İkna ve İkna Psikolojisi
DİKKAT!
Bu testte 20 soru bulunmaktadır.
Cevaplarınızı, cevap kâğıdınızın İkna ve İkna Psikolojisi testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
1. Eski Yunanlılara göre retorğin temel unsurlarından biri olan
.......................; ben imgesi, karakter, kişilik, davranış özellikleri,
yaşam ve amaç tercihleridir. Konuşmacının sahip olduğu
erdemler, doğru, iyi ve tutarlı tavırlar onun kamuoyundaki
algısını oluşturur ve ona bir otorite kazandırır.
Paragra a boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi
ge rilmelidir?
A) poe ka
B) pathos
C) epik
D) logos
E) ethos
Cevap Açıklama: (E) Eski Yunanlılara göre ethos (e k); ben
imgesi, karakter, kişilik, davranış özellikleri, yaşam ve amaç
tercihleridir. Konuşmacının sahip olduğu erdemler, doğru, iyi ve
tutarlı tavırlar onun kamuoyundaki algısını oluşturur ve ona bir
otorite kazandırır. Konuşmacının e ği, onun uzmanlığının ve
otoritesinin kaynağıdır. Söz gelimi, babasına sürekli “neden?”
diye soran bir çocuğu düşünelim. Çocuk aslında babasının
soracağı tüm sorular karşısındaki yeterliliğini görmek ve ona
güven duymak istemektedir. Konuşmacının kendi yaşam
biçimini sürdürürken edindiği özellikler; sosyal becerileri,
uyduğu gelenek ve görenekler, dikkat ve cesare ve haya aki
amaçları (adalet, mutluluk, huzur vb.) onun kendi değerini
kanıtlar. Kurumsal açıdan düşündüğümüzde ethos, i bar
demek r. İnsanların kişinin ya da kurumun tutarlılığına,
dürüstlüğüne, yeterliliğine duyduğu inanç r. Karşımızdakine
verdiğimiz güvendir.
2. “Uyma”nın tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uyma, bir kişinin, özellikle bir otoriteden gelen emir üzerine
davranışında değişme göstermesidir.
B) Uyma, bireyin kendi tercihleri pahasına bile olsa, toplum
normlarına gönüllü uymasıdır.
C) Uyma, başka bir kişi ya da gruptan gelen açık bir istek
üzerine davranıştaki değişmedir.
D) Uyma, bir organizmanın varlığını sürdürebilmek için en
uygun olduğuna inandığı yöntemleri benimsemesi olgusudur.
E) Uyma, otoritenin emri üzerine bireyin davranışında değişme
göstermesidir.
Cevap Açıklama: (B)
1
3. Belli bir grubun üyelerinin başka grupların üyelerine karşı
duyduğu yakınlık ve sempa derecesini ifade eden ve bu ilk
sosyal uzaklık ölçeği olma özelliğini taşıyan tutumları ölçme
ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bogardus Ölçeği
B) Osgood’un Duygusal Anlam Ölçeği
C) Gu man Ölçeği
D) Likert Ölçeği
E) Fishbein'in Beklen -Değer Tekniği
Cevap Açıklama: (A) •TUTUMLARIN ÖLÇÜLMESİ •Tutum
ölçümünde, bireylerin tutumlarının bilinmesi yoluyla onlar
üzerinde bir öngörü geliş rilmesi ve dene m kurulması
amaçlanır. •Tutumların ölçülmesinde kullanılan ölçekler, bu
konuda araş rma yaparak farklı ölçekleme türlerini bulan
sosyal bilimcilerin adlarıyla anılmaktadır. Bu ölçekler; (i)
Bogardus Ölçeği, (ii) Thurstone Ölçeği, (iii) Likert Ölçeği, (iv)
Gu man Ölçeği, (v) Osgood’un Duygusal Anlam Ölçeği ve (vi)
Fishbein’in Beklen -Değer Tekniği başlıkları al nda
sıralanabilir. •Bogardus Ölçeği •Bogardus Ölçeği, ilk bulunan
sosyal uzaklık ölçeğidir. ‘Sosyal mesafe’, belli bir grubun
üyelerinin başka grupların üyelerine karşı duyduğu yakınlık ve
sempa derecesini ifade eder. •Thurstone Ölçeği •Bu ölçek,
sosyal uzaklık ölçeğine yeni bir boyut kazandırmış r. •Likert
Ölçeği •Bu ölçekte, beş puanlık bir ölçek kullanılarak
ka lımcılara tutum cümleleri verilir ve onlardan kendilerine en
uygun şıkkı işaretlemeleri istenir. Likert ölçeğinde de her
önerinin şıkları arasındaki sosyal uzaklık aralığı eşi r
•Gu man Ölçeği •Gu man ölçeği, tek bir özelliğin (tek
boyutlu), kabul edilebilirlik açısından kolaydan zora uzanan bir
kesiksiz aralığa yerleş rilen bir küme tutum cümlesi tara ndan
ölçülebileceği varsayımına dayanır. Bu ölçekte herkesin
onaylayacağı cümlelerden çok az kişinin onaylayacağı
cümlelere doğru bir sıralama oluşturulur. •Osgood’un Duygusal
Anlam Ölçeği •Osgood, tutumları incelerken, insanların belli bir
sözcük ya da kavrama verdikleri anlam üzerinde yoğunlaşır. Bu
ölçek aracılığıyla pek çok kavramın duygusal anlamı ölçülebilir.
Osgood’un geliş rdiği ölçek, iki uçlu ve zıt kategoriler arasında
bireyin tutumunun nerede olduğunu görmeye yönelik r.
•Fishbein'in Beklen -Değer Tekniği: Bu modelde bir tutum
alanının gerisinde yatan her bir inancın ağırlık derecesinin,
onun tutum nesnesiyle kurduğu ilişkinin gücüne bağlı olduğu
iddiası yer alır.
4. “Her çeşit gerek bilgi ve değerlendirmeden yoksun olarak,
belli bir gruba yönelik olarak geliş rilen olumsuz tutumlara”
ne ad verilmektedir?
A) Uyum
B) İçgüdü
C) Rahatsız edilme
D) Ön yargı
E) Engellenme
Cevap Açıklama: (D)
5. Aristo'dan alarak psikolojiye ilk olarak Freud tara ndan 9. Kaynak ve alıcının, mesaja aynı anlamı vermesine yol açan
uyarlanan ....................... kavramına göre, tüm insanlarda ortak dil, yaşan ve deneyimlere ne ad verilir?
saldırganlık enerjisi vardır ve bu uygun bir şekilde ifade edilirse A) Araç
azalır. Kişiyi engelleyen, kızdıran kişiye bir başkasının B) Referans çerçevesi
saldırması ya da kızgın kişiye saldırganlıkla ilgili mizah C) Geri besleme
unsurları gösterilmesi vb. kişilerin saldırganlık duygularını D) Gürültü
azaltacak bir boşalmaya neden olabilmektedir. E) İleri bildirim
Paragra a boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlardan hangisi
ge rilmelidir? Cevap Açıklama: (B) •Referans çerçevesi •Kaynak ve alıcının,
A) misilleme mesaja aynı anlamı vermesine yol açan, ortak dil, yaşan ve
B) ket vurma deneyimlerdir.
C) katarsis
D) içgüdü
E) uyarılma

Cevap Açıklama: (C) Boşalma (Katarsis) Bu görüş ilk olarak

Freud tara ndan ortaya a lmış r. Buna göre, tüm insanlarda
saldırganlık enerjisi vardır ve bu uygun bir şekilde ifade edilirse
azalır. Kişiyi engelleyen, kızdıran kişiye bir başkasının saldırması
ya da kızgın kişiye saldırganlıkla ilgili mizah unsurları
gösterilmesi vb., kişilerin saldırganlık duygularını azaltacak bir
boşalmaya neden olabilmektedir.

6. Aşağıdakilerden hangisi sözsüz ile şim biçimlerinden biri
değildir?
A) Oturuş ya da yürüyüş biçimi
B) Seçilen kelimeler
C) Nesneleri kullanış biçimi
D) Beden ve yüz hareketleri
E) Kılık kıyafet ve aksesuarlar
Cevap Açıklama: (B) Sözsüz ile şim bazen anlam oluştururken,
genellikle bilincinde olmadığımız ama kaçınılmaz olarak sürekli
kullandığımız bir ile şim biçimidir. Zaman, mekân, beden ve yüz
hareketleri, ses tonu, nesneleri kullanış şekli, kullanılan alan,
oturuş ve yürüyüş şekli, renkler, kılık kıyafet ve aksesuarlar gibi
unsurlar sözsüz ile şim kapsamında yer alırlar Sözsüz ile şimin
genel özelliklerini ilgili kaynaktan özetleyerek şu şekilde ifade
edebiliriz
10. Önce Büyük Sonra Küçük Rica Tekniği, Gitgide Artan Rica
Tekniği gibi tekniklerin kullanıldığı insan davranışlarının
değişimini anlatan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uyma
B) Kabul
C) Uyum
D) İtaat
E) Şok
Cevap Açıklama: (B) •‘Kabul’, başka bir kişi ya da gruptan
gelen açık bir istek üzerine davranıştaki değişmedir. İnsanlara
bir şeyi kabul e rmek için "önce büyük sonra küçük rica
tekniği", "gitgide artan rica tekniği" gibi teknikler
kullanılmaktadır.

7. Konuşma planlamasının ilk aşaması aşağıdakilerden hangisidir? 11. Uzak Doğu’da ölüm ya da yası sembolize ederken aşağıdaki
A) Amacı belirleme renklerden hangisi kullanılır?
B) Söyleyecekleri saptama A) Siyah
C) Konuyu seçme B) Sarı
D) Konuşmanın sunuluşu C) Kırmızı
E) Söyleyecekleri planlama ve yazım D) Mavi
E) Beyaz
Cevap Açıklama: (C) Konuşmamızı planlama temel olarak beş
aşamada gerçekleşmelidir: • Konuyu seçme • Amacımızı Cevap Açıklama: (E) Beyaz renk Uzak Doğu’da ölüm ya da yası
belirleme • Söyleyeceklerimizi saptama • Söyleyeceklerimizi sembolize ederken, Amerika’da saflık ve mutluluğu ifade
planlama ve yazılaş rma • Konuşmanın sunuluşu etmektedir.

8. Psikoloji ekolleri içerisinde “düşüncenin temel birimlerini

saptamaya çalışarak bunların nasıl bir araya geldiğini
göstermeyi” hedefleyen ekol hangisidir?
A) İşlevselcilik
B) Davranışçılık
C) Gestalt Psikolojisi
D) Psikodinamik psikoloji
E) Yapısalcılık

Cevap Açıklama: (E)

2
12. Kitle ile şim teknolojilerinin neden olduğu değişimi Global Bir
Köy olarak tanımlayan; medyayı Sıcak ve Soğuk medya olarak
ikiye ayıran bilim insanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) McLuhan
B) Chomsky
C) Laswell
D) Lazarsfeld
E) McQuail
Cevap Açıklama: (A) Günümüzde, Marshall McLuhan’ın
deyişiyle“global bir köy” de yaşıyoruz. Dünyayı bu şekilde
global bir köye dönüştüren kitle ile şim teknolojileri alanında
yaşanan gelişmelerdir. İnsan toplulukları kaçınılmaz bir şekilde
etkileşim ve ile şim içindedirler. Marshall McLuhan modelinde,
medyanın kitle ve birey üzerindeki etkilerini açıklamaya
çalışmış r. McLuhan’a göre; kitaplar, dergiler ve gazeteler sıcak
medyadır. Sıcak medya, okurken veya izlerken yoğun bir dikkat
gerek ren medyadır. Sıcak medya, izleyicinin/dinleyicinin bütün
dikka ni talep eder. Soğuk medya ise, okurken veya izlerken
yoğun bir gayret ve entelektüel bir çaba gerek rmeyen
medyadır. Örneğin, televizyon bir soğuk medya örneğidir.
McLuhan, elektronik ile şim araçlarını soğuk medya olarak
nitelendirir [3].
13. Kitle ile şiminin özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi
sayılamaz?
A) Kitle ile şimi medya yoluyla kitlelere ulaşma biçimidir.
B) Kitle ile şim herkes için ile şimdir.
C) Kitle ile şimi yüz yüze ile şimi de içinde barındırır.
D) Kitle ile şimi, kitle ile şim araçları yoluyla yapılır.
E) Kitle ile şiminde kaynak, mesaj, alıcı gibi unsurlar vardır.
Cevap Açıklama: (C)
14. Günümüzde ikna kavramının önem kazanmasını
aşağıdakilerden hangisi açıklamaktadır?
A) Kişilerarası ile şimin zorlaşması
B) Kitle ile şim araçlarının önem kazanması
C) İle şimin kaçınılmazlığının ar şı
D) Güç ilişkilerinin doğurduğu rekabet ortamının artması ve
demokra kleşme hareketleri sonucu rızanın önem kazanması
E) Günümüzde propaganda faaliyetlerinin çoğalması
Cevap Açıklama: (D)
15. Kültürün özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kültür bireyseldir.
B) Kültür öğrenilmez, doğuştan ge rilir.
C) Kültür, onu taşıyan kişiyle birlikte yok olur.
D) Kültür yalnızca ailenin verdiği değerlerdir.
E) Kültür toplumlara ve zamana göre değişen dinamik bir
yapıdadır.
Cevap Açıklama: (E)
3
16. Aşağıdakilerden hangisi insanların tutum nesnesine ilişkin
sahip olduğu bilgi ve duygulara uygun olarak hareket etme
eğilimini anlatan tutum unsurudur?
A) Tepkisel unsur
B) Bilişsel unsur
C) Duygusal unsur
D) Davranışsal unsur
E) Bilgisel unsur
Cevap Açıklama: (D) Daha önce tutumların bilişsel, duygusal
ve davranışsal olmak üzere üç unsurdan oluştuğundan söz
etmiş k. Tutumun bilişsel unsuru, kişinin genellikle çevresindeki
uyarıcılara ilişkin olarak yaşadığı deneyimlerden kazandığı bilgi
birikimi ile ilgilidir. Çünkü tutum konusu olan nesne, kişi, olay
ya da durumla ilgili bilgiler genellikle kişinin tutum nesnesiyle
ilgili olarak yaşadıkları ne cesinde elde edilir. Duygusal unsur,
insanların tutum nesnesine ilişkin bütün duygu ve
değerlendirmelerinden oluşur. Duygusal yapı, insanların
tutuma konu olan nesnelere karşı heyecansal yoğunluğunu
ifade eder. Davranışsal unsur ise, insanların tutum nesnesine
ilişkin sahip olduğu bilgi ve duygulara uygun olarak hareket
etme eğilimini içermektedir [1].
17. I. Kişiler arası sosyal etki (birebir etkileşim)
II. Kitle ile şim araçları ile oluşan sosyal etki
III. Birey-grup ile şiminin olduğu ortamlarda sosyal etki
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri sosyal etkinin
oluştuğu ortamlar arasında yer alır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) II ve III
E) I, II ve III
Cevap Açıklama: (E) •SOSYAL ETKİ ORTAMLARI •Sosyal
psikologlar, sosyal etkinin oluştuğu üç tür ortamdan söz
ederler: •Kişilerarası sosyal etki (birebir etkileşim) •Birey-grup
ile şiminin olduğu ortamlarda sosyal etki •Kitle ile şim araçları
ile oluşan sosyal etki
18. Tutumları oluşturan ögelerin tamamını aşağıdakilerden
hangisinde bir arada verilmiş r?
A) Tutum-algı-ile şim
B) Bilişsel yapı-şema-stereo p
C) Bilişsel öge-duygusal öge-davranışsal öge
D) Duygusal öge-algı-davranışsal öge
E) Çelişki-denge-tutarlılık
Cevap Açıklama: (C)
19. İle şim sürecini etkileyebilecek özellikte ve ile şim durumu 20. Davranışı ve davranışın al nda yatan zihinsel
içinde olan kişi, nesne ve olayların tümüne ne ad verilir? süreçleri inceleyen bilim dalı aşağıdakilerden hangisidir?
A) İle şim ortamı A) Modern psikoloji
B) Alıcı B) Tarih
C) Mesaj C) Antropoloji
D) Kanal D) Felsefe
E) Kaynak E) Fizik

Cevap Açıklama: (A) Bir ile şim modelindeki unsurlar; kaynak Cevap Açıklama: (A) Bu gelişmeler, modern psikolojinin
ve alıcılar, mesaj, kanal ve ile şim ortamıdır. Kaynak, mesaj tanımını etkilemiş r. Modern psikoloji günümüzde, davranışı ve
göndermeyle; alıcı, kendisine gelen mesajı alma ve davranışın al nda yatan zihinsel süreçleri bilimsel olarak
yorumlamayla meşguldür. Alıcı, mesajla ilgili geri bildirimde inceleyen çalışma alanı olarak tanımlanır
bulunduğunda kendisi de bir kaynak hâline gelir. Kaynak ve
alıcı arasında yer alan ve gösterge hâline dönüşmüş mesajın
ile lmesine olanak tanıyan yola kanal denir. İle şim sürecini
etkileyebilecek özellikte ve ile şim durumu içinde olan kişi,
nesne ve olayların tümüne ile şim ortamı adı verilmektedir.
İnsanlar arası bir ile şimde araçlar; ile şim ortamı, kaynak ve
hedef, mesaj ve geri bildirimdir. İnsan-mekân ile şim sistemi
içinde araçlar; ile şim ortamı olarak ev/işyeri vb., kaynak
olarak mekân, mesaj olarak mekânsal unsurlar, hedef olarak
kullanıcı, geri bildirim ise davranışlardır. [

CEVAP ANAHTARI
1. E 2. B 3. A 4. D 5. C 6. B 7. C 8. E 9. B 10. B 11. E 12. A 13. C 14. D 15. E 16. D 17. E 18. C 19. A 20. A