Vai trò:

Với sự phát triển của máy CNC nói chung (và CNC 4 trục nói riêng) vai trò của chúng
trong các quá trình gia công cắt gọt được thực hiên một cách linh hoạt hơn, thích ứng với
nền sản xuất hiện đại. Giảm bớt yếu tố phụ thuộc vào tay nghề kỹ thuật của thợ gia công.
Các thao tác dựa trên phần mềm được lập trình sẵn có nên hiệu suất làm việc của tiện,
phay CNC cao, độ chính xác lớn mà không quá đòi hỏi trình độ của thợ kỹ thuật. Con
người chỉ đóng vai trò điều hành giám sát chứ không còn trực tiếp tiến hành tiện gia công
cơ khí. Giảm bớt nhân lực, hạ thấp chi phí sản xuất, đồng thời giảm giá thành sản phẩm.
=> Mang đến độ chính xác đồng đều cho từng sản phẩm được gia công và mang lại hiệu
quả kinh tế cao hơn

Xưởng gia công, sản xuất chú ý đầu tư nhiều máy CNC

Chức năng:
Máy CNC có khả năng thực hiện các chức năng như: nội suy đường thẳng, nội suy cung
tròn, mặt xoắn, mặt parabol và bất kỳ mặt bậc ba nào. Hay nói đơn giản dễ hiểu, máy
CNC có thể cắt kim loại theo những đường cong dễ dàng như đường thẳng, thậm chí là
đục rỗng bên trong khối phôi, tỉa những đường hoa văn chính xác, sắc sảo và đẹp mắt.
Ngoài ra, các loại máy CNC tân tiến khác còn cò các chức năng như:
- Điều khiển máy công cụ: Nó thực hiện việc chuyển đổi các lệnh của chương trình vật
làm thành các chuyển động của máy công cụ thông qua giao diện máy tính và hệ trợ
động (servosystem).
-  Bù sai số khi đang gia công: là chức năng có quan hệ chặt chẽ với điều khiển máy
công cụ. Nó liên quan tới hiệu chỉnh động đối với chuyển động của máy công cụ khi
đang gia công mà gặp lỗi hay cần thay đổi các thông số này
- Các tính năng lập trình và vận hành tiên tiến như:
 Chỉnh sửa chương trình ngay trên máy, nhờ vậy dễ dàng sửa lỗi và tối ưu hóa
chương trình.
 Hiển thị hình ảnh đường đi của dao cắt để thẩm tra lại băng có đục lỗ.
 Các kiểu nội suy khác nhau : đường tròn, đường parabol và bất kỳ mặt bậc ba
nào.
 Hỗ trợ cho cả hai đơn vị đo, hệ Anh và hệ mét (chuẩn quốc tế).
 Sử dụng các thường trình (chương trình con) chuyên dụng.
 Nhập dữ liệu thủ công (MDI – Manual Data Input).
 Lưu trữ cục bộ chứa nhiều chương trình vật làm.
- Chẩn sai: chẩn sai để hỗ trợ trong công tác bảo trì và sửa chữa. Các khả năng chẩn trị
này đang ngày càng hoàn thiện hơn bao giờ hết. Một số chức năng mà hệ thống chẩn
sai có khả năng thực hiện như :
 Chỉ ra nguyên nhân gây ra ngừng máy sao cho đội ngũ bảo trì có thể sửa chữa kịp
thời.
 Ra tín hiệu báo động về những hỏng hóc sắp xảy ra tại một chi tiết hay bộ phận nào
đó. Đội ngũ bảo trì sẽ thay thế chi tiết hay bộ phận ấy vào lúc ngừng máy đã định,
nhờ vậy tránh phải ngừng sản xuất không đúng kế hoạch.

Máy CNC mini: Thông thường, một máy CNC chiếm một khoản không gian rất lớn
nên việc phát triển các loại máy CNC mini là cần thiết đồi với xu thế hiện nay, đặc
biệt là trong việc học tập và nghiên cứu. Các loại máy CNC mini thường được sử
dụng phổ biến là các loại máy khắc kim loại, máy khắc gỗ,… như :
+ Máy cắt khắc cnc mini 2030
 Thông số kỹ thuật:
- Khung ngoài của máy cũng như bàn làm việc được chế tạo từ nhôm công nghiệp,
nhờ vậy có thể tạo được độ chắc chắn cho máy, độ bền cũng được đảm bảo hơn.
- Dùng trong việc sữa chữa điện thoại như tiến hành phay hoặc khoan lỗ, sửu dụng
để khắc chữ lên nhiều vật liệu khác nhau.
- Vì máy nhỏ gọn nên các trục X Y Z của máy làm việc trong vùng có kích thước
200mm X 300mm X Z100mm, trọng lượng của máy cũng chỉ ở mức là 45kg.
- Có thể làm việc trên nhiều loại vật liệu khác nhau như nhựa, gỗ, các vật liệu mềm
khác và cũng có thể gia công tốt trên vật liệu nhôm đồng.
- Máy có thể tiến hành làm việc với độ dày vật liệu ở khoảng dưới 40mm.

Máy phay CNC Proxxon

 Thông số kỹ thuật máy:
- Đầu máy có thể xoay trái-phải 90°.
- Bàn máy 400 x 125mm với 3 rảnh chữ T.
- Loại motor trục X, Y, Z: Động cơ bước
- Hành trình trục X: 290mm, 2.2A và moment 1.27Nm
- Hành trình Y: 100mm, 2.2A và moment 1.27Nm
- Hành trình trục Z: 200mm, 2.2A và moment 1.27Nm
- Công suất motor truc chính 400W
- Nguồn điện cung cấp 220V, 50Hz
 - Tốc độ trục chính lớn nhất 4000  vòng/phút
- Khối lượng máy 50kg

Thị trường
Ngoài nước:
Việc xuất hiện máy điều khiển bằng máy tính (CNC) đã làm thay đổi cục diện ngành
sản xuất công nghiệp và ngành thiết kế, lắp ráp thủ công trong vài thập kỷ qua. Sự
phát triển của công nghệ và internet đã giúp các nhà sáng chế ứng dụng vào việc điều
khiển công việc trên máy tính cả nhân hoặc là điện thoại thông minh. Đây là loại hệ
điều hành tiên tiến nhất trong thời điểm hiện tại. Chính vì vậy thị trường máy CNC
đang là mảnh đất màu mỡ cho các nhà sản xuất máy khai thác và phát triển.
Thị trường gia công CNC tổng thể dự kiến sẽ đạt 100,86 tỷ USD vào năm 2025. Tốc
độ tăng trưởng hằng năm kép-CAGR là 7,0% từ năm 2019 đến 2025. Điều quan
trọng cần lưu ý là các ước tính trước đó từ năm 2014 dự đoán 5,5% trong giai đoạn
dự báo 2016 – 2022, thấp hơn nhiều so với thực tế như những năm đã qua. Sự gia
tăng của CAGR được cho là do sự cần thiết. Trong đó tăng hiệu quả hoạt động giữa
các nhà sản xuất hàng hóa khác nhau là động lực chính.

Hơn thế, nhu cầu ngày càng tăng đối với các nhà máy sản xuất link kiện, hàng điện
tử, xe cộ, máy móc, điện tử,...đang thúc đẩy sự mở rộng thị trường máy CNC. Trong
số các loại máy CNC, dự báo phân khúc máy tiện CNC chiếm thị phần lớn nhất toàn
cầu. Các biến thể của các loại máy CNC đa trục cũng xuất hiện ngày càng nhiều.
Ngành công nghiệp ô tô dự kiến sẽ là phân khúc sinh lợi nhất của thị trường máy
CNC. Vì vậy thành lập các xưởng gia công linh kiện lắp ráp cho ô tô được coi là có
tầm nhìn xa tại thị trường Việt Nam về máy CNC.

Thị trường máy điều khiển số máy tính toàn cầu theo khu vực có thể được chia thành
Bắc Mỹ, Châu Âu, Châu Á Thái Bình Dương, Châu Mỹ Latinh, Trung Đông và Châu
Phi. Châu Âu là khu vực phát triển nhanh nhất của thị trường máy CNC. Hiện tại các
nước Đông Nam Á lại được đánh giá là nơi sản xuất máy CNC nhiều và lý tưởng.
Ngoài Nhật Bản thì Ấn Độ và cường quốc Trung Hoa cũng đang sản xuất nhiều loại
máy CNC phục vụ ngành công nghiệp tự động hóa.

Trong nước
Thời gian gần đây máy CNC đã bắt đầu có dấu hiệu bình ổn giá, dễ sử dụng hơn. Vì
vậy được nhiều xưởng gia công quan tâm đến việc đầu tư loại máy này hơn. Ứng
dụng của hệ thống máy CNC đã tiếp tục mở rộng sang các lĩnh vực khác như in 3D,
cắt laser, tia nước, gỗ, nhựa và thủy tinh. Những nỗ lực của nhà sản xuất về việc tối
ưu để cắt giảm chi phí máy, hay mong muốn của các công ty gia công là tăng năng
suất, giảm nguồn lao động dự báo sẽ làm tăng thị trường máy CNC trong thời gian
tới.
 Nhà máy sự dụng hàn loạt máy CNC cho sản suất

Máy CNC mini:

Mặc dù, các số liệu hiện tại có thể cho thấy rằng máy CNC mini không phải là máy dẫn
đầu thị trường. Tuy nhiên, điều này không nhất thiết có nghĩa là khi cải tiến công nghệ
mới thì các loại máy này kém đối thủ cạnh tranh hơn.
Khi mọi người đang nhận thức về ưu điểm của máy CNC mini và nhược điểm các loại
máy CNC thông thường, có thể thấy rõ sự gia tăng nhu cầu. Máy CNC mini rất linh hoạt
và đó là lý do tại sao chúng sẽ phát triển theo cấp số nhân trong ngành

Ở nước ta, máy CNC thường dùng để gia công những nguyên công khó, vì thế
giá thành để gia công tương đối cao, đây là nhược điểm cần được khắc phục.
Hiện nay, một số trường đại học kỹ thuật cũng đã trang bị được một vài máy
CNC phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập. Mặc dù số lượng còn rất khiêm
tốn và sinh viên cũng không có nhiều cơ hội tiếp xúc.
Gần đây, phong trào tự chế tạo máy CNC mini (Mini Homemake CNC) đang được nhiều
bạn sinh viên cũng như kỹ sư quan tâm khẳn định sự tang trưởng của máy CNC mini
trong thời gian gần
 Phân loại máy CNC

Phát triển nhanh chóng với những tiến bộ trong máy tính, ta có thế bắt gặp CNC
dưới dạng
- Máy tiện cnc
- Máy phay cnc
- Máy khoan cnc
- Máy cắt tia nước có hạt mài
- Máy cắt khắc cnc
- Máy đột dập
- Máy điêu khắc 3D và nhiều loại máy công cụ công nghiệp khác
- Máy CNC phân ra nhiều loại : 3 trục, 4 trục, 5trục, phay 5 trục, tiện 5 trục... có
ba trục cơ bản XYZ, các trục còn lại được hiểu là quay quanh trục Z, trục X, trục
Y....

Máy phay g ỗ
 : Máy ti ệ n

: Máy c ắ t plasma

Các máy điều khiển điểm tới điểm.

• Ví dụ như máy khoan, khoét, máy hàn điểm, máy đột, dập…
• Các máy điều khiển đoạn thẳng : đó là các máy có khả năng gia công trong
qua trình thực hiện dịch chuyển theo các trục.
• Máy 2D
• Máy 3D
• Điều khiển 2D1/2
• Điều khiển 4D , 5D
Các loại chuyển động của máy
- Các máy CNC, nhất là các máy thế hệ mới, có thể có thêm những dạng chuyển
động khác nữa, 3 dạng chuyển động trên là phổ biến nhất và về nguyên tắc, đủ để
lập trình gia công bất cứ biên dạng hình học nào (nhiều phần mềm CAM thậm chí
chỉ dùng 2 chuyển động: nội suy tuyến tính và cung tròn để sinh tất cả các chương
trình gia công)
Cần lưu ý hai điểm chung cho các lệnh chuyển động. Thứ nhất, chúng làm việc
theo chế độ lưu, có nghĩa lệnh chỉ cần viết 1 lần và sẽ có hiệu lực cho tất cả các dữ
liệu tọa độ tiếp theo, cho tới khi nó bị thay (một lệnh khác xuất hiện). Thứ hai, chỉ
cần đưa vào lệnh tọa độ điểm cuối, còn tọa độ điểm đầu chính là vị trí hiện thời của
máy (tức là điểm cuối của lệnh trước nó).
+ Chạy nhanh (hay còn gọi là định vị)
Hầu như tất cả các máy CNC đều dùng lệnh G00 (hoặc G0) để thực hiện chạy
nhanh. Trong lệnh phải có các tọa độ đích. Với lệnh này chuyển động tuyến tính của
bàn (hoặc đầu dao) sẽ đạt giá trị tối đa có thể có của máy. Chúng được dùng để giảm
thiểu thời gian chạy không tải (không cắt) trong quá trình gia công. Các ví dụ của
chuyển động nhanh như định vị dao vào và ra khỏi vị trí cắt, chạy tránh đồ kẹp và các
chướng ngại khác hay nói chung. Các máy CNC hiện đại có thể đạt tốc độ chạy
nhanh rất cao, ví dụ có máy tới 250m/ph. Vì vậy khi vận hành máy cần hết sức cẩn
trọng và kiểm tra kỹ lưỡng các lệnh nhanh. Nếu không sự cố cũng chẳng khác gì bạn
lái xe đâm vào xe khác vậy. Rất may là các bộ điều khiển CNC đều có chức năng
giành kiểm soát lệnh này (làm chậm lại) giúp chúng ta kiểm tra chương trình dễ dàng
hơn.

+ Chuyển động thẳng

Lệnh G01 (hoặc G1) được dùng để xác định tốc độ cắt (ăn dao hay chạy bàn)
theo đường thẳng (feed rate). Trên trung tâm gia công tốc độ cắt (lưu ý phân biệt với
vận tốc cắt là vận tốc dài của mũi dao so với phôi) được đo bằng mm/phút (mm/min)
hoặc inch/phút (in/min, IPM). Với trung tâm tiện, tốc độ cắt còn được đo bằng
mm/vòng hay inch/vòng (mm/rev, in/rev)
 + Chuyển động tròn
Hai lệnh G được dùng cho chuyển động tròn. G02 chỉ chuyển động tròn thuận
chiều kim đồng hồ (TCKĐH) và G03 thực hiện chuyển động tròn ngược chiệu kim
đồng hồ (NCKĐH). Trong dòng lệnh này, giá trị đi sau R chỉ bán kính cung tròn
Thay vì dùng ký hiệu bán kính R, trên một số bộ điều khiển CNC cũ, các véc tơ
hướng (ký hiệu bới I, J, K) cho biết vị trí tâm của cung tròn. Bởi vậy bạn cũng cần
kiểm tra các tài liệu hướng dẫn đi cùng máy để biết mình làm việc với hệ thống nào.

CNC 4 trục có cấu tạo gồm 1 trục chính có tốc độ quay cao có gắn đầu cắt
như mũi dao phay, khoan, khoét để cắt sản phẩm.
Sau khi kích hoạt máy hoạt động thì trục chính sẽ di chuyển theo chiều Z lên
xuống. Trong khi đó bàn máy giữ sản phẩm và di chuyển theo trục X và trục Y kết
hợp với trục Z để đưa lưỡi cắt đến những bền mặt muốn gia công của sản phẩm.
Trục A có khả năng giữ phôi và cho phôi quay tròn theo ý muốn để đáp ứng các yêu
cầu cần gia công như sản phẩm có bề mặt trụ tròn v.v

Sơ đồ nguyên lý