5

5.a. HIZTEGIA. Lotu sinonimoak.

1 Hilotz 9 Liluratu, txunditu, aho zabalik

gelditu

2 Ohartu 8 Itsasgarri

3 Itzuli 7 Arduratuta

4 Iritzi 5 Entzun

5 Aditu 12 Mozkorraldi

6 Iratzarri 10 Falta

7 Kezkaturik 6 Esnatu

8 Lekeda 3 Bueltatu

9 Harritu 1 Gorpu

10 Eza 11 Jasan, pairatu

11 Nozitu 13 Kemen, indar, ausardia

12 Aitzur 2 Konturatu, jabetu

13 Adore 4 Uste, aburu, ikuspegi

2.b. HUTSUNEAK BETE. Parentesi arteko hitza kasu egokian erabili ala falta dena
idatzi.

- Bere ama zenaren gorpuari ahoa itxi zion eta lurrean zetzan aitaren hilotza zapatez

ere ez ukitzen saiatu zen.

- Pilarrek pentsatzen zuena esaten jarraitu zuen.

- Hango suak piztuta jarraitzen zuen eta …

- Pilar eta Garbiñe isilik geratu ziren; isilik, nor bere zigarroa erretzen eta tarteka

elkarri begiratzen.

- Bat-batean auto baten bozina entzun zen bizi-bizi jotzen lorategiaz bestalde, hau da,

harresiko burdinazko atearen kanpoaldean.

- Guk geuk joan beharko dugu eskuz irekitzera.

- Bihar goizean eguzkia aterako da agian, eta gauzak askoz argiagoak ikusiko ditugu

orduan.

- Leirek, ordea, behin baino gehiagotan ikusi zuen hura egiten –gehienbat amak berea

egitea lortzea hil ala biziko ____________________ (kontu) jotzen zuenean, hau da,

ia beti-, ...

- Nahi dudan guztia, etxeko liburutegira joatea da, Agatha Christieren

____________________ (liburu) bila joateko.

- Beraz, nik nahi dudan liburua hortxe ____________________ (egon) aukera oso

handia da.

- Amaia ez zegoen ____________________ (txantxak) eta berdin jokatu zuen.

- Neskatoak arrazoia zuen: argia itzali eta hamar ____________________ (minutu),

bere ama zurrungaka ari zen.

- Egia esan, oso zaila zen Amaia esnatzea lokartzen zenean, baina neskak nahiago zuen

zaratarik ez ____________________ (atera).

- …; neskaren eta bere amaren ____________________ (logela) hurbilen zegoena

Pilarrena zen.

- Beste gelaren bat ere ba omen zegoen alderdi hartan, Anastasioren

____________________ (esan): erabiltzen ez ziren langela bat eta …

- Gero irakurgelako paretetara begiratu zuen irribarrez; lauak zeuden

____________________ (apal) beteta, eta …

- Janari ezak gosea eta inbidia dakartza, eta hauek lagun txarrak dira anai-arreben

arteko harremanerako.

5.c. BERRIDAZKETAK. Berridatzi esaldiak parentesi arteko egiturak erabiliz.

- Astelehenera arte ez dugu ezer egiterik izango. (Ezin)

Astelehenera arte ezin izango dugu ezer egin

- … argia lehen baino ahulagoa izan arren, giro atsegina zegoen bertan. (ba- ere)
argia lehen baino ahulago bazen ere , giro atsegina zegoen bertan

- Lehentxeago jaiki eta zuri zaplastako pare bat ematekotan egon naiz. (zorian)
Lehentxeago jaiki eta zuri zaplastako pare bat emateko zorian egon naiz

- … hala jarri baitziren azken hau esnatu ondoren. (-takoan)

hala jarri baitziren azken hau esnatutakoan

- … umeei errieta egiten zaienean egin ohi den bezala. (-t(z)en)

umeei errieta egiten zaienean egiten den bezala

- Haren aurrera iritsi zirenean, oinak lurrean josita geratu zen, … (-t(z)ean)
Haren aurrera iristean, oinak lurrean josita geratu zen,

- Eta, antza denez, zu ere berdin zaude. (badirudi)

Eta, badirudi zu ere berdin zaudela

- Etxean dirurik ez egoteagatik, beraiek onena jaten zuten, guri hondarren hondarrak
bakarrik emanez. (-nez) Etxean dirurik ez zegoenez, beraiek onena jaten zuten, guri
hondarren hondarrak bakarrik emanez.

- Honek gisa berean erantzun zion, ondoren bere logelara ahalbait arinen joateko.
(ahalik) Honek gisa berean erantzun zion, ondoren bere logelara ahalik eta arinen
joateko

- … Natiren gorpua zeramanak minutu luzeetan itxaron zuen, berriro eskailerak jaisteari
ekin aurretik. (hasi) Natiren gorpua zeramanak minutu luzeetan itxaron zuen, berriro
eskailerak jaisten hasi aurretik.
 6
6.a. HIZTEGIA. Lotu sinonimoak.

1 Ero 4 Ordea, berriz, aldiz, ostera

2 Ase 11 Zeken, zuhur

3 Zabalik 5 Aztarna, seinale

4 Aitzitik 9 Burla, iseka, txantxa

5 Arrasto 2 Bete

6 Aukera 8 Hizpide, solasgai

7 Auskalo 14 Siesta, bazkalondoko

8 Mintzagai 3 Irekita, zabaldurik, irekirik

9 Trufa 13 Benetako

10 Lekuko 6 Abagune, egokiera

11 Zikoitz 1 Zoro

12 Arakatu 10 Testigu

13 Egiazko 7 Batek daki

14 Biaoa 15 Guztiz, erabat

15 Zeharo 12 Miatu

6.b. HUTSUNEAK BETE. Parentesi arteko hitza kasu egokian erabili ala falta dena
idatzi.
- Oihuak entzun zituztenek laster jakin zuten Ana zela logela guztietan ate joka

____________________ (ibili) ero hutsen moduan.

- ____________________ (Eskailerak) behera abiatu ziren bost ahizpak eta

neskatoa, ...

- Ezin dugu etxea hilotzez ____________________ (bete) utzi.

- Han hemen behean baino ____________________ (ondo) egongo zara.

- …, gelarik ____________________ (argi) bat zen bere bi leiho

____________________ (zabal) esker.

- Euri gehiegi egin du denbora gutxian, eta ez dirudi laster atertuko

____________________.

- Baina hiltzailea, egiten ____________________ egiten duela, beti izango da

susmagarria, …

- …, baina azkenean isilik ____________________ (geratu) erabaki zuen, ...

- , … lehentxeago bere ahizpa guztiak ____________________ (hil) prest zegoela

adierazi arren.

- Inguruan lehoiei antzeman zietela zirudien, eta haien ____________________

(eraso) zain zeudela ere bai.

6.c. BERRIDAZKETAK. Berridatzi esaldiak parentesi arteko egiturak erabiliz.

- Ezin dugu etxea hilotzez betetzen utzi. (uzterik)

Ezin dugu etxea hilotzez beteta uzterik

- Bere ahizpei Nati tiroz hil zutela zirudiela esan ondoren, sukaldetik atera zen
erabakior. (-takoan) Bere ahizpei Nati tiroz hil zirudiela esandakoan, sukaldetik atera
zen erabakior.

- Bazekiten denek jangelan aurreko gauean beren aitak erabilitako pistola isilgailuduna …
(-n)
Bazekiten denek jangelan aurreko gauean beren aitak erabili zuen pistola isilgailuduna

- Natiren gorpua hona ekarri eta gosaria prest dagoenean, dei egingo dizugu etortzeko.
(etor)
Natiren gorpua hona ekarri eta gosaria prest dagoenean, dei egingo dizugu etor
zaitezen

- …; horrek, gainera, nerbioak pixka bat lasaitzen lagundu zien, burua kontu arrunt eta
entretenigarri batean okupatzeaz gain, gorputza mugiarazi zielako. (behartu)
horrek, gainera, nerbioak pixka bat lasaitzen lagundu zien, burua kontu arrunt eta
entretenigarri batean okupatzeaz gain, gorputza mugiaraztera behartu zituelako.

- Aitaren herentzia gutako norbaitentzat baldin bada, …, ni neu edo zeuetako edonor
izan daiteke hiltzailea; …. (-z gero)
Aitaren herentzia gutako norbaitentzat izanez gero, …, ni neu edo zeuetako edonor izan
daiteke hiltzailea;

- Baina hiltzailea, …, beti izango da susmagarria, …, baldin eta azken biktima hiltzen
duenean beste inork ikusten ez badu. (ezean)
Baina hiltzailea, …, beti susmagarria izango da sumasgarria, …, baldin eta azken biktima
hiltzen duenean beste inork ikusi ezean badu.

- Nik uste dut atzo esan zigun guztia egia dela. (-tako)
Nik uste dut atzo esandako guztia egia dela

- Zalantza, ordea, hor dago horretan ere –mintzatu zen Amaia. (hitz egin)
Zalantza, ordea, hor dago horretan ere -hitz egin zuen Amaiak

- Eta bakarrik ez bageunde? (egongo)

Eta bakarrik egongo ez bagina?

- Etxea arakatu egin behar genuke. (… uste dut)

Uste dut etxea arakatu egin beharko genukela.

- Ordu batzuk lehenago Mikelek erabateko segurtasuna ematen bazion ere, orain ez
zuen Anak halakorik sentitzen. (Nahiz eta)
Nahiz eta ordu batzuk lehenago Mikelek erabateko segurtasuna eman, orain ez zuen
Anak halakorik sentitzen
- Ez dut uste inork auzo honetatik dei egingo dionik argindarraren enpresari, bart
gaueko ekaitzak argirik gabe utzi gintuela esateko. (barik)
- Ez dut uste inork auzo honetatik dei egingo dionik argindarraren enpresari, bart
gaueko ekaitzak argi barik gintuela esateko.

- …, bi taldetan bereiziko gara, bilaketa eraginkorragoa izan dadin. (-t(z)eko)

bi taldetan bereiziko gara, bilaketa eraginkorragoa izateko

- … Pilar eta Ana joan ziren ganbara eta goiko solairua arakatzeko asmoz eta, …
(-t(z)ekotan) Pilar eta Ana joan ziren ganbara eta goiko solairua arakatzekotan