, laø taùnh khoâng hö voïng, taùnh chaúng ñoåi khaùc, cöïc kyø saâu xa,
khoù thaáy, khoù bieát. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, ñeàu duøng
chaân nhö ñeå phaân tích trình baøy quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät.
Chaân nhö naøy raát laø saâu xa, raát laø vi dieäu, ai maø coù theå tin hieåu ñöôïc!
Chæ coù caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån vaø caùc Ñaïi A-la-haùn haïnh
nguyeän vieân maõn cuøng caùc thieän nam ñaày ñuû chaùnh kieán, nghe Phaät
daïy chaân nhö saâu xa naøy, môùi coù theå sinh tin hieåu ñöôïc. Vaäy Nhö Lai
vì ngöôøi khaùc maø nöông vaøo töôùng chaân nhö ñaõ chöùng cuûa Ngaøi ñeå
phaân tích chæ baøy.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì sao? Vì chaân nhö
voâ taän cho neân raát saâu xa, chæ coù Nhö Lai hieän Ñaúng chaùnh giaùc, bieát
töôùng chaân nhö laø voâ taän saâu xa vaø vì caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt maø khai
thò giaûng noùi cho hoï sinh taâm tin hieåu.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích thoáng lónh möôøi ngaøn Thieân töû coõi Duïc,
Ñaïi phaïm Thieân vöông thoáng lónh hai vaïn Thieân töû coõi Saéc cuøng ñeán
choã Phaät, ñaûnh leã döôùi chaân Ngaøi roài ñöùng qua moät beân, ñoàng thanh
baïch Phaät:
–Nhö Lai daïy caùc phaùp saâu xa, laáy gì laøm töôùng?
Ñöùc Phaät baûo caùc Thieân töû:
–Phaùp Ta ñaõ daïy laáy khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, khoâng taïo taùc,
khoâng sinh, khoâng dieät, tòch dieät, Nieát-baøn, phaùp giôùi laøm töôùng. Vì
sao? Vì phaùp Phaät daïy khoâng nöông töïa vaøo ñaâu. Ví nhö hö khoâng,
khoâng theå bieåu thò ñöôïc.
Thieân töû neân bieát, Nhö Lai ñaõ daïy, phaùp töôùng saâu xa khoâng rôi
vaøo saéc soá; cuõng khoâng rôi vaøo thoï, töôûng, haønh, thöùc soá. Khoâng
nöông nôi saéc, cuõng khoâng nöông nôi thoï, töôûng, haønh, thöùc.
Thieân töû neân bieát, Nhö Lai ñaõ daïy phaùp töôùng saâu xa maø Trôøi,
Ngöôøi, A-toá-laïc... ôû theá gian ñeàu khoâng theå an laäp, cuõng khoâng theå
hoaïi dieät. Vì sao? Vì Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... ôû theá gian ñeàu laø hình
töôùng; nhöõng gì laø höõu töôùng ñoái vôùi töôùng, voâ töôùng thì khoâng theå an
laäp, cuõng khoâng theå hoaïi dieät.
Thieân töû neân bieát, Nhö Lai ñaõ thuyeát ñoái vôùi phaùp töôùng saâu xa,
thì khoâng theå duøng tay xaây döïng hay phaù hoaïi; cuõng khoâng theå duøng
caùc phaùp khaùc ñeå an laäp hay phaù hoaïi.
Thieân töû neân bieát, giaû söû coù ngöôøi hoûi: “Ai laäp hö khoâng vaø ai coù
theå phaù hoaïi hö khoâng?” Ngöôøi hoûi nhö vaäy laø hoûi coù ñuùng khoâng?
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân, ngöôøi ñoù hoûi nhö vaäy laø khoâng ñuùng. Vì sao? Vì
hö khoâng khoâng hình theå, khoâng töôùng, voâ vi, neân khoâng theå an laäp
hay phaù hoaïi ñöôïc.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi caùc oâng noùi. Thieân töû neân
bieát, phaùp töôùng saâu xa Ta ñaõ giaûng noùi cuõng laïi nhö vaäy; khoâng theå
an laäp, khoâng theå phaù hoaïi. Coù Phaät hay khoâng coù Phaät thì vaïn phaùp
cuûa phaùp giôùi cuõng nhö vaäy. Ñoái vôùi phaùp töôùng naøy, Ñöùc Phaät bieát roõ
nhö thaät, cho neân goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc.
Caùc Thieân töû baïch Phaät:
–Ñöùc Nhö Lai ñaõ bieát caùc töôùng nhö vaäy raát laø saâu xa, khoù thaáy,
khoù bieát. Ñöùc Nhö Lai hieän töôùng bieát nhö vaäy, cho neân ñoái vôùi taát caû
phaùp chuyeån trí voâ ngaïi. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc truï
töôùng nhö vaäy, ñeå phaân tích, chæ baøy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø
vì caùc höõu tình, taäp hôïp caùc phaùp töôùng, tìm caùch khai thò, laøm cho hoï
ñaéc trí voâ ngaïi nôi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa
laø choã cuûa caùc Ñöùc Nhö Lai thöôøng thöïc haønh. Vì laø choã thöïc haønh cuûa
caùc Ñöùc Nhö Lai cho neân chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø phaân
tích chæ baøy cho caùc höõu tình.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thieân töû neân bieát,
Nhö Lai bieát nhö thaät taát caû phaùp töôùng ñeàu laø voâ töôùng. Vì nguyeân
nhaân naøy maø Ta noùi, chö Phaät ñaéc trí voâ ngaïi, khoâng ai saùnh ñöôïc.
Khi aáy, Ñöùc Phaät baûo Cuï thoï Thieän Hieän:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø meï cuûa chö Phaät, coù theå hieån baøy thaät
töôùng caùc phaùp cuûa theá gian. Theá neân Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
nöông phaùp maø an truï, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, baûo
veä hoä trì, nöông töïa vaøo phaùp. Phaùp ñoù töùc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ñeàu y chæ Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, baûo veä hoä
trì. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh chö Phaät, coù
theå cuøng chö Phaät laøm choã y chæ, coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp
cuûa theá gian.
Thieän Hieän neân bieát, taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laø
ngöôøi bieát aân vaø laø ngöôøi ñeàn aân. Neáu coù ngöôøi hoûi: “Ai laø ngöôøi bieát
aân vaø ñeàn aân?”, neân traû lôøi thaúng raèng: “Ñöùc Phaät laø ngöôøi bieát aân vaø
ñeàn aân. Vì sao? Vì trong taát caû theá gian söï bieát aân vaø ñeàn aân khoâng ai
hôn Phaät.”
–Theá naøo laø söï bieát aân vaø ñeàn aân cuûa Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc?
–Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc côõi xe nhö thaät côõi, ñi
nhö thaät treân con ñöôøng ñeå ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaït giaùc ngoä
roài, duø ôû ñaâu, luùc naøo cuõng cung kính cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi
khen, baûo veä, thoï trì xe aáy, ñöôøng aáy, chöa töøng boû pheá. Xe aáy, ñöôøng
aáy neân bieát töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, goïi laø Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát aân vaø ñeàn aân.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñeå bieát taát caû phaùp thaät khoâng coù
taùc duïng, vì keû taïo taùc khoâng sôû höõu vaäy. Taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maø bieát taát caû
phaùp khoâng coù söï thaønh töïu, vì caùc hình daùng vaø theå chaát laø chaúng theå
Thieän Hieän neân bieát, vì chö Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, ñeå bieát taát caû phaùp ñeàu
khoâng coù taùc duïng, khoâng coù söï thaønh töïu. Taát caû moïi luùc moïi nôi ñeàu
cung kính cuùng döôøng, toân troïng ngôïi khen, baûo veä hoä trì, chöa töøng
giaùn ñoaïn, cho neân goïi laø chaân thaät bieát aân vaø ñeàn aân.
nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, maø bieát taát caû phaùp chuyeån khoâng
taùc, khoâng thaønh, khoâng sinh vaø coù theå bieát nguyeân nhaân khoâng
chuyeån naøy. Vì theá neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, cuõng coù theå hieån baøy töôùng nhö thaät
cuûa theá gian.
–Ñöùc Nhö Lai thöôøng daïy, taát caû phaùp, taùnh khoâng sinh, khoâng
khôûi, khoâng tri, khoâng kieán. Nhö vaäy laøm sao coù theå noùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa vaø coù theå sinh Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, cuõng
coù theå hieån baøy töôùng nhö thaät cuûa theá gian?
www.daitangkinh.org

–Laønh thay, laønh thay! OÂng coù theå hoûi Ñöùc Nhö Lai nghóa lyù saâu
xa nhö vaäy. Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi oâng noùi! Taát caû phaùp; taùnh
khoâng sinh, khoâng khôûi, khoâng tri, khoâng kieán, nöông vaøo theá tuïc ñeå
noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc, cuõng coù theå hieån baøy töôùng nhö thaät cuûa theá gian.
Theá naøo Thieän Hieän, taát caû phaùp, taùnh khoâng sinh, khoâng khôûi,
khoâng tri, khoâng kieán. Vì taát caû phaùp laø khoâng, neân khoâng sôû höõu,
khoâng choã nöông töïa vaø khoâng coù söï leä thuoäc. Do nguyeân nhaân naøy
neân khoâng sinh, khoâng khôûi, khoâng tri, khoâng kieán.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa maëc daàu coù
theå sinh Ñöùc Phaät vaø hieån baøy töôùng theá gian nhöng khoâng coù söï sinh,
cuõng khoâng coù söï hieån baøy.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì khoâng thaáy
saéc cho neân goïi laø hieån baøy saéc töôùng; khoâng thaáy thoï, töôûng, haønh,
thöùc neân goïi laø hieån baøy töôùng thoï, töôûng, haønh, thöùc. Do nghóa naøy,
neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hieån baøy thaät töôùng caùc phaùp
cuûa theá gian.
–Baïch Theá Toân, vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng thaáy
saéc cho neân goïi laø hieån baøy töôùng saéc; khoâng thaáy thoï, töôûng, haønh,
thöùc cho neân goïi laø hieån baøy töôùng thoï, töôûng, haønh, thöùc?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa do khoâng duyeân saéc maø sinh nôi
thöùc. Bôûi vì khoâng thaáy saéc cho neân goïi laø bieåu hieän töôùng saéc. Khoâng
duyeân thoï, töôûng, haønh, thöùc maø sinh nôi thöùc. Bôûi vì khoâng thaáy thoï,
töôûng, haønh, thöùc cho neân goïi laø bieåu hieän töôùng thoï, töôûng, haønh,
thöùc. Do nghóa naøy neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hieån baøy
thaät töôùng cuûa caùc phaùp theá gian.
Naøy Thieän Hieän, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå hieån baøy
phaùp khoâng ôû theá gian cuûa Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. Theá
gian xa lìa, theá gian thanh tònh, theá gian vaéng laëng; cho neân noùi coù theå
hieån baøy thaät töôùng theá gian. Vì sao? Vì khoâng, xa lìa, thanh tònh, vaéng
laëng laø caùc töôùng nhö thaät cuûa theá gian.
www.daitangkinh.org
Phaåm 13: CHAÚNG NGHÓ BAØN

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc lôùn neân
xuaát hieän ôû ñôøi, vì vieäc khoâng theå nghó baøn cho neân xuaát hieän ôû ñôøi, vì
nhöõng vieäc khoâng theå caân nhaéc ño löôøng neân xuaát hieän ôû ñôøi, vì nhöõng
vieäc khoâng ñeám ñöôïc neân xuaát hieän ôû ñôøi, vì nhöõng vieäc khoâng theå so
saùnh neân xuaát hieän ôû ñôøi.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thieän Hieän, theá
naøo laø vì vieäc lôùn neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa xuaát hieän ôû
ñôøi? Nghóa laø caùc Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, taát caû ñeàu
vì cöùu giuùp taát caû höõu tình, vì vieäc lôùn naøy neân khoâng phuùt giaây
naøo taïm rôøi boû. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì vieäc naøy cho neân
xuaát hieän ôû ñôøi.
khoâng theå nghó baøn, vieäc khoâng theå ño löôøng, vì vieäc voâ soá löôïng, vieäc
khoâng theå so saùnh maø xuaát hieän ôû ñôøi? Nghóa laø caùc Ñöùc Nhö Lai ÖÙng
Chaùnh Ñaúng Giaùc coù bao nhieâu taùnh Phaät, taùnh Nhö Lai, taùnh giaùc Töï
nhieân, taùnh trí Nhaát thieát ñeàu khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño löôøng,
khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vì
nhöõng vieäc naøy cho neân xuaát hieän ôû theá gian.
–Baïch Ñöùc Theá Toân, chæ coù Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
laø nôi coù taùnh Phaät, taùnh Nhö Lai, taùnh giaùc Töï nhieân, taùnh trí Nhaát
thieát khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño löôøng, khoâng coù soá löôïng,
khoâng so saùnh ñöôïc; hay laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cho ñeán taát caû
phaùp cuõng khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño löôøng, khoâng coù soá
löôïng, khoâng so saùnh ñöôïc?
–Chaúng nhöõng Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc coù taùnh Phaät,
taùnh Nhö Lai, taùnh giaùc Töï nhieân, taùnh trí Nhaát thieát khoâng theå nghó
baøn, khoâng theå ño löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng so saùnh maø saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc cho ñeán taát caû phaùp cuõng khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå ño löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng so saùnh ñöôïc. Vì sao?
Vì ôû trong taát caû phaùp taùnh chaân thaät, taâm vaø taâm sôû chaúng theå naém
baét ñöôïc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc sôû höõu saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø
taát caû phaùp ñeàu khoâng theå phoâ baøy, khoâng theå nghó baøn, khoâng coù soá
löôïng, khoâng theå ño löôøng, khoâng so saùnh. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö
vaäy khoâng coù töï taùnh vaø vì töï taùnh khoâng neân chaúng theå naém baét ñöôïc.
Naøy Thieän Hieän, caùc sôû höõu saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø taát
caû phaùp ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc neân khoâng theå nghó baøn, khoâng
theå ño löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh. Vì sao? Vì caùc
phaùp naøy khoâng coù haïn löôïng, khoâng sôû höõu, vì caùc phaùp naøy töï taùnh
khoâng.
Naøy Thieän Hieän, caùc sôû höõu saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø taát caû
phaùp ñeàu khoâng coù haïn löôïng neân khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño
löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh.
–Vì nguyeân nhaân naøo maø caùc saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø taát
caû phaùp ñeàu khoâng haïn löôïng?
–YÙ oâng nghó sao? Taâm vaø taâm sôû phaùp cuûa hö khoâng coù haïn
löôïng khoâng?
–Baïch Theá Toân, daï khoâng.
–Caùc sôû höõu saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø taát caû phaùp cuõng nhö
vaäy, töï taùnh khoâng cho neân taâm vaø taâm sôû phaùp khoâng theå haïn löôïng.
Vì nguyeân nhaân naøy neân caùc sôû höõu saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc vaø taát
caû phaùp khoâng coù haïn löôïng, ñeàu khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño
löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh.
Thieän Hieän neân bieát, vì taát caû phaùp ñeàu khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå ño löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh, neân taát caû
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc laø nôi coù phaùp Phaät, phaùp Nhö Lai,
phaùp giaùc Töï nhieân, phaùp trí Nhaát thieát cuõng khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå ño löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng so saùnh ñöôïc!
Thieän Hieän neân bieát, caùc phaùp naøy ñeàu khoâng theå nghó baøn vì ñaõ
chaám döùt söï nghó baøn; khoâng theå ño löôøng vì ñaõ chaám döùt söï ño löôøng;
www.daitangkinh.org
khoâng coù soá löôïng vì ñaõ chaám döùt soá löôïng; khoâng theå so saùnh vì ñaõ
chaám döùt söï so saùnh.
Thieän Hieän neân bieát, caùc phaùp naøy ñeàu khoâng theå nghó baøn vì
vöôït quaù söï nghó baøn; khoâng theå ño löôøng vì vöôït quaù söï ño löôøng;
khoâng coù soá löôïng vì vöôït quaù soá löôïng; khoâng so saùnh ñöôïc vì vöôït
quaù söï so saùnh.
Thieän Hieän neân bieát, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño löôøng,
khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh ñoù chæ coù khaùi nieäm, hoaøn toaøn
khoâng chaân thaät.
Thieän Hieän neân bieát, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño löôøng,
khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh ñoù ñeàu nhö hö khoâng, hoaøn toaøn
khoâng sôû höõu. Vì nguyeân nhaân naøy, maø taát caû Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc ñaõ coù phaùp Phaät, phaùp Nhö Lai, phaùp giaùc Töï nhieân vaø
phaùp trí Nhaát thieát ñeàu khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño löôøng, khoâng
coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh. Thanh vaên, Ñoäc giaùc theá gian, Trôøi,
Ngöôøi, A-toá-laïc... ñeàu khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño löôøng, khoâng
coù soá löôïng, khoâng so saùnh vôùi caùc phaùp naøy.
Khi Ñöùc Phaät thuyeát phaùp khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ño
löôøng, khoâng coù soá löôïng, khoâng theå so saùnh; trong chuùng coù naêm
traêm Bí-soâ, hai ngaøn Bí-soâ-ni caùc laäu khoâng coøn neân taâm ñöôïc giaûi
thoaùt. Laïi coù saùu möôi Caän söï nam, ba möôi OÂ-ba-tö-ca; ñoái vôùi caùc
phaùp ñaõ xa lìa traàn caáu neân sinh Phaùp nhaõn thanh tònh. Laïi coù hai vaïn
Ñaïi Boà-taùt ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn. Ñöùc Theá Toân thoï kyù cho hoï ñeå
trong kieáp Hieàn seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi
chuyeån. Nhö ôû tröôùc ñaõ noùi, nhöõng OÂ-ba-saùch-ca, OÂ-ba-tö-ca ñoái vôùi
caùc phaùp ñaõ xa lìa traàn caáu, neân sinh Phaùp nhaõn thanh tònh; Ñöùc Phaät
cuõng thoï kyù cho hoï vaø chaúng bao laâu seõ chöùng ñaéc, söï vónh vieãn ñoaïn
taän caùc laäu, taâm vaø tueä ñöôïc giaûi thoaùt.


QUYEÅN 548
Phaåm 14: THÍ DUÏ

–Baïch Ñöùc Theá Toân, coù phaûi ñuùng thaät laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa vì vieäc lôùn maø xuaát hieän ôû ñôøi khoâng?
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng thaät laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
vì vieäc lôùn maø xuaát hieän ôû ñôøi. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa thaät söï coù theå thaønh töïu trí Nhaát thieát trí, thaät söï coù theå thaønh töïu
caùc Ñoäc giaùc ñòa, thaät söï coù theå thaønh töïu caùc Thanh vaên ñòa.
Thieän Hieän neân bieát, nhö Quaùn ñaûnh Ñaïi vöông Saùt-ñeá-lôïi, oai
ñöùc töï taïi, chinh phuïc taát caû, ñem caùc vieäc nöôùc giao cho quan lôùn neân
raûnh roãi, nhaøn haï, an oån, vui veû. Caùc Ñöùc Phaät cuõng vaäy, laø Ñaïi Phaùp
Vöông oai ñöùc töï taïi, chinh phuïc taát caû, ñem caùc phaùp Phaät hoaëc phaùp
Ñoäc giaùc, phaùp Thanh vaên maø giao phoù vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa khieán cho khaép taát caû ñöôïc thaønh töïu.
Thieän Hieän, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa xuaát hieän ôû
theá gian thaät laø vieäc lôùn.
Thieän Hieän neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng vì tieáp nhaän
söï chaáp tröôùc saéc maø xuaát hieän ôû ñôøi; khoâng vì tieáp nhaän söï chaáp tröôùc
thoï, töôûng, haønh, thöùc maø xuaát hieän ôû ñôøi; khoâng vì tieáp nhaän söï chaáp
tröôùc quaû Döï löu maø xuaát hieän ôû ñôøi; khoâng vì tieáp nhaän söï chaáp tröôùc
Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn quaû maø xuaát hieän ôû ñôøi; khoâng vì tieáp
nhaän söï chaáp tröôùc Ñoäc giaùc Boà-ñeà maø xuaát hieän ôû ñôøi; cuõng khoâng vì
tieáp nhaän söï chaáp tröôùc trí Nhaát thieát trí maø xuaát hieän ôû ñôøi.
–Vì sao Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy cuõng khoâng vì tieáp
nhaän söï chaáp tröôùc trí Nhaát thieát trí maø xuaát hieän ôû ñôøi?
www.daitangkinh.org

–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Phaûi chaêng oâng thaáy coù quaû A-la-
haùn coù theå tieáp nhaän söï chaáp tröôùc ö?
–Baïch Theá Toân, daï khoâng. Con khoâng thaáy coù quaû A-la-haùn, coù
theå ôû trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tieáp nhaän söï chaáp tröôùc.
–Hay thay, hay thay! Ta cuõng khoâng thaáy coù phaùp Nhö Lai coù
theå ôû trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa tieáp nhaän söï chaáp tröôùc.
Thieän Hieän, nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng vì tieáp
nhaän söï chaáp tröôùc trí Nhaát thieát trí maø xuaát hieän ôû ñôøi.
–Neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cuõng khoâng vì tieáp nhaän söï
chaáp tröôùc trí Nhaát thieát trí maø xuaát hieän ôû ñôøi, thì caùc chuùng Boà-taùt
môùi hoïc Ñaïi thöøa, nghe noùi nhö vaäy, lieàn sinh taâm hoaûng sôï, khoâng
theå tin nhaän. Phaûi töøng ôû nôi voâ löôïng quaù khöù Phaät, coù ñaày ñuû nhaân
duyeân, phaùt nguyeän roäng lôùn, luoân luoân tích taäp caên laønh toát ñeïp nhaát,
thì caùc chuùng Boà-taùt khi nghe noùi nhö vaäy môùi coù theå tin thoï ñöôïc.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì nguyeân nhaân naøy,
cho neân khoâng voäi töï tieän thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa cho caùc
Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa.
Khi aáy caùc Thieân töû coõi Duïc vaø coõi Saéc ñeàu baïch Phaät:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, thaät laø saâu xa, khoù thaáy, khoù bieát,
voâ cuøng, khoù tin hieåu. Nhöõng höõu tình naøo, ñaõ töøng ôû nôi voâ löôïng quaù
khöù Phaät, phaùt nguyeän roäng lôùn, troàng nhieàu caên laønh vaø phuïc vuï
nhieàu baïn laønh thì môùi coù theå tin hieåu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Neáu nhö caùc loaøi höõu tình nôi theá giôùi ba laàn ngaøn, taát caû ñeàu thaønh
töïu Tuøy tín haønh, traûi qua moät kieáp hoaëc hôn moät kieáp, nhöõng loaïi höõu
tình ñoù tu Töï ñòa haønh; khoâng baèng coù ngöôøi ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy, vui thích, nghieàn ngaãm, suy tö, so saùnh, quaùn saùt
trong moät ngaøy, coâng ñöùc ñaït ñöôïc cuûa ngöôøi naøy nhieàu hôn coâng ñöùc
kia ñeán voâ löôïng.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö nhöõng lôøi caùc oâng ñaõ noùi! Thieân
töû neân bieát, neáu caùc thieän nam, thieän nöõ, ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, choùng ñaéc Nieát-baøn, vöôït hôn Tuøy tín haønh ñaõ noùi
tröôùc, traûi qua moät kieáp hay hôn moät kieáp tu Töï ñòa haønh, huoáng laø vui
thích nghieàn ngaãm...
Caùc Thieân töû nghe lôøi Phaät daïy, hoan hyû, phaán chaán, ñaûnh leã
Ñöùc Theá Toân, nhieãu quanh beân phaûi ba voøng, roài töø taï trôû veà cung.
Hoï ra khoûi hoäi chuùng chaúng bao xa, boãng nhieân bieán maát. Tuøy
thuoäc coõi naøo, hoï trôû veà cung cuûa mình, khuyeán khích chö Thieân tu
haïnh thuø thaéng.
–Ñaïi Boà-taùt naøo, nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå sinh
tin hieåu, khoâng bò chìm ñaém, khoâng bò meâ muoäi, khoâng nghi hoaëc,
khoâng chaáp giöõ, hoan hyû laéng nghe, cung kính cuùng döôøng. Hoï töø ñaâu
sinh ñeán coõi naøy?
–Ñaïi Boà-taùt nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå sinh tin
hieåu, khoâng bò chìm ñaém, khoâng bò meâ muoäi, khoâng nghi hoaëc, khoâng
chaáp giöõ, hoan hyû laéng nghe, cung kính cuùng döôøng, öa gaëp, öa nghe,
thoï trì ñoïc tuïng, laø nhöõng Boà-taùt thöôøng khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa vaø coù nhöõng yù töôûng toát ñeïp töông öng vôùi ngöôøi noùi
phaùp, yeâu meán ñi theo ngöôøi thuyeát phaùp nhö boø con theo meï, chöa
theå lìa xa. Cho ñeán nhöõng Boà-taùt duø chöa ñöôïc bao nhieâu nghóa lyù saâu
xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña chöa thoâng suoát roát raùo, cuõng coù theå
giaûng noùi cho ngöôøi, vaãn khoâng bao giôø xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
vaø thaày thuyeát phaùp daàu chæ trong giaây phuùt. Ñaïi Boà-taùt naøy töø trong
coõi ngöôøi sinh ñeán ñaây, nhôø vaøo nhaân toát ñeïp ñôøi tröôùc neân thaønh töïu
söï kieän hoâm nay.
–Coù phaûi caùc Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu coâng ñöùc nhö vaäy laø nhôø vaøo
thöøa söï cuùng döôøng chö Phaät ôû phöông khaùc roài töø ñoù sinh ra ñeán ñaây
chaêng?
–Coù Ñaïi Boà-taùt ñaõ thöøa söï cuùng döôøng chö Phaät phöông khaùc,
roài töø ñoù sinh ñeán ñaây, thaønh töïu coâng ñöùc toát ñeïp nhö vaäy. Vì sao?
Vì Ñaïi Boà-taùt ñoù tröôùc ñaây ñaõ ôû nôi voâ löôïng Ñöùc Phaät phöông khaùc,
www.daitangkinh.org
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theå sinh tin hieåu, cung kính
cuùng döôøng, bieân cheùp thoï trì, thænh hoûi nghóa lyù saâu xa trong kinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, tö duy tu taäp vaø giaûng daïy cho ngöôøi khaùc. Töø
nôi ñoù hoï sinh ñeán ñaây, nhôø caên laønh ñaõ coù neân thaønh töïu ñöôïc vieäc
naøy.
Naøy Thieän Hieän, cuõng coù Ñaïi Boà-taùt laø chuùng trôøi töø trôøi Ñoå-söû-
ña sinh trong loaøi ngöôøi, hoï cuõng ñöôïc thaønh töïu coâng ñöùc nhö vaäy. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy, ñôøi tröôùc ñaõ ôû trôøi Ñoå-söû-ña, nôi Ñaïi Boà-taùt
Töø Thò nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå sinh tin hieåu, cung
kính cuùng döôøng, thænh hoûi nghóa lyù saâu xa trong kinh aáy, tö duy tu taäp
vaø giaûng noùi cho moïi ngöôøi. Hoï töø coõi ñoù sinh ñeán ñaây, nhôø caên laønh
ñôøi tröôùc neân thaønh töïu ñöôïc vieäc naøy.
Naøy Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, tuy ôû ñôøi tröôùc
ñaõ ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhöng khoâng thænh hoûi nghóa lyù
saâu xa. Ngaøy nay, tuy sinh trong loaøi ngöôøi, nghe daïy Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhöng taâm ngöôøi aáy meâ muoäi, chìm ñaém, nghi hoaëc,
hay coù söï hieåu bieát khaùc, khoù coù theå khai ngoä ñöôïc. Vì sao? Vì hoï
khoâng hieåu roõ nghóa, trong loøng ñaày meâ muoäi, chìm ñaém, nghi hoaëc.
Naøy Thieän Hieän, cuõng coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, tuy ñôøi
tröôùc ñaõ ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng töøng thænh hoûi nghóa lyù
saâu xa, hoaëc moät ngaøy, hai ngaøy, ba ngaøy, boán ngaøy, naêm ngaøy, nhöng
khoâng theo lôøi daïy tinh taán tu haønh. Ngaøy nay sinh trong loaøi ngöôøi,
ñöôïc nghe daïy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, daàu chæ traûi qua thôøi gian
ngaén, taâm ngöôøi aáy vaãn vöõng chaéc, khoâng theå hoaïi dieät ñöôïc. Neáu
phaûi rôøi choã nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa vaø vò thaày thuyeát phaùp,
ñeå thænh hoûi nghóa saâu maàu nhieäm, thì ngöôøi aáy lieàn thoaùi thaát, sinh
taâm do döï. Vì sao? Caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy, tuy ñôøi tröôùc
ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng thænh hoûi nghóa lyù saâu xa,
nhöng khoâng tu haønh tinh taán theo lôøi daïy; neân ñôøi nay ñoái vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña coù khi muoán nghe, coù khi khoâng muoán nghe, coù khi
taâm vöõng beàn, coù khi taâm lui suït. Taâm aáy chao ñoäng, tieán thoaùi khoâng
thöôøng, nhö boâng goøn chuyeån ñoäng theo gioù. Phaûi bieát, caùc thieän nam
truï Boà-taùt thöøa naøy môùi hoïc Ñaïi thöøa, maëc daàu coù tín taâm, nhöng
khoâng thanh tònh kieân coá. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng
theå tin öa laâu daøi chuyeån theo. Ngöôøi ñoù ñoái vôùi hai ñòa, hoaëc rôi vaøo
moät, nghóa laø Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc ñòa.

Thieän Hieän neân bieát, nhö chieác thuyeàn bò thuûng giöõa bieån caû
meânh moâng, nhöõng ngöôøi trong thuyeàn neáu khoâng naém ñöôïc caây, ñoà
vaät, phao noåi, taám vaùn, thaây cheát... laøm choã nöông töïa, bieát chaéc laø hoï
seõ bò cheát chìm, khoâng qua ñeán bôø kia ñöôïc. Coøn neáu nhöõng ngöôøi
trong thuyeàn ñoù naém ñöôïc caây, ñoà vaät, phao noåi, taám vaùn, thaây cheát...
laøm choã nöông töïa, thì neân bieát nhöõng haïng ngöôøi naøy khoâng bao giôø
bò cheát chìm, seõ ñöôïc an oån nôi bieån caû vaø ñeán bôø beân kia, khoâng bò
toån haïi, höôûng caùc söï an vui.
Nhöõng thieän nam truï Boà-taùt thöøa cuõng vaäy. Coù ngöôøi, tuy ñoái vôùi
Ñaïi thöøa, coù thaønh töïu chuùt ít söï kính tin, yeâu thích nhöng khoâng tieáp
nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laøm choã nöông töïa; neân bieát nhöõng
ngöôøi giöõa ñöôøng thoaùi lui, khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí;
nghóa laø rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên hay Ñoäc giaùc. Ngöôøi naøo, ñoái vôùi
Ñaïi thöøa maø coù tin, coù nhaän, coù thích, coù muoán, coù tinh taán, coù thaéng
giaûi, coù khoâng buoâng lung, coù yù vui thuø thaéng, coù xaû, coù kính, coù vui,
coù möøng, coù taâm thanh tònh, coù ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng
boû ñieàu quy ñònh toát ñeïp vaø coù theå tieáp nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa laøm choã nöông töïa, thì neân bieát nhöõng ngöôøi naøy khoâng bao giôø
giöõa ñöôøng thoaùi lui rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên hay Ñoäc giaùc, hoï nhaát
ñònh seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, mang laïi lôïi ích an vui cho
taát caû moïi loaøi trong töông lai.
Naøy Thieän Hieän, nhö coù nhöõng ngöôøi nam hay nöõ mang chieác
bình ñaát chöa nung ñeán soâng, suoái, gieáng, ao, khe ñeå laáy nöôùc. Phaûi
bieát, chieác bình naøy khoâng bao laâu seõ bò tan raõ. Vì sao? Vì chieác bình
naøy chöa ñöôïc nung chín, khoâng kham noåi söï ñöïng nöôùc, neân cuoái
cuøng trôû thaønh ñaát.
Nhö theá Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï nôi Boà-taùt thöøa, tuy
ñoái vôùi Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaän, coù thích, coù muoán, coù tinh taán, coù
thaéng giaûi, coù khoâng buoâng lung, coù yù vui thuø thaéng, coù xaû, coù kính, coù
vui, coù möøng, coù taâm thanh tònh, coù ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät
khoâng boû quy ñònh hoaøn haûo, nhöng khoâng tieáp nhaän phöông tieän thieän
xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; neân bieát nhöõng keû ñoù seõ giöõa
ñöôøng lui maát, khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí, nghóa laø rôi vaøo
ñòa vò Thanh vaên hay Ñoäc giaùc.
www.daitangkinh.org
Naøy Thieän Hieän, nhö coù nhöõng ngöôøi nam hay nöõ mang chieác
bình ñaõ nung chín, ñeán soâng, suoái, gieáng, ao, khe ñeå laáy nöôùc. Neân
bieát, chieác bình naøy khoâng bò tan raõ. Vì sao? Vì chieác bình aáy ñöôïc
nung chín toát, kham noåi söï ñöïng nöôùc raát beàn chaéc.
Nhö theá, Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, ñoái vôùi
Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaän... noùi roäng cho ñeán coù ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät khoâng boû quy ñònh hoaøn haûo vaø coù theå tieáp nhaän phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; neân bieát nhöõng ngöôøi naøy
khoâng bao giôø giöõa ñöôøng thoaùi lui ñeå phaûi vaøo Thanh vaên hay Ñoäc
giaùc ñòa vaø nhaát ñònh seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, mang laïi
lôïi ích an vui cho taát caû moïi loaøi trong töông lai.
Naøy Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi ñi buoân nhöng khoâng coù trí khoân
kheùo; thuyeàn ôû treân bôø, chöa ñöôïc söûa chöõa chaéc chaén, maø ñem cuûa
caûi chaát leân treân ñoù roài keùo xuoáng nöôùc, caáp toác ra ñi. Neân bieát,
thuyeàn naøy giöõa ñöôøng seõ bò hö chìm. Ngöôøi, thuyeàn, cuûa caûi vaät chaát
taûn maùc khaép nôi... Ngöôøi buoân naøy roõ raøng khoâng coù trí khoân kheùo
neân taùn thaân maát maïng vaø nhöõng cuûa caûi quyù baùu.
Theá neân Thieän Hieän, coù nhöõng thieän nam truï Boà-taùt thöøa, tuy ñoái
vôùi Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaän, noùi roäng cho ñeán coù ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät khoâng boû quy ñònh hoaøn haûo nhöng khoâng tieáp nhaän
phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; neân bieát
nhöõng keû ñoù seõ lui maát giöõa ñöôøng, khoâng theå chöùng ñaéc trí Nhaát thieát
trí, nghóa laø rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên hay Ñoäc giaùc.
Naøy Thieän Hieän, nhö coù ngöôøi ñi buoân coù trí tueä kheùo leùo, tröôùc
khi ra khôi, lo söûa thuyeàn thaät chaéc chaén roài môùi keùo vaøo nöôùc, bieát
khoâng coù loã thuûng, sau ñoù môùi ñem ñoà ñaïc, cuûa caûi chaát leân thuyeàn, ra
ñi. Neân bieát, thuyeàn naøy chaéc chaén khoâng bò hö chìm; ngöôøi vaø ñoà ñaïc
ñöôïc ñeán nôi an oån.
Theá neân Thieän Hieän, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, ñoái vôùi
Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaän... noùi roäng cho ñeán coù ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, khoâng boû quy ñònh hoaøn haûo vaø coù theå tieáp nhaän phöông
tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; neân bieát nhöõng ngöôøi
naøy, giöõa ñöôøng khoâng bao giôø thoaùi lui ñeå phaûi rôi vaøo ñòa vò Thanh
vaên hay Ñoäc giaùc, hoï nhaát ñònh seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, mang laïi haïnh phuùc an vui cho taát caû moïi loaøi trong töông lai. Vì
sao? Neáu caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy, ñoái vôùi Ñaïi thöøa coù tin,
coù nhaän..., noùi roäng cho ñeán coù ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
khoâng boû quy ñònh hoaøn haûo vaø coù theå tieáp nhaän phöông tieän thieän
xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; trong giai ñoaïn trung gian vôùi
phaùp nhö vaäy, neân khoâng rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên hay Ñoäc giaùc;
nhaát ñònh seõ chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thöôøng laøm lôïi ích
cho caùc höõu tình.
Naøy Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi moät traêm hai möôi tuoåi, giaø
nua, suy yeáu, laïi theâm nhieàu beänh nhö beänh phong, beänh nhieät, beänh
ñaøm, hoaëc ba beänh xen laãn. YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi giaø beänh naøy coù
theå töø giöôøng, gheá, töï ñöùng daäy ñöôïc khoâng?
–Ngöôøi naøy neáu coù ñôõ cho ñöùng daäy cuõng khoâng coù söùc ñi ba
daëm, hai daëm hoaëc moät daëm. Vì sao? Vì ñaõ quaù giaø beänh.
Theá neân Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, giaû söû
ñoái vôùi Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaän, noùi roäng cho ñeán coù ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät khoâng boû quy ñònh hoaøn haûo. Neáu khoâng tieáp nhaän
phöông tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; neân bieát loaïi
ngöôøi ñoù khoâng chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, bò thoaùi lui vaø rôi
vaøo ñòa vò Thanh vaên hay Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì xa lìa phaùp phöông tieän
thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, neân phaûi nhö vaäy.
Naøy Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi moät traêm hai chuïc tuoåi, giaø
nua suy yeáu, laïi theâm nhieàu beänh nhö: beänh phong, beänh nhieät, beänh
ñaøm, hoaëc ba beänh xen laãn. Ngöôøi giaø beänh naøy muoán töø giöôøng,
gheá ñöùng daäy ñeán choã khaùc nhöng khoâng theå ñöùng ñöôïc. Coù hai
ngöôøi maïnh, moãi ngöôøi xoác moät beân naùch, ñôõ daàn cho ñöùng leân vaø
baûo ngöôøi ñoù: “Ñöøng lo bò khoù khaên, muoán ñi ñaâu tuøy yù; hai ngöôøi
chuùng toâi khoâng bao giôø boû oâng, chaéc chaén ñöa oâng ñeán choã an oån
khoâng coù toån haïi.”
Theá neân Thieän Hieän, coù caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa, neáu ñoái
vôùi Ñaïi thöøa coù tin, coù nhaän, noùi roäng cho ñeán coù ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, khoâng boû quy ñònh hoaøn haûo vaø coù theå tieáp nhaän phöông
tieän thieän xaûo cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thì neân bieát nhöõng
www.daitangkinh.org
ngöôøi naøy khoâng bao giôø giöõa ñöôøng bò thoaùi lui ñeå phaûi rôi vaøo ñòa
vò Thanh vaên hay Ñoäc giaùc; hoï nhaát ñònh chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, chuyeån baùnh xe phaùp vi dieäu, hoùa ñoä caùc chuùng höõu tình.
Μ
Phaåm 15: TRÔØI KHEN NGÔÏI

–Baïch Ñöùc Theá Toân, caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, phaûi truï
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhö theá naøo? Phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa nhö theá naøo?
–Caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, muoán truï, muoán hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa; tröôùc heát phaûi thaân caän, phuïng söï, cuùng döôøng
baïn laønh chaân tònh. Ngöôøi naøo coù theå giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, raên daïy, truyeàn trao cho caùc Boà-taùt, neân bieát ñoù laø baïn laønh
chaân tònh. Nghóa laø giaûng noùi ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, raên
daïy, truyeàn trao cho caùc Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa vaø noùi: “Thieän nam,
ñeán ñaây! OÂng neân sieâng tu Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh
löï, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khi sieâng naêng tu taäp, ngöôi haõy laáy voâ sôû
ñaéc laøm phöông tieän, ñoái vôùi caùc höõu tình phaûi bình ñaúng vaø cuøng
nhau hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Khi oâng hoài höôùng, chôù
ñem saéc maø chaáp quaû vò Giaùc ngoä cao toät; chôù ñem thoï, töôûng, haønh,
thöùc maø chaáp quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì sao? Thieän nam, neáu khoâng
coù söï chaáp giöõ thì seõ chöùng ñaéc trí Nhaát thieát trí. Thieän nam, oâng ñoái
vôùi ñòa vò Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc, chôù sinh taâm ñaém tröôùc.”
Thieän Hieän, nhö vaäy laø baïn laønh chaân tònh laø ngöôøi raên daïy,
truyeàn trao cho caùc Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Ñaïi thöøa, laøm cho hoï vaøo daàn
–Caùc Ñaïi Boà-taùt laøm nhöõng vieäc khoù khaên, neân nöông vaøo caùc
töôùng Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, maø phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Hoï khoâng
muoán töï taïi maø choïn laáy söï dieät ñoä, quaùn söï khoå traàm troïng nôi coõi
höõu tình ñeå mong chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì muoán coù phöông
tieän ñeå cöùu giuùp chuùng sinh ñeán taän cuøng thôøi töông lai neân khoâng sôï
luaân chuyeån nôi ñöôøng sinh töû.
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Caùc Ñaïi Boà-taùt coù theå laøm nhöõng vieäc
khoù, nghóa laø laøm lôïi laïc cho caùc theá gian ñeå höôùng hoï ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät; vì thöông xoùt caùc höõu tình trong theá gian giuùp hoï
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät vaø phaùt nguyeän: “Ta vì söï cöùu
giuùp caùc höõu tình trong theá gian neân vì caùc theá gian maø laøm nhaø cöûa,
vì caùc theá gian maø laøm choã quay veà nöông töïa, ñeå chæ cho theá gian
con ñöôøng cöùu caùnh, vì caùc theá gian laøm hoøn ñaûo, vì caùc theá gian laøm
aùnh saùng, vì caùc theá gian laøm ngöôøi daãn ñöôøng, vì caùc theá gian laøm
choã ñi ñeán; phaùt taâm sieâng naêng tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.”
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt phaùt nguyeän: “Ta vì cöùu giuùp caùc theá gian
neân phaùt taâm chuyeân caàn tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?”
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt thaáy caùc theá gian troâi laên trong ñöôøng
sinh töû, chòu voâ löôïng khoå, khoâng theå ra khoûi. Ñeå chaám döùt söï khoå
naøy, neân Boà-taùt phaùt taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt phaùt nguyeän: “Ta vì cöùu giuùp caùc
theá gian neân phaùt taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät.”
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì caùc theá gian laøm nhaø cöûa; neân phaùt taâm
chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt muoán vì theá gian maø noùi; taát caû phaùp
ñeàu khoâng hoøa hôïp, neân phaùt taâm chuyeân caàn tinh taán, höôùng ñeán quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì caùc theá gian laøm nhaø cöûa, phaùt
taâm chuyeân caàn tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, theá naøo laø taát caû phaùp ñeàu khoâng hoøa hôïp?
–Caùc saéc khoâng hoøa hôïp, töùc saéc khoâng nhaäp vaøo nhau. Neáu saéc
khoâng nhaäp vaøo nhau, töùc saéc khoâng sinh dieät. Neáu saéc khoâng sinh
dieät, töùc saéc khoâng hoøa hôïp. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Caùc
Ñaïi Boà-taùt muoán vì theá gian maø noùi taát caû phaùp ñeàu coù töôùng khoâng
hoøa hôïp, neân phaùt taâm chuyeân caàn tinh taán, höôùng ñeán quaû vò Giaùc
www.daitangkinh.org
ngoä cao toät.

Theá naøo laø caùc Ñaïi Boà-taùt vì caùc theá gian maø laøm choã quay veà
nöông töïa, neân phaùt taâm chuyeân caàn tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät?
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì muoán laøm cho nhöõng söï khoå böùc baùch
ôû theá gian nhö sinh, giaø, beänh, cheát, buoàn, than, lo, khoå..., choùng ñöôïc
giaûi thoaùt, chuùng sinh ñöôïc vaøo caûnh giôùi Voâ dö y Nieát-baøn, neân phaùt
taâm chuyeân caàn tinh taán, höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø
Ñaïi Boà-taùt vì laøm choã quay veà nöông töïa cho caùc theá gian, neân phaùt
taâm chuyeân caàn tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì muoán chæ cho theá gian con ñöôøng cöùu
caùnh, neân phaùt taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät?
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì muoán daïy cho theá gian phaùp nhö theá
naøy; nghóa laø: bôø kia cuûa saéc töùc chaúng phaûi saéc; saéc cuûa bôø kia cuõng
nhö vaäy. Bôø kia cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc töùc chaúng phaûi thoï, töôûng,
haønh, thöùc; nhö vaäy thoï, töôûng, haønh, thöùc cuûa bôø kia cuõng vaäy. Nhö
bôø kia cuûa saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, cuûa taát caû caùc phaùp cuõng nhö
vaäy.
–Baïch Theá Toân, neáu bôø kia, taát caû caùc phaùp vaø saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc cuõng vaäy, thì phaûi chaêng Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp ñaõ
chöùng Ñaúng giaùc? Vì sao? Vì trong ñoù hoaøn toaøn khoâng coù söï phaân
bieät!
–Ñuùng theá, ñuùng theá! ÔÛ trong bôø kia, khoâng coù söï phaân bieät maø
ñaõ khoâng coù söï phaân bieät thì caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp ñaõ
chöùng Ñaúng giaùc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt laøm vieäc raát khoù. Maëc daàu
coù theå quaùn taát caû phaùp nhö vaäy nhöng khoâng chöùng ñaéc, cuõng khoâng
chìm ñaém vaø phaûi suy nghó: “Ta ñoái vôùi phaùp naøy ñang chöùng Ñaúng
giaùc, roài chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì caùc theá gian maø giaûng
noùi chæ baøy.” Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì chæ cho theá gian con ñöôøng cöùu caùnh,
neân phaùt taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì caùc theá gian maø laøm hoøn ñaûo, neân phaùt
taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Thieän Hieän, ví nhö trong bieån, soâng, hoà lôùn nhoû, coù vuøng ñaát cao
ôû ñöôïc vaø nöôùc bao quanh laøm ngaên caùch neân goïi laø hoøn ñaûo.
Theá neân Thieän Hieän, saéc cho ñeán thöùc ñoaïn ñöôïc bôø tröôùc sau,
do ñoaïn taän nhö vaäy neân taát caû phaùp ñoaïn. Taát caû phaùp naøy ñaõ ñoaïn
ñöôïc bôø tröôùc sau töùc laø Nieát-baøn vaéng laëng vi dieäu, cuõng laø taùnh nhö
thaät khoâng ñieân ñaûo.
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
vì höõu tình maø muoán noùi phaùp nhö theá, laøm cho choùng tieán vaøo Nieát-
baøn, Ñaïi Boà-taùt ñoù laø vì caùc theá gian laøm hoøn ñaûo, neân phaùt taâm
chuyeân caàn tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì caùc theá gian laøm aùnh saùng, neân phaùt
taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì muoán phaù vôõ voû tröùng voâ minh nhö
ñeâm daøi che phuû höõu tình trong boùng toái daøy ñaëc, vì muoán chöõa beänh
muø maét cho höõu tình khoâng thaáy ñöôïc saùng laùng, vì muoán giuùp cho taát
caû höõu tình ngu toái coù ñöôïc ñeøn saùng trí tueä, neân phaùt taâm chuyeân caàn,
tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt vì caùc
theá gian laøm aùnh saùng, neân phaùt taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì caùc theá gian maø laøm ngöôøi daãn ñaàu,
neân phaùt taâm chuyeân caàn tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt vì theá gian maø giaûng noùi, chæ baøy baûn
taùnh caùc saéc voán khoâng sinh, khoâng dieät; vì theá gian maø giaûng noùi, chæ
baøy baûn taùnh thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng sinh, khoâng dieät; vì theá gian
maø giaûng noùi, chæ baøy baûn taùnh caùc phaùp phaøm phu khoâng sinh, khoâng
dieät; vì theá gian maø giaûng noùi, chæ baøy baûn taùnh phaùp Thanh vaên, Ñoäc
giaùc, Boà-taùt, Phaät khoâng sinh, khoâng dieät; vì theá gian maø giaûng noùi,
chæ baøy baûn taùnh taát caû caùc phaùp khoâng sinh, khoâng dieät; neân phaùt taâm
chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñoù laø Ñaïi Boà-
taùt vì caùc theá gian maø laøm ngöôøi daãn ñaàu, neân phaùt taâm chuyeân caàn,
tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt vì caùc theá gian maø laøm choã ñi ñeán, neân
phaùt taâm chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
Thieän Hieän, Ñaïi Boà-taùt naøo vì caùc theá gian maø giaûng noùi chæ baøy
www.daitangkinh.org
saéc laáy hö khoâng laøm choã ñi ñeán; thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laáy hö
khoâng laøm choã ñi ñeán; taát caû phaùp ñeàu laáy hö khoâng laøm choã ñi ñeán.
Boà-taùt naøo vì theá gian maø giaûng noùi, chæ baøy saéc khoâng coù choã ñi ñeán,
cuøng vôùi hö khoâng laø nhö nhau. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng coù
choã ñi ñeán, cuøng vôùi hö khoâng laø nhö nhau. Taát caû phaùp ñeàu khoâng coù
choã ñi ñeán, cuøng vôùi hö khoâng laø nhö nhau.
Nhö hö khoâng bao la, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng laøm, khoâng
truï, khoâng choã an laäp, khoâng sinh, khoâng dieät, caùc phaùp cuõng vaäy, ñeàu
nhö hö khoâng, ñeàu khoâng phaân bieät, neân cuõng khoâng coù choã ñeå phaân
bieät. Vì sao? Vì caùc saéc laø khoâng, cho neân khoâng ñeán, khoâng ñi. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc ñeàu laø khoâng, cho neân cuõng khoâng ñeán, khoâng ñi.
Taát caû phaùp laø khoâng, cho neân ñeàu khoâng ñeán, khoâng ñi.
Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän laøm
choã ñi ñeán, phaùp ñoù ñoái vôùi choã ñi ñeán ñaây cuõng khoâng theå vöôït hôn.
Taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taïo, khoâng taùc laøm choã ñi ñeán, phaùp
ñoù vaø ñaây khoâng theå vöôït hôn.
Taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng sinh, khoâng khôûi, laøm choã ñi ñeán,
phaùp ñoù vaø ñaây khoâng theå vöôït hôn.
Taát caû phaùp ñeàu laáy khoâng taùnh, laøm choã ñi ñeán, phaùp ñoù vaø ñaây
khoâng theå vöôït hôn.
Taát caû phaùp ñeàu laáy nhö moäng, laøm choã ñi ñeán, phaùp ñoù vaø ñaây
Taát caû phaùp ñeàu laáy voâ ngaõ, laøm choã ñi ñeán, phaùp ñoù vaø ñaây
Taát caû phaùp ñeàu laáy voâ bieân, laøm choã ñi ñeán, phaùp ñoù vaø ñaây
Taát caû phaùp ñeàu laáy Nieát-baøn vaéng laëng, khoâng thuû, khoâng xaû,
khoâng ñeán, khoâng ñi, tuyeät ñoái tòch dieät laøm choã ñi ñeán, phaùp ñoù vaø
ñaây khoâng theå vöôït hôn.
Caùc Ñaïi Boà-taùt vì theá gian muoán noùi phaùp nhö theá; neân phaùt taâm
chuyeân caàn, tinh taán höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaáy laø Ñaïi
Boà-taùt vì caùc theá gian laøm choã ñi ñeán neân phaùt taâm sieâng naêng, tinh
taán, höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Khi aáy Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, ai coù theå ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa,
sinh loøng tin hieåu?

–Ñaïi Boà-taùt naøo tu laâu nôi haïnh Ñaïi Boà-taùt, ñaõ töøng cuùng döôøng
voâ löôïng chö Phaät, ôû nôi chö Phaät phaùt nguyeän roäng lôùn, ñaõ troàng caên
laønh ñeàu ñöôïc thuaàn thuïc, ñöôïc voâ löôïng baïn laønh baûo veä, thöông
töôûng. Chính nhöõng Ñaïi Boà-taùt naøy môùi coù theå sinh loøng tin hieåu Baùt-
–Baïch Theá Toân, neáu ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy,
coù theå sinh loøng tin hieåu, thì Ñaïi Boà-taùt ñoù laáy gì laøm töï taùnh?
–Ñaïi Boà-taùt ñoù laáy ñieàu phuïc xa lìa laøm töï taùnh.
–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt ñoù seõ ñeán ñaâu?
Ñöùc Phaät ñaùp:
–Ñaïi Boà-taùt ñoù seõ ñaït ñeán trí Nhaát thieát trí.
–Baïch Theá Toân, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaït ñeán trí Nhaát thieát trí thì coù
theå bieát choã ñaït ñeán vaø coù theå giaûng noùi, cuøng giuùp cho höõu tình laøm
choã quay veà.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi oâng noùi! Neáu Ñaïi Boà-taùt ñaït ñeán trí
Nhaát thieát trí thì coù theå bieát choã ñaït ñeán vaø coù theå giaûng noùi, cuøng giuùp
cho höõu tình laøm choã quay veà.
–Ñaïi Boà-taùt naøy coù theå laøm vieäc khoù laøm, nghóa laø ñoäi muõ, maëc
aùo giaùp chaéc chaén vaø nghó: “Ta seõ ñoä thoaùt voâ löôïng, voâ soá, voâ bieân
höõu tình, laøm cho hoï nhaäp Nieát-baøn”, nhöng caùc höõu tình ñeàu khoâng
theå chöùng ñaéc.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi oâng noùi! Naøy Thieän Hieän, Ñaïi Boà-
taùt ñaõ ñoäi muõ, maëc aùo giaùp chaéc chaén laø khoâng thuoäc saéc, khoâng vì
saéc. Khoâng thuoäc thoï, töôûng, haønh, thöùc, khoâng vì thoï, töôûng, haønh,
thöùc. Khoâng thuoäc Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñòa; khoâng vì Thanh vaên, Ñoäc
giaùc ñòa. Khoâng thuoäc Boà-taùt ñòa; khoâng vì Boà-taùt ñòa. Khoâng thuoäc
www.daitangkinh.org
Phaät ñòa, khoâng vì Phaät ñòa. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu khoâng choã
thuoäc, ñeàu khoâng choã vì. Caùc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh saâu xa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, ñeàu maëc aùo giaùp, ñoäi muõ kieân coá nhö vaäy.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt maëc aùo maõo kieân coá maø thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, töùc laø ñoái vôùi ba choã khoâng bò vöôùng maéc. Ba choã aáy
laø nhöõng gì?
1- Thanh vaên ñòa.
2- Ñoäc giaùc ñòa.
3- Nhö Lai ñòa.
–OÂng quaùn ôû nghóa naøo maø noùi nhö vaäy?
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng coù söï truï,
tröôùc, khoâng keû tu taäp, khoâng coù phaùp ñeå tu, khoâng coù thôøi gian tu,
khoâng nôi choán tu, cuõng khoâng do ñaáy maø ñöôïc tu taäp. Vì sao? Vì
chaúng phaûi trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nghóa lyù saâu xa coù ít phaàn phaùp
chaân thaät, coù theå ñöôïc goïi laø coù khaû naêng tu taäp...
Baïch Theá Toân, neáu tu hö khoâng laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu
tu taát caû phaùp laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu tu khoâng ñaém tröôùc laø
tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu tu khoâng sôû höõu laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña. Neáu tu khoâng nhieáp thoï laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Neáu tu
phaùp tröø khieån laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Naøy Thieän Hieän,
neân nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, toái thaéng naøy, maø haønh,
truï, quaùn saùt Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Ñaïi Boà-taùt naøo, tuy thöïc
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa nhöng ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa naøy khoâng coù söï chaáp tröôùc, thì neân bieát ñoù laø Ñaïi Boà-taùt
Naøy Thieän Hieän, coù caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån; khoâng
chaáp lôøi ngöôøi maø coøn laáy lôøi daïy cuûa ngöôøi khaùc laøm chaân yeáu;
khoâng chæ tin ngöôøi khaùc maø coøn vì ngöôøi khaùc ñeå coù haønh ñoäng;
nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, taâm ngöôøi aáy khoâng kinh,
khoâng sôï, khoâng haõi, khoâng chìm, khoâng ñaém, khoâng nghi, khoâng
hoái, cuõng khoâng meâ muoäi. Ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laïi
vui möøng, muoán nghe, heát loøng tin thoï, bieân cheùp, giöõ gìn, ñoïc tuïng,
suy nghó ñuùng lyù, giaûng noùi cho moïi ngöôøi khoâng bao giôø löôøi moûi.
Neân bieát, Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy, ñôøi tröôùc ñaõ nghe raát
nhieàu nghóa lyù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Do vì Ñaïi Boà-
taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy nghe thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, trong taâm khoâng kinh, khoâng sôï, khoâng haõi, phoå bieán cho ñeán
giaûng noùi cho moïi ngöôøi khoâng heà moûi meät.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt, nghe noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy,
trong taâm khoâng kinh, khoâng sôï, khoâng haõi, phoå bieán cho ñeán giaûng
noùi cho moïi ngöôøi khoâng heà chaùn moûi, thì Ñaïi Boà-taùt aáy laøm sao tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–Ñaïi Boà-taùt ñoù tuøy thuaän lieân tuïc, höôùng ñeán thaâm nhaäp trí Nhaát
thieát trí. Neân laøm nhö vaäy ñeå thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Ñaïi Boà-taùt ñoù laøm theá naøo ñeå tuøy thuaän lieân tuïc, höôùng ñeán
thaâm nhaäp trí Nhaát thieát trí, thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt tuøy thuaän lieân tuïc, höôùng ñeán thaâm nhaäp hö
khoâng maø thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; ñoù laø Ñaïi Boà-taùt
lieân tuïc tuøy thuaän höôùng ñeán thaâm nhaäp trí Nhaát thieát trí, ñeå thöïc haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Vì sao? Vì trí Nhaát thieát trí laø voâ löôïng,
voâ bieân. Neáu laø voâ löôïng, voâ bieân töùc chaúng phaûi saéc; chaúng phaûi thoï,
töôûng, haønh, thöùc; khoâng sôû ñaéc, khoâng hieän quaùn, khoâng chöùng,
khoâng ñaïo quaû, khoâng trí, khoâng thöùc, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng
thaønh, khoâng hoaïi, khoâng baét ñaàu, khoâng chaám döùt, khoâng tu, khoâng
taïo taùc, khoâng töø ñaâu ñeán, cuõng chaúng veà ñaâu, khoâng phöông, khoâng
coõi, cuõng khoâng choã truï, chæ coù theå noùi laø voâ löôïng, voâ bieân.
Thieän Hieän neân bieát, vì hö khoâng voâ löôïng, voâ bieân, neân trí
Nhaát thieát trí cuõng voâ löôïng, voâ bieân. Trí Nhaát thieát trí voâ löôïng, voâ
bieân, neân khoâng theå chöùng ñaéc. Chaúng phaûi saéc coù theå chöùng; cuõng
chaúng phaûi thoï, töôûng, haønh, thöùc coù theå chöùng. Chaúng phaûi Boá thí
ba-la-maät-ña coù theå chöùng; cuõng chaúng phaûi Tònh giôùi cho ñeán Baùt-
www.daitangkinh.org
nhaõ ba-la-maät-ña coù theå chöùng. Vì sao? Vì saéc töùc trí Nhaát thieát trí;
thoï, töôûng, haønh, thöùc töùc trí Nhaát thieát trí. Boá thí ba-la-maät-ña töùc trí
Nhaát thieát trí; Tònh giôùi cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc trí Nhaát
thieát trí.
Khi aáy, Thieân ñeá Thích daãn ñaàu caùc chuùng Thieân töû coõi Duïc vaø
Ñaïi phaïm Thieân vöông daãn ñaàu caùc chuùng Thieân töû coõi Saéc; cuøng ñi
ñeán choã Phaät, ñaûnh leã döôùi chaân Ngaøi, nhieãu quanh beân phaûi ba voøng,
roài ñöùng sang moät beân, chaép tay cung kính ñoàng baïch Phaät:
–Nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy voâ cuøng saâu xa, khoù thaáy,
khoù löôøng.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thieân töû neân bieát,
Ta quaùn saùt nghóa naøy khi môùi chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ta
ngoài laëng yeân suy nghó, khoâng muoán noùi phaùp, trong taâm nghó theá naøy:
“Ta ñaõ chöùng phaùp saâu xa vi dieäu, caùc theá gian khoù coù theå chaáp nhaän
vaø tin töôûng ñöôïc ngay.”
Thieân töû neân bieát, phaùp Ta ñaõ chöùng töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña. Phaùp naøy raát saâu xa maàu nhieäm, khoâng ngöôøi chöùng vaø khoâng
phaùp chöùng, khoâng choã chöùng, khoâng thôøi gian chöùng.
Thieân töû neân bieát, vì hö khoâng saâu xa, neân phaùp naøy saâu xa. Vì
ngaõ saâu xa neân phaùp naøy saâu xa. Taát caû phaùp khoâng ñeán, khoâng ñi neân
phaùp naøy saâu xa. Taát caû phaùp voâ löôïng, voâ bieân neân phaùp naøy saâu xa.
Taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät neân phaùp naøy saâu xa. Taát caû phaùp
khoâng nhieãm, khoâng tònh neân phaùp naøy saâu xa.
Khi aáy, caùc Thieân töû baïch Phaät:
–Thaät kyø dieäu thay, baïch Theá Toân! Thaät hy höõu thay, baïch Ñaáng
Thieän Theä! Phaùp Phaät ñaõ daïy raát saâu xa vi dieäu, taát caû theá gian khoù tin
khoù hieåu. Vì sao? Vì phaùp Phaät ñaõ daïy khoâng bò thu phuïc, khoâng bò rôøi
boû, maø caùc loaøi höõu tình trong theá gian phaàn nhieàu laø thu phuïc hay bò
rôøi boû, theá neân theá gian ñoái vôùi lôøi Phaät daïy khoâng coù khaû naêng tin
hieåu ñöôïc laø vaäy.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi caùc oâng noùi!
Μ

–Baïch Ñöùc Theá Toân, phaùp Phaät ñaõ daïy raát saâu xa, maàu nhieäm,
ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu coù theå tuøy thuaän, khoâng bò chöôùng ngaïi. Phaùp
Phaät ñaõ daïy khoâng coù töôùng chöôùng ngaïi, ngang baèng hö khoâng, hoaøn
toaøn khoâng daáu veát. Phaùp Phaät ñaõ daïy khoâng coù töôùng ñoái ñaõi, khoâng
coù töôùng thöù hai. Phaùp Phaät ñaõ daïy khoâng coù töôùng ngang nhau, vì
khoâng coù ñoái ñòch. Phaùp Phaät ñaõ daïy hoaøn toaøn khoâng löu daáu veát, vì
khoâng sinh, khoâng dieät. Phaùp Phaät ñaõ daïy hoaøn toaøn khoâng sinh dieät,
vì taát caû sinh dieät laø chaúng theå naém baét ñöôïc. Phaùp Phaät ñaõ daïy hoaøn
toaøn khoâng coù ñöôøng taét, vì taát caû ñöôøng taét laø chaúng theå naém baét
ñöôïc. Phaùp Phaät ñaõ daïy hoaøn toaøn khoâng hyù luaän, vì phaân bieät ngoân
thuyeát laø chaúng theå naém baét ñöôïc.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi oâng noùi!
Khi aáy caùc Thieân töû coõi Duïc vaø coõi Saéc lieàn baïch Phaät:
–Ñaïi ñöùc Thieän Hieän ñuùng thaät laø Phaät töû, ñöôïc sinh ra töø Ñöùc
Nhö Lai. Vì sao? Vì Ñaïi ñöùc Thieän Hieän noùi ra caùc phaùp, taát caû ñeàu
töông öng cuøng khoâng.
Cuï thoï Thieän Hieän baûo caùc Thieân töû hai coõi Duïc vaø Saéc:
–Caùc ngaøi baûo toâi ñuùng thaät laø Phaät töû, ñöôïc sinh töø Ñöùc Nhö
Lai. Theá naøo laø Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Ñöùc Nhö Lai? Nghóa laø theo
chaân nhö cuûa Nhö Lai maø sinh ra, trong khi taát caû phaùp sinh laø chaúng
theå naém baét ñöôïc. Vì sao? Vì chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng ñeán,
khoâng ñi, baûn taùnh khoâng sinh. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng
khoâng ñeán, khoâng ñi, baûn taùnh khoâng sinh, neân noùi Thieän Hieän sinh
ra töø Ñöùc Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa Ñöùc Nhö Lai töùc chaân nhö cuûa taát caû phaùp. Chaân
nhö cuûa taát caû phaùp töùc chaân nhö cuûa Ñöùc Nhö Lai. Chaân nhö nhö theá,
khoâng coù taùnh chaân nhö, cuõng khoâng coù taùnh khoâng chaân nhö. Chaân
nhö cuûa Thieän Hieän cuõng nhö vaäy, neân noùi Thieän Hieän sinh ra töø Ñöùc
Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa Nhö Lai laøm töôùng thöôøng truï, ñeå chaân nhö cuûa
Thieän Hieän cuõng vaäy, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh ra töø Ñöùc Nhö
www.daitangkinh.org
Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng ñoåi khaùc, khoâng phaân bieät, chuyeån
khaép caùc phaùp. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng vaäy, neân noùi Thieän
Hieän ñöôïc sinh töø Ñöùc Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng bò chöôùng ngaïi, chaân nhö cuûa taát
caû phaùp cuõng khoâng bò chöôùng ngaïi. Hoaëc chaân nhö cuûa Nhö Lai; hoaëc
chaân nhö cuûa taát caû phaùp ñoàng moät chaân nhö, khoâng hai, khoâng khaùc,
khoâng taïo, khoâng taùc. Chaân nhö nhö vaäy, töôùng thöôøng chaân nhö,
khoâng luùc naøo laø khoâng phaûi töôùng chaân nhö, maø töôùng thöôøng chaân
nhö, khoâng luùc naøo laø chaúng phaûi töôùng chaân nhö neân khoâng hai,
khoâng khaùc. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng laïi nhö vaäy, neân noùi
Thieän Hieän ñöôïc sinh töø Ñöùc Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa Nhö Lai ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng nhôù nghó,
khoâng phaân bieät; chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng vaäy, neân noùi Thieän
Hieän ñöôïc sinh töø ñöùùc Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng rieâng khoâng khaùc, khoâng theå ñaéc;
chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng vaäy, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh ra
töø Ñöùc Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng rôøi chaân nhö cuûa taát caû phaùp; chaân
nhö cuûa taát caû phaùp khoâng rôøi chaân nhö cuûa Nhö Lai. Chaân nhö nhö
vaäy, töôùng thöôøng chaân nhö, khoâng coù luùc naøo khoâng coù töôùng chaân
nhö. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng vaäy, neân noùi Thieän Hieän sinh ra
töø Ñöùc Nhö Lai.
Maëc daàu noùi tuøy sinh, nhöng khoâng coù söï tuøy sinh, vì chaân nhö
cuûa Thieän Hieän khoâng khaùc Phaät.
Chaân nhö cuûa Nhö Lai khoâng coù quaù khöù, khoâng coù töông lai,
khoâng coù hieän taïi. Chaân nhö cuûa taát caû phaùp cuõng khoâng coù quaù khöù,
khoâng coù töông lai, khoâng coù hieän taïi. Chaân nhö cuûa Thieän Hieän cuõng
nhö vaäy, neân noùi: Thieän Hieän sinh ra töø Ñöùc Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa Thieän Hieän theo chaân nhö cuûa Nhö Lai. Chaân
nhö cuûa Nhö Lai theo chaân nhö quaù khöù. Chaân nhö cuûa quaù khöù theo
chaân nhö cuûa Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai theo chaân nhö cuûa vò
lai. Chaân nhö cuûa vò lai theo chaân nhö cuûa Nhö Lai. Chaân nhö cuûa
Nhö Lai theo chaân nhö hieän taïi. Chaân nhö hieän taïi theo chaân nhö cuûa
Nhö Lai. Chaân nhö cuûa Nhö Lai theo chaân nhö ba ñôøi. Chaân nhö ba
ñôøi theo chaân nhö cuûa Nhö Lai. Chaân nhö ba ñôøi, chaân nhö cuûa Nhö
Lai khoâng hai, khoâng khaùc vôùi chaân nhö taát caû phaùp. Chaân nhö cuûa
Thieän Hieän cuõng khoâng hai, khoâng khaùc, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc
sinh ra töø Ñöùc Nhö Lai.
Chaân nhö cuûa taát caû haïnh Ñaïi Boà-taùt töùc laø chaân nhö cuûa quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät. Caùc Ñaïi Boà-taùt do chaân nhö neân chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân goïi laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc. Ñoái vôùi chaân nhö caùc phaùp naøy, ta sinh loøng tin hieåu saâu xa, neân
noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh ra töø Ñöùc Nhö Lai.
Ñang noùi veà töôùng chaân nhö naøy, thì nôi theá giôùi ba laàn ngaøn
bieán ñoäng saùu caùch, y nhö luùc Phaät chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät
khoâng khaùc, neân noùi Thieän Hieän ñöôïc sinh ra töø Ñöùc Nhö Lai.
Nhöng Thieân töû neân bieát, Thieän Hieän ta, khoâng do saéc maø theo
Nhö Lai sinh; khoâng do thoï, töôûng, haønh, thöùc maø theo Nhö Lai sinh.
Khoâng do quaû Döï löu maø theo Nhö Lai sinh; khoâng do quaû Nhaát lai,
Baát hoaøn, A-la-haùn maø theo Nhö Lai sinh; khoâng do Ñoäc giaùc Boà-ñeà
maø theo Nhö Lai sinh; khoâng do quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
maø theo Nhö Lai sinh. Chæ do chaân nhö neân theo Nhö Lai sinh.
Thieân töû neân bieát, nhöng Thieän Hieän ta khoâng theo saéc sinh;
khoâng theo thoï, töôûng, haønh, thöùc sinh; khoâng theo quaû Döï löu sinh;
khoâng theo quaû Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn maø sinh; khoâng theo Ñoäc
giaùc Boà-ñeà sinh; khoâng theo quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät
sinh. Chæ theo chaân nhö sinh, neân Thieän Hieän ta theo Nhö Lai sinh.
–Baïch Ñöùc Theá Toân, chaân nhö naøy thaät saâu xa maàu nhieäm.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi oâng noùi! Chaân nhö naøy thaät saâu xa,
maàu nhieäm.
Ñang luùc noùi töôùng chaân nhö naøy, coù ba traêm Bí-soâ ñoaïn taän caùc
laäu, taâm ñöôïc giaûi thoaùt, ñaéc quaû A-la-haùn vaø coù naêm traêm Bí-soâ-ni xa
lìa traàn caáu, ôû trong caùc phaùp ñaéc Phaùp nhaõn thanh tònh, naêm ngaøn
Thieân töû ñöôïc thaønh thuïc nghieäp ñôøi tröôùc, cuøng luùc chöùng ñaéc Voâ
sinh phaùp nhaãn, saùu möôi Boà-taùt khoâng thoï caùc laäu, taâm ñöôïc giaûi
thoaùt.
–Hieän trong ñaïi chuùng naøy, coù saùu möôi Boà-taùt ñaõ ôû choã naêm
www.daitangkinh.org
traêm Ñöùc Phaät thôøi quaù khöù, gaàn guõi cuùng döôøng. Maëc daàu hoï coù tu
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï nhöng khoâng laõnh hoäi
phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, do ñoù sinh töôûng
khaùc, tu haïnh cuõng khaùc neân khoâng vaøo ñöôïc Chaùnh taùnh ly sinh cuûa
Boà-taùt. Do vaäy trong hieän taïi tuy ñöôïc nghe phaùp lôùn nhöng vì nhaân
ñôøi tröôùc coøn naëng neân chæ khoâng thoï caùc laäu, taâm ñöôïc giaûi thoaùt thoâi.
Theá neân Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt tuy coù ñaïo Boà-taùt laø Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän, nhöng khoâng laõnh hoäi phöông tieän thieän xaûo
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, lieàn chæ chöùng thaät teá, rôi vaøo ñòa vò
Thanh vaên hay Ñoäc giaùc.
Xaù-lôïi Töû, ví nhö coù con chim, thaân noù to lôùn caû traêm do-tuaàn,
hoaëc hai traêm cho ñeán naêm traêm do-tuaàn, maø loâng caùnh chim chöa
moïc hoaëc ñaõ hö ruïng. Chim naøy töø trôøi Ba möôi ba rôi mình xuoáng
chaâu Thieäm-boä, giöõa ñöôøng chôït nghó: “Baây giôø ta trôû veà laïi coõi trôøi
Ba möôi ba.” YÙ oâng nghó sao? Chim naøy coù theå bay veà laïi coõi trôøi Ba
möôi ba ñöôïc chaêng?
–Giöõa ñöôøng, chim naøy neáu muoán ñeán chaâu Thieäm-boä seõ laøm
cho thaân chim khoâng bò toån haïi, khoâng bò khoå. YÙ oâng nghó sao? Chim
aáy coù ñöôïc toaïi nguyeän khoâng?
–Baïch Theá Toân, daï khoâng. Chim aáy khi ñeán chaâu Thieäm-boä,
thaân noù chaéc chaén bò toån haïi vaø khoå ñau, hoaëc boû maïng hay saép cheát.
Vì sao? Vì chim naøy thaân to lôùn maø bò rôi töø xa vôùi loâng caùnh chöa
moïc hay ñaõ bò hö ruïng!
–Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi oâng noùi! Coù caùc thieän nam truï Boà-
taùt thöøa cuõng vaäy, maëc daàu coù phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
ñaõ traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp, chuyeân caàn tu Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, cuõng tu phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng,
Voâ nguyeän, nhöng khoâng laõnh hoäi phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa chæ chöùng thaät teá, lieàn rôi xuoáng ñòa vò Thanh vaên,
hoaëc Ñoäc giaùc.
Xaù-lôïi Töû, caùc thieän nam truï Boà-taùt thöøa naøy tuy nhôù nghó ñeán
chö Phaät Theá Toân ba ñôøi maø taâm laïi chaáp töôùng, khoâng thaáy, khoâng
bieát coâng ñöùc chaân thaät naêm uaån naøy cuûa chö Phaät Theá Toân, chæ nghe
tieáng khoâng, chaáp tröôùc laáy töôùng, roài hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä
cao toät laø rôi ngay xuoáng quaû vò Thanh vaên, hoaëc Ñoäc giaùc. Vì sao?
Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt aáy vì khoâng laõnh hoäi phöông tieän thieän xaûo Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân daàu cho coù ñem voâ soá caên laønh ñaõ tu taäp,
hoài höôùng ñaïo quaû Boà-ñeà vaãn khoâng ñuû söùc vaäy.
–Theo yù con hieåu veà nghóa Phaät daïy, thì neáu caùc thieän nam truï
Boà-taùt thöøa maø xa lìa phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì
daàu cho coù ñaày ñuû voâ löôïng phöôùc ñöùc tö löông maø ñoái vôùi Boà-ñeà
chöa chaéc ñöôïc hay khoâng. Theá neân caùc Ñaïi Boà-taùt muoán chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhaát ñònh khoâng neân xa lìa phöông tieän thieän
xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 549
Baáy giôø, caùc Thieân töû coõi Duïc vaø coõi Saéc cung kính chaép tay
ñoàng baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña raát laø saâu xa, khoù tin hieåu
voâ cuøng. Baïch Theá Toân, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng thaät laø saâu xa,
khoù tin, khoù hieåu voâ cuøng. Baïch Theá Toân, quaû vò Giaùc ngoä cao toät ñaõ
khoù tin hieåu, cuõng khoù chöùng ñaéc?
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi caùc oâng noùi! Nhöõng höõu tình
naøo thaønh töïu aùc tueä, tinh taán thaáp keùm, thaéng giaûi thaáp keùm, khoâng
coù phöông tieän thieän xaûo, bò leä thuoäc bôûi baïn aùc; ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa hoï seõ thaät khoù tin hieåu; ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa Phaät hoï cuõng khoù tin hieåu. Do ñoù, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuõng
khoù chöùng ñaéc.
–Nhö Theá Toân daïy, quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät ñaõ
khoù tin hieåu, cuõng khoù chöùng ñaéc. Vì sao quaû vò Giaùc ngoä cao toät raát
khoù tin hieåu, cuõng khoù chöùng ñaéc? Trong ñaáy hoaøn toaøn khoâng theå
coù söï chöùng ñaéc. Vì sao? Vì taát caû phaùp, cöùu caùnh laø khoâng, cho neân
trong khoâng khoâng coù phaùp ñeå coù theå chöùng phaùp khaùc. Vì sao? Vì
taát caû phaùp, töï taùnh ñeàu khoâng. Neáu vì phaùp naøy maø ñoaïn haún roài
noùi phaùp nhö vaäy, thì phaùp naøy cuõng khoâng do nôi nghóa naøy; cho
neân ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät, neáu coù ngöôøi chöùng
ñaéc hoaëc phaùp ñöôïc chöùng, neáu coù ngöôøi bieát hoaëc phaùp ñöôïc bieát,
thì taát caû ñeàu khoâng. Vì lyù do ñoù maø con suy nghó: “Quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät coù theå deã tin hieåu, coù theå deã chöùng ñaéc chöù
khoâng phaûi khoù tin hieåu, khoù chöùng ñaéc, vì taát caû phaùp laø khoâng.”
Tin bieát nhö vaäy seõ chöùng ñaéc ngay.

–Quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät, ngöôøi tin hieåu vaø ngöôøi
chöùng ñaéc laø chaúng theå naém baét ñöôïc, cho neân noùi khoù tin, khoù hieåu
vaø khoù chöùng ñaéc. Vì quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khoâng thaät
coù, cho neân noùi khoù tin, khoù hieåu vaø khoù chöùng ñaéc. Quaû vò Giaùc ngoä
cao toät cuûa chö Phaät khoâng coù chöùa nhoùm, cho neân noùi khoù tin, khoù
hieåu vaø khoù chöùng ñaéc.
Toân giaû Xaù-lôïi Töû baûo Thieän Hieän:
–Vì taát caû phaùp cöùu caùnh laø khoâng, cho neân quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cuûa chö Phaät cöïc kyø khoù tin hieåu, cöïc kyø khoù chöùng ñaéc. Vì sao? Vì
taát caû phaùp ñeàu khoâng coù töï taùnh, ñeàu nhö hö khoâng, ví nhö hö khoâng,
khoâng theå suy nghó theá naøy: “Ta ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, phaûi
sinh tin hieåu vaø phaûi chöùng ñaéc.” Caùc phaùp cuõng vaäy, ñeàu nhö hö
khoâng, hoaøn toaøn khoâng coù töï taùnh. Theá neân quaû vò Giaùc ngoä cao toät laø
cöïc kyø khoù tin hieåu, cöïc kyø khoù chöùng ñaéc.
Naøy Thieän Hieän, neáu quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät coù theå deã
tin hieåu, coù theå deã chöùng ñaéc thì seõ khoâng coù haèng haø sa soá caùc chuùng
Boà-taùt, phaùt taâm höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, sau laïi thoaùi lui.
Cho neân phaûi bieát quaû vò Giaùc ngoä cao toät laø cöïc kyø khoù tin khoù hieåu,
cöïc kyø khoù chöùng ñaéc.
Khi aáy, Cuï thoï Thieän Hieän thöa Xaù-lôïi Töû:
–YÙ thaày nghó sao? Saéc ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù thoaùi
lui khoâng?
Toân giaû Xaù-lôïi Töû ñaùp:
–Thöa khoâng, Thieän Hieän!
–YÙ thaày nghó sao? Thoï, töôûng, haønh, thöùc ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät coù thoaùi lui khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa saéc, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät coù thoaùi lui khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa thoï, töôûng, haønh, thöùc, ñoái vôùi
www.daitangkinh.org
quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù thoaùi lui khoâng?

–YÙ thaày nghó sao? Chaân nhö cuûa saéc ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät coù thoaùi lui khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù thoaùi lui khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa chaân nhö cuûa saéc, ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät coù thoaùi lui khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù thoaùi lui khoâng?
–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, yù thaày nghó sao? Saéc coù theå chöùng quaû
vò Giaùc ngoä cao toät khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Thoï, töôûng, haønh, thöùc coù theå chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa saéc, coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa thoï, töôûng, haønh, thöùc, coù theå
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Chaân nhö cuûa saéc coù theå chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc coù theå
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa chaân nhö cuûa saéc, coù theå chöùng
quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc, coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng?
–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, yù thaày nghó sao? Chaân nhö ñoái vôùi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät coù quay lui khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa chaân nhö, ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät coù quay lui khoâng?
–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, yù thaày nghó sao? Chaân nhö coù theå
–YÙ thaày nghó sao? Coù phaùp lìa chaân nhö, coù theå chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät khoâng?
–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, yù thaày nghó sao? Phaûi chaêng coù phaùp
chaúng töùc saéc..., chaúng lìa saéc..., chaúng töùc chaân nhö, chaúng lìa chaân
nhö; ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät coù quay lui khoâng?
www.daitangkinh.org

–Thöa Toân giaû Xaù-lôïi Töû, yù thaày nghó sao? Phaûi chaêng coù phaùp
chaúng töùc saéc..., chaúng lìa saéc..., chaúng töùc chaân nhö, chaúng lìa chaân
nhö, coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng?
Khi aáy Cuï thoï Thieän Hieän noùi vôùi Xaù-lôïi Töû:
–Neáu taát caû phaùp laø chaéc thaät, laø toàn taïi thì hoaøn toaøn khoâng sôû
höõu, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Noùi nhöõng phaùp naøo coù theå ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät maø coù quay lui?
Toân giaû Xaù-lôïi Töû noùi vôùi Thieän Hieän:
–Nhö Toân giaû ñaõ noùi, trong Voâ sinh phaùp nhaãn ñeàu khoâng coù
phaùp, cuõng khoâng coù Boà-taùt, neân coù theå noùi ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät coù quay lui. Neáu vaäy thì taïi sao Phaät daïy coù ba haïng ngöôøi truï
Boà-taùt thöøa chæ neân noùi moät? Vaø nhö Toân giaû noùi thì khoâng coù söï sai
khaùc cuûa Boà-taùt ba thöøa, maø chæ coù moät thöøa Chaùnh ñaúng giaùc.
Khi aáy Maõn Töø Töû baïch Cuï thoï Xaù-lôïi Töû:
–Neân hoûi Thieän Hieän laø chaáp nhaän coù moät Boà-taùt thöøa phaûi
khoâng? Sau ñoù hoûi tieáp nhö vaày: ñaâu caàn phaûi thaønh laäp ba thöøa khaùc
nhau maø chæ caàn coù moät thöøa Chaùnh ñaúng giaùc.
Toân giaû Xaù-lôïi Töû hoûi Thieän Hieän:
–Thaày chaáp nhaän coù moät Boà-taùt thöøa khoâng?
–YÙ thaày nghó sao? Trong chaân nhö phaûi chaêng coù ba thöøa sai
khaùc nhau?
–Thöa khoâng, Thieän Hieän, chaân nhö coøn khoâng coù töôùng ba thöøa
ñöôïc, huoáng laø trong aáy coù ba thöøa khaùc. YÙ thaày nghó sao? Trong chaân
nhö phaûi chaêng coù moät thöøa ñöôïc khoâng?
–Thöa khoâng, Thieän Hieän, chaân nhö coøn khoâng coù moät töôùng
ñöôïc, huoáng laø trong aáy maø coù moät thöøa. YÙ thaày nghó sao? Phaûi chaêng
trong chaân nhö thaáy coù moät phaùp, moät Boà-taùt khoâng?

Cuï thoï Thieän Hieän noùi vôùi Xaù-lôïi Töû:
–Neáu taát caû phaùp laø chaéc thaät, laø toàn taïi thì hoaøn toaøn khoâng sôû
höõu, ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc vaø Boà-taùt cuõng vaäy.
Theá naøo? Toân giaû coù theå nghó raèng: “Ñaây laø Thanh vaên, ñaây laø
Ñoäc giaùc, ñaây laø Boà-taùt.” Nhö vaäy laø ba, hay nhö vaäy laø moät?
Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû phaùp, ñeàu khoâng sôû ñaéc,
ñoái vôùi chaân nhö cuûa phaùp cuõng khoâng sôû ñaéc, ñoái vôùi caùc Boà-taùt cuõng
khoâng sôû ñaéc, ñoái vôùi chö Nhö Lai cuõng khoâng sôû ñaéc, thì neân bieát ñoù
laø chaân thaät Boà-taùt.
Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt naøo nghe noùi chaân nhö khoâng coù töôùng sai
khaùc maø khoâng kinh, khoâng sôï, khoâng chìm ñaém, khoâng maát ñi thì Ñaïi
Boà-taùt ñoù choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Trong khoaûng thôøi
gian aáy nhaát ñònh khoâng quay lui.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân ngôïi khen Thieän Hieän:
–Hay thay, hay thay! Hoâm nay chính oâng laø ngöôøi coù theå vì caùc
Boà-taùt giaûng noùi phaùp chính yeáu hay nhaát. Nhöõng ñieàu oâng noùi ñeàu laø
söùc oai thaàn cuûa Nhö Lai.
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi töôùng chaúng theå
naém baét ñöôïc chaân nhö cuûa phaùp, sinh loøng tin hieåu saâu xa, bieát töôùng
khoâng sai khaùc cuûa taát caû phaùp, nghe noùi töôùng chaúng theå naém baét
ñöôïc chaân nhö cuûa caùc phaùp nhö vaäy maø khoâng kinh, khoâng sôï, khoâng
chìm ñaém, khoâng maát ñi, Ñaïi Boà-taùt ñoù choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät.
Toân giaû Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:
–Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu ñöôïc phaùp naøy seõ choùng chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät phaûi khoâng?
Ñöùc Phaät ñaùp:
–Xaù-lôïi Töû, ñuùng theá, ñuùng theá! Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu ñöôïc
phaùp naøy, seõ choùng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng rôi vaøo caùc
ñòa vò Thanh vaên, Ñoäc giaùc...
–Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng ñaéc sôû caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, neân truï theá naøo vaø neân hoïc theá naøo?
www.daitangkinh.org
–Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng ñaéc sôû caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, neân truï bình ñaúng ñoái vôùi caùc höõu tình. Ñoái vôùi caùc höõu tình
neân phaùt khôûi taâm bình ñaúng, taâm Töø, taâm Bi, taâm Hyû, taâm Xaû, taâm
lôïi ích, taâm an vui, taâm nhu hoøa, taâm cung kính, taâm khoâng toån, taâm
khoâng haïi, taâm ngay thaúng, taâm nhö cha, taâm nhö meï, taâm nhö anh
em, taâm nhö chò em, taâm laøm nöông töïa... vaø ñem taâm naøy töông öng
cuøng lôøi noùi.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo muoán nhanh chöùng ñaéc sôû
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñoái vôùi höõu tình neân truï nhö vaäy vaø neân
hoïc nhö vaäy.
Μ
Phaåm 17: TÖÔÙNG KHOÂNG THOAÙI

–Chuùng con neân duøng töôùng traïng naøo ñeå bieát Ñaïi Boà-taùt khoâng
lui suït?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå bieát nhö thaät hoaëc ñòa vò phaøm phu, ñòa
vò Thanh vaên, ñòa vò Ñoäc giaùc, ñòa vò Boà-taùt, ñòa vò Nhö Lai. Caùc ñòa vò
nhö vaäy tuy noùi coù khaùc, nhöng trong taùnh chaân nhö cuûa caùc phaùp;
khoâng ñoåi khaùc, khoâng phaân bieät, ñeàu khoâng coù hai, khoâng hai phaàn.
Ñaïi Boà-taùt ñoù tuy thaät ngoä nhaäp chaân nhö cuûa caùc phaùp, cuõng thaät an
truù chaân nhö cuûa caùc phaùp nhöng khoâng coù söï phaân bieät, vì laáy voâ sôû
ñaéc laøm phöông tieän. Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ thaät ngoä nhaäp chaân nhö cuûa
caùc phaùp, maëc daàu nghe chaân nhö cuøng taát caû phaùp khoâng hai, khoâng
khaùc, maø khoâng nghi ngôø, vöôùng maéc. Ñaïi Boà-taùt ñoù ñaõ thaät an truù
vaøo chaân nhö cuûa caùc phaùp. Ra khoûi chaân nhö roài, tuy nghe caùc phaùp
coù nhieàu töôùng loaïi khaùc nhau nhöng ôû trong ñaáy khoâng coù söï chaáp
tröôùc, cuõng khoâng nghi ngôø vöôùng maéc vaø khoâng nghó raèng: “Vieäc naøy
nhö thaät, vieäc naøy khoâng nhö thaät. Maëc daàu khoâng nghó Nhö Lai nhö
vaäy nhöng ñoái vôùi caùc phaùp coù theå bieát nhö thaät. Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng
bao giôø phaùt ra lôøi noùi vu vô. Taát caû nhöõng gì hoï noùi ñeàu ñöa ñeán lôïi
ích, neáu khoâng coù lôïi ích thì hoï khoâng bao giôø noùi. Ñaïi Boà-taùt naøy
khoâng bao giôø xeùt thaáy söï hay, dôû, toát, xaáu cuûa ngöôøi khaùc, thuyeát
phaùp cho hoï moät caùch bình ñaúng, thöông xoùt. Neáu Ñaïi Boà-taùt thaønh
töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy thì nhaát ñònh ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät khoâng trôû laïi quay lui.”
Naøy Thieän Hieän, taát caû caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån,
khoâng bao giôø muoán thaáy hình töôùng, ngoân töø cuûa nhöõng ngoaïi ñaïo,
Sa-moân, Baø-la-moân... Caùc Sa-moân, Baø-la-moân... ñoù ñoái vôùi phaùp sôû tri
thaät bieát, thaät thaáy, hoaëc coù theå trình baøy phaùp moân chaùnh kieán, ñieàu
naøy khoâng theå xaûy ra. Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng bao giôø leã kính caùc Thieân
thaàn khaùc, nhö caùc ngoaïi ñaïo cuûa theá gian ñaõ thôø phuïng; cuõng khoâng
bao giôø ñem caùc voøng hoa, caùc thöù höông boät, y phuïc, ngoïc baùu, côø
phöôùn, loïng baùu, aâm nhaïc, ñeøn saùng... ñeå cuùng döôøng Thieân thaàn vaø
caùc ngoaïi ñaïo. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu nhöõng töôùng traïng nhö vaäy,
chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, khoâng
rôi vaøo neûo aùc, khoâng laøm thaân ngöôøi nöõ, cuõng khoâng sinh nôi doøng
hoï thaáp heøn; ngoaïi tröø vì muoán ñoä thoaùt nhöõng loaøi höõu tình ñoù, neân
hieän sinh cuøng loaøi ñeå tìm caùch hoùa ñoä. Ñaïi Boà-taùt naøy, thöôøng öa
thoï möôøi neûo nghieäp thieän, töï thaân xa lìa söï saùt haïi chuùng sinh cho
ñeán taø kieán vaø khuyeân ngöôøi khaùc xa lìa söï saùt haïi chuùng sinh cho
ñeán taø kieán. Töï thoï vaø haønh möôøi neûo nghieäp thieän vaø khuyeân ngöôøi
khaùc thoï, haønh möôøi neûo nghieäp thieän. Chæ baøy, theå hieän, khuyeán
khích, ngôïi khen, vui möøng, giaùo hoùa höõu tình, laøm cho hoï ñöôïc vöõng
beàn. Ñaïi Boà-taùt naøy, cho ñeán trong moäng cuõng khoâng laøm möôøi aùc
nghieäp ñaïo, cuõng khoâng hieän khôûi taâm aùc baát thieän; cho ñeán trong
moäng cuõng thöôøng thoï hoïc möôøi neûo nghieäp thieän. Ñaïi Boà-taùt naøo
thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc
ngoä cao toät khoâng lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, ñoái vôùi
nhöõng söï thoï trì, tö duy, ñoïc tuïng caùc kinh ñieån ñeàu muoán ñöôïc voâ
cuøng thoâng lôïi, ñeàu vì lôïi laïc taát caû höõu tình, thöôøng suy nghó: “Ta ñem
phaùp naøy vì caùc höõu tình giaûng noùi, chæ baøy, nguyeän seõ laøm cho taát caû
phaùp ñöôïc vieân maõn vaø ñem caên laønh phaùp thí naøy cho caùc höõu tình
moät caùch bình ñaúng, cuøng nhau hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng lui suït trôû laïi.
www.daitangkinh.org
phaùp moân saâu xa maø Ñöùc Phaät ñaõ daïy; khoâng bao giôø sinh taâm nghi
ngôø, do döï; cuõng khoâng meâ muoäi maø hoan hyû tin thoï. Nhöõng ñieàu noùi
ra ñeàu vì lôïi ích, bieát löôïng maø noùi nhöõng ngoân töø hoøa nhaõ, nguû nghæ ít
hôi, khoâng phaùt sinh phieàn naõo. Ra, vaøo, ñeán, ñi, taâm luoân tænh thöùc,
luoân luoân an truù nôi chaùnh nieäm, chaùnh tri. Ñi, ñöùng, naèm, ngoài vôùi
nhöõng haønh ñoäng coù oai nghi; dôû chaân, böôùc chaân cuõng nhö vaäy. Daïo
ñi caùc nôi ñeàu xem döôùi ñaát, an nhieân chaùnh nieäm nhìn thaúng maø ñi.
Cöû ñoäng, noùi naêng thöôøng khoâng thoâ baïo. Nhöõng söï thoï duïng nhö y
phuïc, ñoà naèm ñeàu thöôøng thôm saïch, khoâng coù nhöõng hoâi dô; cuõng
khoâng hoâi haùm, raän reäp, caùc thöù truøng. Thöôøng öa saïch seõ, thöôøng
khoâng beänh taät. Trong thaân khoâng coù taùm vaïn hoä truøng. Vì sao? Vì caùc
Boà-taùt naøy caên laønh taêng thöôïng, vöôït khoûi theá gian. Caên laønh cöù nhö
daàn daàn taêng tröôûng. Nhö vaäy, nhö vaäy thaân taâm thanh tònh. Nhôø nhaân
duyeân naøy, thaân taâm cuûa caùc Boà-taùt kieân coá gioáng nhö kim cang,
khoâng bò nghòch duyeân laøm thöông toån. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc
töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng
lui suït trôû laïi.
–Theá naøo laø caùc Ñaïi Boà-taùt neân bieát taâm thöôøng thanh tònh?
–Ñaïi Boà-taùt aáy caên laønh nhö nhö daàn daàn taêng tröôûng. Trong
taâm cöù nhö vaäy, nhö vaäy; taát caû nhöõng quanh co, doái traù ñeàu khoâng
bao giôø hieän haønh. Nhôø nhaân duyeân naøy, bao nhieâu phieàn naõo vaø phaùp
baát thieän khaùc ñeàu vónh vieãn daäp taét; cuõng vöôït khoûi Thanh vaên vaø
Ñoäc giaùc ñòa, nhanh choùng tieán ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Theá neân
phaûi bieát ñoù laø taâm thöôøng thanh tònh.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, khoâng
troïng lôïi döôõng, chaúng maøng tieáng khen, taâm xa lìa ganh gheùt, tham
lam, thaân khoâng laàm loãi. Ñoái vôùi caùc thöïc phaåm, y phuïc, ñoà naèm,
thuoác beänh, taøi saûn, cuûa caûi... khoâng say ñaém. Nghe phaùp saâu xa,
taâm khoâng meâ laàm, trí tueä saâu beàn, cung kính tin thoï. Tuøy söï nghe
nhaän, maø hoäi nhaäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Nhöõng söï nghieäp
taïo taùc ôû theá gian, cuõng nöông vaøo phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña ñeå hoäi nhaäp phaùp taùnh; khoâng thaáy moät söï kieän naøo ra
khoûi phaùp taùnh. Giaû söû coù caùi khoâng cuøng töông öng vôùi phaùp taùnh
thì cuõng tìm caùch hoäi nhaäp nghóa lyù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Do ñoù cho neân, khoâng thaáy ra khoûi phaùp taùnh. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh
töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao
toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån; giaû
söû coù aùc ma, hoùa hieän ra laøm taùm ñòa nguïc lôùn; ôû trong moãi moät ñòa
nguïc lôùn ñoù, hoùa ra voâ löôïng traêm ngaøn Boà-taùt ñeàu bò löûa döõ xen
nhau ñoát chaùy, bò nhöõng ñau ñôùn chua xoùt, ñoäc haïi, khoå sôû voâ cuøng.
AÙc ma hoùa ra nhö vaäy xong, baûo caùc Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån:
“Caùc Boà-taùt naøy ñeàu ñöôïc thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng
thoaùi chuyeån, neân bò ñoïa trong ñòa nguïc lôùn nhö vaäy, thöôøng chòu
nhöõng ñau khoå döõ doäi nhö theá naøy. Boà-taùt caùc ngöôi ñaõ nhaän thoï kyù
quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån, cuõng seõ ñoïa trong ñòa
nguïc lôùn naøy vaø chòu nhöõng ñau khoå döõ doäi. Phaät thoï kyù cho caùc
ngöôi chòu khoå cuøng cöïc trong ñòa nguïc lôùn, chöù chaúng phaûi thoï kyù
cho caùc ngöôi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng thoaùi chuyeån. Theá neân
caùc ngöôi haõy mau vaát boû taâm ñaïi Boà-ñeà, may ra ñöôïc thoaùt khoûi noãi
khoå ñòa nguïc naøy. Töông lai sinh leân coõi trôøi hoaëc sinh trong loaøi
ngöôøi, höôûng thuï nhöõng vui söôùng tuyeät vôøi.”
Khi aáy, caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, nghe thaáy nhöõng söï
vieäc nhö vaäy, taâm hoï vaãn khoâng lay ñoäng, khoâng nghi ngôø, sôï haõi, maø
chæ suy nghó: “Ñaïi Boà-taùt ñöôïc thoï kyù khoâng thoaùi chuyeån, neáu ñoïa
vaøo caûnh giôùi aùc, chòu caùc khoå naõo khoâng theå thoaùt ra, nhaát ñònh vieäc
naøy khoâng theå coù. Nhöõng ñieàu nghe thaáy hoâm nay, chaéc laø aùc ma laøm
ra; nhöõng ñieàu aùc ma noùi, hoaøn toaøn khoâng coù thaät.” Ñaïi Boà-taùt naøo
thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä
cao toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, giaû
söû coù aùc ma, hoùa laøm hình töôùng Sa-moân, ñi ñeán choã Boà-taùt, noùi:
“Tröôùc kia caùc ngöôi ñaõ nghe, thoï trì, ñoïc tuïng kinh ñieån töông öng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñeàu laø taø thuyeát. Haõy mau vaát boû, chôù
nghó ñoù laø chaân thaät. Neáu caùc ngöôi coù theå vaát boû nhanh choùng, ta seõ
daïy cho caùc ngöôi phaùp Phaät chaân tònh, laøm cho caùc ngöôi mau chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Nhöõng gì caùc ngöôi ñaõ nghe tröôùc ñaây,
www.daitangkinh.org
khoâng ñuùng laø lôøi cuûa Phaät. Ñoù laø vaên tuïng doái traù do ngöôøi soaïn taäp.
Nhöõng lôøi ta noùi môùi ñuùng laø lôøi Phaät.”
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nghe noùi nhö vaäy maø taâm
dao ñoäng, nghi ngôø, sôï haõi; phaûi bieát Boà-taùt ñoù chöa ñöôïc thoï kyù
Ñaïi Boà-taùt naøo nghe noùi nhö vaäy, maø taâm khoâng dao ñoäng,
khoâng nghi ngôø sôï haõi; chæ an truù theo phaùp taùnh khoâng taùc, khoâng
töôùng, khoâng sinh, Ñaïi Boà-taùt naøy coù laøm vieäc gì, cuõng khoâng tin lôøi
ngöôøi khaùc, khoâng theo lôøi daïy cuûa hoï maø bò lay chuyeån. Nhö A-la-
haùn, coù laøm vieäc gì cuõng khoâng tin lôøi ngöôøi khaùc, tröôùc maét chöùng
ñöôïc phaùp taùnh khoâng nghi, khoâng laàm; taát caû aùc ma khoâng theå
khuynh ñaûo ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån naøy, khoâng bò taát caû
Thanh vaên, Ñoäc giaùc, ngoaïi ñaïo, caùc aùc ma... coù theå phaù hoaïi, laøm cho
lui suït taâm Boà-ñeà. Ñaïi Boà-taùt naøo, thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy,
chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, giaû söû coù
aùc ma ñi ñeán choã Boà-taùt, giaû hieän laø baïn thaân, noùi: “Sôû haønh cuûa caùc
ngöôi laø phaùp sinh töû, chaúng phaûi haïnh Boà-taùt. Nay caùc ngöôi neân tu
ñaïo heát khoå, mau heát caùc khoå, ñaéc Nieát-baøn an vui.”
Luùc ñoù, aùc ma lieàn noùi ñaïo phaùp töông töï ñoïa sinh töû cho caùc
Boà-taùt vaø baûo: “Ñaây laø chaân ñaïo. Ngöôi tu ñaïo naøy sôùm chaám döùt taát
caû sinh, giaø, beänh, cheát, ñöôïc vaøo Nieát-baøn. Thaân khoå hieän taïi phaûi
neân chaùn boû, huoáng laïi caàu thoï thaân khoå nôi ñôøi sau. Haõy töï nghó kyõ,
ñeå boû nhöõng gì ñaõ tin töø tröôùc.”
Khi Ñaïi Boà-taùt nghe ngöôøi ñoù noùi, taâm khoâng dao ñoäng, khoâng
nghi ngôø sôï haõi, maø chæ suy nghó: “Ngöôøi noùi lôøi nhö vaäy, chính laø aùc
ma.”
Khi aáy, aùc ma kia baûo Boà-taùt: “Ngöôi muoán nghe haïnh voâ ích
cuûa Boà-taùt aø? Nghóa laø caùc Boà-taùt traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp, ñem
voâ löôïng thöù ñoà cuùng toát ñeïp nhaát, ñeå cuùng döôøng chö Phaät, laïi ôû haèng
haø sa soá choã Phaät tu voâ löôïng haïnh khoå khoù haønh, thaân caän vaâng thôø
haèng haø sa soá chö Phaät Theá Toân, thænh hoûi ñaïo neân tu, nôi voâ löôïng,
voâ bieân Boà-taùt vaø haèng haø sa soá chö Phaät Theá Toân, söï thænh hoûi aáy
ñöôïc giaûng noùi coù thöù töï. Caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt ñoù, nhö lôøi Phaät daïy,
tinh taán tu hoïc traûi qua voâ löôïng kieáp coøn khoâng theå chöùng söï caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, huoáng gì hoâm nay caùc ngöôi coù theå chöùng ñöôïc.”
Khi aáy, Boà-taùt tuy nghe noùi nhö vaäy nhöng taâm khoâng dao ñoäng,
khoâng sôï haõi, nghi ngôø; caùc aùc ma kia voäi ñeán moät nôi, ñeå hoùa laøm voâ
löôïng hình töôïng Bí-soâ, roài baûo Boà-taùt: “Caùc Bí-soâ naøy, ôû thôøi quaù
khöù, traûi qua voâ soá kieáp, tu voâ löôïng nhöõng haïnh khoå khoù haønh maø
vaãn khoâng theå ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nay ñeàu lui truù nôi quaû vò
A-la-haùn. Laøm sao caùc ngöôi coù theå chöùng ñöôïc Boà-ñeà?”
Caùc Boà-taùt nghe thaáy nhö vaäy roài, suy nghó: “Nhaát ñònh laø aùc ma,
vì muoán khuaáy roái ta neân laøm nhöõng vieäc nhö vaäy. Chaéc chaén khoâng
coù Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña ñeán quaû vò vieân maõn maø
khoâng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, maø trôû laïi lui truù nôi ñòa vò
Thanh vaên, Ñoäc giaùc...”
Boà-taùt laïi suy nghó: “Neáu caùc Boà-taùt nhö lôøi Phaät daïy, tu haïnh
Boà-taùt maø khoâng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vieäc naøy chaéc chaén
khoâng theå xaûy ra. Neân bieát, nhöõng ñieàu ñaõ thaáy, ñaõ nghe hoâm nay;
nhaát ñònh laø do aùc ma ñaõ laøm, ñaõ noùi.”
Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, neáu coù
aùc ma giaû hình töôùng Bí-soâ ñeán nôi Boà-taùt, muoán laøm cho caùc Boà-taùt
chaùn boû quaû vò Giaùc ngoä cao toät, neân noùi: “Trí Nhaát thieát trí ngang
baèng hö khoâng, laáy khoâng taùnh laøm taùnh, töï töôùng voán khoâng. Caùc
phaùp cuõng vaäy, ngang baèng hö khoâng, khoâng coù taùnh laøm taùnh.
Trong töï töôùng khoâng, khoâng coù moät phaùp coù theå goïi laø naêng chöùng,
khoâng coù moät phaùp coù theå goïi laø sôû chöùng. Nôi chöùng, luùc chöùng vaø
do ñaáy maø chöùng ñeàu chaúng theå naém baét ñöôïc. Taát caû phaùp ñaõ ngang
baèng hö khoâng, khoâng taùnh laøm taùnh, töï töôùng voán khoâng; taïi sao caùc
ngöôi laïi phaûi chòu khoå nhoïc moät caùch uoång phí, ñeå caàu chöùng quaû vò
Giaùc ngoä cao toät? Tröôùc kia, ngöôi ñaõ nghe caùc chuùng Boà-taùt neân
caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, ñeàu laø ma noùi chöù khoâng phaûi lôøi chaân
thaät cuûa Phaät. Caùc ngöôi neân boû taâm mong caàu chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Chôù neân vì caùc höõu tình maø ngaøy ñeâm töï chòu gian khoå.
Maëc daàu laøm voâ soá nhöõng vieäc khoå khoù laøm, mong caàu giaùc ngoä vaãn
khoâng bao giôø ñaït ñeán.”
Ñaïi Boà-taùt naøy, khi nghe noùi nhöõng lôøi can ngaên, quôû traùch nhö
www.daitangkinh.org
vaäy, quaùn saùt kyõ nhöõng vieäc naøy laø cuûa aùc ma muoán laøm luïn baïi taâm
Boà-ñeà lôùn cuûa ta. Nay ta khoâng neân tin nhaän lôøi chuùng noùi maø ñaùnh
maát taâm Boà-ñeà lôùn ñaõ phaùt nguyeän. Ta phaûi kieân trì hôn, quyeát khoâng
lay chuyeån. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc
chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, muoán
vaøo Sô tónh löï cho ñeán Tónh löï thöù tö, töùc coù theå vaøo tuøy yù. Ñaïi Boà-taùt
naøy tuy vaøo Tónh löï thöù tö nhöng khoâng thoï quaû ñoù. Vì muoán lôïi laïc
cho caùc chuùng höõu tình neân tuøy söï giaùo hoùa maø thoï thaân, töùc tuøy theo
sôû nguyeän maø coù theå thoï laõnh. Ñaõ laøm nhöõng vieäc caàn laøm roài, coù theå
xaû boû ngay. Theá neân, tuy coù theå vaøo caùc tónh löï nhöng khoâng theo theá
löïc ñoù ñeå thoï sinh. Vì hoùa ñoä cho caùc höõu tình neân sinh trôû laïi coõi Duïc.
Tuy sinh nôi coõi Duïc nhöng khoâng bò nhieãm Duïc. Ñaïi Boà-taùt naøo
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån; khoâng
quyù danh tieáng; khoâng ñaém tröôùc tieáng khen; ñoái vôùi caùc loaøi höõu
tình taâm khoâng saân haän, thöôøng muoán laøm cho hoï ñöôïc lôïi ích an vui;
ñeán, ñi, ra, vaøo taâm khoâng taùn loaïn; cöû chæ oai nghi, haønh ñoäng
thöôøng ôû trong chaùnh nieäm. Boà-taùt vì höõu tình, neân maëc daàu ôû taïi
nhaø nhöng trong ñoù taâm khoâng tham ñaém. Tuy ñang thoï duïc nhöng
taâm chaùn sôï, nhö qua ñöôøng nguy hieåm taâm thöôøng sôï haõi. Tuy coù söï
aên uoáng maø loøng lo sôï khoâng yeân, chæ nghó khoâng bieát luùc naøo ra
khoûi ñöôøng hieåm naïn naøy. Tuy ñang thoï duïng caùc thöù cuûa caûi nhöng
ôû nôi ñoù khoâng sinh tham aùi; khoâng töï nuoâi soáng baèng vieäc phi phaùp,
baát chaùnh; thaø töï hy sinh chöù khoâng laøm toån haïi ngöôøi khaùc. Vì sao?
Vì caùc Boà-taùt thöïc haønh saâu xa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø baäc toân
tröôûng trong loaøi ngöôøi, thieän só trong loaøi ngöôøi, quyù toäc trong loaøi
ngöôøi, traâu chuùa trong loaøi ngöôøi, hoa sen trong loaøi ngöôøi, voi chuùa
trong loaøi ngöôøi, sö töû trong loaøi ngöôøi, huøng maïnh trong loaøi ngöôøi,
ñieàu ngöï trong loaøi ngöôøi, anh kieät trong loaøi ngöôøi; voán vì lôïi laïc taát
caû höõu tình neân hieän ôû nôi nhaø ñeå tìm caùch laøm cho lôïi ích, chôù
khoâng vì ñôøi soáng cuûa chính mình maø xaâm phaïm, coù haïi cho ngöôøi.
Vì sao? Caùc Boà-taùt naøy ñaõ naém giöõ phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö
vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng bò lui suït trôû
laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån luoân coù
thaàn vöông Döôïc-xoa caàm Kim cang theo hoä veä nghieâm maät hai beân,
khoâng ñeå cho caùc haøng ngöôøi vaø phi nhaân... duøng oai löïc taø mò laøm toån
haïi thaân taâm. Nhôø nhaân duyeân ñoù neân caùc Boà-taùt cho ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät thaân taâm ñöôïc thö thaùi, thöôøng khoâng roái loaïn, ñuû töôùng
tröôïng phu, caùc caên troïn veïn, taâm haønh theo thieän, thöôøng tu tònh
maïng; khoâng laøm huyeãn thuaät, xem töôùng toát xaáu, chuù caám quyû thaàn;
pha cheá thuoác thang, duï gaït ngöôøi thaáp heøn; keát thaân vôùi ngöôøi giaøu
sang, khinh ngaïo Thaùnh hieàn, thaân caän nam nöõ; khoâng vì danh lôïi maø
khen mình cheâ ngöôøi; khoâng vì taâm nhieãm oâ maø lieác ngoù, giôõn cöôøi;
giöõ giôùi thanh tònh, chí taùnh thuaàn haäu, ngay thaúng. Ñaïi Boà-taùt naøo
vaên chöông, taøi naêng, ngheà nghieäp cuûa caùc theá gian, tuy ñöôïc taøi ba,
loãi laïc, nhöng khoâng tham ñaém. Vì ñaõ thoâng suoát taát caû phaùp laø chaúng
theå naém baét ñöôïc, nhöõng thöù ñoù ñeàu haøm chöùa lôøi taïp ueá, laø taø maïng
vaäy. Ñoái vôùi nhöõng saùch luaän baøn veà theá tuïc, ngoaïi ñaïo; tuy cuõng bieát
gioûi nhöng khoâng say ñaém, vì ñaõ thoâng suoát ñöôïc baûn taùnh khoâng cuûa
taát caû phaùp. Caùc saùch luaän cuûa ngoaïi ñaïo, theá tuïc, khi baøn noùi nhieàu söï
lyù coù theâm bôùt; coøn ñaïo cuûa Boà-taùt khoâng tuøy thuaän nhö vaäy. Ñaïi Boà-
taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi quaû vò
Giaùc ngoä cao toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, taát caû Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån coøn coù
caùc töôùng traïng khaùc nöõa, Ta seõ phaân tích, giaûng noùi cho oâng roõ.
Nghóa laø Boà-taùt ñoù, thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thoâng suoát
caùc phaùp khoâng, neân khoâng öa quaùn saùt luaän baøn caùc vieäc nhö: vieäc
vua, vieäc giaëc, vieäc quaân lính, vieäc chieán ñaáu, thaønh, aáp, xoùm laøng,
caùc loaïi xe, ngöïa, voi, y phuïc, thöïc phaåm, ñoà naèm, höông hoa, nam nöõ,
xaáu ñeïp, vöôøn röøng, ao hoà, nuùi bieån...
Boà-taùt khoâng öa quaùn saùt luaän baøn vieäc cuûa Döôïc-xoa, La-saùt
baø..., caùc vieäc cuûa quyû thaàn; khoâng öa quaùn saùt luaän baøn vieäc ñöôøng
saù, chôï quaùn, laàu gaùc, buoân baùn; khoâng öa quaùn saùt luaän baøn vieäc muùa
www.daitangkinh.org
haùt, aâm nhaïc, ñieäu boä, giôõn cöôøi...; khoâng öa quaùn saùt luaän baøn vieäc
hoøn ñaûo, caàu coáng, thuyeàn beø, vaøng ngoïc...; khoâng öa quaùn saùt luaän
baøn vieäc traêng sao, möa gioù, laïnh noùng, laønh döõ...; khoâng öa quaùn saùt
luaän baøn vieäc nhöõng loaïi phaùp nghóa traùi nhau, vaên tuïng...; khoâng öa
quaùn saùt luaän baøn vieäc töông öng phaøm phu, Thanh vaên, Ñoäc giaùc, maø
chæ öa quaùn saùt luaän baøn vieäc töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt ñoù thöôøng khoâng xa lìa taùc yù
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; thöôøng khoâng xa lìa taâm trí
Nhaát thieát; khoâng öa choáng traùi hoøa vui vôùi söï tranh tuïng; thöôøng
mong chaùnh phaùp, khoâng thích phi phaùp; thöôøng meán moä baïn laønh,
khoâng öa baïn aùc; thích phaùt ra lôøi phaùp, xa lìa lôøi phi phaùp. Muoán thaáy
Ñöùc Nhö Lai, vui möøng thaáy chuùng xuaát gia. Trong coõi nöôùc möôøi
phöông coù Ñöùc Phaät Theá Toân giaûng noùi phaùp chính yeáu; Boà-taùt
nguyeän sinh sang theá giôùi ñoù ñeå gaàn guõi, cuùng döôøng, laéng nghe chaùnh
phaùp.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy ña phaàn töø trôøi coõi Duïc, coõi
Saéc cheát ñi sinh vaøo loaøi ngöôøi, ôû vuøng coù vaên hoùa, thuoäc chaâu Thieäm-
boä, gioûi caùc moân kyõ ngheä, chuù thuaät, kinh thö, ñòa lyù, thieân vaên vaø caùc
phaùp nghóa. Hoaëc sinh vaøo vuøng ñaát gaàn nôi thaønh lôùn, nöôùc lôùn, laøm
nhöõng vieäc lôïi ích lôùn cho caùc höõu tình.
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng bao giôø nghi raèng:
Ta bò lui suït hay khoâng lui suït. Ñoái vôùi phaùp Töï ñòa, cuõng khoâng sinh
nghi laø coù hay khoâng. Ñoái vôùi caùc vieäc ma, bieát moät caùch chính xaùc, roõ
raøng. Nhö keû Döï löu ñoái vôùi phaùp Töï ñòa khoâng bao giôø sinh nghi. Giaû
söû coù aùc ma, laøm nhöõng vieäc roái loaïn, meâ hoaëc, vaãn khoâng theå laøm
khuynh ñoäng ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, naøy ñoái vôùi phaùp
Töï ñòa, chaéc chaén khoâng sinh nghi; bieát roõ vieäc ma, khoâng theo ma
löïc. Nhö coù ngöôøi taïo taùc nghieäp khoâng giaùn ñoaïn, taâm taïo nghieäp lieân
tuïc naøy maõi maõi ñi theo nhö boùng theo hình, cho ñeán luùc qua ñôøi
khoâng theå rôøi xa; neáu sinh taâm khaùc, khoâng theå ngaên deïp. Caùc Boà-taùt
naøy cuõng nhö vaäy; taâm khoâng lui suït, maõi maõi ñi theo, an truù nôi ñòa
khoâng thoaùi chuyeån cuûa Boà-taùt. Trôøi, Ngöôøi, A-toá-laïc... cuûa theá gian,
khoâng theå laøm lay ñoäng, phaù hoaïi phaùp töï sôû ñaéc. Ñoái vôùi caùc nghieäp
ma kheùo bieát roõ raøng; ñoái vôùi phaùp ñaõ chöùng, thöôøng khoâng nghi hoaëc.
Tuy sinh ñôøi khaùc, cuõng khoâng phaùt khôûi taâm töông öng Thanh vaên,
Ñoäc giaùc vaø khoâng töï nghi: Ta ôû ñôøi sau coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät chaêng? Khoâng an truù Töï ñòa, khoâng theo duyeân khaùc, ñoái
vôùi phaùp Töï ñòa khoâng theå huûy hoaïi. Vì sao? Caùc Boà-taùt naøy thaønh töïu
trí khoâng dao ñoäng, khoâng lui suït; taát caû aùc duyeân khoâng theå khuynh
ñoäng. Taâm aáy kieân coá hôn caû kim cang.
Giaû söû coù aùc ma giaû hình töôùng Phaät, ñeán choã Boà-taùt noùi:
–Nay ngöôi neân caàu quaû A-la-haùn, chaám döùt caùc laäu, vaøo Baùt-
nieát-baøn. Ngöôi chöa kham nhaän thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, cuõng chöa chöùng
ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn. Nay ngöôi chöa coù caùc töôùng traïng khoâng
thoaùi chuyeån ñòa, neân Nhö Lai khoâng theå thoï kyù quaû vò Giaùc ngoä cao
toät cho ngöôi.
Khi Ñaïi Boà-taùt ñoù nghe nhöõng lôøi nhö vaäy, taâm khoâng bieán
ñoäng, khoâng lui, khoâng maát, khoâng sôï, khoâng haõi, chæ suy nghó: “Ñaây
nhaát ñònh laø aùc ma hoaëc quyeán thuoäc cuûa chuùng, hoùa laøm hình töôùng
Phaät ñeå ñeán choã ta noùi nhöõng lôøi nhö vaäy. Neáu ñuùng laø Phaät noùi thì
khoâng theå coù söï khaùc nhau nhö vaäy.
Thieän Hieän neân bieát, neáu luùc Ñaïi Boà-taùt nghe keû ñoù noùi, maø coù
theå quaùn saùt nhôù nghó theá naøy: “Chaéc chaén ñaây laø aùc ma hoùa laøm hình
töôùng Phaät, laøm cho ta xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laøm cho ta
buoâng boû söï mong caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Vì theá khoâng neân nghe
theo lôøi keû ñoù noùi.” Luùc ñoù ma kinh sôï bieán maát ngay. Ñaïi Boà-taùt naøy
nhaát ñònh ñaõ an truù nôi ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån, töø laâu ñaõ ñöôïc chö
Phaät ôû quaù khöù thoï kyù cho ñaïi Boà-ñeà. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy,
thaønh töïu ñaày ñuû caùc töôùng traïng khoâng thoaùi chuyeån; coù theå bieát roõ
vieäc laøm cuûa aùc ma, laøm cho chuùng bò mai moät, khoâng theå hieän laïi
ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái
vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät, khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, coù caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, baûo veä chaùnh phaùp, khoâng tieác caû thaân
maïng, huoáng gì nhöõng cuûa caûi, baïn beø, baø con. Vì baûo veä chaùnh
phaùp, neân duõng maõnh, tinh taán, thöôøng nghó theá naøy: “Chaùnh phaùp
naøy, töùc laø phaùp thaân thanh tònh cuûa chö Phaät, taát caû Nhö Lai cung
kính cuùng döôøng. Nay ta uûng hoä phaùp Phaät quaù khöù, vò lai vaø hieän
taïi, töùc laø uûng hoä phaùp thaân thanh tònh chö Phaät ba ñôøi. Vaäy nay ta
khoâng neân tieác thaân maïng, cuûa caûi, baïn beø ñeå uûng hoä chaùnh phaùp.”
www.daitangkinh.org
Vaø suy nghó tieáp: “Chaùnh phaùp naøy thoâng thuoäc chö Phaät Theá Toân ba
ñôøi, ta cuõng rôi vaøo soá Phaät töông lai. Ñöùc Phaät ñaõ thoï kyù ñaïo quaû
giaùc ngoä cho ta. Do nhaân duyeân ñoù, chaùnh phaùp chö Phaät töùc laø phaùp
cuûa ta, ta neân baûo veä khoâng tieác thaân maïng, cuûa caûi, baïn beø. Vaøo
thôøi töông lai ta ñöôïc laøm Phaät, cuõng vì höõu tình giaûng noùi phaùp
naøy.”
Ñaïi Boà-taùt thaáy vieäc lôïi ích nhö vaäy, neân uûng hoä chaùnh phaùp
Nhö Lai ñaõ daïy, khoâng tieác thaân maïng cho ñeán Boà-ñeà thöôøng khoâng
löôøi moûi. Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén
ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Naøy Thieän Hieän, coù caùc Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån, nghe
caùc Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc thuyeát chaùnh phaùp, khoâng
nghi, khoâng ngôø; nghe roài thoï trì khoâng queân maát, cho ñeán quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, ñoù laø nhöõng Boà-taùt ñaõ ñaït Vaên trì Ñaø-la-ni.
–Ñaïi Boà-taùt naøy, chæ nghe Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc
thuyeát chaùnh phaùp maø khoâng nghi, khoâng ngôø, cho ñeán Boà-ñeà thöôøng
khoâng queân maát, hay nghe Boà-taùt vaø caùc Thanh vaên, Thieân, Long,
Döôïc-xoa, Nhaân phi nhaân... thuyeát chaùnh phaùp ñoái vôùi hoï cuõng coù theå
khoâng nghi, khoâng ngôø cho ñeán Boà-ñeà cuõng thöôøng khoâng queân maát?
–Ñaïi Boà-taùt naøy nghe khaép taát caû aâm thanh, ngoân ngöõ cuûa höõu
tình, coù theå thoâng ñaït vaên töï, nghóa lyù, khoâng nghi, khoâng ngôø, thöôøng
khoâng queân maát. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ôû trong caùc phaùp ñaõ ñaéc
Voâ sinh phaùp nhaãn, ñaõ kheùo thoâng suoát thaät taùnh caùc phaùp; neân nghe
phaùp ñeàu tuøy thuaän vaø khoâng nghi, khoâng ngôø; laïi ñaït ñöôïc Vaên trì
Ñaø-la-ni, neân thöôøng coù khaû naêng nhôù nghó khoâng bao giôø queân maát.
Ñaïi Boà-taùt naøo thaønh töïu caùc töôùng traïng nhö vaäy, chaéc chaén ñoái vôùi
quaû vò Giaùc ngoä cao toät khoâng bò lui suït trôû laïi.
Thieän Hieän neân bieát, ñaây laø caùc töôùng traïng cuûa Ñaïi Boà-taùt
Μ
Phaåm 18: TÖÔÙNG KHOÂNG (1)

–Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån thaønh töïu coâng
ñöùc roäng lôùn thaät hy höõu. Baïch Ñöùc Theá Toân, caùc töôùng traïng cuûa Ñaïi
Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån giaûng noùi nhieàu nhö haèng haø sa soá kieáp; do
Ñöùc Phaät ñaõ noùi veà caùc töôùng traïng, ñaõ chæ roõ söï thaønh töïu voâ löôïng
coâng ñöùc thuø thaéng cuûa Ñaïi Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Cuùi xin Ñöùc
Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc giaûng tieáp nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, laøm cho caùc Boà-taùt ñöôïc an truù trong aáy, tu caùc
coâng ñöùc nhanh choùng ñöôïc vieân maõn.
–Hay thay, hay thay! Nay oâng ñaõ coù theå vì caùc chuùng Ñaïi Boà-taùt
maø thænh hoûi Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc veà nghóa xöù töông
öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, laøm cho caùc Boà-taùt ñöôïc an truù trong
aáy, tu caùc coâng ñöùc nhanh choùng ñöôïc vieân maõn.
Thieän Hieän neân bieát, nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, ñoù laø khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, khoâng taùc, khoâng sinh,
khoâng dieät, chaúng coù vaéng laëng, lìa nhieãm, Nieát-baøn.
Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät;
–Chæ coù phaùp naøy ñöôïc goïi laø nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña hay taát caû phaùp ñeàu ñöôïc goïi laø nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña?
–Taát caû caùc phaùp cuõng ñöôïc goïi laø nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì taát caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñöôïc
goïi laø nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Thieän Hieän, vì sao noùi taát caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng
ñöôïc goïi laø nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa?
Thieän Hieän neân bieát, nhö chaân nhö saâu xa neân saéc cuõng saâu xa.
Nhö chaân nhö saâu xa neân thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng saâu xa. Theá neân,
taát caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeàu ñöôïc goïi laø nghóa xöù töông öng
Naøy Thieän Hieän, nhö chaân nhö cuûa saéc saâu xa; neân saéc cuõng saâu
xa. Nhö chaân nhö cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc saâu xa; neân thoï, töôûng,
haønh, thöùc cuõng saâu xa. Theá neân taát caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc
cuõng ñöôïc goïi laø nghóa xöù töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
www.daitangkinh.org
Naøy Thieän Hieän, neáu xöù khoâng coù saéc, goïi laø saéc saâu xa. Neáu xöù
khoâng coù thoï, töôûng, haønh, thöùc goïi laø thoï, töôûng, haønh, thöùc saâu xa.
Theá neân, taát caû saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñöôïc goïi laø nghóa xöù
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
Khi aáy, Thieän Hieän baïch Phaät;
–Baïch Theá Toân, phaûi chaêng duøng phöông tieän saâu xa vi dieäu
ñem caùc ví duï khaùc veà caùc saéc ñeå hieån thò Nieát-baøn; ñem caùc ví duï
khaùc veà thoï, töôûng, haønh, thöùc ñeå hieån thò Nieát-baøn?
Thieän Hieän neân bieát, caùc Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi nghóa xöù töông öng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân suy tö chaéc chaén, kyõ caøng vaø nghó:
“Nay ta neân nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ daïy maø truï. Nay ta
neân nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ giaûng noùi maø hoïc.”
Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå ñoái vôùi nghóa xöù
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy maø suy tö chaéc chaén, kyõ
caøng; nhö Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ daïy maø truï; nhö Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ giaûng noùi maø hoïc, thì Ñaïi Boà-taùt ñoù do nöông
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa naøy, maø suy tö chaéc chaén, kyõ caøng,
tinh taán tu hoïc; cho duø chæ moät ngaøy, phöôùc ñöùc ñaït ñöôïc cuõng voâ
löôïng, voâ bieân. Nhö ngöôøi ham duïc luoân kieám tìm, heïn hoø cuøng caùc coâ
gaùi ñeïp; coâ gaùi aáy bò trôû ngaïi, khoâng ñeán choã heïn ñöôïc; ngöôøi aáy duïc
taâm buøng chaùy tuoân chaûy. Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Duïc taâm cuûa
ngöôøi aáy höôùng veà choã naøo?
–Baïch Theá Toân, duïc taâm cuûa ngöôøi aáy höôùng veà ngöôøi nöõ.
Ngöôøi aáy nghó: “Laøm theá naøo ñeå coâ gaùi ñeán ñaây gaëp ta, vui chôi khoaùi
laïc?”
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ngöôøi aáy ngaøy ñeâm sinh nieäm duïc
maáy laàn?
–Baïch Theá Toân, ngöôøi aáy ngaøy ñeâm nghó ñeán duïc raát nhieàu.
–Ñaïi Boà-taùt naøo nöông nôi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tö duy
chaéc chaén, kyõ caøng, tinh caàn tu hoïc cho duø chæ moät ngaøy, ñeå caàu vöôït
khoûi kieáp soá troâi laên trong doøng sinh töû, neáu ñem so saùnh cuøng ngöôøi
tham duïc traûi qua moät ngaøy ñeâm phaùt khôûi nghó duïc thì soá löôïng phaùt
sinh taâm nieäm nhö nhau.

Thieän Hieän neân bieát, Ñaïi Boà-taùt naøy tuøy söï nöông vaøo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, maø tö duy chaéc chaén, kyõ caøng, tinh caàn tu hoïc;
tuøy theo ñoù coù theå giaûi thoaùt ñöôïc bao nhieâu toäi loãi, laøm trôû ngaïi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Theá neân Boà-taùt phaûi nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, tö duy chaéc chaén, kyõ caøng, tinh caàn, tu hoïc, ñeå choùng
Thieän Hieän neân bieát, neáu Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, tö duy chaéc chaén, kyõ caøng, tinh taán tu hoïc, traûi qua moät
ngaøy ñeâm; coâng ñöùc ñaït ñöôïc vöôït hôn caùc Boà-taùt xa lìa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp, thì coâng ñöùc boá thí
Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña saâu xa, tö duy chín chaén, kyõ caøng, tinh caàn tu hoïc, traûi qua moät
ngaøy ñeâm, coâng ñöùc ñaït ñöôïc, vöôït hôn caùc Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp; ñem caùc vaät cuùng
döôøng caùc baäc Döï löu, Nhaát lai, Baát hoaøn, A-la-haùn, Ñoäc giaùc, Boà-taùt,
Nhö Lai, thì coâng ñöùc boá thí voâ löôïng, voâ bieân.
ña saâu xa ñaõ giaûng noùi maø truï; traûi qua moät ngaøy ñeâm, tinh caàn tu hoïc,
Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï, Baùt-nhaõ; vöôït hôn caùc
Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, traûi qua haèng haø sa soá ñaïi
kieáp, tinh caàn, tu hoïc, Boá thí, Tònh giôùi, An nhaãn, Tinh taán, Tónh löï,
Baùt-nhaõ, thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân.
ña saâu xa ñaõ giaûng noùi maø truï, traûi qua moät ngaøy ñeâm, roài ñem giaùo
phaùp vi dieäu, boá thí cho caùc höõu tình, coâng ñöùc ñaït ñöôïc vöôït hôn caùc
Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp
ñem phaùp vi dieäu boá thí cho caùc höõu tình, thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc voâ
ña saâu xa ñaõ giaûng noùi maø truï, traûi qua moät ngaøy ñeâm, tu ba möôi baûy
phaùp phaàn Boà-ñeà vaø caùc caên laønh khaùc, coâng ñöùc ñaït ñöôïc vöôït hôn
caùc Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa traûi qua haèng haø sa soá ñaïi
kieáp tu ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà vaø caùc caên laønh khaùc, thì coâng
www.daitangkinh.org
ñöùc ñaït ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân.

Naøy Thieän Hieän, neáu Ñaïi Boà-taùt nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa ñaõ giaûng noùi maø truï, traûi qua moät ngaøy ñeâm tu haønh caùc thöù taøi
thí vaø phaùp thí, ôû choã vaéng veû chaùnh nieäm tö duy, tröôùc ñaõ tu caùc loaïi
phöôùc nghieäp, cuøng caùc höõu tình bình ñaúng vaø hoài höôùng ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät, coâng ñöùc ñaït ñöôïc vöôït hôn caùc Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp, tu haønh caùc thöù
taøi thí vaø phaùp thí, ôû choã vaéng veû chaùnh nieäm tö duy, tröôùc ñaõ tu haønh
caùc loaïi phöôùc nghieäp, cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng vaø cuøng
nhau hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coâng ñöùc ñaït ñöôïc voâ
ña saâu xa ñaõ giaûng noùi maø truï; traûi qua moät ngaøy ñeâm ñem coâng ñöùc
thieän caên cuûa chö Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû ba ñôøi, ñaõ coù khaép moïi
nôi hoøa hôïp caân nhaéc soá löôïng tröôùc maét tuøy hyû, cho caùc höõu tình moät
caùch bình ñaúng, cuøng nhau hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
coâng ñöùc ñaït ñöôïc vöôït hôn caùc Boà-taùt lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu
xa, traûi qua haèng haø sa soá ñaïi kieáp ñem coâng ñöùc thieän caên cuûa chö
Phaät Theá Toân vaø caùc ñeä töû ba ñôøi, ñaõ coù khaép maø nôi hoøa hôïp caân
nhaéc soá löôïng, tröôùc maét tuøy hyû, cho caùc höõu tình moät caùch bình ñaúng,
cuøng nhau hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät, thì coâng ñöùc ñaït
ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân.


QUYEÅN 550
Phaåm 18: TÖÔÙNG KHOÂNG (2)

–Nhö Theá Toân ñaõ daïy, caùc haønh ñeàu do phaân bieät taïo ra, sinh töø
voïng töôûng neân hoaøn toaøn khoâng thaät coù; do nhaân duyeân naøo maø caùc
Boà-taùt ñoù ñaït ñöôïc coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân nhö vaäy?
–Ñuùng theá, ñuùng theá, nhö lôøi oâng noùi! Nhöng caùc Boà-taùt haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, cuõng noùi caùc haønh ñeàu do phaân bieät taïo
ra; khoâng ñeàu khoâng sôû höõu, hö voïng ñeàu laø khoâng thaät. Vì sao? Vì
caùc Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ kheùo hoïc phaùp khoâng beân trong cho ñeán phaùp
khoâng khoâng taùnh töï taùnh, ñaõ quaùn saùt caùc haønh ñeàu do phaân bieät taïo
ra; cho neân khoâng ñeàu khoâng sôû höõu, hö voïng ñeàu laø khoâng thaät. Ñaïi
Boà-taùt naøy nhö theá quaùn saùt caùc haønh ñeàu do phaân bieät laøm ra; cho
neân khoâng ñeàu khoâng sôû höõu, hö voïng ñeàu laø khoâng thaät. Nhö vaäy,
nhö vaäy thì khoâng neân lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Nhö nhö,
khoâng xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa; nhö vaäy, nhö vaäy laø ñaõ ñaït
coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân.
–Voâ löôïng, voâ bieân coù gì sai khaùc?
–Noùi voâ löôïng, nghóa laø ñoái vôùi xöù naøy, löôïng noù döùt haún. Noùi
voâ bieân, nghóa laø ôû trong soá naøy khoâng theå cuøng taän.
–Phaûi chaêng coù nhaân duyeân, saéc cuõng coù theå noùi voâ löôïng, voâ
bieân. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng coù theå noùi voâ löôïng, voâ bieân?
www.daitangkinh.org

–Coù nhaân duyeân, neân saéc cuõng coù theå noùi voâ löôïng, voâ bieân.
Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng coù theå noùi voâ löôïng, voâ bieân.
–Nhaân duyeân naøo maø saéc cuõng coù theå noùi voâ löôïng, voâ bieân?
Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng coù theå noùi voâ löôïng, voâ bieân?
–Saéc laø taùnh khoâng, neân cuõng coù theå noùi laø voâ löôïng, voâ bieân.
Thoï, töôûng, haønh, thöùc laø taùnh khoâng, neân cuõng coù theå noùi laø voâ löôïng,
voâ bieân.
–Chæ coù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc laø khoâng, hay taát caû phaùp
cuõng ñeàu khoâng?
–Tröôùc ñaây ta ñaõ chaúng töøng noùi, taát caû phaùp ñeàu khoâng ñoù sao?
–Tuy Phaät thöôøng noùi caùc phaùp ñeàu khoâng, nhöng caùc höõu tình
khoâng coù kieán thöùc hieåu bieát, neân nay con hoûi laïi nhö vaäy.
–Khoâng phaûi chæ coù saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc laø khoâng, maø ta
noùi caùc phaùp ñeàu khoâng.
–Voâ löôïng, voâ bieân laø khaùi nieäm gì?
–Voâ löôïng, voâ bieân laø khaùi nieäm cuûa Khoâng, Voâ töôùng, voâ
nguyeän.
–Voâ löôïng, voâ bieân chæ laø Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän. Ngoaøi
ra coøn coù nghóa naøo khaùc?
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ta ñaõ chaúng noùi taát caû phaùp moân
ñeàu khoâng ñoù sao?
–Ñöùc Nhö Lai thöôøng daïy, taát caû phaùp moân ñeàu khoâng.

–Khoâng töùc voâ taän. Khoâng töùc voâ löôïng. Khoâng töùc voâ bieân.
Khoâng töùc caùc nghóa khaùc.
Theá neân Thieän Hieän, taát caû phaùp moân tuy coù nhieàu caùch noùi
khaùc nhau nhöng nghóa khoâng khaùc.
Thieän Hieän neân bieát, caùc phaùp khoâng, lyù ñeàu khoâng theå noùi, Nhö
Lai tìm caùch noùi laø voâ taän, hoaëc noùi voâ löôïng, noùi voâ bieân, noùi laø
khoâng, noùi voâ töôùng, noùi voâ nguyeän, noùi khoâng taùc, noùi khoâng sinh,
noùi khoâng dieät, noùi chaúng phaûi coù, noùi vaéng laëng, noùi lìa nhieãm, noùi
Nieát-baøn...
Caùc phaùp ñeàu nhö theá, voâ löôïng phaùp moân thaät ra nghóa ñeàu
khoâng khaùc, ñeàu laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc vì caùc höõu tình maø
tìm caùch giaûng noùi.
–Kyø laï thay, baïch Theá Toân, Ngaøi ñaõ phöông tieän thieän xaû! Thaät
taùnh caùc phaùp voán khoâng theå giaûng noùi maø vì höõu tình neân tìm caùch
chæ roõ. Nhö con hieåu nghóa Phaät ñaõ noùi, thaät taùnh caùc phaùp ñeàu khoâng
theå noùi.
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Thaät taùnh caùc phaùp ñeàu khoâng theå noùi. Vì
sao? Vì taùnh taát caû phaùp, roát raùo ñeàu khoâng. Khoâng coù ngöôøi coù theå
giaûng noùi roát raùo khoâng ñöôïc.
–Nghóa khoâng theå noùi coù theâm bôùt chaêng?
–Nghóa khoâng theå noùi khoâng theâm khoâng bôùt.
–Neáu nghóa khoâng theå noùi khoâng theâm, khoâng bôùt thì töø Boá thí
cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng phaûi khoâng theâm bôùt. Neáu saùu
phaùp Ba-la-maät-ña naøy cuõng khoâng theâm bôùt thì saùu phaùp Ba-la-maät-
ña ñeàu phaûi khoâng sôû höõu. Neáu saùu phaùp Ba-la-maät-ña naøy ñeàu khoâng
sôû höõu; taïi sao Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, coù theå thaân caän quaû vò Giaùc
www.daitangkinh.org
ngoä cao toät?

–Ñuùng theá, ñuùng theá! Töø Boá thí... saùu phaùp Ba-la-maät-ña ñeàu
khoâng theâm bôùt, cuõng khoâng sôû höõu. Nhöng khi caùc Ñaïi Boà-taùt tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vôùi phöông tieän thieän xaûo thì khoâng nghó
theá naøy: “Nhö vaäy, Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theâm, coù
bôùt.”
Chæ neân nghó: “Chæ coù danh töôùng goïi laø Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.”
Khi Ñaïi Boà-taùt ñoù tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña;
ñem Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy maø caâu haønh taùc yù vaø
nöông nôi caên laønh ñeå cuøng phaùt khôûi taâm naøy; cuøng cho caùc höõu tình
bình ñaúng, cuøng nhau hoài höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Quaû vò
Giaùc ngoä cao toät raát saâu xa, vi dieäu, phaûi döïa vaøo ñoù maø phaùt taâm hoài
höôùng nhö Phaät. Do theá löïc taêng thöôïng cuûa hoài höôùng baèng phöông
tieän thieän xaûo naøy, neân chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
–Baïch Theá Toân, theá naøo goïi laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Chaân nhö cuûa caùc phaùp goïi laø quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, vì chaân nhö cuûa caùc phaùp khoâng coù theâm
bôùt, neân quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät cuõng khoâng theâm bôùt.
Neáu Ñaïi Boà-taùt thöôøng an truù taùc yù nhieàu töông öng chaân nhö nhö vaäy,
lieàn gaàn vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá neân Thieän Hieän, nghóa khoâng theå noùi, tuy khoâng theâm bôùt
nhöng khoâng lui maát taùc yù chaân nhö. Ba-la-maät-ña tuy khoâng theâm bôùt
maø khoâng lui maát söï caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt naøo an
truù, taùc yù chaân nhö nhö vaäy, maø tu haønh Boá thí cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña, lieàn gaàn quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Μ
Phaåm 19: COÂNG ÑÖÙC SAÂU XA

–Ñaïi Boà-taùt phaùt khôûi taâm tröôùc coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä
cao toät. Taâm sau phaùt khôûi coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Neáu
taâm tröôùc phaùt khôûi, coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khi taâm
tröôùc phaùt khôûi, taâm sau chöa phaùt khôûi, seõ khoâng coù nghóa hoøa hôïp.
Neáu taâm sau phaùt khôûi, coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät thì khi
taâm sau phaùt khôûi, taâm tröôùc ñaõ dieät, neân khoâng coù nghóa hoøa hôïp.
Nhö vaäy, taâm tröôùc, sau vaø taâm sôû phaùp tieán thoaùi, suy vi khoâng coù
nghóa hoøa hôïp. Vaäy laøm sao coù theå tích tuï caên laønh ñöôïc? Neáu caùc caên
laønh khoâng theå tích tuï thì laøm sao Boà-taùt vieân maõn ñöôïc caên laønh, ñeå
coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät?
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Nhö khi ñoát ñeøn, thì ngoïn löûa
tröôùc chaùy tim, hay ngoïn löûa sau chaùy tim?
–Nhö yù con hieåu, chaúng phaûi ngoïn löûa tröôùc coù theå chaùy tim,
cuõng khoâng ngoaøi ngoïn löûa tröôùc. Chaúng phaûi ngoïn löûa sau coù theå
chaùy tim, cuõng khoâng ngoaøi ngoïn löûa sau.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Tim bò chaùy chaêng?
–Theá gian hieän thaáy caùi tim chaùy thaät.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy. Chaúng phaûi taâm tröôùc phaùt khôûi
coù theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, nhöng cuõng khoâng ngoaøi caùi
taâm tröôùc. Chaúng phaûi taâm sau phaùt khôûi coù theå chöùng quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, cuõng khoâng ngoaøi caùi taâm sau. Nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt
thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa ñaõ coù phöông tieän thieän xaûo,
laøm cho caùc caên laønh ñöôïc taêng tröôûng vieân maõn, coù theå chöùng quaû
–Lyù thuù saâu xa laøm duyeân khôûi naøy, nghóa laø caùc Ñaïi Boà-taùt
chaúng phaûi taâm tröôùc phaùt khôûi coù theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, cuõng khoâng phaûi lìa taâm tröôùc. Chaúng phaûi taâm sau phaùt khôûi coù
www.daitangkinh.org
theå chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, cuõng khoâng phaûi lìa taâm sau.
Chaúng phaûi vì caùc taâm nhö vaäy phaùt khôûi, môùi coù theå chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Chaúng phaûi vì lìa caùc taâm phaùt khôûi nhö vaäy, môùi coù
theå chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Nhöng caùc Ñaïi Boà-taùt thì coù theå
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Neáu taâm dieät roài, sinh laïi ñöôïc
khoâng?
–Thöa khoâng, baïch Ñöùc Theá Toân. Taâm ñaõ dieät roài, khoâng theå
sinh laïi.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Neáu taâm ñaõ sinh, coù phaùp dieät
chaêng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân, neáu taâm ñaõ sinh, nhaát ñònh coù phaùp
dieät.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Taâm coù phaùp dieät, seõ khoâng dieät
chaêng?
–Baïch Theá Toân, daï khoâng. Taâm coù phaùp dieät, nhaát ñònh seõ dieät.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Taâm khoâng coù phaùp dieät, coù theå
sinh ñöôïc chaêng?
–Baïch Theá Toân, daï khoâng. Taâm khoâng coù phaùp dieät, khoâng coù
nghóa laø sinh ñöôïc.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Taâm khoâng coù phaùp sinh laø coù theå
dieät ñöôïc chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Taâm khoâng coù phaùp sinh, khoâng
coù nghóa laø dieät ñöôïc.

–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Taâm khoâng coù phaùp sinh, dieät laø
coù theå sinh, dieät ñöôïc chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Taâm khoâng coù phaùp sinh, dieät;
khoâng coù nghóa laø sinh, dieät ñöôïc.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Neáu phaùp ñaõ dieät, coù theå dieät nöõa
khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Neáu phaùp ñaõ dieät, khoâng dieät ñöôïc
nöõa.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Neáu phaùp ñaõ sinh, coù theå sinh nöõa
ñöôïc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Neáu phaùp ñaõ sinh, khoâng sinh
ñöôïc nöõa.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Thaät taùnh caùc phaùp coù sinh, dieät
khoâng?
–Thöa khoâng, baïch Theá Toân! Thaät taùnh caùc phaùp khoâng sinh,
khoâng dieät.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Taâm truï laø nhö taâm chaân nhö
chaêng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy! Nhö taâm chaân nhö, taâm truï cuõng vaäy.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Neáu taâm truï nhö chaân nhö, taâm ñoù
nhö chaân nhö thì taùnh thaät teá coù thöôøng truù khoâng?
www.daitangkinh.org
–Thöa khoâng, baïch Theá Toân! Taâm ñoù chaúng phaûi nhö chaân nhö,
taùnh thaät teá thì thöôøng truù.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Chaân nhö cuûa caùc phaùp coù saâu xa
voâ cuøng khoâng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy. Chaân nhö cuûa caùc phaùp voâ cuøng saâu
xa.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Chaân nhö töùc laø taâm phaûi khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng phaûi.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Lìa chaân nhö coù taâm khoâng?
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Taâm töùc laø chaân nhö phaûi khoâng?
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Lìa taâm coù chaân nhö khoâng?
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Chaân nhö coù theå thaáy chaân nhö
khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng thaáy.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? OÂng thaáy coù thaät chaân nhö khoâng?
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøo thöôøng thöïc haønh
nhö vaäy, coù phaûi laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa khoâng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy. Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå thöïc haønh nhö
vaäy, töùc laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå thöïc haønh
nhö vaäy laø haønh xöù naøo?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå thöïc haønh nhö vaäy, hoaøn toaøn khoâng coù
haønh xöù. Vì sao? Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå thöïc haønh nhö vaäy thì hoaøn
toaøn khoâng thaáy coù naêng haønh, sôû haønh, thôøi gian haønh, nôi choán haønh.
Vì caùc phaùp hieän haønh ñeàu khoâng chuyeån vaäy.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøo, khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa laø sôû haønh naøo?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø haønh
Thaéng nghóa ñeá. Vì trong ñaáy, taát caû ñeàu khoâng coù phaân bieät.
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøo, khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi Thaéng nghóa ñeá laø chaáp töôùng chaêng?
–Thöa khoâng, baïch Ñöùc Theá Toân!
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi Thaéng nghóa ñeá tuy khoâng chaáp töôùng
nhöng coù haønh töôùng khoâng?
–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi Thaéng
nghóa ñeá laø hoaïi töôùng chaêng?
www.daitangkinh.org

–Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ñaïi Boà-taùt naøo ñoái vôùi Thaéng
nghóa ñeá laø töôùng töø boû chaêng?
–Baïch Theá Toân, Thöa khoâng.
–Ñaïi Boà-taùt naøo khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñoái vôùi
Thaéng nghóa ñeá, neáu khoâng töôùng hoaïi, cuõng khoâng töôùng töø boû, laøm
sao coù theå chaám döùt töôûng chaáp töôùng?
–Ñaïi Boà-taùt naøy, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng
nghó: “Ta ñang coù töôùng hoaïi, ta ñang coù töôùng töø boû”; chaám döùt töôûng
chaáp töôùng, cuõng khoâng tu hoïc ñaïo chaám döùt töôûng chaáp töôùng. Neáu
Ñaïi Boà-taùt ñang sieâng naêng tu hoïc haïnh Boà-taùt, maø tu ñaïo chaám döùt
töôûng; khi aáy taát caû phaùp Phaät chöa vieân maõn neân bò rôi vaøo ñòa vò
Thanh vaên hay Ñoäc giaùc.
Baïch Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt naøy thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo
toái thaéng, maëc daàu ñoái vôùi caùc töôùng vaø töôûng chaáp töôùng bieát roõ loãi
laàm maø khoâng hoaïi ñoaïn, chæ mau chöùng ñöôïc voâ töôùng. Vì sao? Vì
chöa vieân maõn taát caû phaùùp Phaät.
Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû hoûi Cuï thoï Thieän Hieän:
–Ñaïi Boà-taùt naøo, ôû trong moäng tu ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng,
Voâ töôùng, Voâ nguyeän, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theâm
lôïi ích khoâng?
–Neáu Ñaïi Boà-taùt luùc thöùc, tu ba phaùp moân giaûi thoaùt naøy, ñoái vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa coù theâm lôïi ích. Ngöôøi ñoù tu trong moäng
cuõng coù theâm lôïi ích. Vì sao? Vì Ñöùc Phaät daïy, moäng vaø tænh khoâng
khaùc nhau.
Xaù-lôïi Töû, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaõ ñaït Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì luùc
thöùc tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, ñaõ goïi laø an truù Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa. Ñaïi Boà-taùt naøy trong moäng tu haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, cuõng goïi laø an truù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Ba
moân giaûi thoaùt, ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, coù theå laøm taêng
theâm lôïi ích cuõng nhö vaäy. YÙ nghóa khi moäng hay khi tænh khoâng
khuyeát giaûm.
–Neáu caùc thieän nam, thieän nöõ ôû trong moäng taïo nghieäp thì coù
taêng ích hay toån giaûm khoâng?
–Ñöùc Phaät daïy, taát caû phaùp ñeàu nhö thaáy trong moäng. Neáu trong
moäng taïo nghieäp thì khoâng taêng giaûm; khi thöùc taïo nghieäp cuõng khoâng
taêng giaûm. Nhöng caùc nghieäp ñaõ taïo trong moäng khoâng hôn taêng giaûm,
phaûi ñeán luùc thöùc, nhôù töôûng, phaân bieät, nghieäp ñaõ taïo trong moäng,
môùi laøm cho nghieäp ngöôøi ñoù thaønh taêng giaûm hôn. Nhö ngöôøi trong
moäng, gieát maïng ngöôøi khaùc, roài ñeán luùc tænh giaác mô, phaân bieät, nhôù
nghó, raát töï vui möøng, neân nghieäp aáy caøng taêng. Neáu voâ cuøng aên naên,
xaáu hoå thì nghieäp aáy lieàn giaûm.
–Coù ngöôøi khi coøn thöùc, gieát cheát ngöôøi khaùc; roài sau ñeán luùc ôû
trong moäng, hoaëc töï vui möøng, hoaëc raát aên naên, laøm cho khi thöùc
nghieäp coù taêng giaûm khoâng?
Toân giaû Thieän Hieän ñaùp:
–Cuõng coù taêng giaûm, nhöng söï taêng giaûm ñoù khoâng baèng khi
thöùc. Trong taâm bieát roõ raøng, thì haønh ñoäng maïnh hôn.
–Khoâng coù ñoái töôïng thì daàu suy nghó hay haønh ñoäng ñeàu khoâng
sinh ñöôïc. Caàn coù ñoái töôïng thì suy nghó hay haønh ñoäng môùi phaùt sinh.
Coøn ôû trong moäng, suy nghó hay haønh ñoäng döïa vaøo ñaâu maø sinh?
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Hoaëc moäng hay tænh maø khoâng coù ñoái
töôïng thì yù nghó hay haønh ñoäng khoâng sinh. Caàn coù ñoái töôïng thì suy
nghó hay haønh ñoäng môùi phaùt sinh. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, ñieàu coát yeáu ôû
www.daitangkinh.org
trong phaùp thaáy, nghe, hieåu, bieát laø coù tueä giaùc chuyeån; do ñaáy môùi
phaùt sinh nhieãm hay phaùt sinh tònh. Neáu khoâng thaáy, nghe, hieåu, bieát;
caùc phaùp khoâng coù tueä giaùc chuyeån thì cuõng khoâng nhieãm tònh. Do ñoù
neân bieát, hoaëc moäng hay tænh maø coù ñoái töôïng thì suy nghó hay haønh
ñoäng môùi sinh. Coøn khoâng coù ñoái töôïng thì suy nghó hay haønh ñoäng
khoâng phaùt sinh.
–Ñöùc Phaät daïy, ñoái töôïng ñeàu lìa töï taùnh. Nhö vaäy laøm sao noùi
ñöôïc coù ñoái töôïng thì suy nghó vaø haønh ñoäng môùi sinh? Khoâng coù ñoái
töôïng thì suy nghó vaø haønh ñoäng khoâng phaùt sinh?
–Maëc daàu caùc suy nghó, haønh ñoäng vaø ñoái töôïng ñeàu lìa töï
taùnh, nhöng do töï taâm chaáp töôùng phaân bieät, trình baøy theo theá tuïc
phaûi noùi coù ñoái töôïng. Do ñoái töôïng naøy maø phaùt sinh caùc suy nghó,
haønh ñoäng. Gioáng nhö noùi, voâ minh laø duyeân sinh haønh, haønh laø
duyeân sinh thöùc... ñeàu do töï taâm chaáp töôùng phaân bieät, noùi coù ñoái
töôïng chaúng thaät coù taùnh.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt ôû trong moäng thöïc haønh boá thí, boá thí roài hoài
höôùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät. Ñaïi Boà-taùt ñoù coù thaät ñem boá thí hoài
höôùng ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa chö Phaät khoâng?
–Boà-taùt Töø Thò töø laâu ñaõ ñöôïc thoï kyù ñaïi Boà-ñeà, chæ coøn moät ñôøi
chaéc chaén seõ thaønh Phaät; Ngaøi raát gioûi veà söï ñaùp traû taát caû nhöõng caâu
hoûi, hieän ñang ôû trong hoäi naøy. Chuùng ta neân thænh hoûi Ngaøi, baäc Boå
Xöù Töø Toân chaéc chaén seõ traû lôøi.
Khi aáy, Toân giaû Xaù-lôïi Töû nhö lôøi Thieän Hieän noùi, cung kính
thænh hoûi Boà-taùt Töø Thò. Boà-taùt Töø Thò baûo laïi Thieän Hieän:
–Toân giaû ñaõ noùi Boà-taùt Töø Thò coù theå traû lôøi nghóa naøy. Vaäy
nhöõng gì goïi laø Boà-taùt Töø Thò vì danh coù theå ñaùp; vì saéc coù theå ñaùp; vì
thoï, töôûng, haønh, thöùc coù theå ñaùp; vì hieån loä coù theå ñaùp; vì hình aûnh coù
theå ñaùp; vì khoâng cuûa saéc coù theå ñaùp; vì khoâng cuûa thoï, töôûng, haønh,
thöùc maø ñaùp ñöôïc chaêng? Vaû laïi, danh Töø Thò khoâng theå ñaùp; saéc cuõng
khoâng theå ñaùp; thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng theå ñaùp; hieån loä
khoâng theå ñaùp; hình boùng cuõng khoâng theå ñaùp; khoâng cuûa saéc cuõng
khoâng theå ñaùp; khoâng cuûa thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng theå ñaùp.
Vì sao? Ta hoaøn toaøn khoâng thaáy coù phaùp ñeå ñaùp. Coù phaùp ñaùp, nôi
ñaùp, luùc ñaùp vaø do ñaây maø ñaùp cuõng ñeàu khoâng thaáy. Ta hoaøn toaøn
khoâng thaáy coù phaùp ñöôïc ghi nhôù, nôi ghi nhôù, luùc ghi nhôù vaø do ñaáy
ghi nhôù cuõng ñeàu khoâng thaáy. Vì sao? Vì taát caû phaùp baûn taùnh ñeàu
khoâng, hoaøn toaøn khoâng sôû höõu, khoâng hai khoâng khaùc, gaïn tìm roát
raùo thì chaúng theå naém baét ñöôïc.
Toân giaû Xaù-lôïi Töû hoûi Boà-taùt Töø Thò:
–Phaùp maø Toân giaû ñaõ noùi laø nhö sôû chöùng chaêng?
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò ñaùp:
–Phaùp ta ñaõ noùi khoâng phaûi nhö sôû chöùng. Vì sao? Vì phaùp maø ta
ñaõ chöùng khoâng theå noùi ñöôïc.
Naøy Xaù-lôïi Töû, ta hoaøn toaøn khoâng thaáy coù phaùp ñaõ chöùng maø töï
taùnh coù theå ñaéc, nhö ñieàu taâm nghó, nhö lôøi ñeå noùi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, töï taùnh cuûa caùc phaùp khoâng phaûi thaân laø coù theå
tieáp xuùc ñöôïc, khoâng phaûi ngoân ngöõ laø coù theå bieåu thò, khoâng phaûi yù laø
coù theå suy nghó. Vì sao? Xaù-lôïi Töû, vì taát caû phaùp khoâng coù töï taùnh.
Khi aáy, Xaù-lôïi Töû suy nghó: “Boà-taùt Töø Thò coù tueä giaùc thaät uyeân
thaâm, ngaøy ñeâm tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa môùi noùi nhö
vaäy.”
–Nhö taâm oâng ñaõ nghó, Boà-taùt Töø Thò coù tueä giaùc thaät uyeân
thaâm, ngaøy ñeâm tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa môùi noùi ñöôïc
nhö vaäy. Xaù-lôïi Töû, nhöõng ñieàu oâng nghó laø ñuùng.
Naøy Xaù-lôïi Töû, yù oâng nghó sao? OÂng do phaùp aáy maø thaønh A-la-
haùn vaø thaáy ñöôïc phaùp aáy laø coù theå noùi ñöôïc chaêng?
–Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khi mình ñaõ
chöùng phaùp taùnh thì cuõng nhö vaäy, khoâng theå giaûng noùi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt ñoù khoâng nghó: “Ta do phaùp naøy maø
www.daitangkinh.org
ñoái vôùi quaû vò Giaùc ngoä cao toät cuûa Phaät ñaõ ñöôïc thoï kyù, ñang ñöôïc
thoï kyù vaø seõ ñöôïc thoï kyù.” Boà-taùt khoâng nghó: “Ta do phaùp naøy seõ
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.” Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå thöïc haønh nhö
vaäy, ñoù laø haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå thöïc haønh nhö vaäy, khoâng sinh nghi ngôø
raèng: “Ta ñoái vôùi Voâ thöôïng chaùnh ñaúng, chaùnh giaùc laø ñaéc hay
khoâng ñaéc.” Chæ nghó theá naøy: “Ta noã löïc tinh taán, nhaát ñònh seõ ñaït
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì ñoái vôùi söï giaùc ngoä ñaõ coù ñöôïc söùc thuø
thaéng.” Ñaïi Boà-taùt naøo coù theå thöïc haønh nhö vaäy, ñoù laø haønh Baùt-
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, nghe phaùp saâu xa khoâng lo sôï, khoâng haõi, khoâng hoaûng hoát,
khoâng ngaïi, khoâng chìm, khoâng ñaém. Ñoái vôùi söï chöùng ñaéc quaû vò
Giaùc ngoä cao toät cuõng khoâng sôï seät, vì töï bieát khaúng ñònh: Ta seõ
chöùng ñaéc.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt neáu ôû nôi ñoàng troáng vaéng, coù thuù
döõ ôû cuõng khoâng sôï haõi. Vì sao? Caùc Boà-taùt ñoù vì muoán lôïi ích cho
chuùng höõu tình neân xaû boû taát caû nhöõng sôû höõu trong ngoaøi, thöôøng
nghó theá naøy: “Neáu coù quyû aùc vaø thuù döõ... muoán aên nuoát thaân ta, ta
seõ thí cho ñeå chuùng ñöôïc no ñuû. Nhôø caên laønh naøy, laøm cho Boá thí
ba-la-maät-ña cuûa ta nhanh choùng ñöôïc vieân maõn, sôùm gaàn quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Ta phaûi noã löïc tu chaùnh haïnh nhö vaäy, khi chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, trong coõi Phaät cuûa ta seõ khoâng coù nhöõng
baøng sinh, quyû ñoùi.”
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt ñoù neáu ôû nôi ñoàng troáng hoang vu,
laø choã cuûa giaëc aùc cuõng khoâng sôï haõi. Vì sao? Caùc Boà-taùt ñoù vì muoán
lôïi ích cho chuùng höõu tình, neân xaû boû taát caû nhöõng sôû höõu trong
ngoaøi, öa tu nhöõng ñieàu thieän, ñoái vôùi thaân maïng, taøi saûn khoâng coù
söï tieác nuoái. Thöôøng nghó theá naøy: “Neáu nhöõng höõu tình ñua nhau
ñeán cöôùp ñoaït nhöõng taøi saûn, cuûa caûi cuûa ta, ta phaûi cung kính vui
möøng boá thí cho hoï. Hoaëc nhaân cô hoäi ñoù, hoï haïi thaân ta, ñoái vôùi hoï
ta khoâng bao giôø sinh taâm saân haän; cuõng khoâng phaùt sinh thaân,
mieäng, yù aùc. Nhôø nhaân duyeân naøy laøm cho ta Boá thí, Tònh giôùi, An
nhaãn ba-la-maät-ña nhanh choùng ñöôïc vieân maõn; sôùm gaàn quaû vò Giaùc
ngoä cao toät. Ta phaûi noã löïc tu chaùnh haïnh nhö vaäy, khi chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, trong coõi Phaät cuûa ta, taát caû kieáp khoâng coù
nhöõng giaëc cöôùp oaùn haïi. Do ñoù coõi Phaät ta voâ cuøng thanh tònh, cuõng
khoâng coøn nhöõng aùc ñoäc khaùc.”
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt ñoù neáu ôû nôi ñoàng troáng moâng quaïnh
nhö sa maïc khoâ caèn cuõng khoâng sôï haõi. Vì sao? Vì phaùp cuûa Boà-taùt laø
nhö vaäy, khoâng coù nhöõng söï sôï haõi. Thöôøng nghó theá naøy: “Ta phaûi
caàu hoïc phaùp döùt tröø khaùt aùi cho caùc höõu tình, khoâng neân ñoái vôùi ñieàu
naøy sinh sôï haõi. Giaû söû ta vì vieäc naøy maø ñoùi khaùt ñeán cheát, nhöng ñoái
vôùi caùc höõu tình nhaát ñònh khoâng xaû boû söï phaùt khôûi taâm ñaïi Bi boá thí
nöôùc phaùp nhieäm maàu. Laï thay! Baïc phöôùc thay! Nhöõng höõu tình ôû nôi
theá giôùi khoâng coù nöôùc. Ta phaûi noã löïc tu chaùnh haïnh ñeå khi chöùng
ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät, trong coõi Phaät ta, khoâng coù nhöõng ñoàng
troáng, sa maïc hoang vu, chaùy boûng vì thieáu nöôùc nhö vaäy. Ta phaûi tìm
caùch khuyeân nhuû nhöõng höõu tình tu phöôùc nghieäp thuø thaéng. Baát cöù ôû
ñaâu, ta ñeàu laøm cho hoï ñaày ñuû thöù nöôùc taùm coâng ñöùc. Do ñoù, ta kieân
trì, tinh taán duõng maõnh, tìm caùch giaùo hoùa taát caû höõu tình. Nhôø nhaân
duyeân naøy, khieán ta Tinh taán ba-la-maät-ña nhanh choùng ñöôïc vieân
maõn, sôùm gaàn quaû vò Giaùc ngoä cao toät.”
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt naøy ôû nöôùc ñoùi keùm cuõng khoâng sôï
haõi. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt naøy, maëc aùo giaùp coâng ñöùc, duõng maõnh,
tinh taán, nghieâm tònh coõi Phaät vaø nguyeän theá naøy: “Khi ta chöùng ñaéc
quaû vò Giaùc ngoä cao toät, trong coõi Phaät ta khoâng coù nhöõng ñoùi keùm
nhö vaäy. Caùc loaøi höõu tình ñaày ñuû, vui söôùng, tuøy yù caàn duøng nhöõng
gì, nghó ñeán laø coù ngay; nhö chö Thieân treân trôøi nghó ñieàu gì ñeàu
ñöôïc. Ta phaûi phaùt khôûi taâm kieân trì, tinh taán, duõng maõnh, laøm cho
caùc höõu tình phaùt nguyeän ñaày ñuû: Taát caû thôøi gian vaø nôi choán, taát caû
caùc loaøi höõu tình; ñoái vôùi cuûa caûi, vaät duïng caàn cho söï soáng khoâng bò
thieáu thoán.”
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt naøy gaëp luùc taät dòch cuõng khoâng sôï
haõi. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt naøy thöôøng quaùn saùt kyõ: “Khoâng coù phaùp
goïi laø beänh, cuõng khoâng coù phaùp goïi laø ngöôøi beänh; taát caû ñeàu
khoâng, khoâng neân sôï haõi. Ta phaûi noã löïc tu chaùnh haïnh naøy, ñeå khi
www.daitangkinh.org
chöùng ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät; caùc loaøi höõu tình trong coõi Phaät
ta, khoâng coù nhöõng tai öông taät dòch, laïi tinh taán tu haønh chaùnh haïnh
thuø thaéng.”
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt naøy neáu nghó: “Quaû vò Giaùc ngoä cao
toät phaûi traûi qua thôøi gian laâu môùi ñöôïc”; khoâng neân sôï haõi. Vì sao? Vì
kieáp soá ñôøi tröôùc tuy coù voâ löôïng nhöng trong khoaûng moät nieäm nhôù
nghó, phaân bieät, tích tuï söï thaønh töïu; kieáp soá ñôøi sau neân bieát cuõng nhö
vaäy. Vì theá, Boà-taùt khoâng neân ôû trong ñoù sinh töôûng laâu mau, maø baûo:
“Quaû vò Giaùc ngoä cao toät caàn traûi qua thôøi gian laâu daøi môùi chöùng
ñaéc”, lieàn sinh sôï haõi. Vì sao? Vì kieáp soá ñôøi tröôùc, ñôøi sau, daøi ngaén
ñeàu laø taâm töông öng vôùi moät saùt-na.
Theá neân Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt tuy nghe traûi qua laâu daøi môùi
chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät; nhöng ôû trong ñoù laïi quaùn saùt chaéc
chaén, kyõ caøng, ñeå khoâng sinh sôï haõi.
Naøy Xaù-lôïi Töû, caùc Boà-taùt naøo ñoái vôùi taát caû nhöõng söï thaáy,
nghe, hieåu, bieát, phaùp ñaùng sôï haõi maø khoâng sinh sôï haõi; neân bieát, Boà-
taùt ñoù choùng chöùng söï caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá neân Xaù-lôïi Töû, Ñaïi Boà-taùt muoán mau chöùng ñaéc söï caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, neân theo giaùo phaùp khoâng chaân tònh cuûa Nhö Lai,
maëc aùo giaùp coâng ñöùc, tinh caàn tu hoïc vaø ñoái vôùi taát caû phaùp khoâng
neân sôï haõi.
Μ
Phaåm 20: CAÊNG-GIAØ THIEÂN
Baáy giôø trong hoäi chuùng coù moät Thieân nöõ teân Caêng-giaø Thieân, töø
choã ngoài ñöùng daäy, ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, keùo phuû vai traùi, chaân
phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng Phaät, thöa:
–Baïch Ñöùc Theá Toân, con ôû nhöõng choã ñoù cuõng khoâng sôï haõi; ñoái
vôùi caùc phaùp cuõng khoâng nghi ngôø. Vaøo ñôøi töông lai, con cuõng vì caùc
höõu tình maø noùi phaùp khoâng sôï haõi, khoâng nghi ngôø.
Khi aáy Ñöùc Theá Toân lieàn mæm cöôøi, töø mieäng Ngaøi phoùng ra
aùnh saùng maøu vaøng kim, chieáu khaép möôøi phöông voâ bieân theá giôùi,
roài chieáu trôû laïi coõi Phaïm theá, hieän thaàn thoâng lôùn, trôû veà nhieãu
quanh beân phaûi Phaät ba voøng. Hieän thaàn bieán xong, nhaäp vaøo trong
ñaûnh Phaät.
Caêng-giaø Thieân thaáy söï kieän naøy raát hoan hyû, phaán chaán, laáy
hoa baèng vaøng xinh ñeïp, chí thaønh cung kính raûi treân Ñöùc Nhö Lai. Vì
thaàn löïc cuûa Phaät, laøm cho hoa vaøng naøy phoùng leân vaø bay phaát phôùi
trong khoâng trung.
Toân giaû A-nan-ñaø thaáy, nghe nhö vaäy roài, töø choã ngoài ñöùng daäy
ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, y phuû vai traùi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay
cung kính thöa:
–Baïch Theá Toân, nguyeân nhaân naøo maø Ngaøi hieän töôùng mæm
cöôøi? Vì Phaät hieän mæm cöôøi khoâng phaûi khoâng coù lyù do.
Ñöùc Theá Toân baûo Khaùnh Hyû:
–Thieân nöõ naøy, vaøo ñôøi töông lai, seõ thaønh Nhö Lai ÖÙng Chaùnh
Ñaúng Giaùc, kieáp teân Tinh tuù, Phaät hieäu Kim Hoa.
Khaùnh Hyû neân bieát, ñaây laø laàn thoï thaân nöõ cuoái cuøng cuûa Thieân
nöõ naøy. Khi xaû boû thaân naøy, lieàn thoï thaân nam, ñeán taän ñôøi töông lai
cuõng khoâng laøm thaân nöõ trôû laïi. Töø ñaây, qua ñôøi roài sinh ôû theá giôùi
Khaû aùi, phöông Ñoâng, choã Nhö Lai Baát Ñoäng. Nôi coõi Phaät ñoù, Thieân
nöõ chuyeân caàn tu phaïm haïnh, coù teân laø Kim Hoa. Töø theá giôùi Baát ñoäng
qua ñôøi, roài sinh phöông khaùc, nôi theá giôùi coù Phaät. Töø coõi Phaät naøy
ñeán coõi Phaät khaùc, thöôøng khoâng xa lìa chö Phaät Theá Toân. Nhö vua
Chuyeån luaân, töø cung ñieän naøy ñeán cung ñieän khaùc höôûng laïc vui chôi,
www.daitangkinh.org
cho ñeán qua ñôøi, chaân chöa heà ñuïng ñaát; Boà-taùt Kim Hoa cuõng nhö
vaäy, töø coõi Phaät naøy, ñeán coõi Phaät khaùc, cho ñeán quaû vò Giaùc ngoä cao
toät, sinh ra nôi naøo thöôøng khoâng rôøi Phaät.
Toân giaû A-nan-ñaø thaàm nghó: “Luùc Boà-taùt Kim Hoa ñöôïc laøm
Phaät, chaéc cuõng giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa. Chuùng Ñaïi
Boà-taùt trong hoäi ñoù soá bao nhieâu? Coù nhö chuùng Boà-taùt trong hoäi Phaät
hoâm nay khoâng.”
Ñöùc Phaät bieát yù nieäm cuûa Toân giaû A-nan neân baûo:
–Khaùnh Hyû, ñuùng theá, ñuùng theá, nhö ñieàu oâng nghó! “Boà-taùt Kim
Hoa luùc ñöôïc laøm Phaät cuõng vì hoäi chuùng giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa naøy. Chuùng Ñaïi Boà-taùt trong hoäi ñoù, soá löôïng cuõng nhö
chuùng Boà-taùt trong hoäi Phaät ngaøy nay.
Khaùnh Hyû neân bieát, Boà-taùt Kim Hoa luùc ñöôïc laøm Phaät, ñeä töû
Thanh vaên ñaït Nieát-baøn soá ñoù raát nhieàu, khoâng theå tính keå, nghóa laø
khoâng theå ñeám heát, hoaëc traêm, hoaëc ngaøn, hoaëc traêm öùc... chæ noùi toång
soá laø voâ löôïng, voâ bieân.
Khaùnh Hyû neân bieát, Boà-taùt Kim Hoa luùc ñöôïc laøm Phaät; nôi coõi
Phaät ñoù, khoâng coù thuù aùc, quyû aùc, cuõng khoâng coù naïn oaùn taëc, thieáu
nöôùc, ñoùi keùm, taät dòch...
Khaùnh Hyû neân bieát, luùc Boà-taùt Kim Hoa chöùng ñaéc quaû vò Giaùc
ngoä cao toät, höõu tình nôi coõi Phaät ñoù khoâng coù nhöõng sôï haõi vaø khoâng
coù nhöõng thöù tai öông, toäi loãi...
Toân giaû Khaùnh Hyû baïch Phaät:
–Thieân nöõ naøy, tröôùc ñaây baét ñaàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, troàng caùc caên laønh vaø phaùt nguyeän hoài höôùng ôû nôi Ñöùc Phaät
naøo?
Ñöùc Phaät baûo Khaùnh Hyû:
–Thieân nöõ naøy, tröôùc ñaây ñaõ ôû nôi Ñöùc Phaät Nhieân Ñaêng thôøi
quaù khöù, baét ñaàu phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, troàng caùc caên
laønh vaø phaùt nguyeän hoài höôùng. Baáy giôø Thieân nöõ cuõng ñem hoa vaøng
tung leân Ñöùc Phaät, caàu chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Khaùnh Hyû neân bieát, Ta ôû choã Phaät Nhieân Ñaêng thôøi quaù khöù,
ñem naêm caønh hoa daâng raûi leân Ñöùc Phaät ñoù vaø phaùt nguyeän hoài
höôùng. Khi aáy, Ta lieàn chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn. Ñöùc Nhö Lai
Nhieân Ñaêng ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc bieát Ta caên taùnh thaønh thuïc neân
thoï kyù: “Ngöôi ôû ñôøi sau seõ ñöôïc laøm Phaät hieäu Naêng Tòch, coõi nöôùc
teân Kham nhaãn, kieáp teân Hieàn.” Baáy giôø Thieân nöõ nghe Phaät thoï kyù
cho Ta ñöôïc Giaùc ngoä lôùn; naøng vui möøng phaán chaán, lieàn ñem hoa
vaøng daâng raûi leân Ñöùc Phaät, phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät,
troàng caùc caên laønh, phaùt nguyeän hoài höôùng raèng: “Ñôøi sau, khi Boà-taùt
naøy ñöôïc laøm Phaät, cuõng nhö Ñöùc Phaät hieän taïi, seõ khieán cho toâi ñöôïc
thoï kyù ñaïi Boà-ñeà.” Theá neân hoâm nay, Ta thoï kyù cho Thieân nöõ naøy.
Toân giaû Khaùnh Hyû nghe Ñöùc Phaät daïy hoan hyû, phaán chaán, baïch
Phaät:
–Thieân nöõ naøy töø laâu ñaõ phaùt taâm caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät;
troàng caùc caên laønh vaø phaùt nguyeän hoài höôùng, nay ñöôïc thaønh thuïc;
theá neân Ñöùc Nhö Lai thoï kyù cho Thieân nöõ.
Ñöùc Phaät baûo Khaùnh Hyû:
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Thieân nöõ aáy nhôø caên
laønh ñöôïc thaønh thuïc neân Ta cho thoï kyù ñaïi Boà-ñeà.
Μ
Phaåm 21: BIEÁT VIEÄC MA (1)

–Caùc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, tu taäp
phaùp khoâng nhö theá naøo? Hieän vaøo Khoâng Tam-ma-ñòa nhö theá naøo?
–Ñaïi Boà-taùt naøo thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân
quaùn saéc laø khoâng; neân quaùn thoï, töôûng, haønh, thöùc laø khoâng. Khi
quaùn nhö vaäy, khoâng ñeå taâm roái loaïn. Neáu taâm roái loaïn thì khoâng thaáy
phaùp. Neáu khoâng thaáy phaùp thì khoâng taùc chöùng.
–Nhö Theá Toân ñaõ daïy, caùc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, neân quaùn phaùp khoâng maø khoâng taùc chöùng. Laøm sao
Ñaïi Boà-taùt, khi thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa truï nôi khoâng
ñaúng trì maø khoâng taùc chöùng?
www.daitangkinh.org

–Caùc Ñaïi Boà-taùt, thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khi
quaùn phaùp khoâng, tröôùc heát neân nghó: “Ta neân quaùn phaùp caùc töôùng
ñeàu khoâng, khoâng neân taùc chöùng. Ta vì hoïc, neân quaùn caùc phaùp
khoâng; chöù khoâng vì chöùng, maø quaùn caùc phaùp khoâng. Nay laø luùc hoïc,
khoâng phaûi luùc chöùng. Khi Ñaïi Boà-taùt chöa nhaäp ñònh, vaãn buoäc taâm
nôi caûnh, ñeå tieáp nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Khoâng phaûi nhaäp ñònh
vò, môùi buoäc taâm nôi caûnh vaø tieáp nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Vaøo
thôøi gian nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt naøy khoâng lui suït taát caû phaùp phaàn Boà-
ñeà, khoâng chöùng laäu taän. Vì sao? Ñaïi Boà-taùt naøy ñaõ thaønh töïu trí tueä
roäng lôùn nhö vaäy, kheùo truï phaùp khoâng vaø taát caû loaïi phaùp phaàn Boà-
ñeà, thöôøng nghó theá naøy: “Nay laø luùc neân hoïc, khoâng neân taùc chöùng”.”
Thieän Hieän neân bieát, neáu luùc Ñaïi Boà-taùt truï Khoâng Tam-ma-ñòa
maø khoâng chöùng khoâng; khi aáy Ñaïi Boà-taùt cuõng truï Voâ töôùng Tam-
ma-ñòa maø khoâng chöùng Voâ töôùng. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt ñoù ñaõ thaønh
töïu caên laønh kieân ñònh, thuø thaéng, thöôøng nghó theá naøy: “Hoâm nay neân
hoïc, khoâng neân taùc chöùng. Nay neân tieáp nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa. Ñoái vôùi taát caû phaùp quaùn Khoâng, Voâ töôùng; vieân maõn taát caû
phaùp phaàn Boà-ñeà. Hoâm nay khoâng neân chöùng nôi thaät teá.” Do nhaân
duyeân naøy, Ñaïi Boà-taùt khoâng rôi vaøo quaû vò Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc,
Thieän Hieän, ví nhö coù ngöôøi huøng maïnh, oai veä, ñöùng choã kieân
coá, khoù coù theå lay ñoäng, hình saéc nghieâm trang, ai cuõng thích nhìn, coù
ñaày ñuû coâng ñöùc giôùi luaät toái thaéng, thoâng tueä, kheùo lôøi, ñoái ñaùp raát
gioûi, ñuû taøi huøng bieän, ñuû caùch thöïc haønh, bieát nôi choán, bieát thôøi gian;
ñoái vôùi binh bò, kyõ thuaät... hoïc ñeán roát raùo; choã ñeà phoøng vöõng chaéc,
coù theå xoâ ngaõ nhieàu keû ñòch. Taát caû kyõ naêng ñeàu gioûi, thaønh coâng; caùc
choã coâng xaûo hoïc ñeán cuøng taän. Trí nhôù ñaày ñuû, bieåu loä moät caùch
maïnh meõ. Ñoái vôùi caùc kinh ñieån ñöôïc söï khoâng sôï haõi; coù ñuû töø taâm
vaø nghóa khí, coù theá löïc lôùn; thaân theå khoâng khieám khuyeát, caùc caên
ñaày ñuû; baø con, tieàn cuûa raát sung tuùc, moïi ngöôøi ñeàu kính phuïc vaø
ngöôõng moä, laøm vieäc gì cuõng ñeàu thaønh töïu. Vì söï nghieäp gioûi neân boû
coâng ít, coù lôïi nhieàu. Nhôø nhaân duyeân naøy neân giaøu coù, nhieàu cuûa caûi
quyù giaù; kheùo leùo coù theå caáp ñuû cho nhieàu loaïi höõu tình, ngöôøi ñaùng
cuùng döôøng ñeàu coù theå cuùng döôøng cho hoï, ngöôøi ñaùng cung kính coù
theå cung kính hoï, ngöôøi ñaùng toân troïng coù theå toân troïng hoï, ngöôøi ñaùng
khen ngôïi coù theå khen ngôïi hoï...
Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù do vaäy maø vui möøng,
phaán chaán taêng boäi phaàn, thaâm taâm hoan hyû, töï möøng thaàm chaêng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, ñuùng vaäy! Baïch Ñaáng Thieän Theä, ñuùng
vaäy!
–Ngöôøi huøng maïnh kia thaønh töïu söï nghieäp ñaïi höng thònh nhö
vaäy, coù nhaân duyeân neân ñem cha meï, vôï con, quyeán thuoäc ñi ñeán
phöông khaùc. Giöõa ñöôøng phaûi ñi qua vuøng hoang vu hieåm naïn, nôi ñoù
coù nhieàu aùc thuù, oaùn taëc, oan gia aån nuùp vaø nhieàu vieäc ñaùng sôï. Baø con
lôùn nhoû ai naáy ñeàu kinh hoaøng, nhöng ngöôøi ñoù töï tin caäy nhieàu vaøo kyõ
thuaät vaø söùc oai huøng duõng maïnh, neân thaân yù thaûn nhieân. Ngöôøi ñoù an
uûi cha meï, vôï con, quyeán thuoäc: “Chôù coù lo sôï, chaéc chaén khoâng xaûy
ra naïn khoå ñaâu, mau qua ñoàng troáng seõ ñeán choã an oån thoâi?”
Naøy Thieän Hieän, yù oâng nghó sao? Trong ñoàng troáng naøy, keû oaùn
haïi noåi leân. Ngöôøi ñoù coù ñuû söùc maïnh, kyõ naêng, thöông lo cho thaân
thích, ñaõ coù ñaày ñuû caùc khí cuï maø vaãn boû cha meï, vôï con, quyeán
thuoäc, töï thaân rieâng thoaùt khoûi hieåm naïn, vaäy ñöôïc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñöôïc! Vì sao? Vì ngöôøi ñoù coù nhieàu kyõ
thuaät, coù theå ôû nôi ñoàng troáng, hoùa laøm binh tröôïng huøng maïnh tinh
nhueä, gaëp caùc oaùn ñòch laøm cho hoï vöøa troâng thaáy, töï nhieân lui maát...
Vaäy maø ngöôøi ñoù laïi boû nhöõng ngöôøi thaân, moät mình vöôït qua ñoàng
troáng hieåm nguy, vieäc naøy khoâng theå xaûy ra. Nhöng ngöôøi traùng só ñoù
khi ôû giöõa ñoàng troáng, khoâng coù yù sôï aùc thuù, oaùn taëc gia haïi laø vì sao?
Vì ngöôøi ñoù töï caäy mình coù oai löïc huøng maïnh vaø ñuû caùc kyõ thuaät neân
khoâng sôï haõi.
Baïch Theá Toân, ngöôøi ñoù duøng thuaät kheùo leùo, seõ ñem ñöôïc
nhöõng baø con thaân thuoäc, vöôït qua vuøng ñaát troáng hoang vu maø
khoâng bò toån haïi, chaéc chaén ñeán choã xoùm laøng, thaønh thò hay kinh ñoâ
www.daitangkinh.org
lôùn an vui.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy. Vì thöông xoùt caùc loaøi höõu tình
trong bieån khoå sinh töû, neân chaùnh nieäm, an truù Töø, Bi, Hyû, Xaû; tieáp
nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, caên laønh thuø thaéng, duøng phöông tieän
thieän xaûo nhö Phaät ñaõ daïy, naém giöõ caùc coâng ñöùc, hoài höôùng ñeán quaû
vò Giaùc ngoä cao toät. Tuy tu Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän ñaày ñuû,
nhöng ñoái vôùi thaät teá khoâng coù taâm taùc chöùng, chaúng rôi vaøo quaû vò
Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt naøy ñaày ñuû theá löïc lôùn
vaø tinh taán vöõng beàn, tieáp nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, caên laønh thuø
thaéng, phöông tieän thieän xaûo, theà khoâng buoâng boû taát caû höõu tình. Do
ñoù ñònh coù theå yeân oån khoâng khoù, mau chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Thieän Hieän neân bieát, neáu khi Boà-taùt khôûi taâm Töø thöông töôûng
ñeán taát caû höõu tình, vì caùc höõu tình muoán thí an vui, thì khi aáy, Boà-taùt
vöôït qua nhieàu thöù phieàn naõo, cuõng vöôït qua nhieàu thöù ma vaø nôi caùc
ñòa vò Nhò thöøa. Tuy truï Tam-ma-ñòa nhöng khoâng ñeán laäu taän. Tuy
kheùo tu taäp khoâng nhöng khoâng taùc chöùng.
Thieän Hieän neân bieát, neáu luùc Boà-taùt kheùo an truù phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng thì luùc ñoù Boà-taùt cuõng coù theå an truù nôi ñònh Voâ töôùng.
Nhöng ôû trong aáy tuy coù phöông tieän thieän xaûo nhöng khoâng chöùng Voâ
töôùng. Do nhaân duyeân naøy maø vöôït khoûi caùc ñòa vò Nhò thöøa, quyeát
Thieän Hieän neân bieát, nhö chim coù ñoâi caùnh maïnh meõ, bay boång
trong hö khoâng, bình thaûn bay lieäng raát laâu maø khoâng bò rôi xuoáng.
Tuy nöông hö khoâng chôi ñuøa maø khoâng truï ôû hö khoâng, cuõng khoâng bò
hö khoâng laøm chöôùng ngaïi. Neân bieát Boà-taùt cuõng nhö vaäy; tuy tu taäp
phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän maø chaúng truï
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän; cho ñeán phaùp Phaät chöa ñöôïc vieân maõn,
thì khoâng bao giôø nöông vaøo ñoù ñeå vónh vieãn chaám döùt caùc laäu.
Thieän Hieän neân bieát, nhö coù keû cöôøng traùng, gioûi thaïo kyõ thuaät
baén, muoán chöùng toû taøi mình, ngöôùc baén hö khoâng. Vì muoán laøm cho
muõi teân trong hö khoâng khoâng rôi xuoáng ñaát, neân ñem teân sau baén
noái ñuoâi teân tröôùc... Baén nhö vaäy laàn löôït traûi qua thôøi gian khaù laâu,
nhöõng muõi teân noái ñuoâi nhau khoâng ñeå cho rôi xuoáng ñaát. Neáu muoán
laøm cho teân rôi thì döøng muõi teân sau, khi aáy caùc muõi teân môùi rôi
xuoáng nhanh.
Neân bieát Boà-taùt cuõng nhö vaäy, thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
saâu xa, nhieáp thoï phöông tieän thieän xaûo thuø thaéng, cho ñeán quaû vò
Giaùc ngoä cao toät. Do thöïc haønh caên laønh chöa ñöôïc thaønh thuïc neân
khoâng bao giôø giöõa ñöôøng chöùng nôi thaät teá. Coøn neáu luùc ñoái vôùi quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, vì thöïc haønh caên laønh taát caû thaønh thuïc, khi aáy Boà-
taùt môùi chöùng thaät teá, lieàn ñaéc quaû vò Giaùc ngoä cao toät.
Theá neân Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt naøo, thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña saâu xa, tieáp nhaän phöông tieän thieän xaûo thuø thaéng, thì ñoái
vôùi phaùp taùnh saâu xa naøy phaûi neân quaùn saùt thaät ñuùng ñaén, roõ raøng.
Neáu caùc phaùp Phaät chöa thaät vieân maõn thì khoâng neân taùc chöùng.
–Caùc Ñaïi Boà-taùt thaät voâ cuøng hy höõu, coù theå laøm ñöôïc nhöõng
vieäc khoù laøm. Nghóa laø tuy haønh khoâng, nhöng khoâng truï khoâng. Tuy
hieän nhaäp khoâng ñònh nhöng khoâng chöùng thaät teá.
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Vì sao? Vì caùc Boà-
taùt naøy theà khoâng rôøi boû caùc loaøi höõu tình. Nghóa laø hoï ñaõ phaùt nguyeän
thuø thaéng vi dieäu theá naøy: “Neáu caùc höõu tình chöa ñöôïc giaûi thoaùt, ta
khoâng bao giôø xaû boû söï gia haïnh caên laønh.”
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy do phaùt khôûi taâm roäng lôùn
nhö vaäy, vì muoán giaûi thoaùt taát caû höõu tình; tuy tieáp tuïc ba phaùp moân
giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän vaø Tam-ma-ñòa nhöng vì tieáp
nhaän phöông tieän thieän xaûo, neân khoâng chöùng thaät teá. Vì sao? Vì caùc
Boà-taùt naøy, ñaõ hoä trì phöông tieän thieän xaûo, neân thöôøng nghó theá naøy:
“Ta khoâng bao giôø boû taát caû höõu tình maø höôùng veà vieân tòch.” Do phaùt
khôûi yù nghó phöông tieän thieän xaûo ñoù, neân trong khoaûng thôøi gian naøy
khoâng chöùng thaät teá.
Naøy Thieän Hieän, neáu caùc Boà-taùt ñoái vôùi choã saâu xa, hoaëc ñaõ
quaùn saùt hay seõ quaùn saùt; nghóa laø choã sôû haønh cuûa phaùp moân giaûi
thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, ñaúng trì, caùc Boà-taùt thöôøng nghó:
“Höõu tình ngaøy ñeâm khôûi töôûng, höõu tình, haønh höõu sôû ñaéc, daãn ñeán
www.daitangkinh.org
caùc neûo taø aùc kieán, luaân hoài trong sinh töû, chòu khoå voâ cuøng. Ta vì
ñoaïn taän neûo taø aùc kieán cho caùc höõu tình kia, neân caàu quaû vò Giaùc ngoä
cao toät, vì caùc höõu tình, thuyeát phaùp khoâng saâu xa ñeå ñoaïn taän söï chaáp
chaët kia vaø ra khoûi khoå sinh töû. Theá neân tuy hoïc phaùp moân giaûi thoaùt
Khoâng, maø trong thôøi gian ñoù khoâng chöùng thaät teá.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy do khôûi yù nghó phöông tieän
thieän xaûo, tuy ôû khoaûng giöõa khoâng chöùng thaät teá nhöng khoâng luøi maát
boán ñònh voâ löôïng. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt naøy, ñaõ tieáp nhaän phöông
tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân boäi taêng baïch phaùp
vaø caùc caên ñeàu thoâng lôïi, löïc giaùc ñaïo chi daàn daàn taêng ích.
Naøy Thieän Hieän, caùc Ñaïi Boà-taùt naøy thöôøng nghó: “Höõu tình
ngaøy ñeâm thöïc haønh trong caùc töôùng, phaùt sinh caùc thöù coá chaáp; do ñoù
luaân chuyeån thoï khoå voâ cuøng, ta vì ñoaïn tröø caùc töôùng chaáp, neân caàu
quaû vò Giaùc ngoä cao toät; vì caùc höõu tình thuyeát phaùp khoâng töôùng, laøm
cho ñoaïn tröø töôùng chaáp, ra khoûi khoå sinh töû.” Do ñoù, nhieàu laàn nhaäp
vaøo ñaúng trì voâ töôùng.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy nhôø tröôùc ñaõ thaønh töïu
phöông tieän thieän xaûo vaø phaùt sinh yù nghó: “Maëc daàu thöôøng hieän
nhaäp vaøo ñaúng trì voâ töôùng, nhöng ôû trong thôøi gian ñoù khoâng chöùng
thaät teá.” Tuy ôû trong thôøi gian khoâng chöùng thaät teá, nhöng khoâng lui
maát Töø, Bi, Hyû, Xaû vaø caùc ñònh khaùc. Vì sao? Vì caùc Boà-taùt naøy ñaõ
tieáp nhaän phöông tieän thieän xaûo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân
boäi taêng baïch phaùp vaø caùc caên ñeàu thoâng lôïi, löïc giaùc ñaïo chi daàn
daàn taêng ích.
Naøy Thieän Hieän, caùc Boà-taùt thöôøng nghó: “Höõu tình ngaøy ñeâm
nôi taâm thöôøng phaùt khôûi caùc töôûng: töôûng thöôøng, töôûng laïc, töôûng
ngaõ, töôûng tònh. Vì vaäy, daãn ñeán sinh ñieân ñaûo chaáp tröôùc, luaân hoài
sinh töû, chòu khoå voâ cuøng. Ta vì ñoaïn tröø boán ñieân ñaûo ñoù, neân caàu quaû
vò Giaùc ngoä cao toät, vì caùc höõu tình noùi phaùp khoâng ñieân ñaûo; nghóa laø
noùi sinh töû: voâ thöôøng, voâ laïc, voâ ngaõ, voâ tònh. Chæ coù Nieát-baøn vaéng
laëng, nhieäm maàu; ñaày ñuû taát caû coâng ñöùc chaân thaät.” Do vaäy maø Boà-
taùt nhieàu laàn nhaäp Voâ nguyeän ñaúng trì.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy do tröôùc ñaõ thaønh töïu
phöông tieän thieän xaûo vaø phaùt sinh nhöõng yù nghó: “Tuy thöôøng hieän
nhaäp Voâ nguyeän ñaúng trì maø caùc phaùp Phaät chöa hoaøn toaøn vieân maõn,
thì khoâng bao giôø nôi trung gian chöùng thaät teá. Tuy nôi trung gian
khoâng chöùng thaät teá, nhöng khoâng lui maát Töø, Bi, Hyû, Xaû vaø caùc ñònh
khaùc.” Vì sao? Vì caùc Boà-taùt naøy ñaõ tieáp nhaän phöông tieän thieän xaûo
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, neân boäi taêng baïch phaùp vaø caùc caên daàn
thoâng lôïi, löïc giaùc ñaïo chi daàn daàn taêng ích.
Naøy Thieän Hieän, caùc Boà-taùt thöôøng nghó theá naøy: “Höõu tình
ngaøy ñeâm: Tröôùc ñaõ thöïc haønh höõu sôû ñaéc, nay cuõng haønh höõu sôû
ñaéc. Tröôùc ñaõ haønh höõu töôùng, nay cuõng haønh höõu töôùng. Tröôùc ñaõ
haønh ñieân ñaûo, nay cuõng haønh ñieân ñaûo. Tröôùc ñaõ haønh töôûng hoøa
hôïp, nay cuõng haønh töôûng hoøa hôïp. Tröôùc ñaõ haønh töôûng hö doái, nay
cuõng haønh töôûng hö doái. Tröôùc ñaõ haønh taø kieán, nay cuõng haønh taø
kieán. Do ñoù troâi laên, chòu khoå voâ cuøng. Ta vì ñoaïn tröø nhöõng toäi loãi
ñoù, neân caàu quaû vò Giaùc ngoä cao toät, vì caùc höõu tình thuyeát phaùp saâu
xa, laøm cho nhöõng toäi loãi ñoù ñeàu vónh vieãn ñoaïn tröø, khoâng troâi laên
trôû laïi maø chòu khoå trong ñöôøng sinh töû ñeå mau chöùng thöôøng laïc,
chaân tònh Nieát-baøn.”
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy do loøng thöông töôûng saâu xa
taát caû höõu tình, neân thaønh töïu phöông tieän thieän xaûo thuø thaéng, tieáp
nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, thöôøng öa quaùn saùt nôi phaùp taùnh
saâu xa. Ñoù laø khoâng, voâ töôùng, voâ nguyeän, khoâng taùc, khoâng sinh,
khoâng dieät, khoâng khôûi, khoâng taän, khoâng taùnh thaät teá.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy thaønh töïu tri kieán thuø thaéng
nhö vaäy. Neáu coøn rôi vaøo phaùp khoâng coù töôùng, khoâng coù taïo taùc;
hoaëc ôû nôi ba coõi, thì nhöõng ñieàu naøy khoâng theå xaûy ra.
Thieän Hieän neân bieát, caùc Boà-taùt naøy thaønh töïu coâng ñöùc thuø
thaéng, nhö vaäy maø buoâng boû caùc höõu tình ñeå höôùng ñeán vieân tòch,
khoâng chöùng quaû vò Giaùc ngoä cao toät, laøm lôïi ích caùc höõu tình; thì chaéc
chaén vieäc naøy cuõng khoâng theå xaûy ra.
www.daitangkinh.org
TAÄP 28
BOÄ BAÙT-NHAÕ
11
Toång giaùm tu: Thích Tònh Haïnh
Ban thöïc hieän:

- Ban dòch thuaät
- Ban bieân taäp
- Ban nhuaän vaên
- Toång bieân taäp
- Caùc toå vi tính v.v…
www.daitangkinh.org
NÔI XUAÁT BAÛN VAØ PHAÙT HAØNH
~~~卍~~~
I. Ñòa chæ lieân laïc:

Xin gôûi veà hoäp thö:
* GIAÛNG ÑÖÔØNG LINH SÔN

P.O. BOX 8-264, Taipei – Taiwan, 100, R.O.C
Hoaëc ñòa chæ:
* THÍCH TÒNH HAÏNH

7F. 21, Sec.1, Chung – Hsiao, W.Road, Taipei-Taiwan, 100, R.O.C
TEL: 886-2-2381-4434 / 2361-3015 / 2361-3016;
FAX: 886-2-2314-1049
E-Mail:linhson@linhson.org.tw
Web site: www.linhson.org.tw
II. Ñòa chæ uûng hoä dòch Kinh hoaëc thænh Kinh:
UÛng hoä dòch vaø in Ñaïi Taïng Kinh hoaëc thænh Kinh, duøng ngaân phieáu hay chuyeån
baêng, xin gôûi veà ñòa chæ döôùi ñaây:
* Duøng CHECK hoaëc MONEY ORDER,

Xin ñeà: LI KUANG LIEN, gôûi theo hoäp thö:
P.O. BOX 8-264, Taipei – Taiwan, 100, R.O.C
* Neáu gôûi ngaân khoaûn xin ñeà: CITIBANK, N.A.,

NO.117,2F, SEC.3, MIN-SHENG E. ROAD, TAIPEI-TAIWAN, R.O.C
ACCOUNT NUMBER: 51362724
BENEFICIARY: LI KUANG LIEN
* Neáu Quyù vò naøo muoán tröïc tieáp gôûi vaøo ngaân khoaûn taïi Hoa Kyø
xin ñeà:
LI KUANG LIEN
BANK OF AMERICA N. BRANCH: 2177
N. ACCOUNT: 21774-09981
www.daitangkinh.org
- Moãi moät ngaân phieáu, ngaân haøng seõ tröø chi phí thuû tuïc laø 10.00 USD
- Xin Quyù vò ñeà roõ ngaân phieáu teân ngöôøi laõnh laø: LI KUANG LIEN
- Treân ngaân phieáu xin Quyù vò vieát caån thaän, ngaân haøng khoâng chaáp nhaä ngaân
phieáu ñaõ bò boâi xoùa.
* Xin Quyù vò chuù yù:

Neáu soá ngaân khoaûn trong ngaân haøng ñaõ chuyeån tieàn roài, xin Quyù vò ñem giaáy
laøm thuû tuïc ôû ngaân haøng coù ñeà soá tieàn gôûi teân ngöôøi vaø ñòa chæ, ñaùnh Fax hoaëc E-
mail ñeán ñòa chæ lieân laïc treân, ñeå nhaän ñöôïc giaáy caûm taï hoaëc bieân nhaän, cuõng nhö
ñeå tieän ghi vaøo soå coâng ñöùc vaø lieân laïc, chöù ngaân haøng khoâng cho bieát chi tieát.
Sa moân THÍCH TÒNH HAÏNH
Maãu bìa maï vaøng: Nguyeãn Ñoàng (California)

t028 Pháp Bảo Dtk - Bát Nhã 11

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

t028 Pháp Bảo Dtk - Bát Nhã 11

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH V

(BAÙT-NHAÕ – BOÄ 11)

SOÁ 220 –KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA (QUYEÅN 501→550) ................... V

Phaåm 15: HIEÄN THEÁ GIAN (1)................................................................... 192

Phaåm 26: PHÖÔNG TIEÄN THIEÄN XAÛO (2) .................................................. 477

Phaåm 1: DIEÄU HAÏNH (2) ........................................................................... 776

Phaåm 18: TÖÔÙNG KHOÂNG (1) .................................................................. 1000

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 5: HIEÄN BAÛO THAÙP (2)

maïn... che khuaát nôi taâm.

Phaät daïy Kieàu-thi-ca:

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 5: HIEÄN BAÛO THAÙP (3)

Baáy giôø Thieân ñeá Thích baïch Phaät:

Baáy giôø, Phaâït baûo Thieân ñeá Thích:

ngoä cao toät cuûa chö Phaät.

töïu cho höõu tình, laøm nghieâm tònh coõi Phaät.

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 6: XÖNG DÖÔNG COÂNG ÑÖÙC (2)

Baáy giôø Thieân ñeá Thích baïch Phaät:

Baáy giôø Phaät baûo Thieân ñeá Thích:

Baáy giôø, Thieân ñeá Thích baïch Phaät:

ngöôøi an nhaãn, khoâng thaáy ngöôøi giaän döõ.

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 8: PHÖÔÙC TUÏ (2)

Thieân ñeá Thích baïch Phaät:

truï Baùt-nhaõ chöù khoâng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.

Baáy giôø Thieân ñeá Thích baïch Phaät:

neân chaúng phaûi thuoäc veà ñieân ñaûo.

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 9: TUØY HYÛ HOÀI HÖÔÙNG (2)

Thieän Hieän ñaùp:

Baáy giôø Theá Toân khen ngôïi Thieän Hieän:

Baáy giôø Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:

Thieân ñeá Thích lieàn baïch Phaät:

Phaät daïy Thieän Hieän:

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 10: ÑÒA NGUÏC (2)

Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät:

naøy neân chaúng phaûi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.

khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.

Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû baïch Phaät:

–Ñuùng vaäy! Vì hoaøn toaøn thanh tònh.

Phaät daïy Xaù-lôïi Töû:

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 11: NGÔÏI KHEN SÖÏ THANH TÒNH (2)

Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän laïi baïch Phaät:

–Ñuùng vaäy! Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa, khoâng theå duøng

Thieän Hieän ñaùp:

ba-la-maät-ña saâu xa thanh tònh?

Baáy giôø, Cuï thoï Thieän Hieän baïch Phaät:

–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø ñaïi Ba-la-maät-ña ñaït ñöôïc töï

–Baïch Theá Toân, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa laø khoâng ñoäng

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 13: ÑAØ-LA-NI (1)

Baáy giôø, Thieân ñeá Thích thaàm nghó:

Kieàu-thi-ca, neáu Ñaïi Boà-taùt muoán an laäp baäc Chuûng taùnh

kyù ñaïi Boà-ñeà.

Phaät daïy Thieän Hieän:

thieát trí, caùc ma oaùn khoâng gaây tai naïn ñöôïc.

KINH ÑAÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA

Phaåm 13: ÑAØ-LA-NI (2)

Baáy giôø, Xaù-lôïi Töû thöa hoûi Phaät: