14.12.

2020

FİKRİ HAKLAR - TASARIMLAR

Bu çalışma çok değişik kişiye ait sunum,

makale ve kitaplardan alınan bilgilerin
derlenmesi ile oluşturulmuştur.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

• Günlük hayatımızın her anında bize eşlik eden,

hayatımızı kolaylaştıran her türlü ürün veya ürün
parçaları; hayatımıza renk katan, estetik duyularımıza
hitap eden desenler, süslemeler endüstriyel
tasarımdır.
• Su içtiğimiz bardak, sinemaların tanıtım afişleri,
giysilerimizin desenleri, hesap makinemiz, klavyemiz,
sandalyemiz, ceketimiz, arabamız, trafik levhaları,
saatimiz, termometre, oyuncaklar, ajandamızın sayfa
düzeni, gözlüğümüz, çantamız buna örnek verilebilir.

1
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM
 Tasarımın sözcük anlamı bir şeyi zihinde biçimlendirmek,
bir plan ve düzenleme yapmak üzere zihinde
canlandırmak, kurmak, tasarımlanan biçim, tasavvur
etmek, biçim vermektir .
 Tasarımcılara göre, ürünün görünümünün yanında yapısı,
işlevi, dayanıklılığı, çalışma kolaylığı, güvenliği, ergonomisi
ve çevreyle etkileşimi gibi birçok husus tasarım
kavramına dâhildir.
 Hukukçulara göre tasarım; bir ürünün tamamının veya bir
parçasının çizgi, şekil, renk, biçim, doku, malzemenin
esnekliği ve/veya süslemesi gibi insan duyuları ile
algılanabilen çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu
görünümdür (appearance). Kısaca tasarım, bir ürün veya
ürün parçasının görünümüdür.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

• Endüstriyel tasarım çizgileri, renkleri, şekilleri,,

dokuları, malzemeleri yada süslemeleri yada
bunların kombinasyonunu temsil eder.

2
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM

• Bir ürün yada parçasının görünümüdür.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

3
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM

 Tasarım mevzuatıyla kural olarak tasarımcıların

deyimiyle kabuk tasarımları korunur.
 Ancak öyle istisnai durumlar olabilir ki, tasarımı
algılamada görme duyusu yanında dokunma gibi
insanın diğer duyu organları da bir işlev görebilir. Ürüne
bakan kişinin göremediği, fakat algıladığı özellikler de
söz konusu olabilir. Nitekim 6769/55 maddesindeki
tanımda malzeme ve yüzey dokusu (esneklik) gibi
özelliklere de yer verilmiştir.
 Örneğin, bir kumaşın yumuşaklığı ya da bel korsesinin
esnekliği dokunma duyusuyla algılanabilir ve bu
özellikler tasarım mevzuatıyla koruma altındadır.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

 Tasarım mevzuatıyla kural olarak tasarımcıların deyimiyle

kabuk tasarımları korunur
 Yasa koyucunun bu şekilde ele aldığı tasarım kavramı,
tasarımcıların sözünü ettiği kavramdan çok daha dar ve
sığdır. Bunun temel nedeni tasarımların, patent yasası
gibi başkaca mevzuat hükümleriyle de korunabilmesidir.
(kümülatif koruma ilkesi).
 Tasarımların fikri mülkiyet korumasındaki yeri tam olarak
kavşak noktadır. Kümülâtif koruma ilkesi gereği, şartları
taşıyan bir tasarım; tasarım, patent (veya faydalı model)
ve telif korumasının tamamından yararlanabilir.

4
14.12.2020

5
 14.12.2020

1-Buluş, tablanın (6) üstünde bulunan lülede (7) yakılmış tütünden

elde edilen dumanın çekilmesini ve sudan geçirilerek süzülmesini
sağlayan marpuç (5) ile marpuca (5) irtibatlandırılmış hortum (5.1)
içeren bir nargile yapılanmsı olup, özelliği; - cam gövdesinin (1) üzerinde
oluşturulmuş led ışık yuvasına (1.1) yerleştirilen led ışık (2) ve - led ışıklı (2) cam
gövdeyi (1) üzerinde taşıyacak şekilde yatak (3.2) içeren ayaktan (3) meydana
gelmesidir.
2- İstem 1'de bahsedilen bir nargile yapılanması olup, özelliği, içinde bulunan
hava/duman çıkışını tek taraflı olarak sağlayacak şekilde ventil (4) içeren led
ışıklı (2) cam gövdeye (1) sahip olması ile karakterize edilmesidir.
3- İstem 1'de bahsedilen bir nargile yapılanması olup, özelliği, içine cam gövde
(1) yerleştirilen yatak (3.2) ve yatağı çevreleyecek şekilde üzerine marpuç (5)
kancası (3.1) sabitlenmiş en az üç adet (3) ayağa sahip olması ile karakterize
edilmesidir,
4- İstem 1'de bahsedilen bir nargile yapılanması olup, özelliği; cam gövdeyi (1)
aydınlatan en az bir adet led lamba (2.1), led lambaya (2. 1) enerji sağlayan pil
(2,2) ve bir kapaklan (2.3) oluşan led ışığa sahip olması ile karakterize
edilmesidir.

ENDÜSTRİYEL TASARIM
6769/55 2 b hükmünde ürün olarak şunlar sayılmıştır:
(endüstriyel yolla veya elle üretilen)
i) Nesneler,
ii) Bileşik sistem veya bu sistemin parçalan (bileşik ürün ve
parçaları),
iii) Ambalaj gibi nesneler,
vi) Birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumları,
vii) Grafik semboller
viii) Tipografîk karakterler (yazı karakterleri).

Dikkat edilirse grafik semboller ile tipografik karakterlerin

bizatihi kendileri ürün kabul edilmiştir. Bu nedenle bir grafik
tasarım ya da tipografik karakter, herhangi bir ürüne
uygulanmaksızın korumadan yararlanacaktır.

6
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM

ENDÜSTRİYEL TASARIM
o Kanun koyucular bir ürünün görünüm özelliklerini
tasarım mevzuatıyla korurken, işlevsel/fonksiyonel
özelliklerini başka bir mevzuat çeşidiyle; patent ve faydalı
model hukukuyla koruma altına almışlardır.
o Üretim yöntemi, ürünün kullanım amacı, teknik faydaları
ve fonksiyonel özellikleri tasarım korumasının dışındadır.
o Bir ürünün nasıl göründüğü ile tasarım mevzuatı, nasıl
çalıştığıyla ise patent ve faydalı model mevzuatı ilgilenir.
o Hukuk düzenleri genellikle tasarımı, bir ürünün
görünümünü diğer ürünlerin görünümünden ayırt eden
özellikler olarak ele almakta, bir ürünün diğerlerinden
teknolojik olarak farklılıkları üzerinde durmamaktadır.

7
 14.12.2020

TESCİL ESASINA DAYALI TASARİM

KORUMASI
• 6769 sayılı kanunda Tescilli ve Tescilsiz Tasarım Koruması
Esas Alınmıştır. Tescilli koruma hukuki işlemlerde
belirginlik sağlar.
İNCELEMELİ SİSTEM
• Başlangıçta yenilik incelemesi,
• Başvuru şartlan yönünden (şekli) inceleme.
TESCİL EDİLEN TASARIMLARIN YAYIMI
• Tescil edilen tasarımlar TPE tarafından her ay yayınlanan
Endüstriyel Tasarım Bülteninde yayınlanır.

BİLEŞİK ÜRÜN NEDİR?

Sökülüp takılma yoluyla değiştirilebilen ve aralarında fiziki
bağlılık bulunan birden çok bileşenden oluşan ürün.
TASARIMCI KİMDİR?
Korumaya konu olan tasarımı tasarlayan kişidir.
RÜÇHAN HAKKI NEDİR?
Paris Sözleşmesine taraf herhangi bir ülkedeki tasarım
başvurunun aynısının 6 ay içinde bir başka ülkede de
yapılması halinde elde edilen haktır.

8
 14.12.2020

KORUNABİLECEK ENDÜSTRİYEL
TASARIMLAR

(6769-Madde 56)
• YENİ ve AYIRT EDİCİ niteliğe sahip
tasarımlar belge verilerek
korunur.
• Bileşik bir ürünün bir parçasının
tasarımı belirli şartlara sahipse
korumadan yararlanır.

KORUNABİLECEK ENDÜSTRİYEL
TASARIMLAR

Birleşik ürün, sökülüp takılma yoluyla

değiştirilebilen veya yenilenebilen
parçalardan oluşan üründür.

9
 14.12.2020

KORUNABİLECEK ENDÜSTRİYEL
TASARIMLAR
(6769-Madde 56-2,3)
• Birleşik ürünün parçasının tasarımı, aşağıdaki şartları
taşıyorsa yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul
edilir:
a) Parça birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün
normal kullanımında görünür durumda olmalıdır.
b) Parçanın görünür durumda olan özellikleri, yenilik
ve ayırt edici nitelik şartlarını karşılamalıdır.

KORUNABİLECEK ENDÜSTRİYEL
TASARIMLAR

Normal kullanım; bakım, servis veya

onarım işleri hariç olmak üzere, son
kullanıcı tarafından kullanımı ifade
eder.

10
 14.12.2020

Hangi Tasarımlar Korunamaz?

6769 da tasarım koruması dışında kalan tasarımlar şöyle
belirlenmiştir;
• Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlar
ile kamu düzeni veya genel ahlaka aykırı tasarımlar,
• Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm
özellikleri. (Teknik fonksiyonun gerçekleştirilmesinde,
tasarımcıya, tasarıma ilişkin özellik ve unsurlarda
hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar,)
• Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir
ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için
belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin
görünüm özellikleri.

Hangi Tasarımlar Korunamaz?

6769 da tasarım koruması dışında kalan tasarımlar şöyle
belirlenmiştir;
• Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi
kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam
dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dinî, tarihî ve
kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili
mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların,
nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını
içeren tasarımlar.

11
 14.12.2020

KORUMA SÜRESİ

6769 Sayılı Kanun, Tescilli tasarım

• KORUMA SÜRESİ Başvuru Tarihinden İtibaren 5 YILDIR

• Rüçhan hakkı olsa dahi koruma başvuru talihinden
itibaren 5 YILDIR.
• Tescilli tasarım her 5 yılda 5'er yıllık sürelerle 4 kez
yenilenebilir
• TOPLAM KORUMA SÜRESİ : 5 YIL + 4 x 5 YIL = 25 YIL

• Tescilsiz tasarım, koruma süresi 3 YIL.

Hangi Tasarımlar Korunamaz?

Endüstriyel Tasarım koruması;

• Üretim yöntemi,
• Ürünün kullanım amacı,
• Ürünün teknik faydaları,
• Ürünün fonksiyonel özellikleri gibi
konuları kapsamamaktadır.

12
 14.12.2020

TASARIM HAKKININ
KAPSAMI, Madde 59
(1) Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir.
Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma
kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü
üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı
kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu
tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak
için öneride bulunamaz.
(2) Tescilsiz tasarım, sahibine birinci fıkrada belirtilen fiilleri
engelleme hakkını sadece korunan tasarımın aynısının veya genel
izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin
kopyalanarak alınması hâlinde verir. Korunan tasarımın kendi
tasarımından önce kamuya sunulduğunu makul yollarla bilmesi
mümkün olmayan bir tasarımcı tarafından bağımsız olarak
yapılan tasarımın koruma kapsamındaki tasarımdan kopyalanmış
olduğu kabul edilmez.

TASARIM HAKKININ
SINIRLANDIRILDIĞI DURUMLAR, 59/3
• Özel amaçla sınırlı kalan ve ticari amaç taşımayan fiiller,
• Deneme amaçlı fiiller,
• Ticari uygulamada dürüstlük kuralları ile bağdaşır almak,
tasarımın normal kullanımını gereksiz yere tehlikeye
sokmamak ve kaynak göstermek kaydı ile eğitim ve
referans amaçlı çoğaltmalar.
• Yabancı ülkede kayıtlı olup geçici olarak Türkiye
Cumhuriyeti sınırları içinde bulunan deniz veya hava taşıt
araçlarındaki ekipman, bu araçların onarımı için
kullanılmak üzere ithal edilen yedek parça ve aksesuarlar
ile bu araçların onarım fiilleri.

13
 14.12.2020

TASARIM HAKKININ
SINIRLANDIRILDIĞI DURUMLAR, 59/4

• Birleşik ürünün görünümüne bağımlı olan

parçaların, birleşik ürüne orijinal
görünümünü yeniden kazandırmak üzere
onarım amacıyla ve bu parçaların kaynağı
konusunda yanıltıcı olmamak şartıyla
tasarımın piyasaya ilk sürüldüğü tarihten
üç yıl sonra kullanılması tasarım hakkının
ihlali sayılmaz.

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Sözgelimi, bir ilaç şişesinin görünümü tasarım
mevzuatıyla korunur.
Ancak bu şişenin bastırılarak açılan kapağının özelliği
tasarım korumasının kapsamına girmez; bu özellik
patent veya faydalı model mevzuatıyla korunur.

14
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Patent ve faydalı model mevzuatıyla
sanayide elde edilen faydalı
ilerlemeler korunurken, tasarım
mevzuatıyla ürünlerin
görünümündeki yenilikler
korunmaktadır.
Netice itibariyle, patent ve faydalı
model hukuku ürünlerin özgün üretim
tekniklerini, fonksiyonel özelliklerini
tasarım hukuku ise ürünlerin özgün
şekillerini konu alır.

ENDÜSTRİYEL TASARIM
• Sözgelimi, bir vazo üzerine işlenen grafik tasarımı,
tasarım mevzuatı yanında estetik nitelikteyse ayrıca
telif korumasından da yararlanır.
• Benzer şekilde bir ürün hem tasarım, hem de patent
ve faydalı model mevzuatının koruma şartlarını
taşıyorsa, hak sahibi her iki mevzuata da dayanabilir.

15
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM
• "Bir faydalı model veya patentn belgesi konusu, aynı
zamanda endüstriyel tasarım olarak da tescil edilebilir. Bu
durumda ilgili kanun hükümleri uygulanır".
• Örneğin, bir otomobilin görünümü tasarım mevzuatıyla
korunur. Aynı otomobil tasarımı, aerodinamiğini
etkileyerek yakıt tasarrufu sağlayacak nitelikte bir
fonksiyonelliğe sahipse bu özellikler ayrıca patent (veya
faydalı model) mevzuatıyla da korunur.
• Önemle belirtelim ki, bu durumda
ilgili kişinin hem tasarım hem de
patent veya faydalı model belgesi
alması gerekir.

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Firmalar ürünlerini teknoloji, kalite ve fiyat bakımından
farklılaştırarak rekabet ederler.
Bugün farklılaşmanın en büyük araçlarından birisi hiç
kuşkusuz özgün tasarımdır.
Kalite minimum standart haline gelmiştir. Yani kalitesiz
ürünün pazarlama şansı pek kalmamıştır.
Bu nedenle tasarımla fark oluşturmak kaçınılmaz
görünmektedir.

16
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Potansiyel müşterileri daha kolay kendine çeker.

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Müşterilerin bağlılığını kazanır.

17
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Bir ürünün işlevleri ve biçim arasındaki uyumu yaratır.

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Ürünlere değer katar..

30 USD 500 USD

18
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Ürün yaşam eğrilerinin kısalması ve tüketicinin daha fazla
şey talep etmesi firmaları özgün tasarımlarla farklılaşmaya
zorlamaktadır.
Moda yaratma, yüksek katma değer oluşturma ve kalıcı
olma gibi unsurlar tasarım kavramıyla doğrudan ilgilidir.
Bu nedenle yenilikçi anlayışla ürün geliştiren firmalar
genellikle rakiplerden önde olacaktır.
Taklit eden değil, taklit edilen firmalar rakiplere nazaran çok
daha başarılı olacaktır.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

Ürünlerin ambalajlarıdır.

19
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM

Giysi, moda aksesuarları, tekstil tasarımı.

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Bilgisayarların monitörlerde görülen Grafik Kullanıcı Arabirimleri.

20
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM

ENDÜSTRİYEL TASARIM

• Tasarımın, ürün satışlarındaki etkisinin yanında başka

bir fonksiyonu daha vardır: Markalaşma.
• Firmalar markaları aracılığıyla müşteri kitlesiyle
iletişim kurar.
• Ancak bazı durumlarda ürün tasarımlan o kadar
başarılı olur ki, marka sahibi o tasarım aracılığıyla da
kullanıcı ile iletişime geçmeye başlar. Diğer bir
deyişle, başarılı tasarım firmanın adeta kimliği haline
gelir ve ona yeni bir imaj katar.

21
 14.12.2020

ENDÜSTRİYEL TASARIM
Sözgelimi, Barbie bebekleri,
Coca Cola'nın 200 cc'lik şişesi,
Mercedes'in ön ızgarası bu firmaların
markalaşmasında önemli katkılar
sağlamıştır.
Tüm bunlardan dolayı son yıllarda
tasarım koruması çok önemli hale
gelmiştir.

ENDÜSTRİYEL TASARIM

22
 14.12.2020

İKİ VE ÜÇ BOYUTLU TASARIMLAR

• Ürünlerin üç boyutlu görünümü olan modellerin
yanında resim ve desen gibi iki boyutlu tasarımlar da
şartlan karşılıyorsa korumadan yararlanır.
• Günlük yaşamda iki ve üç boyutlu tasarım ayrımını
belirlemek bazı hallerde güçlük gösterir. Örneğin,
kabartılmış bir kumaş deseni veya şişenin üzerindeki
kabartılmış figürler duruma göre iki veya üç boyutlu
tasarım şeklinde nitelenebilir.

İKİ VE ÜÇ BOYUTLU TASARIMLAR

• Bu ayırımın önemi kendini çoklu

başvurularda göstermektedir.
• Süslemeler, yani iki boyutlu tasarımlar
hiçbir sınıf ayırımına veya sektör farkına
bakılmaksızın çoklu başvuruya konu olur.
• Oysa üç boyutlu ürün tasarımları için
çoklu başvuru imkânı sadece yedek parça,
aynı set veya takıma ait ürünler ile aynı alt
sınıfa dâhil ürünler bakımından
mümkündür (EndTasKHK m. 28).
• Bunun haricinde iki ve üç boyutlu
tasarımlar aynı kurallara tabidir.

23
 14.12.2020

İKİ VE ÜÇ BOYUTLU TASARIMLAR

İKİ VE ÜÇ BOYUTLU TASARIMLAR

24
 14.12.2020

İKİ VE ÜÇ BOYUTLU TASARIMLAR

25
 14.12.2020

ÇOKLU BAŞVURU
(Madde 61)
• Tek başvuru altında birden çok tasarım için tasarım
koruması başvurusu imkanı.
• Birden çok tasarımın tescil talebi, ek başvuru ücretinin
ödenmesi şartıyla çoklu başvuru altında yapılabilir. Çoklu
başvurularda, süslemeler hariç olmak üzere, tasarımın
kullanıldığı veya uygulandığı her bir ürünün, aynı sınıfa
dâhil olması gerekir.

26
 14.12.2020

ESTETİK VE İŞLEVSEL (FONKSİYONEL)

TASARIMLAR
• Çevremizde bulunan her ürün teknik, kalite, maliyet ve
görünüm gibi birçok etken dikkate alınarak tasarlanır.
• Modem tasarım anlayışına göre estetik ve işlevsellik
birbirinden ayrılamaz. Bu yaklaşım bugünkü pazar
gerçeğiyle örtüşmektedir.

ESTETİK VE İŞLEVSEL (FONKSİYONEL)

TASARIMLAR
• Pazarın efendisi olan
tüketicinin/kullanıcının talepleri firmalar
tarafından dikkate alınır. Sadece işlevsellik
esas alınarak insan zevkine hitap etmeyen
tasarımların pazarda başarı şansı azdır.
• Benzer şekilde estetik olup da kullanışlı
(ergonomik) olmayan tasarımlar da
kullanıcının ilgisini çekmeyecektir.
Tasarımcılar, sanatçı ve mühendislerden
farklı olarak kullanıcının hem ihtiyaçlarını
hem de beğenisini dikkate almalıdır.

27
 14.12.2020

ESTETİK VE İŞLEVSEL (FONKSİYONEL)

TASARIMLAR
• Örneğin, bir arabanın anahtarı, orijinali
gibi tasarlanmadığı sürece arabayı
çalıştırmıyorsa bu anahtarın tasarımı
korunmamaktadır.
• Ancak anahtarın sapı farklı
tasarlanabileceğinden, o kısma ilişkin
tasarım korumadan yararlanır.
• Teknik fonksiyonun şekillendirdiği
tasarımların korunmayacağı kuralı (m. 10),
daha ziyade yedek parça ve bağlantı
parçalarının tasarımlan bakımından önem
taşımaktadır.

ENDÜSTRİYEL OLAN VE ENDÜSTRİYEL

OLMAYAN TASARIMLAR
• Endüstriyel yolla üretilen ürün tasarımlarına endüstriyel
tasarım denmektedir. Bunlar seri imalata konu ürünlerdir.
• AB ve Türk Hukukunda hem endüstriyel hem de
endüstriyel olmayan, yani elle üretilen tasarımlar
korunmaktadır.
• Bu nedenle böyle bir ayırımın AB ve Türk Hukukunda bir
önemi yoktur.

28
 14.12.2020

PARÇA TASARIMLARI

• Tasarım mevzuatının öngördüğü korumadan yararlanmak

için ortada bir ürün olmalıdır. Ürün kavramı ise oldukça
geniş tutulmuştur.

• Hatta bir ürünün parçası ile ilgili tasarım, tek başına yeni
ve ayırt edici niteliğe sahipse bu parçanın tasarımının da
korunacağı açıkça hükme bağlanmıştır.

YEDEK PARÇA TASARIMLARI

• Yedek parça kavramını anlayabilmek için öncelikle bileşik
ürünün bilinmesi gerekir.
• Bileşik ürün; ürünün sökülüp takılmasını mümkün kılan
birden çok parçanın oluşturduğu üründür (Topluluk
Yönergesi m.3; Topluluk Tüzüğü m. 4).
• Örneğin, otomobil, buzdolabı ve çamaşır makinesi birer
bileşik üründür.
• Yedek parça; bileşik bir ürünün yıpranma, aşınma ya da
çarpma gibi nedenlerle parça değişikliğine ihtiyaç
duyması halinde orijinal parçanın yerine geçecek olan,
sökülüp takılabilir parçalardır.
• Tartışma daha ziyade otomotiv ana sanayi ile bağımsız
çalışan yan sanayi arasında gerçekleşmektedir.

29
 14.12.2020

YEDEK PARÇA TASARIMLARI

• Yedek parça türüne bağlı olarak, yedek parça
tasarımları da çeşitli gruplara ayrılır. Farklı
açılardan bu gruplandırmayı yapmak
mümkünse de, burada hukuki bakımdan
önemli ayırımlar üzerinde durulacaktır.
i) Bileşik bir ürünün parçası, tek başına yeni
ve ayırt edici nitelik taşıyorsa, herhangi bir
ürünün tasarımı gibi 25 yıllık korumadan
faydalanacaktır.
Zira tasarım mevzuatı ile bir ürünün tamamı
yanında bir parçasının görünümü de korunur
Örneğin, bir otomobilin direksiyon ve koltuk
tasarımı bu gruba girer.

30
 14.12.2020

YEDEK PARÇA TASARIMLARI

ii) Teknik zorunluluk (must fit) arz eden parça tasarımları
korumadan faydalanamaz.
Hükme göre; "Tasarlanan veya tasarımın uygulandığı ürünü,
başka bir ürüne mekanik olarak monte edebilmek veya
bağlayabilmek için ancak zorunlu biçim ve boyutlarda
üretilebilen tasarımlar koruma kapsamı dışındadır".
Sözgelimi, bir egzoz borusunun bağlantı noktasına ait tasarım
bu özelliktedir. Ancak egzoz borusunun diğer kısımlarına ait
tasarım, yeni ve ayırt edici nitelikteyse korunacaktır. Bağlantı
parçalarının, bağlantı noktalarına ilişkin tasarımlar ise
genellikle mustfit özelliktedir.

31
 14.12.2020

YEDEK PARÇA TASARIMLARI

iii) Görsel zorunluluk (must match) arz eden parça
tasarımları, şu şartları birlikte taşımak kaydıyla sadece üç yıl
süreyle korunur:
a) Tasarlanan veya tasarımın uygulandığı ürün (yedek parça),
piyasaya ilk sürüldüğü tarihten itibaren üç yıl geçmiş olmalı,
b) Tasarlanan ürün (yedek parça), bileşik bir ürünün
(sözgelimi otomobilin) bir parçası olmalı ve ayrıca tasarlanan
ürünün görünümü bileşik ürüne bağımlı olmalı,
c) Yedek parça tasarımı, bileşik ürüne orijinal görünümünü
yeniden kazandırmak üzere onarımda kullanılmalı,
d) Onarım için kullanılan ürünün (yedek parçanın), kaynağı
konusunda kamuoyu yanıltılmamalı.

YEDEK PARÇA TASARIMLARI

Bu gruba otomobilin kaporta, çamurluk ve tamponu gibi
parçalan girer.

32
 14.12.2020

YEDEK PARÇA TASARIMLARI

Madde59/4-5
(4) Birleşik ürünün görünümüne bağımlı olan parçaların,
birleşik ürüne orijinal görünümünü yeniden kazandırmak
üzere onarım amacıyla ve bu parçaların kaynağı konusunda
yanıltıcı olmamak şartıyla tasarımın piyasaya ilk sürüldüğü
tarihten üç yıl sonra kullanılması tasarım hakkının ihlali
sayılmaz.
(5) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yayımlanan
eşdeğer parçaların dördüncü fıkra kapsamında ve tasarımın
piyasaya ilk sürüldüğü tarihten itibaren üç yıl içinde
kullanımı tasarım hakkının ihlali sayılmaz.

YEDEK PARÇA TASARIMLARI

Buna göre Bilim, Sanayi ve Teknoloji

bakanlığınca yayımlanacak eşdeğer parça
listesinde yer alan parçaların tasarımları
korumadan faydalanamayacak. Böylece bir
otomobilin kapısı, motor kapağı, çamurluğu
gibi parçaların tasarımları koruma dışında
tutulabilecektir.

33
 14.12.2020

GÖRÜNMEYEN TASARIMLAR
• AB Hukukunda görünmeyen tasarımlara ilişkin düzenleme, sadece
bileşik ürünün parçalarının tasarımıyla ilgilidir.
• Basit bir ürünün görünmeyen kısımlarına ilişkin tasarımların
korunmayacağı yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Yani
koruma şartlarını taşıyan basit ürünlerin görünmeyen kısımları da
korunur.
• Topluluk (AB) Tasarım Yönergesinin 3/(3). maddesine göre, bileşik
bir ürünün parçasına ilişkin tasarımın, nihai kullanıcı tarafından,
bileşik ürünün normal kullanımı esnasında görülebilir (visible)
olması gerekir. Bu hükümden de anlaşılabileceği üzere iki şart
birlikte gerçekleşirse söz konusu tasarıma koruma sağlanacaktır:
i) İlgili parça bileşik bir ürünün parçası olmalıdır. Sözgelimi,
otomobil, buzdolabı ve asansör birer bileşik üründür,
ii) Bileşik ürünün normal kullanımı esnasında tasarımı korunacak
parça görülebilir olmalıdır.

GÖRÜNMEYEN TASARIMLAR
• Burada üzerinde durulması gereken hususlardan biri de,
normal kullanım kavramıdır.
• Topluluk Yönergesinin 3. maddesinin dördüncü fıkrasında,
normal kullanımdan maksadın, nihai kullanıcı tarafından
kullanım olup bakım, servis ve onarım nedeniyle kullanımın
bunun dışında olduğu hükme bağlanmıştır.
• Diğer bir deyişle, servisçi ve tamirci gibi kimseler ara
kullanıcı konumunda olduğundan, işlerini yaparken bu
kimselerin görebildiği, ancak nihai kullanıcının normal
kullanım esnasında göremediği parçaların tasarımı
korunmaz.
• Aynı düzenleme Topluluk Tüzüğünün 4. maddesinde de
benimsenmiştir. Hukukumuzda normal kullanım; bakım,
servis veya onarım işleri hariç olmak üzere, son kullanıcı
tarafından kullanımı ifade eder.

34
 14.12.2020

GÖRÜNMEYEN TASARIMLAR

GÖRÜNMEYEN TASARIMLAR
• Bu düzenleme birçok yedek parça tasarımını koruma dışında
tutmaktadır.
• Bu düzenlemenin altında yatan düşünce şudur:
Tüketicinin/kullanıcının ilgilenmediği kısımlara ait tasarımlar
korunmamalıdır.
• Sözgelimi, bileşik bir ürün olan otomobilin normal kullanımı
esnasında görülebilen parçaların tasarımı korunacaktır.
• Ayna, direksiyon ve koltuk tasarımlan, otomobilden bağımsız
olarak tek başlarına değerlendirildiğinde yeni ve ayırt edici
nitelikteyse, 25 yıllık korumadan faydalanır.
• Buna karşılık, termostat, motor, buji, korna, akü ve yakıt deposu
gibi otomobilin normal kullanımı esnasında görünmeyen
parçalarının tasarımı, tasarım mevzuatıyla korunmaz. Çünkü bu
parçalar ancak bakım, servis veya onarım esnasında görülebilir
nitelikte olup, normal kullanım sırasında görülemez.

35
 14.12.2020

KORUMA ŞARTLARI
• Tescilli bir tasarımın, hukuken korumadan
yararlanabilmesi için bazı özelliklere sahip olması
gerekir.
• AB ve Türk Hukukunda yeni ve ayırt edici niteliğe
sahip tasarımlar korunur. Anılan özellikleri taşıyan
tescilli tasarımlar, beşer yıllık sürelerle yenilenmek
kaydıyla maksimum yirmi beş yıl korunur.
• Tasarımların yasal olarak korunabilesi için, ilgili
mevzuatta belirtilen koruma şartlarına sahip olması
gerekir.
yenilik
ve
ayırt edici nitelik

YENİLİK
• Bir tescilli tasarımın aynısı,
başvuru veya rüçhan
tarihinden önce, tescilsiz
tasarımın kamuya ilk sunulduğu
tarihten önce dünyanın
herhangi bir yerinde kamuya
sunulmamış ise o tasarım yeni
kabul edilir. Tasarımlar
sadece küçük ayrıntılarda
farklılık gösteriyorlarsa aynı
kabul edilir.

36
 14.12.2020

YENİLİK

YENİLİK

37
 14.12.2020

YENİLİK

YENİLİK

38
 14.12.2020

YENİLİK

YENİLİK

39
 14.12.2020

YENİLİK

YENİLİK

40
 14.12.2020

YENİLİK

YENİLİK

41
 14.12.2020

YENİLİK
• Burada yenilik kavramını, daha önce hiç bilinmeyen
tasarımlarla sınırlamak doğru değildir.
• Tasarıma bazı özellikleri nedeniyle yeni sıfatı verilir. O
nedenle yeniliğin, tasarımı benzerlerinden ayıracak ölçüde
olması gerekli ve yeterlidir.
• Bilinen özellikleri, yine bilinen bir temele uygulamakla
ortaya çıkan tasarım yeni değildir. Ancak bilinen
özelliklerden yola çıkarak yeni çözüm ve yorumlarla, yeni
bir tasarım geliştirilebilir.
• Tüm bu açıklamalardan yola çıkarak tasarımlar bakımından
yeniliği, önceden hiç bilinmeyen ya da bilinen bir çözümün
yeniden değişik yorumlarla ve yaklaşımlarla tasarlanması
şeklinde tanımlamak mümkündür.

YENİLİK
• Yenilik, zamana ve mekâna göre değişkenlik gösterir. Bu
düşünceden hareketle kanun koyucu yeniliğin
belirlenmesinde, tescil için yapılan başvuru tarihini (varsa
rüçhan - öncelik tarihini) esas almıştır.
• Hukukumuzda tescilsiz ve tescilsiz tasarımlar bakımından
dünya çapında yenilik (mutlak yenilik) aranmıştır.
• Tasarım yayın ve satış gibi herhangi bir yolla kamuya
sunulabilir. Bu nedenle daha önce dünyanın herhangi bir
yerinde bilinen, yani kamuya sunulan bir tasarım artık
Türkiye'de yeni kabul edilmez.
• Böyle bir tasarıma her nasılsa tescil belgesi alınmışsa,
belgenin hükümsüzlüğü mahkemeden istenebilir. Dolayısıyla
yurt dışında var olan fikri ürünü Türkiye'ye ilk kez getirmek,
yani onu sahiplenmek hukuken koruma görmez.

42
 14.12.2020

YENİLİK

• Madde 56/4
Bir tasarımın aynısı;
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden
önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu
tarihten önce,
dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise
o tasarım yeni kabul edilir. Tasarımlar sadece küçük
ayrıntılarda farklılık gösteriyorsa aynı kabul edilir.

AYIRT EDİCİ NİTELİK

• Ayırt edici nitelik kavramı bir şeye özgü nitelikleri
belirtmek için kullanılır.
• Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde
bıraktığı genel izlenim ile
a) Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden
önce,
b) Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk
sunulduğu tarihten önce,
kamuya sunulmuş kamuya sunulmuş herhangi bir
tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel
izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe
sahip olduğu kabul edilir.

43
 14.12.2020

AYIRT EDİCİ NİTELİK

genel izlenim arasında,

belirgin bir farklılık varsa
o tasarım ayırt edici niteliğe sahiptir.

AYIRT EDİCİ NİTELİK

Ayırt edici niteliğin değerlendirilmesinde,

tasarımcının tasarımı geliştirmede sahip
olduğu seçenek özgürlüğünün derecesi
dikkate alınır.

44
 14.12.2020

AYIRT EDİCİ NİTELİK

• Ayırt edici nitelik incelemesi, bir kalite testi olmayıp,
farklılık testidir. O nedenle bir tasarımın teknolojik ya
da sanatsal açıdan diğerlerine göre daha düşük
düzeyde olması, onun ayırt edici niteliğini etkilemez.
• Ayırt edici nitelik (individual character), marka
hukukundaki ayırt edici nitelik (distinctive character)
kavramından esinlenilerek tasarım hukukuna
aktarılmıştır.
• Yalnız markadaki ayırt edici nitelik, ürün ve hizmetlerin
hangi kaynaktan (kişiden) geldiğini anlatır.
• Tasarımdaki ayırt edici nitelik ise bir ürünün görünüm
özelliklerini, diğerlerinin görünümünden ayırt eder.

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler
i) Genel İzlenimde Belirgin Farklılık: Bir tasarımın ayırt
edici nitelikte olması için, bu tasarımın ayın kullanıcı
üzerinde yarattığı genel izlenim ile daha önce kamuya
sunulan başka bir tasarımın, böyle bir kullanıcıda bıraktığı
genel izlenim arasında belirgin bir farklılık göstermesi
gerekir.
Bu ilke AB Hukukundan olduğu gibi hukukumuza
alınmıştır. Ancak kaynak hukuk daha sonra bu
düzenlemeyi yumuşatmıştır.
AB Hukukundaki mevcut düzenlemeye göre, bir tasarımın
ayırt edici niteliğe sahip olması için tasarımın genel
izlenimde farklılık göstermesi yeterli olup, farklılığın
belirgin olması aranmamaktadır.

45
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

• Ayırt edici niteliğin

değerlendirilmesinde,
tasarımcının tasarımı geliştirmede
sahip olduğu seçenek
özgürlüğünün derecesi dikkate
alınır.

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

46
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

47
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler
ii) Bilgilenmiş Kullanıcı Gözü: Genel izlenimdeki belirgin farklılık
değerlendirmesi bilgilenmiş kullanıcı gözüyle yapılacaktır. Bilgili
kullanıcı kriteri ayırt edici nitelik değerlendirmesinde temel bir
kavramdır.
Bilgilenmiş kullanıcı, kural olarak ürün hakkında bilgisi olmayan
kullanıcı değildir. O alanda uzman bir kişi de değildir.
Bu kavram, kırılgan bir yapıya sahip olup, somut olaya göre farklı
anlamlara gelebilir. Bilgilenmiş kullanıcı, söz konusu ürünün
tasarımına bağlı olarak, son kullanıcı olabileceği gibi, tamirci ve
motorcu gibi kişiler de olabilir.
Ancak bilgilenmiş kullanıcı, ne dikkatsiz bir kullanıcıdır; ne de
tasarım uzmanı düzeyinde bir bilgiye sahiptir. Bilgilenmiş
kullanıcı sıradan bir kullanıcının gözden kaçırabileceği önemli
ayrıntıları fark eder. Ama bir tasarımcı kadar da bilgi birikimine
sahip olmadığı için ayrıntılarla ilgilenmez.

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede Kullanılacak

Kriterler
Oysa uzman bir kimse yapacağı incelemede sanat, kültür ve
fonksiyonellik gibi birçok unsuru göz önünde bulundurur.
Sözgelimi, onarımda kullanılan bir parçanın bilgilenmiş kullanıcısı, o
parçayı monte eden tamircidir. Buna karşılık, ev aletlerinde
bilgilenmiş kullanıcı, söz konusu ürünü kullanan ve bu ürün
hakkında deneyimi olan ev hanımıdır.
Kısacası bilgilenmiş kullanıcı, tasarımın uygulandığı ürün hakkında
belli bir bilgi birikimi olan kimsedir. Bu birikim, uzman olan kim-
senin bilgi birikimi kadar da değildir. Bilgilenmiş kullanıcı, ne ayrıntı-
larda boğulur ne de önemli olan özellikleri ve ayrıntıları kaçırır.
Gerçekten, bir ya da birkaç ayrıntı tasarımda can alıcı noktayı teşkil
edebilir. Bilgilenmiş kullanıcı, sıradan bir kullanıcının aksine, önemli
olan bu dominant öğelerin farkında olan kimsedir.
Sonuç olarak denebilir ki, bilgilenmiş kullanıcı ne dikkatsiz bir
kullanıcıdır, ne de uzmandır. Bilgilenmiş kullanıcı, dikkatli ve
deneyimli bir kullanıcıdır.

48
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede Kullanılacak

Kriterler
iii) Farklıklardan Çok Ortak Özelliklere Ağırlık Verilmesi: Ayırt
edici nitelik araştırması yapılırken farklılıklara bakılmakla birlikte
ağırlık, kıyaslanan tasarımların ortak özelliklerine verilecektir.
Bu ilke marka hukukundan ödünç alınmıştır. İlkenin kabulü,
tasarımların koruma şartlarını ağırlaştırmaktadır.
Çünkü uygulamada karşılaştırmayı yapacak olan kişi,
karşılaştırmasını yaptığı tasarımların ortak özelliklerin ağırlık
verirken, farklılıkları gözden kaçırabilecektir.
Nitekim AB Hukukunda bu durum dikkate alınmış, daha önce var
olan bu kriter terk edilmiştir. Bu ilkenin uygulanmaya devam
edilmesi halinde hukukumuzda, AB Hukukuna oranla daha yüksek
bir ayırt edicilik çıtası nedeniyle daha ağır şartlar aranmış olacaktır.
Bu nedenle AB Hukukunda korunan kimi tasarımlar ülkemizde
korunmayacaktır.

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

49
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler
iv) Tasarımcının Tasarımı Geliştirmede Seçenek Özgürlüğü: Bir
ürünün teknik fonksiyonunu yerine getirebilmesi için ancak
belirli bir şekilde tasarlanması zorunluysa, bu ürünün tasarımı
hiç koruma görmez.
Zira böyle bir tasarım korunursa, bir başkası o ürünü
üretemeyecek, bu nedenle de tasarım sahibi o ürün çeşidi
üzerinde tekel imkânına kavuşacaktır.
Oysa tasarım mevzuatı, ürün çeşidi üzerinde değil; ürünün
tasarımı üzerinde tekel (inhisar) sağlama amacındadır. Yani ilgili
ürünü farklı tasarlamak kaydıyla herkes üretebilmelidir.
Bu ilke ilgili madde 58/4b de « Ürünün teknik fonksiyonunun
zorunlu kıldığı görünüm özellikleri» koruma görmez şeklinde
ifade edilmiştir. Çünkü tasarım, ürünün görünümünü korur;
bizatihi kendisini değil.

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler
Tasarımın ayırt edici nitelikte olup olmadığı, eğer bu nitelikteyse,
ayırt edici niteliğinin, deyim yerindeyse özgünlüğünün derecesi
tespit edilir. Bir tasarım, tasarımı yapmada tasarımcıya ne kadar
fazla seçenek sunuyorsa koruma kapsamı o kadar genişler

50
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

51
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler

v) Tasarımın Uygulandığı Ürün ya da Alan: Tasarımın

uygulandığı ürünün çeşidi veya sınıfı, kural olarak
tasarımın koruma kapsamını belirlemede etkili değildir.
O nedenle tasarım sahibi, kural olarak tasarımı istediği
ürünlere uygulamakta serbesttir. Bununla birlikte yenilik,
ayırt edici nitelik ve tecavüzün belirlenmesinde tasarımın
uygulandığı ürün veya alan somut olayda önem taşıyabilir.
Örneğin, bir oyuncak tasarımı, terliğe uygulandığında yeni
bir tasarım ortaya çıkabilir. Yine bir market arabasından
yola çıkılarak bir sandalye yapılabilir.

52
 14.12.2020

Ayırt Edici Niteliği Belirlemede

Kullanılacak Kriterler
Buna karşılık kural olarak ürünün boyutlarında oynama
yapılarak yeni bir tasarım meydana getirildiği kabul
edilmeyecektir.
Sözgelimi, bir otomobil tasarımının oyuncak arabaya
dönüştürülmesi halinde durum böyledir.
Belirtilen bu hususlar daha ziyade üç boyutlu
tasarımlarda geçerlidir. Buna karşılık iki boyutlu
tasarımlarda tasarım, farklı alana uygulansa da sonuç
değişmez.
Sözgelimi, bir vazo üzerindeki süslemenin halı ya da bir
kumaşa uygulanması ile yeni bir tasarımın varlığından söz
edilemez.

TESCİL SİSTEMİ

• İncelemel tescil sistemi;

• “Tasarım” tanımına uygun olmayan tasarım tescil

başvuruları reddedilir.

• Yeni yasada, tasarım tescil başvuruları için herhangi

bir yenilik / benzerlik araştırması yapılmaktadır.

53
 14.12.2020

RÜÇHAN HAKKI

• Başvuru sahipleri, Türkiye dışında bir ülkede bir tasarım

tescili için usulüne uygun olarak yaptıkları başvurulara
dayanarak, başvuru tarihinden itibaren altı ay süreyle
aynı tasarım için Türkiye’de başvuru yapma konusunda
rüçhan hakkından yararlanırlar. Başvuruya dayanarak
rüçhan hakkı talep ediliyorsa, ilk başvurunun yapıldığı
menşe memleket idaresi tarafından verilmiş bulunan
tasdikli Rüçhan Belgesi ile bu belgenin onaylı Türkçe
tercümesi başvuruda verilir.
• Rüçhan hakkı talebi açılan sergilerde tasarımların teşhir
edilmesi yoluyla da talep edilebilir. Bu durum da rüçhan
sergi rüçhanı olarak adlandırılır.

RÜÇHAN HAKKI
• A ülkesinde açılan bir sergide tasarımın sergilendiği tarihi
ya da bu ülkenin sınai mülkiyet ofisine yapılan tasarım
tescil başvurusunu müteakip, 6 ay içerisinde, B ülke
ofisine yapılacak tasarım tescil başvurularında başvuru
sahipleri, rüçhan (öncelik) hakkı talep edilebilmektedir.
• Bu durumda, başvuru sahibinin yapacağı başvuru ile B
ülkesinde elde edeceği tasarım korumasının başlangıç
tarihi, A ülkesinin sınai mülkiyet ofisine yaptığı başvuru
tarihi yada bu ülkede açılan sergide tasarımını sergilediği
tarih olacaktır.
• Bu sayede rüçhan hakkı ile başvuru sahibi, başka
şahıslarca B ülkesinde rüçhan tarihinden daha sonra aynı
tasarım için yapılacak tasarım tescil başvurusunun önüne
geçmiş olacaktır.

54
 14.12.2020

Tasarımın koruma süresi ve

yenileme, 6769-69
(1) Tescilli tasarımların koruma süresi başvuru
tarihinden itibaren beş yıldır. Bu süre beşer yıllık
dönemler hâlinde yenilenmek suretiyle toplam yirmi
beş yıla kadar uzatılabilir.
(2) Tescilsiz tasarımların koruma süresi, koruma talep
edilen tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten itibaren
üç yıldır.
(3) Tasarım tescili, tasarım sahibinin talep etmesi ve
yenileme ücretinin ödendiğine ilişkin bilginin süresi
içinde Kuruma sunulması şartıyla yenilenir.

SINIFLANDIRMA

•Enstitü’ ye yapılan tüm başvurular, Locarno

Sınıflandırma Sisteminde yer alan ürün listesine
göre sınıflandırılmaktadır.
•“Locarno sınıf kodu” alanının doldurulması
zorunlu olmamakla beraber, bilinmesi halinde
başvuru sahibince veya vekilince doldurulması
faydalı olmaktadır.
•Locarno sınıflandırmasında 32 ana sınıf, 216 alt
sınıf bulunmaktadır.

55
 14.12.2020

SINIFLANDIRMA
01 Gıda Maddeleri
02 Giyim Eşyaları ve Tuhafiye
03 Seyahat Eşyaları, Bavullar
04 Fırçalar
05 Tekstil Ürünleri
06 Mefruşat
……..
28 İlaç ve Kozmetikler
29 Yangın ve Kurtarma Aletleri
30 Hayvan Bakım Cihazları
31 Yiyecek yada içecek hazırlama makine ve aygıtları
99 Muhtelif

56
14.12.2020

57
 14.12.2020

TASARIM HAKKININ KAPSAMI

Tasarım hakkı sahibinin izni olmadıkça, üçüncü kişiler,

korunan tasarımın uygulandığı ürünü;
 ÜRETEMEZ,
 PİYASAYA SÜREMEZ,
 SATAMAZ,
 SÖZLEŞME YAPAMAZ,
 İTHAL EDEMEZ,
 TİCARİ AMAÇLA KULLANAMAZ veya BU AMAÇLA
ELİNDE BULUNDURAMAZ

58
 14.12.2020

KORUMA SÜRESİ

• Tasarımların koruma süresi 5 yıldır:

• Bu süre 5’er yıllık 4 yenileme ile toplam 25 yıla

kadar uzatılabilir.

Hükümsüzlük
Tasarım tescilinin hükümsüz kılınması söz konusu
olabilmektedir. Yetkili bir mahkeme tarafından tasarım
tesciline ilişkin hükümsüzlük kararı,
• Tasarımın koruma şartlarına sahip olmadığının ispat
edilmesi (Yenilik ve ayırt edici nitelik vasfına haiz olmayan
tasarımlar, kamu düzeni veya genel ahlaka aykırı
tasarımlar, koruma kapsamı dışında kalan tasarımlar)
• Hak sahipliğinin başka kişi veya kişilere ait olduğu ispat
edilmişse,
• Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki
diğer bir tasarımın başvuru tarihinin kendisinden daha
önce olması halinde verilebilmektedir.

59
 14.12.2020

Hükümsüzlük
• Tasarımın hükümsüzlüğü koruma süresinin devamınca veya
hakkın sona ermesini izleyen beş yıl İçinde dava açabilir..
• Endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne yetkin mahkeme
tarafından karar verilir.
• Hükümsüzlük nedenleri tasarım başvurusu veya tescilin
sadece bir bölümüne İlişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü
etkileyen ürün veya ürünler için iptal suretiyle. KISMİ
HÜKÜMSÜZLÜĞE karar verilir.
• Tasarımın hükümsüzlüğü davası, davanın açıldığı anda
Tasarım Sicili'nde tasarım belgesi sahibi olarak kayıtlı kişiye
karşı açılır.
• Tasarım üzerinde sicilde hak sahibi görülen kişilerin davaya
katılabilmelerini sağlamak için ayrıca onlara tebligat yapılır.

60
14.12.2020

61
14.12.2020

62
 14.12.2020

ULUSLARARASI TESCİL

• Doğrudan Ülke Ofisine Başvuru

• Lahey Sistemi:
Endüstriyel Tasarımların Uluslararası
Tesciline İlişkin Lahey Anlaşması. (Cenevre
Metni’ne Taraf 20 ülke arasından seçim
yapılarak)
http://www.wipo.int/hague/en/

www.tpe.gov.tr/tpe/index.jsp?sayfa=232

ULUSLARARASI TESCİL

• Topluluk Tasarımı
Topluluk Tasarımı (AB üyesi ülkelerde
geçerli)

http://oami.europa.eu/en/design/default.h
tm

63