t033 Pháp Bảo Dtk - Bát Nhã 16

LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH V
MUÏC LUÏC
(BAÙT-NHAÕ – BOÄ 16)
SOÁ 231 – KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT ......................... 3

QUYEÅN 1 ................................................................................... 3
Phaåm 1: THOÂNG ÑAÏT .................................................................................... 3
Phaåm 2: HIEÅN TÖÔÙNG ................................................................................. 18
QUYEÅN 2 ..................................................................................31
Phaåm 3: PHAÙP GIÔÙI ..................................................................................... 31
Phaåm 4: NIEÄM XÖÙ ....................................................................................... 46
QUYEÅN 3 ..................................................................................59
Phaåm 5: PHAÙP TAÙNH .................................................................................. 59
QUYEÅN 4 ..................................................................................82
Phaåm 6: BÌNH ÑAÚNG ................................................................................... 82
Phaåm 7: HIEÄN TÖÔÙNG ................................................................................. 90
QUYEÅN 5 ................................................................................ 102
Phaåm 8: VOÂ SÔÛ ÑAÉC ................................................................................. 102
Phaåm 9: CHÖÙNG CÔÙ VEÀ CHUYEÂN CAÀN ...................................................... 116
QUYEÅN 6 ................................................................................ 125
Phaåm 10: TOÛ BAØY COÂNG ÑÖÙC ................................................................... 125
Phaåm 11: HIEÄN HOÙA ................................................................................. 133
Phaåm 12: ÑAØ-LA-NI ................................................................................... 138
QUYEÅN 7 ................................................................................ 145
Phaåm 13: KHUYEÁN GIÔÙI ............................................................................ 145
Phaåm 14: NOÙI VEÀ HAI HAÏNH ..................................................................... 150
Phaåm 15: TAÙN THAÙN ................................................................................. 157
Phaåm 16: PHUÙ CHUÙC ................................................................................. 163
SOÁ 232 – KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT MA-HA BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT ... 169
QUYEÅN THÖÔÏNG ....................................................................... 169
QUYEÅN HAÏ.............................................................................. 185
SOÁ 233 – KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT ............. 199
www.daitangkinh.org
VI
SOÁ 234 – KINH PHAÄT THUYEÁT NHU THUÛ BOÀ-TAÙT VOÂ THÖÔÏNG THANH TÒNH
PHAÂN VEÄ ....................................................................... 233
QUYEÅN THÖÔÏNG ....................................................................... 233
QUYEÅN HAÏ.............................................................................. 254
SOÁ 235 – KINH KIM CANG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT .................................... 275
SOÁ 238 – KINH KIM CANG NAÊNG ÑOAÏN BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT .................... 333
SOÁ 239 – PHAÄT NOÙI KINH NAÊNG ÑOAÏN KIM CANG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT ....... 353
SOÁ 240 – KINH THAÄT TÖÔÙNG BAÙT-NHAÕÕ BA-LA-MAÄT ................................ 371
SOÁ 241 – KINH KIM CANG ÑAÛNH DU-GIAØ LYÙ THUÙ BAÙT-NHAÕÕ ...................... 381
SOÁ 242 – KINH PHAÄT THUYEÁT BIEÁN CHIEÁU BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT ............... 393
SOÁ 243 – KINH ÑAÏI LAÏC KIM CANG BAÁT KHOÂNG CHAÂN THAÄT TAM-MA-DA ..... 401
SOÁ 244 – KINH PHAÄT THUYEÁT TOÁI THÖÔÏNG CAÊN BAÛN ÑAÏI LAÏC KIM CANG
BAÁT KHOÂNG TAM-MUOÄI ÑAÏI GIAÙO VÖÔNG ................................ 411
QUYEÅN 1 ................................................................................ 411
Phaàn 1: NGHI QUYÕ VEÀ LYÙ CHAÂN THAÄT CUÛA ÑAÏI TAM-MUOÄI KIM CANG ... 411
Phaàn 2: NGHI QUYÕ KIM CANG TAM-MUOÄI TRONG LYÙ CHAÂN THAÄT CUÛA
TAÁT CAÛ NHÖ LAI .......................................................................... 423
QUYEÅN 2 ................................................................................ 426
Phaàn 3: NGHI QUYÕ KIM CANG TAM-MUOÄI HAØNG PHUÏC BA COÕI ................ 426
Phaàn 4: NGHI QUYÕ VEÀ TAM-MUOÄI THANH TÒNH CAÙC PHIEÀN NAÕO ............ 432
Phaàn 5: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAÁT CAÛ BAÛO QUAÙN ÑAÛNH ÑAÏI TAM-MUOÄI ..... 434
Phaàn 6: ÑAÏI NGHI QUYÕ VEÀ TAÁT CAÛ QUYEÀN AÁN TAM-MUOÄI ...................... 436
Phaàn 7: ÑAÏI NGHI QUYÕ VEÀ TAM-MUOÄI KIM CANG TÖÏ LUAÂN ..................... 440
Phaàn 8: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAM-MUOÄI NHAÁT THIEÁT MAÏN-NOA-LA
KIM CANG LUAÂN........................................................................... 442
Phaàn 9: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ CAÙC TAM-MUOÄI KIM CANG ..................... 443
Phaàn 10: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAM-MUOÄI KIM CANG PHAÃN NOÄ ........... 445
QUYEÅN 3 ................................................................................ 447
Phaàn 11: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAM-MUOÄI NHAÁT THIEÁT LAÏC ................ 447
Phaàn 12: NGHI QUYÕ NGOAÏI KIM CANG BOÄ ................................................ 448
LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH VII
Phaàn 13: KHEN NGÔÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA GIAÙO .............................. 452

Phaàn 14: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ ÑAÏI MAÏN-NOA-LA TOÁI THÖÔÏNG BÍ MAÄT
CUÛA BOÀ-TAÙT KIM CANG THUÛ ...................................................... 453
QUYEÅN 4 ................................................................................ 474
Phaàn 15: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ SÖÏ THAØNH TÖÏU ÑAÏI LAÏC KIM CANG BAÁT
KHOÂNG TAM-MUOÄI ÑAÏI MINH AÁN TÖÔÙNG ................................... 474
Phaàn 16: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ KIM CANG BOÀ-ÑEÀ CUÛA TAÁT CAÛ
NHÖ LAI ...................................................................................... 482
Phaàn 17: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ ÑAÏI KIM CANG HOÛA DIEÄM NHAÄT LUAÂN ....... 489
QUYEÅN 5 ................................................................................ 501
Phaàn 18: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ NHAÁT THIEÁT TRÍ KIM CANG DÖÙT TRÖØ
CAÙC NGHIEÄP CHÖÔÙNG ................................................................ 501
Phaàn 19: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAÁT CAÛ NGUYEÄN VIEÂN MAÕN KIM CANG
BAÛO ............................................................................................. 507
Phaàn 20: NGHI QUYÕ THAØNH TÖÏU TOÁI THÖÔÏNG TRONG TAÁT CAÛ NGHI
QUYÕ ............................................................................................. 511
Phaàn 21: NGHI QUYÕ VEÀ TAÁT CAÛ TÖÔNG ÖNG VÔÙI TAM-MUOÄI
MAÏN-NOA-LA CUÛA CHÖ PHAÄT ..................................................... 518
QUYEÅN 6 ................................................................................ 531
Phaàn 22: NGHI QUYÕ VEÀ ÑAÏI TAM-MUOÄI MAÏN-NOA-LA CUÛA TAÁT CAÛ
NHÖ LAI ...................................................................................... 531
Phaàn 23: NGHI QUYÕ VEÀ TAÁT CAÛ TÖÔNG ÖNG ............................................ 541
QUYEÅN 7 ................................................................................ 549
Phaàn 24: THAØNH TÖÏU AÁN TÖÔÙNG TOÁI THÖÔÏNG ......................................... 549
Phaàn 25: NGHI QUYÕ BÍ MAÄT TOÁI THÖÔÏNG................................................. 555
SOÁ 245 – KINH PHAÄT THUYEÁT NHAÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT.............. 571
QUYEÅN THÖÔÏNG ....................................................................... 571
Phaåm 1: MÔÛ ÑAÀU ...................................................................................... 571
Phaåm 2: QUAÙN KHOÂNG .............................................................................. 574
Phaåm 3: BOÀ TAÙT GIAÙO HOÙA....................................................................... 577
Phaåm 4: NHÒ ÑEÁ ........................................................................................ 588
QUYEÅN HAÏ.............................................................................. 592
Phaåm 5: HOÄ QUOÁC ..................................................................................... 592
Phaåm 6: TAÙN HOA ..................................................................................... 596
Phaåm 7: THOÏ TRÌ ...................................................................................... 597
www.daitangkinh.org
VIII
Phaåm 8: CHUÙC LUÏY ................................................................................... 604

SOÁ 246 – KINH NHAÂN VÖÔNG HOÄ QUOÁC BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA ............... 607
QUYEÅN THÖÔÏNG ....................................................................... 607
Phaåm 1: TÖÏA ............................................................................................. 607
Phaåm 2: QUAÙN NHÖ LAI ............................................................................ 610
Phaåm 3: HAÏNH BOÀ-TAÙT ............................................................................. 614
Phaåm 4: NHÒ ÑEÁ ........................................................................................ 625
QUYEÅN HAÏ.............................................................................. 629
Phaåm 6: CHAÚNG NGHÓ BAØN....................................................................... 632
Phaåm 7: PHUÏNG TRÌ.................................................................................. 634
Phaåm 8: CHUÙC LUÏY ................................................................................... 646
SOÁ 247 – KINH LIEÃU NGHÓA BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA.............................. 649
SOÁ 248 – KINH NGUÕ THAÄP TUÏNG THAÙNH BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT .................. 653
SOÁ 249 – PHAÄT THUYEÁT ÑEÁ THÍCH BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH ....... 657
SOÁ 250 – KINH ÑAÏI MINH CHUÙ MA-HA BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT ..................... 661
SOÁ 251 – BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH....................................... 663
SOÁ 252 – PHOÅ BIEÁN TRÍ TAÏNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH ............ 665

SOÁ 256 – BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH BAÛN TIEÁNG PHAÏM

ÑÔØI ÑÖÔØNG..................................................................... 675
SOÁ 257 – KINH THAÙNH PHAÄT MAÃU BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA ..................... 677
SOÁ 258 – KINH PHAÄT THUYEÁT THAÙNH PHAÄT MAÃU TIEÅU TÖÏ BAÙT-NHAÕ
BA-LA-MAÄT-ÑA ................................................................ 681
SOÁ 259 – KINH BOÀ-TAÙT QUAÙN TÖÔÛNG PHAÄT MAÃU BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA ... 685
SOÁ 260 – KINH KHAI GIAÙC TÖÏ TAÙNH BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA ................... 689
QUYEÅN 1 ................................................................................ 689
QUYEÅN 2 ................................................................................ 696
QUYEÅN 3 ................................................................................ 704
LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH IX
QUYEÅN 4 ................................................................................ 713

SOÁ 261 – KINH ÑAÏI THÖØA LYÙ THUÙ LUÏC BA-LA-MAÄT-ÑA ............................ 723
QUYEÅN I ................................................................................ 723
Phaåm 1: QUY Y TAM BAÛO.......................................................................... 723
QUYEÅN 2 ................................................................................ 740
Phaåm 2: ÑAØ-LA-NI HOÄ TRÌ QUOÁC GIÔÙI ...................................................... 740
Phaåm 3: PHAÙT TAÂM BOÀ-ÑEÀ ....................................................................... 754
QUYEÅN 3 ................................................................................ 759
Phaåm 4: KHOÂNG THOAÙI CHUYEÅN............................................................... 759
QUYEÅN 4 ................................................................................ 779
Phaåm 5: BOÁ THÍ BA-LA-MAÄT-ÑA ............................................................... 779
QUYEÅN 5 ................................................................................ 798
Phaåm 5: TÒNH GIÔÙI BA-LA-MAÄT ................................................................ 798
QUYEÅN 6 ................................................................................ 815
Phaåm 7: NHAÃN NHUÏC BA-LA-MAÄT-ÑA ....................................................... 815
QUYEÅN 7 ................................................................................ 831
Phaåm 8: TINH TAÁN BA-LA-MAÄT-ÑA ........................................................... 831
QUYEÅN 8 ................................................................................ 847
Phaåm 9: THIEÀN ÑÒNH BA-LA-MAÄT-ÑA (Phaàn 1) ....................................... 847
QUYEÅN 9 ................................................................................ 868
Phaåm 9: THIEÀN ÑÒNH BA-LA-MAÄT (Phaàn 2) .............................................. 868
Phaåm 10: BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA (Phaàn 1) ........................................... 879
QUYEÅN 10 .............................................................................. 894
Phaåm 10: BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA (Phaàn 2) ........................................... 894
www.daitangkinh.org
LINH SÔN PHAÙP BAÛO ÑAÏI TAÏNG KINH
TAÄP 33
BOÄ BAÙT-NHAÕ
16
SOÁ 231 → 261
HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC

LINH SÔN ÑAØI BAÉC XUAÁT BAÛN
Soá 231
KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ

BA-LA-MAÄT
Haùn dòch: Ñôøi Traàn, Vöông töû Nguyeät-baø-thuû-na,
ngöôøi nöôùc Öu-thieàn-ni.
QUYEÅN 1
Phaåm 1: THOÂNG ÑAÏT
Toâi nghe nhö vaày:

Moät thôøi Ñöùc Phaät ôû taïi nuùi Kyø-xaø-quaät thuoäc thaønh lôùn
Vöông xaù, cuøng vôùi ñaïi chuùng Tyø-kheo boán vaïn hai ngaøn ngöôøi,
ñeàu laø A-la-haùn, caùc laäu heát haún, coâng haïnh ñaõ maõn, ñaõ boû gaùnh
naëng, ñöôïc töï lôïi vaø ñoaïn heát keát söû, taâm hoaøn toaøn giaûi thoaùt, töï
taïi gioáng nhö baäc ñaïi long; chæ coù A-nan coøn trong ñòa vò höõu hoïc
vôùi quaû Tu-ñaø-hoaøn.
Teân cuûa caùc vò laø Tònh maïng A-nhaõ Kieàu-traàn-nhö, Ma-ha Ca-
dieáp, Kieàu-phaïm-ba-ñeà, Baïc-caâu-la, Ly-baø-ña, Taát-laêng-giaø-baø-tha,
Ñaïi trí Xaù-lôïi-phaát, Ma-ha Muïc-kieàn-lieân, Tu-boà-ñeà, Phuù-laâu-na Di-
ña-la-ni Töû, A-ni-laâu-ñaø, Ma-ha Ca-chieân-dieân, Öu-ba-ly, La-haàu-
la…, boán vaïn hai ngaøn ngöôøi nhö vaäy.
Baäc Ñaïi Boà-taùt cuõng coù baûy vaïn hai ngaøn ngöôøi ñeàu ñaõ thoâng
suoát phaùp taùnh thaâm saâu, kheùo tuøy thuaän, hoùa ñoä caùc loaøi moät caùch
bình ñaúng vaø laø baïn laønh tri thöùc cuûa taát caû chuùng sinh, ñöôïc voâ ngaïi
4 BAÙT-NHAÕ – BOÄ 16
Ñaø-la-ni, coù theå truyeàn baù phaùp luaân khoâng thoaùi chuyeån, töøng cuùng
döôøng voâ löôïng chö Phaät, laø baäc Nhaát sinh boå xöù cuûa coõi Phaät kia vì
phaùp maø ñeán ñaây tu taäp; hoä trì phaùp taïng khoâng cho ñoaïn döùt haït
gioáng Tam baûo; laø con Phaùp vöông seõ truyeàn baù phaùp luaân cuûa Phaät,
thaáu roõ caûnh giôùi thaâm saâu cuûa Nhö Lai, tuy soáng ôû ñôøi maø khoâng bò
phaùp theá gian laøm oâ nhieãm.
Teân cuûa caùc vò laø Boà-taùt Baûo Töôùng, Boà-taùt Baûo AÁn, Boà-taùt
Baûo Chöôûng, Boà-taùt Baûo Quan, Boà-taùt Baûo Keá, Boà-taùt Baûo Tích, Boà-
taùt Baûo Haûi, Boà-taùt Baûo Dieãm, Boà-taùt Baûo Traøng, Boà-taùt Kim Cang
Taïng, Boà-taùt Kim Taïng, Boà-taùt Baûo Taïng, Boà-taùt Ñöùc Taïng, Boà-taùt
Tònh Taïng, Boà-taùt Nhö Lai Taïng, Boà-taùt Trí Taïng, Boà-taùt Nhaät Taïng,
Boà-taùt Ñònh Taïng, Boà-taùt Lieân Hoa Taïng, Boà-taùt Giaûi Thoaùt Nguyeät,
Boà-taùt Phoå Hieàn, Boà-taùt Quaùn Theá AÂm, Boà-taùt Quaùn Nguyeän, Boà-taùt
Phoå AÂm, Boà-taùt Phoå Nhaõn, Boà-taùt Lieân Hoa Nhaõn, Boà-taùt Quaûng
Nhaõn, Boà-taùt Phoå Haønh, Boà-taùt Phoå Giôùi, Boà-taùt Trí YÙ, Boà-taùt Lieân
Hoa YÙ, Boà-taùt Thaéng YÙ, Boà-taùt Thöôïng YÙ, Boà-taùt Kim Cang YÙ, Boà-
taùt Sö Töû Du Hyù, Boà-taùt Sö Töû Hoáng, Boà-taùt Ñaïi AÂm Vöông, Boà-taùt
Dieäu AÂm, Boà-taùt Voâ Nhieãm, Boà-taùt Nguyeät Quang, Boà-taùt Nhaät
Quang, Boà-taùt Trí Quang, Boà-taùt Trí Ñöùc, Boà-taùt Hieàn Ñöùc, Boà-taùt
Hoa Ñöùc, Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi.
Boà-taùt Baït-ñaø-baø-la laøm Thöôïng thuû cho möôøi saùu Hieàn só; Boà-
taùt Di-laëc laøm thöôïng thuû cho hieàn kieáp Boà-taùt; Töù Thieân vöông laøm
thöôïng thuû cho coõi trôøi Töù thieân vöông; Ñeá Thích laøm thöôïng thuû cho
coõi trôøi Tam thaäp tam, Tu-daï-ma vöông laøm thöôïng thuû cho chö
Thieân Daï-ma; Ñaâu-suaát-ñaø vöông laøm thöôïng thuû cho coõi trôøi Ñaâu-
suaát-ñaø; Thieän Hoùa vöông laøm thöôïng thuû cho coõi trôøi Hoùa laïc; Töï
Taïi vöông laøm thöôïng thuû cho coõi trôøi Tha hoùa töï taïi; Ñaïi Phaïm
vöông laøm thöôïng thuû cho caùc Phaïm thieân, Ma-heâ-thuû-la laøm thöôïng
thuû cho coõi trôøi Thuû-ñaø-baø-sa; laïi coù caùc A-tu-la vöông, A-tu-la
vöông Sa-lôïi, A-tu-la vöông La-haàu…, voâ löôïng traêm ngaøn caùc ñaïi A-
tu-la vöông nhö vaäy.
Laïi coù caùc Long vöông, Long vöông A-naäu Ñaïi Trì, Long
vöông Ma-na-tö, Long vöông Sa-giaø-baø, Long vöông Baø-tu-caùt, Long
vöông Ñöùc-xoa-ca moãi vò ñeàu ñem theo voâ löôïng traêm ngaøn quyeán
SOÁ 231 – KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ…, quyeån 1 5
thuoäc, ñeán kín heát nuùi Kyø-xaø-quaät, bao quanh khaép boán möôi do-
tuaàn vaø treân hö khoâng, khoâng coøn choã hôû; Thieân, Long, Daï-xoa,
Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la, Ma-haàu-la-giaø, Nhaân
phi nhaân… moät loøng chaép tay cung kính Ñöùc Nhö Lai.
Khi aáy, töø giöõa hai chaân maøy, Ñöùc Nhö Lai phoùng ra moät luoàng
haøo quang lôùn, chieáu khaép möôøi phöông voâ löôïng theá giôùi; laïi trôû veà
ñeán choã Phaät, nhieãu quanh beân höõu ba voøng, roài thaâu vaøo giöõa hai
chaân maøy. Caû traêm ngaøn ñaïi chuùng, tröôùc sau nhieãu quanh Ñöùc Theá
Toân, cung kính cuùng döôøng, toân troïng khen ngôïi.
Phaät baûo:
–Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Ñoâng, coù coõi
Phaät teân laø Trang nghieâm, Ñöùc Phaät hieäu laø Phoå Quang Nhö Lai,
ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian
Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät
Theá Toân. Hieän ñang ôû ñoù noùi chaùnh phaùp Nhaát thöøa cho caùc Ñaïi
Boà-taùt; coõi Phaät ñoù coøn khoâng coù teân Thanh vaên, Bích-chi-phaät,
huoáng nöõa laïi coù ngöôøi tu phaùp aáy; caùc chuùng Boà-taùt ñeàu khoâng
thoaùi chuyeån ñaïo Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc; chuùng sinh ôû
coõi aáy khoâng döïa vaøo söï aên uoáng maø chæ nhôø vaøo thieàn ñònh; aùnh
saùng cuûa maët trôøi, maët traêng vaø sao ñeàu khoâng theå hieän, chæ coù haøo
quang cuûa Ñöùc Phaät chieáu saùng coõi nöôùc ñoù; khoâng coù caùc goø nuùi;
ñaát ñai baèng phaúng nhö loøng baøn tay.
Coù moät vò Boà-taùt teân laø Ly Chöôùng cuøng vôùi traêm ngaøn Boà-taùt
ñeán choã Phaät ñoù, tròch baøy vai höõu, quyø goái höõu, chaép tay ñaûnh leã
Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Do nhaân duyeân gì coù haøo quang nhö vaäy
chieáu saùng coõi nöôùc naøy. Khi ñoù Ñöùc Phaät Phoå Quang Nhö Lai baûo
Ñaïi Boà-taùt Ly Chöôùng:
–Naøy thieän nam! Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi, veà
phöông Taây, coù coõi Phaät teân laø Ta-baø, Ñöùc Phaät hieäu laø Thích-ca
Maâu-ni Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc,
Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu,
Thieân Nhaân Sö, Phaät Theá Toân ñang muoán noùi Ma-ha Baùt-nhaõ ba-
www.daitangkinh.org
la-maät cho baäc Ñaïi Boà-taùt; do nhaân duyeân ñoù, neân Ñöùc Phaät phoùng
ra haøo quang naøy.
Khi aáy Boà-taùt Ly Chöôùng baïch Phaät:
–Con ñang muoán ñeán coõi Ta-baø ñaûnh leã, cung kính cuùng döôøng
Ñöùc Thích-ca Nhö Lai ñeå ñöôïc nghe giaûng chaùnh phaùp.
Ñöùc Phaät baûo:
–Naøy thieän nam! Nay chính laø luùc!
Baáy giôø Boà-taùt Ly Chöôùng ñöôïc söï cho pheùp cuûa Ñöùc Phaät,
lieàn cuøng vôùi voâ löôïng Boà-taùt vaø quyeán thuoäc ñeán nuùi Kyø-xaø-quaät, ôû
coõi Ta-baø ñaûnh leã saùt chaân Phaät, nhieãu quanh beân höõu ba voøng, roài
ngoài qua moät beân. Phaät daïy:
–Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Nam, coù coõi
Phaät teân laø Thanh tònh hoa, Ñöùc Phaät hieäu laø Nhöït Quang ñaày ñuû
möôøi danh hieäu, Boà-taùt teân Nhöït Taïng.
Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Taây, coù coõi Phaät
teân laø Baûo Hoa, Ñöùc Phaät hieäu laø Coâng Ñöùc Quang Minh, ñaày ñuû
möôøi danh hieäu, Boà-taùt teân Coâng Ñöùc Taïng.
Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Baéc, coù coõi Phaät
teân laø Thanh tònh, Ñöùc Phaät hieäu laø Töï Taïi Vöông, Boà-taùt teân laø
Quaûng Vaên.
Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Ñoâng nam, coù
coõi Phaät teân laø Hoûa dieäm, Ñöùc Phaät hieäu laø Cam Loä Vöông, Boà-taùt
teân Baát Thoaùi Chuyeån.
Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Taây nam, coù coõi
Phaät teân laø Coâng ñöùc thanh tònh, Ñöùc Phaät hieäu laø Trí Cöï, Boà-taùt teân
laø Ñaïi Tueä.
Caùch ñaây möôøi haèng sa theá giôùi veà phöông Taây baéc, coù coõi
Phaät teân laø Duyeät yù, Ñöùc Phaät hieäu laø Dieäu AÂm Vöông, Boà-taùt teân laø
Coâng Ñöùc Tuï.
Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Ñoâng baéc, coù coõi
Phaät teân laø Tueä trang nghieâm, Ñöùc Phaät hieäu laø Trí Thöôïngï, Boà-taùt
teân laø Thöôøng Hyû.
Caùch ñaây möôøi haèng haø sa theá giôùi veà phöông Treân, coù coõi
Phaät teân laø Baát ñoäng, Ñöùc Phaät hieäu laø Kim Cang Töôùngï, Boà-taùt teân
laø Baûo Traøng.
Caùch ñaây möôøi haèng sa theá giôùi veà phöông Döôùi, coù coõi Phaät
teân laø Nguyeät quang minh, Ñöùc Phaät hieäu laø Kim Cang Baûo Trang
Nghieâm Vöông. Boà-taùt teân laø Baûo Tín.
Baáy giôø trong ñaïi chuùng coù moät vò Thieân vöông teân laø Baùt-baø-
la, lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, tròch baøy vai höõu, quyø goái höõu, chaép
tay cuùi ñaàu ñaûnh leã, baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Con nay muoán hoûi, neáu ñöôïc Ñöùc Theá
Toân cho pheùp con môùi daùm toû baøy loøng nghi hoaëc. Khi aáy Phaät baûo
Thaéng Thieân vöông:
–Naøy ñaïi vöông! Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri seõ tuøy
theo choã nghi cuûa oâng hoûi maø giaûng giaûi:
Thaéng Thieân vöông hôùn hôû vui möøng ñöôïc ñieàu chöa töøng coù,
lieàn baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì sao baäc Ñaïi Boà-taùt tu hoïc chæ moät
phaùp maø thoâng suoát ñöôïc taát caû phaùp?
Phaät baûo Thaéng Thieân vöông:
–Naøy ñaïi vöông! Laønh thay, laønh thay! Caâu hoûi raát hay, oâng
haõy laéng nghe suy nghó kyõ; vôùi caâu hoûi cuûa ñaïi vöông, ta seõ phaân
bieät, giaûi thích roõ.
–Laønh thay, thöa Theá Toân, con xin muoán nghe!
Ñöùc Phaät baûo Thaéng Thieân vöông:
–Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt tu hoïc moät phaùp maø thoâng
suoát taát caû phaùp, ñoù coù nghóa laø Baùt-nhaõ ba-la-maät. Baäc Ñaïi Boà-taùt
tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thì coù khaû naêng thoâng suoát ñöôïc Boá thí
ba-la-maät, Trì giôùi ba-la-maät, Nhaãn nhuïc ba-la-maät, Tinh taán ba-la-
maät, Tónh löï ba-la-maät, Baùt-nhaõ ba-la-maät, Phöông tieän thieän xaûo
ba-la-maät, Nguyeän ba-la-maät, Löïc ba-la-maät, Trí ba-la-maät.
Naøy ñaïi vöông! Vì sao Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø
thöïc haønh Boá thí ba-la-maät? Vì Ñaïi Boà-taùt, vôùi taâm thanh tònh, khoâng
coù ñieàu mong caàu; noùi phaùp cho ngöôøi khaùc maø khoâng caàu danh lôïi,
chæ mong laøm cho hoï heát khoå; khoâng thaáy mình noùi maø cuõng chaúng
www.daitangkinh.org
thaáy coù ngöôøi nghe, töï taùnh xa lìa neân khoâng hai khoâng khaùc; ñoù goïi
laø Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø thöïc haønh Boá thí ba-la-maät.
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thöïc haønh Boá thí ba-la-maät
khoâng sôï seät, neân xem caùc chuùng sinh nhö cha meï, anh em thaân
thieát, laøm cho taát caû chuùng ñeàu thaân caän, gaàn guõi nhau. Vì sao? Vì töø
voâ thæ ñeán nay, bò troâi laên trong saùu ñöôøng nhöng ñeàu laø nhöõng ngöôøi
thaân thích cuûa ta. Hoaëc coù chuùng sinh ôû nôi nguy hieåm sôï seät, Ñaïi
Boà-taùt vaãn ñem thaân maïng naøy ñeå cöùu vôùt cho hoï thoaùt khoûi, chöù
khoâng phaûi gaây theâm sôï haõi, khoâng thaáy ta boá thí voâ uùy; khoâng thaáy
ngöôøi nhaän vì töï taùnh xa lìa neân khoâng hai, khoâng khaùc.
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät, haønh Boá thí ba-la-maät giuùp
ñôõ chuùng sinh; tuøy theo chuùng sinh caàn vaät lôïi döôõng gì, thì Ñaïi Boà-
taùt ñeàu boá thí, laøm cho hoï thoï ñöôïc möôøi ñieàu thieän; cuõng khoâng
thaáy mình boá thí ñieàu thieän vaø ngöôøi khaùc nhaän thí vì töï taùnh xa lìa
neân khoâng hai, khoâng khaùc.
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Haønh Boá thí ba-la-maät
khoâng mong caàu quaû baùo; heã khi thöïc haønh boá thí thì khoâng mong
caàu quaû baùo, bôûi phaùp cuûa Boà-taùt laø nhö vaäy; töï mình thöïc haønh boá
thí maø khoâng heà thaáy mình boá thí vaø khoâng nghó ñeán quaû baùo boá thí
vì töï taùnh xa lìa neân cuõng khoâng hai, khoâng khaùc.
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät vôùi taâm ñaïi Bi thöïc haønh Boá
thí ba-la-maät laø thaáy caùc chuùng sinh ngheøo cuøng, giaø, beänh, khoâng
ngöôøi cöùu giuùp, neân sinh taâm ñaïi Bi maø phaùt theä nguyeän: “Ta chöùng
ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc seõ laøm nôi cho caùc chuùng
sinh trôû veà nöông töïa, duøng ít caên laønh ñeå hoài höôùng Boà-ñeà, luoân vì
chuùng sinh neân khoâng coù phaân bieät. Ta laø ngöôøi cöùu ñoä vaø laø ngöôøi
nhaän cöùu ñoä; töï taùnh xa lìa, neân khoâng hai khoâng khaùc.”
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät vôùi loøng cung kính thöïc haønh
Boá thí ba-la-maät laø neân tuøy theo nhu caàu cuûa ngöôøi khaùc. Ñaïi Boà-taùt
töï mình laáy vaät trao cho hoï, nhöng khoâng laøm cho taâm cung kính cuûa
hoï meät moûi, khoâng thaáy mình ñöôïc cung kính vaø khoâng thaáy söï cung
kính cuûa ngöôøi khaùc, neân töï taùnh xa lìa khoâng hai khoâng khaùc.
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät vôùi loøng toân troïng thöïc haønh
Boá thí ba-la-maät, nghóa laø ñoái vôùi chuùng sinh ñeàu phaùt khôûi töôûng ñoù
nhö laø Sö taêng hay Cha meï, maø ñem loøng toân troïng, chaép tay cung
kính, neáu khoâng coù cuûa caûi ñeå boá thí thì baèng lôøi noùi toát ñeïp; khoâng
thaáy mình laø ngöôøi toân troïng vaø khoâng thaáy ngöôøi khaùc ñöôïc troïng,
neân töï taùnh xa lìa khoâng hai khoâng khaùc.
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät vôùi loøng cuùng döôøng thöïc
haønh Boá thí ba-la-maät, nghóa laø neáu thaáy chuøa thaùp thì neân cuùng
döôøng höông hoa, ñeøn, daàu vaø lau chuøi, hoaëc thaáy toân töôïng söùt beå,
kinh ñieån raùch naùt thì neân söûa chöõa tu boå laïi, neân cuùng döôøng boán
vieäc cho chö Taêng; khoâng thaáy ta laø ngöôøi cuùng döôøng vaø ngöôøi nhaän
cuùng döôøng, neân töï taùnh xa lìa khoâng hai khoâng khaùc.
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät, haønh Boá thí ba-la-maät
khoâng nöông töïa, khoâng suy nghó theá naøy: “Do vieäc boá thí naøy,
nguyeän ñöôïc sinh leân coõi trôøi hoaëc mong laøm vua coõi trôøi, nguyeän
sinh laøm ngöôøi hoaëc laøm vua coõi ngöôøi. Cho ñeán Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc cuõng khoâng mong giöõ laáy vì voâ sôû ñaéc, cho neân goïi
laø Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thoâng suoát Boá thí ba-la-maät.”
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät neân thöïc
haønh Trì giôùi ba-la-maät vaø phaûi suy nghó nhö theá naøy: “Ñöùc Phaät daïy
Ba-la-ñeà-moäc-xoa trong A-haøm vaø trong Luaät taïng, Ñaïi Boà-taùt neân
hoïc, khoâng thaáy töôùng cuûa giôùi vaø mình ñöôïc trì giôùi, laïi cuõng khoâng
chaáp vaøo giôùi, chaúng chaáp thaáy coù giôùi vaø ngöôøi trì giôùi.” Ñaïi Boà-taùt
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät phaûi suy nghó nhö theá naøy: “Ñaït ñöôïc Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc khoâng chæ trì giôùi maø ñöôïc, maø phaûi neân hoïc taát caû
giôùi haïnh cuûa Boà-taùt, vì töï taùnh cuûa giôùi thanh tònh, vaéng laëng, chaúng
sanh, töï taùnh xa lìa.”
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät phaûi suy nghó theá naøy: “Vì
sao trì giôùi dieät ñöôïc phieàn naõo? Vì ba thöù phieàn naõo tham, saân, si
laïi chia laøm ba baäc thöôïng, trung, haï, caàn phaûi bieát caùch ñoái trò.
Ngöôøi tham duïc nhieàu thì phaûi tu quaùn Baát tònh, quaùn ñaày ñuû ba
möôi saùu vaät trong thaân. Ngöôøi nhieàu saân haän thì phaûi tu quaùn Töø
bi. Ngöôøi nhieàu ngu si thì phaûi tu quaùn Nhaân duyeân, khoâng thaáy
phaùp chuû theå quaùn vaø phaùp ñoái töôïng ñeå quaùn vì töï taùnh xa lìa,
khoâng hai khoâng khaùc.”
www.daitangkinh.org
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät phaûi suy nghó nhö vaày: “Vì
sao Ñaïi Boà-taùt xa lìa söï suy nghó khoâng chaân chaùnh? Vì Ñaïi Boà-taùt
khoâng phaùt sinh taâm ñoù. Ta thöïc haønh tòch tónh, thöïc haønh xa lìa, thöïc
haønh khoâng; caùc Sa-moân, Baø-la-moân khaùc ôû trong oàn naùo, khoâng
thích thöïc haønh haïnh khoâng, khoâng thaáy coù hai, khoâng coù khaùc; bieát
töï taùnh xa lìa, lieàn tieâu dieät taø nieäm.”
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät, tuy bieát xa lìa caùc phaùp maø
cuõng phaûi sôï nghieäp toäi thaâm saâu. Nhö lôøi Phaät daïy: Neân giöõ gìn
Tònh giôùi vaø tu taäp caùc coâng ñöùc cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät. Ngöôøi ít
thieän phaùp hoaëc khoâng coù thieän phaùp thì khoâng neân ôû chung.
Ñöùc Theá Toân daïy:
–Gioáng nhö thuoác ñoäc nhieàu hay ít ñeàu tai haïi. Ñaïi Boà-taùt hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät thöôøng sinh loøng lo sôï tin töôûng vaø thöïc haønh
hôïp nhau. Ñaïi Boà-taùt ôû nhöõng nôi troáng vaéng, ñi boä moät mình,
khoâng coù baïn; neáu coù Sa-moân, Baø-la-moân…, ñem vaøng baïc, löu ly,
traân chaâu, maõ naõo, hoå phaùch, san hoâ, xa cöø, baïch ngoïc gôûi thì Boà-
taùt khoâng phaùt sinh taâm tham tröôùc, khoâng coù taâm giöõ laáy maø phaûi
suy nghó theá naøy: “Ñöùc Theá Toân daïy, thaø raèng töï caét thòt mình maø
aên nhöng ñoái vôùi cuûa caûi cuûa ngöôøi khaùc khoâng cho, thì khoâng ñöôïc
laáy.”
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät, trì giôùi phaûi vöõng chaéc; neáu
ma vaø quyeán thuoäc cuûa ma ñem hình saéc xinh ñeïp ñeán thöû thaùch Boà-
taùt thì taâm cuûa vò aáy khoâng lay ñoäng maø phaûi suy nghó nhö theá naøy:
“Ñöùc Theá Toân daïy, taát caû caùc phaùp nhö moäng huyeãn, vì töï taùnh xa
lìa khoâng hai khoâng khaùc.”
Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät phaûi lo giöõ gìn giôùi maø
khoâng mong caàu sinh laøm ngöôøi, laøm trôøi hoaëc laøm vua coõi ngöôøi coõi
trôøi, thaân lìa ba loãi, mieäng khoâng coøn boán loãi, yù khoûi ba toäi; trì giôùi
nhö vaäy maø khoâng thaáy mình trì vaø khoâng thaáy giôùi töôùng, töï taùnh xa
lìa, khoâng hai, khoâng khaùc. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät thoâng suoát Trì giôùi ba-la-maät.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thöïc haønh
Nhaãn nhuïc ba-la-maät, nghóa laø Ñaïi Boà-taùt vôùi thaâm taâm phaûi thöôøng
phaùt sinh nhaãn nhuïc, vì theá lo buoàn phieàn naõo ñeàu khoâng coøn, cuõng
hoïc phaùp nhaãn nhuïc ôû ngoaïi duyeân laø khi ngöôøi khaùc ñaùnh ñaäp chöûi
maéng Boà-taùt cuõng khoâng sinh giaän hôøn. Ñoù laø phaùp nhaãn phaûi hoïc.
Nhö lôøi daïy cuûa Theá Toân, taùnh chaân thaät raát laø saâu xa, khoâng
coù ngöôøi, khoâng coù phaùp vaø khoâng sinh tòch tónh, ñoù goïi laø Nieát-
baøn. Nghe noùi nhö vaäy taâm khoâng lo sôï maø phaûi suy nghó nhö theá
naøy: “Khoâng hoïc phaùp ñoù thì laøm sao coù theå chöùng ñöôïc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc; quaùn saâu xa ba ñoäc nhö theá thì tham, saân
do nôi naøo phaùt sinh; nhaân duyeân naøo sinh vaø nhaân duyeân naøo dieät;
quaùn saùt nhö theá thì khoâng thaáy phaùp sinh vaø phaùp ñöôïc sinh;
khoâng thaáy phaùp dieät vaø phaùp bò dieät; taâm nhaãn nhuïc lieân tuïc nhö
vaäy khoâng döùt; ôû trong saùu thôøi khoâng coù xen hôû, khoâng kòp choïn
caûnh giôùi. Töø cha meï cho ñeán quoác vöông, ta ñeàu phaûi tu nhaãn
nhuïc; ngoaøi ra neáu ngöôøi khaùc duøng oai löïc gaây haïi thì Boà-taùt thöïc
haønh nhaãn nhuïc, thì neân ñeàn ñaùp laïi baèng aân ñöùc, maø khoâng vì vieäc
danh lôïi, nhaân nghóa, xaáu hoå, sôï seät…
Ñaïi Boà-taùt haønh nhaãn nhuïc, nghóa laø neáu coù ngöôøi ñaùnh ñaäp,
chöûi maéng, haõm haïi raát thaäm teä nhöng taâm cuûa Boà-taùt vaãn khoâng lay
ñoäng. Ñaïi Boà-taùt neáu laøm quoác vöông, laøm vua…, maø coù ngöôøi ngheøo
cuøng chöûi maéng, nhuïc maï thì khoâng cho raèng mình coù uy quyeàn cuûa
phaùp vöông ra leänh tröøng trò maø phaûi suy nghó nhö theá naøy: “Ta töø
xöa ôû tröôùc caùc Ñöùc Theá Toân thöôøng phaùt ñaïi theä nguyeän: Ñoái vôùi
taát caû chuùng sinh, con ñeàu cöùu ñoä ra khoûi beå khoå, laøm cho chöùng Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, nay neáu sinh giaän hôøn thì traùi vôùi
theä nguyeän. Gioáng nhö thaày thuoác phaùt theä nguyeän nhö theá naøy: ÔÛ
theá gian neáu coù beänh muø thì ta ñeàu chöõa heát, nhöng neáu mình cuõng
muø thì ñaâu chöõa ñöôïc beänh cho ngöôøi khaùc. Nhö vaäy Boà-taùt muoán
dieät tröø voâ minh meâ môø cho chuùng sinh maø töø khôûi taâm saân haän thì
ñaâu theå cöùu giuùp ñöôïc hoï.” Cho neân khoâng thaáy mình nhaãn vaø ngöôøi
kia ñöôïc mình nhaãn neân töï taùnh xa lìa khoâng hai, cuõng khoâng khaùc.
Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaáu ñaït ñöôïc Nhaãn
nhuïc ñoä.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät khi thöïc
haønh Tinh taán ba-la-maät phaûi neân hieåu chöa dieät laøm cho dieät, chöa
www.daitangkinh.org
ñoä laøm cho ñoä, chöa giaûi thoaùt laøm cho giaûi thoaùt, chöa an oån laøm
cho ñöôïc an oån, chöa hieåu bieát laøm cho ñöôïc hieåu bieát; Boà-taùt khi
thöïc haønh tinh taán nhö vaäy, seõ coù aùc ma laøm trôû ngaïi, noùi vôùi Boà-
taùt raèng:
–Naøy thieän nam! Chôù tu phaùp naøy, chòu khoù uoång coâng. Vì sao?
Vì ta khi xöa töøng tu phaùp naøy, do chöa dieät laøm cho dieät, chöa ñoä
laøm cho ñoä, chöa giaûi thoaùt laøm cho giaûi thoaùt, chöa an oån laøm cho
ñöôïc an oån, chöa giaùc ngoä laøm cho giaùc ngoä; chòu khoå uoång coâng nhö
vaäy khoâng ñöôïc lôïi ích gì. Ta töø xöa ñeán nay ñaõ thaáy nhieàu Boà-taùt tu
hoïc haïnh naøy ñeàu thoaùi chuyeån; oâng haõy hoài taâm laïi, giöõ laáy thöøa
Thanh vaên hay Bích-chi-phaät maø töï dieät ñoä.” Ñaïi Boà-taùt lieàn hieåu
bieát ngay neân baûo aùc ma, caùc ngöôi haõy ñi ñi, taâm ta nhö kim cang,
ngöôi chaúng theå phaù hoaïi, neáu ngöôi laøm trôû ngaïi thì töï chuoác laáy toäi
khoå laâu daøi; nghe vaäy maø lieàn bieán maát.
Neáu Boà-taùt naøo, tu naêm phaùp Ba-la-maät maø chöa ñaéc ñöôïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät thì Ñaïi Boà-taùt haønh tinh taán nhö vaäy giaû söû traûi qua caû
traêm ngaøn kieáp cuõng coù theå vöôït qua, huoáng nöõa laø thöøa Thanh vaên,
Bích-chi-phaät.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thaønh töïu ñöôïc phaùp
cuûa Phaät neân caùc aùc ñeàu xa lìa, do vaäy khi thöïc haønh tinh taán khoâng
voäi vaøng, cuõng khoâng chaäm chaïp phaûi phaùt theä nguyeän:
–Laøm sao cho thaân ta ñöôïc nhö thaân cuûa Ñöùc Theá Toân; vôùi
loâng traéng giöõa hai chaân maøy, treân ñaàu coù nhuïc keá; Phaät chuyeån
phaùp luaân ta cuõng nhö vaäy. Cuõng nhö vaøng roøng vaø caùc thöù baùu toát
nhö ngoïc duøng laøm ñoà trang hoaøng thôøi coù theå laøm cho vaät ñöôïc
nghieâm tònh hôn. Boà-taùt haønh tinh taán cuõng nhö vaäy phaûi xa lìa caáu
ueá. Ñoù laø söï löôøi bieáng, buoâng lung vaø moûi meät suy nghó baát chiùnh
töï chaúng hay bieát. Lìa ñöôïc caùc caáu ueá naøy, lieàn ñöôïc coâng ñöùc, trí
tueä thanh tònh vaø cuøng vôùi söï trang nghieâm seõ laøm cho thaân khoâng
moûi meät, taâm khoâng nhaøm chaùn, buoâng lung; taát caû caùc phaùp aùc vaø
baát thieän laøm trôû ngaïi Thaùnh ñaïo ñeàu tieâu dieät, caùc phaùp trôï ñaïo
höôùng ñeán Nieát-baøn laïi ñöôïc taêng tröôûng, vì theá chuùt ít vieäc aùc coøn
khoâng theå coù, huoáng gì phaùt sinh nhieàu ñieàu aùc. Giaû söû möôøi
phöông haèng haø sa coõi maø trong ñoù ñaày khaép löûa döõ nhö A-tyø nguïc.
Neáu nhö ngoaøi theá giôùi naøy coù moät chuùng sinh caàn phaûi cöùu ñoä, Ñaïi
Boà-taùt cuõng khoâng theå boû huoáng nöõa laø nhieàu chuùng sinh ñang ôû
trong A-tyø nguïc. Phaûi suy nghó theá naøy: “Voâ thöôïng Chaùnh giaùc
khoâng deã chöùng, Boà-taùt tu haønh nhö cöùu löûa chaùy ñaàu, neân phaûi
gaùnh vaùc; duø gaùnh naëng khoù gaùnh ñeán traêm ngaøn kieáp” vaø phaûi suy
nghó nhö theá naøy: “Quaù khöù, hieän taïi chö Phaät ñeàu tu haïnh naøy maø
thaønh töïu ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, ta cuõng neân tu
taäp chaân chaùnh nhö vaäy, thaø traêm ngaøn kieáp ôû trong ñòa nguïc ñeå
cöùu ñoä chuùng sinh, chôù hoaøn toaøn khoâng laõng queân maø voäi chöùng
Nieát-baøn. Tinh taán nhö theá thì taâm khoâng töï cao ñoái vôùi ngöôøi
khoâng tinh taán nhö mình; khoâng thaáy mình thöïc haønh vaø phaùp ñeå
thöïc haønh, neân töï taùnh xa lìa khoâng hai khoâng khaùc”; ñoù goïi laø Ñaïi
Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thoâng suoát ñöôïc Tinh taán ñoä.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät, thöïc haønh
Thieàn ñònh ba-la-maät laø gieo troàng nhöõng caên laønh saâu xa ñoái vôùi
giaùo phaùp Ñaïi thöøa, ñôøi ñôøi tu taäp dieäu haïnh, gaàn guõi Thieän tri
thöùc, khoâng sinh nhaø ngheøo khoå, thöôøng sinh vaøo caùc doøng hoï lôùn
nhö Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi; loøng tin chaân chaùnh ñoái vôùi Tam baûo
neân phaùp laønh ñöôïc taêng tröôûng vaø nhaân nôi tuùc maïng, caên laønh maø
phaûi suy nghó nhö vaày: “Chuùng sinh bôûi do tham aùi neân luaân hoài
maõi trong saùu ñöôøng, chòu ñau khoå tieáp nhau khoâng döùt; coøn Ñaïi
Boà-taùt thì sinh taâm nhaøm chaùn xa lìa vì bieát noù töø giaû doái, phaân bieät
maø coù.”
Trong kinh ñieån thöôøng duøng moïi phöông tieän ñeå noùi tai hoïa
nguy hieåm cuûa duïc nhö giaùo, nhö ñao, nhö raén, nhö boït nöôùc, xaáu
dô khoâng thanh tònh, voâ thöôøng; ngöôøi trí vì sao laïi tham ñaém phaùp
naøy? Neân caïo boû raâu toùc xuaát gia tu ñaïo. Chöa thaáy laøm cho thaáy,
chöa ñöôïc laøm cho ñöôïc, chöa chöùng laøm cho chöùng, nghe noùi lieàn
thoï trì hoaëc laø Theá tuïc ñeá hay Ñeä nhaát nghóa ñeá, tu haønh chaân thaät
ñuùng nhö phaùp ñaõ quaùn saùt, ñoù môùi laø chaùnh kieán; phaân bieät chaân
chaùnh, tinh taán chaân chaùnh, noùi naêng chaân chaùnh, vieäc laøm chaân
chaùnh, ñôøi soáng chaân chaùnh, nhôù nghó chaân chaùnh, thieàn ñònh chaân
chaùnh, xa lìa choã oàn aøo, khoâng caàu danh tieáng. Cung kính cuùng
döôøng, thaâm taâm tinh taán luoân luoân khoâng döøng nghó vaø neân suy
www.daitangkinh.org
nghó taâm naøy neân thöïc haønh caûnh giôùi naøo, hoaëc thieän, hoaëc aùc,
hoaëc caûnh giôùi voâ kyù.
Neáu thöïc haønh caûnh giôùi thieän, sieâng naêng tinh taán thì thieän
caên ñöôïc taêng tröôûng, ñem ba möôi baûy phaåm Trôï ñaïo ñoái trò caùc
phaùp aùc baát thieän. Phaùp aùc baát thieän ñoù laø tham, saân, si.
Tham duïc coù ba phaåm thöôïng, trung, haï; ngöôøi ôû thöôïng phaåm
khi nghe ñeán duïc thì toaøn thaân rung ñoäng, taâm vui möøng roän raøng,
khoâng thaáy ñöôïc loãi cuûa duïc, khoâng sinh loøng nhaøm chaùn, khoâng bieát
hoå theïn.
Vì sao goïi laø khoâng hoå theïn? Thöôøng nghó ñeán caûnh duïc ñaõ
töøng traûi qua, nhôù maõi khoâng queân, chæ thaáy söï xinh ñeïp maø khoâng
bieát caùi loãi cuûa noù. Neáu Cha meï hay baäc Toân tröôûng coù quôû traùch veà
duïc cuûa hoï thì tröôùc maët caùc Toân tröôûng aáy hoï luoân luoân caõi laïi, ñoù
goïi laø khoâng hoå theïn; ngöôøi naøy sau khi cheát seõ sinh vaøo ñöôøng aùc.
Ngöôøi coù taâm duïc ôû phaåm trung, neáu xa lìa caûnh duïc thì khoâng
sinh taâm duïc.
Ngöôøi coù taâm duïc ôû phaåm haï, chæ cuøng nhau cöôøi noùi thì tình
duïc lieàn tieâu tan.
Saân cuõng coù ba phaåm. Saân phaåm thöôïng laø neáu töùc giaän noåi leân
thì taâm meâ môø, maét trôïn leân, hoaëc taïo naêm toäi nghòch, hoaëc huûy
baùng chaùnh phaùp; nhöõng toäi naëng aáy khoâng baèng moät phaàn traêm cuûa
toäi nguõ nghòch.
Saân phaåm trung laø do saân haän maø taïo ra caùc vieäc aùc, nhöng lieàn
sinh taâm hoái caûi.
Saân ôû phaåm haï laø taâm khoâng ngôø vöïc, khoâng thuø haän, chæ coù
mieäng quôû traùch hoaëc huûy hoaïi roài tuøy theo ñoù sinh loøng hoái caûi loãi
laàm. Si cuõng nhö vaäy. Tuy quaùn nhö theá nhöng vaãn bieát ñöôïc taát caû
phaùp ñeàu nhö huyeãn, nhö moäng, nhö tieáng vang, nhö thaønh Caøn-thaùt-
baø. Taát caû caùi thaáy ñöôïc ñeàu laø giaû doái, khoâng thaät vaø ñieân ñaûo.
Caûnh giôùi beân ngoaøi neáu dieät thì trong taâm seõ vaéng laëng. Khoâng thaáy
mình thöïc haønh vaø phaùp ñeå thöïc haønh neân töï taùnh xa lìa, khoâng hai,
khoâng khaùc. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thöïc haønh
thoâng suoát Thieàn ñònh ba-la-maät.
Baùt-nhaõ ba-la-maät laø duøng trí tueä chaân chaùnh quaùn saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc maø khoâng thaáy saéc sinh ra, khoâng thaáy saéc hình haønh,
khoâng thaáy saéc maát. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu nhö vaäy. Vì
sao? Vì töï taùnh ñeàu khoâng, khoâng coù chaân thaät, chæ laø danh töï giaû doái
maø thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø ñeå giaùo hoùa chuùng sinh. Ñoái vôùi
hoï hoaøn toaøn khoâng theå noùi khoâng nghieäp, khoâng quaû baùo. Bôûi taát caû
caùc phaùp ñeàu nhö moäng, nhö huyeãn, khoâng coù mình khoâng coù ngöôøi,
khoâng coù chuùng sinh, khoâng coù tuoåi thoï, khoâng coù döôõng duïc neân noùi
coù nghieäp, coù quaû baùo.
Ñaïi Boà-taùt tu vaø thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö theá, thì caùc
aùc ma khoâng theå phaù hoaïi ñöôïc. Vì sao? Vì ñöôïc gaàn guõi caùc baäc
Thieän tri thöùc giuùp ñôõ thaønh töïu Boà-ñeà, xa lìa phaùp theá gian. Ñoái vôùi
chaùnh phaùp thaâm saâu cuûa Nhö Lai duø laø Thieân, Ma, Sa-moân, Baø-la-
moân, tröø chaùnh trí cuûa Phaät, khoâng keå haøng Boà-taùt ñeàu phaûi vui
möøng khen ngôïi. Khoâng thaáy mình thöïc haønh vaø phaùp ñeå thöïc haønh,
neân töï taùnh xa lìa khoâng hai, khoâng khaùc, ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät thaáu roõ Trí tueä ba-la-maät.
phöông tieän thieän xaûo seõ hoài höôùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc, hoaëc ngaøy ñeâm saùu thôøi ñem hoa quaû cuùng döôøng chö Phaät vaø
chuùng Boà-taùt. Duøng caên laønh naøy maø hoài höôùng Boà-ñeà; caây hoa,
caây quaû cuõng nhö vaäy; hoaëc nghe trong kinh, Ñöùc Nhö Lai noùi
nghóa lyù saâu xa roài tin töôûng, öa thích, thoï trì. Roài vì chuùng sinh maø
giaûng noùi, duøng caên laønh naøy hoài höôùng Boà-ñeà. Hoaëc thaáy thaùp
mieáu aûnh töôûng cuûa Nhö Lai ñem höông hoa cuùng döôøng; hoaëc laøm
cho chuùng sinh xa lìa vieäc phaù giôùi, ñeå ñöôïc giôùi höông thanh tònh
cuûa Nhö Lai; hoaëc lau chuøi voïng nghieäp laøm cho chuùng sinh oai
nghi ñoan chaùnh; duøng loïng hoa che chôû, laøm cho chuùng sinh ñeàu
xa lìa söï noùng böùc cuûa phieàn naõo vaø khi vaøo trong Taêng-giaø-lam thì
nguyeän cho caùc chuùng sinh ñeàu vaøo Nieát-baøn; hoaëc ra khoûi giaø-lam
thì nguyeän cho caùc chuùng sinh ra khoûi caûnh giôùi ngaï quyû; môû cöûa
giaø-lam phaùt nguyeän nhö vaày: “Duøng trí tueä xuaát theá môû caùnh cöûa
chöa môû cho chuùng sinh; hoaëc thaáy cöûa ñoùng, nguyeän vì caùc chuùng
www.daitangkinh.org
sinh maø ñoùng cöûa aùc thuù vaø ba coõi.”

Khi ngoài nghó raèng: “Nguyeän cho chuùng sinh ngoài toøa Boà-ñeà”;
khi naèm nghieâng beân phaûi: “Nguyeän cho chuùng sinh ñeàu ñaéc quaû
Nieát-baøn”; ngoài daäy thì nghó raèng: “Nguyeän cho chuùng sinh phaùt
khôûi söï xa lìa caùc meâ hoaëc”; hoaëc luùc röûa chaân: “Nguyeän cho chuùng
sinh xa lìa caùc phieàn naõo”; leã Phaät hoaëc nhieãu thaùp: “Nguyeän cho
chuùng sinh thaønh baäc thaày cuûa trôøi ngöôøi”; hoaëc coù ngoaïi ñaïo taø kieán
khoù giaùo hoùa, lieàn nghó raèng: “Ta maø laøm thaày ngöôøi kia aét khoâng tin
ñöôïc hay laø laøm vò ñoàng hoïc hoaëc laøm ñeä töû, tuy ôû chung vôùi hoï
nhöng giôùi haïnh vaø taøi ña vaên hôn haún ngoaïi ñaïo, nhôø ñoù maø ñieàu
phuïc ñöôïc hoï vaø ñöôïc hoï toân troïng laøm thaày; lôøi noùi ra ñöôïc tin
töôûng thoï trì, neân seõ phaù huûy ñöôïc phaùp taø maø noùi phaùp Nieát-baøn cho
hoï, laøm cho ngöôøi hoïc ñöôïc chaùnh phaùp, taán tu phaïm haïnh vaø nhôø
thieàn ñònh Tam-muoäi neân ñöôïc caùc thaàn thoâng.”
Hoaëc thaáy ngöôøi ña duïc thì hoùa laøm ngöôøi nöõ raát laø xinh ñeïp,
khieán cho ngöôøi kia yeâu meán khoâng thoâi, trong choác laùt hieån baøy voâ
thöôøng laøm cho nhan saéc bieán ñoåi sình leân, raõ naùt, thoái tha, khieán cho
ngöôøi ña duïc kia gôùm gheùt, sinh taâm nhaøm chaùn xa lìa; baáy giôø lieàn
trôû laïi thaân Boà-taùt maø vì hoï noùi phaùp, laøm cho hoï phaùt taâm Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc, thaønh töïu ñöôïc quaû vò Voâ thöôïng.
Hoaëc thaáy ngöôøi Ñaïi thöøa, xa lìa Thieän tri thöùc, hoïc phaùp Nhò
thöøa khoâng chöùng quaû Voâ thöôïng, laïi vöùt boû Ñaïi thöøa, thì neân quaùn
caên taùnh cuûa ngöôøi ñoù, maø vì hoï noùi phaùp laøm cho thaâm nhaäp vaøo
ñaïo Voâ thöôïng; ngöôøi chöa phaùt taâm laøm cho hoï phaùt taâm, ngöôøi ñaõ
phaùt taâm daïy cho hoï laøm taâm ñöôïc vöõng chaéc.
Hoaëc thaáy ngöôøi trì giôùi, phaïm chuùt ít toäi nhoû maø khoâng bieát
saùm hoái, löôøi bieáng thoaùi lui, laïi öu saàu khoâng tieáp tuïc tu taäp lieàn noùi
cho hoï phaùp saùm hoái ñoái trò seõ laøm hoï tinh taán treân ñöôøng ñaïo. Ñaïi
Boà-taùt ít muoán, bieát ñuû, chæ mong ñöôïc lôïi ích cuûa giaùo phaùp vaø neân
noùi phaùp cuùng döôøng Nhö Lai cho chuùng sinh. Thaønh töïu ñöôïc saùu
phaùp Ba-la-maät roài thuyeát phaùp cuùng döôøng. Ñoù goïi laø Boá thí ba-la-
maät.
Thöïc haønh khoâng traùi vôùi lôøi noùi ñoù goïi laø Trì giôùi ba-la-maät.
Hoaëc trôøi, hoaëc ma khoâng theå phaù hoaïi naõo loaïn thì goïi laø Nhaãn
nhuïc ba-la-maät. Taâm taâm lieân tuïc khoâng bieát moûi meät ñoù goïi laø Tinh
taán ba-la-maät. Chuyeân taâm nhaát nieäm, khoâng duyeân vaøo caûnh giôùi
khaùc, ñoù goïi laø Thieàn ñònh ba-la-maät. Noùi phaùp cuùng döôøng khoâng
thaáy ta vaø phaùp cuûa ta ñoù goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät. Khoâng thaáy ta
thöïc haønh vaø phaùp ñöôïc thöïc haønh, neân töï taùnh xa lìa, khoâng hai,
khoâng khaùc. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaáu roõ
ñöôïc Phöông tieän thieän xaûo ba-la-maät.
Nguyeän ba-la-maät, nghóa laø Boà-taùt phaùt nguyeän khoâng vì söï vui thích
xa lìa ba coõi maø caàu ñaïo Nhò thöøa maø phaûi phaùt lôøi theä nguyeän roäng
lôùn: “Mong taát caû chuùng sinh vaø laøm cho chuùng sinh ñeàu vaøo Nieát-
baøn. Sau ñoù thaân ta môùi thaønh töïu Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Ngöôøi
chöa phaùt taâm laøm cho hoï phaùt taâm, ngöôøi ñaõ phaùt taâm chæ daïy cho
hoï tu haønh, ngöôøi ñaõ tu haønh trôï giuùp cho hoï ñaéc quaû Boà-ñeà vaø ngöôøi
ñaéc quaû Boà-ñeà lieàn thænh hoï chuyeån phaùp luaân, cho ñeán vieäc phaân
chia xaù-lôïi xaây thaùp cuùng döôøng.”
Laïi phaùt nguyeän: “Neáu theá giôùi naøo coù chö Phaät thaønh ñaïo thì
khoâng coù Thieân ma, nguyeän ñem trí tueä cuûa mình phaùt taâm voâ
thöôïng, khoâng nhôø duyeân beân ngoaøi.” Laïi nguyeän thaân ta thöôøng ôû
theá gian ñeå laøm cho taát caû chuùng sinh thaønh töïu. Nguyeän caùc Boà-taùt
môùi phaùt taâm… Neáu nghe Nhö Lai noùi phaùp saâu xa thì taâm khoâng
khieáp sôï. Phaät ñaïo voâ bieân, caûnh giôùi Phaät cuõng voâ bieân, ñaïi Bi cuõng
voâ bieân, nguyeän cho caùc chuùng sinh ñeàu ñöôïc thaáu roõ. Laïi nguyeän
thaân ta thöôøng sinh trong coõi ueá tröôïc, khoâng sinh ôû coõi thanh tònh. Vì
sao? Vì ví nhö ngöôøi beänh thì môùi caàn thaày thuoác, ngöôøi khoâng beänh
thì khoâng caàn. Khoâng thaáy ta laø ngöôøi thöïc haønh vaø phaùp ñöôïc thöïc
haønh, neân töï taùnh xa lìa, khoâng hai, khoâng khaùc. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-
taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaáu roõ Nguyeän ba-la-maät.
Löïc ba-la-maät. Nghóa laø Boà-taùt haøng phuïc Thieân ma, ñaùnh tan ngoaïi
ñaïo vì ñaày ñuû söùc trí tueä coâng ñöùc, tu haønh, chöùng ñaéc taát caû Phaät
phaùp, vaän söùc thaàn thoâng laáy moät sôïi toùc nhaác caû coõi Dieâm-phuø-ñeà leân
vaø caû boán thieân haï, tam thieân ñaïi thieân theá giôùi cho ñeán voâ löôïng traêm
ngaøn theá giôùi, ôû trong khoâng trung laáy caùc thöù cuûa baùu boá thí cho
www.daitangkinh.org
chuùng sinh. Chö Phaät thuyeát phaùp ôû voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi möôøi
phöông Boà-taùt ñeàu laéng nghe vaø thoï trì khoâng thaáy ta laø ngöôøi thöïc
haønh vaø phaùp ñöôïc thöïc haønh, vì töï xa lìa, khoâng hai khoâng khaùc. Ñoù
goïi laø Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaáu roõ Löïc ba-la-maät.
Trí ba-la-maät, nghóa laø Ñaïi Boà-taùt ñoù quaùn naêm aám: sinh khoâng
thaáy thaät sinh, dieät cuõng chaúng thaät dieät maø phaûi suy nghó nhö vaày:
“Naêm aám naøy laø khoâng, khoâng coù ta, khoâng coù ngöôøi…, khoâng coù
chuùng sinh, khoâng coù thoï maïng, khoâng coù nuoâi döôõng. Phaøm phu
chuùng sinh do aûo voïng chaáp tröôùc vaøo ngaõ. Naêm aám chaúng phaûi
ngaõ, trong naêm aám cuõng khoâng coù ngaõ, ngaõ chaúng phaûi naêm aám,
trong ngaõ khoâng coù naêm aám. Phaøm phu ngu meâ, khoâng bieát chaân
thaät neân cöù luaân hoài maõi trong sinh töû, nhö voøng löûa quay. Taát caû
caùc phaùp töï taùnh voán khoâng, neân khoâng coù sinh, cuõng khoâng coù
dieät. Chæ coù duyeân hôïp goïi laø sinh, duyeân phaân taùn goïi laø dieät. Vì
töï taùnh chaúng phaûi khoâng, cho neân khoâng sinh; töï taùnh chaúng phaûi
coù, cho neân khoâng dieät.”
Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû caûnh giôùi, khoâng coù moät phaùp naøo maø
khoâng thaáu roõ. Bôûi theá, tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät neân haøng Nhò
thöøa, ngoaïi ñaïo khoâng theå laán aùp; do duøng trí quaùn saùt, neân töø luùc
phaùt taâm, cho ñeán khi vaøo Nieát-baøn, thaáy ñeàu roõ raøng. Coù theå duøng
moät phaùp maø bieát taát caû caûnh giôùi; taát caû caûnh giôùi cuõng töùc laø moät
phaùp. Vì sao? Vì nhaát nhaát ñeàu nhö nhau ñeàu laø moät; cho neân khoâng
thaáy ta laø ngöôøi tu vaø phaùp ñöôïc tu, neân töï taùnh xa lìa, khoâng hai,
khoâng khaùc. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaáu roõ Trí
ba-la-maät.
Phaåm 2: HIEÅN TÖÔÙNG
Luùc baáy giôø, Thaéng Thieân vöông lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy,
tròch baøy vai höõu, goái höõu quyø saùt ñaát, chaép tay ñaûnh leã, baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Baùt-nhaõ ba-la-maät aáy raát thaâm saâu thì töôùng
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät ñoù nhö theá naøo?

–Nhö töôùng ñaát, nöôùc, gioù, löûa; töôùng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân! Theá naøo laø töôùng cuûa ñaát?
Phaät baûo:
–Noù roäng lôùn cuøng khaép khoù coù theå ño löôøng, goïi laø töôùng ñaát.
Töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng laïi nhö theá. Vì sao? Vì nhö vaäy noù
roäng lôùn khaép nôi khoù coù theå nghó löôøng.
Naøy ñaïi vöông! Taát caû döôïc thaûo ñeàu nöông vaøo ñaát maø phaùt
sinh thì taát caû phaùp laønh cuõng ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät maø
phaùt sinh.
Nhö ñaát khoâng vui khi taêng, khoâng buoàn khi giaûm, vì xa lìa ngaõ
vaø ngaõ sôû neân khoâng coù hai töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö theá,
khen ngôïi khoâng taêng, huûy baùng cuõng khoâng giaûm, vì xa lìa ngaõ vaø
ngaõ sôû, neân khoâng coù hai töôùng. Cho neân ôû theá gian, vieäc ñi laïi nhaác
chaân leân, thaû chaân xuoáng ñeàu nöông vaøo ñaát; gioáng nhö caàu thieän
ñaïo ñeå ñi ñeán Nieát-baøn cuõng phaûi nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Laïi nhö taát caû cuûa baùu ñeàu coù töø loøng ñaát Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng vaäy noù sinh ra taát caû caùc loaïi coâng ñöùc ôû theá gian.
Laïi nhö ñaát roäng coù taát caû coân truøng vaø caùc khoå, nhöng khoâng
laøm lay ñoäng maët ñaát; Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, lìa ngaõ vaø
ngaõ sôû cuõng khoâng theå lay ñoäng.
Laïi nhö maët ñaát neáu nhö nghe tieáng cuûa sö töû, roàng, voi thì
hoaøn toaøn khoâng khieáp sôï. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, khoâng
sôï seät Thieân ma ngoaïi ñaïo. Vì sao? Vì töï taùnh voán khoâng neân khoâng
thaáy coù ngöôøi, khoâng thaáy coù phaùp.
Laïi nhö nöôùc töø treân cao chaûy xuoáng, taát caû thieän phaùp cuõng
ñeàu höôùng ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Laïi nhö nöôùc, thaám nhuaàn coû caây ñeå sinh ra hoa quaû. Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng nhö vaäy thaám nhuaàn Tam-muoäi vaø sinh caùc phaùp trôï
ñaïo, thaønh töïu caây Nhaát thieát trí vaø ñöôïc quaû Phaät phaùp, laøm lôïi ích
cho taát caû chuùng sinh.
www.daitangkinh.org
Laïi nhö nöôùc laøm xoùi moøn goác reã coù theå laøm caây coû nghieâng
ngaõ vaø cuoáng theo doøng nöôùc. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, taát
caû goác ngoïn cuûa caùc kieán chaáp, phieàn naõo, taäp khí ñeàu tieâu dieät vónh
vieãn, khoâng cho phaùt sinh laïi.
Laïi nhö nöôùc, taùnh caên baûn cuûa noù laø trong saïch, khoâng dô,
nhôùp. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng laïi nhö vaäy, theå cuûa noù khoâng coù
phieàn naõo, neân goïi laø thanh tònh; xa lìa caùc meâ hoaëc neân goïi laø
khoâng dô, moät töôùng chaúng khaùc neân goïi laø khoâng nhôùp.
Nhö muøa haï noùng nöïc, ngöôøi ñöôïc nöôùc maùt neân caùi noùng ñoù
seõ giaûm ñi. Nhö chuùng sinh bò nhieät naõo, khi nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät
lieàn ñöôïc maùt meû.
Nhö ngöôøi bò khaùt uoáng nöôùc thì heát khaùt. Ngöôøi caàu phaùp xuaát
theá tìm ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thì mong muoán thoûa maõn.
Laïi nhö suoái saâu khoù loäi Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø caûnh giôùi chö
Phaät cuõng raát thaâm saâu, khoù vaøo nhö vaäy.
Laïi nhö nöôùc trong hoà, trong ao ñeàu bình ñaúng, Baùt-nhaõ ba-la-
maät cuõng nhö vaäy, taát caû phaøm phu, Thanh vaên, Bích-chi-phaät taát caû
ñeàu bình ñaúng.
Laïi nhö nöôùc, coù theå laøm cho maët ñaát ñöôïc saïch seõ Ñaïi Boà-taùt
thaáu roõ Baùt-nhaõ ba-la-maät neân xa lìa caùc phieàn naõo maø ñöôïc thanh
tònh. Vì sao? Vì töï taùnh voán thanh tònh, xa lìa caùc meâ hoaëc.
Laïi nhö löûa coù theå ñoát chaùy taát caû caùc loaøi coû caây nhöng khoâng
heà suy nghó theá naøy: “Ta coù theå ñoát chaùy vaät.” Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng nhö vaäy, coù theå dieät taát caû phieàn naõo, taäp khí nhöng cuõng khoâng
nghó: “Ta coù theå dieät tröø.”
Laïi ví nhö löûa coù theå laøm chín taát caû vaät thì Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng coù theå thaønh töïu ñöôïc taát caû Phaät phaùp.
Ví nhö löûa ñeàu coù theå laøm khoâ caïn taát caû vaät aåm öôùt. Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng nhö vaäy, laøm khoâ doøng höõu laäu, khoâng sinh laïi nöõa.
Giaû söû ñoáng löûa ôû treân ñænh nuùi tuyeát, caùch moät do-tuaàn hay
möôøi do-tuaàn ñeàu chieáu saùng ñeán moïi nôi ñöôïc maø cuõng khoâng nghó
laø ta coù theå chieáu xa. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, ñeàu chieáu
ñöôïc cho Thanh vaên, Duyeân giaùc vaø caû Boà-taùt maø cuõng khoâng suy
nghó nhö vaày: “Ta chieáu ñöôïc nhöõng nôi ñoù.”

Nhö loaøi caàm thuù, ban ñeâm thaáy löûa saùng khieáp sôï traùnh xa.
Haøng phaøm phu baïc phöôùc vaø caû haøng Nhò thöøa neáu nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng khieáp sôï lìa boû. Nghe ñeán teân Baùt-nhaõ ba-la-maät
coøn khoù, huoáng nöõa laïi tu hoïc.
Ví nhö ñeâm toái, ñi xa bò laïc ñöôøng, neáu thaáy löûa saùng lieàn vui
möøng, bieát coù laøng xoùm neân mau tìm ñeán, ñeán nôi thì ñöôïc an oån vaø
khoâng coøn sôï haõi. Bieån sanh töû meânh moâng, ngöôøi coù phöôùc ñöùc neáu
nghe ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thì loøng raát vui möøng lieàn quay veà thoï
trì, neân taâm ñöôïc an vui, vónh vieãn xa lìa phieàn naõo.
Nhö löûa cuûa ngöôøi sang hay heøn trong theá gian naøy ñeàu nhö
nhau. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, laø phaøm hay Thaùnh ñeàu coù.
Nhö Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi ñeàu cuùng döôøng löûa. Chö Phaät, Boà-
taùt ñeàu cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Nhö ngoïn löûa nhoû coù theå ñoát chaùy tam thieân ñaïi thieân theá giôùi.
Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, neáu nghe vaø hieåu bieát moät caâu coù
theå ñoát chaùy voâ löôïng phieàn naõo.
Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät xa lìa caáu, khoâng chaáp tröôùc,
vaéng laëng, khoâng bieân giôùi. Voâ bieân trí seõ nhanh choùng ñaït ñeán Phaùp
taùnh, gioáng nhö hö khoâng, taùnh cuûa noù voán khoâng coù choã truï xa lìa
töôùng cuûa caûnh giôùi seõ vöôït qua caùc giaùc, quaùn. Taâm vaø taâm sôû phaùp
khoâng coù söï phaân bieät, khoâng sinh, khoâng dieät, neân töï taùnh laø xa lìa.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø laøm
lôïi ích cho chuùng sinh ôû theá gian, gioáng nhö maët trôøi, maët traêng, taát
caû ñeàu thoï duïng.
Ví nhö maët traêng, coù theå tröø ñöôïc söùc noùng. Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng nhö vaäy, coù theå tröø söùc noùng ñoäc haïi cuûa phieàn naõo.
Ví nhö ôû theá gian, vui möøng khi thaáy ñöôïc maët traêng. Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng nhö vaäy, taát caû Thaùnh nhaân ñeàu thaáy vui möøng khi
ñaït ñöôïc.
Laïi nhö ñaàu thaùng, moãi ngaøy maët traêng lôùn daàn. Ñaïi Boà-taùt gaàn
guõi Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng laàn laàn taêng tröôûng, töø luùc phaùt taâm cho
ñeán Voâ thöôïng Boà-ñeà. Traêng khuyeát ngaøy caøng troøn saùng. Ñaïi Boà-
www.daitangkinh.org
taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thì phieàn naõo keát söû daàn daàn bò tieâu
dieät.
Nhö maët traêng ôû theá gian ñeàu ñöôïc Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi khen
ngôïi. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo gaàn guõi Baùt-nhaõ ba-la-maät thì taát
caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la trong theá gian ñeàu toû baøy söï khen ngôïi.
Nhö maët traêng ñi khaép boán phöông thieân haï, Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng nhö vaäy; hoaëc laø saéc, hoaëc laø taâm khoâng nôi naøo maø khoâng tôùi
cuøng.
Nhö maët traêng ôû theá gian thöôøng ñöôïc coi laø trang nhaõ, xinh
ñeïp, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, töï taùnh cuûa noù cuõng laø trang
nghieâm. Vì sao? Vì khoâng sinh, khoâng dieät, taùnh voán thanh tònh, cuøng
khaép taát caû phaùp töï taùnh laø xa lìa.
Laïi nhö maët trôøi ôû theá gian, phaù tan taát caû boùng toái maø khoâng
nghó laø ta coù theå phaù tan boùng toái. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy,
coù theå phaù tan taát caû phieàn naõo töø voâ thæ, maø cuõng khoâng nghó laø ta
phaù ñöôïc phieàn naõo.
Nhö maët trôøi laøm cho hoa sen nôû, maø cuõng khoâng nghó raèng ta
laøm cho hoa sen nôû. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, coù theå chæ baøy
ñaïo Boà-taùt maø cuõng khoâng nghó nhö theá.
Ví nhö maët trôøi chieáu saùng khaép möôøi phöông maø cuõng khoâng
nghó raèng ta coù theå chieáu khaép, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy, coù
theå chieáu voâ bieân maø khoâng coù töôùng chieáu.
Nhö thaáy phöông Ñoâng höøng ñoû, thôøi bieát khoâng bao laâu maët
trôøi seõ moïc; hoaëc ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät thì bieát ñöôïc coøn
caùch Phaät khoâng xa.
Nhö ngöôøi coõi Dieâm-phuø-ñeà, neáu thaáy maët trôøi moïc thì raát vui
möøng; neáu trong theá gian, coù danh töï cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät thì taát
caû Thaùnh nhaân ñeàu raát vui möøng.
Laïi nhö maët trôøi xuaát hieän thì aùnh saùng cuûa maët traêng vaø sao
ñeàu khoâng hieän; Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thì ñöùc cuûa
haøng Nhò thöøa vaø ngoaïi ñaïo cuõng khoâng hieän.
Nhö maët trôøi moïc leân, thì thaáy ñöôïc choã cao, thaáp, choã haàm hoá;
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thì ôû theá gian môùi bieát ñöôïc
con ñöôøng chaùnh hay taø. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät, töï töôùng bình
ñaúng khoâng sinh, khoâng dieät, taùnh aáy laø xa lìa vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø tu
taäp nhieàu haïnh khoâng, khoâng coù choã truï khoâng chaáp tröôùc, tu ñaïo xa
lìa chöôùng ngaïi; xa baïn aùc tri thöùc, gaàn guõi chö Phaät; taâm nieäm Phaät
lieân tuïc khoâng döùt; tuøy thuaän theo phaùp giôùi thaáu roõ söï bình ñaúng;
duøng thaàn thoâng daïo chôi caùc caûnh giôùi ôû möôøi phöông nhöng ôû caûnh
giôùi cuûa mình thì hoaøn toaøn khoâng chuùt lay ñoäng, thaáy caùc Phaät phaùp,
nhö hieän roõ tröôùc maët.
Tuy soáng ôû ñôøi maø khoâng bò phaùp theá gian laøm oâ nhieãm, gioáng
nhö hoa sen ôû trong buøn, Ñaïi Boà-taùt tuy ôû trong sinh töû, nhöng nhôø
söùc phöông tieän cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät neân khoâng oâ nhieãm. Vì sao?
Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng sinh, khoâng dieät, töôùng cuûa noù bình
ñaúng vaø taùnh aáy xa lìa neân khoâng thaáy, khoâng chaáp.
Nhö hoa sen khoâng bò dính nöôùc, Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät, khoâng bò vöôùng maéc vaøo moät aùc phaùp naøo caû.
Ví nhö choã ôû cuûa hoa sen ñeàu coù muøi höông; Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät daàu ôû thaønh aáp, xoùm laøng, coõi trôøi, coõi ngöôøi
cuøng ñeàu ñaày ñuû giôùi höông.
Nhö hoa sen theå taùnh voán thanh tònh, neân Baø-la-moân, Saùt-ñeá-
lôïi, Tröôûng giaû, Cö só raát quyù troïng, Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät ñöôïc Thieân, Long, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-
la, Khaån-na-la, Ma-haàu-la-giaø, Nhaân phi nhaân…, cuøng Boà-taùt vaø chö
Phaät yeâu meán, cung kính.
Nhö hoa sen luùc môùi chôùm nôû, coù theå laøm cho taâm moïi ngöôøi
ñeàu vui, Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät neùt maët luoân luoân
vui veû, khoâng nhaên nhoù buoàn raàu, ñeå laøm cho chuùng sinh vui veû.
Laïi nhö ngöôøi ôû ñôøi trong moäng thaáy hoa sen cuõng cho ñoù laø
ñieàm laønh; taát caû trôøi, ngöôøi, cho ñeán trong moäng neáu nghe hoaëc
thaáy Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng cho laø ñieàm laønh
huoáng chi laø ñöôïc thaáy.
Nhö hoa sen luùc môùi nôû thì ñöôïc ngöôøi, cuøng loaøi chaúng phaûi
ngöôøi giöõ gìn quyù meán, Ñaïi Boà-taùt môùi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät ñöôïc
www.daitangkinh.org
chö Phaät, Boà-taùt, Ñeá Thích, Phaïm vöông, chö Thieân hoä veä. Ñaïi Boà-
taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät khôûi taâm nghó nhö vaày: “Phaûi nhö
lyù maø thoâng suoát caùc phaùp Ba-la-maät, ngoài döôùi coäi Boà-ñeà, thaønh
töïu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, ñaày ñuû phaùp Phaät truyeàn
baù chaùnh phaùp, chuyeån phaùp luaân giaùo hoùa chuùng sinh. Vì ôû theá
gian, Sa-moân, Baø-la-moân, Thieân ma, Ñeá Thích, Phaïm vöông ñeàu
khoâng theå truyeàn baù chaùnh phaùp.” Ñaïi Boà-taùt hoùa ñoä taát caû chuùng
sinh ôû voâ bieân theá giôùi khaép möôøi phöông; bình ñaúng cöùu ñoä taát caû
thoaùt khoûi bieån sinh töû vaø ñeàu an truù trong Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Ngöôøi khoâng choã quay veà nöông töïa, khoâng ñöôïc cöùu hoä thì laøm
choã quay veà nöông töïa cho hoï. Ngöôøi muoán thaáy Phaät vì hoï thuyeát
phaùp nhö tieáng roáng sö töû ñeå chæ baøy; duøng thaàn thoâng daïo chôi,
khen ngôïi coâng ñöùc cuûa Phaät vaø laøm cho chuùng sinh thoûa loøng
ngöôõng moä. Taâm hoï thanh tònh khoâng ñoåi dôøi, yù khoâng dua nònh do
vaäy maø xa lìa ñöôïc taø nieäm. Nghóa laø khoâng nghó phaùp Thanh vaên,
Bích-chi-phaät döùt ñöôïc caùc caáu ueá vaø phieàn naõo, khoâng cho phaùt
sinh laïi. Thaân khoâng laøm vieäc sai traùi neân xa lìa oai nghi taø. Mieäng
noùi chaân thaät, khoâng noùi xaûo traù; nhaän aân thöôøng bieát aân, daãu aân
nhoû cuõng ñaùp ñeàn lôùn; taâm khoâng oâm aáp giaän hôøn; mieäng thöôøng
noùi dòu daøng. Taâm tu taäp nhö vaäy laø taâm thanh tònh thì khoâng theå bò
laøm oâ nhieãm, neân töï taùnh xa lìa khoâng hai khoâng khaùc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, tin
ñöôïc ba loaïi thanh tònh cuûa Nhö Lai vaø nghó theá naøy: “Kheá kinh noùi
Phaùp thaân cuûa Nhö Lai laø thaân tòch tónh, thaân khoâng gì saùnh baèng,
thaân voâ löôïng, thaân baát coäng, thaân kim cang; taâm ñaõ quyeát ñònh tin
töôûng chaéc chaén khoâng nghi ngôø.” Ñaây goïi laø tin vaøo thaân thanh tònh
cuûa Nhö Lai.
Laïi suy nghó nöõa: “Kinh noùi mieäng cuûa Nhö Lai voán thanh tònh
luoân vì phaøm phu maø thoï kyù cho; laøm Phaät cuõng vì Boà-taùt maø thoï kyù
ñeå ñöôïc thaønh Phaät.” Tin lôøi noùi nhö vaäy thì khoâng sai traùi nhau. Vì
Nhö Lai vónh vieãn xa lìa taát caû loãi laàm, khoâng coù caùc caáu ueá, thanh
tònh vaéng laëng, khoâng coù phieàn naõo; hoaëc Thieân ma, Sa-moân, Baø-la-
moân, Phaïm vöông khoâng coù theå tìm ñöôïc loãi laàm töø mieäng Nhö Lai.
Ñoù laø tin vaøo mieäng thanh tònh cuûa Nhö Lai.
Laïi nöõa, kinh noùi yù cuûa Nhö Lai thanh tònh laø chö Phaät Theá Toân
hay nghó ñeán vieäc gì thì haøng Thanh vaên, Bích-chi-phaät, Boà-taùt vaø taát
caû trôøi, ngöôøi ñeàu khoâng theå bieát ñöôïc. Vì sao? Vì taâm Nhö Lai saâu
xa khoù hieåu, chaúng phaûi caûnh giôùi nghó löôøng, xa lìa caùc giaùc quaùn,
khoâng coù haïn löôïng, ñoàng nhö caûnh giôùi cuûa hö khoâng; tin nhö vaäy
thì bieát ñöôïc taâm khoâng nghi hoaëc, ngaên ngaïi. Ñoù goïi laø tin vaøo yù
thanh tònh cuûa Nhö Lai.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nghó nhö vaày:
“Nhö lôøi Phaät daïy, Ñaïi Boà-taùt vì caùc chuùng sinh khoâng sôï haõi, khoâng
moûi meät, gaùnh vaùc vieäc lôùn maø taâm ñoù vaãn kieân coá, khoâng thoaùi
chuyeån vaø laàn laàn tu taäp caùc phaùp Ba-la-maät, thaønh töïu Phaät phaùp
khoâng coøn chöôùng ngaïi.” Phaùp ñoù laø voâ bieân, laø voâ ñaúng, laø baát
coäng. Lôøi noùi quyeát ñònh, tính duõng maõnh, neân thaønh töïu ñöôïc söï
vieäc roäng lôùn cuûa Nhö Lai. Ñaïi Boà-taùt ôû trong vieäc ñoù khoâng nghi,
khoâng meâ; loøng tin nhaän vieäc ñoù raát thaâm saâu.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân
suy nghó nhö vaày: “Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, khi ngoài
trong ñaïo traøng, coù theå chöùng ñöôïc voâ ngaïi thanh tònh, Thieân nhó,
Thieân nhaõn, Tha taâm trí, Tuùc maïng trí, Laäu taän trí. Trong moät nieäm,
thaáu roõ trí bình ñaúng cuûa ba ñôøi; quan saùt chaân thaät taát caû theá gian,
caùc chuùng sinh naøy ñeàu coù thaân laøm aùc, mieäng noùi aùc, yù nghó aùc; huûy
baùng Thaùnh nhaân, coù taø kieán taïo nghieäp; khi thaân hoaïi, maïng chung
seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc. Neáu chuùng sinh naøy, ñeàu coù thaân laøm thieän,
mieäng noùi thieän, yù nghó thieän, khoâng huûy baùng Thaùnh nhaân, coù chaùnh
kieán chaùnh nghieäp; sau khi cheát seõ sinh vaøo caûnh giôùi thieän.” Quaùn
saùt chaân thaät caûnh giôùi cuûa chuùng sinh, roài nghó nhö vaày: “Xöa kia ta
phaùt nguyeän thöïc haønh Boà-taùt ñaïo, töï giaùc, giaùc tha nguyeän naøy ñaày
ñuû.” Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät ñoái vôùi vieäc naøy khoâng
nghi khoâng ngôø neân tin thoï chaân thaät.
Naøy ñaïi vöông! Nôi Boà-taùt thaønh Phaät goïi laø giaùo xöù, töï giaùc
ngoä goïi laø Chaùnh giaùc, thaønh töïu cho chuùng sinh goïi laø Chaùnh bieán
giaùc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö
vaäy neân tin bieát laø Nhö Lai seõ xuaát hieän ôû ñôøi.
www.daitangkinh.org
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, khi
noùi phaùp Nhaát thöøa thì lieàn tin nhaän. Vì lôøi noùi chö Phaät chaân thaät,
khoâng giaû doái. Taát caû caùc thöøa ñeàu töø Phaät thöøa maø sinh ra. Nhö coõi
Dieâm-phuø-ñeà, taát caû caùc thaønh aáp, xoùm laøng, teân thì khaùc nhöng ñeàu
thuoäc moät chaâu naøy. Nhö vaäy caùc thöøa tuy coù nhieàu teân nhöng ñeàu
thuoäc veà Phaät thöøa. Laïi nghó nhö vaày: “Nhö Lai, Theá Toân duøng
phöông tieän thieän xaûo, noùi taát caû phaùp ñeàu chaân thaät, khoâng giaû doái.
Vì Ñöùc Theá Toân noùi phaùp tuøy theo caên taùnh cuûa chuùng sinh, cho neân
phaân bieät coù ba thöøa nhöng thaät söï chæ coù moät ñaïo.”
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät phaûi nghó theá naøy:
“Ñöùc Nhö Lai thuyeát phaùp, aâm thanh raát saâu xa chaân thaät khoâng hö
doái, vì Phaïm thieân, Ñeá Thích… nhôø coù chuùt ít coâng ñöùc cuõng coù ñöôïc
aâm thanh saâu xa, huoáng chi laø Ñöùc Nhö Lai ñaõ chöùa nhoùm coâng ñöùc
töø voâ löôïng öùc kieáp.”
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, laïi phaûi nghó nhö theá
naøy: Nhö Lai noùi phaùp khoâng traùi vôùi caùc caên, caùc haïng thöôïng,
trung, haï ñeàu laøm cho thaønh töïu. Caùc chuùng sinh ñeàu cho raèng ñöôïc
Phaät noùi rieâng cho mình; nhöng chö Phaät töø xöa ñeán nay khoâng noùi,
khoâng chæ baøy, neân Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc söï vieäc nhö theá khoâng coøn
nghi, maø laïi tin hieåu ngay.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, taâm
ñöôïc vi teá neân suy nghó nhö theá naøy: “Theá gian nhö ñoáng löûa lôùn
chaùy maïnh. Ñoù laø löûa tham duïc, khoùi töùc giaän, boùng ñen ngu si. Laøm
sao khieán cho taát caû chuùng sinh phaûi ñeàu xa lìa; hoaëc coù theå laøm cho
thoâng suoát caùc phaùp bình ñaúng, goïi laø xuaát ly ñeå nhö thaät bieát caùc
phaùp, gioáng nhö huyeãn töôùng; phaûi kheùo quaùn saùt nhaân duyeân ñeå
khoûi phaân bieät.”
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân nghó nhö theá naøy:
“Phaùp voán khoâng maø laïi coù nghieäp baùo; phaøm lôøi cuûa chö Phaät Boà-
taùt noùi ra, ta bieát yù ñoù; ñaõ bieát yù roài, thì suy tö veà nghóa; ñaõ suy tö veà
nghóa roài, töùc thaáy chaân thaät; thaáy chaân thaät roài, lieàn cöùu ñoä chuùng
sinh.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø
duøng phöông tieän thieän xaûo, noùi phaùp cho chuùng sinh; nghóa laø caùc
phaùp thaûy ñeàu khoâng ngaõ, khoâng chuùng sinh, khoâng döôõng duïc,
khoâng ngöôøi, khoâng taïo taùc, khoâng ngöôøi hieåu, khoâng ngöôøi sinh,
khoâng ngöôøi thaáy, voâ sôû höõu khoâng, chaúng phaûi taùnh töï taïi, maø chæ
do hö voïng vaø phaân bieät, hoøa hôïp sinh ra.
Naøy ñaïi vöông! Neáu noùi caùc phaùp ñeàu khoâng ngaõ, cho ñeán
khoâng ngöôøi thaáy laø ñuùng lyù; noùi khoâng, vì khoâng sôû höõu cho ñeán
duyeân sinh cuõng laïi nhö vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Ngöôøi muoán noùi phaùp aáy phaûi tuøy thuaän theo
phaùp töôùng ñoù, goïi laø xöùng lyù, khoâng traùi phaùp töôùng. Lyù cuøng vôùi
phaùp töông öng, neân ñöôïc vaøo bình ñaúng nghóa lyù seõ hieån hieän, neân
goïi laø kheùo thuyeát phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät seõ ñaït
ñöôïc bieän taøi voâ ngaïi. Nghóa laø taøi bieän luaän khoâng coù chaáp tröôùc, taøi
bieän luaän khoâng cuøng taän, taøi bieän luaän khoâng ñoaïn döùt, taøi bieän
luaän lieân tuïc, taøi bieän luaän khoâng khieáp nhöôïc, taøi bieän luaän khoâng
kinh sôï, taøi bieän luaän baát coäng, taøi bieän luaän trôøi, ngöôøi ñeàu toân
troïng, taøi bieän luaän voâ bieân.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät seõ ñöôïc taøi bieän luaän
thanh tònh. Nghóa laø taøi bieän luaän khoâng keâu la quaùt maéng, taøi bieän
luaän khoâng meâ hoaëc naõo loaïn, taøi bieän luaän khoâng sôï seät, taøi bieän
luaän khoâng cao maïng, taøi bieän luaän nghóa lyù ñaày ñuû, taøi bieän luaän yù
vò ñaày ñuû, taøi bieän luaän thoâng suoát, taøi bieän luaän ñuùng thôøi tieát.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, vì xa
söï sôï haõi oai ñöùc cuûa ñaïi chuùng, neân khoâng keâu la quaùt maéng. Nhôø
trí tueä vöõng truï, khoâng khieáp sôï, neân khoâng meâ loaïn. Boà-taùt ôû giöõa
moïi ngöôøi nhö vua sö töû, neân khoâng sôï seät, xa lìa caùc phieàn naõo, neân
khoâng coáng cao ngaõ maïng khoâng noùi voâ nghóa; thaáu roõ phaùp töôùng
neân nghóa lyù ñaày ñuû. Kheùo hieåu roõ raøng veà vaên töï thô luaän cuûa theá
gian trí neân yù vò ñaày ñuû. Töø voâ löôïng kieáp ñeán nay kheùo hoïc taäp
tieáng ñòa phöông neân môùi thoâng suoát nhö vaäy.
Khi noùi phaùp naøy phaûi tuøy theo boán muøa; nhö muøa xuaân thì
noùi muøa xuaân; haï, thu, ñoâng cuõng nhö vaäy. Vieäc gì noùi tröôùc thì
khoâng neân noùi giöõa vaø sau; vieäc gì noùi sau thì khoâng neân noùi tröôùc
www.daitangkinh.org
vaø giöõa; vieäc gì noùi giöõa thì khoâng neân noùi tröôùc vaø sau, phaûi kheùo
bieát thôøi.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, seõ
ñöôïc taøi bieän luaän, laøm cho chuùng sinh vui möøng. Nghóa laø noùi phaûi
dòu daøng, neùt maët luoân vui veû khoâng coù buoàn raàu, nhaên nhoù; noùi ra
lôøi naøo ñeàu coù yù nghóa; neân ñöôïc goïi laø lôøi noùi chaân thaät, nhaát ñònh
khoâng löøa doái, laán aùp ngöôøi. Nhöõng lôøi noùi vui veû vaø nhu hoøa seõ laøm
cho moïi ngöôøi vui möøng. Saéc maët khoan thai hoøa nhaõ khieán ngöôøi
khaùc caøng muoán thaân caän. Tuøy ngöôøi nghe maø noùi nghóa ñeå cho hoï
töï hieåu laáy; thuyeát giaûng ñuùng phaùp vì laøm lôïi ích, bình ñaúng thuyeát
giaûng baèng caùi taâm khoâng bieát thieân leäch, beø ñaûng. Phaûi noùi nhöõng
lôøi chaéc chaén khoâng hö voïng. Nhöõng ñieàu gì ñöôïc noùi ra cuõng tuøy
theo caên taùnh cuûa chuùng sinh laøm cho hoï ñöôïc hoan hyû.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät seõ
thaønh töïu oai ñöùc raát lôùn. Vì sao? Vì chaúng phaûi laø ngöôøi coù khaû
naêng thì khoâng theå nghe ñöôïc.
Luùc baáy giôø, Thaéng Thieân vöông baïch:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
thì töï taùnh bình ñaúng; vì sao laïi khoâng noùi cho ngöôøi chaúng coù khaû
naêng?
–Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät töï taùnh voán bình ñaúng;
khoâng thaáy ngöôøi coù taøi naêng, khoâng thaáy ngöôøi chaúng coù taøi naêng;
khoâng thaáy ngöôøi thuyeát vaø phaùp ñöôïc thuyeát chuùng sinh laø hö voïng,
thaáy vaø noùi ñeàu chaúng noùi ñöôïc. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng
sinh, khoâng dieät; khoâng coù töôùng phaân bieät; gioáng nhö hö khoâng bieán
khaép taát caû; chuùng sinh cuõng nhö vaäy khoâng sinh, khoâng dieät; haøng
Thanh vaên, Bích-chi-phaät, Boà-taùt vaø Phaät cuõng nhö vaäy. Khoâng coù
phaùp danh töï, maø giaû laäp coù danh töï; goïi laø chuùng sinh, goïi laø trí tueä,
goïi coù ngöôøi noùi, goïi coù phaùp bò noùi, goïi coù ngöôøi nghe. Trong ñeä
nhaát ñoàng laø moät töôùng; ñoù goïi laø voâ töôùng.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa, oai ñöùc raát lôùn
neân khoâng phaûi laø ngöôøi coù khaû naêng thì khoâng theå nghe ñöôïc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät;

khoâng noùi cho chuùng sinh khoâng coù khaû naêng; khoâng noùi cho ngoaïi
ñaïo; khoâng noùi cho ngöôøi khoâng toân troïng; khoâng noùi cho ngöôøi
khoâng tin chaân chaùnh; khoâng noùi cho ngöôøi caàu phaùp mua baùn;
khoâng noùi cho ngöôøi tham lam lôïi döôõng; khoâng noùi cho ngöôøi ganh
gheùt; khoâng noùi cho ngöôøi muø, ñieác, caâm, ngoïng. Vì sao? Vì khi
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, taâm khoâng keo kieät,
khoâng giaáu gieám phaùp saâu xa; chaúng phaûi ñoái vôùi chuùng sinh,
khoâng coù loøng Töø bi maø cuõng khoâng boû chuùng sinh. Do chuùng sinh
troàng nhieàu caên laønh ôû ñôøi quaù khöù neân thaáy ñöôïc Nhö Lai vaø nghe
chaùnh phaùp. Chö Phaät Nhö Lai voán ñaõ khoâng noùi laø taâm naøy hay
taâm kia; chæ vì ngöôøi coù nghieäp chöôùng naëng neân tuy ôû gaàn maø
khoâng thaáy khoâng nghe.
Khi aáy Thaéng Thieân vöông baïch Phaät:
–Thöa Theá Toân! Nhöõng chuùng sinh naøo chòu nghe chö Phaät vaø
Boà-taùt noùi phaùp?
–Naøy ñaïi vöông! Ngöôøi ñuû nieàm tin chaân chaùnh, chö Phaät vaø
Boà-taùt seõ noùi phaùp cho hoï; ngöôøi caên taùnh thuaàn thuïc thì cho laø phaùp
khí, ôû choã chö Phaät thôøi quaù khöù, ñaõ troàng caùc caên laønh neân taâm
khoâng dua nònh; oai nghi teà chænh; khoâng mong danh lôïi, gaàn guõi baïn
laønh; ngöôøi caên taùnh lanh lôïi, noùi vaên hieåu nghóa, vì phaùp tinh taán
khoâng traùi lôøi Phaät daïy.
Naøy ñaïi vöông! Chö Phaät, Boà-taùt noùi phaùp cho nhöõng chuùng
sinh nhö vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, coù
theå laøm vò Phaùp sö noùi phaùp kheùo leùo. Vì sao noùi phaùp phaûi thuyeát
kheùo leùo? Vì lôïi ích Phaät phaùp maø noùi Phaät phaùp hoaøn toaøn khoâng
theå thaáy; tuy noùi Ba-la-maät maø Ba-la-maät hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc;
tuy noùi Boà-ñeà maø noùi Boà-ñeà hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc; tuy ñoaïn
phieàn naõo maø noùi phieàn naõo hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc; tuy laø Nieát-
baøn maø noùi Nieát-baøn hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc; tuy laø Tu-ñaø-hoaøn
höôùng, Tu-ñaø-hoaøn quaû, cho ñeán A-la-haùn höôùng, A-la-haùn quaû, maø
www.daitangkinh.org
boán quaû boán höôùng hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc; tuy laø quaû Bích-chi-
phaät, maø quaû Bích-chi-phaät hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc; dieät tröø ngaõ
kieán, maø noùi ngaõ kieán hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc; noùi coù nghieäp baùo,
maø noùi nghieäp baùo hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc. Vì sao? Vì ñieàu maø
danh töø dieãn taû thì chaúng phaûi laø phaùp chaân thaät; phaùp chaúng phaûi laø
danh töï; chaúng phaûi laø caûnh giôùi cuûa noùi naêng. Phaùp chaúng coù theå
nghó baøn, chaúng phaûi laø nôi taâm suy löôøng; danh töï chaúng phaûi laø
phaùp, phaùp chaúng phaûi laø danh töï; chæ duøng neàn taûng theá gian hö
voïng, giaû danh maø noùi coù. Khoâng coù phaùp danh töï, maø noùi laø danh
töï, danh töï laø khoâng, maø khoâng cuõng khoâng coù. Khoâng sôû höõu laø
chaúng phaûi Ñeä nhaát nghóa ñeá; chaúng phaûi Ñeä nhaát nghóa ñeá töùc laø
phaùp hö voïng cuûa phaøm phu.
Naøy ñaïi vöông! Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt noùi phaùp phaûi thuyeát
kheùo leùo. Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät duøng söùc phöông
tieän ñeå ñöôïc bieän taøi voâ ngaïi vaø tuøy theo caên taùnh cuûa töøng chuùng
sinh maø noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa ñoù.

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG

BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT
QUYEÅN 2
Phaåm 3: PHAÙP GIÔÙI
tròch baøy vai höõu, quyø goái höõu chaép tay ñaûnh leã baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät, laøm
sao thaáu roõ phaùp giôùi thaâm saâu?
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân khen Thaéng Thieân vöông:
–Laønh thay, Ñaïi vöông! Haõy laéng nghe, laéng nghe vaø suy nghó!
Thaéng Thieân vöông baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Con xin laéng nghe.
–Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt coù trí tueä, neân gaàn guõi Thieän tri
thöùc, sieâng naêng tinh taán tu hoïc, lìa caùc phieàn naõo chöôùng ngaïi, taâm
phaûi ñöôïc thanh tònh, cung kính toân troïng, öa thích tu taäp phaùp
khoâng; xa lìa caùc kieán chaáp, tu ñaïo chaân thaät, thì thaáu roõ ñöôïc phaùp
giôùi.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt coù trí tueä neân gaàn guõi Thieän tri
thöùc, vui möøng cung kính, töôûng gioáng nhö Phaät; do thaân caän neân
khoâng bieáng löôøi, dieät ñöôïc taát caû aùc vaø caùc phaùp baát thieän, caên laønh
ñöôïc taêng tröôûng; ñaõ dieät ñöôïc phieàn naõo; xa lìa ñöôïc phaùp chöôùng
ngaïi neân ñöôïc ba nghieäp thaân khaåu yù thanh tònh. Do thanh tònh, neân
sinh loøng kính troïng; do kính troïng neân tu taäp haïnh khoâng; tu taäp
haïnh khoâng neân xa lìa ñöôïc caùc kieán chaáp; xa lìa caùc kieán chaáp neân
tu haønh chaùnh ñaïo; tu haønh chaùnh ñaïo neân thaáy ñöôïc phaùp giôùi.
www.daitangkinh.org
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Phaùp giôùi laø gì?

–Naøy ñaïi vöông! Töùc laø chaân thaät.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì sao chaân thaät?
–Naøy ñaïi vöông! Laø khoâng bieán ñoåi sai khaùc.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì khoâng sai khoâng khaùc?
–Naøy ñaïi vöông! Vì noù laø nhö nhö.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì sao nhö nhö?
–Naøy ñaïi vöông! ÔÛ ñaây chæ coù trí tueä môùi coù theå bieát, chöù
chaúng phaûi duøng lôøi noùi maø giaûng ñöôïc. Vì sao? Vì vöôït qua caùc vaên
töï xa lìa phaïm vi ngoân ngöõ vaø lôøi noùi; cho neân khoâng coù caùc hyù luaän,
khoâng kia khoâng ñaây; lìa töôùng thì khoâng coøn töôùng; xa lìa suy löôøng
töùc ñaõ vöôït caûnh giôùi giaùc quaùn; khoâng töôûng, khoâng töôùng töùc ñaõ
vöôït qua hai caûnh giôùi, vöôït caûnh giôùi phaøm phu vaø lìa caûnh giôùi
phaøm phu; vöôït caùc ma söï, lìa ñöôïc meâ hoaëc chöôùng ngaïi. Ñoù chaúng
phaûi laø caùi bieát cuûa thöùc. Nhöng noù cuõng khoâng coù vò trí ñeå truï,
Thaùnh trí vaéng laëng thì veà sau, laø caûnh giôùi cuûa trí tueä khoâng phaân
bieät khoâng coù caùi ta vaø cuûa ta, tìm caàu khoâng theå ñöôïc, khoâng giöõ,
khoâng boû, khoâng nhieãm, khoâng ueá, thanh tònh lìa caáu laø taùnh toái
thaéng ñeä nhaát, noù luoân luoân khoâng bieán ñoåi. Neáu Phaät ra ñôøi hay
khoâng ra ñôøi, taùnh töôùng vaãn thöôøng truï.
Naøy ñaïi vöông! Ñoù laø phaùp giôùi maø Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät; tu phaùp giôùi naøy khoå haïnh traêm ñieàu nhöng laøm cho
caùc chuùng sinh ñeàu ñöôïc thoâng suoát.
Naøy ñaïi vöông! Ñoù laø chaân nhö thaät teá Baùt-nhaõ ba-la-maät,
khoâng coù töôùng phaân bieät, laø caûnh giôùi chaân khoâng, khoâng theå nghó
baøn, Nhaát thieát trí vaø Nhaát thieát chuûng trí laø caûnh giôùi khoâng hai.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Laøm sao coù theå chöùng ñeán phaùp giôùi
naøy?
–Naøy ñaïi vöông! Nhôø chöùng ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät xuaát theá,
neân veà sau ñaït ñöôïc Haäu trí voâ phaân bieät.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Chöùng cuøng vôùi ñaït coù gì sai khaùc?
–Naøy ñaïi vöông! Vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät, thaáy ñuùng ñaén chaân
thaät goïi laø chöùng, nhôø trí maø thoâng suoát goïi laø ñaït.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Nhö lôøi Phaät daïy: “Vaên tueä, tö tueä, tu tueä
laø thoâng suoát; Baùt-nhaõ ba-la-maät chaúng phaûi laø phaùp xuaát theá, sau ñoù
môùi ñaït ñöôïc trí voâ phaân bieät.”
–Khoâng phaûi vaäy, Ñaïi vöông! Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät
saâu xa vi dieäu, vaên tueä thoâ caïn, khoâng theå thaáy ñöôïc Ñeä nhaát nghóa,
cho neân khoâng theå suy löôøng ñöôïc. Vì laø phaùp xuaát theá, cho neân tu
maø khoâng theå thöïc haønh ñöôïc.
Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa nhö vaäy, haøng phaøm
phu, Nhò thöøa khoâng theå thaáy ñöôïc. Vì ví nhö sinh ra ñaõ bò muø thì
khoâng theå thaáy caùc maøu saéc, treû con môùi sinh baûy ngaøy khoâng thaáy
vaàng maët trôøi coøn laïi caøng khoâng theå thaáy huoáng gì tu haønh.
Naøy ñaïi vöông! Ví nhö muøa heø noùng, coù ngöôøi ñi veà höôùng
Taây, ôû giöõa ñoàng troáng, laïi coù ngöôøi ñi töø Taây ñeán Ñoâng hoûi ngöôøi
tröôùc maët raèng: “Toâi ñang noùng khaùt, choã naøo coù nöôùc trong, boùng
caây maùt?” Ngöôøi kia ñaùp: “Naøy thieän nam! Töø ñaây ñi veà Ñoâng coù
hai ñöôøng, moät ñöôøng beân traùi vaø moät ñöôøng beân phaûi; neân ñi theo
ñöôøng beân phaûi coù suoái nöôùc trong vaø boùng maùt cuûa caây.”
Naøy ñaïi vöông! YÙ oâng nhö theá naøo? Tuy nghe ngöôøi noùi nhö
vaäy maø chæ ñeán ñoù baèng suy nghó thì coù theå tröø söï noùng khaùt, ñöôïc vò
nöôùc trong khoâng?
Thöa Theá Toân, khoâng theå! Ngöôøi naøy phaûi ñeán nôi aáy, vaøo ao
taém röûa, uoáng nöôùc, nghæ ngôi döôùi caây thì môùi heát noùng khaùt, môùi
bieát muøi vò cuûa nöôùc trong.
Phaät baûo:
www.daitangkinh.org
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Naøy ñaïi vöông! Khoâng theå duøng ba tueä
vaên, tö, tu maø thaáu roõ chaân thaät ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Naøy ñaïi vöông! Noùi ñoàng troáng laø sinh töû, ngöôøi hoûi laø chuùng
sinh, noùng goïi laø phieàn naõo, khaùt goïi laø tham aùi, ngöôøi töø phöông
Ñoâng ñeán laø Boà-taùt, ñöôøng beân phaûi laø Nhaát thieát chuûng trí ñaïo.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, kheùo bieát sinh töû vaø
ñöôøng xuaát theá; nöôùc trong maùt ñoù laø Baùt-nhaõ ba-la-maät, caây coù
boùng maùt töùc laø ñaïi Bi.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh hai phaùp neân xa lìa ñaïo cuûa phaøm phu vaø
Nhò thöøa.
Naøy ñaïi vöông! Nhö vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa laø khoâng
hình, khoâng töôùng, maø Boà-taùt phaûi kheùo noùi baèng nhieàu caùch ñeå laøm
cho chuùng sinh ñöôïc vaøo phaùp khoâng ñoù.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät bieát
nhö thaät caùc Löïc laø khoâng; phaùp Voâ uùy laø khoâng; phaùp Baát coäng laø
khoâng; Giôùi tuï laø khoâng; Ñònh tuï, Tueä tuï, Giaûi thoaùt tuï, Giaûi thoaùt tri
kieán tuï laø khoâng; Khoâng laø khoâng; Ñeä nhaát nghóa laø khoâng, maø töôùng
khoâng cuõng chaúng theå naém baét ñöôïc; khoâng chaáp thuû töôùng khoâng;
khoâng khôûi thaáy töôùng khoâng; khoâng chaáp töôùng khoâng; khoâng
nöông töïa vaøo khoâng; nhö vaäy khoâng chaáp thuû tröôùc neân ñoái vôùi
khoâng, khoâng bò ñoïa laïc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeàu xa
lìa caùc töôùng, khoâng thaáy töôùng trong ngoaøi, lìa töôùng hyù luaän, lìa
töôùng phaân bieät, lìa töôùng tìm toøi, lìa töôùng tham tröôùc, lìa töôùng cuûa
caûnh giôùi, lìa töôùng phan duyeân, lìa töôùng naêng tri vaø sôû tri.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt duøng Baùt-nhaõ ba-la-maät quaùn
voâ töôùng nhö vaäy thì chö Phaät Theá Toân ñaõ töøng quaùn theá naøo?
–Naøy ñaïi vöông! Caûnh giôùi cuûa chö Phaät laø khoâng theå nghó
baøn. Vì sao? Vì xa lìa caûnh giôùi, neân taát caû chuùng sinh nghó löôøng
caûnh giôùi cuûa chö Phaät thì taâm seõ cuoàng loaïn khoâng bieát gì caû. Vì
sao? Vì ñoàng vôùi taùnh hö khoâng, khoâng theå nghó löôøng, caàu khoâng
theå ñöôïc, xa lìa caûnh giôùi giaùc quaùn. Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät coøn khoâng thaáy coù caûnh giôùi cuûa phaøm phu ñeå maø nghó
löôøng, huoáng nöõa laø caûnh giôùi cuûa chö Phaät; cuõng khoâng ñöôïc nöông
töïa vaøo caùc nguyeän. Tuy thöïc haønh Boá thí maø khoâng chaáp vaøo quaû
baùo cuûa Boá thí; Trì giôùi, Nhaãn nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí tueä
cuõng nhö vaäy. Taát caû coâng ñöùc cho ñeán Nieát-baøn cuõng khoâng chaáp
tröôùc, khoâng nöông töïa. Vì sao? Vì lìa ngaõ vaø ngaõ sôû neân töï taùnh xa
lìa, khoâng hai, khoâng khaùc.
Khi noùi phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät ñoù, thì tam thieân ñaïi
thieân theá giôùi chaán ñoäng saùu caùch. Tu-di sôn vöông, Muïc-chaân-laân-
ñaø sôn, Thieát vi sôn, Ñaïi thieát vi sôn, Baûo sôn, Haéc sôn, Ñaïi haéc
sôn taát caû ñeàu chaán ñoäng; voâ löôïng traêm ngaøn öùc caùc Ñaïi Boà-taùt
côûi thöôïng y cuûa mình traûi laøm toøa cao nhö nuùi Tu-di ñeå daâng Phaät;
voâ löôïng traêm ngaøn Ñeá Thích, Phaïm vöông, chö Thieân hoä theá…,
chaép tay cung kính raûi caùc thöù hoa vi dieäu, nhö hoa Maïn-ñaø-la, hoa
Ma-ha maïn-ñaø-la, hoa Maïn-thuø-sa, hoa Ma-ha maïn-thuø-sa, hoa sen
traéng, sen ñoû, sen hoàng, sen xanh; töø nuùi Kyø-xaø-quaät traûi roäng khaép
boán möôi do-tuaàn, hoa chaát ñaày khaép ñeán ñaàu goái cuûa Phaät; voâ
löôïng Thieân töû troåi nhaïc trôøi, nhaïc khoâng ñaùnh maø keâu vang, ôû
trong hö khoâng khen ngôïi.
Laïi thaáy chö Phaät ra ñôøi, laïi thaáy chuyeån phaùp luaân, laønh thay
cho taát caû chuùng sinh coõi Dieâm-phuø-ñeà, sieâng naêng tu caùc coâng
ñöùc, gieo nhieàu caên laønh, coøn ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa
nhö vaäy; huoáng laø ñôøi sau ai coù theå tin töôûng phaùp ñoù, chuùng sinh
naøo ñöôïc nhö vaäy chaéc chaén ôû trong caûnh giôùi cuûa Nhö Lai. Laïi coù
voâ löôïng traêm ngaøn ñaïi Long vöông, duøng thaàn löïc laøm maây lôùn
che khaép, trôøi möa thôm khaép nuùi Kyø-xaø-quaät vaø tam thieân ñaïi
thieân theá giôùi, caùc ngöôøi nghe phaùp caûm thaáy thaám nhuaàn muøi
höông maø khoâng thaáy öôùt aùt; voâ löôïng Long nöõ ñeàu ôû tröôùc Phaät
chaép tay khen ngôïi; voâ löôïng Caøn-thaùt-baø duøng aâm nhaïc vi dieäu ñeå
cuùng döôøng Phaät, caùc Daï-xoa cuõng tung nhieàu thöù hoa ñeïp cuùng
döôøng, chö Phaät Theá Toân ôû voâ löôïng, voâ bieân coõi nöôùc khaép möôøi
phöông, ñeàu töø giöõa hai chaân maøy phoùng ra moät luoàng haøo quang,
chieáu nuùi Kyø-xaø-quaät trong theá giôùi Ta-baø naøy vaø nhöõng nôi toái
www.daitangkinh.org
taêm trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, nôi maët trôøi, maët traêng
khoâng theå chieáu aùnh saùng tôùi ñöôïc. Haøo quang aáy chieáu khaép theá
giôùi roài trôû veà choã Phaät, nhieãu quanh beân höõu ba voøng, roài töø töø
nhaäp vaøo ñaûnh ñaàu cuûa Phaät. Voâ löôïng traêm ngaøn Baø-la-moân, Saùt-
ñeá-lôïi, Tröôûng giaû, Cö só duøng höông xoa, höông boät, traøng hoa, côø
phöôùn, loïng baùu cuùng döôøng Phaät.
Baáy giôø trong chuùng coù baûy möôi hai öùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ ñöôïc Voâ
sinh phaùp nhaãn; coù voâ löôïng traêm ngaøn vaïn öùc chuùng sinh ñaõ lìa traàn
caáu, ñaït ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh; coù voâ löôïng traêm ngaøn vaïn öùc
chuùng sinh phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Baùt-nhaõ ba-la-maät, lìa vaên töï, khoâng noùi
naêng, vaäy taïi sao Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-laïi noùi
phaùp cho chuùng sinh?
–Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät noùi
phaùp nhö vaäy laø vì sao? Vì tu taäp Phaät phaùp maø noùi Phaät phaùp roát
raùo laø khoâng theå ñöôïc; vì thaønh thuïc caùc phaùp Ba-la-maät maø Ba-la-
maät roát raùo laø khoâng theå ñöôïc; vì Boà-ñeà thanh tònh maø Boà-ñeà roát
raùo laø khoâng theå ñöôïc; vì Nieát-baøn xa lìa duïc dieät maø Nieát-baøn lìa
duïc dieät roát raùo laø khoâng theå ñöôïc; vì quaû Tu-ñaø-hoaøn, Tö ñaø hoaøn,
A-na-haøm, A-la-haùn maø Tu-ñaø-hoaøn cho ñeán A-la-haùn roát raùo laø
khoâng theå ñöôïc; vì Bích-chi-phaät maø Bích-chi-phaät roát raùo laø khoâng
theå ñöôïc; vì ñoaïn tröø ngaõ thuû maø ngaõ vaø thuû roát raùo laø khoâng theå
ñöôïc.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa nhö vaäy, thì
taâm khoâng phaân bieät taát caû caùc töôùng; ta laø ngöôøi phaân bieät vaø phaùp
phaân bieät cuûa ta cuõng ñeàu khoâng theå ñöôïc; phaûi tuøy thuaän theo Baùt-
nhaõ ba-la-maät maø khoâng traùi vôùi sinh töû; tuy trong sinh töû maø khoâng
choáng laïi Baùt-nhaõ ba-la-maät, laïi coøn tuøy thuaän theo phaùp töôùng.
–Baïch ñöùc Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt vì sao phaûi thuaän theo phaùp
töôùng maø khoâng traùi vôùi theá gian?

–Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thuaän theo Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu
xa maø khoâng xa lìa saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng xa lìa Duïc
giôùi, Saéc giôùi, Voâ saéc giôùi; khoâng xa lìa phaùp maø cuõng khoâng chaáp
tröôùc Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng xa lìa ñaïo. Vì sao? Vì coù ñaày ñuû
phöông tieän thieän xaûo.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Theá naøo laø phöông tieän thieän xaûo cuûa
Ñaïi Boà-taùt?
–Naøy ñaïi vöông! Nghóa laø voâ löôïng Ñaïi Boà-taùt, ñeàu Töø, Bi, Hyû,
Xaû, khoâng boû chuùng sinh; thöôøng laøm lôïi ích cho chuùng sinh.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät ñaày
ñuû loøng Töø voâ bieân, loøng Töø khoâng phaân bieät, phaùp Töø, loøng Töø
khoâng döøng nghæ, loøng Töø khoâng phieàn naõo, loøng Töø laøm lôïi ích, loøng
Töø bình ñaúng, loøng Töø lôïi ích khaép, loøng Töø xuaát theá; phaûi thaønh töïu
taát caû loøng ñaïi Töø nhö vaäy.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì sao goïi laø ñaïi Bi?
Phaät baûo:
–Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät; vì
chuùng sinh khoå naõo khoâng nôi nöông töïa, cöùu hoä hoï thoaùt khoûi khoå
maø phaùt taâm Boà-ñeà, sieâng naêng mong caàu chaùnh phaùp; chaùnh phaùp
mình ñöôïc roài thì noùi phaùp cho chuùng sinh. Vôùi ngöôøi keo kieät tham
lam thì daïy hoï thöïc haønh boá thí; vôùi ngöôøi khoâng coù giôùi, ngöôøi phaù
giôùi thì daïy cho hoï trì giôùi; vôùi ngöôøi caên taùnh aùc thì daïy cho hoï
thöïc haønh nhaãn nhuïc; vôùi ngöôøi löôøi bieáng hay treã naõi thì daïy cho
hoï tinh taán; vôùi ngöôøi taùn loaïn thì daïy cho hoï thöïc haønh thieàn ñònh;
vôùi ngöôøi ngu si thì daïy cho hoï thöïc haønh trí tueä; vì nguyeän ñoä
chuùng sinh, tuy bò gaëp khoå sôû nhöng hoaøn toaøn khoâng boû taâm Boà-
ñeà; ñoù goïi laø ñaïi Bi.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì sao goïi laø ñaïi Hyû?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät neân
www.daitangkinh.org
suy nghó nhö vaày: “Ta ñaõ lìa khoûi ba coõi löûa chaùy neân vui möøng; töø
laâu bò troùi buoäc trong daây sinh töû, nay ta ñaõ caét ñöùt, neân vui möøng;
taát caû caùc giaùc quaùn vaø caùc töôùng chaáp thuû ôû trong bieån sinh töû; ta ñaõ
ñöôïc ra khoûi neân vui möøng; ta ñaõ beû gaõy caây côø ngaõ maïn ñöôïc döïng
leân töø voâ thæ neân vui möøng; duøng trí Kim cang phaù hoaïi nuùi phieàn
naõo ñeå maõi maõi khoâng coøn trôû laïi nöõa neân vui möøng; ta ñaõ an oån laïi
laøm cho ngöôøi khaùc an oån. Vì ngu si ñen toái tham aùi troùi buoäc nguû
maõi trong theá gian, nay môùi ñöôïc thöùc daäy neân vui möøng; ta ñaõ lìa taát
caû caùc coõi aùc, laïi cöùu ñoä chuùng sinh laøm cho hoï ra khoûi aùc ñaïo.
Chuùng sinh ñaõ töø laâu ôû trong sinh töû, meâ môø khoâng bieát ñöôøng ra, ta
ñaõ cöùu ñoä, chæ baøy ñöôøng chaùnh, laøm cho hoï ñeàu ñeán ñöôïc thaønh
Nhaát thieát trí, neân sinh vui möøng; ñoù goïi laø ñaïi Hyû.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät; maét
thaáy saéc khoâng chaáp, khoâng lìa, maø coù taâm xaû boû; tai nghe tieáng, muõi
ngöûi muøi thôm, löôõi neám vò, thaân xuùc chaïm, yù phaùp cuõng ñeàu nhö
vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät seõ
thaønh töïu ñöôïc trí voâ löôïng taâm nhö vaäy.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Laøm sao Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät chæ baøy ñöôïc caùc töôùng ñeå cöùu ñoä chuùng sinh?
–Naøy ñaïi vöông! Töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng theå coù ñöôïc;
töôùng cuûa Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng theå coù ñöôïc; maø chæ duøng söùc
phöông tieän ñeå giaùo hoùa chuùng sinh, thò hieän vaøo thai cho ñeán Nieát-
baøn. Vì sao? Vì chö Thieân thöôøng cho nhö vaäy laø khoâng ñoïa laïc.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät duøng söùc phöông tieän
phaù chaáp naøy, cho neân phaûi thò hieän vaøo thai, nhaân ñoù laøm cho chö
Thieân kia phaùt sinh taâm nghó ñeán voâ thöôøng. Ngöôøi raát cao thöôïng ôû
theá gian khoâng ai baèng, laø ngöôøi khoâng chaáp tröôùc naêm duïc, khoâng
bò naêm duïc laøm dô baån maø coù khi coøn bò ñoïa laïc; huoáng gì caùc chö
Thieân khaùc. Vì vaäy moïi ngöôøi chôù neân buoâng thaû phaûi coá gaéng sieâng
naêng tinh taán, nhaát taâm tu ñaïo. Ví nhö thaáy maët trôøi coøn bò laën, thì
bieát löûa ñom ñoùm khoâng theå giöõ cho laâu daøi ñöôïc.
Naøy ñaïi vöông! Laïi coù caùc chö Thieân buoâng lung caåu thaû, öa
thích tham ñaém coá chaáp, neân khoâng tu taäp chaùnh phaùp; tuy cuøng vôùi
Boà-taùt ñoàng ôû Thieân cung maø khoâng ñeán leã baùi, khoâng hoûi han thoï trì
phaùp; chæ nghó nhö vaày: “Nay haõy cöù rong chôi, khi ñeán choã Boà-taùt
neáu hoï coù hoûi thì ta seõ noùi: Boà-taùt cuøng ta thöôøng ôû ñaây tu haønh, coù
gì laø laàm loãi?” Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät phaûi sieâng
naêng, tinh taán tu taäp nhö cöùu löûa chaùy ñaàu. Phaù boû söï buoâng thaû kia
töøng ngaøy chæ baøy söï hö hoûng. Thò hieän nhö vaäy coù hai nhaân duyeân:
Moät laø laøm cho chö Thieân xa lìa söï buoâng lung; hai laø laøm cho chuùng
sinh ñeàu ñöôïc thaáy.
Naøy ñaïi vöông! ÔÛ theá gian, laïi coù chuùng sinh caên cô haï lieät,
chaúng thaáy ñöôïc Phaät thaønh ñaïo Voâ thöôïng vaø chuyeån phaùp luaân.
Ñaïi Boà-taùt vì chuùng sinh naøy, cho neân thò hieän thaønh ñöùa beù ñoàng töû,
daïo chôi ôû haäu cung; Boà-taùt neáu thò hieän hình töôùng khaùc ñeå noùi
phaùp thì nöõ nhaân ôû haäu cung seõ khoâng tin töôûng öa thích, neân thò hieän
ñöùa beù ñoàng töû.
Naøy ñaïi vöông! Ngöôøi coù ñöùc haïnh cao caû thöôøng xa lìa ñöôïc
theá tuïc, muoán giaùo hoùa ngöôøi aáy Ñaïi Boà-taùt thò hieän xuaát gia.
Naøy ñaïi vöông! Laïi coù vò suy nghó nhö vaày: “Neáu ngoài yeân
höôûng thuù vui cuûa trôøi, ngöôøi thì cuõng ñöôïc Thaùnh ñaïo vaäy.” Ñaïi Boà-
taùt vì giaùo hoùa nhöõng ngöôøi naøy neân thò hieän khoå haïnh; muoán deïp tröø
caùc ngoaïi ñaïo caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng thò hieän khoå haïnh.
Naøy ñaïi vöông! Laïi coù vò Thieân töø laâu phaùt nguyeän: “Neáu Ñaïi
Boà-taùt ñi ñeán ñaïo traøng, thì chö Thieân chuùng ta luoân luoân cuùng
döôøng.” Ñaïi Boà-taùt vì giaùo hoùa chuùng sinh naøy, neân thò hieän ñeán ñaïo
traøng; taát caû moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc nhaân duyeân neân ñaéc quaû Boà-ñeà.
Naøy ñaïi vöông! Laïi coù vò Thieân suy nghó theá naøy: “Vì caùc aùc
ma, ngoaïi ñaïo ngaên ngaïi chaùnh phaùp ta nguyeän chöùng quaû Boà-taùt
ngoài ôû ñaïo traøng, deïp tröø caùc ma vaø caùc ngoaïi ñaïo; ngöôøi coù loøng tin
chaân chaùnh khieán cho hoï ñöôïc thaáy phaùp.”
Ñaïi Boà-taùt ñaõ ñaéc ñaïo roài, thì trong hö khoâng khaép tam thieân
ñaïi thieân theá giôùi seõ phaùt ra voâ soá aâm thanh khen ngôïi:
www.daitangkinh.org
“Maët trôøi Phaät ñaõ moïc thì löûa ñom ñoùm aån maát”; caùc vò Thieân
naøy ñeàu phaùt lôøi theà: “Ta nguyeän ñôøi sau seõ ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc nhö ngaøy nay Ñaïi Boà-taùt vì caùc chuùng sinh, ngoài ôû
ñaïo traøng chöùng quaû.
Naøy ñaïi vöông! Laïi coù vò Thieân noùi lôøi theá naøy: Nguyeän gaëp
ñöôïc vò Thaày thaønh töïu Nhaát thieát trí, Voâ sö trí, Töï nhieân trí, seõ
chaúng xa rôøi caên taùnh thuaàn thuïc laø baäc Phaùp khí cao thaâm vì caùc
chuùng sinh ba phen chuyeån phaùp luaân, möôøi hai haønh phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Laïi coù vò Thieân öa thích nghe Nieát-baøn; Boà-taùt
vì giaùo hoùa chuùng sinh ñoù maø thò hieän Nieát-baøn.
Naøy ñaïi vöông! Luùc thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät Ñaïi Boà-taùt
coù theå thò hieän ñöôïc taát caû töôùng nhö theá.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng
sinh nôi hieåm naïn. Vì sao? Vì ngöôøi khoâng coù phöôùc ñöùc môùi khoâng
nghe danh töï cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät. Laïi nöõa, Boà-taùt laïi thöôøng xa
lìa taát caû aùc nghieäp, giôùi cuûa Phaät noùi ra khoâng huûy phaïm vaø taâm
khoâng ganh gheùt, troàng nhieàu caên laønh vôùi voâ soá chö Phaät ôû quaù khöù,
neân ñaày ñuû coâng ñöùc trí tueä ñeå laøm söùc phöông tieän maø thaønh töïu
ñöôïc ñaïi nguyeän, taâm thích vaéng laëng vaø sieâng naêng tinh taán haønh
trì.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt coù taùnh haïnh möôøi ñieàu thieän, thì
khoâng coù nghieäp aùc khoâng ñoïa vaøo ñòa nguïc. Ñaïi Boà-taùt haønh trì
giôùi, khoâng phaïm giôùi, khoâng ñoïa vaøo haøng suùc sinh. Ñaïi Boà-taùt
khoâng tò hieàm ganh gheùt neân khoâng bò ñoïa vaøo ngaï quyû; khoâng sinh
vaøo nhaø taø kieán, thöôøng gaëp Thieän tri thöùc. Vì sao? Vì ñaõ troàng nhieàu
caên laønh thaâm saâu, vôùi voâ soá chö Phaät ôû quaù khöù, cho neân sinh ñeán
ñaâu cuõng ñöôïc chaùnh kieán. Boà-taùt khi sinh ra, caùc caên luoân ñaày ñuû seõ
thaønh Phaùp khí cuûa Phaät phaùp. Vì sao? Vì ñôøi quaù khöù ñaõ töøng cuùng
döôøng chö Phaät, laéng nghe chaùnh phaùp, leã baùi cung kính ñaïi chuùng,
neân caùc caên ñaày ñuû, töôùng maïo ñoan trang xinh ñeïp neân trôû thaønh
phaùp khí cuûa Phaät phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt khoâng sinh nôi bieân ñòa, khoâng bò
ñoän caên ngu si, khoâng bieát thieän aùc, noùi nhöõng lôøi maø yù nghóa khoâng
phuø hôïp Phaät phaùp, khoâng bieát Sa-moân, Baø-la-moân. Vì sao? Vì Ñaïi
Boà-taùt khi sinh, nhaát ñònh ôû trung taâm cuûa nöôùc, ñöôïc lôïi caên trí tueä,
ngoân ngöõ löu loaùt, bieát roõ ngoân ngöõ yù nghóa ñoù laø Phaùp khí cuûa Phaät,
bieát roõ Sa-moân, Baø-la-moân. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt do söùc cuûa trí tueä
ôû ñôøi quaù khöù. Boà-taùt khoâng sinh coõi trôøi Tröôøng thoï, vì khoâng gaëp
chö Phaät, khoâng laøm lôïi ích cho chuùng sinh; sôû dó Boà-taùt sinh ôû Duïc
giôùi, thò hieän ra ñôøi laø ñeå laøm lôïi ích cho chuùng sinh. Vì sao? vì nhôø
vaøo phöông tieän thieän xaûo kheùo leùo.
Naøy ñaïi vöông! Boà-taùt khoâng sinh trong theá giôùi khoâng; vì nôi
naøy khoâng coù Phaät, khoâng ñöôïc nghe Chaùnh phaùp vaø khoâng cuùng
döôøng chuùng Taêng. Vì sao? Vì nôi sinh cuûa Boà-taùt nhaát ñònh coù ñuû
Tam baûo, thoï giöõ nguyeän xöa vöõng maïnh. Boà-taùt neáu nghe teân theá
giôùi aùc, lieàn sinh nhaøm chaùn xa lìa, tu haønh thanh tònh vaéng laëng, taâm
khoâng bieáng löôøi duøng taát caû phaùp thieän ñeå dieät caùc phaùp aùc; do
nhaân duyeân ñoù Boà-taùt khoâng sinh ôû nôi coù nhieàu nguy nan.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, cho
ñeán trong giaác moäng vaãn khoâng queân maát taâm Boà-ñeà, huoáng gì luùc
thöùc. Vì sao? Vì taát caû thieän phaùp ñeàu sinh ôû taâm naøy, töùc laø taâm Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Neáu khoâng coù taâm naøy thì khoâng coù Phaät; khoâng coù Phaät thì
khoâng coù Phaùp; khoâng coù Phaùp thì khoâng coù Taêng; do taâm naøy neân
coù Tam baûo vaø cuõng do taâm naøy neân coù trôøi, ngöôøi. Ñaïi Boà-taùt
thöôøng thaúng thaén nhu hoøa, xa lìa dua nònh, quanh co; taâm thanh tònh,
khoâng nghi ngôø Phaät phaùp; ngöôøi naøo muoán nghe vaø hoïc thì Boà-taùt
khoâng heà giaáu yù nghóa thaâm saâu; lìa phaùp ganh gheùt vaø lìa ñöôïc ba
ñöôøng aùc; ñoái vôùi ban ñaàu, ôû giöõa hay sau cuøng töôùng khoâng khaùc
nhau; hoä trì Ñaïi thöøa, vieäc laøm, khoâng traùi vôùi lôøi noùi; thaáy ngöôøi
ñoàng hoïc thì sinh loøng cung kính, khuyeán khích ngöôøi khaùc tu taäp,
khen ngôïi Ñaïi thöøa; ñoái vôùi Thaày thuyeát phaùp luoân luoân töôûng Phaät
vaø neân gaàn guõi Thieän tri thöùc vaø xa lìa baïn aùc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, nhö vaäy
seõ thaønh töïu ñöôïc taâm Boà-taùt; nhôø taâm naøy maø bieát ñöôïc thoï maïng
ñôøi tröôùc. Vì sao? Vì ñaõ töøng cuùng döôøng voâ soá chö Phaät, hoä trì
chaùnh phaùp, tu thanh tònh giôùi, xa lìa nghieäp aùc, khoâng coøn bò chöôùng
www.daitangkinh.org
ngaïi; taâm thöôøng vui möøng, sieâng naêng tu hoïc, khoâng taùn loaïn, trí
cuûa taâm khoâng maát, vì sao?
Naøy ñaïi vöông! Neáu Boà-taùt ñaõ töøng cuùng döôøng voâ löôïng chö
Phaät, thì seõ toân troïng chaùnh phaùp. Do toân troïng chaùnh phaùp neân
giaûng thuyeát khaép cho moïi ngöôøi vaø vì hoä trì chaùnh phaùp neân khoâng
tieác thaân maïng. Ba nghieäp thaân, khaåu, yù thanh tònh; do nghieäp ñaõ
thanh tònh neân lìa ñöôïc chöôùng ngaïi; lìa ñöôïc chöôùng ngaïi neân taâm
thöôøng vui möøng; taâm vui möøng neân sieâng naêng tinh taán; taâm taùnh
ñoan tröïc chaân chaùnh neân nieäm trí ñaày ñuû; do nieäm trí ñaày ñuû neân
bieát ñöôïc ñôøi quaù khöù; moät kieáp, möôøi kieáp, traêm kieáp, ngaøn kieáp
cho ñeán voâ soá kieáp.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy,
neân bieát roõ tuùc maïng, bieát roõ ôû quaù khöù ñaõ gaàn guõi Thieän tri thöùc; do
Thieän tri thöùc ñoái vôùi chö Phaät khoâng queân ba vieäc lôùn laø thaáy, nghe,
nhôù nghó, neân thöôøng ñöôïc nghe chaùnh phaùp, cuùng döôøng Taêng baûo,
khoâng boû thôøi giôø troâi qua voâ ích, luoân luoân cung kính, leã baùi toân troïng
chö Phaät Boà-taát caû khi ñi ñöùng, naèm, ngoài cuõng khoâng xa lìa ña vaên.
Naøy ñaïi vöông! Ngöôøi trì tònh giôùi, nhó caên thöôøng ñöôïc nghe
danh töï Baùt-nhaõ ba-la-maät; thöôøng sieâng naêng tu taäp phaùp trôï ñaïo;
khoâng bao giôø xa lìa ba phaùp moân Giaûi thoaùt, tu boán Voâ löôïng taâm,
thöôøng nghe teân Nhaát thieát trí.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, do nhaân
duyeân ñoù maø gaàn guõi Thieän tri thöùc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, cho ñeán
trong giaác moäng coøn khoâng gaàn baïn aùc, huoáng gì khi thöùc. Vì sao? Vì
Ñaïi Boà-taùt khoâng cuøng ôû chung vôùi ngöôøi phaù giôùi, ngöôøi taø kieán,
ngöôøi khoâng oai nghi, ngöôøi taø maïn, ngöôøi noùi lôøi voâ nghóa, ngöôøi
laøm bieáng, ngöôøi öa thích ôû trong sinh töû, ngöôøi boû Boà-ñeà, ngöôøi öa
vieäc theá tuïc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh nhö vaäy laø haønh phaùp xa
lìa baïn aùc tri thöùc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, coù theå
ñöôïc thaân thanh tònh cuûa Nhö Lai; ñoù laø thaân bình ñaúng, thaân thanh
tònh, thaân voâ taän, thaân nhôø tu taäp maø ñöôïc Phaùp thaân, thaân khoâng theå
hieåu bieát, thaân chaúng nghó baøn, thaân tòch tónh, thaân bình ñaúng nhö hö
khoâng, thaân trí.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt ôû taïi ñòa vò naøo, coù theå ñöôïc
möôøi thaân Nhö Lai?
–Boà-taùt ôû Ñòa thöù nhaát ñöôïc thaân bình ñaúng. Vì sao? Vì lìa caùc
taø ñaïo quanh co, thaáu roõ phaùp taùnh, thaáy ñöôïc bình ñaúng; ñoái vôùi Ñòa
thöù hai ñöôïc thaân thanh tònh. Vì sao? Vì giôùi thanh tònh. Ñeán Ñòa thöù
ba, ñöôïc thaân voâ taän. Vì sao? Vì xa lìa saân haän. Ñeán Ñòa thöù tö ñöôïc
thaân do tu taäp maø coù. Vì sao? Vì thöôøng sieâng naêng tu taán tu taäp Phaät
phaùp. Ñeán Ñòa thöù naêm thì ñöôïc Phaùp thaân. Vì sao? Vì thaáy ñöôïc caùc
nghóa lyù saâu xa, caên baûn. Ñeán Ñòa thöù saùu ñöôïc thaân lìa giaùc quaùn.
Vì sao? Vì quaùn lyù nhaân duyeân chaúng phaûi choã bieát cuûa giaùc quaùn.
Ñeán Ñòa thöù baûy, ñöôïc thaân chaúng nghó baøn. Vì sao? Vì phöông tieän
ñaày ñuû. Ñeán Ñòa thöù taùm ñöôïc thaân vaéng laëng. Vì sao? Vì lìa taát caû
hyù luaän, khoâng coøn phieàn naõo. Ñeán Ñòa thöù chín ñöôïc thaân bình ñaúng
nhö hö khoâng. Vì sao? Vì thaân töôùng khoâng theå löôøng, noù bieán khaép
taát caû. Ñeán Ñòa thöù möôøi thì ñöôïc thaân trí. Vì sao? Vì ñöôïc thaønh töïu
Nhaát thieát chuûng trí.
–Thaân cuûa Nhö Lai vaø thaân cuûa Boà-taùt coù gì sai khaùc khoâng?
–Thaân thì khoâng sai khaùc chæ coù coâng ñöùc môùi khaùc nhau.
Thaéng Thieân vöông thöa:
–Nghóa aáy nhö theá naøo?
–Naøy ñaïi vöông! Thaân Phaät vaø Boà-taùt khoâng coù sai khaùc. Vì
sao? Vì taát caû caùc phaùp ñoàng moät taùnh töôùng sinh ra, nhöng coâng ñöùc
thì sai khaùc.
–Baïch Theá Toân! Vì sao coâng ñöùc coù söï sai khaùc?
www.daitangkinh.org
–Nay seõ neâu thí duï ñeå Ñaïi vöông hieåu roõ. Ví nhö ngoïc baùu, coù
trang söùc hay khoâng trang söùc, thì giaù trò cuûa noù cuõng khoâng khaùc;
coâng ñöùc cuûa Phaät, Boà-taùt coù sai khaùc, nhöng Phaùp thaân khoâng sai
khaùc. Vì sao? Vì taát caû coâng ñöùc cuûa Nhö Lai ñeàu ñaày ñuû, khaép caû
phaùp giôùi chuùng sinh ôû möôøi phöông ñeàu thanh tònh; vónh vieãn khoâng
coøn caáu nhieãm laøm ngaên ngaïi. Coøn coâng ñöùc cuûa thaân Boà-taùt chöa
ñaày ñuû, neân coøn coù chöôùng ngaïi. Ví nhö baét ñaàu töø ngaøy möôøi laêm
trôû ñi, traêng khuyeát daàn neân khaùc ñi, nhöng tinh chaát maët traêng
khoâng khaùc; caùc thaân naøy ñeàu vöõng chaéc nhö kim cang, khoâng theå
phaù hoaïi. Vì sao? Vì ba ñoäc khoâng phaù ñöôïc; phaùp theá gian khoâng oâ
nhieãm; caùi khoå ôû coõi aùc thuù vaø coõi ngöôøi khoâng theå aùp böùc; ñeàu ñaõ
xa lìa sinh, laõo, beänh, töû, coù theå phaùp tröø ngoaïi ñaïo, vöôït quaû caûnh
giôùi cuûa ma, khoâng coøn höôùng ñeán thöøa Thanh vaên, Bích-chi-phaät, do
nhaân duyeân ñoù neân khoâng theå phaù hoaïi.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, coù khaû
naêng daãn ñöôøng kheùo cho taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la trong theá gian.
Ví nhö coù ngöôøi gioûi höôùng daãn ñöôøng thì caùc quoác vöông,
tröôûng giaû, cö só taát caû ñeàu söû duïng; Boà-taùt cuõng vaäy, haøng Thanh
vaên, Duyeân giaùc, Boà-taùt, chö Phaät taát caû ñeàu caàn duøng ñeå daãn
ñöôøng.
Laïi coù ngöôøi gioûi daãn ñöôøng ôû theá gian, thì quoác vöông, Baø-la-
moân, tröôûng giaû, cö só, ñeàu cung kính toân troïng; Boà-taùt cuõng vaäy,
Trôøi, Roàng, Daï-xoa, haøng Höõu hoïc, Voâ hoïc ñeàu cuùng döôøng.
Laïi nhö coù ngöôøi ñi giöõa ñoàng troáng hieåm naïn, moûi meät sôï seät;
gaëp ngöôøi gioûi daãn ñöôøng coù theå laøm cho an oån; Boà-taùt cuõng vaäy,
duøng söùc phöông tieän daãn daét chuùng sinh ra khoûi sinh töû, phieàn naõo,
giaëc naïn ñeán nôi an oån.
Laïi nhö coù ngöôøi ngheøo, phaûi nhôø vaøo tröôûng giaû giaøu coù, môùi
qua khoûi khoù khaên; Phaïm chí, Ni-kieàn vaø caùc ngoaïi ñaïo, ñang ôû
trong sinh töû thì phaûi nöông haïnh Boà-taùt, haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ñeå
lìa khoûi sinh töû.
Laïi nhö tröôûng giaû raát giaøu, cuûa caûi voâ löôïng, coù theå cung caáp
cho taát caû moïi ngöôøi söû duïng, Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät cuõng vaäy, ñoù laø choã cho taát caû chuùng sinh trong sinh töû saùu
ñöôøng thoï duïng.
Laïi nhö tröôûng giaû raát giaøu coù, muoán vöôït quaû hieåm naïn, aét
caàn nhieàu baïn, ñaày ñuû thöùc aên uoáng vaø haønh lyù thì môùi vöôït qua
ñöôïc; Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy, muoán ra khoûi theá gian, phaûi duøng
coâng söùc trí tueä, cöùu ñoä taát caû chuùng sinh vöôït hoaïn naïn sinh töû ñeán
Nhaát thieát trí.
Nhö ngöôøi ñi xa, ñem nhieàu vaät baùu thì seõ ñöôïc lôïi ích: Boà-taùt
cuõng vaäy, töø bieån sinh töû ñeán Nhaát thieát trí ñaõ roäng tu coâng ñöùc trí
tueä, ñeå chöùng ñöôïc Nhaát thieát trí.
Nhö ngöôøi ñôøi, caàu cuûa caûi khoâng nhaøm chaùn; thì taâm Boà-taùt
thích phaùp cuõng khoâng chaùn nhö vaäy.
Laïi nhö ngöôøi daãn ñöôøng, ñöôïc boán vieäc hôn ngöôøi ñoù laø: Taøi
saûn, söï sang giaøu, ñòa vò vaø ngöôøi nghe lôøi; Boà-taùt cuõng vaäy, raát giaøu
coâng ñöùc, ñòa vò thuø thaéng, töï taïi ñoái vôùi phaùp, khoâng laøm khaùc lôøi
noùi.
Nhö ngöôøi kheùo daãn ñöôøng thì seõ ñeán ñöôïc thaønh lôùn; Boà-taùt
cuõng vaäy, raát gioûi höôùng daãn ñöôøng ñeå ñeán thaønh Nhaát thieát trí.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, bieát
roõ ñöôøng naøo neân ñi, ñöôøng naøo khoâng neân ñi, ñöôøng naøo taø, ñöôøng
naøo chaùnh, ñöôøng naøo an oån, ñöôøng naøo coù nöôùc, ñöôøng naøo khoâng
nöôùc, ñòa hình cuûa noù cong hay thaúng, ñöôøng naøo vöôït qua ñöôïc… taát
caû ñeàu thoâng suoát.
Naøy ñaïi vöông! Do Ñaïi Boà-taùt bieát neân khoâng bò loän ñöôøng.
Phaøm laøm vieäc chæ ñöôøng, khoâng traùi vôùi caên taùnh moïi ngöôøi, vôùi
ngöôøi Ñaïi thöøa thì chæ ñaïo Voâ thöôïng, khoâng chæ ñöôøng Thanh vaên,
Bích-chi-phaät; vôùi haøng Tieåu thöøa thì chæ ñaïo Thanh vaên, khoâng noùi
Ñaïi thöøa; tuøy theo caên cô cuûa haøng Bích-chi-phaät; maø chæ baøy ñaïo
Duyeân giaùc, khoâng noùi ñaïo Nhaát thieát trí; vôùi ngöôøi chaáp tröôùc ngaõ
thì noùi ñaïo Voâ ngaõ, chuùng sinh chaáp phaùp thì noùi ñaïo khoâng; vôùi
ngöôøi chaáp nhò bieân thì neân noùi trung ñaïo; vôùi ngöôøi taùn loaïn thì
neân noùi phöông phaùp tu chæ quaùn, khoâng noùi phaùp taùn loaïn; vôùi
chuùng sinh lyù luaän thì neân chæ baøy ñaïo nhö nhö, khoâng duøng lôøi noùi
www.daitangkinh.org
naêng; vôùi ngöôøi chaáp tröôùc sinh töû thì neân chæ baøy ñaïo Nieát-baøn,
khoâng noùi phaùp theá gian; vôùi ngöôøi laàm laïc thì chæ daãn con ñöôøng
chaùnh chaân.
Naøy ñaïi vöông! Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt bieát ñöôøng taø chaùnh.
Μ
Phaåm 4: NIEÄM XÖÙ
tròch baøy vai höõu, quyø goái, chaép tay, ñaûnh leã baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
nhö vaäy, neân coù theå bieát ñöôïc ñöôøng chaùnh vaø ñöôøng taø, thì taâm
duyeân vaøo ñaâu?
–Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, taâm
chaùnh tröïc, khoâng taùn loaïn. Vì sao? Vì kheùo nieäm thaân, nieäm thoï,
nieäm taâm, nieäm phaùp. Ñaïi Boà-taùt, phaøm khi caàn du haønh ñeán xoùm
laøng maø nghe ñöôïc lôïi döôõng, nhö giôùi cuûa Phaät daïy, ñoù laø söï troùi
buoäc cuûa phieàn naõo haõy töï ghi nhôù.
Naøy ñaïi vöông! Vì sao Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
thöôøng nieäm thaân vaø ñöôïc töông öng vôùi thaân, chaùn gheùt phaùp baát
thieän?
Bôûi vì duøng trí nhö thaät thì seõ xa lìa ñöôïc phaùp aùc ñoù vaø quaùn
ñöôïc loãi laàm cuûa thaân: Töø chaân cho ñeán ñænh ñaàu, thaân naøy laø voâ
ngaõ, hö hoaïi, khoâng thöôøng; chæ do gaân maïch raøng ròt hôïp thaønh, muû
thòt tanh hoâi, maøu saéc xaáu xí, troâng thaät ñaùng chaùn. Quaùn trong mình
nhö vaäy, thì tham duïc khoâng theå phaùt trieån nôi thaân ta; do nhaân
duyeân ñoù maø töông öng vaø tuøy thuaän vôùi phaùp thieän.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thì nieäm thoï nhö theá
naøo?
Boà-taùt phaûi suy nghó nhö theá naøy: “Caùc thoï ñeàu laø khoå, nhöng
vì ñieân ñaûo, chuùng sinh töôûng laø vui; phaøm phu ngu si laáy khoå laøm
vui; baäc Thaùnh nhaân chæ noùi taát caû ñeàu laø khoå, neân phaûi tinh taán tu
taäp ñeå ñoaïn tröø heát phieàn naõo vaø daïy moïi ngöôøi cuõng tu hoïc phaùp
naøy.” Quaùn nhö vaäy roài, luoân töï nieäm thoï, khoâng thöïc haønh theo thoï
maø laïi tu haønh ñoaïn dieät thoï, roài cuõng khieán cho ngöôøi khaùc hoïc.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thöôøng nieäm taâm nhö
theá naøo?
Neân suy nghó nhö theá naøy: “Taâm naøy voâ thöôøng maø goïi laø
thöôøng truï, khoå cho laø vui, voâ ngaõ cho laø ngaõ, baát tònh cho laø tònh,
luoân luoân chuyeån ñoäng khoâng döøng, dôøi ñoåi mau choùng. Vì keát söû laø
coäi goác cuûa caùc ñöôøng aùc; phieàn naõo laø nhaân duyeân hoaïi dieät thieän
ñaïo, neân khoâng theå tin. Vì tham, saân, si laøm chuû nhöõng ñieàu khoâng
ñaùng tin; taâm ñöùng ñaàu trong taát caû caùc phaùp, neáu kheùo bieát taâm thì
ñeàu hieåu caùc phaùp. Taát caû caùc thöù ôû theá gian ñeàu do taâm naøy taïo,
taâm khoâng töï thaáy hoaëc thieän hoaëc aùc, taát caû ñeàu do taâm khôûi. Taùnh
taâm dôøi ñoåi nhö voøng löûa quay, chuyeån dòch nhö voù ngöïa, coù theå
thieâu ñoát nhö löûa, oà aït nhö nöôùc chaûy.” Quaùn saùt nhö vaäy, ñoái vôùi
nieäm khoâng ñoäng, khoâng haønh ñoäng theo taâm, maø laøm cho taâm theo
mình. Neáu ñieàu phuïc ñöôïc taâm thì ñieàu phuïc ñöôïc caùc phaùp.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân nieäm phaùp nhö
theá naøo?
Laø phaûi bieát moät caùch chaân thaät veà phaùp baát thieän, nhö: tham
duïc, saân haän, ngu si vaø caùc phieàn naõo; ñeå tu taäp ñoái trò, nhö ñoái trò
tham duïc, ñoái trò saân haän, ñoái trò ngu si bieát nhö vaäy roài, lieàn thay ñoåi
khôûi nieäm, khoâng laøm theo phaùp kia vaø cuõng laøm cho ngöôøi khaùc xa
lìa.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, khôûi nieäm ñoái vôùi
caûnh giôùi nhö theá naøo?
Neáu thaáy saéc, thanh, höông, vò, xuùc thì Boà-taùt suy nghó nhö theá
naøy: “Vì sao sinh tham aùi vôùi phaùp khoâng chaân thaät? Ñaây laø vieäc
chaáp tröôùc cuûa phaøm phu ngu si, cho laø baát thieän.” Ñöùc Theá Toân noùi:
“Vì tham aùi maø chaáp tröôùc, do chaáp tröôùc neân meâ hoaëc, vì meâ hoaëc
cho neân khoâng bieát phaùp thieän, aùc; do nhaân duyeân ñoù maø sinh vaøo aùc
thuù.” Ñaïi Boà-taùt khoâng maát caûnh giaùc vaøo caûnh giôùi, khoâng chaáp
tröôùc vaøo caûnh giôùi vaø laøm cho ngöôøi khaùc cuõng vaäy.
www.daitangkinh.org
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nieäm
A-lan-nhaõ, phaûi suy nghó nhö vaày: “A-lan-nhaõ laø choã ôû cuûa ngöôøi
khoâng coù tranh caõi, laø choã ôû vaéng laëng; ôû nôi naøy Trôøi, Roàng, Daï-xoa
vaø ngöôøi coù Tha taâm trí ñeàu coù theå bieát taâm vaø taâm sôû phaùp cuûa ta;
vì theá khoâng neân ôû ñaây suy nghó taø yù, phaûi lieàn boû lìa. Ñoái vôùi chaùnh
phaùp luoân ghi nhôù, coá gaéng sieâng naêng tu taäp.”
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, phaûi suy
nghó nhö vaäy nhöõng thaønh aáp, xoùm laøng maø ngöôøi xuaát gia chaúng
neân lui tôùi, ñoù laø nôi quaùn röôïu, nhaø ñieám, laùnh xa nhöõng nôi ca haùt,
baøi baïc, vöông thaønh.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nghe
ñeán vieäc lôïi döôõng thì phaûi nhôù nghó chaân chaùnh nhö vaày: “Vì ñeå
sinh phöôùc cho ngöôøi boá thí, neân nhaän vaät naøy, khoâng phaûi vì tham aùi
maø nhaän, cuõng khoâng ñem vaøo nhaø ñeå nuoâi con chaùu, khoâng noùi taøi
vaät laø cuûa ta maø phaûi cung caáp khaép taát caû cho nhöõng ngöôøi ngheøo
cuøng. Ngöôøi thöïc haønh nhö vaäy, ñöôïc moïi ngöôøi khen ngôïi, hoaøn
toaøn khoâng toan tính cho ta cho vieäc cuûa ta laøm.” Laïi nghó nhö vaày:
“Moïi ngöôøi ñeàu seõ khen veà tieáng taêm boá thí cuûa ta; theá gian thì voâ
thöôøng, mau choùng hoaïi dieät; taïi sao ngöôøi trí cuõng chaïy theo söï voâ
thöôøng khoâng thaät, khoâng beàn, khoâng quyeàn haønh maø phaùt sinh caùi ta
vaø caùi cuûa ta.”
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ñoái
vôùi lôøi Phaät daïy thì neân nieäm giôùi vaø suy nghó nhö vaày: Chö Phaät quaù
khöù ñeàu hoïc giôùi naøy maø thaønh ñaïo Voâ thöôïng, ñöôïc ñeán quaû Nieát-
baøn; chö Phaät ñöông lai vaø hieän taïi cuõng nhö vaäy, ñaõ bieát nhö vaäy thì
phaûi neân tinh taán tu hoïc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, vì
giaùo hoùa chuùng sinh cho neân ñoái vôùi thaân mình ít muoán bieát ñuû, ñaép
y phaán taûo, taâm luoân trong saïch, loøng tin vöõng chaéc, thaø maát thaân
maïng naøy chôù khoâng phaïm giôùi caám, taâm xa lìa coáng cao ngaõ maïn ñi
trong thaønh aáp khoâng maéc côõ vì maëc y cuõ, xa lìa söï löôøi bieáng,
thöôøng tinh taán tu taäp; vieäc laøm chöa xong thì khoâng boû giöõa chöøng,
ñoái vôùi y phaán taûo khoâng thaáy ñoù laø noãi lo, ñoái vôùi y cuõ, xaáu khoâng
khinh cheâ, chæ giöõ laáy ñöùc haïnh. Ngöôøi ly duïc môùi maëc y phuïc naøy,
ñöôïc Nhö Lai khen ngôïi ñoù laø caùch ngaên loøng tham lam; cuõng khoâng
töï haøo mình maëc y phuïc naøy, cuõng khoâng cheâ ngöôøi khoâng maëc y
phuïc aáy. Ngöôøi tu haïnh nhö vaäy, ñöôïc chö Phaät khen ngôïi, Boà-taùt hoä
trì, chö Thieân, Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi ñeàu leã kính.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, nhö
theá laø tu haïnh thanh tònh. Thaéng Thieân vöông baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
vôùi cao haïnh nhö theá maø coøn duøng y phaán taûo hay sao?
–Vì caùc Ñaïi Boà-taùt luoân daãn daét vaø uûng hoä ngöôøi ôû ñôøi. Vì sao?
Vì thaáy chuùng sinh öa thích khoâng gioáng nhau.
–Naøy ñaïi vöông! YÙ oâng theá naøo? Boà-taùt ñöùc haïnh cao thöôïng
nhö Theá Toân sao?
–Ñöùc haïnh cao thöôïng cuûa Boà-taùt chaúng baèng moät phaàn traêm
ngaøn vaïn öùc haèng haø sa khoâng theå ñeám thí duï so vôùi ñöùc haïnh cuûa
Phaät. Vì sao? Vì Nhö Lai Theá Toân laø Baäc Ñaïi Phaùp Vöông Nhaát thieát
chuûng trí, khoâng moät phaùp naøo maø khoâng roõ raøng.
–Naøy ñaïi vöông! YÙ oâng theá naøo?
Chö Phaät Nhö Lai ôû trong khaép thieân haï; ôû trong Thieân, Long,
Daï-xoa, Nhaân phi nhaân maø thò hieän khoå haïnh vaø taùn thaùn coâng ñöùc
haïnh Ñaàu-ñaø ñeå laøm gì?
Vua thöa Theá Toân:
–Vì muoán giaùo hoùa, cöùu ñoä cho chuùng sinh vaø caùc vò Boà-taùt
môùi phaùt taâm, maø noùi phaùp ñoái trò cho ngöôøi chöa heát phieàn naõo.
Phaät baûo:
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt coù ñöùc haïnh
cao quyù maø maëc y phaán taûo cuõng nhö vaäy; cho neân Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, coù raát nhieàu phöông tieän ñeå laøm lôïi ích cho
chuùng sinh.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thò
hieän ôû theá gian, chæ giöõ ba y, vì sao? Vì taâm bieát ñuû khoâng caàu nhieàu
www.daitangkinh.org
neân ít ham muoán; vì khoâng mong caàu neân khoâng caát chöùa; vì khoâng
caát chöùa neân khoâng bò maát; khoâng bò maát neân khoâng sinh khoå; khoâng
sinh khoå cho neân xa lìa caùc phieàn naõo; lìa caùc phieàn naõo neân khoâng
coù ñaém tröôùc; khoâng ñaém tröôùc cho neân goïi ñoù laø laäu ñaõ döùt saïch.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät vaøo
thaønh aáp. Xoùm laøng böng baùt khaát thöïc laø ñeå laøm lôïi ích cho chuùng
sinh, vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt ñaõ huaân taäp taâm Töø bi, quaùn saùt chaân thaät
khoå ngheøo cuûa chuùng sinh, muoán cho hoï ñöôïc giaøu coù, neân thoï nhaän
cuùng döôøng cuûa hoï. Hoaëc vaøo xoùm laøng, oai nghi teà chænh, taâm ñoan
chaùnh, khoâng taùn loaïn; kheùo nhieáp phuïc caùc caên, nhìn tôùi tröôùc saùu
thöôùc (moät thöôùc taùm Taây); phaùp khaát thöïc naøy nhö hai caùi aùch giöõ
traâu caøy ñaát, laàn löôït ñi khoâng boû qua nhaø ngheøo, thoï thöïc coù haïn
löôïng, khoâng ñöôïc laáy nhieàu; ñoái vôùi vaät ñöôïc ôû trong baùt, laïi ñeå ra
moät phaàn cuùng döôøng laïi. Vì sao? Vì tín thí khoù tieâu, vì muoán sinh
phöôùc ñöùc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, chæ
ngoài aên moät laàn, khoâng thay ñoåi. Vì sao? Vì moät khi ñaõ ngoài trong
ñaïo traøng, ma coù ñeán nhieãu loaïn cuõng khoâng lay ñoäng, trí tueä xa nôi
thieàn ñònh xuaát theá, Thaùnh ñaïo nhö thaät, taát caû phaùp ñeàu khoâng ñaïo;
ñaït ñeán Nhaát thieát chuûng trí chaân nhö, thaät teá ñoái vôùi caùc phaùp naøy
ñeàu khoâng lay ñoäng. Vì sao? Vì phaùp Nhaát thieát trí naøy chæ ngoài moät
laàn laø ñöôïc, cho neân Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh phaùp naøy khi aên ngoài moät
choã.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng
söùc phöông tieän maø thò hieän söï khaát thöïc nhö vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, hoïc
haïnh A-lan-nhaõ; nghóa laø thöôøng tu phaïm haïnh; khoâng phaùt sinh loãi
laàm nôi caùc caên; raát thaâm hieåu, öa thích ña vaên; tu haønh xa lìa sôï
seät veà ngaõ; khoâng ñaém tröôùc, thaân, thöôøng haønh tòch tónh. Ñaïi Boà-
taùt xuaát gia trong chaùnh phaùp, giöõ gìn ba loaïi giôùi thanh tònh, bieát
roõ phaùp töôùng vaø thoâng ñaït taát caû nhöõng gì maø Nhö Lai giaûng daïy
veà giôùi cuûa ba haïng ngöôøi; treû, trung nieân vaø giaø. Khoâng theo ngoaïi
duyeân, taâm töï nghó, huûy baùng cheâ bai phaùp theá tuïc, khen ngôïi phaùp
xuaát theá, ñieàu phuïc caùc caên khoâng duyeân vaøo caûnh aùc. A-lan-nhaõ laø
nôi sinh soáng khoâng coù hoaïn naïn, muoán ñeán laøng xoùm ñeå khaát thöïc
cuõng khoâng xa khoâng gaàn; coù suoái nöôùc trong maùt ñeå taùm röûa, sinh
hoaït thuaän tieän, coù caû röøng caây hoa quaû yeân tónh, khoâng coù caàm thuù
aùc; nuùi non vaéng laëng, thanh vaéng ít ngöôøi lui tôùi ngaøy ñeâm ba thôøi
sieâng naêng ñoïc tuïng, nhöõng phaùp ñaõ ñöôïc nghe, aâm thanh khoâng
quaù cao, cuõng khoâng quaù thaáp; taâm khoâng duyeân caûnh beân ngoaøi
nhaát nieäm trì tuïng nhôù maõi trong loøng. Neáu Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi
ñeán nôi A-lan-nhaõ naøy, thì môøi hoï ngoài, neáu ngöôøi kia khoâng chòu
nghe lôøi; neâu aân caàn khuyeân thænh vaø xeùt theo caên taùnh cuûa hoï ñeå
maø thuyeát phaùp, laøm cho hoï vui möøng, tin nhaän, tu haønh; coù ñaày ñuû
phöông tieän quyeàn xaûo nhö theá môùi neân lìa taâm ngaõ. Bôûi voâ ngaõ
neân ôû A-lan-nhaõ khoâng sôï seät, doø lìa sôï seät neân öa thích tu haønh nôi
vaéng veû; Ñaïi Boà-taùt duøng söùc phöông tieän nhö vaäy maø chæ baøy haïnh
A-lan-nhaõ.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
kheùo quaùn saùt haïnh naøy vaø suy nghó raèng: Taát caû ñoà aên uoáng thôm
ngon, trong saïch ôû theá gian, khi tieáp xuùc vôùi thaân nhieät neân thaønh
ra baát tònh, thoái tha hoâi haùm; taát caû phaøm phu ngu si khoâng trí tueä,
yeâu ñaém thaân naøy vaø ñoà aên uoáng; neáu nöông töïa vaøo Thaùnh trí maø
quaùn saùt chaân thaät thì seõ sinh gheâ tôûm, khoâng coøn öa thích, tham
ñaém.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, suy
nghó nhö theá naøy. Do taïo nhieàu saân haän neân phaùt sinh aùc nghieäp, ta
nay phaûi xa lìa, ñem taâm chaùnh tröïc höôùng ñeán ñaïo, suy nghó chaân
thaät chaúng theo lôøi noùi suoâng.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, suy
nghó theá naøy: “Neáu coù phaùp sinh töùc laø do nhaân duyeân, nhaân duyeân
cuûa caùc phaùp laïi do duyeân maø sinh ra. Vì sao ngöôøi trí ôû nôi phaùp
nhaân duyeân, hö voïng naøy maø taïo toäi loãi?” Trong thaân cuûa Boà-taùt,
coù chöôùng ngaïi ngaên phaùp laønh thì ñoaïn tröø ngay. Neáu khoâng coù
theå ñoaïn tröø chöôùng ngaïi ngaên phaùp laønh cuûa ngöôøi khaùc thì taâm
lieàn boû khoâng phaùt sinh voâ minh. Theá naøo laø phaùp chöôùng ngaïi
ñieàu thieän? Vì khoâng cung kính tònh giôùi Phaät, Phaùp, Taêng vaø baïn
ñoàng hoïc, ngöôøi giaø, ngöôøi treû nhoû tuoåi thì cao ngaïo vôùi hoï; höôùng
www.daitangkinh.org
ñeán naêm duïc; quay löng vôùi Nieát-baøn, maø phaùt sinh ngaõ kieán,
chuùng sinh kieán, maïng kieán, nhaân kieán; chaáp khoâng, khôûi ñoaïn
kieán; chaáp coù, khôûi thöôøng kieán, xa lìa Hieàn thaùnh, thaân caän phaøm
phu; boû ngöôøi trì giôùi, nöông töïa ngöôøi phaù giôùi; gaàn baïn aùc, xa
laùnh baïn laønh; nghe phaùp saâu xa lieàn huûy baùng; oai nghi khoâng
chaân chaùnh; lôøi noùi khoâng ñaøng hoaøng; phieàn naõo che taâm, coù
nhieàu xieåm nònh; tham ñaém lôïi döôõng, sinh naêm ngaõ thöù maïng: moät
laø hoï sang giaøu, hai laø doøng doõi, ba laø kieán thöùc hôn ngöôøi, boán laø
coõi nöôùc, naêm laø ñoà chuùng; thaáy aùc thì giuùp gaëp thieän thì boû; khen
ngôïi ngöôøi nöõ treû em ngoaïi ñaïo; khoâng thích soáng nôi A-lan-nhaõ,
aên uoáng khoâng bieát ñuû; khoâng gaàn guõi thaày; tuy ñoïc tuïng maø khoâng
bieát giôø giaác; hoaëc thaáy thieän phaùp cuõng khoâng coù taâm toân troïng;
thaáy aùc khoâng sôï, nhö voi khoâng moùc caâu, nhö ngöïa khoâng daây
cöông buoâng lung khoâng cheá ngöï; thöôøng saân haän, khoâng sinh taâm
töø; thaáy khoå khoâng coù loøng thöông; gaëp beänh khoâng chaêm soùc,
khoâng sôï cheát choùc; ôû trong ñoáng löûa, khoâng mong thoaùt ra; vieäc
neân laøm maø khoâng laøm, khoâng bieát tính toaùn; suy nghó nhöõng ñieàu
khoâng theå suy nghó; mong caàu nhöõng ñieàu khoâng theå mong caàu;
chöa ra maø cho laø ra; chaúng phaûi ñöôøng maø goïi laø ñöôøng; chöa ñaéc
maø goïi laø ñaéc; xa lìa thieän phaùp cho ñeán huûy baùng Ñaïi thöøa; khen
ngôïi ngöôøi Tieåu thöøa, huûy baùng ngöôøi Ñaïi thöøa; khen ngôïi ngöôøi ít
hoïc, öa thích ñaáu tranh; mieäng noùi thoâ tuïc; taâm khoâng Töø bi, laïi
laøm cho ngöôøi khaùc sôï seät, noùi ra lôøi thoâ tuïc bæ oåi, khoâng moät lôøi
chaân thaät; thích ñaém trong huùy luaän khoâng chòu lìa boû.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thì
nhöõng vieäc nhö vaäy goïi laø laøm chöôùng ngaïi caùc thieän phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, laø
dieät caùc hyù luaän, tu taäp haïnh khoâng, suy nghó nhö theá naøy: “Caùc
caûnh giôùi ñöôïc quaùn saùt ñeàu laø khoâng, taâm quaùn cuõng nhö vaäy;
khoâng theå coù, khoâng coù söï sai khaùc giöõa naêng quaùn vaø sôû quaùn, caùc
phaùp chæ moät töôùng goïi laø voâ töôùng; suy nghó nhö vaày, thì xa lìa
töôùng trong ngoaøi, neân khoâng thaáy thaân, khoâng thaáy taâm, khoâng
thaáy phaùp. Cöù theá, lieân tuïc tu chæ vaø quaùn; quaùn laø thaáy phaùp chaân
thaät, chæ thì nhaát taâm khoâng loaïn. Boà-taùt tu quaùn thöïc haønh nhö vaäy
roài, lieàn ñöôïc giôùi thanh tònh, ñöôïc giôùi thanh tònh roài thì haïnh cuõng
nhö vaäy. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät quaùn
haïnh thanh tònh.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø hoä
trì kho taøng chaùnh phaùp cuûa Nhö Lai; nghe giaûng vaø thoï trì chaùnh
phaùp laø ñeå giöõ gìn chöù khoâng vì lôïi döôõng. Vì giöõ haït gioáng Tam baûo
khoâng cho ñoaïn döùt, chöù khoâng vì cung kính. Vì hoä trì ngöôøi thöïc
haønh Ñaïi thöøa chöù khoâng vì tieáng taêm. Vì nhöõng chuùng sinh khoâng
coù nôi quay veà nöông töïa ñeå ñöôïc cöùu ñoä vaø ñöôïc an laïc. Vì ngöôøi
khoâng coù Tueä nhaõn, neân laøm cho ñöôïc Tueä nhaõn. Vì ngöôøi tu Tieåu
thöøa, neân chæ baøy ñaïo Thanh vaên. Vì ngöôøi muoán tu Ñaïi thöøa, thì thò
hieän Ñaïi ñaïo. Nghe phaùp nhö vaäy goïi laø Voâ thöôïng trí, khoâng nhaän
laáy thöøa haï lieät.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, bieát
raát roõ caùc giôùi luaät; nghóa laø giôùi luaät vaø haønh giôùi luaät. Giôùi luaät raát
thaâm saâu, raát vi dieäu; giôùi luaät veà tònh cuøng baát tònh, coù maát hay
khoâng maát, giôùi luaät bieät giaûi thoaùt; giôùi luaät haøng Thanh vaên, giôùi
luaät haøng Boà-taùt.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ñeàu
bieát roõ caùc giôùi luaät nhö vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, kheùo
bieát taát caû oai nghi giôùi haïnh; kheùo hoïc giôùi Thanh vaên, giôùi Bích-
chi-phaät, giôùi Boà-taùt. Ñaõ thöïc haønh giôùi haïnh roài, neáu thaáy oai nghi
khoâng chaân chaùnh thì neân xa lìa vaø khoâng haønh khoâng ñuùng choã.
Hoaëc thaáy Sa-moân coù oai nghi giôùi haïnh, thì seõ thaân caän, hoaëc gaëp
Baø-la-moân tu hoïc dò haïnh, khuyeân tu giôùi luaät, chaân thaät tu haønh giôùi
haïnh nhö vaäy, taâm khoâng doái traù neân taät ñoá ñöôïc dieät tröø; töï mình
thöïc haønh boá thí, khuyeân ngöôøi thöïc haønh boá thí vaø khen ngôïi boá thí,
thaáy ngöôøi boá thí sinh taâm vui möøng; khoâng nghó nhö vaày: Haõy ñem
cho ta ñöøng cho ngöôøi khaùc. Chæ neân suy nghó: “Taát caû chuùng sinh coù
nhieàu ñoùi laïnh, khoán khoå; nguyeän cho hoï ñöôïc cuûa caûi, ñôøi naøy cho
hoï ñöôïc an laïc. Do nghe phaùp cho neân ñôøi sau ñöôïc an laïc. Ta nay
phaûi tinh taán tu ñaïo ñeå cuøng vôùi chuùng sinh ñoàng ñöôïc xuaát theá. Ñoù
goïi laø Ñaïi Boà-taùt khoâng coù taâm ghen gheùt; ñoái vôùi chuùng sinh ñeàu
www.daitangkinh.org
ñöôïc bình ñaúng. Neáu thöïc haønh Boá thí cho khaép taát caû chuùng sinh vaø
Trì giôùi, Nhaãn nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí tueä cho ñeán khi ñaït
Nhaát thieát chuûng trí, cuõng khoâng coù tu hai taâm. Vì sao? Vì phaùp ñöôïc
tu vaø chuùng sinh cuøng vôùi nieäm laø caûnh giôùi seõ laøm cho mau thaønh
ñaïo quaû. Ñoái vôùi löûa sinh töû ta ñaõ lìa khoûi, cuõng laøm cho ngöôøi khaùc
ra khoûi. Ví nhö tröôûng giaû coù saùu ngöôøi con, ñeàu laø treû con, neân
thöông nhôù khoâng cheânh leäch; tröôûng giaû ôû ngoaøi nhaø maø trong nhaø
ñoù löûa chaùy.
Naøy ñaïi vöông! YÙ oâng nhö theá naøo? Tröôûng giaû nghó nhö theá
naøo ñoái vôùi saùu ngöôøi con naøy, coù neân cöùu ngöôøi tröôùc ngöôøi sau hay
khoâng?
Khoâng, thöa Theá Toân! Vì sao? Vì ngöôøi cha kia ñoái vôùi caùc con
taâm ñeàu bình ñaúng.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng
nhö vaäy. Vì phaøm phu tham lam ñaém chaáp ôû nôi saùu ñöôøng neân ôû
trong haàm löûa sinh töû khoâng bieát thoaùt ra. Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät taâm bình ñaúng, duøng taát caû phöông tieän, khuyeán duï,
giaùo hoùa ngöôøi khaùc, laøm cho hoï ra khoûi vaø ñeàu an trí trong caûnh yeân
tónh.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ñoái
vôùi caùc phaùp ñeàu bình ñaúng. Nghóa laø duøng phaùp cuùng döôøng Nhö
Lai, tu haønh chaân thaät ñeå cuùng döôøng Nhö Lai vaø laøm lôïi an laïc cho
taát caû chuùng sinh, hoä trì thieän phaùp cho taát caû chuùng sinh, tuøy thuaän
chuùng sinh maø kheùo leùo giaùo hoùa haønh Boà-taùt ñaïo, thöïc haønh khoâng
traùi vôùi lôøi noùi, taâm khoâng moûi meät ñeå caàu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc. Neáu ñöôïc nhö vaäy, môùi goïi laø cuùng döôøng chö Phaät,
khoâng phaûi vì möu sinh maø laøm vieäc cuùng döôøng.
Naøy ñaïi vöông! Phaùp laø thaân Phaät, neáu cuùng döôøng Phaùp laø
cuùng döôøng Phaät.
Naøy ñaïi vöông! Chö Phaät Theá Toân, ñeàu töø söï tu haønh chaân thaät
maø ra, ñeàu laøm lôïi ích, an laïc cho chuùng sinh vaø giöõ gìn thieän phaùp,
tuøy thuaän chuùng sinh. Neáu ngöôøi khoâng laøm ñöôïc nhö vaäy thì traùi vôùi
lôøi theä nguyeän, seõ buoâng lung löôøi bieáng, khoâng theå thaønh töïu ñöôïc
taâm Boà-ñeà. Vì caùc Ñaïi Boà-taùt vaø chuùng sinh cuøng toàn taïi Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Neáu khoâng coù chuùng sinh, laøm sao Boà-taùt
ñaéc ñöôïc Boà-ñeà.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ñem
phaùp cuùng döôøng Nhö Lai goïi laø chaân chaùnh cuùng döôøng; cuùng
döôøng nhö vaäy thì dieät tröø ñöôïc ngaõ maïn; nghóa laø phaûi xa lìa theá
tuïc; caïo boû raâu toùc, ñoái vôùi cha meï anh em thaân thích, khoâng coøn
quan heä nhau, gioáng nhö mình ñaõ cheát; hình daùng, y phuïc, töôùng
maïo, khaùc thöôøng; böng baùt ñi vaøo thaønh quaùch, ñeán nhaø quen hay
nhaø Chieân-ñaø-la, ñeàu khieâm toán khaát thöïc, vôùi suy nghó nhö theá naøy:
Thaân maïng ta leä thuoäc vaøo ngöôøi khaùc, nhôø vaøo thöùc aên cuûa hoï maø
sinh soáng. Do nhaân duyeân aáy maø ngaõ maïn ñöôïc tröø boû, laïi suy nghó
raèng: “Ta nay neân tuøy thuaän theo Sö taêng, baäc Toân tröôûng vaø baïn
ñoàng hoïc, laøm cho hoï hoan hyû. Ngöôøi chöa töøng nghe phaùp laøm cho
hoï nghe phaùp. Neáu thaáy ngöôøi khaùc saân haän hôn thua vôùi ta thì neân
nhaãn nhuïc khieâm toán traùnh xa hoï.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö
vaäy, laø dieät tröø ñöôïc ngaõ maïn.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, seõ
sinh nieàm tin chaân chaùnh kieân coá. Vì sao? Vì ñaõ gieo troàng nhieàu
coâng ñöùc ôû quaù khöù, neân caên laønh maïnh meõ, ñaày ñuû nhaân laønh, ñöôïc
thaønh töïu chaùnh kieán, khoâng tin ngoaïi ñaïo, trong taâm thanh tònh,
khoâng nöông töïa caùc thaày khaùc, taâm haïnh ngay thaúng, chaát phaùc, xa
lìa giaû doái, caùc caên lanh leï, trí tueä ñaày ñuû, lìa caùc trieàn caùi chöôùng
ngaïi, taâm ñöôïc thanh tònh, xa lìa baïn aùc gaàn guõi baïn laønh, tìm caàu lôøi
hay, khoâng sinh löôøi bieáng, nhôø nghe giaùo phaùp, bieát ñöôïc coâng ñöùc
cuûa Phaät.
–Thöa Theá Toân! Caàu xin Ñöùc Ñaïi Töø thöông xoùt maø giaûng giaûi
cho con veà coâng ñöùc ñaïi oai thaàn löïc cuûa Nhö Lai.
–Naøy ñaïi vöông! Haõy laéng nghe, laéng nghe vaø kheùo suy nghó
cho kyõ!
www.daitangkinh.org
–Ta seõ vì ñaïi vöông tuyeân noùi chuùt ít thaàn löïc coâng ñöùc cuûa
Nhö Lai.
–Laønh thay, Theá Toân! Con nguyeän muoán nghe.
–Nhö Lai ñaày ñuû voâ bieân ñaïi Töø chieáu khaép chuùng sinh. Chuùng
sinh seõ ñöôïc baûo hoä cho ñeán möôøi phöông cuøng taän coõi hö khoâng
cuõng ñeàu chieáu heát, khoâng theå ño löôøng. Loøng ñaïi Töø cuûa Nhö Lai,
Thanh vaên, Duyeân giaùc, Boà-taùt ñeàu khoâng baèng. Vì sao? Vì ñoù laø
phaùp baát coäng; khoâng moät chuùng sinh naøo, ôû möôøi phöông theá giôùi,
maø khoâng ñöôïc ñaïi Bi chieáu ñeán.
Laïi nöõa, Nhö Lai noùi phaùp voâ taän cho chuùng sinh khaép möôøi
phöông, moät kieáp, traêm kieáp, ngaøn kieáp hoaëc voâ löôïng kieáp, vì nhaân
duyeân cuûa moïi loaøi maø thuyeát phaùp voâ taän. Taát caû caùc ngoân ngöõ yù
nghóa caâu noùi cuûa chuùng sinh hoûi Nhö Lai; thì trong choác laùt laøm cho
taát caû chuùng sinh phaân bieät ñöôïc roõ raøng, khoâng ai coù theå phaù hoaïi
ñöôïc.
Laïi nöõa, Nhö Lai töùc laø caûnh giôùi thieàn ñònh voâ ngaïi, giaû söû taát
caû theá giôùi cuûa chuùng sinh, ñeàu truï ôû ñòa thöù möôøi nhaäp vaøo caùc
Tam-muoäi traêm ngaøn öùc kieáp, quaùn chieáu thieàn ñònh cuûa Nhö Lai thì
cuõng khoâng theå suy löôøng ñöôïc.
Laïi nöõa, thaân Nhö Lai voâ löôïng, voâ bieân, vì tuøy theo ngöôøi
naøo öa thaáy, thì ngay trong moät nieäm seõ hieän ra voâ soá Nhö Lai. Nhö
Lai laïi coù Thieân nhaõn thanh tònh, thaáy heát taát caû theá giôùi vôùi voâ
löôïng chuùng sinh, moãi moãi chuùng sinh vôùi moãi moãi theá giôùi. Nhö
vaäy taát caû söï vieäc trong theá giôùi, Nhö Lai ñeàu thaáy nhö xem quaû A-
ma-laëc trong loøng baøn tay. Maét cuûa loaøi ngöôøi, trôøi ñeàu khoâng theå
thaáy ñöôïc. Nhö Lai laïi coù Thieân nhó thanh tònh; taát caû chuùng sinh
tuøy theo chuûng loaøi, coù nhöõng aâm thanh khoâng ñoàng, Nhö Lai ñeàu
nghe vaø hieåu ñöôïc nghóa roõ raøng. Nhö Lai laïi coù Tha taâm trí thanh
tònh; taát caû caùc theá giôùi ñeàu coù chuùng sinh, nghó, töôûng, taïo nghieäp
hoaëc bò maéc quaû baùo; Nhö Lai, Theá Toân ñi, ñöùng, naèm, ngoài chæ vôùi
moät nieäm trong choác laùt, thaûy ñeàu roõ bieát, vì Nhö Lai thöôøng thieàn
ñònh, khoâng taùn loaïn.
Naøy ñaïi vöông! Chö Phaät Nhö Lai khoâng maát chaùnh nieäm, taâm
khoâng taùn loaïn, caên khoâng duyeân caûnh khaùc, vì sao? Vì lìa phieàn naõo
taät khí neân raát thanh tònh, vaéng laëng, khoâng coù caáu ueá; coøn ngöôøi coù
phieàn naõo thì taâm taùn loaïn, taâm tìm caùch duyeân vaøo caûnh khaùc. Nhö
Lai Theá Toân lìa caáu nhieãm, ñöôïc voâ laäu, ñöôïc taát caû phaùp töï taïi bình
ñaúng, thöôøng ôû trong Tam-muoäi chaùnh ñònh.
Naøy ñaïi vöông! Nhö Lai duøng moät oai nghi Tam-muoäi, cuõng du
haønh ñöôïc khaép nôi cho ñeán Nieát-baøn; trôøi, ngöôøi khoâng theå naøo bieát
ñöôïc. Huoáng nöõa, Nhö Lai ôû trong voâ löôïng kieáp ñaõ tu taäp; voâ löôïng,
voâ bieân, vaïn öùc Tam-muoäi. Vì ñoái vôùi Nhö Lai thì khoâng theå löôøng,
khoâng theå nghó baøn, khoâng theå quaùn saùt ñöôïc.
Luùc baáy giôø Thaéng Thieân vöông baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Con nghe Nhö Lai ñaõ ba a-taêng-kyø kieáp
tu haønh, môùi ñöôïc thaønh Phaät; vì sao maø noùi voâ löôïng kieáp tu taäp?
Phaät baûo:
–Naøy ñaïi vöông! Khoâng phaûi nhö vaäy, vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt tu
chöùng quaû Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, phaûi duøng voâ löôïng
coâng ñöùc vaø söùc löïc khoâng phaûi chæ baáy nhieâu kieáp aáy maø cho ñeán
khi chöùng ñöôïc lyù phaùp bình ñaúng môùi goïi laø thaønh Phaät.
Thaéng thieân vöông baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Laønh thay, laønh thay! Taát caû chuùng sinh, luoân
thöïc haønh caùc thieän phaùp, xa lìa caùc nghieäp chöôùng, öa thích quaû
Phaät, tu haïnh Boà-taùt.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Hoaëc coù chuùng sinh ñöôïc nghe veà söùc
thaàn thoâng cuûa Nhö Lai, taâm sinh vui möøng, tin nhaän khen ngôïi phaûi
bieát ngöôøi ñoù khoâng laâu seõ ñaït ñöôïc thaàn thoâng naøy. Huoáng nöõa, neáu
coù ngöôøi ñoïc tuïng, bieân cheùp, giaûng noùi, nhöõng ngöôøi nhö vaäy ñeàu
khoâng theå nghó löôøng.
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Ñuùng nhö vaäy! Caùc chuùng sinh naøy Nhö Lai
uûng hoä vì ñaõ troàng caùc caên laønh, cuùng döôøng voâ soá chö Phaät ôû quaù
khöù, môùi coù theå nghe ñöôïc söùc ñaïi thaàn thoâng cuûa Nhö Lai. Nhöõng
thieän nam, thieän nöõ nghe, taâm khoâng nghi ngôø, trong baûy ngaøy, taém
www.daitangkinh.org
röûa saïch seõ, maëc y phuïc, duøng höông hoa cuùng döôøng nhaát taâm
chaùnh nieäm.
Baáy giôø, Nhö Lai lieàn hieän thaàn thoâng, laøm cho hoï ñöôïc thaáy
Phaät maø cuùng döôøng, neáu coù thieáu chuùt ít nhöng nhaát taâm chaùnh
nieäm, khi laâm chung thì chö Phaät cuõng seõ hieän tieàn.
–Thöa Ñöùc Theá Toân! Coù chuùng sinh naøo, nghe noùi coâng ñöùc vaø
thaàn löïc cuûa Nhö Lai maø khoâng khôûi taâm tin töôûng laïi huûy baùng
khoâng?
Phaät baûo:
–Coù chuùng sinh ñoù, hoaëc nghe phaùp moân thaàn löïc cuûa Nhö Lai
lieàn khôûi saân haän khoâng coù taâm thieän. Ñoái vôùi vò thaày noùi phaùp,
töôûng laø aùc tri thöùc. Ngöôøi naøy luùc cheát sinh vaøo ñòa nguïc. Neáu nghe
thaàn löïc coâng ñöùc cuûa Nhö Lai, coù theå sinh loøng tin thoï, hoaëc ñoái vôùi
vò thaày noùi phaùp, töôûng laø Thieän tri thöùc, lieàn ñöôïc laøm ngöôøi, trôøi
cho ñeán thaønh Phaät.
Luùc baáy giôø, Theá Toân hieän ra töôùng löôõi daøi roäng, che caû maët
cho ñeán ñænh ñaàu, che khaép thaân, che caû toøa Sö töû, che caû chuùng Boà-
taùt, chuùng Thanh vaên, sau ñoù che trôøi Thích, Phaïm, Hoä theá vaø taát caû
ñaïi chuùng roài thaâu töôùng löôõi veà.
Phaät baûo ñaïi chuùng:
–Nhö Lai coù töôùng löôõi naøy leõ naøo noùi doái ñaïi chuùng, caùc oâng
ñeàu tin thoï seõ ñöôïc an laïc laâu daøi.
Khi noùi phaùp moân ñoù, trong hoäi chuùng coù taùm vaïn boán ngaøn
Boà-taùt ñaéc ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn; voâ löôïng traêm ngaøn chuùng sinh
xa lìa traàn caáu, ñaït ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh; voâ löôïng, voâ bieân
chuùng sinh phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.


QUYEÅN 3
Phaåm 5: PHAÙP TAÙNH
Luùc baáy giôø, Thaéng Thieân vöông töø choã ngoài ñöùng daäy, tròch aùo
baøy vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi
ñaàu ñaûnh leã, baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Thaät laø hy höõu! Ngaøi laø Baäc Nhö Lai, ÖÙng
Cuùng, Chaùnh Bieán Tri. Ngaøi thöôøng hoan hyû noùi veà söùc thaàn thoâng vi
dieäu. Vì sao caùc Ñöùc Phaät Nhö Lai ñöôïc thaàn thoâng naøy? Cuùi xin Theá
Toân giaûi roõ cho.
–Naøy ñaïi vöông! Vieäc laøm cuûa chö Phaät Nhö Lai saâu xa khoâng
theå nghó baøn, neân ñöôïc quaû nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân! Chö Phaät Nhö Lai thöïc haønh nhöõng phaùp gì
maø goïi laø saâu xa khoâng theå nghó baøn?
–Naøy ñaïi vöông! Phaùp taùnh cuûa chö Phaät Nhö Lai nhaân vaø quaû
khoâng theå nghó baøn; phaùp vaø coâng ñöùc laøm lôïi ích cho chuùng sinh
cuõng nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân! Taïi sao noùi phaùp taùnh khoâng theå nghó baøn?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Töø voâ thæ caùc aám, giôùi, nhaäp luoân noái tieáp vôùi
nhau trong chuùng sinh; nhöng theå cuûa phaùp taùnh thanh tònh khoâng bò
oâ nhieãm. Taát caû taâm thöùc khoâng theå nöông vaøo ñoù phaùt khôûi, caùc
www.daitangkinh.org
quan saùt vaø hieåu bieát khaùc thì khoâng theå phaân bieät ñöôïc. Nhöõng suy
nghó baèng taø kieán cuõng khoâng theå duyeân ñöôïc; phaùp ñoù xa lìa taø
nieäm neân voâ minh khoâng khôûi; cho neân khoâng töø möôøi hai nhaân
duyeân maø sinh. Ñoù goïi laø voâ töôùng, chaúng phaûi taùc phaùp, töï töôùng
cuûa noù thöôøng truï, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng cuøng taän, khoâng
bieân giôùi.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
bieát ñöôïc phaùp taùnh thanh tònh nhö vaäy, neân xa lìa ñöôïc caáu ueá,
khoâng bò nhieãm tröôùc, cho neân vöôït qua phieàn naõo ñaït ñeán giaûi thoaùt.
Taùnh naøy töùc laø phaùp caên baûn cuûa chö Phaät; coâng ñöùc, trí tueä nhaân
nôi ñaây maø phaùt sinh, theå taùnh cuûa noù saùng suoát thanh tònh, khoâng
theå suy löôøng ñöôïc.
Naøy ñaïi vöông! Ta nay duøng ví duï ñeå noùi, oâng haõy laéng nghe.
Vua thöa:
–Baïch Theá Toân, con xin muoán nghe!
–Ví nhö vieân ngoïc nhö yù voâ giaù, neáu ñöôïc maøi duõa trang söùc thì
noù trong saùng raát ñeïp. Khi rôi vaøo trong buøn laày, traûi qua thôøi gian
raát laâu, nhöng theå cuûa noù vaãn troøn saùng, khoâng bò nhô baån. Neáu coù
ngöôøi nhaët ñöôïc, giöõ gìn thì khoâng bò maát. Phaùp taùnh cuõng vaäy, tuy ôû
trong phieàn naõo nhöng khoâng bò oâ nhieãm vaãn luoân hieän roõ.
Naøy ñaïi vöông! Chö Phaät Nhö Lai ñeàu bieát töï taùnh cuûa chuùng
sinh laø thanh tònh, nhöng bò khaùch traàn phieàn naõo che laáp, neân khoâng
theå nhaäp ñöôïc töï taùnh. Vaäy baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät phaûi nghó nhö theá naøy: “Ta seõ duõng maõnh chuyeân caàn, tinh taán
tu taäp, chæ baøy Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa naøy cho chuùng sinh ñeå dieät
tröø caùc phieàn naõo. Taát caû chuùng sinh ñeàu coù töï taùnh thanh tònh. Neân
ñoái vôùi hoï ñöøng cho laø thaáp keùm, phaûi toân troïng, coi hoï laø Thaày cuûa
ta, cung kính ñuùng phaùp.” Baäc Ñaïi Boà-taùt vôùi taâm nhö vaäy, lieàn sinh
Bi, Trí, Löïc lôùn.
nhö vaäy thì ñaït ñöôïc ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån.
laïi nghó theá naøy: “Caùc phieàn naõo khoâng coù naêng löïc, töï theå cuûa noù laø
hö voïng, traùi nhau vôùi thanh tònh. Vì sao? Vì noù traùi vôùi Nhaát thieát
trí. Phaùp taùnh thanh tònh laø caên baûn cuûa caùc phaùp, töï taùnh cuûa noù voán
khoâng phieàn naõo, hö voïng, ñeàu töø taø nieäm ñieân ñaûo sinh ra.”
Naøy ñaïi vöông! Ví nhö boán ñaïi, nöông töïa nôi hö khoâng ñeå
ñöùng, nhöng hö khoâng laïi khoâng coù choã nöông töïa. Phieàn naõo cuõng
vaäy, nöông vaøo phaùp taùnh, nhöng phaùp taùnh khoâng coù choã ñeå nöông.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
quaùn bieát nhö thaät neân khoâng sinh traùi nghòch, do tuøy thuaän neân
khoâng sinh phieàn naõo.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt, quaùn saùt phieàn naõo, khoâng sinh
nhieãm tröôùc; neáu bò nhieãm tröôùc thì laøm sao noùi phaùp xa lìa cho
ngöôøi khaùc. Cho neân, Ñaïi Boà-taùt phaûi ñoaïn dieät taâm nhieãm tröôùc,
giaûng daïy phaùp nhö thaät ñeå môû troùi buoäc cho chuùng sinh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-laïi nghó theá naøy:
“Neáu trong sinh töû coù moät phieàn naõo, vì lôïi ích cho chuùng sinh, ta seõ
nhaän laõnh.”
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-laïi nghó nhö theá
naøy: “Nhö xöa, chö Phaät thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân ñöôïc
haïnh nhö vaäy. Vì sao? Vì chö Phaät Nhö Lai thuôû xöa coøn ôû nhaân ñòa,
cuõng hoïc nhö vaäy; do hai nhaân duyeân naøy maø thaønh Chaùnh giaùc. Neân
Boà-taùt duøng moïi phöông tieän ñeå bieát ñöôïc phaùp taùnh ñoù.
Naøy ñaïi vöông! Phaùp taùnh voâ löôïng, voâ bieân nhö vaäy, nhöng bò
caùc phieàn naõo che laáp, neân chuùng sinh bò chìm ñaém, troâi laên maõi
trong saùu ñöôøng sinh töû, ñoù goïi laø chuùng sinh taùnh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, sinh taâm nhaøm
chaùn vaø dieät tröø tham duïc naêm traàn; tu ñaïo Voâ thöôïng thì taùnh naøy,
goïi laø xuaát ly. Vì vöôït qua taát caû khoå, neân goïi laø phaùp vaéng laëng, laø
phaùp roát raùo maø taát caû theá gian ñeàu mong caàu. Nhaát thieát chuûng trí,
thöôøng truï vi dieäu, cuõng nhaân nôi phaùp taùnh naøy maø ñöôïc töï taïi vaø
thoï nhaän ñòa vò Phaùp vöông.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät; ôû
ñòa vò sô, trung vaø thöôïng, quaùn saùt taát caû phaùp taùnh, xöa nay ñeàu
www.daitangkinh.org
bình ñaúng vaø vaéng laëng, ñeàu khoâng chöôùng ngaïi, gioáng nhö caùc saéc
ñeàu khoâng theå ñaày hö khoâng. Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät, bieát nhö thaät taát caû caùc haïnh, vì bình ñaúng moät töôùng. Baäc
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy, coù theå tröø hai
töôùng: Nhaân töôùng vaø Phaùp töôùng. Taát caû phaøm phu bò chaáp chaët troùi
buoäc neân khoâng bieát, khoâng thaáy, khoâng ñaït ñöôïc phaùp taùnh. Baäc
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thì thoâng ñaït phaùp taùnh naøy,
nhöng chuùng sinh thì khoâng hai, khoâng khaùc, vì sao? Vì nhö nhö
khoâng khaùc.
nöông vaøo phaùp taùnh naøy ñeå tu taäp caùc caên laønh, vaøo trong ba coõi
laøm lôïi ích cho chuùng sinh. Tuy hieän voâ thöôøng maø chaúng phaûi chaân
thaät. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thaáy phaùp
taùnh nhö thaät, ñaày ñuû phöông tieän ñaïi Bi, nguyeän löïc khoâng töø boû
chuùng sinh. Haøng phaøm phu, Nhò thöøa khoâng coù baûn nguyeän ñaïi Bi
nhö vaäy, neân khoâng thaáy phaùp taùnh troøn ñaày thanh tònh.
neân quaùn nhö theá naøy: “Phaùp taùnh cuûa taát caû Thaùnh nhaân khoâng coù
ngöôøi tu vaø phaùp ñeå tu; khoâng coù ngöôøi thöïc haønh vaø phaùp ñeå thöïc
haønh; khoâng coù taâm vaø taâm phaùp; khoâng coù nghieäp vaø quaû baùo;
khoâng khoå, khoâng vui.” Ngöôøi quaùn nhö vaäy goïi laø bình ñaúng, khoâng
khaùc söï xa lìa vaø tuøy thuaän roäng lôùn, khoâng coù ngaõ vaø ngaõ sôû, khoâng
cao, khoâng thaáp. Noù chaân thaät, thanh tònh, saùng suoát, thöôøng truï voâ
taän. Vì sao? Vì taát caû phaùp cuûa Thaùnh nhaân do nôi ñaây maø thaønh töïu,
cuõng nhaân nôi taùnh naøy maø hieän baøy Thaùnh nhaân.
Naøy ñaïi vöông! Phaùp baát coäng, vôùi coâng ñöùc voâ bieân cuûa chö
Phaät Nhö Lai ñeàu töø taùnh naøy maø sinh, do taùnh naøy maø ra.
Naøy ñaïi vöông! Taát caû giôùi, ñònh, tueä cuûa Thaùnh nhaân, do töø
taùnh naøy maø sinh; Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa chö Phaät vaø Boà-taùt cuõng töø
taùnh naøy maø ra. Taùnh naøy vaéng laëng, vöôït qua caùc danh töôùng, noù
chaân thaät, xa lìa ñieân ñaûo, taùnh chaúng bieán ñoåi neân goïi laø nhö; caûnh
giôùi cuûa Thaùnh trí, goïi laø Ñeä nhaát nghóa trí. Taùnh naøy chaúng phaûi coù,
chaúng phaûi khoâng, chaúng phaûi thöôøng, chaúng phaûi ñoaïn, chaúng phaûi
sinh töû, chaúng phaûi Nieát-baøn, chaúng phaûi nhieãm, chaúng phaûi tònh, lìa
moät, lìa khaùc, khoâng danh, khoâng töôùng.

laïi phaûi nghó theá naøy: “Phaùp taùnh lìa töôùng vaø taát caû phaùp ñeàu lìa
töôùng, khoâng hai, khoâng khaùc.” Vì sao? Vì taát caû phaùp lìa töôùng thì
phaùp taùnh lìa töôùng; phaùp taùnh lìa töôùng thì taát caû chuùng sinh lìa
töôùng, ñoàng phaùp giôùi lìa töôùng; phaùp giôùi lìa töôùng thì taát caû phaùp
lìa töôùng; lìa töôùng nhö vaäy, caàu khoâng theå ñöôïc. Vì phaùp taùnh nhö
nhö, chuùng sinh nhö nhö, ñoàng moät khoâng hai; chuùng sinh nhö nhö,
phaùp taùnh nhö nhö ñoàng moät khoâng hai; phaùp taùnh nhö nhö, taát caû
phaùp nhö nhö khoâng hai khoâng khaùc, taát caû phaùp nhö nhö, chö Phaät
nhö nhö, khoâng hai khoâng khaùc; phaùp taùnh nhö nhö, quaù khöù, hieän
taïi, vò lai nhö nhö, khoâng traùi nghòch; quaù khöù nhö nhö, vò lai nhö nhö
cuõng khoâng traùi nhau; quaù khöù, hieän taïi, vò lai nhö nhö töùc laø aám
giôùi, nhaäp nhö nhö; aám, giôùi, nhaäp nhö nhö töùc laø nhieãm tònh nhö
nhö; nhieãm tònh nhö nhö töùc laø sinh töû; Nieát-baøn nhö nhö, sinh töû
Nieát-baøn nhö nhö, töùc laø taát caû phaùp nhö nhö.
Naøy ñaïi vöông! Nhöõng ñieàu noùi veà nhö nhö nghóa laø khoâng
khaùc, khoâng bieán ñoåi, khoâng sinh, chaân thaät, voâ traùnh. Do voâ traùnh,
neân goïi laø nhö nhö. Thaáy bieát nhö thaät caùc phaùp khoâng sinh, caùc
phaùp tuy sinh nhöng nhö nhö baát ñoäng. Nhö nhö tuy sinh taát caû caùc
phaùp nhöng nhö nhö khoâng sinh. Ñoù goïi laø Phaùp thaân thanh tònh,
khoâng bieán ñoåi, gioáng nhö hö khoâng, khoâng gì baèng. Taát caû ba coõi
khoâng coù moät phaùp naøo saùnh baèng hay moät thaân chuùng sinh naøo saùnh
baèng. Thanh tònh, lìa caáu ueá xöa nay khoâng nhieãm, töï taùnh saùng suoát
thanh tònh, khoâng sinh khoâng khôûi; ôû taïi taâm yù thöùc nhöng chaúng phaûi
taùnh cuûa taâm yù thöùc; töùc laø Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän. Khaép hö
khoâng theá giôùi vaø caùc chuùng sinh voâ löôïng, voâ bieân; taát caû bình ñaúng,
khoâng sai khaùc. Chaúng phaûi saéc nhöng khoâng lìa saéc; chaúng phaûi thoï,
töôûng, haønh, thöùc nhöng khoâng lìa thoï, töôûng, haønh, thöùc; chaúng phaûi
ñòa, thuûy, hoûa, phong ñaïi nhöng khoâng lìa ñòa, thuûy, hoûa, phong ñaïi;
khoâng sinh nhöng lìa sinh; tuy traùi vôùi sinh töû nhöng khoâng thuaän vôùi
Nieát-baøn. Maét khoâng thaáy, tai khoâng nghe, muõi khoâng ngöûi, löôõi
khoâng neám, thaân khoâng xuùc, yù khoâng bieát khoâng ôû taïi taâm yù thöùc,
nhöng khoâng lìa taâm yù thöùc.
www.daitangkinh.org
Naøy ñaïi vöông! Ñoù goïi laø phaùp taùnh. Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh
Baùt nhaõ ba-la-maät thoâng ñaït phaùp naøy, tu haønh thanh tònh thì ôû trong
tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, hoaëc coõi Dieâm-phuø-ñeà, thaønh aáp, xoùm
laøng Boà-taùt coù theå thò hieän saéc thaân khaép nôi; nhöng saéc thaân aáy
chaúng phaûi saéc, chaúng phaûi töôùng maø hieän saéc, töôùng; chaúng phaûi
saùu caên, saùu caûnh maø giaùo hoùa chuùng sinh luoân luoân khoâng döøng
nghó. Vì noùi thaân naøy laø phaùp voâ thöôøng, voâ ngaõ, khoå, baát tònh.
Nhöng bieát roõ chuùng sinh coù taùnh vaéng laëng. Boà-taùt coù theå thò hieän
voâ löôïng caùc loaïi thaân, kheùo duøng phöông tieän thieän xaûo ñeå giaùo hoùa
chuùng sinh, laøm cho nhaän bieát ñöôïc taát caû thaân, khoâng coù ngöôøi taïo
taùc cuõng khoâng coù ngöôøi thoï nhaän, gioáng nhö caây, nhö ñaù, Boà-taùt vì
chuùng sinh maø noùi haïnh thanh tònh.
nhö vaäy, thoâng ñaït phaùp taùnh neân ñöôïc töï taïi, khoâng bò xao ñoäng lieàn
sinh trí nghieäp neân ñaït ñöôïc du hyù thaàn thoâng, thò hieän söï an truù töï
taïi vaø coù theå hieån baøy taát caû oai nghi, töï taïi ñaït ñeán Nhaát thieát chuûng
trí vaø ñeàu thaáu trieät taát caû caùc phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät töï taïi nhö vaäy, laø voâ taän
töôùng nhöng ôû khaép moïi nôi; tuy khoâng saéc nhöng hieän baøy saéc. Töï
taïi quaùn saùt khaép taâm ôû chuùng sinh, thaáy taâm taùnh nhö thaät vaø töï taïi
nhôù nghó voâ soá kieáp noái nhau khoâng döùt. Töï taïi bieán hoùa truï nôi
töôùng giaûi thoaùt, töï taïi nôi laäu taän, nhöng vì chuùng sinh neân khoâng
chöùng laäu taän. Töï taïi xuaát theá: ñoù laø caûnh giôùi töï taïi saâu xa cuûa baäc
Thaùnh trí maø haøng Thanh vaên vaø Duyeân giaùc khoâng theå so löôøng
ñöôïc. Töï taïi maø kieân coá, ma khoâng theå phaù hoaïi ñöôïc, maø coøn coù theå
ñeán nôi ñaïo traøng ñeå thaønh töïu Phaät phaùp toái thöôïng ñeä nhaát. Töï taïi
tuøy thuaän chuyeån baùnh xe phaùp; töï taïi ñieàu phuïc, giaùo hoùa taát caû
chuùng sinh. Töï taïi nhaän laõnh ñòa vò laø ñöôïc phaùp töï taïi.
thoâng ñaït phaùp taùnh saâu xa nhö thaät, neân ñöôïc töï taïi. Ñaïi Boà-taùt tu
caùc thieàn ñònh, giaûi thoaùt, ñaúng trì cuûa Baït ñeà neân ñöôïc töï taïi naøy vaø
khoâng bò leä thuoäc vaøo caûnh Duïc giôùi, Saéc giôùi, Voâ saéc giôùi. Vì sao?
Vì xa lìa ñöôïc taát caû phieàn naõo troùi buoäc, giaû doái, phaân bieät, ñieân
ñaûo, chaáp töôùng. Boà-taùt neáu coù töï taïi thoï sinh thì töï taïi sinh ôû nôi
khoâng coù troùi buoäc, hoaëc muoán hieän vaø dieät cuõng ñöôïc töï taïi. Boà-taùt
sinh ôû choán naøo cuõng luoân luoân haèng giöõ Ñaïi thöøa thaønh töïu Phaät
phaùp, nhöng ôû nôi möôøi phöông tìm caàu cho heát Phaät phaùp, ñeàu
khoâng theå ñöôïc. Vì taát caû caùc phaùp ñoàng moät Phaät phaùp, chaúng phaûi
thöôøng, chaúng phaûi ñoaïn, vì sao? Vì tìm caàu phaùp naøy laø khoâng theå
ñöôïc. Duøng lyù chaân nhö maø caàu laø khoâng theå ñöôïc. Phaùp ñoù khoâng
theå noùi coù, noùi khoâng, cuõng khoâng coù danh töôùng; noù vöôït qua caûnh
giôùi naøy, neân xa lìa danh töôùng töùc laø bình ñaúng. Neáu laø phaùp bình
ñaúng thì khoâng chaáp tröôùc; maø phaùp khoâng theå chaáp tröôùc, töùc laø
phaùp chaân thaät; neáu chaáp tröôùc chaân thaät töùc laø giaû doái. ÔÛ ñaây, do
khoâng chaáp tröôùc neân khoâng phaûi giaû doái, khoâng ñaém tröôùc thì taâm
khoâng ngaïi; khoâng ngaïi töùc laø khoâng chöôùng, khoâng chöôùng töùc laø
khoâng tranh luaän, khoâng tranh luaän laø ñoàng vôùi hö khoâng. Phaùp ñoù
khoâng leä thuoäc vaøo Duïc giôùi, Saéc giôùi, Voâ saéc giôùi. Do khoâng leä
thuoäc vaøo nôi naøo, neân phaùp aáy khoâng saéc, khoâng hình, töôùng. Neáu
phaùp khoâng saéc, khoâng hình, khoâng töôùng, thì neân bieát phaùp ñoù nhö
thaät, tuøy theo caûnh giôùi kia maø xa lìa chuû theå hieåu bieát vaø ñoái töôïng
ñöôïc bieát. Vì sao? Vì trong ñoù khoâng coù moät chuùt phaùp giaùc ngoä naøo
vaø moät chuùt phaùp naøo ñeå giaùc ngoä; ñoù goïi laø baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thoâng ñaït phaùp bình ñaúng.
quaùn ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi Hyû, ñaïi Xaû, nhöng khoâng thaáy ta vaø chuùng
sinh, khoâng thaáy ngöôøi, khoâng thaáy thoï maïng.
Tuy thöïc haønh boá thí maø ñieàu phuïc taâm, ñeå lìa taâm giôùi töôøng,
nhöng luoân luoân trì giôùi thanh tònh. Duøng taâm voâ taän ñeå tu haønh nhaãn
nhuïc; duøng taâm vieãn ly ñeå tu haønh tinh taán; duøng taâm vaéng laëng ñeå
tu taäp thieàn ñònh; duøng taâm khoâng vöôùng maéc ñeå tu haønh trí tueä; nhôø
taâm ñeå tu boán Nieäm xöù; duøng taâm bình ñaúng tu taäp Chaùnh caàn; lìa
taâm hyù luaän tu taäp caùc Thaàn tuùc; phaân bieät chuùng sinh maø quaùn saùt
caùc Caên; lìa taâm laàm loãi tu taäp caùc Löïc, duøng taâm phaân bieät quaùn saùt
Giaùc phaàn; duøng taâm khoâng coù coâng duïng tu taäp chaùnh ñaïo; taâm
khoâng chaáp tröôùc maø coù loøng tin thanh tònh, trí tueä töï nhieân nhôù nghó
caùc phaùp; duøng taâm bình ñaúng trí tu caùc Tam-muoäi; duøng taâm khoâng
phaân bieät ñeå quaùn saùt Baùt-nhaõ ba-la-maät; duøng taâm ngöøng nghó ñeå tu
www.daitangkinh.org
ñònh; duøng taâm khoâng choã thaáy ñeå tu quaùn; duøng taâm khoâng choã
nieäm maø ñeå tu nieäm Phaät; duøng taâm bình ñaúng, thoâng ñaït phaùp giôùi
ñeå tu nieäm Phaùp; duøng taâm khoâng choã truï ñeå tu nieäm Taêng; duøng
baûn taâm thanh tònh ñeå giaùo hoùa chuùng sinh; duøng khoâng khôûi leân söï
phaân bieät phaân bieät phaùp giôùi ñeå thaâu nhieáp taát caû phaùp; duøng taâm
nhö hö khoâng ñeå trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät; duøng taâm khoâng
sôû ñaéc ñeå ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn; duøng taâm khoâng thoaùi lui ñeå
ñöôïc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån; nhôø taâm xa lìa töôùng neân khoâng
thaáy coù töôùng, duøng taâm bình ñaúng khaép ba coõi ñeå trang nghieâm ñaïo
traøng. Taâm coù theå hieåu bieát taát caû caùc phaùp, neân ñoái vôùi vieäc Chuyeån
phaùp luaân maø khoâng thaáy coù nghe noùi. Thò hieän Nieát-baøn thì bieát roõ
baûn taùnh cuûa sinh töû voán bình ñaúng.
quaùn saùt caùc phaùp khoâng thaáy ngöôøi quaùn vaø phaùp quaùn, nhö vaäy
lieàn ñöôïc rong chôi töï taïi. Vì sao? Vì töï taâm thanh tònh neân thaáy taát
caû chuùng sinh cuõng thanh tònh.
Naøy ñaïi vöông! Ví nhö hö khoâng ñaày khaép taát caû, thì Baäc Ñaïi
Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät taâm cuõng nhö vaäy.
Khi noùi phaùp naøy xong, trong ñaïi chuùng coù boán vaïn taùm ngaøn
ngöôøi vaø trôøi, phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc; coù ba vaïn hai
ngaøn Boà-taùt ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn; coù taùm vaïn boán ngaøn chuùng
sinh ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh, xa lìa traàn caáu; moät vaïn hai ngaøn
Tyø-kheo ñeàu ñöôïc laäu taän.
–Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
taâm ñöôïc thanh tònh, saâu roäng nhö bieån, coâng ñöùc trí tueä khoâng theå so
löôøng ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt coù theå hieän ra ôû ñôøi, ñem caùc coâng ñöùc quyù
baùu ñeå cöùu ñoä chuùng sinh, cho ñeán khi roát raùo thaønh Phaät, nhöng
coâng ñöùc Boà-taùt khoâng theå heát. Ví nhö bieån lôùn sinh ra nhieàu thöù
baùu.
Trí tueä cuûa Boà-taùt saâu xa khoù thaáu hieåu ñöôïc, neân haøng Thanh
vaên, Duyeân giaùc khoâng theå saùnh kòp. Cuõng nhö bieån lôùn, thuù nhoû
khoâng theå vaøo ñöôïc. Trí tueä cuûa Boà-taùt roäng lôùn voâ bieân. Vì sao? Vì
khoâng chaáp tröôùc, khoâng truï, khoâng saéc, khoâng töôùng. Trí tueä cuûa
Boà-taùt töø ban ñaàu cho ñeán sau cuøng, theo thöù lôùp caøng saâu xa, töø khi
môùi phaùt taâm Boà-ñeà, cho ñeán ñöôïc Nhaát thieát trí thì phaùp cuûa Boà-taùt
cuõng vaãn nhö vaäy; khoâng cuøng ôû chung vôùi phieàn naõo vaø aùc tri thöùc.
Trí tueä cuûa theá gian neáu ñi vaøo trong trí tueä cuûa Boà-taùt thì trôû thaønh
moät töôùng moät vò. Bôûi vì Nhaát thieát trí voâ töôùng neân khoâng coù vò
phaân bieät.
Baäc Ñaïi Boà-taùt quaùn saùt taát caû phaùp, nhöng khoâng thaáy coù phaùp
taêng, giaûm. Vì sao? Vì thoâng ñaït phaùp taùnh bình ñaúng saâu xa. Ñaïi Bi,
ñaïi Löïc cuûa Boà-taùt khoâng traùi vôùi baûn nguyeän, ñaây laø choã nöông töïa
cuûa taát caû Thaùnh nhaân. Vì caùc chuùng sinh maø Boà-taùt troïn ñôøi noùi
phaùp khoâng bao giôø thoâi.
thoâng ñaït phaùp taùnh saâu xa nhö theá.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt coù theå thoâng ñaït caùc phaùp noùi
veà ñaïo lyù cuûa ngöôøi theá tuïc (Theá ñeá). Tuy noùi caùc saéc maø chaúng phaûi
coù thaät saéc, tìm caàu saéc naøy thì hoaøn toaøn khoâng naém giöõ ñöôïc. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc cuõng laïi nhö vaäy. Tuy noùi ñòa maø chaúng phaûi chaân
thaät laø ñòa, tìm caàu ñòa thì hoaøn toaøn khoâng theå naém giöõ ñöôïc… Thuûy,
hoûa, phong, khoâng, thöùc cuõng laïi nhö vaäy. Tuy noùi nhaõn nhaäp thaät
chaúng phaûi chaân thaät laø nhaõn nhaäp, tìm caàu nhaõn nhaäp thì hoaøn toaøn
khoâng thuû tröôùc ñöôïc…, nhó, tyû, thieät, thaân, yù laïi cuõng nhö vaäy. Tuy
noùi ngaõ nhöng chaúng phaûi chaân thaät laø ngaõ, tìm caàu ngaõ thì hoaøn toaøn
khoâng theå thuû tröôùc ñöôïc. Maïng chuùng sinh ñöôïc ngöôøi nuoâi döôõng,
thì ngöôøi laøm, ngöôøi thoï, ngöôøi thaáy ngöôøi bieát ñeàu cuõng nhö vaäy.
Tuy noùi theá gian nhöng chaúng phaûi chaân thaät laø phaùp theá gian, tìm
caàu phaùp theá gian thì hoaøn toaøn khoâng theå thuû tröôùc ñöôïc. Tuy noùi
Phaät phaùp nhöng chaúng phaûi chaân thaät laø Phaät phaùp, tìm caàu Phaät
phaùp thì hoaøn toaøn khoâng theå thuû tröôùc. tuy noùi Boà-ñeà nhöng chaúng
phaûi chaân thaät laø Boà-ñeà, tìm caàu Boà-ñeà thì hoaøn toaøn khoâng theå thuû
tröôùc ñöôïc.
Naøy ñaïi vöông! Neáu caùc lôøi noùi ñeàu laø ñaïo lyù cuûa ngöôøi theá
tuïc, noù chaúng phaûi chaân thaät nhöng khoâng coù noù thì khoâng theå noùi
ñöôïc Ñeä nhaát nghóa ñeá.
www.daitangkinh.org
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thoâng ñaït phaùp
cuûa ngöôøi theá gian nhöng khoâng traùi vôùi Ñeä nhaát nghóa ñeá; nhôø thoâng
ñaït ñöôïc phaùp ñoù, neân bieát caùc phaùp khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng
hoaïi, khoâng ñaây khoâng kia ñeàu lìa ngoân ngöõ vaên töï hyù luaän.
Naøy ñaïi vöông! Ñeä nhaát nghóa ñeá vaéng laëng, lìa lôøi noùi; noù laø
phaùp khoâng theå bieán hoaïi, laø caûnh giôùi cuûa Thaùnh trí. Neáu Phaät ra
ñôøi hay khoâng ra ñôøi thì taùnh töôùng cuûa noù vaãn thöôøng truï; ñoù goïi laø
Boà-taùt thoâng ñaït Ñeä nhaát nghóa ñeá.
Luùc baáy giôø, Thaéng Thieân vöông baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng dieät, töï
taùnh laø khoâng, laø xa lìa. Vaäy taïi sao coù Phaät ra ñôøi Chuyeån phaùp
luaân? Taïi sao Boà-taùt ñoái vôùi phaùp khoâng sinh maø thaáy coù sinh?
–Naøy ñaïi vöông! Phaùp khoâng dieät cho neân khoâng sinh. Vì sao?
Vì taùnh khoâng bieán ñoåi, nhöng do nhaân duyeân cuûa ngöôøi theá tuïc thaáy
coù sinh, dieät; taát caû ñeàu laø giaû doái, chaúng chaân thaät coù.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng phöông tieän
thieän xaûo thaáy ñöôïc phaùp nhaân duyeân, lieàn bieát phaùp cuûa ngöôøi theá
gian ñeàu laø khoâng, khoâng coù, khoâng thaáy chaéc thaät, gioáng nhö aûnh
töôïng huyeãn hoùa cuûa boùng naéng, nhö tieáng vang, döïa vaøo nhaân
duyeân maø sinh neân noù lay ñoäng khoâng döøng. Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, quaùn saùt caùc phaùp laø khoâng, cho ñeán caùc
phaùp töø nhaân duyeân sinh ra, phaûi suy nghó theá naøy: “Caùc phaùp bình
ñaúng naøy, nay thaáy coù sinh, coù truï, coù dieät.” Vaäy nhaân duyeân naøo
sinh vaø nhaân duyeân naøo dieät; lieàn bieát laø do nhaân duyeân voâ minh
sinh caùc haønh, nöông nôi haønh maø sinh thöùc, thöùc sinh danh saéc, danh
saéc sinh nhaäp luïc, nhaäp luïc sinh xuùc, xuùc sinh thoï, phaøm phu khôûi
sinh aùi, do khaùt aùi neân sinh thuû, nhaân nôi thuû neân höõu noái nhau, do
höõu neân coù sinh, do sinh neân coù laõo, do laõo neân coù töû vaø öu, bi, khoå,
naõo. Cho neân tu haønh phaûi ñoaïn voâ minh, neáu ñoaïn voâ minh thì möôøi
moät phaàn coøn laïi cuõng ñeàu dieät. Ví nhö thaân ngöôøi neáu ñoaïn maïng
caên, thì caùc caên coøn laïi khoâng hoaït ñoäng ñöôïc.
Naøy ñaïi vöông! Boïn ngoaïi ñaïo taø kieán muoán caàu giaûi thoaùt,
nhöng chæ muoán dieät söï cheát maø khoâng bieát dieät söï sinh; neáu phaùp
khoâng coù sinh thì khoâng coù dieät. Ví nhö coù ngöôøi caàm cuïc ñaát neùm
vaøo sö töû, sö töû ñuoåi theo baét ngöôøi ñoù, coøn cuïc ñaát döøng laïi. Boà-taùt
cuõng vaäy, chæ ñoaïn sinh thì töû töï dieät. Ví nhö con choù chæ bieát röôït
theo cuïc ñaát maø khoâng bieát röôït theo ngöôøi, neân ñaát cöù neùm maõi
khoâng döùt. Ngoaïi ñaïo cuõng vaäy, khoâng bieát ñoaïn sinh neân cuõng
khoâng lìa ñöôïc töû.
nhö vaäy laø ñaõ kheùo bieát do nhaân duyeân neân caùc phaùp coù sinh coù dieät.
bieát caùc phaùp do nhaân duyeân sinh laø khoâng, khoâng thaät coù, neân
khoâng sinh ngaõ maïn. Neáu sanh vaøo nhaø Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi, Cö só,
Tröôûng giaû, thì cuõng khoâng khôûi leân ngaõ maïn veà söï toân quyù vaø giaøu
coù. Coøn neáu sinh vaøo nhaø ngheøo heøn thì neân bieát nghieäp cuûa mình
ñôøi tröôùc khoâng thanh tònh, bò quaû baùo thaáp keùm, taâm sinh nhaøm
chaùn lieàn caàu xuaát gia, neân suy nghó theá naøy: “Nhö thaân naøy cuûa ta,
ñaõ ñöôïc xa lìa nghieäp chöôùng, laïi tu nghieäp thanh tònh, laøm cho töï
mình thanh tònh vaø khieán ngöôøi khaùc cuõng vaäy. Töï mình cöùu ñoä roài
laïi cöùu ñoä ngöôøi khaùc; töï mình caàu thoaùt ly roài laïi môû söï troùi buoäc
cho ngöôøi khaùc.”
Do nhaân duyeân naøy, lieàn ñöôïc tinh taán, khoâng coøn bieáng löôøi;
aùc phaùp, chöôùng ñaïo ñeàu ñöôïc ñoaïn tröø; thieän phaùp trôï ñaïo ñeàu ñöôïc
taêng tröôûng, tu haønh chuyeân caàn tinh taán. Boà-taùt suy nghó theá naøy: Ta
vì gaùnh vaùc vieäc naøy, neân phaûi töï dieät taát caû phieàn naõo, ñoä thoaùt
chuùng sinh, khoâng ñöôïc löôøi bieáng.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, phaûi gaàn guõi Sö
taêng, nghe ít, nghe nhieàu, coù bieát, khoâng bieát, trì giôùi, phaù giôùi. Neân
sinh loøng töôûng nhôù cung kính caùc vò ñoàng hoïc nhö Phaät. Suy nghó:
“Ta nay nöông nôi Thaày hoïc taäp, vieäc tu thieän chöa hoaøn thaønh thì
laøm cho ñaày ñuû, phieàn naõo chöa ñoaïn dieät thì laøm cho ñoaïn dieät, uûng
hoä phaùp thieän xa lìa phaùp aùc, duøng Nhaát thieát chuûng trí vaø ruoäng
phöôùc ñaïi Bi vaéng laëng maø thöông xoùt chuùng sinh nhö baäc Thaày cuûa
trôøi, ngöôøi. Ta laø baäc Thaày kheùo laøm ñöôïc vieäc toát, taát caû trôøi ngöôøi
phuïng söï Phaùp vöông, coi ñoù laø baäc Ñaïi sö.
www.daitangkinh.org
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, suy nghó theá naøy:
“Phaät daïy tònh giôùi, duø boû thaân maïng cuõng khoâng huûy phaïm. Nhö
Theá Toân noùi, laøm theo lôøi Ngaøi daïy töùc laø cuùng döôøng chö Phaät. Neáu
Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi, Cö-só, Tröôûng giaû, ñem taát caû caùc loaïi thöùc aên
uoáng, tín taâm cuùng döôøng thì Boà-taùt phaûi nhö phaùp maø thoï duïng,
khoâng laøm maát loøng tin vaøo quaû baùo cuûa hoï. Keû cuùng döôøng, ngöôøi
thoï nhaän ñeàu ñöôïc lôïi ích. Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi, Cö-só, Tröôûng giaû
laáy danh cuûa Sa-moân maø töôûng laø danh cuûa Boà-taùt ñeå laøm ruoäng
phöôùc thì Boà-taùt neân phaûi nhö lyù, nhö löôïng maø tu haønh chaùnh phaùp,
khieán cho coâng ñöùc cuûa Sa-moân ñöôïc hieån baøy nhö ruoäng phöôùc
coâng ñöùc. Boà-taùt thöïc haønh vaø giaùo hoùa ngöôøi khaùc nhö vaäy chöa
töøng thoâi nghæ.”
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, tu haønh nhö vaäy
thì coù theå tuøy thuaän taát caû theá gian. Thaáy ngöôøi saân haän sinh taâm
khieâm nhöôøng, thaáy ngöôøi ngaõ maïn sanh töôûng khoâng ngaõ, thaáy
ngöôøi taø vaïy quanh co sanh töôûng ngay thaúng, thaáy ngöôøi noùi doái thì
noùi nhö thaät, ñoái vôùi ngöôøi aùc khaåu thöôøng noùi lôøi hoøa aùi, thaáy ngöôøi
cang cöôøng thì hieän nhu hoøa, thaáy ngöôøi ñoäc aùc thì thöïc haønh töø
nhaãn, thaáy ngöôøi coù phaùp taø thì sinh loøng ñaïi Töø, thaáy chuùng sinh
khoå thì sinh loøng ñaïi Bi, thaáy ngöôøi keo kieät thì thöïc haønh boá thí.
tuøy thuaän theá trí nhö vaäy thì sinh vaøo coõi Phaät thanh tònh. Vì sao? Vì
trì giôùi khoâng khieám khuyeát, xa lìa caùc taïp ueá, tu taâm bình ñaúng ôû
nôi chuùng sinh, ñaày ñuû caùc caên laønh, khoâng ñaém tröôùc danh lôïi, loøng
tin thanh tònh, khoâng mong caàu phöôùc baùo, sieâng naêng tu haønh,
khoâng sinh löôøi bieáng, tu caùc thieàn ñònh, lìa phaùp taùn loaïn, duøng trí
tueä vi dieäu maø hoïc taäp nghe nhieàu, caùc caên khoâng khuyeát taät, ñaày ñuû
trí thoâng minh, thöôøng tu ñaïi Töø, xa lìa saân haän phieàn naõo, do nhaân
duyeân naøy neân sinh vaø coõi Phaät thanh tònh.
–Baïch Theá Toân! Nhö lôøi Theá Toân noùi! Tu phaùp bình ñaúng vaø
giöõ giôùi thanh tònh thì sinh vaøo coõi Phaät. Vaäy tu haønh ñuû moät haïnh thì
cuõng sinh vaøo nôi coõi Phaät?
–Naøy ñaïi vöông! Neáu coù baäc Ñaïi Boà-taùt nhö ñaõ noùi ôû tröôùc,
trong taát caû caùc phaùp neáu tònh tu moät haïnh lieàn ñuû caùc phaùp; moät
haïnh nhö theá thì ñöôïc sanh tònh ñoä. Vì sao? Vì trong moãi moät haïnh
coù ñaày ñuû caùc haïnh.
nhö vaäy, ñöôïc sanh tònh ñoä, khoâng sinh ôû thai ueá tröôïc. Vì sao? Vì
Ñaïi Boà-taùt taïo ñaép töôïng Phaät, tu söûa choán giaø-lam, toâ laùng neàn
thaùp Phaät baèng chaát thôm vaø cuùng döôøng tröôùc thaùp Nhö Lai, hoaëc
duøng nöôùc thôm lau röûa töôïng Phaät, hoaëc queùt doïn, röôùi nöôùc laùng
neàn trong ñaát chuøa. Baäc Ñaïi Boà-taùt cuùng döôøng saên soùc cha meï,
thaày, baïn ñoàng hoïc vaø caùc vò Sa-moân, vôùi taâm bình ñaúng cuùng
döôøng taát caû. Vì taát caû chuùng sinh maø hoài höôùng nhöõng caên laønh
naøy, taát caû cuøng hoài höôùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc; khieán ñöôïc
thanh tònh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy, lieàn
ñöôïc xa lìa theá tuïc. Vì sao? Vì taâm khoâng chaáp tröôùc, khoâng ñaém
nhieãm beø ñaûng xaáu aùc, khoâng chaïy theo caùc caûnh giôùi, xa lìa vaø
khoâng ñaém nhieãm caûnh giôùi duyeân aùi; nhö thaät tu haønh giôùi do Ñöùc
Theá Toân daïy, thieåu duïc, tri tuùc, tuøy nghi boán vieäc. Höôùng ñeán söï bieát
ñuû, khi coù loãi laàm thöôøng sôï seät, öa ôû nôi vaéng laëng, muoán xa lìa taát
caû.
nhö vaäy, khoâng ñaém tröôùc phaùp theá tuïc thì lieàn ñöôïc ñôøi soáng thanh
tònh; mieäng, yù vaø oai nghi khoâng nguïy taïo, khoâng doái traù. Ñoái tröôùc
thí chuû, thaân khoâng giaû daïng oai nghi doái traù, ñi laïi töø toán, an nhieân
nhìn veà tröôùc saùu taác; nhöng sau ñoù neáu khoâng coù ñaøn-vieät laïi aên noùi
buoâng lung; ôû tröôùc thí chuû khoâng vì lôïi döôõng maø haï gioïng noùi lôøi
nhoû nheï, eâm aùi, hoa myõ, vuoát ñuoâi theo yù lôøi cuûa hoï; nhöng sau löng
ñaøn-vieät lieàn töï buoâng thaû phoùng tuùng. Thaáy ngöôøi boá thí thì mieäng
noùi khoâng duøng, nhöng trong taâm laïi raát mong muoán. Nhö vaäy goïi laø
trong taâm bò phieàn naõo thieâu ñoát. Mieäng noùi thieåu duïc nhöng trong
taâm laïi tham lôïi döôõng.
ñeàu khoâng coù töôùng löøa doái vaø xa lìa vieäc caàu lôïi döôõng. Neáu thaáy
www.daitangkinh.org
ñaøn-vieät khoâng ñöôïc noùi laø ba y hö raùch, bình baùt thieáu thoán, hoaëc
caàn thuoác thang. Ñoái tröôùc thí chuû, khoâng ñöôïc noùi ñaøn-vieät teân gì ñoù
cuùng cho toâi vaät naøy. Neáu ngöôøi aáy cho raèng ta coù taâm ñaïi Bi hoïc
roäng nghe nhieàu, trì giôùi thanh tònh; tuy khen ngôïi nhö vaäy, nhöng ta
khoâng coù ñöùc naøy thì ta chæ bieát tu haønh ñeå baùo aân thí chuû.
Baäc Ñaïi Boà-taùt khoâng neân khen mình, cheâ ngöôøi nhö vaäy; ñeå
thuaän theo baïch y maø caàu lôïi döôõng. Neáu hoï boá thí cho ngöôøi khaùc,
mình khoâng neân böïc boäi vaø khoâng ñöôïc gieøm pha ñeå laáy taøi vaät aáy;
khoâng ñöôïc doái traù laøm thaân thieän ñeå haïi ngöôøi khaùc maø laáy cuûa caûi;
khoâg ñuøa giôõn vôùi ngöôøi khaùc ñeå laáy ñoà vaät. Ñaøn-vieät coù yù ñònh boá
thí, khen ngôïi ngöôøi noùi phaùp, hoaëc cho ñaïi chuùng maø chöa nghó,
hoaëc chöa quyeát ñònh cho thì Boà-taùt khoâng ñöôïc gôïi yù xen vaøo ñeå laáy
phaàn. Neáu nhaän cuûa boá thí khoâng neân chaáp tröôùc; caùi naøy ta coù, caùi
naøy laø vaät cuûa ta thì phaûi lieàn boá thí trôû laïi cho Sa-moân, Sö taêng hoaëc
Cha meï vaø cho nhöõng ngöôøi tuùng thieáu, thoï duïng bình ñaúng. Neáu taøi
vaät heát, khoâng neân sinh loøng phieàn muoän, hoaëc vaøi ngaøy khoâng ñöôïc
boá thì thì taâm khoâng neân khoå naõo.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt neáu nhaän cuûa boá thí vaø cho trôû
laïi, caû hai ñeàu thanh tònh. Taâm thöïc haønh thanh tònh neân khoâng meät
moûi, vì sao? Vì baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø vì lôïi
ích chuùng sinh neân ôû maõi trong sinh töû maø khoâng nhaøm chaùn. Neáu coù
vieäc cuûa ma laøm khoå sôû, böùc baùch thì taâm seõ khoâng thoaùi chuyeån.
Neáu ngöôøi muoán thöïc haønh ñaïo Nhò thöøa, lieàn vì ñoù maø noùi phaùp
khoâng sôï meät nhoïc. Boà-taùt töï tu ñeå trôï giuùp cho phaùp Boà-ñeà khoâng
coù nhaøm chaùn.
tinh taán nhö vaäy, thì coù theå thuaän theo chaùnh haïnh cuûa Phaät ñaõ daïy.
Vì sao? Vì baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, laø xa lìa moïi
söï buoâng lung, taâm luoân caån thaän, kheùo hoä trì töï thaân, khoâng laøm caùc
ñieàu aùc, caùc phaùp baát thieän. Mieäng vaø yù cuõng vaäy.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, tuy ôû hieän taïi
nhöng luoân sôï taát caû caùc ñieàu aùc, caùc phaùp baát thieän; ôû vò lai, neân
quyeát ñoaïn tröø chuùng ñeå khoâng cho phaùt sinh. Lôøi noùi ñuùng lyù,
thöôøng thuyeát phaùp ñeå giaûng daïy, khoâng noùi lôøi phi phaùp vaø boû heát
nghieäp ueá tröôïc, lieàn tu tònh haïnh khoâng huûy baùng lôøi Phaät daïy, xa
lìa phaùp baát tònh vaø phieàn naõo. Ñoù goïi laø uûng hoä phaùp cuûa Nhö Lai.
Taát caû caùc ñieàu aùc, caùc phaùp baát thieän ñeàu ñoaïn döùt saïch.
thuaän theo lôøi daïy thanh tònh cuûa Phaät nhö vaäy. Thaáy chuùng sinh thì
neùt maët töôi cöôøi, khoâng nhaên nhoù; sôû dó nhö vaäy laø taâm do ñaõ lìa ueá
tröôïc, caùc caên thanh tònh, lìa caáu lìa nhieãm, taâm khoâng saân haän vaø
trong loøng khoâng thuø haèng.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy, lieàn
ñöôïc ña vaên; quaùn saùt sinh töû bieát nhö thaät caùc löûa duïc höøng höïc, löûa
saân thieâu ñoát, löûa ngu si thöôøng laøm cho meâ loaïn; cuõng bieát nhö thaät
phaùp höõu vi laø voâ thöôøng, taát caû caùc phaùp haønh khoå laø voâ ngaõ. Chuùng
sinh trong theá gian thì ñaém tröôùc vaøo hyù luaän. Trong taát caû caùc phaùp,
chæ coù Nieát-baøn môùi laø vaéng laëng. Neáu nghe ngöôøi khaùc noùi phaûi lieàn
nghó caùch, ñeå truyeàn trao cho moïi ngöôøi cuøng phaùt khôûi taâm ñaïi Töø
bi kieân coá. Neáu khoâng ñöôïc nghe phaùp thì khoâng coù suy nghó vaø tu
taäp. Cho neân nghe phaùp laø caùi goác ñeå coù trí tueä, cuõng gioáng nhö vaên
töï vaäy. Taát caû trí tueä nhaân nôi ñaây maø phaùt sinh, neáu ñaõ ñöôïc ña vaên
töùc hoä trì ñöôïc chaùnh phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Vaøo thôøi maït phaùp trong töông lai, khi chaùnh
phaùp bò dieät, trong ñoù cuõng coù chuùng sinh sieâng naêng, tu haønh nhöng
khoâng gaëp aùnh saùng cuûa phaùp, vì khoâng coù ngöôøi noùi phaùp saâu xa.
Luùc baáy giôø, Boà-taùt lieàn dieãn noùi phaùp maàu saâu xa. Ñoù laø Baùt-
nhaõ ba-la-maät ñeå laøm cho chuùng sinh ñöôïc giôùi, ñònh, tueä.
Boà-taùt laïi khen raèng:
–Naøy thieän nam! ÔÛ ñôøi maït phaùp, khi chaùnh phaùp bò huûy dieät
nhö vaäy, maø oâng coù theå phaùt taâm Boà-taùt caàu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
giaùc, ñeå laøm lôïi ích cho chuùng sinh. Ba ñôøi chö Phaät ñaõ thöïc haønh
phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, neáu oâng sieâng naêng tu taäp phaùp naøy thì
khoâng xa Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy khoâng lìa Boà-ñeà.
Ví nhö coù ngöôøi troàng luùa ñaõ troå boâng, thì bieát chaéc chaén khoâng
laâu seõ thu hoaïch. Boà-taùt cuõng vaäy, caàu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc,
www.daitangkinh.org
maø ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät thì seõ bieát chaéc chaén Phaät khoâng
coøn xa.
Naøy ñaïi vöông! Neáu thieän nam, tín nöõ naøo maø lìa boû Baùt-nhaõ
ba-la-maät, thì ngoaøi ra khoâng coù phaùp naøo nöông töïa ñeå caàu Chaùnh
ñaúng giaùc. Cuõng nhö con vua maø boû vua cha ñeå caàu ngöôøi khaùc laøm
thaùi töû, thì quyeát khoâng theå ñöôïc. Boà-taùt cuõng vaäy, caàu Nhaát thieát trí
thì quyeát phaûi nhaân nôi Baùt-nhaõ ba-la-maät maø ñöôïc.
Ví nhö ngheù con muoán buù söõa, phaûi nhôø vaøo meï noù; neáu ñeán
traâu khaùc thì khoâng theå ñöôïc.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöôøng laøm con cuûa vò Phaùp
vöông, gaàn guõi phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeå trang nghieâm thaân töôùng,
gioáng nhö laáy hoa ñeïp trang söùc thaân töôùng; caùc caên ñaày ñuû thöôøng
ñi ñeán choã cuûa Nhö Lai, thöïc haønh theo con ñöôøng maø Nhö Lai ñaõ
giaùc ngoä, ñeå ñöôïc giaùc ngoä vaø cöùu hoä chuùng sinh bò khoå naõo ôû theá
gian. Kheùo thoâng ñaït lôøi Phaät daïy, thöôøng tu phaïm haïnh ñeå giöõ gìn
thaønh quaùch Nhaát thieát trí cuûa Nhö Lai.
laø con cuûa Phaùp vöông; neân Phaïm vöông, Ñeá Thích thöôøng giuùp ñôøi
cuõng phaûi toân troïng. Vì sao? Vì thöïc haønh Boà-taùt ñaïo, ñöôïc quaû vò
khoâng thoaùi chuyeån neân taát caû caùc ma khoâng theå quaáy nhieãu. An truï
nôi phaùp Phaät, thoâng ñaït taát caû lyù khoâng, bình ñaúng; neân khoâng tin
ngoaïi duyeân. An truï nôi trí tueä cuûa Phaät nhö theá thì khoâng ôû chung
vôùi Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät, vöôït khoûi theá gian truï nôi Voâ sinh
phaùp nhaãn.
coù theå bieát nhö thaät taâm tham duïc, saân, si cuûa taát caû chuùng sinh,
cuõng bieát nhö thaät taâm thieän vaø taâm kieân coá. Bieát nhö thaät roài thì
nhaát nhaát phaûi duøng caùc phaùp ñoái trò ñeå coù theå kheùo leùo giaùo hoùa
chuùng sinh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, neáu coù chuùng
sinh muoán thaáy thaân Phaät ñeå hoùa ñoä hoï thì Ñaïi Boà-taùt lieàn hieän thaân
Phaät vì hoï maø noùi phaùp; chuùng sinh muoán laáy thaân Boà-taùt hoùa ñoä, thì
hieän thaân Boà-taùt; chuùng sinh muoán laáy thaân Bích-chi-phaät nhaän söï
giaùo hoùa, lieàn hieän thaân Bích-chi-phaät; chuùng sinh muoán laáy thaân
Thanh vaên nhaän söï giaùo hoùa, lieàn hieän thaân Thanh vaên; chuùng sinh
muoán laáy thaân Phaïm vöông, Ñeá Thích, Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi,
Tröôûng giaû, Cö só ñeå nhaän söï giaùo hoùa, thì ñeàu vì hoï maø thò hieän ñoä
thoaùt.
ñeå giaùo hoùa chuùng sinh; neáu Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
thì taâm taùnh töø hoøa, chaùnh tröïc, vui möøng, khoâng coù caùc taâm dua
nònh, taät ñoá, caáu ueá. Taâm phaûi luoân luoân thanh tònh, lôøi noùi dieäu hoøa,
xa lìa aùc khaåu vaø luoân thöïc haønh nhaãn nhuïc ñeå gaàn guõi chuùng sinh.
nhö vaäy, thì ñöôïc an laïc taïi choã. Sôû dó nhö vaäy laø bôûi vì Boà-taùt coù
ñaày ñuû chaùnh kieán vaø thanh tònh kieán, haïnh thanh tònh neáu ñöôïc thöïc
haønh thì caûnh giôùi cuøng vôùi taâm töông öng. Neáu taâm traùi vôùi phaùp
baát thieän thì caûnh giôùi laø choã nhieãm ueá, ñeàu khoâng theå thöïc haønh
haïnh thanh tònh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thaáy ngöôøi ñoàng
hoïc thì sinh taâm hoan hyû. Neáu coù taøi vaät, hoaëc phaùp thì cuøng moïi
ngöôøi duøng chung vaø chæ haønh moät ñaïo, ñoù laø Phaät ñaïo. Chæ laáy Phaät
laøm Thaày chöù khoâng toân thôø ngöôøi khaùc.
nhö vaäy, thì an laïc taïi choã, ñaày ñuû nhieáp phaùp ñeå nhieáp thoï chuùng
sinh; laáy boá thí an laïc, boá thí lôïi ích vaø boá thí voâ taän ñeå giaùo hoùa
chuùng sinh; duøng lôøi noùi lôïi ích coù yù nghóa nhö phaùp vaø lôøi noùi chaân
thaät ñeå giaùo hoùa chuùng sinh. Duøng taøi vaät, lôïi ích bình ñaúng, thaân lôïi
ích bình ñaúng, maïng lôïi ích bình ñaúng, ñoà duøng rieâng tö lôïi ích bình
ñaúng ñeå giaùo hoùa chuùng sinh.
Naøy ñaïi vöông! Boá thí lôïi ích töùc laø boá thí phaùp. Boá thí an laïc
töùc laø boá thí taøi vaät. Boá thí voâ taän töùc laø chæ baøy con ñöôøng giaùc ngoä.
Lôøi noùi lôïi ích laø ñeå cho ngöôøi kia laøm vieäc thieän. Lôøi noùi coù yù nghóa
thì laøm cho ngöôøi kia thaáy chaân lyù. Lôøi noùi ñuùng nhö phaùp laø thuaän
theo lôøi Phaät ñaõ daïy. Lôøi noùi khoâng sai töùc laø noùi phaùp nhö thaät. Taøi
vaät lôïi ích bình ñaúng laø nhöõng thöù aên ñöôïc, nhai ñöôïc, uoáng ñöôïc,
huùt ñöôïc, neám ñöôïc vaø y phuïc…. Thaân lôïi ích bình ñaúng laø baûo veä ñeå
www.daitangkinh.org
lôïi ích thaân mình vaø laøm cho ngöôøi khaùc cuõng nhö vaäy. Maïng lôïi ích
bình ñaúng laø traân chaâu, löu ly, san hoâ, maõ naõo, nhöõng caùi gì beân
ngoaøi, maïng. Ñoà duøng rieâng tö lôïi ích bình ñaúng laø voi, ngöïa, xe ñeå
côõi vaø taát caû tònh taøi.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thaáy mình thöïc
haønh vaø ñem cho ngöôøi khaùc ñeàu nhö nhau.
neân coù thaân hình toát ñeïp, thöôøng tu taäp oai nghi vaéng laëng, oai nghi
khoâng giaû doái, oai nghi thanh tònh; moïi ngöôøi öa nhìn trong ngoaøi
oân hoøa, ai nhìn xem cuõng ñeïp loøng vui thích, khoâng nhaøm chaùn. Taát
caû chuùng sinh ñeàu yeâu meán vaø kính troïng, hoaëc coù ai thaáy lieàn phaùt
thieän taâm. Neáu ngöôøi saân haän maø thaáy, saân haän lieàn ñöôïc giaûi
thoaùt.
xinh ñeïp nhö vaäy, thì neân nhaän laøm nôi nöông töïa ñeå chuùng sinh gaàn
guõi, laøm cho phieàn naõo tieâu dieät, coù theå daãn daét chuùng sinh ra khoûi
sinh töû meânh moâng voâ bieân, coù theå ñoä chuùng sinh thoaùt hieåm naïn ôû
theá gian. Laøm baïn thaân cho nhöõng ngöôøi khoâng coù quyeán thuoäc, laøm
vò löông y trò beänh phieàn naõo, laøm ngöôøi cöùu hoä cho nhöõng ngöôøi
khoâng ñöôïc cöùu giuùp, laøm choã quay veà nöông töïa cho nhöõng ngöôøi
khoâng coù nôi quay veà nöông töïa, laøm ngoïn ñuoác phaùp cho chuùng sinh
voâ minh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, vì caùc chuùng maø
laøm choã nöông töïa, nhö caây thuoác lôùn trò caùc taät beänh.
Ví nhö caây ñaïi thoï Thieän kieán, goác, reã, nhaùnh, laù, hoa, quaû,
saéc, höông, vò, xuùc ñeàu trò laønh beänh cho chuùng sinh.
cuõng nhö vaäy. Töø khi môùi phaùt taâm, vì caùc chuùng sinh maø chöõa trò
caùc thöù beänh phieàn naõo, neân coâng ñöùc trí tueä cuûa Ñaïi Boà-taùt, neáu coù
ngöôøi taät beänh thaáy nghe ñeàu ñöôïc laønh beänh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thöôøng cuøng vôùi
coâng ñöùc töông öng, tuøy theo khaû naêng maø cuùng döôøng Tam baûo. Ai
coù taät beänh lieàn boá thí thuoác thang, hoaëc thaáy ñoùi khaùt lieàn Boá thí ñoà
aên uoáng, hoaëc thaáy laïnh reùt lieàn boá thí aùo maëc, taän taâm phuïng söï Sö
taêng, Hoøa thöôïng; ngöôøi ñoàng hoïc Phaät phaùp thì neân chaép tay cung
kính, taïo laäp giaø-lam, boá thí ruoäng vöôøn. Tuøy theo khaû naêng cuûa
mình maø boá thí cho chuùng Taêng, cho ñeán vieäc phuïc dòch sai baûo cuõng
lieäu tình nghóa lyù ñuùng nhö phaùp. Khi nghe teân Sa-moân, Baø-la-moân
tu haønh ñaïo haïnh, ñöùc ñoä thì luoân luoân tìm ñeán taän nôi.
coù theå phaùt sinh caùc vieäc laønh; coù theå duøng caùc phöông tieän thieän
xaûo ñeå giaùo hoùa chuùng sinh.
ÔÛ trong coõi Phaät naøy, tuy thaân khoâng di ñoäng, maø coù theå daïo
khaép voâ löôïng theá giôùi chö Phaät ñeå hoïc hoûi chaùnh phaùp.
ÔÛ coõi Phaät naøy thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng daïo khaép voâ
löôïng theá giôùi chö Phaät, ñeå nghe nhaän chaùnh phaùp.
ÔÛ coõi Phaät naøy, thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng thò hieän ôû voâ
löôïng coõi nöôùc chö Phaät, ñeå cuùng döôøng caùc Ñöùc Nhö Lai.
ÔÛ coõi Phaät naøy, thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng daïo khaép voâ
löôïng theá giôùi chö Phaät, ñeå thaønh töïu tö löông Voâ thöôïng Boà-ñeà.
ÔÛ coõi Phaät naøy, thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng daïo khaép voâ
löôïng theá giôùi chö Phaät; neáu thaáy coù Boà-taùt thaønh Phaät thì cung kính
cuùng döôøng.
ÔÛ coõi Phaät naøy, thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng thò hieän thaønh
ñaïo ôû voâ löôïng theá giôùi.
ÔÛ coõi Phaät naøy, thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng thò hieän chuyeån
phaùp luaân ôû voâ löôïng coõi Phaät.
ÔÛ coõi Phaät naøy, thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng thò hieän Nieát-
baøn ôû voâ löôïng coõi Phaät.
ÔÛ coõi Phaät naøy, thaân tuy khoâng di ñoäng, nhöng vì muoán ñöôïc
ñoä cho ngöôøi maø hieän thaân ôû voâ löôïng coõi Phaät ñeå cho hoï ñeàu thaáy
maø khoâng coù taùt yù phaân bieät.
–Baïch Theá Toân! Taïi sao Ñaïi Boà-taùt thò hieän taát caû hoùa thaân maø
taâm khoâng phaân bieät?
www.daitangkinh.org
–Naøy ñaïi vöông! Ví nhö maët trôøi, maët traêng chieáu khaép boán
chaâu thieân haï maø coù phaân bieät ñaâu, ta chieáu xuoáng thieân haï, laøm aùnh
saùng ñeå cho chuùng sinh bò nghieäp baùo, töï caûm nhaän laø aùnh saùng maët
trôøi, maët traêng chieáu xuoáng thieân haï.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng laïi nhö vaäy.
Tuy hieän hoùa thaân maø khoâng phaân bieät. Vì sao? Vì chuùng sinh ñôøi
tröôùc ñeàu coù thieän nghieäp.
Ñaïi Boà-taùt töø xöa khi môùi tu haønh, ñaõ phaùt nguyeän ñoä chuùng
sinh, do nguyeän löïc naøy maø tuøy theo yù nghó maø öùng hieän, nhöng
khoâng coù taâm phaân bieät.
duøng phöông tieän thieän xaûo giaùo hoùa chuùng sinh nhö vaäy, thì mau ñaït
ñeán Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt ñaõ thöïc haønh
ñaày ñuû boá thí, trì giôùi thanh tònh khoâng thieáu soùt taïp loaïn neân ñöôïc
giôùi tuï thanh tònh. Vöôït qua caûnh giôùi cuûa Thanh vaên vaø Bích-chi-
phaät, ñaày ñuû nhaãn nhuïc, tinh taán, thieàn ñònh, trí tueä, phöông tieän,
nguyeän löïc trí, coâng ñöùc baát coäng cuûa Nhö Lai Theá Toân. Taát caû ñaõ
ñaày ñuû neân vöôït qua ñöôïc caûnh giôùi Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät.
Naøy ñaïi vöông! Boà-taùt Sô ñòa cho ñeán Thaäp ñòa, thöïc haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät tu haønh nhö vaäy thì ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
giaùc.
Khi noùi phaùp moân naøy, trong chuùng hoäi coù hai vaïn Thieân töû ñaït
ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh, xa lìa traàn caáu; ba vaïn Ñaïi Boà-taùt chöùng
ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn; taùm vaïn boán ngaøn ngöôøi vaø trôøi phaùt taâm Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc; voâ löôïng traêm ngaøn öùc Caøn-thaùt-baø, Khaån-
na-la, thaûy ñeàu chaép tay, vaây quanh nuùi Kyø-xaø-quaät, ñeå taùn thaùn Nhö
Lai; voâ löôïng traêm ngaøn chuùng Daï-xoa, vaây quanh nuùi Kyø-xaø-quaät,
raûi caùc hoa sen nhö möa; möôøi phöông voâ löôïng haèng haø sa theá giôùi
Boà-taùt ñeàu ñeán taäp hôïp khen ngôïi Nhö Lai Theá Toân.
Theá Toân vui veû vì caùc Boà-taùt maø noùi phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät
saâu xa naøy. Nhaân nôi phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy maø coù ñöôïc Trôøi,
Ngöôøi, Tu-ñaø-hoaøn höôùng; Tu-ñaø-hoaøn quaû, cho ñeán A-la-haùn
höôùng, A-la-haùn quaû; ñaïo Bích-chi-phaät; Thaäp ñòa cuûa Boà-taùt, möôøi
Ba-la-maät, möôøi Löïc cuûa Nhö Lai; boán Voâ sôû uùy; möôøi taùm phaùp
Baát coäng, Nhaát thieát chuûng trí. Taát caû ñeàu töø Baùt-nhaõ ba-la-maät
sinh ra.
–Baïch Theá Toân! Ví nhö taát caû chuùng sinh trong theá gian ñeàu
nöông vaøo hö khoâng, nhöng hö khoâng, khoâng coù choã nöông. Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng vaäy, laø caên baûn cuûa caùc phaùp maø töï noù khoâng döïa
vaøo ñaâu caû. Chuùng con nguyeän, ôû ñôøi vò lai, vì caùc Ñaïi Boà-taùt maø noùi
phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät, nhö Phaät ñang noùi; noùi xong, laïi duøng nhieàu
thöù höông hoa raûi khaép choã cuûa Nhö Lai.
Luùc baáy giôø, taïi nuùi Kyø-xaø-quaät, Thieân thaàn vaø nhöõng ngöôøi
taäp hôïp ñeán giöõa hö khoâng, taùn thaùn raèng: “Chuùng con ghi nhôù ôû ñôøi
quaù khöù ñaõ coù voâ löôïng chö Phaät, ôû trong nuùi Kyø-xaø-quaät naøy, noùi
phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät, cuõng nhö ngaøy hoâm nay.”
–Baïch Theá Toân! Chö Thieân ôû giöõa hö khoâng laøm sao bieát ñöôïc
ôû ñôøi quaù khöù, Phaät noùi phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Caùc chö Thieân naøy, ñeàu truï giaûi thoaùt, neân
khoâng theå nghó baøn, vì vaäy maø hoï coù theå bieát vieäc laøm laâu xa ôû quaù
khöù.
Naøy ñaïi vöông! Khi xöa ta coøn laøm Boà-taùt, cuõng ñaõ töøng sinh
vaøo caûnh giôùi cuûa Thieân thaàn kia, thaáy voâ löôïng Ñöùc Phaät thaønh ñaïo
noùi phaùp cho ñeán Nieát-baøn. Ta thöôøng taùn thaùn, chaép tay leã baùi. Vì
sao? Vì caûnh giôùi cuûa Thieân thaàn naøy maïng soáng raát laâu daøi.
Baáy giôø, trong chuùng coù moät vò Thieân töû teân laø Quang Ñöùc, töø
choã ngoài ñöùng daäy, tròch aùo baøy vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép
tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Chö Phaät, Boà-taùt thì phaûi ôû coõi thanh tònh; theá
giôùi Ta-baø naøy laïi khoâng thanh tònh, taïi sao Theá Toân xuaát hieän ôû coõi
naøy?
Phaät baûo Thieân töû Quang-Ñöùc:
–Choã ôû cuûa chö Phaät Nhö Lai, khoâng coù caûnh giôùi ueá tröôïc.
Luùc ñoù Theá Toân lieàn duøng thaàn löïc, hieän tam thieân ñaïi thieân theá giôùi
www.daitangkinh.org
naøy, maët ñaát baèng phaúng nhö baøn tay, hoaøn toaøn baèng löu ly, khoâng
coù caùc thöù nuùi, ñoài, goø, ñoáng, gai goác,… khaép nôi tuï hoïp caùc thöù baùu
nhö höông hoa, coû meàm; coù suoái chaûy, coù ao ñeå taém vôùi nöôùc taùm
coâng ñöùc, nhieàu taàng, nhieàu baäc vôùi caây coái, hoa quaû baèng baûy thöù
baùu, coù noùi phaùp khoâng thoaùi chuyeån cho Boà-taùt. Nôi ñoù khoâng coù
phaøm phu, chæ thaáy möôøi phöông caùc Ñaïi Boà-taùt. Khoâng coøn nghe
aâm thanh khaùc, chæ nghe tieáng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Moïi nôi ñeàu coù
hoa sen xanh, hoàng, ñoû, traéng lôùn nhö baùnh xe. Trong moãi moät hoa
ñeàu coù Boà-taùt ngoài kieát giaø. Ngay luùc ñoù thaáy Nhö Lai ôû trong ñaïi
chuùng ñang vì caùc Boà-taùt maø noùi phaùp saâu xa vaø coù voâ löôïng traêm
ngaøn Phaïm thieân, Ñeá Thích hoä ñôøi, ñi nhieãu quanh tröôùc sau cung
kính cuùng döôøng, toân troïng, ngôïi khen Nhö Lai:
–Hy höõu Theá Toân, hy höõu Theá Toân! Ngaøi noùi phaùp khoâng coù
giaû doái, chaân thaät khoâng hai. Ñuùng nhö Theá Toân ñaõ noùi! Laø chö Phaät
ôû nôi khoâng coù ueá tröôïc, chæ vì chuùng sinh phöôùc moûng neân thaáy
khoâng thanh tònh.
Baïch Theá Toân! Neáu coù thieän nam, tín nöõ maø ñöôïc nghe danh töï
Baùt-nhaõ ba-la-maät ñaõ laø hy höõu, huoáng chi laïi thoï trì, bieân cheùp, ñoïc
tuïng vaø vì ngöôøi khaùc dieãn noùi.
Phaät daïy:
–Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ôû voâ löôïng traêm ngaøn kieáp;
duøng taâm khoâng chöôùng ngaïi boá thí taøi vaät cho ngöôøi khaùc; hoaëc coù
ngöôøi ñem loøng tin thanh tònh bieân cheùp kinh naøy, truyeàn trao cho
moïi ngöôøi, thì coâng ñöùc nhieàu hôn söï boá thí taøi vaät kia. Vì sao? Vì boá
thí taøi vaät thì coù theå heát, nhöng boá thí phaùp thì voâ taän. Vì taøi thí chæ
coù ñöôïc ôû theá gian, hoaëc ngöôøi hoaëc trôøi maø töø xöa ñaõ ñöôïc roài laïi
ñöôïc nöõa, nhö vaäy seõ trôû ñi trôû laïi trong voøng ñoïa laïc. Neáu laáy phaùp
maø boá thì, thì xöa nay chöa ñöôïc, nay môùi coù ñöôïc thì ñoù laø Nieát-baøn.
Neân taát caû chuùng sinh, trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, neáu coù
ngöôøi giaùo hoùa thì ñeàu ñöôïc an truï trong möôøi ñieàu thieän. Neáu thieän
nam, tín nöõ naøo duøng loøng tin thanh tònh thoï trì, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-
la-maät vaø vì ngöôøi khaùc giaûng noùi, thì coâng ñöùc hôn ôû tröôùc. Vì taát caû
phaùp laønh ñeàu töø Baùt-nhaõ ba-la-maät sinh ra vaäy.
Neáu taát caû chuùng sinh trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, coù
ngöôøi giaùo hoùa thì ñeàu coù theå ñaéc quaû Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-
na-haøm, A-la-haùn, Bích-chi-phaät; hoaëc laïi coù ngöôøi vôùi loøng tin vöõng
chaéc, thoï trì, ñoïc tuïng, bieân cheùp kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät thì coâng
ñöùc hôn tröôùc. Vì sao? Vì phaùp cuûa Thanh vaên, Bích-chi-phaät ñeàu
trong Baùt-nhaõ ba-la-maät sinh ra. Taát caû phaùp cuûa Ñaïi Boà-taùt töø trong
Baùt-nhaõ ba-la-maät maø ra. Nhaân nôi Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy neân môùi
coù Phaät ra ñôøi. Nôi naøo coù Baùt-nhaõ ba-la-maät thì neân bieát ñoù laø Boà-
ñeà ñaïo traøng, laø nôi chuyeån phaùp luaân, phaûi neân nhôù nghó choã naøy laø
Ñaïi sö cuûa ta; Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri cuõng ñang ôû choã
naøy. Vì sao? Vì taát caû chö Phaät ñeàu töø Baùt-nhaõ ba-la-maät maø sinh ra.
Neáu coù ngöôøi cuùng döôøng hình töôïng Nhö Lai, khoâng baèng cuùng
döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì ba ñôøi chö Phaät ñeàu töø nôi Baùt-
nhaõ ba-la-maät naøy maø sinh.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 4
Phaåm 6: BÌNH ÑAÚNG
Luùc baáy giôø Thaéng Thieân vöông töø choã ngoài ñöùng daäy, tròch aùo
ñaàu laøm leã baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Nhö lôøi Theá Toân noùi phaùp taùnh bình ñaúng, theá
naøo laø bình ñaúng vaø nhöõng phaùp naøo goïi laø bình ñaúng?
–Naøy ñaïi vöông! Bình ñaúng laø quaùn caùc phaùp khoâng sinh,
khoâng dieät, töï taùnh vaéng laëng. Taát caû phieàn naõo, giaû doái, phaân bieät,
khoâng sinh khoâng dieät töï taùnh vaéng laëng, goïi laø bình ñaúng. Danh
töôùng, voïng töôûng khoâng sinh, khoâng dieät, töï taùnh vaéng laëng goïi laø
bình ñaúng. Dieät tröø caùc ñieân ñaûo, khoâng sinh taâm phan duyeân goïi laø
bình ñaúng. Khi taâm naêng duyeân ñaõ dieät, thì voâ minh höõu aùi ñeàu vaéng
laëng. Si aùi ñaõ dieät, neân khoâng sinh ngaõ vaø ngaõ sôû, goïi laø bình ñaúng.
Ngaõ vaø ngaõ sôû dieät, thì danh saéc vaéng laëng, goïi laø bình ñaúng vì danh
saéc dieät neân bieân kieán chaúng sanh goïi laø bình ñaúng. Chaáp ñoaïn, chaáp
thöôøng ñaõ dieät thì thaân kieán vaéng laëng, goïi laø bình ñaúng.
Naøy ñaïi vöông! Taát caû phieàn naõo naêng thuû sôû thuû chöôùng ngaïi
phaùp laønh ñeàu nöông vaøo thaân kieán maø sinh ra. Baäc Ñaïi Boà-taùt dieät
ñöôïc thaân kieán thì taát caû nghieäp taïo taùc vaø keát söû ñeàu ñoaïn döùt vaø
vaéng laëng.
Ví nhö caây lôùn, neáu nhoå goác reã thì caønh laù ñeàu bò cheát khoâ.
Cuõng nhö ngöôøi khoâng ñaàu thì cheát. Taát caû phieàn naõo cuõng nhö vaäy,
neáu ñoaïn thaân kieán thì keát söû töï dieät.
Naøy ñaïi vöông! Neáu coù ngöôøi quaùn caùc phaùp khoâng coù ngaõ, thì
naêng thuû vaø sôû thuû ñeàu vaéng laëng.
–Baïch Theá Toân! Taïi sao phaùt sinh ngaõ kieán thì che maát lyù chaân
thaät?
–Naøy ñaïi vöông! Ñoái vôùi thaân naêm aám, voïng chaáp coù ngaõ thì
lieàn sinh ngaõ kieán. Nhöng phaùp chaân thaät töï taùnh voán bình ñaúng,
khoâng coù naêng chaáp, sôû chaáp, ngaõ kieán traùi ngöôïc neân goïi laø
chöôùng.
Naøy ñaïi vöông! Nhö vaäy ngaõ kieán khoâng ôû trong, khoâng ôû
ngoaøi, khoâng ôû trong vaø ngoaøi; neân khoâng coù choã truï, goïi laø vaéng
laëng, töùc laø bình ñaúng. Xa lìa ngaõ kieán, thaáu roõ bình ñaúng, goïi laø
quaùn chaân thaät khoâng; töùc laø Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän. Töï taùnh
vaéng laëng khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng thuû, khoâng tröôùc, xa lìa ngaõ
kieán goïi laø bình ñaúng.
Naøy ñaïi vöông! Noùi veà ngaõ töùc laø khoâng ñi; khoâng ñeán; khoâng
coù phaân bieät chaân thaät hay giaû doái phaùp töø nôi voïng maø coù cuõng goïi
laø hö voïng. Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät quaùn saùt
caùc phaùp nhö vaäy, xa lìa hö voïng neân goïi laø vaéng laëng, bình ñaúng.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng phöông tieän
thieän xaûo, coù theå bieát nhö thaät caùc phieàn naõo bò ñoaïn dieät; vì thieän
phaùp taêng tröôûng neân phieàn naõo bò ñoaïn tröø, nhöng khoâng thaáy coù
sinh, khoâng thaáy coù dieät, goïi laø bình ñaúng. Tu phaùp Ba-la-maät xa lìa
ma chöôùng, nhöng khoâng thaáy phaùp ñeå tu vaø khoâng thaáy phaùp ñeå xa
lìa, goïi laø bình ñaúng. Boà-taùt thöôøng ra söùc trôï giuùp phaùp Boà-ñeà,
khoâng coù sinh taâm Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät. Ñoái vôùi vieäc trôï giuùp
phaùp Boà-ñeà, khoâng thaáy coù töôùng khaùc cuûa Thanh vaên vaø Duyeân
giaùc, goïi laø bình ñaúng. Taâm duyeân vaøo Nhaát thieát trí, thì khoâng döøng
nghó, thöôøng tu haïnh khoâng vaø duøng ñaïi Bi löïc ñeå khoâng töø boû chuùng
sinh, neân goïi laø bình ñaúng.
vôùi ñaày ñuû phöông tieän, lieàn ñöôïc taâm duyeân töï taïi. Duøng taâm
www.daitangkinh.org
duyeân voâ töôùng, ñeå tu phaùp giaùc ngoä nhöng khoâng thaáy coù phaùp voâ
töôùng vaø giaùc ngoä khaùc nhau, neân goïi laø bình ñaúng. Taâm duyeân voâ
nguyeän khoâng boû ba coõi; nhöng khoâng thaáy voâ nguyeän vaø ba coõi
khaùc nhau, neân goïi laø bình ñaúng. Quaùn thaân baát tònh, taâm phaûi truï
thanh tònh; quaùn haïnh voâ thöôøng, taâm truï ôû sinh töû maø khoâng nhaøm
chaùn xa lìa; quaùn chuùng sinh khoå, taâm truï ôû Nieát-baøn; quaùn phaùp voâ
ngaõ thì phaùt taâm ñaïi Bi ñoái vôùi caùc chuùng sinh; thöôøng vì chuùng
sinh noùi thuoác baát tònh khoâng thaáy beänh tham; thöôøng noùi ñaïi Bi
khoâng thaáy saân haän; thöôøng noùi nhaân duyeân khoâng thaáy ngu si vaø
nhieàu beänh taät; noùi thuoác voâ thöôøng neân khoâng thaáy caùc beänh vaø
voâ thöôøng khaùc.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng söùc phöông
tieän nhö vaäy; ñoái taát caû caùc phaùp, taâm duyeân töï taïi; duyeân phaùp ly
duïc ñeå giaùo hoùa Thanh vaên; duyeân phaùp lìa saân haän laø giaùo hoùa
Bích-chi-phaät; duyeân phaùp lìa ngu si laø giaùo hoùa Boà-taùt; duyeân taát caû
saéc laø nguyeän ñöôïc saéc thaân voâ sôû ñaéc cuûa Phaät. Taâm duyeân caùc aâm
thanh laø nguyeän ñöôïc aâm thanh vi dieäu cuûa Nhö Lai; taâm duyeân caùc
muøi höông laø nguyeän ñöôïc giôùi höông thanh tònh cuûa Nhö Lai; taâm
duyeân caùc muøi vò baäc nhaát laø nguyeän ñöôïc vò ôû trong töôùng ñaïi
tröôïng phu baäc nhaát cuûa Nhö Lai; taâm duyeân caùc xuùc laø nguyeän ñöôïc
baøn tay meàm maïi cuûa Nhö Lai; taâm duyeân caùc phaùp laø nguyeän ñöôïc
taâm vaéng laëng cuûa Nhö Lai; taâm duyeân phaùp boá thí laø nguyeän ñöôïc
thaønh töïu thaân töôùng toát ñeïp; taâm duyeân tònh giôùi laø nguyeän ñöôïc coõi
Phaät thanh tònh; taâm duyeân nhaãn nhuïc laø nguyeän ñöôïc aâm thanh ñaïi
Phaïm cuûa Nhö Lai, thaân toûa haøo quang thanh tònh; taâm duyeân tinh
taán laø nguyeän ñoä chuùng sinh; taâm duyeân thieàn ñònh laø nguyeän ñöôïc
thaønh töïu caùc ñaïi thaàn thoâng, taâm duyeân trí tueä laø nguyeän ñoaïn taát
caû kieán hoaëc phieàn naõo; taâm duyeân ñaïi Töø, bình ñaúng, khoâng ngaïi laø
ñeå laøm cho chuùng sinh ñeàu ñöôïc an laïc; taâm duyeân ñaïi Bi laø nguyeän
hoä trì chaùnh phaùp; taâm duyeân ñaïi Hyû laø nguyeän ñöôïc noùi phaùp öa
thích cho chuùng sinh; taâm duyeân ñaïi Xaû laø nguyeän khoâng thaáy phieàn
naõo keát söû cuûa chuùng sinh.
duøng söùc phöông tieän khoâng thaáy hai vieäc, goïi laø haïnh bình ñaúng.
Taâm duyeân boán Nhieáp phaùp laø ñeå giaùo hoùa chuùng sinh; nöông theo
loãi taät ñoá maø xaû boû tö taøi; nöông theo loãi phaù giôùi, ñeå truï giôùi thanh
tònh; nöông theo loãi saân haän ñeå truï nhaãn nhuïc; nöông theo loãi löôøi
bieáng neân ñöôïc Phaät löïc; nöông theo loãi taùn loaïn, neân ñöôïc thieàn
ñònh vaéng laëng cuûa Nhö Lai; nöông theo loãi trí toái taêm neân ñöôïc trí
tueä voâ ngaïi cuûa Nhö Lai. Taâm duyeân vôùi Thanh vaên vaø Bích-chi-
phaät laø vì muoán thaønh töïu voâ thöôïng Ñaïi thöøa; taâm duyeân vôùi
ñöôøng aùc vì muoán cöùu giuùp taát caû chuùng sinh; taâm duyeân vôùi chö
Thieân laø vì bieát taát caû ñeàu bò hö hoaïi; taâm duyeân caùc chuùng sinh laø
vì bieát khoâng chaéc thaät; taâm duyeân nôi nieäm Phaät neân ñöôïc thaønh
töïu thieàn ñònh vaø trôï ñaïo; taâm duyeân nôi nieäm Phaùp neân ñöôïc
thoâng ñaït caùc phaùp taïng bí maät; taâm duyeân nôi nieäm Taêng neân
ñöôïc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån; taâm duyeân nôi nieäm xaû neân khoâng
aùi tröôùc; taâm duyeân nôi nieäm giôùi neân ñöôïc giôùi thanh tònh; taâm
duyeân nôi nieäm Thieân neân thaønh Phaät ñöôïc chö Thieân khen ngôïi;
taâm duyeân nôi töï thaân neân ñöôïc thaân Phaät; taâm duyeân nôi mieäng
neân ñöôïc kim khaåu cuûa Phaät; taâm duyeân nôi yù neân ñöôïc taâm bình
ñaúng cuûa Nhö Lai; taâm duyeân nôi höõu vi neân ñöôïc trí Phaät; taâm
duyeân nôi voâ vi neân ñöôïc vaéng laëng.
khoâng coù moät taâm, moät haïnh naøo maø khoâng höôùng ñeán Nhaát thieát trí.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät duyeân khaép caùc phaùp
maø khoâng bò ñaém tröôùc, xem thaáy caùc phaùp ñeàu ñöa ñeán giaùc ngoä
neân goïi laø phöông tieän thieän xaûo.
Naøy ñaïi vöông! Ví nhö ñaïi ñòa trong tam thieân ñaïi thieân theá
giôùi sinh ra caùc vaät ñeå moïi ngöôøi ñeàu duøng vaäy.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, caùc caûnh giôùi
ñaõ duyeân ñeàu con ñöôøng lôïi ích ñeå ñöa ñeán giaùc ngoä. Ví nhö caùc
saéc ñeàu nhaân nôi boán ñaïi maø thaønh. Nhö vaäy, Boà-taùt duyeân caùc
caûnh giôùi, khoâng coù moät phaùp naøo maø khoâng ñöa ñeán giaùc ngoä. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt tu taäp caùc haïnh, ñeàu nhaân nôi duyeân beân ngoaøi
maø ñöôïc thaønh töïu. Nhö nhaân nôi ngöôøi keo kieät maø Boà-taùt thaønh
töïu ñöôïc Boá thí ba-la-maät; nhaân nôi ngöôøi queân aân maø Boà-taùt thaønh
töïu ñöôïc Trì giôùi ba-la-maät; nhaân nôi taùnh aùc, saân haän cuûa chuùng
www.daitangkinh.org
sinh maø Boà-taùt thaønh töïu Nhaãn nhuïc ba-la-maät; nhaân nôi ngöôøi löôøi
bieáng maø Boà-taùt thaønh töïu Tinh taán ba-la-maät; nhaân nôi ngöôøi taùn
loaïn maø Boà-taùt Thieàn ñònh ba-la-maät, nhaân ngöôøi ngu doát maø Boà-
taùt thaønh töïu Trí tueä ba-la-maät.
Neáu coù chuùng sinh laøm naõo haïi Boà-taùt, thì nhaân ñaáy Boà-taùt
khoâng sanh taâm saân haän.
Neáu thaáy ngöôøi tu haønh phaùp laønh höôùng ñeán giaùc ngoä, thì
Boà-taùt cöù xem nhö laø thaân cuûa con mình.
Neáu thaáy ngöôøi khen ngôïi, thì Ñaïi Boà-taùt khoâng sanh vui
möøng vaø cheâ cuõng khoâng saân haän.
Thaáy chuùng sinh khoå thì Boà-taùt sinh taâm ñaïi Bi, thaáy chuùng
sinh vui thì sinh taâm ñaïi Hyû.
Neáu chuùng sinh khoù giaùo hoùa thì Boà-taùt thöông töôûng, phaùt
taâm vaéng laëng, chuùng sinh nhaân ñoù maø tin vaø thöïc haønh; neân Boà-taùt
lieàn ñöôïc trí tueä vaø söï bieát aân.
Neáu thaáy aùc duyeân beân ngoaøi cuûa chuùng sinh maïnh vaø nhaân
thieän ôû beân trong yeáu, thì Boà-taùt phaùt taâm uûng hoä.
Neáu Boà-taùt thaáy chuùng sinh caäy nôi söùc maïnh, thôøi duøng moïi
phöông tieän laøm cho hoï nhaän söï giaùo hoùa.
Neáu Boà-taùt thaáy trí tueä cuûa chuùng sinh ñöôïc khai ngoä, hieåu roõ
nghóa lyù, thì noùi phaùp saâu xa cho hoï.
Neáu ngöôøi coù trí tueä thì Boà-taùt theo thöù lôùp maø noùi phaùp.
Neáu coù ngöôøi chaáp tröôùc vaên töï thì Boà-taùt noùi nghóa lyù cho hoï.
Boà-taùt noùi phaùp quaùn cho nhöõng ngöôøi ñaõ tu phaùp chæ vaø noùi
caùc Tam-muoäi cho nhöõng ngöôøi ñaõ tu phaùp quaùn.
Neáu coù ngöôøi chaáp tröôùc trì giôùi thì Boà-taùt noùi ñòa nguïc, coøn
khoâng chaáp tröôùc thì khoâng noùi.
Boà-taùt noùi phaùp tö duy vaø tu taäp cho ngöôøi chaáp tröôùc vieäc
nghe; noùi trí tueä cho ngöôøi chaáp tröôùc thieàn ñònh; noùi phaùp vieãn ly
cho ngöôøi öa nhaøn vaéng; noùi Thaùnh trí cho ngöôøi muoán nghe coâng
ñöùc cuûa Phaät; noùi phaùp baát tònh cho ngöôøi tham duïc; noùi phaùp töø bi
cho ngöôøi saân haän; noùi phaùp duyeân sinh cho ngöôøi ngu si, noùi taát caû
phaùp bình ñaúng cho moïi ngöôøi, nhö: noùi baát tònh, hoaëc noùi töø bi,
hoaëc noùi nhaân duyeân, hoaëc noùi tònh giôùi, thieàn ñònh, trí tueä... ñeå
giaùo hoùa chuùng sinh.
Neáu coù chuùng sinh naøo thích hôïp nhaän söï giaùo hoùa cuûa Phaät
thöøa thì Boà-taùt theo thöù lôùp noùi phaùp Ba-la-maät; chuùng sinh thích
hôïp nhaän söï giaùo hoùa baèng khoáng cheá, thì Boà-taùt tröôùc baùc boû lôøi
noùi cuûa hoï, nhöng sau ñoù noùi phaùp cho hoï.
Neáu chuùng sinh thích hôïp nhaän söï giaùo hoùa baèng lôøi noùi, thì
Boà-taùt lieàn neân vì ñoù maø noùi phaùp nhaân duyeân vaø thí duï laøm cho hoï
ñöôïc hieåu roõ; ai muoán ñöôïc giaùo hoùa baèng phaùp saâu xa, thì Boà-taùt
lieàn vì ñoù maø noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø söùc phöông tieän; khoâng
nhaân, khoâng ngaõ vaø khoâng noùi phaùp töôùng ngöôøi chaáp thaáy chuùng
sinh thì noùi phaùp khoâng. Ngöôøi coù nhieàu giaùc quaùn neân noùi voâ töôùng;
ngöôøi öa ñaém phaùp höõu vi thì noùi voâ nguyeän. Chaáp tröôùc nôi naêm aám
chuùng sinh thì noùi huyeãn hoùa. Chaáp tröôùc nôi giôùi chuùng sinh thì noùi
khoâng choã coù. Chuùng sinh chaáp tröôùc nôi nhaäp cuûa chuùng sinh thì noùi
nhö moäng. Chuùng sinh chaáp tröôùc nôi Duïc giôùi thì noùi thieâu ñoát; hoaëc
chaáp tröôùc nôi saéc giôùi thì neân noùi haønh khoå; hoaëc chaáp tröôùc nôi Voâ
saéc giôùi thì noùi haïnh voâ thöôøng. Chuùng sinh khoù giaùo hoùa thì khen
ngôïi thaùnh chuûng. Chuùng sinh deã giaùo hoùa thì noùi caùc thieàn ñònh vaø
taâm voâ löôïng; ai thích ñöôïc giaùo hoùa muoán sanh leân trôøi thì neân noùi
phaùp an laïc. Ngöôøi muoán ñöôïc giaùo hoùa baèng phaùp Thanh vaên, thì
neân noùi Töù ñeá; ngöôøi muoán ñöôïc giaùo hoùa baèng phaùp Bích-chi-phaät,
thì neân noùi phaùp nhaân duyeân; ngöôøi thoï nhaän giaùo hoùa baèng phaùp
Boà-taùt thì neân noùi taâm thanh tònh vaø phaùp ñaïi Bi. Ngöôøi tu haïnh Boà-
taùt thì neân noùi coâng ñöùc trí tueä; caùc Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån thì
neân noùi coõi Phaät thanh tònh; baäc Nhaát sinh boå xöù thì neân noùi ñaïo
traøng trang nghieâm; ngöôøi laáy lôøi Phaät noùi maø nhaän söï giaùo hoùa thì
neân lieân tuïc noùi theo thöù lôùp.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh thanh tònh Baùt-nhaõ
ba-la-maät, duøng söùc phöông tieän neân ñöôïc töï taïi, noùi phaùp lôïi ích
khoâng coù sai laàm.
Khi Boà-taùt noùi phaùp moân töï taïi naøy, trong chuùng coù ba ngaøn
ngöôøi vaø trôøi phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc, naêm ngaøn Boà-taùt
ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn.
www.daitangkinh.org
Luùc baáy giôø Theá Toân vui veû mæm cöôøi. Theo thöôøng leä, khi
Phaät mæm cöôøi thì ôû giöõa maët phoùng ra caùc luoàng haøo quang lôùn, maøu
xanh, vaøng, ñoû, traéng, maøu tía vaø pha leâ chieáu khaép voâ löôïng, voâ
bieân theá giôùi, leân ñeán coõi trôøi Saéc cöùu caùnh, roài trôû laïi coõi Phaät nhieãu
beân phaûi ba voøng roài thaâu vaøo ñaûnh ñaàu cuûa Phaät.
Luùc baáy giôø, ngaøi Ñaïi trí Xaù-lôïi-phaát lieàn töø choã ngoài ñöùng
daäy, tròch aùo baøy vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà
Ñöùc Phaät cuùi ñaàu ñaûnh leã maø baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Chö Phaät Nhö Lai khoâng vì ñaïi nhaân duyeân thì
khoâng hieäm töôùng toát hieám coù naøy. Nay Ñöùc Theá Toân phoùng haøo
quang, chieáu khaép möôøi phöông voâ löôïng theá giôùi, vì nhaân duyeân gì!
Nguyeän xin Ngaøi noùi cho?
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät baûo Xaù-lôïi-phaát:
–Naøy thieän nam! Thaéng Thieân vöông naøy, voâ löôïng, voâ bieân a-
taêng-kyø kieáp veà quaù khöù, ñaõ ôû nôi chö Phaät, tu haønh caùc Ba-la-maät,
vì caùc Boà-taùt maø giöõ gìn phaùp Ba-la-maät, nhö vaäy ñeán ñôøi vò lai traûi
qua voâ löôïng traêm ngaøn a-taêng-kyø kieáp ñeå thaønh töïu Voâ thöôïng Boà-
ñeà tö löông, sau ñoù môùi ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Danh hieäu
Phaät laø Coâng Ñöùc Trang Nghieâm, Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán
Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu
Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät Theá Toân. Nöôùc ñoù teân laø
Nghieâm tònh; kieáp soá teân laø Thanh tònh; coõi ñoù giaøu coù nhaân daân an
laïc, trong nöôùc hoaøn toaøn laø chuùng Boà-taùt. Nöôùc ñoù ñeàu trang hoaøng
oai nghieâm baèng baûy thöù baùu.
Ñoù laø vaøng, baïc, löu ly, pha leâ, xa cöø, maõ naõo, traân chaâu. Baûy
thöù baùu troän laïi thaønh ñaát, baèng phaúng nhö baøn tay, duøng thöù coû
meàm vaø höông hoa ñeå trang söùc. Coõi ñoù khoâng coù caùc thöù ñoài nuùi, goø
noãng, gai goác, duøng raát nhieàu côø phöôùn quyù baùu ñeå trang hoaøng,
Thaønh ñoù teân laø Nan phuïc, duøng löôùi baûy baùu che ôû treân thaønh vaø
treo ñaày nhöõng chuoâng vaøng.
Ngaøy ñeâm saùu thôøi, chö Thieân giöõa hö khoâng töï troåi leân caùc thöù
nhaïc trôøi, raûi caùc thöù höông vaø hoa trôøi. Nhaân daân coõi ñoù hoan hyû thoï
nhaän caùc duïc laïc hôn ôû coõi trôøi Tha hoùa. Ngöôøi, trôøi töï do qua laïi,
khoâng coù ba ñöôøng aùc, chuùng sinh coõi ñoù chæ caàu trí Phaät, khoâng coù
teân Nhò thöøa.
Phaät Theá Toân vì caùc Ñaïi Boà-taùt coù ñöùc haïnh cao caû maø noùi
phaùp thanh tònh, voâ löông, voâ bieân quyeán thuoäc cuûa Boà-taùt khoâng coù
ngöôøi phaù giôùi, taø maïn, aùc kieán, khoâng coù caâm ngoïng, ñui ñieác, muø
loøa, loõa hình vaø caùc caên khoâng ñaày ñuû. Ñeàu ñaày hai möôi taùm töôùng
toát ñeïp ñeå trang nghieâm thaân. Ñöùc Phaät soáng laâu taùm tieåu kieáp,
chuùng trôøi ngöôøi khoâng coù cheát yeåu.
Naøy thieän nam! Ñöùc Phaät ôû coõi nöôùc ñoù, coù voâ löôïng caùc coâng
ñöùc nhö vaäy. Khi muoán noùi phaùp, phoùng haøo quang chieáu khaép coõi
nöôùc, caùc Boà-taùt gaëp ñöôïc aùnh saùng ñoù, lieàn bieát Theá Toân noùi phaùp,
chuùng ta ñeán nghe cho ñuùng luùc.
Luùc baáy giôø, chö Thieân traûi toøa Sö töû, cao moät traêm do-tuaàn,
cho Ñöùc Theá Toân, cuùng döôøng voâ löôïng thöù baùu ñeå trang nghieâm
toøa ñoù.
Ñöùc Theá Toân lieàn ngoài treân toøa noùi phaùp cho chuùng sinh. Caùc
Boà-taùt thoâng minh, lanh lôïi, moät khi nghe phaùp lieàn ngoä voâ ngaõ vaø
ngaõ sôû. ÔÛ ñaây thöùc aên, uoáng vaø ñoà caàn duøng, chæ caàn nhôù nghó thì
lieàn ñöôïc.
Khi noùi phaùp moân thoï kyù cho Thaéng Thieân vöông, trong chuùng
coù naêm vaïn trôøi, ngöôøi phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc vaø
nguyeän ñôøi vò lai seõ sinh nôi coõi nöôùc ñoù.
Luùc baáy giôø, Thaéng Thieân vöông nghe mình ñöôïc Theá Toân thoï
kyù, taâm vui möøng chöa töøng coù, lieàn voït leân hö khoâng cao ñeán baûy
caây Ña-la.
Luùc baáy giôø, tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, ñeàu chaán ñoäng saùu
caùch, caùc thöù nhaïc trôøi khoâng ñaùnh maø töï nhieân troåi leân, raûi caùc thöù
hoa trôøi ñeå cuùng döôøng Phaät vaø Thaéng Thieân vöông.
Luùc ñoù, Thaéng Thieân vöông töø giöõa hö khoâng haï xuoáng, cuùi
ñaàu leã Phaät roài ngoài qua moät beân.
www.daitangkinh.org
Phaåm 7: HIEÄN TÖÔÙNG
Luùc baáy giôø, Ñaïi trí Xaù-lôïi-phaát noùi vôùi Thaéng Thieân vöông:
–Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thoâng ñaït phaùp
taùnh, thì phaûi ngoài ñaïo traøng ñeå chuyeån phaùp luaân ngay, vì nhaân
duyeân gì maø phaûi tu khoå haïnh vaø haøng phuïc aùc ma tröôùc?
Thaéng Thieân vöông traû lôøi Xaù-lôïi-phaát:
–Naøy thieän nam! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
thaät ra khoâng coù tu khoå haïnh, vì haøng phuïc ngoaïi ñaïo neân thò hieän
khoå haïnh maø söï thaät thì Thieân ma khoâng theå phaù hoaïi. Vì laø chuû cuûa
coõi Duïc, neân thò hieän ñeå haøng phuïc, giaùo hoùa chuùng sinh.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Ngoaïi ñaïo töï cho khoå haïnh laø ñeä nhaát, cho
neân Boà-taùt thò hieän khoå haïnh ñeå vöôït haún ngoaïi ñaïo.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Neáu coù chuùng sinh thaáy Boà-taùt chæ ñöùng co
moät chaân, hoaëc thaáy Boà-taùt ñöùng baèng hai tay, hoaëc thaáy Boà-taùt
ñöùng nhìn maët trôøi, hoaëc thaáy Boà-taùt duøng naêm löûa ñeå ñoát thaân,
hoaëc thaáy Boà-taùt ñöùng choång ñaàu xuoáng ñaát, hoaëc thaáy Boà-taùt naèm
treân gai nhoïn, hoaëc naèm treân phaân traâu, hoaëc ngoài treân ñaù daêm,
hoaëc naèm treân ñaát, hoaëc naèm treân vaùn, hoaëc naèm treân choâng, hoaëc
naèm treân buïi ñaát, hoaëc maëc aùo moûng, maëc aùo vaûi gai, maëc aùo voû
caây, hoaëc loõa hình, hoaëc maëc aùo coû tranh, hoaëc maét nhìn maët trôøi
vaø xoay theo maët trôøi, hoaëc aên gaïo ñaéng, hoaëc aên luùa teû, aên goác coû
vaø thöù laù caây khaùc, aên quaû, aên hoa, aên cuû maøi, aên khoai lang, aên
caây gai, aên gaïo hoaëc uoáng nöôùc ñeå qua ngaøy, hoaëc aên moät coïng rau
ñeå qua ngaøy, moät gioït söõa, moät gioït maät, hoaëc khoâng aên hoaëc hieän
nguû say.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Ñaïi Boà-taùt thò hieän taát caû khoå haïnh nhö vaäy,
trong suoát saùu naêm khoâng thieáu moät vieäc. Boà-taùt thaät khoâng coù khoå
haïnh nhö vaäy, nhöng vì chuùng sinh thaáy coù; bôûi Boà-taùt thò hieän khoå
haïnh laø ñeå ñoä thoaùt cho chuùng sinh, do coù saùu möôi na-do-tha ngöôøi
an truù nôi ba thöøa neân Boà-taùt thò hieän khoå haïnh.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Laïi coù trôøi ngöôøi, ñôøi tröôùc troàng caên laønh
saâu, öa phaùp Ñaïi thöøa thì thaáy Boà-taùt ngoài ñaøi baûy baùu, thaân taâm
khoâng ñoäng, neùt maët vui cöôøi, nhaäp ñònh Tam-muoäi, nhö vaäy traûi qua
saùu naêm môùi xuaát ñònh.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Laïi coù chuùng sinh öa phaùp Ñaïi thöøa saâu xa,
muoán laéng nghe thì thaáy Boà-taùt ngoài yeân maø noùi phaùp.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
duøng söùc phöông tieän ñaïi Bi hoùa ñoä taát caû chuùng sinh, coù theå haøng
phuïc Thieân ma vaø caùc ngoaïi ñaïo.
Baäc Ñaïi Boà-taùt sau saùu naêm lieàn xuaát ñònh. Ngaøi thuaän theo
phaùp theá gian ñi ñeán soâng Ni-lieân-thieàn, taém röûa xong ñöùng beân bôø
soâng thaáy coù moät coâ muïc ñoàng, choïn laáy moät con trong moät traêm con
boø söõa; sau ñoù laáy söõa con naøy naáu chaùo daâng cuùng Boà-taùt. Laïi coù
saùu öùc Thieân, Long, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, ñeàu ñem thöùc aên uoáng ñeán
daâng cuùng vaø noùi:
–Ñaïi só, xin nhaän söï cuùng döôøng cuûa chuùng con! Chaùnh só, xin
haõy nhaän söï cuùng döôøng cuûa chuùng con!
Boà-taùt ñeàu nhaän taát caû, nhöng coâ gaùi chaên cöøu vaø Thieân, Long,
Daï-xoa… ñeàu khoâng thaáy nhau, moãi moät vò trôøi ñeàu thaáy Boà-taùt rieâng
nhaän söï cuùng döôøng ñoù.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Boà-taùt thò hieän haän söï cuùng döôøng ñeå cho
chuùng sinh nhaân nôi ñoù thaáy maø ngoä ñaïo. Nhöng Boà-taùt naøy thaät söï
khoâng coù taém röûa vaø nhaän söï cuùng döôøng.
duøng söùc phöông tieän thò hieän ñi ñeán ñaïo traøng. Khi aáy, coù trôøi Ñòa-
cö teân laø Dieäu Ñòa cuøng caùc Thieân thaàn queùt doïn vuøng ñaát naøy vaø raûi
caùc thöù hoa baùu, roài duøng nhieàu thöù nöôùc höông ñeå röôùi choã aáy, cho
ñeán khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi vaø döôùi nuùi Tu-di, trôøi Töù
Thieân vöông vaø chuùng trôøi laøm möa caùc hoa trôøi, trôøi Tam thaäp tam
vaø trôøi Daï-ma ôû giöõa hö khoâng khen ngôïi vaø troåi caùc thöù nhaïc trôøi,
vua San-ñaâu-suaát-ñaø ôû coõi trôøi Ñaâu-suaát-ñaø duøng löôùi baèng baûy baùu
che khaép theá giôùi, boán goùc ñeàu treo nhöõng chuoâng baèng vaøng ñeàu
möa hoa cuùng döôøng Boà-taùt vaø vua Thieän hoùa ôû coõi trôøi Laïc hoùa,
duøng löôùi baèng vaøng roøng che theá giôùi, troåi caùc thöù nhaïc vaø möa hoa
cuùng döôøng Boà-taùt caùc Thieân töû coõi trôøi Tha hoùa töï taïi, cuøng caùc
www.daitangkinh.org
Thieân, Long, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la,

Ma-haàu-la-giaø, Nhaân phi nhaân... moãi moãi saép ñaët cuùng döôøng moïi
thöù. Trôøi Töï taïi cuøng vôùi vua trôøi Ñaïi phaïm, chuû theá giôùi Ta-baø, thaáy
Boà-taùt ñi ñeán ñaïo traøng, lieàn baûo taát caû Phaïm thieân:
–Naøy thieän nam! Caùc oâng phaûi bieát, baäc Ñaïi Boà-taùt naøy duøng
thaân lôùn vöõng chaéc ñeå töï trang nghieâm, khoâng traùi vôùi lôøi nguyeän,
taâm khoâng bieáng nhaùc, taát caû haïnh Boà-taùt ñeàu ñaày ñuû vaø thoâng ñaït.
Ngaøi giaùo hoùa voâ löôïng chuùng sinh, caùc ñòa vò cuûa Boà-taùt ñeàu ñöôïc
töï taïi; ñoái vôùi caùc chuùng sinh, taâm luoân thanh tònh, kheùo bieát caên
taùnh, thoâng ñaït Maät taïng saâu xa cuûa Nhö Lai, vöôït qua caùc vieäc laøm
cuûa ma, taát caûc caên laønh khoâng theo ngoaïi duyeân, uûng hoä voâ löôïng
chö Phaät, coù theå vì chuùng sinh môû cöûa giaûi thoaùt. Ngaøi laø Baäc Ñaïi Sö
daãn ñöôøng, xoâ deïp caùc thöù ma; Ngaøi laø ngöôøi maïnh meõ soá moät cuûa
ñaïi thieân theá giôùi. Ngaøi laø ñaïi y vöông kheùo cho thuoác phaùp ñeå giaûi
thoaùt cho taát caû vaø nhaän ngoâi vò Phaùp vöông, phoùng aùnh saùng cuûa trí
tueä, khoâng nhieãm taùm phaùp cuûa theá gian, nhö hoa sen lôùn. Ngaøi
thoâng ñaït taát caû Ñaø-la-ni saâu xa nhö bieån, an truï baát ñoäng nhö nuùi
Tu-di, trí tueä thanh tònh khoâng coù caáu ueá nhö ngoïc ma-ni, ñoái vôùi taát
caû phaùp ñöôïc töï taïi, phaïm haïnh thanh tònh.
Naøy thieän nam! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
duøng söùc phöông tieän, ñeán ñaïo traøng; ngoài coäi Boà-ñeà ñeå haøng phuïc
aùc ma, thaønh töïu möôøi Löïc, boán Voâ uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng,
chuyeån ñaïi phaùp luaân, phaùt ra tieáng roáng sö töû laáy phaùp boá thí laøm
cho chuùng sinh ñeàu ñöôïc ñaày ñuû. Vì muoán chuùng sinh ñöôïc Phaùp
nhaõn thanh tònh, neân duøng chaùnh phaùp voâ thöôïng haøng phuïc ngoaïi
ñaïo. Muoán thaønh töïu baûn nguyeän neân thò hieän chö Phaät, ñoái vôùi taát
caû phaùp do vaäy ñeàu ñöôïc töï taïi.
Naøy thieän nam! Caùc oâng coù theå ñi ñeán cuùng döôøng Boà-taùt.
duøng söùc phöông tieän thò hieän, ñeå ñeán ñaïo traøng; döôùi chaân lieàn hieän
töôùng Thieân böùc luaân, aùnh saùng vi dieäu chieáu khaép taát caû ñòa nguïc,
ngaï quyû, suùc sinh. Neáu gaëp ñöôïc aùnh saùng naøy thì xa lìa ñöôïc khoå
naõo vaø ñöôïc an vui.
Khi aùnh saùng naøy chieáu vaøo Long cung, coù vua roàng Ca-leâ-ca
gaëp aùnh saùng naøy lieàn baûo vôùi chuùng roàng:

–AÙnh saøng maøu vaøng naøy, chieáu ñeán Long cung laøm cho thaân
taâm caùc oâng ñöôïc an laïc. Ta ôû ñôøi quaù khöù, töøng thaáy töôùng naøy laø
lieàn bieát coù Phaät xuaát hieän. Nay aùnh saùng naøy gioáng nhö xöa khoâng
khaùc, ta neân bieát chaéc chaén laø coù Phaät xuaát hieän ôû ñôøi. Caùc oâng coù theå
duøng caùc thöù höông xoa, höông boät, höông muøi vò; vaøng baïc, traân
chaâu, xa cöø, maõ naõo, san hoâ, hoå phaùch, baïch ngoïc, côø phöôùn loïng baùu
vaø troåi caùc thöù nhaïc ñi ñeán trong cung Boà-taùt ñeå cuùng döôøng caùc vaät
toát ñeïp aáy.
Khi aáy Long vöông Ca-leâ-ca cuøng vôùi quyeán thuoäc, noåi leân
vöøng maây lôùn, laøm möa thôm röôùi xuoáng choã Boà-taùt vaø troåi caùc thöù
nhaïc ñeå bieåu loä cuùng döôøng, roài ñi nhieãu beân phaûi Boà-taùt maø khen
raèng:
–AÙnh saùng maøu vaøng laøm cho moïi ngöôøi vui söôùng hôn heát,
nhaát ñònh khoâng coøn nghi ngôø laø Phaät xuaát hieän. Sau ñoù nhieàu thöù
baùu trang hoaøng oai nghieâm cho caû maët ñaát: nhöõng caây soáng treân
maët ñaát ñeàu bieán thaønh vaät baùu; soâng ngoøi ñeàu yeân laëng khoâng coù
soùng gioù; suy luaän theo ñieàm laønh naøy thì chaéc chaén Phaät xuaát
hieän, laøm cho aùnh saùng maët trôøi, maët traêng vaø caû trôøi Ñeá Thích, trôøi
Phaïm thieân bò che khuaát, caùc ñöôøng aùc ñeàu thanh tònh neân chaéc
chaén Phaät xuaát hieän.
Ví nhö coù ngöôøi luùc nhoû laïc maát cha meï, ñeán khi tröôûng thaønh
boãng nhieân gaëp laïi ñöôïc cha meï thì loøng raát vui möøng. Taát caû theá
gian gaëp Phaät ra ñôøi cuõng nhö vaäy. Caùc oâng ñaõ töøng cuùng döôøng chö
Phaät ôû ñôøi quaù khöù, nay gaëp baäc Phaùp vöông laø sö töû trong loaøi
ngöôøi, thì ta ñöôïc sinh laøm ngöôøi trong luùc naøy khoâng uoång vaäy.
duøng söùc phöông tieän, laáy coû traûi toøa nôi coäi Boà-ñeà, roài nhieãu beân
phaûi baûy voøng vaø ngoài ñoan nghieâm chaùnh nieäm. Caùc chuùng sinh
thaáp keùm neân thaáy töôùng ñoù nhö vaäy.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Laïi coù caùc Ñaïi Boà-taùt ñöùc haïnh cao caû; thaáy
taùm vaïn boán ngaøn Thieân töû, traûi taùm vaïn boán ngaøn toøa Sö töû lôùn laøm
baèng nhieàu thöù baùu vaø duøng löôùi baèng baûy thöù baùu che khaép treân toøa,
www.daitangkinh.org
boán goùc vaø ôû moïi nôi ñeàu treo chuoâng vaøng, côø phöôùn, loïng baùu, vaûi
luïa naêm maøu treo la lieät.
Luùc baáy giôø, Boà-taùt ngoài khaép caû taùm vaïn boán ngaøn toøa naøy,
nhöng caùc Thieân töû khoâng thaáy nhau, cho laø Boà-taùt chæ ngoài rieâng toøa
cuûa mình maø thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Do nhaân duyeân naøy,
neân caùc Thieân töû sinh taâm hoan hyû, thaáy ñöôïc vieäc chöa töøng coù neân
ñeàu chöùng quaû vò khoâng thoaùi chuyeån.
duøng söùc phöông tieän, töø nôi töôùng loâng traéng ôû giöõa chaân maøy,
phoùng ra haøo quang chieáu khaép caùc cung ma. Taát caû caùc cung ma
trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeàu bò maát aùnh saùng.
Khi aáy, caùc chuùng ma ñeàu suy nghó theá naøy: “Do nhaân duyeân gì
maø caùc cung cuûa chuùng ta aùnh saùng bò maát. Haù chaúng phaûi Boà-taùt ñaõ
ngoài ôû ñaïo traøng chöùng ñaïo Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc ö?” Chuùng
ma cuøng luùc ñoù lieàn quaùn saùt, xem thaáy Boà-taùt ñang ngoài ñoan
nghieâm nôi ñaïo traøng döôùi coäi Boà-ñeà.
Luùc ñoù, caùc aùc ma ôû cung ñieän cuûa mình taäp hôïp quaân ma laïi,
hieän ra voï löôïng ngaøn öùc thöù maøu saéc, caùc loaïi hình, caùc töôùng maïo,
caùc ñaàu maët caàm caùc thöù ñao tröôïng, caùc loaïi côø phöôùng vaø nhieàu
thöù aâm thanh. Neáu coù ai nghe aâm thanh ñoù thì loã tai, muõi, mieäng ñeàu
chaûy maùu. Luùc baáy giôø, Boà-taùt duøng söùc ñaïi Bi, laøm chuùng ma phaùt
ra aâm thanh khoâng ñöôïc.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Ñoù laø Boà-taùt duøng söùc phöông tieän ñaïi Bi,
thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng
söùc phöông tieän, trong voâ löôïng öùc kieáp thöïc haønh Boá thí, Trì giôùi,
Nhaãn nhuïc, Thieàn ñònh, Tinh taán, Trí tueä, Töø, Bi, Hyû, Xaû, boán
Nieäm xöù, boán Chaùnh caàn, boán Nhö yù tuùc, naêm Caên, naêm Löïc, baûy
Giaùc chi, taùm Chaùnh ñaïo, Chæ quaùn, taùm Minh, boán Giaûi thoaùt. Boà-
taùt laïi duøng caùnh tay maøu vaøng töï xoa töø ñaûnh ñaàu cho ñeán khaép
thaân vaø noùi nhö theá naøy:
–Chuùng sinh bò khoå naõo neân ta muoán cöùu ñoä hoï maø phaùt taâm
ñaïi Bi naøy.
Luùc baáy giôø, ma vöông vaø caùc quyeán thuoäc nghe Boà-taùt noùi vaäy
lieàn ngaõ nhaøo xuoáng.
Ñaïi Boà-taùt duøng söùc töø bi laøm cho caùc chuùng ma ôû trong hö
khoâng nghe coù tieáng noùi: “Caùc oâng coù theå duøng thaàn söùc Thieân ma
maø quy y, trì giôùi, boá thí voâ uùy ñeå cöùu ñoä taát caû chuùng sinh.”
Thieân ma vaø quyeán thuoäc nghe tieáng noùi naøy xong, ñeàu naèm
raïp xuoáng ñaát, cuøng noùi:
–Cuùi mong Ñaïi só, Chaùnh só cöùu giuùp maïng con!
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Luùc baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät, duøng söùc phöông tieän, phoùng haøo quang saùng lôùn. Neáu
coù ai gaëp ñöôïc aùnh saùng naøy ñeàu xa lìa sôï seät. Ma vaø caùc quyeán
thuoäc, thaáy thaàn löïc ñoù, vöøa vui veû vöøa sôï seät, hai vieäc hoøa laãn vôùi
nhau.
hoaëc coù chuùng sinh thaáy coù haøng ma; cuõng laïi coù ngöôøi khoâng thaáy
vieäc naøy. Hoaëc coù chuùng sinh chæ thaáy coù Boà-taùt traûi coû laøm toøa ngoài;
hoaëc thaáy Boà-taùt ngoài ôû nôi ñaøi baùu Sö töû; hoaëc thaáy Boà-taùt ngoài
ngay treân ñaát; hoaëc thaáy giöõa hö khoâng töï nhieân coù toøa Sö töû, Boà-taùt
ngoài treân toøa ñoù; hoaëc coù chuùng sinh thaáy caây A-thuyeát-tha laø caây
Boà-ñeà; hoaëc thaáy caây höông bieán, hoaëc thaáy caùc thöù baùu hôïp thaønh
laøm caây Boà-ñeà; hoaëc coù chuùng sinh thaáy caây Boà-ñeà cao gaáp baûy laàn
caây Ña-la; hoaëc coù chuùng sinh thaáy caây Boà-ñeà cao taùm vaïn boán ngaøn
do-tuaàn; hoaëc thaáy toøa Sö töû cao boán vaïn ngaøn do-tuaàn; hoaëc coù
chuùng sinh ôû xa troâng thaáy Boà-taùt daïo chôi trong hö khoâng, hoaëc thaáy
Boà-taùt ngoài coäi Boà-ñeà.
duøng söùc phöông tieän, thò hieän taát caû söï thaàn bieán nhö theá ñeå hoùa ñoä
chuùng sinh.
duøng söùc phöông tieän, thò hieän ngoài nôi ñaïo traøng, voâ löôïng, voâ bieân
Ñaïi Boà-taùt ôû möôøi phöông haèng haø sa theá giôùi ñeàu ñi ñeán nhoùm hoïp
ôû giöõa hö khoâng, phaùt ra lôøi noùi möøng vui ñeå an uûi Boà-taùt:
–Laønh thay, nhanh choùng, duõng maõnh, tinh taán, ñaïi kieát
www.daitangkinh.org
töôøng, chôù neân sinh sôï seät, taâm nhö kim cang, duøng thaàn thoâng ñeå
laøm lôïi ích chuùng sinh, chæ moät nieäm trong giaây laùt lieàn ñöôïc Nhaát
thieát trí.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Boà-taùt khi ngoài ñaïo traøng, chuùng ma ñeán
quaáy nhieãu nhöng khoâng sinh taâm haän; chæ moät saùt-na, taâm cuøng vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät töông öng thì choã thaáy hieåu bieát thaûy ñeàu thoâng
ñaït.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Luùc baáy giôø, chö Phaät Nhö Lai trong möôøi
phöông haèng haø sa theá giôùi cuøng ñoàng thanh khen raèng:
–Laønh thay Ñaïi só! OÂng ñaõ thoâng ñaït trí töï nhieân, trí voâ ngaïi, trí
bình ñaúng, trí voâ sö, ñaïi Bi trang nghieâm.
duøng söùc phöông tieän, coù theå thò hieän nhieàu caùch nhö vaäy; hoaëc coù
chuùng thaáy Boà-taùt môùi vöøa thaønh ñaïo; hoaëc thaáy Boà-taùt thaønh ñaïo töø
laâu; hoaëc thaáy Töù Thieân vöông cuûa moät theá giôùi ñeán hieán daâng bình
baùt; hoaëc thaáy Töù Thieân vöông ôû haèng haø sa möôøi phöông theá giôùi
ñeán hieán daâng bình baùt.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Luùc baáy giôø, Boà-taùt muoán ñoä chuùng sinh, neân
lieàn nhaän taát caû bình baùt ñoù, ñem choàng laïi trong tay laøm thaønh moät
caùi. Nhöng caùc Thieân vöông ñeàu khoâng thaáy nhau, cho laø Theá Toân
ñaõ duøng rieâng baùt cuûa mình.
duøng söùc phöông tieän, thò hieän nhöõng vieäc nhö vaäy.
Khi noùi phaùp moân naøy, trong chuùng coù ba vaïn Ñaïi Boà-taùt ñöôïc
Voâ sinh phaùp nhaãn; coù ba vaïn saùu ngaøn Boà-taùt ñeàu laø baäc khoâng
thoaùi chyeån ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc; coù taùm vaïn trôøi,
ngöôøi xa lìa traàn caáu, ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh; coù voâ löôïng, voâ
bieân chuùng sinh phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Laïi coù saùu vaïn Thieân töû ñi ñeán tröôùc, yeân
laëng cuùng döôøng laø do söùc nguyeän löïc ñôøi quaù khöù, neáu Boà-taùt thaønh
ñaïo xin thoï nhaän chuùng con cuùng döôøng tröôùc.
Luùc baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt duøng söùc phöông tieän cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät seõ thò hieän öôùc muoán chuyeån phaùp luaân.
Khi ñoù Phaïm vöông Thi-khí laø chuû cuûa theá giôùi Ta-baø, cuøng vôùi
saùu möôi taùm vaïn Phaïm thieân ñi ñeán choã Theá Toân cuùi ñaàu laøm leã,
roài nhieãu beân phaûi baûy voøng maø noùi raèng:
–Cuùi xin Ñöùc Ñaïi Bi chuyeån phaùp luaân voâ thöôïng! Cuùi xin Ñöùc
Ñaïi Bi chuyeån phaùp luaân voâ thöôïng!
Luùc baáy giôø, lieàn hieän toøa Sö töû cao boán vaïn hai ngaøn do-tuaàn,
trang trí oai nghieâm nhieàu thöù baùu kieân coá vaø an oån. Möôøi phöông voâ
löôïng Thích Ñeà-hoaøn Nhaân cuøng ñeàu vì Nhö Lai maø traûi toøa Sö töû
gioáng nhö vaäy.
Baáy giôø, Boà-taùt duøng söùc thaàn thoâng ngoài treân toøa Sö töû. Caùc
chö Thieân ñeàu thaáy Boà-taùt ngoài treân toøa Sö töû cuûa mình maø chuyeån
phaùp luaân.
Ñaïi Boà-taùt ñaõ ngoài treân toøa naøy, thì voâ löôïng, voâ bieân möôøi
phöông theá giôùi ñeàu chaán ñoäng vaø phoùng aùnh saùng lôùn nhaäp vaøo voâ
bieân caûnh giôùi Tam-muoäi. Taát caû chuùng sinh ôû haèng haø sa möôøi
phöông theá giôùi bò khoå naïn trong ba ñöôøng aùc ñeàu xa lìa ba ñoäc,
lieàn ñöôïc an laïc, taát caû ñeàu ôû chung vôùi nhau nhö meï con khoâng coù
taâm aùc.
Luùc baáy giôø, tam thieân ñaïi thieân theá giôùi naøy, trong ñoù coù
Thieân, Long, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la,
Ma haàu-la giaø, Nhaân phi nhaân... ñaày kín mít khoâng coøn coù keû hôû
nhö loã chaân loâng; neáu coù chuùng sinh thích phaùp khoå maø nhaän söï
giaùo hoùa thì nghe Phaät noùi khoå.
Chuùng sinh thích voâ ngaõ, khoâng, vaéng laëng, xa lìa, voâ thöôøng
cuõng ñeàu nhö vaäy.
Chuùng sinh thích phaùp nhö huyeãn maø nhaän söï giaùo hoùa thì
nghe noùi nhö huyeãn; chuùng sinh thích laáy phaùp nhö moäng, nhö aùnh
traêng trong nöôùc nhö aûnh, nhö tieáng vang ñeàu cuõng nhö vaäy.
Coù chuùng sinh thích giaùo hoùa baèng phaùp Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän thì lieàn nghe Phaät noùi phaùp Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän;
hoaëc nghe Nhö Lai noùi taát caû phaùp töø nhaân duyeân sinh; hoaëc nghe
noùi caùc aám, giôùi, nhaäp; hoaëc nghe thuyeát veà Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo;
hoaëc nghe noùi boán Nieäm xöù; hoaëc nghe noùi boán Chaùnh caàn; hoaëc
www.daitangkinh.org
nghe noùi boán Thaàn tuùc; hoaëc nghe noùi naêm Caên; naêm Löïc; baûy
Giaùc chi; hoaëc nghe noùi taùm Chaùnh ñaïo; hoaëc nghe noùi tu Chæ; hoaëc
nghe noùi tu Quaùn; hoaëc nghe noùi phaùp cuûa Bích-chi-phaät; hoaëc
nghe noùi phaùp Ñaïi thöøa.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät, duøng söùc phöông tieän ñeå thò hieän ñuû moïi caùch maø chuyeån
phaùp luaân, laøm cho voâ löôïng chuùng sinh tuøy theo caên taùnh ñöôïc
hoan hyû lôïi ích.
Luùc baáy giôø, Xaù-lôïi-phaát thöa vôùi Thaéng Thieân vöông:
–Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng söùc
phöông tieän gì maø vaøo caûnh giôùi saâu xa khoù bieát, khoù nghó, khoù
löôøng?
Thaéng Thieân vöông traû lôøi Xaù-lôïi-phaát:
–Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, vôùi nhieàu vieäc
coù coâng ñöùc thuø thaéng. Ta nay noùi moät phaàn cuûa traêm ngaøn vaïn öùc,
cho ñeán toaùn soá thí duï cuõng khoâng theå heát. Chæ coù Ñöùc Nhö Lai môùi
coù theå noùi heát. Ta nay chæ noùi moät phaàn ít, laø ñeàu nhôø vaøo söùc oai
thaàn cuûa Nhö Lai, vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa vò Nhaát sanh boå xöù,
coøn chöa bieát heát ñöôïc caûnh giôùi chö Phaät huoáng chi laø Boà-taùt.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Caûnh giôùi cuûa chö Phaät vaéng laëng, khoâng theå
noùi, chæ coù trí voâ phaân bieät môùi coù theå hieåu roõ.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baäc Ñaïi Boà-taùt muoán vaøo caûnh giôùi cuûa chö
Phaät neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø caùc Tam-muoäi nhö: Thuû-laêng-
nghieâm Tam-muoäi, Nhö huyeãn Tam-muoäi, Kim cang duï Tam-muoäi,
Kim cang Tam-muoäi, Baát ñoäng yù Tam-muoäi, Bieán thoâng ñaït Tam-
muoäi, Baát duyeân caûnh giôùi Tam-muoäi, Sö töû töï taïi Tam-muoäi, Tam-
muoäi vöông Tam-muoäi, Coâng ñöùc trang nghieâm Tam-muoäi, Tòch
tònh yÙ Tam-muoäi, Sieâu xuaát Tam-muoäi, Voâ tröôùc Tam-muoäi, YÙ
trang nghieâm vöông Tam-muoäi, Voâ ñaúng ñaúng Tam-muoäi, Ñaúng
giaùc Tam-muoäi, Chaùnh giaùc Tam-muoäi, Duyeät yù Tam-muoäi, Hoan
hyû Tam-muoäi, Thanh tònh Tam-muoäi, Hoûa dieäm Tam-muoäi, Quang
minh Tam-muoäi, Nan thaéng Tam-muoäi, Thöôøng hieän tieàn Tam-
muoäi, Baát töông caän Tam-muoäi, Voâ sinh Tam-muoäi, Thoâng ñaït
Tam-muoäi, Toái thaéng Tam-muoäi, Quaù ma giôùi Tam-muoäi, Nhaát

thieát trí yù Tam-muoäi, Traøng töôùng Tam-muoäi, Ñaïi bi Tam-muoäi,
Hoan hyû Tam-muoäi, AÙi nieäm Tam-muoäi, Baát kieán phaùp Tam-muoäi.
duøng söùc phöông tieän, thoâng ñaït voâ löôïng, voâ bieân traêm ngaøn öùc,
haèng haø sa caùc Tam-muoäi nhieàu nhö vaäy môùi coù theå vaøo ñöôïc caûnh
giôùi cuûa chö Phaät, taâm ñöôïc an oån maø khoâng sôï seät. Nhö Sö töû vöông
khoâng sôï caàm thuù. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt ñaõ tu caùc Tam-muoäi nhieàu
nhö vaäy roài, coù ñi khaép caùc choã cuõng ñeàu khoâng sôï seät, khoâng thaáy
moät oaùn thuø coù ôû tröôùc. Vì sao? Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baäc Ñaïi Boà-taùt
thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng söùc phöông tieän, taâm khoâng coù
choã duyeân vaø khoâng coù choã truï. Ví nhö coù ngöôøi sinh vaøo coõi Voâ saéc,
trong boán vaïn taùm ngaøn kieáp chæ laø moät thöùc, khoâng coù choã truï, cuõng
khoâng coù choã duyeân. Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng nhö vaäy; taâm khoâng choã truï cuõng khoâng choã duyeân. Vì sao? Vì
taâm khoâng haønh vaø khoâng coù choã haønh; taâm khoâng töôûng vaø khoâng
coù choã töôûng; taâm khoâng duyeân vaø khoâng coù choã duyeân; taâm khoâng
chaáp tröôùc vaø khoâng coù choã chaáp tröôùc; taâm khoâng loaïn vaø khoâng coù
choã loaïn; taâm khoâng cao, thaáp vaø khoâng tuøy thuaän, khoâng traùi
nghòch, khoâng vui, khoâng lo, khoâng phaân bieät vaø lìa phaân bieät; lìa chæ
quaùn, taâm khoâng theo trí; taâm khoâng töï truï cuõng khoâng truï nôi khaùc;
khoâng nöông vaøo nhaõn maø truï vaø cuõng khoâng nöông vaøo nhó, tyû,
thieät, thaân, yù maø truï; khoâng nöông vaøo saéc maø truï, vaø cuõng khoâng
nöông vaøo thanh, höông, vò, xuùc, phaùp maø truï; taâm khoâng truï trong
vaø cuõng khoâng truï ngoaøi; taâm khoâng duyeân phaùp, khoâng duyeân trí;
khoâng truï quaù khöù, vò lai, hieän taïi.
khoâng giöõ laáy moät phaùp naøo; ñoái vôùi taát caû phaùp thaáy, bieát khoâng
ngaïi; taâm haïnh thanh tònh, thì thaáy bieát ñöôïc taát caû phaùp ñeàu khoâng
caáu nhieãm, khoâng oâm giöõ töôùng thaáy, thaáy maø khoâng phaân bieät thì
lìa ñöôïc caùc hyù luaän.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
thì khoâng cuøng vôùi Nhuïc nhaõn töông öng; khoâng cuøng vôùi Thieân
nhaõn töông öng; cuõng khoâng cuøng vôùi Tueä nhaõn, Phaùp nhaõn, Phaät
www.daitangkinh.org
nhaõn töông öng; khoâng cuøng vôùi Thieân nhó töông öng; khoâng cuøng
vôùi Tha taâm trí töông öng; khoâng cuøng vôùi Tuùc maïng trí töông öng;
khoâng cuøng vôùi Thaàn thoâng trí töông öng; khoâng cuøng vôùi Laäu taän trí
töông öng.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy cuõng khoâng cuøng vôùi
taát caû phaùp töông öng; nhöng khoâng phaûi laø coù töông öng.
Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng söùc phöông tieän,
ñoái vôùi taát caû phaùt ñaït ñöôïc trí bình ñaúng; coù theå quaùn saùt taát caû taâm
haïnh cuûa chuùng sinh vaø taát caû nhieãm tònh ñeàu bieát nhö thaät. Ñoái vôùi
möôøi Löïc, boán Voâ uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng vaø Nhaát thieát trí cuûa
Phaät ñeàu khoâng maát nieäm.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng taâm khoâng
coù coâng duïng ñeå thoâng ñaït taát caû phaùp, khoâng coù taâm yù thöùc. Thöôøng
ôû trong Tam-muoäi vaéng laëng maø khoâng boû Tam-muoäi laø ñeå giaùo hoùa
chuùng sinh, laøm caùc Phaät söï khoâng cho döøng nghæ; ñoái vôùi phaùp cuûa
chö Phaät ñaït ñöôïc trí voâ ngaïi, taâm khoâng nhieãm tröôùc.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Ví nhö Ñöùc Hoùa Phaät laïi hoùa ra Phaät, Ñöùc
Phaät ñöôïc hoùa ñoù khoâng coù taâm yù thöùc, khoâng coù thaân vaø nghieäp cuûa
thaân, khoâng coù khaåu vaø khaåu nghieäp. Khoâng coù taâm vaø nghieäp cuûa
taâm, maø coù theå laøm taát caû caùc Phaät söï ñeå ñem ích cho chuùng sinh. Vì
sao? Vì ñoù laø söùc thaàn cuûa Phaät.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baäc Ñaïi Boà-taùt döïa vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng coù theå hoùa ñöôïc nhö vaäy; khoâng coù thaân vaø nghieäp cuûa thaân;
khoâng coù khaåu vaø khaåu nghieäp. Khoâng coù yù vaø yù nghieäp, duøng taâm
khoâng coù coâng duïng thöôøng laøm Phaät söï lôïi ích chuùng sinh.
Vì Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thoâng ñaït taát caû
phaùp vaø cuõng nhö töôùng huyeãn, taâm khoâng phaân bieät vaø coù chuùng
sinh thöôøng nghe noùi phaùp.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Trí tueä cuûa Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy, khoâng truï nôi
höõu vi, khoâng truï nôi voâ vi, khoâng truï nôi caùc aám, giôùi, nhaäp, khoâng
truï trong vaø ngoaøi, khoâng truï nôi phaùp thieän vaø aùc, khoâng truï nôi theá
gian vaø xuaát theá gian, khoâng truï nôi nhieãm vaø tònh, khoâng truï höõu
laäu, voâ laäu, khoâng truï quaù khöù, hieän taïi, vò lai, khoâng truï soá duyeân
dieät, khoâng truï nôi chaúng phaûi soá duyeân dieät.

Naøy Xaù-lôïi-phaát! Ñoù laø baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät, taâm khoâng coù choã truï maø coù theå thoâng ñaït taát caû caùc phaùp. Duøng
trí voâ ngaïi vaø söùc khoâng coâng duïng ñeå noùi phaùp cho chuùng sinh,
thöôøng ôû trong vaéng laëng maø vieäc giaùo hoùa chuùng sinh khoâng coù döøng
nghæ.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Nhöõng nguyeän löïc ñôøi tröôùc cuûa Ñaïi Boà-taùt
raát maïnh, laáy taâm khoâng coâng duïng vì ngöôøi maø noùi phaùp.
duøng söùc phöông tieän, neân khoâng sôï seät. Vì sao? Vì coù thaàn caàm
chaøy Kim cang thöôøng hoä veä, nhöõng luùc ñi, ñöùng, naèm, ngoài ñeàu
khoâng rôøi boû.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Baäc Ñaïi Boà-taùt nghe noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät
saâu xa, taâm khoâng kinh, sôï; khoâng nghi ngôø, hoái haän, bieát ñoù laø
ngöôøi seõ ñöôïc thoï kyù. Vì sao? Vì tin nhaän Baùt-nhaõ ba-la-maät laø ñöôïc
gaàn caûnh giôùi chö Phaät. Duøng nhaát taâm naøy coù theå thoâng ñaït taát caû
phaùp cuûa Phaät; ñaõ thoâng ñaït phaùp Phaät roài, thì laøm lôïi ích cho chuùng
sinh, nhöng khoâng thaáy chuùng sinh vaø phaùp cuûa Phaät khaùc nhau. Vì
sao? Vì lyù khoâng coù hai vaäy.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 5
Phaåm 8: VOÂ SÔÛ ÑAÉC
Luùc baáy giôø, trong chuùng coù moät vò Ñaïi Boà-taùt teân laø Tu Chaân
Chi, thöa vôùi Thaéng Thieân vöông:
–Nhö Lai coù thoï kyù cho Ñaïi vöông khoâng?
Thaéng Thieân vöông ñaùp:
–Naøy Boà-taùt kheùo suy nghó.
–Naøy thieän nam! Toâi ñöôïc thoï kyù nhö moäng töôùng.
Boà-taùt laïi hoûi:
–Naøy ñaïi vöông! Thoï kyù nhö theá seõ ñöôïc phaùp gì?
Vua ñaùp:
–Naøy thieän nam! Phaät thoï kyù cho toâi hoaøn toaøn khoâng coù sôû ñaéc.
–Voâ sôû ñaéc nghóa laø phaùp gì?
Vua ñaùp:
–Khoâng ñöôïc chuùng sinh, tuoåi thoï, ngöôøi, aám, giôùi, nhaäp, nuoâi
döôõng ñeàu khoâng coù sôû ñaéc; hoaëc thieän, baát thieän; hoaëc tònh, baát
tònh; hoaëc höõu laäu, voâ laäu; hoaëc theá gian, xuaát theá gian; hoaëc höõu vi,
voâ vi; hoaëc sinh töû Nieát-baøn ñeàu khoâng sôû ñaéc.
–Neáu khoâng ñöôïc gì thì thoï kyù laøm chi?
Vua ñaùp raèng:
–Naøy thieän nam! Khoâng sôû ñaéc cho neân ñöôïc thoï kyù.
–Neáu nhö lôøi ñaïi vöông noùi coù nghóa laø coù hai trí: Moät laø khoâng
sôû ñaéc, hai laø ñöôïc thoï kyù?
Vua ñaùp raèng:
–Neáu coù hai trí thì khoâng ñöôïc thoï kyù. Vì sao? Vì trí Phaät
khoâng hai. Chö Phaät Theá Toân do khoâng coù hai trí neân thoï kyù cho Boà-
taùt.
–Neáu trí khoâng coù hai, taïi sao coù thoï kyù vaø ñöôïc thoï kyù?
Vua ñaùp raèng:
–Ñöôïc thoï kyù vaø thoï kyù, thaät ra khoâng coù hai beân.
–Khoâng coù hai beân, taïi sao coù thoï kyù?
Vua ñaùp:
–Thoâng ñaït, khoâng coù hai beân töùc laø thoï kyù.
–Ñaïi vöông truï ôû nôi naøo maø ñöôïc thoï kyù?
Vua ñaùp:
–Truï ôû nôi ngaõ ñöôïc thoï kyù, truï nôi chuùng sinh, nôi thoï maïng,
nôi ngöôøi maø ñöôïc thoï kyù.
–Phaûi tìm caàu nôi ngaõ ôû ñaâu?
Vua ñaùp:
–Caàu ôû Nhö Lai giaûi thoaùt.
–Beân Nhö Lai giaûi thoaùt ñöôïc caàu ôû ñaâu?
Vua ñaùp:
–Caàu ôû nôi voâ minh, höõu aùi.
Boà-taùt hoûi:
–Voâ minh, höõu aùi ñöôïc caàu ôû ñaâu?
Vua ñaùp:
–Nôi ôû nôi roát raùo khoâng sinh.
www.daitangkinh.org
Boà-taùt hoûi:
–Nôi roát raùo khoâng sinh ñöôïc caàu ôû ñaâu?
Vua ñaùp:
–Caàu ôû nôi voâ tri.
Boà-taùt hoûi:
–Voâ tri laø khoâng bieát, taïi sao caàu ôû nôi voâ tri?
Vua ñaùp:
–Neáu coù choã bieát thì caàu khoâng theå ñöôïc, do vì voâ tri neân caàu ôû
nôi ñoù.
Boà-taùt hoûi:
–Nôi ñoù khoâng noùi laøm sao coù theå caàu?
Vua ñaùp:
–Do döùt baët ngoân ngöõ cho neân coù theå caàu.
Boà-taùt hoûi:
–Taïi sao döùt baët ngoân ngöõ?
Vua ñaùp:
–Caùc phaùp nöông nôi nghóa chôù khoâng nöông nôi ngoân ngöõ.
Boà-taùt hoûi:
–Taïi sao nöông nôi nghóa?
Vua ñaùp:
–Khoâng thaáy töôùng cuûa nghóa.
Boà-taùt hoûi:
–Taïi sao khoâng thaáy?
Vua ñaùp:
–Nghóa khoâng sinh phaân bieät laø coù theå nöông nôi ngaõ laøm naêng
y. Vieäc naøy khoâng hai neân goïi laø thoâng ñaït.
Boà-taùt hoûi:
–Neáu khoâng thaáy nghóa thì coù gì maø caàu?
Vua ñaùp:
–Khoâng thaáy, khoâng laáy neân goïi laø caàu.
Boà-taùt hoûi:
–Neáu phaùp coù theå caàu töùc laø coù caàu?

Vua ñaùp:
–Khoâng ñuùng, neáu ai caàu phaùp laø khoâng choã caàu. Vì sao? Vì
neáu caàu thì ñoù laø phi phaùp.
Boà-taùt hoûi:
–Sao goïi laø phaùp?
Vua ñaùp:
–Phaùp laø khoâng vaên töï, laø xa lìa ngoân ngöõ.
Boà-taùt hoûi:
–Lìa vaên töï ngoân ngöõ sao goïi laø phaùp?
Vua ñaùp:
–Taùnh cuûa vaên töï ngoân ngöõ laø lìa, döùt baët taâm haønh? Ñoù goïi laø
phaùp. Taát caû caùc phaùp ñeàu khoâng theå noùi, caùi khoâng theå noùi cuõng
khoâng noùi ñöôïc.
Naøy thieän nam! Neáu coù noùi töùc laø giaû doái, ñuùng laø phaùp khoâng
thaät.
Boà-taùt hoûi:
–Nhöõng lôøi chö Phaät, Boà-taùt noùi ñeàu laø hö voïng chaêng?
Vua ñaùp:
–Chö Phaät, Boà-taùt töø xöa ñeán nay khoâng noùi moät chöõ, sao laïi
hö voïng.
Boà-taùt hoûi:
–Neáu coù noùi taïi sao coù loãi?
Vua ñaùp:
–Noùi laø loãi cuûa ngoân ngöõ.
Boà-taùt hoûi:
–Ngoân ngöõ coù loãi gì?
Vua ñaùp:
–Nghóa laø loãi cuûa suy löôøng.
Boà-taùt hoûi:
–Phaùp naøo khoâng coù loãi?
www.daitangkinh.org
Vua ñaùp:
–Khoâng noùi vaø khoâng coù choã noùi; khoâng thaáy hai töôùng; ñoù laø
khoâng loãi.
Boà-taùt hoûi:
–Goác cuûa loãi laø gì?
Vua ñaùp:
–Goác cuûa loãi laø hay chaáp.
Boà-taùt hoûi:
–Goác cuûa hay chaáp laø gì?
Vua ñaùp:
–Goác cuûa chaáp laø taâm chaáp tröôùc.
Boà-taùt hoûi:
–Goác cuûa chaáp tröôùc laø gì?
Vua ñaùp:
–Laø phaân bieät giaû doái.
Boà-taùt hoûi:
–Goác cuûa phaân bieät giaû doái laø gì?
Vua ñaùp:
–Laø phan duyeân.
Boà-taùt hoûi:
–Phan duyeân ôû choã naøo?
Vua ñaùp:
–Phan duyeân vôùi saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp.
Boà-taùt hoûi:
–Sao laø khoâng duyeân?
Vua ñaùp:
–Neáu lìa aùi thuû thì khoâng coù choã phan duyeân. Do nghóa naøy neân
Nhö Lai thöôøng noùi caùc phaùp bình ñaúng.
Khi noùi phaùp moân naøy, trong chuùng coù naêm ngaøn Tyø-kheo xa
lìa traàn caáu, ñaït ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh. Moät vaïn hai ngaøn Boà-taùt
ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn; coù voâ löôïng, voâ bieân chuùng sinh phaùt
taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.

Luùc baáy giôø, Thaéng Thieân vöông töø choã ngoài, ñöùng daäy, tròch
aùo baøy vai phaûi, goái quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi
ñaàu laøm leã maø baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Coù thieän nam, tín nöõ nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy, nhöng taïi sao coù ngöôøi chöa phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
giaùc thì lieàn coù theå phaùt taâm vaø ñeàu thaønh töïu quaû vò khoâng thoaùi
chuyeån, tu haønh luoân tieán tôùi maø khoâng bò ñoïa laïc?
–Naøy ñaïi vöông! Haõy laéng nghe vaø kheùo suy nghó. Ta seõ vì oâng
maø noùi.
Coù thieän nam, tín nöõ nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät, tu haønh ñöôïc tieán
tôùi, khoâng bò rôi rôùt.
–Laønh thay Theá Toân, con xin muoán nghe!
–Naøy ñaïi vöông! Thieän nam, tín nöõ naøo nghe Baùt-nhaõ ba-la-
maät, thì yù seõ thanh tònh, neân phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc,
ñaày ñuû loøng tin chaân chaùnh, gaàn guõi Thaùnh hieàn, öa nghe chaùnh
phaùp, xa lìa söï ganh tî ghen gheùt, khoâng coù tham lam, thöôøng tu
vaéng laëng, kheùo thöïc haønh boá thí, taâm khoâng chöôùng ngaïi, thöôøng
lìa ueá tröôïc, tin chaân chaùnh ôû nghieäp quaû, taâm khoâng nghi hoaëc,
bieát quaû baùo traéng ñen, khoâng laøm nhöõng ñieàu khoâng neân laøm, daàu
phaûi boû thaân maïng.
Naøy ñaïi vöông! Thieän nam, tín nöõ maø thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät nhö vaäy thì xa lìa saùt sinh, troäm caép, taø daâm, voïng ngöõ, löôõng
thieät, aùc khaåu, yû ngöõ, tham, saân, taø kieán. Taâm thöôøng suy nghó ôû
möôøi thieän phaùp naøy.
Naøy ñaïi vöông! Thieän nam, tín nöõ thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät, duøng söùc phöông tieän, neáu thaáy, Sa-moân, Baø-la-moân chaùnh
haïnh tinh taán, giôùi phaåm trong saïch, nghe nhieàu hoïc roäng, hieåu bieát
nghóa lyù, thöôøng chaùnh nieäm, taâm taùnh ñieàu phuïc, vaéng laëng khoâng
taùn loaïn, mieäng thöôøng noùi lôøi eâm dòu, xa lìa caùc phaùp aùc, tu taäp caùc
www.daitangkinh.org
phaùp laønh, khoâng töï kieâu ngaïo coáng cao mình vaø haï thaáp ngöôøi khaùc,
khoâng noùi aùc vaø lôøi voâ nghóa, khoâng boû nieäm xöù, taâm ñöôïc ngay
thaúng, coù khaû naêng ñoaïn döùt sinh töû, kheùo nhoå teân ñoäc, xaû boû gaùnh
naëng, coù theå vöôït qua caùc naïn roài sau môùi ñoä chuùng sinh.
Naøy ñaïi vöông! Thieän nam, tín nöõ naøo thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-
la-maät, neáu thaáy Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy thì neân gaàn guõi maø y chæ. Ngöôøi
ñoù laø Thieän tri thöùc, Ñaïi Boà-taùt duøng söùc phöông tieän maø noùi phaùp
cho.
Naøy thieän nam! Neáu boá thí thì ñöôïc giaøu coù, trì giôùi thì ñöôïc
sinh Thieân, nghe phaùp thì ñöôïc ñaïi trí.
Boà-taùt laïi baûo raèng:
–Ñaây laø boá thí vaø quaû baùo cuûa boá thí; ñaây laø ganh gheùt nghi
kî vaø quaû baùo cuûa ganh gheùt nghi kî; ñaây laø nhaãn nhuïc vaø quaû baùo
cuûa nhaãn nhuïc; ñaây laø tinh taán vaø quaû baùo cuûa tinh taán; ñaây laø thieàn
ñònh vaø quaû baùo cuûa thieàn ñònh; ñaây laø trí tueä vaø quaû baùo cuûa trí
tueä; ñaây laø ngu si vaø quaû baùo cuûa ngu si; ñaây laø nghieäp thieän cuûa
thaân vaø quaû baùo nghieäp thieän cuûa thaân; ñaây laø nghieäp aùc cuûa thaân
vaø quaû baùo nghieäp aùc cuûa thaân; ñaây laø nghieäp thieän cuûa mieäng vaø
quaû baùo nghieäp thieän cuûa mieäng; ñaây laø nghieäp aùc cuûa mieäng vaø
quaû baùo nghieäp aùc cuûa mieäng; ñaây laø nghieäp thieän cuûa yù vaø quaû
baùo nghieäp thieän cuûa yù; ñaây laø nghieäp aùc cuûa yù vaø quaû baùo nghieäp
aùc cuûa yù.
Naøy thieän nam, tín nöõ! Phaùp naøy neân laøm, phaùp kia khoâng neân
laøm. Neáu nhö vaäy maø tu haønh thì ñöôïc an laïc laâu daøi, coøn khoâng laøm
nhö vaäy thì bò khoå ñau laâu daøi.
Naøy ñaïi vöông! Thieän nam, tín nöõ duøng söùc phöông tieän, gaàn
guõi Thieän tri thöùc thì ñöôïc nghe thuyeát phaùp thöù lôùp nhö theá. Ñaïi Boà-
taùt neáu bieát ngöôøi kia laø phaùp khí thì neân noùi phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät
saâu xa cho hoï, nghóa laø Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, voâ taùc, khoâng
sinh, khoâng dieät, khoâng ngaõ, khoâng chuùng sinh, khoâng thoï maïng,
khoâng nhaân giaû maø noùi phaùp nhaân duyeân saâu xa. Nhaân nôi phaùp naøy
maø phaùp kia sinh, phaùp naøy dieät thì phaùp kia dieät. Nghóa laø voâ minh
duyeân haønh, haønh duyeân thöùc, thöùc duyeân danh saéc, danh saéc duyeân
luïc nhaäp, luïc nhaäp duyeân xuùc, xuùc duyeân thoï, thoï duyeân aùi, aùi duyeân
thuû, thuû duyeân höõu, höõu duyeân sinh, sinh duyeân laõo töû, öu, bi, khoå,
naõo. Neáu voâ minh dieät thì haønh dieät, haønh dieät thì thöùc dieät, thöùc dieät
thì danh saéc dieät, danh saéc dieät thì luïc nhaäp dieät, luïc nhaäp dieät thì
xuùc dieät, xuùc dieät thì thoï dieät, thoï dieät thì aùi, dieät, aùi dieät thì thuû dieät,
thuû dieät thì höõu dieät, höõu dieät thì sinh dieät, sinh dieät thì laõo töû, öu, bi,
khoå, naõo dieät.
duøng söùc phöông tieän noùi phaùp nhö vaày: ÔÛ trong phaùp chaân thaät,
khoâng coù moät phaùp naøo coù theå sinh vaø coù theå dieät. Vì sao? Vì caùc
phaùp ôû theá gian ñeàu do nhaân duyeân sinh, khoâng coù ngöôøi taïo taùc, bôûi
do nhaân duyeân hoøa hôïp; khoâng coù moät phaùp chaân thaät naøo bò sinh
dieät; ôû trong ba coõi chæ coù hö voïng, phaân bieät vaø giaû danh, theo
nghieäp phieàn naõo maø chòu quaû baùo. Neáu duøng Baùt-nhaõ ba-la-maät,
quaùn saùt taát caû phaùp nhö thaät khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng taïo taùc,
khoâng thoï laõnh. Neáu phaùp khoâng taïo taùc thì cuõng khoâng thöïc haønh;
ñoái vôùi caùc phaùp thì taâm khoâng chaáp tröôùc nghóa laø khoâng chaáp tröôùc
saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, khoâng chaáp tröôùc vaøo nhaõn, saéc thöùc;
khoâng chaáp tröôùc vaøo yù thöùc, phaùp thöùc.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt noùi nhö vaày: “Töï taùnh cuûa taát
caû caùc phaùp laø khoâng, xa lìa, khoâng giöõ, khoâng ñaém.” Thieän nam, tín
nöõ nhaân nôi lôøi noùi nhö theá thì khoâng bò thoaùi lui.
öa thaáy chö Phaät, öa nghe chaùnh phaùp thì khoâng bò ñoïa nôi thaáp heøn,
sinh ôû choán naøo cuõng ñeàu nghe thaáy Phaät vaø nghe nhaän Chaùnh phaùp,
cuùng döôøng chuùng Taêng, gaëp ñöôïc chö Phaät vaø duõng maõnh tinh taán,
quyeát chí caàu chaùnh phaùp, khoâng chaáp tröôùc phaùp höõu vi, vôï con, toâi
tôù, tieàn cuûa ñeàu khoâng tham ñaém, khoâng nhieãm duïc, thöôøng nöông
chaùnh phaùp, nhôù nghó chö Phaät, boû theá tuïc, xuaát gia tu haønh ñuùng
phaùp, thöôøng giaûng phaùp cho ngöôøi khaùc vôùi taâm khoâng mong caàu,
thaáy chuùng nghe phaùp thöôøng sinh taâm ñaïi Töø, vôùi taát caû chuùng sinh
thì sinh khôûi taâm ñaïi Bi, hoïc roäng nghe nhieàu, khoâng tieác thaân maïng,
bieát ñuû, ít ham muoán, thöôøng öa vaéng laëng, chæ caàu nghóa lyù, khoâng
vöôùng maéc vaøo ngoân töø, noùi phaùp tu haønh khoâng vì töï thaân, chæ mong
www.daitangkinh.org
giaùo hoùa chuùng sinh ñöôïc vui voâ thöôùng; ñoù laø Phaät trí.
tu haønh nhö vaäy seõ xa lìa ñöôïc söï buoâng thaû, giöõ gìn caùc caên. Neáu
maét thaáy saéc khoâng ñaém tröôùc saéc töôùng, quaùn saùt nhö thaät, saéc naøy
laø tai hoïa sinh ra toäi loãi. Tai nghe tieáng, muõi ngöûi höông, löôõi neám
vò, thaân chaïm xuùc, yù khôûi ñeàu cuõng nhö vaäy. Neáu caùc caên phoùng
tuùng goïi laø buoâng lung, hoaëc hay giöõ gìn caùc caên goïi laø khoâng
buoâng lung.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ñieàu phuïc töï taâm
vaø giuùp ngöôøi khaùc giöõ gìn yù, goïi laø khoâng buoâng lung, xa lìa tham
duïc, taâm thuaän theo thieän phaùp. Phaûi thaáy vaø hieåu, saân si coù nguoàn
goác baát thieän; thaân laøm aùc, mieäng noùi aùc vaø taø nieäm, taát caû ñeàu laø
baát thieän neân xa lìa, goïi laø khoâng buoâng lung.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, taâm thöôøng
chaùnh nieäm goïi laø khoâng buoâng lung.
taát caû caùc phaùp tín laø ñöùng ñaàu. Ngöôøi chaùnh tín khoâng sinh vaøo
ñöôøng aùc, taâm khoâng laøm vieäc aùc ñöôïc Thaùnh nhaân khen ngôïi.
theo nhö phaùp maø tu haønh, thì sinh ôû moïi nôi thöôøng gaëp chö Phaät, xa
lìa Nhò thöøa, an truï chaùnh ñaïo, ñöôïc ñaïi töï taïi, thaønh töïu vieäc lôùn
ñöôïc chaùnh trí cuûa Nhö Lai.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, muoán caàu an laïc
caàn phaûi thuaän theo con ñöôøng Nhaát thieát trí.
Naøy ñaïi vöông! Nay ñaïi chuùng naøy nghe ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät saâu xa laø do ôû nôi quaù khöù traêm ngaøn vaïn kieáp ñaõ töøng cuùng
döôøng chö Phaät vaø tu taäp caên laønh, cho neân caàn phaûi tinh taán chôù ñeå
cho lui maát.
Naøy ñaïi vöông! Neáu trôøi hoaëc ngöôøi cheá ngöï ñöôïc caùc caên,
khoâng ñaém tröôùc naêm duïc, xa lìa theá gian, thöôøng tu phaùp xuaát theá,
ba nghieäp thanh tònh, tu taäp phaùp trôï ñaïo goïi laø khoâng buoâng lung.
chaùnh tín ñaày ñuû, taâm khoâng buoâng lung, chuyeân caàn tu tinh taán neân
ñöôïc phaùp thaéng, goïi laø khoâng buoâng lung.

Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt muoán ñaày ñuû chaùnh tín, taâm
khoâng buoâng lung, tinh taán chaùnh nieäm thì phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät, nhaân nôi nieäm trí naøy maø coù theå mau thaønh töïu phaùp Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng giaùc.
ñaày ñuû chaùnh trí, taâm khoâng buoâng lung, caàn tu tinh taán, lieàn ñöôïc
chaùnh nieäm, duøng nieäm trí ñoù neân bieát coù, bieát khoâng.
Taïi sao goïi laø coù vaø khoâng?
Neáu tu chaùnh haïnh ñöôïc chaùnh giaûi thoaùt, goïi ñoù laø coù. Neáu tu
taø haïnh ñöôïc chaùnh giaûi thoaùt, goïi ñoù laø khoâng. Nhaõn, nhó, tyû, nhieät,
thaân, yù vaø phaùp cuûa theá gian goïi laø coù, trong chaân thaät goïi laø khoâng.
Ñaïi Boà-taùt caàn tu tinh taán, coù theå ñöôïc giaûi thoaùt, goïi ñoù laø coù.
Boà-taùt bieáng löôøi maø ñöôïc giaùc ngoä, goïi ñoù laø khoâng.
Neáu noùi naêm aám ñeàu töø hö voïng ñieân ñaûo sinh ra, goïi ñoù laø coù.
Neáu noùi phaùp theá gian khoâng töø nhaân duyeân maø töï nhieân sinh ra, goïi
ñoù laø khoâng.
Saéc laø phaùp voâ thöôøng, khoå, hö hoaïi, goïi ñoù laø coù. Neáu noùi
thöôøng laïc chaúng phaûi phaùp hö hoaïi, goïi ñoù laø khoâng. Thoï, töôûng,
haønh, thöùc, cuõng laø nhö vaäy.
Voâ minh duyeân haønh goïi ñoù laø coù. Neáu lìa voâ minh maø haønh
sinh, goïi ñoù laø khoâng. Haønh duyeân thöùc cho ñeán sinh duyeân laõo töû,
öu, bi, khoå, naõo cuõng ñeàu nhö vaäy.
Boá thí thì ñöôïc giaøu coù, goïi ñoù laø coù. Boá thí maø bò ngheøo heøn,
goïi ñoù laø khoâng. Tinh taán, trì giôùi ñöôïc sinh vaøo ñöôøng thieän, goïi ñoù
laø coù. Neáu sinh vaøo ñöôøng aùc, goïi ñoù laø khoâng; cho ñeán Baùt-nhaõ ba-
la-maät coù theå ñöôïc thaønh Phaät goïi ñoù laø coù, tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät maø laøm phaøm phu, goïi ñoù laø khoâng.
Neáu tu ña vaên thì ñöôïc ñaïi trí, goïi ñoù laø coù; neáu bò ngu si, goïi
ñoù laø khoâng. Neáu tu chaùnh nieäm thì ñöôïc xuaát ly, goïi ñoù laø coù; neáu
khoâng ñöôïc thì goïi ñoù laø khoâng neáu haønh taø nieäm khoâng ñöôïc xuaát ly
goïi ñoù laø coù, neáu ñöôïc goïi ñoù laø khoâng.
Khoâng ngaõ vaø ngaõ sôû coù theå ñöôïc giaûi thoaùt, goïi ñoù laø coù; coù
www.daitangkinh.org
ngaõ vaø ngaõ sôû maø ñöôïc giaûi thoaùt goïi ñoù laø khoâng. Neáu noùi hö
khoâng coù khaép taát caû choã, goïi ñoù laø coù; trong nguõ aám coù ngaõ, goïi
ñoù laø khoâng. Nhö thaät tu trí coù theå giaûi thoaùt, goïi ñoù laø coù. Neáu
chaáp tröôùc taø trí maø ñöôïc giaûi thoaùt, goïi ñoù laø khoâng.
Neáu lìa ngaõ kieán, chuùng sinh kieán, thoï giaû kieán, nhaân kieán coù
theå ñöôïc trí khoâng, goïi ñoù laø coù; chaáp ngaõ, chuùng sinh, thoï giaû, nhaân
kieán coù theå ñöôïc trí khoâng thì goïi ñoù laø khoâng.
bieát caùc phaùp theá gian coù vaø khoâng, nhö vaäy thì coù theå tu bình ñaúng;
roõ bieát nhaân duyeân sinh ra caùc phaùp cuûa theá gian, cho neân coù maø
khoâng khôûi thöôøng kieán; bieát nhaân duyeân cuûa caùc phaùp caên baûn töï
taùnh voán khoâng, neân khoâng sinh ñoaïn kieán. Ñoái vôùi caùc lôøi daïy chö
Phaät ñaõ thoâng ñaït nhö thaät.
Naøy ñaïi vöông! Chö Phaät Nhö Lai noùi toùm löôïc cho Boà-taùt
nghe, boán phaùp ñoù laø: Theá gian, Sa-moân, Baø-la-moân vaø trôøi Tröôøng
thoï; taâm ñeàu chaáp vaøo thöôøng, vì phaù chaáp naøy neân noùi haïnh voâ
thöôøng. Coù caùc trôøi, ngöôøi nhieàu tham ñaém, laïc thuù; vì phaù chaáp naøy
neân noùi taát caû khoå. Ngoaïi ñaïo taø kieán chaáp trong thaân coù ngaõ, vì phaù
chaáp naøy neân noùi voâ ngaõ. Laïi vì muoán phaù taêng thöôïng maïn cuûa
ngöôøi, cho neân noùi Nieát-baøn vaéng laëng.
Noùi voâ thöôøng, nghóa laø laøm cho hoï quyeát chí caàu phaùp cöùu
caùnh. Noùi khoå nghóa laø laøm cho hoï lìa mong caàu. Noùi voâ ngaõ nghóa laø
laøm cho hoï hieån baøy nöõa khoâng. Noùi vaéng laëng nghóa laø laøm cho hoï
thoâng ñaït voâ töôùng.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät tu
hoïc nhö vaäy, ñoái vôùi caùc phaùp thieän khoâng bao giôø thoaùi lui, mau
thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
–Baïch Theá Toân! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
tu haønh nhöõng haïnh gì ñeå hoä trì chaùnh phaùp?
–Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät, vieäc laøm khoâng traùi vôùi lôøi noùi, kính troïng baäc Toân tröôûng vaø
thuaän theo chaùnh phaùp, taâm haïnh ngay thaúng, caùc caên vaéng laëng,
xa lìa caùc ñieàu aùc vaø phaùp aùc, tu taäp caên laønh neân goïi laø hoä trì
chaùnh phaùp.
tu thaân nghieäp töø bi, khaåu nghieäp töø bi, yù nghieäp töø bi, khoâng caàu
danh lôïi, trì giôùi trong saïch, xa lìa caùc kieán hoaëc, goïi ñoù laø hoä trì
chaùnh phaùp.
khoâng laøm theo aùi, khoâng laøm theo saân, khoâng laøm theo si, khoâng
laøm theo söï sôï seät, goïi laø hoä trì chaùnh phaùp.
bieát tu taäp haïnh hoå theïn, goïi laø hoä trì chaùnh phaùp. Naøy ñaïi vöông!
Baäc Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, thuyeát phaùp tu haønh ñuùng
nhö lôøi Phaät daïy, goïi laø hoä trì chaùnh phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Ba ñôøi chö Phaät vì hoä trì chaùnh phaùp, cho neân
uûng hoä vua trôøi, vua ngöôøi ñeå cho chaùnh phaùp ñöôïc toàn taïi laâu daøi,
neân noùi ñaïi thaàn chuù:
Ña ñieät tha a hoáng la hoáng la baø ñeå haäu la noõa sa cöûu traø chaù
chaù chaù chaù chaù nó phuù noõa söùu ña xoa ña xoa dieân ña xoa daõ sa ma
xaø ma nó kha la aâu laâu aâu laâu baø ñeå kyû la baø ñeå kim a-tyø xaù ñeå nó sa
la nó xaõ xaø xaõ xaõ ma ñeã a baø tha nó baø tha baït ña baït ña naâu sa lyù baàu
ña naâu taát maät lyù ñeã ñeà baø ña naâu taát maät lyù ñeã.
Hoaëc Roàng, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Khaån-na-la, Ma-
haàu-la-giaø vaø taát caû chuùng sinh ñeàu ñöôïc an oån.
Naøy ñaïi vöông! Ba ñôøi chö Phaät, noùi ñaïi thaàn chuù naøy laø ñeå hoä
trì chaùnh phaùp, uûng hoä vua trôøi, vua ngöôøi neân tuïng trì; caùc oaùn taëc,
aùc naïn ma chöôùng chaùnh phaùp ñeàu bò tieâu dieät. Chö Phaät Nhö-Lai vì
laøm cho chaùnh phaùp toàn taïi laâu daøi ôû ñôøi, cho neân uûng hoä vua trôøi,
ngöôøi, khieán hoï hoä trì chaùnh phaùp.
Khi noùi phaùp moân thaàn chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy; taát caû cung
trôøi, ñaïi ñòa, caùc nuùi, bieån lôùn ñeàu chaán ñoäng vaø trong chuùng coù taùm
vaïn chuùng sinh phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Luùc baáy giôø, Thaéng Thieân vöông duøng löôùi keát baèng baûy thöù
www.daitangkinh.org
baùu che ôû treân Ñöùc Phaät, maø baïch Phaät raèng:

–Baïch Theá Toân! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
tu nhöõng phaùp gì maø ñoái vôùi taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc khoâng
bò dao ñoäng?
tu ñaïi Bi voâ ngaïi vaø khhoâng nhaøm chaùn ñaïi Bi, neân thaønh töïu vieäc
lôùn naøy; chuyeân caàn tinh taán hoïc Tam-muoäi khoâng, tu trí bình ñaúng,
duøng söùc phöông tieän, thì coù theå thoâng ñaït trí thanh tònh, hieåu roõ nhö
thaät ba ñôøi bình ñaúng, khoâng coù chöôùng ngaïi ngaên che con ñöôøng maø
ba ñôøi chö Phaät ñaõ ñi.
tu phaùp nhö vaäy thì ñoái vôùi taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc seõ
khoâng bò dao ñoäng.
laøm sao nghe ñöôïc vieäc chaúng nghó baøn cuûa Phaät maø khoâng sôï seät,
khoâng kinh haõi?
–Naøy ñaïi vöông! Boà-taùt phaûi ñaày ñuû trí tueä vaø ñaày ñuû ñöùc
haïnh, gaàn guõi Thieän tri thöùc, öa nghe nhöõng phaùp saâu xa; hieåu roõ
caùc phaùp ñeàu nhö huyeãn, ngoä lyù voâ thöôøng ôû theá gian, taâm khoâng
truï vaøo chaáp tröôùc cuõng nhö hö khoâng, bieát taát caû phaùp coù sinh thì
coù dieät.
tu phaùp vaø nghe ñöôïc vieäc chaúng nghó baøn cuûa Phaät nhö vaäy thì
khoâng sôï seät, khoâng kinh haõi.
laøm sao ñöôïc töï taïi ôû moïi nôi?
–Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät, tu naêm Thaàn thoâng. Ñaày ñuû voâ ngaïi vaø caùc moân Giaûi thoaùt,
boán Thieàn, boán Voâ löôïng taâm, phöông tieän; neân thöïc haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät ñöôïc töï taïi ôû moïi nôi.
ñöôïc nhöõng phaùp moân gì?
ñöôïc phaùp moân ñöùc haïnh, coù theå ñoä chuùng sinh coù caên cô lanh lôïi vaø
chaäm luït; ñöôïc phaùp moân trí tueä, phaân bieät cuù nghóa; ñöôïc phaùp moân
Ñaø-la-ni, bieát heát taát caû ngoân ngöõ vaø aâm thanh; ñöôïc phaùp moân voâ
ngaïi, noùi phaùp baát taän.
Naøy ñaïi vöông! Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
ñöôïc caùc phaùp moân nhö vaäy.
ñöôïc nhöõng söùc gì?
–Naøy ñaïi vöông! Boà-taùt ñöôïc söùc vaéng laëng: thaønh töïu ñaïi Bi;
ñöôïc söùc tinh taán: thaønh töïu quaû vò khoâng thoaùi chuyeån; ñöôïc söùc ña
vaên: thaønh töïu ñaïi trí; ñöôïc söùc tin öa: thaønh töïu giaûi thoaùt; ñöôïc söùc
tu haønh: thaønh töïu xa lìa; ñöôïc söùc nhaãn nhuïc: thöôøng giuùp chuùng
sinh; ñöôïc söùc taâm Boà-taùt: ñoaïn tröø ngaõ kieán; ñöôïc söùc ñaïi Bi: giaùo
hoùa chuùng sinh; ñöôïc söùc Voâ sinh nhaãn: thaønh töïu möôøi Löïc.
ñöôïc thaønh töïu caùc löïc nhö vaäy.
Khi noùi phaùp moân naøy, trong chuùng coù naêm traêm Boà-taùt ñaït
ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn; taùm ngaøn Thieân töû ñaït ñöôïc quaû vò khoâng
thoaùi chuyeån; moät vaïn hai ngaøn Thieân töû xa lìa traàn caáu, ñöôïc Phaùp
nhaõn thanh tònh; boán vaïn trôøi, ngöôøi phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
giaùc.
www.daitangkinh.org
Phaåm 9: CHÖÙNG CÔÙ VEÀ CHUYEÂN CAÀN
Baáy giôø, Phaät baûo Thaéng Thieân vöông:

–Ñôøi quaù khöù caùch ñaây voâ soá kieáp khoâng theå tính ñeám suy
löôøng; coù Ñöùc Phaät teân laø Coâng Ñöùc Baûo Vöông Nhö Lai, ÖÙng Cuùng,
Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ
Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät Theá Toân.
Nöôùc teân laø Baûo trang nghieâm vaø kieáp teân Thieän quaùn. Ñôøi soáng
sung söôùng an vui, khoâng coù beänh taät öu phieàn; trôøi ngöôøi qua laïi
khoâng chöôùng ngaïi. Maët ñaát baèng phaúng nhö baøn tay khoâng coù nuùi
non goø ñoáng; chæ moïc loaïi coû nhoû, cao khoaûng boán taát, meàm maïi
xanh bieác nhö loâng coâng; chaân böôùc thôøi luùn xuoáng, dôõ chaân thì
phoàng leân; coù caùc loaïi hoa ñeïp nhö: Hoa Tu-ma-na, hoa, Ñaõn-laëc-
giaø, ngoaøi ra khaép nôi ñeàu laø coû meàm, khoâng laïnh, khoâng noùng, boán
muøa ñieàu hoøa, maùt meû; ñaát toaøn baèng löu ly; chuùng sinh ôû theá giôùi
naøy, taâm taùnh hieàn laønh, kheùo ñieàu phuïc ba ñoäc, khoâng ñeå noù chi
phoái. Coâng Ñöùc Baûo Vöông Phaät, coù moät vaïn ba ngaøn na-do-tha
haøng Thanh vaên vaø saùu möôi hai öùc Ñaïi Boà-taùt. Tuoåi thoï cuûa con
ngöôøi ñeán ba möôi saùu öùc na-do-tha tuoåi; khoâng coù cheát yeåu.
Coù moät nöôùc teân laø Voâ caáu trang nghieâm; thaønh cuûa nöôùc naøy
töø Nam ñeán Baéc roäng moät traêm hai taùm do-tuaàn; töø Ñoâng sang Taây
taùm möôi do-tuaàn, coù möôøi ngaøn vöôøn caây trang hoaøng oai nghieâm
ñeïp ñeõ, xung quanh coù möôøi ngaøn nöôùc nhoû. Chuyeån luaân thaùnh
vöông teân laø Trò Theá, ñaày ñuû baûy baùu laøm chuû boán chaâu thieân haï,
ñaõ töøng cuùng döôøng voâ löôïng chö Phaät, troàng nhieàu caên laønh, neân
taâm khoâng thoaùi lui vôùi ñaïo Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Vua coù boán vöôøn caây, hoa ñeïp; coâng ñöùc trang trí raát oai
nghieâm vaø vöøa yù; boán muøa chim khoång töôùc ñuøa giôõn vui chôi.
Töôøng thaønh daøy möôøi saùu do-tuaàn, caùc cöûa cuûa taàng laàu ñeàu baèng
baûy baùu, coù boán ao lôùn, moãi ao roäng nöûa do-tuaàn; bôø ao baèng baûy
baùu. Vaøng Dieâm-phuø-ñaøn duøng laøm ñöôøng ñi vaø ñaùy ao loùt baèng
vaøng. Nöôùc trong ao ñuû taùm coâng ñöùc, sinh ra hoa sen baùu; caùc loaïi
chim thuù vui chôi nhaûy nhoùt trong ao nhö: chim le, chim nhaïn,
ngoãng, chim haït, chim uyeân öông, ñöôøi öôi.

Treân bôø caùc haøng caây höông ñaøn maøu traéng, maøu ñoû vaø thi-
lôïi-sa… treân caây coù chim oanh vuõ, chim xaù-lôïi töøng ñaøn caát tieáng ca
bay löôïn vui ñuøa. Trong cung vua, coù baûy möôi ngaøn ngöôøi nöõ,
töôùng maïo xinh ñeïp ñoan trang phuïc vuï nhöõng vieäc quan troïng. Hoï
ñeàu phaùt taâm höôùng ñeán Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Vua coù moät
ngaøn ngöôøi con trai cao lôùn, traùng kieän, ñuû khaû naêng ñaùnh baïi keû
thuø; moãi ngöôøi ñeàu ñaày ñuû hai möôi taùm töôùng toát ñeïp cuûa baäc Ñaïi
tröôïng phu, thaân theå trang nghieâm vaø ñaõ phaùt taâm höôùng ñeán Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Baáy giôø, Coâng Ñöùc Baûo Vöông Nhö Lai cuøng voâ löôïng Trôøi,
Roàng, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-caàu-la, Khaån-na-la, Ma-haàu
la-giaø, Nhaân phi nhaân… laàn löôït vaøo thaønh lôùn Voâ caáu trang nghieâm.
Thaùnh vöông Trò Theá cuøng moät ngaøn ngöôøi con vaø cung nhaân cung
kính ñoùn röôùc Theá Toân, baøy caùc leã vaät baèng baûy baùu xinh ñeïp cuùng
döôøng. Baáy giôø Theá Toân vaø caùc ñaïi chuùng nhaän cuùng döôøng xong
lieàn trôû veà baûn xöù. vua cuøng moät ngaøn ngöôøi con vaø cung nhaân ra
khoûi thaønh tieãn ñöa roài môùi trôû veà cung.
Vua Trò Theá than raèng: “Thaân ngöôøi voâ thöôøng, quyeàn quyù cao
sang nhö giaác chieâm bao, ñöôïc caùc caên ñaày ñuû, nieàm tin chaân chaùnh
cöïc khoù; gaëp ñöôïc Phaät nghe phaùp nhö thaáy ñöôïc hoa Öu-ñaøm.”
Moät ngaøn ngöôøi con, bieát phuï vöông ngöôõng moä Theá Toân vaø öa
nghe chaùnh phaùp, neân duøng goã Chieân-ñaøn laøm ñaøi gioáng nhö nuùi
Ngöu ñaàu trang söùc baèng baûy baùu, muøi höông khaép Dieâm-phuø-ñeà.
Ñaøi roäng töø Ñoâng sang Taây möôøi do-tuaàn, töø Nam sang Baéc möôøi ba
do-tuaàn. Boán truï lôùn trang trí baèng chaâu baùu vaø coù moät ngaøn baùnh xe
baùu. Caùc ngöôøi con ñem ñeán daâng leân Thaùnh vöông. Vua nhaän roài
khen raèng: “Hay thay caùc con, phuï vöông muoán ñeán choã Phaät nghe
giaûng chaùnh phaùp.” Baáy giôø, moät ngaøn ngöôøi con cuøng taïo ra moät toøa
Sö töû ôû trong ñaøi.
Thaùnh vöông vaø caùc cung nhaân ngoài vaøo toøa Sö töû aáy. Boán beân
ñaøi treo côø, phöôùn, loïng, giaêng löôùi baèng baûy baùu, moãi goùc ñeàu treo
chuoâng vaøng, ñem caùc loaïi hoa raûi leân ñaøi: Nhö hoa Chieâm-baëc-giaø,
hoa Tu-ma-na, hoa Öu-baùt-la, hoa Caâu-vaät-ñaàu, hoa Phaân-ñaø-lôïi, hoa
www.daitangkinh.org
Ca-ma-la. Roài ñoát höông quyù giaù, höông thoa vaø raûi höông boät. Moät
ngaøn ngöôøi con, moãi ngöôøi naém moät baùnh xe bay leân hö khoâng ñeán
choã Phaät, gioáng nhö vua loaøi ngoãng, roài töø töø haï xuoáng moät caùch an
laønh vöøa chaïm ñaát, ngaøn ngöôøi naøy lieàn ñeán tröôùc Phaät cuùi ñaàu ñaûnh
leã saùt chaân Phaät, nhieãu quanh beân phaûi Theá Toân vaø ñaïi chuùng baûy
voøng roài lui ra ñöùng moät beân. Luùc naøy Thaùnh vöông cuøng caùc cung
nhaân töø ñaøi baùu xuoáng, vua caát muõ baùu, côûi giaøy ñeán tröôùc Theá Toân
ñaûnh leã saùt chaân, nhieãu quanh beân phaûi Theá Toân vaø ñaïi chuùng baûy
voøng roài lui ra ngoài moät beân.
Baáy giôø, Phaät Baûo Trang Nghieâm Vöông môùi hoûi:
–Nay Thaùnh vöông ñeán nghe chaùnh phaùp ö?
Thaùnh vöông Trò Theá töø choã ngoài ñöùng daäy söûa laïi y phuïc, cuùi
ñaàu ñaûnh leã saùt chaân, baïch Phaät raèng:
–Baïch Theá Toân! Chaùnh phaùp maø Ngaøi noùi ñoù laø gì?
Theá Toân khen vua Trò Theá raèng:
–Hay thay, hay thay! Vì lôïi ích voâ löôïng coõi trôøi, ngöôøi maø ñaïi
vöông hoûi phaùp saâu xa naøy. Nhö Lai ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri seõ vì
ñaïi vöông maø phaân bieät giaûng noùi.
Thaùnh vöông Trò Theá baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, con xin muoán nghe!
Phaät baûo Thaùnh vöông Trò Theá:
–Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
thoâng ñaït taát caû phaùp goïi laø chaùnh phaùp; chaùnh phaùp aáy laø: Boán
Nieäm xöù, boán Chaùnh caàn, boán Nhö yù tuùc, naêm Caên, naêm Löïc, baûy
Giaùc phaàn, taùm Chaùnh ñaïo, Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän… ñeàu
thoâng ñaït bình ñaúng.
–Baïch Theá Toân! Trong phaùp Ñaïi thöøa, Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö theá naøo maø ñöôïc thaéng taán khoâng thoaùi ñoïa?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
nhôø vaøo chaùnh tín neân ñöôïc thaéng taán.
Theá naøo laø chaùnh tín? Nghóa laø: Boà-taùt bieát töï taùnh cuûa taát caû
phaùp laø khoâng sinh, khoâng dieät, vaéng laëng, thöôøng hay gaàn guõi vôùi
ngöôøi coù haïnh ngay thaúng, khoâng öa taïo ra caùc phaùp hoaøn toaøn
khoâng taïo taùc, taâm thöôøng thanh tònh; nghe thoï chaùnh phaùp nhöng
khoâng thaáy ngöôøi noùi phaùp vaø mình nghe phaùp; sieâng naêng, tinh taán,
tu taäp, neân ñöôïc thaàn thoâng, thaân taâm nheï nhaøng, giaùo hoùa chuùng
sinh, song cuõng khoâng thaáy mình coù thaàn thoâng giaùo hoùa vaø khoâng
thaáy coù chuùng sinh ñeå giaùo hoùa. Vì sao?
Naøy ñaïi vöông! Vì baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
laø khoâng thaáy mình vaø chuùng sinh, caû hai ñeàu bình ñaúng neân ñöôïc
thaéng taán, khoâng thoaùi ñoïa.
thöôøng giöõ gìn caùc caên khoâng cho ñaém nhieãm. Töôûng nghó taát caû cuûa
caûi vaø thaân maïng ñeàu laø voâ thöôøng, giaû taïm, vì bieát caùc phaùp thöôøng
vaéng laëng.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ôû
trong phaùp Ñaïi thöøa taâm khoâng buoâng lung.
duø trong chieâm bao cuõng khoâng queân maát taâm Boà-ñeà, maø coøn giaùo
hoùa chuùng sinh, phaùt taâm tu Phaät ñaïo. Ñaïi Boà-taùt ñem taát caû caên laønh
maø hoài höôùng quaû vò Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc, thaáy thaàn löïc cuûa
Phaät maø vui möøng khen ngôïi.
nhö vaäy neân mau thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Vì theá, Ñaïi
vöông caàn phaûi sieâng naêng, tinh taán chôù buoâng lung. Ñaïi Boà-taùt
muoán thænh caàu giaùo phaùp thì chôù neân ñaém nhieãm naêm duïc.
Naøy ñaïi vöông! Taát caû phaøm phu ñoái vôùi naêm duïc, ham muoán
khoâng bieát nhaøm chaùn. Coøn ngöôøi ñöôïc Thaùnh trí thì hay xa lìa, vì hoï
bieát thaân ngöôøi laø voâ thöôøng, maïng soáng ngaén nguûi. Vì theá, Ñaïi
vöông neân xa lìa theá gian maø caàu ñaïo xuaát theá. Nay ñaïi vöông cuùng
döôøng Nhö Lai laø ñaõ ñöôïc caên laønh neân ñem hoài höôùng, seõ ñöôïc boán
moùn voâ taän:
1. Ñöôïc töï taïi voâ taän.
www.daitangkinh.org
2. Phaùp voâ taän.

3. Trí tueä voâ taän.
4. Bieän taøi voâ taän.
Boán thöù hoài höôùng naøy cuøng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeàu laø voâ
taän.
caàn phaûi ngaên ngöøa thaân, khaåu, yù cho thanh tònh. Vì sao? Vì seõ ñöôïc
ba moùn vaên, tö, tu. Duøng söùc phöông tieän giaùo hoùa chuùng sinh, duøng
naêng löïc trí tueä ñeå ñaùnh baïi caùc ma. Khi nguyeän löïc thaønh töïu thì
vieäc laøm vaø lôøi noùi hôïp nhau.
Khi nghe Phaät noùi nghóa lyù saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät;
Chuyeån luaân thaùnh vöông Trò Theá sinh taâm vui möøng chöa töøng coù,
lieàn ñem muõ baùu vaø saâu anh laïc cuùng döôøng Nhö Lai, nguyeän boû
ngoâi vò vaâng theo lôøi Phaät, vaø laäp lôøi nguyeän: “Thöôøng tu phaïm
haïnh, hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa naøy vaø taâm quyeát ñònh höôùng
ñeán Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.”
Trong luùc nghe Phaät noùi phaùp, vöông cung theå nöõ ñeàu vui
möøng, phaùt taâm Boà-ñeà, ñem y phuïc quyù giaù vaø baûo chaâu, anh laïc
cuùng döôøng Nhö Lai. Thaùnh vöông Trò Theá ñem ñaøi baùu daâng cuùng
Phaät, xin caàu xuaát gia.
Coâng Ñöùc Trang Nghieâm Vöông Phaät khen:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy ñaïi vöông! Vieäc laøm ngaøy nay cuûa
ñaïi vöông khoâng traùi vôùi nguyeän xöa. Ñaïi vöông kheùo tu Boá thí, Trì
giôùi, Nhaãn nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh vaø Trí tueä. Vì quaù khöù chö
Phaät ñaõ tu phaùp naøy maø thaønh Phaät ñaïo. Vò lai chö Phaät cuõng tu phaùp
naøy ñeå ñöôïc thaønh Phaät.
–Baïch Theá Toân! Vieäc tu boá thí cuûa Ñaïi Boà-taùt coù khaùc vôùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät khoâng?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Luaän veà boá thí; neáu khoâng coù Baùt-nhaõ ba-la-
maät thì chæ laø boá thí chöù khoâng phaûi laø Ba-la-maät. Phaûi coù Baùt-nhaõ
ba-la-maät thì môùi goïi laø Boá thí ba-la-maät. Trì giôùi, Nhaãn nhuïc, Tinh
taán, Thieàn ñònh, Trí tueä cuõng laïi nhö vaäy. Vì sao? Vì taùnh cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät bình ñaúng, cho neân coâng ñöùc trang nghieâm.
Khi Phaät noùi phaùp naøy, Thaùnh vöông Trò Theá ñaéc Voâ sinh phaùp
nhaãn.
–Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät neân nhö Chuyeån
luaân thaùnh vöông Trò Theá. Chuyeån luaân thaùnh vöông Trò Theá nay
chính laø Phaät Nhieân Ñaêng, coøn moät ngaøn vöông töû, nay chính laø moät
ngaøn vò Phaät ñôøi Hieàn kieáp.
–Baïch Theá Toân! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät
tu hoïc nhö theá naøo ñeå mau thaønh töïu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc?
Phaät daïy:
phaûi tu taäp ñaïi Töø, khoâng khôûi taâm buoàn böïc chuùng sinh, sieâng naêng
thöïc haønh ñaày ñuû caùc Ba-la-maät vaø duøng boán Nhieáp phaùp, boán Voâ
löôïng taâm ñeå hoã trôï Boà-taùt tu hoïc phaùp thaàn thoâng vaø thoâng ñaït
phöông tieän thieän xaûo, tu taäp ñaày ñuû caùc thieän phaùp. Tu haønh nhö
vaäy môùi mau thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïo giaùc ngoä laø: Taâm tin chaân chaùnh, taâm
thanh tònh, taâm lìa söï doái traù, haïnh taâm bình ñaúng, taâm boá thí khoâng
sôï haõi laøm cho taát caû chuùng sinh gaàn guõi, sieâng naêng tu haïnh boá thí,
thì quaû baùo khoâng cuøng taän. Coá gaéng giöõ giôùi thanh tònh thì khoâng
chöôùng ngaïi. Tu haïnh nhaãn nhuïc ñeå xa lìa caùc ñieàu böïc töùc. Neáu
sieâng naêng tinh taán thì vieäc tu haønh trôû neân deã daøng. Do coù thieàn
ñònh neân khoâng khôûi taâm taùn loaïn. Nhôø ñaày ñuû trí tueä neân kheùo
thoâng ñaït caùc phaùp. Hoaøn toaøn khoâng thoaùi chuyeån laø nhôø coù ñaïi Bi.
Coù ñaïi Hyû neân thöôøng laøm taâm ngöôøi khaùc vui. Tu haïnh ñaïi Xaû neân
khoâng khôûi phaân bieät. Khoâng tham, saân, si neân xa lìa thuø oaùn. Khoâng
nhieãm saéc, thanh, höông, vò, xuùc neân dieät ñöôïc caùc hyù luaän. Khoâng
phieàn naõo neân xa lìa ñöôïc thuø oaùn. Xaû yù nieäm cuûa Nhò thöøa ñeå taâm
ñöôïc roäng lôùn; ñuû Nhaát thieát trí neân sinh caùc baùu.
www.daitangkinh.org
phaûi hoïc nhö vaäy, môùi mau thaønh töïu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
hieän ra nhöõng hình töôùng gì ñeå giaùo hoùa chuùng sinh?
Phaät daïy:
–Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thò hieän saéc hình
nhöng khoâng coù töôùng nhaát ñònh; tuøy taâm öa thích cuûa chuùng sinh maø
thaáy saéc töôùng Boà-taùt nhö vaäy. Hoaëc hieän maøu vaøng, hoaëc hieän maøu
baïc, hoaëc maøu pha leâ, hoaëc maøu löu ly, hoaëc maøu maõ naõo, hoaëc maøu
xa cöø, hoaëc maøu traân chaâu, hoaëc maøu xanh, vaøng, ñoû, traéng, hoaëc
maøu maët trôøi, maët traêng, maøu löûa, maøu soùng naéng, maøu Ñeá Thích,
maøu Phaïm vöông, maøu haït söông, maøu vaøng nhaït, maøu son, maøu
chieâm-baëc-giaø, maøu tu-ma-na, maøu baø-lôïi-sö-ca, maøu ba-ñaàu-ma,
maøu caâu-vaät-ñaàu, maøu phaân-ñaø-lôïi, maøu coâng ñöùc thieân, maøu con
ngoãng, maøu khoång töôùc, maøu san hoâ, maøu ngoïc nhö yù, maøu hö
khoâng, hoaëc trôøi thaáy laø trôøi, ngöôøi thaáy laø ngöôøi.
Naøy ñaïi vöông! Taát caû caùc saéc töôùng, hình töôïng ôû haèng haø sa
theá giôùi trong möôøi phöông ñeàu thaâu nhieáp taát caû, khoâng boû moät
chuùng sinh naøo. Vì taâm cuûa chuùng sinh khoâng ñoàng, cho neân Boà-taùt
phaûi thò hieän ra taát caû. Vì sao? Vì trong quaù khöù, Ñaïi Boà-taùt ñaõ coù
nguyeän löïc lôùn laø tuøy taâm chuùng sinh neáu thaáy öa thích chòu giaùo hoùa
thì Boà-taùt vì hoï maø thò hieän.
Naøy ñaïi vöông! Nhö göông saùng, voán khoâng hình töôùng; ngoaïi
saéc duø ñeïp duø xaáu thaûy ñeàu hieän vaøo trong göông, noù chaúng phaân
bieät. Theå thanh tònh saùng suoát cuûa ta hay hieän ra saéc töôùng cuûa
chuùng sinh.
Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng vaäy. Taâm
khoâng duïng coâng, tuøy chuùng sinh öa thích maø thò hieän ra taát caû, ñeå
cho hoï vui, nhöng cuõng khoâng phaân bieät laø mình coù hieän thaân.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, ôû
trong moät toøa, tuøy theo ñoái töôïng nghe hoaëc thaáy Boà-taùt noùi phaùp,
hoaëc thaáy Phaät noùi phaùp, hoaëc thaáy Bích-chi-phaät noùi phaùp, hoaëc
thaáy Thanh vaên noùi phaùp, hoaëc thaáy Ñeá Thích, hoaëc thaáy Phaïm
vöông, hoaëc thaáy Ma-heâ-thuû-la, hoaëc thaáy Vi-nöõu Thieân, hoaëc thaáy
Töù Thieân vöông, hoaëc thaáy Chuyeån luaân thaùnh vöông, hoaëc thaáy Sa-
moân, Baø-la-moân, Saùt-lôïi, hoaëc thaáy Tyø-xaù-thuû-ñaø, hoaëc thaáy Cö só,
Tröôûng giaû, hoaëc thaáy ngoài trong ñaøi baùu, hoaëc thaáy ngoài treân hoa
sen, hoaëc thaáy ñi treân ñaát, hoaëc thaáy bay trong hö khoâng, hoaëc thaáy
noùi phaùp, hoaëc nhaän chaùnh ñònh.
Naøy ñaïi vöông! Baäc Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø
vì ñoä thoaùt chuùng sinh, neân khoâng moät hình töôùng oai nghi naøo maø
chaúng hieän.
Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng coù hình töôùng cuõng
nhö hö khoâng truøm khaép taát caû. Ví nhö hö khoâng, khoâng coù hyù luaän,
Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng vaäy, vöôït qua caùc ngoân ngöõ lôøi noùi; nhö hö
khoâng laø choã thoï duïng cuûa theá gian, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng vaäy, ñoù
laø choã thoï duïng cuûa taát caû phaøm Thaùnh; nhö hö khoâng, khoâng coù
phaân bieät thì Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng vaäy, cuõng khoâng coù taâm phaân
bieät; nhö hö khoâng dung thoï caùc saéc thì Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng dung
thoï taát caû Phaät phaùp; ví nhö hö khoâng hieän ra caùc saéc, Baùt-nhaõ ba-la-
maät cuõng hieän ra taát caû Phaät phaùp; ví nhö taát caû coû caây, thaûo döôïc,
hoa quaû nöông vaøo hö khoâng ñeå taêng tröôûng, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng
vaäy, taát caû thieän caên nöông vaøo ñaáy maø taêng tröôûng; ví nhö hö khoâng
laø phaùp phi thöôøng, chaúng phaûi voâ thöôøng ñeàu lìa ngoân ngöõ, Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng vaäy, chaúng phaûi thöôøng, voâ thöôøng, ñeàu lìa ngoân ngöõ,
lôøi noùi.
Naøy ñaïi vöông! Theá gian, Sa-moân, Baø-la-moân, hoaëc Ñeá Thích,
hoaëc Phaïm vöông thì khoâng ai coù theå nghó löôøng ñöôïc heát veà Baùt-
nhaõ ba-la-maät.
Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng coù moät phaùp naøo coù
theå laáy laøm ví duï ñöôïc. Neáu thieän nam hay thieän nöõ naøo tin thoï
Baùt-nhaõ ba-la-maät, thì coâng ñöùc roäng lôùn khoâng theå nghó löôøng.
Neáu coâng ñöùc naøy coù hình saéc thì coõi hö khoâng, khoâng theå dung
chöùa heát. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät sinh ra taát caû thieän phaùp
theá gian vaø xuaát theá gian, hoaëc laø ngöôøi, trôøi, hoaëc vua coõi trôøi, coõi
ngöôøi, hoaëc Tu-ñaø-hoaøn höôùng, Tu-ñaø-hoaøn quaû cho ñeán A-la-haùn
höôùng, A-la-haùn quaû, Bích-chi-phaät, möôøi Ñòa cuûa Boà-taùt, möôøi Ba-
www.daitangkinh.org
la-maät, chö Phaät Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Giaùc, Nhaát thieát chuûng
trí, möôøi Löïc, boán Voâ uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng ñeàu töø Baùt-nhaõ
ba-la-maät sinh ra.
Khi Phaät noùi phaùp moân naøy, trong chuùng hoäi coù naêm vaïn Ñaïi
Boà-taùt ñaït ñöôïc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån; moät vaïn naêm ngaøn
Thieân töû ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn; moät vaïn hai ngaøn trôøi, ngöôøi
ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh, xa lìa traàn caáu; haèng haø sa chuùng sinh
phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Nhöõng aâm nhaïc coõi trôøi töï
nhieân keâu vang, chö Thieân raûi hoa cuùng döôøng Nhö Lai vaø Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Trôøi, Roàng, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la,
Khaån-na-la, Ma-haàu la-giaø, Nhaân phi nhaân… ñeàu raûi hoa vaø caùc baùu
vaät cuùng döôøng Theá Toân cuøng Baùt-nhaõ ba-la-maät, cuøng luùc ñoàng
thanh khen raèng:
–Laønh thay, laønh thay! Theá Toân, Ngaøi ñaõ hoan hyû noùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät!


QUYEÅN 6
Phaåm 10: TOÛ BAØY COÂNG ÑÖÙC
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi, töø nôi toøa ñöùng daäy, söûa aùo
baøy vai phaûi, goái quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu
ñaûnh leã baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät bao
nhieâu kieáp, cuùng döôøng bao nhieâu Ñöùc Phaät maø ñöôïc ñoái tröôùc Nhö
Lai, ñeå nghe noùi veà Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa nhö Thaéng Thieân
vöông vaäy?
Phaät baûo Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Naøy thieän nam! Vieäc naøy khoâng theå nghó löôøng; neáu Boà-taùt
chaúng taûi qua voâ soá traêm ngaøn öùc kieáp, tu taäp caùc haïnh, gieo troàng
caên laønh thì khoâng theå nghe ñöôïc teân Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy.
Naøy thieän nam! Haèng haø sa theá giôùi trong möôøi phöông, coøn coù
theå ñeám bieát; chöù khoâng theå ñeám ñöôïc soá kieáp maø Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø soá vò Phaät maø Boà-taùt cuùng döôøng.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Veà quaù khöù voâ löôïng, voâ bieân a-taêng-kyø
kieáp khoâng theå nghó baøn; coù Ñöùc Phaät hieäu laø Ña Vaên Nhö Lai, ÖÙng
Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi,
Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät, Theá
Toân. Nöôùc teân Nhöït quang vaø kieáp teân Taêng thöôïng. Baáy giôø, Phaät
Ña Vaên vì caùc Ñaïi Boà-taùt maø noùi phaùp moân thanh tònh. Caùc thieän
nam, caàn phaûi sieâng naêng tinh taán tu haønh, chaúng neân xem troïng thaân
maïng. Luùc ñoù, trong phaùp hoäi coù moät Ñaïi Boà-taùt teân laø Taán Löïc, töø
nôi toøa ñöùng daäy, söûa aùo baøy vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay
höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã baïch:
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân! Vaán ñeà Theá Toân khuyeân chuùng con phaûi sieâng
naêng tinh taán, tu haønh, chôù xem troïng thaân maïng; nhö con hieåu lôøi
Phaät daïy laø: Ñaïi Boà-taùt caàn neân bieáng löôøi môùi mau thaønh Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Vì sao? Vì neáu Ñaïi Boà-taùt sieâng naêng, tinh
taán, tu haønh thì khoâng theå ôû laâu trong sinh töû, thì khoâng hoaøn thaønh
ñöôïc phaàn töï ñoä; coøn mau chöùng Nieát-baøn thì khoâng giaùo hoùa ñöôïc
chuùng sinh.
Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt ôû trong sinh töû laáy ñoù laøm vui, chöù
khoâng laáy Nieát-baøn laøm vui. Vì sao?
Baïch Theá Toân! Vì Ñaïi Boà-taùt laøm lôïi ích chuùng sinh, neân laáy
vieäc ñoù laøm vui; tuøy söï öa thích cuûa chuùng sinh maø duøng taát caû
phöông tieän noùi caùc loaïi phaùp, laøm cho hoï ñöôïc an vui; neáu Boà-taùt
ñoaïn tröø heát laäu hoaëc thì khoâng theå laøm lôïi ích cho taát caû chuùng
sinh.
Baïch Theá Toân! Cho neân Boà-taùt xem xeùt sinh töû maø khôûi taâm
ñaïi Bi, khoâng boû chuùng sinh môùi thaønh töïu ñöôïc baûn nguyeän.
Baïch Theá Toân! Vì theá Ñaïi Boà-taùt môùi ñuû söùc phöông tieän, ôû
laâu trong sinh töû, gaëp ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân chö Phaät vaø nghe voâ
löôïng, voâ bieân chaùnh phaùp; giaùo hoùa voâ löôïng, voâ bieân chuùng sinh.
Do ñoù, Ñaïi Boà-taùt khoâng nhaøm chaùn sinh töû vaø khoâng öa Nieát-baøn.
Baïch Theá Toân! Neáu Ñaïi Boà-taùt xem xeùt sinh töû maø taâm hoaûng
sôï thì rôi vaøo phi ñaïo, khoâng theå laøm lôïi ích cho taát caû chuùng sinh vaø
khoâng bieát roõ caûnh giôùi saâu xa cuûa Nhö Lai.
Theá naøo laø phi ñaïo? Nghóa laø: “Coøn tham öa ñòa vò Thanh vaên,
Bích-chi-phaät; ñoái vôùi chuùng sinh khoâng coù taâm ñaïi Bi. Vì sao? Vì
ñaïo Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät chaúng phaûi laø ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Vì Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät lo sôï sinh töû, neân mong caàu ra khoûi.
Do ñoù, coâng ñöùc trí tueä chöa ñöôïc ñaày ñuû.” Bôûi nghóa naøy, neân chaúng
phaûi ñaïo cuûa Boà-taùt.
Ña Vaên Theá Toân khen ngôïi Ñaïi Boà-taùt Taán Löïc:
–Hay thay, hay thay! Thieän nam, nhö ñieàu oâng noùi, Ñaïi Boà-taùt
neân töï haønh chôù hoïc phi ñaïo.
Boà-taùt Taán Löïc baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Theá naøo laø ñaïo maø Ñaïi Boà-taùt töï tu haønh?
Ña Vaên Theá Toân baûo raèng:
–Thieän nam! Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu taát caû caùc coâng ñöùc, trí tueä
duøng söùc ñaïi Bi; khoâng boû chuùng sinh, xa lìa ñòa vò Thanh vaên vaø
Bích-chi-phaät neân ñöôïc Voâ sinh trí; khoâng rôøi ba coõi, taâm khoâng
mong caàu ñieàu giaû doái maø thieän caên taêng tröôûng, phöông tieän tu haønh
ñuû caùc Ba-la-maät; nhôø naêng löïc trí tueä vaø taâm khoâng phaân bieät, neân
sinh caùc caên laønh thaønh töïu taän trí, voâ löôïng coâng ñöùc. Boà-taùt khoâng
coøn moät phaùp naøo ñeå sinh nhöng duøng phöông tieän thò hieän coù sinh;
khoâng coù moät chuùng sinh nhöng vaãn duøng phöông tieän giaùo hoùa. Boà-
taùt bieát taát caû phaùp ñeàu lìa töï taùnh, xem caùc coõi Phaät cuõng nhö hö
khoâng, neân duøng phöông tieän ñeå trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät.
Boà-taùt bieát taát caû phaùp thaân Phaät khoâng coù hình töôùng, chæ duøng
phöông tieän thò hieän töôùng toát ñeïp trang nghieâm, tuøy taâm chuùng sinh
öa muoán, lieàn öùng hieän cho. Thaân taâm Boà-taùt thöôøng tòch tónh, vieãn
ly; nhöng vì chuùng sinh neân phaûi luoân giaûng thuyeát caùc phaùp, nhöng
cuõng duøng caùc phöông tieän ñeå xa lìa söï oàn aøo, cuõng tu caùc thieàn ñònh
vaø bieát töï taùnh voán khoâng, thoâng ñaït taát caû trí tueä saâu xa. Ñem
phöông tieän noùi phaùp cho ngöôøi khaùc, nhöng khoâng chöùng quaû Thanh
vaên vaø Bích-chi-phaät; chæ caàu quaû vò Phaät, nhöng khoâng boû taát caû ñaïo
haïnh cuûa Boà-taùt.
Naøy thieän nam! Ñoù goïi laø ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Boà-taùt Taán Löïc ñaõ töøng nghe Ña Vaên Theá
Toân noùi veà caûnh giôùi chöa töøng coù maø Boà-taùt thöïc haønh, neân Boà-taùt
Taán Löïc baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Thaät laø hy höõu! Theo con hieåu lôøi Phaät daïy:
Ñaïo maø Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh coù ñaày ñuû phöông tieän, thaâu nhieáp taát
caû caùc phaùp.
Baïch Theá Toân! Ví nhö hö khoâng, ñeàu coù theå dung chöùa taát caû
caùc saéc; ñaïo maø Boà-taùt thöïc haønh cuõng vaäy. Noù goàm ñaày ñuû
phöông tieän, thaâu nhieáp taát caû caùc phaùp; laïi nhö caây coû, thaûo döôïc,
hoa quaû, höông thôm ñeàu nhôø hö khoâng maø taêng tröôûng, noù khoâng
laøm dô hö khoâng maø cuõng khoâng laøm saïch hö khoâng, khoâng giaän
www.daitangkinh.org
cuõng khoâng vui. Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, coù phöông tieän Baùt-nhaõ ba-
la-maät neân duyeân vaøo taát caû phaùp laøm cho taát caû ñeàu laø ñaïo; chaúng
haïn nhö phaùp cuûa phaøm phu, phaùp höõu hoïc, phaùp Bích-chi-phaät,
phaùp cuûa Boà-taùt, hoaëc phaùp cuûa Nhö Lai. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
ñeàu thoâng ñaït; ví nhö löûa, neáu gaëp caây, goã, coû, truùc taát seõ chaùy
maïnh theâm; caùc loaïi coû caây ñoù ñeàu lôïi ích cho löûa, laøm taêng theâm
aùnh saùng. Caùc phaùp cuõng vaäy, ñeàu laø ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt; ví nhö töï
theå cuûa Kim cang cöùng chaéc, ñao khoâng theå chaët ñöùt, löûa khoâng theå
ñoát chaùy, nöôùc khoâng theå xoùi moøn, chaát ñoäc khoâng theå laøm hö raõ;
Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, duøng trí tueä laøm phöông tieän, ñoái vôùi haøng
Thanh vaên, Duyeân giaùc vaø caùc ngoaïi ñaïo, taát caû phieàn naõo ñeàu
khoâng theå phaù hoaïi.
Baïch Theá Toân! Nhö vieân ngoïc thanh thuûy, neáu boû vaøo nöôùc
ñuïc thì nöôùc lieàn trong; Ñaïi Boà-taùt coù vieân ngoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät
laøm cho taát caû phieàn naõo cuûa chuùng sinh ñeàu ñöôïc thanh tònh.
Baïch Theá Toân! Ví nhö vieân ngoïc baùu dòu döôïc vaø chaát ñoäc
khoâng theå ôû chung vôùi nhau maø noù hay tieâu tröø caùc ñoäc. Ñaïi Boà-taùt
haønh phöông tieän Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng khoâng ôû chung vôùi taát caû
phieàn naõo maø hay tieâu dieät phieàn naõo.
Baïch Theá Toân! Do nhaân duyeân naøy, maø taát caû caùc phaùp ñeàu laø
ñaïo cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Khi nghe Boà-taùt Taán Löïc noùi phaùp moân naøy,
trong chuùng coù taùm ngaøn Boà-taùt phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
giaùc, hai traêm Boà-taùt ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Boà-taùt Taán Löïc thôøi Ñöùc Phaät Ña Vaên
trong quaù khöù, nay chính laø Thaéng Thieân vöông.
Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö
theá naøo ñeå coù ñöôïc söùc beàn vöõng maø uûng hoä chaùnh phaùp?
Phaät daïy:
–Naøy thieän nam! Ñaïi Boà-taùt thaø boû thaân maïng chöù khoâng boû
chaùnh phaùp; thöôøng khieâm nhöôøng cung kính, khoâng kieâu maïn ñoái
vôùi ngöôøi thaáp heøn; chòu ñöïng nhöõng ñieàu sæ nhuïc cuûa ngöôøi khoâng
theá löïc; ñoái vôùi chuùng sinh ñoùi khaùt thöôøng vui veû ban thöùc aên uoáng
ngon nhaát, giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi trong côn nguy khoán khôûi söï sôï haõi;
ñoái vôùi caùc beänh taät ñeàu trò ñuùng phaùp; laøm cho chuùng sinh ngheøo
khoå ñöôïc tieàn cuûa giaøu coù; toâ sôn laïi caùc thaùp mieáu thôø Phaät; xoùa tan
caùc vieäc aùc vaø bieåu döông caùc vieäc thieän, laøm cho chuùng sinh ñau
khoå ñöôïc an vui.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, tu
haønh nhö vaäy seõ ñöôïc söùc beàn vöõng ñeå uûng hoä chaùnh phaùp.
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, phaûi
laøm theá naøo ñeå ñieàu phuïc ñöôïc taâm?
Phaät daïy:
–Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø khoâng xaâm phaïm
vieäc cuûa ngöôøi; tröôùc nghó, sau môùi laøm; taâm taùnh ngay thaúng, xa lìa
söï doái traù; khoâng töï cao yù töù thöôøng hay nhuùn nhöôøng.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh nhö vaäy môùi coù theå ñieàu
phuïc ñöôïc taâm.
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, vaø tu
caùc haïnh nhö vaäy seõ sinh vaøo coõi naøo?
Phaät daïy:
–Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, nhö vaäy seõ sinh
trong coõi trôøi, hoaëc sinh trong coõi ngöôøi; neáu sinh trong coõi trôøi thì
laøm Ñeá Thích hoaëc Ñaïi Phaïm vöông laøm chuû coõi Ta-baø ñeàu ñöôïc
gaëp Phaät ra ñôøi; neáu sinh trong coõi ngöôøi thì laøm Chuyeån luaân thaùnh
vöông, tröôûng giaû, cö só vaø cuõng gaëp Phaät ra ñôøi.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt ñieàu phuïc taâm haïnh, seõ ñöôïc sinh
vaøo caùc coõi nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân! Ngöôøi tin chaân chaùnh ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Gaëp ñöôïc baïn laønh.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân! Boá thí ñöôïc phaùp gì?

Phaät ñaùp:
–Ñöôïc giaøu sang.
–Baïch Theá Toân! Ña vaên ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc Trí tueä ba-la-maät.
–Baïch Theá Toân! Giöõ giôùi ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc taát caû ñaïo laønh.
–Baïch Theá Toân! Nhaãn nhuïc ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc chuùng sinh chöùa, nhaän.
–Baïch Theá Toân! Tinh taán ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Thaønh töïu taát caû Phaät phaùp.
–Baïch Theá Toân! Tö duy ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc vaéng laëng.
–Baïch Theá Toân! Coù trí tueä ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc phaùp ñoaïn tröø taát caû phieàn naõo.
–Baïch Theá Toân! Nghe phaùp ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc xa lìa löôùi nghi ngôø.
–Baïch Theá Toân! Hoûi ñuùng nhö phaùp ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc trí quyeát ñònh.
–Baïch Theá Toân! ÔÛ nôi tòch tónh ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc thieàn ñònh vaø caùc thaàn thoâng.
–Baïch Theá Toân! Tu haønh chaân chaùnh ñöôïc phaùp gì?

Phaät ñaùp:
–Ñöôïc ñaïo nhaøm chaùn xa lìa.
–Baïch Theá Toân! Bieát voâ thöôøng ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Khoâng naém giöõ hoä trì gì caû.
–Baïch Theá Toân! Bieát khoå ñau ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc voâ sinh.
–Baïch Theá Toân! Bieát voâ ngaõ ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Dieät ñöôïc ngaõ vaø ngaõ sôû.
–Baïch Theá Toân! Bieát khoâng, ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc vaéng laëng.
–Baïch Theá Toân! Chaùnh nieäm ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc chaùnh kieán cuûa baäc Thaùnh.
–Baïch Theá Toân! Thaân taâm xa lìa ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc Tam-muoäi vaø thaàn thoâng.
–Baïch Theá Toân! Tu Thaùnh ñaïo ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc quaû Thaùnh.
–Baïch Theá Toân! Tin töôûng vaø öa thích ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc thaønh töïu caùc giaûi thoaùt.
–Baïch Theá Toân! Phaät ra ñôøi ñöôïc phaùp gì?
Phaät ñaùp:
–Ñöôïc taát caû phaùp trôï Boà-ñeà.
www.daitangkinh.org
Baáy giôø Thaéng Thieân vöông baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân! Theá naøo laø Phaät ra ñôøi?
Phaät ñaùp:
–Nhö phaùt taâm Boà-ñeà.
–Baïch Theá Toân! Theá naøo laø phaùt taâm Boà-ñeà?
Phaät ñaùp:
–Naøy ñaïi vöông! Nhö sinh ñaïi Bi.
–Baïch Theá Toân! Theá naøo laø sinh ñaïi Bi?
Phaät ñaùp:
–Khoâng boû taát caû chuùng sinh.
–Baïch Theá Toân! Theá naøo laø khoâng boû taát caû chuùng sinh?
Phaät ñaùp:
–Nhö khoâng boû Tam baûo.
–Baïch Theá Toân! Ai khoâng boû Tam baûo?
Phaät ñaùp:
–Laø ngöôøi khoâng phieàn naõo.
–Baïch Theá Toân! Thaät laø ít coù! Baïch Thieän Theä! Thaät laø ít coù!
Chö Phaät Theá Toân vôùi söï bí maät vi dieäu saâu xa nhö vaäy, thöôøng noùi
taát caû phaùp ñeàu laø khoâng; khoâng sinh, khoâng dieät, vaéng laëng, khoâng
phaù hoaïi söï tu haønh ñöa ñeán quaû baùo thieän aùc vaø xa lìa hai phaùp
ñoaïn thöôøng.
Baïch Theá Toân! ÔÛ trong theá giôùi, coù chuùng sinh naøo nghe phaùp
nhö vaäy maø chaúng khôûi leân taâm chaùnh tín kính troïng laïi coøn huûy
baùng khoâng?
Baïch Theá Toân! Caùc chuùng sinh naøy, do nhôø thieän nghieäp trong
quaù khöù maø ñöôïc thaân ngöôøi, nay laïi gaàn guõi baïn aùc neân khoâng tin
phaùp saâu xa nhö vaäy, töùc laø phuï baïc nghieäp thieän trong quaù khöù vaø
aân ñöùc saâu naëng cuûa chö Phaät, Theá Toân. Giaû söû töï caét thaân mình, laáy
maùu thòt cuùng döôøng Nhö Lai, cuõng khoâng theå baùu ñaùp aân Phaät. Vì
theá chuùng con caên laønh ñang taêng tröôûng, ñöôïc an laïc trong ñaïi phaùp
vaø töï taïi.
Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, phaûi
bieát aân Phaät vaø gaàn guõi baïn laønh, neân hoïc haïnh Phaät ñeå ñöôïc quaû vò
Phaät.
Khi phaùp naøy ñöôïc noùi, trong chuùng coù hai vaïn naêm ngaøn Boà-
taùt ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn; boán vaïn naêm ngaøn trôøi, ngöôøi phaùt
taâm voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Moät vaïn hai ngaøn Thieân töû ñöôïc
Phaùp nhaõn thanh tònh, xa lìa traàn caáu.
Phaåm 11: HIEÄN HOÙA
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Thieän Tö Duy thöa Thaéng Thieân vöông
raèng:
–Hoùa Phaät maø Nhö Lai taïo ra coù theå bieán hoùa ñöôïc khoâng?
–Laáy söï vieäc cuûa Ñöùc Theá Toân laøm chöùng, hoùa Phaät maø Phaät
taïo ra, coù theå bieán hoùa thaønh voâ löôïng, haèng haø sa soá hoùa Phaät vôùi
nhieàu maøu saéc hình töôùng, thò hieän thaàn thoâng ñeå noùi phaùp lôïi ích
cho chuùng sinh. Thieän nam töû! Nhôø nguyeän löïc thanh tònh ñôøi tröôùc
cuûa chö Phaät neân môùi coù nhö vaäy.
Boà-taùt Thieän Tö Duy thöa:
–Ñaïi vöông! Ngaøi kheùo noùi phaùp saâu xa veà nguyeän löïc thanh
tònh ñôøi tröôùc cuûa chö Phaät, vaäy cuùi mong ñaïi vöông, thænh söùc oai
thaàn cuûa Phaät laøm cho Baùt-nhaõ ba-la-maät truï laâu ôû ñôøi maø khoâng bò
chìm maát.
–Thieän nam töû! Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeàu ñöôïc taát caû chö Phaät hoä
trì. Vì sao? Vì duøng vaên töï ñeå noùi Baùt-nhaõ ba-la-maätl nhö vaäy vaên töï
khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng chìm maát; vaên töï laøm roõ nghóa lyù neân
cuõng khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng maát.
Thieän nam töû! Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa chö Phaät Nhö Lai raát saâu
xa neân cuõng khoâng chìm maát. Vì sao? Vì phaùp khoâng sinh, neáu phaùp
www.daitangkinh.org
khoâng sinh thì taát nhieân khoâng dieät. Nhö vaäy lôøi daïy cuûa Nhö Lai laø
bí maät. Neáu Phaät ra ñôøi hoaëc khoâng ra ñôøi thì taùnh töôùng vaãn thöôøng
truï, goïi laø phaùp giôùi hay nhö nhö. Teân khoâng khaùc, nhöng tuøy thuaän
nhaân duyeân beân ngoaøi maø khoâng traùi nghòch. Ñoù laø chaùnh phaùp, taùnh
aáy thöôøng truï khoâng maát.
–Ñaïi vöông! Nhöõng ngöôøi naøo coù theå hoä trì chaùnh phaùp?
–Thieän nam töû! Neáu khoâng traùi nghòch vôùi taát caû phaùp, thì goïi
laø hoä trì chaùnh phaùp. Vì sao? Vì khoâng coù tranh luaän vaø khoâng traùi
ñaïo lyù, neân goïi laø hoä trì chaùnh phaùp.
Laïi hoûi:
–Theá naøo khoâng traùi ñaïo lyù?
Ñaùp:
–Neáu thuaän theo vaên töï laø khoâng traùi ñaïo lyù vaø khoâng coù choã
ñeå tranh luaän thì goïi ñoù laø hoä trì chaùnh phaùp. Vì sao? Vì phaøm phu
theá gian ñeàu chaáp tröôùc caùc kieán, coøn ngöôøi thuaän ñaïo lyù thöôøng
noùi khoâng. Cho neân theá gian sinh ra tranh luaän; nhö vaäy phaøm phu
tham ñaém vaøo phaùp coù, coøn ngöôøi thuaän theo ñaïo lyù thì coi thöôøng
vieäc naøy. Theá gian noùi coù thöôøng, laïc, ngaõ, tònh; ngöôøi thuaän ñaïo lyù
noùi: Voâ thöôøng, khoå, baát tònh, voâ ngaõ, cho neân theá gian sinh ra tranh
luaän.
Thieän nam töû! Taát caû phaøm phu ñeàu thuaän theo theá gian, coøn
ngöôøi thuaän theo ñaïo lyù thì ngöôïc laïi vôùi theá gian, cho neân theá gian
thöôøng sanh tranh luaän. Taát caû phaøm phu ñeàu chaáp aám, xöù, nhaäp, coøn
ngöôøi thuaän ñaïo lyù thì noùi taát caû phaùp ñeàu khoâng coù chaáp tröôùc, cho
neân theá gian phaùp khôûi tranh luaän.
Thieän nam töû! Taát caû phaøm phu thuaän theo ñôøi thì khoâng thöïc
haønh ñaïo lyù, coøn ngöôøi thuaän theo ñaïo lyù thì traùi vôùi ñôøi.
–Ñaïi vöông! Nay ngaøi choïn laáy nhöõng phaùp naøo?
–Toâi khoâng choïn laáy ngöôøi maø cuõng khoâng choïn laáy phaùp.
Laïi hoûi:
–Vì sao khoâng choïn laáy?
Ñaùp:
–Lìa ngaõ, lìa chuùng sinh, lìa phaùp; nhöõng caùi lìa aáy ñeàu khoâng
theå naém baét. Lìa quaù khöù, vò lai, hieän taïi, nhöõng caùi lìa aáy cuõng
khoâng theå naém baét. Lìa chö Phaät vaø khoâng lìa chö Phaät; lìa coõi nöôùc
Phaät vaø khoâng lìa coõi nöôùc Phaät; lìa phaùp vaø chaúng lìa phaùp…
Naøy thieän nam! Thöïc haønh nhö vaäy goïi laø thuaän ñaïo lyù, laø
khoâng naém giöõ nhöõng ñieàu khoâng ñaùng naém giöõ.
Boà-taùt Thieän Tö Duy khen:
–Hay thay Ñaïi só, hay thay Chaùnh só! Ngaøi coù khaû naêng noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa nhö vaäy; khoâng laáy, khoâng chaáp tröôùc,
khoâng danh, khoâng töï; dieät caùc hyù luaän, lìa chaúng theå phaân bieät vaø
ñoái töôïng tö duy.
Khi aáy, trong chuùng coù moät Thieân töû teân laø Hieàn Ñöùc, ñöùng daäy
söûa aùo baøy vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc
Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã baïch Phaät raèng:
–Baïch Theá Toân! Phaùp khoâng phaân bieät nhö Thaéng Thieân vöông
ñaõ noùi. Vaäy phaùp ñoù laø phaùp gì?
Phaät baûo Thieân töû Hieàn Ñöùc:
–Phaùp khoâng phaân bieät töùc laø vaéng laëng. Vì sao? Vì laáy maø
chaúng laáy; chaúng lìa ngaõ vaø ngaõ sôû; khoâng khôûi ñoäng, khoâng döøng
nghó. Ñoù goïi laø phaùp khoâng phaân bieät.
Thieän nam töû! Ñaïi Boà-taùt quaùn saùt nhö vaäy, môùi coù theå hoä trì
chaùnh phaùp, nhöng cuõng khoâng thaáy mình hoä trì vaø phaùp ñöôïc hoä trì.
Khi Phaät noùi phaùp naøy, trong chuùng coù möôøi ngaøn Tyø-kheo taâm
ñöôïc giaûi thoaùt. Moät ngaøn Thieân töû ñaït ñöôïc Phaùp nhaõn thanh tònh,
xa lìa traàn caáu.
Baáy giôø, Boà-taùt Thieän Tö Duy thöa Thaéng Thieân vöông:
–Nhöõng bieän taøi gì môùi coù theå noùi phaùp saâu xa nhö vaäy?
www.daitangkinh.org
–Thieän nam töû! Phaûi hoaøn toaøn khoâng coøn taäp taùnh phieàn naõo,
ñaït ñöôïc bieän taøi môùi coù theå noùi nhö vaäy; noù vöôït qua ngoân ngöõ,
khoâng theå baøy toû Ñeä nhaát nghóa trí; bieän taøi nhö vaäy môùi coù theå noùi
ñöôïc phaùp saâu xa.
Baáy giôø, Boà-taùt Thieän Tö Duy hoûi Thieân töû Hieàn Ñöùc:
–Thieän nam töû! Theá naøo laø trong phaùp voâ sinh môùi noùi ñöôïc
bieän taøi?
Thieân töû Hieàn Ñöùc ñaùp:
–Neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng truï trong phaùp khoâng sinh, khoâng dieät
thì khoâng coù bieän taøi noùi phaùp saâu xa ñöôïc. Vì sao? Vì phaûi xa lìa hyù
luaän; khoâng thaáy ñoái töôïng duyeân vaø chuû theå duyeân; taâm khoâng coù
choã truï tröôùc thì môùi coù theå noùi. Khoâng truï ngöôøi, khoâng truï phaùp,
khoâng truï beân ñaây, beân kia maø chæ truï nôi thanh tònh Ñeä nhaát nghóa
ñeá, cho neân môùi coù theå noùi.
Boà-taùt Thieän Tö Duy baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Thieân töû Hieàn Ñöùc thaät laø hieám coù, coù khaû
naêng thoâng ñaït phaùp saâu xa bieän taøi voâ taän nhö vaäy.
Phaät daïy:
–Naøy thieän nam! Thieân töû Hieàn Ñöùc naøy töø theá giôùi Dieäu hyû laø
coõi nöôùc cuûa Ñöùc Phaät Baát Ñoäng, ñeán theá giôùi Ta-baø, ñeå nghe giaûng
Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa ñoù.
Phaät laïi baûo Boà-taùt Thieän Tö Duy:
–ÔÛ quaù khöù voâ löôïng traêm ngaøn öùc kieáp, Thieân töû Hieàn Ñöùc
ñaõ tu taäp moân Ñaø-la-ni, do ñoù troïn kieáp noùi phaùp cuõng khoâng heát
ñöôïc.
Boà-taùt Thieän Tö Duy baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ñaø-la-ni laø nhöõng phaùp gì?
Phaät daïy:
–Naøy thieän nam! Teân caùc phaùp, khoâng coù phaùp naøo coù theå
nhaäp Ñaø-la-ni.
Thieän nam töû! Ñaø-la-ni naøy vöôït qua caùc vaên töï; lôøi noùi
khoâng theå dieãn taû heát ñöôïc maø taâm cuõng khoâng theå suy löôøng; caùc
phaùp trong ngoaøi ñeàu khoâng naém baét ñöôïc.

Thieän nam töû! Khoâng coù moät phaùp nhoû naøo coù khaû naêng nhaäp
ñöôïc Ñaø-la-ni. Cho neân noùi caùc phaùp khoâng theå nhaäp Ñaø-la-ni. Vì
sao? Vì phaùp naøy bình ñaúng, khoâng cao thaáp, khoâng ra vaøo, khoâng coù
moät vaên töï naøo ñeán töø beân ngoaøi maø vaøo ñöôïc, cuõng khoâng coù moät
vaên töï naøo töø phaùp naøy ra, laïi khoâng coù moät vaên töï naøo truï trong
phaùp naøy, cuõng khoâng coù moät vaên töï naøo laøm cho ta thaáy ñöôïc Ñaø-
la-ni, cuõng khoâng phaân bieät ñöôïc phaùp vaø phi phaùp. Caùc vaên töï ñoù,
coù noùi noù cuõng khoâng giaûm, khoâng noùi noù cuõng khoâng taêng, töø xöa
ñeán nay khoâng taïo ra maø cuõng khoâng hoaïi dieät.
Thieän nam töû! Nhö vaên töï, thì taâm cuõng vaäy; gioáng nhö taâm, taát
caû phaùp cuõng nhö vaäy. Vì sao? Vì phaùp lìa ngoân ngöõ noùi naêng neân
cuõng lìa söï suy löôøng; voán khoâng sinh, dieät neân khoâng ra vaøo. Ñoù goïi
laø caùc phaùp khoâng theå nhaäp Ñaø-la-ni. Neáu thoâng ñaït ñöôïc phaùp moân
naøy thì bieän taøi voâ taän, vì sao? Vì khi thoâng ñaït ñöôïc phaùp moân naøy
roài thì phaùp noùi khoâng heát, khoâng cuøng taän.
Thieän nam töû! Ngöôøi naøo coù theå nhaäp ñöôïc hö khoâng, thì môùi
coù theå nhaäp ñöôïc phaùp moân Ñaø-la-ni naøy.
Thieän nam töû! Ñaïi Boà-taùt coù khaû naêng thoâng ñaït ñöôïc phaùp
moân Ñaø-la-ni naøy, neân thaân, taâm, khaåu ñöôïc thanh tònh; haønh ñoäng
theo ñaïo lyù, neân trí tueä ñöôïc kieân coá; taát caû chuùng ma khoâng theå
naõo loaïn; taát caû ngoaïi ñaïo khoâng daùm ngöôùc nhìn; taát caû phieàn naõo
khoâng theå phaù hoaïi; söùc khoeû traùng kieän, taâm khoâng khieáp nhöôïc;
noùi phaùp voâ taän tuyeân giaûng taát caû Thaùnh ñeá saâu xa. Trí tueä ña vaên
cuõng nhö bieån lôùn, an truï chaùnh ñònh nhö nuùi Tu-di khieán chuùng
sinh khoâng sôï, nhö sö töû vöông, ví nhö hoa sen khoâng nhieãm phaùp
ñôøi, lôïi ích chuùng sinh nhö ñaïi ñòa, röûa saïch nhô baån nhö doøng nöôùc
lôùn, duøng löûa lôùn ñeå thaønh töïu theá gian, laøm ñeïp loøng moïi ngöôøi
baèng söï bình ñaúng maùt meû nhö maët traêng. Hay phaù vôõ ñöôïc toái taêm
nhö aùnh saùng maët trôøi. Dieät heát phieàn naõo oaùn haän môùi goïi laø söùc
maïnh. Cheá ngöï taâm taùnh cuõng nhö roàng lôùn, coù theå taïo ra saám phaùp
vang ñoäng caû baàu trôøi vaø tuoân ra möa phaùp gioáng nhö traän möa lôùn;
cuõng nhö thaày thuoác tröø beänh phieàn naõo cho chuùng sinh; nhö quoác
vöông duøng phaùp trò ñôøi; nhö Töù Thieân vöông hay baûo hoä chuùng
www.daitangkinh.org
sinh vaø chaùnh phaùp; nhö Ñeá Thích giaøu sang nhaát coõi trôøi, ngöôøi;
taâm ñöôïc töï taïi nhö Ñaïi phaïm vöông laøm chuû theá giôùi Ta-baø; thaân
ñöôïc voâ ngaïi nhö chim Ca-laàu-la; chæ daïy chuùng sinh nhö ngöôøi cha
ôû ñôøi; gioáng nhö vua Tyø-sa-moân hay ban phaùp baùu vaø cho caùc baùu.
Ñoù laø choã coâng ñöùc trí tueä trang nghieâm maø moãi khi chuùng sinh
nhìn thaáy, thaûy ñeàu lôïi ích; laø choã khen ngôïi cuûa chö Phaät, Theá Toân
vaø taát caû chö Thieân heát loøng uûng hoä.
Thieän nam töû! Ñaïi Boà-taùt ñaït ñöôïc caùc phaùp khoâng theå nhaäp
Ñaø-la-ni naøy. Vôùi nhieàu töï taïi seõ laøm lôïi ích chuùng sinh; phöông tieän
noùi phaùp khoâng cuøng taän; taâm khoâng moûi meät, khoâng caàu danh lôïi;
boá thí phaùp bình ñaúng khoâng ghen gheùt; giöõ giôùi thanh tònh thì thaân,
khaåu, yù khoâng loãi laàm; nhaãn nhuïc thanh tònh xa rôøi caùc buoàn giaän;
tinh taán thanh tònh seõ laøm xong ñöôïc caùc vieäc; thieàn ñònh thanh tònh
thì kheùo cheá ngöï ñöôïc taâm; trí tueä thanh tònh thì khoâng coøn nghi ngôø
vöôùng maéc, ñuû boán Voâ löôïng taâm cuõng nhö Phaïm vöông; thöïc haønh
caùc chaùnh ñònh, ñaúng trì; tu ñaïo voâ thöôïng theá gian khoâng gì hôn; ñuû
caùc coâng ñöùc trí tueä, nhaän ñòa vò Quaùn ñaûnh.
Khi Phaät noùi phaùp moân Ñaø-la-ni naøy, trong chuùng coù saùu vaïn
boán ngaøn Boà-taùt ñaït ñöôïc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Ba vaïn Boà-taùt
ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn. Hai vaïn trôøi ngöôøi ñöôïc Phaùp nhaõn
thanh tònh, xa lìa traàn caáu; voâ löôïng, voâ bieân trôøi, ngöôøi phaùt taâm Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Phaåm 12: ÑAØ-LA-NI
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai
phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh
leã baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Thaät laø hieám coù! Ñieàu maø Nhö Lai noùi, Ñaïi
Boà-taùt ñaït ñöôïc caùc phaùp khoâng nhaäp Ñaø-la-ni naøy ñeå thaønh töïu
coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân.
Phaät baûo Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Naøy thieän nam! Coâng ñöùc nhö theá, giaû söû traêm ngaøn naêm,
Nhö Lai coù noùi cuõng khoâng heát.
Khi aáy trong chuùng coù moät Ñaïi Boà-taùt teân Tòch Tònh YÙ thöa Boà-
taùt Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Ñaïi Boà-taùt ñöôïc Ñaø-la-ni naøy, ñoù laø choã maø chö Phaät Theá Toân
khen ngôïi, ngöôøi naøy ñaõ kheùo ñöôïc nhieàu lôïi ích ñaõ hoaøn taát caû vieäc
ñoä mình vaø ñoä ngöôøi.
Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi ñaùp:
–Thieän nam töû! Trong Ñeä nhaát nghóa khoâng coù phaùp ñeå khen
khoâng saéc, khoâng töôùng; ñaõ khoâng saéc töôùng thì coù gì ñeå khen;
khoâng theå khen thì coù gì maø vui.
Boà-taùt Tòch Tònh YÙ thöa Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Nhö toâi nghe Phaät daïy, trong Kheá kinh, taát caû phaùp khoâng coù
ngaõ vaø ngaõ sôû, khoâng theå laøm cho vui hay giaän, vì theá Boà-taùt neân
hoïc phaùp bình ñaúng naøy.
Ví nhö ñaïi ñòa ôû treân nöôùc, neáu ñaøo ao gieáng thì ñöôïc nöôùc
duøng, coøn khoâng ñaøo gieáng thì khoâng coù nöôùc. Nhö vaäy caûnh giôùi
cuûa Thaùnh trí truøm khaép taát caû phaùp, neáu sieâng tu trí tueä phöông
tieän thì lieàn ñöôïc phaùp bình ñaúng, coøn ngöôïc laïi khoâng tu thì laøm
sao coù ñöôïc. Do ñoù Boà-taùt muoán caàu giaùc ngoä, thì khoâng ñöôïc löôøi
bieáng. Neáu sieâng naêng tinh taán tu haønh nhö vaäy, thì phaùp aáy seõ
hieån hieän.
Thieän nam töû! Neáu ngöôøi môùi sinh ra ñaõ muø, thì khoâng theå thaáy
saéc; cuõng vaäy, phieàn naõo laøm muø maét chuùng sinh neân khoâng theå thaáy
phaùp. Nhö ngöôøi coù maét, neáu khoâng coù aùnh saùng beân ngoaøi, thì
khoâng theå thaáy saéc; cuõng vaäy, ngöôøi tu haønh tuy coù trí tueä nhöng
khoâng coù baïn laønh thì khoâng theå thaáy phaùp; nhö coù Thieân nhaõn, thì
khoâng caàn nhôø aùnh saùng beân ngoaøi cuõng coù theå thaáy saéc. Nhö vaäy
Ñaïi Boà-taùt theå nhaäp phaùp löu thì töï nhieân thaéng taán. Nhö haøi nhi ôû
trong thai, khoâng töï thaáy mình lôùn theâm moãi ngaøy; cuõng vaäy, Ñaïi
Boà-taùt sieâng naêng tinh taán tu haønh khoâng töï thaáy caùc haïnh cuûa mình
taêng tröôûng maø coù theå thaønh töïu taát caû Phaät phaùp. Ví nhö nuùi tuyeát,
coù caây thuoác chuùa, luoân luoân khoâng bò khoâ gaõy, Ñaïi Boà-taùt luoân
www.daitangkinh.org
sieâng naêng, tinh taán, tu haønh thì taát caû caùc haïnh khoâng toån thaát,
khoâng thoaùi lui.
Ví nhö Chuyeån luaân thaùnh vöông xuaát hieän ôû ñôøi thì ñuû baûy
baùu; Ñaïi Boà-taùt phaùt taâm Boà-ñeà cuõng ñuû baûy baùu: Boá thí, trì giôùi,
nhaãn nhuïc, tinh taán, thieàn ñònh, trí tueä vaø söùc phöông tieän. Nhö
Chuyeån luaân thaùnh vöông daïo chôi boán thieân haï, taâm cuûa Ngaøi luoân
bình ñaúng ñoái vôùi moïi chuùng sinh; cuõng vaäy, Ñaïi Boà-taùt duøng boán
Nhieáp phaùp laøm lôïi ích taát caû chuùng sinh cuõng nhö vaäy. Nhö Chuyeån
luaân thaùnh vöông ñeán ñaâu thì khoâng coù tranh tuïng; cuõng vaäy, Ñaïi
Boà-taùt thuyeát phaùp nhö thaät khoâng coøn coù tranh luaän.
Ví nhö tam thieân ñaïi thieân theá giôùi môùi hình thaønh, lieàn coù nuùi
chuùa Tu-di vaø bieån lôùn; Boà-taùt cuõng vaäy, neáu phaùt taâm Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng giaùc thì lieàn coù trí tueä vaø ñaïi Bi.
Ví nhö maët trôøi xuaát hieän thì nhöõng ngoïn nuùi cao coù aùnh saùng
tröôùc; Ñaïi Boà-taùt ñöôïc ngoïn ñuoác trí tueä thì Boà-taùt naøo coù ñaïo haïnh
cao quyù, thieän caên thaàn thuïc seõ ñöôïc chieáu aùnh saùng tröôùc.
Ví nhö maët ñaát roäng lôùn, gaùnh vaùc taát caû hoa quaû caây coû thaûo
döôïc moät caùch bình ñaúng. Ñaïi Boà-taùt ñöôïc Ñaø-la-ni thì luoân coù taâm
bình ñaúng ñoái vôùi chuùng sinh.
Theá Toân khen Ñaïi Boà-taùt Tòch Tònh YÙ:
–Thieän nam töû! Nhö lôøi oâng noùi, Ñaïi Boà-taùt ñöôïc moân Ñaø-la-ni
naøy duø coù noùi moät lôøi, moät caâu naøo, cuõng khoâng traùi vôùi lôøi Phaät.
Thieän nam töû! Lôøi thuyeát phaùp naøy ñeàu lìa saéc, thanh, höông,
vò, xuùc. Vì sao? Vì chaúng phaûi laø phaùp theá gian, neân noùi ñeán voâ taän,
voâ bieân cuõng laøm cho taát caû thaân taâm con ngöôøi ñöôïc nheï nhaøng lôïi
ích. Giaû söû coù ñoái tröôùc traêm ngaøn Ñöùc Phaät maø noùi, cuõng khoâng
khieáp sôï. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt naøy ñöôïc söùc hoä trì cuûa Phaät, neân
taâm khoâng chaáp tröôùc, khoâng chaáp ngaõ, khoâng chaáp chuùng sinh,
khoâng chaáp phaùp neân ñöôïc phaùp giôùi thanh tònh, Nhö Lai thanh tònh,
thaät teá thanh tònh, ñöôïc phaùp voâ taän, töï voâ taän, thuyeát voâ taän lieàn
sinh vui möøng. Do ñöôïc trí tueä neân hieåu bieát ñuùng ñaén vaø khoâng coøn
bò nghi ngôø bao vaây.
Khi Phaät noùi phaùp moân Ñaø-la-ni naøy, trong chuùng coù taùm ngaøn
Boà-taùt ñaït ñöôïc caùc phaùp khoâng theå nhaäp Ñaø-la-ni naøy. Moät vaïn hai
ngaøn Boà-taùt ñaït ñöôïc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Naêm ngaøn Boà-taùt
ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn. Moät vaïn saùu ngaøn Thieân töû ñöôïc Phaùp
nhaõn thanh tònh, xa lìa traàn caáu. Coù voâ löôïng, voâ bieân chuùng sinh
phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Theá Toân baûo Boà-taùt Tòch Tònh YÙ:
–Ñaø-la-ni naøy coù theå ñieàu phuïc caùc ma; phaù tröø caùc ngoaïi ñaïo
vaø nhöõng ngöôøi khoâng öa thích chaùnh phaùp; dieät löûa phieàn naõo,
thaép saùng ngoïn ñeøn trí tueä, uûng hoä Phaùp sö, laøm cho ñaït ñeán Nieát-
baøn; ñieàu phuïc töï taâm, kheùo giaùo hoùa moïi ngöôøi, thaân töôùng oai
nghi ñeïp ñeõ, ai thaáy cuõng hoan hyû; laøm ngöôøi chaùnh haïnh, noùi phaùp
bình ñaúng, quaùn saùt caên taùnh chuùng sinh nhö thaät, chaúng tröôùc,
chaúng sau.
Khi Phaät noùi phaùp naøy, tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, caùc nuùi Tu-
di vaø bieån lôùn ñeàu chaán ñoäng, töø caùc coõi trôøi hoa raûi nhö möa, naøo
Hoa Maïn-ñaø-la, hoa Ma-ha maïn-ñaø-la, hao Maïn-thuø-sa, hoa Ma-ha
maïn-thuø-sa, hoa Öu-baùt-la, hao Caâu-vaät-ñaàu, hoa Phaân-ñaø-lôïi, hoa
Ca-ma-la. Caùc tieáng aâm nhaïc coõi trôøi khoâng ñaùnh khoâng gaûy töï
nhieân keâu vang.
Theá Toân baûo Boà-taùt Tòch Tònh YÙ:
–Naøy thieän nam! Vaøo ñôøi quaù khöù, caùch ñaây voâ löôïng, voâ bieân
voâ soá kieáp, khoâng ñeám ñöôïc, coù Ñöùc Phaät ra ñôøi hieäu laø Baûo Nguyeät
Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä,
Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân
Sö, Phaät Theá Toân. Nöôùc teân Voâ huûy, kieáp teân Hoan hyû. Ñeä töû Thanh
vaên hôn ba möôi öùc, coøn Ñaïi Boà-taùt thì khoâng ñeám ñöôïc soá löôïng.
Phaät Baûo Nguyeät thaønh ñaïo khoâng coù khoå haïnh vaø haøng phuïc Thieân
ma. Trong chuùng ñeä töû coù moät Boà-taùt teân laø Baûo Coâng Ñöùc, bieän taøi
kheùo leùo noùi ñöôïc taát caû phaùp.
Khi aáy, ñaïi chuùng thænh Phaät ôû ñôøi chôù neân vaøo Nieát-baøn.
Boà-taùt Baûo Coâng Ñöùc noùi vôùi ñaïi chuùng:
–Nhö Lai Theá Toân khoâng sinh, khoâng dieät, caàn gì khuyeán thænh
Ngaøi chôù neân vaøo Nieát-baøn. Neáu nhö hö khoâng vaøo Nieát-baøn thì Nhö
www.daitangkinh.org
Lai môùi vaøo Nieát-baøn; neáu phaùp giôùi, thaät teá, chaân nhö; phaùp giôùi
chaúng nghó baøn vaøo Nieát-baøn thì Nhö Lai môùi vaøo Nieát-baøn. Vì sao?
Vì phaùp Nhö Lai khoâng coù thaønh töïu, khoâng hoaïi dieät, khoâng nhieãm,
khoâng tònh; chaúng phaûi theá gian hoaëc xuaát theá gian, höõu vi hoaëc voâ
vi; chaúng ñoaïn, chaúng thöôøng. Giaû söû moät caùi mieäng coù möôøi löôõi,
moãi moät löôõi laïi sinh ra traêm caùi löôõi, moãi moät caùi löôõi naøy laïi sinh
ra ngaøn caùi löôõi nöõa thì cuõng khoâng theå noùi heát söï thaønh hoaïi cuûa
Nhö Lai.
Khi Boà-taùt Baûo Coâng Ñöùc noùi phaùp naøy; coù taùm vaïn saùu ngaøn
Boà-taùt ñaït ñöôïc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Baûy ngaøn Boà-taùt ñöôïc voâ
bieân Coâng ñöùc ñaø-la-ni, Duyeät yù ñaø-la-ni, Voâ ngaïi ñaø-la-ni, Hoan hyû
ñaø-la-ni, Ñaïi bi ñaø-la-ni, Nguyeät aùi ñaø-la-ni, Nguyeät quang ñaø-la-ni,
Nhaät aùi ñaø-la-ni, Nhaät quang ñaø-la-ni, Nuùi tu-di ñaø-la-ni, Bieån lôùn
ñaø-la-ni, Ñöùc vöông ñaø-la-ni. Ba vaïn saùu ngaøn trôøi, ngöôøi ñöôïc Phaùp
nhaõn thanh tònh, xa lìa traàn caáu.
Phaät baûo Boà-taùt Tòch Tònh YÙ:
–Boà-taùt Baûo Coâng Ñöùc ñaâu phaûi ngöôøi naøo khaùc chính laø oâng
ñoù. Do nhaân duyeân naøy oâng môùi coù theå noùi phaùp moân Ñaø-la-ni naøy.
Khi aáy, Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi noùi keä:
Toång trì nhö thuoác hay
Kheùo chöõa beänh ngu si
Cuõng nhö vò cam loà
Uoáng vaøo seõ soáng maõi.
Boà-taùt Coâng Ñöùc Hoa Vöông noùi keä:
Toång trì khoâng vaên töï
Vaên töï roõ toång trì
Söùc ñaïi Bi trí tueä
Lìa ngoân ngöõ vaên töï.
Baáy giôø, San-ñaâu-suaát-ñaø Thieân vöông ñöùng daäy, söûa aùo baøy
vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu
ñaûnh leã baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Chö Phaät Nhö Lai khoâng theå nghó baøn; phaùp
chö Phaät noùi ra cuõng khoâng theå nghó baøn; choã thöïc haønh vaø giaûng noùi
cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt cuõng khoâng theå nghó baøn. Ñôøi tröôùc, chuùng con
cuøng chö Thieân, nhôø coù thieän caên saâu daøy neân gaëp Nhö Lai, nghe noùi
phaùp naøy. Noùi xong lieàn ñem taát caû höông hoa quyù baùu ôû coõi trôøi,
cuùng döôøng Phaät Nhö Lai.
Theá Toân baûo San-ñaâu-suaát-ñaø vöông:
–Naøy ñaïi vöông! Ai muoán cuùng döôøng Phaät Nhö Lai thì phaûi tu
ba phaùp. Ñoù laø:
1. Phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
2. Hoä trì chaùnh phaùp.
3. Tu haønh ñuùng phaùp.
Naøy ñaïi vöông! Ngöôøi naøo tu haønh ba phaùp naøy chính laø cuùng
döôøng Nhö Lai.
Naøy ñaïi vöông! Giaû söû Nhö Lai soáng ôû ñôøi moät kieáp, maø noùi
phöôùc baùu cuùng döôøng naøy cuõng khoâng heát ñöôïc, vì theá Ñaïi vöông
muoán cuùng döôøng Nhö Lai thì phaûi ñuû ba phaùp naøy môùi goïi laø cuùng
döôøng.
Ñaïi vöông! Neáu coù ngöôøi naøo hoä trì moät baøi keä boán caâu cuûa
Nhö Lai thì ngöôøi aáy uûng hoä Voâ thöôïng Boà-ñeà cuûa chö Phaät quaù khöù,
hieän taïi vaø vò lai. Vì sao? Vì chö Phaät Nhö Lai ñeàu töø phaùp sinh,
ngöôøi cuùng döôøng phaùp môùi goïi laø chaân cuùng döôøng, cuùng döôøng
phaùp laø cao toät ñeä nhaát, trong caùc phaùp cuùng döôøng, taát caû cuûa baùu
khoâng theå saùnh kòp.
Theá Toân baûo San-ñaâu-suaát-ñaø vöông:
–Ta nhôù laïi thôøi quaù khöù, caùch ñaây voâ löôïng, voâ bieân, voâ soá a-
taêng-kyø kieáp, khi coøn thöïc haønh ñaïo Boà-taùt, ta nghe chö Thieân trong
hö khoâng noùi keä:
Trôøi, ngöôøi xa lìa Ñaïi baûo taïng
Seõ bò vua giaëc nöôùc, löûa cöôùp
Traêm ngaøn vaïn kieáp phaùp khoù nghe
Nghe roài khoâng giöõ, khoâng giaûng noùi
Taâm ñaïo laøm goác daïy chuùng sinh
www.daitangkinh.org
Nhö thaät tu haønh, taâm vaéng laëng

Lôïi mình, lôïi ngöôøi, taâm bình ñaúng
Tu haønh nhö vaäy; cuùng döôøng Phaät.
Ñaïi vöông! Khi xöa ta vöøa nghe keä naøy roài, lieàn noùi cho ngöôøi
khaùc, coù taùm ngaøn ngöôøi phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Vì
theá Ñaïi vöông neân xem phaùp cuùng döôøng laø cao toät ñeä nhaát. Vì sao?
Vì taát caû chö Phaät ñeàu töø phaùp sinh.


QUYEÅN 7
Phaåm 13: KHUYEÁN GIÔÙI
Baáy giôø, Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi töø nôi toøa ñöùng daäy, söûa aùo, baøy
vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu
ñaûnh leã, baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa Nhö Lai noùi raát saâu xa,
nhöng trong ñôøi maït theá ôû töông lai, chuùng sinh coù theå tin nhaän
chaêng? Neáu thieän nam hay thieän nöõ nghe kinh naøy sinh loøng tin,
khoâng huûy baùng thì hoï ñöôïc thaønh töïu coâng ñöùc gì?
–Ñôøi maït theá ôû töông lai, coù thieän nam hay thieän nöõ naøo, ôû
nôi voâ löôïng Ñöùc Phaät, tu haønh giöõ giôùi thanh tònh, thieàn ñònh, trí
tueä thì ñoù laø ñeä töû chaân chaùnh cuûa Phaät, coù theå tin vaøo kinh naøy,
coâng ñöùc ñaït ñöôïc khoâng theå tính keå. Phaùp thieän toái thaéng ñieàu töø
trí tueä sinh, neân ñeå taâm thanh tònh maø tin nhaän; nay ta vì oâng duøng
ví duï löôïc noùi.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Coõi Dieâm-phuø-ñeà, chu vi baûy ngaøn do-tuaàn;
phía Baéc roäng; phía Nam heïp; trong coõi aáy, maët ngöôøi gioáng nhö hình
theá ñaát, trong coõi Dieâm-phuø-ñeà khaép nôi ñaày ñuû caùc baäc nhö: Tu-ñaø-
hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn vaø Bích-chi-phaät; daøy kín nhö
röøng truùc, mía, lau; trong ñoù khoâng ñeå coù moät khoaûng troáng nhoû naøo;
neáu coù thieän nam hay thieän nöõ ñem boán söï cuùng döôøng troïn ñôøi mình
cho caùc vò Thaùnh nhaân aáy, hoaëc ñem baûy baùu chöùa ñaày coõi Dieâm-phuø-
ñeà, cao ñeán trôøi Phaïm thieân, ñeå cuùng döôøng ñaày ñuû cho taát caû Thaùnh
nhaân aáy; thieän nam hay thieän nöõ ñoù troïn ñôøi cuùng döôøng nhö vaäy suoát
hôn ba möôi naêm ngaøy ñeâm khoâng giaùn ñoaïn.
www.daitangkinh.org
Vaên-thuø-sö-lôïi! YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù do söï vieäc aáy, coâng
ñöùc nhieàu chaêng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu!
–Neáu thieän nam hay thieän nöõ, khoâng huûy baùng kinh naøy thì
coâng ñöùc hôn coâng ñöùc cuùng döôøng baûy baùu traêm phaàn, ngaøn phaàn,
traêm ngaøn vaïn phaàn cho ñeán tính ñeám ví duï cuõng khoâng sao saùnh
baèng.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Coõi Cuø-da-ni chu vi taùm ngaøn do-tuaàn, hình
baùn nguyeät, maët ngöôøi cuõng vaäy; trong coõi aáy, khaép nôi ñaày ñuû caùc
baäc nhö: Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn vaø Bích-chi-
phaät daøy kín nhö röøng truùc, mía, lau; trong ñoù khoâng coøn coù moät choã
troáng nhoû naøo.
Neáu thieän nam hay thieän nöõ ñem töù söï cuùng döôøng troïn ñôøi
mình cho caùc vò Thaùnh aáy; cho ñeán khi Nieát-baøn roài xaây thaùp thôø xaù-
lôïi; hoaëc ñem baûy baùu chöùa ñaày coõi naøy, cao ñeán taän Phaïm thieân ñeå
cuùng döôøng ñaày ñuû cho taát caû Thaùnh nhaân aáy; thieän nam hay thieän
nöõ naøy cuùng döôøng nhö vaäy troïn ñôøi, suoát hôn ba möôi naêm ngaøy
ñeâm khoâng giaùn ñoaïn, khoâng döøng nghæ.
Vaên-thuø-sö-lôïi! YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi ñoù, do söï vieäc aáy, ñöôïc
phöôùc nhieàu chaêng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Bach Thieän Theä, raát nhieàu!
–Neáu thieän nam hay thieän nöõ tin kinh naøy; thì coâng ñöùc hôn
phöôùc cuùng döôøng baûy baùu traêm phaàn, ngaøn phaàn, traêm ngaøn vaïn
phaàn, cho ñeán tính ñeám ví duï cuõng khoâng sao saùnh baèng.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Coõi Phaát-vu-ñaõi, chu vi chín ngaøn do-tuaàn,
hình traêng troøn, maët ngöôøi cuõng vaäy; trong coõi naøy khaép nôi ñaày ñuû
caùc baäc Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn vaø Bích-chi-
troáng nhoû naøo. Neáu thieän nam hay thieän nöõ ñem boán söï cuùng döôøng
troïn ñôøi mình cho caùc vò Thaùnh aáy; hoaëc ñem baûy baùu chöùa ñaày coõi
ñoù, cao ñeán taän Phaïm thieân ñeå cuùng döôøng ñaày ñuû cho taát caû Thaùnh
nhaân aáy; thieän nam hay thieän nöõ naøy, cuùng döôøng nhö vaäy troïn ñôøi,
suoát hôn ba möôi naêm ngaøy ñeâm khoâng giaùn ñoaïn.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Coõi Uaát-ñôn-vieät chu vi möôøi ngaøn do-
tuaàn, hình vuoâng, maët ngöôøi cuõng vaäy; trong coõi aáy khaép nôi ñaày ñuû
caùc baäc Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn vaø Bích-chi-
troáng nhoû naøo. Neáu thieän nam hay thieän nöõ ñem boán söï cuùng döôøng
troïn ñôøi mình cho caùc vò Thaùnh aáy; hoaëc ñem baûy baùu chöùa ñaày coõi
ñoù, cao ñeán taän Phaïm thieân ñeå ñöôïc cuùng döôøng ñaày ñuû cho taát caû
Thaùnh nhaân aáy; thieän nam hay thieän nöõ naøy, cuùng döôøng nhö vaäy
troïn ñôøi, suoát hôn ba möôi naêm ngaøy ñeâm khoâng giaùn ñoaïn.
–Neáu thieän nam hay thieän nöõ, thoï trì, gìn giöõ, ñoïc tuïng kinh
naøy thì coâng ñöùc hôn phöôùc cuùng döôøng baûy baùu traêm phaàn, ngaøn
phaàn, traêm ngaøn vaïn phaàn, cho ñeán tính ñeám ví duï cuõng khoâng sao
saùnh baèng.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Theá giôùi Ta-baø nhieàu nhö vi traàn, thì
Thaùnh nhaân cuõng nhieàu nhö vaäy. Neáu coù thieän nam hay thieän nöõ,
ñem boán söï cuùng döôøng troïn ñôøi mình cho caùc vò Thaùnh aáy; hoaëc
ñem baûy baùu chöùa ñaày coõi tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñoù, cao ñeán
taän coõi trôøi Saéc cöùu caùnh, ñeå ñöôïc cuùng döôøng ñaày ñuû cho taát caû
Thaùnh nhaân aáy. Thieän nam hay thieän nöõ naøy troïn ñôøi cuùng döôøng
nhö vaäy.
www.daitangkinh.org
Vaên-thuø-sö-lôïi! YÙ oâng nghó sao? Coâng ñöùc coù nhieàu chaêng?

–Baïch Theá Toân! Phöôùc ñöùc tröôùc ñaõ noùi khoâng theå nghó baøn,
huoáng laø coâng ñöùc naøy.
Phaät baûo Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Neáu coù thieän nam hay thieän nöõ naøo, ñem kinh naøy noùi cho
ngöôøi khaùc, thì coâng ñöùc naøy hôn coâng ñöùc cuùng döôøng baûy baùu traêm
phaàn, ngaøn phaàn, traêm ngaøn vaïn phaàn cho ñeán tính ñeám ví duï cuõng
khoâng sao saùnh baèng.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu khoâng ñem coâng ñöùc naøy, hoài höôùng quaû
vò Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc, thì seõ laøm vua coõi trôøi Tha hoùa töï taïi
vi traàn soá kieáp; keá ñeán laøm vua coõi trôøi Hoùa laïc voâ soá kieáp; laøm vua
coõi trôøi Ñaâu-suaát voâ soá kieáp; laøm vua coõi trôøi Daï-ma voâ soá kieáp; laøm
vua coõi trôøi Ñeá Thích voâ soá kieáp, höôùng laø Chuyeån luaân thaùnh
vöông. Neáu ñem hoài höôùng Nhaát thieát trí thì coù theå thaønh töïu ñöôïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Trong coõi Dieâm-phuø-ñeà, khaép nôi ñaày caû caùc
baäc Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn vaø Bích-chi-phaät;
daøy kín nhö röøng truùc, mía, lau. Neáu coù ngöôøi aùc naøo gieát heát soá
Hieàn thaùnh aáy, Vaên-thuø-sö-lôïi, yù oâng nghó sao? Ngöôøi gaây ra söï vieäc
naøy, bò toäi nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân! Gieát moät Thaùnh nhaân coøn ñoïa trong A-tyø ñòa
nguïc troïn kieáp huoáng gì ñeán nhö vaäy. Toäi coù nhieàu khoâng theå tính
keå!
–Coù ngöôøi naøo huûy baùng kinh naøy, thì toäi aáy coøn nhieàu hôn toäi
gieát haïi Thaùnh nhaân traêm phaàn, ngaøn phaàn, traêm ngaøn vaïn phaàn cho
ñeán tính ñeám ví duï cuõng khoâng sao saùnh baèng.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Trong Cuø-ña-ni khaép nôi ñaày caû caùc baäc: Tu-
ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-haøm, A-la-haùn vaø Bích-chi-phaät, daøy kín
nhö röøng truùc, mía, lau. Neáu coù ngöôøi aùc gieát haïi taát caû. Vaên-thuø-sö-
lôïi! YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi aùc ñoù, do söï vieäc naøy bò toäi nhieàu khoâng?

–Baïch Theá Toân! Toäi naøy khoâng theå nghe, khoâng theå nghe!
Ngöôøi naøy khoâng coù kyø haïn ra khoûi A-tyø ñòa nguïc.
–Coù ngöôøi naøo khoâng tin kinh naøy, toäi ñoù coøn nhieàu hôn toäi
gieát haïi Thaùnh nhaân traêm phaàn, ngaøn phaàn, traêm ngaøn vaïn phaàn, cho
ñeán tính ñeám ví duï cuõng khoâng sao saùnh baèng.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu thieân haï khaép boán chaâu ñeàu nhö buïi traàn
vaø chö Phaät Nhö Lai nhieàu nhö soá buïi aáy; coù ngöôøi aùc naøo gieát haïi
vaø cöôùp ñoaït hai loaïi taøi saûn laø: Dieät phaùp taøi vaø Phaù theá taøi.
Vaên-thuø-sö-lôïi! YÙ oâng nghó sao? Ngöôøi naøy bò toäi nhieàu
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Toäi naøy khoâng theå nghe, khoâng theå tính keå,
khoâng theå nghó löôøng.
–Neáu laïi coù ngöôøi khoâng tin kinh naøy; huûy baùng vaø laøm chöôùng
ngaïi, thì toäi ñoù coøn nhieàu hôn toäi ñoaït hai loaïi taøi saûn traêm phaàn,
ngaøn phaàn, traêm ngaøn vaïn phaàn, cho ñeán tính ñeám ví duï cuõng khoâng
sao saùnh baèng. Giaû söû taát caû chuùng sinh trong tam thieân ñaïi thieân theá
giôùi, ñeàu thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc roài maø ngöôøi aùc naøy
cuõng chöa ra khoûi ñöôïc ñòa nguïc A-tyø.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ngöôøi aùc nhö vaäy, thì khoâng moät caûnh giôùi ñòa
nguïc A-tyø naøo maø khoâng ñoïa vaøo, huoáng laø caûnh giôùi khaùc nhö: Ñòa
nguïc, ngaï quyû, suùc sinh. Vì sao? Vì huûy hoaïi meï sinh ra ba ñôøi chö
Phaät. Giaû söû traûi qua kieáp soá nhö vò traàn ôû tröôùc ñöôïc ra khoûi ba
ñöôøng aùc; neáu sinh trong loaøi ngöôøi thì maéc phaûi beänh, thaân taâm bò
taät nguyeàn, cuõng phaûi traûi qua nhieàu kieáp nhö buïi; keá ñeán maéc phaûi
quaû baùo khoâng löôõi hoaëc khoâng tay cuõng nhieàu kieáp nhö vaäy.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu ta soáng ôû ñôøi moät kieáp hoaëc ít hôn moät
kieáp, duøng thaàn löïc cuûa Phaät ñeå noùi toäi baùo cuûa ngöôøi taïo aùc naøy thì
khoâng sao heát ñöôïc.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu mong caàu söï an vui cho ñôøi hieän taïi vaø vò
www.daitangkinh.org
lai, thì khoâng neân huûy baùng; khoâng tin vaø laøm nhöõng ñieàu chöôùng
ngaïi lôùn ñoái vôùi kinh naøy.
Μ
Phaåm 14: NOÙI VEÀ HAI HAÏNH
Baáy giôø, Phaät baûo Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi:

–Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät, caàn phaûi thaønh töïu
phaàn tröôùc vaø sau cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt coù
hai haïnh: Thaønh töïu Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø giaùo hoùa chuùng sinh.
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt giaùo hoùa chuùng sinh nhö theá naøo?
–Töø khi môùi ñöôïc Baùt-nhaõ cho ñeán sau cuøng, phaûi lìa coâng
duïng cuûa taâm maø noùi phaùp khoâng cuøng taän, trong khoaûng giöõa aáy
khoâng bò giaùn ñoaïn; laøm cho caùc chuùng sinh thoaùt khoûi quaû baùo
ñöôøng aùc trong ba coõi, taïo an vui cho caùc chuùng sinh, khieán hoï truï
ñöôøng laønh vaø ñöôïc ba quaû Thaùnh.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät,
giaùo hoùa chuùng sinh.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät thaønh töïu
voâ vi, voâ bieân. Ñoù goïi laø töï haønh cuûa Ñaïi Boà-taùt. Vì sao? Vì ñaõ thaønh
töïu ñöôïc taát caû coâng ñöùc.
–Baïch Theá Toân! Nhöõng phaùp naøo cuøng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät
vaø Ñaïi Boà-taùt töông öng?
–Chæ coù Nhaát thieát chuûng trí laø phaùp chaân thaät, xa lìa söï suy
nghó so löôøng; noù vi dieäu, khoâng töôùng, ñaïo lyù saâu xa, khoâng theå
thaáy ñöôïc vaø khoù thoâng ñaït. Noù thöôøng truï, vaéng laëng, trong maùt vaø
cuøng khaép; khoâng phaân bieät, khoâng chaáp tröôùc, khoâng chöôùng ngaïi;
chæ thuaän theo ñaïo lyù maø khoâng chaáp thuû. Raát vaéng, raát laëng, trong
taát caû phaùp, noù laø voâ thöôïng khoâng gì saùnh baèng.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø tu

nhöõng phaùp naøy seõ cuøng Nhaát thieát trí töông öng.
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät trong caûnh
giôùi nhö theá naøo?
–Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät trong caûnh giôùi saâu xa,
caûnh giôùi roäng lôùn vaø caûnh giôùi coâng ñöùc.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Caûnh giôùi saâu xa aáy theå cuûa noù laø voâ vi, khoâng
theå cuøng rôøi xa, khoâng chaáp hai beân, noù vöôït qua caùc chöôùng ngaïi, töï
taùnh thanh tònh, khoâng theå ñeám bieát, khoâng theå nghó löôøng, khoâng
cuøng chung vôùi haøng Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Caûnh giôùi roäng lôùn cuûa Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät laø taát caû coâng ñöùc cuûa chö Phaät Nhö Lai ñeàu laáy
hai phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø Ma-ha ca-laâu-na laøm theå. Noù lìa
töôùng phaân bieät vaø duøng taâm voâ coâng duïng ñeå laøm lôïi ích chuùng sinh
ñeàu töông xöùng vôùi yù kia khoâng luùc naøo rôøi nhau.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät töông öùng
vôùi taát caû coâng ñöùc; ba möôi hai töôùng toát vaø taùm möôi veû ñeïp, vôùi
söùc oai thaàn cuûa Phaät vaø coù theå hieän ra taát caû hình töôùng, tuøy theo söï
öa muoán cuûa moãi caên taùnh chuùng sinh; hoaëc hieän leân coõi trôøi Ñaâu-
suaát; hoaëc töø coõi trôøi Ñaâu-suaát xuoáng; hoaëc hieän vaøo thai; hoaëc hieän
luùc môùi sinh; hoaëc hieän ñoàng töû; hoaëc hieän daïo chôi nôi vöôøn; hoaëc
hieän xuaát gia; hoaëc hieän khoå haïnh; hoaëc ñeán caây Boà-ñeà; hoaëc hieän
thaønh Phaät; hoaëc hieän Chuyeån phaùp luaân; hoaëc hieän Nieát-baøn. Thò
hieän taát caû nhö vaäy laø ñeå ñoaïn tröø sinh töû cho chuùng sinh.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñoù goïi laø caûnh giôùi cuûa Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät.
–Baïch Theá Toân, thaät hieám coù! Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa nhö
vaäy thì caûnh giôùi chö Phaät laø khoâng theå nghó baøn.
–Ñuùng nhö vaäy, ñuùng nhö vaäy, nhö lôøi oâng noùi! Baùt-nhaõ ba-la-
www.daitangkinh.org
maät laø phaùp baát coäng, khoâng theå nghó baøn. Vì sao? Vì chaúng phaûi laø
caûnh giôùi cuûa taát caû phaøm phu, Thanh vaên, Duyeân giaùc neân khoâng
theå thoâng ñaït ñöôïc; tröø Phaät Nhö Lai ra, khoâng ai coù theå ñaït ñöôïc. Vì
sao? Vì nghóa lyù nhö nhö, saâu xa, töï taïi, khoâng ñoäng; thuoäc veà caûnh
giôùi voâ laäu maø giaùo hoùa chuùng sinh lôïi ích vieân maõn. Do ñoù goïi laø
caûnh giôùi cuûa chö Phaät, noù vöôït qua caùc ngoân ngöõ thuoäc veà Ñeä nhaát
nghóa, khoâng coù giaùc quaùn phaân bieät, suy löôøng vaø khoâng coøn caùc thí
duï, noù ñöùng ñaàu trong taát caû caùc phaùp, khoâng truï sinh töû, cuõng khoâng
truï Nieát-baøn.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät coù naêm
vieäc khoâng theå nghó baøn:
1. Töï taùnh.
2. Phöông xöù.
3. Truï.
4. Nhaát dò.
5. Lôïi ích.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Theá naøo laø töï taùnh khoâng theå nghó baøn?
Saéc töùc laø nhö, tìm caàu, khoâng theå ñöôïc; lìa saéc tìm caàu nhö
cuõng khoâng theå ñöôïc; thoï, töôûng, haønh, thöùc, cuõng laïi nhö vaäy. Ñòa
ñaïi töùc laø nhö, tìm caàu, khoâng theå ñöôïc; lìa ñòa ñaïi tìm caàu nhö, cuõng
khoâng theå ñöôïc, taát caû thuûy ñaïi, hoûa ñaïi, phong ñaïi cuõng ñeàu nhö
vaäy.
Nhaõn nhaäp töùc nhö, caàu laø khoâng theå ñöôïc; lìa nhaõn tìm caàu
nhö cuõng khoâng theå ñöôïc. Taát caû nhó, tyû, thieät, thaân, yù cuõng ñeàu nhö
vaäy.
Phaùp coù laø nhö maø caàu, khoâng theå ñöôïc. Phaùp khoâng laø nhö
cuõng khoâng theå ñöôïc; hoaëc ôû coõi Duïc khoâng theå nghó baøn, hoaëc lìa
coõi Duïc cuõng khoâng theå nghó baøn; coõi Saéc vaø Voâ saéc cuõng nhö vaäy.
Hoaëc ôû phöông Ñoâng khoâng theå nghó baøn, hoaëc rôøi phöông Ñoâng
cuõng khoâng theå nghó baøn; caùc phöông Taây, Nam, Baéc, boán goùc treân
döôùi cuõng vaäy. Truï nôi an laïc khoâng theå nghó baøn; truï nôi vaéng laëng
khoâng theå nghó baøn; taâm truï ôû coù khoâng theå nghó baøn; taâm truï ôû
khoâng khoâng theå nghó baøn. Ba ñôøi Nhö Lai ñeàu ñoàng ôû moät choã töï
taùnh thanh tònh, phaùp giôùi voâ laäu; hoaëc moät hoaëc khaùc khoâng theå
nghó baøn. Thaàn löïc trí tueä ñoàng moät phaùp giôùi; phöông tieän vaø trí
tueä caû hai ñeàu bình ñaúng, coù theå vì lôïi ích voâ löôïng chuùng sinh,
phaûi vöôït qua caûnh giôùi ngoân ngöõ, khoâng theå noùi naêng, maø tuøy
thuaän cho caên taùnh chuùng sinh, neân noùi taát caû vaø thò hieän taát caû; ba
möôi hai töôùng toát vaø taùm möôi veû ñeïp cuõng tuøy yù chuùng sinh maø
hieän ra nhö vaäy.
Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Nhöõng gì laø ba möôi hai töôùng toát taùm möôi
veû ñeïp?
–Töôùng toát cuûa Nhö Lai raát nhieàu, noùi khoâng theå heát; nhöng
tuøy thuaän phaùp theá gian maø löôïc noùi laø ba möôi hai töôùng toát vaø taùm
möôi veû ñeïp:
1. Loøng baøn chaân baèng phaúng.
2. Töôùng ñi ngay thaúng.
3. Chæ döôùi baøn chaân coù xoaùy troøn nhö hình baùnh xe coù ngaøn
nan hoa.
4. Ngoùn tay khít thon daøi, meàm maïi, thaúng, khoâng loä xöông.
5. Thaân hình to lôùn caân ñoái.
6. Keû ngoùn tay, ngoùn chaân coù maøn da moûng nhö ngoãng chuùa.
7. Loøng baøn tay nhö maøu hoa sen hoàng.
8. Xöông maéc caù khoâng loä.
9. Baép chaân nhö ñuøi nai chuùa.
10. Thaân meàm maïi ngay thaúng.
11. Maõ aâm taøng.
12. Thaân hình ñaày ñaën nhö caây Ni-caâu-loâ-ñaø.
13. Loâng treân mình xoaén veà beân phaûi.
14. Moät sôïi loâng cuûa moãi chaân loâng trôn möôùt buïi khoâng theå
dính.
15. Thaân maøu saéc vaøng.
16. Quanh mình thöôøng coù haøo quang chieáu ra moät tröôïng.
www.daitangkinh.org
17. Baûy choã ñaày ñaën.

18. Ngöïc nhö ngöïc sö töû.
19. Döôùi naùch cuûa hai caùnh tay ñaày ñaën.
20. Hai tay troøn thaúng nhö voøi con voi chuùa vaø daøi quaù ñaàu goái.
21. Boán möôi caùi raêng ñeàu khít nhau vaø traéng nhö ngoïc tuyeát.
22. Boán raêng cöûa gioáng nhö traêng non.
23. Traùn nhö traùn sö töû.
24. Ñaàu troøn tròa.
25. Coå hoïng ñaày ñuû ngaøn maïch.
26. Loøng ngöïc raén chaéc nhö Na-la-dieân.
27. Coù nhuïc keá noåi leân töï nhieân treân ñænh ñaàu.
28. Löôõi daøi vaø roäng nhö caùnh sen.
29. Gioïng noùi vang reàn nhö tieáng troáng trôøi Phaïm thieân.
30. Maét xanh bieác nhö hoa Öu-baùt-la.
31. Loâng mi xanh xaùm nhö ngöu vöông.
32. Coù sôïi loâng traéng giöõa hai chaëng maøy.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaây laø ba möôi hai töôùng, Ñaïi Boà-taùt haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeàu coù theå thaønh töïu coâng ñöùc nhö vaäy.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Theá naøo laø taùm möôi veû ñeïp?
1. Ñiûnh ñaàu khoâng thaáy ñöôïc.
2. Xöông ñaàu vöõng chaéc.
3. Traùn roäng baèng phaúng.
4. Loâng mi daøi cong nhö traêng non, xanh bieác nhö ngoïc löu ly.
5. Maét roäng daøi.
6. Muõi cao troøn thaúng vaø kín ñaùo.
7. Tai daøi roäng, traùi tay nhö baùnh xe.
8. Thaân raén chaéc nhö Na-la-dieân.
9. Thaân khoâng theå hoaïi.
10. Caùc chi tieát treân thaân khít nhau.
11. Khi xoay mình nhìn laïi cuõng nhö voi chuùa.
12. Thaân coù haøo quang.
13. Thaân ñieàu hoøa, ngay thaúng.

14. Treû maõi khoâng giaø.
15. Thaân thöôøng töôi nhuaän.
16. Töï baûo veä thaân khoâng nhôø ngöôøi khaùc.
17. Thaân theå ñaày ñuû.
18. Caùc giaùc quan ñaày ñuû.
19. Dung nghi ñaày ñuû.
20. Oai ñöùc vang xa.
21. Moïi ngöôøi ñeàu thích höôùng ñeán.
22. Truï xöù yeân oån khoâng ñoäng.
23. Khuoân maët ñaày ñaën.
24. Maët roäng vaø baèng phaúng.
25. Maët ñaày ñaën vaø saùng nhö vaàng traêng troøn.
26. Khoâng tieàu tuïy.
27. Ñi ñöùng oai veä nhö voi chuùa.
28. Phong thaùi nhö sö töû chuùa.
29. Töôùng ñi nhö ngoãng chuùa.
30. Ñaàu nhö quaû Ma-ñaø-na.
31. Saéc thaân töôi saùng.
32. Mu baøn chaân ñaày ñaën.
33. Moùng tay, moùng chaân nhö maøu hoàng ñoû.
34. Luùc ñi aán vaên hieän leân ñaát.
35. Ñöôøng chæ trong loøng baøn tay xinh ñeïp.
36. Ñöôøng chæ vaên roõ raøng khoâng maát.
37. Chæ tay roõ thaúng.
38. Chæ tay daøi.
39. Chæ tay khoâng bò ñöùt ñoaïn.
40. Tay chaân vöøa yù.
41. Tay chaân maøu traéng, hoàng nhö maøu hoa sen hoàng.
42. Töôùng khoång moân ñaày ñuû.
www.daitangkinh.org
43. Daùng ñi nhanh nheïn.

44. Ñi ñöùng khoâng voäi.
45. Ñi ñöùng thong thaû.
46. Roán saâu vaø troøn ñeïp xoay veà phía beân phaûi nhö raén cuoän
troøn.
47. Loâng maøu xanh hoàng nhö coå khoång töôùc.
48. Loâng meàm maïi saïch seõ.
49. Loâng treân thaân xoay veà phía phaûi.
50. Mieäng toûa muøi thôm, loã chaân loâng cuõng vaäy.
51. Moâi ñoû nhö quaû Taàn-baø.
52. Hai moâi boùng laùng ñeàu nhau.
53. Löôõi moûng.
54. Taát caû chuùng sinh thaáy ñeàu öa chieâm ngöôõng.
55. Noùi naêng hoøa nhaõ, vui veû tuøy theo yù thích chuùng sinh.
56. Baát cöù nôi naøo cuõng ñeàu noùi ñieàu thieän.
57. Gaëp hoï chaøo tröôùc.
58. AÂm thanh hoøa nhaõ, tuøy söï öa thích cuûa chuùng sinh.
59. Tuøy theo ngoân ngöõ cuûa moãi chuùng sinh maø noùi phaùp.
60. Thuyeát phaùp chaúng chaáp tröôùc.
61. Coi chuùng sinh bình ñaúng,
62. Xem tröôùc laøm sau.
63. Phaùp aâm kheá hôïp vôùi moãi chuùng sinh.
64. Trình töï thuyeát phaùp theo nhaân duyeân.
65. Khoâng coù chuùng sinh naøo nhìn thaáy heát ñöôïc töôùng Phaät.
66. Chieâm ngöôõng maõi khoâng chaùn.
67. Ñaày ñuû taát caû aâm thanh.
68. Hieän roõ saéc laønh.
69. Ngöôøi cöông cöôøng troâng thaáy ñeàu caûm phuïc vaø ngöôøi coù
taâm hoaûng sôï troâng thaáy lieàn ñöôïc an oån.
70. Tieáng noùi roõ raøng trong treûo.
71. Thaân chaúng nghieâng ngaõ.
72. Thaân to lôùn.

73. Thaân cao raùo.
74. Thaân khoâng dô baån.
75. Xung quanh coù haøo quang roäng moät tröôïng.
76. Khi ñi coù haøo quang chieáu treân thaân.
77. Thaân thanh tònh.
78. Thaân theå saùng vaø töôi nhuaän nhö ngoïc xanh.
79. Tay chaân troøn tròa.
80. Tay chaân coù chöõ ñöùc.
Phaåm 15: TAÙN THAÙN
Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi
quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Coâng ñöùc cuûa Nhö Lai ít coù ai saùnh baèng vaø
khoâng theå nghó baøn, ba ñôøi chö Phaät cuõng nhö vaäy khoâng khaùc. Neáu
coù chuùng sinh naøo, thaáy hoaëc nghe coâng ñöùc cuûa Nhö Lai thì nhöõng
chuùng sinh ñoù cuõng khoâng theå nghó baøn. Ngaøy nay, chuùng con thaáy
Theá Toân chuyeån phaùp luaân lôùn, neân vui möøng hôùn hôû chöa töøng coù.
Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi lieàn bay leân hö khoâng cao baèng baûy caây
Ña-la, chaép tay khen raèng:
Trong caùc chuùng sinh
Phaät laø toái thöôïng
Khoâng ai baèng Ngaøi
Sao coù ngöôøi hôn.
Ngöôøi phaùp ñeàu khoâng
Lyù khoâng saùnh baèng
Chæ Phaät Nhö Lai
Hôn laø hôn heát.
Taäp khí phieàn naõo
www.daitangkinh.org
Dieät heát khoâng coøn

Ñoái vôùi caùc phaùp
Ñeàu bieát roõ raøng.
Hoaëc hieåu hay noùi
Ñeàu khoâng baèng Phaät
Ñaïi thieân theá giôùi
Chæ Phaät ñoäc toân
Möôøi Löïc, Voâ uùy
Quyeát ñònh khoâng sai.
Ñeá Thích, Phaïm thieân
Cuõng theo khoâng kòp
AÂn ñöùc, Theá Toân
Ñoái vôùi chuùng sinh
Khoâng theå tính ñöôïc.
Khoâng ai bì kòp
Voâ thöôïng thieän xaûo
Vôùi caùc phöông tieän
Laøm cho chuùng sinh
Ñaït ñöôïc lôïi ích.
Baáy giôø, trong ñaïi chuùng coù moät Thieân töû, teân Toâ-laàu-ba (dòch
laø Dieäu Saéc) töø nôi toøa ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi quyø
saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã, noùi keä khen
ngôïi:
Trong ñôøi ai noùi ñöôïc nhö Phaät
Lôøi noùi nhö vaäy thaät loãi laàm,
Neáu noùi Baäc Phaùp Vöông voâ thöôïng
Laø lôøi noùi thaät khoâng hö voïng;
Neáu chuùng trôøi, ngöôøi vaán naïn Phaät
Khoâng ai baét beû ñöôïc Thaày ta
Phaät cheá phuïc ma vaø ngoaïi ñaïo
Daãn daét theá gian ñeán giaûi thoaùt,
Thanh tònh bieän taøi noùi khoâng cuøng

Thuoác cam loà cöùu giuùp chuùng sinh,
Quaùn khaép caùc phaùp, trí khoâng ngaïi
Trong taát caû nieäm, khoâng thoaùi maát.
Ñaïi Bi bình ñaúng quaùn chuùng sinh
Taâm luoân thanh tònh khoâng nhieãm ñôøi
Kheùo hay bieát roõ caên taùnh duïc
Theo choã thích nghe maø giaûng noùi,
Nhieàu loaïi phieàn naõo chaúng phaûi moät
Chæ baøy, nhieàu phaùp moân ñoái trò
Kheùo noùi nhaân duyeân khoâng ai baèng
Chuyeân laøm lôïi ích cho chuùng sinh.
Gaëp Phaät, nghe phaùp, khoâng ñaéc ñaïo
Nhöõng chuùng sinh ñoù raát khoù ñoä
Ñaïi danh Nhö Lai, neân ngöôõng mong
Gaëp ñöôïc Nhö Lai lôïi voâ cuøng.
Trí Phaät hay khieán taâm thanh tònh
Ñaõ nghe chaùnh phaùp, vöôït sinh töû
Nghe danh hieäu Phaät raát an laønh
Nhôù nghó Theá Toân thöôøng vui veû.
Phaùt taâm gaëp Phaät sinh tueä giaûi
Sieâng tu ñuùng phaùp thaønh Chuûng trí
Giôùi phaåm thanh tònh khoâng caáu ueá
Thieàn ñònh ñeä nhaát taâm saùng suoát,
Trí tueä toái thaéng khoâng lay ñoäng
Bieån phaùp thanh tònh nhö cam loà.
Taát caû chuùng sinh öa phoùng daät
Chö Phaät Nhö Lai vöôït theá gian
Thöông caùc chuùng sinh nhö con moät
AÂn ñöùc saâu daøy khoù baùo ñeàn.
www.daitangkinh.org
Tröôùc noùi phaùp, phaù giaëc keát söû

Laïi ñaåy luøi huyeãn hoùa ma quaân
Theá Toân ñaõ noùi loãi ba coõi
Chæ roõ Nieát-baøn, ñöùc voâ löôïng.
Khi aáy, trong chuùng coù moät Thieân töû teân Toâ-na-ma (dòch laø
Thieän Danh) töø nôi toøa ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi quyø
ngôïi:
Nhö Lai Theá Toân haønh ñaïi Bi
Trình baøy Trí ñoä cuøng ngöôøi khaùc
Ñieàu-ñaït maø coøn ñöôïc ñoä tröôùc
Huoáng gì nhöõng loaøi chuùng sinh khaùc.
Nay ta khoâng sôï vì khoâng loãi
Haïnh chaùnh tu haønh, baùo Phaät aân.
Coù ngöôøi chöùng ñöôïc dieät voâ laäu
Nhöng ñoù chöa theå baùo Phaät aân
Neáu ai tu haønh chaùnh phaùp Phaät
Môùi goïi laø Phaät töû chaân chaùnh
Nhieàu kieáp caàn khoå, vì chuùng sinh
AÂn lôùn voâ löôïng khoù baùo ñeàn.
Ñaïi Töø môû baøy phaùp chaân thaät
Daïy tu töï haïnh vaø lôïi tha
Neáu Phaät Nhö Lai khoâng ra ñôøi
Taát caû chuùng sinh chòu khoå lôùn,
Khoâng coù ñöôøng laønh, toaøn neûo aùc
Chæ nghe tieáng khoå trong ba ñöôøng
Chòu khoå saùu ñöôøng khoâng theå thoaùt
Chuùng sinh bò troùi vì phieàn naõo.
Theá Toân môû keát ñoäc cho hoï
Che chôû hoï baèng phaùp Töø bi
Phaät laø ruoäng phöôùc cuûa theá gian
Tu theo chaùnh phaùp lìa ñöôøng aùc.

Neáu traùi lôøi Phaät, khoâng tu haønh
Ngöôøi aáy khoâng sinh vaøo coõi laønh
Coù ngöôøi sinh aùc taâm vôùi Phaät
Hoaëc khoâng öa nghe phaùp saâu xa.
Nhöõng chuùng sinh naøy raát ñaùng thöông
Chaéc chaén sinh vaøo coõi toái taêm
Nhö Phaät Theá Toân trí töï bieát
Vieäc aáy Nhö Lai ñeàu roõ töôøng.
Trí Phaät chuùng ta chaúng löôøng ñöôïc
Cuùi ñaàu ñaûnh leã möôøi phöông toân
Voâ uùy, Trí löïc, phaùp Baát coäng
Chæ Phaät Theá Toân môùi ñaày ñuû,
AÂm thanh vi dieäu, töôùng trang nghieâm
Vöôït hôn caùc saéc nhìn khoâng chaùn
Ba loaøi nôû roä khoâng döøng döùt
Hoa Phaät thanh tònh con kính leã.
Chæ Phaät kheùo bieát ñaïo Voâ thöôïng
Xa lìa taát caû caùc hieåm naïn
Phaät laø ñeä nhaát khoâng ai baèng
Cuùi ñaàu kính leã Löôõng Tuùc Toân.
Phaät duøng nöôùc chaùnh phaùp coâng ñöùc
Röûa saïch khoâng coøn chuùt bôïn nhô
Theá Toân xöa nay trong ngoaøi tònh
Nay con ñaûnh leã thaân chaân tònh.
Baáy giôø, chuû theá giôùi Ta-baø laø Ñaïi Phaïm thieân, töø choã ngoài
ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng
veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã duøng keä khen ngôïi:
Phaät ñaày ñuû coâng ñöùc trí tueä
Lôïi ích chuùng sinh khoâng döøng nghó
Thöôøng röôùi cam loà, khieán no ñuû
www.daitangkinh.org
Nay con ñaûnh leã Ñaáng Lôïi Tha.

Theá gian cao toät ñaùng kính nhaát
Ngöôøi naøy do vì cung kính Phaät
Caùc aùc khoâng coøn thieän ñaày ñuû
Nay con ñaûnh leã Ñaáng Voâ Ñaúng.
Tu hoïc khoâng boû moät haïnh naøo
Vì muoán cöùu khoå cho chuùng sinh
Vöôït qua sinh töû ñöôïc an vui
Nay con ñaûnh leã Ñaáng Cöùu Theá.
Kính leã saéc thaân vaøng vi dieäu
Kính leã phaùp cam loà Ngaøi noùi
Kính leã trí thanh tònh khoâng dô
Kính leã taát caû röøng coâng ñöùc.
Baáy giôø, Theá Toân baûo Ñaïi Phaïm thieân:
–Hay thay, hay thay! Nhö söï khen ngôïi cuûa Ñaïi Phaïm thieân.
–Baïch Theá Toân! Vieäc naøy laø chaân thaät. Vì sao? Vì trong voâ
löôïng kieáp, chö Phaät Nhö Lai tu taäp taát caû coâng ñöùc trí tueä, neân ñaéc
quaû ñaày ñuû. Vì sao? Vì ñaày ñuû Boá thí ba-la-maät, Trì giôùi ba-la-maät,
Nhaãn nhuïc ba-la-maät, Tinh taán ba-la-maät, Thieàn ñònh ba-la-maät, Trí
tueä ba-la-maät; thaân thanh tònh, mieäng thanh tònh, yù thanh tònh; do
thaân, khaåu, yù, thanh tònh neân coù theå thoâng ñaït chaân thaät nhö nhö. Chö
Phaät Theá Toân truï chaân thaät naøy neân noùi khoâng hö voïng.
Ñaïi Phaïm thieân ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi quyø
saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã baïch Phaät:
–Cuùi xin Theá Toân, duøng söùc hoä trì laøm cho Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy tröôøng toàn ôû theá gian.
Phaät baûo Ñaïi Phaïm thieân:
–Taát caû möôøi phöông, ba ñôøi chö Phaät ñeàu uûng hoä vaø duøng söùc
hoä trì Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy; Trôøi, hoaëc Ma, hoaëc Sa-moân, Baø-la-
moân trong theá gian khoâng theå phaù hoaïi vaø gaây chöôùng ngaïi ñöôïc. Vì
sao? Vì ta nhôù laïi ñôøi quaù khöù, coù Phaät hieäu laø Baûo Nguyeät Nhö Lai,
ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian
Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät
Theá Toân, coõi nöôùc teân Baát huûy vaø kieáp teân Taùn thaùn; trong chuùng
cuûa Phaät Baûo Nguyeät coù hai Tyø-kheo laøm Phaùp sö vì gioûi veà thuyeát
phaùp:
1. Trí Thaïnh.
2. Thaät Döõ.
Traûi qua moät kieáp, hai Tyø-kheo naøy theo Phaät chuyeån phaùp
luaân trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi coù traêm öùc caùc ma ñöôïc söï
giaùo hoùa vaø ñaõ phaùt taâm Boà-ñeà.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Phieán-ña-yù töø choã ngoài, ñöùng daäy, söûa aùo,
ñaàu ñaûnh leã baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Baûo Nguyeät Nhö Lai coøn ôû ñôøi hay vaøo Nieát-
baøn roài?
Phaät baûo:
–Naøy thieän nam! Phöông Ñoâng caùch ñaây hôn möôøi traêm ngaøn
öùc theá giôùi, coù moät theá giôùi teân laø Baát huûy, Phaät soáng laâu möôøi ngaøn
kieáp; ôû coõi nöôùc ñoù, Phaät Baûo Nguyeät ñang noùi Baùt nhaõ ba-la-maät,
khoâng coù Thieân ma vaø caùc ngoaïi ñaïo naøo gaây chöôùng ngaïi; taát caû
ñeàu phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Tyø-kheo Trí Thaïnh chính
laø Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi, coøn Tyø-kheo Thaät Döõ chính laø Thaéng
Thieân vöông. Hai vò naøy kheùo duøng taát caû phöông tieän thieän xaûo uûng
hoä, laøm cho Baùt-nhaõ ba-la-maät truï laâu ôû ñôøi.
Möôøi phöông coõi Phaät noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân hai vò aáy ñeán
ñaây nghe giaûng, cuõng do ta ñang phoùng aùnh saùng lôùn, neân moïi ngöôøi
theo aùnh saùng maø ñeán.
Phaåm 16: PHUÙ CHUÙC
Baáy giôø, Theá Toân baûo A-nan:

–OÂng haõy thoï trì kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy.
www.daitangkinh.org
A-nan töø choã ngoài, ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi
quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã baïch
Phaät:
–Baïch Theá Toân! Con phaûi thoï trì nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Thoï trì kinh naøy coù möôøi phaùp, möôøi phaùp ñoù laø:
1. Ghi cheùp.
2. Cuùng döôøng.
3. Löu truyeàn.
4. Laéng nghe.
5. Töï ñoïc.
6. Ghi nhôù, giöõ gìn.
7. Roäng truyeàn baù.
8. Ñoïc tuïng.
9. Suy nghó.
10. Tu haønh.
A-nan! Thoï trì möôøi phaùp naøy laø thoï trì ñöôïc kinh naøy vaäy.
Cuõng nhö taát caû caây röøng, hoa, thuoác ñeàu nöông vaøo maët ñaát roäng
lôùn maø sinh; cuõng nhö taát caû thieän phaùp ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-
maät maø sinh.
A-nan! Ví nhö Chuyeån luaân thaùnh vöông, neáu ôû theá gian thì baûy
baùu thöôøng hieän; Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng nhö vaäy. Neáu kinh naøy coøn
ôû theá gian thì Tam baûo khoâng ñoaïn tuyeät.
Khi aáy, cuøng luùc ñaïi chuùng ñeàu chieâm ngöôõng Nhö Lai vaø ñoàng
thanh noùi raèng:
–Caùc thieän nam töû naøo maø sau khi Nhö Lai dieät ñoä coù theå gaùnh
vaùc vieäc naøy?
–Baïch Theá Toân! Nhö vaäy gaùnh vaùc traùch nhieäm lôùn naøy phaûi
laø ngöôøi ñaõ traûi qua voâ löôïng, voâ bieân, voâ soá kieáp tu taäp, vaø söï tu taäp
aáy ñaõ ñaït ñeán Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Luùc aáy, trong chuùng coù moät vaïn hai ngaøn Ñaïi Boà-taùt vì hoä trì
phaùp, neân töø choã ngoài ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi quyø
ngôïi:
Chuùng con boû thaân maïng
Khoâng caàu baùo ñôøi sau
Hoä trì phaùp saâu xa
Maø Theá Toân ñaõ noùi.
Baáy giôø, trong chuùng coù naêm traêm Thieân töû, maø ñöùng ñaàu laø
Hieàn Vöông, töø choã ngoài ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi
quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã, noùi keä
khen ngôïi:
Vì ñoä caùc chuùng sinh
Thaønh töïu nguyeän ñaïi Bi
Hoä trì phaùp saâu xa
Maø Theá Toân ñaõ noùi.
Baáy giôø, Thích Ñeà-hoaøn Nhaân, Thi-khí Ñaïi phaïm, Tyø-sa-moân
Thieân vöông, töø choã ngoài ñöùng daäy, söûa aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi
quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät, cuùi ñaàu ñaûnh leã, noùi keä
khen ngôïi:
Trí tueä – thuoác vi dieäu
Trò ñöôïc taát caû beänh
Chuùng con nguyeän xin giöõ
Phaùp Theá Toân ñaõ noùi.
Luùc ñoù, Chaáp Kim Cang thaàn, cuõng töø choã ngoài ñöùng daäy, söûa
aùo, baøy vai phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay höôùng veà Ñöùc Phaät,
cuùi ñaàu ñaûnh leã, noùi keä khen ngôïi:
Phaùp voán khoâng teân goïi
Phaät duøng danh töï noùi
Lôøi ñaïi Bi cuûa Phaät
Chuùng con nguyeän giöõ gìn.
Theá Toân baûo Thi-khí Phaïm thieân:
–Naøy Phaïm thieân! Phaät coù ba vieäc toái thöôïng, ba vieäc ñoù laø:
www.daitangkinh.org
1. Hay phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.

2. Hoä trì chaùnh phaùp.
3. Tu haønh ñuùng phaùp ñaõ nghe.
Phaïm thieân! Neáu coù ngöôøi tu haønh ba phaùp voâ thöôïng naøy, thì
ngöôøi ñoù môùi ñöôïc goïi laø cuùng döôøng Nhö Lai. Neáu Phaät ôû ñôøi moät
kieáp hoaëc ít hôn moät kieáp ñeå noùi coâng ñöùc kia thì cuõng khoâng theå noùi
heát ñöôïc.
Phaïm thieân! Neáu coù ngöôøi hoä trì moät baøi keä boán caâu cuûa Nhö
Lai thì coâng ñöùc cuûa ngöôøi aáy cuõng khoâng theå löôøng ñöôïc; huoáng chi
ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-laïi laø meï ba ñôøi chö Phaät.
Phaïm thieân! Vì sao vaäy? Vì chö Phaät Nhö Lai ñeàu töø Baùt-nhaõ
ba-la-maät maø sinh ra; cuùng döôøng phaùp naøy töùc laø cuùng döôøng chö
Phaät Nhö Lai, chöù chaúng phaûi ñem tieàn cuûa môùi laø cuùng döôøng.
Trong caùc söï cuùng döôøng, cuùng döôøng phaùp laø thöù nhaát.
Phaïm thieân! Neáu coù ngöôøi hoä trì chaùnh phaùp cuûa Nhö Lai, thì
phaûi bieát laø ngöôøi naøy hai ñôøi seõ ñöôïc an laïc. Cho neân Phaïm thieân,
caàn phaûi uûng hoä vaø thoï kinh saâu xa naøy.
Naøy Phaïm thieân! Do oâng uûng hoä chaùnh phaùp, neân oâng laø ngöôøi
ñöôïc thænh phaùp vôùi moät ngaøn Ñöùc Phaät, trong ñôøi hieàn kieáp.
Phaïm thieân! ÔÛ coõi oâ ueá naøy maø oâng hoä trì chaùnh phaùp duø trong
khoaûng giaây laùt, cuõng coøn hôn ôû coõi tònh ñoä moät kieáp. Do ñoù caàn
phaûi sieâng naêng tinh taán hôn ñeå uûng hoä chaùnh phaùp.
Baáy giôø Theá Toân laïi baûo Thích Ñeà-hoaøn Nhaân:
–Kieàu-thi-ca! ÔÛ nôi naøo coù kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, thì
phaûi bieát laø nôi ñoù Nhö Lai giaùc ngoä, laø nôi Nhö Lai chuyeån phaùp
luaân, laø nôi thò hieän Nieát-baøn.
Kieàu-thi-ca! Vì sao? Vì taát caû Boà-taùt, taát caû thieän phaùp, taát caû
chö Phaät ñeàu töø kinh naøy sinh ra.
Kieàu-thi-ca! Neáu coù Phaùp sö dieãn giaûng kinh naøy, thì nôi aáy laø
choã giaùo hoùa cuûa Nhö Lai. Vì theá caàn phaûi sinh taâm thaân caän hieåu
bieát vaø toân troïng Phaùp sö aáy gioáng nhö kính troïng Phaät. Khi thaáy
Phaùp sö naøy phaûi cung kính, vui möøng, toân troïng, khen ngôïi.
Kieàu-thi-ca! Neáu ta ôû ñôøi moät kieáp hoaëc ít hôn moät kieáp, ñeå
noùi veà coâng ñöùc dieãn giaûng kinh naøy cuûa Phaùp sö, thì khoâng sao noùi
heát.
Kieàu-thi-ca! Hoaëc taïi nôi hoaèng hoùa cuûa vò Phaùp sö naøy, coù
thieän nam hay thieän nöõ naøo, chích laáy maùu röôùi leân ñaát ñeå buïi khoûi
bay leân; cuùng döôøng nhö vaäy chöa phaûi laø nhieàu. Vì sao? Vì phaùp
luaân cuûa Nhö Lai khoù thoï trì.
Thích Ñeà-hoaøn Nhaân baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu trong ñôøi vò lai, nôi naøo coù noùi kinh naøy,
thì con cuøng quyeán thuoäc seõ uûng hoä nôi aáy vaø ngöôøi noùi phaùp aáy,
hoaëc gaëp nôi naøo coù ñeå kinh naøy, thì tröôùc heát phaûi sinh taâm nhôù
nghó veà boán nôi.
Theá Toân khen Ñeá Thích:
–Hay thay, hay thay! Kieàu-thi-ca! Ta ñem kinh naøy phuù chuùc
cho oâng, uûng hoä vaø dieãn giaûng trong ñôøi maït theá ôû töông lai.
–Baïch Theá Toân! Do kinh naøy maø chö Thieân chuùng con ñöôïc
sinh trong ñöôøng thieän vaø caàu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc cuõng do
kinh naøy. Con nguyeän seõ uûng hoä chaùnh phaùp queân caû thaân maïng.
Phaät noùi:
–Kieàu-thi-ca! Phaûi ñuùng nhö phaùp ñaõ nghe maø tu haønh. Laønh
thay, laønh thay. Khi Phaät noùi kinh naøy roài, Thaéng Thieân vöông vaø
möôøi phöông chuùng Ñaïi Boà-taùt, taát caû chuùng Thanh vaên, Trôøi,
Roàng, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la, Ma-
haàu-la-giaø, Nhaân phi nhaân… ñeàu tin nhaän vaø phuïng haønh nhöõng gì
Phaät ñaõ noùi.
www.daitangkinh.org
SOÁ 232
KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT

MA-HA BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT
Haùn dòch: Ñôøi Löông, Tam taïng Maïn-ñaø-la-tieân,
ngöôøi nöôùc Phuø Nam.
QUYEÅN THÖÔÏNG

Moät thuôû noï, taïi vöôøn Kyø-ñaø Caáp coâ ñoäc, thuoäc nöôùc Xaù-veä,
Ñöùc Phaät cuøng moät ngaøn vò ñaïi Tyø-kheo vaø möôøi ngaøn vò Ñaïi Boà-taùt
taäp hôïp ñaày ñuû. Caùc vò ñeàu duøng Ñaïi trang nghieâm ñeå töï trang
nghieâm thaân vaø taát caû ñaõ truï vaøo ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån. Teân cuûa
caùc vò Boà-taùt aáy laø Boà-taùt Di-laëc, Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi, Boà-taùt Voâ
Ngaïi Bieän, Boà-taùt Baát Xaû Ñôûm… ñaày ñuû caùc Boà-taùt nhö vaäy.
Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi Ñoàng chaân vaøo saùng sôùm moät mình
ñi ñeán choã Ñöùc Phaät, nhöng ñöùng ôû beân ngoaøi. Baáy giôø caùc Toân giaû
Xaù-lôïi-phaát, Phuù-laâu-na Di-ña-la-ni Töû, Ñaïi Muïc-kieàu-lieân, Ma-ha
Ca-dieáp, Ma-ha Ca-chieân-dieân, Ma-ha Caâu-hy-la… cuøng taát caû caùc
ñaïi Thanh vaên cuõng ñeàu ñeán choã Ñöùc Phaät vaø ñöùng beân ngoaøi.
Bieát chuùng hoäi ñaõ taäp hôïp, Ñöùc Nhö Lai ñi ra khoûi phoøng vaø
traûi toøa ngoài. Ñöùc Theá Toân daïy Toân giaû Xaù-lôïi-phaát:
–Vì sao môùi saùng sôùm maø oâng ñeán ñöùng ôû ngoaøi cöûa roài?
Xaù-lôïi-phaát baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi Ñoàng chaân, ñaõ ñeán
ñaây vaø ñöùng ngoaøi cöûa tröôùc tieân. Thaät ra con ñeán sau.
Baáy giôø Ñöùc Phaät hoûi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–OÂng ñeán ñaây tröôùc tieân laø yù muoán gaëp Nhö Lai chaêng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, ñuùng vaäy! Ñuùng laø con ñeán ñaây ñeå gaëp
Theá Toân. Vì sao? Vì con öa thích chaùnh quaùn ñeå laøm lôïi ích cho
chuùng sinh. Con quaùn Nhö Lai töôùng nhö nhö, chaúng phaûi töôùng dò,
chaúng phaûi töôùng ñoäng, chaúng phaûi töôùng taïo taùc, khoâng phaûi töôùng
sinh, khoâng phaûi töôùng dieät, chaúng phaûi töôùng coù, chaúng phaûi töôùng
khoâng, khoâng phaûi ôû moät choã, khoâng phaûi rôøi khoûi choã khoâng phaûi ba
ñôøi, khoâng phaûi khoâng ba ñôøi, khoâng phaûi hai töôùng, khoâng phaûi
khoâng hai töôùng, chaúng phaûi töôùng caáu, chaúng phaûi töôùng tònh… Con
chaùnh quaùn taát caû töôùng Nhö Lai nhö vaäy, ñeå laøm lôïi ích cho chuùng
sinh.
Ñöùc Phaät daïy Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Neáu thaáy ñöôïc töôùng Nhö Lai nhö vaäy, thì taâm khoâng naém
laáy, cuõng khoâng phaûi khoâng naém laáy. Khoâng phaûi tích tuï, cuõng khoâng
phaûi khoâng tích tuï.
Khi aáy, Xaù-lôïi-phaát noùi vôùi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Neáu oâng noùi nhö vaäy, thì vieäc thaáy Nhö Lai laø raát hieám coù; vì
taát caû chuùng sinh thaáy Nhö Lai maø taâm khoâng chaáp laáy töôùng chuùng
sinh. Giaùo hoùa taát caû chuùng sinh höôùng ñeán Nieát-baøn maø cuõng khoâng
naém laáy töôùng ñeán Nieát-baøn. Vì taát caû chuùng sinh, laøm trang nghieâm
vó ñaïi nhöng taâm khoâng thaáy töôùng trang nghieâm.
Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi Ñoàng chaân noùi vôùi Xaù-lôïi-phaát:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, ñuùng nhö nhöõng ñieàu Toân giaû noùi! Tuy
vì taát caû chuùng sinh, phaùt taâm laøm Ñaïi trang nghieâm nhöng thöôøng
khoâng thaáy coù töôùng chuùng sinh. Vì taát caû chuùng sinh phaùt Ñaïi
trang nghieâm nhöng caûnh giôùi cuûa chuùng sinh thì khoâng taêng, cuõng
khoâng giaûm. Giaû söû coù moät Ñöùc Phaät truï ôû ñôøi moät kieáp hay hôn
moät kieáp; töø caûnh giôùi cuûa moät Ñöùc Phaät ñoù, laïi coù voâ löôïng, voâ
bieân haèng haø sa chö Phaät; nhö vaäy, moãi moãi Ñöùc Phaät truï moät kieáp
hay hôn moät kieáp, ngaøy ñeâm thuyeát phaùp, taâm khoâng döøng nghæ.
SOÁ 232 – KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT MA-HA..., q. thöôïng 171
Taát caû chö Phaät ñoù cöùu ñoä voâ löôïng haèng haø sa chuùng sinh, laøm cho
nhaäp vaøo Nieát-baøn, nhöng caûnh giôùi cuûa chuùng sinh cuõng khoâng
taêng, khoâng giaûm. Cho ñeán möôøi phöông theá giôùi chö Phaät, cuõng laïi
nhö vaäy. Moãi moãi chö Phaät thuyeát phaùp giaùo hoùa, ñeàu ñoä voâ löôïng
haèng haø sa chuùng sinh, laøm cho nhaäp vaøo Nieát-baøn nhöng caûnh giôùi
cuûa chuùng sinh thì khoâng taêng, cuõng khoâng giaûm. Vì sao? Vì ñònh
töôùng cuûa chuùng sinh laø khoâng theå naém baét, cho neân caûnh giôùi cuûa
chuùng sinh laø khoâng taêng khoâng giaûm.
Xaù-lôïi-phaát laïi noùi vôùi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Neáu caûnh giôùi cuûa chuùng sinh khoâng taêng khoâng giaûm thì laøm
sao Boà-taùt vì chuùng sinh maø caàu Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, thöôøng
thöïc haønh vieäc thuyeát phaùp?
Vaên-thuø-sö-lôïi noùi:
–Neáu taát caû chuùng sinh ñeàu laø töôùng khoâng thì khoâng coù Boà-taùt
caàu Chaùnh ñaúng chaùnh giaùc. Cuõng khoâng coù chuùng sinh ñeå thuyeát
phaùp. Vì sao? Vì trong phaùp toâi noùi, khoâng coù moät phaùp naøo coù theå
naém baét.
–Neáu khoâng coù chuùng sinh, vì sao noùi coù chuùng sinh vaø caûnh
giôùi cuûa chuùng sinh?
–Caûnh giôùi cuûa chuùng sinh töông töï caûnh giôùi cuûa chö Phaät.
Ñöùc Phaät laïi hoûi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Caûnh giôùi cuûa chuùng sinh coù löôøng ñöôïc chaêng?
Vaên-thuø-sö-lôïi thöa:
–Soá löôïng caûnh giôùi cuûa chuùng sinh cuõng nhö soá löôïng caûnh
giôùi cuûa Phaät.
Ñöùc Phaät laïi hoûi:
–Soá löôïng caûnh giôùi cuûa chuùng sinh coù xöù sôû khoâng?
–Soá löôïng caûnh giôùi cuûa chuùng sinh laø khoâng theå nghó baøn.
www.daitangkinh.org
–Töôùng caûnh giôùi cuûa chuùng sinh coù truï khoâng?

Thöa:
–Chuùng sinh khoâng coù truï, gioáng nhö truï hö khoâng.
Ñöùc Phaät hoûi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Nhö vaäy, khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân truï Baùt-nhaõ ba-la-maät
nhö theá naøo?
–Khoâng truï vaøo phaùp naøo caû, laø truï Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–Vì sao noùi khoâng truï vaøo phaùp naøo goïi laø truï Baùt-nhaõ ba-la-
maät?
–Vì khoâng coù töôùng truï töùc laø truï Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Ñöùc Phaät hoûi Vaên-thuø:
–Nhö vaäy, khi truï Baùt-nhaõ ba-la-maät, thì caùc caên laønh aáy taêng
tröôûng ra sao? Toån giaûm theá naøo?
–Neân truï Baùt-nhaõ ba-la-maät, thì caùc caên laønh khoâng taêng,
khoâng giaûm; ñoái vôùi taát caû phaùp cuõng khoâng taêng, khoâng giaûm.
Taùnh, töôùng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät ñoù cuõng khoâng taêng, khoâng
giaûm.
Baïch Theá Toân! Nhö vaäy tu Baùt-nhaõ ba-la-maät thì khoâng xaû
phaùp phaøm phu, cuõng khoâng giöõ laáy phaùp cuûa Hieàn thaùnh. Vì sao?
Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng thaáy coù phaùp ñeå naém baét hay xaû boû.
Nhö vaäy, tu Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng khoâng thaáy Nieát-baøn, sinh töû
ñaùng vui hay ñaùng nhaøm chaùn. Vì sao? Vì khoâng thaáy sinh töû thì
lam sao nhaøm chaùn, xa lìa? Khoâng thaáy Nieát-baøn thì laøm sao öa
thích? Nhö vaäy, tu Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng thaáy phieàn naõo, caáu
baån ñeå xaû boû; cuõng khoâng thaáy coâng ñöùc ñeå baét laáy. Ñoái vôùi taát caû
caùc phaùp, taâm khoâng taêng khoâng giaûm. Vì sao? Vì khoâng thaáy phaùp
giôùi coù taêng giaûm. Baïch Theá Toân! Neáu ñuùng nhö vaäy thì goïi laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Theá Toân! Khoâng thaáy caùc phaùp coù sinh coù dieät, ñoù laø tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Baïch Theá Toân! Khoâng thaáy caùc phaùp coù taêng coù
giaûm, ñoù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Baïch Theá Toân! Taâm khoâng muoán
naém baét, khoâng thaáy töôùng cuûa phaùp ñeå coù theå mong caàu; ñoù laø tu
Baïch Ñöùc Theá Toân! Khoâng thaáy ñeïp xaáu, khoâng coù so ño cao
thaáp, khoâng naém baét hay xaû boû. Vì sao? Phaùp khoâng coù ñeïp xaáu, vì
phaùp xa lìa caùc töôùng; phaùp khoâng cao thaáp, vì taùnh cuûa phaùp bình
ñaúng; phaùp khoâng naém baét hay xaû boû, vì phaùp truï vaøo thaät teá. Ñoù laø
tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Ñöùc Phaät hoûi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Coù phaùp naøo hôn Phaät phaùp khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Con khoâng thaáy caùc phaùp naøo thuø thaéng hôn Phaät phaùp. Nhö
Lai töï giaùc ngoä taát caû phaùp khoâng, ñoù laø ñieàu coù theå chöùng tri.
–Ñuùng nhö vaäy, Nhö Lai chaùnh giaùc töï chöùng phaùp khoâng.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Trong phaùp khoâng ñoù seõ coù phaùp thaéng
maø coù theå chöùng ñaéc ö?
Ñöùc Phaät noùi:
–Laønh thay, Vaên-thuø-sö-lôïi! Nhöõng lôøi oâng noùi, ñuùng laø phaùp
chaân chaùnh.
–Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng coù goïi laø Phaät phaùp khoâng?
Thöa:
–Nhö lôøi Phaät noùi, Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng goïi laø Phaät phaùp. Vì
sao? Vì khoâng coù phaùp naøo ñöôïc goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng.
–Nhö vaäy, tu Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng goïi laø phaùp khí, khoâng
coù phaùp ñeå giaùo hoùa phaøm phu, cuõng khoâng coù Phaät phaùp, khoâng coù
phaùp taêng tröôûng. Ñoù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
www.daitangkinh.org
Baïch Ñöùc Theá Toân! Khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy coù
phaùp, coù theå phaân bieät tö duy.
Ñöùc Phaät hoûi:
–OÂng khoâng tö duy veà Phaät phaùp ö?
Thöa:
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Theo con, tö duy khoâng thaáy Phaät
phaùp, cuõng khoâng theå phaån bieät ñaây laø phaùp phaøm phu, laø phaùp
Thanh vaên, laø phaùp Bích-chi-phaät, nhö vaäy goïi Phaät phaùp voâ thöôïng.
Laïi nöõa, khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy töôùng phaøm phu,
khoâng thaáy töôùng Phaät phaùp, khoâng thaáy caùc phaùp coù töôùng coá ñònh.
Ñoù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Ñöùc Theá Toân! Khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy Duïc
giôùi, khoâng thaáy Saéc giôùi, khoâng thaáy Voâ saéc giôùi, khoâng thaáy Tòch
dieät giôùi. Vì sao? Vì khoâng thaáy coù phaùp naøo laø töôùng dieät taän. Ñoù laø
tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Ñöùc Theá Toân! Khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy
ngöôøi ban aân, khoâng thaáy ngöôøi traû aân. Tö duy hai töôùng nhö vaäy taâm
khoâng phaân bieät. Ñoù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Laïi nöõa, khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy Phaät phaùp coù theå
naém baét, khoâng thaáy phaùp phaøm phu coù theå xaû boû. Ñoù laø tu Baùt-nhaõ
ba-la-maät.
Laïi nöõa, khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy phaùp phaøm phu
coù theå dieät, cuõng khoâng thaáy Phaät phaùp ñeå chöùng tri. Ñoù laø tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät.
Ñöùc Phaät daïy Vaên-thuø:
–Laønh thay! OÂng ñaõ kheùo noùi ñuùng veà töôùng thaâm saâu cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Ñoù laø phaùp aán maø caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ hoïc. Cho ñeán
Thanh vaên, Duyeân giaùc, baäc Höõu hoïc vaø Voâ hoïc cuõng seõ khoâng lìa
aán aáy, ñeå tu ñaïo quaû.
–Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp aáy maø khoâng kinh nghi, sôï
seät. Phaûi bieát raèng ngöôøi aáy töø xa xöa ñaõ troàng caùc caên laønh vôùi
ngaøn Ñöùc Phaät, cho ñeán traêm ngaøn vaïn öùc Phaät, cuõng ñaõ troàng saâu
caên ñöùc neân khoâng kinh nghi, sôï seät ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät
thaâm saâu aáy.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Con xin noùi laïi nghóa Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Ñöùc Phaät daïy:
–Haõy noùi ñi!
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy caùc
phaùp naøo laø neân truï laø khoâng neân truï; cuõng khoâng thaáy caûnh giôùi coù
töôùng ñeå naém laáy hay boû ñi. Vì sao? Vì chö Nhö Lai khoâng thaáy
töôùng caûnh giôùi cuûa taát caû caùc phaùp, cho ñeán khoâng thaáy caûnh giôùi
cuûa chö Phaät, huoáng chi phaûi naém baét caûnh giôùi cuûa Thanh vaên,
Duyeân giaùc vaø phaøm phu, khoâng naém giöõ töôùng coù theå nghó baøn,
cuõng khoâng naém giöõ töôùng chaúng nghó baøn; khoâng thaáy caùc phaùp coù
bao nhieâu töôùng; töï chöùng phaùp khoâng, chaúng theå nghó baøn. Nhö vaäy,
Ñaïi Boà-taùt ñaõ cuùng döôøng vaø troàng caùc caên laønh vôùi voâ löôïng traêm
ngaøn vaïn öùc Phaät, cho neân khoâng kinh nghi, sôï seät Baùt-nhaõ ba-la-maät
thaâm saâu aáy.
Laïi nöõa, khi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng thaáy buoäc, khoâng thaáy
môû, khoâng thaáy töôùng sai bieät cuûa phaøm phu cho ñeán Tam thöøa. Ñoù
laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–OÂng ñaõ cuùng döôøng bao nhieâu chö Phaät?
–Töôùng cuûa con vaø chö Phaät nhö huyeãn hoùa, neân khoâng thaáy
ñöôïc söï cuùng döôøng vaø ngöôøi thoï söï cuùng döôøng.
–Nay oâng khoâng theå truï vaøo Phaät thöøa ö?
Vaên-thuø thöa:
–Nhö con ñaõ tö duy, khoâng thaáy moät phaùp naøo thì laøm sao ñöôïc
truï vaøo Phaät thöøa.
www.daitangkinh.org
–OÂng khoâng chöùng Phaät thöøa ö?

Vaên-thuø thöa:
–Nhö Phaät thöøa thì chæ coù danh töï, khoâng theå chöùng ñaéc cuõng
khoâng theå thaáy, thì laøm sao con chöùng ñaéc ñöôïc?
–OÂng coù chöùng ñaéc trí voâ ngaïi khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Con töùc laø voâ ngaïi, thì laøm sao maø duøng voâ ngaïi chöùng voâ
ngaïi?
–OÂng coù ngoài ñaïo traøng khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Taát caû Nhö Lai khoâng ngoài ñaïo traøng thì laøm sao rieâng con
ngoài ñaïo traøng. Vì sao? Vì hieän taïi thaáy caùc phaùp ñeàu truï vaøo thaät
teá.
–Theá naøo goïi laø thaät teá?
Vaên-thuø thöa:
–Thaân kieán… laø thaät teá.
–Theá naøo laø thaân kieán, laø thaät teá ñoù?
Vaên-thuø thöa:
–Thaân kieán töôùng cuûa Nhö laø chaúng thaät, chaúng phaûi khoâng
thaät; khoâng ñeán, khoâng ñi; laø thaân, khoâng phaûi thaân. Ñoù goïi laø thaät
teá.
–Baïch Theá Toân! Neáu hieåu roõ nghóa naøy thì nhaát ñònh goïi laø Ñaïi
Boà-taùt. Vì sao? Vì ñöôïc nghe töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa aáy maø
taâm khoâng kinh nghi sôï seät, khoâng luøi, khoâng hoái haän.
Di-laëc Boà-taùt baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ñöôïc nghe ñaày ñuû phaùp töôùng cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät töùc laø gaàn ngoâi vò Phaät. Vì sao? Vì hieän taïi Nhö Lai ñaõ
giaùc ngoä phaùp töôùng naøy.
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu, thì
khoâng kinh nghi sôï seät, khoâng luøi, khoâng hoái haän. Neân bieát ngöôøi
naøy ñaõ thaáy Phaät.
Baáy giôø coù Öu-baø-di Voâ Töôùng baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Caùc phaùp phaøm phu, phaùp Thanh vaên, phaùp
Bích-chi-phaät, phaùp Boà-taùt, phaùp Phaät ñeàu laø voâ töôùng. Cho neân
ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät, taát caû ñeàu khoâng kinh nghi sôï seät,
khoâng luøi, khoâng hoái haän. Vì sao? Vì taát caû caùc phaùp voán laø voâ
töôùng.
Ñöùc Phaät daïy Xaù-lôïi-phaát:
–Thieän nam, thieän nöõ naøo, ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm
saâu aáy thì taâm nhaát ñònh, khoâng kinh nghi sôï seät, khoâng luøi, khoâng
hoái haän. Neân bieát, ngöôøi aáy ñaõ truï vaøo ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån.
Neáu ngöôøi naøo nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy maø khoâng
kinh nghi, sôï seät, laïi tin öa, nghe, thoï, vui möøng khoâng bieát chaùn;
töùc laø ngöôøi aáy coù ñaày ñuû Boá thí ba-la-maät, Trì giôùi ba-la-maät, Tinh
taán ba-la-maät, Nhaãn nhuïc ba-la-maät, Thieàn ñònh ba-la-maät vaø Trí
tueä ba-la-maät; cuõng coù theå chæ baøy, phaân bieät cho ngöôøi khaùc ñeå tu
haønh ñuùng phaùp.
–OÂng quaùn xeùt nghóa gì, maø chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc maø truï Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc?
Vaên-thuø thöa:
–Con khoâng chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, con
khoâng truï Phaät thöøa thì laøm sao chöùng ñöôïc? Vôùi nhöõng ñieàu con noùi
töùc laø töôùng Boà-taùt.
Ñöùc Phaät khen Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Laønh thay! OÂng ñaõ kheùo noùi nghóa trong phaùp thaâm saâu naøy.
Tröôùc ñaây oâng ñaõ troàng saâu caùc caên laønh vôùi Phaät, laáy phaùp voâ töôùng
maø thanh tònh tu haønh phaïm haïnh.
www.daitangkinh.org
Vaên-thuø thöa:
–Neáu thaáy coù töôùng thì noùi voâ töôùng. Nay con khoâng thaáy coù
töôùng, cuõng khoâng thaáy voâ töôùng, thì laøm sao noùi laø duøng phaùp voâ
töôùng ñeå thanh tònh tu haønh phaïm haïnh?
–OÂng coù thaáy giôùi luaät Thanh vaên chaêng?
Vaên-thuø thöa:
–Daï thaáy.
–OÂng thaáy nhö theá naøo?
Vaên-thuø thöa:
–Con khoâng taïo tri kieán phaøm phu, con khoâng taïo tri kieán baäc
Thaùnh, khoâng taïo höõu giaùc kieán, khoâng taïo voâ giaùc kieán, khoâng taïo
ñaïi kieán, khoâng taïo tieåu kieán, khoâng taïo ñieàu phuïc kieán, khoâng taïo
khoâng ñieàu phuïc kieán, chaúng phaûi kieán, chaúng phaûi khoâng kieán.
Xaù-lôïi-phaát hoûi Vaên-thuø:
–OÂng quaùn Thanh vaên thöøa nhö vaäy, coøn quaùn Phaät thöøa thì
sao?
Vaên-thuø noùi:
–Toâi khoâng thaáy phaùp Boà-ñeà, khoâng thaáy ngöôøi tu haønh Boà-ñeà,
cuõng khoâng thaáy ngöôøi chöùng Boà-ñeà.
–Sao goïi laø Phaät? Theá naøo laø quaùn Phaät?
Vaên-thuø hoûi laïi:
–Theá naøo laø ngaõ?
Xaù-lôïi Phaät noùi:
–Ngaõ chæ coù trong danh töï, töôùng danh töï laø troáng khoâng.
Vaên-thuø noùi:
–Ñuùng vaäy, neáu ngaõ chæ laø danh töï thì Phaät cuõng chæ laø danh töï.
Töôùng cuûa danh töï troáng khoâng töùc laø Boà-ñeà. Khoâng duøng danh töï ñeå
caàu Boà-ñeà. Töôùng cuûa Boà-ñeà laø khoâng lôøi, khoâng noùi. Vì sao? Vì lôøi
noùi vaø Boà-ñeà, caû hai ñeàu troáng khoâng.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Sao goïi laø Phaät? Quaùn Phaät theá naøo? Nghóa
laø khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng teân, khoâng
töôùng; ñoù goïi laø Phaät. Quaùn thaät töôùng cuûa thaân mình thì quaùn Phaät
cuõng nhö vaäy. Chæ ngöôøi coù trí tueä môùi coù theå bieát ñöôïc thoâi. Ñoù
goïi laø quaùn Phaät.
Baáy giôø Xaù-lôïi-phaát baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Nhö Vaên-thuø-sö-lôïi noùi vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät
thì haøng Sô hoïc Boà-taùt khoâng theå hieåu bieát ñöôïc.
Vaên-thuø thöa:
–Khoâng nhöõng haøng Sô hoïc Boà-taùt khoâng theå bieát maø haøng
Nhò thöøa ñaõ chöùng ñaéc cuõng chöa chaéc ñaõ bieát roõ ñöôïc. Noùi phaùp
nhö vaäy, khoâng coù ai bieát caû. Vì sao? Vì töôùng Boà-ñeà, thaät khoâng
coù phaùp naøo maø coù theå bieát, noù khoâng thaáy, khoâng nghe, khoâng
ñaéc, khoâng nghó, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng noùi, khoâng tieáng.
Nhö vaäy, taùnh töôùng cuûa Boà-ñeà laø khoâng tòch, khoâng chöùng, khoâng
bieát, khoâng hình, khoâng töôùng, thì laøm sao coù ngöôøi chöùng ñaéc Boà-
ñeà?
–Ñoái vôùi phaùp giôùi, Phaät khoâng chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc ö?
Vaên-thuø traû lôøi:
–Xaù-lôïi-phaát! Khoâng chöùng. Vì sao? Vì Theá Toân töùc laø phaùp
giôùi. Neáu duøng phaùp giôùi chöùng phaùp giôùi töùc laø tranh luaän. Naøy
Xaù-lôïi-phaát! Töôùng cuûa phaùp giôùi töùc laø Boà-ñeà. Vì sao? Vì trong
phaùp giôùi aáy khoâng coù töôùng cuûa chuùng sinh vì taát caû phaùp laø
khoâng; taát caû caùc phaùp laø khoâng, töùc laø Boà-ñeà; vì khoâng hai, khoâng
phaân bieät. Xaù-lôïi-phaát! Trong caùi khoâng phaân bieät töùc coù caùi khoâng
bieát. Neáu khoâng bieát töùc laø khoâng noùi naêng. Khoâng coù töôùng noùi
naêng töùc laø chaúng phaûi coù, chaúng phaûi khoâng, chaúng bieát, chaúng
phaûi khoâng bieát. Taát caû caùc phaùp cuõng ñeàu nhö vaäy. Vì sao? Vì taát
caû caùc phaùp khoâng thaáy coù xöù sôû, khoâng coù taùnh nhaát ñònh, neân coù
theâm töôùng nghòch toäi cuõng chaúng theå nghó baøn. Vì sao? Vì thaät
töôùng cuûa caùc phaùp, khoâng theå hö hoaïi. Nhö vaäy nghòch toäi cuõng
www.daitangkinh.org
khoâng phaûi baûn taùnh, noù khoâng sinh leân trôøi, khoâng ñoïa ñòa nguïc,
cuõng khoâng nhaäp Nieát-baøn. Vì sao? Vì taát caû nghieäp duyeân ñeàu truï
vaøo thaät teá, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng nhaân, khoâng quaû. Vì sao?
Vì phaùp giôùi laø voâ bieân, khoâng tröôùc khoâng sau.
Cho neân, naøy Xaù-lôïi-phaát! Neáu thaáy Tyø-kheo phaïm troïng toäi
maø khoâng ñoïa ñòa nguïc, duø coù tu haønh thanh tònh nhöng khoâng nhaäp
Nieát-baøn. Tyø-kheo nhö vaäy chaúng phaûi baäc ÖÙng cuùng, chaúng phaûi
khoâng ÖÙng cuùng, chaúng phaûi ñaõ heát laäu, cuõng chaúng phaûi khoâng heát
laäu. Vì sao? Vì caùc phaùp truï trong bình ñaúng.
Xaù-lôïi-phaát noùi:
–Sao goïi laø phaùp nhaãn khoâng thoaùi?
–Khoâng thaáy moät phaùp nhoû naøo, coù töôùng sinh dieät; goïi laø phaùp
nhaãn khoâng thoaùi.
Xaù-lôïi-phaát hoûi:
–Sao goïi laø Tyø-kheo chaúng ñieàu phuïc?
–Laø A-la-haùn ñaõ saïch caùc laäu, goïi laø chaúng ñieàu phuïc. Vì sao?
Vì ñaõ dieät saïch caùc keát söû, khoâng coù gì ñeå ñieàu phuïc nöõa neân goïi laø
chaúng ñieàu phuïc. Neáu taâm vaø haønh ñoäng toäi loãi goïi laø phaøm phu. Vì
sao? Vì phaøm phu chuùng sinh, khoâng thuaän vôùi phaùp giôùi, cho neân
goïi laø toäi loãi.
–Laønh thay! Nay oâng ñaõ kheùo giaûng cho toâi veà nghóa laäu taän A-
la-haùn.
Vaên-thuø noùi:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Toâi ñaõ laäu taän, laø A-la-haùn chaân thaät. Vì
sao? Vì toâi ñoaïn tröø söï mong caàu Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät. Do
nhaân duyeân naøy goïi laø laäu taän chöùng A-la-haùn.
Ñöùc Phaät noùi Vaên-thuø:
–Caùc Boà-taùt, khi ngoài ñaïo traøng coù giaùc ngoä Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Boà-taùt ngoài ñaïo traøng, khoâng coù giaùc ngoä Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc. Vì sao? Vì töôùng nhö Boà-ñeà, khoâng coù phaùp nhoû
naøo, coù theå chöùng ñaéc, neân goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc. Boà-ñeà laø voâ töôùng thì ai coù theå ngoài, cuõng khoâng coù ai ñöùng
daäy. Vì theá maø khoâng thaáy Boà-taùt ngoài ñaïo traøng, cuõng khoâng coù ai
giaùc ngoä Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Vaên-thuø baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Boà-ñeà töùc laø naêm nghòch, naêm nghòch töùc laø
Boà-ñeà. Vì sao? Vì Boà-ñeà vaø naêm nghòch khoâng coù hai töôùng, khoâng
hoïc ñieàu khoâng hoïc, khoâng thaáy ñieàu khoâng thaáy, khoâng bieát ñieàu
khoâng bieát, khoâng phaân bieät ñieàu khoâng phaân bieät. Töôùng nhö vaäy
goïi laø Boà-ñeà. Thaáy töôùng naêm nghòch cuõng nhö vaäy. Neáu noùi thaáy coù
Boà-ñeà vaø ngöôøi chöùng ñaéc thì neân bieát, haïng ngöôøi naøy laø keû taêng
thöôïng maïn.
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân daïy Vaên-thuø:
–OÂng noùi ta laø Nhö Lai, vaäy ta laø Nhö Lai phaûi khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Khoâng, baïch Theá Toân! Con khoâng noùi Nhö Lai laø Nhö Lai.
Khoâng coù töôùng Nhö, khoâng theå goïi laø Nhö, cuõng khoâng coù trí Nhö
Lai maø coù theå bieát Nhö. Vì sao? Vì Nhö Lai vaø trí khoâng coù hai
töôùng, laø troáng khoâng; vì Nhö Lai chæ coù danh töï, thì laøm sao con noùi
laø Nhö Lai?
–OÂng nghi Nhö Lai ö?
Vaên-thuø thöa:
–Khoâng coù, baïch Theá Toân! Con quaùn Nhö Lai khoâng coù taùnh
nhaát ñònh, khoâng sinh khoâng dieät, cho neân con khoâng coù gì ñeå nghi
ngôø.
Phaät daïy Vaên-thuø:
–OÂng khoâng noùi Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi ö?
Vaên-thuø thöa:
www.daitangkinh.org
–Neáu coù Nhö Lai xuaát hieän ôû ñôøi thì taát caû phaùp giôùi cuõng xuaát
hieän.
–OÂng cho raèng haèng haø sa chö Phaät nhaäp Nieát-baøn ö?
Thöa:
–Chö Phaät moät töôùng, nhöng chaúng theå nghó baøn!
–Ñuùng vaäy, Phaät moät töôùng nhöng chaúng nghó baøn.
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Phaät ñang truï ôû ñôøi phaûi khoâng?
Phaät daïy:
–Ñuùng vaäy.
Vaên-thuø thöa:
–Neáu Phaät truï ôû ñôøi thì haèng haø sa chö Phaät cuõng seõ truï ôû ñôøi.
Vì sao? Vì taát caû chö Phaät ñoàng moät töôùng, laø töôùng chaúng nghó baøn.
Töôùng chaúng nghó baøn khoâng sinh khoâng dieät. Neáu chö Phaät ñôøi vò
lai xuaát hieän nôøi ñôøi thì taát caû chö Phaät cuõng xuaát hieän. Vì sao? Vì
trong chaúng nghó baøn, khoâng coù töôùng quaù khöù, töôùng vò lai, töôùng
hieän taïi; nhöng vì chuùng sinh laïi chaáp tröôùc, cho Phaät xuaát hieän nôi
ñôøi, cho laø Phaät dieät ñoä.
–Ñieàu naøy chæ coù Nhö Lai, A-la-haùn, Boà-taùt khoâng thoaùi
chuyeån môùi coù theå hieåu ñöôïc. Vì sao? Vì ba baäc naøy nghe phaùp thaâm
saâu khoâng cheâ bai, cuõng khoâng khen ngôïi.
–Baïch Theá Toân! Nhö vaäy vôùi phaùp chaúng nghó baøn, ai cheâ bai,
ai khen ngôïi?
–Nhö Lai chaúng nghó baøn, phaøm phu cuõng chaúng nghó baøn.
–Baïch Theá Toân! Phaøm phu cuõng chaúng nghó baøn ö?
Phaät daïy:
–Phaøm phu cuõng chaúng nghó baøn. Vì sao? Vì taát caû taâm töôùng
ñeàu chaúng nghó baøn.
Vaên-thuø noùi:
–Neáu noùi nhö vaäy thì Nhö Lai chaúng nghó baøn, phaøm phu cuõng
chaúng nghó baøn. Nay voâ soá chö Phaät caàu Nieát-baøn meät moûi uoång
coâng. Vì sao? Vì phaùp chaúng nghó baøn töùc laø Nieát-baøn, bình ñaúng,
khoâng khaùc.
Vaên-thuø thöa:
–Nhö vaäy phaøm phu chaúng nghó baøn, chö Phaät chaúng nghó baøn.
Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo hoïc taäp caên laønh vöõng chaéc, gaàn guõi
Thieän tri thöùc, môùi coù theå hieåu bieát ñaày ñuû ñöôïc.
–OÂng coù muoán Nhö Lai laø toái thaéng trong chuùng sinh khoâng?
Thöa:
–Con muoán Nhö Lai laø toái thaéng ñeä nhaát trong chuùng sinh,
nhöng töôùng cuûa chuùng sinh cuõng khoâng theå naém baét ñöôïc.
Phaät noùi:
–OÂng coù muoán Nhö Lai ñaéc phaùp chaúng nghó baøn khoâng?
Thöa:
–Con muoán Nhö Lai ñaéc phaùp chaúng nghó baøn nhöng ñoái vôùi
caùc phaùp khoâng coù ai thaønh töïu.
–OÂng muoán Nhö Lai noùi phaùp ñeå giaùo hoùa ö?
–Con muoán Nhö Lai thuyeát phaùp giaùo hoùa, nhöng ngöôøi noùi vaø
ngöôøi nghe khoâng theå ñaéc. Vì sao? Vì truï phaùp giôùi vaø phaùp giôùi cuûa
chuùng sinh, khoâng coù töôùng sai khaùc.
–OÂng muoán Nhö Lai laø voâ thöôïng phöôùc ñieàn ö?
Thöa:
–Nhö Lai laø ruoäng phöôùc voâ taän, laø töôùng voâ taän. Töôùng voâ taän
töùc laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng. Chaúng phaûi ruoäng phöôùc, chaúng phaûi
www.daitangkinh.org
khoâng ruoäng phöôùc, maø goïi ñoù laø ruoäng phöôùc. Khoâng coù caùc töôùng
saùng toái, sinh dieät, ñoù laø ruoäng phöôùc. Neáu hieåu roõ töôùng ruoäng
phöôùc nhö vaäy thì vieäc troàng saâu caên laønh cuõng khoâng taêng khoâng
giaûm.
–Theá naøo laø troàng saâu caên laønh khoâng taêng khoâng giaûm?
Thöa:
–Töôùng cuûa ruoäng phöôùc, chaúng theå nghó baøn. Neáu ai ôû trong
ñoù, maø nhö phaùp tu thieän thì cuõng chaúng theå nghó baøn. Gieo troàng
nhö vaäy goïi laø khoâng taêng khoâng giaûm, cuõng laø ruoäng phöôùc toái
thaéng voâ thöôïng.
Baáy giôø, vôùi thaàn löïc cuûa Phaät, maët ñaát chaán ñoäng saùu caùch,
hieän ra töôùng voâ thöôøng. Moät vaïn saùu ngaøn ngöôøi ñeàu ñaéc Voâ sinh
phaùp nhaãn. Baûy traêm Tyø-kheo, ba ngaøn Öu-baø-taéc, boán vaïn Öu-baø-
di, saùu möôi öùc na-do-tha coõi trôøi Luïc duïc ñöôïc xa lìa traàn caáu; trong
caùc phaùp, ñöôïc ñaéc Phaùp nhaõn thanh tònh.

SOÁ 232 – KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT MA-HA..., q. haï 185
KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT MA-HA

QUYEÅN HAÏ
Baáy giôø A-nan ñöùng daäy, tròch aùo baøy vai phaûi, quyø saùt ñaát,
baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Vì nhaân duyeân gì maø maët ñaát chaán ñoäng saùu
caùch?
–Vì ta noùi töôùng phöôùc ñieàn khoâng sai khaùc, neân coù ñieàm naøy.
Xöa kia ôû nôi ñaây, chö Phaät cuõng ñaõ noùi töôùng phöôùc ñieàn ñeå laøm lôïi
ích chuùng sinh, laøm cho möôøi phöông theá giôùi cuõng ñaõ chaán ñoäng saùu
caùch nhö vaäy.
Xaù-lôïi-phaát thöa:
–Baïch Theá Toân! Vaên-thuø-sö-lôïi laø chaúng theå nghó baøn. Vì sao?
Vì phaùp töôùng maø oâng thuyeát ra laø chaúng theå nghó baøn?
Ñöùc Phaät daïyVaên-thuø:
–Ñuùng vaäy! Theo lôøi Xaù-lôïi-phaát noùi, ñuùng laø töôùng chaúng
nghó baøn.
–Baïch Theá Toân! Chaúng theå nghó baøn khoâng theå noùi, coù theå
nghó baøn cuõng khoâng theå noùi. Nhö vaäy taùnh cuûa nghó baøn vaø chaúng
nghó baøn ñeàu khoâng theå noùi. Taát caû töôùng cuûa aâm thanh chaúng phaûi
coù theå nghó baøn, cuõng chaúng phaûi chaúng theå nghó baøn.
Phaät daïy:
–OÂng nhaäp vaøo chaúng nghó baøn Tam-muoäi chaêng?
Vaên-thuø thöa:
–Khoâng, baïch Ñöùc Theá Toân! Con laø chaúng nghó baøn, khoâng
www.daitangkinh.org
thaáy coù taâm coù theå nghó baøn; thì sao noùi con nhaäp vaøo chaúng nghó
baøn Tam-muoäi? Khi môùi phaùt taâm, con muoán nhaäp vaøo ñònh aáy,
nhöng nay tö duy thì khoâng coù töôùng naøo trong taâm ñeå nhaäp Tam-
muoäi. Gioáng nhö ngöôøi hoïc baén ñaõ laâu thì gioûi. Sau ñoù tuy khoâng chí
taâm nhöng do taäp laâu neân baén raát truùng ñích. Con cuõng nhö vaäy, môùi
hoïc Tam-muoäi chaúng nghó baøn thì buoäc taâm vaøo moät duyeân. Do taäp
laâu ñöôïc thaønh töïu. Laïi khoâng coøn taâm töôûng luoân truï trong ñònh.
–Laïi coù ñònh tòch dieät thaéng dieäu khoâng?
–Neáu coù ñònh chaúng nghó baøn, thì taïi sao thaày laïi hoûi coù ñònh
tòch dieät khoâng? Theo yù cuûa toâi, ñònh chaúng theå nghó baøn vaãn khoâng
theå ñaéc, sao hoûi coù ñònh tòch dieät?
–Ñònh chaúng theå nghó baøn khoâng theå ñaéc ö?
–Ñònh coù theå nghó baøn thì töôùng coù theå ñaéc, coøn ñònh chaúng theå
nghó baøn thì töôùng khoâng theå ñaéc. Taát caû chuùng sinh ñeàu thaønh töïu
ñònh chaúng theå nghó baøn. Vì sao? Vì taát caû töôùng cuûa taâm thì töùc
chaúng phaûi taâm, neân goïi laø ñònh chaúng nghó baøn. Cho neân töôùng cuûa
taát caû chuùng sinh vaø töôùng cuûa Tam-muoäi chaúng nghó baøn ñeàu nhö
nhau, khoâng phaân bieät.
Ñöùc Phaät khen Vaên-thuø:
–Laønh thay, vôùi chö Phaät, oâng ñaõ troàng caên laønh, tònh tu phaïm
haïnh, cho neân dieãn noùi ñöôïc Tam-muoäi saâu xa. Nay oâng ñaõ an truï
trong Baùt-nhaõ ba-la-maät roài.
Vaên-thuø thöa:
–Neáu con truï trong Baùt-nhaõ ba-la-maät, coù theå noùi nhö vaäy, töùc
laø höõu töôûng lieàn truï vaøo ngaõ töôûng. Neáu ai truï trong höõu töôûng vaø
ngaõ töôûng thì Baùt-nhaõ ba-la-maät coù xöù sôû. Baùt-nhaõ ba-la-maät neáu
truï vaøo khoâng thì cuõng laø ngaõ töôûng, cuõng goïi laø xöù sôû. Lìa ngaõ
töôûng vaø xöù sôû thì truï vaøo choã khoâng coù choã naøo ñeå truï, gioáng nhö
chö Phaät truï vaøo caûnh giôùi an ñònh tòch dieät chaúng phaûi caûnh giôùi coù
theå nghó baøn. Nhö vaäy, chaúng nghó baøn goïi laø truï xöù cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Xöù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät, taát caû phaùp ñeàu voâ töôùng, taát
caû phaùp ñeàu voâ taùc. Baùt-nhaõ ba-la-maät töùc laø chaúng nghó baøn.
Chaúng nghó baøn töùc laø phaùp giôùi. Phaùp giôùi töùc laø voâ töôùng. Voâ
töôùng töùc chaúng nghó baøn. Chaúng nghó baøn laø Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø phaùp giôùi khoâng hai, khoâng khaùc. Khoâng hai,
khoâng khaùc töùc laø phaùp giôùi. Phaùp giôùi töùc voâ töôùng. Voâ töôùng töùc
caûnh giôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät. Caûnh giôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät töùc caûnh
giôùi chaúng nghó baøn. Caûnh giôùi chaúng nghó baøn töùc laø caûnh giôùi voâ
sinh, voâ dieät caûnh giôùi voâ sanh, voâ dieät töùc caûnh giôùi chaúng nghó
baøn.
–Caûnh giôùi Nhö Lai laø caûnh giôùi cuûa ngaõ khoâng coù hai töôùng.
Nhö vaäy, tu Baùt-nhaõ ba-la-maät thì khoâng caàu Boà-ñeà. Vì sao? Vì
töôùng Boà-ñeà laø lìa, laø Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–Baïch Theá Toân! Neáu bieát ngaõ töôùng maø khoâng chaáp tröôùc;
khoâng bieát, khoâng chaáp tröôùc laø ñieàu maø Phaät chöùng tri. Chaúng theå
nghó baøn, khoâng bieát, khoâng chaáp tröôùc töùc laø ñieàu maø Phaät chöùng
tri. Vì sao? Vì bieát roõ baûn taùnh ñeàu khoâng coù töôùng, thì laøm sao
chuyeån phaùp giôùi? Neáu bieát baûn taùnh khoâng theå, khoâng chaáp tröôùc,
thì khoâng coù vaät. Neáu khoâng coù vaät thì khoâng coù xöù sôû, khoâng coù
choã nöông töïa, khoâng coù choã truï. Khoâng choã nöông töïa, khoâng coù
choã truï töùc laø voâ sinh, voâ dieät. Khoâng sinh khoâng dieät töùc laø coâng
ñöùc höõu vi, voâ vi. Neáu bieát nhö vaäy thì khoâng coù taâm töôûng. Neáu
khoâng coù taâm töôûng thì laøm sao bieát. Coâng ñöùc höõu vi, voâ vi, maø
khoâng bieát töùc laø chaúng nghó baøn. Chaúng nghó baøn laø ñieàu Ñöùc Phaät
chöùng tri, cuõng khoâng naém baét, khoâng phaûi khoâng naém baét. Khoâng
thaáy töôùng cuûa ba ñôøi: quaù khöù, hieän taïi, vò lai. Khoâng chaáp thuû
sinh, dieät vaø caùc hoaït ñoäng, khoâng ñoaïn cuõng khoâng thöôøng. Bieát
nhö vaäy goïi laø chaùnh trí. Trí chaúng nghó baøn nhö hö khoâng. Khoâng
theá naøy, khoâng theá kia, khoâng coù gì saùnh baèng, khoâng toát xaáu,
khoâng töôùng, khoâng maïo.
Phaät daïy Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Neáu bieát nhö vaäy thì goïi laø trí khoâng thoaùi.
www.daitangkinh.org
–Trí khoâng taïo taùc goïi laø trí khoâng thoaùi. Gioáng nhö thoûi vaøng,
tröôùc tieân duøng buùa ñaäp môùi bieát noù toát hay xaáu. Neáu khoâng ñaäp thì
khoâng theå bieát ñöôïc. Töôùng cuûa trí khoâng thoaùi cuõng nhö vaäy, khoâng
nieäm, khoâng ñaém tröôùc, khoâng khôûi, khoâng taïo taùc, ñaày ñuû baát ñoäng,
khoâng sinh, khoâng dieät cöù nhö theá maø hieån hieän.
Baáy giôø Ñöùc Phaät daïy Vaên-thuø:
–Nhö chö Nhö Lai töï noùi trí cuûa mình, thì ai coù theå tin ñöôïc?
Vaên-thuø thöa:
–Trí nhö vaäy, chaúng phaûi phaùp cuûa Nieát-baøn; cuõng chaúng phaûi
phaùp cuûa sinh töû; laø haïnh tòch tónh; laø haïnh voâ ñoäng; khoâng ñoaïn tröø
tham duïc, saân giaän, ngu si; cuõng chaúng phaûi khoâng ñoaïn tröø chuùng.
Vì sao? Vì khoâng taän, khoâng dieät, khoâng lìa sinh töû, cuõng chaúng phaûi
khoâng lìa, khoâng tu ñaïo, chaúng phaûi khoâng tu ñaïo. Ngöôøi hieåu roõ nhö
vaäy goïi laø chaùnh tín.
Ñöùc Phaät noùi vôùi Vaên-thuø:
–Laønh thay, nhö lôøi oâng noùi, laø oâng ñaõ hieåu saâu veà nghóa naøy.
Baáy giôø Ma-ha Ca-dieáp baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu noùi chaùnh phaùp saâu xa nhö vaäy, thì ñôøi vò
lai ai coù theå tin hieåu, nghe thoï vaø thöïc haønh?
Ñöùc Phaät daïy Ca-dieáp:
–Caùc Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di trong hoäi hoâm
nay ñöôïc nghe kinh naøy; cuõng nhö ñôøi vò lai nhöõng ngöôøi naøy ñöôïc
nghe phaùp aáy, ñeàu coù theå tin hieåu Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa; vaø cuõng
coù theå ñoïc tuïng, tin hieåu, thoï trì; vaø cuõng coù theå dieãn thuyeát, phaân
bieät cho ngöôøi khaùc.
Gioáng nhö oâng tröôûng giaû maát ngoïc baùu ma-ni, neân öu saàu khoå
naõo, sau ñoù tìm laïi ñöôïc thì seõ raát vui möøng. Nhö vaäy, naøy Ca-dieáp,
chuùng Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di aáy, cuõng nhö vaäy.
Duø coù loøng tin öa, nhöng khoâng nghe phaùp thì vaãn sinh khoå naõo. Neáu
coù ai khi ñöôïc nghe, maø tin hieåu thoï trì, thöôøng öa thích ñoïc tuïng,
loøng raát vui möøng, thì neân bieát raèng, nhöõng ngöôøi aáy ñaõ thaáy Phaät,
ñaõ gaàn guõi cuùng döôøng chö Phaät.
Phaät daïy Ca-dieáp:

–Gioáng nhö treân coõi trôøi Ñao-lôïi, khi caây Ba-lôïi-chaát-ña-la baét
ñaàu xuaát hieän thì trong chö Thieân coõi ñoù ai thaáy caây cuõng raát vui
möøng; vì khoâng bao laâu, caây naøy seõ troå hoa. Neáu caùc Tyø-kheo, Tyø-
kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di... ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät, maø tin
hieåu thì cuõng gioáng nhö vaäy. Khoâng bao laâu, nhöõng ngöôøi naøy seõ môû
mang taát caû Phaät phaùp.
Vaøo thôøi töông lai, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di
naøo nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät maø tin thoï, ñoïc tuïng, taâm khoâng luøi,
khoâng hoái; neân bieát ngöôøi ñoù ñaõ ôû trong hoäi naøy, ñaõ nghe thoï kinh
naøy; neáu coù theå cuõng neân löu boá, roäng noùi cho moïi ngöôøi trong thaønh
aáp, xoùm laøng…; nhöõng ngöôøi aáy ñöôïc chö Phaät hoä nieäm.
Nhö vaäy, trong Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu, ngöôøi naøo tin öa,
khoâng nghi ngôø thì neân bieát raèng, nhöõng ngöôøi aáy ñoái vôùi chö Phaät
thôøi quaù khöù, ñaõ töøng tu taäp troàng caùc caên laønh. Gioáng nhö coù ngöôøi
xaâu chaâu ngoïc, boãng nhieân gaëp baûo chaâu ma-ni thaät quyù giaù, taát vui
möøng, thì neân bieát ngöôøi naøy chaéc chaén ñaõ töøng thaáy baûo chaâu ma-ni
roài.
Nhö vaäy, naøy Ca-dieáp! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo tu hoïc
phaùp khaùc, boãng nhieân ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa sinh
taâm raát vui möøng, thì cuõng nhö ngöôøi kia ñöôïc baûo chaâu ma-ni vaäy.
Neân bieát ngöôøi naøy ñaõ töøng nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu coù chuùng
sinh ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa, sinh loøng tín thoï, sinh ñaïi
hoan hyû, thì nhöõng ngöôøi naøy cuõng ñaõ töøng gaàn guõi voâ soá chö Phaät,
ñaõ nghe vaø ñaõ tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Gioáng nhö coù ngöôøi, tröôùc
kia ñaõ ñi qua, ñaõ thaáy xoùm laøng, thaønh aáp noï; sau ñoù ngöôøi nghe
khen ngôïi thaønh aáp ñoù coù vöôøn uyeån, nhieàu ao, suoái, hoa quaû, caây
coái, nhaân daân nam nöõ... raát ñaùng öa thích. Nghe vaäy, ngöôøi aáy raát
vui möøng.
Laïi noùi, vöôøn uyeån thaønh aáy ñöôïc trang hoaøng ñeïp ñeõ vôùi hoa
ñuû loaïi, caây traùi ngoït, ao suoái, nhieàu traân chaâu quyù ñeïp ñeõ… taát caû
ñeàu raát öa thích. Ngöôøi aáy ñöôïc nghe laàn nöõa, laïi raát vui möøng; thì
neân bieát ngöôøi aáy cuõng ñaõ töøng thaáy nhö vaäy roài. Thieän nam, thieän
nöõ naøo, nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät maø tin nhaän, laïi luoân luoân vui möøng,
www.daitangkinh.org
thích nghe khoâng chaùn, laïi khuyeán noùi cho ngöôøi khaùc; neân bieát
ngöôøi naøy ñaõ töøng theo Vaên-thuø-sö-lôïi ôû trong hoäi ñeå nghe Baùt-nhaõ
ba-la-maät.
Ca-dieáp baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo, vaøo ñôøi
töông lai, ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa aáy, maø coù loøng tin öa,
nghe thoï, thì neân bieát ngöôøi naøy, vaøo thôøi quaù khöù cuõng ñaõ töøng nghe
vaø tu hoïc.
–Baïch Theá Toân! Ñöùc Phaät noùi caùc phaùp laø voâ töôùng, voâ taùc,
tòch dieät ñeä nhaát. Thieän nam, thieän nöõ naøo, coù theå hieåu roõ ñöôïc nghóa
ñoù; roài tuyeân baøy nghóa naøy ñöôïc chö Nhö Lai khen ngôïi, khoâng traùi
töôùng cuûa phaùp, töùc laø Phaät noùi cuõng laø töôùng höng thònh cuûa Baùt-
nhaõ ba-la-maät, cuõng goïi laø höng thònh ñaày ñuû Phaät phaùp, thoâng ñaït
thaät töôùng, khoâng theå nghó löôøng.
–Xöa, khi haønh ñaïo Boà-taùt, ta tu caùc caên laønh, muoán truï vaøo
ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån, caàn phaûi hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät; muoán
chöùng thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, phaûi hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Thieän nam, thieän nöõ muoán hieåu taát caû töôùng cuûa Phaät
phaùp, muoán bieát taâm giôùi cuûa taát caû chuùng sinh ñeàu ñoàng nhau, neân
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Vaên-thuø thöa:
–Muoán hoïc taát caû Phaät phaùp ñaày ñuû voâ ngaïi thì neân hoïc Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Muoán hoïc taát caû khi Phaät thaønh Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc, töôùng toát oai nghi, voâ löôïng phaùp thöùc, thì neân hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán bieát taát caû chö Phaät chöùng Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, taát caû phaùp thöùc vaø caùc oai nghi thì neân hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì trong phaùp khoâng aáy, khoâng thaáy chö
Phaät, Boà-ñeà…
Thieän nam, thieän nöõ naøo, muoán bieát nhöõng töôùng nhö vaäy maø
khoâng nghi ngôø thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät khoâng thaáy caùc phaùp coù sinh, coù dieät, coù caáu, coù tònh. Cho
neân thieän nam, thieän nöõ neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.

Muoán bieát taát caû phaùp khoâng coù nhöõng töôùng quaù khöù, hieän taïi,
vò lai; neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì taùnh töôùng cuûa phaùp
giôùi khoâng coù ba ñôøi. Muoán bieát taát caû phaùp ñoàng nhaäp vaøo phaùp
giôùi, taâm voâ quaùi ngaïi, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Muoán chöùng tam chuyeån, möôøi hai haønh phaùp luaân, töï mình
chöùng bieát, nhöng khoâng chaáp tröôùc, thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Muoán ñöôïc loøng töø, bao truøm khaép taát caû chuùng sinh cöùu giuùp
khoâng coù giôùi haïn, cuõng khoâng nghó laø coù töôùng chuùng sinh, neân hoïc
Muoán ñaït söï khoâng tranh luaän vôùi taát caû chuùng sinh, maø cuõng
khoâng naém giöõ laáy töôùng khoâng tranh luaän; neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Muoán bieát möôøi Löïc, Voâ uùy truï trí tueä Phaät ñöôïc voâ ngaïi bieän
taøi thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baáy giôø Vaên-thuø baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Con quaùn chaùnh phaùp: voâ vi, voâ töôùng, voâ
ñaéc, voâ lôïi, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng coù
ngöôøi bieát, khoâng coù ngöôøi thaáy, khoâng ngöôøi taïo taùc, khoâng thaáy
Baùt-nhaõ ba-la-maät, cuõng khoâng thaáy caûnh giôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät,
chaúng chöùng, chaúng phaûi khoâng chöùng, khoâng hyù luaän, khoâng coù
phaân bieät. Taát caû caùc phaùp khoâng taän, lìa taän; khoâng coù phaùp phaøm
phu, khoâng coù phaùp Thanh vaên, khoâng coù phaùp Bích-chi-phaät vaø
phaùp Phaät; chaúng ñöôïc, chaúng phaûi khoâng ñöôïc, khoâng xaû boû sinh töû,
khoâng chöùng ñaéc Nieát-baøn, chaúng nghó baøn, chaúng phaûi chaúng nghó
baøn, khoâng laøm, chaúng phaûi khoâng laøm. Töôùng phaùp nhö vaäy, neáu
khoâng bieát thì laøm sao hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät?
–Neáu bieát töôùng cuûa caùc phaùp nhö vaäy, thì goïi laø hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Ñaïi Boà-taùt naøo muoán hoïc Tam-muoäi töï taïi Boà-ñeà, khi
ñöôïc Tam-muoäi ñoù roài, aùnh saùng seõ chieáu khaép taát caû Phaät phaùp saâu
xa vaø bieát danh xöng cuûa taát caû chö Phaät, cuõng bieát vaø thoâng suoát theá
giôùi cuûa chö Phaät maø khoâng coù chöôùng ngaïi, neân hoïc theo nhöõng gì
maø Vaên-thuø noùi trong Baùt-nhaõ ba-la-maät.
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân! Sao goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng bôø, khoâng beán, khoâng teân, khoâng
töôùng, chaúng suy löôøng, khoâng choã quay veà nöông töïa, khoâng laø hoøn
ñaûo, khoâng toäi, khoâng phöôùc, khoâng toái, khoâng saùng. Gioáng nhö phaùp
giôùi, khoâng coù ranh giôùi, khoâng haïn soá… Ñoù goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Cuõng goïi laø haønh xöù cuûa Ñaïi Boà-taùt. Chaúng phaûi haønh xöù,
chaúng phaûi khoâng haønh xöù; taát caû ñeàu nhaäp vaøo moät thöøa goïi laø phi
haønh xöù. Vì sao? Vì voâ nieäm, voâ taùc.
–Baïch Theá Toân! Neân tu haønh nhö theá naøo ñeå mau thaønh Voâ
thöôïng chaùnh giaùc?
–Laøm theo nhöõng ñieàu ñöôïc noùi trong Baùt-nhaõ ba-la-maät thì coù
theå mau ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Laïi coù Tam-muoäi
Nhaát haïnh; neáu thieän nam, thieän nöõ naøo tu Tam-muoäi aáy thì cuõng
mau ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
–Baïch Theá Toân! Tam-muoäi Nhaát haïnh laø gì?
–Moät töôùng cuûa phaùp giôùi duyeân chaët vaøo phaùp giôùi, goïi laø
Tam-muoäi Nhaát haïnh. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán nhaäp vaøo
Tam-muoäi Nhaát haïnh, thì tröôùc tieân nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät, theo ñoù
maø tu hoïc; sau coù theå nhaäp vaøo Tam-muoäi Nhaát haïnh; gioáng nhö
duyeân vaøo phaùp giôùi, khoâng lui suït, khoâng hö hoaïi, khoâng nghó baøn,
voâ ngaïi, voâ töôùng.
Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo, muoán nhaäp vaøo Tam-muoäi Nhaát
haïnh; neân ôû nôi thanh vaéng, xaû taâm, boû caùc loaïn ñoäng, khoâng chaáp
chaët vaøo töôùng maïo, coät taâm vaøo moät vò Phaät vaø chuyeân nieäm danh
hieäu cuûa Ngaøi. Tuøy theo Ñöùc Phaät ôû phöông naøo maø ngoài thaúng,
höôùng ñeán vaø nieäm danh hieäu cuûa vò Phaät ñoù lieân tuïc. Theá thì trong
nieäm aáy, coù theå thaáy quaù khöù, hieän taïi, vò lai chö Phaät. Vì sao? Vì
nieäm moät Ñöùc Phaät coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân, cuõng baèng coâng ñöùc
nieäm voâ löôïng chö Phaät, coâng ñöùc aáy nhö moät, khoâng theå nghó baøn.
Phaät phaùp bình ñaúng, khoâng phaân bieät, taát caû ñeàu chôû nhaát nhö, ñeàu
chöùng thaønh Toái chaùnh giaùc, ñeàu ñaày ñuû voâ löôïng coâng ñöùc, voâ
löôïng bieän taøi. Nhö vaäy, ngöôøi haønh Tam-muoäi Nhaát haïnh laø ngöôøi
bieát roõ haèng haø sa phaùp giôùi cuûa chö Phaät laø khoâng coù töôùng sia bieät.
Toân giaû A-nan nhôø ñöôïc nghe Phaät phaùp maø ñöôïc nieäm toång trì bieän
taøi trí tueä. Ñoái vôùi trong haøng Thanh vaên, tuy laø toái thaéng, vaãn truï
vaøo löôïng soá, coù giôùi haïn. Neáu ñaéc Tam-muoäi Nhaát haïnh, thì vôùi
phaùp moân cuûa caùc kinh, ñeàu phaân bieät roõ raøng, ñeàu giaùc ngoä nhaát
ñònh khoâng chöôùng ngaïi, luoân luoân noùi trí tueä bieän taøi ngaøy ñeâm
khoâng giaùn ñoaïn; so vôùi A-nan ña vaên bieän taøi, traêm ngaøn phaàn
khoâng baèng moät phaàn cuûa ngöôøi kia.
Ñaïi Boà-taùt neân nghó nhö vaày: “Ta phaûi laøm theá naøo ñeå mau
chöùng ñöôïc Tam-muoäi Nhaát haïnh, chaúng theå nghó baøn coâng ñöùc, voâ
löôïng danh xöng.”
Phaät daïy:
–Ñaïi Boà-taùt neân nghó nhôù Tam-muoäi Nhaát haïnh, thöôøng
chuyeân caàn tinh taán, khoâng bieáng löôøi. Nhö vaäy, cöù thöù lôùp tu hoïc
daàn daàn, thì coù theå nhaäp Tam-muoäi Nhaát haïnh, ñöôïc coâng ñöùc
chaúng theå nghó baøn; tröø nhöõng keû huûy baùng chaùnh phaùp, khoâng coù
loøng tin, aùc nghieäp toäi chöôùng naëng neà, khoâng theå naøo nhaäp ñöôïc
Tam-muoäi Nhaát haïnh.
Laïi nöõa, Vaên-thuø-sö-lôïi, gioáng nhö coù ngöôøi ñöôïc chaâu ma-ni
ñem cho ngöôøi thoï ngoïc xem, ngöôøi thôï ngoïc traû lôøi: “Ñaây laø baûo
chaâu ma-ni voâ giaù.” Ngöôøi ñöôïc chaâu, yeâu caàu ngöôøi thôï: “OÂng haõy
maøi duõa ngoïc chaâu naøy cho toâi, chôù ñeå maát ñi maøu saéc aùnh saùng.”
Khi ngöôøi thôï ngoïc maøi duõa xong, maøu saéc cuûa ngoïc chaâu saùng rôõ
chieáu khaép, trong ngoaøi ñeàu trong suoát.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo, tu hoïc Tam-
muoäi Nhaát haïnh, thì ñöôïc coâng ñöùc chaúng theå nghó baøn, voâ löôïng
danh xöng. Trong luùc tu hoïc, bieát ñöôïc töôùng cuûa caùc phaùp, thoâng
suoát voâ ngaïi, coâng ñöùc caøng taêng tröôûng.
www.daitangkinh.org
Cuõng nhö vaäy, naøy Vaên-thuø-sö-lôïi, gioáng nhö aùnh saùng cuûa maët
trôøi ñaày khaép, khoâng coù töôùng giaûm. Neáu chöùng daéc Tam-muoäi Nhaát
haïnh thì ñeàu coù ñaày ñuû taát caû caùc coâng ñöùc, khoâng coù thieáu keùm.
Cuõng vaäy, ñaéc Tam-muoäi Nhaát haïnh chieáu saùng Phaät phaùp, gioáng
nhö aùnh saùng cuûa maët trôøi.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Giaùo phaùp maø ta noùi ñeán ñeàu laø moät vò, laø vò xa
lìa, vò giaûi thoaùt, vò tòch dieät. Thieän nam, thieän nöõ naøo ñaéc Tam-muoäi
Nhaát haïnh roài nhöõng ñieàu dieãn noùi cuõng laø moät vò, vò xa lìa, vò giaûi
thoaùt, vò tòch dieät, tuøy thuaän vôùi chaùnh phaùp seõ khoâng coù töôùng sai
laàm.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu Ñaïi Boà-taùtt ñaéc Tam-muoäi Nhaát haïnh aáy,
thì coù ñaày ñuû phaùp trôï ñaïo seõ mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc.
Laïi nöõa, Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu Ñaïi Boà-taùt khoâng thaáy phaùp giôùi
coù töôùng phaân bieät duø chæ laø moät töôùng thì seõ mau chöùng ñöôïc töôùng
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, chaúng theå nghó baøn. Trong Boà-
ñeà aáy, cuõng khoâng thaønh Phaät, ngöôøi naøo bieát nhö vaäy thì mau ñaéc
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Neáu tin taát caû phaùp ñeàu laø Phaät
phaùp, khoâng sinh taâm sôï haõi, khoâng nghi ngôø, ngöôøi nhaãn nhö vaäy thì
mau chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà.
–Baïch Theá Toân! Nhôø nhaân duyeân nhö vaäy maø mau chöùng Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà ö?
Phaät daïy:
–Chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, khoâng phaûi do
nhaân maø ñöôïc chaúng phaûi chaúng do nhaân maø ñöôïc. Vì sao? Vì caûnh
giôùi chaúng nghó baøn khoâng do nhaân maø ñöôïc, khoâng phaûi khoâng nhaân
maø ñöôïc. Thieän nam, thieän nöõ naøo nghe noùi nhö vaäy maø khoâng sinh
loøng löôøi bieáng neân bieát ngöôøi ñoù tröôùc kia ñaõ gieo troàng caên laønh
roài. Cho neân Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni nghe noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu
xa khoâng sinh kinh haõi, lieàn theo Phaät xuaát gia. Neáu Öu-baø-taéc, Öu-
baø-di naøo ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa aáy, taâm khoâng sôï haïi
lieàn thaønh töïu laø nôi chaân chaùnh ñeå quay veà nöông töïa.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo, khoâng tu
taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy, töùc laø khoâng tu taäp Phaät thöøa;
gioáng nhö ñaïi ñòa, taát caû caây thuoác ñeàu nhôø ñaát maø sinh tröôûng. Vaên-
thuø-sö-lôïi, Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy; taát caû caên ñeàu nöông vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät maø ñöôïc taêng tröôûng, ñoái vôùi Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc, khoâng sai traùi.
Luùc baáy giôø, Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Caû xoùm laøng, thaønh aáp trong Dieâm-phuø-ñeà
naøy, choã naøo seõ dieãn noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa nhö vaäy?
–Nay trong hoäi naøy, neáu coù ngöôøi naøo nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät,
ñeàu phaùt theä nguyeän: “Trong ñôøi vò lai luoân luoân ñöôïc töông öng vôùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät.” Töø loøng tín giaûi naøy, maø trong ñôøi vò lai coù theå
ñöôïc nghe kinh aáy; neân bieát raèng, ngöôøi naøy khoâng phaûi do coù chuùt ít
caên laønh maø coù theå hoan hyû thoï nhaän ñöôïc.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Coù thieän nam, thieän nöõ naøo, theo oâng nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, oâng neân noùi nhö vaày: “Trong Baùt-nhaõ ba-la-
maät naøy, khoâng coù phaùp Thanh vaên, phaùp Bích-chi-phaät, phaùp Boà-
taùt, phaùp Phaät, cuõng khoâng coù phaùp phaøm phu, sinh dieät...”
–Baïch Theá Toân! Neáu Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-
di, ñeán hoûi con raèng: “Nhö Lai noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö theá naøo?”
Con seõ traû lôøi: “Taát caûc caùc phaùp khoâng coù töôùng tranh luaän, thì laøm
sao Nhö Lai noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì khoâng thaáy coù phaùp
naøo ñeå cuøng tranh luaän, cuõng khoâng coù taâm thöùc cuûa chuùng sinh, coù
theå bieát.”
Laïi nöõa, baïch Theá Toân! Con seõ noùi cöùu caùnh thöïc teá. Vì sao?
Vì töôùng cuûa taát caû caùc phaùp cuøng nhaäp vaøo thöïc teá. A-la-haùn khoâng
coù phaùp thuø thaéng rieâng bieät. Vì sao? Vì phaùp A-la-haùn, phaùp phaøm
phu khoâng moät, khoâng khaùc.
Baïch Ñöùc Theá Toân! Noùi phaùp nhö vaäy khoâng coù chuùng sinh ñaõ,
ñang vaø seõ chöùng Nieát-baøn. Vì sao? Vì khoâng coù töôùng chuùng sinh
nhaát ñònh.
www.daitangkinh.org
–Neáu ngöôøi naøo muoán nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät, con seõ noùi vôùi
hoï nhö vaày: “Neáu coù ngöôøi naøo nghe, maø khoâng nhôù nghó, khoâng
naém giöõ, khoâng nghe, khoâng chöùng ñaéc, nhö ngöôøi huyeãn khoâng coù
phaân bieät.” Noùi nhö vaäy laø chaân thuyeát phaùp. Cho neân ngöôøi nghe
chôù khôûi chaáp ra hai töôùng; khoâng xaû caùc kieán maø tu Phaät phaùp;
khoâng giöõ laáy phaùp cuûa Phaät, khoâng xaû boû phaùp cuûa phaøm phu. Vì
sao? Vì töôùng cuûa hai phaùp laø Phaät vaø phaøm phu ñeàu khoâng, khoâng
naém giöõ hay xaû boû. Neáu ai hoûi con, con seõ noùi nhö vaày: “An uûi nhö
vaäy, kieán laäp nhö vaäy.” Thieän nam, thieän nöõ neân hoûi nhö vaäy; truï
taâm khoâng lui, khoâng maát, neân nhö phaùp töôùng maø tuøy thuaän theo
Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeå noùi.
Khi aáy Theá Toân khen Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Laønh thay, laønh thay, nhö lôøi oâng noùi! Neáu coù thieän nam,
thieän nöõ naøo muoán chieâm ngöôõng chö Phaät, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät nhö vaäy. Muoán gaàn guõi chö Phaät, theo phaùp maø cuùng döôøng, neân
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán noùi Nhö Lai laø Theá Toân cuûa ta, neân
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán noùi Nhö Lai khoâng phaûi laø Theá Toân
cuûa ta, cuõng neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu khoâng muoán thaønh Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu
khoâng muoán thaønh Voâ thöôïng Boà-ñeà, cuõng neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Neáu muoán thaønh töïu taát caû caùc Tam-muoäi, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-
la-maät. Neáu khoâng muoán thaønh töïu taát caû caùc Tam-muoäi, cuõng neân
hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì Tam-muoäi khoâng taïo taùc, khoâng
coù töôùng khaùc bieät, taát caû phaùp khoâng sinh, khoâng xuaát. Neáu muoán
bieát taát caû phaùp laø giaû danh neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu muoán
bieát taát caû chuùng sinh tu ñaïo Boà-ñeà, khoâng caàu töôùng Boà-ñeà vaø taâm
khoâng thoaùi thaát, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì taát caû phaùp
ñeàu laø töôùng Boà-ñeà. Neáu muoán bieát taát caû töôùng haønh, töôùng chaúng
haønh cuûa chuùng sinh, maø töôùng chaúng haønh töùc laø Boà-ñeà, Boà-ñeà töùc
phaùp giôùi, phaùp giôùi töùc laø thaät teá vaø taâm khoâng thoaùi thaát neân hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu muoán bieát taát caû Nhö Lai coù thaàn thoâng bieán
hoùa, voâ töôùng, voâ ngaïi, cuõng khoâng coù phöông caùch naøo khaùc laø neân

–Neáu Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, muoán khoâng
ñoïa vaøo ñöôøng aùc, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Duø chæ moät baøi keä
boán caâu, maø thoï trì, ñoïc tuïng, tuøy thuaän giaûi noùi thaät töôùng cho ngöôøi
khaùc, nhö vaäy, neân bieát raèng, ngöôøi ñoù nhaát ñònh chöùng ñaéc Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, truï vaøo coõi Phaät. Neáu ngöôøi naøo
nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät maø khoâng sôï haõi, coù loøng tin hieåu; neân bieát
raèng ngöôøi ñoù seõ ñöôïc Phaät aán chöùng. Ñöôïc Phaät aán töùc laø seõ thöïc
haønh ñöôïc phaùp aán Ñaïi thöøa cuûa Phaät. Thieän nam, thieän nöõ hoïc phaùp
aán naøy, seõ vöôït qua khoûi ñöôøng aùc, khoâng nhaäp vaøo ñaïo Thanh vaên,
Bích-chi-phaät, vì vò aáy ñaõ vöôït qua roài.
Luùc baáy giôø, Ñeá Thích ôû coõi trôøi Tam thaäp tam duøng hoa thôm
cuûa trôøi nhö hoa Öu-baùt-la, hoa Caâu-vaät-ñaàu, hoa Phaân-ñaø-lôïi, hoa
trôøi Maïn-ñaø-la, cuøng vôùi höông Chieân-ñaøn cuûa trôøi… vaø caùc loaïi
höông boät khaùc, caùc loaïi vaøng baïc chaâu baùu vaø caû nhaïc trôøi cuøng troåi
leân ñeå cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø chö Nhö Lai cuøng Vaên-thuø-
sö-lôïi.
Raûi höông hoa cuùng döôøng xong roài nguyeän raèng: “Nguyeän cho
con luoân ñöôïc nghe phaùp aán cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät.”
Thích Ñeà-hoaøn Nhaân cuõng nguyeän: “Nguyeän cho thieän nam,
thieän nöõ trong coõi Dieâm-phuø-ñeà, thöôøng ñöôïc ghe kinh aáy, tin chaéc
vaøo Phaät phaùp. Taát caû hoï ñeàu ñöôïc tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng vaø dieãn
thuyeát cho ngöôøi, ñöôïc taát caû chö Thieân uûng hoä.”
Khi aáy, Ñöùc Phaät baûo Thích Ñeà-hoaøn Nhaân:
–Naøy Kieàu-thi-ca, ñuùng vaäy! Thieän nam, thieän nöõ aáy seõ nhaát
ñònh chöùng ñöôïc Boà-ñeà cuûa chö Phaät.
–Baïch Theá Toân! Thieän nam, thieän nöõ thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-maät
nhö vaäy seõ ñöôïc lôïi ích vaø coâng ñöùc thì voâ löôïng.
Luùc naøy, do thaàn löïc cuûa Phaät, taát caû ñaïi ñòa chaán ñoäng saùu
caùch. Ngay luùc ñoù Ñöùc Phaät mæm cöôøi, phoùng aùnh saùng lôùn chieáu
khaép caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi.
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân! Ñoù laø töôùng aán Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa Nhö
Lai?
–Ñuùng vaäy! Khi noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät xong, ñeàu hieän ñieàm
naøy, vì aán Baùt-nhaõ ba-la-maät seõ khieán cho ngöôøi thoï trì khoâng khen
cheâ. Vì sao? Vì Phaùp aán khoâng coù töôùng thì khoâng theå khen cheâ.
Nay ta duøng Phaùp aán naøy ñeå khieán cho chö Thieân ma khoâng haïi
ñöôïc.
Nghe Ñöùc Phaät noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät xong, chö Thieân, Boà-taùt
vaø boán boä chuùng ñeàu hoan hyû phuïng haønh.

SOÁ 233
KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT

Haùn dòch: Ñôøi Löông, Tam taïng Taêng-giaø-baø-la,
ngöôøi nöôùc Phuø Nam.

Moät thuôû noï, taïi vöôøn Kyø-ñaø Caáp coâ ñoäc, thuoäc nöôùc Xaù-veä;
Ñöùc Phaät cuøng moät vaïn ñaïi Tyø-kheo vaø möôøi vaïn Ñaïi Boà-taùt, ñeàu
ñaõ ôû ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån. Töø laâu caùc vò naøy ñaõ töøng cuùng
döôøng voâ löôïng chö Phaät, troàng saâu caùc caên laønh vôùi chö Phaät,
thaønh töïu chuùng sinh, laøm thanh tònh coõi Phaät. Caùc vò ñaõ chöùng Ñaø-
la-ni, ñaõ ñöôïc nhaïo thuyeát bieän taøi, thaønh töïu trí tueä vaø ñaày ñuû caùc
coâng ñöùc, duøng thaàn thoâng töï taïi, du hoùa caùc theá giôùi cuûa chö Phaät,
phoùng voâ löôïng aùnh saùng, noùi voâ taän dieäu phaùp, giaùo hoùa caùc Boà-
taùt nhaäp vaøo nhaát töôùng moân, ñaéc ñöôïc Voâ sôû uùy, kheùo haøng phuïc
quaân ma; giaùo hoùa, ñoä thoaùt cho nhöõng keû ngoaïi ñaïo, taø kieán. Neáu
coù chuùng sinh öa thích Thanh vaên, thì noùi Thanh vaên thöøa; thích
Duyeân giaùc, thì noùi Duyeân giaùc thöøa; thích theá gian, thì noùi theá gian
thöøa; duøng Boá thí, Trì giôùi, Nhaãn nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí
tueä ñeå thu phuïc chuùng sinh. Ngöôøi chöa ñöôïc ñoä thì ñoä cho hoï.
Ngöôøi chöa giaûi thoaùt thì laøm cho giaûi thoaùt. Ngöôøi chöa an, thì
ñöôïc an. Ngöôøi chöa ñaït Nieát-baøn thì khieán ñöôïc chöùng Nieát-baøn.
Vieäc laøm cuoái cuøng cuûa Boà-taùt laø kheùo nhaäp vaøo phaùp taïng cuûa chö
Phaät. Caùc vò aáy ñaày ñuû taát caû coâng ñöùc.
Teân cuûa caùc vò Boà-taùt laø: Vaên-thuø-sö-lôïi Phaùp vöông töû, Di-laëc,
Phoå Quang Minh, Baát Xaû Duõng Maõnh Tinh Taán, Döôïc Vöông, Baûo
Chöôûng, Baûo AÁn, Nguyeät Quang, Nhaät Tònh, Ñaïi Löïc, Voâ Löôïng
Löïc, Ñaéc Caàn Tinh Taán, Löïc Traøng Töôùng, Phaùp Töôùng, Töï Taïi
Vöông… caû möôøi vaïn Boà-taùt nhö vaäy. Ngoaøi ra coøn coù Trôøi, Roàng,
Quyû, Thaàn… taát caû ñaïi chuùng, ñeàu ñeán hoäi hoïp.
Baáy giôø vaøo nöûa ñeâm, Nhö Lai phoùng ñaïi quang minh xanh,
vaøng, ñoû, traéng pha laãn vôùi maøu pha leâ, chieáu khaép voâ löôïng theá
giôùi trong möôøi phöông. Taát caû chuùng sinh gaëp phaûi aùnh saùng naøy,
ñeàu ngoài daäy chieâm ngöôõng vaø chöùng ñöôïc Phaùp hyû. Coù nhöõng
chuùng sinh coøn nghi ngôø: “AÙnh saùng naøy töø ñaâu maø chieáu khaép caû
theá giôùi, khieán cho chuùng sinh ñöôïc vui an oån?” Hoï nghó vaäy, roài
laïi thaáy cöù moãi moãi aùnh saùng laïi xuaát ra aùnh saùng lôùn, chieáu saùng
rôõ thuø thaéng, vöôït hôn aùnh saùng tröôùc. Cöù nhö vaäy, laàn löôït cho ñeán
möôøi lôùp. Taát caû Boà-taùt, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-
di, Trôøi, Roàng, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-
la, Ma-haàu-la-giaø, ngöôøi vaø chaúng phaûi ngöôøi… ñeàu vui möøng hôùn
hôû chöa töøng coù. Taát caû ñeàu suy nghó: “Chaéc chaén laø Nhö Lai ñaõ
phoùng aùnh saùng naøy. Chuùng ta haõy mau ñeán leã laïy, cung kính, gaàn
guõi Ñöùc Nhö Lai.”
Khi ñoù, Vaên-thuø-sö-lôïi vaø caùc Ñaïi Boà-taùt ñaõ gaëp aùnh saùng naøy,
ñeàu vui möøng caû thaân taâm vaø cuøng nhau ñeán cöûa Kyø hoaøn. Baáy giôø
Xaù-lôïi-phaát, Ñaïi Muïc-kieàn-lieân, Phuù-laâu-na Di-ña-la-ni Töû, Ma-ha
Ca-dieáp, Ma-ha Ca-chieân-dieân. Ma-ha Caâu-hy-la cuõng ñeàu ñeán cöûa
Kyø hoaøn. Trôøi Ñeá Thích, Töù Thieân vöông cho ñeán coõi trôøi A-ca-ni-
saát (trôøi Cöùu caùnh) thaáy aùnh saùng ñoù cuõng vui möøng chöa töøng coù.
Chö tieân cuøng quyeán thuoäc tung hoa trôøi, höông trôøi, nhaïc trôøi, aùo
baùu trôøi… taát caû ñeàu ñöôïc ñöa ñeán cöûa Kyø hoaøn. Coøn caùc Tyø-kheo,
Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, Trôøi, Roàng, taùm boä chuùng gaëp aùnh
saùng cuõng ñeàu hoan hyû, keùo ñeán cöûa Kyø hoaøn.
Khi aáy, Theá Toân Nhaát thieát chuûng trí bieát chö Thieân ñaïi chuùng
ñeàu ñaõ ôû ngoaøi cöûa lieàn ñöùng daäy ra ngoaøi cöûa traûi toøa, ngoài kieát giaø
vaø baûo Xaù-lôïi-phaát:
–Môùi saùng sôùm oâng ñaõ ñeán ñöùng ngoaøi cöûa ö?
SOÁ 233 – KINH VAÊN-THUØ-SÖ-LÔÏI SÔÛ THUYEÁT BAÙT-NHAÕ…, 201

–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñeán ñaây tröôùc tieân laø Vaên-thuø-sö-lôïi vaø
caùc Ñaïi Boà-taùt.
Ñöùc Theá Toân noùi vôùi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Saùng nay oâng ñaõ ñeán ñaây tröôùc tieân ö?
–Ñuùng nhö vaäy, thöa Theá Toân! Vaøo nöûa ñeâm, con thaáy aùnh
saùng lôùn chieáu saùng rôõ möôøi lôùp, con vui möøng hôùn hôû voâ cuøng vì
chöa töøng ñöôïc gaëp. Cho neân con ñeán leã baùi, gaàn guõi Nhö Lai vaø
muoán nghe dieäu phaùp cam loà.
Theá Toân daïy Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Nay oâng ñaõ thaät thaáy Nhö Lai ö?
–Baïch Theá Toân! Phaùp thaân cuûa Nhö Lai voán khoâng theå thaáy.
Con vì chuùng sinh neân ñeán ñaây gaëp Phaät. Phaùp thaân Phaät laø chaúng
theå nghó baøn; khoâng töôùng, khoâng hình, khoâng ñeán, khoâng ñi, chaúng
coù, chaúng khoâng, chaúng thaáy, chaúng phaûi khoâng thaáy, nhö nhö thaät
teá, khoâng ñi khoâng ñeán, chaúng phaûi khoâng, chaúng phaûi coù, chaúng
phaûi xöù, chaúng phaûi phi xöù, chaúng phaûi moät, chaúng phaûi hai, chaúng
tònh, chaúng caáu, khoâng sinh, khoâng dieät. Con thaáy Nhö Lai cuõng laïi
nhö vaäy.
Ñöùc Phaät baûo Vaên-thuø-sö-lôïi:
–OÂng thaáy Nhö Lai nhö vaäy ö?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con thaät khoâng thaáy, cuõng khoâng coù töôùng
thaáy.
Baáy giôø Xaù-lôïi-phaát hoûi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–Toâi khoâng hieåu nhöõng lôøi cuûa oâng vöøa noùi. Vaäy theá naøo laø
thaáy Nhö Lai?
Vaên-thuø traû lôøi Xaù-lôïi-phaát:
–Naøy Ñaïi ñöùc! Toâi khoâng thaáy Nhö Lai nhö vaäy.
Xaù-lôïi-phaát noùi vôùi Vaên-thuø-sö-lôïi:
www.daitangkinh.org
–OÂng noùi nhö vaäy toâi caøng khoâng hieåu.

–Khoâng theå hieåu töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät. Baùt-nhaõ ba-la-maät:
khoâng theå hieåu, khoâng theå khoâng hieåu.
–OÂng coù loøng töø bi vôùi chuùng sinh khoâng? OÂng coù vì chuùng sinh
maø haønh saùu phaùp Ba-la-maät khoâng? Laïi coù vì chuùng sinh maø nhaäp
Nieát-baøn khoâng?
–Theo nhö Toân giaû noùi, toâi vì chuùng sinh maø khôûi taâm Töø bi, vì
hoï maø haønh saùu phaùp Ba-la-maät, maø nhaäp Nieát-baøn; nhöng chuùng
sinh thì thaät khoâng theå ñaéc, khoâng töôùng, khoâng hình, khoâng taêng,
khoâng giaûm. Xaù-lôïi-phaát! Toân giaû phaûi nghó raèng: “Moãi moãi theá giôùi
coù haèng haø sa chö Phaät, ôû ñôøi haèng haø sa kieáp, noùi nhieàu phaùp, giaùo
hoùa ñoä thoaùt haèng haø sa chuùng sinh, moãi moãi chuùng sinh ñeàu ñöôïc
dieät ñoä.” OÂng coù nghó nhö vaäy khoâng?
–Toâi luoân nghó nhö vaäy.
–Gioáng nhö hö khoâng voâ soá, thì chuùng sinh cuõng voâ soá. Hö
khoâng khoâng theå ñoä, thì chuùng sinh cuõng khoâng theå ñoä. Vì sao? Vì taát
caû chuùng sinh baèng vôùi hö khoâng, thì laøm sao chö Phaät giaùo hoùa
chuùng sinh?
–Neáu taát caû chuùng sinh baèng vôùi hö khoâng, thì laøm sao oâng vì
chuùng sinh thuyeát phaùp ñeå khieán hoï ñöôïc giaùc ngoä?
–Boà-ñeà thaät khoâng theå ñaéc. Toâi phaûi noùi phaùp gì ñeå chuùng sinh
ñaéc ö? Vì sao? Naøy Xaù-lôïi-phaát! Boà-ñeà vôùi chuùng sinh khoâng moät,
khoâng hai, khoâng khaùc, voâ vi, voâ danh, voâ töôùng, thaät voâ sôû höõu.
Baáy giôø Theá Toân phoùng aùnh saùng lôùn, ôû treân nhuïc keá, raát ñaëc
bieät, hieám coù, khoâng theå dieãn taû, nhaäp vaøo ñaûnh cuûa Vaên-thuø-sö-lôïi.
Roài töø ñaûnh Vaên-thuø phaùt ra, chieáu khaép ñaïi chuùng. Sau ñoù, chieáu
ñeán khaép taát caû möôøi phöông theá giôùi. Luùc aáy, ñaïi chuùng gaëp aùnh
saùng naøy, thaân taâm vui möøng nhö chöa töøng coù, ñoàng loaït ñöùng daäy
chieâm ngöôõng Ñöùc Theá Toân vaø Vaên-thuø-sö-lôïi. Hoï nghó nhö vaày:
“Hoâm nay, Nhö Lai phoùng aùnh saùng vi dieäu, kyø laï naøy, vaøo ñaûnh
Vaên-thuø, roài töø ñaûnh Vaên-thuø phaùt ra, chieáu khaép ñaïi chuùng, roài tôùi
khaép caû möôøi phöông. Ñaây khoâng phaûi khoâng coù nhaân duyeân. Chaéc
chaén Theá Toân seõ noùi dieäu phaùp. Chuùng ta neân caàn tu tinh taán, vui veû
thöïc haønh ñuùng nhö giaùo phaùp.”
Nghó vaäy xong, hoï baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Hoâm nay Nhö Lai phoùng aùnh saùng naøy, khoâng
phaûi khoâng coù nhaân duyeân, chaéc chaén Ngaøi saép noùi dieäu phaùp.
Chuùng con khao khaùt öa thích ñöôïc nghe, ñeå tu haønh.
Thöa nhö vaäy xong, hoï im laëng lui ra.
–Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ngaøi phoùng aùnh saùng taêng theâm thaàn löïc
cho con, aùnh saùng naøy hy höõu, chaúng phaûi saéc, chaúng phaûi töôùng,
khoâng ñi, khoâng ñeán, khoâng ñoäng, khoâng tænh, chaúng phaûi thaáy,
chaúng phaûi nghe, chaúng hieåu, chaúng bieát; taát caû chuùng sinh khoâng
theå quaùn saùt thaáy ñöôïc; khoâng vui, khoâng sôï; khoâng coù choã ñeå phaân
bieät. Con seõ nöông theo Thaùnh chæ cuûa Phaät maø noùi aùnh saùng naøy, ñeå
chuùng sinh nhaäp vaøo Voâ töôùng tueä.
–Laønh thay, laønh thay, oâng noùi raát hay! Ta seõ giuùp ñôõ oâng.
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! AÙnh saùng naøy laø Baùt-nhaõ ba-la-maät. Baùt-nhaõ
ba-la-maät laø Nhö Lai. Nhö Lai laø taát caû chuùng sinh.
Baïch Theá Toân! Nhö vaäy con seõ tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Ñöùc Phaät noùi vôùi Vaên-thuø:
–Naøy thieän nam! OÂng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu nhö vaäy.
Nay ta hoûi oâng, neáu coù ngöôøi hoûi oâng: “Coù bao nhieâu caûnh giôùi
chuùng sinh?” Thì oâng traû lôøi theá naøo?
Vaên-thuø thöa:
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân! Neáu ai hoûi con nhö vaäy thì con seõ traû lôøi raèng:
“Soá caûnh giôùi cuûa chuùng sinh baèng caûnh giôùi cuûa Nhö Lai.”
–Neáu coù ngöôøi hoûi oâng: “Caûnh giôùi cuûa chuùng sinh roäng heïp ra
sao?” Thì oâng traû lôøi nhö theá naøo?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Neáu coù ngöôøi hoûi nhö vaäy, con seõ traû lôøi:
“Roäng heïp nhö caûnh giôùi cuûa Phaät.”
–Laïi coù ngöôøi hoûi oâng: “Caûnh giôùi cuûa chuùng sinh troùi buoäc ôû
choã naøo?” Thì oâng traû lôøi sao?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con seõ traû lôøi raèng: “Gioáng nhö cuûa Nhö Lai
vaäy.”
–Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi, neáu coù ngöôøi hoûi oâng: “Caûnh giôùi cuûa
chuùng sinh truï nôi naøo? OÂng seõ traû lôøi ra sao?”
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con seõ noùi nhö vaày: “Truï vaøo caûnh giôùi Nieát-
baøn”.
–OÂng tu Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy; vaäy Baùt-nhaõ ba-la-maät coù
choã truï khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng coù choã truï.
–Neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng coù choã truï thì oâng hoïc theá naøo?
Tu theá naøo?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät coù choã truï, thì con
khoâng coù tu, khoâng coù hoïc.
–Khi oâng tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, caên laønh coù taêng giaûm khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù caên laønh, laøm gì coù taêng, coù giaûm.
Neáu coù taêng, giaûm thì chaúng phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Theá Toân! Khoâng vì phaùp taêng, khoâng vì phaùp giaûm, ñoù laø
tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Khoâng ñoaïn phaùp phaøm phu, khoâng oâm giöõ
phaùp Nhö Lai, ñoù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Baïch Theá Toân! Vì
Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng vì ñaéc phaùp neân tu; khoâng vì khoâng ñaéc
phaùp neân tu; khoâng vì tu phaùp neân tu; khoâng vì khoâng tu phaùp neân tu.
Baïch Theá Toân! Khoâng ñaéc, khoâng xaû, ñoù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Vì sao? Khoâng vì hoaïn naïn cuûa sinh töû, khoâng vì coâng ñöùc Nieát-
baøn. Neáu tu Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy; thì khoâng thuû, khoâng thoï,
khoâng xaû, khoâng buoâng, khoâng taêng, khoâng giaûm, khoâng khôûi, khoâng
dieät.
Baïch Theá Toân! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo, nghó nhö vaày:
“Phaùp naøy thöôïng, phaùp naøy trung, phaùp naøy haï”; thì khoâng phaûi tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì phaùp khoâng coù thöôïng, trung, haï.
Baïch Theá Toân! Con tu Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy.
–Taát caû phaùp cuûa Phaät khoâng coù taêng thöôïng ö?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Phaùp cuûa Phaät, phaùp cuûa Boà-taùt, phaùp Thanh
vaên, phaùp Duyeân giaùc cho ñeán phaùp phaøm phu ñeàu khoâng theå ñaéc.
Vì sao? Vì cöùu caùnh khoâng. Trong cöùu caùnh khoâng; khoâng coù phaùp
Phaät, phaùp phaøm phu. Trong phaùp phaøm phu khoâng coù cöùu caùnh
khoâng. Vì sao? Vì khoâng vaø chaúng phaûi khoâng thì khoâng theå naém baét
ñöôïc.
–Phaùp Phaät coù voâ thöôïng khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù moät phaùp nhoû nhö vi traàn naøo, goïi
laø voâ thöôïng. Vì sao? Boá thí ba-la-maät laø khoâng Boá thí ba-la-maät.
Cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng laø khoâng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Möôøi
www.daitangkinh.org
Löïc laø khoâng möôøi Löïc; phaùp boán Voâ sôû uùy, möôøi taùm phaùp Baát
coäng, cho ñeán Nhaát thieát trí laø khoâng Nhaát thieát trí. Trong caùi khoâng
ñoù, khoâng coù phaùp naøo laø voâ thöôïng caû. Trong voâ thöôïng, khoâng coù
khoâng. Khoâng vaø chaúng phaûi khoâng roát raùo laø khoâng theå naém baét
ñöôïc.
Baïch Theá Toân! Phaùp chaúng theå nghó baøn laø Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–OÂng khoâng tö duy phaùp Phaät ö?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Neáu con tö duy phaùp Phaät, thì con thaáy phaùp
Phaät voâ thöôïng. Vì sao? Vì khoâng coù sinh töû.
Baïch Theá Toân! Naêm aám, möôøi hai nhaäp, möôøi taùm giôùi, roát raùo
laø khoâng theå naém baét ñöôïc. Taát caû phaùp Phaät cuõng khoâng theå naém
baét ñöôïc, vì trong caùi khoâng theå naém baét ñöôïc khoâng coù caùi coù theå
naém baét ñöôïc hay caùi khoâng theå naém baét.
Baïch Theá Toân! Trong Baùt-nhaõ ba-la-maät, töø phaøm phu cho ñeán
Phaät khoâng phaûi phaùp vaø khoâng naøo chaúng phaûi phaùp. Con seõ tö duy
gì ñaây?
–Naøy thieän nam! Neáu khoâng tö duy thì oâng khoâng neân noùi: Ñaây
laø phaùp phaøm phu, ñaây laø phaùp Duyeân giaùc; cho ñeán khoâng neân noùi:
Ñaây laø phaùp Phaät. Vì sao? Vì khoâng theå naém baét ñöôïc.
Baïch Theá Toân! Con thaät khoâng noùi phaùp phaøm phu cho ñeán
phaùp Phaät. Vì sao? Vì khoâng tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–Naøy thieän nam! OÂng cuõng khoâng neân nghó nhö vaày: “Ñaây laø
Duïc giôùi, ñaây laø Saéc giôùi, ñaây laø Voâ saéc giôùi.” Vì sao? Vì khoâng theå
naém baét ñöôïc.
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Duïc giôùi, taùnh Duïc giôùi laø khoâng cho ñeán Voâ
saéc giôùi, taùnh Voâ saéc giôùi khoâng. Trong caùi khoâng ñoù khoâng noùi
ñöôïc, con cuõng khoâng noùi ñöôïc.
Baïch Theá Toân! Tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, khoâng thaáy treân, khoâng

thaáy khoâng coù treân. Vì sao? Baïch Theá Toân! Vì tu Baùt-nhaõ ba-la-maät,
khoâng oâm giöõ phaùp Phaät, khoâng boû phaùp phaøm phu. Vì sao? Vì trong
caùi khoâng roát raùo khoâng coù oâm giöõ, cuõng khoâng boû.
–Laønh thay, laønh thay! OÂng coù theå noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö
vaäy, thì ñaây laø daáu aán cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Vaên-thuø! Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo, chaúng phaûi vôùi
ngaøn vaïn Phaät ñaõ troàng saâu caên laønh, ñeå ñöôïc nghe phaùp naøy, maø
phaûi troàng saâu caên laønh vôùi voâ löôïng, voâ bieân Phaät, môùi ñöôïc nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy vaø khoâng sinh sôï haõi.
–Baïch Theá Toân! Con nöông oai thaàn cuûa Phaät, seõ noùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät thaâm saâu.
–Laønh thay, laønh thay! Ta cho pheùp oâng noùi!
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Neáu khoâng ñaéc phaùp sinh, ñoù laø tu Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Vì sao? Vì caùc phaùp khoâng coù sinh. Neáu khoâng ñaéc phaùp
truï, laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì caùc phaùp nhö thaät. Neáu
khoâng ñaéc phaùp dieät, laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì caùc phaùp
tòch dieät.
Baïch Theá Toân! Neáu khoâng ñaéc saéc laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät;
cho ñeán khoâng ñaéc thöùc laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì taát caû
caùc phaùp nhö huyeãn, nhö quaùng naéng.
Baïch Theá Toân! Neáu khoâng ñaéc nhaõn xöù, laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät, cho ñeán khoâng ñaéc yù xöù laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu khoâng
ñaéc saéc, cho ñeán khoâng ñaéc phaùp; khoâng ñaéc nhaõn giôùi, saéc giôùi,
nhaõn thöùc giôùi cho ñeán khoâng ñaéc phaùp giôùi, yù thöùc giôùi; laø tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät.
Neáu khoâng ñaéc Duïc giôùi laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät, cho ñeán Voâ
saéc giôùi cuõng laïi nhö vaäy.
Baïch Theá Toân! Neáu khoâng ñaéc Boá thí ba-la-maät, laø tu Baùt-nhaõ
www.daitangkinh.org
ba-la-maät; cho ñeán khoâng ñaéc Baùt-nhaõ ba-la-maät laø tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Neáu khoâng ñaéc möôøi Löïc cuûa Phaät, boán Voâ sôû uùy cho ñeán möôøi
taùm phaùp Baát coäng laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì trong ñoù ñeán
khoâng cho ñeán voâ phaùp, höõu phaùp ñeàu khoâng.
Baïch Theá Toân! Neáu ñaéc sinh, truï, dieät, thì chaúng phaûi tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Neáu ñaéc naêm aám, möôøi hai nhaäp, möôøi taùm giôùi, thì
chaúng phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu ñaéc Duïc giôùi, Saéc giôùi, Voâ saéc
giôùi, thì chaúng phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu ñaéc boá thí cho ñeán trí
tueä, neáu ñaéc möôøi Löïc cuûa Phaät cho ñeán möôøi taùm phaùp Baát coäng
ñeàu chaúng phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì coù ñaéc.
Baïch Theá Toân! Thieän nam, thieän nöõ naøo nghe Baùt-nhaõ ba-la-
maät saâu xa naøy maø khoâng kinh, khoâng nghi, khoâng sôï, khoâng thoaùi
lui, thì neân bieát ngöôøi ñoù töø laâu ñaõ troàng saâu caên laønh vôùi Phaät.
–Baïch Theá Toân! Neáu khoâng thaáy phaùp caáu, phaùp tònh; khoâng
thaáy quaû sinh töû; khoâng thaáy quaû Nieát-baøn, khoâng thaáy Phaät, khoâng
thaáy Boà-taùt, khoâng thaáy Duyeân giaùc, khoâng thaáy Thanh vaên, khoâng
thaáy phaøm phu laø tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì taát caû caùc phaùp
khoâng caáu, khoâng tònh, cho ñeán khoâng phaøm phu.
Baïch Theá Toân! Neáu thaáy caáu tònh, cho ñeán phaøm phu thì chaúng
phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–Baïch Theá Toân! Neáu thaáy söï sai bieät cuûa phaùp caáu, phaùp tònh;
cho ñeán thaáy söï sai bieät cuûa phaùp Phaät, phaùp phaøm phu thì chaúng
phaûi tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät laø khoâng
sai bieät.
–Laønh thay, laønh thay! Ñoù laø chaân thaät tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Naøy Vaên-thuø, oâng cuùng döôøng Phaät nhö theá naøo?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Neáu taâm ngöôøi huyeãn, luoân dieät thì con luoân
cuùng döôøng Phaät.
–OÂng khoâng truï vaøo phaùp Phaät ö?
Vaên-thuø thöa:
–Phaät khoâng coù phaùp ñeå truï, thì con truï vaøo ñaâu?
Phaät daïy:
–Neáu phaùp Phaät khoâng coù phaùp ñeå ñaéc, thì ai coù phaùp Phaät?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù ai, coù phaùp Phaät caû.
–OÂng ñaõ ñeán choã voâ tröôùc roài ö?
Vaên-thuø thöa:
–Voâ tröôùc thì khoâng ñeán, vì sao Theá Toân noùi ñaõ ñeán choã voâ
tröôùc?
–OÂng coù truï Boà-ñeà khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Phaät coøn khoâng truï Boà-ñeà, thì laøm sao con truï
ñöôïc?
–OÂng döïa vaøo ñaâu maø noùi nhö vaäy?
Vaên-thuø thöa:
–Con khoâng coù choã döïa, neân noùi nhö vaäy.
–Neáu khoâng coù choã döïa thì laáy gì ñeå noùi?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Ñuùng vaäy, con khoâng coù gì ñeå noùi. Vì sao? Vì
taát caû phaùp, khoâng coù danh töï.
Luùc baáy giôø, Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu Ñaïi Boà-taùt nghe phaùp thaâm saâu, naøy maø
khoâng kinh nghi, sôï seät; chaéc chaén vò aáy coù gaàn chöùng Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng?
Khi aáy, Di-laëc Boà-taùt baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt nghe phaùp thaâm saâu naøy
www.daitangkinh.org
maø khoâng kinh nghi, sôï seät; thì coù ñöôïc gaàn Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc khoâng?
Laïi coù Thieân nöõ teân Voâ Duyeân baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ nghe phaùp thaâm
saâu naøy maø khoâng kinh nghi, sôï seät thì ngöôøi aáy coù ñaéc phaùp Thanh
vaên, phaùp Duyeân giaùc, phaùp Boà-taùt, phaùp Phaät khoâng?
Baáy giôø Phaät daïy Xaù-lôïi-phaát:
–Ñuùng vaäy, naøy Xaù-lôïi-phaát! Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt, nghe phaùp
thaâm saâu naøy, maø khoâng kinh nghi, sôï seät thì chaéc chaén ngöôøi ñoù seõ
ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Vò aáy seõ laø ñaïi thí chuû, ñeä
nhaát thí chuû, thuø thaéng thí chuû. Vò aáy seõ ñaày ñuû söï trì giôùi, nhaãn
nhuïc, tinh taán, thieàn ñònh, trí tueä. vò aáy seõ ñaày ñuû coâng ñöùc, thaønh töïu
nhöõng töôùng toát. Mình khoâng sôï seät, khieán ngöôøi cuõng khoâng sôï seät,
thaønh töïu roát raùo Baùt-nhaõ ba-la-maät, duøng khoâng theå ñaéc, voâ töôùng,
voâ vi ñeå thaønh töïu phaùp chaúng theå nghó baøn ñeä nhaát.
–OÂng thaáy gì, öa thích gì ñeå caàu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con khoâng thaáy, khoâng öa thích, neân caàu Boà-
ñeà.
–Neáu khoâng thaáy, khoâng öa thích thì cuõng khoâng caàu.
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Ñuùng vaäy, con thaät khoâng caàu. Vì sao? Vì neáu
caàu Boà-ñeà laø töôùng phaøm phu.
–Thaät oâng khoâng caàu Boà-ñeà ö?
Vaên-thuø thöa:
–Con thaät söï khoâng caàu Boà-ñeà. Vì sao? Vì neáu caàu Boà-ñeà laø
töôùng phaøm phu.
–OÂng vì ñònh maø caàu hay vì ñònh maø khoâng caàu?

Vaên-thuø thöa:
–Neáu noùi ñònh maø caàu, ñònh maø khoâng caàu, thì ñònh maø caàu,
ñònh khoâng caàu ñoù chaúng phaûi caàu, chaúng phaûi khoâng caàu ñeàu laø
töôùng phaøm phu. Vì sao? Vì Boà-ñeà khoâng coù choã truï.
–Laønh thay, laønh thay! OÂng noùi ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö
vaäy laø vì tröôùc kia oâng ñaõ töøng troàng saâu caên laønh vôùi voâ löôïng chö
Phaät vaø ñaõ töø laâu tu phaïm haïnh. Caùc Ñaïi Boà-taùt neân nhö lôøi oâng noùi
maø laøm.
Vaên-thuø thöa:
–Con khoâng troàng caên laønh, khoâng tu phaïm haïnh. Vì sao? Neáu
con troàng caên laønh thì taát caû chuùng sinh cuõng troàng caên laønh. Neáu
con tu phaïm haïnh thì taát caû chuùng sinh cuõng tu phaïm haïnh. Vì sao?
Vì taát caû chuùng sinh laø töôùng phaïm haïnh.
Phaät daïy:
–OÂng ñaõ thaáy gì, chöùng gì maø noùi nhö vaäy?
Vaên-thuø thöa:
–Con khoâng thaáy, khoâng chöùng, cuõng khoâng noùi gì caû. Baïch
Theá Toân! Con khoâng thaáy phaøm phu, khoâng thaáy hoïc, khoâng thaáy voâ
hoïc, khoâng thaáy chaúng phaûi hoïc, chaúng phaûi voâ hoïc… Vì khoâng thaáy
neân khoâng chöùng.
Baáy giôø Xaù-lôïi-phaát noùi vôùi Vaên-thuø-sö-lôïi:
–OÂng coù thaáy Phaät khoâng?
–Thanh vaên toâi coøn khoâng thaáy thì laøm sao thaáy Phaät. Vì sao?
Vì khoâng thaáy caùc phaùp neân goïi laø Boà-taùt.
–Chaéc chaén oâng khoâng thaáy caùc phaùp ö?
–Ñaïi ñöùc khoâng caàn noùi nöõa.
www.daitangkinh.org
–Noùi laø Phaät thì lôøi noùi ñoù cuûa ai?

–Phaät chaúng phaûi Phaät vì khoâng theå ñaéc, khoâng coù ngöôøi noùi,
khoâng coù ngöôøi thuyeát. Naøy Xaù-lôïi-phaát! Boà-ñeà khoâng theå duøng lôøi
noùi ñöôïc, huoáng chi coù Phaät ñeå noùi, ñeå thuyeát. Coøn nöõa, Ñaïi ñöùc hoûi:
“Phaät laø lôøi noùi cuûa ai ö?” Lôøi noùi naøy khoâng hôïp, khoâng tan, khoâng
sinh, khoâng dieät, khoâng ñi, khoâng ñeán, khoâng coù moät phaùp naøo coù
theå töông öng, khoâng chöõ, khoâng caâu. Naøy Ñaïi ñöùc, neáu muoán thaáy
Phaät neân hoïc nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân! Nhöõng ñieàu maø Vaên-thuø-sö-lôïi noùi, ñoái vôùi
Boà-taùt môùi phaùt taâm khoâng theå hieåu ñöôïc.
–Ñuùng vaäy, Ñaïi ñöùc Xaù-lôïi-phaát! Boà-ñeà khoâng theå hieåu thì vôùi
ngöôøi môùi phaùt taâm laøm sao hieåu ñöôïc?
–Chö Phaät Nhö Lai khoâng hieåu roõ phaùp giôùi ö?
–Chö Phaät coøn khoâng theå ñaéc, thì laøm sao coù Phaät ñeå hieåu bieát
phaùp giôùi? Xaù-lôïi-phaát! Phaùp giôùi coøn khoâng theå ñaéc, thì laøm sao coù
phaùp giôùi ñeå chö Phaät giaùc ngoä. Xaù-lôïi-phaát! Phaùp giôùi töùc laø Boà-ñeà.
Boà-ñeà töùc laø phaùp giôùi. Vì sao? Vì caùc phaùp khoâng coù giôùi. Naøy Ñaïi
ñöùc! Phaùp giôùi vaø caûnh Phaät khoâng coù sai bieät. Khoâng sai bieät töùc laø
voâ taùc. Voâ taùc töùc laø voâ vi. Voâ vi töùc laø voâ thuyeát. Voâ thuyeát töùc laø
voâ sôû höõu.
–Taát caû phaùp giôùi vaø caûnh giôùi Phaät, ñeàu voâ sôû höõu ö?
–Khoâng coù, chaúng phaûi khoâng coù. Vì sao? Vì coù vaø khoâng coù laø
moät töôùng, noù khoâng töôùng, khoâng moät, khoâng hai.
–Hoïc nhö vaäy maø ñöôïc ñaéc Boà-ñeà ö?
–Hoïc nhö vaäy, nhö khoâng coù gì ñeå hoïc, khoâng sinh ñöôøng laønh,
khoâng ñoïa ñöôøng aùc, khoâng chöùng Boà-ñeà, khoâng nhaäp Nieát-baøn. Vì
sao? Naøy Xaù-lôïi-phaát! Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät roát raùo laø khoâng. Trong
roát raùo khoâng ñoù, laïi khoâng moät, khoâng hai, khoâng ba, khoâng boán,
khoâng coù ñeán ñi, khoâng theå nghó baøn. Ñaïi ñöùc! Neáu noùi ta ñaéc Boà-ñeà
laø noùi taêng thöôïng maïn. Vì sao? Vì khoâng ñaéc goïi laø ñaéc. Nhö vaäy
keû taêng thöôïng maïn khoâng kham thoï söï cuùng döôøng cuûa ngöôøi.
Ngöôøi naøo tin nhö vaäy thì khoâng neân cuùng döôøng.
–OÂng döïa vaøo ñaâu maø noùi nhö vaäy?
–Toâi noùi nhö vaäy khoâng döïa vaøo ñaâu caû. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ
ba-la-maät ñoàng ñaúng vôùi caùc phaùp. Caùc phaùp khoâng coù choã döïa, vì
bình ñaúng.
–OÂng khoâng duøng trí tueä ñeå ñoaïn tröø phieàn naõo ö?
–Toân giaû laø A-la-haùn voâ laäu phaûi khoâng?
–Khoâng phaûi.
Vaên-thuø:
–Toâi cuõng khoâng duøng trí tueä ñeå ñoaïn tröø phieàn naõo.
–Döïa vaøo ñaâu maø oâng noùi nhö vaäy? Khoâng sôï haõi ö?
–Toâi coøn khoâng theå ñaéc thì coù gì maø toâi sôï haõi.
Xaù-lôïi-phaát:
–Laønh thay! Vaên-thuø-sö-lôïi noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu
tuyeät dieäu!
Baáy giôø Phaät daïy Vaên-thuø:
–Naøy thieän nam! Coù Ñaïi Boà-taùt taâm truï nôi Boà-ñeà ñeå caàu Voâ
thöôïng Boà-ñeà khoâng?
www.daitangkinh.org
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù Boà-taùt truï taâm Boà-ñeà ñeå caàu Voâ
thöôïng Boà-ñeà. Vì sao? Vì taâm Boà-ñeà khoâng theå naém baét ñöôïc, Voâ
thöôïng Boà-ñeà cuõng khoâng theå naém baét ñöôïc. Naêm toäi voâ giaùn laø taùnh
Boà-ñeà; khoâng coù Boà-taùt naøo phaùt khôûi taâm voâ giaùn, laïi caàu quaû toäi
voâ giaùn, thì laøm sao coù Boà-taùt truï taâm Boà-ñeà, caàu Voâ thöôïng Boà-ñeà?
Boà-ñeà laø taát caû caùc phaùp. Vì sao? Vì saéc, chaúng phaûi saéc khoâng theå
naém baét ñöôïc; cho ñeán thöùc, chaúng phaûi thöùc khoâng theå naém baét
ñöôïc; nhaõn, chaúng phaûi nhaõn khoâng theå naém baét ñöôïc; cho ñeán yù,
chaúng phaûi yù khoâng theå naém baét ñöôïc.
Saéc, chaúng phaûi saéc khoâng theå naém baét ñöôïc; cho ñeán phaùp,
chaúng phaûi phaùp khoâng theå naém baét ñöôïc.
Nhaõn giôùi, chaúng phaûi nhaõn giôùi khoâng theå naém baét ñöôïc; cho
ñeán phaùp giôùi, chaúng phaûi phaùp giôùi khoâng theå naém baét ñöôïc.
Sinh, chaúng phaûi sinh khoâng theå naém baét ñöôïc; cho ñeán laõo töû,
chaúng phaûi laõo töû cuõng khoâng theå naém baét ñöôïc.
Boá thí ba-la-maät, chaúng phaûi Boá thí ba-la-maät khoâng theå naém
baét ñöôïc; cho ñeán Baùt-nhaõ ba-la-maät, chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät
khoâng theå naém baét ñöôïc.
Möôøi Löïc cuûa Phaät, chaúng phaûi möôøi Löïc cuûa Phaät khoâng theå
naém baét ñöôïc; cho ñeán möôøi taùm phaùp Baát coäng, chaúng phaûi möôøi
taùm phaùp Baát coäng khoâng theå naém baét ñöôïc.
Taâm Boà-ñeà, Voâ thöôïng Boà-ñeà ñeàu khoâng theå naém baét ñöôïc.
Trong caùi khoâng theå naém baét ñöôïc ñoù khoâng theå ñaéc caùi khoâng theå
naém baét ñöôïc.
Baïch Theá Toân! Cho neân khoâng coù truï Boà-taùt truï taâm Boà-ñeà
ñeå caàu Voâ thöôïng Boà-ñeà.
–YÙ cuûa oâng thænh Nhö Lai laø Thaày cuûa oâng phaûi khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Con khoâng coù yù thænh Phaät laø Thaày cuûa con. Vì sao? Baïch Theá
Toân! Vì con coøn khoâng theå naém baét, thì laøm sao coù yù cho Phaät laø
Thaày cuûa con.

–OÂng coù nghi ngôø ta khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Chính con coøn khoâng quyeát ñònh, thì laøm sao
con nghi ngôø Ngaøi. Vì sao? Vì tröôùc quyeát ñònh, sau nghi.
–OÂng khoâng xaùc ñònh noùi Nhö Lai sinh ö?
Vaên-thuø thöa:
–Neáu Nhö Lai sinh thì phaùp giôùi cuõng sinh. Vì sao? Vì phaùp
giôùi vaø Nhö Lai laø moät töôùng, khoâng coù hai töôùng; neáu hai töôùng thì
khoâng theå naém baét ñöôïc.
–OÂng coù tin chö Phaät Nhö Lai nhaäp Nieát-baøn khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Taát caû chö Phaät töùc töôùng Nieát-baøn. Töôùng Nieát-baøn khoâng
nhaäp, khoâng phaûi khoâng nhaäp.
–OÂng noùi chö Phaät coù löu chuyeån khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Theá Toân khoâng löu chuyeån coøn khoâng theå ñöôïc, huoáng gì coù
theå ñöôïc löu chuyeån.
–Nhö Lai voâ taâm, chæ coù tröôùc Nhö Lai môùi coù theå noùi lôøi noùi
naøy; hoaëc tröôùc A-la-haùn laäu taän vaø Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån môùi
coù theå noùi lôøi noùi naøy. Neáu ngöôøi khaùc nghe lôøi noùi naøy, khoâng coù
loøng tin thì seõ nghi ngôø. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy
khoù tin khoù hieåu.
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Nhöõng ngöôøi naøo laïi coù theå tin phaùp thaâm saâu
naøy?
–Taát caû phaøm phu ñeàu tin phaùp naøy. Vì sao? Vì Nhö Lai voâ
www.daitangkinh.org
taâm, taát caû phaøm phu cuõng voâ taâm.

Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Vì sao noùi nhö vaäy? Boà-taùt môùi phaùt taâm vaø
A-la-haùn ñeàu nghi ngôø. Xin Theá Toân giaûi noùi cho.
–Trong thaät teá cuûa ngoâi vò phaùp truï, phaùp taùnh, phaùp töôùng; söï
laø coù Phaät, coù phaøm phu sai bieät khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân, khoâng!
–Neáu khoâng sai bieät thì vì sao nghi ngôø?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Trong khoâng sai bieät coù Phaät, coù phaøm phu
khoâng?
–Coù. Vì sao? Vì Phaät vaø phaøm phu khoâng hai, khoâng sai bieät; laø
moät töôùng, voâ töôùng.
–OÂng coù tin Nhö Lai laø toái thaéng trong taát caû chuùng sinh
khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con tin Nhö Lai toái thaéng trong taát caû chuùng
sinh. Baïch Theá Toân! Neáu con tin Nhö Lai laø toái thaéng trong taát caû
chuùng sinh, thì thaønh ra Nhö Lai khoâng toái thaéng.
–OÂng coù tin Nhö Lai thaønh töïu taát caû phaùp chaúng theå nghó baøn
khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con tin Nhö Lai thaønh töïu taát caû phaùp chaúng
theå nghó baøn. Baïch Theá Toân! Neáu con tin Nhö Lai thaønh töïu taát caû
phaùp chaúng theå nghó baøn, thaønh ra Nhö Lai coù theå nghó baøn.
–OÂng tin taát caû Thanh vaên ñeàu ñöôïc Nhö Lai giaùo hoùa khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con tin taát caû Thanh vaên laø do Nhö Lai giaùo
hoùa. Thöa Theá Toân! Neáu con tin taát caû Thanh vaên ñöôïc Nhö Lai giaùo
hoùa, thì phaùp giôùi thaønh ra coù theå giaùo hoùa.
–OÂng tin Nhö Lai laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con tin Nhö Lai laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng.
Thöa Theá Toân! Neáu con tin Nhö Lai laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng, thì
Nhö Lai chaúng phaûi laø ruoäng phöôùc.
–Döïa vaøo ñaâu maø oâng traû lôøi nhö vaäy?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Con khoâng döïa vaøo ñaâu caû ñeå traû lôøi nhö vaäy.
Baïch Theá Toân! Trong caùi khoâng choã döïa aáy khoâng thaéng, khoâng
phaûi laø khoâng thaéng; khoâng theå nghó baøn, khoâng phaûi laø khoâng theå
nghó baøn; khoâng giaùo hoùa, khoâng phaûi laø khoâng giaùo hoùa; khoâng coù
ruoäng phöôùc, khoâng phaûi laø khoâng coù ruoäng phöôùc.
Khi aáy, nhôø thaàn löïc cuûa Phaät maø ñaïi ñòa chaán ñoäng saùu caùch.
Moät vaïn saùu ngaøn chuùng Tyø-kheo, do khoâng chaáp tröôùc neân ñöôïc
giaûi thoaùt. Baûy traêm chuùng Tyø-kheo-ni, ba ngaøn Öu-baø-taéc, boán
vaïn Öu-baø-di ñeàu xa lìa traàn caáu, ñaéc Phaùp nhaõn thanh tònh. Saùu
vaïn öùc na-do-tha chö Thieân cuõng xa lìa traàn caáu vaø ñaéc Phaùp nhaõn
thanh tònh.
Baáy giôø, Tröôûng laõo A-nan lieàn ñöùng daäy, tròch aùo beân phaûi,
quyø goái saùt ñaát, chaép tay, cung kính baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Do nhaân duyeân gì maø ñaát chaán ñoäng maïnh
nhö vaäy?
Ñöùc Phaät daïy A-nan:
–Ñaây laø do noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät. Xöa kia chö Phaät noùi phaùp
aáy cuõng ôû choã naøy, do nhaân duyeân ñoù maø ñaát chaán ñoäng.
www.daitangkinh.org
Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân! Nhö vaäy phaùp maø Vaên-thuø-sö-lôïi noùi laø khoâng
theå nghó baøn.
Ñöùc Theá Toân daïy Vaên-thuø:
–Theo lôøi Xaù-lôïi-phaát noùi, phaùp maø Vaên-thuø-sö-lôïi noùi khoâng
theå nghó baøn?
–Baïch Theá Toân! Neáu khoâng theå nghó baøn thì khoâng theå noùi.
Neáu coù theå noùi thì coù theå nghó baøn. Khoâng theå nghó baøn laø voâ sôû höõu.
Taát caû tieáng ñoù cuõng khoâng theå nghó baøn. Khoâng theå nghó baøn khoâng
coù tieáng.
–OÂng coù nhaäp Tam-muoäi chaúng nghó baøn khoâng?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân, khoâng! Con laø chaúng nghó baøn. Khoâng thaáy coù
taâm ñeå coù theå nghó baøn; laøm sao noùi nhaäp Tam-muoäi chaúng nghó
baøn? Môùi phaùt taâm. Con muoán nhaäp vaøo ñònh aáy, nhöng nay suy nghó
laïi, thaät khoâng coù töôùng taâm ñeå nhaäp Tam-muoäi. Gioáng nhö ngöôøi
hoïc baén, neáu taäp laâu thì gioûi, veà sau duø khoâng chuù taâm nhöng do taäp
laâu neân baén cuõng truùng ñích. Con cuõng nhö vaäy. Khi môùi hoïc Tam-
muoäi chaúng nghó baøn, coät taâm vaøo moät duyeân, neáu taäp laâu seõ thaønh
töïu. Do taäp laâu, duø khoâng coù taâm töôûng cuõng luoân ôû trong ñònh.
–Coù ñònh naøo tòch tónh thaéng dieäu khoâng?
–Neáu coù ñònh chaúng nghó baøn thì thaày coù theå hoûi coù ñònh tòch
tónh khoâng. Theo yù hieåu cuûa toâi, ñònh chaúng nghó baøn coøn khoâng theå
ñaéc thì laøm sao hoûi toâi ñònh tòch tónh laøm gì?
–Ñònh chaúng nghó baøn khoâng theå ñaéc ö?
–Töôùng ñònh coù theå nghó baøn laø coù theå ñaéc. Töôùng cuûa ñònh
chaúng theå nghó baøn thì khoâng theå ñaéc. Taát caû chuùng sinh chaân thaät
ñeàu thaønh töïu ñöôïc ñònh chaúng theå nghó baøn. Vì sao? Vì taát caû töôùng
cuûa taâm töùc chaúng phaûi laø taâm. Ñoù goïi laø ñònh chaúng theå nghó baøn.
Cho neân töôùng cuûa taát caû chuùng sinh vaø töôùng Tam-muoäi chaúng theå
nghó baøn baèng nhau, khoâng coù phaân bieät.
Ñöùc Phaät khen ngôïi Vaên-thuø:
–Laønh thay, laønh thay! Töø laâu oâng ñaõ troàng caên laønh, vôùi chö
Phaät vaø tònh tu phaïm haïnh neân môùi coù theå dieãn noùi Tam-muoäi thaâm
saâu naøy vaø oâng nay ñaõ an truï trong Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy.
Vaên-thuø thöa:
–Neáu con truï trong Baùt-nhaõ ba-la-maät, maø coù theå noùi nhö vaày,
töùc laø höõu töôûng truï trong ngaõ töôûng. Neáu truï trong höõu töôûng, ngaõ
töôûng thì vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät laø coù choã truï. Neáu Baùt-nhaõ ba-la-
maät truï choã khoâng, cuõng laø ngaõ töôûng, cuõng goïi laø choã truï. Lìa hai
choã truï naøy, truï vaøo voâ truï. Gioáng nhö chö Phaät, truï trong caûnh giôùi
an oån, tòch dieät, khoâng theå nghó baøn. Chaúng nghó baøn nhö vaäy, goïi laø
choã truï cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät. Choã cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät laø taát caû
phaùp khoâng coù töôùng; taát caû phaùp laø khoâng coù taïo taùc. Baùt-nhaõ ba-la-
maät töùc chaúng nghó baøn. Chaúng nghó baøn töùc phaùp giôùi. Phaùp giôùi töùc
voâ töôùng. Voâ töôùng töùc chaúng nghó baøn. Chaúng nghó baøn töùc Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Baùt-nhaõ ba-la-maät vôùi phaùp giôùi khoâng hai, khoâng khaùc.
Khoâng hai, khoâng khaùc töùc phaùp giôùi. Phaùp giôùi töùc voâ töôùng. Voâ
töôùng töùc caûnh giôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät. Caûnh giôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät
töùc caûnh giôùi chaúng nghó baøn. Caûnh giôùi chaúng nghó baøn töùc laø caûnh
giôùi voâ sinh, voâ dieät. Caûnh giôùi voâ sinh, voâ dieät töùc laø caûnh giôùi
chaúng theå nghó baøn.
–Giôùi cuûa Nhö Lai vaø giôùi cuûa ngaõ khoâng hai töôùng. Nhö vaäy tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät töùc laø khoâng caàu Boà-ñeà. Vì sao? Vì lìa töôùng
Boà-ñeà töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Theá Toân! Neáu bieát töôùng cuûa ngaõ maø khoâng chaáp tröôùc;
khoâng bieát khoâng chaáp tröôùc laø Phaät sôû tri. Chaúng theå nghó baøn
khoâng bieát khoâng chaáp tröôùc cuõng töùc laø Phaät sôû tri. Vì sao? Vì bieát
www.daitangkinh.org
taùnh cuûa baûn theå laø khoâng coù töôùng sôû höõu vaäy thì laøm sao coù theå
chuyeån phaùp giôùi. Neáu bieát baûn taùnh khoâng baûn theå maø khoâng chaáp
tröôùc goïi laø khoâng coù söï vaät. Neáu khoâng coù vaät thì khoâng coù xöù sôû,
khoâng choã döïa, choã truï. Khoâng choã döïa, khoâng truï töùc laø khoâng sinh,
khoâng dieät. Khoâng sinh khoâng dieät töùc laø coâng ñöùc höõu vi. Neáu bieát
nhö vaäy thì khoâng coù taâm töôûng. Khoâng coù taâm töôûng thì laøm sao
bieát coâng ñöùc höõu vi, voâ vi. Khoâng bieát töùc laø chaúng nghó baøn. Chaúng
nghó baøn laø Phaät sôû tri, cuõng khoâng thuû, khoâng phaûi khoâng thuû.
Khoâng thaáy caùc töôùng qua laïi trong ba ñôøi. Khoâng thuû seõ sinh dieät vaø
caùc haønh ñoäng; cuõng khoâng ñoaïn, khoâng thöôøng. Ngöôøi naøo bieát nhö
vaäy goïi laø chaùnh trí. Trí chaúng nghó baøn, nhö hö khoâng, khoâng ñaây,
khoâng kia, khoâng theå so saùnh, khoâng toát xaáu, khoâng gì coù theå so saùnh
baèng, khoâng coù töôùng maïo.
–Neáu bieát nhö vaäy goïi laø trí khoâng thoaùi.
Vaên-thuø thöa:
–Trí khoâng taïo taùc goïi laø trí khoâng thoaùi. Gioáng thoûi vaøng, phaûi
laáy buùa ñaäp môùi bieát toát xaáu. Neáu khoâng ñaäp thì khoâng theå bieát vaøng
aáy toát hay xaáu. Töôùng cuûa trí khoâng thoaùi cuõng nhö vaäy. Khi tieáp xuùc
vôùi caûnh giôùi thì khoâng nhôù nghó, khoâng chaáp tröôùc, khoâng sinh khôûi,
khoâng taïo taùc, ñaày ñuû baát ñoäng, khoâng sinh khoâng dieät. Nhö theá môùi
hieån hieän ñuùng laø trí khoâng thoaùi.
Baáy giôø Ñöùc Phaät daïy Vaên-thuø:
–Chö Nhö Lai töï noùi trí cuûa chính mình thì ai tin?
Vaên-thuø thöa:
–Trí nhö vaäy chaúng phaûi phaùp Nieát-baøn, chaúng phaûi phaùp sinh
töû; ñoù laø haïnh tòch tónh. Khoâng ñoaïn tröø tham, saân, si; cuõng chaúng
phaûi laø khoâng ñoaïn tröø. Vì sao? Vì voâ taän, voâ dieät; khoâng lìa sinh töû,
cuõng chaúng phaûi laø khoâng lìa. Khoâng lìa tu ñaïo, cuõng chaúng phaûi laø
khoâng lìa tu ñaïo, ngöôøi naøo hieåu nhö vaäy goïi laø chaùnh tín.
–Laønh thay, laønh thay! Theo lôøi noùi thì oâng ñaõ hieåu saâu nghóa
naøy.
Khi aáy, Tröôûng laõo Ma-ha Ca-dieáp baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân! Ñôøi vò lai, ai coù theå tin phaùp thaâm saâu naøy? Ai
öa thích nghe phaùp naøy?
Ñöùc Phaät daïy Ca-dieáp:
–Boán chuùng Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di trong
hoäi hoâm nay, ôû veà ñôøi vò lai seõ tin hieåu phaùp naøy. Nghe noùi Baùt-nhaõ
ba-la-maät thaâm saâu thì seõ bieát phaùp naøy, seõ caàu phaùp naøy.
Naøy Ca-dieáp! Ví nhö tröôûng giaû hoaëc con cuûa tröôûng giaû, ñaõ
laøm maát moät vieân ngoïc quyù, trò giaù vaïn löôïng vaøng, neân raát buoàn
khoå. Nay tìm laïi ñöôïc neân raát vui möøng, khoâng coøn buoàn khoå nöõa.
Cuõng vaäy, naøy Ca-dieáp! Vaøo ñôøi vò lai, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni,
Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, nghe kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy
töông öùng vôùi trí tueä, nghe roài raát vui möøng, taâm ñöôïc an laïc, khoâng
coøn öu naõo nöõa, lieàn noùi: “Hoâm nay chuùng ta ñöôïc thaáy Nhö Lai,
phaûi cuùng döôøng Nhö Lai. Vì sao? Vì ñöôïc nghe saùu phaùp Ba-la-maät
vi dieäu saâu xa naøy.”
Naøy Ca-dieáp! Gioáng nhö khi caây Ba-lôïi-chaát-ña-la ôû coõi trôøi
Tam thaäp tam môùi troå nuï, thì chö Thieân seõ nghó: Khoâng bao laâu nuï
naøy seõ nôû.” Nhö vaäy, naøy Ca-dieáp, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-
taéc, Öu-baø-di khi nghe kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy thì cuõng nhö
vaäy taâm raát hoan hyû vaø cuõng nghó: “Ñôøi töông lai chaéc chaén ta seõ
ñöôïc phaùp naøy.”
Naøy Ca-dieáp! Sau khi Nhö Lai dieät ñoä, kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät
thaâm saâu naøy seõ truï maõi treân theá gian, khoâng dieät vaø ñöôïc löu haønh
khaép nôi.
Naøy Ca-dieáp! Nhôø thaàn löïc cuûa Phaät maø trong ñôøi vò lai, thieän
nam, thieän nöõ seõ ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy. Naøy Ca-
dieáp! Gioáng nhö ngöôøi thôï ngoïc ma-ni thaáy ma-ni quyù baùu neân raát
vui möøng, khoâng caàn suy nghó, lieàn bieát ñöôïc ñoù laø thaät hay giaû. Vì
sao? Vì nhôø kinh nghieäm.
Nhö vaäy, naøy Ca-dieáp! Neáu ngöôøi naøo, ñaõ nghe phaùp töông öng
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy roài hoan hyû, coù loøng tin, öa thích thì neân
bieát, ngöôøi aáy ñôøi tröôùc ñaõ nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy roài, vaø töø
www.daitangkinh.org
nhieàu kieáp laâu xa ñeán nay, ñaõ töøng cuùng döôøng chö Phaät.
Ca-dieáp baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Hoâm nay thieän nam, thieän nöõ ñaõ nghe phaùp
naøy thì ñôøi vò lai caøng tin hieåu.
Phaät daïy Ca-dieáp:
–Ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi!
–Baïch Theá Toân! Phaùp naøy khoâng haønh khoâng töôùng. Ngöôøi noùi
phaùp naøy cuõng khoâng haønh, khoâng töôùng. Baïch Theá Toân! Nhö vaäy
thì sao noùi coù haønh töôùng?
–Tröôùc ñaây, khi ta haønh Boà-taùt ñaïo, tu caùc caên laønh, muoán truï
vaøo ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán
thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán hieåu roõ taát caû phaùp töôùng,
muoán bieát taát caû taâm giôùi cuûa chuùng sinh thì ñeàu ñoàng nhau phaûi neân
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Muoán hoïc taát caû phaùp cuûa Phaät ñaày ñuû,
khoâng chöôùng ngaïi, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán hoïc taát caû
töôùng toát oai nghi, voâ löôïng phaùp thöùc cuûa Phaät khi ñaéc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán bieát taát
caû phaùp thöùc vaø caùc oai nghi cuûa Phaät khi khoâng thaønh Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, cuõng neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao?
Vì trong phaùp khoâng, khoâng thaáy chö Phaät Boà-ñeà. Neáu thieän nam,
thieän nöõ muoán bieát caùc töôùng nhö vaäy maø khoâng nghi hoaëc, neân hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng thaáy caùc
phaùp coù sinh, coù dieät, coù caáu, coù tònh. Cho neân thieän nam, thieän nöõ
phaûi neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy. Muoán bieát taát caû phaùp
khoâng coù caùc töôùng quaù khöù, hieän taïi, vò lai; neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Vì sao? Taùnh töôùng cuûa phaùp giôùi khoâng coù quaù khöù, hieän taïi,
vò lai. Muoán bieát taát caû phaùp ñoàng nhaäp vaøo phaùp giôùi maø taâm khoâng
trôû ngaïi, neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán ñöôïc tam chuyeån, möôøi
hai haønh phaùp luaân töï mình chöùng bieát maø khoâng thuû tröôùc, neân hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Muoán coù ñöôïc loøng töø, bao truøm taát caû chuùng
sinh; cuõng chaúng khôûi nghó coù töôùng chuùng sinh thì neân hoïc Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Khoâng muoán khôûi tranh luaän vôùi taát caû chuùng sinh, cuõng
khoâng chaáp giöõ töôùng khoâng tranh luaän thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Muoán bieát xöù, phi xöù, möôøi Löïc, Voâ uùy, truï trí tueä Phaät, ñöôïc
bieän taøi voâ ngaïi neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–Baïch Theá Toân! Con quaùn chaùnh phaùp laø voâ vi, voâ töôùng, voâ
ñaéc, voâ lôïi, khoâng sinh, khoâng dieät, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng coù
ngöôøi bieát, khoâng coù ngöôøi thaáy, khoâng coù ngöôøi taïo taùc, khoâng thaáy
Baùt-nhaõ ba-la-maät, cuõng khoâng thaáy caûnh giôùi cuûa Baùt-nhaõ ba-la-
maät, chaúng phaûi chöùng, chaúng phaûi khoâng chöùng, khoâng coù hyù luaän,
khoâng coù phaân bieät; taát caû phaùp voâ taän, ly, taän; khoâng coù phaùp phaøm
phu, khoâng coù phaùp Thanh vaên; khoâng coù phaùp Bích-chi-phaät, phaùp
Phaät. Chaúng phaûi ñaéc, chaúng phaûi khoâng ñaéc, khoâng boû sinh töû,
khoâng chöùng Nieát-baøn, chaúng phaûi coù theå nghó baøn, khoâng phaûi
chaúng nghó baøn, chaúng phaûi laøm, chaúng phaûi khoâng laøm. Töôùng phaùp
nhö vaäy maø khoâng bieát thì laøm sao hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät?
–Neáu coù theå bieát, töôùng cuûa caùc phaùp laø nhö vaäy, thì goïi laø hoïc
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Ñaïi Boà-taùt neáu muoán hoïc Boà-ñeà töï taïi Tam-
muoäi, khi ñaõ ñöôïc Tam-muoäi aáy roài thì seõ soi saùng ñöôïc taát caû Phaät
phaùp thaâm saâu vaø bieát taát caû danh töï cuûa caùc Ñöùc Phaät, ñoàng thôøi
cuõng hieåu roõ, thaáu ñaït caûnh giôùi cuûa chö Phaät khoâng moät chöôùng
ngaïi. Neân hoïc theo nhöõng gì maø Vaên-thuø noùi trong Baùt-nhaõ ba-la-
maät.
–Baïch Theá Toân! Sao goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät?
Phaät noùi:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät laø khoâng bôø, khoâng beán, khoâng teân, khoâng
töôùng, chaúng suy löôøng, khoâng coù choã quy y, khoâng laø hoøn ñaûo,
khoâng phaïm toäi, khoâng phöôùc, khoâng toái, khoâng saùng; nhö phaùp giôùi,
khoâng coù söï phaân bieät, cuõng khoâng coù haïn soá; ñoù goïi laø Baùt-nhaõ ba-
www.daitangkinh.org
la-maät; cuõng goïi laø haønh xöù cuûa Ñaïi Boà-taùt, chaúng phaûi haønh xöù,
chaúng phaûi chaúng laø haønh xöù ñeàu nhaäp vaøo nhaát thöøa, goïi laø chaúng
phaûi haønh xöù. Vì sao? Vì khoâng nghó, khoâng laøm.
Baùt-nhaõ ba-la-maät laø meï cuûa taát caû chö Phaät, vì sinh ra taát caû
chö Phaät. Vì sao? Vì khoâng sinh.
Cho neân, naøy Vaên-thuø! Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo, muoán
haønh Boà-taùt haïnh ñeå ñöôïc ñaày ñuû caùc phaùp Ba-la-maät thì neân tu Baùt-
nhaõ ba-la-maät naøy.
Neáu muoán ñöôïc ngoài ñaïo traøng, ñaéc Voâ thöôïng Boà-ñeà, neân tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy.
Neáu muoán duøng ñaïi Töø, ñaïi Bi che chôû khaép taát caû chuùng sinh,
neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy.
Neáu muoán coù taát caû ñònh phöông tieän, neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy.
Neáu muoán ñöôïc taát caû Chaùnh ñònh (Tam-ma-baït-ñeà), neân tu
Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy. Vì sao? Vì caùc Chaùnh ñònh khoâng coù choã
laøm. Taát caû caùc phaùp khoâng xuaát ly, khoâng choã xuaát ly.
Neáu ngöôøi naøo muoán theo lôøi noùi naøy, neân tu Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Taát caû caùc phaùp nhö thaät, khoâng theå ñaéc; neáu muoán öa thích
bieát nhö vaäy, neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì Boà-ñeà maø taát caû chuùng
sinh tu ñaïo Boà-ñeà maø thaät ra laø khoâng coù chuùng sinh, cuõng khoâng coù
Boà-ñeà. Ngöôøi naøo muoán tin öa phaùp naøy neân tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Vì sao? Vì taát caû phaùp nhö thaät, vôùi Boà-ñeà laø bình ñaúng nhö nhau.
Phi chuùng sinh haïnh laø khoâng xaû boû töï taùnh. Chuùng sinh haïnh aáy laø
phi haïnh. Phi haïnh aáy laø Boà-ñeà. Boà-ñeà aáy laø phaùp giôùi. Neáu muoán
khoâng chaáp tröôùc vaøo phaùp naøy, thì hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Naøy Vaên-thuø! Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di naøo,
neáu chæ thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-maät vôùi moät baøi keä boán caâu vaø giaûi noùi
cho ngöôøi; ta noùi raèng ngöôøi ñoù ñaéc ñöôïc phaùp baát ñoïa, huoáng chi
nhö thaät maø tu haønh. Neân bieát raèng thieän nam, thieän nöõ ñoù ñaõ truï vaøo
caûnh giôùi cuûa Phaät.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo, nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy, maø khoâng sôï seät, thì neân bieát raèng,
ngöôøi naøy ñaõ nhaän ñöôïc Phaùp aán cuûa Phaät. Phaùp aán naøy laø ñöôïc Phaät
taïo ra, laø ñieàu maø Phaät toân quyù? Vì sao? Vì Phaùp aán naøy laø aán Phaùp
voâ tröôùc. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo, ñöôïc Phaùp aán naøy aán vaøo, thì
neân bieát ngöôøi ñoù theo Boà-taùt thöøa, nhaát ñònh khoâng thoaùi chuyeån,
khoâng rôi vaøo ñòa vò Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät.
Baáy giôø, Thích Ñeà-hoaøn Nhaân vaø caùc Thieân töû töø coõi trôøi Tam
thaäp tam laøm möa boät Chieân-ñaøn vaø boät Hoaøng kim; laïi raûi hoa
Uaát-ba-la, hoa Baùt-ñaàu-ma, hoa Caâu-vaät-ñaø, hoa Phaân-ñaø-lôïi vaø
hoa Maïn-ñaø-la ñeå cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Cuùng döôøng xong, chö Thieân nghó theá naøy: “Ta ñaõ cuùng
döôøng Phaùp voâ thöôïng, voâ tröôùc, toái thaéng ñeä nhaát; nguyeän vaøo ñôøi
töông lai, ta laïi ñöôïc nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy. Neáu
ngöôøi naøo ñaõ ñöôïc daáu aán cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu naøy aán
vaøo, thì ngöôøi ñoù ñôøi töông lai laïi ñöôïc nghe thoï, hoaøn toaøn thaønh
töïu ñöôïc trí Nhaát thieát trí.”
–Baïch Theá Toân! Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñöôïc nghe qua
moät laàn Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, con seõ vì hoï maø laøm taêng tröôûng
Phaät phaùp vaø uûng hoä ngöôøi aáy, duø caû traêm do-tuaàn, con khoâng ñeå cho
loaøi phi nhaân laøm haïi ngöôøi ñoù. Thieän nam, thieän nöõ aáy cuoái cuøng seõ
chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Haøng ngaøy con seõ ñeán
choã ngöôøi aáy, thieát leã cuùng döôøng.
Ñöùc Phaät daïy Thích Ñeà-hoaøn Nhaân:
–Ñuùng vaäy, naøy Kieàu-thi-ca! OÂng neân bieát raèng thieän nam,
thieän nöõ ñoù ñöôïc ñaày ñuû Phaät phaùp, chaéc chaén ñaït ñeán Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Khi aáy, Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:
–Cuùi xin Theá Toân, duøng söùc oai thaàn, giöõ Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy, maõi maõi treân theá gian naøy, ñeå laøm lôïi ích cho chuùng sinh.
Khi Vaên-thuø-sö-lôïi noùi nhö vaäy, nhôø thaàn löïc cuûa Phaät maø ñaïi
ñòa chaán ñoäng saùu caùch. Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân, lieàn mæm cöôøi,
phoùng ñaïi quang minh, chieáu khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, nhôø
söùc oai thaàn maø giöõ Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy toàn taïi maõi treân theá gian.
www.daitangkinh.org

–Baïch Theá Toân! Theá Toân phoùng aùnh saùng naøy laø ñeå giöõ töôùng
Baùt-nhaõ ba-la-maät aø?
–Ñuùng nhö vaäy, naøy Vaên-thuø! Ta phoùng aùnh saùng naøy laø ñeå giöõ
töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. OÂng neân bieát raèng, ta ñaõ giöõ Baùt-nhaõ ba-
la-maät naøy toàn taïi maõi treân theá gian. Neáu coù ngöôøi naøo, khoâng khinh
cheâ phaùp naøy, khoâng noùi loãi cuûa phaùp naøy neân bieát raèng ngöôøi ñoù ñaõ
ñöôïc Phaùp aán cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy aán roài. Cho neân, naøy Vaên-
thuø-sö-lôïi, töø laâu ta ñaõ an truï trong Phaùp aán naøy. Neáu ngöôøi naøo ñaõ
ñöôïc aán naøy aán vaøo, thì neân bieát raèng ngöôøi aáy khoâng bò ma vöông
laøm haïi.
Ñöùc Phaät daïy Ñeá Thích:
–OÂng neân thoï trì, ñoïc tuïng kinh naøy vaø boá thí cho löu haønh
roäng raõi, khieán cho thieän nam, thieän nöõ ñôøi vò lai coù ñöôïc Phaùp aán
naøy.
Roài Ngaøi laïi daïy A-nan:
–OÂng cuõng vaäy, neân thoï trì, ñoïc tuïng kinh naøy vaø roäng noùi cho
moïi ngöôøi.
Baáy giôø Thieân ñeá Thích vaø Tröôûng laõo A-nan baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Kinh naøy goïi teân laø gì? Chuùng con phuïng trì
nhö theá naøo?
–Kinh naøy teân laø Vaên-thuø-sö-lôïi Sôû Thuyeát, cuõng teân laø Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Haõy nhö vaäy maø thoï trì. Naøy thieän nam! Neáu coù
ngöôøi naøo vôùi haèng haø sa kieáp, ñem baûo chaâu voâ giaù boá thí cho haèng
haø sa chuùng sinh. Thoï roài chuùng sinh ñeàu phaùt ñaïo taâm. Khi aáy, thí
chuû tuøy theo caên cô chæ daïy giaùo phaùp, laøm cho lôïi ích hoan hyû,
khieán cho hoï chöùng quaû Tu-ñaø-hoaøn ñeán quaû A-la-haùn thì ngöôøi aáy
ñöôïc coâng ñöùc coù nhieàu khoâng?
A-nan baïch Phaät:
–Ñöùc Theá Toân, raát nhieàu!

–Naøy thieän nam! Neáu coù ngöôøi trong moät nieäm, phaùt khôûi loøng
tin Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, khoâng chuùt phæ baùng thì so vôùi coâng ñöùc
cuûa ngöôøi tröôùc kia, hôn traêm laàn, ngaøn laàn, traêm ngaøn vaïn laàn, cho
ñeán tính soá ví duï cuõng khoâng theå bieát; huoáng chi laø thoï trì ñaày ñuû,
ñoïc tuïng kinh naøy vaø giaûi noùi cho ngöôøi. Ngöôøi naøy ñöôïc coâng ñöùc
voâ löôïng, voâ bieân chö Phaät Nhö Lai coù noùi khoâng theå heát. Vì sao? Vì
coù theå sinh Nhaát thieát trí taát caû chö Phaät. Neáu hö khoâng coù giôùi haïn
thì coâng ñöùc kinh naøy coù giôùi haïn. Neáu phaùp taùnh coù giôùi haïn thì
coâng ñöùc kinh naøy cuõng coù giôùi haïn.
Cho neân, naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Taát caû thieän nam, thieän nöõ neân
sieâng naêng, haønh trì tinh taán, giöõ gìn kinh naøy. Kinh naøy coù theå dieät
sinh töû vaø tröø taát caû söï sôï haõi, ñaùnh baïi Thieân ma, döïng côø chieán
thaéng, ñöa Boà-taùt ñeán quaû Nieát-baøn, chæ daïy giaùo huaán lìa haøng Nhò
thöøa.
Baáy giôø, Ñeá Thích vaø tröôûng laõo A-nan ñeàu baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi Phaät noùi. Chuùng con
seõ kính troïng, thoï trì vaø tuyeân boá roäng raõi kinh naøy. Xin Ñöùc Theá
Toân ñöøng lo nghó.
A-nan vaø Ñeá Thích thöa nhö vaày ba laàn:
–Xin Theá Toân ñöøng lo, chuùng con seõ kính troïng, thoï trì!
Phaät noùi kinh naøy xong, Vaên-thuø-sö-lôïi vaø caùc Ñaïi Boà-taùt, Xaù-
lôïi-phaát cuøng taát caû Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, Trôøi,
Roàng, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la, Ma-haàu-
la-giaø, loaøi Nhaân phi nhaân… taát caû ñaïi chuùng nghe lôøi chæ daïy cuûa
Phaät ñeàu raát vui möøng, tín thoï phuïng haønh.
www.daitangkinh.org
(Töø “Ñöùc Phaät…thieän thuyeát.” –Trong chaùnh vaên 619 chöõ)

–OÂng coù nhaäp ñònh chaúng theå nghó baøn khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Neáu con nhaäp ñònh chaúng theå nghó
baøn, thì con coù theå nghó baøn. Taâm cuûa Theá Toân voâ taâm, thì laøm sao
con nhaäp ñònh chaúng theå nghó baøn?
Baïch Theá Toân! Khi con môùi phaùt taâm Boà-taùt, con nghó laø seõ
nhaäp ñònh chaúng theå nghó baøn. Nay con khoâng coù yù naøy ñeå nhaäp
ñònh chaúng theå nghó baøn.
Baïch Theá Toân! Nhö ngöôøi môùi hoïc baén, tröôùc tieân phaûi nghó
nhö vaày: “Ta seõ baén vaøo ñích.” Baén thaønh coâng roài laïi nghó: “Ta seõ
baén da.” Baén da, thaønh coâng roài laïi nghó: “Ta seõ baén caây.” Baén
caây, thaønh coâng roài laïi nghó: “Ta seõ baén vaøo saét.” Baén saét, thaønh
coâng roài khoâng nghó nhö tröôùc nöõa maø muõi teân vaãn truùng ñích. Con
cuõng nhö vaäy, xöa kia môùi phaùt taâm, caàu nhaäp vaøo ñònh chaúng theå
nghó baøn, nhöng ngaøy nay con khoâng coù yù seõ nhaäp ñònh chaúng theå
nghó baøn naøy nöõa. Vì sao? Vì ñònh naøy laø chaúng theå nghó baøn.
–Baïch Theá Toân! Vaên-thuø-sö-lôïi chöa ñöôïc an truï thì vì sao lìa
ñònh chaúng theå nghó baøn naøy, maø coù ñònh tòch tónh ñeå Toân giaû ñöôïc
chöùng ñaéc?
Vaên-thuø-sö-lôïi noùi vôùi Xaù-lôïi-phaát:
–Vì sao oâng bieát laø lìa ñònh chaúng theå nghó baøn naøy, ñeå coù ñònh
tòch tónh. Naøy Ñaïi ñöùc Xaù-lôïi-phaát! Neáu ñònh chaúng theå nghó baøn naøy
coù theå ñaéc, thì coù theå lìa ñònh naøy ñeå coù ñònh tòch tónh. Neáu ñònh
chaúng theå nghó baøn naøy khoâng theå ñaéc, thì ñònh tòch tónh kia cuõng
khoâng theå ñaéc. Vì sao? Vì ñònh chaúng theå nghó baøn naøy khoâng theå
ñaéc thì ñònh tòch tónh kia cuõng khoâng theå ñaéc. Coøn nöõa, naøy Ñaïi ñöùc
Xaù-lôïi-phaát! Khoâng coù chuùng sinh, khoâng ñaéc ñöôïc ñònh naøy. Taát caû
chuùng sinh ñeàu ñöôïc ñònh naøy. Vì sao? Vì taát caû caùc taâm laø voâ taâm.
Taùnh voâ taâm ñoù töùc laø ñònh naøy, cho neân taát caû chuùng sinh ñeàu ñaéc
ñònh naøy.
Baáy giôø Ñöùc Phaät khen ngôïi Vaên-thuø-sö-lôïi:

–Laønh thay, laønh thay, lôøi oâng noùi thaät laø thuø thaéng! Do töø
nhieàu kieáp laâu xa, oâng ñaõ troàng saâu caên laønh vôùi voâ löôïng chö Phaät,
neân coù theå noùi nhö vaäy. Naøy Vaên-thuø! OÂng coù nghó, laø oâng truï Baùt-
nhaõ ba-la-maät, môùi coù theå noùi ñöôïc nhö vaäy?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân, khoâng! Con khoâng nghó nhö vaäy. Thöa Theá
Toân, neáu con coù yù nghó truï Baùt-nhaõ ba-la-maät ñaõ coù theå noùi nhö vaäy,
thì con truï vaøo phaùp coù theå ñaéc.
Baïch Theá Toân! Neáu con truï vaøo ngaõ töôùng thì coù yù nghó aáy; cho
neân, thöa Theá Toân, con khoâng coù yù nghó truï Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy
ñeå coù theå noùi nhö vaäy.
Baáy giôø Ñöùc Phaät hoûi Vaên-thuø:
–Ai coù theå tin lôøi oâng noùi?
Vaên-thuø thöa:
–Baïch Theá Toân! Neáu ngöôøi naøo khoâng chaáp töôùng sinh töû vaø
töôùng Nieát-baøn, thì ngöôøi ñoù tin nhöõng ñieàu con noùi. Coøn neáu coù
ngöôøi coá chaáp höõu ngaõ, hoaëc coù ngöôøi coù ñuû ba ñoäc thì nhöõng ngöôøi
naøy khoâng theå tin. Vì sao? Vì kieán vaø phieàn naõo khoâng theå dieät.
Baáy giôø Theá Toân khen Vaên-thuø:
–Laønh thay, laønh thay, oâng noùi raát kheùo!
www.daitangkinh.org
(Töø “Thieän nam töû… coá” –Trong chaùnh vaên coù 527 chöõ)
Haønh töôùng cuûa thieän nam, thieän nöõ laø tin phaùp naøy, thoï trì
phaùp naøy. Do taâm khoâng theå ñaéc, neân haønh cuõng khoâng theå ñaéc,
töôùng cuõng khoâng theå ñaéc.
Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo öa thích voâ
sôû ñaéc naøy, thì neân nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy. Neáu thieän nam,
thieän nöõ naøo muoán ñaéc ñòa vò khoâng thoaùi chuyeån thì neân nghe Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo, muoán tin taát caû caùc
phaùp vaø phaùp giôùi ñeàu bình ñaúng thì neân nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán bieát taát caû phaùp thì neân nghe
Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy. Neáu ngöôøi naøo coù ñöôïc loøng tin ñoái vôùi
nghóa naøy thì neân nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy. Ngöôøi naøo khoâng öa
thích, nhôù nghó ñeán taát caû phaùp thì neân nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät. Vì
sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy khoâng thaáy taát caû caùc phaùp.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo muoán
bieát taát caû caùc phaùp baát tònh, baát ueá thì neân nghe Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán ñöôïc khoâng nghi ngôø thì
neân nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo, muoán
coù loøng Töø bi ñeå che truøm taát caû chuùng sinh, nhöng khoâng truï vaøo
töôùng chuùng sinh, khoâng tranh luaän vôùi theá gian thì neân nghe Baùt-
nhaõ ba-la-maät.
Baáy giôø Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng coù ngaõ, khoâng coù
ngaõ sôû, khoâng khôûi, khoâng dieät, khoâng nhaân, khoâng quaû, khoâng theå
chaáp giöõ; vaäy taïi sao nghe thoï maø ñöôïc coâng ñöùc?
–Neáu Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng coù taïo taùc, khoâng dieät, chaúng
phaûi phaùp phaøm phu, chaúng phaûi phaùp Thaùnh nhaân, chaúng phaûi phaùp
sinh töû, chaúng phaûi phaùp lìa sinh töû, chaúng phaûi phaùp Nieát-baøn,
chaúng phaûi phaùp lìa Nieát-baøn, khoâng ñöôïc, khoâng maát, khoâng theå
nghó baøn, chaúng phaûi khoâng theå nghó baøn. Thieän nam, thieän nöõ nghe
thoï nhö vaäy thì töông öùng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät, ñoù laø coâng ñöùc
nhöng cuõng chaúng phaûi coâng ñöùc.
Laïi nöõa, naøy Vaên-thuø! Neáu Ñaïi Boà-taùt muoán ñaéc ñònh Boà-taùt,
muoán bieát danh hieäu cuûa taát caû chö Phaät, muoán thaáy caûnh giôùi cuûa
taát caû chö Phaät, muoán nghe phaùp cuûa taát caû chö Phaät noùi, muoán
thöïc haønh caùc phaùp cuûa chö Phaät thì neân hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy.
Baéy giôø Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Vì sao goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät?
–Baùt-nhaõ ba-la-maät laø khoâng haïn löôïng, khoâng ngaèn meù,
khoâng phöông höôùng, khoâng xöù sôû, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng taïo
taùc, voâ vi, töùc laø taát caû phaùp giôùi chö Phaät, cho neân goïi laø Baùt-nhaõ
ba-la-maät.
Naøy Vaên-thuø-sö-lôïi! Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy laø haønh xöù cuûa Ñaïi
Boà-taùt. Boà-taùt haønh nôi xöù naøy, neân goïi laø haønh xöù. Vì sao? Vì
khoâng coù xöù sôû.
www.daitangkinh.org
SOÁ 234
KINH PHAÄT THUYEÁT NHU THUÛ BOÀ-

TAÙT VOÂ THÖÔÏNG THANH TÒNH
PHAÂN VEÄ
Haùn dòch: Ñôøi Toáng, Sa-moân Töôøng Coâng
ôû quaän Nam Haûi.
QUYEÅN THÖÔÏNG

Baáy giôø Ñöùc Theá Toân du hoùa taïi khu vöôøn cuûa oâng Caáp Coâ
Ñoäc trong thaønh Vöông xaù ôû nöôùc Xaù-veä, cuøng vôùi naêm traêm vò ñaïi
Tyø-kheo: Toân giaû Xaù-lôïi-phaát, Toân giaû Ñaïi Muïc-kieàn-lieân, Toân giaû
Ñaïi Ca-dieáp, Toân giaû Tu-boà-ñeà, Toân giaû A-nan…
Taát caû ñeàu noi theo phaåm haïnh cao khieát cuûa caùc baäc Tröôûng
laõo maø tu haønh haïnh thanh tònh, tröø boû nhöõng ñieàu caáu ueá. Hoïc taäp
ñöôïc caùc ñöùc tính aáy roài, lieàn chaùn gheùt thaân xaáu aùc, hieåu roõ lyù
nhaân duyeân, neân thaáy chuùng sinh chòu caùc khoå ñau trong naêm
ñöôøng; taät beänh, phieàn naõo, hoaïn naïn vaø voâ soá ñoà dô baån, ôû trong
ba coõi luùc naøo cuõng baát an, neân thöôøng mong muoán lìa boû, nhaän
thaáy caùc söï löu chuyeån, sinh taâm khieáp sôï, dieät tröø taát caû, höôùng
ñeán Nieát-baøn roát raùo, sinh ra baát cöù ôû choã naøo cuõng ñöôïc an laïc,
ñoaïn heát löôùi phieàn naõo sinh töû, khoâng coøn caùc laäu hoaëc, xa lìa
gaùnh naëng, ñaït ñöôïc boán Thaàn tuùc, chöùng ñaéc saùu Thaàn thoâng, coù
khaû naêng giöõ gìn thaân maïng, ñöôïc maát ñeàu töø nôi taâm, vöôït ñeán bôø
beân kia, thaûn nhieân an laïc.
Laïi cuøng moät ngaøn vò Boà-taùt ñeàu laø baäc Ñaïi Boà-taùt ñaùng toân
troïng, ñeàu ñaït ñöôïc quaû vò “Nhaát sinh boå xöù”, maëc aùo ñaïi ñöùc, hieän
ñaùng ñöôïc quaû Phaät, thò hieän Boà-taùt ñeå tuyeân döông hoùa ñaïo, giaûng
Phaùp taïng cuûa chö Phaät, ñaït ñöôïc trí tueä thaàn thoâng, Thaùnh tueä thaáu
suoát, ñeàu truï vaøo baäc Ñaïi thöøa, yù chí gioáng nhö hö khoâng. Caùc vò Boà-
taùt aáy kieán laäp giaùo phaùp roäng lôùn, ñeán bôø beân kia, ñaày ñuû trí tueä,
thoâng suoát quyeàn yeáu ñaõ thaáu roõ phaùp Toång trì, goàm heát khoâng giôùi
haïn, tích chöùa caùc bieän taøi, khoâng theå suy löôøng, tuøy thuaän theá tuïc ñeå
höôùng daãn, laøm caàu roäng lôùn, ñaïo ñöùc voâ thöôïng khoâng coù chöôùng
ngaïi, tuyeân döông dieäu lyù saâu xa cuøng taän, thu phuïc oaùn ma vaø haøng
phuïc ngoaïi ñaïo, qua laïi töï taïi khaép möôøi phöông, du hoùa trong naêm
ñöôøng maø laïi khoâng coù ñeán ñi, nhö aùnh saùng maët trôøi, maët traêng, nhö
giaác moäng, nhö huyeãn hoùa, nhö aûnh trong göông, nhö tieáng vang
trong nuùi, nhö soùng naéng… ñeàu khoâng tôùi lui, laøm caûm öùng taát caû, cöùu
ñoä sinh töû, laøm cho söï giaùo hoùa cuûa Tam baûo khoâng bao giôø döøng
nghæ, ñaïo ñöôïc roäng khaép taát caû, ñaày ñuû coâng ñöùc.
Caùc Boà-taùt aáy teân laø Boà-taùt Nhu Thuû Ñoàng chaân, Boà-taùt Long
Thuû, Boà-taùt Dieäu Thuû, Boà-taùt Ñaïi Thuû, Boà-taùt Phoå Thuû, Boà-taùt Tueä
Thuû, Boà-taùt Minh Thuû, Boà-taùt Cam Thuû, Boà-taùt Anh Thuû, Boà-taùt Baûo
Thuû…, taát caû goàm moät ngaøn vò Boà-taùt ñoâng ñuû.
Khi aáy, Boà-taùt Anh Thuû ngoài treân phaùp toøa, thöøa laõnh toân chæ
cuûa Phaät, töø choã ngoài ñöùng daäy söûa laïi y phuïc, cung kính laøm leã, baøy
aùo beân phaûi, quyø goái saùt ñaát, baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Boà-taùt Nhu Thuû Ñoàng chaân, töø xöa ñeán
nay, ñöôïc voâ soá chö Phaät Nhö Lai vaø caùc baäc Tieân thaùnh ñeàu chöùng
thaàn thoâng, ñaõ cung kính khen ngôïi nhöõng thaønh töïu ñaïi söï cuûa Boà-
taùt trong ba ñôøi, tinh taán haønh ñaïo khoâng coøn taïo nhaân, laøm thaày taát
caû chuùng sinh, hieåu roäng thaáy xa, hoùa ñaïo saâu xa saùng suoát gioáng
nhö maët trôøi, maët traêng; trí tueä nhö bieån, vöôït ñeán hö khoâng, trí tueä
bieän taøi voâ cuøng, hieån baøy coâng ñöùc voâ thöôïng, tröôûng döôõng boán
Taâm voâ löôïng, baèng loøng Töø bi laøm lôïi ích an laïc, nhaân töø roäng lôùn,
bao la meânh moâng, phöôùc ñöùc khoâng coù giôùi haïn, nhö bieån khoâng
SOÁ 234 – KINH PHAÄT THUYEÁT NHU THUÛ BOÀ-TAÙT..., q. thöôïng 235
ñaùy, saâu roäng theânh thang, khoâng coù hình theå, an cö tòch tónh, khoan
dung voâ löôïng, hieän thaân Ñöùc Phaät giaùo hoùa roäng khaép trong möôøi
phöông, laøm cho caùc Boà-taùt ñeàu toân troïng. Taát caû Phaïm thieân, Ñeá
Thích vaø boán Thieân vöông, hoaëc coõi trôøi Ñaâu-suaát ñeàu cung kính,
ngöôõng moä, toân troïng. Caùc vò Trôøi, Roàng Thaàn, A-tu-la, Ca-löu-la,
Chaân-ñaø-la, Ma-haàu-laëc…, khoâng ñieàu gì maø khoâng cung kính, ñöôïc
cung kính toân troïng nhö moät vò vua ôû ñôøi, töôùng Thaùnh ñaày ñuû, thoâng
minh, ñeïp ñeõ voâ cuøng. Con thaáy Boà-taùt Nhu Thuû coù caùc coâng ñöùc
ñaày ñuû, taát caû toát ñeïp, khoù nghó khoù baøn, con muoán ca ngôïi, toû baøy
voâ vaøn söï meán moä vaø khaâm phuïc truyeàn khaép möôøi phöông, traêm
ngaøn kieáp, khoâng bao giôø meät moûi.
Khi aáy, Boà-taùt Nhu Thuû hoûi Boà-taùt Anh Thuû:
–Theá naøo? Naøy thieän nam! Phaùp thaân coù phieàn naõo, meät nhoïc
chaêng?
Ñaùp raèng:
–Phaùp thaân khoâng coù hình töôùng, nôi choán, neân phaùp thaân aáy
ñeàu khoâng coù phieàn naõo, meät nhoïc.
Hoûi:
–Theá naøo? Naøy Boà-taùt Anh Thuû! OÂng hieåu ñöôïc phaùp thaân chaêng?
Ñaùp:
–Phaùp thaân khoâng coù nôi choán, ngoân ngöõ, aâm thanh, daáu veát,
neân Phaùp thaân aáy khoâng ñieàu gì maø khoâng thaáu hieåu. Nhö tieáng vang
trong nuùi, nhö aûnh trong göông, ñaâu coù nôi choán hieåu bieát ö?
Hoûi:
–Nhaän bieát phaùp thaân aáy nhö huyeãn hoùa, nhö aûnh trong göông,
khoâng coù ñieàu gì maø khoâng hieåu roõ, cuõng khoâng coù ñieàu gì maø khoâng
giaûng noùi ñöôïc. Laøm theá naøo haønh giaû laïi cho laø nhö aâm thanh, nhö
tieáng vang trong nuùi? Chaúng qua laø haønh giaû chaáp vaøo ngoân ngöõ vaên
töï maø thoâi?
Ñaùp:
–Nhö Nhaân giaû noùi thì phaùp thaân aáy coù trong ngoaøi, coù ñaây ñoù,
coù khoaûng giöõa, coù ñeám ñöôïc, ñaõ ôû vaøo hai ñieàu aáy thì luoân luoân coù
xöù sôû.
www.daitangkinh.org
Boà-taùt Nhö Thuû noùi:

–Laïi nöõa, naøy Boà-taùt Anh Thuû! Ñoái vôùi phaùp thaân aáy ñeàu
khoâng coù tieáng vang, cuõng khoâng coù hình töôùng, khoâng taâm khoâng yù,
khoâng nhôù nghó, khoâng nhaän bieát, khoâng ngoân ngöõ, khoâng noùi naêng,
khoâng khaùc nhau, khoâng gioáng nhau, khoâng höôùng ñeán, cuõng khoâng
trôû veà moät, ôû trong moät maø khoâng phaûi laø moät, khoâng coù nôi choán.
Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Anh Thuû! Phaùp thaân voán khoâng naøy laø vi dieäu,
laø choã quay veà taän cuøng cuûa theá gian, voâ thöôïng khoâng gì baèng, laø
taïng phaùp toân yeáu cuûa ñaïo.
Khi aáy, Ñöùc Phaät ca ngôïi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Laønh thay, laønh thay! Nhö Nhu Thuû ñaõ noùi môùi laø ñieàu öùng
hôïp vôùi phaùp thaân thanh tònh!
Luùc aáy, taïi choã ngoài naêm traêm vò Tyø-kheo vaø naêm traêm vò Tyø-
kheo-ni ñeàu nghe Boà-taùt Nhu Thuû noùi, taát caû ñeàu ñöôïc chöùng ñaéc
phaùp Nhaãn voâ sinh. Laïi nöõa, nöôùc Xaù-veä coù hai ngaøn thieän nam, tín
nöõ voán chöa phaùt taâm thöïc haønh Ñaïi thöøa, maø nay nghe phaùp yeáu
naøy lieàn töï mình thöïc haønh ñaïo Voâ thöôïng Boà-ñeà kieân coá. Moät vaïn
hai ngaøn Thieân töû heát söùc vui möøng, phaùt taâm Boà-taùt, ôû trong hö
khoâng taùn thaùn söï thaønh töïu voâ löôïng phöôùc ñöùc ôû quaù khöù cuûa Boà-
taùt Nhu Thuû.
Khi aáy vaøo saùng sôùm, Boà-taùt Nhu Thuû Ñoàng chaân muoán ñi
vaøo thaønh khaát thöïc neân söûa laïi phaùp y Thaùnh voâ löôïng thanh tònh,
tay böng bình baùt, naém giöõ tích tröôïng, noi theo Ñöùc Phaät, giöõ gìn
pheùp taéc, ñoä löôïng nghieâm trang, böôùc ñi thanh thaûn, cöû chæ ñoan
nghieâm, xoay ngöôøi nhìn ngoù, coù aùnh saùng voâ löôïng, caùc caên thanh
tònh thöôøng ñònh trong Thaùnh ñaïo, oai nghi maãu möïc, leã pheùp ñaøng
hoaøng, coâng ñöùc ñaày ñuû, cöû chæ ñaøng hoaøng, duõng maõnh nhö sö töû,
nhö roàng chuùa, phöôùc ñöùc roäng lôùn lan toûa khaép caû khu vöôøn, oai
töôùng voâ löôïng, ñöùc hoaøn haûo tuyeät dieäu, toân dung röïc rôõ, phaùt ra
aùnh saùng tuyeät dieäu.
Boà-taùt Nhu Thuû Ñoàng chaân vöøa ra khoûi cöûa lieàn suy nghó:
“Hoâm nay vaøo thaønh Xaù-veä aét coù caùc Boà-taùt trong möôøi phöông ñeàu
ñeán, hoï seõ laõnh hoäi Thaùnh chæ laøm caûm hoùa ñöôïc moïi ngöôøi.” Boà-taùt
lieàn ñöùng yeân thaân mình, khoâng lay ñoäng gioáng nhö Phaät, moãi moät
töôùng loã chaân loâng treân thaân ñeàu hoùa hieän moät vò Boà-taùt. Caùc vò Boà-
taùt aáy, thaáy hoùa thaân cuûa mình hoùa hieän khaép möôøi phöông. Caùc hoùa
thaân trong moãi coõi nöôùc, ñoàng thanh thöa:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Boà-taùt Nhu Thuû naøy thöôøng cung kính
ñaûnh leã thaêm hoûi Ñöùc Phaät coù khoeû maïnh khoâng?
Laïi nöõa, caùc ñeä töû thò giaû cuûa caùc Ñöùc Nhö Lai ñeàu heát söùc vui
möøng. Moãi vò ñeàu hoûi Ñöùc Phaät aáy:
–Boà-taùt kia töø ñaâu maø xuaát hieän ôû coõi naøy?
Caùc Ñöùc Phaät traû lôøi caùc thò giaû:
–Coù coõi nöôùc teân laø Kham nhaãn, coù Ñöùc Phaät hieäu laø Naêng
Nhaân Nhö Lai Chí Chaân Ñaúng Chaùnh Giaùc; coù Boà-taùt teân laø Nhu
Thuû, ñaïo tueä khoù löôøng, bieän taøi voâ löôïng, hoùa hieän truyeàn baù Phaät
söï khaép nôi, ôû trong coõi naøy laøm höng thònh ñaïo lôùn, duøng töôùng cuûa
caùc loã chaân loâng trong thaân maø hoùa hieän thaân naøy; noùi leân nhöõng söï
caûm öùng, ñeå cho moïi ngöôøi dieät heát caùc nghi hoaëc.
Boà-taùt vaø chuùng sinh ôû khaép caùc coõi thaáy ñieàu bieán hoùa ñoù vaø
ñöôïc nghe Ñöùc Phaät giaûng, öùc kieáp Boà-taùt ñeàu ñaéc phaùp Nhaãn voâ
sinh. Ngaøn öùc chuùng sinh bò luaân hoài trong sinh töû, nghe ñöôïc danh
hieäu cuûa Boà-taùt Nhu Thuû, laïi thaáy söï öùng hoùa aáy, ñeàu phaùt taâm
höôùng veà ñaïo Voâ thöôïng Chaùnh chaân. Boà-taùt khaép möôøi phöông heát
söùc vui möøng, nguyeän ñöôïc gaëp Boà-taùt Nhu Thuû ñeå laõnh hoäi nhöõng
ñieàu trong saùng maø tröôùc ñaây ñaõ töøng nghe noùi laø phaùp vi dieäu.
Hoâm nay ñöôïc troâng thaáy Ñöùc Phaät naøy vaø Boà-taùt kia, voâ soá
Boà-taùt ôû caùc coõi ñeàu thöa Ñöùc Theá Toân:
–Chuùng con muoán ñeán coõi Kham nhaãn, gaëp Ñöùc Phaät Naêng
Nhaân ñeå leã baùi cung kính cuùng döôøng, ñöôïc thaáy Boà-taùt Nhu Thuû, vaø
ñöôïc nghe noùi phaùp.
Caùc Ñöùc Phaät ñeàu im laëng, ngay luùc aáy caùc Boà-taùt lieàn laõnh
hoäi lôøi daïy vaø thöïc hieän naêng löïc cuûa caùc baäc Thaùnh, bay khoûi coõi
aáy, boãng choác ñeán coõi Kham nhaãn, ñeán choã Boà-taùt Nhu Thuû. Caùc
Boà-taùt aáy heát loøng kính ngöôõng, hoaëc caàm hoa trôøi, hoaëc ñöa vieân
ngoïc baùu leân hoaëc daâng chuoãi ngoïc, hoaëc chaép tay ngay thaúng,
www.daitangkinh.org
hoaëc taáu leân aâm nhaïc cuûa trôøi, hoaëc ñöùng thaúng haøng trong hö
khoâng raûi hoa, höông boät, thoåi tuø vaø baèng ngoïc kha, hoaëc ca tuïng
Boà-taùt Nhu Thuû ñaõ hieån baøy coâng ñöùc voâ thöôïng khaép taát caû, hoaëc
muoán tieáp ñoùn hoä veä Boà-taùt Nhu Thuû, cung kính maø ñi, chieâm
ngöôõng khoâng nhaøm chaùn.
Luùc aáy, Ñeá Thích, Phaïm vöông vaø boán vò Thieân vöông Nhaät
Nguyeät Thieân töû, caùc Roàng, Quyû thaàn ñeàu cuøng thuoäc haï cuûa hoï ñeán
nôi aáy. Ñeá Thích vaø boán Thieân vöông ñeàu suy nghó: “Hoâm nay, Boà-
taùt Nhu Thuû Ñoàng chaân cuøng vôùi voâ soá Boà-taùt vaø caùc baäc ôû coõi trôøi,
ngöôøi ñi vaøo nöôùc Xaù-veä laøm chaán ñoäng lôùn, ta haõy laøm cho taát caû
ñöôøng saù trong thaønh Xaù-veä, laøm cho nôi aáy baèng phaúng, khoâng coù
cao thaáp, hai beân ñöôøng coù baûy loaïi caây baùu thaúng haøng, ôû giöõa moãi
caây coù baûy ngoïc nöõ, ñeàu hieän ra nöûa thaân, ñeå taáu leân aâm nhaïc.
Nhöõng ngoïc nöõ aáy dung nhan xinh ñeïp, daùng daáp, maët maøy töôi saùng
nhö saéc hoa, ñoâi maét nhö ngoïc chaâu saùng, ñoan nghieâm xinh ñeïp laï
thöôøng, gioïng noùi trong treûo, lôøi leõ dòu daøng ñeå ca ngôïi Boà-taùt Nhu
Thuû phöôùc ñöùc voâ löôïng, thanh tònh thuaàn nhaát, caùc haïnh ñaïo ñöùc,
phaåm chaát cuûa Boà-taùt; ñaët lö höông ñeå ñoát höông maät ôû coõi trôøi, ñaët
nhieàu hoa xen nhau ñeå cuùng döôøng.” Baáy giôø, phía beân traùi cuûa ñaïo
traøng coù caùc loaïi ñoäc nhö: ong, truøng, traên, raén ñoäc, muoãi vaèn, ong
chích, boø caïp…, ngay luùc aáy boãng nhieân chuùng bò tieâu dieät heát caùc
taùnh cuûa loaøi thuù döõ, trôû laïi hieàn laønh, chim choùc tuï taäp, bay quanh
ñua hoùt.
Khi aáy, Boà-taùt Nhu Thuû vì voâ soá traêm ngaøn Boà-taùt vaø chö
Thieân, loaøi ngöôøi vaây quanh nôi aáy, maø hieån hieän uy nghi voâ löôïng
aùnh saùng nhö maët trôøi vöøa môùi moïc treân nuùi cao, nhö aùnh traêng troøn
ôû giöõa caùc vì sao, nhö nuùi Tu-di khaùc vôùi caùc ngoïn nuùi khaùc, nhö sö
töû xuaát hieän trong röøng saâu, dung nhan röïc rôõ tieán tôùi. Boà-taùt vöøa
môùi ñaët chaân vaøo cöûa thaønh thì khaép nôi chaán ñoäng.
Baáy giôø, nôi aáy taát caû ñeàu kinh ngaïc, nhöõng thöù aâm nhaïc ôû nôi
aáy laàn löôït töï vang leân, ñeàu noùi leân ñaây laø ñieàm laønh lôùn gì vaäy, ñieàu
naøy chöa töøng coù, hay laø Phaät saép vaøo thaønh neân coù caûm öùng chaêng?
Caû nöôùc, ngöôøi lôùn, nhoû ñeàu vöøa kinh sôï vöøa hoan hyû, taâm hôùn hôû
vui möøng, cung kính voâ cuøng, hoaëc leân treân laàu gaùc, hoaëc treøo treân
töôøng vaùch, hoaëc nhìn qua cöûa soå, hoaëc ra khoûi cöûa vaø cuøng nhau vui
möøng, höôùng veà Phaät mong thaáy söï thaàn dò. Khi aáy, vua Ba-tö-naëc
cuøng vôùi hoaøng haäu vaø taùm ngaøn ngöôøi theå nöõ trong cung ñieän, caùc
thaùi töû, quaàn thaàn, quyeán thuoäc, moät vaïn ngöôøi tuøy tuøng ñi theo ñeàu
heát söùc vui möøng hôùn hôû.
Trong moät khoaûnh khaéc, Boà-taùt Nhu Thuû boãng nhieân ñi ñeán,
ñöôïc caùc Boà-taùt vaø trôøi, ngöôøi toân quyù hoä veä, ñaày ñuû caùc töôùng xinh
ñeïp, toân nhan ñeïp ñeõ, ai thaáy cuõng ñeàu vui thích, cuøng nhau ñaûnh leã.
Nhöõng ngöôøi ñeán ñoù, trong aáy coù ngöôøi raûi hoa, hoaëc ñoát höông
thôm, hoaëc traûi y baùu, taâm raát cung kính, chieâm ngöôõng voâ cuøng. Luùc
aáy, Boà-taùt Nhu Thuû lieàn ñi vaøo trong thaønh tröôùc, caùc Boà-taùt toân quyù,
trôøi, thaàn coù theá löïc, ñeàu im laëng cung kính, ñi theo ñeå nhìn thaáy söï
thaàn bieán, laïi muoán thoï nhaän lôøi daïy cuûa Boà-taùt.
Baáy giôø, Boà-taùt Long Thuû thaáy Boà-taùt Nhu Thuû coù voâ soá chuùng
sinh vaây quanh, uy nghi, ñeïp ñeõ oai nghieâm vaø cuøng nhau ñi vaøo
trong thaønh neân thöa Boà-taùt Nhu Thuû:
–Vì vieäc gì maø ñeán?
Boà-taùt Nhu Thuû traû lôøi Boà-taùt Long Thuû:
–Toâi ñeán thaønh naøy laø muoán ñi khaát thöïc. Vì thöông meán vaø
nghó ñeán lôïi ích cuûa hoï, vì muoán cöùu giuùp theá gian vaø taát caû trôøi,
ngöôøi neân thò hieän ñi khaát thöïc, ñeå daãn daét moïi ngöôøi ñöôïc thaønh
töïu lôùn.
Boà-taùt Long Thuû hoûi:
–Vì sao? Thöa Boà-taùt Nhu Thuû, ñeán nay, ñoái vôùi vieäc khaát
thöïc, ngaøi chöa döùt ñöôïc töôûng chaêng?
Ñaùp:
–Thöa thieän nam! Toâi ñoaïn döùt roài. Ñoái vôùi höõu kieán neân töôûng
veà ñi khaát thöïc, ñaït ñeán voâ kieán thì khoâng ñoaïn cuõng khoâng bò ñoaïn.
Ñoù laø khaát thöïc thanh tònh cuûa Boà-taùt. Vì sao? Naøy Boà-taùt Long Thuû!
Neáu vaäy thì taát caû caùc phaùp khoâng ñoaïn khoâng bò ñoaïn. Ví nhö hö
khoâng, khoâng ñoaïn khoâng bò ñoaïn. Do ñoù neân noùi khoâng theå ñoaïn,
ñeàu laø caûnh giôùi cuoái cuøng cuûa Ma, Phaïm. Taát caû moïi nhaø vaø caùc
vua Phaïm chí, cuøng thöù daân cuõng khoâng theå ñoaïn. Vì sao vaäy Boà-taùt
www.daitangkinh.org
Long Thuû? Vì caùc phaùp aáy gioáng nhö hö khoâng, voán laø khoâng, voán
khoâng thaät coù, khoâng phaùt khôûi, khoâng lay ñoäng, khoâng giöõ gìn,
khoâng ñaït ñöôïc. “Khoâng” voán khoâng ñaït ñöôïc, cuõng khoâng coù choã
naém giöõ, cuõng khoâng theå naém baét ñöôïc. Noùi toùm laïi, taát caû caùc loaïi
vaø caùc phaùp khaùc ôû ñôøi, ngoaïi ñaïo, taø thuaät ñeàu laø khoâng thaät coù,
khoâng naém giöõ, khoâng naém baét ñöôïc, cuõng khoâng theå ñaït ñöôïc. Caùc
phaùp nhö vaäy ñeàu khoâng theå naém baét ñöôïc, cuõng khoâng theå giöõ gìn.
Do noù voán laø khoâng, cho neân khoâng theå ñoaïn.
Hoûi:
–Vì sao? Thöa Boà-taùt Nhu Thuû! Ñaïi Boà-taùt seõ laøm oaùn ñòch vôùi
caùc ma chaêng?
Ñaùp:
–Thöa Boà-taùt Long Thuû! Phaùp voán khoâng coù tranh chaáp, neân
khoâng thaáy Boà-taùt vaø caùc ma ñaáu tranh. Neáu Boà-taùt vaø caùc ma aáy laø
oaùn ñòch laø do khôûi leân caùi töôûng chaáp coù phaùp, neân coù chieán tranh,
Boà-taùt lieàn khieáp sôï. Vì sao nhö vaäy? Vì Boà-taùt töï mình lo sôï. Naøy
Boà-taùt Long Thuû, ví nhö aûo thuaät gia bieán hoùa ra caùc vaät. Caùc vaät do
hoùa hieän, nhö vaäy neân khoâng coù khieáp sôï. Naøy Boà-taùt Long Thuû, Boà-
taùt hieåu roõ phaùp voán khoâng, khoâng chaáp tröôùc vaøo caùc phaùp höõu vi
thì khoâng sôï haõi. Neáu Boà-taùt coù sôï haõi thì Boà-taùt aáy khoâng laøm ruoäng
phöôùc cho ñôøi. Vì Boà-taùt naøy khoâng hieåu roõ veà phaùp Khoâng, neân töï
mình khôûi taâm khieáp sôï.
Luùc aáy, Boà-taùt Long Thuû hoûi:
–Boà-taùt Nhu Thuû, Boà-taùt coù theå chöùng ñaïo chaêng?
Ñaùp:
–Boà-taùt coù theå chöùng ñaéc ñaïo.
–Vì sao? Thöa Boà-taùt Nhu Thuû! Ai laø ngöôøi coù theå chöùng ñaéc
ñaïo?
Ñaùp:
–Khoâng teân, khoâng hoï, cuõng khoâng danh hieäu vaø cuõng khoâng
coù xöù sôû, vónh vieãn cuõng khoâng coù nôi choán, cuõng khoâng coù thuû ñaéc.
Ñoù coù theå ñaït ñöôïc ñaïo.
Hoûi:
–Laøm theá naøo Boà-taùt seõ ñaït ñöôïc ñaïo?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Neáu coù Boà-taùt muoán ñaït ñeán ñaïo thì
khoâng coøn phaùt taâm, khoâng nghó veà ñaïo, cuõng khoâng töôûng veà ñaïo
traøng, khoâng nhôù nghó veà coõi ngöôøi, taâm cuõng khoâng coù xöù sôû, khoâng
coù nhôù nghó, khoâng coù thuû ñaéc, cuõng khoâng chaáp tröôùc vaø cuõng
khoâng coù kieán chaáp. Boà-taùt thöïc haønh nhö vaäy môùi coù theå chöùng ñaéc
ñöôïc ñaïo.
Hoûi:
–Xuaát phaùt töø ñoäng cô naøo maø coù phaùt ñaïo taâm?
Ñaùp:
–Thöa Boà-taùt Long Thuû! Toâi khoâng phaùt taâm, cuõng khoâng neân
phaùt. Laïi nöõa, khoâng neân phaùt “Voâ phaùt hay baát phaùt”. Hôn nöõa toâi
cuõng khoâng ñaït ñeán ñaïo, cuõng khoâng nhôù nghó ñeán ñaïo traøng,
khoâng ngoài beân goác caây Boà-ñeà, khoâng chöùng ñaéc ñaïo, khoâng
chuyeån baùnh xe chaùnh phaùp, cuõng khoâng hoùa sinh trôû laïi neûo cuûa
loaøi sinh töû. Vì sao? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Vì caùc phaùp ñeàu laø
khoâng thaät coù, khoâng ñoäng khoâng lay, khoâng xuaát khoâng nhaäp,
cuõng khoâng coù choã naém baét vì noù voán laø khoâng, cho neân toâi duøng
phaùp naøy maø coù theå chöùng ñaéc ñaïo.
Hoûi:
–Thöa Boà-taùt Nhu Thuû! Ñaây laø söï giaûng noùi ñaït ñeán chaùnh
phaùp Voâ thöôïng khoâng theå saùnh baèng ö?
–Ñoái vôùi caùc phaùp aáy maø bieát roõ caùc phaùp nhö vaäy, thì ñoù laø
thoaùt khoûi taát caû phieàn naõo. Hoï ñaõ giaûi thoaùt nhöõng phieàn naõo aáy roài,
neáu muoán thoaùt khoûi ma Ba-tuaàn vónh vieãn thì cuõng khoâng theå thoaùt
khoûi ma Ba-tuaàn.
Hoûi:
–Chaúng phaûi coù theå thoaùt khoûi ma Ba-tuaàn. Vì sao vaäy? Vì caùc
ma aáy cuõng laø ñaïo. Vì sao? Vì ma vaø ma trôøi ñeàu voán laø khoâng,
khoâng thuû khoâng ñaéc, khoâng töôûng khoâng nieäm, do lôøi noùi naøy neân
ma cuõng laø ñaïo. Vaäy, vì sao goïi laø ñaïo?
www.daitangkinh.org
Boà-taùt Nhu Thuû ñaùp:

–Ñaïo ö? Naøy Boà-taùt Long Thuû! ÔÛ trong taát caû, taát caû cuõng laø
ñaïo. Ñaïo gioáng nhö hö khoâng, theå cuûa ñaïo thì roäng lôùn, vaéng laëng
saâu xa, dung chöùa heát taát caû, ñaày ñuû khaép moïi nôi, cuõng khoâng coù
giôùi haïn. Boà-taùt Long Thuû naøy, ñaïo laø taát caû, taát caû laø ñaïo. Ñoù laø ñaïo
Voâ thöôïng chaân chaùnh voán laø khoâng.
Hoûi:
–Boà-taùt Long Thuû muoán ñaéc ñaïo chaêng?
Ñaùp:
–Toâi muoán chöùng ñaéc nhöng khoâng theå ñaït ñöôïc ñaïo.
Hoûi:
–Muoán ñaéc ñaïo ñaâu phaûi laø vieäc ñuøa giôõn? Vì sao? Nhö Boà-
taùt Long Thuû ñaõ noùi; muoán chöùng ñaéc khoâng theå ñaït ñöôïc ñaïo, ñaïo
gì coù theå chöùng ñaéc ö? Neáu ñaïo coù theå chöùng ñaéc laø ñaïo coù nôi
choán. Ví nhö coù ngöôøi khôûi leân suy nghó: “Ta laøm cho ngöôøi huyeãn
hoùa ngoài nôi caây Boà-ñeà cho ñeán khi thaønh Chaùnh giaùc.” Lôøi noùi
nhö vaäy coù phaûi chæ laø tieáng vang chaêng? Ngöôøi huyeãn hoùa aáy cuõng
khoâng theå naém baét ñöôïc, cuõng khoâng cuøng caùc phaùp coù hôïp coù tan,
cuõng khoâng coù choã chaáp tröôùc, do voán laø khoâng. Naøy Boà-taùt Long
Thuû! Taát caû caùc phaùp nhö huyeãn nhö hoùa, daáy leân töôûng nieäm
muoán ñaéc ñaïo chaêng?
Laïi nöõa, Nhö Lai giaûng noùi caùc phaùp voán laø khoâng, khoâng suy
nghó, khoâng mong muoán, khoâng choã chaáp tröôùc. Bieát roõ ñieàu aáy
môùi chöùng ñaéc ñöôïc ñaïo, caùc phaùp khoâng coù choã hoäi nhaäp, cuõng
khoâng coù choã huûy hoaïi. Phaùp khoâng cuøng vôùi phaùp coù hôïp coù tan,
huoáng chi laø phaùp cuøng vôùi phaùp neân coù huûy hoaïi ö? Phaùp khoâng coù
phuø hôïp cuõng khoâng ly taùn. Vì sao? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Caùc
phaùp khoâng hoøa hôïp vì noù voán laø khoâng, ñeàu laø voâ ngaõ. Laïi nöõa,
nhö hö khoâng cuõng khoâng thaät coù, khoâng coù hình töôïng, khoâng nhôù
nghó, khoâng ñoäng, khoâng lay cuõng khoâng hyù luaän nôi haønh. Caùc
phaùp voán laø khoâng, vaéng laëng nhö hö khoâng, nhö huyeãn, nhö moäng,
khoâng ví duï, khoâng so saùnh. Caùc phaùp nhö vaäy khoâng ñieàu gì maø
saùnh baèng, cuõng khoâng coù hình töôïng.
Moïi ngöôøi ñaõ ñeán laéng nghe Boà-taùt Nhu Thuû noùi phaùp vi dieäu,
heát söùc vui möøng, taâm khoâng nhaøm chaùn, khaùt ngöôõng cung kính,
chuyeân taâm thoï nhaän. Khi giaûng noùi phaùp saâu xa vi dieäu nhö vaäy roài,
thì coù taùm vaïn Boà-taùt chöùng ñaéc phaùp khoâng thoaùi chuyeån vaø voâ
löôïng trôøi, ngöôøi ñeàu phaùt taâm voâ thöôïng.
Baáy giôø, Boà-taùt Long Thuû noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû raèng:
–Laønh thay, laønh thay! Boà-taùt Nhu Thuû öa thích giaûng noùi phaùp
vi dieäu saâu xa naøy, thaät laø ñieàu chöa töøng coù, vì chính toâi ñaõ nhôø nôi
ñoù maø laõnh hoäi ñöôïc phaùp yeáu naøy. Hoâm nay, môùi bieát roõ laø mình
môùi hieåu ñöôïc ñaïo.
Boà-taùt Nhö Thuû noùi:
–Naøy thieän nam! Phaùp khoâng coù lôøi leõ, cuõng khoâng coù thaáy
nghe, khoâng noùi saâu xa, laïi khoâng noùi caïn côït. Do ñoù, cuõng khoâng coù
ñaéc ñaïo Voâ ñaéc, baát ñaéc. Vì sao? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Suy nghó
muoán ñaéc ñaïo töùc laø coù töôûng hyù luaän veà vieäc haønh hoùa ö? Neáu thoï
nhaän thì rôi vaøo neûo kieán chaáp veà voïng, khieán cho Boà-taùt noùi phaùp
coù saâu, coù caïn ö? Toâi khoâng coù choã hyù luaän, coøn phaùp thì khoâng coù
lôøi leõ, khoâng coù tuyeân truyeàn, khoâng coù choã hieän baøy, cuõng khoâng
theå noùi naêng, caùc phaùp voán laø giaû.
Laïi nöõa, naøy Boà-taùt Long Thuû! Ví nhö coù ngöôøi noùi raèng: “Toâi
huyeãn hoùa giaûng noùi bieát phaùp roäng lôùn.” Huyeãn hoùa aáy khoâng bieát
noùi neân noùi laø bieát chaêng? Huyeãn hoùa aáy duyeân vaøo ñieàu naøy neân
khôûi leân caùi töôûng tranh chaáp. Vì sao? Vì huyeãn hoùa neân khoâng bieát,
khoâng coù theå laø choã giaûng noùi.
Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Long Thuû! Caùc phaùp voán laø khoâng, ñeàu laø
khoâng thaät coù, cuõng khoâng coù xöù sôû.
Naøy thieän nam! Neân bieát roõ ñieàu nhö vaäy, goïi laø ñaày ñuû phaùp
haønh.
Khi aáy, Boà-taùt Dieäu Taâm vôùi thaàn thoâng thoâng suoát, nghe thaáy
Boà-taùt Nhu Thuû ôû nôi khaùc ñang baøn phaùp toái thöôïng cho Boà-taùt, neân
ñi ñeán nôi aáy, thaáy hoäi ñaïo traøng lôùn, lieàn vui möøng taùn thaùn:
–Laønh thay, laønh thay! Caùc baäc ñaày khaép trong chaùnh hoäi nhö
Chaùnh só, Ñaïi só ôû nôi aáy baøn noùi ñieàu gì?
www.daitangkinh.org
Boà-taùt Nhu Thuû noùi:

–Naøy thieän nam! Ñoái vôùi phaùp thaâm yeáu cuûa Ñöùc Nhö Lai maø
ñaït ñöôïc laø khoâng coù teân Chaùnh só, Ñaïi só. Laïi nöõa, Boà-taùt khoâng töï
noùi ta laø Boà-taùt Chaùnh só, Ñaïi só. Laïi nöõa, ngöôøi coù voïng töôûng ôû
theo chuùng hyù luaän môùi töï xöng laø Boà-taùt, laø Ñaïi só, laø baäc giaûng noùi
veà phaùp.
Naøy Dieäu Taâm! AÂm vang coù phaùt ra theo tieáng noùi chaêng? AÂm
vang aáy coù chaáp vaøo söï nghe cuûa loã tai chaêng? Ñoái vôùi aâm vang,
phaùp coù ñoái töôïng thoï trì chaêng?
Boà-taùt Long Thuû noùi:
–Ñeàu khoâng.
–Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Long Thuû! Caùc phaùp nhö aâm vang,
khoâng coù teân goïi, khoâng coù hình töôùng. Ngöôøi chaáp vaøo phaùp aáy thì
haønh ñoäng theo hyù luaän, vì duyeân vaøo söï haønh ñoäng theo hyù luaän aáy
neân coù löu chuyeån, maõi maõi khoâng hieåu roõ caùc phaùp. Cuõng nhö aâm
vang voán laø khoâng, nhöng ñoái vôùi sinh töû maø coù töôûng tranh chaáp, töùc
laø khôûi leân haønh ñoäng tranh chaáp, lieàn rôi vaøo caùc nghieäp. Ñaõ ôû
trong nghieäp töùc laø coù sinh töû, neân coøn löu chuyeån trong naêm ñöôøng,
vì do khoâng bieát taát caû voán laø khoâng.
Khi aáy, Boà-taùt Nhu Thuû noùi vôùi Boà-taùt Long Thuû:
–Naøy thieän nam! Nhö Ñöùc Theá Toân daïy caùc Tyø-kheo: “Naøy
caùc Tyø-kheo, caùc oâng khoâng neân chaáp vaøo caùc hyù luaän maø thích thuù
nôi töôûng haønh. Vì caùc oâng, maø ta daïy veà haïnh vaéng laëng, haõy nhôù
nghó ñeán Thích Sö Töû giaûng noùi phaùp nhö vaäy, chuyeân taâm nhaát
nieäm laõnh hoäi tuøy thuaän nôi phaùp, nhaäp vaøo haïnh nhaãn, taát seõ khoâng
coøn chaáp tröôùc.”
Naøy thieän nam! Boà-taùt aáy ñaõ hieåu roõ vaø thuaän theo lôøi noùi naøy,
bieát roõ söï thanh tònh cuûa baûn voâ, bieát roõ söï vaéng laëng nhö vaäy, thì
môùi thoaùt khoûi naêm neûo sinh töû laâu daøi.
Baáy giôø, Boà-taùt Long Thuû hoûi:
–Ai ôû trong sinh töû maø ñöôïc giaûi thoaùt?
–Naøy thieän nam! Vì sao goïi laø Nhö Lai ñoái vôùi sinh töû nhö bieán
hoùa maø giaûi thoaùt? Maø laïi coù quaù khöù, vò lai vaø hieän taïi? Nhö vaäy
naøy Boà-taùt Long Thuû, baäc Thaùnh Sö töû löïa duøng lôøi noùi coát yeáu naøy
maø hoùa ñoä sinh töû.
Hoûi:
–Nhö Theá Toân ñaõ giaûng daïy laø caùc phaùp nhö huyeãn hoùa. Laïi
nöõa, Ngaøi cuõng noùi caùc phaùp ñeàu laø khoâng thaät coù. Do lôøi noùi naøy maø
taát caû chuùng sinh seõ ñöôïc thaønh töïu ñaïo Voâ thöôïng Chaùnh giaùc
chaêng?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Neáu taát caû chuùng sinh bieát nhö vaäy,
ñaây môùi laø ñaït ñöôïc lôøi daïy coát yeáu cuûa ñaïo. Cho neân, ta khoâng noùi
phaùp, phaùp khoâng noùi naêng, khoâng nhôù nghó, khoâng thoï khoâng trì,
khoâng ñöôïc khoâng maát, khoâng lôøi khoâng leõ. Vì sao? Vì caùc phaùp laø
khoâng choã naém giöõ, cuõng khoâng coù choã “Coù”, khoâng nieäm, khoâng
thöùc, khoâng coù xöù sôû. Laïi nöõa, bieát taát caû caùc phaùp nhö huyeãn nhö
hoùa, ñeàu laø khoâng thaät coù, neân nhôø ñoù maø chuùng sinh ñaït ñaïo Boà-ñeà.
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Ví nhö moät vò thaày huyeãn hoùa ñaõ bieán
hoùa ra ngöôøi huyeãn, ngöôøi huyeãn hoùa ñoù coù bieát roõ nguoàn goác cuûa
mình, laø do bieán hoùa ra? Ñoái vôùi caùc phaùp khoâng coù söï hoùa, cuõng
khoâng coù choã truï. Khaép caû theá gian, Trôøi, Roàng, Quyû thaàn, Ma,
Phaïm thieân, Sa-moân, Phaïm chí…, ñeán ñôøi sau cuõng khoâng theå khieán
cho ngöôøi huyeãn hoùa ñoái vôùi söï bieán hoùa aáy maø coù töôûng beàn chaéc.
Vì sao? Vì ngöôøi huyeãn só aáy töï thoâng ñaït choã bieán hoùa, hoùa aáy voán
laø khoâng, khoâng huyeãn, khoâng hoùa, ñeàu laø khoâng thaät coù. Ngöôøi
huyeãn bieát roõ taát caû laø do bieán hoùa laøm meâ hoaëc. Ñoái vôùi khoâng
thaät coù, maø laïi khôûi leân coù töôûng coù, voâ thöôøng töôûng laø thöôøng, voâ
ngaõ töôûng laø ngaõ, neân chaáp coù töôûng nieäm, mong caàu phaùp voâ
töôûng, voïng nieäm khoâng coù saéc an truï, ñeàu laø khoâng thaät coù. Vì
khoâng bieát nguoàn goác, chaúng roõ laø “khoâng”, neân cöù noái nhau trong
voøng sinh töû. Neáu coù bieát roõ nguoàn goác caùc phaùp, thì taát caû chuùng
sinh aáy ñoái vôùi giaùo phaùp cuûa Ñöùc Phaät khoâng coøn thoaùi chuyeån trôû
laïi, maø ñoù thaønh Chaùnh giaùc. Vì sao?
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Do chuùng sinh aáy ñeàu ôû trong giaùo phaùp
www.daitangkinh.org
cuûa ñaïo Chaùnh giaùc, cho neân taát caû chuùng sinh ñoái vôùi giaùo phaùp cuûa
Phaät maø khoâng coøn ngaên ngaïi. Vì theá, chuùng sinh ñeàu an truï trong
giaùo phaùp cuûa Phaät, nhöng taâm cuûa chuùng sinh khoâng coù giaùc ngoä
caùc phaùp voán laø khoâng, khoâng danh, khoâng thöùc, khoâng coù choã truï,
khoâng haønh hyù luaän, khoâng vin döïa, khoâng chaáp tröôùc, tòch tónh nhö
hö khoâng, cuõng khoâng coù sinh töû, thanh tònh voâ thöôïng, cuõng khoâng
coù choã sinh, laïi khoâng coù Phaùp thaân, ñaõ chaáp nhaän ñoái vôùi phaùp thaâm
saâu thì khoâng xa lìa phaùp Phaät. Vì sao?
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Phaùp cuûa chö Phaät hoaøn toaøn khoâng theå
duøng töôûng, haønh maø ñaït ñöôïc. Neáu coù töôûng aáy thì coù lôøi leõ, coù
giaûng noùi, coù tuyeân thuyeát, coù truyeàn baù, thì khoâng theå ñaït ñöôïc giaùo
phaùp cuûa Phaät.
Khi aáy, Boà-taùt Long Thuû noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Laønh thay, laønh thay! Nhaân giaû noùi raát hay veà phaùp khoâng
nghó baøn, ai seõ tin laø taát caû chuùng sinh naøy khoâng lìa phaùp cuûa Phaät?
–Naøy thieän nam! Haøng ñeä töû cuûa Ñöùc Theá Toân giöõ vöõng nieàm
tin veà giaùo phaùp. Ñòa thöù taùm vaø Tu-ñaø-hoaøn, Tö-ñaø-haøm, A-na-
haøm, A-la-haùn, Bích-chi-phaät, Boà-taùt, vò khoâng thoaùi chuyeån vaø caùc
baäc khoâng lay chuyeån…, caùc Boà-taùt aáy ñaõ an truï vaøo phaùp “Khoâng
haønh”, thanh tònh, nhö vaäy chö vò seõ tin nhaän. Vì sao?
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Caùc Boà-taùt thöïc haønh nhö vaäy, phaûi töï
theä nguyeän: “Quyeát ñònh noái tieáp söï nghieäp lôùn, toâi seõ ngoài kieát giaø
nhaäp ñònh khoâng bao giôø lay ñoäng, cho ñeán chöùng ñaéc ñaïo Voâ
thöôïng Chaùnh giaùc. Nhaát ñònh, vaøo töông lai seõ ñeán tröôùc taát caû chö
Thieân, Roàng, Quyû thaàn, thaønh töïu ñaïo lôùn, roáng leân tieáng roáng Sö
töû.” Vì sao? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Boà-taùt bieát roõ phaùp Khoâng
khoâng coù töôûng, haønh; truï vöõng nhö ngöôõng cöûa, beàn chaéc nhö nuùi
Tu-di khoâng heà lay ñoäng.
Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Long Thuû! Boà-taùt aáy an truï vaøo phaùp
Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, taát caû chuùng sinh khoâng theå lay
ñoäng. Laïi nöõa, Boà-taùt naøy ôû nôi caây Boà-ñeà, cho ñeán ñaïo traøng
khoâng theå lay ñoäng.
Hoûi:
–Thöa Boà-taùt Nhu Thuû! Vì sao goïi laø nôi ñaïo traøng Boà-ñeà?
–Naøy Long Thuû! Vì sao goïi laø choã bieán hoùa cuûa Ñöùc Nhö Lai
ngoài nöông vaøo choã bieán hoùa ñoù, theá naøo laø caùc phaùp giaùc ngoä cuûa
Nhö Lai hoùa hieän vaø hieän thaàn thoâng hoùa ñoä thuyeát phaùp? Vaäy ai laø
Ñöùc Nhö Lai? Ngöôøi bieán hoùa laø ai?
Boà-taùt Long Thuû ñaùp:
–Toâi khoâng coøn thaáy choã hoùa hieän cuûa Nhö Lai vaø hình töôïng
cuûa Phaùp thaân, huoáng chi laø söï hoùa hieän laïi hieän ra oai thaàn, hay laø
choã giaûng noùi phaùp vaø choã bieán hoùa. Taát caû nhö bieán hoùa, baûn khoâng
cuõng bieán hoùa, bieán hoùa aáy cuõng laø bieán hoùa, cuõng nhö bieán hoùa.
Boà-taùt Nhu Thuû khen:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy Boà-taùt Long Thuû! Vì toâi maø noùi ra
phaùp öùng thuaän, vì moïi ngöôøi maø giaûng noùi phaùp nhaãn voâ chaáp vi
dieäu saâu xa aáy, chính laø giaûng noùi phaùp Voâ thöôïng khoâng gì saùnh
baèng.
Luùc aáy, Boà-taùt Long Thuû noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Khi giaûng noùi phaùp coát yeáu vi dieäu naøy cuõng khoâng khôûi leân
söï haønh ñoäng, cuõng khoâng hoäi nhaäp vaøo nhaãn. Vì sao? Naøy Boà-taùt
Nhu Thuû! Vì caùc phaùp voán laø thanh tònh, töôùng cuûa noù voán laø khoâng,
khoâng coù xöù sôû, cuõng khoâng coù luaân hoài, khoâng hình saéc, khoâng aûnh
töôïng, caùc phaùp ñeàu bình ñaúng nhö hö khoâng.
Nhö theá, naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Coù ñöôïc phaùp aáy thì phaûi khôûi
leân phaùp nhaãn. Nhö Lai bieán hoùa ñaït ñöôïc phaùp nhaãn nhö aûnh trong
göông, nhö tieáng vang trong nuùi, nhö giaác moäng, nhö soùng naéng, nhö
boït nöôùc, nhö thaân caây chuoái, cuõng ñeàu seõ thaønh töïu ñöôïc phaùp nhaãn
aáy. Vì sao? Vì nhaãn aáy ñeàu laø khoâng nhö hö khoâng, ngöôøi aáy ñeàu
khoâng khôûi leân phaùp nhaãn. Laïi nöõa, nhaãn cuõng khoâng khôûi, cuõng
khoâng neân khôûi.
Laïi nöõa, nhaãn aáy cuõng khoâng phaûi laø choã naøy, chaúng phaûi laø
choã kia, cuõng khoâng ôû chính giöõa. Ñaáy môùi laø an truï vaøo nhaãn voâ
thöôïng khoâng gì saùnh baèng. Nhö vaäy, Boà-taùt ñoái vôùi trí tueä naøy, taâm
www.daitangkinh.org
khoâng lo sôï, khoâng nghi ngôø, cuõng khoâng kinh ngaïc, Ñaïi Boà-taùt naøy
laïi öùng hôïp vôùi haïnh phaùp nhaãn voâ thöôïng.
Caùc baäc Boà-taùt thaàn thoâng trong möôøi phöông nghe Boà-taùt Nhu
Thuû giaûng noùi phaùp vi dieäu saâu xa, thaûy ñeàu vui möøng, mau ñaït ñöôïc
ñònh naøy.
Luùc aáy, Boà-taùt Nhu Thuû vì Boà-taùt Long Thuû maø noùi:
–Vì sao? Naøy thieän nam! Boà-taùt aáy do haïnh khoâng chaáp maø
ñöôïc nhaäp vaøo phaùp nhaãn chaêng?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Neáu coù Boà-taùt ñaõ töôûng nieäm veà choã
höôùng ñeán thì chaáp vaøo haønh vaø noùi: “Toâi hieåu bieát saâu roäng, cho
raèng mình thoâng ñaït hieåu roõ phaùp nhaãn, toâi ñaõ ñaït ñöôïc ñaïo…” Ngöôøi
noùi nhöõng lôøi aáy ñeàu chaáp vaøo haønh.
Boà-taùt Nhu Thuû laïi hoûi:
–Boà-taùt tu haønh nhö theá naøo ñeå ñaït ñöôïc ñaïo?
Ñaùp:
–Ñoái vôùi caùc phaùp ñeàu khoâng coù choã hoäi nhaäp, khoâng nhôù nghó
caùc phaùp, bieát roõ caùc phaùp laø khoâng, caùc phaùp aáy döïa vaøo nhaân
duyeân, voán laø khoâng, ñeàu laø khoâng thaät coù. Haïnh Boà-taùt naøy öùng hôïp
vôùi ñaïo nhaãn. Haïnh naøy laø khoâng coù choã thöïc haønh, nhö ngöôøi nguû
say, haønh ñoäng trong moäng.
Boà-taùt Long Thuû laïi noùi:
–Nhöng ngöôøi moäng, khoâng ñi ñeán ñaâu cuõng khoâng coù söï ñi,
cuõng khoâng coù ñi ñeán, khoâng ñöùng ngoài. Ngöôøi naøy khi tænh moäng roài
thì hieåu tin raèng moäng khoâng thaät neân khoâng coøn naém giöõ, khoâng xaû
boû, hoaøn toaøn khoâng chaáp tröôùc, khoâng aûnh töôïng, khoâng hình töôùng,
khoâng xöù sôû cuõng khoâng thaät coù, noù nhö hö khoâng. Naøy Boà-taùt Nhu
Thuû, haïnh cuûa Boà-taùt neân khoâng coù choã naém giöõ, cuõng khoâng coù neûo
nhaäp, gioáng nhö hö khoâng, voán laø khoâng, khoâng haønh ñoäng hyù luaän.
Ñaây laø ruoäng phöôùc voâ thöôïng cuûa ñôøi, ñaùng thoï nhaän taát caû söï cuùng
döôøng môùi laøm baäc Ñaïo sö voâ löôïng, laø ruoäng phöôùc toái thaéng, laø
öùng hôïp vôùi haïnh phaùp nhaãn toái thöôïng.
Ñaïi chuùng trong hoäi vui möøng cung kính, ñeàu caàm hoa baùu ñeå
raûi treân Boà-taùt Nhu Thuû, chieâm ngöôõng vui möøng voâ cuøng.
Baáy giôø Boà-taùt Long Thuû noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Nhaân giaû, chuùng ta neân ñi vaøo thaønh ñeå khaát thöïc.
–Vaâng, nhaân giaû haõy ñi. Khi ñaõ khaát thöïc, caùc vò aáy ñeàu voâ
nieäm, giô chaân leân boû chaân xuoáng, böôùc ñi ñeàu voâ nieäm. Duø coù lay
ñoäng cuõng khoâng choã, khoâng truï vaø cuõng khoâng ñi, khoâng co khoâng
duoãi, voâ taâm voâ nieäm, khoâng coù choã böôùc ñi, ñi khoâng coù choã töôûng,
cuõng khoâng coù töôûng veà thaønh, khoâng coù töôûng treân ñöôøng ñi, laïi
cuõng khoâng coù töôûng veà thaønh vaùch, xoùm laøng, xaõ huyeän, cuõng
khoâng coù daëm ñöôøng ngoõ ngaùch, khoâng coù töôûng veà nhaø ôû, cuõng
khoâng coù nieäm veà cöûa ngoõ, khoâng nghó veà nam nöõ, cuõng khoâng coù
töôûng veà huyeãn hoùa, ñeàu khoâng coù taâm töôûng veà haønh neân laø voâ
nieäm. Vì sao? Vì phaùp haønh aáy laø nhö vaäy, cuõng khoâng coù choã chaáp
tröôùc, khoâng maøu saéc, khoâng aûnh töôïng, khoâng sinh khoâng dieät, ñeàu
khoâng coù caùc töôûng. Nhö vaäy, naøy Haønh giaû ñoù chính laø khaát thöïc voâ
thöôïng cuûa Boà-taùt, laø ñaïo haïnh coát yeáu thanh tònh vaéng laëng.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Long Thuû boãng nhieân ôû choã aáy nhaäp ñònh
Tam-muoäi chaùnh thoï nhö bieån ñöùc cuûa ñònh aáy thì ví nhö bieån lôùn
vaéng laëng khoâng laên taên, trong vaét chæ coù thuaàn moät vò, ñaùy bieån saâu
roäng khoâng theå ño löôøng, ngoïc baùu anh laïc coù ñaày khaép nôi, maø bieån
thì saâu roäng meânh moâng bao la, haøm chöùa vaïn vaät to lôùn roäng raõi,
khoâng bôø khoâng beán, nöôùc lôùn traøn ñaày. Caùc ñöùc aáy laøm cho thaàn,
roàng ñeàu cö nguï ôû ñoù, laø choã nuoâi lôùn theå chaát cuûa chuùng sinh.
Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Long Thuû! Caùc Boà-taùt nhôø nôi Tam-muoäi
chaùnh ñònh nhö bieån aáy, ñaõ truï vaøo yeáu chæ ñoù khoâng theå lay ñoäng.
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Khi Boà-taùt duøng bieån Phaùp thaân thaâu toùm taát
caû ñaïo maàu, trí tueä vaø ba möôi baûy phaåm Trôï ñaïo, khaép möôøi
phöông ñeàu nöông vaøo ñoù maø tröôûng thaønh, öùng hôïp vôùi phaùp vi dieäu
voâ thöôïng. Vì khoâng lay ñoäng, khoâng coøn lôøi noùi veà söï haønh hoùa,
neân bieát ngöôøi nhö vaäy thì ñaït ñöôïc ñòa ñònh haønh khoâng coøn thoaùi
chuyeån.
Baáy giôø, Boà-taùt Dieäu Taâm muoán laøm lay ñoäng choã ngoài Tam-
www.daitangkinh.org
muoäi chaùnh ñònh nhö bieån cuûa Ñaïi só Long Thuû nhöng duøng heát thaàn
löïc vaãn khoâng theå lay ñoäng ñöôïc. Khi aáy, tam thieân ñaïi thieân theá giôùi
ñeàu chaán ñoäng saùu caùch maø thaân cuûa Boà-taùt Long Thuû vaø choã ngoài
cuõng khoâng coù lay ñoäng. Vì sao? Vì Boà-taùt Long Thuû aáy ñaõ an truï
khoâng lay ñoäng, an truï vaøo khoâng nôi choán, truï ñeàu laø khoâng thaät coù,
truï khoâng coù töôûng nieäm, truï khoâng coù hyù luaän nôi haønh, truï khoâng
tranh caõi, truï khoâng coù ngoân töø, truï khoâng coù choã truï. Ñoù goïi laø truï
cuûa ñaïo.
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Long Thuû töø ñònh xuaát ra, cung kính höôùng
veà Ñöùc Nhö Lai, khoâng söï chaáp tröôùc, bình ñaúng Chaùnh giaùc, möa
xuoáng hoa Caâu-vaên raûi khaép Ñöùc Theá Toân vaø taùn thaùn:
–Xin quy y vôùi Ñöùc Phaät Thieân Trung Thieân, khieán cho taát caû
caùc hoäi Boà-taùt, caùc chuùng Ñaïi só, caùc Ñaïi thieân toân quyù vaø roàng,
quyû thaàn trong möôøi phöông ñeàu ñeán nghe phaùp nhö vaäy, giaûng noùi
trí tueä vi dieäu saâu xa, yeáu chæ voâ thöôïng, vì khoâng leä thuoäc, chaáp
tröôùc, khoâng giaûng noùi veà luaân hoài, vì voán laø khoâng, vaéng laëng
roäng lôùn.
Khi aáy, Boà-taùt Dieäu Taâm noùi vôùi Boà-taùt Long Thuû:
–Nhaân giaû coù bieát maët ñaát chaán ñoäng saùu caùch khoâng?
–Naøy thieän nam! Ngöôøi coù ñoäng thì môùi bieát laø maët ñaát chaán
ñoäng. Laïi vì chaán ñoäng boán phía treân döôùi, tuy bieát noù ñoäng nhöng
laïi baát ñoäng. Laïi nöõa, nhö chö Phaät Theá Toân, Ñaïi Boà-taùt, vò khoâng
thoaùi chuyeån, caû theá gian trong khaép möôøi phöông cuõng ñeàu chuyeån
ñoäng, nhöng ñaâu coù theå laøm lay ñoäng choã toân quyù aáy. Xem xeùt caùc
chuùng Thanh vaên, Duyeân giaùc,… hoï tuy ñaõ lìa ñoäng nhöng chöa hieåu
roõ voán laø khoâng, ñang ôû nôi ñaát cuûa söï chuyeån ñoäng maø töï cho raèng
laø khoâng ñoäng. Neáu bieát roõ voán laø khoâng, ñang ôû nôi ñaát thì ñoái vôùi
caùc phaùp vónh vieãn khoâng coøn lay ñoäng, khoâng nieäm khoâng chaáp.
Nhö vaäy naøy Dieäu Taâm, Boà-taùt ñoù duøng haïnh Khoâng, Voâ töôùng, Voâ
nguyeän ñoái vôùi phaùp coát yeáu thanh tònh khoâng coù lay ñoäng. Ñoù môùi
chính laø hoaøn toaøn vaéng laëng an oån khoâng lay ñoäng.
Nhu Thuû laïi hoûi Boà-taùt Long Thuû:
–Coù theå ñi vaøo thaønh khaát thöïc ö?

Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Hoâm nay, toâi ñaõ bieát roõ trí tueä khaát thöïc
toái thaéng voâ thöôïng. Vì sao? Vì duyeân vaøo nôi aáy maø ñaït ñöôïc Tam-
muoäi chaùnh ñònh nhö bieån, neân môùi bieát roõ. Vì chöùng ñaéc ñaïo Voâ
thöôïng bình ñaúng Chaùnh chaân giaùc, vì ôû trong sinh töû maø khôûi baøy
Phaät söï, chuyeån baùnh xe chaùnh phaùp ñeå cöùu ñoä chuùng sinh, luoân laøm
nhaân duyeân cöùu giuùp, ñeå xa lìa nguoàn goác caáu ueá. Ñuùng vaäy, naøy
Boà-taùt Nhu Thuû, nhö toâi gaëp Hieàn giaû laø sôùm gaëp ñöôïc Thieän höõu voâ
thöôïng, töø laâu ñaõ mong gaëp, taâm raát vui möøng, thaønh töïu ñöùc lôùn, töï
mình vui möøng.
Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Ñoái vôùi toâi, söï che chôû cuûa ngaøi laø ñeä
nhaát, voâ löôïng ñoä thoaùt cuûa ngaøi laø ñeä nhaát, khoâng caáu ueá, roäng lôùn
vi dieäu, toát ñeïp cuûa ngaøi laø ñeä nhaát, cuõng laø ñeä nhaát toái thöôïng
khoâng theå nghó baøn. Nguyeän cuùi ñaàu cung kính naêm voùc saùt ñaát, leã
baùi baäc nhaát voâ thöôïng Tieân thaùnh cam loà.
–Laønh thay, laønh thay! Naøy Nhaân giaû Long Thuû! Vì ñaõ chöùng
ñaéc neân thoâng hieåu ñöôïc caùc phaùp nhö soùng naéng, moäng huyeãn, aûnh
töôïng, tieáng vang, phaùp aáy khoâng tieáng goïi, khoâng hình töôùng, ñeàu laø
khoâng thaät coù. Töø nay veà sau Nhaân giaû môùi coù theå thöøa töï giaùo phaùp
Voâ thöôïng Ñaïi ñaïo chaúng theå nghó baøn, nhôø chöùng ñaéc Tam-muoäi
chaùnh ñònh nhö bieån, neân môùi öùng hôïp nhö vaäy. Neân bieát, vò naøy
ngang vôùi baäc Nhaát sinh boå xöù. Ñoù goïi laø trí tueä bieän taøi cuûa Boà-taùt,
ñaït ñöôïc ñieàu ñoù gioáng nhö phaùp vi dieäu saâu xa, ñònh nhö bieån thì xa
lìa ñöôïc caùc töôûng. Nhaân giaû coù theå ñi vaøo thaønh khaát thöïc.
–Suy nghó ngang vôùi ñöùc aáy neân cuøng ñi vôùi Nhaân giaû, hai baäc
Thaùnh cuøng ñi chaúng neân hay sao?
–Toâi khoâng coù choã ñi, cuõng khoâng coù choã ñeán, laïi khoâng coù
tieán tôùi hay döøng nghæ, khoâng coù ñi cuøng baïn beø, khoâng ñöùng khoâng
ngoài, laïi cuõng chaúng ñi, ñi khoâng coù choã ñeán, ñeán cuõng khoâng coù
www.daitangkinh.org
nguyeân do, truï khoâng coù xöù sôû, ngoài cuõng khoâng coù choã chieám cöù,
ñi khoâng coù neûo höôùng ñeán. Ví nhö Boà-taùt Long Thuû, Nhö Lai hieän
hoùa, do coù ñi ñeán, ngoài, ñöùng, naèm, nguû, thöùc chaêng? Hoùa laø giaû
neân khoâng coù nôi ñi ñeán, ngoài nguû. Toâi ñoái vôùi caùc phaùp cuõng nhö
vaäy, khoâng truï chaúng truï, khoâng khôûi chaúng khôûi, cuõng khoâng ñaõ
khôûi, khoâng khôûi beân trong, cuõng khoâng seõ khôûi, cuõng khoâng vöøa
khôûi.
–Nhö Nhaân giaû ñaõ noùi ñaây laø lôøi giaûng noùi maø caû theá gian raát
khoù tin. Ai seõ tin Nhaân giaû tueä coát yeáu naøy?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Nhaân giaû neân laéng nghe! Leõ naøo vì
ngöôøi khoâng coù maét maø giô cao caây ñeøn? Ñoát ngoïn ñuoác chæ vì ngöôøi
saùng maét. Nhö phaùp vi dieäu saâu xa naøy, chính vì höôùng ñeán Ñaïi Boà-
taùt thoâng ñaït thaáu trieät saâu xa, hoï môùi coù theå tin nhaän ñaïo coát yeáu vaø
hieåu roõ ñaït ñeán tueä coát yeáu naøy. Khi aáy, haønh giaû hieåu roõ taát caû voán
laø “khoâng”, caùc Boà-taùt naøy ñaõ öùng hôïp vôùi nhöõng vò tu phaïm haïnh
thanh tònh voâ thöôïng saâu xa, neân gaëp ñöôïc baäc Chaùnh só, truï vaøo
phaùp thaâm saâu. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tin phaùp, thoï phaùp, trì phaùp,
thuyeát phaùp ôû nôi vöôøn Nai, ñaõ chuyeån baùnh xe chaùnh phaùp, öùng hôïp
vôùi Hieàn thaùnh cuõng laø baäc Ñaïo sö, ban cho con maét saùng, laøm thích
hôïp vôùi voâ löôïng ngöôøi cöôøng traùng maïnh meõ. Ñaây laø phaùp voâ
thöôïng toái thaéng.
Khi Boà-taùt Nhu Thuû noùi ra lôøi aáy, trong ñaïi chuùng coù taùm vaïn
Boà-taùt ñeàu ñaït ñöôïc phaùp Nhaãn voâ sinh.
Khi aáy, Boà-taùt Dieäu Taâm ôû tröôùc ñaïi chuùng heát söùc vui möøng,
chaép ñoâi tay baùu, taâm cung kính höôùng veà Theá Toân taùn thaùn vaø taùn
thaùn Boà-taùt Nhu Thuû. Taùn thaùn xong hoan hyû noùi:
–Con xin töï quy y vôùi chö Phaät laø baäc Thaùnh tueä thoâng ñaït,
phaù tan ñaùm maây cuûa söï nguû meâ, ñaäp naùt nguoàn goác cuûa ngu si,
thoaùt khoûi caùc thöù ñieân ñaûo, tröø saïch löôùi nghi ngôø, thuaän duyeân
vaøo con ñöôøng giaùc ngoä, ñaït ñeán baäc Thaùnh voâ thöôïng. Con töï quy
y vôùi phaùp; phaùp aáy laø phaùp thuø thaéng, laø phaùp ñoái trò, nhaèm cöùu
giuùp caùc thöù beänh hoaïn, muø, ñieác…, caét trieät voøng sinh töû, dieät tröø
caùc thöù oâ ueá, taåy saïch taâm caáu nhieãm, thoâng suoát con ñöôøng meâ
hoaëc; phaùp laø voâ thöôïng, tu taäp theo thì hoaøn toaøn giaûi thoaùt. Caùc vò
Boà-taùt töø laâu ñaõ thöïc hieän phaïm haïnh, thuoäc haøng Tieân thaùnh saùng
suoát thanh tònh voâ thöôïng, caùc baäc ñaïi thaàn thoâng nguyeän hieån baøy
coâng ñöùc aáy, ñeä töû cuûa baäc Voâ thöôïng ôû ñaây laø baäc Thaùnh chuùng
ñaït chaùnh tín, chöùng phaùp vi dieäu saâu xa. Hoâm nay, con xin quy y
theo caùc vò aáy.
–Naøy Dieäu Taâm! Neáu khoâng giaûi thoaùt, thì seõ ñaït ñeán ñaïo quaû
Voâ thöôïng ñaúng giaùc.
Hoûi:
–Vì sao? Thöa Boà-taùt Nhu Thuû, ai khoâng ñöôïc giaûi thoaùt?
Ñaùp:
–Ai coøn chaáp giöõ, thì seõ caàu giaûi thoaùt. Nhö vaäy, naøy Dieäu
Taâm, Phaùp laø khoâng coù chaáp giöõ cuõng khoâng leä thuoäc. Laïi nöõa, naøy
thieän nam, phaùp khoâng giaûi thoaùt cuõng khoâng chaáp giöõ, vaäy ai coù
giaûi thoaùt? Khoâng troùi khoâng môû, caùc phaùp khoâng naém giöõ, khoâng
laáy, khoâng boû.
Nhö coù ngöôøi noùi vôùi ngöôøi huyeãn raèng:
–Naøy thieän nam! Ngöôøi ñaõ thoaùt khoûi söï naém giöõ, ñi vaøo giaûi
thoaùt.
Ngöôøi huyeãn ñaùp:
–Toâi chaúng phaûi nam, cuõng chaúng phaûi phaøm phu, toâi khoâng coù
söï naém giöõ, neân laøm gì coù choã giaûi thoaùt?
–Nhö vaäy, naøy Dieäu Taâm! Ñaïo khoâng coù chaáp giöõ, côûi boû, neân
quaùn saùt ñoù laø khoâng, khoâng voán laø khoâng, thanh tònh vaäy.
www.daitangkinh.org
KINH PHAÄT THUYEÁT NHU THUÛ BOÀ-TAÙT VOÂ

THÖÔÏNG THANH TÒNH PHAÂN VEÄ
QUYEÅN HAÏ
Khi aáy, Boà-taùt Long Thuû noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Ñi thoâi, thieän nam töû! Chuùng ta ñi ñeán phöông Ñoâng ñeå khaát
thöïc.
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Huyeãn hoùa, soùng naéng maø coù phöông
Ñoâng, Taây, Nam, Baéc ö? Toâi ñoái vôùi Nhaân giaû coøn khoâng theå noùi,
huoáng gì coù lôøi noùi. Vì sao? Vì caùc lôøi noùi aáy tuøy theo choã ngaøi ñaõ
hoûi. Nhaân giaû tuøy thuaän nôi ñoù maø noùi ra nhö phaùp, moãi moãi ñeàu bieát
roõ, khoâng bò chöôùng ngaïi, cho neân toâi chaúng coøn ngoân ngöõ, chöa bieát
ñaùp laïi. Phaøm laø ngöôøi thoâng ñaït ñeàu khoâng chaáp lôøi noùi, huoáng chi
laø ñoái vôùi choã aáy maø coù lôøi noùi ö? Theá neân caùc phaùp khoâng coù
nguyeân do.
Hoûi:
–Theá naøo laø khoâng coù caùc phaùp?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Laø khoâng coù choã, khoâng coù ngöôøi, caùc
phaùp aáy laø khoâng, chính laø caùc phaùp coát yeáu. Baèng trí tueä aáy, môùi coù
theå bieát roõ caùc aâm thanh kia, khoâng coù choã löu truyeàn môùi laø nghóa
lyù coát yeáu. Ñaây ñaâu phaûi ñaït ñeán nghóa lyù coát yeáu ñeå noùi? Ñaây laø söï
noái tieáp vôùi töôûng haønh.
Hoûi:
–Choã haønh naøo coù theå xa lìa caùc töôûng?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Boà-taùt khoâng coù töôûng veà saéc, thoï,
SOÁ 234 – KINH PHAÄT THUYEÁT NHU THUÛ BOÀ-TAÙT..., q. haï 255
töôûng, haønh, thöùc. Laïi nöõa, ñoái vôùi phaùp voán khoâng coù söï haønh, choã
voán khoâng aáy, cuõng khoâng coù söï haønh, nhôø söï haønh naøy xa maø lìa
ñöôïc caùc töôûng.
Khi Boà-taùt Nhu Thuû giaûng noùi phaùp vi dieäu saâu xa naøy, coù
naêm ngaøn Boà-taùt ñaït ñöôïc tueä naøy, hai ngaøn trôøi, ngöôøi phaùt taâm
Boà-taùt.
Baáy giôø, Boà-taùt Long Thuû noùi:
–Toâi seõ thoaùi lui, vì Boà-taùt chaúng phaûi laø baïn cuûa toâi.
–Toâi khoâng ñi ñeán cuõng chaúng coù baïn beø, laïi khoâng cuøng vôùi ai
caû. Vì sao? Vì ñaïo khoâng coù baïn beø, cuõng khoâng coù töôûng nieäm cuøng
caùc baïn beø, laïi cuõng khoâng cuøng vôùi duïc haønh laøm baïn. Ñoái vôùi phaùp
voán laø khoâng, cuõng khoâng thaáy bò troùi buoäc nôi baïn beø. Vì voán khoâng
chaáp tröôùc, neân khoâng noùi coù, coù taùnh cuûa toâi, cuûa oâng, cuûa ngöôøi, coù
thoï maïng vaø phaùp nuoâi döôõng thaân, coù nhaân vaät, ngoân ngöõ, choã chaáp
tröôùc vaø söï taïo taùc vieäc taïo taùc, höôùng ñeán. Nguoàn goác cuûa caùc phaùp
voán laø khoâng coù nhö vaäy, neân cuøng ai ñeå laøm baïn? Ngöôøi coù baïn laø
bò duïc troùi buoäc.
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Ví nhö coù ngöôøi thoâng hieåu saùng suoát,
suy nghó raèng: “huyeãn hoùa cuûa Nhö Lai, vaät huyeãn hoùa cuûa huyeãn
só”. Nhö vaäy, hoùa naøy vaø hoùa kia laø moät hay laø khaùc?
Nhaân giaû noùi toâi vaø oâng laø baïn beø, oâng vaø toâi gaëp nhau, yù cuûa
Boà-taùt Long Thuû nhö theá naøo? Ngöôøi hoùa kia coù baïn khoâng?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Ngöôøi do bieán hoùa khoâng coù baïn. Vì
sao? Vì bieán hoùa voán laø khoâng, ñeàu laø khoâng thaät coù, khoâng coù hình
töôïng, khoâng theå naém baét ñöôïc.
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Ñoái vôùi sinh töû ñeàu khoâng coù baïn beø
cuõng khoâng coù choã troùi buoäc. Neáu khoâng coù baïn beø, khoâng coù troùi
buoäc thì coù phaân bieät, hoaëc khôûi leân töôûng veà baïn beø laø cuøng vôùi duïc
khôûi. Boà-taùt thaáu hieåu neân bieát roõ veà töôûng cuûa baïn beø. Vì sao? Vì
caùc phaùp aáy nhö huyeãn, nhö hoùa, khoâng baïn, chaúng phaûi coù baïn.
www.daitangkinh.org
Laønh thay! Caùc phaùp lo sôï khoâng tin, nhö giaác moäng, hình aûnh, tieáng
vang. Tuy ñaõ coù ñaáy nhöng cuõng laïi nhö khoâng. Do töôûng, thöùc
khoâng an, khoâng coù nôi choán, khoâng naém giöõ, khoâng yù, khoâng nieäm
ñeàu laø khoâng thaät coù, ñaõ xa lìa caùc nieäm ôû trong nieäm vaø voâ nieäm
neân voán laø voâ nieäm.
Hoûi:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Nhaân giaû ñaõ töøng cuøng vôùi ngöôøi do
bieán hoùa noùi chuyeän, ñi ñeán, ñöùng ngoài, baøn luaän, tö duy chöa?
–Khoâng coù.
Boà-taùt Long Thuû hoû:
–Ngöôøi huyeãn coù töôùng maïo nhö theá naøo?
Ñaùp:
–Ngöôøi huyeãn aáy hình töôùng gioáng loaøi ngöôøi, hình töôùng bieán
hoùa cuûa ngöôøi huyeãn cuõng nhö theá.
Vì sao? Vì huyeãn hoùa nhö theá cuõng khoâng thoaùt khoûi nôi naøy,
laïi chaúng thoaùt khoûi nôi kia. Söï huyeãn hoùa vaø ngöôøi khoâng khaùc
nhau, ngöôøi cuõng khoâng khaùc ngöôøi huyeãn hoùa, vì ngöôøi töùc laø huyeãn
hoùa. Nhö ngöôøi huyeãn hoùa duøng phaùp huyeãn hoùa ñeå hoûi vieäc huyeãn
hoùa, caùc phaùp cuõng vaäy.
Laïi hoûi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Nhaân giaû laïi töï mình töøng cuøng ngöôøi huyeãn hoùa cuøng ngoài
ñöùng, ñaøm luaän, giao du, giaûng noùi, hieåu bieát…, ñöùng ñoái dieän nhau
khoâng?
Ñaùp:
–Theá naøo? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Huyeãn só vaø bieán hoùa cuøng
duïc coù khaùc chaêng? Cho ñeán ñoái vôùi toâi, Boà-taùt, ngöôøi, thoï maïng,
phaùp taêng tröôûng coù khaùc chaêng? Toâi ñem lôøi noùi huyeãn hoùa naøy, ñeå
hoûi thöû nhaân giaû, nhaän bieát Ñaïi só ñoái vôùi ñieàu naøy coù taøi bieän luaän
khaùc, vaäy neân neâu ra phaùp gì?
–Nhaân giaû ñaõ thöû nhö theá, laø nhaèm thöû phaùp huyeãn hoùa cuûa hö
khoâng. Nhaân giaû laïi nghó: Huyeãn hoùa laø coù töôûng, ngöôøi huyeãn hoùa
voán laø khoâng, khoâng töôûng, khoâng nieäm, cuõng khoâng hình töôïng, ñeàu
khoâng thöïc coù, ñaõ xa lìa caùc nieäm.
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Phaùp cuõng nhö huyeãn, huyeãn hoùa voán
laø khoâng, “khoâng” aáy khoâng coù hình töôïng, cuõng khoâng theå thaáy.
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Caùc phaùp khoâng coù hình töôïng thì
khoâng theå thaáy chaêng? Nhö Nhaân giaû ñaõ noùi, taát caû Ñaïi Boà-taùt phaûi
laøm theá naøo ñeå thoï nhaän söï leã laïy aáy ñeå thaønh töïu ñöôïc ñaïo Voâ
thöôïng chaùnh chaân. Vaäy ai bieát ñöôïc ñeå thoï nhaän söï leã baùi aáy?
–Theá naøo? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Boà-taùt ñaõ töøng ñi vaøo trong
nuùi saâu nghe tieáng vang, vaäy ôû trong nuùi coù tieáng vang phaùt ra
khoâng? Tieáng vang aáy coù choã truù chaêng? Duøng nhó thöùc naøo ñeå nghe
ñöôïc tieáng aáy ö? Tieáng aáy coù ñoái töôïng ñeå noùi chaêng? Haù coù duy trì
ñöôïc tieáng vang aáy ö? Laïi nöõa, cuøng vôùi ai nghe tieáng vang kia?
–Khoâng theå vaäy.
–Nhö theá thì Boà-taùt bieát roõ caùc phaùp, neáu nhö tieáng vang kia laø
khoâng, thì taát caû caùc aâm thanh, tieáng vang ñeàu xa lìa caùc aâm thanh.
Nhöng Boà-taùt aáy duøng söï leã baùi naøy ñoái vôùi ñaïo Voâ thöôïng chaùnh
chaân, ñoái vôùi vieäc aáy cuõng khoâng coù nhaän thoï kyù.
Chö Phaät, Ñaïi Boà-taùt ôû trong möôøi phöông ñeàu nghe Boà-taùt
Nhu Thuû giaûng noùi, heát söùc vui möøng, khen ngôïi voâ cuøng.
Baáy giôø, Boà-taùt Long Thuû noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Ñuùng luùc cuøng ñi vaøo thaønh khaát thöïc? Haõy nghó ñeán thôøi gian
khoâng ñeå bò treã.
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Caùc phaùp khoâng treã qua, cuõng khoâng
coù thôøi gian. Haønh giaû ôû trong töôûng haønh aáy, thì töôûng ñoù coù thôøi
www.daitangkinh.org
gian hay khoâng coù thôøi gian? Boà-taùt thoâng ñaït roõ raøng ñoái vôùi söï
hieåu bieát roõ phaùp “khoâng” voán laø khoâng, ñaâu coù noùi veà thôøi gian hay
khoâng gian! Vaäy baøn veà caùc phaùp khaùc thì coù thôøi gian hay khoâng coù
thôøi gian? Khoâng thôøi gian chaúng phaûi thôøi gian môùi öùng hôïp vôùi
phaùp luaät voâ thöôïng cuûa Phaät. Neáu duøng toaùn soá veà thôøi gian thì coù
vöôït hôn töôûng veà thôøi gian ö? Gioáng nhö ñeä töû cuûa caùc Ñöùc Theá
Toân, Hieàn thaùnh luoân töï no ñuû baèng trí tueä cuûa ñaïo, tueä khoâng coù
thöùc töôûng, ñoái vôùi töôûng vaø voâ töôûng thöïc haønh khoâng coù söï taïo taùc,
cuõng chaúng coù töôûng nieäm, voâ nieäm baát nieäm, nhôø trí tueä naøy maø
luoân no ñuû. Haøng Thaùnh chuùng cuûa Ñöùc Theá Toân ñeàu khoâng coù nieäm
veà aên uoáng, cuõng khoâng coù töôûng veà vieäc aên uoáng, aên nhö theá môùi
goïi laø ngöôøi aên ñích thöïc, ñoù laø baäc Hieàn thaùnh khoâng xen vaøo söï aên
uoáng. Neáu aên uoáng hoaøn toaøn nhö ngöôøi aên aáy, thì goïi laø ngöôøi aên
phaùp cam loà roäng lôùn, baèng naêng löïc duøng thöùc aên aáy thì coù theå keùo
daøi maïng soáng ñeán moät kieáp hoaëc hôn moät kieáp. Vì sao? Vì ngöôøi
naøy hieåu roõ veà haønh cuûa caùc phaùp, neân khoâng coøn töôûng nieäm, bieát
roõ laø “khoâng” thanh tònh. Bieát roõ nhö theá roài, thì khoâng coøn phaân bieät
veà söï mong caàu thöùc aên, nhö haøng phaøm phu chöa chöùng ñaéc.
Laïi nöõa, caùc Ñöùc Nhö Lai Voâ Thöôïng Chaùnh Giaùc vaø nhöõng
baäc Hieàn thaùnh khaép nôi, coù taâm Töø, Bi, Hyû, Xaû lôùn, ban boá loøng
nhaân töø thöông xoùt nhôù nghó chuùng sinh, neân xuaát hieän ôû ñôøi. Vì
muoán cöùu ñoä söï ñau khoå trong naêm ñöôøng, neân hieän baøy ñi vaøo nôi
quaän, huyeän, xoùm laøng khaát thöïc ñeå thoï nhaän thöùc aên. Nhöng caùc
baäc Thaùnh aáy ñaõ xa lìa nhöõng thöùc aên uoáng, ñoái vôùi aên nhö khoâng
aên, chæ duøng trí tueä bieát roõ caùc chaùnh ñònh, thöôøng ñöôïc no ñuû, ñoái
vôùi söï xa lìa thöùc aên uoáng maø cuøng vôùi ngöôøi aên uoáng thì seõ bò luaân
hoài trong sinh töû. Coâng duïng cuûa chö Phaät Theá Toân laø duøng caùc thöùc
aên thì nhaän bieát roõ raøng, hoaøn toaøn khoâng coù töôûng veà thöùc aên, phaán
khôûi, hoøa nhaõ an nhieân giöõ thaân coù theå nhö soá caùt soâng Haèng hoaëc
vöôït hôn soá aáy. Töø luùc môùi phaùt taâm, vónh vieãn khoâng coøn caùc töôûng
nieäm veà söï ñoùi khaùt, cho ñeán khi sao mai xuaát hieän nôi caây Boà-ñeà, töø
luùc aáy môùi thoï nhaän thöùc aên. Do thöùc aên naøy cho neân baäc Chaùnh só
vaø Ñaïi tröôïng phu anh huøng long maõnh, cho ñeán baäc Sö töû, caùc baäc
Ñieàu nhu phu vaø Chuùng hoa phuø Chaùnh só Tuù Dò, voâ vaøn Lieân Hoa
nam töû Voâ thöôïng Tröôïng phu Phaùp Ngöï Thieân Nhaân Sö ñoái vôùi choã
neân thuû ñaéc, choã neân hieåu roõ, choã neân thoâng ñaït, ñeàu bieát roõ raøng maø
ñöôïc no ñuû. Luùc aáy taát caû ñeàu hôïp vôùi trí tueä, thì thaønh töïu ñöôïc ñaïo
taâm Voâ thöôïng chaùnh chaân.
Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Taát caû Boà-taùt, caùc Ñöùc Nhö Lai
vaø nhöõng baäc Hieàn thaùnh khaép nôi, ñeàu nhôø thöùc aên aáy maø ñöôïc
chöùng ñaéc ñaïo quaû Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc, tuoåi thoï coù theå truï
nhö haèng sa kieáp, hoaëc noùi coøn hôn ñaáy raát nhieàu, maø caùc Ñöùc Nhö
Lai hoaøn toaøn khoâng leä thuoäc. Vì sao? Vì noùi baèng öùng hoùa khoâng coù
töôûng veà aên uoáng, voâ nieäm baát nieäm, voâ hôïp baát hôïp baäc Hieàn thaùnh
cuõng chaúng coù töôûng nieäm veà haønh, luoân tuøy thuaän xuaát ra caùc muøi
thôm, töï nhieân thanh tònh, khoâng töôûng khoâng nieäm, khoâng coøn caùc
neûo luaân hoài, cuõng khoâng hyù luaän nôi haønh, voán laø “khoâng”, töï noù
thanh tònh.
Theá neân, naøy Boà-taùt Long Thuû! Ñaïi Boà-taùt neân taïo moùn aên nhö
theá naøo môùi thích hôïp vôùi moùn aên cuûa phaùp?
–Laønh thay, laønh thay! Boà-taùt Nhu Thuû ñaõ giaûng noùi veà söï vi
dieäu cuûa caùc phaùp, thì toâi ñaõ no ñuû vôí caùc moùn aên thöôïng vò aáy. Chæ
caàn nghe giaûng veà caùc moùn aên cuûa phaùp yeáu, thì ñaõ no ñuû roài, huoáng
chi töø laâu ñaõ aên, khoâng coøn moùn aên khaùc maø laïi aên moùn aên nghó
muoán hay sao?
–Theá naøo? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Theå cuûa hö khoâng sao laïi coù
moùn aên xen taïp?
Laïi hoûi:
–Ngaøi no roài sao?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû, khoâng, khoâng thaät coù!
Laïi hoûi:
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Vì sao coù theå laøm no ñuû vaät maø ngöôøi
huyeãn ñaõ bieán hoùa chaêng?
Ñaùp:
www.daitangkinh.org
–Khoâng phaûi.
Laïi hoûi:
–Theá naøo? Naøy Boà-taùt Long Thuû! Phaøm laø ôû bieån coù theå ñöôïc
no ñuû ñeå hieån baøy hình töôïng chaêng?
Ñaùp:
–Khoâng phaûi!
Laïi hoûi:
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Phaøm laø ôû bieån coù theå ñöôïc no ñuû töø caùc
doøng soâng chaêng?
Ñaùp:
–Khoâng phaûi!
Boà-taùt Nhu Thuû laïi noùi:
–Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Long Thuû! Khoâng nhaøm chaùn caùc phaùp,
thì neáu nhö hö khoâng maø Nhaân giaû vöøa noùi “coù töôûng neân no ñuû”
chaêng? Caùc phaùp Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, laø khoâng khôûi,
khoâng haønh cuõng khoâng coù choã laøm, khoâng coù choã taïo, hoaøn toaøn
nhö vaäy; khoâng muoán duøng ñònh ñeå giaûi thoaùt, khoâng saéc, khoâng
töôùng, khoâng beàn khoâng chaéc, hieåu roõ nhö hö khoâng ñeàu khoâng coù
choã naém baét, caùc phaùp nhö theá, laøm sao khôûi leân töôûng coù no ñuû?
–Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Coøn taát caû haønh giaû aáy khoâng
aên moùn aên ö? Theá neân nhaân giaû noùi aên voán laø khoâng chaêng?
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Vaäy thì taát caû chuùng sinh khoâng aên.
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Ví nhö Ñöùc Theá Toân bieán hoùa ra voâ soá ngöôøi
ñeå aên vaø cung caáp cho nhöõng ngöôøi ñöôïc bieán hoùa aên. Vì sao? Naøy
thieän nam! Nhöõng ngöôøi bieán hoùa aáy laáy gì ñeå aên? Laïi coøn coù ngöôøi
aên hay khoâng?
Ñaùp:
–Ngöôøi bieán hoùa khoâng coù töôûng, khoâng coù ngoân ngöõ, ñeàu
khoâng thöïc coù, cuõng laïi khoâng moùn aên, huoáng chi noùi coù ngöôøi aên ö?
–Nhö theá, naøy Boà-taùt Long Thuû! Coù kieán chaáp hay khoâng
kieán chaáp veà taát caû caùc phaùp nhö huyeãn hoùa neân khaép caùc chuùng
sinh khoâng hieåu roõ ñieàu naøy. Vì chuùng khoâng bieát roõ, neân coøn chòu
luaân hoài trong sinh töû, ñoái vôùi sinh töû quaùn xeùt cuõng ñeàu khoâng
thöïc coù, cuõng khoâng coù choã thuû ñaéc, cuõng chaúng coù luaân hoài. Bieát
roõ sinh töû laø khoâng, voán laø khoâng coù, thì taát caû chuùng sinh khoâng
coøn chòu luaân hoài cuõng chaúng coøn sinh töû, vì khoâng thaáu roõ voán laø
khoâng neân coù sinh töû. Sinh töû aáy cuõng khoâng coù sinh töû, ñoái vôùi
sinh töû aáy cuõng khoâng coøn chòu luaân hoài, cuõng chaúng coù choã thuû
ñaéc, thì laøm sao goïi laø phaùp sinh töû?
Ñaùp:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Lôøi noùi aáy raát hay. Neân bieát ñuùng luùc
coù theå cuøng ñi, trôû veà nôi khu vöôøn Kyø-ñaø Caáp coâ ñoäc. Nhöõng söï ñoùi
khaùt cuûa toâi hoaøn toaøn ñaõ chaám döùt.
–Naøy Boà-taùt Long Thuû! Ví nhö huyeãn só ñaõ bieán hoùa ngöôøi.
Ngöôøi ñöôïc bieán hoùa aáy noùi toâi coù ñoùi khaùt? Söï ñoùi khaùt nhö soùng
naéng phaûi khoâng?
Theá neân, naøy Boà-taùt Long Thuû! Taát caû cuõng ñeàu nhö vaäy, caùc
phaùp aáy ñeàu nhö soùng naéng, söï hieåu bieát naøy môùi chính laø hieåu bieát
ñích thöïc. Nhö thieän nam ñaõ noùi, toâi khoâng coøn ñoùi khaùt chaêng?
Phaûi aên thöùc aên naøy, vieäc aên uoáng nhö caùc phaùp khoâng ñoaïn döùt,
khoâng huyû hoaïi, cuõng chaúng coù ñoùi khaùt. Taát caû caùc phaùp voán ñaõ
no ñuû. Vì caùc phaøm phu keû só kia voán khoâng bieát roõ vieäc naøy, neân
môùi noùi nhö vaày: Toâi ñoùi, oâng khaùt laïi noùi no ñuû. Caùc baäc Hieàn
thaùnh bieát roõ ngoàn goác cuûa caùc phaùp, noù khoâng coù ñoùi khaùt cuõng
chaúng nghó veà söï no ñuû, hieåu roõ nhöõng vieäc ñoùi khaùt thì khoâng coøn
sinh töû, cuõng khoâng hyù luaän nôi haønh, cuõng khoâng coù töôûng nieäm,
vieäc aáy ñaõ khoâng lay ñoäng cuõng khoâng chaáp tröôùc, caùc phaùp ñaõ giaûi
thoaùt voán khoâng coøn chaáp tröôùc.
Boà-taùt Long Thuû laïi noùi:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Nhöõng nôi ñaõ thuyeát giaûng noùi phaùp
yeáu aáy, nhöng chæ noùi phaùp giôùi.
www.daitangkinh.org
Boà-taùt Nhu Thuû noùi vôùi Boà-taùt Long Thuû:

–Phaùp giôùi aáy cuõng khoâng noùi, chaúng noùi, cuõng khoâng noùi neûo
höôùng ñeán, khoâng co, khoâng duoãi. Vì sao? Naøy Boà-taùt Long Thuû!
Phaùp giôùi ñeàu khoâng thöïc coù, cho raèng khoâng noùi cuõng chaúng coù choã
noùi vaø khoâng hyù luaän nôi haønh, cuõng khoâng coù ñoái töôïng chaáp tröôùc,
khoâng coù hôïp nhau, phaùp khoâng coù töôûng nieäm, cuõng chaúng coøn
nieäm, cuõng khoâng coù choã khôûi, cuõng khoâng coù choã dieät haønh.
Naøy Boà-taùt Long Thuû! Ví nhö caûnh giôùi cuûa hö khoâng, khoâng
töôûng, khoâng nieäm, khoâng sinh, khoâng dieät. Caùc phaùp nhö vaäy, ñoàng
nhö hö khoâng, töôùng aáy voán laø khoâng, voán khoâng theå naém baét ñöôïc
cuõng chaúng theå nhaän bieát, töôùng aáy nhö vaäy neân khoâng theå naém baét
ñöôïc maø coù theå naém baét ñöôïc ñöôïc töôùng aáy, caùc Ñöùc Nhö Lai ñaõ
nhaäp dieät cuõng khoâng phaûi coù theå naém baét ñöôïc.
Nhö vaäy, naøy Boà-taùt Long Thuû! Taát caû caùc phaùp ñeàu khoâng coù
xöù sôû, khoâng saéc, khoâng hình cuõng khoâng theå thaáy. Vì vaäy, cho neân
haèng haø sa chö Phaät ñaõ nhaäp dieät, ñoái vôùi phaùp aáy cuõng khoâng coù
nhaäp Nieát-baøn cuõng khoâng coù caûnh giôùi cuûa ñaát, nöôùc, löûa, gioù ñeå
nhaäp Nieát-baøn, cuõng chaúng coù caûnh giôùi cuûa khoâng, khoâng coù caûnh
giôùi cuûa thöùc. Nhö Lai nhaäp dieät laø nhaäp dieät, ôû trong Nieát-baøn cuõng
khoâng coù Nieát-baøn. Neáu caùc phaùp coù töôûng veà Nieát-baøn, thì caûnh
giôùi cuûa hö khoâng coù töôûng veà Nieát-baøn chaêng? Vì sao? Vì caùc phaùp
aáy voán laø khoâng, caùc phaùp laø vaéng laëng, maø phaùp vaéng laëng naøy ñoái
vôùi haøng phaøm phu haï só seõ khoûi coù töôûng nieäm veà Nieát-baøn. Nhaân
ñoù coù toâi, toâi coù thoï nhaän, toâi vaø oâng ñeàu coù thoï nhaän, maïng soáng coù
thoï nhaän, ngöôøi vaø vaät coù thoï nhaän, töôûng vaø thöùc coù cuøng moät luùc
bieát roõ khoâng coù phaùp chaân thaät, lieàn khôûi töôûng aáy laø töôûng nieäm veà
Nieát-baøn. Vì vaäy neân khoâng ñöôïc giaûi thoaùt, vaãn bò chòu sinh, giaø,
beänh, cheát; rôi vaøo möôøi hai nhaân duyeân… cho ñeán caùc hoaïn khoå lôùn
ñaõ tích taäp, do ñoù noùi coù Nieát-baøn. Haønh giaû vì khoâng bieát roõ caùc
phaùp voán laø khoâng, khoâng hieåu roõ neân chaúng giaùc ngoä, coøn caùc Ñöùc
Nhö Lai Theá Toân vì bieát Boà-taùt ñaõ vaøo saâu nôi haïnh phöông tieän,
nhôø caùc ñieàu thieän ôû ñôøi tröôùc neân ñöùng vöõng khoâng heà thoaùi lui,
tích chöùa coâng ñöùc, coù oai thaàn lôùn vì muoán daãn daét moïi ngöôøi neân
laøm Baäc Ñaïi Sö Voâ Thöôïng vaø cuøng nhöõng haïnh cuûa Ñaïi Boà-taùt nhö
theá, nhaèm ngaên caûn söï khôûi töôûng tranh chaáp. Laïi ñoái vôùi caùc haøng
Thanh vaên, Duyeân giaùc töôûng aáy traùi nghòch khôûi leân tranh chaáp. Vì
tranh chaáp cho neân phaûi chòu nhaän toäi lôùn, do tranh chaáp aáy neân
coøn ôû trong sinh töû luaân hoài, neân trôû veà, ñöôøng tranh chaáp vaøo neûo
sinh töû. Taát caû caùc baäc Thaùnh hoaøn toaøn khoâng khen ngôïi, caùc baäc
giaùc ngoä ñaõ xa lìa.
Naøy thieän nam! Ví nhö coù thaønh, quaùch xoùm laøng caùch ñaây
khoâng xa chöùa nhieàu thöù oâ ueá; ñoái vôùi nhöõng ngöôøi ñi ñeán choã aáy,
ngaøy ñeâm khoâng döøng nghæ, ñoà vaät ôû nôi aáy laøm taêng theâm oâ ueá, baát
tònh khoâng saïch. Caùc haøng phaøm phu ngu si ôû trong naêm ñöôøng, caùc
töôûng veà khoâng, sinh dieät khoâng döùt, khoâng ñoaïn döùt sinh töû, laøm
taêng theâm söï khoå ñau aáy. Vì hoï khoâng hieåu roõ laïi khoâng saùng suoát,
khoâng bieát roõ noù laø khoâng, khoâng thaáu hieåu noù voán laø khoâng. Caùi
loàng toái môø chöùa ñöïng söï ngu si neân chòu luaân hoài trong neûo sinh töû,
ôû maõi nôi naêm ñöôøng, hoaëc sinh vaøo ñòa nguïc, hoaëc sinh nôi ngaï quyû,
hoaëc sinh neûo suùc sinh, hoaëc sinh leân coõi trôøi, hoaëc sinh vaøo coõi
ngöôøi, thaàn bieán voâ thöôøng, ñau khoå nôi naêm ñöôøng, tai hoaïn ñieân
ñaûo thoáng khoå böùc baùch. Nguyeân nhaân cuûa ñau khoå do ñaõ taïo caùc
khoå, laøm taêng theâm ñoà baát tònh oâ ueá chaûy traøn, khieán cho ñeä töû cuûa
baäc Hieàn thaùnh saùng suoát kia môùi tröø dieät vaø xa lìa taät beänh.
Laïi nöõa, caùc baäc Tueä só leõ ra ñöôïc xa lìa, nhöng vì caùc taïp caáu
kia neân khoâng giaûi thoaùt, laøm cho caùc loaøi aáy höôùng ñeán neûo sinh,
roài laïi bò nôi ñau khoå cuûa sinh, giaø, beänh, cheát, vaïn thöù saàu naõo, bò
voâ soá tai naïn cuûa beänh, cheát aáy haønh haï. Ngöôøi thieän thì ñöôïc an laïc
vui veû, taïo toäi thì mang tai hoïa. Noùi toùm laïi, tai hoïa ñoù bieán ñoåi
nhanh, cho ñeán taäp hôïp caùc thöù raát thoáng khoå, neân hoï khoâng theå
thoaùt khoûi sinh töû. Vì do chöa hieåu noù voán laø khoâng, cho neân phaûi
chòu sinh töû, taêng theâm thöù oâ ueá nhö treân.
Boà-taùt Long Thuû noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Theá naøo? Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Bieát roõ ñöôïc nguoàn goác kia,
noùi vì khoâng coù taâm töôûng neân haønh vaéng laëng, nhôø höôùng ñeán neûo
tòch tónh neân chaéc chaén nhaäp vaøo choã thanh tònh, ngöôøi aáy an truï thì
bieát roõ ñöôïc nguoàn goác kia. Noùi vì sao? Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Vì sao
goïi laø tòch tónh cuûa huyeãn?
www.daitangkinh.org
Ñaùp:
–Vì hieåu roõ noù nhö huyeãn. Ñaây laø tòch tónh cuûa huyeãn, neân
nhaäp vaøo thanh tònh.
Baáy giôø, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ñeán choã Boà-taùt Nhu Thuû thaáy
ñaïi chuùng kia, lieàn hoûi:
–Caùc baäc Chaùnh só ñeán khaép hoäi naøy, nhaèm giaûng noùi ñieàu gì
chaêng?
Ñaùp:
–Thöa Hieàn giaû Tu-boà-ñeà! Toâi ñoái vôùi caùc ngoân ngöõ ñeàu khoâng
coù ñoái töôïng giaûng noùi.
Laïi nöõa, thöa Hieàn giaû Tu-boà-ñeà! Ñaâu coù nghe caùc baäc huyeãn
nhaân coù ñoái töôïng giaûng noùi ö? Gioáng nhö tieáng vang trong nuùi, nhö
giaác moäng, nhö aûnh trong göông, nhö soùng naéng laø coù baøn noùi chaêng?
Laïi nghe coù ngöôøi noùi chaêng? Laïi nöõa, thöa Hieàn giaû Tu-boà-ñeà! Nhö
Lai ñaõ hoùa thì ñaâu coù tai nghe tieáng, tieáng aáy ñaâu coù ngöôøi nghe,
khoâng phaûi coù thöùc, coù chaáp giöõ ngoân ngöõ, danh töï, caâu cuù ñeå neâu
baøy khoâng?
Ñaùp:
–Khoâng phaûi!
Khi aáy, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà yeân laëng vui möøng, ngoài ngay nôi
aáy tòch tónh maø vaøo dieät ñònh.
Baáy giôø, Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát ñeán choã cuûa Boà-taùt Nhu Thuû,
thaáy ñaïi chuùng ngoài khaép trong ñaïo traøng, caùc Boà-taùt ñeàu nghe Boà-
taùt Nhu Thuû ñaõ neâu giaûng, thaáy Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ngoài tòch tónh
maø nhaäp dieät ñònh.
Lieàn hoûi:
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Hieàn giaû naøy vì sao höôùng ñeán choã dieät
ñònh aáy?
Ñaùp:
–Naøy Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát! Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà naøy tuy
dieät ñinh nhöng khoâng tranh chaáp nôi phaùp, nhö Hieàn giaû ñaây khoâng
tranh chaáp veà haønh, khoâng an truï, khoâng chaáp tröôùc, khoâng luaân hoài,
khoâng xöù sôû, vöôït khoûi caùc phaùp Tam-ma-vieät (Thieàn ñònh).
Khi aáy, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà nhaäp vaø xuaát dieät ñònh aáy, töø choã
ngoài ñöùng daäy höôùng veà Theá Toân, lieàn baøy vai beân phaûi quyø goái
chaép tay thöa:
–Con quy y chö Phaät laø Baäc Chaùnh Giaùc Voâ Thöôïng, laø baäc
ñaõ hieän baøy, dieãn noùi phaùp vi dieäu saâu xa, vaên töï khoù bieát nhö theá,
khoâng theå nghó baøn, ñaõ ñoaïn döùt söï chaáp tröôùc, xa lìa caùc töôûng, ñaõ
chöùng ñaéc söï tòch tónh. Baäc Ñaïi Só khoâng thoaùi chuyeån vaø caùc Boà-
taùt môùi phaùt taâm, ñaõ nghe giaûng noùi veà phaùp naøy, khoâng thaät vui
sao!
Boà-taùt Nhu Thuû noùi vôùi Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà:
–Khoâng phaûi ñoái vôùi phaùp naøy maø coù noùi, coù khuyeân gaéng, coù
höôùng ñeán neûo aáy. Vì sao? Vì caùc phaùp khoâng khuyeân gaéng, khoâng
noùi naêng, khoâng baøn luaän, khoâng coù thöùc. Laïi nöõa, nghóa lyù coát yeáu
naøy khoâng coù ngoân ngöõ, khoâng truï, khoâng ñoäng, khoâng ñi, khoâng
ñeán, khoâng ngoài, khoâng naèm, khoâng nöông töïa, khoâng nôi choán, ñeàu
laø khoâng thöïc coù. Vì sao? Vì caùc phaùp voán laø “khoâng”, ñeàu laø khoâng
thaät coù, phaùp aáy voán khoâng theå thuû ñaéc. Vì sao noùi voán laø phaùp haønh
aáy?
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà noùi:
–Thöa Boà-taùt Nhu Thuû! Nguyeän xin Hieàn giaû noùi roõ caùc phaùp
voâ haønh chính laø yeáu chæ cuûa haønh, neân laøm theo haønh aáy, hieåu roõ
haønh chính laø haønh môùi goïi laø haønh. Neáu coù theå nhö vaäy ñeàu cuøng
vôùi haønh caàu thöùc aên.
Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Toâi khoâng ñi vaøo xoùm laøng khaát thöïc. Vì
sao? Vì nghe phaùp yeáu naøy ñaõ xa lìa xoùm laøng, cuõng xa lìa töôûng veà
thaønh, xa lìa töôûng veà saéc. Noùi toùm laïi, cuõng xa lìa töôûng cuûa saéc,
thanh, höông, vò, xuùc, phaùp ñeàu xa lìa caùc töôûng, cuõng khoâng coù
töôûng nieäm.
–Chæ coù Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà vaø haønh giaû môùi xa lìa töôûng aáy,
ñaõ noùi nhö theá thì coù tieán ñeán döøng laïi ö?
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ñaùp:
www.daitangkinh.org
–Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Vì sao noùi Nhö Lai ñaõ bieán hoùa saéc,
thoï, töôûng, haønh, thöùc? Laáy gì ñeå bieát phaùp Nhö Lai ñaõ hieän hoùa, laáy
töôûng gì maø coù tieán ñeán, döøng laïi, coù ñoái töôïng quaùn saùt laïi coøn co
duoãi ö?
–Laønh thay, laønh thay! Naøy Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà! Nhö Ñöùc
Theá Toân ñaõ khen ngôïi Nhaân giaû laø haønh giaû hieåu bieát ñeä nhaát veà choã
khoâng.
Boà-taùt Nhu Thuû laïi noùi:
–Thöa Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà! Coù theå cuøng toâi ñi ñeán choã Phaät
ñeå ñaûnh leã cuùng döôøng?
–Thöa Hieàn giaû! Toâi duøng thöùc aên thanh tònh môøi Nhaân giaû.
Khi aáy, Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Toâi aên nhöõng choã naøo? Neân baøy ra nhöõng moùn aên gì?
–Thöa Hieàn giaû! Ñoái vôùi ngöôøi aên aáy cuõng khoâng coù aên, cuõng
khoâng phaûi laø khoâng aên, laïi khoâng aên uoáng, khoâng coù saéc, thanh,
khoâng coù höông vò, cuõng khoâng coù xuùc. Ñoái vôùi choã aên aáy, khoâng ôû
nôi Duïc giôùi, laïi khoâng ôû Saéc giôùi vaø Voâ saéc giôùi, khoâng ôû nôi ba coõi
cuõng khoâng lìa nôi aáy. Ñoù laø choã aên cuûa chö Phaät Theá Toân.
Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–Laønh thay, laønh thay! Nhö Nhaân giaû noùi ra toâi ñaõ ñaày ñuû.
Khi aáy, khen ngôïi teân cuûa moùn aên voâ thöôïng, huoáng chi ñaõ aên vaø
ñang aên.
–Thöa Hieàn giaû! Moùn aên kia khoâng phaûi thaáy baèng maét beân
trong hay beân ngoaøi, khoâng coù söï thaáy cuûa Thieân nhaõn hay Tueä
nhaõn, aên nhö vaäy môùi thích öùng vôùi moùn aên naøy.
Baáy giôø, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà, Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát vaø caùc
chuùng sinh nghe giaûng veà vieäc khen ngôïi moùn aên naøy, töùc ôû nôi aáy
ñaït ñöôïc dieät ñònh.
Khi aáy, Boà-taùt Dieäu Taâm noùi vôùi Boà-taùt Nhu Thuû:
–AÊn neân aên baèng gì? Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà vaø Tröôûng laõo Xaù-
lôïi-phaát… ñaõ aên moùn aên gì maø vaøo ñöôïc Tam-ma-vieät?
–Duøng moùn aên voâ laäu. Haønh giaû khoâng chaáp tröôùc moùn aên,
haønh giaû khoâng coù caùc thöùc aên, haønh giaû thöïc haønh ñieàu naøy thì
ngöôøi taïo moùn aên kia cuõng khoâng coøn aên moùn aên cuûa ba coõi.
Baáy giôø, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà, Tröôûng laõo Xaù-lôïi-phaát töø nôi
dieät ñònh xuaát ra ñi khaát thöïc. Khi aáy, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà vaøo nhaø
cuûa ñaïi tröôûng giaû ôû nôi thaønh ñeå khaát thöïc. Vôï cuûa tröôûng giaû aáy
teân laø Öu-baø-di, thaáy Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ñöùng yeân laëng, lieàn hoûi:
–Thöa Hieàn giaû! Ngaøi ñang laøm gì?
Ñaùp:
–Naøy chò! Toâi ñeán ñaây khaát thöïc.
Hoûi:
–Thöa Hieàn giaû! Hieàn giaû coøn coù töôûng veà khaát thöïc, hieåu roõ
söï ñeán vaø döøng khoâng?
Ñaùp:
–Naøy chò! Toâi töø nôi baûn teá ñaõ bieát roõ töôûng veà khaát thöïc.
Hoûi:
–Thöa Hieàn giaû Tu-boà-ñeà! Baûn teá aáy ñaâu coù hieåu vaø chöa hieåu,
sao noùi laø toâi töø baûn teá ñaõ bieát roõ töôûng veà khaát thöïc ö?
Ñaùp:
–Naøy chò! Neáu baûn teá khoâng thì maït teá cuõng khoâng, taát caû ñeàu
khoâng.
Öu-baø-di noùi:
–Nhö vaäy, thöa Hieàn giaû! Ñaõ laø khoâng vì sao laïi noùi laø roõ vôùi
khoâng roõ? Nhaân giaû haõy ñöa tay ra con seõ daâng thöïc phaåm.
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ñöa tay ra vaø noùi:
–Naøy Hieàn giaû! Laø baäc A-la-haùn, maø khoâng hieåu roõ nguoàn goác
laïi giöõ laáy söï dieät chöùng hay sao?
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà noùi tieáp:
www.daitangkinh.org
–Naøy chò! Tay cuûa baäc A-la-haùn khoâng hình, khoâng theå thaáy,
cuõng khoâng co duoãi. Ví nhö Huyeãn só laøm huyeãn hoùa taïo ra lôøi noùi
naøy, thì choã naøo goïi laø tay cuûa huyeãn só?
Hoûi:
–Laïi noùi coù theå laø tay cuûa huyeãn só co duoãi chaêng?
Noùi:
–Naøy chò! Tay cuûa huyeãn giaû coù thaáy khoâng? Laïi coù theå duoãi
ö?
Ñaùp:
–Khoâng theå!
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà noùi:
–Naøy chò! Theá Toân noùi taát caû caùc phaùp nhö huyeãn voán laø
khoâng.
Hoûi:
–Theá neân, naøy Hieàn giaû! Theá Toân noùi taát caû laø khoâng. Vì sao
Hieàn giaû tieáp tuïc caàu thöùc aên?
Khi aáy, Öu-baø-di chöa daâng thöùc aên cho Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà.
Laïi noùi:
–Naøy Hieàn giaû! Haõy ñöa baùt ra tröôùc.
Khi Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ñöa baùt ra baùt aáy boãng bieán maát. Luùc
aáy Öu-baø-di duøng tay laáy baùt maø baùt khoâng coù nôi choán, tay cuõng
khoâng gaàn nôi Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà.
Öu-baø-di noùi:
–Laønh thay, laønh thay! Thaân aáy thanh tònh khoâng chaáp tröôùc,
thaät öùng hôïp vôùi caùi khoâng cuûa haønh giaû maø Ñöùc Phaät ñaõ khen
ngôïi.
Khi Öu-baø-di vöøa noùi thì caùi baùt lieàn töï xuaát hieän. Khi aáy,
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà lieàn trao baùt, Öu-baø-di laáy baùt ñöïng ñaày côm
ñöa cho Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà, vaø noùi:
–Hieàn giaû laø baäc ñöôïc Ñöùc Phaät Thích-ca Vaên khen ngôïi ôû choã
khoâng nhaøn, chaúng phaûi do baùt.
Tu-boà-ñeà ñaùp:
–Naøy chò! Nhö Ñöùc Phaät ñaõ giaûng noùi, haïnh khoâng nhaøn cuûa
haønh giaû chaúng phaûi coù baùt.
Hoûi:
–Nhö choã khoâng nhaøn cuûa nhaøn cuûa haønh giaû chaúng phaûi coù
baùt ö?
Ñaùp:
–Khoâng phaûi!
Hoûi:
–Thöa Hieàn giaû! ÔÛ choã khoâng nhaøn coøn khoâng coù baùt thì laáy
ñaâu thoï nhaän ñöôïc thöùc aên ö?
–Naøy Hieàn giaû! Ñaõ khoâng coù choã khoâng nhaøn thì khoâng coù A-
la-haùn chöùng nhaän dieät sao? Naøy Hieàn giaû aên côm aáy roài, neân bieát
ngöôøi aên nhö huyeãn, ñoái töôïng aên nhö hoùa. Laïi nöõa, ngöôøi aên nhö
hoùa thì ñoái vôùi huyeãn giaû cuõng gioáng nhö ngöôøi khaùt nöôùc uoáng
baèng soùng naéng. Ñaõ aên thöùc aên aáy neân môùi bieát nhö vaäy, hieåu roõ
ngöôøi aáy môùi öùng hôïp vôùi Nhö Lai laø thoâng ñaït ba coõi voán khoâng
coù ñi khaát thöïc.
Naøy Hieàn giaû! Khôûi leân nieäm boá thí vaø coù nghó veà ngöôøi thoï
nhaän, lieàn taïo ra söï phaân bieät veà chuùng ñoàng phaàn. Ngöôøi ñaõ nhaän
veà ñoàng phaàn thì coù nhò kieán, do nhò kieán neân cuøng vôùi haøng phaøm
phu luaân hoài trong naêm ñöôøng, ñoàng troâi laên trong sinh töû.
Khi aáy, Öu-baø-di noùi vôùi Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà:
–Thöa Hieàn giaû! Giaùo phaùp cuûa chö Phaät khoâng coù ngöôøi boá
thí vaø ngöôøi nhaän söï boá thí, neân bieát roõ nhö huyeãn, nhö hoùa. Vì voán
laø khoâng, neân khoâng coù ñaït ñeán phaùp sinh töû vaø Nieát-baøn; cuõng neân
bieát roõ nhö moäng, nhö huyeãn, nhö soùng naéng, nhö hình boùng, nhö
tieáng vang ñeàu voán laø khoâng, ñoái vôùi caùc phaùp cuõng ñeàu laø nhö
vaäy. Caùc phaùp thanh tònh ñeàu khoâng thaät coù, khoâng boá thí khoâng
thoï nhaän, khoâng giôùi khoâng phaïm, khoâng nhaãn nhuïc khoâng tranh
caõi, khoâng sieâng naêng khoâng bieáng nhaùc, khoâng thieàn ñònh khoâng
taùn loaïn, khoâng trí tueä khoâng ngu si. Ñoái vôùi caùc phaùp ñeàu laø khoâng
thöïc coù, haïnh aáy môùi thích hôïp vôùi söï thoï nhaän thöùc aên ñuùng phaùp
cuûa Ñöùc Theá Toân. Caùc ñeä töû haønh phaùp nhö theá seõ bieát ñöôïc söï
www.daitangkinh.org
khaát thöïc cuûa haønh giaû, ñoái vôùi ba coõi khoâng nghó veà thöùc aên, cuõng
khoâng vui möøng nôi Nieát-baøn.
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà nghe Öu-baø-di noùi xong thì im laëng vì
khoâng bieát noùi gì hôn nöõa.
Öu-baø-di noùi:
–Naøy Hieàn giaû! Nieát-baøn roãng laëng chaêng? Leõ naøo khoâng coù
lôøi ñeå noùi hay sao?
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ñaùp:
–Naøy Öu-baø-di! Vì sao noùi nhö vaäy?
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà laïi noùi:
–Naøy chò! Bieát roõ caùc phaùp huyeãn chaêng?
Ñaùp:
–Naøy Hieàn giaû! Toâi bieát roõ caùc phaùp ñeàu nhö huyeãn hoùa, ngöôøi
huyeãn vaø bieán hoùa cuõng voán laø khoâng, ñeàu khoâng laø thaät coù.
Khi aáy, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà ngay ôû choã ñoù boãng nhieân nhaäp
dieät ñònh, nhaèm bieát roõ taâm Öu-baø-di mong caàu thöøa gì maø ñöôïc
chöùng nhö vaäy, bieän taøi duõng maõnh nhö theá, môùi daùm roáng leân tieáng
roáng sö töû, bieát roõ phaùp huyeãn, tuøy yù giaûng noùi khoâng bò chöôùng
ngaïi. Toân giaû duøng heát naêng löïc quaùn saùt thì bieát, Öu-baø-di ñaït ñöôïc
A-na-haøm.
Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà hoûi:
–Naøy chò! Chò ñaõ chöùng ñaéc A-na-haøm chaêng?
Öu-baø-di noùi:
–Theá naøy? Thöa Hieàn giaû! Phaùp cuûa Nhö Lai ñaâu coù haønh phaùp
cuûa A-na-haøm. Laïi nöõa, naøy Hieàn giaû! Phaùp khoâng coù hình saéc, cuõng
khoâng mong caàu daáu veát cuûa hình töôùng, thöùc khoâng ñaây kia, khoâng
ôû giöõa haønh, cuõng khoâng coù ñoái töôïng veà töôùng, khoâng thuû khoâng
chöùng, cuõng khoâng coù nôi choán, bieát roõ neûo haønh cuûa Ñaïo.
Vöøa roài Hieàn giaû hoûi:
–Nôi naøo coù chöùng quaû A-na-haøm roài thì coù thích chöùng phaùp
A-la-haùn khoâng? Naøy Hieàn giaû! Phaùp khoâng ñi ñeán, neáu coù ñi ñeán thì
coù choã höôùng ñeán, coù choã höôùng ñeán thì coù sinh coù dieät, coù nieäm coù
töôûng, ñeàu bò ñoïa vaøo sinh töû luaân hoài khoâng theå ñeám ñöôïc.
Baáy giôø, Öu-baø-di boãng nhieân ôû nôi aáy, hoùa ra toøa cao lôùn coù
ngöôøi ôû treân, ngay tröôùc maët Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà, vôùi hình töôùng,
aùnh saùng laøm chaán ñoäng khaép nôi, vaän chuyeån baùnh xe chaùnh phaùp
voâ thöôïng khoâng thoaùi chuyeån, laøm cho khaép trong thaønh Xaù-veä vaø
caùc coõi trong möôøi phöông ñeàu nghe thaáy söï bieán hoùa aáy.
Baáy giôø coù moät vaïn hai ngaøn chö Thieân ôû giöõa hö khoâng, nghe
ñieàu ñaõ giaûng noùi ñeàu ñaït ñöôïc Nhaát sinh boå xöù. Trong thaønh Xaù-veä,
Boà-taùt, haønh giaû coù hai vaïn taùm ngaøn vò, nöông theo coâng ñöùc ñôøi
tröôùc ñeàu khoâng thoaùi chuyeån. Caùc Ñaïi só trong möôøi phöông nghe
giaûng noùi phaùp aáy, coù traêm öùc Boà-taùt ñaït ñöôïc phaùp Nhaãn voâ sinh;
laïi nghe giaûng noùi phaùp toái thöôïng, lieàn chöùng ñöôïc Nhaát sinh boå xöù.
Ñoái vôùi Boà-taùt Nhu Thuû, Boà-taùt Long Thuû vaø caùc baäc Ñaïi só, Tröôûng
laõo Xaù-lôïi-phaát, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà… ñeàu töø nôi thaønh Xaù-veä böôùc
ra cöûa thaønh, uy löïc nheï nhaøng vöôït leân hö khoâng.
Boà-taùt Nhu Thuû phoùng aùnh saùng ñöa thaân leân, aùnh saùng oai
thaàn chieáu röïc rôõ, aùnh saùng röïc rôõ ñoù saùng röïc hôn caû maët trôøi maët
traêng vaø saùng hôn nhöõng aùnh saùng khaùc. Nhôø aùnh saùng nhö vaäy môùi
soi thaáu ñeán choán toái taêm nhö Kim sí ñieåu vöông bay ñi. Taát caû
chuùng sinh ñeàu nhìn thaáy. Nhöõng choã vò aáy ñi qua, chö Thieân, loaøi
ngöôøi, ñeàu nghe caùc phaùp nhö: Giaác moäng, huyeãn hoùa, soùng naéng,
hình aûnh, tieáng vang, boït nöôùc, caây chuoái ba tieâu. Lôøi giaûng aáy saâu
xa, thaûy ñeàu hoan hyû höôùng theo taâm Töø, taát caû trôøi, ngöôøi chæ nghe
tieáng moäng huyeãn, maø phaùp huyeãn ñoái vôùi thaáy vaø khoâng thaáy cuõng
khoâng thuû ñaéc. Khi nghe giaûng noùi caùc phaùp vò dieäu naøy, moät traêm
ngaøn chuùng sinh chöùng ñöôïc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån.
Luùc ñoù treân ñöôøng du hoùa ôû giöõa hö khoâng, coù con cuûa tröôûng
giaû teân laø Thieän YÙ, ñôøi tröôùc ñaõ troàng coâng ñöùc, cuõng nghe Boà-taùt
Nhu Thuû giaûng noùi phaùp huyeãn hoùa voâ thöôïng vaø nhìn thaáy hình
aûnh, thaàn löïc bieán hoùa, lieàn phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-ñeà. Vò aáy töï
phaùt nguyeän:
–Toâi ôû ñôøi vò lai seõ chöùng ñaéc ñaïo quaû Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc. Baây giôø, söï caûm öùng hieän ra cuõng nhö theá naøy.
www.daitangkinh.org
Boà-taùt Nhu Thuû thaáy thieän nam aáy coù caên cô ñaëc bieät vi dieäu
thanh tònh, muoán noái tieáp gioáng Phaät môùi phaùt taâm duõng maõnh ôû
choã Boà-taùt, theä nguyeän roáng leân tieáng roáng sö töû, lieàn noùi vôùi
Thieän YÙ:
–Naøy thieän nam! OÂng bieát caùc phaùp nhö huyeãn hoùa, chaéc chaén
xa lìa thöøa thaáp keùm cuûa haøng Thanh vaên, Duyeân giaùc, thaønh töïu
chöùng ñaéc ñaïo quaû voâ thöôïng chaùnh chaân. Laïi thaáu roõ caùc phaùp nhö
moäng huyeãn giaûng noùi dieäu phaùp, thaûy ñeàu khoâng thaät coù.
Luùc aáy, con cuûa tröôûng giaû quyø goái thöa:
–Xin nguyeän giaûi roõ caùc phaùp nhö huyeãn nhö hoùa.
Boà-taùt Nhu Thuû duøng caùc phaùp yeáu noùi, khuyeán khích, khai môû
cho con cuûa Tröôûng giaû. Con cuûa Tröôûng giaû taâm raát vui möøng hôùn
hôû.
Baáy giôø, nhöõng ngöôøi thuoäc doøng hoï aáy, taâm hieåu bieát saâu xa,
ñaït ñöôïc phaùp Nhaãn, coù taùm ngaøn trôøi, ngöôøi phaùt taâm Voâ thöôïng
chaùnh chaân.
Khi aáy, coù naêm ngaøn Thieân töû ôû giöõa hö khoâng nghe Boà-taùt
Nhu Thuû giaûng noùi giaùo phaùp nhaèm saùch taán, taâm heát söùc vui
möøng, ñaït ñöôïc phaùp nhaãn Voâ sinh. Taát caû ñeàu vui möøng ñeán cung
kính, ñaûnh leã. Boà-taùt Nhu Thuû boãng nhieân bay leân hö khoâng trôû veà
choã cuõ.
Baáy giôø, Boà-taùt Nhu Thuû, Boà-taùt Long Thuû, Tröôûng laõo Xaù-lôïi-
phaát vaø Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà…, trôû laïi nôi khu vöôøn Kyø-ñaø Caáp coâ
ñoäc, ñeàu ñi ñeán choã cuûa Theá Toân, cuùi ñaàu ñaûnh leã nôi chaân Phaät roài
ñöùng qua moät beân.
Boà-taùt Long Thuû lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy höôùng veà Ñöùc Phaät
chaép tay thöa:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Boà-taùt Nhu Thuû ñaõ giaûng noùi caùc phaùp
coát yeáu, ñaõ baøy giaûi ñaày ñuû.
Baáy giôø, Ñöùc Phaät khen ngôïi:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy Boà-taùt Nhu Thuû! Gioûi giaûng noùi
giaùo phaùp vi dieäu voâ thöôïng, bieát nhö giaác moäng, nhö huyeãn, nhö
hoùa, nhö soùng naéng, nhö tieáng vang thì ñaït ñöôïc trí tueä saâu xa, laø
phaùp yeáu cuûa chö Phaät. Do ñoù, môùi thích hôïp vôùi söï giaûng noùi veà
khoâng hình, khoâng töôïng, noùi voán huyeãn laø khoâng.
Baáy giôø, Ñöùc Phaät nhìn A-nan daïy:
–OÂng haõy thoï nhaän caùc phaùp yeáu naøy cuûa Boà-taùt Nhu Thuû.
A-nan cung kính quyø goái tröôùc Ñöùc Phaät thöa:
–Nguyeän xin Theá Toân, chæ daïy cho con goïi kinh naøy teân gì?
Thoï trì nhö theá naøo?
Khi aáy, Ñöùc Phaät laïi dieãn giaûng laïi veà lôøi phaùp trí tueä cuûa Nhu
Thuû vaø Boà-taùt Dieäu Taâm ñaõ giaûng. Tröôûng giaû Öu-baø-di ôû thaønh Xaù-
veä, vì söï caûm öùng cuûa Hieàn giaû Tu-boà-ñeà maø chuyeån baùnh xe cuûa
baäc Nhaát sinh boå xöù.
Ñöùc Phaät daïy A-nan:
–Naøy A-nan! Neân thoï nhaän trí tueä toái thöôïng aáy. Laïi nöõa, naøy
A-nan! Ñaây goïi laø kinh Nhu Thuû Voâ Thöôïng Thanh Tònh Phaân Veä,
cuõng goïi laø Tam-muoäi bieát roõ caùc phaùp nhö huyeãn hoùa, phaûi aân caàn
nhôù nghó thoï trì vaø giaûng giaûi löu truyeàn roäng lôùn.
Laïi nöõa, naøy A-nan! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ… naøo nghe
phaùp yeáu naøy maø höôùng veà chuyeân taâm tin hieåu, naøy A-nan, ngöôøi
aáy seõ gaëp ñöôïc chö Phaät Theá Toân, gaëp Boà-taùt Nhu Thuû, vaø chaéc
chaén ñaït ñöôïc ñaïo quaû Voâ thöôïng chaùnh chaân, roài seõ thaønh Phaät.
Huoáng chi ngöôøi thoï trì, tu taäp, ñoïc tuïng, phuïng haønh caùc coâng ñöùc
aáy nhieàu voâ thöôïng. Thieän nam, thieän nöõ ñoù ñaït ñöôïc kho taøng trí tueä
cuûa chö Phaät, chöùng ñöôïc phaùp yeáu toái thöôïng cuûa chö Phaät, laïi ñöôïc
chö Phaät uûng hoä, ñöôïc chö Phaät ôû khaép möôøi phöông truyeàn trao ñaày
ñuû, ñöôïc chö Phaät duøng tay thoï kyù. Ngöôøi aáy chaéc chaén seõ thaønh ñaïo
quaû Chaùnh chaân Voâ thöôïng.
Ñöùc Phaät giaûng noùi kinh naøy roài, Boà-taùt Nhu Thuû Ñoàng chaân,
Boà-taùt Long Thuû, Boà-taùt Dieäu Taâm vaø caùc Boà-taùt, Tröôûng laõo Xaù-
lôïi-phaát, Hieàn giaû Tu-boà-ñeà vaø caùc Tyø-kheo, taát caû chö Thieân, Roàng,
Thaàn, A-tu-la, Nhaân phi nhaân nghe Ñöùc Phaät giaûng noùi ñeàu heát söùc
vui möøng, ôû tröôùc Ñöùc Phaät laøm leã lui ra.
www.daitangkinh.org
SOÁ 235
KINH KIM CANG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT

Haùn dòch: Ñôøi Dao Taàn, Tam taïng Cöu-ma-la-thaäp,
ngöôøi nöôùc Thieân Truùc.
Moät thôøi, Ñöùc Phaät truù taïi khu laâm vieân Kyø thoï Caáp coâ ñoäc,
thuoäc thaønh Xaù-veä, vôùi ñaïi chuùng Tyø-kheo goàm moät ngaøn hai traêm
naêm möôi vò.
Luùc baáy giôø, vaøo giôø khaát thöïc, Ñöùc Phaät maëc aùo vaø oâm baùt ñi
vaøo thaønh Xaù-veä, theo thöù lôùp khaát thöïc. Khaát thöïc xong veà laïi truù
xöù thoï trai roài xeáp y baùt, röûa chaân, traûi toïa cuï maø ngoài.
Luùc aáy, töø choã ngoài trong ñaïi chuùng, Toân giaû Tu-boà-ñeà ñöùng
daäy, tròch vai aùo beân phaûi ra, quyø chaân phaûi xuoáng, chaép tay cung
kính baïch Ñöùc Phaät raèng:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Thaät laø Baäc hieám coù! Ñöùc Theá Toân
thöôøng ñaëc bieät hoä nieäm vaø ñaëc bieät giao phoù söï nghieäp cho caùc vò
Boà-taùt. Baïch Ñöùc Theá Toân! Nhöõng thieän nam, thieän nöõ naøo muoán
phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc thì neân nöông töïa vaøo
ñaâu vaø laøm sao maø ñieàu phuïc taâm cuûa hoï?
–Hay laém, hay laém! Naøy Tu-boà-ñeà! OÂng noùi thaät ñuùng! Nhö Lai
thöôøng ñaëc bieät hoä nieäm vaø giao phoù söï nghieäp cho caùc vò Boà-taùt. Nay
oâng haõy laéng nghe cho kyõ, Nhö Lai seõ vì oâng maø traû lôøi. Nhöõng thieän
nam, thieän nöõ naøo muoán phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc
thì phaûi nöông töïa vaø phaûi ñieàu phuïc taâm cuûa hoï nhö theá naøy.
Tu-boà-ñeà noùi:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Chuùng con raát mong ñöôïc nghe ngöôøi chæ
daïy.
Ñöùc Phaät baûo Tu-boà-ñeà:
–Caùc baäc Boà-taùt ñaïi nhaân neân haøng phuïc taâm hoï nhö sau. Coù
taát caû bao nhieâu loaïi chuùng sinh, hoaëc sinh baèng tröùng, hoaëc sinh
baèng thai, hoaëc sinh töø söï aåm öôùt, hoaëc baèng söï bieán hoùa, hoaëc coù
hình saéc, hoaëc khoâng coù hình saéc, hoaëc coù tri giaùc, hoaëc khoâng coù
tri giaùc, hoaëc khoâng phaûi coù tri giaùc cuõng khoâng phaûi khoâng coù tri
giaùc, ta phaûi ñöa taát caû caùc loaøi ñoù vaøo Nieát-baøn tuyeät ñoái ñeå ñöôïc
giaûi thoaùt. Giaûi thoaùt cho voâ soá, voâ löôïng, voâ bieân chuùng sinh nhö
theá, maø kyø thöïc ta khoâng thaáy coù chuùng sinh naøo ñöôïc giaûi thoaùt.
Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu moät vò Boà-taùt maø coøn coù khaùi nieäm veà
ngaõ, veà nhaân, veà chuùng sinh vaø veà thoï giaû thì vò aáy khoâng phaûi laø
moät vò Boà-taùt ñích thöïc.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt thöïc hieän phaùp boá thí nhöng
khoâng döïa vaøo baát cöù moät thöù gì caû, nghóa laø khoâng döïa vaøo saéc ñeå
boá thí, cuõng khoâng döïa vaøo thanh, höông, vò, xuùc vaø phaùp ñeå boá thí.
Tu-boà-ñeà! Boà-taùt neân boá thí theo tinh thaàn aáy, khoâng döïa vaøo töôùng.
Taïi sao? Neáu Boà-taùt boá thí maø khoâng döïa töôùng thì phöôùc ñöùc seõ
khoâng theå nghó baøn. Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Khoâng gian veà phía
Ñoâng coù theå so löôøng ñöôïc khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng!
–Naøy Tu-boà-ñeà! Khoâng gian veà phöông Taây, phöông Nam,
phöông Baéc, phöông Treân vaø phöông Döôùi coù theå nghó vaø löôøng ñöôïc
hay khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng!
–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt khoâng nöông vaøo ñaâu caû ñeå thöïc
hieän phaùp boá thí thì phöôùc ñöùc cuõng nhieàu nhö hö khoâng vaäy, khoâng
theå nghó baøn, khoâng theå so löôøng ñöôïc. Naøy Tu-boà-ñeà! Caùc Boà-taùt
neân truù taâm theo nhöõng lôøi chæ daën vöøa ñöa ra.
–Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Coù theå nhaän dieän Nhö Lai qua
thaân töôùng hay khoâng?
SOÁ 235 – KINH KIM CANG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT 277
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Caùi maø Nhö Lai noùi laø thaân töôùng
voán khoâng phaûi laø thaân töôùng.
–Phaøm nhöõng gì coù hình töôùng ñeàu laø hö voïng, neáu thaáy
ñöôïc tính caùch chaúng phaûi töôùng cuûa caùc töôùng töùc laø thaáy ñöôïc
Nhö Lai.
Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Trong töông lai, neáu ñöôïc nghe nhöõng
caâu noùi nhö theá ngöôøi ta coù theå phaùt sinh loøng tin chaân thaät hay
khoâng?
–OÂng ñöøng noùi theá! Naêm traêm naêm sau khi Nhö Lai dieät ñoä, seõ
coù nhöõng ngöôøi bieát giöõ giôùi vaø tu phöôùc; nhöõng ngöôøi ñoù khi nghe
ñöôïc nhöõng lôøi naøy seõ coù theå phaùt sinh loøng tin vaø nhaän ra ñoù laø söï
thaät. Ta neân bieát raèng nhöõng ngöôøi aáy ñaõ gieo troàng nhöõng haït gioáng
toát khoâng phaûi ôû nôi moät vò Phaät, hai vò Phaät, ba, boán, naêm vò Phaät
maø thaät ñaõ gieo troàng nhöõng haït gioáng laønh ôû nôi voâ löôïng ngaøn
muoân vò Phaät. Ngöôøi naøo phaùt sinh nieàm tin thanh tònh ñöôïc nghe
nhöõng lôøi caâu noùi aáy, duø chæ trong moät nieäm, thì naøy Tu-boà-ñeà! Nhö
Lai taát nhieân bieát, taát nhieân thaáy ñöôïc ngöôøi aáy vaø ngöôøi ñoù seõ ñaït
ñöôïc voâ löôïng phöôùc ñöùc nhö theá. Vì sao? Vì nhöõng ngöôøi nhö theá
khoâng coøn keït vaøo nhöõng khaùi nieäm veà ngaõ, veà nhaân, veà chuùng sinh,
veà thoï giaû, veà phaùp, veà khoâng phaûi phaùp, veà töôùng vaø veà khoâng phaûi
töôùng. Vì sao? Neáu coøn chaáp vaøo yù nieäm phaùp thì coøn keït vaøo töôùng
ngaõ, nhaân, chuùng sinh vaø thoï giaû; neáu coøn chaáp vaøo yù nieäm khoâng
phaûi phaùp, thì cuõng vaãn coøn keït vaøo töôùng ngaõ, nhaân, chuùng sinh vaø
thoï giaû nhö thöôøng. Theá cho neân, ñaõ khoâng neân chaáp vaøo phaùp maø
cuõng khoâng neân chaáp vaøo khoâng phaûi phaùp. Do vaäy Nhö Lai ñaõ maät
yù noùi: “Naøy caùc Tyø-kheo! Neân bieát raèng phaùp ta noùi ñöôïc ví duï nhö
chieác beø, phaùp coøn neân boû, huoáng laø khoâng phaûi phaùp.”
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù ñaéc phaùp Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng? Nhö Lai coù phaùp gì ñeå tuyeân
thuyeát hay khoâng?
www.daitangkinh.org
Tu-boà-ñeà thöa:
–Theo con hieåu ñieàu Ñöùc Phaät daïy thì chaúng coù moät phaùp gì
rieâng bieät ñöôïc goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, cuõng
khoâng coù moät phaùp naøo rieâng bieät ñöôïc Nhö Lai tuyeân thuyeát. Vì
sao? Vì nhöõng phaùp maø Nhö Lai ñaõ chöùng vaø ñaõ noùi thì khoâng theå
naém baét ñöôïc, cuõng khoâng theå dieãn taû ñöôïc. Ñoù khoâng phaûi laø phaùp
cuõng khoâng phaûi laø khoâng phaùp. Vì sao? Vì taát caû caùc baäc Hieàn
thaùnh ñeàu do phaùp voâ vi aáy maø trôû neân coù söï sai khaùc.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Neáu coù ngöôøi ñem baûy thöù
chaâu baùu nhieàu cho ñeán noãi chöùa ñaày caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi
naøy ñeå boá thí, thì ngöôøi aáy coù phöôùc ñöùc nhieàu hay khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì sao? Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì
phöôùc ñöùc trong töï thaân chaúng phaûi laø phöôùc ñöùc, neân Nhö Lai môùi
noùi laø phöôùc ñöùc nhieàu.
–Neáu coù ngöôøi tieáp nhaän vaø haønh trì kinh naøy duø chæ moät baøi
keä boán caâu trong kinh thoâi roài ñem giaûng noùi cho ngöôøi khaùc nghe
thì phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi naøy coøn lôùn hôn phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi kia.
Taïi sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Taát caû caùc Ñöùc Phaät vaø phaùp Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc cuûa caùc Ñöùc Phaät, ñeàu xuaát phaùt töø kinh
naøy. Naøy Tu-boà-ñeà! Caùi goïi laø phaùp Phaät, caùi ñoù chính laø caùi khoâng
phaûi phaùp Phaät.
Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Moät Tu-ñaø-hoaøn coù nghó raèng: “Ta
ñaõ ñaéc quaû Tu-ñaø-hoaøn” khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì Tu-ñaø-hoaøn coù nghóa
laø ñi vaøo doøng (Döï löu) maø thaät ra khoâng coù doøng naøo ñeå ñi vaøo caû.
Khoâng ñi vaøo doøng saéc, cuõng khoâng ñi vaøo doøng thanh, höông, vò,
xuùc vaø phaùp. Vì vaäy cho neân goïi laø “ñi vaøo doøng”.
–Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Moät Tu-ñaø-haøm coù nghó raèng:
“Ta ñaõ ñaéc quaû Tu-ñaø-haøm” khoâng?

–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì Tu-ñaø-haøm coù nghóa laø
moät laàn vaõng lai (Nhaát lai) maø thaät ra khoâng coù söï vaõng lai. Vì vaäy
cho neân goïi laø Tu-ñaø-haøm.
–Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Moät A-na-haøm coù nghó raèng: “Ta
ñaõ ñaéc quaû A-na-haøm” khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì A-na-haøm coù nghóa laø
khoâng trôû laïi (Baát hoaøn), maø thaät ra laøm gì coù söï khoâng trôû laïi? Vì
vaäy cho neân goïi laø A-na-haøm.
–Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Moät A-la-haùn coù nghó raèng: “Ta
ñaõ ñaéc quaû A-la-haùn” khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì thaät ra khoâng coù phaùp
naøo rieâng bieät ñöôïc goïi laø A-la-haùn.
Baïch Theá Toân! Neáu moät A-la-haùn naøo khôûi nieäm raèng: “Ta ñaõ
ñaéc quaû A-la-haùn” thì vò ñoù coøn chaáp vaøo ngaõ, nhaân, chuùng sinh vaø
thoï giaû.
Baïch Ñöùc Theá Toân! Theá Toân thöôøng noùi con ñaõ ñaït tôùi Voâ
traùnh Tam-muoäi vaø trong soá ngöôøi ñeä nhaát, con laø vò A-la-haùn ly duïc
ñeä nhaát.
Baïch Theá Toân! Neáu con nghó raèng con ñaõ ñaéc quaû A-la-haùn thì
chaéc Theá Toân ñaõ khoâng noùi raèng Tu-boà-ñeà laø ngöôøi öa haïnh A-lan-
na.
Ñöùc Phaät hoûi Tu-boà-ñeà:
–Thuôû xöa luùc coøn theo hoïc vôùi Ñöùc Phaät Nhieân Ñaêng, Nhö
Lai coù ñaéc phaùp gì chaêng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Ngaøy xöa khi coøn ôû vôùi Ñöùc Phaät
www.daitangkinh.org
Nhieân Ñaêng, Nhö Lai khoâng coù ñaéc phaùp caû.

–Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Boà-taùt coù trang nghieâm coõi Phaät
chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì trang nghieâm coõi Phaät töùc
laø khoâng trang nghieâm coõi Phaät, vì vaäy neân môùi goïi laø trang nghieâm
coõi Phaät.
–Cho neân, naøy Tu-boà-ñeà! Caùc Ñaïi Boà-taùt neân phaùt taâm thanh
tònh nhö theá. Khoâng neân döïa vaøo saéc maø phaùt taâm, cuõng khoâng neân
döïa vaøo thanh, höông, vò, xuùc vaø phaùp maø phaùt taâm, chæ neân phaùt taâm
nôi khoâng choã truï.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ví duï coù ngöôøi coù thaân lôùn nhö nuùi chuùa Tu-di,
yù oâng nghó sao? Thaân aáy coù lôùn khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, lôùn laém! Vì sao? Caùi maø Theá Toân goïi laø
khoâng phaûi thaân lôùn môùi ñích thaät laø thaân lôùn.
Phaät hoûi:
–Naøy Tu-boà-ñeà! Ví nhö trong soâng Haèng coù bao nhieâu haït caùt
laø coù baáy nhieâu doøng soâng Haèng. Vaäy thì caùt cuûa taát caû caùc soâng
haèng coù nhieàu khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, raát nhieàu! Soá löôïng caùc soâng Haèng ñaõ laø
vó ñaïi, huoáng laø soá löôïng nhöõng haït caùt cuûa caùc soâng Haèng aáy.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Baây giôø ta hoûi thaät oâng raèng, neáu coù thieän
nam, thieän nöõ naøo ñem chaâu baùu chaát ñaày caû tam thieân ñaïi thieân theá
giôùi nhieàu nhö caùt cuûa taát caû caùc soâng Haèng kia maø boá thí thì phöôùc
ñöùc coù nhieàu khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, raát nhieàu!

–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo maø thoï trì kinh naøy duø chæ moät
baøi keä boán caâu thoâi vaø ñem ra chia seû vôùi ngöôøi khaùc thì phöôùc ñöùc
cuûa ngöôøi naøy coøn nhieàu hôn phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi tröôùc.
Coøn nöõa, Tu-boà-ñeà! Maûnh ñaát naøo maø nôi ñoù coù ngöôøi thuyeát
kinh naøy, duø chæ laø thuyeát moät baøi keä boán caâu thoâi, thì neân bieát raèng
maûnh ñaát aáy laø nôi maø taát caû caùc haøng Trôøi, Ngöôøi vaø A-tu-la ñeàu
phaûi höôùng veà cuùng döôøng nhö laø cuùng döôøng thaùp mieáu cuûa Phaät.
Moät maûnh ñaát maø coøn nhö theá, huoáng gì laø baûn thaân ngöôøi ñöùng ra
haønh trì vaø ñoïc tuïng. OÂng neân bieát, moät con ngöôøi nhö theá ñaõ thaønh
töïu ñöôïc chuyeän hieám coù toái thöôïng. Nôi naøo maø coù kinh naøy laø nôi
ñoù maët cuûa Baäc Ñaïo Sö, hoaëc moät vò ñeä töû lôùn cuûa Ngaøi.
Luùc aáy, Tu-boà-ñeà thöa vôùi Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Neân ñaët teân kinh naøy laø gì vaø chuùng con
neân phuïng trì kinh naøy nhö theá naøo?
Phaät baûo Tu-boà-ñeà:
–Neân goïi kinh naøy laø kinh Kim Cang Baùt-nhaõ Ba-la-maät. Haõy
duøng danh töø aáy maø phuïng trì kinh naøy. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì
caùi maø Nhö Lai goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät voán khoâng phaûi laø Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù phaùp ñeå noùi
khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Nhö Lai chaúng coù gì ñeå noùi caû.
–Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Caùt buïi do tam thieân ñaïi thieân theá
giôùi nghieàn ra coù nhieàu khoâng?
–Nhieàu laém, baïch Theá Toân!
–Naøy Tu-boà-ñeà! Nhöõng caùt buïi aáy Nhö Lai goïi khoâng phaûi laø
caùt buïi cho neân môùi thöïc söï laø caùt buïi. Caùi maø Nhö Lai goïi laø theá
giôùi töùc khoâng phaûi laø theá giôùi cho neân ñöôïc goïi laø theá giôùi.
Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Coù theå nhaän dieän Nhö Lai qua ba
möôi hai töôùng khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì caùi maø Nhö Lai goïi laø
ba möôi hai töôùng ñeàu khoâng phaûi laø töôùng, vì vaäy cho neân Nhö Lai
www.daitangkinh.org
môùi goïi laø ba möôi hai töôùng.

–Tu-boà-ñeà! Neáu coù haøng thieän nam, thieän nöõ naøo ñem thaân
maïng nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng maø thöïc hieän vieäc boá thí, vaø neáu
coù thieän nam, thieän nöõ khaùc bieát thoï trì vaø ñem kinh naøy ra giaûng cho
keû khaùc, duø chæ thoï trì vaø giaûng daïy boán caâu thoâi, thì phöôùc ñöùc cuûa
ngöôøi naøy cuõng nhieàu hôn phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi tröôùc.
Baáy giôø, Toân giaû Tu-boà-ñeà nghe Ñöùc Phaät thuyeát kinh naøy,
hieåu ñöôïc nghóa lyù thaâm saâu, neân caûm ñoäng khoùc rôi nöôùc maét maø
baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ñöùc Theá Toân thaät laø hieám coù! Töø ngaøy
theo Theá Toân ñaït ñöôïc Tueä nhaõn cho ñeán giôø, con chöa bao giôø ñöôïc
nghe kinh ñieån thaâm dieäu nhö hoâm nay.
Baïch Theá Toân! Neáu coù ngöôøi nghe ñöôïc kinh naøy maø coù loøng
tin thanh tònh vaø ñaït ñöôïc töôùng chaân thaät thì neân bieát ngöôøi aáy ñaõ
thöïc hieän ñöôïc coâng ñöùc hieám coù baäc nhaát.
Baïch Theá Toân! Caùi töôùng chaân thaät ñoù voán khoâng phaûi laø töôùng
cho neân Nhö Lai môùi goïi laø töôùng chaân thaät.
Baïch Theá Toân! Ngaøy nay con nghe ñöôïc kinh ñieån maàu nhieäm
nhö theá naøy, ñöôïc tin, hieåu, tieáp nhaän vaø haønh trì kinh naøy cuõng chöa
phaûi laø chuyeän khoù coù laém, nhöng trong töông lai, khoaûng naêm traêm
naêm veà sau maø coù ngöôøi ñöôïc nghe kinh naøy laïi coù theå tin, hieåu, tieáp
nhaän vaø haønh trì thì chaéc chaén nhöõng ngöôøi aáy laø hy höõu baäc nhaát. Vì
sao vaäy? Vì nhöõng ngöôøi aáy khoâng coù töôùng ngaõ, töôùng nhaân, töôùng
ngaõ, chuùng sinh vaø töôùng thoï giaû. Taïi vì sao? Vì töôùng ngaõ töùc khoâng
phaûi laø töôùng, töôùng nhaân, chuùng sinh vaø thoï giaû cuõng khoâng phaûi laø
töôùng. Vì sao? Vì xa lìa taát caû töôùng cho neân coù caùc vò Phaät.
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Neáu coù ngöôøi ñöôïc nghe kinh naøy maø
khoâng hoaûng khoâng sôï thì neân bieát raèng nhöõng ngöôøi nhö vaäy raát laø
hieám coù. Taïi sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Caùi maø Nhö Lai goïi laø Ñeä nhaát ba-
la-maät voán khoâng phaûi laø Ñeä nhaát ba-la-maät cho neân môùi ñöôïc goïi laø
Ñeä nhaát ba-la-maät.
Tu-boà-ñeà! Caùi goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät, Nhö Lai noùi khoâng
phaûi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät neân môùi ñöôïc goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-
maät. Taïi sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Trong moät tieàn kieáp xa xöa, khi bò vua
Ca-lôïi caét ñöùt thaân theå, ta ñaõ khoâng vöôùng vaøo töôùng ngaõ, khoâng
vöôùng vaøo töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh vaø töôùng thoï giaû. Vì neáu khi
ñoù, ta khôûi töôùng ngaõ, töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh, töôùng thoï giaû
thì ñaõ sinh taâm oaùn haän.
Naøy Tu-boà-ñeà! Laïi nhôù ñeán thuôû khi ta coøn tu Tieân theo haïnh
nhaãn nhuïc, trong suoát naêm traêm kieáp, ta ñaõ tu taäp ñeå khoâng vöôùng
vaøo töôùng ngaõ, nhaân, chuùng sinh vaø thoï giaû. Vaäy neân, naøy Tu-boà-ñeà!
Boà-taùt khi phaùt taâm Boà-ñeà voâ thöôïng thì neân buoâng boû taát caû töôùng;
khoâng neân döïa vaøo saéc maø phaùt taâm, khoâng neân döïa vaøo thanh,
höông, vò, xuùc vaø phaùp maø phaùt taâm, chæ neân phaùt taâm nôi khoâng choã
truï, vì neáu taâm coù choã truï töùc chaúng phaûi truï. Theá neân, Phaät noùi:
“Boà-taùt taâm khoâng neân truï nôi saéc maø boá thí.” Naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt
vì lôïi ích cho taát caû chuùng sinh maø boá thí nhö theá.
Nhö Lai ñaõ noùi: “Taát caû caùc töôùng ñeàu khoâng phaûi laø töôùng”,
laïi noùi: “Taát caû caùc loaøi chuùng sinh ñeàu khoâng phaûi laø chuùng sinh”.
Tu-boà-ñeà! Nhö Lai laø ngöôøi noùi lôøi chính xaùc, laø ngöôøi noùi lôøi ñuùng
vôùi söï thaät, laø ngöôøi noùi lôøi phuø hôïp vôùi thöïc taïi, laø ngöôøi noùi lôøi
khoâng doái traù, laø ngöôøi chæ noùi moät lôøi. Tu-boà-ñeà! Neáu coù phaùp maø
Nhö Lai ñaõ ñaéc thì phaùp aáy khoâng phaûi thaät cuõng khoâng phaûi hö doái.
Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt coøn döïa vaøo phaùp maø thöïc hieän boá thí,
cuõng nhö ngöôøi ñi vaøo trong boùng toái, chaúng thaáy ñöôïc gì. Traùi laïi,
neáu Boà-taùt khoâng döïa vaøo phaùp maø haønh boá thí, cuõng nhö ngöôøi coù
maét ñi trong aùnh maët trôøi, coù theå thaáy ñöôïc taát caû hình saéc.
Tu-boà-ñeà! Trong ñôøi vò lai neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo maø
coù khaû naêng tieáp nhaän, ñoïc tuïng vaø haønh trì kinh naøy thì taát ñöôïc
Nhö Lai duøng trí tueä Phaät seõ bieát ngöôøi aáy, seõ thaáy ngöôøi aáy vaø
ngöôøi aáy seõ thaønh töïu coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo buoåi saùng ñem
thaân mình ra nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng ñeå boá thí; buoåi tröa cuõng
ñem thaân mình nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng ñeå boá thí buoåi chieàu
cuõng ñem thaân mình nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng ñeå boá thí, boá thí
nhö theá trong thôøi gian traêm ngaøn vaïn öùc voâ löôïng kieáp. Neáu coù moät
www.daitangkinh.org
ngöôøi khaùc nghe ñieån naøy kinh naøy, ñem loøng tin töôûng, khoâng phaûn
khaùng laïi thì phöôùc ñöùc coøn nhieàu hôn phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi kia;
huoáng hoà laø bieân cheùp, haønh trì, ñoïc tuïng vaø giaûi thích cho keû khaùc
ñöôïc nghe.
Naøy Tu-boà-ñeà! Toùm laïi, kinh naøy coù coâng ñöùc voâ bieân khoâng
theå suy nghó, baøn luaän, khoâng theå tính löôøng. Nhö Lai vì ngöôøi phaùt
taâm Ñaïi thöøa maø thuyeát giaûng; vì ngöôøi phaùt taâm Toái thöôïng thöøa
maø thuyeát giaûng. Neáu coù ngöôøi naøo coù khaû naêng thoï trì, ñoïc tuïng
vaø phoå bieán cho ngöôøi khaùc bieát thì ngöôøi aáy seõ ñöôïc Nhö Lai thaáy
roõ raøng, bieát chaéc chaén vaø ngöôøi aáy seõ thöïc hieän ñöôïc coâng ñöùc
khoâng theå nghó baøn, khoâng theå noùi cho heát, khoâng coù bieân giôùi,
khoâng coù so löôøng. Ngöôøi nhö theá coù theå gaùnh vaùc söï nghieäp Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc cuûa Nhö Lai. Taïi sao? Naøy Tu-boà-
ñeà! Neáu chæ öa thích phaùp nhoû, neáu coøn vöôùng maéc vaøo ngaõ, nhaân,
chuùng sinh vaø thoï giaû thì khoâng coù khaû naêng nghe, nhaän, ñoïc tuïng
vaø giaûi thuyeát cho keû khaùc.
Tu-boà-ñeà! Baát cöù nôi naøo maø coù kinh naøy thì taát caû caùc chuùng
Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la ñeàu phaûi ñeán cuùng döôøng, nhöõng nôi aáy ñeàu
ñöôïc coi laø baûo thaùp caàn ñöôïc cung kính, haønh leã, ñi quanh vaø cuùng
döôøng baèng hoa vaø baèng höông.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ñoïc tuïng
vaø haønh trì kinh naøy maø bò ngöôøi khaùc cheâ bai huûy baùng thì neân bieát
ngöôøi aáy toäi nghieäp ñôøi tröôùc ñaùng leõ phaûi bò ñoïa vaøo caùc neûo aùc
nhöng nay chæ bò ngöôøi ñôøi khinh, cheâ. Toäi nghieäp ñôøi tröôùc aét seõ tieâu
maát vaø seõ chöùng ñaéc quaû vò giaùc ngoä cao toät.
Tu-boà-ñeà! ta nhôù voâ löôïng a-taêng-kyø kieáp veà tröôùc, tröôùc khi
gaëp ñöôïc Phaät Nhieân Ñaêng, ta ñaõ töøng gaëp taùm traêm boán vaïn öùc na-
do-tha caùc vò Phaät. Vaø vôùi vò naøo ta cuõng ñeàu coù cuùng döôøng vaø haàu
caän khoâng heà boû xoùt. Neáu vaøo thôøi maït theá maø coù ngöôøi coù khaû naêng
ñoïc tuïng vaø thoï trì kinh naøy thì phöôùc ñöùc ñaït ñöôïc coøn lôùn hôn haøng
traêm ngaøn vaïn öùc laàn phöôùc ñöùc cuùng döôøng chö Phaät cuûa ta ngaøy
tröôùc; cho ñeán duøng thí duï veà toaùn soá cuõng khoâng theå hình dung ñöôïc
phöôùc ñöùc aáy.
Tu-boà-ñeà! Vaøo thôøi maït theá, neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo
thoï trì, ñoïc tuïng kinh naøy, coâng ñöùc ñaït ñöôïc neáu ta noùi heát ra thì seõ
coù ngöôøi nghe sinh taâm cuoàng loaïn, nghi ngôø khoâng tin. Tu-boà-ñeà
neân bieát! Nghóa lyù cuûa kinh naøy khoâng theå nghó baøn neân phöôùc baùo
cuõng khoâng theå nghó baøn.
Luùc aáy, Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo phaùt taâm Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc thì neân an truï vaøo ñaâu vaø neân haøng
phuïc taâm mình nhö theá naøo?
–Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc, thì neân sinh taâm nhö theá naøy: Ta phaûi hoùa ñoä heát
taát caû chuùng sinh nhöng khi ñoä heát taát caû chuùng sinh roài thì ta chaúng
thaáy coù chuùng sinh naøo thaät ñöôïc hoùa ñoä caû. Vì sao theá? Naøy Tu-boà-
ñeà! Neáu Boà-taùt maø coøn coù töôùng ngaõ, töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh
vaø töôùng thoï giaû thì chöa phaûi laø Boà-taùt. Taïi sao nhö theá? Naøy Tu-
boà-ñeà! Thaät ra chaúng coù phaùp gì goïi phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc.
Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nôi Phaät Nhieân Ñaêng, Nhö Lai coù
phaùp goïi laø ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc hay khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Theo caùch con hieåu lôøi Phaät daïy
thì Phaät ôû nôi Phaät Nhieân Ñaêng khoâng coù phaùp goïi laø ñaéc Voâ thöôïng
Phaät daïy:
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Naøy Tu-boà-ñeà! Thaät ra khoâng coù phaùp
Nhö Lai chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Naøy Tu-boà-
ñeà! Neáu coù phaùp Nhö Lai chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc thì Phaät Nhieân Ñaêng ñaõ khoâng thoï kyù cho ta nhö theá naøy: “Sau
naøy oâng seõ thaønh Phaät hieäu laø Thích-ca Maâu-ni.”
Chính vì khoâng coù phaùp ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc cho neân Phaät Nhieân Ñaêng môùi noùi thoï kyù cho ta theá naøy: “OÂng
ñôøi sau seõ thaønh Phaät hieäu laø Thích-ca Maâu-ni.” Vì sao? Vì Nhö Lai
töùc laø nghóa nhö nhö cuûa caùc phaùp. Neáu coù ngöôøi noùi: Nhö Lai ñaéc
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, thì naøy Tu-boà-ñeà! Thaät chaúng coù
www.daitangkinh.org
phaùp maø Phaät chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Tu-boà-
ñeà! Quaû vò Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc maø Nhö Lai ñaéc aáy,
trong ñoù khoâng thaät khoâng hö. Cho neân, Nhö Lai noùi taát caû caùc phaùp
ñeàu laø phaùp Phaät. Naøy Tu-boà-ñeà! Caùi maø ta goïi laø taát caû caùc phaùp
thaät ra chaúng phaûi laø taát caû caùc phaùp theá neân goïi laø taát caû caùc phaùp.
Tu-boà-ñeà! Ví nhö thaân ngöôøi cao lôùn.
–Baïch Theá Toân! Nhö Lai noùi thaân ngöôøi cao lôùn töùc chaúng phaûi
laø thaân cao lôùn, ñoù goïi laø thaân cao lôùn, ñoù goïi laø thaân cao lôùn.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt cuõng gioáng nhö theá. Neáu noùi theá naøy:
“Ta phaûi hoùa ñoä voâ löôïng chuùng sinh”, thì khoâng phaûi laø Boà-taùt. Vì
sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Thaät ra khoâng coù phaùp gì ñeå goïi laø Boà-taùt, cho
neân Ñöùc Phaät ñaõ noùi taát caû caùc phaùp ñeàu khoâng coù ngaõ, khoâng coù
nhaân, khoâng coù chuùng sinh, khoâng coù thoï giaû. Tu-boà-ñeà! Neáu coù Boà-
taùt noùi raèng: “Ta phaûi laøm nghieâm tònh coõi Phaät” thì ñoù khoâng goïi laø
Boà-taùt. Vì sao? Vì coõi Phaät, Nhö Lai noùi vieäc laøm nghieâm tònh coõi
Phaät, töùc phaûi laøm nghieâm tònh, ñoù môùi goïi laø nghieâm tònh. Tu-boà-
ñeà! Neáu Boà-taùt naøo thoâng ñaït ñöôïc lyù voâ ngaõ, voâ phaùp thì Nhö Lai
goïi ñoù laø Boà-taùt chaân thaät.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn khoâng?
–Baïch Theá Toân, coù! Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù Thieân nhaõn khoâng?
–Baïch Theá Toân, coù! Nhö Lai coù Thieân nhaõn.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù Tueä nhaõn khoâng?
–Baïch Theá Toân, coù! Nhö Lai coùTueä nhaõn.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù Phaùp nhaõn
khoâng?
–Baïch Theá Toân, coù! Nhö Lai coù Phaùp nhaõn.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù Phaät nhaõn khoâng?
–Baïch Theá Toân, coù! Nhö Lai coù Phaät nhaõn.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Caùt trong soâng Haèng, Phaät coù
goïi laø caùt khoâng?
–Baïch Theá Toân, coù! Nhö Lai goïi laø caùt.

–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Neáu moãi haït caùt trong soâng
Haèng laø moãi soâng Haèng thì soá löôïng theá giôùi Phaät nhieàu nhö soá caùt
trong taát caû nhöõng soâng Haèng aáy, nhö theá coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu!
–Trong caùc theá giôùi aáy, taát caû chuùng sinh coù bao nhieâu taâm yù,
Nhö Lai ñeàu bieát heát. Vì sao? Tu-boà-ñeà! Vì caùi maø Nhö Lai noùi laø
caùc loaïi taâm ñeàu chaúng phaûi laø taâm, cho neân môùi goïi laø taâm. Vì sao
vaäy? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì taâm quaù khöù khoâng naém baét ñöôïc, taâm hieän
taïi khoâng naém baét ñöôïc, taâm vò lai cuõng khoâng naém baét ñöôïc.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Neáu coù ngöôøi ñem baûy loaïi
chaâu baùu ñaày caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeå maø boá thí thì do
nhaân duyeân naøy ngöôøi ñoù coù ñöôïc phöôùc nhieàu khoâng?
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Ngöôøi aáy nhôø nhaân duyeân nhö vaäy ñöôïc
phöôùc ñöùc raát nhieàu.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu phöôùc ñöùc coù thaät thì Nhö Lai ñaõ khoâng
noùi ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu; nhöng do phöôùc ñöùc voán khoâng, cho neân
Nhö Lai môùi noùi laø ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Coù phaûi thaáy saéc thaân ñaày ñuû
laø thaáy Phaät khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Khoâng neân cho raèng thaáy saéc thaân ñaày
ñuû laø thaáy Nhö Lai. Vì sao? Vì Nhö Lai noùi saéc thaân ñaày ñuû töùc
chaúng phaûi laø saéc thaân ñaày ñuû, môùi goïi laø saéc thaân ñaày ñuû.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Coù phaûi thaáy töôùng toát ñaày ñuû
laø thaáy Nhö Lai khoâng?
Baïch Ñöùc Theá Toân, khoâng! Khoâng neân cho raèng thaáy caùc töôùng
toát, ñaày ñuû laø thaáy Nhö Lai. Vì sao vaäy? Vì Nhö Lai noùi caùc töôùng
ñaày ñuû töùc chaúng phaûi ñaày ñuû, môùi goïi laø töôùng toát ñaày ñuû.
Naøy Tu-boà-ñeà! OÂng chôù neân cho raèng Nhö Lai coù yù nieäm: “Ta
seõ thuyeát phaùp.” Ñöøng nghó nhö theá! Vì sao? Neáu coù ngöôøi noùi: “Nhö
Lai coù phaùp ñeå thuyeát”, töùc laø phæ baùng Phaät khoâng theå hieåu ñöôïc
ñieàu ta noùi. Tu-boà-ñeà! Thuyeát phaùp coù nghóa laø khoâng coù phaùp naøo
www.daitangkinh.org
ñöôïc thuyeát, nhö vaäy goïi laø thuyeát phaùp.

Luùc baáy giôø, Tueä maïng Tu-boà-ñeà baïch Phaät raèng:
–Baïch Theá Toân! Ñôøi sau coù chuùng sinh naøo khi ñöôïc nghe
phaùp naøy coù theå sinh loøng tin hay khoâng?
Phaät daïy:
–Tu-boà-ñeà! Nhöõng chuùng sinh ñoù khoâng phaûi laø chuùng sinh maø
cuõng khoâng phaûi laø khoâng chuùng sinh. Vì sao theá? Tu-boà-ñeà! Caùi maø
goïi laø chuùng sinh, Nhö Lai noùi khoâng phaûi laø chuùng sinh, ñoù goïi laø
chuùng sinh.
–Baïch Theá Toân! Quaû vò Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc maø
Phaät ñaéc coù phaûi laø caùi voâ sôû ñaéc?
Phaät noùi:
–Ñuùng theá, ñuùng theá! Tu-boà-ñeà! Ta ñoái vôùi Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc, ta chaúng coù moät chuùt phaùp ñeå chöùng ñaéc, neân môùi
goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Phaùp aáy bình ñaúng, khoâng coù cao thaáp
neân goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc; do tu taäp taát caû thieän
phaùp theo tinh thaàn khoâng ngaõ, khoâng nhaân, khoâng chuùng sinh,
khoâng thoï giaû neân chöùng ñaéc quaû Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc. Tu-boà-ñeà! Caùi goïi laø thieän phaùp thì Nhö Lai baûo khoâng phaûi laø
thieän phaùp, neân ñoù môùi thaät laø thieän phaùp.
Tu-boà-ñeà! Giaû duï coù ngöôøi tom goùp baûy thöù chaâu baùu chöùa
ñaày töøng ñoáng cao nhö taát caû nuùi Tu-di trong tam thieân ñaïi thieân
theá giôùi naøy ñeå maø boá thí nhöng neáu coù ngöôøi ñoïc tuïng, thoï trì kinh
Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, duø chæ moät baøi keä boán caâu roài ñem giaûng
noùi cho ngöôøi khaùc nghe thì phöôùc ñöùc tröôùc traêm phaàn khoâng ñöôïc
moät, traêm ngaøn vaïn öùc phaàn cho ñeán tính toaùn thí duï cuõng khoâng
theå saùnh kòp.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Caùc oâng chôù cho raèng Nhö Lai
coù yù nieäm: “Ta seõ ñoä chuùng sinh”. Tu-boà-ñeà, ñöøng nghó nhö theá! Taïi
sao vaäy? Vì söï thaät thì khoâng coù chuùng sinh naøo ñeå Nhö Lai ñoä, neáu
coù chuùng sinh ñöôïc ñoä thì Nhö Lai ñaõ vöôùng vaøo töôùng ngaõ, nhaân,
chuùng sinh, thoï giaû. Tu-boà-ñeà! Caùi maø Nhö Lai noùi laø coù ngaõ voán
khoâng phaûi laø coù ngaõ nhöng phaøm phu cho laø coù ngaõ. Naøy Tu-boà-ñeà!
Keû phaøm phu ñoù, Nhö Lai noùi chaúng phaûi laø phaøm phu neân goïi laø
phaøm phu.
Tu-boà-ñeà! Yù oâng nghó sao? Coù neân quaùn töôûng Nhö Lai qua ba
möôi hai töôùng khoâng?
–Baïch Theá Toân, ñuùng nhö theá! Phaûi duøng ba möôi hai töôùng
maø quaùn Nhö Lai.
Phaät noùi:
–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu laáy ba möôi hai töôùng maø quaùn Nhö Lai
thì moät vò Chuyeån luaân thaùnh vöông cuõng laø Nhö Lai sao?
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Con ñaõ hieåu lôøi Phaät daïy, khoâng neân
duøng ba möôi hai töôùng maø quaùn Nhö Lai.
Luùc baáy giôø, Ñöùc Theá Toân noùi baøi keä:
Tìm ta qua hình saéc
Caàu ta qua aâm thanh
Laø keû haønh ñaïo taø
Khoâng theå thaáy Nhö Lai.
Tu-boà-ñeà! OÂng ñöøng nghó raèng: “Nhö Lai ñaït ñeán Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc maø khoâng caàn tôùi caùc töôùng ñaày ñuû.” Tu-boà-
ñeà, ñöøng nghó nhö theá! Tu-boà-ñeà! OÂng ñöøng nghó laø khi phaùt taâm Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc thì phaûi coi caùc phaùp laø ñoaïn dieät.
Ñöøng coù nghó nhö theá, vì sao vaäy? Vì ngöôøi phaùt taâm Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng cho raèng caùc phaùp laø ñoaïn dieät.
Tu-boà-ñeà! Neáu coù Boà-taùt ñem baûy thöù chaâu baùu ñaày khaép caùc
theá giôùi nhieàu nhö caùt soâng Haèng maø boá thí; vaø neáu coù ngöôøi bieát
ñöôïc taát caû caùc phaùp ñeàu laø voâ ngaõ, thaønh töïu ñöôïc phaùp Nhaãn, thì
coâng ñöùc vò Boà-taùt naøy ñaït ñöôïc thuø thaéng hôn coâng ñöùc cuûa vò Boà-
taùt tröôùc. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì caùc Boà-taùt khoâng caàn phaûi thoï
nhaän phöôùc ñöùc.
www.daitangkinh.org

–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì sao Boà-taùt khoâng thoï nhaän phöôùc ñöùc?
–Tu-boà-ñeà! Phöôùc ñöùc do Boà-taùt taïo ra, khoâng neân tham ñaém,
cho neân noùi laø khoâng thoï phöôùc ñöùc.
Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Theá Toân coù tôùi, coù ñi, coù ngoài,
coù naèm, thì ngöôøi aáy khoâng hieåu ñöôïc ñieàu ta noùi. Taïi sao? Nhö Lai
coù nghóa laø khoâng töø ñaâu tôùi caû vaø cuõng khoâng ñi veà ñaâu caû, cho neân
goïi laø Nhö Lai.
Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo ñem tam thieân ñaïi
thieân theá giôùi nghieàn thaønh buïi nhoû, thì yù oâng nghó sao, buïi nhoû nhö
theá coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì sao? Vì neáu buïi nhoû maø coù thaät
thì Phaät ñaõ khoâng goïi chuùng laø buïi nhoû. Vì sao? Caùi maø Phaät goïi laø
buïi nhoû voán khoâng phaûi laø buïi nhoû, cho neân môùi laø buïi nhoû. Baïch
Theá Toân! Caùi maø Nhö Lai goïi laø theá giôùi tam thieân ñaïi thieân, töùc
chaúng phaûi laø theá giôùi, cho neân môùi goïi noù laø theá giôùi. Vì sao? Neáu
theá giôùi maø coù thaät thì ñoù laø moät hôïp töôùng; caùi maø Nhö Lai goïi laø
moät hôïp töôùng voán khoâng phaûi laø moät hôïp töôùng cho neân goïi laø moät
hôïp töôùng.
–Tu-boà-ñeà! Caùi goïi laø moät hôïp töôùng chæ laø moät öôùc leä ngoân
ngöõ khoâng coù thöïc chaát, nhöng keû phaøm phu laïi bò vöôùng maéc vaøo
ñoù.
Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi baûo raèng: “Phaät coù noùi veà ngaõ kieán,
nhaân kieán, chuùng sinh kieán vaø thoï giaû kieán”. Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng
nghó sao? Ngöôøi aáy coù hieåu ñöôïc yù ta khoâng?
–Thöa khoâng, baïch Theá Toân! Ngöôøi aáy khoâng hieåu ñöôïc nghóa
Nhö Lai ñaõ giaûng. Vì sao? Caùi maø Nhö Lai goïi laø ngaõ kieán, nhaân
kieán, chuùng sinh kieán vaø thoï giaû kieán voán khoâng phaûi laø ngaõ kieán,
nhaân kieán, chuùng sinh kieán vaø thoï giaû kieán, cho neân môùi laø ngaõ kieán,
nhaân kieán, chuùng sinh kieán vaø thoï giaû kieán.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ngöôøi phaùt taâm caàu Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc ñoái vôùi taát caû caùc phaùp phaûi bieát nhö theá, phaûi thaáy nhö
theá, phaûi tin hieåu nhö theá, maø khoâng neân coù khaùi nieäm veà phaùp. Tu-
boà-ñeà! Caùi goïi laø khaùi nieäm veà phaùp, Nhö Lai noùi khoâng phaûi laø khaùi
nieäm veà phaùp, cho neân môùi goïi laø khaùi nieäm veà phaùp.
Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi ñem baûy thöù chaâu baùu ñaày khaép voâ
löôïng a-taêng-kyø theá giôùi ñeå boá thí; vaø neáu coù thieän nam, thieän nöõ
naøo phaùt taâm Boà-ñeà, trì kinh naøy duø chæ moät baøi keä boán caâu…, ñoïc
tuïng, thoï trì roài ñem giaûng thuyeát cho ngöôøi khaùc nghe, thì phöôùc ñöùc
ngöôøi naøy thuø thaéng hôn ngöôøi tröôùc. Theá naøo laø vì ngöôøi giaûng noùi?
Ñoù laø giaûng thuyeát maø khoâng keït vaøo töôùng, nhö nhö, khoâng ñoäng
chuyeån. Vì sao theá? Vì:
Taát caû phaùp höõu vi
Nhö moäng, huyeãn, baøo aûnh,
Nhö söông, nhö chôùp loøe,
Haõy quaùn chieáu nhö theá.
Phaät noùi kinh naøy, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà, caùc Tyø-kheo, Tyø-
kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di vaø taát caû caùc haøng Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la
ñeàu raát hoan hyû, tin nhaän phuïng haønh.
www.daitangkinh.org
SOÁ 236

Haùn dòch: Ñôøi Nguyeân Nguïy, Tam taïng Phaùp sö Boà-ñeà-löu-chi,
ngöôøi xöù Thieân Truùc.

Moät thôøi, Ñöùc Theá Toân ôû taïi khu laâm vieân Kyø-ñaø Caáp coâ ñoäc,
thaønh Xaù-baø-ñeà, cuøng vôùi chuùng ñaïi Tyø-kheo goàm moät ngaøn hai
traêm naêm möôi vò.
Baáy giôø, ñeán giôø ngoï trai, Ñöùc Theá Toân ñaép y, oâm baùt vaøo
thaønh Xaù-baø-ñeà khaát thöïc. ÔÛ trong thaønh ñoù, theo thöù lôùp khaát thöïc
xong, trôû veà choã cuõ thoï trai. Thoï trai xong, xeáp y caát baùt, röûa chaân;
nhö thöôøng leä traûi toïa cuï, ngoài kieát giaø thaúng thaân maø truï trong
chaùnh nieäm baát ñoäng.
Khi aáy caùc Tyø-kheo ñi ñeán choã Phaät. Ñeán xong, ñaûnh leã saùt
chaân Phaät, nhieãu beân phaûi ba voøng, roài lui ngoài moät beân.
Baáy giôø, Tueä maïng Tu-boà-ñeà ôû trong ñaïi chuùng, lieàn töø choã
ngoài ñöùng daäy, tròch y ñeå baøy vai phaûi, goái phaûi saùt ñaát, chaép tay
höôùng veà Ñöùc Phaät, cung kính baïch Phaät:
–Hieám coù thay! Ñöùc Theá Toân Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán
Tri, Ngaøi kheùo hoä nieäm cho caùc vò Boà-taùt, kheùo phoù chuùc cho caùc vò
Boà-taùt. Baïch Theá Toân! Laøm theá naøo ñeå caùc vò Boà-taùt ôû Ñaïi thöøa phaùt
taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc? Neân an truï nhö theá naøo?
Neân tu haønh nhö theá naøo? Neân haøng phuïc voïng taâm nhö theá naøo?
Baáy giôø Ñöùc Phaät baûo Tu-boà-ñeà:

–Laønh thay, laønh thay! Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö oâng ñaõ noùi, Nhö
Lai kheùo hoä nieäm caùc vò Boà-taùt, kheùo phuù chuùc caùc vò Boà-taùt. Nay
oâng haõy laéng nghe, ta seõ vì oâng maø noùi. Nhö trong haøng Ñaïi thöøa
Boà-taùt, neáu coù vò naøo phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc
thì neân nhö vaày maø an truï taâm, nhö vaày maø tu haønh, nhö vaày maø
haøng phuïc voïng taâm.
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Chuùng con vui söôùng muoán nghe!
–Caùc vò Boà-taùt neân sinh taâm nhö vaày: “Nhöõng ñieàu maø taát caû
chuùng sinh coù vaø nhöõng gì thuoäc veà chuùng sinh nhö loaøi sinh baèng
tröùng, loaøi thai sinh, loaøi sinh choã aåm thaáp, loaøi hoùa sinh, loaøi coù saéc,
loaøi khoâng saéc, loaøi coù töôûng, loaøi khoâng töôûng, loaøi chaúng phaûi coù
töôûng chaúng phaûi khoâng töôûng; nhöõng gì maø sinh giôùi coù vaø nhöõng gì
thuoäc veà chuùng sinh; ta ñeàu khieán vaøo Voâ dö Nieát-baøn maø dieät ñoä.”
Dieät ñoä voâ löôïng, voâ bieân chuùng sinh nhö vaäy, nhöng kyø thaät khoâng
thaáy chuùng sinh ñöôïc dieät ñoä. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt coù
töôùng chuùng sinh töùc chaúng phaûi Boà-taùt. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu
Boà-taùt khôûi töôùng chuùng sinh, töôùng nhaân, töôùng thoï giaû thì khoâng
goïi laø Boà-taùt.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt khoâng truï vaøo söï vieäc maø thöïc
haønh boá thí; khoâng truï vaøo moïi nôi maø thöïc haønh boá thí, khoâng truï
saéc maø boá thí, khoâng truï thanh, höông, vò, xuùc, phaùp maø boá thí.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Hö khoâng ôû phöông Ñoâng coù
theå suy löôøng ñöôïc khoâng?
–Nhö vaäy, naøy Tu-boà-ñeà! Hö khoâng ôû phöông Nam, phöông
Taây, phöông Baéc, boán höôùng treân, döôùi coù theå suy löôøng ñöôïc
khoâng?

–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt khoâng truï
nôi töôùng maø boá thí, thì phöôùc ñöùc cuõng laïi nhö vaäy, khoâng theå suy
löôøng.
Ñöùc Phaät laïi baûo Tu-boà-ñeà:
–Boà-taùt chæ neân nhö vaäy maø thöïc haønh boá thí. Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ
oâng theá naøo? Coù theå duøng töôùng ñaõ thaønh töïu ñeå ñöôïc thaáy Nhö Lai
khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Khoâng theå duøng töôùng ñaõ thaønh töïu
maø thaáy ñöôïc Nhö Lai. Vì sao? Vì Nhö Lai noùi töôùng töùc laø chaúng
phaûi töôùng.
–Phaøm noùi coù töôùng ñeàu laø noùi doái. Neáu thaáy caùc töôùng chaúng
phaûi töôùng, thì chaúng phaûi noùi doái. Neáu thaáy caùc töôùng chaúng phaûi
töôùng nhö vaäy, töùc laø thaáy Nhö Lai.
Ngaøi Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Veà sau, neáu coù chuùng sinh ôû ñôøi maït
phaùp, ñöôïc nghe nhöõng caâu kinh nhö vaäy, coù theå sinh töôùng chaân thaät
khoâng?
–OÂng chôù noùi ñieàu ñoù, raèng veà sau, neáu coù chuùng sinh ôû ñôøi
maït phaùp, nghe nhöõng caâu kinh nhö vaäy, coù theå sinh töôùng chaân thaät
khoâng?
–Caùc vò Ñaïi Boà-taùt, ôû ñôøi maït phaùp veà sau, khi Phaät phaùp
muoán tieâu dieät, vò naøo coù giöõ giôùi, tu phöôùc ñöùc trí tueä, ñoái vôùi kinh
naøy coù theå phaùt khôûi loøng tin vaø cho ñoù laø söï thaät.
–Neân bieát, caùc vò Ñaïi Boà-taùt kia chaúng phaûi ôû nôi moät Ñöùc
Phaät, hai Ñöùc Phaät, ba, boán, naêm Ñöùc Phaät ñaõ tu haønh cuùng döôøng;
www.daitangkinh.org
chaúng phaûi ôû trong moät Ñöùc Phaät, hai Ñöùc Phaät, ba, boán Ñöùc Phaät ñaõ
gieo troàng caên laønh.
–Caùc vò ñoù ñaõ ôû trong voâ löôïng traêm ngaøn vaïn Ñöùc Phaät ñeå tu
haønh, cuùng döôøng vaø ôû trong voâ löôïng traêm ngaøn vaïn Ñöùc Phaät ñeå
gieo troàng caên laønh. Caùc vò aáy nghe kinh naøy duø chæ trong moät nieäm
cuõng coù theå sinh loøng tin trong saïch.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñöùc Nhö Lai ñeàu bieát nhöõng chuùng sinh ñoù.
Ñöùc Nhö Lai ñeàu thaáy nhöõng chuùng sinh ñoù.
Naøy Tu-boà-ñeà! Caùc vò Boà-taùt aáy sinh phöôùc ñöùc nhieàu voâ löôïng
nhö vaäy, nhaän voâ löôïng phöôùc ñöùc nhö vaäy laø vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà!
Vì caùc vò Boà-taùt aáy khoâng trôû laïi töôùng ngaõ, töôùng chuùng sinh, töôùng
nhaân, töôùng thoï giaû.
Naøy Tu-boà-ñeà! Caùc vò Boà-taùt aáy, khoâng töôùng phaùp, cuõng
chaúng phaûi laø khoâng töôùng phaùp; voâ töôùng cuõng chaúng phaûi laø voâ
töôùng. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Caùc vò Boà-taùt aáy neáu oâm giöõ töôùng
phaùp töùc laø dính maéc vaøo ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt aáy coù töôùng phaùp töùc laø dính maéc
töôùng ngaõ, töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh, töôùng thoï giaû. Vì sao?
Naøy Tu-boà-ñeà! Khoâng neân giöõ laáy töôùng phaùp, cuõng chaúng neân
khoâng giöõ laáy töôùng phaùp. Bôûi nghóa aáy neân Nhö Lai thöôøng noùi:
“Phaùp moân laø thí duï ñoåi dôøi, phaùp aáy neân boû, cuõng chaúng phaûi boû
phaùp aáy.”
Ñöùc Phaät baûo Tueä maïng Tu-boà-ñeà:
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Nhö Lai coù ñöôïc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng? Nhö Lai coù thuyeát phaùp khoâng?
–Nhö con hieåu nghóa cuûa Phaät ñaõ noùi, khoâng coù phaùp nhaát ñònh
ñeå Nhö Lai ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, cuõng khoâng coù
phaùp nhaát ñònh maø Nhö Lai noùi. Vì sao? Vì Nhö Lai thuyeát phaùp ñeàu
khoâng theå chaáp giöõ, khoâng theå noùi ñöôïc, chaúng phaûi laø phaùp, cuõng
chaúng phaûi laø phi phaùp. Vì sao? Vì taát caû baäc Thaùnh ñeàu tu phaùp voâ
vi maø ñöôïc goïi vaäy.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem baûy baùu boá
thí khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo?
Ngöôøi thieän nam, tín nöõ ñoù coù ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu khoâng?
–Raát nhieàu, baïch Theá Toân! Raát nhieàu, baïch Theá Toân! Thieän
nam, tín nöõ kia ñöôïc phöôùc raát nhieàu. Vì sao? Baïch Theá Toân! Phöôùc
ñöùc nhieàu aáy töùc chaúng phaûi nhieàu phöôùc ñöùc. Cho neân, Nhö Lai noùi
phöôùc ñöùc nhieàu, phöôùc ñöùc nhieàu.
–Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem baûy baùu boá thí khaép tam
thieân ñaïi thieân theá giôùi, laïi coù ngöôøi ñoái vôùi kinh naøy, thoï trì chæ coù
boán caâu keä thoâi, roài vì ngöôøi khaùc maø giaûng noùi, thì phöôùc ñoù hôn
ngöôøi kia voâ löôïng, khoâng theå ñeám. Vì sao?
Naøy Tu-boà-ñeà! Vì taát caû chö Phaät vaø phaùp Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc ñeàu töø kinh naøy maø sinh ra, taát caû chö Phaät Nhö Lai
ñeàu töø kinh naøy maø sinh.
Naøy Tu-boà-ñeà! Goïi laø Phaät phaùp, töùc chaúng phaûi Phaät phaùp.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Tu-ñaø-hoaøn coù theå nghó: “Ta
ñöôïc quaû Tu-ñaø-hoaøn” khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Vì sao? Vì thaät khoâng coù phaùp naøo
goïi Tu-ñaø-hoaøn. Khoâng nhaäp vaøo saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp, aáy
môùi goïi laø Tu-ñaø-hoaøn.
–YÙ oâng theá naøo? Tö-ñaø-haøm coù theå nghó: “Ta ñöôïc quaû Tö-ñaø-
haøm” khoâng?
goïi Tö-ñaø-haøm, neân goïi laø Tö-ñaø-haøm.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? A-na-haøm coù theå nghó: “Ta
ñöôïc quaû A-na-haøm” khoâng?
www.daitangkinh.org
goïi laø A-na-haøm, neân môùi goïi laø A-na-haøm.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo, A-la-haùn coù theå nghó: “Ta
ñöôïc quaû A-la-haùn” khoâng?
goïi laø A-la-haùn.
Baïch Ñöùc Theá Toân! Neáu A-la-haùn nghó: “Ta ñöôïc quaû A-la-
haùn”, töùc laø coøn chaáp ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû.
Baïch Theá Toân! Phaät khen con ñöôïc pheùp ñònh Voâ traùnh laø baäc
toái ñeä nhaát, Theá Toân khen con laø A-la-haùn ly duïc. Baïch Theá Toân!
Con khoâng nghó con laø A-la-haùn ly duïc.
Baïch Theá Toân! Neáu con nghó raèng con ñöôïc A-la-haùn, thì Theá
Toân khoâng khen con öa haïnh Voâ traùnh ñeä nhaát. Vì Tu-boà-ñeà thaät ra
khoâng coù laøm gì heát neân môùi goïi laø Tu-boà-ñeà öa haïnh Voâ traùnh.
–YÙ oâng theá naøo? Ñöùc Nhö Lai tröôùc kia ôû choã Phaät Nhieân
Ñaêng, coù ñöôïc phaùp Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Ñöùc Nhö Lai ôû choã Phaät Nhieân
Ñaêng, thaät khoâng ñöôïc phaùp Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
–Neáu Boà-taùt noùi raèng: “Ta trang nghieâm coõi nöôùc Phaät” thì Boà-
taùt ñoù noùi khoâng thaät. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai ñaõ noùi: “Trang
nghieâm coõi Phaät töùc chaúng phaûi trang nghieâm, neân môùi goïi laø trang
nghieâm coõi Phaät.” Cho neân, naøy Tu-boà-ñeà! Caùc Ñaïi Boà-taùt neân sinh
taâm thanh tònh nhö vaäy, maø khoâng caàn coù choã truï; khoâng sinh taâm truï
nôi saéc, khoâng sinh taâm truï nôi thanh, höông, vò, xuùc, phaùp, neân sinh
taâm maø khoâng caàn coù choã truï.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ví nhö coù ngöôøi, thaân to nhö chuùa nuùi Tu-di.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo, thaân aáy coù lôùn khoâng?
–Raát lôùn, baïch Theá Toân! Vì sao? Vì Phaät noùi chaúng phaûi thaân
goïi laø thaân lôùn, thaân kia chaúng phaûi thaân môùi goïi laø thaân lôùn.
–Nhö soá caùt coù ñöôïc trong soâng Haèng, nhö vaäy neáu coù soá caùt
trong nhieàu soâng Haèng thì yù oâng theá naøo, soá caùt trong nhöõng soâng
Haèng aáy coù nhieàu khoâng?
–Raát nhieàu, baïch Theá Toân! Chæ nhöõng soâng Haèng aáy cuõng ñaõ
nhieàu voâ soá roài, huoáng chi laø caùt.
–Nay ta noùi roõ cho oâng, neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo duøng baûy
baùu ñaày khaép theá giôùi nhö soá caùt soâng Haèng maø cuùng döôøng chö Phaät
Nhö Lai thì, naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Thieän nam, tín nöõ ñoù
ñöôïc phöôùc nhieàu khoâng?
–Raát nhieàu, baïch Theá Toân! Thieän nam, tín nöõ kia ñöôïc phöôùc
raát nhieàu.
–Coù ngöôøi duøng baûy baùu khaép theá giôùi nhö soá caùt soâng Haèng
maø boá thí; laïi coù thieän nam, tín nöõ khaùc ñoái vôùi phaùp moân naøy maø
thoï trì cho ñeán chæ boán caâu keä thoâi, roài vì ngöôøi khaùc giaûng noùi, thì
phöôùc ñöùc naøy hôn phöôùc ñöùc tröôùc voâ löôïng a-taêng-kyø.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Tuøy nôi naøo maø phaùp moân naøy ñöôïc
noùi ñeán, thaäm chí moät caâu keä thoâi, thì neân bieát nôi ñoù, taát caû theá gian
Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la, ñeàu neân cuùng döôøng nhö thaùp mieáu cuûa Phaät,
huoáng chi laø coù ngöôøi thoï trì, ñoïc tuïng ñöôïc heát kinh naøy.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neân bieát ngöôøi aáy ñaõ thaønh töïu ñöôïc phaùp hieám
coù, cao toät ñeä nhaát. Neáu nôi naøo coù kinh ñieån naøy töùc laø coù Phaät,
phaûi toân troïng nhö Phaät.
Baáy giôø Toân giaû Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Phaùp moân naøy goïi laø phaùp moân gì? Chuùng con
phaûi phuïng trì nhö theá naøo?
www.daitangkinh.org

–Phaùp moân naøy goïi laø Kim cang Baùt-nhaõ ba-la-maät, cöù theo
teân goïi naøy maø oâng neân phuïng trì. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì Phaät
noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät töùc chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät. Naøy Tu-
boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Phaùp cuûa Nhö Lai coù theå noùi khoâng?
–Baïch Theá Toân! Phaùp cuûa Nhö Lai khoâng coù choã ñeå noùi.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Soá vi traàn trong tam thieân theá
giôùi coù nhieàu khoâng?
–Vi traàn kia raát nhieàu, baïch Theá Toân!
–Naøy Tu-boà-ñeà! Nhöõng vi traàn aáy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi vi
traàn môùi goïi laø vi traàn, Nhö Lai noùi theá giôùi chaúng phaûi theá giôùi môùi
goïi laø theá giôùi.
–YÙ oâng theá naøo, coù theå duøng ba möôi hai töôùng Ñaïi nhaân ñeå
thaáy Nhö Lai khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Vì sao? Vì Nhö Lai noùi ba möôi hai
töôùng Ñaïi nhaân töùc laø chaúng phaûi töôùng neân goïi laø ba möôi hai töôùng
Ñaïi nhaân.
–Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem thaân maïng nhieàu nhö caùt
soâng Haèng maø boá thí; laïi coù ngöôøi ñoái vôùi phaùp moân naøy thoï trì thaäm
chí chæ boán caâu keä thoâi, roài vì ngöôøi khaùc giaûng noùi, thì phöôùc ñöùc ñoù
raát nhieàu, nhieàu ñeán voâ löôïng a-taêng-kyø.
Khi aáy Tu-boà-ñeà nghe Ñöùc Phaät noùi kinh naøy, hieåu ñöôïc nghóa
thuù saâu xa, tuûi khoùc suït suøi, lau nöôùc maét maø baïch Phaät:
–Thaät hieám coù, baïch Ñöùc Baø-giaø-baø! Thaät hieám coù, baïch Ñöùc
Tu-giaø-ñaø! Phaät noùi phaùp moân saâu xa nhö theá, maø con töø khi ñöôïc
Tueä nhaõn ñeán giôø, chöa töøng ñöôïc nghe phaùp moân nhö vaäy. Vì sao?
Vì Phaät noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät töùc chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Ñöùc Theá Toân! Neáu laïi coù ngöôøi ñöôïc nghe kinh naøy, maø
loøng tin thanh tònh, lieàn sinh thaät töôùng. Neân bieát ngöôøi naøy ñaõ
thaønh töïu coâng ñöùc hieám coù ñeä nhaát. Baïch Ñöùc Theá Toân! Thaät
töôùng aáy töùc chaúng phaûi laø thaät töôùng, cho neân Nhö Lai goïi laø thaät
töôùng.
Baïch Ñöùc Theá Toân! Con nay ñöôïc nghe phaùp moân nhö vaäy, tin
hieåu thoï trì khoâng sôï khoù, khoâng sôï khoâng ñöôïc. Neáu ñôøi töông lai,
coù chuùng sinh naøo ñöôïc nghe phaùp moân naøy, maø tin hieåu troï trì thì
ngöôøi aáy chính laø hieám coù ñeä nhaát. Vì sao? Vì ngöôøi aáy khoâng coù
töôùng ngaõ, töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh, töôùng thoï giaû. Vì sao? Vì
töôùng ngaõ töùc chaúng phaûi töôùng; töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh, töôùng
thoï giaû töùc chaúng phaûi töôùng. Vì sao? Vì lìa ñöôïc taát caû caùc töôùng töùc
laø chö Phaät.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu laïi coù ngöôøi ñöôïc nghe kinh naøy
khoâng kinh, khoâng khieáp, khoâng sôï. Neân bieát ngöôøi ñoù raát laø hieám
coù. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai noùi Ba-la-maät ñeä nhaát, töùc chaúng
phaûi Ba-la-maät ñeä nhaát. Nhö Lai noùi Ba-la-maät ñeä nhaát nghóa laø voâ
löôïng chö Phaät kia cuõng noùi Ba-la-maät maø goïi laø Ba-la-maät.
Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai noùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät töùc chaúng
phaûi Nhaãn nhuïc ba-la-maät. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö ta xöa kia
bò vua Ca-lôïi caét ñöùt thaân theå, luùc ñoù ta khoâng coù töôùng ngaõ, khoâng
coù töôùng chuùng sinh, khoâng coù töôùng nhaân, khoâng coù töôùng thoï giaû,
khoâng töôùng cuõng chaúng phaûi laø khoâng töôùng. Vì sao? Naøy Tu-boà-
ñeà! Vì xöa kia, khi ta bò phanh xeû thaân theå, neáu ta coøn coù töôùng
ngaõ, töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh, töôùng thoï giaû taát phaûi sinh saân
haän.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ta nhôù laïi thôøi quaù khöù, naêm traêm ñôøi veà tröôùc,
laøm vò tieân nhaãn nhuïc. Trong nhöõng ñôøi ñoù, ta khoâng coù töôùng ngaõ,
töôùng nhaân, töôùng chuùng sinh, töôùng thoï giaû. Cho neân, naøy Tu-boà-
ñeà! Boà-taùt phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, phaûi lìa taát
caû caùc töôùng. Vì sao? Vì neáu taâm coù choã truï töùc laø chaúng phaûi truï.
Khoâng neân sinh taâm truï nôi saéc, khoâng neân sinh taâm truï nôi thanh,
höông, vò, xuùc, phaùp neân sinh taâm khoâng truï. Cho neân, Phaät noùi Boà-
www.daitangkinh.org
taùt taâm khoâng truï nôi saéc maø boá thí.

Naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt vì lôïi ích cho taát caû chuùng sinh neân phaûi
boá thí nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân! Taát caû töôùng chuùng sinh töùc chaúng phaûi töôùng.
Vì sao? Vì Nhö Lai noùi taát caû chuùng sinh töùc chaúng phaûi laø chuùng
sinh.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai laø Ñaáng noùi lôøi chaân chaùnh, laø Ñaáng
noùi lôøi chaéc thaät, laø Ñaáng noùi lôøi ñuùng ñaén, laø Ñaáng noùi lôøi khoâng sai
khaùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Phaùp maø Nhö Lai ñaõ chöùng, ñaõ noùi ñoù khoâng
thaät cuõng khoâng noùi doái.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ví nhö coù ngöôøi vaøo choã toái thì khoâng theå thaáy
gì. Neáu Boà-taùt laøm vieäc boá thí maø taâm coøn truï nôi vieäc mình laøm thì
cuõng laïi nhö vaäy.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ví nhö ngöôøi coù maét, laïi ñöôïc aùnh saùng maët
trôøi soi chieáu heát caùc phaàn toái, neân thaáy ñuû loaïi maøu saéc. Neáu Boà-
taùt thöïc haønh boá thí maø khoâng truï nôi vieäc mình laøm thì cuõng laïi
nhö vaäy.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñoái vôùi
phaùp moân naøy maø coù theå thoï trì, ñoïc tuïng, tu haønh thì Nhö Lai duøng
trí tueä Phaät ñeàu bieát ngöôøi aáy, ñeàu thaáy ngöôøi aáy, ñeàu hieåu ngöôøi aáy
laø ñaõ thaønh töïu ñöôïc coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo buoåi saùng boá thí
thaân maïng nhieàu baèng soá caùt soâng Haèng, buoåi tröa laïi boá thí thaân
maïng nhieàu baèng soá caùt soâng Haèng, buoåi chieàu cuõng boá thí thaân
maïng nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng. Nhö theá cöù xaû voâ löôïng thaân
maïng nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng, cöù boá thí thaân maïng nhö theá cho
ñeán traêm, ngaøn, vaïn öùc na-do-tha kieáp. Neáu laïi coù ngöôøi nghe phaùp
moân naøy sinh loøng tin, khoâng chuùt cheâ bai thì phöôùc ñöùc ñoù hôn
ngöôøi kia voâ löôïng a-taêng-kyø, huoáng chi laïi coøn bieân cheùp, thoï trì,
ñoïc tuïng, tu haønh, vì ngöôøi maø roäng noùi.
Naøy Tu-boà-ñeà! Noùi toùm laïi, phaùp moân naøy coâng ñöùc voâ bieân,
khoâng theå nghó baøn, khoâng theå xöng löôøng ñöôïc. Vôùi phaùp moân
naøy, Nhö Lai vì ngöôøi phaùt taâm Ñaïi thöøa, vì ngöôøi phaùt taâm Toái
thöôïng thöøa maø noùi. Neáu coù ngöôøi sieâng thoï trì, ñoïc tuïng, tu haønh
kinh naøy, roäng noùi cho ngöôøi, Nhö Lai ñeàu bieát ngöôøi aáy, ñeàu thaáy
ngöôøi aáy ñaõ thaønh töïu coâng ñöùc nhieàu voâ löôïng, voâ bieân, khoâng theå
nghó baøn, khoâng theå xöng löôøng. Nhöõng ngöôøi nhö theá, môùi gaùnh
vaùc ñöôïc ñaïo Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc cuûa Nhö Lai. Vì
sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì neáu ngöôøi öa tieåu phaùp, thì ñoái vôùi kinh naøy
khoâng theå thoï trì, ñoïc tuïng, tu haønh, hay vì ngöôøi khaùc giaûng noùi.
Neáu coøn thaáy coù ngaõ, thaáy coù chuùng sinh, thaáy coù ngöôøi, thaáy coù
thoï giaû, maø ngöôøi ñoù ñoái vôùi phaùp moân naøy, coù theå thoï trì, ñoïc
tuïng, tu haønh, vì ngöôøi khaùc giaûng noùi thì khoâng coù chuyeän ñoù xaûy
ra.
Naøy Tu-boà-ñeà! Moïi choã moïi nôi, neáu coù kinh naøy thì taát caû theá
gian Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la ñeàu neân cuùng döôøng. Neân bieát choã aáy nhö
laø thaùp mieáu, phaûi neân cung kính laøm leã, nhieãu quanh, duøng caùc thöù
höông hoa maø raûi nôi aáy.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ thoï trì, ñoïc
tuïng kinh naøy maø bò ngöôøi khinh reû (Vì sao? Vì do nghieäp toäi ñôøi
tröôùc ngöôøi ñoù phaûi bò ñoïa vaøo aùc ñaïo, neân ñôøi naøy môùi bò ngöôøi
khinh reû), thì nhôø trì tuïng neân toäi nghieäp ñôøi tröôùc lieàn bò tieâu dieät,
vaø seõ ñöôïc ñaïo Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ta nhôù thuôû quaù khöù, caùch nay voâ löôïng a-
taêng-kyø, a-taêng-kyø kieáp, ôû tröôùc Phaät Nhieân Ñaêng, ta ñöôïc gaëp taùm
möôi boán traêm, ngaøn vaïn, öùc na-do-tha Ñöùc Phaät, ta ñeàu cuùng döôøng,
thôø phuïng khoâng coù boû qua.
Naøy Tu-boà-ñeà! Voâ löôïng chö Phaät nhö vaäy, ta ñeàu cuùng döôøng,
thôø phuïng khoâng coù boû qua. Neáu laïi coù ngöôøi, ôû ñôøi maït theá sau naøy
maø coù theå thoï trì, ñoïc tuïng, tu haønh kinh naøy, thì coâng ñöùc aáy daàu
ñem coâng ñöùc cuùng döôøng chö Phaät cuûa ta maø so saùnh cuõng chaúng
baèng moät phaàn traêm, ngaøn, vaïn, öùc, phaàn, cho ñeán toaùn soá thí duï
cuõng chaúng saùnh baèng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ ôû ñôøi maït theá sau
naøy, coù thoï trì, ñoïc tuïng, tu haønh kinh naøy, thì coâng ñöùc aáy neáu ta
www.daitangkinh.org
noùi ra cho heát, hoaëc coù ngöôøi nghe thì taâm lieàn cuoàng loaïn, nghi
hoaëc khoâng tin.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neân bieát phaùp moân naøy khoâng theå nghó baøn, vaø
quaû baùo cuõng khoâng theå nghó baøn.
Baáy giôø, Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Boà-taùt neân phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc nhö theá naøo? Neân an truï theá naøo? Tu haønh theá naøo?
Haøng phuïc taâm aáy theá naøo?
–Naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc neân sinh taâm nhö vaày: “Ta phaûi dieät ñoä cho taát caû chuùng
sinh, khieán hoï ñeàu vaøo coõi Voâ dö Nieát-baøn.” Dieät ñoä taát caû chuùng
sinh nhö vaäy roài, maø khoâng coù moät chuùng sinh naøo thaät söï ñöôïc dieät
ñoä. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì neáu Boà-taùt coù töôùng chuùng sinh, töôùng
nhaân, töôùng thoï giaû töùc chaúng phaûi laø Boà-taùt. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà!
Vì thaät khoâng coù phaùp naøo goïi laø Boà-taùt phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? ÔÛ choã Phaät Nhieân Ñaêng, Nhö
Lai coù phaùp gì ñeå ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Theo con hieåu nghóa Phaät ñaõ noùi, ôû
choã Phaät Nhieân Ñaêng, Nhö Lai khoâng coù phaùp gì ñeå ñöôïc Voâ thöôïng
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Thaät khoâng coù phaùp gì,
ôû choã Phaät Nhieân Ñaêng, Nhö Lai ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Nhö Lai coù phaùp gì ñeå ñöôïc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, thì chaéc Phaät Nhieân Ñaêng khoâng thoï kyù
cho ta laø: “Veà ñôøi sau, oâng seõ thaønh Phaät, hieäu laø Thích-ca Maâu-
ni.” Bôûi thaät khoâng coù phaùp gì ñeå ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc, cho neân Phaät Nhieân Ñaêng môùi thoï kyù cho ta vaø noùi nhö
vaày: “Naøy Ma-na-baø! Veà ñôøi sau, oâng seõ thaønh Phaät, hieäu laø Thích-
ca Maâu-ni.” Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì noùi Nhö Lai töùc laø chaân nhö
thaät taùnh.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi Nhö Lai ñöôïc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc thì ngöôøi ñoù noùi khoâng thaät.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thaät khoâng coù phaùp gì ñeå ñöôïc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc caû.
Naøy Tu-boà-ñeà! Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc maø Nhö Lai
ñaõ ñöôïc; ôû trong ñoù, khoâng thaät, khoâng noùi doái; cho neân Nhö Lai noùi
taát caû phaùp ñeàu laø Phaät phaùp.
Naøy Tu-boà-ñeà! Taát caû phaùp ñöôïc noùi, taát caû phaùp ñoù töùc chaúng
phaûi laø taát caû phaùp, cho neân goïi laø taát caû phaùp. Naøy Tu-boà-ñeà! Ví
nhö ngöôøi coù thaân hình to ñeïp.
–Baïch Theá Toân! Nhö Lai noùi thaân hình to ñeïp töùc chaúng phaûi
thaân lôùn, cho neân Nhö Lai goïi laø thaân lôùn.
–Boà-taùt cuõng nhö vaäy; neáu noùi raèng: “Ta seõ dieät ñoä cho voâ
löôïng chuùng sinh”, töùc chaúng phaûi Boà-taùt.
–YÙ oâng theá naøo, thaät coù phaùp naøo goïi laø Boà-taùt khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Thaät khoâng coù phaùp naøo goïi laø Boà-
taùt. Cho neân Phaät noùi taát caû phaùp ñeàu khoâng coù nhaân, khoâng coù
chuùng sinh, khoâng coù thoï giaû.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt noùi raèng: “Ta trang nghieâm coõi
Phaät”, aáy khoâng goïi laø Boà-taùt. Vì sao? Vì Nhö Lai noùi trang nghieâm
coõi Phaät laø gì? Trang nghieâm coõi Phaät töùc laø chaúng phaûi trang
nghieâm, môùi goïi laø trang nghieâm coõi Phaät.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt thoâng ñaït ñöôïc voâ ngaõ, voâ ngaõ phaùp
thì Nhö Lai goïi laø chaân thaät Boà-taùt, laø Boà-taùt.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo, Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn khoâng?
www.daitangkinh.org
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn!
–YÙ oâng theá naøo, Nhö Lai coù Thieân nhaõn khoâng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Thieân nhaõn!
–YÙ oâng theá naøo, Nhö Lai coù Tueä nhaõn khoâng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Tueä nhaõn!
–YÙ oâng theá naøo, Nhö Lai coù Phaùp nhaõn khoâng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Phaùp nhaõn!
–YÙ oâng theá naøo, Nhö Lai coù Phaät nhaõn khoâng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Phaät nhaõn!
–YÙ oâng theá naøo, nhö caùt trong soâng Haèng, Phaät coù noùi laø caùt
khoâng?
Tu-boà-ñeà thöa raøng
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân. Nhö Lai noùi laø caùt!
–YÙ oâng theá naøo? Nhieàu nhöõng soâng Haèng thì soá caùt seõ nhieàu
hôn soá caùt trong moät soâng Haèng; theá giôùi chö Phaät baèng vôùi soá caùt
trong nhöõng soâng Haèng aáy; theá giôùi nhö vaäy, coù goïi laø nhieàu khoâng?
–Theá giôùi kia raát nhieàu, baïch Theá Toân!
–Coù ngaøn loaïi taâm cuûa nhöõng chuùng sinh truï trong ngaàn aáy theá
giôùi, Nhö Lai ñeàu bieát. Vì sao? Vì Nhö Lai noùi ôû caùc taâm truï aáy ñeàu
chaúng phaûi laø taâm truï, môùi goïi laø taâm truï. Vì sao?
Naøy Tu-boà-ñeà! Vì taâm quaù khöù khoâng theå naém baét, taâm hieän
taïi khoâng theå naém baét, taâm vò lai khoâng theå naém baét.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Neáu coù ngöôøi duøng baûy baùu
ñaày khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeå boá thí, thì thieän nam, tín nöõ
nhôø nhaân duyeân aáy coù ñöôïc phöôùc nhieàu khoâng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Ngöôøi ñoù nhôø nhaân duyeân aáy ñöôïc
phöôùc raát nhieàu.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Thieän nam, tín nöõ kia
nhôø nhaân duyeân aáy ñöôïc phöôùc raát nhieàu.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu phöôùc ñöùc coù thaät, thì Nhö Lai taát khoâng
noùi phöôùc ñöùc nhieàu, phöôùc ñöùc nhieàu.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Coù theå duøng saéc thaân ñaày ñuû ñeå
thaáy Phaät khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Khoâng theå do nôi saéc thaân maø thaáy
ñöôïc Nhö Lai. Vì sao? Vì Nhö Lai noùi, saéc thaân ñaày ñuû töùc chaúng
phaûi saéc thaân ñaày ñuû, cho neân Nhö Lai môùi goïi laø saéc thaân ñaày ñuû.
–YÙ oâng theá naøo? Coù theå do nôi caùc töôùng ñaày ñuû maø thaáy ñöôïc
Nhö Lai khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Khoâng theå do caùc töôùng ñaày ñuû maø
thaáy ñöôïc Nhö Lai. Vì sao? Vì Nhö Lai noùi, caùc töôùng ñaày ñuû töùc
chaúng phaûi ñaày ñuû, cho neân Nhö Lai môùi goïi laø caùc töôùng ñaày ñuû.
–YÙ oâng theá naøo? OÂng chôù neân cho raèng Nhö Lai coù suy nghó:
“Ta coù noùi phaùp ö?” Naøy Tu-boà-ñeà! Chôù nghó nhö vaäy. Vì sao? Vì
neáu coù ngöôøi noùi: Nhö lai coù noùi phaùp, töùc laø phæ baùng Phaät, khoâng
hieåu lôøi ta daïy. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì Nhö Lai noùi phaùp, maø noùi
www.daitangkinh.org
phaùp laø khoâng coù phaùp gì noùi ñöôïc, môùi goïi laø noùi phaùp.
Baáy giôø, Tueä maïng Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Coù theå coù chuùng sinh ôû ñôøi vò lai, nghe
noùi phaùp naøy maø sinh loøng tin khoâng?
–Chuùng sinh nghóa laø chaúng phaûi chuùng sinh, cuõng chaúng phaûi
khoâng chuùng sinh. Vì sao? Vì chuùng sinh aáy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi
chuùng sinh, môùi goïi laø chuùng sinh.
–YÙ oâng theá naøo, Nhö Lai coù ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Theá Toân khoâng coù moät phaùp nhoû
naøo ñeå Nhö Lai ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, cho ñeán moät chuùt phaùp ta cuõng khoâng coù
ñöôïc, môùi goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Phaùp aáy bình ñaúng, khoâng coù cao thaáp;
ñoù goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Nhôø khoâng chuùng sinh,
khoâng nhaân, khoâng thoï giaû neân ñöôïc bình ñaúng Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc; taát caû caùc phaùp thieän cuõng ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc. Naøy Tu-boà-ñeà! Noùi phaùp thieän aáy laø phaùp thieän,
Nhö Lai noùi chaúng phaûi phaùp thieän, môùi goïi laø phaùp thieän.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi duøng baûy baùu nhieàu nhö nhöõng
nuùi chuùa Tu-di, ôû trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí; neáu laïi
coù ngöôøi, duøng kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy ñeå thoï trì, ñoïc tuïng, thaäm
chí chæ boán caâu keä thoâi, roài vì ngöôøi khaùc maø giaûng noùi, thì phöôùc
ñöùc cuûa söï boá thí baûy baùu kia chaúng baèng moät phaàn traêm, moät phaàn
ngaøn, moät phaàn traêm ngaøn vaïn, chaúng baèng moät phaàn traêm chieác
loâng ngöôøi, chaúng baèng moät phaàn voâ löôïng, voâ bieân, cho ñeán toaùn soá
thí duï cuõng chaúng baèng.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? OÂng chôù baûo Nhö Lai coù suy
nghó: “Ta phaûi ñoä chuùng sinh ö?” Tu-boà-ñeà chôù nghó nhö vaäy! Vì
sao? Vì thaät khoâng coù chuùng sinh naøo Nhö Lai ñoä caû.
–Neáu thaáy coù chuùng sinh naøo Nhö Lai ñoä, thì Nhö Lai coù töôùng
ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû. Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö lai noùi coù ngaõ töùc
laø chaúng phaûi coù ngaõ, maø keû phaøm phu ngu si cho laø coù ngaõ. Naøy Tu-
boà-ñeà! Keû phaøm phu ngu si aáy, Nhö lai noùi chaúng phaûi laø phaøm phu
ngu si, cho neân môùi goïi laø phaøm phu ngu si.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Coù theå duøng töôùng thaønh töïu ñeå
ñöôïc thaáy Nhö Lai khoâng?
–Nhö con hieåu nghóa Nhö lai ñaõ noùi, khoâng theå duøng töôùng
thaønh töïu maø thaáy ñöôïc Nhö Lai.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Khoâng theå duøng töôùng
thaønh töïu maø thaáy ñöôïc Nhö Lai.
–Neáu duøng töôùng thaønh töïu maø quaùn Nhö Lai thì Chuyeån luaân
thaùnh vöông cuõng laø Nhö Lai. Cho neân, khoâng theå duøng töôùng thaønh
töïu maø thaáy ñöôïc Nhö Lai.
Khi aáy Ñöùc Theá Toân noùi keä:
Neáu duøng saéc thaáy ta
Laáy aâm thanh caàu ta
Ngöôøi aáy tu taø ñaïo
Khoâng theå thaáy Nhö Lai.
Nhö Lai kia dieäu theå
Töùc Phaùp thaân chö Phaät
Phaùp theå khoâng theå thaáy
Thöùc kia khoâng theå bieát.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Nhö Lai coù theå duøng töôùng
thaønh töïu maø ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng? Naøy
Tu-boà-ñeà! OÂng chôù nghó nhö vaày: “Nhö Lai duøng töôùng thaønh töïu maø
www.daitangkinh.org
ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.”

Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu oâng nghó raèng Boà-taùt phaùt taâm Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, noùi töôùng ñoaïn dieät cuûa caùc phaùp. Naøy
Tu-boà-ñeà! OÂng chôù nghó nhö vaäy! Vì sao? Vì Boà-taùt phaùt taâm Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc thì khoâng noùi töôùng ñoaïn dieät cuûa
caùc phaùp.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ duøng baûy baùu coù khaép
trong nhöõng theá giôùi nhö soá caùt soâng Haèng maø boá thí; laïi neáu coù vò
Boà-taùt bieát taát caû caùc phaùp laø voâ ngaõ, ñaït ñöôïc Voâ sinh phaùp nhaãn;
thì coâng ñöùc naøy hôn phöôùc ñöùc boá thí baûy baùu ñaõ noùi ôû tröôùc. Naøy
Tu-boà-ñeà! Do caùc Boà-taùt khoâng nhaän laáy phöôùc ñöùc.
–Baïch Theá Toân! Taïi sao Boà-taùt khoâng nhaän laáy phöôùc ñöùc?
–Boà-taùt thoï phöôùc ñöùc nhöng khoâng giöõ phöôùc ñöùc, cho neân
môùi goïi laø Boà-taùt giöõ phöôùc ñöùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi Nhö Lai hoaëc ñeán, hoaëc ñi,
hoaëc ngoài, hoaëc naèm, thì ngöôøi aáy khoâng hieåu nghóa Nhö Lai ñaõ noùi.
Vì sao? Vì Nhö Lai laø khoâng töø ñaâu ñeán, khoâng ñi veà ñaâu, cho neân
môùi goïi laø Nhö Lai.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu thieän nam, tín nöõ naøo ñem vi traàn cuûa tam
thieân ñaïi thieân theá giôùi, laïi ñem nhieàu theá giôùi vi traàn nhö treân
nghieàn naùt thaønh a-taêng-kyø vi traàn. Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo?
Nhöõng vi traàn aáy coù nhieàu khoâng?
–Nhöõng vi traàn kia raát nhieàu, baïch Theá Toân! Vì sao? Vì neáu
nhöõng vi traàn aáy maø thaät coù, töùc Phaät khoâng noùi nhöõng vi traàn aáy. Vì
sao? Vì Phaät maø noùi nhöõng vi traàn aáy töùc chaúng phaûi nhöõng vi traàn,
cho neân Phaät môùi noùi ñoù laø nhöõng vi traàn. Baïch Theá Toân! Nhö Lai noùi
tam thieân ñaïi thieân theá giôùi töùc chaúng phaûi theá giôùi, cho neân Phaät môùi
noùi ñoù laø tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Vì sao? Vì neáu theá giôùi thaät coù
töùc laø töôùng nhaát hôïp. Nhö Lai noùi töôùng nhaát hôïp töùc chaúng phaûi laø
töôùng nhaát hôïp, cho neân Nhö Lai môùi goïi ñoù laø töôùng nhaát hôïp.

–Töôùng nhaát hôïp töùc laø khoâng theå noùi, chæ coù nhöõng ngöôøi phaøm
phu môùi tham ñaém vieäc ñoù. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì neáu coù ngöôøi
noùi nhö vaày: “Phaät noùi thaáy ngaõ, thaáy nhaân, thaáy chuùng sinh, thaáy thoï
giaû.” Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? ngöôøi aáy noùi coù ñuùng khoâng?
–Daï khoâng, baïch Theá Toân! Vì sao? Baïch Theá Toân! Vì Nhö Lai
noùi: “Thaáy ngaõ, thaáy nhaân, thaáy chuùng sinh, thaáy thoï giaû töùc chaúng
phaûi thaáy ngaõ, thaáy nhaân, thaáy chuùng sinh, thaáy thoï giaû; môùi goïi ñoù
laø thaáy ngaõ, thaáy nhaân, thaáy chuùng sinh, thaáy thoï giaû.”
–Naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc ñoái vôùi taát caû phaùp neân bieát nhö vaäy, thaáy nhö vaäy, tin
nhö vaäy, nhöng khoâng truï nôi phaùp töôùng nhö vaäy. Vì sao? Naøy Tu-
boà-ñeà! Goïi phaùp töôùng laø phaùp töôùng, Nhö Lai noùi töùc chaúng phaûi
phaùp töôùng, môùi goïi ñoù laø phaùp töôùng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù Ñaïi Boà-taùt duøng baûy baùu coù khaép trong
voâ löôïng a-taêng-kyø theá giôùi maø boá thí; laïi neáu coù thieän nam, tín nöõ
phaùt taâm Boà-taùt ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy maø ñoïc tuïng, thoï
trì, cho ñeán chæ boán caâu keä thoâi, laïi vì ngöôøi khaùc maø giaûng noùi thì
phöôùc ñöùc ngöôøi naøy hôn vò Boà-taùt kia voâ löôïng a-taêng-kyø. Theá naøo
laø vì ngöôøi maø dieãn noùi, maø khoâng goïi laø noùi, ñoù laø dieãn noùi?
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân vì ñieàu hoûi aáy maø noùi keä:
Nhö ñeøn, sao, maøng, huyeãn
Nhö boït, söông, moäng, chôùp
Neân laøm nhö ñaõ quaùn.
Ñöùc Phaät noùi kinh naøy xong, Tröôûng laõo Tu-boà-ñeà cuøng caùc
Ñaïi Boà-taùt, caùc Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, taát caû theá
gian Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la, Caøn-thaùt-baø... nghe Phaät noùi vaäy, ñeàu raát
vui veû, tin nhaän phuïng haønh.
www.daitangkinh.org
SOÁ 237

Haùn dòch: Ñôøi Traàn, Tam taïng Phaùp sö Chaân Ñeá,
ngöôøi xöù Thieân Truùc.

Moät thôøi Ñöùc Theá Toân cuøng moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò
ñaïi Tyø-kheo truï ôû khu laâm vieân Kyø-ñaø Caáp coâ ñoäc, thuoäc nöôùc Xaù-
veä.
Baáy giôø, vaøo buoåi saùng, Theá Toân ñaép y caàm baùt vaøo ñaïi thaønh
Xaù-veä khaát thöïc. Trong thaønh, Ngaøi theo thöù lôùp khaát thöïc xong trôû
veà truù xöù thoï thöïc roài xeáp y, röûa baùt, röûa chaân, nhö thöôøng leä traûi toïa
cuï, ngoài kieát giaø ngay ngaén, chaùnh nieäm taïi choã. Khi aáy caùc Tyø-kheo
ñeàu ñeán choã Phaät, ñaûnh leã döôùi chaân, nhieãu beân phaûi ba voøng roài
ngoài qua moät beân.
Luùc ñoù Tònh maïng Tu-boà-ñeà ñang ngoài trong ñaïi chuùng, lieàn
ñöùng daäy, tròch vai aùo beân phaûi, quyø goái phaûi saùt ñaát, ñaûnh leã Phaät
roài chaép tay baïch Phaät:
–Thaät hieám coù, baïch Theá Toân! Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh
Bieán Giaùc Tri kheùo hoä nieäm cho caùc Ñaïi Boà-taùt ñöôïc lôïi ích voâ
thöôïng; kheùo phoù chuùc cho caùc Ñaïi Boà-taùt ñöôïc giaùo nghóa voâ
thöôïng.
Baïch Theá Toân! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo phaùt taâm Voâ
thöôïng Ñaúng chaùnh giaùc haønh Boà-taùt ñaïo thì neân an truï theá naøo? Tu
haønh theá naøo? Vaø phaùt khôûi taâm Boà-taùt theá naøo?
Ñöùc Theá Toân baûo Tu-boà-ñeà:

–Laønh thay, laønh thay! Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö lôøi oâng noùi, Nhö
Lai kheùo hoä nieäm caùc Ñaïi Boà-taùt ñaït lôïi ích voâ thöôïng, kheùo phuù
chuùc cho caùc Ñaïi Boà-taùt ñaït giaùo nghóa voâ thöôïng. Naøy Tu-boà-ñeà!
OÂng haõy nhaát taâm laéng nghe, cung kính vaø kheùo leùo suy nghó, ta seõ
vì oâng maø giaûng.
Neáu nhö Boà-taùt phaùt taâm Boà-ñeà, haønh Boà-taùt ñaïo thì neân an truù
nhö vaày, tu haønh nhö vaày, phaùt taâm nhö vaày.
–Xin vaâng, baïch Theá Toân!
Ñöùc Phaät daïy Tu-boà-ñeà:
–Naøy Tu-boà-ñeà! Ngöôøi thieän nam, thieän nöõ naøo khi phaùt taâm
Boà-ñeà, haønh Boà-taùt ñaïo, thì neân phaùt taâm nhö vaày: “Ñoái vôùi taát caû
caùc loaøi chuùng sinh nhö tröùng sinh, thai sinh, thaáp sinh, hoùa sinh;
loaøi coù hình saéc, loaøi khoâng hình saéc; loaøi coù töôûng, loaøi khoâng
töôûng, chaúng phaûi coù töôûng, chaúng phaûi khoâng coù töôûng, cho ñeán
chuùng sinh vôùi nhöõng teân goïi khaùc nhau, ta ñeàu laøm cho hoï ñöôïc an
oån nôi Nieát-baøn voâ phieàn naõo.” Tuy voâ löôïng chuùng sinh ñaõ nhaäp
Nieát-baøn, nhöng khoâng moät chuùng sinh naøo nhaäp Nieát-baøn. Vì sao?
Vì neáu Boà-taùt coù töôûng chuùng sinh, thì khoâng ñöôïc goïi laø Boà-taùt, vì
taát caû Boà-taùt khoâng coù töôûng ngaõ, töôûng nhaân, töôûng chuùng sinh,
töôûng thoï giaû.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt khoâng chaáp tröôùc vaøo caùc loaøi
chuùng sinh treân maø thöïc haønh boá thí, khoâng chaáp tröôùc vaøo nhöõng gì
cuûa mình vaø cuûa ngöôøi trong luùc boá thí, khoâng chaáp tröôùc vaøo saéc,
thanh, höông, vò, xuùc, phaùp maø thöïc haønh boá thí. Naøy Tu-boà-ñeà! Boà-
taùt phaûi neân haønh boá thí nhö vaày: “Khoâng chaáp tröôùc vaøo caùc töôûng
töôùng trong luùc boá thí.” Vì sao? Vì neáu Boà-taùt trong luùc boá thí, khoâng
coù taâm chaáp tröôùc thì phöôùc ñöùc tuï hoäi khoâng tính keå.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì hö khoâng ôû phöông Ñoâng coù theå
tính ñöôïc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå tính ñöôïc!

–Cuõng vaäy, naøy Tu-boà-ñeà! Hö khoâng ôû caùc phöông Nam,
phöông Taây, phöông Baéc, boán goùc, treân döôùi, möôøi phöông coù theå
tính ñöôïc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå tính ñöôïc!
–Ñuùng vaäy, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt khoâng ñeå taâm chaáp
tröôùc trong luùc haønh boá thí thì phöôùc ñöùc tuï hoäi khoâng theå tính keå.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì coù theå döïa vaøo oai ñöùc thuø thaéng cuûa
thaân töôùng maø thaáy Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå ñöôïc! Vì sao? Vì Nhö Lai daïy oai
ñöùc thuø thaéng cuûa thaân töôùng chaúng phaûi laø oai ñöùc thuø thaéng cuûa
thaân töôùng.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Phaøm caùi gì coù töôùng ñeàu laø hö voïng, caùi gì
khoâng coù töôùng laø chaân thaät. Do caùc töôùng laø khoâng töôùng, cho neân
thaáy Nhö Lai.
Tònh maïng Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! ÔÛ ñôøi hieän taïi vaø vò lai, coù nhieàu Boà-taùt nghe
thuyeát ñuùng veà caùc töôùng vaø vaên nghóa trong kinh naøy nhö vaäy, coù
sinh loøng tin chaân thaät khoâng?
–Naøy Tu-boà-ñeà! OÂng chôù noùi nhö vaäy. ÔÛ ñôøi hieän taïi vaø vò lai,
coù nhieàu Boà-taùt ñöôïc nghe kinh naøy lieàn sinh loøng tin chaân thaät.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ ñôøi vò lai, sau khi chaùnh phaùp dieät,
naêm traêm naêm sau, coù caùc Ñaïi Boà-taùt trì giôùi, tu haønh phöôùc ñöùc vaø
coù trí tueä. Naøy Tu-boà-ñeà! Caùc Ñaïi Boà-taùt naøy gieo troàng thieän caên
vaø laøm Phaät söï chaúng phaûi ôû nôi moät vò Phaät, maø ôû voâ löôïng traêm
ngaøn vò Phaät.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo nghe thuyeát veà
www.daitangkinh.org
caùc töôùng vaø vaên nghóa trong kinh naøy, duø chæ moät nieäm maø sinh loøng
tin chaân thaät, thì Nhö Lai ñeàu bieát ngöôøi naøy vaø thaáy ngöôøi naøy. Naøy
Tu-boà-ñeà! Thieän nam, tín nöõ naøy phaùt sinh phöôùc ñöùc voâ löôïng. Vì
sao? Vì caùc Boà-taùt khoâng töôûng coù ngaõ, coù nhaân, coù chuùng sinh, coù
thoï giaû; khoâng töôûng coù phaùp, khoâng töôûng phi phaùp, töôûng khoâng,
chaúng töôûng khoâng. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt naøy
töôûng coù phaùp, töùc laø coøn chaáp ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû. Vì
vaäy, Boà-taùt khoâng neân oâm giöõ laáy phaùp vaø phi phaùp. Do nghóa nhö
vaäy, neân Nhö Lai thöôøng daïy ngöôøi tu haønh phaûi quaùn saùt vaø hieåu
raèng kinh ví nhö chieác beø, chaùnh phaùp coøn phaûi boû, huoáng gì phi
phaùp.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Nhö Lai coù chöùng ñaéc
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng? Nhö Lai coù thuyeát phaùp
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Theo con hieåu nghóa cuûa Ñöùc Phaät daïy, thì
khoâng coù phaùp gì ñeå Nhö Lai chöùng ñaéc Voâ thöôïng Ñaúng chaùnh giaùc;
cuõng khoâng coù phaùp ñeå chaáp laáy, khoâng theå noùi, chaúng phaûi phaùp,
chaúng phaûi phi phaùp. Vì taát caû Thaùnh nhaân ñeàu döïa vaøo phaùp chaân
nhö voâ vi maø hieån hieän.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? neáu coù ngöôøi ñem baûy baùu
ñaày khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí, nhôø ñoù ngöôøi aáy coù
ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Ngöôøi
thieän nam, thieän nöõ ñoù nhôø söï boá thí maø ñöôïc phöôùc ñöùc raát nhieàu.
Vì sao? Vì phöôùc ñöùc töùc chaúng phaûi phöôùc ñöùc, cho neân Nhö Lai
môùi goïi laø phöôùc ñöùc.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi naøo thoï trì kinh naøy, duø chæ boán
caâu keä, giaûng giaûi ñuùng yù nghóa kinh naøy cho ngöôøi khaùc nghe, thì
ngöôøi naøy phöôùc ñöùc phaùt sinh nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng voâ soá.
Vì sao? Vì Nhö Lai thaønh Voâ thöôïng Boà-ñeà laø do phöôùc ñöùc naøy, chö
Phaät Theá Toân cuõng sinh ra töø phöôùc naøy. Vì sao? Vì noùi Phaät phaùp
töùc chaúng phaûi Phaät phaùp, neân môùi goïi laø Phaät phaùp.
Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Tu-ñaø-hoaøn coù nghó: “Ta ñaéc quaû
Tu-ñaø-hoaøn” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì thaät ra khoâng coù choã naøo ñeå
ñaït ñeán Döï löu, môùi goïi laø Tu-ñaø-hoaøn; cho ñeán saéc, thanh, höông,
vò, xuùc, phaùp cuõng laïi nhö vaäy. Tö-ñaø-haøm teân goïi laø Nhaát lai, thaät ra
khoâng coù choã ñeå qua laïi, neân môùi goïi laø Tö-ñaø-haøm. A-na-haøm teân
goïi laø Baát lai, thaät ra ñaâu coù choã naøo ñeå maø khoâng ñeán, neân môùi goïi
laø A-na-haøm.
Ñöùc Theá Toân hoûi:
–Nhö vaäy, theo oâng, A-la-haùn coù nghó: “Ta ñaéc quaû A-la-haùn”
khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng coù! Vì sao? Vì söï chaân thaät khoâng coù sôû
höõu neân môùi goïi laø A-la-haùn. Neáu A-la-haùn nghó nhö vaäy töùc laø coøn
chaáp ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû.
Baïch Theá Toân! Ñöùc Nhö Lai ÖÙng Cuùng laø Baäc Chaùnh Bieán Tri
thöôøng khen ngôïi con thaønh töïu ñònh Voâ traùnh laø baäc nhaát trong moïi
ngöôøi. Con nay tuy ñaõ ñaéc A-la-haùn, ra khoûi duïc cuûa ba coõi, nhöng
con khoâng nghó raèng mình chöùng ñaéc A-la-haùn. Neáu con nghó nhö
vaäy, thì Ñöùc Nhö Lai seõ khoâng thoï kyù cho con ñaéc phaùp ñònh Voâ
traùnh, laø baäc nhaát trong moïi ngöôøi. Thaät ra khoâng truï ôû ñònh Voâ traùnh
töùc laø truï ôû ñònh Voâ traùnh.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng nghó sao? Vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng,
Ñöùc Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, baäc Chaùnh Bieán Tri coù nhaän laáy moät phaùp
naøo khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù nhaän laáy moät phaùp gì. Vì ñaâu coù
phaùp naøo ñeå Nhö Lai nhaän laáy vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng.
www.daitangkinh.org

–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù Boà-taùt noùi nhö vaày: “Ta seõ laøm trang
nghieâm thanh tònh coõi Phaät, thì Boà-taùt ñoù noùi lôøi giaû doái.” Vì trang
nghieâm coõi Phaät, Nhö Lai baûo chaúng phaûi trang nghieâm, neân môùi goïi
laø trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät. Do ñoù Boà-taùt khoâng neân sinh
taâm truù tröôùc nhö vaäy. Cuõng khoâng truï saéc, thanh, höông, vò, xuùc,
phaùp maø sinh taâm; neân khoâng choã truï maø sinh taâm.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ví nhö coù ngöôøi thaân theå to lôùn nhö nuùi Tu-di.
YÙ oâng thì sao, thaân töôùng nhö vaäy coù to lôùn khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát to lôùn! Vì sao? Vì Nhö Lai daïy:
–Chaúng coù thaân goïi laø coù thaân, thaân naøy chaúng phaûi coù neân môùi
goïi laø thaân.
–Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng theá naøo? Trong soâng Haèng coù raát nhieàu
caùt, cöù moãi haït caùt laø moät soâng Haèng. Vaäy soá caùt trong nhöõng soâng
Haèng aáy coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Caùt trong moät soâng Haèng ñaõ nhieàu
roài, huoáng chi caùt trong nhieàu soâng Haèng aáy.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai seõ noùi cho oâng roõ! Nhö Lai seõ giaûng
cho oâng hieåu! Coù nhöõng theá giôùi cuõng nhieàu nhö soá caùt ôû nhieàu soâng
Haèng vaäy; neáu coù thieän nam, tín nöõ ñem baûy thöù baùu cuùng döôøng
Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, theo yù oâng thì sao, ngöôøi naøy
phöôùc ñöùc coù nhieàu chaêng?
naøy nhôø ñoù maø phöôùc ñöùc phaùt sinh raát nhieàu.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu thieän nam, tín nöõ naøo ñem baûy baùu ñaày
khaép theá giôùi nhö caùt soâng Haèng aáy maø boá thí. Hoaëc laïi coù thieän
nam, tín nöõ khaùc thoï trì kinh ñieån naøy, duø chæ boán caâu keä maø cung
kính thoï trì laïi giaûng giaûi ñuùng ñaén cho ngöôøi khaùc, thì ngöôøi naøy
phöôùc ñöùc phaùt sinh nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng voâ soá.
Naøy Tu-boà-ñeà! Baát kyø choã naøo neáu coù ngöôøi thoï trì kinh naøy,
duø chæ boán caâu keä nhöng raát cung kính, laïi coøn ñoïc tuïng giaûng thuyeát
cho ngöôøi nghe kinh naøy. Neân bieát choã aáy, tuy laø theá gian nhöng coù
linh mieáu, taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la... ñeàu phaûi cung kính, huoáng
chi ngöôøi heát loøng ñoïc tuïng kinh ñieån naøy. Neân bieát ngöôøi naøy töông
öùng vôùi phaùp voâ thöôïng hieám coù. Taïi choã ñoù, nhö coù Ñöùc Phaät vaø
caùc baäc ñaùng toân troïng.
Ñöùc Phaät thuyeát nhö vaäy xong, Tònh maïng Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Kinh ñieån naøy teân laø gì? Chuùng con phaûi
phuïng trì theá naøo?
–Kinh naøy goïi laø Kim Cang Baùt-nhaõ ba-la-maät. Caùc oâng cöù
theo teân goïi ñoù maø phuïng trì. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Baùt-nhaõ ba-la-
maät naøy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Coù phaùp gì ñeå Nhö Lai noùi
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù phaùp naøo ñeå Nhö Lai noùi.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Soá vi traàn trong theá giôùi raát nhieàu. Vì soá vi
traàn naøy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi vi traàn, neân môùi goïi laø vi traàn. Caùc
theá giôùi naøy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi theá giôùi, neân môùi goïi laø theá
giôùi.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng nghó sao? Coù theå döïa vaøo ba möôi
hai töôùng toát cuûa baäc Ñaïi nhaân ñeå thaáy Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå ñöôïc! Vì sao? Vì ba möôi hai töôùng
toát cuûa baäc Ñaïi nhaân naøy, Nhö Lai baûo chaúng phaûi töôùng, neân môùi
goïi laø ba möôi hai töôùng.
www.daitangkinh.org

–Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo xaû boû thaân maïng
ñeå boá thí nhieàu nhö soá caùt trong nhöõng soâng Haèng, ñoàng thôøi coù
ngöôøi thoï trì kinh naøy duø chæ boán caâu keä nhöng raát cung kính, thoï trì,
coøn giaûng giaûi ñuùng ñaén cho ngöôøi khaùc, thì ngöôøi naøy phaùt sinh
phöôùc ñöùc nhieàu hôn ngöôøi kia voâ soá löôïng.
Baáy giôø Tònh maïng Tu-boà-ñeà do nghe kinh naøy, thaáy lôïi ích
cuûa kinh, beøn xuùc ñoäng, rôi leä maø thöa Phaät:
–Hieám coù thay, baïch Theá Toân! Hieám coù thay, baïch Thieän Theä!
Ñoái vôùi kinh ñieån Nhö Lai thuyeát nhö vaäy, töø khi con ñaéc Thaùnh tueä
ñeán nay, chöa töøng ñöôïc nghe. Vì sao? Baïch Theá Toân! Giaûng Baùt-
nhaõ ba-la-maät töùc chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân môùi goïi laø
giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Theá Toân! Ngöôøi nghe thuyeát kinh naøy lieàn sinh thaät
töôûng, ngöôøi naøy cuøng töông öng vôùi phaùp voâ thöôïng hieám coù. Thaät
töôûng aáy thaät ra chaúng phaûi coù töôûng, cho neân Nhö Lai noùi laø thaät
töôûng, neân môùi goïi laø thaät töôûng. Baïch Theá Toân! Vieäc naøy ñoái vôùi
con chaúng phaûi hieám coù, vì khi Theá Toân giaûng kinh naøy con lieàn sinh
loøng tin hieåu thoï trì.
Baïch Theá Toân! ÔÛ ñôøi vò lai, neáu coù chuùng sinh naøo cung kính,
thoï trì kinh naøy vaø giaûng giaûi cho ngöôøi thì ngöôøi naøy cuõng töông
öng vôùi phaùp voâ thöôïng hieám coù. Vì ngöôøi naøy khoâng coù töôûng ngaõ,
nhaân, chuùng sinh, thoï giaû. Vì sao? Vì töôûng ngaõ, töôûng chuùng sinh,
töôûng nhaân, töôûng thoï giaû chaúng phaûi töôûng. Chö Phaät Theá Toân giaûi
thoaùt hoaøn toaøn caùc töôûng, khoâng coøn soùt laïi ñieàu gì, cho neân daïy
nhö vaäy.
–Ñuùng vaäy, naøy Tu-boà-ñeà! Neân bieát ngöôøi naøy cuõng töông öng
vôùi phaùp voâ thöôïng hieám coù. Ngöôøi naøy nghe giaûng kinh naøy khoâng
kinh ngaïc, khoâng hoaûng hoát, khoâng sôï haõi. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì
Nhö Lai giaûng noùi kinh naøy laø Ba-la-maät ñeä nhaát. Nhö Lai giaûng noùi
Ba-la-maät naøy, voâ löôïng chö Phaät cuõng ñaõ giaûng noùi nhö vaäy, cho
neân goïi laø Ba-la-maät ñeä nhaát.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai noùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät, töùc
chaúng phaûi Nhaãn nhuïc ba-la-maät. Vì sao? Vì xöa kia ta bò vua Ca-
laêng-giaø chaët ñöùt thaân theå, xöông tan, thòt naùt; nhöng luùc ñoù ta khoâng
coù töôûng ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû; chæ töôûng khoâng, töôûng
chaúng phaûi khoâng. Khi ñoù neáu ta töôûng ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï
giaû thì töôûng saân haän seõ phaùt sinh.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ta nhôù thôøi quaù khöù, naêm traêm ñôøi laøm vò Tieân
lôùn teân laø Thuyeát Nhaãn. Trong nhöõng ñôøi ñoù, taâm ta khoâng khôûi coù
töôûng ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû. Cho neân, khi Ñaïi Boà-taùt phaùt
khôûi taâm Voâ thöôïng Boà-ñeà, phaûi xa lìa taát caû töôûng; khoâng neân sinh
taâm truï nôi saéc, thanh, höông, vò, xuùc; khoâng neân sinh taâm truï nôi
phaùp, khoâng neân sinh taâm truï nôi chaúng phaûi phaùp, khoâng neân sinh
taâm coù choã truï. Vì sao? Vì neáu taâm coù choã truï töùc chaúng phaûi laø truï.
Nhö Lai noùi Boà-taùt khi thöïc haønh boá thí, taâm neân khoâng coù choã truï.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt haønh boá thí nhö vaäy vì lôïi ích taát
caû chuùng sinh. Neáu töôûng chuùng sinh aáy töùc chaúng phaûi töôûng; nhö
vaäy Nhö Lai noùi taát caû chuùng sinh töùc chaúng phaûi laø chuùng sinh. Vì
sao? Vì chö Phaät Theá Toân ñaõ lìa taát caû töôûng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai noùi lôøi chaân thaät, ñuùng ñaén, khoâng hö
doái. Phaùp naøy Nhö Lai ñaõ giaùc ngoä, phaùp naøy Nhö Lai ñaõ noùi, phaùp
naøy chaúng phaûi thaät, chaúng phaûi hö.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ví nhö coù ngöôøi ôû trong boùng toái, khoâng thaáy
gì. Boà-taùt rôi vaøo töôùng haønh, töôùng boá thí cuõng phaûi nhö vaäy. Neáu
ngöôøi coù maét maø bò boùng toái che cuõng chaúng thaáy gì. Neáu aùnh saùng
maët trôøi chieáu vaøo thì thaáy taát caû moïi saéc. Boà-taùt rôi vaøo töôùng haønh,
töôùng boá thí cuõng phaûi bieát nhö vaäy.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ ñôøi vò lai, neáu coù thieän nam, tín nöõ
naøo thoï trì, ñoïc tuïng, tu haønh, giaûng giaûi cho ngöôøi khaùc kinh naøy thì
Nhö Lai bieát roõ ngöôøi naøy, thaáy roõ ngöôøi naøy vaø phöôùc ñöùc sinh
tröôûng voâ löôïng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo buoåi saùng boá thí
thaân maïng nhieàu baèng soá caùt trong nhöõng soâng Haèng nhö treân ñaõ
noùi. Buoåi tröa, buoåi chieàu cuõng boá thí nhö vaäy, cho ñeán voâ löôïng
www.daitangkinh.org
traêm ngaøn vaïn öùc kieáp ñeàu ñem thaân maïng ñeå boá thí. Laïi coù ngöôøi
nghe kinh ñieån naøy maø khoâng phæ baùng, thì phöôùc ñöùc ngöôøi naøy
nhieàu hôn ngöôøi kia voâ soá löôïng. Huoáng chi coù ngöôøi hoïc taäp, bieân
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, daïy ngöôøi khaùc tu haønh vaø giaûng giaûi yù kinh.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Kinh ñieån naøy chaúng theå nghó baøn,
khoâng theå suy löôøng, khoâng gì saùnh baèng. Nhö Lai vì thöông xoùt, lôïi
ích cho ngöôøi maø sieâng naêng haønh Voâ thöôïng thöøa, haønh Toái thöôïng
thöøa neân noùi ra. Neáu coù ngöôøi naøo ôû ñôøi vò lai thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng
daïy cho ngöôøi khaùc tu haønh theo ñuùng kinh naøy, thì Nhö Lai thaáy roõ
ngöôøi naøy, bieát roõ ngöôøi naøy seõ thaønh töïu phöôùc ñöùc voâ soá löôïng
töông öùng, baát khaû tö nghò, khoâng gì saùnh baèng. Nhöõng ngöôøi nhö
vaäy coù theå gaùnh vaùc Voâ thöôïng Boà-ñeà cuûa ta. Vì sao? Vì kinh ñieån
nhö vaäy, neáu khoâng coù ngöôøi öa thích, khoâng coù taâm nguyeän maø chæ
thaáy coù ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû, nhöõng ngöôøi nhö vaäy ñoái vôùi
kinh naøy khoâng theå laéng nghe, khoâng theå tu taäp, ñoïc tuïng vaø daïy
ngöôøi khaùc tu haønh ñöôïc.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Tuøy theo choã naøo, nôi naøo maø coù giaûng
giaûi, laøm saùng toû kinh naøy thì taát caû theá gian Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la...
ñeàu neân laøm leã cuùng döôøng, nhieãu quanh beân phaûi. Neân bieát nhöõng
nôi ñoù nhö coù linh mieáu. Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ
naøo thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng daïy ngöôøi khaùc tu haønh kinh naøy... maø
hieän taïi bò ngöôøi khaùc khinh cheâ, laø do ngöôøi naøy ñaõ taïo nhieàu aùc
nghieäp trong ñôøi quaù khöù, ñaùng leõ phaûi chòu quaû baùo nôi ñöôøng aùc;
ñôøi nay, tuy bò ngöôøi khinh cheâ, nhöng nghieäp toäi vaø quaû baùo ñôøi
tröôùc seõ ñöôïc tieâu dieät, seõ ñaéc Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ta nhôù thuôû quaù khöù, ôû choã Phaät Nhieân Ñaêng
vôùi voâ löôïng, voâ soá ñaïi kieáp khoâng theå tính. Ta gaëp taùm vaïn boán
traêm ngaøn chö Phaät Nhö Lai, ñeàu cuùng döôøng, thôø phuïng, cung kính,
khoâng boû soùt. Neáu coù ngöôøi naøo ôû ñôøi maït phaùp, sau naêm traêm naêm,
maø thoï trì ñoïc tuïng, daïy ngöôøi khaùc tu haønh theo ñuùng kinh naøy thì
ngöôøi aáy seõ gaët haùi nhieàu phöôùc ñöùc. Ñem coâng ñöùc cuùng döôøng,
phaàn traêm, phaàn ngaøn, phaàn vaïn öùc, phaàn tính ñeám cuøng cöïc cuõng
chaúng saùnh baèng moät phaàn; cho ñeán so saùnh veà oai löïc, phaåm loaïi,
thí duï cuõng khoâng baèng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu thieän nam, tín nöõ naøo veà sau, ôû ñôøi maït
phaùp, maø thoï trì, ñoïc tuïng kinh naøy thì coâng ñöùc aáy neáu ta noùi ra heát
hoaëc coù ngöôøi nghe, nhôù nghó coâng ñöùc aáy thì taâm lieàn meâ loaïn, bò
ñieân cuoàng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Kinh ñieån naøy laø chaúng theå nghó baøn, neáu coù
ngöôøi tu haønh vaø ñaït ñöôïc thì keát quaû cuõng chaúng theå nghó baøn.
Luùc baáy giôø Tu-boà-ñeà baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo phaùt taâm Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, haønh Boà-taùt ñaïo thì neân truï theá naøo?
tu haønh theá naøo? Phaùt khôûi taâm Boà-taùt theá naøo?
–Naøy Tu-boà-ñeà! Thieän nam, tín nöõ naøo phaùt taâm Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, neân sinh taâm nhö vaày: “Ta neân laøm cho taát
caû chuùng sinh ñöôïc an laïc ñeå vaøo Voâ dö Nieát-baøn”. Tuy voâ löôïng
chuùng sinh ñaõ nhaäp Nieát-baøn, nhöng khoâng coù moät chuùng sinh naøo ñaõ
nhaäp Nieát-baøn! Vì sao? Vì neáu Boà-taùt coøn töôûng coù chuùng sinh, thì
khoâng goïi laø Boà-taùt. Naøy Tu-boà-ñeà! Thaät ra khoâng coù phaùp gì laø
haønh thöôïng thöøa Boà-taùt.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ oâng thì sao? Vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng,
Nhö Lai coù ñaéc phaùp gì goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù phaùp gì ñeå Nhö Lai chöùng ñaéc Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng.
–Ñuùng vaäy, naøy Tu-boà-ñeà! Vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng, khoâng
coù phaùp gì ñeå Nhö Lai chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc. Neáu Nhö Lai coù phaùp ñeå chöùng ñaéc thì Phaät Nhieân Ñaêng seõ
khoâng thoï kyù cho ta laø: “Naøy Baø-la-moân! OÂng sau naøy seõ thaønh
Phaät hieäu Thích-ca Maâu-ni, baäc ÖÙng Cuùng, Nhö Lai Chaùnh Bieán
Tri.”
Naøy Tu-boà-ñeà! Vì khoâng coù phaùp gì ñeå Nhö Lai chöùng ñaéc Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, neân Phaät Nhieân Ñaêng môùi thoï kyù
www.daitangkinh.org
cho ta nhö vaäy. Vì sao? Vì Nhö Lai laø teân khaùc cuûa chaân nhö.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi Nhö Lai ñaéc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, thì ngöôøi naøy noùi lôøi khoâng thaät. Vì sao?
Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai thaät söï khoâng coù chöùng ñaéc phaùp gì goïi laø
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Phaùp maø Nhö Lai chöùng ñaéc khoâng thaät, khoâng
hö, neân Nhö Lai noùi taát caû ñeàu laø Phaät phaùp. Naøy Tu-boà-ñeà! Taát caû
phaùp laø chaúng phaûi taát caû phaùp, Nhö Lai goïi laø taát caû phaùp, cuõng
gioáng nhö coù ngöôøi bieán thaân raát to lôùn.
–Baïch Theá Toân! Theo lôøi Nhö Lai daïy, coù ngöôøi bieán hoùa thaân
raát to lôùn, töùc chaúng phaûi thaân, neân goïi laø bieán hoùa thaân to lôùn.
–Ñuùng vaäy, naøy Tu-boà-ñeà! Ñuùng vaäy, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù
Boà-taùt noùi raèng: “Ta seõ ñöa taát caû chuùng sinh vaøo Nieát-baøn”, thì
khoâng neân goïi ñoù laø Boà-taùt. Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì coù phaùp
gì goïi laø Boà-taùt khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù phaùp ñeå goïi laø Boà-taùt.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theá neân, Nhö Lai noùi taát caû phaùp khoâng ngaõ,
nhaân, chuùng sinh, thoï giaû. Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù Boà-taùt naøo noùi
raèng: “Ta seõ trang nghieâm thanh tònh Phaät ñoä.” Boà-taùt naøo noùi lôøi
nhö vaäy laø hö voïng. Vì sao? Vì Nhö Lai daïy trang nghieâm Phaät ñoä
töùc chaúng phaûi laø trang nghieâm, neân môùi goïi laø trang nghieâm Phaät
ñoä. Naøy Tu-boà-ñeà! Boà-taùt thaáy tin caùc phaùp voâ ngaõ, vaø caùc phaùp voâ
ngaõ, thì Nhö Lai goïi ñoù laø Boà-taùt, ñuùng laø Boà-taùt.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn
khoâng?
Ngaøi Tu-boà-ñeà ñaùp:
–Baïch Theá Toân, ñuùng vaäy! Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn!
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Thieân nhaõn
khoâng?
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Thieân nhaõn.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Tueä nhaõn
khoâng?
Ngaøi Tu-boà-ñeà noùi:
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Phaùp nhaõn
khoâng?
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Phaät nhaõn
khoâng?
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Trong soâng Haèng coù raát
nhieàu caùt. Cöù moãi haït caùt laø moät soâng Haèng. Vaäy soá theá giôùi nhö soá
caùt trong nhöõng soâng Haèng aáy coù nhieàu khoâng?
Ngaøi Tu-boà-ñeà ñaùp:
–Baïch Theá Toân! Soá theá giôùi naøy raát nhieàu.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi nhöõng chuùng sinh trong caùc theá giôùi
aáy, ta ñeàu thaáy bieát nhieàu loaïi taâm haønh cuûa chuùng sinh lieân tuïc truï
vaøo caùc chuûng loaïi khaùc nhau. Vì sao? Vì taâm truï lieân tuïc noái tieáp
nhau neân Nhö Lai noùi chaúng phaûi taâm truï noái tieáp nhau, neân môùi
goïi laø taâm truï noái tieáp.
Naøy Tu-boà-ñeà! Vì quaù khöù, taâm khoâng theå naém baét ñöôïc; vò
www.daitangkinh.org
lai, taâm khoâng theå naém baét ñöôïc; hieän taïi, taâm khoâng theå naém baét
ñöôïc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao, neáu coù ngöôøi ñem baûy baùu
ñaày khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí thì ngöôøi ñoù, nhôø
vieäc laøm aáy coù ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc khoâng?
–Ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Ngöôøi ñoù ñöôïc phöôùc ñöùc raát
nhieàu. Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu phöôùc ñöùc nhieàu chæ goïi laø nhieàu, thì Nhö
Lai taát seõ khoâng noùi phöôùc ñöùc nhieàu, neân môùi goïi laø phöôùc ñöùc
nhieàu.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Coù theå döïa vaøo saéc thaân
hoaøn haûo maø thaáy Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå döïa vaøo saéc thaân hoaøn haûo maø
thaáy ñöôïc Nhö Lai. Vì Nhö Lai daïy, saéc thaân hoaøn haûo naøy chaúng
phaûi laø saéc thaân hoaøn haûo, neân Nhö Lai môùi goïi laø saéc thaân hoaøn
haûo.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Coù theå döïa vaøo caùc töôùng
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå ñöôïc. Vì Nhö Lai daïy, caùc töôùng
hoaøn haûo chaúng phaûi töôùng hoaøn haûo, neân Nhö Lai môùi goïi laø töôùng
hoaøn haûo.
–Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù nghó: “Ta
thaät söï coù thuyeát phaùp” khoâng? Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi naøo
noùi Nhö Lai thaät söï coù thuyeát phaùp, thì oâng neân bieát, ngöôøi ñoù do
hieåu bieát sai laàm vaø duøng taø chaáp noåi leân ñeå phæ baùng ta. Vì sao? Vì
ta noùi thuyeát phaùp, thaät söï khoâng coù phaùp gì ñeå thuyeát, neân môùi goïi
laø thuyeát phaùp.
Baáy giôø Tu-boà-ñeà baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân! ÔÛ ñôøi vò lai, coù chuùng sinh naøo nghe giaûng veà
caùc töôùng vaø vaên nghóa nhö vaäy trong kinh naøy, maø thaät söï sinh loøng
tin khoâng?
–Naøy Tu-boà-ñeà! Chaúng coù chuùng sinh naøo, chaúng phaûi chaúng
coù chuùng sinh naøo. Vì sao? Vì Nhö Lai daïy, chuùng sinh ñoù chaúng
phaûi laø chuùng sinh, chaúng phaûi laø phi chuùng sinh, neân môùi goïi laø
chuùng sinh.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù chöùng ñaéc phaùp
gì goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, khoâng?
–Khoâng, baïch Theá Toân! Nhö Lai khoâng coù chöùng ñaéc moät phaùp
naøo ñöôïc goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
–Ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Duø chæ phaùp nhoû nhö vi traàn, Nhö
Lai cuõng xaû boû, cho neân Nhö Lai chöùng ñaéc, ñoù goïi laø Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc moät caùch bình ñaúng.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Chö Phaät, giaùc ngoä khoâng coù khaùc
nhau, neân goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Naøy Tu-boà-ñeà!
Phaùp aáy bình ñaúng, khoâng coù cao thaáp, neân goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc. Naøy Tu-boà-ñeà! Do phaùp khoâng coù ngaõ, khoâng
nhaân, khoâng chuùng sinh, khoâng thoï giaû neân phaùp ñoù bình ñaúng goïi laø
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Do thieän phaùp thaät söï vieân maõn
hoaøn haûo, neân ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Naøy Tu-boà-
ñeà! Choã goïi laø thieän phaùp, thieän phaùp aáy Nhö Lai daïy chaúng phaûi laø
thieän phaùp, neân môùi goïi laø thieän phaùp.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi ñem baûy baùu chaát baèng nuùi Tu-di
trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí. Hoaëc laïi coù ngöôøi trì
tuïng vaø vì ngöôøi giaûng thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät, duø chæ boán caâu keä
thì phöôùc ñöùc raát nhieàu. Ñem coâng ñöùc treân so vôùi coâng ñöùc naøy thì
phaàn traêm, phaàn ngaøn, phaàn vaïn öùc cuõng chaúng baèng moät, cho ñeán
duøng oai löïc, phaåm loaïi, vôùi caùc thí duï chaúng theå saùnh baèng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù nghó raèng: “Ta
www.daitangkinh.org
hoùa ñoä chuùng sinh” khoâng? Naøy Tu-boà-ñeà! OÂng khoâng neân nghó
nhö vaäy. Vì sao? Vì thaät ra khoâng coù chuùng sinh naøo ñeå Nhö Lai
hoùa ñoä caû. Neáu coù chuùng sinh ñeå Nhö Lai hoùa ñoä, töùc laø coøn chaáp
vaøo ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû. Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö Lai noùi taát
caû nhöõng chaáp naøy, töùc chaúng phaûi chaáp tröôùc. ñoù laø choã chaáp tröôùc
cuûa phaøm phu chuùng sinh. Naøy Tu-boà-ñeà! Phaøm phu chuùng sinh aáy,
Nhö Lai noùi chaúng phaûi laø chuùng sinh, neân môùi goïi laø phaøm phu
chuùng sinh.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Coù theå döïa vaøo töôùng hoaøn
haûo maø thaáy Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân! Theo nghóa lyù cuûa Phaät giaûng, thì con hieåu
khoâng theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö Lai ñöôïc.
–Ñuùng vaäy! Naøy Tu-boà-ñeà! Khoâng theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo
maø thaáy ñöôïc Nhö Lai. Neáu döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö
Lai thì chaúng leõ Chuyeån luaân thaùnh vöông cuõng laø Nhö Lai sao? Cho
neân khoâng döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö Lai.
Ngay luùc aáy Theá Toân lieàn noùi keä:
Neáu duøng maét thaáy ta
Duøng aâm thanh caàu ta
Ngöôøi ñoù haønh ñaïo taø
Chaúng theå thaáy ñöôïc ta.
Do phaùp neân thaáy Phaät
Phaùp ñieàu ngöï laø thaân
Phaùp naøy ngoaøi thöùc caûnh
Saâu xa khoù thaáy ñöôïc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù döïa vaøo töôùng
hoaøn haûo maø ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc khoâng? Naøy
Tu-boà-ñeà! OÂng chôù thaáy nhö vaày: Nhö Lai duøng töôùng hoaøn haûo maø
ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö
Lai khoâng duøng töôùng hoaøn haûo ñeå ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc. Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu oâng nghó Nhö Lai noùi coù ngöôøi haønh
Boà-taùt ñaïo, coù phaùp coù theå dieät. Naøy Tu-boà-ñeà! OÂng ñöøng thaáy nhö
vaäy. Vì sao? Vì Nhö Lai khoâng noùi coù ngöôøi haønh Boà-taùt ñaïo vaø
phaùp coù theå bò hoaïi dieät vaø vónh vieãn ñoaïn tröø.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem baûy baùu ñaày
khaép theá giôùi, nhieàu nhö caùt soâng Haèng maø boá thí. Hoaëc laïi coù Boà-
taùt ñoái vôùi taát caû phaùp voâ ngaõ, voâ sinh maø ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn; do
nhaân duyeân naøy maø phöôùc ñöùc cuûa vò naøy nhieàu hôn vò kia; vì vò naøy
thöïc haønh Ñaïi thöøa, khoâng chaáp thuû phöôùc ñöùc.
–Baïch Theá Toân! Phöôùc ñöùc naøy coù theå nhaän laõnh khoâng?
–Naøy Tu-boà-ñeà! Phöôùc ñöùc naøy coù theå nhaän laõnh, khoâng neân
chaáp thuû, neân môùi noùi laø phöôùc ñöùc coù theå nhaän laõnh.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi Nhö Lai ñi, ñöùng, naèm, ngoài
thì ngöôøi aáy khoâng hieåu lôøi ta noùi. Vì sao? Vì Nhö Lai khoâng töø ñaâu
ñeán, cuõng khoâng ñi veà ñaâu, neân môùi goïi laø Nhö Lai, ÖÙng Cuùng,
Chaùnh Bieán Giaùc Tri.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem vi traàn cuûa
ñaïi ñòa trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø thieâu thaønh tro buïi, roài
vieân thaønh möïc xeáp thaønh moät laøng vi traàn. Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù
oâng thì sao, laøng hö traàn ñoù coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì sao? Vì neáu laøng hö traàn ñoù laø
thaät coù thì Theá Toân khoâng goïi laø laøng hö traàn. Vì sao? Vì Theá Toân
noùi ñoù chaúng phaûi laø laøng hö traàn cho neân goïi laø laøng hö traàn. Nhö
Lai thuyeát tam thieân ñaïi thieân theá giôùi töùc chaúng phaûi laø theá giôùi,
neân môùi goïi laø tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Vì sao? Baïch Theá Toân!
Neáu theá giôùi naøy laø thaät coù, thì söï taäp hôïp naøy Nhö Lai noùi chaúng
phaûi laø taäp hôïp, neân môùi goïi laø taäp hôïp.
Ñöùc Phaät baûo ngaøi Tu-boà-ñeà:
–Naøy Tu-boà-ñeà! Söï taäp hôïp naøy, chæ do theá gian goïi. Naøy Tu-
boà-ñeà! Phaùp naøy chaúng coù theå noùi laø phaùp, vì phaøm phu hay chaáp
www.daitangkinh.org
laáy lôøi noùi moät caùch thieân leäch.

Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi Nhö Lai thuyeát ngaõ kieán,
nhaân kieán, chuùng sinh kieán, thoï giaû kieán. Naøy Tu-boà-ñeà! Theo yù oâng
thì sao? Ngöôøi ñoù noùi coù chính xaùc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng chính xaùc! Baïch Thieän Theä, khoâng
chính xaùc! Vì sao? Vì Nhö Lai noùi ngaõ kieán, nhaân kieán, chuùng sinh
kieán, thoï giaû kieán töùc chaúng phaûi laø kieán, neân môùi noùi laø ngaõ kieán,
nhaân kieán, chuùng sinh kieán, thoï giaû kieán.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ngöôøi naøo haønh Boà-taùt ñaïo neân bieát, neân thaáy,
tin taát caû phaùp ñuùng nhö vaäy maø tu haønh, ñeå phaùp töôûng khoâng coù
choã sinh khôûi. Vì sao? Vì phaùp töôûng aáy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi
töôûng, neân môùi goïi laø phaùp töôûng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo ñem baûy baùu ñaày khaép voâ
löôïng, voâ soá theá giôùi maø boá thí. Hoaëc laïi coù thieän nam, tín nöõ thoï trì,
ñoïc tuïng daïy ngöôøi khaùc tu haønh, giaûng roäng Baùt-nhaõ ba-la-maät duø
chæ boán caâu keä, thì thieän nam, tín nöõ ñoù ñöôïc phöôùc ñöùc nhieàu hôn
ngöôøi kia voâ löôïng, voâ bieân.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø giaûng roõ kinh naøy? Do khoâng coù söï
giaûng roõ, neân môùi goïi laø giaûng roõ.
Chaân nhö baát ñoäng
Luaân thuyeát lôøi chaân
Neân quaùn phaùp höõu vi
Nhö maøng maét, aùnh ñeøn
Nhö boït nöôùc, söông, huyeãn
Nhö ñieän chôùp, maây, moäng.
Khi Ñöùc Theá Toân thuyeát kinh naøy xong, Ñaïi ñöùc Tu-boà-ñeà taâm
raát hoan hyû. Caùc Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, Trôøi,
Ngöôøi, A-tu-la… taát caû theá gian ñeàu vui möøng hôùn hôû, tín thoï phuïng
haønh.
Μ
Tam taïng Phaùp sö Chaân Ñeá hieäu laø Caâu-na-la-tha,

ngöôøi nöôùc Öu-thieàn-ni ôû mieàn Taây Thieân truùc.
Vaøo thôøi vua Löông Voõ ñeá, ngaøi ñi xöù xa ñeå tieáp röôùc kinh naøy,
töøng qua ñeán nöôùc Maân, nöôùc Vieät, taïm nghæ taïi Löông An. Thaùi thuù
Vöông Phöông Dö sieâng naêng vôùi chaùnh phaùp, tính thích Ñaïi thöøa,
beøn xaây döïng giaø-lam, thænh ngaøi giaûng roäng kinh ñieån. Phaùp sö
khoâng traùi baûn nguyeän, ba laàn thænh môùi im laëng nhaän lôøi. Ngaøi tìm
hieåu kinh cuõ, thaáy coù nhieàu choã sai laàm. Vaøo ngaøy 01 thaùng 05 naêm
Nhaâm ngoï, ngaøi theo vaên Thieân truùc, phieân dòch laïi vaø döïa vaøo luaän
Baø-taåu ñeå giaûi thích. Phaùp sö vì thoâng hieåu ngoân ngöõ ôû ñaây, cho neân
khoâng maát coâng lao nhieàu. Ngaøi chuù taâm vaøo lôøi vaên saâu xa ôû ñoù, ñaõ
tuyeân thuyeát sô boä nghóa thaäm thaâm ôû ñaây. Caùc Phaùp sö ôû toâng phaùi
khaùc, nhö Phaùp sö Phaùp Kieàn ñeàu cuøng nhau ghi cheùp thoï trì. Ñeán
ngaøy 25 thaùng 09 thì vaên nghóa hoaøn chænh. Kinh goác thì moät quyeån,
chuù nghóa thì möôøi quyeån. Moãi ngaøy moãi ngaøy, Phaùp sö Phaùp Kieàn
nguyeän vieát moät traêm boä ñeå cuùng döôøng, truyeàn baù vaø giaûng giaûi
khaép möôøi phöông, nguyeän caàu cho taát caû chuùng sinh, nghe thuyeát
ñuùng kinh naøy maø mau choùng ñeán Nieát-baøn. Raát mong ñöôïc löu
truyeàn, giaùo hoùa thöôøng xuyeân.
www.daitangkinh.org
SOÁ 238
KINH KIM CANG NAÊNG ÑOAÏN BAÙT-

NHAÕ BA-LA-MAÄT
Haùn dòch: Ñôøi Tuøy, Tam taïng Phaùp sö Caáp-ña
Quy maïng taát caû chö Phaät vaø haûi chuùng Boà-taùt!

Moät thôøi, Ñöùc Theá Toân cuøng vôùi chuùng Thanh vaên, moät ngaøn
naêm traêm vò Tyø-kheo, du hoùa ñeán vöôøn Caáp coâ ñoäc trong khu Thaéng
laâm.
Khi aáy, vaøo buoåi saùng, Ñöùc Theá Toân cuøng chuùng Thanh vaên
ñaép y, caàm baùt vaøo trong ñaïi thaønh tuaàn töï khaát thöïc. Khaát thöïc
xong, trôû veà thoï trai roài röûa baùt, xeáp y, röûa chaân, ngoài kieát giaø treân
toïa cuï, löng thaúng, chaùnh nieäm an truï tröôùc maët.
Luùc ñoù caùc Tyø-kheo ñeán choã Ñöùc Theá Toân ñaûnh leã döôùi chaân,
nhieãu quanh beân phaûi ba voøng, roài ngoài moät beân. Khi aáy Thieän Thaät
ngoài giöõa ñaïi chuùng, beøn ñöùng daäy, tròch vai aùo beân phaûi, goái phaûi
quyø saùt ñaát, chaép tay baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân, thaät laø hieám coù! Baïch Ñaáng Chaùnh Bieán Tri,
Nhö Lai kheùo nhieáp phuïc caùc Ñaïi Boà-taùt, nhieáp phuïc ñieàu toái thaéng.
Nhö Lai kheùo phuù chuùc ñieàu toái thaéng cho caùc Ñaïi Boà-taùt.
Baïch Theá Toân! Neáu ngöôøi naøo phaùt taâm tu haønh Boà-taùt ñaïo thì
neân an truï theá naøo? Neân tu haønh theá naøo? Neân haøng phuïc taâm theá
naøo? Cuùi xin Theá Toân chæ daïy, con mong muoán ñöôïc nghe.

–Naøy Thieän Thaät! Ñuùng nhö vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Nhö
Lai kheùo nhieáp phuïc caùc Ñaïi Boà-taùt, nhieáp phuïc ñieàu toái thaéng nhaát.
Nhö Lai kheùo phuù chuùc caùc Ñaïi Boà-taùt, phuù chuùc ñieàu toái thaéng nhaát.
Naøy Thieän Thaät! OÂng haõy laéng nghe, ñeå yù suy nghó lôøi Nhö Lai daïy.
Khi phaùt taâm tu haønh Boà-taùt ñaïo neân an truï nhö vaày, neân tu haønh nhö
vaày, neân haøng phuïc taâm nhö vaày.
Ngaøi Thieän Thaät thöa:
–Baïch Theá Toân! Con nguyeän muoán ñöôïc nghe.
–Naøy Thieän Thaät! Khi Boà-taùt tu haønh phaûi phaùt sinh taâm nhö
vaày: “Ñoái vôùi caùc loaøi chuùng sinh nhö noaõn sinh, thai sinh, thaáp sinh,
hoùa sinh, loaøi coù hình saéc, loaøi khoâng hình saéc, loaøi coù töôûng, loaøi
khoâng töôûng, loaøi chaúng phaûi coù töôûng, chaúng phaûi khoâng töôûng. Taát
caû theá giôùi caùc loaøi chuùng sinh ñoù ta ñeàu laøm cho hoï ñöôïc dieät ñoä,
vaøo Voâ dö Nieát-baøn”. Tuy voâ löôïng chuùng sinh ñöôïc dieät ñoä, nhöng
khoâng coù moät chuùng sinh naøo dieät ñoä. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt coøn
töôûng ñeán nhaân, chuùng sinh, thoï giaû thì khoâng goïi laø Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Boà-taùt khoâng neân ñeå taâm trong vieäc
boá thí, neân boá thí moät caùch “voâ sôû truï”, nghóa laø khoâng truï vaøo saéc,
thanh, höông, vò, xuùc, phaùp ñeå boá thí. Naøy Thieän Thaät! Boà-taùt boá thí
nhö vaäy laø khoâng truï vaøo töôùng töôûng, cho neân phöôùc ñöùc thaønh töïu
khoâng theå löôøng.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Hö khoâng phöông Ñoâng
coù theå nghó löôøng chaêng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå löôøng!
–Hö khoâng phöông Nam, phöông Taây, phöông Baéc, Treân, Döôùi
ôû möôøi phöông coù theå nghó löôøng ñöôïc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå löôøng!
SOÁ 238 – KINH KIM CANG NAÊNG ÑOAÏN BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT 335

–Naøy Thieän Thaät! Ñuùng nhö vaäy, ñuùng nhö vaäy! Neáu Ñaïi Boà-
taùt khoâng chuù taâm vaøo hình töôùng boá thí, thì phöôùc ñöùc kia thaønh töïu
khoâng theå löôøng. Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Boà-taùt thöïc haønh boá thí
khoâng chuù taâm cuõng khoâng truï vaøo töôùng töôûng nhö vaäy, theo yù oâng
thì sao, hoï coù döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy
Nhö Lai. Vì sao? Vì Nhö Lai ñaõ daïy, töôùng hoaøn haûo chaúng phaûi laø
töôùng hoaøn haûo. Khoâng theå caên cöù hay caên cöù vaøo töôùng naøy maø
thaáy ñöôïc Nhö Lai.
Baïch Theá Toân! Sau khi chaùnh phaùp dieät ñoä, khoaûng naêm traêm
naêm sau, trong thôøi kyø chuyeån kieáp, coù chuùng sinh naøo ôû ñôøi vò lai
ñoù, döïa vaøo hình saéc, theå loaïi trong kinh naøy maø thuyeát giaûng, thì coù
phaùt sinh thaät töôûng khoâng?
Ñöùc Phaät baûo Thieän Thaät:
–Naøy Thieän Thaät! OÂng chôù noùi lôøi nhö vaäy! Coù chuùng sinh nhö
vaäy phaùt sinh thaät töôûng. Vaøo thôøi kyø ñoù, cuõng coù Ñaïi Boà-taùt thöïc
haønh giôùi roát raùo, coâng ñöùc roát raùo, trí tueä roát raùo. Neân bieát laø Ñaïi
Boà-taùt khoâng chæ gaàn guõi, cuùng döôøng, gieo troàng caên laønh ôû moät vò
Phaät, maø caû traêm ngaøn vò Phaät. Ñaïi Boà-taùt ñoù döïa vaøo hình saéc, theå
loaïi, caâu cuù trong kinh naøy nhaát taâm tin töôûng thanh tònh cuõng ñaït
ñöôïc ñieàu neân bieát. Naøy Thieän Thaät neân bieát! Boà-taùt ñoù seõ ñaït ñöôïc
tri kieán Phaät cuûa Nhö Lai, nhaõn quan Phaät cuûa Nhö Lai. Taát caû nhöõng
vò ñoù phöôùc ñöùc phaùt sinh voâ löôïng. Vì sao? Vì caùc Ñaïi Boà-taùt ñoù
khoâng bò bieán chuyeån bôûi töôûng ngaõ, töôûng nhaân, töôûng chuùng sinh,
töôûng thoï giaû.
Naøy Thieän Thaät! Ñaïi Boà-taùt coù bò bieán chuyeån bôûi töôûng coù
phaùp, töôûng khoâng phaùp, caùc loaïi töôûng vaø voâ töôûng khoâng? Neáu Boà-
taùt bò bieán chuyeån bôûi töôûng coù phaùp vaø töôûng khoâng phaùp thì Boà-taùt
ñoù coøn chaáp giöõ vaøo ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû.
Naøy Thieän Thaät! Ñaïi Boà-taùt khoâng neân chaáp coù phaùp hay
khoâng phaùp. Bôûi nghóa aáy cho neân Nhö Lai thöôøng daïy:
www.daitangkinh.org
–Phaùp ví nhö chieác beø, chaùnh phaùp coøn boû, huoáng gì phi phaùp.
Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù
chöùng ngoä phaùp Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri vaø coù thuyeát phaùp khoâng?
–Baïch Theá Toân! Theo con hieåu nghóa lôøi daïy cuûa Nhö Lai, thì
khoâng coù moät phaùp gì goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri ñeå Nhö Lai
chöùng ngoä vaø cuõng khoâng coù moät phaùp naøo cuûa Nhö Lai noùi. Vì Nhö
Lai thuyeát phaùp khoâng coù chaáp thuû, khoâng theå noùi, khoâng coù phaùp
cuõng khoâng coù phi phaùp. Vì vaäy taát caû Thaùnh nhaân ñeàu döïa vaøo phaùp
voâ vi maø toû ngoä.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Neáu coù thieän nam, tín
nöõ naøo ñem baûy baùu ñaày khaép caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø
cuùng döôøng Ñöùc Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri thì ngöôøi aáy,
phöôùc ñöùc thaønh töïu coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì sao? Vì Nhö Lai daïy phöôùc ñöùc
thaønh töïu ñoù chaúng phaûi laø phöôùc ñöùc thaønh töïu neân môùi goïi laø
phöôùc ñöùc thaønh töïu.
–Naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi nöông theo phaùp naøy maø thoï
trì, duø chæ boán caâu keä, coøn vì ngöôøi khaùc maø phaân tích, giaûng giaûi
roäng thì phöôùc ñöùc ñoù coøn nhieàu hôn ngöôøi kia voâ soá löôïng, khoâng
theå tính keå. Vì sao? Vì chö Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri sinh
ra töø ñoù, chö Phaät Theá Toân cuõng sinh ra töø ñoù. Vì Phaät phaùp, Phaät
phaùp aáy töùc chaúng phaûi Phaät phaùp, neân môùi goïi laø Phaät phaùp.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Baäc Nhaäp löu coù nghó
raèng: “Ta ñaéc quaû Nhaäp löu” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì moät ngöôøi, goïi laø Nhaäp löu thì
khoâng nhaäp vaøo saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp. Nhaäp löu maø coøn
nghó ñaéc quaû Nhaäp löu, thì ngöôøi ñoù coøn chaáp laáy ngaõ, nhaân, chuùng
sinh, thoï giaû.

–Naøy Thieän Thaät! Baäc Nhaát lai coù nghó raèng: “Ta ñaéc quaû Nhaát
lai” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì ñaâu coù Nhaát lai nhö vaäy ñeå nhôù
nghó laø ta ñaéc quaû Nhaát lai! ÔÛ ñoù cuõng khoâng coù phaùp gì goïi laø Nhaát
lai, neân môùi goïi laø baäc Nhaát lai.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Baäc Baát lai coù nghó
raèng: “Ta ñaéc quaû Baát lai” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì ôû ñoù khoâng coù phaùp gì goïi laø Baát
lai, neân môùi goïi laø Baát lai.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng, baäc ÖÙng Cuùng coù nghó raèng:
“Ta ñaéc quaû A-la-haùn” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì ôû ñoù khoâng coù phaùp gì goïi laø ÖÙng
cuùng, neân môùi goïi laø A-la-haùn. Baïch Theá Toân! Neáu baäc ÖÙng cuùng
coøn nghó: “Ta ñaéc quaû A-la-haùn” thì vò ñoù coøn chaáp laáy ngaõ, nhaân,
chuùng sinh, thoï giaû.
Baïch Theá Toân! Theá Toân baûo con laø ngöôøi thaønh töïu phaùp voâ
traùnh toái thaéng nhaát, baäc ly duïc nhaát; nhöng con thì khoâng nghó con
laø baäc ÖÙng cuùng. Neáu con nghó con ñaéc quaû A-la-haùn, thì Nhö Lai ñaõ
khoâng thoï kyù cho con laø ngöôøi thöïc haønh phaùp Voâ traùnh toái thaéng. Vì
voán khoâng coù thöïc haønh, cho neân môùi goïi laø thöïc haønh Voâ traùnh.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng, Phaät Ñaêng Taùc coù thoï kyù cho ta
chöùng ñaéc phaùp gì goïi laø Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù moät phaùp naøo ñeå Phaät Ñaêng Taùc
www.daitangkinh.org
thoï kyù cho Theá Toân thaønh Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri.
–Naøy Thieän Thaät! Neáu coù Ñaïi Boà-taùt noùi raèng: “Ta laøm trang
nghieâm, thaønh töïu coõi Phaät”. Vò aáy noùi lôøi nhö vaäy laø khoâng ñuùng. Vì
sao? Vì trang nghieâm coõi Phaät, Nhö Lai noùi aáy chaúng phaûi trang
nghieâm coõi Phaät, neân môùi goïi laø trang nghieâm coõi Phaät.
Naøy Thieän Thaät! Ñaïi Boà-taùt khoâng neân truï nhö vaày maø sinh
taâm: khoâng neân truï saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp maø phaùt sinh
taâm; phaûi neân khoâng coù choã ñeå truï maø phaùt sinh taâm.
Naøy Thieän Thaät! Ví nhö ngöôøi nam coù thaân hình to lôùn nhö nuùi
Thieän cao, yù oâng theá naøo? Thaân ngöôøi ñoù coù to lôùn khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát to lôùn! Vì sao? Vì thaân to lôùn, Nhö Lai daïy
chaúng phaûi laø thaân to lôùn, neân môùi goïi laø thaân to lôùn.
–Naøy Thieän Thaät! Trong soâng Haèng coù raát nhieàu caùt. Cöù moät
haït caùt laø moät soâng Haèng. Vaäy trong voâ soá soâng Haèng ñoù soá caùt coù
nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì moät soâng Haèng soá caùt ñaõ nhieàu
roài, huoáng chi soá caùt trong voâ soá soâng Haèng.
–Naøy Thieän Thaät! Ta muoán oâng bieát roõ, oâng laø sôû höõu trong
ta, cuõng nhö caùt laø sôû höõu trong soâng Haèng, vaäy cöù moät haït caùt laø
moät theá giôùi. Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem baûy baùu trong khaép
caùc theá giôùi aáy maø cuùng döôøng Ñöùc Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh
Bieán Tri, theo yù oâng thì sao, nhöõng ngöôøi ñoù phaùt sinh phöôùc ñöùc
nhieàu khoâng?
ñoù nhôø cuùng döôøng neân phöôùc ñöùc phaùt sinh nhieàu voâ löôïng khoâng
theå tính.

Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi thoï trì kinh naøy duø chæ
boán caâu keä vaø vì ngöôøi khaùc maø phaân bieät, phaân tích giaûng thuyeát
roäng. Phöôùc cuûa ngöôøi naøy phaùt sinh nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng,
khoâng theå tính.
Naøy Thieän Thaät! Nôi naøo coù thoï trì kinh naøy, duø chæ boán caâu
keä, maø coù söï giaûng giaûi, phaân tích saâu kyõ kinh naøy cho ngöôøi thì nôi
ñoù nhö coù linh mieáu, coøn ñöôïc Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la khuyeán khích:
“Kinh phaùp naøy raát caên baûn. Haõy neân thoï trì, ñoïc tuïng, vì ngöôøi maø
phaân tích, giaûng giaûi saâu roäng söï toái thaéng hy höõu cuûa noù moät caùch
ñaày ñuû.” Naøy Thieän Thaät! Nôi ñoù thöôøng coù baäc giaùo thoï, baäc ñaïo
cao ñöùc troïng, hoaëc coù vò ñoàng phaïm haïnh thöôøng lui tôùi.
–Baïch Theá Toân! Kinh naøy goïi laø gì? Vaø chuùng con neân phuïng
trì theá naøo?
–Naøy Thieän Thaät! Kinh naøy goïi laø Trí Tueä Ñaùo Bæ Ngaïn, oâng
cöù nöông theo phaùp caên baûn naøy maø phuïng trì. Vì sao? Vì Trí Tueä
Ñaùo Bæ Ngaïn, Nhö Lai noùi chaúng phaûi Ñaùo bæ ngaïn, neân môùi goïi laø
Ñaùo bæ ngaïn.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù thuyeát phaùp
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Nhö Lai khoâng coù thuyeát phaùp.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, buïi traàn trong tam thieân
ñaïi thieân theá giôùi coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Vì sao?
Vì buïi traàn ñoù, Nhö Lai thuyeát giaûng chaúng phaûi buïi traàn, neân môùi
goïi laø buïi traàn. Hoaëc theá giôùi aáy, Nhö Lai thuyeát giaûng chaúng phaûi
theá giôùi, neân môùi goïi laø theá giôùi.
www.daitangkinh.org

–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Coù theå döïa vaøo ba möôi
hai töôùng Ñaïi tröôïng phu maø thaáy Ñöùc Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh
Bieán Tri khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå ñöôïc! Vì ba möôi hai töôùng Ñaïi
tröôïng phu maø Nhö Lai thuyeát chaúng phaûi laø ba möôi hai töôùng Ñaïi
tröôïng phu, neân môùi goïi laø ba möôi hai töôùng Ñaïi tröôïng phu.
–Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Coù thieän nam, tín nöõ naøo haèng ngaøy
xaû boû thaân maïng boá thí nhieàu nhö caùt soâng Haèng, hoaëc duøng thaân boá
thí nhieàu kieáp nhö caùt soâng Haèng. Laïi coù ngöôøi nöông theo phaùp caên
baûn naøy, thoï trì duø chæ boán caâu keä, vaø vì ngöôøi khaùc maø phaân tích,
giaûng giaûi, thì ngöôøi naøy gaët ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc hôn ngöôøi kia voâ
löôïng, khoâng theå tính.
Baáy giôø, ngaøi Maïng giaû Thieän Thaät nghe kinh naøy xong, xuùc
ñoäng, rôi leä, baïch Phaät:
–Hieám coù thay, baïch Theá Toân! Toái thaéng thay, baïch Thieän theä!
NHÖ Lai thuyeát kinh phaùp naøy, töø khi phaùt sinh trí tueä ñeán nay, con
chöa ñöôïc nghe hình saéc, theå loaïi kinh nhö vaäy. Tröôùc laø söï toái thaéng
hy höõu cuûa Theá Toân, sau laø coù ñaày ñuû chuùng sinh trong khi nghe
thuyeát kinh naøy seõ phaùt sinh thaät töôûng. Vì sao? Vì thaät töôûng aáy,
Nhö Lai daïy chaúng phaûi laø thaät töôûng, neân môùi goïi laø thaät töôûng.
Baïch Theá Toân! Ñieàu naøy ñoái vôùi con chaúng phaûi laø hieám coù. Vì
trong luùc nghe thuyeát kinh naøy, con lieàn tin hieåu. ÔÛ ñôøi vò lai, neáu coù
chuùng sinh naøo thoï trì, ñoïc tuïng kinh naøy, coøn vì ngöôøi khaùc maø phaân
tích giaûng giaûi, thì ngöôøi ñoù seõ thaønh töïu ñaày ñuû toái thaéng hy höõu.
Caùc Ñaïi Boà-taùt ñoù, seõ khoâng bò bieán chuyeån bôûi töôùng ngaõ, nhaân,
chuùng sinh, thoï giaû. Vì sao? Vì töôûng ngaõ chaúng phaûi töôûng, töôûng
nhaân, chuùng sinh, thoï giaû cuõng chaúng phaûi töôûng; taát caû caùc töôûng
ñeàu xa lìa vaäy.
Ñöùc Phaät baûo ngaøi Thieän Thaät:
–Naøy Thieän Thaät! Ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi oâng noùi! Seõ coù
chuùng sinh thaønh töïu ñaày ñuû söï toái thaéng hy höõu naøy. Ngöôøi ñoù trong
khi nghe thuyeát kinh naøy khoâng kinh ngaïc, khoâng hoaûng hoát, khoâng
sôï haõi. Vì Nhö Lai thuyeát Ñaùo bæ ngaïn toái thaéng. Ñaùo bæ ngaïn toái
thaéng naøy khoâng chæ Nhö Lai thuyeát, maø voâ löôïng chö Phaät Theá Toân
cuõng thuyeát nhö vaäy, cho neân môùi goïi laø Ñaùo bæ ngaïn toái thaéng.
Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Nhö Lai tu Nhaãn nhuïc ñaùo bæ ngaïn,
töùc chaúng phaûi Nhaãn nhuïc ñaùo bæ ngaïn. Vì sao? Vì ta nhôù xöa kia, ta
bò vua aùc caét ñöùt thaân theå töøng ñoaïn, nhöng luùc aáy ta khoâng coù töôûng
ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû; vì coù töôûng töùc chaúng phaûi töôûng.
Neáu luùc ñoù, ta töôûng ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï gia; thì töôûng saân
haän seõ phaùt sinh.
Naøy Thieän Thaät! Ta nhôù ñôøi quaù khöù, naêm traêm naêm tröôùc, ta
thöôøng laøm Tieân nhaân, tu haønh nhaãn nhuïc. Trong thôøi gian ñoù, ta
khoâng töôûng ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû; cuõng chaúng töôûng chaúng
phaûi chaúng töôûng. Vì vaäy, Ñaïi Boà-taùt phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh
Bieán Tri, phaûi xa lìa taát caû töôûng; khoâng neân truï saéc maø sinh taâm;
khoâng neân truï thanh, höông, vò, xuùc, maø sinh taâm; khoâng neân truï vaøo
phaùp, chaúng neân truï vaøo khoâng phaùp maø sinh taâm; neân truï choã khoâng
coù choã truï maø sinh taâm. Vì sao? Vì neáu taâm khoâng truï choã truï môùi
goïi laø truï. Nhö Lai thuyeát nhö vaäy, nghóa laø Boà-taùt boá thí khoâng neân
truï saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp. Naøy Thieän Thaät! Ñaïi Boà-taùt
phaûi vì taát caû chuùng sinh maø boá thí nhö vaäy. Vì sao? Vì töôûng chuùng
sinh töùc chaúng phaûi töôûng, Nhö Lai noùi taát caû chuùng sinh, töùc chaúng
phaûi chuùng sinh.
Naøy Thieän Thaät! Nhö Lai luoân coù lôøi noùi chaân thaät, noùi lôøi
ñuùng ñaén, noùi lôøi hôïp vôùi chaân nhö, chaúng noùi lôøi khoâng ñuùng chaân
nhö.
Naøy Thieän Thaät! Phaùp cuûa Nhö Lai chöùng ngoä, neáu tö duy thì
chaúng phaûi thaät, chaúng phaûi hö. Cuõng ví nhö ngöôøi coù maét vaøo trong
phoøng toái, khoâng thaáy moät vaät gì. Boà-taùt truï vaøo vieäc boá thí, cuõng rôi
vaøo tröôøng hôïp nhö vaäy. Ví nhö ngöôøi coù maét laïi coù aùnh saùng cuûa
maët traêng xuaát hieän, neân thaáy taát caû saéc cuûa moïi vaät, Ñaïi Boà-taùt
khoâng truï vaøo vieäc boá thí thì cuõng nhö vaäy.
Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo thoï trì,
www.daitangkinh.org
ñoïc tuïng kinh naøy vaø vì ngöôøi khaùc maø phaân tích, giaûng giaûi, Nhö
Lai duøng tri kieán Phaät bieát roõ ngöôøi naøy, duøng nhaõn quan Phaät thaáy
roõ ngöôøi naøy seõ ñöôïc phaùt sinh phöôùc ñöùc voâ löôïng.
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù thieän nam, tín nöõ buoåi saùng, buoåi tröa,
buoåi chieàu boá thí thaân maïng nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng. Cöù xaû thaân
maïng maø boá thí nhö theá ñaày ñuû voâ soá kieáp, cho ñeán traêm ngaøn na-
do-tha kieáp. Laïi coù ngöôøi nghe phaùp naøy maø khoâng phæ baùng cheâ bai
thì phöôùc ñöùc nhieàu hôn ngöôøi kia voâ soá löôïng khoâng theå tính. Huoáng
chi noùi ñeán vieäc bieân cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, vì ngöôøi khaùc maø phaân
tích, giaûng giaûi saâu roäng.
Naøy Thieän Thaät! Kinh naøy chaúng theå nghó baøn, khoâng theå
löôøng. Ai quaùn saùt noù thì keát quaû cuõng nhö vaäy.
Naøy Thieän Thaät! Nhö Lai vì chuùng sinh phaùt taâm Voâ thöôïng
thöøa, vì chuùng sinh phaùt taâm Toái thaéng thöøa ñeå thuyeát kinh naøy. Vì
vaäy, neân phaûi thoï trì, ñoïc tuïng, vì ngöôøi khaùc maø phaân tích, giaûng
giaûi kinh naøy. Nhö Lai seõ duøng tri kieán Phaät, nhaõn quan Phaät ñeå bieát
roõ chuùng sinh naøy. Taát caû chuùng sinh ñoù ñaày ñuû phöôùc ñöùc khoâng theå
löôøng, khoâng theå nghó baøn, khoâng theå tính. Taát caû chuùng sinh naøy coù
theå giöõ gìn, gaùnh vaùc ñaïo Boà-ñeà cuûa ta. Vì sao? Vì chuùng sinh naøy
ñoái vôùi phaùp Tieåu thöøa khoâng tin hieåu. Hoûi chuùng sinh thì khoâng thaáy
coù ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû, khoâng coù Boà-taùt theä nguyeän. Ñoù laø
chuùng sinh nghe vaø thoï nhaän phaùp cuûa ta.
Naøy Thieän Thaät! Neáu nôi naøo maø coù söï thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng
thuyeát, cuùng döôøng kinh naøy thì nôi ñoù gioáng nhö coù linh mieáu; Trôøi,
Ngöôøi, A-tu-la thöôøng ñeán nhieãu thaùp vaø laøm leã.
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo nöông theo hình
saéc, theå loaïi cuûa kinh naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, vaø vì ngöôøi khaùc maø
phaân tích, giaûng giaûi nhöng laïi bò ngöôøi khinh cheâ, laø do ñôøi tröôùc
chuùng sinh ñoù taïo nhieàu aùc nghieäp, ñaùng leõ ñôøi naøy bò ñoïa vaøo ñöôøng
aùc, nhöng nhôø thoï trì kinh naøy neân chæ bò khinh cheâ. Khi heát bò khinh
cheâ, seõ ñaéc quaû Phaät.
Naøy Thieän Thaät! Ta nhôù thuôû quaù khöù, tröôùc Ñöùc Phaät Ñaêng
Taùc khoaûng voâ soá kieáp khoâng theå tính, ñöôïc gaëp taùm traêm boán
ngaøn muoân öùc na-do-tha Ñöùc Phaät, ta ñeàu thaân caän, thôø phuïng,
cuùng döôøng, khoâng bao giôø xa lìa. Neáu ñôøi sau, nhieàu ñôøi sau nöõa,
khi chaùnh phaùp hoaïi dieät khoaûng naêm traêm naêm, trong thôøi kyø ñoù
maø coù ngöôøi thoï trì, ñoïc tuïng, phaân tích, giaûng thuyeát chæ baøy cho
ngöôøi thì phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi naøy hôn raát nhieàu so vôùi phöôùc ñöùc
treân cuûa ta. Moät phaàn traêm, phaàn ngaøn, phaàn caâu-chi, phaàn ngaøn
caâu-chi, taêng-kyø, ca-la, toaùn soá, thí duï, ta cuõng chaúng baèng moät
phaàn.
Naøy Thieän Thaät! Coù thieän nam, tín nöõ khi nghe ta noùi phöôùc
ñöùc ñoù, seõ chaép laáy roài sinh loøng cuoàng loaïn, hoà nghi.
Naøy Thieän Thaät! Nhö Lai thuyeát kinh naøy, nghóa lyù khoâng theå
nghó baøn, khoâng theå löôøng. Phöôùc baùo cuûa noù töông öùng cuõng khoâng
theå nghó baøn.
Ngaøi Thieän Thaät baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu coù ngöôøi phaùt taâm Boà-taùt ñaïo, thì neân an
truï theá naøo? Tu haønh theá naøo? Haøng phuïc taâm theá naøo?
–Naøy Thieän Thaät! Khi phaùt taâm haønh Boà-taùt ñaïo, neân sinh taâm
nhö theá naøy: “Ta phaûi dieät ñoä taát caû chuùng sinh vaøo Voâ dö Nieát-
baøn.” Nhö vaäy, taát caû chuùng sinh ñaõ ñöôïc dieät ñoä nhöng maø khoâng coù
moät chuùng sinh naøo dieät ñoä. Vì sao? Vì neáu Boà-taùt coù töôûng chuùng
sinh thì khoâng phaûi laø Ñaïi Boà-taùt; cho ñeán coù töôûng nhaân, cuõng
khoâng goïi laø Ñaïi Boà-taùt. Vì thaät ra khoâng coù phaùp gì ñeå phaùt taâm
haønh Boà-taùt ñaïo.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, vaøo thôøi Phaät Ñaêng Taùc,
Nhö Lai coù chöùng ñaéc phaùp gì goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc khoâng?
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, vaøo thôøi Phaät Ñaêng Taùc.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Thieän Thaät! Ñöùc Ñaêng Taùc Nhö
Lai khoâng thoï kyù cho ta chöùng ñaéc phaùp gì goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh
www.daitangkinh.org
ñaúng Chaùnh giaùc. Vì neáu coøn coù phaùp ñeå Nhö Lai chöùng ñaéc, thì
Phaät Ñaêng Taùc seõ khoâng thoï kyù cho ta ñôøi sau seõ thaønh Phaät hieäu
Thích-ca Maâu-ni. Vì Nhö Lai khoâng coù chöùng ñaéc phaùp gì goïi laø voâ
thöôïng Chaùnh bieán tri, cho neân Phaät Ñaêng Taùc môùi thoï kyù cho ta. Vì
sao? Vì Nhö Lai töùc laø Chaân nhö, Nhö Lai khoâng phaùt sinh phaùp neân
goïi laø Theá Toân, ñaõ ñoaïn tröø ñaïo töùc laø Nhö Lai, hoaøn toaøn chaám döùt
sinh laø Nhö Lai. Ñoù laø nghóa baát sinh toái thaéng nhaát.
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi noùi lôøi nhö vaày: “Nhö Lai ñaõ
chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri.” Noùi lôøi nhö vaäy laø khoâng
ñuùng, laø phæ baùng ta. Vì sao? Vì khoâng coù phaùp gì ñeå Nhö Lai chöùng
ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri.
Naøy Thieän Thaät! Phaùp Nhö Lai chöùng ñaéc, trong ñoù khoâng coù
hö voïng, cho neân Nhö Lai thuyeát taát caû phaùp laø Phaät phaùp. Vì sao?
Vì taát caû phaùp chaúng phaûi laø taát caû phaùp, neân Nhö Lai môùi goïi laø taát
caû phaùp. Ví nhö coù ngöôøi thaân hình to lôùn, ñaày ñuû.
Ngaøi Thieän Thaät baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Nhö Lai daïy thaân ngöôøi to lôùn, ñaày ñuû, töùc
chaúng phaûi thaân; neân Nhö Lai môùi goïi laø thaân ngöôøi to lôùn, ñaày ñuû.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Thieän Thaät! Neáu Boà-taùt noùi raèng:
“Phaûi dieät ñoä chuùng sinh ñeå vaøo Nieát-baøn”, thì ta khoâng goïi laø Boà-
taùt. Naøy Thieän Thaät! Coù phaùp gì goïi laø Boà-taùt khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù phaùp gì goïi laø Boà-taùt.
–Naøy Thieän Thaät! Chuùng sinh aáy, Nhö Lai daïy chaúng phaûi laø
chuùng sinh, neân goïi laø chuùng sinh. Vì vaäy, Nhö Lai thuyeát taát caû
phaùp laø khoâng ngaõ, khoâng nhaân, khoâng chuùng sinh, khoâng thoï giaû,
khoâng nuoâi döôõng.
Naøy Thieän Thaät! Neáu Boà-taùt noùi raèng: “Ta phaûi thaønh töïu trang
nghieâm coõi Phaät”; thì khoâng theå goïi laø Boà-taùt. Vì sao? Vì Nhö Lai
noùi thaønh töïu trang nghieâm coõi Phaät, töùc chaúng phaûi trang nghieâm
coõi Phaät, neân môùi goïi laø trang nghieâm coõi Phaät.
Naøy Thieän Thaät! Neáu Ñaïi Boà-taùt tin hieåu ñöôïc phaùp voâ ngaõ, thì
Nhö Lai goïi laø Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Ngaøi coù Nhuïc nhaõn.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Thieân nhaõn
khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Thieân nhaõn.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Tueä nhaõn
khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Tueä nhaõn.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Phaùp nhaõn
khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Phaùp nhaõn.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao? Nhö Lai coù Phaät nhaõn
khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Phaät nhaõn.
Ñöùc Phaät baûo ngaøi Thieän Thaät:
–Naøy Thieän Thaät! Nhö Lai coù thuyeát trong soâng Haèng coù caùt
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Nhö Lai coù thuyeát trong soâng Haèng coù caùt.
www.daitangkinh.org
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Thieän Thaät! Caùt trong soâng Haèng
raát nhieàu, cöù moãi haït caùt laø moät soâng Haèng. Vaäy soá theá giôùi nhö soá
caùt trong voâ soá soâng Haèng aáy coù nhieàu chaêng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Baïch Thieän Theä, raát nhieàu! Soá theá
giôùi aáy raát nhieàu.
–Naøy Thieän Thaät! Chuùng sinh trong theá giôùi ñoù, ta ñeàu bieát caùc
loaïi taâm ñoäng tònh cuûa chuùng. Vì sao? Vì taâm ñoäng tònh Nhö Lai daïy
chaúng phaûi taâm ñoäng tònh, neân môùi goïi laø taâm ñoäng tònh. Vì quaù khöù,
taâm khoâng theå naém baét ñöôïc; hieän taïi, taâm khoâng theå naém baét ñöôïc;
vò lai, taâm khoâng theå naém baét ñöôïc.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, neáu coù thieän nam, tín nöõ
naøo ñem baûy baùu ñaày khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí, thì
ngöôøi aáy coù ñöôïc nhieàu phöôùc ñöùc khoâng?
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Thieän Thaät! Thieän nam, tín nöõ ñoù
nhôø nhaân duyeân aáy maø ñöôïc phöôùc ñöùc voâ löôïng khoâng theå tính. Naøy
Thieän Thaät! Phöôùc ñöùc aáy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi laø phöôùc ñöùc,
neân môùi goïi laø phöôùc ñöùc. Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Coù phöôùc ñöùc,
Nhö Lai noùi khoâng phaûi phöôùc ñöùc, aáy laø phöôùc ñöùc vaäy.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, coù theå döïa vaøo saéc thaân
thaønh töïu maø thaáy Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå döïa vaøo saéc thaân thaønh töïu maø
thaáy Nhö Lai. Vì sao? Vì saéc thaân thaønh töïu, Nhö Lai daïy chaúng phaûi
laø saéc thaân thaønh töïu, cho neân môùi goïi laø saéc thaân thaønh töïu.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, coù theå döïa vaøo töôùng

Nhö Lai. Vì Nhö Lai daïy, töôùng hoaøn haûo laø chaúng phaûi töôùng hoaøn
haûo, cho neân môùi goïi laø töôùng hoaøn haûo.
–Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù nghó raèng:
“Ta thuyeát phaùp” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Con khoâng nghó raèng Nhö Lai coù
thuyeát phaùp.
–Naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi noùi raèng Nhö Lai coù thuyeát
phaùp, thì ngöôøi ñoù phæ baùng ta, chaáp laáy ñieàu hö doái kia. Vì sao? Vì
thuyeát phaùp aáy laø khoâng coù phaùp gì ñeå maø thuyeát, môùi ñöôïc goïi laø
thuyeát phaùp.
–Baïch Theá Toân! ÔÛ ñôøi vò lai, sau khi chaùnh phaùp hoaïi dieät naêm
traêm naêm, hoaëc laâu hôn nöõa, trong khoaûng thôøi gian ñoù, coù nhieàu
chuùng sinh nghe giaûng noùi veà hình saéc, theå loaïi kinh naøy thì coù sinh
loøng tin khoâng?
–Naøy Thieän Thaät! Chuùng sinh aáy, thaät chaúng phaûi chuùng sinh,
cuõng chaúng phaûi phi chuùng sinh. Vì Nhö Lai daïy, taát caû chuùng sinh,
chaúng phaûi chuùng sinh, cho neân môùi goïi laø chuùng sinh.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù chöùng ñaéc
phaùp gì goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri khoâng?
thöôïng Chaùnh bieán tri.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Thieän Thaät! Duø moät chuùt phaùp
nhoû nhö buïi traàn, ta cuõng khoâng chöùng ñaéc ñöôïc, cho neân môùi goïi
www.daitangkinh.org
laø Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri.

Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Chaùnh phaùp bình ñaúng. Trong ñoù laïi
khoâng coù baát bình ñaúng, cho neân goïi Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri. Do
khoâng coù ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû, chöùng ñaéc taát caû phaùp laønh;
neân goïi laø phaùp bình ñaúng Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri.
Naøy Thieän Thaät! Thieän phaùp aáy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi thieän
phaùp, cho neân môùi goïi laø thieän phaùp.
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi ñem baûy baùu ñaày khaép caû tam
thieân ñaïi thieân theá giôùi maø cuùng döôøng Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh
Bieán Tri. Ñoàng thôøi laïi coù ngöôøi thoï Trí tueä ñaùo bæ ngaïn naøy, duø chæ
boán caâu keä maø coøn vì ngöôøi khaùc phaân tích, giaûng giaûi; thì phöôùc
ñöùc cuûa ngöôøi naøy hôn ngöôøi kia traêm phaàn, ngaøn phaàn, traêm ngaøn
caâu-chi, traêm ngaøn na-do-tha, taêng-kyø, toaùn soá, thí duï cuõng chaúng
baèng.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù nghó raèng: “Ta
ñoä thoaùt chuùng sinh” khoâng? Naøy Thieän Thaät! OÂng ñöøng nghó nhö
vaäy, vì khoâng moät chuùng sinh naøo ñeå Nhö Lai ñoä thoaùt caû. Neáu coù
chuùng sinh ñeå Nhö Lai ñoä thoaùt nhö vaäy thì Nhö Lai coøn chaáp ngaõ,
nhaân, chuùng sinh, thoï giaû. Naøy Thieän Thaät! Chaáp ngaõ aáy, Nhö Lai
noùi chaúng phaûi chaáp ngaõ; keû phaøm phu thì cho laø chaáp sinh töû. Naøy
Thieän Thaät! Keû phaøm phu chaáp sinh töû aáy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi laø
sinh töû, neân môùi goïi laø phaøm phu sinh töû.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, coù theå döïa vaøo töôùng
Ngaøi Thieän Thaät ñaùp:
–Baïch Theá Toân, khoâng theå nhö vaäy! Theo con hieåu söï thuyeát
giaûng cuûa Nhö Lai, con khoâng döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö
Lai.
–Laønh thay! Naøy Thieän Thaät! Ñuùng nhö lôøi oâng noùi, khoâng theå
döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö Lai. Vì sao? Vì neáu thaáy töôùng
hoaøn haûo goïi laø Nhö Lai, thì Chuyeån luaân vöông cuõng laø Nhö Lai,
cho neân khoâng theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö Lai. Töôùng
aáy chaúng phaûi töôùng, cho neân môùi thaáy Nhö Lai.
Baáy giôø Maïng giaû Thieän Thaät baïch Phaät:
–Theo con hieåu yù nghóa lôøi Phaät daïy, con khoâng neân döïa vaøo
töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö Lai.
Khi ñoù Theá Toân lieàn noùi keä:
Ngöôøi ñoù haønh ñaïo taø
Khoâng theå thaáy ñöôïc ta.
Neân thaáy phaùp theå Phaät
Cuøng phaùp thaân Nhö Lai
Phaùp theå khoâng hieåu ñöôïc
Ñaâu thaáy ñöôïc Nhö Lai.
Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù döïa vaøo töôùng
hoaøn haûo maø chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri khoâng? OÂng chôù
neân nghó nhö vaäy, vì Nhö Lai khoâng döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø
chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh bieán tri.
Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi noùi raèng: “Ngöôøi phaùt
taâm haønh Boà-taùt ñaïo, trình baøy caùc phaùp phaù tröø ñoaïn dieät”. Naøy
Thieän Thaät! OÂng khoâng neân nghó nhö vaäy. Vì sao? Vì khoâng coù
ngöôøi naøo goïi laø phaùt taâm haønh Boà-taùt ñaïo, cuõng khoâng coù söï trình
baøy caùc phaùp phaù tröø ñoaïn dieät.
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù thieän nam, tín nöõ ñem baûy baùu ñaày
khaép theá giôùi nhö caùt trong nhieàu soâng Haèng maø boá thí laïi. Neáu coù
Ñaïi Boà-taùt trong phaùp voâ ngaõ, voâ sinh maø thaønh töïu ñöôïc phaùp nhaãn
nhuïc, thì Boà-taùt naøy phaùt sinh coâng ñöùc nhieàu hôn ngöôøi kia.
Naøy Thieän Thaät! Ñaïi Boà-taùt coù chaáp laáy phöôùc ñöùc ñoù khoâng?
–Baïch Theá Toân! Boà-taùt khoâng chaáp laáy phöôùc ñöùc.
–Naøy Thieän Thaät! Chaáp laáy töùc laø khoâng chaáp laáy, cho neân
môùi goïi laø chaáp laáy.
www.daitangkinh.org
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi noùi: “Nhö Lai ñi hoaëc chaúng ñi,
hoaëc ñöùng, hoaëc ngoài, naèm.”
Naøy Thieän Thaät! Ngöôøi aáy ñaõ khoâng hieåu nghóa cuûa ta thuyeát
ñuùng nhö phaùp ñaõ noùi. Vì sao? Vì Nhö Lai, laø khoâng töø ñaâu ñeán,
cuõng khoâng ñi veà ñaâu, neân môùi goïi laø Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh
Bieán Tri.
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù thieän nam, tín nöõ ñem buïi traàn trong
tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, maøi taát caû thaønh ra möïc, soá ñoù raát nhieàu,
khoâng theå tính. Naøy Thieän Thaät! Theo yù oâng thì sao, coù buïi traàn nhoû
nhaát tuï hoäi khoâng?
–Baïch Theá Toân! Coù nhieàu buïi traàn nhoû nhaát tuï hoäi. Vì sao? Vì
Theá Toân ñaõ daïy, buïi traàn nhoû nhaát tuï hoäi töùc chaúng phaûi tuï hoäi, neân
môùi goïi laø buïi traàn nhoû nhaát tuï hoäi. Vaø tam thieân ñaïi thieân theá giôùi,
töùc chaúng phaûi theá giôùi, neân môùi goïi laø tam thieân ñaïi thieân theá giôùi.
Neáu cho raèng coù theá giôùi nhö vaäy laø coù chaáp laáy, nhöng Nhö
Lai daïy chaáp laáy, töùc chaúng phaûi chaáp laáy, neân môùi goïi laø chaáp laáy.
–Naøy Thieän Thaät! Chaáp laáy nhö vaäy, ñoái vôùi ngöôøi theá tuïc,
khoâng neân noùi chaúng phaûi phaùp hoaëc chaúng phaûi phi phaùp.
Naøy Thieän Thaät! Neáu coù ngöôøi noùi raèng: “Nhö Lai thaáy coù ngaõ,
nhaân, chuùng sinh, thoï giaû.” Naøy Thieän Thaät! Noùi nhö vaäy coù ñuùng
khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng ñuùng nhö vaäy! Baïch Thieän Theä, khoâng
ñuùng nhö vaäy! Vì sao? Vì neáu Theá Toân thaáy coù ngaõ, nhaân, chuùng
sinh, thoï giaû, töùc chaúng phaûi thaáy. Cho neân Nhö Lai môùi goïi laø ngaõ
kieán, nhaân kieán, chuùng sinh kieán, thoï giaû kieán.
Ñöùc Phaät baûo Ngaøi Thieän Thaät:
–Naøy Thieän Thaät! Ngöôøi phaùt taâm haønh Boà-taùt ñaïo, ñoái vôùi taát
caû phaùp neân bieát, neân thaáy, neân tin, neân hieåu nhö vaäy. Neáu tin hieåu
nhö vaäy, thì khoâng truï ôû phaùp töôûng. Vì sao? Vì phaùp töôûng ñoù, Nhö
Lai noùi chaúng phaûi phaùp töôûng, neân môùi goïi laø phaùp töôûng.
Laïi nöõa, naøy Thieän Thaät! Neáu coù Ñaïi Boà-taùt, ñem baûy baùu ñaày
khaép voâ löôïng, voâ soá theá giôùi maø cuùng döôøng Nhö Lai, ÖÙng Cuùng,
Chaùnh Bieán Tri. Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo thoï trì, ñoïc tuïng Trí
tueä ñaùo bæ ngaïn duø chæ boán caâu keä, laïi coøn phaân tích, giaûng thuyeát
cho ngöôøi khaùc phaân bieät, thoï trì thì phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi naøy phaùt
sinh nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng khoâng theå tính. Giaûng thuyeát nhö
theá naøo? Giaûng thuyeát nhö khoâng giaûng thuyeát, cho neân môùi goïi ñoù
laø giaûng thuyeát.
Theá Toân noùi keä:
Nhö quaùng maét, ñeøn, sao
Boït söông, maây, moäng, ñieän
Phaûi thöôøng neân quaùn chieáu
Caùc phaùp höõu vi naøy.
Khi nghe Theá Toân thuyeát kinh naøy, Toân giaû Thieän Thaät, caùc vò
Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di vaø Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la,
Caøn-thaùt-baø… ñeàu voâ cuøng hoan hyû.
www.daitangkinh.org
SOÁ 239
PHAÄT NOÙI KINH NAÊNG ÑOAÏN KIM

CANG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT
Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam taïng Phaùp sö Nghóa Tònh.

Moät thuôû noï, Ñöùc Theá Toân cuøng vôùi moät ngaøn hai traêm naêm
möôi vò Bí-soâ vaø caùc Ñaïi Boà-taùt ôû taïi vöôøn Caáp coâ ñoäc thuoäc khu
Thaéng laâm.
Luùc baáy giôø, vaøo buoåi saùng, Theá Toân ñaép y, caàm baùt vaøo thaønh
khaát thöïc. Sau khi theo thöù töï khaát thöïc roài veà truù xöù thoï trai xong,
xeáp y, röûa baùt, röûa chaân, traûi toïa cuï vaø ngoài kieát giaø, an truï trong
chaùnh nieäm.
Khi aáy caùc Bí-soâ cuøng ñeán choã Theá Toân, ñaûnh leã döôùi chaân,
nhieãu quanh beân phaûi ba voøng, roài ngoài xuoáng moät beân. Luùc ñoù, Cuï
thoï Dieäu Sinh ngoài trong ñaïi chuùng, nöông theo oai löïc cuûa Phaät, lieàn
ñöùng daäy, tròch vai aùo beân phaûi, goái phaûi quyø saùt ñaát, chaép tay cung
kính baïch Phaät:
–Hieám coù thay, Ñöùc Theá Toân! Hieám coù thay, Ñaáng Thieän Theä!
Ñöùc Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc ñaõ ñem söï lôïi ích
toái thaéng laøm lôïi ích cho caùc Boà-taùt, ñaõ ñem söï phuù chuùc toái thaéng,
phuù chuùc cho caùc Boà-taùt.
Baïch Theá Toân! Neáu coù ai höôùng ñeán Boà-taùt ñaïo thì neân an truï
theá naøo? Tu haønh theá naøo? Nhieáp phuïc taâm theá naøo?
Ñöùc Phaät baûo Dieäu Sinh:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy Dieäu Sinh, ñuùng vaäy, ñuùng nhö lôøi
oâng noùi! Nhö Lai ñem söï lôïi ích toái thaéng cho haøng Boà-taùt, ñem söï
phoù chuùc toái thaéng cho haøng Boà-taùt. Naøy Dieäu Sinh, oâng neân chuù yù
laéng nghe vaø kheùo suy nghó cho kyõ, ta seõ vì oâng maø phaân tích, giaûng
giaûi cho. Khi coù ngöôøi höôùng ñeán Boà-taùt ñaïo thì neân an truï taâm nhö
vaày, tu haønh nhö vaày vaø nhieáp phuïc taâm nhö vaày.
Ngaøi Dieäu Sinh thöa:
–Baïch Theá Toân! Con raát vui möøng ñöôïc nghe.
–Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù ngöôøi höôùng ñeán Boà-taùt ñaïo, thì neân
sinh taâm nhö vaày: “Ñoái vôùi taát caû caùc loaøi chuùng sinh nhö noaõn sinh,
thai sinh, thaáp sinh, hoùa sinh hoaëc loaøi coù saéc, khoâng saéc, coù töôûng,
khoâng töôûng, chaúng phaûi coù töôûng, chaúng phaûi khoâng töôûng, ta ñeàu
ñöa hoï ñöôïc dieät ñoä vaø nhaäp vaøo Voâ dö Nieát-baøn.” Tuy coù voâ löôïng
chuùng sinh chöùng vieân tòch, nhöng khoâng coù moät chuùng sinh naøo goïi
laø nhaäp vieân tòch. Vì sao? Vì neáu Boà-taùt töôûng coù chuùng sinh, thì
khoâng goïi laø Boà-taùt. Vì coøn töôûng ngaõ, töôûng nhaân, töôûng chuùng
sinh, töôûng thoï giaû.
Laïi nöõa, naøy Dieäu Sinh! Boà-taùt khi thöïc haønh boá thí khoâng neân
truï ôû nôi vieäc mình laøm; khoâng truï ôû choã thöïc haønh boá thí; khoâng truï
saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp maø thöïc haønh boá thí. Naøy Dieäu Sinh!
Boà-taùt boá thí nhö vaäy, cho ñeán töôùng töôûng cuõng khoâng neân truï. Vì
sao? Vì do khoâng truï vaøo boá thí maø phöôùc ñöùc tuï hoäi khoù löôøng.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, hö khoâng ôû phöông Ñoâng
coù theå löôøng bieát ñöôïc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå löôøng ñöôïc!
–Naøy Dieäu Sinh! Vaäy hö khoâng ôû phöông Nam, phöông Taây,
phöông Baéc, boán goùc, treân, döôùi, möôøi phöông, coù theå löôøng bieát
ñöôïc khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng theå löôøng ñöôïc!
SOÁ 239 – PHAÄT NOÙI KINH NAÊNG ÑOAÏN KIM CANG BAÙT-NHAÕ... 355

–Naøy Dieäu Sinh! Boà-taùt khi thöïc haønh boá thí maø khoâng truï vaøo
ñieàu gì, thì phöôùc ñöùc thaønh töïu khoâng theå löôøng bieát, cuõng laïi nhö
vaäy.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, coù theå döïa vaøo töôùng hoaøn
haûo thuø thaéng maø quaùn saùt Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø quaùn
ñöôïc Nhö Lai. Vì Nhö Lai daïy raèng töôùng thuø thaéng chaúng phaûi
töôùng thuø thaéng.
–Naøy Dieäu Sinh! Töôùng thuø thaéng ñeàu laø hö voïng, neáu khoâng
coù töôùng thuø thaéng töùc laø khoâng hö voïng. Cho neân khoâng theå döïa
vaøo töôùng thuø thaéng maø quaùn ñöôïc Nhö Lai.
–Baïch Theá Toân! Sau khi chaùnh phaùp dieät naêm traêm naêm, ôû ñôøi
vò lai ñoù, coù chuùng sinh naøo nghe thuyeát kinh naøy maø sinh loøng tin
chaân thaät khoâng?
–Naøy Dieäu Sinh, chôù noùi nhö vaäy! ÔÛ ñôøi vò lai, coù caùc Boà-taùt trì
giôùi ñaày ñuû, ñaïo ñöùc ñaày ñuû, trí tueä ñaày ñuû. Caùc Boà-taùt ñoù chaúng
phaûi ôû moät vò Phaät ñeå phuïng söï, cuùng döôøng, gieo troàng caùc thieän
caên, maø ôû trong voâ löôïng traêm ngaøn Ñöùc Phaät ñeàu ñaõ phuïng söï, vun
troàng caùc thieän caên. Ngöôøi ñoù môùi coù theå ñoái vôùi kinh naøy maø phaùt
sinh loøng tin.
Naøy Dieäu Sinh! Nhö Lai ñeàu bieát ngöôøi naøy, thaáy ngöôøi naøy.
Caùc Boà-taùt ñoù seõ phaùt sinh vaø thaâu nhieáp voâ löôïng phöôùc ñöùc. Vì
sao? Vì Boà-taùt ñoù khoâng coù töôûng ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû,
mong caàu; chaúng coù phaùp töôûng, chaúng coù phi phaùp töôûng; chaúng coù
töôûng, chaúng coù voâ töôûng. Vì sao? Vì neáu Boà-taùt ñoù töôûng coù phaùp
töùc laø coù chaáp ngaõ, chaáp tình, chaáp thoï giaû, chaáp ñieàu mong caàu. Neáu
Boà-taùt ñoù töôûng coù phi phaùp thì cuõng coøn chaáp ngaõ, chaáp höõu tình,
chaáp thoï giaû, chaáp ñieàu mong caàu. Vì vaäy Boà-taùt khoâng neân oâm giöõ
www.daitangkinh.org
phaùp, khoâng neân oâm giöõ phi phaùp. Do nghóa ñoù, neân Nhö Lai khi
thuyeát phaùp, thöôøng thí duï phaùp moân nhö chieác beø. Ngöôøi coù trí caàn
hieåu chaùnh phaùp coøn boû, huoáng gì phi phaùp.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù chöùng ñaéc Voâ
thöôïng Boà-ñeà khoâng? Nhö Lai coù thuyeát phaùp khoâng?
–Baïch Theá Toân! Theo con hieåu nghóa Phaät thuyeát, thì Nhö Lai
ñoái vôùi phaùp Voâ thöôïng Boà-ñeà, thöïc söï khoâng chöùng, cuõng khoâng
thuyeát. Vì sao? Vì phaùp cuûa Phaät thuyeát thì khoâng theå oâm giöõ, khoâng
theå noùi; ñoù chaúng phaûi phaùp cuõng chaúng phaûi laø phi phaùp. Vì sao? Vì
chö Hieàn thaùnh ñeàu döïa vaøo phaùp voâ vi maø hieån hieän.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, neáu coù thieän nam, tín nöõ
naøo ñem baûy baùu ñaày khaép caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí,
thì phöôùc ñöùc ñaït ñöôïc coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì sao? Vì söï tích tuï phöôùc ñöùc ñoù
chaúng phaûi laø tuï phöôùc ñöùc, cho neân Nhö Lai môùi goïi laø phöôùc ñöùc
nhieàroõ raøng
–Naøy Dieäu Sinh! Neáu nhö coù ngöôøi ñoái vôùi kinh naøy, maø thoï trì
thaäm chí chæ boán caâu keä, roài coøn vì ngöôøi khaùc maø dieãn giaûng, thì
phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi naøy phaùt sinh nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng voâ
soá. Vì sao? Vì chö Nhö Lai Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc ñeàu
töø kinh naøy maø ra. Chö Phaät Theá Toân cuõng töø kinh naøy maø phaùt sinh.
Vì vaäy, naøy Dieäu Sinh, Phaät phaùp maø Nhö Lai thuyeát chaúng phaûi laø
Phaät phaùp, cho neân môùi goïi laø Phaät phaùp.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, caùc vò Döï löu coù nghó raèng:
“Ta ñaéc quaû Döï löu” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì sao? Vì caùc vò Döï löu khoâng coù
phaùp naøo ñeå ñaéc Döï löu, cho neân môùi goïi laø Döï löu; khoâng döï vaøo
saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp neân môùi goïi laø Döï löu. Baïch Theá
Toân! Neáu caùc vò Döï löu coøn nghó ta ñaéc quaû Döï löu thì caùc vò aáy coøn
chaáp ngaõ, höõu tình, thoï giaû ñeàu mong caàu.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, caùc vò Nhaát lai coù nghó
raèng: “Ta ñaéc quaû Nhaát lai” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì khoâng coù moät phaùp nhoû naøo ñeå
chöùng ñaéc töï taùnh Nhaát lai, cho neân môùi goïi laø Nhaát lai.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, caùc vò Baát hoaøn coù nghó
raèng: “Ta ñaéc quaû Baát hoaøn khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì khoâng coù moät phaùp naøo nhoû ñeå
chöùng ñaéc töï taùnh Baát hoaøn, cho neân môùi goïi laø Baát hoaøn.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, caùc vò A-la-haùn coù nghó
raèng: “Ta ñaéc quaû A-la-haùn” khoâng?
–Baïch Theá Toân, khoâng! Vì khoâng coù moät phaùp nhoû naøo ñeå
chöùng ñaéc A-la-haùn, cho neân môùi goïi laø A-la-haùn. Baïch Theá Toân!
Neáu A-la-haùn coøn nghó ta ñaéc quaû A-la-haùn, thì vò aáy coøn chaáp ngaõ,
nhaân, chuùng sinh, thoï giaû, ñieàu mong caàu.
Baïch Theá Toân! Ñöùc Nhö Lai daïy raèng con ñaõ an truï ñònh Voâ
traùnh; trong caùc vò toái thaéng, con laø baäc nhaát. Baïch Theá Toân! Con laø
vò ñaéc A-la-haùn, ñaõ xa lìa caùc duïc nhieãm, maø thöïc söï chöa bao giôø
con nghó raèng mình ñaéc quaû A-la-haùn. Baïch Theá Toân! Neáu con nghó
raèng mình ñaõ ñaéc quaû A-la-haùn thì Nhö Lai seõ khoâng daïy raèng: “Naøy
Dieäu Sinh! OÂng ñaõ chöùng ñaéc ñònh Voâ traùnh, laø vò toái thaéng baäc
nhaát.” Do con hoaøn toaøn khoâng truï nôi ñoù, cho neân Ngaøi daïy con ñaõ
ñaéc ñònh Voâ traùnh vaø truï voâ traùnh.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, vaøo thôøi Phaät Nhieân
www.daitangkinh.org
Ñaêng, Nhö Lai coù nhaän laáy chuùt phaùp gì khoâng?

–Baïch Theá Toân! Khoâng coù moät chuùt phaùp gì ñeå Nhö Lai nhaän
laáy vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng.
–Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù Boà-taùt noùi nhö vaày: “Ta seõ trang
nghieâm thaønh töïu coõi Phaät”. Ñoù laø lôøi noùi hö voïng. Vì sao? Vì trang
nghieâm coõi Phaät, Nhö Lai noùi chaúng phaûi trang nghieâm, neân môùi goïi
laø trang nghieâm coõi Phaät. Do ñoù Boà-taùt khoâng truï nôi söï vieäc, khoâng
truï nôi choán; khoâng truï saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp. Neân sinh
taâm khoâng truï vaøo söï vieäc, nôi choán, saéc, thanh, höông, vò, xuùc,
phaùp. Naøy Dieäu Sinh! Ví nhö coù ngöôøi thaân cao nhö nuùi Dieäu cao,
theo yù oâng thì sao, thaân ñoù coù to lôùn khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát lôùn! Vì thaân to lôùn aáy, Nhö Lai goïi chaúng
phaûi thaân, cho neân môùi goïi laø thaân.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, trong soâng Haèng coù voâ soá
caùt, cöù moät haït caùt laø moät soâng Haèng. Nhö vaäy soá caùt trong voâ soá
soâng Haèng aáy coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Moät con soâng ñaõ nhieàu voâ soá caùt
roài, huoáng chi nhieàu con soâng.
–Naøy Dieäu Sinh! Nhö Lai hoûi oâng, neáu coù ngöôøi duøng cuûa caûi
quyù baùu, ñaày caû theá giôùi nhö soá caùt aáy maø cuùng döôøng Nhö Lai, thì
phöôùc ñöùc ñoù coù nhieàu khoâng?
–Naøy Dieäu Sinh! Neáu laïi coù ngöôøi ñoái vôùi kinh naøy maø thoï trì,
duy nhaát duø chæ moät baøi keä, coøn vì ngöôøi khaùc maø giaûng thuyeát, thì
phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi naøy thuø thaéng hôn phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi noùi ôû
treân voâ löôïng, voâ bieân. Naøy Dieäu Sinh! Neáu trong nöôùc naøo coù phaùp
moân naøy, maø coù ngöôøi thoï trì duø chæ boán caâu keä vaø vì ngöôøi khaùc maø
giaûi thích kinh naøy thì neân bieát choã ñoù chính laø thaùp Phaät. Taát caû
Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la… ñeàu ñeán nhieãu thaùp beân höõu vaø cung kính leã
baùi, huoáng gì heát loøng thoï trì ñoïc tuïng. Neân bieát ngöôøi ñoù laø voâ cuøng
hy höõu ñeä nhaát, coøn choán ñoù nhö laø coù Phaät vaø haøng ñeä töû toân quyù
nhaát cuûa Phaät vaäy.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù thuyeát moät chuùt
phaùp gì khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù moät chuùt phaùp gì ñeå Nhö Lai
thuyeát.
–Naøy Dieäu Sinh! Buïi traàn trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi coù
nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì Phaät thuyeát buïi traàn chaúng phaûi
buïi traàn, neân môùi goïi laø buïi traàn. Caùc theá giôùi, Phaät thuyeát chaúng
phaûi theá giôùi, neân môùi goïi laø theá giôùi.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, coù theå döïa vaøo ba möôi
hai töôùng cuûa Ñaïi tröôïng phu maø thaáy Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå döïa vaøo ba möôi hai töôùng Ñaïi
tröôïng phu maø thaáy Nhö Lai. Vì ba möôi hai töôùng, Phaät thuyeát
chaúng phaûi töôùng, neân môùi goïi laø töôùng Ñaïi tröôïng phu.
–Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem thaân maïng
maø boá thí nhieàu nhö caùt soâng Haèng. Laïi coù ngöôøi döïa vaøo kinh naøy
maø thoï trì duy nhaát moät caâu keä, coøn vì ngöôøi khaùc giaûi thích; thì
phöôùc ñöùc cuûa ngöôøi naøy thuø thaéng hôn ngöôøi kia voâ löôïng voâ soá.
www.daitangkinh.org
Khi Toân giaû Dieäu Sinh nghe Phaät thuyeát kinh naøy, tin hieåu yù
nghóa saâu xa, chôït xuùc ñoäng rôi leä, baïch Phaät:
–Thaät hieám coù, baïch Theá Toân! Con töø khi phaùt sinh trí tueä ñeán
nay, chöa töøng ñöôïc nghe kinh ñieån saâu xa nhö vaäy. Baïch Theá Toân!
Kinh naøy neân goïi laø gì? Chuùng con phaûi phuïng trì theá naøo?
–Naøy Dieäu Sinh! Kinh naøy goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät, neân
phuïng trì nhö vaäy. Vì sao? Vì Phaät thuyeát Baùt-nhaõ ba-la-maät laø
chaúng phaûi Baùt-nhaõ ba-la-maät.
–Baïch Theá Toân! Neáu coù ngöôøi nghe kinh naøy, sinh loøng tin
töôûng chaân thaät, neân bieát ngöôøi naøy raát hieám coù. Baïch Theá Toân!
Ngöôøi tin töôûng chaân thaät, töùc chaúng phaûi tin töôûng chaân thaät, cho
neân Nhö Lai môùi goïi laø tin töôûng chaân thaät.
Baïch Theá Toân! Con nghe kinh naøy lieàn sinh loøng tin hieåu,
nhöng chöa hy höõu baèng ngöôøi ôû ñôøi vò lai nghe kinh naøy maø thoï trì,
thì ngöôøi ñoù môùi laø hieám coù nhaát. Vì sao? Vì ngöôøi ñoù khoâng töôûng
ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû ñeàu mong caàu. Sôû dó noùi töôûng ngaõ,
nhaân, chuùng sinh, thoï giaû ñeàu mong caàu töùc chaúng phaûi laø töôûng. Chö
Phaät, Theá Toân ñeàu xa lìa caùc töôûng.
–Naøy Dieäu Sinh, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Neáu coù ngöôøi ñöôïc nghe
kinh naøy maø khoâng kinh haõi, nghi ngôø khoâng hoaûng hoát, khoâng sôï
haõi; neân bieát ngöôøi naøy raát hieám coù nhaát. Vì sao? Vì Ba-la-maät-ña
thuø thaéng naøy laø do Nhö Lai thuyeát. Nhö Lai thuyeát thì voâ soá chö
Phaät cuõng tuyeân thuyeát Ba-la-maät-ña, cho neân goïi laø Ba-la-maät-ña
toái thaéng.
Naøy Dieäu Sinh! Khi Nhö Lai thuyeát Nhaãn nhuïc ba-la-maät, töùc
chaúng phaûi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät. Ta nhôù thuôû xöa, khi bò vua
Kieát-laêng-giaø caét ñöùt thaân theå thaønh töøng phaàn, nhöng ta khoâng coù
töôûng ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû mong caàu. Ta khoâng coù töôûng
nhö vaäy cuõng chaúng phaûi laø voâ töôûng. Vì neáu ta coù töôûng nhö vaäy thì
seõ sinh taâm saân haän.
Naøy Dieäu Sinh! Ta laïi nhôù thôøi quaù khöù, naêm traêm naêm tröôùc
laøm Tieân nhaãn nhuïc. Trong thôøi gian ñoù, khoâng bao giôø ta khôûi caùc
töôûng nhö vaäy, cho neân xa lìa ñöôïc caùc voïng töôûng vaø phaùt khôûi taâm
Voâ thöôïng Boà-ñeà, khoâng truï vaøo saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp;
hoaøn toaøn khoâng coù choã ñeå truï maø sinh taâm kia; chaúng neân truï phaùp,
cuõng chaúng neân truï phi phaùp maø sinh taâm kia. Vì neáu coù choã truï, töùc
laø chaúng phaûi truï. Vì vaäy Ñöùc Phaät daïy, caùc Boà-taùt phaûi khoâng coù
choã ñeå truï, maø thöïc haønh boá thí.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu Boà-taùt vì lôïi ích cho taát caû chuùng sinh maø
boá thí, nhö vaäy laø töôûng coù chuùng sinh töùc chaúng phaûi töôûng, chuùng
sinh ñoù töùc chaúng phaûi chuùng sinh. Vì sao? Vì chö Phaät Nhö Lai xa
lìa caùc töôûng. Naøy Dieäu Sinh! Nhö Lai laø vò noùi lôøi chaân thaät, laø vò
noùi lôøi chaân nhö, laø vò khoâng noùi lôøi cuoàng voïng, laø vò khoâng noùi lôøi
sai traùi.
Naøy Dieäu Sinh! Choã chöùng phaùp vaø choã thuyeát phaùp cuûa Nhö
Lai chaúng phaûi thaät, chaúng phaûi doái.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu taâm Boà-taùt coøn an truï nôi söï vieäc, maø thöïc
haønh boá thí, thì gioáng nhö ngöôøi vaøo trong boùng toái khoâng thaáy ñöôïc
gì. Boà-taùt khoâng truï vaøo söï vieäc maø thöïc haønh boá thí, thì gioáng nhö
ngöôøi coù maét ñöôïc aùnh saùng cuûa maët trôøi chieáu vaøo neân thaáy ñuû maøu
saéc. Vì vaäy, Boà-taùt khoâng neân truï vaøo söï vieäc maø thöïc haønh boá thí.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñoái vôùi kinh naøy
maø thoï trì, ñoïc tuïng, vì ngöôøi dieãn thuyeát; ngöôøi nhö vaäy, Phaät seõ
duøng trí tueä, nhaõn quan ñeå bieát vaø thaáy laø ngöôøi ñoù seõ phaùt sinh, seõ
thaâu nhieáp voâ löôïng phöôùc ñöùc.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo buoåi saùng, buoåi
tröa, buoåi chieàu, ñem thaân maïng boá thí nhieàu nhö soá caùt trong soâng
Haèng vaø cöù ñem thaân maïng boá thí nhö vaäy ñeán voâ löôïng traêm ngaøn
öùc kieáp. Neáu laïi coù ngöôøi nghe kinh naøy maø khoâng sinh taâm huûy
baùng thì phöôùc ñöùc naøy thuø thaéng hôn ngöôøi kia. Huoáng gì vieát cheùp,
thoï trì, ñoïc tuïng, vì ngöôøi khaùc maø giaûi thích kinh naøy.
Naøy Dieäu Sinh! Coâng ñöùc cuûa kinh naøy khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå tính keå, voâ löôïng, voâ bieân. Nhö Lai vì ngöôøi phaùt taâm Ñaïi
www.daitangkinh.org
thöøa maø thuyeát; vì ngöôøi phaùt taâm Toái thöôïng thöøa maø thuyeát. Neáu
coù ngöôøi coù theå thoï trì, ñoïc tuïng, vì ngöôøi khaùc giaûng thuyeát, Nhö
Lai ñeàu bieát, ñeàu thaáy vaø ngöôøi naøy thaønh töïu phöôùc ñöùc khoâng theå
tính, khoâng theå löôøng, khoâng theå nghó baøn. Neân bieát ngöôøi naøy coù theå
gaùnh vaùc Voâ thöôïng Boà-ñeà cuûa Nhö Lai. Vì sao? Vì neáu ngöôøi öa
phaùp Tieåu thöøa töùc laø coøn ñaém tröôùc vaøo ngaõ kieán, nhaân kieán, chuùng
sinh kieán, thoï giaû kieán. Nhöõng ngöôøi naøy thì khoâng theå thoï trì ñoïc
tuïng kinh naøy.
Naøy Dieäu Sinh! Choã naøo coù kinh naøy, thì neân bieát choã aáy nhö
coù thaùp Phaät, taát caû theá gian Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la ñeàu ñeán ñoù leã
nhieãu quanh thaùp, cung kính vaø daâng hoa cuùng döôøng.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo khi thoï trì kinh
ñieån naøy, hoaëc ñoïc tuïng dieãn thuyeát, maø bò ngöôøi ñeán khinh bæ maï
nhuïc. Neân bieát ngöôøi ñoù trong ñôøi tröôùc ñaõ taïo nhieàu aùc nghieäp,
ñaùng leõ ñoaï vaøo ñöôøng aùc nhöng do thoï trì kinh naøy, maø ñôøi nay chæ
bò ngöôøi maï nhuïc khinh bæ. Nhôø laøm vieäc laønh neân coù theå ñoaïn tröø aùc
nghieäp vaø coøn ñaït ñeán quaû Boà-ñeà.
Naøy Dieäu Sinh! Ta nhôù ñôøi quaù khöù, traûi qua voâ soá kieáp, ôû choã
Phaät Nhieân Ñaêng, ta ñöôïc gaëp taùm möôi boán öùc na-do-tha Ñöùc Phaät,
ta ñeàu cuùng döôøng phuïng söï khoâng bao giôø ñeå thieáu hay treã naûi. Naøy
Dieäu Sinh! Sau khi chaùnh phaùp hoaïi dieät naêm traêm naêm, neáu coù
ngöôøi thoï trì, ñoïc tuïng, tin hieåu vaø giaûi thích roäng yù nghóa kinh naøy,
thì ñöôïc voâ löôïng coâng ñöùc. Ñem coâng ñöùc treân so saùnh vôùi coâng ñöùc
naøy traêm phaàn, ngaøn phaàn, vaïn öùc phaàn, toaùn soá, soá phaàn, theá phaàn,
ñaïi phaàn cho ñeán thí duï cuõng khoâng baèng moät phaàn.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu ta noùi coâng ñöùc cuûa ngöôøi thoï trì, ñoïc tuïng
kinh naøy moät caùch ñaày ñuû, thì ngöôøi nghe seõ sinh loøng cuoàng loaïn,
meâ hoaëc khoâng tin. Naøy Dieäu Sinh! OÂng neân bieát, kinh naøy khoâng
theå nghó baøn, ngöôøi thoï trì kinh naøy raát laø hieám coù, coâng ñöùc cuõng
khoâng theå nghó baøn.
Toân giaû Dieäu Sinh baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Neáu coù ngöôøi phaùt taâm Boà-taùt thì neân an truï
theá naøo? Tu haønh theá naøo? Nhieáp phuïc taâm theá naøo?

–Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù ngöôøi phaùt taâm Boà-taùt, neân khôûi taâm
nhö vaày: “Ta neân ñoä thoaùt cho taát caû chuùng sinh ñeàu vaøo Voâ dö Nieát-
baøn. Tuy coù voâ löôïng chuùng sinh ñaït ñeán vieân tòch nhöng thaät söï
khoâng coù chuùng sinh naøo ñöôïc chöùng vieân tòch. Vì sao? Vì neáu Boà-taùt
coøn töôûng coù chuùng sinh, thì khoâng goïi laø Boà-taùt.” Naøy Dieäu Sinh!
Thaät ra khoâng coù phaùp gì goïi laø phaùt khôûi taâm Boà-taùt.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng,
Nhö Lai coù chöùng ñaéc moät ít phaùp gì khoâng?
Toân giaû Dieäu Sinh thöa:
–Baïch Theá Toân! Vaøo thôøi Phaät Nhieân Ñaêng, Nhö Lai khoâng coù
phaùp naøo ñeå chöùng ñaéc Boà-ñeà.
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Dieäu Sinh! Vaøo thôøi Phaät Nhieân
Ñaêng, Nhö Lai khoâng coù chöùng ngoä ñaïi Boà-ñeà. Neáu ta coù phaùp ñeå
chöùng ñaéc thì Phaät Nhieân Ñaêng seõ khoâng thoï kyù cho ta, ñôøi sau seõ
thaønh Phaät hieäu laø Thích-ca-Maâu Ni. Do khoâng coù sôû ñaéc, cho neân ta
ñöôïc thoï kyù thaønh Phaät. Naøy Dieäu Sinh! Noùi Nhö Lai cuõng töùc laø
chaân nhö thaät taùnh, noù chæ khaùc teân goïi. Naøy Dieäu Sinh! Neáu noùi
Nhö Lai chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, ñoù laø lôøi noùi
doái. Vì sao? Vì Nhö Lai khoâng chöùng ñaéc phaùp gì goïi laø Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Naøy Dieäu Sinh! Phaùp maø Nhö Lai chöùng
ñaéc chaúng phaûi thaät, chaúng phaûi hö, cho neân Phaät thuyeát taát caû phaùp
ñeàu laø Phaät phaùp. Naøy Dieäu Sinh! Taát caû phaùp aáy, Nhö Lai thuyeát taát
caû phaùp aáy chaúng phaûi laø phaùp, cho neân môùi goïi laø Phaät phaùp. Naøy
Dieäu Sinh! Cuõng ví nhö thaân to lôùn cuûa tröôïng phu vaäy!
Dieäu Sinh baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Thaân to lôùn, Nhö Lai thuyeát chaúng phaûi thaân
cho neân môùi goïi laø thaân to lôùn.
Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù Boà-taùt noùi raèng:
“Ta phaûi hoùa ñoä chuùng sinh vaøo tòch dieät”, thì khoâng goïi ñoù laø Boà-
taùt. Naøy Dieäu Sinh! Coù phaùp gì goïi laø Boà-taùt khoâng?
Ngaøi Dieäu Sinh baïch Phaät:
www.daitangkinh.org
–Baïch Theá Toân! Khoâng coù phaùp gì goïi laø Boà-taùt.

–Naøy Dieäu Sinh! Theá neân Nhö Lai thuyeát taát caû phaùp khoâng coù
ngaõ, nhaân, chuùng sinh, thoï giaû, mong caàu. Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù
Boà-taùt noùi: “Ta seõ thaønh töïu trang nghieâm coõi Phaät. Trang nghieâm
coõi Phaät aáy, Nhö Lai noùi chaúng phaûi trang nghieâm, cho neân môùi goïi
laø trang nghieâm.”
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù ngöôøi tin hieåu taùnh khoâng cuûa taát caû
phaùp, goïi taát caû phaùp laø voâ taùnh thì Nhö Lai môùi goïi ñuùng laø Boà-
taùt.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn
khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Nhuïc nhaõn!
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù Thieân nhaõn
khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Ñuùng vaäy, baïch Theá Toân! Nhö Lai coù Thieân nhaõn!
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù Tueä nhaõn
khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù Phaùp nhaõn
khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù Phaät nhaõn
khoâng?
Dieäu Sinh thöa:

–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, trong soâng Haèng coù raát
nhieàu caùt. Cöù moãi haït caùt laø moät soâng Haèng. Vaäy soá theá giôùi nhö soá
caùt trong voâ soá soâng Haèng aáy coù nhieàu khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Ñuùng vaäy! Baïch Theá Toân, raát nhieàu!
–Naøy Dieäu Sinh! Chuùng sinh trong theá giôùi naøy coù raát nhieàu
taùnh tình, haønh ñoäng cuûa taâm luoân bieán ñoåi ta ñeàu bieát roõ. Vì sao?
Naøy Dieäu Sinh! Ñoù laø taâm Ñaø-la-ni, Nhö Lai goïi laø voâ trì, do voâ trì
cho neân taâm luoân bieán ñoäng. Vì quaù khöù, taâm khoâng theå naém baét
ñöôïc, vò lai, taâm khoâng theå naém baét ñöôïc, hieän taïi, taâm cuõng khoâng
theå naém baét ñöôïc.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng, neáu coù ngöôøi duøng baûy baùu ñaày
khaép caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí, ngöôøi naøy coù ñöôïc
nhieàu phöôùc ñöùc khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Naøy Dieäu Sinh! Neáu söï tích tuï phöôùc ñöùc naøy laø phöôùc ñöùc
tích tuï ñöôïc, thì Nhö Lai khoâng thuyeát ñoù laø söï tích tuï phöôùc ñöùc.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, coù theå döïa vaøo saéc thaân
vieân maõn maø thaáy Nhö Lai khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå döïa vaøo saéc thaân vieân maõn maø
thaáy Nhö Lai. Vì sao? Vì saéc thaân vieân maõn Nhö Lai thuyeát chaúng
phaûi laø saéc thaân vieân maõn, cho neân môùi goïi laø saéc thaân vieân maõn.
–Naøy Dieäu Sinh! Coù theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø thaáy Nhö
Lai khoâng?
www.daitangkinh.org
Dieäu Sinh thöa:

Nhö Lai. Vì sao? Vì caùc töôùng hoaøn haûo, Nhö Lai thuyeát chaúng phaûi
laø töôùng hoaøn haûo, cho neân môùi goïi laø töôùng hoaøn haûo.
–Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng thì sao, Nhö Lai coù nghó raèng:
“Ta thuyeát phaùp” khoâng? OÂng chôù cho raèng Nhö Lai nghó nhö vaäy.
Neáu noùi Nhö Lai coù thuyeát phaùp, töùc laø huûy baùng ta. Vì noùi thuyeát
phaùp töùc laø khoâng coù phaùp ñeå thuyeát, cho neân môùi goïi laø thuyeát
phaùp.
–Baïch Theá Toân! ÔÛ ñôøi vò lai, coù chuùng sinh naøo nghe thuyeát
kinh naøy, lieàn sinh loøng tin töôûng khoâng?
–Naøy Dieäu Sinh! Coù ngöôøi sinh loøng tin, nhöng ñoù chaúng phaûi
chuùng sinh, cuõng chaúng phaûi phi chuùng sinh. Vì chuùng sinh aáy, Nhö
Lai noùi chaúng phaûi laø chuùng sinh, neân môùi goïi laø chuùng sinh.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng, khi Phaät chöùng ñaéc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, coù phaùp gì ñeå chöùng ñaéc khoâng?
Dieäu Sinh thöa:
–Baïch Theá Toân! Thaät ra khoâng coù phaùp gì ñeå Phaät chöùng ñaéc.
–Naøy Dieäu Sinh, ñuùng vaäy! Trong ñaáy khoâng coù phaùp naøo coù
theå chöùng ñaéc goïi laø Voâ thöôïng Boà-ñeà. Vì khoâng ngaõ, nhaân, chuùng
sinh, thoï giaû. Taùnh cuûa noù bình ñaúng khoâng cao khoâng thaáp, khoâng
mong caàu neân goïi laø Voâ thöôïng Boà-ñeà. Taát caû thieän phaùp ñeàu ñöôïc
hieåu roõ moät caùch chaân chaùnh goïi laø Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh
giaùc. Naøy Dieäu Sinh! Thieän phaùp aáy, Nhö Lai thuyeát chaúng phaûi laø
thieän phaùp, neân môùi goïi laø thieän phaùp.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù ngöôøi ñem baûy baùu nhieàu nhö caùc nuùi
Dieäu Cao, ñaày khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi maø boá thí. Cuõng
laïi coù ngöôøi thoï trì kinh naøy, duø chæ moät baøi keä boán caâu, hoaëc töï
mình thoï trì hay giaûng daïy cho ngöôøi khaùc. Ñem phöôùc ñöùc treân so
saùnh vôùi phöôùc ñöùc naøy, thì traêm phaàn, ngaøn phaàn, öùc phaàn, toaùn
phaàn, theá phaàn, soá phaàn, nhaân phaàn cho ñeán thí duï phaàn cuõng
khoâng baèng moät phaàn.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng, Nhö Lai coù hoùa ñoä chuùng sinh
khoâng? OÂng ñöøng bao giôø thaáy Nhö Lai coù hoùa ñoä chuùng sinh. Vì
chöa töøng coù moät chuùng sinh naøo ñeå Nhö Lai hoùa ñoä. Neáu coù chuùng
sinh ñeå Nhö Lai hoùa ñoä thì Nhö Lai coøn ngaõ kieán, nhaân kieán, chuùng
sinh kieán, thoï giaû kieán. Naøy Dieäu Sinh! Neáu coøn chaáp ngaõ kieán,
nhaân kieán, chuùng sinh kieán, thoï giaû kieán, Nhö Lai goïi chaúng phaûi laø
chaáp, chæ caùc phaøm phu ngu muoäi môùi chaáp ñieàu naøy. Naøy Dieäu
Sinh! Chuùng sinh phaøm phu ngu muoäi, Nhö Lai thuyeát chaúng phaûi laø
chuùng sinh, neân môùi goïi laø chuùng sinh phaøm phu ngu muoäi.
Naøy Dieäu Sinh! Theo yù oâng, coù theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø
quaùn saùt Nhö Lai khoâng?
–Baïch Theá Toân! Khoâng theå döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø quaùn
saùt Nhö Lai.
–Naøy Dieäu Sinh! Neáu döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø quaùn ñöôïc
Nhö Lai, thì chaúng leõ Chuyeån luaân thaùnh vöông cuõng laø Nhö Lai sao.
Vì vaäy khoâng neân döïa vaøo töôùng hoaøn haûo maø quaùn ñöôïc Nhö Lai.
Neân döïa vaøo caùc töôùng chaúng phaûi töôùng maø quaùn saùt Nhö Lai.
Khi ñoù Theá Toân noùi baøi keä:
Ngöôøi ñoù khôûi taø nieäm
Khoâng theå thaáy ñöôïc ta.
Neân quaùn taùnh Phaät phaùp
Laø Phaùp thaân, Ñaïo sö
Phaùp taùnh chaúng coù thöùc
Ñieàu ñoù khoâng theå ngoä.
Naøy Dieäu Sinh! Caùc vò Boà-taùt phaùt taâm, phaùp cuûa caùc vò aáy
www.daitangkinh.org
phaûi chaêng laø ñoaïn dieät? OÂng chôù thaáy nhö vaäy. Vì sao? Vì phaùp cuûa
Boà-taùt laø khoâng maát.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem baûy baùu
nhieàu baèng haèng haø sa theá giôùi aáy maø boá thí. Neáu laïi coù ngöôøi ôû
trong phaùp voâ ngaõ, voâ sinh maø chöùng ñaéc phaùp nhaãn nhuïc, thì phöôùc
ñöùc ngöôøi naøy phaùt sinh nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng voâ soá. Naøy
Dieäu Sinh! Boà-taùt khoâng neân chaáp laáy phöôùc ñöùc.
–Baïch Theá Toân! Taïi sao Boà-taùt khoâng chaáp laáy phöôùc ñöùc.
–Naøy Dieäu Sinh! Ñieàu chaân chaùnh coøn khoâng neân chaáp laáy,
chaáp laáy ñieàu sai traùi laøm gì! Naøy Dieäu Sinh! Nhö coù ngöôøi noùi: Nhö
Lai hoaëc ñeán, hoaëc ñi, hoaëc ngoài, hoaëc naèm, thì ngöôøi ñoù khoâng hieåu
ñöôïc yù nghóa lôøi daïy cuûa ta. Vì Nhö Lai laø hoaøn toaøn khoâng ñeán cuõng
khoâng ñi.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù thieän nam, tín nöõ naøo ñem ñaát trong
tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, nghieàn naùt laøm buïi möïc. Naøy Dieäu Sinh!
Theo yù oâng, buïi möïc raát nhoû naøy coù nhieàu khoâng?
–Baïch Theá Toân, raát nhieàu! Vì neáu taùnh phöôùc ñöùc tuï hoäi laø
thaät, thì Nhö Lai khoâng thuyeát tuï hoäi nhieàu nhö vi traàn, söï tuï hoäi
nhieàu nhö vi traàn. Vì sao? Vì tuï hoäi nhieàu nhö vi traàn aáy thuyeát
chaúng phaûi tuï hoäi nhieàu nhö vi traàn, cho neân môùi goïi laø tuï hoäi
nhieàu nhö vi traàn.
Baïch Theá Toân! Nhö Lai noùi tam thieân ñaïi thieân theá giôùi chaúng
phaûi laø theá giôùi, cho neân môùi goïi laø tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Vì
sao? Vì neáu theá giôùi laø thaät coù, Nhö Lai cho laø coøn chaáp tröôùc söï tuï
hoäi. Phaät noùi chaáp tröôùc söï tuï hoäi laø chaúng phaûi chaáp tröôùc söï tuï hoäi,
cho neân môùi goïi laø chaáp tröôùc söï tuï hoäi.
–Naøy Dieäu Sinh! Söï chaáp laáy ñaém chìm vaøo tuï hoäi naøy, ngöôøi
ñôøi goïi laø luaän baøn. Theå taùnh cuûa noù thaät khoâng theå noùi, chæ coù haïng
phaøm phu ngu muoäi voïng chaáp laáy söï tuï hoäi moät caùch sai traùi thoâi!
Naøy Dieäu Sinh! Nhö coù ngöôøi noùi raèng Ñöùc Phaät noùi ngaõ kieán,
nhaân kieán, chuùng sinh kieán, thoï giaû kieán, ñieàu mong caàu kieán thì lôøi
noùi ñoù ñuùng hay sai?
Dieäu Sinh thöa:
–Baïch Theá Toân, khoâng ñuùng! Vì sao? Vì neáu cho raèng Nhö Lai
noùi ngaõ kieán, nhaân kieán, chuùng sinh kieán, thoï giaû kieán, töùc chaúng
phaûi laø kieán, cho neân môùi goïi laø ngaõ kieán, nhaân kieán, chuùng sinh
kieán, thoï giaû kieán, ñieàu mong caàu kieán.
–Naøy Dieäu Sinh! Ai höôùng ñeán Boà-taùt thì ñoái vôùi taát caû phaùp
neân thaáy nhö vaäy, bieát nhö vaäy vaø hieåu nhö vaäy. Ngöôøi hieåu nhö
vaäy, thì phaùp töôûng cuõng khoâng coù choã truï. Vì phaùp töôûng, Nhö Lai
thuyeát chaúng phaûi töôûng, cho neân goïi laø phaùp töôûng.
Naøy Dieäu Sinh! Neáu coù ngöôøi ñem baûy baùu ñaày khaép voâ löôïng,
voâ soá theá giôùi maø boá thí. Hoaëc coù ngöôøi döïa vaøo kinh naøy maø thoï trì,
ñoïc tuïng boán caâu keä raát thoâng thuoäc, roài coøn vì ngöôøi khaùc maø giaûng
thuyeát ñuùng ñaén nghóa lyù saâu xa cuûa kinh naøy thì phöôùc ñöùc phaùt sinh
nhieàu hôn ngöôøi kia voâ löôïng, voâ soá. Thuyeát giaûng ñuùng ñaén laø theá
naøo? Ñoù laø khoâng coù phaùp ñeå coù theå thuyeát giaûng, cho neân goïi laø
thuyeát giaûng ñuùng ñaén.
Baáy giôø Theá Toân noùi baøi keä:
Nhö quaùng maét, ñeøn, sao
Boït, söông, maây, moäng ñieän
Neân khôûi quaùn nhö vaäy.
Khi Theá Toân noùi kinh naøy xong, Cuï thoï Dieäu Sinh vaø caùc vò
Ñaïi Boà-taùt, Bí-soâ, Bí-soâ-ni, OÂ-ba-saùch-ca, OÂ-ba-tö-ca, taát caû theá gian
Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la… ñeàu hoan hyû tín thoï, phuïng haønh.
www.daitangkinh.org
SOÁ 240
KINH THAÄT TÖÔÙNG BAÙT-NHAÕÕ

BA-LA-MAÄT
Haùn dòch: Tam taïng Boà-ñeà-löu-chí.

Moät thôøi Ñöùc Theá Toân do thaønh töïu vieân maõn ngoâi vò chaùnh trí
Kim cang cuûa taát caû caùc Nhö Lai, ñoäi maõo baùu quaùn ñaûnh thuø thaéng
vöôït leân ba coõi, ñaïi Du-giaø töï taïi voâ ngaïi, neân ñöôïc trí thaâm saâu vi
dieäu, chöùng phaùp bình ñaúng, laøm caùc vieäc ñeàu ñöôïc roát raùo, tuøy theo
taâm chuùng sinh öa muoán ñeàu laøm cho myõ maõn, ba ñôøi myõ maõn khoâng
bò lay ñoäng, ba nghieäp kieân coá cuõng nhö aùnh saùng Kim cang chieáu
khaép chaâu thaân.
Ñöùc Phaät truù taïi cung ñieän coõi trôøi Tha hoùa ôû coõi Duïc. Cung
ñieän aáy ñöôïc trang trí baèng caùc chaâu baùu toát ñeïp, laøm baèng ngoïc
baùu ma-ni lôùn, côø loïng luïa laø, maøu saéc röïc rôõ. Nhöõng chuoãi chaâu
baùu khi gioù thoåi ñeán laøm lay ñoäng, phaùt ra aâm thanh. Taát caû Nhö
Lai thöôøng ñeán nôi ñoù ñeàu khen ngôïi laø nôi tuyeät vôøi nhaát. Laïi coù
taùm vaïn ngaøn Ñaïi Boà-taùt, tröôùc sau vaây quanh cuùng döôøng, cung
kính Theá Toân. Vì caùc vò Boà-taùt, Phaät thuyeát phaùp ñaàu, giöõa, sau
ñeàu thieän, nghóa lyù saâu xa, ngoân töø kheùo leùo, thuaàn nhaát khoâng xen
taïp, thanh tònh, vieân maõn. Caùc Boà-taùt aáy teân laø Boà-taùt Kim Cang
Thuû, Boà-taùt Quaùn Töï Taïi, Boà-taùt Hö Khoâng Taïng, Boà-taùt Vaên-thuø-
sö-lôïi, Boà-taùt Chuyeån Phaùp Luaân, Boà-taùt Haøng Phuïc Nhaát Thieân
Ma. Caùc Ñaïi Boà-taùt aáy laø ñöùng ñaàu.
Baáy giôø ôû giöõa ñaïi chuùng, Theá Toân thuyeát cho caùc Boà-taùt nghe
phaùp moân taát caû phaùp töï taùnh thanh tònh thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-
maät. Nghóa laø, aùi thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; kieán thanh tònh laø ñòa vò
Boà-taùt; nhieãm tröôùc thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; vui thích thanh tònh laø
ñòa vò Boà-taùt; taïng thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; trang nghieâm thanh
tònh ñòa vò Boà-taùt; ngöõ thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; yù thanh tònh laø ñòa
vò Boà-taùt; saéc thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; thanh thanh tònh laø ñòa vò
Boà-taùt; höông thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; vò thanh tònh laø ñòa vò cuûa
Boà-taùt; vì thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt. Vì sao? Vì taát caû caùc phaùp töï
taùnh thanh tònh. Taát caû caùc phaùp töï taùnh thanh tònh töùc laø Baùt-nhaõ ba-
la-maät thanh tònh.
Baáy giôø, khi thuyeát phaùp moân naøy roài, Theá Toân laïi baûo Boà-taùt
Kim Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân taát
caû phaùp töï taùnh thanh tònh thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, moät laàn
loït vaøo tai thì taát caû phieàn naõo chöôùng, nghieäp chöôùng, phaùp chöôùng,
caùc toäi raát naëng cuûa ngöôøi aáy ñeàu töï tieâu tröø. Ngöôøi naøo ñoïc tuïng, tö
duy, tu taäp thì ngay trong ñôøi naøy ñöôïc Tam-muoäi Kim cang, taát caû
phaùp taùnh bình ñaúng; traûi qua möôøi saùu ñôøi khaùc seõ ñöôïc töï taïi thaâm
nhaäp, vui thích taát caû phaùp moân, cho ñeán seõ ñöôïc thaân Kim cang cuûa
chö Phaät Nhö Lai.
Khi aáy, Nhö Lai lieàn noùi thaàn chuù “Haøm”.
Baáy giôø, Theá Toân laïi duøng töôùng aùnh saùng chieáu khaép cuûa taát
caû Nhö Lai, noùi cho caùc Boà-taùt phaùp moân taùnh tòch tónh thaønh Chaùnh
giaùc thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa taát caû chö Phaät. Ñoù laø, thaønh
Chaùnh giaùc Kim cang bình ñaúng, vì taùnh cuûa ñaïi Boà-ñeà kieân coá nhö
Kim cang; thaønh Chaùnh giaùc Nghóa bình ñaúng, vì taùnh cuûa ñaïi Boà-ñeà
laø Ñeä nhaát nghóa; thaønh Chaùnh giaùc Phaùp bình ñaúng, vì töï taùnh cuûa
ñaïi Boà-ñeà voán thanh tònh; thaønh Chaùnh giaùc Nhaát thieát bình ñaúng, vì
taùnh cuûa ñaïi Boà-ñeà voán xa lìa taát caû söï phaân bieät.
Khi aáy, Theá Toân noùi phaùp moân naøy roài laïi baûo Boà-taùt Kim
Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân baûn taùnh
SOÁ 240 – KINH THAÄT TÖÔÙNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT 373
tòch tónh thaønh Chaùnh giaùc thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, laïi thoï
trì, ñoïc tuïng, tö duy, tu taäp, neân bieát ngöôøi aáy vöôït qua ñöôïc taát caû
ñöôøng aùc, mau chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Baáy giôø, Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “AÙn”.
Khi aáy, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng Thích-ca Maâu-ni
hay ñieàu phuïc chuùng sinh khoù ñieàu phuïc cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi
phaùp moân taát caû phaùp bình ñaúng thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Ñoù laø
taùnh khoâng hyù luaän cuûa tham, taùnh khoâng hyù luaän cuûa saân, taùnh
khoâng hyù luaän cuûa si. Vì sao? Vì taùnh cuûa taát caû caùc phaùp voán khoâng
hyù luaän. Taát caû caùc phaùp taùnh khoâng hyù luaän, neân taùnh cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng khoâng hyù luaän.
Baáy giôø, Theá Toân noùi phaùp moân naøy xong laïi baûo Boà-taùt Kim
Cang Thuû:
caû phaùp bình ñaúng thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, thoï trì, ñoïc
tuïng, tö duy, tu taäp; giaû söû ngöôøi aáy coù gieát haïi taát caû chuùng sinh
trong ba coõi thì cuõng hoaøn toaøn khoâng do vieäc naøy maø ñoïa vaøo ñöôøng
aùc. Vì sao? Vì ngöôøi aáy ñaõ laõnh thoï luaät nghi ñeàu phuïc taâm. Neân bieát
vò aáy mau ñöôïc Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Khi aáy, Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Haùm”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng töï taùnh thanh
tònh cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân taát caû phaùp taùnh bình ñaúng
quaùn töï taïi trí aán thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, söï thanh
tònh cuûa taùnh tham, taùnh saân cuûa taát caû theá gian. Do taùnh tham, taùnh
saân cuûa taát caû theá gian laø thanh tònh neân taùnh caáu, taùnh toäi, cuûa taát caû
theá gian laø thanh tònh. Do taùnh caáu, taùnh toäi cuûa taát caû theá gian laø
thanh tònh neân taùnh phaùp, taùnh chuùng sinh cuûa taát caû theá gian cuõng
thanh tònh. Vì taùnh phaùp, taùnh chuùng sinh cuûa taát caû theá gian laø thanh
tònh, neân taùnh trí cuûa taát caû theá gian laø thanh tònh. Taùnh trí cuûa taát caû
theá gian thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät thanh tònh.
Baáy giôø, Theá Toân noùi phaùp moân naøy xong, laïi baûo Boà-taùt Kim
Cang Thuû:
www.daitangkinh.org
caû phaùp bình ñaúng quaùn töï taïi trí aán thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tu taäp thì ngöôøi aáy tuy ôû trong
traàn caáu naêm duïc nhöng khoâng bò tham duïc, khoâng bò caùc toäi loãi laøm
oâ nhieãm; cuõng nhö hoa sen tuy ôû trong buøn laày nhöng chaúng bò dính
buøn. Cho ñeán mau chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Kieát rò”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng laøm chuû ba coõi
cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân quaùn ñaûnh xuaát hieän trí taïng
thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa taát caû chö Phaät. Nghóa laø, thí quaùn
ñaûnh laøm cho taát caû ñöôïc ngoâi vua trong ba coõi, thí taøi baûo laøm cho
taát caû ñeàu mong muoán ñeàu ñöôïc ñaày ñuû; thí phaùp thanh tònh laøm cho
ñöôïc taát caû thaät taùnh cuûa caùc phaùp; thí thöùc aên uoáng laøm cho taát caû
thaân taâm ñeàu an laïc.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Ñaùc laõm”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng bí taïng trí aán
thöôøng truï cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân Kim cang trí aán
thaäm thaâm xöù thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, Kim cang
Thaân aán ñöôïc taát caû chö Phaät giöõ gìn, vì chöùng ñöôïc theå taùnh chaân
thaät cuûa caùc Nhö Lai; Kim cang Ngöõ aán ñöôïc taát caû chö Phaät giöõ
gìn, vì chöùng ñöôïc ñaày ñuû taát caû Tam-muoäi; Kim cang Trí aán ñöôïc
taát caû chö Phaät giöõ gìn, vì chöùng ñaéc ñöôïc thaân ngöõ yù toái thöôïng
nhö Kim cang.
Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Ngöôøi naøo nghe ñöôïc phaùp moân Kim
cang trí aán thaäm thaâm xöù thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy cuûa taát
caû chö Phaät, roài thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy, chaùnh nieäm, neân bieát ngöôøi
aáy seõ ñöôïc thaønh Kim cang aán toái thöôïng ñoái vôùi taát caû trí, vaø caùc söï
nghieäp ñeàu ñöôïc vieân maõn; thaân, khaåu, yù taùnh nhö Kim cang, cho
ñeán seõ thaønh quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Khi aáy, Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “A”.
Baáy giôø vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng xa lìa haún hyù
luaän cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân vaên töï chuyeån luaân phaåm
thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, taát caû caùc phaùp laø khoâng, vì
khoâng coù töï taùnh; taát caû caùc phaùp laø voâ töôùng, vì xa lìa caùc töôùng; taát
caû caùc phaùp laø voâ nguyeän, vì xa lìa caùc nguyeän; taát caû caùc phaùp töï
taùnh thanh tònh, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät thanh tònh.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “A”.
Baáy giôø vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng thaâm nhaäp
chuyeån luaân roäng lôùn cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân thaâm nhaäp
chuyeån luaân roäng lôùn thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, taùnh
thaâm nhaäp bình ñaúng cuûa Kim Cang, vì ñöôïc thaâm nhaäp chuyeån luaân
cuûa taát caû Nhö Lai; taùnh thaâm nhaäp nghóa bình ñaúng, vì ñöôïc thaâm
nhaäp chuyeån luaân cuûa taát caû Boà-taùt; taùnh thaâm nhaäp phaùp bình ñaúng,
vì ñöôïc thaâm nhaäp dieäu phaùp chuyeån luaân; taùnh thaâm nhaäp bình
ñaúng, vì ñöôïc thaâm nhaäp vaøo taát caû chuyeån luaân.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Lam”.
Baáy giôø vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng caùc phöông tieän thieän
xaûo lôùn cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân quaûng cuùng döôøng chö
Phaät toái ñeä nhaát thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, phaùt taâm
Boà-ñeà, töùc laø phöông tieän thieän xaûo lôùn cuùng döôøng khaép taát caû chö
Phaät; cöùu ñoä chuùng sinh, töùc laø phöông tieän thieän xaûo lôùn ñeå cuùng
döôøng khaép taát caû chö Phaät; giöõ gìn chaùnh phaùp, töùc laø phöông tieän
thieän xaûo lôùn cuùng döôøng khaép taát caû chö Phaät.
Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân toái
ñeä nhaát quaûng cuùng döôøng chö Phaät thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät
naøy, hoaëc töï mình ghi cheùp, hoaëc baûo ngöôøi khaùc ghi cheùp, hoaëc töï
mình thoï trì, hoaëc baûo ngöôøi thoï trì, hoaëc töï mình ñoïc tuïng, hoaëc baûo
ngöôøi ñoïc tuïng, hoaëc töï mình tö duy, hoaëc baûo ngöôøi tö duy, hoaëc töï
mình cuùng döôøng, hoaëc baûo ngöôøi cuùng döôøng, tuøy theo vieäc laøm aáy
töùc laø phöông tieän thieän xaûo lôùn cuùng döôøng khaép taát caû chö Phaät.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “AÙn”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng hay ñieàu phuïc
cuûa taát caû caùc Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân bí maät trí taïng thaät töôùng
www.daitangkinh.org
Baùt-nhaõ ba-la-maät hay ñieàu phuïc nhieáp thoï taát caû chuùnh sinh. Nghóa
laø, taùnh bình ñaúng cuûa taát caû chuùng sinh laø taùnh saân bình ñaúng; taùnh
ñieàu phuïc cuûa taát caû chuùng sinh laø taùnh ñieàu phuïc saân; taùnh chaân
phaùp cuûa taát caû chuùng sinh laø taùnh chaân phaùp cuûa saân; taùnh Kim cang
cuûa taát caû chuùng sinh laø taùnh Kim cang cuûa saân. Taïi vì sao? Vì taùnh
ñieàu phuïc cuûa taát caû chuùng sinh chính laø Boà-ñeà.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Haø”.
Baáy giôø vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng truï bình ñaúng
cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân trí taùnh bình ñaúng toái thaéng cuûa
taát caû phaùp thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, taùnh bình ñaúng
cuûa taát caû caùc phaùp laø taùnh bình ñaúng cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät; taùnh
ñeä nhaát nghóa cuûa taát caû caùc phaùp laø taùnh ñeä nhaát nghóa cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät; taùnh phaùp cuûa taát caû caùc phaùp laø taùnh phaùp cuûa Baùt-nhaõ
ba-la-maät; taùnh nghieäp duïng cuûa taát caû caùc phaùp laø taùnh nghieäp duïng
cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Hieät rò”.
Baáy giôø vì caùc Boà-taùt, Theá Toân duøng töôùng laøm choã nöông töïa
cho chuùng sinh cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân choã döïa cho taát
chuùng sinh thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, taát caû chuùng sinh
laø Nhö Lai taïng, vì ñeàu ôû khaép trong theå taùnh Boà-taùt Phoå Hieàn; taát caû
caùc chuùng sinh laø Kim cang, vì ñeàu ñöôïc nöôùc Kim cang taïng röôùi
öôùt; taát caû chuùng sinh laø chaùnh phaùp taïng vì baûn taùnh lôøi noùi laø ngoân
töø ñuùng ñaén; taát caû chuùng sinh laø dieäu nghieäp taïng, vì söï hoaït ñoäng
cuûa caùc nghieäp thieän xaûo vi dieäu.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Ñeå rò”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng voâ löôïng, voâ
bieân taän cuøng roát raùo cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân taát caû caùc
phaùp voâ löôïng, voâ bieân taän cuøng roát raùo bình ñaúng thaät töôùng Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät laø voâ löôïng, neân taát caû
chö Phaät cuõng voâ löôïng; vì Baùt-nhaõ ba-la-maät laø voâ bieân, neân taát caû
chö Phaät cuõng voâ bieân; vì Baùt-nhaõ ba-la-maät taùnh nhaát nhö, neân neân
caùc phaùp cuõng taùnh nhaát nhö; vì Baùt-nhaõ ba-la-maät taän cuøng roát raùo,
neân taát caû caùc phaùp cuõng taän cuøng roát raùo.
Baáy giôø, Theá Toân noùi phaùp moân naøy xong, laïi baûo Boà-taùt Kim
Cang Thuû:
Naøy Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân voâ
löôïng, voâ bieân taän cuøng roát raùo thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy,
thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy, thì taát caû nghieäp chöôùng cuûa
ngöôøi aáy ñeàu ñöôïc tieâu tröø heát khoâng coøn soùt laïi, mau ñeán Boà-ñeà;
ñoái vôùi thaân Kim cang Nhö Lai ñöôïc töï taïi.
Khi aáy Nhö Lai laïi noùi thaàn chuù “Phieáu”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi duøng töôùng phaùp taùnh bí
maät phoå quang minh ly hyù luaän cuûa caùc Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân
Kim cang baát khoâng voâ ngaïi ñaïi an laïc quyeát ñònh nhaäp phaùp taùnh voâ
sô trung haäu toái ñeä nhaát thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nghóa laø, caùc
Boà-taùt coù theå phuïng söï cuùng döôøng roäng lôùn neân ñöôïc söï an laïc toái
thöôïng. Do ñöôïc söï an laïc toái thöôïng neân ñöôïc ñaïo Boà-ñeà toái thöôïng
cuûa chö Phaät. Do ñöôïc Boà-ñeà voâ thöôïng cuûa chö Phaät neân coù theå thu
phuïc ñöôïc taát caû ma quaân. Do thu phuïc ñöôïc taát caû ma quaân neân
ñöôïc töï taïi trong ba coõi. Do ñöôïc töï taïi trong ba coõi neân coù theå laøm
lôïi ích cho taát caû chuùng sinh ñeàu ñöôïc an laïc cöùu caùnh toái thöôïng. Vì
sao? Baøi tuïng noùi:
Coù baäc Trí toái thaéng
Thöôøng ôû trong sinh töû
Cöùu ñoä khaép quaàn sinh
Maø khoâng nhaäp Nieát-baøn,
Baùt-nhaõ ba-la-maät
Trí phöông tieän cöùu caùnh
Thaønh töïu nghieäp thanh tònh
Thanh tònh khaép höõu tình.
Vôùi caùc phieàn naõo tham…
Ñieàu phuïc caùc theá gian
Cho ñeán trôøi Höõu ñaûnh
Thanh tònh khoâng traùi ngòch,
ÔÛ trong ñôøi sinh töû
www.daitangkinh.org
Khoâng nhieãm phaùp theá gian

Nhö hoa sen thôm ñeïp
Khoâng oâ nhieãm traàn caáu,
Öa muoán laøm thanh tònh
An laïc cho taát caû
Töï taïi trong ba coõi
Laøm ích lôïi beàn chaéc.
Baáy giôø, noùi phaùp moân naøy xong, Theá Toân laïi baûo Boà-taùt Kim
Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Ngöôøi naøo nghe ñöôïc phaùp moân Kim
cang phaùp taùnh ñaïi an laïc thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy, haøng
ngaøy moãi saùng sôùm hoaëc laéng nghe hoaëc ñoïc tuïng lieân tuïc khoâng
döùt, neân bieát toäi chöôùng cuûa ngöôøi aáy ñeàu töï tieâu tröø, taâm thöôøng an
laïc vui veû ñeä nhaát; ngay trong hieän ñôøi lieàn ñöôïc thaønh töïu Kim cang
baát khoâng voâ ngaïi quyeát ñònh nhaäp phaùp, laïi seõ thaønh töïu thaân Kim
cang kieân coá bí maät cuûa taát caû Nhö Lai.
Khi aáy Nhö Lai noùi thaàn chuù “Sa ha”.
Baáy giôø sau khi noùi cho caùc Boà-taùt nghe caùc phaùp moân treân
xong, Theá Toân laïi baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Kinh ñieån naøy cuûa ta raát khoù ñöôïc nghe.
Ngöôøi naøo ñöôïc nghe cho ñeán duø chæ moät töø, neân bieát ngöôøi aáy
ñôøi quaù khöù ñaõ töøng cuùng döôøng chö Phaät, ôû choã chö Phaät ñaõ töøng
gieo troàng caên laønh. Huoáng laø ngöôøi laéng nghe ñoïc tuïng ñaày ñuû, neân
bieát ngöôøi aáy quyeát ñònh ñaõ töøng cuùng döôøng, cung kính, toân troïng,
khen ngôïi taùm möôi öùc na-do-tha voâ soá chö Phaät. Neáu kinh ñieån naøy
ôû nôi naøo thì ôû nôi aáy coù thaùp chö Phaät. Neáu ngöôøi naøo kính troïng
kinh naøy, thöôøng giöõ gìn khoâng xa lìa, thì ngöôøi aáy xöùng ñaùng laõnh
thoï söï cung kính cuùng döôøng cuûa taát caû caùc theá gian. Vò naøy seõ ñöôïc
Tuùc maïng thoâng, coù theå bieát ñöôïc moïi vieäc trong voâ löôïng kieáp quaù
khöù, khoâng bò taát caû Thieân ma Ba-tuaàn quaáy nhieãu, ñöôïc Töù ñaïi
thieân vöông vaø chö Thieân khaùc uûng hoä, ñöôïc taát caû caùc chö Phaät vaø
caùc vò Boà-taùt thöôøng cuøng hoä veä, tuøy yù vaõng sinh vaøo caùc Tònh ñoä
trong möôøi phöông.
Naøy Kim Cang Thuû! Ta noùi sô löôïc coâng ñöùc cuûa phaùp moân
thaät töôùng Baùt-nhaõ ba-la-maät nhö vaäy. Neáu noùi roäng thì taän cuøng
kieáp cuõng khoâng heát ñöôïc.
Phaät noùi kinh naøy xong, Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø caùc Ñaïi Boà-
taùt, Thieân, Long, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Caâu-laâu-la, Ma-haàu-
la-giaø, Nhaân phi nhaân…, taát caû chuùng hoäi ñeàu raát hoan hyû, tin theo
vaâng laøm.
www.daitangkinh.org
SOÁ 241
KINH KIM CANG ÑAÛNH DU-GIAØ LYÙ

THUÙ BAÙT-NHAÕÕ
Haùn dòch: Tam taïng Kim Cang Trí.

Moät thôøi, Ñöùc Theá Toân thaønh töïu vieân maõn taùnh trí Kim cang
taïng bình ñaúng truï trì, caùc coâng ñöùc thuø thaéng hy höõu cuûa Nhö Lai,
coù theå hoä trì hoaøn toaøn maõo baùu quaùn ñaûnh Phaùp vöông voâ thöôïng
cuûa taát caû Nhö Lai; vöôït ra ba coõi, coù theå chöùng ñaéc hoaøn toaøn trí
Kim Cang khaép caû Ma-ha du-giaø töï taïi voâ ngaïi cuûa taát caû Nhö Lai;
quyeát ñònh thanh tònh trí dieäu phaùp cuûa taát caû Nhö Lai; ñaõ chöùng ñaéc
vieân maõn taùnh aán bình ñaúng, khoâng tòch roát raùo cuûa taát caû Nhö Lai;
caùc vieäc laøm ñeàu ñöôïc thaønh töïu toát ñeïp, caùc ñieàu mong caàu chính
ñaùng cuûa taát caû höõu tình ñeàu ñöôïc ñaày ñuû; ñaõ kheùo an truï thaân, khaåu,
yù taùnh nhö Kim cang khoâng ñoäng, khoâng hoaïi cuûa caùc Nhö Lai ba ñôøi
bình ñaúng, thöôøng khoâng ñoaïn taän, roäng lôùn khaép caû.
Ñöùc Theá Toân ôû trong cung trôøi Tha hoùa töï taïi cuûa coõi Duïc.
Taát caû Nhö Lai thöôøng ñeán ñoù cuøng nhau khen ngôïi cung ñieän baùu
aáy. Cung ñieän aáy laøm baèng ngoïc ma-ni voâ giaù; ñöôïc trang trí baèng
caùc ngoïc chaâu quyù xen keõ nhau chieáu aùnh saùng lôùn, chuoâng baùu,
linh vaøng treo thaønh haøng khaép nôi, gioù thoåi nheï laøm lay ñoäng phaùt
ra aâm thanh hoøa nhaõ; côø luïa, loïng baùu, voøng hoa treo bay phaáp
phôùi; ngoïc chaâu anh laïc saùng nhö traêng raèm. Chö Thieân vaø Hieàn
thaùnh ñeàu raát öa thích. Coù taùm möôi öùc Ñaïi Boà-taùt taát caû ñeàu ñaày
ñuû moân Ñaø-la-ni, moân Tam-ma-ñòa, bieän taøi voâ ngaïi. Voâ löôïng
coâng ñöùc nhö vaäy, giaû söû traûi qua nhieàu kieáp khen ngôïi cuõng khoâng
theå heát. Caùc Boà-taùt aáy laø Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû, Ñaïi Boà-taùt
Quaùn Töï Taïi, Ñaïi Boà-taùt Hö Khoâng Khoá, Ñaïi Boà-taùt Kim Cang
Quyeàn, Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi, Ñaïi Boà-taùt Phaùt Taâm Töùc
Chuyeån Phaùp Luaân, Ñaïi Boà-taùt Hö Khoâng Taïng, Ñaïi Boà-taùt Haøng
Phuïc Nhaát Thieát Ma Oaùn. Taùm möôi öùc Ñaïi Boà-taùt thöôïng thuû nhö
vaäy tröôùc sau vaây quanh nghe Phaät thuyeát giaûng chaùnh phaùp ñaàu,
giöõa, sau ñieàu thieän; nghóa lyù saâu xa, vaên töø kheùo leùo, thuaàn nhaát,
vieân maõn, thanh tònh, phaïm haïnh.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân noùi phaùp moân taát caû phaùp töï
taùnh thanh tònh lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Phaùp moân naøy töùc laø yù
nghóa cuûa Boà-taùt.
Theá naøo laø yù nghóa Boà-taùt?
YÙ nghóa raát vi dieäu thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa caùc
kieán tòch tónh haún thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa vi dieäu vui
thích thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa khaùt aùi döùt haún thanh tònh
laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa thai taïng sieâu vieät thanh tònh laø yù nghóa
Boà-taùt; yù nghóa caùc ñöùc trang nghieâm thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù
nghóa raát vui thích thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa yù thanh tònh
laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa saéc thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa
thanh thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa höông thanh tònh laø yù
nghóa Boà-taùt; yù nghóa vò thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt; yù nghóa xuùc
thanh tònh laø yù nghóa Boà-taùt.
Vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh ñeàu thanh tònh. Taát caû phaùp töï
taùnh tònh töùc laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toái thaéng thanh tònh.
Phaät noùi yù nghóa phaùp Boà-taùt thanh tònh lyù thuù Baùt-nhaõ nhö vaäy
xong, baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Naøy Boà-taùt Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo nghe ñöôïc phaùp
moân lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña taát caû phaùp töï taùnh thanh tònh naøy,
chæ moät laàn ñöôïc nghe vaøo tai thì caùc phieàn naõo nghieäp chöôùng, caùc
toäi raát naëng cuûa ngöôøi aáy ñeàu töï tieâu tröø, cho ñeán ñaéc Boà-ñeà, khoâng
sinh vaøo ñöôøng aùc. Neáu coù theå haèng ngaøy thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh
SOÁ 241 – KINH KIM CANG ÑAÛNH DU-GIAØ LYÙ THUÙ BAÙT-NHAÕ 383
nieäm, tö duy thì ngay taïi ñôøi naøy chaéc chaén ñöôïc Tam-ma-ñòa Kim
cang taát caû phaùp taùnh bình ñaúng, traûi qua möôøi saùu ñôøi laøm Ñaïi Boà-
taùt quyeát ñònh ñöôïc taùnh chaáp Kim cang cuûa Nhö Lai, mau chöùng ñaéc
Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Phaät lieàn noùi maät ngöõ: “Hoàng”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng Tyø-loâ-giaù-
na Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân phaùp taùnh tòch tónh Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña thaäm thaâm lyù thuù hieän ñaúng giaùc cuûa taát caû Nhö Lai. Nghóa laø
Kim cang bình ñaúng thaønh Chaùnh giaùc, vì ñaïi Boà-ñeà taùnh kieân coá
nhö Kim cang; Nghóa bình ñaúng thaønh Chaùnh giaùc, vì ñaïi Boà-ñeà taùnh
ñeä nhaát nghóa; Phaùp bình ñaúng thaønh Chaùnh giaùc, vì ñaïi Boà-ñeà töï
taùnh thanh tònh; taát caû Nghieäp bình ñaúng thaønh Chaùnh giaùc, vì ñaïi
Boà-ñeà xa lìa taát caû phaân bieät.
Noùi moân phaùp taùnh xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo nghe ñöôïc phaùp moân boán
taùnh tòch tónh thaønh Chaùnh giaùc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña lyù thuù Hieän
ñaúng giaùc naøy, roài tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì
coù theå vöôït qua ñöôøng aùc, mau chöùng quaû Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
giaùc.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “AÙm”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng Thích-ca
Maâu-ni coù theå ñieàu phuïc höõu tình khoù ñeàu phuïc cuûa taát caû Nhö Lai
ñeå noùi phaùp moân taát caû phaùp phoå thaéng bình ñaúng lyù thuù Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña. Nghóa laø, taùnh khoâng hyù luaän cuûa tham, taùnh khoâng hyù
luaän cuûa saân, taùnh khoâng hyù luaän cuûa aùi. Vì sao? Vì cho ñeán taát caû
ñeàu laø taùnh khoâng hyù luaän. Do taát caû ñeàu laø taùnh khoâng hyù luaän neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña taùnh khoâng hyù luaän.
Noùi phaùp phoå thaéng lyù thuù Baùt-nhaõ ñieàu phuïc caùc ñieàu aùc naøy
xong, Theá Toân baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû.
caû phaùp Phoå thaéng bình ñaúng lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, tin
hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy; giaû söû ngöôøi aáy coù gieát
haïi taát caû höõu tình trong ba coõi thì roát cuoäc cuõng khoâng do vieäc naøy
www.daitangkinh.org
maø ñoïa vaøo ñöôøng aùc. Vì sao? Vì hoï ñaõ thoï luaät nghi ñieàu phuïc
taâm, thöôøng sinh vaøo ñöôøng laønh, tu haïnh Boà-ñeà, mau chöùng Voâ
thöôïng Boà-ñeà.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Hoàng”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng taùnh thanh
tònh cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân taát caû phaùp Taùnh bình ñaúng
quaùn töï taïi trí aán lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nghóa laø, taát caû tham
taùnh thanh tònh, saân taùnh thanh tònh. Vì taát caû tham taùnh thanh tònh
neân taát caû caáu taùnh thanh tònh, toäi taùnh thanh tònh. Vì taát caû caáu taùnh
thanh tònh, toäi taùnh thanh tònh neân taát caû phaùp taùnh thanh tònh, höõu
tình taùnh thanh tònh. Vì taát caû phaùp taùnh thanh tònh, höõu taùnh thanh
tònh neân taát caû trí taùnh thanh tònh. Vì taát caû trí taùnh thanh tònh neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toái thaéng thanh tònh.
Noùi phaùp trí aán thanh tònh bình ñaúng Baùt-nhaõ lyù thuù naøy xong,
Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
caû phaùp Bình ñaúng quaùn töï taïi trí aán lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì tuy ôû trong
naêm duïc nhöng khoâng bò caùc toäi loãi khaùch traàn phieàn naõo laøm oâ
nhieãm. Ví nhö hoa sen tuy ôû trong buøn laày nhöng hoaøn toaøn khoâng
nhieãm buøn, vò aáy mau chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Hieät rò”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng vì ba coõi
cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân trí taïng quaùn ñaûnh xuaát hieän lyù
thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa taát caû Nhö Lai. Nghóa laø, thí quaùn ñaûnh
ñeå laøm cho ñöôïc ngoâi Phaùp vöông taát caû ba coõi; thí taøi baûo laøm cho
taát caû ñieàu mong muoán ñeàu ñöôïc ñaày ñuû; thí phaùp thanh tònh laøm cho
ñöôïc taùnh cuûa taát caû phaùp baûo; thí thöùc aên uoáng laøm cho taát caû thaân
khaåu yù ñeàu ñöôïc an laïc.
Noùi phaùp Trí taïng quaùn ñaûnh lyù thuù Baùt-nhaõ xong, Phaät baûo
Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe moân Trí taïng quaùn ñaûnh lyù thuù
thaäm thaâm naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì
ngöôøi aáy mau ñöôïc vieân maõn haïnh Boà-taùt, mau chöùng Voâ thöôïng
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Ñaùt laõm”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông theo töôùng bí taïng trí
aán thöôøng truï cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân Kim cang trí aán
thaäm thaâm lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa taát caû Nhö Lai. Ñoù laø,
giöõ gìn Kim cang thaân aán cuûa taát caû Nhö Lai neân ñöôïc theå taùnh chaân
thaät cuûa taát caû Nhö Lai; giöõ gìn Kim cang ngöõ aán cuûa taát caû Nhö Lai
neân ñöôïc taát caû moân töï taïi; giöõ gìn Kim cang taâm aán cuûa taát caû Nhö
Lai neân ñöôïc ñaày ñuû Tam-ma-ñòa; giöõ gìn Kim cang trí aán cuûa taát caû
Nhö Lai moät caùch chaéc chaén nhö Kim cang neân ñöôïc thaân, ngöõ, yù toái
thöôïng nhö Kim cang.
Noùi phaùp trí aán naøy xong, Phaät baûo Kim Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo nghe ñöôïc phaùp moân Kim
cang trí aán thaäm thaâm lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa taát caû Nhö
Lai, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì ñöôïc thaønh töïu
Kim cang trí aán toái thöôïng, ñöôïc vieân maõn Nhaát thieát trí vaø caùc vieäc
laøm, thaân ngöõ taâm taùnh nhö Kim cang khoâng theå phaù hoaïi, mau
chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “AÙ”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông theo töôùng taát caû
phaùp khoâng hyù luaän cuûa Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân vaên töï chuyeån
luaân phaåm lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nghóa laø, taát caû phaùp taùnh
laø khoâng vì khoâng coù töï taùnh; taát caû phaùp voâ töôùng, vì xa lìa caùc
töôùng; taát caû phaùp voâ nguyeän, vì xa lìa caùc nguyeän; cho ñeán taát caû
phaùp töï taùnh thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töï taùnh thanh
tònh.
Noùi phaùp vaên töï lìa caùc hyù luaän naøy xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim
Cang Thuû:
–Neáu ngöôøi naøo nghe ñöôïc phaùp moân luaân töï voâ hyù luaän lyù thuù
Baùt-nhaõ naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì ñoái
vôùi taát caû phaùp naøy ñöôïc trí voâ ngaïi, mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng giaùc.
www.daitangkinh.org

Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng nhaäp
chuyeån luaân roäng lôùn cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân nhaäp
chuyeån roäng lôùn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaäm thaâm lyù thuù taùnh bình
ñaúng. Nghóa laø, nhaäp Kim cang taùnh bình ñaúng neân ñöôïc nhaäp
chuyeån luaân cuûa taát caû Nhö Lai; nhaäp nghóa taùnh bình ñaúng neân ñöôïc
nhaäp phaùp chuyeån luaân cuûa taát caû Boà-taùt; nhaäp phaùp taùnh bình ñaúng
neân ñöôïc nhaäp chuyeån luaân dieäu phaùp; cho ñeán nhaäp taát caû phaùp
taùnh bình ñaúng neân ñöôïc nhaäp taát caû phaùp taùnh bình ñaúng, ñöôïc nhaäp
chuyeån luaân cuûa taát caû phaùp.
Noùi phaùp taùnh bình ñaúng lyù thuù Baùt-nhaõ nhaäp chuyeån luaân roäng
lôùn naøy xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân taùnh bình ñaúng chuyeån
luaân, taùnh lyù luaän thaäm thaâm naøy, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö
duy thì coù theå ngoä nhaäp caùc taùnh bình ñaúng, mau chöùng Voâ thöôïng
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Hoàng”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng cuùng
döôøng roäng khaép caùc vaät duïng cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân
cuùng döôøng roäng khaép caùc vaät duïng toái thaéng ñeä nhaát, voâ thöôïng
thaäm thaâm lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nghóa laø, phaùt taâm Boà-ñeà
töùc laø thaønh töïu cuùng döôøng roäng khaép taát caû Nhö Lai; cöùu giuùp taát
caû höõu tình töùc laø thaønh töïu cuùng döôøng roäng lôùn taát caû Nhö Lai; giöõ
gìn dieäu phaùp töùc laø thaønh töïu cuùng döôøng roäng lôùn taát caû Nhö Lai.
Cho ñeán ghi cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy, cuùng döôøng
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña töùc laø thaønh töïu cuùng döôøng roäng khaép taát caû
Nhö Lai.
Noùi phaùp cuùng döôøng thanh tònh thaäm thaâm voâ löôïng lyù thuù naøy
xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø taát caû hoäi chuùng:
–Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân cuùng döôøng voâ löôïng lyù
thuù Baùt-nhaõ naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì
mau ñöôïc vieân maõn caùc haïnh Boà-taùt, mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng giaùc.

Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông theo töôùng hay ñieàu
phuïc taát caû höõu tình cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân bí maät trí
taïng lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät hay ñieàu phuïc taát caû höõu tình. Nghóa
laø, taùnh bình ñaúng cuûa taát caû höõu tình laø taùnh bình ñaúng cuûa giaän döõ;
taùnh ñieàu phuïc taát caû höõu tình töùc laø taùnh ñieàu phuïc giaän döõ; taùnh
chaân phaùp cuûa taát caû höõu tình töùc laø taùnh chaân phaùp cuûa giaän döõ;
taùnh nhö Kim cang cuûa taát caû höõu tình töùc laø taùnh nhö Kim cang cuûa
giaän döõ. Vì sao? Vì ñieàu phuïc taát caû höõu tình laøm cho chöùng ñaéc Boà-
ñeà.
Noùi phaùp moân trí taïng lyù thuù thaäm thaâm hay ñieàu phuïc naøy
xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø taát caû hoäi chuùng raèng:
–Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân ñieàu phuïc trí taïng lyù thuù
Baùt-nhaõ naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieâm, tö duy thì coù theå
töï ñieàu phuïc caùc toäi loãi giaän döõ, vaø cuõng coù theå ñieàu phuïc taát caû höõu
tình, thöôøng sinh vaøo ñöôøng thieän höôûng caùc söï an vui toát ñeïp, phaùt
taâm töø ñoái vôùi keû oaùn ñôøi naøy, coù theå tu haønh toát caùc haïnh Boà-taùt,
mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Haùc”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông theo töôùng truï bình
ñaúng cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña thaäm thaâm taát caû phaùp taùnh bình ñaúng toái thaéng. Nghóa laø, taát caû
phaùp taùnh bình ñaúng neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaäm thaâm cuõng laø
taùnh bình ñaúng; taát caû phaùp töùc laø taùnh ñeä nhaát nghóa neân Baùt-nhaõ
ba- la-maät-ña thaäm thaâm cuõng laø taùnh ñeä nhaát nghóa; taát caû phaùp laø
taùnh phaùp neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaäm thaâm cuõng laø taùnh phaùp.
Cho ñeán taát caû phaùp coù taùnh nghieäp duïng neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña thaâm saâu cuõng coù taùnh nghieäp duïng.
Noùi phaùp lyù thuù toái thaéng thaäm thaâm taùnh bình ñaúng naøy xong,
Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø hoäi chuùng raèng:
–Neáu ngöôøi naøo nghe ñöôïc phaùp moân lyù thuù Baùt-nhaõ toái thaéng
thaäm thaâm bình ñaúng naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö
duy thì coù theå thoâng ñaït phaùp taùnh bình ñaúng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
www.daitangkinh.org
thaäm thaâm, ñoái vôùi caùc höõu tình taâm khoâng chöôùng ngaïi, mau chöùng
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Hieät rò”.
Baáy giôø, vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng gia trì cho
caùc höõu tình cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân lyù thuù Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña gia trì cho taát caû caùc höõu tình. Nghóa laø, taát caû caùc höõu tình
töùc laø Nhö Lai taïng, vì ôû khaép trong theå taùnh cuûa Boà-taùt Phoå Hieàn;
taát caû höõu tình töùc laø Kim cang, vì taùnh quaùn ñaûnh vieân maõn; taát caû
höõu tình töùc laø chaùnh phaùp taïng taùnh, vì coù theå chuyeån taát caû baùnh xe
chaùnh phaùp; taát caû höõu tình töùc laø söï nghieäp taøng taùnh, vì coù theå laøm
taát caû söï nghieäp töông öùng.
Noùi phaùp thaéng taïng lyù thuù thaäm thaâm gia trì höõu tình naøy
xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø hoäi chuùng raèng:
–Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân thaéng taïng bieán maõn lyù
thuù Baùt-nhaõ naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì coù
theå thoâng ñaït taùnh phaùp taïng thuø thaéng, mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng giaùc.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Ñeå lôïi”.
Baáy giôø vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo caùc töôùng voâ
löôïng, voâ bieân roát raùo cuøng taän cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp moân
taát caû phaùp voâ löôïng, voâ bieân taän cuøng roát raùo bình ñaúng lyù thuù Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña. Nghóa laø, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaäm thaâm voâ
löôïng neân taát caû Nhö Lai cuõng voâ löôïng; Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaäm
thaâm voâ bieân neân taát caû Nhö Lai cuõng voâ bieân; Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thaäm thaâm taùnh nhaát neân taát caû caùc phaùp cuõng taùnh nhaát nhö; Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña thaäm thaâm roát raùo hoaøn toaøn neân taát caû caùc phaùp
cuõng roát raùo hoaøn toaøn.
Noùi phaùp Kim cang lyù thuù voâ löôïng, voâ bieân taän cuøng roát raùo
naøy xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø taát caû hoäi chuùng raèng:
–Naøy Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo ñöôïc nghe phaùp moân Kim
cang lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät cöùu caùnh naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc
tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì taát caû chöôùng ngaïi cuûa ngöôøi aáy ñeàu
ñöôïc tieâu dieät hoaøn toaøn khoâng coøn soùt, quyeát ñònh ñöôïc taùnh chaáp
Kim cang cuûa Nhö Lai, mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Tyø döôïc”.
Baáy giôø vì caùc Boà-taùt, Theá Toân laïi nöông vaøo töôùng bí maät
phaùp taùnh Tyø-loâ-giaù-na xa lìa hyù luaän cuûa taát caû Nhö Lai ñeå noùi phaùp
moân Phoå Hieàn ñaïi laïc Kim cang baát khoâng thaàn chuù voâ löôïng quyeát
ñònh nhaäp caùc phaùp taùnh khoâng coù ñaàu giöõa sau toái thaéng ñeä nhaát lyù
thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaäm thaâm. Nghóa laø, caùc Boà-taùt hay phuïng
söï cuùng döôøng roäng khaép neân ñöôïc ñaïi laïc toái thöôïng; do ñöôïc ñaïi
laïc toái thöôïng neân chöùng ñöôïc quaû Voâ thöôïng ñaïi Boà-ñeà cuûa chö
Phaät; do ñöôïc quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà thì coù theå ñieàu phuïc taát caû ma
quaân; do ñieàu phuïc ñöôïc taát caû ma quaân neân thaønh töïu toái thaéng töï
taïi trong ba coõi; do thaønh töïu toái thaéng töï taïi trong ba coõi neân coù theå
laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình ñeàu ñöôïc an laïc toái thöôïng cöùu caùnh.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Taùt phaïm”.
Coù baäc Trí toái thaéng
Thöôøng ôû trong sinh töû
Ñoä khaép caùc quaàn sinh
Maø khoâng nhaäp Nieát-baøn,
Baùt-nhaõ ba-la maät
Trí phöông tieän cöùu caùnh
Thaønh töïu nghieäp thanh tònh
Laøm thanh tònh caùc coõi,
Vôùi caùc phieàn naõo tham
Ñieàu phuïc caùc theá gian
Cho ñeán trôøi Höõu ñaûnh
Quaû voâ vi thanh tònh.
Tuy ôû trong sinh töû
Khoâng nhieãm phaùp theá gian
Nhö hoa sen thôm ñeïp
Khoâng bò dính buøn nhô,
Muoán laøm thanh tònh ngöôøi
Ñem an vui cho ngöôøi
www.daitangkinh.org

Laøm lôïi ích beàn chaéc.
Phaät laïi noùi maät ngöõ: “Ha”
AÙn, na ma taùt baø moät ñaø maãu ñòa taùt ñoûa nam.
AÙn, boä ñòa chaát ña baït chieát leä.
AÙn, tam maïn ña baït ñaø la giaû lôïi da.
AÙn, chaân ña ma-ni.
AÙn, quaù di loâ ñeà.
AÙn, nhöôïc ñeå vó ñeá.
AÙn, ma ha la giaø ñaït.
AÙn, mò chieán lyù da ca phaï cheá.
AÙn, taùt baø giaø nhò di.
AÙn, baït chieát la di lyù traø ca phaï chieát ñeá hoàng.
AÙn, taùt baø ñaùt tha naüng ñeá.
AÙn, baø pha baø phaï thuaät ñeà.
AÙn, ñaït ma ña nöông na vó thuaät ñeà.
AÙn, yeát ma vó tuùc ñaït aùn.
AÙn, di toâ baø baït chieát lyù ni hoàng phaùn.
AÙn, yeát ma la ngheâ.
AÙn, nhaï hoâ baït chieát phaï.
AÙn, taùt baø na dó di.
AÙn, ñoát rò yeát.
AÙn, a ca la muïc khieát hoä.
AÙn, baùt lôïi nhöôïc ba la ñeá haùc hoàng.
AÙn, aùm.
AÙn, taùt baø ñaùt tha ngaõ ña ma ñeå maäu ñaït di.
AÙn, taùt baø ñaùt tha ngaõ ñaï ca naüng leä
AÙn, taùt baø ñaùt tha ngaõ ña chaát ña baït chieát leä
AÙn, baït chieát ra taùt ñoûa vi taéc phoå tra da taùt baø baù da maõn ñaø na
di baùt ra moä khaát xoa da taùt baø baù da leä ñeå teä taùt phaï taùt ñaùt vaõn taùt
pha ñaùt tha leä ña tam-muoäi da baït ra hoàng ñaùt ra tra.
Noùi maät ngöõ naøy xong, Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû, Chuû
maät ngöõ:
–Neáu caùc höõu tình naøo ñöôïc nghe hai möôi laêm phaùp moân bí
maät lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaäm thaâm naøy, tin hieåu, thoï trì, ñoïc
tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì ñôøi naøy ñöôïc thaønh töïu Kim cang bí maät
toái thaéng cuûa taát caû Nhö Lai, khoâng bao laâu seõ ñöôïc thaân phaùp taùnh
ñaïi Chaáp kim cang cuûa taát caû Nhö Lai.
Sau khi giaûng thuyeát caùc phaùp moân naøy cho caùc Boà-taùt xong,
Theá Toân laïi baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Naøy Kim Cang Thuû! Kinh ñieån naøy cuûa ta khoù coù theå ñöôïc
nghe. Cho ñeán, ngöôøi naøo nghe ñöôïc duø laø raát ít chæ moät töø, neân
bieát ngöôøi naøy ñôøi quaù khöù ñaõ töøng cuùng döôøng chö Phaät, ôû choã chö
Phaät gieo troàng caên laønh. Huoáng laø ngöôøi ñöôïc nghe ñaày ñuû, thoï trì,
ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy! Neân bieát, ngöôøi naøy quyeát ñònh ñaõ
töøng cuùng döôøng, cung kính toân troïng khen ngôïi taùm möôi öùc na-
döõu-ña haèng haø sa soá chö Phaät. Neáu ôû ñaâu coù kinh naøy xuaát hieän thì
ôû ñoù coù ñieän thaùp cuûa chö Phaät. Neáu caùc höõu tình kính troïng kinh
naøy, thöôøng giöõ gìn khoâng xa lìa, thì ngöôøi aáy seõ ñöôïc taát caû theá
gian cung kính cuùng döôøng. Vò aáy seõ ñöôïc Tuùc maïng thoâng, coù theå
bieát moïi vieäc trong voâ löôïng kieáp quaù khöù, khoâng bò taát caû chö
Thieân ma Ba-tuaàn quaáy nhieãu, ñöôïc Töù ñaïi thieân vöông vaø chö
Thieân khaùc thöôøng uûng hoä theo, ñöôïc taát caû chö Phaät vaø caùc vò Boà-
taùt thöôøng cung caáp hoä veä, tuøy theo yù nguyeän ñöôïc vaõng sinh caùc
coõi Phaät trong möôøi phöông.
Naøy Kim Cang Thuû! Nay ta chæ noùi sô löôïc coâng ñöùc phaùp moân
Lyù thuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy. Noùi roäng thì taän cuøng kieáp
cuõng khoâng theå heát.
Phaät noùi kinh naøy xong, caùc vò Boà-taùt Kim Cang Thuû…, caùc
haøng Thieân, Long, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-
na-la, Ma-haàu-la-giaø, Nhaân phi nhaân… taát caû chuùng hoäi ñeàu raát vui
veû tin theo vaø laøm theo.
www.daitangkinh.org
SOÁ 242
KINH PHAÄT THUYEÁT BIEÁN CHIEÁU

Haùn dòch: Thí Hoä.

Moät thôøi Ñöùc Theá Toân ñöôïc trí Kim cang Tam-muoäi cuûa taát caû
Nhö Lai, ñöôïc caùc maõo baùu toái thöôïng ñaày ñuû cuûa taát caû Nhö Lai,
ñöôïc trí Kim cang töông öùng vôùi ñaïi töï taïi cuûa taát caû Nhö Lai, nhaän
ñöôïc trí aán cuûa taát caû Nhö Lai quaùn ñaûnh trong ba coõi, cho ñeán vieân
maõn taát caû nhöõng ñieàu mong muoán cuûa chuùng sinh baèng taát caû trí tueä
bình ñaúng saùng suoát bieán hoùa. Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na naøy thöôøng truï trong
ba ñôøi, bình ñaúng vôùi ba nghieäp thaân, ngöõ, yù Kim cang cuûa taát caû
Nhö Lai, ñöôïc taát caû Nhö Lai khen ngôïi.
Baáy giôø, Theá Toân an truï nôi cung trôøi Tha hoùa töï taïi ôû coõi Duïc.
Cung trôøi naøy ñöôïc trang trí baèng caùc ngoïc baùu ma-ni maøu saéc vi
dieäu, caùc chaâu baùu anh laïc, caùc côø loïng baùu, treo caùc linh baùu, ñaày
ñuû caùc thöù nhö vaäy. Coù caùc Ñaïi Boà-taùt teân laø Boà-taùt Kim Cang Thuû,
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi, Boà-taùt Hö Khoâng Taïng, Boà-taùt Kim Cang
Quyeàn, Boà-taùt Ñoàng Taâm Chuyeån Phaùp Luaân, Boà-taùt Nga Nga Naüng
Hieán Nhaï, Boà-taùt Phaù Nhaát Thieát Ma Vöông, Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi.
Saùu möôi taùm öùc caùc Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy ñeàu cung kính vaây quanh
nghe Phaät thuyeát phaùp, ñaàu, giöõa, cuoái ñeàu thieän, nghóa lyù saâu xa
ngoân töø kheùo leùo, thuaàn nhaát khoâng xen taïp, ñaày ñuû roõ raøng. Phaät
giaûi thuyeát taát caû caùc phaùp moân thanh tònh cuûa Boà-taùt raèng:
“Caùc höõu tình naøo ñoái vôùi duïc maø thanh tònh laø Boà-taùt, löôùi aùi
thanh tònh laø Boà-taùt, taát caû haønh thanh tònh laø Boà-taùt, thaáy taùnh thanh
tònh laø Boà-taùt, aùi laïc thanh tònh laø Boà -taùt, tham thanh tònh laø Boà-taùt,
saân thanh tònh laø Boà-taùt, si thanh tònh laø Boà-taùt, taïng thanh tònh laø
Boà-taùt, vaên töï thanh tònh laø Boà-taùt, yù laïc thanh tònh laø Boà-taùt, quaùn
thanh tònh laø Boà-taùt, thaân thanh tònh laø Boà-taùt, ngöõ thanh tònh laø Boà-
taùt, yù tònh laø Boà-taùt, saéc thanh tònh laø Boà-taùt, thanh thanh tònh laø Boà-
taùt, höông thanh tònh laø Boà-taùt, vò thanh tònh laø Boà-taùt, xuùc thanh tònh
laø Boà-taùt. YÙ oâng nghó sao? Taát caû phaùp töï taùnh roãng khoâng, töï taùnh
thanh tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät töï taùnh cuõng laø khoâng, töï taùnh
thanh tònh.”
–Ñoái vôùi taát caû phaùp moân thanh tònh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy coù
chöõ “hoàng” bí maät gom heát taát caû caùc phaù.
–Ngöôøi naøo ñoái vôùi taát caû phaùp moân thanh tònh Baùt-nhaõ ba-la-
maät naøy maø laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng thì ngöôøi aáy lieàn ñöôïc ñi ñeán
Boà-ñeà ñaïo traøng, caùc nghieäp chöôùng, baùo chöôùng, phieàn naõo chöôùng,
ñöôøng aùc, ñòa nguïc vaø taát caû söï che laáp troùi buoäc ñeàu khoâng phaùt
sinh, taát caû böùc baùch ñau khoå ñeàu ñöôïc dieät tröø heát.
Neáu coù ngöôøi naøo thöôøng ngaøy thoï trì, ñoïc tuïng, nhaát taâm tö
duy thì hieän ñôøi ngöôøi ñoù ñöôïc taát caû caùc phaùp Tam-muoäi Kim cang
bình ñaúng, ñöôïc taát caû söï öa thích töï taïi an laïc, ñi vaøo ngoâi vò Boà-taùt,
mau chöùng quaû Phaät. Theá neân ñöôïc goïi laø Phaät trí Kim cang.
Phaät noùi taát caû phaùp haønh nhö vaäy, gom vaøo bí maät nghóa chöõ
“Hoàng”.
Luùc baáy giôø, Bieán Chieáu Nhö Lai baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy noùi phaùp Boà-ñeà tòch tónh cuûa taát
caû Nhö Lai, goïi laø Kim cang bình ñaúng Boà-ñeà: Kim cang laø kieân coá,
nghóa Boà-ñeà laø bình ñaúng. Taát caû phaùp nghóa kieân coá Boà-ñeà bình
ñaúng, taát caû phaùp töï taùnh thanh tònh Boà-ñeà ñeàu laø ñaïi Boà-ñeà, coù theå
dieät tröø taát caû voïng töôûng.
SOÁ 242 – KINH PHAÄT THUYEÁT BIEÁN CHIEÁU BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT 395
Neáu coù ngöôøi naøo laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng, cung kính, cuùng
döôøng thì taát caû toäi chöôùng ñeàu ñöôïc dieät tröø, cho ñeán ñöôïc ngoài Boà-
ñeà ñaïo traøng, mau chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Phaät noùi taát caû phaùp haønh nhö vaäy ñeå gom vaøo bí maät nghóa
chöõ “AÙn”.
Baáy giôø, Thích-ca Nhö Lai vì ñieàu phuïc taát caû caùc ñieàu aùc neân
noùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät Toái Thaéng. Vì tham laø hyù luaän neân bieát
laø tham, vì si laø hyù luaän neân bieát laø si, vì taát caû phaùp ñeàu hyù luaän neân
thaáy hyù luaän neân thaáy taát caû phaùp. Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng neân bieát
nhö vaäy.
chöõ “Haøm”.
–Neáu coù ngöôøi naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy laéng nghe,
ñoïc tuïng, thoï trì, nhôù nghó thì giaû söû ngöôøi kia gieát haïi heát taát caû
chuùng sinh trong ba coõi, taïo voâ löôïng, voâ bieân toäïi, nhöng do naêng löïc
coâng ñöùc cuûa söï trì tuïng naøy maø mau dieät tröø ñöôïc, seõ chöùng quaû Voâ
chöõ “Hoàng”.
Baáy giôø, Nhö Lai truù vaøo töï taùnh thanh tònh, laïi noùi kinh Nhaát
Thieát Phaùp Tu Taäp Quaùn Töï Taïi Trí AÁn Baùt-nhaõ ba-la-maät. Taát caû
tham ôû theá gian thanh tònh neân taát caû saân thanh tònh, taát caû caáu thanh
tònh, taát caû toäi thanh tònh, taát caû chuùng sinh thanh tònh, taát caû phaùp
thanh tònh, taát caû trí thanh tònh, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät thanh tònh.
–Ngöôøi naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy maø laéng nghe, thoï
trì, ñoïc tuïng, nhôù nghó thì ngöôøi aáy tuy ôû trong taát caû buøn tham duïc,
phieàn naõo tham duïc nhöng khoâng bò oâ nhieãm. Ví nhö hoa sen hoàng ôû
trong buøn nhöng khoâng nhieãm buøn, nhö vaäy khoâng bao laâu seõ thaønh
töïu quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Baáy giôø Nhö Lai Nhaát Thieát Tam Giôùi Chuû noùi kinh Quaùn
Ñaûnh Sinh Trí Taïng Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa taát caû caùc Nhö Lai: “Neáu
www.daitangkinh.org
boá thí quaùn ñaûnh thì seõ ñöôïc taát caû thaân vua trong ba coõi. Neáu boá thí
lôïi haønh thì seõ ñöôïc vieân maõn taát caû ñieàu mong muoán. Neáu thí phaùp
thì mau chöùng taát caû phaùp bình ñaúng. Neáu thí taøi vaät thì thaân, khaåu, yù
taát caû ñeàu an vui.”
Phaät noùi taát caû phaùp haønh nhö vaäy bao goàm trong bí maät nghóa
chöõ “Ñaùt laõm”.
Luùc baáy giôø, Nhö Lai Ñaéc Nhaát thieát trí AÁn Thöôøng Trì Nhaát
Thieát Maät Phaùp noùi kinh Truï Kim Cang Trí AÁn Baùt-nhaõ ba- la-maät
cuûa taát caû Nhö Lai: “Neáu thoï thaân aán cuûa taát caû Nhö Lai thì thaønh
töïu ñöôïc taát caû Nhö Lai. Neáu thoï ngöõ aán cuûa taát caû Nhö Lai thì thaønh
töïu taát caû phaùp moân. Neáu thoï nhaän taâm aán lieàn thaønh töïu taát caû Tam-
ma-ñòa. Neáu thoï nhaän Kim cang aán thì thaønh töïu ba ngieäp thaân,
khaåu, yù Kim cang toái thöôïng cuûa taát caû Nhö Lai.”
–Neáu coù ngöôøi naøo ñoái vôùi kinh naøy laéng nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng, tö duy thì ngöôøi aáy mau ñöôïc giaøu sang no ñuû, mau thaønh töïu
ñöôïc bí maät thaân, khaåu, yù Kim cang, khoâng bao laâu chöùng quaû Voâ
chöõ “AÙ”.
Luùc baáy giôø Nhö Lai Nhaát Thieát Phaùp Hyù Luaän noùi kinh
Chuyeån Luaân Töï Baùt-nhaõ ba-la-maät: “Taát caû phaùp voâ taùnh ñeàu voâ
tuôùng, taát caû caùc phaùp voâ töôùng neân voâ taùc, taát caû caùc phaùp voâ taùc
neân voâ nguyeän. Vì taát caû caùc phaùp voâ nguyeän neân taát caû phaùp xöa
nay thanh tònh, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng thanh tònh.”
chöõ “AÙm”.
Luùc baáy giôø Nhö Lai Nhaát Thieát Noäi Luaân noùi kinh Nhaäp Ñaïi
Luaân Baùt-nhaõ ba-la-maät: “Neáu ñi vaøo Kim cang bình ñaúng thì cuõng
ñöôïc nhaäp vaøo luaân cuûa taát caû Nhö Lai. Neáu ñi vaøo Kim cang bình
ñaúng lôïi thì cuõng ñöôïc vaøo luaân cuûa taát caû Ñaïi Boà-taùt. Neáu ñi vaøo
phaùp bình ñaúng thì cuõng ñöôïc vaøo luaân cuûa taát caû caùc phaùp. Neáu ñi
vaøo taát caû bình ñaúng thì cuõng ñöôïc ñi vaøo taát caû luaân.”
chöõ “Laõm”.
Luùc baáy giôø, Nhö Lai Nhaát Thieát Cuùng Döôøng Quaûng Ñaïi Sinh
noùi kinh Cuùng Döôøng Toái Thöôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa taát caû Nhö
Lai: “Phaùt aâm Boà-ñeà roäng lôùn laø cuùng döôøng taát caû Nhö Lai. Cöùu
giuùp taát caû chuùng sinh, laøm cho hoï nhaän ñöôïc giaùo phaùp taát caû Nhö
Lai; ghi cheùp, cuùng döôøng, thoï trì, ñoïc tuïng laø cuùng döôøng roäng lôùn
taát caû Nhö Lai.”
chöõ “UÙm”.
Khi aáy, Nhö Lai Bình Ñaúng Dieàu Phuïc Nhaát Thieát noùi kinh Kim
Cang Thuû Ñieàu Phuïc Nhaát Thieát Chuùng Sinh Chaùnh Trí Taïng Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Ngaøi noùi: Taát caû chuùng sinh ñieàu phuïc neân saân cuõng
ñieàu phuïc. Taát caû phaùp bình ñaúng neân saân cuõng bình ñaúng. Taát caû
chuùng sinh bình ñaúng neân Kim cang cuõng bình ñaúng. YÙ oâng nghó sao?
Vì ñoù laø Boà-ñeà, neân ñieàu phuïc chuùng sinh nhö vaäy.”
chöõ “Haùm”.
Luùc aáy, Nhö Lai Truï Nhaát Thieát Phaùp Bình Ñaúng noùi kinh Toái
Thöôïng Nhaát Thieát Phaùp Bình Ñaúng Baùt-nhaõ ba-la-maät. Ngaøi noùi:
“Taát caû bình ñaúng neân Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng bình ñaúng; taát caû ñeàu
lôïi ích neân Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng lôïi ích; taát caû laø taùnh phaùp neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng laø taùnh phaùp; taát caû laø taùnh nghieäp neân Baùt-
nhaõ ba-la-maät cuõng laø taùnh nghieäp.”
chöõ “Hoät laêng”.
Baáy giôø, Nhö Lai Theá Chuû noùi kinh Nhaát Thieát Chuùng Sinh Truï
Baùt-nhaõ ba-la-maät: “Taát caû chuùng sinh ñeàu laø Nhö Lai taïng, töùc laø
taát caû ñeàu laø töï taùnh taïng cuûa Boà-taùt Phoå Hieàn; töùc laø Kim cang taïng,
Kim cang quaùn ñaûnh; töùc laø Phaùp taïng chuyeån moïi ngoân ngöõ; töùc laø
Nghieäp taïng taïo moïi söï phöông tieän.”
Phaät noùi taát caû phaùp haønh nhö vaäy, bao goàm trong nghóa bí maät
cuûa chöõ “Hoät laêng”.
www.daitangkinh.org
Khi aáy Nhö Lai Voâ Löôïng, Voâ Bieân Cöùu Caùnh an truù trong voâ
bieân phaùp cöùu caùnh, noùi kinh Nhaát Thieát Phaùp Truï Bình Ñaúng Cöùu
Caùnh Kim Cang Baùt-nhaõ Ba-la-maät: “Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät voâ bieân
neân taát caû Nhö Lai cuõng voâ bieân; vì taát caû Nhö Lai voâ bieân neân Baùt-
nhaõ ba-la-maät cuõng voâ bieân. Cho ñeán, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät nhaát nhö
neân taát caû caùc phaùp ñeàu nhaát nhö; vì Baùt-nhaõ ba-la-maät cöùu caùnh
neân taát caû phaùp cuõng cöùu caùnh.”
–Ngöôøi naøo ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy maø laéng nghe, thoï
trì, ñoïc tuïng, nhôù nghó thì ngöôøi aáy ñöôïc vaøo ñòa vò Boà-taùt cöùu caùnh
thanh tònh, taát caû chöôùng ngaïi hoaøn toaøn khoâng phaùt sinh, lieàn ñöôïc
goïi laø Trì Kim Cang Nhö Lai.
cuûa chöõ “Tyø dieãm”.
Luùc baáy giôø, Nhö Lai Ñaïi Bieán Chieáu ñöôïc phaùp bí maät cuûa taát
caû Nhö Lai ngoä ñöôïc taát caû phaùp hyù luaän noùi kinh Ñaïi Laïc Baát
Khoâng Kim Cang Tam-muoäi Bình Ñaúng Baùt-nhaõ Ba-la-maät. Ngaøi
noùi: “Phaùp moân toái thöôïng naøy xöa nay khoâng coù söï vaät, khoâng coù
ñaàu, giöõa, cuoái. Neáu ai coù theå thaønh töïu phaùp laïc Boà-ñeà cuûa taát caû
Nhö Lai, ñieàu phuïc ma oaùn töï taïi trong ba coõi, cho ñeán cöùu ñoä taát caû
chuùng sinh, laøm ñöôïc lôïi ích toái thöôïng ñoù goïi laø Ñaïi ñòa Boà-taùt.”
cuûa chöõ “Sa ha”.
Laïi nöõa, naøy Boà-taùt Kim Cang Thuû! Ñaïi Boà-taùt kia ôû trong
voøng luaân hoài cuõng laøm caùc vieäc lôïi ích cöùu ñoä caùc chuùng sinh, an truï
phöông tieän trí tueä, moïi nghieäp ñeàu ñöôïc laøm thanh tònh, phieàn naõo
tham duïc ñeàu khoâng theå thaâm nhaäp. Cuõng nhö hoa sen soáng trong
nöôùc buøn sình maø khoâng oâ nhieãm, töï taïi, an vui, beàn chaéc, khoâng
thoaùi lui.
cuûa chöõ “Haï”.
Laïi nöõa, naøy Boà-taùt Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo ñoái vôùi
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy maø chaùnh taâm tö duy, ngaøy ngaøy ñoïc
tuïng, cho ñeán khi nghe maø taâm sinh vui veû, thì ngöôøi ñoù seõ ñöôïc moïi
söï an laïc, vaø laïi coù theå thaønh töïu ñöôïc Ñaïi laïc Baát khoâng Kim cang
Tam-muoäi.
Phaät noùi taát caû phaùp haønh nhö vaäy roài, thaâu vaøo nghóa bí maät
cuûa chöõ “Hoàng”.
Luùc baáy giôø Theá Toân Bieán Chieáu Nhö Lai baûo Kim Cang Thuû,
Chuû cuûa ñaïi bí maät raèng:
–Nay ta noùi hai möôi laêm phaùp moân bí maät Baùt-nhaõ ba-la-maät,
oâng neân laéng nghe chaân moân naøy:
AÙn, naüng moà taùt lyù phaï moät ñaø vò ñòa taùc ñoûa nam.
AÙn, vò minh tuùc ña phaï nhaät lyù.
AÙn, toâ la ña sa ñaùt.
AÙn, tam maõn ña baït naïi la taû lyù daõ vi boä ma di.
AÙn, a di loã ñeà.
AÙn, nhò ñeå vó phaï lyù ñeá.
AÙn, ma ha la nga ñaït lyù di.
AÙn, vó lyù daõ ca phaï tuùc.
AÙn, taùt lyù phaï nga di.
AÙn, phaï nhöït la naïi lyù traø ca phaï taû tuùc ñeá hoàng.
AÙn, taùt lò phaï ñaùt tha nga ñeá.
AÙn, sa baø phaï tuaát ñeà.
AÙn, ñaït lyù ma ña ngheâ daõ naüng vó tuaát ñaø.
AÙn, ca lyù ma vó thaâu ñaït di hoàng.
AÙn, di toán baø phaï nhöït lyù ni hoàng phaán tra.
AÙn, ca ma phaït nhó.
AÙn, nhaï haï phaï nhöït lyù.
AÙn, taùt lyù phaï na dueä di.
AÙn, hoät laêng.
AÙn, a ca phaï muïc khieát.
AÙn, baùt phaï ngheâ daõ ba phaï di ñeá nhaï caûm ngang hoàng.
AÙn, aùng taùt lyù phaï ñaùt tha nga ña ca daõ nga lyù.
www.daitangkinh.org
AÙn, taùt lyù phaï ñaùt tha nga ña phaï vó thaâu ñaø di.
AÙn, taùt phaï ñaùt tha nga ña tuùc ña phöôïc nhöït lyù a.
AÙn, tam vó nga daõ taùt lyù phaï taùt ñoûa naüng moà xoa daõ taùt lyù phaï
baù, da nga ñeá tyø daõ taùt lyù phaï tam ma daõ phaï nhöït ra hoàng ñaùt la tra.
Luùc baáy giôø, Ñöùc Theá Toân noùi chaân ngoân naøy roài, baûo Boà-taùt
Kim Cang Thuû raèng:
–AÁn chuù naøy coù theå phaù tröø taát caû toäi chöôùng, hay laøm taát caû
vieäc laønh, thaønh töïu ñöôïc Kim cang bí maät toái thöôïng cuûa taát caû
Nhö Lai.
Ngöôøi naøo ñoïc tuïng, laéng nghe thoï trì aán chuù naøy thì ngöôøi ñoù
töùc laø thoï trì Kim cang Nhö Lai thanh tònh. Neáu coù chuùng sinh ñoái vôùi
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy thoï trì, ñoïc tuïng, tuøy hyû, laéng nghe thì
ngöôøi ñoù ñaõ töøng ôû choã voâ löôïng coõi Phaät gieo troàng caùc caên laønh,
troàng caùc phöôùc ñöùc.
Laïi nöõa, naøy Boà-taùt Kim Cang Thuû! Ngöôøi naøo nghe kinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät naøy chæ moät baøi keä boán caâu, seõ ñöôïc taùm vaïn caâu-chi
na-do-tha haèng haø sa Nhö Lai cung kính, cuùng döôøng, huoáng hoà laø
giaûng thuyeát, giaûng nghóa cho ngöôøi nghe. Choã ôû cuûa ngöôøi thoï trì
kinh naøy laø thaùp mieáu cuûa Phaät; taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la…, thöôøng
ñeán laøm leã. Ngöôøi naøo löu truyeàn kinh naøy, laàn löôït daïy cho ngöôøi
khaùc ñoïc tuïng, seõ ñöôïc Tuùc maïng trí, coù theå bieát ñöôïc söï vieäc trong
voâ soá kieáp quaù khöù, taát caû caùc tai naïn hieåm aùc, caùc ma quyû, taát caû
ñeàu khoâng theå xaâm haïi ñöôïc; boán ñaïi Thieân vöông vaø caùc Hieàn
thaùnh thöôøng theo hoä veä; sau khi qua ñôøi taâm ngöôøi ñoù khoâng bò ñieân
ñaûo; taát caû chö Phaät vaø Ñaïi Boà-taùt ñeàu ñeán tieáp daãn, tuøy yù vaõng sinh
vaøo coõi Phaät trong möôøi phöông.
Laïi nöõa, naøy Boà-taùt Kim Cang Thuû! Kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät laø
phaùp moân chuû yeáu cuûa baäc Thaùnh, thaønh töïu coâng ñöùc phaùp haønh thuø
thaéng toái thöôïng nhö vaäy.
Phaät noùi kinh naøy roài, Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø Trôøi,
Ngöôøi, A-tu-la, Caøn-thaùt-baø…, ñeàu raát vui möøng, laõnh thoï vaâng laøm.

SOÁ 243
KINH ÑAÏI LAÏC KIM CANG BAÁT

KHOÂNG CHAÂN THAÄT TAM-MA-DA
Haùn dòch: Tam taïng Sa-moân Baát Khoâng.

Moät thôøi, Ñöùc Theá Toân thaønh töïu trí Kim cang gia trì Tam-
ma-da thuø thaéng cuûa taát caû Nhö Lai, ñöôïc maõo baùu quaùn ñaûnh cuûa
taát caû Nhö Lai, laøm chuû ba coõi, ñaõ chöùng trí Nhaát thieát trí Du-giaø töï
taïi cuûa taát caû Nhö Lai, coù theå laøm taát caû caùc söï nghieäp aán trí bình
ñaúng cuûa taát caû Nhö Lai. Ñoái vôùi voâ taän voâ bieân, taát caû nhöõng öôùc
nguyeän cuûa chuùng sinh, Ngaøi ñeàu thöïc hieän vieân maõn. Trong suoát
ba ñôøi, thaân, khaåu, yù nghieäp cuûa Ngaøi luùc naøo cuõng trong suoát nhö
Kim cöông.
Ñaïi Tyø-loâ-giaù Nhö Lai an truï trong cung vua coõi trôøi Tha hoùa töï
taïi ôû coõi Duïc. Taát caû Nhö Lai ñeàu ñeán ñoù, khen ngôïi cung ñieän toát
ñeïp. Cung ñieän laøm baèng ñaïi ma-ni, gioù thoåi nheï laøm lay ñoäng caùc
thöù chuoâng linh, côø loïng luïa laø, ñöôïc trang trí voøng chaâu anh laïc
chieáu saùng nhö aùnh traêng raèm. Laïi coù ñuû taùm möôi caâu-chi Boà-taùt
nhö: Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï taïi, Ñaïi Boà-taùt
Hö Khoâng Taïng, Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Quyeàn, Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-
sö-lôïi, Ñaïi Boà-taùt Taøi Phaùt Taâm Chuyeån Phaùp Luaân, Ñaïi Boà-taùt Hö
Khoâng Khoá, Ñaïi Boà-taùt Toài Nhaát Thieát Ma. Caùc Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy
cung kính vaây quanh nghe Phaät thuyeát phaùp ñaàu, giöõa, cuoái ñeàu
thieän, nghóa lyù saâu xa, vaên töø kheùo leùo, vieân maõn, trong suoát, thanh
tònh, thuaàn nhaát. Phaät ñaõ noùi leân yù nghóa veà taát caû phaùp thanh tònh.
Nghóa laø: Vi dieäu vui thích thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; muõi teân duïc
thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; xuùc thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; aùi phöôïc
thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; taát caû chuû töï taïi thanh tònh laø ñòa vò Boà-
taùt; kieán thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; vui thích thanh tònh laø ñòa vò Boà-
taùt; aùi thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; kieâu maïn thanh tònh laø ñòa vò Boà-
taùt; trang nghieâm thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; yù ñöôïc thaám nhuaàn laø
ñòa vò Boà-taùt; aùnh saùng thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; thaân an laïc thanh
tònh laø ñòa vò Boà-taùt; saéc thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; thanh thanh tònh
laø ñòa vò Boà-taùt; höông thanh tònh laø ñòa vò Boà-taùt; vò thanh tònh laø ñòa
vò Boà-taùt. Taïi vì sao? Vì taát caû phaùp töï taùnh thanh tònh neân Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thanh tònh.
Naøy Kim Cang Thuû! Neáu coù ngöôøi naøo nghe veà lyù thuù Baùt-nhaõ
xuaát sinh thanh tònh, cho ñeán khi ngoài Boà-ñeà ñaïo traøng thì taát caû caùc
chöôùng ngaïi ngaên che vaø phieàn naõo chöôùng, phaùp chöôùng, nghieäp
chöôùng giaû söû coù tích chöùa nhieàu ñi nöõa vaãn khoâng bò ñoïa vaøo caùc
ñöôøng ñòa nguïc; giaû söû coù taïo toäi naëng ñi nöõa thì cuõng dieät tröø khoâng
khoù. Neáu ai coù theå ngaøy ngaøy thoï trì, ñoïc tuïng, ñeå taâm tö duy thì
ngay trong ñôøi naøy chöùng Tam-ma-ñòa Kim cang taát caû phaùp bình
ñaúng, ñoái vôùi caùc phaùp seõ ñöôïc töï taïi, thöôïng höôûng an laïc, vui veû,
traûi qua möôøi saùu ñôøi laøm Ñaïi Boà-taùt roài chöùng ñaéc Nhö Lai vaø ñòa vò
chaáp Kim cang.
Khi aáy, Nhö Lai Theá Toân nhaát thieát theå hieän chöùng taát caû Maïn-
traø-la tam-ma-da cuûa Ñaïi thöøa Trì Kim cang thaéng taùt-ñoûa ôû trong ba
coõi ñieàu phuïc heát khoâng coøn gì, thaønh töïu taát caû caùc nghóa. Ñaïi Boà-
taùt Kim Cang Thuû vì muoán laøm roõ laïi nghóa naøy neân vui veû mæm
cöôøi, tay traùi kieát aán Kim cang maïn, tay phaûi ñöa leân ñaïi Kim cang
baûn sô, taïo tö theá huøng maïnh noùi Ñaïi laïc Kim cang baát khoâng Tam-
ma-da taâm:
“Hoàng”.
Luùc baáy giôø, Ñöùc Theá Toân Tyø-loâ-giaù-na Nhö Lai, laïi noùi veà
phaùp taùnh Tòch tónh cuûa taát caû Nhö Lai hieän ñaúng giaùc xuaát sinh lyù
thuù Baùt-nhaõõ. Ñoù laø, Kim cang bình ñaúng hieän ñaúng giaùc, vì ñaïi Boà-
ñeà Kim cang kieân coá; nghóa bình ñaúng hieän ñaúng giaùc, vì ñaïi Boà-ñeà
SOÁ 243 – KINH ÑAÏI LAÏC KIM CANG BAÁT KHOÂNG CHAÂN THAÄT... 403
nghóa lôïi ích nhaát nhö; phaùp bình ñaúng hieän ñaúng giaùc, vì töï taùnh ñaïi
Boà-ñeà thanh tònh; taát caû nghieäp bình ñaúng hieän ñaúng giaùc, vì taùnh
cuûa ñaïi Boà-ñeà goàm heát moïi söï phaân bieät vaø khoâng phaân bieät.
Naøy Kim Cang Thuû! Neáu coù ngöôøi naøo nghe boán phaùp xuaát
sinh naøy roài laïi ñoïc tuïng, thoï trì, thì giaû söû hieän taïi ngöôøi ñoù coù taïo
voâ löôïng toäi vaãn coù theå thoaùt khoûi caùc ñöôøng aùc, cho ñeán ñöôïc ngoài
Boà-ñeà ñaïo traøng, mau chöùng quaû Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.
Khi aáy Ñöùc Theá Toân noùi lôøi naøy roài, nhöng vì muoán laøm roõ laïi
nghóa naøy, neân Ngaøi vui veû mæm cöôøi kieát aán Trí quyeàn noùi: Taát caû
phaùp taùnh töï bình ñaúng taâm.
“AÙc”.
Khi aáy Nhö Lai Ñieàu Phuïc Nan Ñieàu Thích-ca Maâu-ni laïi noùi
phaùp moân lyù thuù Baùt-nhaõ xuaát sinh toái thaéng cuûa taát caû phaùp bình
ñaúng. Nghóa laø, vì duïc khoâng coù taùnh hyù luaän neân sinh khoâng coù taùnh
hyù luaän; vì saân khoâng coù taùnh hyù luaän neân si khoâng coù taùnh hyù luaän;
vì si khoâng coù taùnh hyù luaän neân taát caû phaùp khoâng coù taùnh hyù luaän;
vì taát caû phaùp khoâng coù taùnh hyù luaän neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät
khoâng coù taùnh hyù luaän.
Naøy Kim Cang Thuû! Neáu coù ngöôøi naøo nghe phaùp moân lyù thuù
naøy roài maø thoï trì, ñoïc tuïng, thì giaû söû ngöôøi ñoù coù gieát haïi taát caû
chuùng höõu tình trong ba coõi cuõng khoâng bò ñoïa vaøo ñöôøng aùc. Bôûi vì
ngöôøi aáy ñaõ ñöôïc ñieàu phuïc mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
giaùc.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû muoán laøm roõ laïi nghóa naøy
neân kieát aán Giaùng tam theá nhö hoa sen chôùm nôû, hieän töôùng thu
phuïc, nhíu maøy, trôïn maét, nhe raêng noùi: Kim cang hoàng ca ra taâm.
“Hoàng”.
Baáy giôø, Nhö Lai Theá Toân Ñaéc Töï Taùnh Thanh Tònh Phaùp
Taùnh laïi noùi veà taát caû phaùp bình ñaúng quaùn töï taïi trí aån xuaát sinh lyù
thuù Baùt-nhaõ. Nghóa laø, vì taát caû duïc laïc cuûa theá gian thanh tònh thì
taát caû saân thanh tònh; taát caû caáu nhieãm theá gian thanh tònh töùc laø taát
caû toäi thanh tònh; taát caû phaùp theá gian thanh tònh töùc laø taát caû höõu
tình thanh tònh; taát caû trí nhaát thieát cuûa theá gian thanh tònh töùc laø
www.daitangkinh.org
Baùt-nhaõ ba-la-maät thanh tònh.

Naøy Kim Cang Thuû! Neáu coù ngöôøi naøo nghe chaùnh phaùp moân
lyù thuù naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy, thì giaû söû ngöôøi
ñoù coù ôû trong caùc duïc laïc cuõng nhö hoa sen khoâng bò caùc traàn caáu
laøm oâ nhieãm, mau chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Khi nghe Ñöùc Theá Toân noùi, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi muoán laøm
roõ laïi nghóa naøy neân vui veû mæm cöôøi, hieän ra theá hoa sen nôû, quaùn
duïc khoâng nhieãm noùi: Taát caû caùc saéc cuûa chuùng sinh taâm.
“Hoät ngaät-rò”.
Baáy giôø, Nhö Lai Theá Toân Nhaát Thieát Tam Giôùi Chuû laïi noùi lyù
thuù Baùt-nhaõ trí taïng quaùn ñaûnh cuûa taát caû Nhö Lai. Nghóa laø, do boá
thí quaùn ñaûnh neân coù theå ñöôïc ngoâi Phaùp vöông trong ba coõi; do boá
thí lôïi neân ñöôïc vieân maõn taát caû ñieàu mong muoán; do boá thí phaùp neân
ñöôïc vieân maõn taát caû phaùp; do boá thí vaät duïng sinh soáng neân ñöôïc taát
caû thaân, khaåu, yù nghieäp an laïc.
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Hö Khoâng Taïng vì muoán laøm roõ laïi nghóa
naøy, neân vui veû mæm cöôøi, duøng thaàn löïc Kim cang tuï ôû ñænh ñaàu vaø
noùi maät chuù: Nhaát thieát quaùn ñaûnh Tam-ma-da baûo taâm.
“Ñaùt laõm”.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân Ñaéc Nhaát Thieát Nhö Lai Trí AÁn noùi
phaùp lyù thuù Baùt-nhaõ ñöôïc trí aán cuûa taát caû Nhö Lai gia trì. Nghóa laø,
giöõ gìn thaân aán cuûa taát caû Nhö Lai töùc laøm thaân cuûa taát caû Nhö Lai;
giöõ gìn ngöõ aán cuûa taát caû Nhö Lai töùc laø ñöôïc phaùp cuûa taát caû Nhö
Lai; giöõ gìn taâm aán cuûa taát caû Nhö Lai töùc chöùng ñöôïc Tam-ma-ñòa
cuûa taát caû Nhö Lai; giöõ gìn Kim cang aán cuûa taát caû Nhö Lai töùc
thaønh töïu ñöôïc nghieäp thaân, khaåu, yù toái thaéng roát raùo cuûa taát caû
Nhö Lai.
–Naøy Kim Cang Thuû! Neáu coù ngöôøi naøo nghe phaùp moân lyù thuù
naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, chaùnh nieäm, tö duy thì ngöôøi ñoù ñöôïc taát caû
töï taïi, ñöôïc Nhaát thieát trí taát caû söï nghieäp ñeàu ñöôïc thaønh töïu, ñöôïc
taát caû taùnh Kim cang cuûa thaân, khaåu, yù, taát caû taát ñòa, mau chöùng quaû
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân vì muoán laøm roõ laïi nghóa naøy, neân vui veû
mæm cöôøi, trí aán Kim cang quyeàn ñaïi Tam-ma-da noùi: Taát caû Kim
cang aán kieán coá, taát caû ñòa Tam-ma-da löïc chaân taâm.
“OÁ”.
Khi aáy, Nhö Lai Theá Toân Nhaát Thieát Voâ Hyù Luaän laïi noùi phaùp
lyù thuù Baùt-nhaõ chuyeån töï luaân. Nghóa laø, taát caû caùc phaùp laø khoâng, vì
noù töông öng vôùi töï taùnh khoâng; taát caû caùc phaùp laø voâ töôùng, vì noù
töông öng vôùi caùc taùnh voâ töôùng; taát caû caùc phaùp laø voâ nguyeän, vì noù
töông öng vôùi töôùng cuûa taùnh voâ nguyeän; taát caû caùc phaùp ñeàu saùng
suoát, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña voán thanh tònh.
Baáy giôø, Vaên-thuø-sö-lôïi ñoàng chaân muoán laøm roõ laïi nghóa naøy
neân vui veû cöôøi, duøng kieám chaët ñöùt phieàn naõo cuûa taát caû Nhö Lai
noùi: Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toái thaéng taâm.
“AÙn”.
Baáy giôø, Theá Toân Nhö Lai nhaäp ñaïi luaân cuûa taát caû Nhö Lai laïi
noùi phaùp lyù thuù Baùt-nhaõ nhaäp ñaïi luaân. Nghóa laø, nhaäp Kim cang
bình ñaúng töùc laø nhaäp phaùp luaân cuûa taát caû Nhö Lai; nhaäp nghóa bình
ñaúng töùc laø nhaäp phaùp luaân cuûa Ñaïi Boà-taùt; nhaäp taát caû phaùp bình
ñaúng töùc laø nhaäp baùnh xe dieäu phaùp; nhaäp taát caû nghieäp bình ñaúng
töùc laø nhaäp baùnh xe cuûa taát caû söï nghieäp.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Taøi Phaùt Taâm Chuyeån Phaùp Luaân vì muoán
laøm roõ laïi nghóa treân, neân vui veû mæm cöôøi chuyeån Kim cang luaân
noùi: Taát caû Kim cang tam-ma-da taâm.
“Hoàng”.
Khi aáy, Nhö Lai Theá Toân chæ baøy caùc nghi thöùc cuùng döôøng
roäng lôùn cuûa taát caû caùc Nhö Lai, laïi noùi lyù thuù Baùt-nhaõ xuaát sinh toái
thaéng cuûa taát caû söï cuùng döôøng. Nghóa laø, phaùt taâm Boà-ñeà töùc laø
cuùng döôøng roäng lôùn caùc Ñöùc Nhö Lai; cöùu taát caû chuùng sinh töùc laø
cuùng döôøng roäng lôùn caùc Ñöùc Nhö Lai; thoï trì kinh ñieån töùc laø cuùng
döôøng roäng lôùn caùc Ñöùc Nhö Lai; ñoái vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät, thoï trì,
ñoïc tuïng, töï mình ghi cheùp, daïy ngöôøi ghi cheùp, tö duy tu taäp, cuùng
döôøng caùc thöù, töùc laø cuùng döôøng roäng lôùn cho caùc Nhö Lai.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Hö Khoâng Khoá muoán laøm roõ laïi nghóa naøy,
neân vui veû mæm cöôøi noùi: Taát caû söï nghieäp baát khoâng Tam-ma-da
www.daitangkinh.org
nhaát thieát Kim cang taâm.

“AÙn”.
Khi aáy, Nhö Lai Theá Toân Naêng Ñieàu Trì Trí Quyeàn laïi noùi
phaùp taát caû trí taïng ñieàu phuïc lyù thuù Baùt-nhaõ. Nghóa laø, taát caû höõu
tình bình ñaúng neân söï giaän döõ bình ñaúng; ñieàu phuïc taát caû höõu tình
neân ñieàu phuïc giaän döõ; taát caû höõu tình coù phaùp taùnh neân giaän döõ
cuõng coù phaùp taùnh; taát caû höõu tình coù taùnh Kim cang neân söï giaän döõ
cuõng coù taùnh Kim cang.
Vì sao? Vì ñieàu phuïc taát caû höõu tình töùc Boà-ñeà.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Toài Nhaát Thieát Ma muoán laøm roõ laïi nghóa
naøy, neân vui veû mæm cöôøi vôùi hình töôùng Kim cang Döôïc-xoa, loä
raêng Kim cang ñeå khuûng boá cuûa taát caû Nhö Lai noùi: Kim cang phaãn
noä ñaïi tieáu taâm.
“Haùc”.
Khi aáy, Nhö Lai Theá Toân Nhaát Thieát Bình Ñaúng Kieán Laäp laïi
noùi phaùp lyù thuù Baùt-nhaõ xuaát sinh taát caû phaùp Tam-ma-da toái thaéng.
Nghóa laø, taát caû phaùp taùnh bình ñaúng neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña taùnh
bình ñaúng; taát caû caùc phaùp taùnh coù yù nghóa lôïi ích neân Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña taùnh coù yù nghóa lôïi ích; taát caû coù taùnh phaùp neân Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña coù taùnh phaùp; taát caû coù taùnh söï nghieäp neân Baùt-nhaõ ba-la-
maät coù taùnh söï nghieäp. Neân bieát nhö vaäy.
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Thuû nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa gia trì
Tam-ma-da Boà-taùt cuûa taát caû Nhö Lai noùi: Taát caû tam-ma-da baát
khoâng taâm.
“Hoàng”.
Khi aáy, Nhö Lai Theá Toân noùi phaùp lyù thuù Baùt-nhaõ gia trì taát caû
höõu tình. Nghóa laø, taát caû höõu tình laø Nhö Lai taïng, vì taát caû laø ngaõ
cuûa Boà-taùt Phoå Hieàn; taát caû höõu tình laø Kim cang taïng, vì laø quaùn
ñaûnh cuûa Kim cang taïng; taát caû höõu tình laø Dieäu phaùp taïng, vì coù theå
chuyeån taát caû ngoân ngöõ; taát caû höõu tình laø Yeát-ma taïng, vì töông
ñöông vôùi taùnh naêng taùc sôû taùc.
Khi aáy, Ngoaïi Kim Cang Boä muoán laøm roõ laïi nghóa naøy, neân
vui veû noùi: “Kim cang töï taïi töï taâm chaân thaät.
“Ñaùc laïi”.
Khi aáy, coù baûy Thieân nöõ ñaûnh leã döôùi chaân Phaät, daâng Caâu
trieäu bao goàm nhaân taâm naêng saùt naêng thaønh Tam-ma-da chaân thaät:
“Tyø duïc”.
Khi aáy, coù ba anh em Maïc-ñoä-la-ca thieân ñích thaân leã döôùi
chaân Phaät, daâng chaân ngoân töï taâm:
“Sa phaï”.
Luùc aáy, coù boán chò em Thieân nöõ daâng chaân ngoân töï taâm:
“Ngaøm”.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân Nhö Lai Voâ Löôïng Voâ Bieân Cöùu Caùnh vì
muoán gia trì lôøi daïy cöùu caùnh vieân maõn naøy, neân thuyeát lyù thuù Baùt-
nhaõ xuaát sinh Kim cang bình ñaúng. Nghóa laø, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
laø voâ löôïng neân taát caû Nhö Lai laø voâ löôïng, vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
laø voâ bieân neân taát caû Nhö Lai laø voâ bieân; vì taát caû phaùp laø taùnh nhaát
nhö neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø taùnh nhaát nhö; vì taát caû phaùp laø cöùu
caùnh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø cöùu caùnh.
Naøy Kim Cang Thuû! Neáu coù ngöôøi naøo nghe phaùp moân lyù thuù
naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, tö duy nghóa lyù, thì ngöôøi ñoù ñoái vôùi haïnh
cuûa chö Phaät, Boà-taùt ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân Tyø-loâ-giaù-na Nhö Lai ñaéc taát caû phaùp
taùnh bí maät khoâng hyù luaän, noùi lyù thuù Baùt-nhaõ phaùp taùnh Kim cang
ñaïi laïc, Kim cang baát khoâng Tam-ma-da khoâng coù ñaàu, giöõa, cuoái
toái thaéng.
Nghóa laø, vì Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu ñaïi duïc chaân thaät toái thaéng,
neân thaøng töïu ñöôïc ñaïi laïc chaân thaät toái thaéng; vì Ñaïi Boà-taùt thaønh
töïu ñaïi laïc chaân thaät toái thaéng, neân ñöôïc thaønh töïu ñaïi Boà-ñeà toái
thaéng cuûa taát caû caùc Nhö Lai; vì Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu ñaïi Boà-ñeà toái
thaéng cuûa taát caû Nhö Lai, neân ñöôïc thaønh töïu dieät tröø ma quaân toái
thaéng cuûa taát caû Nhö Lai; vì Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu dieät tröø ma quaân
toái thaéng cuûa taát caû Nhö Lai, neân ñöôïc thaønh töïu töï taïi, laøm chuû
khaép ba coõi; vì Ñaïi Boà-taùt ñöôïc thaønh töïu töï taïi laøm chuû khaép ba
coõi, neân ñöôïc tröø saïch caùc chaáp tröôùc löu chuyeån cuûa taát caû höõu
hình trong caùc coõi, duøng söï tinh taán, neân thöôøng ôû trong sinh töû, cöùu
www.daitangkinh.org
giuùp laøm lôïi ích an laïc cho taát caû ñeàu ñöôïc thaønh töïu vieân maõn toái
thaéng. Vì sao?
Boà-taùt tueä thuø thaéng
Cho ñeán heát sinh töû
Thöôøng laøm lôïi chuùng sinh
Maø khoâng höôùng Nieát-baøn.
Baùt-nhaõ vaø phöông tieän
Trí tueä ñeàu gia trì
Caùc phaùp vaø chuùng sinh
Taát caû ñeàu thanh tònh.
Duïc khoáng cheá theá gian
Ñeàu bò dieät tröø heát
Höõu ñaûnh ñeán ñöôøng aùc
Ñieàu phuïc heát caùc coõi.
Nhö baûn theå hoa sen
Khoâng bò caáu laøm nhieãm
Taùnh caùc duïc cuõng vaäy
Khoâng nhieãm, laøm lôïi sinh.
Ñaïi duïc ñöôïc thanh tònh
Taêng theâm ñaïi an laïc
Hay laøm lôïi kieân coá.
Naøy Kim Cang Thuû! Neáu ngöôøi naøo nghe ñöôïc lyù thuù ban ñaàu
cuûa Baùt-nhaõ naøy, haèng ngaøy vaøo luùc saùng sôùm hay ñoïc tuïng, hoaëc
laéng nghe, thì ngöôøi ñoù ñöôïc thaønh töïu taát caû ñòa ñaïi laïc Kim cang
baát khoâng Tam-ma-da an vui cöùu caùnh, ñôøi hieän taïi ñöôïc taát caû caùc
phaùp töï an vui, traûi qua möôøi saùu ñôøi laøm Ñaïi Boà-taùt, vaø seõ ñöôïc
ngoâi vò chaáp Kim cang cuûa Nhö Lai.
“Hoàng”.
Baáy giôø, taát caû Nhö Lai, Ñaïi Boà-taùt Trì Kim Cang Thuû vaø taát caû
hoäi chuùng coù maët, vì muoán khieán cho phaùp Baát khoâng voâ ngaïi naøy
mau ñöôïc thaønh töïu neân ñaõ cuøng nhau xöng taùn. Baáy giôø, Boà-taùt Kim
Cang Thuû noùi keä raèng:
Laønh thay! Laønh thay ñaïi Boà-ñeà!
Laønh thay! Laønh thay ñaïi an laïc!
Laønh thay! Laønh thay phaùt Ñaïi thöøa!
Laønh thay! Laønh thay trí tueä lôùn!
Hay kheùo giaûng thuyeát giaùo phaùp naøy
Löïc gia trì cuûa kinh Kim Cang
Thoï trì phaùp moân toái thaéng naøy
Khoâng bò taát caû ma phaù hoaïi,
Ñöôïc baäc Boà-taùt, Phaät toái thaéng
Khoâng bao laâu thaønh töïu taát ñòa
Taát caû Nhö Lai vaø Boà-taùt
Ñeàu noùi phaùp moân toái thaéng naøy
Laøm cho ngöôøi trí mau thaønh töïu
Ñeàu raát vui veû, tín, thoï, haønh.
www.daitangkinh.org
SOÁ 244
KINH PHAÄT THUYEÁT TOÁI THÖÔÏNG

CAÊN BAÛN ÑAÏI LAÏC KIM CANG BAÁT
KHOÂNG TAM-MUOÄI ÑAÏI GIAÙO VÖÔNG
Haùn dòch: Ñôøi Baéc Toáng, Tam taïng Phaùp Hieàn.
QUYEÅN 1
Phaàn 1: NGHI QUYÕ VEÀ LYÙ CHAÂN THAÄT CUÛA ÑAÏI TAM-MUOÄI
KIM CANG

Moät thuôû noï, Ñöùc Theá Toân Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na Phaät ñang ngöï
treân taàng trôøi Tha hoùa töï taïi. Cung aáy ñöôïc trang hoaøng baèng caùc thöù
baùu, treo linh, anh laïc, côø phöôùn, chaâu baùu vaø caùc thöù loïng baùu, trang
nghieâm nhö theá ñaày khaép hö khoâng.
Khi aáy, Ñöùc Phaät Theá Toân an truï vaøo trí Kim cang Tam-muoäi
cuûa chö Phaät, Tam-muoäi naøy ñöôïc caùc Thaùnh toân kính. Ngaøi ñoäi muõ
cuûa chö Phaät, ñöôïc caùc Ñaáng Phaùp Vöông trong ba coõi quaùn ñaûnh
thaønh töïu trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät. Ñaây laø töông öng töï taïi voâ
ngaïi toái thöôïng, ñaày ñuû caùc aán bình ñaúng cuûa chö Phaät, kheùo thaønh
töïu caùc söï nghieäp, cuøng taän caùc nguyeän cuûa taát caû chuùng sinh ñeàu
ñöôïc vieân maõn, Phaùp thaân bình ñaúng roát raùo trong ba coõi, nhieáp ba
nghieäp Kim cang cuûa caùc Nhö Lai, ñöôïc chö Phaät khen ngôïi. Ñoù laø
töø bi, Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na Nhö Lai, cuøng taùm caâu-chi Ñaïi Boà-taùt. Teân
cuûa caùc ngaøi laø: Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï
Taïi, Ñaïi Boà-taùt Hö Khoâng Taïng, Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Quyeàn, Ñaïi
Boà-taùt Dieäu Caùt Töôøng, Ñaïi Boà-taùt Ñoàng Taâm Sinh Chuyeån Phaùp
Luaân, Ñaïi Boà-taùt Nga-nga-na-nghieãn-nhaï, Ñaïi Boà-taùt Haøng Chö
Ma...
Caùc Ñaïi Boà-taùt naøy cuøng nhau vaây quanh giaûng noùi taát caû phaùp
moân thanh tònh, ñaàu, giöõa, cuoái ñeàu thieän, vaên nghóa saâu xa, thuaàn
nhaát khoâng xen taïp, hoaøn toaøn ñaày ñuû vieân maõn. Ñoù laø dieäu laïc
thanh tònh töùc laø Boà-ñeà; tham duïc thanh tònh töùc laø Boà-ñeà; thaân phaùp
thanh tònh töùc laø Boà-ñeà; taát caû giaøu coù vui söôùng thanh tònh töùc laø
Boà-ñeà; thaáy thanh tònh töùc laø Boà-ñeà, yeâu thích thanh tònh töùc laø Boà-
ñeà; nhieãm phaùp thanh tònh töùc laø Boà-ñeà, trang nghieâm thanh tònh töùc
laø Boà-ñeà; yù vui thanh tònh töùc laø Boà-ñeà, chieáu saùng thanh tònh töùc laø
Boà-ñeà; thaân thanh tònh töùc laø Boà-ñeà; saéc thanh tònh töùc laø Boà-ñeà;
tieáng thanh tònh töùc laø Boà-ñeà; höông thanh tònh töùc laø Boà-ñeà; vò thanh
tònh töùc laø Boà-ñeà; xuùc thanh tònh töùc laø Boà-ñeà. Vì sao? Vì töï taùnh caùc
phaùp laø thanh tònh cuõng gioáng nhö vaäy. Vì töï taùnh caùc phaùp thanh
tònh neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng thanh tònh.
Ñöùc Phaät baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Neáu ngöôøi ñöôïc nghe taát caû phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thanh tònh naøy, thì caùc nghieäp chöôùng, phieàn naõo chöôùng vaø phaùp
chöôùng cuûa ngöôøi aáy ñöôïc tieâu tröø, caùc phaùp chöôùng ñaïo ñeàu tieâu
dieät. Neáu taïo nghieäp ñòa nguïc cuõng khoâng bò ñoïa ñòa nguïc, taát caû caùc
khoå naõo chæ trong khoaûng saùt-na ñeàu dieät heát khoâng coøn, nhanh
choùng ñeán ñaïo traøng Boà-ñeà. Neáu ngöôøi thoï trì, ñoïc tuïng, suy nghó,
ghi nhôù thì hieän ñôøi ngöôøi aáy ñöôïc taát caû phaùp bình ñaúng Tam-ma-
ñòa, ñöôïc taát caû phaùp töï taïi vaø ñöôïc taát caû söï yeâu thích khoaùi laïc, traûi
qua möôøi saùu ñôøi Ñaïi Boà-taùt thaønh Baäc Chaùnh Giaùc.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na Phaät muoán giaûng noùi
phaùp Ñaïi thöøa Tam-muoäi toái thöôïng cuûa chö Phaät, Kim cang giôùi...
taát caû phaùp Maïn-noa-la toái thöôïng cuûa Kim cang giôùi,… taát caû phaùp
toái thaéng cuûa höõu tình, phaùp ñieàu phuïc taän voâ taän, phaùp thaønh töïu taát
caû nghóa, phaùp taát caû nghóa thaønh töïu phaùp Kim cang thuû ñaïi Tam-
SOÁ 244 – KINH TOÁI THÖÔÏNG CAÊN BAÛN ÑAÏI LAÏC..., quyeån 1 413
muoäi, caùc phaùp maàu bí maät voâ löôïng. Caùc phaùp nhö vaäy laø phaùp moân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thanh tònh.
Luùc aáy, Ñöùc Phaät Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na mæm cöôøi, tay traùi ñöa leân
cao neùm chaøy Kim cang, roài laïi duøng chaøy Kim cang laøm theá Caâu
trieäu, ñaët vaøo ngay tim, roài noùi chuù Ñaïi laïc baát khoâng Kim cang baûn
taâm chaân lyù Tam-muoäi:
“Hoàng” (aâm keùo daøi).
Luùc noùi chuù naøy, taát caû ba coõi, taát caû Phaät, Nhö Lai vaø caùc Boà-
taùt ñeàu vui möøng, Caâu trieäu vaøo trong ñaïi Maïn-noa-la cuûa Ñaïi Tyø-
loâ-giaù-na Phaät, truï trong Tam-muoäi cuûa Phaät thaûy ñeàu kính aùi taát caû
phaùp thaønh töïu ñeàu khieán ñöôïc thaønh töïu.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na Phaät keát aán Ñaïi laïc
Kim cang roài, lieàn nhaäp vaøo Kim cang Tam-ma-ñòa bí maät cuûa taát caû
Nhö Lai. Sau khi xuaát ñònh baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû:
–Baây giôø, oâng haõy noùi phaùp Maïn-noa-la.
Vaâng lôøi Phaät daïy, Boà-taùt Kim Cang Thuû lieàn nhaäp vaøo Kim
cang Tam-muoäi ñaïi bí maät, xuaát sinh Maïn-noa-la, an töôûng trí aán
Tam-ma-ñòa. Sau khi xuaát ñònh Boà-taùt Kim Cang Thuû lieàn noùi lyù
chaân thaät ñaïi Tam-muoäi Kim cang, an töôûng vaøo phaùp Maïn-noa-la,
lieàn noùi baøi tuïng raèng:
Nay con vaâng lôøi Phaät
Löôïc noùi Maïn-noa-la
Lyù Tam-muoäi chaân thaät
Phaùp an töôûng Kim cang
Boán phöông vaø boán goùc
Trang nghieâm boán cöûa laàu
Ngaøi Vi-ñaø röïc saùng
Xung quanh Maïn-noa-la
Boán goùc cöûa phaûi, traùi
Coù ñaët hình baùn nguyeät
Trang nghieâm caùc thöù baùu
Treo linh chaâu, anh laïc
www.daitangkinh.org
Loïng baùu vaø côø phöôùn

Göông saùng, caùc voøng hoa
Ñaët ngoaøi Maïn-noa-la
Trong ñaët taùm voøng troøn
Chia thaønh taùm toân vò
Chính giöõa Kim Cang Thuû
Goïi laø voøng Kim cang
Nôi Maïn-noa-la naøy
Y phaùp ñaët toân töôïng
Saéc töôùng nhö traêng saùng
AÙnh röïc rôõ chieáu khaép
Tay caàm chaøy Kim cang
Hieän theá ñöa leân cao
Ngoài treân toøa hoa sen
Xung quanh Kim cang aáy
AÙnh saùng chieáu röïc rôõ
Trì thaàn chuù Baûn toân
Khôûi töôûng Maïn-noa-la
Cho ñeán caùc Hieàn thaùnh
Cuõng trì chuù Baûn taâm
Y Kim cang sinh ra
Töôïng baùu vaø töôïng veõ
Ñaët xung quanh Baûn toân
Giöõa tröôùc töông Trung toân
Ñaët Kim cang Taùt-ñoûa
Thaân töôùng maøu hoàng nhaït
Ñaàu ñoäi muõ chö Phaät
Hieän baøy theá nhieáp trieäu
ÔÛ beân phaûi coù ñaët
Chæ-rò-chæ-la toân
Thaân saéc nhö Ñaïi Nhaät
Töôùng caùc baùu nghieâm thaân
ÔÛ phía sau laïi ñaët
Ñaïi Toân Nieäm Kim Cang
Toaøn thaân maøu xanh nhaït
Tay caàm côø Ma-kieät
ÔÛ beân phaûi coù ñaët
Ñaïi Toân Kim Cang Quyeàn
Thaân saéc maøu vaøng roøng
Hai tay Kim cang quyeàn
Boán goùc ñaët boán vò
Caàm naém hoa côø xí
Lieân baùt vaø Phaät ñaûnh
Ngoaøi goùc Maïn-noa-la
Ñaët Næ-phöôïc-kieán-noa
Khoaûng giöõa cuûa boán cöûa
Hoaëc töôïng hoaëc côø xí
Maïn-noa-la phía trong
Ñaët Kim Cang Thuû thaûy,
Khaép voøng Kim cang aáy
Ñeàu coù Phaät, Theá Toân
Beân ngoaøi Maïn-noa-la
Ñaët caùc trôøi coõi Duïc
Tröôùc ñaët chuû ba coõi
Laø Thích, Phaïm töï taïi
Y theo nghi nhö vaäy
Laäp phaùp Maïn-noa-la.
Laïi vaøo nghi quyõ Maïn-noa-la, neân theo phaùp maø löïa choïn vò A-
xaø-leâ ñaïi Kim cang vaøo trong ñaïo traøng. Vò A-xaø-leâ phaûi raønh veà
nghi thöùc cuûa taát caû Maïn-noa-la, bieát taát caû phaùp Tam-muoäi, kheùo
www.daitangkinh.org
bieát roõ caùc phaùp töôùng vaø thaønh töïu caùc nghi quyõ, thöôøng quaùn töôûng
vaøo toân vò Kim Cang Thuû, laõnh thoï ñaày ñuû taát caû phaùp quaùn ñaûnh,
thoâng ñaït Nhaát thieát trí, raønh reõ veà caùc vieäc cuùng döôøng, coù khaû naêng
bieát caùc phaùp Maïn-noa-la theá gian vaø xuaát theá gian. Neáu ñaõ thaønh
töïu caùc aán bí maät roài thì keát aán ñeàu thaønh töïu. Neáu coù loãi laàm maø
thöôøng ôû trong Tam-muoäi thì nhöõng vieäc ñaõ laøm ñeàu hieän tieàn,
khoâng caàn thaày trao maø töï bieát roõ caùc phaùp cuùng döôøng. Caùc töôùng
nhö treân, ñaây chæ noùi toùm löôïc maø thoâi.
Neáu Kim cang A-xaø-leâ coù taâm nguyeän caàu thì thaønh töïu ñöôïc
phaùp toái thöôïng ngay trong ñôøi naøy, cho ñeán coù khaû naêng thaønh töïu
Boà-taùt vaø trí Nhaát thieát. Vì sao? Vì vò ñaïi A-xaø-leâ quaùn töôûng vò Kim
Cang Thuû toân quyù thöôøng ôû trong baûn taâm, laïi töø taâm Caâu trieäu maø
nhaäp vaøo Maïn-noa-la, hoan hyû vui thích an truï Tam-muoäi. Chính
mình ñöôïc vieân maõn roài, môùi nhaäp vaøo phaùp Maïn-noa-la, thaân hieän
taïi ñöôïc söï aùi kính vaø vieäc laøm ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Khi A-xaø-leâ keát
aán Kim cang roài, thì thöïc haønh phaùp quaùn nhìn baèng Kim cang maø trì
tuïng taâm chuù. Nhö vaäy môùi thaønh töïu phaùp ñaïi Maïn-noa-la. Sau ñoù
keát aán Kim cang hy hyù, trì tuïng thaàn chuù vaø khôûi thaân ñaûnh leã. Vò A-
xaø-leâ tröôùc phaûi taém goäi saïch seõ, maëc y ñoû, trang nghieâm caùc thöù,
xong roài chaép tay Kim cang vôùi tö theá Kim cang vuõ, tay caàm höông
hoa vaø an taâm vaøo Maïn-noa-la, laïi khôûi töôùng hy hyù, trì tuïng thaàn
chuù. Sau ñoù, chieâm ngöôõng Kim Cang Thuû baèng caùi nhìn Kim cang,
roài traûi toøa ngoài, y theo phaùp maø caàu Kim Cang Thuû töôùng toát thì lieàn
thaønh töïu.
Khi aáy, Kim Cang Thuû toû hieän veû raát vui möøng vaø hieän laønh,
giöõa hai ñaàu chaân maøy hôi lay ñoäng, toaøn thaân maøu hoàng, töø maët
phaùt ra aùnh saùng röïc rôõ, laïi hieän caùc thaàn thoâng, hieän thaàn thoâng
roài môùi hieän baûn thaân ban cho phaùp thaønh töïu toái thöôïng. Töø ñoù veà
sau moãi ngaøy haønh giaû thaønh töïu taát caû phaùp, moïi cöû chæ ngoài hay
ñi chö Thieân khoâng theå thaáy, khoâng bò moïi söï ngaên caám, ñaày ñuû
caùc söï thaønh töïu, ñöôïc giaøu coù sung söôùng, thoâng ñaït trí voâ thöôïng.
Caùc vieäc nhö vaäy laø töø nôi Kim Cang Thuû ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Sau
ñoù töï thöïc haønh phaùp cuùng döôøng, cuùng döôøng roài, duøng phaùp quaùn
ñaûnh Kim cang maø töï thoï quaùn ñaûnh. Keá laø neân quaùn töôûng caàu
thænh chaøy Kim cang cuûa Boà-taùt Kim Cang Thuû. Caàu thænh roài Boà-
taùt Kim Cang Thuû lieàn hieän baûn thaân ñích thaân trao chaøy cho vò A-
xaø-leâ. Vò A-xaø-leâ naøy caàm chaøy Kim cang, ñeå caàu caùc thaønh töïu toái
thöôïng, chæ trong khoaûng saùt-na ñeàu ñöôïc taát caû. Neáu töï caàm chaøy
Kim cang maø trì tuïng, thöïc haønh caùc phaùp toái thöôïng thì phaûi traûi
qua saùu thaùng môùi ñöôïc thaønh töïu. Sau ñoù cuõng thoï Kim cang quaùn
ñaûnh nhö tröôùc maø taùc phaùp cuùng döôøng, tuøy theo yù caàu mong, phaûi
y theo nghi naøy. Neân nhö theá maø thöôøng trì phaùp ñaïi Maïn-noa-la
thaønh töïu naøy.
Laïi nöõa, vò A-xaø-leâ Kim cang trí chæ daïy cho ñeä töû nghi thöùc
nhaäp vaøo Maïn-noa-la tröôùc phaûi keát aán Dieäu laïc Kim cang Tam-
muoäi, roài daãn ñeä töû vaøo Maïn-noa-la ñeå kính leã. Neáu coù sôû nguyeän gì
thì caàn phaûi khaån nieäm caàu phaùp thaønh töïu cuûa Kim Cang Thuû vaø
phaûi nhö phaùp keát ñaïi aán, thöïc haønh thaønh töïu nhö vaäy seõ thaáy ñöôïc
ñieàm laønh, caùc phaùp thaønh töïu ñeàu khieán ñöôïc thaønh töïu. Ñeä töû vaøo
trong Maïn-noa-la nhö vaäy roài thì sôû ñaéc ñöôïc thaønh töïu ngang baèng
vôùi vò A-xaø-leâ khoâng khaùc, sau ñoù thoï trì chaøy Kim cang nhö tröôùc.
Ñoù goïi laø ñeä töû Kim cang, seõ ñöôïc thoï aán phaùp, phaùp Tam-muoäi cuûa
chö Phaät, nhaän ñöôïc phaùp aán cuûa chö Hieàn thaùnh. Luùc ñoù, duøng caùc
Tam-muoäi cuùng döôøng xuaát sinh ra caùc thöù thöùc aên cuûa chö Thieân…
vaøo trong Maïn-noa-la, nhö theá tuøy söùc maø hieán cuùng vaø hieán cuùng ca
muùa, ngaøy ñeâm y theo phaùp khoâng coù nguû nghæ, doác loøng chuyeân chuù
caàu phaùp thaønh töïu, khôûi taâm bình ñaúng, phaùt ñaïi theä nguyeän, roäng
vì taát caû chuùng sinh khieán chöùng Boà-ñeà.
Neáu giaûng noùi phaùp thaønh töïu cuûa Kim Cang Thuû, haønh giaû
phaûi baét ñaàu vaøo ngaøy raèm, keát aán Dieäu laïc kim cang tröôùc Boà-taùt
Kim Cang Thuû, tuøy yù maø keát giôùi, trong moät thaùng phaûi trì tuïng lôøi
Kim cang môùi ñöôïc thaønh töïu. Töø ñoù veà sau taùc phaùp thaønh töïu ñeàu
ñöôïc thaønh thuïc. Töø ñaây veà sau phaùp thaønh töïu naøo ñöôïc thöïc haønh
ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Nhö lôøi noùi chaân thaät cuûa Kim Cang Thuû, baáy
giôø haønh giaû neân y theo phaùp maø taïo töôïng luïa, theo nghi Maïn-noa-
la veõ Boà-taùt Kim Cang Thuû vaø taùm vò Ñaïi Boà-taùt, haønh giaû ôû tröôùc
töôïng luïa töø ngaøy raèm trôû ñi tröôùc phaûi keát ñaïi aán, trì tuïng cho thaønh
thuïc, suoát möôøi laêm ngaøy ñeâm khoâng neân giaûi aán aáy, trì tuïng lieân tuïc
www.daitangkinh.org
taâm taâm khoâng giaùn ñoaïn. Ñeán luùc trôøi saùng sôùm Boà-taùt Kim Cang
Thuû lieàn hieän baûn thaân, mæm cöôøi thaät töôi, maøu thaân nhö maøu maët
traêng, ñöùng tröôùc haønh giaû maø ban sôû nguyeän.
Laïi noùi veà phaùp thaønh töïu, neân veõ Phaät Theá Toân vaø Boà-taùt Kim
Cang Thuû cuøng taùm vò Ñaïi Boà-taùt vaøo taám luïa, xung quanh laïi veõ
chö Phaät Nhö Lai, laïi y nhö phaùp tröôùc maø trì tuïng thì ñöôïc taát caû
thaønh töïu.
Trong böùc luïa neân duøng höông thôm maø veõ Boà-taùt Kim Cang
Thuû. Haønh giaû ôû tröôùc töôïng luïa keát aán trì tuïng moät laïc-xoa laàn, khi
tuïng ñuû soá roài thì haønh giaû lieàn thaønh Kim cang taùt-ñoûa.
Laïi y nhö nghi thöùc tröôùc, chæ veõ Phaät Theá Toân roài trì tuïng thì
ñöôïc thaønh töïu nhö Phaät.
Laïi nöõa, haønh giaû vaøo trong Maïn-noa-la, trì tuïng trong ñoù, thì
seõ thaønh töïu taát caû yù nguyeän.
Laïi nöõa, haønh giaû y phaùp trì tuïng thaàn chuù cuûa baûn taâm thì ñöôïc
trôøi ngöôøi kính meán. Trì tuïng ñuû moät laïc-xoa laàn thì thaân ñöôïc che
chôû, gia trì vaøo trong haït caûi traéng cho ngöôøi khaùc ñeå laøm phaùp che
chôû, gia trì vaøo chaøy Kim cang vaø cho noù xoay troøn thì moïi ngöôøi
ñeàu ñöôïc che chôû.
Laïi thöïc haønh phaùp quaùn töôûng gioáng nhö phaùp töôûng Maïn-
noa-la ôû tröôùc, keát aán, nhìn baèng aùnh maét Kim cang, cuõng duøng haït
caûi khieán cho taát caû caùc ma ñeàu bò troùi buoäc.
Neáu trì tuïng moät hôi thì caùc ma bò meâ loaïn vaø ñeàu bò cheá phuïc.
Neáu ngöôøi naøo y theo phaùp Kim cang kieân coá maø trì tuïng thì
ñeàu ñöôïc Caâu trieäu.
Neáu nhaém maét trì tuïng thì taát caû ma chuùng töï nhieân bò tieâu dieät.
Neáu keát aán Kim cang toûa maø trì tuïng thì taát caû boïn ma ñeàu bò
ñeø beïp.
Neáu keát aán Kim cang Noa-caùt-neã maø trì tuïng thì nhieáp trieäu
ñöôïc taâm cuûa caùc ma.
Neáu trì tuïng nhanh thì ma chuùng ñeàu kinh sôï.
Neáu keát aán Kim cang Boài-la-phöôïc maø trì tuïng, thì seõ thaønh töïu
taát caû nghóa.
Neáu muoán caàu ñöôïc nhieàu taøi baûo, thì neân keát aán Kim cang Du-
nghi-neã.
Neáu muoán cho taát caû höõu tình ñeàu öa thích thì neân trì tuïng baèng
aâm thanh vi dieäu, thì taát caû höõu tình ñeàu öa thích.
Neáu muoán ñöôïc möôøi phöông chö Phaät, Nhö Lai öa thích quyù
meán thì neân keát aán Kim cang tieãn maø trì tuïng taâm chuù.
Neáu muoán tình thaân aùi ñöôïc beàn chaéc, thì neân naém baøn tay laïi
thaønh kieân coá quyeàn roài ñaët vaøo ngay tin maø trì tuïng.
Neáu muoán heát taâm töùc giaän thì neân keát aán trong theá giô cao leân
maø trì tuïng.
Neáu muoán höõu tình ñöôïc vui veû thì neân naém baøn tay laïi thaønh
Kim cang quyeàn roài ñaët vaøo tim maø trì tuïng.
Neáu muoán xua tan toái taêm thì neân quay maët veà höôùng Ñoâng
xoay troøn voøng Kim cang.
Neáu muoán thaân an vui, thì neân gia trì vaøo thaân mình.
Neáu muoán hieän caùc saéc töôïng, thì neân keát aán Kim cang saéc
töôùng.
Neáu muoán nghe caùc thöù tieáng, thì neân gia trì vaøo ñaøn Kim cang.
Neáu muoán nghe caùc höông thôm thì neân töôûng vaøo höông maø
gia trì.
Neáu muoán roõ ñöôïc vò toái thöôïng thì neân gia trì vaøo chaøy Kim
cang.
Neáu muoán ñöôïc tænh thöùc thì neân duøng tay gia trì, hoaëc voã tay
hoaëc buùng ngoùn tay.
Neáu muoán giaûi tröø caùc sao xaáu thì neân keát aán Kim cang Moät-
noät-nga-la.
Neáu muoán khieán caùc ngoâi sao xaáu thaønh sao toát, thì neân ñeán
tröôùc töôïng trôøi Taàn-na-daï-da laøm ra veû giaän döõ lôùn tieáng trì tuïng.
Neáu muoán heát caùc thöù beänh khaéc nghieät thì neân nhìn baèng aùnh
maét Kim cang.
Neáu muoán giaûi tröø caùc ñoäc thì neân duøng loâng chim coâng maø
phaát qua.
www.daitangkinh.org
Neáu muoán giaûi tröø thuoác ñoäc thì neân keát aán Cam loä.
Neáu muoán dieät tröø caùc aùc ma thì neân hieän theá giaän döõ trì tuïng
lieân tuïc khoâng giaùn ñoaïn.
Neáu muoán giaûi tröø caùc quyû mò thì neân baét aán Kim cang hyù maø
buùng.
Neáu muoán phaù caùc taø aán thì neân laøm theá giaän döõ.
Neáu muoán trieäu taäp taát caû Noa-caùt-neã thì neân duøng aán Kim
cang Khieát-thung-nga.
Neáu muoán phaù Maãu quyû vaø Maïn-noa-la caùc chuù phaùp taø ñònh
thì neân duøng buïi traàn ôû döôùi chaân cuûa Kim cang Phaãn noä minh
vöông.
Neáu muoán sai caùc quyû thaàn laøm toâi tôù thì neân ñeán mieáu thôø
thaàn hieän töôùng raát giaän döõ maø trì tuïng.
Neáu muoán haøng phuïc caùc quaân ma thì neân laøm ra töôùng Kim
cang raát giaän döõ vaø cöôøi lôùn tieáng.
Neáu muoán phaù quaân giaëc, thì neân gia trì vaøo chaøy Kim cang roài
neùm.
Neáu muoán caàu vaøo quaân traän ñöôïc chieán thaéng thì neân baét aán
Kim cang Keá-ñoå.
Neáu muoán ngaên caám troùi buoäc, thì neân gia trì vaøo y phuïc roài
buoäc, neáu muoán môû ra thì neân xöng teân aáy.
Neáu muoán phaù thaønh cuûa quyû Pheä-ña-noa thì neân keát aán Kim
cang Baïn-nhaï-ninh.
Neáu muoán thaùo gôõ caùc goâng cuøm thì neân duøng aán Kim cang
Boác-yeát-sa.
Neáu muoán tuoân ra löûa thì neân gia trì vaøo Kim cang Nhaät tinh
baûo.
Neáu muoán nhöõng nôi khoâ caèn coù nöôùc thì neân gia trì vaøo Kim
cang Nguyeät tinh baûo.
Neáu muoán ñöôïc caùc ñoà aên thöùc uoáng vaø caùc y phuïc… thì neân
nhìn leân hö khoâng maø trì tuïng moät laïc-xoa laàn.
Neáu muoán thaáy chö Phaät Nhö Lai ñaày khaép hö khoâng thì phaûi
nhôù nghó chö Phaät roài nhaát taâm trì tuïng.

Neáu muoán trong hö khoâng hieän töôùng vaên töï vaø thaáy caùc vieäc
trong ba ñôøi thì neân vieát chöõ “A” trì tuïng moät laïc-xoa laàn thì lieàn
thaáy caùc vieäc trong ba ñôøi, maét thaáy vaäy roài, thì vieäc maø yù bieát cuõng
gioáng nhö vaäy.
Neáu gia trì moät laïc-xoa laàn vaøo maét thì seõ thaáy saéc töôùng trong
ba ñôøi.
Neáu gia trì vaøo tai, thì tai nghe tieáng trong ba ñôøi.
Neáu gia trì vaøo muõi thì muõi coù phaân bieät ñöôïc caùc muøi höông
trong ba ñôøi.
Neáu gia trì vaøo löôõi thì seõ noùi ñöôïc vieäc trong ba ñôøi.
Neáu gia trì vaøo yù thì yù phaân bieät roõ lyù vi dieäu chaân thaät.
Neáu muoán thaønh töïu töôïng chö Phaät vaø thaáy nhöõng vieäc hy höõu
thì neân gia trì moät laïc-xoa laàn.
Neáu muoán thaáy vieäc huyeãn hoùa thì neân duøng phaát baèng loâng
chim coâng.
Neáu muoán caàu nhöõng ñoà caàn duøng thì neân ñeán mieáu thôø trôøi
Ñaïi Töï taïi trì tuïng moät laïc-xoa laàn.
Neáu muoán thaáy caùc Thaùnh tích thì neân duøng aán Haøng tam giôùi.
Neáu muoán thaønh töïu taát caû phaùp, thì neân duøng aán Kim cang
trí.
Neáu muoán thaáy vò Tieân coù naêm thaàn thoâng, thì neân duøng aán
Kim cang ñònh.
Neáu töï thaân muoán thaønh töïu quaû vò Phaät, Boà-taùt vaø trong boán
oai nghi hieän ra caùc vieäc thì neân duøng aán Kim cang hyù thoâng.
Neáu muoán giaùc ngoä chö Thieân, thì neân duøng aán Kim cang löïc.
Neáu muoán haøng phuïc caùc loaøi Roàng, thì neân ñeán beân ñaàm choã
Roàng ôû maø trì tuïng.
Neáu muoán khieán caùc Daï-xoa khoâng laøm noâ tyø, thì neân duøng aán
Kim cang chæ.
Neáu muoán ñieàu phuïc caùc Boä-ña, thì neân duøng chaân ñaïp töôïng
trôøi Ñaïi Töï taïi, hieän ra veû raát giaän döõ trì tuïng thaàn chuù.
www.daitangkinh.org
Neáu muoán chaän ñöùng saám chôùp möa ñaù thì neân duøng aán Kim
cang Tha-phöôïc-noa.
Neáu muoán döùt tröø hoûa hoaïn, thì neân duøng aán Taàn-mi Boà-taùt.
Neáu muoán möa xuoáng thì neân ñeán choã ñaàm cuûa Roàng maø trì
tuïng. Neáu muoán taïnh möa thì neân duøng hoa heùo laøm pheùp Hoä ma
vaøo trong nöôùc.
Neáu muoán noåi leân gioù maây thì veõ hình Roàng roài xoâng höông leân.
Neáu muoán trôøi quang ñaõng, thì neân duøng aán Kim cang hö khoâng
Phaät nhaõn.
Neáu muoán nhöõng nôi khoâ caèn voït leân suoái nöôùc, thì neân duøng
aán Cöùu caùnh Kim cang long.
Neáu muoán nhöõng kho baùu trong ñaát hieän ra thì neân duøng aán
Kim cang Khieát-ních-ña.
Neáu muoán tìm caùc kho baùu trong ñaát thì neân duøng aán Kim cang
nghóa.
Neáu muoán thaønh töïu taát caû Maïn-noa-la, thì neân duøng aán Kim
cang luaân.
Neáu muoán thaønh töïu caùc aán phaùp, thì neân duøng aán Ñaïi laïc Kim
cang Tam-muoäi.
Neáu muoán thaønh töïu caùc phaùp Tam-muoäi thì neân duøng aán Dieäu
laïc Kim cang.
Neáu muoán thaønh töïu caùc vò trôøi trì chuù thì neân duøng aán Kim
cang.
Neáu muoán thaønh töïu Boà-taùt Kim cang boä thì neân duøng aán Kim
cang caên baûn toái thöôïng.
Neáu muoán thaønh töïu caùc Boà-taùt thì neân duøng aán Kim cang taâm.
Neáu muoán thaønh töïu Boà-taùt Kim cang thì neân duøng ñaïi aán Kim
cang.
Neáu muoán caàu thaønh töïu chö Phaät, thì neân duøng aán Kim cang
trí quyeàn.
Caùc phaùp nhö treân ñeàu phaûi duøng thaàn chuù maø gia trì.
Μ
Phaàn 2: NGHI QUYÕ KIM CANG TAM-MUOÄI TRONG LYÙ CHAÂN

THAÄT CUÛA TAÁT CAÛ NHÖ LAI
Khi aáy, Ñöùc Phaät Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na laïi töï noùi giaùo phaùp Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy, laø phaùp moân Boà-ñeà cuûa chö Phaät. Nghóa laø
Kim cang bình ñaúng Boà-ñeà töùc laø Boà-ñeà. Kim cang kieân coá nghóa
bình ñaúng Boà-ñeà töùc laø Boà-ñeà. Ñeä nhaát nghóa bình ñaúng Boà-ñeà töùc laø
Boà-ñeà. Caùc phaùp töï taùnh thanh tònh bình ñaúng Boà-ñeà töùc laø Boà-ñeà;
khoâng phaân bieät caùc phaùp cuõng gioáng nhö vaäy. Neáu ngöôøi naøo nghe
ñöôïc boán phaùp moân naøy maø thoï trì ñoïc tuïng thì seõ tieâu tröø caùc nghieäp
chöôùng, cho ñeán ngoài döôùi ñaïo traøng chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh
Luùc ñoù, Ñöùc Phaät Theá Toân Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na noùi phaùp moân
chaân lyù naøy roài laïi naém tay thaønh trí quyeàn vaø mæm cöôøi raïng rôõ, noùi
caùc phaùp bình ñaúng taâm chuù:
“A” (aâm keùo daøi).
Luùc noùi thaàn chuù naøy coù taát caû chö Phaät, Nhö Lai ñeàu nhoùm
hoïp, vaây quanh Ñöùc Phaät Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na, roài y theo vò trí thöù lôùp
Kim cang Taùt-ñoûa Maïn-noa-la maø an toïa. Taùm phöông beân ngoaøi
Maïn-noa-la coù taùm Ñaïi Boà-taùt ngoài cöôøi mæm raïng rôõ.
Khi ñoù, Ñöùc Phaät Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa an
töôûng trong Maïn-noa-la cuûa taát caû Nhö Lai. Sau khi xaû ñònh lieàn
noùi phaùp ñaïi Maïn-noa-la lyù Kim cang chaân thaät cuûa chö Phaät Nhö
Lai. Y vaøo nghi Kim cang Taùt-ñoûa Maïn-noa-la ôû tröôùc, neân laäp
ngoaïi Maïn-noa-la, beân trong Maïn-noa-la naøy veõ voøng Kim cang,
beân trong voøng ñoù veõ hoa sen nhieàu maøu. Treân hoa sen an trí Phaät
Theá Toân, xung quanh Theá Toân laïi ñaët taùm Ñöùc Phaät, caùc Ñöùc Phaät
ñeàu ngoài treân Nhaät luaân vaø caàm chaøy Kim cang. Laïi ôû boán phöông
boán goùc beân ngoaøi Maïn-noa-la, y theo phaùp maø ñaët taùm vò Ñaïi Boà-
taùt, coøn ôû boán cöûa moãi cöûa ñeàu ñaët bình AÙt-giaø. Bình aáy caàn phaûi y
theo phaùp löïa choïn, ñöïng ñaày nöôùc thôm, roài duøng hoa ñeïp caém
vaøo bình vaø laáy naêm loaïi chaâu baùu, naêm loaïi hoa maøu, naêm loaïi
thuoác thang... ñeå vaøo bình, roài duøng luïa maøu phuû leân treân, sau ñoù
www.daitangkinh.org
môùi keát aán Kim cang cuûa chö Phaät, daâng cuùng chö Phaät, roài môùi ñaët
bình aáy ôû boán cöûa.
Luùc ñoù, vò A-xaø-leâ y theo phaùp quaùn töôûng thaân mình ñoàng vôùi
thaân chö Phaät, töï cho raèng mình thaønh A-xaø-leâ Kim cang. Töø ñoù veà
sau ñoái vôùi giaùo phaùp cuûa chö Phaät ñöôïc thaønh töïu taát caû, dieät tröø caùc
nghieäp chöôùng. Sau ñoù, môùi baûo ñeä töû vaøo Maïn-noa-la, y phaùp duøng
chaøy Kim cang quaùn ñaûnh naêm choã. Ñaây goïi laø Quaùn ñaûnh kim cang.
Roài noùi baøi tuïng veà Tam-muoäi naøy raèng:
Ngöôi thoï quaùn ñaûnh roài
Phaûi bieát vì chuùng sinh
Laøm phaùp Phaät taêng tröôûng
Truï trong taâm bình ñaúng.
Sau ñoù, tuøy theo caên taùnh cuûa ñeä töû vaø vôùi boán thöù côø neâu neân
y phaùp maø thöïc haønh nhö vaäy.
Noùi Tam-muoäi Maïn-noa-la naøy roài, laïi noùi phaùp thaønh töïu
töôïng veõ treân luïa. Trong taám luïa aáy veõ Ñöùc Phaät Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na
aùnh saùng röïc rôõ, hai tay keát aán Trí quyeàn cuûa chö Phaät, coøn caùc Ñöùc
Phaät vaø Boà-taùt khaùc y vaøo nghi thöùc Maïn-noa-la maø veõ. Sau ñoù ôû
tröôùc töôïng luïa naøy, tuøy yù thöïc haønh phaùp thaønh töïu, ñeàu ñöôïc thaønh
töïu toái thöôïng.
Laïi noùi veà phöông phaùp töôïng luïa: ôû trong taám luïa ñoù, chæ veõ
Ñöùc Phaät Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na, ôû tröôùc töôïng luïa ñoù tuøy yù maø trì tuïng.
Sau duøng hai tay keát aán Trí quyeàn, neáu trì tuïng suoát ñeâm thì seõ ñöôïc
thaønh töïu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cho ñeán chöùng ñöôïc ñòa vò Boà-taùt,
khi chuyeån sinh lieàn thaønh Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Nhö treân ñeàu laø vì mình thaønh töïu Maïn-noa-la maø noùi nhö vaäy.
Neáu vì ngöôøi chöa thaønh töïu Maïn-noa-la thì baây giôø laïi noùi:
Neáu muoán caàu ñöôïc cuùng döôøng Phaät, thì neân ban taát caû nieàm
vui.
Neáu muoán ñöôïc cuùng döôøng caùc vò Boà-taùt thì neân ñem höông
hoa vi dieäu cuùng döôøng Tam baûo vaø phaûi sieâng trì tuïng thaàn chuù.
Neáu muoán caàu cho taát caû chuùng sinh thöïc haønh cuùng döôøng, thì
neân trì tuïng baèng taâm Töø.
Neáu muoán nhieáp taát caû phaùp thì neân tuïng boán caâu keä Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Neáu muoán haøng ma, thì neân trì tuïng baèng ñònh taâm vöõng chaéc.
Neáu muoán caàu quaùn ñaûnh chö Phaät thì neân xaû heát taát caû caùc vaät
trang nghieâm treân thaân mình.
Neáu muoán ñaày ñuû caùc phaùp thì neân duøng aán Kim cang lieân
quaùn thò.
Neáu muoán caàu thaønh töïu phaùp Yeát-ma cuûa chö Phaät thì neân
duøng chö Kim cang Yeát-ma.
Neáu muoán caàu thaønh töïu chö Phaät thì neân duøng ñaïi aán Kim
cang Trí quyeàn.
Caùc phaùp nhö treân ñeàu phaûi trì tuïng taâm chuù.
www.daitangkinh.org
KINH PHAÄT THUYEÁT TOÁI THÖÔÏNG CAÊN

BAÛN ÑAÏI LAÏC KIM CANG BAÁT KHOÂNG
TAM-MUOÄI ÑAÏI GIAÙO VÖÔNG
QUYEÅN 2
Phaàn 3: NGHI QUYÕ KIM CANG TAM-MUOÄI HAØNG PHUÏC

BA COÕI
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni noùi phaùp moân Nhaát
thieát phaùp bình ñaúng toái thaéng nhieáp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Nghóa laø
vì tham khoâng coù taùnh neân saân cuõng khoâng coù taùnh; vì saân khoâng coù
taùnh neân si cuõng khoâng coù taùnh; vì si khoâng coù taùnh, neân caùc phaùp
cuõng khoâng coù taùnh; vì caùc phaùp khoâng coù taùnh neân Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuõng khoâng taùnh. Neáu ngöôøi naøo laéng nghe, thoï trì, ñoïc tuïng,
ghi nhôù phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, duø coù taïo nghieäp gieát
haïi taát caû chuùng sinh trong ba coõi, cuõng khoâng phaûi chòu quaû baùo,
khoâng ñoïa caùc ñöôøng aùc, mau choùng chöùng ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Thuû nghe Phaät noùi phaùp moân lyù chaân
thaät naøy roài, lieàn hieän töôùng möøng giaän nhe raêng trôïn maøy, ñöùng treân
hoa sen, nhö theá giöông cung keát aán haøng tam giôùi, maø noùi taâm chuù:
“Hoàng” (Huøö) (aâm keùo daøi).
Luùc noùi taâm chuù naøy, caùc vò Thieân chuû trong ba coõi vaø chuû cuûa
ba coõi, cho ñeán trôøi Ñaïi Töï taïi taát caû ñeàu Caâu trieäu vaøo Maïn-noa-la,
duøng phaùp ñieàu phuïc ñeå ñieàu phuïc, laïi duøng lôøi an uûi khieán truï vaøo
Tam-muoäi roài hieän töôùng raát giaän döõ. Khi aáy, trôøi Ñaïi Töï taïi vaø
Thieân chuû ba coõi cuøng caùc quyeán thuoäc, thaáy Boà-taùt Kim Cang Thuû
hieän töôùng raát giaän döõ haøng phuïc ba coõi, ñeàu kinh sôï phaùt lôøi raèng:
–Boà-taùt Kim Cang Thuû cöùu hoä chuùng con, chuùng con xin quy y
Phaät vaø nghe lôøi Phaät daïy an truï vaøo Tam-muoäi.

Taát caû Ma-ñaùt-lyù,... thaáy Boà-taùt hieän töôùng giaän döõ, ñeàu kinh
sôï khoå naõo meâ maån, caùc aán chuù taø thuaät cuûa boïn chuùng thaûy ñeàu bò
phaù hoaïi cho ñeán Nhò thaäp baùt tuù, Cöûu dieäu, chaáp trì vaø caùc beänh
khoå, taát caû thuoác ñoäc ñeàu tieâu tröø. Luùc ñoù caùc Ma-ñaùt-lyù... cuõng thöa
raèng:
–Boà-taùt Kim Cang Thuû cöùu hoä chuùng con, töø nay trôû ñi chuùng
con quy y Phaät, cuùi xin che chôû chuùng con.
Boà-taùt Kim Cang Thuû lieàn mæm cöôøi, daãn chö Thieân... vaøo
Maïn-noa-la khieán truï Tam-muoäi, roài duøng phaùp Baûo boä trao cho
quaùn ñaûnh, laïi duøng phaùp Kim cang boä maø trao quaùn ñaûnh vaø khieán
chuùng sinh giôùi ñeàu laøm nhieàu vieäc lôïi ích lôùn lao roài ñaët chính giöõa
Kim cang boä beân ngoaøi.
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Thuû hoùa thaønh moät vò Minh vöông
hieän töôùng giaän döõ haøng phuïc ba coõi, trang nghieâm ñaày ñuû caùc thöù,
hieän ñaïi oai duõng, nhe raêng treà moâi, loâng toùc ñoû hoe, caàm chaøy Kim
cang, moùc caâu, ñao kieám, gaäy goäc, soâ-rò-ca,... vò Ñaïi minh vöông naøy
y vaøo nghi phaùp Maïn-noa-la Kim Cang Thuû maø ñöùng, chö Thieân
kia... ñaët beân ngoaøi Maïn-noa-la, beân ngoaøi Maïn-noa-la naøy laïi ñaët
caùc ngoâi sao.
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Thuû lieàn nhaäp vaøo Tam-muoäi Kim
cang ñaïi Bi phöông tieän cuûa taát caû Nhö Lai. Sau khi xaû ñònh noùi nghi
phaùp haøng phuïc ba coõi toái thaéng, an töôûng vaøo nghi phaùp Kim cang
ñaïi Maïn-noa-la, tuïng raèng:
Nay ta seõ noùi löôïc
Maïn-noa-la toái thaéng
Goïi haøng phuïc ba coõi
Ñieàu phuïc ngöôøi khoù ñieàu
Y tröôùc noùi nghi phaùp
Veõ Maïn-noa-la ngoaøi,
ÔÛ trong voøng troøn naøy
Phaân chia taùm toân vò
www.daitangkinh.org
Chính giöõa töôïng phaãn noä

Thaân nhö hoa sen xanh
Coù caùc thöù trang nghieâm
Trôïn maøy nhe raêng beùn
Giaän döõ nhöng mæm cöôøi
Ñöùng nhö theá giöông cung
Laø töôùng haøng ba coõi
ÔÛ döôùi hai baøn chaân
Traùi trôïn Töï taïi thieân
Phaûi ñaïp treân Thieân haäu
Röïc rôõ chieáu soi khaép
Trong veõ taùm voøng troøn
Theo nghi ngoaïi ñaøn tröôùc
Veõ Maïn-noa-la ngoaøi
Boán cöûa ñeàu coù ñaët
Hình töôùng ñaïi phaãn noä
Cung teân vaø voøng kieám
Ñaây laø boán loaïi côø
ÔÛ ngoaøi Maïn-noa-la
Ñaët caùc sao, côø neâu
Caùc thöùc aên thöôïng vò
Ñaày baùt ñem xuaát sinh
Treo caùc linh maøu xanh
Vaø côø phöôùn nhieàu maøu
Luùc ñoù, A-xaø-leâ
Neân maëc aùo maøu xanh
Roài hieän töôùng giaän döõ
Lieàn keát aán Tam-muoäi
Ñi vaøo Maïn-noa-la
A-xaø-leâ phaûi neân

Y phaùp laøm Phaät söï
Töø ngaøy aáy veà sau
Chö Thieân khoâng thaáy ñöôïc,
Laøm thaønh, hoaïi taát caû
Ñöôïc söï toái thöôïng naøy
Taát caû phaùp thaønh töïu
Ñeàu khieán ñöôïc thaønh töïu
Khi aáy, daét ñeä töû
Vaøo khoâng Maïn-noa-la
Neân keát aán Kim cang
Trao Kim cang quaùn ñaûnh
Vaø trao chaøy Kim cang
Cuøng ban cho theä nguyeän
Chaøy Kim Cang Thuû naøy
Ñieàu phuïc ngöôøi khoù ñieàu,
Ngöôi phaûi neân thoï trì
Thaønh töïu phaùp toái thöôïng
Ban cho theä nguyeän roài
Môùi ra Maïn-noa-la.
Noùi baøi tuïng naøy roài, laïi noùi veà caùch thöùc noa töôïng. Phaûi y vaøo
nghi thöùc Kim cang Maïn-noa-la maø veõ Kim cang phaãn noä toân vaø veõ
Ñaïi Boà-taùt chö Thieân vaø chuùng Ma-ñaùt-lyù... Ñoù laø phaùp töôïng luïa
thaønh töïu toái thöôïng. Sau ñoù, ôû tröôùc töôïng luïa y theo phaùp cuùng
döôøng, roài traûi toøa ngoài kieát giaø, keát aán caên baûn trì tuïng traêm ngaøn
bieán. Trì tuïng nhö vaäy, neáu coù taát caû phaùp theá gian vaø xuaát theá gian
thaûy ñeàu thaønh töïu. Neáu coù ngöôøi ñoái vôùi phaùp naøy chöa ñöôïc thaønh
thuïc, thì phaûi thöôøng xuyeân trì tuïng, nhö vaäy môùi coù khaû naêng thöïc
haønh caùc phaùp Kính aùi, Caâu trieäu, Nhaäp ngoä, Caám phöôïc, Giaûi tröø...
Laïi noùi caùc phaùp thaønh töïu. Neáu muoán phaù hoaïi caùc ñieàu aùc thì
neân y vaøo phaùp Kim cang phaãn noä minh vöông.
www.daitangkinh.org
Neáu muoán phaù caùc taø aán, thì neân nhìn baèng töôùng giaän döõ maø
trì tuïng.
Neáu muoán dieät tröø caùc ma, thì neân caàm chaøy Kim cang noåi côn
giaän döõ maø trì tuïng.
Neáu muoán laäp caám cheá, thì neân hieän töôùng giaän döõ maø trì tuïng,
roài duøng chaøy Kim cang ñaäp vaøo phöông vò aáy.
Neáu muoán laøm ly taùn, thì neân y vaøo phaùp Kim cang vi dieäu vó-
ñeà-naõnh-toân.
Neáu muoán Caâu trieäu caùc sao xaáu thì neân hieän töôùng giaän döõ maø
ñieàu phuïc, quay troøn chaøy Kim cang.
Neáu muoán döùt tröø saân nhueá cho ngöôøi khaùc thì neân duøng saét
vuïn laøm phaùp Hoä ma.
Neáu muoán ñieàu khieån caùc Döôïc saùt, thì neân y vaøo phaùp Ñaïi
tieáu toân maø trì tuïng.
Neáu muoán haøng phuïc caùc Roàng, thì neân duøng chaøy Kim cang
ñaäp leân maët ñaát maø trì tuïng.
Neáu muoán ñieàu phuïc chö Thieân thì neân y vaøo phaùp Kim cang
neã-ba-ña toân maø trì tuïng.
Neáu muoán nhieáp trieäu chö Thieân vaø haøng phuïc keû phaù hoaïi, thì
neân y vaøo phaùp Haøng tam giôùi toân maø trì tuïng.
Neáu muoán thaønh töïu phaùp Tyø-sa-moân Thieân vöông, thì neân
duøng tay ñeø leân töôïng tröø Tyø-sa-moân maø hieän töôùng giaän döõ trì tuïng.
Neáu muoán thaønh töïu phaùp caàu Taêng tröôûng Thieân vöông, thì
neân y vaøo phaùp Kim cang boå-ngö-sa maø trì tuïng.
Neáu muoán thaønh töïu Duïc thieân, thì neân ôû tröôùc töôïng Duïc
thieân, hieän töôùng giaän döõ maø trì tuïng.
Neáu muoán thaønh töïu Ñaïi Phaïm thieân thì neân duøng aán Dieäu laïc
kim cang.
Neáu muoán thaønh töïu Na-la-dieân thieân thì neân duøng aán Kim
cang luaân toûa.
Neáu muoán thaønh töïu Ñaïi Töï taïi thieân thì neân duøng aán Kim cang
thuù-la-toûa.
Neáu muoán thaønh töïu caùc Ma-ñaùt-lyù thì neân y vaøo phaùp Kim
cang chuùng La-saùt.
Neáu muoán phaù hoaïi caùc chuù phaùp, taø ñaøn... cuûa caùc ngoaïi ñaïo,
thì neân y vaøo phaùp Kim cang ñaïi phaãn noä baïn-nhaï-na-toân.
Neáu muoán ñaïp gaõy taát caû nuùi röøng, cho ñeán Thieân mieáu, thôø
trôøi thì neân hieän phaãn noä Minh vöông maø ngoaùi nhìn. Neáu muoán trôû
laïi nhö cuõ, thì neân y vaøo phaùp Kim cang phaãn noä minh vöông.
Neáu muoán hoaïi dieät caùc ma thì neân y vaøo phaùp Kim cang phaãn
noä minh vöông quyeàn.
Neáu muoán khieán cho sinh caùc sôï haõi thì neân y vaøo phaùp Kim
cang phaãn noä minh vöông maø hieän töôùng ñaïi aùc.
Neáu muoán phaù hoaïi quaân cuûa keû khaùc thì neân y vaøo phaùp Kim
cang phaãn noä döôïc saùt.
Neáu muoán phaù tan quaân giaëc thì neân y vaøo phaùp Kim cang
phaãn noä La-saùt.
Neáu muoán phaù hoaïi chö Thieân thì neân duøng ñinh ñoùng vaøo
töôïng chö Thieân.
Neáu muoán thaønh töïu Thieân chuû thì cuõng neân thöïc haønh y nhö
phaùp naøy.
Neáu muoán laøm cho ba coõi kinh sôï thì neân duøng aán Kim cang
baùt-la-la.
Neáu muoán laø baäc taøi gioûi trong ba coõi thì neân y vaøo phaùp Kim
cang phaãn noä minh vöông.
Neáu muoán khieán cho ba coõi nhaäp ngoä, caám phöôïc, kính aùi, thì
neân duøng aán Kim cang phaãn noä minh vöông.
Neáu muoán khieán ba coõi thaønh töïu Caâu trieäu, kính aùi thì neân y
vaøo phaùp Ñaïi laïc kim cang phaãn noä minh vöông.
www.daitangkinh.org
Phaàn 4: NGHI QUYÕ VEÀ TAM-MUOÄI THANH TÒNH

CAÙC PHIEÀN NAÕO
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi taát caû phaùp
Bình ñaúng Quaùn Töï Taïi trí aán, laø phaùp moân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Nghóa laø vì phieàn naõo thanh tònh neân caùc caáu cuõng thanh tònh; vì taát
caû caáu thanh tònh neân taát caû toäi cuõng thanh tònh. Vì caùc phaùp thanh
tònh neân taát caû chuùng sinh cuõng thanh tònh. Vì Nhaát thieát trí thanh
tònh, neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng thanh tònh. Neáu ngöôøi ñoái vôùi
phaùp moân naøy maø thanh tònh thoï trì, ñoïc tuïng suy ghó, ghi nhôù, tuy
thöôøng soáng trong tham duïc, nhöng laïi lìa xa caùc phieàn naõo, ví nhö
hoa sen thanh tònh khoâng bò dính buøn dô. Vaäy neân ngöôøi naøy mau
thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Nghe Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni noùi lyù chaân thaät phaùp moân
thanh tònh naøy roài, Boà-taùt Quaùn Töï Taïi lieàn mæm cöôøi noùi taâm chuù
Quaùn chieáu caùc phaùp voâ nhieãm, taát caû thanh tònh phaùp moân hoa sen
nhieàu maøu raèng:
“Hoät-rò” (Hrì) (hai chöõ hôïp thaønh moät aâm).
Luùc noùi taâm chuù naøy thì xuaát hieän taát caû Nhö Lai ñeàu nhö töôùng
Quaùn Töï Taïi, tay caàm hoa sen, ñeàu nöông vaøo nghi thöùc Maïn-noa-la
cuûa Quaùn Töï Taïi maø an truï. Luùc aáy, Boà-taùt Quaùn Töï Taïi nhaäp vaøo
Tam-muoäi, quaùn chieáu caùc phaùp Trí töï taïi aán. Sau khi xaû ñònh, noùi
phaùp Maïn-noa-la ñieàu phuïc taát caû theá gian. Neáu ngöôøi kieán laäp phaùp
Ñaïi maïn-noa-la naøy maø thaønh töïu thì neân ôû Maïn-noa-la beân ngoaøi
veõ Maïn-noa-la beân trong, boán phöông boán goùc ñaët taùm toân vò, y phaùp
ñaày ñuû, ôû giöõa veõ hoa sen maøu hoàng taùm caùnh, treân hoa laïi veõ Boà-taùt
Quaùn Töï Taïi. ÔÛ tröôùc Boà-taùt veõ trôøi Ñaïi Lieân saéc, töôùng nhö thieân
ma, maøu hoàng ñoû, tay caàm hoa sen, hoa Caâu-toâ-ma vaø cung teân. Beân
phaûi veõ trôøi Ñaïi Lieân phaãn noä töï taïi, saéc töôùng nhö trôøi Ñaïi Töï taïi.
Phía sau veõ trôøi Ñaïi Lieân saéc, saéc töôùng nhö trôøi Na-la-dieân. Beân traùi
veõ Ñaïi Lieân Ta-baø chuû, saéc töôùng nhö Phaïm Thieân vöông. Goùc Ñoâng
nam veõ trôøi Ñaïi Lieân trì theá, saéc töôùng nhö trôøi Trì theá. Goùc Taây nam
veõ trôøi Ñaïi Lieân thuûy, saéc töôùng nhö Long vöông ôû bieån lôùn. Goùc
Taây baéc veõ trôøi Ñaïi Lieân nhaät, saéc töôùng nhö trôøi Ñaïi nhaät. Goùc
Ñoâng baéc veõ trôøi Ñaïi Lieân phong, saéc töôùng nhö Phong thieân. Laïi
boán goùc Maïn-noa-la beân ngoaøi veõ boán Thieân töôïng laø: Hoäc rò, Thaát
rò, Nghi, Ñeà. Caùc vò trôøi aáy tay traùi ñeàu caàm hoa sen, tay phaûi caàm
côø, boán cöûa ñeàu coù ñaët ñöôïc côø neâu. Moät laø Taát-ñeá-rò-ró-ngaät-la-haï;
hai laø Taùt-lyù-phöôïc-vó-ngaät-la-haï; ba laø Toâ-caùt-la-vó-ngaät-la-haï; boán
laø Baùt-noät-ma-vó-ngaät-la-haï.
Veõ Maïn-noa-la nhö vaäy roài, vò A-xaø-leâ neân baûo ñeä töû maëc aùo
traéng, duøng luïa saïch phuû maët, roài thaày caàm hoa ñeïp keát aán Lieân hoa,
daãn ñeä töû vaøo Maïn-noa-la, nhaéc nhôû ñeä töû phaûi doác loøng trònh troïng,
ñem hoa tung raûi, hoa rôi ñeán choã naøo thì choã ñoù chính laø Baûn toân,
ñöôïc Baûn toân roài y theo phaùp Lieân hoa boä quaùn ñaûnh maø thöïc haønh
quaùn ñaûnh. Sau ñoù daïy ñeä töû:
–Ngöôi quaùn caùc phaùp neân nhö hoa sen, caùc nhieãm phieàn naõo
thanh tònh cuõng nhö theá, roài noùi keä raèng:
Nhö hoa sen coù maàu ñeïp
Trong buøn nhöng thôm saïch
Baûn taùnh tham, saân, si
Voâ nhieãm cuõng nhö vaäy
Ñoái vôùi taát caû phaùp
Neân quaùn saùt nhö theá
Caùc phaùp voán thanh tònh
Dieät tröø caùc phieàn naõo
Thöôøng ñoái caùc Tam-muoäi
Thaønh Nhaát thieát trí Phaät
Chöùng phaùp nhö vaäy roài
Môùi goïi Quaùn töï taïi.
Noùi keä roài laïi baûo ñeä töû:
–Töø ñaây trôû ñi, thaân ngöôøi ñöôïc thanh tònh, caùc vieäc mong caàu
ñöôïc thaønh töïu, ñeàu tuøy theo yù nguyeän cho ñeán thaønh Phaät.
Nhö vaäy, ñeä töû muoán thaønh töïu trí Maïn-noa-la cuõng neân y theo
phaùp töôïng luïa maø ñöôïc thaønh töïu.
www.daitangkinh.org
Laïi noùi ngöôøi chöa thaønh thuïc mong caàu phaùp thaønh töïu. Neáu
muoán cho moïi ngöôøi vui thích thì neân gia trì vaøo hoa sen taùm ngaøn
bieán. Neáu muoán dieät tan caùc ñieàu aùc thì duøng aán Lieân hoa ñaïi phaãn
noä vöông. Neáu muoán cho ma bò meâ loaïn thì neân duøng aán Ñaïi lieân
phöôïc-la-haï. Neáu muoán caùc phieàn naõo ñöôïc thanh tònh thì neân duøng
aán Ñaïi lieân hoa quaùn töôûng.
Neáu muoán cho möa xuoáng thì neân veõ hình Roàng, haønh giaû ngoài
leân roàng aáy trì tuïng moät laïc-xoa laàn.
Neáu muoán xua tan toái taêm thì neân duøng aán Ñaïi lieân hoa nhaät
quang.
Neáu muoán noåi gioù vaø ngöøng gioù thì neân duøng aán Lieân hoa ma-
loã-ña.
Phaàn 5: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAÁT CAÛ BAÛO QUAÙN ÑAÛNH ÑAÏI
TAM-MUOÄI
Baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi taát caû quaùn ñaûnh
cuûa Nhö Lai phaùt sinh kho taøng trí Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo. Neáu
ngöôøi naøo thí quaùn ñaûnh thì seõ ñöôïc ngoâi vò vua trong ba coõi. Neáu boá
thí cuûa baùu, taøi vaät, thì seõ ñöôïc vieân maõn taát caû nguyeän. Neáu boá thí
phaùp nhieäm maàu, thì ñöôïc phaùp bình ñaúng. Neáu boá thí thöùc aên ngon
thì taát caû thaân, mieäng yù ñöôïc vui söôùng.
Nghe Phaät noùi phaùp moân chaân lyù naøy roài, Boà-taùt Hö Khoâng
Taïng lieàn nôû nuï cöôøi töôi, keát aán Baûo kim cang quaùn ñaûnh man ñöa
leân ñaûnh. Keát aán xong lieàn noùi taâm chuù Nhaát thieát quaùn ñaûnh Tam-
muoäi baûo:
“Ñaùt-laõm” (Traøö) (hai chöõ hôïp thaønh moät aâm).
Luùc noùi taâm chuù naøy, xuaát hieän caùc töôùng nhö caâu Nhaát thieát
quaùn ñaûnh nghóa,... xuaát hieän nhö theá roài y vaøo nghi thöùc Baûo boä
maïn-noa-la maø hieän ra töôïng Boà-taùt ôû caùc choã baûn vò.
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Taïng nhaäp vaøo taát caû Tam-ma-ñòa
quaùn ñaûnh baûo Kim cang. Sau khi xaû ñònh, beøn noùi taát caû nguyeän
vieân maõn ñaïi ma-ni baûo Tam-muoäi, Ñaïi maïn-noa-la. Neáu ngöôøi naøo
thaønh töïu Maïn-noa-la naøy thì neân y theo phaùp Maïn-noa-la beân ngoaøi
veõ Maïn-noa-la beân trong giöõa veõ caây coät baùu taùm caïnh nhö taùm
töôùng Maïn-noa-la, voøng baùu ñeå trang söùc xung quanh Baûo kim cang,
ñaët caùc thöù trang nghieâm nhö côø phöôùn, loïng taùn... Sau ñoù, ôû trong
Maïn-noa-la veõ Boà-taùt Hö Khoâng Taïng ñi xe, côõi ngöïa nôû nuï cöôøi
töôi, thaân maøu hoàng röïc, hai tay keát aán quaùn ñaûnh. ÔÛ tröôùc Boà-taùt
ñaët caùc Nhö Lai vaø Boà-taùt quaùn ñaûnh, ñaàu ñoäi muõ baùu. Beân phaûi ñaët
caùc Boà-taùt giöõ gìn baûo taïng. Phía sau laïi ñaët Boà-taùt gìn giöõ phaùp baûo
taïng. Beân traùi ñaët caùc Boà-taùt giöõ gìn caùc thöùc aên ngon. ÔÛ boán goùc ñaët
Boà-taùt cuùng döôøng, cuøng caùc thöù côø phöôùn, loïng baùu vaø aâm nhaïc vi
dieäu... Boán cöûa, boán goùc cuûa Maïn-noa-la beân ngoaøi y theo phaùp maø
ñaët bình AÙt-giaø vaø quaùn ñaûnh, côø neâu cuùng döôøng... Veõ Maïn-noa-la
nhö vaäy roài, vò A-xaø-leâ neân keát Baûo aán, y theo phaùp daét ñeä töû vaøo
Maïn-noa-la, duøng phaùp baûo quaùn ñaûnh trao cho quaùn ñaûnh vaø aán
töôùng, côø neâu,... töø ñoù veà sau taát caû ñieàu mong caàu ñeàu ñöôïc thaønh
töïu vieân maõn.
Nhö treân ñaõ noùi veà nghi phaùp daét ñeä töû vaøo Maïn-noa-la, trong
Baûo kim cang boä kia ñaõ taùc phaùp thaønh töïu cuõng neân nhö vaäy. Neáu
phaùp chöa thaønh thuïc maø muoán thoï caùc quaùn ñaûnh thì neân trao aán
Baûo kim cang quaùn ñaûnh.
Neáu muoán ñöôïc vieân maõn yù nguyeän thì neân ñôïi khi maët trôøi
moïc maø trì tuïng.
Neáu muoán hieåu roõ nghóa trí cuûa caùc phaùp thì neân quaùn caùc phaùp
thanh tònh cuõng nhö hö khoâng maø trì tuïng.
Neáu muoán caàu caùc thöù thöôïng vò thì neân töôûng baûn thaân nhö hö
khoâng, ngaøy tuïng moät ngaøn bieán.
Neáu muoán ñöôïc vieân maõn ñaïi nguyeän thì neân caàm loïng baùu trì
tuïng traêm ngaøn bieán.
Neáu muoán mong caàu toái thaéng thì neân duøng aán côø baùu Kim
cang.
Neáu muoán caàu danh tieáng thì haøng ngaøy phaûi thöôøng trì tuïng.
Μ
www.daitangkinh.org
Phaàn 6: ÑAÏI NGHI QUYÕ VEÀ TAÁT CAÛ QUYEÀN AÁN TAM-MUOÄI
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni ñöôïc trí aán cuûa chö
Phaät, trì trí quyeàn cuûa chö Phaät. Ñoù laø roát raùo cuûa chö Phaät. Laïi noùi
trí aán cuûa taát caû Nhö Lai, an töôûng Kim cang Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
giaùo. Nghóa laø nhieáp thaân aán cuûa taát caû Nhö Lai, töùc laø taát caû thaân
Nhö Lai nhieáp ngöõ aán cuûa taát caû Nhö Lai, töùc laø ñöôïc taát caû phaùp töï
taïi, vì Nhieáp taâm aán cuûa taát caû Nhö Lai töùc laø ñöôïc taát caû Tam-muoäi.
Nhieáp Kim cang aán cuûa taát caû Nhö Lai laø ñöôïc thaønh töïu ba nghieäp
Kim cang toái thöôïng.
Neáu ngöôøi naøo laéng nghe, thoï trì, suy nghó, ghi nhôù phaùp moân
naøy vaø giaûng noùi cho ngöôøi khaùc nghe, thì ngöôøi naøy ñöôïc thaønh töïu
taát caû phaùp, thoâng ñaït Nhaát thieát trí, moïi vieäc ñeàu ñöôïc vieân maõn,
cho ñeán thaønh töïu ba nghieäp Kim cang toái thöôïng vaø mau thaønh Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc.
Nghe Phaät noùi Nhieáp phaùp chaân thaät ñaïi Tam-muoäi Kim cang
aán roài, Boà-taùt Kim Cang Quyeàn lieàn hieän töôùng vui möøng vaø lieàn noùi
taát caû aán Kim cang kieân coá thaønh töïu Tam-muoäi thaàn chuù:
“AÙc”.
Luùc noùi taâm chuù naøy, taát caû Nhö Lai vaø caùc chuùng hoäi ñeàu hoùa
nhö Kim cang taùt-ñoûa, ñeàu keát aán Kim cang taùt-ñoûa, duøng aán Thaønh
töïu toái thöôïng cuûa Nhö Lai ñeå aán nöông vaøo ba nghieäp Kim cang vaø
Ñaïi aán Tam-muoäi... cuûa Boà-taùt Kim Cang Quyeàn vaø an truï vaøo Maïn-
noa-la naøy.
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Quyeàn nhaäp vaøo trí aán Tam-muoäi
cuûa taát caû Nhö Lai. Sau khi xaû ñònh, lieàn noùi taát caû phaùp aán Tam-
muoäi Kim cang ñaïi maïn-noa-la. Neáu ngöôøi naøo kieán laäp Maïn-noa-
la naøy, thì neân y theo nghi Maïn-noa-la ôû tröôùc maø veõ Maïn-noa-la
ngoaøi, ôû trong giöõa veõ taùm voøng troøn, trong voøng troøn ñoù chia thaønh
taùm vò. Vò chính giöõa ñaët Boà-taùt Kim Cang Quyeàn, hieän töôùng vui
möøng, keát quyeàn aán Tam-muoäi. ÔÛ tröôùc, Boà-taùt naøy coù ñaët Boà-taùt
Toái Thöôïng Kim Cang thaân, tay caàm chaøy Kim cang. Beân phaûi Boà-
taùt Kim Cang Quyeàn, ñaët Boà-taùt Kim Cang Thieät. Phía sau Boà-taùt
Kim Cang Quyeàn, ñaët Boà-taùt Kim Cang Ñònh, tay caàm chaøy Kim
cang. Beân traùi Boà-taùt Kim Cang Quyeàn, ñaët Boà-taùt Toái Thöôïng Kim
Cang, caàm chaøy Kim cang. Laïi ôû goùc Ñoâng nam Maïn-noa-la ñaët
Boà-taùt AÁn quyeàn, goùc Taây nam ñaët Boà-taùt Nghóa Quyeàn, goùc Taây
baéc ñaët Boà-taùt Trí Quyeàn, goùc Ñoâng baéc ñaët Boà-taùt Yeát-ma Quyeàn.
Caùc Boà-taùt naøy ñeàu keát aán cuûa mình vaø caàm côø neâu. Laïi ôû boán cöûa
ñaët boán vò Boà-taùt Kim cang Höông... Veõ Maïn-noa-la nhö vaäy roài.
Neáu nhö coù ngöôøi chöa thaønh töïu phaùp naøy, maø vaøo trong ñoù roài thì
seõ ñöôïc ñaày ñuû taát caû aán, thaønh töïu A-xaø-leâ. Töø ñoù veà sau chaéc
chaén ñöôïc thaønh töïu taát caû phaùp, mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Chaùnh giaùc. Neáu vò A-xaø-leâ truyeàn cho ñeä töû thì neân keát aán
Kim cang quyeàn, daãn ñeä töû vaøo trong Maïn-noa-la duøng phaùp Kim
cang ñaûnh maø trao cho quaùn ñaûnh roài noùi keä raèng:
Taâm, mieäng, yù Kim cang
Neân quaùn nhö hình boùng
Caùc aán cuõng nhö vaäy
Ñaây goïi Theä Tam-muoäi.
Nghi thöùc ñeä töû vaøo trong Maïn-noa-la nhö ôû treân ñaõ noùi, taát caû
aán töôùng cuûa boä naøy vaø thaønh töïu phaùp Maïn-noa-la ñeàu cuõng nhö
vaäy. Laïi vì ngöôøi chöa thaønh thuïc thì neân noùi phaùp thaønh töïu. Neáu
muoán thaønh töïu caùc aán töôùng, thì neân keát Kim cang quyeàn an taâm
vaøo trì tuïng.
Laïi nöõa neáu muoán thaønh töïu taát caû aán thì neân keát aán Ñaïi kim
cang quyeàn.
Neáu muoán ñöôïc taát caû chuùng sinh kính meán thì neân keát aán Kim
cang ñaïi laïc quyeàn.
Neáu muoán haøng phuïc caùc chuùng sinh thì neân keát aán Kim cang
ñaïi quyeàn.
Neáu muoán thaønh töïu taát caû Tam-muoäi thì neân keát aán Kim cang
Tra chæ.
Neáu muoán chaën ñöùng caùc ñieàu aùc thì neân keát aán Kim cang
phöôïc.
Neáu muoán ngaên caám taát caû thì neân keát aán Kim cang saùch.
www.daitangkinh.org
Neáu muoán sai khieán Taûm-baø-na thì neân keát aán Kim cang leä ba
quyeàn.
Neáu muoán sai khieán Ty-noa-na thì neân keát aán Kim cang phöôïc
quyeàn.
Neáu muoán dieät tröø caùc ñieàu aùc thì neân keát aán Kim cang phaãn
noä quyeàn.
Neáu muoán Baïc-xoa-na thì neân keát aán Kim cang döôïc saùt
quyeàn.
Neáu muoán phaù hoaïi caùc ma thì neân keát aán Kim cang naûnh-ty-
noa-na quyeàn.
Neáu muoán khai thoâng taát caû thì neân duøng aán Kim cang toûa
quyeàn.
Neáu muoán khieán cho taát caû tænh ngoä thì neân keát aán Kim cang a-
pheä-xaù quyeàn.
Neáu muoán khieán laøm Naûnh-lyù-ña thì neân keát aán Kim cang
naûnh-lyù-ña quyeàn.
Neáu muoán cho taát caû noùi naêng thì neân keát aán Kim cang ngöõ
quyeàn.
Neáu muoán caám phuïc taát caû thì neân keát aán Kim cang ñònh
quyeàn.
Neáu muoán sai khieán quaân ñòch cuûa ngöôøi laø Maãu-chæ-yeát-la-na
thì neân keát ñaïi aán Ñaïi kim cang ngöõ quyeàn.
Neáu muoán giaûi tröø caùc taø aán thì neân keát aán Kim cang giaûi thoaùt
quyeàn.
Neáu muoán giaûi tröø caùc aán Noa-caùt-neã thì neân keát aán Haøng tam
giôùi kim cang quyeàn.
Neáu muoán phaù caùc aùc aán thì cuõng keát aán Haøng tam giôùi kim
cang quyeàn.
Neáu muoán ngaên caám caùc aán thì neân keát aán Kim cang taùn ñeà
quyeàn.
Neáu muoán laøm cho taát caû aán vöõng chaéc nhö kim cang thì neân
keát aán Kim cang quyeàn.
Neáu muoán ñeø beïp taát caû thì neân keát aán Kim cang ma-ñaùt-rò
quyeàn.
Neáu muoán beû gaõy caùc ma thì neân keát aán Dieäu kim cang
quyeàn.
Neáu muoán phaù caùc aùc thì neân keát aán Ñaïi aùc phaãn noä kim cang
quyeàn.
Neáu muoán ñi ñöùng treân nöôùc thì neân keát aán Kim cang caám
quyeàn.
Neáu muoán hieän caùc hình saéc thì neân keát aán Chuùng Yeát-ma kim
cang quyeàn.
Neáu muoán caàu phaùp aån thaân thì neân keát aán Baát khaû kieán kim
cang quyeàn.
Neáu muoán moïi cöû chæ haønh ñoäng vaø vieäc laøm ñöôïc thaønh töïu
thì neân keát aán Hö khoâng kim cang quyeàn.
Neáu muoán bay ñi töï taïi treân hö khoâng thì neân keát aán Kim cang
phöôïc quyeàn.
Neáu muoán thaønh töïu Trì minh thieân thì neân keát aán Kim cang
kieám quyeàn.
Neáu muoán thaønh töïu vieäc cuùng döôøng caùc Ñöùc Nhö Lai, thì neân
keát aán Kim cang yeát-ma quyeàn.
Neáu muoán thoâng ñaït Nhaát thieát trí thì neân keát aán Kim cang trí
quyeàn.
Neáu muoán thaønh töïu taát caû nghóa thì neân keát aán Kim cang nghóa
quyeàn.
Neáu muoán caàu thaønh töïu taát caû aán chuû thì neân keát aán Kim cang
quyeàn.
Neáu muoán moïi vieäc ñöôïc thaønh töïu thì neân keát caùc aán Kim
cang quyeàn.
Neáu muoán thaønh töïu taát caû Maïn-noa-la thì neân keát aán Kim
Cang Thuû quyeàn.
Neáu muoán noùi nhöõng vieäc trong ba ñôøi thì neân keát aán Kim cang
thaät quyeàn.
www.daitangkinh.org
Neáu muoán thaønh töïu Kim Cang Thuû thì neân keát aán Kim cang
cao cöû.
Neáu muoán caàu thaønh töïu quaû Phaät, thì neân keát aán chö Phaät Kim
cang quyeàn.
Phaàn 7: ÑAÏI NGHI QUYÕ VEÀ TAM-MUOÄI KIM CANG TÖÏ LUAÂN
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi caùc phaùp voâ
taùnh chuyeån töï luaân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo. Nghóa laø caùc phaùp laø
Khoâng, khoâng coù töï taùnh, caùc phaùp laø Voâ töôùng, vì voâ töôùng cho neân
sinh ra taát caû phaùp. Vì caùc phaùp laø Voâ nguyeän, neân töø voâ nguyeän maø
sinh ra taát caû phaùp. Vì töï taùnh caùc phaùp laø thanh tònh, neân Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thanh tònh.
Luùc ñoù, Boà-taùt Dieäu Caùt Töôøng nghe Phaät noùi phaùp moân chaân
lyù naøy roài lieàn mæm cöôøi, duøng kieám trí tueä bieåu thò cho chö Phaät, roài
noùi taâm chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toái thöôïng:
“A”.
Khi noùi taâm chuù naøy, taát caû Nhö Lai ñeàu nhoùm hoïp, nöông vaøo
nghi Maïn-noa-la ôû tröôùc maø an truï. Baáy giôø, Boà-taùt Dieäu Caùt Töôøng
nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa taát caû phaùp töï taùnh voâ taùnh kieám. Sau khi xaû
ñònh lieàn noùi phaùp Tam-muoäi Maïn-noa-la chuyeån töï luaân. Neáu ngöôøi
naøo kieán laäp Maïn-noa-la naøy thì trong Maïn-noa-la beân ngoaøi, neân y
theo phaùp maø veõ taùm voøng troøn, giöõa voøng troøn ñoù thöù lôùp veõ taâm
chuù, boán goùc boán phöông ôû phía sau chia ra taùm vò, chính giöõa neân
ñaët Boà-taùt Dieäu Caùt Töôøng nhö töôùng ñoàng töû, thaân saéc thanh tònh
nhö hö khoâng, coù boán tay, duøng kieám trí tueä ñeå bieåu thò phaùp, aùnh
saùng chieáu khaép. Beân ngoaøi Boà-taùt ñaët chö Phaät Nhö Lai. Boán goùc y
theo phaùp ñaët boán boä kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Boán cöûa caém boán
thöù côø nhö kieám thöôïc, keát ñeá, baùt baùu, kinh. Sau ñoù, vò A-xaø-leâ keát
kieám aán hoaëc kinh aán, roài y theo phaùp daét ñeä töû vaøo Maïn-noa-la trao
cho trí kieám vaø laøm phaùp quaùn ñaûnh, laøm quaùn ñaûnh roài laïi noùi phaùp,
theä tuïng:
Ngöôi neân nhaän kieám trí

Vaø chaân lyù Baùt-nhaõ
Quaùn Phaät nhö hö khoâng
Laø bieåu thò mau thaønh.
Giöõ gìn phaùp cuûa Phaät
Roäng ñoä caùc chuùng sinh
Duøng kieám cheùm nghieäp chöôùng
Khieán heát haún khoâng coøn.
Noùi keä roài laïi baûo raèng:
–Nhôø phaùp maàu naøy maø khieán ngöôi ñöôïc thaønh töïu Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña vaø mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Neáu
muoán thaønh töïu phaùp Maïn-noa-la thì cuõng y nhö nghi thöùc tröôùc. Laïi
noùi phaùp thaønh töïu, neáu muoán chöùng Tam-ma-ñòa Khoâng thì neân
quaùn caùc phaùp nhö hö khoâng.
Neáu muoán chöùng Tam-ma-ñòa Voâ töôùng thì neân quaùn caùc phaùp
ñeàu voâ töôùng.
Neáu muoán chöùng Tam-ma-ñòa Voâ nguyeän thì neân quaùn caùc
phaùp ñeàu voâ nguyeän.
Neáu muoán chöùng phaùp töï taùnh thanh tònh trí thì neân quaùn töôûng
lyù thuù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Neáu muoán döùt boû taát caû phieàn naõo thì neân quaùn töôûng chaùnh
phaùp.
Neáu muoán ñöôïc trí chaân thaät cuûa taát caû vaên töï thì neân quaùn
töôûng phaùp voâ taùnh.
Neáu muoán ñoái vôùi caùc choã maø khoâng ñaém tröôùc vaøo vaên töï
quaùn phaùp thaân thì neân y theo töï taùnh cuûa chöõ Ma... maø quaùn töôûng
laø khoâng.
Neáu muoán chöùng Boà-ñeà cuûa chö Phaät thì neân keát aán Kim cang
kieám.
www.daitangkinh.org
Phaàn 8: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAM-MUOÄI NHAÁT THIEÁT

MAÏN-NOA-LA KIM CANG LUAÂN
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi nhieáp taát caû
Nhö Lai luaân vaøo trong Ñaïi luaân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo. Nghóa
laø nhaäp vaøo Kim cang bình ñaúng töùc nhaäp vaøo taát caû Nhö Lai luaân.
Nhaäp vaøo nghóa bình ñaúng laø nhaäp vaøo Ñaïi Boà-taùt luaân. Nhaäp vaøo
phaùp bình ñaúng laø nhaäp vaøo Dieäu phaùp luaân. Nhaäp vaøo taát caû bình
ñaúng laø nhaäp vaøo taát caû luaân.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Ñoàng Taâm Sinh Chuyeån Phaùp Luaân nghe
Phaät noùi phaùp moân chaân lyù naøy roài, lieàn mæm cöôøi maø chuyeån Kim
cang luaân nhaäp taát caû Kim cang Tam-muoäi taâm chuù raèng:
Luùc noùi taâm chuù naøy, coù taát caû Nhö Lai vaø taát caû höõu tình trong
ba coõi ñeàu nhoùm hoïp vaøo trong Maïn-noa-la. Laïi töø taâm Boà-taùt phaùt
ra taát caû Maïn-noa-la Tam-muoäi. Baáy giôø chö Phaät, Boà-taùt y phaùp maø
an truï.
Boà-taùt Ñoàng Taâm Sinh Chuyeån Phaùp Luaân lieàn nhaäp vaøo taát caû
luaân aán Tam-ma-ñòa. Sau khi xaû ñònh, lieàn noùi nhaäp Nhaát thieát Tam-
muoäi luaân ñaïi Maïn-noa-la phaùp naøy. Neáu ngöôøi naøo muoán kieán laäp
Maïn-noa-la naøy, thì neân ôû giöõa Maïn-noa-la beân ngoaøi naøy veõ voøng
kim cang, trong voøng veõ Boà-taùt Ñoàng Taâm Sinh Chuyeån Phaùp Luaân,
taát caû caùc Ñöùc Phaät Nhö Lai vaø chuùng Boà-taùt nhö Kim Cang Thuû...
cuõng y theo nghi thöùc Maïn-noa-la ôû tröôùc maø veõ. Boán goùc cuûa Maïn-
noa-la veõ boán vò Ñaïi Boà-taùt cuûa Kim cang boä. Ñoù laø Boà-taùt Kim cang
Taùt-ñoûa, Boà-taùt Kim Cang Phaãn Noä Minh vöông, Boà-taùt Quaùn Töï
Taïi vaø Boà-taùt Hö Khoâng Taïng. ÔÛ boán cöûa veõ boán thöù côø neâu, veõ
Maïn-noa-la nhö vaäy roài, sau ñoù vò A-xaø-leâ y theo phaùp keát aán Kim
cang luaân, daãn ñeä töû vaøo Maïn-noa-la, trao cho Kim cang luaân, khieán
ñeä töû nhaän quaùn ñaûnh, truyeàn cho boán thöù Maïn-noa-la vaø baûn boä, taát
caû phaùp Tam-muoäi... Nghi phaùp höôùng daãn ñeä töû ñaõ nhö vaäy thì phaùp
thaønh töïu Kim cang luaân Maïn-noa-la cuõng nhö vaäy.
Laïi noùi veà phaùp thaønh töïu, neáu muoán nhaäp vaøo taát caû Maïn-
noa-la thì neân keát aán Kim cang luaân ñaët leân maët.
Neáu muoán vaøo ñaïi Maïn-noa-la thì neân keát aán Ñaïi luaân.
Neáu muoán nhaäp vaøo caùc aán Maïn-noa-la thì neân keát aán Kim
cang cuûa taát caû Nhö Lai.
Neáu muoán vaøo Tam-muoäi Maïn-noa-la thì neân keát aán Ñaïi Tam-
muoäi luaân.
Neáu muoán nhaäp vaøo Yeát-ma Maïn-noa-la thì neân keát caùc aán
Kim cang luaân.
Neáu muoán thöïc haønh phaùp kính aùi, phaùp haøng phuïc, phaùp aán,
phaùp phaù hoaïi, phaùp nhaäp Nhaát thieát xöù, phaùp cuùng döôøng, phaùp
ñieàu phuïc caùc aùc... ñeàu keát aán taùm Ñaïi Boà-taùt hoaëc keát luaân aán.
Phaàn 9: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ CAÙC TAM-MUOÄI KIM CANG
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi phaùp cuùng
döôøng toái thöôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo. Nghóa laø phaùt sinh
taâm Boà-ñeà töùc laø cuùng döôøng roäng lôùn cho taát caû Nhö Lai. Cöùu ñoä
taát caû chuùng sinh giôùi töùc laø cuùng döôøng roäng lôùn cho taát caû Nhö
Lai. Nhieáp taát caû phaùp laø cuùng döôøng roäng lôùn cho taát caû Nhö Lai.
Neáu ngöôøi naøo bieân cheùp, ñoïc tuïng, thoï trì, suy nghó, ghi nhôù veà
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo naøy thì ñoù laø cuùng döôøng roäng lôùn cho
taát caû Nhö Lai.
Nghe Phaät noùi phaùp moân chaân thaät naøy roài, Boà-taùt Nga-nga-na-
nghieãn-nhaï lieàn mæm cöôøi vaø noùi taâm chuù taát caû Yeát-ma baát khoâng
Tam-muoäi naøy:
“AÙn” (aâm keùo daøi).
Luùc noùi taâm chuù naøy, coù taát caû caùc thöù cuùng döôøng ñaày khaép hö
khoâng, laïi töø hö khoâng hoùa ra töôùng Boà-taùt, roài trôû laïi tröôùc Boà-taùt
Nga-nga-na-nghieãn-nhaï vaø y vaøo Maïn-noa-la maø truï.
Khi aáy, Boà-taùt Nga-nga-na-nghieãn-nhaï nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa
taát caû cuùng döôøng an töôûng. Sau khi xaû ñònh lieàn noùi Tam-muoäi Maïn-
www.daitangkinh.org
noa-la Yeát-ma Kim cang baát khoâng toái thöôïng. Thöïc haønh phaùp naøy
roài, neân ôû giöõa Maïn-noa-la beân ngoaøi veõ coät baùu coù taùm caïnh, ôû giöõa
veõ Boà-taùt Nga-nga-na-nghieãn-nhaï, maøu thaân nhö maøu maët traêng, tay
caàm khí tröôïng, mæm cöôøi.
Laïi y theo phaùp maø veõ caùc Boà-taùt nhö Boà-taùt Kim Cang Thuû,
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi,... vaø taùm vò Ñaïi Boà-taùt, moãi vò coù baûn töôùng
ñeàu ñaày ñuû vaø aán phaùp. Laïi ôû boán goùc veõ boán vò Boà-taùt cuùng döôøng.
Boán cöûa veõ boán côø neâu vaø caùc thöù vaät baùu. Veõ nhö vaäy roài, vò A-xaø-
leâ neân keát aán Yeát-ma Kim cang, y theo phaùp daét ñeä töû vaøo Maïn-noa-
la duøng caùc phaùp Yeát-ma kim cang quaùn ñaûnh maø trao quaùn ñaûnh.
Trao quaùn ñaûnh roài laïi thöïc haønh boán thöù cuùng döôøng. Moät, thaân
nghieäp leã baùi; hai, ngöõ nghieäp khen ngôïi lyù maàu chaân thaät; ba, yù
nghieäp quaùn töôûng trong phaùp giôùi taát caû ñeàu thaønh cuùng döôøng; boán,
tay keát aán Kim cang. Ñoù goïi laø ñeä töû nhaäp vaøo nghi Yeát-ma maïn-
noa-la.
Laïi noùi veà phaùp thaønh töïu. Neáu muoán ñem taâm giaùc ngoä ñeå
cuùng döôøng, thì neân quaùn töôûng taâm Kim cang.
Neáu muoán ñem Tam-ma-ñòa cuùng döôøng thì neân quaùn töôûng
caùc phaùp thanh tònh.
Neáu muoán duøng phaùp quaùn ñaûnh cuùng döôøng thì neân quaùn
töôûng caùc Yeát-ma kim cang.
Neáu muoán duøng aán ñeå cuùng döôøng thì neân quaùn töôûng caùc Kim
cang.
Neáu muoán duøng hö khoâng cuùng döôøng thì neân quaùn töôûng chöõ
A.
Neáu muoán cuùng döôøng taát caû Maïn-noa-la thì neân quaùn töôûng
caùc voøng Kim cang.
Neáu muoán duøng taát caû caùc vaät duïng cuùng döôøng thì neân quaùn
töôûng caùc Kim cang.
Neáu muoán ñieàu phuïc caùc ñieàu aùc thaønh cuùng döôøng thì neân
hieän töôùng giaän döõ gia trì, roài neùm hoa.
Μ
Phaàn 10: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAM-MUOÄI KIM CANG
PHAÃN NOÄ
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni coù khaû naêng ñieàu phuïc
nhöõng ngöôøi khoù ñieàu phuïc, neân keát aán Ñaïi trí quyeàn. Laïi noùi ñieàu
phuïc taát caû höõu tình taïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo. Taát caû höõu tình
bình ñaúng töùc laø phaãn noä bình ñaúng, taát caû höõu tình ñöôïc ñieàu phuïc
töùc laø ñieàu phuïc phaãn noä. Taát caû höõu tình ñeàu nöông vaøo phaùp, töùc laø
phaãn noä nöông phaùp. Töï taùnh cuûa taát caû höõu tình beàn chaéc töùc laø töï
taùnh cuûa phaãn noä cuõng beàn chaéc. Vì sao? Vì taát caû ñieàu phuïc töùc laø
Boà-ñeà.
Nghe Phaät noùi phaùp moân ñieàu phuïc naøy roài, Boà-taùt Haøng Chö
Ma Kim Cang Döôïc Saùt lieàn mæm cöôøi, laïi hieän töôùng Kim cang
Döôïc saùt keát aán Kim cang lôïi nha, lieàn noùi taâm chuù Kim cang phaãn
noä ñaïi hoan hyû:
“Haùch”.
Luùc noùi taâm chuù naøy, taát caû caùc ñieàu aùc ñeàu bò ñieàu phuïc, taát
caû höõu tình ñeàu töø taâm Boà-taùt maø ra, nöông vaøo nghi Maïn-noa-la maø
truï.
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Döôïc Saùt nhaäp vaøo taát caû phöông tieän
ñieàu phuïc phaãn noä kim cang Tam-ma-ñòa. Sau khi xaû ñònh lieàn noùi
phaùp ñieàu phuïc caùc ñieàu aùc, an töôûng Kim cang döôïc saùt maïn-noa-la.
Neáu ai thaønh töïu phaùp naøy thì neân y theo Maïn-noa-la beân ngoaøi ôû
tröôùc maø veõ Maïn-noa-la. ÔÛ giöõa Maïn-noa-la aáy duøng naêm maøu veõ
Maïn-noa-la boán phöông. Boán cöûa boán goùc veõ taùm coät baùu, aùnh saùng
röïc rôõ. ÔÛ giöõa Maïn-noa-la y theo phaùp veõ Boà-taùt Kim Cang Döôïc
Saùt, thaân maøu xanh bieác raát döõ tôïn, nhöng laïi töôi cöôøi, raêng beùn loù
ra ngoaøi, aùnh saùng chieáu saùng, xung quanh Boà-taùt veõ chuùng Kim
cang döôïc-saùt, cuõng hieän töôùng cöïc aùc vaø veõ côø neâu cuûa chuùng Kim
cang boä. Laïi ôû goùc Maïn-noa-la beân ngoaøi veõ aán Kim cang lôïi nha, ôû
boán cöûa ñeàu veõ côø Kim cang. Veõ nhö vaäy roài vò A-xaø-leâ keát aán Kim
cang lôïi nha hoaëc aán Ñaïi tieáu, y theo phaùp daãn ñeä töû vaøo Maïn-noa-
la, neân duøng phaùp Kim cang lôïi nha quaùn ñaûnh, maø trao quaùn ñaûnh,
www.daitangkinh.org
trao quaùn ñaûnh roài vò A-xaø-leâ lieàn laäp theá Kim cang döôïc saùt, duøng
chaøy Kim cang maø ñaùnh, töùc thì töôïng veõ Kim cang döôïc saùt ñoù cöôøi
lôùn. Neáu khi thaáy ñöôïc töôùng toát naøy thì chaéc chaén bieát vò A-xaø-leâ
ñöôïc thaønh Kim Cang Thuû Boà-taùt Ñaïi Döôïc saùt chuû. A-xaø-leâ lieàn
thöïc haønh phaùp thaønh töïu, y theo phaùp keát aán trì tuïng, daâng cuùng caùc
moùn vaø ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo. Y phaùp cuùng döôøng nhö
vaäy roài môùi ra khoûi Maïn-noa-la.
Laïi noùi veà phaùp thaønh töïu, nhö nghi thöùc Maïn-noa-la cuûa Boà-
taùt Kim Cang Thuû, thöïc haønh phaùp thaønh töïu cuõng gioáng nhö vaäy.
Neáu muoán ñieàu phuïc caùc ñieàu aùc thì neân keát aán Kim cang lôïi
nha.
Neáu muoán ñieàu phuïc caùc loaøi höõu tình thì neân laøm theá giaän döõ,
cöôøi lôùn maø trì tuïng taâm chuù.
Neáu muoán ñeø beïp taát caû thì neân keát aán Kim cang quyeàn.
Neáu muoán phaù hoaïi caùc ñieàu aùc thì neân thöïc haønh caùc hình
töôùng ñoù ñeå gia trì roài thì coù khaû naêng phaù hoaïi.
Neáu muoán phaù loaïi caùc ñaøn traøng taø, vaäy thì neân caàm chaøy Kim
cang xoâng vaøo ñaøn aáy.
Neáu muoán phaù hoaïi söï cuùng döôøng aáy thì neân hieän theá giaän döõ
maø trì tuïng.
Neáu muoán laøm cho kinh sôï baèng caùc ñieàu aùc thì neân nhìn baèng
con maét Boäi-la-phöôïc.


QUYEÅN 3
Phaàn 11: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAM-MUOÄI NHAÁT THIEÁT
LAÏC
Baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi taát caû phaùp toái
thöôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo. Ñoù laø taát caû haønh bình ñaúng neân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña haønh cuõng bình ñaúng, vì taát caû nghóa bình ñaúng
cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nghóa bình ñaúng. Vì taát caû phaùp bình
ñaúng cho neân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña phaùp bình ñaúng. Vì thaønh töïu taát
caû söï nghieäp cho neân söï nghieäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaønh töïu.
Baáy giôø, nghe Phaät noùi phaùp moân chaân thaät naøy roài, Boà-taùt Kim
Cang Thuû lieàn nhaäp Tam-ma-ñòa baát khoâng Maïn-noa-la an töôûng cuûa
taát caû chö Phaät, Boà-taùt. Sau khi xaû ñònh lieàn noùi taâm chuù taát caû Baát
khoâng Tam-muoäi raèng:
Luùc noùi thaàn chuù naøy, coù caùc phaùp Maïn-noa-la cuûa taát caû Nhö
Lai, töø taâm maø ra, y theo lyù chaân thaät Tam-muoäi, Ñaïi maïn-noa-la maø
an truï. Baây giôø Boà-taùt Kim Cang Thuû ñaûnh leã döôùi chaân Theá Toân, laïi
noùi nghi phaùp ñaïi Tam-muoäi maïn-noa-la.
Neáu muoán thaønh töïu phaùp naøy thì neân veõ Ñaïi maïn-noa-la, beân
trong chia thaønh taùm choã, ñaët töôïng haøng tam giôùi vaø caùc Boà-taùt. Veõ
nhö vaäy roài, sau ñoù y theo phaùp daâng caùc thöù cuùng döôøng. Ñaây goïi laø
phaùp Tam-muoäi maïn-noa-la.
Boà-taùt Kim Cang Thuû laïi noùi nghi phaùp taát caû Tam-muoäi kim
cang an töôûng Ñaïi maïn-noa-la. Neân veõ Maïn-noa-la beân ngoaøi, ôû
www.daitangkinh.org
giöõa Maïn-noa-la veõ voøng kim cang phaân chia thaønh taùm vò, y theo
phaùp maø xeáp ñaët caùc toân töôïng. Laïi ôû boán goùc cuûa Maïn-noa-la beân
ngoaøi y theo phaùp ñaët caùc Boà-taùt Kim cang boä, boán cöûa ñeàu caém côø
neâu cuûa boán boä. Veõ nhö vaäy roài, sau ñoù y vaøo phaùp Ñaïi Tam-muoäi
daâng caùc thöù cuùng döôøng.
Phaàn 12: NGHI QUYÕ NGOAÏI KIM CANG BOÄ
Baáy giôø Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña giaùo, laøm an vui taát caû höõu tình. Nghóa laø taát caû höõu tình Nhö Lai
taïng töùc laø Boà-taùt Phoå Hieàn. Taát caû höõu tình Kim cang taïng laø Kim
cang taïng quaùn ñaûnh. Taát caû höõu tình Phaùp taïng töùc laø chuyeån taát caû
ngöõ luaân. Söï nghieäp taïng cuûa taát caû höõu tình töùc laø thaønh töïu taát caû
vieäc.
Nghe Phaät noùi phaùp moân chaân lyù naøy roài, ñaïi chuùng cuûa ngoaïi
Kim cang boä ñoàng phaùt ra tieáng lôùn, lieàn noùi taâm chuù Kim cang ñaïi
töï taïi raèng:
“Noät-rò” (Trì) (hai chöõ hôïp thaønh moät aâm).
Noùi taâm chuù naøy roài, laïi noùi nghi phaùp Maïn-noa-la. Neân y theo
baûn phaùp maø veõ ñaïi Maïn-noa-la, boán phöông boán cöûa, boán goùc phaân
chia ñaày ñuû. ÔÛ trong Maïn-noa-la y theo phaùp veõ trôøi Ñaïi töï taïi. Boán
phöông, boán goùc beân ngoaøi veõ taùm vò hoäi chuû nhö: phöông Ñoâng Ma-
ha-ca-la, phöông Nam Nan-neã-keá-thuyeát-la, phöông Taây Ma-ha-
kieän-tra, phöông Baéc Naõi-lyù-ña-thuyeát-la. Goùc Ñoâng nam Loã-naõi-la-
caùt-ba-la; goùc Taây nam Taùn-ni-thuyeát-la, goùc Taây baéc Khieát-xuaân-
nga-la-ni, goùc Ñoâng baéc Ngoã-caùt-la-noa. Laïi ôû cöûa Ñoâng veõ Nan-ñeà-
thuyeát-la, cöûa Nam veõ Moân-ni-thuyeát-la, cöûa Taây veõ Kieän-tra-la-
noa, cöûa Baéc veõ Ma-haï-lao-naïi-la. Beân ngoaøi Maïn-noa-la veõ boä caùc
chuùng boä ñoâng. Veõ Maïn-noa-la nhö vaäy roài, vò A-xaø-leâ neân taém goäi
saïch seõ, maëc aùo môùi vaøo Maïn-noa-la, daâng caùc thöù cuùng döôøng, tay
caàm chóa ba trì tuïng taâm chuù. Sau ñoù y phaùp daãn ñeä töû vaøo Maïn-noa-
la trao cho chóa ba, roài noùi phaùp Tam-muoäi tuïng raèng:
Ngöôi caàm côø neâu naøy

Neân lôïi ích chuùng sinh
Töï taïi ñoái caùc duïc
Vieäc laøm ñeàu thaønh töïu.
Noùi keä tuïng roài, vò A-xaø-leâ lieàn duøng trí aán vaø sinh ra caùc phaùp
cuùng döôøng... trao cho ñeä töû. Töø ñaây veà sau, ñeä töû lìa caùc söï sôï haõi
vaø ñöôïc thaønh töïu taát caû trong baûn boä, ñöôïc giaøu sang vui thích, an
oån khoaùi laïc.
Khi aáy, chuùng ngoaïi Kim cang boä noùi Ma-töù-thuyeát-la Thieân-
tam-xoa maïn-noa-la naøy roài, laïi coù caùc chuùng Ma-ñaùt-lyù, ñeàu cuøng
nhau ñaûnh leã döôùi chaân Phaät Thích-ca Maâu-ni, khaùc mieäng cuøng lôøi
noùi taâm chuù caâu trieäu taát caû thaønh töïu Tam-muoäi raèng:
“Tyø-du” (hai chöõ hôïp thaønh moät aâm).
Noùi taâm chuù naøy roài, laïi noùi phaùp Maïn-noa-la. Neân veõ boán
phöông Maïn-noa-la, boán cöûa, boán goùc y theo phaùp maø phaân chia
caùc phaàn vò. Trong ñoù veõ Ma-haï-ca-la chuû laøm theá ñang muùa. Boán
phöông, boán goùc ôû phía ngoaøi töôïng veõ taùm Ma-ñaùt-lyù, phöông
Ñoâng Lao-naïi-lyù tay caàm chóa ba. Phöông Nam Moät-la-hoàng-di tay
caàm xaâu chuoãi. Phöông Taây Pheä-saét-noã-vó tay caàm voøng. Phöông
Baéc Kieàu-ma-lyù tay caàm linh. Goùc Ñoâng nam Ca-lyù tay caàm dao.
Goùc Taây nam Ma-giaù-ca-rò tay caàm soâ-rò. Goùc Taây nam Ma-haï-ca-
lyù tay caàm xoâ-lyù, goùc Taây baéc Baïc-xoa-ni tay caàm naêng-saéc-tra-la.
Goùc Ñoâng baéc La-saùt-teá tay caàm khieát-xuaân-nga. Laïi ôû boán goùc
ngoaïi Maïn-noa-la veõ boán vò Loã-naïi-la-ma-caùt-neã. Goùc Ñoâng nam
Thaát phöôïc. Goùc Taây nam Tyø-loâ-ni. Goùc Taây baéc Taùn-ni. Goùc
Ñoâng baéc Baït-döông-caùt-lyù. Laïi ôû boán cöûa veõ boán côø neâu. Cöûa
Ñoâng Baùt-noät-ma-baø-nhaï-na. Cöûa Nam aùt-taát-ñeá thöông-yeát-la.
Cöûa Taây Ngaät-lyù-ñaëc-la. Cöûa Baéc vó-la-la. Veõ Maïn-noa-la nhö vaäy
roài, vò A-xaø-leâ neân taém goäi baèng nöôùc thôm thanh khieát, maëc aùo
môùi saïch, vaøo Maïn-noa-la, y phaùp maø hieán caùc thöù cuùng döôøng, roài
keát aán Thaát-phöôïc-noät-lyù, trì tuïng taâm chuù. Luùc ñoù, neáu nghe lôùn
tieáng chöõ “Tyø-du” töùc laø caùc Hieàn thaùnh ñeàu ñaõ nhoùm hoïp, vò A-
xaø-leâ lieàn xaû aán tröôùc, roài laïi keát aán Ma-haï-ca-la Tam-muoäi, lieàn
www.daitangkinh.org
sai ñeä töû caàm hoa ñeïp duøng luïa saïch phuû leân maët, daãn vaøo Maïn-
noa-la, vò A-xaø-leâ ôû gaàn tröôùc ñeä töû, lôùn tieáng hoâ chöõ “Tyø-du”, luùc
ñoù ñeä töû lieàn sinh giaùc ngoä, lieàn raûi hoa, hoa rôi vaøo toân vò naøo thì
toân vò ñoù laø Baûn toân. Ñöôïc Baûn toân roài môùi giôû taám luïa treân maët ra
nhìn khaép Maïn-noa-la, roài daâng höông hoa leân cuùng döôøng. Sau ñoù,
vò A-xaø-leâ môùi trao truyeàn cho taâm chuù, aán töôùng, côø neâu... cuûa
Baûn toân, laïi noùi cho nghe Tam-muoäi theä raèng:
Neân xeùt caùc chuùng sinh
Chôù voïng truyeàn taâm chuù
Ngöôøi tinh taán thaønh töïu
Ngöôøi hoaïi phaùp tröø dieät
Ngöôøi traùi Tam-muoäi naøy
Giaây laâu bò phaù hoaïi.
Noùi keä tuïng naøy roài, sau ñoù y theo phaùp hieán cuùng caùc moùn ñoà
aên, thöùc uoáng, kyõ nhaïc... phaùp söï ñaõ hoaøn taát, neân ra khoûi Maïn-noa-
la. Luùc ñoù, caùc chuùng Ma-ñaùt-lyù noùi taát caû caùc aán. Maïn-noa-la thaønh
töïu naøy roài, laïi coù chuùng Ma-ñoä-giaø-la lieàn ñaûnh leã döôùi chaân Phaät,
khaùc mieäng cuõng lôøi noùi taâm chuù raèng:
“Sa”.
Noùi taâm chuù naøy roài, laïi noùi phaùp Maïn-noa-la. Neân veõ ngoaïi
Maïn-noa-la, boán phöông boán cöûa, trong Maïn-noa-la veõ Maïn-noa-la
hình maët traêng. Trong Maïn-noa-la naøy veõ töôïng Ma-ñoä-ca-la tam
toân, ñeàu hieän töôùng möøng giaän, thaân maëc aùo giaùp truï, tay caàm gaäy.
Laïi duøng caùc baùu trang nghieâm toøa Sö töû, aùnh saùng röïc rôõ. ÔÛ boán cöûa
veõ boán vò hoäi chuû. Moät laø Taát-ñaø-moät-lyù-ñeà, hai laø Ma-haï-saùt-ñaùt-la,
ba laø Taùn-noa-loã-sa-ngaät-la, boán laø Ma-la-noa. ÔÛ ngoaøi boán cöûa y
theo phaùp treo linh, côø phöôùn vaø ñaët bình AÙt-giaø,... laïi cuùng döôøng
caùc moùn aên uoáng höông hoa, kyõ nhaïc. Xeáp ñaët nhö vaäy roài, vò A-xaø-
leâ vaøo Maïn-noa-la y theo phaùp cuùng döôøng leã baùi. Laïi duøng Phaïm
aâm khen ngôïi raèng:
Ñeå-rò, loä ca taát-ñeå-rò, baø phöôïc taát-ñeå-rò-daõ, ngaät-rò-daõ, taát-ñeå-
rò-daõ, baù daõ taát-ñeá-rò-daõ, ma hyù taát-ñeå-rò, ñaø ngoã taát ñoã baø nga söu,
taát ñinh taùt rò-phöôïc, taát ñeà soá naûnh ña xaù.
Vò A-xaø-leâ khen ngôïi nhö vaäy roài, lieàn y theo phaùp daãn ñeä töû
vaøo Maïn-noa-la trao cho aán phaùp Tam-muoäi,... roài noùi keä raèng:
Vöôït khoûi Tam-muoäi naøy
Nhö toäi gieát cha meï
Seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc
Khoâng sao ñöôïc giaûi thoaùt.
Thöôøng gaàn Thieän tri thöùc
Traùnh xa nhöõng keû aùc
Sieâng naêng caàu thaønh töïu
Chôù voïng truyeàn taâm chuù.
Noùi keä roài, ñeä töû ñem caùc thöùc aên uoáng, höông hoa, kyõ nhaïc...
daâng leân cuùng döôøng. Cuùng döôøng xong, töø ñoù veà sau moïi vieäc laøm
ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Luùc ñoù, chuùng Ma-ñoä-ca-la noùi phaùp Maïn-noa-
la naøy roài. Laïi coù boán vò Hieàn thaùnh khaùc mieäng cuøng lôøi noùi taâm
chuù raèng:
“Taùt-söu” (hai chöõ hôïp thaønh moät aâm).
Noùi taâm chuù naøy roài, laïi noùi phaùp thaønh töïu Maïn-noa-la. Neân
veõ Maïn-noa-la troøn ñaày nhö vaàng maët traêng, chia thaønh boán cöûa ñaët
boán vò. Veõ boán vò Hieàn thaùnh kia ôû phöông Ñoâng laø La-ñeá, thaân maøu
hoàng, tay caàm cung teân. Vò ôû phöông Nam laø Ma-la-ni, thaân maøu
ñen, tay caàm kieám beùn vaø Kheá-tra-ca. Vò ôû phöông Taây laø Phöôïc-la-
hyù, thaân maøu vaøng roøng, tay caàm kho baùu. Vò ôû phöông Baéc laø Taát-
ñeà-ca-thi, thaân maøu traéng, tay caàm Taït-sa-ca vaø dao. ÔÛ boán cöûa moãi
cöûa ñeàu veõ côø neâu. Veõ nhö vaäy roài, vò A-xaø-leâ tay phaûi caàm linh, tay
traùi caàm Khieát-xuaân-nga, ñi vaøo Maïn-noa-la, trì tuïng taâm chuù vaø
daâng cuùng caùc moùn aên uoáng, höông hoa, kyõ nhaïc,... laøm nhö vaäy thì
seõ caàu ñöôïc phaùp thaønh töïu, moïi vieäc ñeàu nhö yù, thoï nhaän cuùng
döôøng vaø ñöôïc giaøu sang, cho ñeán thaønh töïu phaùp Kính aùi vaø coù theå
laáy ñöôïc taát caû caùc kho baùu trong loøng ñaát. Ñeä töû vaøo Maïn-noa-la
cuõng neân nhö vaäy.
www.daitangkinh.org
Phaàn 13: KHEN NGÔÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA GIAÙO
Caùc phaùp bình ñaúng Kim cang Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña giaùo, luùc
baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni laïi noùi laø nghóa chaân thaät cuûa voâ
löôïng, voâ bieân khoâng theå cuøng taän Nhö Lai nghóa laø Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña voâ löôïng, voâ bieân neân taát caû Nhö Lai cuõng voâ löôïng, voâ bieân
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña voâ löôïng, voâ bieân neân töï taùnh vöõng chaéc cuûa
taát caû caùc phaùp cuõng voâ löôïng, voâ bieân. Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
khoâng hai, neân caùc phaùp cuõng khoâng hai. Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
roát raùo neân taát caû söï nghieäp cuõng roát raùo. Neáu ngöôøi naøo laéng nghe,
thoï trì, ñoïc tuïng, suy nghó, ghi nhôù phaùp moân naøy, haïnh nguyeän cuûa
chö Phaät, Boà-taùt maø ngöôøi naøy tu neáu chöa ñöôïc vieân maõn thì ñöôïc
vieân maõn, dieät saïch caùc nghieäp chöôùng trong nhieàu ñôøi nhieàu kieáp,
lieàn chöùng Nhö Lai Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc.
Luùc Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni noùi phaùp naøy taát caû Nhö Lai
ñeàu nhoùm hoïp, vì muoán noùi leân chaùnh phaùp naøy laø baát khoâng,
nguyeän löïc thöïc haønh thaønh töïu, ñeàu khen ngôïi Boà-taùt Kim Cang
Thuû baèng keä raèng:
Laønh thay! Kim Cang Thuû
Laønh thay! Ñaïi Döôïc toân
Hay thay! Lyù Ñaïi thöøa
Hay thay! Baäc Ñaïi trí,
Thöôøng truï Kim cang giôùi
Giaûng noùi Ñaïi giaùo naøy
Phaùp chaân thaät chö Phaät
Kheùo ñieàu phuïc höõu tình.
Ñaïi Giaùo vöông toái thaéng
Neáu ai thoï trì ñöôïc
Thì chö Thieân khoâng thaáy
Ñöôïc caùc ma khen ngôïi,
Thaønh töïu söï toái thöôïng
Cho ñeán Phaät, Boà-taùt
Lôøi chaân thaät nhö Phaät

Khoâng laâu seõ thaønh töïu.
Chö Phaät khen ngôïi roài, Boà-taùt Kim Cang Thuû raát vui möøng.
Phaàn 14: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ ÑAÏI MAÏN-NOA-LA TOÁI THÖÔÏNG
BÍ MAÄT CUÛA BOÀ-TAÙT KIM CANG THUÛ
Luùc baáy giôø, Ñöùc Theá Toân Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na laïi noùi taát caû phaùp
Voâ taùnh ñaïi laïc Kim cang baát khoâng Tam-muoäi quyeát ñònh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña giaùo vaø phaùp moân Voâ taùnh caên baûn toái thöôïng. Thaønh
töïu Ñaïi laïc toái thöôïng töùc laø caùc Boà-taùt thaønh töïu Ñaïi laïc toái thöôïng.
Vì caùc Boà-taùt thaønh töïu Ñaïi laïc toái thöôïng neân taát caû Nhö Lai thaønh
töïu Boà-ñeà toái thöôïng. Vì taát caû Nhö Lai thaønh töïu Boà-ñeà toái thöôïng
neân caùc Ñaïi Boà-taùt haøng phuïc caùc ma thaønh töïu toái thöôïng. Caùc vò
Ñaïi Boà-taùt haøng phuïc caùc ma ñöôïc thaønh töïu thì töùc thaønh töïu toái
thöôïng cuûa vò Tam giôùi chuû. Thaønh töïu toái thöôïng cuûa vò ñöùng ñaàu ba
coõi töùc laø taän voâ taän chuùng sinh giôùi thanh tònh. Vì chuùng sinh giôùi
thanh tònh nhö vaäy neân Boà-taùt thöôøng ôû trong luaân hoài phaùt ñaïi tinh
taán, taâm luoân haêng haùi cöùu hoä voâ taän chuùng sinh giôùi, giuùp cho chuùng
sinh thaønh töïu an vui toái thöôïng.
Khi aáy, Ñöùc Phaät Theá Toân Ñaïi Tyø-loâ-giaù-na noùi keä:
Boà-taùt voâ soá kieáp
Thöôøng ôû trong luaân hoài
Vì lôïi ích chuùng sinh
Khieán chöùng quaû tòch tónh.
Söùc trí tueä phöông tieän
Phaùt khôûi trí chaân thaät
Roõ caùc phaùp thanh tònh
Caùc coõi cuõng thanh tònh,
Tham duïc khieán ñieàu phuïc
Nghieäp ñaõ taïo voâ taùnh
www.daitangkinh.org
Kia ñaõ laø thanh tònh

Ba coõi töï ñieàu phuïc.
Ví nhö hoa sen ñeïp
Taùnh thanh tònh voâ nhieãm
Ngöôøi trí cuõng nhö vaäy
Voïng töôûng khoâng nhieãm ñöôïc.
Vì tham duïc thanh tònh
Neân caùc phaùp thanh tònh
Trí chaân thaät chö Phaät
Ñöôïc giaøu coù Thaùnh taøi
Ñöùng ñaàu trong ba coõi
Laøm lôïi ích chuùng sinh.
Ñöùc Theá Toân noùi keä roài, laïi baûo Boà-taùt Kim Cang Thuû raèng:
–Neáu ngöôøi naøo nghe ñöôïc chaùnh phaùp caên baûn toái thöôïng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy roài maø suy nghó, ñoïc tuïng, thoï trì vaøo moãi saùng
sôùm thì ngöôøi aáy seõ ñöôïc moïi söï vui thích khoaùi laïc, hieän ñôøi thaáy
ñöôïc söï thaønh töïu toái thöôïng veà Tam-muoäi Ñaïi laïc kim cang. Laïi
ñöôïc thaønh töïu Kim cang bí maät toái thöôïng cuûa taát caû Nhö Lai, cho
ñeán thaønh töïu phaùp cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt, cuõng troïn veïn chöùng ñaéc Ñaïi
laïc kim cang baát khoâng Tam-muoäi phaùp moân caên baûn Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña cuûa chö Phaät.
Nghe Phaät noùi phaùp moân chaân lyù naøy roài, Boà-taùt Kim Cang Thuû
lieàn mæm cöôøi hieän töôùng Ñaïi töï taïi, neùm chaøy Kim cang nhö theá caâu
trieäu, ñaët ngay nôi tim, lieàn noùi taát caû nghi quyõ thaønh töïu ñaïi bí maät
toái thöôïng Ñaïi laïc kim cang baát khoâng Tam-muoäi... vaø dieät tröø caùc
phaùp chöôùng ngaïi, haøng phuïc caùc ma phaùp, thaønh töïu phaùp kính aùi,
thaønh töïu phaùp ñaïi bí maät toái thöôïng. Voâ taùnh toái thöôïng caên baûn ñaïi
giaùo vöông nhö vaäy laø phaùp Ñaïi töï taïi voâ tyû toái thaéng trong taát caû caùc
phaùp.
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Thuû laïi noùi keä:
Trôøi Ñaïi an laïc naøy
Laø Thaùnh Maïn-noa-la
An truï nhö hö khoâng

Baùu kim cang thöôøng chieáu,
Trang nghieâm vaø thanh tònh
Boán phöông vaø boán cöûa
Ñuû boán Neã-du-haï
Töôùng Vó-ñaø ñeïp ñeõ
Chö Thieân ñeàu cung kính
Baùu trang nghieâm nhieäm maàu
Töôùng baùn nguyeät ñaày ñuû
Kim cang soi chieáu khaép,
Treo caùc thöù linh baùu
Chaâu ngoïc cuøng göông saùng
Chieáu saùng voâ cuøng taän
Ñuû caùc voøng hoa ñeïp,
Côø phöôùn vaø loïng baùu
Vaø Ñaïi laïc kim cang
Caùc Boà-taùt khen ngôïi
Laø caûnh giôùi chö Phaät.
Choã caùc Kim cang ôû
Goïi ma-ni thaéng baûo
ÔÛ trong cung baùu aáy
Luùc naøo cuõng vui thích,
Taùnh Taùt-ñoûa thanh tònh
Laø Ñaïi laïc kim cang
Chính laø thaân Phoå Hieàn
Ñaïi chuùa Kim Cang Thuû.
Luùc thöôøng truï Tam-muoäi
Taùnh kim cang quyeát ñònh
Caùc phöông tieän nhö vaäy
Sieâng tu ñaïo Boà-taùt,
www.daitangkinh.org

Hieän Kim cang taùt-ñoûa
Cuõng goïi haøng ma chuû
Cuõng goïi Nhaát thieát trí.
Laø Kim cang taùn-noa
Cuõng xöng Kim Cang Thuû
Cuõng goïi Nhö Lai boä
Cuõng goïi Kim cang boä,
Hoa sen vaø Baûo boä
Ñaïi laïc Yeát-ma boä
Cuõng goïi caùc giaûi thoaùt
Roõ ba thôøi voâ ngaïi.
Baäc Toân quyù ba coõi
Vöôït hôn caû ba ñôøi
Hôn heát trong ba coõi
Baäc Nhaát khaép thieân haï
Coù Thaùnh taøi beàn chaéc
Sôû haønh, sôû nguyeän taâm
Vieäc laøm ñeàu nhö vaäy.
Ban ñaàu Ñaïi Boà-taùt
Thí caên baûn Ñaïi laïc
Ngoài kieát giaø Tam-muoäi
ÔÛ treân ñaøi sen baùu
Lieàn hieän theá maïnh meõ
Quaêng neùm chaøy Kim cang
Chuùng Hieàn thaùnh vaây quanh
Vì thaønh töïu Ñaïi laïc
Thanh tònh caùc phieàn naõo
Ñieàu phuïc loaøi höõu tình
Vieân maõn taát caû phaùp
Tam-muoäi toái thöôïng toân

Ñöôïc chö Phaät che chôû
Vì aán phaùp thanh tònh
Thaønh Kim cang taùt-ñoûa
Haønh caùc ñaïi phöông tieän
Phöôùc lôùn caøng taêng tröôûng
Nhieáp bình ñaúng trí aán
Taâm chuù ñaïi toái thöôïng
Ñoù laø nhoùm phöôùc lôùn.
Haïnh cuûa A-xaø-leâ
Cuõng laïi ñeàu nhö vaäy.
Caùc vieäc laøm thaønh töïu
Quyeát ñònh ñeàu ñaït ñöôïc.
Phaùp Ñaïi laïc toái thaéng
Ñaïi bí maät Kim cang
Phaùp Tam-muoäi vöõng chaéc
Thaønh töïu heát moïi vieäc
Taát caû nghóa cuõng vaäy
Vì khoâng tröôùc khoâng sau
Neân goïi laø caên baûn.
Nhö Sôû duïc cuûa taâm
Tuøy caùc caûnh giôùi sinh
Ñeàu thoï nhöng khoâng ñaém
Quy veà trí thuø thaéng
Laø caûnh giôùi chö Phaät
Vì phaùp taùnh vieân dung.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi baøi tuïng naøy roài lieàn noùi taâm chuù:
Luùc noùi taâm chuù naøy coù taát caû chö Phaät vaø caùc vò Ñaïi Boà-taùt,
caùc Minh vöông,... trong khoaûng saùt-na ñeàu ñeán nhoùm hoïp khaép caû
ba coõi, ñeàu noùi raèng:
www.daitangkinh.org
–Thöa Boà-taùt Kim Cang Thuû! Laøm theá naøo ñeå thaønh töïu phaùp
theá gian?
Boà-taùt Kim Cang Thuû lieàn noùi chuù:
–Phöôïc nhaät-la ñaït-lyù caâu.
Ñaây töùc laø theá gian ñöôïc töï thaønh töïu, noù coù khaû naêng thaønh
hoaïi taát caû söï nghieäp. Noùi chuù naøy roài laïi noùi keä:
Lìa duïc ñieàu theá gian
Chöa phaûi phaùp thanh tònh
Sao goïi phaùp thanh tònh?
Laø ñaïi duïc, ñaïi laïc.
Luùc ñoù, caùc Nhö Lai
Cuøng caùc Minh vöông thaûy
Nghe Boà-taùt noùi roài
Ñeàu cuøng nhau noùi raèng:
OÂng kheùo baøy phöông tieän
Taâm Boà-taùt laø chuû
Laø thanh tònh roát raùo
Phaùp ñieàu phuïc chaân thaät.
Boà-taùt voâ soá kieáp
Thöôøng ôû trong luaân hoài
Khieán chöùng quaû tòch tónh.
Neáu khôûi caùc phaân bieät
Boà-ñeà laø ba coõi
Boà-taùt vì nhieâu ích
Noùi Kim cang ñaïi laïc,
Taän bôø meù phaùp giôùi
Laø Ñaïi maïn-noa-la
Tröôùc sau ñeàu töông öng
Duøng Tam-muoäi kim cang,
Y phaùp laøm thaønh töïu
Do vaäy caùc Nhö Lai

Caàu thaønh töïu Ñaïi laïc
Vì caùc duïc thanh tònh,
Khuyeán thænh Kim Cang Thuû
Noùi ñaïi duïc, ñaïi laïc
Minh vöông ñaïi taâm naøy
Thaønh töïu dieäu laïc lôùn.
Do vaäy Kim Cang Thuû
Laïi baïch caùc Nhö Lai:
Nay con noùi ñaïi laïc
Kim cang maïn-noa-la
A-xaø-leâ tröôùc phaûi
Thoï ba thöù Tam-muoäi,
Roài keát aán Kim cang
Caàm chaøy linh Kim cang
Nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa
An töôûng Maïn-noa-la,
Ba thöù aán Tam-muoäi
Neân duøng laøm thaønh töïu
Phaùp thaønh töïu treân heát
Trong taát caû thaønh töïu,
Neân rung linh Kim cang
Giaät tænh caùc Hieàn thaùnh
Giaù nhö trong nghi quyõ
Lôõ coù gì sai traùi
Khoâng sinh caùc loãi laàm
Thaûy ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Laäp Maïn-noa-la naøy
Y phaùp ñöôïc thaønh töïu
Ñem höông hoa, kyõ nhaïc
www.daitangkinh.org
Tuøy yù maø cuùng döôøng,

Caên baûn toái thöôïng naøy
Khaép voâ löôïng, voâ bieân
Voâ thöôïng, khoâng ai baèng
Khaép caû coõi, hö khoâng
Ñeàu hoùa chöõ vi dieäu
Meù tröôùc sau roát raùo
Choã chö Phaät sinh ra
Khoâng theâm cuõng khoâng bôùt
Taát caû ñeàu bình ñaúng
Khoâng trong cuõng khoâng ngoaøi
Lìa töôùng nhö hö khoâng
Ñaõ lìa töôùng trong, ngoaøi
Thì môùi laø thaønh töïu.
Lìa töôûng Maïn-noa-la
Taän phaùp giôùi laøm möùc
Chæ phaùp laøm ranh giôùi
Trong moïc sen nhieàu maøu
Trang nghieâm boán laàu caùc
Ñuû boán Neã-du-haï
Töôùng Vi-ñaø ñeïp ñeõ
Boán goùc vaø boán cöûa
Caïnh boán Neã-du-haï
Neân ñaët hình baùn nguyeät
Vaø ñaët caùc thöù baùu
Boán phöông laø boán Trí
Boán cöûa, boán Nieäm xöù
Laàu gaùc boán Thieàn ñònh
Vi-ñaø laø cöûa ñònh
Truï Kim cang toång trì

Trang söùc baèng caùc baùu
Bieåu thò nguyeän vieân maõn.
Bieåu thò chaøy Yeát-ma
Luaät nghi cuûa chö Phaät
Linh, côø phöôùn, loïng baùu
Laø kho caùc phaùp maàu,
Göông saùng trí Ñaïi vieân
Hoa maøu baûy Giaùc chi
Ngoïc chaâu vaø voøng hoa
Laø thaønh töïu taâm chuù.
Bieåu thò phaùp nhö theá
Ñaïi laïc Maïn-noa-la
Y phaùp maø kieán laäp
Moân giaûi thoaùt treân heát,
Phaùp Voâ taùnh caên baûn
Taát caû xöù bình ñaúng
Laïi ngoaøi Maïn-noa-la
Trong chia taùm toân vò
Bieåu thò taùm giaûi thoaùt.
Phaùt khôûi taâm Boà-ñeà
Xoay baùnh xe toái thaéng
Kheùo thí caùc thaønh töïu
Chæ phaùp laøm ranh giôùi,
Töôûng veõ voøng kim cang
Trong hoa sen nhieàu maøu
An töôûng Kim Cang Thuû
Hoaëc ñaët taâm chuù goác
Hoaëc ñaët côø neâu goác
Hoaëc ñaët caùc töôïng baùu
www.daitangkinh.org
Töôïng ñieâu khaéc hay veõ

Naêm saéc saùng raïng ngôøi
Xeáp ñaët nhö vaäy roài
Vò A-xaø-leâ caàn phaûi
Taém goäi trang nghieâm thaân
Roài vaøo Maïn-noa-la
Ngoài tö theá kieát giaø
Hieän theá raát maïnh meõ
Roài duøng taâm chuù goác
Maø ñaët Kim Cang Thuû.
Taâm chuù aáy theá naøy:
AÙn, toâ la ña taùt-ñaùt-söu.
Laïi ñaët boán Boà-taùt
Vaây quanh Kim Cang Thuû
Tröôùc Boà-taùt Ñaïi Laïc
Toaøn thaân maøu röïc hoàng
Caàm khí tröôïng Kim cang
Beân phaûi Kim Cang Thuû
Chæ-rò-chæ-la toân
Hai tay keát Trí aán,
Phía sau Kim Cang Thuû
Ñaët Nieäm Kim Cang Toân
Tay caàm côø Ma-kieät,
Beân traùi Kim Cang Thuû
Ñaët Duïc Töï Taïi Toân
Tay naém Kim cang quyeàn
Boán Boà-taùt nhö vaäy
Duøng thaàn chuù ñaët ñeå.
Taâm chuù aáy nhö vaày:
Nhöôïc phöôïc nhaät-la, phöôïc nhaät-la nieát-rò saéc-trí sa daõ keá maït
tra.
Hoàng, phöôïc nhaät-la, chæ rò, chæ rò, hoàng.
Söu phöôïc nhaät-rò, ni tam-ma, la la tra, hoâ, phöôïc nhaät-la, ca di
thuyeát rò, ñaùt laõm.
ÔÛ boán goùc neân ñaët
Boán Boà-taùt cuùng döôøng
Dieäu laïc vaø Ñaïi laïc
Phaät nhaõn vaø caùt töôøng
Tay caàm boán cuùng döôøng
Nhö höông, hoa, ñeøn, boät
Boán Boà-taùt nhö treân
Duøng taâm chuù maø ñaït
Taâm chuù aáy nhö vaày:
Hyù, phöôïc nhaät-la, la ñeå.
Ma haï, la ña phöôïc nhaät-rò, hoâ.
AÙn, phöôïc nhaät-la, loä taû næ.
Ma haï, thaát-rò phöôïc nhaät-rò, heä.
Ngoaøi boán goùc laïi ñaët
Hyù, Man vaø Ca, Vuõ
Duøng taâm chuù maø ñaët.
Thaàn chuù aáy nhö vaày:
Heä, la ñeå. Phöôïc nhaät-la, vó la, taåy næ ñaùt-la tra.
Heä, la ñeå. Phöôïc nhaät-la, haï teá haùc haùc.
Heä, la ñeå. Phöôïc nhaät-la, nghi ñeá ñeá ñeá.
Heä, la ñeå. Phöôïc nhaät-la, næ-rò ñeá pheä ba pheä ba.
Boán cöûa ñaët boán toân
Laø Caâu, Saùch, Toûa, Linh
Duøng taâm chuù maø ñaët.
www.daitangkinh.org

Phöôïc nhaät-laõng, coâ thaát nhöôïc.
Phöôïc nhaät-la, baù thi hoàng.
Phöôïc nhaät-la, thöông caùt leâ, söu.
Phöôïc nhaät-la, kieän trí hoâ.
Toái thöôïng toân nhö vaäy
Y phaùp maø hieän tieàn
Do vaäy chuùng Kim cang
Ñöôïc thaønh töïu phaùp lôùn.
Xeáp ñaët caùc vò Hieàn thaùnh nhö vaäy, sau ñoù vò A-xaø-leâ vaøo
Maïn-noa-la, y theo phaùp duøng taâm chuù maø trieäu thænh Kim cang boä
vaø caùc vò Hieàn thaùnh. Chuù trieäu thænh nhö sau:
Nhöôïc hoàng, söu hoâ baùt-la, phöôïc rò-ña döông.
Trieäu thænh Hieàn thaùnh roài, laïi duøng ñaïi chuù trieäu thænh Baûn
toân, chuù raèng:
Hoàng, ma haï toâ kha phöôïc nhaät-la, taùt ñoûa daõ, hyù thi kieät-la.
Ma haï, toâ kha phöôïc nhaät-la, a muïc giaø tam ma-daõ. Ma naäu baù, la-
daõ. Baùt-la, moät ñinh baùt-la, moät ñinh. Toâ la ña taùt-ñaùt-söu. A naäu la
ngaät-ñoâ, di, baø phöôïc. Toâ ñoâ thaâu, di, baø phöôïc. Toâ boå thaâu, di, baø
phöôïc. Na na, næ næ ñaït na taùt ñoûa. Taùt rò-phöôïc, taát ñeà di, baùt-la, daõ
tha sa. Taùt ñoûa ma, ngaät-rò, thieát baùt-la, pheä xaù. Tam ma dueä rò-
phöôïc, ñaëc-phöôïc, phöôïc thi, caùt loã di. Nhaát vò rò-maãu, naïi-la baùt naõi.
Nhöôïc hoàng, söu hoâ.
Chuù naøy trieäu thænh Baûn toân quang giaùng Maïn-noa-la roài. Luùc
ñoù, Baûn toân ban cho hoan hyû, roài hieän ñieàm laønh vaø nhöõng vieäc ít coù.
Vò Kim cang A-xaø-leâ tröôùc daâng nöôùc saïch AÙt-giaø, roài chaép tay Kim
cang, hieán cuùng caùc hoa ñeïp, laïi duøng linh baùu vaø côø phöôùn maøu
hoàng, hieán daâng nhö theá roài thì ñaët ôû boán goùc, laïi y theo phaùp daâng
naêm bình AÙt-giaø, ñöïng naêm thöù baùu, naêm thöù thuoác, naêm thöù nguõ
coác, caém hoa ñeïp vaøo bình, duøng chuù gia trì vaøo nöôùc thôm ñöôïc
ñöïng trong bình ñoù ñeå daâng leân cuùng. Cuùng roài laïi ñem bình aáy ñaët ôû
boán goùc, coøn moät bình ñaët tröôùc Baûn toân, ñoïc baøi chuù gia trì Tam-
muoäi Ñaïi laïc kim cang baát khoâng vaøo nöôùc thôm, chuù raèng:
AÙn, ma haï, toâ kha phöôïc nhaät-la. A muïc giaø tam ma du, naïi ca.
Taát ñinh tyø saên tha. Taùt rò-phöôïc, toâ kha tao ma na taû minh ñoát-baù,
naïi daõ. Coâ loã coâ loã. Nhöôïc hoàng, söu hoâ a.
Gia trì chuù naøy hai möôi moát laàn vaøo nöôùc thôm ñöïng trong
bình AÙt-giaø. Neáu vò A-xaø-leâ röôùi nöôùc thôm AÙt-giaø naøy leân ñaûnh
mình thì lieàn ñöôïc thanh tònh taát caû khoå. Neáu duøng saùi tònh hoaëc ñeå
uoáng thì ñöôïc taêng tröôûng taát caû khoaùi laïc. Neáu coù ngöôøi naøo chöa
thaønh töïu phaùp A-xaø-leâ, maø ñöôïc vaøo trong Maïn-noa-la naøy roài thì töï
nhieân ñöôïc ñaày ñuû phaùp Kim cang A-xaø-leâ. Laïi noùi baøi tuïng A-xaø-leâ
vaøo Maïn-noa-la raèng:
Laïi nöõa A-xaø-leâ
Ra khoûi Maïn-noa-la
Taém goäi cho saïch seõ
Maëc aùo môùi thanh tònh,
Duøng caùc baùu nghieâm thaân
Y phaùp caàm hoa ñeïp
Laïi vaøo Maïn-noa-la
Daâng caùc thöù cuùng döôøng.
Neáu vò A-xaø-leâ
Vaøo trong Maïn-noa-la
Meâ laàm khoâng xeùt bieát
Bieáng nhaùc vaø queân maát,
Vöôït qua Kim cang giôùi
Ñoù goïi phaù Tam-muoäi.
Theá neân phaûi doác loøng
Chuyeân chuù vaøo chæ daãn
Ñaïi Maïn-noa-la naøy
Laïi caøng theâm tinh taán.
Sao goïi phaù Tam-muoäi?
Vì Kim cang giôùi naøy
Ñeàu laø aán chö Phaät
www.daitangkinh.org
Vöôït ra khoûi caûnh giôùi

Rôi vaøo phaùp chö Phaät.
Bieát roõ nhö vaäy roài
Môùi vaøo Maïn-noa-la
Y phaùp maø cuùng döôøng
Nhieãu quanh leã kính xong
Roài trôû laïi choã cuõ,
Lieàn duøng keä vi dieäu
Heát loøng maø khen ngôïi,
Keä khen ngôïi nhö vaày:
Phaùp ñaïi duïc, ñaïi laïc
Kim cang dieäu Thaùnh taøi
Ñaïi trí söï nghieäp chuû
Nguyeän thaønh Kim Cang Thuû.
Vò A-xaø-leâ duøng keä naøy khen ngôïi roài, raûi hoa leã kính, laïi duøng
moät traêm leû taùm danh töø taùn thaùn caên baûn cuûa Boà-taùt Kim Cang Thuû
maø khen ngôïi raèng:
Ba la ma, naõnh ma haï, taùt ñoûa.
Ma haï, la ña ma haï, la ñeå.
Tam maõn ña baït naïi-la, taùt rò-phöôïc, ñaùt-ma.
Phöôïc nhaät-la, nga rò-phöôïc, baùt ñeá baùt ñeá.
Töùc ña taùt ñoûa taùt ma ñinh ngaät la daõ.
Phöôïc nhaät-la phöôïc nhaät-la.
Ma haï ñaø la.
Tam maõn ña baït naïi-la, taû rò-daõ, ngaät-la-daõ.
Ma, la ma, la baùt-la, ma rò-naïi, ca.
Taùt rò-phöôïc, maïo ñòa ma haï, moät ñaø.
Moät ñaø, ngaät-la, nhaï naïp-ma, nhaï.
Phöôïc nhaät-la, hoàng ca, la hoàng ca, la.
Loä keát thuyeát la ma ni baùt-la, naïi.
Ma haï, la, nga ma haï, tao kheá.
Ca, ma muïc xoa ma haï, ñaø na.

Ñeá-rò, ca, la ñeá-rò, baït phöôïc tö-ña-la, ngaät-la-daõ.
Tö-ñaùt-rò, loä ca, ngaät-la-daõ tö ñaùt rò ñaø, ñoå ca.
Taéc-tha, phöôïc la baùt-la, baït söu döông caùt-ñaùt.
Toâ toác xoa-ma, tö-thoå, la taùt taùn taït daõ.
Nhöôõng nga ma baùt-la, phöôïc la baùt-la,boå caáu.
Baït phöôïc taùn sa, la thuù ñaø ca.
A na, næ næ ñaø na, naûnh ña.
Kieàn ña baùt-la, taùt rò-phöôïc, taêng taát theå ña.
Ngaät-rò, maãu naïi-la, du nga tam ma daõ.
Ña ñoûa taùt ña ma haï, ma haùc.
Ñaùt tha, nga ña ma haï, taát ñòa.
Ñaït rò-ma, caùt rò-ma, ma haï, moät ñaø.
Taùt ñaït rò-ma, taùt caùt rò-ma, dueä tha.
Maïo ñòa töùc ña toâ maïo ñaït caùt.
Phöôïc nhaät-la coát-loã, ñaø ma haï, coát-loã ñaø.
Nhaäp-phöôïc, la, baùt-la, la daõ naïi, ma caùt.
Ma haï, vó na daõ naäu saét-tra, ngaät la.
Loã naïi-la, lao naïi-la, xoa döông caùt la.
Taùt rò-phöôïc, thuù ñòa ma haï, baùt noät-ma.
Baùt-la, ngheâ-du, baù daõ ma haï, na daõ.
La, nga thuù ñòa taùt ma, ñinh ngaät-la-daõ.
Vó thuyeát la, nga ma hyù thuyeát la.
A, ca, xaù nan ña næ ñaùt-du, pheä.
Taùt rò-phöôïc, phoå ña ma haï, la daõ.
Vó phoå ñeá thaát-rò, rò-vó, ñoã la, nhaï.
Taùt rò-phöôïc, xaù baùt rò boá la caùt.
Na maït taát-ñeá toát-ñoå na maït taát-ñeá toát ñoå.
Na moâ na maït.
Baït coát-caáu haõng ñaùt-voõng baùt-la baùt naûnh di.
www.daitangkinh.org
Phöôïc nhaät-la taùt ñoûa, naûnh taát ñinh mang.

Daõ y mang toát-ñoã, ñaùt-la la, nhaï nan.
Baùt-la, ña haõng baùt-la, baùt-la phöôïc-rò-ña daõ.
Ñaït rò-ma phöôïc, taïi taùt ngaät-rò naïi-nga, nan.
Taát ñòa la cuï ña la, baït vó.
A theå theá taát ñaø du næ na.
Baùt-la, ñaùt-rò taùn ñaït-döông næ næ næ næ.
Toát-ñoå thuøy, taùt rò-la giaø næ muïc ngaät-ña.
Thuù ñaø saát ñaùt-rò soá taát ñinh ñeå.
Taùt rò-phöôïc, naäu kha haùt laõm næ ñaùt-döông.
Taùt ngaät-rò nhoa, la baùt-la phöôïc rò-ña na.
Taùt rò-phöôïc taát ñòa soá tao baø nga-döông.
Thaát-rò tam baùt naïi tyû phöôïc rò-ñaø na.
Khi aáy, A-xaø-leâ
Duøng bí maät toái thöôïng
Traêm leû taùm danh xöng
Khen ngôïi nhö vaäy xong
Roài duøng bí maät cuï
Hy, Hyù, Ca, Vuõ thaûy
Daâng cuùng döôøng Boà-taùt.
Cuùng döôøng nhö vaäy roài
Duøng phaùp baûo quaùn ñaûnh
Töï thoï quaùn ñaûnh aáy
Quaùn ñaûnh roài ñaûnh leã
Lieàn trì tuïng chuù goác
Hoaëc tuïng ñaïi taâm chuù
Môùi caàm chaøy Kim cang.
Tuïng chuù quaùn ñaûnh raèng:
Nhöôïc hoàng, söu hoâ. Ma haï, toâ kha phöôïc nhaät-la taùt-ñoûa, a tyû
thi, keá noa ñoûa, ma tyû taåy taû. Taùt rò-phöôïc, phöôïc nhaät-la, ñòa baùt ñeå
ñaùt vó. Naïi rò, tröø di baø phöôïc taát ñinh. Na maït taát-ñeá baø nga söu ma
haï, phöôïc nhaät-la ñaït-la. Toâ la ña taùt-ñaùt-voõng. Ma haï, phöôïc nhaät-la

taùt-ñoûa. AÙn phoå-rò-phoå phöôïc-sa.
Tuïng chuù nhö vaäy roài
Laïi neân nghó nhö vaày
Ta töø Kim Cang Thuû
Ñöôïc thoï phaùp quaùn ñaûnh
Nay thaønh A-xaø-leâ
Vieäc laøm ñeàu thaønh töïu
Tuøy yù nguyeän mong caàu
Thöïc haønh phaùp toái thöôïng
Kim cang Ca, Vuõ thaûy
Cuùng döôøng ñeàu ñöôïc thaønh
Töø ngaøy aáy trôû ñi
ÔÛ trong Kim cang boä
Ñöùc nhö Kim Cang Thuû.
Nhôø vaäy A-xaø-leâ
Choùng thaønh taát caû phaùp
Chöùng ñaéc Kim Cang Thuû
Taát caû aán töï taïi
Nhaát thieát trí Kim cang
Döùt saïch caùc nghieäp chöôùng,
Töôùng aáy khoâng theå thaáy
Gioûi veà taát caû phaùp
Höõu tình trong ba coõi
Ñeàu khieán ñöôïc thaønh hoaïi
Taát caû ñeàu kính meán
Chaùnh trí döùt caùc nghi
Thoï taát caû Dieäu laïc
Coù Thaùnh taøi töï taïi
Coõi trôøi cuøng coõi ngöôøi
www.daitangkinh.org
Khieán chöùng Nhaát thieát trí

Thöôøng thaáy Kim Cang Thuû
Thaáy ñöôïc phaùp thaønh töïu
Thöôøng khôûi taâm thanh tònh
Tin vaøo lyù chaân thaät
Baûn toân ban nieàm vui
Thaønh töïu A-xaø-leâ.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi nghi thöùc vaøo Maïn-noa-la naøy roài, laïi
noùi pheùp taéc ñeä töû vaøo Maïn-noa-la. Vò A-xaø-leâ khieán ñeä töû phaùt taâm
Ñaïi Boà-ñeà, phaùt taâm Boà-ñeà roài, lieàn trao cho taâm chuù phaùt taâm Boà-
ñeà cuûa chö Phaät, Boà-taùt raèng:
AÙn, taùt rò-phöôïc ñaùt tha nga ña. Ba la ma ma haï, du nga. Maïo
ñòa töùc ña maãu ñaùt-ba naïi daï mieäu. A thi sa na phöôïc thi sa. Taùt rò-
phöôïc taùt ñoûa ñaø ñoå. Baùt rò ñaùt-la noa eâ ña. Toâ khoá ña ma taát ñòa næ
di ña., ma ña ña baø, phöôïc tam taát ñòa. Ma thai thaát-taû rò-daõ, ñòa baùt
ñôùi-daõ. Daõ phöôïc taùt rò-vuõ ña ma ma haï, taát ñòa. Ma thai thaát-taû rò-
daõ, ñòa baùt ña, daõ teá ña daõ ñeå.
Neân duøng taâm chuù naøy
Phaùt taâm ñaïi Boà-ñeà
Ñeä töû cung kính Thaày
Nhö cung kính Nhö Lai.
Muoán vaøo Maïn-noa-la
Daïy ñeä töû y phaùp
Luïa saïch phuû leân maët
Roài caát böôùc Kim cang,
Thaày böôùc ñi Kim cang
Cuõng nhö Kim Cang Thuû
Leân ñaøn thuø thaéng naøy
Taát caû ñeàu thaønh töïu.
Ñeä töû vaøo ñaøn giôùi
Neáu meâ hoaëc khoâng bieát

Bieáng nhaùc hoaëc queân maát
Vöôït ra Kim cang giôùi
Ñoù goïi phaù Tam-muoäi.
Taâm caàn phaûi chuyeân chuù
An töôûng böôùc Kim cang
Ngöôøi trí neân tinh taán
Y vaøo nghi quyõ naøy,
Huoáng gì Maïn-noa-la
Hoa heùo vaø ñaøn giôùi
Laø aán taïng chö Phaät
Neáu nhö vöôït böôùc qua
Thì Tam-muoäi khoâng thaønh.
A-xaø-leâ caàn phaûi
Keát aán AÙt-giaø kia
Tín taâm leã Baûn toân
Nhieãu ñaøn giôùi ba voøng
Duøng keä hay khen ngôïi.
Tuïng raèng:
Ñaïi duïc, ñaïi dieäu laïc
Thaønh töïu caùc theá gian
Nguyeän cho con hoâm nay
Thaønh töïu cuõng nhö vaäy.
Sau ñoù duøng caùc moùn
Cuùng döôøng Ñaïi laïc toân
Neân höôùng daãn ñeä töû
Vaøo trong Maïn-noa-la,
Nhö nghi A-xaø-leâ
Tuøy yù daâng cuùng döôøng.
www.daitangkinh.org
Y theo Kim cang boä

Caàu thoï phaùp Quaùn ñaûnh
Khi aáy ñeä töû naøy
Caàu thænh Baûn toân raèng:
Ma haï, la ña toâ nieát-rò traø. Toâ ñoå xaù-daõ taùt toâ khoâ. Phöôïc nhaät-
la taùt ñoûa, naûnh taát ñinh haøm.
Caàu thænh nhö vaäy roài
Tung raûi caùc hoa ñeïp
Hoa rôi vaøo vò naøo
Laø ñeä töû Baûn toân.
Môùi giôû khaên truøm maët
Y vaøo naêm boä phaùp
Trao Quaùn ñaûnh ñeä töû
Truyeàn caùc chuù quaùn ñaûnh
Chuù Quaùn ñaûnh nhö vaày:
AÙn, taùt rò-phöôïc, phöôïc nhaät-la, ñòa baùt ñeå. Ñoûa, ma tyû saên taû
di. Ma haï, phöôïc nhaät-la ñaït la. Hyù phöôïc nhaät-la, na maït. Taát ñinh
tam ma daõ taùt-ñaùt-söu. Phoå rò-phoå, phöôïc sa.
Truyeàn cho chuù naøy roài
Laïi truyeàn caùc maät aán
Ñaày ñuû phaùp nhö vaäy
Caàu cho phaùp thaønh töïu
Ñeàu y Kim Cang Thuû
Vaø ñeä töû Baûn toân
Thaønh töïu phaùp Tam-muoäi,
Ñeán nghi thöùc vaøo ñaøn
Vaø caùc phaùp theá gian
Cuøng phaùp xuaát theá gian.
Taát caû ñeàu vieân maõn
Y vaøo nghi quyõ naøy

Ngöôøi leân ñaøn traøng naøy
Lieàn chöùng khoâng thoaùi chuyeån
Ñuû haïnh lôùn Boà-taùt
Phaûi thaønh töïu ñaïi laïc,
Nhö vaäy A-xaø-leâ
Vaø ñeä töû quaùn ñaûnh
Tuøy yù daâng cuùng döôøng
Cuøng vôùi phaùp thaønh töïu
Vieäc laøm choùng vieân maõn.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi Maïn-noa-la naøy roài, laïi noùi tuïng
raèng:
Phaùp thaønh töïu roäng lôùn
Noùi ra nhö hö khoâng
Lyù ñaïi laïc voâ duï
Luaân toái thöôïng caên baûn.
www.daitangkinh.org

QUYEÅN 4
Phaàn 15: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ SÖÏ THAØNH TÖÏU ÑAÏI LAÏC KIM
CANG BAÁT KHOÂNG TAM-MUOÄI ÑAÏI MINH AÁN TÖÔÙNG
Khi aáy, Boà-taùt Kim Cang Thuû laïi noùi phaùp thaønh töïu, tuïng
raèng:
Nay noùi phaùp thaønh töïu
Laø roát raùo toái thaéng
Nhôø vaøo toái thaéng naøy
Thaáy ñöôïc phaùp roát raùo.
Cho neân caùc Boà-taùt
Ñeàu xa lìa luaân hoài
Ñöôïc thaønh töïu töï taïi
Thoâng ñaït taát caû nghóa,
Tu caùc haïnh Boà-taùt
Thaønh töïu Chaùnh ñaúng giaùc
Roäng tu caùc phaùp khaùc
Chôù vöôït lôøi daïy naøy.
Caùc höõu tình theá gian
Voâ phöôùc raát khoù ñoä
Tuy gaëp Phaät, Boà-taùt
Nhöng khoâng theå ñoä thoaùt.
Lôøi daïy toái thaéng naøy
Hôn chö Phaät, Boà-taùt
Thaáy nghe ñöôïc lôïi ích

Roäng lôùn nhö hö khoâng,
Thanh tònh vöôït ba coõi
Ñöôïc ñaïi duïc, ñaïi laïc
Lôïi ích roäng voâ bieân
Neáu coù caùc höõu tình
Voâ phöôùc laïi bieáng nhaùc
Thaáy ñôøi ñöôïc vieân maõn
Thaønh töïu toái thöôïng naøy.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi phaùp naøy roài, laïi noùi phaùp Thaønh töïu
baát khoâng toái thaéng, tuïng raèng:
Neáu muoán ñöôïc thaønh töïu
Neân haønh Kim Cang Thuû
Töôïng ñaép vaø töôïng veõ
Caùc baùu vaøng, baïc thaûy,
Ñieâu khaéc vaø hoïa veõ
Laøm töôïng nhö vaäy roài
Haønh giaû ôû tröôùc töôïng
Y phaùp taùc thaønh töïu.
Neân vaøo luùc saùng sôùm
Duøng caùc vaät bí maät
Y phaùp daâng cuùng döôøng
Roài sau töôûng thaân mình
Nhö laø Kim Cang Thuû
Töùc thôøi keát ñaïi aán
Trì tuïng chuù chöõ Hoàng
Lieàn thaønh Kim Cang Thuû.
Khi phaùp aáy saép thaønh
Toân töôïng hieän ñieàm laønh
Hoaëc nghe tieáng cöôøi lôùn
www.daitangkinh.org
Phaùt saùng hoaëc lay ñoäng

Tuøy nguyeän ñeàu thaønh töïu.
Nhôø phaùp thaønh töïu naøy
Vieäc laøm ñeàu vieân maõn
Caùc trì minh töï taïi
Toái thöôïng, raát voâ ngaïi
Ñuû taát caû Thaùnh taøi
Laø ñaïi duïc, ñaïi laïc
Kheùo hoùa ñoä höõu tình
Treân heát trong thaønh töïu
Laø thaønh töïu Kim cang.
Taát caû bieån ñaïi trí
Töôùng aáy khoâng theå thaáy
Kheùo nhieáp taát caû phaùp
Vöôït ra khoûi ba coõi,
Laøm ñöôïc caùc thaønh hoaïi
AÙi kính laø treân heát
Thoâng ñaït trí Nhaát thieát
Ban boá caùc thaønh töïu
Trong taát caû theá giôùi
Duøng thaàn thoâng bieán hoùa
Vieäc laøm ñeàu thaéng lôïi.
Thaùnh taøi ñöôïc töï taïi
Saéc löïc ñeàu vöõng chaéc
Khoâng baèng Kim Cang Thuû
Theá gian ñeàu cung kính
Caùc Boà-taùt khen ngôïi
Neáu coù caùc höõu tình
Ñöôïc gaëp Kim Cang Thuû,

Thoaùt khoå, giaø, beänh, cheát
Chöùng thaønh Phaät, Boà-taùt
Tuøy muoán maø thaønh töïu
Thaáy ñôøi ñöôïc an oån,
Theá gian, xuaát theá gian
Thöïc haønh caùc nghi quyõ
Töï laøm, daïy ngöôøi laøm
Mau thaønh taát caû phaùp.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi phaùp naøy roài, laïi noùi phaùp Nhaát thieát
nghi quyõ baát khoâng ñaïi minh aán töôùng thaønh töïu.
Neáu y theo phaùp keát aán Ñaïi caên baûn ñaët ngay tim maø tuïng chuù
raèng:
Nieát-rò traø toá, ñoâ, xaù. Taùt la ngaät-ña toâ boá, du, di, baø phöôïc.
Ñaây goïi laø aán Caên baûn thaønh töïu. Ngöôøi trì tuïng chuù naøy mau
choùng thaønh töïu aán Caên baûn.
Neáu y phaùp duøng caùc höông hoa, kyõ nhaïc,... tuøy söùc cuùng
döôøng, laïi phaùt theä nguyeän doác loøng trì tuïng ñaïi minh chuù “Hoàng”
thì mau thaønh töïu taát caû.
Neáu laïi y phaùp, thì neân keát aán Kim Cang Thuû, phaùt taâm tinh taán
maïnh meõ ñeå vieäc laøm ñöôïc thaønh töïu, mau choùng ñöôïc nhö yù. Ñoù goïi
laø phaùp thaønh töïu taát caû aán cuûa Kim Cang Thuû.
Neáu laïi y phaùp keát aán Tam-muoäi maø tuïng chuù raèng:
Tam ma daõ taùt-ñaùt-phöôïc di ñeå.
Baøi chuù naøy coù coâng naêng thaønh töïu aán Tam-muoäi. Ñaây goïi laø
phaùp thaønh töïu taát caû Tam-muoäi.
Neáu laïi duøng Kim cang Ca, Vuõ... khôûi ñaïi tinh taán maø thöïc
haønh thaønh töïu thì ñoù goïi laø thaønh töïu toái thöôïng, taát caû caùc vieäc
cuùng döôøng, thaáy theá gian ñöôïc vieân maõn, ñöùc nhö Kim Cang Thuû
cho ñeán thaønh töïu chö Phaät, Boà-taùt vaø caùc phaùp khaùc ñeàu mau choùng
vieân maõn.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi phaùp nhö treân roài, laïi noùi taát caû nghi
www.daitangkinh.org
quyõ vaø phaùp thaønh töïu trí Nhaát thieát.

Neáu muoán thöïc haønh phaùp Kính aùi thì neân moãi ngaøy y theo
phaùp keát Ñaïi aán, thì chaéc chaén ñöôïc nhö yù.
Neáu muoán Caâu trieäu ñöôïc thaønh töïu thì neân y phaùp Ñaïi laïc
Kim cang thò.
Neáu muoán ñöôïc taát caû vui thích, taêng tröôûng phaùp thaønh töïu, thì
neân y theo phaùp Ñaïi laïc Kim cang.
Neáu muoán taêng tröôûng saéc löïc, tuoåi thoï thì neân y theo phaùp caên
baûn Kim cang la-sa-daõ-na.
Neáu muoán caàu söï toát laønh, giaøu sang thì neân y theo phaùp Thaønh
töïu Kim cang caên baûn.
Neáu muoán coù ñaïi theá löïc thì neân y vaøo phaùp Kim cang ma-haï-
ñoát-ma.
Neáu muoán thaønh töïu taát caû phaùp thì neân y vaøo phaùp caên baûn
Kim cang vó caâu-lyù-vó-ña.
Neáu muoán taát caû vaên töï vaø hình töôïng xuaát hieän, nghe ñöôïc caùc
ngoân ngöõ... thì neân y theo phaùp Baát khoâng Kim cang chaân thaät.
Neáu muoán caùc caên ñöôïc ñaày ñuû ñeå nghe Chaùnh phaùp thì neân y
theo phaùp caên baûn Kim cang baát khoâng chaân thaät Tam-muoäi.
Neáu muoán hieåu nghóa thuø thaéng vieân maõn thì neân y theo phaùp
Xuaát sinh Kim cang.
Neáu muoán caùc kho baùu trong loøng ñaát loä ra thì neân y theo phaùp
caên baûn Kim cang neã-ba.
Neáu muoán caùc caên ñöôïc ñaày ñuû, phaùt khôûi naêm thöù thaàn thoâng,
thì neân y theo phaùp Kim cang hoùa döôïc-saùt.
Neáu muoán luùa maï töôi toát ñöôïc muøa, möa gioù khoâng traùi thôøi
tieát, khieán cho caùc höõu tình ñöôïc lôïi ích lôùn thì neân y theo phaùp Kim
cang töï taïi.
Neáu muoán ñi ñeán moïi nôi ñeå laøm caùc phaùp thì neân y theo phaùp
Yeát-ma caên baûn Kim cang baát khoâng.
Neáu muoán thaáy chö Phaät, Boà-taùt thì neân y theo phaùp caên baûn
Kim cang cao cöû theá.
Neáu muoán thaân nhö Boà-taùt Kim Cang Thuû hieän caùc thöù töôùng,
cho ñeán bay ñi treân hö khoâng moät caùch töï taïi thì neân y theo phaùp
Yeát-ma Kim cang.
Neáu muoán laøm chuû ba coõi ñeå laøm caùc thöù söï nghieäp, thì neân y
theo phaùp caên baûn Haøng phuïc ba coõi.
Neáu muoán chö Thieân hieän ra ñieàu phuïc kính aùi, khieán hoï laøm
taát caû moïi vieäc, thì neân y theo phaùp caên baûn Kim cang taùt-ñoûa.
Neáu muoán cöùu hoä taát caû höõu tình ñieàu phuïc kính aùi, khieán laøm
moïi vieäc lôïi ích thì neân y theo phaùp caên baûn Kim cang neã-baùt-ña.
Neáu muoán caâu trieäu caùc Döôïc saùt ñieàu phuïc kính aùi thì neân y
theo phaùp ñieàu phuïc caên baûn Kim cang baùt-la-baø.
Neáu muoán laøm caùc vieäc laønh vaøo Maïn-noa-la cuùng döôøng
thaønh töïu thì neân y theo phaùp caên baûn Kim cang taùt-ñoûa.
Neáu muoán caâu trieäu caùc aán phaùp, caám phöôïc phaùp vaø caùc phaùp
nhö thaønh töïu vöõng chaéc... thì neân y theo phaùp Thaønh töïu Kim cang.
Neáu muoán caâu trieäu taát caû Tam-muoäi vaøo Maïn-noa-la thöïc
haønh thaønh töïu thì neân y theo phaùp Kim cang Tam-muoäi toái thöôïng.
Neáu muoán thaønh töïu taát caû söï nghieäp ñeå phaù tröø ma oaùn, töï
thaân ñöôïc vöõng chaéc, coù tieáng vang xa, thì neân y theo phaùp Yeát-ma
caên baûn Kim cang toái thöôïng.
Neáu muoán taát caû Kim cang boä, Hieàn thaùnh caâu trieäu vaøo Maïn-
noa-la, an trí vöõng chaéc, thöïc haønh kính aùi ñöôïc thaønh töïu thì neân y
theo phaùp caên baûn Kim cang.
Neáu muoán Ñaïi Kim cang taùt-ñoûa caâu trieäu vaøo Maïn-noa-la, an
truï ñöôïc vöõng chaéc, kính aùi ñöôïc thaønh töïu thì neân y theo phaùp Kim
cang taùt-ñoûa.
Neáu muoán thænh trieäu chö Phaät Nhö Lai vaøo Maïn-noa-la, an truï
kính aùi ñöôïc thaønh töïu thì neân y theo phaùp caên baûn Kim cang Nhö
Lai.
Neáu muoán trieäu thænh Boà-taùt vaøo Maïn-noa-la, an truï kính aùi
thöïc haønh thaønh töïu thì neân y theo phaùp Boà-taùt Kim Cang Thuû.
Noùi phaùp thaønh töïu naøy roài, laïi noùi tuïng raèng:
www.daitangkinh.org
Neáu laïi coù haønh giaû

Chöa vaøo Maïn-noa-la
Neáu gaây caùc toäi nghieäp
Doác loøng caàu thöïc haønh
Phaùp baát khoâng toái thöôïng
Taát caû ñeàu thaønh töïu.
Baáy giôø, Boà-taùt Kim Cang Thuû laïi noùi phaùp taâm chuù Baát
khoâng, quyeát ñònh laøm taát caû vieäc Boà-taùt Kim Cang Thuû naøy laø Ñaïi
Tyø-thuû-yeát-ma, kheùo haønh caùc phaùp ngang baèng vôùi chö Phaät, vieäc
laøm ñöôïc thaønh töïu vieân maõn trong saùt-na.
Neáu muoán roäng cöùu hoä taát caû chuùng sinh, chaám döùt tai öông ñeå
ñöôïc an laïc vui, tuoåi thoï maïng taêng tröôûng thì neân y theo phaùp Kim
cang taùt-ñoûa ñaûnh cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán keát giôùi Maïn-noa-la, an truï trong Tam-muoäi, uûng hoä
ñöôïc vöõng chaéc thì neân y theo phaùp Tuøy caàu cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán heát caùc thöù beänh nhö soát reùt, phong, huyønh, ñaøm,
aám... thì neân y theo phaùp Nhaäp-phöôïc-la cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán döùt boû caùc khoå phieàn naõo, lo buoàn... thì neân y theo
phaùp Naäu-khoâ-baùt-phieán-ña cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán giaûi tröø chaát ñoäc khieán ngon ngoït nhö cam loà thì neân
y theo phaùp giaûi ñoäc cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán laøm cho caùc tinh tuù ñöôïc tænh ngoä, khoûi caùc raøng
buoäc ñeå hoä trì ngöôøi thoï phaùp Tam-muoäi thì neân y theo phaùp Tuù dieäu
giaûi thoaùt cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán thoaùt khoûi söï troùi buoäc, phaù hoaïi taát caû ñeå ñöôïc
nhieáp phuïc thì neân y theo phaùp Kim cang phaãn noä cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán phaù taát caû aán Noa-caùt-neã vaø thoaùt khoûi söï gìn giöõ
cuûa caùc sao, khieán ngöôøi cheát soáng laïi, cöùu hoä ñaát nöôùc, thì neân y
theo phaùp Tuøy aán cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán tieâu tröø taát caû toäi nghieäp vaø caùc aùc moäng khoâng
toát... thì neân y theo phaùp Chaân thaät cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán khieán taát caû höõu tình tænh thöùc vaø noùi lôøi kính aùi,
phaùt taâm thaønh töïu, thì neân duøng aán Taát caû Tænh thöùc cuûa Kim cang
Vuõ.
Neáu muoán khieán taát caû ma oaùn phuïc tuøng vaø caùc vieäc thaønh
hoaïi,... thì neân y theo phaùp Ñaïi noa-caùt-neã cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán khieán taát caû ma oaùn bò troùi buoäc, meâ hoaëc vaø phuïc
tuøng thì neân y theo phaùp Ñaïi aùc la-saùt cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán khieán quaân giaëc haøng phuïc vaø kính meán thì neân y
theo phaùp Ngaät-lyù-gia cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán chaám döùt caùc saân nhueá, giaän hôøn, khôûi leân nieàm vui
thích, traùnh khoûi moïi sôï haõi vaø baøn luaän chieán traän ñeàu thaéng thì neân
y theo phaùp Traøng trang nghieâm cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán noåi maây xoái möa vaø döøng saám chôùp gioù baõo, khöû tröø
laïnh noùng,... thì neân vaøo phaùp Chuû cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán caàu caùc thöù saéc, thanh, höông, vò, xuùc,... thì neân y
theo phaùp Duïc töï taïi cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán ñi khaép moïi nôi ñeå laøm caùc vieäc nhö kính aùi, caâu
trieäu vaø haøng phuïc... thì neân y theo phaùp Kim cang Vuõ.
Neáu muoán thöïc haønh taát caû phaùp thaønh töïu, nhö thaáy taát caû
Hieàn thaùnh haøng phuïc caùc loaøi roàng, cho ñeán tröø saïch taát caû Döôïc-
saùt-boä-ña, Ma-ñaùt-lyù,... thì neân y theo phaùp Kim cang thaân toái thöôïng
cuûa Kim cang Vuõ.
Neáu muoán thaønh töïu vöõng chaéc taát caû cuùng döôøng vaø ñieàu phuïc
caùc ma, ngaên caám moïi taø aán, cho ñeán phaùp thaønh töïu toái thöôïng,
cuøng taän vaø voâ cuøng taän thì neân y theo phaùp Baát khoâng Tyø-thuû-yeát-
ma toái thaéng cuûa Kim cang Vuõ.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi phaùp naøy roài, laïi noùi veà nghi thöùc
thaønh töïu taát caû aán. Saùng sôùm haønh giaû neân ngoài xoay maët veà höôùng
Ñoâng, y phaùp keát ñaïi aán, trì tuïng taâm chuù caên baûn thì ñöôïc thaønh töïu
taát caû aán. Sau ñoù y theo phaùp thöïc haønh ñöôïc thaønh töïu, vieäc laøm
ñöôïc quyeát ñònh. AÁn Ñaïi Kim Cang Thuû naøy coù khaû naêng thaønh töïu
taát caû aán.
Neáu coù ngöôøi chöa vaøo Maïn-noa-la cuõng neân keát aán naøy thì
ñeàu ñöôïc thaønh töïu.
www.daitangkinh.org
Neáu vò A-xaø-leâ laïi muoán truyeàn ñaïi aán naøy thì phaûi quaùn caên
taùnh cuûa ñeä töû roài môùi truyeàn. Vì sao? Vì khi ñaõ truyeàn aán naøy roài
töùc laø thaønh Boà-taùt. Neáu khoâng y theo phaùp naøy cuõng khoâng coù loãi.
Coù ngöôøi gaây ra caùc nghieäp maø keát aán naøy thì nghieäp chöôùng ñeàu
tieâu tan, coù nguyeän caàu gì ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Phaàn 16: ÑAÏI NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ KIM CANG BOÀ-ÑEÀ CUÛA TAÁT
CAÛ NHÖ LAI
Khi aáy, Kim Cang Thuû

Toân chuû ñaïi bí maät
Duøng ñaïi laïc vöõng chaéc
Khieán höõu tình thanh tònh,
Nhieáp caùc coõi höõu tình
Ñeå ñeàu ñöôïc thanh tònh
Duøng taâm bình ñaúng ñoä
Khieán vaøo Nhö Lai boä.
Voâ löôïng, voâ bieân coõi
Taát caû caùc Nhö Lai
Nhieàu nhö soá haït vöøng
Roäng lôïi ích chuùng sinh,
Khieán theá gian thanh tònh
Vì nghieäp cuûa chuùng sinh
Coù nhieàu thöù khaùc nhau
Troïn khoâng theå thanh tònh.
Phaät vì chuùng sinh aáy
Töï nghieäp phaûi thanh tònh
Thöông xoùt khoâng lìa boû,
Boà-taùt Kim Cang Thuû
Duøng Ñaïi bí maät giaùo
Quay baùnh xe ñaïi Xaû

Ñaïi Kim Cang Thuû naøy
Baäc Ñaïi laïc toái thöôïng
Lôïi ích caùc höõu tình
Khieán giaùc ngoä nhanh choùng,
Taâm Boà-ñeà vöõng chaéc
Muoán quay baùnh xe phaùp
Taän caùc coõi höõu tình
Khieán Boà-ñeà vöõng chaéc.
Luùc ñoù, caùc Nhö Lai
Duøng nhöõng lôøi Kim cang
Baûo Kim Cang Thuû raèng:
Duøng phöông tieän ñaïi Bi
Ñeå noùi taâm Boà-ñeà.
Kim Cang Thuû töùc thôøi
Nhaän lôøi daïy chö Phaät
Noùi ra lôøi nhö vaày
Nay con noùi Ñaïi laïc
Maïn-noa-la toái thöôïng
Löôïng ñoù baèng ba coõi.
Laø Ñaïi luaân caên baûn
Laøm thanh tònh ba coõi
Khi noùi lôøi nhö vaäy
Höõu tình trong ba coõi
Caùc nghieäp ñeàu thanh tònh,
Lieàn ñöôïc phaùp thaønh töïu,
Luùc ñoù ñeàu nhoùm hoïp
Cuõng nhö caùc Nhö Lai
Tuyeân noùi Nhö Lai boä.
www.daitangkinh.org
Baùnh xe Xaû treân heát

Do ñoù caùc chuùng sinh
Ba nghieäp truï Kim cang,
Duøng töï taùnh ba nghieäp
Bình ñaúng vì chuùng sinh
Noùi baøi chuù nhö sau:
AÙn, boä khaùng.
Luùc noùi baøi chuù naøy
Laïi coù caùc Nhö Lai
Töùc thôøi ñeàu nhoùm hoïp
Truï ñaïo traøng Boà-ñeà.
Baáy giôø, Kim Cang Thuû
Lieàn noùi Maïn-noa-la
Vì lôïi ích höõu tình
Ñaïi laïc trong caùc phaùp.
Baùnh xe Xaû aáy laø
Y ngoaïi Maïn-noa-la
Veõ taùm voøng troøn lôùn
Trong voøng troøn lôùn naøy
Neân ñaët toân töôïng Phaät
Duøng baøi chuù nhö vaày:
Tam ma daõ taùt-ñaùt-söu hoâ. Taát ñinh haøm.
ÔÛ tröôùc toân töôïng Phaät
Laïi ñaët moät töôïng Phaät
Töôùng haøng phuïc caùc ma,
Beân phaûi Phaät neân ñaët
Ñaïi Boà-taùt Quaùn ñaûnh,
Phía sau Phaät laïi ñaët
Boà-taùt Chuyeån phaùp Luaân,
Beân traùi Phaät laïi ñaët

Boà-taùt Thaønh toái thaéng,
Ñeàu noùi baøi chuù raèng:
Phöôïc nhaät-la, taùt-ñoûa.
Phöôïc nhaät-la, la-ñaùt-na.
Phöôïc nhaät-la, ñaït-rò-ma.
Phöôïc nhaät-la, yeát-rò-ma.
Caùc choã ôû boán goùc
Ñaët boán Kim cang baûo
Duøng boán Ñaïi taâm chuù
Taùt ñoûa phöôïc nhaät-rò
Phöôïc nhaät-la, la ñaùt-næ.
Phöôïc nhaät-la, baùt naïp-di næ.
Vó thuyeát phöôïc nhaät-rò.
Laïi ôû ngoaøi boán goùc
Ñaët Neã-phöôïc-kieán-noa
Vaø Caâu, Saùch, Toûa, Linh
Thöù lôùp ñaët boán cöûa.
Veõ voøng lôùn naøy roài
Tröôùc neân khôûi yù nghieäp
Xuaát sinh vaø höông hoa
Doác loøng daâng cuùng döôøng
Tay caàm caùc hoa ñeïp
Keát aán Tam-muoäi Phaät
Maø ñaët ngay nôi tim,
Ñaûnh leã Baûn toân roài
Sau ñoù tung raûi hoa
Ñi nhieãu quanh ba voøng
Môùi trieäu thænh Hieàn thaùnh.
www.daitangkinh.org
Chuù trieäu thænh nhö vaày:

AÙn, a ca loã muïc khaùng taùt rò-phöôïc, ñaït rò-ma, noa. A, naûnh a
naäu ñaùt-baùn na ñoûa.
Tuïng baøi chuù naøy roài
Laïi daâng hoa cuùng döôøng
Y phaùp duøng lôøi hay
Doác loøng maø tuïng raèng:
Nhaï nga na, tha moät ñaø maïo ñeà toâ taát ñaø dueä.
Chuù naøy nhoùm hoïp heát
Duøng caùc phaùp voâ sinh
Thí taát caû thaønh töïu.
Vaøo Maïn-noa-la naøy
Kheùo ñöôïc caùc thaønh töïu
Phaùp vieân maõn nhö vaäy
Hieän ra caùc ñieàm laønh,
Neáu truyeàn cho ñeä töû
Khieán vaøo trong ñaøn naøy
Nghi thöùc cuõng nhö vaäy,
Daâng cuùng caùc thöù roài
Môùi ra khoûi ñaïo traøng
Caàu phaùp ñöôïc thaønh töïu.
Laïi noùi phaùp thaønh töïu
Y phaùp taïo töôïng luïa
Neân veõ Phaät, Theá Toân
Haøng phuïc caùc chuùng ma,
Y phaùp keát Trí aán
Duøng Kim cang ngöõ nghieäp
Tuïng chuù traêm ngaøn bieán,
Soá bieán ñaõ ñuû roài
Tuøy yù ñeàu thaønh töïu

Thaáy Boà-ñeà chö Phaät
Khoâng coøn caùc nghi hoaëc.
Laïi nöõa, Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi nghi phaùp Tam-muoäi thaønh
töïu toái thöôïng roài, lieàn noùi tuïng raèng:
Neân töôûng Kim Cang Thuû
Chuyeân chuù vaøo baûn taâm
Roài tuïng chuù Tam-muoäi
Chuù Tam-muoäi nhö vaày:
Tam ma daõ taùt-ñaùt-phöôïc.
Tuïng ñuû soá laïc-xoa
Seõ ñöôïc caùc thaønh töïu.
Laïi noùi taát caû phaùp Yeát-ma thaønh töïu raèng:
Phaät haøng phuïc quaân ma
Xoay baùnh xe phaùp maàu
Roäng lôïi ích chuùng sinh
Thaønh töïu aán Yeát-ma.
Laïi noùi phaùp thaønh töïu Kim cang tam nghieäp chö Phaät toái
thöôïng cuûa taát caû Nhö Lai. Phaùp naøy coù coâng naêng tröø dieät caùc
chöôùng lo buoàn, saàu naõo vaø caùc chöùng beänh naëng nhö beänh muït nhoït
soát reùt... Laïi coù coâng naêng phaù caùc chuù taø vaïy, xua tan nhöõng ñieàm
khoâng toát nhö aùc moäng, ma quyû quaáy nhieãu... trong ñoù khoâng coù naïn
cheát yeåu. Giaûi tröø söï chaáp trì cuûa caùc vì sao vaø Noa-caùt-neã, caùc tai
haïi aáy ñeàu tröø dieät. Noù coøn coù coâng naêng hoaøn thieän ba nghieäp, ñöôïc
ñaïi oai löïc, saéc töôùng ñaày ñuû, tieáng taêm toát ñeïp, moïi ngöôøi kính meán,
trí tueä taêng tröôûng, tinh taán maïnh meõ.
Caùc phaùp ñaõ thaáy nghe seõ nhôù maõi khoâng queân. Tu haønh caùc
haïnh laønh moät caùch ñaày ñuû vaø thöôøng truï an trong Tam-muoäi, nuoâi
lôùn ba nghieäp ñöôïc thuø thaéng. Möôøi Ba-la-maät nhö Boá thí, Trì giôùi,
Nhaãn nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí tueä, Phöông tieän, Nguyeän, Löïc,
Trí ñöôïc vieân maõn. Ñaày ñuû möôøi Ñòa, nhaäp vaøo kieân coá, phaùt sinh
Ñaø-la-ni-moân. Ñaày ñuû aán Ñaïi laïc cuûa chö Phaät, thoâng ñaït boán Trí,
www.daitangkinh.org
möôøi taùm phaùp Baát coäng, ñöôïc Tyø-thuû-yeát-ma hieåu roõ caùc nghóa
taùnh, thaønh töïu ba nghieäp Kim cang cuûa chö Phaät, ñöôïc söï thaønh töïu
toái thöôïng cuûa chö Phaät, duøng taâm ñaïi Boà-ñeà roäng tu caùc haïnh Phoå
Hieàn, khieán cho caùc höõu tình ñöôïc lôïi ích lôùn.
Laïi hieän töôùng Ñoàng chaân, truï trong xuaát sinh vui ñuøa. Duøng
haïnh Nan thaéng ñeå ngoài Boà-ñeà traøng, chöùng möôøi Löïc cuûa Phaät,
haøng phuïc quaân ma, xoay baùnh xe Ñaïi phaùp, nhieáp phuïc ngoaïi ñaïo,
vöôït khoûi ba coõi, hieän caùc thaàn thoâng, toå chöùc caùc ñaïi taäp hoäi, ñieàu
phuïc caùc ñieàu aùc, truï ñòa nhu thuaän vaø laøm cho caùc ñöôøng aùc ñöôïc
thanh tònh, giaûng noùi phaùp nghóa vi dieäu, noùi ba Maät taïng, chæ baøy
nghi quyõ, thöïc haønh taát caû caùc phaùp thaønh töïu. Caùc vieäc nhö vaäy
ñeàu y vaøo aán phaùp Tyø-thuû-yeát-ma cuûa taát caû Nhö Lai maø thaønh,
lieàn noùi tuïng raèng:
AÁn Yeát-ma nhö vaäy
Mau chöùng quaû giaùc ngoä
Tu caùc haïnh Boà-ñeà
Khoâng vöôït phaùp aán naøy.
Ñaày ñuû ñaïi Thaùnh taøi
Laøm ñöôïc caùc söï nghieäp
Thaønh ñöôïc nghóa khoù thaønh
Vieäc laøm ñeàu voâ ngaïi.
Giaùo phaùp Phaät toái thöôïng
Trao cho caùc höõu tình
Neáu coù ngöôøi tin hieåu
Neân truyeàn phaùp aán naøy,
Neáu chöa vaøo ñaïo traøng
Saùt-na cuõng thaønh töïu.
Μ
Phaàn 17: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ ÑAÏI KIM CANG HOÛA DIEÄM
NHAÄT LUAÂN

Kheùo laøm caùc söï nghieäp
Haøng phuïc caùc höõu tình
Khieán chuùng ñöôïc ñieàu phuïc.
Nhö Lai boä sinh ra
Thöôøng truï ñònh Nhö Lai
Duøng thaønh töïu toái thöôïng
Laøm vaéng laëng caùc coõi.
Nhö Lai nhieàu nhö buïi
Ñeàu khôûi nguyeän ñaïi Bi
Khieán truï Ñòa an laïc.
Bôûi caùc haïnh chuùng sinh
Coù muoân vaøn sai bieät
Neân quaû baùo baát thieän
Tuøy nghieäp khoâng nhaát ñònh,
Traûi qua voâ soá kieáp
Ñoä thoaùt khoù heát ñöôïc.
Cho neân caùc Nhö Lai
Khuyeán thænh Kim Cang Thuû,
Vì muoán ñieàu phuïc chuùng
Giaûng noùi phaùp toái thaéng.
Luùc ñoù, Boà-taùt Kim Cang Thuû lieàn noùi baøi chuù raèng:
OÂ ñeå saét-tra tam ma daõ coát-loã, ñaø. Næ toân baø nhaäp-phöôïc, la
phöôïc nhaät-la, hoàng.
www.daitangkinh.org
Duøng ba nghieäp Kim cang

Phaùt sinh Ñaïi Minh vöông,
Ngoài kieát giaø ôû tröôùc
AÙnh sang soi chieáu khaép
Nhö löûa chaùy höøng höïc
Hieän theá raát maïnh meõ
Cuõng hieän aùnh saùng röïc
Höøng höïc nhö ñoáng löûa
Bieán hoùa trong ba coõi
Cuõng nhö trong löûa höøng
Xuaát hieän töôùng giaän döõ
Duøng ngöõ nghieäp Kim cang
Noùi chuù Kim cang boä.
AÙn, phöôïc nhaät-la ñaëc-rò caâu. Ñaùt ñeá-rò naüng ma haï, phöôïc
nhaät-la nhaäp-phöôïc, la na la, rò-ca, ngaät-rò, na döông hoàng.
Döùt tröø caùc nghieäp chöôùng
Nhö löûa döõ chaùy cuûi
Ñaïi thieân ñeàu rung chuyeån,
Luùc ñoù caû Thieân chuùng
Vaø trôøi Ñaïi Töï taïi
AÙnh saùng ñeàu chieáu suoát
Maø khoâng theå an oån.
Thanh vaên vaø Duyeân giaùc
Ñeàu caàu nhaäp Nieát-baøn
Chö Thieân trong ba coõi
Cuõng mong caàu cöùu giuùp,
Söùc Boà-ñeà chö Phaät
Baát ñoäng theâm vöõng chaéc

Chæ coù töø bi Phaät
Vì höõu tình phöông tieän
Luùc ñoù, Ñaïi Minh vöông
Nhe raêng beùn Kim cang
Ñöùng nhö theá giöông cung
Töôùng giaän döõ ñaïi aùc
Buùi toùc nhö xoaén oác
Ñaûnh ñoäi töôùng baùn nguyeät
Gioù löûa quyeän nhau chaùy
Trong ñoù hieän söï nghieäp
Keát aán laøm theá muùa
Sinh ra ñaïi bí maät
Töông öng Noa-caùt-neã
An truï ôû xung quanh
Chö Phaät ñeàu y vò
Ñeàu laø Kim cang boä
Nghi quyõ cuûa caùc Thaùnh
Laø thaønh haïnh Tyø-thuû.
Laïi coù caùc Thaùnh chuùng
Baáy giôø ñeàu xuaát hieän
An truï nhö chö Phaät
Voâ löôïng, voâ bieân coõi
Taát caû caùc höõu tình
Thaûy ñeàu khieán giaùc ngoä
Lôïi ích maø trieäu taäp
Khieán thaønh phaùp Toái thöôïng
Trôøi chuû cuûa ba coõi
www.daitangkinh.org
Meâ muoäi bò ñoïa laïc

Khoâng trôû laïi baûn taâm
Ñaïi Töï taïi treân heát
Vì thöông xoùt chö Thieân
Maø noùi phaùp Toái thöôïng
Roài tuyeân baøi chuù raèng:
AÙn, maãu ñeå saét-tra ma haï, næ baùt-ña phöôïc nhaät-rò ni. Thi, kieät-
la maãu tha, baùt daõ hoàng.
Noùi baøi chuù naøy roài
Chö Thieân lieàn sinh khôûi
Trôû laïi ñöôïc baûn taâm
Ngöôøi cheát soáng trôû laïi,
Ngöôøi Phaät chöa ñieàu phuïc
Ñieàu phuïc heát taát caû.
Laïi hieän töôùng giaän döõ
Ra leänh caùc chö Thieân
Truï Tam-muoäi cuûa ta
Chö Thieân nhaän leänh roài
Maø laïi chöa bieát roõ
Neân baïch Kim Cang Thuû
Thaùnh giaû chaúng nghó baøn
Chuùng con ñeàu kinh sôï
Nhìn phaãn noä toân naøy
Daïy truï vaøo Tam-muoäi
Khoâng bieát phaùp Tam-muoäi
Laøm sao maø an truï?
Luùc ñoù, Kim Cang Thuû
Baûo vôùi chö Thieân raèng:
Söï giaùo hoùa cuûa Phaät

Caùc vò khoâng theå bieát
Neân hieän Kim Cang Thuû
Laøm choã döïa caùc ngöôi,
Ngöôi quy maïng chö Phaät
Toân phaùp vaø Thaùnh hieàn
Roài sau quy y ta
Nöông Tam-muoäi cuûa ta.
Luùc ñoù, chö Thieân chuû
Vaø caùc Thieân chuùng aáy
Nghe lôøi nhö vaäy roài
Lieàn thöa Kim Cang Thuû:
Y theo lôøi Boà-taùt
Xin thöông xoùt chuùng con!
Baáy giôø, Kim Cang Thuû
Laïi hieän töôùng nhíu maøy
Hieän theá raát giaän döõ
Ñeå göông cao oai theá.
Vaø duøng aâm thanh lôùn, haøng phuïc caû ba coõi, noùi chuù toái thöôïng:
“Hyù” (aâm keùo daøi).
Taát caû Tam giôùi chuû,
Noùi taâm chuù naøy roài
Vaø caùc chuùng chö Thieân
Ñeàu duøng taâm haøng phuïc
Maø truï vaøo Tam-muoäi
Trao baûn boä quaùn ñaûnh.
Nhaän phaùp quaùn ñaûnh roài
Noùi nghi quyõ taâm chuù
Phaùp ñaïi ñaøn traøng naøy.
www.daitangkinh.org

Xin noùi chuùng con nghe
Trong veõ voøng Kim cang
Coù aùnh saùng röïc rôõ
Giöõa ñaët haøng Tam giôùi
Thaân coù maøu xanh bieác
Maø hieän töôùng möøng, giaän
Nhe raêng beùn Kim cang
AÙnh saùng chieáu cuøng khaép.
Laïi ôû nôi boán phöông
Ñaët Hieàn thaùnh Kim cang
Tay ñeàu caàm côø neâu
Hay chaøy Kim cang lôùn,
Chóa ba vaø kho baùu
Hoa sen nhieàu maøu thaûy
ÔÛ boán goùc neân ñaët
Teân vaø Khieát-xuaân-nga
Voøng vaø phöôùn nhieàu maøu
Hieàn thaùnh Kim cang boä
Theo nghi Ñaïi luaân naøy
Y vò trí maø ñaët
Tröôùc ñaët baûy vò Thaùnh
Moät laø Kim cang aán
Hai laø Kim cang minh
Ba laø Kim cang vöông
Cuøng vôùi caùc quyeán thuoäc
Boán Trì minh ca vuõ
Naêm Hoä moân minh vöông

Saùu Kim cang noät-ña
Baûy laø Döôïc saùt vöông.
Y phaùp ñaët chö Thieân
Ma ñoä Tam toân thaûy
Cuõng ñaët theo baûn vò
Ñaët caùc chuùng Thieân nöõ
Minh vöông Caâu, Saùch thaûy
Ñeàu ñaët theo baûn vò.
Veõ Maïn-noa-la naøy
Xeáp ñaët nhö theá roài,
Laøm tö theá giaän döõ
Lieàn tuïng chuù chöõ “Hoàng”
Vôùi tö theá ñöa cao
Ñieàu phuïc ngöôøi töùc giaän
Ñöôïc Baûn toân vui möøng
Phaãn noä ñöôïc thaønh töïu.
Sau ñoù, A-xaø-leâ
Keát aán Kim cang caâu
Maø trieäu thænh Baûn toân
Vaø Hieàn thaùnh Kim cang.
Thaàn chuù trieäu thænh raèng:
AÙn, ma haï phöôïc nhaät-la, la na la rò-ca, daï hyù nòch. Taùt rò-
phöôïc phöôïc nhaät-la, coâ la næ baùt-la pheä, xaù daõ hoàng. Taùt rò-phöôïc,
maãu naïi-la nga xaõ söu ñaø na ñaùt-la tra. Taùt rò-phöôïc, tam ma döông,
www.daitangkinh.org
sa ñaït daõ ma tra. Taùt rò-phöôïc, noät saét-ñaïm, haï na naïi haùc haùt baùt taû
baïc taát-minh, coát loã. Ma haï, coát-loã ñaø ngaät-næ, phöôïc nhaät-rò, noa
hoàng phaùt tra. A a a a.
Trieäu thænh nhö vaäy roài
Minh vöông lieàn giaùng laâm
Vaø Hieàn thaùnh Kim cang
Thí taát caû thaønh töïu.
Luùc ñoù, Maïn-noa-la
Lieàn hieän caùc töôùng toát
Hoaëc nghe tieáng chöõ “Hoàng”
Hoaëc coù caûm giaùc sôï.
Keát aán haøng Tam giôùi
Daãn ñeä töû vaøo ñaøn
Trao cho caùc baøi chuù.
Chuù Kim cang Caâu raèng:
Hoàng, hoàng, phöôïc nhaät-la baùt-la haï la vó, ma tra.
Baøi chuù Tam-xoa raèng:
Hoàng, phöôïc nhaät-la, thuù la ngaät-næ, taàn naïi ma tra.
Chuù Kim cang Taïng raèng:
Hoàng, phöôïc nhaät-la, coâ thi thaân naïi ma tra.
Chuù Lieân hoa raèng:
Hoàng, phöôïc nhaät-la, a ma la baùt noät-di, ma tra.
Laïi noùi chuù maät aán
Coù oai löïc roäng lôùn
Kheùo aán caùc chuùng sinh
Phaùp thaønh töïu laøm ra
Chaéc chaén ñeàu thaønh töïu
Maø noùi baøi chuù raèng:
Hoàng, phöôïc nhaät-la, ngoïc hyù-daõ, taát ñaø baùt-la ma du, ngheä
thuyeát rò noät-di.
Hoàng, phöôïc nhaät-la, taùn ni, thuyeát rò khieát xuaân nga a taát ma
haï, phöôïc nhaät-la, caùt baù la ma la, maït coâ trí, loã lö loã leâ, haän-neâ.
Hoàng, phöôïc nhaät-la na, la daõ noa næ.
Hoàng, phöôïc nhaät-la baùt ña, keá næ.
Boán Noa-caùt-neã naøy
Chuù taâm aán treân heát
Ñeàu duøng chuù goác naøy
Xeáp ñaët Maïn-noa-la,
Noùi caùc baøi chuù roài
Môùi duøng theä Tam-muoäi
Raên daïy caùc ñeä töû
Khieán chuùng phaûi laéng nghe.
Laøm phaùp Phaät taêng tröôûng,
Ñieàu phuïc khieán ñöôïc ñoä
Thaønh töïu ñöôïc Kim cang.
Noùi theä Tam-muoäi roài
Baûo ñeä töû theá naøy
Tuïng baøi chuù chöõ “Hoàng”
Gia trì ñaàu ngoùn tay
Khieán caùc höõu tình aáy
Vaø caùc aùc ma kia
Nhôø söùc ñaïi chuù naøy
Thaûy ñeàu ñöôïc ñieàu phuïc.
Sau ñoù neân y phaùp
Trao quaùn ñaûnh ñeä töû
Boán phaùp cuûa Minh vöông
Truyeàn trao theo thöù lôùp.
AÁn vaø caùch duøng aán
Hoaïi dieät vaø soáng laïi
Neân duøng aán chuù naøy
www.daitangkinh.org
Ñeå thöïc haønh che chôû.

Ñieàu phuïc nhö vaäy roài
Caùc aùc khoâng sinh nöõa
Töø ñoù trôû veà sau
Caùc thieän laønh theâm lôùn.
Thaáy thaønh töïu caùc phaùp
Quaêng neùm chaøy Kim cang,
Tuïng chuù laïc-xoa laàn
Trì tuïng ñuû soá roài
Ñöùc nhö Kim Cang Thuû
Phaãn noä Ñaïi Minh vöông,
Lìa khoå, giaø, beänh, cheát
Ñieàu phuïc taát caû aùc
Ñoái taát caû theá gian
Khoâng coøn caùc sôï haõi.
Muoán thaønh töïu ñaïi chuù
ÔÛ trong boán oai nghi
Tuïng moät laïc-xoa laàn
Phaùp thöïc haønh thaønh töïu,
Ñôøi naøy ñöôïc vieân maõn
Caùc thaønh töïu töï taïi
Xa lìa caùc khoå naõo
Xöùng ñaùng nhaän cuùng döôøng,
Ñi ñöùng khoâng sôï haõi
Neáu muoán aán thaønh töïu
Neân keát aán Toái thöôïng,
Tuøy yù tuïng ñaïi chuù
Haønh giaû thaáy ñôøi naøy

Thaønh Ñaïi phaãn noä vöông
Neáu muoán thaønh Tam-muoäi
Haønh giaû xoay phía Ñoâng
Keát aán Tam-muoäi aáy
Trì tuïng chuù Tam-muoäi,
Tuøy yù laøm caùc phaùp
Ñeàu choùng ñöôïc vieân maõn.
Neáu muoán caàu thaønh töïu
Phaùp Yeát-ma toái thöôïng
Nhôø lôïi laïc cuûa chuù
Caùc söï nghieäp mau thaønh.
Laïi noùi phaùp Thaønh töïu toái thöôïng, phaùp naøy coù coâng naêng
khieån tröø caùc ma, ngaên caám chieát phuïc taø phaùp, höôùng daãn caùc höõu
tình, ñieàu phuïc caùc ñieàu aùc, côûi môû goâng cuøm, döùt caùc beänh taät, giaûi
tröø caùc thuoác ñoäc, xua tan caùc tinh tuù. Muoán laøm ñöôïc caùc vieäc nhö
vaäy thì phaûi y theo nghi phaùp Haøng tam giôùi toân.
Laïi nöõa, neáu muoán laøm cho taát caû ñöôïc tænh ngoä vaø lay ñoäng,
cöôøi giôõn, ca muùa, bieân cheùp, xoay troøn, cho ñeán caâu trieäu ba coõi...
ñeàu y theo aán Kim cang phaãn noä minh vöông.
Neáu muoán caâu trieäu taát caû vaøo Maïn-noa-la vaø phaù quaân giaëc,
thaáy nhöõng vieäc huyeãn hoùa, thay ñoåi thôøi tieát laøm cho caây coái ñôm
hoa keát traùi, hoaëc laøm cho luùa maï töôi toát giaûi tröø caùc beänh khoù trì,
thuoác ñoäc, caùc sao, Noa-caùt-neã, chieán ñaáu ñöôïc toaøn thaéng, keát giôùi
uûng hoä, giaûi thoaùt troùi buoäc, cho ñeán caùc phaùp Kính aùi ñeàu y theo aán
Tyø-thuû-yeát-ma cuûa Kim cang phaãn noä minh vöông.
Neáu muoán thaønh töïu chö Thieân, haøng phuïc caùc loaøi roàng, sai
khieán caùc Döôïc saùt laøm keû noâ tyø, khieán taát caû La-saùt sinh taâm kinh
sôï, ñieàu phuïc chuùng Noa-caùt-neã vaø Ma-ñaùt-lyù-ca, caùc tinh tuù, quaân
chuùng ma mò, chuù thuaät taø ñaøn thaûy ñeàu tieâu dieät, caùc loaøi döõ tôïn
thaûy ñeàu sôï haõi vaø coù khaû naêng thaønh töïu boán vò Ñaïi thieân vöông,
www.daitangkinh.org
Ñeá Thích, Ñaïi phaïm, trôøi Na-la-dieân, trôøi Ñaïi töï taïi,... vaø thaønh töïu
caùc vieäc kính aùi cuûa Boà-taùt chö Phaät, caâu trieäu höõu tình vaøo Tam-
muoäi. Taát caû caùc phaùp nhö vaäy ñeàu y theo phaùp Thaønh töïu toái thöôïng
cuûa Kim cang phaãn noä minh vöông. Lieàn noùi tuïng raèng:
Phaùp toái thöôïng nhö vaäy
Neáu ai muoán thaønh töïu,
Neân trì tuïng taâm chuù
Seõ thaáy töôùng phaãn noä.


QUYEÅN 5
Phaàn 18: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ NHAÁT THIEÁT TRÍ KIM CANG
DÖÙT TRÖØ CAÙC NGHIEÄP CHÖÔÙNG
Khi aáy, Quaùn Töï Taïi

Laïi noùi Tam-ma-ñòa
Phaùp thanh tònh toái thöôïng
Ñoù laø Kim Cang Thuû.
Ñieàu phuïc caùc ñieàu aùc
Lieàn hieän Lieân hoa boä
Söùc phöông tieän chö Phaät
Laøm lôïi ích chuùng sinh,
Phaãn noä Ñaïi Minh vöông
Laøm thanh tònh ba coõi
Vì chuùng sinh taùnh duïc
Chöa xa lìa caùc nhieãm
Söùc voâ ngaïi chö Phaät
Khôûi loøng töø thöông xoùt
Coøn chöa theå cöùu ñoä.
Do vaäy, Quaùn Töï Taïi
Noùi Tam-ma-ñòa naøy
Laø Tam-ma-ñòa vöông
Cuûa chö Phaät ba ñôøi
www.daitangkinh.org
Töï taùnh cuûa caùc phaùp

Laø chuû Kim cang trí
Töø Tam-ma-ñòa naøy
Chö Phaät ñaõ quaùn chieáu
Khieán taát caû höõu tình
Ñeàu ñöôïc ñaïi töï taïi
Boà-taùt Ma-ha-taùt
Duøng ñaïi trí thöông xoùt
Töï taïi ñoä chuùng sinh
Hieän ra töôùng töï taïi
Tay traùi caàm hoa sen
Tay phaûi môû caùnh sen
Quaùn chieáu nôi töï taùnh
Truï Tam-ma-ñòa naøy
Nhö hoa sen nhieàu maøu
Töï taùnh khoâng caùc nhieãm
Neân voâ nhieãm, thanh tònh
Khoâng ñaém caùc phieàn naõo
Tham duïc ba coõi sinh
Tham duïc cuõng thanh tònh
Taát caû loaøi chuùng sinh
Neân tuøy theo sôû öùng
Moân Tam-ma-ñòa naøy
Ñöôïc töï taïi chö Phaät
Cuøng vôùi caùc Boà-taùt
Ñeàu nöông ñònh thuø thaéng
Khôûi giaùo Ñaïi toång trì
Maø noùi chuù quaùn töôûng
“Ngaät-rò” (hai chöõ thaønh moät aâm)
Neân töôûng thaàn chuù naøy

Töùc töï taùnh thanh tònh
Taát caû Kim Cang Thuû
Cho ñeán Quaùn Töï Taïi
Quaùn töôûng taâm chuù naøy
Thanh tònh nhö nuùi baùu.
Keá quaùn caùc hoa sen
Phaùt sinh caùc Hieàn thaùnh
Thanh tònh khaép phaùp giôùi
Thaønh ñaïi luaân ñieàu phuïc.
Ñieàu phuïc caùc nghieäp roài
Ba coõi ñeàu thanh tònh
Noùi phaùp Maïn-noa-la
Laø nghi quyõ ñaïi phaùp
Ñaët ñeå Phaät Thaùnh hieàn
Ñöôïc thanh tònh nhö treân
Thaønh töïu voâ löôïng phaùp.
Luùc ñoù, Phaät Boà-taùt
Khuyeán thænh Quaùn Töï Taïi
Noùi baûn Lieân hoa boä,
Kim cang Ñaïi Phaùp vöông
Baäc Töï Taïi Toái Thaéng
Noùi Maïn-noa-la naøy
ÔÛ ngoaïi Maïn-noa-la
Trong veõ sen taùm caùnh
ÔÛ giöõa hoa sen aáy
Ñaët ngaøi Quaùn Töï Taïi
Tay traùi caàm sen vaøng
Hieän töôùng Ñaïi töï taïi
www.daitangkinh.org
Thaân trang nghieâm caùc baùu

Ñaàu ñoäi muõ naêm Phaät;
ÔÛ xung quanh Boà-taùt
Veõ taùm Phaät, Theá Toân
Dieäu ñònh vaø sen lôùn
Ñònh cuøng vôùi Quaùn chieáu
Beân ngoaøi taùm Ñöùc Phaät
Neân veõ taùm Hieàn thaùnh
Ñaïi löïc, trôøi Töï taïi
Ñaïi phaïm vaø Duïc thieân
Ñaïi lieân cuøng Maõ ñaàu
Caâu kieâm, Dieäu phaùp ngöõ
Lieàn noùi Lieân hoa boä
Taâm chuù caùc Hieàn thaùnh.
Taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña baùt noät-ma nhöôïc hoàng.
Phöôïc nhaät-la baùt noät ma heä.
Phöôïc nhaät-la baùt noät-ma söu.
Hoâ, baùt noät-ma ma ni la, nhaï.
Hoàng, baùt noät-ma taùn ni, thuyeát la hoàng, phaùt tra.
Heä, ma haï, baùt noät-ma vó thuyeát boá lan-noa taát ñinh hoàng, phaùt
tra.
Ngaät-rò, baùt noät-ma baùt noät-ma hoàng, a.
Hoâ, baùt noät-ma thaát-taùc ngaät-la ma, ngaät-la ma, hoàng, nhöôïc.
Laïi ôû nôi boán cöûa
Duøng Caâu, Saùch, Toûa, Linh
Thöù lôùp boán taâm chuù
Y Ñaïi maïn-noa-la
Xeáp ñaët theo nghi phaùp
Vaøo Maïn-noa-la roài
Quaùn hoa sen nôû kia
Töôûng taâm maø ñaûnh leã
Neân duøng Ñaïi chuù naøy

Ñeå xeáp ñaët Baûn toân.
Lieàn noùi ñaïi chuù raèng:
AÙn, vó du, ñaït daõ thuù ñeà. Taùt ñoûa ñaø, ñoâ, taùt rò-phöôïc la, nga næ
taùn taû dueä. Töùc ñaùn di, taùt rò-phöôïc ñaït rò-di, soå phöôïc nhaät-rò ni.
Nghe Ñaïi chuù naøy roài
Quaùn Töï Taïi vui möøng
Mong caàu caùc thaønh töïu
Thaûy ñeàu ñöôïc nhö yù
Roài sau keát Caâu aán
Tuïng chuù toái thöôïng naøy:
AÙn, taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña, la loä kieát ñeá, thuyeát la. Baùt
naïi- ma haï sa-ña da. EÂ thi giaø-la di muoäi phöôïc nhaät-la maãu naïi-la,
baùt naõi. La, ngaät-rò sa-daõ baùt-la vó, thieát daõ. Tam ma dueä rò-phöôïc ñaø,
phöôïc thi caùt loã di. Nhöôïc hoàng söu hoâ. Du ñaø daõ taùt rò-phöôïc taùt ñaït
daõ. Baùt naïi-haøm ma haï, phöôïc nhaät-la ñaït la taùt-ñaùt-söu.
Trieäu thænh nhö vaäy roài
Quaùn Töï Taïi töùc thôøi
Giaùng ñeán Maïn-noa-la
Sau ñoù y nghi phaùp
Daãn ñeä töû vaøo ñaøn
Truyeàn trao bí maät giaùo
Kheùo ban caùc thaønh töïu
Chuù Tam-muoäi aán naøy
Caên baûn ñaõ vieân maõn
Mau thaønh Quaùn Töï Taïi
Haønh giaû caàu phaùp naøy
Duø ôû taïi nôi ñaâu
Cho ñeán boán oai nghi
Töôûng Ñaïi Lieân hoa toân
www.daitangkinh.org
Luùc naøo duøng töï löïc

Taùc phaùp cuõng thaønh töïu,
Tuøy yù mình mong muoán
Thaáy theá gian vieân maõn
Vaø duïc laïc thuø thaéng
Xa lìa khoå giaø, beänh
Seõ chöùng Phaät, Boà-taùt
Vaø Kim Cang Thuû thaûy
Ñeàu nöông Quaùn Töï Taïi
Thì ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Neáu caàu aán thaønh töïu
Neân keát aán nhaäp ñònh
Muoán thaønh töïu Tam-muoäi
Neân keát aán Tam-muoäi,
Caàu caùc phaùp Yeát-ma
Neân keát aán Yeát-ma.
Neáu caùc phaùp thaønh töïu
Taát caû vieäc khoù thaønh
Ñeàu nöông Tam-ma-ñòa
Y phaùp ñöôïc thaønh töïu.
Neáu coù taát caû nghieäp chöôùng aùc moäng khoâng toát vaø caùc tai hoïa
lo buoàn khoå naõo, maát maùt cuûa caûi, ngheøo cuøng böùc baùch, tranh ñaáu
nhieãu loaïn, beänh taät trieàn mieân, laïi theâm naïn cheát yeåu. Neáu muoán
traùnh xa nhöõng naïn nhö vaäy thì neân y theo phaùp Ñaïi Lieân hoa chaân
thaät Tam-ma-ñòa.
Neáu muoán döùt tröø caùc beänh nhö beänh phong, beänh vaøng da, hen
suyeãn, beänh soát reùt, caùc chöùng beänh huûi, gheû lôû, ung thö, phuø thuõng,
khoâ gaày cho ñeán caùc tinh tuù, Noa-caùt-neã... thaûy ñeàu dieät tröø taát caû,
thì neân y theo phaùp aán chuù Ñaïi Lieân hoa.
Neáu muoán taát caû ñöôïc vöõng chaéc thì neân y theo aán Bò giaùp Phaät
ñaûnh.
Neáu muoán uûng hoä thaân mình, keát giôùi Maïn-noa-la, veõ voøng
Kim cang,... vaø caùc thöù nhö aên uoáng, y phuïc trang nghieâm... ñeàu y
vaøo aán phaùp Ñaïi Lieân hoa.
Neáu muoán che chôû taát caû, laøm taêng tröôûng saéc löïc thoï maïng,
tinh taán maïnh meõ toát ñeïp, khoâng coù beänh taät, cuûa caûi doài daøo, tieáng
taêm lôùn lao vaø ñöôïc taát caû kính meán, thoâng ñaït Tam-ma-ñòa, coù trí
tueä roäng lôùn thì neân y theo phaùp thaønh töïu toái thöôïng Ñaïi Lieân hoa.
Phaàn 19: NGHI QUYÕ NOÙI VEÀ TAÁT CAÛ NGUYEÄN VIEÂN MAÕN
KIM CANG BAÛO

Hieän töôùng Ñaïi vaên töï
Ñaày khaép caû hö khoâng
Ban thaéng nghóa quaùn ñaûnh,
Bieán hoùa nôi Baûo boä
An truï Tam-ma-ñòa
Quaùn chieáu ñöôïc thanh tònh
Neân giaùc ngoä caùc phaùp.
Caùc thaéng nghóa caên baûn
Höõu tình taän khoâng giôùi
Nhö maët nöôùc thaáy sao
Nhaäp Tam-ma-ñòa baùu,
Quaùn hö khoâng giôùi kia
Nhö maøu löu ly saïch.
Boà-taùt Kim cang baûo
Sinh töø Hö khoâng taïng
Baáy giôø, do vöõng chaéc
Nöông baûn töôùng maø truï
Quaùn töôûng Tam-ma-ñòa
www.daitangkinh.org
Neân thaønh töïu höõu tình,

Y nghi quyõ chö Phaät
Cuøng vôùi Kim Cang Thuû
Muoán duøng baùu Kim cang
Maø taùc phaùp Quaùn ñaûnh
Trao Quaùn ñaûnh Hieàn thaùnh
Ñeå maõn taát caû nguyeän
Caùc Quaùn ñaûnh Hieàn thaùnh
Tuïng chuù Quaùn ñaûnh naøy,
Lieàn noùi Ñaïi chuù raèng:
AÙn, taùt rò-phöôïc, phöôïc nhaät-la, ñòa baùt ñeå ñoûa. Tyø saên taû, di
boä, rò-boä phöôïc sa.
Luùc noùi Ñaïi chuù naøy
Phaùp baûn boä toái thöôïng
Töø baùu Kim cang toân
Sinh ra caùc Hieàn thaùnh,
Y phaùp baùu Kim cang
Quaùn ñaûnh caùc theá gian
Trao caùc quaùn ñaûnh roài
An truï Maïn-noa-la
Phaät, Boà-taùt vui theo
Baûo Kim cang boä chuû
Noùi nghi quyõ toái thöôïng
ÔÛ ngoaïi Maïn-noa-la
Trong veõ vaàng nguyeät lôùn
Maøu saéc nhö hö khoâng
Y phaùp veõ tinh tuù.
ÔÛ trong vaàng nguyeät aáy
Veõ Hö Khoâng Taïng toân
Tònh nhö saéc löu ly
AÙnh saùng chieáu khaép nôi,
Tay traùi caàm haït chaâu

An taâm nhö caâu trieäu
Tay phaûi laøm thí nguyeän
Boán phía toân vò naøy
Veõ boán vò thaân caän.
Laïi ôû nôi boán goùc
Neân veõ boán Boà-taùt
Quaùn ñaûnh vaø Baûo Taïng
Cuùng döôøng vaø Caùt töôøng
Ñeàu caàm côø neâu goác.
Chuù boán Thaân caän laø:
Phöôïc nhaät-la taùt ñoûa nhöôïc.
Phöôïc nhaät-la la ñaùt-na hoàng.
Phöôïc nhaät-la ñaït rò-ma söu.
Phöôïc nhaät-la yeát rò-ma hoâ.
Chuù boán Boà-taùt laø:
Phöôïc nhaät-la a tyø thí, keá nhöôïc.
Ma haï, phöôïc nhaät-la næ ñaø, neâ hoàng.
Phöôïc nhaät-la ma ni la ñaùt-na.
Ñaëc-phöôïc nhaï a ngaät-la keá, duï rò söu.
Ma haï, phöôïc nhaät-la ma heä, hoâ.
Caùc phaùp sôû taùc nhö vaäy ñeàu y theo nghi quyõ Ñaïi maïn-noa-la,
sau ñoù, vò A-xaø-leâ caàm caùc hoa baùu vaøo Maïn-noa-la, y theo phaùp
daâng cuùng kính leã Baûn toân, tuïng chuù Tam-muoäi raèng:
AÙn, taát ñinh boä. Taát ñinh boä phöôïc. Taát ñinh sa. Taát ñinh ma
haï, phöôïc nhaät-la la ñaùt-na. Phöôïc taû tra tra ñaùt-laõm.
Khi tuïng Ñaïi chuù naøy, Boà-taùt Hö Khoâng Taïng thí taát caû thaønh
töïu. Sau ñoù, vò A-xaø-leâ y theo phaùp keát ma-ni quyeàn caâu aán, roài trieäu
thænh Boà-taùt Hö Khoâng Taïng, chuù thænh trieäu raèng:
AÙn, boä a daï hyù nhöôïc. Boä phöôïc baùt-la vó xaù hoàng. Sa ngaät-rò
haän-noa söu. Phöôïc phöôïc nga nga taát ñinh hoâ, ñaùt-laõm.
www.daitangkinh.org
Luùc tuïng Ñaïi chuù naøy, Boà-taùt Hö Khoâng Taïng mau giaùng vaøo
Maïn-noa-la; söï mong caàu cuûa A-xaø-leâ ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Sau ñoù
sai ñeä töû caàm caùc hoa ñeïp keát aán nhö tröôùc, daãn vaøo Maïn-noa-la
truyeàn caùc phaùp chaân thaät. Töø ñoù veà sau, ñeä töû ñöôïc giaøu sang, moïi
vieäc ñeàu thaønh töïu, cho ñeán phaùp xuaát theá gian nhö chö Phaät, Boà-taùt
ñeàu choùng thaønh töïu.
Laø aán Kim cang baûo
Haønh giaû laøm thaønh töïu
Muoán lôïi ích theá gian.
Do nhôø Ñaïi aán naøy
Taát caû ñeàu nhö yù
Söùc aán Baûo töï taïi
Xa lìa khoå giaø, beänh,
Nhö moät ñoáng baùu lôùn
Thaønh töïu theo yù muoán
AÁn Tam-muoäi cuõng vaäy
Laøm thaønh töïu caùc vieäc.
Neân keát Tam-muoäi quyeàn
Cuùng döôøng caùc hoa ñeïp
Y phaùp laøm thaønh töïu
Vieäc laøm ñeàu vieân maõn,
Toái thöôïng trong caùc nghi
Thaønh töïu vieäc khoù thaønh
Ñieàu ñoù nay seõ noùi.
Neáu muoán caâu trieäu caùc Boä-ña khieán vaøo Tam-muoäi, an truï
phaùp Kính aùi vöõng chaéc tuøy theo ñieàu nguyeän caàu thanh tònh caùc
ñöôøng aùc, thaønh töïu phaùp Toái thöôïng,... ñeàu y vaøo chuù aán Kim cang
quaùn ñaûnh.
Neáu muoán caâu trieäu caùc ñieàu toát laønh an truï vaøo caùc phaùp Kính
aùi vöõng chaéc, ñeàu y theo chuù aán Kim cang baûo caùt töôøng.
Neáu muoán caâu trieäu ñeå mong caàu söï giaøu sang sung söôùng, an
truï caùc phaùp thaønh töïu vöõng chaéc,... thì ñeàu y vaøo chuù aán Kim cang
baûo phuù laïc.
Neáu muoán caâu trieäu thöïc haønh caùc cuùng döôøng, an truï vöõng
chaéc, cho ñeán caùc phaùp Kính aùi,... thì ñeàu y theo chuù aán Kim cang
baûo cuùng döôøng. Lieàn noùi tuïng raèng:
Kim Cang Thuû thöông xoùt
Noùi phaùp thaønh töïu naøy
Haønh giaû neân thoï trì.
Phaàn 20: NGHI QUYÕ THAØNH TÖÏU TOÁI THÖÔÏNG TRONG TAÁT
CAÛ NGHI QUYÕ

Baäc treân heát ba coõi
Muoán tònh tham saân thaûy
Neân noùi thaønh töïu naøy.
Dieät ba ñoäc naøy roài
Theá gian thaønh cam loä
Laïi vì nhieáp caùc Roàng
Neân noùi Maïn-noa-la.
Noùi taâm chuù naøy raèng:
Phoå.
Neân laøm Maïn-noa-la
Veõ hình taùm Roàng lôùn
Moãi cöûa veõ hai roàng,
Ñaàu roàng ñeàu höôùng cöûa
www.daitangkinh.org
Ñuoâi daøi ñeán goùc ñaøn

Trong Maïn-noa-la veõ
A-nan-ñaø Long vöông,
Long vöông coù taùm ñaàu
Veõ taùm hoï Long vöông
Xeáp ñaët nhö vaäy roài,
Töùc thôøi A-xaø-leâ
Laøm töôùng raát giaän döõ
Neân töôûng nôi thaân mình
Roài vì Ñaïi long vöông
Mau vaøo Maïn noa la
Tuïng Ñaïi chuù caâu trieäu
Caâu trieäu caùc Long vöông
Baèng Ñaïi chuù naøy raèng:
AÙn, ngaät-rò a næ la nhaï phöôïc pheä, nga. Taát-rò theå vó ñoûa la thí,
sa daï hyù phoå.
Taùt rò-phöôïc na, nga coâ la, naõnh na daõ phoå.
Tam ma dueä, baùt-la pheä, xaù daï pheä, nga daõ phoå.
Taùt rò-söu sa, ñaït daõ phoå.
Taùt rò-phöôïc na, nga boå ñaùt-la ca phoå.
Tuïng chuù trieäu thænh roài
Caùc Roàng ñeàu nhoùm hoïp
Neáu A-xaø-leâ coù
Caùc phieàn naõo ba ñoäc
Töùc thôøi ñeàu tieâu dieät.
Ñaõ vì caùc Roàng kia
Noùi Tam-muoäi theä raèng
Theá gian tham, saân, si
Laø ba ñoäc caùc ngöôi
An truï vaøo Tam-muoäi

Ba ñoäc lieàn tieâu dieät.
Caùc aùc khoâng theå haïi
Neáu uoáng caùc thuoác ñoäc
Cuõng bieán thaønh cam loä,
Coù söùc löïc duõng maõnh
Nhö roàng Hoøa-tu-caùt
Taát caû caùc phaùp ñoäc
Cuõng ñeàu bò tieâu dieät.
Laïi nöõa, Kim Cang Thuû
Noùi haøng phuïc caùc sao
Caùc sao xaáu aùc thaûy,
Bò ba ñoäc naõo haïi
Khoâng theå lôïi chuùng sinh
Bò chaáp trì thaûy haïi
Caùc toäi nghieäp ñeàu sinh
Haøng phuïc sao xaáu roài
Lieàn noùi taâm chuù raèng:
Hoàng.
Neân veõ Maïn-noa-la
Boán phöông ñaët boán cöûa
ÔÛ trong Maïn-noa-la
Y phaùp veõ caùc sao,
An ñaët nhö theá roài
Taùc phaùp roài caâu trieäu.
Trieäu roài daâng cuùng döôøng
www.daitangkinh.org
Laøm töôùng raát giaän döõ

Laäp theá Kim Cang Thuû
Trì tuïng taâm chuù naøy.
Taát caû caùc sao xaáu
Töùc thôøi ñeàu ñieàu phuïc.
Döùt saïch taát caû khoå
Caùc aùc khoâng xaâm haïi
Ñieàu laønh ñeàu taêng tröôûng,
Töï taïi ñoái caùc phaùp
Laïi noùi Maïn-noa-la.
Tröôùc noùi chuù naøy raèng:
Hoàng, a hyù ngaät-rò, ñaùt-laõm.
Luùc noùi ñaïi chuù naøy
Ñaïi Töï taïi toái thöôïng
Toái thaéng trong taát caû
Duøng naêm phaùp bí maät,
Ñeå laøm phaùp ñieàu phuïc
Ñieàu phuïc nhaát trong ñôøi
Nay toâi seõ giaûng noùi
Phaùp Ñaïi tyø-thuû naøy.
Y phaùp veõ ñaïo traøng
Trong veõ Kim Cang Thuû
Vaø chuùng Kim cang boä
Boán beân boán Boà-taùt
Ñeàu caàm côø neâu goác
Tröôùc laø Na-la-dieân

Tay caàm voøng Kim cang
Phaûi Taùn-ni-thuyeát-la
Tay caàm naém chóa ba
Traùi Kim cang lieân hoa
Tay caàm hoa sen vaøng
Sau ñaët Hö Khoâng Taïng
Tay caàm chaøy Kim cang.
Laïi ôû nôi boán goùc
Veõ boán vò Hieàn thaùnh
Laø Kim cang kieát töôøng
Cuøng Kim cang ngaãu-leâ
Vaø Kim cang ña-la
Vôùi Kim cang hö khoâng
Ñeàu coù taâm chuù goác
Chuù caùc Hieàn thaùnh raèng:
AÙn, phöôïc nhaät-la na, la daõ noa thaân naïi thaân naïi. A baùt-la ñeå
haï ña phöôïc nhaät-la phöôïc ngaät-rò noa-hoâ, baø nga söu phöôïc nhaät-la
ñaùt tha, nga ña nhöôïc hoàng, söu hoâ.
Phöôïc nhaät-la ñaùt tha, nga ña hoàng. Phöôïc nhaät-la coát-loã ñaø ma
haï, du ngheä næ nga ni, thuyeát la. Ma haï, phöôïc nhaät-la thuù la a ngaät-
la baù, ni hoâ. Baø nga söu phöôïc nhaät-la taùn ni thuyeát la a. Haï haï haï haï
heä.
Phöôïc nhaät-la ñaït la ngaät-rò. Phöôïc nhaät-la baùt noät-ma, noät-baø
phöôïc hoâ. Baø nga phöôïc söu nhaät-la a phöôïc loä, keát ñeá, thuyeát la ma
haï, moät-la hoàng-ma. Taát ñinh aùn, boä rò-boä phöôïc sa. Sa taát-ñeá na maïc
sa haï.
Phöôïc nhaät-la coâ toâ ma, duïc ñaø. Taùt rò-phöôïc ca, ma di sa, ñaït
daõ hoâ, baø nga söu phöôïc nhaät-la a ca, xaù nga rò-baø. Phöôïc phöôïc tra
tra ñaùt laõm.
Na moâ dueä na taùt ñeá-daõ na baø nga phöôïc ñeá, baùt-la ngheä-daõ, baù
la di ña. Taùt-boá tra, thaân naïi phöôïc nhaät-rò ni taùt ngaät-rò noa. Ñeá na
www.daitangkinh.org
taùt ñeá-daõ na baù baùt cang. AÙn, ñòa thaát-rò du-loã ñeå taùt maät-rò ñeå vó nhaï
dueä, sa haï.
AÙn, phöôïc nhaät-la ngaãu rò ma haï, vó næ-duï. Ñaùt-rò loä ca vó nhaõ
dueä thuyeát rò. Phöôïc nhaät-la coát-loã ñaø, nghi-næ tam ma dueä. Phöôïc
nhaät-la ñaø, rò na moâ toát-ñoå ñeá. Ñaùt naõnh tha. EÂ leä di leä. Leä, leä la leä
la, leä. Phöôïc nhaät-la ca, rò-maãu ca dueä sa, haï.
Na moâ dueä na taùt ñeá-daõ, na baø nga phöôïc ñeá. Moät ñaø maïo ñòa
la naäu ña-la. Phöôïc nhaät-la ñaït rò-ma baùt-la du nghi noa, ñeá na taùt ñeá-
daõ na taát ñinh haøn. AÙn, ña rò ñoå ña rò, ñoå rò sa haï.
AÙn, ca ma phöôïc nhaät-rò ni taát ñaø, taát. Vó thuù ñaø, taát. Nga nga
noä noät-baø phöôïc du nghi na taát ñinh haøm. Baùt-la ma, xoa-rò. Ñaùt naõnh
tha. Nga nga noä noät-baø vó. Nga nga na vó du ñeà. Taùt rò-phöôïc tyû baùt-
la daõ baùt rò boá la ni, sa haï.
Caém côø theo vò trí
Trôøi vaø Ma-ñaùt-rò
Cuøng caùc trôøi Hoä theá
Ñeàu theo vò an truï
Ñaët möôøi vò hoäi chuû
Ñeàu caàm caùc nhaïc cuï
Ñeàu duøng taâm chuù goác
Xeáp ñaët theo baûn vò
Maïn-noa-la nhö vaäy
Ñaët caùc Hieàn thaùnh roài
Y phaùp vaøo ñaøn traøng
Thænh trieäu caùc Hieàn thaùnh
Vaø keát aán caâu trieäu
Tuïng chuù trieäu thænh raèng:
AÙn, ma haï toâ kha phöôïc nhaät-la taùt ñoûa taát ñinh hoàng. Taùt rò-
phöôïc ñaùt tha, nga ñaùn taùt ma, ca rò-sa daõ nhöôïc. Taùt rò-phöôïc phöôïc
nhaät-la caâu la ñòa baùn. Naïi ma dueä ñoûa, baùt-la vó thieát daõ hoàng. Taùt
rò-phöôïc loä keá thuyeát laõm baùt-la vó thieát-daõ. Tam ma dueä rò-phöôïc
ñaø, na daõ söu. Taùt rò-phöôïc la ñaùt-na, ñòa baùn ma ni la, nhaï nan.
Phöôïc thi, caâu loã hoâ. Hoàng aùc eâ ngaät-rò ñoát-luõng.
Luùc tuïng chuù trieäu thænh
Naêm Ñaïi bí maät chuû
Kim Cang Thuû treân heát
Cuøng caùc Hieàn thaùnh khaùc
Giaùng laâm Maïn-noa-la
Khieán an truï vöõng chaéc,
Khi aáy, caùc Hieàn thaùnh
Thí thaønh töïu toái thöôïng.
Neân theo nghi phaùp tröôùc
Laøm thaønh Maïn-noa-la
Vaø laøm caùc thaønh töïu
Moïi vieäc ñeàu vieân maõn
Taän voâ löôïng, voâ bieân
Ñieàu phuïc khoâng ai baèng
Duøng chöông cuù nhö treân.
Taát caû nghóa thanh tònh
Chö Phaät kheùo giaûng noùi
Nhö Lai boä saâu xa
Kheùo ñöôïc caùc dieäu laïc
Laø vaéng laëng treân heát,
Ñöôïc chö Phaät tuøy hyû.
www.daitangkinh.org
Phaàn 21: NGHI QUYÕ VEÀ TAÁT CAÛ TÖÔNG ÖNG VÔÙI TAM-MUOÄI
MAÏN-NOA-LA CUÛA CHÖ PHAÄT

Laïi noùi phaùp saâu xa
Nhieäm maàu khoâng nghó baøn
Chuù roäng lôùn treân heát,
Thanh tònh voán voâ töôùng
Voâ taùc vaø voâ taän
Laø chaân thaät roát raùo
Toát ñeïp khoâng gì hôn,
Dieäu laïc thaät vui thích
Ñem phaùp giôùi chaân tònh
Ñeå lôïi ích chuùng sinh
Nghóa vi dieäu toái thöôïng.
Thí taát caû thaønh töïu
Kheùo ban phaùp an vui
Duøng Kim cang tænh ngoä
Ñeå giaùc ngoä chuùng sinh.
Nghóa bí maät toái thaéng
Ñuû quyeát ñònh Kim cang
Laø nghi quyõ baäc nhaát
Treân heát khoâng gì hôn.
Ñaïi Tam-muoäi chö Phaät
Laø Ñaïi laïc giôùi naøy
Chaúng nghó baøn thaønh töïu
Caùc baûo vöông trang nghieâm,
Nöông vaøo choã vaéng laëng
Choã ôû Ñaïi Maâu-ni
Dieäu laïc thaät vui thích
Tieáng nhaïc trôøi töï nhieân,

Laø yeâu thích treân heát
Ñuû caùc moùn cuùng döôøng
Laø vui thích treân heát
Cung ñieän baùu khoâng saùnh,
Laø an truï treân heát
Ñoä voâ löôïng chuùng sinh
Laø thaønh töïu treân heát
Giaûng noùi chöõ nhieäm maàu.
Laø Kim cang taùt-ñoûa
Tu taäp haïnh Phoå Hieàn
Roài daãn daét chuùng sinh
Chöùng chö Phaät, Boà-taùt,
Caùc thaønh töïu treân heát
Ñaïi chuû Kim Cang Thuû
Taát caû Dieäu duïc laïc
Ñeàu vieân maõn töï taïi.
Boà-taùt Kim Cang Thuû lieàn noùi taâm chuù toái thöôïng raèng:
Hoàng.
Luùc noùi Ñaïi chuù naøy
Phaùt sinh naêm bí maät
AÁn chaân thaät Hieàn thaùnh,
Thöôøng ban caùc mong muoán
Ñaïi Töï taïi toái thöôïng
Boán chuùng Ñaïi Hieàn thaùnh
Ñeàu giaùo hoùa chuùng sinh.
Phaùp naøy ñoái theá gian
Nghóa thuø thaéng taêng tröôûng
www.daitangkinh.org
Giaøu coù Ñaïi thaùnh taøi

Laøm ñöôïc Ñaïi thaønh töïu
Thí lôïi laïc roäng lôùn,
Voâ soá caùc Hieàn thaùnh
Töùc Kim cang taùt-ñoûa
Nay noùi chuù bí maät
Toái thöôïng cuûa Hieàn thaùnh.
Ñaùt naõnh tha, ma haï, la ña thaát-rò phöôïc nhaät-la, moâ giaø la ñeå.
Tam ma daõ, na maïc phöôïc nhaät-rò ni. Ma haï, la ña thaát-rò, phöôïc
nhaät-la, moâ giaø la ñeå. Tam ma daõ phöôïc nhaät-la keá leä, keát la ma haï,
la ña. Thaát-rò, phöôïc nhaät-la moâ giaø, la ñeå tam ma daõ. Vó nhaï daõ
phöôïc nhaät-la, ma haï, ña la. Thaát rò, phöôïc nhaät-la moâ giaø, la ñeå tam
ma daõ. Phöôïc nhaät-la ca, di thuyeát la, di ñeå.
Chuù bí maät nhö vaäy
Neáu coù ngöôøi thoï trì
Thì seõ ñöôïc caùc aán
Vaø thaønh töïu caùc phaùp.
Laïi noùi roát raùo naøy
Phaùp thaønh töïu treân heát
Vì nhôø phaùp nhö theá
Vieäc laøm ñöôïc roát raùo.
Neáu coù caùc haønh giaû
Lôõ phaïm caùc toäi nghieäp
Cuõng chöa töøng thaønh töïu
Ñoái vôùi phaùp bí maät,
Neâu nöông phaùp haønh naøy
Thì ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Neáu muoán laøm thaønh töïu
Moät ngaøy hoaëc moät thaùng
Maõi cho ñeán moät naêm
Tuøy khaû naêng cuûa mình
Tröôùc neân theo phaùp nghi

Veõ töôïng Kim Cang Thuû
Maøu thaân nhö maët traêng
ÔÛ treân hoa sen lôùn
Ngoài theo phaùp kieát giaø
Vôùi tö theá ñöa cao
Thaân trang nghieâm caùc thöù
Caùc aùnh saùng röïc rôõ
Nhö nghi Quaùn ñaûnh Phaät
Tay traùi caàm linh baùu
Phaûi caàm chaøy Kim cang
ÔÛ treân hoa sen tröôùc
Laïi veõ boán Hieàn thaùnh
Moãi beân ñaët hai töôïng
Ñeàu tö theá ñöa cao
Goïi boán vò thaân caän
Moät nhö hoa sen traéng
Coøn ba nhö sen xanh
Phía sau Kim Cang Thuû
Chæ-rò-chæ-la toân,
Laïi ôû phía beân phaûi
Veõ Ñaïi Kim Cang toân
Tay phaûi theá caàm teân
Tay traùi caàm côø baùu
Coøn ôû phía beân traùi
Veõ Ba-rò-saï-sa
Caùc vò Hieàn thaùnh aáy
Nhö töôùng Baûo quaùn ñaûnh,
Veõ töôïng luïa naøy roài
Hoaëc khôûi leân quaùn töôûng
Hoaëc laïi laøm cuùng döôøng
www.daitangkinh.org
Hoaëc laø ngöôøi vui theo

Ñöôïc giaûi thoaùt roát raùo
Vieäc laøm ñeàu nhö yù.
Kim Cang Thuû nhö vaäy
Phaùp töôïng luïa bí maät
Laø Ñaïi laïc toái thaéng
Neáu coù ai yeâu thích
Seõ ñöôïc vui toái thöôïng
Thaønh töïu phaùp Thanh tònh.
Vì phaùp thanh tònh naøy
Laø nghóa chaân bí maät
Laïi noùi Maïn-noa-la
Neân choïn nôi thanh tònh,
Hoaëc nôi vöôøn röøng toát
Hoaëc giaø-lam, tinh xaù
Choïn nôi nhö vaäy roài
Duøng caùc baùu trang nghieâm,
Treo linh vaø anh laïc
Côø phöôùn vaø baùu loïng
Höông hoa caùc kyõ nhaïc
Y phaùp maø trang nghieâm,
Sau ñoù laøm thaønh töïu
Maïn-noa-la bí maät
Taùc phaùp thaønh töïu roài
Caùc Hieàn thaùnh ñeàu thaønh
Ngöôøi trong ñaïi bí maät
Thaønh Kim cang Xaø-leâ
Vôùi nhöõng gì mong muoán
Ñeàu choùng ñöôïc vieân maõn.
Tröôùc A-xaø-leâ phaûi

Taém goäi cho saïch seõ
Duøng höông thôm xoa thaân
Maëc aùo ñeïp thöôïng haïng
Voøng baùu trang nghieâm thaân
Tuïng chuù Kim cang ca
Lieàn xöôùng ca chuù raèng:
Baùt-la vó xaù baø nga söu. Ma haï, toâ kha moâ, xoa boå laõm. Taùt rò-
phöôïc taát ñeà toâ khaùng la döông. Baùt-la ma toâ khoâ, ñaùt ma taát ñinh.
Nhöôïc hoàng, söu söu hoâ, baùt-la taát ñinh sa.
Vaøo Maïn-noa-la roài
Maø keát aán Phaät nhaõn
Lieàn tuïng taâm chuù naøy.
Raûi hoa xong leã baùi
Chuù leã baùi nhö sau:
AÙn, ba la ma toâ kha, xaù daõ. Taùt la rò ña vó la, sa na di ñôùi. Na
ma, di baø nga loã ñöông. Nhöôïc hoàng, söu hoâ. Hyù hyù hyù hyù. Baùt-la ñeá,
tha coâ toâ haøm, nhaï rò na tha.
Raûi hoa ñaûnh leã xong
Y Kim cang Taùt-ñoûa
Laøm nhö theá quaùn ñaûnh
Caàm linh chaøy Kim cang
Tuïng Tam-muoäi quaùn ñaûnh
Chuù Quaùn ñaûnh nhö sau:
AÙn, taùt rò-phöôïc moät ñaø phöôïc la la ñaùt-na taùn taû daõ. Baùt-la ñaùt-
du baùt-ña næ döông ma coâ tra, daõ na ma. A tyø saên taû haøm. Baùt-la phöôïc
la la nhaät-la ñaït laõm. Thaát-rò phöôïc nhaät-la taùt ñoûa tam ma daõ taùt-ñaùt-
söu ma hang.
www.daitangkinh.org
Chaøy bieåu thò lyù thaät

Rung linh laø Phaùp aâm
Tam-muoäi laø ñaïi aán
An truï tuïng taâm chuù
Ngöôøi caàm chaøy linh naøy
Lieàn thaønh Kim Cang Thuû
Laø Ñaïi A-xaø-leâ
Khoâng khaùc Kim Cang Thuû
Ba thöù phaùp Tam-muoäi
Bí maät toái thöôïng naøy
Thaønh töïu Maïn-noa-la
Hôn heát khoâng gì baèng.
Thaät roát raùo saâu xa
Vì laø phaùp roát raùo
Ñöôïc quyeát ñònh thaønh töïu.
Neáu laïi coù haønh giaû
Ba nghieäp khoâng thanh tònh
Hoaëc ngöôøi chöa thaønh töïu
Thaûy ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Haønh giaû neân y phaùp
Tröôùc taïo töôïng Boà-taùt
Ñaép veõ hoaëc ñieâu khaéc
ÔÛ tröôùc töôïng Boà-taùt,
Daâng cuùng ñuû caùc moùn
Caàm linh, chaøy Kim cang
Duøng ba thöù Tam-muoäi
Caùc Ñaïi chuù nhieáp trieäu,
Y nghi quyõ taùc phaùp
Taát caû ba Tam-muoäi
Caùc Ñaïi chuù caâu trieäu

Ñeàu duøng aán caâu trieäu
Cuõng duøng chuù toái thöôïng
Ñaïi chuù aáy nhö sau:
Taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña oâ ña ma taát ñinh, ca rò-sa noa. Baùt-
la ma la haùt taû tam ma daõ. Phöôïc nhaät-la nghi ñoå baùt haï, la nhöôïc.
Baùt-la ma naõnh phöôïc nhaät-la ñaït la. Phöôïc nhaät-la taùt ñoûa taùt toâ
khaùng baùt-la moät ñinh. Toâ la ña taùt-ñaùt-ñinh ma hang. Baùt-la ñeå moät
ñinh moät ñaø hyù hoàng. Phöôïc la phöôïc nhaät-la ca rò-ma baùt-la ma xoa
la. AÙc xoa döông baø phöôïc. Baùt-la taát ñòa toâ kha tao ma na taû. Tam
ma daõ, naõnh taát ñinh haøm, söu. Baùt-la ma, taùt maãu rò-ñeå ñaït la. Taùt
rò-phöôïc du nga vó nhaï du tha la daõ. Baùt-la phöôïc la thuù ñòa toâ kheá baø
phöôïc. Baùt naïi-ma la, nhaï hyù hoâ. Baùt-la phöôïc la baùt laõm baùt la ma.
Taùt rò-phöôïc taát ñòa baùt la di thuyeát la. Baùt-la baø phöôïc hyù kha nga rò
baø. Taùt ña ñaùn taùt maät-rò ñinh di. Nhöôïc hoàng söu hoâ. Hoå loâ hoå loâ.
Taát ñinh taùt ma, ca rò-thi ñoå. Ma haï, tam ma dueä. Taùt rò-phöôïc ñaùt
tha, nga ña tam ma daõ. Toâ la ña taùt-ñaùt-söu ma hang.
Ñaïi bí maät caên baûn
Phaûi neân y Baûn toân
Thaønh töïu caùc cuùng döôøng
Duøng Ñaïi chuù cuùng döôøng
Roài môùi ca vuõ thaûy
Noùi thaønh töïu toái thöôïng
Cuûa caùc Ñöùc Nhö Lai
Nghi quyõ Ñaïi cuùng döôøng
Tam-muoäi ñaïi bí maät
Ñaïi chuù toái thöôïng raèng:
Taùt rò-phöôïc naäu la, nga toâ kha tam ma na tam. Ñaùt-söu phöôïc
nhaät-la taùt ñoûa toâ la ña. Tam ma döông baø phöôïc di. Ma haï toâ kha ñaùt-
rò tröø tha-la daõ naïi. Baùt-la ñeå baùt ñinh taát ñinh taû. La ngu baùt-la noa ña.
www.daitangkinh.org
Ñaïi bí maät treân heát

An truï caùc thaønh töïu
Ñaïi phaùp nghi quyõ naøy.
Nhö phaùp Baûn toân kia
Duøng aán cuõng nhö vaäy
Trì tuïng caùc taâm chuù
Noùi veà caùc Nhö Lai.
An truï phaùp thaønh töïu
Nghóa chaân thaät toái thöôïng
Tam-muoäi ñaïi bí maät
Caùc thaàn chuù thuø thaéng
Lieàn noùi chuù aáy raèng:
AÙn, a ca du ñaùt-ba naïi töùc haï-na ñoûa. Naïi na, næ næ ñaø na baùt
laõm. Ma haï, phöôïc nhaät-la tam ma daõ taùt ñaùt-vuõ. Phöôïc nhaät-la taùt
ñoûa baùt-la taát ñinh di. Taùt rò-vuõ ñaùt ma ma haï, taát ñòa. Ma thai thuyeát
rò-daõ, ñòa naõi phöôïc ña. Taùt rò-phöôïc, phöôïc nhaät-la ñaø loã la, nhaï. Taát
ñinh di baùt la ma, xoa la. Næ rò-næ thieát thieát, thuyeát ña thaát-taû taát. Taùt
rò-phöôïc la, nga naäu la, nga noa. Ñaùt ñaùt-vó, na taát ñinh baø nga söu.
Ma haï, la nga ma haï, la ña. A ña-döông ñaùt thuù thuù ñaø rò-phöôïc. Nga
la a næ muïc ngaät-ña taùt-ñaùt tha nga ña. Tam maõn ña baø naïi-la taùt rò-
phöôïc, ñaùt-ma. Maïo ñòa taùt ñoûa baùt-la taát ñinh næ. Taùt rò-vuõ ñaùt ma
ma ha,ï taát ñòa. Rò-ma thai thuyeát rò-daõ nga-la maãu naïi-la daõ. Taát ñinh
phöôïc nhaät-la ma hoâ, ñaùt-ca rò-sa. Phöôïc nhaät-la nga rò-phöôïc a baùt
ñeå ma ma.
Ñaïi chuù caên baûn naøy
Laø phaùp lyù chaân thaät
Neáu ngöôøi tuïng ñuùng phaùp
Thì chaéc chaén thaønh Thaùnh,
Ñöôïc Thaùnh taøi töï taïi
Thaønh töïu vieäc khoù thaønh
Kim cang Taùt-ñoûa naøy

Thaønh bí maät toái thöôïng.
Nhieáp caùc ñaïi thaønh töïu
Y nghi quyõ thaéng phaùp
Gaáp trieäu Kim Cang Thuû,
Ñöôïc thaønh töïu caùc phaùp
Nhoùm hoïp ñaïi phuù laïc
Thaønh töïu thaéng phaùp naøy
Lieàn thaáy caùc aùnh saùng,
Hoaëc hieän ñieàm laønh khaùc
A-xaø-leâ thaáy roài
Lieàn ñöôïc ñaïi phuù laïc
Thaønh töïu caùc nghi quyõ,
Ñeàu tuøy taâm maø laøm
Ñaây goïi laø caên baûn
Laøm vieäc thaønh töïu naøy
Caùc Hieàn thaùnh giaùng laâm
Y phaùp Baûn toân naøy
Caùc Hieàn thaùnh cuõng vaäy
Caùc nghi thöùc ca vuõ
Cuõng ñoàng Baûn toân tröôùc
Baûn toân sinh tænh thöùc
Neân duøng chuù caên baûn
Rung linh vaø ca muùa
Roài duøng aán Yeát-ma
Hoaëc duøng aán Tam-muoäi
Caùc nghi quyõ nhö vaäy
Duøng Kim cang giaùc ngoä
Ñeàu khieán cho caûnh giaùc
www.daitangkinh.org
Thaønh taát caû Tam-muoäi

Vöôït qua phaùp Baûn toân
Phaùp bí maät treân heát
Ba thí phaùp chaân thaät
Kim cang Ca vuõ thaûy
Laø thaønh töïu treân heát.
Haønh giaû thöïc haønh phaùp
Neân tuøy theo taâm löïc
Löïa choïn choã ñaát toát
Cung ñieän vaø vöôøn röøng
Hoaëc baùu hoaëc caùc hoa
Ñem trang hoaøng nôi aáy
Haønh giaû neân taém goäi
Maëc aùo giaët môùi saïch
Sau ñoù ñaët toân töôïng
Hình veõ hoaëc töôïng ñaép
Traûi baøy trong ñaøn traøng
Y phaùp nghieâm Phaät söï
Duøng nghi phaùp Baûn toân
Caàm linh, chaøy Kim cang
Rung leân ñeå thöùc tænh
Caâu trieäu ñeàu xeáp ñaët
Cuùng döôøng ñöôïc thaønh töïu.
Ñaõ ñöôïc thaønh töïu roài
Ñoái vôùi boán oai nghi
Noùi naêng vaø cöôøi ñuøa
Khaép nôi ñeàu tuøy yù
Bí maät luaân treân heát
Tuøy yù muoán ñeàu thaønh
Caùc thaønh töïu töï taïi

Thoaùt khoå giaø, beänh, cheát.
Lieàn nhö Kim Cang Thuû
Laø vua Kim cang boä
Töôùng aáy khoâng thaáy ñöôïc
Giaûi thoaùt caùc troùi buoäc
Nhieáp taát caû höõu tình
Ñöôïc laøm Ñaïi chuû teå
Kheùo laøm caùc thaønh hoaïi
Cuøng taát caû aùi kính
Caùc thaønh töïu toái thaéng
Töï taïi trong theá gian
Vui baäc nhaát treân heát
Nhö bieån sen thanh tònh.
Neáu ngöôøi tu taäp ñöôïc
Töùc laø döïng côø phaùp
Vöôït ra khoûi ba coõi
Ñöôïc lôïi ích cao quyù,
Noùi caên baûn toái thöôïng
Nghi cuùng döôøng thaønh töïu
Vaø caùc caâu trieäu thaûy
Bí maät ñaïi an laïc
Chö Phaät ñeàu vui theo
Taâm aán Kim Cang Thuû
Nhieáp taâm caùc chuùng sinh
Laø Kim cang taùt-ñoûa
Roäng tu haïnh Phoå Hieàn
www.daitangkinh.org
Töï taïi nhö hö khoâng,

Töø chaân lyù töï taùnh
Moät phaùp sinh voâ bieân
Nhö bieån sen thanh tònh
Dieäu laïc treân heát naøy
Ñaïi bí maät saâu xa
Laøm ñöôïc caùc thaønh töïu
Döïng leân côø dieäu phaùp
Ñöôïc thaønh töïu nhö vaäy
Dieäu phaùp laïc treân heát.


QUYEÅN 6
Phaàn 22: NGHI QUYÕ VEÀ ÑAÏI TAM-MUOÄI MAÏN-NOA-LA CUÛA

TAÁT CAÛ NHÖ LAI
Luùc baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû laïi noùi nghi quyõ quaùn
ñaûnh ñeä töû laø phaùp Ñaïi Tam-muoäi cuûa chö Phaät. Neáu ai muoán thoï
phaùp quaùn ñaûnh Ñaïi Tam-muoäi bí maät cuûa chö Phaät thì tröôùc heát
phaûi phaùt khôûi taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc bí maät toái
thöôïng cuûa chö Phaät, töï taùnh thanh tònh ñoàng vôùi chö Phaät.
Vò A-xaø-leâ tröôùc trao taâm chuù bí maät toái thöôïng naøy cho ñeä töû:
AÙn, taùt rò-phöôïc du, ngheä kha daõ phöôïc, ngaät-töùc ña maãu ñaùt-ba
naïi daï di.
Trao taâm chuù giaùc ngoä naøy roài, lieàn ñöôïc ñòa vò khoâng lui suït
cuûa chö Phaät, coù khaû naêng haøng phuïc taát caû taø ma ngoaïi ñaïo, lieàn
thaønh chö Phaät, Boà-taùt. Keá ñoù laø trao chuù naøy raèng:
Ñieåu ñaùt-ba naïi dueä ñoûa ba la haøm maïo ñòa töùc ña ma naäu ña
la. Phöôïc nhaät-la ma ñinh taû baùt-la ñeå saét-tra, taát-döông. Ngaät-rò naïi
dueä, ngaät-rò naïi dueä, na ñoå. Toâ la ñeá, tam ma daõ taùt-ñaùt-nhöôïc hoâ.
Phöôïc nhaät-la taát ñinh daõ tha, toâ khaùng.
Trao ñaïi taâm chuù naøy roài, ai muoán caàu phaùp thaønh töïu treân heát
thì Boà-taùt Kim Cang Thuû thaûy ñeàu trao cho. Vò A-xaø-leâ neân y theo
phaùp maø trao truyeàn cho ñeä töû, baûo ñeä töû phuû luïa saïch leân maët tay
caàm caùc thöù hoa ñeïp, sau ñoù daãn vaøo Maïn-noa-la. Ñeä töû phaûi nhaát
taâm tha thieát, phaùt theä nguyeän roäng lôùn, roài tuøy yù raûi hoa ñang caàm,
hoa rôi vaøo toân vò naøo thì vò aáy laø Baûn toân, ñöôïc Baûn toân roài môùi keùo
www.daitangkinh.org
khaên che treân maët ra. Baáy giôø, vò A-xaø-leâ lieàn y theo phaùp quaùn
ñaûnh cuûa Phaät boä, raûy nöôùc saïch Kim cang leân ñaûnh ñeä töû, roài trao
ba phaùp Tam-muoäi. Sau ñoù trao theä Tam-muoäi raèng:
Ngöôi nhaän Quaùn ñaûnh roài
Thöôøng truï trong Tam-muoäi
Thaønh töïu taát caû phaùp
Linh, chaøy Kim cang naøy
Neân giöõ gìn tin thoï
Truï Tam-muoäi vöõng chaéc
Phaùt khôûi haïnh chaân thaät
Nay truyeàn trao cho oâng,
Phaùp Quaùn ñaûnh bí maät
Maät aán cuûa chö Phaät
Neáu sinh taâm khinh maïn
Thì bò ñoïa ñòa nguïc.
Noùi theä naøy roài, vò A-xaø-leâ lieàn trao chaøy Kim cang cho ñeä töû
vaø noùi chuù chaøy Kim cang raèng:
AÙn, taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña. Ma haï tam ma daõ. Ñaùt ñoûa, ñòa
baùt ñeå ñoûa, ma tyû saên taû di. Ma haï, phöôïc nhaät-la ñaït ma. Y naïi ñaùn
taùt rò-phöôïc moät ñaø ñaùt-söu. Phöôïc nhaät-laõng phöôïc nhaät-la ñaït la taû
ñoát. Ñoûa daõ, taát eâ taùt naïi, ñaø rò-döông. Ma haï, phöôïc nhaät-la ñaït laõm
moät-la ña di ñeå. Ña næ nan ña taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña. Baùt la ma
ma haï, maïo ñòa töùc ña. Ma taû, baùt rò ña, nga. Naïi taû taùt naïi, ñaø la noa
di ñeå la haùt taùt-döông. EÂ, phöôïc nhaät-la nga rò-phöôïc, ñòa baùt ñeå.
Thaát-rò, hyù phöôïc nhaät-la na, maïc taát ñinh tam ma daõ taùt-ñaùt-söu.
Phoå rò-phoå phöôïc sa.
Truyeàn chuù naøy roài, vò A-xaø-leâ neân tuøy theo vò Baûn toân quaùn
ñaûnh cuûa ñeä töû maø ñaët teân. Töø khi ñaët teân roài cho ñeán giaùc ngoä
khoâng bò lui suït treân ñöôøng tieán ñeán quaû vò Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc. Vì sao? Vì ñaõ thoï ba phaùp Tam-muoäi naøy. Phaùp Tam-
muoäi naøy khoâng thaät coù khoâng theå bieát ñöôïc. Ñaïi laïc Kim cang taùt-
ñoûa laø haïnh cuûa Phoå Hieàn, töø caên baûn toái thöôïng phaùt sinh. Ñaõ vì ñeä
töû maø noùi naêm phaùp bí maät chaân thaät toái thöôïng naøy roài, laïi daïy ñeä
töû:
Phaùp toái thöôïng naøy laø chuû trong ba coõi, ñöùng ñaàu trong taát caû
töï taïi, laø ñaïo chaân thaät voâ thöôïng. Töï taùnh thanh tònh cuûa chö Phaät
Nhö Lai, hieåu roõ ñöôïc töï taùnh thanh tònh cuûa taát caû chuùng sinh; töï
taùnh cuûa ba coõi cuõng thanh tònh hieån lyù chaân thaät. Phaùp bí maät toái
thöôïng naøy töùc laø linh Kim cang, noù coù coâng naêng giaùc ngoä chö
Phaät, Nhö Lai vaø caùc Hieàn thaùnh. Phaùp cuùng döôøng naøy coøn coù khaû
naêng giaùc ngoä taát caû phaùp. Laïi duøng phaùp naøy ñeå giaùc ngoä caùc höõu
tình, tieâu tröø taát caû caùc nghieäp chöôùng. Ñaây goïi laø phaùp Kim cang
giaùc ngoä, coù khaû naêng thöïc haønh thaønh töïu vieäc Kính aùi... laø
phöông tieän hay nhaát ñeå thanh tònh ba coõi. Ngöôi phaûi sinh taâm tín
thoï ñoái vôùi caùc nghi quyõ Tam-muoäi bí maät toái thöôïng naøy. Trong ba
coõi, phaùp naøy coù khaû naêng döùt tröø caùc khoå ñeå ñöôïc dieäu laïc, ñem
ñaïi phöông tieän naøy ñeå daïy doã laøm lôïi ích cho theá gian. Neáu ai tin
nhaän phuïng haønh thì quyeát ñònh ñöôïc chaân thaät. Haønh giaû tu taäp
phaùp thuø thaéng naøy, neáu nhö coù höôûng thuï caùc laïc thuù trong veà naêm
duïc ñi nöõa, nhöng chæ nöông phaùp naøy tu haønh thì khoâng coøn bò
chöôùng ngaïi. Vì sao? Phaùp Tam-muoäi vi dieäu toái thöôïng Ñaïi thöøa
voâ tyû cuûa taát caû Nhö Lai. Theá neân phaûi sieâng naêng tu haønh phaùp
moân aáy. Neáu ai khoâng traùi vôùi maät aán Tam-muoäi cuûa chö Phaät Nhö
Lai thì ngöôøi aáy chaéc chaén truï vaøo quaû vò vöõng chaéc sinh taâm
khoâng lui suït. Ñoù goïi laø Kim cang Taùt-ñoûa chöùng ñaéc Voâ thöôïng
Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Lieàn noùi tuïng raèng:
Boà-taùt truï theá gian
Voâ löôïng, voâ soá kieáp
Vì caùc loaïi höõu tình
Laøm lôïi ích roäng khaép.
Truï Tam-muoäi phöông tieän
Thaønh töïu phöôùc nghieäp lôùn
Trì chuù Ñaïi Töï taïi
Muoán lôïi ích chuùng sinh
Duøng phaùp Tam-muoäi naøy
www.daitangkinh.org
Tuøy yù ñeàu ñöôïc thaønh.

Neáu ngöôøi coù toäi nghieäp
Cuõng khoâng bò chöôùng ngaïi
Mong muoán seõ ñöôïc thaønh,
Laø vua Kim cang boä
Baäc Töï taïi toái thöôïng
Thaønh töïu phaùp bí maät
Haønh trì theo phaùp naøy,
Laøm lôïi ích töï tha
Kheùo aán ñoái caùc phaùp
Vaø laøm caùc thaønh töïu
Chaéc chaén ñeàu vieân maõn.
Laøm caùc phaùp töông öng
Döùt saïch bôø meù khoå
Ñeå ñöôïc vui voâ löôïng
Chaøy Kim cang bí maät
Neáu ai giöõ gìn ñöôïc
Thì thaønh töïu caùc vieäc.
Laïi nöõa, vò A-xaø-leâ neân thoï kyù cho ñeä töû, y theo nghi Kim cang
quaùn ñaûnh thoï kyù cuûa chö Phaät, vaø duøng ñaïi aán phaùp cuûa chö Phaät.
Ñeä töû ñöôïc thoï kyù roài, lieàn lìa xa caùc coõi nhaäp vaøo caûnh giôùi chö
Phaät. Lieàn noùi chuù thoï kyù raèng:
AÙn, y soá, hang döông, ca loã di ñaùt-söu. Phöôïc nhaät-la taùt ñoûa
taùt-ñaùt tha, nga ña. Baø nga söu, noät rò-nga ña du, ñaëc-rò ña. AÙT ñieån
ña baø phöôïc taát ñaø dueä. Heä, phöôïc nhaät-la na, ma ñaùt tha, nga ña.
Taát ñinh tam ma daõ taùt-ñaùt-söu. Phoå rò-phoå phöôïc sa.
Neáu ngöôøi ñöôïc chö Phaät thoï kyù ñaïi aán chuù naøy, maø toân troïng
tin nhaän, thì ñöôïc chö Phaät Nhö Lai, Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû...
ñoàng giaùng laâm ñeán Maïn-noa-la vaø thoï kyù Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Chaùnh giaùc cho ngöôøi naøy. Ngöôøi naøy ñöôïc thoï kyù roài, chö Phaät Nhö
Lai, chuùng Ñaïi Boà-taùt ñeàu kính aùi, ban cho caùc phaùp thaønh töïu. Chö
Phaät, Nhö Lai an truï phaùp giôùi, gioáng nhö hö khoâng roäng lôùn voâ bieân.
Khi aáy chö Phaät ñoàng thôøi an uûi ñeàu khen ngôïi raèng:
–A-xaø-leâ naøy ñöôïc Tam-muoäi cuûa chö Phaät ñoàng vôùi caùc Nhö
Lai.
Neáu ngöôøi naøo ñöôïc bí maät toái thöôïng an uûi khen ngôïi thì töùc
thôøi tieâu tan taát caû nghieäp chöôùng döùt heát khoâng coøn, lìa haún khoå
naõo, chö Thieân khoâng theå thaáy, laøm vieäc gì cuõng khoâng sôï, döùt khoå
trong ba coõi, thaønh töïu phaùp toái thöôïng. Phaùp ñieàu phuïc toái thaéng
naøy, neáu ai thöôøng giöõ gìn, an truï vaøo Tam-muoäi thì ñöôïc chö Phaät
bình ñaúng giaûng noùi, khoâng neân lìa boû taâm Boà-ñeà, Kim cang maät aán
quyeát ñònh thaønh Boà-ñeà.
Phaùp cuûa chö Phaät naøy chôù taïm boû, daãu coù bò meâ hoaëc thaø maát
maïng chöù khoâng ñöôïc taïm boû phaùp toái thöôïng cuûa chö Phaät. Linh,
chaøy Kim cang vaø caùc aán bí maät chôù lìa boû maø sinh taâm khinh maïn.
Kính troïng A-xaø-leâ cuõng nhö kính Phaät, neáu khinh A-xaø-leâ töùc laø
khinh Phaät. Ai coù tö töôûng nhö vaäy thì seõ phaûi chòu haäu quaû khoå,
khoâng coù oai ñöùc, bò caùc beänh naëng vaø caùc naïn Noa-caùt-neã, ma mò,
tinh tuù vaø caùc chuùng ma quaáy nhieãu, sau khi cheát ñi ñoïa vaøo ñòa
nguïc. Cho neân bieát, A-xaø-leâ laø baäc Ñaïi sö, phaûi toân troïng kính meán
cuùng döôøng.
Nhö tröôùc ñaõ noùi, caùc khoå naõo... ñeàu khoâng theå xaâm haïi, phaûi
neân cung kính cuùng döôøng A-xaø-leâ. Vì sao? Vì A-xaø-naøy leâ ñaõ traûi
qua voâ löôïng, voâ bieân kieáp thaät khoù ñöôïc gaëp, nhôø A-xaø-leâ khai phaùt
ñaïo Boà-ñeà, neân môùi chöùng thaønh Phaät quaû. Vì vaäy ñeä töû phaûi y theo
nghi phaùp naøy maø cuùng döôøng, töùc laø cuùng döôøng chö Phaät Nhö Lai.
Coù vaäy môùi thaønh töïu phaùp toái thöôïng, ñaït ñöôïc quaû laønh, ngang
baèng vôùi chö Hieàn thaùnh khoâng khaùc, ñöôïc thoï Quaùn ñaûnh, chöùng ñòa
vò Phaùp vöông, ñöùng ñaàu ba coõi, haøng phuïc quaân ma, truï ñòa tòch tónh,
thaønh töïu quaû Phaät, chaéc chaén khoâng coøn nghi hoaëc.
Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi veà quaùn ñaûnh Maïn-noa-la cuûa taát caû
chö Phaät vaø Boà-taùt roài, laïi noùi nhö vaày:
Nhö tröôùc ñaõ noùi phaùp toái thöôïng bí maät cuûa taát caû Nhö Lai, an
uûi truï vaøo Tam-muoäi cuûa taát caû Nhö Lai. A-xaø-leâ vaø ñeä töû khieán phaùt
www.daitangkinh.org
taâm Ñaïi Boà-ñeà, lieàn truï vaøo giai vò khoâng lui suït. Nhö vaäy caàn phaûi
quaùn töôûng roát raùo toái thöôïng nhö Phaät. Taïi sao? Vì A-xaø-leâ ñeä töû coù
khaû naêng phaùt taâm Ñaïi Boà-ñeà toái thöôïng cuûa chö Phaät. Do phaùt ñaïi
taâm naøy neân ñöôïc truï vaøo ñòa vò khoâng lui suït. Nhôø khoâng lui suït cho
neân chaéc chaén chöùng ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Do
vaäy maø hieän taïi chöùng ñöôïc Boà-ñeà, vò lai chaéc chaén bình ñaúng chöùng
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc aáy.
Laïi nöõa, A-xaø-leâ vaø ñeä töû, neáu coù phaùp töông öng vôùi Kim cang
taùt-ñoûa ñeàu ñöôïc ñaày ñuû, laø vì chö Phaät Nhö Lai duøng bí maät toái
thöôïng ñeå an uûi.
Laïi nöõa, nhö tröôùc ñaõ noùi, ngöôøi truï vaøo Tam-muoäi cuûa chö
Phaät Nhö Lai thì lieàn chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc. Ñoù
laø Tam-muoäi caên baûn cuûa chö Phaät, Nhö Lai, laø phaùp thaønh töïu treân
heát. Neáu ngöôøi naøo truï Tam-muoäi naøy thì chöùng chö Phaät Nhö Lai.
Cho neân neáu muoán döùt saïch caùc khoå naõo thì neân sinh taâm quyù troïng
A-xaø-leâ, phaûi thöôøng giöõ gìn kính tin, khen ngôïi, phuïng thôø, cuùng
döôøng, troïn ñôøi khoâng ñöôïc bieáng nhaùc lui suït. Khoâng nhöõng theá, maø
coøn khuyeán khích ngöôøi khaùc sinh loøng tin, toân troïng phuïng thôø cuùng
döôøng. Neân bieát A-xaø-leâ naøy ñaõ ñuû ba nghieäp Kim cang, thöôøng truï
trong Tam-muoäi roát raùo toái thöôïng cuûa chö Phaät. Phaùp ñaïi bí maät naøy
chôù trao truyeàn cho caùc haøng taø ma ngoaïi ñaïo vaø haøng Thanh vaên,
Duyeân giaùc,... Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi phaùp chaân thaät cuûa chö Phaät
vaø caùc vò Boà-taùt roài, laïi noùi tuïng raèng:
Phaûi sinh taâm kính troïng
Ñoái vôùi A-xaø-leâ
Vò A-xaø-leâ aáy
Laø Tam-muoäi voâ taän
Goác Ñaïi laïc toái thöôïng
Khoâng khaùc gì chö Phaät
Nhôø vò A-xaø-leâ
Ñöôïc roát raùo toái thöôïng.
Laïi nöõa, vò A-xaø-leâ chæ neân thoï caùc phaùp phuù laïc vaø caùc thöù
thöùc aên thöôïng vò, cho ñeán nhöõng vieäc ca muùa vui chôi... phaûi y theo
phaùp trì tuïng, duøng aán caên baûn maø thöïc haønh bí maät cuùng döôøng thì
moïi sôû caàu ñeàu ñöôïc thaønh töïu, lieàn noùi caùc chuù cuùng döôøng cuûa
Kim cang taùt-ñoûa nhö bí maät ca vuõ,... raèng:
Hoàng. (aâm keùo daøi)
Chuù bí maät cuùng döôøng chö Phaät Nhö Lai raèng:
A.
Chuù Haøng phuïc tam giôùi toân bí maät cuùng döôøng raèng:
Hyù. (aâm keùo daøi)
Chuù Lieân hoa taïng toân bí maät cuùng döôøng raèng:
Ñaùt-laõm. (hai chöõ ñoïc thaønh moät aâm)
Chuù Hö Khoâng Taïng toân bí maät cuùng döôøng raèng:
Khieát.
Caùc cuùng döôøng nhö vaäy maø duøng naêm taâm chuù naøy thì ñöôïc
thaønh töïu phaùp cuùng döôøng bí maät.
Laïi noùi Tyø-thuû aán cuùng döôøng bí maät toái thöôïng vaø Kim cang
taùt-ñoûa,... caùc nghi quyõ Hieàn thaùnh, côø neâu, aán phaùp. Taát caû côø neâu
ñeàu duøng vaøng baïc vaø goã caùt töôøng... ñeàu döïa theo phaùp caên baûn ñaët
vaøo Maïn-noa-la. Luùc ñoù, ñeä töû y theo aán phaùp cuûa Tyø-thuû maø thöïc
haønh cuùng döôøng. Nhôø nghi phaùp Tyø-thuû naøy maø taát caû khoå naõo troùi
buoäc, caùc taät beänh aùc ñoäc, caùc Noa-caùt-neã, ma mò, tinh tuù, ma quyû tai
haïi vaø caùc ñöôøng aùc cuûa ñeä töû ñeàu bò dieät saïch, theâm lôùn caùc nghieäp
laønh ñöôïc roát raùo töông öng vôùi giaùc ngoä voâ thöôïng cuûa chö Phaät. Y
theo nghi Kim cang taùt-ñoûa toái thöôïng bí maät Tyø-thuû aán maø cuùng
döôøng. Taát caû caùc Hieàn thaùnh ñeàu duøng nhaäp Tam-muoäi ca maø thöïc
haønh cuùng döôøng. Ñaây goïi laø taát caû Tyø-thuû Tam-muoäi thaønh töïu cuùng
döôøng toái thöôïng. Lieàn noùi Kim cang taùt-ñoûa caên baûn Yeát-ma boä
nhaäp Tam-muoäi Kim cang ca raèng:
Taùt rò-phöôïc, naäu la, nga toâ kha toá, ma na taùn ñaùt-söu. Phöôïc
nhaät-la taùt ñoûa toâ la ña tam ma daõ baø phöôïc di. Ma haï, toâ kha nieát-rò
tröø, toát daõ naïi, Baùt-la ñeå baùt ñinh taát ñinh taû la cuï baùt-la noa ña.
Laïi noùi taát caû Nhö Lai boä toái thöôïng bí maät nhaäp Tam-muoäi
Kim cang ca raèng:
www.daitangkinh.org
Phöôïc nhaät-la taùt ñoûa taêng ngaät la haï.

Phöôïc nhaät-la la ñaùt-na ma noå ña la.
Phöôïc nhaät-la ñaït rò-ma nga daõ naõi.
Phöôïc nhaät-la yeát rò-ma yeát loã baø phöôïc.
Laïi noùi taát caû Kim cang boä toái thöôïng bí maät nhaäp Tam-muoäi
Kim cang ca raèng:
Hoàng, phöôïc nhaät-la ca rò-maãu ca thieát la, daõ na ma.
Thaát-rò, phöôïc nhaät-la la, nga tam ma daï daõ na ma.
Khieát xuaân nga, phöôïc nhaät-la boå la daï daõ na ma.
Thaát-rò, phöôïc nhaät-la kieän tra caùt la baø, daõ na ma.
Laïi noùi taát caû Lieân hoa boä toái thöôïng bí maät nhaäp Tam-muoäi
Kim cang ca raèng:
Quaùt töùc naïi tyû loã naïi-la lao naïi-la ña naäu. Maãu nga-la nhaï na,
toâ haùt-rò, baùt-la baùt naõnh taây quaùt töùc tyû ñeá xoa-noa taùt ngaät-la ñaït la
maãu rò-ñeã. Nhaï nga ñòa næ daõ taùn ña ña. Quaùt töùc naïi tyû tao ma-daõ
phieán, ña phöôïc boá la xoa la nan. Ca ma la ma na taû pheá. Quaùt töùc
naïi tyû næ, baùt-ña ca, ma tam ma daõ, baùt-la taát ñinh. Ma ma baùt naïi-ma
la, nhaï hyù.
Laïi noùi taát caû Baûo boä toái thöôïng bí maät nhaäp Tam-muoäi Kim
cang ca raèng:
Taùt rò-phöôïc, tyû thi ca baùt la di thuyeát la ña. Taêng taát ñinh taû,
xoa daõ næ ñòa. Baùt la ma taùt rò-phöôïc, nga-la keá ñoå. Vó nhaï du tha-la
daõ ña. Thaát-rò, phöôïc nhaät-la la ñaùt-na baø phöôïc di toâ kha naïi.
Laïi noùi Ma-ñoä-ca-la tam toân ca raèng:
Phoå rò-phoå phöôïc sa.
Laïi noùi Töù Hieàn thaùnh ca raèng:
Ngaät-rò hoàng thaát-rò tyø-du.
Laïi noùi chö Long vöông ca raèng:
Phoå phoå.
Laïi noùi Kim Cang Thuû ñaïi döôïc saùt chuû chö AÙt-giaø cuùng döôøng
Kim cang ca raèng:
Taùt rò-phöôïc, rò-giaø maïn noa la næ nan. Phöôïc nhaät-la ñaït la,
ngaät-la ma. Vó ma rò-naïi vó kieát la vó kieát la. Baïn nho tha, naïi daõ na,
thieát daõ. Haùt na naïi haùt baùt taû. Baø taát-di, caâu loã coát-loã ñaø. Hoàng ca,
la ma, ñaùt-rò noa aùng.
Laïi noùi Toái thöôïng töï taïi ñaïi Maïn-noa-la toái thöôïng bí maät
nhaäp Tam-muoäi Kim cang ca raèng:
Quaùt töùc naïi ma laõng naäu maïn noa la taùt haùt taùt-la loã taû, phöôïc
boá sa, vó la, nhaï taây. Baùt-la la daõ na la, rò-ca coâ trí ca la boân nhaï ma
haï baø daõ næ, taát-ñeå na, quaùt töùc. Quaùt töùc naïi vó ca, ñeå næ taát-ñeå toâ
kha phieán, ña ma na, næ nhaï na loã baùt ñaø, rò noa. Taùt rò-phöôïc nhaï nga
tha ma, rò-beá ña toâ loã baùt boät-rò ña, ñaït la baù, ni na quaùt töùc. Nga nga
na di phöôïc taùt rò-phöôïc taêng taát theå ñoå nhaï nga ñaùn vó na du naõnh ñoå
vó thuù ñaït na, daõ. Ñaùt-söu phöôïc nhaät-la taùt ñoûa taát ñinh ma dueä thi
sa vó na daõ vó naïi nga-ñaø taùt toâ kheá tyø-döôïc.
Laïi noùi ba thöù Tam-muoäi Kim cang ca toái thöôïng bí maät trong
nghi bí maät toái thöôïng raèng:
AÙn, baùt la vó thieát baø nga söu. Ma haï, toâ kha moâ, xoa boá laõm.
Taùt rò-phöôïc taát ñeà toâ kha ba la ma laõm ma-döông. Ba la ma toâ khoâ,
ñaùt ma taát daï. Nhöôïc hoàng, söu hoâ, baùt-la taát ñinh sa.
Duøng Kim cang ca lyù chaân thaät cuûa ba thöù Tam-muoäi bí maät
saâu xa toái thöôïng nhö theá maø thöïc haønh cuùng döôøng thì vieäc mong
caàu thaønh töïu ñeàu ñöôïc vieân maõn. Ñaây laø Ñaïi Tyø-thuû Tam-muoäi
cuùng döôøng trong caùc nghi quyõ bí maät toái thöôïng cuûa taát caû Nhö
Lai. Ngöôøi naøo cuùng döôøng nhö theá thì Kim Cang Taùt-ñoûa lieàn
giaùng laâm, nhôø ñoù maø ñöôïc thaønh töïu töï taïi töông öng vôùi Tyø-thuû.
Lieàn noùi tuïng raèng:
Nghi quyõ caên baûn naøy
Kheùo laøm ñöôïc caùc vieäc
Thaàn thoâng ñaïi bí maät
Döïng cao côø ñaïi phaùp,
Ñöôïc nghóa vò voâ taän
Chaéc chaén vieäc thaønh töïu
Ñöôïc ñaày ñuû Thaùnh taøi
Phaùp roát raùo vieân maõn.
www.daitangkinh.org
Tyø-thuû ñaïi bí maät

Thaønh ñöôïc vieäc khoù thaønh
Taát caû Tam-ma-ñòa
An truï töï taïi laïc,
Ñöôïc ñieàu taâm mong muoán
Taát caû khoâng chöôùng ngaïi
Ví nhö ngöôøi theá gian
Khoâng tu caùc phöôùc nghieäp
Khoâng söùc laønh toát ñeïp
Bôûi do nghieäp chöôùng toäi
Caàu vieäc laøm thaønh töïu
Theo nghi quyõ caên baûn
Tuøy vieäc yù öa thích
Thaûy ñeàu ñöôïc vieân maõn
Thaéng löïc cuûa phaùp naøy
Caùc phaùp khoâng theå hôn
Neáu vöôït ngoaøi Tam-muoäi
Vaø gaây caùc toäi nghieäp
Hoaëc caùc sao giaùng ñeán
Hoaëc caùc ma nhieãu loaïn
Y phaùp ñöôïc lôïi lôùn
Neáu nhö chöa töøng vaøo
Thaønh töïu Maïn-noa-la
Neáu laäp phaùp ñaøn naøy
Thì toát ñeïp gaáp boäi.
Μ
Phaàn 23: NGHI QUYÕ VEÀ TAÁT CAÛ TÖÔNG ÖNG
Luùc baáy giôø, Boà-taùt Kim Cang Thuû laïi noùi ba phaùp Tam-muoäi
toái thöôïng bí maät laø phaùp thaønh töïu cuûa taát caû Nhö Lai.
Ba phaùp Ñaïi Tam-muoäi laø Phaät baûo, Phaùp baûo vaø Taêng baûo, laø
ñaïi dieäu laïc, laø ñaïi roát raùo, laø ñaïi toái thöôïng tòch tónh bình ñaúng an
truï caùc phaùp maø sinh ra. Neáu coù haønh giaû naøo y theo phaùp maø taïo
töôïng luïa, beân trong veõ Tam baûo, töôùng nhö Boà-taùt maëc giaùp Kim
cang, tay caàm khí tröôïng Kim cang vaø ñeo caùc thöù baùu nhieäm maàu.
Neáu y nhö vaäy maø veõ thì ñöôïc thaønh töïu Maïn-noa-la toái thöôïng. Sau
ñoù choïn choã ñaát toát, hoaëc laø cung ñieän hay tònh xaù, trang nghieâm
nhöõng nôi aáy baèng caùc loaïi höông hoa. Haønh giaû y phaùp maø thöïc
haønh thaønh töïu, thì lieàn ñöôïc vieân maõn. Lieàn noùi taâm chuù ba thöù Ñaïi
Tam-muoäi toái thöôïng cuûa taát caû Nhö Lai raèng:
AÙn, boä khaùng.
Noùi chuù naøy roài laïi noùi ñaïi chuù raèng:
Ñaùt ñoâi na baø nga phöôïc ñoå eâ. Maïo ñòa taùt ñoûa taùt-ñaùt tha nga
ña. Naäu naïi-rò saéc-trí nan eâ ña, rò-tha daõ. Næ rò-maät-rò ñinh naïi rò-thieát
döông ña di. A thi sa vó na du nöõ nga. Næ-rò traø næ thaát-taû daõ phöôïc rò-
di ña. A ñieân ña baø phöôïc phöôïc, taùt nga-la. Næ phöôïc ñaø ca phöôïc taû,
naïi daõ. Ñaùt-rò la ñaùt-na ña, muïc baùt nga ña. Moät ñaø ñaït rò-ma nga
noa, y ñeå. A ñieân ña baø phöôïc taêng taát ñaø. Vó thuù ñaø thaát-rò ca la, baùt
la. Y ñeå taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña baùt la ma ngu hyù-daõ phöôïc nhaät-
laõng. A tha baùt la ma ngu hyù-daõ ñaït rò-ma ña. Kieän tra, a ca xaù laïc
xoa noaûn. Taùt rò-phöôïc ma, ca thöông taû, taát-daõ laïc xoa noaûn. A, ca
xaù tam ma ña, du nga. Taùt rò-phöôïc, nga-la tam ma ña, taéc-phoå trí ñeå.
Baùt-la ngheâ-daõ baù, la maät-ña. A tha ma haï, tam ma daõ phöôïc la di
ñeå. Taùt rò-phöôïc boä ngoã, baùt boä ngaïi taùt-ñoå teá, döông ma, naõi sa ma
ñoát-ma na. Ñeå-rò la ñaùt-na boá, nhaï ba laõm ma, caùt loã di, ñeå phöôïc
naïi, ma haï di ñeå.
Taâm chuù cuûa chö Phaät nhö vaäy coù coâng naêng thöïc haønh phaùp
thaønh töïu, duøng phöông tieän naøy ñeå laäp ra caùc nghi quyõ. Neáu y theo
phaùp maø laøm thì tuøy yù ñeàu ñöôïc thaønh töïu. Neáu ngöôøi thoï naêm thöù
www.daitangkinh.org
duïc laïc, maø laäp ra Maïn-noa-la naøy, thì tuøy theo sôû nguyeän ñeàu ñöôïc
thaønh töïu.
Laïi nöõa, ba thöù Tam-muoäi taâm chuù vaø caùc phaùp aán töôùng bí
maät toái thöôïng cuûa chö Phaät naøy maø trao truyeàn cho ñeä töû cuõng khieán
tuøy yù caàu maø thaønh töïu. Neáu luùc ñoù ñeä töû y theo nghi thöùc bí maät naøy
maø laäp baøy caùc thöù cuùng döôøng vi dieäu leân Phaät, Phaùp, Taêng vaø A-
xaø-leâ, vôùi taâm aân caàn toân troïng mong caàu caùc thaønh töïu, hoaëc töï
mình laøm, hoaëc laøm cho ngöôøi khaùc cuõng ñeàu ñöôïc thaønh töïu.
Laïi noùi veà nghi phaùp Phaãn noä minh vöông bí maät toái thöôïng
cuûa Kim Cang Thuû. Haønh giaû neân y theo phaùp caên baûn maø veõ Phaãn
Noä Minh vöông, maøu nhö vaàng maët trôøi cuûa löûa Kim cang, ngoài treân
hoa sen nhieàu maøu, hai beân Minh vöông treân hoa sen veõ boán vò Boà-
taùt thaân caän. Hai vò beân traùi laø maøu xanh vaø maøu vaøng. Hai vò beân
phaûi laø maøu hoàng nhaït vaø maøu xanh nhaït. Laïi ôû hai beân veõ boán vò
Boà-taùt ñeàu caàm côø neâu goác. Ñoù laø Kim cang tröôïng, luaân, linh,
phan... ñeàu hieän töôùng möøng giaän an truï vaøo phaùp caên baûn. Lieàn noùi
chuù aáy raèng:
Hoàng, oâ ba ngaät-rò naïi daõ hyù.
Haønh giaû neân caàm linh chaøy Kim cang maø tuïng taâm chuù naøy,
khi ñaët caùc Hieàn thaùnh thì lieàn ñöôïc thaønh töïu vieân maõn phaùp töôïng
luïa. Ñaët ñeå toân töôïng nhö vaäy lieàn thaønh töïu Maïn-noa-la bí maät toái
thöôïng. Sau ñoù y theo nghi phaùp trì tuïng chuù Tam-muoäi raèng:
Naõnh ña la, cuø naïi-baø phöôïc coát-loã ñaø. Phöôïc nhaät-la nghi-næ
taéc-kieän ñaø maãu rò-ña daõ. Baùt-la næ, baùt-ña phöôïc nhaät-la ma haï, du
nga. Noa kieát næ-daõ, taùt rò-phöôïc ñoå nhaäp-phöôïc, la y ñeå phöôïc nhaät-
laõng. A tha ñaït rò-ma a ca, xaù laïc xoa noaõn. Taùt rò-phöôïc ma, ca
thöông taû, mieát laïc xoa noa. Ma, ca xaù tam maõn ña du nghi. Taùt rò-
phöôïc di phöôïc, ñaùt-la sa, ñaït dueä. Taùt rò-phöôïc, ca xaù nga-la du nghi
na. Taùt rò-phöôïc, ca xaù di ñeå moät-loã söu. Maãu naïi-rò ñaùn phöôïc nhaät-
la maãu naïi-la tyû. Ñaùt-rò loä ca ma taát baø xoa dueä neã ñeå.
Tuïng chuù Tam-muoäi bí maät toái thöôïng cuûa Kim cang Hieàn
thaùnh naøy roài, sau ñoù y theo nghi quyõ Nhö Lai boä maø duøng aán caên
baûn, cuùng döôøng Kim cang ca vuõ,... neáu haønh giaû y theo phaùp maø
thöïc haønh thaønh töïu naøy thì ñeàu ñöôïc nhö yù.
Laïi noùi veà nghi phaùp Ñieàu phuïc bí maät toái thöôïng cuûa Boà-taùt
Quaùn Töï Taïi. Haønh giaû neân taïo töôïng luïa, beân trong veõ Boà-taùt Quaùn
Töï Taïi nhö voøng ñieän chôùp, laøm theá Kim cang Vuõ. Boà-taùt coù ñuû traêm
tay, xoøe ra nhö voøng troøn, tay caàm côø neâu nhö hoa sen... Xung quanh
Boà-taùt veõ caùc Hieàn thaùnh nhö Taàn-mi... ñeàu giaän döõ, cuõng caàm hoa
sen vaø caùc côø neâu. Y theo phaùp maø veõ roài thì thaønh Maïn-noa-la. Sau
ñoù ôû tröôùc töôïng tuïng chuù Nhaát thieát phaùp Kim cang Tam-muoäi raèng:
Ñaùt ñoâi na baø nga söu, moät ñaø. A phöôïc loä kieát ñeá thuyeát la. Ca
loã ñeå vó na du baù daõ. Thuù ñòa ngaät-rò noa, baùt-la na rò-ñeå ña. Di ñeå
baùt la mang phöôïc nhaät-laõng. Dueä tha, la caùt-ñaùn eâ ca ma laõng. La,
nga noâ saùi rò-na leä mieát ñeá. Rò-phöôïc, taùt noâ saùi rò-phöôïc hoå vó ñaøi.
Taùt ñaùt tha, thuù ñöôøng taùt-rò ñaø ñoå ca. Di ñeå baùt la ma ngu hyù-daõ ñaït
rò-ma ña. Kieän tra, dueä na dueä naõi phöôïc vó ñòa na. Nhaï nga ñòa na daõ
ma, phöôïc hyù baùt naïi-ma thuù ñinh nga-la du nga, ñaùt-ma. Ñeá na ñeá
naûi phöôïc thaâu ñaït dueä neã ñeå.
Tuïng chuù Nhaát thieát phaùp Kim cang Tam-muoäi roài, y theo phaùp
Lieân hoa boä thöïc haønh caùc thöù cuùng döôøng, thì vieäc laøm ñeàu ñöôïc
thaønh töïu.
Laïi noùi veà phaùp töôïng luïa trong nghi quyõ thaønh töïu nhaát thieát
cuûa Boà-taùt Hö Khoâng Taïng. Trong böùc luïa naøy, neân y theo phaùp maø
veõ Ñaïi nhaät luaân, ôû trong luaân aáy veõ Boà-taùt Hö Khoâng Taïng, thaân
nhö maøu löu ly, ngoài treân hoa sen, hai beân Boà-taùt veõ boán vò thaân caän
Boà-taùt laø Boà-taùt Quaùn ñaûnh, Boà-taùt Baûo taïng, Boà-taùt Baûo traøng vaø
Boà-taùt Ñaïi cuùng döôøng. Veõ nhö vaäy laø thaønh Maïn-noa-la toái thöôïng.
Kim cang ñaïi nhaät luaân vi dieäu naøy chieáu saùng khaép Nhö Lai vaø Boà-
taùt Hö Khoâng Taïng. Kheùo thoûa maõn taát caû nguyeän, phaùp baûo linh bí
maät, kheùo boá thí taát caû duïc, taát caû nghóa thuø thaéng thaønh töïu yù
nguyeän toái thöôïng,... ñeàu laø töø phaùp naøy maø ñöôïc caùc giaûi thoaùt Dieäu
laïc vaø caùc yù toaïi nguyeän. Neáu töï mình laøm hoaëc laøm cho ngöôøi khaùc
thì ñeàu ñöôïc vieân maõn Tam-muoäi toái thöôïng naøy. Nhôø vaøo phaùp
trong nghi quyõ naøy neân choùng thaønh töïu Kim cang taùt-ñoûa, phaùp naøy
thaønh töïu toái thaéng trong caùc nghi quyõ.
Laïi noùi veà nghi quyõ thaønh töïu taát caû Kim cang taùt-ñoûa ñaïi aán
www.daitangkinh.org
Tam-muoäi toái thöôïng. Neáu coù chuùng sinh caên taùnh thaáp keùm gaây ra
caùc toäi nghieäp, laøm nhöõng vieäc khoâng lôïi ích nhöng khi gaëp ñöôïc
phaùp naøy roài thì nghieäp chöôùng cuûa chuùng sinh aáy ñeàu tieâu dieät,
chöùng thaønh Ñaïi Boà-taùt, laøm nhieàu vieäc lôïi ích chuùng sinh, khôûi leân
phöông tieän roäng lôùn. Nhö Kim cang taùt-ñoûa ba nghieäp truï vaøo chaân
thaät vöõng chaéc, khoâng vöôït khoûi Tam-muoäi, an truï trong Kim cang
giôùi. Sau ñoù neân truyeàn ñaïi aán, nhaän ñaïi aán roài seõ ñöôïc thaønh töïu taát
caû. Ñaïi aán phaùp naøy, cho ñeán chö Phaät cuõng khoâng daùm vöôït khoûi
Tam-muoäi. Nhöõng ai caàu Kim cang taùt-ñoûa, cho ñeán caàu thaønh Phaät,
ñaõ traûi qua voâ soá kieáp maø vaãn khoâng thaønh, nhöng neáu duøng naêng
löïc Ñaïi aán toái thöôïng naøy thì seõ mau thaønh Phaät, Boà-taùt, laïi coøn coù
khaû naêng bieán hoùa tuøy theo yù nguyeän cuûa chuùng sinh, maø noùi roäng
caùc phaùp thaønh töïu cho hoï nghe. Ñaïi aán naøy laø moät phöông tieän lôùn,
kheùo laøm vieân maõn caùc phaùp. Vì sao? Vì khi keát ñaïi aán naøy, chö Phaät
Boà-taùt ñeàu nhoùm hoïp, trong khoaûng saùt-na ban cho nhöõng gì mình
mong muoán. Ban nhö vaäy roài laïi khen ngôïi raèng:
Kim cang taùt-ñoûa laø kheùo leùo toái thöôïng, saâu xa, nhieäm maàu,
thanh tònh roäng lôùn khoâng taát caû taùnh, voâ cuøng voâ taän, toái thöôïng chí
cöïc, laøm phaùt sinh ra nieàm vui thích khoaùi laïc khaép caû hö khoâng giôùi.
Quyeát ñònh baát khoâng taän caùc chuùng sinh, thaønh töïu toái thaéng laø ñaïi
töï taïi. Töø chöõ Vi dieäu phaùt sinh ra taát caû nghóa, ñem phaùp Kim cang
giaùc ngoä ñeå laøm cho chuùng sinh giaùc ngoä Ñaïi laïc toái thöôïng, duøng
Kim cang bí maät cuï ñeå khieán chuùng sinh an truï vaøo phaùp baäc nhaát.
Lieàn noùi nghi phaùp Tam-muoäi thaønh töïu toái thöôïng bí maät cuûa
taát caû Nhö Lai. Vaøo luùc saùng sôùm haønh giaû neân y theo phaùp keát ñaïi
aán trì tuïng taâm chuù thì seõ thaønh töïu ñöôïc taát caû aán.
Laïi nöõa, phaùp thaønh töïu bí maät toái thöôïng naøy, haønh giaû y theo
phaùp caàm linh, chaøy Kim cang tuïng chuù ba thöù Tam-muoäi thì moïi sôû
caàu ñeàu ñöôïc thaønh töïu vieân maõn.
Laïi nöõa, y theo phaùp caàm linh, chaøy Kim cang keát aán Tyø-thuû
roài trì tuïng chuù thì ñöôïc thaønh töïu caùc aán töôùng, thaân nhö Kim cang
taùt-ñoûa. Taát caû phaùp thaønh töïu ñaïi töï taïi, ñeàu ban cho taát caû, caùc aán
töôùng aáy choùng ñöôïc vieân maõn, cho ñeán caùc phaùp thaønh töïu ñeàu
cuõng ñöôïc thaønh, tuøy theo yù nguyeän ñoù maø ñöôïc thaønh.
Laïi noùi veà phaùp moân Nghi quyõ toái thöôïng bí maät taát caû töông
öng. Töông öng nghóa laø duïng cuûa caùc phaùp, töø phaùp töông öng ñoù
sinh ra caùc coõi.
Theá naøo laø sinh ra? Nghóa laø töø chaùnh nieäm Baûn toân sinh ra.
Laïi nöõa theá naøo laø töông öng? Töùc laø lôøi noùi. Theå cuûa lôøi noùi laø
tieáng, maø tieáng töùc laø lyù ñaïi töông öng. Lyù töông öng töùc laø chaùnh
nieäm Baûn toân, töø töông öng naøy töùc Baûn toân sinh ra. Do Baûn toân sinh
ra cho neân noùi laø thaønh töïu töông öng.
Laïi töông öng naøy laø nhoùm hoïp töông öng, taát caû aán phaùp töông
öng,...
Nhoùm hoïp töông öng nghóa laø caùc phaùp hoøa hôïp ñoù laø nhoùm
hoïp töông öng. Ví nhö ôû theá gian nhieàu cuûa caûi ñöôïc gom laïi. Caùc
phaùp hoøa hôïp cuõng gioáng nhö vaäy, nhoùm hoïp taát caû aán phaùp Tam-
muoäi... thì goïi laø nhoùm hoïp töông öng.
Laïi nöõa taát caû aán phaùp töông öng nghóa laø chö Phaät möôøi
phöông nhö theå nhö töôùng, goïi laø taát caû aán phaùp. Ngöôøi haønh trì phaùp
naøy lieàn thaønh töïu toái thöôïng.
Noùi veà aán caên baûn cuûa caùc Hieàn thaùnh. Neáu duøng aán caên baûn
naøy thì sinh ra phaùp ñaïi töông öng, thaønh töïu bí maät toái thöôïng. Haønh
giaû neân quaùn aán phaùp töông öng nhö Baûn toân, tieán theâm böôùc nöõa laø
töôûng thaân mình cuõng gioáng nhö Baûn toân vaäy, thì vieân chöùng ñöôïc
quaû vò Phaät, Boà-taùt vieân maõn. Caùc nghi thaønh töïu bí maät toái thöôïng
laø phaùp thaønh töïu toái thöôïng saâu xa. Neân nhö Baûn toân töông öng
nhieáp Ñaïi Tyø-thuû aán. Haønh giaû neân quaùn thaân mình cuõng gioáng nhö
vaäy, ñöôïc thaønh chöõ nhieäm maàu. Phaùp naøy toái thaéng trong taát caû caùc
phaùp, laø Ñaïi Tyø-thuû Tam-muoäi toái thöôïng töông öng nhieáp caùc phaùp
Dieäu laïc. Laïi phaùp thaønh töïu toái thöôïng trong nghi phaùp thaønh töïu bí
maät toái thöôïng naøy, neân nhö caên baûn töông öng cuûa Kim cang taùt-ñoûa
maø nhö theå nhö töôùng. Haønh giaû neân töôûng thaân mình cuõng gioáng
nhö vaäy, ñöôïc thaønh töïu nghóa chöõ nhieäm maàu. Do vaäy maø ñöôïc
Tam-muoäi thanh tònh cuûa chö Phaät, lieàn thaønh chuû cuûa taát caû töông
öng, phaùp töông öng naøy treân heát trong caùc thaønh töïu, neáu laøm baát cöù
vieäc gì cuõng ñeàu thaønh töïu. Ví nhö coù ngöôøi thoï höôûng naêm thöù duïc
www.daitangkinh.org
laïc, maø töôûng nhö Baûn toân töông öng thì ñoù töùc laø Ñaïi Tam-muoäi Ñaïi
thöøa thanh tònh toái thöôïng bí maät voâ thöôïng cuûa taát caû Nhö Lai. Taát
caû Ñaïi laïc caên baûn töông öng cuûa caùc Nhö Lai, töùc laø Kim cang
quyeát ñònh Tam-muoäi. Phaùp töông öng naøy laø moùn thuoác hay, coù
coâng naêng cao quyù töï taïi trong taát caû thaønh töïu. Haønh giaû neân bieát,
neáu ngöôøi naøo tu phaùp töông öng naøy thì ñöôïc nhö Kim cang taùt-ñoûa,
tinh taán, vui söôùng, saéc löïc tuoåi thoï caøng theâm taêng tröôûng, taát caû
nghi phaùp thaønh töïu chæ trong khoaûng saùt-na ñeàu ñöôïc vieân maõn. Vì
sao? Vì tu ñaïi aán töông öng nhö vaäy, truï töông öng nhö vaäy töùc laø y
theo nghi thaønh töïu töông öng cuûa Baûn toân, maø thöïc haønh vieäc thaønh
töïu Tam-muoäi töông öng.
Laïi nöõa, haønh giaû neân bieát, taâm nhö huyeãn hoùa khoâng coá ñònh,
thaân nhö khí cuï do taïo taùc maø thaønh. Vì thaân khoâng phaân laø giaùc tri,
cho neân xa lìa taâm, cuõng khoâng phaûi xa lìa nhau. Phaùp aán naøy töông
öng cuõng gioáng nhö vaäy. Ví nhö phaùp saéc taâm voán chaúng phaûi laø
moät, thaân taâm hoøa hôïp laøm caùc söï nghieäp. AÁn phaùp töông öng hoøa
hôïp cuõng vaäy. Tam-muoäi nhö vaäy vaø töông öng naøy cuõng laøm thaønh
töïu laãn nhau. Neáu caùc haønh giaû duøng vieäc voâ ngaõ maø tu caùc phaùp
thaønh töïu töông öng thì nhöõng ngöôøi aáy chính laø Nhö Lai.
Laïi nöõa, taát caû aán töông öng laø aán theå ñaày ñuû Ñaïi laïc vöõng
chaéc. Töø Ñaïi laïc vöõng chaéc naøy maø thaønh töïu caùc phaùp laïc töông
öng. Neáu caùc haønh giaû sieâng caàu phaùp thaønh töïu bí maät toái thöôïng
naøy thì chæ caàn tinh taán phaùt taâm Boà-ñeà cho ñeán khi naøo yù chuyeân
caàn, chôù haønh trì moät caùch cöïc khoå, ñöa ñeán söï meät moûi, ñeå roài phaûi
sinh lui suït. Nhöng taâm öa thích töông öng vôùi Ñaïi laïc thì seõ laøm
thaønh töïu. Ñaây goïi laø phaùp töông öng taát caû aán.
Laïi nöõa, laïc töông öng coù khaû naêng laøm vieäc thaønh töïu, tuøy
nghi laõnh thoï caùc laïc phaùp. Nhö phaùp Ñaïi laïc töông öng cuûa Baûn toân.
Ñaïi thöøa voâ thöôïng Ñaïi giaùo vöông bí maät toái thöôïng cuûa taát caû Nhö
Lai laø phaùp Ñaïi laïc töông öng toái thöôïng cuûa Kim cang taùt-ñoûa.
Laïi nöõa taát caû öa thích töông öng nghóa laø thaønh töïu töông öng
taát caû Tam-muoäi. Haønh giaû tu taäp phaùp naøy töông öng vôùi taâm öa
thích. Vì sao? Vì neáu tu haønh maø coá eùp khaéc khoå thì töï theå sinh khoå
cöïc. Do vaäy maø ñoái vôùi phaùp sinh ra taùn loaïn, töø ñoù khoâng theå
chuyeân chuù vaøo caùc thaønh töïu. Cho neân haønh giaû tu phaùp töông öng
phaûi tuøy theo khaû naêng maø thoï duïng aên uoáng. Cho ñeán trong boán oai
nghi cöôøi ñuøa noùi naêng, duø baát cöù nôi naøo cuõng khoâng bò trôû ngaïi.
Neáu coù ngöôøi chöa vaøo Maïn-noa-la vaø coøn coù caùc phieàn naõo chöôùng
ngaïi, maø nöông vaøo haïnh töông öng cuûa Baûn toân tu haønh phaùp thaønh
töïu thì chæ trong khoaûng saùt-na, ñeàu ñöôïc vieân maõn. Ñaïi duïc laïc naøy
ñöùng ñaàu trong caùc Tam-muoäi töï taïi, ñöùng ñaàu trong caùc Kim cang
boä. Neáu caàu chöùng chö Phaät, Boà-taùt, töø phaùp töông öng naøy coøn
thaønh töïu ñöôïc thay, huoáng gì laø caàu caùc vieäc thaønh töïu. Phaùp thaønh
töïu quyeát ñònh naøy, taát caû ñeàu ñöôïc thaønh, phaùp naøy coù khaû naêng
thaønh töïu caùc aán bí maät vaø döùt saïch nguoàn goác ñau khoå. Phaùp töông
öng nhieäm maàu naøy goïi laø phaùp öa thích treân heát cuûa Kim cang taùt-
ñoûa.
Laïi nöõa, taát caû töông öng vöõng chaéc laø töï taùnh cuûa taát caû phaùp
cöùng chaéc, töø xöa ñeán nay chæ laø moät chaân trí, töï taùnh beàn chaéc, töï
theå khoâng khaùc nhau.
Laïi nöõa, taát caû thoï kyù vöõng chaéc töông öng. Nghóa laø y theo ñaïi
trí phöông tieän töông öng cuûa Baûn toân, maø ñöôïc taát caû phaùp, mong
caàu caùc vieäc thaønh töïu, chaéc chaén ñöôïc vieân maõn. Ñaây laø thoï kyù
vöõng chaéc töông öng.
Laïi nöõa, thoï kyù vöõng chaéc töông öng bí maät treân heát töùc laø
phaùp ñaïi töông öng cuûa Kim Cang Taùt-ñoûa. Phaùp naøy laøm ñöôïc caùc
vieäc cuùng döôøng, caùc vieäc mong caàu ñeàu ñöôïc vieân maõn. Ñaây goïi laø
Thoï kyù töông öng. Lieàn noùi tuïng raèng:
Chaân lyù toái thöôïng naøy
Phaùp töông öng nhieäm maàu
Trong bí maät saâu xa
Toân quyù khoâng gì baèng.
Neáu ñaïi A-xaø-leâ
Vaø ñeä töû thöôïng trí
Phaùt taâm Ñaïi Boà-ñeà
Trao phaùp töông öng naøy.
Neáu gaëp ngöôøi voâ trí
www.daitangkinh.org
Tuy thaønh töïu aùi laïc

Nhöng khoâng tin hieåu phaùp
Chôù truyeàn trao cho hoï,
Phaùp naøy raát deã thaønh
Khoâng caàn phaûi khaéc khoå
Chæ nöông khaép nghi quyõ
Maø kheùo laøm thaønh töïu.
Khôûi tu haønh tinh taán
Ngöôøi naøy ñöôïc lôïi lôùn
Giaûi thoaùt caùc vieäc ma
Chö Thieân khoâng thaáy ñöôïc,
Kim Cang Taùt-ñoûa naøy
Thaønh quaû Phaät, Boà-taùt
Töông öng toái thöôïng naøy
Thaûy ñeàu ñöôïc vieân maõn


QUYEÅN 7
Phaàn 24: THAØNH TÖÏU AÁN TÖÔÙNG TOÁI THÖÔÏNG
Luùc baáy giôø, Boà-taùt Kim Cang Thuû noùi phaùp Quyeát ñònh baát
khoâng toái thöôïng thieän xaûo vi dieäu quaûng ñaïi chaúng theå nghó baøn saâu
xa naøy, taát caû phaùp thaønh töïu taän, thaønh töïu voâ taän, thaûy ñeàu thaønh
töïu. Haønh giaû neân tuøy yù tuøy nôi maø ngoài kieát giaø, taâm yù ñöôïc ñieàu
phuïc nhu nhuyeán, sau ñoù tay traùi keát aán Nhaát thieát trí kieân coá, ñaët
vaøo haùng beân traùi, tay phaûi neùm chaøy Kim cang, nhôø ñoù maø thaønh
töïu ba nghieäp Kim cang, ñoù töùc laø Kim cang taùt-ñoûa. Neáu y theo nghi
phaùp naøy, thì mau choùng thaønh vöõng chaéc khoâng luïi suït, cho ñeán caùc
Ñaïi Boà-taùt vaø ñòa vò Nhö Lai, ñoái vôùi caùc thaønh töïu lieàn ñöôïc ñaïi töï
taïi. Nhö vaäy taát caû moïi nôi vöõng chaéc cuûa Kim cang taùt-ñoûa. Haønh
giaû neáu chöa vaøo Maïn-noa-la, maø tu Ñaïi aán naøy cuõng ñöôïc chö Phaät
cung kính cuùng döôøng vaø ñöôïc taát caû Thaùnh taøi ñaïi laïc töï taïi. Ñaïi aán
bí maät naøy treân heát trong ba coõi. Neáu ai thaønh töïu ñaïi aán naøy thì
khoâng khaùc gì Kim Cang Taùt-ñoûa... Neáu coù caùc thaønh töïu vaø caùc söï
nghieäp ñaïi dieäu laïc... maø duøng aán naøy thì ñeàu ñöôïc vieân maõn, moïi
phaùp mong caàu ñeàu ñöôïc thaønh töïu.
Laïi noùi veà Ñaïi aán caên baûn cuûa Kim Cang Taùt-ñoûa. Vì duøng aán
naøy neân ñoái vôùi taát caû Maïn-noa-la nhö Tam-muoäi, Caâu trieäu, Tænh
thöùc, Kính aùi,... caùc phaùp thaønh töïu ñeàu ñöôïc vieân maõn. Ñaây cuõng
goïi laø Kim cang bí maät Tam-muoäi aán. Caùch baét aán naøy laø chaáp möôøi
ngoùn tay laïi vôùi nhau, goïi laø Kim cang hôïp chöôûng.
Laïi nöõa möôøi ngoùn giao laïi vôùi nhau nhö naém tay thì goïi laø
Kim cang phöôïc. Duøng Kim cang phöôïc naøy, môû hai ñaàu ngoùn tay troû
www.daitangkinh.org
vaø hai ngoùn tay caùi, roài laïi co hai ngoùn tay giöõa vaøo loøng baøn tay
ñuïng vôùi hai ngoùn tay caùi, hai ñaàu ngoùn troû phaûi baèng phaúng ngay
ngaén nhö chaøy Kim cang. Ñaïi aán caên baûn naøy goïi laø Ñaïi aán caên baûn
cuûa Kim Cang Taùt-ñoûa, hai ngoùn tay giöõa cuõng nhö moùc caâu ñaët vaøo
ngay tim nhö theá caâu trieäu. Ñaây goïi laø Kim cang caâu aán. Kim cang
caâu aán naøy vaø Kim Cang Taùt-ñoûa thöïc haønh ñaïi aùi laïc. Neáu khi duøng
caâu aán naøy vaø taâm chuù ñeå caâu trieäu thì Kim Cang Taùt-ñoûa sinh kính
aùi voäi giaùng laâm ñeán Maïn-noa-la. Nhôø theá maø ñöôïc Ñaïi duïc ñaïi laïc
cuûa Kim Cang Taùt-ñoûa. Caâu trieäu nhö vaäy roài, taát caû Nhö Lai vaø caùc
Boà-taùt, cho ñeán taát caû höõu tình thaûy ñeàu bình ñaúng mau choùng ñöôïc
caâu trieäu. Neáu caâu trieäu maø khoâng giaùng laâm thì choùng bò phaù hoaïi.
Laïi noùi veà taâm Ñaïi laïc Kim cang Tam-muoäi aùt-giaø aán. Tröôùc
heát hai tay phaûi laøm töôùng nhö baùt Kim cang nhöng keát aán Kim cang
tröôùc, sau duøng hai ngoùn giöõa gioáng nhö caønh hoa, roài duøng taâm chuù
gia trì. Neáu ñem Tam-muoäi aùt-giaø aán naøy maø trao quaùn ñaûnh thì
ngöôøi naøy ñöôïc taát caû töï taïi. Coâng duïng cuûa aán naøy cuõng nhö aán
tröôùc, ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu ñöôïc duøng aán.
Laïi noùi veà aán nhaäp Maïn-noa-la phöôùn, caùch keát aán laø döïng
ñöùng ba ngoùn tay giöõa caùch thöùc aán naøy laø ba ngoùn tay phaûi nhö taám
phöôùn, ñaàu ngoùn caùi vaø ngoùn uùt ñuïng nhau, cöôøi ñuøa ca muùa vaøo
trong Maïn-noa-la, tröôùc neân ñaûnh leã Baûn toân. Neáu ngöôøi naøo keát aán
naøy maø vaøo Maïn-noa-la thì lieàn thaønh A-xaø-leâ Kim cang, chaéc chaén
thaønh töïu vieäc cuùng döôøng. Sau ñoù tuøy yù tuøy söùc cuùng döôøng caùc thöù
höông hoa, côø neâu... Laïi keát phan aán ñaûnh leã Baûn toân, phaùt lôøi raèng:
Nay con ñaûnh leã Baûn toân.
Noùi roài lieàn thöïc haønh Kim cang hôïp chöôûng ñaët leân treân
ñaûnh, roài ñaûnh leã Kim Cang Taùt-ñoûa vaø caùc Ñöùc Nhö Lai. Sau ñoù
hai tay keát aán Kim cang phöôïc, hai ngoùn caùi treùo cheùo nhau, coøn
caùc ngoùn khaùc co vaøo ñaët leân treân ñaûnh nhö ñoäi muõ baùu, roài ñoåi
thaønh Kim cang quyeàn. ôû hai beân ñaûnh buoät thaønh tua toùc, laïi nhö
theá thuøy ñôùi, thöïc haønh aám phaùp aáy roài, neân töôûng nhö Kim Cang
Taùt-ñoûa trao quaùn ñaûnh cho mình. Sau ñoù xoái nöôùc cam loà ñaïi laïc
Kim cang leân ñaûnh. Quaùn ñaûnh roài, taát caû phaùp Kim cang A-xaø-leâ
ñeàu ñöôïc thaønh töïu.
Laïi nöõa, neáu trao quaùn ñaûnh cho ñeä töû thì neân thöïc haønh Kim
cang hôïp chöôûng keát aán ñaûnh leã, duøng caùc hoa ñeïp maø trao quaùn
ñaûnh. Nhö vaäy aán phaùp vaø caùc nghi Maïn-noa-la lieàn thaønh taát caû
thaønh töïu töï taïi. Ñoù goïi laø nghi phaùp thaønh töïu aán cuûa Kim Cang
Taùt-ñoûa.
Laïi noùi veà aán phaùp, neáu muoán trieäu thænh Kim Cang Taùt-ñoûa thì
haønh giaû phaûi ngoài kieát giaø, keát Ñaïi laïc bí maät Kim cang caâu aán vaø
trì tuïng taâm chuù maø caâu trieäu. Sau ñoù, y theo phaùp cuùng döôøng caùc
ñieäu ca muùa... vaø khen ngôïi. Laïi keát Hyù tròch aán ñaûnh leã trì tuïng,
duøng Kim cang ca muùa... maø cuùng döôøng. Nhôø vaäy maø phaùp thöïc
haønh ñöôïc thaønh töïu, lieàn noùi Toái thöôïng bí maät Kim cang ca raèng:
Taùt rò-phöôïc, noã la, nga toâ kha toá, ñaùt-ma na baø. Ñaùt-söu phöôïc
nhaät-la taùt ñoûa ba la ma toâ la ña. Baø phöôïc di, ma haï, toâ kha nieát-rò
tröø, taùt-la daõ naïi. Baùt-la ñeå baùt ña taát ñinh taû la cuï baùt-la noa ña.
Neáu ai thöôøng khen ngôïi, ca vònh Kim cang ca naøy thì seõ ñöôïc
ñaïi laïc toân kieân coá aùi kính vaø giuùp caùc vieäc thaønh töïu. Ñaïi bí maät ca
naøy thöôøng ghi nhôù vaøo baûn taâm. Khi khen ngôïi moâi raêng phaûi hôïp
laïi vôùi nhau, y theo caùc nghi quyõ khoâng lìa Kim cang ngöõ. Kheùo
thaønh töïu caùc boä phaùp, ca vònh chöõ “Hoàng”... tuøy theo khaû naêng maø
laøm nhöõng gì mình mong muoán, noùi naêng baèng ngöõ nghieäp ñieàu
thuaän ca vònh phaùp Kim Cang Taùt-ñoûa baèng Phaïm aâm hoøa nhaõ. Ñaây
laø thaønh töïu ca toái thöôïng, neân ôû taát caû moïi nôi tuøy yù trì tuïng, neân
duøng ñaïi aán cuûa Kim Cang Taùt-ñoûa, caùch keát aán naøy laø tay traùi keát
Trí quyeàn, tay phaûi caàm chaøy Kim cang, duøng aán chuù naøy maø taùc
phaùp thaønh töïu. Caùc aán nhö vaäy ñeàu y theo phaùp cuûa Baûn toân vaø
duøng taâm chuù maø keát thì ñeàu thaønh töïu.
Laïi noùi veà aán töôùng cuûa taát caû Nhö Lai caùch keát aán naøy laø duøng
hai tay tröôùc heát keát Kim cang trí quyeàn cuûa taát caû Nhö Lai, nhö
phaùp quaùn ñaûnh Kim cang baûo maø quaùn ñaûnh, röôùi vaøo naêm choã roài
laïi chaép tay nhö theá cuùng döôøng. Xong roài giôû hai tay ra vaø hai tay
naém laïi thaønh quyeàn, quyeàn cuûa tay traùi ñöa ra ngoaøi, ñaàu ngoùn tay
döïng leân, quyeàn cuûa tay phaûi thuït voâ ñaët vaøo ngay tim, nhö vaäy laø
thaønh aán. AÁn naøy laø trí quyeàn ñaïi aán cuûa taát caû Nhö Lai, laø quyeát
ñònh baát khoâng. Ai keát aán naøy seõ ñöôïc giaùc vò khoâng luïi suït vaø chöùng
www.daitangkinh.org
Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, ngöôøi naøy khoâng theå thaáy xa lìa
caùc troùi buoäc, cho ñeán caùc quaân ma cuõng khoâng theå nhieãu loaïn. Laïi
nöõa, ngöôøi keát aán naøy thì neân xem nhö Phaät, cuùng döôøng ngöôøi naøy
cuõng nhö cuùng döôøng chö Phaät, Boà-taùt. Nghi phaùp ñaïi aán naøy, taát caû
aán Tam-muoäi, aán Lieân hoa, aán Kim cang, ñeàu cuõng nhö vaäy.
Caùch thöùc cuûa aán Yeát-ma laø hai tay ngöûa ra baèng phaúng, hai
ngoùn tay caùi duoãi ra veà ñaàu ngoùn tay, ñaët vaøo ngay tim, laïi thöïc haønh
nhö Baûo quaùn ñaûnh laø thaønh aán.
Laïi nöõa, nhö tröôùc hai tay ngöûa ra baèng phaúng, caùc ngoùn tay
hôi co laïi hai ñoát ñaàu, ngoùn giöõa keát laïi vôùi nhau nhö hoa sen Kim
cang. Nhö vaäy laø thaønh phaùp aán, roài noùi aán chuù naøy raèng:
A, hoâ ñaùt-laõm, ngaät-rò hoàng.
Laïi ñoåi aán Yeát-ma, tay traùi naém laïi thaønh Kim cang quyeàn, co
ngoùn caùi vaøo trong naém tay. Nhö vaäy laø thaønh töïu Quyeàn ñaïi aán cuûa
taát caû Nhö Lai.
Laïi nöõa, duøng tay phaûi nhö ruùt cheùo aùo, ñaët vaøo ngay tim, roài
laïi giôû tay ra nhö töôùng tieáp vôùi ñaát. Nhö vaäy laø thaønh aán Haøng phuïc
caùc quaân ma.
Laïi nöõa, khoâng ñoåi aán naøy maø laïi ngöûa tay ra laø thaønh aán. AÁn
naøy goïi laø aán xuaát sinh, cuõng goïi laø aán Thí nguyeän, cuõng goïi laø aán
Thoï kyù. Laïi duøng aán naøy naém cheùo aùo, nhö theá hoa sen nôû, laø thaønh
aán. AÁn naøy goïi laø aán xuaát sinh phaùp, cuõng goïi laø aán Thanh tònh caùc
phaùp. Laïi vì aán naøy ba ngoùn giöõa döïng leân nhö laù phöôùn thì thaønh
phan aán, keát aán naøy, thì taát caû nguyeän caàu chaéc chaén ñöôïc thaønh töïu.
Laïi noùi veà söï thaønh töïu aán Trí quyeàn ñaïi Yeát-ma cuûa taát caû
Nhö Lai. Neáu ñaët aán naøy leân mình ngöôøi beänh thì lieàn heát beänh. Neáu
ñaët leân tim thì tieâu tröø caùc ñoäc. Cho ñeán taø aán phaùp,... thaûy ñeàu tieâu
dieät, lieàn noùi chuù raèng:
AÙn, hoàng.
Duøng chuù naøy coù coâng naêng thaønh töïu ñoàng vôùi aán phaùp Yeát-
ma ôû tröôùc. Neáu keát aán trì tuïng chuù naøy xong chuyeån khaép toaøn thaân
thì ñöôïc ñaïi Bieän taøi. Coøn ñaïi maät aán toái thöôïng cuûa taát caû Nhö Lai
ñeàu ñöôïc vöõng chaéc. Neáu ñaët aán naøy vaøo caùc caên thì caùc caên ñöôïc
vieân maõn. Neáu xöng nieäm chö Phaät roài laïi xoay khaép caùc phöông,
xong ñaët vaøo ngay tim. Hoaëc töï caàu thaønh töïu, hay khuyeán khích
ngöôøi khaùc caàu, thaûy ñeàu ñöôïc vui möøng öa thích cho ñeán chöùng quaû
Phaät, Boà-ñeà. Neáu keát aán naøy quaùn töôûng chö Phaät, hieåu naêm uaån nhö
caùi khuoân cuûa ngöôøi thôï goám, sau ñoù thaân ñaûnh leã, mieäng tuïng ñaïi
chuù, nhaát taâm chaùnh nieäm quaùn töôûng, truï vaøo Xaû, Nieäm, Giôùi, Tinh
Taán, Töø, Ñònh, Trí, Tueä, Phöông tieän, Löïc vöõng chaéc, sinh ra Ñaø-la-
ni-moân, ñaày ñuû möôøi Ñòa, haønh boán Voâ ngaïi, hieåu roõ möôøi taùm phaùp
Baát coäng, duøng phaùp Tyø-thuû yeát-ma roäng laøm lôïi ích cho chuùng sinh,
duøng ba nghieäp Kim cang laøm Phaät söï lôùn lao. Lieàn noùi caùc Ñaïi thaàn
chuù raèng:
AÙn, maïo ñòa töùc ña phöôïc nhaät-rò.
AÙn, tam maõn ña baït naïi-la taû rò-dueä.
AÙn, taán ña, ma ni.
AÙn, a naõnh loã ñeà
AÙn, nhaï ñeå vó phöôïc rò-ñeá.
AÙn, taùt rò-phöôïc vó ngheâ-daõ næ.
AÙn, vó la, nga ñaït rò-ma ñeá.
AÙn, vó rò-daõ caùt phöôïc teá.
AÙn, taùt rò-phöôïc nga di næ.
AÙn, phöôïc nhaät-la naïi-rò ñoà töùc ñeá hoàng.
AÙn, taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ñeá.
AÙn, sa baø, phöôïc thuù ñaø ñaït rò-ma, ña ngheâ-daõ na vó thuù ñòa.
AÙn, ñaït rò-ma vó thaâu ñaø naõnh.
AÙn, vó toân baø phöôïc nhaät-rò ni phaùt tra.
AÙn, ca ma la nghi.
AÙn, nhöôïc phöôïc nhaät-rò.
AÙn, hoàng taùt rò-phöôïc naïi ma naõnh.
AÙn, ngaät-rò.
AÙn, a ca, la muïc kheá.
AÙn, baùt-la ngheâ-daõ, baù la di ñeá. A söu hoàng aùn, a.
AÙn, taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña ca, daõ nghi-rò.
www.daitangkinh.org
AÙn, taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña phöôïc, nghi-vó thuù ñòa.
AÙn, taùt rò-phöôïc ñaùt tha, nga ña töùc ña phöôïc nhaät-rò, a.
Nhö vaäy, ngöõ aán, phaùp coå cuûa taát caû Nhö Lai phaùt ra aâm thanh
vi dieäu, nghóa nhieäm maàu. Ñaïi phaùp ngöõ naøy laø taâm cuûa chö Phaät, coù
coâng naêng quyeát ñònh thaønh töïu söï nghieäp. Y theo phaùp thoï trì, tuïng
nieäm chö Phaät roài, sau ñoù duøng chaùnh nieäm cuûa taát caû Nhö Lai vaø aán
cuûa taát caû Nhö Lai maø thöïc haønh thaønh töïu.
Laïi noùi aán töôùng Kim cang hoûa dieäm nhaät luaân. Tröôùc keát Kim
cang ñaïi aán, roài laïi ñoåi thaønh Tam-muoäi aán, sau laïi keát Kim cang
phöôïc, caùc ngoùn tay ñeàu nhö voøng löûa chaùy röïc, hai ngoùn tay giöõa
nhö chaøy Kim cang, nhö vaäy laø thaønh aán. AÁn naøy coù coâng naêng ñieàu
phuïc ba coõi, cuõng coù theå thöïc haønh kính aùi Kim Cang Taùt-ñoûa.
Laïi khoâng ñoåi aán tröôùc, tay traùi naém laïi thaønh quyeàn, ñaàu ngoùn
tay döïng leân nhö töôùng kyø khaéc, tay phaûi nhö moùc caâu laø thaønh aán.
AÁn naøy goïi laø aán Haøng phuïc ba coõi, coù coâng naêng nhieáp trieäu taát caû.
Laïi nöõa, hai tay baét phaãn noä quyeàn roài, laïi baét Kim cang caâu
nhö töôùng kyø khaéc, laø thaønh aán. Ñoù goïi laø Kim cang caâu aán, aán naøy
kheùo laøm taát caû moïi vieäc, coù coâng naêng laøm caùc vieäc thaønh töïu.
Laïi nöõa, chaép hôïp chöôûng Kim cang, möôøi ngoùn tay nhö löûa
chaùy röïc laø thaønh aán. AÁn naøy goïi laø aán Taàn-mi Boà-taùt, coù coâng naêng
laøm moïi vieäc vaø kheùo ñieàu phuïc caùc ñieàu aùc.
Laïi nöõa chaép Kim cang hôïp chöôûng, tay traùi nhö theá moùc caâu laø
thaønh aán. AÁn naøy coù coâng naêng nhieáp trieäu taát caû, cuõng coù coâng naêng
laøm cho tænh ngoä, taát caû ñeàu thaønh töïu.
Laïi nöõa, tay traùi naém laïi thaønh Kim cang quyeàn, tay phaûi nhö
chæa ba laø thaønh aán. AÁn naøy coù coâng naêng thoaùt khoûi moïi goâng cuøm
troùi buoäc.
Laïi nöõa, hai tay laøm nhö hoa sen nôû, nhö vaäy laø thaønh aán. AÁn
naøy coù coâng naêng caét ñöùt taát caû phieàn naõo.
Laïi nöõa, hai tay keát Kim cang phöôïc, hai ngoùn caùi song song
nhau laø thaønh aán, cuõng goïi laø aán Haøng phuïc ba coõi. AÁn naøy kheùo
nhieáp trieäu, ñieàu phuïc thaønh töïu treân heát.
Laïi nöõa, ñaàu ngoùn troû tay phaûi moùc qua ñaàu ngoùn troû tay traùi
nhö theá keùo cung laø thaønh aán. AÁn naøy kheùo thöïc haønh nhieáp trieäu,
cuõng coù theå thöïc haønh caùc kính aùi.
Laïi nöõa, aán Haøng tam giôùi, tay phaûi naém laïi thaønh Kim cang
quyeàn roài giôû caùnh tay ra, ñaët ngoùn tay uùt vaøo sau löng phía beân tay
traùi laø thaønh aán. AÁn naøy coù coâng naêng phaù caùc taø aán vaø kheùo thöïc
haønh caùc thaønh töïu.
Laïi nöõa, hai tay naém laïi thaønh Kim cang phöôïc meàm maïi sít
sao laø thaønh aán. AÁn naøy goïi laø aán Kim cang thaønh töïu.
Laïi nöõa, hai tay naém laïi thaønh Kim cang phöôïc, hai ngoùn tay
caùi cuøng ñaàu ngoùn tay troû, nhö chaøy Kim cang laø thaønh aán. AÁn naøy
coù coâng naêng phaù hoaïi caùc ñieàu aùc. Taát caû phan aán vaø linh aán, ñeàu
thöïc haønh phaùp toái thaéng, cuõng coù coâng naêng phaù hoaïi caùc ñieàu aùc,
hôn heát trong ba coõi. Laø aán quaùn ñaûnh cuûa Kim Cang Taùt-ñoûa.
Laïi nöõa, aán Hieàn thaùnh cuûa Kim cang boä: Hai tay naém laïi thaønh
Kim cang quyeàn, y theo Baûn boä Hieàn thaùnh cuûa phaùp nghi naøy, duøng
Kim cang baûo maø thöïc haønh quaùn ñaûnh, roài chaép tay hôïp chöôûng
Kim cang, duøng luïa saïch phuû leân maët, hai ngoùn tay caùi nhö Kim cang
neân thöïc haønh Kim cang quaùn ñaûnh, sau ñoù y theo phaùp ñaûnh leã, thoï
trì chaøy Kim cang roài tuøy söùc maø cuùng döôøng A-xaø-leâ thì lieàn ñöôïc
thaønh töïu taát caû phaùp.
Caùc boä aán töôùng nhö vaäy ñeàu y theo phaùp maø keát, ñoàng coâng
duïng cuûa ñaïi chuù, vieäc laøm ñeàu thaønh töïu.
Phaàn 25: NGHI QUYÕ BÍ MAÄT TOÁI THÖÔÏNG
Baáy giôø, caùc Nhö Lai

Vaø chuùng Ñaïi Boà-taùt
Kim cang chuùng Hieàn thaùnh
Ñeàu khaùc mieäng cuøng aâm
Phaùt lôøi hoûi Boà-taùt
Kim Cang Thuû nhö vaày:
www.daitangkinh.org
Nhö Nhaân giaû ñaõ noùi

Phaùp Yeát-ma toái thöôïng
Kheùo laøm caùc thaønh töïu
Nghi quyõ ñaõ noùi ñoù
Lyù nhieäm maàu chaân thaät
Töø caùc phaùp voâ töôùng
Maø hieän caùc nghi quyõ
Nghi quyõ naøy theá naøo
Sao goïi Toái thöôïng giaùo
Caên baûn aáy ra sao
Sao goïi voán khoâng coù
Laïi goïi Kim Cang Thuû
Vì sao laø Ñaïi duïc
Sao goïi laø Ñaïi laïc
Theá naøo laø Thieän hieàn
Sao goïi Theá cao cöû
Sao goïi Kim Cang Thuû
Ñaïi taâm chuù trong ngoaøi
Laøm sao maø sinh ra
Ca vi dieäu caên baûn
Noùi gì vaø nghóa gì
Ñaïi Kim cang Tam-muoäi
Phaùp naøy goïi laø gì
Taâm Boà-ñeà laø gì
Tam-ma-ñòa laø gì
Haïnh Boà-ñeà laø gì
Laáy gì haøng ma quaân
Laøm sao chöùng Boà-ñeà
Baûn boä sinh ra sao
Laøm theá naøo giaûi thoaùt

Tam chuûng danh laø gì
Sao goïi taát caû xöù
Ñaïi Kim cang ñaïi laïc
Sao Baát khoâng Tam-muoäi?
Sao nhaäp Maïn-noa-la?
Seõ ñöôïc quaû lôïi gì
Vaø thaønh töïu nghi quyõ
Chaân lyù ñaïi bí maät
Laáy gì ñeå giaûng noùi
Phaùp Baûn toân theá naøo
Caùc boä laïi ra sao
Lyù Quaùn ñaûnh theá naøo
Sao goïi chuùng Hieàn thaùnh
Theá naøo naêm bí maät?
Sao goïi Hö Khoâng Taïng?
Phaùp côø neâu theá naøo
Taát caû phaùp caâu trieäu
Caùc cuùng döôøng theá naøo
Sao goïi thaáy phaùp tröôùc
Nghi thaønh töïu theá naøo
Sao goïi chaúng caàn khoå?
Caùc bí maät nhö theá
Lyù chaân thaät toái thöôïng
Vì thaønh chöõ vi dieäu
Xin giaûi ñieàu treân ñaây!
Nhaän chö Phaät khuyeán thænh
www.daitangkinh.org
Giaûi thích phaùp hoûi treân.

Ñieàu goïi laø nghi quyõ
Laø pheùp taéc caùc phaùp
Phaùp khoâng nghi quyõ naøy
Lôïi ích caùc chuùng sinh
Maø hieän caùc nghi quyõ
Töø nghi quyõ nhö vaäy
Laøm thanh tònh caùùc phaùp.
Noùi raèng Giaùo toái thöôïng
Laø nhieáp taát caû phaùp
Sinh ra Phaät, Boà-taùt
Lyù bí maät chaân thaät
Ñaây goïi Giaùo toái thöôïng.
Caùi goïi laø caên baûn
Töùc laø trí chaân thaät
Truøm khaép hö khoâng giôùi
Vöõng chaéc nhö Kim cang
Laø Ñaïi duïc ñaïi laïc
Chöõ nhieäm maàu treân heát
Töùc Kim Cang Taùt-ñoûa
Thaät lyù caùc nghi quyõ.
Caùi goïi laø voán khoâng
Nhö baûn taùnh hö khoâng
Noùi Kim Cang Taùt-ñoûa
Laø thaân raát vöõng chaéc
Ñoù goïi voán khoâng coù.
Coøn noùi Kim Cang Thuû
Chính laø Ñaïi töï taïi
Kheùo thí caùc thaønh töïu
Laø Kim cang boä chuû
Chöõ AÙi laïc nhieâïm maàu.

Caùi goïi laø Ñaïi duïc
Laø lìa caùc loãi laàm
Thoâng ñaït phaùp roát raùo
Ñoù goïi laø Ñaïi duïc.
Caùi goïi laø Ñaïi laïc
Laø lyù maøu chaân thaät
Sinh ra choã nöông töïa
Caùi goïi laø Thieän hieàn
Laø phaùp giôùi thanh tònh
Caùc Nhö Lai giaûi thoaùt
Thaân Phoå Hieàn cuøng khaép.
Coøn noùi Theá cao cöû
Laø taát caû thaønh töïu
AÁn toái thöôïng töï taïi
Caâu trieäu caùc thaønh töïu
Ñoù goïi Theá cao cöû.
Caùi goïi Kim Cang Thuû
Laø lôøi daïy caên baûn
Lyù chaân thaät nhieäm maàu
Neáu doác loøng trì tuïng
Ñöôïc taát caû coâng ñöùc
Ñoù goïi Kim Cang Thuû
Töï taïi ñoái caùc phaùp.
Caùi goïi taâm Boà-ñeà
Laø khoâng theå nghó baøn
Phaùp roäng lôùn saâu xa
Thaønh töïu caùc Dieäu laïc
www.daitangkinh.org
Bieán hoùa ñöôïc taát caû

Taâm Boà-ñeà thanh tònh
Nhôø ñoù maø vöõng chaéc
Laøm caùc vieäc toát ñeïp
An truï Tam-ma-ñòa
Töùc Tam-ma-ñòa naøy
Sinh ra trí Kim cang
Töø Kim cang sinh ra
Goïi Kim Cang Taùt-ñoûa,
Ñoù laø thaân chö Phaät
Chính laø taâm Boà-ñeà
Caùi goïi Ñaïi Kim cang
Laø nhieáp caùc höõu tình
Khieán tu giaùo phaùp ta
Lyù chaân thaät bí maät,
Neáu ai thöôøng tu taäp
Lieàn thaønh Ñaïi Kim cang.
Caùi goïi haïnh Boà-ñeà
Laø quaùn caùc höõu tình
Ñaém nhieãm caùc phieàn naõo
Vì lôïi ích cho hoï
Neân haønh haïnh Phoå Hieàn
Ñoù goïi haïnh Boà-ñeà.
Caùi goïi laø haøng ma
Nghóa laø taâm caùc ma
Taâm naøy töùc Nhö Lai
Neáu ñieàu phuïc ñöôïc taâm
Khoâng coøn bò ma nhieãu
Ñoù laø haøng ma quaân.
Noùi raèng chöùng Boà-ñeà
Laø hieåu roõ baûn taâm

Trí Boà-ñeà vöõng chaéc
Roõ lyù maøu chaân thaät
Lieàn thaønh Ñaúng chaùnh giaùc
Ñoù goïi chöùng Boà-ñeà.
Laïi noùi Kim Cang Thuû
Laø ñieàu phuïc caùc aùc
Khieán ngöôøi meâ tænh ngoä
Chaøy Kim cang chö Phaät
Taâm Boà-ñeà vöõng chaéc
Chö Phaät ñaõ trao truyeàn
Laø chaân lyù phaùp giôùi
Thoï trì laø khí tröôïng
Vì thaønh töïu caùc phaùp
Neân goïi Kim Cang Thuû.
Caùi goïi Baûn boä sinh.
Töùc Trí ñoä laø meï
Phöông tieän giaûi laø cha
Töø phaùp Kim Cang Thuû
Sinh ra caùc boä phaùp
Ñoù goïi Baûn boä sinh
Caùi goïi Duïc giaûi thoaùt.
Kheùo ñöôïc caùc thaønh töïu
Caùc thaønh töïu laïc cuù
Töùc laø phaùp Ñaïi laïc
Ñoù goïi duïc giaûi thoaùt
Caùi goïi ba thöù teân
Laø ba ñôøi voâ bieân
Nhöng coù theå ñieàu phuïc
www.daitangkinh.org
Laøm chuû trong ba coõi

Laïi goïi laø Tam baûo
Laïi goïi laø ba coõi
Laøm ñöôïc caùc thaønh hoaïi
Ñoù laø ba thöù teân.
Caùi goïi taát caû nôi
Ñaïi Kim cang Ñaïi laïc
Laø taát caû höõu tình
Muoán lôïi ích roäng lôùn
Taâm aáy khoâng coá ñònh
Ñoái vôùi taát caû nôi
Taâm an truï vöõng chaéc
Thoâng ñaït nghóa chaân thaät
Ñoù goïi taát caû nôi.
Caùi goïi Ca caên baûn
Vaø taâm chuù trong ngoaøi
Laø ba coõi toái thaéng
Thaønh töïu ñaïi töï taïi
Boà-taùt lôïi höõu tình
Caâu bí maät nhieäm maàu
Taâm chuù ca chöõ Hoàng
Cho ñeán ngoaøi taâm chuù
Ñeàu lyù trí chaân thaät
Vì taâm bí maät ngoaøi
Sinh ra caùc vui thích
Goïi Ca caên baûn thaûy.
Noùi Tam-muoäi Baát khoâng
Laø taùc phaùp thaønh töïu
Vì Ñaïi laïc nhieäm maàu

Vieäc laøm ñöôïc thaønh töïu
Khoâng phaûi khoå maø ñöôïc
Phaùp ñaïi Tam-muoäi naøy
Chö Phaät khoâng theå vöôït
Laø Tam-muoäi Baát khoâng
Noùi nhaäp Maïn-noa-la
Laø tuøy theo nôi choán
Chæ tuøy theo khaû naêng
Maø xöng caên taùnh aáy
Heã luùc haønh caùc phaùp
Chuùng Thaùnh hieàn lieàn hieän
Quaû baùo ñaõ ñaït ñöôïc
Laø phöôùc baùo roát raùo.
Laäp Maïn-noa-la naøy
Tröôùc quaùn saùt möôøi phöông
Khôûi ñaàu töø phía Baéc
Laø boán ñöôøng ranh giôùi
Phaân chia thaønh taùm ñaøn
Ñeàu theo nghi phaùp goác
Y töông öng Baûn toân
Töôûng thaønh Maïn-noa-la
Laøm caùc phaùp thaønh töïu
Töùc Maïn-noa-la naøy
Laø lyù raát chaân thaät.
Caùi goïi Ñaïi bí maät
Laø caùc phaùp bí maät
Nhöng voán khoâng thaät coù
Laø Ñaïi laïc Kim cang
Töùc ñoàng thaân Phoå Hieàn
www.daitangkinh.org
Ñaïi chuû chuùng Kim cang

Ñoù goïi Ñaïi bí maät.
Caùi goïi phaùp Baûn toân
Laø caên baûn treân heát
Ñöùng ñaàu Maïn-noa-la
Laø Ñaïi duïc treân heát
Laø taâm raát vui thích
Luùc naøo cuõng mæm cöôøi
Thaân nhö maøu traêng saùng
Caùc thöù baùu nghieâm thaân,
AÙnh saùng chieáu soi khaép
Toái thaéng trong ba coõi
Thí caùc caûnh dieäu laïc
Kheùo thaønh caâu nhieäm maàu
Neân goïi laø Baûn toân.
Caùi goïi Lyù quaùn ñaûnh
Laø coâng ñöùc Phaät baûo
Phaùp ba coõi chaúng saùnh
Chæ baùu naøy treân heát
Ngöôøi ñöôïc Phaät quaùn ñaûnh
Lieàn chöùng vò Phaùp vöông
Ñaây goïi Lyù quaùn ñaûnh.
Caùi goïi Tam-ma-ñòa
Roài keát aán thieàn ñònh
Tay traùi ñaët leân phaûi
Quaùn töôùng Kim Cang Thuû
Ñoù goïi Tam-ma-ñòa.
Caùi goïi chuùng Hieàn thaùnh
Laø Kim cang Hieàn thaùnh
Laø nghóa trí chaân thaät

Kheùo hieåu roõ taát caû
Taát caû ñaïi caùt töôøng
Ñuû caùc phaùp Thaùnh taøi
Hôn heát trong caùc phaùp
Taát caû phaùp thaønh töïu
Ñeàu aán töôùng Hieàn thaùnh
Ñaïi chuû teå bí maät.
Caùi goïi naêm bí maät
Laø Tyø-loâ-giaù-na
Vaø Baát Ñoäng Nhö Lai
Baûo Sinh, Voâ Löôïng Thoï
Vôùi Baát Khoâng Thaønh Töïu
Goïi laø naêm bí maät.
Caùi goïi laø caùc boä
Laø taát caû Nhö Lai
Laø lyù maøu chaân thaät
Thaønh Kim Cang Taùt-ñoûa
Phaät Tyø-loâ-giaù-na
Baát Ñoäng Nhö Lai boä
Cuøng Baát Khoâng Thaønh Töïu
Chaân lyù cuõng nhö vaäy.
Laïi Kim cang boä chuû
Ñieàu phuïc caùc keû aùc
Duøng toaøn phöông tieän kheùo
Nhö maët trôøi chieáu khaép
Kim cang boä toân naøy
www.daitangkinh.org

Kheùo thaønh caùc giaùo phaùp
Tyø-thuû Kim cang boä
Laø nhieáp ñaïi phöông tieän.
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi
Nöông caùc Lieân hoa boä
Ñöôïc thaønh töïu treân heát
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi
Laø Kim Cang Taùt-ñoûa
Chaân lyù Lieân hoa boä
Trí nhieáp Tam-ma-ñòa
Lieân hoa boä thanh tònh
Laøm thanh tònh höõu tình.
Caùi goïi Hö Khoâng Taïng
Töùc laø Ñaïi Thaùnh taøi
Ñaày khaép caû hö khoâng
Boà-taùt Hö Khoâng Taïng
Laø phaùp ñaïi quaùn ñaûnh
Taát caû Baûo sinh boä
Laø kho baùu voâ taän
Côø phaùp Ñaïi quaùn ñaûnh
Kheùo nhieáp taát caû nguyeän
Ñoái caùc Maïn-noa-la
Thöôøng ban lyù chaân thaät
Quaùn ñaûnh Kim cang boä
Chaân lyù cuõng nhö vaäy.
Caùc côø neâu caên baûn
Laø thaønh töïu treân heát
Duøng dieäu lyù chaân thaät

Laø khí tröôïng töï taïi
Naêm thöù Ñaïi bí maät
Töùc laø chaøy Kim cang
Caùc boä côø neâu aáy
Laø lyù trí chaân thaät.
Haønh Tyø-thuû chö Phaät
Lieàn chöùng Ñaïi Boà-ñeà
Caùc Kim cang boä aáy
Baûo boä, Lieân hoa boä,
Kheùo nhieáp taát caû nghóa
Thaønh töïu phaùp bí maät.
Caùi goïi phaùp Caâu trieäu
Laø caùc nghi bí maät
Duøng linh Kim cang caâu
Rung leân ñeå caâu trieäu.
Caùi goïi caùc cuùng döôøng
Vui thích maø cuùng döôøng
Vôùi caùc ñieäu ca muùa.
Caùi goïi thaáy phaùp tröôùc
Ñeàu duøng aán caên baûn
Sau ñoù phaûi nhaát taâm
Trì tuïng lyù chaân thaät
Laïi nöõa caùc Nhö Lai
Tröôùc thaáy caùc thaønh töïu
Duøng phaùp ñaïi Tam-muoäi
Lyù nhieäm maàu chaân thaät
Laø chaân khoâng caên baûn
www.daitangkinh.org
Taùnh Kim Cang Taùt-ñoûa

Chính laø thaân Phoå Hieàn
Cuõng laø Kim Cang Thuû.
Caùi goïi Phaùp thaønh töïu
Laø trong caùc nghi quyõ
Neân y phaùp Baûn toân
Maø laøm caùc thaønh töïu
Chæ tuøy theo nôi choán
Caùc nghi quyõ ñeàu thaønh
Y phaùp caàm linh, chaøy
Giaùc ngoä cho theá gian
Muoán thaønh töïu caùc phaùp
Mau thaønh giaùo caên baûn.
Caùi goïi chaúng caàn khoå
Laø vieäc laøm thaønh töïu
Khoâng caàn phaûi khaéc khoå
Tuøy yù, tuøy nôi choán
Tuøy muoán, tuøy aên uoáng
Cho ñeán boán oai nghi
Noùi naêng vaø cöôøi ñuøa
Chæ phaùt taâm chí thaønh
Sao cho hôïp töông öng
Y nghi phaùp Baûn toân
Lyù töông öng nhö vaäy
Mau thaønh taát caû phaùp.
Ñaïi giaùo caên baûn naøy
Laø bí maät saâu xa
Neáu y phaùp tu taäp
Sôû nguyeän ñeàu vieân maõn

Vaø caùc Ñaïi Boà-taùt
Thöôøng thoï trì phaùp naøy
Laø Ñaïi laïc treân heát
Caâu nhieäm maàu chaân thaät
Ñaïi duïc ñaïi dieäu laïc
www.daitangkinh.org
SOÁ 245
KINH PHAÄT THUYEÁT NHAÂN VÖÔNG

Haùn dòch: Ñôøi Dieâu Taàn, Tam taïng Cöu-ma-la-thaäp
QUYEÅN THÖÔÏNG
Phaåm 1: MÔÛ ÑAÀU

Moät thuôû noï, Ñöùc Phaät ngöï trong nuùi Kyø-xaø-quaät thuoäc thaønh
Vöông xaù, cuøng vôùi taùm traêm vaïn öùc chuùng ñaïi Tyø-kheo baäc Höõu
hoïc vaø Voâ hoïc ñeàu laø baäc A-la-haùn, vôùi coâng ñöùc höõu vi, coâng ñöùc
voâ vi. Baäc möôøi trí voâ hoïc, baäc taùm trí höõu hoïc, saùu trí höõu hoïc, ba
thieän caên, möôøi saùu taâm haïnh, quaùn phaùp giaû hö thaät, quaùn thoï giaû
hö, thaät quaùn danh giaû hö thaät, quaùn moân ba Khoâng, boán Ñeá, möôøi
hai Nhaân duyeân, voâ löôïng coâng ñöùc ñeàu thaønh töïu. Laïi coù taùm traêm
muoân öùc Ñaïi tieân Duyeân giaùc, chaúng ñoaïn, chaúng thöôøng, quaùn Töù
ñeá, möôøi hai nhaân duyeân ñeàu thaønh töïu.
Laïi coù chín traêm muoân öùc vò Ñaïi Boà-taùt ñeàu laø baäc A-la-haùn,
ñaày ñuû coâng ñöùc thaät trí, phöông tieän trí tu theo Ñaïi thöøa, boán Nhaõn,
naêm Thaàn thoâng, ba Ñaït, möôøi Löïc, boán Taâm voâ löôïng, boán Bieän taøi,
boán Nhieáp phaùp, Kim cang dieät ñònh, taát caû coâng ñöùc ñeàu thaønh töïu.
Laïi coù ngaøn muoân öùc vò Hieàn giaû giöõ naêm giôùi, ñeàu thöïc haønh
A-la-haùn, ñaày ñuû möôøi Ñòa, möôøi Hoài höôùng, naêm phaàn Phaùp thaân,
voâ löôïng coâng ñöùc ñeàu thaønh töïu.

Laïi coù möôøi ngaøn vò Öu-baø-di giöõ naêm giôùi ñeàu thöïc haønh A-la-
haùn, möôøi Ñòa ñeàu thaønh töïu, vöøa sinh coâng ñöùc, ñang sinh coâng ñöùc,
ñaõ sinh coâng ñöùc, ba möôi loaïi phaùt sinh coâng ñöùc ñeàu thaønh töïu.
Laïi coù möôøi öùc vò cö só ôû baäc hieàn thöù baûy, ñaày ñuû ñöùc haïnh,
boán Nieäm xöù, boán Chaùnh caàn, boán Nhö yù tuùc, naêm Caên, naêm Löïc,
möôøi Nhaát thieát nhaäp, taùm Tröø nhaäp, taùm Giaûi thoaùt, ba Tueä, möôøi
saùu haønh töôùng, boán Ñeá, phaåm thöù nhaát, thöù hai, thöù ba, thöù tö, quaùn
chieáu ñöôïc chín möôi nhaãn, taát caû coâng ñöùc ñeàu thaønh töïu.
Laïi coù vaïn vaïn öùc chö Thieân ôû chín coõi trôøi Phaïm: ba taàng trôøi
Tònh thieân, ba taàng trôøi Quang thieân vaø ba taàng trôøi Phaïm thieân, Nguõ
hyû laïc thieân, Ñònh coâng ñöùc thieân, Ñònh vò thöôøng laïc thaàn thoâng,
möôøi taùm sinh xöù coâng ñöùc ñeàu thaønh töïu.
Laïi coù öùc öùc caùc Thieân töû ôû saùu taàng trôøi coõi Duïc, nhôø quaû baùo
möôøi ñieàu laønh neân thaàn thoâng coâng ñöùc ñeàu thaønh töïu.
Laïi coù möôøi saùu vò ñaïi quoác vöông, moãi vò ñeàu coù moät vaïn, hai
vaïn, cho ñeán möôøi vaïn quyeán thuoäc ñaõ thoï Tam quy, Nguõ giôùi, Thaäp
thieän coâng ñöùc thanh tònh, tín, haïnh ñaày ñuû.
Laïi coù trôøi, ngöôøi, ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh, voâ soá chuùng ôû
möôøi phöông, khoâng coù haïn löôïng, laïi coù khaép möôøi phöông tònh ñoä,
hoùa hieän traêm öùc toøa cao, hoùa ra traêm öùc hoa baùu Tu-di. Moãi vò ñeàu
ngoài treân moät toøa hoa.
Laïi coù voâ löôïng vò Hoùa Phaät, voâ löôïng Boà-taùt, Tyø-kheo, taùm boä
chuùng, moãi vò ñeàu ngoài treân hoa sen baùu. Treân moãi hoa coù voâ löôïng
coõi nöôùc, moãi coõi nöôùc ñeàu coù Phaät vaø ñaïi chuùng nhö nay khoâng
khaùc. Trong moãi coõi nöôùc ñeàu coù Phaät vaø ñaïi chuùng giaûng noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät. Ñaïi chuùng vaø hoùa chuùng ôû phöông khaùc cuøng möôøi
hai ñaïi chuùng ôû trong ba coõi naøy ñeàu ñeán ngoài treân toøa hoa sen. Choã
aáy roäng chín traêm naêm möôi daëm, ñaïi chuùng ngoài an nhieân.
Luùc baáy giôø, vaøo ngaøy moàng taùm thaùng gieâng, Ñöùc Phaät Thích-
ca Maâu-ni, nhaäp ñaïi ñònh, tö duy roài phaùt ra aùnh saùng röïc rôõ soi saùng
ba coõi. Treân ñænh ñaàu Phaät phaùt ra hoa sen ngaøn caùnh. Hoa ñoù cao
leân ñeán coõi trôøi Phi töôûng phi phi töôûng aùnh saùng cuõng gioáng nhö theá
SOÁ 245 – KINH NHAÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT, q. thöôïng 573
cho ñeán haèng haø sa coõi nöôùc chö Phaät ôû phöông khaùc. Khi aáy, coõi Voâ
saéc raûi xuoáng voâ löôïng höông hoa nhö möa, taïo thaønh voâ löôïng loïng
hoa nhö baùnh xe, cao nhö nuùi Tu-di chuùa nhö ñaùm maây haï xuoáng.
Möôøi taùm vò Phaïm thieân möa traêm thöù hoa, maøu saéc bieán ñoåi, ôû coõi
Duïc chö Thieân raûi hoa nhö möa, voâ löôïng maøu saéc. Ñöùc Phaät an
nhieân ngoài treân toøa phaùt ra chín traêm muoân öùc hoa, leân ñeán coõi Phi
töôûng phi phi töôûng. Khi aáy, caû theá giôùi rung chuyeån saùu caùch.
Baáy giôø caùc ñaïi chuùng ñeàu sinh nghi, baûo nhau: “Ñöùc Ñaïi Giaùc
Theá Toân coù boán Voâ sôû uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng, Nguõ nhaõn phaùp
thaân, ñeàu do tröôùc ñaây trong hai möôi chín naêm ñaõ vì chuùng ta giaûng
noùi Ma-ha Baùt-nhaõ ba-la-maät, Kim cang Baùt-nhaõ ba-la-maät, Thieân
Vöông Vaán Baùt-nhaõ ba-la-maät, Quang Taùn Baùt-nhaõ ba-la-maät. Ngaøy
nay Ñöùc Nhö Lai phaùt ra aùnh saùng röïc rôõ khaép nôi chaéc coù söï kieän
gì?”
Trong möôøi saùu vò ñaïi quoác vöông coù vua Ba-tö-naëc coøn goïi laø
Nguyeät Quang ôû nöôùc Xaù-veä, ñaày ñuû ñöùc haïnh ôû möôøi Ñòa, saùu phaùp
Ba-la-maät, ba möôi baûy phaåm Trôï ñaïo, ñaït boán Baát hoaïi tònh, trò
nöôùc baèng giaùo phaùp Ñaïi thöøa. Vua hoûi laàn löôït taùm traêm ngöôøi töø cö
só Baûo Caùi Phaùp Tònh… vua laïi hoûi veà naêm ngaøn vò nhö Tu-boà-ñeà,
Xaù-lôïi-phaát… vua laïi hoûi möôøi ngaøn vò nhö Di-laëc, Sö Töû Hoáng…
khoâng ai traû lôøi ñöôïc.
Baáy giôø, vua Ba-tö-naëc duøng thaàn löïc troåi leân taùm vaïn loaïi aâm
nhaïc. Möôøi taùm vò Phaïm thieân vaø chö Thieân ôû coõi Duïc cuõng troåi leân
taùm vaïn loaïi aâm nhaïc vang doäi khaép tam thieân cho ñeán haèng haø sa
coõi Phaät ôû möôøi phöông nhöõng ai coù nhaân duyeân ñeàu ñeán hoäi hoïp.
Coõi Phaät ôû phöông Nam coù Boà-taùt Phaùp Taøi cuøng naêm traêm vaïn
öùc ñaïi chuùng ñeàu ñeán hoäi hoïp. ÔÛ phöông Ñoâng Boà-taùt Phaùp Truï vaø
chín traêm vaïn öùc ñaïi chuùng ñeàu ñeán hoäi hoïp. ÔÛ phöông Baéc, Boà-taùt
Hö Khoâng Taùnh cuøng traêm ngaøn vaïn öùc ñaïi chuùng ñeàu ñeán hoäi hoïp.
ÔÛ phöông Taây, Boà-taùt Thieän Truï cuøng möôøi haèng haø sa ñaïi chuùng
ñeàu ñeán hoäi hoïp, taát caû saùu phöông ñeàu nhö vaäy. Nhöõng ngöôøi ñaõ
ñeán trong hoäi naøy ñeàu cuøng nhau troåi leân voâ löôïng aâm nhaïc ñaùnh
thöùc Nhö Lai.
Bieát ñaõ ñeán luùc chuùng sinh phaùt sinh goác laønh, Ñöùc Phaät lieàn
xuaát ñònh, ngoài treân toøa sen cao nhö nuùi Kim cang chuùa. Ñaïi chuùng
ñeàu vui möøng, hieän voâ löôïng thaàn thoâng, roài an truï giöõa hö khoâng
hoaëc treân maët ñaát.
Phaåm 2: QUAÙN KHOÂNG
Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät baûo ñaïi chuùng:

Ta bieát möôøi saùu vò ñaïi quoác vöông muoán hoûi veà nhaân duyeân
che chôû giöõ gìn coõi nöôùc, nay tröôùc tieân ta vì caùc Boà-taùt noùi nhaân
duyeân hoä trì Phaät quaû, nhaân duyeân hoä trì möôøi Ñòa haønh. Haõy laéng
nghe, haõy laéng nghe kheùo leùo suy nghó, ñuùng nhö phaùp thöïc haønh!
Khi aáy, vua Ba-tö-naëc nghó raèng: “Ñaây laø moät nhaân duyeân lôùn
toát laønh”, vua lieàn raûi traêm öùc thöù hoa nhieàu maøu, hoa aáy bieán thaønh
traêm öùc loïng baùu che khaép caùc ñaïi chuùng.
Vua ñaûnh leã Phaät roài thöa:
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Vì sao taát caû Boà-taùt hoä trì Phaät quaû, vì
sao hoä trì möôøi Ñòa haønh?
Phaät baûo:
–Boà-taùt giaùo hoùa boán loaøi chuùng sinh, quaùn saéc nhö thoï, töôûng,
haønh, thöùc nhö; chuùng sinh, ngaõ, nhaân, thöôøng laïc ngaõ tònh nhö; tri
kieán, thoï giaû nhö, Boà-taùt nhö saùu phaùp Ba-la-maät nhö, boán Nhieáp
phaùp nhö, taát caû haïnh nhö, hai Ñeá nhö, cho neân taát caû phaùp Thaùnh
chaân thaät khoâng: “Khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng sinh, khoâng dieät”,
ñoàng vôùi meù chaân, bình ñaúng vôùi phaùp taùnh, nhö hö khoâng, khoâng
hai, khoâng khaùc. Vì vaäy aám, nhaäp, giôùi voâ ngaõ, khoâng coù töôùng thaät
goïi laø Boà-taùt haønh hoùa Baùt-nhaõ ba-la-maät trong möôøi Ñòa.
–Baïch Theá Toân! Neáu caùc phaùp nhö vaäy thì Boà-taùt hoä trì, giaùo
hoùa chuùng sinh laø giaùo hoùa chuùng sinh chaêng?
–Naøy ñaïi vöông! Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, thöôøng, laïc, ngaõ,
tònh cuûa phaùp taùnh khoâng truï saéc, khoâng truï phi saéc, khoâng truï phi
phi saéc cho ñeán thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng truï, chaúng phaûi
chaúng truï. Vì sao? Vì phi saéc nhö, phi phi saéc nhö, vì tuïc ñeá, vì ba
phaùp giaû neân thaáy chuùng sinh, taát caû chuùng sinh taùnh thaät cho ñeán
chö Phaät, ba thöøa, baûy Hieàn, taùm Thaùnh cuõng goïi laø thaáy. Saùu möôi
hai kieán cuõng goïi laø thaáy. Ñaïi vöông! Neáu duøng danh goïi laø thaáy taát
caû phaùp, cho ñeán chö Phaät, ba thöøa, boán loaïi chuùng sinh chaúng phaûi
chaúng thaáy taát caû phaùp.
–Baïch Theá Toân! Baùt-nhaõ ba-la-maät coù phaùp, chaúng phaûi chaúng
coù phaùp thì phaùp Ñaïi thöøa laøm sao quaùn chieáu ñöôïc?
–Ñaïi vöông! Ñaïi thöøa thaáy chaúng phaûi chaúng coù phaùp. Neáu
phaùp chaúng phaûi chaúng coù phaùp, ñoù goïi laø phi phi phaùp khoâng, phaùp
taùnh khoâng; saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc khoâng, möôøi hai nhaäp khoâng,
möôøi taùm giôùi khoâng, saùu ñaïi phaùp khoâng, boán ñeá khoâng, möôøi hai
nhaân duyeân khoâng. Phaùp naøy töùc sinh, töùc truï, töùc dieät, töùc höõu, töùc
khoâng, moãi moät saùt-na cuõng ñeàu laø phaùp sinh, phaùp truï, phaùp dieät. Vì
sao? Vì chín möôi saùt-na laø moät nieäm. Trong moät nieäm, moät saùt-na
traûi qua chín traêm laàn sinh dieät, cho ñeán saéc taát caû phaùp cuõng nhö
vaäy.
Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät laø khoâng cho neân khoâng thaáy duyeân,
khoâng thaáy ñeá, cho ñeán taát caû phaùp khoâng, noäi khoâng, ngoaïi khoâng,
noäi ngoaïi khoâng, höõu vi khoâng, voâ vi khoâng, voâ thæ khoâng, taùnh
khoâng, Ñeä nhaát nghóa khoâng, Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng, nhaân khoâng,
Phaät quaû khoâng, khoâng khoâng, cho neân ñeàu khoâng, chæ do caùc phaùp
taäp hôïp maø coù. Thoï taäp neân coù, danh taäp neân coù, nhaân taäp neân coù,
quaû taäp neân coù, möôøi haønh taäp neân coù, Phaät quaû taäp neân coù, cho ñeán
saùu ñöôøng chuùng sinh trong taát caû coõi.
Naøy thieän nam! Neáu Boà-taùt naøo thaáy phaùp chuùng sinh, ngaõ,
nhaân, tri kieán, ngöôøi aáy haønh theá gian maø khoâng theá gian. Ñoái vôùi
caùc phaùp khoâng ñoäng, khoâng ñeán, khoâng dieät, voâ töôùng, chaúng phaûi
voâ töôùng, moãi töôùng ñeàu nhö vaäy. Chö Phaät, Phaùp, Taêng cuõng nhö
vaäy. Ñaây laø moät nieäm taâm cuûa Sô ñòa ñaày ñuû taùm möôi boán ngaøn
Baùt-nhaõ ba-la-maät töùc goïi laø Ma-ha-dieãn, töùc dieät laø Kim cang, cuõng
goïi laø Ñònh, laø Nhaát thieát haønh, nhö coù noùi trong Quang Taùn Baùt-nhaõ
ba-la-maät.
Ñaïi vöông! Ñaây laø danh vò cuù cuûa kinh, traêm, ngaøn, vaïn Phaät
noùi danh vò cuù. Trong haèng haø sa tam thieân ñaïi thieân coõi nöôùc thaønh
töïu baûy loaïi baùu voâ löôïng, boá thí cho chuùng sinh trong tam thieân coõi
nöôùc ñeàu ñöôïc baûy baäc hieàn, boán quaû, khoâng baèng coù moät nieäm tin
kinh naøy. Huoáng gì giaûi thích moät caâu, caâu chaúng phaûi caâu, chaúng
phaûi chaúng phaûi caâu, neân Baùt-nhaõ chaúng phaûi caâu, caâu chaúng phaûi
Baùt-nhaõ. Baùt-nhaõ cuõng chaúng phaûi Boà-taùt. Vì vaäy, cho neân möôøi Ñòa,
ba möôi sinh laø khoâng, vöøa sinh, ñang sinh, ñaõ sinh, khoâng thaät coù.
Ba sinh trong caùc ñòa laø khoâng, cuõng khoâng phaûi Nhaát thieát trí, khoâng
phaûi Ñaïi-thöøa vì laø khoâng.
Ñaïi vöông! Neáu Boà-taùt thaáy caûnh, thaáy trí, thaáy thuyeát, thaáy
thoï ñoù chaúng phaûi laø söï thaáy bieát cuûa baäc Thaùnh. Ñoù laø phaùp thaáy
bieát ñieân ñaûo, laø haïng phaøm phu. Thaáy ba coõi chæ laø teân goïi quaû baùo
cuûa chuùng sinh. Saùu thöùc khôûi leân thì voâ löôïng söï ham muoán cuøng
cöïc goïi laø Duïc giôùi taïng khoâng. Nghieäp quaû khôûi leân ôû coõi Saéc goïi laø
Saéc giôùi taïng khoâng. Nghieäp quaû khôûi leân ôû taâm sôû goïi laø Voâ saéc
giôùi taïng khoâng. Voâ minh laø caên baûn cuûa ba coõi cuõng laø khoâng, ba
ñòa chín sinh dieät, voâ minh daãn ñaàu trong ba coõi tröôùc nhoùm hoïp,
ngoaøi ra Taäp, quaû baùo laø khoâng. Boà-taùt Kim cang thaáu roõ Tam-muoäi
lyù taän hoaëc quaû sinh dieät khoâng, höõu quaû khoâng, nhaân khoâng cho neân
khoâng, Nhaát thieát trí cuõng khoâng, dieät quaû khoâng. Vì tröôùc ñaõ khoâng
neân Phaät ñaéc ba quaû voâ vi, trí duyeân dieät, chaúng phaûi trí duyeân dieät
hö khoâng, quaû Nhaát thieát trí laø khoâng.
Naøy thieän nam! Neáu coù ngöôøi naøo bieát tu taäp, laéng nghe, voâ
thính, voâ thuyeát nhö hö khoâng. Phaùp ñoàng phaùp taùnh, nghe ñoàng noùi
ñoàng, taát caû phaùp ñeàu nhö.
Ñaïi vöông! Boà-taùt tu phaùp hoä trì Phaät quaû, vì nhö theá neân hoä trì
Baùt-nhaõ ba-la-maät laø hoä trì Nhaát thieát trí, möôøi Löïc, möôøi taùm phaùp
Baát coäng, naêm loaïi maét, naêm phaàn Phaùp thaân, boán Taâm voâ löôïng, taát
caû coâng ñöùc quaû vò ñeàu nhö theá.
Khi Phaät noùi phaùp nhö vaäy coù voâ löôïng trôøi, ngöôøi ñöôïc Phaùp
nhaõn tònh, Taùnh ñòa, Tín ñòa, coù traêm ngaøn ngöôøi ñeàu ñaéc Ñaïi khoâng,
ñaïi haïnh cuûa Boà-taùt.
Μ
Phaåm 3: BOÀ TAÙT GIAÙO HOÙA
–Baïch Ñöùc Theá Toân! Boà-taùt hoä trì haïnh möôøi Ñòa thì haïnh naøo
coù theå thöïc haønh? Haïnh naøo coù theå giaùo hoùa chuùng sinh, töôùng chuùng
sinh naøo coù theå giaùo hoùa?
Phaät daïy:
–Ñaïi vöông! Naêm Nhaãn laø phaùp Boà-taùt:
1. Phuïc nhaãn thöôïng, trung, haï.
2. Tín nhaãn thöôïng, trung, haï.
3. Thuaän nhaãn thöôïng, trung, haï.
4. Voâ sinh nhaãn thöôïng, trung, haï.
5. Tòch dieät nhaãn thöôïng, trung, haï.
Chö Phaät, Boà-taùt ñeàu tu Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Ngöôøi thieän nam môùi phaùt taâm kính tin coù haèng haø sa chuùng
sinh tu haønh phaùp Nhaãn nhuïc. Ñoái vôùi Tam baûo sinh möôøi taâm taäp
chuûng taùnh, Tín taâm, Tinh taán taâm, Nieäm taâm, Tueä taâm, Ñònh taâm,
Thí taâm, Giôùi taâm, Hoä taâm, Nguyeän taâm, Hoài höôùng taâm, ñoù laø Boà-
taùt ñaõ duøng moät phaàn nhoû khaû naêng cuûa mình ñeå giaùo hoùa chuùng sinh
vöôït qua Nhò thöøa, taát caû thieän ñòa.
Taát caû chö Phaät, Boà-taùt nuoâi döôõng möôøi taâm laøm maàm Thaùnh,
laàn löôït phaùt sinh Caøn tueä taùnh, Taäp chuûng taùnh, ñaày ñuû möôøi taâm,
boán Nieäm xöù: thaân baát tònh, thoï thì khoå, taâm voâ thöôøng, phaùp voâ ngaõ;
ba goác laønh: Töø, Thí, Tueä; ba ñôøi: nhaân nhaãn quaù khöù, nhaân quaû
nhaãn hieän taïi, quaû nhaãn vò lai. Vò Boà-taùt naøy cuõng giaùo hoùa taát caû
chuùng sinh, ñaày ñuû naêng löïc vöôït qua voïng töôûng ngaõ, nhaân, tri kieán,
chuùng sinh… khoâng bò phaù hoaïi bôûi voïng töôûng ñieân ñaûo cuûa ngoaïi
ñaïo.
Laïi coù Thaäp ñaïo chuûng taùnh ñòa, ñoù laø quaùn saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc, chöùng ñaéc Giôùi nhaãn, Tri kieán nhaãn, Ñònh nhaãn, Tueä
nhaãn, Giaûi thoaùt nhaãn, quaùn nhaân quaû trong ba coõi, Khoâng nhaãn, Voâ
nguyeän nhaãn, Voâ töôùng nhaãn; quaùn söï hö thaät cuûa hai ñeá, bieát taát caû
phaùp voâ thöôøng chöùng ñaéc Voâ thöôøng nhaãn. Bieát taát caû phaùp khoâng,
ñaéc Voâ sinh nhaãn. Ñoù goïi laø Boà-taùt ñaày ñuû möôøi taâm vöõng chaéc ñeå
laøm vua Chuyeån luaân, cuõng coù khaû naêng giaùo hoùa boán chaâu thieân haï,
laøm cho taát caû chuùng sinh sinh caùc goác laønh.
Boà-taùt Tín nhaãn, thoâng suoát hoaøn toaøn, luùc haønh ñaïo caét ñöùt
phieàn naõo troùi buoäc trong ba coõi, ngaøi coù khaû naêng giaùo hoùa chuùng
sinh trong traêm, ngaøn, vaïn coõi Phaät, hieän ra traêm, ngaøn vaïn thaân ñaày
ñuû voâ löôïng coâng ñöùc vaø thaàn thoâng. Ngaøi thöôøng duøng möôøi taùm
taâm laøm ñaàu: boán Nhieáp phaùp, boán Taâm voâ löôïng, boán Theä nguyeän
roäng lôùn, ba moân giaûi thoaùt. Boà-taùt töø thieän ñòa höôùng ñeán veà Nhaát
thieát trí duøng möôøi laêm taâm naøy laøm chuûng töû caên baûn cuûa taát caû caùc
haïnh.
Boà-taùt Thuaän nhaãn, thaáy hieän phaùp trong thuø thaéng, döùt boû
phieàn naõo troùi buoäc taâm ôû ba coõi. Hieän moät thaân trong caùc coõi Phaät ôû
möôøi phöông, duøng voâ löôïng khoâng theå tính ñöôïc, caùc thöù thaàn thoâng
ñeå giaùo hoùa chuùng sinh.
Boà-taùt Voâ sinh nhaãn coøn goïi laø Vieãn baát ñoäng quaùn tueä, cuõng
döùt boû taäp khí phieàn naõo cuûa saéc taâm trong ba coõi hieän baát khaû
thuyeát, baát khaû thuyeát voâ löôïng coâng ñöùc thaàn thoâng.
Laïi nöõa Tòch dieät nhaãn, chö Phaät vaø Boà-taùt ñeàu duøng nhaãn naøy
ñeå vaøo Tam-muoäi Kim cang.
Thöïc haønh haï nhaãn goïi laø Boà-taùt.
Thöïc haønh thöôïng nhaãn laø Nhaát thieát trí.
Cuøng quaùn Ñeä nhaát nghóa ñeá, döùt boû taâm taäp khí voâ minh
trong ba coõi. Thaáu roõ töôùng laø Kim cang. Thaáu roõ töôùng, voâ töôùng
laø Nhaát thieát trí. Vöôït ra ngoaøi Theá ñeá, Ñeä nhaát nghóa ñeá laø thöïc
haønh Ñòa thöù möôøi moät Nhaát thieát trí. Bieát roõ chaúng phaûi coù, chaúng
phaûi khoâng, vaéng laëng, thanh tònh, thöôøng truï baát bieán, ñoàng vôùi
chaân nhö, bình ñaúng vôùi phaùp taùnh, voâ duyeân ñaïi Bi, giaùo hoùa taát
caû chuùng sinh, nöông Nhaát thieát trí ñeán giaùo hoùa taát caû chuùng sinh
trong ba coõi.
Naøy thieän nam! Taát caû chuùng sinh bò phieàn naõo troùi buoäc khoâng
thoaùt ra khoûi ba coõi. Taát caû chuùng sinh chòu quaû baùo hai möôi hai caên
khoâng ra khoûi ba coõi. Chö Phaät – ÖÙng, Hoùa, Phaùp thaân cuõng khoâng
ra khoûi ba coõi. Ngoaøi ba coõi khoâng coù chuùng sinh, chö Phaät laøm sao
giaùo hoùa? Cho neân ta noùi: Ngoaøi ba coõi rieâng coù moät chuùng sinh giôùi
taïng. Ngoaøi ñaïo trong kinh Ñaïi thöøa noùi chaúng phaûi lôøi do baûy Ñöùc
Phaät noùi.
Ñaïi vöông! Ta thöôøng noùi taát caû chuùng sinh döùt boû quaû baùo
phieàn naõo trong ba coõi goïi laø Phaät. Töï taùnh thanh tònh goïi laø Giaùc
Nhaát thieát trí taùnh. Baûn nghieäp cuûa chuùng sinh laø söï tu haønh theo
baûn nghieäp cuûa chö Phaät, Boà-taùt. Trong naêm nhaãn ñaày ñuû möôøi boán
nhaãn.
–Baïch Theá Toân! Theá naøo laø Boà-taùt baûn nghieäp thanh tònh giaùo
hoùa chuùng sinh?
Phaät daïy:
–Töø ñòa naøy cho ñeán ñòa sau, töø haønh xöù cuûa mình vaø haønh xöù
cuûa Phaät, taát caû tri kieán tuøy theo baûn nghieäp.
Neáu Boà-taùt truï trong traêm coõi Phaät, laøm Töù Thieân vöông ôû coõi
Dieâm-Phuø-ñeà tu haønh traêm phaùp moân, duøng taâm bình ñaúng cuûa hai
ñeá giaùo hoùa taát caû chuùng sinh ôû Sô ñòa.
Neáu Boà-taùt truï trong ngaøn coõi Phaät, laøm vua coõi trôøi Ñao-lôïi, tu
ngaøn phaùp moân, möôøi ñöôøng laønh, giaùo hoùa taát caû chuùng sinh ôû Nhò
ñòa.
Neáu Boà-taùt truï trong möôøi vaïn coõi Phaät laøm Dieäm Thieân
vöông, tu möôøi vaïn phaùp moân ñaït Töù thieàn ñònh, giaùo hoùa chuùng sinh
ôû Tam ñòa.
Neáu Boà-taùt ôû traêm öùc coõi Phaät laøm vua coõi trôøi Ñaâu-suaát, tu
traêm öùc phaùp moân haønh ñaïo phaåm giaùo hoùa chuùng sinh ôû Töù ñòa.
Neáu Boà-taùt truï trong ngaøn öùc coõi Phaät laøm vua coõi trôøi Hoùa laïc,
tu ngaøn öùc phaùp moân, hai Ñeá, boán Ñeá, taùm Ñeá, giaùo hoùa taát caû chuùng
sinh ôû Nguõ ñòa.
Neáu Boà-taùt truï trong möôøi vaïn öùc coõi Phaät laøm vua coõi trôøi Tha
hoùa (töï taïi), tu möôøi vaïn öùc phaùp moân, möôøi hai nhaân duyeân, duøng
trí giaùo hoùa chuùng sinh ôû Luïc ñòa.
Neáu Boà-taùt truï trong traêm muoân öùc coõi Phaät, laøm vua coõi Sô
thieàn, tu traêm muoân öùc phaùp moân, phöông tieän trí, nguyeän trí giaùo
hoùa taát caû chuùng sinh ôû Thaát ñòa.

Neáu Boà-taùt truï trong traêm vaïn vi traàn saùt coõi Phaät, laøm Phaïm
vöông ôû Nhò thieàn, tu traêm muoân vi traàn saùt phaùp moân, thaáu suoát
phöông tieän thaàn thoâng trí, giaùo hoùa taát caû chuùng sinh ôû Baùt ñòa.
Neáu Boà-taùt ôû traêm muoân öùc a-taêng-kyø vi traàn saùt coõi Phaät, laøm
Ñaïi Phaïm vöông ôû Tam thieàn, tu traêm muoân öùc a-taêng-kyø vi traàn saùt
phaùp moân, duøng boán trí voâ ngaïi giaùo hoùa taát caû chuùng sinh ôû Cöûu
ñòa.
Neáu Boà-taùt truï trong voâ soá coõi Phaät chaúng theå neâu baøy laøm Ñaïi
tónh Thieân vöông ôû Töù thieàn, laøm chuû ba coõi, tu voâ soá phaùp moân
chaúng theå neâu baøy, ñaït Tam-muoäi lyù taän, ñoàng haønh xöù cuûa Phaät,
thaáu roõ nguoàn goác ba coõi, giaùo hoùa taát caû chuùng sinh nhö caûnh giôùi
Phaät. Cho neân baûn nghieäp cuûa taát caû Boà-taùt giaùo hoùa thanh tònh. Neáu
caùc Nhö Lai ôû möôøi phöông cuõng tu nghieäp aáy thì seõ tieán leân quaû
Nhaát thieát trí, laøm vua ba coõi, giaùo hoùa taát caû voâ löôïng chuùng sinh ôû
Phaät ñòa.
Khi aáy, traêm muoân öùc haèng haø sa chuùng ñeàu ñöùng daäy khoûi choã
ngoài tung raûi voâ löôïng chaúng theå nghó baøn hoa, ñoát voâ löôïng chaúng
theå nghó baøn höông, cuùng döôøng Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni vaø voâ
löôïng vò Ñaïi Boà-taùt, sau ñoù chaép tay laéng nghe vua Ba-tö-naëc noùi keä
khen ngôïi Phaät.
Theá Toân Ñaïo Sö thaân Kim cang
Taâm haønh vaéng laëng chuyeån phaùp luaân
Ñuû taùm aâm thanh ñeå noùi phaùp
Traêm ngaøn muoân öùc ngöôøi ñaéc ñaïo
Trôøi, ngöôøi saùu ñöôøng theo xuaát gia,
Thaønh töïu Tyø-kheo, haïnh Boà-taùt
Coâng ñöùc naêm nhaãn dieäu phaùp moân
Möôøi boán Boà-taùt ñeàu thaáu hieåu,
Ba Hieàn, möôøi Thaùnh ñeàu haønh nhaãn
Chæ coù Phaät môùi roõ nguyeân do
Phaät, Phaùp, Tyø-kheo kho Tam baûo
Voâ löôïng coâng ñöùc ôû nôi ñaây

Boà-taùt Thaäp thieän phaùt ñaïi taâm,
Thoaùt haún bieån luaân hoài ba coõi
Trung haï phaåm Thieän Tuùc Taùn vöông
Thöôïng phaåm Thaäp thieän Thieát Luaân vöông
Thaäp truï Boà-taùt taäp chuûng taùnh
Ñoàng luaân giaùo hoùa ôû hai chaâu
Boà-taùt Thaäp haïnh taùnh chuûng taùnh
Ngaân luaân giaùo hoùa ba thieân haï
Luaân vöông beàn ñöùc ñaïo chuûng taùnh
Baûy baùu chieáu saùng khaép boán chaâu
Thaùnh thai phuïc nhaãn goàm ba möôi
Thaäp tín, Thaäp chæ, Thaäp kieân taâm
Chö Phaät ba ñôøi haønh trong ñaây
Ñeàu do phuïc nhaãn maø sinh ra
Taát caû Boà-taùt haønh baûn nguyeän
Neân khoù phaùt taâm vaø tín taâm
Neáu ñöôïc tín taâm khoâng lui suït
Tieán ñeán ñaïo Sô ñòa voâ sinh
Giaùo hoùa chuùng sinh haønh Boà-ñeà
Goïi laø Boà-taùt sô phaùt taâm.
Boà-taùt kheùo giaùc caû boán chaâu
Chieáu saùng hai Ñeá ñaïo bình ñaúng
Quyeàn hoùa chuùng sinh khaép traêm coõi
Môùi leân ñaïo Nhaát thöøa voâ töôùng
Nhaäp lyù Baùt-nhaõ goïi laø Truù
Truï sinh ñöùc haïnh goïi laø Ñòa
Sô truï nhaát taâm ñuû ñöùc haïnh
Ñoái ñeä nhaát nghóa taâm baát ñoäng
Boà-taùt Ly Ñaït vua Ñaïo-lôïi
Hieän thaân saùu ñöôøng ngaøn coõi nöôùc.

Voâ duyeân, voâ töôùng ñeä tam ñeá
Voâ töû, voâ sinh khoâng coù hai
Minh tueä khoâng chieáu Dieäm Thieân vöông
Hieän thaân daãn daét muoân coõi nöôùc
Nhaãn taâm khoâng hai trong ba ñeá
Ra coù vaøo khoâng bieán hoùa sinh
Giaùc ngoä chuùng sinh lìa ba coõi
Dieät saïch phieàn naõo trong ba coõi
Laïi quaùn thaân mieäng cuûa chuùng sinh
Phaùp taùnh baäc nhaát chieáu khaép nôi
Trí tueä saùng röïc, ñaïi tinh taán
Vua trôøi Ñaâu-suaát daïo öùc coõi
Thaät trí duyeân tòch phöông tieän ñaïo
Ñaït ñeán voâ sinh chieáu khoâng höõu
Thaéng tueä töï thaáu roõ ba ñeá
Vua trôøi Hoùa laïc traêm öùc coõi
Quaùn roõ ñeàu khoâng chaúng hai töôùng
ÔÛ trong voâ giaùn hoùa luïc ñaïo
Boà-taùt phaùp hieän trôøi Hoùa laïc,
Khoâng hai, khoâng chieáu ñaït lyù khoâng
Ba ñeá hieän tieàn, ñaïi trí saùng
Chieáu ngaøn öùc coõi ñoä taát caû.
Thaéng phaùp hieän baøy voâ ñònh töôùng
Taâm meâ chìm ñaém trong ba coõi
Khoâng tueä vaéng laëng quaùn voâ duyeân
Laïi quaùn taâm khoâng voâ löôïng baùo
Chöùng ñaït quaû Sô thieàn voâ sinh
Giaùo hoùa chuùng sinh muoân öùc coõi
Chöa ñoä baùo thaân trong moät ñôøi
Tieán vaøo ñaát ñaúng quaùn phaùp löu

Môùi vaøo voâ duyeân Kim cang nhaãn
Khoâng coøn baùo thaân trong ba coõi
Quaùn nghóa thöù ba roõ khoâng hai
Hai möôi moát sinh, haïnh vaéng laëng
Duøng ñònh haøng phuïc aùi ba coõi
Boà-taùt chöùng ñaït thaáu hieåu roõ
Boà-taùt quaùn chieáu Nhò thieàn vöông
Bieán sinh Phaùp thaân voâ löôïng quang
Vaøo traêm öùc coõi ñoä taát caû.
Chieáu heát vieäc muoân kieáp ba ñôøi
Quaùn ñeán taän goác ñeàu hö voâ
Vaøo ñeá thöù ba thöôøng vaéng laëng
Boà-taùt Tueä Quang nhaäp Tam thieàn
Ngaøn haèng sa kieáp cuøng luùc hieän
Thöôøng truï haïnh vaéng laëng voâ vi
Moät nieäm thaáu haèng sa Phaät taïng
Boà-taùt quaùn ñaûnh vua Töù thieàn
Trong öùc haèng coõi ñoä chuùng sinh
Môùi vaøo Kim cang roõ taát caû
Hai chín laàn sinh ñaõ ñoä heát,
Trong Tòch dieät nhaãn quaùn haï nhaãn
Vöøa chuyeån Dieäu giaùc thöôøng vaéng laëng
Baäc ba phaåm quaùn ñaûnh ñaúng tueä
Döùt duyeân voâ minh taäp khí tröôùc
Voâ minh huaân taäp sinh phieàn naõo
Thaáu roõ hai ñeá dieät taát caû
Vieân trí voâ töôùng vua ba coõi
Ba möôi ñôøi ñeàu ñoàng ñaïi giaùc
Kim cang taïng vaéng laëng voâ vi
Saïch taát caû baùo, bi voâ cöïc

Ñeä nhaát nghóa ñeá thöôøng an oån
Döùt heát taâm taùnh coøn dieäu trí
Ba hieàn, möôøi Thaùnh truï quaû baùo
Chæ coù Ñöùc Phaät ôû Tònh ñoä
Taát caû chuùng sinh taïm truù baùo
Leân nguoàn Kim cang ôû Tònh ñoä
Ba nghieäp Nhö Lai ñöùc voâ cöïc
Nay con Nguyeät Quang leã Tam baûo
Phaùp Vöông voâ thöôïng, caây trong ñôøi
Che maùt chuùng sinh voâ löôïng quang
Mieäng thöôøng noùi phaùp coù nghóa lyù
Taâm trí vaéng laëng chieáu saùng khaép
Sö töû trong ngöôøi giaûng chuùng nghe
Ñaïi chuùng hoan hyû raûi hoa baùu
Traêm öùc muoân coõi ñeàu rung chuyeån
Chuùng sinh ñöôïc phöôùc ñöùc voâ löôïng
Phaät noùi phaùp cho möôøi boán vua
Cho neân nay con löôïc khen Phaät.
Baáy giôø, ñaïi chuùng nghe vua Nguyeät Quang khen ngôïi Phaät, Töù
Thieân vöông voâ löôïng taïng coâng ñöùc ñöôïc phaùp lôïi lôùn. Ngay taïi choã
ngoài coù möôøi haèng haø sa Phaïm vöông, möôøi haèng haø sa quyû thaàn
vöông, cho ñeán chuùng sinh trong ba ñöôøng ñeàu ñöôïc Voâ sinh phaùp
nhaãn. Taùm boä A-tu-la vöông chuyeån thaân quyû sinh leân coõi trôøi Thoï
ñaïo hoaëc ba ñôøi nhaäp chaùnh vò, boán ñôøi, naêm ñôøi, cho ñeán möôøi ñôøi
ñöôïc vaøo chaùnh vò, chöùng phaùp taùnh cuûa baäc Thaùnh ñöôïc voâ löôïng
phöôùc ñöùc.
Phaät baûo caùc ñaïi chuùng ñaõ ñaéc ñaïo:
–Naøy thieän nam! ÔÛ thôøi quaù khöù trong möôøi ngaøn kieáp, Nguyeät
Quang naøy ôû trong phaùp cuûa Phaät Long Quang Vöông laø Boà-taùt Töù
Truï, ta laø Boà-taùt Baùt Truï. Nay ôû tröôùc ta Nguyeät Quang roáng tieáng
roáng sö töû. Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy, nhö lôøi oâng noùi! Ngöôøi ñöôïc nghóa
chaân thaät thì giaûng noùi khoâng theå suy nghó, luaän baøn, khoâng theå so
löôøng. Chæ coù Phaät vaø Phaät môùi bieát ñöôïc vieäc aáy.
Naøy thieän nam! Ta ñaõ noùi möôøi boán Baùt-nhaõ ba-la-maät, ba
nhaãn vôùi töøng ñòa thöôïng, trung, haï thaønh ra ba möôi nhaãn, taát caû
Haïnh taïng, taát caû Phaät taïng khoâng theå suy nghó baøn luaän. Vì vaäy, cho
neân caùc vieäc sinh, dieät, giaùo hoùa, voâ sinh, voâ dieät, voâ giaùo hoùa, voâ
töï, voâ tha cuûa chö Phaät ñeàu ôû trong ñaây, baäc nhaát khoâng hai chaúng
phaûi giaùo hoùa, chaúng phaûi khoâng giaùo hoùa, chaúng phaûi töôùng, chaúng
phaûi voâ töôùng, khoâng ñeán, khoâng ñi. Vì nhö hö khoâng neân taát caû
chuùng sinh voâ sinh, voâ dieät, khoâng troùi, khoâng môû, chaúng phaûi nhaân,
chaúng phaûi quaû, chaúng phaûi khoâng nhaân quaû. Vì phieàn naõo ngaõ nhaân,
tri kieán, thoï giaû ngaõ sôû, taát caû khoå, thoï haønh ñeàu khoâng, taát caû phaùp
nhoùm hoïp, naêm aám huyeãn hoùa, khoâng hôïp, khoâng tan. Phaùp ñoàng
phaùp taùnh. Vaéng laëng nhö hö khoâng, phaùp giôùi caûnh ñeàu khoâng,
khoâng voâ töôùng, khoâng lay chuyeån, khoâng ñieân ñaûo, khoâng tuøy thuaän
huyeãn hoùa, khoâng Tam baûo, khoâng baäc Thaùnh, khoâng saùu ñöôøng. Vì
nhö hö khoâng neân Baùt-nhaõ khoâng bieát, khoâng thaáy. Vì khoâng haønh,
khoâng duyeân, khoâng nhaân, khoâng thoï, khoâng coù taát caû töôùng chieáu
soi neân töôùng haønh ñaïo cuõng nhö hö khoâng.
Phaùp töôùng ñaõ nhö vaäy thì laøm sao coù taâm chöùng ñaéc hay taâm
khoâng chöùng ñaéc? Cho neân coâng ñöùc Baùt-nhaõ khoâng theå ôû trong
chuùng sinh haønh maø haønh, khoâng theå ôû trong phaùp naêm aám haønh maø
haønh, khoâng theå ôû trong caûnh haønh maø haønh, khoâng theå ôû trong giaûi
haønh maø haønh, cho neân Baùt-nhaõ khoâng theå suy nghó, baøn luaän. ÔÛ
trong taát caû chö Phaät, Boà-taùt maø haønh cho neân cuõng khoâng theå suy
nghó baøn luaän. Taát caû caùc Nhö Lai ñoái vôùi phaùp huyeãn hoùa voâ truï maø
giaùo hoùa cuõng khoâng theå suy nghó, baøn luaän.
Naøy thieän nam! Duø cho voâ löôïng haèng haø sa vò Khai só quaùn
ñaûnh thöù möôøi ba noùi coâng ñöùc naøy thì nhö lôøi vua ñaõ noùi khoâng
baèng moät phaàn trong traêm ngaøn öùc phaàn, nhö moät gioït nöôùc trong
bieån caû. Nay ta löôïc noùi moät phaàn coâng ñöùc ñem laïi lôïi ích cho taát caû
chuùng sinh cuõng ñöôïc voâ löôïng Nhö Lai trong ba ñôøi noùi ra, ñöôïc ba
Hieàn, möôøi Thaùnh khen ngôïi voâ löôïng, laø moät phaàn coâng ñöùc maø vua
Nguyeät Quang ñaõ noùi.
Naøy thieän nam! Möôøi boán phaùp moân naøy, taát caû chuùng sinh
trong ba ñôøi, Tam thöøa chö Phaät ñeàu tuï taäp. Chö Phaät vò lai cuõng
gioáng nhö vaäy, neáu taát caû chö Phaät, Boà-taùt khoâng nhôø phaùp moân
naøy maø chöùng ñöôïc Nhaát thieát trí thì khoâng bao giôø coù vieäc aáy. Vì
sao? Vì taát caû chö Phaät, Boà-taùt ñeàu khoâng coù con ñöôøng naøo khaùc.
Cho neân caùc thieän nam, neáu coù ngöôøi naøo nghe caùc phaùp moân
nhaãn: Tín nhaãn, Chæ nhaãn, Kieân nhaãn, Thieän giaùc nhaãn, Ly ñaït
nhaãn, Minh tueä nhaãn, Dieäm tueä nhaãn, Thaéng tueä nhaãn, Phaùp hieän
nhaãn, Vieãn ñaït nhaãn, Ñaúng giaùc nhaãn, Tueä quang nhaãn, Quaùn ñaûnh
nhaãn, Vieân giaùc nhaãn thì ngöôøi aáy thoaùt khoûi caùc khoå naïn trong
traêm kieáp, ngaøn kieáp, voâ löôïng haèng haø sa kieáp. Khi vaøo phaùp moân
naøy roài thì hieän ñôøi ñöôïc phöôùc baùu.
Baáy giôø, trong caùc chuùng coù möôøi öùc vò ñoàng danh hieäu laø Boà-
taùt Hö Khoâng Taïng Haûi, ñöôïc phaùp laïc hoan hyû, cuøng nhau tung hoa
leân giöõa hö khoâng bieán thaønh voâ löôïng ñaøi hoa. Treân ñoù, coù voâ löôïng
ñaïi chuùng giaûng noùi möôøi boán chaùnh haïnh, möôøi taùm Phaïm thieân,
Luïc duïc Thieân töû cuõng tung hoa baùu, moãi vò ñeàu ngoài treân moät toøa
hoa giöõa hö khoâng, giaûng noùi möôøi boán chaùnh haïnh, thoï trì, ñoïc tuïng,
giaûng giaûi nghóa lyù, voâ löôïng caùc quyû thaàn hieän thaân tu haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät.
Phaät baûo:
–Ñaïi vöông! Tröôùc oâng coù hoûi: Töôùng chuùng sinh naøo coù theå
giaùo hoùa ñöôïc? Neáu duøng thaân huyeãn hoùa maø thaáy huyeãn hoùa ñoù laø
Boà-taùt chaân thaät thöïc haønh giaùo hoùa chuùng sinh.
Moät nieäm thöùc ñaàu tieân cuûa thöùc chuùng sinh khaùc vôùi goã ñaù.
Thöùc hoaëc sinh thieän, hoaëc sinh aùc. AÙc thì voâ löôïng thöùc aùc laøm goác,
thieän thì voâ löôïng thöùc thieän laøm goác. Töø moät nieäm Kim cang ban
ñaàu cho ñeán moät nieäm cuoái cuøng sinh ra baát khaû thuyeát thöùc môùi
thaønh saéc taâm cuûa chuùng sinh, laø caên baûn cuûa chuùng sinh. Saéc töùc laø
saéc caùi, caùi coù coâng duïng ngaên che. Thaân laø tích tuï. Ñaïi vöông, moät
saéc phaùp naøy sinh ra voâ löôïng saéc. Maét thaáy saéc, tai nghe aâm thanh,
muõi ngöûi muøi, löôõi neám vò, thaân xuùc chaïm, ñaát naâng ñôõ, nöôùc töôi
nhuaàn, löûa noùng aám, gioù lay ñoäng. Choã sinh ra naêm thöùc goïi laø caên.
Nhö vaäy moät saéc, moät taâm coù voâ löôïng saéc taâm.
Ñaïi vöông! Saùu thöùc cuûa phaøm phu thoâ ñoäng neân thaáy coù xanh,
vaøng, ñoû traéng, daøi, ngaén, vuoâng, troøn… voâ löôïng saéc phaùp giaû. Saùu
thöùc cuûa baäc Thaùnh thanh tònh neân ñaéc thaät phaùp, saéc, thanh, höông,
vò, xuùc, taát caû phaùp thaät. Chuùng sinh laø teân goïi cuûa theá ñeá, hoaëc coù,
hoaëc khoâng, chæ sinh ra öùc nieäm chuùng sinh, neân goïi laø theá ñeá. Theá
ñeá do giaû cuoàng huyeãn hoùa cho neân coù, cho ñeán saùu ñöôøng ñeàu laø
huyeãn hoùa, chuùng sinh thaáy huyeãn hoùa, töùc laø huyeãn hoùa thaáy huyeãn
hoùa. Caùc saéc taâm nhö: Baø-la-moân, Saùt-lôïi, Tyø-xaù, Thuû-ñaø, Thaàn
ngaõ… ñeàu laø huyeãn ñeá. Phaùp huyeãn ñeá laø khoâng. Khi Phaät chöa ra ñôøi
thì khoâng coù teân goïi, khoâng coù danh nghóa. Huyeãn phaùp, huyeãn hoùa
khoâng danh töï, khoâng theå töôùng, khoâng coù teân goïi ba coõi, khoâng coù
quaû baùo thieän aùc, teân goïi saùu ñöôøng.
Ñaïi vöông! Vì chuùng sinh neân caùc Ñöùc Phaät noái nhau xuaát hieän
ôû ñôøi, noùi teân goïi ba coõi, saùu ñöôøng aáy goïi laø voâ löôïng danh töï, nhö
phaùp khoâng, phaùp töù ñaïi, taâm phaùp, saéc phaùp, phaùp töôùng tuïc giaû,
chaúng phaûi moät, chaúng phaûi khaùc. Moät cuõng chaúng töông tuïc, khaùc
cuõng chaúng töông tuïc. Chaúng phaûi moät, chaúng phaûi khaùc goïi laø Tuïc
ñeá.
Phaùp töông ñaõi giaû, taát caû teân goïi ñoái ñaõi nhau, cuõng goïi laø baát
ñònh töông ñaõi, nhö saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, phaùp coù, phaùp
khoâng… taát caû phaùp ñeàu duyeân nhau maø thaønh, giaû thaønh ra chuùng
sinh. Do nhaân quaû ñoàng thôøi, nhaân quaû khaùc thôøi, thieän aùc ba ñôøi, taát
caû huyeãn hoùa laø chuùng sinh huyeãn ñeá.
Ñaïi vöông! Neáu Boà-taùt naøo thaáy chuùng sinh huyeãn hoùa nhö
treân ñaây ñeàu laø giaû doái nhö hoa ñoám trong hö khoâng.
Boà-taùt Thaäp truï, chö Phaät, Nguõ nhaõn thaáy nhö huyeãn ñeá. Boà-taùt
giaùo hoùa chuùng sinh laø nhö theá.
Khi Phaät noùi phaùp nhö vaäy coù voâ löôïng vò Thieân töû vaø caùc ñaïi
chuùng ñöôïc phuïc nhaãn, ñaéc khoâng, voâ sinh nhaãn… cho ñeán nhaäp vaøo
ñòa vò thöù nhaát cho ñeán ñòa vò thöù möôøi, ñaït ñöôïc ñöùc haïnh khoâng theå
neâu baøy heát.
Μ
Phaåm 4: NHÒ ÑEÁ
Baáy giôø, vua Ba-tö-naëc thöa:

–Baïch Ñöùc Theá Toân! Trong Ñeä nhaát nghóa ñeá coù Theá ñeá
khoâng? Neáu khoâng thì Trí tueä ba-la-maät khoâng neân coù hai, neáu coù thì
Trí khoâng neân coù moät. Nghóa moät hai vieäc aáy nhö theá naøo?
Phaät baûo:
–Ñaïi vöông! Thôøi quaù khöù oâng ñaõ hoûi baûy Ñöùc Phaät veà nghóa
hoaëc moät hoaëc hai. Nay oâng chaúng nghe, nay ta chaúng noùi. Khoâng
nghe, khoâng noùi töùc laø nghóa hoaëc moät hoaëc hai. Haõy laéng nghe kheùo
suy nghó nhö phaùp tu haønh. Ñaây laø baøi keä cuûa baûy Ñöùc Phaät:
Voâ töôùng nghóa baäc nhaát
Khoâng töï cuõng khoâng tha
Nhaân duyeân voán töï coù
Khoâng töï cuõng khoâng tha
Phaùp taùnh voán voâ taùnh
Laø Ñeä nhaát nghóa khoâng
Caùc phaùp höõu voán höõu
Ba giaû taäp giaû coù
Khoâng khoâng ñeá thaät khoâng
Vaéng laëng, khoâng baäc nhaát
Caùc phaùp do duyeân coù
Coù, khoâng nghóa nhö vaäy
Coù, khoâng voán töï hai
Nhö traâu coù hai söøng
Giaûi thoaùt thaáy khoâng hai
Hai ñeá thöôøng thaáy hai.
Taâm giaûi thaáy khoâng hai
Tìm hai khoâng thaät coù
Hai ñeá chaúng phaûi moät
Chaúng hai laøm sao ñöôïc
Giaûi thoaùt laø thöù nhaát

Trong ñeá thöôøng coù hai
Thoâng ñaït khoâng hai naøy
Thaät vaøo nghóa baäc nhaát
Theá ñeá huyeãn hoùa sinh
Nhö hoa ñoám giöõa khoâng
Ñeàu do tay duïi maét
Nhaân duyeân neân giaû coù
Huyeãn hoùa thaáy huyeãn hoùa
Chuùng sinh goïi huyeãn ñeá
Huyeãn sö thaáy huyeãn phaùp
Ñeá thaät thì ñeàu khoâng
Ñaây laø chö Phaät quaùn
Boà-taùt quaùn cuõng vaäy.
Ñaïi vöông! Vò Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi Ñeä nhaát nghóa ñeá thöôøng thaáu
roõ hai ñeá ñeå giaùo hoùa chuùng sinh. Phaät vaø chuùng sinh chæ laø moät
khoâng hai. Vì sao? Vì chuùng sinh khoâng, neân bieát Boà-ñeà khoâng. Vì
Boà-ñeà khoâng, neân bieát roõ chuùng sinh khoâng. Vì taát caû phaùp khoâng
cho neân khoâng cuõng khoâng. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ voâ töôùng neân hai ñeá
hö khoâng, Baùt-nhaõ khoâng töø voâ minh cho ñeán Nhaát thieát trí khoâng coù
töï töôùng, khoâng coù tha töôùng.
Khi thaønh töïu Nguõ nhaõn thaáy ñöôïc choã khoâng theå thaáy, haønh
cuõng khoâng thoï, khoâng haønh cuõng khoâng thoï, chaúng phaûi haønh,
chaúng phaûi khoâng haønh cuõng khoâng thoï, cho ñeán taát caû phaùp cuõng
khoâng thoï.
Khi Boà-taùt chöa thaønh Phaät thì Boà-ñeà töùc phieàn naõo, khi Boà-taùt
thaønh Phaät thì phieàn naõo töùc Boà-ñeà, cho neân ñoái vôùi ñeä nhaát nghóa
khoâng hai. Chö Phaät Nhö Lai cho ñeán taát caû phaùp ñeàu nhö.
–Baïch Theá Toân! Vì sao caùc Ñöùc Nhö Lai, taát caû Boà-taùt trong
möôøi phöông khi thöïc haønh caùc phaùp töôùng khoâng xa lìa vaên töï.
–Ñaïi vöông! Phaùp luaân laø phaùp Baûn nhö, Truøng tuïng nhö, Thoï
kyù nhö, Baát tuïng keä nhö, Voâ vaán nhi töï thuyeát nhö, Giôùi kinh nhö,
Thí duï nhö, Phaùp giôùi nhö, Baûn söï nhö, Phöông quaûng nhö, Vò taèng
höõu nhö, Luaän nghó nhö, goïi laø vò cuù. AÂm thanh, quaû baùo, vaên töï, kyù
cuù ñeàu nhö. Neáu ngöôøi chaáp laáy vaên töï thì khoâng coù haønh khoâng.
Ñaïi vöông! Vaên töï nhö nhö laø tu taäp theo trí tueä cuûa chö Phaät,
laø caên baûn trí maãu cuûa taát caû chuùng sinh, laø theå cuûa Nhaát thieát trí.
Khi chö Phaät chöa thaønh Phaät thì laáy ñang thaønh Phaät laøm trí maãu,
chöa ñöôïc laø taùnh khi ñaõ ñöôïc thaønh Phaät thì laø Nhaát thieát trí. Baùt-
nhaõ trong ba thöøa töï taùnh thöôøng truï baát sinh, baát dieät. Taát caû chuùng
sinh laáy Baùt-nhaõ laøm giaùc taùnh. Neáu Boà-taùt voâ thoï, khoâng vaên töï, lìa
vaên töï, phi phi vaên töï. Tu voâ tu goïi laø tu, ñöôïc Baùt-nhaõ chaân taùnh,
Baùt-nhaõ ba-la-maät. Ñaïi vöông! Boà-taùt hoä trì Phaät, che chôû, giaùo hoùa
chuùng sinh, hoä trì haïnh möôøi Ñòa laø nhö vaäy.
–Baïch Theá Toân! Chuùng sinh coù voâ löôïng phaåm caên taùnh cuõng
voâ löôïng, haïnh cuõng voâ löôïng, vaäy phaùp moân laø moät hay laø hai, hay
laø voâ löôïng?
–Ñaïi vöông! Taát caû phaùp quaùn chaúng phaûi moät, chaúng phaûi hai;
maø coù voâ löôïng taát caû phaùp, cuõng chaúng phaûi höõu töôùng, chaúng phaûi
voâ töôùng. Neáu Boà-taùt thaáy chuùng sinh thaáy moät, thaáy hai töùc khoâng
thaáy moät, khoâng thaáy hai. Moät, hai laø Ñeä nhaát nghóa ñeá.
Ñaïi vöông! Hoaëc coù hoaëc khoâng töùc laø Theá ñeá. Vì ba ñeá:
Khoâng ñeá, Saéc ñeá, Taâm ñeá thaâu nhieáp taát caû caùc phaùp, neân ta noùi
taát caû phaùp khoâng ra ngoaøi ba ñeá. Caùc phaùp ngaõ, nhaân, tri kieán,
naêm thoï aám… cho ñeán taát caû phaùp ñeàu laø khoâng. Caên haïnh cuûa moãi
loaïi chuùng sinh khaùc nhau neân phaùp moân chaúng phaûi moät, chaúng
phaûi hai.
Ñaïi vöông! Baûy Ñöùc Phaät noùi Ma-ha Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nay ta
noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng hai, khoâng khaùc ñaïi chuùng caùc oâng neân
thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng noùi kinh naøy thì ñöôïc coâng ñöùc voâ löôïng,
khoâng theå noùi heát ñöôïc. Moãi Ñöùc Phaät giaùo hoùa voâ löôïng chuùng sinh.
Moãi chuùng sinh ñeàu ñöôïc thaønh Phaät. Khi ñaõ thaønh Phaät laïi giaùo hoùa
voâ löôïng chuùng sinh ñeàu thaønh Phaät.
Treân ñaây Ñöùc Phaät ñaõ ba laàn noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät goàm taùm
vaïn öùc baøi keä. Trong moãi baøi keä laïi chia thaønh ngaøn phaàn. Trong
moät phaàn laïi ñöôïc phaân bieät roõ raøng töøng caâu, nghóa lyù khoâng cuøng
taän. Neáu ñoái vôùi kinh naøy coù moät nieäm kính tin thì coâng ñöùc cuûa
chuùng sinh ñoù hôn haún coâng ñöùc trong traêm ngaøn kieáp ôû Thaäp ñòa,
huoáng gì thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng noùi thì coâng ñöùc ñoàng nhö chö
Phaät möôøi phöông khoâng khaùc; neân bieát ngöôøi naøy khoâng bao laâu
seõ thaønh Phaät. Khi nghe noùi kinh naøy, trong ñaïi chuùng coù möôøi vaïn
ngöôøi ñaéc Tam khoâng nhaãn. Traêm vaïn öùc ngöôøi ñaéc ñaïi khoâng
nhaãn Thaäp ñòa taùnh.
Ñaïi vöông! Kinh naøy teân laø kinh Nhaân Vöông Vaán Baùt-nhaõ
Ba-la-maät, caùc oâng neân thoï trì. Kinh naøy coù voâ löôïng coâng ñöùc goïi
laø coâng ñöùc hoä quoác, cuõng laø phaùp laïc cuûa caùc quoác vöông, cuõng laø
coâng ñöùc hoä trì nhaø cöûa, cuõng laø hoä trì thaân cuûa taát caû chuùng sinh.
Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy che chôû coõi nöôùc gioáng nhö haøo, thaønh,
vaùch, töôøng, ñao, maâu, kieám… caùc oâng thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng gioáng nhö vaäy.

KINH PHAÄT THUYEÁT NHAÂN VÖÔNG

QUYEÅN HAÏ
Phaåm 5: HOÄ QUOÁC
Baáy giôø, Phaät baûo:

–Ñaïi vöông! OÂng haõy laéng nghe, giôø ñaây ta chính thöùc noùi veà
coâng duïng cuûa phaùp Hoä quoác. OÂng neân thoï trì Baùt nhaõ ba-la-maät, khi
giaëc cöôùp ñeán taøn phaù ñaát nöôùc, oâng neân thænh traêm töôïng Phaät, traêm
töôïng Boà-taùt, traêm töôïng La-haùn, traêm vò Tyø-kheo, boán chuùng, baûy
chuùng, traêm vò Phaùp sö giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät, thænh traêm vò Sö töû
hoáng ôû tröôùc toøa cao, ñoát traêm ñeøn thieâu traêm thöù hoa höông, hoa
traêm maøu saéc ñeå cuùng döôøng Tam baûo. Cuùng döôøng ba y vaø caùc thöù
caàn duøng daâng leân Phaùp sö. Trong böõa tieåu thöïc vaø böõa ngoï cuõng
neân ñuùng thôøi.
Ñaïi vöông! OÂng neân thænh Phaùp sö moät ngaøy hai thôøi giaûng ñoïc
kinh naøy. Trong coõi nöôùc cuûa oâng coù taùm boä quyû thaàn, moãi boä laïi coù
traêm boä öa nghe kinh naøy, hoï seõ che chôû giöõ gìn coõi nöôùc cuûa oâng.
Ñaïi vöông! Khi coõi nöôùc coù loaïn, tröôùc tieân laø quyû thaàn noåi
loaïn, ñaïo taëc ñeán cöôùp nöôùc. Nhaân daân ly loaïn, quan thaàn, thaùi töû,
vöông töû baù quan ñeàu sinh ñieàu thò phi. Trôøi ñaát coù nhieàu söï quaùi laï,
hai möôi taùm vò sao vaø ñöôøng ñi cuûa caùc ngoâi sao, maët trôøi, maët traêng
vaän haønh khoâng ñuùng luùc, coù nhieàu giaëc cöôùp noåi loaïn.
Ñaïi vöông! Neáu bò caùc tai naïn: naïn löûa, naïn nöôùc, naïn gioù… thì
oâng neân thænh Phaùp sö giaûng ñoïc kinh naøy chaéc chaén seõ ñöôïc coâng
duïng nhö treân ñaõ noùi.
Ñaïi vöông! Kinh naøy khoâng chæ che chôû giöõ gìn ñaát nöôùc maø
coøn baûo hoä phöôùc baùu, caàu giaøu sang, quan vò baûy baùu seõ ñöôïc nhö
yù. Muoán caàu con trai, con gaùi, caàu trí tueä saùng suoát, hoïc roäng, caàu
SOÁ 245 – KINH NHAÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT, q. haï 593
quaû baùo ôû saùu taàng trôøi, quaû baùo loaøi ngöôøi, quaû baùo trong chín phaåm
thì cuõng neân giaûng kinh naøy seõ ñöôïc coâng ñöùc nhö treân.
Ñaïi vöông! Kinh naøy chaúng nhöõng ñeå caàu phöôùc maø coøn ñeå che
chôû caùc tai naïn, beänh taät, khoå naõo, goâng cuøm, xieàng xích troùi buoäc
thaân theå. Muoán dieät boán troïng toäi, naêm toäi nghòch, taùm naïn toäi vaø voâ
löôïng khoå naõo trong saùu ñöôøng cuõng neân giaûng kinh naøy thì seõ ñöôïc
coâng duïng nhö treân.
Ñaïi vöông! Ngaøy xöa coù vò vua Ñaûnh Sinh muoán ñeán phaù hoaïi
taàng trôøi cuûa vua Thích Ñeà-hoaøn Nhaân. Khi aáy, trôøi Ñeá Thích lieàn y
theo lôøi daïy cuûa baûy Ñöùc Phaät, söûa soaïn traêm toøa cao, thænh traêm vò
Phaùp sö, giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät, Ñaûnh Sinh lieàn ruùt lui, gioáng nhö
ñaõ noùi trong kinh Dieät Toäi.
Ñaïi vöông! Ngaøy xöa quoác vöông Thieân La coù moät vò thaùi töû
teân laø Ban Tuùc saép leân ngoâi. Thaùi töû ñeán thoï giaùo vôùi sö La-ñaø thuoäc
phaùi ngoaïi ñaïo. Ban Tuùc y theo lôøi daïy cuûa ngoaïi ñaïo, laáy moät ngaøn
ñaàu vua cuùng leã quyû thaàn, ñeå leân ngoâi vua. Khi ñaõ ñöôïc chín traêm
chín möôi chín ñaàu vua, coøn thieáu moät ñaàu nöõa, Ban Tuùc beøn ñi veà
phía Baéc khoaûng vaïn daëm, lieàn gaëp vua Phoå Minh. Phoå Minh xin
Ban Tuùc: “Cho toâi ñöôïc moät ngaøy cuùng döôøng côm cho Sa-moân,
ñaûnh leã Tam baûo”. Vua Ban Tuùc baèng loøng.
Luùc baáy giôø, vua Phoå Minh, y theo phaùp cuûa baûy Ñöùc Phaät thôøi
quaù khöù, thænh traêm vò Phaùp sö, söûa soaïn traêm toøa cao, moät ngaøy hai
laàn giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeán taùm ngaøn öùc baøi keä.
Phaùp sö thöù nhaát vì ngaøi Phoå Minh maø noùi keä raèng:
Thôøi cuoái cuûa kieáp thieâu
Chaùy khaép caû trôøi ñaát
Tu-di vaø bieån lôùn
Ñeàu chaùy thaønh tro taøn
Trôøi, roàng phöôùc ñaõ heát
Tan xaùc ôû trong ñoù
Theá giôùi chòu ñieâu taøn
Ñaát nöôùc coù thöôøng ñaâu
Sinh, giaø vaø beänh cheát

Xoay laên khoâng bôø meù
Vieäc laøm traùi vôùi nguyeän
Bò lo buoàn laøm haïi
Duïc saâu, tai hoïa lôùn
Ñau ñôùn khoâng gì hôn
Ba coõi ñeàu khoå naõo
Ñaát nöôùc bieát nöông ñaâu
Caên baûn voán laø khoâng
Chæ do duyeân taïo thaønh
Thònh roài thì ñeán suy
Coù thaät thì coù hö
Chuùng sinh do voâ minh
Ñeàu soáng trong huyeãn moäng
AÂm thanh tieáng doäi khoâng
Ñaát nöôùc cuõng nhö vaäy
Thaàn thöùc voâ hình töôùng
Nhö xe ngöïa boán con
Voi voâ minh baûo veä
Giöõ gìn chieác xe aáy
Ngöôøi laùi xe voâ thöôøng
Thöùc voâ thöôøng laø nhaø
Thaân taâm ñeàu chöa lìa
Ñaâu coù ñaát nöôùc ö?
Phaùp sö noùi keä xong, quyeán thuoäc vua Phoå Minh vaø ñaéc Phaùp
nhaõn khoâng, vua chöùng ñaéc ñònh Hö khoâng ñaúng. Nghe phaùp ñöôïc
ngoä giaûi, vua trôû veà nöôùc Thieân la… ôû trong hoäi chuùng cuûa vua Ban
Tuùc, vua Phoå Minh baûo chín traêm chín möôi chín vò vua raèng: Khi
maïng soáng saép heát, moãi vò neân tuïng caùc caâu keä trong kinh Nhaân
Vöông Vaán Baùt-nhaõ Ba-la-maät cuûa baûy Ñöùc Phaät thôøi quaù khöù.
Khi aáy, vua Ban Tuùc hoûi caùc vua:
–Phaùp gì maø taát caû ñeàu phaûi tuïng?

Phoå Minh duøng baøi keä treân ñaùp laïi. Vua nghe phaùp ñaéc Tam-
muoäi khoâng, chín traêm chín möôi chín vò vua nghe phaùp cuõng chöùng
ñònh Tam-muoäi khoâng.
Baáy giôø vua Ban Tuùc raát vui möøng baûo caùc vua raèng:
–Toâi bò taø sö ngoaïi ñaïo laøm cho meâ laàm, gaây nhieàu toäi loãi
chaúng xöùng ñaùng moät vò vua. Caùc oâng haõy trôû veà ñaát nöôùc mình, moãi
vò neân thænh Phaùp sö giaûng Baùt-nhaõ ba-la-maät vò cuù.
Khi aáy vua Ban Tuùc giao nöôùc laïi cho ngöôøi em, xuaát gia haønh
ñaïo, chöùng Voâ sinh phaùp nhaãn. Nhö kinh Thaäp Vöông ñaõ noùi, naêm
ngaøn vò quoác vöông thöôøng tuïng kinh naøy ñöôïc phaùp baùu ngay hieän
taïi.
Ñaïi vöông! Möôøi saùu vò ñaïi quoác vöông tu phaùp Hoä quoác cuõng
neân tuïng kinh naøy, caùc oâng ñeàu phaûi thoï trì. Chuùng sinh ôû coõi trôøi,
coõi ngöôøi vaø chuùng sinh trong saùu ñöôøng ñeàu neân thoï trì danh vò cuù
cuûa baûy Ñöùc Phaät. ÔÛ ñôøi vò lai, coù voâ löôïng tieåu quoác vöông muoán
giöõ gìn ñaát nöôùc cuõng neân laøm nhö vaäy, neân thænh phaùp giaûng noùi
Baáy giôø, khi Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-
la-maät, trong chuùng coù naêm traêm öùc ngöôøi ñöôïc vaøo Sô ñòa. Taùm
möôi vaïn vò Thieân töû ôû saùu taàng trôøi coõi Duïc ñaéc taùnh khoâng ñòa.
Laïi coù möôøi taùm vò Phaïm thieân ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn. Laïi coù
caùc vò tröôùc ñaõ haønh ñaïo Boà-taùt, chöùng moät Ñòa, hai Ñòa, ba Ñòa, cho
ñeán möôøi Ñòa.
Laïi coù taùm boä chuùng A-tu-la vöông ñöôïc moät Tam-muoäi, hai
Tam-muoäi ñöôïc chuyeån thaân quyû sinh leân coõi trôøi. Trong hoäi chuùng
aáy ñeàu ñaït ñöôïc töï taùnh tín cho ñeán voâ löôïng khoâng tín. Nay ta noùi
löôïc caùc coâng ñöùc ôû coõi trôøi khoâng theå noùi heát.
Μ
Phaåm 6: TAÙN HOA
Baáy giôø, möôøi saùu vò ñaïi quoác vöông nghe Phaät noùi möôøi vaïn
öùc baøi keä Baùt-nhaõ ba-la-maät taâm sinh vui möøng voâ löôïng lieàn tung
raûi traêm vaïn öùc thöù hoa bieán thaønh moät toøa hoa ôû giöõa hö khoâng. Chö
Phaät möôøi phöông ñeàu ngoài treân toøa naøy giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-
maät, voâ löôïng ñaïi chuùng cuøng ngoài treân moät toøa, tung hoa Kim la,
tung leân cuùng döôøng Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni taïo thaønh vaïn loïng
hoa, che treân ñaïi chuùng, laïi tung taùm möôi boán ngaøn hoa Baùt-nhaõ ba-
la-maät leân hö khoâng, bieán thaønh ñaøi hoa traéng. Trong ñaøi hoa ñoù,
Ñöùc Phaät Quang Minh Vöông giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät cho voâ
löôïng ñaïi chuùng nghe. Trong ñaøi hoa ñoù, ñaïi chuùng tung hoa Loâi
hoáng leân cuùng döôøng Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni vaø caùc ñaïi chuùng.
Laïi tung hoa Dieäu giaùc leân hö khoâng, bieán thaønh toøa thaønh Kim
cang. Trong thaønh ñoù, Phaät Sö Töû Hoáng Vöông cuøng chö Phaät möôøi
phöông, Boà-taùt baøn luaän veà Ñeä nhaát nghóa ñeá. Trong thaønh ñoù, Boà-
taùt Quang Minh tung gaám hoa leân cuùng döôøng Phaät Thích-ca, hoa ñoù
taïo thaønh ñaøi hoa. Trong ñaøi hoa, chö Phaät möôøi phöông, chö Thieân,
loaøi ngöôøi tung hoa trôøi cuùng döôøng Phaät Thích-ca Maâu-ni. Hoa ñöôïc
tung leân giöõa hö khoâng bieán thaønh loïng maây tím, che khaép tam thieân
ñaïi thieân theá giôùi. Trong loïng chö Thieân, loaøi ngöôøi tung raûi haèng haø
sa caùc loaøi hoa rôi xuoáng nhö möa.
Baáy giôø, caùc quoác vöông tung hoa cuùng döôøng xong, laïi mong
chö Phaät ba ñôøi thöôøng giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät. Nguyeän taát caû
Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Tín nam, Tín nöõ coù nhöõng ñieàu mong caàu ñeàu
ñöôïc nhö yù, thöôøng thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Phaät baûo ñaïi vöông:
–Ñuùng theá, ñuùng theá, ñuùng nhö lôøi vua noùi! Baùt-nhaõ ba-la-maät
neân giaûng noùi, neân thoï trì. Laø meï cuûa chö Phaät, meï cuûa Boà-taùt, laø
choã sinh ra thaàn thoâng.
Baáy giôø, Ñöùc Phaät vì nhaø vua hieän ra naêm phaùp thaàn thoâng
khoâng theå nghó baøn. Moät hoa vaøo trong voâ löôïng hoa, voâ löôïng hoa
vaøo trong moät hoa. Moät coõi Phaät vaøo trong voâ löôïng coõi Phaät; voâ
löôïng coõi Phaät nhaäp vaøo trong moät coõi nöôùc baèng loã chaân loâng, moät
coõi nöôùc baèng loã chaân loâng nhaäp vaøo voâ löôïng coõi nöôùc baèng loã chaân
loâng. Voâ löôïng nuùi Tu-di, voâ löôïng bieån lôùn nhaäp vaøo moät haït caûi.
Moät thaân Phaät nhaäp vaøo voâ löôïng thaân chuùng sinh, voâ löôïng thaân
chuùng sinh nhaäp vaøo moät thaân Phaät, nhaäp vaøo thaân saùu ñöôøng, nhaäp
vaøo thaân boán ñaïi. Thaân Phaät, thaân chuùng sinh vaø theá giôùi khoâng theå
suy nghó, luaän baøn. Khi Phaät hieän thaàn thoâng chö Thieân, loaøi ngöôøi
trong möôøi phöông ñeàu ñaéc Tam-muoäi Phaät hoa, möôøi phöông haèng
haø sa Boà-taùt hieän thaân thaønh Phaät. Ba haèng haø sa, taùm boä quoác
vöông thaønh ñaïo Boà-taùt. Möôøi ngaøn tín nöõ hieän thaân ñöôïc thaàn thoâng
Tam-muoäi.
Naøy thieän nam! Baùt-nhaõ ba-la-maät lôïi ích trong ba ñôøi. Quaù
khöù Ñöùc Phaät ñaõ noùi, hieän taïi ñang noùi, vò lai seõ noùi. Haõy laéng nghe,
kheùo suy nghó, ñuùng nhö phaùp tu haønh.
Phaåm 7: THOÏ TRÌ
Luùc baáy giôø, vua Nguyeät Quang taâm nghó, mieäng noùi:
–Con ñaõ thaáy Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni hieän voâ löôïng thaàn
löïc, cuõng thaáy treân ngaøn ñaøi hoa coù voâ soá Ñöùc Phaät, ñoù laø Chuû hoùa
thaân cuûa taát caû Phaät. Laïi thaáy caùc coõi Phaät ôû trong ngaøn caùnh hoa,
chö Phaät ôû trong caùc coõi nöôùc aáy ñeàu giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Baïch Theá Toân! Voâ löôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät khoâng theå giaûng
noùi, khoâng theå giaûi thích, khoâng theå duøng thöùc ñeå hieåu bieát thì laøm
sao caùc thieän nam ñoái vôùi kinh naøy hieåu bieát roõ raøng ñeå ñuùng nhö
phaùp khai thoâng phaùp ñaïo cho taát caû chuùng sinh?
–Coù ngöôøi tu haønh möôøi ba phaùp quaùn, caùc thieän nam naøy laø
ñaïi quoác vöông töû tu taäp nhaãn cho ñeán Kim cang ñaûnh, ñeàu laø Phaùp
vöông, nöông giöõ kieán laäp cuûa ñaïi chuùng. Caùc vò neân cuùng döôøng caùc
vò aáy nhö cuùng döôøng Phaät, neân duøng traêm vaïn öùc hoa trôøi, höông
trôøi ñeå cuùng döôøng.
Naøy thieän nam! Phaùp sö aáy laø Boà-taùt Taäp chuûng taùnh. Neáu coù
Tín nam, Tín nöõ, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni tu haønh möôøi ñieàu laønh, töï
quaùn, töøng phaàn, ñòa, thuûy, hoûa, phong, khoâng, thöùc cuûa thaân mình
ñeàu laø baát tònh. Laïi quaùn möôøi boán Caên, ñoù laø: naêm Tình, naêm Thoï,
YÙ, Maïng cuûa nam nöõ… ñaõ taïo voâ löôïng toäi loãi cho neân phaûi phaùt taâm
voâ thöôïng Boà-ñeà thöôøng tu ba coõi, trong moãi nieäm nieäm ñeàu quaùn ba
coõi laø baát tònh, neân ñaït ñöôïc phaùp quaùn Baát tònh nhaãn, ôû trong nhaø
Phaät tu saùu pheùp hoøa kænh, ñoù laø ba nghieäp ñoàng giôùi, ñoàng kieán,
ñoàng hoïc, tu taùm möôi boán ngaøn Ba-la-maät ñaïo.
Naøy thieän nam! Boà-taùt tu phaùp Taäp nhaãn trôû xuoáng, thöïc haønh
möôøi ñieàu laønh, coù tieán, coù luøi. Ví nhö sôïi loâng nheï theo gioù bay
khaép nôi, caùc vò Boà-taùt naøy cuõng gioáng nhö vaäy. Tuy ñaõ möôøi ngaøn
kieáp thöïc haønh möôøi Chaùnh ñaïo, phaùt taâm Boà-ñeà môùi vaøo ñòa vò Taäp
nhaãn nhöng caùc vò vaãn thöôøng hoïc ba phaùp phuïc nhaãn, khoâng theå goïi
teân laø haïng ngöôøi baát ñònh. Haïng ngöôøi baát ñònh naøy nhaäp vaøo sinh
khoâng vò, laø taùnh cuûa baäc Thaùnh. Chaéc chaén hoï khoâng gaây naêm toäi
nghòch, saùu toäi troïng, hai möôi taùm toäi khinh. Kinh saùch Phaät phaùp
noùi gaây toäi phaûn nghòch maø noùi chaúng phaûi Phaät thuyeát thì khoâng bao
giôø coù söï aáy. Trong moät a-taêng-kyø kieáp, tu phuïc ñaïo nhaãn haønh môùi
ñöôïc nhaäp vaøo ñòa vò Taêng-giaø-ñaø.
Laïi nöõa, Taùnh chuûng taùnh thöïc haønh möôøi Tueä quaùn, dieät möôøi
ñieân ñaûo vaø ngaõ, nhaân, tri kieán, moãi phaàn ñeàu laø giaû nguïy. Chæ coù
danh vaø thoï, chæ coù phaùp khoâng thaät coù. Vì voâ ñònh töôùng, voâ töï tha
töôùng neân tu khoâng quaùn, vöøa quaùn vöøa haønh traêm vaïn Ba-la-maät.
Moãi nieäm khoâng rôøi taâm, vôùi hai a-taêng-kyø kieáp thöïc haønh möôøi
phaùp Chaùnh ñaïo, truï ôû ñòa vò Ba-la-ñaø.
Laïi nöõa, Ñaïo chuûng taùnh, truï ôû kieân nhaãn, quaùn taát caû phaùp voâ
sinh, voâ truï, voâ dieät. Caùi goïi laø naêm thoï, ba coõi, hai ñeá khoâng coù
töôùng töï tha. Nhö thaät taùnh khoâng thaät coù neân thöôøng vaøo Ñeä nhaát
nghóa ñeá, taâm, taâm vaéng laëng, neân thoï sinh trong ba coõi. Vì sao? Vì
nghieäp taäp, quaû baùo chöa hoaïi dieät heát neân thuaän ñaïo sinh. Laïi vôùi
ba a-taêng-kyø kieáp tu taùm muoân öùc Ba-la-maät seõ ñöôïc bình ñaúng
Thaùnh nhaân ñòa, an truï giaùc vò khoâng lui suït.
Laïi nöõa, Ñaïi thieän giaùc truï ôû bình ñaúng nhaãn, tu haønh boán
nhieáp phaùp, nieäm nieäm khoâng rôøi, taâm nhaäp vaøo voâ töôùng xaû dieät
phieàn naõo tham trong ba coõi. Ñoái vôùi Ñeä nhaát nghóa ñeá khoâng hai laø
phaùp taùnh voâ vi, nöông vaøo chaân lyù maø dieät taát caû töôùng neân goïi laø
Trí duyeân dieät voâ töôùng voâ vi, khi truï ôû Sô nhaãn, voâ löôïng sinh töû ôû
vò lai khoâng do Trí duyeân dieät maø dieät neân goïi laø phi Trí duyeân dieät,
voâ töôùng voâ vi, voâ töï tha töôùng. Vì voâ töôùng neân voâ löôïng phöông
tieän ñeàu hieän tieàn. Quaùn thaät töôùng phöông tieän ñoái vôùi Ñeä nhaát
nghóa ñeá chaúng ñaém, chaúng xuaát, chaúng chuyeån, chaúng ñieân ñaûo.
Hoïc khaép phöông tieän maø khoâng chöùng, chaúng phaûi khoâng chöùng,
nhöng hoïc taát caû. Hoài höôùng phöông tieän laø chaúng truï quaû, chaúng
phaûi khoâng truï quaû, neân höôùng ñeán Nhaát thieát trí. Ma töï taïi phöông
tieän laø ñoái vôùi phi ñaïo maø haønh Phaät ñaïo, boán thöù ma khoâng laøm xao
ñoäng. Nhaát thöøa phöông tieän laø ñoái vôùi töôùng khoâng hai thoâng ñaït taát
caû haønh cuûa chuùng sinh. Bieán hoùa phöông tieän laø duøng nguyeän löïc töï
taïi sinh veà taát caû coõi nöôùc Phaät thanh tònh.
Nhö theá, naøy thieän nam! Giaùc trí ban ñaàu naøy ñoái vôùi töôùng
höõu, voâ laø khoâng hai, thaät trí naøy soi chieáu coâng duïng maø khoâng
chöùng khoâng ñaém, khoâng xuaát, khoâng ñieân ñaûo laø phöông tieän
quaùn. Ví nhö nöôùc vaø soùng chaúng phaûi moät, chaúng phaûi khaùc, cho
ñeán taát caû haønh Ba-la-maät, Thieàn ñònh, Ñaø-la-ni chaúng phaûi moät,
chaúng phaûi hai neân moãi moät haønh thaønh töïu. Coù theå vôùi boán a-taêng-
kyø kieáp tu haønh, nhaäp vaøo coâng ñöùc taïng moân naøy khoâng coøn
nghieäp taäp sinh trong ba coõi, cho neân ñaõ xong khoâng coøn gaây taïo
nghieäp môùi. Nhôø nguyeän löïc neân töï taïi sinh veà caùc coõi Tònh ñoä. Vì
thöôøng tu xaû quaùn neân chöùng giaùc vò Cöu-ma-la-giaø, thöôøng ñem
boán Ñaïi baûo taïng daïy cho ngöôøi khaùc.
Laïi nöõa, Boà-taùt Ñöùc Tueä duøng boán Taâm voâ löôïng dieät caùc
phieàn naõo saân… trong ba coõi truï trong Trung nhaãn thöïc haønh taát caû
coâng ñöùc. Coù theå vôùi naêm a-taêng-kyø kieáp thöïc haønh ñaïi Bi quaùn, taâm
taâm thöôøng hieän tieàn, nhaäp giai vò voâ töôùng Xaø-ñaø-ba-la, giaùo hoùa
taát caû chuùng sinh.
Laïi nöõa, ngöôøi haønh ñaïo coù trí tueä saùng suoát, thöôøng duøng voâ
töôùng nhaãn thöïc haønh ba minh quaùn. Bieát caùc phaùp trong ba ñôøi,
khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng coù truù xöù. Taâm taâm vaéng laëng, döùt boû
phieàn naõo si trong ba coõi, ñöôïc ba minh taát caû coâng ñöùc quaùn. Vôùi
saùu a-taêng-kyø kieáp tu taäp voâ nguyeän, thöôøng sinh veà taát caû Tònh ñoä.
Vaïn a-taêng-kyø kieáp tu taäp voâ löôïng Phaät quang Tam-muoäi coù khaû
naêng hieän traêm vaïn haèng haø sa thaàn löïc chö Phaät, truï vaøo ñòa vò Baïc-
giaø-phaïm, cuõng thöôøng nhaäp vaøo Tam-muoäi Phaät hoa.
Laïi nöõa, quaùn Phaät Boà-taùt, truï trong Tòch dieät nhaãn, keå töø khi
môùi phaùt taâm cho ñeán nay traûi qua traêm muoân a-taêng-kyø kieáp, tu
traêm muoân a-taêng-kyø coâng ñöùc, chöùng ñaït taát caû phaùp giaûi thoaùt, an
truï treân ñaøi Kim cang.
Naøy thieän nam! Töø Taäp nhaãn cho ñeán Ñaûnh Tam-muoäi ñeàu goïi
laø haøng phuïc taát caû phieàn naõo, tin voâ töôùng, dieät taát caû phieàn naõo,
sinh trí giaûi thoaùt, thaáu roõ Ñeä nhaát nghóa ñeá khoâng goïi laø kieán. Kieán
laø Nhaát thieát trí, cho neân ta töø xöa ñeán nay ñeàu noùi chæ coù söï thaáy
bieát cuûa Phaät laø giaùc ngoä. Töø Ñaûnh Tam-muoäi trôû xuoáng cho ñeán
Taäp nhaãn ñeàu laø chaúng thaáy, chaúng bieát, chaúng giaùc ngoä. Chæ coù Phaät
môùi hieåu hoaøn toaøn, neân khoâng goïi laø Tín. ÔÛ Tieäm tieäm phuïc thì tueä
tuy sinh dieät nhöng vì naêng löïc voâ sinh dieät neân neáu taâm naøy dieät thì
caøng voâ baát dieät. Voâ sinh, voâ dieät nhaäp vaøo lyù taän Kim cang Tam-
muoäi, ñoàng vôùi meù chaân, bình ñaúng vôùi phaùp taùnh, nhöng chöa theå
bình ñaúng vôùi voâ ñaúng ñaúng. Ví nhö coù ngöôøi ôû treân toøa cao nhìn
xuoáng thì thaáy taát caû. An truï lyù taän Tam-muoäi cuõng gioáng nhö vaäy.
Thöôøng tu taát caû haïnh, ñaày ñuû coâng ñöùc taïng, nhaäp vaøo ñòa vò Baø-
giaø-ñoä, thöôøng truï Phaät tueä Tam-muoäi.
Naøy thieän nam! Caùc Boà-taùt naøy ñeàu coù khaû naêm giaùo hoùa
chuùng sinh, giaûng noùi chaùnh nghóa, thoï trì, ñoïc tuïng, giaûi thích thaät
töôùng trong coõi nöôùc cuûa taát caû Nhö Lai trong möôøi phöông, noùi cuõng
nhö ta ngaøy nay khoâng khaùc.
Phaät baûo vua Ba-tö-naëc:
–Sau khi ta dieät ñoä, luùc giaùo phaùp saép dieät, thoï trì Baùt-nhaõ ba-
la-maät naøy laø laøm Phaät söï lôùn. Taát caû coõi nöôùc an laäp, an laïc nhaân
daân, cho neân ta phoù chuùc cho Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Tín nam, Tín nöõ,
ngöôøi khoâng coù theá löïc cuûa vua thì khoâng neân phoù chuùc. Caùc oâng
phaûi thoï trì, ñoïc tuïng giaûi thích nghóa lyù.
Ñaïi vöông! Nay ta ñaõ giaùo hoùa traêm öùc nuùi Tu-di, traêm öùc maët
trôøi, maët traêng. Moãi nuùi Tu-di coù boán chaâu thieân haï. Coõi Dieâm-phuø-
ñeà ôû phía Nam coù möôøi saùu nöôùc lôùn, naêm traêm nöôùc vöøa, möôøi
ngaøn nöôùc nhoû. Trong moãi coõi nöôùc xaûy ra baûy tai naïn, taát caû quoác
vöông bò tai naïn neân thænh Phaùp sö giaûng ñoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät,
baûy tai naïn lieàn tieâu dieät, baûy phöôùc lieàn sinh, daân chuùng an vui.
Ñeá vöông hoan hyû.
Baûy tai naïn ñoù laø gì?
Tai naïn thöù nhaát laø maët trôøi, maët traêng vaän haønh khoâng ñuùng
quy luaät. Thôøi tieát traùi ngöôïc, hoaëc xuaát hieän maët trôøi maøu ñoû, maët
trôøi maàu ñen, hoaëc hai, ba, boán, naêm maët trôøi xuaát hieän, hoaëc maët
trôøi bò nhaät thöïc khoâng chieáu saùng, hoaëc voøng maët trôøi xuaát hieän
moät, hai, ba, boán, naêm lôùp. Khi nhöõng vieäc quaùi laï xuaát hieän thì neân
ñoïc tuïng, giaûng noùi kinh naøy.
Naïn thöù hai laø hai möôi taùm vì sao vaän haønh khoâng ñuùng ñoä.
Kim tinh, Tueä tinh, Luaân tinh, Quyû tinh, Hoûa tinh, Thuûy tinh, Phong
tinh, Ñao tinh, Nam ñaåu, Baéc ñaåu, Nguõ traán ñaïi tinh, Nhaát thieát quoác
chuû tinh, Tam coâng tinh, Baùch quan tinh, caùc ngoâi sao nhö vaäy thay
nhau bieán hieän. Khi nhöõng vieäc nhö vaäy xaûy ra cuõng neân ñoïc tuïng,
giaûng noùi kinh naøy.
Naïn thöù ba laø löûa lôùn ñoát chaùy coõi nöôùc, nhaân daân bò thieâu
cheát, hoaëc löûa quyû, löûa roàng, löûa trôøi, löûa thaàn nuùi, löûa ngöôøi, löûa
caây coái, löûa ñaïo taëc bieán hieän quaùi dò nhö theá thì neân ñoïc tuïng,
giaûng noùi kinh naøy.
Naïn thöù tö laø nöôùc lôùn cuoán troâi nhaân daân, thôøi tieát traùi ngöôïc.
Muøa ñoâng thì möa, muøa haï tuyeát rôi, muøa ñoâng saám seùt noåi leân.
Thaùng saùu möa ñaù, möa ñoû, möa ñen, möa xanh, möa ñaát ñaù, möa caùt
soûi. Nöôùc soâng chaûy ngöôïc, ñaù troâi, nuùi lôû. Khi nhöõng söï bieán quaùi
nhö vaäy xaûy ra thì neân ñoïc tuïng, giaûng noùi kinh naøy.
Naïn thöù naêm laø gioù lôùn thoåi maïnh, gieát haïi nhaân daân, ñaát nöôùc,
soâng nuùi, caây coái, cuøng luùc ñeàu bò tieâu dieät, phi thôøi coù gioù lôùn, gioù
ñen, gioù ñoû, gioù xanh, gioù trôøi, gioù ñaát, gioù löûa. Khi nhöõng tai bieán
nhö theá xaûy ra thì cuõng neân ñoïc tuïng kinh naøy.
Naïn thöù saùu laø khaép caùc coõi nöôùc nhieät ñoä raát cao, thieâu ñoát coû
caây, haïn haùn laøm nguõ coác khoâng thu hoaïch ñöôïc. Maët ñaát bò thieâu
ñoát, nhaân daân bò tieâu dieät. Khi nhöõng tai bieán nhö theá xaûy ra thì cuõng
neân ñoïc tuïng kinh naøy.
Naïn thöù baûy laø giaëc boán phöông ñeán xaâm chieám. Trong nöôùc
giaëc loaïn noåi leân; giaëc löûa, giaëc nöôùc, giaëc gioù, giaëc quyû laøm cho
nhaân daân ly loaïn, chieán tranh noåi leân. Khi caùc tai bieán nhö theá xaûy ra
thì neân ñoïc tuïng kinh naøy.
Ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy laø caên baûn tinh thaàn cuûa chö
Phaät, Boà-taùt vaø taát caû chuùng sinh, laø cha meï cuûa taát caû quoác vöông,
laø phuø leänh cuûa nhaø vua, laø haït chaâu dieät quyû, laø haït chaâu nhö yù, laø
chaâu hoä quoác, laø taám göông chieáu soi trôøi ñaát, laø vaät baùu cuûa Long
vöông.
Phaät laïi baûo:
–Ñaïi vöông neân laøm laù phöôùn chín maøu, daøi chín tröôïng, vôùi
hoa chín maøu, cao hai tröôïng, ngaøn caây ñeøn ñeàu cao naêm tröôïng,
chín caùi röông ngoïc, chín caùi khaên ngoïc, laøm caùi aùn baèng baûy baùu ñeå
ñaêït kinh naøy.
Neáu khi vua ñi thì ngay ôû tröôùc vua caùch moät traêm böôùc, kinh
naøy thöôøng phaùt ra aùnh saùng. Trong phaïm vi moät ngaøn daëm, baûy tai
naïn khoâng sinh khôûi, toäi loãi khoâng sinh ra. Neáu khi vua ñöùng thì coù
tröôùng baûy baùu che maùt, trong ñoù coù toøa cao baèng baûy baùu duøng ñeå
kinh, ngaøy ngaøy cuùng döôøng, raûi hoa, ñoát höông, nhö cuùng döôøng cha
meï, nhö thôø Ñeá Thích.
Ñaïi vöông! Ta duøng naêm loaïi maét thaáy roõ ba ñôøi, taát caû quoác
vöông ñeàu do thôøi quaù khöù ñaõ theo haàu naêm traêm Ñöùc Phaät, neân
ñöôïc laøm ñeá vöông, quoác chuû, vì theá caùc baäc Thaùnh, La-haùn ñeàu sinh
ôû coõi nöôùc kia laøm nhieàu lôïi ích. Khi vua heát thuoác thì baäc Thaùnh,
La-haùn khoâng coøn nöõa, baûy tai naïn laïi khôûi leân.
Ñaïi vöông! Neáu ñôøi vò lai coù caùc quoác vöông hoä trì Tam baûo thì
ta seõ sai naêm vò Boà-taùt coù söùc maïnh ñeán uûng hoä vò quoác vöông aáy.
Boà-taùt Kim cang Hoáng tay caàm baùnh xe ngaøn baùu ñeán che chôû nöôùc
aáy, Boà-taùt Long Vöông Hoáng tay caàm ñeøn Kim luaân ñeán che chôû
nöôùc aáy, Boà-taùt Voâ Uy Thaäp Löïc Hoáng tay caàm chaøy Kim cang ñeán
che chôû nöôùc aáy, Boà-taùt Loâi Ñieän Hoáng tay caàm maønh löôùi ngaøn baùu
ñeán che chôû nöôùc aáy, Boà-taùt Voâ Löôïng LöÏc Hoáng tay caàm naêm möôi
luaân kieám ñeán che chôû nöôùc aáy, naêm vò Boà-taùt naøy coù naêm ngaøn vò
ñaïi thaàn vöông, laøm vieäc lôïi ích lôùn ôû quoác ñoä ñoù, caùc oâng neân laäp
töôïng cuùng döôøng.
Ñaïi vöông! Nay ta ñem Tam baûo giao phoù cho taát caû quoác
vöông caùc oâng. Nöôùc Kieàu-taùt-la, nöôùc Xaù-veä, nöôùc Ma-kieät-ñaø,
nöôùc Ba-la-naïi, nöôùc Ca-tyø-la-veä, nöôùc Cöu-thi-na, nöôùc Cöu-dieäm-
di, nöôùc Cöu-löu, nöôùc Keá taân, nöôùc Di-ñeà, nöôùc Giaø-la-caøn, nöôùc
Caøn-ñaø-veä, nöôùc Sa-ñaø, nöôùc Taêng-giaø-ñaø, nöôùc Kieán-noâ-quaät-xaø,
nöôùc Ba-ñeà, taát caû caùc vò quoác vöông naøy ñeàu neân thoï trì Baùt-nhaõ ba-
la-maät.
Baáy giôø, caùc ñaïi chuùng vaø A-tu-la vöông nghe Phaät noùi baûy
ñieàu ñaùng sôï ôû ñôøi vò lai thì khaép mình noåi oác, lôùn tieáng keâu than,
nguyeän khoâng sinh veà coõi nöôùc aáy.
Baáy giôø, möôøi saùu vò quoác vöông lieàn giao phoù vieäc nöôùc laïi
cho ngöôøi em, roài xuaát gia tu ñaïo, quaùn boán ñaïi, boán saéc laø töôùng
thaéng xuaát; boán ñaïi, boán saéc khoâng duøng thöùc, khoâng nhaäp vaøo haønh
töôùng. Ba möôi nhaãn laø töôùng Sô ñòa, vò quoác vöông boû thaân phaøm
phu nhaäp vaøo thaân Luïc truï, boû thaân baûy laàn sinh töû nhaäp vaøo taùm
Phaùp thaân, chöùng taát caû haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Möôøi taùm Phaïm thieân, A-tu-la vöông, ñaéc ba thöøa quaùn ñoàng
vôùi caûnh voâ sinh. Caùc vò aáy laïi raûi hoa cuùng döôøng: Khoâng phaùp
taùnh hoa, Thaùnh nhaân hoa, Thuaän hoa, Voâ sinh hoa, Phaùp laïc hoa,
Kim cang hoa, Duyeân quaùn trung ñaïo hoa, Tam thaäp thaát phaåm hoa,
ñeå raûi leân Phaät vaø chín traêm öùc Ñaïi Boà-taùt. Caùc chuùng sinh ñaõ
chöùng ñaïo quaû duøng taâm Khoâng hoa, taâm Thoï hoa, luïc Ba-la-maät
hoa, Dieäu giaùc hoa raûi leân Phaät vaø ñaïi chuùng. Möôøi ngaøn vò Boà-taùt
nhôù nghó chuùng sinh ôû vò lai lieàn chöùng Tam-muoäi dieäu giaùc, Tam-
muoäi vieân minh, Tam-muoäi Kim cang, Tam-muoäi theá ñeá, Tam-muoäi
chaân ñeá, Tam-muoäi ñeä nhaát nghóa ñeá. Tam ñeá Tam-muoäi naøy laø
Nhaát thieát Tam-muoäi vöông Tam-muoäi, cuõng ñöôïc Voâ löôïng Tam-
muoäi, Thaát taøi Tam-muoäi, hai möôi laêm höõu Tam-muoäi, Nhaát thieát
haønh Tam-muoäi. Laïi coù möôøi öùc vò Boà-taùt chöùng Kim cang ñaûnh,
thaønh Chaùnh giaùc.
Phaåm 8: CHUÙC LUÏY
Phaät baûo vua Ba-tö-naëc:

–Ta ñaõ daïy caùc oâng sau khi ta dieät ñoä khoaûng taùm möôi naêm,
taùm traêm naêm, taùm ngaøn naêm khi khoâng coù Phaät, Phaùp, Taêng, khoâng
coù tín nam, tín nöõ, kinh Tam baûo naøy giao phoù cho caùc quoác vöông
vaø boán ñeä töû thoï trì, ñoïc tuïng, giaûi nghóa, khai môû tueä ñaïo cho chuùng
sinh trong ba coõi. Caùc vò tu baûy baäc hieàn, haønh möôøi ñieàu laønh, giaùo
hoùa taát caû chuùng sinh. Vaøo ñôøi nguõ tröôïc, sau naøy Tyø-kheo, Tyø-kheo-
ni, Tín nam, Tín nöõ, taùm boä Thieân long, taát caû Thaàn vöông, quoác
vöông, ñaïi thaàn, thaùi töû, vöông töû, töï yû doøng hoï cao quyù, phaù hoaïi
giaùo phaùp cuûa ta, laäp ra ñieàu luaät haïn cheá khoâng cho Tyø-kheo, Tyø-
kheo-ni xuaát gia hoïc ñaïo, cuõng khoâng cho taïo töôïng Phaät, xaây thaùp.
Laäp ra caùc chöùc quan quaûn lyù, kieàm cheá boán chuùng ñeä töû Phaät, ghi
cheùp Taêng chuùng vaøo soå boä. Tyø-kheo ñöùng döôùi ñaát, coøn cö só ngoài
treân toøa cao. Binh noâ laøm Tyø-kheo, thoï phaùp thænh rieâng. Caùc Tyø-
kheo tri thöùc cuøng vôùi caùc Tyø-kheo thaân thieän toå chöùc trai hoäi, caàu
phöôùc nhö phaùp ngoaïi ñaïo, chaúng ñuùng vôùi giaùo phaùp cuûa Phaät; neân
bieát khi aáy Chaùnh phaùp khoâng bao laâu seõ bò hoaïi dieät.
Ñaïi vöông! Caùc vò ñoù töï yû vaøo oai löïc, phaù hoaïi ñaïo phaùp cuûa
ta, caám cheá boán chuùng ñeä töû, laøm cho nhaân daân gaëp nhieàu khoå hoaïn,
beänh taät, ñoù laø nhaân duyeân phaù nöôùc. Noùi veà toäi loãi ñôøi nguõ tröôïc
cho ñeán suoát kieáp cuõng khoâng heát ñöôïc.
Ñaïi vöông! Ñôøi maït phaùp ôû vò lai coù caùc Tyø-kheo boán boä ñeä töû
cuøng quoác vöông, ñaïi thaàn ngang ngöôïc laøm nhieàu haønh vi phi phaùp,
troùi buoäc Tyø-kheo nhö phaùp nguïc tuø, khi aáy neân bieát giaùo phaùp dieät
taän.
Ñaïi vöông! Sau khi ta dieät ñoä, boán boä ñeä töû ôû ñôøi vò lai, caùc
tieåu quoác vöông, thaùi töû, vöông töû vaøo chuøa uûng hoä Tam baûo, laàn laàn
cuøng nhau phaù hoaïi Tam baûo, gioáng nhö coân truøng ôû trong thaân sö töû
töï aên thòt sö töû, chaúng phaûi ngoaïi ñaïo ñeán phaù. Ngöôøi phaù hoaïi Phaät
phaùp maéc toäi raát lôùn, laøm cho chaùnh phaùp suy ñoài, nhaân daân khoâng
coù chaùnh haïnh, do ñoù daàn daàn laøm aùc, maïng soáng ngaøy moät giaûm
daàn cho ñeán moät traêm naêm. Ngöôøi phaù hoaïi Phaät phaùp sinh con baát
hieáu, quyeán thuoäc baát hoøa, Thieân thaàn khoâng giuùp ñôõ. Beänh truyeàn
nhieãm vaø aùc quyû thöôøng ñeán laøm haïi, tai hoïa thöôøng xaûy ra, cheát ñoïa
vaøo ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh. Neáu sinh laøm ngöôøi maéc quaû baùo
laøm binh noâ, nhö boùng theo hình, nhö ngöôøi ngaøy ñeâm soáng vôùi löûa
chaùy. Quaû baùo trong ba coõi cuõng gioáng nhö vaäy.
Ñaïi vöông! Trong ñôøi vò lai, quoác vöông, thaùi töû, boán boä ñeä töû,
ngang ngöôïc vôùi ñeä töû Phaät, cheá ra caám giôùi nhö phaùp cö só, nhö
phaùp binh noâ, hoaëc Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni ghi teân laøm söù giaû cho quan
laïi, ñeàu chaúng phaûi ñeä töû cuûa ta. Ñoù laø phaùp binh noâ, hoaëc laäp soå ghi
teân quaûn lyù Taêng chuùng nhö phaùp nguïc tuø, nhö phaùp binh noâ, neân
bieát khi aáy Phaät phaùp khoâng coøn bao laâu seõ bò hoaïi dieät.
Ñaïi vöông! ÔÛ ñôøi vò lai, caùc tieåu quoác vöông, boán boä ñeä töû gaây
ra toäi loãi laøm nhaân duyeân phaù hoaïi ñaát nöôùc, thaân töï laøm caùc vieäc
chaúng phaûi Phaät, Phaùp, Taêng.
Ñaïi vöông! Trong ñôøi vò lai vieäc truyeàn baù kinh naøy laø phaùp khí
cuûa baûy Ñöùc Phaät, laø ñaïo thöïc haønh cuûa chö Phaät möôøi phöông. Caùc
aùc Tyø-kheo thöôøng caàu danh lôïi, noùi vôùi quoác vöông, thaùi töû, vöông
töû veà nhaân duyeân phaù hoaïi Phaät phaùp, phaù hoaïi ñaát nöôùc. Caùc vò
quoác vöông meâ muoäi tin theo lôøi noùi naøy, ngang ngöôïc laäp phaùp cheá
khoâng y theo giôùi Phaät, ñoù laø nhaân duyeân phaù hoaïi Phaät phaùp, phaù
hoaïi ñaát nöôùc. Khi aáy neân bieát chaùnh phaùp khoâng coøn bao laâu nöõa seõ
bò hoùa dieät.
Baáy giôø, khi nghe Ñöùc Phaät baûy laàn raên daïy nhöõng vieäc ôû ñôøi
vò lai, möôøi saùu vò ñaïi quoác vöông buoàn raàu, than khoùc ñoäng ñeán caû
Tam thieân. Maët trôøi, maët traêng, naêm ngoâi sao, hai möôi taùm tinh tuù
maát haún aùnh saùng.
Baáy giôø, caùc quoác vöông ñeàu doác loøng thoï trì lôøi Phaät, khoâng
caám cheá boán boä ñeä töû Phaät xuaát gia haønh ñaïo. Baáy giôø, ñaïi chuùng
möôøi taùm vò Ñaïi Phaïm vöông, caùc Thieân töû ôû saùu taàng trôøi Luïc duïc
ñeàu khen ngôïi. Khi aáy neân bieát theá gian nhö hö khoâng, khoâng coù
Phaät xuaát hieän.
Khi Phaät noùi nhaân duyeân hoä trì Phaät, hoä trì ñaát nöôùc thì voâ
löôïng ñaïi chuùng, traêm öùc Boà-taùt Di-laëc, Sö Töû Nguyeät… traêm öùc Xaù-
lôïi-phaát, Tu-boà-ñeà… naêm traêm öùc, möôøi taùm Phaïm thieân, caùc thieân töû
saùu taàng trôøi coõi Duïc, ba coõi, saùu ñöôøng, A-tu-la… nghe nhö vaäy heát
söùc vui möøng, leã Phaät, thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-maät.

SOÁ 246
KINH NHAÂN VÖÔNG HOÄ QUOÁC BAÙT-

NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA
Haùn dòch: Tam taïng Sa-moân Baát Khoâng
QUYEÅN THÖÔÏNG
Phaåm 1: TÖÏA

Moät thuôû noï, Ñöùc Phaät ôû trong nuùi Thöùu phong, thuoäc thaønh
Vöông xaù cuøng vôùi moät ngaøn taùm traêm vò Tyø-kheo ñeàu laø A-la-haùn,
ñaõ dieät taän caùc laäu, khoâng coøn phieàn naõo, taâm hoaøn toaøn giaûi thoaùt,
tueä hoaøn toaøn giaûi thoaùt, ñaït chín trí, möôøi trí, vieäc laøm ñaõ laøm xong,
quaùn ñuùng nhö thaät veà ba ñieàu giaû, quaùn ba moân khoâng, ñaõ thaønh töïu
coâng ñöùc höõu vi vaø coâng ñöùc voâ vi.
Laïi coù taùm traêm vò Tyø-kheo-ni ñeàu laø A-la-haùn. Laïi coù voâ
löôïng voâ soá Ñaïi Boà-taùt vôùi thaät trí bình ñaúng, ñoaïn saïch phieàn naõo
chöôùng, coù phöông tieän thieän xaûo phaùt haïnh nguyeän lôùn, laáy boán
Nhieáp phaùp laøm lôïi ích chuùng sinh, ñem boán Taâm voâ löôïng che
truøm taát caû, thaáu suoát ba Minh, chöùng ñaéc naêm Thaàn thoâng, tu taäp
voâ bieân phaùp Boà-ñeà phaàn, coù kyõ thuaät thieän xaûo vöôït hôn theá gian,
thaâm nhaäp duyeân sinh, Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, ra vaøo dieät
ñònh, thò hieän khoù löôøng, thu phuïc ma oaùn, hieåu roõ caû hai ñeá vôùi
Phaùp nhaõn thaáy bieát taát caû nguoàn caên cuûa chuùng sinh, vôùi boán Voâ
ngaïi giaûng noùi khoâng sôï seät, vôùi möôøi Löïc dieäu trí, tieáng giaûng
phaùp nhö saám ñoäng, gaàn guõi Tam-muoäi Kim cang voâ ñaúng ñaúng.
Caùc vò aáy ñeàu coù ñaày ñuû caùc coâng ñöùc nhö vaäy.
Laïi coù voâ löôïng chuùng Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, taát caû ñeàu thaáy
Thaùnh ñeá.
Laïi coù voâ löôïng vò tu haïnh Thaát hieàn, Nieäm xöù, Chaùnh caàn,
Thaàn tuùc, Caên, Löïc, taùm Thaéng xöù, möôøi Bieán xöù, möôøi saùu Taâm
haønh, höôùng ñeán boán Ñeá hieän quaùn.
Laïi coù möôøi saùu ñaïi quoác vöông: vua Ba-tö-naëc... moãi vò coù
bieát bao ngaøn vaïn quyeán thuoäc tuøy tuøng.
Laïi coù saùu vò Thieân vöông coõi Duïc: Thích Ñeà-hoaøn Nhaân...
cuøng voâ löôïng Thieân töû quyeán thuoäc tuøy tuøng.
Coù boán Tónh töï thieân ôû coõi Saéc: caùc Ñaïi Phaïm vöông… vôùi voâ
löôïng Thieân töû quyeán thuoäc tuøy tuøng.
Coù voâ löôïng höõu tình bieán hoùa cuûa caùc coõi nhö A-tu-la... vaø raát
nhieàu quyeán thuoäc tuøy tuøng.
Laïi coù traêm öùc toøa Sö töû bieán hieän ôû coõi tònh khaép möôøi
phöông. Ñöùc Phaät ngoài treân toøa aáy giaûng noùi ñieàu coát loõi cuûa phaùp.
Tröôùc moãi toøa hieän moät ñoùa hoa, traêm öùc ñoùa hoa aáy ñöôïc trang
hoaøng baèng nhöõng vaät quyù baùu. Treân moãi ñoùa hoa coù voâ löôïng hoùa
Phaät, voâ löôïng Boà-taùt, voâ löôïng boán chuùng vaø taùm boä. Chö Phaät ôû
trong ñoù ñeàu giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, laàn löôït löu boá khaép
haèng sa coõi chö Phaät ôû möôøi phöông.
Taát caû caùc ñaïi chuùng ñeán nhö vaäy ñeàu laïy saùt hai chaân Ñöùc
Phaät roài lui ngoài qua moät beân.
Baáy giôø vaøo ngaøy moàng taùm thaùng gieâng, Ñöùc Theá Toân nhaäp
Tam-ma-ñòa ñaïi tòch tónh dieäu. Caùc loã chaân loâng treân thaân Ngaøi
phoùng aùnh saùng lôùn chieáu khaép haèng sa coõi Phaät ôû möôøi phöông. Khi
aáy, voâ löôïng chö Thieân ôû coõi Duïc möa caùc loaïi hoa ñeïp. Chö Thieân
coõi Saéc cuõng möa hoa trôøi ñuû caùc maøu saéc xen laãn vôùi nhau raát laø
ñeïp maét. Coõi Voâ saéc möa caùc hoa thôm, muøi thôm nhö Tu-di, hoa
nhö baùnh xe, nhö maây buûa xuoáng che khaép ñaïi chuùng vaø Phaät, laøm
theá giôùi chaán ñoäng saùu caùch.
SOÁ 246 – KINH NHAÂN VÖÔNG HOÄ QUOÁC BAÙT-NHAÕ..., q. thöôïng 609
Baáy giôø ñaïi chuùng noùi vôùi nhau:

–Tröôùc ñaây Ñaïi Giaùc Theá Toân vì chuùng ta ñaõ noùi Ma-ha Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, Kim cang Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, Thieân vöông
vaán Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, Ñaïi phaåm ñaúng voâ löôïng voâ soá Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña. Hoâm nay Nhö Lai phoùng aùnh saùng lôùn nhö vaäy laø do
nguyeân nhaân gì?
Khi aáy, vua Ba-tö-naëc nöôùc Thaát-la-phieät suy nghó: “Hoâm nay
Ñöùc Phaät hieän töôùng hy höõu nhö vaäy, chaéc chaén laø coù möa phaùp laøm
cho taát caû ñeàu ñöôïc lôïi ích an laïc.”
Theá roài vua hoûi caùc Öu-baø-taéc Baûo Caùi, Voâ Caáu Xöùng..., caùc
Ñaïi Thanh vaên Xaù-lôïi-phaát, Tu-boà-ñeà..., caùc Ñaïi Boà-taùt Di-laëc, Sö
Töû Hoáng...:
–Ñieàu Nhö Lai bieåu hieän laø töôùng cuûa ñieàm laønh gì?
Khi aáy caùc ñaïi chuùng khoâng ai traû lôøi ñöôïc. Nöông söùc oai thaàn
cuûa Phaät, vua Ba-tö-naëc... troåi vang aâm nhaïc, chö Thieân coõi Duïc, coõi
Saéc ñeàu taáu leân voâ löôïng caùc kyõ nhaïc trôøi, tieáng nhaïc vang khaép caû
tam thieân ñaïi thieân theá giôùi.
Baáy giôø, Theá Toân laïi phoùng voâ löôïng voâ soá aùnh saùng. AÙnh saùng
aáy ñuû caû maøu saéc laãn loän. Trong moãi vaàng aùnh saùng hieän leân hoa sen
baùu, moãi hoa coù ngaøn caùnh laøm baèng vaøng roøng vaø coù hoùa Phaät ngoài
ôû treân giaûng noùi ñieàu coát yeáu cuûa phaùp. AÙnh saùng cuûa Phaät chieáu
khaép haèng haø sa coõi Phaät trong möôøi phöông, vì coù nhaân duyeân neân
hieän leân nhö vaäy.
Trong coõi Phaät ôû caùc phöông khaùc: phöông Ñoâng coù Ñaïi Boà-
taùt Phoå Quang, phöông Ñoâng nam coù Ñaïi Boà-taùt Lieân Hoa Thuû,
phöông Nam coù Ñaïi Boà-taùt Ly Öu, phöông Taây nam coù Ñaïi Boà-taùt
Quang Minh, phöông Taây coù Ñaïi Boà-taùt Haønh Tueä, phöông Taây baéc
coù Ñaïi Boà-taùt Baûo Thaéng, phöông Baéc coù Ñaïi Boà-taùt Thaéng Thoï,
phöông Ñoâng baéc coù Ñaïi Boà-taùt Ly Traàn, phöông treân coù Ñaïi Boà-
taùt Hyû Thoï, phöông döôùi coù Ñaïi Boà-taùt Lieân Hoa Thaéng, ñeàu cuøng
voâ löôïng traêm ngaøn öùc Ñaïi Boà-taùt ñoàng ñeán ñaây, ñem ñuû loaïi
höông thôm, raûi ñuû loaïi hoa, troåi voâ löôïng aâm nhaïc ñeå cuùng döôøng
Nhö Lai vaø ñaûnh leã saùt hai chaân Ngaøi roài im laëng lui qua moät beân,
ngoài chaép tay cung kính, nhaát taâm chieâm ngöôõng Ñöùc Phaät.
Μ
Phaåm 2: QUAÙN NHÖ LAI
Baáy giôø, Theá Toân ra khoûi Tam-muoäi, ngoài nôi toøa Sö töû, daïy
ñaïi chuùng:
–Ta bieát möôøi saùu vò ñaïi quoác vöông ñeàu nghó nhö vaày: “Theá
Toân ñaïi Bi laøm cho taát caû ñeàu ñöôïc lôïi ích an laïc. Caùc vua chuùng ta
phaûi giöõ gìn ñaát nöôùc nhö theá naøo?”. Naøy thieän nam, tröôùc tieân vì caùc
Ñaïi Boà-taùt, ta seõ noùi veà vieäc giöõ gìn quaû Phaät, giöõ gìn haïnh Thaäp
ñòa. Caùc oâng phaûi laéng nghe cho roõ, laéng nghe cho thaät kyõ, ghi nhôù
ñuùng veà vieäc aáy.
Nghe Ñöùc Phaät noùi nhö vaäy, caû ñaïi chuùng, vua Ba-tö-naëc... ñeàu
cuøng nhau khen ngôïi:
–Laønh thay, laønh thay!
Roài raûi voâ löôïng hoa baùu thôm ñeïp, hoa aáy bieán thaønh loïng baùu
ôû giöõa hö khoâng, che khaép caû ñaïi chuùng vaø che khaép moïi nôi.
Khi aáy, vua Ba-tö-naëc ñöùng daäy ñaûnh leã saùt chaân Ñöùc Phaät,
chaép tay quyø thaúng baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt giöõ gìn quaû Phaät nhö theá naøo? Giöõ
gìn haïnh Thaäp ñòa nhö theá naøo?
Ñöùc Phaät daïy vua Ba-tö-naëc:
–Giöõ gìn quaû Phaät laø Ñaïi Boà-taùt neân truï nhö vaày: giaùo hoùa taát
caû loaøi noaõn sinh, thai sinh, thaáp sinh vaø hoùa sinh, khoâng quaùn saéc
töôùng, khoâng quaùn saéc, nhö thoï, töôûng, haønh thöùc. Ngaõ, nhaân,
thöôøng, laïc, ngaõ, tònh, boán Nhieáp, saùu Ñoä, hai Ñeá, boán Ñeá, Löïc, Voâ
uùy... taát caû caùc haïnh cho ñeán Boà-taùt, Nhö Lai cuõng ñeàu nhö vaäy,
khoâng quaùn töôûng, khoâng quaùn Nhö. Vì sao? Vì taùnh cuûa caùc phaùp laø
chaân thaät, noù khoâng ñeán khoâng ñi, khoâng sinh khoâng dieät, ñoàng ñaúng
vôùi chaân teá, phaùp taùnh khoâng coù hai, khoâng rieâng bieät, nhö hö khoâng,
töôùng uaån xöù giôùi khoâng coù ngaõ, khoâng coù ngaõ sôû. Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt
tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vua Ba-tö-naëc thöa Phaät:

–Baïch Theá Toân! Neáu taùnh cuûa Boà-taùt vaø chuùng sinh khoâng coù
hai thì Boà-taùt laáy töôùng gì ñeå giaùo hoùa chuùng sinh?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc laø thöôøng, laïc,
ngaõ, tònh. Phaùp taùnh khoâng truï vaøo saéc, khoâng truï vaøo phi saéc. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc laø thöôøng, laïc, ngaõ, tònh; khoâng truï vaøo tònh, cuõng
khoâng truï vaøo phi tònh. Vì sao? Vì taùnh cuûa caùc phaùp ñeàu laø khoâng,
do theá ñeá, do ba giaû maø coù. Taát caû höõu tình vaø phaùp uaån, xöù, giôùi,
taïo phöôùc, chaúng phaûi phöôùc, haïnh baát ñoäng..., do nhaân quaû maø coù
thì caùc haïnh cuûa Thaùnh hieàn Tam thöøa ñaõ tu cho ñeán quaû Phaät ñeàu
noùi laø coù. Saùu möôi hai kieán cuõng goïi laø coù.
Naøy ñaïi vöông! Neáu chaáp tröôùc vaøo danh töôùng ñeå phaân bieät
caùc phaùp, haønh quaû cuûa saùu coõi, boán sinh, ba thöøa töùc laø khoâng thaáy
ñöôïc thaät taùnh cuûa caùc phaùp.
–Baïch Theá Toân! Thaät taùnh cuûa caùc phaùp laø thanh tònh, bình
ñaúng, phi höõu, phi voâ. Vaäy trí quaùn chieáu nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Trí quaùn chieáu thaät taùnh phi höõu phi voâ. Vì
sao? Vì phaùp taùnh laø khoâng; töùc laø saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc, möôøi
hai xöù, möôøi taùm giôùi, saùu caûnh giôùi cuûa phaøm phu, möôøi hai nhaân
duyeân, hai Ñeá, boán Ñeá, taát caû ñeàu khoâng. Caùc phaùp aáy thoaït sinh
thoaït dieät, thoaït coù thoaït khoâng, trong töøng saùt-na töøng saùt-na cuõng
nhö vaäy. Vì sao? Vì trong moät nieäm coù chín möôi saùt-na. Moãi saùt-na
traûi qua chín traêm laàn sinh dieät. Vì caùc phaùp höõu vi ñeàu laø khoâng.
Nhôø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu neân chieáu thaáy taát caû caùc phaùp
ñeàu khoâng, noäi khoâng, ngoaïi khoâng, noäi ngoaïi khoâng, khoâng khoâng,
ñaïi khoâng, thaéng nghóa khoâng, höõu vi khoâng, voâ vi khoâng, voâ thuûy
khoâng, cöùu caùnh khoâng, taùn khoâng, baûn taùnh khoâng, töï töôùng khoâng,
taát caû phaùp khoâng, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng, nhaân khoâng, quaû
Phaät khoâng, khoâng khoâng cho neân khoâng. Caùc phaùp höõu vi do phaùp
taäp hôïp neân coù, thoï taäp hôïp neân coù, danh taäp hôïp neân coù, nhaân taäp
hôïp neân coù, quaû taäp hôïp neân coù, saùu coõi coù, möôøi Ñòa neân coù, quaû
Phaät coù, taát caû ñeàu coù.
Naøy thieän nam! Neáu Boà-taùt truï töôùng cuûa phaùp maø coù töôùng
ngaõ, töôùng nhaân, höõu tình, tri kieán laø truï vaøo theá gian, töùc chaúng phaûi
Boà-taùt. Vì sao? Vì taát caû caùc phaùp ñeàu khoâng. Neáu ñoái vôùi caùc phaùp
maø ñaéc baát ñoäng, khoâng sinh khoâng dieät, voâ töôùng, khoâng voâ töôùng
thì khoâng neân khôûi kieán chaáp. Vì sao? Vì taát caû phaùp ñeàu laø Nhö.
Phaät, Phaùp, Taêng cuõng Nhö. Trong moät nieäm ñaàu tieân khi Thaùnh trí
hieän tieàn thì coù ñaày ñuû taùm vaïn boán ngaøn Ba-la-maät-ña, goïi laø ñòa
Hoan hyû, saïch caùc chöôùng, chuyeân chôû söï giaûi thoaùt, goïi laø thöøa. Khi
töôùng ñoäng dieät thì goïi laø ñònh Kim cang, töôùng leã bình ñaúng thì goïi
laø trí Nhaát thieát trí.
Naøy ñaïi vöông! Vaên töï, chöông cuù cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
naøy traêm Ñöùc Phaät, ngaøn Ñöùc Phaät, traêm ngaøn vaïn öùc Ñöùc Phaät
ñeàu cuøng noùi. Neáu coù ngöôøi ñem haèng haø sa baûy baùu ñaày caû tam
thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeå boá thí, laøm cho taát caû höõu tình trong ñaïi
thieân theá giôùi ñeàu chöùng quaû A-la-haùn, khoâng baèng ngöôøi ñoái vôùi
kinh naøy, duø chæ moät nieäm khôûi loøng tin thanh tònh, huoáng chi ngöôøi
thoï trì, ñoïc tuïng, hieåu moät caâu. Vì sao? Vì lìa taùnh vaên töï, khoâng coù
töôùng vaên töï, chaúng phaûi phaùp, chaúng phaûi phi phaùp. Vì Baùt-nhaõ laø
khoâng, neân Boà-taùt cuõng khoâng. Vì sao? Vì trong möôøi Ñòa, Ñòa naøo
cuõng ñeàu coù môùi baét ñaàu sinh, hieän ñang sinh, cho ñeán chaám döùt söï
sinh. Nhö vaäy, ba möôi sinh ñeàu laø khoâng. Trí Nhaát thieát trí cuõng
ñeàu khoâng.
Naøy ñaïi vöông! Neáu Boà-taùt thaáy coù caûnh giôùi, thaáy trí tueä, thaáy
noùi, thaáy thoï trì thì töùc chaúng phaûi söï thaáy cuûa baäc Thaùnh maø ñoù laø
söï thaáy cuûa phaøm phu. Quaû baùo cuûa höõu tình ba coõi laø hö voïng. Caùc
nghieäp ôû coõi Duïc do phaân bieät ñaõ taïo ra, caùc nghieäp cuûa boán Tónh löï
ñònh ôû coõi Saéc ñaõ taïo ra, caùc nghieäp cuûa boán khoâng ñònh ôû coõi Voâ
saéc ñaõ taïo ra, taát caû nghieäp quaû cuûa ba coõi ñeàu laø khoâng. Caên baûn voâ
minh cuûa ba coõi cuõng khoâng. Caùc ñòa cuûa baäc Thaùnh, voâ laäu sinh
dieät. Söï huaân taäp caùc voâ minh khaùc, quaû baùo coù thay ñoåi ôû trong ba
coõi cuõng ñeàu laø khoâng. Nhaân quaû trong hai tröôøng hôïp cheát cuûa Boà-
taùt ôû ngoâi Ñaúng giaùc ñaõ ñaéc ñònh Kim cang laø khoâng, Nhaát thieát trí
cuõng khoâng. Phaät Voâ Thöôïng Giaùc, caùc trí ñaõ vieân maõn; traïch, phi
traïch dieät, phaùp giôùi chaân tònh, taùnh töôùng bình ñaúng, vieäc öùng hoùa
cuõng khoâng.
Naøy thieän nam! Neáu coù ngöôøi tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì
ngöôøi noùi, ngöôøi nghe nhö nhaø aûo thuaät khoâng noùi, khoâng nghe. Phaùp
ñoàng vôùi phaùp taùnh gioáng nhö hö khoâng. Taát caû ñeàu laø Nhö.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt giöõ gìn quaû Phaät laø nhö vaäy.
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân baûo vua Ba-tö-naëc:
–OÂng duøng töôùng gì ñeå quaùn Nhö Lai?
Vua Ba-tö-naëc thöa:
–Quaùn thaät töôùng cuûa thaân thì quaùn Phaät cuõng nhö vaäy, khoâng
coù khoaûng tröôùc, khoâng coù khoaûng sau, khoâng coù khoaûng giöõa, khoâng
truï ba khoaûng, khoâng lìa ba khoaûng, khoâng truï vaøo naêm uaån, khoâng
truï boán ñaïi, khoâng lìa boán ñaïi, khoâng truï saùu xöù, khoâng lìa saùu xöù,
khoâng truï ba coõi, khoâng lìa ba coõi, khoâng truï phöông höôùng, khoâng
lìa phöông höôùng. Minh vaø voâ minh ñoàng ñaúng, chaúng phaûi moät,
chaúng phaûi khaùc, chaúng phaûi ñaây, chaúng phaûi kia, chaúng phaûi tònh,
chaúng phaûi ueá, chaúng phaûi höõu vi, chaúng phaûi voâ vi, khoâng coù töï
töôùng, khoâng coù tha töôùng, khoâng danh, khoâng töôùng, khoâng maïnh,
khoâng yeáu, khoâng baøy, khoâng noùi, chaúng phaûi boá thí, chaúng phaûi xan
tham, chaúng phaûi giöõ giôùi, chaúng phaûi phaïm, chaúng phaûi nhaãn nhuïc,
chaúng phaûi saân giaän, chaúng phaûi tinh taán, chaúng phaûi bieáng nhaùc,
chaúng phaûi ñònh, chaúng phaûi loaïn, chaúng phaûi trí tueä, chaúng phaûi ngu
si, chaúng phaûi ñeán, chaúng phaûi ñi, chaúng phaûi vaøo, chaúng phaûi ra,
chaúng phaûi ruoäng phöôùc, chaúng phaûi khoâng ruoäng phöôùc, chaúng phaûi
töôùng, chaúng phaûi voâ töôùng, chaúng phaûi naém baét, chaúng phaûi xaû boû,
chaúng phaûi lôùn, chaúng phaûi nhoû, chaúng phaûi thaáy, chaúng phaûi nghe,
chaúng phaûi hay, chaúng phaûi bieát, dieät heát nôi hoaït ñoäng cuûa taâm, döùt
haún ñöôøng ngoân ngöõ, phaùp taùnh ñoàng vôùi chaân teá. Con duøng töôùng
nhö vaäy ñeå quaùn Nhö Lai.
Phaät daïy:
–Naøy thieän nam! Ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi, caùc Löïc, Voâ uùy...
haèng haø sa coâng ñöùc, caùc phaùp baát coäng cuûa chö Phaät Nhö Lai ñeàu
nhö vaäy. Ngöôøi naøo tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân quaùn nhö vaäy.
Neáu quaùn khaùc ñi thì goïi laø taø quaùn.
Khi Ñöùc Phaät noùi phaùp naøy coù voâ löôïng ñaïi chuùng ñaéc Phaùp
nhaõn tònh.
Phaåm 3: HAÏNH BOÀ-TAÙT
Baáy giôø, vua Ba-tö-naëc thöa Phaät:

–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt giöõ gìn haïnh Thaäp ñòa neân tu haønh
theá naøo? Giaùo hoùa chuùng sinh theá naøo? Vaø laïi duøng töôùng gì ñeå quaùn
saùt?
–Naøy ñaïi vöông! Caùc Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo naêm phaùp nhaãn ñeå
tu haønh, ñoù laø: Phuïc nhaãn, Tín nhaãn, Thuaän nhaãn, Voâ sinh nhaãn ñeàu
coù thöôïng, trung, haï. Coøn ñoái vôùi Tòch tònh nhaãn thì coù thöôïng, haï.
Ñoù goïi laø Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Naøy thieän nam! Môùi vaøo ñòa Phuïc nhaãn baét ñaàu huaân taäp chuûng
taùnh tu haïnh Thaäp truï. Töôùng môùi phaùt taâm coù haèng haø sa chuùng
sinh, thaáy Phaät, Phaùp, Taêng phaùt möôøi Tín, ñoù laø: Tín taâm, Nieäm
taâm, Tinh taán taâm, Tueä taâm, Ñònh taâm, Baát thoaùi taâm, Giôùi taâm,
Nguyeän taâm, Hoä phaùp taâm vaø Hoài höôùng taâm. Neáu ñaày ñuû möôøi taâm
naøy thì coù theå giaùo hoùa chuùng sinh ñöôïc phaàn nhoû, vöôït qua taát caû
ñòa thieän cuûa haøng Nhò thöøa. Ñoù laø Boà-taùt môùi nuoâi lôùn taâm, laø
Thaùnh thai.
Laïi nöõa, Boà-taùt ôû ngoâi taùnh chuûng taùnh tu haønh möôøi loaïi Ba-
la-maät-ña, phaùt sinh möôøi thöù ñoái trò, nghóa laø quaùn saùt thaân, thoï,
taâm, phaùp laø baát tònh, caùc khoå, voâ thöôøng, voâ ngaõ, trò ba caên baát
thieän: tham, saân, si; phaùt sinh ba thieän caên: boá thí, töø bi, trí tueä; quaùn
saùt ba ñôøi nhaân nhaãn ôû quaù khöù, nhaân quaû nhaãn ôû hieän taïi, quaû nhaãn
ôû vò lai. Boà-taùt ôû ñòa vò naøy laøm lôïi laïc cho chuùng sinh, vöôït qua caùc
tö töôûng ngaõ kieán, nhaân kieán, chuùng sinh..., tö töôûng ñieân ñaûo cuûa
ngoaïi ñaïo khoâng theå naøo laøm haïi ñöôïc.
Laïi nöõa, Boà-taùt ôû ngoâi ñaïo chuûng tính tu Thaäp hoài höôùng,
phaùt möôøi taâm nhaãn, nghóa laø quaùn naêm uaån: saéc, thoï, töôûng, haønh,
thöùc thì ñaéc ñöôïc Giôùi nhaãn, Ñònh nhaãn, Tueä nhaãn, Giaûi thoaùt nhaãn
vaø Giaûi thoaùt tri kieán nhaãn. Quaùn nhaân quaû ba coõi thì ñaéc ñöôïc
Khoâng nhaãn, Voâ töôûng nhaãn vaø Voâ nguyeän nhaãn. Quaùn caùc phaùp
giaû thöïc cuûa nhò ñeá laø voâ thöôøng thì ñaéc Voâ thöôøng nhaãn. Quaùn taát
caû phaùp laø khoâng thì ñaéc Voâ sinh nhaãn. Boà-taùt ôû ngoâi naøy laøm
Chuyeån luaân vöông, coù naêng löïc giaùo hoùa roäng khaép laøm lôïi ích
cho taát caû chuùng sinh.
Laïi nöõa, Boà-taùt ôû ngoâi Tín nhaãn, nghóa laø ôû ñòa Hoan hyû. Ñòa
Ly caáu vaø ñòa Phaùt quang coù theå ñoaïn tröø ba chöôùng vaø ñoaïn tröø
phieàn naõo cuûa saéc, haønh boán Nhieáp phaùp: Boá thí, AÙi ngöõ, Lôïi haønh
vaø Ñoàng söï; tu boán Taâm voâ löôïng: taâm Töø voâ löôïng, taâm Bi voâ
löôïng, taâm Hyû voâ löôïng vaø taâm Xaû voâ löôïng; ñaày ñuû boán hoaèng
nguyeän, ñoaïn tröø caùc trieàn caùi, luoân giaùo hoùa chuùng sinh, tu tri kieán
Phaät, chöùng thaønh Voâ thöôïng giaùc, truï vaøo ba moân giaûi thoaùt: Khoâng
giaûi thoaùt moân, Voâ töôùng giaûi thoaùt moân, Voâ nguyeän giaûi thoaùt moân.
Ñaây laø caùc haïnh caên baûn cuûa Ñaïi Boà-taùt töø luùc môùi phaùt taâm ñeán khi
ñaït trí Nhaát thieát, laøm lôïi ích an laïc cho taát caû chuùng sinh.
Laïi nöõa, Boà-taùt ôû ngoâi Thuaän nhaãn, nghóa laø ôû ñòa Dieäm tueä,
ñòa Nan thaéng vaø ñòa Hieän tieàn coù theå ñoaïn tröø ba chöôùng vaø daây
phieàn naõo thuoäc taâm. Moät thaân coù theå ñi khaép caû öùc coõi Phaät ôû möôøi
phöông, hieän thaàn thoâng bieán hoùa khoâng theå dieãn taû, ñeå laøm lôïi ích
an laïc chuùng sinh.
Laïi nöõa, Boà-taùt ôû ngoâi Voâ sinh nhaãn, nghóa laø ôû ñòa Vieãn haønh,
ñòa Baát ñoäng vaø ñòa Thieän tueä coù theå ñoaïn tröø ba chöôùng, taäp khí cuûa
saéc taâm, thò hieän thaân nhieàu khoâng theå tính, tuøy theo töøng loaïi maø
laøm lôïi ích taát caû chuùng sinh.
Laïi nöõa, Boà-taùt ôû ngoâi Tòch dieät nhaãn, Phaät vaø Boà-taùt ñeàu
nöông nhôø vaøo nhaãn naøy. Vôùi ñònh Kim cang, neáu truï vò Haï nhaãn thì
goïi laø Boà-taùt, coøn truï Thöôïng nhaãn thì goïi laø trí Nhaát thieát. Quaùn ñeá
Thaéng nghóa ñoaïn tröø töôùng voâ minh, ñoù laø Ñaúng giaùc. Moät töôùng vaø
voâ töôùng ñeàu bình ñaúng khoâng coù hai, laø trí ñòa Nhaát thieát thöù möôøi
moät phi höõu phi voâ, laéng trong thanh tònh, khoâng ñeán khoâng ñi,
thöôøng truï baát bieán, ñoàng vôùi chaân teá bình ñaúng vôùi phaùp taùnh, duøng
voâ duyeân ñaïi Bi luoân giaùo hoùa chuùng sinh, ngoài xe trí Nhaát thieát ñeå
ñeán hoùa ñoä ba coõi.
Naøy thieän nam! Taát caû phieàn naõo cuûa caùc loaøi chuùng sinh,
nghieäp quaû dò thuïc, hai möôi hai caên khoâng ra ngoaøi ba coõi. Chö Phaät
chæ daïy daãn daét baèng ÖÙng hoùa, Phaùp thaân cuõng khoâng ngoaøi coõi naøy.
Neáu noùi raèng ngoaøi ba coõi coøn coù moät caûnh giôùi cuûa chuùng sinh thì
ñoù laø kinh Ñaïi höõu cuûa ngoaïi ñaïo noùi.
Naøy ñaïi vöông! Ta thöôøng daïy chuùng sinh chæ ñoaïn tröø heát
sinh töû voâ minh trong ba coõi, ñoù töùc laø Phaät. Töï taùnh thanh tònh goïi
laø taùnh baûn giaùc, töùc laø trí Nhaát thieát trí cuûa chö Phaät, nhôø ñoù maø
ñaéc, laø caên baûn ñöôïc cuûa chuùng sinh, cuõng laø baûn haïnh cuûa chö
Phaät vaø Boà-taùt. Ñoù laø söï tu haønh cuûa Boà-taùt, laø möôøi boán nhaãn
trong naêm phaùp nhaãn.
–Naøy ñaïi vöông! Tröôùc ñaây oâng hoûi veà vaán ñeà Boà-taùt laøm theá
naøo ñeå giaùo hoùa chuùng sinh? Ñaïi Boà-taùt neân giaùo hoùa nhö vaày: Töø
ñòa ñaàu tieân cho ñeán ñòa cuoái cuøng phaûi hieåu bieát taát caû vieäc laøm cuûa
chính mình vaø vieäc laøm cuûa Phaät. Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï trong traêm coõi
Phaät laøm Chuyeån luaân thaùnh vöông ôû Thieäm boä chaâu, tu taäp minh ñaït
caû traêm phaùp moân, duøng Boá thí ba-la-maät truï nôi taâm bình ñaúng ñeå
giaùo hoùa chuùng sinh caû boán thieân haï. Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï moät ngaøn
coõi Phaät, laøm vua trong coõi trôøi Ñao-lôïi, tu taäp minh ñaït caû ngaøn
phaùp minh moân, giaûng noùi möôøi thieän ñaïo, hoùa ñoä taát caû chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï vaïn coõi Phaät, laøm Thieân vöông coõi trôøi Daï-
ma, tu taäp minh ñaït vaïn phaùp moân, nöông vaøo boán Thieàn ñònh maø
giaùo hoùa taát caû chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï öùc coõi Phaät, laøm Thieân vöông coõi trôøi Ñoå-
söû-ña, tu taäp minh ñaït öùc phaùp moân, tu haønh phaùp phaàn Boà-ñeà ñeå
giaùo hoùa taát caû chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï trong traêm öùc coõi Phaät, laøm Thieân vöông
coõi trôøi Hoùa laïc, tu taäp minh ñaït traêm öùc phaùp moân, duøng hai Ñeá,
boán Ñeá ñeå giaùo hoùa chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï trong ngaøn öùc coõi Phaät, laøm Thieân vöông
coõi trôøi Tha hoùa töï taïi, tu taäp minh ñaït ngaøn öùc phaùp moân, duøng trí
chöùng möôøi hai nhaân duyeân ñeå giaùo hoùa taát caû chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï trong vaïn öùc coõi Phaät, laøm Phaïm vöông ôû
coõi Sô thieàn, tu taäp minh ñaït vaïn öùc phaùp moân, duøng trí phöông tieän
thieän xaûo ñeå giaùo hoùa taát caû chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï trong traêm vaïn öùc coõi Phaät nhö soá vi traàn
laøm Phaïm vöông ôû coõi Nhò thieàn, tu taäp minh ñaït traêm vaïn soá vi traàn
phaùp moân song chieáu bình ñaúng, duøng trí nguyeän thaàn thoâng ñeå giaùo
hoùa taát caû chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï trong traêm vaïn öùc voâ soá kieáp soá coõi Phaät
nhö vi traàn, laøm Phaïm vöông ôû coõi Tam thieàn, tu taäp minh ñaït traêm
vaïn öùc voâ soá phaùp moân, duøng trí boán voâ ngaïi ñeå giaùo hoùa taát caû
chuùng sinh.
Hoaëc Ñaïi Boà-taùt truï trong caùc coõi Phaät nhieàu khoâng theå noùi,
khoâng theå taû, laøm Ñaïi Phaïm thieân vöông ôû coõi Töù thieàn, tu taäp minh
ñaït caùc phaùp moân nhieàu khoâng theå noùi, khoâng theå taû heát ñöôïc, ñaït
ñöôïc Tam-muoäi Taän lyù ñoàng vôùi haønh xöù cuûa Phaät, roõ taän caên
nguyeân cuûa ba coõi, laøm lôïi ích cho khaép chuùng sinh gioáng nhö caûnh
giôùi cuûa Ñöùc Phaät. Ñoù laø vieäc Ñaïi Boà-taùt thò hieän thaân vua ñeå giaùo
hoùa, daãn daét chuùng sinh.
Chö Nhö Lai ôû möôøi phöông cuõng gioáng nhö vaäy, chöùng ñaéc Voâ
thöôïng giaùc, thöôøng ôû khaép phaùp giôùi ñeå laøm lôïi laïc cho chuùng sinh.
Baáy giôø, taát caû ñaïi chuùng ñeàu ñöùng daäy, raûi hoa nhieàu khoâng
theå keå xieát, ñoát höông nhieàu khoâng theå tính keå, cuùng döôøng cung
kính khen ngôïi Nhö Lai.
Khi aáy, ôû tröôùc Phaät, vua Ba-tö-naëc noùi keä khen:
Ñaïo Sö Theá Toân theå Kim cang
Chuyeån phaùp luaân taâm haønh tòch dieät
Giaûng noùi baèng taùm loaïi vieân aâm
Ngöôøi ñaéc ñaïo caû traêm vaïn öùc
Trôøi, ngöôøi ñeàu tu haïnh xuaát ly
Tu taäp taát caû ñaïo Boà-taùt
Coâng ñöùc naêm nhaãn moân dieäu phaùp

Vì möôøi boán, Boà-taùt hieåu roõ
Haønh trong nhaãn tam Hieàn thaäp Thaùnh
Chæ coù Phaät hieåu taän nguoàn caên
Bieån Phaät, Phaùp, Taêng kho Tam baûo
Voâ löôïng coâng ñöùc goàm trong ñoù
Boà-taùt thaäp thieän phaùt taâm lôùn
Luoân ôû ba coõi bieån luaân hoài
Thieän baäc trung, haï laøm vua nhoû
Thieän baäc thöôïng laøm Thieát luaân vöông
Taäp chuûng Ñoàng luaân, hai thieân haï
Taùnh chuûng taùnh Ngaân luaân, goàm ba
Ñaïo chuûng ñöùc vöõng Chuyeån luaân vöông
Baûy baùu, Kim luaân, boán thieân haï
Phuïc nhaãn Thaùnh thai ba möôi vò
Thaäp truï, thaäp haønh, thaäp hoài höôùng,
Laø phaùp chö Phaät ba ñôøi hoïc
Ñeàu nhôø Phuïc nhaãn naøy sinh ra
Laøm caên baûn caùc haïnh Boà-taùt
Neân khoù phaùt taâm vaø tín taâm.
Neáu ñöôïc tín taâm aét khoâng luøi
Tieán vaøo ñaïo Sô ñòa voâ sinh
Laøm lôïi ngöôøi mình ñeàu bình ñaúng
Neân goïi Boà-taùt môùi phaùt taâm.
Boà-taùt Hoan hyû: Chuyeån luaân vöông
Laøm saùng lyù bình ñaúng hai Ñeá
Ñeán traêm coõi giaùo hoùa höõu tình
Boá thí thanh tònh lôïi quaàn sinh
Theå nhaäp lyù Baùt-nhaõ laø truï
Truï sinh ñöùc haïnh goïi laø ñòa
Sô truï nhaát taâm ñuû caùc ñöùc

ÔÛ trong thaéng nghóa khoâng lay ñoäng.
Boà-taùt Ly caáu: Ñao-lôïi vöông
Hieän thaân ngaøn coõi trong saùu ñöôøng
Giöõ giôùi thanh tònh troøn ñaày ñuû
Döùt haún caùc loãi laàm ñaõ phaïm
Khoâng töôùng, khoâng duyeân, taùnh chaân thaät
Khoâng theå, khoâng sinh, khoâng chieáu hai.
Boà-taùt Phaùt quang: Daï-ma thieân
Hieän thaân ñi ñeán vaïn coõi Phaät
Hoaøn toaøn thoâng ñaït Tam-ma-ñòa
AÅn hieän töï taïi, ñuû ba minh
Hoan hyû, Ly caáu vaø Phaùt quang
Dieät tröø daây saéc vaø phieàn naõo
Quaùn ñuû taát caû nghieäp thaân, khaåu
Phaùp taùnh thanh tònh saùng troøn ñaày.
Boà-taùt Dieãm tueä raát tinh taán
Ñaâu-suaát Thieân vöông du öùc coõi
Thaät trí tòch dieät, trí phöông tieän
Ñaït lyù voâ sinh chieáu khoâng, höõu.
Boà-taùt Nan thaéng: Hoùa laïc vöông
Ñaéc bình ñaúng ñi traêm öùc coõi
Khoâng, khoâng ñeá, quaùn khoâng hai töôùng
Hieän thaân ñi khaép cuøng saùu coõi.
Boà-taùt Hieän tieàn: Töï Taïi Vöông
Thaáy roõ töôùng duyeân sinh laø moät
Trí thaéng nghóa saùng khaép moïi nôi
Ñeán ñoä chuùng sinh ngaøn öùc coõi
Ñòa Dieäm tueä, Nan thaéng, Hieän tieàn
Ñoaïn tröø ba chöôùng taâm meâ hoaëc
Khoâng tueä tòch nhieân voâ duyeân quaùn

Chieáu laïi taâm khoâng, voâ löôïng caûnh.
Boà-taùt Vieãn haønh: Sô thieàn vöông
Truï vaøo nhaãn voâ sinh, voâ töôùng
Phöông tieän thieän xaûo ñeàu bình ñaúng
Ñeán vaïn öùc coõi ñoä chuùng sinh
Nhaäp vaøo ñòa phaùp löu baát ñoäng
Khoâng coøn phaàn ñoaïn, vöôït caùc höõu
Thöôøng quaùn thaéng nghóa roõ khoâng hai
Vò hai möôi moát haønh khoâng tòch
Ñaïi só Vieãn haønh thuaän ñaïo phaùp
Chæ ñoaïn tröø taäp aùi voâ minh.
Boà-taùt Baát ñoäng: Nhò thieàn vöông
Ñöôïc thaân bieán hoùa luoân töï taïi
Ñi ñeán traêm vaïn vi traàn coõi
Tuøy loaïi bieán hoùa ñoä chuùng sinh
Bieát roõ ba ñôøi voâ löôïng kieáp
Vôùi Ñeä nhaát nghóa khoâng lay ñoäng.
Boà-taùt Thieän tueä: Tam thieàn vöông
Moät luùc hieän quaû ngaøn öùc coõi
Luoân haønh khoâng tòch taïi voâ vi
Moät nieäm hieåu haèng sa Phaät taïng.
Boà-taùt Phaùp vaân: Töù thieàn vöông
ÖÙc haèng sa coõi ñoä chuùng sinh
Môùi nhaäp Kim cang bieát taát caû
Ñaõ vöôït khoûi hai möôi chín coõi
Trong Tòch dieät nhaãn khoâng quaùn nhaãn
Lieàn chuyeån Dieäu giaùc Voâ ñaúng ñaúng
Baát ñoäng, Thieän tueä, Phaùp vaân ñòa
Tröø taäp khí voâ minh ôû tröôùc
Taäp khí voâ minh, thöùc cuøng chuyeån

Lyù nhò ñeá ñeàu hieåu taän cuøng
Chaùnh giaùc toû töôøng khaép phaùp giôùi
Ba möôi sinh taän trí vieân minh
Tòch chieáu voâ vi chaân giaûi thoaùt
Ñaïi Bi öùng hieän khoâng ai baèng
Laéng trong, baát ñoäng, luoân an oån
AÙnh saùng chieáu khaép, khoâng chöôùng ngaïi
Ba Hieàn, möôøi Thaùnh coøn quaû baùo
Chæ duy nhaát Phaät nôi coõi tònh
Taát caû höõu tình ñeàu taïm ôû
Chöùng Kim cang voán khoâng lay ñoäng
Ba nghieäp Nhö Lai ñöùc voâ löôïng
Bình ñaúng thöông yeâu caùc chuùng sinh
Phaùp Vöông voâ thöôïng trong coõi ngöôøi
AÙnh saùng khoâng cuøng che ñaïi chuùng
Luoân noùi phaùp ñuùng vôùi thaät nghóa
Taâm trí tòch dieät roõ voâ duyeân
Sö töû trong loaøi ngöôøi giaûng noùi
Cuù nghóa thaâm saâu chöa töøng coù
Laøm chaán ñoäng caû traàn sa coõi
Ñaïi chuùng vui möøng ñöôïc lôïi ích
Theá Toân noùi cho möôøi boán vua
Nay con cuùi ñaàu xin ñaûnh leã.
Baáy giôø nghe Ñöùc Phaät Theá Toân vaø vua Ba-tö-naëc noùi voâ löôïng
coâng ñöùc cuûa möôøi boán nhaãn, traêm vaïn öùc haèng sa ñaïi chuùng ñaït
ñöôïc phaùp lôïi lôùn vaø nhôø nghe phaùp ñöôïc giaùc ngoä, chöùng ñaéc Voâ
sinh phaùp nhaãn.
Theá roài Ñöùc Theá Toân daïy ñaïi chuùng:
–Vua Ba-tö-naëc naøy ñaõ traûi qua möôøi ngaøn kieáp trong quaù khöù
ôû trong phaùp cuûa Phaät Long Quang Vöông laøm Boà-taùt ôû Töù ñòa. Coøn
ta laøm Boà-taùt ôû Baùt ñòa. Hoâm nay ôû tröôùc ta, oâng ta roáng tieáng Ñaïi sö
töû. Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñuùng nhö lôøi caùc oâng ñaõ noùi, ñaït ñöôïc
nghóa chaân thaät, nghóa chaúng theå nghó baøn. Chæ coù Phaät vaø Phaät môùi
bieát ñöôïc ñieàu naøy.
Naøy thieän nam! Möôøi boán nhaãn naøy, caùc Phaùp thaân cuûa chö
Phaät, caùc haønh cuûa Boà-taùt khoâng theå nghó baøn, khoâng theå tính keå. Vì
sao? Vì taát caû chö Phaät ñeàu töø trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø sinh
ra, töø trong Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø hoùa, töø trong Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø dieät, nhöng thaät ra chö Phaät sinh maø khoâng coù choã sinh,
hoùa maø khoâng choã hoùa, dieät maø khoâng choã dieät, laø Ñeä nhaát khoâng coù
hai, chaúng phaûi töôùng, chaúng phaûi voâ töôùng, khoâng coù töï, khoâng coù
tha, khoâng ñeán khoâng ñi, vì nhö hö khoâng.
Naøy thieän nam! Taùnh cuûa taát caû chuùng sinh taùnh khoâng sinh
dieät, do caùc phaùp nhoùm hoïp huyeãn hoùa maø coù töôùng uaån, xöù, giôùi,
khoâng hôïp khoâng tan, phaùp ñoàng vôùi phaùp taùnh vì tòch khoâng. Töï
taùnh cuûa taát caû chuùng sinh laø thanh tònh, caùc haønh ñoäng taïo ra khoâng
troùi, khoâng môû, chaúng phaûi nhaân, chaúng phaûi quaû, chaúng phaûi khoâng
nhaân quaû, caùc haønh thoï khoå laø do bieát cuûa caùc phieàn naõo. Töôùng ngaõ,
töôùng nhaân, tri kieán, thoï giaû. Taát caû ñeàu laø khoâng, cho neân caûnh giôùi
cuûa phaùp khoâng; khoâng, voâ töôùng, voâ taùc, khoâng thuaän vôùi ñieân ñaûo,
khoâng thuaän vôùi huyeãn hoùa, khoâng coù töôùng cuûa saùu coõi, khoâng coù
töôùng cuûa boán sinh, khoâng coù töôùng cuûa baäc Thaùnh, khoâng coù töôùng
Tam baûo, vì nhö hö khoâng.
Naøy thieän nam! Baùt-nhaõ thaâm saâu khoâng bieát, khoâng thaáy,
khoâng haønh, khoâng duyeân, khoâng xaû, khoâng thoï, chaùnh truï quaùn saùt
nhöng khoâng coù töôùng chieáu saùng. Ai haønh ñaïo nhö vaäy laø nhö hö
khoâng. Nhö vaäy, ñoái vôùi töôùng cuûa phaùp ñoái vôùi taâm coù sôû ñaéc hay
taâm khoâng coù sôû ñaéc ñeàu khoâng theå naém baét ñöôïc. Vì theá Baùt-nhaõ
chaúng phaûi laø naêm uaån, chaúng phaûi lìa naêm uaån, chaúng phaûi chuùng
sinh, chaúng phaûi lìa chuùng sinh, chaúng phaûi caûnh giôùi, chaúng phaûi lìa
caûnh giôùi, chaúng phaûi haønh giaûi, chaúng phaûi lìa haønh giaûi. Caùc töôùng
nhö vaäy khoâng theå nghó löôøng. Cho neân taát caû caùc haïnh cuûa Boà-taùt tu
taäp chöa ñaït ñeán cöùu caùnh nhöng vaãn coù haønh trong ñoù. Taát caû chö
Phaät bieát nhö huyeãn hoùa, duø ñaéc töôùng voâ truï nhöng laïi ôû trong ñoù
hoùa hieän. Cho neân möôøi boán nhaãn khoâng theå nghó löôøng.
Naøy thieän nam! Hoâm nay caùc oâng ñaõ noùi veà taïng coâng ñöùc naøy
coù lôïi ích raát lôùn cho taát caû chuùng sinh. Giaû söû voâ löôïng haèng haø sa
soá Boà-taùt haøng Thaäp ñòa noùi coâng ñöùc naøy caû traêm ngaøn öùc phaàn thì
nhö moät gioït nöôùc trong bieån. Chö Phaät ba ñôøi bieát moät caùch nhö
thaät, taát caû Hieàn thaùnh ñeàu khen ngôïi, cho neân nay ta noùi sô veà chuùt
phaàn coâng ñöùc.
Naøy thieän nam! Möôøi boán nhaãn naøy ñöôïc taát caû Boà-taùt ôû quaù
khöù, hieän taïi trong möôøi phöông theá giôùi tu haønh. Taát caû chö Phaät
hieån baøy vaø caùc Ñaïi Boà-taùt ñôøi vò lai cuõng vaäy. Neáu Phaät vaø Boà-taùt
khoâng nhôø moân naøy maø ñaéc trí Nhaát thieát thì vieäc naøy khoâng theå xaûy
ra. Vì sao? Vì chö Phaät vaø Boà-taùt khoâng coù con ñöôøng naøo khaùc.
Naøy thieän nam! Neáu ngöôøi naøo nghe Truï nhaãn, Haønh nhaãn, Hoài
höôùng nhaãn, Hoan hyû nhaãn, Ly caáu nhaãn, Phaùt quang nhaãn, Dieãm tueä
nhaãn, Nan thaéng nhaãn, Hieän tieàn nhaãn, Vieãn haønh nhaãn, Baát ñoäng
nhaãn, Thieän tueä nhaãn, Phaùp vaân nhaãn, Chaùnh giaùc nhaãn naøy maø nhaát
nieäm coù loøng tin thanh tònh thì ngöôøi aáy vöôït qua taát caû khoå naïn
trong traêm kieáp, ngaøn kieáp, voâ löôïng, voâ bieân haèng haø sa kieáp khoâng
sinh vaøo coõi aùc, khoâng bao laâu seõ ñaéc Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Luùc aáy, möôøi öùc Ñaïi Boà-taùt ñeàu cuøng moät teân laø Hö Khoâng
Taïng cuøng voâ löôïng, voâ soá ñaïi chuùng töø nôi khaùc ñeán, hoan hyû vaø
nhôø oai thaàn cuûa Phaät ñöôïc thaáy haèng sa chö Phaät ôû möôøi phöông,
caùc Ngaøi ñeàu ôû trong ñaïo traøng noùi möôøi boán nhaãn gioáng y nhö
nhöõng lôøi Theá Toân ñaõ noùi. Taát caû raát vui möøng, nhö lôøi daïy maø tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Baáy giôø, Theá Toân noùi vôùi vua Ba-tö-naëc:
–Tröôùc Ñaïi vöông ñaõ hoûi laáy töôùng gì ñeå truï quaùn saùt. Ñaïi Boà-
taùt neân quaùn nhö vaày: Duøng thaân huyeãn hoùa maø thaáy huyeãn hoùa, truï
chaân chaùnh bình ñaúng khoâng coøn coù ngöôøi vaø ta. Quaùn saùt nhö vaäy
ñeå giaùo hoùa laøm lôïi ích cho chuùng sinh. Nhöng vôùi kieáp laâu xa caùc
höõu tình ôû saùt-na ñaàu tieân thì thöùc khaùc vôùi goã ñaù. Sinh ra coù nhieãm
tònh ñeàu töï chính mình laøm ra. Voâ löôïng, voâ soá thöùc saün coù nhieãm
tònh töø saùt-na ñaàu tieân ôû nhieàu kieáp khoâng theå noùi, ñeán Kim cang laø
saùt-na cuoái cuøng, coù thöùc nhieàu khoâng theå noùi, khoâng theå taû, sinh ra
thì caùc höõu tình coù hai phaùp laø: saéc vaø taâm. Saéc laø saéc uaån, taâm laø
boán uaån, ñeàu laø taùnh chöùa nhoùm, laøm che laáp chaân thaät.
Naøy ñaïi vöông! Moät saéc phaùp naøy phaùt sinh voâ löôïng saéc. Nhaõn
hôïp vôùi saéc, nhó hôïp vôùi thanh, tyû hôïp vôùi höông, thieät hôïp vôùi vò,
thaân hôïp vôùi xuùc. Cöùng chaéc goïi laø ñòa, aåm öôùt goïi laø thuûy, taùnh
noùng aám goïi laø hoûa, nheï ñoäng goïi laø phong, choã sinh naêm thöùc goïi laø
naêm saéc caên. Nhö vaäy, laàn löôït moät taâm moät saéc, voâ löôïng sinh saéc
taâm khoâng theå keå xieát, nhöng ñeàu nhö huyeãn.
Naøy thieän nam! Söï thoï nhaän cuûa höõu tình laø ñöùng treân maët theá
tuïc maø laäp, duø coù hay khoâng cuõng do voïng töôûng cuûa höõu tình sinh
ra, nhôù nghó roài taïo nghieäp, thoï quaû, ñeàu goïi laø theá ñeá. Taát caû höõu
tình trong saùu ñöôøng ba coõi, Baø-la-moân, Saùt-ñeá-lôïi, Tyø-xaù, Thuû-ñaø,
ngaõ, nhaân, tri kieán, saéc phaùp, taâm phaùp nhö caûnh thaáy trong moäng.
Naøy thieän nam! Taát caû caùc teân ñeàu giaû ñaët ra. Khi Ñöùc Phaät
chöa xuaát hieän nôi ñôøi thì phaùp huyeãn theá ñeá khoâng coù teân, khoâng coù
nghóa, cuõng khoâng coù theå töôùng, khoâng coù teân cuûa ba coõi, khoâng coù
teân saùu ñöôøng, quaû baùo thieän aùc. Khi chö Phaät ra ñôøi, vì caùc höõu tình
maø Ngaøi noùi voâ löôïng danh töø ba coõi, saùu ñöôøng, nhieãm tònh. Nhö
vaäy, taát caû gioáng nhö tieáng vang, caùc phaùp töông tuïc moãi nieäm moãi
nieäm khoâng döøng, töøng saùt-na... töøng saùt-na chaúng phaûi moät, chaúng
phaûi khaùc, vöøa khôûi leân laø dieät ngay, chaúng phaûi ñoaïn, chaúng phaûi
thöôøng, vì caùc phaùp höõu vi nhö soùng naéng. Caùc phaùp ñoái ñaõi nhau goïi
laø saéc giôùi, nhaõn giôùi, nhaõn thöùc giôùi, cho ñeán phaùp giôùi, yù giôùi, yù
thöùc giôùi, gioáng nhö ñieän chôùp, khoâng nhaát ñònh, ñoái ñaõi nhau, coù,
khoâng, moät, khaùc gioáng nhö vaàng traêng thöù hai, caùc phaùp do nhaân
duyeân maø thaønh. Phaùp uaån, xöù, giôùi nhö boït treân nöôùc, caùc phaùp do
nhaân duyeân maø thaønh. Taát caû nhaân quaû cuøng thôøi, nhaân quaû khaùc
thôøi cuûa caùc höõu tình vaø thieän aùc ba ñôøi gioáng nhö maây giöõa hö
khoâng.
Naøy thieän nam! Ñaïi Boà-taùt truï vaøo voâ phaân bieät, khoâng coøn
töôùng bæ, thöû, khoâng coù töôùng töï tha, luoân haønh töôùng lôïi ích. Cho
neân bieát keû phaøm phu ngu si vôùi thöùc dô xaáu nhieãm tröôùc vaøo hö
voïng, bò töôùng troùi buoäc. Boà-taùt nhìn thaáy bieát noù nhö nhaø aûo thuaät,
khoâng coù theå töôùng, chæ nhö hoa ñoám giöõa hö khoâng. Ñoù laø Ñaïi Boà-
taùt soáng töï lôïi, lôïi tha, quaùn saùt moät caùch nhö thaät.
Khi Ñöùc Phaät noùi phaùp naøy, trong chuùng hoäi coù voâ löôïng trôøi,
ngöôøi ñaéc ñöôïc Phuïc nhaãn khoâng, Voâ sinh nhaãn, ñòa thöù nhaát, ñòa
thöù hai, cho ñeán ñòa thöù möôøi. Voâ löôïng Boà-taùt ñaéc Nhaát sinh boå
xöù.
Phaåm 4: NHÒ ÑEÁ
Baáy giôø, vua Ba-tö-naëc baïch Phaät:

–Baïch Theá Toân! Trong Thaéng nghóa ñeá coù Theá tuïc ñeá khoâng?
Neáu noùi khoâng thì trí aáy khoâng phaûi hai. Coøn neáu noùi coù thì trí aáy
khoâng phaûi moät. Nghóa moät vaø hai, vieäc aáy nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Trong phaùp cuûa Phaät Long Quang Vöông ôû
quaù khöù, oâng ñaõ hoûi nghóa naøy. Nay ta khoâng noùi thì Ñaïi vöông
khoâng nghe. Vaäy khoâng noùi khoâng nghe töùc laø moät nghóa, hai nghóa.
OÂng haõy laéng nghe cho kyõ, vì oâng ta seõ noùi.
Theá roài Theá Toân noùi keä:
Thaéng nghóa ñeá voâ töôùng
Theå chaúng töï tha laøm
Nhaân duyeân coù nhö huyeãn
Cuõng chaúng töï tha laøm
Phaùp taùnh voán voâ taùnh
Thaéng nghóa ñeá khoâng nhö
Coù phaùp laø coù huyeãn
Hôïp ba giaû maø coù
Khoâng, khoâng ñeá thaät khoâng
Tòch tónh thaéng nghóa khoâng
Caùc phaùp do duyeân coù
Nghóa höõu, voâ nhö vaäy

Höõu, voâ voán laø hai
Nhö traâu coù hai söøng
Hieåu roõ thaáy khoâng hai
Nhò ñeá thöôøng khoâng vaäy
Taâm hieåu thaáy khoâng hai
Caàu hai khoâng theå ñöôïc
Khoâng noùi hai laø moät
Moät cuõng khoâng theå ñaéc
Hieåu roõ luoân laø moät
Vôùi ñeá luoân laø hai
Thaáu ñaït moät, hai naøy
Theå nhaäp Thaéng nghóa ñeá
Theá ñeá huyeãn hoùa sinh
Ví nhö hoa hö khoâng
Nhö aûnh, voøng troøn aûo
Do duyeân neân huyeãn coù
Huyeãn hoùa thaáy huyeãn hoùa
Ngu goïi huyeãn laø thaät
Huyeãn gia thaáy phaùp huyeãn
Thaät huyeãn ñeàu khoâng coù
Neáu hieåu phaùp nhö vaäy
Laø hieåu nghóa moät, hai
Vôùi taát caû caùc phaùp
Neân quaùn saùt nhö vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt truï vaøo Thaéng nghóa ñeá ñeå giaùo hoùa
caùc höõu tình. Höõu tình vaø Phaät laø moät khoâng hai. Vì sao? Vì höõu tình
vaø Boà-ñeà, caû hai ñeàu laø khoâng. Vì höõu tình khoâng, neân chöùng ñaéc
Boà-ñeà cuõng khoâng. Vì Boà-ñeà khoâng, neân höõu tình khoâng. Vì taát caû
phaùp khoâng, neân khoâng laø khoâng. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ laø voâ töôùng,
hai ñeá ñeàu khoâng. Nghóa laø töø voâ minh ñeán trí Nhaát thieát khoâng coù
töôùng töï, khoâng coù töôùng tha. Ñoái vôùi Ñeä nhaát nghóa, thaáy khoâng choã
thaáy. Neáu coù tu haønh cuõng khoâng chaáp tröôùc, maø khoâng tu haønh cuõng
khoâng chaáp tröôùc, chaúng tu haønh, chaúng phaûi khoâng tu haønh cuõng
khoâng chaáp tröôùc. Ñoái vôùi taát caû phaùp ñeàu khoâng chaáp tröôùc. Khi
Boà-taùt chöa thaønh Phaät thì cho Boà-ñeà laø phieàn naõo. Khi Boà-taùt thaønh
Phaät thì phieàn naõo laø Boà-ñeà. Vì sao? Vì Ñeä nhaát nghóa khoâng coù hai.
Chö Phaät Nhö Lai vaø taát caû phaùp ñeàu nhö vaäy.
Vua Ba-tö-naëc baïch Phaät:
–Chö Phaät vaø taát caû Boà-taát caû möôøi phöông vì sao khoâng lìa
vaên töï ñeå haønh thaät töôùng?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Vaên töï nghóa laø Kheá kinh, ÖÙng tuïng, Kyù bieät,
Phuùng tuïng, Töï thuyeát, Duyeân khôûi, Thí duï, Baûn söï, Baûn sinh,
Phöông quaûng, Hy höõu vaø Luaän nghò. Taát caû chöông cuù, vaên töï, ngoân
ngöõ, aâm thanh töø caùc kinh treân noùi ra ñeàu Nhö, khoâng phaûi phi thaät.
Neáu chaáp laáy töôùng vaên töï töùc laø töôùng phi thaät.
Naøy ñaïi vöông! Ngöôøi tu thaät töôùng nhö tu vaên töï. Thaät töôùng
töùc laø meï trí cuûa chö Phaät, laø meï trí caên baûn cuûa taát caû höõu tình. Nhö
vaäy goïi laø theå cuûa trí Nhaát thieát. Chö Phaät chöa thaønh Phaät vaø Phaät
hieän taïi laø meï trí. Chö Phaät ñaõ thaønh Phaät töùc laø trí Nhaát thieát. Khi
chöa ñaéc laø taùnh, maø ñaéc roài laø trí. Baùt-nhaõ cuûa ba thöøa khoâng sinh,
cuõng khoâng dieät, töï taùnh thöôøng truï. Ñaây laø giaùc taùnh cuûa taát caû höõu
tình. Neáu Boà-taùt khoâng chaáp tröôùc vaên töï, khoâng lìa vaên töï, khoâng coù
töôùng vaên töï, chaúng phaûi khoâng vaên töï, coù theå tu nhö vaäy maø khoâng
thaáy töôùng tu. Thì ñoù goïi laø ngöôøi tu vaên töï maø coù theå ñaéc chaân taùnh
Baùt-nhaõ. Ñoù laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt hoä trì quaû Phaät, hoä trì haïnh Thaäp
ñòa, hoä trì giaùo hoùa höõu tình laø nhö vaäy.
Vua Ba-tö-naëc baïch Phaät:
–Chaân taùnh laø moät nhöng caên haïnh, phaåm loaïi höõu tình laïi coù
voâ löôïng. Vaäy phaùp moân laø moät hay voâ löôïng?
–Naøy ñaïi vöông! Phaùp moân chaúng phaûi moät, cuõng chaúng phaûi
voâ löôïng. Vì sao? Vì saéc phaùp vaø taâm phaùp, töôùng nguõ thuû uaån, ngaõ
nhaân tri kieán cuûa caùc höõu tình coù nhieàu caên haïnh vaø voâ bieân phaåm
loaïi. Phaùp moân tuøy theo caên haïnh cuõng coù voâ löôïng. Taùnh cuûa caùc
phaùp naøy chaúng phaûi töôùng, chaúng phaûi voâ töôùng vaø chaúng phaûi voâ
löôïng. Neáu Boà-taùt theo caùc höõu tình maø thaáy moät thaáy hai töùc laø
khoâng thaáy nghóa moät vaø hai. Neáu hieåu roõ moät, hai chaúng phaûi moät,
chaúng phaûi hai töùc laø Thaéng nghóa ñeá. Neáu chaáp laáy moät vaø hai laø coù
hoaëc khoâng töùc laø Tuïc ñeá, cho neân phaùp moân chaúng phaûi moät, chaúng
phaûi hai.
Naøy ñaïi vöông! Taát caû chö Phaät giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña vaø hoâm nay ta giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng coù hai,
khoâng khaùc. Ñaïi chuùng caùc oâng neân thoï trì ñoïc tuïng, nhö thuyeát tu
haønh, töùc laø thoï trì phaùp cuûa chö Phaät.
Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy coù voâ löôïng coâng
ñöùc. Neáu coù haèng haø sa baát khaû thuyeát chö Phaät maø moãi moãi Ñöùc
Phaät aáy giaùo hoùa voâ löôïng baát khaû thuyeát höõu tình vaø taát caû höõu tình
aáy ñeàu chöùng thaønh Phaät. Chö Phaät naøy laïi giaùo hoùa voâ löôïng baát
khaû thuyeát höõu tình cuõng ñeàu thaønh Phaät. Thì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
maø chö Phaät aáy giaûng noùi coù voâ löôïng baát khaû thuyeát trieäu öùc keä, noùi
khoâng cuøng taän. Trong caùc baøi keä laïi laáy moät baøi keä chia ra ngaøn
phaàn, laïi trong ngaøn phaàn aáy chæ noùi moät phaàn, thì coâng ñöùc yù nghóa
trong moät caâu aáy coøn voâ cuøng taän, huoáng chi coâng ñöùc yù nghóa voâ
löôïng caâu nhö vaäy. Neáu coù ngöôøi naøo ñoái vôùi kinh naøy maø sinh moät
taâm nieäm thanh tònh tin töôûng thì ngöôøi naøy lieàn vöôït ra khoûi khoå naïn
sinh töû trong traêm kieáp ngaøn kieáp, traêm ngaøn vaïn kieáp, huoáng chi ghi
cheùp, thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng noùi cho ngöôøi thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc
saùnh baèng taát caû chö Phaät trong möôøi phöông khoâng khaùc. Neân bieát,
ngöôøi naøy ñöôïc chö Phaät hoä nieäm, khoâng bao laâu seõ chöùng Voâ
Khi Ñöùc Phaät noùi phaùp naøy, coù möôøi öùc ngöôøi ñaéc Tam khoâng
nhaãn, moät traêm vaïn öùc ngöôøi ñaéc Ñaïi khoâng nhaãn, voâ löôïng Boà-taùt
ñöôïc truï vaøo möôøi Ñòa.

SOÁ 246 – KINH NHAÂN VÖÔNG HOÄ QUOÁC BAÙT-NHAÕ..., q. haï 629
KINH NHAÂN VÖÔNG HOÄ QUOÁC BAÙT-NHAÕ

BA-LA-MAÄT-ÑA
QUYEÅN HAÏ
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân baûo caùc ñaïi quoác vöông, vua Ba-tö-naëc:
–Haõy laéng nghe cho roõ, cho thaät kyõ. Vì caùc oâng, ta seõ noùi phaùp
hoä quoác. Neáu nhöõng ñaát nöôùc naøo saép noåi loaïn, bò caùc tai naïn, hoaëc
giaëc cöôùp ñeán phaù hoaïi, caùc oâng phaûi thoï trì, ñoïc tuïng Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña naøy, trang hoaøng ñaïo traøng, toân trí traêm töôïng Phaät, traêm
töôïng Boà-taùt, traêm toøa Sö töû, môøi traêm Phaùp sö ñeå dieãn giaûng kinh
naøy. ÔÛ tröôùc caùc toøa ñoát ñuû loaïi ñeøn, ñoát ñuû loaïi höông thôm, raûi ñuû
caùc loaïi hoa, cuùng döôøng raát nhieàu y phuïc, ngoïa cuï, thöùc aên uoáng,
thuoác thang, nhaø cöûa, giöôøng toøa,... taát caû vaät cuùng döôøng. Moãi ngaøy
hai thôøi giaûng ñoïc kinh naøy. Neáu vua, ñaïi thaàn, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni,
Öu-baø-taéc, Öu-baø-di nghe, thoï, ñoïc tuïng, nhö phaùp maø tu haønh thì tai
naïn lieàn dieät tröø.
Trong ñaát nöôùc cuûa caùc Ñaïi vöông coù voâ löôïng quyû thaàn, moãi
quyû thaàn laïi coù voâ löôïng quyeán thuoäc, neáu chuùng nghe kinh naøy thì
seõ hoä veä ñaát nöôùc cuûa caùc vua. Neáu nöôùc saép loaïn thì quyû thaàn
loaïn ñaàu tieân. Vì quyû thaàn loaïn neân vaïn ngöôøi loaïn, seõ coù giaëc noåi
leân laøm cho traêm hoï boû maïng; quoác vöông, thaùi töû, vöông töû, baù
quan choáng ñoái laãn nhau, trôøi ñaát bieán ñoåi kyø laï; maët trôøi, maët
traêng, tinh tuù vaän haønh khoâng ñuùng luùc, khoâng chöøng möïc, coù löûa
lôùn, nöôùc lôùn, gioù lôùn... Khi caùc tai naïn aáy xaûy ra thì phaûi thoï trì,
giaûng noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy. Neáu thoï trì, ñoïc tuïng kinh naøy
thì taát caû sôû caàu nhö quan chöùc, giaøu sang, con caùi, trí tueä, qua laïi
tuøy yù, quaû baùo trôøi, ngöôøi ñeàu ñöôïc ñaày ñuû, taät beänh, aùch naïn ñeàu
tieâu tröø, goâng cuøm, xieàng xích troùi buoäc vaøo thaân ñeàu ñöôïc thaùo boû;
voâ löôïng loãi laàm: phaù boán giôùi troïng, taïo naêm toäi nghòch vaø huûy
baùng giôùi... ñeàu ñöôïc tieâu dieät.

Naøy ñaïi vöông! Veà quaù khöù xa xöa, Thích Ñeà-hoaøn Nhaân laøm
Ñaûnh sinh vöông, thoáng laõnh boán binh chuûng leân cung trôøi muoán dieät
Ñeá Thích. Khi aáy, Thieân vöông coõi trôøi lieàn y vaøo giaùo phaùp cuûa chö
Phaät ôû quaù khöù thieát trí traêm cao toøa, thænh traêm Phaùp sö ñeå giaûng
noùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Ñaûnh vöông lieàn ruùt lui, chuùng trôøi
ñöôïc an oån vui veû.
Naøy ñaïi vöông! Thuôû xöa vua nöôùc Thieân la coù moät thaùi töû teân
laø Ban Tuùc. Khi thaùi töû leân laøm vua coù thaày ngoaïi ñaïo teân laø Thieän
Thí laøm leã quaùn ñaûnh cho vua. OÂng ta baûo Ban Tuùc laáy moät ngaøn
ñaàu vua ñeå nôi baõi tha ma cuùng teá cho Thieân thaàn Ma-ha Ca-la Ñaïi
Haéc. Töø khi leân ngoâi vua, Ban Tuùc ñaõ laáy ñöôïc chín traêm chín möôi
chín ñaàu vua, chæ thieáu moät ñaàu vua nöõa thoâi. Ban Tuùc ñi veà phía
Baéc moät vaïn daëm thì gaëp moät vò vua teân Phoå Minh. Vua Phoå Minh
noùi vôùi Ban Tuùc:
–Xin cho toâi moät ngaøy ñeå leã kính Tam baûo, cuùng döôøng thöùc aên
uoáng cho Sa-moân.
Nghe vaäy, Ban Tuùc lieàn chaáp nhaän. Vua aáy nöông vaøo giaùo
phaùp maø chö Phaät quaù khöù ñaõ noùi, beøn traûi moät traêm cao toøa, thænh
moät traêm Phaùp sö, moãi ngaøy hai thôøi giaûng noùi taùm ngaøn öùc keä cuûa
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Luùc ñoù, trong soá Phaùp sö kia, moät vò
Phaùp sö ñöùng ñaàu vì Phoå Minh maø noùi keä:
Kieáp hoûa noåi leân
Caû ngaøn ñeàu hoaïi
Tu-di, bieån caû
Tan naùt khoâng coøn
Phaïm, Thích, Trôøi, Roàng
Caùc loaøi höõu tình
Coøn phaûi tieâu dieät
Huoáng chi thaân naøy
Sinh, giaø, beänh, cheát
Lo buoàn khoå naõo
Oaùn, thaân böùc baùch

Traùi vôùi öôùc nguyeän
AÙi duïc keát söû
Töï laøm ung böôùu
Ba coõi khoâng an
Nöôùc coù vui gì
Höõu vi khoâng thaät
Do nhaân duyeân sinh
Thaïnh suy chôùp nhoaùng
Taïm coù lieàn khoâng
Caùc coõi thoï sinh
Theo nghieäp duyeân hieän
Nhö boùng, nhö vang
Taát caû ñeàu khoâng
Thöùc troâi theo nghieäp
Nöông boán ñaïi thaønh
Daây aùi voâ minh
Ngaõ, ngaõ sôû sinh
Thöùc chuyeån theo nghieäp
Thaân lieàn voâ chuû
Neân bieát quoác ñoä
Cuõng huyeãn hoùa thoâi.
Sau khi Phaùp sö noùi keä naøy xong, vua Phoå Minh nghe phaùp
ñöôïc giaùc ngoä, chöùng Tam-muoäi Khoâng, quyeán thuoäc cuûa caùc vua
ñaéc Phaùp nhaõn khoâng. Vua Phoå Minh lieàn ñeán nöôùc Thieân la; giöõa
caùc vua, vua Phoå Minh noùi:
–Baây giôø, quyù vò khi saép qua ñôøi, neân ñoïc trì keä Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña maø chö Phaät thuôû quaù khöù ñaõ noùi.
Nghe vaäy, caùc vua ñeàu giaùc ngoä, ñaéc Tam-muoäi Khoâng. Taát caû
ñeàu ñoïc tuïng thoï trì.
Khi aáy, vua Ban Tuùc hoûi caùc vua:
–Hoâm nay caùc oâng ñoïc phaùp gì vaäy?

Vua Phoå Minh lieàn duøng keä vöøa roài traû lôøi vua Ban Tuùc. Nghe
phaùp naøy, vua Ban Tuùc cuõng chöùng ñònh Khoâng vaø hoan hyû vui
möøng, roài noùi vôùi caùc vua:
–Ta ñaõ bò thaày taø ngoaïi ñaïo laøm meâ hoaëc, ñoù chaúng phaûi loãi
laàm cuûa caùc oâng. Caùc oâng haõy trôû veà nöôùc, phaûi thænh Phaùp sö giaûi
noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khi aáy, vua Ban Tuùc giao nöôùc laïi cho em roài xuaát gia hoïc ñaïo,
chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn.
Naøy ñaïi vöông! Quaù khöù coù naêm ngaøn quoác vöông luoân ñoïc
tuïng kinh naøy, hieän sinh ñaït ñöôïc phöôùc baùo. Möôøi saùu ñaïi quoác
vöông caùc oâng tu phaùp hoä quoác neân nhö theá maø thoï trì, ñoïc tuïng, giaûi
noùi kinh naøy. Caùc vua ôû ñôøi vò lai vì muoán baûo veä ñaát nöôùc, giöõ töï
thaân cuõng neân thoï trì, ñoïc tuïng, giaûng noùi kinh naøy nhö theá.
Khi Ñöùc Phaät noùi phaùp naøy, coù voâ löôïng ngöôøi ñaéc quaû vò
khoâng thoaùi chuyeån, haøng A-tu-la ñöôïc sinh leân coõi trôøi, voâ löôïng voâ
soá chö Thieân coõi Duïc, coõi Saéc ñaéc Voâ sinh nhaãn.
Phaåm 6: CHAÚNG NGHÓ BAØN
Baáy giôø, möôøi saùu vò quoác vöông vaø caùc ñaïi chuùng nghe Phaät
noùi cuù nghóa saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, vui möøng hôùn hôû, raûi
traêm vaïn öùc caùc hoa sen baùu. ÔÛ giöõa hö khoâng, caùc hoa aáy hôïp laïi
thaønh moät toøa hoa baùu, chö Phaät vaø voâ löôïng ñaïi chuùng ôû möôøi
phöông ñeàu ngoài treân toøa aáy noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Caùc ñaïi chuùng aáy ñem möôøi ngaøn hoa sen vaøng roøng raûi leân
treân Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni roài chuùng nhaäp laïi thaønh voøng hoa
che caùc ñaïi chuùng.
Laïi raûi taùm vaïn boán ngaøn hoa Phaân-ñaø-lôïi, ôû giöõa hö khoâng,
chuùng nhaäp laïi thaønh ñaøi maây traéng. Trong ñaøi, Phaät Quang Minh
Vöông cuøng voâ löôïng ñaïi chuùng cuûa möôøi phöông chö Phaät giaûng noùi
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Caùc ñaïi chuùng aáy ñem hoa Maïn-ñaø-la raûi
cuùng döôøng Ñöùc Phaät Thích-ca Maâu-ni vaø caùc chuùng hoäi. Laïi raûi hoa
Maïn-thuø-sa ôû giöõa hö khoâng laøm thaønh baùu Kim cang. Trong thaønh
coù Ñöùc Phaät Sö Töû Phaán Taán Vöông cuøng chö Phaät vaø Ñaïi Boà-taùt ôû
möôøi phöông giaûng dieãn thaéng nghóa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Laïi raûi
voâ löôïng caùc loaïi hoa ñaïp coõi trôøi, ôû giöõa hö khoâng bieán thaønh loïng
maây baùu che khaép tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Trong loïng hoa aáy töø
hö khoâng coù haèng haø sa hoa ñöôïc raûi xuoáng.
Khi aáy, vua Ba-tö-naëc vaø caùc ñaïi chuùng thaáy söï vieäc naøy khen
ngôïi chöa töøng coù vaø roài chaép tay höôùng Phaät thöa:
–Nguyeän xin chö Phaät quaù khöù, hieän taïi, vò lai thöôøng noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña, nguyeän caùc chuùng sinh luoân ñöôïc thaáy nghe gioáng
nhö toâi hoâm nay khoâng khaùc.
Phaät daïy:
–Ñuùng nhö lôøi ñaïi vöông ñaõ noùi, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy laø
meï cuûa chö Phaät, laø meï cuûa caùc Boà-taùt, laø nôi sinh ra coâng ñöùc thaàn
thoâng duy nhaát. Chö Phaät cuøng noùi luoân coù nhieàu lôïi ích. Cho neân
caùc oâng neân luoân thoï trì.
Baáy giôø, vì caùc ñaïi chuùng, Ñöùc Theá Toân hieän thaàn thoâng, bieán
hoùa chaúng theå nghó baøn; moät boâng hoa nhaäp vaøo voâ löôïng hoa, voâ
löôïng hoa nhaäp vaøo moät hoa, moät coõi Phaät nhaäp vaøo voâ löôïng coõi
Phaät, voâ löôïng coõi Phaät nhaäp vaøo moät coõi Phaät. Moät traàn saùt coõi nhaäp
vaøo voâ löôïng traàn saùt coõi, voâ löôïng traàn saùt coõi nhaäp vaøo moät traàn saùt
coõi, voâ löôïng bieån caû nhaäp vaøo moät loã chaân loâng, voâ löôïng nuùi Tu-di
nhaäp vaøo trong haït caûi, moät thaân Phaät nhaäp vaøo voâ löôïng thaân chuùng
sinh, voâ löôïng thaân chuùng sinh nhaäp vaøo moät thaân Phaät, lôùn laïi hieän
nhoû, nhoû laïi hieän lôùn, thanh tònh laïi hieän oâ ueá, oâ ueá laïi hieän thanh
tònh, thaân Phaät chaúng theå nghó baøn, thaân chuùng sinh chaúng theå nghó
baøn, cho ñeán theá giôùi chaúng theå nghó baøn.
Khi Ñöùc Phaät ñang hieän thaàn bieán naøy thì möôøi ngaøn ngöôøi nöõ
chuyeån thaân nam, ñaéc Tam-muoäi thaàn thoâng; voâ löôïng trôøi, ngöôøi
ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn, voâ löôïng A-tu-la... chöùng ñaïo Boà-taùt, haèng
haø sa Boà-taùt hieän thaân thaønh Phaät.
Μ
Phaåm 7: PHUÏNG TRÌ
Baáy giôø, vua Ba-tö-naëc chöùng kieán thaàn thoâng bieán hoùa cuûa
Phaät, ngaøn ñaøi hoa che phía treân Nhö Lai. Treân coù ngaøn caùnh hoa,
treân coù ngaøn hoùa thaân Phaät. Trong ngaøn caùnh hoa coù voâ löôïng chö
Phaät ñeàu noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Vua Ba-tö-naëc thöa:
–Baïch Theá Toân! Voâ löôïng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö vaäy
khoâng theå duøng thöùc ñeå nhaän thöùc, khoâng theå duøng trí ñeå bieát. Caùc
thieän nam töû laøm theá naøo ñeå hieåu roõ kinh naøy maø ñem giaûng noùi
cho ngöôøi?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! OÂng haõy laéng nghe cho kyõ! Töø luùc môùi tu taäp
nhaãn cho ñeán ñònh Kim cang, nhö phaùp tu haønh möôøi ba moân quaùn
ñeàu laø Phaùp sö, nöông vaøo phaùp aáy, giöõ gìn kieán laäp. Ñaïi chuùng caùc
oâng neân xem nhö Phaät maø cuùng döôøng, ñem traêm ngaøn vaïn öùc hoa
thôm ñeïp ñeå daâng cuùng döôøng.
Naøy thieän nam! Phaùp sö aáy tu taäp chuûng taùnh Boà-taùt. Neáu Tyø-
kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di tu haønh Thaäp truï, gaëp Phaät,
Phaùp, Taêng phaùt taâm Boà-ñeà, laøm lôïi laïc thöông yeâu chuùng sinh, töï
quaùn thaân mình, caùc caên, saùu giôùi taát caû ñeàu laø voâ thöôøng, khoå,
khoâng, voâ ngaõ; bieát roõ haønh nghieäp sinh töû Nieát-baøn, laøm cho mình
vaø ngöôøi ñöôïc lôïi ích, an laïc. Nghe ai khen Phaät hay huûy baùng Phaät,
taâm ñònh tónh, khoâng ñoäng. Nghe coù Phaät hay khoâng coù Phaät, taâm
tònh tónh khoâng thoaùi lui, khoâng phaïm ba nghieäp, khôûi saùu hoøa kính,
duøng phöông tieän thieän xaûo ñeå ñieàu phuïc chuùng sinh; sieâng naêng hoïc
möôøi trí, duøng thaàn thoâng hoùa laøm lôïi ích.
Phaåm haï tu taäp taùm vaïn boán ngaøn Ba-la-maät-ña.
Naøy thieän nam! Tu taäp nhaãn veà tröôùc, traûi qua möôøi ngaøn kieáp
haønh haïnh thaäp thieän, khi lui khi tieán, ví nhö chieác loâng nheï theo gioù
bay töù tung. Neáu ñaït ñeán vò nhaãn thì nhaäp vaøo phaùp chaùnh ñònh,
khoâng taïo toäi naêm nghòch, khoâng huûy baùng Chaùnh phaùp, bieát töôùng
cuûa ngaõ vaø phaùp ñeàu laø khoâng. Trong moät a-taêng-kyø kieáp truï vaøo
ngoâi vò giaûi thoaùt. Neáu tu taäp nhaãn naøy thì coù theå phaùt sinh haïnh thuø
thaéng.
Laïi nöõa, Taùnh chuûng taùnh, Boà-taùt truï khoâng phaân bieät. Vì tu
möôøi tueä quaùn neân xaû boû taøi saûn vaø sinh maïng. Vì giöõ giôùi thanh tònh
neân taâm khieâm haï. Vì laøm lôïi laïc mình vaø ngöôøi neân sinh töû khoâng
loaïn. Vì söï saâu xa cuûa voâ töôùng neân thaáu ñaït coù nhö huyeãn. Vì khoâng
mong caàu quaû baùo neân ñaéc voâ ngaïi giaûi. Vì moãi nieäm moãi nieäm thò
hieän thaàn löïc cuûa Phaät, neân ñoái trò boán ñieân ñaûo, ba caên baát thieän. Vì
nghieäp caûm, möôøi ñieân ñaûo cuûa ba ñôøi neân ngaõ nhaân tri kieán, moãi
nieäm moãi nieäm laø hö doái, thaáu ñaït veà danh laø giaû, thoï laø giaû vaø phaùp
laø giaû, taát caû ñeàu khoâng theå naém baét ñöôïc, khoâng coù töôùng cuûa mình
vaø ngöôøi, luoân luoân quaùn moät caùch chaân thaät.
Phaåm trung: tu taäp taùm vaïn boán ngaøn Ba-la-maät-ña. ÔÛ trong hai
a-taêng-kyø kieáp tu haønh caùc haïnh thuø thaéng, ñaéc ñöôïc ngoâi vò nhaãn
kieân coá.
Laïi nöõa, Boà-taùt Ñaïo chuûng taùnh, truï trong nhaãn kieân coá, quaùn
taùnh caùc phaùp ñaéc khoâng sinh dieät; duøng boán Voâ löôïng taâm phaù saïch
caùc aùm chöôùng, luoân gaëp chö Phaät phaùt khôûi söï cuùng döôøng roäng raõi,
luoân hoïc theo chö Phaät, truï taâm hoài höôùng, nhöõng caên laønh ñaõ tu taäp
ñeàu nhö thaät teá. Vôùi Tam-muoäi, laøm nhieàu Phaät söï, hieän ñuû loaïi
thaân, haønh boán Nhieáp phaùp, truï taâm khoâng phaân bieät, giaùo hoùa laøm
lôïi ích cho chuùng sinh. Trí tueä saùng suoát, quaùn saùt moät caùch thaâm
saâu, taát caû haïnh nguyeän ñeàu tu taäp caû, coù theå laøm Phaùp sö ñieàu phuïc
caùc höõu tình, quaùn hoaøn haûo veà naêm uaån, ba coõi, nhò ñeá, khoâng coøn
töôùng mình vaø ngöôøi, ñaït ñöôïc taùnh nhö thaät. Maëc duø luoân tu taäp
thaéng nghóa nhöng coøn thoï sinh vaøo ba coõi. Vì sao? Vì quaû baùo do
nghieäp huaân taäp chöa hoaïi taän goác, neân ôû trong trôøi, ngöôøi theo ñaïo
maø thoï sinh.
Phaåm thöôïng: tu taäp taùm vaïn boán ngaøn Ba-la-maät-ña. ÔÛ trong
ba a-taêng-kyø kieáp tu hai lôïi, thöïc haønh raát nhieàu söï lôïi ích, ñieàu
phuïc ñöôïc hoaøn toaøn caùc Tam-ma-ñòa, truï vaøo söï quaùn saùt moät caùch
thuø thaéng, tu taäp haïnh xuaát ly, chöùng bình ñaúng ngoâi vò cuûa Thaùnh
nhaân.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû Hoan hyû vöôït qua ñòa phaøm phu, sinh vaøo
nhaø Nhö Lai, truï trong Bình ñaúng nhaãn, trí voâ töôùng ñaàu tieân chieáu
saùng Thaéng nghóa ñeá, moät töôùng bình ñaúng chaúng phaûi töôùng, khoâng
töôùng; ñoaïn tröø caùc voâ minh, dieät saïch caùc tham trong ba coõi, voâ
löôïng ñôøi vò lai vónh vieãn khoâng coøn trôû laïi doøng sinh töû, laáy ñaïi Bi
laøm ñaàu, khôûi caùc ñaïi nguyeän, ñoái vôùi trí phöông tieän nieäm nieäm tu
taäp voâ löôïng haïnh thuø thaéng, chaúng phaûi chöùng, chaúng phaûi khoâng
chöùng neân hoïc heát taát caû; chaúng phaûi truï, chaúng phaûi khoâng truï neân
höôùng ñeán Nhaát thieát trí, ñi trong sinh töû khoâng bò quaân ma laøm kinh
ñoäng, lìa xa ngaõ vaø ngaõ sôû, khoâng coøn lo sôï, khoâng coù töôùng mình vaø
ngöôøi, luoân giaùo hoùa chuùng sinh, nguyeän löïc töï taïi, sinh vaøo caùc coõi
tònh.
Naøy thieän nam! Trí giaùc ñaàu tieân naøy chaúng phaûi Nhö, chaúng
phaûi trí, chaúng phaûi höõu, chaúng phaûi voâ, khoâng coù hai töôùng, phöông
tieän dieäu duïng chaúng phaûi ñieân ñaûo, chaúng phaûi an truï, chaúng phaûi
ñoäng, chaúng phaûi tònh, hai lôïi töï taïi, gioáng nhö nöôùc vôùi soùng, chaúng
phaûi moät chaúng phaûi khaùc. Trí sinh caùc Ba-la-maät-ña cuõng chaúng
phaûi moät chaúng phaûi khaùc. ÔÛ trong boán a-taêng-kyø kieáp tu taäp ñaày ñuû
traêm vaïn haïnh nguyeän. Boà-taùt ôû ñòa naøy khoâng coøn nghieäp taäp trong
ba coõi vaø khoâng taïo nghieäp môùi, theo trí löïc maø nguyeän theä sinh,
töøng nieäm töøng nieäm luoân thöïc haønh Thí ba-la-maät-ña, boá thí, aùi ngöõ,
lôïi haønh, ñoàng söï, thanh tònh bao la, hoaøn toaøn an truï laøm lôïi ích cho
chuùng sinh.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa Ly caáu ñaït boán voâ löôïng taâm, toái
thaéng, tòch tónh, ñoaïn tröø caùc taäp khí saân..., tu haønh taát caû caùc haïnh;
ñoù laø: xa lìa vieäc saùt sinh, khoâng cho khoâng laáy, taâm khoâng nhieãm
duïc, lôøi noùi chaân thaät, lôøi noùi hoøa thuaän, lôøi noùi dòu daøng, lôøi noùi
ñieàu phuïc, thöôøng thöïc haønh taâm xaû, luoân khôûi taâm Töø, truï taâm ngay
thaúng, tòch tónh thuaàn thieän, lìa xa caáu baån phaù giôùi, thöïc haønh quaùn
ñaïi Töø, nieäm nieäm ñeàu hieän tieàn. Qua naêm a-taêng-kyø kieáp giöõ thanh
tònh ñaày ñuû Giôùi ba-la-maät-ña, yù chí duõng maõnh, lìa haún caùc caáu
nhieãm.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû Phaùt quang, truï voâ phaân bieät, dieät si aùm
voâ minh, ôû trong Voâ töôùng nhaãn maø chöùng ñaéc ba minh, bieát roõ ba
ñôøi, khoâng ñeán khoâng ñi, nöông vaøo boán Tónh löï, boán Ñònh voâ saéc
trí voâ phaân bieät, tuøy thuaän theo thöù lôùp, ñaày ñuû ñònh thuø thaéng,
chöùng naêm thaàn thoâng, hieän thaân lôùn nhoû, aån hieän töï taïi. Vôùi Thieân
nhaõn thanh tònh thaáy heát caùc coõi, vôùi Thieân nhó thanh tònh nghe taát
caû caùc loaïi aâm thanh, vôùi Tha taâm trí bieát taâm cuûa chuùng sinh, vôùi
Tuùc trí bieát voâ löôïng söï sai khaùc. ÔÛ trong saùu a-taêng-kyø kieáp tu
haønh taát caû Nhaãn ba-la-maät-ña, ñaéc ñaïi toång trì, laøm lôïi ích an laïc
cho chuùng sinh.
Laïi nöõa, Boà-taùt ôû ñòa Dieäm tueä, tu haønh Thuaän nhaãn, buoâng boû
taát caû vì ñoaïn haún söï vi teá cuûa thaân kieán vaø bieân kieán, tu taäp voâ bieân
phaùp phaàn Boà-ñeà, Nieäm xöù, Chaùnh caàn, Thaàn tuùc, Caên, Löïc, Giaùc
chi, Thaùnh ñaïo ñaày ñuû... vì muoán thaønh töïu Löïc, Voâ sôû uùy, phaùp Phaät
baát coäng. ÔÛ trong baûy a-taêng-kyø kieáp tu taäp voâ löôïng Tinh taán ba-la-
maät-ña, xa lìa bieáng nhaùc, laøm lôïi ích khaép chuùng sinh.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa Nan thaéng laáy boán Voâ uùy tuøy thuaän
vôùi chaân nhö thanh tònh bình ñaúng, töôùng voâ sai bieät, döùt boû Tieåu
thöøa, thích caàu Nieát-baøn, tích chöùa caùc coâng ñöùc, quaùn ñuû caùc ñeá:
ñaây laø Khoå thaùnh ñeá, Taäp, Dieät, Ñaïo ñeá. Quaùn Voâ löôïng ñeá Theá tuïc
thaéng nghóa maø laøm lôïi laïc cho caùc chuùng sinh, taäp theo caùc kyõ ngheä,
vaên chöông, y thuaät, ca vònh, vui chôi, coâng xaûo, chuù thuaät, ngoaïi ñaïo
dò luaän, xem töôùng kieát hung chính xaùc khoâng sai laàm. Nhöng ñoái vôùi
chuùng sinh khoâng laøm cho hoï bò khoå naõo. Vì lôïi ích maø khai thò cho
taát caû daàn daàn ñöôïc an truï Voâ thöôïng Boà-ñeà, bieát ñaïo xuaát ly, ñaïo
chöôùng ngaïi trong caùc ñòa, ôû trong taùm a-taêng-kyø kieáp luoân tu taäp
Tam-muoäi, khai saùng caùc haønh.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa Hieän tieàn ñaéc Thuaän nhaãn treân, truï
vaøo ba moân giaûi thoaùt, ñoaïn tröø caùc töôùng thoâ hieän haønh cuûa taäp
nhaân, taäp nghieäp ôû ba coõi, ñaïi Bi taêng thöôïng, quaùn thaáy caùc sinh töû
do voâ minh che laáp, nghieäp taäp, thöùc chuûng, danh saéc, saùu xöù, xuùc,
thoï, aùi, thuû, höõu sinh, giaø cheát... ñeàu do chaáp tröôùc nghieäp quaû voâ
minh cuûa ta. Noù chaúng phaûi coù, chaúng phaûi khoâng, moät töôùng, voâ
töôùng vì khoâng coù hai. ÔÛ trong chín a-taêng-kyø kieáp tu taäp traêm vaïn
Tam-muoäi Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän, ñaït ñöôïc taát caû Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña chieáu saùng voâ bieân.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa Vieãn haønh, tu Voâ sinh nhaãn, chöùng
phaùp voâ bieät, ñoaïn tröø caùc töôùng vi teá hieän haønh cuûa nghieäp quaû, truï
dieät ñònh, tu taäp haïnh thuø thaéng. Maëc duø luoân tòch dieät nhöng giaùo
hoùa khaép caû chuùng sinh, thò hieän nhaäp vaøo haøng Thanh vaên, thuaän
theo trí Phaät, thò hieän gioáng nhö ngoaïi ñaïo, thò hieän laøm ma vöông,
duø tuøy thuaän vôùi theá gian nhöng luoân ra khoûi theá gian. ÔÛ trong möôøi
a-taêng-kyø kieáp, tu haønh traêm vaïn Tam-muoäi, duøng phöông tieän thieän
xaûo giaûng roäng Phaùp taïng. Taát caû trang nghieâm ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa Baát ñoäng, truï Voâ sinh nhaãn, theå
khoâng taêng giaûm, ñoaïn caùc coâng duïng, taâm luoân tòch dieät, khoâng
coøn töôùng veà thaân, taâm, gioáng nhö hö khoâng. Caùc Boà-taùt naøy, taâm
Phaät, taâm Boà-ñeà, taâm Nieát-baøn, taát caû ñeàu khoâng khôûi vì do baûn
nguyeän, ñöôïc chö Phaät gia hoä, coù theå trong khoaûng moät nieäm khôûi
leân trí nghieäp, song chieáu bình ñaúng. Duøng möôøi trí cuûa möôøi Löïc,
ñi khaép ñaïi thieân theá giôùi khoâng theå noùi, theo töøng loaïi chuùng sinh
maø laøm lôïi ích an laïc cho taát caû. ÔÛ trong möôøi ngaøn a-taêng-kyø kieáp
tu ñaày ñuû traêm vaïn ñaïi nguyeän, taâm nieäm luoân höôùng veà trí Nhaát
thieát chuûng, trí Nhaát thieát.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa Thieän tueä truï vaøo Voâ sinh nhaãn ôû
treân, dieät tröø töôùng taâm cuûa taâm, Trí chöùng töï taïi, ñoaïn tan heát
chöôùng ngaïi, ñaày ñuû ñaïi thaàn thoâng, tu taäp caùc Löïc, Voâ uùy, giöõ gìn
hoaøn haûo taïng phaùp cuûa chö Phaät, ñaéc voâ ngaïi giaûi: phaùp, nghóa, töø,
bieän, giaûng noùi chaùnh phaùp khoâng giaùn ñoaïn, cuøng dieät taän. ÔÛ trong
caùc theá giôùi nhieàu khoâng theå noùi, chæ trong moät khoaûng saùt-na coù theå
duøng moät aâm thanh ñeå giaûi thích cho taát caû nhöõng caâu hoûi khoù cuûa
caùc chuùng sinh, khieán hoï raát vui möøng. ÔÛ trong vaïn a-taêng-kyø kieáp
coù theå bieán hieän traêm vaïn haèng haø sa caùc thaàn löïc cuûa Phaät, vôùi phaùp
taïng voâ taän laøm lôïi ích vieân maõn.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt ôû ñòa Phaùp vaân coù voâ löôïng trí tueä tö duy
quaùn saùt, töø luùc môùi phaùt loøng tin, traûi qua traêm vaïn a-taêng-kyø kieáp
chöùa nhoùm voâ löôïng phaùp trôï ñaïo, laøm taêng tröôûng voâ bieân ñaïi
phöôùc trí, chöùng nghieäp töï taïi, ñoaïn tröø caùc chöôùng ngaïi cuûa thaàn
thoâng. ÔÛ trong moät nieäm maø coù theå ñi khaép traêm vaïn öùc a-taêng-kyø
coõi nöôùc nhö vi traàn trong möôøi phöông theá giôùi, bieát taát caû taâm haønh
cuûa chuùng sinh laø caên thöôïng, trung hay haï, giaûng noùi cho hoï veà ba
thöøa ñeå hoï tu taäp Ba-la-maät-ña, theå nhaäp vaøo haønh xöù, löïc, voâ uùy
cuûa Phaät, tuøy thuaän vôùi tòch dieät chuyeån y cuûa Nhö Lai.
Naøy thieän nam! Töø luùc baét ñaàu tu taäp nhaãn cho ñeán khi ñaéc
ñònh Kim cang ñeàu goïi laø cheá phuïc taát caû phieàn naõo baèng Voâ töôùng
tín nhaãn, soi saùng Thaéng nghóa ñeá, dieät tröø caùc phieàn naõo, sinh trí
giaûi thoaùt, daàn daàn cheá phuïc dieät tröø, duøng taâm voâ sinh dieät maø ñaéc
voâ sinh dieät. Neáu taâm naøy dieät thì voâ minh dieät, ñònh Kim cang hieän
tieàn. Taát caû söï thaáy bieát ñeàu khoâng goïi laø thaáy bieát. Chæ coù Phaät hieåu
roõ vì Ngaøi ñaày ñuû trí Nhaát thieát, neân taát caû söï thaáy bieát môùi ñöôïc goïi
laø thaáy bieát.
Naøy thieän nam! Khi Tam-muoäi Kim cang hieän tieàn maø cuõng
chöa coù theå ñoàng ñaúng vôùi baäc Voâ ñaúng ñaúng. Ví nhö coù ngöôøi leân
ñaøi raát cao nhìn xuoáng thaáy roõ raøng taát caû; cuõng vaäy, ôû ngoâi vò giaûi
thoaùt thì moät töôùng, voâ töôùng, khoâng sinh khoâng dieät ñeàu ñoàng chaân
teá bình ñaúng vôùi phaùp taùnh taïng coâng ñöùc, truï vò Nhö Lai.
Naøy thieän nam! Nhö vaäy caùc Ñaïi Boà-taùt thoï trì giaûng noùi kinh
naøy ñeàu ñi ñeán caùc coõi Phaät khaép möôøi phöông, laøm lôïi ích an laïc
höõu tình, thaáu ñaït töôùng chaân thaät nhö ta ngaøy nay khoâng khaùc.
Naøy thieän nam! Taát caû Nhö Lai trong möôøi phöông phaùp giôùi
ñeàu nöông vaøo moân naøy maø ñöôïc thaønh Phaät. Neáu ai noùi laø: “Vöôït
khoûi moân naøy maø thaønh Phaät, thì ñoù laø lôøi cuûa ma chöù chaúng phaûi
Phaät noùi. Cho neân caùc oâng neân bieát nhö vaäy, thaáy nhö vaäy, tin hieåu
nhö vaäy.
Baáy giôø, muoán toùm laïi nghóa treân, Theá Toân noùi keä:
Boà-taùt ñòa Phuïc nhaãn
Lôùn leân trong Phaät phaùp
Ba möôi taâm kieân coá
Goïi laø khoâng thoaùi chuyeån.
Môùi chöùng taùnh bình ñaúng
Sinh vaøo nhaø chö Phaät
Do môùi ñöôïc giaùc ngoä
Goïi laø ñòa Hoan hyû.
Xa lìa caùc nhieãm oâ

Caùc caáu saân vaân vaân
Ñuû giôùi ñöùc thanh tònh
Goïi laø ñòa Ly caáu.
Dieät saïch aùm voâ minh
Chöùng ñaéc caùc thieàn ñònh
Do tueä quang chieáu saùng
Goïi laø ñòa Phaùt quang.
Boà-ñeà phaàn thanh tònh
Xa lìa thaân bieân kieán
Löûa trí tueä saùng röïc
Goïi laø ñòa Dieâjjm tueä.
Bieát caùc ñeá nhö thaät
Caùc kyõ ngheä theá gian
Laøm lôïi ích quaàn sinh
Goïi laø ñòa Nan thaéng.
Quaùn phaùp do duyeân sinh
Voâ minh ñeán giaø cheát
Chöùng phaùp thaâm saâu aáy
Goïi laø ñòa Hieän tieàn.
Phöông tieän Tam-ma-ñòa
Thò hieän voâ löôïng thaân
Thieän xaûo hôïp quaàn sinh
Goïi laø ñòa Vieãn haønh.
Truï vaøo bieån voâ töôùng
Ñöôïc chö Phaät gia hoä
Töï taïi phaù quaân ma
Goïi laø ñòa Baát ñoäng.
Ñaéc boán voâ ngaïi giaûi
Moät aâm noùi taát caû
Ngöôøi nghe ñeàu vui möøng

Goïi laø ñòa Thieän tueä.
Trí tueä nhö maây kín
Che khaép caû phaùp giôùi
Röôùi khaép phaùp cam loà
Goïi laø ñòa Phaùp vaân.
Ñaày ñuû giôùi voâ laäu
Thaân thöôøng tònh, giaûi thoaùt
Tòch dieät khoâng nghó baøn
Goïi laø trí Nhaát thieát.
Ñöùc Phaät daïy vua Ba-tö-naëc:
–Sau khi ta dieät ñoä, luùc phaùp saép dieät vì taát caû höõu tình taïo caùc
nghieäp aùc neân laøm cho caùc quoác ñoä xaûy ra caùc tai hoïa. Vì ñeå baûo veä
thaân mình, thaùi töû, vöông töû, haäu phi, quyeán thuoäc, baù quan, baù taùnh,
taát caû quoác ñoä, caùc quoác vöông neân thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy,
ñeàu ñöôïc an laïc. Nay ta ñem kinh naøy giao phoù cho quoác vöông,
khoâng giao cho Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di. Vì sao?
Vì neáu khoâng coù oai löïc cuûa vua thì khoâng ñöùng vöõng ñöôïc. Cho neân
caùc oâng thöôøng phaûi thoï trì, ñoïc tuïng, giaûi noùi kinh naøy.
Naøy ñaïi vöông! Hoâm nay ta ñaõ hoùa hieän trong ñaïi thieân theá
giôùi traêm öùc Tu-di, traêm öùc maët trôøi, maët traêng, moãi Tu-di coù boán
thieân haï. Thieäm-boä chaâu naøy coù möôøi saùu nöôùc lôùn, naêm traêm nöôùc
trung vaø möôøi vaïn nöôùc nhoû. Trong caùc nöôùc aáy neáu coù xaûy ra baûy
naïn, ñeå dieät tröø caùc naïn aáy, taát caû quoác vöông thoï trì, giaûi noùi Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña naøy thì baûy naïn lieàn tieâu dieät, ñaát nöôùc trôû laïi an
laïc.
Vua Ba-tö-naëc hoûi Phaät:
–Baûy naïn aáy laø gì?
1. Maët trôøi maët traêng vaän haønh khoâng ñuùng luùc, maøu saéc maët
trôøi thay ñoåi: traéng, ñoû, vaøng, ñen hoaëc hai, ba, boán, naêm maët trôøi
chieáu cuøng moät luùc. Maøu maët traêng bieán ñoåi: ñoû, vaøng. Maët trôøi, maët
traêng nuoát nhau, hoaëc hieän choàng leân nhau: moät, hai, ba, boán, naêm
vaàng choàng leân.
2. Tinh tuù vaän haønh khoâng ñuùng luùc. Caùc sao: sao Choåi, sao
Moäc, sao Hoûa, sao Kim, sao Thuûy, sao Thoå... bò bieán ñoåi hoaëc coù khi
moïc ban ngaøy.
3. Löûa roàng, löûa quyû, löûa ngöôøi, löûa caây, löûa döõ noåi buøng leân
khaép nôi thieâu ruïi vaïn vaät.
4. Thôøi tieát thay ñoåi, laïnh noùng baát thöôøng. Muøa ñoâng thì möa
saám seùt, muøa heø söông baêng tuyeát. Möa döøng thì ñaát, ñaù, soûi, caùt baát
ngôø ñoå xuoáng. Roài möa nöôùc maøu ñoû saäm, nöôùc soâng bieån leânh laùng
laøm troâi ñaù, noåi nuùi.
5. Gioù döõ luoân noåi leân, che toái maët trôøi maët traêng, laøm cho troùc
nhaø, caây baät goác, caùt bay, ñaù chaïy.
6. Trôøi ñaát naéng haïn, laøm cho nöôùc hoà ao khoâ caïn, caây coái cheát
khoâ, traêm thöù luùa maïch khoâng sinh tröôûng.
7. Giaëc cöôùp boán phöông xaâm laán trong vaø ngoaøi nöôùc, binh
ñao ñua nhau noåi leân laøm cho traêm hoï boû maïng.
Naøy ñaïi vöông! Hoâm nay ta noùi sô veà caùc naïn nhö vaäy. Neáu luùc
vaøo ban ngaøy maët trôøi khoâng xuaát hieän, ban ñeâm maët traêng khoâng
xuaát hieän, treân trôøi ñuû caùc tai hoïa nhö khoâng coù maây, möa, tuyeát.
Coøn döôùi ñaát cuõng coù caùc tai hoïa nöùt lôû, suïp, chaán ñoäng. Hoaëc maùu
chaûy, quyû thaàn xuaát hieän, nhöõng loaøi chim thuù quaùi dò... Nhöõng tai
hoïa nhö vaäy nhieàu voâ löôïng, voâ bieân. Khi moãi tai hoïa xaûy ra ñeàu
phaûi thoï trì, ñoïc tuïng, giaûi noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy.
Khi nghe Ñöùc Phaät noùi nhö vaäy, möôøi saùu quoác vöông ñeàu kinh
sôï. Vua Ba-tö-naëc thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Vì sao trôøi ñaát coù nhöõng tai naïn nhö vaäy?
–Naøy ñaïi vöông! Do taát caû nhaân daân caùc nöôùc lôùn nhoû trong
Thieäm-boä chaâu baát hieáu vôùi cha meï, khoâng kính Sö tröôûng, Sa-moân,
Baø-la-moân. Quoác vöông, ñaïi thaàn khoâng haønh theo Chaùnh phaùp. Do
caùc xaáu aùc naøy maø xaûy ra caùc tai naïn nhö vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña coù theå sinh ra taát caû caùc
phaùp cuûa chö Phaät, taát caû phaùp giaûi thoaùt cuûa Boà-taùt, taát caû phaùp voâ
thöôïng cuûa quoác vöông, taát caû phaùp xuaát ly cuûa höõu tình. Ví nhö vieân
chaâu ma-ni, baùu theå cuûa noù coù ñaày ñuû caùc ñöùc coù theå laøm ñeø beïp
roàng ñoäc, caùc quyû thaàn aùc; coù theå laøm thoûa maõn söï mong caàu cuûa con
ngöôøi, coù theå öùng vôùi luaân vöông, goïi laø vieân chaâu nhö yù, coù theå laøm
cho caùc Ñaïi long vöông nhö: Nan-ñaø, Baït-nan-ñaø,... möa xuoáng nöôùc
cam loà ngoït laøm thaám nhuaàn caây coû. Neáu vaøo ban ñeâm toái taêm, gaén
vieân chaâu nhö yù treân truï côø cao thì aùnh saùng cuûa noù chieáu khaép trôøi
ñaát gioáng nhö maët trôøi moïc. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy cuõng vaäy, caùc
oâng neân laøm traøng phan, côø, loïng baùu, ñoát höông raûi hoa cuùng döôøng
roäng raõi, laøm hoäp baùu ñeå ñöïng kinh naøy roài ñaët treân baøn baùu. Neáu
khi muoán ñi thì kinh naøy luoân daãn ñöôøng ñi tröôùc. Ñeán ôû choã naøo
phaûi laøm côø baûy baùu, duøng caùc chaâu baùu laøm toøa vaø ñaët kinh naøy leân
treân, cuùng döôøng ñuû caùc phaåm vaät gioáng nhö phuïng thôø cha meï, nhö
chö Thieân phuïng thôø Ñeá Thích.
Naøy ñaïi vöông! Ta thaáy taát caû caùc quoác vöông trong caùc nöôùc
ñeàu nhôø quaù khöù haàu naêm traêm Ñöùc Phaät, cung kính cuùng döôøng caùc
Ngaøi maø ñöôïc laøm ñeá vöông, taát caû Thaùnh nhaân ñaéc ñaïo quaû roài ñeán
sinh vaøo caùc nöôùc aáy ñeå laøm ñaïi lôïi ích. Neáu khi vua heát phöôùc voâ
ñaïo thì Thaùnh nhaân boû ñi, tai naïn tranh nhau xaûy ra.
Naøy ñaïi vöông! Neáu ñôøi sau coù quoác vöông naøo kieán laäp chaùnh
phaùp, uûng hoä Tam baûo thì ta baûo chuùng Ñaïi Boà-taùt ôû naêm phöông
ñeán uûng hoä ñaát nöôùc cuûa vò vua aáy:
Phöông Ñoâng coù Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû, tay caàm chaøy Kim
cang phoùng aùnh saùng xanh vaø cuøng boán öùc Boà-taùt ñeán uûng hoä nöôùc
cuûa vò vua aáy.
Phöông Nam coù Ñaïi Boà-taùt Kim cang Baûo, tay caàm vieân chaâu
ma-ni Kim cang phoùng aùnh saùng maøu maët trôøi, cuøng boán öùc Boà-taùt
ñeán uûng hoä ñaát nöôùc cuûa vò vua aáy.
Phöông Taây coù Ñaïi Boà-taùt Kim cang Lôïi, tay caàm kieám Kim
cang phoùng aùnh saùng maøu vaøng roøng cuøng boán öùc Boà-taùt ñeán uûng hoä
nöôùc cuûa vò vua aáy.
Phöông Baéc coù Ñaïi Boà-taùt Kim cang Döôïc-xoa, tay caàm linh
Kim cang phoùng aùnh saùng maøu löu ly cuøng boán öùc Boà-taùt ñeán uûng hoä
nöôùc cuûa vò vua aáy.
Phöông giöõa coù Ñaïi Boà-taùt Ba-la-maät-ña Kim cang, tay caàm
voøng Kim cang phoùng aùnh saùng naêm maøu cuøng boán öùc Boà-taùt ñeán
uûng hoä nöôùc cuûa vò vua aáy.
Naêm Ñaïi Boà-taùt aáy ñeàu cuøng voâ löôïng ñaïi chuùng nhö vaäy ôû
trong nöôùc cuûa caùc oâng laøm vieäc ñaïi lôïi ích. Caùc oâng neân döïng hình
töôïng maø cuùng döôøng caùc ngaøi.
Baáy giôø, caùc Ñaïi Boà-taùt Kim Cang Thuû... lieàn ñöùng daäy ñaûnh leã
saùt hai chaân Ñöùc Phaät roài lui ra moät beân, thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Baûn nguyeän cuûa chuùng con laø nöông nhôø thaàn
löïc cuûa Phaät. Neáu taát caû quoác ñoä trong möôøi phöông theá giôùi nôi naøo
coù kinh naøy maø thoï trì, ñoïc tuïng, giaûi noùi thì chuùng con seõ cuøng taát
caû quyeán thuoäc nhö theá, ôû trong moät nieäm lieàn ñeán nôi aáy ñeå baûo veä
chaùnh phaùp, gaây döïng chaùnh phaùp, khieán cho caùc tai naïn ñao binh,
taät dòch... cuûa nöôùc aáy ñeàu ñöôïc tieâu tröø.
Baïch Theá Toân! Chuùng con coù Ñaø-la-ni coù theå gia trì uûng hoä, ñoù
laø moân tu haønh mau choùng cuûa taát caû caùc Ñöùc Phaät. Neáu ai ñöôïc
nghe qua moät laàn thì taát caû toäi chöôùng ñeàu ñöôïc tieâu tröø, huoáng chi
tuïng taäp, hoïc thuoäc loøng. Nhôø oai löïc cuûa phaùp neân khieán cho ñaát
nöôùc döùt haún caùc tai naïn.
Caùc Ñaïi Boà-taùt ôû tröôùc Phaät ñoàng thanh noùi Ñaø-la-ni:
–Na moâ ra ñaùt na, ñaùt ra, daï daõ. Na maïc a rò daï pheä loâ giaû na
daõ ñaùt tha baø ña, daï ra ha ñeá mieäu moät ñaø daõ ma maïc a rò daõ tam
maõn ña baït naïi ra daõ maïo ñòa taùt ñaùt phöôïc daõ ma ha taùt ñaùt phöôïc
daõ ma haï ca loã ni ca daõ ñaùt nhó daõ tha chæ naüng na baùt ra nhó beá aùc
khaát xoa daõ cuù theá baùt ra ñeå baø na phöôïc ñeå taùt phöôïc moät ñaø phöôïc
loä chæ ñeá du ngaï phaû rò nhó saùp phaû ninh nghieâm tò ra noå ra phöôïc ngaï
heä ñeå rò daõ ñaëc phöôïc baû ri nhó saùp baû ninh maïo ñòa chaát ña taùn nha
na nhó taùt phöôïc tyø thoâ ca tyø saéc ngaät ñeá ñaït ma sa ngaï ra tam boä ñeá
a moä giaø thaát ra phöôïc ninh ma haï tam maõn ña baït naïi ra boä di nieát rò
daõ ñeá vó daõ yeát ra noa baû rò baùt ra phaû nhó taùt phöôïc taát ñaø na ma taét
ngaät-rò ñeá taùt phöôïc maïo ñòa taùt ñaùt phöôïc taùn nhaï na nhó baø ngaï
phöôïc ñeå moät ñaø ma ñeá a la nhó ca sa nhó a ra noa ca ra nhó ma haï baùt
la chæ naüng phan ra nhó ñeá ta phöôïc.
Nghe noùi vaäy, Ñöùc Theá Toân khen ngôïi caùc Boà-taùt Kim Cang
Thuû:
–Laønh thay, laønh thay! Neáu coù ngöôøi ñoïc tuïng, giöõ gìn Ñaø-la-ni
naøy, ta vaø chö Phaät möôøi phöông ñeàu luoân uûng hoä, caùc quyû thaàn aùc
kính troïng vò aáy nhö Ñöùc Phaät, khoâng bao laâu vò aáy seõ chöùng ñaéc Voâ
Naøy ñaïi vöông! Ta ñem kinh naøy giao phoù cho caùc oâng. Taát caû
caùc quoác vöông cuûa nöôùc Tyø-xaù-ly, nöôùc Kieàu-taùt-la, nöôùc Thaát-la-
phieät, nöôùc Ma-giaø-ñaø, nöôùc Ba-la-neâ-tö, nöôùc Ca-tyø-la, nöôùc Caâu-
thi-na, nöôùc Kieàu-dieäm-di, nöôùc Baùt-giaø-la, nöôùc Ba-saát-la, nöôùc
Maït-thoå-la, nöôùc OÂ-thi-ni, nöôùc Boân-saát-baït-ña, nöôùc Ñeà-baø-baït-
da, nöôùc Ca-thi, nöôùc Chieâm-baø... ñeàu phaûi thoï trì Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Nghe Ñöùc Phaät noùi nhöõng tai naïn nhö vaäy, caùc ñaïi chuùng A-tu-
la... ñeàu sôûn toùc gaùy vaø caát cao tieáng thöa:
–Chuùng con nguyeän ñôøi vò lai khoâng sinh vaøo caùc nöôùc aáy.
Baáy giôø, möôøi saùu vò vua ñeàu boû ngoâi vua maø xuaát gia tu ñaïo,
chöùng ñaày ñuû taùm Thaéng xöù, möôøi Nhaát thieát xöù, ñaéc Phuïc nhaãn,
Ngoân nhaãn, Voâ sinh phaùp nhaãn.
Khi aáy, taát caû ñaïi chuùng Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la... raûi hoa Maïn-ñaø-
la, hoa Maïn-thuø-sa, hoa Baø-sö-ca, hoa Toâ-maïn-na ñeå cuùng döôøng
Phaät, tuøy theo caên taùnh maø hoï ñaéc ba moân giaûi thoaùt, chöùng ngoä sinh
khoâng, phaùp khoâng, phaùp phaàn Boà-ñeà.
Voâ löôïng, voâ soá Ñaïi Boà-taùt raûi hoa Caâu-vaät-ñaàu, hoa Ba-ñaàu-
ma ñeå cuùng döôøng Phaät. Voâ löôïng Tam-muoäi ñeàu hieän tieàn, ñaéc truï
Thuaän nhaãn, Voâ sinh phaùp nhaãn. Voâ löôïng voâ soá Ñaïi Boà-taùt ñaéc
haèng haø sa caùc moân Tam-muoäi, chaân tuïc bình ñaúng, ñaày ñuû bieän taøi
khoâng ngaên ngaïi, luoân phaùt sinh ñaïi Bi, traêm vaïn öùc a-taêng-kyø coõi
Phaät trong theá giôùi nhö soá vi traàn laøm lôïi ích roäng raõi cho chuùng sinh
vaø hieän thaân thaønh Phaät.
Μ
Phaåm 8: CHUÙC LUÏY
Ñöùc Phaät noùi vôùi vua Ba-tö-naëc:

–Hoâm nay ta daïy caùc oâng: Sau khi ta dieät ñoä, luùc Chaùnh phaùp
saép dieät, sau naêm möôi naêm, sau naêm traêm naêm, sau naêm ngaøn
naêm khoâng coøn Phaät, Phaùp, Taêng, thì kinh naøy laø Tam baûo, ta giao
phoù cho caùc quoác vöông ñeå gaây döïng, giöõ gìn; ñeå boán boä chuùng ñeä
töû cuûa ta thoï trì, ñoïc tuïng, hieåu nghóa lyù cuûa kinh, ñem giaûng noùi
phaùp giaûi thoaùt roäng raõi cho chuùng sinh, khieán cho hoï tu taäp ñeå ra
khoûi sinh töû.
Naøy ñaïi vöông! Ñôøi naêm tröôïc sau naøy, taát caû quoác vöông,
vöông töû, ñaïi thaàn... töï yû mình cao quyù maø phaù dieät lôøi chæ daïy cuûa
ta. Saùng taùc phaùp cheá ngaên chaän haøng ñeä töû Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni
cuûa ta khoâng cho xuaát gia tu haønh chaùnh ñaïo, cuõng khoâng cho xaây
thaùp taïo töôïng Phaät, baïch y thì ngoài treân cao, coøn haøng Tyø-kheo thì
ñöùng döôùi ñaát, gioáng nhö phaùp binh noâ, chaúng khaùc. OÂng neân bieát,
luùc ñoù khoâng coøn bao laâu Chaùnh phaùp seõ bò dieät.
Naøy ñaïi vöông! Nhaân duyeân phaù nöôùc laø do caùc oâng töï taïo ra, yû
mình coù oai löïc ngaên caûn boán boä chuùng khoâng cho tu taäp phöôùc ñöùc.
Coøn haøng Tyø-kheo xaáu aùc thì nhaän phaùp môøi thænh rieâng, haøng Tyø-
kheo hieåu bieát thì ñoàng nhaát taâm gaàn guõi thaân thieän vôùi nhau, laäp trai
hoäi ñeå caàu phöôùc. Ñoù laø phaùp cuûa ngoaïi ñaïo, hoaøn toaøn chaúng phaûi
giaùo phaùp cuûa ta, laøm cho traêm hoï taät beänh khoå naïn voâ löôïng. OÂng
neân bieát, luùc aáy ñaát nöôùc bò phaù dieät.
Naøy ñaïi vöông! Vaøo ñôøi maït phaùp, haøng quoác vöông, ñaïi thaàn,
boán boä chuùng ñeàu laøm nhöõng vieäc phi phaùp, traùi ngöôïc vôùi lôøi Phaät
daïy, taïo caùc toäi loãi, chaúng phaûi Phaùp, chaúng phaûi Luaät, troùi buoäc Tyø-
kheo gioáng nhö keû tuø toäi. OÂng neân bieát, khi aáy khoâng coøn bao laâu
Chaùnh phaùp bò dieät.
Naøy ñaïi vöông! Sau khi ta dieät ñoä, boán boä ñeä töû cuûa ta, taát caû
quoác vöông, vöông töû, baùch quan chính laø nhöõng ngöôøi coù traùch
nhieäm giöõ gìn, uûng hoä Tam baûo, nhöng laïi töï phaù dieät, gioáng nhö
truøng trong thaân sö töû töï aên thòt sö töû, chöù chaúng phaûi ngoaïi ñaïo. Ai
phaù hoaïi Chaùnh phaùp cuûa ta, keû aáy maéc toäi raát lôùn, vì laøm cho Chaùnh
phaùp suy daàn, nhaân daân khoâng chaùnh haïnh, caùc ñieàu aùc daàn daàn taêng
tröôûng, tuoåi thoï ngaøy caøng giaûm daàn, con khoâng hieáu thuaän, luïc thaân
khoâng hoøa, trôøi roàng khoâng giuùp ñôõ, quyû aùc, roàng aùc haèng ngaøy ñeán
phaù haïi, tai öông yeâu quaùi lieân tuïc, gieo hoïa khaép nôi. Ngöôøi phaù
hoaïi Chaùnh phaùp aáy seõ ñoïa vaøo ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû. Neáu
ñöôïc laøm ngöôøi thì baàn cuøng, ngheøo khoå, thaáp heøn, caùc caên khoâng
ñaày ñuû. Nhö hình vôùi boùng, nhö tieáng vang voïng laïi theo aâm thanh,
nhö ngöôøi vieát trong ñeâm, tuy ñeøn taét, nhöng vaãn coøn, quaû baùo huûy
phaù Chaùnh phaùp cuõng nhö vaäy.
Naøy ñaïi vöông! Trong ñôøi vò lai, taát caû quoác vöông, vöông töû,
ñaïi thaàn cuøng ñeä töû cuûa ta laäp ra saùch vôõ ghi cheùp böøa baõi, laäp ra
ngöôøi chuû troâng coi, cai quaûn Taêng lôùn nhoû, sai söû phi lyù. OÂng neân
bieát, khi ñoù Phaät phaùp khoâng coøn bao laâu.
Naøy ñaïi vöông! Trong ñôøi vò lai, taát caû quoác vöông, boán boä ñeä
töû phaûi nöông töïa vaøo taát caû chö Phaät ôû möôøi phöông, luoân tu haønh
ñaïo, vaø thieát laäp söï truyeàn baù. Nhöng aùc Tyø-kheo thì vì caàu danh lôïi
maø khoâng nöông vaøo phaùp cuûa ta, ôû tröôùc maët quoác vöông töï noùi
ñieàu toäi loãi laøm duyeân phaù Chaùnh phaùp. Vò vua aáy khoâng phaân bieät
ñöôïc, tin theo lôøi noùi cuûa aùc Tyø-kheo, laäp phaùp cheá sai laàm, khoâng
nöông vaøo giôùi phaùp cuûa Phaät. OÂng neân bieát, luùc ñoù khoâng bao laâu
phaùp seõ dieät taän.
Naøy ñaïi vöông! Trong ñôøi vò lai, quoác vöông, ñaïi thaàn, boán boä
ñeä töû töï phaù Chaùnh phaùp, phaù nhaân duyeân cuûa quoác gia, thaân töï chòu
laáy, chaúng phaûi loãi cuûa Phaät phaùp. Trôøi, roàng boû ñi, naêm tröôïc taêng
daàn. Neáu coù noùi cuøng kieáp cuõng khoâng heát.
Luùc aáy, möôøi saùu ñaïi quoác vöông nghe nhöõng lôøi raên daïy vaøo
ñôøi vò lai nhö vaäy, ñau buoàn khoùc loùc, laøm chaán ñoäng ba ngaøn coõi.
Trôøi ñaát toái saàm khoâng coù aùnh saùng. Khi aáy caùc vò vua ñeàu chí taâm
thoï trì lôøi Phaät daïy, nguyeän seõ khoâng ngaên caûn boán boä chuùng xuaát
gia hoïc ñaïo, seõ thöïc haønh ñuùng nhö lôøi Phaät daïy.
Baáy giôø haèng haø sa voâ löôïng ñaïi chuùng ñeàu than:
–Luùc ñoù theá gian troáng khoâng, laø khoâng coù Phaät.

–Baïch Theá Toân! Neân ñaët kinh naøy teân laø gì? Chuùng con phuïng
haønh nhö theá naøo?
Phaät daïy:
–Naøy ñaïi vöông! Kinh naøy ñaët teân laø Nhaân Vöông Hoä Quoác
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, cuõng goïi laø Cam Loà Phaùp Döôïc. Neáu coù ai
uoáng vaøo thì khoûi caùc beänh taät.
Naøy ñaïi vöông! Coâng ñöùc cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña gioáng nhö
hö khoâng, khoâng theå naøo ño löôøng ñöôïc. Neáu ngöôøi naøo thoï trì, ñoïc
tuïng kinh naøy thì coâng ñöùc ñaït ñöôïc coù theå uûng hoä nhaân vöông vaø
caùc chuùng sinh, gioáng nhö töôøng vaùch, cuõng nhö thaønh luõy, cho neân
caùc oâng caàn phaûi thoï trì.
Ñöùc Phaät noùi kinh naøy ñaõ xong, voâ löôïng Ñaïi Boà-taùt: Di-laëc, Sö
Töû Hoáng...; voâ löôïng Thanh vaên: Xaù-lôïi-phaát, Tu-boà-ñeà...; voâ löôïng
trôøi, ngöôøi ôû coõi Duïc, coõi Saéc, Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-
baø-di, A-tu-luaân... taát caû ñaïi chuùng nghe Phaät noùi nhö vaäy ñeàu raát vui
möøng, tín thoï phuïng haønh.

SOÁ 247 – KINH LIEÃU NGHÓA BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA 649
SOÁ 247
KINH LIEÃU NGHÓA BAÙT-NHAÕ BA-LA-

MAÄT-ÑA
Haùn dòch: Ñaïi sö Thi Hoä
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo Toân giaû Xaù-lôïi-phaát:

–OÂng neân bieát, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt öa thích tu taäp haïnh töông
öng vôùi Ba-la-maät-ña thì neân ñoái vôùi caùc phaùp, nhö thaät bieát roõ
nhöõng gì coù taïo taùc ñeàu lìa taát caû töôùng.
Khi aáy, Toân giaû Xaù-lôïi-phaát chaép tay cung kính thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Nhö Theá Toân noùi: caùc Ñaïi Boà-taùt öa thích
muoán tu taäp haïnh töông öng vôùi Ba-la-maät-ña, vaäy laøm theá naøo ñeå
bieát roõ töï taùnh cuûa caùc phaùp? Vôùi nhöõng gì coù taïo taùc, laøm theá naøo
ñeå lìa töôùng?
Ñöùc Phaät daïy Xaù-lôïi Töû:
–Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt öa thích vieân maõn thaéng haïnh töông öng
vaø ñoái vôùi caùc phaùp lìa töôùng taïo taùc thì phaûi hieåu caùc phaùp truï maø
khoâng choã truï, môùi coù theå vieân maõn thaéng haïnh töông öng.
Laïi nöõa, naøy Xaù-lôïi Töû! Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt ôû trong caùc phaùp
haønh haïnh boá thí maø khoâng thaáy coù ngöôøi boá thí, khoâng coù vaät ñöôïc
boá thí, khoâng coù ngöôøi boá thí; thì nhö vaäy môùi coù theå vieân maõn Thí
ba-la-maät.
Laïi nöõa, vò naøo tu taäp caùc giôùi phaùp maø khoâng thaáy coù ngöôøi
giöõ, khoâng coù giôùi ñeå giöõ, khoâng taïo taùc; neáu giöõ giôùi nhö vaäy thì coù
theå vieân maõn Giôùi ba-la-maät.

Laïi nöõa, vò naøo tu taäp phaùp nhaãn nhuïc, ôû trong caùc phaùp khoâng
bò ñoäng chuyeån, lìa caùc taïo taùc thì nhö vaäy môùi coù theå vieân maõn
Nhaãn ba-la-maät.
Laïi nöõa, trong haïnh töông öng phaûi tinh taán tu taäp, duø thaân hay
taâm ñeàu khoâng bieáng nhaùc, khoâng coù töôùng taïo taùc; neáu tinh taán nhö
vaäy thì coù theå vieân maõn Tinh taán ba-la-maät.
Laïi nöõa, trong caùc phaùp khoâng bò taùn loaïn, lìa xa caùc töôùng sôû
ñaéc; neáu khoâng taùn loaïn nhö vaäy thì coù theå vieân maõn Ñònh ba-la-
maät.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Neáu caùc Ñaïi Boà-taùt öa thích an truï töông öng
vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì caàn phaûi vieân maõn boán Nieäm xöù, boán
Chaùnh ñoaïn, boán Thaàn tuùc, naêm Caên, naêm Löïc, baûy Giaùc chi, taùm
Thaùnh ñaïo.
Laïi nöõa, quaùn töôûng Tam-ma-ñòa Khoâng, Tam-ma-ñòa Voâ
töôùng, Tam-ma-ñòa Voâ nguyeän, boán phaùp Thieàn ñònh, boán phaùp Voâ
löôïng, boán phaùp Voâ saéc ñònh, taùm phaùp Giaûi thoaùt, Cöûu tieân haønh
phaùp tieân haønh, chín phaùp töôûng.
Nhöõng gì laø chín töôûng?
–Ñoù laø töôûng phaùp beân trong, töôûng Vó-boá-daõ-ca, töôûng lìa ñoû
xanh, töôûng vó-khö-nhó-ña, töôûng voâ truï, töôûng Khieáp-nhó-ña, töôûng
ly taùn, töôûng khoâng nhieät naõo, töôûng lìa aên uoáng.
Nhö vaäy goïi laø chín phaùp töôûng.
Laïi nöõa, töôûng nieäm Phaät; töôûng nieäm Phaùp; töôûng nieäm Taêng;
töôûng nieäm giôùi, thí, thieân...; töôûng lìa phieàn naõo; töôûng nieäm sinh
dieät; töôûng nieäm voâ thöôøng, khoå, voâ ngaõ...; töôûng nieäm caùc theá gian
khoâng cöùu caùnh; töôûng nieäm Khoå trí; töôûng Taäp trí; töôûng Dieät trí;
töôûng Ñaïo trí; töôûng taän trí; töôûng voâ sinh trí; töôûng phaùp trí; töôûng
voâ ngaõ trí; töôûng hoøa hôïp trí; töôûng nhö thaät trí; töôûng ngoân ngöõ phaân
bieät; töôûng lìa ngoân ngöõ phaân bieät; töôûng vò tri ñöông tri caên; töôûng
dó tri caên; töôûng cuï tri caên; töôûng baát tònh; töôûng thanh tònh; töôûng chæ
vaø quaùn; töôûng ba Minh; töôûng boán Lieãu tri; töôûng boán Voâ uùy; töôûng
naêm Thaàn thoâng; töôûng saùu Ba-la-maät; töôûng baûy choã Truï taâm; töôûng
SOÁ 247 – KINH LIEÃU NGHÓA BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA 651
taùm phaùp Ñaïi nhaân; töôûng chín choã ôû cuûa chuùng sinh; töôûng möôøi
Löïc cuûa Nhö Lai; töôûng möôøi taùm phaùp Baát coäng; töôûng ñaïi Töø;
töôûng ñaïi Bi cho ñeán töôûng trí Nhaát thieát trí. Vôùi caùc phaùp nhö vaäy
phaûi töôûng nhö vaäy.
Laïi nöõa, caùc Ñaïi Boà-taùt öa thích vieân maõn trí Nhaát thieát vaø trí
Nhaát thieát chuûng thì neân quaùn töôûng nhö thaät veà Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña.
Laïi nöõa, neáu muoán vieân maõn trí Ñaïo töôùng vaø trí Nhaát thieát
töôùng thaáu roõ caùc haønh töôùng cuûa taâm taát caû chuùng sinh, ñoaïn tröø caùc
taïp nhieãm cuûa taát caû chuùng sinh, thì caàn phaûi tu taäp thaéng haïnh töông
öng vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Naøy Xaù-lôïi Töû! Theo caùc moân töôûng, caùc phaùp maø ta ñaõ noùi
treân ñaây, Ñaïi Boà-taùt phaûi hoïc nhö vaäy.
Baáy giôø Toân giaû Xaù-lôïi Töû laïi thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Caùc Ñaïi Boà-taùt tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
neân ñoaïn tröø phaùp gì?
Ñöùc Phaät daïy Xaù-lôïi Töû:
–Ai tu taäp Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña caàn phaûi ñoaïn tröø möôøi thöù
nghi ngôø.
Nhöõng gì laø möôøi? Ñoù laø nghi höõu taùnh, nghi voâ taùnh, nghi
caùc phaùp sai bieät, nghi huûy baùng, nghi moät phaùp, nghi nhieàu phaùp,
nghi ñoàng, khaùc, nghi phaåm thöôïng, nghi nhö danh, nghi nhö danh
nghóa. Möôøi loaïi nghi ngôø naøy caàn phaûi ñoaïn tröø. Neáu laøm ñöôïc
nhö vaäy thì Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi taát caû töôùng ñeàu khoâng choã quaùn. Vì
töôùng khoâng choã quaùn neân cuõng goïi laø khoâng choã quaùn Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña, khoâng choã quaùn caùc haønh, khoâng choã quaùn saéc, khoâng
choã quaùn thoï, töôûng, haønh, thöùc. Taát caû ñeàu khoâng choã quaùn. Vì
sao? Vì töï taùnh cuûa saéc laø khoâng, neân khoâng aáy lìa taùnh. Theå cuûa
saéc laø khoâng, lìa saéc thì chaúng coù khoâng rieâng bieät. Theå cuûa khoâng
laø saéc, lìa khoâng thì chaúng coù saéc rieâng bieät. Nghóa aáy nhö theá naøo
goïi laø phaân bieät saéc?
–Xaù-lôïi Töû neân bieát! Töï taùnh cuûa saéc phaùp khoâng sinh khoâng
dieät, chaúng phaûi nhieãm chaúng phaûi tònh, neân goïi laø töï taùnh. Cuõng
chaúng phaûi duyeân phaùp, lìa caùc nghi ngôø, khoâng töø ñaâu ñeán vaø cuõng
khoâng coù truï choã naøo. Vì söï phaùt sinh nhö thaät neân lìa ba giai ñoaïn.
Saéc phaùp nhö vaäy, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laïi nhö vaäy. Cho neân
Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc danh töôùng ñeàu khoâng coù choã quaùn. Vì khoâng
coù choã quaùn neân khoâng coù choã nhaäp. Khoâng choã nhaäp thì coù theå vieân
maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.

SOÁ 248 – KINH NGUÕ THAÄP TUÏNG THAÙNH BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT 653
SOÁ 248
KINH NGUÕ THAÄP TUÏNG THAÙNH


Moät thuôû noï Ñöùc Phaät ôû trong nuùi Thöùu phong, thuoäc thaønh
Vöông xaù cuøng vôùi moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò ñaïi Tyø-kheo ñeàu
ñaéc A-la-haùn, caùc laäu ñaõ taän, khoâng coøn phieàn naõo, taâm hoaøn toaøn
giaûi thoaùt, trí tueä thoâng ñaït, gioáng nhö Ñaïi long vöông, ñoaïn tröø caùc
keát söû, vöùt boû caùc gaùnh naëng, vieäc laøm ñaõ xong, ñaït ñöôïc töï lôïi, taâm
ñöôïc töï taïi.
Baáy giôø, Ñöùc Phaät baûo Toân giaû Tu-boà-ñeà:
–Neáu coù thieän nam, thieän nöõ vaø caùc Thanh vaên, Duyeân giaùc
naøo öa thích tu hoïc Voâ thöôïng Boà-ñeà thì caùc oâng ñoái vôùi kinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät naøy, thoï trì, ñoïc tuïng, phaân bieät giaûng noùi cho hoï nghe
thì hoï seõ mau ñaït Chaùnh giaùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy ñaày ñuû phöông
tieän, thoâng ñaït taát caû, laø Phaùp taïng thaâm saâu cuûa chö Phaät vaø Boà-taùt,
phaûi hoïc nhö vaäy, tu haønh nhö vaäy.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù Ñaïi Boà-taùt tuøy hyû nghe, thoï trì, ñoïc
tuïng kinh Baùt-nhaõ Ba-la-maät naøy thì neân hoïc nhö vaäy, tu haønh nhö
vaäy. Vì sao? Vì kinh naøy noùi roäng taïng phaùp saâu xa Voâ thöôïng Boà-ñeà
cuûa chö Phaät Boà-taùt.
Naøy Tu-boà-ñeà! Kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy coù phaùp Thanh
vaên, phaùp Duyeân giaùc, phaùp Boà-taùt vaø phaùp phaàn Boà-ñeà; taát caû phaùp
Baùt-nhaõ ba-la-maät cuûa taát caû chö Phaät nhoùm chöùa nhieáp thoï bình
ñaúng nhö moät.
Baáy giôø, Tu-boà-ñeà thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Vì sao coù phaùp Thanh vaên, phaùp Duyeân giaùc,
phaùp Boà-taùt vaø phaùp phaàn Boà-ñeà vaø taát caû phaùp Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuûa taát caû chö Phaät chöùa nhoùm nhieáp giöõ bình ñaúng nhö moät?
–Vì coù Boá thí ba-la-maät, Trì giôùi ba-la-maät, Nhaãn nhuïc ba-la-
maät, Tinh taán ba-la-maät, Thieàn ñònh ba-la-maät, Trí tueä ba-la-maät,
noäi khoâng, ngoaïi khoâng, noäi ngoaïi khoâng, ñaïi khoâng, thaéng nghóa
khoâng, höõu vi khoâng, voâ vi khoâng, voâ bieán dò khoâng, voâ töôùng
khoâng, töï töôùng khoâng, höõu teá khoâng, voâ teá khoâng, taùnh khoâng, baûn
taùnh khoâng, voâ taùnh khoâng, töï taùnh khoâng, voâ taùnh töï taùnh khoâng,
taát caû phaùp khoâng, boán Nieäm xöù, boán Chaùnh ñoaïn, boán Thaàn tuùc,
naêm Caên, naêm Löïc, baûy Giaùc chi, taùm Thaùnh ñaïo, boán Thaùnh ñeá,
boán Voâ saéc, taùm Giaûi thoaùt, chín Phaàn phaùp, moân Giaûi thoaùt khoâng,
moân Giaûi thoaùt voâ töôùng, moân Giaûi thoaùt voâ nguyeän, taát caû moân
Tam-ma-ñòa, Toång trì moân, boán Trí, naêm Thaàn thoâng, taát caû möôøi
Löïc cuûa Nhö Lai, boán Voâ sôû uùy, ñaïi Töø, ñaïi Bi, möôøi taùm phaùp Baát
coäng, quaû Tu-ñaø-hoaøn, quaû Tö-ñaø-haøm, quaû A-na-haøm, quaû A-la-
haùn, quaû Duyeân giaùc, quaû Boà-taùt, trí Nhaát thieát ñaïo. Taát caû caùc
phaùp thieän nhö theá, taát caû Baùt-nhaõ ba-la-maät ñeàu chöùa nhoùm, nhieáp
thoï bình ñaúng nhö moät khoâng khaùc.
Nghe Ñöùc Phaät noùi nhö vaäy, Tu-boà-ñeà thöa:
–Baïch Theá Toân! Kinh ñieån naøy tích chöùa, nhieáp thoï taát caû phaùp
laønh, taát caû Baùt-nhaõ ba-la-maät bình ñaúng nhö moät, saâu xa vi dieäu, yù
nghóa thaâm saâu, khoù hieåu khoù bieát.
Phaät daïy Tu-boà-ñeà:
–Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi. Naøy Tu-boà-
ñeà! Neáu coù ngöôøi khoâng gieo troàng caên laønh, baïn beø xaáu aùc, ñoän
caên, bieáng nhaùc, khoâng trí, ngu si, ít hieåu ít nghe, môùi hoïc, hieåu bieát
caïn côït, laïi thích Tieåu thöøa, trí tueä heïp hoøi... thì ñoái vôùi kinh Baùt-nhaõ
SOÁ 248 – KINH NGUÕ THAÄP TUÏNG THAÙNH BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT 655
ba-la-maät naøy khoù hieåu, khoù theå nhaäp vaø laïi khoâng tin thoï. OÂng neân
bieát nhö vaäy.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi
kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy maø tuøy hyû laéng nghe tieáp thu, ñoïc tuïng,
giaûi noùi nhö giöõ chö Phaät quaù khöù, vò lai, hieän taïi, khoâng bao laâu seõ
mau chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Phaät noùi kinh naøy xong, Toân giaû Tu-boà-ñeà vaø caùc Boà-taùt, Trôøi,
Ngöôøi, A-tu-la... nghe Phaät noùi nhö vaäy ñeàu raát vui möøng, tín thoï
phuïng haønh.

SOÁ 249 – PHAÄT THUYEÁT ÑEÁ THÍCH BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA ... 657
SOÁ 249
PHAÄT THUYEÁT ÑEÁ THÍCH BAÙT-NHAÕ

BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH

Moät thuôû noï Ñöùc Phaät ôû trong nuùi Thöùu phong, thuoäc thaønh
Vöông xaù cuøng voâ soá chuùng ñaïi Tyø-kheo, laïi coù möôøi öùc Ñaïi Boà-taùt
töôùng ñoàng töû.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân baûo Thieân chuû Ñeá Thích:
–Naøy Kieàu-thi-ca! Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy nghóa lyù noù raát saâu
xa, chaúng phaûi moät, chaúng phaûi khaùc, chaúng phaûi töôùng, chaúng phaûi
voâ töôùng, chaúng phaûi naém baét, chaúng phaûi buoâng boû, chaúng phaûi
taêng, chaúng phaûi giaûm, chaúng phaûi coù phieàn naõo, chaúng phaûi khoâng
phieàn naõo, chaúng phaûi xaû boû, chaúng phaûi khoâng xaû boû, chaúng phaûi
truï, chaúng phaûi khoâng truï, chaúng phaûi töông öng, chaúng phaûi khoâng
töông öng, chaúng phaûi phieàn naõo, chaúng phaûi khoâng phieàn naõo,
chaúng phaûi duyeân, chaúng phaûi khoâng duyeân, chaúng thaät, chaúng phaûi
khoâng thaät, chaúng phaûi phaùp, chaúng phaûi khoâng phaùp, chaúng coù choã
quay veà, chaúng phaûi khoâng coù choã quay veà, chaúng phaûi thaät teá,
chaúng phaûi khoâng thaät teá.
Naøy Kieàu-thi-ca! Nhö vaäy thì taát caû phaùp bình ñaúng, Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng bình ñaúng. Taát caû phaùp tòch tónh, Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng tòch tónh. Taát caû phaùp baát ñoäng, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng baát
ñoäng. Taát caû phaùp phaân bieät, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng phaân bieät.
Taát caû phaùp sôï seät, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng sôï seät. Taát caû phaùp bieát
roõ, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng bieát roõ. Taát caû phaùp moät vò, Baùt-nhaõ
ba-la-maät cuõng moät vò. Taát caû phaùp baát sinh, Baùt-nhaõ ba-la-maät
cuõng baát sinh. Taát caû phaùp baát dieät, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng baát
dieät. Taát caû phaùp laø hö khoâng voïng töôûng, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng
hö khoâng voïng töôûng.
Saéc voâ bieân, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng voâ bieân. Nhö vaäy thoï,
töôûng, haønh, thöùc voâ bieân; Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng voâ bieân.
Ñòa giôùi voâ bieân, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng voâ bieân. Nhö vaäy
thuûy giôùi, hoûa giôùi, phong giôùi, khoâng giôùi, thöùc giôùi voâ bieân; Baùt-
nhaõ ba-la-maät cuõng voâ bieân.
Kim cang bình ñaúng, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng bình ñaúng. Taát caû
phaùp khoâng hö hoaïi, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng khoâng hö hoaïi. Taát caû
phaùp taùnh khoâng theå ñaéc, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng khoâng theå ñaéc.
Taát caû phaùp taùnh bình ñaúng, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng bình ñaúng. Taát
caû phaùp voâ taùnh, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng voâ taùnh. Taát caû phaùp khoâng
nghó baøn, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng khoâng nghó baøn.
Nhö vaäy Boá thí ba-la-maät, Trì giôùi ba-la-maät, Nhaãn nhuïc ba-la-
maät, Tinh taán ba-la-maät, Thieàn ñònh ba-la-maät, Phöông tieän ba-la-
maät, Nguyeän ba-la-maät, Löïc ba-la-maät, Trí ba-la-maät cuõng khoâng
theå nghó baøn.
Ba nghieäp thanh tònh, Baùt-nhaõ ba-la-maät cuõng thanh tònh.
Nhö vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät nghóa lyù voâ bieân.
Laïi nöõa, naøy Kieàu-thi-ca! Coù möôøi taùm khoâng. Möôøi taùm
khoâng aáy laø gì? Laø noäi khoâng, ngoaïi khoâng, noäi ngoaïi khoâng, khoâng
khoâng, ñaïi khoâng, thaéng nghóa khoâng, höõu vi khoâng, voâ vi khoâng, voâ
teá khoâng, voâ bieán dò khoâng, voâ thæ khoâng, baûn taùnh khoâng, töï töôùng
khoâng, voâ töôùng khoâng, voâ taùnh khoâng, töï taùnh khoâng, voâ taùnh töï
taùnh khoâng, taát caû phaùp khoâng.
Tuïng:
Nhö sao, nhö loàng ñeøn
Moäng huyeãn vaø boït söông
SOÁ 249 – PHAÄT THUYEÁT ÑEÁ THÍCH BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA ... 659
Nhö ñieän vaø nhö maây

Caàn phaûi quaùn nhö vaäy.
Ta löôïc noùi theá naøy:
Baùt-nhaõ ba-la-maät
Khoâng sinh cuõng khoâng dieät
Khoâng ñoaïn cuõng khoâng thöôøng
Nghóa chaúng moät, chaúng nhieàu
Chaúng ñeán cuõng chaúng ñi
Nhö vaäy möôøi hai duyeân
Dieät tröø ñeå tòch tónh.
Baäc Chaùnh Ñaúng Giaùc noùi
Kính tin Baäc Voâ Thöôïng
Quy y Phaät möôøi phöông
Quaù, hieän taïi, vò lai
Tam baûo: Ba-la-maät
Bieån coâng ñöùc voâ löôïng
Cuùng döôøng chö Nhö Lai
Ñaïi minh chaân bí maät.
Chaân ngoân:
Ñaùt nhó daõ tha baùt ra ngheâ baùt ra ngheâ ma haï baùt ra, ngheâ baùt
ra, ngheâ phöôïc baø, teá baùt ra, ngheâ loã ca ca lí, a ngheâ daõ naüng vó ñaø
ma nhó, taát ñeà toâ taát ñeà taát, boät ñoå haøm baø ngaï phöôïc ñeá taát lyù boät
ngaï toán na lyù baït ngaät ñeá vaãn baø leâ baùt ra ña lyù ña haï taát ñeá tam ma
baø phöôïc sa ca lyù taát boät taát boät moät boät moät boät kieám ba kieám ba taû
ra taû ra ra, phöôïc ra phöôïc a nga sa a nga sa ba nga phöôïc ñeá ma vó
ra sa sa phöôïc haï.
Naüng moà ñaït lyù moà naïi nga ña taû maïo ñòa taùt ñoûa taû ma haï taùt
ñoûa taû ma ha ca loã ni ca taû naüng moà sa na baùt ra, loã nhó ñaùt taû maïo
ñòa taùt ñoûa taû ma haï taùt ñoûa taû ma haï, ca loã ni ca taû. Naüng moà baùt na,
ngheâ daõ ba ra nhó ña, dueä ñaùt nhó daõ, tha maâu nhó ñaït lí di, taêng nga
ra haï ñaït lí di a noã nga ra, haï ñaït lí di vó muïc ngaät ña ñaït lí di taùt ñoûa
noã nga ra haï ñaït lí di pheä thaát ra phöôïc noa ñaït lyù di, tam maõn ña noä
ba lí phöôïc lyù ña, naüng ñaït lí di ngu noa nga ra haï taêng nga ra, haï ñaït
lí di, taùt lí phöôïc ñaùt ra, noã nga ña ñaït lí di, taùt lyù phöôïc, ca la ba lí
baùt ra ba, noa ñaït lyù di sa phöôïc haï baùt la ngheâ daõ, ba ra di ña, dueä
ñaùt nhó daõ tha a khö nhó naüng khö, nhó a khö naüng nhó khö nhó a phöôïc
la vaãn ñaø nhó baùn na nhó baùn na nhó baùt naïi lí sa phöôïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ ba ra di ña dueä ñaùt nhó daõ tha ngang
nga ngang nga naüng ñeá ra ngang nga naüng ñeá naüng phöôïc baø sa
ngang nga sa phöôïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ, ba ra di ña, dueä ñaùt nhó daõ tha thaát lò
dueä thaát lí dueä maâu nhó thaát lí dueä maâu nhó thaát lí daõ teá sa phöôïc haï,
baùt ra ngheâ daõ ba ra di ña, dueä ñaùt nhó daõ tha aùn phöôïc ra vò leä sa
phöôïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ, ba ra di ña dueä ñaùt nhó daõ tha aùn hoät
laêng thaát laêng ñaët laêng thaát loã ñeá ñaët lí ñeá sa maät lyù nga ñeá vó dueä
nhaï sa phöôïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ ba ra di ña dueä taùt nhó daõ tha xoa
phöôïc lí xoa phöôïc lí ma haï xoa phöôïc lí ñoä loã ñoä loã ma haï ñoä loã sa
phöôïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ ba ra di ña dueä ñaùt nhó daõ tha, hoå ñeá
hoå ñeá ña thieát nhó taùt lí phöôïc ra lí ma phöôïc ra noâ nhó sa phöôïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ ba ra di ña dueä ñaùt nhó daõ tha aùn a loã
leâ ca sa phöôïïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ ba ra di ña dueä ñaùt nhó daõ tha, aùn taùt lí
phöôïc vó ñoã baø phöôïc haï.
Naüng moà baùt ra ngheâ daõ ba ra di ña dueä ñaùt nhó daõ tha nga ñeá
nga ñeá ba laõm nga ñeá ba ñeá ra taêng nga ñeá maïo ñòa sa phöôïc haï.
Sau khi Ñöùc Phaät noùi kinh naøy xong, Thieân chuû Ñeá Thích vaø
caùc Ñaïi Boà-taùt, Trôøi, Ngöôøi, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la... taát caû ñaïi chuùng
nghe Phaät noùi vaäy ñeàu raát vui möøng vaø tín thoï phuïng haønh.

SOÁ 250 – KINH ÑAÏI MINH CHUÙ MA-HA BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT 661
SOÁ 250
KINH ÑAÏI MINH CHUÙ MA-HA BAÙT-

NHAÕ BA-LA-MAÄT
Haùn dòch: Ñôøi Dao Taàn, Tam taïng Cöu-ma-la-thaäp.
Boà-taùt Quaùn Theá AÂm khi thöïc haønh saâu xa phaùp Baùt-nhaõ ba-la-
maät, chieáu thaáy naêm uaån ñeàu khoâng, vöôït qua taát caû khoå aùch.
–Naøy Xaù-lôïi-phaát! Vì saéc khoâng, neân khoâng coù töôùng naõo hoaïi.
Vì thoï khoâng, neân khoâng coù töôùng thoï. Vì töôûng khoâng, neân khoâng
coù töôùng bieát. Vì haønh khoâng, neân khoâng coù töôùng taïo taùc. Vì thöùc
khoâng, neân khoâng coù töôùng nhaän bieát. Vì sao? Naøy Xaù-lôïi-phaát!
Chaúng phaûi saéc khaùc khoâng, chaúng phaûi khoâng khaùc saéc, saéc töùc laø
khoâng, khoâng töùc laø saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu nhö vaäy.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Töôùng khoâng cuûa caùc phaùp khoâng sinh khoâng
dieät, khoâng dô khoâng saïch, khoâng taêng khoâng giaûm. Phaùp khoâng aáy
chaúng phaûi quaù khöù, chaúng phaûi hieän taïi, chaúng phaûi vò lai. Cho neân
trong khoâng aáy khoâng coù saéc, khoâng coù thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng
coù nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù; khoâng coù saéc, thanh, höông, vò, xuùc,
phaùp; khoâng coù nhaõn giôùi, cho ñeán khoâng coù yù thöùc giôùi; khoâng coù
voâ minh, cuõng khoâng coù söï dieät taän voâ minh, cho ñeán khoâng coù giaø
cheát, khoâng coù söï dieät taän cuûa giaø cheát. Khoâng coù Khoå, Taäp, Dieät,
Ñaïo, khoâng coù trí, cuõng khoâng coù ñaéc. Vì khoâng coù ñaéc neân Boà-taùt
nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät, taâm khoâng sôï seät, khoâng chöôùng ngaïi.
Vì khoâng chöôùng ngaïi neân khoâng sôï haõi, lìa taát caû moäng töôûng ñieân
ñaûo, khoå aùch, roát raùo Nieát-baøn. Chö Phaät ba ñôøi ñeàu nöông vaøo Baùt-
nhaõ ba-la-maät maø chöùng ñaéc Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Neân bieát raèng, Baùt-nhaõ ba-la-maät laø chuù raát saùng, chuù voâ
thöôïng, chuù khoâng gì baèng, coù naêng löïc dieät tröø taát caû khoå, chaân thaät
khoâng hö. Cho neân noùi chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät.
Boà-taùt lieàn noùi chuù:
“Yeát-ñeá, yeát-ñeá, ba la yeát-ñeá, ba la taêng yeát-ñeá, Boà-ñeà taêng sa
ha.”

SOÁ 251 – BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH 663
SOÁ 251
BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM

KINH
Haùn dòch: Ñôøi Ñöôøng, Tam taïng Phaùp sö Huyeàn Trang.
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi khi thöïc haønh saâu xa phaùp Baùt-nhaõ ba-la-
maät thaâm saâu, soi thaáy naêm uaån ñeàu khoâng, vöôït qua taát caû khoå
aùch.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Töôùng khoâng cuûa caùc phaùp aáy chaúng sinh,
chaúng dieät, chaúng nhô, chaúng saïch, chaúng theâm, chaúng bôùt.
Vì vaäy trong khoâng khoâng coù saéc, khoâng coù thoï, töôûng, haønh,
thöùc; khoâng coù nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù; khoâng coù thanh, höông,
vò, xuùc, phaùp; khoâng coù nhaõn giôùi cho ñeán khoâng coù yù thöùc giôùi;
khoâng coù voâ minh, cuõng khoâng coù söï döùt heát voâ minh, cho ñeán khoâng
coù laõo töû, cuõng khoâng coù söï döùt heát laõo töû; khoâng coù Khoå, Taäp, Dieät,
Ñaïo; khoâng coù trí naêng cuõng khoâng coù ñaéc.
Vì khoâng coù ñaéc, neân Boà-taùt nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña,
taâm khoâng chöôùng ngaïi.
Vì khoâng chöôùng ngaïi neân khoâng sôï haõi, xa lìa phieàn naõo moäng
töôûng, ñaït Nieát-baøn tuyeät ñoái.
Ba ñôøi chö Phaät ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø chöùng ñaéc
Boà-ñeà Voâ thöôïng.
Cho neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø chuù Ñaïi thaàn, laø chuù
Ñaïi minh, laø chuù Voâ thöôïng, laø chuù khoâng gì saùnh baèng, coù naêng
löïc tröø taát caû khoå, chaân thaät baát hö cho neân noùi chuù Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Boà-taùt lieàn noùi chuù:
“Yeát-ñeá, yeát-ñeá, ba la yeát-ñeá, ba la taêng yeát-ñeá, Boà-ñeà taùt baø
ha.”

SOÁ 252 – PHOÅ BIEÁN TRÍ TAÏNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA… 665
SOÁ 252
PHOÅ BIEÁN TRÍ TAÏNG BAÙT-NHAÕ BA-

LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH
Haùn dòch: Tam taïng Sa-moân Phaùp Nguyeät,
nöôùc Ma-kieät-ñeà.

Moät thuôû noï Ñöùc Phaät ôû nôi nuùi Linh thöùu, trong ñaïi thaønh
Vöông xaù, cuøng vôùi traêm ngaøn vò ñaïi Tyø-kheo, baûy vaïn baûy ngaøn vò
Ñaïi Boà-taùt. Teân cuûa caùc vò Boà-taùt thöôïng thuû laø: Boà-taùt Quan Theá
AÂm, Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi, Boà-taùt Di-laëc.... Caùc vò ñeàu ñaéc Tam-
muoäi Toång trì, truï giaûi thoaùt chaúng theå nghó baøn.
Khi aáy ôû giöõa chuùng, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi töø choã ngoài ñöùng
daäy, ñeán choã Ñöùc Theá Toân, höôùng veà Ngaøi, chaép tay, cuùi mình cung
kính, chieâm ngöôõng dung nhan cuûa Ngaøi vaø thöa:
–Baïch Theá Toân! ôû trong hoäi naøy, con muoán noùi cho caùc Boà-taùt
veà Phoå bieán trí taïng Baùt-nhaõ ba-la-maät taâm. Cuùi xin Theá Toân cho
pheùp con ñöôïc tuyeân noùi phaùp bí yeáu cho caùc Boà-taùt.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân duøng Phaïm aâm vi dieäu khen Ñaïi Boà-taùt
Quaùn Töï Taïi:
–Laønh thay, laønh thay! OÂng coù ñaày ñuû ñaïi Bi, ta cho pheùp oâng
ñöôïc noùi ñeå laøm aùnh saùng lôùn cho caùc chuùng sinh.
Khi aáy, ñöôïc Phaät cho pheùp, ñöôïc Phaät hoä nieäm, Ñaïi Boà-taùt
Quaùn Töï Taïi nhaäp vaøo Tam-muoäi Chaùnh thoï tueä quang. Nhaäp vaøo
ñònh naøy roài, khi Ñaïi Boà-taùt duøng söùc Tam-muoäi haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña thaâm saâu, chieáu thaáy töï taùnh cuûa naêm uaån ñeàu khoâng. Bieát roõ
töï taùnh naêm uaån ñeàu khoâng, Ñaïi Boà-taùt ra khoûi Tam-muoäi moät caùch
an töôøng vaø noùi vôùi Tueä maïng Xaù-lôïi-phaát:
–Naøy thieän nam! Boà-taùt coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña teân laø Phoå
Bieán Trí Taïng. OÂng haõy laéng nghe cho roõ, ghi nhôù thaät kyõ. Vì oâng,
toâi seõ phaân bieät giaûi noùi.
Sau khi Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi noùi vaäy, Tueä maïng Xaù-lôïi-
phaát thöa:
–Thöa baäc Ñaïi tònh, nay ñaõ ñuùng luùc, xin oâng haõy noùi cho.
Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi noùi vôùi Xaù-lôïi-phaát:
–Caùc Ñaïi Boà-taùt neân hoïc nhö vaày: Taùnh cuûa saéc laø khoâng,
taùnh cuûa khoâng laø saéc. Saéc chaúng khaùc khoâng, khoâng chaúng khaùc
saéc. Saéc töùc laø khoâng, khoâng töùc laø saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc
cuõng nhö vaäy. Taùnh cuûa thöùc laø khoâng, taùnh cuûa khoâng laø thöùc.
Thöùc chaúng khaùc khoâng, khoâng chaúng khaùc thöùc. Thöùc töùc laø
khoâng, khoâng töùc laø thöùc.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Töôùng khoâng cuûa caùc phaùp aáy khoâng sinh
khoâng dieät, khoâng caáu khoâng tònh, khoâng taêng khoâng giaûm. Cho neân
trong khoâng, khoâng coù saéc, khoâng coù thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng
coù nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù; khoâng coù saéc, thanh, höông, vò, xuùc,
phaùp; khoâng coù nhaõn giôùi cho ñeán khoâng coù yù thöùc giôùi; khoâng coù voâ
minh, cuõng khoâng coù söï taän dieät cuûa voâ minh, cho ñeán khoâng coù giaø
cheát, cuõng khoâng coù söï taän dieät cuûa giaø cheát; khoâng coù Khoå, Taäp,
Dieät, Ñaïo, khoâng coù trí, cuõng khoâng coù ñaéc.
Vì khoâng coù choã chöùng ñaéc neân Boà-taùt nhôø nöông vaøo Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña maø taâm khoâng chöôùng ngaïi. Vì taâm khoâng chöôùng ngaïi
neân khoâng coù sôï haõi, xa lìa moäng töôûng ñieân ñaûo ñaït ñeán Nieát-baøn
cöùu caùnh. Chö Phaät ba ñôøi ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñaéc
Boà-ñeà Voâ thöôïng.
Cho neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø chuù raát linh, laø chuù raát
saùng, laø chuù voâ thöôïng, laø chuù khoâng gì baèng, coù naêng löïc dieät tröø
taát caû caùc khoå, chaân thaät khoâng hö, cho neân noùi chuù Baùt-nhaõ ba-la-
SOÁ 252 – PHOÅ BIEÁN TRÍ TAÏNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA… 667
maät-ña Boà-taùt lieàn noùi chuù:

“Yeát-ñeá, yeát-ñeá, ba la yeát-ñeá, ba la taêng yeát-ñeá Boà-ñeà ta baø
ha.”
Khi nghe Ñöùc Phaät noùi kinh naøy xong, caùc chuùng Tyø-kheo, Boà-
taùt vaø taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-luaân, Caøn-thaùt-baø... trong theá gian raát
ñoãi vui möøng vaø ñeàu tín thoï phuïng haønh.

SOÁ 253

KINH
Haùn dòch: Tam taïng Baùt-nhaõ cuøng Lôïi Ngoân,
ngöôøi nöôùc Keá Taân.

Moät thuôû noï Ñöùc Phaät ôû trong nuùi Kyø-xaø-quaät, thuoäc thaønh
Vöông xaù, cuøng vôùi chuùng ñaïi Tyø-kheo vaø chuùng Boà-taùt.
Khi aáy, Theá Toân nhaäp Tam-muoäi teân Quaûng ñaïi thaäm thaâm.
Baáy giôø, trong chuùng coù Ñaïi Boà-taùt teân Quaùn Töï Taïi, khi haønh Baùt-
nhaõ ba-la-maät thaâm saâu, chieáu thaáy naêm uaån ñeàu khoâng, xa lìa caùc
khoå aùch.
Ngay khi aáy, nöông nhôø oai löïc cuûa Phaät, Xaù-lôïi Töû chaép tay
cung kính thöa Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi:
–Thöa Ñaïi só! Neáu coù ai muoán hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu
naøy thì tu haønh nhö theá naøo?
Nghe hoûi nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi noùi vôùi Cuï thoï Xaù-
lôïi-phaát:
–Naøy Xaù-lôïi Töû! Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo khi haønh haïnh
Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm saâu thì neân quaùn taùnh naêm uaån laø khoâng.
Naøy Xaù-lôïi Töû, saéc chaúng khaùc khoâng, khoâng chaúng khaùc saéc.
Saéc töùc laø khoâng, khoâng töùc laø saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö
vaäy.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Töôùng khoâng cuûa caùc phaùp khoâng sinh khoâng
dieät, khoâng caáu khoâng tònh, khoâng taêng khoâng giaûm.
Cho neân trong khoâng khoâng coù saéc, khoâng coù thoï, töôûng, haønh,
thöùc; khoâng coù nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù; khoâng coù saéc, thanh,
höông, vò, xuùc, phaùp; khoâng coù nhaõn giôùi cho ñeán khoâng coù yù thöùc
giôùi; khoâng coù voâ minh, cuõng khoâng coù söï dieät taän cuûa voâ minh, cho
ñeán khoâng coù giaø cheát, cuõng khoâng coù söï dieät taän cuûa giaø cheát;
khoâng coù Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo, khoâng coù trí, cuõng khoâng coù ñaéc. Vì
khoâng coù choã ñaéc. Neân Boà-taùt nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, taâm
khoâng chöôùng ngaïi. Vì khoâng chöôùng ngaïi neân khoâng sôï seät, xa lìa
moäng töôûng ñieân ñaûo, chöùng Nieát-baøn cöùu caùnh.
Chö Phaät ba ñôøi ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø chöùng
ñaéc Boà-ñeà Voâ thöôïng. Cho neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø chuù raát
linh, laø chuù raát saùng, laø thaàn chuù Voâ thöôïng, laø thaàn chuù khoâng gì
baèng, coù naêng löïc dieät tröø taát caû khoå, chaân thaät khoâng hö, cho neân
noùi chuù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, Boà-taùt lieàn noùi chuù:
“Yeát-ñeá, yeát-ñeá, ba la yeát-ñeá, ba la taêng yeát-ñeá, Boà-ñeà ta baø
ha.”
–Nhö vaäy, naøy Xaù-lôïi-phaát! Ñoái vôùi vieäc haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña saâu xa, caùc Ñaïi Boà-taùt neân haønh nhö vaäy.
Khi noùi nhö theá xong, Ñöùc Theá Toân lieàn ra khoûi Tam-ma-ñòa
Quaûng ñaïi thaäm thaâm vaø khen ngôïi Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam, ñuùng vaäy, ñuùng vaäy!
Ñuùng nhö ñieàu oâng ñaõ noùi. Haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña saâu xa neân
haønh nhö vaäy. Khi haønh nhö vaäy, taát caû Ñöùc Nhö Lai ñeàu tuøy hyû.
Sau khi Ñöùc Theá Toân noùi nhö vaäy, Cuï thoï Xaù-lôïi-phaát, Ñaïi
Muïc-kieàn-lieân, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi cuõng raát vui möøng. Khi aáy,
Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la, Caøn-thaùt-baø…, trong chuùng hoäi nghe Phaät daïy
ñeàu raát hoan hyû, tin thoï phuïng haønh.

SOÁ 254

KINH
Haùn dòch: Tam taïng Sa-moân Trí Tueä Luaân.

Moät thuôû noï Ñöùc Theá Toân ôû trong nuùi Thöùu phong, thuoäc thaønh
Vöông xaù, cuøng vôùi chuùng ñaïi Tyø-kheo, chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Baáy giôø, Theá Toân nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa teân laø Quaûng ñaïi thaäm
thaâm chieáu kieán. Khi ñoù, trong chuùng coù Ñaïi Boà-taùt teân laø Quaùn Töï
Taïi, khi haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu, chieáu thaáy töï taùnh
naêm uaån ñeàu khoâng.
Khi aáy nöông oai thaàn cuûa Phaät, Cuï thoï Xaù-lôïi Töû chaép tay
cung kính thöa vôùi Ñaïi Boà-taùt Quaùn Theá AÂm:
–Thöa Thaùnh giaû! Neáu coù ngöôøi naøo muoán hoïc haïnh Baùt-nhaõ
ba-la-maät saâu xa thì phaûi tu haønh nhö theá naøo?
Nghe hoûi nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Theá AÂm Töï Taïi noùi vôùi Cuï
thoï Xaù-lôïi Töû:
–Naøy Xaù-lôïi Töû! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ khi haønh haïnh
Baùt-nhaõ ba-la-maät saâu xa thì neân chieáu thaáy töï taùnh cuûa naêm uaån laø
khoâng, lìa caùc khoå aùch.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Taùnh cuûa saéc laø khoâng, taùnh cuûa khoâng laø saéc.
Saéc chaúng khaùc khoâng, khoâng chaúng khaùc saéc. Saéc laø khoâng, khoâng
laø saéc; thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laïi nhö vaäy.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Taùnh töôùng caùc phaùp aáy laø khoâng, khoâng sinh
khoâng dieät, khoâng dô khoâng saïch, khoâng giaûm, khoâng taêng.
Cho neân trong khoâng khoâng coù saéc, khoâng coù thoï, töôûng, haønh,
thöùc; khoâng coù nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù; khoâng coù saéc, thanh,
höông, vò, xuùc, phaùp; khoâng coù nhaõn giôùi, cho ñeán khoâng coù yù thöùc
giôùi; khoâng coù voâ minh, cuõng khoâng coù söï taän dieät cuûa voâ minh, cho
ñeán khoâng coù söï taän dieät cuûa giaø cheát; khoâng coù Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo,
khoâng coù trí chöùng, khoâng coù ñaéc. Vì khoâng ñaéc neân Boà-taùt nöông truï
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña taâm khoâng chöôùng ngaïi. Vì taâm khoâng chöôùng
ngaïi neân khoâng coù sôï haõi, xa lìa moäng töôûng ñieân ñaûo, cöùu caùnh tòch
nhieân.
Chö Phaät ba ñôøi ñeàu nöông Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø ñaéc Boà-ñeà
Voâ thöôïng, hieän chöùng Chaùnh giaùc. Neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø
chaân ngoân lôùn, laø chaân ngoân raát saùng, laø chaân ngoân Voâ thöôïng, laø Voâ
chaân ngoân, khoâng gì baèng, coù khaû naêng tieâu tröø taát caû khoå, chaân thaät
khoâng hö.
Cho neân noùi chaân ngoân Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, Boà-taùt lieàn noùi
chaân ngoân:
“AÙn, nga-ñeá, nga-ñeá, phan ra nga-ñeá, phan ra nga-ñeá, phan ra
taùn nga-ñeá, maïo ñòa sa pha ha.”
Naøy Xaù-lôïi Töû! Ñoái vôùi haïnh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu,
caùc Ñaïi Boà-taùt neân hoïc nhö vaäy.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân an töôøng ra khoûi Tam-ma-ñòa vaø khen
ngôïi Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi:
Ñuùng nhö lôøi oâng noùi, haïnh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu neân haønh
nhö vaäy. Khi haønh nhö vaäy, taát caû Ñöùc Nhö Lai ñeàu tuøy hyû.
Sau khi Theá Toân noùi nhö vaäy, Cuï thoï Xaù-lôïi Töû, Boà-taùt Quaùn
Theá AÂm Töï Taïi, taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la, Caøn-ñaø-phöôïc... ôû trong
chuùng hoäi nghe Phaät noùi nhö vaäy raát laø vui möøng vaø tin thoï phuïng
haønh.

SOÁ 255

KINH
Haùn dòch: Ñaïi ñöùc Tam taïng Phaùp sö Sa-moân Phaùp Thaønh.

Vöông xaù, cuøng vôùi chuùng ñaïi Tyø-kheo vaø caùc Ñaïi Boà-taùt.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân nhaäp phaùp moân Tam-ma-ñòa Thaäm thaâm
minh lieãu. Ngay luùc ñoù, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi khi haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña saâu xa, quaùn saùt chieáu thaáy theå taùnh cuûa naêm uaån ñeàu
laø khoâng.
Khi aáy, Cuï thoï Xaù-lôïi Töû nöông oai löïc cuûa Phaät, thöa vôùi Ñaïi
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi:
–Thöa Thaùnh giaû! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo muoán tu
haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu thì phaûi tu hoïc nhö theá naøo?
Xaù-lôïi-phaát hoûi xong, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi traû lôøi:
–Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo muoán tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña thaâm saâu thì vò aáy neân quaùn saùt nhö vaày: Theå taùnh cuûa naêm uaån
ñeàu khoâng. Saéc töùc laø khoâng, khoâng töùc laø saéc. Saéc chaúng khaùc khoâng,
khoâng chaúng khaùc saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu laø khoâng. Cho
neân, naøy Xaù-lôïi Töû! Taùnh khoâng cuûa phaùp laø khoâng töôùng, khoâng sinh
khoâng dieät, khoâng caáu, khoâng lìa caáu, khoâng giaûm khoâng taêng.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Trong khoâng taùnh khoâng coù saéc, khoâng coù thoï,
khoâng coù töôûng, khoâng coù haønh, cuõng khoâng coù thöùc; khoâng coù nhaõn,
khoâng coù nhó, khoâng coù tyû, khoâng coù thieät, khoâng coù thaân, khoâng coù
yù; khoâng coù saéc, khoâng coù thanh, khoâng coù höông, khoâng coù vò,
khoâng coù xuùc, khoâng coù phaùp; khoâng coù nhaõn giôùi, cho ñeán khoâng coù
yù thöùc giôùi; khoâng coù voâ minh, khoâng coù söï taän dieät cuûa voâ minh;
khoâng coù giaø cheát, cuõng khoâng coù söï taän dieät cuûa giaø cheát; khoâng coù
Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo; khoâng coù trí, khoâng coù ñaéc, cuõng khoâng khoâng
ñaéc. Cho neân, naøy Xaù-lôïi Töû! Vì khoâng sôû ñaéc neân caùc Boà-taùt nöông
vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña taâm khoâng chöôùng ngaïi, khoâng sôï seät,
vöôït qua caùc ñieân ñaûo, ñaït Nieát-baøn cöùu caùnh.
Taát caû chö Phaät trong ba ñôøi ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, maø ñöôïc chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Cho neân bieát, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø chuù raát
bí maät, laø chuù raát saùng, laø chuù Voâ thöôïng, laø chuù khoâng gì baèng, laø
chuù coù theå dieät tröø taát caû khoå naïn, chaân thaät khoâng ñieân ñaûo. Neân
bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø chuù bí maät. Boà-taùt lieàn noùi chuù Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña:
“Nga-ñeá, nga-ñeá, ba la nga-ñeá, ba la taêng nga-ñeá, boà-ñeà sa
ha.”
Naøy Xaù-lôïi Töû! Ñaïi Boà-taùt neân tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät thaâm
saâu nhö vaäy.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân ra khoûi ñònh, noùi vôùi Thaùnh giaû Ñaïi Boà-
taùt Quaùn Töï Taïi:
Ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ noùi, neáu ai tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö
vaäy thì taát caû Ñöùc Nhö Lai ñeàu tuøy hyû.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân noùi nhö vaäy xong, Cuï thoï Xaù-lôïi Töû,
Thaùnh giaû Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi, taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la, Caøn-
thaùt-baø... trong theá gian nghe Phaät noùi ñeàu raát hoan hyû, tín thoï phuïng
haønh.

SOÁ 256 – BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH BAÛN TIEÁNG PHAÏM... 675
SOÁ 256
BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH

BAÛN TIEÁNG PHAÏM ÑÔØI ÑÖÔØNG
Haùn dòch: Hoøa thöôïng Töø AÂn.
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi tröïc tieáp daïy cho Tam taïng Phaùp sö Huyeàn
Trang, baûn tieáng Phaïm khoâng nhuaän saéc.
Baùt ra nga nhöôõng baù ra nhò ña, hoät lí na daõ toá ñaùt laõm a lò daõ
phöôïc loã chæ ñeá thaáp phöôïc loä mao ñòa, sa ñaùt vuõ nghieãm tyû laõm baùt ra
nga nhöôõng baù ra nhò ña taû lò dieãm taû ra ma nöõ vó daõ phöôïc loã ca ñeå baø
ma baùn taû taéc kieán ñaø ta ñaùt thaát taû, ta phöôïc baø phöôïc, tuaát nhó dieãm
baû thaát daõ ñeå ta ma y haï xaù lò boå ñaùt ra loã baïn tuaát nhó dieãm tuaát nhó
daõ, ñôùi phöôïc loã baïn loã baù naüng tyû laät tha tuaát nhó daõ, tuaát nhó daõ ña
daõ, naüng tyû laät tha taùt loã baïn daï, noä loã baïn ta tuaát nhó daõ daï tuaát nhó daõ
ña, ta loã baïn nhaát phöôïc nhò phöôïc pheä na naüng taùn nga nhöôõng taùn ta
ca ra vó nga nhöôõng naãm y haï, xaû lò boå ñaùt ra taùt ra phöôïc ñaït ma tuaát
nhó daõ ña laïc khaát xoa noa a noä ña baù naüng a ninh loã ñaø a vó ma ra a noä
naüng a baù lò boå ra noa ña ta moãi xaû lí boå ñaùt ra tuaát nhó daõ, da dieãm
naüng loã baïn naüng pheä na naüng naüng taùn nga nhöôõng, naüng taùn ta ca ra,
naüng vó nga nhöôõng naãm naüng chieát khaát soâ tuaát loã ñaùt ra ca ra noa tyû
nhó haï phöôïc ca daõ ma naüng löïc naüng loã baïn nhieáp na saûn ñaø ra ta ta
baù ra saét tra vó daõ, ñaït ma naüng chieát soâ ñaø ñoâ lò daõ phöôïc naüng ma noä
vó nga nhöôõng nga naãm ñaø ñoâ naüng vó nhó daõ naüng vó nhó daõ naüng vó
nhó daõ khaát xoa duï naüng, vó nhó daõ khaát xoa duï.
Daõ phöôïc nha ra maï ra naãm naüng nha ra ma ra noa khaát xoa duï
naüng nhuïc nhö ta maãn na daõ ninh loã ñaø ma nga nhöôõng, naüng nga
nhöôõng naãm naüng baùt ra tyø ñeå, naüng tyû ta ma ña ta moãi voâ na baùt ra
tyø phuû ñaùt phöôïc mao ñòa ta ñaùt phöôïc naãm baùt ra nga nhöôõng baù ra
nhò ma thaát lò ñeå daõ vó haï ra ñeå daõ chæ ña phöôïc ra noa vó nhó daõ khaát
xoa duï naüng vó nhó daõ, khaát xoa duï daõ phöôïc nhaï ra ma ra naãm, naüng
nha ra ma, ma ra noa khaát xoa duï, naüng nhuïc nhö ta moãi na daõ, ninh
loã ñaø ma lò nga nhöôõng, naüng nga nhöôõng naãm, naüng baùt ra tyø ñeå
naüng tyû ta ma ña ta moãi na, baùt ra tyø ñeå, ñaùt phöôïc mao ñòa ta ñaùt
phöôïc naãm baùt ra nga nhöôõng baù ra nhò ña ma thaát lò ñeå daõ vó haï, ra
ñeå daõ, chæ ña phöôïc ra noa chæ ña ra noa.
Naüng taát ñeå ñaùt phöôïc na hoaøng lí toá ñoâ vó baù lí daõ ta ñeå giaø lan
ña ninh saét tra ninh lí daõ phöôïc naãm ñeå lò daõ ñaø phöôïc vó daõ phöôïc taát
theå ña ta phöôïc moät ñaø baùt ra nga nhöôõng, baù ra nhò ña ma thaát lò ñeå
theá naäu ña lan sam maïo theá sam moät ñòa ma tyû sam moät ñaø ña ta moãi
nga ngöôõng ña vó dieãn baùt ra nga nhöôõng, baù ra nhò ña ma haï maõn ñaùt
loã ma haï vó nhó daõ, maõn ñaùt ra a naäu ña ra maõn ñaùt ra ta ma ta ñeå
maõn.
Ñaùt ra taùt phöôïc nhuïc khö baùt ra xaû naüng ta ñeå daõ ma nhò theá lò
daõ ñaùt phöôïc baùt ra nga nhöôõng baù ra nhò ña, muïc ngaät haäu maõn ñaùt
ra ñaùt nhó tha nga ñeá ñeá ñeá baù ra nga ñeá baùt ra taêng nga ñeá mao ñòa
ta phöôïc haï.

SOÁ 257 – KINH THAÙNH PHAÄT MAÃU BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA 677
SOÁ 257
KINH THAÙNH PHAÄT MAÃU BAÙT-NHAÕ

BA-LA-MAÄT-ÑA
Haùn dòch: Ñaïi sö Thi Hoä.

Vöông xaù, cuøng vôùi moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò ñaïi Tyø-kheo vaø
chuùng Ñaïi Boà-taùt vaây quanh.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân nhaäp Tam-ma-ñòa Thaäm thaâm quang
minh tuyeân thuyeát Chaùnh phaùp. Khi aáy trong hoäi cuûa Ñöùc Phaät, Ñaïi
Boà-taùt Quaùn Töï Taïi ñaõ tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu, quaùn
thaáy töï taùnh cuûa naêm uaån laø khoâng.
Khi aáy nöông oai thaàn cuûa Phaät, Toân giaû Xaù-lôïi-phaát ñeán tröôùc
Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi thöa:
–Neáu thieän nam, thieän nöõ öa thích tu hoïc phaùp moân Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña thaâm saâu naøy thì neân hoïc nhö theá naøo?
Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi noùi vôùi Toân giaû Xaù-lôïi Töû:
–OÂng haõy laéng nghe cho thaät kyõ. Vì oâng, toâi seõ giaûng noùi:
Neáu coù thieän nam, thieän nöõ öa thích hoïc phaùp moân Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña naøy thì neân quaùn töï taùnh cuûa naêm uaån laø khoâng. Sao
goïi laø töï taùnh cuûa naêm uaån ñeàu khoâng? Nghóa laø saéc chính laø
khoâng, khoâng chính laø saéc. Saéc chaúng khaùc khoâng, khoâng chaúng
khaùc saéc. Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu nhö vaäy.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Töôùng khoâng nhö theá cuûa taát caû phaùp, khoâng
sinh khoâng dieät, khoâng caáu nhieãm, khoâng thanh tònh, khoâng taêng
tröôûng, khoâng toån giaûm.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Cho neân trong khoâng khoâng coù saéc, khoâng coù
thoï, töôûng, haønh, thöùc; khoâng coù nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù; khoâng
coù saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp, khoâng coù nhaõn giôùi, khoâng coù
nhaõn thöùc giôùi, cho ñeán khoâng coù yù giôùi, khoâng coù yù thöùc giôùi;
khoâng coù voâ minh, khoâng coù söï taän dieät cuûa voâ minh, cho ñeán
khoâng coù giaø cheát, cuõng khoâng coù söï taän dieät cuûa giaø cheát; khoâng
coù Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo, khoâng coù trí, khoâng coù ñaéc, cuõng khoâng
khoâng ñaéc.
Naøy Xaù-lôïi Töû! Do khoâng ñaéc aáy, Ñaïi Boà-taùt nöông vaøo haïnh
töông öng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân taâm khoâng vöôùng maéc, cuõng
khoâng chöôùng ngaïi. Do khoâng vöôùng maéc vaø khoâng chöôùng ngaïi neân
khoâng sôï seät, xa lìa taát caû ñieân ñaûo voïng töôûng chöùng vieân tòch cöùu
caùnh.
Taát caû chö Phaät trong ba ñôøi ñeàu nöông vaøo Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy maø chöùng ñaéc Boà-ñeà Voâ thöôïng.
Cho neân bieát Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy laø chuù raát saùng, laø
chuù saùng voâ thöôïng, laø chuù khoâng gì baèng, coù naêng löïc dieät tröø taát
caû khoå naõo, ñoù laø phaùp chaân thaät khoâng hö voïng. Nhöõng ai tu hoïc
thì neân hoïc nhö vaäy. Toâi tuyeân noùi chuù Ñaïi minh cuûa Baùt-nhaõ ba-
la-maät-ña:
“Ñaùt ninh tha, aùn nga ñeá nga ñeá, phan ra nga ñeá, phan ra taêng
nga ñeá maïo ñeà sa haï.”
Naøy Xaù-lôïi Töû! Caùc Ñaïi Boà-taùt naøo neáu tuïng caâu chuù minh cuûa
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy töùc laø tu hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm
saâu.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân an töôøng ra khoûi ñònh, khen ngôïi Ñaïi Boà-
taùt Quaùn Töï Taïi:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam, ñuùng nhö lôøi oâng ñaõ
noùi. Ñuùng vaäy, ñuùng vaäy! Hoïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân hoïc nhö
vaäy. Ñoù laø cöùu caùnh voâ thöôïng chaân thaät, taát caû Ñöùc Nhö Lai ñeàu
tuøy hyû.
Ñöùc Phaät noùi kinh naøy xong, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi vaø caùc
Tyø-kheo cho ñeán taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la, Caøn-thaùt-baø... trong theá
gian, nghe Phaät noùi ñeàu raát hoan hyû vaø tín thoï phuïng haønh.

SOÁ 258
KINH PHAÄT THUYEÁT THAÙNH PHAÄT

MAÃU TIEÅU TÖÏ BAÙT-NHAÕ BA-LA-
MAÄT-ÑA
Haùn dòch: Sa-moân Thieân Töùc Tai.

Vöông xaù, cuøng vôùi moät ngaøn hai traêm naêm möôi vò ñaïi Tyø-kheo vaø
caùc traêm ngaøn öùc na-do-ña Boà-taùt. Laïi coù traêm ngaøn öùc trieäu ñaïi
chuùng Phaïm vöông, Ñeá Thích, Hoä theá cung kính vaây quanh.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân ngoài kieát giaø treân toøa Sö töû Kieát töôøng
baûo taïng. Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi ñöùng daäy, tròch aùo baøy
vai phaûi, goái phaûi saùt ñaát, chieâm ngöôõng Theá Toân maét khoâng rôøi,
chaép tay cung kính, vui möøng phaán khôûi leã laïy saùt hai chaân Theá
Toân, thöa:
Baïch Theá Toân! Cuùi xin Ñöùc Theá Toân noùi cho con veà kinh Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña toùm löôïc ñeå caùc chuùng sinh nghe phaùp naøy maø ñaït
ñöôïc phöôùc ñöùc lôùn, taát caû nghieäp chöôùng chaéc chaén tieâu tröø, ñôøi
ñöông lai seõ ñaéc Boà-ñeà Voâ thöôïng. Neáu coù chuùng sinh phaùt taâm chí
thaønh thoï trì ñoïc tuïng chaân ngoân naøy thì chaén chaén thaønh töïu söï
mong caàu theo yù muoán, khoâng coù caùc tai naïn veà ma.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân noùi vôùi Ñaïi Boà-taùt Thaùnh Quaùn Töï Taïi:
–Laønh thay, oâng noùi raát hay! Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän
nam! OÂng chí taâm nhö vaäy laø laøm cho caùc chuùng sinh ñöôïc an laïc
soáng laâu.
Naøy thieän nam! OÂng neân laéng nghe cho thaät kyõ, chí taâm maø
nghe ta noùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña toùm löôïc. Neáu chuùng sinh
nghe noùi phaùp naøy seõ ñaït ñöôïc phöôùc ñöùc lôùn, taát caû nghieäp chöôùng
ñeàu tieâu tröø, chaéc chaén mau chöùng ñaéc Chaùnh ñaúng Boà-ñeà Voâ
thöôïng. Neáu coù chuùng sinh phaùt taâm thoï trì chaân ngoân naøy thì khoâng
coøn caùc ma söï, taát caû ñeàu ñöôïc thaønh töïu.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Quaùn Töï Taïi laïi baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Baïch Thieän Theä! Nay noùi kinh naøy cho caùc
chuùng sinh khieán hoï an laïc.
Baáy giôø, trong nhaát thôøi, Ñöùc Theá Toân nhaäp vaøo Tam-ma-ñòa
teân Giaûi thoaùt nhaát thieát chuùng sinh. Khi ra khoûi ñònh, töôùng loâng
traéng giöõa chaëng maøy cuûa Ñöùc Phaät phoùng traêm ngaøn öùc trieäu aùnh
saùng. AÙnh saùng lôùn naøy chieáu khaép taát caû coõi chö Phaät. Taát caû chuùng
sinh nhôø aùnh saùng röïc rôõ aáy, chaéc chaén mau chöùng Boà-ñeà Voâ thöôïng.
Taát caû chuùng sinh ôû ñòa nguïc ñeàu ñaït ñöôïc an laïc vaø caùc coõi Phaät
chaán ñoäng saùu caùch. Phía treân chö Phaät laïi raûi boät höông chieân-ñaøn,
traàm thuûy ñeå cuùng döôøng.
Ñöùc Theá Toân noùi kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy thì khi aáy taát
caû Ñaïi Boà-taùt ñeàu phaùt taâm bình ñaúng, phaùt taâm thöông yeâu, phaùt
taâm nhôù nghó laøm lôïi ích cho ngöôøi, phaùt taâm mau xa lìa taát caû toäi
chöôùng, phaùt taâm laøm ñuû caùc loaïi lôïi ích, phaùt taâm Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña.
Luùc ñoù, Theá Toân baûo Ñaïi Boà-taùt Thaùnh Quaùn Töï Taïi:
–Caùc oâng haõy laéng nghe thaät kyõ. Vì caùc oâng, ta seõ noùi chaân
ngoân Thaùnh Phaät Maãu Tieåu Töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña:
“Naüng moà xaù keát daõ, maãu naüng dueä ñaùt tha, nga ña daõ laät yeát,
ñeá tam ma döôïc ngaät tam moät ñaø daõ, ñaùt nhó daõ tha maãu ninh maãu
ninh ma haï maãu naüng dueä sa phöôïc haï.”
Ñöùc Phaät noùi vôùi Ñaïi Boà-taùt Thaùnh Quaùn Töï Taïi:
–Chaân ngoân cuûa Thaùnh Phaät Maãu Tieåu Töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy taát caû chö Phaät nhôø vaøo ñaây maø chöùng ñaéc Boà-ñeà Voâ thöôïng.
Ta cuõng nhôø chaân ngoân cuûa Tieåu Töï Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy maø
chöùng thaønh Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà. Thuôû xöa coù Ñöùc Phaät
cuõng hieäu laø Thích-ca Maâu-ni Nhö Lai, ñöôïc nghe Ñöùc Phaät aáy noùi
phaùp naøy. Ñöùc Phaät aáy noùi, taát caû chö Phaät ôû ba ñôøi nhö vaäy, nhôø
phaùp naøy môùi ñöôïc thaønh Phaät.
Ñöùc Phaät laïi baûo Ñaïi Boà-taùt Thaùnh Quaùn Töï Taïi:
–Nay ta thoï kyù cho oâng, ôû trong nhaân gian ñôøi vò lai oâng ñöôïc
thaønh Phaät ñaïo, hieäu laø Phoå Phoùng Quang Minh Caùt Töôøng Baûo Phong
Vöông Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc. OÂng ñöôïc nghe phaùp vi dieäu
nhö vaäy neân thoï trì ñoïc tuïng, töï mình ghi cheùp, hoaëc baûo ngöôøi khaùc
ghi cheùp, tö duy hieåu roõ. Laïi vì taát caû chuùng sinh maø giaûng noùi yù nghóa
khieán hoï ghi cheùp kinh aáy. Vôùi ai, ngay nhaø ôû cuûa chính mình maø thoï
trì, ñoïc tuïng thì ñôøi vò lai mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.
Luùc ñoù, taát caû Ñöùc Nhö Lai ñeàu laøm chöùng cho caùc oâng. Hoâm nay, vì
oâng ta laïi noùi Ñaø-la-ni cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña:
“Ñaùt nhó daõ tha aùn nhaï daõ nhaï daõ baùt naïp ma tích aùt phöôïc
minh taùt ra taùt lí neâ vó lyù vó lyù vó ra vó lyù, xaõ lyù xaõ lyù nhó phöôïc ña, noã
baù ra kieát moät ñoä ña ra ni boá ra ni, boá ra daõ, baø nga phöôïc, ñeá taùt laät
phöôïc, thöông ma ma boá ra daõ, taùt laät phöôïc taùt ñaùt phöôïc, taùt laät
phöôïc, phöôïc laät ma, phöôïc ra noã keát vó tuaát ñaø daõ, vó tuaát ñaø daõ moät
ñaø ñòa saét saù, ninh naüng sa phöôïc haï.”
Ñöùc Phaät daïy Ñaïi Boà-taùt Thaùnh Quaùn Töï Taïi:
–Ñaø-la-ni cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy laø dieäu phaùp thuø
thaéng, laø meï sinh ra taát caû chö Phaät, Boà-taùt. Neáu coù chuùng sinh vöøa
nghe phaùp naøy thì taát caû toäi chöôùng ñaõ phaïm ñeàu tieâu tröø. Taát caû chö
Phaät, chuùng Boà-taùt traûi qua traêm kieáp noùi coâng ñöùc cuûa noù khoâng theå
naøo heát. Neáu ai thoï trì, ñoïc tuïng Ñaø-la-ni naøy thì ñoàng theå nhaäp trong
taát caû Maïn-traø-la, ñöôïc nhaän quaùn ñaûnh. Neáu ai thoï trì taát caû chaân
ngoân ñeàu ñöôïc thaønh töïu.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Thaùnh Quaùn Töï Taïi thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Vì sao laïi noùi Ñaø-la-ni cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy?
Theá Toân noùi:

–Vì thöông yeâu taát caû chuùng sinh bieáng nhaùc, ít phöông tieän toát
neân noùi Ñaø-la-ni cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy ñeå hoï thoï trì ñoïc
tuïng. Neáu ai töï mình ghi cheùp, hoaëc baûo ngöôøi khaùc ghi cheùp thì taát
caû nhöõng ngöôøi naøy seõ mau choùng chöùng ñaéc Boà-ñeà Voâ thöôïng. Theá
Toân ñaõ noùi ñaày ñuû veà Ñaø-la-ni cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät aáy.
Luùc ñoù, Ñaïi Boà-taùt Thaùnh Quaùn Töï Taïi thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Phaùp naøy thaät chöa töøng coù! Baïch Theá Toân!
Phaùp naøy thaät chöa töøng coù! Baïch Thieän Theä! Theá Toân Ñaïi Töø, vì
muoán cöùu ñoä cho taát caû chuùng sinh bieáng nhaùc, ít phöông tieän toát ñeå
hoï ñöôïc lôïi ích an laïc maø giaûng noùi phaùp vi dieäu nhö vaäy!
Sau khi Ñöùc Phaät noùi kinh naøy, caùc ñaïi Thanh vaên, caùc Ñaïi
Boà-taùt... taát caû Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la, Ngaøn-ñaït-phöôïc... trong theá
gian nghe Phaät noùi nhö vaäy raát vui möøng, tin thoï phuïng haønh roài
laøm leã lui ra.

SOÁ 259 – KINH BOÀ-TAÙT QUAÙN TÖÔÛNG PHAÄT MAÃU BAÙT-NHAÕ... 685
SOÁ 259
KINH BOÀ-TAÙT QUAÙN TÖÔÛNG PHAÄT

MAÃU BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA
Haùn dòch: Ñaïi sö Thieân Töùc Tai.
Chaân ngoân Quaùn ñaûnh:

“AÙn, naüng moà xaù keát daõ, maãu naüng dueä, ñaùt tha nga ña daõ ra
haï, ñeá tam mieäu tam moät ñaø daõ.”
Tuïng chaân ngoân naøy baûy bieán, ñeå tay quaùn ñaûnh treân ñaàu vaø
chaïm khaép thaân mình, sau ñoù chí taâm nhôù nghó, laøm theo quaùn haønh
cuûa Boà-taùt Phaät Maãu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Quaùn töôûng Boà-taùt aáy coù
ba maët, ba maét, thaân maøu vaøng roøng, ngoài teân toøa Sö töû Kieát töôøng
taïng. Toøa sen vaøng roøng ngaøn caùnh.
Thaân Boà-taùt coù saùu caùnh tay goàm:
Ba caùnh tay beân phaûi: Caùnh tay thöù nhaát caàm xaâu chuoãi haït,
caùnh tay thöù hai caàm muõi teân, caùnh tay thöù ba bieåu hieän töôùng thí
nguyeän.
Ba caùnh tay beân traùi: Caùnh tay thöù nhaát caàm kinh, caùnh tay thöù
hai caàm cung, caùnh tay thöù ba caàm baûo chaâu nhö yù.
Saùu caùnh tay nhö vaäy trang nghieâm ñuû loaïi. ÔÛ treân thaân Boà-
taùt phoùng voâ soá traêm ngaøn öùc trieäu aùnh saùng, chieáu khaép taát caû theá
giôùi.
Laïi quaùn töôûng taát caû Ñöùc Nhö Lai vaø taát caû Boà-taùt; Boà-taùt Ña-
la.... Thaân trang nghieâm ñaày ñuû töôùng haûo, ñem caùc hoa höông ñích
thaân cuùng döôøng.
Quaùn töôûng nhö vaäy, laïi nieäm chaân ngoân:
“AÙn, naüng moà xaù keát daõ, maãu naüng dueä ñaùt tha nga ña daõ, ra
haï ñeá tam mieäu tam moät ñaø daõ, ñaùt nhó daõ tha, aùn maãu nhó, maãu nhó
ma haï dueä baø phöôïc haï.”
Laïi tuïng chaân ngoân caên baûn:
“Ñaùt nhó daõ tha, aùn nhaï dueä baùt naïp ma, tyû a phöôïc nhó a phöôïc
nhó, sa ra sa la ni ñòa lyù ñòa lyù, ra ñòa lyù ñòa ra, ñòa lyù nhó phöôïc ña, noã
ba la nhó moät ñoä da ra ni boá ra daõ baø nga phöôïc ñeå taùt lyù phöôïc, xaù
ma ma ba lyù boá ra daõ sa baø lyù phöôïc ra taû taùt lyù phöôïc, taùt ñaùt xoa taû
taùt lyù phöôïc ca lyù ma phöôïc ra noa nhó vó du ñaø daõ vó du ñaø daõ moät
ñaø, ñòa saét tra, nhó naüng sa phöôïc haï.”
Tuïng chaân ngoân naøy xong, laïi haønh quaùn töôûng: Töôûng beân
phaûi cuûa Boà-taùt Phaät Maãu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña kia coù Theá Toân
Thích-ca Maâu-ni, Theá Toân Nhieân Ñaêng, Theá Toân Voâ Löôïng Thoï,
Theá Toân Trí Quyeát Ñònh, Theá Toân Quang Minh Vöông, Theá Toân
Ñieän Thanh Khoång AÂm, Theá Toân Kim Hoa, Theá Toân Taùn Hoa. ÔÛ
beân traùi Boà-taùt coù Theá Toân Tyø-baø-thi, Theá Toân Yeát-caâu-phuù-na, Theá
Toân Ca-nhaõ-ca Maâu-ni, Theá Toân Ca-dieáp, Theá Toân Baûo Thuû. ÔÛ phía
tröôùc maët Boà-taùt coù Theá Toân Ñaïi Bieán Chieáu, Theá Toân Baûo Sinh,
Theá Toân A-di-ñaø, Theá Toân Baát Khoâng Thaønh Töïu, Theá Toân A-suùc.
ÔÛ phía sau Boà-taùt coù Theá Toân Toái Thöôïng Lieân Hoa, Theá Toân Toái
Thöôïng Baûo, Theá Toân Hyû Caùt Töôøng, Theá Toân Löu Ly Quang, Theá
Toân Baát Tö Nghì Caùt Töôøng. ÔÛ tröôùc Boà-taùt coù Boà-taùt Thaùnh Quaùn
Töï Taïi, Boà-taùt Töø Thò, Boà-taùt Phoå Hieàn, Boà-taùt Dieäu Caùt Töôøng, Boà-
taùt Quy Maïng, Boà-taùt Baát Tö Nghì Caùt Töôøng Thanh, Boà-taùt Kim
Cang Thuû, Boà-taùt Voâ Taän YÙ, Boà-taùt Bieän Tích, Boà-taùt Voâ Bieân Bieän,
Boà-taùt Hö Khoâng Taïng, Boà-taùt Voâ Caáu Xöùng, Boà-taùt Töï Taïi Haønh,
Boà-taùt Phaùp Sinh, Boà-taùt Thöôøng Ñeá, Boà-taùt Nguyeät Quang, Boà-taùt
Phaùp Vaân, Boà-taùt Ñòa Taïng, Boà-taùt Baûo Taïng, Boà-taùt Baûo Traøng,
Boà-taùt Thi-khí, Boà-taùt Höông Töôïng, Boà-taùt Kim-tyø-la.
Taát caû Ñaïi Boà-taùt nhö vaäy coù maët khaép caû coõi Phaät.
SOÁ 259 – KINH BOÀ-TAÙT QUAÙN TÖÔÛNG PHAÄT MAÃU BAÙT-NHAÕ... 687
Laïi coù Bích Mî Minh vöông... cuõng ôû tröôùc Boà-taùt.

Quaùn töôûng moãi Thaùnh chuùng nhö vaäy xong, laïi töôûng nhöõng
vaät duïng, traân baûo, höông hoa cuûa trôøi, ngöôøi trong nhaân gian ñem
cuùng döôøng Boà-taùt Phaät Maãu Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø taát caû quyeán
thuoäc cuûa Boà-taùt.
Ai quaùn nhö vaäy thì ngöôøi aáy khoâng bao laâu seõ chöùng thaønh
Phaät.

SOÁ 260
KINH KHAI GIAÙC TÖÏ TAÙNH BAÙT-

NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA
Haùn dòch: Ñôøi Toáng, Sa-moân Duy Tònh.
QUYEÅN 1

Vöông xaù cuøng vôùi chuùng ñaïi Bí-soâ vaø chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân baûo Toân giaû Tu-boà-ñeà:
–Naøy Tu-boà-ñeà! Saéc laø voâ taùnh, giaû taùnh, thaät taùnh. Thoï,
töôûng, haønh, thöùc laø voâ taùnh, giaû taùnh, thaät taùnh.
Naøy Tu-boà-ñeà! Nhö vaäy cho ñeán nhaõn saéc, nhaõn thöùc; nhó
thanh, nhó thöùc; tyû höông, tyû thöùc; thieät vò, thieät thöùc; thaân xuùc, thaân
thöùc; yù phaùp, yù thöùc laø voâ taùnh, giaû taùnh, thaät taùnh.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong ba taùnh aáy, ñoái vôùi saéc khoâng
coøn ngu si. Neân bieát sôû haønh aáy laø haønh chaân chaùnh cuûa Boà-taùt.
Haønh nhö vaäy thì Boà-taùt aáy mau chöùng quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu nhö vaäy. ÔÛ
trong caùc thöùc, neáu Ñaïi Boà-taùt hieåu roõ phaùp voâ töôùng thì caùc khoå töï
tieâu tröø, caùc töôùng tòch tónh. Neân bieát, sôû haønh nhö vaäy laø haønh chaân
chaùnh cuûa Boà-taùt. Neáu haønh nhö vaäy thì Boà-taùt aáy mau chöùng quaû
Boà-ñeà voâ thöôïng.
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân laëp laïi baèng keä:

Neáu hieåu phaùp voâ töôùng
Thì khoå töï tieâu dieät
Caùc töôùng ñeàu tòch tónh
Laø sôû haønh Boà-taùt.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong caùc saéc, toái vaø saùng ñeàu bình
ñaúng nöông töïa nhau. Boà-taùt coù theå hieåu roõ moät caùch nhö thaät, theå
nhaäp ñieàu naøy ñoái vôùi caùc phaùp cuõng nhö vaäy, Boà-taùt aáy mau chöùng
quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu nhö vaäy, ôû
trong caùc thöùc toái vaø saùng bình ñaúng nöông töïa nhau. Neáu Boà-taùt coù
theå hieåu roõ moät caùch nhö thaät. Neáu hieåu roõ vaø theå nhaäp ñieàu naøy
thì ñoái vôùi caùc phaùp cuõng vaäy, Boà-taùt aáy mau chöùng quaû Boà-ñeà voâ
thöôïng.
Baáy giôø, Theá Toân laëp laïi baèng keä:
Neáu phaùp saùng vaø toái
Taùnh bình ñaúng nhö vaäy
Nöông töïa vaø theå nhaäp
Bieát roài ñaéc Boà-ñeà.
Laïi nöõa, Tu-boà-ñeà! Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi caùc saéc, thoï, töôûng,
haønh, thöùc chuyeån ñoåi ba taùnh, neáu ngöôøi coù trí hieåu roõ moät caùch nhö
thaät thì ôû trong thöùc khoâng chaáp thuû, cuõng khoâng hieän chuyeån, taâm vò
aáy khai saùng. Ñoái vôùi thöùc, vò aáy khoâng chaáp thuû, taâm ñaõ khai saùng
roài thì ôû trong phaùp Ñaïi thöøa coù theå xuaát ly, huoáng chi ôû trong phaùp
Thanh vaên, Duyeân giaùc. Laïi do khoâng chaáp thuû, taâm khai saùng nhö
vaäy neân maõi maõi khoâng bao giôø sinh trong caùc coõi ñòa nguïc, ngaï quyû,
suùc sinh, ngöôøi, trôøi, chòu khoå sinh töû.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Saéc sinh hay saéc dieät? Neáu noùi saéc coù
sinh töùc laø saéc aáy khoâng sinh. Neáu noùi saéc khoâng sinh töùc laø saéc aáy
töï taùnh khoâng sinh. Neáu Boà-taùt hieåu roõ moät caùch nhö thaät thì saéc aáy
töï taùnh khoâng sinh, cho neân ñoái vôùi saéc khoâng sinh maø coù theå coù.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Thöùc sinh
SOÁ 260 – KINH KHAI GIAÙC TÖÏ TAÙNH BAÙT-NHAÕ..., quyeån 1 691
hay thöùc dieät? Neáu noùi thöùc coù sinh thì thöùc aáy laø khoâng sinh. Neáu
noùi thöùc khoâng sinh laø thöùc aáy töï taùnh khoâng sinh. Neáu Boà-taùt hieåu
roõ moät caùch nhö thaät thì thöùc aáy töùc laø töï taùnh khoâng sinh, cho neân
ñoái vôùi thöùc khoâng sinh maø coù theå coù.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Saéc laø ngaõ, laø ngaõ
sôû”, noùi nhö vaäy thì ta noùi ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong ngoaïi ñaïo,
laø thaønh phaàn phaøm phu ngu si taø kieán.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Thoï, töôûng, haønh thöùc laø
ngaõ, laø ngaõ sôû”, noùi nhö vaäy thì ta noùi ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong
ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm phu ngu si taø kieán.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Saéc laø do ñôøi tröôùc
taïo thaønh, hoaëc do Ñaïi Töï taïi thieân hoùa thaønh, hoaëc khoâng coù nhaân
duyeân”, noùi nhö vaäy thì ta noùi raèng ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong
ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm phu ngu si, taø kieán.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Thoï, töôûng, haønh, thöùc laø
do ñôøi tröôùc taïo thaønh, hoaëc do Ñaïi Töï taïi thieân hoùa thaønh, hoaëc
khoâng coù nhaân duyeân”, noùi nhö vaäy thì ta noùi raèng ngöôøi aáy laø keû
ngoaïi ñaïo trong ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm phu ngu si, taø kieán.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Saéc laáy saéc töôïng
laøm töôùng; thoï laáy söï laõnh naïp laøm töôùng, töôûng laáy bieán tri laøm
töôùng, haønh laáy taïo taùc laøm töôùng, thöùc laáy söï phaân bieät laøm töôùng”,
noùi nhö vaäy, ta noùi raèng ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong ngoaïi ñaïo, laø
thaønh phaàn phaøm phu ngu si, taø kieán.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi raèng: “Khoå khoâng coù
tòch tónh. Neáu saéc aáy dieät thì laïc naøy tòch tónh”, noùi nhö vaäy, ta noùi
raèng ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm
phu ngu si, taø kieán.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi raèng: “Thoï, töôûng, haønh, thöùc
cuõng laïi nhö vaäy, khoå khoâng coù tòch tónh, neáu thöù aáy dieät thì laïc naøy
tòch tónh”, noùi nhö vaäy, thì ta noùi raèng ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong
ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm phu ngu si, taø kieán.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Saéc aáy khoâng coù;
thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng khoâng coù”, noùi nhö vaäy, thì ta noùi raèng
ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm phu
ngu si, taø kieán.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Nhö lôøi Phaät ñaõ
noùi: Saéc khoâng coù töï taùnh, khoâng sinh khoâng dieät, xöa nay tòch tónh,
töï taùnh Nieát-baøn”, noùi nhö vaäy neân ñoái vôùi taát caû phaùp vò aáy khoâng
hoøa hôïp, cuõng khoâng öa thích, theo lôøi noùi aáy maø hieåu bieát, thì ta noùi
raèng ngöôøi aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm
phu ngu si, taø kieán.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi noùi: “Thoï, töôûng, haønh,
thöùc cuõng nhö vaäy, theo lôøi Phaät ñaõ noùi thì chuùng ñeàu khoâng coù töï
taùnh, khoâng sinh khoâng dieät, xöa nay tòch tónh, töï taùnh Nieát-baøn”,
noùi nhö vaäy neân ñoái vôùi taát caû phaùp vò aáy khoâng hoøa hôïp, cuõng
khoâng öa thích, theo lôøi noùi aáy maø hieåu bieát, thì ta noùi raèng ngöôøi
aáy laø keû ngoaïi ñaïo trong ngoaïi ñaïo, laø thaønh phaàn phaøm phu ngu si,
taø kieán.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Laïi coù ngöôøi noùi: “Neáu coù ngöôøi cho
raèng saéc laø coù, roài chaáp tröôùc vaøo saéc coù söï sinh khôûi, roài theo ngoân
thuyeát maø chuyeån. Laïi coù ngöôøi chaáp saéc laø coù, lieàn ñoái vôùi saéc aáy,
nöông töïa taïp nhieãm maø coù töôùng tuøy chuyeån.” Laïi coù ngöôøi chaáp
saéc laø coù lieàn ñoái vôùi saéc aáy tu taäp tònh phaùp, thaønh laäp tuøy chuyeån.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Laïi coù
ngöôøi cho raèng: Thöùc laø coù, roài chaáp tröôùc vaøo thöùc neân coù söï sinh
khôûi, theo ngoân thuyeát maø chuyeån. Laïi coù ngöôøi chaáp: “Thöùc laø coù,
töùc laø vôùi thöùc aáy nöông töïa taïp nhieãm maø coù töôùng tuøy chuyeån.” Laïi
cho raèng: Thöùc laø coù lieàn ñoái vôùi thöùc aáy tu taäp tònh phaùp, thaønh laäp
tuøy chuyeån.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Hoaëc coù caùc Boà-taùt chaáp: saéc laø coù,
ñoái vôùi saéc aáy coù ñoaùn coù bieát, ñoái vôùi vieäc laøm quaù öa thích thì noùi
naêng trôû neân thoâng suoát, roài theo ñoái töôïng maø chuyeån. Laïi coù caùc
Boà-taùt chaáp saéc laø coù, roài ñoái vôùi saéc aáy coù ñoùan coù bieát, bieåu hieän
ñaày ñuû theo ñoái töôïng maø chuyeån. Laïi coù caùc Boà-taùt chaáp saéc laø
coù, ñoái vôùi saéc aáy hieåu roõ ñaày ñuû baïch phaùp, noùi raèng ñoái vôùi caùc
phaùp ñaõ ñaït ñöôïc töï taïi, ñoái vôùi vieäc laøm quaù öa thích thì coù khaû
naêng tuøy chuyeån.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Hoaëc coù
caùc Boà-taùt chaáp thoï, töôûng, haønh, thöùc laø coù, ñoái vôùi thöùc aáy coù ñoaùn
coù bieát, ñoái vôùi vieäc laøm quaù öa thích thì söï noùi naêng trôû neân thoâng
suoát. Laïi coù caùc Boà-taùt chaáp thöùc laø coù, ñoái vôùi thöùc aáy coù ñoaïn coù
bieát, bieåu hieän ñaày ñuû theo ñoái töôïng maø chuyeån. Laïi coù caùc Boà-taùt
chaáp thöùc laø coù, ñoái vôùi thöùc aáy hieåu roõ ñaày ñuû baïch phaùp, noùi raèng:
“Ñoái vôùi caùc phaùp ñaõ ñaït ñöôïc töï taïi, ñoái vôùi vieäc laøm quaù öa thích
coù khaû naêng tuøy chuyeån.”
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi ñoái vôùi saéc trong saéc coù
phaàn löôïng, ñeán vôùi khoå trong khoå, coù phaàn löôïng thì khoâng theå nhö
thaät quaùn saùt bình ñaúng, töùc laø ngaõ trong saéc coù sôû ñaéc, neáu ngaõ
trong saéc coù sôû ñaéc thì ngaõ kieán trong saéc coù sôû ñaéc. Neáu “ngaõ kieán”
trong saéc coù sôû ñaéc thì “chuùng sinh kieán” trong saéc coù sôû ñaéc. Neáu
“chuùng sinh kieán” trong saéc coù sôû ñaéc thì chuùng sinh trong saéc khoâng
coù sôû ñaéc. Khi “chuùng sinh kieán” aáy trong saéc khoâng coù sôû ñaéc thì
chuùng sinh aáy cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Neáu ñoái vôùi saéc phaùp, ai coù
töôùng sôû ñaéc coù theå thaønh laäp thì töôùng coù sôû ñaéc, coù choã nöông töïa.
Cho neân trong Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa vò aáy khoâng theå xuaát ly,
huoáng chi laø Ñaïi thöøa.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laïi nhö vaäy. Neáu
coù ngöôøi ñoái vôùi thöùc trong thöùc coù phaàn löôïng, ñoái vôùi khoå trong
khoå coù phaàn löôïng khoâng theå nhö thaät quaùn saùt bình ñaúng thì ngaõ
trong thöùc coù sôû ñaéc. Neáu ngaõ trong thöùc coù sôû ñaéc töùc laø ngaõ kieán
trong thöùc coù sôû ñaéc. Neáu ngaõ kieán trong thöùc coù sôû ñaéc thì “chuùng
sinh kieán” trong thöùc coù sôû ñaéc. Neáu “chuùng sinh kieán” trong thöùc
coù sôû ñaéc thì “chuùng sinh kieán” aáy ôû trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc.
Khi “chuùng sinh kieán” aáy trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø chuùng
sinh aáy cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Neáu ñoái vôùi phaùp maø coù töôùng sôû
ñaéc coù theå thaønh laäp töùc laø coù töôùng sôû ñaéc coù choã nöông töïa. Cho
neân trong Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa coøn khoâng theå xuaát ly,
huoáng chi laø Ñaïi thöøa.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi ñoái vôùi saéc trong saéc coù
phaàn löôïng, ñoái vôùi khoå trong khoå coù phaàn löôïng, nhöng coù nhö thaät
quaùn saùt bình ñaúng, töùc laø ngaõ ôû trong saéc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu ngaõ
trong saéc khoâng coù sôû ñaéc thì “ngaõ kieán” trong saéc khoâng coù sôû ñaéc.
Neáu “ngaõ kieán” trong saéc khoâng coù sôû ñaéc thì “chuùng sinh kieán”
trong saéc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu “chuùng sinh kieán” trong saéc khoâng
coù sôû ñaéc töùc laø “chuùng sinh kieán” aáy trong saéc coù sôû ñaéc. Khi
“chuùng sinh kieán” aáy trong saéc coù sôû ñaéc thì chuùng sinh aáy cuõng coù
sôû ñaéc. Neáu vôùi phaùp maø coù töôùng sôû ñaéc coù theå thaønh laäp thì coù
töôùng sôû ñaéc, coù choã nöông töïa. Cho neân ôû trong Thanh vaên, Duyeân
giaùc thöøa coøn khoâng theå xuaát ly, huoáng chi laø Ñaïi thöøa.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Neáu coù
ngöôøi ñoái vôùi thöùc trong thöùc coù phaàn löôïng, ñoái vôùi khoå trong khoå
coù phaàn löôïng, quaùn saùt bình ñaúng, töùc laø ngaõ trong thöùc khoâng coù sôû
ñaéc. Neáu ngaõ trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc thì “ngaõ kieán” trong thöùc
khoâng coù sôû ñaéc. Neáu “ngaõ kieán” trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc thì
“chuùng sinh kieán” trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu “chuùng sinh
kieán” trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø “chuùng sinh kieán” aáy ôû trong
thöùc coù sôû ñaéc. Neáu “chuùng sinh kieán” aáy trong thöùc coù sôû ñaéc thì
chuùng sinh aáy cuõng coù sôû ñaéc. Neáu vôùi phaùp coù töôùng sôû ñaéc coù theå
thaønh laäp thì töôùng sôû ñaéc coù nôi nöông töïa. Cho neân ôû trong Thanh
vaên, Duyeân giaùc thöøa khoâng theå xuaát ly, huoáng chi Ñaïi thöøa.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ngöôøi naøo ñoái vôùi saéc maø khoâng
theå nhö thaät quaùn saùt bình ñaúng, khoâng nhö thaät phaân bieät phaàn
löôïng vaø phaân vaân veà phaàn löôïng thì saéc trong saéc coù sôû ñaéc. Khi saéc
trong saéc coù sôû ñaéc thì “saéc kieán” trong saéc coù sôû ñaéc. Neáu “saéc
kieán” trong saéc coù sôû ñaéc thì “chuùng sinh kieán” trong saéc coù sôû ñaéc.
Neáu “chuùng sinh kieán” trong saéc coù sôû ñaéc thì taát caû trong saéc coù sôû
ñaéc. Khi taát caû coù sôû ñaéc töùc laø taát caû khoâng coù sôû ñaéc. Neáu vôùi phaùp
maø coù töôùng sôû ñaéc coù theå thaønh laäp thì coù töôùng sôû ñaéc coù choã
nöông töïa. Cho neân ôû trong Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa, vò aáy coøn
khoâng theå xuaát ly, huoáng gì Ñaïi thöøa.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi ôû trong thoï, töôûng, haønh, thöùc maø
khoâng theå nhö thaät quaùn saùt bình ñaúng, khoâng nhö thaät phaân bieät veà
phaàn löôïng vaø phaân vaân veà phaàn löôïng töùc laø thöùc trong thöùc coù sôû
ñaéc. Neáu thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc thì “thöùc kieán” trong thöùc coù sôû
ñaéc. Neáu “thöùc kieán” trong thöùc coù sôû ñaéc thì chuùng sinh trong thöùc
coù sôû ñaéc. Neáu chuùng sinh trong thöùc coù sôû ñaéc töùc laø taát caû trong
thöùc coù sôû ñaéc. Khi taát caû trong thöùc coù sôû ñaéc töùc laø taát caû khoâng coù
sôû ñaéc. Neáu vôùi phaùp, maø coù töôùng sôû ñaéc coù theå thaønh laäp thì coù
töôùng sôû ñaéc vaø coù choã nöông töïa. Cho neân ôû trong Thanh vaên,
Duyeân giaùc thöøa vò aáy khoâng xuaát ly, huoáng chi Ñaïi thöøa.

KINH KHAI GIAÙC TÖÏ TAÙNH BAÙT-NHAÕ BA-

LA-MAÄT-ÑA
QUYEÅN 2
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu coù ngöôøi ñoái vôùi taát caû saéc maø
khoâng thaät phaân bieät veà phaàn löôïng vaø phaân vaân veà phaàn löôïng, coù
theå nhö thaät quaùn saùt bình ñaúng thì saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc.
Neáu khi saéc trong saéc maø khoâng coù sôû ñaéc, töùc laø saéc kieán trong saéc
khoâng coù sôû ñaéc. Neáu saéc kieán trong saéc khoâng coù sôû ñaéc thì chuùng
sinh trong saéc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu chuùng sinh trong saéc khoâng coù
sôû ñaéc thì taát caû trong saéc khoâng coù sôû ñaéc. Khi taát caû trong saéc
khoâng coù sôû ñaéc töùc laø taát caû coù sôû ñaéc. Neáu ñoái vôùi phaùp coù töôùng
sôû ñaéc coù theå thaønh laäp thì coù töôùng sôû ñaéc vaø coù choã nöông töïa. Cho
neân ôû trong phaùp Ñaïi thöøa vò aáy khoâng theå xuaát ly, huoáng gì trong
phaùp Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ngöôøi naøo ñoái vôùi thoï, töôûng, haønh, thöùc
maø khoâng thaät phaân bieät veà phaàn löôïng vaø phaân vaân veà phaàn löôïng,
coù theå nhö thaät quaùn saùt bình ñaúng thì thöùc trong thöùc khoâng coù sôû
ñaéc. Khi thöùc trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc thì caùi thaáy cuûa thöùc trong
thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu caùi thaáy cuûa thöùc trong thöùc khoâng coù sôû
ñaéc thì chuùng sinh trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu chuùng sinh trong
thöùc khoâng coù sôû ñaéc thì taát caû trong thöùc ñeàu khoâng sôû ñaéc. Neáu khi
taát caû trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc thì taát caû coù sôû ñaéc. Neáu vôùi phaùp,
thaønh laäp töôùng coù sôû ñaéc thì coù töôùng sôû ñaéc vaø coù nôi nöông töïa.
Cho neân ôû trong phaùp Ñaïi thöøa vò aáy khoâng theå xuaát ly, huoáng gì
trong phaùp Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Boà-taùt ôû trong caùc saéc maø theo
ngoân thuyeát töùc laø sinh chaáp tröôùc, coù taùc duïng maø thaønh. Ai haønh
nhö vaäy laø haønh höõu thaân kieán, cuõng haønh höõu aùi. Neáu lìa höõu tìm
caàu maø coù sôû haønh thì ôû trong saéc khoâng bieát roõ töôùng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Neáu ôû
trong caùc thöùc maø Boà-taùt theo ngoân thuyeát töùc laø sinh chaáp tröôùc, coù
taùc duïng maø haønh. Ai haønh nhö vaäy laø haønh höõu thaân kieán, cuõng
haønh höõu aùi. Neáu lìa taàm tìm caàu maø coù sôû haønh thì trong thöùc khoâng
bieát roõ töôùng.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ôû trong caùc saéc, Boà-taùt theo ngoân
thuyeát maø khoâng sinh chaáp tröôùc, khoâng taùc duïng maø haønh laø khoâng
haønh höõu thaân kieán, cuõng khoâng haønh höõu aùi. Neáu lìa höõu taàm caàu,
cuõng khoâng coù sôû haønh, thì ôû trong saéc bieát roõ hoaøn toaøn veà töôùng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Neáu ôû
trong caùc thöùc, Boà-taùt theo ngoân thuyeát maø khoâng coù chaáp tröôùc,
khoâng taùc duïng maø haønh laø khoâng haønh höõu thaân kieán, cuõng khoâng
haønh höõu aùi. Neáu lìa höõu taàm caàu cuõng khoâng coù sôû haønh thì ôû trong
thöùc hoaøn toaøn bieát roõ veà töôùng.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong caùc saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt coù ñaày
ñuû ba duyeân chuûng töû cuûa taâm ñeå giöõ gìn thì ñoù laø phaùp thanh tònh.
Nhöõng gì laø ba? Moät laø chuûng töû taâm tín giaûi; hai laø chuûng töû taâm
nhaøm chaùn; ba laø chuûng töû taâm khoâng hoaïi.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. ÔÛ trong
caùc thöùc, neáu Ñaïi Boà-taùt coù ñaày ñuû ba duyeân chuûng töû cuûa taâm ñeå
nhieáp thoï thì laø phaùp thanh tònh. Nhöõng gì laø ba? Moät laø chuûng töû
taâm tín giaûi; hai laø chuûng töû taâm nhaøm chaùn; ba laø chuûng töû taâm
khoâng hoaïi.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong caùc saéc, Ñaïi Boà-taùt neân phaùt
sinh ba loaïi taâm. Ba loaïi taâm ñoù laø gì? Moät laø taâm khoâng chaáp thuû;
hai laø taâm khoâng hoøa hôïp; ba laø taâm thanh tònh.
Cho neân, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong saéc aáy, Ñaïi Boà-taùt neáu taâm coù
sinh hay taâm khoâng sinh, ñaïi sinh, bình ñaúng sinh ñeàu neân nhö thaät
quaùn saùt bình ñaúng. Do quaùn saùt bình ñaúng nhö vaäy neân Ñaïi Boà-taùt
aáy mau chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy; ôû trong
caùc thöùc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi phaùt ba loaïi taâm. Ba loaïi taâm aáy laø gì?
Moät laø taâm khoâng chaáp thuû; hai laø taâm khoâng hoøa hôïp; ba laø taâm
thanh tònh.
Cho neân, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong thöùc aáy, Ñaïi Boà-taùt neáu taâm
coù sinh hay taâm khoâng sinh, ñaïi sinh, bình ñaúng sinh ñeàu neân nhö
thaät quaùn saùt bình ñaúng. Do quaùn saùt bình ñaúng nhö vaäy neân Ñaïi Boà-
taùt aáy mau chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong caùc saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt thaáy
coù, thaáy khoâng, thì neân bieát Boà-taùt aáy khoâng thaät söï hieåu bieát.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng vaäy. ÔÛ trong caùc
thöùc neáu Ñaïi Boà-taùt thaáy coù, thaáy khoâng thì neân bieát Boà-taùt aáy
khoâng thaät söï hieåu bieát.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Ñaïi Boà-taùt khôûi taâm muoán truï
trong caûnh giôùi bình ñaúng maø khi ñoái vôùi saéc, taâm vò aáy caàu giaûi
thoaùt thì ôû trong saéc, taâm vò aáy ñaõ lay ñoäng, maø coù ñoäng laø ñoäng
khaép. Do vaäy neân bieát, Boà-taùt aáy khoù ñöôïc giaûi thoaùt.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Neáu Ñaïi
Boà-taùt khôûi taâm muoán truï trong caûnh giôùi bình ñaúng maø khi vôùi
thöùc, taâm vò aáy caàu giaûi thoaùt thì trong caùc thöùc, taâm vò aáy lay
ñoäng, maø coù ñoäng laø ñoäng khaép. Do vaäy neân bieát, Boà-taùt naøy khoù
ñöôïc giaûi thoaùt.
trong caûnh giôùi bình ñaúng maø ñoái vôùi saéc, taâm vò aáy caàu giaûi thoaùt,
khoâng troùi buoäc trong saéc, khoâng phaûi khoâng troùi buoäc, thì neân bieát
nhôø vaäy maø Boà-taùt naøy hoaøn toaøn ñöôïc giaûi thoaùt.
Boà-taùt coù taâm muoán truï trong caûnh giôùi bình ñaúng thì vôùi thöùc, taâm vò
aáy caàu giaûi thoaùt. Neáu ôû trong thöùc, taâm khoâng chaáp tröôùc, khoâng
phaûi khoâng chaáp tröôùc thì neân bieát raèng Boà-taùt naøy hoaøn toaøn ñöôïc
giaûi thoaùt.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Ñaïi Boà-taùt ôû trong caùc saéc hieåu roõ
phaùp voâ töôùng thì khoå töï tieâu tröø, caùc töôùng tòch tónh. Nhö haøng phaøm
phu vì khoâng nhö thaät hieåu bieát veà saéc, neân ñoái vôùi saéc sinh chaáp
tröôùc, bò lay chuyeån che laáp. Do vò aáy ñoái vôùi saéc coù taâm chaáp tröôùc,
bò lay chuyeån che laáp neân trong Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa coøn
khoâng theå xuaát ly, huoáng chi Ñaïi thöøa. Vì do chaáp tröôùc che laáp nhö
vaäy neân luoân luoân ôû trong caùc neûo ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh, trôøi,
ngöôøi daøi laâu, chòu khoå sinh töû, luaân hoài voâ cuøng taän.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy, cho ñeán
nhaõn saéc, nhaõn thöùc; nhó thanh, nhó thöùc; tyû höông, tyû thöùc; thieät vò,
thieät thöùc; thaân xuùc, thaân thöùc; yù phaùp, yù thöùc cuõng ñeàu laø voâ taùnh,
giaû taùnh, thaät taùnh.
Naøy Tu-boà-ñeà! YÙ thöùc chuyeån ba taùnh nhö vaäy, haøng phaøm phu
dò sinh khoâng theå nhö thaät hieåu roõ veà thöùc, neân ôû trong thöùc maø sinh
chaáp tröôùc, bò lay chuyeån che laáp. Vôùi thöùc, vì vò aáy sinh taâm chaáp
tröôùc, bò lay chuyeån, bò che laáp neân ngay trong Thanh vaên, Duyeân
giaùc thöøa coøn khoâng theå xuaát ly, huoáng chi Ñaïi thöøa. Do chaáp tröôùc,
bò che laáp nhö vaäy neân ôû trong caùc coõi ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh,
trôøi, ngöôøi daøi laâu, chòu khoå sinh töû, luaân hoài khoâng cuøng taän.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Saéc chuyeån trong ba taùnh nhö vaäy; neáu
ngöôøi coù trí bieåu bieát nhö thaät thì ñoái vôùi saéc khoâng coù chaáp tröôùc,
cuõng khoâng lay chuyeån, taâm vò aáy saùng toû. Do vò aáy khoâng chaáp
tröôùc saéc, taâm ñöôïc saùng toû neân trong phaùp Ñaïi thöøa coøn coù theå xuaát
ly, huoáng chi trong Thanh vaên, Duyeân giaùc thöøa. Do khoâng coù chaáp
tröôùc, taâm saùng toû nhö vaäy, neân khoâng bao giôø ôû trong caùc coõi ñòa
nguïc, ngaï quyû, suùc sinh, trôøi, ngöôøi ñeå chòu khoå sinh töû. Trong khi
tìm caàu saéc khoâng coù sôû ñaéc thì taát caû saéc hoaøn toaøn khoâng hieän höõu.
Saéc ñaõ khoâng hieän höõu thì nhö thaät bieát roõ taùnh bình ñaúng cuûa saéc
phaùp, Boà-taùt aáy mau chöùng quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Boà-taùt khi ôû trong caùc thöùc maø tìm caàu khoâng theå ñaéc thì taát caû thöùc
hoaøn toaøn khoâng hieän höõu. Thöùc ñaõ khoâng hieän höõu thì nhö thaät bieát
roõ taùnh bình ñaúng cuûa thöùc phaùp. Boà-taùt aáy mau chöùng quaû Boà-ñeà voâ
thöôïng.
Baáy giôø, Theá Toân duøng keä laëp laïi:
Tìm caàu khoâng phaùp laï
Vaät caûnh khoâng chieáu taâm
Bieát roõ veà phaùp taùnh

Töùc laø ñaéc Boà-ñeà.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Ñaïi Boà-taùt ôû trong saéc hoaøn toaøn
hieåu roõ phaùp voâ taùnh thì saéc trong saéc tu taäp ñaày ñuû, nhöng ñoái vôùi
caûnh giôùi cuûa saéc khoâng bò lay ñoäng. Boà-taùt aáy mau chöùng quaû Boà-
ñeà voâ thöôïng.
Boà-taùt ôû trong thöùc maø hoaøn toaøn hieåu roõ phaùp voâ taùnh thì thöùc trong
thöùc tu taäp ñaày ñuû, nhöng ñoái vôùi caûnh giôùi cuûa phaùp khoâng bò lay
ñoäng. Boà-taùt aáy mau chöùng quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Hoaøn toaøn hieåu voâ taùnh
Tu taäp ñeàu ñaày ñuû
Ñoái phaùp giôùi khoâng ñoäng
Ñaéc ñöôïc Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Trong saéc khoâng coù nghóa, khoâng coù
nghóa ñaïi nghóa. Ñaïi Boà-taùt naøo nhö thaät bieát roõ thì Boà-taùt aáy mau
chöùng quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Trong
thöùc khoâng coù nghóa, khoâng coù nghóa ñaïi nghóa. Neáu Ñaïi Boà-taùt naøo
nhö thaät bieát roõ, Boà-taùt aáy mau chöùng quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Voâ nghóa, voâ cuù nghóa
Ñaïi nghóa cuõng nhö vaäy
Boà-taùt hieåu roát raùo
Mau chöùng quaû Boà-ñeà.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, Ñaïi Boà-taùt neân hieåu
roõ naêm loaïi phaùp tham, bieát roài thì xaû boû. Naêm phaùp tham aáy laø gì?
Moät laø tham tìm caàu; hai laø tham tìm caàu cuøng khaép; ba laø tham phaân
bieät; boán laø tham; naêm laø ñaïi tham.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Ñoái vôùi
caùc thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ naêm loaïi phaùp tham. Neáu bieát roài
thì xaû boû. Naêm phaùp tham aáy laø gì? Moät laø tham tìm caàu; hai laø
tham tìm caàu cuøng khaép; ba laø tham phaân bieät; boán laø tham; naêm laø
ñaïi tham.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaõ lìa boû naêm
phaùp tham aáy roài töùc laø ñoái vôùi töï taùnh cuûa caùc saéc khoâng coù sôû ñaéc.
Khi ñoái vôùi töï taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc cuõng
khoâng coù sôû ñaéc. Khi saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong
saéc coù sôû ñaéc. Neáu saéc trong saéc coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc aáy laïi
khoâng coù sôû ñaéc. Vì vaäy ôû trong caùc saéc duø coù sôû ñaéc hay khoâng coù
sôû ñaéc thì ñoái vôùi caùc loaïi saéc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, töùc lieàn giaûi thoaùt,
thaønh töïu quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Boà-taùt ôû trong caùc thöùc lìa boû naêm phaùp tham aáy töùc laø ñoái vôùi töï
taùnh cuûa caùc thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi töï taùnh cuûa thöùc khoâng
coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Khi thöùc
trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc. Neáu
thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc thì thöùc trong thöùc aáy khoâng coù sôû ñaéc. Vì
vaäy, ôû trong caùc thöùc coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû ñaéc thì ñoái vôùi caùc
loaïi thöùc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt, thaønh töïu quaû
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi
bieát roõ naêm loaïi phaùp saân, bieát roài thì xaû boû. Naêm phaùp saân aáy laø gì?
Moät laø saân taàm töù; hai laø saân taàm töù cuøng khaép; ba laø saân töù phaân
bieät; boán laø saân; naêm laø ñaïi saân.
caùc thöùc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi bieát roõ naêm phaùp saân. Neáu bieát roài
phaûi xaû boû. Naêm phaùp saân aáy laø gì? Moät laø saân taàm töù; hai laø saân
taàm töù cuøng khaép; ba laø saân töù phaân bieät; boán laø saân; naêm laø ñaïi saân.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaõ xa lìa naêm
phaùp saân naøy töùc laø ñoái vôùi töï taùnh cuûa caùc saéc khoâng coù sôû ñaéc.
Neáu khi töï taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc cuõng
khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc
trong saéc coù sôû ñaéc. Neáu saéc trong saéc coù sôû ñaéc thì saéc trong saéc aáy
khoâng coù sôû ñaéc. Vì vaäy ôû trong caùc saéc coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû
ñaéc thì ñoái vôùi caùc loaïi saéc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt,
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy, ôû trong
caùc thöùc, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaõ lìa boû naêm phaùp saân roài töùc laø ñoái vôùi
töï taùnh cuûa caùc thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi töï taùnh cuûa thöùc
khoâng coù sôû ñaéc thì thöùc trong thöùc cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Neáu thöùc
trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc. Neáu
thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc thì thöùc trong thöùc aáy khoâng coù sôû ñaéc. Vì
vaäy, neáu trong caùc thöùc coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû ñaéc, ñoái vôùi caùc
loaïi thöùc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt, thaønh töïu quaû
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi
bieát roõ naêm phaùp si, bieát roài neân xaû boû. Naêm phaùp si aáy laø gì? Moät laø
si ñoäng loaïn; hai laø si töôùng ñoäng loaïn; ba laø si töôùng khoâng ñoäng
loaïn; boán laø si; naêm laø ñaïi si.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng vaäy. Ñoái vôùi caùc
thöùc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi bieát naêm phaùp si, bieát roài neân lìa boû. Naêm
phaùp si aáy laø gì? Moät laø si ñoäng loaïn; hai laø si töôùng ñoäng loaïn; ba laø
si töôùng khoâng ñoäng loaïn; boán laø si; naêm laø ñaïi si.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt xa lìa naêm
phaùp si naøy töùc laø ñoái vôùi töï taùnh cuûa caùc saéc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu
khi ñoái vôùi töï taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc cuõng
khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc thöùc laø saéc
trong saéc coù sôû ñaéc. Neáu saéc trong saéc coù sôû ñaéc thì saéc trong saéc aáy
khoâng coù sôû ñaéc. Vì vaäy ôû trong caùc saéc neáu coù sôû ñaéc hay khoâng coù
sôû ñaéc thì ñoái vôùi caùc loaïi saéc ñeàu sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt,
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu nhö vaäy. Ñoái
vôùi caùc thöùc neáu Ñaïi Boà-taùt lìa boû naêm phaùp si töùc laø ñoái vôùi töï taùnh
cuûa caùc thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi töï taùnh cuûa thöùc khoâng coù sôû
ñaéc thì thöùc trong thöùc cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi thöùc trong
thöùc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc. Neáu thöùc trong
thöùc coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc aáy khoâng coù sôû ñaéc. Vì vaäy, caùc
thöùc coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû ñaéc ñoái vôùi caùc loaïi thöùc ñeàu ñöôïc
sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt, thaønh töïu quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát
naêm phaùp ngaõ maïn, bieát roài neân lìa boû. Naêm phaùp maïn aáy laø gì? Moät
laø maïn ña vaên; hai laø maïn cao thaéng; ba laø maïn taêng thöôïng; boán laø
maïn; naêm laø ñaïi maïn.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng vaäy, Ñoái vôùi caùc
thöùc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi bieát roõ naêm phaùp maïn, bieát roài neân lìa boû.
Naêm phaùp maïn aáy laø gì? Moät laø maïn ña vaên; hai laø maïn cao thaéng;
ba laø maïn taêng thöôïng; boán laø maïn; naêm laø ñaïi maïn.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi caùc saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt lìa boû naêm
phaùp maïn naøy töùc laø vôùi töï taùnh cuûa caùc saéc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu
khi ñoái vôùi töï taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc
khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc
trong saéc coù sôû ñaéc. Neáu saéc trong saéc coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc
aáy khoâng coù sôû ñaéc. Vì vaäy, ôû trong caùc saéc coù sôû ñaéc hay khoâng coù
sôû ñaéc ñoái vôùi caùc loaïi saéc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt,
caùc thöùc, neáu Ñaïi Boà-taùt xa lìa naêm phaùp maïn naøy roài töùc laø ñoái vôùi
töï taùnh cuûa caùc thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi ñoái vôùi töï taùnh cuûa
thöùc khoâng coù sôû ñaéc thì thöùc trong thöùc cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Neáu
khi thöùc trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc.
Neáu thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc aáy khoâng coù sôû
ñaéc. Vì vaäy, trong caùc thöùc coù sôû ñaéc hay khoâng coù coù sôû ñaéc ñoái vôùi
caùc loaïi thöùc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt, thaønh töïu quaû


LA-MAÄT-ÑA
QUYEÅN 3
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi
bieát roõ naêm phaùp kieán, bieát roài thì neân lìa boû. Naêm phaùp kieán aáy laø
gì? Moät laø kieán veà töï taùnh ñieân ñaûo; hai laø kieán veà höõu; ba laø kieán
veà vu baùng; boán laø kieán; naêm laø ñaïi kieán.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy; ñoái vôùi
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi bieát roõ naêm phaùp kieán. Neáu bieát roài
thì neân lìa boû. Naêm phaùp kieán aáy laø gì? Moät laø kieán veà töï taùnh ñieân
ñaûo; hai laø kieán veà höõu; ba laø kieán veà vu baùng; boán laø kieán; naêm laø
ñaïi kieán.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå lìa boû
naêm phaùp kieán naøy töùc laø töï taùnh cuûa caùc saéc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu
khi töï taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc cuõng khoâng
coù sôû ñaéc. Neáu khi saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc
coù sôû ñaéc. Neáu saéc trong saéc coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc aáy khoâng
coù sôû ñaéc. Vì vaäy, trong caùc saéc neáu coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû ñaéc,
ñoái vôùi caùc loaïi saéc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt, thaønh
töïu quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
phaùp thöùc, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå lìa boû naêm loaïi phaùp kieán aáy töùc
laø töï taùnh cuûa caùc thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi töï taùnh cuûa thöùc
khoâng coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc cuõng khoâng coù sôû ñaéc. Neáu
khi thöùc trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc coù sôû
ñaéc. Neáu thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc aáy khoâng
coù sôû ñaéc. Vì vaäy, ôû trong caùc thöùc neáu coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû
ñaéc thì ñoái vôùi caùc loaïi thöùc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi
thoaùt, thaønh töïu quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.

Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi
bieát roõ naêm loaïi phaùp nghi, bieát roài thì neân lìa boû. Naêm phaùp nghi laø
gì? Moät laø nghi veà phaùp; hai laø nghi caùc coõi khoå; ba laø nghi veà söï
tòch tónh cuûa phaùp Phaät vaø Boà-taùt; boán laø nghi; naêm laø ñaïi nghi.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng ñeàu nhö vaäy; ôû
trong phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt caàn phaûi bieát roõ naêm phaùp nghi. Neáu
bieát roài neân lìa boû. Naêm phaùp nghi aáy laø gì? Moät laø nghi veà phaùp; hai
laø nghi caùc coõi khoå; ba laø nghi veà söï tòch tónh cuûa phaùp Phaät vaø Boà-
taùt; boán laø nghi; naêm laø ñaïi nghi.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt lìa boû naêm
phaùp nghi naøy töùc laø töï taùnh cuûa caùc saéc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi töï
taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc.
Neáu khi saéc trong saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc coù sôû ñaéc.
Neáu saéc trong saéc coù sôû ñaéc töùc laø saéc trong saéc aáy khoâng coù sôû ñaéc.
Vì vaäy, ôû trong caùc saéc coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû ñaéc thì ñoái vôùi caùc
loaïi saéc ñeàu ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt, thaønh töïu quaû Boà-
ñeà voâ thöôïng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy, ñoái vôùi
phaùp thöùc, neáu Ñaïi Boà-taùt coù theå lìa boû naêm phaùp nghi töùc laø töï taùnh
cuûa caùc thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi töï taùnh cuûa thöùc khoâng coù sôû
ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi thöùc trong thöùc
khoâng coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc coù sôû ñaéc. Neáu thöùc trong thöùc
coù sôû ñaéc töùc laø thöùc trong thöùc aáy khoâng coù sôû ñaéc. Vì vaäy, ôû trong
caùc thöùc coù sôû ñaéc hay khoâng coù sôû ñaéc thì ñoái vôùi caùc loaïi thöùc ñeàu
ñöôïc sieâu vieät, lieàn ñöôïc giaûi thoaùt, thaønh töïu quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc hoaëc Ñaïi Boà-taùt coù
söï mong caàu, hoaëc ñoái vôùi saéc coù noùi phaùp, hoaëc ñoái vôùi saéc laøm
thanh tònh nghieäp thaân, ngöõ, yù, ñoái vôùi saéc aáy noùi laø ñuùng, khen ngôïi
laø ñuùng. Do mong caàu nhö vaäy, noùi phaùp nhö vaäy, nghieäp thaân, khaåu,
yù thanh tònh nhö vaäy neân Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi saéc ñaõ caàu ngöôïc laïi
vôùi caùi khoå thì neân bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng noùi phaùp chaân chaùnh,
khoâng theå laøm thanh tònh nghieäp thaân, khaåu, yù.
Naøy Tu-boà-ñeà! Maëc duø Ñaïi Boà-taùt mong caàu saéc, trong saéc noùi
phaùp, trong saéc laøm thanh tònh thaân, khaåu, yù nghieäp nhöng ñoái vôùi
saéc khoâng noùi laø ñuùng, khoâng khen ngôïi laø ñuùng; vì khoâng mong caàu
nhö vaäy, khoâng noùi phaùp nhö vaäy, khoâng thanh tònh nghieäp thaân,
khaåu, yù nhö vaäy neân Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi saéc coù theå mong caàu nhö vaäy
thì neân bieát raèng Ñaïi Boà-taùt aáy noùi phaùp chaân chaùnh, ôû trong saéc coù
theå laøm thanh tònh nghieäp thaân, khaåu, yù.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt coù söï mong caàu, hoaëc ñoái vôùi thöùc coù noùi
phaùp, hoaëc ñoái vôùi thöùc laøm thanh tònh nghieäp thaân, khaåu, yù; lieàn ñoái
vôùi thöùc ñaõ noùi laø ñuùng, khen ngôïi laø ñuùng; do mong caàu nhö vaäy,
noùi phaùp nhö vaäy, thanh tònh nghieäp thaân, khaåu, yù nhö vaäy neân Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi thöùc aáy ñaõ caàu ngöôïc laïi vôùi khoå, thì neân bieát, Ñaïi
Boà-taùt aáy khoâng noùi phaùp chaân chaùnh, khoâng theå laøm thanh tònh
nghieäp thaân, khaåu, yù.
Naøy Tu-boà-ñeà! Maëc duø Ñaïi Boà-taùt caàu thöùc, ôû trong thöùc maø
noùi phaùp, ôû trong thöùc maø thanh tònh thaân, khaåu, yù nghieäp, nhöng ôû
trong thöùc khoâng noùi laø ñuùng, khoâng khen ngôïi laø ñuùng; do khoâng
caàu nhö vaäy, khoâng noùi phaùp nhö vaäy, khoâng thanh tònh nghieäp thaân,
khaåu, yù nhö vaäy neân Ñaïi Boà-taùt ôû trong thöùc maø caàu nhö vaäy thì neân
bieát, Ñaïi Boà-taùt aáy noùi phaùp chaân chaùnh, ôû trong thöùc laøm thanh tònh
thaân, khaåu, yù nghieäp.
trong caûnh giôùi bình ñaúng, ñoái vôùi phaùp saéc aáy, khi khôûi loøng tin hieåu
thì caû hai trong hai tröôøng hôïp coù sôû ñaéc, nghóa laø ñoái töôïng saéc ñeå
tin hieåu vaø chuû theå tin hieåu veà saéc. Ñoái vôùi saéc, Ñaïi Boà-taùt aáy theo
ñoái töôïng tin hieåu maø noùi chuû theå tin hieåu, theo khaû naêng tin hieåu maø
noùi söï tin hieåu, thì neân bieát ñoái vôùi caùc saéc, Ñaïi Boà-taùt aáy khoâng noùi
phaùp moät caùch chaân chaùnh. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì ñoái töôïng tin
hieåu saéc vaø chuû theå tin hieåu saéc khoâng coù töôùng khaùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ôû trong saéc, chuû theå vaø ñoái töôïng tin hieåu
coù töôùng khaùc thì caùc söï tin hieåu cuûa taát caû chuùng sinh ôû trong phaùp
bình ñaúng coù töôùng sai khaùc, coù theå thaáy, coù theå ñaéc, töùc laø chaúng
phaûi moäng, khoâng coù sôû duyeân maø laïi tin hieåu coù theå ñaéc do haøng
chuùng sinh phaøm phu ñoái vôùi caùc saéc thaáy laø thaät, khoâng töông öng,
vôùi söï tin hieåu nhö lyù voâ phaân bieät.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ñoái vôùi saéc, söï tin hieåu khoâng lay chuyeån
thì taát caû söï tin hieåu cuûa taát caû chuùng sinh ñeàu bình ñaúng. ÔÛ trong söï
tin hieåu khoâng coù töôùng sai bieät ñeå thaáy, ñeå ñaéc, töùc laø nhö moäng...
khoâng coù sôû duyeân cho söï tin hieåu ñeå coù sôû ñaéc. Do phaøm phu chuùng
sinh aáy ñoái vôùi caùc saéc khoâng thaáy coù thaät, töùc laø töông öng vôùi söï tin
hieåu nhö lyù voâ phaân bieät, cho neân bieát, ñoái töôïng hieåu saéc vaø chuû theå
tin hieåu saéc khoâng coù töôùng khaùc. Ñaïi Boà-taùt neân thaáy nhö vaäy. Ai
thaáy nhö vaäy thì khoâng coù töôùng khaùc ñeå thaáy, lieàn ñoái vôùi saéc tuøy
theo chuû theå tin hieåu maø sinh khôûi, töùc laø ñoái töôïng tin hieåu. Nhöõng
gì noùi trong ñaây laø laøm cho nghóa ñöôïc saùng toû.
Ñaïi Boà-taùt naøo quaùn saùt nhö vaäy, noùi ra ñieàu gì ñeàu laø noùi chaân
chaùnh. Do nhö vaäy neân bieát: trong saéc, hai phaùp chuû theå vaø ñoái töôïng
tin hieåu ñeàu hoøa hôïp; neáu lìa chuû theå thì khoâng ñoái töôïng, vì caû hai
ñeàu phaûi coù. Tröôùc ñaây, caùc Ñaïi Boà-taùt coù töôûng veà chuû theå tin hieåu
saéc nhö thaät maø ñaõ quaùn. Laïi nöõa, ñoái vôùi töôûng caû hai veà saéc cuõng
nhö thaät quaùn. Quaùn nhö vaäy roài töùc laø ñoái vôùi taát caû saéc ñeàu khoâng
coù sôû ñaéc. Khi taát caû saéc khoâng coù sôû ñaéc töùc laø trong saéc loaïn ñoäng
maø coù sôû ñaéc. Khi trong saéc loaïn ñoäng coù sôû ñaéc töùc laø töôùng loaïn
ñoäng cuûa saéc coù sôû ñaéc. Khi töôùng loaïn ñoäng cuûa saéc coù sôû ñaéc töùc laø
phaùp loaïn ñoäng cuûa saéc coù söï taäp hôïp. Khi phaùp loaïn ñoäng cuûa saéc
coù söï taäp hôïp töùc laø trong saéc aáy khoâng loaïn ñoäng, phaùp bình ñaúng
nhöng coù söï taäp hôïp.
Caùc Ñaïi Boà-taùt neáu ñoái vôùi saéc nhö ñaõ noùi treân nhö vaäy coù loaïn
ñoäng vaø phaùp khoâng loaïn ñoäng maø khoâng taäp hôïp thì ôû trong saéc
khoâng coù phaùp loaïn ñoäng vaø khoâng ñoäng loaïn, laáy phaùp bình ñaúng
ñeå laøm nôi nöông töïa thì neân tu taäp taát caû Phaät phaùp, laøm thaønh thuïc
caùc höõu tình, trang nghieâm coõi Phaät, mau chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-
ñeà. ÔÛ trong caùc saéc, caùc Ñaïi Boà-taùt neáu coù theå hoaøn toaøn giaùc ngoä
nhö vaäy thì noùi ra ñieàu gì laø noùi ñuùng ñaén.
Boà-taùt taâm muoán truï trong caûnh giôùi bình ñaúng, khi thöùc phaùp aáy coù
loøng tin hieåu thì caû hai trong hai tröôøng hôïp coù sôû ñaéc, nghóa laø söï tin
hieåu veà thöùc vaø khaû naêng tin hieåu veà thöùc, Ñaïi Boà-taùt aáy lieàn ôû trong
thöùc theo söï tin hieåu maø noùi khaû naêng tin hieåu, theo khaû naêng tin
hieåu maø noùi söï tin hieåu, neân bieát Ñaïi Boà-taùt ôû trong caùc thöùc khoâng
noùi phaùp moät caùch ñuùng ñaén. Vì sao? Naøy Tu-boà-ñeà! Vì söï tin hieåu
veà thöùc vaø khaû naêng tin hieåu veà thöùc khoâng coù töôùng khaùc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ôû trong thöùc, veà khaû naêng vaø söï tin hieåu coù
töôùng khaùc thì tin hieåu cuûa taát caû chuùng sinh trong phaùp bình ñaúng coù
töôùng sai khaùc coù theå thaáy, coù theå ñaéc, chaúng phaûi moäng... khoâng coù
sôû duyeân maø tin hieåu coù sôû ñaéc. Do haøng phaøm phu chuùng sinh aáy ôû
trong caùc thöùc sinh coù thaät kieán, khoâng töông öng ñuùng lyù vôùi söï tin
hieåu voâ phaân bieät.
Naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong thöùc, neáu khoâng coù söï tin hieåu ñeå
chuyeån thì caùc tin hieåu cuûa taát caû chuùng sinh ñeàu bình ñaúng. ÔÛ
trong söï tin hieåu khoâng coù töôùng sai bieät ñeå thaáy, ñeå ñaéc thì nhö
trong moäng, khoâng coù sôû duyeân maø tin hieåu coù sôû ñaéc. Do haøng
phaøm phu chuùng sinh ôû trong caùc thöùc khoâng coù thaät kieán töông öng
ñuùng lyù vôùi söï tin hieåu voâ phaân bieät, cho neân bieát raèng: khaû naêng
tin hieåu veà thöùc vaø söï tin hieåu veà thöùc töôùng gioáng nhau. Caùc Ñaïi
Boà-taùt neân thaáy nhö vaäy. Ai thaáy nhö vaäy töùc laø khoâng coù töôùng
khaùc ñeå thaáy, lieàn ñoái vôùi thöùc theo chuû theå tin hieåu maø sinh khôûi,
töùc laø ñoái töôïng tin hieåu.
Nhöõng gì ñaõ noùi treân ñaây laø laøm nghóa saùng toû. Neáu Ñaïi Boà-taùt
quaùn saùt nhö vaäy, caùc lôøi ñaõ noùi ra ñoù laø noùi ñuùng ñaén. Vì vaäy neân
bieát, chuû theå vaø ñoái töôïng hieåu hai phaùp hoøa hôïp, neáu lìa chuû theå thì
khoâng coù ñoái töôïng, vì caû hai ñeàu phaûi coù. Caùc Ñaïi Boà-taùt tröôùc ñaây
coù töôûng veà chuû theå tin hieåu thöùc maø quaùn saùt nhö thaät, laïi ñoái vôùi
töôûng caû hai veà thöùc cuõng quaùn nhö thaät. Quaùn nhö vaäy roài töùc laø taát
caû thöùc ñeàu khoâng coù sôû ñaéc. Neáu khi taát caû thöùc khoâng coù sôû ñaéc
töùc laø trong thöùc ñoäng loaïn laïi coù sôû ñaéc. Neáu khi trong thöùc loaïn
ñoäng coù sôû ñaéc töùc laø töôùng loaïn ñoäng cuûa thöùc coù sôû ñaéc. Neáu khi
töôùng loaïn ñoäng cuûa thöùc coù sôû ñaéc töùc laø phaùp loaïn ñoäng cuûa thöùc
coù söï taäp hôïp. Vì phaùp loaïn ñoäng cuûa thöùc coù söï taäp hôïp neân trong
thöùc aáy khoâng coù ñoäng loaïn, phaùp bình ñaúng nhöng coù söï taäp hôïp.
Caùc Ñaïi Boà-taùt neáu ñoái vôùi thöùc nhö ñaõ noùi tröôùc ñaây nhö vaäy, coù
phaùp loaïn ñoäng vaø phaùp khoâng loaïn ñoäng khoâng coù söï taäp hôïp, thì
trong thöùc aáy khoâng coù phaùp loaïn ñoäng vaø khoâng ñoäng loaïn, laáy
phaùp bình ñaúng ñeå laøm choã nöông töïa, neân tu taäp taát caû Phaät phaùp,
laøm thaønh töïu caùc höõu tình, laøm trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät,
mau thaønh töïu quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Ñoái vôùi caùc thöùc, neáu caùc Ñaïi Boà-taùt hoaøn toaøn giaùc ngoä nhö
vaäy thì nhöõng ñieàu ñaõ noùi ra laø ñuùng ñaén.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát
roõ naêm loaïi töôùng ñeå tu taäp phaùp Töø. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Töø
giöõ gìn Chaùnh phaùp; hai laø Töø giöõ gìn caùc söï an vui cuûa theá gian; ba
laø Töø giöõ gìn söï an vui thuø thaéng vi dieäu cuûa xuaát theá gian; boán laø
Töø; naêm laø ñaïi Töø.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh
phaùp Töø.
Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Töø giöõ gìn Chaùnh phaùp; hai laø Töø
giöõ gìn nhöõng söï an vui cuûa theá gian; ba laø Töø giöõ gìn nhöõng söï an
vui thuø thaéng vi dieäu cuûa xuaát theá gian; boán laø Töø; naêm laø Ñaïi Töø.
roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh phaùp Bi. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø
Bi khoâng chaáp tröôùc; hai laø Bi hoøa hôïp; ba laø Bi khoâng ly taùn; boán laø
Bi; naêm laø ñaïi Bi.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh phaùp
Bi.
Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Bi khoâng chaáp tröôùc; hai laø Bi hoøa
hôïp; ba laø Bi khoâng ly taùn; boán laø Bi; naêm laø ñaïi Bi.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi saéc phaùp, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù
naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh phaùp Hyû.
Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Hyû Chaùnh phaùp thanh tònh, khoâng
hoaïi, tuøy hyû maø giöõ gìn; hai laø Hyû caùc söï an vui cuûa theá gian khoâng
hoaïi, tuøy hyû giöõ gìn; ba laø Hyû caùc söï an vui vi dieäu cuûa xuaát theá gian
khoâng hoaïi, tuøy hyû giöõ gìn; boán laø Hyû; naêm laø ñaïi Hyû.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng tu haønh phaùp
Hyû. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Hyû chaùnh phaùp thanh tònh khoâng
hoaïi, tuøy hyû giöõ gìn; hai laø Hyû caùc söï an vui cuûa theá gian khoâng hoaïi,
tuøy hyû giöõ gìn; ba laø Hyû caùc söï vui vi dieäu cuûa xuaát theá gian khoâng
hoaïi, tuøy hyû giöõ gìn; boán laø Hyû; naêm laø ñaïi Hyû.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi saéc phaùp, Ñaïi Boà-taùt neân bieát
roõ coù naêm loaïi töôùng tu haønh phaùp Xaû. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø
Xaû dieät tröø caùc hieåu bieát khoâng chaân chaùnh vaø caùc taïp nhieãm; hai laø
Xaû xa lìa taát caû loãi laàm, vöùt boû caùc taïp nhieãm; ba laø Xaû caát giöõ taát caû
caùc coâng ñöùc, dieät tröø caùc taïp nhieãm; boán laø Xaû; naêm laø ñaïi Xaû.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy, Ñoái vôùi
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh phaùp
Xaû. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Xaû dieät tröø caùc hieåu bieát khoâng chaân
chaùnh; hai laø Xaû lìa taát caû loãi laàm, vöùt boû caùc taïp nhieãm; ba laø Xaû
caát chöùa taát caû caùc coâng ñöùc, dieät tröø caùc taïp nhieãm; boán laø Xaû; naêm
laø ñaïi Xaû.
roõ coù naêm loaïi töôùng tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña. Naêm phaùp aáy laø
gì? Moät laø Boá thí veà theà nguyeän; hai laø Boá thí veà taøi cuûa vaø söï khoâng
sôï seät; ba laø Boá thí phaùp; boán laø Boá thí; naêm laø Ñaïi boá thí.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng tu haønh Boá thí
ba-la-maät-ña. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Boá thí veà lôøi nguyeän; hai laø
Boá thí veà taøi cuûa vaø söï khoâng sôï seät, ba laø Boá thí phaùp; boán laø Boá
thí; naêm laø Ñaïi boá thí.
roõ coù naêm loaïi töôùng tu haønh giöõ Trì giôùi ba-la-maät-ña. Naêm phaùp aáy
laø gì? Moät laø Giôùi laøm lôïi ích cho höõu tình; hai laø Giôùi laøm cho phaùp
ñònh; ba laø Giôùi phaùp voâ laäu; boán laø Giôùi; naêm laø Ñaïi giôùi.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng vaäy. Ñoái vôùi phaùp
thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng tu haønh Trì giôùi ba-la-
maät-ña. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Giôùi laøm lôïi ích cho höõu tình; hai
laø Giôùi laøm cho phaùp an ñònh; ba laø Giôùi phaùp voâ laäu; boán laø Giôùi;
naêm laø Ñaïi giôùi.
roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña. Naêm phaùp
aáy laø gì? Moät laø Nhaãn nhuïc chòu keû oaùn laøm haïi; hai laø Nhaãn nhuïc
chaáp nhaän chòu khoå; ba laø Nhaãn quaùn saùt phaùp thaät kyõ; boán laø Nhaãn,
naêm laø Ñaïi nhaãn.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh
Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña. Naêm phaùp aáy laø gì? Moät laø Nhaãn nhuïc chòu
keû oaùn laøm haïi; hai laø Nhaãn nhuïc chaáp nhaän chòu khoå; ba laø Nhaãn
quaùn saùt phaùp thaät kyõ; boán laø Nhaãn; naêm laø Ñaïi nhaãn.
roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh Tinh taán ba-la-maät-ña. Naêm phaùp
aáy laø gì? Moät laø Tinh taán suy nghó ñoïc tuïng giaûng noùi; hai laø Tinh taán
xa lìa taát caû loãi laàm; ba laø Tinh taán tích chöùa caùc coâng ñöùc; boán laø
Tinh taán; naêm laø Ñaïi tinh taán.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh Tinh taán
ba-la-maät-ña. Naêm töôùng aáy laø gì? Moät laø Tinh taán suy nghó ñoïc tuïng
giaûng noùi; hai laø Tinh taán xa lìa taát caû loãi laàm; ba laø Tinh taán tích
chöùa caùc coâng ñöùc; boán laø Tinh taán; naêm laø Ñaïi tinh taán.
roõ coù naêm töôùng tu haønh Thieàn ñònh ba-la-maät-ña. Naêm töôùng aáy laø
gì? Moät laø Thieàn ñònh hieåu hoaøn haûo khoâng lìa vaên töï; hai laø Thieàn
ñònh hoaøn toaøn lìa vaên töï, ñaàu tieân laøm thanh tònh theá gian; ba laø
Thieàn ñònh xuaát theá gian; boán laø Thieàn ñònh; naêm laø Ñaïi thieàn ñònh.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm töôùng tu haønh Thieàn ñònh
ba-la-maät-ña. Naêm töôùng aáy laø gì? Moät laø Thieàn ñònh hieåu hoaøn haûo
khoâng lìa vaên töï; hai laø Thieàn ñònh hoaøn toaøn lìa vaên töï, ñaàu tieân laøm
thanh tònh theá gian; ba laø Thieàn ñònh xuaát theá gian; boán laø Thieàn
ñònh; naêm laø Ñaïi thieàn ñònh.
roõ coù naêm loaïi töôùng ñeå tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Naêm töôùng
aáy laø gì? Moät laø Trí tueä laøm nôi nöông töïa ñeå hieåu hoaøn haûo ñònh
khoâng lìa vaên töï; hai laø Trí tueä laøm nôi nöông töïa ñeå hoaøn toaøn lìa
ñònh vaên töï, ñaàu tieân laøm thanh tònh theá gian; ba laø Trí tueä laøm nôi
nöông töïa ñeå ra khoûi ñònh theá gian; boán laø Trí tueä; naêm laø Ñaïi trí
tueä.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng tu haønh Baùt-nhaõ
ba-la-maät. Naêm töôùng aáy laø gì? Moät laø Trí tueä laøm nôi nöông töïa ñeå
hieåu hoaøn haûo ñònh khoâng lìa vaên töï; hai laø Trí tueä laøm nôi nöông töïa
ñeå hoaøn toaøn lìa ñònh vaên töï, ñaàu tieân laøm thanh tònh theá gian; ba laø
Trí tueä laøm nôi nöông töïa ñeå ra khoûi ñònh theá gian; boán laø Trí tueä;
naêm laø Ñaïi trí tueä.


LA-MAÄT-ÑA
QUYEÅN 4
roõ naêm loaïi töôùng gaàn guõi Thieän tri thöùc. Naêm töôùng aáy laø gì? Moät laø
gaàn guõi nghe, tieáp thu; hai laø gaàn guõi phuïc vuï, laøm vieäc, hoïc phaùp;
ba laø gaàn guõi tu haønh tieán boä; boán laø gaàn guõi; naêm laø raát gaàn guõi.
thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ naêm loaïi töôùng gaàn guõi Thieän tri thöùc.
Naêm töôùng aáy laø gì? Moät laø gaàn guõi nghe, tieáp thu; hai laø gaàn guõi
phuïc vuï, laøm vieäc, hoïc phaùp; ba laø gaàn guõi tu haønh tieán boä; boán laø
gaàn guõi; naêm laø raát gaàn guõi.
Khi gaàn guõi Thieän tri thöùc nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt duøng phöông
tieän giaûi thoaùt ñeå giaùo hoùa hoï thì coù theå sinh nhieàu phöôùc ñöùc, mau
chöùng quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
roõ coù naêm töôùng cuùng döôøng Nhö Lai. Naêm töôùng aáy laø gì? Moät laø
cung kính tín töôûng cuùng döôøng baèng nhieàu lôøi khen ngôïi; hai laø cung
kính tín töôûng cuùng döôøng baèng lôïi döôõng thanh tònh; ba laø cuùng
döôøng baèng tu haønh tieán boä; boán laø cuùng döôøng; naêm laø ñaïi cuùng
döôøng.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù naêm loaïi töôùng cuùng döôøng Nhö
Lai. Naêm töôùng aáy laø gì? Moät laø cung kính tín töôûng cuùng döôøng
baèng nhieàu lôøi khen ngôïi; hai laø tín töôûng cuùng döôøng baèng lôïi döôõng
thanh tònh; ba laø cuùng döôøng baèng tu haønh tieán boä; boán laø cuùng
döôøng; naêm laø ñaïi cuùng döôøng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Ñaïi Boà-taùt cuùng döôøng Nhö Lai töông öng
ñuùng lyù nhö vaäy thì chö Phaät vaø Boà-taùt ôû voâ bieân theá giôùi khen ngôïi,
cuõng ñöôïc Trôøi, Ngöôøi, A-tu-la... trong theá gian cung caáp, lôïi döôõng,
laøm thaønh thuïc voâ bieân chuùng sinh, trang nghieâm thanh tònh coõi Phaät,
mau chöùng quaû Boà-ñeà voâ thöôïng.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt coù theå
töông öng nhö lyù vôùi Boá thí ba-la-maät-ña. Neáu tu boá thí höõu töôùng
cuõng mau vieân maõn Boá thí ba-la-maät-ña; maø tu boá thí voâ töôùng cuõng
mau vieân maõn Boá thí ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Laøm theá naøo Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp saéc, tu
Boá thí höõu töôùng hay Boá thí voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh
boá thí ñeå caàu giaûi thoaùt maø coù ñoái töôïng boá thí giaûi thoaùt coù theå ñaéc,
coù chuû theå boá thí giaûi thoaùt coù theå ñaéc. Neáu tu nhö vaäy thì neân bieát:
Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt tu Boá thí höõu töôùng.
Ñoái vôùi phaùp saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh caàu giaûi thoaùt maø
khoâng coù ñoái töôïng boá thí giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng coù chuû theå boá
thí giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát Ñaïi Boà-taùt aáy tu Boá thí voâ
töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh
khoâng coù sôû ñaéc; quaùn chö Nhö Lai cuõng khoâng coù sôû ñaéc, vì baûn
taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt coù theå töông öng ñuùng lyù vôùi Boá thí ba-la-
maät-ña. Neáu tu Boá thí höõu töôùng cuõng mau vieân maõn Boá thí ba-la-
maät-ña. Neáu tu boá thí voâ töôùng cuõng mau vieân maõn Boá thí ba-la-
maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theá naøo laø ñoái vôùi phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt tu Boá
thí höõu töôùng hay tu Boá thí voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh boá thí
caàu giaûi thoaùt maø coù ñoái töôïng boá thí giaûi thoaùt coù theå ñaéc, coù chuû
theå giaûi thoaùt boá thí coù theå ñaéc, thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi Boà-taùt
aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Boá thí höõu töôùng.
Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp thöùc, khi tu haønh boá thí ñeå caàu
giaûi thoaùt maø khoâng coù ñoái töôïng boá thí giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng
coù chuû theå boá thí giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Boá thí voâ töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh
cuûa thöùc khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc, quaùn chö
Nhö Lai cuõng khoâng coù sôû ñaéc vì baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt naøo coù
theå töông öng nhö lyù vôùi Trì giôùi ba-la-maät-ña, thì duø Trì giôùi höõu
töôùng cuõng mau vieân maõn Trì giôùi ba-la-maät-ña, duø tu Trì giôùi voâ
töôùng cuõng mau vieân maõn Trì giôùi ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp saéc tu Trì
giôùi höõu töôùng hay Trì giôùi voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp saéc, khi tu haønh trì
giôùi ñeå caàu giaûi thoaùt maø coù ñoái töôïng trì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc,
coù chuû theå trì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc, thì neân bieát tu haønh nhö vaäy
laø Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp saéc tu Trì giôùi höõu töôùng.
Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp saéc, khi tu haønh trì giôùi caàu giaûi
thoaùt maø khoâng coù ñoái töôïng rì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng coù
chuû theå trì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc, thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp saéc tu Trì giôùi voâ töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh
cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc. Quaùn chö
Nhö Lai cuõng khoâng sôû ñaéc, baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt töông öng nhö lyù vôùi Trì giôùi ba-la-maät-ña thì
duø tu Trì giôùi höõu töôùng cuõng mau vieân maõn Trì giôùi ba-la-maät-ña,
duø tu Trì giôùi voâ töôùng cuõng mau vieân maõn Trì giôùi ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp thöùc tu Trì
giôùi höõu töôùng hoaëc Trì giôùi voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp thöùc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh trì
giôùi caàu giaûi thoaùt maø coù ñoái töôïng trì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc, coù
chuû theå trì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc, thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Trì giôùi höõu töôùng.
Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp thöùc tu haønh trì giôùi caàu giaûi thoaùt
maø khoâng coù ñoái töôïng trì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng coù chuû
theå trì giôùi giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi Boà-taùt
aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Trì giôùi voâ töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa thöùc
khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc. Quaùn chö Nhö Lai
cuõng khoâng coù sôû ñaéc vì baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt töông öng
nhö lyù vôùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña thì duø tu Nhaãn nhuïc höõu töôùng
cuõng mau vieân maõn Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña, duø tu Nhaãn nhuïc voâ
töôùng cuõng mau vieân maõn Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp saéc, tu Nhaãn
nhuïc höõu töôùng hay Nhaãn nhuïc voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, neáu Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh
nhaãn nhuïc caàu giaûi thoaùt coù ñoái töôïng nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå
ñaéc, coù chuû theå nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö
vaäy laø Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Nhaãn nhuïc höõu töôùng.
Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp saéc, khi tu haønh nhaãn nhuïc caàu
giaûi thoaùt maø khoâng coù ñoái töôïng nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå ñaéc,
khoâng coù chuû theå nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö
vaäy laø Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Nhaãn nhuïc voâ töôùng. Vì
sao? Vì töï taùnh cuûa saéc khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû
ñaéc. Quaùn chö Nhö Lai khoâng coù sôû ñaéc, baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt töông öng nhö lyù vôùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña
thì duø tu Nhaãn nhuïc höõu töôùng cuõng mau vieân maõn Nhaãn nhuïc ba-la-
maät-ña, duø tu Nhaãn nhuïc voâ töôùng cuõng mau vieân maõn Nhaãn nhuïc
ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp thöùc, tu
Nhaãn nhuïc höõu töôùng hay Nhaãn nhuïc voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp thöùc, khi tu haønh
nhaãn nhuïc caàu giaûi thoaùt coù ñoái töôïng nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå
ñaéc, coù chuû theå nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát, tu nhö
vaäy laø Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Nhaãn nhuïc höõu töôùng.
Neáu Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp thöùc, khi tu haønh nhaãn nhuïc caàu
giaûi thoaùt khoâng coù ñoái töôïng nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng
coù chuû theå nhaãn nhuïc giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø
Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Nhaãn nhuïc voâ töôùng. Vì sao? Vì
töï taùnh cuûa thöùc khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
Quaùn chö Nhö Lai khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
töông öng nhö lyù vôùi Tinh taán ba-la-maät-ña thì duø Tu tinh taán höõu
töôùng cuõng mau vieân maõn Tinh taán ba-la-maät-ña, duø tu Tinh taán voâ
töôùng cuõng mau vieân maõn Tinh taán ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp saéc, tu Tinh
taán höõu töôùng hay Tinh taán voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh tinh
taán caàu giaûi thoaùt coù ñoái töôïng tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc, coù chuû
theå tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy Ñaïi Boà-taùt
ñoái vôùi phaùp saéc tu Tinh taán höõu töôùng.
Neáu ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt tu tinh taán caàu giaûi thoaùt
khoâng coù ñoái töôïng tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng coù chuû theå
tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi Boà-taùt aáy
ñoái vôùi phaùp thöùc tu Tinh taán voâ töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa saéc
khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc. Quaùn chö Nhö Lai
khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt coù theå töông öng nhö lyù vôùi Tinh taán ba-la-
maät-ña thì duø tu Tinh taán höõu töôùng cuõng mau vieân maõn Tinh taán ba-
la-maät-ña, duø tu Tinh taán voâ töôùng cuõng mau vieân maõn Tinh taán ba-
la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi thöùc phaùp tu Tinh
taán höõu töôùng hoaëc Tinh taán voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong phaùp thöùc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh tinh
taán caàu giaûi thoaùt, coù ñoái töôïng ôû tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc, coù
chuû theå tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Tinh taán höõu töôùng.
Neáu ñoái vôùi thöùc phaùp, khi Ñaïi Boà-taùt tinh taán caàu giaûi thoaùt
khoâng coù ñoái töôïng tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng coù chuû theå
tinh taán giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi Boà-taùt aáy
ñoái vôùi phaùp thöùc Tu tinh taán voâ töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh cuûa saéc
khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc. Quaùn chö Nhö Lai
khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt töông öng
ñuùng lyù vôùi Thieàn ñònh ba-la-maät-ña, thì duø tu thieàn ñònh höõu töôùng
cuõng mau vieân maõn Thieàn ñònh ba-la-maät-ña, duø tu Thieàn ñònh voâ
töôùng cuõng mau vieân maõn Thieàn ñònh ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ñoái vôùi phaùp saéc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh
thieàn ñònh caàu giaûi thoaùt, coù ñoái töôïng thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå
ñaéc, coù chuû theå thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö
vaäy laø Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp saéc tu Thieàn ñònh höõu töôùng.
Neáu ñoái vôùi phaùp saéc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh thieàn ñònh caàu
giaûi thoaùt khoâng coù ñoái töôïng thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng
coù chuû theå thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø
Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Thieàn ñònh voâ töôùng. Vì sao? Vì
töï taùnh cuûa saéc khoâng sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc. Quaùn
chö Nhö Lai khoâng coù sôû ñaéc neân töï taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt töông öng nhö lyù vôùi Thieàn ñònh ba-la-maät-ña.
Thì duø tu thieàn ñònh höõu töôùng cuõng mau vieân maõn Thieàn ñònh ba-la-
maät-ña, duø tu Thieàn ñònh voâ töôùng cuõng mau vieân maõn Thieàn ñònh
ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø ñoái vôùi phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt tu
thieàn ñònh höõu töôùng, hoaëc thieàn ñònh voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp thöùc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh thieàn
ñònh caàu giaûi thoaùt coù ñoái töôïng thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå ñaéc, coù
chuû theå thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå ñaéc, thì neân bieát tu nhö vaäy laø
Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Thieàn ñònh höõu töôùng.
Neáu Ñaïi Boà-taùt khi ñoái vôùi phaùp thöùc tu haønh thieàn ñònh caàu
giaûi thoaùt khoâng coù ñoái töôïng thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng
coù chuû theå thieàn ñònh giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø
Ñaïi Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Thieàn ñònh voâ töôùng. Vì sao? Vì
töï taùnh cuûa thöùc khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
Quaùn chö Nhö Lai khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
töông öng nhö lyù vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì duø tu Baùt-nhaõ höõu
töôùng cuõng mau vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duø tu Baùt-nhaõ voâ
töôùng cuõng mau vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt ñoái vôùi phaùp saéc, tu Baùt-
nhaõ höõu töôùng hoaëc Baùt-nhaõ voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñoái vôùi phaùp saéc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-
nhaõ caàu giaûi thoaùt, coù ñoái töôïng Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc, coù
chuû theå Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc. Tu nhö vaäy, neân bieát laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Baùt-nhaõ höõu töôùng.
Neáu ñoái vôùi phaùp saéc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ caàu giaûi
thoaùt khoâng coù ñoái töôïng Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng coù
chuû theå Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Baùt-nhaõ voâ töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh
cuûa thöùc khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc. Quaùn chö
Nhö lai khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
thöùc, Ñaïi Boà-taùt töông öng nhö lyù vôùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, thì duø tu
Baùt-nhaõ höõu töôùng cuõng mau vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña, duø tu
Baùt-nhaõ voâ töôùng cuõng mau vieân maõn Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø ñoái vôùi phaùp thöùc, Ñaïi Boà-taùt tu Baùt-
nhaõ höõu töôùng hoaëc Baùt-nhaõ voâ töôùng?
Naøy Tu-boà-ñeà! Neáu ñoái vôùi phaùp thöùc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh
Baùt-nhaõ caàu giaûi thoaùt, coù ñoái töôïng Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc,
coù naêng Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Baùt-nhaõ höõu töôùng.
Neáu ñoái vôùi phaùp thöùc, khi Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ caàu giaûi
thoaùt khoâng coù ñoái töôïng Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc, khoâng coù
chuû theå Baùt-nhaõ giaûi thoaùt coù theå ñaéc thì neân bieát tu nhö vaäy laø Ñaïi
Boà-taùt aáy ñoái vôùi phaùp thöùc tu Baùt-nhaõ voâ töôùng. Vì sao? Vì töï taùnh
cuûa thöùc khoâng coù sôû ñaéc, neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc. Quaùn chö
Phaät khoâng coù sôû ñaéc neân baûn taùnh khoâng coù sôû ñaéc.
roõ Tam-ma-ñòa Khoâng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø Tam-ma-ñòa Khoâng ôû trong saéc?
Nghóa laø ôû trong saéc, Ñaïi Boà-taùt quaùn voâ taùnh Khoâng, taùnh Khoâng
cuõng vaäy, baûn taùnh Khoâng cuõng vaäy. Caùc sôû duyeân ñeàu phaûi an truï
taâm vaøo moät taùnh caûnh. Ñaây töùc laø Tam-ma-ñòa Khoâng trong saéc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Ñaïi Boà-taùt ôû trong saéc ñaõ nhö thaät bieát roõ
Khoâng Tam-ma-ñòa thì thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy.
roõ Tam-ma-ñòa Voâ töôùng.
Naøy Tu-boà-ñeà! Sao goïi laø Tam-ma-ñòa Voâ töôùng trong saéc? ÔÛ
trong phaùp saéc, Ñaïi Boà-taùt quaùn voâ taùnh Khoâng, taùnh Khoâng cuõng
nhö vaäy, baûn taùnh Khoâng cuõng nhö vaäy.
Neáu caùc taùc yù dieät thì ôû trong saéc quaùn töôùng voâ taùnh, töôùng
höõu taùnh cuõng nhö vaäy; töôùng höõu taùnh voâ taùnh cuõng nhö vaäy. Nhö
vaäy môùi ñaït ñöôïc töôùng voâ taùnh, lìa ñöôïc thöùc ñi theo. Töôùng höõu
taùnh cuõng nhö vaäy, lìa ñöôïc thöùc ñi theo. Töôùng höõu taùnh voâ taùnh
cuõng vaäy, lìa thöùc ñi theo. Cho neân coù theå an truï taâm vaøo moät taùnh
caûnh. Ñaây töùc laø Tam-ma-ñòa Voâ töôùng trong saéc.
Naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong saéc, nhö thaät hieåu bieát roõ Tam-ma-ñòa
Voâ töôùng nhö vaäy, thì thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng vaäy.
roõ Voâ nguyeän Tam-ma-ñòa.
Sao goïi laø Voâ nguyeän Tam-ma-ñòa ôû trong saéc?
–ÔÛ trong saéc, Ñaïi Boà-taùt ñaït ñöôïc Tam-ma-ñòa Khoâng, Voâ
töôùng, töùc laø ôû trong saéc quaùn töôùng voâ taùnh, nhöng khoâng duyeân
theo haønh töôùng sôû duyeân. Töôùng höõu taùnh cuõng vaäy, khoâng duyeân
theo haønh töôùng sôû duyeân. Töôùng höõu taùnh voâ taùnh cuõng vaäy, khoâng
duyeân theo haønh töôùng sôû duyeân. Cho neân coù theå an truï taâm vaøo moät
taùnh caûnh. Ñaây töùc laø Tam-ma-ñòa Voâ nguyeän trong saéc.
Naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong saéc, Ñaïi Boà-taùt ñaõ bieát roõ Voâ nguyeän
Tam-ma-ñòa nhö vaäy roài thì thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy.
Laïi nöõa, naøy Tu-boà-ñeà! ÔÛ trong saéc, Ñaïi Boà-taùt neân bieát roõ coù
ba loaïi nghóa caùc haønh laø voâ thöôøng. Ba loaïi nghóa ñoù laø gì? Moät laø
nghóa khoâng thaät; hai laø nghóa phaù hoaïi; ba laø nghóa höõu caáu voâ caáu.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng nhö vaäy. Ñaïi Boà-
taùt neân bieát roõ coù ba nghóa caùc haønh voâ thöôøng.
roõ coù ba nghóa caùc haønh laø khoå. Ba nghóa ñoù laø gì? Moät laø nghóa
khoâng chaáp tröôùc; hai laø nghóa ba loaïi töôùng; ba laø nghóa töông tuïc.
Naøy Tu-boà-ñeà! Thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng vaäy. Ñaïi Boà-taùt
neân bieát roõ coù ba loaïi nghóa caùc haønh laø khoå.
roõ coù ba loaïi nghóa caùc phaùp laø voâ ngaõ. Ba nghóa aáy laø gì? Moät laø
nghóa voâ taùnh laø voâ ngaõ; hai laø nghóa höõu taùnh, voâ taùnh laø voâ ngaõ; ba
laø nghóa baûn taùnh thanh tònh laø voâ ngaõ.
taùt neân bieát roõ coù ba loaïi nghóa caùc phaùp laø voâ ngaõ.
roõ coù ba nghóa Nieát-baøn laø tòch tónh. Ba nghóa ñoù laø gì? Moät laø nghóa
trong saéc voâ taùnh hoaøn toaøn thanh tònh; hai laø nghóa höõu taùnh, voâ
taùnh tòch tónh; ba laø nghóa baûn taùnh thanh tònh tòch tónh.
taùt neân bieát roõ coù ba nghóa cuûa Nieát-baøn laø tòch tónh.
Phaät daïy kinh naøy xong, caùc Ñaïi Boà-taùt, Toân giaû Tu-boà-ñeà vaø
caùc Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, taát caû Trôøi, Ngöôøi,
A-tu-la, Caøn-thaùt-baø... trong theá gian nghe lôøi Phaät daïy ñeàu raát hoan
hyû, tín thoï phuïng haønh.

SOÁ 261
KINH ÑAÏI THÖØA LYÙ THUÙ LUÏC BA-

LA-MAÄT-ÑA
Haùn dòch: Tam taïng Baùt-nhaõ, ngöôøi nöôùc Keá Taân.
QUYEÅN 1
Phaåm 1: QUY Y TAM BAÛO

Moät thuôû noï Ñöùc Theá Toân ôû taïi tinh xaù Truùc laâm Ca-lan-ña-ca,
thuoäc thaønh Vöông xaù. Khi aáy, coù chuùng Ñaïi Boà-taùt truï trong ñòa vò
Thaäp ñòa khoâng thoaùi chuyeån vaø ñaõ ñaày ñuû troïn veïn möôøi Ba-la-maät.
Laïi coù chuùng ñaïi Bí-soâ ñeàu chöùng A-la-haùn, dieät tröø caùc laäu, khoâng
coøn phieàn naõo vaø töï mình ñaõ chöùng vôùi taâm hoaøn toaøn giaûi thoaùt, tueä
hoaøn toaøn giaûi thoaùt. Laïi coù voâ soá loaøi höõu tình ñeàu phaùt taâm Voâ
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò ôû trong chuùng hoäi nghó nhö vaày:
“Caùc loaøi höõu tình trong hoäi naøy cuøng khoå, coâ quaïnh, khoâng coù choã
nöông töïa, luaân hoài trong sinh töû, ñaém chìm trong soâng aùi. Hoï muoán
vöôït qua bôø beân kia giaûi thoaùt, neân ñeán nghe phaùp vaø mong gaëp Theá
Toân caàu Nhaát thieát trí nhöng khoâng coù ñuû naêng löïc.”
Nghó theá roài, Boà-taùt Töø Thò muoán hoûi yù nghóa saâu xa, phaùt taâm:
“Vì sao taát caû höõu tình phaùt taâm Boà-ñeà caàu Phaät, thì nhaát ñònh phaûi
traûi qua ba voâ soá kieáp khoâng meät moûi. Nay yù thuù saâu xa, roäng lôùn,
khoù nghó baøn, vaên cuù tinh xaûo vieân maõn ñuû ñaày cuûa Ñöùc Phaät Theá
Toân thoï kyù cho töøng höõu tình coù nhaân quaû khaùc bieät vôùi hö voïng laø
mau choùng chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà.”
Luùc aáy Ñaïi Boà-taùt Di-laëc phaùt taâm nhö vaäy roài, lieàn rôøi khoûi
choã ngoài ñöùng daäy söûa soaïn phaùp phuïc, thaâu nhieáp saùu caên vaø giöõ
thaân, khaåu, yù nghieäp thanh tònh. Saùu caên aáy laø choã sinh ra traêm
phöôùc vaø taùm möôi veû ñeïp dieäu töôùng trang nghieâm. Traûi qua ba voâ
soá kieáp maø ñöôïc troøn ñaày nhö vaäy. Thaân aáy ñöôïc trang nghieâm baèng
traêm ngaøn vaïn töôùng maët trôøi cuûa Ma-ha Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña... laøm
cho taát caû höõu tình chieâm ngöôõng khoâng bieát chaùn. Luùc saép thaønh Voâ
ñaúng ñaúng Phaät quaû Boà-ñeà.
Boà-taùt duøng thaân nhö vaäy, gieo naêm voùc saùt ñaát laïy döôùi chaân
Phaät. Laïi duøng tay ñöôïc trang nghieâm bôûi voâ löôïng coâng ñöùc, chaép
tay gioáng nhö hoa sen môùi nôû roài cung kính baïch Phaät:
Baïch Theá Toân! Chæ trong moät nieäm maø Nhö Lai Theá Toân coù
theå bieát taâm quaù khöù, vò lai, hieän taïi cuûa taát caû chuùng sinh. Coù höõu
tình nhaân luùc thöa hoûi maø ñöôïc taâm thanh tònh hoaëc coù höõu tình luùc
ñöôïc thoï kyù, chöùng quaû Tu-ñaø-hoaøn cho ñeán quaû A-la-haùn, Bích-chi-
phaät, hoaëc ñöôïc thoï kyù Voâ thöôïng Boà-ñeà. Do nghóa naøy neân con thöa
hoûi Nhö Lai. Cuùi xin Theá Toân haõy phaân bieät giaûi baøy. Theá Toân laø
ngöôøi daãn daét ñeå höõu tình ba ñôøi laøm choã nöông töïa. Hoaëc coù höõu
tình haønh haïnh Ñaïi thöøa thì Theá Toân laøm taâm hoï meàm dòu. Cuùi xin
Theá Toân Töø bi thöông xoùt, neáu ñöôïc phaùp cam loà thì con khoâng thoï
duïng moät mình maø taát caû höõu tình cuøng nhau höôûng moät vò aáy. Laøm
theá naøo ñeå höõu tình höôùng ñeán con ñöôøng chaân chaùnh an oån cuûa
Nieát-baøn? Caùc höõu tình naøy phaûi laøm gì ñeå ñoái vôùi Nhaát thieát trí
khoâng thoaùi chuyeån? Laøm sao vieân maõn Boá thí ba-la-maät-ña cho ñeán
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña? Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laø meï cuûa naêm phaùp
Ba-la-maät-ña tröôùc vaø tu taäp theá naøo ñeå ñöôïc vieân maõn? Nguyeän lôùn
naøy laøm sao phaaùt khôûi? Caùc höõu tình naøy tu taäp theá naøo ñeå ñeán bôø
Nieát-baøn beân kia? Cuùi xin Theá Toân phaân bieät giaûi noùi. Con vì muoán
laøm lôïi ích an laïc cho höõu tình, laøm cho hoï ñöôïc vui veû.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân khen ngôïi Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
SOÁ 261 – KINH ÑAÏI THÖØA LYÙ THUÙ LUÏC BA-LA-MAÄT-ÑA, quyeån 1 725
–Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam! Nay oâng coù theå laøm lôïi
ích an laïc cho taát caû höõu tình neân hoûi nghóa saâu xa nhö vaäy. OÂng haõy
khuyeân caùc höõu tình tu haønh nghieäp thieän, thöôøng vì caùc höõu tình maø
sieâng naêng tu taäp. Nay oâng vì caùc höõu tình maø moät loøng roäng lôùn döùt
saïch moïi xieàng xích ñeå khaån caàu phaùp ñaïo, oâng ñem taâm ñaïi Töø bi
ñoù maø traûi qua ba a-taêng-kyø kieáp ñeå vieân maõn bieån lôùn phaùp ñaïo saùu
phaùp Ba-la-maät-ña. OÂng ñaõ gaàn ñaïo traøng Boà-ñeà laø bôø kia Nieát-baøn,
gioáng nhö laø sao mai vöøa moïc thì aùnh saùng maët trôøi lieàn chieáu. Cuõng
nhö vaäy, nay oâng phaûi laøm aùnh saùng maët trôøi Phaät phaùp. OÂng phaûi
nghe cho roõ, suy nghó thaät kyõ ta seõ vì oâng maø phaân bieät ñaày ñuû nghóa
thaâm saâu aáy. Ngöôøi coù trí nhö vaäy, kheùo suy nghó, quaùn saùt trong con
ñöôøng hieåm naïn cuûa sinh töû khoâng ai coù theå vöôït qua neáu khoâng coù
choã nöông töïa. Gioáng nhö chieác thuyeàn trong bieån lôùn, neáu khoâng coù
thuyeàn tröôûng thì moïi ngöôøi trong thuyeàn chaéc haún laø phaûi bò chìm
ñaém vì soùng voã maïnh laøm cho thuyeàn xoaùy troøn, bò phaù vôõ vaø chìm
ñaém... Khi bò nhöõng tai naïn ñoù, thöôøng lo sôï neân phaûi tìm ngöôøi cheøo
thuyeàn gioûi nhaát vaø an laønh nhaát ñeå laøm choã nöông töïa.
Laïi coù höõu tình luoân sôï haõi trong sinh töû cho neân tìm ngöôøi coù
naêng löïc ñeå nöông töïa, khoâng bò oaùn taëc xaâm toån. Daàu oaùn taëc kia coù
söùc maïnh ñeán ñaâu nhöng ngöôøi kia nöông nhôø vaøo pheùp vua, neân
boïn oaùn taëc aáy chaéc chaén khoâng theå laøm haïi ñöôïc. Oaùn taëc kia ñaõ
thaáy theá löïc nhö vaäy roài, vónh vieãn boû taâm thuø haän maø ñi theo söï
giaùo hoùa chaân chaùnh. Taát caû höõu tình cuõng nhö vaäy, moãi moãi ñeàu
nghó raèng: “Ai coù theå laøm choã nöông töïa cho ta ñeå tröø nhöõng nguy
haïi aáy, laøm cho ta ñöôïc an laïc? Naêm ñöôøng trong ba coõi naøy laø: Trôøi,
Roàng, Daï-xoa, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la, Ma-haàu-la-giaø, Nhaân
vaø Phi nhaân... tìm caàu trong soá ñoù nhöng khoâng coù ai coù theå laøm choã
nöông töïa. Vì sao vaäy? Vì chö Thieân ñoù töï mình chöa thoaùt khoûi
xieàng xích sinh töû, coøn bò phieàn naõo troùi buoäc luaân hoài trong ba coõi,
chòu voâ löôïng, voâ bieân khoå naõo, aên nuoát sôï haõi, bò löôùi tham duïc
quaán chaët thì laøm sao coù theå laøm choã nöông töïa cho ta! Laïi nöõa, chö
Thieân... thöôøng maëc nhöõng y phuïc chieán ñaáu baèng giaùp saét maø taâm
luoân oâm moái lo sôï A-tu-la, huoáng gì loaøi ngöôøi vaø caùc loaøi khaùc! Laáy
ñoù maø quaùn saùt ba coõi saùu ñöôøng thì khoâng ai coù khaû naêng cöùu baït ta.
Cho neân ta phaûi quay veà nöông töïa Phaät, Phaùp, Taêng. Ngoaøi Phaät,
Phaùp, Taêng ra, khoâng ai coù theå cöùu hoä ta caû.”
Taát caû höõu tình muoán caàu Voâ thöôïng Boà-ñeà, Nieát-baøn an laïc thì
caàn phaûi quay veà nöông töïa ba ngoâi baùu: Phaät, Phaùp, Taêng. Nhôø ñoù
maø khieán cho höõu tình quay veà Phaät, Phaùp, Taêng.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Sao goïi laø Phaät, Phaùp, Taêng tam baûo? Theá
naøo laø quy y?
Phaät daïy Töø thò raèng:
–Ngoâi Phaät baûo coù hai: ñoù laø thaân cuûa Phaät vaø ñöùc cuûa Phaät.
Thaân Phaät nghóa laø Nhö Lai, ÖÙng Cuùng, Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh
Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng
Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät Theá Toân. Veà quaù khöù ñaõ traûi qua voâ
löôïng, voâ bieân a-taêng-kyø kieáp khoâng tieác thaân maïng, sieâng naêng tu
taäp luïc ñoä vaïn haïnh vieân maõn, ngoài toøa Kim cang döôùi goác Boà-ñeà,
chieán thaéng quaân ma, ñoaïn tröø caùc keát söû, chöùng ñöôïc Nhaát thieát trí,
thaønh Ñaúng chaùnh giaùc, ñaày ñuû caùc coâng ñöùc vi dieäu nhö vaäy neân goïi
laø Phaät.
Coøn veà ñöùc cuûa Phaät, töùc laø trong thaân cuûa Phaät ñaày ñuû möôøi
Löïc, boán Voâ sôû uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng, ñaïi Töø, ñaïi Bi, ñaïi
Hyû, ñaïi Xaû, ba phaùp moân giaûi thoaùt, ba thò ñaïo, saùu thaàn thoâng, tuøy
taâm Tam-ma-ñòa, boán trí, hai trí, lìa boû tri kieán, ñoaïn phieàn naõo
chöôùng vaø sôû tri chöôùng, lìa caùc taäp khí, voâ coâng duïng ñaïo maø laïi
bieán hoùa nhö nhö. Hoaëc xa hoaëc gaàn, ñi ñöùng töï taïi khoâng bò
chöôùng ngaïi. Moät haït caûi coù theå dung chöùa voâ löôïng nuùi Dieäu cao.
Chö Phaät Nhö Lai ñeàu ñaày ñuû voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc nhö vaäy.
Thoï maïng töï taïi töø moät kieáp ñeán voâ löôïng kieáp khoâng coù toån giaûm,
ôû trong caûnh thaàn thoâng bieán hieän, qua laïi tuøy yù töï taïi khoâng heà coù
chöôùng ngaïi. Chö Phaät Theá Toân ñi qua thaønh aáp, xoùm laøng, tröôùc
tieân chieáu aùnh saùng maøu vaøng roøng vi dieäu röïc rôõ khaép nôi ñoù.
Chuùng sinh nôi aáy baét gaëp ñöôïc aùnh saùng naøy, neáu ai coù thaân beänh,
taâm beänh thì ñeàu laønh khoûi. Khi löûa taâm daäp taét thì thaân ñöôïc maùt
meû, ngöôøi löng guø thì thaúng ra, ngöôøi queø ñi ñöôïc, ngöôøi muø ñöôïc
thaáy, ngöôøi ñieác ñöôïc nghe, ngöôøi caâm ñöôïc noùi, ngöôøi taâm loaïn
ñöôïc bình taâm, bò quyû mò, voïng löôïng ñieân cuoàng baét giöõ ñeàu ñöôïc
deïp tröø, traàn truoàng ñöôïc aùo quaàn maëc, ngöôøi taâm kieâu maïn ñöôïc
khieâm nhöôøng, ngöôøi saàu naõo ñöôïc an oån, ngöôøi laïc ñöôøng ñöôïc
ñöôøng chính, ngöôøi ñoùi khaùt ñöôïc aên uoáng, bò tuø ñaøy ñöôïc töï do,
ngöôøi sôï haõi ñöôïc khoâng sôï; goø ñoáng, haàm hoá, nuùi ñoài ñeàu baèng
phaúng gioáng nhö baøn tay. Nhaø cöûa nhoû thaáp töï nhieân cao lôùn,
ñöôøng saù nhoû heïp ñeàu roäng raõi. Chôï buùa laøng queâ töï nhieân khai
thoâng, oâ ueá baát tònh töùc thôøi thôm tho. Gai goùc, muoãi ñoäc, gaïch
ngoùi, caùt ñaù ñeàu bieán maát. AÙnh saùng maët trôøi chieáu toûa khoâng coù
noùng ñoäc. Gioù thoaûng nheø nheï khoâng coù buïi ñaát, aâm thanh cuûa caùc
loaøi chim: Baïch haïc, Khoång töôùc, Anh voõ, Xaù-lôïi, Ca-laêng-taàn-giaø,
Ca-chæ-la, Ca-na-la, Maïng maïng... phaùt ra hoøa nhaõ. Voi, ngöïa, traâu,
deâ, boø, traâu ñuoâi daøi, traâu röøng, traâu nöôùc, moãi loaøi ñeàu keâu tieáng
raát hay, ñaøn khoâng haàu, oáng tieâu, oáng saùo, ñaøn saéc, troáng... nhöõng
nhaïc khí naøy khoâng ñaùnh maø töï keâu, vaø nhöõng thöù khaùc tinh xaûo
khoù tìm, ñeàu do thaàn thoâng bieán hieän. Nhöõng vieäc hieám coù nhö vaäy
caøng ngaøy caøng ñoåi thay thuø thaéng hôn, ñoù laø ñeàu nhôø söùc oai thaàn
cuûa Nhö Lai. Coù chuùng sinh naøo nghi ngôø Phaät Theá Toân vaø coâng
ñöùc cuûa Phaät coù moät coù khaùc thì neân noùi vôùi hoï raèng: Phaät vaø coâng
ñöùc cuûa Phaät khoâng moät khoâng khaùc. Gioáng nhö löûa, ñeøn, daàu, tim
ñeøn vaø saùnh saùng khoâng moät khoâng khaùc. Neáu lìa daàu, tim ñeøn thì
khoâng coù aùnh saùng cuûa ñeøn. Neáu noùi aùnh saùng ñeøn lìa daàu vaø tim
ñeøn thì choã maø aùnh saùng chieáu ñeàu phaûi bò ñoát chaùy. Coâng ñöùc vaø
thaân Phaät laïi cuõng nhö vaäy. Thaân vi dieäu naøy laø coâng ñöùc Phaät, laø
Phaùp thaân voâ laäu, laø nôi nöông töïa bình ñaúng cuûa mình vaø ngöôøi.
Nhöng thaân Phaät naøy chaúng phaûi laø theå taùnh. Neáu lìa theå taùnh naøy,
ngoaøi ra khoâng coù Phaùp thaân naøo khaùc. Neáu theå taùnh naøy ñoàng vôùi
vaät beân ngoaøi thì coù töôùng boán ñaïi, cho neân phaûi bieát thaân Phaät
chaúng phaûi coù töôùng, chaúng phaûi khoâng coù töôùng. Neáu chaúng phaûi
coù töôùng thì ñoàng vôùi ñaïi hö khoâng, ñoàng ñaïi hö khoâng laø taùnh, laø
thöôøng, khoâng coù phöông tieän naøo coù theå ñi qua ñöôïc. Vì töï taùnh
voán thanh tònh, khoâng nhieãm, khoâng vöôùng maéc, saâu xa voâ löôïng
khoâng heà bieán ñoåi, vi dieäu tòch tónh, khoù hieåu, khoù so saùnh. Ñaày ñuû
coâng ñöùc chaân thöôøng khoâng heà haïn höõu, döùt haún caùc hyù luaän, chæ
coù Phaät môùi chöùng bieát, chöù khoâng ai coù theå bieát ñöôïc, cuõng khoâng
ví duï naøo so saùnh ñöôïc.
Töø Thò neân bieát! Thaân naøy laø töôùng Phaùp thaân cuûa haèng haø sa
chö Phaät ôû quaù khöù, hieän taïi, vò lai. Baùo thaân cuûa Phaät nghóa laø chö
Nhö Lai ñaõ traûi qua ba voâ soá kieáp tu taäp voâ löôïng tö löông phöôùc tueä
neân ñöôïc voâ bieân coâng ñöùc chaân thaät, töôùng toát caùc caên thöôøng truï
baát bieán, trí tueä saùng suoát bieán khaép phaùp giôùi, ñeàu do caên laønh voâ
laäu xuaát theá maø coù. Noù chaúng theå nghó baøn, vöôït qua trí tueä theá gian
vì laøm thuaàn thuïc caùc höõu tình maø ñöôïc hieän ra töôùng naøy ñeå dieãn
phaùp voâ taän laøm lôïi ích voâ bieân.
Töø Thò neân bieát! Ñaây laø baùo thaân vieân maõn cuûa Nhö Lai.
Hoùa thaân laø tuøy theo caùc höõu tình maø bieán hoùa, hieän ra voâ
löôïng voâ soá hoùa thaân Phaät. Thaân bieán hoùa ñoù hoaëc coù ôû ñòa nguïc thì
hieän thaân cuûa ñòa nguïc ñeå ñoä caùc höõu tình nôi ñoù thoaùt khoûi khoå,
ñem Chaùnh phaùp ñeå höôùng daãn hoï phaùt taâm Boà-ñeà, sau ñoù sinh vaøo
coõi trôøi, ngöôøi, höôûng söï vui söôùng thuø thaéng, coù loøng tin öa saâu saéc
vôùi Phaät phaùp, chöùng ñöôïc Phaät phaùp töøng phaàn vaø ñaït ñöôïc quaû
Thaùnh ñaïo.
Hoaëc sinh vaøo ngaï quyû ñeå giaùo hoùa höõu tình ôû ñoù laøm cho hoï
thoaùt khoûi söï böùc baùch cuûa ñoùi khaùt, ñem Chaùnh phaùp giaùo hoùa ñeå
hoï phaùt taâm Boà-ñeà, lieàn sinh leân coõi trôøi, ngöôøi höôûng söï sung
söôùng, thaâm nhaäp Phaät phaùp, chöùng ñöôïc ñaïo quaû cuûa baäc Thaùnh.
Hoaëc hoùa laøm baøng sinh thì sinh vaøo coõi ñoù, hoaëc laøm thaân Ca-
laàu-la, hoaëc laøm thaân roàng, sö töû, voi, ngöïa, gaáu, hoå, soùi, saøi lang, daõ
can, choàn, thoû, traên, raén, caù, ruøa, ba ba, baïch haïc, khoång töôùc,
phöôïng hoaøng, uyeân öông, oanh vuõ, xaù-lôïi... vaø nhieàu thaân khaùc laøm
cho caùc höõu tình ñoù lìa boû söï taøn haïi laãn nhau maø ñem loøng Töø bi ñoái
vôùi nhau ñeå lìa xa taát caû caùc sôï haõi. Ñem Chaùnh phaùp ñeå chæ daïy cho
hoï tin öa vaø quay veà nöông töïa Phaät, Phaùp, Taêng, ñöôïc sinh leân coõi
trôøi, ngöôøi ñöôïc höôûng nhöõng söï sung söôùng, ñaéc Phaät phaùp töøng
phaàn, chöùng ñaïo quaû baäc Thaùnh.
Hoaëc hoùa laøm höõu tình ôû quoác ñoä khaùc, hoaëc nhöõng nôi khoâng
coù aùnh saùng maët trôøi, maët traêng chieáu ñeán ñöôïc. Taát caû moïi nôi moïi
choã khoâng coù aùnh saùng Phaät phaùp nhö vaäy thì hoùa thaân chö Phaät thò
hieän ñeå kieán laäp Chaùnh phaùp ñeå caùc höõu tình quay veà Phaät, Phaùp,
Taêng, caïo boû raâu toùc, thoï giôùi caám cuûa Phaät, laøm Bí-soâ vaø Bí-soâ-ni,
hoaëc laøm Öu-baø-taéc, Öu-baø-di xaây döïng Taêng phöôøng, hoä trì Chaùnh
phaùp, laøm yeân oån cho voâ löôïng voâ soá chuùng sinh, ñöa trôøi, ngöôøi ñeán
bôø kia Nieát-baøn, chöùng ñaéc quaû Phaät.
Hoaëc sinh leân coõi trôøi thì hoùa thaønh höõu tình ôû coõi ñoù, khieán hoï
xa lìa naêm duïc, taâm khoâng ñaém tröôùc, duøng Chaùnh phaùp daét daãn hoï
phaùt taâm Boà-ñeà, quay veà Phaät, Phaùp, Taêng, nhaäp saâu vaøo Chaùnh
phaùp, an trí vaøo Nieát-baøn, chöùng quaû giaûi thoaùt.
Hoaëc sinh coõi ngöôøi thì hieän ra trong doøng hoï Thích ôû choán
vöông cung, duøng phöông tieän kheùo leùo ñeå giaùo hoùa caùc höõu tình,
ñoaïn tröø phieàn naõo, saàu öu, sinh, giaø, beänh, cheát trong ba coõi, cho
neân hieän ra caûnh vöôït thaønh xuaát gia, laáy coû Caùt töôøng loùt ngoài döôùi
caây Boà-ñeà, ngoài ôû ñaïo traøng toøa baèng Kim cang, chieán thaéng quaân
ma, thaønh Ñaúng chaùnh giaùc. Vì giaùo hoùa höõu tình neân chuyeån baùnh
xe phaùp, phoùng aùnh saùng lôùn chieáu khaép taát caû theá gian, töï lôïi vaø lôïi
tha ñeàu vieân maõn. Hoaëc hieän tòch tónh nhaäp ñaïi Nieát-baøn.
Ñoù goïi laø Hoùa thaân Phaät.
Taát caû voâ löôïng, voâ bieân phöông tieän kheùo leùo nhö vaäy ñeàu laø
do thaàn löïc töï taïi cuûa Nhö Lai. Nhö vaäy, töùc laø theå ba thaân khoâng coù
töôùng sai khaùc.
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân daïy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò raèng:
–Naøy thieän nam! YÙ oâng theá naøo? Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo
quy y Phaät, thì phaûi quy y Phaùp thaân thanh tònh cuûa Nhö lai. Neáu
muoán caàu Phaùp thaân Phaät neân phaùt ñaïi theä raèng: “Nguyeän con vaø taát
caû höõu tình kia phaûi ñaéc coâng ñöùc Phaùp thaân nhö vaäy.”
Vì sao phaûi phaùt theä nguyeän aáy? Vì ÖÙng thaân Phaät bieán thieân
chæ trong saùt-na. Hoùa thaân Phaät thì mau chöùng nhaäp Nieát-baøn. Coøn
coâng ñöùc Phaùp thaân thì y nhieân thöôøng truï, do ñoù maø quy y Phaùp thaân
thanh tònh. Quy y Phaùp thaân töùc laø quy y chö Phaät quaù khöù, vò lai,
hieän taïi. Neáu ta lìa boû chuùng sinh maø thuû Nieát-baøn töùc laø cuøng chòu
caùc khoå trong ñòa nguïc. Neáu cuøng höõu tình giaûi thoaùt thì tuy ôû ñòa
nguïc khoâng khaùc gì ôû Nieát-baøn. Do duyeân côù aáy maø khieán cho chuùng
sinh quy y Phaät, Phaùp, Taêng, chöùng Nieát-baøn an laïc, theå taùnh roát raùo
nhö nhö, khoâng taêng giaûm. Phaùp thaân nhö vaäy laø chaân an laïc, cho
neân daét daãn cho hoï quy y Phaùp thaân Phaät.
Laïi nöõa, naøy Töø Thò! Sao goïi laø Phaùp baûo thanh tònh?
Phaùp baûo cuõng coù ba haïng:
Phaùp baûo nghóa laø Nieát-baøn cam loà giaûi thoaùt, laáy thöôøng, laïc,
ngaõ, tònh laøm theå taùnh, taän tröø taát caû sinh, giaø, beänh, cheát, öu saàu,
khoå naõo.
Sao goïi sinh laø khoå? Nghóa laø khi cha meï giao hôïp, haït gioáng
baát tònh ôû trong thai meï, do gioù nghieäp löïc duy trì traûi qua chín thaùng
ôû trong choã toái taêm khoâng coù aùnh saùng, soáng trong baøo thai oâ ueá baát
tònh, choã taùm vaïn vi truøng xen laãn, thôû ra hít vaøo theo meï, mieäng
khoâng theå aên, maét khoâng thaáy ñöôïc, ñoùi khaùt, laïnh noùng, khoå naõo
haønh haï thaân taâm... Voâ löôïng caùc khoå nhö vaäy laøm cho chuùng sinh
khoâng ñöôïc töï do, neân goïi laø sinh khoå. Maëc daàu bò khoå naøy nhöng coù
moät ñöùc laø taát caû oan gia khoâng theå thaáy, cuõng khoâng theå noùi ñieàu
ñuùng sai xaáu aùc, khoâng theå naøo saùnh vôùi Nieát-baøn an laïc, vì trong
phaùp naøy khoâng coù phaùp khoå nhö vaäy.
Sao goïi laø giaø khoå? Nghóa laø chuùng sinh töø nhoû ñeán giaø thay ñoåi
theo thôøi gian, heã coù söï sung maõn aét coù söï suy giaûm, gaân söùc suy taøn,
ñi ñöùng run raåy, toùc baïc, maët nhaên, tai maét hoân aùm, raêng ruïng, dung
maïo xaáu xí, thaân töôùng uû ruõ, bò ngöôøi khinh gheùt. Coù noùi ra ñieàu gì
thì lieàn queân maát, mang thaân aáy nhö ñang gaùnh moät gaùnh naëng. Nhö
ngoïn ñeøn saép heát daàu, khoâng bao laâu noù seõ taét, ngöôøi giaø cuõng vaäy,
luùc söùc löïc gaàn caïn thì khoâng bao laâu seõ cheát. Gioáng nhö maët naï che
phuû caû maët maøy, laøm cho caùc höõu tình, thaáy vaäy lieàn sinh taâm treâu
ñuøa maët naï; giaø cuõng nhö vaäy, töø xoùm naøy qua xoùm noï, taát caû chuùng
sinh ñoäi muõ suy giaø, ai naáy thaáy cuõng ñeàu treâu choïc. Do nhaân duyeân
naøy maø bò khoå naõo. Khi gaàn cheát ñeán, khoâng coù thuoác ñeå chöõa trò.
Maëc daàu bò khoå ñau nhöng khoâng thaáy chaùn, laïi caàu ñaûo thaàn kyø
mong ñöôïc soáng laâu. Khoâng coù gì saùnh baèng söï an laïc Nieát-baøn,
trong phaùp Nieát-baøn khoâng coù phaùp laõo khoå naøy.
Theá naøo goïi laø beänh khoå? Nghóa laø ñòa, thuûy, hoûa, phong choáng
traùi nhau, bao nhieâu khoå naõo doàn keùo vaøo thaân. Taát caû chuùng sinh
baát cöù giaø treû ñeàu coù chung beänh naøy. Naøo quyeán thuoäc, hoï haøng,
vaøng baïc, traân chaâu, naêm duïc thaéng dieäu laøm an vui thoûa thích thaân
xaùc, ñeàu phaûi xa lìa. Neáu coù daïy baûo con chaùu thaân thích chuùng ñeàu
khoâng nghe theo, taát caû oaùn thuø, giaû traù ñeàu ñeán beân caïnh. Beänh khoå
nhö vaäy chaúng ai mong muoán, cho neân bieát raèng beänh laø khoå lôùn.
Trong phaùp Nieát-baøn an vui khoâng coù gì saùnh baèng, thanh tònh, vaéng
laëng, khoâng coù phaùp beänh khoå naøy.
Laïi nöõa, Töø Thò, sao goïi cheát laø khoå? Nghóa laø khi chuùng sinh
heát thôû, thaàn thöùc bieán maát thì khoâng coøn bieát gì nöõa. Taát caû khoå
khoâng gì hôn khoå cuûa caùi cheát. Caùi khoå cuûa sinh, giaø, beänh trong
naêm ñöôøng thì coù hay khoâng ñeàu chaúng nhaát ñònh gì caû, nhöng caùi
khoå cuûa söï cheát thì ñeàu cuøng chung. Ví nhö khoå veà ngheøo khoù coù theå
tìm vinh hoa, khoå oaùn thuø coù theå thöông yeâu, coøn khi khoå cuûa cheát
ñeán thì baát cöù giaø, treû, ngu si, trí tueä, sang heøn... taát caû ñeàu phaûi boû
laïi ñaèng sau. Xaû boû thaân naøy roài vaøo choã toái taêm thì aùo quaàn, ngoïa
cuï... taát caû taøi saûn khoâng coù gì duøng ñöôïc, traàn truïi maø ñi, laïi khoâng
coù baïn beø, cuûa caûi, khoâng traùnh khoûi söï chia lìa, coù keâu la cuõng voâ
ích. Than oâi! Voâ thöôøng coù theå laøm nguy haïi nhö theá naøy ö! Giaøu
sang, queâ muøa, khoâng löïa thaân; thuø. Chuùng sinh trong ba coõi khoâng
ai coù theå traùnh khoûi ñöôïc, taát caû ñeàu bò caùi cheát tröøng phaït, laøm sao
maø coù theå cöùu vaõn ñöôïc! Giaû söû coù vua Chuyeån luaân, söùc Na-la-dieân
cuõng ñeàu bò baét soáng. Neân bieát söï khoå cuûa caùi cheát laø voâ löôïng, voâ
bieân. Laáy ñoù maø quaùn saùt thì cheát laø noãi khoå lôùn.
Khoâng gì so saùnh ñöôïc trong phaùp Nieát-baøn giaûi thoaùt, tòch tónh
an vui, khoâng heà coù caùi khoå aáy. Gioáng nhö coù ngöôøi bò chìm trong
soùng bieån, ñöôïc cöùu vôùt leân nuùi cao thì khoâng coøn sôï haõi gì nöõa.
Chuùng sinh cuõng vaäy, thöôøng bò chìm ñaém trong doøng nöôùc döõ sinh
töû, ñöôïc leân nuùi Nieát-baøn, lìa khoûi sôï haõi sinh töû. Cuõng nhö trôøi möa
taåy saïch ñi nhöõng chöôùng ngaïi noùng böùc, buïi dô, moïi ngöôøi an vui,
thaân taâm maùt meû, traêm caây coû toát töôi, haùi ñöôïc nhieàu hoa quaû. Möa
phaùp cuûa Nhö Lai cuõng vaäy, dieät tröø taát caû phieàn naõo böùc baùch, laøm
cho chuùng sinh maùt meû, an vui, giaûi thoaùt, laøm phaùt trieån taát caû caên
laønh baïch tònh, thaønh töïu ñaïo quaû, chöùng Nieát-baøn. Do nhaân duyeân
naøy, chö Phaät Theá Toân xaû boû thaân voâ thöôøng maø chöùng Nieát-baøn.
Baáy giôø Theá Toân muoán tuyeân laïi nghóa naøy maø noùi keä:
Baûn theå Nhö Lai laø Phaùp thaân
Thanh tònh giaûi thoaùt ñoàng chaân ñeá
Nhö maët trôøi khoâng lìa aùnh saùng
Coâng ñöùc Nhö Lai laø Nieát-baøn.
Chaân ngaã vaø Phaät khoâng sai khaùc
Laø choã höõu tình ñeàu nöông töïa
Sinh töû, Nieát-baøn chæ laø moät
Taùnh aáy khoâng hoaïi, khoâng taïo taùc
Dô saïch, taùnh nhö nhö, khoâng khaùc
Chæ Phaät Theá Toân môùi hieåu roõ.
Chuùng sinh ñeàu coù Nhö Lai taïng,
Maø hieän Tam baûo nôi theá gian,
Taát caû höõu tình nhaäp trí Phaät,
Vì taùnh thanh tònh khoâng sai khaùc.
Phaät vaø chuùng sinh taùnh nhö nhau,
Phaøm phu thaáy khaùc, Thaùnh thì khoâng
Taát caû chuùng sinh voán thanh tònh,
Nhö Lai ba ñôøi ñeàu dieãn noùi.
Taùnh aáy caáu tònh voán laø moät
Chuùng sinh vôùi Phaät naøo sai khaùc
Hö khoâng truøm khaép khoâng phaân bieät
Taâm taùnh bình ñaúng cuõng nhö vaäy.
Ví nhö caûnh giôùi cuûa chuùng sinh
Khaép caû hö khoâng, bò sinh dieät
Caùc caên sinh dieät cuõng nhö vaäy
ÔÛ caûnh giôùi voâ vi cuõng theá.
Ví nhö löûa, khoâng chaùy hö khoâng
Sinh töû chaúng maát taùnh voâ vi
Ñaát, löûa, gioù nöông nhau luaân chuyeån

Hö khoâng khoâng coù choã nöông töïa
Ba khoa: uaån, xöù, giôùi cuõng vaäy,
Luoân ôû nghieäp chuûng taùnh phieàn naõo,
Nghieäp, phieàn naõo aáy truï ôû ñaâu?
Thöôøng ôû nguoàn voïng töôûng voâ minh.
Taâm voïng töôûng thöôøng ôû choã naøo?
Luoân ôû voâ vi taâm thanh tònh
Uaån, xöù, giôùi chæ laø giaûi baøy
Taùnh cuûa caùc phaùp laø voâ truï
Nghieäp, hoaëc nöông nhau nhö ñaát, nöôùc
Voïng töôûng ñoäng chuyeån nhö gioù thoåi
Taâm taùnh voán tònh nhö hö khoâng,
Voïng töôûng laø khoâng, khoâng thaät coù,
Khoå nghieäp phieàn naõo theo voïng sinh
Nghieäp, khoå trôû laïi nhaân phieàn naõo
Hoaëc, nghieäp tuaàn hoaøn khoâng coá ñònh
Khoâng nhaân, khoâng duyeân, khoâng hoäi hoïp
Khoâng sinh, khoâng dieät, taùnh khoâng tòch
Baûn theå saùng suoát, trí thanh tònh
Töï taùnh khoâng sinh, khoâng bieán ñoåi
Nhöng maây phieàn naõo voâ minh che
Nhö maét môø thaáy hai maët traêng
Chuùng sinh nhò chaáp cuõng nhö vaäy.
Phieàn naõo gioáng nhö ong huùt maät
Maät aáy duï cho Nhö Lai taøng
Maät aáy bò bu quanh ñaäu
Ngöôøi trí giöõ thaân ñeå laáy maät,
Saùu ñoä Voâ töôùng laøm phöông tieän
Ñeå chöùng ñöôïc thaân phaùp giôùi aáy.
Gioáng nhö nguõ coác xay chöa saïch

Khoâng ñöa ngöôøi khaùc laøm thöùc aên
Caùm phieàn naõo Boà-taùt chöa saïch
Khoâng theå cho ngöôøi côm cam loà.
Ngöôøi ñi rôùt cuûa baùu choã dô
Traûi qua vaïn naêm khoâng hö hoaïi
Thieân nhaõn thaáy cuûa baùu vaãn coøn
Nhaët laáy lau chuøi duøng tuøy yù.
Phaät thaáy chuùng sinh taùnh chæ moät
Vì muoán taåy tröø dô phieàn naõo
Laáy cam loà Ñaïi thöøa laøm nöôùc
Röûa saïch buïi traàn, hieän taùnh Phaät.
Gioáng nhö nguõ coác môùi naåy maàm
Gaïo coù hay khoâng chöa chaéc chaén
Phaät taùnh khoâng lìa caùi höõu, voâ
Chæ Phaät töï chöùng roõ phöông tieän.
Töï taùnh Phaùp baûo haèng thanh tònh
Chö Phaät Theá Toân noùi nhö vaäy.
Bò khaùch traàn phieàn naõo che laáp,
Nhö maây che khuaát aùnh maët trôøi
Phaùp baûo voâ caáu, ñöùc ñaày ñuû
Thöôøng, laïc, ngaõ, tònh ñeàu vieân maõn.
Laøm sao caàu phaùp taùnh thanh tònh
Trí voâ phaân bieät môùi chöùng bieát
Gioáng nhö ao trong khoâng dô baån
Hoa sen trong ñoù thôm, khoâng nhieãm,
Nhö nhaät thöïc roài laïi chieáu saùng,
Nhö maët trôøi thoaùt khoûi maây che,
Coâng ñöùc thanh tònh trang nghieâm khaép
Taåy tröø phieàn naõo quang minh hieän.

–Töø Thò neân bieát! Phaùp baûo thöù nhaát laø phaùp baûo giaûi thoaùt cuûa
Ñaïi Baùt-nhaõ.
Naøy Töø Thò! Phaùp baûo thöù hai töùc laø caùc coâng ñöùc thaéng dieäu
cuûa giôùi, ñònh, tueä. Ñoù laø ba möôi baûy phaùp Boà-ñeà phaàn: boán Nieäm
xöù, boán Chaùnh ñoaïn, boán Nhieáp phaùp, boán Thaàn tuùc, naêm Caên, naêm
Löïc, baûy Giaùc chi vaø taùm Thaùnh ñaïo. Ba möôi baûy phaùp naøy laø
phöông tieän cuûa Phaùp baûo thanh tònh tröôùc. Phöông tieän laø gì? Nghóa
laø nhôø tu phaùp naøy maø chöùng Phaùp thaân thanh tònh kia…
Naøy Töø Thò! Phaùp baûo thöù ba laø gì?
Nghóa laø Chaùnh phaùp maø quaù khöù voâ löôïng chö Phaät Theá Toân
ñaõ noùi, nay ta cuõng noùi nhö vaäy. Chaùnh phaùp ñoù laø taùm vaïn boán ngaøn
phaùp uaån vi dieäu ñieàu phuïc vaø thuaàn thuïc cho chuùng sinh coù duyeân,
laøm cho caùc ñaïi ñeä töû nhö A-nan-ñaø... moät khi nghe vaøo tai ñeàu ghi
nhôù ngay, thaâu giöõ laøm naêm phaàn:
1. Toá-thö-laõm (Kinh).
2. Tyø-naïi-da (Luaät).
3. A-tyø-ñaït-ma (Luaän).
4. Baùt-nhaõ ba-la-maät.
5. Moân ñaø-la-ni.
Naêm kho taøng naøy ñeå giaùo hoùa höõu tình, tuøy theo ngöôøi ñaùng
ñoä maø noùi cho hoï.
Neáu höõu tình naøo öa thích ôû nuùi röøng, choã thanh vaéng tu thieàn
ñònh thì noùi taïng Toá-thö-laõm cho hoï.
Höõu tình naøo öa thích hoïc oai nghi, hoä trì Chaùnh phaùp hoøa hôïp
laïi thaønh moät vò ñeå Chaùnh phaùp truï laâu daøi thì vì hoï maø noùi taïng Tyø-
naïi-da.
Höõu tình naøo thích noùi veà Chaùnh phaùp, phaân bieät taùnh töôùng
cuûa caùc phaùp, laàn löôït nghieân cöùu giaùo nghóa thaâm aùo, roát cuøng thì
noùi taïng A-tyø-ñaït-ma cho hoï.
Höõu tình naøo thích hoïc trí tueä chaân thaät cuûa Ñaïi thöøa, lìa caùc
phaân bieät, chaáp tröôùc ngaõ vaø phaùp thì noùi taïng Baùt-nhaõ ba-la-maät
cho hoï.
Höõu tình naøo khoâng theå thoï trì kheá Kinh, Luaät, Luaän, Baùt-nhaõ,
hoaëc coù höõu tình taïo caùc nghieäp aùc boán troïng, taùm troïng, naêm toäi voâ
giaùn, phæ baùng kinh Phöông ñaúng, boïn Nhaát-xieån-ñeà... taïo caùc troïng
toäi, muoán hoï ñöôïc tieâu tröø nhöõng toäi ñoù vaø mau giaûi thoaùt, giaùc ngoä
Nieát-baøn thì neân noùi taïng Ñaø-la-ni cho hoï.
Naêm taïng phaùp naøy gioáng nhö söõa, bô, bô soáng, bô chín vaø ñeà
hoà. Kheá kinh nhö söõa; Luaät nhö bô, Luaän nhö bô soáng; Baùt-nhaõ Ñaïi
thöøa nhö bô chín; moân Toång trì nhö ñeà hoà. Trong söõa, bô, daàu thì muøi
vò ñeà hoà laø vi dieäu soá moät; vì coù theå tieâu tröø caùc beänh, khieán cho
thaân taâm chuùng sinh ñöôïc an laïc. Trong caùc Kheá kinh, moân Toång trì
laø ñeä nhaát, coù theå tröø caùc toäi naëng ñeå chuùng sinh giaûi thoaùt sinh töû,
mau chöùng Phaùp thaân Nieát-baøn an laïc.
–Naøy Töø Thò! Sau khi ta dieät ñoä, haõy baûo A-nan-ñaø thoï trì,
tuyeân noùi taïng Toá-thö-laõm. Öu-ba-ly thoï trì, tuyeân noùi taïng Tyø-naïi-
da. Ca-ña-dieãn-na thoï trì, tuyeân thuyeát taïng A-tyø-ñaït-ma. Boà-taùt
Maïn-thuø-thaát-lò thoï trì tuyeân thuyeát Ñaïi thöøa Baùt-nhaõ ba-la-maät. Boà-
taùt Kim Cang Thuû thoï trì tuyeân thuyeát caùc moân Toång trì saâu xa vi
dieäu.
Caùc giaùo moân naøy coù theå dieät tröø phieàn naõo ñeâm ngaøy taêm toái
cuûa chuùng höõu tình ñeå mau thoaùt khoûi, mau chöùng quaû giaûi thoaùt.
Gioáng nhö ñeøn saùng coù theå phaù tröø toái taêm ñeå ñöôïc kieán ñaïo. Phaät
cuõng nhö vaäy, ñuoác trí tueä coù theå chieáu saùng möôøi ñieàu baát thieän cuûa
höõu tình, khieán cho thaáy ñöôïc thieän ñaïo. Khi nghe phaùp naøy roài, höõu
tình naøo xan tham cuûa baùu, lieàn boá thí cho nhöõng ngöôøi ngheøo khoå.
Nhöõng chuùng sinh nghieäp aùc, nghe phaùp naøy roài, lieàn boû aùc tu thieän.
Ngöôøi saân giaän thì nhaãn nhuïc, ngöôøi giaûi ñaõi thì tinh taán, ngöôøi taâm
taùn loaïn thì yeân tònh. Ngöôøi ngu si thì phaùt trí tueä, roài thì hoài taâm tu
caùc nghieäp thieän. Laïi coù höõu tình nghe phaùp naøy roài ñoùng bít cöûa neûo
aùc, khai môû ñöôøng Nieát-baøn, gioáng nhö cam loà, chöùng quaû giaûi thoaùt.
Ñaây laø Phaùp baûo thöù ba.
Vôùi ba Phaùp baûo naøy, taát caû chuùng sinh caàn phaûi quy y Phaùp
baûo voâ vi. Söï toái toân toái thöôïng trong taát caû caùc phaùp, khoâng gì hôn
laø voâ vi. Vì sao vaäy? Vì noù coù theå laøm chieác thuyeàn cöùu vôùt chuùng
sinh trong bieån khoå sinh töû, noù coù theå laøm thuoác maàu cam loà cho
chuùng sinh, laïi laø quaû sôû chöùng maø chö Phaät Boà-taùt traûi qua ba voâ soá
kieáp ñaõ haønh luïc ñoä vaïn haïnh. Coâng ñöùc vieân maõn cuûa dieäu phaùp
nhö vaäy neân phaûi quy y Phaùp baûo voâ vi. Neáu coù chuùng sinh naøo thoï
trì kinh neân phaùt nguyeän nhö vaày: “Con nguyeän quy y phaùp baûo nhö
vaäy. Quy y Phaùp roài, con nguyeän cho taát caû chuùng sinh trong naêm
ñöôøng cuøng phaùt nguyeän nhö con ngaøy nay, ñeå chuùng sinh an truï
trong phaùp coâng ñöùc naøy, ñöa ñeán choã quyù baùu chaân thaät cuûa Nieát-
baøn. Töø Thò neân bieát! Ñoù goïi laø Phaùp baûo thöù ba.
Naøy Töø Thò! Taêng baûo chaân thaät laø gì? Taêng baûo cuõng coù ba:
Ñeä nhaát nghóa Taêng: nghóa laø chö Phaät, Thaùnh taêng soáng ñuùng
nhö phaùp, khoâng theå thaáy, khoâng theå naém baét, khoâng theå phaù hoaïi,
khoâng theå thieâu ñoát, khoâng theå nghó baøn, laø ruoäng phöôùc toát laønh cuûa
taát caû chuùng sinh. Tuy laø ruoäng phöôùc nhöng khoâng coù gì nhaän,
khoâng coù gì laáy, vì caùc phaùp coâng ñöùc thöôøng haèng khoâng bieán ñoåi.
Ñoù laø nghóa Taêng thöù nhaát.
Thaùnh Taêng: nghóa laø Tu-ñaø-hoaøn höôùng Tu-ñaø-hoaøn quaû, Tö-
ñaø-haøm höôùng Tö-ñaø-haøm quaû, A-na-haøm höôùng A-na-haøm quaû, A-
la-haùn höôùng A-la-haùn quaû, Bích-chi-phaät höôùng Bích-chi-phaät quaû,
Baùt Ñaïi nhaân giaùc, ba Hieàn, möôøi Thaùnh. Ñoù laø Taêng baûo thöù hai.
Phöôùc ñieàn Taêng: nghóa laø Bí-soâ, Bí-soâ-ni thoï trì giôùi caám, ña
vaên trí tueä, gioáng nhö caây Thieân yù che maùt cho chuùng sinh. Nhö ñi
trong baõi sa maïc hoang vaéng, ñang luùc khaùt tìm nöôùc boãng gaëp trôøi
möa cam loà roùt xuoáng kòp thôøi, laøm cho ñaày ñuû, gioáng nhö taát caû
chaâu baùu ñeàu phaùt sinh töø trong bieån lôùn. Ruoäng phöôùc Taêng baûo
cuõng vaäy, coù theå ñem söï an oån, vui söôùng ñeán cho höõu tình. Taêng
baûo naøy thanh tònh khoâng nhieãm, coù theå dieät tröø nhöõng tham, saân, si
cho chuùng sinh. Nhö ñeâm raèm traêng saùng vaèng vaëc, taát caû höõu tình
ñeàu ñöôïc chieâm ngöôõng. Gioáng nhö ngoïc ma-ni laøm maõn nguyeän
nhöõng ñieàu laønh cho taát caû höõu tình. Ñoù goïi laø Taêng baûo thöù ba.
Ñoù laø ba Taêng baûo.
Taát caû höõu tình laøm sao quy y ba nghóa Taêng baûo nhö theá, neân
noùi cho hoï nhö vaäy ñeå hoï quy y Taêng baûo voâ vi ñeä nhaát nghóa ñeá. Vì
sao vaäy? Vì voâ vi laø thöôøng truï Taêng, maø Taêng baûo naøy laø voâ laäu voâ
vi, laø phaùp töï chöùng, khoâng bieán ñoåi khoâng sai khaùc. Quy y Taêng baûo
voâ laäu nhö vaäy coù theå dieät tröø taát caû khoå naïn cho höõu tình. Laïi
nguyeän cho höõu tình seõ ñaït ñöôïc coâng ñöùc voâ laäu nhö vaäy. Khi ñöôïc
phaùp naøy roài, haõy dieãn noùi phaùp ba thöøa ñeå ñoä thoaùt höõu tình.
Ta ñöôïc quy y Phaät, Phaùp, Taêng baûo, khoâng coøn sôï haõi khoå
trong ba ñöôøng aùc, cuõng khoâng muoán sinh leân coõi trôøi, ngöôøi chæ theà
nguyeän cöùu höõu tình ra khoûi khoå sinh töû. Ñoù goïi laø quy y Taêng baûo.
Laïi nöõa, naøy Töø Thò! Neáu coù chuùng sinh naøo quy y Tam baûo
haõy phaùt taâm nhö vaày: “Ta nay ñaõ laøm thaân naøy, sinh vaøo coõi ngöôøi
laø ñöôïc xa lìa taùm naïn, ñieàu khoù ñöôïc coù theå ñöôïc, ñem phöông tieän
toát laønh naøy hoïc taäp taát caû phaùp nhieäm maàu thuø thaéng. Neáu ta traùi
vôùi lôøi nguyeän treân maø khoâng caàu phaùp laønh laø töï doái gaït mình.
Cuõng nhö coù ngöôøi cheøo thuyeàn vaøo bieån, ñeán choã chaâu baùu
maø laïi veà tay khoâng. Nhö vaäy, quy y Phaät, Phaùp, Taêng baûo laø phöông
tieän ñeå thoaùt khoå. Neáu khoâng quy y, sau naøy coù hoái haän cuõng khoâng
kòp. Ñaõ bieát nhö vaäy roài, neân sieâng naêng tinh taán tu taäp ñeå lôøi
nguyeän mau thaønh töïu. Khi phaùp laønh ñaõ thaønh töïu thì caàn phaûi saùm
hoái toäi loãi trong quaù khöù ñöôïc tieâu tröø. Laïi noùi nhö vaày: “Ta töø voâ thæ
sinh töû ñeán nay, thaân, khaåu, yù nghieäp ñaõ taïo ra voâ löôïng, voâ bieân toäi
loãi ñeàu do taâm hö voïng ñieân ñaûo maø ra. Ñoái vôùi caùc baäc toân tuùc nhö:
cha meï, Hoøa thöôïng, Sö tröôûng, Phaät, Phaùp, Taêng baûo, maø ñaõ taïo ra
caùc toäi, nay ñeàu xin saùm hoái.”
Laïi coù hai vieäc taïo ra caùc toäi raát naëng nhö nuùi Dieäu cao: Moät laø
thöông yeâu; hai laø oaùn thuø.
ÔÛ trong sinh töû nguy caáp maø hai loaïi höõu tình oaùn, thaân kia
khoâng theå laøm lôïi ích ñöôïc cho chính mình thì neân quaùn saùt khaép caû
nhö vaày: Ngöôøi kia vaø ta phaûi bò tieâu dieät, thì vì sao ta taïo toäi naøy ñeå
laøm gì? Taát caû höõu tình trong möôøi phöông theá giôùi taïo ra caùc nghieäp
thieän cuøng vôùi baäc Höõu hoïc, Voâ hoïc, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, ñeä töû
Phaät, taát caû Hieàn thaùnh ta ñeàu tuøy hyû. Laïi nöõa, töø voâ thæ ñaõ bò luaân
hoài sinh töû, laøm thaân trong naêm ñöôøng, voâ löôïng oaùn, thaân, ta chöa
töøng laøm ñöôïc moät vieäc lôïi ích nhoû daàu nhö sôïi loâng thì hieän taïi, vò
lai cuõng khoâng theå coù ñöôïc. Töø voâ thæ, ta laø oaùn, thaân cuûa ngöôøi kia
maø taïo ra caùc toäi, ta nguyeän töï mình nhaän laáy, theà khoâng quaáy nhieãu
taát caû chuùng sinh khaùc. Neáu khi ta gaëp hoaïn naïn, tìm ngöôøi thöông
yeâu ñeå ñem loøng töø chaêm soùc, giuùp ñôõ ta, xoa boùp, taém röûa, cung caáp
thöùc aên uoáng; ñau oám thì coù thuoác thang vaø nhieàu thöù vaät duïng khaùc.
Maëc daàu nhö vaäy nhöng caùi khoå trong thaân ta khoâng ai coù theå thay
theá ñöôïc, huoáng gì trong ñôøi vò lai maø cöùu ta ra khoûi ñöôïc khoå lôùn
cuûa sinh töû. Trong hieän taïi, thaân naøy cuûa ta khoâng nôi nöông töïa,
huoáng gì ñôøi vò lai. Thaân ta ñaõ nhö vaäy thì höõu tình cuõng theá, ta vaø hoï
ñeàu khoâng coù choã caäy nhôø, cho neân quy y chaân thaät Tam baûo. Vì sao
vaäy? Vì Tam baûo laø thöôøng truï, gioáng nhö trong ñöôøng hieåm naïn thì
ngöôøi trí phaûi tìm ngöôøi coù söùc löïc ñeå cöùu hoä. Chuùng sinh cuõng vaäy,
sinh töû hieåm naïn neân quy y Tam baûo ñeå laøm ngöôøi höôùng daãn môùi coù
theå vöôït qua bieån lôùn sinh töû. Neáu ta ñöôïc nhö vaäy cuõng laø chuû cuûa
mình roài, vì cöùu giuùp taát caû chuùng sinh khoå naïn, neân phaùt taâm ñaïi theä
nguyeän nhö vaäy.
Khi ñöôïc loøng tin maïnh meõ roài, thì ôû tröôùc Phaät tròch aùo baøy vai
phaûi, quyø goái chaép tay xin quy y Phaät, Phaùp, Taêng baûo. Gioáng nhö
ngöôøi ngheøo khoå trong theá gian bò moïi ngöôøi khinh khi, ñaùnh ñaäp, sai
khieán, quôû maéng, maï nhuïc. Bò khinh khi roài, ngöôøi kia tìm ñeán ngöôøi
toân quyù, coù theá löïc ñeå laøm chuû cuûa mình thì seõ traùnh khoûi nhöõng
khinh khi, maï nhuïc aáy.
Höõu tình cuõng vaäy, ai sinh trong ñöôøng aùc hoaëc coõi ngöôøi, luoân
bò caùc khoå haønh haï thaân, vì muoán traùnh khoûi söï ñau khoå maø quy y
Tam baûo thì caùc khoå aáy ñeàu ñöôïc tieâu tröø. Ñaõ quy y Tam baûo roài, laïi
phaùt nguyeän raèng: “Con nguyeän cöùu hoä taát caû chuùng sinh vöôït qua
bieån sinh töû, ñeå ñeán bôø beân kia Nieát-baøn.”
Gioáng nhö chuû buoân höôùng daãn caùc con buoân vöôït qua sa maïc
hoang vaéng hay ñöôøng hieåm naïn ñeå ñeán choã bình an. Ñaïo sö Tam
baûo cuõng vaäy, höôùng daãn höõu tình vöôït qua ñoàng hoang sinh töû ñeå
ñeán Nieát-baøn, khoâng coøn lo sôï.
Töø Thò neân bieát! Ngöôøi phaùt taâm tu haïnh Ñaïi thöøa neân quy y
Tam baûo nhö vaäy.

KINH ÑAÏI THÖØA LYÙ THUÙ LUÏC BA-LA-MAÄT-ÑA

QUYEÅN 2
Phaåm 2: ÑAØ-LA-NI HOÄ TRÌ QUOÁC GIÔÙI
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân muoán noùi nghóa lyù thaâm saâu ñeå roõ nghóa
chaéc thaät saùu phaùp Ba-la-maät-ña cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Ngay khi aáy, ôû phöông Ñoâng coù aùnh saùng lôùn maøu vaøng roøng
röïc rôõ chieáu khaép tinh xaù Truùc laâm Ca-lan-ña-ca thuoäc thaønh Vöông
xaù, cho ñeán caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeàu coù maøu vaøng roøng. ôû
theá giôùi naøy, taát caû aùnh saùng cuûa chö Thieân Hoä theá töù vöông Thích
Ñeà-hoaøn Nhaân cho ñeán Tha hoùa töï taïi Thieân vöông, Ñaïi phaïm Thieân
vöông vaø maët trôøi, maët traêng, sao, ñeøn... khoâng theå naøo saùnh baèng,
tröø hai loaïi aùnh saùng laø cuûa chö Phaät Theá Toân vaø khi Boà-taùt ñöôïc thoï
quaùn ñaûnh, coøn nhöõng thöù aùnh saùng khaùc ñeàu bò che laáp khoâng theå
hieån hieän.
Laïi nöõa, söùc aùnh saùng maët trôøi, maët traêng ñeàu chieáu khaép trong
tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Duø maët trôøi, maët traêng coù oai ñöùc lôùn,
coù aùnh saùng lôùn nhö vaäy, nhöng khoâng theå naøo chieáu ñeán choã chuùng
sinh ôû nôi toái taêm. Coøn aùnh saùng cuûa Phaät laøm cho höõu tình ñeàu thaáy
nhau. Taát caû cung ñieän, nhaø cöûa, töôøng vaùch, nuùi röøng, caây coû, taát caû
moïi vaät trong theá giôùi naøy khoâng theå naøo ngaên caûn, che laáp aùnh saùng
cuûa Phaät ñöôïc.
Taát caû caùc nuùi: Höông sôn, Baûo sôn, Haéc sôn, Vaân sôn, Dieäu
cao sôn, Thieát vi, Ñaïi thieát vi, Muïc-chaân-laân-ñaø, Ma-ha Muïc-chaân-
laân-ñaø, cuøng nhieàu nuùi khaùc, luùc gaëp aùnh saùng naøy roài, aùnh chieáu
thaáu caû trong laãn ngoaøi, khoâng coù gì laøm chöôùng ngaïi ñöôïc. Döôùi
ñeán ñòa nguïc A-tyø, treân ñeán trôøi Phi töôûng, Phi phi töôûng ñeàu nhôø
aùnh saùng naøy maø chieáu saùng röïc rôõ. Taát caû caùc aùnh saùng trong tam
thieân ñaïi thieân theá giôùi nhö vaäy hoøa hôïp thaønh moät, khoâng coù hai
töôùng. Chuùng sinh trong ñoù, ai gaëp aùnh saùng naøy, phieàn naõo toäi caáu
ñeàu ñöôïc tieâu tröø, thaân taâm an laïc vaø hoï nghó raèng: “Chuùng ta nhôø
aùnh saùng naøy maø ñöôïc an laïc.”
Khi aáy, trong hoäi boãng nhieân coù saùu möôi caâu-chi hoa sen baèng
baûy baùu gioáng nhö baùnh xe, töø döôùi ñaát voït leân, muøi thôm ngaøo ngaït,
maøu saéc töôi ñeïp vaø ñuû thöù maøu, ai naáy ñeàu thích nhìn. Moãi moãi hoa
laïi coù voâ soá traêm ngaøn caùnh. Phía treân hö khoâng cuûa chuùng hoäi töï
nhieân coù loäng quyù baèng löôùi chaâu baùu vi dieäu, keát laïi vôùi nhau che
khaép caû ñaïi chuùng, ai naáy ñeàu vui thích gioáng nhö chaïm vaøo aùo Ca-
gia-laân-ñeå-ca meàm maïi, ñeïp ñeõ. Töø trong nhöõng hoa sen aáy toûa ra
muøi thôm khaép caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi. Taát caû höông thôm
cuûa Trôøi, Roàng, Thaàn... vaø taát caû caùc höông thôm cuûa caây coû trong
theá gian cuõng khoâng saùnh baèng höông thôm naøy. Taát caû höõu tình
trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeàu ñöôïc xoâng öôùp muøi höông vaø
vui möøng khoâng keàm cheá ñöôïc. Ai naáy ñeàu phaùt ñaïo taâm, laøm cho
taát caû phieàn naõo toäi caáu ñeàu tieâu tröø.
Luùc aáy, A-nan-ñaø thaáy töôùng aùnh saùng hieám coù, kyø laï ñaëc bieät
chöa töøng thaáy naøy, lieàn töø choã ngoài ñöùng daäy söûa sang laïi phaùp
phuïc, baøy vai phaûi, quyø goái chaép tay, thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Vì nhaân duyeân gì maø hieän töôùng aùnh saùng kyø
laï naøy? AÙnh saùng vaø muøi thôm cuûa hoa baùu naøy töø xöa con chöa
ñöôïc nghe thaáy. Töø ñaâu hieän ñeán ñieàm laønh naøy? Cuùi xin Theá Toân
phaân bieät giaûi noùi ñeå cho taát caû chuùng hoäi ñaây ñeàu nghe bieát.
Luùc aáy, Ñöùc Theá Toân daïy A-nan-ñaø raèng:
–OÂng neân bieát, caùch ñaây veà phöông Ñoâng coù theá giôùi teân Baát
thuaán, ôû ñoù coù Ñaïi Boà-taùt teân Voâ Taän Taïng cuøng saùu möôi caâu-chi
chuùng Ñaïi Boà-taùt cung kính vaây quanh, vì phaùt taâm muoán caàu Boà-ñeà
neân hieän ñieàm naøy.
Khi Theá Toân noùi nhö vaäy, maët ñaát chaán ñoäng saùu caùch. Boà-taùt
Voâ Taän Taïng phoùng aùnh saùng lôùn, hieän ñaïi thaàn thoâng, oai ñöùc töï
taïi, möa hoa thôm ñeïp. Voâ löôïng chö Thieân duøng nhieàu loaïi aâm nhaïc
nghinh tieáp, cuùng döôøng Boà-taùt aáy.
Boà-taùt Voâ Taän Taïng cuøng saùu möôi caâu-chi chuùng Ñaïi Boà-taùt
ñeán tinh xaù Truùc laâm Ca-lan-ña-ca naøy, ñöùng trong hö khoâng cao baûy
caây Ña-la, chaép tay cung kính höôùng veà Phaät, ñoàng thanh noùi vang
khaép caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ca ngôïi coâng ñöùc voâ löôïng cuûa
Nhö Lai, duøng aâm thanh vi dieäu noùi keä:
OÂi! Baäc Ñaïi Ngoä khoâng nhieãm tröôùc
Voâ ngaïi dieäu trí, maét thanh tònh
Tröø ba ñoäc taäp khí voâ minh
Con leã Voâ Ñaúng Ñaïi Töø Toân
Xa lìa sôï haõi caùc löôùi nghi
Möôøi Löïc, Bieän taøi, Voâ sôû uùy
Töï taïi gioáng nhö Sö töû chuùa
Dò ñaïo taø kieán ñeàu run sôï.
Tueä nhaät Nhö Lai aùnh saùng lôùn,
Chieáu khaép möôøi phöông khoâng chöôùng ngaïi
Voâ minh aùm chöôùng hoaëc ñaõ taän
Nhö maët trôøi chieáu saùng theá gian.
Ngöôøi ñau khoå khoâng nôi nöông töïa
Sinh, giaø, beänh, cheát maõi noåi troâi
Cuùi xin Ñaïi Töø Toân thöông xoùt
Cöùu naïn luaân hoài trong bieån khoå
Voâ minh ñieân ñaûo goác sinh töû
Taát caû voïng töôûng laø soùng döõ.
Hai chöôùng tröø xong, trí töï taïi,
Daïo chôi khoâng nhieãm gioáng hoa sen
Caùc phaùp voâ ngaõ, voán khoâng tòch
Gioáng nhö tieáng vang taùnh khoâng thaät
Khoâng laøm khoâng thoï, nhö huyeãn hoùa
Cöùu ñôøi thöông xoùt luoân dieãn noùi.
Phaät hieåu caùc phaùp nhö maây noåi
Cuõng nhö thaùc nöôùc chaûy raát nhanh,
Phaùp ñôøi khoâng thaät, ngöôøi ngu hoïc
Trí Phaät quaùn roõ ñeàu ñoaïn tröø,
Maét Phaät gioáng nhö hoa sen xanh

Vöôït hôn nhaät nguyeät traêm ngaøn laàn
Trôøi, ngöôøi ba ñôøi ñeàu khen ngôïi.
Con leã Ñieàu Ngöï khoù nghó baøn
Phaät ñuû voâ löôïng ñöùc nhö vaäy
Ñoä heát chuùng sinh nhö haèng sa
Coâng ñöùc voâ laäu dieäu trang nghieâm
Cho neân con nay xin kính laïy.
Khi aáy, Boà-taùt Voâ Taän Taïng cuøng saùu möôi caâu-chi Ñaïi Boà-taùt
duøng keä vi dieäu ca ngôïi Nhö Lai roài töø treân hö khoâng xuoáng laïy döôùi
chaân Nhö Lai vaø ñi nhieãu baûy voøng. Nöông theo Thaùnh chæ cuûa Phaät,
taát caû ñeàu ñeán ngoài kieát giaø treân hoa sen.
A-nan-ñaø nhôø thaàn löïc cuûa Phaät, töø choã ngoài ñöùng daäy, tròch aùo
baøy vai phaûi, quyø goái chaép tay, baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Boà-taùt Voâ Taän Taïng naøy töø ñaâu ñeán ñaây? Ñöùc
Phaät trong theá giôùi aáy hieäu laø gì? Caùch ñaây bao xa? Cuùi xin Ñöùc Theá
Toân phaân bieät giaûi noùi.
Luùc aáy, Phaät daïy A-nan-ñaø:
–OÂng haõy hoûi Ñaïi Boà-taùt Voâ Taän Taïng thì Boà-taùt seõ vì oâng maø
noùi roõ.
Luùc aáy, A-nan-ñaø hoûi Ñaïi Boà-taùt Voâ Taän Taïng:
–Ngaøi töø ñaâu ñeán? Phaät trong theá giôùi ñoù hieäu laø gì? Caùch ñaây
gaàn hay xa? Xin ngaøi haõy noùi roõ.
Luùc aáy, Boà-taùt Voâ Taän Taïng hoûi laïi:
–OÂng vaãn coøn coù töôùng ñeán, ñi, chöa boû ñöôïc ö?
A-nan-ñaø noùi:
–Toâi ñaõ bieát nghóa naøy laâu roài.
Boà-taùt Voâ Taän Taïng hoûi:
–OÂng ñaõ bieát roài sao coøn phaûi hoûi. Nhö vaäy laø coù hai taâm phaân
bieät. Neáu noùi ñeán laø coù nghóa duyeân khôûi. Neáu noùi ñi laø coù nghóa
duyeân dieät. Choã naøo khoâng coù töôùng sinh dieät naøy?
Chæ quoác ñoä cuûa toâi laø khoâng coù töôùng ñeán, ñi, sinh, dieät. Neáu
khoâng ñeán, ñi laø choã sôû haønh cuûa Thaùnh trí. Neáu coù ñeán, ñi töùc laø
töôùng sinh dieät cuûa theá gian. Neáu coù aâm thanh, vaên töï cuõng laø töôùng
sinh dieät khôûi taän cuûa theá gian. Nhöng quoác ñoä toâi voán khoâng coù vaên
töï, cuõng khoâng coù noùi töôùng sinh dieät. Neáu khoâng sinh dieät töùc laø
caûnh giôùi sôû haønh cuûa thò giaùc Thaùnh trí, lìa töôùng vaên töï thì ñöôïc
giaûi thoaùt.
A-nan-ñaø thöa Boà-taùt Voâ Taän Taïng:
–Thöa Thaùnh giaû, toâi khoâng daùm hoûi Ñaïi só bieän taøi veà nghóa
saâu xa nhö vaäy. Chæ hoûi choã theá giôùi Thaùnh giaû ôû caùch ñaây gaàn hay
xa, vaø danh hieäu cuûa Phaät maø toâi chöa töøng nghe. Gioáng nhö ngöôøi
thaâu thueá ôû cöûa aûi ñoái vôùi ngöôøi qua laïi, baát luaän cuûa caûi nhieàu ít, coù
hay khoâng cuõng ñeàu hoûi. Thanh vaên toâi nay cuõng vaäy, nghe ngöôøi
khaùc noùi Chaùnh phaùp, hieåu saâu maø tu haønh, töï mình caàu Nieát-baøn, ñoù
goïi laø Thanh vaên. Nay toâi thaáy phaùp Thaùnh giaû neân hoûi Ngaøi. Sau
khi toâi ñöôïc nghe seõ öa thích tu taäp ñeå ñöôïc an laïc, vì toâi muoán laøm
taêng tröôûng phaùp Ñaïi thöøa, vì taát caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñeàu töø Ñaïi
thöøa maø ra. Cho neân toâi hoûi Thaùnh giaû töø ñaâu ñeán, caùch ñaây gaàn hay
xa, hieäu Phaät laø gì?
Boà-taùt Voâ Taän Taïng traû lôøi A-nan-ñaø:
–Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc ôû gaàn ñaây sao oâng khoâng hoûi.
Ngaøi seõ vì oâng maø thoï kyù ñieàu naøy ñeå cho chuùng hoäi naøy khoâng coøn
nghi ngôø.
Khi aáy, A-nan-ñaø töø choã ngoài ñöùng daäy söûa laïi phaùp phuïc, tròch
aùo baøy vai phaûi, quyø goái chaép tay baïch Phaät:
Baïch Theá Toân! Cuùi xin Ñaïi Thaùnh Theá Toân haõy noùi cho con roõ.
Nhôø nghe ñöôïc phaùp naøy maø voâ soá höõu tình trong hoäi ñaây seõ maëc aùo
giaùp tinh taán ñeå tu haïnh Boà-taùt.
Ñöùc Theá Toân daïy A-nan-ñaø:
–Nay oâng haõy nghe cho roõ, suy nghó thaät kyõ, ta seõ vì oâng maø
phaân bieät dieãn noùi veà gaàn xa cuûa theá giôùi Phaät kia vaø danh hieäu coâng
ñöùc trang nghieâm cuûa Phaät ñoù. Phaät ñoù laø Nhö Lai ÖÙng Chaùnh Ñaúng
Giaùc Voâ Ngaïi Voâ Tröôùc, ñaéc trí Nhaát thieát trí. Ñaïi chuùng caùc oâng
neân tín thoï, ñöøng coù nghi ngôø.
A-nan-ñaø baïch Phaät:

–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Chuùng con xin muoán ñöôïc nghe.
Luùc aáy, Ñöùc Theá Toân baûo A-nan-ñaø:
–Caùch ñaây veà phöông Ñoâng, qua möôøi haèng haø sa vi traàn theá
giôùi, coù moät theá giôùi teân Baát thuaán. Trong theá giôùi ñoù coù Theá Toân
hieäu Phoå Hieàn Nhö Lai, ÖÙng Chaùnh Ñaúng Giaùc, Minh Haïnh Tuùc,
Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng Phu,
Thieân Nhaân Sö, Phaät Theá Toân, hieän ñang noùi phaùp Ñaïi thöøa. Boà-taùt
Voâ Taän Taïng töø theá giôùi ñoù maø ñeán ñaây. Chuùng hoäi cuûa Ñöùc Phaät aáy
chæ laø Ñaïi Boà-taùt chöù khoâng coù danh töø Thanh vaên, Bích-chi-phaät,
huoáng gì laø coù thaät. Boà-taùt aáy ñaõ tích chöùa tònh nghieäp ñaõ töø laâu; boá
thí, ñieàu phuïc, kheùo cheá ngöï saùu caên, luoân haønh haïnh nhaãn nhuïc
khoâng bò chöôùng ngaïi, taâm Boà-ñeà kieân coá, sieâng naêng tinh taán, thaønh
töïu hoaøn toaøn tòch tónh giaûi thoaùt vaø thaønh töïu chaùnh ñònh Tam-ma-
baùt-ñeà, thaàn thoâng töï taïi, ñaïi trí quang minh, töï taïi voâ ngaïi, vaên töï
tinh hoa, Töø, Bi, Hyû, Xaû gioáng nhö hö khoâng, coù theå ñaùnh baïi taø luaän
dò ñaïo, chieán thaéng quaân ma oaùn thuø, duõng maõnh khoâng thoaùi lui,
thaønh töïu ñöôïc Phaät trí thaäm thaâm vi dieäu. Möôøi Löïc cuûa Nhö Lai,
boán Voâ sôû uùy, bieän taøi khoâng ñoaïn maát, trí tueä voâ ngaïi, ñi saâu vaøo
duyeân khôûi, coù theå lìa boû höõu voâ, tu haønh Trung ñaïo, khoâng coøn ngaõ
vaø ngaõ sôû, töôùng ngaõ, töôùng ngöôøi, töôùng chuùng sinh, töôùng thoï
maïng, ngöôøi laøm, ngöôøi nhaän, ngöôøi bieát, ngöôøi thaáy, ñoaïn kieán,
thöôøng kieán, xa lìa taát caû caùc kieán voïng chaáp, chöùng ñöôïc Ñaø-la-ni
vua cuûa Toá-thö-laõm. Duøng aán cuûa Nhö Lai maø aán quaùn khaép chuùng
sinh, kieân coá khoâng xaû boû, taát caû xem nhö con moät, khoâng coù hai
taâm, dieãn phaùp cam loà nhö Sö töû hoáng. Taát caû höõu tình thöôïng, trung,
haï nghe ñöôïc phaùp naøy ñeàu ñöôïc lôïi ích, mau choùng an truï treân con
ñöôøng chaân chaùnh Nieát-baøn. Ba Minh, saùu Thoâng, ñuû taùm Giaûi thoaùt,
noái doøng Tam baûo, höõu, voâ ñeàu ñoaïn tuyeät. Ngöôøi nhaän chöùc Quaùn
ñaûnh laøm Phaùp chuû, coù theå hieåu roõ höõu tình, ñoä ngöôøi chöa ñoä, ñeán
ñaïo traøng ngoài ôû goác Boà-ñeà, ngöï toøa Sö töû, töï taïi khoâng lo sôï, chieán
thaéng ma oaùn, coù theå hieän thaân Phaät, ñaày ñuû töôùng toát, coù theå chuyeån
baùnh xe phaùp thanh tònh voâ thöôïng, chæ toaøn Ñaïi Boà-taùt Taêng laøm
quyeán thuoäc vaây quanh noùi phaùp laøm lôïi ích cho höõu tình.
Khi nghe Phaät noùi coâng ñöùc cuûa chö Ñaïi Boà-taùt, taát caû chuùng
sinh trong hoäi raát vui möøng, khoâng theå keàm cheá ñöôïc, lieàn duøng voâ
löôïng hoa trôøi OÂn-baùt-la, hoa Baùt-ñaëc-ma, hoa Caâu-maâu-ñaàu, hoa
Boân-traø-lôïi-ca, hoa Maïn-traø-la, Ma-ha maïn-traø-la vaø nhieàu loaïi hoa
khaùc maø raûi cuùng döôøng Phaät cuøng Boà-taùt Voâ Taän Taïng, saùu möôi
caâu-chi Ñaïi Boà-taùt vaø ñaïi chuùng. Moïi ngöôøi hoan hyû vaø noùi nhö
vaày:
–Chuùng ta ngaøy nay ñöôïc lôïi ích lôùn, ñöôïc thaáy chuùng Ñaïi
Boà-taùt naøy. Neáu chuùng sinh ôû quoác ñoä khaùc nghe ta cuùng döôøng maø
gaàn guõi ta thì cuõng ñöôïc lôïi ích. Ngöôøi naøo nghe phaùp coâng ñöùc cuûa
Boà-taùt aáy ñeàu phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc. Khi aáy, ba
möôi saùu öùc chuùng sinh trong hoäi naøy ñeàu phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-
ñeà.
Ñöùc Theá Toân daïy A-nan-ñaø:
–Theá giôùi cuûa Phaät Baát Thuaán aáy khoâng coù caùc khoå vaø ba
ñöôøng aùc, cuõng khoâng coù teân aáy nöõa, khoâng coù teân goïi naêm chuùng
phaïm giôùi, khoâng coù tieáng phieàn naõo suy nghó, khoâng coù ngöôøi nöõ
ganh tî, keo kieät, giaûi ñaõi, saân nhueá, loaïn yù, ngu si, cuõng khoâng coù
chöôùng ngaïi vaø caùc taäp khí, cuõng khoâng coù teân loaïi phöùc taïp cuûa
caùc loaïi baäc thöôïng, trung, haï..., khoâng coù choã sai khaùc cuûa ba thöøa
Phaät, Phaùp, Taêng baûo bình ñaúng moät töôùng, khoâng coù ma, ma daân,
dò ñaïo taø kieán, khoâng coù nhöõng vieäc ñoùi, khaùt, laïnh, noùng, khoâng coù
töôùng ngaõ, ngaõ sôû, töôùng nam nöõ vaø voâ vaøn teân goïi khaùc cuøng nhau
toàn taïi. Theá giôùi ñoù roäng lôùn, trang nghieâm, laáy saùu möôi vaïn öùc
caâu-chi coõi Phaät laøm moät coõi Phaät. Khoâng coù maët trôøi, maët traêng,
chæ duøng aùnh saùng cuûa nguyeän löïc Boà-taùt maø chieáu saùng, maët ñaát
baèng phaúng nhö baøn tay, thuaàn baèng ngoïc bieác vaø nhieàu loaïi chaâu
baûo nhö Pheä-löu-ly, maït-ni chaâu vaø voâ vaøn thöù chaâu baùu khaùc trang
hoaøng laãn loän. Laïi duøng hoa sen xanh ñeå raûi leân, hoa sen aáy töôi
saùng meàm maïi khoâng gì baèng, gioáng nhö aùo Ca-giaø-laân-ñeå-ca cuûa
trôøi. Coù taùm haøng caây boùng rôïp vôùi nhau sum sueâ bao quanh ñeå
laøm töôøng vaùch vaø ñöôïc trang hoaøng baèng nhieàu loaïi hoa, ôû ñoù
khoâng coù saét ñaù, haàm hoá, goø noång, ñaát ñaù, nuùi hieåm, gai goùc ñoäc
haïi, maø chæ toaøn laø voâ soá nuùi cao quyù baùu. Tuy coù trôøi, ngöôøi nhöng
hình töôùng gioáng nhau, khoâng döïa vaøo nhöõng ñoà aên taïp nhaïp ñeå
nuoâi thaân, khoâng coù nhöõng thöù tieåu tieän dô nhôùp baát tònh, thöôøng
duøng Phaùp hyû, Thieàn duyeät ñeå laøm vò thöïc. Coõi ñoù trang nghieâm
thanh tònh, chæ coù baäc Phaùp vöông, Phaät aáy giaùo hoùa Ñaïi Boà-taùt,
khoâng coù vaên töï vaø cuõng khoâng ngoân thuyeát. Khi caùc Boà-taùt aáy
nhaän söï giaùo hoùa, thì lieàn ñeán choã Phaät cung kính chaép tay, maét
nhìn chaêm chuù chieâm ngöôõng Nhö Lai maø töï nhieân thaønh töïu nieäm
Phaät Tam-muoäi, cho neân theá giôùi aáy teân laø Baát thuaán (töùc laø nhìn
chaêm chuù).
Nieäm Phaät Tam-muoäi laø gì? Nghóa laø chaúng phaûi do saéc töôùng
sinh; chaúng phaûi do thoï, töôûng, haønh, thöùc sinh; chaúng phaûi do trí tueä
hai ñôøi tröôùc, sau sinh; chaúng phaûi hieän taïi do thaáy nghe sinh.
Phaät daïy A-nan:
–Nieäm Phaät Tam-muoäi khoâng theå nghó baøn. Ñoái vôùi Phaät phaùp
khoâng coù gì ñeå haønh, maø chæ quaùn caùc phaùp nhö thaät töôùng, khoâng
noùi, khoâng daïy, khoâng töôùng, khoâng teân. Ñaây goïi laø nieäm Phaät Tam-
muoäi.
Baáy giôø Ñaïi Boà-taùt Maïn-thuø-thaát-lò ñöùng daäy, baøy aùo vai phaûi,
quyø goái chaép tay, cung kính thöa Phaät:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo
thoï trì nghóa lyù saâu xa cuûa kinh saùu Ba-la-maät-ña thì ñöôïc bao nhieâu
phöôùc ñöùc?
Phaät daïy:
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo ôû nôi chín möôi öùc haèng haø sana-
do-tha traêm ngaøn choã Phaät cuùng döôøng cung kính, toân troïng, khen
ngôïi, yù oâng theá naøo? Coâng ñöùc thieän nam, thieän nöõ ñoù coù nhieàu
khoâng?
Maïn-thuø-thaát-lò thöa:
Phaät daïy:
–Nay ta seõ vì oâng maø phaân bieät giaûng noùi veà nghóa ñoù. Neáu
thieän nam, thieän nöõ ñoái vôùi phaùp baûo Ñaïi thöøa nghóa lyù saâu xa cuûa
kinh saùu Ba-la-maät-ña naøy, cho ñeán moät caâu, moät baøi tuïng, thoï trì,
ñoïc tuïng, ghi cheùp, giaûi noùi vaø thöïc haønh theo ñoù thì coâng ñöùc naøy
vöôït troäi hôn coâng ñöùc tröôùc kia. Vì phaùp moân vi dieäu saùu Ba-la-
maät-ña Ñaïi thöøa lyù thuù chính laø meï cuûa chö Phaät, sinh ra chö Nhö
Lai.
Maïn-thuø-thaát-lò thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Con muoán uûng hoä ñaát nöôùc vaø
ngöôøi thoï trì kinh naøy, thöôøng uûng hoä vaø taåy tröø taát caû chöôùng ngaïi
nguy naïn maø noùi baøi bí maät Ñaø-la-ni.
- Thöù nhaát chaân ngoân laø Caên baûn thaân: Nam-moâ Taùt phaït vó neâ,
aùn phaï di thaáp phaït la.
- Thöù hai chaân ngoân laø Taâm: AÙn muïc.
- Thöù ba chaân ngoân laø Ñaàu: AÙn maãu muïc.
- Thöù tö chaân ngoân laø Ñænh ñaàu: AÙn yeâm aùm muïc.
- Thöù naêm chaân ngoân laø AÙo giaùp: AÙn aùi muïc sa ha.
- Thöù saùu chaân ngoân laø Binh khí: AÙn loïc muïc.
Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Vaên cuù Ñaø-la-ni naøy laø nhöõng chi
tieát Phaùp thaân cuûa chö Phaät ba ñôøi maø chö Phaät quaù khöù, hieän taïi, vò
lai ñaõ tuyeân noùi. Neáu thieän nam, thieän nöõ ôû nôi choã thanh vaéng, maëc
aùo môùi, phaùt taâm roäng lôùn khoâng phaân bieät maø ñoïc tuïng traêm ngaøn
laàn, chaéc chaén ñöôïc nghe nhaän, khoâng bao giôø queân maát. Neáu thieän
nam, thieän nöõ thoï trì kinh aáy thì neân bieát ñoù laø Phaùp sö. Neáu ai khinh
cheâ, xuùc phaïm Phaùp sö naøy, töùc laø khinh cheâ, xuùc phaïm chö Phaät quaù
khöù, hieän taïi, vò lai.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân khen Ñaïi Boà-taùt Maïn-thuø-thaát-lò:
–Laønh thay, laønh thay! Nay oâng noùi chaân ngoân cuûa chö Phaät ñeå
laøm lôïi ích, uûng hoä, thöông xoùt taát caû chuùng sinh vaø taåy tröø ñi caùc
chöôùng naïn cho hoï.
Luùc aáy, Ñaïi Boà-taùt Phoå Hieàn töø choã ngoài ñöùng daäy, baøy aùo vai
phaûi, quyø goái chaép tay, cung kính thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Con cuõng muoán uûng hoä ñaát nöôùc
vaø ngöôøi thoï trì kinh naøy, thöôøng baûo veä vaø taåy tröø chöôùng naïn cho
nhöõng chuùng sinh neân con noùi vaên cuù bí maät Ñaø-la-ni:
Nam-moâ ra hoäc ñaùn,

Nam-moâ taát ñaø nam,
Nam-moâ a lò daõ nam,
Nam-moâ ta noä nam ñaùt ñòa tha.
AÙn, chæ rò chæ rò ni, taát rò taát rò ni, töù rò töù rò ni, töù saát töù saát ni, eá
eâ heà ñaø la ni tam ma sa ha.
Baïch Theá Toân! Vaên cuù Ñaø-la-ni naøy chính laø vaên chuù maø chö
Phaät ba ñôøi ñaõ tuyeân noùi. Neáu thieän nam, thieän nöõ thoï trì kinh naøy,
neân bieát ñoù laø Phaùp sö. Neáu ai khinh cheâ Phaùp sö naøy töùc laø ñaõ xuùc
phaïm ñeán chö Phaät quaù khöù, hieän taïi, vò lai.
Baáy giôø Ñaïi Boà-taùt Ñaïi Thaùnh Quaùn Töï Taïi ñöùng daäy, tròch aùo
baøy vai phaûi, quyø goái chaép tay cung kính thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Con cuõng muoán uûng hoä thieän nam,
thieän nöõ thoï trì kinh naøy, con luoân baûo hoä hoï vaø quoác ñoä hoï ôû ñeå dieät
tröø taát caû chöôùng naïn cho hoï maø noùi vaên cuù Ñaø-la-ni:
Nam-moâ ta maõn ña moät ñaø nam, ñaùt ñòa tha. AÙn rò nhó leâ, rò nhó
leâ, nga la rò nhó leâ, giaûn saù rò nhó leâ, vó chæ leâ sa ha.
Baïch Theá Toân! Ñaø-la-ni naøy ñöôïc chö Phaät ba ñôøi ñaõ tuyeân
noùi. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo thoï trì kinh naøy thì neân bieát ñoù laø
Phaùp sö. Neáu ai khinh cheâ Phaùp sö naøy töùc laø khinh cheâ chö Phaät ba
ñôøi.
Khi aáy, Maïn-traø-la, chö Thieân vaø Boà-taùt ñeàu taäp hôïp ñaày ñuû.
Teân caùc vò aáy laø: Kim Cang Taùt-ñoûa, Kim cang Vöông, Kim cang
Nhieãm, Kim cang Thieän Tai, Kim cang Baûo, Kim cang Oai, Kim
cang Traøng, Kim cang AÙi, Kim cang Phaùp, Kim cang Lôïi, Kim cang
Nhaân, Kim cang Ngöõ, Kim cang Yeát-ma, Kim cang Hoä, Kim cang
Döôïc-xoa, Kim cang Quyeàn, Kim cang Taùt-ñoûa, Kim cang Baûo, Kim
cang Phaùp, Kim cang Yeát-ma, Kim cang Hyû Hyù, Kim cang Man, Kim
cang Ca, Kim cang Vuõ, Kim cang Höông, Kim cang Hoa, Kim cang
Ñaêng, Kim cang Ñoà Höông, Kim cang Caâu, Kim cang Toá, Kim cang
Toûa, Kim cang Linh, Kim cang A-vó-xa... ñoàng thanh noùi Chuûng töû
Phaùp thaân Ñaø-la-ni raèng:
AÙn, moä khieám a hoàng ñaùt lan, hoät rò oá.
Chö Ñaïi Boà-taùt naøy cung kính chaép tay thöa:

–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Chuùng con neáu thaáy ngöôøi naøo
thoï trì kinh naøy, duø moät baøi tuïng moät caâu, seõ cuùng döôøng toân troïng
ngöôøi ñoù gioáng nhö cung kính toân troïng Nhö Lai Tyø-loâ-giaù-na
khoâng khaùc.
Khi aáy saùu Boà-taùt ba-la-maät-ña ñaày ñuû oai nghi ñöùng tröôùc
Phaät töï noùi vaên cuù bí maät Ñaø-la-ni:
1. Boà-taùt Boá thí ba-la-maät-ña noùi chaân ngoân:
Nam-moâ baït giaø phaït ñeá dueä ñaùt rò caàm noa rò, ma ha baùt thoá
meâ hoàng toá.
2. Boà-taùt Trì giôùi ba-la-maät-ña noùi chaân ngoân:
Nam-moâ baït giaø phaït ñeá dueä haï ra haï ra öu thí löôïc, naõi dó ñeâ
caùt leâ baùt ra moät ñaø hoàng phaùt saát.
3. Boà-taùt Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña noùi chaân ngoân:
Nam-moâ baït giaø phaït ñeá dueä toâ la baùt ñeå naõi dó ñeå maëc hoàng
nhó, nhó pheä saùi toá.
4. Boà-taùt Tinh taán ba-la-maät-ña noùi chaân ngoân:
Nam-moâ baït giaø phaït ñeá dueä caùo tö nhó da, maït laõm vi mao haï
da hoàng phaùt saát.
5. Boà-taùt Thieàn ñònh ba-la-maät-ña noùi chaân ngoân:
Nam-moâ baït giaø phaït ñeá dueä töù lyù töù lyù, chæ lyù chæ lyù, nhó lyù nhó
lyù, cuõ saùt saát, cuû saùt saát. AÙn, moä rò moä rò phaï sa ha.
6. Boà-taùt Trí tueä ba-la-maät-ña noùi chaân ngoân:
Nam-moâ baït giaø phaït ñeá dueä yeát ñeá yeát ñeá, ba la yeát ñeá, ba la
taêng yeát ñeá, maïo ñòa sa ha.
Khi aáy, saùu Boà-taùt Ba-la-maät, chö Thieân.... ñeàu baïch Phaät:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Chuùng con muoán uûng hoä ngöôøi thoï
trì kinh naøy maø noùi vaên cuù Ñaø-la-ni naøy. Neáu thieän nam, thieän nöõ
naøo thoï trì kinh naøy, cho ñeán moät baøi tuïng moät caâu, chuùng con seõ
cuùng döôøng cung kính, toân troïng, khen ngôïi gioáng nhö Phaät khoâng
khaùc.
Luùc aáy, Thieân vöông Tyø-sa-moân cuõng muoán uûng hoä quoác ñoä vaø
ngöôøi trì kinh naøy, neân noùi töï taâm chaân ngoân:
Ñaùt ñòa tha caâu na lyù, a ñeå mieät ñeá naïi ñeá, a na ñeå, caâu na lyù sa
ha.
Thieân vöông Tyø-laâu-laëc-xoa cuõng muoán uûng hoä quoác giôùi vaø
ngöôøi thoï trì kinh naøy maø noùi chaân ngoân:
Ñaùt ñòa tha, a nga ninh nga ninh, ngao rò ngaïn na rò chieân noa lyù
ma ñaêng thò boác yeát tö taêng cuû leâ moät loâ, saùi leâ sa ha.
Thieân vöông Ñeà-ñaàu-laïi-saát cuõng vì uûng hoä theá giôùi vaø ngöôøi
thoï trì kinh naøy maø noùi chaân ngoân:
Ñaùt dieät tha, y leâ, noä meã leâ, noä beá nhó, noäi y leâ, beá leâ, beá nhó,
sa ha.
Luùc aáy, Thieân vöông Tyø-laâu-baùc-xoa cuõng vì muoán uûng hoä
ngöôøi thoï trì kinh naøy vaø quoác giôùi neân noùi chaân ngoân raèng:
Ñaùt ñòa tha, a ni phaï ni, quaån nhi noä noa meâ, noä cuû leâ, taát rò noä
rò nhó rò noä sa ha.
Khi aáy Töù Thieân vöông baïch Phaät:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Chuùng con cuõng vì muoán uûng hoä
thieän nam, thieän nöõ thoï trì kinh naøy vaø quoác giôùi neân noùi vaên cuù bí
maät Ñaø-la-ni. Neáu ai khinh cheâ ngöôøi thoï trì kinh naøy töùc laø khinh
cheâ chö Phaät ba ñôøi.
Boà-taùt Chaáp Kim cang cuõng vì uûng hoä ngöôøi thoï trì kinh naøy
maø noùi chaân ngoân:
Nam-moâ ra ñaùt naüng ñaùt ra daõ da. Nam-moâ thaát noa mieät nhaät
ra baù noa dueä, ma ha döôïc tuïng xoa teâ na ky ñôùi dueä, ninh ñeå da, baùt
ra nhaäp phöôïc lyù ña, caâu loã ñaø da, ngaät thuùc ña tyû, caâu chi muïc khieáp
da, loã ma caùt rò sa noa muoäi döïng yeát raï da, ñích khaát thaân na, nan
caàm xoa loã yeát saát da, baùt ra nieäm boät ña mieät nhaät ra haï taùt ña da,
taùt phöôïc vó thoå na, vi na daï ca vó ñaëc vaán. Sa na yeát ra da, ñaùt ñòa
tha hoàng mieät nhaät la cuû loã na ñaùt thích saát.
Khi aáy Linh-hoaøn Nhó-vi-na-daï-ca cuõng vì uûng hoä ngöôøi thoï trì
kinh neân noùi chaân ngoân:
Ñaùt ñòa tha, aùn, taát trí taát trí, ma taát trí, ma taát trí, ma vó xa ma
vó xa, ma nhaäp phöôïc, ra ma nhaäp ra ra, sa ha.

Vua Dieâm-ma-la cuõng muoán uûng hoä ngöôøi thoï trì kinh neân noùi
chaân ngoân:
Ñaùt ñòa tha, taát rò, vó taát rò ni, chaát rò, vó chaát rò ni, nhó xích nhó
xích y eâ heà moä ña baùt ñeå, sa ha.
Ha-lyù Ñeå-aùi Töû Maãu cuõng vì uûng hoä ngöôøi thoï trì kinh, neân noùi
chaân ngoân:
Ñaùt ñòa tha, na nhó na nhó, ñoán nhó ñoán nhó, taùt vó sôn vi na daï ca
nam, muïc khieáp nhieâm ma nam, thöôùc ngaät ñeå taát ñôûm ma nam, ma
phaï ñoâ, sa ha.
Ma-lôïi-chi Thieân cuõng vì uûng hoä ngöôøi thoï trì kinh maø noùi
chaân ngoân:
Ñaùt ñeå leâ ma ninh, maõn ñaùt ra, baùt na ninh, ma vaõn ñeå ñaùt ñòa
tha aùt ca maït tö, maït ca maït tö, aùn ñaùt na, nam maït tö, baùt thoå meâ laïc
xoa, oát baùt thoå meâ laïc xoa, taùt phaï muoäi dó bieåu, taùt vuõ baùt taùt ngheâ,
bieåu haït laïc xoa, sa ha.
Khi aáy, Ca-loã-noa vöông vì muoán uûng hoä quoác vöông, ñaïi thaàn
vaø ngöôøi thoï trì kinh, noùi chaân ngoân Ca-loã-noa vöông lyù thuù:
Khaát söû baù aùn, sa ha.
Chaân Thaät Ca-loã-noa vöông vì muoán uûng hoä ñaát nöôùc vaø ngöôøi
thoï trì kinh maø noùi chaân ngoân:
Nam-moâ taùt ña ñoûa, nga loâ noa da, moät nghieät ra ma ha moät
nghieät ra, man thöù man thöù taùt phaï na ngaïn, ma ra da vó sa nhaäp
saùch, oát nieát toâ rò da, nhó baøo, moä phan nga ma rò boå, thöôùc ngaät ña
taùt na, toát ñoå man ninh, taùt baûn laät ña, vó dieâm, haï rò ña la, giaûn ñeå, loã
chaát ra, taêng ngaät ra minh, naïi lyù döõ naïi ra, nhó ca ra, xaø da taùt ma
naüng, neâ duõ ñeå thöông khieáp, ngaät söû ra, moät rò na la, quaån ña, na
phaï la, tam mieäu khieáp, vó saùi, khaát söû baït ninh.
Ca-loã-ca vöông vöøa noùi chaân ngoân xong, taát caû ñoäc khí cuûa aùc
long ñeàu tieâu dieät, ñaát nöôùc ñöôïc an oån.
Vì muoán uûng hoä ngöôøi thoï trì kinh, thieân vöông Ñaïi töï taïi noùi
chaân ngoân:
Ñaùt ñòa tha, aùn ñaùt saát da, sa ha, taát ñaùt saát da, sa ha, phaï saát
da, sa ha, vaät saát da, sa ha, xaû ñoát loã nhó ngaät. Lieãn ñaùt naüng da, sa
ha. Nam-moâ ca saát, vó ca saát, yeát neâ ca la, baù saát la da. Nhuïc da ra,
nhó caàm saát giaûn nhó caàm saát, giaûn nhó du thöù nan ñeå, nga la, nhó vó
nga la, vó xaû baùt ra vó xaû, a vó xaû, loã naïi ra, lao naïi leâ na haõn nang
haõn nang, naëc haï naëc haï, baû giaû baû giaû, boân tha boân tha, vó ñaëc vaán
baø daõ, vó ñaëc vaán baø daõ, du ngheâ thæ phaï ra, ma eâ thæ phöôïc ra.
Nam-moâ taát ñeá toát ñoå, baù ma eâ nha töø. Nam-moâ thæ chieán noa da sa
ha, baùt ra chieán noa da, sa ha, phaûn ngaät ra da, sa ha, baït ngaät ra ñeá
nhaï da, sa ha, tuaát la da, sa ha, tuaát la naëc ha phaï da, sa ha, thuûy
nga da, sa ha, thuûy nga caùt saùi da, sa ha. Taùt la da, sa ha, taùt la loâ
baù da, sa ha, khieáp ra da, sa ha, khíeáp ra loã baù da, sa ha, nhó ñaùt ña
ra da, sa ha, oát ñaëc phöôïc da, sa ha, oát ñaëc phaï heä xaù da, sa ha, naëc
haï na da, sa ha, baùt giaû na da, sa ha, a muïc khieáp da, sa ha, a ninh
mieät ña ca da, sa ha, oâ boà saùm ma da, sa ha, oâ boà saùm ma loã nieát ra
da, sa ha, du maõn nhó vó caàm ñeå, daõ thaát giaû ca thaát chaát, a mò naïi ra
mieät ñeå, nghieät ñeå maït ñeå, baù na, hoaïi nga, oâ loâ, minh noa ra, coác
khaát söû, hoät laät naïi lam, ma hoà, taét kieán na, ngaät-rò phaï, haï noå, cöu
caàm ñaø, naëc haï phaï,ï na baø, thaát loã ñaùt ra, la la saát, thaát rò sôn, naëc
haï nhó, sa ha, phaùt saát.
Thieân vöông Tyø-sa-moân vaø chö Thieân noùi Ñaø-la-ni nhö vaäy
xong, roài cuøng nhau thöa Phaät:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Con thaáy neáu Phaùp sö thoï trì ñoïc
tuïng kinh, cho ñeán moät baøi tuïng moät caâu nhö vaäy, chuùng con seõ uûng
hoä taåy tröø taát caû tai naïn khoå aùch vaø caùc khí ñoäc, maéng chöûi, ñaùnh ñaäp
cho hoï, nhöõng taät beänh yeâu mò voïng löôïng, nhöõng vieäc khoâng toát
laønh ñeàu ñöôïc tieâu tröø.
Phaät daïy caùc Ñaïi só vaø Thieân vöông Tyø-sa-moân:
–Caùc ngöôi kheùo uûng hoä Phaùp sö thoï trì kinh nhö vaäy nhöng
teân kinh naøy coøn chöa theå nghe thì sao coù theå thoï trì, ñoïc tuïng, cung
kính cuùng döôøng, toân troïng khen ngôïi. Haõy duøng taát caû höông thoa,
höông boät, höông ñoát, hoa man, y phuïc vaø taøng loïng, vaûi luïa, traøng
phan, ñeøn daàu... traêm ngaøn loaïi nhö vaäy daâng cuùng döôøng Phaùp sö.
Tröôùc tieân neân phaùt nguyeän raèng: “Sau khi nghe kinh naøy roài thì
phaûi nhö phaùp tu haønh.” Nay ta phoù chuùc Phaùp sö trì kinh naøy cho
caùc oâng, caùc oâng phaûi neân uûng hoä vò Phaùp sö ñoù vaø quyeán thuoäc
cuûa vò aáy nöõa ñeå khoâng coøn nguy hoaïn vaø ñöôïc an laïc.
Phaåm 3: PHAÙT TAÂM BOÀ-ÑEÀ
Baáy giôø Theá Toân roáng tieáng sö töû laøm saùng roõ moân Ñaø-la-ni bí
maät roài thì coù Ñaïi Boà-taùt Töø Thò ñöùng daäy tròch aùo baøy vai phaûi, quyø
goái chaép tay, nhaát taâm thöa Phaät:
–Laønh thay, laønh thay! Ñaïi Thaùnh Theá Toân ñaõ ñem loøng ñaïi Bi
khen ngôïi vò Phaùp sö giöõ gìn bí maät Cam loà Ñaø-la-ni thaéng phaùp nhö
vaäy. Cuùi xin Theá Toân thöông xoùt chuùng sinh maø noùi phaùp Voâ thöôïng
Boà-ñeà. Caùc höõu tình naøo chöa phaùt taâm, phaûi phaùt taâm theá naøo?
Ngöôøi phaùt taâm roài, phaûi tu haønh theá naøo? Vaø laøm theá naøo ñeå taâm
Ñaïi thöøa khoâng thoaùi lui?
Theá Toân baûo Ñaïi Boà-taùt Töø Thò raèng:
–Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo muoán vì höõu tình maø tu haïnh Ñaïi
thöøa, muoán ñoä höõu tình ñaït ñaïi Nieát-baøn thì tröôùc tieân phaûi phaùt naêm
loaïi thaéng taâm:
1. Phaùt taâm ñaïi Töø bi bình ñaúng roäng khaép ñoái vôùi caùc loaøi höõu
tình.
2. Vôùi Nhaát thieát trí, taâm khoâng thoaùi chuyeån.
3. Ñoái vôùi caùc höõu tình phaûi coi laø thaân thuoäc, nguyeän cöùu ñoä
hoï ra khoûi ñöôøng hieåm naïn.
4. Thöôøng phaûi nghó raèng mình maéc nôï höõu tình.
5. Luoân luoân oâm loøng xaáu hoå vì khoâng bieát luùc naøo traû heát.
Ai phaùt naêm loaïi taâm nhö vaäy thì mau chöùng Voâ thöôïng Boà-
ñeà.
Naøy Boà-taùt Töø Thò! Trong Ñaïi thöøa, laøm theá naøo ñeå nhaát taâm tu
haønh chöùng quaû vò khoâng thoaùi chuyeån? Ví nhö thuôû xöa coù moät
thöông nhaân trí tueä thoâng minh, hieáu haïnh. Thaáy cha meï, doøng hoï
ngheøo khoå, oâng ta ñau buoàn, thaân taâm ray röùt vaø nghó laøm caùch naøo
ñeå cöùu giuùp hoï. OÂng nghó: “Hay laø ta vaøo bieån tìm chaâu nhö yù ñeå
giuùp ñôõ cha meï khoâng coøn phaûi ngheøo khoå nöõa.” Vì nhaân duyeân ñoù,
oâng ta nuoâi chí duõng maõnh, khoâng tieác thaân maïng maø ra ñi. OÂng tìm
ñuû moïi caùch ñeå kieám löông thöïc, baïn beø toát, thuyeàn vaø ngöôøi cheøo.
Ñi giöõa ñöôøng oâng ta gaëp moät ngöôøi töø bieån trôû veà vaø hoûi oâng raèng:
“OÂng muoán ñi ñaâu maø voäi vaøng nhö vaäy?”
Thöông nhaân traû lôøi ñaày ñuû nhö treân laø vì muoán cöùu thoaùt söï
ngheøo khoå maø vaøo bieån tìm chaâu nhö yù ñeå giuùp ñôõ nhau.
Ngöôøi kia noùi: “Tröôùc ñaây toâi vì muoán cöùu doøng hoï heát khoå
ngheøo ñoùi cuõng boû nhaø ra ñi nhö oâng vaäy, baêng qua ñoàng hoang, vöôït
qua sa maïc khoâng coù caây coû nöôùc non, coù nhieàu voi, hoå, soùi, saøi lang,
raén ñoäc, sö töû, hoaëc gaëp giaëc cöôùp, nuùi cao, soâng roäng, ñoùi khaùt, laïnh
noùng, sôï haõi kinh hoaøng. Toâi cuøng ngöôøi laùi thuyeàn vöøa ñeán bieån lôùn
thì gaëp gioù döõ, caù lôùn, roàng aùc, saám chôùp, möa ñaù, soùng lôùn cuoán
troøn... gaëp nhieàu nguy hieåm khoâng theå noùi heát. Ñaõ bò caùc khoå nhö
vaäy maø coøn khoâng laáy ñöôïc baûo chaâu nhö yù ñeå töï nuoâi thaân, noùi gì
ñeán cöùu ngöôøi thaân thoaùt söï ngheøo khoå. Nay toâi khuyeân oâng ñöøng coá
gian khoå maø uoång coâng lao nhoïc. Toâi muoán cuøng oâng laøm ngheà
khaùc. Vì sao? Vì trong bieån coù nhieàu gian khoå, naøo gioù döõ, nuùi aùc,
Daï-xoa, La-saùt, roàng... nhöõng gian nguy aáy raát nhieàu, chaúng phaûi
moät. Chæ töøng nghe teân chaâu nhö yù maø tröôùc ñaây ngaøn vaïn ngöôøi ñi,
ñöôïc noù khoâng ñeán moät hai ngöôøi. Do vaäy, toâi khuyeân oâng haõy mau
quay veà.”
Nghe noùi vaäy, ngöôøi buoân caøng phaùt taâm maïnh meõ, quyeát chí
vaøo bieån khoâng thoaùi lui, vì coù ba nguyeân nhaân:
1. Vì cha meï anh em doøng hoï ngheøo khoå, neáu veà tay khoâng thì
khoâng cöùu giuùp nhau ñöôïc.
2. Vì khi xöa cha meï doøng hoï cuûa ta raát giaøu coù, hoï ñaõ cho ta
côm aên aùo maëc vaø thöông meán ta. Nay ngheøo khoå khoâng ai giuùp ñôõ,
laøm sao coù theå buoâng thaû maø quay trôû veà.
3. Khi ta coøn ôû nhaø cai quaûn gia ñình, sai söû ñaùnh ñaäp, quôû
traùch toâi tôù lôùn nhoû. Hoï ngheøo khoå nhö theá naøo ta cuõng khoâng bieát
cöùu giuùp. Nay vì giuùp hoï ñöôïc vui veû sao ta laïi muoán quay veà.
Do nghó ñeán aân ñöùc aáy maø ngöôøi buoân raát duõng maõnh, quyeát
ñònh tieán tôùi, chæ coát yeáu laø ñöôïc vaøo bieån ñeå tìm chaâu nhö yù, ñöôïc
roài ñem veà nhaø cöùu giuùp thaân thuoäc, söû duïng tuøy yù, vónh vieãn khoâng
coøn gian khoå nöõa.
Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö vaäy, phaùt taâm Boà-ñeà quaùn taát caû boán
loaøi, saùu thuù trong möôøi phöông ñeàu laø cha meï kieáp tröôùc cuûa ta. Vì
thöông xoùt ta maø hoï ñaõ taïo ra bao nghieäp aùc, phaûi ñoïa vaøo ñòa
nguïc, ngaï quyû, suùc sinh chòu caùc khoå naõo. Do ñoù maø töï suy nghó:
“Laøm caùch naøo ñeå cöùu khoå naïn aáy.” Nghó nhö vaäy roài, thì chæ coù
caùch vaøo trong bieån ñaïi phaùp saùu Ba-la-maät tìm chaâu nhö yù Phaät
chuûng trí ñeå cöùu vôùt khoå sinh töû cuûa höõu tình. Nghó nhö vaäy roài,
phaùt taâm duõng maõnh khoâng thoaùi lui, tinh taán sieâng naêng tìm caàu
khoâng giaûi ñaõi, tìm moïi caùch ñeå kieám tö löông, baïn laønh Boà-ñeà,
phaùp vaø Phaùp sö. Ñi giöõa ñöôøng gaëp ma vöông thoáng laõnh quyeán
thuoäc hoaëc hieän thaân trôøi, hoaëc hieän thaân ngöôøi, Baø-la-moân hoaëc
chuû buoân, hoaëc Bí-soâ, Bí-soâ-ni vaø nhieàu loaïi thaân khaùc. Ma quaân
hoûi Boà-taùt:
–OÂng ñi ñaâu maø voäi vaøng vaäy?
Boà-taùt traû lôøi:
–Vì taát caû chuùng sinh khoå naõo neân toâi muoán vaøo bieån lôùn saùu
Ñoä tìm chaâu nhö yù Phaät chuûng trí ñeå cöùu taát caû chuùng sinh ngheøo
khoå.
Ma vöông laïi noùi:
–Khi toâi môùi phaùt taâm cuõng vaäy, vì muoán ñoä taát caû chuùng sinh
khoå naõo ra khoûi nhaø sinh töû, vöôït qua bao bieán ñoåi, ñoàng hoang, sa
maïc, chòu ñuû ñoùi khaùt, giaëc cöôùp, hoaûng sôï, nguy nan vaø raát nhieàu
khoå naïn nhö vaäy, chaúng phaûi moät. Vöøa môùi ñeán bieån Ñaïi phaùp saùu
Ñoä thì gaëp ngöôøi xin ñaàu, xin maét, tai, muõi, löôõi, thaân, tay chaân töøng
khuùc, tim, phoåi, ruoät, bao töû, tyø, maät; quoác thaønh, vôï con, noâ tyø, ñaày
tôù... Hoï xin thöù gì, ta cho thöù ñoù, khoâng thöông tieác, chæ caàn caàu chaâu
baûo trí tueä. Traûi qua voâ löôïng kieáp, cöù ôû maõi trong bieån khoå luaân hoài
sinh töû. Tuy chòu bao nhieâu khoå naïn aáy maø coøn khoâng ñöôïc Voâ
thöôïng Boà-ñeà, ñaønh phaûi quay veà caàu quaû A-la-haùn, vöôït ra ba coõi,
ñaït Nieát-baøn tòch tónh. Nay toâi khuyeân oâng ñöøng coá coâng khoå nhoïc,
neân töï mình tu trì, toâi muoán oâng ngang haøng cuøng quaû vôùi toâi. Vì toâi
nghó: ba coõi luoân bò ñoùi khoå, taâm nghó ñeán vieäc aên nuoát, ngöûa maët
höôùng leân hö khoâng, caùi gì vaøo mieäng cho ta no neâ? Ñuû nhöõng loaïi
khoå naïn haønh haï thaân taâm nhö vaäy. Maïng ngöôøi voâ thöôøng, nhanh
hôn thaùc chaûy, Thieän tri thöùc raát khoù gaëp. Neáu oâng khoâng tin, sau
naøy hoái haän sao kòp, ñeå roài veà sau bò luaân hoài trong bieån sinh töû. Taâm
voâ thöôøng gioáng nhö traêng trong nöôùc, ñaâu coù thaät. Baïn aùc deã thaáy,
deã gaëp, hoï luoân thích khuyeân ngöôøi haønh Boà-taùt ñaïo, xaû boû taøi saûn,
thaân maïng, mong höôùng ñeán Boà-ñeà, huoáng gì chö Phaät ra ñôøi chæ coù
moät. Ngöôøi caàu thì ngaøn vaïn, nhöng ñöôïc thì khoâng coù moät hoaëc hai
ngöôøi. Do ñoù toâi khuyeân oâng khoâng caàn phaûi gian khoå nöõa, neân caàu
giaûi thoaùt cho chính mình ñeå chöùng Nieát-baøn. Laïi phaûi traûi qua ba voâ
soá kieáp chòu caùc khoå sôû môùi coù theå chöùng ñöôïc Phaät quaû Boà-ñeà. Ñôøi
naøy laø ñôøi choùt, chöùng A-la-haùn, ñaït ñeán haøng voâ hoïc roài thì phaûi
khoå laøm gì! Ngöôøi ngu voâ trí mong caàu quaû Phaät maø phaûi traûi qua voâ
löôïng kieáp chòu ñuû gian khoå coøn chöa nghe chöùng quaû A-la-haùn,
huoáng gì coù theå chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ví nhö coù ngöôøi baét moät
con chim nhoû, laïi thaáy coù moät chim chuùa Ca-loã-ca, oâng ta lieàn thaû
con chim ñang naém trong tay roài ñeán baét chim chuùa Ca-loã-ca. Con
lôùn thì bay ñi, con nhoû thì laïi maát. Ngöôøi ngu caàu quaû Phaät cuõng nhö
vaäy, boû caùi naøy caàu caùi khaùc thì caû hai ñeàu maát. Bieát vaäy roài, oâng
haõy neân sôùm hoài taâm laïi, ngay trong ñôøi naøy chaéc chaén chöùng A-la-
haùn.
Nghe nhö vaäy roài, Boà-taùt caøng duõng maõnh phaùt ba loaïi taâm:
1. Taát caû chuùng sinh töø voâ thæ bò sinh töû ñeán nay ñeàu laø cha meï
cuûa ta, hoaëc laø baïn beø hieän ñang chòu khoå naõo chöa ñöôïc thoaùt khoûi;
nhö vaäy sao ta laïi thoaùi lui.
2. Taát caû chuùng sinh töø voâ thæ ñeán nay ñaõ cho ta côm aên aùo
maëc, raát thöông meán ta. Nay bò luaân hoài khoå naïn chaúng phaûi moät, vì
sao chöa baùo ñaùp aân hoï maø ta laïi coù taâm thoaùi lui.
3. Taát caû chuùng sinh töø voâ thæ ñeán nay ñeàu laø quyeán thuoäc cuûa
ta, bò ta sai söû laøm vieäc, quôû traùch. Ta chöa baùo aân hoï moät phaàn nhoû
naøo caû, cho neân ta khoâng theå thoaùi lui.

Theá roài, Boà-taùt caøng duõng maõnh caàu chöùng Boà-ñeà. Neáu chöùng
baùu Boà-ñeà Nhaát thieát trí thì seõ cöùu giuùp chuùng sinh ra khoûi sinh töû
khoå naïn. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt ôû trong Ñaïi thöøa nhaát taâm tu haønh
chöùng quaû vò khoâng thoaùi chuyeån.
Töø Thò neân bieát! Ñaïi Boà-taùt aáy tu haønh Ñaïi thöøa, phaùt naêm loaïi
taâm:
1. Khôûi taâm ñaïi Bi vôùi caùc höõu tình.
2. Vì caùc höõu tình maø caàu Nhaát thieát trí, taâm khoâng thoaùi
chuyeån.
Hai taâm naøy laø phaùp Ñaïi thöøa, phaûi tinh taán tu haønh.
3. Taát caû höõu tình laø cha meï, baïn beø cuûa ta.
4. Ta phaûi mang aân vôùi taát caû höõu tình ñoù, nhöng ta chöa coù
maûy may naøo ñeå ñeàn ñaùp.
5. Taát caû höõu tình ñeàu laø quyeán thuoäc cuûa ta, ta ñaõ töøng taïo
nghieäp baát thieän vôùi hoï, naøo quôû traùch, quôû phaït voâ lyù, neân loøng raát
xaáu hoå khoâng bieát khi naøo traû heát.
Ba taâm naøy laøm cho caùc Boà-taùt duõng maõnh khoâng thoaùi lui, cho
ñeán luùc chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà.


QUYEÅN 3
Phaåm 4: KHOÂNG THOAÙI CHUYEÅN
Baáy giôø Ñaïi Boà-taùt Töø Thò laïy saùt chaân Phaät, thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Theá Toân ñaõ noùi veà naêm loaïi taâm
cuûa Boà-taùt tu haønh Ñaïi thöøa chöùng quaû vò khoâng thoaùi chuyeån.
Nhöng phaùt taâm ñaïi Bi nhö theá naøo vaø tu haønh nhö theá naøo, cuùi xin
Nhö Lai thöông xoùt caùc höõu tình maø tuyeân noùi ñeå laøm lôïi ích an laïc
cho chuùng sinh.
Theá Toân daïy:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam! Ñieàu oâng hoûi raát hay.
OÂng haõy nghe cho kyõ, suy nghó thaät kyõ. Ta seõ phaân bieät giaûi noùi ñeå
tröø löôùi nghi cho oâng.
Naêm loaïi phaùt taâm:
–Thöù nhaát laø ñaïi Bi taâm: Phaûi giöõ taâm naøy kieân coá khoâng xaû
boû, nghó ñeán nhöõng chuùng sinh trong ñöôøng aùc ñòa nguïc, laïi nhôù nghó
ñeán nhöõng noãi khoå ñoù nhö trong kinh noùi. OÂng neân bieát, nay ta noùi
laïi kinh naøy cho oâng. Ñoù laø quaùn caùc höõu tình ñeàu laø nhöõng baäc cha
meï, doøng hoï, thaân thuoäc toân troïng ñôøi tröôùc cuûa ta, nay hieän ñang ôû
trong ñòa nguïc chòu caùc khoå, bò möôøi ba ñoáng löûa vaây quanh. Coù hai
ngoïn löûa töø chaân xuyeân leân ñaûnh ñaàu roài ra, laïi coù hai ngoïn löûa töø
ñaûnh ñaàu xuyeân thaúng xuoáng chaân roài ra, coù hai ngoïn löûa töø sau löng
xuyeân qua ngöïc, coù hai ngoïn löûa töø ngöïc xuyeân qua löng; bò hai ngoïn
löûa töø hoâng traùi xuyeân qua hoâng phaûi roài ra, coù hai ngoïn löûa töø hoâng
phaûi xuyeân qua hoâng traùi roài ra, coù ngoïn löûa quaán ñoát töø ñaàu ñeán
chaân. Thaân chuùng sinh trong ñòa nguïc naøy meàm yeáu gioáng nhö bô
chín. Nhöõng ngoïn löûa ñoù keát hôïp vôùi nhau ñoát chaùy, löûa ñòa nguïc
thieâu ñoát löûa nhaân gian, gioáng nhö ñoát phaùo hoa khoâng coøn chuùt dö
taøn. Coù chuùng sinh bò löûa ñoát, chaïy khaép nôi tìm ngöôøi cöùu vôùt nhöng
ñaâu coù ai bieát.
Laïi coù chuùng sinh chaïy troán nhöng khoâng coù caùch gì, phaûi chaïy
vaøo löûa. Coù chuùng sinh boãng nhieân bò neùm vaøo haàm phaân saâu oâ ueá,
trong haàm coù truøng moû nhoïn hoaéc baèng saét daøi möôøi saùu ngoùn tay,
ruùc ræa da xöông, tuûy naõo chuùng sinh. Coù chuùng sinh ôû trong tro noùng
bò thieâu naáu. Coù chuùng sinh bò chìm noåi trong nöôùc. Khi aáy, ngöôøi giöõ
nguïc duøng löôùi saét lôùn loïc ra gioáng nhö vôùt caù, roài boû chuùng sinh ñoù
naèm ngoài treân ñaát saét noùng ñeå thieâu nöôùng. Keá ñeán, duøng keàm saét
keïp roài ruùt löôõi ra, laáy nöôùc ñoàng soâi roùt vaøo trong mieäng, chuùng baát
tænh cheát hoài laâu lieàn soáng laïi, muoán chaïy troán ñeå mong ñöôïc thoaùt
khoûi nhöng khoâng ñöôïc. Sau ñoù coù moùc saét tìm keùo laïi. Coù chim thieát
ñieåu moû baèng saét bay theo moå laøm cho xöông thòt raùch naùt roài môùi
aên. Thaáy vöôøn caây, chuùng sinh naøy muoán leo leân ñeå ñöôïc thoaùt
nhöng treân caây ñoù moïc gai saét, moãi gai saét daøi möôøi saùu ngoùn tay vaø
chaùy ñoû. Chuùng sinh vöøa leo leân bò muõi gai nhoïn chæa xuoáng ñaâm
vaøo ngöïc, xuyeân qua löng, bò khoå voâ löôïng, muoán thoaùt cuõng khoâng
ñöôïc. Chim quaï bay ñeán moå vaøo hai maét roài phaù naõo ñeå laáy tuûy aên.
Duø muoán xuoáng nhöng muõi gai chóa leân, laøm cho maét, tai, muõi, löôõi,
thaân, thòt tay chaân vaø möôøi ñoát tay ñeàu bò rôi rôùt. Ñònh leo leân caây ñeå
troán nhöng khoâng ñöôïc, bò cai nguïc thaâu baét boû trong ñaõy baèng saét,
duøng chaøy saét noùng ñaäp qua ñaäp laïi.
Laïi coù chuùng sinh bò cai nguïc duøng cöa xeû tay chaân ñaàu toùc,
naêm choã, laøm cho raùch naùt. Laïi coù chuùng sinh ôû trong coái xay baèng
saét bò chaøy saét giaõ töø ñaàu xuoáng. Laïi coù chuùng sinh ôû trong vaïc nöôùc
soâi, bò chóa ba baèng saét troän tôùi troän lui, naáu cho naùt nhöø, chæ coøn
xöông nhöng maïng vaãn coøn soáng. Laïi coù chuùng sinh ôû trong ñòa nguïc
duøng quaëng moû ñeå laøm nhaø cöûa, löûa ñoát chaùy ngoâi nhaø ñoù döõ doäi,
nung chaûy ra, nhoû töøng gioït, gioáng nhö ñaàu muõi teân.
Laïi coù ñòa nguïc boán beân baèng nuùi saét, chuùng sinh ôû giöõa bò hai
nuùi eùp nhau, coù luùc ôû giöõa Nam, Baéc, coù khi ôû giöõa Ñoâng, Taây. Khi
hai nuùi eùp laïi thì maùu muû chuùng sinh trong ñoù chaûy ra. Coù ñòa nguïc
chuùng sinh bò raén saét quaán khaép thaân töø chaân leân ñeán ñaàu roài moå ñaàu
hoï, noù quaán thaät chaët, laøm cho tuûy naõo doàn leân ñaûnh ñaàu roài huùt aên,
chæ coøn da xöông. Laïi coù chuùng sinh ôû trong ñòa nguïc bò cai nguïc
duøng chóa ba baèng saét xuùc thaân ngöôøi kia töø hai chaân ñeán ñænh ñaàu
vaø vai. Löûa theo caùi chóa ba maø phaùt chaùy ñoû röïc, maét tai muõi mieäng
cuõng phaùt ra löûa. Laïi coù ñòa nguïc baét chuùng sinh naèm treân ñaát saét
noùng hoaëc naèm laên leân, tieáp ñeán laáy daây saét ñen quaán treân thaân roài
ñaùnh.
Laïi duøng buùa rìu böûa ra gioáng nhö thôï moäc söûa caùc caây töôi.
Laïi coù chuùng sinh bò caùc cai nguïc loät heát da töø ñaàu ñeán chaân, loät roài
laøm daây cöông. Chuùng sinh ngaäm caùi daøm boø leân ñænh nuùi cao. Nuùi
aáy noùng chaùy, cai nguïc xoâ ñuoåi hoï leo leân roài laáy roi quaát, vaïn caùch
khoå khoâng theå noùi. Nhöõng chuùng sinh naøy töø voâ thæ ñeán nay ñeàu laø
doøng hoï noäi ngoaïi cha meï cuûa ta. Nay luaân hoài trong ñòa nguïc, traûi
qua voâ soá kieáp luoân chòu khoå naõo nhö ñaõ noùi. Khi nghieäp aùc heát, taïm
sinh leân trôøi. Neáu ôû coõi trôøi maø taïo ra toäi aùc thì ñoïa trôû laïi trong ñòa
nguïc.
Ñaïi Boà-taùt quaùn thaáy chuùng sinh bò caùc khoå naøy roài khôûi loøng
ñaïi Bi. Tieáp ñeán quaùn coõi ngaï quyû cuõng thaáy thöông taâm. Boà-taùt thaáy
chuùng sinh ôû trong ngaï quyû moät ngaøy ñeâm laø moät thaùng ôû coõi ngöôøi,
laáy ngaøy maø tính thaùng thì möôøi hai ngaøy laø moät naêm. Trong loaøi ngaï
quyû soáng naêm traêm naêm baèng moät vaïn naêm ngaøn naêm ôû nhaân gian,
luoân bò ñoùi khaùt, tai coøn khoâng nghe teân nöôùc uoáng huoáng gì maét
thaáy! Thaân ngaï quyû aáy gioáng nhö nuùi Thaùi, ñaàu nhö nhaø lôùn, coå nhoû
nhö loã kim, ñaàu toùc ruõ xuoáng che caû hai vai gioáng nhö dao saét caét
thaân theå, roài bieán thaønh löûa döõ thieâu ruïi thaân ngöôøi ñoù nhö löûa ñoát
cuûi, ñau ñôùn khoâng theå naøo chòu noåi. Loâng hai naùch daøi phuû caû eo
buïng. Loâng choã kín phuû tôùi ñaàu goái. Vieäc bò dao caét löûa ñoát traûi qua
voâ soá naêm thaùng cuõng chòu khoå nhö vaäy. Hoaëc töø xa thaáy nöôùc lieàn
chaïy ñeán, vaø khi ñeán gaàn thì bò teù loän nhaøo, vì löïc cuûa nghieäp aùc maø
nöôùc bieán thaønh maùu muû, phaân dô, hoaëc laøm caùt noùng. Hai beân bôø coù
cai nguïc caàm cung teân, dao, chaøy, buùa, giaùo, maâu ñaùnh ñaäp raát khoå
sôû. Bò löûa ñoùi thieâu ñoát noùng khaùt neân maát trí, lieàn chaïy trôû laïi choã
löûa döõ, bò thieâu ñoát maø ñaâu coù bieát. Cai nguïc ñuoåi theo ñaùnh ñaäp,
chaët ñaâm, tay chaân töøng phaàn ñeàu bò rôi gaõy.
Laïi coù ngaï quyû buoåi saùng vöøa sinh naêm ñöùa con, trôû laïi aên thòt
chuùng. Toái sinh naêm ñöùa cuõng aên luoân vì ñoùi khaùt chöa bao giôø ñöôïc
no. Hoaëc gaëp luùc trôøi möa thì ngöûa mieäng leân höùng, do nghieäp neân
khi ñöôïc moät gioït nöôùc vaøo mieäng, chaûy xuoáng buïng thì bieán thaønh
löûa döõ, xuyeân thaúng roài ra ngoaøi. Hoaëc gaëp muøa heø trôøi noùng, luùc gioù
thoåi caùc ngaï quyû rôi vaøo sa maïc. Phía döôùi bò caùt noùng ñoát, phía treân
laø maët trôøi nöôùng, ñoùi khaùt noùng böùc, töø xa thaáy boùng caây, muoán
chaïy ñeán ñeå nuùp döôùi boùng caây thì boùng caây traùnh ngaï quyû neân di
chuyeån choã khaùc. Vì sao vaäy? Vì xöa luùc coøn ôû nhaân gian, chuùng sinh
naøy thieát laäp hoäi cuùng teá, thaáy ngöôøi ñi xin thì keo kieät khoâng cho,
laïi ñaùnh ñaäp chöûi maéng moät caùch khoâng caên cöù roài ñuoåi ñi. Do taïo
nghieäp aáy maø nay bò quaû baùo nhö vaäy.
Laïi coù ngaï quyû vaøo ñeâm traêng, trôøi trong vaét khoâng coù maây
che, aùnh saùng toûa khaép, neáu noù gaëp aùnh saùng naøy thì noùng böùc gioáng
nhö thaùng muøa heø. Laïi coù ngaï quyû vaøo muøa ñoâng gaëp gioù lôùn, do
nghieäp löïc neân thoåi caùc ngaï quyû vaøo trong nuùi baêng gioáng nhö buïi
bay, chòu laïnh buoát, bò khoå nhö vaäy traûi qua voâ löôïng kieáp, ôû ñoù luùc
qua ñôøi, ñoïa trôû laïi ñòa nguïc. Cöù qua qua laïi laïi nhö vaäy, traûi qua voâ
löôïng naêm thaùng. Khi nghieäp aùc heát, ñöôïc laøm ngöôøi, sinh trong nhaø
ngheøo khoå keo kieät, khoâng boá thí, phaûi ñi xin ñeå soáng maø vaãn tham
lam keo kieät. Vì ngheøo khoå neân taïo ra caùc toäi cuûa möôøi nghieäp baát
thieän. ÔÛ ñoù luùc qua ñôøi, laïi ñoïa vaøo trong ñòa nguïc, chòu ñuû caùc khoå.
Khoå ôû ñoù heát, laïi sinh trong ngaï quyû, qua laïi nhö vaäy traûi qua voâ soá
kieáp chòu khoå nhö theá. Nhöõng chuùng sinh naøy ôû trong quaù khöù voâ
löôïng, voâ bieân kieáp sinh töû ñeàu laø cha meï, luïc thaân quyeán thuoäc cuûa
ta, vì ta maø taïo ra nhöõng nghieäp aùc. Nay ôû trong ngaï quyû maø chòu
quaû baùo khoå ñau naøy. Quaùn thaáy khoå nhö theá, Ñaïi Boà-taùt khôûi taâm
ñaïi Bi.
Laïi nöõa, naøy Töø Thò! Loaøi ngaï quyû ñaõ nhö vaäy, tieáp ñeán quaùn
loaøi baøng sinh cuõng vaäy. Coù nhöõng loaøi caàm thuù, höôu, nai, choàn,
caùo, thoû, hoå, baùo, choù soùi cuøng nhieàu loaøi caàm thuù khaùc; caùc loaøi
chim bay, gaø, vòt, ngoãng, döùu, nhaïn, uyeân öông... Coù loaøi ñi hoaëc ñaäu
treân caây, hoaëc bay, hoaëc bôi... Chuùng luoân luoân sôï söùc maïnh cuûa
ngöôøi, aên uoáng khoâng bao giôø ñöôïc an oån, ngaøy ñeâm luoân sôï haõi. Laïi
coù nhöõng loaøi baøng sinh ôû döôùi nöôùc nhö: ba ba, ruøa, caù, oác, heán,
eách... luoân bò giaêng löôùi baét trong nöôùc sinh töû. Laïi coù loaøi baøng sinh
nhö: raén, roàng, thaèn laèn, saâu boï, chuoät... sinh trong choã toái taêm vaø
cheát cuõng trong choã toái taêm. Laïi coù loaøi baøng sinh nhö: raän, reäp, boï
cheùt... baùm vaøo thaân ngöôøi ñeå soáng vaø laïi cheát trong thaân ngöôøi. Laïi
coù loaøi baøng sinh soáng nöông vaøo thaây cheát, hoaëc choã aåm öôùt dô baån,
hoaëc nöông vaøo caây coû, sinh ra choã naøo thì cheát nôi ñoù. Hoaëc loaøi do
bieán hoùa sinh thì trôû laïi bieán hoùa cheát, ñoù laø nhöõng loaøi gioøi, saâu,
truøng, böôùm. Laïi coù loaøi baøng sinh luoân aên maùu muû vaø nhöõng thöù dô
nhôùp cho laø vò ngoït, ñoù laø caùc loaøi heo, choù, boï hung, ruoài laèn... nghe
muøi hoâi thoái thì cho ñoù laø thôm ngon, bay chaïy ñeán, sôï khoâng ñöôïc
höôûng. Laïi coù loaøi baøng sinh khoâng aên coû töôi, chæ aên gai goùc, khoâng
uoáng nöôùc saïch chæ uoáng nöôùc dô.
Laïi coù loaøi baøng sinh khoâng chæ soáng ôû treân coû maø luoân luoân aên
coû, ñoù laø caùc loaøi voi, ngöïa, traâu, boø, laïc ñaø... hoaëc duøng caâu saét moùc
trong ñaàu ñeå ñieàu khieån noù, hoaëc xoû muõi, hoaëc laáy daây cöông buoäc
haøm noù laïi, hoaëc bao hoaëc coät treân coå cuûa noù ñeå chuyeân chôû. Chuùng
luoân bò roi quaát, maéng la, phaûi ñi nhanh chaäm tuøy chuû. Coù khi bò gaày
yeáu, ñöùng leân roài ngaõ xuoáng, ñau ñôùn khoå sôû voâ haïn, khoâng ñuû söùc
nhö tröôùc nöõa. Taát caû ñeàu do kieáp tröôùc nay phaûi chòu nhöõng khoå baùo
nhö vaäy. Hoaëc aên cuûa tín thí maø khoâng tinh taán tu hoïc, phaûi thöôøng
traû cho hoï caùi nôï tieàn kieáp neân bò khoå naõo naøy. Chuùng bò sai khieán,
chòu caùc roi voït maø traû vaãn chöa ñuû. Hoaëc bò gieát ñau ñôùn muoân
phaàn, coù muoán baøy toû cuõng khoâng ñöôïc. Soáng thì thieáu nöôùc coû,
beänh laïi khoâng thuoác thang, cheát roài bò loät da ñeå laøm thöùc aên cho
ngöôøi. Sau khi cheát ñoïa vaøo ñòa nguïc. Vì sao vaäy? Vì taâm ngu si
khoâng bieát thieän aùc, khoâng nghó ñeán coâng sinh döôõng khoå cöïc cuûa
cha meï, khoâng bieát nhaân quaû, khoâng nghe Chaùnh phaùp, khoâng boá thí,
trì giôùi, troàng caùc caên laønh, chæ nghó nhôù ñeán nöôùc coû, ngoaøi ra khoâng
bieát gì caû. Nhöõng loaøi baøng sinh naøy ñeàu ñöôïc con ngöôøi nuoâi döôõng,
ngoaøi nhöõng loaøi baøng sinh ñöôïc nuoâi döôõng naøy coøn coù nhöõng loaøi
baøng sinh khaùc nhö: sö töû, hoå, baùo, choù soùi vaø nhöõng loaøi baøng sinh
soáng döôùi nöôùc, treân ñaát ñaõ noùi ôû treân, chuùng taøn haïi aên nuoát laãn
nhau. Do nghieäp aáy maø phaûi ñoïa trong ñòa nguïc chòu nhieàu khoå sôû
traûi qua voâ löôïng kieáp. Toäi ñòa nguïc heát, laïi vaøo loaøi baøng sinh, cöù
qua laïi nhö vaäy voâ löôïng kieáp. Nhöõng loaøi baøng sinh naøy veà ñôøi quaù
khöù ñaõ traûi qua voâ löôïng, voâ bieân kieáp sinh töû laø cha meï, luïc thaân
quyeán thuoäc cuûa ta, vì ta maø taïo ra bao nhieâu nghieäp aùc, baây giôø
phaûi laøm loaøi baøng sinh chòu quaû baùo khoå naõo naøy. Ñaïi Boà-taùt quaùn
khoå naøy roài, môû loøng ñaïi Bi roäng lôùn.
Baøng sinh nhö vaäy, tieáp ñeán quaùn coõi ngöôøi. Coù caùc chuùng sinh
tuy laøm ngöôøi nhöng bò nhieàu ngheøo khoå, ñoùi khaùt, khoâng coù aùo quaàn
maëc, ñi trong buøn, nguû döôùi möa, gaët luùa trong söông, laøm coû döôùi
trôøi noùng ñoát, ngaøy ñeâm taàn taûo, tay chaân raû rôøi, ñaàu toùc roái bôøi, oám
gaày, laàn ñi töøng böôùc, ñi xin töøng nhaø nhöng khoâng bao giôø ñöôïc moät
böõa no, toái veà nguû buïng ñoùi, muoán giuùp ñôõ ngöôøi khaùc nhöng khoâng
coù gì ñeå giuùp. Tuy coù noùi vaø laøm nhöng ngöôøi khaùc khoâng tin theo.
Tuy coù veû ñeïp ñeõ maø trôû laïi bò khinh khi. Luoân haønh nhaãn nhuïc ñeå
laøm lôïi ích cho moïi ngöôøi nhöng bò cheâ traùch laø ngöôøi nhu nhöôïc,
hoaëc coù vaên taøi maø ngöôøi khoâng ghi cheùp, ñeán thaêm vieáng hoï haøng
bò nghi ngôø laø ñeán kieám aên. Hoaëc quy y, tin Tam baûo thì bò cheâ bai
noùi laø caàu danh; hoaëc khen ngôïi ngöôøi lieàn bò noùi laø dua nònh; hoaëc
sinh doøng thaáp heøn khoâng an vui, bò leä thuoäc ngöôøi khaùc, soáng chæ coù
giöõ maïng; hoaëc chòu laïnh noùng, khoâng bieát aám maùt; gaùnh nöôùc, haùi
cuûi, khoâng töø moät vieäc khoå nhoïc naøo nhöng loøng cuûa chuû thì khoâng
thöông xoùt, hôi bò sai traùi hoaëc chaäm treã gì lieàn bò ñaùnh ñaäp. Ñoù laø
quaû baùo töï laøm töï chòu, chaúng phaûi trôøi hay ngöôøi naøo ñem ñeán. Do
phöôùc moûng maø chieâu laáy khoå naõo, khoå naøy hôn khoå cuûa söï cheát.
Gioáng nhö caây khoâ, caønh laù ñeàu ruïng trô troïi, taát caû loaøi chim khoâng
veà ñaäu, ngöôøi phöôùc moûng cuõng nhö vaäy.
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân noùi laïi nghóa treân baèng keä:
Khoâng noùi cho laø ngu
Noùi ra cho laø khuøng
Gaàn guõi nghi dua nònh,
Traùnh xa noùi sôï haõi,
Nhaãn nhuïc cho yeáu heøn,
Tín ngöôõng cho caàu danh,
Ngheøo khoå trong nhaân gian

Hôn caùi khoå söï cheát.
Naøy Töø Thò! Ñoùi ngheøo raát laø khoå. Tuy thöôøng thaân gaàn, khen
ngôïi ngöôøi khaùc nhöng vì khoâng coù phöôùc neân tai hoïa lieàn theo ngay.
Vì ngheøo khoå neân luoân bò nhuïc maï, do ñoù caøng taïo theâm nghieäp aùc,
ñoïa vaøo ñòa nguïc. Laïi coù ngöôøi doøng hoï giaøu sang, coù nhieàu ñaày tôù,
voi ngöïa, traâu deâ, coù doøng hoï quyeán thuoäc luoân ôû beân caïnh, höôûng
thuï khoaùi laïc coøn hôn coõi trôøi. Khi bò naêm duïc laøm meâ loaïn thì tham
saân noåi leân, roài ngaõ maïn, khinh mieät moïi ngöôøi.
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân noùi keä:
Khoâng nhieáp naêm Caên, luoân phoùng daät
Tai haïi tham lam tôï oan gia
Tham ñaém naêm duïc nhö ngöôøi say
Giaøu, ngheøo ñeàu bò khoå sinh töû.
Phaät daïy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Taát caû chuùng sinh khoâng bieát hieän taïi vaø vò lai. Nghieäp mình
ñaõ taïo ra gioáng boùng theo hình. Caùc khoå ñoù do tham duïc laøm goác, laïi
khoâng tu taäp caàu phaùp laønh, thieâu ñoát heát nhöõng baïch phaùp cuûa kieáp
tröôùc, sau khi cheát, ñoïa vaøo ba ñöôøng aùc. Vì sao nhö vaäy? Vì tham
duïc neân laøm ñoaïn maát taùnh maïng, yû mình coù theá löïc cöôùp ñoaït cuûa
caûi ngöôøi khaùc, duøng moïi caùch chieám ñoaït vôï ngöôøi, buoâng lung theo
taø haïnh, khoâng keå thaân sô. Vì loøng ham muoán maø phaûi noùi doái, löøa
gaït, trau chuoát vaên töø, la maéng khinh cheâ höõu tình baèng nhöõng lôøi
hung aùc, ñoøn xoùc hai ñaàu, chuyeân noùi bæ, thöû laøm ly giaùn ñoâi beân.
Doøng hoï thaân thuoäc khoâng laøm cho hoøa kính, luoân tham lam, ganh
gheùt, ngaõ maïn, töï cao, bò löûa saân thieâu saïch caùc nghieäp laønh. Ca ngôïi
ngoaïi ñaïo, cheâ bai Phaät, Phaùp, Taêng; cuùng teá trôøi thaàn ñeå caàu phöôùc,
khoâng bieát aân saâu naëng cuûa Tam baûo ñôøi tröôùc ñaõ vì mình maø traûi
qua voâ soá kieáp ñeán nay phaûi chòu nhieàu khoå coâng. Neáu ai tu taäp haïnh
thuø thaéng ñeå laøm tö löông cho Boà-ñeà, ñaày ñuû Nhaát thieát trí thì goïi laø
Phaät. Boà-taùt laøm ñeøn saùng trong choã toái taêm sinh töû cuûa chuùng sinh,
laøm choã nöông töïa, laøm ngöôøi cöùu vôùt, laøm chieác thuyeàn, phao noåi
ñeå cöùu vôùt caùc sinh linh, an trí coõi trôøi, ngöôøi qua bôø kia Nieát-baøn.
Coøn chuùng sinh thì theo taø kieán ngaõ maïn, coáng cao, gioáng nhö ngöôøi
say röôïu, bò naêm duïc quaán troùi, khoâng tu caùc phaùp laønh. Sau khi qua
ñôøi ñoïa vaøo ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû, hoaëc laøm ngöôøi ngheøo khoå
chòu caùc khoå naõo gioáng nhö thaân taâm bò truùng muõi teân ñoäc. Taát caû
khoå naõo naøy ñeàu do khoâng tu taäp phaùp laønh maø ra. Boà-taùt quaùn nhö
vaäy roài môû loøng thöông xoùt roäng lôùn.
Baây giôø laïi quaùn coõi trôøi. ÔÛ coõi trôøi soáng laâu, khoâng coù caùc khoå
naõo, nhöng luùc gaàn cheát hieän ra naêm töôùng suy:
1. Hoa treân ñaàu heùo taøn
2. AÙo trôøi dính buïi ñaát
3. Moà hoâi döôùi naùch chaûy ra
4. Hai maét luoân luoân chôùp nhaùy
5. Khoâng thích ôû choã ñang ôû.
Khi naêm töôùng naøy hieän ra thì Thieân nöõ môùi sinh ñeàu traùnh xa,
coi hoï nhö coû. Nhöõng Thieân nöõ cuõ raát thöông yeâu vò trôøi naøy neân
luoân ôû beân caïnh. Ñeán luùc saép cheát, reân ræ, buoàn khoùc, moïi ngöôøi
chaïy ñeán thaêm hoûi. Khi aáy, trôøi noùi raèng:
–Thieân nöõ môùi aáy, ta thöông yeâu khoâng coù taâm thieân leäch, sao
hoï xem thöôøng ta nhö coû vaäy, coøn caùc naøng laïi ñau buoàn thöông ta.
Vì nhaân duyeân ñoù maø ta yeâu caùc Thieân nöõ cuõ, töùc giaän caùc Thieân
nöõ môùi. Naêm töôùng ñaõ hieän ra tröôùc maét thì chaéc chaén bieát raèng ta
saép cheát, lìa boû cung trôøi vôùi aâm thanh du döông, saéc höông myõ
dieäu, duïc laïc vöøa yù vui thích neân bò meâ loaïn, khoâng coøn nhôù nghó
nöõa, chaúng leõ boû cung ñieän naøy thaät ö? Nay maïng ta saép heát, khoâng
ñöôïc ôû laâu trong coõi trôøi, thaät laø khoå naõo, gioáng nhö muõi teân baén
truùng vaøo tim. Ta khoâng coù choã nöông döïa, caäy nhôø, khoâng thaân
thuoäc, khoâng coù ngöôøi daãn ñöôøng, khoâng coù choã quay veà. Duø keâu la
thaûm thieát nhöng khoâng coù ai cöùu vôùt. Chö Thieân lo höôûng khoaùi
laïc maø boû ta ö? Laïi nghó: “Cung thaønh Thieän kieán saép bò tieâu dieät,
khoâng bao giôø ñöôïc yeát kieán trôøi Ñeá Thích, vónh vieãn khoâng nhìn
thaáy ñöôïc cung ñieän röïc rôõ ñoù nöõa. Ngaøy naøo cuõng côõi voi baùu Ñeá
Thích vaøo vöôøn hoa, nay khoâng bao giôø thaáy nöõa. Vónh vieãn töø giaõ
vöôøn thoâ aùc, aùo, giaøy, muõ truï... khoâng coøn nhöõng ngaøy ngoài aên
uoáng hoäi heø trong vöôøn Taïp laâm. Khoâng coøn dòp naøo daïo chôi trong
vöôøn Hyû laâm, döôùi caây Ba-lôïi-chaát-ña vaø caây Kieáp-ba, khoâng bao
giôø coøn ñöôïc ñeo baïch ngoïc caåm thaïch; xa caùch caùc söï baøn baïc
trong nhaø Thieän phaùp. Khoâng laøm sao ñöôïc taém röûa trong ao thuø
thaéng Maïn-ñaø-chæ-ni. Khoù ñöôïc aên boán thöù cam loà, khoâng coøn ñöôïc
nghe naêm thöù aâm nhaïc hoøa dòu. Than oâi! Ñau khoå quaù! Voâ thöôøng
ñeán nhanh quaù, khieán rieâng thaân ta chòu khoå nhö vaày. Caùi cheát
trong töøng saùt-na sinh dieät ö? Maïng soáng cuûa chö Thieân thaät nhö
huyeãn nhö moäng. Côûi aùo quaêng ra nôi ñaát ñau xeù thaân taâm, gioáng
nhö bò noïc raén, raát laø khoå naõo. Troâng mong trôøi khaùc ruû loøng thöông
cöùu maïng soáng ta, ñeå keùo daøi theâm ít ngaøy khoâng vui sao? Haõy tröø
naêm töôùng suy cho ta, ñöøng ñeå ñoïa vaøo caùc loaøi ñaàu traâu trong nuùi,
hoaëc loaøi nhoû nhít trong bieån.”
Maëc duø noùi nhö vaäy, nhöng chö Thieân khoâng ai cöùu ñöôïc.
Vò trôøi naøy noùi vaäy roài suy nghó: “Caùc vò trôøi kia khoâng theå cöùu
ñeå keùo daøi maïng soáng cuûa ta. Chaéc chaén laø khoâng bao laâu ta seõ
cheát!”
Khi saép qua ñôøi, vò trôøi naøy töï thaáy choã mình seõ sinh laø ñòa
nguïc, baøng sinh hay ngaï quyû. Thaáy töôùng aáy lieàn reân ræ, keâu gaøo, baát
tænh, teù xuoáng ñaát, trôïn troøng maét, lieàn cheát, theo nghieäp maø ñoïa vaøo
ba ñöôøng aùc. Do ñoù bieát raèng, trong coõi trôøi raát khoå, luaân hoài maõi
maõi, khoâng bieát bao giôø heát. Ñaïi Boà-taùt quaùn khoå cuûa coõi trôøi roài môû
loøng Töø bi roäng lôùn.
Töø Thò neân bieát! Gioáng nhö coù ngöôøi duøng goùc cuûa bao cung
chaám vaøo bieån lôùn. Nöôùc dính nôi caùi bao cung vaø nöôùc trong bieån
lôùn, nôi naøo nhieàu hôn?
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Nöôùc cuûa goùc caùi bao cung aáy raát ít, laøm sao
so vôùi nöôùc trong bieån ñöôïc! Bieån lôùn raát saâu, raát roäng, nöôùc cuûa bao
cung sao saùnh baèng.
Theá Toân daïy Töø Thò:
–Naøy thieän nam! Töø coõi ngöôøi, trôøi, cheát ñoïa vaøo ba ñöôøng aùc,
gioáng nhö nöôùc bieån caû, ñöôïc sinh trôû laïi coõi ngöôøi, trôøi gioáng nhö
nöôùc ôû goùc bao cung. Ngöôøi naøo ñoïa trong ba ñöôøng aùc phaûi chòu khoå
voâ cuøng, khoâng theå noùi heát, khoâng theå nghó baøn, nhö caùc khoå trong
ba ñöôøng aùc ñaõ löôïc noùi ôû tröôùc. Ñieàu noùi ra nhö moät haït caùt cuûa
soâng Haèng, coøn ñieàu chöa noùi ñeán nhö caùt cuûa soâng Haèng. Maïng
soáng cuõng nhö vaäy, ôû coõi ngöôøi soáng moät traêm naêm baèng moät ngaøy
ñeâm ôû coõi trôøi Ñeá Thích, laáy ba möôi ngaøy ñeâm naøy laø laøm moät
thaùng, möôøi hai thaùng laøm moät naêm ví nhö tuoåi thoï cuûa coõi naøy troøn
moät ngaøn naêm thì tuoåi thoï ôû coõi nhaân gian toång coäng hôn ba caâu-chi
saùu möôi öùc; vôùi tuoåi thoï naøy trong ñaïi ñòa nguïc Haéc thaèng thì chæ laø
moät ngaøy moät ñeâm; laáy ba möôi ngaøy ñeâm ôû ñaây laøm moät thaùng,
möôøi hai thaùng laøm moät naêm, soáng ñuû moät ngaøn. Moät ngaøn naêm ôû
ñaây laø moät ngaøy ñeâm ôû ñaïi ñòa nguïc Chuùng hôïp. Ba möôi ngaøy ñeâm
ôû ñaây laø moät thaùng, möôøi hai thaùng laø moät naêm tuoåi, soáng ñuû hai
ngaøn naêm cho ñeán moät trung kieáp laø tuoåi thoï trong ñaïi ñòa nguïc A-tyø.
Do ñoù neân bieát chuùng sinh trong ñòa nguïc soáng raát laâu. Khi chö Thieân
laâm chung, duøng Thieân nhaõn quaùn ñeàu hieåu bieát taát caû neân raát buoàn
khoå, taát caû duïc laïc chæ nhaát thôøi ñeàu tan bieán. Nhöõng khoå vui aáy coù
möôøi saùu phaàn, moät phaàn khoå veà sinh ôû ñaây coù theå dieät möôøi saùu
phaàn vui ôû coõi trôøi.
Ñaïi Boà-taùt quaùn saùt thaáy luùc chö Thieân saép qua ñôøi, bò caùc khoå
naõo nhö vaäy maø môû loøng Töø bi roäng lôùn.
Töø Thò neân bieát! Ñaây laø Ñaïi Boà-taùt coù loøng Töø bi roäng lôùn ñeä
nhaát. Laïi nöõa, neân phaùt taâm Ñaïi tinh taán cöùu vôùt caùc höõu tình ñeå ñöa
ñeán bôø kia Nieát-baøn an laïc. Gioáng nhö chuû buoân suy nghó nhö vaày:
“Cha meï hoï haøng ñeàu ngheøo khoå, laøm caùch naøo ñeå cöùu hoï thoaùt khoûi
caûnh cöïc khoå naøy. Nghó nhö vaäy, nhöng khoâng coù caùch naøo khaùc, chæ
vaøo bieån lôùn tìm vieân ngoïc chaâu nhö yù ñeå ñem veà cöùu giuùp cho
nhau.” Nghó nhö vaäy xong roài lieàn vaøo bieån laáy chaâu nhö yù ñeå ñem
veà. Sau ñoù, oâng ta vaøo bieån tìm ñöôïc chaâu nhö yù, gaén treân côø cao.
Chaâu nhö yù coù theå möa ra nhieàu chaâu baùu, quaàn aùo, ñoà aên uoáng,
höông hoa, kyõ nhaïc. Cha meï doøng hoï tuøy yù duøng ñeàu ñöôïc ñaày ñuû.
Ñaïi Boà-taùt phaùt Boà-ñeà taâm caàu Nhaát thieát trí cuõng nhö vaäy.
Caùc ngaøi luoân tö duy raèng: “Taát caû chuùng sinh ñeàu laø cha meï, luïc
thaân quyeán thuoäc cuûa ta, vì ta maø phaûi luaân hoài sinh töû, hieän ñang
chòu caùc khoå naõo, duøng caùch naøo ñeå cöùu thoaùt hoï ñaây? Nghó nhö vaäy
roài laïi khoâng coù caùch naøo khaùc, chæ vaøo bieån phaùp saùu Ba-la-maät-ña
tìm chaâu nhö yù Nhaát thieát trí ñeå cöùu vôùt khoå chuùng sinh.” Nghó vaäy
xong, Boà-taùt vaøo bieån phaùp tìm chaâu baùu nhö yù Chuûng trí ñeå roài treo
treân côø phaùp, maây ñaïi Töø che khaép, neân möa xuoáng taát caû thaàn thoâng
coâng ñöùc cuûa moân Ñaø-la-ni laáy taøm quyù laøm y phuïc, boá thí laøm nhaø
cöûa, höông thôm laø tònh giôùi, voøng hoa laø nhaãn nhuïc, thöùc aên laø tinh
taán, giöôøng laø thieàn ñònh, laáy cam loà trí tueä laøm thöùc aên uoáng, caùc
phaùp khoâng tòch laøm choã nguû, laáy ñaïi Nieát-baøn laøm thaønh baùu, chö
Phaät Boà-taùt laøm Thieän tri thöùc. Ñöôïc chaâu baùu Nhaát thieát chuûng trí
neân möa xuoáng voâ soá dieäu baûo, y phuïc, höông hoa, kyõ nhaïc... nhö
theá; ngoaøi Voâ thöôÏng Ñieàu Ngöï Ñaïi Sö ra, khoâng ai coù theå cöùu vôùt
caùc khoå naïn ñeå ñöôïc Nieát-baøn roát raùo an vui”.
Tö duy nhö vaäy roài, Ñaïi Boà-taùt töï bieát chaéc mình chöùng quaû vò
khoâng thoaùi chuyeån. Laïi phaùt nguyeän:
Nguyeän ta sinh ra choã khoå naïn naøo, ta ñeàu thay theá chòu caùc
khoå naõo cho chuùng sinh, khoâng muoán chöùng Nieát-baøn giaûi thoaùt,
khoâng boû rôi chuùng sinh ñeå rieâng mình höôûng an laïc. Vì sao vaäy? Vì
taát caû Thanh vaên vaø Bích-chi-phaät sau khi giaûi thoaùt nhaäp Nieát-baøn
roài, soáng maõi maõi nôi ñoù, khoâng laøm lôïi ích cho chuùng sinh, khoâng
xieån döông coâng ñöùc cuûa thaân Phaät. Coøn Ñaïi Boà-taùt ôû trong ba ñöôøng
khuyeán hoùa höõu tình lìa nghieäp aùc, tu taäp phaùp laønh, lìa khoûi caùc khoå
maø ñöôïc giaûi thoaùt ngay trong coõi ngöôøi. Do ñoù maø Ñaïi Boà-taùt laøm
lôïi ích cho taát caû höõu tình trong möôøi phöông, nhaân ñaây maø chö
Thieân coõi Ñao-lôïi, Ñaïi Phaïm thieân vöông, Ñaïi Töï taïi thieân, chö Tieân
ngoaïi ñaïo cuùng döôøng, Boà-taùt ñeàu ñöôïc thoï nhaän. Boà-taùt chöùng quaû
vò khoâng thoaùi chuyeån naøy ñöôïc chö Phaät ba ñôøi khen ngôïi vaø thoï
kyù. Ñaïi Boà-taùt tu taäp Ñaïi thöøa ñöôïc töï taïi, khoâng sôï seät, gioáng nhö
Sö töû chuùa. Taát caû chuùng sinh ñi theo seõ chaám döùt moïi sôï haõi maø
thaúng ñeán Boà-ñeà. Thanh vaên, Duyeân giaùc vaø A-la-haùn nghe Boà-taùt
chæ daïy, vaøo saâu trong hang nuùi ñeàu duøng y che ñaàu, höôùng ñeán Nieát-
baøn, vaäy sao cuøng Ñaïi thöøa tu haïnh Boà-taùt, mình vaø ngöôøi ñeàu ñöôïc
lôïi ích. Do vaäy maø caøng theâm tinh taán, thaø ôû trong ba ñöôøng chòu voâ
löôïng khoå chöù khoâng bao giôø höôûng lôïi rieâng mình maø truï trong
Nieát-baøn. Taát caû höõu tình ñaõ taïo ra nghieäp aùc trong quaù khöù, hieän taïi,
vò lai seõ ñoïa vaøo ñöôøng aùc, chòu caùc khoå; ta nguyeän ñem thaân naøy
chòu thay cho hoï. Trong quaù khöù vaø hieän taïi, ta tu haønh ñaït ñöôïc taát
caû vieäc laønh, caùc phaùp coâng ñöùc, ta nguyeän hoài höôùng cho taát caû höõu
tình mau chöùng Nieát-baøn. Cuûa caûi traân baûo, ta nguyeän xaû boû taát caû.
Bò ñaùnh ñaäp, maéng chöûi, nguyeän chòu nhaãn nhuïc, khoâng traû thuø,
nguyeän cho chuùng sinh ñoù heát toäi. Traûi qua voâ löôïng, voâ bieân a-taêng-
kyø kieáp laøm nhöõng vieäc khoù laøm, ta nguyeän laøm heát vaø vì chuùng sinh
maø caàu Voâ thöôïng Chaùnh giaùc Boà-ñeà, tinh taán tu haønh thieàn ñònh,
giaûi thoaùt, chöùng quaû vò khoâng thoaùi chuyeån.
Laïi nhö quaù khöù, voâ löôïng, voâ bieân Ñaïi Boà-taùt tinh taán tu taäp
Nhaát thieát trí, ta cuõng tu haønh nhö vaäy. Vì sao vaäy? Vì muoán ñoä taát
caû höõu tình trong luaân hoài ñeå ñöa hoï leân bôø giaûi thoaùt Nieát-baøn voâ
thöôïng.
Laïi nguyeän taát caû loaøi chuùng sinh: Noaõn sinh, thai sinh, thaáp
sinh, hoùa sinh, coù saéc khoâng saéc, coù töôûng khoâng töôûng, chaúng phaûi
coù töôûng, chaúng phaûi khoâng töôûng ta ñeàu ñöa chuùng nhaäp Nieát-baøn
vaø laøm cho chuùng ñaày ñuû saùu Ba-la-maät-ña, thaønh töïu hoaøn toaøn
thaân Phaät voâ thöôïng vôùi traêm phöôùc trang nghieâm, ba möôi hai töôùng
toát vaø taùm möôi veû ñeïp, aùnh saùng quanh mình saùng hôn traêm ngaøn
aùnh saùng maët trôøi, chuùng sinh chieâm ngöôõng vui thích khoâng bieát
chaùn.
Laïi nguyeän taát caû chuùng sinh trong möôøi phöông theá giôùi coù
coâng ñöùc trang nghieâm nhö Phaät.
Laïi phaùt nguyeän:
Nguyeän xaû boû thaân naøy vì taát caû phaùp giôùi chuùng sinh bò ñaùnh
ñaäp quôû maéng, hoaëc luoân bò troùi buoäc ñau ñôùn, nhuïc maï, muoán gieát
haïi, nhöõng vieäc noâ dòch khoâng ñöôïc choáng traùi... Ta nguyeän nhöõng
chuùng sinh ñoù ñeàu khoâng coøn toäi.
Phaùt nguyeän naøy roài, laïi tö duy: “Ta mau ñöôïc maõn nguyeän
naøy.”
Laïi nguyeän ñem thaân naøy ôû trong naêm ñöôøng laøm lôïi ích an
laïc cho taát caû höõu tình. Ai khoâng coù choã nöông töïa, ta laøm nôi
nöông töïa cho hoï; ai du haønh nöôùc khaùc ta laøm ngöôøi daãn ñöôøng; ta
laøm chieác beø cho ngöôøi vaøo bieån, laøm caàu coáng cho ngöôøi vöôït qua
soâng suoái; laøm suoái, gieáng cho ngöôøi ôû nôi hoang daõ; laøm cuûi ñuoác
cho ngöôøi laïnh coùng; laøm maùt meû cho ngöôøi noùng böùc; laøm ñeøn
saùng ôû choã toái taêm, laøm duïng cuï naèm meàm maïi cho ngöôøi beänh;
laøm thöùc aên ngon cho ngöôøi ñoùi, laøm nöôùc ngoït cho ngöôøi khaùt, laøm
aùo quaàn cho ngöôøi traàn truoàng; laøm möa töôùi naêm loaïi nguõ coác luùc
haïn haùn maát muøa; laøm thuoác hay cho ngöôøi beänh khoå ñeå mau heát
beänh, keùo daøi maïng soáng; laøm ngöôøi haàu haï cho ngöôøi moà coâi coâ
quaû; laøm kho baùu cho ngöôøi ngheøo khoå, ñi theo vaø chung soáng vôùi
hoï khoâng lìa boû nhau; laøm baïn löõ vaø xe ngöïa cho ngöôøi ñi xa ñeå
ñeán nôi; neáu ngöôøi taø kieán thì noùi Chaùnh phaùp laøm cho hoï truï trong
chaùnh kieán. Ta theà vaøo ñòa nguïc ñeå cöùu vôùt chuùng sinh ra khoûi caùc
khoå; sinh vaøo ngaï quyû ñeå laøm thöùc aên ngon ngoït maùt meû, tröø ñi
noùng ñoùi khaùt; hoùa laøm nuùi thòt ñeå loaøi baøng sinh nhö: hoå, baùo, soùi
lang, gaáu, sö töû... aên no neâ.
Ta laïi nguyeän: Chuùng sinh naøo aên thòt ta thì ñöôïc no neâ, khoâng
coøn caûnh aên nuoát laãn nhau. Ta seõ laøm coû meàm maïi töôi toát cho caùc
loaøi: voi, ngöïa, traâu, deâ, höôu, nai... aên. Ta laøm cho caùc loaøi chuùng
sinh aên thòt, aên coû, aên loaïi nguõ coác ñeàu ñöôïc aên uoáng no ñuû tuøy yù. ÔÛ
loaøi ngöôøi thì ñöôïc tuøy yù höôûng söï vui thích. Ta nguyeän cung caáp
khieán hoï khoâng coøn thieáu thoán.
Laïi phaùt nguyeän: Nguyeän ta thaønh töïu taát caû thaân Ñaø-la-ni,
chuùng sinh ôû choã naøo thì ta laøm caây nhö yù ñeå cöùu hoä hoï vaø laøm bình
chaâu baùu phaùt ra voâ soá cuûa caûi ñeå cung caáp cho taát caû chuùng sinh
ñöôïc ñaày ñuû, thoûa maõn. Hoaëc laøm thaày thuoác ñeå chöõa heát beänh cho
hoï. Duøng tay ñaïi Bi caàm chìa khoùa cöûa phaùp môû thaønh Nieát-baøn chæ
daïy tri kieán cuûa Phaät, traûi qua ba a-taêng-kyø kieáp laøm nhöõng vieäc khoå
khoù laøm ñeå ñem chuùng sinh truï trong Nieát-baøn chaân thaät giaûi thoaùt.
Sinh ra nôi naøo luoân tinh taán khoâng bieáng nhaùc, laøm lôïi ích vaø ñem
an laïc ñeán cho taát caû höõu tình. Vì cöùu chuùng sinh trong ñòa nguïc phaûi
chòu voâ löôïng khoå maø coi nhö nieàm vui Nieát-baøn.
Laïi phaùt nguyeän: Neáu moät chuùng sinh naøo chöa ñöôïc giaûi thoaùt,
ta nguyeän ôû ñòa nguïc maõi maõi, khoâng chöùng Boà-ñeà.
Naøy Töø Thò! Neân bieát raèng: Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt tinh taán thöù nhì
caàu trí Nhaát thieát trí.
Laïi nöõa, naøy Töø Thò! Sau khi haønh haïnh naøy roài, neân phaùt ba
loaïi taâm thuø thaéng ñeå caàu quaû vò khoâng thoaùi chuyeån, cho ñeán ba voâ
soá kieáp tinh taán tu haønh khoâng moät saùt-na naøo giaùn ñoaïn. Hoaëc coù
caùc ma laøm Sa-moân, Baø-la-moân, hoaëc laøm ngöôøi tu khoå haïnh vaø
nhieàu thaân hình khaùc laãn loän ôû trong Ñaïi thöøa ñeå tìm caùc loãi laàm,
laøm cho ngöôøi naøo tu haønh tinh taán phaûi bò thoaùi lui. Laïi noùi raèng:
Phaät Ñaïo xa vôøi, traûi qua traêm kieáp ngaøn kieáp laøm vieäc khoù laøm, khoù
boû ñöôïc nhö: xaû boû quoác thaønh, vôï con, voi ngöïa, baûy baùu, noâ tyø, ñaày
tôù, thaân theå tay chaân maø khoâng tham tieác. Boá thí nhö vaäy traûi qua
möôøi vaïn kieáp môùi chöùng Boà-ñeà. Voâ löôïng chuùng sinh tu haønh nhö
vaäy ñeàu chöa thaønh Phaät, ñaõ thoaùi chuyeån ñeå töï chöùng Nieát-baøn. Giaû
söû coù thaønh Phaät quaû cuõng nhaäp vaøo Nieát-baøn. Chæ coù moät loaïi Nieát-
baøn thì caàn gì coá coâng tu haønh khoå haïnh. OÂng muoán caàu lôïi ích thì
phaûi tu hai vieäc:
1. Caàu ñôøi hieän taïi ñöôïc höôûng khoaùi laïc, tuøy yù höôûng taát caû
naêm duïc thaéng dieäu cuûa trôøi, ngöôøi. Neáu coù chuùt khoå naøo cuõng ñöøng
sôï seät. Vì sao? Ví nhö ngöôøi noâng daân, haù sôï saâu maø khoâng troàng luùa
ö? Trôøi, ngöôøi höôûng khoaùi laïc cuõng vaäy, tuy khoå ít nhöng khoaùi laïc
laïi voâ cuøng, chæ töï mình tu trì thì ñaâu coù gì lo, ñaâu coù gì sôï!
2. Töï caàu Nieát-baøn, ñôøi naøy laø ñôøi choùt, chöùng A-la-haùn, ñöôïc
giaûi thoaùt thì caàn gì phaûi khoå nhoïc ñeå caàu quaû Phaät? Neáu ai khoâng
theå höôùng ñeán Nhò thöøa thì haõy höôûng taát caû khoaùi laïc cuûa trôøi,
ngöôøi. Neáu sau coù chaùn boû cuõng mau nhaäp Nieát-baøn. Ví nhö coù ngöôøi
duïng coâng tuy ít maø ñöôïc lôïi ích laïi nhieàu, coù ngöôøi boû coâng raát
nhieàu maø vieäc khoâng thaønh. Neáu oâng coù boû ra taát caû söï khoå nhoïc ñeàu
khoâng thaønh gì caû, trôû laïi doái gaït mình. Nay oâng haõy ñi vaø ôû cuøng ta,
Nieát-baøn xuaát theá, tieán hay döøng, haõy cuøng vôùi ta moät choã.
Töø Thò neân bieát! Ñaïi Boà-taùt naøo tu Ñaïi thöøa, nghe nhöõng lôøi
noùi naøy khoâng tin theo maø laïi nghó raèng: “Ñaây laø aùc ma ñeán quaáy
nhieãu ta, laøm chöôùng ngaïi, vaø muoán duï ta laøm cho ta thoaùi chuyeån
Boà-ñeà”. Bieát vaäy roài, Boà-taùt phaùt taâm: “Ta theà khoâng traùi vôùi lôøi
nguyeän xöa maø nghe lôøi noùi naøy. Ta quyeát ñònh caàu quaû Phaät voâ
thöôïng, vôùi Ñaïi thöøa theà khoâng thoaùi chuyeån.”

Roài Boà-taùt phaùt ba loaïi taâm:
1. Taát caû höõu tình ñeàu laø cha meï thaân thuoäc ñôøi tröôùc cuûa ta töø
voâ thæ kieáp ôû trong luaân hoài sinh töû chòu nhieàu gian khoå, chòu caùc khoå
naõo nhö: möôøi saùu taàng ñòa nguïc, taùm laïnh taùm noùng vaø nhieàu söï khoå
naõo khaùc. Laïi ôû trong loaøi ngaï quyû, baøng sinh vaø trôøi ngöôøi cuõng ñeàu
chòu caùc khoå nhö vaäy, huoáng laø cha meï, doøng hoï, noäi ngoaïi cuûa ta
ñôøi tröôùc maø khoâng thöông tieác. Cho neân ta theà chöùng Boà-ñeà, khoâng
neân thoaùi chuyeån.
Naøy Töø Thò! Ñaây laø Ñaïi Boà-taùt phaùt taâm khoâng thoaùi chuyeån
thöù nhaát.
2. Taát caû höõu tình töø voâ thæ ñeán nay ñeàu laø cha meï cuûa ta. Moãi
laàn sinh ôû trong buïng meï, ngöôøi meï khi aên naèm, nguû nghæ khoâng
ñöôïc an oån, söï sinh döôõng laïi raát khoå nhoïc, laáy taâm huyeát ñaïi Bi bieán
thaønh söõa, khoâng bao giôø meät moûi, nhoå ñaéng nuoát cay, tu taäp coâng
ñöùc, mong cho ta tröôûng thaønh, chaúng may ta baïc phöôùc cheát yeåu thì
cha meï keâu gaøo bi thaûm, böùt toùc buø tai, ñaám ngöïc, nöôùc maét tuoân
traøo, aên khoâng bieát ngon. Trong moãi laàn sinh ñeàu phaûi khoå nhö vaäy.
Ñöôïc ra ñôøi, nöôùc maét nhieàu hôn boán bieån, uoáng söõa meï nhieàu hôn
boán soâng lôùn. Laïi nöõa, taát caû höõu tình töø voâ thæ ñeán nay vì aân aùi neân
laøm cha meï ta, vì ta maø boû maïng, cho neân ñeán nay vaãn chöa döùt luaân
hoài. Neáu höõu tình naøy sieâng naêng tu taäp Voâ thöôïng Boà-ñeà thì chaéc
chaén thaønh Phaät, nhöng vì ta maø phaûi bò sinh töû luaân hoài. Laïi nöõa, taát
caû höõu tình töø voâ thæ ñeán nay vì thöông xoùt ta maø taïo ra caùc nghieäp
aùc, taâm khoâng hoái haän söûa ñoåi. Neáu nghieäp aùc naøy coù hình töôùng thì
nhieàu hôn nuùi Dieäu cao. Do taïo ra nhieàu nhö vaäy neân ñoïa trong ba
ñöôøng aùc ñeán nay vaãn chöa heát. Nhö vaäy, sao ta laïi vong aân boäi
nghóa ñeå töï thuû Nieát-baøn maø caàu giaûi thoaùt? Gioáng nhö moïi ngöôøi
ñoàng phaïm vöông phaùp, bò troùi nhoát trong tuø, muoán chaïy troán nhöng
khoâng coù ñöôøng ra, trong ñoù coù moät ngöôøi thaáy töôøng coù loã hôû nhoû,
neáu duøng nhieàu caùch thì coù theå thoaùt ra ñi ñöôïc. Nhôø ñoù maø ngöôøi aáy
thoaùt khoûi khoå naïn. Haøng Nhò thöøa cuõng vaäy, xöa kia ñoàng laø si aùi
vôùi chuùng sinh, bò troùi buoäc trong tuø sinh töû cuûa ba coõi, muoán thoaùt
khoûi nhöng voâ phöông. Trong ñoù coù moät ngöôøi thaáy moân Töù ñeá, bieát
ñöôïc ñaïo tu Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo, ñaït quaû A-la-haùn, chöùng Nieát-baøn.
Ngöôøi tu Ñaïi thöøa thì khoâng nhö vaäy, hoï nguyeän cuøng chuùng sinh
ñöôïc giaûi thoaùt, laáy Giôùi, Ñònh laøm hai tay, trí tueä laøm dao, laáy ñaïi Bi
laøm moùc, chìa khoaù ñeå phaù giaëc phieàn naõo, beû gaõy quaân sinh töû, môû
thaønh Nieát-baøn, böôùc leân cung ñieän trí tueä.
Töø Thò neân bieát! Ñaây laø Ñaïi Boà-taùt tu Ñaïi thöøa taâm khoâng
thoaùi chuyeån thöù hai.
3. Ñaïi Boà-taùt nghó nhö vaày: Töø voâ thæ kieáp bò luaân hoài ñeán nay,
nhöõng höõu tình ñeàu leä thuoäc vaøo nhau taïo ra thaân, khaåu, yù nghieäp
laøm khoå naõo ngöôøi khaùc, quaáy nhieãu taâm yù laøm cho ngöôøi khaùc phaùt
khôûi saân haän, cöôùp ñoaït taøi saûn vôùi moïi tham caàu, gieát vaø aên maùu
thòt cuûa chuùng sinh, gieát haïi nhö vaäy voâ löôïng, voâ bieân. Giaû söû ngöôøi
kia chöa cheát thì ngaøy ñeâm suy nghó baèng caùch naøo laøm cho ngöôøi aáy
cheát ñeå cho ta laáy maùu thòt maø aên uoáng no ñuû. Laïi kieâu maïn töï thò
maø maéng nhuïc ngöôøi khaùc: “Ñoù chaúng laø lôøi cuûa chính ta”. Taâm sinh
taät ñoá luùc nghe ngöôøi khaùc coù vieäc hôn mình, khoâng chòu noåi, phaûi
laøm cho hoï truùng ñoäc maø cheát. Thaáy ngöôøi khoå naïn khoâng coù taâm Töø
bi, laïi vui thích khoâng töï kìm cheá ñöôïc maø phaûi cheát sôùm sao? Thaáy
ngöôøi sang giaøu thì laïi muoán hoï bò phaïm toäi hình ñeå vaøo lao, ngheøo
khoå. Muoán ngöôøi ta khoå naõo ñeå mình höôûng vinh hoa phuù quyù. Muoán
taøi saûn cuûa ngöôøi ñeâm ngaøy bò tieâu maát, coøn muoán taøi saûn cuûa mình
ngaøy caøng phaùt trieån. Muoán ngöôøi kia buoàn khoå coøn mình luoân an
laïc. Muoán ngöôøi bò oaùn gheùt coøn mình ñöôïc yeâu meán. Muoán ngöôøi
khaùc gaëp nhieàu oan gia, coøn mình gaëp nhieàu thaân höõu. Ngöôøi kia bò
ñoïa laïc coøn mình ñöôïc leân cao. Muoán ngöôøi baàn cuøng coøn rieâng
mình giaøu coù. Muoán mình ñöôïc trí tueä coøn ngöôøi khaùc thì ngu si.
Trong sinh töû töø voâ thæ, ngaøy ñeâm suy nghó ñem loøng nhö vaäy maø
muoán caàu an laïc cho rieâng mình, lôïi ích luoân veà mình, coøn khoå naõo
thuoäc veà ngöôøi, khoâng moät chuùng sinh naøo maø khoâng bò xaâm phaïm
phaù hoaïi. Khoâng muoán ngöôøi coù vieäc toát noåi tieáng, mieäng ñoàng yù maø
loøng thì ngöôïc laïi, duøng moïi caùch böùc hieáp khieán ngöôøi khaùc luoân
baát an... Nhöõng vieäc laøm nhö vaäy nhieàu voâ soá keå, khoâng theå naøo noùi
heát.
Laïi duøng lôøi xaáu aùc ñeå chæ daïy höôùng daãn ngöôøi hieän taïi, vò lai
ñoïa trong ñöôøng hieåm naïn. Giaû noùi thaáy bieát ñeå laøm chöùng cho ngöôøi
khaùc, laøm cho hoï bò maát taøi saûn, maát chöùc quan, duøng lôøi ly giaùn laøm
roái loaïn thaân sô, xaûo traù ña ñoan ñeå cho loøng ngöôøi haän nhau, ñoïa
trong ñòa nguïc khoâng bieát khi naøo ra khoûi. Duøng lôøi hung aùc maéng
chöûi ngöôøi nhö laáy muõi teân, vieân ñaïn baén truùng vaøo thaân taâm ngöôøi,
cho ñeán khi naøo hoï cheát môùi queân. Giaû laäp vaên töï chöûi maéng ña
ñoan, duøng nhöõng lôøi sai traùi ñeå laøm toån haïi chuùng sinh vaø nhieàu thöù
lôøi leõ khaùc nhö vaäy. Hoaëc laøm Tieân nhaân ngoaïi ñaïo taø kieán, bò löûa
saân ñoát taâm, noùi phaùp taø aùc, saân giaän höøng höïc, ñaøn aùp höõu tình, laäp
möu chuù thuaät yeâu mò buøa chuù khieán cho caùc chuùng sinh boû söï tu taäp
ñeå toån haïi nhau, laøm taät beänh lan traøn; khoûe maïnh thaønh gaày oám, treû
bieán thaønh giaø, maét saùng thì laøm cho muø, tai nghe thoâng khieán cho
ñieác, ñeïp ñeõ laøm cho xaáu xí, ngöôøi cao sang laïi maéc beänh huûi, ngöôøi
laøm thieän khieán taïo aùc, ngöôøi trí tueä khieán cuoàng si, ngöôøi soáng laâu
laøm cho cheát yeåu, ngöôøi giaøu sang khieán ngheøo khoå, cho ñeán ngaøy
nay luaân hoài maõi chöa döùt.
Laïi nhôù ngaøy xöa, ta laø thaày ngoaïi ñaïo taø kieán, daïy ngöôøi phi
phaùp noùi laø Chaùnh phaùp, Chaùnh phaùp noùi laø phi phaùp, khieán cho voâ
soá chuùng sinh thoaùi taâm Boà-ñeà, rôi vaøo phi phaùp taø kieán. Töø ñaáy qua
ñôøi, ñoïa vaøo ñòa nguïc, baøng sinh, ngaï quyû.
Laïi coù chuùng sinh ñôøi tröôùc nhaän söï daïy baûo cuûa ta, töø nuùi cao
voøi voïi quaêng mình xuoáng soâng Dieâm-maâu-na roài cheát, cho laø ñöôïc
sinh leân trôøi, ñeán nay vaãn coøn ñoïa.
Laïi coù voâ löôïng chuùng sinh ñeán giöõa hai soâng: phía Nam soâng
Haèng, phía Baéc soâng Dieâm-maâu-na (chi löu cuûa soâng Haèng, hôïp vôùi
soâng Haèng ôû choã Baùt-la-da-na), nôi coù thaàn caây teân Ni-caâu-ñaø sum
sueâ töôi toát, xanh bieác toûa boùng maùt, ñaát ñai baèng phaúng roäng raõi,
laáy nôi naøy laøm tröôøng thi, döôùi caây döïng ba caùi kích saét. Chuùng sinh
kia muoán sinh leân trôøi thì tröôùc tieân haønh boá thí trong tröôøng ñoù roài
caïo boû raâu toùc, vaøo soâng taém röûa mong tröø toäi caáu, sau ñoù leo leân
caây roài ñaâm ñaàu xuoáng muõi kích töï cheát; cheát roài noùi laø ñöôïc sinh leân
trôøi. Töø voâ thæ ñeán nay nhö vaäy luaân hoài khoâng döùt.
Laïi coù chuùng sinh hoïc taø giaùo cuûa ta thöôøng xan laän khoâng boá
thí, thaáy ai boá thí thì laïi noåi saân, thaáy ngöôøi nhaän söï boá thí thì töùc
giaän. Vì sao vaäy? Vì thaáy coù ngöôøi boá thí vaø coù ngöôøi nhaän söï boá thí,
do nghieäp duyeân naøy maø ñeàu ñoïa ñòa nguïc. Do thaáy nhö vaäy cho neân
trong voâ löôïng kieáp bò khoå ngaï quyû ñeán nay chöa thoaùt khoûi.
Laïi coù chuùng sinh nhaän taø giaùo cuûa ta, gieát nhieàu traâu deâ ñeå laáy
maùu teá trôøi. Vì sao vaäy? Vì traâu deâ aáy laø trôøi ban cho ta, ta aên maùu
thòt aáy laø ñeå teá trôøi. Töø voâ thæ ñeán nay thoï nhaän vaø thöïc haønh theo lôøi
daïy ñoù, sau khi qua ñôøi ñoïa vaøo ñöôøng aùc, taøn haïi aên nuoát laãn nhau,
do ngu si neân khoâng chöùng ñöôïc Nieát-baøn.
Laïi coù chuùng sinh nhaän taø giaùo cuûa ta, luoân phæ baùng Phaät,
Phaùp, Taêng. Laïi coù chuùng sinh nhaän taø giaùo cuûa ta maø khoâng tin
nhaân quaû thieän aùc trong ba ñôøi, noùi khoâng boá thí cuõng khoâng cuùng
döôøng, khoâng coù keát quaû, khoâng coù phaùp hoä tröø ma, khoâng laøm vieäc
thieän, khoâng laøm vieäc aùc, cuõng khoâng coù quaû cuûa nghieäp, khoâng coù
ñôøi naøy ñôøi khaùc, khoâng coù ñòa nguïc, ngaï quyû, baøng sinh, khoâng coù
trôøi, ngöôøi, cha meï. Taát caû chuùng sinh gioáng nhö say röôïu, ngöôøi laøm
röôïu laáy neáp pha cheá cho aám laïnh ñeå thaønh röôïu ngon, ngöôøi uoáng
vaøo thì say ngay. Röôïu naøy laø do cha meï laøm ra sao? Chuùng sinh
cuõng vaäy, cha meï hoøa hôïp do aùi nhieãm xöa maø coù thaân ta. Sau khi ta
qua ñôøi khoâng coøn soáng nöõa, gioáng nhö sau khi chaët caây, ñoát roài thì
thaønh than tro. Tro naøy ñaâu phaûi do caây maø coù. Thaân ta cuõng vaäy,
cheát roài khoâng soáng nöõa, cho neân bieát raèng chaéc chaén khoâng coù nhaân
quaû. Do ñaây maø ñoái vôùi cha meï, sö tröôûng khoâng cung kính, laïi maéng
chöûi. Trong voâ löôïng kieáp cöù daïy taø giaùo naøy khieán cho caùc höõu tình
ñoïa vaøo ñòa nguïc.
Hoaëc coù ngoaïi ñaïo laáy löûa ñoát thaân, hoaëc traàm mình trong
nöôùc cheát chìm, hoaëc laên loän treân kích nhoïn ñeå cheát, hoaëc tu haïnh
con choù aên phaân ñeå caàu sinh leân coõi trôøi. Hoaëc tu giôùi cuûa boø, nhö
boø ñi ñöôøng, uoáng nöôùc aên coû, khoâng coù gì che thaân, khoâng phaân
bieät luïc thaân neân daâm loaïn baäy baï. Hoaëc coù ngoaïi ñaïo nhòn ñoùi
khoâng aên, ñöùng suoát caû ngaøy, qua ñeâm sau môùi aên. Hoaëc coù ngoaïi
ñaïo duøng naêm loaïi noùng ñoát thaân vaø xoay chuyeån theo maët trôøi. Coù
ngoaïi ñaïo giô moät chaân leân cao. Coù ngoaïi ñaïo phuïng thôø maët traêng,
thaùng coù traêng thì moät ngaøy aên moät mieáng, hai ngaøy aên hai mieáng,
cho ñeán ñuû thaùng thì aên ñöôïc möôøi laêm mieáng. Thaùng toái thì ngaøy
ñaàu tieân giaûm aên moät mieáng, hai ngaøy giaûm hai mieáng, cho ñeán heát
thaùng toái chæ aên moät mieáng, hoaëc coù khi khoâng aên. Coù ngoaïi ñaïo trì
giôùi gaø, raûi thöùc aên treân ñaát roài duøng chaân bôùi ra löôïm aên, luùc tôùi
giôø thì keâu; coù ngoaïi ñaïo loõa thaân ñi, khoâng bieát xaáu hoå. Coù ngoaïi
ñaïo ñoát toùc, vaøo giöõa tröa ñöùng ngoaøi trôøi vaø di chuyeån theo maët
trôøi, trôøi laïnh buoát ôû döôùi boùng maùt maø ñöùng quaït. Coù ngoaïi ñaïo
sau khi gieát ngöôøi, laáy ñaàu laâu ñöïng thöùc aên uoáng; coù ngoaïi ñaïo loõa
hình khoâng xaáu hoå, laáy tro boâi thaân. Hoaëc coù ngoaïi ñaïo duøng than
ñen boâi leân thaân, hoaëc duøng caùc ñoát xöông cuûa ñaàu laâu ñeå laøm xaâu
chuoãi, voøng hoa, nhaãn xuyeán ñeå trang söùc thaân theå. Hoaëc coù ngoaïi
ñaïo laáy ñuoâi ngöïa, loâng bôøm ngöïa deät laøm aùo quaàn, coù ngoaïi ñaïo
laáy voû caây laøm aùo quaàn, coù ngoaïi ñaïo laáy loâng chim thöùu laøm aùo
quaàn, laáy loâng gaø laøm aùo quaàn.
Nhöõng ngoaïi ñaïo nhö vaäy laáy taø phaùp daïy chuùng sinh.
Vì khaåu nghieäp maø voâ soá chuùng sinh ñeán nay vaãn ngu môø
khoâng ñöôïc giaûi thoaùt. Laïi töø voâ thæ ñeán nay do thaân taïo ra nghieäp aùc
laøm khoå naõo chuùng sinh, laøm cai nguïc caàm keàm saét keïp löôõi chuùng
sinh roài laáy nöôùc ñoàng soâi roùt vaøo. Laïi laáy chaøy saét ñaäp naùt xöông
chuùng sinh, laïi duøng cöa saét cöa xeû caùc chuùng sinh, hoaëc xua ñuoåi
chuùng sinh leân röøng kieám, keùo ruoät, nguõ taïng ra aên; hoaëc laáy daây saét
quaán chaët chuùng sinh quaêng vaøo soâng tro, roài laïi keùo ra ñeå treân caây
noùng nhö caù bò troän qua troän laïi trong chaûo, hoaëc baét ñöùng ngoài roài
laáy thìa saét noùng xuùc, hoaëc laáy nöôùc ñoàng soâi roùt vaøo mieäng baét
uoáng. Hoaëc duøng keàm saét ruùt löôõi chuùng sinh ra, keùo cho daøi roäng roài
laáy löôõi caøy baèng saét caøy leân, gioáng nhö caùc khoå ñaõ noùi trong ñòa
nguïc ôû treân.
Töø voâ thæ kieáp ñeán nay, ta bò nhöõng vieäc nhö vaäy... Moãi
nghieäp thaân laø laøm khoå naõo chuùng sinh, laïi laøm sö töû, hoå baùo, saøi
lang, gaáu bi... aên thòt uoáng maùu, taøn haïi chuùng sinh. Hoaëc trong ñòa
vò toân quyù laøm vua quan, thöù daân, tröôûng giaû, cö só... beû cong phaùp
luaät maø thu thueá, ñaùnh ñaäp voâ côù, khoâng laøm theo phaùp luaät cuûa
vua, laøm toån haïi höõu tình. Do ñoù maø suy nghó: töø voâ thæ ñeán nay ta
ñaõ luoân naõo haïi chuùng sinh trong naêm ñöôøng, naøo chaët ñaàu, moùc
maét, xeûo tai, caét muõi, caét löôõi, aên thòt, cheû xöông laáy tuûy, chaët tay
chaân cho ñeán cheát. Hoaëc khi laøm ngöôøi thì laøm ñoà teå, saên thuù, baét
caù, giaêng löôùi ñeå ñoaït maïng chuùng sinh nhö traâu, deâ, höôu, nai,
choàn, thoû, gaø, heo, caù, ba ba, ruøa... caét thaân chuùng ra töøng khuùc roài
doàn laïi ñeå baùn. Saùt haïi, buoân baùn voâ soá chuùng sinh nhö theá traûi qua
voâ löôïng caâu-chi kieáp.
–Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu Ñaïi thöøa neân phaùt taâm nhö vaày, tö
duy nhö vaày: “Vì tham, saân, si maø thaân, khaåu, yù taïo ra bao nghieäp
aùc, löøa gaït laøm toån haïi taát caû chuùug sinh hieän ñang ñoïa trong ñòa
nguïc, ngaï quyû, suùc sinh maø chòu caùc khoå naõo. Ta nay laáy laøm xaáu hoå,
hoái haän, töï traùch mình laøm theá naøo ñeå ñeàn ñaùp coâng aân aáy. Suy nghó
nhö vaäy, khoâng coù caùch naøo khaùc ñeå ñeàn traû toäi aáy, chæ coù chí taâm
caàu Voâ thöôïng Boà-ñeà, chöù khoâng theå naøo traû heát nôï cuõ. Sau khi
chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc roài, ta cöùu ñoä chuùng sinh
ñang ôû trong sa maïc ñoàng hoang luaân hoài naøy ñeán thaønh Nieát-baøn an
laïc. Duøng chaâu nhö yù, trí Nhaát thieát trí ñeå ñeàn traû toäi loãi thaâm saâu töø
voâ thæ.”
Töø Thò neân bieát! Ñaây laø Ñaïi Boà-taùt phaùt taâm khoâng thoaùi
chuyeån thöù ba.
Hai taâm treân noã löïc tu haønh tinh taán khoâng giaûi ñaõi. Taâm thöù ba
nhaát taâm tu haønh chöùng quaû vò khoâng thoaùi chuyeån.
Naøy Töø Thò! Duøng naêm loaïi phaùt taâm naøy tu haønh Ñaïi thöøa
mau thaønh töïu Nhaát thieát trí.


QUYEÅN 4
Phaåm 5: BOÁ THÍ BA-LA-MAÄT-ÑA
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân ôû trong ñaïi chuùng roáng tieáng Sö töû noùi
xong naêm loaïi phaùt taâm Boà-ñeà. Ñaïi Boà-taùt Töø Thò cuøng voâ löôïng, voâ
soá traêm ngaøn caâu-chi Ñaïi Boà-taùt, Ñaïi Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi laøm
thöôïng thuû vaø taát caû ñaõ thaønh töïu saùu phaùp Ba-la-maät-ña. Laïi coù voâ
löôïng ñaïi A-la-haùn caùc laäu ñaõ heát, vieäc laøm ñaõ xong, xaû boû gaùnh
naëng, phaïm haïnh thanh tònh vaø voâ soá caâu-chi traêm ngaøn vaïn öùc na-
do-tha Trôøi, Roàng, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la, Ma-haàu-la-giaø,
Daï-xoa, La-saùt, Caøn-thaùt-baø, Tyø-xaù-giaø, Nhaân phi nhaân...
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò ôû giöõa ñaïi chuùng lieàn ñöùng daäy,
chænh ñoán phaùp phuïc, tròch aùo baøy vai phaûi, quyø goái chaép tay, nhaát
taâm cung kính thöa:
–Baïch Theá Toân! Theá Toân ñaõ noùi taâm khoâng thoaùi chuyeån Ñaïi
thöøa Boà-taùt. Boà-taùt tu taäp bao nhieâu phaùp môùi ñöôïc goïi laø Ñaïi Boà-
taùt? Cuùi xin Ñöùc Theá Toân phaân bieät giaûi noùi.
Khi aáy Ñöùc Theá Toân daïy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo vôùi taâm thanh tònh quy y
Phaät, Phaùp, Taêng baûo, phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-ñeà thì chöùng ñöôïc
quaû vò khoâng thoaùi chuyeån, vò ñoù goïi laø Boà-taùt, soáng trong phaùp cuûa
ta goïi laø Ma-ha-taùt (Ñaïi), laøm Phaùp vöông töû cho haèng haø sa chö
Phaät Boà-taùt, vì caùc höõu tình aáy maø laøm cha meï, laøm aùnh saùng ñaïi
phöôùc ñöùc soi chieáu hôn caû traêm ngaøn maët trôøi ñeå trang nghieâm
thaân Phaät.
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò thöa:
–Baïch Theá Toân! Ñaïi Boà-taùt naøy laøm sao vieãn ly, laøm sao thaân
caän? Laáy ai laøm baïn löõ? Tröôùc tieân phaûi laøm gì vaø neân truï nhö theá
naøo? Tu haønh ra sao? Ñieàu phuïc taâm nhö theá naøo? Giöõ gìn nhöõng gì?
Nhôø theá löïc cuûa ai ñeå mau chöùng ñaéc Voâ thöôïng Boà-ñeà?
–Thieän nam, thieän nöõ naøo daét daãn chuùng sinh trong naêm ñöôøng
ñaït ñeán Voâ thöôïng Chaùnh giaùc Boà-ñeà, traùnh xa ngoaïi ñaïo, phaùp taø,
baïn aùc; gaàn guõi ngöôøi tu haønh, ñaày ñuû Boá thí, Trì giôùi, Nhaãn nhuïc,
Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí tueä, laáy ngöôøi haønh Ñaïi thöøa laøm baïn löõ,
chính mình neân laéng nghe Chaùnh phaùp, sieâng naêng tuïng trì, an truï
saùu phaùp Ba-la-maät-ña nhö vaäy, tinh taán tu haønh, ñieàu phuïc taâm yù,
thu thuùc saùu caên. Nhôø naêng löïc naøy maø mau chöùng Voâ thöôïng Chaùnh
ñaúng Boà-ñeà, neân goïi laø Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo laø saùu phaùp Ba-la-maät-ña? Ñoù laø: Boá thí, Trì giôùi,
Nhaãn nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí tueä ba-la-maät-ña.
Boà-taùt Töø Thò thöa:
–Vì sao noùi Boá thí ba-la-maät-ña laø phaùp ñaàu tieân?
Ñöùc Phaät daïy Töø Thò:
–Ta seõ vì oâng maø phaân giaûi roäng noùi. Trong saùu phaùp Ba-la-
maät-ña, Boá thí ba-la-maät-ña raát deã tu taäp cho neân noùi tröôùc, gioáng
nhö nhöõng vieäc laøm ôû theá gian, vieäc naøo deã thì neân laøm tröôùc, cho
neân noùi Boá thí ba-la-maät-ña ñaàu tieân.
Taát caû höõu tình ai cuõng coù theå haønh Boá thí ba-la-maät-ña. Daï-
xoa, La-saùt, sö töû, hoå, soùi, cai nguïc, ñoà teå, ñaàu beáp... laø nhöõng
chuùng sinh baïo aùc nhaát trong loaøi höõu tình maø coøn coù theå boû xan
tham thi haønh boá thí. Boá thí theá naøo? Nghóa laø chuùng nuoâi con, vì
thöông xoùt maø cho con buù söõa. Chuùng sinh naøy tuy khoâng theå bieát
phöôùc lôïi nhöng nhôø coù loøng thöông xoùt maø ñöôïc khoûe maïnh, soáng
laâu, an laïc, lìa khoå ñoùi khaùt. Ñoù cuõng goïi laø boá thí. Do ñoù maø boá thí
ñoái vôùi saùu phaùp Ba-la-maät-ña thì noùi Boá thí ba-la-maät-ña tröôùc
tieân.
Laïi nhö, taát caû chuùng sinh ngheøo khoå ñoùi laïnh, loõa thaân, thaân
taâm khoâng an, laøm sao coù theå laøm moïi vieäc? Neáu cho hoï côm aên, aùo
maëc ñeå ñöôïc an laïc thì sau ñoù môùi coù theå tu caùc thieän nghieäp. Ñaïi
Boà-taùt cuõng vaäy, thaáy caùc höõu tình bò ngheøo khoå böùc baùch, khoâng theå
phaùt loøng tin voâ thöôïng ñeå tu haønh taát caû söï nghieäp Ñaïi thöøa, laøm
caùc vieäc lôùn neân tröôùc tieân boá thí taát caû aùo quaàn, ñoà aên uoáng, phoøng
xaù, giöôøng chieáu, thuoác thang... ñeå taâm hoï ñöôïc an laïc roài sau ñoù laøm
cho hoï phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc, tu haønh phaùp
Ñaïi thöøa. Do ñoù maø Boá thí ba-la-maät-ña laø cöûa ñöa ñeán thaønh töïu
saùu phaùp Ba-la-maät-ña, laø haïnh ñaàu tieân cuûa boán Nhieáp phaùp. Gioáng
nhö taát caû vaïn vaät ñeàu nhôø ñaát maø sinh tröôûng; do ñoù maø noùi Boá thí
ba-la-maät-ña ñaàu tieân.
Nhö caùc loaøi Daï-xoa... ñaõ noùi ôû treân, khoâng bieát nhöõng gì laø
ruoäng phöôùc vaø chaúng phaûi ruoäng phöôùc, nhöng do loøng yeâu thöông
maø cho con buù, thì seõ ñöôïc laøm ngöôøi giaøu coù cuûa caûi, khoâng ñoùi
thieáu. Do nhaân naøy maø sinh ra choã naøo cuõng khoâng coù taùnh xan
tham, boá thí cho taát caû höõu tình ñeå döùt tröø söï baàn cuøng khoán khoå. Vì
sao? Vì Ñaïi Boà-taùt muoán laøm lôïi ích cho caùc höõu tình, tröôùc tieân
phaûi thöïc haønh haïnh Boá thí ba-la-maät-ña. Ngöôøi naøo ñeán xin thì
ñem cho, khoâng ñöôïc nhaên nhoù, khinh thò cuõng khoâng saân giaän, tieác
nuoái. Mình coù gì ñem cho naáy, khoâng ñöôïc chaàn chöø vaø sinh loøng
keo kieät. Ñoái vôùi nhöõng gì mình yeâu thích nhö: aùo quaàn, giöôøng
chieáu, ñoà aên uoáng, thuoác thang, ñaát nöôùc, vôï con, noâ tyø, ñaày tôù, voi
ngöïa, baûy baùu... ñeàu laáy ñem boá thí, cho ñeán moät nieäm cuõng khoâng
hoái tieác. Neáu ai nghi ngôø thì ñoù laø ma. Vì sao vaäy? Vì ma vöông
Ba-tuaàn hoùa laøm cuûa caûi ñeå khieán ngöôøi xan tham. Noù laøm caùch aáy
laø ñeå meâ hoaëc taâm ta, laøm cho chöôùng ngaïi ñaïi Boà-ñeà. Do nghóa
naøy neân khoâng ñöôïc xan tham maø suy nghó nhö vaày: “Phaûi xaû boû taát
caû cuûa caûi maø ta yeâu meán.”
Baáy giôø, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò thöa:
–Baïch Theá Toân! Neáu ta boá thí cuûa caûi yeâu thích maø khoâng tieác
nuoái thì Ñaïi Boà-taùt laø Chuyeån luaân vöông coù baûy baùu ngaøn ngöôøi con
vaây quanh khoâng bieát laøm gì, gioáng nhö caây coû raát nhoû soáng ôû khe
raïch laïi gaëp möa döõ doäi, nöôùc lôùn traøn veà troâi saïch khoâng coøn laïi
moät thöù gì. Vua Chuyeån luaân coù naêm duïc thoûa thích, huøng maõnh,
quyeàn löïc, ngaøn ngöôøi con ñi theo mình, laøm taâm Boà-ñeà ñeàu phaûi
troâi heát, nhö vaäy laøm sao tu taäp haïnh boá thí, do vaäy maø khoù xaû ly.
Ñöùc Theá Toân daïy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Naøy thieän nam! Ñaïi Boà-taùt sinh ra choã naøo luoân giaøu coù, cuûa
caûi sung tuùc vaø phaùp ñaïo cuõng nhö vaäy. Chuyeån luaân thaùnh vöông
neân suy nghó hai ñieàu:
1. Tö duy chö Phaät quaù khöù haønh nhöõng haïnh khoù laøm vaø taát caû
giaùo phaùp cuûa Phaät Boà-taùt. Naêm duïc khoaùi laïc cuûa Chuyeån luaân
vöông do voïng chaáp phaân bieät maø coù, gioáng nhö huyeãn moäng. Vôùi
caûnh naêm duïc aáy, Chuyeån luaân thaùnh vöông khoâng phaân bieät, khoâng
chaáp tröôùc, laøm sao coù theå laøm chöôùng ngaïi taâm Boà-ñeà.
2. Tö duy: Ta ñaõ ñöa taát caû höõu tình vaøo choã an laïc voâ thöôïng
Boà-ñeà cuõng nhö quaù khöù haèng haø sa chö Phaät Nhö Lai xaû boû nhöõng
vieäc khoù xaû, ta cuõng theà phaûi xaû boû nhö vaäy. Vì muoán taåy tröø ñi
nhöõng caáu ueá xan tham maø phaùt taâm nguyeän: Töø ñaây cho ñeán khi
thaønh Phaät, theà ñem thaân naøy boá thí cho caû phaùp giôùi, ñeå cho taát caû
chuùng sinh ñöôïc tu phöôùc nghieäp. Duø nhieàu hay ít, nguyeän cuøng
höôûng vôùi taát caû chuùng sinh, hoài höôùng leân Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng
Boà-ñeà. Laáy ñoù maø quaùn saùt: Xöa kia ta ñaõ xaû voâ soá thaân maïng nhö
nuùi Dieäu cao, quaùn thaân ta gioáng nhö haït caûi, thaân naøy coøn xaû, huoáng
gì cuûa caûi. Neáu Boà-taùt coù nhieàu taøi saûn quyù baùu maø khoâng boá thí thì
gioáng nhö voi traéng ñaõ taém röûa saïch seõ trong soâng Haèng roài duøng voøi
huùt laáy phaân dô, ñaát buïi boâi khaép thaân. Ta laáy nöôùc saïch phöôùc ñöùc
taém röûa thaân theå cho saïch seõ, ñoan trang, thôm khieát, chöù khoâng neân
xan tham maø yeâu thích cuûa caûi ñeå boâi dô nhôùp leân thaân.
Töø Thò neân bieát! Ñaïi Boà-taùt tö duy nhö vaày: Coù ngöôøi ñeán xin
da cuûa ta, ta lieàn loät ñöa vui veû vôùi loøng hoan hyû, khoâng moät chuùt
saân haän. Neáu xin thaân, ñaàu, maùu, thòt, xöông, tuûy cuõng ñeàu ñem cho.
Do ñoù maø Ñaïi Boà-taùt laøm lôïi ích an vui cho caùc höõu tình, khoâng xaû
boû sinh töû maø khoâng chaáp laáy Nieát-baøn.
Laïi nghó nhö vaày: Nay thaân naøy cuûa ta tröôùc ñaây khoâng ñeán,
sau naøy khoâng ñi, do cha meï hoøa hôïp haït gioáng baát tònh maø coù thaân
ta, ôû trong choã baøo thai dô nhôùp. Gioáng nhö troàng caây, caønh laù toát
töôi thì hoa quaû thaønh traùi; thaân ta cuõng vaäy, laáy khoå laøm caønh, lo
buoàn laøm laù, doái gaït laøm hoa, si laøm goác. Quyû La-saùt saân giaän ôû caây
naøy, laïi bò nhöõng nghieäp aùc nhö hoå baùo, choù soùi, sö töû... bao quanh
caây. Nay taïm thôøi ta nghæ döôùi goác caây naøy, taïi sao tham tieác caây ñoäc
döõ naøy laøm gì? Thaân caây naøy khoâng coù ngaõ vaø ngaõ sôû, giaû söû neáu coù
thì ta cuõng xaû noù, nguyeän ñem cho chuùng sinh theo yeâu caàu cuûa hoï,
khoâng bao giôø tham tieác. Vì sao vaäy? Vì ngaõ ñaõ xaû roài neân khoâng
caàu quaû baùo, khoâng mong caàu aân ñöùc, khoâng chaáp tröôùc. Vì sao vaäy?
Vì thaân aùc ñoäc naøy bò troùi buoäc bôûi ba phaùp aùc:
1. Baát tònh.
2. Raát khoå.
3. Voâ aân.
Neáu coù ngöôøi bò La-saùt ñoäc aùc vaø loaøi thuù döõ bao quanh, trong
chuùng coù ai cöùu vôùt thì neân bieát ngöôøi ñoù laø aân nhaân cuûa ta, ñaõ laøm
lôïi ích cho ta. Ta luoân nhôù aân ñöùc cuûa ngöôøi naøy, sao laïi tieác thaân
naøy vôùi hoï ö? Taát caû caây coû thuoác thang, goác reã, caønh laù, hoa quaû,
noâng saûn treân maët ñaát naøy ñeàu coù theå maëc, aên, mang, ñoäi. Neáu duøng
buùa cheùm, chaët heát cho ngöôøi thì coù theå laøm lôïi ích cho voâ löôïng
chuùng sinh. Nhöng maët ñaát naøy khoâng nghó raèng chuùng sinh ñaõ aên
thaân, caønh, laù, hoa, quaû cuûa mình maø ñöôïc khoûi beänh. Loaøi voâ tình
kia khoâng phaân bieät maø coøn coù theå laøm lôïi ích cho taát caû höõu tình,
huoáng gì thaân ta maø khoâng theå haønh boá thí ñeå laøm lôïi ích cho ngöôøi
khaùc sao! Ngöôïc laïi coù ngöôøi ñeán xin thì ta coù taâm ngaõ maïn khinh
khi, nhuïc maï.
Laïi neân quaùn saùt trong ngoaøi thaân cuûa chính mình. Tröôùc tieân
quaùn saùt beân trong thaân: Maét laø cuûa ta ö? Neáu khoâng phaûi cuûa ta thì
vì sao tham tieác?
Tai, muõi, löôõi, thaân... cuõng nhö vaäy. Quaùn khaép heát thì khoâng
coù gì laø ta vaø cuûa ta.
Laïi quaùn ngoaøi thaân: Saéc laø ngaõ ö, laø ngaõ sôû ö? Thanh, höông,
vò, xuùc laïi cuõng nhö vaäy.
Quaùn saùt khaép caû trong ngoaøi thaân ñeàu khoâng coù ngaõ, ñaõ khoâng
coù ngaõ thì vì sao xan tham khoâng boá thí? Neân phaûi tö duy chaéc chaén
nhö vaày: “Nguyeän ñem thaân naøy coáng hieán cho taát caû.” Vì sao? Vì
thaân naøy voâ thöôøng bieán ñoåi, khoâng nhaát ñònh, sinh dieät trong töøng
saùt-na, khoâng coù gì caû.
Baáy giôø, Ñöùc Theá Toân noùi keä:
Ai baét ta boû thaân, cuûa caûi

Khoâng ñöôïc töï do, khoâng lôïi ích,
Bieát vaäy roài, tö duy thaät kyõ
Môû loøng boá thí laø toái thaéng.
Ngöôøi meâ neáu ngoä phaùp moäng huyeãn
Trong ngoaøi ñeàu xaû, khoâng chaáp höõu,
Boá thí nhö vaäy saùnh hö khoâng
Khoâng ta, khoâng nhaän laø toái thaéng.
Laïi nöõa, naøy Töø Thò! Neáu Ñaïi Boà-taùt tu haønh Ñaïi thöøa, caàu Voâ
thöôïng Boà-ñeà thì neân tu phaùp Khoâng, vì quaùn Khoâng neân taâm môùi
ñöôïc töï taïi. ÔÛ choã haèng haø sa chö Phaät ñöôïc thoï kyù, taâm quaû vò
khoâng thoaùi chuyeån maø haønh boá thí, khoâng coù moûi meät. Boá thí laø con
dao chaët ñöùt giaëc xan tham; giaëc xan tham laø coäi goác cuûa caùc khoå.
Boà-taùt boá thí khoâng tham tieác. Vì sao vaäy? Vì Ñaïi Boà-taùt tuy coù
phieàn naõo nhöng ñoù ñeàu laø phöông tieän ñeå laøm lôïi muoân vaät. Nhöõng
phieàn naõo ñoù khoâng coù toäi loãi, vì ñoù laø nguyeän löïc cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Thaân, khaåu, yù truï vaøo “Voâ coâng duïng” maø ñöôïc thanh tònh, kheùo
ñieàu phuïc naêm Caên khoâng buoâng lung, laøm nhieàu lôïi ích cho taát caû
chuùng sinh, bieát Thaéng nghóa ñeá vaø Theá tuïc ñeá, laáy nöôùc Chaùnh ñònh
ñeå röûa saïch buïi xan tham. Ñaõ tröø saïch caáu baån naøy roài thì boá thí moät
caùch töï taïi, noùi phaùp Ñaïi thöøa, aùnh saùng oai nghieâm chieáu röïc rôõ
gioáng nhö maët trôøi toûa saùng, phaù tröø caùc toái taêm. AÙnh saùng cuûa tieáng
noùi phaùp tröø ñi taâm hoân meâ.
–Baïch Theá Toân! Vì sao thuyeát minh phaùp thí tröôùc tieân?
Phaät daïy:
Phaùp thí coù ba vöôït hôn taøi thí:
1. Boá thí taøi cuûa thì coù theå heát, coøn boá thí phaùp thì caøng boá thí
caøng taêng tröôûng khoâng heát. Do ñoù maø noù vöôït hôn taøi thí.
2. Ngöôøi nhaän taøi thí chæ ñöôïc ích lôïi ñôøi hieän taïi. Coøn ngöôøi
nhaän phaùp thí thì ñöôïc lôïi ích ñôøi naøy vaø ñôøi sau, noù luoân luoân ñi
theo ta voâ soá kieáp, khoâng ai coù theå cöôùp ñoaït, cho ñeán chöùng Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà cuõng khoâng lìa boû.

3. Boá thí taøi, thì ngöôøi boá thí ñöôïc lôïi ích, ngöôøi nhaän thì khoâng
ñöôïc lôïi ích. Coøn boá thí phaùp thì caû hai ñeàu ñöôïc lôïi ích. Vì do nghe
phaùp maø phaùt taâm mau höôùng ñeán Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Do ba nghóa treân maø phaùp thí vöôït hôn Taøi thí. Nhôø thöïc haønh
Phaùp thí neân tieáng ñoàn vang, taát caû ngöôøi trôøi ñeàu toân troïng, cung
kính. Do ñaây maø tröôùc tieân noùi veà Phaùp thí.
Neáu Ñaïi Boà-taùt tu taäp Boá thí Ba-la-maät thì laáy ba vieäc vaø caùc
coâng ñöùc ñeå laøm goác:
1. Laøm lôïi ích cho mình vaø ngöôøi. Neáu khoâng laøm lôïi ích cho
ngöôøi maø rieâng mình höôûng caùi vui ôû ñôøi thì chaúng phaûi haïnh Boà-taùt.
2. ÔÛ trong Ñaïi thöøa khoâng thoaùi lui.
3. Tu taäp moät chuùt phaàn boá thí laø goác cuûa voâ löôïng coâng ñöùc.
Vì sao? Vì taâm thanh tònh khoâng phaân bieät.
Gioáng nhö maët trôøi chieáu saùng khaép theá gian, caùc loaøi höõu tình
vaø voâ tình ñeàu nhôø aân ñöôïc lôïi ích. Maët trôøi ñoù khoâng noùi: Ta ñaõ
chieáu saùng, cuõng khoâng phaân bieät höõu tình hay voâ tình. Boà-taùt ñaõ
laøm nhöõng coâng ñöùc nhö vaäy cho ñeán boá thí moät caùi hoa, moät caùi quaû
ñeàu vì lôïi ích cho taát caû chuùng sinh. Nhôø coâng ñöùc naøy maø thaønh quaû
Voâ thöôïng, loøng Töø bi bieán khaép möôøi phöông, chæ daïy daãn daét cho
taát caû muoân loaøi.
Laïi nöõa, naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt duøng cuûa baùu boá thí ñeå laøm
duïng cuï trang nghieâm cho ñeán luùc thaønh Phaät, töôùng toát trang
nghieâm. Vì sao boá thí ít maø ñöôïc coâng ñöùc nhieàu? Duøng chuùt ít söùc
phöông tieän boá thí, hoài höôùng phaùt nguyeän cuøng taát caû chuùng sinh
ñoàng chöùng Boà-ñeà Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng. Do ñoù maø ñöôïc coâng ñöùc
voâ löôïng, voâ bieân, gioáng nhö chuùt maây maø daàn daàn buûa khaép theá
giôùi.
Naøy Töø Thò! Boá thí coù ba loaïi:
1. Boá thí nhoû.
2. Boá thí lôùn.
3. Boá thí ñeä nhaát nghóa.
Boá thí nhoû nghóa laø duøng nhöõng thöù aên uoáng, aùo quaàn, caùc duïng
cuï trang söùc, taøi baûo, voi ngöïa, xe coä, kho laãm, thaønh aáp, xoùm laøng,
vöôøn caây, nhaø cöûa vaø taát caû nhaïc cuï cuûa Chuyeån luaân vöông maø ñem
boá thí thì goïi laø boá thí nhoû.
Boá thí lôùn laø boá thí nhöõng gì maø Chuyeån luaân vöông yeâu meán
nhö: hoaøng haäu, thöù phi, quyeán thuoäc vaø chính baûn thaân mình ñem boá
thí cho ngöôøi goïi laø boá thí lôùn.
Boá thí ñeä nhaát nghóa, nghóa laø coù theå laáy thaân maïng cuûa mình
maø haønh boá thí, vì taâm töông öng vôùi Voâ sôû ñaéc neân goïi laø Boá thí ñeä
nhaát nghóa.
Ñaïi Boà-taùt duøng ba loaïi naøy maø haønh boá thí thì goïi laø Boá thí
ba-la-maät-ña.
Naøy Töø Thò! Ai boá thí thöùc aên laø boá thí naêm vieäc:
1. Boá thí maïng soáng: neáu ngöôøi khoâng aên thì khoù coù theå cöùu
maïng soáng.
2. Boá thí saéc: nhôø ñöôïc aên maø nhan saéc ñeïp ñeõ.
3. Boá thí söùc: do ñöôïc aên maø söùc löïc phaùt trieån.
4. Boá thí vui: do thöùc aên naøy thaân taâm ñöôïc an vui.
5. Boá thí hieåu bieát: neáu bò ñoùi khaùt thì thaân taâm nhu nhöôïc, noùi
pheàu phaøo khoâng roõ raøng. Khi aên uoáng ñöôïc sung tuùc thì thaân taâm
khoûe maïnh, ñöôïc trí tueä vaø ñaïi bieän taøi voâ ngaïi.
Khi Ñaïi Boà-taùt boá thí côm aên, neân phaùt nguyeän hoài höôùng nhö
vaày:
Khi con boá thí thöùc aên thì boá thí naêm vieäc naøy:
1. Neáu boá thí thaân maïng, con nguyeän cho taát caû chuùng sinh
ñöôïc soáng laâu nhö Phaät, moät kieáp, hai kieáp, voâ löôïng kieáp cuøng ôû vôùi
nhau.
2. Neáu boá thí saéc, con nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc saéc
thaân vaøng roøng nhö Phaät, chieáu röïc rôõ theá gian, hôn caû traêm ngaøn
maët trôøi.
3. Boá thí söùc löïc, con nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc möôøi
Löïc cuûa Phaät, trong moãi löïc ñeàu coù taùm vaïn boán ngaøn saùu traêm saùu
möôi ba loaïi söùc Na-la-dieân.
4. Boá thí vui, con nguyeän cho taát caû chuùng sinh thaønh Phaät,
khoâng coù gì saùnh baèng Nieát-baøn an laïc.
5. Boá thí söï bieän taøi, con nguyeän cho taát caû chuùng sinh thaønh
töïu ñöôïc boán voâ ngaïi bieän cuûa Theá Toân.
Neáu boá thí muøi vò, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc ñaày ñuû
phaùp vò cam loà voâ thöôïng cuûa Phaät, an oån khoâng gì saùnh baèng thanh
tònh Nieát-baøn.
Khi boá thí nöôùc, nguyeän cho taát caû chuùng sinh tröø heát khaùt aùi.
Neáu boá thí nhöõng thöùc aên ngon, ñöôøng caùt, ñöôøng pheøn, mía, boà
ñaøo thì ñöôïc boán caùi raêng giöõa trong mieäng cuûa Nhö Lai neân taát caû
nhöõng thöùc aên uoáng vaø ñoäc döôïc khi vaøo tôùi raêng ñeàu bieán thaønh
cam loà.
Neáu boá thí thuoác thang, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc
thuoác saùu Ñoä chöõa laønh beänh sinh töû, ñöôïc an vui Nieát-baøn.
Khi boá thí aùo quaàn, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc aùo xaáu
hoå ñeå che thaân, xa lìa thaân hình xaáu xí, ñöôïc thaân ñeïp ñeõ maøu vaøng
roøng, töôi ñeïp khoâng ai saùnh baèng.
Neáu boá thí nhöõng loaïi höông boät, höông xoa, con nguyeän cho
taát caû chuùng sinh ñöôïc giôùi höông ñeå xoa thaân, taåy tröø taäp khí oâ ueá
phieàn naõo.
Neáu boá thí voi ngöïa, xe coä, thuyeàn beø, con nguyeän cho chuùng
sinh ñeàu ñöôïc Tam-muoäi tuøy taâm cuûa Nhö Lai, ñi ñöùng töï do khoâng
coù chöôùng ngaïi.
Khi boá thí caàu coáng, nguyeän cho chuùng sinh caàu ñöôïc saùu Ñoä,
qua soâng sinh töû, ñeán bôø Nieát-baøn.
Neáu boá thí anh laïc, nguyeän cho chuùng sinh ñöôïc trang söùc baèng
chuoãi chaâu ba möôi hai töôùng toát, taùm möôi veû ñeïp.
Neáu ôû choã ñoàng hoang sa maïc, qua laïi ñoùi khaùt, bò maët trôøi
thieâu ñoát thì boá thí ao gieáng ñeå uoáng, taém röûa. Nguyeän cho taát caû
chuùng sinh xa lìa ñoàng hoang luaân hoài sinh töû, caùi noùng nöïc cuûa ba
ñoäc, caùi khoå cuûa khaùt aùi. Laïi nguyeän thaân ta laø ao, suoái phaùp, nöôùc
Nhaát thieát trí ñaày ñuû trong ñoù ñeå chuùng sinh tha hoà uoáng, taém röûa,
chaám döùt nguoàn sinh töû, ñöôïc chaân giaûi thoaùt.
Boá thí nhaø cöûa, nguyeän cho chuùng sinh traùnh xa möa gioù, giaëc
cöôùp, thuù aùc, sôï haõi maø ñöôïc an laïc. Nguyeän cho chuùng sinh ñeàu vaøo
nhaø Nieát-baøn, xa lìa giaëc phieàn naõo vaø ñòa nguïc laïnh noùng, vónh vieãn
khoâng coøn lo sôï möa gioù sinh töû.
Neáu boá thí meàn muøng meàm maïi, giöôøng chieáu... nguyeän cho
chuùng sinh ngoài toøa Boà-ñeà, töï nhieân giaùc ngoä, ñöôïc chaân bình ñaúng.
Neáu boá thí nhöõng loaïi aùo quaàn thöôïng haïng, nguyeän cho taát caû
chuùng sinh coù aùo phaùp tam thöøa, che khaép taát caû phieàn naõo chuùng
sinh.
Neáu boá thí ñeøn daàu cho Tam baûo, Sö taêng, Cha meï, nguyeän cho
taát caû chuùng sinh ñöôïc maét Nhaát thieát trí.
Neáu boá thí aâm nhaïc, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc thieân
nhó, nghe bieát ñöôïc taát caû aâm thanh trong möôøi phöông theá giôùi.
Neáu ñoái vôùi choã quaù xa khoâng coù Phaät phaùp thì xaây döïng Taêng
phöôøng vaø Chieâu-ñeà Taêng ñeå boá thí nhöõng duïng cuï aên uoáng, thuoác
thang, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc thaønh Nieát-baøn an laïc,
chaám döùt khoå luaân hoài sinh töû.
Neáu boá thí thuoác thang, nguyeän cho taát caû chuùng sinh duøng
thuoác phaùp ñeå tröø beänh phieàn naõo.
Neáu boá thí ñaày tôù, nguyeän cho taát caû ñeàu nhö A-nan haàu Nhö
lai.
Neáu cöùu ngöôøi tuø ñaøy ñöôïc töï do, nguyeän cho taát caû chuùng sinh
vieãn ly nguïc tuø phieàn naõo, ñöôïc giaûi thoaùt, hoaøn toaøn truï trong ngoâi
vò Phaùp vöông.
Neáu boá thí vaøng baïc vaø cuûa baùu voâ giaù, nguyeän cho taát caû
chuùng sinh ñöôïc traêm töôùng phöôùc ñöùc trang nghieâm thaân.
Neáu boá thí muõ baùu vaø nhöõng duïng cuï trang trí nhö anh laïc,
xuyeán, nhaãn, boâng tai, voøng hoa... nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc
taùm möôi veû ñeïp trang nghieâm thaân.
Neáu boá thí nôi thanh tònh tu hoïc, nguyeän cho taát caû chuùng sinh
ñöôïc boán Thaùnh chuûng laøm choã nöông töïa.
Neáu boá thí kho taøng, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc taøi
phaùp coâng ñöùc voâ thöôïng cuûa Phaät.
Neáu boá thí baûy baùu vaø ngoâi vò Chuyeån luaân vöông töï taïi an laïc,
nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc söùc maïnh lôùn, duøng tay dieäu phaùp
cöùu vôùt chuùng sinh ra khoûi möôøi nghieäp aùc, laáy nöôùc Thaäp thieän röûa
cho saïch seõ, duøng giôùi höông thanh tònh ñeå thoa thaân, ñoaïn tröø taát caû
muøi hoâi xuù ueá, laáy aùo taøm quyù maø laøm taøng loïng, laáy coâng ñöùc Phaät
laøm anh laïc, laáy nhaãn nhuïc laøm voøng hoa ñeå trang söùc thaân, laáy tónh
löï laøm giöôøng ngoài, an truù baát ñoäng, laáy muõ Boà-ñeà ñoäi leân ñaàu, ôû
trong ngoâi vò Phaùp vöông maø nhaän quaùn ñaûnh.
Töø Thò neân bieát! Boá thí nhö vaäy goïi laø Boà-taùt haønh tieåu thí.
Laïi nöõa, ñaïi thí nghóa laø ñoái vôùi vôï trinh thuaän, con xinh ñeïp,
trai gaùi baïn beø yeâu kính nhaát, Boà-taùt ñeàu ñem boá thí. Neáu khoâng xaû
boû vôï con naøy thì laøm sao ñöôïc laøm cha meï taát caû chuùng sinh vaø coù
theå yeâu thöông hoï? Haõy thöông xoùt cöùu ñoä chuùng sinh nhö con yeâu
quyù cuûa mình, laøm cho lìa sinh, giaø, beänh, cheát. Do ñaây maø Ñaïi Boà-
taùt ñeàu boá thí taát caû nhöõng gì suûng aùi, thöông yeâu, cho ñeán thaønh
Phaät Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Töø Thò neân bieát! Boá thí nhö vaäy goïi laø Boà-taùt haønh ñaïi thí.
Boá thí ñeä nhaát nghóa: Ñaïi Boà-taùt vôùi taâm thanh tònh, ñem tay
chaân, da thòt, xöông tuûy, ñaàu, maét, tai, muõi, cho ñeán thaân maïng cuûa
mình maø taâm khoâng tieác nuoái. Ñem coâng ñöùc naøy nguyeän cho taát caû
chuùng sinh ñôøi töông lai ñöôïc thaân Kim cang khoâng hö hoaïi.
Neáu boá thí tay chaân maø khoâng thöông tieác, nguyeän cho taát caû
chuùng sinh ñang luaân chuyeån, noåi troâi trong doøng thaùc sinh töû, maø
khoâng ngöôøi cöùu vôùt thì ñöa tay Chaùnh phaùp cöùu vôùt hoï, ñöa hoï leân
bôø coõi an laïc.
Neáu boá thí tai, muõi, löôõi, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñôøi
töông lai ñeàu ñöôïc naêm Caên thanh tònh cuûa chö Phaät, laáy phaùp vi
dieäu aáy trang nghieâm chuùng sinh.
Neáu laáy maùu thòt boá thí cho chuùng sinh thì luùc boá thí nguyeän
cuøng taát caû chuùng sinh ñöôïc thaân gioáng nhö ñaïi ñòa, laøm choã nöông
töïa cho caùc höõu tình. Gioáng nhö doøng nöôùc lôùn coù theå taåy tröø ñöôïc
caáu ueá, khe raïch khoâ raùo ñöôïc traøn ñaày. Laïi nhö aùnh löûa lôùn phaù tröø
choã toái taêm, ñöôïc thaønh töïu taát caû. Nhö gioù lôùn thoåi laøm kinh ñoäng
taát caû, khai môû sinh tröôûng ñöôïc moïi söï töôi ñeïp.
Khi boá thí maét, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc Phaät nhaõn.
Neáu boá thí ñaàu vaø muõ baùu, nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñöôïc
muõ baùu baûy Giaùc chi voâ thöôïng cuûa Phaät.
–Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt ñem taát caû nhöõng vaät toát ñeïp trong
theá gian boá thí cho taát caû höõu tình maø khoâng tham tieác. Vì sao vaäy?
Vì ñem loøng ñaïi Bi xem chuùng sinh bình ñaúng gioáng nhö con moät.
Nguyeän cuøng taát caû chuùng sinh khoâng coøn ngheøo khoå, caàu gì cuõng
ñöôïc toaïi nguyeän, ôû trong ñoàng hoang sinh töû ñaày ñuû baûy Thaùnh taøi,
ñöôïc cuûa baùu trí Phaät.
Naøy Töø Thò! Vì sao Ñaïi Boà-taùt tu haønh boá thí maø khoâng coù
nguy hoaïn? Nghóa laø töï tay mình haønh boá thí, chaúng phaûi ganh tî,
chaúng phaûi sôï tieáng xaáu, chaúng phaûi caàu aân ñöùc, chæ vì cöùu vôùt ngöôøi
baàn cuøng coâ ñôn, khoán khoå. Ñoù goïi laø boá thí. Neáu vì tieáng toát maø laøm
thaày, luoân haønh boá thí thì gioáng nhö ngöôøi ñi buoân, chaúng phaûi laø boá
thí chaân thaät. Coù loøng ñaïi Bi, boá thí khoâng phaân bieät oaùn, thaân, cuûa
caûi nhieàu hay ít, ñoù laø chaân thaät boá thí.
Naøy Töø Thò! Coù hai loaïi ruoäng:
1. Ruoäng Bi: nghóa laø nhöõng ngöôøi coâ quaû ngheøo cuøng, khoán
khoå.
2. Ruoäng Cung kính: ñoù laø Phaät, Phaùp, Taêng, Cha meï, Sö
tröôûng.
Khoâng neân xem thöôøng ruoäng Bi maø noùi khoâng phaûi ruoäng
Phöôùc. Vôùi ruoäng cung kính khoâng mong caàu quaû baùo, duøng taâm ñaïi
Bi khoâng phaân bieät, boá thí bình ñaúng cho taát caû, goïi laø Chaân boá thí.
Laïi nöõa, boá thí chôù vì söï voïng caàu maø khoâng xaû boû taøi saûn cuûa caûi,
hoaëc bò quan cöôõng ñoaït maø boá thí, hoaëc sôï toån hao maát maùt maø boá
thí. Khoâng ñöôïc khinh khi Tam baûo, neân cung kính toân troïng, khoâng
töï khen mình maø haønh boá thí. Ñem cuûa baùu boá thí maø khoâng tieác
nuoái, khoâng ngaõ maïn, khoâng coáng cao, ñoù goïi laø Chaân boá thí. Ñoái
vôùi ruoäng toân kính maø khoâng cung kính, ñem vaät khoâng öa thích boá
thí thì khoâng goïi laø boá thí. Hoaëc vì nhaø ngheøo khoâng coù phaåm vaät toát
ñeïp maø coøn coù taâm sæ dieän vì söï thoâ xaáu neân khoâng boá thí, do nhaân
duyeân ñoù maø khoâng haønh boá thí.

Naøy thieän nam! Ngöôøi haønh boá thí khoâng neân phaân bieät, tuøy
theo choã mình coù maø ngöôøi naøo ñeán caàn gì ñeàu ñem cho, ñoù laø Boá thí
ba-la-maät-ña. Ñaïi Boà-taùt khi boá thí khoâng neân yû mình coù trì giôùi, ña
vaên, thieàn ñònh, trí tueä maø haønh boá thí, cuõng khoâng khinh khi ngöôøi
khaùc laø tham, saân, si, trí keùm, phaù giôùi... maø haønh boá thí thì ñoù chaúng
phaûi tònh thí.
Ñaïi Boà-taùt haønh boá thí khoâng sôï ngheøo ñoùi, khoâng sôï vaøo
ñöôøng aùc, tuøy choã mình coù ít hay nhieàu gì cuõng ñeàu ñem boá thí caû.
Do taâm roäng lôùn naøy maø ñöôïc coâng ñöùc voâ taän voâ bieân. Ñoù laø Boá thí
ba-la-maät.
Neáu vì boá thí maø ganh tî nhau, laøm cho gia ñình quyeán thuoäc
caõi vaõ, ñaùnh loän, khoâng hoøa thuaän thì khoâng goïi laø boá thí.
Neáu boá thí maø khinh cheâ ngöôøi ñi xin: “OÂng nay khoûe maïnh,
caùc caên ñaày ñuû, sao khoâng töï mình kieám ngheà sinh soáng maø laïi ñi
xin?” Boá thí nhö vaäy khoâng goïi laø boá thí.
Hoaëc cho roài hoái haän, noùi raèng: “Vì ta ngu si maø ñem cho cuûa
caûi”; cho nhö vaäy khoâng goïi laø boá thí.
Hoaëc boá thí ñeå mong ngöôøi khen hoaëc sôï tieáng xaáu, nhö vaäy
khoâng goïi laø boá thí.
Hoaëc vì nguyeän xaáu maø boá thí, ñoù khoâng phaûi laø boá thí.
Hoaëc choïn ngaøy boá thí, nghóa laø vaøo thaùng coù traêng saùng laø
ngaøy moàng moät, moàng taùm, möôøi boán, möôøi laêm. Thaùng khoâng traêng
laø ngaøy moàng ba, moàng taùm, möôøi ba, möôøi boán, möôøi laêm coøn
nhöõng ngaøy khaùc thì khoâng boá thí. Nhö vaäy khoâng goïi laø boá thí.
Hoaëc boá thí maø choïn giôø, nghóa laø saùng boá thí, coøn giöõa tröa thì
khoâng, buoåi chieàu cuõng vaäy. Boá thí nhö vaäy khoâng goïi laø boá thí.
Hoaëc löïa ngöôøi cho, cho ngöôøi ngheøo khoå, khoâng cho ngöôøi
giaøu coù, hoaëc cho ngöôøi ngheøo laãn ngöôøi giaøu maø khoâng cho ngöôøi
beänh. Cho ngöôøi beänh chöù khoâng cho ngöôøi khaùc; hoaëc cho ngöôøi
naøy maø khoâng cho ngöôøi kia. Boá thí nhö vaäy khoâng goïi laø boá thí.
Hoaëc choïn ngöôøi tri thöùc, coù töôùng maïo ñeïp ñeõ môùi cho ñoà toát,
coøn ngöôøi khaùc thì cho ñoà xaáu, ñoù khoâng goïi laø boá thí.
Hoaëc thaáy ngöôøi xin laøm nhöõng haøi kòch, taáu nhaïc, troø chôi, ñuøa
giôõn thì cho, ngoaøi ra khoâng cho ai caû, ñoù khoâng goïi laø boá thí.
Ngöôøi boá thí khoâng caàu quaû baùo vua Chuyeån luaân, Ñeá Thích,
Hoä theá, Phaïm thieân, Saùt-ñeá-lôïi, Baø-la-moân, Tröôûng giaû, Cö só. Ñaõ
sinh vaøo nhöõng nhaø aáy roài, rieâng mình caàu giaûi thoaùt maø haønh boá thí,
cuõng khoâng coù taâm nhaøm chaùn moûi meät, noùi ta ñaõ boá thí roài, khoâng
caàn boá thí nöõa. Boá thí nhö vaäy chæ goïi laø boá thí, chöù khoâng ñöôïc goïi
laø Boá thí ba-la-maät-ña.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt khoâng vì söï boá thí phi phaùp nhö treân
maø chæ laáy söï giaûi thoaùt chaân chính hoài höôùng phaùt nguyeän Voâ
thöôïng Boà-ñeà, ñoù laø chaân Boá thí ba-la-maät-ña thanh tònh roát raùo, ôû
trong Voâ thöôïng Boà-ñeà chöùng quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Neáu coù
theå xa lìa caùc loãi laàm nhö vaäy maø haønh boá thí voâ töôùng thì ñöôïc
coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân, roäng lôùn nhö phaùp giôùi, cöùu caùnh nhö
hö khoâng.
Ñaïi Boà-taùt ñem taâm nhö vaäy boá thí cho moät caùi hoa, moät traùi
caây, cho ñeán moät gioït nöôùc vaø ñem thoï trì, ñoïc tuïng kinh naøy, cho
ñeán moät keä moät caâu, khieán cho ngöôøi nghe qua trong moät saùt-na thì
ñöôïc coâng ñöùc voâ löôïng, voâ bieân. Laïi coù ngöôøi ñaõ haønh boá thí töø voâ
löôïng a-taêng-kyø kieáp, ñem vaøng baïc, baûy baùu vaø caùc ñoà quyù baùu
thöôïng haïng khaùc... boá thí ñeå caàu ngoâi Chuyeån luaân vöông, Phaïm
thieân, Ñeá Thích, Hoä theá hoaëc caàu quaû A-la-haùn, Ñoäc giaùc Boà-ñeà vaø
laøm caùc vieäc khaùc. ÔÛ trong voâ löôïng, voâ bieân a-taêng-kyø kieáp, taát caû
coâng ñöùc thoï trì tònh giôùi maø ñem so vôùi coâng ñöùc boá thí khoâng truï
töôùng cuûa Boà-taùt tröôùc thì traêm ngaøn vaïn caâu-chi na-do-tha phaàn
khoâng baèng moät phaàn maø nguyeän löïc cuûa Boà-taùt naøy ñaõ boá thí. Nhö
nhoû moät gioït nöôùc vaøo bieån lôùn, gioït nöôùc coù giôùi haïn nhöng coøn
nöôùc bieån thì khoâng coù giôùi haïn. Vì chuùng sinh voâ taän cho neân
nguyeän löïc cuûa Boà-taùt cuõng khoâng taän, phaùp giôùi hö khoâng cuõng
vaäy.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt laàn löôït tu haønh sieâng naêng nhö vaäy ñöôïc
ñaïi thaàn thoâng, bay leân nuùi Dieäu cao, hoaëc vaøo bieån lôùn laáy chaâu
baûo voâ giaù trôû veà Thieäm-boä chaâu möa xuoáng voâ soá vaät baùu ñeå cöùu
giuùp cho höõu tình, hoaëc möa xuoáng thöùc aên uoáng, quaàn aùo, ngoïa cuï,
thuoác thang ñeå ñoaïn tröø ñoùi khaùt taät beänh, ngheøo cuøng khoán khoå
cuûa höõu tình. Ñem coâng ñöùc naøy nguyeän ban boá cho höõu tình ñeán
taän ñôøi vò lai khoâng giaùn ñoaïn, roäng lôùn nhö phaùp giôùi, bao la nhö
hö khoâng. Neáu chæ bieát töï lôïi maø boá thí thì gioáng nhö aùng maây treân
khoâng bò gioù thoåi lieàn taûn maùc, ñaâu coù theå laøm lôïi ích cho taát caû
chuùng sinh.
Ñaïi Boà-taùt boá thí nhö vaäy thì saùnh baèng vôùi phaùp giôùi, löûa
khoâng theå ñoát, nöôùc khoâng theå troâi, gioù khoâng theå thoåi, nhö vaät baùu
Kim cang raén chaéc khoâng theå hö naùt ñöôïc. Cho neân nguyeän löïc boá
thí cuûa Boà-taùt khieán cho chuùng sinh ñöôïc lôïi ích lôùn, hoaøn toaøn an
laïc, cuõng laøm cho taát caû höõu tình ñoàng moät haïnh nguyeän naøy, cho
ñeán luùc chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà, luoân thöïc haønh haïnh
aáy theà khoâng thoaùi chuyeån, ñeå ñeán Nieát-baøn laøm lôïi ích höõu tình
khieán ñöôïc giaûi thoaùt.
Naøy Töø Thò! Nhö Lai ôû ñôøi, taát caû höõu tình ñem nhöõng ñoà
thöôïng haïng nhö y phuïc, phoøng xaù, ngoïa cuï, ñoà aên uoáng, thuoác
thang, daàu aên, daàu ñeøn, daàu chieâm-baëc, caùc thöù hoa höông ñeå daâng
leân cuùng döôøng toân troïng cung kính, möøng ca, khen ngôïi Ngaøi.
Sau khi Phaät dieät ñoä, laáy xaù-lôïi cuûa Phaät xaây thaùp, cuõng daâng
leân nhöõng thöù aáy ñeå cuùng döôøng, toân troïng ca ngôïi. Quaû baùo coâng
ñöùc hai vieäc aáy ñeàu baèng nhau khoâng sai khaùc. Do lôïi ích naøy maø
laøm cho caùc höõu tình phaùt taâm aân caàn, moät loøng öa thích. Do cung
kính yeâu thích maø phaùt taâm Boà-ñeà, nghe Chaùnh phaùp roài theo ñoù maø
tu haønh, lieàn chöùng quaû A-la-haùn, quaû Bích-chi-phaät vaø caùc Boà-taùt
thaønh töïu Thaäp ñòa, vieân maõn saùu Ñoä, cho ñeán chöùng quaû Phaät Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà. Nghóa laø höõu tình naøy laïi khuyeán khích
cho caùc höõu tình khaùc ñoàng tu thaéng haïnh, cho ñeán chöùng ñaéc Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.
Do ñaây maø Ñaïi Boà-taùt tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña, cho ñeán boá
thí moät gioït nöôùc, lôïi ích aáy saùnh baèng vôùi phaùp giôùi, khoâng coù cuøng
taän. Khi boá thí maø khoâng vì taát caû höõu tình ñeå hoài höôùng Voâ thöôïng
chaùnh ñaúng Boà-ñeà, duø cuûa baùu chaát nhö nuùi Dieäu cao maø ñem boá thí
thì lôïi ích chæ ñöôïc raát ít. Gioáng nhö haït caûi raát deã coù theå tieâu maát,
cuõng nhö aùng maây bò gioù thoåi lieàn dieät maát.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu taäp Ñaïi thöøa, khi boá thí gioáng nhö
kho taøng luoân ñi theo beân caïnh mình, nhö caây nhö yù tuøy theo yù höõu
tình maø laøm cho hoï maõn nguyeän.
Ñaïi Boà-taùt neân phaùt hai loaïi thaéng taâm:
1. Taát caû taøi saûn, vaät trong kho laãm, bieát töï taùnh noù laø khoâng,
gioáng nhö raùng naéng, moäng töôûng huyeãn hoùa.
2. Ñem taâm Töø bi roäng lôùn vôùi taát caû höõu tình, thöông xoùt keû
baàn cuøng.
Phaùt taâm nhö vaäy roài phaûi hieåu roõ moät caùch chaân chaùnh, ñoái
vôùi taøi baûo khoâng neân tham tieác, töï tay boá thí, nguyeän cho taát caû
chuùng sinh ñoàng chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà, taát caû cuûa caûi
aáy môùi thaät laø cuûa ta. Neáu coù chaát chöùa taøi vaät khoâng phaûi vì mình
maø vì lôïi ích cho taát caû chuùng sinh ñeàu thaønh töïu Boá thí ba-la-maät-
ña. Neáu ta caát chöùa taøi saûn maø khoâng ñem boá thí thì cuûa caûi aáy chaúng
phaûi laø cuûa ta. Cuûa caûi nhö vaäy söû duïng khoâng ñöôïc töï taïi thì cuõng
nhö ngöôøi traàn truïi khoâng coù taøi saûn. Do khoâng bieát söû duïng töï taïi thì
ñoàng vôùi ngöôøi loõa hình.
Gioáng nhö ngöôøi giöõ kho maø chính mình khoâng coù phaàn trong
ñoù, giaëc voâ thöôøng ñeán phoùng ñao xeû thaân, taát caû taøi saûn, vôï con yeâu
meán phaûi caùch bieät, hoaëc phaûi ñem daâng ngöôøi khaùc. Ñaõ vaäy, ngöôøi
aáy laïi caøng theâm loøng tham tieác cho ñeán luùc maïng chung laïi cuõng
nhö vaäy, söï tham luyeán aáy ngaøy caøng taêng tröôûng, khoâng theå naøo xaû
boû ñöôïc. Nhöõng ngöôøi nhö vaäy chæ caát giöõ taïm thôøi, do ñoù neân bieát,
taøi saûn aáy chaéc chaén khoâng phaûi laø taøi vaät cuûa ta, vaû laïi thöôøng phaûi
lo sôï vöông phaùp, giaëc cöôùp, nöôùc löûa, aùc töû phaân taùn, cöôùp ñoaït taøi
saûn neân phaûi nghó caùch gôûi gaém cho ngöôøi quen bieát, aên nguû khoâng
an, cöù lo sôï maát maùc. Do tham luyeán khoâng boá thí maø phaûi chòu lo
buoàn nhö theá.
Naøy Töø Thò! Ñaõ haønh boá thí roài thì löûa, nöôùc, oaùn giaëc khoâng
theå cöôùp ñoaït, aên nguû yeân oån, khoâng lo sôï. Neáu ñích thaân boá thí, hoài
höôùng phaùt nguyeän thì caùc höõu tình kia môùi ñöôïc höôûng, cho ñeán luùc
thaønh quaû Phaät luoân theo beân mình, taâm luoân an oån, khoâng coøn buoàn
lo. Ngöôøi naøo xan tham thì luoân lo sôï khoå naõo, noù laø nguoàn goác ñau
khoå trong ñôøi hieän taïi thì ñôøi vò lai neân bieát cuõng nhö theá.
Naøy Töø Thò! Ngöôøi naøo xan tham khoâng boá thí maø caát chöùa taøi
saûn, gioáng nhö caàm boù ñuoác coû ñi ngöôïc gioù, coû heát seõ bò chaùy tay
ñau ñôùn. Neáu mau quaêng boû thì khoâng coù khoå. Bieát vaäy roài neân quaùn
saùt cuûa caûi naøy gioáng nhö boù ñuoác, cuõng nhö huyeãn, nhö quaùng naéng,
neân mau xaû ly ñeå caàu quaû chaân thaät.
Neáu höõu tình xan tham cuøng nhau ca ngôïi: “OÂng coù trí tueä, neân
caát giöõ cuûa caûi chôù ñöøng nhö ngöôøi khaùc boá thí moät caùch sai laàm.”
Ngöôøi noùi phæ baùng nhö vaäy laø nhaân quaû neân ñoïa vaøo ñòa nguïc, ngaï
quyû, suùc sinh, neáu ñöôïc laøm ngöôøi thì bò ngheøo khoå.
Ngöôøi haønh boá thí ñöôïc vua, Ñaïi thaàn, Baø-la-moân, Cö só khen
ngôïi, noùi ra lôøi naøo moïi ngöôøi ñeàu tin theo. Ngöôïc laïi, keû xan tham
khoâng boá thí thì luoân buoàn lo khoå naõo, cho raèng boá thí khoâng coù
phöôùc thì seõ ñoïa ba ñöôøng aùc, ngöôøi boá thí ñöôïc moïi ngöôøi cung kính
thöông yeâu, coøn keû xan tham bò moïi ngöôøi oaùn gheùt. Ngöôøi hay boá
thí gioáng nhö chuøa, laøm choã quay veà nöông töïa cho taát caû trôøi, ngöôøi,
coøn keû xan tham gioáng nhö goø maû, taát caû Thaùnh hieàn ñeàu laùnh xa
cuõng nhö ao khoâ caïn thì chim khoâng tuï taäp veà? Hai ngöôøi nhö vaäy ôû
trong ñaïi chuùng, neáu khen ngôïi boá thí thì nghe vui söôùng, coøn neáu
quôû traùch xan tham thì xaáu hoå.
Laïi nöõa, ngöôøi haønh boá thí thì chö Thieân, Hieàn thaùnh thích ôû
chung, coøn keû xan tham khoâng boá thí thì ngaï quyû, suùc sinh töï nhieân
ñeán taäp hôïp. Haønh boá thí voâ töôùng thì truï vaøo Ñeä nhaát nghóa vaø
chöùng ñöôïc nhaân vaø phaùp khoâng, coù theå laøm lôïi ích vieân maõn cho
mình vaø cho ngöôøi.
Naøy Töø Thò! Neáu coù thieän nam, thieän nöõ töï xöng mình laø Boà-taùt
tu haønh Ñaïi thöøa thì nhaát ñònh phaûi chaùnh nieäm tö duy: “Coâng ñöùc boá
thí voâ löôïng, voâ bieân thì toäi loãi xan tham cuõng voâ bieân voâ löôïng.”
Bieát vaäy roài quyeát ñònh ñoaïn tröø khoâng coøn chöôùng ngaïi. Thaáy
ngöôøi ñeán xin thì phaûi vui veû, khoâng neân cheâ bai. Neáu nghe tieáng xin
thì vui veû thöông xoùt, gioáng nhö con coù hieáu, xa caùch cha meï hôn
naêm möôi naêm, boãng nghe con trôû veà vui möøng khoâng theå taû. Nghe
tieáng ngöôøi ñeán xin cuõng vaäy, ñoùn vaøo trong nhaø coi nhö Phaät.
Phaùt taâm nhö vaày: “Thieän tri thöùc ngaøy nay nhaän söï boá thí cuûa
ta laø tröø xan tham toäi loãi, ñöôøng aùc cuûa ta, laø voâ löôïng lôïi ích ñeå
trang söùc trong thaân ta, laø ngoïc Voâ thöôïng Boà-ñeà trang söùc thaân theå
ta. Ngöôøi xin aên nhö vaäy maëc aùo raùch dô, lôøi noùi hoøa nhaõ vui veû,
thöông ta maø ñeán, ñoù laø baïn laønh cuûa ta. Vì sao vaäy? Vì ngöôøi aáy
tröø toäi aùc xan tham trong thaân ta. Ngöôøi aên xin naøy laø chuû ta, ta laø
ñaày tôù, neân phaûi nghe theo meänh leänh.”
Phaùt taâm nhö vaäy roài, ñöùng daäy caàm vaät ñem cho, chaân phaûi
quyø saùt ñaát, ñem cho moät caùch vui veû, nguyeän cho taát caû chuùng sinh
ñöôïc lôïi ích an laïc vaø hoài höôùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà. Ñoái
vôùi ngöôøi xin, laïi phaûi coù taâm lôïi ích, ngöôøi nhö vaäy töùc laø coù theå
haønh boá thí. Neáu khoâng phaûi laø caây nhö yù cuûa trôøi thì laøm sao vöôït
qua ñöôïc ñoàng hoang sinh töû? Khoâng thieáu löông thöïc maø ñöôïc laøm
trôøi, ngöôøi, ñeán ñöôïc bôø Nieát-baøn beân kia. Do ñoù trôøi, ngöôøi an laïc
voâ thöôïng giaûi thoaùt ñeàu nhôø ngöôøi xin maø ñöôïc thaønh töïu.
Naøy Töø Thò! Neáu ngöôøi xin ñeán choã Boà-taùt ñeå nhôø aân ñöùc cöùu
giuùp, luùc ñoù nhaø Boà-taùt ngheøo, khoâng coù gì caû, neân duøng lôøi nheï
nhaøng an uûi hoï, ñöøng ñeå hoï saân haän vaø nghi ngôø, cho raèng mình coù
maø khoâng cho, do ñoù maø hoï vui veû ra ñi.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt khi haønh boá thí, phaûi neân môû roäng loøng Töø
bi, taâm yù khoan dung. Taát caû ngöôøi xin cöù cho hoï lui tôùi, hoï caàn gì cöù
ñem cho, khoâng tieác reû.
Naøy Töø Thò! Taát caû taøi vaät ñeàu voâ thöôøng hö hoaïi, laø goác cuûa
caùc khoå, gioáng nhö muït nhoït treân thaân, nhö con chim giöõ cuïc thòt
thoái, ngöôøi keo kieät aáy khoâng duøng cho mình aên. Cuûa ngöôøi coâng
ñöùc khoâng tu, laïi khoâng cho ngöôøi, maø oâm giöõ taøi saûn laïi cuõng vaäy.
Neân bieát ngöôøi naøy chaúng phaûi laø ngöôøi haønh boá thí, khoâng goïi laø
Boà-taùt.
Trong phaùp Ñaïi thöøa khoâng phaùt thaéng taâm thì cuõng khoâng
thaønh ngoâi vò khoâng thoaùi chuyeån. Gioáng nhö bieån lôùn khoâng chöùa
thaây cheát, trong bieån Ñaïi thöøa khoâng chöùa ngöôøi xan tham. Sôû dó Boà-
taùt tu haïnh Ñaïi thöøa vì muoán xa lìa taát caû toäi caáu, tu ñuû coâng ñöùc,
trong Phaät phaùp khoâng sinh loøng nghi ngôø.
Trong taát caû moïi thôøi ñoái vôùi caùc höõu tình vaø caùc taøi baûo khoâng
coù taâm phaân bieät, thöôøng haønh boá thí ñeå laøm lôïi ích cho quaàn sinh.
Do haønh Boá thí ba-la-maät moät caùch vieân maõn nhö vaäy neân mau
chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Ñoù laø thaéng nghóa thöù ba cuûa Boá thí ba-la-maät-ña.


QUYEÅN 5
Phaåm 5: TÒNH GIÔÙI BA-LA-MAÄT
Khi giöõa ñaïi chuùng, Ñöùc Theá Toân roáng tieáng Sö töû noùi ñaày ñuû
Boá thí ba-la-maät-ña roài, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò chaép tay cung kính thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Ngaøi ñaõ noùi ngöôøi tu haønh Ñaïi
thöøa phaûi môû loøng Töø bi roäng lôùn ñeå haønh Boá thí ba-la-maät-ña. Coøn
Tònh giôùi ba-la-maät-ña phaûi laøm caùch naøo ñeå ñöôïc vieân maõn? Tònh
giôùi laø gì? Phoøng ngöøa nhöõng loãi laàm naøo? Giöõ gìn nhö theá naøo ñeå
ñöôïc thanh tònh? Neáu giöõ giôùi thanh tònh thì ñôøi hieän taïi, vò lai ñöôïc
quaû baùo gì? Vaø giöõ gìn theá naøo ñeå chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà? Cuùi xin
Ñöùc Theá Toân phaân bieät giaûng noùi ñeå laøm lôïi ích an laïc cho taát caû höõu
tình.
Luùc aáy, Ñöùc Nhö Lai, ÖÙng Cuùng Chaùnh Bieán Tri, Minh Haïnh
Tuùc, Thieän Theä, Theá Gian Giaûi, Voâ Thöôïng Só, Ñieàu Ngöï Tröôïng
Phu, Thieân Nhaân Sö, Phaät Theá Toân khen Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Laønh thay, laønh thay! OÂng ñaõ giöõ gìn giôùi thanh tònh trong voâ
löôïng traêm ngaøn öùc kieáp, vì lôïi ích an laïc cho höõu tình neân oâng ñaõ
hoûi nghóa nhö vaäy. OÂng haõy nghe cho roõ, suy nghó thaät kyõ, ta seõ vì
oâng maø phaân bieät giaûng noùi. Thieän nam, thieän nöõ naøo tu taäp Ñaïi
thöøa, muoán Tònh giôùi ba-la-maät-ña ñöôïc vieân maõn neân phaùt taâm roäng
lôùn nhö vaày: “Vì thöông xoùt taát caû chuùng sinh neân khoâng sôï ñòa nguïc,
khoâng mong caàu sinh leân trôøi, giöõ giôùi caám khoâng ñeå caàu rieâng mình
giaûi thoaùt.”
Laïi chaùnh nieäm tö duy: “Xöa kia ta ñaõ phaùt theä nguyeän raèng,
neáu thaáy höõu tình naøo phaù giôùi caám thì seõ khuyeân hoï giöõ giôùi thanh
tònh moät caùch kieân coá, laáy giôùi thanh tònh cuûa Phaät laøm chuoãi anh laïc
ñeå trang söùc thaân. Neáu ta khoâng giöõ gìn giôùi thì laáy giôùi ñaâu ñeå laøm
lôïi ích cho höõu tình?” Do nhaân duyeân ñoù maø khuyeân hoï giöõ giôùi. Neáu
khoâng nhö vaäy thì laøm sao ñöa taát caû höõu tình ñeán Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Vì sao? Vì keû phaøm phu baûn thaân hoï khoâng thanh tònh, laø ngöôøi phaù
giôùi, mieäng tuy noùi Chaùnh phaùp, khuyeân moïi ngöôøi giöõ giôùi, nhöng
cuoái cuøng chính mình laïi phaïm neân khoâng tin, ngöôïc laïi bò khinh cheâ
raèng: “Neáu muoán daïy ngöôøi khaùc giöõ giôùi thanh tònh, sao mình
khoâng giöõ maø laïi huûy phaïm giôùi ö? Laáy ñoù maø suy nghó thì oâng neân
giöõ giôùi, neáu oâng khoâng giöõ giôùi thì duø mieäng oâng noùi ra nhöng
khoâng loït vaøo tai cuûa oâng. Nhö vaäy, oâng luoân bò moïi ngöôøi khinh
cheâ, laøm sao coù theå khuyeân ngöôøi giöõ giôùi thanh tònh?”
Cho neân phaûi bieát, tröôùc tieân haõy töï kieåm thuùc chính thaân mình,
xa lìa phoùng daät, giöõ Tònh giôùi ba-la-maät-ña moät caùch kieân coá, sau
ñoù môùi noùi Chaùnh phaùp then choát cho ngöôøi. Nghe xong, höõu tình tin
theo, luùc tin roài, hoï seõ giöõ gìn giôùi Phaät ñuû ñaày, trong saïch, cho ñeán
luùc chöùng quaû Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Naøy Töø Thò! Chuùng sinh naøo phaùt taâm Boà-ñeà roäng lôùn, vì taát caû
chuùng sinh trong naêm coõi boán loaøi, cho ñeán giöõ gìn moät giôùi caám
cuõng ñöôïc goïi laø nhaäp vaøo Tònh giôùi ba-la-maät-ña cuûa Phaät, coù theå
chöùng ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu taäp Ñaïi thöøa thaáy caùc höõu tình ñoïa
trong ñöôøng aùc, caàn phaûi tu taäp Tònh giôùi ba-la-maät-ña ñeå cöùu vôùt
chuùng ra khoûi caûnh khoå aáy, an trí vaøo bôø kia Nieát-baøn. Nhöng khi tu
haønh, Boà-taùt gaëp ba chöôùng lôùn laø: saân haän, xan tham vaø nhieãm
duïc.
Saân giaän coù theå laøm thoaùi taâm Töø bi, taâm ñaïi Bi laø coäi goác cuûa
taát caû haïnh Boà-ñeà. Nhôø naêng löïc cuûa ñaïi Bi maø naèm moäng khoâng coù
töôûng saùt sinh, huoáng gì khi thöùc laïi gieát sinh maïng ñeå aên thòt ö!
Taâm xan tham khoâng theå naøo boá thí. Taøi saûn cuûa mình thì keo
kieát, laïi tham muoán cuûa caûi ngöôøi khaùc. Cho neân Ñaïi Boà-taùt thaáy cuûa
caûi nhö thaáy raén ñoäc, khoâng bao giôø tham ñaém.
Nhieãm duïc chaúng phaûi haïnh thanh tònh, neân traùnh xa buøn dô
naêm duïc. Tham duïc naøy laø nguoàn goác cuûa caùc khoå. Noù laøm chöôùng
ngaïi saùu phaùp Ba-la-maät-ña vaø coù theå thieâu ñoát taâm Boà-ñeà.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Taùnh nöõ yeâu mò meâ hoaëc ngöôøi
Nhö thuø giaû thaân, chôù cho gaàn,
Tham duïc meâ loaïn phaù thanh tònh
Nhö doøng thaùc chaûy xoâ töôøng ñaù.
Taùnh ngöôøi nöõ raát laø dua nònh
Nhö nöôùc theo doøng, taùnh khoâng ñònh,
Luoân nghó ngöôøi khaùc cöôùp choàng mình
Ngöôøi trí nghó kyõ neân traùnh xa.
Nhö voi chuùa traéng ôû Tuyeát sôn
Söùc voøi maïnh nhoå caây cao lôùn
Thaáy voi caùi, taâm lieàn say meâ
Doàn vaøo haàm baãy bò ñieàu phuïc.
Nhö nai aên coû uoáng nöôùc trong
Coù theå baêng xa caùc hang nuùi
Thôï saên giaû laøm tieáng cuûa nai
Nai tìm tieáng ñeán bò cheát ngay.
Nhö caù laën saâu vaøo choã kín
Trong nöôùc daïo chôi khoù thaáy ñöôïc
Vì tìm thöùc aên, nuoát moài caâu
Tham duïc maát thaân cuõng nhö vaäy.
Gioáng nhö ong maät tham höông hoa
Muøi hoâi töø voi say lan toûa
Ong tham bu ngöûi khaép thaân voi
Bò tai voi ñaäp, ngaõ ra cheát.
Nhö ñeøn khoâng gioù maø phöïc chaùy
Phuø du töôûng aùnh saùng lao vaøo
Vaøo löûa ñeå roài töï thieâu thaân
Tham aùi maát thaân cuõng nhö vaäy.
Naêm traàn quaán chaët thaân chuùng sinh
Moãi traàn haïi ngöôøi nhö thuoác ñoäc

Ngöôøi nhaän phaùp aáy suy nghó kyõ
Caùc khoå tích tuï khoâng an laïc.
Löûa chaùy höøng höïc coøn ñöôïc chaïm
Gioù döõ xoaùy troøn coù theå ngaên
Noäc raén saân giaän ñieàu phuïc ñöôïc
Loøng ngöôøi nöõ raát khoù ngaên caám.
Nöôùc coâng ñöùc trong ao Voâ nhieät
Chaûy vaøo bieån khoâng uoáng ñöôïc nöõa
Maát ñi taùm muøi thaønh maën chaùt
Gaàn guõi ngöôøi nöõ maát phaùp laønh.
Phaät daïy Töø Thò:
–Do ñoù neân bieát, duø trong moäng cuõng khoâng neân töôûng nghó
gaàn guõi ngöôøi nöõ, huoáng gì khi thöùc maø haønh duïc vôùi hoï!
Laïi nöõa, ñaõ lìa ba chöôùng ngaïi roài, Ñaïi Boà-taùt neân tu taäp möôøi
giôùi thanh tònh. Ñoù laø: ba giôùi thanh tònh thuoäc veà thaân, boán giôùi
thanh tònh thuoäc veà khaåu vaø ba giôùi thanh tònh thuoäc veà yù.
Ba giôùi cuûa thaân laø khoâng ñöôïc saùt sinh, troäm caép vaø taø daâm.
Theá naøo laø khoâng saùt sinh? Nghóa laø neáu thaáy höõu tình bò toån
haïi neân ñem loøng Töø bi ñeán cöùu chuùng, hoaëc ñem cuûa caûi chuoäc laïi
cho noù ñöôïc thoaùt. Neáu chuoäc khoâng ñöôïc thì ñem thaân maïng mình
thay theá noù, huoáng gì töï mình gieát haïi.
Khoâng troäm caép nghóa laø duø trong giaác moäng, Ñaïi Boà-taùt cuõng
khoâng coù tö töôûng troäm caép cuûa caûi ngöôøi khaùc, huoáng gì khi thöùc maø
coù taâm laáy. Taøi saûn cuûa mình thì ñem boá thí vôùi taâm thanh tònh khoâng
tham tieác vaø khuyeân ngöôøi khaùc ñöøng laáy nhöõng vaät chuû khoâng cho,
luoân thöïc haønh Boá thí ba-la-maät-ña.
Xa lìa nhieãm duïc nghóa laø Ñaïi Boà-taùt traùnh xa caûnh giôùi naêm
duïc vaø noùi toäi loãi naêm duïc cho höõu tình nghe ñeå hoï xa lìa naêm duïc,
taø haïnh. Khen ngôïi coâng ñöùc voâ löôïng cuûa ngöôøi xuaát gia ñeå cho
chuùng sinh töø boû gia ñình ñi xuaát gia, cöùu vôùt höõu tình ra khoûi nguïc
tham aùi.
Ñoù laø ba giôùi thieän thuoäc veà thaân.

Boán giôùi thuoäc veà mieäng: nghóa laø xa lìa lôøi noùi löøa doái, lôøi ly
giaùn, lôøi ñoäc aùc vaø lôøi khoâng coù yù nghóa.
Lôøi noùi löøa doái laø khoâng thaáy noùi thaáy, vieäc nghe, nhaän bieát,
hieåu bieát... cuõng nhö vaäy; ñoái vôùi nhöõng söï hö doái naøy ñeàu phaûi xaû
boû taát caû. Noùi lôøi chaân thaät goïi laø xa lìa voïng ngöõ.
Lôøi noùi ly giaùn laø tôùi ngöôøi naøy noùi chuyeän ngöôøi kia, tôùi ngöôøi
kia noùi chuyeän ngöôøi naøy ñeå choáng traùi nhau roài gaây tranh caõi. Lìa
boû lôøi ly giaùn, luoân noùi lôøi hoøa thuaän, ñoù goïi laø xa lìa vieäc noùi lôøi ly
giaùn.
Noùi lôøi hung aùc laø phaùt ra nhöõng lôøi hung aùc ñeå cho ngöôøi kia
khoå naõo. Hoï khoâng muoán nghe maø baét buoäc phaûi nghe. Neáu lìa boû
lôøi noùi hung aùc ñeå cho ngöôøi kia vui veû thì goïi laø xa lìa lôøi noùi hung
aùc.
Lôøi noùi khoâng coù yù nghóa, nghóa laø noùi chuyeän baøn luaän vôùi
taâm nhieãm duïc, daãn ñeán taø luaän khoâng coù lôïi ích. Vì laøm lôïi ích cho
höõu tình phaûi boû lôøi noùi giaû doái voâ nghóa maø noùi lôøi chaân thaät hôïp
thôøi. Ñoù goïi laø xa lìa lôøi noùi voâ nghóa.
Nhö vaäy, Boà-taùt lìa boû boán loãi thuoäc veà mieäng, tu taäp boán loaïi
lôøi noùi thieän cuûa Nhö Lai. Thöôøng vì höõu tình noùi lôøi dòu daøng ñeå
ngöôøi nghe phaùp hoan hyû tín thoï. Gioáng nhö ngoïc thuûy thanh laøm
laéng trong nöôùc ñuïc, ngöôøi nghe phaùp tín thoï cuõng nhö vaäy.
Naøy Töø Thò! YÙ nghieäp baát thieän cuõng coù ba: tham lam, saân giaän
vaø ngu si.
Khoâng tham lam taät ñoá nghóa laø thaáy ngöôøi khaùc giaøu coù, sang
troïng thì mình khoâng coù taâm ganh tî, phaûi chaùnh tö duy suy nghó nhö
vaày: “Nguyeän cho taát caû höõu tình ñöôïc giaøu coù sang troïng, khoâng bò
thieáu keùm. Caùc höõu tình aáy phaûi chòu khoå cöïc gian nan môùi ñöôïc nhö
vaäy. Vì sao ta trôû laïi ganh tî vôùi hoï? Taøi saûn cuûa ta coøn ñem cho hoï,
huoáng gì chính hoï laøm ra, ta neân tuøy hyû chöù sao laïi ganh tî?” Nhôø
suy nghó nhö vaäy maø ñoái vôùi höõu tình kia ta khoâng ganh tî, maø laïi
tuøy hyû. Neáu dieät tröø ñöôïc loøng tham lam ganh tî nhö vaäy goïi laø Boà-
taùt giöõ giôùi vôùi taâm thanh tònh.
Khoâng saân giaän nghóa laø bò caùc höõu tình vu oan, phæ baùng, voâ
côù bò ñaùnh ñaäp, chaët xeûo töøng phaàn thaân theå nhöng Boà-taùt khoâng
saân giaän, laïi nghó nhö vaày: “Ta ñaõ phaùt nguyeän khoâng noåi saân giaän
vôùi caùc höõu tình, sao nay ta laïi noåi saân vôùi hoï? Xöa kia ta nguyeän
thöôøng duøng thuoác Chaùnh phaùp ñeå tröø beänh saân cho höõu tình. Neáu
ñoái vôùi chuùng sinh maø noåi saân thì laøm sao coù theå cöùu chöõa ñöôïc
beänh taát caû chuùng sinh trong luùc beänh mình khoâng töï cöùu chöõa
ñöôïc?”
Laïi nöõa, khi höõu tình saân giaän thì Boà-taùt nhaän loãi veà mình vaø
nghó raèng: “Vì phöôùc ñöùc cuûa ta quaù moûng laøm cho ngöôøi khaùc noåi
saân. Neáu ta khoâng coù loãi thì hoï chaéc chaén khoâng giaän”. Laïi nöõa,
Ñaïi Boà-taùt thaáy hai höõu tình giaän nhau keát thaønh thuø oaùn, khoâng
chòu buoâng boû. Thaáy vaäy, Boà-taùt thöông xoùt nghó raèng: “Neáu höõu
tình khoâng buoâng boû haän thuø maø saân giaän thì seõ ñoïa vaøo ñòa nguïc,
bò löûa thieâu ñoát thaân, chòu ñaïi khoå naõo, ñoù laø loãi cuûa ta. Ta seõ duøng
thuoác Chaùnh phaùp ñeå trò beänh saân giaän cho hoï. Xöa kia ta ñaõ
nguyeän raèng: nguyeän cho taát caû chuùng sinh tröø boû beänh saân giaän, vì
sao ngaøy nay ta khoâng ñoaïn tröø beänh aáy cho hoï maø mình laïi bò ma
saân troùi giöõ, khoâng töï bieát ñeå bò löûa döõ thieâu ñoát thaân? Ñaõ bò ma
baét giöõ, caàm dao ñeán gieát haïi, duø ta bieát laø ma quyû nhöng khoâng
bao giôø noåi saân giaän maø coøn thöông xoùt hoï”.
Khoâng taø kieán nghóa laø taát caû chuùng sinh ñeàu coù taø kieán raát laø
saâu daøy. Boà-taùt ñaïi Bi laáy ñuoác chaùnh kieán laøm aùnh saùng lôùn chieáu
saùng ñeå hoï thaáy ñöôïc Tam baûo, tin töôûng vaø öa thích coâng ñöùc cuûa
Phaät, Phaùp, Taêng. Ngoaïi ñaïo vaø chuùng sinh duø coù laøm chöôùng ngaïi
cuõng khoâng theå naøo phaù hoaïi taâm chaùnh kieán cuûa hoï ñöôïc vaø khieán
hoï tu Ñaïi thöøa haïnh khoâng theå naøo thoaùi chuyeån.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt haønh Ñaïi thöøa, neáu muoán chuùng sinh
lìa boû nghieäp aùc thì tröôùc tieân baûn thaân cuûa Ñaïi Boà-taùt phaûi boû möôøi
ñieàu aùc, tu möôøi ñieàu laønh. Vì sao? Vì neáu khi caùc Boà-taùt töï haønh
möôøi ñieàu thieän thì coù daïy baûo ñieàu gì moïi ngöôøi môùi ñeàu tín thoï.
Neáu mình khoâng laøm maø ñi giaûng daïy cho ngöôøi, khoâng khaùc gì coù
ngöôøi bò nöôùc cuoán troâi noùi vôùi ngöôøi treân bôø raèng: “Ta coù theå cöùu
ngöôi”, thì khoâng theå coù chuyeän nhö vaäy ñöôïc.
Ngöôøi taïo möôøi ñieàu aùc cuõng vaäy, chính mình bò doøng thaùc
möôøi ñieàu aùc cuoán troâi, maø laïi noùi vôùi chuùng sinh raèng: “ta seõ cöùu
caùc ngöôøi”, thì ñieàu naøy cuõng khoâng theå xaûy ra. Boà-taùt tu taäp ñaày ñuû
möôøi ñieàu laønh vaø laàn löôït daïy ngöôøi laøm nhö vaäy, thì goïi ñoù laø tu
taäp Tònh giôùi ba-la-maät-ña.
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò thöa Phaät:
–Baïch Theá Toân! Höõu tình ñoaïn tröø möôøi ñieàu aùc, tu möôøi ñieàu
laønh nhö vaäy thì ñöôïc quaû baùo gì?
Ñöùc Theá Toân khen Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam! OÂng haõy laéng nghe cho
roõ, suy nghó thaät kyõ, ta seõ vì oâng maø laàn löôït giaûi noùi. Möôøi nghieäp
thieän naøy, moãi nghieäp ñeàu coù boán quaû baùo. Nhöõng gì laø boán?
1. Hieän taïi ñöôïc an laïc.
2. Theá löïc cuûa oaùn thuø, phieàn naõo bò suy yeáu.
3. Ñôøi vò lai luoân ñöôïc toân quyù, khoâng thieáu thoán.
4. Tinh taán tu taäp, chöùng ñöôïc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.
Khoâng saùt sinh ñöôïc boán quaû baùo:
1. Ñaïi Boà-taùt khoâng coù taâm haïi chuùng sinh, coøn ban boá phaùp
Voâ uùy ñeå hoï khoâng sôï haõi. Vì khoâng sôï seät neân ñöôïc taát caû chuùng
sinh gaàn guõi cuùng döôøng, toân troïng ca ngôïi. Boà-taùt coù loøng thöông
xoùt höõu tình, do coù loøng Töø bi neân taát caû oaùn haän quaù khöù töï nhieân
döùt boû.
2. Taâm saân giaän saùt haïi ñeàu bò suy yeáu. Boà-taùt laáy cam loà töø bi
thoa taâm mình thì coù theå dieät tröø saân nhueá... vaø löûa phieàn naõo, nguû
nghæ an oån khoâng coù aùc moäng. Do coù loøng töø bi neân caùc loaøi aên maùu
thòt nhö caùc quyû, Daï-xoa... xaû boû taâm saùt haïi vaø cuøng thuù döõ baûo veä
nhau.
3. Ñôøi vò lai ñöôïc ba quaû baùo:
- Soáng laâu, khoâng cheát yeåu.
- Sinh ra choã naøo ñeàu khoâng bò caùc beänh khoå.
- Giaøu coù cuûa caûi, thöôøng ñöôïc thoaûi maùi.
4. Vì khoâng saùt sinh neân ñöôïc phaàn phaùp Phaät. Sinh trong naêm
ñöôøng, ôû choã naøo cuõng ñöôïc töï do, cho ñeán ngoài döôùi goác caây Boà-ñeà,
caùc ma, quyû thaàn cuõng khoâng theå naøo laøm chöôùng ngaïi ñöôïc. Boà-taùt
tinh taán tu taäp thaønh Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc ñöôïc voâ löôïng Thaùnh
hieàn vaây quanh.
Naøy Töø Thò! Treân ñaây laø boán quaû baùo cuûa vieäc lìa boû saùt sinh.
Laïi nöõa, neáu traùnh xa vieäc khoâng cho maø laáy cuõng coù boán quaû
baùo:
1. Ñôøi hieän taïi khoâng coù taâm ganh tî, thaân taâm ñöôïc an vui.
2. Do khoâng tham lam ganh tî neân taát caû chuùng sinh tin töôûng
höôùng veà. Ñöôïc göûi gaém hoaëc laõnh traùch nhieäm gì khoâng ai nghi
ngôø, laøm kho taøng cho höõu tình.
3. Ñôøi vò lai ñöôïc giaøu sang phuù quyù, ñöôïc töï taïi. Taát caû taøi saûn
khoâng bò vua, giaëc, nöôùc, löûa cöôùp ñoaït.
4. Laøm chuû kho coâng ñöùc cuûa haèng haø sa chö Phaät. Ñoù laø möôøi
taùm phaùp Baát coäng... laø phaùp taøi thanh tònh.
Nhöõng quaû baùo naøy, haøng Nhò thöøa coøn khoâng nghe ñeán, huoáng
gì ñöôïc thaáy.
Naøy Töø Thò! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa nghieäp khoâng troäm caép.
Laïi nöõa, boû duïc taø haïnh cuõng coù boán quaû baùo:
1. Ñôøi hieän taïi ñöôïc taát caû trôøi, ngöôøi khen ngôïi, khoâng bò
ngöôøi nghi ngôø, ñöôïc toân troïng, traùnh xa tieáng xaáu.
2. Saùu caên ñöôïc ñieàu phuïc, laøm cho theá löïc löûa nhieãm duïc yeáu
keùm.
3. Ñôøi vò lai, sinh ra nôi naøo cha meï, doøng hoï, vôï con, quyeán
thuoäc, baïn beø ñeàu trinh thuaän, thuaàn nhaát, khoâng taïp nhaïp, xa lìa taát
caû loãi veà ñaøn baø, khieán cho caùc chuùng sinh khoâng bò aùi nhieãm.
4. Nhôø lìa boû taø haïnh neân ñöôïc töôùng aâm taøng nhö ngöïa chuùa,
cho ñeán thaønh töïu Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Naøy Töø Thò! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa khoâng taø haïnh.
Lìa boû lôøi hö doái cuõng coù boán quaû baùo:
1. Ñôøi hieän taïi luoân noùi lôøi chaân thaät, khoâng noùi lôøi hö doái,
ñöôïc trôøi, ngöôøi thöông meán uûng hoä.
2. Vì khoâng hö doái neân ñöôïc taát caû chuùng sinh tin töôûng. Khi
noùi phaùp, moïi ngöôøi ñeàu laéng loøng nghe nhaän, khoâng nhoïc coâng söùc
töï nhieân hoï tin vaø laøm theo. Vaû laïi, coù ngöôøi maëc duø noùi lôøi hö doái,
löøa gaït nhöng laïi gheùt ngöôøi noùi lôøi hö doái, thaáy ngöôøi noùi thaät cuõng
hoan hyû. Chæ vì mình noùi doái neân khoâng tin söï chaân thaät cuûa ngöôøi
khaùc, neáu bieát noùi lôøi chaân thaät thì phaûi sinh loøng kính troïng. Neân
bieát, noùi lôøi chaân thaät coù ích lôïi lôùn. Ngöôøi naøo ñoaïn tröø noùi lôøi hö
doái töùc laø khoâng taïo caùc nghieäp aùc. Vì sao? Vì khi coù ai hoûi thì traû lôøi
moät caùch nhö thaät. Neáu ôû choã thanh vaéng cuõng khoâng coù khôûi voïng
nieäm. Vì sao? Vì neáu coù ai hoûi: “Khi ôû nôi thanh vaéng, oâng coù sinh
voïng nieäm khoâng?” Neáu noùi khoâng laø noùi doái, coøn noùi coù thì xaáu hoå
vôùi ngöôøi. Do ñoù laøm cho voïng taâm daàn daàn giaûm bôùt.
3. Sinh ra nôi naøo, trong mieäng thöôøng toûa ra muøi thôm hoa sen
xanh, höông Toâ-maïn-na, ñöôïc taát caû höõu tình yeâu thích. Mình noùi
thaät thì khoâng nghi ngôø ngöôøi khaùc noùi doái vaø laøm cho ngöôøi khaùc tin
lôøi noùi thaät cuûa mình, vónh vieãn ñoaïn tröø löôùi nghi cuûa chuùng.
4. Noùi ra lôøi gì ai cuõng tin nhaän, coù theå laøm cho chuùng sinh
nghe phaùp vui möøng, cho ñeán seõ ñaït Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa söï xa lìa lôøi hö doái.
Laïi nöõa, khoâng noùi lôøi ly giaùn cuõng coù boán quaû baùo:
1. Ñôøi hieän taïi, mình vaø ngöôøi hoøa thuaän, khoâng tranh caõi nhau,
ñöôïc an laïc.
2. Nhôø hoøa thuaän neân moïi ngöôøi yeâu kính, taát caû nhöõng toäi noùi
lôøi ly giaùn ôû quaù khöù ñöôïc tieâu tröø, khoâng lo sôï vaøo ba ñöôøng aùc.
3. Ñôøi vò lai ñöôïc naêm quaû baùo:
- Ñöôïc thaân Kim cang khoâng hö hoaïi, duø bò dao gaäy theá gian
phaù hoaïi cuõng khoâng laøm toån haïi ñöôïc.
- Soáng nôi naøo cuõng coù quyeán thuoäc toát, khoâng tranh caõi, khoâng
lìa boû nhau.
- Sinh ra nôi naøo duø khoâng gaëp Thieän tri thöùc ñeå thuyeát phaùp
nhöng töï nhieân giaùc ngoä phaùp moân “baát nhò”, tin saâu Phaät, Phaùp,
Taêng khoâng heà thoaùi chuyeån.
- Khieán cho caùc höõu tình nhaát taâm vaøo moät vieäc, cuøng nhau
höôùng ñeán, cuøng nhau hoan hyû, mau ñaït ñöôïc töø Tam-ma-ñòa.
- Coù theå khuyeân taát caû chuùng sinh tu taäp Ñaïi thöøa ñeå chöùng quaû
vò khoâng thoaùi chuyeån.
4. Khoâng noùi lôøi ly giaùn, luoân noùi lôøi hoøa thuaän neân ñöôïc quyeán
thuoäc toát laønh, tuøy thuaän nhaéc nhôû nhau. Cho ñeán khi chöùng Nieát-baøn
cuõng khoâng lìa boû nhau.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa vieäc khoâng noùi lôøi ly
giaùn.
Khoâng noùi lôøi hung aùc cuõng coù boán quaû baùo:
1. Ñôøi hieän taïi, taâm luoân thanh tònh, xa lìa taâm caáu nhieãm thoâ
aùc. Neáu ôû trong traàn caûnh maø noåi gioù traàn tham duïc, saân giaän huaân
taäp vaøo taøng thöùc thì Boà-taùt noåi maây Töø bi, giaùng möa taâm Töø ñeå
daäp taét voïng töôûng tham duïc, ngaên chaän gioù traàn saân nhueá ñeå ñöôïc
thanh tònh.
2. Ngöôøi noùi lôøi hoøa nhaõ dòu daøng ñöôïc moïi ngöôøi öa thích
khen ngôïi, tuøy thuaän, laøm cho ngöôøi noùi lôøi hung aùc daàn daàn ñöôïc
ñieàu phuïc saùu caên thanh tònh, ba nghieäp khoâng nhieãm.
3. Nhôø thanh tònh maø ñôøi töông lai sinh ra nôi naøo khoâng bao
giôø ôû trong ba ñöôøng aùc, luoân sinh vaøo coõi laønh.
4. Daàn daàn coù theå chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà, ñaày ñuû Phaïm aâm.
Khi noùi phaùp, tuøy theo aâm thanh töøng loaøi maø giaûi noùi nghóa aáy vaø
moïi chuùng sinh nghó raèng: “Nay Ñöùc Theá Toân noùi phaùp cho ta chöù
chaúng phaûi vì ngöôøi khaùc. Ngaøi noùi phaùp vi dieäu ñeàu hôïp vôùi taâm ta,
ñoaïn tröø phieàn naõo taäp khí trong thaân taâm cuûa ta.”
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa vieäc khoâng noùi lôøi
hung aùc.
Khoâng noùi lôøi khoâng coù yù nghóa cuõng coù boán quaû baùo:
1. Ñôøi hieän taïi ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi, taâm khoâng hung baïo,
ñöôïc an laïc.
2. Raên daïy ñieàu gì moïi ngöôøi ñeàu tín thoï, laøm giaûm daàn söï thoâ
aùc.
3. Ñôøi vò lai sinh ra nôi naøo luoân ñöôïc nghe taát caû aâm thanh nhö
yù.
4. Daàn daàn chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà, ñöôïc Voâ ngaïi bieän taøi.
Baáy giôø taát caû Trôøi, Roàng, Nhaân phi nhaân ôû trong tam thieân ñaïi
thieân theá giôùi ñoàng thôøi ñeán choã Ñöùc Phaät. Moãi loaøi ñeàu theo söï nghi
vaán cuûa mình maø thænh hoûi. Trong moät saùt-na, Ñöùc Theá Toân duøng
moãi loaïi tieáng ñeå traû lôøi cho moãi loaøi chuùng sinh, thích hôïp vôùi taâm
hoï vaø ñoaïn tröø löôùi nghi cho hoï.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa vieäc khoâng noùi lôøi
khoâng coù yù nghóa.
Khoâng tham lam ganh tî cuõng coù boán quaû baùo:
1. Ñôøi hieän taïi ñöôïc thaáy ngöôøi khaùc giaøu coù cuûa caûi maø khoâng
sinh tham lam ganh tî, roài laïi suy nghó nhö vaày: “Hoï ñöôïc giaøu coù laø
do phöôùc ñöùc ñôøi tröôùc cuûa hoï, sao ta laïi tham lam ganh tî muoán
cöôùp ñoaït!” Nhôø suy nghó nhö vaäy maø vónh vieãn khoâng coøn taâm xan
tham ganh tî. Neáu khoâng ñoaïn tröø thì luoân chòu söï ngheøo cuøng vaø
khoâng coù uy löïc, vì vaäy neân Boà-taùt quaùn tröø söï tham lam taät ñoá aáy.
Ai giaøu coù thì ta tuøy hyû, khoâng boû moät maûy traàn naøo neân ñöôïc coâng
ñöùc lôùn.
2. Ñöôïc moïi ngöôøi yeâu kính, thaân taâm an laïc, khoâng coøn buoàn
lo, coù oai ñöùc töï taïi, trong söï tònh taâm, maây tham duïc bò che khuaát,
gioáng nhö ñeâm traêng coù muoân vì sao vaây quanh neân taâm xan tham
ganh tî töø ñaây moûng daàn.
3. Sinh ra nôi naøo cuõng ñeàu ñöôïc ñoan chaùnh, saùu caên ñaày ñuû,
cuûa caûi sung tuùc, ñöôïc moïi ngöôøi yeâu kính, luoân thöïc haønh boá thí,
ñöôïc bieän taøi voâ ngaïi, ôû ñaâu cuõng khoâng sôï.
4. Cho ñeán chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà, coù Thaùnh chuùng bao
quanh vôùi coâng ñöùc voâ löôïng. Taát caû chuùng sinh ñeàu nghe theo lôøi
daïy baûo.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa vieäc khoâng xan tham
ganh tî.
Laïi nöõa, khoâng saân giaän cuõng coù boán quaû baùo:
1. Trong ñôøi hieän taïi saùu caên lanh lôïi, dung maïo ñeïp ñeõ, ñöôïc
moïi ngöôøi gaàn guõi. Ngöôøi saân giaän gioáng nhö caây khoâ bò löûa ñoát ôû
beân trong, taát caû caønh laù ñeàu khoâ heùo. Chuùng sinh cuõng vaäy, bò löûa
saân haän huaân taäp vaøo naêm Caên, laøm cho töôùng maïo khoâ khan, moïi
ngöôøi khoâng muoán nhìn.
2. Taâm khoâng saân giaän thì khoâng coù nhöõng khoå naõo ñaùnh ñaäp,
quôû traùch. Gioáng nhö coù ngöôøi trì chuù Ca-loã-la, khieán cho taát caû ñoäc
aùc khoâng theå naøo laøm haïi ñöôïc. Do khoâng saân giaän neân laøm taêng
tröôûng loøng Töø bi. Nhôø chaân ngoân Bi maø beû gaõy ba möôi saùu caâu-chi
thieân ma quyû thaàn. Nhôø chaân ngoân Töø neân khoâng bò toån haïi.
3. Ñôøi vò lai nhôø coù baäc thang taâm Töø leo leân trôøi Phaïm thieân,
soáng moät kieáp an laïc, khieán cho chuùng sinh boû aùc tu thieän.
4. Daàn daàn chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà, ñöôïc trang nghieâm ñaày ñuû
ba möôi hai töôùng toát, taùm möôi veû ñeïp röïc rôõ, ñöôïc trang söùc thaân
vôùi voâ löôïng coâng ñöùc.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa vieäc khoâng saân giaän.
Khoâng taø kieán cuõng coù boán quaû baùo:
1. Neáu xa lìa taø kieán, tu haønh chaùnh kieán, thì ñôøi hieän taïi xa lìa
aùc tri thöùc, gaàn guõi baïn laønh, nghe phaùp tín thoï. Ñieàu baát thieän chöa
sinh laøm cho khoâng bao giôø sinh; ñaõ sinh roài thì neân ñoaïn tröø ngay.
Phaùp laønh chöa sinh thì tu taäp cho sinh, sinh roài neân tu taäp laøm cho
taêng tröôûng. Chaùnh kieán naøy laø caên baûn cuûa taát caû phaùp laønh.
2. Ñoùng bít cöûa baát thieän, ôû trong ñaïi chuùng danh tieáng ñöôïc
ñoàn xa, taâm khoâng nghi ngôø hoái haän. Ñôøi vò lai sinh ra nôi naøo cuõng
gaëp baïn Thieän tri thöùc, ñöôïc baïn laønh thuaän vôùi chaùnh kieán.
3. Chæ quy y Phaät, Phaùp, Taêng, khoâng höôùng veà choã khaùc. Ñoái
vôùi haïnh Boà-taùt, taâm khoâng thoaùi chuyeån, ñoaïn tröø toäi loãi, laøm taêng
tröôûng phöôùc ñöùc. Phaân bieät roõ raøng phaùp höõu laäu vaø voâ laäu, sinh töû
vaø Nieát-baøn, nguy hoaïn vaø lôïi ích. Thoâng ñaït caùc phaùp, khoâng coù
ngaõ vaø ngaõ sôû, khoâng chaáp tröôùc, truï vaøo phaùp taùnh khoâng. Nhôø löïc
chaùnh kieán maø coù theå hoaøn toaøn thanh tònh.
4. Taát caû coâng ñöùc thuø thaéng vi dieäu cuûa ba thöøa khoâng theå suy
löôøng ñöôïc, söùc chaùnh kieán ñeàu ñöôïc vieân maõn, coù theå laøm choã
nöông töïa cho chuùng sinh, ñoä thoaùt höõu tình ra khoûi khoå sinh töû, laøm
cho taát caû ñeàu ñöôïc an trí vaøo Ñaïi thöøa Voâ thöôïng, cho ñeán ôû ñòa vò
Phaùp vöông.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán quaû baùo cuûa vieäc khoâng taø kieán.
Ñaïi Boà-taùt khoâng nhöõng chæ giöõ gìn möôøi giôùi thanh tònh naøy,
ñöôïc coâng ñöùc voâ taän, maø coâng ñöùc thoï trì giôùi caám raát nhoû cuõng
ñöôïc voâ taän nhö vaäy. Vì sao? Vì chuùng sinh phaøm phu thoï trì giôùi
caám nhöng chaáp laáy töôûng quaû baùo thì coâng ñöùc aáy coù taän. Giôùi
caám cuûa chö Tieân ngoaïi ñaïo moät khi ñaõ bò maát thì thaàn thoâng cuõng
maát theo. Coõi ngöôøi neáu boû möôøi ñieàu thieän thì giôùi cuõng theo ñoù
maø maát. Chö Thieân ôû coõi Duïc giôùi qua ñôøi thì giôùi cuõng maát. Chö
Thieân trong Töù thieàn coõi Saéc giôùi vaø chaùnh ñònh cuûa trôøi Voâ saéc
giôùi, khi hoï qua ñôøi thì ñònh maát vaø giôùi cuõng maát luoân. Khi haøng
Nhò thöøa voâ hoïc nhaäp Nieát-baøn thì giôùi cuõng maát theo. Coøn Ñaïi Boà-
taùt ñaõ thoï saùu möôi laêm giôùi caám, moãi giôùi ñeàu hoaøn toaøn thanh
tònh, coâng ñöùc voâ löôïng.
Saùu möôi laêm loaïi giôùi aáy laø:
1. Khoâng saùt haïi chuùng sinh.
2. Khoâng troäm caép.
3. Khoâng xaâm ñoaït vôï ngöôøi.
4. Khoâng löøa gaït ngöôøi.
5. Khoâng noùi lôøi hai löôõi.
6. Khoâng noùi lôøi hung aùc.
7. Khoâng noùi lôøi theâu deät.
8. Khoâng tham lam, ganh tî; thaáy ngöôøi khaùc an vui sinh taâm tuøy
hyû.
9. Khoâng khôûi saân haän maø phaûi nhaãn chòu moïi lôøi aùc ngoân, nhuïc
maï.
10. Khoâng taø kieán, phaûi toân troïng Nhö Lai.
11. Khoâng laøm thaày ngoaïi ñaïo.
12. Quy tín Phaät, taâm khoâng nghi tröôïc.
13. Quy tín Phaùp vì chaân thaät lìa duïc.
14. Quy tín Taêng vì hoøa hôïp toái thaéng.
15. Toân troïng cha vì ñaõ sinh ra ta.
16. Toân troïng meï vì ñaõ nuoâi naáng ta.
17. Toân troïng Hoøa thöôïng vì sinh Phaùp thaân cho ta.
18. Toân troïng A-xaø-leâ vì daïy ta pheùp taéc.
19. Toân troïng ñaïi ñeä töû vì taùc thaønh Phaùp thaân ta.
20. Nhaát taâm, khoâng phaân bieät giôùi khinh hay troïng.
21. Khoâng phaù giôùi vì khoâng phaïm giôùi troïng.
22. Khoâng huûy giôùi vì khoâng coi thöôøng giôùi khinh.
23. Khoâng tu taäp Tam thöøa vì khoâng caàu quaû Thanh vaên.
24. Khoâng tu taäp Nhò thöøa vì khoâng caàu quaû Ñoäc giaùc.
25. Xa lìa choã aùc vì khoâng sinh vaøo nhaø taø kieán ngoaïi ñaïo.
26. Taêng tröôûng baïch phaùp vì nhôø söùc tònh giôùi maø sinh ra theo
sôû nguyeän.
27. Giaøu sang vì khoâng cheâ bai ngöôøi.
28. Ñoan chaùnh vì taâm khoâng loaïn.
29. Khoâng maéng chöûi vì ôû choã naøo cuõng khoâng bò deøm cheâ.
30. Kheùo giöõ gìn naêm Caên vì sieâng naêng, khoâng buoâng lung.
31. Ñöôïc khen ngôïi vì kheùo giaûi nghóa caùc phaùp.
32. Thieåu duïc vì khoâng mong caàu.
33. Ñoan tröïc vì taâm luoân laøm ñieàu thieän.
34. Lôøi noùi ñi ñoâi vôùi vieäc laøm vì khoâng traùi lôøi daïy.
35. Ñaïi Töø vì cöùu ñoä taát caû chuùng sinh.
36. Ñaïi Bi vì cöùu khoå taát caû chuùng sinh.
37. Ñaïi Hyû vì vui möøng luùc ngöôøi kia ñöôïc an vui.
38. Ñaïi Xaû vì xa lìa söï thöông gheùt.
39. Bieát loãi mình vì quaùn xeùt töï taâm.
40. Khoâng thaáy loãi ngöôøi vì baûo hoä taâm yù cho ngöôøi.
41. Boá thí vì cöùu ngöôøi ngheøo khoå.
42. Trì giôùi vì thaâu nhieáp taát caû phaùp laønh.
43. Nhaãn nhuïc vì khoâng haïi chuùng sinh.
44. Tinh taán vì duõng maõnh khoâng thoaùi lui.
45. Thieàn ñònh vì ñònh taêng tröôûng.
46. Trí tueä vì nghe phaùp khoâng bieát chaùn.
47. Ña vaên vì caàu phaùp khoâng meät moûi.

48. Gaàn Thieän tri thöùc vì tu taäp Giaùc phaàn.
49. Xa lìa aùc tri thöùc vì traùnh xa ñöôøng hieåm aùc.
50. Khoâng tieác thaân maïng vì saùt-na voâ thöôøng.
51. Cheát khoâng tieác vì nhö cöùu löûa treân ñaàu.
52. Khoâng hoái haän vì taùnh voán thanh tònh.
53. Khoâng hö doái vì khoâng bieán ñoäng.
54. Khoâng böùc naõo vì trong ngoaøi maùt meû.
55. Khoâng nhaân ngaõ vì taâm khieâm nhöôøng.
56. Khoâng traïo cöû vì taùnh an tònh.
57. Khoâng dua nònh vì luoân chaát phaùc thaät thaø.
58. Bieát taâm chuùng sinh vì kheùo bieát quyeàn cô cuûa vaïn vaät.
59. Ñieàu phuïc taâm khoâng loaïn ñoäng neân ñöôïc tòch tónh lìa
huyeân naùo oàn aøo.
60. Ñi nhieãu beân phaûi vì ñi thuaän lyù.
61. Cöùu vôùt chuùng sinh vì haønh boán Nhieáp phaùp.
62. Giöõ Chaùnh phaùp vì giöõ gìn phaùp taøi.
63. Caùc nguyeän vieân maõn vì lôøi theà nguyeän thanh tònh.
64. Nhö Lai vì tuøy thuaän töôùng Nhö.
65. Tam-muoäi cuûa Phaät vì vieân maõn taát caû phaùp Phaät.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø saùu möôi laêm loaïi giôùi thaân thanh tònh.
–Caùc vò Boà-taùt giöõ moãi giôùi ñeàu ñöôïc voâ löôïng coâng ñöùc nhö
vaäy. Duø xaû boû thaân yeâu meán cuõng khoâng ñöôïc huûy phaïm giôùi caám
cuûa Phaät. Neân bieát, giöõ giôùi naøy gioáng nhö giöõ troøng con maét. Giöõ
giôùi caám caån thaän gioáng nhö giöõ bình baùt. Khoâng vì ñao beùn naêm duïc
maø chaët phaù bò giöõ giôùi nhoû gioáng nhö giöõ toäi nguõ nghòch. Giôùi troïng
hay giôùi khinh ñeàu giöõ taâm kieân coá nhö Kim cang, khoâng ñöôïc coáng
cao ngaõ maïn. Tuy giöõ giôùi thanh tònh nhö vaäy nhöng so vôùi nghieäp aùc
ñaõ taïo töø voâ thæ gioáng nhö haït vi traàn trong ñaïi thieân theá giôùi. Nhö
vaäy giöõ giôùi thieän so vôùi nghieäp aùc kia gioáng nhö buïi traàn. Ñaõ bieát
nhö vaäy roài, taïi sao giöõ giôùi maø coøn sinh ngaõ maïn!
Naøy Töø Thò! Boà-taùt thaáy chuùng sinh phaù huûy giôùi caám khoâng
neân khinh maïn hoï, maø ñoái vôùi mình coøn phaûi giöõ gìn hôn nöõa. Laïi
suy nghó nhö vaày: “Xöa kia ta ñaõ theà nguyeän khieán chuùng sinh truï
vöõng vaøo tònh giôùi. Maëc duø chuùng sinh khoù hoùa ñoä, nhöng ta phaûi coá
gaéng caøng tinh taán ñeå laáy thuyeàn tònh giôùi chôû ngöôøi phaù giôùi ra khoûi
bieån sinh töû, ñeán bôø Nieát-baøn.”
Naøy Töø Thò! Neáu chuùng sinh coù thaân naøy, caàn coù boán ñieàu
kieän:
1. AÊn uoáng.
2. AÙo quaàn.
3. Nhaø cöûa.
4. Thuoác thang.
Vôùi boán ñieàu kieän naøy, Ñaïi Boà-taùt phaûi möu caàu nhö phaùp,
khoâng ñöôïc duøng phi phaùp, khoâng töï cao, caàu nhieàu khoâng chaùn,
phaûi neân ít muoán bieát ñuû ñeå nuoâi thaân. Gioáng nhö coù ngöôøi thaân bò
khoå vì muït nhoït neân tìm thaày thuoác hay ñeå laáy thuoác xoa, duøng vaûi
boù laïi, naèm treân neäm trong nhaø kín. Ñoù laø chæ vì trò beänh chöù khoâng
phaûi yeâu laáy thaân.
Boà-taùt vì bò taùm khoå veà thaân, chæ tìm thuoác phaùp ñeå laøm thöùc aên
uoáng, möôïn aùo quaàn, nhaø ôû maø khoâng thích thuù saéc löïc, tuoåi thoï cuûa
thaân naøy. Tu phaùp thuø thaéng chæ ñeå laøm an laïc chuùng sinh, ñoaïn tröø
ung nhoït sinh töû phieàn naõo.
Boà-taùt ôû trong ñaïi chuùng luoân quaùn xeùt loãi laàm cuûa mình,
khoâng cheâ bai xuùc phaïm ngöôøi khaùc, traùnh xa tieáng khen. Neáu coù ai
khen ngôïi, ta suy nghó nhö vaày: “Tieáng khen naøy, ta ñeàu khoâng coù
phaàn, nay ta töï xeùt ñaõ phaïm nhieàu toäi loãi. Trong phaùp coâng ñöùc, ta
khoâng coù chuùt phaàn naøo caû. Chuùng sinh do voïng thaáy neân noùi ta coù
phaàn”. Boà-taùt duøng taâm ñaïi Bi laøm choã nöông töïa, laáy Tònh giôùi ba-
la-maät-ña laøm baïn löõ.
Naøy Töø Thò! Coù moät loaïi tònh giôùi chaúng phaûi laø Ba-la-maät-ña
vì trì giôùi maø chaáp töôùng neân khoâng phaûi laø giöõ giôùi toái thaéng. Ñoù chæ
laø tònh giôùi chöù chaúng phaûi Ba-la-maät-ña. Vì sao vaäy? Vì chæ gaët
ñöôïc quaû baùo höõu laäu cuûa ba coõi, luùc tuoåi thoï ñaõ heát thì quaû baùo aáy
cuõng heát luoân. Neáu vì khaép taát caû höõu tình maø giöõ gìn giôùi caám, quaùn
Ñeä nhaát nghóa khoâng, khoâng coù töôùng ngaõ, töôùng nhaân, vì höõu tình
maø giöõ gìn giôùi caám. Ñoù laø Tònh giôùi ba-la-maät-ña.
Tònh giôùi Ba-la-maät coù theå khieán cho chuùng sinh mau chöùng
ñaéc Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà. Tònh giôùi ba-la-maät-ña laø ngöôøi
daãn ñöôøng cho caùc höõu tình. Höõu tình naøo khoâng coù loøng tin thì laøm
cho hoï coù loøng tin thanh tònh, coù theå laøm kho taøng cho taát caû höõu
tình, laøm anh laïc chaâu baûo voâ giaù ñeå höõu tình trang söùc thaân. Laøm
höông xoa thöôïng haïng cho taát caû höõu tình, laøm ngöôøi moâ phaïm cho
höõu tình. Tònh giôùi ba-la-maät-ña naøy khoâng nhöõng cho ngöôøi xuaát
gia maø caû taïi gia nöõa, giaø treû ñeàu bình ñaúng nhö nhau, khoâng sinh
ngaõ maïn, taêng thöôïng maïn, lìa boû toäi loãi, ñöôïc oai nghi thanh tònh,
khoâng coøn caùc lo sôï vaø coù theå chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà, Phaùp vöông
toái thaéng.
Laøm sao bieát giôùi laø ñeä nhaát?
Neáu chuùng sinh giöõ tònh giôùi, tuy ôû doøng hoï thaáp heøn, chaúng
phaûi doøng hoï giaøu sang, cuõng chaúng phaûi töï löïc maø coù theå laøm lôïi ích
cho ngöôøi khaùc, vì laø Tònh giôùi ba-la-maät-ña coøn laøm cho taát caû Trôøi,
Roàng, Daï-xoa, Nhaân phi nhaân, quoác vöông, ñaïi thaàn, Saùt-ñeá-lôïi, Baø-
la-moân, tröôûng giaû, cö só ñeàu quy kính, leã laïy, cuùng döôøng toân troïng
vaø khen ngôïi. Ngöôøi thaáp heøn thoï trì giôùi caám cuûa Phaät coøn ñöôïc
cung kính toân troïng nhö vaäy, huoáng gì ngöôøi toân quyù bieát giöõ gìn tònh
giôùi, thaønh töïu vieân maõn Tònh giôùi ba-la-maät-ña. Neân bieát nôi maø
ngöôøi giöõ tònh giôùi ñi ñöùng naèm ngoài vaø kinh haønh ñeàu ñem laïi söï caùt
töôøng an oån cho chuùng sinh vaø trôøi, ngöôøi ñaûnh leã, ñoäi leân ñaàu vaø
ñem cuùng döôøng.
Do ñoù neân bieát raèng, ngöôøi giöõ giôùi thanh tònh laø ñeä nhaát toái
cao, toái thaéng trong caùc chuùng. Ñoù goïi laø Tònh giôùi ba-la-maät-ña
hoaøn toaøn vieân maõn.


QUYEÅN 6
Phaåm 7: NHAÃN NHUÏC BA-LA-MAÄT-ÑA
Sau khi Ñöùc Theá Toân noùi roõ Tònh giôùi ba-la-maät-ña, Boà-taùt Töø
Thò rôøi khoûi choã ngoài ñöùng daäy, tròch aùo baøy vai phaûi, quyø goái ñaûnh
leã saùt chaân Ñöùc Phaät maø baïch Phaät raèng:
–Baïch Theá Toân! Boà-taùt tu haønh Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña, caàu
tieán theá naøo ñeå ñöôïc vieân maõn? Nhöng nhaãn nhuïc naøy coù bao nhieâu
loaïi? Ngöôøi tu haønh phaûi duïng coâng theá naøo? Cuùi xin Ngaøi chæ daïy
cho chuùng con.
Ñöùc Theá Toân khen Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Laønh thay, laønh thay! Vì muoán laøm lôïi ích an laïc cho taát caû
höõu tình neân oâng hoûi veà nghóa lyù saâu xa nhö vaäy. OÂng haõy laéng nghe
cho roõ, suy nghó thaät kyõ, ta seõ vì oâng maø phaân bieät giaûi noùi.
Naøy thieän nam! Neân bieát, sinh töû vaø Nieát-baøn ñeàu bình ñaúng,
khoâng phaân bieät, ñoù goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña. Neáu coù chuùng
sinh ngu si cuoàng loaïn ñeán maéng chöûi laøm nhuïc, ta ñeàu nhaãn nhuïc
maø nhaän laáy. Gioáng nhö con voi say khoù ñieàu phuïc, ta phaûi laáy moùc
saét ñeå ñieàu khieån noù. Con voi say taâm saân cuõng nhö vaäy, laáy moùc saét
nhaãn nhuïc maø cheá ngöï ñeå ñieàu phuïc noù. Ñoù goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-
maät-ña.
Neáu coù höõu tình bò ba möôi saùu caâu-chi Thieân ma, Quyû thaàn,
Daï-xoa, La-saùt ñeán laøm haïi, Boà-taùt chæ caàn ñem Nhaãn nhuïc ba-la-
maät-ña ñeå ñaùnh phaù quaân aáy, cho ñeán taùm vaïn boán ngaøn oaùn giaëc
phieàn naõo muoán phaù hoaïi thì Boà-taùt cuõng duøng nhaãn nhuïc ñeå dieät tröø
chuùng. Boà-taùt chaúng nhöõng chæ chòu nhaãn nhuïc vôùi Thieân ma, ñaïi
quaân oaùn giaëc phieàn naõo, cho ñeán oaùn giaëc raát nhoû thaáp cuõng duøng
nhaãn nhuïc ñeå ñieàu phuïc. Ñoù goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña.
Gioáng nhö con cuûa vua, hoïc thoâng suoát phaùp cuûa vua, khi vua
baêng haø, thì thaùi töû aáy keá thöøa ngoâi vua, thoáng laõnh nhaân daân trong
nöôùc thöïc haønh naêm loaïi Chaùnh phaùp:
1. Khoâng saùt sinh.
2. Khoâng troäm caép.
3. Khoâng taø haïnh.
4. Khoâng noùi lôøi hö doái.
5. Khoâng thu thueá ngoaøi chöùc phaän.
Neáu trong nöôùc coù ngöôøi phaïm giôùi saùt sinh thì vua maéc toäi vaøo
ñieàu thöù saùu. Troäm caép, taø haïnh vaø voïng ngöõ cuõng nhö vaäy. Vì sao?
Vì ñuùng phaùp hay khoâng ñuùng phaùp thì vua laø caên baûn. Duø phöôùc hay
toäi thì vua thuoäc moät phaàn cuûa ñieàu thöù saùu. Ñaïi Boà-taùt cuõng nhö
vaäy, taâm laø ñaát nöôùc, coøn ñaïi Bi laø vua. Laáy naêm phaùp nhaãn ñeå
tuyeân boá trong nöôùc, ñoù laø ñaùnh ñaäp, maéng chöûi, saân, giaän, gieãu côït.
Naêm phaùp naøy ñeàu phaûi nhaãn nhuïc, neáu ai vi phaïm thì maéc toäi naëng.
Naøy Töø Thò! Gioáng nhö noâng phu khi muoán gieo troàng thì phaûi
daãn nöôùc vaøo ruoäng. Tröôùc tieân phaûi söûa sang keânh raïch roài môùi
khôûi coâng, trong luùc laøm, gaëp ñaù nuùi, ño ñaøo xôùi khoâng ñöôïc neân oâng
ta döøng laïi. Ñaïi Boà-taùt khoâng nhö vaäy, ôû trong ñoàng hoang roäng lôùn
sinh töû luaân hoài, muoán ñaøo keânh trí daãn nöôùc cam loà, trong luùc tu taäp,
laïi gaëp ñaù saân giaän, khoâng coù caùch gì tröø ñöôïc, chæ duøng nhaãn nhuïc
quaùn saùt thaät kyõ ñeå ñaøo phaù noù.
Laïi nöõa, taát caû quoác vöông, ñaïi thaàn, tröôûng giaû, cö só ñeàu duøng
anh laïc ñeå trang söùc. Chö Phaät, Phaùp vöông, Boà-taùt... luoân duøng
chuoãi anh laïc nhaãn nhuïc ñeå trang nghieâm thaân. Neáu gaëp chuùng sinh
voâ côù khinh khi phaûn boäi thì duøng ñaïi Bi nhaãn nhuïc ñeå cöùu hoä hoï.
Nhaãn nhuïc naøy laø thaày moâ phaïm cuûa Bí-soâ, Bí-soâ-ni. Laáy Tín, Taán,
Nieäm, Ñònh, Tueä ñeå laøm röøng caây, laáy Tònh giôùi laøm caønh laù. Löûa
saân trong röøng caây naøy buøng leân, ñoát chaùy caønh laù giôùi, khoâng caùch
gì laøm daäp taét ñöôïc. Chæ duøng möa nhaãn nhuïc môùi coù theå dieät tröø,
laøm cho taát caû khoå naïn ñôøi hieän taïi, vò lai vónh vieãn khoâng coøn lo sôï.
Ngöôøi khoâng nhaãn nhuïc, trong ñôøi hieän taïi ñi, ñöùng, naèm, ngoài khoâng
coù an laïc, thì vôùi ñôøi vò lai laøm sao coù söï an vui? Ñaïi Boà-taùt laáy söùc
nhaãn nhuïc laøm aùo giaùp, keû taïo toäi kia laø Chieân-ñaø-la duøng tay saân
giaän, caàm cung voïng töôûng, phoùng muõi teân lôøi thoâ aùc baén vaøo aùo
giaùp nhaãn nhuïc, nhöng cung teân kia töï nhieân bò gaõy, trong khi ñoù aùo
giaùp nhaãn nhuïc khoâng bò toån hoaïi moät tí naøo caû. Cung teân aáy naùt
vuïn, bieán thaønh hoa sen.
Töø Thò neân bieát! Boà-taùt tu haønh nhö vaäy goïi laø Nhaãn nhuïc ba-
la-maät.
Laïi nöõa, gioáng nhö thuoác a-giaø-ñaø ôû theá gian coù theå tröø taát caû
beänh khoå cho mình vaø ngöôøi, Boà-taùt cuõng vaäy, caàm thuoác giaø-ñaø
nhaãn nhuïc coù theå trò taát caû beänh saân giaän, phieàn naõo cho mình vaø
ngöôøi. Ñoù goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña. Gioáng nhö baûo chaâu minh
nguyeät ôû theá gian, ngöôøi chuû luoân caàm ñi qua ñoàng hoang roäng lôùn,
hoaëc ôû giöõa sa maïc, khoâng moät choã naøo coù nöôùc. Trong ñeâm traêng,
oâng ta caàm baûo chaâu höôùng leân maët traêng vaø laáy ñoà höùng thì töï
nhieân nöôùc chaûy xuoáng, chuû buoân uoáng vaøo vöôït qua ñöôïc ñoàng
hoang sa maïc aáy. Boà-taùt cuõng vaäy, caàm baûo chaâu minh nguyeät nhaãn
nhuïc vöôït qua sa maïc ñoàng hoang sinh töû, tuyeät ñoái khoâng coù chuùt
nöôùc trí tueä, toaøn laø phieàn naõo. Boà-taùt caàm chaâu baùu nhaãn nhuïc
höôùng leân maët traêng Phaät trí ñeå höùng nöôùc Phaät phaùp, sau khi uoáng
nöôùc Phaät phaùp roài, Boà-taùt thoaùt khoûi sinh töû, ñeán bôø Nieát-baøn.
Naøy Töø Thò! Gioáng nhö maët ñaát, taát caû caây coû ñeàu nhôø ñoù maø
ñöôïc sinh tröôûng, taát caû höõu tình nhôø ñoù maø soáng. Nhaãn nhuïc cuõng
vaäy, taát caû Ñaïi Boà-taùt trong möôøi Ñòa tu taäp saùu phaùp Ba-la-maät-ña
ñeàu döïa vaøo nhaãn nhuïc maø sinh tröôûng, nhôø vaøo nhaãn nhuïc maø ñöôïc
an truï.
Laïi nöõa, gioáng nhö caùi thang raát cao lôùn, chuùng sinh leo leân, ñi
thaúng ñeán Phaïm thieân. Thang nhaãn nhuïc cao lôùn cuõng vaäy, Boà-taùt
leo leân ñeán ñòa vò Thieân trung thieân (Phaät).
Laïi nhö hoïa só gioûi tay ngheà, veõ nhöõng böùc tranh vôùi ñöôøng neùt
maøu saéc ñeïp saéc saûo. Hoïa só nhaãn nhuïc cuõng vaäy, coâng ñöùc trang
nghieâm thaønh töïu vieân maõn.
Laïi gioáng nhö hö khoâng noåi ñaùm maây lôùn roài möa döõ doäi, nöôùc
chaûy leânh laùng laøm troâi ñi taát caû caây coû, hoa quaû vaøo soâng Haèng, roài
troâi daït ra bieån lôùn. Boà-taùt cuõng vaäy, taâm nhö hö khoâng coù theå noåi
leân taát caû maây töø bi, möa xuoáng phaùp lôùn, doøng nöôùc nhaãn nhuïc chaûy
maïnh laøm troâi taát caû caây coû saân giaän vaø hoa phieàn naõo, chaûy vaøo
soâng trí, roài chuyeån ñeán bieån lôùn thanh tònh Nieát-baøn. Thaáy caùc khoå
naõo trong luaân hoài sinh töû, Boà-taùt laáy söùc nhaãn nhuïc ñeå thay theá
nhaãn chòu cho hoï, traûi qua traêm ngaøn kieáp khoâng töø meät moûi, cuõng
khoâng töø boû hoï ñeå thuû laáy Nieát-baøn. Ñaïi Boà-taùt duøng söùc nhaãn nhuïc
coù theå xaû boû taát caû ñaàu, maét, tuûy, naõo, thaân, thòt, tay chaân vaø caû thaân
maïng cuûa mình maø khoâng tieác nuoái. Keû phaøm phu khoâng coù trí, nghe
noùi vaäy raát kinh haõi, rôïn caû toùc gaùy, noùi raèng: “Laøm sao coù theå xaû boû
ñöôïc nhö vaäy?” Boà-taùt duøng söùc nhaãn nhuïc nhö vaäy neân sinh ra nôi
naøo, dung maïo cuõng raát ñoan chaùnh, taát caû chuùng sinh raát thích nhìn,
trong ñaïi hoäi thöôøng ñöôïc chö Phaät khen ngôïi. Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt
an truï vaøo söùc nhaãn nhuïc moät caùch kieân coá, baát ñoäng, gioáng nhö nuùi
Dieäu cao, duø bò gioù döõ xoaùy nhöng vaãn khoâng lay ñoäng. Nuùi Dieäu
cao nhaãn nhuïc cuõng vaäy, duø bò gioù döõ saân giaän noåi leân vaãn khoâng theå
naøo laøm lay ñoäng ñöôïc.
Nhöõng ngoaïi ñaïo soáng vôùi baïn aùc neân sinh taâm taø kieán, tu caùc
khoå haïnh nhö: loõa hình, nhòn ñoùi, duøng naêm ngoïn löûa ñoát thaân, nhaøo
xuoáng nuùi saâu, lao vaøo löûa... cho raèng nhö vaäy thì ñöôïc sinh leân trôøi,
khoâng tin chaùnh phaùp. Thaáy vaäy, Boà-taùt môû loøng töø bi thò hieän cuõng
tu khoå haïnh nhö hoï nhöng khoå haïnh gaáp traêm laàn, laøm cho nhöõng
ngoaïi ñaïo aáy cung kính, toân Boà-taùt laøm Thaày moâ phaïm. Sau ñoù, Boà-
taùt ñem chaùnh phaùp höôùng daãn hoï ñeå boïn taø kieán kia truï trong chaùnh
kieán.
Laïi coù ngoaïi ñaïo noùi nhö vaày: “Nôi thaân ta coù ngaõ ôû trong taâm,
lôùn gioáng nhö ngoùn tay caùi, noù khoâng bò chöôùng ngaïi vaø cuõng khoâng
coù hình töôùng, chæ coù Thieân nhaõn môùi nhìn thaáy ñöôïc, maø nhaõn caên
naøy laø thò giaû cuûa ngaõ. Maét ñaõ thaáy ñöôïc roài, lieàn baùo cho ngaõ bieát;
tai, maét, muõi, löôõi cuõng nhö vaäy. Do nhaân duyeân naøy, neáu coù chuùng
sinh maéng chöûi ta thì ngöôøi maéng nhieác ñöôïc sinh leân trôøi, coøn ngöôøi
bò nhuïc chòu maéng thì cheát ñoïa ba ñöôøng aùc. Gioáng nhö nhieàu ngöôøi
cuøng phuïc vuï moät oâng töôùng, neáu ai cheâ bai caùi ngaõ cuûa oâng töôùng
thì moïi ngöôøi kia cuøng gieát, neáu khoâng gieát ngöôøi cheâ bai thì moïi
ngöôøi kia bò maéc toäi. Boà-taùt do söùc nhaãn chòu, thöông xoùt boïn taø kieán
kia neân nhaãn chòu, duøng moïi caùch ñeå tröø söï thaáy hieåu sai cuûa hoï.
Gioáng nhö möa ñuùng muøa, caây coû nhôø ñoù maø ñöôïc thaám nhuaàn, phaùt
trieån keát traùi. Boà-taùt nhaãn nhuïc cuõng vaäy.
Nhö trôøi saép möa, kieán ra hang
Doàn ñaát thaønh ñoáng laøm hang ôû,
Cha meï baát tònh coù thaân ta
Trong ñoù voïng thöùc chaáp laøm ngaõ.
Saéc löïc töông tuïc yû maïnh meõ
Ngöôøi trí quaùn kyõ nhö aûo moäng
Chæ trong moät nieäm thaønh caùt buïi
Nhö voi ñaïp ñaát kia tan naùt.
Saùt-na hôi thôû sinh dieät mau
Ñi ñöùng naèm ngoài ñeàu laø khoå
Phaûi roõ saéc thaân: khoå, voâ thöôøng
ÔÛ ñoù, ngöôøi trí ñaâu tham tröôùc.
Chö Thieân, Phaïm soáng ñôøi khoå haïnh
Raén ñoäc nhìn thaáy khoâng theå haïi
Neáu truùng thöông coù chuù, thuoác giaûi
Noïc ñoäc voâ thöôøng ai cöùu ñöôïc?
Phaùp laønh deã tu laïi quaêng boû
Duïc laïc baïi hoaïi coá tham caàu
Ngöôøi trí quaùn saùt khoâng theå thaønh
Gioáng nhö aùo dô ñem nhuoäm ngheä.
Boà-taùt neân ñem phaùp voâ ngaõ noùi cho nhöõng keû ngoaïi ñaïo raèng:
“Ngaõ maø oâng chaáp, ôû trong hay ôû ngoaøi? Quaù khöù hay vò lai? Neáu
oâng noùi coù thì khi qua ñôøi, ngaõ coù theå cöùu oâng ñöôïc. Neáu khoâng theå
cöùu oâng ñöôïc thì phaûi bieát roõ laø khoâng coù ngaõ. Gioáng nhö trung thaàn
moät loøng thôø vua, neáu vua ôû trong tình traïng nguy nan thì chaéc chaén
phaûi cöùu vua. Nay oâng khoâng coù khaû naêng cöùu ñöôïc thì bieát chaéc laø
khoâng coù ngaõ. Neáu coù ngaõ thì phaûi ñöôïc töï taïi, sao laïi bò voâ thöôøng
phaù hoaïi?
Chuùng sinh bò caùc khoå cuûa quyû voâ thöôøng böùc baùch laøm cho
töøng boä phaän treân thaân theå boãng nhieân phaân lìa maø cheát. Neáu coù ngaõ
thì traùnh ñöôïc naïn naøy, ñaõ khoâng traùnh khoûi söï phaân ly thì neân bieát
khoâng coù ngaõ. Do ñoù boïn ngoaïi ñaïo caùc oâng töø voâ thæ ñeán nay phuïng
thôø caùi ngaõ maø taïo ra bao nghieäp aùc, chòu khoå cuøng cöïc. Neân bieát caùi
ngaõ naøy khoâng coù chuùt aân ñöùc naøo caû. Neáu oâng phuïng thôø noù, laâu
ngaøy noù seõ boû oâng maø ñi, roài daãn thaân oâng giao cho thuù aùc, hoå baùo,
choù soùi ñeå xeù aên, nhöng caùi ngaõ thì ñaõ töø boû oâng ñeå ñi tìm thaân khaùc.
Neáu tính ra thì noù ñaõ boû oâng töø voâ thæ ñeán nay coù voâ löôïng, voâ soá
kieáp laàn nhö vaäy vaø hieän taïi, vò lai cuõng theá. Neáu oâng noùi taâm laø
thaàn thöùc thì thaân ta laø ñaày tôù. Neân bieát thaân naøy laø ngaõ sôû, töø voâ thæ
ñeán nay ñaõ thoï thaân voâ soá kieáp, chaúng bieát bao nhieâu laàn maø noùi!
Nhö vaäy caùc thaân laø moät ngaõ hay nhieàu ngaõ? Neáu nhieàu ngaõ töùc laø
voâ thöôøng, vì voâ thöôøng neân noùi coù ngaõ laø khoâng ñuùng. Neáu ngaõ laø
moät thì phaûi thöôøng truï, luoân giöõ moät thaân, khoâng theå dôøi chuyeån.
Nhöng vì khoâng truï cho neân caùi moät naøy cuõng khoâng thaønh. OÂng neân
suy nghó quaùn saùt, duø nhieàu ngaõ hay moät ngaõ ñeàu khoâng ñuùng. Do ñoù
bieát raèng taâm chaúng phaûi laø ngaõ.
Laïi quaùn thaân chaúng phaûi laø ngaõ sôû, cuõng chaúng phaûi ñaày tôù.
Neáu thaân thuoäc veà ngaõ thì ñi, ñöùng, naèm, ngoài, sinh, giaø, beänh, cheát
phaûi thuoäc veà ngaõ, nhöng ngaõ chöa sai baûo maø töï nhieân ñeán thì roõ
raøng thaân khoâng thuoäc veà ngaõ. Neáu thuoäc veà ngaõ thì baûo phaûi soáng
maõi, khoâng theå giaø cheát. Ñi, ñöùng, naèm, ngoài cuõng vaäy, thay ñoåi voâ
thöôøng thì nhaát ñònh chaúng phaûi ngaõ sôû, vì vaäy bieát chaéc raèng khoâng
coù ngaõ vaø ngaõ sôû. OÂng neân bieát raèng: neáu oâng chaáp ngaõ thì ñoù laø
giaëc lôùn cuûa oâng. Vì sao vaäy? Vì ñôøi tröôùc oâng ñaõ tích luõy caên laønh
maø ñöôïc quaû baùo naêm duïc, ñeán ñôøi nay oâng ñaõ höôûng heát. Hieän taïi
oâng taïo bao nghieäp aùc, do nghieäp löïc maø oâng bò giao cho cai nguïc.
Neáu coù ngaõ sao khoâng cöùu nhau?”
Ñaïi Boà-taùt duøng söùc nhaãn nhuïc cöùu vôùt höõu tình thoaùt khoûi aùc
quyû ngaõ vaø ngaõ sôû ñeå hoï ñöôïc chaùnh kieán giaûi thoaùt, laøm cho xa lìa
ngaõ vaø ngaõ sôû, thaáy taát caû phaùp taùnh voán khoâng tòch. Ñoù goïi laø Boà-
taùt tu taäp Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña.

Naøy Töø Thò! Gioáng nhö coù ngöôøi vì baûo veä con neân laøm chuù
thuaät ñeå caùc aùc quyû khoâng ñeán phaù hoaïi. Boà-taùt cuõng vaäy, duøng chuù
nhaãn nhuïc ñeå baûo veä chuùng sinh, laøm cho oaùn thuø, saân... khoâng theå
naøo phaù hoaïi ñöôïc.
Naøy Töø Thò! Ví nhö coù ngöôøi bò gai ñaâm vaøo chaân, oâng ta
muoán tìm da che khaép maët ñaát ñeå khi ñi khoûi phaûi lo sôï. Ngöôøi trí
hoûi: “OÂng tìm da ñeå laøm gì?” Ngöôøi kia traû lôøi moïi vieäc nhö treân,
ngöôøi trí quôû traùch raèng: “OÂi, naøy ngöôøi ngu! Ngöôi khoâng neân laøm
nhö vaäy, chæ caàn laáy ít da ñeå laøm giaøy ñi laø khoâng bò thöông toån.
Caàn gì phaûi duøng nhieàu da ñeå traûi khaép maët ñaát nhö theá!” Keû phaøm
phu cuõng vaäy, taïo oaùn thuø khaép nôi, bò oan gia moïi nôi caàm dao
muoán ñeán gieát ñeå traû thuø. Thaáy vaäy, Boà-taùt raát thöông xoùt, duøng
nhaãn nhuïc ñeå laøm giaøy da che chôû thaân taâm hoï. Ñöôïc che chôû thì
hoï laøm gì coù oaùn thuø caàm dao ñeán haïi. Ñoù laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-
ña.
Ví nhö coù ngöôøi ñem lôøi ñoäc aùc huûy nhuïc, Boà-taùt nghe vaäy
khoâng neân noåi saân maø phaûi quaùn saùt: Ngöôøi maéng aáy laø ai? Ngöôøi bò
maéng laïi laø ai? Hai thaân mình vaø ngöôøi coù möôøi hai xöù: nhaõn xöù thaáy
saéc, nhó xöù nghe tieáng, tyû xöù ngöûi höông, thieät xöù neám muøi, thaân xöù
caûm giaùc xuùc, yù xöù bieát phaùp. Nhöng nhaõn xöù aáy thaät chaúng phaûi laø
ngaõ. Neáu khoâng phaûi ngaõ thì toäi loãi nhaõn xöù cuûa mình vaø ngöôøi seõ
thuoäc veà ai? Neáu coù toäi loãi thì caàn phaûi trò phaït. Quaùn saùt thaät kyõ nhö
vaäy thì caû hai ñeàu khoâng coù toäi loãi. Ñaõ khoâng coù toäi loãi thì ai nhaän, ai
maéng ñeå maø saân giaän? Quaùn saùt nhö vaäy, cho ñeán phaùp xöù cuõng theá.
Ngoaøi möôøi hai xöù ra khoâng coù moät vaät naøo nöõa. Ngöôøi maéng, ngöôøi
chòu maéng, caû hai ñeàu khoâng. Luùc aáy maø suy nghó thì taâm saân khoâng
coøn nöõa. Neáu nghe lôøi thoâ aùc neân quaùn saùt thaät kyõ, lôøi noùi aáy coù caùi
gì laø thoâ aùc? Hai chöõ thoâ vaø lôøi ñeàu khoâng sinh cuøng moät luùc, luùc thoâ
thì chaúng phaûi laø lôøi noùi, luùc lôøi noùi thì chaúng phaûi laø thoâ, sinh dieät
trong töøng saùt-na khoâng bao giôø ñôïi nhau. Hai chöõ coøn khoâng coù
huoáng gì coù nhieàu söï maéng nhieác. Laáy ñaây maø quaùn saùt thì trong
traêm ngaøn kieáp noùi lôøi thoâ aùc aáy khoâng coøn laø lôøi nhuïc maï nöõa.
Laïi quaùn saùt veà ngöôøi maéng chöûi vaø phaùp maéng chöûi, caû hai
ñeàu voâ thöôøng, khoâng döøng laïi daãu moät saùt-na thì saân caùi gì? Cho
neân bieát raèng quaù khöù ñaõ qua roài, töông lai thì chöa ñeán, coøn hieän
taïi khoâng ñöùng yeân. Phaùp maéng chöûi ñaõ laø khoâng thì thaân ta cuõng
vaäy, ñoàng vôùi söï voâ thöôøng, sinh dieät khoâng ñöùng yeân aáy. Vì khoâng
ñöùng yeân cho neân taát caû ñeàu troáng khoâng. Khi quaùn saùt nhö vaäy, voâ
löôïng oaùn thuø ñoàng thôøi tieâu dieät. Neáu lìa söï quaùn naøy maø chaáp
töôùng phaân bieät thì chæ goïi laø nhaãn nhuïc chöù khoâng ñöôïc goïi Nhaãn
nhuïc ba-la-maät-ña. Naêm uaån voâ ngaõ cho ñeán möôøi taùm giôùi... cuõng
ñeàu voâ ngaõ, nhö huyeãn nhö hoùa, khen cheâ ñeàu bình ñaúng, baûn taùnh
ñeàu bình ñaúng.
Naøy Töø Thò! Thaáy ngöôøi maéng chöûi, Ñaïi Boà-taùt neân sinh loøng
thöông xoùt vaø nghó raèng: “Ngöôøi aáy bò ma saân baét giöõ, bò phieàn naõo
che laáp neân maéng chöûi nhö vaäy. Ta muoán dieät tröø con ma naøy neân
kheùo tu hoïc Nhaãn ñaø-la-ni ñeå khoâng sinh saân giaän, khoâng ñeå saân
giaän vaø caùc phieàn naõo khaùc laøm toån haïi chuùng sinh. Neáu ta saân thì
ma quyû laøm meâ hoaëc thaân ta; do ñoù maø thöông xoùt ñoái vôùi ngöôøi
maéng chöûi kia vaø luoân nhaãn chòu.” Maëc duø tu taäp nhö vaäy nhöng chæ
goïi laø nhaãn nhuïc. Neáu khoâng phaân bieät thì goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-
maät-ña.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt khi haønh an nhaãn bò ngöôøi caàm dao beùn
ñeán chaët tay chaân mình, Boà-taùt vaãn vui veû vôùi ngöôøi aáy vaø töôûng
nghó ñoù laø Thieän tri thöùc cuûa mình. Gioáng nhö coù ngöôøi sau khi boá thí
roài loøng raát vui veû vaø nghó raèng: “Nay ta ñöôïc phöôùc baùo lôùn. Ñoái
vôùi ngöôøi nhaän boá thí kia ta phaûi thöôøng nhôù aân ñöùc cuûa hoï. Ngöôøi
beân caïnh thaáy vaäy ñeàu phaûi sinh loøng tuøy hyû. Cuõng vaäy, Boà-taùt thaáy
ngöôøi caét xeû thaân mình, neân vui möøng nghó raèng: “Ngöôøi kia vì dieät
tröø toäi nghieäp cho ta vaø cho ta phaùp taøi neân ñaõ laøm nhö vaäy. Vì ta maø
bò tieáng xaáu aùc, maát ñi söï an vui giaûi thoaùt cuûa trôøi vaø ngöôøi, coøn
phaûi chòu khoå trong ba ñöôøng aùc. Do ñaây, ngöôøi ñoù laø baïn laønh chí
thaân cuûa ta, ñaõ hoaøn thaønh Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña cho ta. Vôùi
ngöôøi ñoù, ta neân kính troïng, cho ñeán khi chöùng Boà-ñeà cuõng khoâng
queân aân ñöùc aáy, huoáng gì trôû laïi saân haän. Neáu saân giaän töùc laø ñaõ
phaûn boäi laïi aân ñöùc cuûa hoï. Do ñaây maø caøng cung kính, nghó töôûng
ñaây laø thaày mình. Maëc daàu nhaãn ñieàu khoù nhaãn, nhöng coøn söï phaân
bieät giöõa mình vaø ngöôøi thì chæ goïi laø nhaãn nhuïc, chöù khoâng ñöôïc goïi
laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña.”
Laïi nöõa, neáu ôû nôi thanh vaéng coù ngöôøi ñeán cheâ bai Boà-taùt
raèng: “OÂng ñaõ aên troäm, haønh daâm duïc, ñaùnh maéng, haønh thích”. Boà-
taùt nhaãn nhuïc, töï tö duy nhö vaày: “Ñoù chaúng phaûi loãi cuûa hoï maø laø
do ñôøi tröôùc ta ñaõ töøng ñaùnh maéng, haønh thích hoï. Do dö nghieäp cuûa
ta coøn soùt laïi neân phaûi nhaän laáy söï traùch maéng cuûa ngöôøi aáy. Vì ta
maø ngöôøi kia phaûi ñoïa vaøo ñöôøng aùc, neân ôû trong loaøi ngöôøi phaûi coù
loøng ñaïi Bi nhaãn.” Laïi tö duy: “Taâm naøy cuûa ta raát gian traù, sôï ñoïa
ñòa nguïc maø nhaãn nhuïc, laïi muoán thaønh töïu Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña
ñeå ngöôøi caét xeû kia phaûi ñoïa ba ñöôøng aùc.” Tö duy nhö vaäy caøng
thaáy xaáu hoå. Bieát loãi cuûa mình, Boà-taát caûm thaáy xaáu hoå lieàn töôûng
ngöôøi kia laø Thieän tri thöùc, sinh loøng toân troïng. Nhöng ñoù chæ laø nhaãn
nhuïc chöù khoâng phaûi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña, vì coù phaân bieät giöõa
mình vaø ngöôøi.
Laïi nöõa, Boà-taùt bieát saân giaän laø phaùp gaây ra caùc khoå, bieát haïnh
nhaãn nhuïc laø nguoàn goác cuûa vaïn haïnh. Do ñoù maø haønh nhaãn nhuïc,
nhöng chæ goïi laø nhaãn nhuïc, khoâng ñöôïc goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-
ña. Vì sao vaäy? Vì coøn coù phaân bieät thieän aùc.
Boà-taùt quaùn thaân naêm uaån coù naêm loaïi toäi loãi, laø choã taäp hôïp
gaây ra caùc khoå vaø noù thay ñoåi trong saùt-na, goàm naêm thöù baát tònh,
goàm ba möôi saùu vaät ueá tröôïc, khoâng coù ngaõ vaø ngaõ sôû, taát caû ñeàu laø
khoâng. Rieâng boïn ngoaïi ñaïo taø kieán chaáp thaân naøy laø an laïc, thöôøng
truï baát bieán, laø phaùp thanh tònh, coù ngaõ vaø ngaõ sôû. Boà-taùt quaùn kyõ
naêm phaùp naøy cuøng taát caû höõu tình cuõng vaäy. Ñaõ bieát vaäy roài, khi
nghe maéng chöûi, khoâng neân saân giaän, ñöôïc khen ngôïi khoâng vui
möøng. Ñoù chæ goïi laø nhaãn nhuïc, khoâng phaûi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-
ña.
Naøy Töø Thò! Nay ta seõ löôïc noùi veà ba möôi hai loaïi nhaãn nhuïc
cuûa Boà-taùt. Ñoù laø: khoâng tham lam, khoâng saùt haïi, khoâng gaây phieàn
naõo, khoâng saân nhueá, khoâng oaùn haän, khoâng böïc töùc, khoâng tranh
luaän, khoâng nhieãm caûnh duïc, hay giöõ taâm mình vaø ngöôøi, thuaän taâm
Boà-ñeà, khoâng coù taâm phaân bieät, khoâng vöôùng vaøo sinh töû, tuøy thuaän
nghieäp quaû, thaân thanh tònh, khaåu yù thanh tònh, kieân coá khoâng thoaùi
lui, noùi naêng töï taïi, khoâng tính toaùn, töï giaùc Thaùnh trí, giöõ gìn yù
ngöôøi, tu boán phaïm haïnh khoâng sinh theo do thieàn löïc, ôû trong trôøi,
ngöôøi an laïc töï taïi, töôùng toát vieân maõn, Phaïm aâm vi dieäu, dieät tröø caùc
ñieàu aùc, lìa boû xan tham, ñoaïn tröø ganh tî, xaû boû caùc oaùn giaëc, gaàn
Boà-ñeà phaàn, lìa ñieàu baát thieän, thích ôû nôi thanh vaéng, ñaït ñöôïc caùc
phaàn Phaät phaùp. Ñoù laø ba möôi hai loaïi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña. Boà-
taùt tu haønh ñaày ñuû ba möôi hai loaïi nhaãn nhuïc aáy thì chöùng ñöôïc Voâ
sinh phaùp nhaãn vaø mau ñeán Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Naøy Töø Thò! Sao goïi laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña? Nghóa laø
neáu coù ngöôøi ñeán maéng chöûi thì ta neân quaùn tieáng maéng chöûi aáy
nhö tieáng voïng trong hang. Khi bò ñaùnh ñaäp neân quaùn thaân naøy nhö
boùng (hình töôùng) trong göông. Neáu bò saân neân quaùn taâm naøy nhö
huyeãn nhö hoùa. Neáu bò phaãn noä neân quaùn taâm naøy taùnh voán khoâng
naùo ñoäng. Neáu ñöôïc lôïi döôõng neân quaùn taâm naøy töï taùnh ñieàu phuïc,
khoâng vui möøng. Neáu maát lôïi döôõng neân quaùn taâm naøy thieän dieäu,
tòch tónh, khoâng neân saân giaän. Neáu bò cheâ bai neân quaùn thaân naøy
nhö hö khoâng, khoâng neân traû thuø. Neáu ñöôïc khen ngôïi neân quaùn töï
thaân naøy taùnh khoâng ngaõ maïn, khoâng coáng cao. Neáu ñöôïc ca tuïng
neân quaùn taâm naøy taùnh xöa nay khoâng tòch, khoâng vui möøng. Neáu
bò cô hieàm neân quaùn taâm taùnh voán xa lìa sôï haõi, khoâng sinh lo
buoàn. Khi gaëp khoå neân quaùn phaùp taùnh voán khoâng böùc baùch, khoâng
thaáy töôùng khoå. Khi ñöôïc vui veû, neân quaùn thaät taùnh thöôøng truï baát
bieán, khoâng coù töôùng khoå vui. Khi Ñaïi Boà-taùt truï trong nhaãn nhuïc
thì taùm loaïi gioù khoâng theå naøo laøm ñoäng chuyeån ñöôïc. Vì sao? Vì
laáy taâm Boà-ñeà truï vaøo töôùng chaân thaät, xa lìa bæ thöû, thaáy ñöôïc
Phaùp thaân. Neáu coù vieäc gì baát an cuõng ñeàu nhaãn nhuïc. Muoán chieán
thaéng caùc ma oaùn neân laøm taát caû nhöõng vieäc khoù laøm ñeå ñieàu phuïc
ngoaïi ñaïo taø kieán.
Töø Thò neân bieát! Nay ta seõ löôïc noùi veà Nhaãn nhuïc ba-la-maät-
ña.
Naøy Töø Thò! Neáu quaùn voâ thöôøng thì lìa töôùng ngaõ kia maø taâm
ñöôïc an nhaãn, chaúng phaûi nhaãn chaân thaät. Neáu quaùn töôùng thieän,
baát thieän cuûa caùc phaùp maø taâm ñöôïc nhaãn nhuïc, ñoù chaúng phaûi laø
nhaãn chaân thaät. Neáu quaùn kyõ nhaãn möôøi hai xöù ñoái vôùi caên traàn lìa
töôùng saân giaän maø ñöôïc nhaãn nhuïc, ñoù chaúng phaûi chaân thaät nhaãn.
Neáu quaùn saân giaän cho laø ñieân ñaûo, nhaãn laø chaân chaùnh, bieän bieät
taø chaùnh thì chaúng phaûi laø nhaãn chaân thaät. Laïi thaáy nhaãn coù lyù,
maéng chöûi laø phi lyù, nhaãn nhö vaäy maø coøn chaáp töôùng thì chaúng
phaûi nhaãn chaân thaät. Laïi nöõa, neáu truï vaøo nhaãn taùm chaùnh, lìa nhaãn
taùm taø; nhaãn ñaïo hay phi ñaïo thì chaúng phaûi chaân thaät nhaãn. Laïi
nöõa, khoâng quaùn nhaãn caùc phaùp voâ thöôøng, voâ ngaõ, baát tònh, khoå,
maø chæ quaùn caùc phaùp thöôøng, laïc, ngaõ, tònh, Voâ sinh phaùp nhaãn.
Nhaãn maø traùi ngöôïc nhau nhö vaäy chaúng phaûi nhaãn chaân thaät. Nhaãn
phaùp khoâng maø khoâng nhaãn caùc kieán chaáp; nhaãn phaùp voâ töôùng maø
khoâng nhaãn phaùp höõu töôùng; nhaãn phaùp voâ nguyeän, khoâng nhaãn
phaùp höõu nguyeän; nhaãn phaùp voâ haønh, khoâng nhaãn phaùp höõu haønh;
nhaãn phaùp khoâng phieàn naõo, khoâng nhaãn phaùp phieàn naõo; nhaãn caùc
phaùp thieän, khoâng nhaãn caùc phaùp aùc; nhaãn phaùp xuaát theá gian,
khoâng nhaãn phaùp theá gian; nhaãn phaùp khoâng loãi, khoâng nhaãn phaùp
coù loãi; nhaãn phaùp voâ laäu, khoâng nhaãn phaùp höõu laäu; nhaãn phaùp
Nieát-baøn, khoâng nhaãn phaùp sinh töû... Nhaãn nhö vaäy laø nhaãn ñoái trò,
chaúng phaûi laø nhaãn cöùu caùnh.
–Baïch Theá Toân! Ngöôøi nhaãn nhuïc nhö vaäy laø nhaãn khoâng cöùu
caùnh. Vaäy thì theá naøo laø nhaãn cöùu caùnh? Cuùi xin Ngaøi phaân bieät giaûi
noùi.
–Naøy thieän nam! Nhaãn chaân thaät laø duøng chaùnh trí tueä thoâng
hieåu baûn taùnh cuûa taát caû caùc phaùp ñeàu khoâng. Taùnh khoâng naøy cuøng
vôùi baûn taùnh cuûa caùc phaùp khoâng hai. Taùnh cuûa caùc phaùp laø khoâng
taùnh, baûn taùnh chaùnh trí laø thanh tònh, khoâng hai, khoâng khaùc, khoâng
ñoaïn. Do ñoù neân bieát raèng phaùp cuûa theá gian laø khoâng. Khoâng laø
phaùp theá gian, baûn taùnh cuûa hai phaùp khoâng lìa nhau. Nhaãn nhö vaäy
goïi laø nhaãn cöùu caùnh.
Laïi nöõa, duøng chaùnh trí tueä thoâng hieåu taùnh cuûa caùc phaùp laø
taùnh voâ töôùng. Taùnh voâ töôùng laø baûn taùnh cuûa caùc phaùp, baûn taùnh
khoâng hai. Taùnh cuûa caùc phaùp vaø taùnh voâ töôùng laø baûn taùnh chaùnh
trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Cho neân bieát raèng taát caû phaùp laø voâ töôùng, voâ töôùng laø taát caû phaùp.
Baûn taùnh cuûa hai phaùp khoâng lìa nhau. Nhaãn nhö vaäy goïi laø nhaãn
cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä thoâng hieåu taùnh cuûa caùc phaùp laø taùnh voâ
nguyeän, taùnh voâ nguyeän laø taùnh cuûa caùc phaùp vì baûn taùnh khoâng
hai. Taùnh voâ nguyeän vaø taùnh cuûa caùc phaùp laø baûn taùnh chaùnh trí
thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn.
Cho neân bieát raèng taát caû phaùp laø voâ nguyeän, voâ nguyeän laø taát caû
phaùp, vì baûn taùnh hai phaùp khoâng lìa nhau. Nhaãn nhö vaäy laø nhaãn
cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä hieåu roõ taùnh cuûa taát caû haønh laø taùnh khoâng
haønh. Taùnh khoâng haønh vaø taùnh taát caû haønh, baûn taùnh khoâng hai.
Taùnh taát caû haønh vaø taùnh khoâng haønh laø baûn taùnh chaùnh trí thanh
tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhaãn nhö
vaäy goïi laø nhaãn cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä thoâng hieåu taùnh phieàn naõo laø taùnh khoâng
phieàn naõo. Taùnh khoâng phieàn naõo vaø taùnh phieàn naõo laø baûn taùnh
khoâng hai. Taùnh phieàn naõo vaø taùnh khoâng phieàn naõo laø baûn taùnh
chaùnh trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng khaùc, khoâng hai phaàn, khoâng
ñoaïn. Nhaãn nhö vaäy goïi laø nhaãn cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä thoâng suoát taát caû taùnh thieän laø taùnh baát
thieän. Taùnh thieän töùc laø taùnh baát thieän, laø baûn taùnh khoâng hai. Taùnh
thieän vaø taùnh baát thieän laø baûn taùnh chaùnh trí thanh tònh, khoâng hai,
khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhaãn nhö vaäy goïi laø nhaãn
cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä thoâng suoát taùnh phaùp xuaát theá gian töùc laø
taùnh phaùp theá gian. Taùnh phaùp theá gian vaø taùnh phaùp xuaát theá gian laø
baûn taùnh khoâng hai. Taùnh phaùp xuaát theá gian vaø taùnh phaùp theá gian
laø baûn taùnh chaùnh trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng
khaùc, khoâng ñoaïn. Nhaãn nhö vaäy goïi laø nhaãn cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä thoâng suoát taùnh khoâng toäi loãi laø taùnh toäi loãi.
Taùnh toäi loãi vaø taùnh khoâng toäi loãi baûn taùnh khoâng hai. Taùnh khoâng
toäi loãi vaø taùnh toäi loãi laø baûn taùnh chaùnh trí thanh tònh, khoâng hai,
khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhaãn nhö vaäy goïi laø nhaãn
cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä thoâng hieåu taùnh phaùp voâ laäu laø taùnh phaùp
höõu laäu. Taùnh phaùp höõu laäu vaø taùnh phaùp voâ laäu baûn taùnh khoâng hai.
Taùnh phaùp voâ laäu vaø taùnh phaùp höõu laäu laø baûn taùnh chaùnh trí thanh
tònh, khoâng hai, khoâng hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhaãn nhö
vaäy goïi laø nhaãn cöùu caùnh.
Duøng chaùnh trí tueä thoâng suoát taùnh Nieát-baøn laø taùnh sinh töû.
Taùnh sinh töû vaø taùnh Nieát-baøn baûn taùnh khoâng hai. Taùnh Nieát-baøn
vaø taùnh sinh töû laø baûn taùnh chaùnh trí thanh tònh, khoâng hai, khoâng
hai phaàn, khoâng khaùc, khoâng ñoaïn. Nhaãn nhö vaäy laø nhaãn cöùu
caùnh.
–Naøy Töø Thò! Nhaãn cöùu caùnh chaân thaät nhö vaäy, ñoái vôùi taát caû
caùc phaùp thaáy khoâng coù mình vaø ngöôøi, chaúng phaûi coù, chaúng phaûi
khoâng, chaúng phaûi sinh, chaúng phaûi khoâng sinh, chaúng phaûi dieät,
chaúng phaûi khoâng dieät. Ai ñaït ñöôïc nhaãn nhö vaäy goïi laø nhaãn chaân
thaät cöùu caùnh Voâ sinh phaùp nhaãn, laø Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña.
Khi Ñöùc Phaät noùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña naøy, Boà-taùt Töø Thò
laøm thöôïng thuû, cuøng voâ löôïng chuùng Ñaïi Boà-taùt vaø caû ñaïi hoäi ñoàng
khen ngôïi Ñöùc Theá Toân:
–Laønh thay, laønh thay! Thaät hy höõu thay Baäc Thieän Theä! Thaät
kyø dieäu thay, Baäc Theá Toân!
Khen ngôïi xong, taát caû moïi ngöôøi ñem voâ löôïng traân baûo quyù
giaù daâng leân cuùng döôøng Theá Toân, ñoù laø nhöõng loaïi: höông chieâm-
baëc, höông hoa, höông ñoát, höông xoa, höông boät, nhöõng loaïi voøng
hoa, y phuïc, tô luïa, traøng phan, baûo caùi tung leân hö khoâng cuùng
döôøng vaø troåi taát caû caùc thöù aâm nhaïc ñeå laøm vui cuøng nhöõng baøi ca
tuïng khen ngôïi Nhö Lai. Caùc chuùng sinh nghe Ñöùc Phaät noùi Nhaãn
nhuïc ba-la-maät-ña naøy khoâng kinh nghi, khoâng hoaûng sôï, taát caû ñeàu
ñöôïc phaùp nhaãn chaân thaät cuûa Nhö Lai. Hoï raûi hoa höông treân hö
khoâng khaép caû tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeå cuùng döôøng Nhö Lai.
Ñöùc Theá Toân daïy Töø Thò:
–Naøy thieän nam! OÂng neân an trí taát caû hoa höông, y phuïc cho
ñeán traøng phan, baûo caùi aáy.
–Baïch Theá Toân! Con ñaõ an trí taát caû höông hoa, y phuïc aáy roài,
moãi moãi ñeàu ñöôïc an trí trong chuùng hoäi caùc vò Boà-taùt, Trôøi, Roàng...,
maø ngay nôi thaân con laø choã nöông töïa.
Noùi xong, Boà-taùt Töø Thò lieàn nhaäp vaøo Nhaát thieát saéc thaân
Tam-muoäi. Nhaäp Tam-muoäi roài, taát caû höông hoa, y phuïc, tô luïa, cho
ñeán traøng phan, baûo caùi ñaày khaép hö khoâng trong tam thieân ñaïi thieân
theá giôùi nhôø thaàn löïc cuûa ñònh maø vaøo roán cuûa Boà-taùt Töø Thò khoâng
bò chöôùng ngaïi, vaø caû thaûy ñeàu ñaày ñuû khoâng giaûm bôùt maø thaân cuûa
Boà-taùt Töø Thò cuõng khoâng lôùn ra.
Khi aáy, Ñaïi Boà-taùt Voâ Taän Taïng hoûi Boà-taùt Töø Thò:
–Naøy thieän nam! Tam-muoäi naøy teân laø gì maø truï vaøo ñònh naøy
laøm cho taát caû vaät cuùng döôøng ñeàu vaøo trong roán oâng maø thaân oâng
khoâng taêng, vaät kia khoâng giaûm?
Boà-taùt Töø Thò noùi:
–Naøy thieän nam! Tam-muoäi naøy goïi laø Phoå nhaäp nhaát thieát saéc
thaân Tam-muoäi.
Boà-taùt Voâ Taän Taïng laïi hoûi:
–Naøy Ñaïi só! Caûnh giôùi bieán hoùa thaàn thoâng cuûa Tam-muoäi naøy
nhö theá naøo?
–Taát caû vaät trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñeàu vaøo roán cuûa
toâi maø thaân toâi khoâng taêng, vaät kia khoâng giaûm. Vì sao vaäy? Vì phaùp
taùnh voán nhö vaäy.
Khi aáy, ôû trong hoäi, Boà-taùt, Trôøi, Roàng, Quyû thaàn, Nhaân phi
nhaân thaàm nghó: “Chuùng ta muoán thaáy caûnh giôùi thaàn bieán cuûa Tam-
muoäi naøy maø khoâng bieát laøm theá naøo?”.
Bieát taâm nieäm cuûa caùc vò Boà-taùt, Trôøi, Roàng... Ñöùc Theá Toân
daïy Boà-taùt Töø Thò:
–Naøy thieän nam! OÂng neân hieän thaàn thoâng bieán hoùa cuûa Tam-
muoäi naøy ñeå cho taát caû ñaïi chuùng ñeàu bieát.
Luùc aáy, Boà-taùt Töø Thò tu taäp Tam-muoäi naøy ñaõ töø laâu vaø ñaõ
hoaøn toaøn thuaàn thuïc, khoâng bò chöôùng ngaïi, laøm cho caùc vò Boà-taùt,
ñaïi chuùng ôû phöông khaùc vaø Bí-soâ, Bí-soâ-ni cuøng Phaät Theá Toân ñeàu
nhaäp vaøo thaân Töø Thò maø caùc höõu tình cuõng khoâng kinh sôï, thaân taâm
ñöôïc an laïc chöa töøng coù.
Gioáng nhö ñi qua voâ löôïng a-taêng-kyø theá giôùi veà phöông Ñoâng,
coù theá giôùi teân Baûo anh laïc trang nghieâm. Taát caû ñoà vaät maø chuùng
sinh theá giôùi ñoù duøng toaøn baèng nhöõng loaïi traân baûo quyù baùu, thoï
höôûng söï sung söôùng. Vaø thaân trôøi, ngöôøi trong ñaïi chuùng naøy ñöôïc
höôûng an laïc gioáng nhö theá giôùi aáy khoâng khaùc. Ñaïi chuùng nôi hoäi
naøy ôû trong thaân Töø Thò bieát roõ khoâng bò chöôùng ngaïi.
Baáy giôø, Boà-taùt Töø Thò thaâu thaàn löïc trôû laïi. Khi aáy ñaïi chuùng
vaø Phaät Theá Toân ñeàu trôû veà choã ngoài. Taát caû ñaïi chuùng höõu tình aáy
ñeàu khoâng bieát roõ coù töôùng qua laïi. Boà-taùt Voâ Taän Taïng noùi vôùi Boà-
taùt Töø Thò:
–Thaät hy höõu thay, Ñaïi só! Vieäc bieán hoùa thaàn thoâng cuûa Tam-
muoäi naøy toâi chöa töøng coù vaø xöa nay chöa töøng nghe thaáy.
–Thöa Toân giaû! Khoâng nhöõng chæ coù taát caû ñaïi chuùng trong hoäi
naøy ñeàu nhaäp vaøo trong roán toâi, maø giaû söû ñem caùc nuùi Dieäu cao vaø
möôøi nuùi baùu, nuùi Ñaïi thieát vi, bieån lôùn, soâng saâu, maët trôøi, maët
traêng, sao, Thieân cung, Long cung trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi,
naêm coõi, boán loaøi, Nhaân phi nhaân nhaäp vaøo thaân toâi khoâng bò chöôùng
ngaïi. Thaân toâi khoâng taêng, vaät kia khoâng giaûm. Chuùng sinh aáy cuõng
khoâng bieát roõ coù töôùng qua laïi. Taùnh cuûa phaùp coøn nhö vaäy, huoáng gì
trong hoäi naøy.
Khi Ñöùc Theá Toân noùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña naøy vaø hieän ñaïi
thaàn thoâng, trong hoäi coù baûy möôi saùu na-do-tha ngöôøi, trôøi ñeàu phaùt
taâm Voâ thöôïng Boà-ñeà, ba vaïn hai ngaøn Boà-taùt ñeàu ñöôïc Voâ sinh
phaùp nhaãn.
–Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo môùi nghe teân Nhaãn nhuïc ba-
la-maät-ña naøy maø sinh loøng tin thì ngöôøi aáy chaéc chaén khoâng ñoïa
vaøo ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh maø ñöôïc ôû trong Voâ thöôïng Boà-ñeà
khoâng bao giôø thoaùi chuyeån. Nay ta noùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña naøy
laø hoaøn toaøn vieân maõn, laøm lôïi ích an laïc cho taát caû chuùng sinh.


QUYEÅN 7
Phaåm 8: TINH TAÁN BA-LA-MAÄT-ÑA
Ñöùc Theá Toân noùi Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña xong, Ñaïi Boà-taùt Töø
Thò lieàn ñöùng daäy, tròch aùo baøy vai phaûi, quyø goái chaép tay cung kính
thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Theá Toân ñaõ noùi Nhaãn nhuïc ba-la-
maät-ña roài, baây giôø xin Ngaøi haõy noùi roäng veà Tinh taán ba-la-maät-ña.
Ñaïi Boà-taùt truï vaøo ñoù nhö theá naøo, haøng phuïc theá naøo vaø tu haønh nhö
theá naøo? Laøm sao vieân maõn Tinh taán ba-la-maät-ña? Cuùi xin Ngaøi
phaân bieät giaûi noùi.
Ñöùc Theá Toân daïy Boà-taùt Töø Thò:
–Naøy thieän nam! OÂng haõy laéng nghe cho roõ, suy nghó thaät kyõ.
Ta seõ vì oâng maø phaân bieät giaûi noùi, nghóa laø tu taäp naêm phaùp Ba-la-
maät-ña kia ñeàu nhôø söùc tinh taán maø ñöôïc thaønh töïu. Tinh taán ba-la-
maät nghóa laø ba nghieäp thieän thaân, khaåu, yù ñeàu nhôø löïc tinh taán môùi
phaùt sinh ñöôïc. Trong ba nghieäp thì yù nghieäp laø hôn heát. Ñaïi Boà-taùt
tu yù nghieäp coù hai loaïi taâm laø tinh taán vaø thoaùi lui. Nghóa laø phaùt taâm
Boà-ñeà laø tinh taán, döøng taâm Boà-ñeà laø thoaùi lui.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø coù loøng Töø bi vôùi taát caû höõu tình.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø truï vaøo ngaõ khoâng.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø naém giöõ taát caû chuùng sinh.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø xaû boû taát caû chuùng sinh.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø trong sinh töû khoâng meät moûi.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø muoán ra khoûi ba coõi.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø xaû boû taát caû.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø taâm khinh thò khoâng boá thí.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø kieân trì giöõ giôùi thanh tònh.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø huûy phaïm giôùi caám.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø kheùo truï vaøo nhaãn nhuïc.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng tu nhaãn nhuïc.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø tu taäp caùc caên laønh.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø giaûi ñaõi, bieáng nhaùc.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø truï trong thieàn ñònh.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø taâm taùn loaïn.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø töông öng vôùi trí tueä.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø töông öng vôùi voâ minh.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø nghe nhieàu, noùi ñuùng.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng nghe chaùnh phaùp.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø tích tuï trí tueä.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø phaân bieät chaáp töôùng.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø quaùn uaån nhö huyeãn.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø vôùi uaån sinh nhaøm chaùn.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø bieát xöù nhö moäng.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø dieät tröø caên caûnh.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø quaùn giôùi voâ sinh.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø thaân dieät, trí dieät.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø phaïm haïnh taêng tröôûng.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø xaû trí tueä chaân thaät.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø naêm thaàn thoâng töï taïi.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø nhaøm chaùn höõu laäu.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø chaùnh quaùn Nieäm xöù.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng tu nieäm truï.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø töông öng vôùi chaùnh ñoaïn.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng haønh chaùnh ñoaïn.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø thaàn tuùc töï taïi.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng ñuû thaàn tuùc.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø sieâng naêng tu taäp naêm Caên.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø naêm Caên khoâng taêng tröôûng.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø thích tu naêm Löïc.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng tu naêm Löïc.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø vieân maõn Giaùc chi.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng ñuû baûy Giaùc chi.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø sieâng naêng tu Chaùnh ñaïo.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng tu taùm Chaùnh ñaïo.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø tu Quaùn.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng tu Chæ.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø quaùn duyeân sinh.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø chaùn söï nguy hieåm cuûa duyeân sinh.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø nghe ñieàu chöa nghe.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø chaáp nhaän ñieàu ñaõ nghe.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø laáy giôùi ñeå trang söùc thaân.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø chaùn gheùt thaân uaån.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø Bieän taøi voâ ngaïi.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng hoïc im laëng.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø tu taäp ba phaùp moân giaûi thoaùt.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø khoâng tu taäp ba phaùp moân giaûi thoaùt.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø chieán thaéng quaân ma.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø thích truï Nieát-baøn.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø kheùo tu phöông tieän.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø öa thích tòch tónh.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø caàu tieán khoâng ngöøng.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø ñöôïc roài khoâng chòu tieán nöõa.
Phaùt khôûi laø theá naøo? Laø hieåu roõ tuïc ñeá.
Döøng laïi laø theá naøo? Laø töï chöùng dieät ñeá.
–Taát caû phaùp haønh tinh taán nhö vaäy ñeàu nhôø söùc tinh taán maø coù
theå vieân maõn, khoâng taêng khoâng giaûm, coù theå laøm lôïi ích cho taát caû
chuùng sinh. Vì sao? Vì coù theå vieãn ly taát caû töôùng. Taát caû ñeàu nhôø trí
löïc maø vieân maõn Tinh taán ba-la-maät-ña.
Söï nghieäp tu taäp cuûa Ñaïi Boà-taùt nhö theá naøo? Nghóa laø tu taäp
ñaïi Töø, ñaïi Bi, khoâng xaû höõu vi maø chöùng chaân voâ vi, khoâng thoaùi lui
cho ñeán khi chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt yù nghieäp thanh tònh nhôø Tinh
taán ba-la-maät-ña.
Laïi nöõa, naøy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò, coù boán loaïi tinh taán:
1. Ñieàu baát thieän chöa sinh, ñöøng cho sinh.
2. Ñaõ sinh ñieàu baát thieän roài, haõy mau dieät tröø.
3. Ñieàu thieän chöa sinh thì laøm cho mau phaùt sinh.
4. Ñieàu thieän ñaõ sinh roài thì laøm cho taêng tröôûng.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø boán loaïi tinh taán cuûa Ñaïi Boà-taùt, neáu
khoâng coù boán loaïi tinh taán naøy thì laøm sao vieân maõn Tinh taán ba-la-
maät-ña. Ñaïi Boà-taùt phaùt khôûi tinh taán cho ñeán boá thí, trì giôùi, nhaãn
nhuïc, phaûi tinh taán xaû boû ñieàu khoù boû, laøm nhöõng vieäc khoù laøm.
Nhöõng vieäc khoù nhö vaäy phaûi sieâng naêng tinh taán duõng maõnh,
khoâng bieáng nhaùc, tu haønh vöôït hôn taát caû chö Thieân. Ñoù laø ñieàu
maø Phaïm thieân, Hoä theá khoâng laøm ñöôïc. Vì sao? Vì Ñaïi Boà-taùt
roäng ñoä chuùng sinh ra khoûi bieån sinh töû, nhöng khoâng thaáy coù töôùng
ñoä. Taát caû ñeàu nhôø löïc tinh taán maø ñöôïc thaønh töïu. Ñoù goïi laø Tinh
Naøy Töø Thò! Vì chuùng sinh bieáng nhaùc neân coâng ñöùc cuûa söï tu
haønh raát ít. Gioáng nhö gioït nöôùc khoâng theå thaønh bieån caû, ngöôøi giaûi
ñaõi cuõng vaäy, khoâng theå ñeán ñöôïc Voâ thöôïng Boà-ñeà. Gioáng nhö coù
ngöôøi khoâng coù tay chaân thì khoâng theå ñi, ñöùng, naèm, ngoài theo yù
ñöôïc, cho ñeán moät vieäc laøm raát nhoû cuõng khoâng laøm xong. Ngöôøi
nhö vaäy laøm sao coù theå vöôït qua soâng lôùn bieån caû ñöôïc, chuùng sinh
bieáng nhaùc khoâng tinh taán cuõng vaäy. Ñoái vôùi söï nghieäp gia ñình,
ngöôøi löôøi bieáng naøy coøn khoâng thaønh ñaït ñöôïc thì laøm sao coù ñuû töø
bi ñeå tu giôùi tueä, cöùu chuùng sinh ra khoûi nhaø löûa!
Boà-taùt tu haønh Ba-la-maät-ña laøm tö löông cho Boà-ñeà, Ñaïi Boà-
taùt laáy Tinh taán ba-la-maät-ña laøm thuyeàn beø maø ñöôïc thaønh töïu voâ soá
kieáp phöôùc trí, cuøng ngoài moät thuyeàn vôùi caùc höõu tình vöôït qua bieån
lôùn sinh töû, ñeán bôø kia Nieát-baøn.
Taát caû chuùng sinh treân theá gian goàm coù ba loaïi:
1. Löôøi bieáng.
2. Khoâng sieâng naêng, khoâng bieáng nhaùc.
3. Tinh taán duõng maõnh.
Haïng löôøi bieáng nghóa laø boû beâ coâng vieäc trong gia ñình thì laøm
sao coù theå kinh doanh, laøm vieäc cho ngöôøi khaùc.
Haïng khoâng sieâng naêng, khoâng bieáng nhaùc laø ñoái vôùi söï nghieäp
lôùn thì khoâng laøm ñöôïc. Giaû söû muoán caàu tieán maø gaëp trôû ngaïi thì
thoaùi lui.
Haïng tinh taán duõng maõnh laø luoân chòu lao khoå cöïc nhoïc cho
höõu tình, chæ laøm lôïi ích cho moïi ngöôøi maø khoâng nghó ñeán baûn thaân
mình.
Ngöôøi bieáng nhaùc bò con quyû giaûi ñaõi luoân moùc keùo, laøm meâ
hoaëc thaân taâm, gioáng nhö coù ngöôøi vaøo bieån lôùn, ñeán nuùi baûy baùu,
chaâu baùu trong nuùi aáy nhieàu voâ löôïng, vöøa muoán laáy thì oâng ta bò
quyû baét laïi neân ñaønh boû lôõ cô hoäi maø ñi boä trôû veà vôùi thaân trô troïi,
khoâng laáy ñöôïc moät moùn chaâu baùu naøo. Chuùng sinh bieáng nhaùc
cuõng vaäy. ÔÛ Thieäm-boä chaâu, chuùng sinh do phöôùc ñöùc cuûa möôøi
thieän nghieäp maø sinh vaøo trong coõi naøy. Boà-taùt quaùn voâ löôïng, voâ
bieân chaâu baûo Thaäp thieän ñaày khaép caû ñaïi ñòa, chuùng sinh bò quyû
giaûi ñaõi laøm meâ hoaëc, cuoàng loaïn maát trí, neáu thaáy chaâu baûo khoâng
ñöôïc moùng taâm laáy, nhö nuùi Dieäu cao khoâng theå lay chuyeån. Neáu
ngöôøi tinh taán laáy baûo vaät naøy khoâng laáy laøm khoù maø laïi thaáy deã
daøng nhö giô maûy loâng.
Ñaïi Boà-taùt muoán vieân maõn Tinh taán ba-la-maät-ña thì phaûi vì
khaép taát caû chuùng sinh töø voâ löôïng kieáp chòu sinh töû maõi maø khoâng
tieác thaân maïng, luoân sieâng naêng tinh taán môùi ñaït ñeán Boà-ñeà. Boà-taùt
quaùn nhö vaäy maø taâm khoâng giaûi ñaõi, moûi meät, xem nhö thôøi gian
chöøng moät böõa aên.
Laïi tö duy: Chö Phaät quaù khöù ñaõ haønh Boà-taùt haïnh, vì muoán
vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña maø traûi qua voâ löôïng kieáp cuõng
xem nhö thôøi gian chöøng moät böõa aên. Ñaïi Boà-taùt quaùn hieän taïi, vò
lai coù voâ löôïng, voâ bieân chö Phaät ñaõ töøng haønh Boà-taùt haïnh, traûi
qua voâ löôïng kieáp môùi thaønh Chaùnh giaùc, kieáp soá nhö vaäy khoù tính
ñeám ñöôïc. Gioáng nhö coù böùc thaønh raát cao roäng, boán maët cao daøy
ñeàu moät traêm do-tuaàn. Trong thaønh naøy coù ñaày haït meø, cöù moät
traêm, moät traêm kieáp laáy ñi moät haït, nhö vaäy trong töøng kieáp soá laáy
daàn daàn töøng haït moät, cho ñeán luùc trong thaønh khoâng coøn haït naøo
caû laø moät ñaïi kieáp. Nhö vaäy, trong ñaïi kieáp tính ñuû ba a-taêng-kyø
kieáp. Kieáp soá cuûa Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, luoân vì moãi höõu tình trong
naêm ñöôøng maø sieâng naêng tinh taán, laïi chòu caùc khoå naõo môùi chöùng
Boà-ñeà. Ví nhö nghieàn naùt ñaát thaønh buïi, nhö vaäy buïi coù nhieàu
khoâng?
Töø Thò thöa:
–Giaû söû chuùng sinh nhö soá buïi kia, thì Boà-taùt vì moãi höõu tình
maø sieâng naêng tinh taán nhö trong kieáp soá noùi treân khoâng tieác thaân
maïng, chòu caùc khoå naõo, sau ñoù môùi chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ñaïi
Boà-taùt neân tö duy nhö vaày: “Veà quaù khöù nhö kieáp soá treân, ta ñaõ
sieâng naêng tinh taán ñaày ñuû vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña, ñaéc
quaû vò khoâng thoaùi chuyeån môùi chöùng Boà-ñeà.” Tö duy nhö vaäy roài,
ngaøy ñeâm Boà-taùt sieâng naêng tinh taán duõng maõnh. Vôùi kieáp soá tính
theo naêm thaùng trong nhaân gian maø so vôùi ôû ñoù thì nhö khoaûng moät
saùt-na ñeå thaønh Chaùnh giaùc, sao laïi khoâng tinh taán? Ñaïi Boà-taùt
sieâng naêng tinh taán moät caùch kieân coá, xaû boû ñaàu, maét, tuûy, naõo, tay,
chaân... maø khoâng chuùt tieác nuoái. Ñaõ tö duy nhö vaäy, Boà-taùt nhaát
taâm tinh taán, khoâng giaûi ñaõi moûi meät. Ñaây goïi laø Tinh taán ba-la-
maät-ña cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Luùc ñoù Ñöùc Theá Toân noùi keä:
Caùc thaät quaû theá gian
Do tinh taán sinh ra
Ñòa, thuûy, hoûa, phong giôùi
Caên traàn nhôø ñaây coù
Tham, saân, si ba ñoäc

Ñeàu do giaûi ñaõi sinh
Boà-taùt thaáy nhö vaäy
Sôï haõi nhö teân ñoäc.
Neáu ngöôøi coù taøi naêng
Bieáng nhaùc vieäc khoâng thaønh
Con caùi maø giaûi ñaõi
Meï hieàn khoâng ñöôïc vui.
Coù trí gaéng tinh taán
Thaønh töïu haïnh Boà-taùt
Ngöôøi aáy nôû hoa giaùc
Thaønh quaû vò Phaät-ñaø.
Ngöôøi trí luoân duõng maõnh
Thoâng ñaït nghóa thaâm saâu
Ngöôøi giaûi ñaõi löôøi bieáng
Ngöôøi ñôøi khoâng khen ngôïi
Ngöôøi naøo khoâng tinh taán
ÔÛ ñôøi khoâng ñöôïc khen
Khoâng haønh trang thieän phaùp,
Nhö phaân dô oâ ueá.
Nhö coû vaø ngoùi ñaù,
ÔÛ ñôøi coøn duøng ñöôïc
Ngöôøi giaûi ñaõi bieáng nhaùc
Khoâng ai theøm duøng ñeán.
Gioáng nhö aùo raùch dô
Nhö voøng hoa heùo taøn
Ngöôøi naøo khoâng tinh taán
Ngöôøi toát khoâng caàn duøng.
Neáu ai ñöôïc tieáng khen
Nhôø tinh taán nhaãn nhuïc
Khoâng nhaãn khoâng tinh taán

Laø phi nöõ phi nam.
Giaûi ñaõi thieáu cuûa caûi
Heøn haï laém kieâu maïn,
Thöôøng sôï ngöôøi ta cheâ
Vieäc nhaø khoâng thaønh ñaït.
Khoâng tinh taán nhö vaäy
Tuy coù laém taøi naêng,
Thöôøng bò ngöôøi ñôøi khinh
Nhö raén heát khí ñoäc.
Duø khoâng nhieàu taøi naêng
Nhöng sieâng naêng tinh taán
Chaéc chaén ñöôïc thaønh töïu
Phaät quaû ñaïi Boà-ñeà.
Nhöõng ai tu nghieäp phöôùc
Ñeàu nhôø söùc tinh taán
Neáu muoán laøm söù giaû
Chuyeân ñôïi leänh vua sai.
Tinh taán goác toân quyù
Neân sieâng naêng duõng maõnh
Boà-taùt thích tu haønh
AÉt thaønh quaû Voâ thöôïng.
Luoân truï vaøo tinh taán
Ñöôïc ngöôøi trí khen ngôïi
Khoâng trí baûo do trôøi
Taø kieán goác sinh töû
Ngöôøi trí truù chaùnh kieán
Tinh taán töø boû trôøi.
Neân sieâng naêng tinh taán
Ñeå ñoä coõi trôøi kia
Ngu ñaàn khoâng tinh taán

Thôø trôøi, khoâng sieâng naêng.
Ngöôøi trí thích tinh taán
Traùnh xa giaùo phaùp trôøi
Maïng trôøi vaø tinh taán
Ngu, trí raát sai bieät
Tin trôøi do taø kieán
Tinh taán ñöôïc quaû laønh.
Coù ñaát khoâng haït gioáng
Caøy xôùi ích lôïi gì!
Khoâng tinh taán cuõng vaäy
Laøm sao ñöôïc laøm trôøi.
Ví nhö gioù thoåi löûa
Töø nhoû chaùy thaønh lôùn,
Tinh taán cuõng nhö vaäy
Phaùp laønh theâm lôùn maïnh.
Laøm caùc haïnh khoù laøm
Neân ñöôïc quaû toái thaéng
Khoâng tham tieác thaân maïng
Seõ keá thöøa Phaùp vöông.
–Khi caàu Boà-ñeà, Boà-taùt phaûi mang giaùp tinh taán, laáy ñaïi theä
nguyeän laøm binh khí, ngaøy ñeâm sieâng naêng laøm taêng tröôûng coâng
ñöùc, gioáng nhö traêng non daàn daàn troøn tròa. Ví nhö coù ngöôøi nghe ôû
phöông xa kia coù thaùp xaù-lôïi Phaät vaø coù ngöôøi kheùo noùi Chaùnh phaùp.
Nghe vaäy, ngöôøi kia raát vui möøng, khoâng caàn löông thöïc, xe coä, baïn
beø, moät mình oâng ta ñi ñeán thaùp aáy. Treân ñöôøng ñi, ngöôøi kia ñaõ traûi
qua toaøn laø löûa döõ vaø dao beùn nhöng vaãn maïnh meõ kieân trì khoâng
thoaùi lui, quyeát ñònh tieán tôùi ñeå chieâm ngöôõng, leã laïy thaùp Phaät vaø
nghe Chaùnh phaùp. Giöõa ñao nhoïn, löûa döõ, trong moãi böôùc ñi, ngöôøi
kia luoân tö duy vaø phaùt theä raèng: “Trong ñao löûa hoâm nay, con
nguyeän ñöôïc nghe Chaùnh phaùp. Con nguyeän seõ ôû trong bieån khoå lôùn
sinh töû ñeå cöùu vôùt chuùng sinh qua bôø Nieát-baøn an laïc.” Ñaïi Boà-taùt
phaùt nguyeän nhö vaäy roài, duø coù ñaïp leân ñao nhoïn, löûa döõ cuõng gioáng
nhö ñaïp leân hoa sen, döôùi chaân meàm maïi nhö hoa Tu-maïn-na vaø
döôøng nhö nöôùc thôm Chieân-ñaøn ñöôïc raûy treân mình, maùt meû thôm
ngaùt, khoâng gì ví duï ñöôïc.
Ngöôøi kia laïi phaùt nguyeän: “Baét ñaàu töø hoâm nay cho ñeán khi
chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà, thaân, khaåu, yù nghieäp cuûa con luoân laøm, nghó
vaø noùi nhöõng vieäc Phaät söï. Neáu con laøm nhöõng vieäc phi phaùp thì
nguyeän thaân naøy cuûa con seõ nhö caây khoâ, mieäng con noùi nhöõng lôøi
phi phaùp thì con seõ bò caâm ngoïng, yù nghó ñeán nhöõng ñieàu phi phaùp thì
con seõ bò ñieân cuoàng, ngoaïi tröø Chaùnh phaùp. Coøn nhöõng giaùo phaùp dò
ñaïo con khoâng öa thích. Ba nghieäp ñaõ tu caùc ñieàu thieän nhö vaäy, con
ñeàu hoài höôùng leân Voâ thöôïng Boà-ñeà.”
Laïi nguyeän cho taát caû chuùng sinh ñeàu thaønh Chaùnh giaùc vôùi
coâng ñöùc voâ taän, roäng lôùn nhö phaùp giôùi, cöùu caùnh nhö hö khoâng, cho
ñeán taän cuøng vò lai khoâng döøng nghæ. Gioáng nhö treân hö khoâng, maây
bao phuû daøy ñaëc vaø möa traän möa lôùn. Neáu nöôùc möa chaûy ñeán
nhöõng choã maët ñaát, ñaù soûi thì khoâng bao laâu seõ khoâ caïn. Neáu möa
moät gioït vaøo bieån lôùn, nöôùc bieån chöa caïn thì gioït nöôùc möa aáy
khoâng maát. Coâng ñöùc maø Boà-taùt ñaõ taïo cuõng vaäy; neáu vì rieâng mình
caàu giaûi thoaùt thì gioáng nhö nöôùc möa ôû maët ñaát, khoâng bao laâu seõ
khoâ. Neáu vì phaùp giôùi höõu tình maø tu taäp nghieäp thieän, vaøo bieån sinh
töû Nieát-baøn, laáy loøng Töø bi roäng lôùn, nguyeän ñoä voâ taän chuùng sinh thì
nhöõng ñieàu thieän ñaõ taïo cuõng voâ taän.
Naøy Töø Thò! Gioáng nhö Boà-taùt soáng laâu voâ cuøng, ñi veà phöông
Ñoâng traûi qua voâ löôïng caâu-chi tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, qua
quoác ñoä cuûa töøng loaøi chuùng sinh, Boà-taùt ñeàu höôùng daãn hoï ñeán
choã ñaïi Nieát-baøn an laïc. Chuùng sinh ñöôïc ñoä trong voâ löôïng a-taêng-
kyø kieáp nhö vaäy, ta thaáy nhö ñaát dính trong moùng tay, coøn nhöõng
ngöôøi chöa ñöôïc ñoä thì nhö ñaát ôû maët ñaát. Chuùng sinh chöa ñoä ôû coõi
phöông Ñoâng ñaõ nhö vaäy thì neân bieát phöông Nam, Taây, Baéc, boán
goùc, treân döôùi cuõng vaäy. Maëc duø coøn voâ löôïng höõu tình nhö vaäy,
nhöng Ñaïi Boà-taùt vaãn khoâng chaùn boû thoaùi lui, laïi sieâng naêng tinh
taán, khoâng bao giôø döøng nghæ. Ñaïi Boà-taùt luoân phaùt taâm roäng lôùn
nhö vaäy thì khoâng coù moät phaùp nhoû naøo khoù tu haønh. Taát caû phöôùc
trí toân quyù töï taïi cuûa Ñaïi Boà-taùt trong ba coõi, khoâng nhoïc coâng söùc
maø töï nhieân coù.
Ñöùc Phaät daïy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Taát caû chuùng sinh Höõu hoïc, Voâ hoïc, Bích-chi-phaät trong quaù
khöù, hieän taïi, vò lai cuûa caùc theá giôùi, taát caû voâ löôïng, voâ bieân coâng
ñöùc cuûa höõu tình naøy sieâng naêng tinh taán tu taäp so vôùi moät maûy
coâng ñöùc cuûa Nhö Lai thì traêm ngaøn vaïn phaàn khoâng baèng moät
phaàn cuûa Ngaøi. Nhö vaäy, moãi chaân loâng coâng ñöùc ñeàu do voâ löôïng
coâng ñöùc cuûa Nhö Lai sinh ra.
Taát caû coâng ñöùc cuûa heát thaûy chaân loâng treân thaân Nhö Lai
coäng laïi thaønh moät sôïi toùc coâng ñöùc cuûa Nhö Lai. Taùm vaïn boán
ngaøn sôïi toùc cuûa Ñöùc Phaät maø trong moãi sôïi toùc ñeàu ñuû chaân loâng
coâng ñöùc ôû treân nhö vaäy maø hôïp laïi coäng thaønh moät veû ñeïp coâng
ñöùc cuûa Nhö Lai. Nhö vaäy, veû ñeïp coù ñuû taùm möôi loaïi, trong moãi
veû ñeïp ñeàu coù toùc coâng ñöùc cuûa Phaät nhö treân, hôïp laïi taát caû coäng
thaønh coâng ñöùc cuûa moät töôùng toát Nhö Lai.
Caùc töôùng aáy ñuû ba möôi hai töôùng vaø ñeàu gioáng nhö coâng
ñöùc veû ñeïp. Nhö vaäy, hôïp laïi gaáp traêm ngaøn laàn thaønh coâng ñöùc
töôùng loâng giöõa chaëng maøy cuûa Nhö Lai. Töôùng aáy troøn ñaày, xoay
veà beân phaûi, nhö traùi chaâu pha leâ thanh tònh, ñeå trong ñeâm toái,
gioáng nhö sao saùng. Töôùng loâng aáy duoãi ra ñeán coõi trôøi Saéc cöùu
caùnh roài cuoán laïi nhö cuõ ôû giöõa chaëng maøy.
Taát caû traêm ngaøn laàn coâng ñöùc cuûa töôùng giöõa loâng maøy thaønh
töôùng nhuïc keá treân ñænh ñaàu Nhö Lai. Coâng ñöùc aáy khoâng coù trôøi,
ngöôøi naøo thaáy ñöôïc. Nhö vaäy, ngaøn laàn coâng ñöùc cuûa nhuïc keá
khoâng baèng coâng ñöùc tieáng Phaïm aâm cuûa Nhö Lai.
AÂm thanh aáy, döôùi thaáu ñòa nguïc A-tyø, treân ñeán coõi trôøi Saéc
cöùu caùnh. Voâ löôïng coâng ñöùc ñöôïc noùi ñeàu do ñaïi Bi Nhö Lai hoùa
hieän. Nhö vaäy, hoùa thaân ñeàu do voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc hôïp laïi
maø thaønh, khoâng theå naøo so saùnh hoaëc ví duï ñöôïc, vaø cuõng khoâng
ai saùnh baèng. Vaäy thì ngaøn laàn coâng ñöùc cuûa hoùa thaân thaønh moät
baùo thaân Phaät.
Taát caû traêm ngaøn vaïn laàn coâng ñöùc cuûa baùo thaân thaønh Phaùp
thaân Phaät. Taát caû coâng ñöùc aáy khoâng ai bieát ñöôïc soá löôïng cuûa noù.
Neáu coù thieän nam, thieän nöõ naøo nghe noùi voâ bieân coâng ñöùc cuûa chö
Phaät Nhö Lai maø khoâng kinh nghi sôï seät thì neân bieát raèng ngöôøi ñoù
ñaõ thaønh töïu Tinh taán ba-la-maät-ña. Cho neân haõy phaùt taâm roäng lôùn
nhö vaày: “Coâng ñöùc thaân Phaät do voâ löôïng phöôùc ñöùc tuï laïi. Nay ta
ñöôïc chieâm ngöôõng thì caàn phaûi chöùng ñaéc, sieâng naêng tinh taán
khoâng tieác thaân maïng, vì taát caû chuùng sinh maø traûi qua voâ soá kieáp,
chòu khoå trong ba ñöôøng khoâng hoái haän. Ta luoân laøm cho hoï ñaày ñuû
vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät, chöùng Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-
ñeà.”
Phaät daïy Boà-taùt Töø Thò:
–Naøy thieän nam! Neân quaùn thaät kyõ veà trí tueä cuûa Phaät. OÂng
haõy laéng nghe, ta seõ vì oâng maø noùi: gioáng nhö trong haøng Thanh
vaên thì Xaù-lôïi-phaát laø ngöôøi coù trí tueä ñeä nhaát. Thieäm-boä chaâu naøy
phía Baéc roäng, phía Nam heïp, gioáng nhö thuøng xe, chu vi baûy ngaøn
du-thieän-na. Ñòa hình cuûa Ñoâng Thaéng thaàn chaâu nhö nöûa maët
traêng, chu vi taùm ngaøn du-thieän-na. Ñòa hình cuûa Taây Ngöu hoùa
chaâu troøn nhö traêng raèm, chu vi chín ngaøn du-thieän-na. Ñòa hình cuûa
Baéc Cu-loâ chaâu nhö hình vuoâng, chu vi möôøi ngaøn du-thieän-na. Boán
phía nuùi Dieäu cao chìm xuoáng nöôùc taùm vaïn du-thieän-na. Do boán
baùu hôïp thaønh neân nuùi cao khoûi maët nöôùc cuõng taùm vaïn du-thieän-
na, chu vi cuûa nuùi cuõng taùm vaïn du-thieän-na. Beân ngoaøi nuùi coù baûy
lôùp nuùi baèng vaøng, xung quanh coù taùm bieån lôùn. Ngoaøi cuøng laø nuùi
Ñaïi thieát vi. Nhö vaäy, laáy boán chaâu vaø caùc nuùi duøng laøm giaáy, laáy
nöôùc taùm bieån laøm möïc, laáy taát caû caây coû laøm buùt, taát caû trôøi, ngöôøi
cuøng nhau vieát trong moät ñaïi kieáp, nhöng so vôùi trí tueä cuûa Xaù-lôïi-
phaát, trong möôøi saùu phaàn khoâng baèng moät phaàn. Taát caû trí tueä cuûa
chuùng sinh trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi naøy baèng trí tueä cuûa
Xaù-lôïi-phaát. Taát caû trí tueä cuûa Ñaïi Boà-taùt thoâng ñaït Boá thí ba-la-
maät-ña hôn gaáp traêm ngaøn laàn so vôùi trí tueä cuûa taát caû chuùng sinh
trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi.
Laïi nöõa, chuùng sinh trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñuû trí
tueä veà Boá thí ba-la-maät-ña khoâng baèng moät phaàn trí tueä cuûa Ñaïi
Boà-taùt ñaéc Trì giôùi ba-la-maät-ña, cho ñeán Trí tueä ba-la-maät-ña. Taát
caû chuùng sinh trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi ñuû trí tueä saùu phaùp
Ba-la-maät-ña khoâng baèng trí tueä cuûa moät Ñaïi Boà-taùt chöùng Sô ñòa,
cho ñeán trí tueä cuûa Thaäp ñòa Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc. Cöù nhö vaäy maø
laàn löôït taêng daàn. Trí tueä maø Thaäp ñòa Boà-taùt chöùng ñaéc so vôùi trí
tueä cuûa Ñaïi Boà-taùt Nhaát sinh boå xöù Töø Thò, trong traêm ngaøn phaàn
khoâng baèng moät phaàn.
Nghe Ñöùc Phaät noùi xong, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò suy nghó: “Hoâm
nay giöõa ñaïi chuùng, Nhö Lai khen ngôïi mình nhö vaäy thaät laø run sôï.”
–Naøy thieän nam! OÂng haõy laéng nghe. Trí tueä cuûa taát caû chuùng
sinh trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi baèng trí tueä cuûa Töø Thò khoâng
khaùc. Nhö vaäy, trí tueä cuûa taát caû Ñaïi Boà-taùt ôû ñaïo traøng ngoài döôùi
coäi Boà-ñeà chieán thaéng quaân ma, saép thaønh Chaùnh giaùc thì taát caû trí
tueä aáy ñoái vôùi trí tueä cuûa Phaät Nhö Lai chöùng ñaéc traêm ngaøn vaïn
phaàn khoâng baèng moät phaàn.
Töø Thò neân bieát! Trí tueä cuûa Nhö Lai thaäm thaâm voâ löôïng
khoâng theå nghó baøn, khoâng theå ví duï, so saùnh ñöôïc. Neáu Ñaïi Boà-taùt
nghe trí tueä thaäm thaâm cuûa chö Phaät khoâng kinh nghi sôï seät, laïi theâm
tinh taán, seõ thaønh töïu Ba-la-maät-ña. Moät vieäc thieän nhoû ôû ñôøi maø
ngöôøi bieáng nhaùc coøn khoâng laøm xong, huoáng gì vôùi vieäc cuûa ñaïi trí
bæ ngaïn chö Nhö Lai coù theå roäng ñoä taát caû chuùng sinh.
Naøy Töø Thò! Coù ba loaïi tinh taán:
1. Nghe trí tueä roäng lôùn thaäm thaâm cuûa Nhö Lai maø taâm khoâng
lay ñoäng.
2. Coù theå thöïc haønh theo haïnh ñaïi Bi cuûa caùc Ñaïi Boà-taùt ôû quaù
khöù.
3. Vôùi nhöõng vieäc ñaõ tu haønh, giaû söû gaëp khoå naïn, khoâng bao
giôø thoaùi lui.
Duøng löïc tinh taán quaùn saùt taát caû caûnh giôùi höõu tình, phi tình,
theá gian vaø xuaát theá gian ñeàu laø khoâng. Vì quaùn thaéng nghóa khoâng
nhö vaäy, neân thaáy khoâng coù moät chuùng sinh naøo coù töôùng khaû ñaéc.
Tuy bieát laø voâ töôùng nhöng vì chuùng sinh traûi qua voâ soá kieáp tu khoå
haïnh khoâng töø lao khoå, duøng boán Nhieáp phaùp: Boá thí, AÙi ngöõ, Lôïi
haønh, Ñoàng söï ñeå laøm lôïi ích cho höõu tình. Ñem giaùo lyù ba thöøa daïy
cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt, laàn löôït ñöa hoï ñeán Toái thöôïng thöøa, chöùng
quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Taát caû haïnh nguyeän ñeàu ñöôïc thaønh töïu,
ñaày ñuû vieân maõn Tinh taán ba-la-maät-ña, ñöôïc chö Nhö Lai thoï kyù
rieâng, seõ chöùng Voâ ñaúng ñaúng Voâ thöôïng Boà-ñeà. Gioáng nhö traêng
ñeâm möôøi boán daàn daàn troøn tròa; Boà-taùt cuõng vaäy, ñoái vôùi Phaät Boà-
ñeà, daàn daàn vieân maõn chöùng ñaéc Voâ coâng duïng haïnh, töï nhieân ñaït
ñöôïc möôøi loaïi thuø thaéng:
1. Khoâng do nghe hoïc taäp Chaùnh phaùp chö Phaät nhöng taát caû
ñeàu ñöôïc hieän tieàn, coù theå tuyeân noùi phaùp vi dieäu cho höõu tình.
2. Löïc khoâng theå nghó baøn töï nhieân phaùt theä nguyeän kieân coá,
khieán cho taát caû chuùng sinh phaùt taâm Boà-ñeà.
3. Thaân, khaåu, yù nghieäp töï taïi, nguyeän gì ñöôïc naáy, khoâng bò
chöôùng ngaïi.
4. Coù theå töï do bieán hoùa taát caû thaàn thoâng tuøy taâm töï taïi khoâng
bò chöôùng ngaïi.
5. Coù theå laøm nhöõng vieäc thuø dieäu chöa töøng coù, taát caû ñeàu
ñöôïc töï taïi.
6. Ñöôïc soáng töï taïi, tuøy theo caên cô chuùng sinh trong naêm
ñöôøng maø laøm cho hoï ñöôïc lôïi ích.
7. Coù kho baùu, tuøy theo cuoäc soáng cuûa chuùng sinh maø chu caáp
ñaày ñuû.
8. Laøm thaày cuûa taâm, khoâng ñeå taâm laøm thaày. Khoâng hung
haêng, nhö voi ñöôïc ñieàu phuïc.
9. Töï nhieân giaùc ngoä, sinh töû, Nieát-baøn, caû hai ñeàu bình ñaúng
khoâng do thaày raên daïy.
10. Ñöôïc trí Voâ thöôïng, laøm lôïi laïc cho höõu tình, cöùu vôùt heát ra
khoûi sinh töû ñeå an oån nôi ñöôøng chaân chaùnh Nieát-baøn, cöùu caùnh Voâ
thöôïng Chaùnh ñaúng Boà-ñeà.
Laïi nöõa, ngöôøi tinh taán noùi caùc tai hoïa trong sinh töû laø ñeå hieån
baøy voâ löôïng coâng ñöùc ñaïi Nieát-baøn, ñaïi Bi vaø Baùt-nhaõ luoân nhö
ñoâi caùnh khoâng theå thieáu moät. Do ñaây maø khoâng truï vaøo sinh töû,
Nieát-baøn, laøm lôïi laïc höõu tình cho ñeán cuøng taän ñôøi vò lai. Ñoù laø
Tinh taán ba-la-maät-ña.
Ngöôøi tinh taán nghe Chaùnh phaùp toång trì töï taïi, nhôø söùc tinh taán
maø thaân khoâng beänh ñau, vôùi taát caû oaùn thuø ñeàu ñem loøng Töø bi ñeå
ñoái xöû vôùi nhau. Tyø-na-daï-ca coù laøm chöôùng ngaïi cuõng khoâng theå
ñöôïc. Boà-taùt noùi phaùp, taát caû chuùng sinh ñeàu chaáp nhaän.
Ngöôøi tinh taán ñöôïc taát caû chö Thieân cung kính, yeâu meán, gaëp
aùch naïn ñöôïc taát caû thieän thaàn uûng hoä.
Ngöôøi tinh taán boá thí ít nhöng coù theå vieân maõn Boá thí ba-la-
maät-ña.
Ngöôøi tinh taán giöõ gìn giôùi thanh tònh, khoâng bieáng nhaùc, mau
thaønh töïu vieân maõn Trì giôùi ba-la-maät-ña.
Ngöôøi tinh taán loøng nhaãn nhuïc, coi oaùn thaân nhö nhau, khoâng
coù hai taâm, mau thaønh töïu vieân maõn Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña.
Ngöôøi tinh taán duõng maõnh khoâng thoaùi lui, khoaùc giaùp tinh taán
ñaïi Töø, ñaïi Bi khoâng bao giôø lìa xa, mau thaønh töïu vieân maõn Tinh
Ngöôøi tinh taán sieâng naêng thieàn ñònh, an truï trong chaùnh ñònh
khoâng lay ñoäng, mau thaønh töïu vieân maõn Thieàn ñònh ba-la-maät-ña.
Ngöôøi tinh taán ña vaên trí tueä, ñoïc tuïng khoâng moûi meät, khoâng
döøng nghæ, mau thaønh töïu vieân maõn Trí tueä ba-la-maät-ña.
Nhöng bieån lôùn saâu xa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät naøy ñoái vôùi taát
caû Thanh vaên, Ñoäc giaùc vaø caùc vò Boà-taùt khoâng caùch naøo suy löôøng
ñöôïc, chæ coù Tinh taán ba-la-maät-ña môùi coù theå bieát roát raùo maø thoâi.
Ngöôøi tinh taán ngaøy ñeâm laøm taêng tröôûng voâ löôïng coâng ñöùc,
nhö hoa sen xanh moïc trong buøn nhô, ngaøy ñeâm phaùt trieån daàn daàn
leân khoûi maët nöôùc. Khi hoa nôû, höông thôm ngaøo ngaït, ai cuõng ñeàu
thích, laáy laøm voøng hoa ñaët treân ñænh Phaät. Taát caû Trôøi, Ma, Phaïm,
Quoác vöông, Ñaïi thaàn, Tröôûng giaû, Cö só, Nhaân daân ñeàu öa thích.
Ngöôøi tinh taán cuõng vaäy, trong buøn dô sinh töû sinh choài Boà-taùt,
ra khoûi kieán chaáp cuûa Nhò thöøa, môû baøy töôùng chaân thaät, laøm saùng toû
haït gioáng Boà-ñeà, trí tueä khai môû, muøi höông thôm phöùc bay khaép caû
möôøi phöông, laøm lôïi ích cho trôøi, ngöôøi. Gioáng nhö hoa sen xanh, ai
thaáy cuõng öa thích. Ñoù goïi laø Tinh taán ba-la-maät-ña.

Coøn ngöôøi bieáng nhaùc gioáng nhö caùi chaøy vaø caùi coái.
Coái: töï mình khoâng söû duïng ñöôïc neân ngaøy caøng bò hö hoaïi.
Chaøy: khoâng theå töï ñöùng moät mình neân bò vöùt boû naèm laên treân ñaát,
khoâng theå duøng ñöôïc nöõa neân bò ñoát. Ngöôøi bieáng nhaùc cuõng vaäy:
Khoâng töï mình saùch taán thì khieán cho saéc löïc ngaøy caøng giaûm suùt.
Khoâng theå lo laéng, söûa sang gia nghieäp, luoân naèm nguû nghæ. Ñeán khi
qua ñôøi ñoïa trong ñòa nguïc löûa, bò khoå naõo thieâu ñoát.
Ngöôøi tinh taán gioáng nhö caây nhö yù, laøm choã nöông töïa cho
chuùng sinh giöõa ñoàng hoang sinh töû, laøm thöùc aên uoáng cho ngöôøi ñoùi
khaùt, laøm quaàn aùo cho ngöôøi traàn truoàng, cho ñeán ñöa hoï qua khoûi
choã hieåm naïn sinh töû. Heát caû ñôøi naøy cuõng khoâng ñeå hoï thieáu thoán,
khieán cho taát caû chuùng sinh ñeàu ñöôïc an vui haïnh phuùc. Nhôø löïc tinh
taán neân mau thaønh töïu Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Khi Ñöùc Theá Toân noùi Tinh taán ba-la-maät-ña xong, trong hoäi coù
baûy möôi taùm caâu-chi na-do-tha ngöôøi, trôøi phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-
ñeà; ba vaïn hai ngaøn Ñaïi Boà-taùt ñaéc Voâ sinh phaùp nhaãn.
–Ñaây laø Tinh taán ba-la-maät-ña.


QUYEÅN 8
Phaåm 9: THIEÀN ÑÒNH BA-LA-MAÄT-ÑA (Phaàn 1)
Luùc aáy, Ñöùc Theá Toân ngoài toøa Sö töû vöông, ñöôïc trang söùc
baèng caùc loaïi chaâu baùu ma-ni, coù voâ löôïng voâ soá chuùng Ñaïi Boà-taùt
vaây quanh. Caùc vò Boà-taùt aáy hieän thaân trôøi thì coù chuùng trôøi vaây
quanh, hieän thaân roàng thì coù chuùng roàng vaây quanh, cho ñeán hieän
thaân phi nhaân thì coù chuùng phi nhaân vaây quanh, hieän thaân Boà-taùt thì
coù chuùng Boà-taùt vaây quanh, aùnh saùng röïc rôõ chieáu khaép caû ñaïi hoäi
khoâng moät choã naøo maø khoâng coù.
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò ñöùng daäy, tròch aùo baøy vai phaûi, quyø goái
chaép tay cung kính thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Theá Toân ñaõ ñem ñaïi Töø, ñaïi Bi
laøm lôïi ích an laïc cho chuùng Boà-taùt neân ñaõ noùi Tinh taán ba-la-maät-
ña. Cuùi xin Ngaøi ruû loøng thöông xoùt tuyeân noùi Thieàn ñònh ba-la-maät-
ña ñeå caùc höõu tình phaùt sinh haïnh Ñaïi thöøa, phaûi tö duy theá naøo vaø tu
taäp nhö theá naøo ñeå Thieàn ñònh ba-la-maät ñöôïc vieân maõn? Chuùng con
raát muoán ñöôïc nghe, cuùi xin Ngaøi haõy tuyeân noùi.
–Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam! Nay oâng hoûi veà nghóa
thaâm saâu nhö vaäy laø ñeå laøm an laïc lôïi ích cho taát caû chuùng sinh. OÂng
haõy laéng nghe cho roõ, suy nghó thaät kyõ, ta seõ vì oâng maø phaân bieät
giaûi noùi.
Thieän nam, thieän nöõ naøo phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-ñeà thì neân suy
nghó thaät kyõ nhö vaày: Phaät ñaïo raát thaâm saâu, khoâng ai coù theå ñaït ñeán
ñöôïc, chæ coù moät phaùp laøm lôïi cho höõu tình, ñoù laø Chaùnh ñònh. Boà-taùt
naøo chöa ñaït ñöôïc ñònh naøy thì taâm chöa ñöôïc thanh tònh baát ñoäng,
chöa thaáy sinh töû vaø Nieát-baøn khoâng coù hai töôùng. Do nghóa naøy, neân
ñoä chuùng sinh duøng phöông tieän kheùo leùo vaø tinh taán tu taäp töông
öùng vôùi thieàn ñònh voâ töôùng chaùnh trí, gioáng nhö hö khoâng thanh tònh,
khoâng dô caáu, thöôøng truï baát bieán. Laïi quaùn ñònh naøy gioáng nhö
traêng raèm, taát caû voïng töôûng nhö maây noåi, chaùnh ñònh naøy nhö gioù
maùt xua tan taát caû maây che treân hö khoâng, laøm xaùn laïn thanh tònh,
aùnh saùng chieáu röïc rôõ khaép caû moïi nôi, taát caû höõu tình nhìn thaáy ñeàu
vui möøng. AÙnh saùng cuûa traêng raèm trang nghieâm, ñem ñeán maùt meû,
vui thích cho chuùng sinh. Gioù maùt thieàn ñònh xua tan maây voïng töôûng
che taùnh khoâng, ñeå cho traêng raèm chaùnh ñònh xuaát hieän ôû theá gian.
AÙnh saùng ñaïi Bi coù theå dieät tröø caùc phieàn naõo noùng böùc cho höõu tình
ñeå ñöôïc thanh tònh Nieát-baøn an laïc.
Ñöùc Theá Toân noùi keä:
Thieàn ñònh sinh trí tueä
Trí tueä laïi sinh ñònh
Quaû Phaät ñaïi Boà-ñeà
Ñònh tueä laø caên baûn.
Cuùng döôøng, ñoïc tuïng, trì
Thí, Giôùi vaø Nhaãn nhuïc
Chaùnh trí thaáy khoâng hai
Khoâng hai sao theå ñaéc.
Thieàn ñònh laø baïn thaân
Khoâng bao giôø rôøi nhau
Caùc phaùp trong theá gian
Cheát roài ñeàu rôøi boû.
Ñôøi sau khoâng baïn laønh
Cha meï khoâng cöùu ñöôïc
Huoáng gì quyeán thuoäc khaùc
Chæ thieàn ñònh cöùu ñöôïc.
Khi xaû boû thaân naøy
Nhö quaêng boû ñaát, goã
Thaân thuoäc ñeàu rôøi xa
Chæ thieàn ñònh ñi beân.
Thaân naøy laø voâ thöôøng

Taùn loaïn taïo nghieäp aùc
Neáu khoâng tu thieàn ñònh
Cheát ñoïa ba ñöôøng aùc.
Nhö ngöôøi laøm vieäc nhaø
Xong vieäc lieàn ñi nghæ
Nhö traâu luùc daãm luùa
Bò ñaùnh vaãn cöù nhai
Nhö muø veà nhaø cuõ
Ñaõ quen khoâng laïc ñöôøng
Ai thích tu chaùnh ñònh
Phaûi veà nhaø khoâng tòch.
Taâm chuùng sinh voïng khôûi
Maét nhaëm thaáy khoâng hoa
Chæ ñònh tueä chöõa heát
Chö Phaät noùi nhö vaày:
Taâm chuùng sinh thaùo ñoäng
Nhö voøng löûa xoay troøn
Neáu muoán noù döøng laïi
Chæ phaûi tu thieàn ñònh.
Neáu ôû trong moät nieäm
Tu thieàn, taâm baát ñoäng
Nhö ngöôøi gaëp giaëc cöôùp
Khoù baûo toaøn thaân maïng.
Boû ñònh, tu nghieäp khaùc
Chæ ñöôïc quaû baùo lôùn
Nhö thuoác pha chaát ñoäc
Ngöôøi trí khoâng neân uoáng.
Taøi saûn nhö buïi dô
Saéc ñeïp seõ troâi nhanh
Khoâng sieâng naêng tu ñònh

Khoù môû cöûa cam loà.
Nhö cuûi bò löûa ñoát
Giaø treû bò böùc baùch
Ngu si khoâng tu thieàn
Bò aùi duïc laøm haïi.
Bò voâ thöôøng tieâu dieät
Ñeàu do tham naêm duïc
Boû thieàn ñònh khoâng tu
Laøm sao ñöôïc thöôøng truù.
Nhö ngöôøi naáu ít gaïo
Tieác cuûi ñoát chieân-ñaøn
Boû ñònh khoâng chòu tu
Taùn loaïn cuõng nhö vaäy.
Ngöôøi ngu ham nguû nghæ
Luaân hoài bieån sinh töû
Nhö traâu thích ñuoâi mình
Tham tieác maát thaân maïng.
Khi Luaân vöông qua ñôøi
Baûy baùu ñeàu phaân taùn
Ñaïi thaàn vaø haäu phi
Khoâng ngöôøi naøo ñi theo,
Chæ coù tu thieàn ñònh
Theo beân mình khoâng rôøi
Ngöôøi coù trí tu haønh
AÉt ñeán bôø Nieát-baøn.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt muoán tu taäp Thieàn ñònh ba-la-maät-ña,
tröôùc tieân phaûi gaàn guõi Ñaïi Thieän tri thöùc, laùnh xa baïn aùc. Nhöõng
ñieàu aùc vaø tieáng xaáu ôû ñôøi ñeàu do baïn aùc gaây ra. Caùc ñieàu laønh vaø
tieáng khen phöôùc ñöùc ñeàu nhôø baïn laønh maø coù. Nöông vaøo baïn laønh
giöõ gìn giôùi thanh tònh ñeå trang nghieâm phaùp thaân. Ngöôøi phaù giôùi
nhö rang luùa gioáng, laøm cho taát caû phaùp laønh khoâng sao moïc ñöôïc,
huoáng gì taêng tröôûng ñònh saâu voâ laäu. Bieát vaäy roài neân nhaát taâm giöõ
gìn giôùi thanh tònh, cho ñeán moät toäi nhoû cuõng phaûi lo sôï. Thaø tan thaân
naùt thòt cuõng khoâng phaù huûy giôùi caám, nhö trong phaàn Giôùi ba-la-
maät-ña ñaõ phaân bieät roõ raøng.
Ñaïi Boà-taùt muoán tu Thieàn ñònh ba-la-maät-ña neân lìa boû taát caû
möu sinh buoân baùn, troàng troït. Vì sao? Vì neáu khoâng lìa boû thì chính
noù laøm roái loaïn taâm trí ta, luùc ñoù ta laøm sao an truï trong thieàn ñònh
thaâm saâu ñöôïc. Do ñoù, Ñaïi Boà-taùt trong boán oai nghi luoân kheùo
nhieáp taâm dieät tröø voïng töôûng, neáu coù nghe tieáng oàn cuõng khoâng
loaïn ñoäng.
Ví nhö baét raén ñoäc boû vaøo trong oáng truùc thì thaân noù töï thaúng
ra, Boà-taùt cuõng vaäy, voïng töôûng uoán cong neáu boû trong thieàn ñònh thì
seõ ñöôïc chaùnh kieán chaân chaùnh, khoâng truï vaøo sinh töû, khoâng nhaäp
vaøo Nieát-baøn, lìa xa caùc taø vaïy. Neáu kheùo nhieáp saùu caên nhö vaäy,
khoâng ñeå cho noù buoâng lung thì maét tuy thaáy saéc nhöng khoâng naém
laáy töôùng, an truï trong thieàn ñònh giaûi thoaùt. Tai, muõi, löôõi, thaân, yù
cuõng ñeàu nhö vaäy, luoân duøng chaùnh trí quaùn saùt vaø tö duy. Nhöõng
caên laønh do ba nghieäp taïo ra ñeàu vì töï lôïi vaø lôïi tha, vì lôïi ích cho
hieän taïi vaø vò lai. Neáu khoâng coù nhöõng vieäc lôïi ích nhö vaäy thì Boà-taùt
quaùn saùt nhaát ñònh khoâng laøm.
Nhö ôû theá gian döïng töôïng ñaù, thaân, mieäng, yù nghieäp baát ñoäng
cuõng vaäy, neáu bò ngöôøi saân maéng chöûi neân sinh loøng töø bi, hoaëc bò
xaâm ñoaït lôïi döôõng thì khoâng neân töùc giaän, bò ñaùnh maéng thì neân
boû ñi, tìm choã thanh vaéng khoâng coù hoaïn naïn, ngoài kieát giaø giöõ
chaùnh nieäm vaø quaùn saùt, laáy taâm ñaïi Bi laøm nhaø cöûa, laáy trí tueä
laøm troáng, laáy giaùc ngoä laøm duøi ñaùnh, noùi vôùi caùc phieàn naõo raèng:
“Naøy caùc giaëc phieàn naõo neân bieát raèng, caùc ngöôøi do voïng töôûng
maø sinh ra, nhaø phaùp thaân cuûa ta ñeå laøm vieäc thieän, ñoù chaúng phaûi
laø vieäc laøm cuûa caùc ngöôøi. Caùc ngöôøi haõy mau cuùt khoûi, neáu khoâng
ta seõ laáy maïng ñoù.” Noùi nhö vaäy roài thì caùc phieàn naõo lieàn töï thoaùi
lui vaø tan bieán.
Tieáp ñeán, töï thaân phaûi ñeà phoøng, canh giöõ moät caùch kheùo leùo,
khoâng ñeå buoâng lung, laáy chaân ngoân ñaïi Bi laøm cho sôû caàu caùc höõu
tình ñöôïc toaïi nguyeän, laáy tueä phöông tieän laøm ñaïi töôùng, duøng boán
Nieäm xöù ñeå thuû hoä, ñem taâm vöông baûn giaùc truï trong cung ñieän
thieàn ñònh Ñeä nhaát nghóa, an oån baát ñoäng nhö Kim cang, laáy kieám trí
tueä chaët ñöùt giaëc phieàn naõo, phaù quaân sinh töû, chieán thaéng quaân ma,
gaùnh vaùc taát caû ñeå chuùng sinh ñöôïc giaûi thoaùt. Khi aáy, Boà-taùt noùi vôùi
taâm cuûa mình raèng: “Khi xöa ngöôi ñaõ phaùt theä nguyeän roài, baây giôø
phaûi coá gaéng ñeå noù vieân maõn. Nhö Lai quaù khöù ñaõ thoï kyù cho ngöôi
seõ chöùng Boà-ñeà, ñoä khaép taát caû. Luùc ñoù, ñöùng tröôùc chö Phaät möôøi
phöông, Hieàn thaùnh trong ba thöøa, ngöôi ñaõ theä nguyeän cöùu vôùt taát
caû chuùng sinh trong naêm ñöôøng ñöôïc giaûi thoaùt. Nay höõu tình khoâng
coù choã döïa, khoâng nôi nöông caäy, khoâng ngöôøi cöùu giuùp, khoâng choã
quay veà, neáu ngöôi nhaäp Nieát-baøn, boû sinh töû thì traùi vôùi lôøi nguyeän
xöa. ÔÛ theá gian, nhaø Nho haønh trung tín khoâng noùi hai lôøi, huoáng gì
xöa kia ngöôi ñaõ nguyeän roài maø nay khoâng y theo ñoù ñeå laøm. Ngöôi
haõy giöõ chaùnh nieäm, nhaát taâm baát ñoäng ñeå cöùu vôùt höõu tình ra khoûi
nguïc sinh töû, ñaët an oån nôi Voâ thöôïng ñaïi Baùt-nieát-baøn.”
Suy nghó nhö vaäy roài, truï vaøo thieàn ñònh thaâm saâu cuûa Ñaïi thöøa.
Ñoù laø Ñaïi Boà-taùt tu taäp Thieàn ñònh ba-la-maät-ña.
Coù möôøi saùu loaïi Thieàn ñònh ba-la-maät-ña maø taát caû Thanh
vaên, Ñoäc giaùc khoâng theå bieát ñöôïc:
1. Thoâng suoát sinh töû maø khoâng bò sinh töû laø thieàn ñònh cuûa Boà-
taùt an truï trong thieàn thanh tònh cuûa Nhö Lai.
2. Khoâng tham ñaém muøi vò cuûa thieàn ñònh, laø thieàn ñònh cuûa
Boà-taùt khoâng truï vaøo caùc ñònh loaïn töôùng.
3. Coù loøng ñaïi Bi, laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt dieät tröø nhöõng
chöôùng naïn cuûa höõu tình.
4. Laøm taêng tröôûng chaùnh ñònh laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt vì thaáy
roõ ba coõi maø khoâng nhö ba coõi.
5. Thaønh töïu thaàn thoâng laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt hieåu roõ caùc
taâm haønh cuûa höõu tình.
6. Kheùo ñieàu phuïc taâm laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt khoâng truï vaøo
phaùp ñieàu phuïc hay khoâng ñieàu phuïc.
7. Nöông vaøo trí voâ töôùng maø ñöôïc giaûi thoaùt thanh tònh, vöôït
caùc thieàn ñònh khaùc, ñoù laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt ñoái vôùi Saéc giôùi vaø
Voâ saéc giôùi ñeàu ñöôïc töï taïi.
8. Tòch tónh, toái tòch tónh laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt thuø thaéng hôn
caùc thieàn ñònh cuûa Thanh vaên, Ñoäc giaùc.
9. Khoâng ai coù theå laøm nhieãu loaïn ñöôïc laø thieàn ñònh cuûa Boà-
taùt hieåu roõ taâm thanh tònh voán khoâng lay ñoäng.
10. Ñoái trò vôùi söï phaù huûy giôùi caám laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt tröø
nhöõng taäp khí phieàn naõo cuûa chuùng sinh.
11. Vaøo cöûa trí tueä laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt thoâng ñaït hoaøn toaøn
theá gian nhö huyeãn moäng.
12. Bieát taâm chuùng sinh laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt hieåu roõ caùc
höõu tình voán taùnh khoâng.
13. Keá thöøa Tam baûo laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt thaáy Nhö Lai
xuaát hieän ôû theá gian.
14. Ñöôïc phaùp töï taïi laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt hieåu roõ taát caû
phaùp ñeàu laø Phaät phaùp.
15. Thöôøng truï khoâng hoaïi laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt thò hieän
khaép nôi, luoân luoân tòch tónh.
16. Chieáu khaép taát caû laø thieàn ñònh cuûa Boà-taùt thaáy phaùp giôùi
bình ñaúng.
Töø Thò neân bieát! Ñoù laø möôøi saùu loaïi Thieàn ñònh ba-la-maät-ña
cuûa Ñaïi Boà-taùt maø Thanh vaên, Ñoäc giaùc khoâng theå coù. Ñoái vôùi chaùnh
ñònh thuø thaéng naøy, Ñaïi Boà-taùt neân phaùt khôûi nhö vaäy. Nhö ngöôøi
caàn löûa, laáy caây laøm moài, tay caàm hai thanh goã luoân laøm cho coï xaùt
maõi môùi phaùt löûa, neáu cöù döøng nghæ thì khoù ñöôïc löûa. Ñaïi Boà-taùt
cuõng vaäy, tìm löûa Chuûng trí thì laáy ñònh laøm moài, tay nhaãn nhuïc kieân
trì sieâng naêng khoâng döøng nghæ môùi coù theå sinh löûa Nhaát thieát trí.
Löûa aáy sinh roài seõ thieâu ñoát cuûi phieàn naõo, khi aáy laáy nöôùc boá thí
taém röûa cho saïch seõ, laáy höông thôm trì giôùi xoa thaân theå, ngoài toøa
ñaïi Bi, nhaän ngoâi vò Phaùp vöông, möa phaùp vuõ lôùn ñeå laøm lôïi laïc höõu
tình, ñaït ñeán Ñaïi Nieát-baøn an laïc giaûi thoaùt.
Naøy Töø Thò! Taâm caùc Ñaïi Boà-taùt chöa thuaàn thuïc neân trong
chaùnh ñònh bò lay ñoäng, gioáng nhö ngöïa döõ khoù ñieàu phuïc. Neân bieát
ngöôøi ñoù ñaõ thoaùi lui, laøm maát thieàn ñònh, cho neân trong boán oai nghi
luoân ôû trong chaùnh ñònh thuø thaéng aáy, khoâng buoâng boû moät thôøi gian
ngaén naøo.
Boà-taùt coù ba loaïi taâm:
1. Bieáng nhaùc.
2. Tinh taán.
3. Khoâng bieáng nhaùc, khoâng tinh taán.
Bieát vaäy roài, Boà-taùt kheùo ñieàu phuïc taâm vaø caøng tinh taán ñeå tröø
giaûi ñaõi bieáng nhaùc, tham nguû vaø duyeân söï möu sinh gian nan ôû ñôøi.
Neáu lìa boû sieâng naêng, bieáng nhaùc ñoù thì taâm chaùnh tröïc, troøn ñaày
vaéng laëng gioáng nhö ngöôøi ñi xa, mau quaù thì seõ meät, coøn chaäm quaù
thì khoâng ñeán. Trung dung giöõa söï nhanh vaø chaäm thì tuaàn töï seõ tôùi
nôi. Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, neân laáy Trung ñaïo ñeå an ñònh taâm mình,
giaû nhö thaân bò löûa ñoát cuõng an truù baát ñoäng, truï trong chaùnh ñònh maø
khoâng ñaém tröôùc muøi vò cuûa ñònh. Duøng söùc ñaïi trí thöôøng truï trong
tòch tónh, cöùu vôùt chuùng sinh ra khoûi bieån sinh töû ñeå ñöôïc giaûi thoaùt.
Phaûi duøng möôøi saùu moùn ñònh aán kyù rieâng vaøo taâm, neáu trong moät
saùt-na coù chuùt ñoäng nieäm naøo, neân duøng moùc caâu chaùnh trí ñeå quaùn
saùt, keàm cheá döøng laïi, truï trong tinh taán khoâng döøng nghæ maø tu haønh
Thieàn ñònh ba-la-maät-ña.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu taäp thieàn ñònh coù naêm chöôùng ngaïi
laøm ngaên che taát caû höõu tình:
1. Tham duïc.
2. Saân nhueá.
3. Traïo hoái.
4. Hoân traàm.
5. Nghi hoaëc.
Phaûi ñoaïn tröø naêm ngaên che naøy môùi thieàn ñònh ñöôïc, laøm cho
thaân taâm khoâng lay ñoäng. Cho neân Boà-taùt phaûi quaùn saùt noù do ñaâu
maø khôûi? Laøm sao ñeå xa lìa noù?
Tröôùc tieân, Ñaïi Boà-taùt neân quaùn saùt saéc duïc gioáng nhö traêng
döôùi nöôùc, heã nöôùc ñoäng thì traêng ñoäng, taâm sinh thì phaùp cuõng sinh.
Taâm tham duïc cuõng vaäy, moãi nieäm moãi nieäm khoâng ñöùng yeân, sinh
ñoù dieät ñoù. Laïi quaùn saéc duïc nhö maõng xaø ôû trong ñoàng hoang khi
ñoäc saân noåi leân ñaàu noù phuøng ra nhö caùi loäng. Ngöôøi ñi ñöôøng noùng
böùc neân lao vaøo nuùp döôùi loäng, bò tieáp xuùc vôùi khí ñoäc cuûa noù ñöa
ñeán maát maïng. Ngöôøi tham duïc cuõng vaäy, ñi trong ñoàng hoang sinh
töû, voïng thaáy caûnh duïc lieàn sinh loøng ñaém nhieãm. Duïc töôûng vöøa
khôûi leân lieàn laøm tan maát thieàn ñònh. Ñoù goïi laø bò tham duïc che phuû.
Laïi quaùn taùnh duïc gioáng nhö löûa ñòa nguïc thieâu ñoát höõu tình,
nhö thaùc nöôùc chaûy nhaän chìm taát caû, khoâng coù chuùt Töø bi. Gioáng
nhö La-saùt laøm naõo haïi höõu tình, cuõng nhö nguïc toát laøm thöông toån
tay chaân ngöôøi, nhö ñao beùn, nhö ñoà teå ñoaïn maïng chuùng sinh, nhö
xuùc chaïm vaøo thuoác ñoäc phaûi maïng chung, nhö töø nuùi cao rôi xuoáng
vöïc saâu, bò khoå naõo lôùn, nhö trong ñeâm toái taêm khoâng thaáy gì caû, nhö
beänh cuøi huûi khoâng theå trò lieäu, nhö bieån lôùn khoù maø khoâ caïn. Tham
duïc saâu roäng quaù hôn bieån lôùn, naêm duïc to naëng hôn nuùi Dieäu cao,
gioáng nhö traùi Khaån-ba töôi toát raát muoán nhìn, nhöng neáu chaïm vaøo
noù thì seõ cheát ngay. Nhö con deâ bò treo treân coät, chaéc chaén seõ cheát,
nhö ñoäi maõo baèng vaøng noùng ñoû, bò noù thieâu ñoát ñeán cheát. Nhö ôû quaù
khöù, Chuyeån luaân vöông, Thích Ñeà-hoaøn Nhaân, Töù Ñaïi thieân
vöông... caùc trôøi löïc só Na-la-dieân, taát caû höõu tình ñeàu do tham duïc
maø khôûi binh ñaùnh nhau, xöông coát chaát nhö nuùi Tyø-phuù-la. Quaù khöù
ñaõ nhö vaäy thì hieän taïi, vò lai cuõng theá.
Ngöôøi theá gian ñoái vôùi thaân thuoäc, cha meï, anh em raát thöông
yeâu nhau, duø boû thaân maïng cuõng khoâng tieác, nhöng vì tham duïc maø
oaùn gheùt laãn nhau, taïo neân taâm ñoäc aùc roài gieát haïi nhau. Ngöôøi tham
saéc coù hai nguyeân nhaân ñau khoå:
1. Giaøu sang vì tham saéc duïc maø chòu heøn haï, ñuû moïi söï khinh
khi.
2. Bò dao tham duïc moùc maét trí tueä, khoâng theå naøo phaân bieät
ñöôïc, gioáng nhö ngöôøi muø.
Vì nhaân duyeân naøy maø cheát ñoïa vaøo ñòa nguïc, chòu voâ löôïng
khoå.
Laïi nöõa, ngöôøi tham duïc loøng khoâng bieát nhaøm chaùn, gioáng nhö
löûa ñöôïc theâm cuûi, nhö vua chuùa tham ñaát ñai, nhö chuû buoân tham taøi
lôïi, nhö caàu tueä giaûi maø tham nghe phaùp, nhö caùc vò Boà-taùt thích ñoä
chuùng sinh. Vôùi nhöõng vieäc aáy, nhöõng ngöôøi naøy laøm troøn khoâng bieát
nhaøm chaùn. Ngöôøi tham duïc cuõng vaäy, khoâng bieát nhaøm chaùn, cöù tìm
caàu caûnh duïc trong buoàn khoå gian nan. Khi ñöôïc roài thì oâm chaët, laøm
cho khoå taêng gaáp traêm laàn, sau khi cheát ñoïa vaøo ñòa nguïc chòu khoå
kòch lieät. Ngöôøi caàu thieàn ñònh khoâng bao giôø töôûng nhôù ñeán oan gia
saéc duïc, huoáng gì gaàn guõi noù. Ñoù goïi laø bò tham duïc che phuû.
Ngöôøi bò saân haän che laáp gioáng nhö ngöôøi say röôïu, luùc uoáng
vaøo thì saéc maët bieán ñoåi. Saân giaän cuõng vaäy, laøm cho nhan saéc bieán
ñoåi, thaân taâm run raåy; hoaëc ñi huûy baùng, naõo haïi ngöôøi khaùc; hoaëc
löûa saân thieâu ñoát taâm thì laøm sao tu taäp thieàn ñònh. Giaëc cheùm coâng
ñöùc chaúng qua laø saân haän neân ai muoán tu taäp thieàn ñònh phaûi neân
traùnh xa noù.
Ngöôøi bò traïo hoái che laáp gioáng nhö ngöôøi ñieân, thaân taâm taùn
loaïn, hoaëc nhôø vaøo baø con laøng xoùm soáng qua ngaøy, voïng khôûi tìm
caàu nhöõng vieäc khoå vui, nhôù laïi nhöõng vieäc thieän aùc ñaõ laøm, xao
ñoäng nhö vaäy khoâng theå naøo yeân tònh, noù che laáp haønh xaû, laøm
chöôùng ngaïi chaùnh ñònh. Nhö vaäy goïi laø bò traïo hoái che phuû.
Ngöôøi bò hoân traàm che chöôùng thì daõ döôïi, moûi meät, nhaên maët
nhíu maøy, hoân aùm, khoâng laøm gì ñöôïc. Noù che laáp söï khinh an, laøm
chöôùng ngaïi quaùn tueä. Ngöôøi tu thieàn ñònh neân tröø boû noù. Ñoù goïi laø
bò hoân traàm che phuû.
Ngöôøi bò nghi ngôø che laáp thì thöôøng hoaøi nghi, meâ môø, ñoái vôùi
söï, lyù khoâng xaùc ñònh ñöôïc, laøm chöôùng ngaïi Boá thí, Trì giôùi, Nhaãn
nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí tueä, nhaân quaû ba ñôøi, laøm cho taùnh
töôùng cuûa Tam baûo khoâng ñöôïc hieån hieän, nhö vaäy laøm sao coù thieàn
ñònh vi dieäu. Ñoù goïi laø bò nghi ngôø che phuû.
Do naêm söï che laáp naøy maø hoïc haønh khoù thaønh töïu, Giôùi, Ñònh,
Tueä khoâng theå hieån baøy. Bieát nhö vaäy neân tö duy thaät kyõ. Ngöôøi tu
taäp thieàn ñònh neân traùnh xa noù, phaûi tinh taán tu taäp môùi coù theå dieät
tröø khoå duïc, ñaït ñöôïc thieàn ñònh thaâm saâu maø khoâng chaáp tröôùc, nhôø
thieàn ñònh naøy maø chöùng naêm trí chöùng thoâng, ñoù laø: Thieân nhaõn trí
chöùng thoâng, Thieân nhó trí chöùng thoâng, Tha taâm trí chöùng thoâng,
Tuùc truù trí chöùng thoâng, Thaàn caûnh trí chöùng thoâng.
Theá naøo laø Thieân nhaõn trí chöùng thoâng? Nghóa laø nhôø naêng
löïc cuûa Thieân nhaõn maø thaáu trieät voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi chö
Phaät trong möôøi phöông. Thaáy taát caû caùc loaøi chuùng sinh nhö: noaõn
sinh, thai sinh, thaáp sinh, hoùa sinh, loaøi coù saéc, khoâng saéc, coù töôûng,
khoâng töôûng, khoâng coù töôûng, chaúng phaûi khoâng töôûng... nhö xem
traùi xoaøi trong loøng baøn tay. Caùc höõu tình ñoù ñeàu bò caùc khoå troùi
buoäc. Quaùn vaäy roài Boà-taùt khôûi taâm ñaïi Bi: Nhöõng höõu tình naøy rôi
trong bieån sinh töû, nôi haàm lôùn phaân dô, nay ta vì sao buoâng boû hoï,
khoâng chòu cöùu? Do ñoù caøng theâm tinh taán, thaân taâm khoâng moûi
meät lieàn phaùt khôûi nieäm Phaät Tam-muoäi, nhôø duøng naêng löïc cuûa
ñònh neân thaáy taát caû chö Phaät trong möôøi phöông ñaày khaép hö
khoâng, ngoài toøa Kim cang thaønh Ñaúng chaùnh giaùc. Hoaëc thaáy chö
Phaät baét ñaàu chuyeån phaùp luaân hoaëc thaáy chö Phaät ñeán ôû Thieân
cung, hoaëc thaáy Nhö Lai töø baûo toøa böôùc xuoáng, hoaëc thaáy Nhö Lai
vaøo xoùm khaát thöïc, hoaëc thaáy Nhö Lai tuøy caên cô maø noùi phaùp,
hoaëc ÖÙng thaân noùi phaùp cho quoác vöông, ñaïi thaàn, tröôûng giaû, Baø-
la-moân; hoaëc ÖÙng thaân noùi phaùp cho Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni, Caän söï
nam, Caän söï nöõ; hoaëc ÖÙng thaân noùi phaùp cho Trôøi, Roàng, Daï-xoa,
A-tu-la, Caøn-thaùt-baø, Ca-laàu-la, Khaån-na-la, Ma-haàu-la-giaø, Nhaân
phi nhaân; hoaëc öùng thaân noùi phaùp cho ngaï quyû, Tyø-xaù-xaø, Cöu-baøn-
traø, Boå-ñaùt-na-ca-saát, Boå-ñaùt-na, vua Dieâm-ma-la, ngaï quyû, baøng
sinh... taát caû ñeàu tuøy theo aâm thanh cuûa moãi loaøi, neân moãi loaøi, moãi
coõi ñeàu noùi: “Nhö Lai vì mình maø thuyeát phaùp”, laøm cho taát caû ñeàu
ñöôïc hieåu roõ vaø vui möøng khoân xieát.
Hoaëc thaáy chö Phaät noùi saùu Ñoä cho haøng Boà-taùt, hoaëc noùi möôøi
hai nhaân duyeân cho haøng Duyeân giaùc, noùi phaùp boán Ñeá cho Thanh
vaên, hoaëc khuyeân höõu tình soáng trong möôøi ñieàu thieän. Hoaëc thaáy
chö Phaät hieän thaân Phaïm vöông ñeå noùi phaùp, hoaëc hieän thaân Ñeá
Thích ñeå noùi phaùp, hoaëc hieän thaân Hoä theá Töù Thieân vöông ñeå noùi
phaùp, hoaëc hieän thaân Ñaïi Töï taïi thieân, Na-la-dieân thieân, Nhaät Thieân
töû, Nguyeät Thieân töû, Roàng, Daï-xoa, chö Tieân, Baø-la-moân... ñeå noùi
phaùp. Hoaëc hieän thaân Chuyeån luaân vöông, thaân quoác vöông, teå
töôùng, nam nöõ, Hoøa thöôïng, A-xaø-leâ vaø chö Phaät cuøng ñeä töû ñeå noùi
phaùp. Hoaëc hieän thaân trong loaøi ñòa nguïc, ngaï quyû, baøng sinh ñeå noùi
phaùp. Taát caû nghe xong lieàn xa lìa caùc khoå naïn vaø ñoùi khaùt, khoâng
taøn haïi laãn nhau maø ñem loøng töø bi ñeán cho nhau.
Hoaëc thaáy Phaät thò hieän nhaäp Baùt-nieát-baøn trong röøng Sa-la ñeå
noùi phaùp, hoaëc thaáy sau khi Phaät Nieát-baøn phaân chia xaù-lôïi, xaây
döïng chuøa thaùp maø hieän ra ñeå noùi phaùp, khieán chuùng sinh ñeán cuùng
döôøng ñöôïc giaûi thoaùt. Chö Phaät hieän ñuû töôùng nhö vaäy ñeàu laø cöùu
chuùng sinh vöôït ra khoûi sinh, giaø, beänh, cheát. Caùc töôùng nhö vaäy ñaày
khaép coõi hö khoâng vaø voâ vaøn söï kyø dieäu khaùc ñeàu laø do thaàn thoâng
töï taïi cuûa chö Phaät bieán hoùa, thaät laø nhöõng vieäc hy höõu. Boà-taùt tuy
thaáy ñuû thaàn thoâng bieán hoùa aáy nhöng chæ ñöôïc goïi laø Thieân nhaõn do
Thieàn ñònh, chöù khoâng ñöôïc goïi laø Ba-la-maät-ña.
Thieân nhaõn maø Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc, vöôït hôn Thieân nhaõn cuûa
taát caû Trôøi, Roàng, Baùt boä, Höõu hoïc, Voâ hoïc, Thanh vaên vaø Ñoäc giaùc
ñaõ chöùng ñaéc. Thieân nhaõn cuûa Ñaïi Boà-taùt laø toái thöôïng, toái thaéng, toái
toân, toái dieäu, roát raùo minh tònh, coù naêng löïc lôùn. Nhôø Thieân nhaõn naøy
maø Ñaïi Boà-taùt thaáy voâ löôïng, voâ bieân chö Phaät, Boà-taùt ôû quaù khöù ñi,
ñöùng, naèm, ngoài, voâ vaøn oai nghi, voâ löôïng haïnh moân, thieàn ñònh
giaûi thoaùt, Thaäp ñòa dieäu trí, moân Ñaø-la-ni, Voâ ngaïi bieän taøi, nhöõng
phöông tieän kheùo leùo ñeàu ñöôïc vieân maõn.
Thieân nhaõn thanh tònh cuûa Ñaïi Boà-taùt thaáy caùc maøu saéc, hình
töôïng khoâng bò chöôùng ngaïi, khoâng ñaém, khoâng nhieãm, khoâng naém
baét töôùng cuûa taát caû maøu saéc hình töôïng, xa lìa taát caû kieán chaáp tuøy
mieân. Nhaõn caên ñoù baûn taùnh voán thanh tònh, khoâng nöông töïa vaøo
nhöõng caûnh giôùi. Nhaõn caên naøy khoâng do taát caû taäp khí tuøy mieân
phieàn naõo sinh ra, cuõng khoâng ñaém nhieãm, khoâng meâ, khoâng loaïn,
khoâng bò meâ môø, laïi khoâng coù söï phaân bieät, khoâng bò vöôùng maéc
vaøo phieàn naõo chöôùng vaø sôû tri chöôùng, ñoái vôùi taát caû caùc phaùp
ñöôïc töï taïi. Nhaõn caên naøy coù theå thoâng suoát taát caû phaùp bình ñaúng,
truù vaøo chaân giaûi thoaùt. Thieân nhaõn naøy coøn bieát roõ taát caû caên taùnh
sai bieät, khoâng theå coù töôùng hoaïi dieät, trong moät saùt-na coù theå thaáy
ñöôïc taát caû loaøi höõu tình. Theå taùnh cuûa Thieân nhaõn naøy trong saùng
thanh tònh, coù theå lìa boû taát caû phaùp caáu ueá hoãn loaïn, coù theå bieát roõ
taùnh töø bi, khoâng töø boû höõu tình, cuõng khoâng vöôùng maéc, khoâng
tham lam, khoâng toån hoaïi. Thieân nhaõn naøy laø caûnh giôùi thaéng nghóa
do Chaân ñeá sinh ra maø trí tueä laø ngöôøi daãn ñöôøng ñi ñaàu, truï vaøo
ñaïi Bi ñeå thaáu hieåu, thoâng ñaït caùc phaùp vaø nhöõng nghóa lyù saâu xa,
lìa caùc hyù luaän. Noùi nhö thaät nhöõng ñieàu ñaõ thaáy, nghe; traùnh xa taát
caû caùc phaùp baát thieän, taâm höôùng ñeán Voâ thöôïng Boà-ñeà khoâng bò
chöôùng ngaïi, thaáy ngöôøi xan tham khuyeân hoï boá thí, thaáy ngöôøi huûy
phaïm giôùi caám thì neân thöông xoùt, thaáy ngöôøi saân giaän baûo hoï nhaãn
nhuïc, thaáy ngöôøi bieáng nhaùc khuyeân hoï tinh taán, thaáy ngöôøi taâm
taùn loaïn khuyeân hoï tu taäp thieàn ñònh, thaáy ngöôøi ngu si baûo hoï hoïc
trí tueä, ngöôøi ñi theo ñöôøng phi phaùp chæ hoï trôû veà con ñöôøng Chaùnh
phaùp, ngöôøi coù taâm Tieåu thöøa neân ñem Ñaïi thöøa daïy hoï, ñeå cho taát
caû höõu tình nhaäp Nhaát thieát trí, ñaït ñöôïc thaàn thoâng, vieân maõn Boà-
ñeà, thaønh töïu trí Nhaát thieát trí.
Töø Thò neân bieát! Ñaây goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh Thieàn ñònh ba-
la-maät-ña, ñaït ñöôïc Thieân nhaõn trí thoâng thanh tònh.
Naøy Töø Thò! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh Thieàn ñònh ba-la-
maät ñaït ñöôïc Thieân nhó trí thoâng? Nghóa laø naêng löïc Thieân nhó cuûa
Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc thuø thaéng hôn Thieân nhó cuûa Trôøi, Roàng, Baùt
boä, Thanh vaên, Ñoäc giaùc. Thieân nhó maø Ñaïi Boà-taùt chöùng ñaéc laø toái
thöôïng, toái toân, toái thaéng, toái dieäu laéng trong cöïc ñoä, coù naêng löïc voâ
cuøng lôùn maïnh. Vì sao? Vì do coâng ñöùc naøy maø hoài höôùng leân Voâ
Ñaïi Boà-taùt duøng Thieân nhó naøy coù theå nghe taát caû aâm thanh cuûa
chö Phaät Nhö Lai, Ñoäc giaùc, Thanh vaên, Trôøi, Roàng, Baùt boä, Nhaân
phi nhaân, cho ñeán ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh, höõu tình, phi tình... coù
bao nhieâu loaïi taâm thì Thieân nhó cuõng ñeàu nghe taát caû vaø nghe aâm
thanh phaùt ra cuûa ba nghieäp sai bieät. Boà-taùt nhö vaäy ñeàu bieát nhö
thaät taát caû. Heã chuùng sinh phaùt ngoân laø ñaõ taïo nhaân thieän aùc, phaùt lôøi
tham ñaém vôùi tieáng meâ hoaëc thì Thieân nhó cuûa Boà-taùt cuõng bieát nhö
thaät. Hoaëc noùi lyù leõ tuy chaân chaùnh maø lôøi noùi thoâ keäch, hoaëc noùi lyù
leõ tuy baát chaùnh nhöng lôøi noùi hoøa nhaõ, hoaëc caû hai lôøi noùi vaø lyù leõ
ñeàu toát ñeïp, hoaëc thoâ keäch, vôùi Thieân nhó naøy ñeàu bieát nhö thaät.
Thieân nhó naøy coù theå nghe taát caû tieáng cuûa phaøm, Thaùnh; ôû
phaøm phu thì khoâng chaùn, ôû Thaùnh hieàn thì khoâng haân hoan. Ñoái vôùi
caûnh giôùi cuûa Hieàn thaùnh thì taâm yeâu thích, coøn vôùi caûnh giôùi phaøm
phu thì sinh loøng ñaïi Bi. Nhö vaäy taát caû aâm thanh chaëng tröôùc, giöõa
vaø sau, Thieân nhó naøy ñeàu bieát nhö thaät, khoâng sinh chaáp tröôùc.
Thieân nhó naøy nghe tieáng khaép taát caû voâ löôïng, voâ bieân theá giôùi
trong möôøi phöông. Taát caû aâm thanh cuûa chö Phaät noùi phaùp ñeàu bieát
nhö thaät, taâm khoâng taùn loaïn, cuõng khoâng queân maát, tuøy theo caên cô
chuùng sinh maø noùi phaùp, hieåu roõ phaùp taùnh khoâng, beàn chaéc, chaúng
phaûi khoâng beàn chaéc, chaúng hö chaúng thöïc. Nghe moät lôøi noùi Chaùnh
phaùp cuûa Nhö Lai laø nghe taát caû phaùp moân cuûa voâ soá chö Phaät, töùc laø
trong moät luùc ñeàu nghe khoâng laãn loän, khoâng loaïn ñoäng, khoâng
chöôùng ngaïi nhau, coù theå laõnh thoï töøng caâu vaên, töøng chöông cuù, bieát
nhö thaät veà nghóa lyù taùnh töôùng.
Laïi nghe tieáng cuûa Nhö Lai, tuøy theo aâm tieáng cuûa moãi loaøi
chuùng sinh noùi phaùp ñeå hoï thaáu roõ töôùng chaân thaät maø ñöôïc giaûi
thoaùt, vaø ñem coâng ñöùc naøy hoài höôùng veà Thieân nhó thanh tònh cuûa
Nhö Lai. Nguyeän ñôøi vò lai khoâng nghe teân cuûa Nhò thöøa laø Thanh
vaên vaø Ñoäc giaùc.
Töø Thò neân bieát! Ñaây goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh thieàn ñònh maø
ñaït ñöôïc Thieân nhó trí thoâng thanh tònh.
Naøy Töø Thò! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt coù Tha taâm trí thoâng? Nghóa
laø Boà-taùt bieát taâm cuûa taát caû höõu tình ôû quaù khöù, hieän taïi vaø vò lai laø
aùc, laø thieän hay voâ kyù. Laïi bieát nhöõng nghieäp nhaân quaû sai bieät cuûa
taát caû höõu tình ôû quaù khöù, bieát taát caû chuùng sinh coù taâm lôùn, taâm nhoû,
taâm khoâng lôùn khoâng nhoû, taâm coù tham duïc hay khoâng tham duïc,
taâm dô caáu hay taâm thanh tònh, taâm ngu si hay taâm trí tueä, taâm roäng
hay taâm heïp, taâm ñònh hay taâm loaïn, taâm troùi buoäc hay taâm giaûi
thoaùt, taâm thaéng hay taâm baïi, taâm cao thöôïng hay taâm thaáp heøn...
Laïi bieát höõu tình coù taâm töông öng vôùi Boá thí, Trì giôùi, Nhaãn
nhuïc, Tinh taán, Thieàn ñònh, Trí tueä, Töø, Bi, Hyû, Xaû, coù töôùng, khoâng
töôùng vaø bieát taát caû taâm höõu tình töông öng vôùi Thanh vaên, Ñoäc giaùc,
Ñaïi thöøa Boà-taùt. Caùc höõu tình naøy coù ñuû caên laønh nhö vaäy, hoaëc coù
höõu tình sinh trong quyù toäc maø laøm vieäc thaáp heøn, hoaëc sinh trong
doøng thaáp heøn maø taùnh thanh tònh, hoaëc taâm taùnh baát thieän maø laøm
vieäc thanh tònh, hoaëc caû hai thanh tònh, hoaëc caû hai baát thieän. Taát caû
taâm haønh sai khaùc cuûa höõu tình quaù khöù, Boà-taùt ñeàu bieát nhö thaät,
tuøy theo söï thích öùng cuûa hoï maø noùi phaùp. Ñaây goïi laø Tha taâm trí
thoâng, bieát roõ taát caû höõu tình ôû ñôøi quaù khöù.
Laïi bieát roõ höõu tình vò lai, do hieän taïi boá thí neân sinh ra nhaân
tònh giôùi cho ñôøi vò lai. Laïi bieát höõu tình hieän taïi trì giôùi neân sinh ra
nhaân nhaãn nhuïc ôû ñôøi vò lai. Laïi bieát hieän taïi nhaãn nhuïc neân sinh
nhaân tinh taán ñôøi vò lai. Bieát höõu tình hieän taïi tinh taán neân sinh nhaân
thieàn ñònh ñôøi vò lai. Bieát höõu tình hieän taïi tu taäp töôùng thieän neân
sinh nhaân tueä voâ töôùng ôû ñôøi vò lai. Bieát höõu tình hieän taïi tu taäp ñieàu
thieän nhoû neân sinh nhaân Ñaïi thöøa ñôøi vò lai. Caùc töôùng traïng nhaân
duyeân cuûa caùc taâm nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt ñeàu bieát nhö thaät, tuøy duyeân
cöùu vôùt maø taâm khoâng moûi meät, ñöa caùc höõu tình vaøo saâu tueä Phaät
khoâng taêng khoâng giaûm, noùi phaùp nhö vaäy khoâng döøng nghæ. Ñoái vôùi
phaùp khoâng bao giôø coù taâm keo kieät. Ñaây goïi laø Tha taâm trí thoâng
cuûa Boà-taùt coù bieát roõ ñôøi vò lai.
Laïi bieát höõu tình ñôøi hieän taïi coù taâm tham duïc hay khoâng tham
duïc, taâm coù toäi loãi hay khoâng toäi loãi, taâm ngu si hay taâm trí tueä, taâm
roäng hay taâm heïp, taâm ñònh hay taâm loaïn, taâm ñoäng hay khoâng ñoäng,
taâm bò troùi buoäc hay giaûi thoaùt, taâm dô ueá hay khoâng dô ueá, taâm
quaûng ñaïi hay taâm voâ löôïng, taâm cao thöôïng hay haï lieät... Boà-taùt ñeàu
bieát nhö thaät. Nhöõng höõu tình bò voâ löôïng phieàn naõo troùi buoäc, Boà-taùt
ñeàu bieát nhö thaät.
Bieát vaäy roài, tuøy theo caên cô thích öùng sai khaùc maø Boà-taùt noùi
phaùp. Taâm lieãu ngoä hay voâ taâm, khoâng vöôùng maéc mình vaø ngöôøi,
Boà-taùt duøng phöông tieän kheùo leùo, trí tueä thieàn ñònh, bieát ñöôïc roõ
raøng caên taùnh cuûa chuùng sinh lanh lôïi hay ñaàn ñoän ñeå döùt tröø haún
nguoàn goác phieàn naõo sinh töû, hieåu roõ baûn taùnh voán khoâng, troøn ñaày
khoâng thieáu khuyeát, khoâng nhieãm, khoâng vöôùng, cuõng khoâng coù loãi
laàm, khoâng caën ñuïc, khoâng nhô nhôùp, cuõng khoâng thoâ keäch. Bieát roõ
caùc phaùp nhö huyeãn hoùa, bieát taâm haønh sai bieät cuûa höõu tình.
Töø Thò neân bieát! Ñaây goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh Thieàn ñònh maø
ñöôïc Tha taâm trí thoâng thanh tònh.
Naøy Töø Thò! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh thieàn ñònh maø ñaït
ñöôïc Tuùc truï tuøy nieäm trí chöùng thoâng? Nghóa laø truï vaøo Baát ñoäng
ñòa, chöùng phaùp bình ñaúng, hoaøn toaøn hieåu roõ thaät taùnh cuûa caùc
phaùp, vôùi trí tueä thanh tònh an truù vaøo Xa-ma-tha, Tyø-baùt-xaù-na
töông öng Chæ vaø Quaùn, khoâng bao giôø queân maát baát cöù moät vieäc
gì. Trí laø ngöôøi daãn ñaàu laøm cho ba nghieäp ñöôïc thanh tònh, ñöôïc
trang nghieâm baèng phöôùc ñöùc vaø trí tueä, töï nhieân giaùc ngoä khoâng
nhôø thaày daïy baûo, coù theå ñaït ñeán bôø kia Nieát-baøn an laïc. Vôùi trí tueä
nhö vaäy, Ñaïi Boà-taùt nhôù taát caû ñôøi trong quaù khöù, töø moät ñôøi, hai
ñôøi, möôøi, hai möôi ñeán moät kieáp, traêm ngaøn vaïn na-do-tha kieáp.
Trong caû soá kieáp aáy, thaønh hay hoaïi Boà-taùt ñeàu nhôù bieát. Trong
nhöõng soá kieáp ñoù, Ñaïi Boà-taùt ñeàu nhôù bieát roõ raøng höõu tình sinh
trong nhaø nhö vaäy, cha meï nhö vaäy, doøng hoï nhö vaäy, teân tuoåi nhö
vaäy, töôùng maïo nhö vaäy, söùc löïc nhö vaäy, tuoåi thoï nhö vaäy vaø taát
caû khoå vui nhö vaäy. Nhôù bieát taát caû höõu tình cheát ñaây sinh kia,
nhöõng loaïi chuûng toäc cuûa thaân mình, thaân ngöôøi trong voâ löôïng ñôøi.
Taát caû caên laønh cho ñeán khuyeân baûo nhau, Boà-taùt nhôù nghó bieát roõ
vaø ñem hoài höôùng taát caû leân Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Laïi quaùn thaân sinh töû trong quaù khöù laø voâ thöôøng, khoå, khoâng,
voâ ngaõ, baát tònh. Bieát vaäy roài, ñoái vôùi caùc saéc töôùng, thoï maïng daøi
ngaén, phuù quyù quyeàn löïc, Boà-taùt ñeàu khoâng sinh ngaõ maïn, khoâng
mong caàu quaû baùo Ñeá Thích, Phaïm thieân, Hoä theá Töù Thieân vöông,
trôøi, ngöôøi, chæ ñem ñaïi Bi laøm lôïi laïc cho höõu tình, tuøy theo nguyeän
löïc maø thoï sinh.
Laïi bieát nhöõng nghieäp aùc ñaõ taïo trong voâ soá kieáp quaù khöù neân
raát hoái haän, trong ñôøi naøy thaø boû thaân maïng cuõng khoâng daùm taïo aùc
nghieäp nöõa. Boà-taùt ñem taát caû nghieäp laønh ñaõ taïo trong voâ löôïng ñôøi
hoài höôùng leân Voâ thöôïng Boà-ñeà, boá thí khaép cho taát caû höõu tình trong
phaùp giôùi maø khoâng caàu quaû baùo toái thöôïng trong theá gian, keá thöøa
Tam baûo cho ñeán taän cuøng vò lai khoâng bao giôø döùt boû, khoâng bao
giôø döøng nghæ.
Töø Thò neân bieát! Ñaây goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh thieàn ñònh maø
ñaït ñöôïc Tuùc truï trí thoâng thanh tònh.
Naøy Töø Thò! Sao goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh Thieàn ñònh ba-la-
maät-ña ñaït ñöôïc Thaàn caûnh trí thoâng laøm lôïi laïc voâ cuøng? Nghóa laø
Boà-taùt truï trong ñòa vò Baát ñoäng ñòa chöùng ñöôïc chaân tòch tónh, tröø
khöû ñi taát caû lo khoå, taâm tö hyû laïc, hít vaøo thôû ra... khoâng sinh khoâng
dieät, truï vaøo chaân phaùp giôùi, coù theå hieän ñuû thaàn thoâng bieán hoùa;
hoaëc laøm thaân nhö ñoáng löûa, phoùng aùnh saùng lôùn khaép caû tam thieân
ñaïi thieân theá giôùi; hoaëc treân thaân phun nöôùc chaûy nhö möa lôùn, rôø tôùi
maët trôøi maët traêng... oai quang töï taïi. Hoaëc hieän thaân lôùn ñeán trôøi
Phaïm thieân, hoaëc hieän thaân nhoû nhö haït caûi, hoaëc chaán ñoäng ñaïi ñòa
nhö soùng bieån, hoaëc moät thaân maø hieän nhieàu thaân, hoaëc nhieàu thaân
maø hieän thaønh moät thaân, hoaëc aån hoaëc hieän noùi voâ löôïng phaùp, hoaëc
vaøo saâu trong nuùi ñaù, hoaëc vöôït xuyeân qua hoaëc leân hoaëc xuoáng nhö
ñieän daãn aùnh saùng, qua laïi töï taïi, ñi ngoài treân khoâng gioáng nhö chim
bay löôïn, hoaëc laën xuoáng ñaát nhö vaøo nöôùc, ñi treân nöôùc nhö ñi treân
ñaát, aån hieän töï do khoâng bò chöôùng ngaïi. Nhöõng thaàn löïc nhö vaäy
ñeàu vì laøm lôïi laïc cho taát caû höõu tình.
Laïi ñem loøng Ñaïi bi Phoå moân maø thò hieän voâ soá thaân: hoaëc
hieän thaân Phaät, thaân Boà-taùt, thaân Thanh vaên, thaân Ñoäc giaùc, Ñeá
Thích, Phaïm thieân... vaø nhieàu loaïi thaân khaùc tuøy theo caên taùnh, tuøy
theo duïc laïc cuûa töøng loaøi, töøng coõi maø hieän thaân. Hoaëc caùc höõu
tình yû mình coù theá löïc maø coáng cao, tuøy theo choã thích öùng cuûa hoï
maø Boà-taùt hieän thaân noùi phaùp ñeå ñieàu phuïc hoï. Hoaëc laøm Ñeá
Thích, Phaïm thieân, Hoä theá Töù Thieân vöông, Ñaïi löïc só Na-la-dieân...
vì muoán chieán thaéng hoï neân böng nuùi Dieäu cao quaêng boû nôi voâ
löôïng theá giôùi khaùc, gioáng nhö neùm traùi xoaøi veà laïi choã cuõ, maø caùc
trôøi, ngöôøi khoâng bieát mình coù töôùng qua laïi vaø thaàn löïc cuûa Boà-taùt
cuõng khoâng bò giaûm toån.
Laïi trong tam thieân ñaïi thieân theá giôùi, treân ñeán coõi trôøi Saéc cöùu
caùnh, döôùi ñeán Thuûy cung, Boà-taùt duøng tay phaûi naém theá giôùi naøy
traûi qua moät kieáp, duø ñi, ñöùng, naèm, ngoài cuõng khoâng bò chöôùng ngaïi.
Sau ñoù ñeå laïi choã cuõ, nhöng caùc höõu tình thuoäc loaøi thuûy toäc khoâng bò
toån haïi, taát caû ñeàu khoâng bieát mình coù töôùng qua laïi. Boà-taùt thò hieän
coù thaàn thoâng töï taïi nhö vaäy khieán cho caùc höõu tình coù taâm kieâu maïn
ñeàu ñöôïc ñieàu phuïc ñeå nghe phaùp.
Boà-taùt duøng söùc thaàn thoâng, tuøy theo yù muoán cuûa mình maø ñöôïc
töï taïi, gioáng nhö baûo chaâu nhö yù, caàu gì ñöôïc naáy, hoaëc bieán bieån
lôùn thaønh daáu chaân traâu, hoaëc bieán daáu chaân traâu thaønh bieån lôùn,
hoaëc hieän hoûa tai leân ñeán Sô thieàn, hoaëc hieän thuûy tai leân ñeán Nhò
thieàn, hoaëc hieän phong tai leân ñeán Tam thieàn, hoaëc bieán nöôùc thaønh
löûa, bieán löûa thaønh nöôùc. Duøng ñuû moïi caùch thöôïng, trung, haï tuøy yù
bieán hoùa ñeàu ñöôïc töï taïi, khoâng ai coù theå chuyeån ñoäng ñöôïc. Ngoaøi
Phaät Theá Toân, khoâng ai coù theå phaù hoaïi.
Boà-taùt duøng thaàn thoâng bieán hoùa roäng lôùn naøy, tuøy theo caên
duyeân cuûa chuùng sinh maø noùi phaùp roäng hay heïp ñeå caùc chuùng sinh
ñöôïc giaûi thoaùt. Thaàn löïc töï taïi cuûa Boà-taùt nhö vaäy, vôùi taát caû Thieân
ma vaø phieàn naõo ma khoâng theå laøm chöôùng ngaïi ñöôïc. Do ñoù, Boà-taùt
vöôït qua Thieân ma vaø phieàn naõo ma, ñi vaøo caûnh giôùi Phaät. Sau ñoù
tuøy theo caên duyeân cuûa höõu tình maø cöùu vôùt hoï ñöôïc giaûi thoaùt,
khoâng bao giôø giaùn ñoaïn, khoâng theå naøo ñoäng chuyeån.
Töø Thò neân bieát! Ñaây goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu taäp thieàn ñònh maø ñaït
ñöôïc Thaàn caûnh trí thoâng bieán hoùa töï taïi.
Naêm thaàn thoâng treân chæ goïi laø thieàn ñònh chöù khoâng ñöôïc goïi
laø Ba-la-maät-ña.
Töø Thò! Caùc vò Boà-taùt ñaõ ñaït ñöôïc naêm thaàn thoâng naøy roài neân
tinh taán tu taäp Thieàn ñònh ba-la-maät-ña vôùi Voâ thöôïng Boà-ñeà, chöùng
ñaéc quaû vò khoâng thoaùi chuyeån. Ví nhö ngöôøi ngheøo môùi baét ñaàu ñaøo
kho baùu, chöa thaáy gì laï neân vaãn bieáng nhaùc; caøng ñaøo saâu xuoáng
khoâng döøng nghæ thì daàn daàn thaáy chuùt ít töôùng laï, luùc ñoù maïnh meõ
tinh taán khoâng thoâi, do khoâng döøng nghæ neân ñöôïc kho baùu. Ñaïi Boà-
taùt cuõng vaäy, chöa chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà thì ngaøy ñeâm haõy tinh taán
sieâng naêng tu taäp thieàn ñònh khoâng döøng nghæ, cho ñeán khi chöùng ñaéc
Naøy Töø Thò! Neáu taát caû höõu tình phaùt taâm thieàn ñònh nhö vaäy
thì chaúng khoù nhöng theo ñoù tu taäp khoâng bao giôø bieáng nhaùc cho
ñeán khi naøo thaønh töïu, ñoù môùi laø khoù. Ví nhö quaân nöôùc maïnh xaâm
laêng chieám laáy nöôùc khaùc thì khoâng khoù, nhöng chieám laáy ñöôïc roài
canh giöõ cho caån thaän, ñoù môùi laø khoù.
Taø sö ngoaïi ñaïo tu ñònh cuõng vaäy, khoâng gaàn guõi baïn laønh,
khoâng nghe Chaùnh phaùp, caàu taø giaûi thoaùt ñeå ñaït ñöôïc ñònh Voâ saéc
maø noùi laø chöùng Nieát-baøn. Khi qua ñôøi, boïn ngöôøi naøy ñoïa vaøo ñòa
nguïc. Nhö ngöôøi ngu si nuoâi raén ñoäc, thöôøng cho uoáng söõa boø. Vì
sao? Vì taát caû thaày thuoác ôû ñôøi ñeàu noùi söõa boø tröø ñoäc. Raén uoáng söõa
boø thì khí ñoäc caøng phaùt trieån, ngöôøi ngu si aáy noùi laø chaát ñoäc cuûa
raén ñaõ tieâu heát roài neân tieáp xuùc vaø daïy baûo, bò noù caén cheát. Taát caû
chuùng sinh cuõng vaäy, ngaøy ñeâm nuoâi döôõng thaân ñoäc naøy, vì caàu an
oån khoaùi laïc cho neân luoân cung caáp thöùc aên uoáng voâ ñoä. Khi voâ
thöôøng aäp ñeán, ñoäc ma cheát phaùt sinh, laøm maát heát caùc phaùp laønh roài
ñi vaøo ba ñöôøng khoå.
Naøy Töø Thò! Thieàn ñònh maø Thanh vaên, Ñoäc giaùc ñaït ñöôïc chæ
ñoaïn tröø phieàn naõo chöôùng, khoâng coù loøng ñaïi Bi, chæ nhaäp vaøo Nieát-
baøn thì chaúng phaûi laø chaân thieàn ñònh. Coøn phaøm phu höõu tình vì
thaân, khaåu, yù nghieäp luoân bò taùm vaïn boán ngaøn phieàn naõo troùi buoäc
neân khoâng ñöôïc töï taïi. Ví nhö coù ngöôøi luoân cuùng döôøng cho keû thuø
La-saùt, aùc quyû ñeå töø töø ñieàu phuïc noù. Nhöng phieàn naõo oan gia La-
saùt, aùc quyû thì khoâng nhö vaäy, ñöôïc cung caáp saéc höông laøm cho
phieàn naõo ngaøy caøng phöøng phöïc, khoù ñieàu phuïc ñöôïc. Nhö vaäy laøm
sao tu taäp thieàn ñònh ñeå giaûi thoaùt? Neáu khoâng thieàn ñònh thì laøm sao
coù trí tueä? Khoâng chaùnh trí thì cuõng khoâng coù möôøi ñieàu thieän, seõ
ñoïa vaøo ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sinh. Do ñoù Ñaïi Boà-taùt neân tu phaïm
haïnh boán Taâm voâ löôïng, khôûi loøng töø “hoùa ñaïo voâ duyeân” bao truøm
khaép caû phaùp giôùi. Vì sao vaäy? Vì loøng töø bi cuûa Boà-taùt khoâng coù
giôùi haïn, khoâng theå nghó baøn, khoâng coù bôø beán, vì höõu tình khaép caû
möôøi phöông theá giôùi neân loøng Töø bi cuûa Boà-taùt cuõng roäng lôùn nhö
vaäy. Ví nhö hö khoâng khoâng coù giôùi haïn, loøng Töø bi cuûa Boà-taùt cuõng
vaäy. Do ñoù neân bieát, höõu tình voâ taän, loøng Töø bi cuûa Boà-taùt cuõng voâ
taän. Chaân khoâng voâ taän, loøng Töø bi cuõng voâ taän. Theá neân loøng Töø bi
cuûa Boà-taùt chaân thaät khoâng cuøng taän.
Boà-taùt Töø Thò baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ñoái vôùi höõu tình, Boà-taùt coù loøng Töø bi roäng
lôùn nhö vaäy, neáu coù gì ñeå thí duï tuyeân noùi, con xin Ngaøi haõy daïy baûo
cho chuùng con.
–Naøy thieän nam! Khoâng theå laáy moät vieäc nhoû naøo ñeå thí duï noùi
heát ñöôïc. Töø Thò neân bieát! Ví nhö phöông Ñoâng coù haèng haø sa theá
giôùi, phöông Nam, Taây, Baéc, boán goùc, treân döôùi cuõng nhieàu nhö vaäy.
Haèng haø sa theá giôùi nhö vaäy trong möôøi phöông hôïp laïi thaønh moät
bieån nöôùc ñaày. Caùc theá giôùi nhieàu nhö caùt soâng Haèng trong möôøi
phöông ñeàu coù khaép ñaày höõu tình. Moãi höõu tình laàn löôït caàm moät sôïi
loâng nhuùng nöôùc bieån aáy roài nhoû qua nôi khaùc, cho ñeán ñuû moät kieáp.
Nhö vaäy, nöôùc bieån duø coù khoâ caïn nhöng caùc höõu tình kia vaãn khoâng
cuøng taän.
Naøy thieän nam! Höõu tình khaép caû möôøi phöông theá giôùi nhieàu
nhö caùt soâng Haèng trong möôøi phöông nhö vaäy, Boà-taùt ñeàu coù loøng töø
bi roäng lôùn vôùi moãi höõu tình aáy.
Naøy thieän nam! YÙ oâng theá naøo? Loøng Töø bi aáy coù giôùi haïn
khoâng?
–Baïch Theá Toân! Giaû söû hö khoâng, coøn coù theå löôøng ñöôïc,
nhöng loøng töø bi naøy khoâng theå cuøng taän.
–Neáu Ñaïi Boà-taùt nghe loøng Töø bi aáy khoâng coù giôùi haïn maø
khoâng kinh nghi, sôï seät, neân bieát raèng vò aáy cuõng coù loøng Töø bi voâ
taän nhö vaäy. Taâm Töø bi aáy coù theå giöõ gìn cho mình vaø ngöôøi, dieät tröø
taát caû ñieàu aùc, kieän tuïng, tranh caõi, coù theå ngaên ngöøa toäi loãi cho höõu
tình ñeå ba nghieäp ñieàu phuïc thöôøng ñöôïc an laïc, lìa xa caùc oaùn thuø.
Ngöôøi naøo nhieàu saân haän thì khieán cho hoï nhaãn nhuïc, töø bi, chaám döùt
caùc khoå chinh chieán, binh ñao... cöùu hoä taát caû höõu tình xa lìa caùc söï
löøa gaït ñeå tieáng toát ñoàn xa, ñöôïc Ñeá Thích, Phaïm thieân, Töù Thieân
vöông cung kính cuùng döôøng, laáy chuoãi anh laïc Töø taâm trang nghieâm
thaân. Vò aáy laøm ngöôøi ñi ñaàu höôùng daãn ñöôøng giaûi thoaùt cho höõu
tình ñeå ai coù taâm Nhò thöøa quay veà vôùi Ñaïi thöøa, tích luõy chöùa nhoùm
taát caû tö löông Boà-ñeà, khoâng chòu laøm noâ leä phöôùc baùo theá gian, luoân
laáy töôùng toát ñeå trang nghieâm thaân, caùc caên ñeàu ñaày ñuû, troïn veïn, xaû
boû taùm naïn, ñöôïc sinh leân trôøi, thöïc haønh taùm Chaùnh ñaïo ñeå ñeán bôø
kia Nieát-baøn.
Boà-taùt tu Töø bi khoâng tham ñaém naêm duïc, ñem taâm bình ñaúng
ñoái vôùi caùc höõu tình. Khi haønh haïnh boá thí, taâm khoâng phaân bieät, giöõ
giôùi thanh tònh, cöùu giuùp ngöôøi phaïm giôùi, chæ roõ naêng löïc nhaãn nhuïc
ñeå hoï khoâng coøn saân haän, tu haønh tinh taán, ñeàu thuaän theo Chaùnh
phaùp, truï trong chaùnh ñònh, ñem loøng Töø bi cöùu vôùt chuùng sinh, ñöôïc
trí tueä roäng lôùn, ra khoûi theá gian. Luùc ñoù phieàn naõo vaø Boà-ñeà khoâng
coøn hai töôùng, ñem loøng ñaïi Töø löu xuaát töø töï taùnh maø chieán thaéng
quaân ma, laøm an laïc cho taát caû höõu tình, ñôøi naøy ñôøi sau khoâng töø boû
hoï. Trong luùc ñi. ñöùng, naèm, ngoài luoân luoân tu taäp haønh trì, dieät tröø
ngaõ maïn, xa rôøi phoùng daät. Ngöôøi coù loøng Töø bi maëc aùo taøm quyù, xoa
höông thôm giôùi thanh tònh, ñoaïn tröø taäp khí phieàn naõo ôû theá gian,
laøm lôïi ích vaø ñem an vui cho taát caû höõu tình. Loøng Töø bi cuûa Thanh
vaên chæ caàu lôïi cho rieâng mình, coøn loøng Töø bi cuûa Boà-taùt cöùu hoä cho
taát caû chuùng sinh.
–Naøy Töø Thò! Töø coù ba loaïi:
1. Chuùng sinh duyeân töø.
2. Phaùp duyeân töø.
3. Voâ duyeân töø.
Theá naøo laø Chuùng sinh duyeân töø? Nghóa laø môùi phaùt taâm, quaùn
khaép höõu tình sinh loøng ñaïi Bi.
Theá naøo Phaùp duyeân töø? Nghóa laø khi tu haønh quaùn taát caû phaùp,
goïi laø Phaùp duyeân töø.
Theá naøo laø Voâ duyeân töø? Nghóa laø chöùng ñaéc Voâ sinh phaùp
nhaãn, khoâng coù hai töôùng.
Töø Thò neân bieát! Ñaây laø taâm ñaïi Bi cuûa Ñaïi Boà-taùt truù trong
chaân phaùp giôùi.


QUYEÅN 9
Phaåm 9: THIEÀN ÑÒNH BA-LA-MAÄT (Phaàn 2)

–Ñaïi Boà-taùt tu haønh Thieàn ñònh ba-la-maät caàn phaûi tu taäp ñaïi
Bi voâ löôïng, vì ñaïi Bi laø phaùp daãn ñaàu cuûa caùc nghieäp laønh. Ví nhö
ñoái vôùi maïng caên thì hôi thôû ra vaøo laø treân heát. Trong baûy baùu cuûa
Luaân vöông thì baùnh xe baùu laø treân heát. Trong vaïn haïnh Ñaïi thöøa thì
ñaïi Bi laø treân heát. Nhö tröôûng giaû coù moät ñöùa con, cha meï yeâu
thöông thaáu taän xöông tuûy, ñaïi Bi cuûa Boà-taùt cuõng vaäy, yeâu thöông
caùc höõu tình nhö con moät.
Sao goïi laø ñaïi Bi?
Ñaïi goïi laø Ma haï. Ma goïi laø ngaõ. Ngaõ ñem ñaïi Bi laøm lôïi laïc
cho höõu tình neân goïi laø ñaïi Bi.
Haï goïi laø taùnh, töï taùnh ñaïi Bi coù theå cöùu vôùt höõu tình, vì khoâng
do ngöôøi khaùc daïy baûo neân goïi laø Ñaïi Bi.
Laïi goïi laø Sa-phaï, Sa-phaï laø thuoäc veà phaàn cuûa ta. Ta phaûi cöùu
hoä taát caû höõu tình neân goïi laø ñaïi Bi. Ca laø phoøng hoä, khoâng ñeå cho
ngöôøi khaùc laøm haïi neân goïi laø ñaïi Bi. Ñaïi Bi coù theå laøm phöông tieän
ñeå hoaøn thaønh taát caû phaùp trôï Boà-ñeà. Ñaïi Bi coù theå töï giaùc ngoä,
khoâng nhôø thaày daïy maø trí töï nhieân phaùt. Ñaïi Bi coù theå dieät taâm lo
buoàn, tuøy thuaän maø laøm lôïi ích cho chuùng sinh.
Naøy Töø Thò! Taâm ñaïi Bi naøy coù naêm möôi loaïi:
1. Khoâng dua nònh.
2. Thaân, khaåu, töông öùng.
3. Khoâng hö doái.
4. Luoân luoân chaân thaät.
5. Khoâng thoaùi lui.
6. Lieãu ngoä baûn giaùc.

7. Khoâng doái traù.
8. Töï taùnh thanh tònh.
9. Haønh duïng ngay thaúng.
10. Truù nôi chaùnh taùnh.
11. Caàu thaân Phaät.
12. Caàu tuoåi thoï Phaät.
13. Khoâng taïo taát caû loãi laàm.
14. Baûo veä höõu tình.
15. Ñoä höõu tình khoâng coù haïn löôïng.
16. Ñoàng vôùi hö khoâng.
17. Khoâng töø boû chuùng sinh ngheøo khoå.
18. Nhoå boû caùc khoå.
19. Töï taùnh baát ñoäng, gaùnh vaùc taát caû.
20. Haønh haïnh thanh tònh, khoâng löøa gaït mình vaø ngöôøi.
21. Coù theå laøm töï lôïi baèng caùc thieän nghieäp.
22. Laøm cho taát caû chuùng sinh ñöôïc an vui.
23. Khoâng meät moûi.
24. Tröø boû gaùnh naëng, khai môû thaéng nghóa.
25. Kieân trì thöïc haønh boá thí, nhaãn nhuïc, tinh taán.
26. Nhaãn nhuïc khi bò ngöôøi haï lieät khinh maïn mình.
27. Khoâng oâm thuø haän xöa.
28. Laøm thaày thuoác voâ thöôïng.
29. Duøng trí Ñaïi thöøa giaùo hoùa nhöõng thöøa döôùi bình ñaúng
khoâng hai.
30. Kheùo giaáu ñöùc cuûa mình, khen ngôïi ñieàu toát cuûa ngöôøi.
31. Coù theå saùnh baèng vôùi chaân phaùp laïc voâ laäu.
32. Coù theå xaû boû nhöõng gì yeâu thích maø khoâng tieác reû.
33. Vì höõu tình, khoâng hoái haän.
34. Kheùo giöõ gìn giôùi thanh tònh, luoân cöùu hoä ngöôøi huûy phaïm
caám giôùi.
35. Chòu khoå ñeå höõu tình ñöôïc an vui.

36. Laøm höõu tình thaønh thuïc, truï vaøo phaùp thaân.
37. Xaû boû caùc boä phaän trong thaân theå maø khoâng tieác thaân
maïng.
38. Thích tu coâng ñöùc, khoâng caàu quaû baùo.
39. Coù theå ñieàu phuïc höõu tình ñeå tu taäp thieàn ñònh.
40. Hieåu roõ ba coõi laø khoâng, khoâng ñaém tröôùc.
41. Tích luõy caên laønh, xa lìa ñieàu baát thieän.
42. Laøm toaïi nguyeän taát caû chuùng sinh.
43. Khoâng boû nguyeän xöa, truï trong voâ vi.
44. Boû phaùp höõu vi.
45. Höõu tình xan tham thì daïy hoï haønh xaû.
46. Coù theå laøm cho höõu tình soáng trong giôùi luaät nhaø Phaät.
47. Höõu tình ña saân, khieán hoï nhaãn nhuïc.
48. Höõu tình giaûi ñaõi, khieán hoï tinh taán.
49. Höõu tình taùn loaïn, khieán hoï thieàn ñònh.
50. Höõu tình ngu si, khieán hoï coù trí tueä.
–Nhö vaäy ñaïi Bi laøm cho taát caû caên laønh cuûa mình vaø ngöôøi
ñöôïc thaønh töïu. Ñoù laø ñaïi Bi voâ löôïng.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Thieàn ñònh ba-la-maät-ña phaûi
tu taäp nhö theá naøo ñeå ñaït ñöôïc ñaïi Hyû voâ löôïng? Nghóa laø nhôù nghó,
öa thích vaø cung kính taát caû Phaät phaùp, khoâng chaïy theo sinh töû,
khoâng phaù hoaïi taâm hyû, dieät tröø caùc taø kieán, xa lìa naêm duïc trieàn
caùi, coù theå laøm cho höõu tình an truï trong Nieát-baøn, luoân caàu ba
möôi hai töôùng toát, taùm möôi veû ñeïp cuûa Nhö Lai, nghe Chaùnh
phaùp kheá hôïp vôùi Ñeä nhaát nghóa ñeá, luoân luoân thích tu haønh ñeå ñaït
ñeán bôø kia Nieát-baøn, taâm sinh hoan hyû ñuû ñaày vieân maõn. Gioáng nhö
ngaøy Teát theá gian, taát caû doøng hoï, baïn beø ñeàu hoäi hoïp höôûng khoaùi
laïc naêm duïc, vui chôi thích thuù. Boà-taùt cuõng vaäy, khi khôûi thaàn
thoâng bieán hoùa thì an truù vaøo ñoù, laøm cho taát caû Baùt boä, Roàng,
Thaàn, boán chuùng ñeàu tuï hoïp vaøo Giôùi, Ñònh, Tueä, Giaûi thoaùt tri
kieán, trong loøng vui thích. Ñoù laø ñaïi Hyû.

Ñaïi Hyû naøy khoâng coù taâm laøm toån haïi caùc höõu tình, sieâng caàu
taát caû dieäu phaùp chö Phaät. Duø ñaõ ñaït ñöôïc hay chöa taâm cuõng khoâng
rôøi boû, luoân hieåu roõ phaùp Ñaïi thöøa moät caùch chaân chaùnh, khoâng chaáp
laáy phaùp Nhò thöøa, xaû boû taùnh xan tham, laøm taêng tröôûng boá thí.
Thaáy ngöôøi ñeán xin thì ñem cho vôùi taâm hoan hyû. Ñoái vôùi ngöôøi trì
giôùi thì phaûi coù loøng tin thanh tònh.
Thaáy ngöôøi phaù giôùi thì phaûi thöông xoùt, vôùi tònh giôùi cuûa mình
thì giöõ gìn thanh tònh vieân maõn, khoâng coøn lo sôï ba ñöôøng aùc maø
ñöôïc höôùng ñeán phaùp thaân.
Neáu bò ai maéng nhieác thì nhaãn nhuïc maø nhaän.
Vôùi thaày göông maãu neân cung kính, toân troïng, sieâng naêng thöïc
haønh theo lôøi daïy cuûa thaày.
Vôùi höõu tình thì noùi lôøi hoøa nhaõ, mæm cöôøi, khoâng nhaên nhoù,
cau maøy. YÙ ñaàu tieân laø thaêm hoûi, truï trong ñònh tòch tónh, khoâng dua
nònh, khoâng hö doái, khoâng thoâ thieån, khoâng taø vaïy, luoân khen ñieàu
toát cuûa ngöôøi, khoâng noùi loãi ngöôøi, thích hoøa ñoàng chung vôùi moïi
ngöôøi, thöïc haønh saùu hoøa kính, toân troïng Ñaïi Phaùp sö, khai môû Nieát-
baøn vaø hieån baøy töôùng chaân thaät.
Ñoái vôùi baäc Toân tröôûng thì töôûng nhö cha meï, xem taát caû chuùng
sinh nhö con moät, toân troïng Thaân giaùo sö nhö Phaät.
Ñoái vôùi ngöôøi tu haønh xem nhö ngöôøi daãn ñöôøng ñi vaøo bieån
baûo chaâu voâ giaù cuûa caùc Ba-la-maät-ña. Coi ngöôøi noùi phaùp nhö chaâu
nhö yù, daïo chôi töï taïi trong röøng phaùp voâ laäu.
Ai daïy baûo ta phaûi vui möøng, nghe noùi loãi sai cuûa mình gioáng
nhö ngöôøi thaày thuoác chæ beänh mình, nghe noùi Chaùnh phaùp nhö beänh
ñöôïc thuoác. Ñoù goïi laø Hyû.
Hieåu roõ khoå, voâ thöôøng, voâ ngaõ, baát tònh, tuøy thuaän thöôøng, laïc,
ngaõ, tònh cuûa Nieát-baøn laø moät töôùng moät vò, neân goïi laø Hyû. Theå taùnh
cuûa ñaïi Hyû laø chaân thaät thuø thaéng, taùnh khoâng sinh dieät, khoâng traàm,
khoâng boång, khoâng ñi, khoâng ñeán, luoân nhaát taâm, ñoù goïi laø Hyû chaân
thaät.
Ñaïi Hyû: nhö nghe noùi ñieàu thieän, thaân taâm vui thích, an truù baát
ñoäng gioáng nhö nuùi Tu-di.

Ñaïi Hyû: saùng suoát hieåu roõ nhaân quaû khoâng sai laàm.
Ñaïi Hyû: nhö ñaát laøm choã nöông töïa, khoâng lay ñoäng.
Ñaïi Hyû: nhö ngöôøi coù oai ñöùc, khoâng ai coù theå ñòch laïi.
Ñaïi Hyû: nhö Thaéng nghóa ñeá khoâng theå huûy hoaïi.
Ñaïi Hyû: nhö Phaät, Phaùp, Taêng coâng ñöùc vieân maõn, caàu khoâng
chaùn.
Töø Thò neân bieát! Ñaây goïi laø ñaïi Hyû voâ löôïng.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu taäp Thieàn ñònh ba-la-maät-ña phaûi tu
taäp ñaïi Xaû voâ löôïng nhö theá naøo?
Ñaïi Boà-taùt tu taäp Xaû voâ löôïng noùi chung coù ba:
1. Xaû phieàn naõo.
2. Xaû söï giöõ gìn giöõa mình vaø ngöôøi.
3. Xaû ñuùng thôøi, khoâng ñuùng thôøi.
Theá naøo laø xaû phieàn naõo? Nghóa laø gaëp ñöôïc cung kính khoâng
töï cao, gaëp khinh maïn khoâng nhu nhöôïc ti tieän, ñöôïc lôïi khoâng vui
möøng, maát lôïi khoâng buoàn, bò maéng chöûi khoâng saân giaän, ñöôïc khen
cuõng khoâng möøng, ñöôïc ñeà cao khoâng phaán khôûi, nghe cheâ bai
khoâng töùc giaän. Khi gaëp khoå naïn thì quaùn khoâng, voâ ngaõ, gaëp vieäc
vöøa loøng ñeán luoân quaùn voâ thöôøng, taâm khoâng tham ñaém caûnh yeâu
thích. Neáu bò hieàm khích khoâng saân giaän, vôùi ngöôøi oaùn, thaân, ngöôøi
giöõ giôùi, phaù giôùi coù taâm bình ñaúng. Ñoái vôùi thieän aùc, yeâu gheùt ñeàu
khoâng coù hai töôùng. Nghe lôøi noùi thieän aùc, chaùnh hay baát chaùnh cuõng
nhö vaäy. Ñem taâm bình ñaúng vôùi taát caû chuùng sinh. Ñoái vôùi thaân
maïng, taøi lôïi khoâng tham tieác. Ñoù goïi laø Ñaïi xaû phieàn naõo.
Xaû söï giöõ gìn mình vaø ngöôøi laø theá naøo? Nghóa laø neáu coù
ngöôøi ñeán caét cheû töøng khuùc thòt cuûa mình, Ñaïi Boà-taùt khoâng nhöõng
khoâng saân giaän maø caû thaân vaø lôøi noùi cuõng khoâng bieán ñoåi. Ñoù goïi
laø Xaû.
Khaát-xoa-ña nghóa laø ñoâi vaø cuõng nghóa laø veát thöông. Nghóa laø
maét vaø saéc gioáng nhö coù hai ngöôøi ñeán choã Boà-taùt: moät ngöôøi ñaùnh
ñaäp gaây veát thöông, moät ngöôøi xoa höông thôm treân mình, nhöng Boà-
taùt quaùn hai vieäc aáy vôùi taâm bình ñaúng, khoâng thaáy coù hai. Boà-taùt
quaùn veát thöông trong Ñeä nhaát nghóa thì ngöôøi ñaùnh gaây veát thöông
laø ai vaø ai laø ngöôøi xoa boùp, Boà-taùt khoâng heà thaáy toån haïi hoaëc lôïi
ích, cuõng khoâng thaáy coù mình vaø ngöôøi, khoâng haïi mình vaø ngöôøi. Ñoù
goïi laø Xaû.
Hai nghóa cuûa nhaõn caên vaø saéc caûnh cuõng theá. Nhó caên vôùi aâm
thanh, tyû caên vôùi höông, thieät caên vôùi muøi vò, thaân caên vôùi xuùc chaïm,
yù caên vôùi phaùp. Taát caû cuõng ñeàu tòch tónh bình ñaúng nhö theá.
Ngöôøi huûy baùng, ngöôøi khen ngôïi, ñoái vôùi saùu caên cuûa ta trong
Ñeä nhaát nghóa khoâng coù toån thöông, khoâng gaây haïi neân goïi laø Xaû.
Giaû söû bò ngöôøi laøm toån haïi, cuõng khoâng laøm toån haïi laïi hoï. Ñoù goïi
laø Xaû.
Hoaëc giöõ gìn mình vaø ngöôøi, khoâng cho thöông toån, ñoù goïi laø
Xaû.
Xem lôïi hay baát lôïi nhö nhau, luoân nhaát taâm khoâng laøm haïi
mình vaø ngöôøi, ñoù goïi laø Xaû.
Thöôøng töï xem xeùt, hoã trôï taâm ngöôøi khaùc, xa lìa caùc söï tranh
caõi, kieän tuïng, goïi ñoù laø Xaû.
Quaùn saùt thaät kyõ, khoâng coøn thò phi, goïi laø Xaû.
Xaû nhö vaäy goïi laø xaû söï giöõ gìn mình vaø ngöôøi.
Theá naøo goïi laø xaû ñuùng thôøi vaø phi thôøi?
Neáu caùc höõu tình khoâng nhaän nhöõng söï daïy doã, chaúng phaûi laø
baäc Phaùp khí thì Boà-taùt khoâng neân saân giaän, ñoù goïi laø xaû phi thôøi.
Ñoái vôùi haøng Thanh vaên, quaùn boán Thaùnh ñeá ñaït ñöôïc phaùp
nhaãn veà söï khoå, höôùng ñeán quaû A-la-haùn, nhöng Boà-taùt khoâng
chöôùng ngaïi. Ñoù goïi laø xaû phi thôøi.
Khi haønh boá thí thì döøng laïi trì giôùi, khi giöõ giôùi thanh tònh thì
döøng laïi ñeå boá thí, nhaãn nhuïc, tinh taán, thieàn ñònh, trí tueä cuõng nhö
vaäy. Ñoù goïi laø xaû phi thôøi.
Neáu ñoái vôùi caùc phaùp caàn phaûi thaønh töïu, vieäc quyeát ñònh phaûi
laøm thì tinh taán duõng maõnh khoâng bao giôø meät moûi, khoâng nghæ ngôi,
khoâng thoaùi lui, khoâng neà haø khoå nhoïc, ñeán khi laøm xong coâng vieäc
môùi thoâi. Ñoù laø xaû ñuùng thôøi.
Nhö vaäy goïi laø xaû ñuùng thôøi, xaû phi thôøi.
Tu taäp Töø, Bi, Hyû, Xaû nhö vaäy chæ goïi laø thieàn ñònh, chöù khoâng
ñöôïc goïi laø Ba-la-maät-ña.
Khi aáy Töø Thò baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Laáy vieäc tu taäp thieàn ñònh nhö vaäy laøm nhaân,
coù theå ñöôïc ñaày ñuû trí tueä thaàn thoâng. Theá naøo laø trí tueä thaàn thoâng?
Ñöùc Theá Toân daïy Töø Thò:
–Naøy thieän nam! Thaàn thoâng laø duøng naêng löïc thaàn thoâng coù
theå thaáy saéc cöïc vi. Duøng maét phaùp thanh tònh bieát taùnh cuûa saéc laø
khoâng, nhöng khoâng ñaém tröôùc, thì goïi laø trí tueä.
Laïi nöõa, coù theå nghe caùc loaïi aâm thanh raát nhoû trong theá gian,
goïi laø thaàn thoâng. Bieát roõ caùc thöù aâm thanh aáy khoâng coù ngoân thuyeát,
lìa xa caùc thí duï, goïi laø trí tueä.
Laïi coù theå bieát taâm haønh cuûa caùc höõu tình, ñoù laø thaàn thoâng.
Hieåu roõ voïng taâm, phi taâm cuûa höõu tình, ñoù goïi laø trí tueä.
Nhôù bieát taát caû nhöõng gì ôû quaù khöù, vò lai, goïi laø thaàn thoâng.
Hieåu roõ coõi Phaät chaân khoâng laø trí tueä.
Hieåu bieát roõ raøng töôùng sai bieät cuûa caên taùnh höõu tình, laø thaàn
thoâng. Hieåu roõ thaéng nghóa laø khoâng, ñoù goïi laø trí tueä.
Thaáu bieát caùc phaùp laø thaàn thoâng. Hieåu roõ theá tuïc nhö huyeãn,
ñoù laø trí tueä.
Naêng löïc vöôït qua Ñeá Thích, Phaïm thieân, Töù Thieân vöông laø
thaàn thoâng. Vöôït qua Thanh vaên, Ñoäc giaùc laø trí tueä.
Töø Thò neân bieát! Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt tu taäp chaân thieàn ñònh
ñöôïc quaû baùo thaàn thoâng khoâng theå nghó baøn.
Naøy Töø Thò! Taát caû chuùng sinh luoân bò voâ löôïng phieàn naõo
quaáy nhieãu taâm mình, coøn caùc Ñaïi Boà-taùt thì ñöôïc chaân Tam-muoäi,
roài tuøy theo töøng loaïi phieàn naõo cuûa höõu tình maø hieän caùc moân
Tam-muoäi ñeå ñoä cho hoï ñöôïc giaûi thoaùt. Ñaïi Boà-taùt caøng sieâng
naêng tinh taán truï trong Tam-muoäi aáy ñeå cho caùc höõu tình an truï
trong phaùp bình ñaúng nhö vaäy, nghóa laø taâm bình ñaúng, haønh bình
ñaúng, töông öng bình ñaúng; Boá thí, Trì giôùi, Nhaãn nhuïc, Tinh taán,
Thieàn ñònh, Trí tueä ñeàu bình ñaúng, töùc laø taát caû caùc phaùp thaûy ñeàu
bình ñaúng. Ñoù goïi laø Phaùp taùnh Tam-muoäi.

Naøy Töø Thò! Tam-muoäi bình ñaúng naøy laø Boà-ñeà bình ñaúng, Boà-
ñeà bình ñaúng laø taát caû höõu tình bình ñaúng, taát caû höõu tình bình ñaúng
laø taát caû caùc phaùp bình ñaúng. Ñöôïc phaùp bình ñaúng nhö vaäy roài, ñoù
goïi laø truï vaøo chaân Tam-muoäi.
Naøy Töø Thò! Boà-ñeà bình ñaúng töùc laø hö khoâng bình ñaúng, hö
khoâng bình ñaúng töùc laø taát caû höõu tình bình ñaúng, taát caû höõu tình bình
ñaúng töùc laø taát caû caùc phaùp bình ñaúng. Ñöôïc taát caû caùc phaùp bình
ñaúng nhö vaäy goïi laø truï trong chaân Tam-muoäi.
Naøy Töø Thò! Taùnh cuûa taát caû theá gian bình ñaúng, töùc laø taùnh
thanh tònh bình ñaúng, taùnh thanh tònh bình ñaúng töùc laø taát caû höõu tình
bình ñaúng, taùnh cuûa höõu tình bình ñaúng töùc laø taát caû caùc phaùp bình
ñaúng. Ñaït ñöôïc taát caû caùc phaùp bình ñaúng thì goïi laø truï trong chaân
Tam-muoäi.
Naøy Töø Thò! Neáu taâm chính mình bình ñaúng töùc laø bieát taâm cuûa
höõu tình bình ñaúng, ñoù goïi laø truï trong chaân Tam-muoäi.
Naøy Töø Thò! Ñoái vôùi thaân ta, caùc höõu tình daàu coù laøm lôïi ích
hay khoâng lôïi ích, thì ta ñoái vôùi taâm cuûa höõu tình nhö ñaïi ñòa, ñeàu
bình ñaúng vôùi taâm baát ñoäng. Vì sao? Vì truï trong taùnh bình ñaúng
cuûa Tam-muoäi naøy. Do truï trong Tam-muoäi neân khoâng coù lôøi noùi
taùn loaïn vaø khoâng coù nhöõng lôøi voâ yù thöùc. Thoâng ñaït caùc phaùp,
hieåu roõ Ñeä nhaát nghóa, bieát roõ thôøi tieát tuøy thuaän ñeå maø noùi, khoâng
bò taùm loaïi gioù laøm lay ñoäng. Boà-taùt truï trong phaùp taùnh bình ñaúng
nhö vaäy, khoâng xaû boû Tam-muoäi, khoâng lìa theá gian, ñöôïc töï taïi voâ
ngaïi. Ñoù goïi laø Ñaïi Boà-taùt duøng phöông tieän trí tueä Thieàn ñònh ba-
la-maät-ña.
Naøy Töø Thò! Theá naøo laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh phöông tieän trí tueä
xuaát theá? Nghóa laø khi tu thieàn ñònh, Boà-taùt khôûi loøng Töø bi vôùi taát caû
chuùng sinh, ñoù goïi laø phöông tieän, quaùn caùc phaùp tòch dieät laø trí tueä.
Khi tu thieàn ñònh, quy y Phaät laø phöông tieän, hieåu roõ khoâng
chaáp thuû laø trí tueä.
Caàu taát caû caùc phaùp laø phöông tieän, hieåu roõ taùnh cuûa caùc phaùp
laø khoâng, ñoù laø trí tueä.
Quaùn saéc thaân Phaät laø phöông tieän, quaùn thaân Phaät laø khoâng,
goïi laø trí tueä.
Quaùn Phaïm aâm cuûa Phaät laø phöông tieän, hieåu roõ khoâng coù ngoân
thuyeát laø trí tueä.
Khi chaùnh quaùn laø phöông tieän, söï quaùn chieáu cuõng khoâng, laø
trí tueä.
Cöùu vôùt höõu tình laø phöông tieän, bieát roõ chuùng sinh laø khoâng,
goïi laø trí tueä.
Bieát caên taùnh cuûa chuùng sinh laø phöông tieän, bieát roõ caên taùnh
cuõng khoâng, laø trí tueä.
Quaùn coõi Tònh ñoä cuûa Phaät laø phöông tieän, bieát roõ coõi Phaät laø
khoâng, goïi laø trí tueä.
Chöùng ñaéc Boà-ñeà laø phöông tieän, bieát roõ Boà-ñeà voán tòch tónh laø
trí tueä.
Thænh chuyeån phaùp luaân laø phöông tieän, bieát phaùp khoâng coù
töôùng chuyeån, laø trí tueä.
Quaùn baûy Giaùc chi laø phöông tieän, bieát roõ ñoù laø chaân baûn giaùc,
laø trí tueä.
Ñaïi Boà-taùt töông öng tu taäp Thieàn ñònh ba-la-maät-ña nhö vaäy
laøm cho taát caû Thieân ma khoâng haïi ñöôïc vaø seõ thaønh töïu Voâ thöôïng
Boà-ñeà.
Khi Ñöùc Theá Toân noùi Thieàn ñònh ba-la-maät-ña naøy coù ba vaïn
hai ngaøn Boà-taùt trong hoäi chöùng Nhaät ñaêng Tam-muoäi. Nhaät ñaêng
Tam-muoäi naøy cuõng goïi laø Nhaát trang nghieâm Tam-muoäi.
Nhaät ñaêng Tam-muoäi laø gì?
Gioáng nhö khi maët trôøi moïc thì taát caû aùnh saùng cuûa ñeøn ñuoác,
sao, traêng bò che laáp. Boà-taùt ñöôïc Tam-muoäi naøy cuõng nhö vaäy, seõ
che khuaát aùnh saùng cuûa haøng Höõu hoïc, Voâ hoïc Thanh vaên, Ñoäc giaùc
vaø caùc höõu tình, cho neân goïi laø Nhaät ñaêng Tam-muoäi.
Sao goïi laø Nhaát trang nghieâm Tam-muoäi?
“Nhaát” töùc laø voâ sinh, voâ sinh laø phaùp khoâng. “Nhaát” nghóa laø
ôû khaép taát caû moïi nôi, gioáng nhö daàu meø coù khaép trong meø; phaùp voâ
sinh cuõng vaäy, theå taùnh cuûa noù bieán khaép taát caû neân goïi laø Nhaát
trang nghieâm Tam-muoäi.
Nhaát trang nghieâm Tam-muoäi naøy cuõng goïi laø Nhaát taêng tröôûng
Tam-muoäi. “Nhaát” töùc laø A, A laø phaùp giôùi, nghóa laø Kheá kinh laøm
cho phaùp giôùi ñöôïc hieän tieàn. Phaùp giôùi hieän tieàn roài thì taát caû caùc
phaùp thaàn thoâng trong phaùp giôùi taêng tröôûng, saùng roõ hieän tieàn, cho
neân goïi laø Nhaát taêng tröôûng Tam-muoäi.
Nhaát taêng tröôûng Tam-muoäi naøy cuõng goïi laø Nhaát phaùp giôùi
Tam-muoäi. “Nhaát” laø phaùp giôùi, phaùp giôùi cuõng laø khoâng. Do coù ñònh
löïc cho neân caùi khoâng aáy hieån baøy. Ñoù goïi laø Nhaát phaùp giôùi trang
nghieâm Tam-muoäi.
Nhaát phaùp giôùi naøy cuõng goïi laø Nhaát khoâng Tam-muoäi. “Nhaát”
gioáng nhö hö khoâng, taát caû vaïn vaät sinh tröôûng trong hö khoâng, khi
Boà-taùt ñaït ñöôïc chaân khoâng thì caùc phaùp nhö tín,... ñeàu taêng tröôûng,
cho neân goïi laø Nhaát khoâng Tam-muoäi.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt truï vaøo Thieàn ñònh ba-la-maät-ña coù
theå nhaäp traêm ngaøn caâu-chi na-do-tha Tam-muoäi. Nay ta noùi cho
oâng moät soá teân Tam-muoäi, ñoù laø: Ñieän quang Tam-muoäi, Nguyeät
quang Tam-muoäi, Thieän taêng tröôûng Tam-muoäi, Tyø-loâ-giaù-na Tam-
muoäi, Taêng tröôûng chaúng nghó baøn Tam-muoäi, Nhö nhö quang
chieáu Tam-muoäi, Voâ caáu Tam-muoäi, Haûi ñöùc Tam-muoäi, Naêng töï
taïi chuyeån nhaát thieát phaùp luaân Tam-muoäi, Thaønh töïu caám giôùi
Tam-muoäi, Voâ öu Tam-muoäi, Kieân coá Tam-muoäi, Toâ-meâ-loâ Tam-
muoäi, Phaùp cöï Tam-muoäi, Phaùp duõng Tam-muoäi, Chuyeån phaùp trí
töï taïi Tam-muoäi, Taùn tích tuï phaùp Tam-muoäi, Trì nhaát thieát phaùp
Tam-muoäi, Trì baïch phaùp Tam-muoäi, Tri tha taâm Tam-muoäi, Trang
nghieâm baûo traøng Tam-muoäi, Dieät phieàn naõo Tam-muoäi, Hoaïi töù
ma Tam-muoäi, Phaùt khôûi thaäp löïc Tam-muoäi, Voâ tröôùc Tam-muoäi,
Ñoaïn phöôïc tröôùc Tam-muoäi, Ñaêng thuû Tam-muoäi, Vaên thí danh
Tam-muoäi, Trì ñòa Tam-muoäi, An truï taâm Tam-muoäi, Tu-di ñaêng
Tam-muoäi, Toài phuïc oaùn ñòch Tam-muoäi, Trí cöï Tam-muoäi, Phaùt
sinh trí Tam-muoäi, Giaùo thoï Tam-muoäi, Töï taïi chuyeån voâ bieân phaùp
moân Tam-muoäi, Linh taâm kham nhaäm Tam-muoäi, Tri thaéng dieäu
thieän Tam-muoäi, Chaán nhaät nguyeät aâm Tam-muoäi, Voâ sôû haønh
Tam-muoäi, Hoaïi ma Tam-muoäi,Voâ chuûng chuûng töôûng Tam-muoäi,

Thieän ñieàu phuïc taâm Tam-muoäi, Thích sö töû Tam-muoäi, Nieäm phaät
Tam-muoäi, Nieäm phaùp Tam-muoäi, Nieäm taêng Tam-muoäi, Baát thoaùi
chuyeån Tam-muoäi, Baát cuï Tam-muoäi, Toái thaéng voâ ngaõ Tam-muoäi,
Tôï khoâng xöù Tam-muoäi, Thöôøng giaùc ngoä Tam-muoäi, Tröø phieàn
naõo duyeân Tam-muoäi, Nhö hö khoâng Tam-muoäi, Nhaäp coâng naêng
Tam-muoäi, Nieäm tueä giaùc Tam-muoäi, Voâ taän bieän Tam-muoäi, Ñaïi
bi thanh Tam-muoäi, Hieän chaân ñeá Tam-muoäi, Baát huûy hoaïi Tam-
muoäi, Thieän haïnh Tam-muoäi, Höõu tình hoan hyû Tam-muoäi, Tri aùi
laïc Tam-muoäi, Sinh thoï laïc Tam-muoäi, Thaéng töø Tam-muoäi, Taùnh
tònh Tam-muoäi, Ñaïi bi Tam-muoäi, Ñaïi thieän Tam-muoäi, Voâ sôû xaû
tröôùc Tam-muoäi, Phaùp nghóa Tam-muoäi, Phaùp bi Tam-muoäi, Tueä cöï
Tam-muoäi, Trí haûi Tam-muoäi, Voâ ñoäng Tam-muoäi, Thieän ñieàu
phuïc thaân Tam-muoäi, Giaûi thoaùt trí töï taïi Tam-muoäi, Kim cang
traøng Tam-muoäi, Thaéng lieân hoa ñaïo traøng Tam-muoäi, Ly theá gian
phaùp Tam-muoäi, Thaéng trí Tam-muoäi, Phaät quaùn haønh Tam-muoäi,
Oai quang Tam-muoäi, Oai dieãm Tam-muoäi, Döõ giaûi thoaùt trí Tam-
muoäi, Phaät thaân trang nghieâm Tam-muoäi, Quang minh phoå bieán
Tam-muoäi, Saùt ñoä bieán tònh Tam-muoäi, Nhaäp höõu tính taùnh Tam-
muoäi, Maõn nhaát thieát nguyeän Tam-muoäi, Thuaän Boà-ñeà loä Tam-
muoäi, Ba-la-maät trang nghieâm Tam-muoäi, Baûo keá Tam-muoäi, Giaùc
hoa Tam-muoäi, Döõ giaûi thoaùt quaû Tam-muoäi, Cam loä aâm Tam-
muoäi, Voâ ñôùi Tam-muoäi, Taät phong haønh Tam-muoäi, Baûo quang
Tam-muoäi, Taøi haûi löu Tam-muoäi, Kim cang phong Tam-muoäi, Ñaïi
thaàn thoâng Tam-muoäi, Xuaát sinh nghóa Tam-muoäi, Kieán voâ bieân
phaät Tam-muoäi, ÖÙc trì nhaát thieát sôû vaên Tam-muoäi, Döõ saùt-na trí
Tam-muoäi, Thanh tònh voâ bieân coâng ñöùc Tam-muoäi....
Voâ löôïng caâu-chi Tam-muoäi nhö vaäy, neáu Ñaïi Boà-taùt ñaït ñöôïc
caùc Tam-muoäi aáy thì goïi laø Thieàn ñònh ba-la-maät-ña.
Khi Ñöùc Phaät Theá Toân noùi Thieàn ñònh ba-la-maät-ña naøy, trong
hoäi coù baûy möôi taùm na-do-tha trôøi, ngöôøi phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-
ñeà, ba vaïn hai ngaøn Boà-taùt chöùng Voâ sinh phaùp nhaãn.
Μ
Phaåâm 10: BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA (Phaàn 1)
Luùc aáy Ñöùc Phaät Theá Toân ñang ngoài nôi toøa Sö töû ñöôïc trang
nghieâm baèng nhieàu loaïi ma-ni quyù baùu, hieän ñuû loaïi töôùng vaø chung
quanh Ngaøi toaøn laø chuùng Ñaïi Boà-taùt.
Ñaïi Boà-taùt Töø Thò rôøi choã ngoài ñöùng daäy, tròch aùo vai phaûi, quyø
goái chaép tay cung kính thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Theá Toân ñaõ laøm lôïi ích an laïc cho
caùc Boà-taùt neân noùi Thieàn ñònh ba-la-maät-ña. Baây giôø con cuùi xin
Ngaøi vì caùc Boà-taùt maø noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña naøy coù bao nhieâu loaïi? Tu nhö theá naøo ñeå ñaït ñöôïc? Cuùi xin Ngaøi
haõy phaân bieät giaûi noùi.
–Naøy thieän nam! OÂng haõy nghe cho roõ, suy nghó thaät kyõ, ta seõ
vì oâng maø phaân bieät giaûi noùi. Boà-taùt tu haønh Boá thí ba-la-maät-ña cho
ñeán Thieàn ñònh ba-la-maät-ña ñeàu töø nôi Trí tueä ba-la-maät-ña. Vì noù
laø caên baûn, laø meï sinh ra caùc Ba-la-maät. Ví nhö naêm Caên: maét... naém
laáy naêm traàn, phaùt sinh ra thöùc, taát caû ñeàu coù choã duïng cuûa noù. Nhö
vaäy, moãi moãi ñeàu do taâm thöùc laøm caên baûn. Neáu lìa taâm aáy thì khoâng
theå laøm ñöôïc gì caû. Ñaïi Boà-taùt tu naêm phaùp Ba-la-maät-ña tröôùc luoân
laáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm meï, neáu xa lìa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
thì khoâng ñaït ñöôïc gì caû. Cuõng nhö thaân höõu tình coù maïng caên môùi
hoaït ñoäng ñöôïc, neáu maïng caên cheát thì khoâng laøm gì ñöôïc nöõa. Tu
haønh caùc ñoä cuõng vaäy, neáu khoâng coù trí tueä thì cuõng gioáng nhö vaäy.
Ví nhö trong ñaát nöôùc khoâng coù vò quan trí tueä thì thieân haï ñaûo loän,
nhaân daân khoâng an laïc. Cuõng vaäy, trong coõi vua cuûa phaùp, neáu
khoâng coù vua trí tueä thì tu haønh Boá thí cho ñeán Thieàn ñònh ba-la-maät-
ña ñeàu khoâng thaønh töïu, khoâng bao giôø ñaït ñöôïc Nieát-baøn giaûi thoaùt.
Cuõng nhö chuû buoân vaøo bieån nhaët chaâu baùu, coát yeáu laø tìm ñöôïc
ngöôøi cheøo thuyeàn môùi ñeán choã chaâu baùu maø tuøy yù laáy. Boà-taùt cuõng
vaäy, trong bieån sinh töû laáy naêm phaùp Ba-la-maät-ña laøm thuyeàn chôû
chaâu baùu coâng ñöùc, chuû yeáu laø nhôø thuyeàn tröôûng Voâ thöôïng Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña môùi ñeán ñöôïc bôø beân kia.
Baáy giôø Ñöùc Theá Toân noùi keä:

Trí tueä laø coäi goác
Sinh tröôûng maàm phaùp laønh
Quaû Phaät ñaïi Boà-ñeà
Do trí tueä phaùt sinh.
Nhö ngöôøi gaëp khoå naïn
Ngöôøi trí luoân cöùu giuùp
Ngöôøi tu taïo ñieàu aùc
Nhö ñaù neùm bieån saâu.
Khoâng coù chaân trí tueä
Ña vaên voïng phaân bieät
Ngöôøi naøy khoâng hieåu nghóa
Nhö cheùn sao bieát muøi!
Goïi laø baäc Tröôûng laõo
Khoâng phaûi do tuoåi giaø
Tuy nhoû, coù trí tueä
Ñoù chính laø Tröôûng laõo.
ÔÛ ñôøi, ngöôøi coù ñöùc
Chaân chaùnh khoâng taø vaïy,
Khoâng phaân bieät taø chaùnh,
Sao bieát lyù ñuùng, sai?
Chaùnh trí nghe phaùp maàu
Trí töông öng vôùi lyù
Tuøy thuaän nôi Ñaïi thöøa
Ñoù laø ngöôøi chaùnh trí.
Khoâng vöôùng maéc ñöôïc, maát
Buoàn vui khoâng lay ñoäng,
An truù nhö Tu-di
Ñöôïc cung kính khoâng möøng
Bò khinh cheâ khoâng giaän,

Trí tueä nhö bieån lôùn
Khoâng noùi loãi ngöôøi khaùc
Khoâng khen ñöùc cuûa mình,
Trí chieáu khoâng mình, ngöôøi
Ñöôïc moïi ngöôøi khen ngôïi,
Duõng maõnh luoân tinh taán
Traùnh xa taát caû töôùng
Dieät tröø taâm ngaõ maïn
Luoân quaùn saùt chaân chaùnh
Khoâng thaáy loãi ngöôøi khaùc,
Tin saâu quaû thieän, aùc
Ngöôøi trí ôû trong chuùng
Khoâng noùi coâng ñöùc mình
Neáu ñöôïc ngöôøi khen ngôïi
Xaáu hoå khoâng nhaän laáy.
Thaønh töïu caùc coâng ñöùc
Khieâm toán khoâng thaáy coù
Nhö caây traùi chín nhieàu
Caønh laù töï ruõ xuoáng.
Phöôùc trí sinh giaøu sang
Tuy giaøu khoâng kieâu maïn
Ngöôøi ngu töï kieâu caêng
Ngöôøi trí neân quaùn saùt
Trí tueä laø baïn laønh
Traùnh xa baïn xaáu aùc
Ñoaïn dieät caùc phieàn naõo
Töï nhieân ñöôïc giaûi thoaùt.

Ai gaàn guõi ngöôøi aùc
Cuõng neân phaûi traùnh xa
Toân kính baäc Hieàn thieän
Boà-taùt nhieàu trí bi
Bò haïi, vaãn thöông xoùt
Nhö chieân−ñaøn bò chaët
Muøi höông toûa thôm ngaùt.
Khoâng nhôù loãi ngöôøi khaùc
Luoân nghó nhöõng vieäc laønh,
Trí tueä khoâng phaân bieät
Laø ñeä nhaát loaøi ngöôøi.
Ngöôøi trí luoân tòch tónh
Bò cheâ khoâng phieàn muoän,
Caùc aùc khoâng theå ñoát
Nhö hôi aám bieån lôùn.
Ñaïi Bi khoâng phaân bieät
Gaëp aùc luoân thöông xoùt
Nhö maët trôøi toûa saùng
Khoâng boû Chieân-traø-xaù.
Ngöôøi trí tuy loãi nhoû
Vì lôïi ích ôû chung
Nhö vaøo röøng Chieâm−baëc
Töï nhieân ñöôïc xoâng öôùp.
Chaùnh trí khoâng phaân bieät
Nhö maët trôøi chieáu khaép
Cuõng nhö traêng trong saùng
Xua tan caùc maây che.
Ngöôøi trí nhieàu Töø bi
Thöôøng cöùu keû khoå ngheøo.

Thaáy ngöôøi xin khoâng khinh
Neân sinh loøng hoan hyû
Nhö caây môùi sinh tröôûng
Ñeâm ngaøy khoâng döøng nghæ
Ngöôøi trí thích tu haønh
Taêng tröôûng cuõng nhö vaäy.
Ngöôøi trí gaëp keû thuø
Giöõ Töø bi khoâng boû
Nhö beû gaõy coïng sen
Tô sen vaãn khoâng ñöùt.
Sinh töû nhö caây ñoäc
Giaùc ngoä quaû Phaùp thaân
Sinh töû laø Nieát-baøn
Baûn taùnh ñeàu bình ñaúng.
Tònh tueä haïnh Hieàn thaùnh
Ñaïi Bi ích vaïn loaøi
Khoâng choïn thuø hay thaân
Khoâng bao giôø phaân bieät
Tuoåi giaø nhieàu trí tueä
Tònh giôùi ñeàu troøn ñaày
Gaàn guõi ngöôøi nhö vaäy
Haïnh an laïc mau thaønh.
Ngöôøi trí tueä khoâng caáu
Ba nghieäp luoân thanh tònh
Neân gaàn guõi ngöôøi aáy
Toân kính hôn cha me.ï
Ñöøng gaàn guõi ngöôøi ngu
Vì hoaïi taâm ngöôøi laønh
Nhö löûa ñoát caây khoâ
Phaûi neân laùnh ngöôøi aáy.

Dung döôõng ngöôøi xaáu aùc
Muoán lôïi nhöng bò haïi
Nhö cho thuù döõ aên
Khoâng ai khoâng bò haïi.
Cuùng döôøng ngöôøi trí tueä
Tuy ít, ñöôïc phöôùc nhieàu
Nhö ngöôøi uoáng cam loà
Luoân ñöôïc vui an oån.
Ñöùc Phaät daïy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò:
–Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy ñeàu nhôø baïn laønh khai môû Chaùnh
phaùp. Keû taø kieán laø keû thuø cuûa trí tueä. Caùc oâng neân gaàn guõi baïn laønh,
laùnh xa baïn xaáu aùc. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy chaúng phaûi chæ phaùt
sinh ra taát caû phaùp laønh maø chö Phaät quaù khöù, hieän taïi, vò lai cuõng
ñeàu töø ñaây sinh ra. Neân bieát, kinh naøy laø meï cuûa taát caû chö Phaät.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt khi haønh boá thí coù hai loaïi trí, ñoù laø
trí nhoû vaø trí lôùn. Ngöôøi trí nhoû boá thí thì caàu sinh laøm trôøi, ngöôøi
vaø quaû giaûi thoaùt Nhò thöøa. Boá thí nhö vaäy chæ ñöôïc goïi laø boá thí,
khoâng ñöôïc goïi laø Boá thí ba-la-maät-ña. Ngöôøi trí lôùn, boá thí vôùi taâm
khoâng sôû ñaéc, vì khoâng sôû ñaéc neân thaønh Phaät Boà-ñeà. Boá thí nhö
vaäy goïi laø Boá thí ba-la-maät-ña. Vì theá neân bieát, Boá thí ba-la-maät-ña
laø töø trí tueä sinh ra.
Trì giôùi ba-la-maät-ña cuõng coù hai loaïi: trí nhoû vaø trí lôùn. Ngöôøi
trí nhoû trì giôùi vì sôï ba ñöôøng aùc neân caàu sinh vaøo trôøi, ngöôøi vaø quaû
giaûi thoaùt Nhò thöøa. Trì giôùi nhö vaäy taâm khoâng thanh tònh, khoâng
ñöôïc goïi laø Trì giôùi ba-la-maät-ña. Ngöôøi trí lôùn trì giôùi vì laøm lôïi ích
an laïc khaép caùc höõu tình, khoâng truï vaøo töôùng maø voâ sôû ñaéc, höôùng
ñeán Boà-ñeà. Trì giôùi nhö vaäy goïi laø Trì giôùi ba-la-maät-ña. Cho neân
phaûi bieát Trì giôùi ba-la-maät-ña laø töø trí tueä sinh ra.
Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña cuõng töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh ra.
Taát caû baûn trí cuûa höõu tình nhö maët trôøi bò voâ minh che laáp, laøm cho
aùnh saùng nhaãn nhuïc khoâng hieän ra ñöôïc. Ngöôøi tu nhaãn nhuïc, ñoaïn
tröø voâ minh, Thaùnh trí hieän tieàn, maët trôøi Phaät do ñaây maø chieáu saùng.
Ví nhö trong moät ñaát nöôùc khoâng coù quan trí tueä neân vieäc cai trò
khoâng coâng baèng, laøm cho nhaân daân ly taùn, neáu coù ngöôøi trí tueä, hoï
cuõng seõ troán laùnh. Ngöôøi khoâng coù trí tueä maø nhaãn nhuïc cuõng nhö
vaäy. Trí tueä naøy nhö ngöôøi maét saùng, thaáy raén ñoäc lieàn traùnh xa.
Cuõng vaäy, ngöôøi coù maét trí tueä traùnh xa raén ñoäc saân giaän. Ngöôøi
khoâng coù maét trí tueä vì trong voâ löôïng kieáp quaù khöù tu haønh caùc ñieàu
thieän nhöng khoâng coù söùc nhaãn nhuïc vaø maét trí tueä neân trong moät
nieäm löûa saân thieâu ñoát, tieâu dieät taát caû, khoâng coøn chuùt gì. Nhö
quaêng löûa vaøo ñoáng coû khoâ thì coû khoâ bò thieâu ñoát truïi. Ngöôøi trí tueä
coù söùc nhaãn nhuïc, giaû söû gaëp ngöôøi aùc ñeán ñaùnh ñaäp maéng nhieác,
Boà-taùt neân duøng chaùnh trí nhaãn nhuïc thì coù theå ñieàu phuïc ñöôïc hoï.
Ví nhö voi lôùn ñaõ ñöôïc ñieàu phuïc roài thì ra traän xoâng xaùo, coù theå phaù
tan quaân ñòch. Ñaïi Boà-taùt cuõng vaäy, truï trong nhaãn voâ töôùng khoâng
saân giaän, duøng voâ duyeân ñaïi Bi maø roäng ñoä taát caû. Cho neân phaûi bieát
raèng, Nhaãn nhuïc ba-la-maät-ña laø töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh ra.
Tinh taán ba-la-maät-ña cuõng töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh ra. Vì sao?
Vì neáu khoâng coù Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thì laøm vieäc gì cuõng ñeàu
khoâng thaønh töïu. Voâ bieân phaùp moân, quaû Ñaïi Boà-ñeà ñeàu an truï vaøo
ñaïi trí tueä phöông tieän toái thaéng, quaùn saùt khaép caû, chuû yeáu laø coù söùc
tinh taán môùi coù theå vieân maõn saùu phaùp Ba-la-maät-ña. Cho neân phaûi
bieát raèng, Tinh taán ba-la-maät-ña ñeàu töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh
ra. Thieàn ñònh ba-la-maät-ña cuõng töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña sinh ra. Vì
sao? Vì yù nghieäp raát tinh vi, khoù maø löôøng ñöôïc. Thaân, khaåu nghieäp
deã dieät tröø nhöng voïng taâm khôûi leân khoù cheá ngöï ñöôïc. Ví nhö gioù
thoåi löûa döõ, ta vaãn coù theå ngaên caûn ñöôïc, soùng bieån ta cuõng coù theå
laøm döøng laïi ñöôïc, nhöng voïng taâm raát khoùù ñieàu phuïc. Vì sao? Vì bò
voâ minh töø voâ thæ laøm meâ môø taâm taùnh. Gioáng nhö ngöôøi nhieàu tö
töôûng theá gian, khi voïng töôûng khôûi leân thì mong caàu laêng xaêng, cöù
theo yù nghó maø phaùt sinh maõi. Ngöôøi voïng töôûng nhö vaäy, neáu coù
nhaäp vaøo ñònh thì taâm vaãn coøn chaáp thuû. Vì khoâng coù trí tueä neân traûi
qua traêm ngaøn kieáp khoâng bao giôø ñaït ñöôïc Tam-muoäi. Cuõng nhö
ngöôøi ngu voïng chaáp caùc kieán, chaáp ngaõ laø thöôøng coøn, hoaëc chaáp
ngaõ laø ñoaïn. Nhöõng kieán chaáp aáy khoâng thanh tònh thì laøm sao Tam-
muoäi hieän tieàn? Ngöôøi coù trí tueä quaùn saùt hai ñieàu:
Moät laø töï quaùn saùt thaáy thaân mình coù nhieàu taät beänh, khoå vui laø
ñeàu do ñôøi tröôùc voïng töôûng ñieân ñaûo taïo ra caùc nghieäp, nay phaûi
chòu quaû baùo. Neáu khoâng si aùi thì laøm gì coù beänh. Thaân mình voán noù
laø khoâng, nhôø nhaân duyeân huyeãn hoùa maø coù, neáu khoâng taïo taùc thì ai
chòu khoå?
Hai laø quaùn saùt laïi, tuy khoâng coù töôùng ngaõ nhöng nghieäp
phöôùc ñaõ taïo ñeàu khoâng maát. Neân nguyeän voâ löôïng phöôùc ñöùc cuûa
taát caû höõu tình ôû phaùp giôùi ñeàu thanh tònh, taát caû ñeàu thaønh töïu saùu
phaùp Ba-la-maät-ña, trang nghieâm thaân baèng Giôùi, Ñònh, Tueä, cho
neân bieát taát caû caùc haïnh ñeàu laáy Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña laøm meï.
Gioáng nhö ñaïi ñòa ñeàu nöông vaøo hö khoâng maø ñöùng vöõng, nhöng hö
khoâng ñoù khoâng coù choã nöông döïa. Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuõng vaäy,
cho neân bieát Trí tueä laø meï cuûa Thieàn ñònh ba-la-maät-ña. Chaúng phaûi
chæ coù naêm phaùp Ba-la-maät-ña töø trí tueä sinh ra, maø taát caû phöôùc ñöùc,
tieáng khen ôû theá gian, quaû baùo ôû coõi trôøi, ngöôøi, cho ñeán caên laønh voâ
laäu cuûa xuaát theá ñeàu nhôø trí tueä sinh ra. Gioáng nhö ñaïi ñòa nöông vaøo
hö khoâng maø ñöôïc ñöùng vöõng. Taát caû chuùng sinh vì chaáp ngaõ, chaáp
töôùng maø coù naêm sôï haõi:
1. Sôï khoâng ñuû sinh soáng, nghóa laø thöôøng caát chöùa cuûa caûi, sôï
mình khoâng coù ñeå soáng.
2. Sôï ñöôøng aùc nghóa laø taïo ra nghieäp aùc neân sôï mình ñoïa trong
ba ñöôøng aùc.
3. Sôï cheát nghóa laø thöông tieác thaân maïng.
4. Sôï tieáng xaáu nghóa laø luoân laøm vieäc aùc ñeå che laáp, sôï ngöôøi
nghe bieát.
5. Sôï oai ñöùc ñaïi chuùng nghóa laø trong ñaïi chuùng coù noùi ra lôøi gì
cuõng ñeàu sôï haõi.
Ñaïi Boà-taùt duøng trí tueä quaùn saùt ñaày ñuû, chöùng ñöôïc Nhò
khoâng, coù theå laøm lôïi ích cho mình vaø ngöôøi thì khoâng sôï khoâng ñuû
sinh soáng. Ñoaïn tröø taø haïnh, giöõ troïn veïn giôùi, chaéc chaén ñaït ñeán
Nieát-baøn thì khoâng sôï ñoïa vaøo ñöôøng aùc. Nhaäp saâu vaøo lyù duyeân
khôûi, hieåu roõ noù voán khoâng sinh thì khoâng sôï cheát.
Truï trong lyù voâ töôùng, thaân taâm tòch tónh, khoâng coù töôùng mình
vaø ngöôøi thì khoâng sôï tieáng xaáu.

Thaønh töïu boán Bieän taøi voâ ngaïi nhieäm maàu thì ôû trong chuùng
khoâng sôï, gioáng nhö Sö töû chuùa, cho neân goïi laø khoâng sôï ñaïi chuùng.
–Naøy Töø Thò! Caên taùnh cuûa taát caû chuùng sinh ñeàu sai bieät. Ai
xan tham thì daïy hoï boá thí, ngöôøi saân giaän thì daïy hoï Töø bi nhaãn
nhuïc. Ngöôøi ngaõ maïn daïy hoï khieâm nhöôøng, ngöôøi ngu si ñöôïc trí
tueä. Khai môû Nieát-baøn, laøm hieån roõ voâ löôïng coâng ñöùc cuûa töôùng
chaân nhö. Taát caû ñeàu töø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña maø sinh ra. Taát caû chö
Phaät vaø caùc vò Boà-taùt, Trôøi, Roàng, taùm boä chuùng ñeàu khen ngôïi toân
troïng, cung kính gioáng nhö cha meï. Ví nhö meï hieàn chæ coù moät ñöùa
con, nuoâi döôûng daïy doã noù daàn daàn tröôûng thaønh, mong ñöôïc neân
danh; Boà-taùt cuõng vaäy, yeâu thöông höõu tình gioáng nhö con moät, laáy
trí tueä cam loà laøm phaùp thöùc aên, laáy naêm ñoä laøm ñaïi löông döôïc, laáy
möôøi Löïc, boán Voâ sôû uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng, caùc coâng ñöùc vi
dieäu ñeå trang nghieâm phaùp thaân, thaønh töïu ngoâi vò Phaùp vöông voâ
thöôïng.
Naøy Töø Thò! Coù möôøi vieäc laøm chöôùng ngaïi ñeøn trí, che laáp
laøm cho aùnh saùng khoâng hieån hieän ñöôïc, laøm taêng tröôûng söï toái taêm,
khoâng hieåu bieát gì caû:
1. Bieáng nhaùc: ñoái vôùi söï nghieäp ôû ñôøi ñeàu khoâng thaønh töïu, thì
laøm sao coù theå tu haønh ñieàu thieän vi dieäu cuûa ñaïo xuaát theá!
2. Gaàn baïn aùc thì taïo ra nghieäp aùc, laøm taêng tröôûng voâ minh.
3. Chìm ñaém trong nguû nghæ, laøm cho thaân taâm hoân meâ, khoâng
theå tu taäp Voâ thöôïng Boà-ñeà.
4. Nghe Ñaïi thöøa lieàn queân maát.
5. Thích hoïc taäp taát caû kyõ ngheä ôû theá gian, khoâng bieát noù nhö
huyeãn maø laïi chaáp tröôùc.
6. Bò ngaõ maïn che laáp, duø gaëp baïn laønh nhöng khoâng hoïc hoûi
Chaùnh phaùp voâ thöôïng.
7. Khoâng lieãu ngoä giaùo lyù Ñaïi thöøa vi dieäu nhieäm maàu, laïi ngaõ
maïn töï cao thoaùi lui.
8. Xaáu hoå veà söï ngu muoäi cuûa mình neân khoâng gaàn guõi ngöôøi
coù trí.
9. Baét chöôùc dò ñoan, doái traù noùi laø thaáy bieát, neáu bò luaän hoûi thì
boû chaïy.
10. Khoâng tin thích Toái thöôïng thöøa, giaû söû coù nghe thì laïi hieåu
baèng laêng kính taø kieán.
Do möôøi vieäc naøy maø laøm chöôùng ngaïi Ñaïi thöøa. Do khoâng
nghe Chaùnh phaùp neân bò ñaém chìm trong sinh töû.
Möôøi vieäc naøy coù möôøi phaùp thuø thaéng ñeå cho ngöôøi ngoä nhaäp
vaøo Voâ thöôïng Boà-ñeà:
1. Tinh taán sieâng naêng, thích tu taäp thieàn ñònh.
2. Gaàn guõi baïn laønh nghe Chaùnh phaùp.
3. Giaûm bôùt nguû nghæ, luoân luoân töï tænh thöùc.
4. Nghe phaùp Ñaïi thöøa khoâng bao giôø queân.
5. Laøm theo söï nghieäp ôû ñôøi nhöng luoân quaùn noù nhö huyeãn,
khoâng chaáp tröôùc.
6. Khoâng giaáu ñieàu gì, giaûi nghi ngôø cho ñaïi chuùng.
7. Khoâng neân cheâ mình, phaûi sieâng naêng tu haønh.
8. Thích thieát laäp ñaøn boá thí.
9. Luoân khieâm nhöôøng, khoâng löøa gaït chuùng sinh.
10. Khoâng nhôø thaày maø nhaäp saâu vaøo tueä Phaät.
Ñaïi Boà-taùt nhôø möôøi vieäc naøy maø ñaày ñuû vieân maõn saùu phaùp
Ba-la-maät-ña, thaønh töïu phaùp thaân thanh tònh giaûi thoaùt.
Naøy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy khoâng töông
öng vôùi möôøi saùu phaùp:
1. Khoâng töông öng vôùi möôøi hai nhaân duyeân, nghóa laø töø voâ
minh cho ñeán Laõo töû.
2. Khoâng töông öng vôùi Voâ minh dieät cho ñeán sinh töû dieät. Vì
Ñaïi Boà-taùt lìa taâm phaân bieät, khoâng coù hai töôùng.
3. Khoâng töông öng vôùi thaân kieán, bieân kieán, cho ñeán saùu möôi
hai kieán.
4. Khoâng töông öng vôùi taùm loaïi gioù theá gian, ñoù laø: lôïi döôõng,
khen ngôïi, cheâ bai, khoå, vui, suy, hao, cheá gieãu.
5. Khoâng töông öng vôùi tuøy phieàn naõo: phaãn, haän...
6. Khoâng töông öng vôùi ngaõ maïn, taêng thöôïng maïn...

7. Khoâng töông öng vôùi caên baûn phieàn naõo: tham, saân, si...
8. Khoâng töông öng vôùi ma phieàn naõo, ma cheát...
9. Khoâng töông öng vôùi töôùng ngaõ, töôùng nhaân, töôùng chuùng
sinh, töôùng thoï giaû, ngöôøi laøm, ngöôøi nhaän, nghieäp chöôùng, baùo
chöôùng, phieàn naõo chöôùng.
10. Khoâng töông öng vôùi voïng nieäm phaân bieät cuûa thaáy nghe,
hay bieát.
11. Khoâng töông öng vôùi boán phaùp ñieân ñaûo: voâ thöôøng cho laø
thöôøng, thöôøng cho laø voâ thöôøng; khoâng vui cho laø vui, vui cho laø
khoâng vui; voâ ngaõ noùi laø ngaõ, ngaõ cho laø voâ ngaõ; baát tònh cho laø tònh,
tònh cho laø baát tònh. Do voïng töôûng neân goïi laø phaùp ñieân ñaûo. Do taâm
haønh cuûa höõu tình nhö theá neân daãn ñeán cöûa traàn lao.
12. Khoâng töông öng vôùi xan tham, phaïm giôùi, saân giaän, bieáng
nhaùc, taùn loaïn, ngu si, vaø cuõng khoâng töông öng vôùi boá thí, trì giôùi,
nhaãn nhuïc, tinh taán, thieàn ñònh vaø trí tueä maø coù töôùng.
13. Khoâng töông öng vôùi caùc phaùp baát thieän: taùnh toäi, giaø toäi,
höõu laäu, höõu vi, khoâng töông öng vôùi söï phaân bieät veà phaùp thieän cuûa
theá gian, xuaát theá gian, voâ laäu vaø voâ vi.
14. Khoâng töông öng vôùi hai möôi hai caên, ñoù laø: Khoâng töông
öng vôùi maét, tai, muõi, löôõi, thaân. Khoâng töông öng vôùi khoå, laïc, öu,
hyû, xaû. Khoâng öông öng vôùi nam caên, nöõ caên, yù caên, maïng caên.
Khoâng öông öng vôùi tín... naêm Caên, vaø khoâng töông öng vôùi ba caên
voâ laäu.
15. Khoâng töông öng vôùi moãi loaïi höõu tình trong naêm thuù ba
coõi. Cuõng khoâng töông öng vôùi söï phaân bieät Ñaïi thöøa, Tieåu thöøa cuûa
Phaät, Phaùp, Taêng baûo.
16. Khoâng töông öng vôùi söï phaân bieät cuûa taâm yù, nhö: khoâng
phaân bieät chaân ñeá, tuïc ñeá; höõu vi, voâ vi, höõu trí, voâ trí; coù thöùc,
khoâng thöùc; taùc yù, khoâng taùc yù; taùnh höõu theå, taùnh voâ theå; höõu töôùng,
voâ töôùng.
Töø Thò neân bieát! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng nhieãm, khoâng
vöôùng maéc, khoâng coù caùc phaân bieät; noù bình ñaúng, thanh tònh, laø moät
töôùng, moät vò, khoâng töông öng vôùi taát caû phaùp sai bieät nhö vaäy.
Naøy Töø Thò! Vôùi phöông tieän thieän xaûo, Ñaïi Boà-taùt khi tu haønh
Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu thì phaûi truï vaøo Chæ vaø Quaùn, thaân
truï trong tòch tónh, hieåu roõ nhaân duyeân caùc phaùp nhö huyeãn nhö hoùa,
thuaän theo thaéng nghóa ñeá, lìa höõu, lìa voâ, khoâng thöôøng, khoâng
ñoaïn, ñeàu tuøy thuaän vôùi nhaân quaû, khoâng coù töôùng ngaõ, töôùng nhaân,
laø chaân thaät baát ñoäng, khoâng maát oai nghi. Truï vaøo ba cöûa giaûi thoaùt
nhöng khoâng chaáp ñaõ chöùng, khoâng ñoäng khoâng tònh, ñoù laø thieàn cuûa
Nhö Lai. An truù thaàn thoâng, thaâm nhaäp saâu vaøo thöïc teá, khoâng ôû maõi
trong sinh töû, khoâng nhaäp vaøo Nieát-baøn, khoâng chaám döùt höõu vi,
khoâng truï trong voâ vi. Maëc duø quaùn voâ töôùng nhöng khoâng xaû boû ñaïi
Bi. Maëc duø ôû trong ba coõi nhöng luoân xuaát ly. Tuy bieát ñuùng veà voâ
nhieãm nhöng khoâng tu chöùng. Tuy xa lìa caùc hyù luaän nhöng thích baøn
luaän veà Chaùnh phaùp.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân
gaàn guõi baïn laønh, nghe Chaùnh phaùp, ñaày ñuû taùm möôi boán loaïi taâm
toái thöôïng thì môùi coù theå phaùt sinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thuø thaéng
vi dieäu. Nghóa laø truï vaøo töôùng chaân thaät, töôùng raát vi dieäu, töôùng
töông öng vôùi Baùt-nhaõ, töôùng baïn laønh, töôùng lìa kieâu maïn, töôùng
cung kính, töôùng ñi nhieãu beân phaûi, töôùng voâ löôïng, töôùng lôøi noùi
hoaøn haûo, töôùng chí thaønh, töôùng taùc yù hoaøn haûo, töôùng khoâng loaïn,
töôùng voâ ñònh, töôùng toát ñeïp quyù baùu, töôùng thuoác hay, töôùng tröø
beänh, töôùng phaùp khí, töôùng chæ daãn, töôùng nhaäp trí tueä, töôùng nghe
phaùp, töôùng khoâng chaùn, töôùng taêng tröôûng xaû, töôùng kheùo ñieàu
phuïc voi ngöïa, töôùng kính thôø baäc ña vaên, töôùng thích nghe phaùp vi
dieäu, töôùng quaùn thaân tòch dieät, töôùng thanh tònh vui thích, töôùng
nghe phaùp khoâng meät moûi, töôùng nghe nghóa, töôùng nghe phaùp,
töôùng lôøi noùi ñi ñoâi vôùi vieäc laøm, töôùng noùi phaùp cho ngöôøi, töôùng
nghe nhöõng ñieàu chöa nghe, töôùng nghe thaàn thoâng, töôùng khoâng
tìm caàu thöøa khaùc, töôùng thích nghe Baùt-nhaõ, töôùng thích nghe Boà-
taùt taïng, töôùng thích nghe phöông tieän quyeàn xaûo, töôùng boán Nhieáp
phaùp, töôùng nghe phaïm haïnh, töôùng nieäm chaùnh ñònh, töôùng hay
sinh thieän xaûo voâ sinh, töôùng taâm ñaïi Töø bi, töôùng duyeân khôûi,
töôùng voâ thöôøng, töôùng khoå, töôùng khoâng, töôùng voâ ngaõ, töôùng baát
tònh, töôùng tòch tónh, töôùng Khoâng, töôùng Voâ töôùng, töôùng Voâ
nguyeän, töôùng khoâng coù haïnh baát thieän, töôùng thaéng nghóa ñeá,
töôùng khoâng hö hoaïi, töôùng töï taïi, töôùng hoä taâm mình, töôùng khoâng
boû tinh taán, töôùng tö duy phaùp vi dieäu, töôùng ñoái trò phieàn naõo,
töôùng toân troïng Chaùnh phaùp, töôùng ñoái trò taø kieán, töôùng ñaït ñöôïc
Thaùnh taøi, töôùng tröø boû nghóa khoå, töôùng ngöôøi trí khen ngôïi, töôùng
ngöôøi trí raát vui, töôùng nhöõng ñieàu ngöôøi trí öa thích, töôùng toân
troïng baäc hieàn thieän, töôùng thaáy boán Ñeá, töôùng quaùn loãi laàm cuûa
uaån, töôùng tai hoaïn cuûa höõu vi, töôùng caên cöù vaøo phaùp, töôùng caên
cöù vaøo nghóa, töôùng caên cöù vaøo trí, töôùng caên cöù vaøo kinh lieãu
nghóa, töôùng caên cöù vaøo kinh baát lieãu nghóa, töôùng khoâng taïo caùc
ñieàu aùc, töôùng töï mình laøm lôïi ích, töôùng laøm lôïi ích cho ngöôøi,
töôùng taïo thieän toát ñeïp, töôùng khoâng phieàn naõo, töôùng thaéng haïnh,
töôùng ñaït taát caû phaùp moân cuûa chö Phaät.
Töø Thò neân bieát! Ngöôøi nghe phaùp ñaày ñuû taâm thuø thaéng nhö
vaäy thì coù theå nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu, bieát taát caû phaùp
khoâng coù ngaõ, khoâng coù ngöôøi, xöa nay thanh tònh. Sinh töû vaø Nieát-
baøn ñeàu bình ñaúng khoâng hai.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt quaùn naêm Caên: maét,... caùc thoï khoå, vui...
yù caên, maïng caên hay khôûi leân phieàn naõo laøm caên baûn cho sinh töû.
Tín,... naêm Caên vaø ba caên voâ laäu hay xaû boû phieàn naõo. Ñoù laø nhaân
Nieát-baøn. Bieát taùnh phieàn naõo töø xöa ñeán nay khoâng sinh khoâng
dieät, taùnh töôùng thöôøng truï. Ngöôøi naøo tu taäp nhö vaäy goïi laø Baùt-
nhaõ ba-la-maät-ña.
Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt ñaõ tu thaéng haïnh töông öùng vaø khoâng
töông öùng vôùi trí tueä, khoâng coù phaân bieät, hai trí ñeàu bình ñaúng,
khoâng xaû boû chuùng sinh maø luoân coù loøng Töø bi, che chôû taát caû ñöôïc
thanh tònh baát ñoäng. Ai tu taäp nhö vaäy goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
–Caâu nghóa cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng theå nghó baøn. Ñoù
laø caâu töông öng, caâu nhö lyù, caâu nhö löôïng, caâu lôøi Phaät, caâu hieåu
roõ nhaân duyeân, caâu khoâng chöôùng ngaïi, caâu khoâng dieät, caâu ñaïi xaû,
caâu baát ñoäng, caâu taát caû baát ñoäng, caâu khoâng y chæ, caâu bình ñaúng,
caâu khoâng khoù, caâu khoâng cao thaáp, caâu thaät teá, caâu khoâng bieán
ñoåi, caâu khoâng chaáp tröôùc, caâu khoâng truï, caâu khoâng choã truï, caâu
ñoái trò, caâu tòch tónh, caâu raát tòch tónh, caâu khaép nôi tòch tónh, caâu
khoâng hyù luaän, caâu voâ khôûi, caâu töùc chaân, caâu khoâng khieám
khuyeát, caâu khoâng thöøa, caâu khoâng giôùi haïn, caâu khoâng ñoái trò, caâu
toái thaéng, caâu chaân thaät, caâu nhö nhö, caâu tuyeät ngoân, caâu khoâng
phaân bieät, caâu khoâng bæ thöû, caâu ba ñôøi bình ñaúng, caâu khoâng ba
ñôøi, caâu khoâng truï vaøo naêm uaån, caâu khoâng truï vaøo saùu giôùi, caâu
khoâng truï vaøo möôøi hai xöù, caâu khoâng truï vaøo möôøi taùm giôùi, caâu
caên cöù vaøo phaùp, caâu caên cöù vaøo nghóa, caâu caên cöù vaøo trí, caâu caên
cöù vaøo lieãu nghóa.
Vôùi caâu nghóa nhö vaäy töùc laø Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña khoâng theå nghó baøn. Vì lìa ngoân thuyeát, vì chaân thaéng nghóa,
vì khoâng theå nghó baøn, vì khoâng ví duï, khoâng so saùnh, vì voâ thöôïng,
vì töï lôïi vaø lôïi tha, vì raát hy höõu, chæ coù Phaät vôùi Phaät môùi coù theå
chöùng tri, ngoaøi ra khoâng ai bieát ñöôïc. Vì sao? Vì Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña khoâng coù taùnh, khoâng coù töôùng, khoâng so saùnh, khoâng ví duï, chæ
coù Phaät Nhö Lai môùi coù theå bieát taän.
Naøy Töø Thò! Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy chaúng phaûi uaån xöù giôùi,
khoâng choã nöông töïa, khoâng sinh khoâng dieät, khoâng trong khoâng
ngoaøi, khoâng ôû chaëng giöõa, cho neân goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña
khoâng theå nghó baøn.
Nghe Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, Boà-taùt Töø Thò raát vui möøng,
sung söôùng noùi keä khen:
Theá Toân Ñaïi Huøng trí Voâ thöôïng
Möôøi Löïc, Voâ uùy, Chaân giaûi thoaùt
Quaûng ñaïi thaàn thoâng khoâng giôùi haïn
Naøo ai coù theå so löôøng ñöôïc.
Quaù khöù gaàn guõi voâ löôïng Phaät
Ñaït ñöôïc trí vi dieäu saâu xa
Voâ soá kieáp tu haïnh khoù haønh
Do ñoù thaønh Baäc Ñieàu Ngöï Sö.
Phaät chöùng töï nhieân Nhaát thieát trí
Truï trong tòch tónh khoù nghó löôøng
Chæ Phaät Nhö Lai töï chöùng bieát

Hieän trong voâ soá caûnh giôùi Phaät.
Taùnh phaùp chaân thöôøng lìa hai beân
Voâ vi tòch tónh thoaùt ba coõi
Khoå nghieäp phieàn naõo ñeàu dieät tröø,
Phaùp thaân thanh tònh chaân giaûi thoaùt
Ñaïo traøng Boà-ñeà thaønh Chaùnh giaùc
Chæ coù chö Phaät môùi chöùng tri.
Thanh tònh y nhieân, khoâng ñi, ñeán
Khoâng töôùng, khoâng laøm, khoâng noùi naêng
Nieát-baøn khoâng saùnh, khoâng ví duï
Phaøm phu Nhò thöøa khoâng theå löôøng,
Ñaúng giaùc Boà-taùt khoâng theå bieát,
Rieâng Phaät Theá Toân môùi hieåu roõ.
Caùc chuùng Thanh vaên trong hoäi Phaät
Chöùng ñaéc töï lôïi, Nhö Lai khen,
Heát sinh höõu laäu, thaân sau cuøng
Hoï cuõng khoâng bieát caûnh giôùi Phaät.
Taát caû Bích-chi-phaät lôïi trí
Nhieàu khaép möôøi phöông nhö luùa meø
Cuøng tö duy traêm ngaøn vaïn kieáp
Khoâng sao bieát ñöôïc trí tueä Phaät.


QUYEÅN 10
Phaåm 10: BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA (Phaàn 2)

–Ñaïi Boà-taùt coù baûy vieäc ñeå ñaït phaùp moân voâ taän khoâng theå
nghó baøn. Ñoù laø:
1. Nhaân voâ taän.
2. Höõu tình voâ taän
3. Giôùi voâ taän.
4. Ñaïi Bi voâ taän
5. Dieäu duïng voâ taän.
6. Phaùp moân voâ taän
7. Phaù hoaïi ma sinh töû neân coù trí voâ taän.
Nhö vaäy, Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña khoâng haønh, khoâng töôùng,
khoâng sinh cuõng khoâng dieät. Boà-taùt ôû trong taát caû phaùp phaûi bieát nhö
vaäy.
Khi Ñöùc Phaät noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu naøy, trong
hoäi coù ngoaïi ñaïo teân Vi-maït-ñeå rôøi khoûi choã ngoài ñöùng daäy, baïch
Phaät:
–Baïch Theá Toân! Ngaøi noùi taát caû phaùp xöa nay khoâng sinh, töï
taùnh thanh tònh, nghóa naøy khoâng ñuùng. Töï taïi thieân laø thöôøng, laø
cha meï cuûa taát caû vaïn vaät sinh ra caùc phaùp, coù theå taïo taùc, xeáp ñaët
theá gian. Laïi noùi raèng, thaàn ngaõ coù theå sinh ra taát caû caùc phaùp,
nhöng ngaõ naøy truï trong taâm lôùn gioáng nhö ngoùn tay caùi. Ngaøi ñaõ
noùi raèng, taát caû phaùp do hoøa hôïp sinh ra, vì sao nay noùi laø khoâng
sinh?
Ñöùc Theá Toân daïy Vi-maït-ñeå:
–Ta seõ theo yù oâng maø traû lôøi nhöõng caâu hoûi treân ñeå ñoaïn tröø söï
nghi ngôø cuûa oâng. OÂng haõy laéng nghe cho kyõ. Nhö oâng ñaõ noùi: Töï taïi
thieân laø thöôøng, coù theå sinh ra taát caû. Nhö vaäy, thì taát caû vaïn vaät
ñöôïc sinh phaûi ñoàng moät taùnh laø thöôøng. Neáu noùi ñaõ sinh thì tröôùc
sau bieán ñoåi khoâng thöôøng truï, theo lyù thì khoâng ñuùng. Vì sao? Vì
duïng khoâng lìa theå neân laø thöôøng truï, theå khoâng lìa duïng thì chaúng
phaûi thöôøng. Töï taïi thieân laø thöôøng coù theå sinh thì phaûi thöôøng sinh,
vì sao coù luùc sinh, coù luùc khoâng sinh? Ñaõ khoâng thöôøng sinh thì sao
goïi laø thöôøng? Vì nghóa naøy cho neân ñoàng vôùi choã sinh kia nhaát ñònh
laø voâ thöôøng. Caùi sinh ra ñaõ nhieàu töùc khoâng phaûi laø moät. Neáu laø moät
thì khoâng coù gì sai khaùc, nhöng muoân loaøi coù töøng loaïi rieâng bieät,
nhö vaäy sao goïi laø moät?
Laïi nöõa, Töï taïi thieân hay sinh ra taát caû maø khoâng coù loøng Töø bi.
Neáu coù loøng Töø bi thì neân laøm cho höõu tình ñeàu sinh leân coõi trôøi,
ngöôøi ñeå höôûng sung söôùng, taïi sao laøm cho caùc höõu tình chòu taùm
khoå, sinh trong ba ñöôøng aùc chòu ñuû caùc khoå? Neáu coù loøng Töø bi taïi
sao töï sinh, töï saép xeáp, töï haïi höõu tình? Neáu Töï taïi thieân laø moät, laø
thöôøng thì sinh ra taát caû khoâng bò bieán ñoåi, taïi sao caùc loaøi khaùc sinh
dieät voâ thöôøng, trong naêm caûnh giôùi chòu söï baát tònh rieâng bieät? Ví
nhö thaáy quaû thì bieát ngay nhaân cuûa noù. Neân bieát Töï taïi thieân khoâng
thöôøng, khoâng phaûi moät. Neáu toát ñeïp laø do Töï taïi thieân, coøn thoâ aùc
baát thieän laø do quyû Taát-xaù-giaù laøm ra, noùi nhö vaäy thì khoâng ñuùng lyù.
Neáu thieän laø do Töï taïi thieân, coøn aùc laø do quyû Xaù-giaù, thieän aùc traùi
nhau, sao goïi laø töï taïi?
Laïi nöõa, höõu tình taïo aùc thì nhieàu, ngöôøi tu thieän thì ít, töùc laø
quyû Taát-xaù-giaù thaéng vöôït trôøi Töï taïi. Höõu tình taïo caùc ñieàu laønh laø
phaàn cuûa Töï taïi thieân, taïo caùc ñieàu aùc laø do quyû Xaù-giaù daïy baûo.
Ñeä töû cuûa caùc oâng luoân noùi nhö vaày: “Laøm laønh sinh leân trôøi, laøm
aùc ñoïa ñòa nguïc”. Neáu noùi sinh leân trôøi, ñoïa ñòa nguïc laø do taïo
thieän aùc, thì taïi sao noùi do Töï taïi thieân taïo neân? Gioáng nhö vua ra
leänh ban cho quan töôùc, cuûa caûi, nhöng chæ noùi vua ban cho, chöù
khoâng noùi laø ngöôøi tuyeân meänh leänh. Laïi nhö vua sai ngöôøi gieát,
nhöng chæ noùi vua gieát chöù khoâng noùi ñoà teå. Neáu laøm laønh thì quy
veà Töï taïi thieân, coøn taïo aùc thì quy veà quyû Taát-xaù-giaù, vaäy thì vì sao
höõu tình chòu khoå vui? Do ñoù neân bieát, Töï taïi thieân nhaát ñònh khoâng
theå taïo ra taát caû.
Neáu noùi moät thì vì sao höõu tình sinh ra voâ löôïng taâm thieän aùc?
Cho neân bieát raèng khoâng phaûi moät.
Neáu noùi taát caû do Töï taïi thieân taïo ra thì phaûi thuaàn thieän, sao
laïi coù aùc? Gioáng nhö coù ngöôøi, coù khi ôû choã ñoâng ngöôøi taïo ra
nhieàu vieäc aùc thì ñoù laø ngöôøi aùc. Neáu chuùng sinh laøm aùc do Töï taïi
thieân thì caû theá gian naøy ñeàu noùi laø toäi nhaân ñòa nguïc, vì töï taïo
nghieäp aùc. Vì sao rieâng oâng ñaû kích Töï taïi thieân? Nhö coù ngöôøi cheâ
ngöôøi khaùc taïo aùc thì maéc voâ soá toäi, nay ngöôi cheâ bai Töï taïi thieân,
bò maéc toäi cuõng vaäy.
Naøy Vi-maït-ñeå! Töï taïi thieân taïo toäi nhö treân, coøn toäi loãi cuûa
thaàn ngaõ nhieàu gaáp boäi. Neáu ngaõ laø thöôøng coù theå taïo taùc thì thaân
naøy ñi ñöùng phaûi ñöôïc töï do, khoâng ai haïi ñöôïc, vì sao phaûi khoùc loùc
sôï cheát? Neáu ngaõ laø thöôøng thì phaûi nhôù nghó quaù khöù ñaõ taïo nghieäp,
baây giôø phaûi chòu khoå baùo, cho neân ñôøi naøy khoâng taïo nghieäp aùc nöõa.
Neáu ngaõ laø thöôøng thì phaûi töï taïi, khoâng giaø yeáu maø phaûi luoân luoân
treû khoûe, gioáng nhö côûi aùo cuõ maëc aùo môùi. Vaäy taïi sao coù giaø, beänh,
cheát? Do ñaây neân bieát, ngaõ khoâng theå taïo taùc.
Naøy Vi-maït-ñeå! Ta quaùn caùc phaùp cuõng chaúng phaûi do nhaân
duyeân hoøa hôïp sinh ra. Vì sao? Vì nhaân laø voâ sinh, neáu nhaân coù sinh
thì khoâng caàn ñôïi duyeân. Taùnh voâ sinh cuûa duyeân laïi cuõng nhö vaäy.
Neáu noùi do nhaân duyeân hoøa hôïp vôùi ngaõ thì cuõng khoâng ñuùng. Gioáng
nhö hai ngöôøi muø ñöùng rieâng ra thì khoâng theå thaáy maøu saéc maø neáu
ñöùng chung moät choã cuõng khoâng thaáy. Neân bieát, nhaân duyeân hoøa hôïp
vôùi thaàn ngaõ cuõng khoâng theå sinh ra caùc phaùp; neáu coù theå sinh thì ñoù
laø voâ thöôøng, vì coù taùc duïng. Nhö vaäy, nhöõng gì ñöôïc sinh ra nhaát
ñònh laø voâ thöôøng, cho neân bieát raèng lìa sôû sinh ra thì khoâng coù caùi
naêng sinh naøo rieâng khaùc. Coù ngöôøi noùi naêm ñaïi cöïc vi laø thöôøng coù
theå sinh ra caùc phaùp, nhö vaäy cuõng khoâng ñuùng. Gioáng nhö nöôùc hoøa
hôïp vôùi gaïo thaønh röôïu, uoáng vaøo thì say. Nhö vaäy naêng löïc laøm say
khoâng phaûi do beân ngoaøi, chaúng phaûi do beân trong cuûa nöôùc sinh ra,
cuõng chaúng phaûi phaùt sinh töø gaïo, maø do nöôùc vaø gaïo hoøa hôïp maø
bieán thaønh röôïu. Nhö vaäy, taát caû caùc phaùp khoâng coù taùc giaû, cuõng
khoâng coù ngaõ ñeå laøm nhaân duyeân. Vì sao? Vì ñaïi ñòa, hö khoâng,
thuûy, hoûa, phong giôùi cuõng nhö vaäy, coù leõ naøo vaät voâ tình sinh ra höõu
tình hay sao? Taát caû caùc phaùp giaû thì coù maø phaùp thaät thì khoâng,
chaúng phaûi Töï taïi thieân, chaúng phaûi thaàn ngaõ, chaúng phaûi nhaân
duyeân hoøa hôïp, chaúng phaûi naêm ñaïi maø sinh ra. Cho neân bieát raèng,
baûn taùnh cuûa taát caû caùc phaùp khoâng sinh, chæ do duyeân huyeãn chuyeån
hoùa maø coù, khoâng ñeán, khoâng ñi, khoâng ñoaïn, khoâng thöôøng, thanh
tònh troøn ñaày, laø chaân bình ñaúng.
Nhö thaønh Caøn−thaùt−baø
Taâm chuùng sinh voïng chaáp
Tuy hieän chaúng thaät coù.
Caùc phaùp khoâng nhaân sinh
Cuõng chaúng phaûi khoâng nhaân
Coù laø do voïng töôûng
Cho neân noùi duy taâm.
Voâ minh maø voïng thaáy
Laø nhaân cuûa saéc töôùng
Taøng thöùc laøm choã döïa
Tuøy duyeân hieän caùc hình,
Nhö ngöôøi maét bò beänh
Thaáy hoa ñoám treân khoâng
Taäp khí quaáy ñuïc taâm
Theo ba coõi maø hieän.
Nhaõn thöùc nöông Laïi−da
Hieän ra ñuû thöù saéc
Nhö boùng ôû trong göông
Phaân bieät khoâng ôû ngoaøi.
Thaáy bieát ñeàu do taâm
Khoâng thöôøng cuõng khoâng ñoaïn
Do thöùc Laïi−da bieán

Maø hieän ôû theá gian.
Phaùp taùnh ñeàu bình ñaúng
Choã döïa cuûa caùc phaùp
Taøng thöùc haèng khoâng ñoaïn
Maït−na chaáp laøm ngaõ.
Taäp khôûi noùi laø taâm
Taùnh suy löôøng laø yù
Nghóa phaân bieät laø thöùc
Cho neân noùi duy taâm.
Caùc caûnh giôùi ngoaøi taâm
Voïng thaáy nhö hoa ñoám
Chaáp thaät coù ñeàu khoâng
Ñeàu do taâm thöùc bieán.
Saéc vaø coâng naêng saéc
Ñeàu nöông thöùc Laïi−da
Phaøm phu voïng phaân bieät
Cho laø chaân thaät coù.
Thuøy mieân vaø hoân meâ
Ñi, ñöùng vaø ngoài, naèm
Taïo nghieäp vaø quaû baùo
Ñeàu do taøng thöùc sinh.
Höõu tình vaø voâ tình
Chaúng phaûi Töï taïi sinh
Chaúng phaûi thaàn ngaõ taïo
Chaúng phaûi taùnh vi traàn.
Nhö taùnh löûa trong caây
Duø coù nhöng khoâng chaùy
Nhôø duøi môùi coù löûa
Do ñoù tröø toái taêm.
Xoay vaàn laøm nhaân duyeân

Laïi−da laøm choã döïa
Caùc thöùc theo ñoù sinh
Khôûi leân laäu, voâ laäu.
Nhö bieån gaëp duyeân gioù
Noåi leân caùc soùng döõ
Hieän tieàn luoân chuyeån bieán
Khoâng bao giôø giaùn ñoaïn.
Bieån taøng thöùc cuõng vaäy
Gioù caûnh giôùi laøm ñoäng
Luoân khôûi caùc soùng Thöùc
Khoâng bao giôø giaùn ñoaïn.
Nhö bô chöa khuaáy ñoäng
Khoâng ai thaáy ñöôïc laïc,
Ra coâng khoâng giaùn ñoaïn
Môùi coù ñöôïc ñeà hoà.
Laïi−gia voïng huaân taäp
Che laáp Nhö Lai taïng
Khi tu taäp thuaàn thuïc
Chaùnh trí môùi saùng toû.
Caùc thöùc chuyeån theo duyeân
Khoâng thaáy taâm baûn giaùc
Trí töï giaùc hieän tieàn
Chaân taùnh luoân baát ñoäng.
Gioáng nhö vaøng trong quaëng
Dính ñaù khoâng theå duøng
Naáu loïc ñöôïc vaøng roøng
Laøm caùc ñoà trang söùc.
Taùnh Laïi−da thanh tònh
Bò voïng thöùc huaân taäp
Vieân caûnh trí töông öng

Nhö maët trôøi thoaùt maây.
Ai tu taäp veà khoâng
Theo khoâng chaáp giöõ khoâng
Quaùn khoâng khaùc vôùi saéc
Khoâng goïi ngöôøi chaân quaùn.
Quaùn saéc töùc laø khoâng
Saéc, khoâng chaúng theå ñaéc
Ñaây laø Thaéng nghóa khoâng
Laø ngöôøi chaân giaûi thoaùt.
Khaùch traàn khoâng töï taùnh
Voâ minh voïng phaân bieät
Thaät töôùng khoâng höõu, voâ
Do chuùng sinh voïng thaáy.
Nhö aùnh saùng nhaät nguyeät
Toûa saùng khaép moïi nôi
Nhö Lai thanh tònh taïng
Ñaày ñuû caùc coâng ñöùc.
Chaân, voïng hoøa laãn nhau
Nhö hai voi thi ñaáu
Con yeáu boû chaïy luoân
Voïng heát, khoâng sinh laïi.
Taùnh hoa sen khoâng nhieãm
Khoûi nöôùc lìa buøn dô
Ñeán khi hoa sen nôû
Ai thaáy ñeàu öa thích.
Nhö Lai, Voâ caáu taïng
Xa lìa caùc taäp khí
Trí thanh tònh troøn saùng
Choã Hieàn thaùnh quay veà.
Nhö chaâu baûo toái thaéng

Khoâng coù chuùt tyø veát
Luaân vöông laøm muõ baùu
Thöôøng ñoäi treân ñænh ñaàu.
Nhö Lai thanh tònh taïng
Khoâng coù caùc phaân bieät
Theå ñuû haèng sa ñöùc
Phaùp thaân cuûa chö Phaät
Truï vaøo caûnh voâ laäu
Thanh tònh giaûi thoaùt thaân
Tòch dieät nhö hö khoâng
Taùnh phaùp khoâng ñi, ñeán
Phaät hieän trong ba coõi
Khoâng sinh cuõng khoâng dieät
Coõi naøy vaø phöông kia
Y nhieân, luoân baát ñoäng.
Bình ñaúng chaân phaùp giôùi
Phaät cuõng nhö chuùng sinh
Khoâng ñoaïn, cuõng khoâng thöôøng
Ñaïi Bi khoâng cuøng taän.
Thaân phaùp taùnh chö Phaät
Trí baûn giaùc töï nhieân
Chính laø Thaéng nghóa ñeá
Chæ Phaät môùi chöùng tri.
Theå töï taùnh voâ sinh
Maâu−ni voán tòch tónh
Löu chuyeån trong ba coõi
Choã quy y roát raùo.
Phaùp khoâng töôùng ñeán, ñi
Ba ñôøi luoân tòch tónh
Truï trong chaân Tam-muoäi

Thaáy thaân phaùp giôùi kia
Thanh tònh khoâng theå baøn
Ñuû haèng sa coâng ñöùc
Ñaây laø coõi voâ laäu
Choã nöông töïa chö Phaät.
Chö Phaät ñuû ba thaân
Theå, töôùng, duïng bình ñaúng
Taùnh saâu xa roäng lôùn
Thaéng nghóa khoâng sai khaùc.
Voâ laäu khoâng bieán ñoåi
Xa lìa taát caû töôùng
Phieàn naõo vaø sôû tri
Baûn taùnh luoân thanh tònh.
Khoâng caáu, khoâng nhieãm tröôùc
Laø Thaày chaân ñieàu ngöï
Taùnh tònh laø Nieát-baøn
Cuõng laø Phaùp thaân Phaät.
Theå ñuû haèng sa ñöùc
Voâ caáu khoâng nghó baøn
Luoân vieân maõn saùu Ñoä
Ñaây laø Nhaát thieát trí.
Roäng lôùn khoâng giôùi haïn
Khoâng coøn caùc tö töôûng
Ñoaïn taäp, chöùng Boà-ñeà
Ñuû haèng sa coâng ñöùc.
Vôùi caùc phaùp töï taïi
Hieän ñuû caùc saéc töôïng
Quaû ñaïi Bi thanh tònh
Laøm lôïi ích chuùng sinh.
Voâ laäu khoâng phaân bieät

Nguyeän löïc ñeàu vieân maõn
Gioáng nhö chaâu ma-ni
Hieän theo caùc maøu saéc.
Gioáng nhö ngöôøi thôï veõ
Veõ ñuû caùc hình töôïng
Hieän ra caùc caûnh giôùi
Ñeàu do taâm thöùc bieán.
Chuùng sinh nhieàu taùnh duïc
Nhö Lai ñeàu bieát roõ
Phaùp thaân luoân baát ñoäng
Nguyeän löïc hieän theo duyeân
Thò hieän trôøi Ñaâu-suaát
Thaàn thoâng côõi voi traéng
Sinh ra ôû cung vua
Xuaát gia tu khoå haïnh
Ñi ñeán goác Boà-ñeà
Chieán thaéng caùc quaân ma
Thaønh Phaät chuyeån phaùp luaân
Hoaëc hieän töôùng Nieát-baøn.
Thò hieän coù sinh dieät
Chaân thaân khoâng lay ñoäng
Ñoän caên thích phaùp nhoû
Phöông tieän noùi Nieát-baøn.
Trong phaùp giôùi chaân nhö
Khoâng coù töôùng Nieát-baøn
Ñaïi Bi thích laøm lôïi
Daãn ñöôøng cho chuùng sinh.
Gioáng nhö ngöôøi chuû buoân
Daãn duï caùc ngöôøi ngu
Taâm Boà-taùt roäng lôùn

Khieán chuùng nhaäp Nieát-baøn.
Nghe Ñöùc Phaät noùi xong, Vi-maït-ñeå thaân taâm vui möøng khoân
xieát, lieàn rôøi choã ngoài, söûa y phuïc, quyø goái chaép tay cung kính noùi keä
khen ngôïi Ñöùc Phaät:
Rôi vaøo soâng sinh töû
Bò taø kieán troùi buoäc
Ca-tyø-vi-daõ-baø
Tieân Ca-na ngoaïi ñaïo.
Phaøm phu bò hoân meâ
Do ñoù sinh taø kieán
Möôøi Löïc Ñaáng Thieän Theä
Tueä Phaät chieáu saùng rôõ.
Hoaëc nghe Na-la-dieân
Trôøi Töï taïi... chæ daïy
Caøng taêng tröôûng tham duïc
Laøm taâm phaùt ñieân cuoàng.
Chaùnh kieán phaù toái taêm
Chính lôøi Nhö Lai daïy
Con nay laéng loøng nghe
Quy y Baäc Ñaïi Thaùnh.
Ñaïi Phaïm coù boán maët
Boán tay ñaày hoa sen
Dieãn noùi boán Veä−ñaø
Laøm taêng tröôûng taø kieán.
Chæ coù Phaät Theá Toân
Ñaïi Thaùnh maët trôøi trí
Phaù nghi ngôø cho con
Choã quy y chaân chaùnh.
Khen ngôïi Ñöùc Phaät xong, Vi-maït-ñeå baïch Phaät:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Hoâm nay con ñöôïc hoaøn toaøn lôïi
ích laø nhôø aùnh saùng trí tueä chaân chaùnh cuûa Ngaøi laøm cho taâm nghi taø
kieán cuûa con ñeàu ñöôïc tieâu tröø. Con nay xin quy y Ñaïi Thaùnh Theá
Toân. Thöa Theá Toân, sôû dó con teân Vi-maït-ñeå vì con caàu ñaïo phi phaùp
neân taâm luoân nghi ngôø. Nay ôû tröôùc Phaät con ñöôïc Chaùnh phaùp nhaõn,
dieät tröø taâm nghi hoaëc neân nay con teân laø Toâ-maït-ñeå. Xin Ngaøi cho
con laøm ñeä töû quy y Phaät, Phaùp, Taêng ñeå tu haønh Ñaïi thöøa, nguyeän
khoâng bao giôø thoaùi lui, ñaït ñöôïc lôïi ích toát ñeïp, con seõ ñem coâng
ñöùc naøy hoài höôùng cho höõu tình ñeàu thaønh Phaät ñaïo.
Khi Ñöùc Theá Toân noùi phaùp cho Vi-maït-ñeå, trong hoäi coù voâ
löôïng chuùng sinh phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-ñeà, saùu möôi hai na-do-tha
Ñaïi Boà-taùt chöùng Voâ sinh phaùp nhaãn.
–Naøy Töø Thò! Ñaïi Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña neân tu
taäp taùm phaùp:
1. Thieän xaûo veà uaån.
2. Thieän xaûo veà xöù.
3. Thieän xaûo veà giôùi.
4. Thieän xaûo veà ñeá.
5. Thieän xaûo veà duyeân khôûi.
6. Thieän xaûo veà ba ñôøi.
7. Thieän xaûo veà taát caû thöøa.
8. Thieän xaûo veà taát caû phaùp.
Theá naøo laø Thieän xaûo veà uaån?
Nghóa laø quaùn saéc uaån gioáng nhö boït treân nöôùc, ngöôøi ngu thaáy
vaäy cho ñoù laø taám thaûm traéng, lieàn xuoáng nöôùc ñeå laáy thì boït treân
nöôùc tan maát, khoâng theå naøo naém baét ñöôïc. Ñaïi Boà-taùt duøng chaùnh
trí tueä thaáy Ñeä nhaát nghóa, hieåu roõ taùnh saéc laø khoâng, gioáng nhö boït
treân nöôùc, vì vaäy neân goïi laø Chaùnh tri kieán.
Quaùn thoï uaån nhö bong boùng treân nöôùc, vöøa noåi leân thì maát
ngay, sinh dieät trong töøng saùt-na, khoâng ñöùng yeân. Ñaïi Boà-taùt duøng
chaùnh trí tueä thaáy Ñeä nhaát nghóa, hieåu roõ taùnh cuûa thoï laø khoâng,
gioáng nhö bong boùng treân nöôùc, do ñoù goïi laø Chaùnh tri kieán.
Quaùn töôûng uaån nhö quaùng naéng. Ví nhö trôøi noùng böùc, coù
ngöôøi khaùt nöôùc, töø xa thaáy quaùng naéng, noùi ñoù laø nöôùc vaø lieàn chaïy
ñeán tìm, nhöng ñeán gaàn thì khoâng coù. Ñaïi Boà-taùt duøng chaùnh trí tueä
thaáy Ñeä nhaát nghóa, hieåu roõ taùnh cuûa töôûng laø khoâng, do ñoù goïi laø
Chaùnh tri kieán.
Quaùn haønh uaån gioáng nhö caây chuoái, beân trong khoâng coù loõi.
Neáu loät thaân noù ra maõi thì cuoái cuøng khoâng coøn gì caû. Ñaïi Boà-taùt
duøng chaùnh trí tueä thaáy Ñeä nhaát nghóa, bieát roõ taùnh cuûa haønh laø
khoâng, do ñoù goïi laø Chaùnh tri kieán.
Quaùn thöùc uaån nhö huyeãn hoùa. Nhö thaày aûo thuaät giaû laøm vaøng
baïc, traân baûo, traân chaâu, anh laïc nhöng tìm thaät theå cuûa noù thì hoaøn
toaøn khoâng theå coù. Ñaïi Boà-taùt duøng chaùnh trí tueä thaáy Ñeä nhaát nghóa,
bieát roõ taùnh cuûa thöùc laø khoâng, gioáng nhö huyeãn hoùa, do ñoù goïi laø
Chaùnh tri kieán.
Quaùn nhö vaäy roài, phaùt taâm ñaïi Bi cöùu vôùt taát caû höõu tình.
Quaùn saùt nhö vaäy goïi laø Thieän xaûo veà uaån.
Laïi quaùn naêm uaån nhö huyeãn hoùa. Taát caû ñeàu do taâm voïng
töôûng ñieân ñaûo sinh ra, khoâng coù ngaõ, khoâng coù ngöôøi, khoâng coù
chuùng sinh, khoâng coù thoï maïng. Chaúng phaûi töôùng ngaõ, töôùng nhaân,
töôùng chuùng sinh, töôùng thoï maïng, khoâng coù ngöôøi taïo taùc, khoâng coù
ngöôøi nhaän. Vôùi phöông tieän thieän xaûo hieåu roõ taùnh cuûa uaån laø
khoâng, gioáng nhö moäng töôûng, hoaøn toaøn khoâng theå ñaéc. Ñoù goïi laø
trí Thieän xaûo veà uaån cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Ñaïi Boà-taùt quaùn uaån nhö aâm thanh voïng laïi, khoâng coù ta,
khoâng coù ngöôøi, cho ñeán khoâng coù ngöôøi taïo taùc, khoâng coù ngöôøi
nhaän. Nhö vaäy, taùnh uaån gioáng nhö aâm thanh voïng laïi trong hang
troáng. Noù thuoäc vaøo caùc nhaân duyeân, neáu nhö thaät lieãu tri thì ñeàu
khoâng coù hai töôùng. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà uaån cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Ñaïi Boà-taùt quaùn uaån nhö aûnh, noù theo nghieäp duyeân hieän,
khoâng coù ta, khoâng coù ngöôøi, cho ñeán khoâng coù ngöôøi nhaän. Nhö
vaäy, hieåu roõ taùnh cuûa uaån nhö aûnh, khoâng theå ñaéc, khoâng coù hai
töôùng. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà uaån cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Ñaïi Boà-taùt quaùn uaån nhö boùng trong göông, khoâng coù ta,
khoâng coù ngöôøi, cho ñeán khoâng coù ngöôøi nhaän. Hình boùng trong
göông khoâng phaûi ôû trong, khoâng phaûi ôû ngoaøi. Hieåu roõ noù khoâng
theå ñaéc, khoâng hai töôùng. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà uaån cuûa Ñaïi
Boà-taùt.
Ñaïi Boà-taùt quaùn uaån nhôø duyeân maø coù neân noù nhö huyeãn hoùa,
khoâng coù ta, khoâng coù ngöôøi, cho ñeán khoâng coù ngöôøi nhaän. Duøng trí
thieän xaûo nhö thaät lieãu tri, thaáy khoâng coù hai töôùng. Ñoù goïi laø trí
Thieän xaûo veà uaån cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Ñaïi Boà-taùt quaùn uaån laø töôùng bieán hoaïi, laø voâ thöôøng, khoå,
khoâng, voâ ngaõ, baát tònh, taùnh voán khoâng tòch, khoâng hö hoaïi, khoâng
phaûi khoâng hö hoaïi. Nhö thaät lieãu tri neân goïi laø trí Thieän xaûo veà uaån
cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo goïi laø Thieän xaûo veà xöù?
Nghóa laø phaùp noäi xöù: nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù ñeàu khoâng.
Quaùn phaùp ngoaïi xöù: saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp cuõng khoâng.
Duøng chaùnh trí tueä quaùn Ñeä nhaát nghóa thaáy khoâng coù trong, khoâng
coù ngoaøi neân goïi laø Chaùnh tri kieán. Ñoù goi laø trí Thieän xaûo veà xöù.
Laïi coù trí Thieän xaûo veà xöù, nghóa laø hieåu roõ caùc xöù: nhaõn, nhó,
tyû, thieät, thaân, yù ñeàu khoâng, cuõng khoâng coù töôùng thaáy, nghe, hay
bieát. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà phaùp xöù.
Laïi coù trí phaùp xöù, nghóa laø bieát töï taùnh cuûa caùc xöù: saéc, thanh,
höông, vò, xuùc, phaùp laø khoâng tòch, khoâng coù töôùng caûnh giôùi cuûa
nhaõn, nhó, tyû, thieät, thaân, yù xöù. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà phaùp xöù.
Laïi coù trí thieän xaûo veà xöù, nghóa laø phaùp taùnh cuûa caùc xöù: nhaõn,
nhó, tyû, thieät, thaân, yù laø khoâng tòch, khoâng coù ta, khoâng coù caùi cuûa ta.
Phaùp taùnh cuûa saéc, thanh, höông, vò, xuùc, phaùp ñeàu khoâng, khoâng coù
ta, khoâng coù caùi cuûa ta, khoâng töông öng, khoâng phaûi khoâng töông
öng, chaúng phaûi phaùp laønh, chaúng phaûi phaùp aùc, khoâng taêng khoâng
giaûm, khoâng coù hai töôùng, xöa nay vaéng laëng. Ñoù goïi laø trí Thieän
xaûo veà xöù cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù trí thieän xaûo veà xöù, nghóa laø nhaõn xöù, saéc xöù xöa nay
thanh tònh, khoâng nhieãm, khoâng vöôùng maéc. Nhaõn xöù beàn chaéc, tòch
nhieân thöôøng truï. Cuõng vaäy, nhó, thanh xöù; tyû, höông xöù; thieät, vò xöù;
thaân, xuùc xöù; yù, phaùp xöù taùnh voán thanh tònh, khoâng nhieãm, khoâng
vöôùng maéc, cho ñeán yù caên kieân coá tòch nhieân, thöôøng truï khoâng bieán
ñoåi. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà xöù cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Sao goïi laø thieän xaûo veà xöù? Nghóa laø Thaùnh nhaân xöù, chaúng
phaûi phaøm phu xöù coù theå sinh ra Thaùnh ñaïo, ñoù goïi laø xöù. Phaøm phu
taø kieán sinh ñöôøng aùc goïi laø phi xöù. Ñaïi Boà-taùt truï trong taùm Thaùnh
ñaïo phaùt taâm ñaïi Bi ñeå ñöa höõu tình nhaäp vaøo chaùnh ñònh tuï. Ñoù goïi
laø trí Thieän xaûo veà xöù.
Theá naøo laø trí Thieän xaûo veà giôùi cuûa Ñaïi Boà-taùt?
Nghóa laø quaùn nhaõn giôùi, saéc giôùi, nhaõn thöùc giôùi khoâng coù ta,
khoâng coù cuûa ta; cuõng chaúng phaûi nhaõn giôùi, saéc giôùi, nhaõn thöùc giôùi
theo duyeân maø khôûi. Cho ñeán yù giôùi, phaùp giôùi khoâng coù ta, khoâng
coù cuûa ta, cho ñeán yù thöùc giôùi khoâng coù ta, cuõng chaúng phaûi yù thöùc
giôùi theo duyeân maø khôûi. Nhö vaäy, Boà-taùt duøng chaùnh trí tueä quaùn
Ñeä nhaát nghóa, bieát roõ taùnh cuûa möôøi taùm giôùi laø khoâng, khoâng coù ta,
khoâng coù ngöôøi, phaùp giôùi bình ñaúng, thanh tònh baát ñoäng. Ñoù goïi laø
trí Thieän xaûo veà giôùi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù thieän xaûo veà giôùi, nghóa laø trí hieåu roõ phaùp giôùi, bieát roõ
taùnh cuûa ñòa, thuûy, hoûa, phong giôùi laø khoâng; cöùng, öôùt, noùng, ñoäng...
ñeàu khoâng theå ñaéc, ñoàng ñaúng vôùi taùnh phaùp chaân teá. Ñoù goïi laø trí
Thieän xaûo veà phaùp giôùi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù trí Thieän xaûo veà phaùp giôùi, nghóa laø hieåu roõ taùnh cuûa
nhaõn giôùi cho ñeán yù giôùi laø khoâng; taùnh cuûa saéc giôùi cho ñeán phaùp
giôùi laø khoâng; taùnh cuûa nhaõn thöùc giôùi cho ñeán yù thöùc giôùi laø khoâng,
khoâng coù töôùng phaân bieät, thaáy nghe, hay bieát. Ñoù goïi laø trí Thieän
xaûo veà phaùp giôùi.
Theá naøo laø Thieän xaûo veà ñeá?
Ñeá laø boán Ñeá: Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo. Nghóa laø quaùn naêm uaån
naøy laø khoå, haønh khoå, hoaïi khoå, ñaây goïi laø trí veà Khoå Thaùnh ñeá.
Bieát roõ voâ minh laøm taêng tröôûng naêm uaån, goïi laø trí taäp ñeá. Khoâng
sinh tham duïc, dieät saïch caùc khoå goïi laø trí Dieät ñeá. Vì dieät naøy maø
tu taùm Thaùnh ñaïo goïi laø trí Ñaïo ñeá. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà ñeá
Laïi coù trí Thieän xaûo veà ñeá, nghóa laø bieát khoå voán khoâng sinh
goïi laø trí Khoå ñeá. Bieát taäp khoâng khôûi goïi laø trí Taäp ñeá. Bieát roõ xöa
khoâng sinh, nay khoâng dieät goïi laø trí Dieät ñeá. Khoâng coù hai töôùng, tu
taäp Trung ñaïo goïi laø trí Ñaïo ñeá. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà ñeá.
Laïi nöõa, Ñaïi Boà-taùt bieát roõ khoå thoï voán laø khoâng, khoâng coù töï
taùnh, chaùnh trí naêng quaùn cuõng khoâng, ñoù goïi laø trí Khoå trong khoå.
Quaùn taäp laø do duyeân khôûi theo duyeân huyeãn hoùa maø coù, chaùnh trí
naêng quaùn cuõng ñeàu khoâng, ñoù goïi laø trí Taäp trong taäp. Bieát tham aùi
neân dieät tröø, baûn taùnh voán khoâng, chaùnh trí hieän tieàn, thanh tònh bình
ñaúng, ñoù goïi laø trí Dieät trong dieät. Bieát roõ con ñöôøng thoaùt khoå khoâng
theå ñaéc, duøng chaùnh trí quaùn saùt töï taùnh ñeàu khoâng, ñoù goïi laø trí Ñaïo
trong ñaïo. Duøng chaùnh trí nhö vaäy thì xa lìa caùc phaân bieät, ñoù goïi laø
trí Thieän xaûo veà ñeá cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi bieát söï sinh ra khoå, theå noù voâ sinh, goïi laø chaân trí trong
Khoå. Bieát sinh taäp, khôûi taäp khoâng hoøa hôïp, goïi laø chaân trí trong
Taäp. Bieát söï sinh voán khoâng neân khoâng coù dieät, goïi laø chaân trí trong
Dieät. Bieát con ñöôøng thoaùt khoå, lìa höõu lìa voâ, goïi laø chaân trí trong
Ñaïo. Ñaïi Boà-taùt nhö thaät lieãu tri nhö vaäy goïi laø Thieän xaûo veà ñeá.
Laïi coù thieän xaûo veà ñeá, nghóa laø ba ñeá: Theá tuïc ñeá, Thaéng
nghóa ñeá, Thaät töôùng ñeá:
Theá tuïc ñeá laø taát caû ngoân ngöõ vaên töï vaø söï thaáy nghe hay bieát
cuûa theá gian.
Thaéng nghóa ñeá laø dieät heát söï hoaït ñoäng cuûa taâm, khoâng coøn
vaên töï, xa lìa taát caû thaáy nghe hay bieát.
Thaät töôùng ñeá, taát caû töôùng laø voâ töôùng, voâ töôùng aáy laø thaät
töôùng.
Vôùi theá tuïc, Ñaïi Boà-taùt khoâng bò oâ nhieãm, quaùn saùt chaân bình
ñaúng khoâng truù vaøo moät töôùng naøo caû. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà ñeá
Laïi coù hai ñeá laø Theá ñeá vaø Chaân ñeá. Theá ñeá laø ñoái vôùi taát caû
phaùp saéc, taâm... thaáy nhö thaät, bieát nhö thaät. Chaân ñeá laø lyù Nhò
khoâng, thanh tònh y nhieân, hoaøn toaøn tòch dieät, giaùo hoùa khoâng bieát
chaùn, bieát roõ maø khoâng naém baét, khoâng coù phaùp naøo coù theå ñaéc. Ñoù
goïi laø trí Thieän xaûo veà ñeá cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù moät ñeá, ñoù laø phaùp giôùi chaân nhö thanh tònh, khoâng sinh
khoâng dieät, khoâng thöôøng, khoâng ñoaïn, xa lìa hai beân an laïc cöùu
caùnh. Vôùi sinh hay voâ sinh, taâm khoâng hai töôùng. Ñoù goïi laø trí Thieän
xaûo veà ñeá cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo laø Thieän xaûo veà duyeân khôûi?
Nghóa laø Ñaïi Boà-taùt quaùn duyeân khôûi löu chuyeån khoâng giaùn
ñoaïn: voâ minh duyeân haønh, haønh duyeân thöùc, thöùc duyeân danh saéc,
danh saéc duyeân luïc nhaäp, luïc nhaäp duyeân xuùc, xuùc duyeân thoï, thoï
duyeân aùi, aùi duyeân thuû, thuû duyeân höõu, höõu duyeân sinh, sinh duyeân
giaø, beänh, cheát, lo buoàn khoå naõo. Boà-taùt duøng chaùnh trí nhö thaät lieãu
tri veà duyeân khôûi khoâng coù taùnh, khoâng sinh khoâng dieät, taùnh phaùp
hieän tieàn khoâng coù taâm, khoâng taïo taùc, khoâng chuû teå, khoâng leä thuoäc.
Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà duyeân khôûi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù nhaân thieän, nhaân aùc, nhaân ñoäng, nhaân baát ñoäng, nhaân
sinh töû, nhaân Nieát-baøn. Taát caû nhaân nhö vaäy ñeàu bieát nhö thaät. Taát
caû chuùng sinh lôïi caên hoaëc ñoän caên, nhöõng caên taùnh nhö vaäy, nhaân
nhö vaäy, duyeân nhö vaäy, quaû baùo nhö vaäy, goác ngoïn nhö vaäy, ñeàu
bieát nhö thaät. Theo nhaân duyeân sinh ñoù maø kheùo tu taäp khoâng ñeå hao
maát, ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà duyeân khôûi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nöõa, khi voïng töôûng dieät thì voâ minh dieät, voâ minh dieät thì
haønh dieät, haønh dieät thì thöùc dieät, thöùc dieät thì danh saéc dieät, danh
saéc dieät thì luïc nhaäp dieät, luïc nhaäp dieät thì xuùc dieät, xuùc dieät thì thoï
dieät, thoï dieät thì aùi dieät, aùi dieät thì thuû dieät, thuû dieät thì höõu dieät, höõu
dieät thì sinh dieät, sinh dieät thì laõo töû, saàu khoå, öu bi dieät. Ñaïi Boà-taùt
duøng chaùnh trí tueä bieát roõ duyeân khôûi khoâng sinh khoâng dieät, khoâng
chuû, khoâng leä thuoäc, cho neân goïi laø trí Thieän xaûo veà duyeân khôûi cuûa
Ñaïi Boà-taùt.
Naøy Töø Thò! Taát caû nhaân duyeân ñeàu laø giaû hôïp, khoâng coù töï
taùnh, khoâng phaûi do ta, ngöôøi, chuùng sinh hay thoï maïng maø ñöôïc sinh
tröôûng. Vì caùc höõu tình maø noùi phaùp nhö vaäy, voâ löôïng, voâ bieân
khoâng cuøng taän, bieát roõ nhö thaät goïi laø trí Thieän xaûo veà duyeân khôûi
Ñaïi Boà-taùt lieãu tri taát caû phaùp duyeân sinh khoâng sinh khoâng
dieät laø töôùng voâ taän, töôùng voâ taän naøy töùc laø töôùng Boà-ñeà. Ñoù goïi laø
trí Thieän xaûo veà duyeân khôûi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Sao goïi laø thieän xaûo veà ba ñôøi? Nghóa laø nhôù bieát taát caû phaùp
laønh ôû quaù khöù maø nhö thaät tu haønh, luoân xa lìa phaùp baát thieän. Bieát
nhö thaät roài hoài höôùng cho taát caû höõu tình. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo
veà quaù khöù cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi nhôù bieát taát caû tö löông caên laønh Boà-ñeà ôû vò lai roài ñeàu hoài
höôùng veà trí Nhaát thieát trí. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà vò lai cuûa Ñaïi
Boà-taùt.
Taát caû chaùnh nieäm töông öng vôùi phaùp laønh, khoâng sinh taø
nieäm töông öng vôùi phaùp baát thieän. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà hieän
taïi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi quaù khöù taát caû ñeàu khoâng, hieän taïi, vò lai cuõng ñeàu khoâng.
Ba ñôøi bình ñaúng truï vaøo Ñeä nhaát nghóa, laø chaân thaät giaûi thoaùt.
Laïi quaùn phöôùc ñöùc vaø trí tueä cuûa taát caû chö Phaät trong ba ñôøi:
quaù khöù, hieän taïi vaø vò lai maø sinh taâm tuøy hyû. Ñaây goïi laø trí Thieän
xaûo veà ba ñôøi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Quaùn quaù khöù ñaõ dieät, vò lai chöa sinh, hieän taïi khoâng döøng,
ñem thaéng haïnh tu hoïc veà thieän phaùp trong ba ñôøi hoài höôùng leân Voâ
thöôïng Boà-ñeà. Hieän taïi phaùp laønh trong moät saùt-na cuõng khoâng döøng,
maø luoân phaùt taâm Boà-ñeà. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà ba ñôøi cuûa Ñaïi
Boà-taùt.
Quaù khöù ñaõ dieät, vò lai chöa sinh, hieän taïi khoâng döøng. Moãi
nieäm, moãi nieäm sinh dieät nhö vaäy khoâng ngöøng, taâm luoân giaùc tænh.
Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà ba ñôøi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Boà-taùt coù thaàn thoâng töï taïi chaúng nghó baøn, coù theå nhôù bieát taát
caû caên laønh ñaõ gieo troàng trong quaù khöù, caùc phaùp laønh ñaõ tu trong
hieän taïi vaø seõ nguyeän taâm giaùc ngoä ôû vò lai ñöôïc vieân maõn, taát caû
ñeàu nguyeän hoài höôùng leân Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ñaây goïi laø trí Thieän
xaûo veà ba ñôøi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Vì muoán caùc höõu tình ñöôïc thaønh thuïc maø nhôù laïi taát caû caên
laønh ñôøi quaù khöù cuûa taát caû höõu tình, tuøy theo caên cô cuûa töøng chuùng
sinh ñoù maø ñöôïc thaønh töïu y theo lôøi nguyeän. Taát caû höõu tình cuùng
döôøng chö Phaät vò lai cuõng tuøy theo caên cô cuûa moãi ngöôøi seõ ñöôïc
thaønh töïu. Taát caû höõu tình ñôøi hieän taïi, Ñaïi Boà-taùt duøng thaàn thoâng
thuyeát phaùp giaùo hoùa ñuû caùch, tuøy thuaän theo caên cô cuûa moãi ngöôøi
maø thaønh töïu. Laøm lôïi ích cho mình vaø ngöôøi trong ba ñôøi nhö vaäy
troøn ñaày dieäu haïnh Boà-ñeà thuø thaéng. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà ba
ñôøi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo goïi laø Thieän xaûo ba thöøa?
Nghóa laø nöông vaøo ba thöøa maø caàu phaùp xuaát ly.
Theá naøo laø trí thieän xaûo veà Thanh vaên thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt?
Nghóa laø gaëp Phaät ra ñôøi, ñöôïc nghe phaùp Töù ñeá; nhôø nghe maø
ngoä lyù, sinh chaùnh kieán, cho neân goïi laø Thanh vaên. Do giöõ giôùi thanh
tònh neân vieân maõn giôùi thaân, ñaït ñöôïc thieàn ñònh neân vieân maõn ñònh
thaân. Vì thaáy chaân lyù chaéc thaät neân ñöôïc thaân trí tueä giaûi thoaùt, giaûi
thoaùt tri kieán. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà Thanh vaên cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Thieän xaûo veà Thanh vaên thöøa nghóa laø sinh töôûng nhaøm chaùn ñoái vôùi
ba coõi, quaùn thaät kyõ veà phaùp höõu vi laø voâ thöôøng, thaáy taát caû phaùp
ñeàu voâ ngaõ, vui thích hoan hyû Nieát-baøn tòch tónh.
Laïi quaùn naêm uaån nhö giaëc thuø, quaùn caùc giôùi nhö raén ñoäc,
quaùn möôøi hai xöù nhö laøng boû khoâng. Luoân nguyeän caàu phaùp xuaát ly,
öa thích Nieát-baøn vaø nghó töôûng nöông töïa vaøo Nieát-baøn. Ñaây goïi trí
Thieän xaûo veà Thanh vaên thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo goïi laø trí Thieän xaûo veà Ñoäc giaùc thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt?
Nghóa laø nhaøm chaùn höõu vi, thích phaùp xuaát ly, ít ham muoán, bieát ñuû,
traùnh xa caùc hyù aùc luaän, thích ôû nôi yeân tònh, töï nhieân giaùc ngoä caùc
nhaân duyeân, thaáy caùc phaùp voâ thöôøng, nhôø ñoù maø ñöôïc giaûi thoaùt.
Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà Ñoäc giaùc thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo laø trí Thieän xaûo veà phaùp Ñaïi thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt?
Nghóa laø coâng ñöùc cuûa Ñaïi thöøa voâ löôïng, voâ bieân, laøm cho höõu
tình ñeàu ngoä nhaäp vaøo Toái thöôïng thöøa maø khoâng bò chöôùng ngaïi,
khoâng sinh khoâng dieät, ñaït ñöôïc ñaïi trí tueä, tích luõy taát caû phöôùc ñöùc
caên laønh, laø choã taát caû höõu tình thoï duïng, thaønh töïu caùc Ba-la-maät-
ña, ñieàu phuïc hoaøn toaøn caùc taâm haønh, taêng tröôûng Voâ thöôïng Ñaïi
Boà-ñeà, coù oai löïc lôùn, ñeán ñaïo traøng, ngoài döôùi caây Boà-ñeà. Ñem loøng
ñaïi Bi quaùn caùc caên cô chuùng sinh khoâng lìa boû, khoâng bò chöôùng
ngaïi, thöông xoùt taát caû ñeàu bình ñaúng nhö con moät. Coù theå vöôït qua
caùc sôï haõi veà nhöõng caûnh giôùi aùc, laøm Phaät phaùp ñeàu ñöôïc hieän tieàn,
chieán thaéng ngoaïi ñaïo ma oaùn, döïng côø thaéng phaùp Boà-ñeà, ñoaïn tröø
caùc keát söû, ñaït trí voâ ngaïi cuûa Phaät Nhö Lai, laøm taêng tröôûng lôïi ích
traân baûo Phaät phaùp, tuøy theo caên cô maø laøm lôïi sinh khoâng coù sai
laàm. Nuoâi döôõng höõu tình vôùi loøng ñaïi Bi roäng lôùn, ñaày ñuû möôøi Löïc,
boán Voâ sôû uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng, töôùng toát, coâng ñöùc, anh laïc
trang nghieâm, khoâng coù laàm loãi. Taát caû thieän xaûo nhö vaäy goïi laø trí
Thieän xaûo veà Ñaïi thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù moät thöøa cuûa chö Phaät ñaày ñuû baûy phaùp Phaät laøm Ñaïi
thöøa gioáng nhö vua Chuyeån luaân coù ñaày ñuû baûy baùu:
1. Ñaïi quaùn saùt.
2. Ñaïi tuøy thuaän.
3. Ñaïi trí tueä.
4. Ñaïi tinh taán.
5. Ñaïi giaùc ngoä.
6. Ñaïi phöông tieän.
7. Ñaïi söï nghieäp.
Ñaïi quaùn saùt nghóa laø Ñaïi Boà-taùt gaàn guõi baïn laønh nghe
Chaùnh phaùp, trong moät saùt-na ngoä thaät töôùng hieän tieàn cuûa taát caû
phaùp.
Ñaïi tuøy thuaän nghóa laø Ñaïi Boà-taùt thaønh töïu ñaïi Trí, ñaïi Ñònh,
ñaïi Bi, laøm lôïi ích cho mình vaø ngöôøi.
Ñaïi trí tueä nghóa laø Ñaïi Boà-taùt thaáy töôùng chaân thaät, ngaõ, phaùp
ñeàu khoâng.
Ñaïi tinh taán nghóa laø Ñaïi Boà-taùt traûi qua voâ löôïng a-taêng-kyø
kieáp luoân thaønh töïu ñaïi Bi vaïn haïnh.
Ñaïi phöông tieän nghóa laø Ñaïi Boà-taùt ñöôïc nhaãn bình ñaúng,
khoâng truï trong sinh töû, khoâng chöùng Nieát-baøn.
Ñaïi giaùc ngoä nghóa laø Ñaïi Boà-taùt chöùng möôøi Löïc, boán Voâ sôû
uùy, möôøi taùm phaùp Baát coäng, ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc.
Ñaïi söï nghieäp laø Ñaïi Boà-taùt ôû trong sinh töû chöùng Ñaïi Boà-ñeà,
thaønh töïu vieân maõn haèng haø sa öùc söï nghieäp cuûa Phaät.
Ñaày ñuû baûy phaùp thuø thaéng nhö vaäy laø laøm Phaùp vöông. Ñaây
goïi laø trí Thieän xaûo veà Ñaïi thöøa cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Theá naøo laø Thieän xaûo veà taát caû phaùp cuûa Ñaïi Boà-taùt? Nghóa laø
vôùi phaùp höõu vi, voâ vi, Ñaïi Boà-taùt ñeàu thoâng thaïo roát raùo. Thaân,
khaåu, yù laøm vieäc thieän, thanh tònh taêng tröôûng, hoài höôùng leân Voâ
thöôïng Boà-ñeà. Ñoù goïi laø trí Thieän xaûo veà höõu vi.
Boà-taùt khoâng taïo thaân, khaåu, yù nghieäp, ñaày ñuû tam voâ taùc thanh
tònh bình ñaúng, hoài höôùng leân Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ñoù goïi laø trí Thieän
xaûo veà voâ vi.
Laïi coù thieän xaûo laø ñoái vôùi Boá thí, Trì giôùi... cho ñeán Thieàn
ñònh. Ñaïi Boà-taùt tu taäp duõng maõnh hoài höôùng leân Voâ thöôïng Boà-ñeà.
Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà höõu vi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi duøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña lìa taát caû töôùng, tu caùc Ba-la-
maät-ña hoài höôùng leân Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ñaây goïi trí Thieän xaûo veà voâ
vi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù thieän xaûo laø duøng trí phöông tieän haønh boán Nhieáp phaùp
ñeå giaùo hoùa chuùng sinh. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà höõu vi cuûa Ñaïi
Boà-taùt.
Laïi coù thieän xaûo truï trong Ñeä nhaát nghóa, tuy laøm lôïi ích chuùng
sinh nhöng khoâng chaáp thuû, hoài höôùng leân Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ñaây goïi
laø trí Thieän xaûo veà voâ vi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù thieän xaûo: lieãu tri phieàn naõo laøm taêng tröôûng sinh töû,
lieãu tri phaùp Boà-ñeà phaàn, chaám döùt sinh töû. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo
veà höõu vi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi bieát ba phaùp moân giaûi thoaùt Khoâng, Voâ töôùng, Voâ nguyeän,
ñoái vôùi Voâ thöôïng Boà-ñeà coù loøng tin kieân coá nhaát ñònh khoâng bao giôø
thoaùi chuyeån, bình ñaúng khoâng hai khoâng khaùc. Ñaây goïi laø trí Thieän
xaûo veà voâ vi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Laïi coù thieän xaûo höõu vi, nghóa laø hoaït ñoäng trong ba coõi maø
khoâng vöôùng maéc ba coõi. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà höõu vi cuûa Ñaïi
Boà-taùt. Lieãu tri taùnh ba coõi laø khoâng, nhö huyeãn nhö hoùa maø khoâng
chaáp giöõ. Ñaây goïi laø trí Thieän xaûo veà voâ vi cuûa Ñaïi Boà-taùt.
Nhö vaäy lieãu tri taùnh cuûa caùc phaùp thanh tònh khoâng töôùng,
khoâng teân, ñaày ñuû Nhaát thieát trí goïi laø thaät trí. Vì cöùu hoä taát caû
chuùng sinh maø phöông tieän giaû laäp, phaân bieät nhö vaäy goïi laø Quyeàn
trí.
Ñoái vôùi taùm phaùp naøy, Ñaïi Boà-taùt duøng Nhò trí moät caùch töï taïi
goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña. Laïi lieãu tri taát caû phaùp taùnh goïi laø trí
tueä. Quaùn taát caû caùc phaùp thieän aùc laø phöông tieän; tuøy thuaän giaûi
thoaùt, xa lìa caùc phaân bieät, Thaùnh trí ñöôïc hieän tieàn goïi laø Baùt-nhaõ
ba-la-maät-ña.
Laïi coù theå phaân bieät moät caùch kheùo leùo veà caùc kieán vaø keát söû,
duøng phaùp Quaùn vaø Chæ ñoaïn tröø taát caû chuùng goïi laø phöông tieän;
nhöng laøm vieân maõn ñaïi nguyeän Voâ thöôïng goïi laø trí tueä.
Dieät tröø caùc phieàn naõo ñeå ñöôïc töôi maùt giaûi thoaùt goïi laø
phöông tieän; coù theå giaûi toûa caùc phieàn naõo vì taùnh khoâng theå ñaéc, laø
trí tueä.
Ñoaïn dieät khoå cuûa thaân taâm, ñöôïc nheï nhaøng an vui laø phöông
tieän, daïo chôi vöôøn phaùp ñöôïc nieäm Toång trì, lyù trí hieän tieàn laø trí
tueä.
Laøm choã nöông töïa cho caùc höõu tình laø phöông tieän; khoâng truï
khoâng chaáp vaøo naêng y, sôû y laø trí tueä.
Ñaït ñöôïc ba möôi baûy phaùp phaàn Boà-ñeà laø phöông tieän; thöôøng
ly nieäm maø töông öng vôùi thaät töôùng trí tueä, ñöôïc phaùp laïc lôùn laø trí
tueä.
Hay laøm taêng tröôûng naêm Ñoä laø phöông tieän; tuøy theo sôû thích
cuûa thöøa naøo maø ñoàng ñöa veà Phaät tueä, töï taùnh chieáu saùng laø trí tueä.
Coù theå cöùu taát caû chuùng sinh ra khoûi doøng thaùc döõ sinh töû laø
phöông tieän; thaät khoâng coù chuùng sinh naøo dieät ñoä laø trí tueä.
Xaây döïng chaùnh haïnh laø phöông tieän, thaáy baûn taùnh laø khoâng,
laø trí tueä.
Tröø khaùch phieàn naõo laø phöông tieän, giaùc ngoä hoaøn toaøn veà
taùnh trí khoâng nhieãm laø trí tueä.
Laøm maø khoâng thaáy laøm laø phöông tieän, giaùc ngoä caùc phaùp
khoâng laø trí tueä.
Khoâng chaáp tröôùc ba coõi laø phöông tieän, khieán caùc Boà-taùt hieåu
roõ Ñeä nhaát nghóa laø trí tueä.
Giaùo hoùa chuùng sinh tu haønh caùc vieäc laønh laø phöông tieän; taát
caû Hieàn thaùnh cuøng moät phaùp giôùi laø trí tueä.
Tuøy theo caên taùnh cuûa chuùng sinh maø dieät tröø caùc phaân bieät hö
voïng laø phöông tieän; thaáy xöa nay voán thanh tònh, tòch dieät, khoâng
sinh laø trí tueä.
Thöôøng duøng moïi caùch ñeå ñoaïn dieät si aùm laø phöông tieän; ñi
saâu vaøo thieàn ñònh nhöng khoâng truï vaøo thieàn ñònh laø trí tueä.
Giaùo hoùa daãn daét haøng Nhò thöøa laø phöông tieän, ñoaïn tröø phaùp
chaáp, nhaäp Phaät tri kieán laø trí tueä.
Theo caên taùnh cuûa chuùng sinh maø laøm cho hoï ñöôïc söï thaéng
giaûi laø phöông tieän; hieåu roõ caên taùnh ñeàu khoâng laø trí tueä.
Vöôït qua caûnh giôùi hö voïng laø phöông tieän; khai môû thaéng
nghóa ñeá laø trí tueä.
Quyeàn xaûo tuyeân thuyeát boán Ñeá laø phöông tieän; bieát roõ nhöõng
vieäc tu haønh khoâng theå ñaéc laø trí tueä.
Sieâng caàu coâng ñöùc vôùi bi nguyeän voâ taän laø phöông tieän; bieát
roõ chaân nguïy, khoâng ñeán khoâng ñi, phaùp giôùi bình ñaúng laø trí tueä.
Tuøy theo duyeân maø giaùo hoùa chæ daïy cho chuùng sinh laø phöông
tieän, hieåu roõ taùnh phieàn naõo xöa nay laø giaûi thoaùt, ñoù laø trí tueä.
Bieát keát söû do phaân bieät hö voïng laø phöông tieän; bieát roõ taâm
chuùng sinh xöa nay tòch tónh laø trí tueä.
Sieâng naêng tu taäp ñoaïn tröø nhöõng taäp khí tuøy mieân laø phöông
tieän, taâm haønh sai bieät cuûa taát caû chuùng sinh, taùm vaïn boán ngaøn cöûa
traàn lao laø cöûa Phaät tueä, goïi laø trí tueä.
Kheùo leùo sieâng tu Thanh vaên, Duyeân giaùc ñeå daàn daàn ñi vaøo
Phaät ñaïo laø phöông tieän; Boà-taùt tu haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña nhö
vaäy, mau chöùng Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ñoù goïi laø Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña.
Khi Ñöùc Phaät noùi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy, trong hoäi coù ba
möôi hai öùc Ñaïi Boà-taùt chöùng Voâ sinh phaùp nhaãn, baûy vaïn taùm ngaøn
chuùng sinh phaùt taâm Voâ thöôïng Boà-ñeà. Ñaïi chuùng trong hoäi naøy
duøng ñuû loaïi hoa thôm ñeïp laï, taøn loïng, côø xí, ñaày ñuû caùc ñoà trang
söùc höông thôm hoa Chieâm-baëc ñeå cuùng döôøng Baùt-nhaõ ba-la-maät-
ña, ñaïi chuùng raûi cuùng Nhö Lai, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò vaø caùc Boà-taùt.
Treân hö khoâng chö Thieân troåi nhaïc trôøi ca tuïng, khen ngôïi Nhö Lai
trong voâ löôïng kieáp thaønh töïu Boà-ñeà, ñöôïc voâ löôïng coâng ñöùc.
Baáy giôø Ñöùc Phaät daïy Ñaïi Boà-taùt Töø Thò cuøng ñaïi chuùng:
–Caùc oâng hoûi Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thaâm saâu naøy laø phaùp moân
coâng ñöùc voâ taän cuûa Ñaïi thöøa khoâng theå nghó baøn. Nghe kinh naøy,
ñaïi chuùng trong hoäi kinh naøy cuõng seõ troøn ñaày coâng ñöùc nhö vaäy.
Neáu ai nghe kinh naøy coù taâm tin hieåu, thoï trì, ñoïc tuïng, ghi cheùp, giaûi
noùi thì nhöõng ngöôøi aáy ñöôïc lôïi ích voâ löôïng khoâng theå nghó baøn,
khoâng theå ví duï, khoâng tính ñeám ñöôïc.
Khi aáy Ñöùc Theá Toân côûi y trao cho Töø Thò vaø noùi:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam, oâng hoûi Baùt-nhaõ ba-la-
maät-ña thaâm saâu nhö vaäy ñaõ laøm cho taát caû möôøi phöông chö Phaät
Nhö Lai trong ñeàu tuøy hyû.
Nhaän y Phaät roài, Boà-taùt Töø Thò ñoäi leân ñaàu, cung kính thöa:
–Baïch Theá Toân! Y naøy laø chaân thaân baûo thaùp cuûa Nhö Lai. Taát
caû Trôøi, Roàng, Nhaân phi nhaân ñeàu phaûi laøm leã, ñi nhieãu beân phaûi,
cung kính cuùng döôøng.
Boà-taùt Töø Thò vöøa noùi xong, boãng nhieân ñaïi chuùng thaáy ñuû thöù
hoa, voøng hoa baùu, côø xí, taøn loïng töø möôøi phöông ñeán ôû hö khoâng
ngay treân ñænh ñaàu Ñöùc Phaät, trong choác laùt che khaép caû ñaïi hoäi, Töø
thò Boà-taùt vaø caû ñaïi chuùng. Töø trong nhöõng phaåm vaät cuùng döôøng nhö
taøng loïng, côø xí... phaùt ra aâm thanh khen ngôïi:
–Laønh thay, laønh thay! Boà-taùt Töø Thò ñaõ hoûi nghóa nhö vaäy,
thaâm taâm chuùng ta phaûi tuøy hyû cuùng döôøng.
Khi aáy Xaù-lôïi-phaát baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Taát caû taøn loïng, voøng hoa, côø xí... naøy töø ñaâu
maø phaùt ra aâm thanh khen ngôïi tuøy hyû nhö vaäy?
–Naøy thieän nam! Trong ñôøi quaù khöù, Boà-taùt Töø Thò ñaõ tu haønh
haïnh Boà-taùt, ñoä thoaùt voâ löôïng traêm ngaøn vaïn öùc chuùng sinh neân nay
ñöôïc truï vaøo ñòa Boà-taùt khoâng thoaùi chuyeån. Hoaëc trong Thanh vaên,
Ñoäc giaùc, Trôøi, Ngöôøi, do nhaân duyeân kieáp tröôùc maø caùc chuùng sinh
aáy ôû möôøi phöông theá giôùi ñeàu duøng ñuû loaïi hoa, voøng hoa, taøn loïng,
côø xí cuùng döôøng kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vaø Phaät Nhö Lai, khen
ngôïi coâng ñöùc cuûa Töø Thò, cho neân coù aâm thanh aáy.
Ñöùc Phaät noùi kinh naøy xong, taát caû chuùng hoäi höôùng ñeán choã
Boà-taùt Töø Thò traân troïng noùi:
–Hoâm nay chuùng ta ñöôïc lôïi ích lôùn, ñöôïc gaàn guõi cuùng döôøng
vò aáy, ñöôïc ôû choã Ñöùc Theá Toân nghe kinh Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña naøy.
–Baïch Theá Toân! Caùc chuùng sinh naøy ñöôïc nghe danh hieäu Phaät
vaø Boà-taùt Töø Thò coøn ñöôïc voâ löôïng, voâ bieân coâng ñöùc, huoáng gì gaàn
guõi tröôùc Phaät, ñöôïc nghe kinh naøy vaø tin hieåu, thoï trì.
Ñöùc Theá Toân daïy Xaù-lôïi-phaát:
–Thieän nam, thieän nöõ naøo trong moät kieáp ñem vaøng baïc, löu ly,
san hoâ, hoå phaùch, traân chaâu, ma-ni, ñaàu, maét, tuûy naõo... ñeå boá thí maø
khoâng tieác nuoái vaø giöõ gìn giôùi caám, nhaãn nhuïc, tinh taán tu taäp thieàn
ñònh. Neáu ngöôøi naøo nghe kinh naøy, duø chæ moät keä boán caâu thì coâng
ñöùc thaønh töïu Ñaïi thöøa Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña cuûa ngöôøi naøy thaéng
vöôït coâng ñöùc treân. Neáu xa lìa phaùp naøy, khoâng theå thaønh töïu caùc
Ba-la-maät-ña.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Do ñoù maø thieän nam, thieän nöõ naøo nghe kinh
ñieån naøy maø tin hieåu, thoï trì, suy nghó tu taäp, ta noùi ngöôøi aáy mau
thaønh Voâ thöôïng Boà-ñeà. Neân bieát ngöôøi aáy ñaõ ñöôïc phaùp aán Boà-ñeà
cuûa chö Phaät Nhö Lai.
Xaù-lôïi-phaát! Khi noùi kinh naøy, neáu coù Boà-taùt phaùt nguyeän nhö
vaày: “Nay con seõ trì tuïng kinh naøy vaø vì ngöôøi khaùc giaûng noùi”,
ngöôøi aáy thöôøng coù taâm nieäm nhö vaäy, thì ñoù laø vieân maõn Boá thí
ba-la-maät-ña. Vì sao? Vì trong taát caû caùc söï boá thí, boá thí phaùp laø
toái thaéng. Neáu trì kinh naøy, giöõ gìn phoøng hoä phaùp thaân töùc laø vieân
maõn Trì giôùi ba-la-maät-ña. Thuaän vôùi Voâ sinh nhaãn goïi laø Nhaãn
nhuïc ba-la-maät-ña. Nhö lyù, khoâng giaûi ñaõi laø Tinh taán ba-la-maät-ña.
An truù trong tòch dieät laø Thieàn ñònh ba-la-maät-ña. Töï nhieân ñöôïc trí
tueä, khoâng nhôø vaøo duyeân sinh maø giaùc ngoä, goïi laø Trí tueä ba-la-
maät-ña.
Naøy Xaù-lôïi-phaát! Neáu coù ngöôøi thoï trì kinh naøy, duø chæ moät keä
boán caâu thì mau vieân maõn Voâ thöôïng Boà-ñeà. Neáu Boà-taùt thoï trì kinh
naøy, ñoïc tuïng, ghi cheùp, hoaëc giöõ gìn kinh naøy thì sinh ôû ñaâu cuõng
ñeàu gaëp Phaät. Neân bieát ngöôøi aáy ñaõ ñöôïc taát caû phaùp taøng cuûa Nhö
Lai. Neáu ngöôøi thoï trì kinh ñieån naøy, tuy hình töôùng coù sai khaùc
nhöng taâm Boà-ñeà khoâng coù hai töôùng. Vì sao? Naøy Xaù-lôïi-phaát! Vì
kinh naøy laø phaùp aán thaät töôùng Boà-ñeà khoâng thoaùi. Do ñoù neân bieát,
caùc Boà-taùt tuøy thuaän theo kinh naøy thì ñöôïc Voâ thöôïng Boà-ñeà khoâng
thoaùi chuyeån. Neáu Boà-taùt tuøy thuaän kinh naøy laø tuøy thuaän vôùi taát caû
Phaät phaùp.
Khi aáy, Hoä theá Töù Thieân vöông cuøng caùc Ñaïi vöông quyeán
thuoäc ñeàu chaép tay cung kính toân troïng, nhaát taâm giöõ chaùnh nieäm,
thöa:
–Baïch Theá Toân! Töù Thieân vöông chuùng con nay seõ giöõ gìn
Chaùnh phaùp cuûa Nhö Lai. Neáu thieän nam, thieän nöõ naøo trì kinh naøy
thì ngöôøi ñoù laø Phaùp sö, con seõ toân thôø, cung kính cuùng döôøng nhö
chö Phaät khoâng khaùc. Vì sao? Vì taát caû chö Phaät vaø phaùp Ñaïi thöøa
ñeàu töø kinh naøy maø ra.
Luùc aáy, trôøi Ñeá Thích baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Con tuy theo Phaät, ñöôïc nghe nhieàu kinh
nhöng chöa töøng ñöôïc nghe kinh thaâm saâu naøy. Con cuøng chuùng trôøi
seõ baûo veä kinh naøy. Neáu kinh naøy coù maët ôû thaønh aáp, xoùm laøng, röøng
nuùi, döôùi goác caây, nôi thanh vaéng... maø coù ngöôøi thoï trì, ñoïc tuïng, ghi
cheùp, giaûi noùi, thì chö Thieân chuùng con seõ laøm thính chuùng. Nhôø kinh
naøy maø saéc löïc cuûa quoác vöông, hoaøng haäu, hoaøng phi, quyeán thuoäc
nôi ñoù ngaøy caøng doài daøo, khoâng coøn lo buoàn gì caû. Chuùng con luoân
cung caáp, uûng hoä ñaïi thaàn, khanh töôùng, taát caû nhaân daân vaø ngöôøi
thuyeát phaùp, khieán cho hoï khoâng coù lo aâu. Chuùng con laøm cho thôøi
tieát cuûa caùc quoác giôùi ñöôïc thuaän lôïi, coù thöù töï, khoâng traùi ngöôïc, taát
caû ñòch thuø khoâng theå xaâm laêng laøm haïi, luùa maù ñöôïc muøa nhaân daân
an laïc, laøm taêng theâm saéc löïc cuûa Phaùp sö bieän taøi voâ ngaïi; laïi khieán
cho Phaùp sö ôû trong chuùng ñöôïc Ñaïi voâ uùy, gioáng nhö Sö töû vöông
thuyeát phaùp cho moïi ngöôøi.
Khi aáy, Ñöùc Theá Toân baûo Thieân ñeá:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy Kieàu-thi-ca, oâng uûng hoä kinh naøy
vaø Phaùp sö khoâng coøn nguy naïn. OÂng neân bieát raèng, neáu ai uûng hoä
Phaùp sö thì ngöôøi ñoù laø hoä phaùp. Ngöôøi hoä phaùp laø uûng hoä ñaát nöôùc
vaø nhaân daân.
Baáy giôø, caùc Ñaïi phaïm Thieân vöông ôû theá giôùi Toá-ha baïch
Phaät:
–Baïch Theá Toân! Con vaø chuùng trôøi Phaïm thieân boû söï khoaùi laïc
thieàn ñònh, thích theo ñeán choã coù kinh ñieån naøy vaø Phaùp sö. Con seõ
ñeán ñoù hieän ra boán töôùng ñeå Phaùp sö bieát coù chuùng con ñeán:
1. Thaáy aùnh saùng lôùn.
2. Nghe coù muøi thôm laï.
3. Laøm cho Phaùp sö ñoù ñöôïc bieän taøi voâ ngaïi.
4. Laøm cho thính chuùng nhaát taâm chaùnh nieäm.
Do boán töôùng naøy maø bieát coù con ôû trong hoäi, con seõ laøm ngöôøi
hoä phaùp ñeå nghe Chaùnh phaùp.
Khi aáy, ma vöông Ba-tuaàn thöa:
–Baïch Theá Toân! Theá Toân noùi kinh naøy laøm cho cung ñieän cuûa
con khoâng coøn maøu saéc aùnh saùng, bò chaán ñoäng, khoâng an oån, theá löïc
bò suy hao.
–Caùc vò Ñaïi Boà-taùt nghe kinh naøy, kinh naøy ôû choã naøo maø coù
thieän nam, thieän nöõ thoï trì cho ñeán moät keä boán caâu, khi loït vaøo tai thì
tin hieåu thoï trì; neân bieát ngöôøi naøy ñaõ ñöôïc thoï kyù Voâ thöôïng Boà-ñeà,
seõ keá thöøa ngoâi vò Phaät.
Ma vöông Ba-tuaàn thöa:
–Baïch Theá Toân! Thieän nam, thieän nöõ ñoù nhôø thoï trì kinh naøy
maø laøm cho oai ñöùc, theá löïc cuûa quyeán thuoäc con bò tieâu dieät. Nhö
vaäy, neáu coù ngöôøi naøo thoï trì, ñoïc tuïng, ghi cheùp, giaûi noùi kinh naøy,
duø ngöôøi ñoù ôû ñaâu, chuùng con nguyeän luoân uûng hoä, khoâng bao giôø
khôûi moät taâm nieäm laøm chöôùng ngaïi.
Ñöùc Theá Toân daïy Xaù-lôïi-phaát:
–Ñôøi vò lai oâng neân thoï trì, ñoïc tuïng, löu boá kinh naøy ñeå cho
Chaùnh phaùp ñöôïc toàn taïi laâu daøi.
Xaù-lôïi-phaát thöa:
–Xin vaâng, baïch Theá Toân! Con seõ thoï trì.
Phaät daïy A-nan:
–OÂng neân thoï trì, ñoïc tuïng, löu boá kinh naøy.
A-nan thöa:
–Xin vaâng, baïch Theá Toân! Con seõ thoï trì. Tuy nhieân, chuùng con
luoân phuïng haønh nhöng khoâng baèng caùc vò Boà-taùt löu boá roäng raõi.
Phaät daïy A-nan:
–Ñöøng lo sôï kinh naøy khoâng ñöôïc löu boá, vì voâ soá Ñaïi Boà-taùt
trong ñaïi hoäi naøy ñeàu nguyeän löu truyeàn.
Trong hoäi coù saùu möôi caâu-chi Ñaïi Boà-taùt vì muoán baûo hoä, giöõ
gìn kinh ñieån naøy lieàn ñöùng daäy thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Chuùng con theà seõ löu boá kinh naøy
khaép caû möôøi phöông theá giôùi. Theá giôùi Toá-ha ñaõ coù Töø Thò tuyeân
noùi kinh naøy khoâng cho giaùn ñoaïn. Sau khi Phaät dieät ñoä naêm traêm
naêm, coù chuùng sinh naøo vöøa môùi nghe kinh naøy ñaõ loït vaøo tai thì
bieát ngöôøi ñoù ñöôïc Phaät thoï kyù. Ai thoï trì kinh naøy, duø moät keä boán
caâu, neân bieát nhöõng ngöôøi ñoù ñeàu do oai thaàn cuûa Ñaïi Boà-taùt Töø
Thò kieán laäp.
Ñöùc Theá Toân daïy chuùng Boà-taùt:
–Laønh thay, laønh thay! Naøy caùc thieän nam töû, ôû choã ta, caùc oâng
ñaõ uûng hoä kinh naøy neân bieát raèng, caùc oâng cuõng phaûi uûng hoä kinh
naøy ôû voâ löôïng haèng sa coõi nöôùc chö Phaät.
Khi ñoù Ñaïi Boà-taùt Töø Thò quyø chaép tay thöa:
–Baïch Ñaïi Thaùnh Theá Toân! Con hoûi kinh naøy laø xuùc phaïm ñeán
Nhö Lai. Nay tröôùc Phaät con xin chí thaønh saùm hoái, cuùi xin Ngaøi ruû
loøng Töø bi thöông xoùt, tha thöù loãi laàm cho con vaø caùc vò Boà-taùt ñaây
cuõng xin saùm hoái nhaän toäi nhö con.

Phaät daïy:
–Naøy Töø Thò! OÂng ñaõ ñöôïc Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña vôùi nghóa lyù
thaâm saâu, vôùi phaùp Ñaïi thöøa khoâng coù nghi ngôø, vôùi thaân, khaåu, yù
khoâng laàm loãi, taát caû chö Phaät ñeàu aán khaû cho oâng. Phaùp cuûa oâng noùi
ra cuõng nhö phaùp cuûa ta ñaõ noùi.
A-nan baïch Phaät:
–Baïch Theá Toân! Kinh naøy teân laø gì? Vaø chuùng con phuïng trì
theá naøo?
Phaät daïy:
–Kinh naøy teân laø Quaù Khöù Hieän Taïi Vò Lai Ñaïi Boà-taùt Ma-ha-
taùt Ñaïi Thöøa Lyù Thuù, cuõng laø maét cuûa taát caû chuùng sinh, cuõng laø meï
cuûa chö Phaät, cho neân kinh naøy teân laø Ñaïi Thöøa Boà-taùt Lyù Thuù Luïc
Ba-la-maät-ña Voâ Löôïng Voâ Bieân Voâ Taän Nghóa Kinh. Vôùi danh töï
nhö vaäy, oâng neân thoï trì.
Ñöôïc nghe Ñöùc Phaät noùi xong, Cuï thoï A-nan, taát caû ñaïi Thanh
vaên, Ñaïi Boà-taùt Töø Thò vaø taát caû Ñaïi Boà-taùt, taát caû theá gian Trôøi,
Roàng, Daï-xoa, A-tu-la, Caøn-thaùt-baø, Ca-laâu-la, Khaån-na-la, Ma-haàu-
la-giaø, Nhaân phi nhaân, cuøng Ñaïi Boà-taùt Voâ Taän Taïng ôû theá giôùi Baát
thuaán ñeàu hoan hyû tin thoï phuïng haønh.

t033 Pháp Bảo Dtk - Bát Nhã 16

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

t033 Pháp Bảo Dtk - Bát Nhã 16

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LINH SƠN PHÁP BẢO ĐẠI TẠNG KINH V

(BAÙT-NHAÕ – BOÄ 16)

SOÁ 231 – KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT ......................... 3

SOÁ 236 – KINH KIM CANG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT .................................... 293

SOÁ 237 – KINH KIM CANG BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT .................................... 313

Phaàn 13: KHEN NGÔÏI BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA GIAÙO .............................. 452

Phaåm 8: CHUÙC LUÏY ................................................................................... 604

SOÁ 251 – BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH....................................... 663

SOÁ 254 – BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH....................................... 671

SOÁ 256 – BAÙT-NHAÕ BA-LA-MAÄT-ÑA TAÂM KINH BAÛN TIEÁNG PHAÏM

QUYEÅN 4 ................................................................................ 713

SOÁ 231 → 261

HOÄI VAÊN HOÙA GIAÙO DUÏC

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG BAÙT-NHAÕ

Phaåm 1: THOÂNG ÑAÏT

Toâi nghe nhö vaày:

sinh maø ñoùng cöûa aùc thuù vaø ba coõi.”

Phaåm 2: HIEÅN TÖÔÙNG

cuûa Baùt-nhaõ ba-la-maät ñoù nhö theá naøo?

nghó nhö vaày: “Ta chieáu ñöôïc nhöõng nôi ñoù.”

Naøy ñaïi vöông! Ñaïi Boà-taùt thöïc haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät;

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG

Phaåm 3: PHAÙP GIÔÙI

–Baïch Ñöùc Theá Toân! Phaùp giôùi laø gì?

Phaät baûo Thaéng Thieân vöông:

Phaåm 4: NIEÄM XÖÙ

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG

Phaåm 5: PHAÙP TAÙNH

moät, lìa khaùc, khoâng danh, khoâng töôùng.

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG

Phaåm 6: BÌNH ÑAÚNG

Phaåm 7: HIEÄN TÖÔÙNG

Thieân, Long, Daï-xoa, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la, Ca-laàu-la, Khaån-na-la,

gaëp aùnh saùng naøy lieàn baûo vôùi chuùng roàng:

Tam-muoäi, Toái thaéng Tam-muoäi, Quaù ma giôùi Tam-muoäi, Nhaát

dieät, khoâng truï nôi chaúng phaûi soá duyeân dieät.

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG

Phaåm 8: VOÂ SÔÛ ÑAÉC

–Neáu phaùp coù theå caàu töùc laø coù caàu?

taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng giaùc.

ñöôïc phaùp thaéng, goïi laø khoâng buoâng lung.

baùu che ôû treân Ñöùc Phaät, maø baïch Phaät raèng:

Phaåm 9: CHÖÙNG CÔÙ VEÀ CHUYEÂN CAÀN

Baáy giôø, Phaät baûo Thaéng Thieân vöông:

ngoãng, chim haït, chim uyeân öông, ñöôøi öôi.

2. Phaùp voâ taän.

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG

Phaåm 10: TOÛ BAØY COÂNG ÑÖÙC

–Baïch Theá Toân! Boá thí ñöôïc phaùp gì?

–Baïch Theá Toân! Tu haønh chaân chaùnh ñöôïc phaùp gì?

Baáy giôø Thaéng Thieân vöông baïch Phaät:

Phaåm 11: HIEÄN HOÙA

phaùp trong ngoaøi ñeàu khoâng naém baét ñöôïc.

Phaåm 12: ÑAØ-LA-NI

Nhö thaät tu haønh, taâm vaéng laëng

KINH THAÉNG THIEÂN VÖÔNG

Phaåm 13: KHUYEÁN GIÔÙI

Vaên-thuø-sö-lôïi! YÙ oâng nghó sao? Coâng ñöùc coù nhieàu chaêng?

Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi baïch Phaät:

Baáy giôø, Phaät baûo Boà-taùt Vaên-thuø-sö-lôïi:

Vaên-thuø-sö-lôïi! Ñaïi Boà-taùt haønh Baùt-nhaõ ba-la-maät vaø tu

17. Baûy choã ñaày ñaën.

13. Thaân ñieàu hoøa, ngay thaúng.

43. Daùng ñi nhanh nheïn.