1.

Tổng quan về máy CNC

CNC là viết tắt của Computer Numerical Control, là một dạng máy được điều
khiển tự động thông qua lập trình trên máy tính. Máy CNC có khả năng gia công
phay, cắt, gọt, khoan,… các vật liệu kim loại với độ chính xác cao và tốc độ nhanh.
Công nghệ CNC đang là một giải pháp tối ưu cho nền công nghiệp cơ khí Việt
Nam hiện nay.

Gia Công CNC là phương pháp gia công kim loại vô cùng phổ biến, chiếm tới hơn 50% hoạt
động sản xuất của doanh nghiệp, nhà xưởng vì sản phẩm làm ra là các chi tiết cơ bản cho
những máy móc cơ khí hay những chi tiết, linh kiện, phụ tùng của ngành chế tạo máy, sản xuất
ô tô, xe máy hiện nay. Một chiếc máy phay/tiện CNC có thể ứng dụng cho nhiều hoạt động nhờ
khả năng công nghệ rộng do đó đây là chiếc máy công cụ cơ bản, không thể thiếu cho bất kỳ
xưởng cơ khí nhỏ và vừa cũng như doanh nghiệp sản xuất mô hình lớn.

Có 3 loại máy CNC phổ biến, được sử dụng nhiều nhất ở các công xưởng hiện
nay: Máy phay CNC, máy tiện CNC, máy khoan phay CNC.

Ngoài ra còn có những loại máy với những ưu điểm và chức năng riêng biệt khác.
Xem thêm các loại máy CNC nhập khẩu.

u điểm:

 Gia công CNC cho độ chính xác và độ lặp lại rất tốt, và có thể sản xuất các chi
tiết với dung sai rất nhỏ, phù hợp với các yêu cầu cao cấp
 Vật liệu CNC có tính chất vật lý tuyệt vời và đồng nhất trong các môi trường khác
nhau và phù hợp với hầu hết các ứng dụng kỹ thuật
 Gia công CNC là phương pháp sản xuất hiệu quả nhất về chi phí để sản xuất
các chi tiết kim loại với số lượng thấp hoặc trung bình (từ việc sản xuất mẫu đến
sản xuất hàng loạt lên tới 1000 đơn vị)
Nhược điểm:

 Do bản chất của phương pháp gia công CNC là loại bỏ vật liệu trên phôi, một số
khối hình tốn chi phí rất cao hoặc không thể sản xuất
 Chi phí khởi đầu của gia công CNC cao do phải đầu tư về máy móc
CẤU TẠO MÁY

2.1. Phần chấp hành

Phần chấp hành của máy CNC gồm 7 bộ phận:

 Thân, đế máy

Là một trong những bộ phận rất quan trọng của máy và thường được làm bằng
gang hoặc thép không gỉ. Nó phải đảm bảo cứng vững để có thể chịu được lực
rung của máy khi hoạt động và bảo vệ các động cơ bên trong máy.

 Bàn máy

Là nơi để gá đặt các chi tiết gia công, còn gọi là đồ gá. Bàn máy thường di
chuyển ngang sang trái, phải (theo trục x) và di chuyển dọc (theo trục y). Tùy
từng loại máy mà bàn máy sẽ di chuyển và trục chính đứng yên hoặc ngược lại.
Các doanh nghiệp khi mua máy nên quan tâm kích thước của bàn máy cũng như
trọng tải tối đa của nó để chọn loại phù hợp với phôi cần gia công.
  Trục chính

Là nơi lắp các dụng cụ như dao phay, tiện,.. và thực hiện các thao tác gia công.
Chuyển động chính của máy CNC là chuyển động quay của trục chính kết hợp
với các chuyển động khác theo các phương như x, y, z nhằm di chuyển phôi đến
phần cần gia công.

Các thông số kỹ thuật trục chính cơ bản trong một trung tâm gia công CNC là:
tốc độ trục chính tối đa, công suất động cơ trục chính và mô-men xoắn tối đa
của động cơ trục chính.
Có các loại trục chính phổ biến như:


 Belt: trục chính và mô tơ thông qua dây đai để dẫn động.
 Direct : trục chính và mô tơ thông qua khớp nối trực tiếp để dẫn động.
 Gear box: trục chính và mô tơ thông qua hợp số bánh răng để dẫn
động.
 Buit-in: trục chính và mô tơ là 1, nón chính là động cơ , mà cũng là trục
chính. Mô tơ nằm bên trong trục,  Không cần thông qua 1 cơ cấu khác
để dẫn động . Đây là cơ cấu trục tiên tiến nhất hiện tại và tương lai sẽ
thay thế Direct.
 

 Băng dẫn hướng (ụ trục chính)

Là linh kiện dùng để dẫn hướng cho các chuyển động của bàn máy thường theo
phương trục X, trục Y và chuyển động theo trục Z của trục chính, dựa trên
nguyên lý chuyển động tịnh tiến giữa con trượt và ray trượt.

Tuy nhiên, một vài loại máy có trục chính gia công toàn tự động sẽ di chuyển
theo các trục x, y, z để gia công và bàn máy sẽ đứng yên.

Yêu cầu của hệ thống thanh trượt phải thẳng, có khả năng tải cao độ cứng vững
tốt, không có hiện tượng dính, trơn khi trượt.

 Trục vít me, đai ốc

Có 2 loại vít me thường được sử dụng đó là vít me đai ốc thường và vít me đai ốc
bi. Vít me đai ốc thường là loại vít me và đai ốc có dạng tiếp xúc mặt. Vít me đai
ốc bi là loại mà vít me và đai ốc có dạng tiếp xúc lăn.
Vít me bi được sử dụng để di chuyển bàn máy do chúng có ma sát thấp và độ rơ
rất nhỏ nên hiệu suất truyền động cao và đạt được độ chính xác vị trí cao. Trục vít
có độ chính xác cao thường chính xác đến một phần nghìn inch trên một foot
(830 nanomet trên centimet) hoặc tốt hơn.

 Ổ tích dụng cụ

 Ổ tích dụng cụ
Là bộ phận dùng để chứa các loại dao phục vụ cho gia công. Nhờ bộ phận này
mà máy có thể tự động cắt gọt vật liệu liên tục bằng các loại dao khác nhau mà
không cần sự can thiệp của kỹ thuật viên. Vì thế đã giảm được rủi ro khi gia công
và làm tăng tốc độ gia công cũng như tự động hóa quy trình sản xuất.
2.2. Phần điều khiển

Phần điều khiển của máy CNC gồm cụm điều khiển chính và các loại động cơ
trên máy CNC.

2.2.1. Có 2 loại cụm điều khiển chính trên máy CNC

 Cụm điều khiển máy MCU

Cụm điều khiển được coi là trái tim của máy CNC, nó có bàn phím chữ và số để
nhập dữ liệu trực tiếp hoặc thủ công (MDI) các chương trình gia công. Lệnh CNC
thực hiện bên trong bộ điều khiển sẽ thông báo cho mô tơ chuyển động quay
đúng số vòng cần thiết → trục vit me bi quay đúng số vòng quay tương ứng →
kéo theo chuyển động thẳng của bàn máy và dao.
MCU có các chức năng sau:


 Đọc hướng dẫn mã hóa.
 Giúp gửi hướng dẫn thích hợp đến mọi bộ phận của máy.
 Nó có thể nhận ra các phép nội suy (tròn, thẳng và xoắn) để tạo thành
các lệnh chuyển trục.
 Để hỗ trợ các điều khiển chuyển động trục và các mạch khuếch đại để
quản lý các công cụ trục.
 Nó lưu giữ các tín hiệu đã xem xét về vị trí và vận tốc cho mỗi trục
truyền động.
 Để thực hiện các mục đích điều khiển phụ trợ như chất làm mát hoặc
tắt/ mở trục và thay đổi dụng cụ.
  Cụm dẫn động

Là tập hợp những động cơ, sensor phản hồi, phần tử điều khiển, khuếch đại và
các hệ dẫn động.

Sensor là cơ cấu phản hồi tín hiệu, dùng để truyền các tín hiệu ngược lại đến hệ
điều khiển. Động cơ và các sensor phản hồi là thành phần đặc trưng cho máy
công cụ điều khiển số CNC.

Cụm điều khiển có nhiệm vụ liên kết các chức năng để thực hiện điều khiển máy,
các chức năng bao gồm:


  Số liệu vào (Data input).
 Xử lý số liệu (Data processing).
 Số liệu ra (Data output).
 Ghép nối vào (Machine I/O interface).
 Phần cứng điều khiển: gồm 6 thành phần cơ bản: Máy tính CPU, bộ
nhớ RAM, ROM, hệ thống BUS, điều khiển trình tự PMC, điều khiển
SERVO, bộ phận ghép nối.


 3.1 Thiết kế mô hình CAD

 Bước đầu tiên trong quy trình gia công CNC là tạo ra một thiết kế CAD 2D
hoặc 3D chi tiết. Các nhà thiết kế hoặc nhà sản xuất có thể sử dụng phần
mềm thiết kế hỗ trợ máy tính (CAD) để tạo ra một mô hình hoặc kết xuất
các bộ phận và sản phẩm của họ cùng với các thông số kỹ thuật cần thiết.
Đó có thể là các kích thước và hình học, để sản xuất bộ phận hoặc sản
phẩm.
 Dưới đây là quy trình thiết kế CAD


 Sau khi hoàn thành thiết kế CAD, nhà thiết kế xuất nó sang định dạng tệp
tương thích với CNC, thường là dạng tệp STEP hoặc IGES.
 3.2 Chuyển đổi tệp CAD sang chương trình CNC

 Tệp CAD sẽ chạy qua một chương trình, thường là CAM – phần mềm sản
xuất có sự hỗ trợ của máy tính để trích xuất hình học của bộ phận. Đồng
thời tạo các mã lập trình kỹ thuật số, điều khiển máy CNC và thao tác với
công cụ để tạo ra bộ phận được thiết kế theo yêu cầu.


 Khi chương trình CNC được tạo, người vận hành sẽ tải nó vào máy CNC.


 3.3 Chuẩn bị máy CNC

 Trước khi người vận hành chạy chương trình CNC, kỹ sư phải chuẩn bị cho
máy CNC hoạt động. Các bước chuẩn bị này bao gồm việc dán phôi trực
 tiếp vào máy, vào trục xoay của máy móc, hoặc vào kính máy hoặc các
thiết bị gia công tương tự, và gắn các dụng cụ cần thiết, chẳng hạn như
mũi khoan và dao phay, vào các bộ phận máy thích hợp.


 Sau khi máy được thiết lập hoàn chỉnh, người vận hành có thể chạy
chương trình CNC.
 3.4 Thực hiện hoạt động gia công

 Máy CNC sẽ hoạt động dưới sự hướng dẫn của chương trình CNC được
thiết lập ở các bước trên. Nó gửi các lệnh máy ra lệnh điều khiển hoạt
động của máy một cách tự động.
 Gia công CNC có thể được thực hiện trên đa dạng các loại vật liệu như kim
loại, nhựa, gỗ, vật liệu tổng hợp,…


 3.5 Giám sát hoạt động gia công

 Khi máy đang hoạt động, kỹ thuật viên tránh lại gần máy, thay vào đó nên
đứng quan sát qua máy tính và theo dõi để tránh các rủi ro cũng như kịp
thời sửa chữa máy khi xảy ra hư hỏng hoặc sự cố.
 4. Các thông số cơ bản của máy CNC
 Từng bộ phận cấu tạo máy CNC đều có những thông số quan trọng mà khi
doanh nghiệp đầu tư mua cần quan tâm nhằm chọn loại máy phù hợp với
nhu cầu gia công.

Là bộ phận dùng để chứa các loại dao phục vụ cho gia công. Nhờ bộ phận này
mà máy có thể tự động cắt gọt vật liệu liên tục bằng các loại dao khác nhau mà
không cần sự can thiệp của kỹ thuật viên. Vì thế đã giảm được rủi ro khi gia công
và làm tăng tốc độ gia công cũng như tự động hóa quy trình sản xuất.