ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN

Trên thế giới, các quốc gia được chia thành 2 phần là nước phát triển và nước đang phát
triển. để muốn biết được một quốc gia là nước phát triển hay đang phát triển phải theo
một tiêu chuẩn đặt điểm cơ bản của quốc gia đó.
Theo Bách Khoa toàn thư nước phát triển là các nước có mức sống thấp, nền công nghiệp
kém phát triển, chỉ số phát triển con người và thu nhập bình quân đầu người thấp, Ở các
nước đang phát triển, phần lớn dân số có thu nhập bình quân đầu người và Chỉ số phát
triển con người ở mức trung bình, trừ một số thiểu số có mức khá hoặc cao, với GNI bình
quân đầu người/năm từ dưới 12,476 USD và được chia thành 3 mức cụ thể: nước có thu
nhập thấp (< 1025USD); nước có thu nhập TB thấp (1026 – 4035 USD); nước có thu
nhập TB cao(>4036 USD)
Mức sống thấp: Ở các nước đang phát triển, mức sống của phần lớn dân số nói chung là
rất thấp. Mức sống thấp có nghĩa là thấp về cả số lượng và chất lượng, thu nhập thấp,
thiếu nhà ở, sức khỏe kém, giáo dục kém, tỷ lệ tử vong ở trẻ em cao và tuổi thọ ngắn.
Tỷ lệ tích lũy vốn: Ở các nước đang phát triển, đặc biệt là các nước có thu nhập thấp,
phần lớn thu nhập được chi cho sinh hoạt phí nên mức sống tối thiểu rất thấp. Vì vậy, rất
khó phát triển kinh tế. Xấp xỉ 10% để tích luỹ một phần tiết kiệm chi cho việc dân số tăng
nhanh, việc thiếu vốn thường thấy ở các nước đang phát triển, bị phụ thuộc vào các nước
phát triển về vốn dẫn đến phát triển kinh tế gặp nhiều khó khăn.
Trình độ kĩ thuật của sản xuất: Ở các nước đang phát triển, hoạt động kinh tế chủ yếu dựa
trên sản xuất quy mô nhỏ, trong đó nông nghiệp chiếm phần lớn và các kỹ thuật sản xuất
thủ công đã lỗi thời. Các ngành tiểu thủ công nghiệp tuy mới xuất hiện nhưng phần lớn
vẫn là những ngành sản xuất với kỹ thuật truyền thống, trình độ kỹ thuật thấp, thường là
sản xuất các sản phẩm thô, sơ chế hoặc chất lượng ngày càng cao. Đối với các nước đang
phát triển, thu hẹp khoảng cách từ 30 đến 60 năm về khoa học và công nghệ với các nước
phát triển không phải là một nhiệm vụ dễ dàng.
Năng xuất lao động: Sức cạnh tranh của sản phẩm thấp do lao động thủ công, công nghệ
lạc hậu, năng suất lao động thấp, dân số tăng cao dẫn đến bùng nổ dân số làm cho năng
suất lao động thấp, mức sống thấp, thu nhập thấp hơn các nước phát triển, sức mua và tỷ
lệ tiết kiệm giảm. Tích lũy và đầu tư mất cân đối làm kìm hãm sản xuất và tạo áp lực việc
làm khi dân số tăng nhanh.
Thuận lợi của các nước đang trong quá trình phát triển kinh tế: các nước đang phát triển
là các nước đi sau các nước phát triển nên có cơ hội tiếp cận được nhiều mặt, thu hút vốn
đầu tư nước ngoài, được vay vốn với lãi suất ưu đãi, nâng cao trình độ khoa học – công
nghiệp thông qua các hợp đồng chuyển giao, học hỏi kinh nghiệm quản lí thông qua các
dự án đầu tư, kinh doanh. Nhiều nước đang phát triển có nguồn tài nguyên thiên nhiên
phong phú, kết hợp với khoa học và công nghệ ở các nước đang phát triển giúp họ sử
dụng có hiệu quả hơn nguồn tài nguyên thiên nhiên, phát huy lợi thế so sánh để phát triển
kinh tế. Nguồn lao động dồi dào, gía rẽ. Trong điều kiện hiện nay, quá trình hội nhập,
hợp tác quốc tế, mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại, hỗ trợ lưu chuyển hàng hóa sâu rộng,
ngành giao thông vận tải, viễn thông phát triển mạnh tạo điều kiện cho các nước đang
phát triển mở rộng thị trường xuất khẩu. Tăng nguồn vốn đầu tư thông qua thu hút nguồn
vốn từ nước ngoài như ODA,FDI,… nhận được nhiều hỗ trợ từ các quốc gia và tổ chức
quốc tế để giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường trong quá trình phát triển.
Khó khăn của các nước đang trong quá trình phát triển kinh tế: thiếu vốn, công nghệ lạc
hậu, trình độ lao động hạn chế, tỷ lệ thất nghiệp cao, sức cạnh tranh của nền kinh tế thấp.
Chịu sự chi phối và lệ thuộc về kinh tế, chính trị - xã hội của các nước lớn. Khoảng cách
giàu nghèo ở các nước có xu hướng ngày càng nới rộng, xuất hiện hiện tượng chảy máu
chất xám. Năng lực của nền kinh tế với mục tiêu kinh tế quốc tế có sự không tương thích,
tương thích, năng lực thấp, công nghệ hiện đại của thế giới phát triển. ạo ra các đặc trưng
ảnh hưởng lớn đến quá trình phát triển. Mức sống thấp, tỷl ệ tích luỹ vốn thấp, trình độ
kỹ thuật của sản xuất thấp, năng suất lao động thấp dẫn đến nguy cơ tụt hậu.
Cách khắc phục các khó khăn của các nước đang phát triển: Chủ động hội nhập từng
bước vững chắc, các nước đang phát triển phải phát huy cao độ nội lực của mình, thu hút
đầu tư nước ngoài với cơ cấu hợp lí, đúng mục đích mở rộng thị trường xuất khẩu, đồng
thời phải chú ý đúng mức thị trườngtrong nước. Biết lợi dụng những yếu tố thuận lợi
tranh thủ phát huy lợi thế so sánh tối đa,tranh thủ những cái lợi, hạn chế cái bất lợi cho
phát triển kinh tế. Thu hút đầu tư nước ngoài bù đắp thiếu hụt trong nước. Biết liên kết để
có tiếng nói chung. Liên kết giúp đỡ, đoàn kết, hợp tác cùng phát triển, nâng cao vị thế,
đẩy mạnh xây dựng trật tự mới về chính trị, kinh tế công bằng hợp lí. Đổi mới phương
pháp sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.